Zeehavens Amsterdam nr. 4 by Amports

ZEEHAVENS

AMSTERDAM

AMSTERDAM BEVERWIJK IJMUIDEN ZAANSTAD

Themanummer

nautische dienstverlening

2011/nr4

Amports:

Afscheid Wim Ruijgh

HollandPorts

Samenwerking met een eigen gezicht

NA HET MIJLENWERK OP ZEE, VOLGT HET CENTIMETERWERK IN DE HAVEN.

Elk jaar loodsen we zoâ&#x20AC;&#x2122;n 90.000 schepen de

Ja, de laatste 200 meter van een reis zijn vaak

mist of bij windkracht 7. Alleen een registerloods

Nederlandse en Vlaamse havens aan de Schelde

hachelijker dan 5000 mijl op zee. Want hoe loods

heeft hier de juiste kennis en ervaring voor. De

in en uit. Aan boord is dan altijd een van onze

je een schip met een lengte van meer dan 300

registerloods adviseert de kapitein over de te

460 registerloodsen. Omdat na het mijlenwerk

meter veilig door een complex en druk bevaren

voeren navigatie. Wilt u meer weten over het

op zee, het centimeterwerk in de haven volgt.

havengebied? Hoe manoeuvreer je in dichte

Loodswezen? Kijk op www.loodswezen.nl

September 2011

Zeehavens Amsterdam

Inhoud Themanummer

Nautische dienstverlening Voor u ligt Zeehavens Amsterdam dat voortaan in een nieuwe vormgeving zal verschijnen. We hopen dat het nieuwe ‘jasje’ u bevalt en zijn erg benieuwd naar uw reacties (bstam@amports.nl). Behalve de nieuwe vormgeving staat het septembernummer ook in het teken van de nautische dienstverlening en HollandPorts, de samenwerking tussen de Nederlandse zeehavens. Dit als eerbetoon aan Wim Ruijgh die na twaalf jaar afscheid neemt als directeur van Amports.

5 7 9 13 15 18 22 25 26 28 30 32 35 39 41 43

Wisseling van de wacht/Steun het Seamen’s Centre Korte berichten Korte berichten

“Samenwerking zeehavens gaat onverminderd door”

Nieuw walradarsysteem biedt beter overzicht

Directeur Wim Ruijgh vertrekt bij Amports.

Nederland als één grote haven Fraaie symbiose van economie en cultuur Service, veiligheid en handhaving Svitzer en Iskes: meer collega’s dan concurrenten Praktijk leren aan boord Loodsen zitten op een behouden koers De Koperen Ploeg komt vaker langszij Altijd paraat voor de scheepvaart

Zeehavens Amsterdam krijgt dit najaar een nieuw walradarsysteem in het Noordzeekanaalgebied.

Haven Operatie Centrum breidt uit Een onmisbaar huis voor iedere zeeman

Complete dienstverlening Cofely Noordwest van alle markten thuis Meer regelgeving, minder inspecties

Colofon: Bart Stam (hoofdredacteur) Laura Keegstra (directeur) Ontwerp en opmaak: FIZZ reclame + communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel

Een leven lang in de cacao Hans van den Berg besluit een indrukwekkende carrière van 65 jaar in de Amsterdamse cacao-industrie. Foto voorpagina: Peter Rondhuis (Svitzer) en Ronald Vergouwen (Iskes) onderstrepen de goede verhoudingen tussen beide sleepvaartbedrijven (Foto: Reinder Weidijk)

Adverteerdersindex: 16 ABN AMRO 38 AYOP 24 BAM 08 Bek & Verburg 14 Blom 17 Cofely Noordwest 14 C.V.V. 12 CWT Sitos 34 Van Gool 14 Holland Repair

08 14 17 08 02 21 40 34 34 06

Iskes De Koperen Ploeg KVSA Libelle Service Loodswezen MAIN Marpol MegaBarging MEO Services Rabobank

www.amports.nl

40 44 31 40 39 42 04 06

Machinefabriek Saedt SGS STC Specialised Tanker Services SWA Havens Ter Haak Group VCK Logistics Waterland Terminal

S e p t e mber 2011

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - info@vcklogistics.nl Port of Rotterdam +31 10 494 37 77 - info.ocean@vcklogistics.nl Amsterdam Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - info.air@vcklogistics.nl www.vcklogistics.nl

September 2011

Zeehavens Amsterdam

Opinie

Wisseling van de wacht Graag wil ik deze column dicht bij huis beginnen. Na twaalf jaar neemt Wim Ruijgh per 1 september afscheid als directeur van Amports en daar kan ik natuurlijk niet aan voorbij gaan.

Als voorzitter van deze regionale promotieorganisatie heb ik sinds 2003 zeer plezierig met hem samengewerkt, en ik durf te zeggen dat Wim veel voor Amports én Zeehavens Amsterdam heeft betekend. Daarbij noem ik met name de succesvolle handelsmissies naar onder andere West-Afrika en de Baltische Staten, zijn inzet voor de samenwerking tussen de grote Nederlandse zeehavens (HollandPorts), zijn goede contacten op het ministerie in Den Haag en ook de recente projecten in Brazilië. Op pagina 10 en 11 treft u een uitgebreid interview aan met onze scheidende directeur. Namens Amports wens ik hem veel succes toe in zijn verdere loopbaan. Dat geldt ook voor Laura Keegstra, de nieuwe directeur van Amports. Zij heeft lange tijd bij KLM gewerkt en is dus vertrouwd met de logistieke sector. Daarnaast was Keegstra van 1994 tot 1998 in dienst bij de Wijsmuller Groep en was ze destijds ook lid van een communicatieplatform voor de Amsterdamse haven. Kortom, Laura is geen onbekende in onze zeehavens.

NIEUWE VORMGEVING Nu we het toch over het havenbedrijf hebben: ik had gehoopt dat de gemeenteraad van Amsterdam nog voor het zomerreces een (positief) besluit zou nemen over de verzelfstandiging. Helaas is dat niet gelukt omdat de raad meer tijd nodig heeft om zich in alle aspecten te verdiepen. Op zich natuurlijk terecht, alleen hoop ik niet dat dit tot uitstel of zelfs afstel gaat leiden, want een verzelfstandigd havenbedrijf is iets waar de gehele regio baat bij heeft. Ten slotte vraag ik uw speciale aandacht voor dit nummer van Zeehavens Amsterdam. Niet alleen vanwege de twee interessante hoofdthema’s, te weten nautische dienstverlening en HollandPorts, maar ook vanwege de nieuwe vormgeving. Deze nieuwe, frisse uitstraling zal er hopelijk toe leiden dat u ons lijfblad met nog meer plezier zult lezen en inkijken. Michiel A. Wijsmuller, voorzitter Amports

ZEEHAVENS

AMSTERDAM

Steun het Seamen’s Centre Ik ben niet iemand die snel zijn handtekening zet onder een petitie of geld doneert voor een goed doel, omdat ik vaak twijfel aan nut en noodzaak, hoe sympathiek het initiatief ook mag zijn. Voor het Seamen’s Centre in Westpoort zou ik echter graag een uitzondering maken. Dit centrum voor buitenlandse zeelieden wordt in zijn voortbestaan bedreigd nu de gemeente Amsterdam per 2012 zijn bijdrage wil intrekken. Hierdoor dreigt de vierde haven van Europa het voortaan te moeten doen zonder zeemanshuis en dat kan natuurlijk niet. Zeker niet omdat de International Labour Organization (ILO) in elke zichzelf respecterende zeehaven een onderkomen voor bemanningsleden verplicht stelt. Medio juli was ik in het Seamen’s Centre ter gelegenheid van een boekpresentatie en werd er gastvrij ontvangen door de bedrijfsleider, de eigen dominee en een bestuurslid van de Stichting Zeemanswelvaren. Het werd me al snel duidelijk: hier zet iedereen zich met hart en ziel in voor buitenlandse zeelieden die behoefte hebben aan contact met het thuisfront, wat gezelligheid en een luisterend oor. Dat het in een behoefte voorziet blijkt wel uit de ruim tienduizend bezoekers per jaar. Zonder gemeentelijke subsidie zal het zeemanshuis het vooral moeten hebben van het havenbedrijfsleven - en wellicht een enkele mecenas. Daarom doe ik een dringend beroep op u dit bijzondere onderkomen te steunen. Uw donatie wordt goed besteed en mocht u daaraan twijfelen, kom dan zelf eens kijken aan de Radarweg. Ik reken op u! Bart Stam, hoofdredacteur Zeehavens Amsterdam

Reageren kan via bstam@amports.nl

AMSTERDAM BEVERWIJK IJMUIDEN ZAANSTAD

ZEEHAVENS AMSTERDAM

informatieblad over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk, IJmuiden en Zaanstad, is een uitgave van Amsterdam Ports Association. Verschijnt zes keer per jaar. E-mail: amports@amports.nl.

Mee r o v e r A m s t e r d a m P o r t s A s s o c i a t i o n e n z i j n 3 0 0 l e d e n : w w w. a m p o r t s . n l Themanummer

nautische dienstverlening

2011/nr4

Amports:

Afscheid Wim Ruijgh

HollandPorts

Samenwerking met een eigen gezicht

www.amports.nl

S e p t e mber 2011

Stevedore and Terminal operator

In de grootste All Weather Terminal van Europa is droog overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier etc. nooit afhankelijk van weersomstandigheden.

Westpoort 5079 - Elbaweg 10 1044 AD Amsterdam T +31 20 44 80 620 E kantoor@waterlandterminal.nl W www.waterlandterminal.nl

Grenzen verleggen. Dat is het idee. Internationaal Zakendoen bij de Rabobank betekent dat u profiteert van onze kennis van de meest uiteenlopende markten over de hele wereld en van ons netwerk buitenlandse kantoren. Grensverleggend zakendoen met de persoonlijke benadering die u van uw Rabobank gewend bent.

Internationaal Zakendoen. Rabobank Amsterdam. Rabobank. Een bank met ideeĂŤn.

www.rabobank.nl/internationaal

September 2011

Zeehavens Amsterdam

KORTE BERICHTEN Laura Keegstra nieuwe directeur Amports Het bestuur van Amports heeft per 1 september Laura Keegstra (43) benoemd tot directeur. Zij volgt Wim Ruijgh (62) op die deze functie sinds 1999 heeft bekleed. Keegstra heeft de afgelopen jaren diverse functies ingenomen bij de KLM, het laatst als projectmanager corporate communicatie. Daarvoor werkte ze onder andere als Manager General Affairs bij KLM cityhopper. Laura Keegstra is geen onbekende in Zeehavens Amsterdam; tussen 1994 en 1998 was zij in dienst van Wijsmuller Groep in IJmuiden, tegenwoordig onderdeel van Mærsk. Zij was verantwoordelijk voor de communicatie en de ondersteuning van marketing- en salesactiviteiten. In deze periode was Keegstra actief binnen de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR). Als lid van het communicatieplatform Amsterdamse Haven was Keegstra nauw betrokken bij gezamenlijke havenpromotieactiviteiten. “Bij Amports ga ik mij actief inzetten voor de havens aan het Noordzee-

Nieuwe brugkraan OBA Het Chinese transportschip Zhen Hua 26 heeft op 21 juli een 60-tons brugkraan afgeleverd bij OBA (Overslag Bedrijf Amsterdam) aan de Westhaven. De nieuwe kraan vervangt een oudere 30-tons brugkraan. ZPMC in Shanghai, de grootste producent ter wereld, heeft de kraan gebouwd. Vanaf Shanghai nam het transport zo’n drie maanden in beslag doordat de Zhen Hua 26 eerst twee kranen in Brazilië moest afleveren. In de IJgeul, de Noordersluis en op het Noordzeekanaal verleenden twee kust- en havenslepers (de Telstar en Triton) van Iskes assistentie. De Zhen Hua 26, een voormalige olietanker uit 1988, heeft een lengte van 233,60 meter en een breedte van 44,05 m. De nieuwe brugkraan is een vaste walkraan die rijdt op spoorrails, evenwijdig aan de kade. De overspanning is 237,9 meter. De hoogte bedraagt 65 meter, met de klap opgetopt zelfs 90 meter. De piekcapaciteit is zo’n 3500 ton kolen per uur.

