Alicja Wydmańska
Twarze Tallina
1
Spis treści Wstęp ............................................................................................................................... 3 Kolor ............................................................................................................................... 5 Wzór ............................................................................................................................... 14
2
Wstęp Współczesna architektura szuka rozwiązań pragmatycznych, spójnych, prostych w swojej estetyce. Szczególnie młode obiekty, budowane od podstaw, pozostawiają niewiele miejsca na niezaplanowane “smaczki”. Nie mają jeszcze swojej historii. Tak jak twarz ludzka nabiera charakteru z ilością nabytych zmarszczek i blizn, tak fasady budynków - im starsze, tym bardziej nabierają złożonej i intrygującej fizjonomii. Korzystając z pobytu w Tallinnie - jednego z najstarszych miast i portów Europy, postanowiłam skorzystać z okazji i przyjrzeć się dokładnie “smaczkom” miejscowej architektury. Skupiłam się przede wszystkim na drzwiach, bramach i oknach tego zabytkowego miasta. Wybrałam jednak obiekty na pozór pospolite, zapomniane przez turystyczne szlaki i komentarze przewodników wycieczek. Wyselekcjonowałam fasady, które swoją estetyką nawiązują do pomijanych współcześnie wzorców, a jednocześnie nie stanowią idealnych przykładów i porządków swojej epoki. Podniszczone drzwi starych kamienic mieszkalnych, przypadkowo rozplanowane okna i furty w murach dawnych fortyfikacji, zaskakująca kolorystyka i niebanalna estetyka to silne punkty tych banalnych przedmiotów jakie postanowiłam “odkurzyć” dla widza. Chciałam pokazać na nowo twarz starych miejsc, których nie obejmuje przewodnik po Tallinie mieście wielu narodów i wpływu wielu kultur.
33
4 4
Kolor Walor jaki z sobą niesie barwa pobudza emocje, wspomnienia, nastraja swoim zes- tawieniem. Jednocześnie działa jako sygnał swojej epoki lub ślad różnych historii. Estońskie uliczki Tallińskiej starówki są pełne różnorodnych kolorów, mają swój unikalny charakter.
Adres: Apteegi Mnt 20 Piaskowy kolor ścian w zestawieniu z turkusowymi drzwiami przywodzi nam na myśl nadmorskie miasteczka. Nawet chodząc mroźnymi ulicami Estonii można poczuć się jak w ciepłych krajach.
5 5
Adres: Vene Mnt 31 Bury, szlachetny brąz romantyzmu czy zniszczony szarością socrealizmu gmach?
6
7
Adres: Munga Mnt 9 3
Proste, klasyczne drzwi budynku mieszkalnego. Pokryte wieloma warstwami farby, delikatnie tuszują, pod wypłowiałą już czerwienią, swoją XIX-wieczną przeszłość, w parze z piwnicznymi drzwiczkami, wytartymi z naturalnego koloru bejcy. Jak wytarte ręce od ciężkie pracy przy rąbaniu drewna, przerzucania węgla.
8
99
Adres: Puhavaimu Mnt 4 Soczysty pomarańcz i tajemniczy turkus zdradza secesyjną duszę tego miejsca. Jednak formalizm dekoracji na drzwiach pozostawia smaczek historyzmu.
10 10
11
12
Adres: Vana viru Mnt 17 Stonowane kolory piasku i wody: chłodny błękit i dekoracyjny złoty akcent. Dom ważnego urzędnika, o równie zimnym charakterze?
13
Wzór Zaskakujące piękno estońskich drzwi kryje się nie tylko w barwie, ale również w ornamencie, szablonie jego formy, rytmie i porządkowi. Drzwi Tallińskie pod względem liczby wzorów są bardzo zróznicowane.
Adres: Suur-Karja Mnt 12 Geometria czworoboków, niczym szachownica – pole rozgrywki, walki i strategii. Wysokie kamienne schody prowadzące do warowni czy domu oficera?
14 14
15
Adres: Pikk Mnt 5 Tzw. „jodełka”, prosta, surowa i jednocześnie ostrzegawcza. Charakterystyczna dla zabudowy militarnej, przywodzi na myśl starą fortecę, jaką od zarania dziejów był Tallin.
16
14
17
Adres: Mundi Mnt 7 Kolejna jodełka szczelnie zamykająca drzwi oraz okna w kolorze munduru z czasów Carskiej Rosji.
18
19
Adres: Pikk Mnt 17 Oprócz najczęściej spotykanych, kwadratowych wzorów, widoczne są także charakterystyczne dla tamtych rejonow, zdobienia okiennic za pomocą metalowych okuć.
20
21
Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Łodzi Autor: Alicja Wydmańska Prowadzący: prof. Krzysztof Tyczkowski Przedmiot: Projektowanie dla multimediów Rok IIII, Semestr VI 222012/2013
23
24