ACTUALIA

MAMY NAPRAWDĘ WIELE DO ZROBIENIA

Przemówienie rektora UJ prof. Jacka Popiela podczas obchodów 657. rocznicy powstania Uniwersytetu Jagiellońskiego

12maja to najważniejsza data w kalendarzu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wtym szczególnie ważnym iradosnym dla nas dniu upamiętniamy rocznicę ustanowienia naszej Wszechnicy przez króla Kazimierza Wielkiego. Nie zapominamy jednak również odziele króla Władysława Jagiełły, który doprowadził do jej odnowienia w1400 roku i który w liście do papieża Marcina V (1422) pisał o niej z niespotykaną wręcz czułością itroską: Uniwersytet [Krakowski] kocham niczym córkę moją i otaczam go tkliwą miłością oraz darzę jakby matkę oddaną wiernością, z jego bólami współczuję i wraz z nim cierpię, a zmartwienia jego odczuwam więcej aniżeli własne.

Pamiętając onaszej przeszłości, zawsze 12 maja w godzinach porannych udajemy się do katedry wawelskiej, żeby oddać hołd Kazimierzowi Wielkiemu, królowej Jadwidze, Władysławowi Jagielle i na sarkofagach fundatorów Wszechnicy Jagiellońskiej złożyć kwiaty.

Pamięć o korzeniach i dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego jest dla nas niezmiennie źródłem dumy i niesłabnącej inspiracji. Stanowi zarazem wielkie i w przyszłość wymierzone zobowiązanie, które – wzorem jej założycieli – staramy się wypełniać poprzez swoją codzienną pracę.

O niezłomności i ogromnej determinacji społeczności akademickiej Uniwersytetu Jagiellońskiego świadczy fakt, że funkcjonowania Uniwersytetu nie zdołał zatrzymać nawet wybuch pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, wtrakcie której przyszło nam mierzyć się zwyzwaniami, przed jakimi nie stanęliśmy bodaj nigdy wcześniej. W pierwszych miesiącach ubiegłego roku wszelka nasza aktywność została w zasadzie z dnia na dzień przeniesiona do rzeczywistości wirtualnej, co odmieniło – w sposób gwałtowny i radykalny – codzienną pracę Uczelni.

Do tej zupełnie nowej dla nas sytuacji udało nam się – rzecz jasna, nie bez trudu i pewnych wyrzeczeń – zaadaptować. Z perspektywy minionego roku dostrzegam, że nasze wysiłki nie tylko nie poszły na marne, lecz także przyniosły nowe doświadczenia, potwierdzając ponad

Obchody Święta UJ rozpoczęła poranna wizyta przedstawicieli władz UJ oraz społeczności akademickiej w katedrze wawelskiej

Kwiaty złożono na sarkofagach fundatorów Uniwersytetu: króla Kazimierza Wielkiego, świętej królowej Jadwigi i króla Władysława Jagiełły

wszelką wątpliwość jedność i solidarność naszej Wspólnoty. Ten trudny, niekiedy dramatyczny dla nas czas udowodnił, że w chwilach próby jesteśmy w stanie postępować dojrzale i odpowiedzialnie. Wszystkim Państwu: nauczycielom, studentom, doktorantom, pracownikom administracji iobsługi, składam serdeczne podziękowania.

Reagując na bieżące okoliczności i związane z nimi dylematy, nie przestajemy jednak spoglądać w przyszłość. Dowodzi tego wymownie projekt Strategii rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego do 2030 roku, będący wyrazem aspiracji środowiska akademickiego naszej Uczelni. Dziękuję za aktywny udział wdyskusji nad tym ważnym dokumentem.

Wnajbliższych miesiącach Uniwersytet stoi przed wieloma wyzwaniami. Roztropność, którą wykazaliśmy się wszyscy w ostatnich kilkunastu miesiącach, sprawiła, że możemy dziś z optymizmem patrzeć w przyszłość, mając nadzieję, że wnastępnym roku akademickim wreszcie powrócimy do normalności, czyli do bezpośrednich kontaktów, stacjonarnej formy studiów i pracy, oczywiście – z pewnymi ograniczeniami. Jeszcze wmaju ukaże się zarządzenie dotyczące organizacji roku akademickiego 2021/2022. Ale musimy się do tego dobrze przygotować, także w wymiarach, o których jeszcze parę lat temu nikt z nas nie myślał w kategoriach troski władz Uczelni. Myślę tu, na przykład, o wsparciu psychologicznym. Skala interwencji, pomocy udzielonej przez uruchomiony ponad rok temu Studencki Ośrodek Wsparcia i Adaptacji (SOWA), pokazuje niezwykłą zasadność tworzenia tego typu inicjatyw. Reagując na propozycje płynące od naszej Wspólnoty akademickiej, jeszcze w maju wprowadzimy dyżury psychologa dla osób zatrudnionych na Uniwersytecie. Mamy naprawdę wiele do zrobienia, żeby przywrócić w miarę normalny tryb pracy badawczej, dydaktycznej, organizacyjnej, wymiany międzynarodowej. To winny być najważniejsze zadania, jakie stoją przed polskimi uczelniami. Mam jednak obawę, że opublikowany 6 maja 2021 projekt zmiany ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, dotyczący tzw. „pakietu wolnościowego”, ponownie podzieli środowisko akademickie, które wpierwszej kolejności powinno skupić się na problemach wcześniej przeze mnie zasygnalizowanych.

Szacunek dla wielowiekowej historii naszej Uczelni zobowiązuje mnie do powtórzenia 12 maja słów zapisanych w naszym Statucie: Uniwersytet kształci studentów i doktorantów, a także kadrę naukową zgodnie z ideami humanizmu, tolerancji, w duchu szacunku dla prawdy, poszanowania praw i godności człowieka. Uniwersytet jest za wolnością wypowiedzi i prawem do swobodnej wymiany myśli, ale ta wolność wiąże się z odpowiedzialnością naukowca, nauczyciela akademickiego za wygłaszane poglądy w świetle osiągnięć nauki i szacunku dla drugiego człowieka. Jestem przekonany, że środowisko akademickie posiada już wystarczające mechanizmy, żeby tak rozumianą wolność zagwarantować nie tylko nauczycielom, ale także studentom, doktorantom. Jako rektor UJ będę bronił tak rozumianej wolności.

Uniwersytet silny jest przede wszystkim wielkością osiągnięć i zasług członków swej wspólnoty. Święto Uczelni jest w związku z tym, być może, najlepszą okazją, aby o tych szczególnych dokonaniach mówić z należytym szacunkiem, uroczyście honorując wybitnych przedstawicieli naszego Uniwersytetu.

Przemawia rektor UJ prof. Jacek Popiel

Okolicznościowy list od wojewody małopolskiego Łukasza Kmity odczytał wicewojewoda Ryszard Pagacz Uczestnicy uroczystości, wśród nich dziekani uniwersyteckich wydziałów

Święto Uniwersytetu jest znakomitą okazją do wyróżnienia wybitnych przedstawicieli świata nauki i przyjaciół Uczelni; podczas tegorocznej uroczystości tytuł profesora honorowego UJ otrzymał prof. Piotr Sztompka