Transport van de nieuwe brugkraan in de Noordersluis. Foto: Ed Seeder

Scheepvaartmuseum weer open Na ruim 4,5 jaar te zijn gesloten vanwege een ingrijpende verbouwing gaat het Scheepvaartmuseum op zondag 2 oktober weer open voor het publiek. In vergelijking met de oude situatie heeft het museum nu drie aparte ingangen tot de diverse thematentoonstellingen, zoals de Gouden Eeuw, de moderne Amsterdamse haven (24/7) en de Walvisvaart. Nieuw is de glazen overkapping over de centrale binnenplaats. Het Scheepvaartmuseum, dat jaarlijks zo’n 400.000 bezoekers moet trekken, is dagelijks geopend van 9-17 uur, behoudens de feestdagen.

Laura Keegstra. Foto: Martin Hendriksen

De nieuwe overkapping bevat tekeningen van oude zeekaarten. Foto: Het Scheepvaartmuseum

kanaal en het havenbedrijfsleven. Amports vervult een unieke rol in de promotie en communicatie van het Noordzeekanaalgebied. Een rol die ik samen met onze leden verder wil uitbouwen,” aldus de nieuwe Amports-directeur. Wim Ruijgh kijkt terug op een dynamische, veelzijdige periode bij Amports. “Ik heb als directeur de leukste baan van Zeehavens Amsterdam gehad met veel verschillende projecten. In de komende periode ga ik mij onder andere intensief bezighouden met een aantal logistieke projecten in Brazilië.” Zie ook pagina 10-11

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

S e p t e mber 2011

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

Contact: Email Internet

ROTTERDAM - AMSTERDAM - DEN HELDER - IJMUIDEN DORDRECHT - SCHEVENINGEN - MOERDIJK

020 - 486 76 40

advertentie_februari_1.indd 1

24-1-2011 17:06:19

P.O. Box 230 - 1970 AE IJmuiden Netherlands Tel. 24 hrs: +31 (0)255 56 19 01 - Fax : +31 (0)255 52 71 72 Email: ops@iskestugs.nl - Internet: www.iskestugs.nl

September 2011

(24/7)

info@bek-verburg.nl www.bek-verburg.nl

Zeehavens Amsterdam

KORTE BERICHTEN Cargill investeert in geurreductie Cargill heeft op woensdag 16 juni aan de Coenhaven een nieuwe installatie in gebruik genomen die zorgt voor geurreductie in de sojaverwerkingsfabriek. Het is de eerste grote investering als uitvloeisel van het convenant tussen de gemeente Amsterdam enerzijds en de havenbedrijven Cargill, IGMA, ICL Fertilizers en Eggerding anderzijds. Deze naburige bedrijven investeren in innovatieve milieutechnieken om stof, geluid en stank terug te dringen. In ruil hiervoor krijgen de bedrijven ruimte om te groeien. Opening van de nieuwe installatie bij Cargill. Foto: Martin Hendriksen

Kademuren CSY IJmuiden geopend Zeehaven IJmuiden NV heeft op woensdag 13 juli aan de Haringhaven een nieuwe kademuur van 480 meter en 9500 m2 haventerrein geopend voor Container Stevedoring IJmuiden (CSY). De aannemers hebben in de nieuwe kade twee miljoen kilogram staal verwerkt voor de buispalen, damwandplanken en de verankering. CSY is een initiatief van Ter Haak Group en Zeehaven IJmuiden NV. IJmuiden ontwikkelt zich steeds meer tot een Europees centrum voor (diepgevroren) vis. Met een marktaandeel van 19 procent is het de tweede visafslag van Nederland. CSY speelt een belangrijke rol bij de overslag van diepgevroren vis in reefer-containers.

Airborne Composites in IJmondhaven Airborne Composites vestigt zich aan de IJmondhaven in IJmuiden. Het bedrijf gaat geavanceerde thermoplastische composietbuizen produceren voor de offshore olie- en gaswinning in diep water. De gemeente Velsen, Zeehaven IJmuiden NV en de provincie Noord-Holland hebben een actieve rol gespeeld in de komst van de nieuwe fabriek waar in eerste instantie 75 mensen gaan werken. De fabriek krijgt een oppervlakte van 9.000 m2 aan de zuidkant van de IJmondhaven. Airborne Composites heeft echter een optie genomen op nog eens 18.000 m2, waardoor de vestiging kan groeien naar zo’n 150 arbeidsplaatsen. Airborne Composites is zestien jaar geleden opgericht door twee studenten lucht- en ruimtevaarttechniek van de TU Delft. Het bedrijf heeft momenteel 170 mensen in dienst op het hoofdkantoor in Den Haag en een filiaal in Girona (Spanje).

Jaap Blok verlaat VCK Na een indrukwekkende carrière van veertig jaar heeft Jaap Blok op donderdag 30 juni afscheid genomen van VCK Holding, waarvan hij sinds 1985 directeur was. Dit gebeurde tijdens een drukbezochte receptie op de Scandia Terminal. Dertje Meijer, directeur van Haven Amsterdam, memoreerde de grote verdiensten van Blok voor zowel VCK als heel Zeehavens Amsterdam. “Onder jouw leiding heeft VCK zich ontwikkeld tot een belangrijke pijler in onze haven. De link tussen Amsterdam en de Scandinavische markt zijn door jouw toedoen versterkt. “Daarnaast roemde Meijer de vele bestuursfuncties van Jaap Blok in onder andere Amports, Amsterdam Cruise Port en ORAM. Ook Ron Lahman noemde de grote verdiensten van Jaap Blok in de ontwikkeling en diversificatie van VCK Group. De oud-directeur blijft als commissaris aan VCK verbonden.

Vier hoofdrolspelers tijdens de officiële presentatie. V.l.n.r. Jan van Run (Gedeputeerde Noord-Holland), Arno van Mourik (CEO Airborne Composites), Arjen Verkaik (wethouder Velsen) en Peter van de Meerakker, directeur Zeehaven IJmuiden NV. Foto: Reinder Weidijk

Jaap Blok tijdens zijn afscheidsreceptie. Foto: VCK

Start boord-boordoverslag Afrikahaven Medio juli is de aanleg gestart van een nieuwe voorziening voor boord-boordoverslag in de Afrikahaven. Reden is de inbedrijfstelling van de nieuwe Vopak Terminal Westpoort van 1,2 miljoen m3, waardoor de bestaande boeien in het midden van de haven moeten verdwijnen. Omdat boord-boordoverslag belangrijk is voor de flexibiliteit, heeft Haven Amsterdam besloten langs de oostoever nieuwe afmeerpalen te slaan. Om voldoende diepgang te creëren is het nodig de oostelijke oever 38 meter landinwaarts te verleggen. De werkzaamheden hiervoor zijn eind oktober klaar.

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

S e p t e mber 2011

HOLLANDPORTS

Wim Ruijgh neemt na ruim tien jaar afscheid van Amports

“Samenwerking zeehavens gaat onverminderd door”

en moderne zeehaven is meer dan een groot bedrijfsterrein aan diepwater. Het is een essentiële, in belang toenemende schakel in vele internationale transportstromen. Daarin hoort een verzelfstandigd en professioneel havenbedrijf te acteren. Dit statement wil Wim Ruijgh voor zijn afscheid bij Amports nog wel even maken.

Bart Stam Voor Wim Ruijgh (62) zijn de afgelopen jaren bij Amports omgevlogen. “Ik heb hier een heel leuke en interessante tijd gehad met veel afwisselende projecten. Ga maar na: het jaarlijkse Havengildediner, de scholenprojecten, talloze handelsmissies en beurspresentaties, HollandPorts en ga zo maar door. Dat zal ik zeker missen maar aan de andere kant heb ik nog volop plannen en ambities. En een nieuwe gezicht bij Amports kan ook verfrissend werken.”

Zeeland, Amports en Groningen Seaports, red.) zetten zich nog actiever in, waarbij RPPC (Rotterdam Port Promotion Council) een coördinerende rol gaat spelen, tenslotte hebben zij de grootste haven. De afgelopen jaren heeft Amports het voortouw genomen. Zaken die de vier havens willen oppakken, zitten vooral in de promotionele sfeer, zoals het opzetten van gezamenlijke beursstands in of promotiereizen naar bijvoorbeeld de Baltische Staten, Zuid-Amerika of Turkije. Ook het organiseren van congressen behoort tot de mogelijkheden.”

NAAST SUCCESSEN ZIJN ER IN RUIM TIEN JAAR AMPORTS OOK TELEURSTELLINGEN GEWEEST, ZOALS HET STOPZETTEN VAN DE SCHOOLPROJECTEN. KUN JE DAT TOELICHTEN?

“Het stopzetten van het Gave Haven-project voor groep 7 en 8 van de regionale basisscholen beschouw ik inderdaad als een grote teleurstelling. Dat project is trouwens gestart in 1995, tijdens het vijftigjarig bestaan van Amports, en na een HOE ZIET AMPORTS ER OVER jaar al weer gestopt wegens geldgebrek. Doel was om jonge kinderen al vroeg in PAKWEG VIJF OF TIEN JAAR UIT? contact te brengen met de haven en de sectoren transport en logistiek. Vastge“Amports functioneert dan natuurlijk nog steld is dat kinderen op die leeftijd al een sterk beeld hebben over beroepen en steeds als een kleine, efficiënte organisatie. sectoren die ze wel en niet leuk vinden.” Onze vereniging kan een sterke rol blijven “Toen ik bij Amports begon, heb ik tegen de toenmalig voorzitter Sjoerd Terpstra spelen voor de publiekgezegd: met een beperkt budget wil ik dit graag weer opprivate en regionale pakken. Dat is gebeurd. We hebben er veel tijd en energie organisaties. Daarnaast in gestopt waardoor het een groot succes is geworden.” denk ik vooral aan de “Maar zo’n project als Gave Haven kan alleen bestaan “Ik heb de leukste baan voortgaande samenals er voldoende sponsors zijn. Juist in een economische gehad van heel Zeehavens werking tussen de grote recessie zijn dit jammer genoeg projecten waarop bedrijAmsterdam!” Nederlandse zeehavens, ven het eerst bezuinigen. Met pijn in het hart hebben we zoals via HollandPorts. het in 2010 moeten stopzetten.” Deze ontwikkeling is “Andere havens gaan wel door met hun schoolprojeceen aantal jaren geleten, en ik hoop maar dat we daar op de een of andere den in gang gezet en gaat onmiskenbaar manier bij kunnen aanhaken. Een andere mogelijkheid is wellicht de nieuwe hadoor met tal van nieuwe, gezamenlijke vententoonstelling ‘24/7 Nu’ in het Scheepvaartmuseum dat ook een educatief promotieactiviteiten. Amports zal daarin lespakket heeft samengesteld.” ook een intensieve rol spelen.”

ALS WE SPREKEN OVER HOLLANDPORTS, WAT HEEFT DAT TOT NU TOE OPGELEVERD? “HollandPorts heeft de geesten rijp gemaakt voor meer samenwerking. Ik ben dan ook blij dat we recent hebben besloten op de ingeslagen weg voort te gaan. De vier promotieorganisaties (RPPC Rotterdam, ZPPC 10

September 2011

DE VERZELFSTANDIGING VAN HAVEN AMSTERDAM IS MOMENTEEL EEN HOT-ITEM. HOE KIJK JE DAAR TEGEN AAN?

“Een moderne zeehaven is veel meer dan ‘een bedrijfsterrein aan diepwater’. Het is een cruciale speler in de wereldwijde goederenstromen. Daarom is de verzelfstandiging van Haven Amsterdam ook nodig. Dat is echt geen modieuze trend, maar pure noodzaak om mee te kunnen blijven doen.” “Een gemeenteraad heeft nu eenmaal onvoldoende kennis om deze mondiale ontwikkelingen goed in te schatten. Dat vereist een heel ander netwerk daar waar het gaat om de wereldspelers in vraag en aanbod van ladingstromen, om werkge-

Zeehavens Amsterdam

HOLLANDPORTS

Wim Ruijgh: “HollandPorts heeft de geesten rijp gemaakt voor meer samenwerking." Foto: Jur Engelchor

legenheid en om ICT-ontwikkelingen. Voorts zie je dat bijvoorbeeld Havenbedrijf Rotterdam (HbR) steeds meer belangen neemt in buitenlandse satelliethavens. Juist om professioneler op dat soort ontwikkelingen te kunnen inspelen, is de verzelfstandiging van Haven Amsterdam keihard nodig.”

zijn raap waarbij mijn deur altijd open stond!”

