این توالی رنگی با توجه به این نکته که رنگ سیاه زمینه سبز را پوشانده و با نگاهی به آراء ذکرش��ده ،در مقام دروازه‌های ورود به اقلیم آگاهی ظاهر می‌شود؛ دروازه‌هایی که کشف کلیدشان تالش��ی فردی می‌طلبد .به بیانی دیگر استعاره رنگ سیاه رمزی اس��ت از اقلیمی ناش��ناخته که با وجود وفاق بر سر موجودیتش نه کسی قادر به ارائه تصویری از آن اس��ت و نه نقشه راهنمایی برای دستیابی بدان سراغ داریم .مجموعه نو ِر ال گرچه نظر به تحلیل‌های یادش��ده در رس��ای اقلیم‌های آگاهی از منظر حکمت ایرانی اس��ت ،لیکن هرگ��ز از خوانش‌های معاصر تهی نیس��ت .این رنگ‌ها در عصر حاضر و در زیس��تگاه هنرمند معناهای تازه‌ای یافته‌اند که س��بب می‌شوند بتوانیم در تحلیلی دیگرگون ،آنها را به مثابه دال‌هایی ش��ناور بشناسیم .رمزگان معاصری که در بستر خاطرات امروز زادگاه هنرمند معناهای متغیری یافته‌اند. علی اتحاد
نقاش��ی‌های وحی��د حکی��م مجموع��ه خطوط��ی درهمتنیده اس��ت که از چش��م‌اندازی دور ظاه��ری تخ��ت و یکدس��ت دارد .ب��ا هر گام��ی که به اث��ری از حکیم نزدیک می‌ش��وید خطی پدیدار می‌ش��ود و تاری کوچک از مجموعه‌ای یکپارچه و درهمتنیده خود را آش��کار میس��ازد .این بافته‌های ریز ـ که با رنگ اکریلیک روی بوم س��اخته ش��ده‌اند ـ سال‌هاس��ت که با حکی��م همراه‌اند و در س��اده‌ترین تحلیل‌ها به فرش‌ه��ا و گلیم‌های ایرانی بازمی‌گردند .اما هنرمند در مجموعه تازه‌اش چه به واسطه عنوان نمایشگاه ـ ن��و ِر ال ـ و چ��ه ب��ا نظ��ر به متن��ی که ضمیم��ه آن کرده ،ب��ر رمزهای مش��خصی انگش��ت می‌گ��ذارد .نو ِر ال نامی اس��ت که ریش��ه‌های عمیقی در حکم��ت خویشتنشناس��انه ایران��ی دارد و چنان‌ک��ه از نوش��تار ضمیمه آثار بر‌می‌آید ،هنرمند با پافش��اری بس��یار از مخاطبان��ش می‌خواهد تا این ریشه‌ها را پی‌بگیرند و اجزای آثارش را بر پایه حکمت ایرانی تحلیل کنند. هنرمند می‌نویس��د« :ال ،نبود نور نیست؛ نو ِر تاریکی‌ست که به سر بردن در حدود چیزها را میس��ر می‌کند ».اما نور تاریک چگونه نوری اس��ت؟ محمد الهیجی و نجم رازی «نور س��یاه» را باالترین رده خویشتن‌شناسی معرفی می‌کنند و عالءالدوله سمنانی آن را نمادی از بیم‌انگیزترین مرتبه «رازگشایی» می‌داند؛ مرتبه‌ای درست پیش از تجلی‌نهایی حقیقت یا همان «نور سبز».
