Anna Wojnar – NIE BĄDŹMY OBOJĘTNI

HISTORIA MAGISTRAHISTORIA MAGISTRA VITAE Laureatami Nagrody im. Księdza Stanisława Musiała za rok 2020 zostali: Marian Turski – za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej, oraz Anna Brzyska – za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania. Wyróżnienie zostało ustanowione w 2008 roku przez krakowski Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Fundatorami są: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje kapituła, której przewodniczy rektor UJ, azasiadają wniej przedstawiciele krakowskich instytucji i środowisk, NIE BĄDŹMY OBOJĘTNI! względu na ograniczenia związane z pandemią COVID-19, nie było możliwe zorganizowanie tradycyjnej uroczystości wręczenia nagród – termin został przesunięty na jesień. Uczczono natomiast pamięć księdza Musiała. Przedstawiciele delegacji, w tym, między innymi, rektor UJ prof. Jacek Popiel, prezes zarządu Klubu Chrześcijan i Żydów „Przymierze” Piotr Nawrocki, rektor Akademii Ignatianum ksiądz prof. Józef Bremer, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz, reprezentujący prezydenta Krakowa Robert Piasecki iAgnieszka Staniszewska-Mól oraz w tym żydowskiej i chrześcijańskiej laureatka Anna Brzyska, zapalili społeczności Krakowa. Nazwiska laureatów ogłoszono 5 marca 2021, w dniu rocznicy śmierci księdza Stanisława Musiała, patrona nagrody (2004) – cenionego duszpasterza, filozofa i publicysty, rzecznika dialogu znicze na jego grobie, znajdującym się na cmentarzu Rakowickim. Kwiaty złożono również pod tablicą pamiątkową poświęconą pamięci księdza Musiała, która znajduje się na cmentarzu żydowskim przy Wojciech Grabowski chrześcijańsko-żydowskiego oraz pojed- ul. Miodowej. Marian Turski podczas przemówienia z okazji 75. rocznicy nania Polaków i Żydów, konsekwentnie O wyjątkowości Nagrody decywyzwolenia Auschwitz; 27 stycznia 2020 sprzeciwiającego się wszelkim przejawom duje dziś nie tylko osoba patrona, ale też na rok powiększa się o kolejne znamienite antysemityzmu iksenofobii. Wtym roku, ze elitarne grono jej laureatów, które z roku osobistości. W kręgu wyróżnionych osób znaleźli się do tej pory, między innymi, Adam Koprowski wybitni uczeni, duchowni, aktywiści i działacze społeczni oraz przedstawiciele samorządów czy rozmaitych stowarzyszeń i organizacji. Uhonorowani przyczyniają się do umacniania współpracy chrześcijańsko-żydowskiej oraz polsko-żydowskiej, podejmując różnego rodzaju inicjatywy o dużym społecznym znaczeniu lub prowadząc działalność twórczą i artystyczną utrzymaną w duchu dialogu integrującego środowisko polskie i żydowskie oraz wspólnotę chrześcijan i Żydów – mówił rektor UJ prof. Jacek Popiel. Marian Turski jest cenionym historykiem, dziennikarzem i działaczem społecznym pochodzenia żydowskiego. Urodził się w 1926 roku w Druskiennikach, w ówczesnym województwie białostockim. W 1942 roku, wraz z rodziną, Dyplomy i statuetki Nagrody im. Księdza Stanisława Musiała za rok 2020 został przesiedlony przez Niemców do dla Anny Brzyskiej i Mariana Turskiego getta w Łodzi. W 1944 roku deportowano

go do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, skąd wstyczniu 1945 wyruszył w marsz śmierci więźniów do Wodzisławia Śląskiego. Przeżył. Następnie został przetransportowany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, w pobliżu Weimaru. Po zakończeniu drugiej wojny światowej zamieszkał wWarszawie. Wlatach 1956–1957 był redaktorem naczelnym dziennika „Sztandar Młodych”, aod 1958 roku objął kierownictwo działu historycznego tygodnika „Polityka”. Wmarcu 1965 uczestniczył w zorganizowanym przez Martina Luthera Kinga marszu przeciwko segregacji rasowej na południu USA, z Selmy do Montgomery.

Jest wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Należy do zarządu głównego Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w Drugiej Wojnie Światowej, Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i rady stowarzyszenia prowadzącego muzeum Dom Konferencji Wannsee, atakże do komitetu honorowego Stowarzyszenia Żydowskie Motywy. Od 2009 roku przewodniczy radzie Muzeum Historii Żydów Polskich. W 2019 roku został zaproszony na forum ONZ, gdzie wystąpił zokazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Holokauście. 27 stycznia 2020, podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, wygłosił, szeroko komentowane w mediach polskich i międzynarodowych, przemówienie: W Europie w większości wywodzimy się z tradycji judeochrześcijańskiej. Zarówno ludzie wierzący, jak i niewierzący przyjmują jako swój kanon cywilizacyjny dziesięcioro przykazań. Mój przyjaciel, prezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego Roman Kent, wymyślił jedenaste przykazanie, które jest doświadczeniem Shoah, Holokaustu, strasznej epoki pogardy. Brzmi tak: Nie bądź obojętny. To bardzo ważne. I to chciałbym powiedzieć mojej córce i wnukom. Ich rówieśnikom, gdziekolwiek mieszkają: w Polsce, Izraelu, Ameryce, Europie Zachodniej i Wschodniej. Nie bądźcie obojętni, jeżeli widzicie kłamstwa historyczne. Nie bądźcie obojętni, kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana. Istotą demokracji jest to, że rządzi większość, ale prawa mniejszości muszą być chronione. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek wła-

W tym roku, ze względu na ograniczenia związane z pandemią COVID-19, nie było możliwe zorganizowanie tradycyjnej uroczystości wręczenia nagród. Uczczono natomiast pamięć księdza Stanisława Musiała

Przedstawiciele delegacji, w tym, między innymi, rektor UJ prof. Jacek Popiel, zapalili znicze na grobie patrona nagrody, znajdującym się na cmentarzu Rakowickim

Ksiądz Stanisław Musiał był cenionym duszpasterzem, filozofem i publicystą, rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz pojednania Polaków i Żydów

Fot. Anna Wojnar