WAT GA JE HIERNA DOEN?

“Ik ga mij de komende tijd onder meer bezighouden met een aantal projecten “Ik zeg wel eens gekscherend: ik heb de leukste baan gehad van heel Zeehavens in Brazilië, en met de coördinatie van Amsterdam! Ga maar na: de scholenprojecten, handelsmissies van West-Afrika een landelijke subsidieregeling, gericht tot Sint-Petersburg en van Brazilië tot China, het Havenmagazine, het Havenop dat land. Een en ander met het doel gildediner en ga zo maar door.” Nederland als dé “Ik heb mijn diplomatieke straatvechtersmentaliteit kungrote expert voor nen gebruiken om Amports steviger neer te zetten. Ik zeg (haven)logistiek “Een moderne zeehaven is bewust niet: steviger op de kaart gezet omdat Amports sterker te positioveel meer dan een geen doel op zich is maar juist een middel om Zeehavens neren op de Brazibedrijfsterrein aan diepwater” Amsterdam te promoten. Ik durf wel te zeggen dat dat liaanse markt. Dit eerste is gelukt, en prijs me gelukkig dat Amports organiland is zo sterk in satorisch en financieel gezond is.” ontwikkeling dat “Wat voor de buitenwacht misschien niet altijd even duidelijk is, is dat Amports de gebrekkige infrastructuur belemmeer ook is om een soort familiegevoel binnen onze havengemeenschap te creërend werkt. Brazilië is nu bezig met een ren. Dat klinkt misschien wat griezelig, maar daarmee bedoel ik dat we als hastevige inhaalslag, en kan Nederlandse vengemeenschap een collegiaal doel hebben, namelijk Zeehavens Amsterdam expertise daarbij prima gebruiken. Dat zoveel mogelijk versterken.” houdt mij de komende tijd uit de kroeg!” “Zelf heb ik altijd gewerkt als een meewerkend voorman in een klein team, www.amports.nl waarbij ik de grote lijnen in de gaten houd en de puntjes op de i zet. Wars www.hollandports.com van allerlei modieuze managementtrucjes, gewoon hard werken en recht voor

HOE WAS DE PERIODE ALS DIRECTEUR VAN AMPORTS?

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

September 2011

Zeehavens Amsterdam

HOLLANDPORTS

Nederland als één grote haven Melanie Schultz van Haegen (minister Infrastructuur en Milieu)

Martin Dorsman (KVNR)

Wim van Gelder (Nationale Havenraad)

ollandPorts is het visitekaartje van de Nederlandse zeehavens, bedoeld om ze als één geheel te ‘verkopen’ en zo de buitenlandse concurrentie het hoofd te bieden. Het concept, gelanceerd door toenmalig V&Wminister Karla Peijs, loopt nu meer dan zes jaar. Enkele betrokkenen geven hun mening.

Cees Visser

MELANIE SCHULZ VAN HAEGEN, MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR & MILIEU: “Als minister van alle zeehavens ben ik een groot voorstander van nauwere samenwerking, ook in de buitenlandse promotie. Alle vormen van samenwerking zijn goed voor de Europese concurrentiepositie. Een reder uit de VS, China of - waar dan ook vandaan -, zoekt de beste toegang tot het Europese achterland en heeft geen boodschap aan chauvinisme tussen steden of regio’s. Ons beleid is gericht op het vergroten van het Nederlandse marktaandeel naar veertig procent in NoordWest Europa.” “Toch vermoed ik dat er nog meer te doen is aan gezamenlijke missies en acquisitie. Ook tijdens mijn eigen missies zou ik graag zien dat de zeehavens zich consequent presenteren als onderdeel van HollandPorts. Ik zou de deelnemers willen oproepen goed gebruik te maken van ons ambassadenetwerk.” “De economische bedrijvigheid in de zeehavens moeten we verhogen door veel nauwer samen te werken, en dat zie ik ook gebeuren. In de Havenalliantie hebben we afgesproken de samenwerking te intensiveren. Buitenlandse promotie via HollandPorts is daarvan een onderdeel maar het gaat veel verder. Juist de samenwerking in Nederland biedt een stevig fundament voor buitenlandse promotie. Begin juli bezocht ik samen met ministerpresident Rutte onze Vlaamse collega’s. We

hebben daar afgesproken onze Deltaregio te promoten tijdens een gezamenlijke Nederlands-Vlaamse missie. In Azië staan we sterk als beste toegangspoort voor Europa.”

MARTIN DORSMAN, ALGEMEEN DIRECTEUR KONINKLIJKE VERENIGING VAN NEDERLANDSE REDERS (KVNR): “Ik kan niet genoeg het belang benadrukken van samenwerking bij promotie in het buitenland, in casu de Nederlandse zeehavens. Een versnipperde aanpak is niet kostenefficiënt en leidt zelfs tot irritaties als dezelfde doelgroepen vanuit Nederland benaderd worden over hetzelfde onderwerp.” “De KVNR heeft met de overheid afgesproken een actie te starten om het Nederlandse register in het buitenland te promoten en te trachten vestigingen van buitenlandse reders naar Nederland te halen. Een unique selling point van Nederland is natuurlijk de maritieme infrastructuur, de havens en het sterke maritieme cluster. Ook Schiphol is een zeer sterke acquisitiefactor.” “Binnen HollandPorts kunnen de havens, vanuit een gemeenschappelijke aanpak en benadering, zich presenteren met hun specifieke voordelen. Het is niet het afzetten tegen elkaar dat leidend moet zijn maar het kennen en uitdragen van de eigen sterktes.”

WIM VAN GELDER, VOORZITTER NATIONALE HAVENRAAD “Vanuit mijn functie kan ik toenemende samenwerking van de Nederlandse havens, die op veel terreinen toeneemt, alleen maar toejuichen. De verzelfstandiging van de havens blijkt zelfs een stimulans te zijn tot deze groeiende samenwerking.” “De Nederlandse havens zijn in wezen Noordwest-Europese havens. Dit besef leidt enerzijds tot de conclusie dat HollandPorts een (geografisch) iets te enge benaming is, al heb ik voor de Noordwest-Europese havens niet direct een pakkende acquisitieterm. Het begrip ‘Holland' heeft anderzijds historisch een maritiem appeal.” “Een tweede conclusie die hieruit voortvloeit, is het besef dat de Nederlandse en Vlaamse havens ten opzichte van het Europese achterland een gelijke positie innemen. Gebruikmakend van dezelfde achterlandverbindingen, dezelfde bedrijven en van de binnenvaart zou verdergaande samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland onze gezamenlijke positie in Europa kunnen versterken, en daarmee ons belang voor de rest van de wereld.” www.rijksoverheid.nl www.havenraad.nl www.kvnr.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

Holland Marine Services Amsterdam b.v. Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 01 78 • Fax +31(0)20-684 21 05 E-mail: info@hmsa.nl

Holland Repair and Services b.v. Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 90 05 • Fax +31(0)20-686 39 62 E-mail: info@hors.nl

September 2011

Zeehavens Amsterdam

E C O N O M I E / C U LT U U R 2011

Netherlands-Brasil

Business Netherlands-Brasil Netherlands-Brasil Netherlands-Brasil lisMeet arB-sdnalrehteN Investing in a joint future

business meet business 2011 meet business 2011meet 1102011 2 teem ssenisub

2011

Netherlands-Brasil

Business Netherlands-Brasil Netherlands-Brasil Netherlands-Brasil lisMeet arB-sdnalrehteN Investing in a joint future

business meet business 2011 meet business 2011meet 1102011 2 teem ssenisub

Het Concertgebouw is ook de locatie van het economisch programma NBBM op 6 oktober

p initiatief van Het Concertgebouw, en met steun van ruim twintig culturele instellingen, staat Amsterdam in oktober en november in het teken van de Braziliaanse cultuur. Het gaat om het grootste Braziliaanse cultuurfestival ooit in Nederland gehouden. Gekoppeld aan dit Brasil Festival Amsterdam heeft op 6 oktober een symposium plaats dat de economische betrekkingen tussen beide landen moet bevorderen.

Brasil Festival Amsterdam

Fraaie symbiose van economie en cultuur Bart Stam

De Netherlands-Brasil Business Meet (NBBM) in Het Concertgebouw biedt zowel De Netherlands-Brasil Business Meet 2011 Nederlandse als Braziliaanse bedrijven de mogelijkheid hun onderlinge relaties te (NBBM) op donderdag 6 oktober in Het versterken. Vooraanstaande sprekers als minister Maxime Verhagen (Economische Concertgebouw, getiteld Investing in a joint Zaken, Landbouw en Innovatie) en Hans Wijers, bestuursvoorzitter van AkzoNobel, future, staat helemaal in het teken van de geven 6 oktober hun visie op de groei van de Braziliaanse economie en de daarmee economische betrekkingen tussen Nedergepaard gaande business opportunities. Ook specifieke sectoren als de logistiek, agriland en Brazilië die in 2012 precies vierhonfood en infrastructuur komen tijdens de NBBM aan bod, waarbij er zeker ook aanderd jaar oud zijn. Dit gebeurt in samenwerdacht zal worden besteed aan de zeehavens en de binnenvaartsector. king met het Ministerie van Economische VEELZIJDIGE CULTUUR Zaken, Landbouw en Innovatie (EL & I), Het Brasil Festival Amsterdam belooft een verrassende kennismaking met de Brazihet Ministerie van Buitenlandse Zaken en liaanse cultuur. Het Latijns-Amerikaanse land kent een dynamische economie en het Ministerie van Infrastructuur en Mieen bloeiende cultuur met een rijk scala aan klassieke en moderne uitingsvormen, lieu, werkgeversorganisatie VNO-NCW, waarbij ‘multicultureel’ het sleutelwoord is. Dat merk je in de ambassade van de bossa nova, de 20e-eeuwse danscultuur, de hedendaagse Brazilië, Akzo“Brazilië behoort tot één van klassieke muziek, film, beeldende en schilderkunst en de Nobel, KPMG en de snelst groeiende markten architectuur. De Braziliaanse cultuur lijkt op de Braziliaanse Rabobank. Deze ter wereld en biedt tal van keuken: een ‘fusion’ van het beste uit vele werelden. drie bedrijven zijn In het Brasil Festival Amsterdam komen de vele culturele fasponsors van het investeringsmogelijkheden” cetten ruimschoots aan bod. In Het Concertgebouw zal de festival. diversiteit van de Braziliaanse muziek over de volle breedte NEDERLAND GROTE INVESTEERDER te horen zijn. In heel Amsterdam zijn er optredens op het gebied van dans en muBrazilië behoort tot één van de snelst groeiziek (klassiek, jazz en wereldmuziek). Voorts zijn er tentoonstellingen over fotograende markten ter wereld en biedt tal van fie, beeldende en schilderkunst, geschiedenis, architectuur en eten. Bovendien is er investeringsmogelijkheden. Nederland is een breed aanbod aan films, documentaires en workshops. de op een na grootste investeerder in dit Zuid-Amerikaanse land, en neemt de vierde www.brasilfestival.nl plaats in wat betreft de Braziliaanse export. www.nbbm2011.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

Advertorial

STABIELE BRANDSTOFKOSTEN EEN UTOPIE? ZEKER NIET! Aangezien de wereldeconomie momenteel zeer volatiel is, is het een uitdaging om op de hoogte te blijven van alle economische ontwikkelingen. Als ondernemer wilt u uw bedrijf beschermen of misschien wilt u juist profiteren van de veranderingen waarmee u geconfronteerd wordt. Onderscheidend vermogen is ‘key’ voor ondernemers. Slimme, snelle en creatieve oplossingen geven uw bedrijf mogelijk concurrentievoordelen indien u beter weet in te spelen op de behoeften van uw klant dan vergelijkbare bedrijven in uw branche. Een actueel onderwerp in het huidige economische klimaat betreft de dynamiek in de oliemarkt. Ook in 2011 heeft de olieprijs (Brent) weer een enorme beweeglijkheid laten zien met schommelingen tussen de $95 en $125. Belangrijke oorzaken hiervan zijn de politieke instabiliteit in onder andere het Midden-Oosten, wisselende berichtgeving over de voorraadniveaus van olie en speculatie op de financiële markten. Als ondernemer is het doorberekenen van uw brandstofkosten vaak een belangrijk aandachtspunt. Wanneer u een brandstofclausule in uw leveringsvoorwaarden heeft opgenomen heeft u uw financiële risico’s bij fluctuerende olieprijzen al aanzienlijk verkleind. In de gesprekken met onze klanten merken de Relatiemanagers van de ABN AMRO Havendesk dat deze clausule soms tot nieuwe discussies over de hogere prijzen leidt. Een brandstofclausule biedt daarom niet altijd de meest optimale oplossing. De dynamiek waarin we ons vandaag de dag bevinden stimuleert ons om na te denken over alternatieve oplossingen. Dat kan een Prijs Brent olie (USD per barrel)

oplossing zijn die de risico’s van fluctuerende brandstofprijzen op het rendement van uw bedrijf vermindert of uitsluit. 120

brandstofprijs voor een periode van maximaal 3 jaar vast te zetten. Dit geldt nu ook voor

100

kleinere volumes. We spreken daarbij een vaste prijs per liter met u af op basis van een

financiële oplossing. ABN AMRO wordt zelf geen fysieke leverancier maar verrekent het

prijsverschil tussen de vaste prijs en de variabele prijs. De prijsontwikkeling van deze variabele

prijs komt sterk overeen met die van de daadwerkelijke prijs van uw fysieke leverancier. Om

deze, maar ook andere oplossingen toe te lichten en te bespreken, nodigen wij u graag uit een

jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr jul okt jan apr juli

afspraak met ons te maken.