| 158
|
شناس��ایی معنای نورهای رنگین یا نو ِر س��یاه یک��ی از مهم‌ترین کلیدهای رمزگشایی نگاره‌های ایرانی است .کلید‌هایی که در تحلیل‌های معمول تاریخ هنرهای دیداری ایران کمتر بدان توجه ش��ده اس��ت .آسمان کجای جهان طالیی است یا رودخانه‌های نقره در کجای این سرزمین جاری بوده‌اند؟ پاسخ آش��کار است :تکتک این نش��انه‌ها به چیزی فراـمتن تصویر ارجاع دارند. در اينجا نیز نش��انه‌ها را باید در جهانی دیگر جس��توجو کرد .جهانی که بر اطلس‌های معمول یافتنی نیس��ت .نور سیاه در زبان رمزی حکمت ایرانیان همان نور خویشتن اس��ت؛ گنجی پنهان که می‌خواهد خود را آشکار سازد. ازای��ن‌رو آن را «ن��و ِر بی‌ماده» می‌خوانن��د .نباید این س��یاهی را با تیرگی کیهان فروـآگاهی خلط کرد بلکه این س��یاهی ،نوری است که از فضا‌های ِ مثالی یا س��په ِر ابرـآگاهی سرچش��مه می‌گیرد .سیاه اس��ت چون نمی‌تواند صورتی مادی بپذیرد و اساس�� ًا ادراکش خارج از خ َِرد خُ رد ممکن می‌شود .و این همان نوری است که به تمام طیف‌ها بدل می‌شود تا هستی را بر‌سازد. آثار تازه وحید حکیم ش��امل زمینه‌های سبزی است که با تار و پود ریزبافت رنگ سیاه پوشانده شده و گوشه‌به‌گوشه از زیر رنگ خود را آشکار می‌سازد.
2- Vahid Hakim, Untitled, from the Light of La series (2010), acrylic on canvas, 140×210 cm. -2وحید حکیم ،بدون عنوان ،از مجموعه نو ِر ال (،)1389 اکریلیک روی بوم 140×210 ،سانتی‌متر.
1- Vahid Hakim, Untitled, from the Light of La series (2009), acrylic on canvas, 185×125 cm. -1وحید حکیم ،بدون عنوان ،از مجموعه نو ِر ال (،)1388 اکریلیک روی بوم 185×125 ،سانتی‌متر.
Non-existent Being
Vahid Hakim Assar Gallery, May 2011 Vahid Hakim’s painting consists of a group of interwoven lines that seem to be flat and monotone when viewed from distance. Every step we take and get closer to Hakim’s work, the lines and the fine threads emerge in this apparent en bloc, intertwined cluster. These fine weaves that are made with acrylic paint on canvas have been present in Hakim’s work for many years and could simply be interpreted as his reference to Iranian rugs and carpets. The artist in his new body of work, The Light of La, based on the title of the work or the text in his catalogue, touches on specific codes. The Light of La has deep roots in the idea of self-awareness in Iranian wisdom. As it seems from the note attached to the work, the artist insists on asking the viewer to seek out these roots and to analyse sections of the works based on this notion. The artist states: “La1 is not the absence of light, it is the light of darkness that makes it possible to live within the boundaries of things.” But what kind of light is the light of darkness? Mohammad Lahiji and Najm Razi define “black light” as the highest level of self-awareness and Ala al-Dowleh Semnani explains it as a symbol of the most horrific level of “unrevealing the secrets”, a dignity that is right before the final glory of truth or the “green light”.
066 | ART TOMORROW | DOMESTIC REVIEW
Understanding the meaning of colorful lights or black light is one of the most important keys to decoding Persian paintings. These are key points which have received little attention in the analysis of the history of Iranian visual art. Where in the universe is the sky gold and where do silver rivers flow in this world? The answer is clear: every single one of these signs refers to meta-textual concepts. We should look for the signs in a different world. It is a world that is not found in a normal atlas. In the allegorical language of old Iranian wisdom, the black light is the self ’s own light: a hidden treasure wishing to expose itself. Therefore it is called “non-material light”. We should not associate blackness with unawareness, yet this blackness is the light originating from the space in the ideal cosmos or beyond our awareness. It is black because it cannot be materialised and basically it is beyond our minute intellect. This is the kind of light that transforms into all rays of light to create life. The works by Hakim consist of a green background that is covered with threads which are fine but visible from every corner. This sequence of colours, considering that the colour black has covered the green background, and in the light of the ideas presented above, is shown as being akin to entering the doors of the territory of awareness, doors that require the individual’s effort to discover their keys. In other words, the colour black is a metaphor that signifies a secret from an un-
known land that, although its harmony proves its existence, no one has been able to present visually; and nor is there a guide map to find it. The series The Light of La, although a representation of the territorial consciousness originating in Iranian wisdom, is not free from contemporary interpretation. These colours, due to the present period and the artist’s place of residence, have found new meanings that cause us to get to know them as changing signifiers. These are contemporary codes that have found different meanings in the current memories of the artist’s homeland. Ali Ettihad Endnote: 1- La is an Arabic word that means “not”.