Michał Chlipała – KOLEJNY DAR DLA MUZEUM HISTORII MEDYCYNY UJ CM

KOLEJNY DAR DLA MUZEUM HISTORII MEDYCYNY UJ CM

Czy nasza generacja – ludzi, którzy przeżyli koszmar ostatniej wojny, potrafiła przekazać młodemu pokoleniu całą prawdę o tych czasach tak, by mogli z nich wyciągnąć wnioski pozwalające lepiej urządzić świat? – zastanawiał się w Kartkach z dziennika doktora Twardego prof. Julian Aleksandrowicz (1908–1988), wybitny lekarz hematolog, a jednocześnie wielki humanista, łączący wiedzę medyczną z rozważaniami filozoficznymi i refleksją ekologiczną, człowiek doświadczony przez los, który starał się przeciwstawiać okrucieństwu nazizmu itragedii Holocaustu nadzieję czerpaną z wiary w naukę i ludzkość.

Jako osoba pełna niezwykłej energii i siły wewnętrznej prof. Aleksandrowicz spieszył z pomocą potrzebującym także w chwilach wielkich dziejowych nawałnic. Brał udział w kampanii wrześniowej jako oficer rezerwy – lekarz. Mimo że został naznaczony przez niemieckiego okupanta piętnem „gorszego rasowo”, nadal ratował ludzi: najpierw wSzpitalu Żydowskim przy ul. Skawińskiej 8, później, już w getcie, w szpitalu przy ul. Józefińskiej 10. W trakcie likwidacji krakowskiego getta w dniach 13–14 marca 1943 prof. Aleksandrowiczowi udało się uciec wraz zżoną isynkiem. Ocalił również rękopis podręcznika do hematologii swojego autorstwa, którego istnienie uznawał za równie ważne jak los swój i swoich najbliższych. Resztę wojny spędził, walcząc w szeregach Armii Krajowej w Okręgu Radomsko-Kieleckim ZWZ-AK „Jodła”. Po wojnie kontynuował swą misję niesienia pomocy chorym. Od roku 1950 kierował utworzoną przez siebie III Kliniką Chorób Wewnętrznych, która w 1970 roku przekształciła się w Klinikę Hematologii. Prezentując hipokratejskie podejście do medycyny, traktował chorego i jego cierpienie w sposób holistyczny, uwzględniając szerokie spektrum przyczyn choroby, między innymi dietę, wpływ środowiska czy styl życia pacjenta.

Uczeń prof. Juliana Aleksandrowicza i wieloletni kierownik Kliniki Hematologii UJ CM prof. Aleksander Skotnicki przekazał do Muzeum Historii Medycyny / Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ CM szczególny dar, upamiętniający złożoną i bogatą biografię prof. Aleksandrowicza: kolekcję jego odznaczeń i medali. Zbiór zawiera ich ponad dwadzieścia, w tym najwyższe odznaczenia państwowe i wojskowe: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Paulina Najbar Komandorski oraz Krzyż Kawa- Prof. Aleksander Skotnicki przekazuje kolekcję odznaczeń i melerski Orderu Odrodzenia Polski, dali prof. Juliana Aleksandrowicza do Muzeum Historii Medycyny Krzyż Walecznych, Złoty i Srebrny / Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ CM Krzyż Zasługi z Mieczami, a także wiele dziwnego. Jest lekarzem, który zniespożytą innych wyróżnień resortowych i wojsko- pasją i energią działa również na niwie hiwych, które prof. Aleksandrowicz otrzymał storycznej, niestrudzenie poszukując śladów za zasługi, zarówno jako znakomity lekarz dawnego Krakowa, a przede wszystkim i uczony, jak i żołnierz oraz obrońca ojczy- jego żydowskiej społeczności, pochłoniętej zny. Odznaczenia te, pierwotnie umieszczo- przez Zagładę. Wiele publikacji i wystaw ne przez sekretarkę prof. Aleksandrowicza organizowanych przez Profesora spotkało się Hannę Sinczak woszklonej gablocie, przez zzainteresowaniem dawnych mieszkańców lata zdobiły gabinet kierownika Kliniki He- przedwojennego Krakowa i ich potomków, matologii UJ CM. Budowa nowej siedziby żyjących dziś w różnych krajach świata. Szpitala Uniwersyteckiego oraz planowana Równie mocno prof. Skotnicki dba opamięć przeprowadzka kliniki spowodowały, że ludzi, którzy podczas wojny nieśli pomoc prof. Aleksander Skotnicki zdecydował się drugiemu człowiekowi, nie zważając na jego poszukać dla nich nowego miejsca. Prze- religię czy narodowość. Zempatią iogromną kazując odznaczenia do zbiorów Muzeum estymą przypomina także o swoim mistrzu Wydziału Lekarskiego, nawiązał do celów, – prof. Julianie Aleksandrowiczu, człowieku które w 1900 roku określił Walery Jawor- o wielkim umyśle i wielkim sercu. ski w Programie Muzeum Historycznego Dar prof. Aleksandra Skotnickiego dla dla Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ CM Jagiellońskiego. Wśród nich znalazło się po stosownym opracowaniu uzupełni stałą [...] wierne przedstawienie historycznego ekspozycję Muzeum, dając świadectwo olurozwoju, działalności i wpływu Wydziału dziach, którzy walczyli o człowieczeństwo Lek. U.J. na naukę i społeczeństwo polskie, i prawdę w tamtych nieludzkich czasach. zabezpieczenie czynności Wydziału Lek. Muzealnik może mieć tylko nadzieję, że przed nienależytym uwzględnieniem go w li- to świadectwo posłuży współczesnym za teraturze lekarskiej, jako też przed rychłem drogowskaz w codziennym życiu. zapomnieniem zasług dawniejszych pokoleń.

Każdy, kto miał okazję poznać prof. Michał Chlipała Aleksandra Skotnickiego, uzna, że nic wtym Katedra Historii Medycyny UJ CM