06 06 06 06 07 07 07 07 08 08 08 08 09 09 09 09 10 10 10 10 11 11 11

140

Wij maken u er graag op attent dat ABN AMRO sinds kort de mogelijkheid biedt om uw

ABN AMRO Havendesk

Frans.Wilhelmus@nl.abnamro.com

Corporate Clients Noord West

Gijs.van.der.Lugt@nl.abnamro.com

Corporate Clients Noord West

Ans.Dijksterhuis@nl.abnamro.com

Corporate Clients Noord West

Bart.Banning@nl.abnamro.com

Sector Banker Transport en Logistiek

Ad.Soetebier@nl.abnamro.com

Marktgebied Zaandam

Ruud.de.Jonge@nl.abnamro.com

Marktgebied IJmond

Arnoud.Taminiau@nl.abnamro.com

Marktgebied Amsterdam-Centrum

Sandra.Pelsma@nl.abnamro.com

Marktgebied Amsterdam-Centrum

Rens.de.Groot@nl.abnamro.com

Manager Regio Treasury Desk Amsterdam

Frans.Kiestra@nl.abnamro.com

Regio Treasury Adviseur Amsterdam

Arwin.Bergacker@nl.abnamro.com

Commodity Sales Adviseur

September 2011 210009668 1412 Advertorial transport_v4.indd 1

Zeehavens Amsterdam 09-08-11 09:17

TECHNISCHE TOTAALOPLOSSINGEN BINNEN DE INDUSTRIE?

Cofely maakt ’t waar. Innovatieve technische totaaloplossingen binnen de industrie, van ontwerp tot

zorgt voor een optimale planning en afstemming. Wilt u weten wat onze

realisatie en onderhoud? Met een integrale aanpak, technologieën zoals piping

oplossingen voor u kunnen betekenen? Kijk op www.cofely.nl, bel 075-6537000

& mechanical, elektrotechniek & instrumentatie, industriële automatisering en

of email naar infowestnederland@cofely-gdfsuez.nl voor meer informatie,

uitgekiende onderhoudsconcepten maakt Cofely het waar. Waarbij één regisseur

praktijkvoorbeelden en de mogelijkheid om een persoonlijke afspraak te maken.

ver vooruit in duurzame technologie

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Nautische Sector Haven Amsterdam

Service, veiligheid en handhaving

et werk van de Nautische Sector van Haven Amsterdam varieert van de regievoering over de scheepvaart, het controleren van ligplaatsen tot het uit het water halen van zwemmers en het reguleren van het verkeer bij evenementen als SAIL. ‘Zeehavens Amsterdam’ voer een dagje mee met havenbeambte en teammentor André Bredschneijder en zijn collega Dimitri Meijer.

Evert Bruinekool Haven Amsterdam is verantwoordelijk voor een vlotte, veilige en milieuverantwoorde afwikkeling van het scheepvaartverkeer van 40 kilometer buiten de kust bij IJmuiden tot aan de Oranjesluizen. De havenbeambte van de Nautische Sector heeft drie rollen: verkeersbegeleider, toezichthouder en handhaver en dienstverlener. Kortom, een veelomvattend takenpakket. “Wij zorgen bijvoorbeeld dat gereserveerde ligplaatsen veilig toegankelijk en beschikbaar zijn, controleren de diepgang en zorgen dat bolders en stormbolders aanwezig en toegankelijk zijn,” vertelt André Bredschneijder. “Als een schip binnenkomt, dan onderhouden wij het contact met de loods en vertellen welke plaats gereserveerd is. Als het nodig is, kunnen wij sleepboten regelen. En als er snel assistentie noodzakelijk is, geven wij dat zetje zelf. Dat is dan wel niet onze taak maar als wij schade kunnen voorkomen, zullen wij dat natuurlijk doen.”

ZEVEN SCHEPEN IN DE VAART De Havendienst heeft momenteel zes patrouillevaartuigen: de PA2 - die hoofdzakelijk in IJmuiden vaart-, PA4 (die in voorjaar 2010 in de vaart kwam), PA3, PA6 (die op de nominatie staat te worden vervangen), de PA7, de PA8 en het directievaartuig ms Havenbeheer. Van maandag tot en met vrijdag zijn overdag vier schepen op het water. In het weekeinde en ’s nachts zet de Nautische Sector twee vaartuigen in. Een groot deel van de tijd besteden de vaartuigen aan patrouilleren, de verkeersbegeleiding en toezichthouden. “Observeren, signaleren en reageren vergt doorgaans vooral onze aandacht,” vertelt Bredschneijder. “Hoewel wij vooral voor de zeevaart werken, besteden wij ook aandacht aan de binnenvaart. Naast veiligheid kunnen zij bij ons terecht voor storingen in bijvoorbeeld elektriciteitskasten. Dat is niet onze verantwoordelijkheid maar deze dienstverlening bieden wij wel.”

REALISERING WALRADAR Een andere vorm van dienstverlening is de realisering van het walradarproject, in samenwerking met Rijkswaterstaat (zie ook pagina 20-21). Het gaat hierbij om de aanleg van een scheepvaartbegeleidingssysteem rond het gehele Noordzeekanaal, inclusief de zeehavens van Amsterdam, Tata Steel, Velsen-Noord, Beverwijk en Zaanstad. Het systeem gaat eind dit jaar in bedrijf en verbetert de veiligheid, de doorstroming en de informatievoorziening voor de vaarweggebruikers. Het gebied beslaat de IJ-geul vanaf 40 km uit de kust tot en met het Buiten-IJ en de toegang tot het Amsterdam-Rijnkanaal. De verkeersleiding ziet dan ook uit naar de ingebruikname van de walradar. 18

September 2011

Zeehavens Amsterdam

André Bredschneijder (Nautische Sector) controleert in de Sonthaven een binnenvaartschip op vaarbewijs en vaartijden. Foto's: Evert Bruinekool

De toezichts- en handhavingstaak van Haven Amsterdam is momenteel volop in ontwikkeling. Bredschneijder. “We zijn autoriteit zonder autoritaire houding of toon. Met respect voor de schippers doen we ons werk, hetgeen betekent dat we mensen op hun verantwoordelijkheid wijzen. Met andere toezichthouders stemmen we af welke controles en inspecties er gehouden zijn, zo-

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Bredschneijder (l) en Dimitri Meijer op de PA4 in de Westhaven

De PA4 langszij bij een binnenvaartschip

dat we ons kunnen concentreren op de juiste inzet van mensen en middelen.” Naast de Nautische Sector werken ook Rijkswaterstaat, de Inspectie Verkeer en Waterstaat en de KLPD op het water in de havenregio.

HULP VOOR CATAMARAN

pers rekenen op de aandacht van de Nautische Sector. “Medio juli kwamen we in de nachtdienst een Brit tegen op een catamaran. Het was noodweer, die man was verschrikkelijk moe en zwalkte over het kanaal. Wij hadden al enkele klachten van binnenschippers ontvangen en zijn aan boord gestapt. Voor zijn eigen veiligheid en die van andere vaarweggebruikers hebben wij hem een ligplaats toegewezen en letterlijk aan het handje meegenomen. Hij had het echt helemaal gehad.”

Behalve de grote vaart en de binnenvaart mogen ook zwemmers en recreatieschip-

www.portofamsterdam.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Nieuw walradarsysteem biedt beter overzicht over scheepvaart

Jan van den Berg

ind 2011 krijgt het Noordzeekanaal een nieuw walradarsysteem dat de scheepvaart nog beter kan observeren en begeleiden. Dit vergroot de veiligheid.

Verkeersleiders willen graag nauwkeurig weten waar schepen zich bevinden en welke dat zijn. Het vijftien jaar oude systeem van radarinstallaties langs het Noordzeekanaal schoot op dit punt tekort. “Er waren stukken waar geen radardekking was,” zegt Aart Hiemstra, adjunct-havenmeester en hoofd Vessel Traffic Management Systems van Amsterdam. Er waren negen radarinstallaties in IJmuiden en Schellingwoude, plus twee bij Zijkanaal C en Nauerna. Daartussen bestonden ‘zwarte gaten’, waardoor het niet mogelijk was een compleet en actueel verkeersbeeld te krijgen. Om een veilige verkeersbegeleiding in de toekomst onder alle omstandigheden te garanderen, is betere en complete radardekking dan ook noodzakelijk.

OPERATIONEEL De afgelopen tijd is er hard gewerkt om het stelsel van walradarmasten uit te breiden en te verbeteren, legt Hiemstra uit. “Het nieuwe systeem moet dit najaar

Een van de radarposten van het nieuwe walradarsysteem, ter hoogte van de Afrikahaven. Foto: Dick van den Berg

September 2011

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING operationeel zijn, waarmee we beschikken over 26 radarinstallaties: tweemaal zoveel als voorheen.” De toegang tot IJmuiden op de Noordzee wordt hiermee volledig bestreken tot 12 zeemijl uit de kust. Daarnaast is er de garantie dat het systeem de diepwatervaargeul tot bijna 25 zeemijl buitengaats afdekt. Hiervoor zijn vier radarinstallaties nodig. Twee staan er in de windmolenparken voor de kust, één installatie staat ten noorden van Zandvoort en één op het Haven Operatie Centrum (HOC) in IJmuiden. De overige 22 installaties bevinden zich op regelmatige afstanden langs het Noordzeekanaal tussen IJmuiden en Schellingwoude.

COMPLEET SYSTEEM Met deze radars kan de verkeersleiding uitsluitend de positie van schepen bepalen, en dat is niet voldoende. Daarom heeft men een marifoonsysteem geïntegreerd om de communicatie met de schepen te onderhouden. Op de radarinstallaties zijn voorts camera’s geplaatst zodat de verkeersleiding letterlijk kan zien wat zich op het Noordzeekanaal afspeelt. Het aantal camera’s is met 27 uitgebreid tot 132. De radars en camera’s zijn zo geplaatst dat schepen altijd in beeld zijn. Zo voorkomt

de verkeersleiding dat bijvoorbeeld een klein jacht onzichtbaar is doordat het zich in de schaduw van een zeeschip bevindt. “Informatie over de schepen komt van het Automatic Identification System (AIS) dat al verplicht is voor zeeschepen,” aldus Hiemstra. “In 2013 wordt het ook verplicht voor de binnenvaart. Dat betekent dat we dan elk schip kunnen identificeren.” Zoals blijkt uit deze uitleg, omschrijft de term walradar niet exact wat het systeem omvat. Daarom wordt het ook wel aangeduid als walradar-VTS-systeem, afkorting voor Vessel Traffic System. De gegevens van het walradarsysteem komen zowel binnen bij het Haven Operatie Centrum als bij de verkeersleidingspost in Schellingwoude. “Deze posten kunnen elkaar volledig vervangen,” verduidelijkt Hiemstra. “Dat is essentieel want het systeem moet natuurlijk altijd beschikbaar zijn vanwege de veiligheid.” Om alle installaties en de verkeersleidingsposten te verbinden is een nieuw glasvezelnetwerk aangelegd. Het systeem is overigens niet geheel nieuw. "De bestaande radarinstallaties zijn geïntegreerd in het nieuwe systeem en volledig gereviseerd," zo legt Hiemstra uit. “De elektronica is weer als nieuw.”

CALAMITEITEN Het systeem is eigendom van Rijkswaterstaat, zegt Wouter Bulthuis, projectleider en omgevingsmanager. “We hebben het in nauwe samenwerking met Haven Amsterdam laten ontwerpen en bouwen.” Bulthuis benadrukt dat het systeem niet alleen belangrijk is voor de vlotte en veilige doorstroming van het scheepvaartverkeer op het Noordzeekanaal. “Het stelt ons ook in staat om sneller in te spelen op risicovolle situaties of calamiteiten. “We weten eerder of er wat aan de hand is en kunnen betere adviezen geven aan de hulpdiensten. De veiligheid op het Noordzeekanaal verbetert dus in alle opzichten." www.portofamsterdam.nl www.rijkswaterstaat.nl

Advertentie

Amsterdam - IJmuiden - Den Helder - Harlingen - Eemshaven - Delfzijl - Utrecht - Scheveningen

Slop- en Bilge-inzameling Scheepsreiniging Afvalverwerking Calamiteitenservice Kadegebonden Diensten Olie Recycling

Maritieme Afvalstoffen Inzameling Nederland BV MAIN is gespecialiceerd in: Inzameling, transport en verwerking van scheepsafvalstoffen afkomstig uit de zeevaart, binnenvaart en visserij.

MAIN BV

Petroleumhavenweg 48 1041 AC AMSTERDAM

Tel. + 31 (0)20 6130 225 Fax. + 31 (0) 6118 723

www.main-bv.nl

E-mail: info@main-bv.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Svitzer en Iskes: meer collega’s dan concurrenten

e een is onderdeel van een Deense multinationale transportonderneming, de ander is een typisch familiebedrijf. Enerzijds zijn Svitzer en Iskes Tugs concurrenten van elkaar, anderzijds hebben beide in IJmuiden gevestigde bedrijven hetzelfde belang: een optimale doorstroming van de scheepvaart. Een dubbelinterview met de managing directors Peter Rondhuis (Svitzer) en Ronald Vergouwen (Iskes) over onderlinge samenwerking en concurrentie.

Pieter van Hove Een druilerige vrijdagochtend in het havengebied van IJmuiden. Ondanks het vroege tijdstip is het al druk op het hoofdkantoor van Iskes Tugs aan de Haringhaven. Ronald Vergouwen vraagt of het gezelschap nog koffie wil. Tegenover hem zit Peter Rondhuis van collega/concurrent Svitzer dat enkele jaren geleden is ingetrokken in een nieuw complex op enkele honderden meter afstand. Ze kennen elkaar redelijk goed, zonder de deur bij elkaar plat te lopen. “Mocht er wat zijn, dan weten we elkaar te vinden,” aldus Rondhuis. “Als we sleepboten tekort komen, dan kunnen we altijd terecht bij elkaar,” zo typeert Vergouwen de verhoudingen. Tot 2001 waren het toenmalige Wijsmuller en Iskes familiebedrijven met IJmuiden als vestigingsplaats - en in het geval van Iskes zelfs de geboorteplaats. Wijsmuller bestond destijds al bijna een eeuw (1906), Iskes ruim dertig jaar. Tien jaar geleden nam het internationaal opererende Svitzer Wijsmuller over. Svitzer op zijn beurt is weer een onderdeel van de Deense transportreus Maersk. Vandaag de dag is Svitzer wereldwijd actief in meer dan 78 landen. In IJmuiden bevindt zich het hoofdkantoor voor de wereldwijde bergingsdiensten. Ook heeft hier de coördinatie plaats van havensleepdiensten voor continentaal Europa en het Middellandse Zeegebied, waaronder de havens van Amsterdam en Lissabon vallen. Een ander onderdeel is het transport van grote objecten over de oceanen, een activiteit die vroeger bekend stond als SmitWijs. Dit kantoor zit in Hoofddorp. Nederland is hiermee een belangrijke basis voor de Svitzer groep. aan de plaatselijke samenleving, bijvoorbeeld via sponsoring,” stelt Vergouwen. De afgelopen jaren heeft de bergingsafdeling van Svitzer een koerswijziging doorgeBen Iskes richtte het bedrijf ruim veertig maakt, waardoor de nadruk nu meer ligt op het voorkomen van incidenten op zee. jaar geleden (1968) op. Een van de eerste In Nederland heeft het bedrijf een contract met de Kustwacht, waarvoor de zeesleper sleepboten van het bedrijf was de Triton, Ievoli Black 365 dagen per jaar, 24 uur per dag binnen een kwartier een sleper uit 1949 van beschikbaar is. 150 pk. Vooral de laatHet nieuwe onderkomen van Svitzer weerspiegelt gedeeltelijk de ste jaren is het bedrijf “We zijn van oorsprong ingeslagen koers. Zo is het magazijn uitgebreid met een duikcenenorm gegroeid, mede een echt IJmuidens trum. In het bassin kunnen duikers bergingen levensecht nabootvanwege de komst van familiebedrijf en zijn dat sen. Het bedrijf heeft ook een speciale put gegraven om apparade twee windmolenparten te testen of ze nog waterproof zijn. Ook duikers van relaties en ken voor de kust van altijd gebleven” andere bedrijven oefenen er. Net zoals de opleidingsafdeling van IJmuiden. Tijdens de Svitzer, de zogeheten Svitzer Academy. aanleg ervan was Iskes Weinig buitenstaanders weten iets van Svitzer. Rondhuis beaamt betrokken met het verdat zijn bedrijf niet gericht is op media-aandacht. “Wij houden ons bewust low proslepen van de installatievaartuigen, en verﬁle. Het gaat ons er in de eerste plaats om de zaken goed te doen voor de klant, we zorgde het bedrijf onder andere het vervoer zijn wat dat betreft bescheiden.” van personeel tussen de IJmondhaven en de bouwlocatie. GROEI DOOR WINDPARKEN Ook bij het onderhoud van deze parken is Iskes daarentegen komt wel veel in het (lokale) nieuws. “We zijn van oorsprong een Iskes betrokken. Het IJmuidens sleepbedrijf echt IJmuidens familiebedrijf en zijn dat altijd gebleven. We dragen ons steentje bij verwacht ook in de toekomst veel werk

VOORKOMEN VAN INCIDENTEN

September 2011

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING ISKES NAAR DE IJMONDHAVEN Iskes Towage and Salvage verhuist in november 2011 van de Haring- naar de IJmondhaven in een nieuwbouwcomplex van drie verdiepingen. Hierin komen bedrijven die direct met de offshore-industrie te maken hebben, inclusief de windenergie. Opdrachtgever en exploitant van onderkomen is ‘Het Kleine Strand bv’, een samenwerkingsverband van diverse ondernemers. Iskes is één van de aandeelhouders. “We krijgen zo een heel offshorecomplex erbij,” aldus Jim Iskes, mede-eigenaar van het gelijknamige sleepbedrijf. “De firma’s kunnen elkaar met raad en daad bijstaan.” Een andere reden voor de verhuizing is dat het hoofdkantoor aan de Haringhaven te krap is geworden. Het nieuwe kantorencomplex van 1800 m2 bestaat uit twee delen: een kantoorgebouw, waarbij Iskes de bovenste etage voor haar rekening neemt, en een grote loods erachter. De loods kan verdeeld worden in aparte gedeeltes en heeft een totale oppervlakte van 1500 m2.

Peter Rondhuis (Svitzer) en Ronald Vergouwen (Iskes) in de haven van IJmuiden: “’Als we sleepboten tekort komen, dan kunnen we altijd terecht bij elkaar!” Foto: Reinder Weidijk

te krijgen bij de aanleg van nieuwe windparken. Enige tijd geleden heeft het sleepbedrijf een langlopend offshorecontract getekend met de bouwers van het London Array-windmolenpark in de monding van de Theems, het grootste ter wereld. De twee sterkste sleepboten van Iskes, Ginger en Brent, zijn tot eind 2012 continu betrokken bij deze opdracht. In totaal bestaat de Iskesvloot uit elf schepen, waarvan de Thetis langdurig is verhuurd aan Svitzer. De Svitzer-vestiging in IJmuiden heeft negen schepen en opereert wereldwijd met ruim zeshonderd sleepboten, waardoor het bedrijf ook de capaciteit in het Noordzeekanaalgebied snel kan vergroten. In verband met de verwachte groei verhuist Iskes in november naar een nieuw hoofdkantoor aan de IJmondhaven (zie kader).

GEZAMENLIJKE BIEDING

voor Svitzer. “Het is voor ons een bijproduct. Er zijn veel spelers, dus ook veel concurrentie,” stelt Rondhuis. Het concern ziet groeikansen op andere markten, zoals de offshore-industrie, havensleepdiensten en assistentie bij LNG-terminals (liquefied natural gas). Zo heeft het bedrijf recent een contract getekend voor een LNG-terminal in Angola. De samenwerking tussen Svitzer en Iskes gaat verder dan alleen het elkaar consulteren in geval van onderbezetting. Beide ondernemingen waren gezamenlijk in de race voor het transport van de tunneldelen voor de Tweede Coentunnel in Amsterdam. “We hebben een gezamenlijke bieding gedaan maar zonder resultaat. De opdracht is naar een andere combinatie gegaan,” moet Rondhuis tot zijn spijt bekennen. Het was overigens de eerste keer dat de ondernemingen met een gezamenlijke bieding kwamen. Rondhuis en Vergouwen: “Mogelijk dat dat in de toekomst vaker gebeurt.”

GEEN OVERNAME Ondanks de nauwe samenwerking is van een overname van de een door de ander geen sprake. Rondhuis: “Dat is nicht in Frage.” Ronald Vergouwen vult aan: “De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) zou overigens een overname ook niet goedkeuren omdat je dan een monopolie krijgt.” De Svitzer-manager op zijn beurt: “Concurrentie houdt je scherp. Ik beschouw het als spelen in de eredivisie. Je hebt het liefst een tegenstander die voldoende tegengas biedt!”

Windmolenparken zijn geen topprioriteit

www.svitzer.com

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

September 2011

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Decanen van de maritieme opleidingen klimmen aan boord van het multipurpose opleidingsschip Dynamogracht (links), waar ze een simulatortraining bijwonen. Foto's: Nova College/Maritieme Academie

Spliethoff en Maritieme Academie tevreden over eerste stagiairs

Praktijk leren aan boord VOLLE SCHEPEN

en goede stagebegeleiding, de garantie op een werkplek, een enthousiaste bemanning en naar verwachting een zeer beperkte uitval.” Zo verwoordt Erwin Meijnders van Spliethoff Groep de eerste lichting stagiairs MBO/HBO Maritiem Officier die begin 2011 hun eerste periode voltooiden op de bijzonder uitgeruste ‘tutor vessels’. Deze schepen beschikken over een dubbele brug, opleidingsfaciliteiten en een extra instructeur.

Gerrit-Jan Hulsebos

Kapitein André Mol deelt het enthousiasme van de deelnemende partijen. “Uiteraard lopen we aan het begin tegen enige obstakels aan, vooral door het toegenomen aantal personen aan boord. Verder zijn we bijzonder positief over de eerste ervaringen. Deze faciliteiten krijg je als student nergens, het groepsgevoel is bijzonder sterk en de gemengde ploeg van MBO- en HBO-studenten trekt elkaar er echt doorheen. Ook de reguliere bemanning is positief. Ondanks de extra belasting levert het extra gezelligheid op. De trainingsofficier is de verbindingsman tussen studenten en bemanning, en zorgt ervoor dat de stagiairs hun programma kunnen voldoen zonder de normale bedrijfsvoering te beïnvloeden. Het schip vaart en opereert als ieder ander schip binnen Spliethoff Groep.”

Op een seminar op 19 mei bij Spliethoff lieten vertegenwoordigers van onder meer het Scheepvaart- en Transport College, ROC Kop van Noord-Holland, redersvereniging KVNR en de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij (NVKK) zich bijpraten over de stand van zaken in dit bijzondere project. Deze vernieuwende aanpak maakt onderdeel uit van de ‘IGO2C’- campagne; een samenwerkingsONDERWIJSONTWIKKELING verband van Spliethoff groep, Maritieme Academie (Hogeschool van Amsterdam, Psycholoog Albert Mulder, tevens docent aan ROC Nova College en Dunamare Onderwijsgroep), Het Platform Beroepsonderwijs de Maritieme Academie, bewaakt de wetenen het Vaderlandsch Fonds. schappelijke voortgang, wensen en verwachIgo2C ging in 2008 van start om zeevaartschoolstudenten tijdens de verplichte tingen van de deelnemers aan het IGO2Cstageperiodes via intensieve begeleiding en extra trainingsfaciliteiten te onderprogramma. Mede op basis van steunen. Deze nieuwe manier van praktijkleren zorgt ervoor dat een serie try-outs aan boord stagiairs een maximale kans hebben hun stageperiode op tijd te van het ConRo-schip ‘Pulpca’ voltooien, met minder kans op uitval en met verhoogde motivatie “Deze faciliteiten van Spliethoff, waarbij VMBOhet uiteindelijke beroep binnen te stappen. krijg je als student leerlingen een week een ‘snuffelDe eerste vier drogeladingschepen met dubbele brug en accomnergens” stage’ liepen, zijn het stagecurrimodatie voor acht studenten zijn in 2010 in de vaart genomen. culum en de leeromgeving flink De Dolfijngracht, Donaugracht, Diamantgracht en Dynamogracht onder de loep genomen. “Stafzijn alle in China gebouwd. De ‘Dynamogracht’ liep op 12 mei de en trainingofficieren hebben onder meer een haven van Amsterdam aan en bood gelegenheid voor een bijzonder bezoek (zie cursus ‘coaching aan boord’ gevolgd,” licht kader). In de loop van dit jaar doen de zogenaamde ‘Happy D-schepen’, de zware Mulder toe. Van de deelnemende VMBOladingtypes van dochtermaatschappij Big Lift, hun intrede. Deze schepen hebben studenten overweegt zestig procent door te twee 400-tons ladingskranen aan boord en beschikken over een extra navigatiestromen naar het zeevaartopleiding op MBOdeck, ict- en studiefaciliteiten. Reeds tijdens de ontwerpen nieuwbouwfase in niveau, een kwart meer dan voorheen. 2008 wist Spliethoff de titel ‘Beste Leerbedrijf Internationaal’ en de ‘KVNR Shipping Award’ in de wacht te slepen.

www.igo2c.nl www.maritiemeacademie.nl

www.amports.nl

NAUTISCHE DIENSTVERLENING Spectaculaire foto van twee loodstenders op het Noordzeekanaal, ter hoogte van Tata Steel

Loodsen varen stevige koers

et zijn roerige tijden voor het district Amsterdam-IJmond van het Loodswezen. Ruim 22 jaar na de verzelfstandiging staan de ruim zestig loodsen voor nieuwe uitdagingen: een tweede zeesluis in IJmuiden, de heropening van de Averijhaven, de vlootvernieuwing en de, als het aan de havenmeesters en het Loodswezen ligt, modernisering van het loodsplichtstelsel. Met één centraal doel: een veilige en vlotte doorvaart van zee naar de havens aan het Noordzeekanaal en andersom.

Pieter van Hove

zeeschepen assisteren. Schepen langer dan 75 meter zijn loodsplichtig. Kapiteins Willem Bentinck, voorzitter van de regio kunnen weliswaar een zogenaamde verklaring van vrijstelling halen maar de ervaAmsterdam-IJmond, beseft heel goed dat ring van Bentinck is dat vrijwel iedereen een loods aan boord neemt. “Dat is veel zijn organisatie slechts een onderdeel is efficiënter en veiliger. Een loods scheelt tijd en dus ook geld.” van een logistieke keten. Bij een golfhoogte boven de 2,80 meter zet het Loodswezen “Voor een veilige afhandegeen jetgedreven tender maar een helikopter in. “Wij bieling van het scheepvaartden deze service aan om de haven zo lang mogelijk open te “Zonder uitzondering verkeer is een goede samenhouden,” aldus Bentinck. zijn onze loodsen van werking tussen alle partijen OP HOOG NIVEAU vereist.” een hoog niveau” De regio Amsterdam-IJmond is een van de vier districten Zijn kamer op het hoofdvan het Nederlandse Loodswezen. Het district omvat het kantoor in IJmuiden biedt Noordzeekanaalgebied en de haven van Den Helder. Amsterdam-IJmond telt ruim uitzicht op het sluizencomplex en een veertig medewerkers en zestig loodsen; in heel Nederland zijn er 450 loodsen. Bendeel van het Noordzeekanaal. Zo’n 14.000 tinck: “Zonder uitzondering zijn zij van een hoog niveau. En dat geldt niet alleen keer per jaar (2010) moeten de loodsen 26

September 2011

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

voor de opleiding en training maar ook voor de uitrusting. Ons loodswezen voldoet aan de kwaliteitsnorm van de International Standard for Pilot Organisations (ISPO).” Anno 2011 is Den Helder goed voor 250 beloodsingen per jaar, te verwaarlozen bij het aantal van circa 14.000 in het Noordzeekanaalgebied. Over het aantal opdrachten in de toekomst kan de districtsvoorzitter nog geen uitspraken doen, al staat wel vast dat de werkwijze zal veranderen. Zo zal de nieuwe zeesluis in IJmuiden zeker invloed hebben, zo verwacht Bentinck. Ook de nieuwe walradar langs het Noordzeekanaal die eind 2011 gereed is, heeft invloed op de werkwijze. De nieuwe masten hebben namelijk een radarsysteem, camera, marifoon zender/ontvanger en ontvangers voor het automatisch identificatiesysteem voor de scheepvaart. (AIS). Bentinck: “Met dit nieuwe systeem kan de loods bij wijze van spreken elke dode hoek bekijken. De signalen komen binnen op zijn laptop en deze informatie is identiek aan de gegevens van de verkeersbegeleider aan de wal. Dit verkleint de kans op misverstanden tussen de verkeersbegeleider, de kapitein en de loods aan boord.”

BETERE DIENSTVERLENING Er loopt momenteel een gezamenlijk onderzoek van het Loodswezen en de (rijks) havenmeesters naar verbetering van de dienstverlening via innovatie. Dit kan door Willem Bentick, voorzitter van de regio investeringen in bijvoorbeeld nieuwe tenders of apparatuur, maar ook door een Amsterdam-IJmond. Foto: Loodswezen andere werkwijze. Een voorbeeld van het eerste zijn de drie nieuwe, milieuvriendelijke jetgedreven loodstenders die het Loodswezen in gebruik heeft genomen. Deze geavanceerde vaartuigen gaan rouleren in de vier regio’s. Door gebruik te maken van zogeheten nageschakelde technieken is de roetuitstoot ten opzichte van de huidige loodstenders teruggebracht met maar liefst 97 procent. Het Loodswezen gaat de jettenders dit najaar inzetten in de vier districten, en dus ook in IJmuiden. olieterminal om alle tankers binnen te loodDaarnaast pleiten het Loodswezen en de (rijks) havenmeesters voor een nieuw syssen. Maar bij windkracht tien is het eigenlijk teem van vrijstelling van de loodsplicht. Hierbij wordt van elk schip en zijn geniet verantwoord voor een schip om veilig zagvoerder een risicoprofiel gemaakt. Op basis hiervan bepaalt het Loodswezen in door de sluis te varen. hoeverre een kapitein zonder loods de haven mag invaren. De loods zou, onder Dit advies is inmiddels naar het ministerie van Infrastructuur “In het huidige systeem commerciële druk en Milieu gestuurd. Bentinck: “Het gaat uiteindelijk om de kan de loods volledig van de olieterminal, vaardigheden van de persoon op de brug. Om zijn kennis de kapitein toch kunvan het Engels en de vaarregels, maar ook om de aard van de onafhankelijk opereren” nen adviseren om lading, om maar wat te noemen.” naar binnen te gaan In de regio Amsterdam-IJmond loopt de samenwerking tusmet het schip. In het huidige systeem kan sen het Loodswezen en de havenautoriteiten buitengewoon goed, stelt de voorzitde loods volledig onafhankelijk opereren.” ter. Janine van Oosten, havenmeester van Amsterdam, zei tijdens het internationale Empa-congres in mei in Amsterdam dat beide partijen alle incidenten gezamenlijk NIEUWE KANDIDATEN evalueren. Jaarlijks leidt het district AmsterdamMEER SAMENWERKING IJmond twee aspirant-loodsen op die de HoBentinck wil de samenwerking echter nog breder trekken. Er is al regelmatig nautisch gere Zeevaartschool hebben afgemaakt, en overleg tussen het Loodswezen, vletterlieden, sleepbootmaatschappijen, scheepsdaarna minimaal vijf jaar hebben gevaren. agenten, terminals en havenautoriteiten. In maart 2011 was er een bijeenkomst van Vervolgens krijgen ze eerst een landelijke het Innovatieplatform LEF, opgericht door Rijkswaterstaat. Bentinck: “We hebben opleiding van twee maanden, gevolgd door afgesproken dat we onderling nog beter gaan communiceren maar ook welke innoeen interne opleiding in het eigen district vaties prioriteit moeten krijgen. Zo gaan wij als eerste kijken naar de vereenvoudivan negen maanden. ging van het huidige loodsplichtenstelsel, een betere ketensamenwerking tussen alle “Het wordt steeds moeilijker om nieuwe partijen die betrokken zijn bij het afhandelen van de scheepvaart, en naar nieuwe kandidaten te vinden,” zegt Bentinck. “Hevormen van navigatieondersteunende technieken.” laas volgen minder jongeren dan vroeger Het Loodswezen heeft bij wet de taak om schepen een veilige en vlotte doorvaart een maritieme opleiding. Het is een hardte garanderen van zee naar de haven en andersom. Omdat het de enige aanbieder nekkig misverstand dat de scheepvaart conis, houdt de Nederlandse Mededingings Autoriteit (NMA) toezicht op de efficiënte servatief is, want er gebeurt juist heel veel. werkwijze en de tarieven. Een carrière op zee is leuk en avontuurlijk. De overheid heeft volgens Bentinck inmiddels wel ingezien dat concurrentie tusAls je niet je hele leven lang van huis wilt sen loodsdiensten ongewenst is. Praktijkvoorbeelden in onder andere Scandinavië zijn, dan kun je altijd na een aantal jaren wijzen uit dat de tarieven allerminst omlaag gaan bij concurrerende loodsdiensten. een overstap naar bijvoorbeeld het LoodsIntegendeel: er treden vertragingen op en de dienstverlening gaat achteruit. Bovenwezen overwegen!” dien kan de kapitein er dan niet meer op vertrouwen dat de adviezen van de loods www.loodswezen.nl zijn gevrijwaard van commerciële druk. “Stel, een loods heeft contact met een grote

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

De Koperen Ploeg komt vaker langszij

et bootliedenwerk, het meren en ontmeren van zeeschepen, dat is onze allerbelangrijkste taak,” resumeert Mike Schotte, voorzitter van De Koperen Ploeg. Het boot – en stuurliedencoöperatief De Koperen Ploeg WA, een sjieke naam voor vletterlieden, maakt zich daarnaast op vele andere terreinen verdienstelijk in de haven van Amsterdam. Proviandering, afvaltransport, bemannings- en personentransport en douanehandelingen zijn enkele disciplines waarvoor de ‘vastmakers’ hun hand niet omdraaien.

Gerrit-Jan Hulsebos “Continuïteit, veiligheid en betrouwbaarheid is waar we voor staan bij De Koperen Ploeg; 365 dagen per jaar, 24 uur per dag. Nee bestaat niet, we komen altijd. En dat begint met goed materiaal,” aldus Schotte, terwijl hij uitkijkt op de karakteristieke geelkleurige vaartuigen voor het hoofdkantoor van De Koperen Ploeg in Westpoort. “Vanaf 2005 zijn we weer begonnen met nieuwbouw. Op dit moment is de vijfde nieuwbouwvlet (KP 11) in aanbouw. Het is een doorontwikkelde versie van de klassieke ‘Amsterdamse vastmaakvlet’. We varen doorgaans met open vletten, zonder opbouw. Deze zijn speciaal ontworpen voor ons werk en voor de locale situatie. Behalve dat zij zwaar zijn en een krachtige motor bezitten, hebben deze vletten ook extra stabiliteit en een uitstekende wendbaarheid. Als extra veiligheidsvoorziening zijn er in het vaartuig rondom luchtkasten ingebouwd, waardoor ze praktisch onzinkbaar zijn. Merwelands Jachtbouw in Rotterdam zal de vlet naar verwachting eind 2011 opleveren, waarbij de KP 11 een ouder exemplaar gaat vervangen. In totaal heeft De Koperen Ploeg twaalf vastmaakvletten, vier vrachtduwbakken en drie sleep-/duwbootjes, verdeeld over vijf locaties in de Amsterdamse haven.”

MENSENWERK

Voorzitter Mike Schotte van De Koperen Ploeg aan boord van een van de vletten. Foto's: Martin Hendriksen

September 2011

Niet alleen in de hardware wordt fors geinvesteerd bij De Koperen Ploeg. “Het werk van de vletterlieden is en blijft mensenwerk. Veiligheid en vakmanschap staan dan ook hoog in het vaandel. Beter niet zo mooi gevaren dan slecht getrokken”, aldus Mike

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Schotte. “Het blijft tenslotte een fysiek beroep. Daaraan wordt tijdens de opleiding onder begeleiding van een fysiotherapeut speciale aandacht geschonken.” Om tot de kenmerkende coöperatie te mogen toetreden is een volwaardige MBO-opleiding vereist. Tijdens de vierjarige opleiding tot bootman reist de leerling één dag in de week naar het Scheepvaart- en Transportcollege (STC) in Rotterdam voor zijn theoretische vorming. De rest van de praktijkopleiding heeft plaats in de regio. De cooperatie heeft 44 leden in dienst. Daarnaast zijn er veertien werknemers, waarvan acht leerlingen in opleiding. Het lidmaatschap wordt, na gebleken geschiktheid, na vier dienstjaren bereikt.

TOONAANGEVENDE OPLEIDING Een van de risicovolste manoeuvres tijdens de reis van een zeeschip is de aankomst of het vertrek van de ligplaats. Mike Schotte: “Juist daarom is het voor de verkeersveiligheid van belang dat het meren en ontmeren wordt gedaan door mensen die op mogelijke risico’s zijn bedacht en die weten wat er van hen wordt verwacht. Dit is precies de reden waarom we tijdens de opleiding veel aandacht schenken aan de nautische kennis en vaardigheden.” Volgens Schotte is de opleiding in binnenen buitenland toonaangevend. “De bootlieden zijn allen in het bezit van onder meer het bootmandiploma, een groot vaarbewijs, VCA-, EHBO- en ADNR-certificaat (de Franse titel van het Europese verdrag over internationaal vervoer van gevaarlijke stoffen over de Rijn, red). In de ‘European Boatmen Association’, waarin veertien landen zijn vertegenwoordigd, blijkt dat de Nederlandse opzet toonaangevend is.”

SPILFUNCTIE Dankzij goede contacten met Haven Amsterdam en andere dienstverleners vervult De Koperen Ploeg een spilfunctie in het Amsterdamse maritieme netwerk. Voor de informatievoorziening maken de vletterlieden gebruik van het informatiesysteem Pontis van Haven Amsterdam, waarop alle nautische dienstverleners, vletterlieden, sleepdiensten en het Loodswezen zijn aangesloten. Ter ondersteuning gebruikt De Koperen Ploeg ook het zogenaamde KRIS (KVSA Rapportage en Informatie Systeem) alsmede AIS (Automatic Identification System). Beide systemen voorzien in de aankomst- en vertrektijden van de zeevaart en derhalve dus ook in de verrichtingen en de planning van de bootlieden. Schotte meent dat ook de eindgebruikers in de haven De Koperen Ploeg steeds beter weten te vinden. “Op uitnodiging van diverse terminals in onze haven hebben we regelmatig inspraak bij nieuwbouw of verbouwingen dan wel uitbreidingsplannen.

Mike Schotte: “Nee bestaat bij ons niet, we komen altijd!”

Hierbij vestigen wij speciale aandacht op de paaltrekkracht, een veilige werkruimte en de bereikbaarheid van steigers, kades en palen. De geplande meerpalenset in de Afrikahaven, die namens Haven Amsterdam wordt aangelegd, is hier ook een goed voorbeeld van. We zijn bijzonder tevreden over deze samenwerking.”

NEVENTAKEN Ondanks de naam boot- en stuurliedencoöperatief, behoort het stuurliedenwerk op de Noordzeekanaalpassages van zeeschepen sinds 1965 niet meer tot het takenpakket van De Koperen Ploeg. Daarentegen heeft de coöperatie de afgelopen decennia diverse andere vormen van expertise en infrastructuur opgebouwd. Schotte: “Zo zijn we onder andere begonnen met het inzamelen van scheepsafval alsmede het vervoer en de opslag van proviand. Binnen de haven was voor dit soort werkzaamheden in het verleden geen andere 24/7 aanbieder meer te vinden. Omdat dit wel gedaan moest worden, kwam men bij ons terecht waarna we deze dienstverlening in de loop der jaren verder hebben uitgebouwd. Voor de scheepsproviandering nemen we een dezer dagen op ons terrein een nieuwe koel- en vriesopslag in gebruik, waardoor de totale goederenopslagcapaciteit met tweederde toeneemt. Deze koelinstallaties zijn hypermodern en zeer energiezuinig. Via moderne software kunnen we de opgeslagen producten 24 uur per dag monitoren.” Schotte vervolgt: “Als betrouwbare partner in het handelsverkeer hebben we tevens in april als eerste Europese nautische dienstverlener de AEO-douanestatus verworven, waardoor de afhandeling van douaneformaliteiten een stuk vereenvoudigd is. Verder participeren we met ICOVA in het samenwerkingsverband ‘Mokum Mariteam’ in de afvoer van scheepsafval, de zogenaamde Marpol Annex V-verplichting. Daarvoor is een deel van onze duwbakken ook bijzonder geschikt. Deze bakken zetten we eveneens in voor de levering en het transport van pompen, slangen, fenders en koppelingen voor de veelvuldige boord-boordoverslag van natte lading, dikwijls op de palen en boeien.”

“COMMUNICATIEVAREN” “Via het zogeheten communicatievaren, het onderhouden van een walverbinding met zeeschepen die op de boei gemeerd liggen, zorgen we ervoor dat onder meer loodsen, agenten en leveranciers deze minder toegankelijke ligplaatsen kunnen bereiken. Daarnaast leveren we ‘runners’; de aanvullende dekbemanning voor schepen die zich onderbemand of zonder bemanning naar zee of binnen de haven moeten verplaatsen. Zo hebben we ook wel eens assistentie verleend bij het verhalen van een afzinkbaar ponton en het positioneren van binnenvaartcasco’s op dat ponton. De Koperen Ploeg is naast het ontmeren van zeeschepen dus ook beschikbaar via een keur aan nautische mogelijkheden, in een 24-uurs dienstverlening!” www.dekoperenploeg.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Coöperatieve Vereniging van Vletterlieden

Altijd paraat voor de scheepvaart VAN VADER OP ZOON

Vletterman Gerrit van Rijn in actie op de Buitenkade-2. Foto's: Willem Moojen

e C.V.V. assisteert schepen bij aankomst, verblijf envertrek in en rond het havengebied van IJmuiden, het sluizencomplex, Tata Steel, de ankerplaats en de windmolenparken op de Noordzee, de havens van Velsen-Noord en Beverwijk tot aan Zijkanaal F op het Noordzeekanaal.

Na de opleiding krijgt de leerling zijn bootmandiploma. Hij kan nu aan de slag, maar zal de eerste tijd alleen meelopen met de ervaren vletterlieden om het vak grondig onder de knie te krijgen. De vletterman functioneert in een volcontinudienst en moet regelmatig stand-by staan. Omdat de werkzaamheden zwaar zijn, moet hij over een goede fysieke en mentale conditie beschikken. Vaak werkt de vletterman onder spanning en moeilijke omstandigheden, en dan moet hij snel beslissingen kunnen nemen om de veiligheid van hemzelf en anderen te garanderen. In dit vak komt het nog wel eens voor dat de zoon zijn vader opvolgt. De C.V.V. is op 30 november 1945 opgericht, daarvóór waren er diverse concurrerende verenigingen. De coöperatie heeft zijn hoofdgebouw bij de Zuidersluis en een locatie op de Noordersluis. Op het hoofdgebouw staat de wachtstoren. Hier zit de werkverdeler die zicht heeft over het hele havengebied in IJmuiden. Hij houdt het scheepvaartverkeer nauwlettend in de gaten via het Pontis-computersysteem en weet exact wanneer een schip binnenloopt, voor de sluis komt en weer vertrekt. De werkverdeler zorgt ervoor dat de vletterlieden in de haven klaar staan om te assisteren bij het meren of ontmeren. Ook kan hij adequaat reageren op eventuele veranderingen die betrekking hebben op de scheepvaart.

ALTIJD STAND-BY Onder de toren bevindt zich het wachtsverblijf dat continu in verbinding staat met de toren. Als het werk gedaan is, dan Schepen van welke grootte dan ook moeten worden vastgemaakt of losgegooid komen de vletterlieden hier weer terug, in havens en sluizen. Deze job nemen de vletterlieden van de C.V.V. in IJmuiden wachtend op de volgende klus. In dit vervoor hun rekening. blijf eten zij ook. Tevens is er een doucheJan Plug, goed voor 29 jaar ervaring, vertelt dat voor vletterman een gedegen open kleedruimte en een magazijn. Op de loleiding nodig is. De opleiding bevat specifieke bootmanvakken, zoals het opgooien catie Noordersluis zitten vier vletterlieden. van het ‘haakie’. Dit is een ijzeren haak met een rubberen laag, Bij de organisatie werken waaraan een lijn van verschillende lengtes is bevestigd. Deze ruim 55 man, waaronder lengte is afhankelijk van de locatie. Sommige vletterlieden zijn ook de administratie. zo bedreven in het gooien van deze haak dat zij deze precies De jongste is 18 jaar, de “Het materieel waarover gooien waar de tros van het schip ligt, zelfs door het kluisgat. oudste 61 jaar. De vletwe nu beschikken Maar ook de behendigheid in het aanpakken van de trossen en terlieden zijn verdeeld maakt het werken wel het beleggen om de bolders, het losgooien, het varen en maover vijf ploegen van noeuvreren met de boten en het vastmaken op de boeien behotien man. Deze vijf ploeeen stuk gemakkelijker” ren tot de dagelijkse werkzaamheden. gen verdelen het werk Gerard Hoek, met 27 jaar werkervaring een vletterman in hart waarbij steeds één ploeg en nieren, beaamt dit. Daarnaast zijn er tal van andere zaken dienst heeft. Ook is er alzoals veiligheidsvoorschriften, de opleiding voor het groot vaarbewijs/schipper tijd een tweede ploeg stand-by. De vletterbinnenvaart, de EHBO-cursus, de ADNR-opleiding (kennis van gevaarlijke stoffen) lieden werken nauw samen met loodsen, en nautisch Engels. sleepboten en havenautoriteiten. Willem Moojen

September 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING Hoofdkantoor van de C.V.V. in IJmuiden

NIEUW MATERIEEL Door de jaren heen is er wel het nodige veranderd wat betreft het materieel van de vletterlieden. In de beginjaren hadden zij alleen een vletje waarin zij roeiend naar de schepen voeren om de trossen aan te nemen. Tot 1965 voer er ook altijd een vletterman als roerganger mee aan boord van schepen van en naar Amsterdam en de omliggende havens. Hij kon dan ook meteen het schip afmeren. Zijn vlet werd gewoon vastgemaakt aan het schip, na het afmeren moest hij maar zien hoe hij terugkwam in IJmuiden. Een sleepboot van Gebr. Goedkoop bracht de vletten weer terug. “Het materieel waar we nu over beschikken, maakt het werken wel een stuk gemakkelijker,” laat Plug weten. “We hebben vier motorboten van elk tien meter lang; één uit 1965 met een 120 pk motor, twee uit 1992 en één uit 2007 met 150 pk motoren, voorzien van een hydraulisch systeem. Verder hebben we vier tractoren voor het zeer zware werk, waarvan er twee altijd op het terrein van Tata Steel staan. Daarnaast zijn er twee winchwagens voor het binnenhalen van zware trossen, twee ‘caddy’s’ en een busje (VW Transporter) om de mannen naar de plaats van bestemming te brengen.”

Advertentie

Wegtransport

SNELLE CREWTENDERS Ook assisteren vletterlieden met het bemannen en afmeren van onbemande objecten, zoals bakken, kranen en cascoschepen. Bij olievervuiling helpen zij met het leggen van olieschermen. Ook varen de IJmuidense vletterlieden naar schepen en drijvende kranen om ze te voorzien van een nieuwe bemanning en/of materialen. Tevens beschikt de C.V.V. over twee snelle crewtenders van twaalf meter, met een snelheid van twintig knopen. Deze vaartuigen zijn voor het vervoer van personen, onderdelen en proviand naar schepen op de ankerplaats voor de kust van IJmuiden, en voor ondersteunende diensten bij de offshore windmolenparken.

Cursussen van A tot Z Quarantaineweg 98 Havennummer 2620 3089 KP Rotterdam-Heijplaat

| 0 1 0 2 8 3 2 3 0 0 | W W W. S T C - B V. N L

www.vletterlieden.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

NAUTISCHE DIENSTVERLENING

Haven Operatie Centrum breidt uit

Verkeersleiders aan het werk op het Haven Operatie Centrum (HOC). Foto's: Willem Moojen

Willem Moojen Het Haven Operatie Centrum (HOC) bevindt zich aan de Seinpostweg in IJmuiden. Vanuit deze verkeerstoren worden momenteel drie blokgebieden – gedekt door de radar – gecontroleerd door een verkeersleider, de VTS-operator. VTS-supervisor Chris de Rijk vertelt dat elke sector zorgt voor een vlotte, veilige afhandeling van het scheepvaartverkeer in het betreffende blokgebied. Het eerste gebied vanaf de Noordzee (sector Rede) is het aanloopgebied van IJmuiden. De verkeersleider op de toren ziet toe op 32

September 2011

e samenvoeging van VTS-IJmuiden, het Sluisleidingscentrum en de kapiteinskamer uit het Havengebouw in Amsterdam in het Haven Operatie Centrum (HOC) is een eerste stap naar een nog efficiëntere afhandeling van binnenkomende en uitgaande schepen in de regio IJmuiden, het Noordzeekanaal en de havens van Amsterdam.

een veilige en vlotte vaart in het gebied buiten de vijfmijlszone van IJmuiden. Hier vindt ook het eerste contact plaats, via marifoonkanaal 07, met de schepen. Met de modernste communicatiemiddelen wordt een schip onder alle mogelijke weersomstandigheden naar binnen gedirigeerd. Ook geeft VTS-IJmuiden nautische informatie, veiligheidsberichten, weerberichten en actuele informatie over de scheepsbewegingen in het blokgebied. Vanaf de vijfmijlszone (sector Haven IJmuiden) wordt een schip overgenomen in het aansluitende blokgebied en krijgt de bemanning verdere informatie over de beloodsing, sluizen en de ligplaats. Na de schutting van zee komt een schip dan in de sector verkeersdienst Noordzeekanaal, die loopt tot aan kilometerpaal 11 (Houtrak). Chris de Rijk meldt dat nu alle operationele diensten van de verschillende overheden zijn ondergebracht in de afdeling Verkeer van Haven Amsterdam, het uiteindelijk eenvoudiger werd om deze centraal onder te brengen op één werkvloer in het

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING HOC. Het centrum zal echter na de renovatie van de toren toch weer worden opgesplitst in twee aparte verdiepingen. Deze splitsing zal in hoofdlijnen bestaan tussen enerzijds de verkeersposten en anderzijds de afdelingen coördinatie en planning. De eerste opzet tot een scheepvaartplanning en coördinatie stamt uit 1987, hetgeen de teamleider verkeer (VTS-supervisor) nu uiteindelijk uitvoert. Dat is ideaal omdat hij tevens de Hydro Meteo Adviesdienst IJmuiden (HMAIJ) bemant. Deze dienst maakt de zogeheten getijverwachtingen op voor het Centraal Nautisch Beheer (CNB) met het oog op extreme waterstanden in verband met het gebruik van de sluizen en de garantie voor de zeewering. Daarnaast maakt HMAIJ ook de zogeheten tijpoortadviezen op voor het binnenlopen van de grootste schepen met een maximale diepgang van 17,80 meter.

SLUISLEIDINGSCENTRUM Het Sluisleidingscentrum bevindt zich vlak naast de Noordersluis. Vanuit deze sluisen verkeerstoren verzorgde het personeel voorheen de algehele scheepvaartcoördinatie en sluisplanning met de sector Verkeersdienst Noordzeekanaal. Deze diensten zijn nu verplaatst naar het Haven Operatie Centrum, waardoor het sluisleidingscentrum nu feitelijk het bedieningsgebouw is voor de Noordersluis. De Noordersluis is de grootste (400 meter) van de vier sluizen waar in beginsel schepen worden geschut vanaf 180 meter, een breedte van 18 meter en 8 meter diepgang. Daarnaast worden ook kleinere en binnenvaartschepen veelvuldig geschut via deze sluis. De Middensluis (225 meter lang, 25 meter breed) neemt ook veel scheepvaartverkeer voor zijn rekening. De Zuidersluis (111 meter) behandelt hoofdzakelijk kleinere coasters en slepers, terwijl de Kleine Sluis (111 meter) er hoofdzakelijk voor de recreatievaart is.

BLOKGEBIED HAVEN AMSTERDAM Vanaf kilometerpaal 11 komt men in de sector Haven Amsterdam (marifoonkanaal 68) die alle havens in de regio Amsterdam omvat. Dit gebied heeft nog geen radardekking, maar er wordt naast de marifoon ook informatie verstrekt en assistentie verleend door patrouilleboten van de Nautische Sector van Haven Amsterdam. Het hele gebied loopt door tot aan de Oranjesluizen en de ingang van het AmsterdamRijnkanaal (boei Y10). Hierna schakelt de Nautische Sector van Haven Amsterdam over naar de sector Schellingwoude (marifoonkanaal 60) van Rijkswaterstaat.

Het hele gebied vanaf de rede van IJmuiden tot de Oranjesluizen valt onder de Nautische Sector, afdeling Verkeer, van Haven Amsterdam. Dit behelst het nautisch beheer, de regelgeving en handhaving voor veilig scheepvaartverkeer en bescherming van natuur en milieu. Het Haven Operatie Centrum (HOC) werd in 1981 in gebruik genomen nadat men jarenlang had gewerkt vanuit de oude, vertrouwde Semafoor in IJmuiden. Dat betekende dat diverse diensten nu in één gebouw konden samenwerken. Uiteindelijk is nu besloten om alle diensten in één gebouw samen te brengen. Dat hield wel in dat er een gebouw bij moest komen in IJmuiden. Op de restanten van een voormalige bunker uit de Tweede Wereldoorlog, aan de voet van het HOC, is nu de halve fundering geplaatst voor de nieuwbouw. Tijdelijk worden alle diensten in deze nieuwbouw samengebracht. De bestaande toren wordt daarna volledig onder handen genomen. Vanaf najaar 2011 moet hier het walradarcentrum komen dat een volledig overzicht geeft van de scheepsbewegingen, vanaf de Noordzee tot de Oranjesluizen.

http://members.multimania.nl/hoc/hoc.htm www.portofamsterdam.nl

Het Haven Operatie Centrum (HOC) aan de Seinpostweg in IJmuiden, met op de voorgrond de Lage Buitenvuurtoren

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

Bijzonder compleet!

h Rolwagens

> Pallethaken h Valstopapparaten

h Valbeveiliging

Office Elst Industrieweg-Oost 16 6662 NE Elst Phone: +31 (0)88-1011206 Fax: +31 (0)88-1011208 E-mail: info@megabarging.nl

h Lastweegsystemen f Broekmatten

Office Amsterdam Ruijgoordweg 100 1047 HM Amsterdam Phone: +31 (0)20-4801400 Fax: +31 (0)20-3347571 E-mail: info@megabarging.nl

T: 0251 291919 info@vangool.nl www.vangool.nl

www.MegaBarging.nl

Quality in logistics 34

September 2011

Zeehavens Amsterdam

NAUTISCHE DIENSTVERLENING Voorgevel van het Seamen's Centre aan de Radarweg

Seamen’s Centre Amsterdam zoekt nieuwe sponsoren

Een onmisbaar huis voor iedere zeeman

lke zeehaven zou moeten beschikken over een onderkomen waar buitenlandse zeelieden terecht kunnen voor ontspanning en contacten met het thuisfront. Maar ondanks de circa tienduizend bezoekers per jaar wordt het Seamen’s Centre aan de Radarweg in zijn voortbestaan bedreigd nu de gemeente Amsterdam zijn jaarlijkse bijdrage per 2012 wil stopzetten. “Het zou doodzonde zijn als dit mooie instituut na ruim 150 jaar zou verdwijnen,” aldus penningmeester Jan Groen. “We leveren toegevoegde waarde voor het havenbedrijfsleven in Amsterdam.”

Met vrijwel al hun vragen kunnen de zeelieden terecht bij het personeel. Foto's: Reinder Weidijk

Bart Stam In elke zichzelf respecterende zeehaven kunnen (buitenlandse) zeelieden terecht in een gastvrij onderkomen. Dat geldt ook natuurlijk voor Zeehavens Amsterdam dat, als vierde haven van Europa, beschikt over het Seamen’s Centre aan de Radarweg, vlakbij Spliethoff. “Het feit dat hier jaarlijks zo’n tienduizend zeelieden komen toont wel aan dat het Seamen’s Centre in een sociaal-maatschappelijke behoefte voorziet,” zegt Jan Groen, penningmeester van Stichting Zeemanswelvaren Amsterdam, beheerder van het zeemanshuis. “Ze vinden hier computers en telefoons, een tafeltennis- en een biljarttafel, darts, een schaakbord en kaartspelen en een grootbeeld-TV. Voorts verkopen we koffie, thee, dranken, een kleine snack, toiletartikelen en souvenirs. Ze ontmoeten collega’s en kunnen hier terecht met hun zakelijke beslommeringen. Onze bedrijfsleider Tinus Verschoor is kapitein en kent de koopvaardijwereld door en door.”

jaar alsnog moeten doen.” Janine van Oosten, havenmeester van Amsterdam: “Het zou dus ook kapitaalvernietiging zijn als het Seamen 's Centre tegen die tijd niet meer bestaat, en er dan weer een nieuw zeemanshuis moet worden opgericht.”

NIEUWE SPONSOREN

Het eventueel mislopen van de gemeentelijke bijdrage betekent natuurlijk een forse aderlaTIENDUIZEND BEZOEKERS ting. Liever dan het bijltje erbij neer te gooien, Het Seamen’s Centre kent een rijke historie. Op 6 april 1858 begonnen als Zeemanshuis gaat het Seamen’s Centre op zoek naar nieuwe op het Kadijksplein, volgde in december 1985 de verhuizing naar de Coenhaven vansponsoren van ten minste duizend euro per wege de uitbreiding van de havens in westelijke richting. In september 1995 streek het jaar, waarbij men nadrukkelijk naar het havenSeamen’s Centre neer aan de Radarweg. bedrijfsleven kijkt. Groen: “Diverse terminals Mede door de groei van Zeehavens Amsterdam neemt het aantal buitenlandse bezoekers steunen ons ook al ruimhartig maar het kan de laatste tijd gestaag toe tot zo’n 10.000 per jaar. Uit de statistienog beter. We roepen ken blijkt dat Filippijnse bemanningsleden veruit in de meerderdaarom alle grote en “Diverse terminals steunen ons kleine terminals, veheid zijn (34 % in 2010), gevolgd door Russische, Oost-Europese en Indiase zeelieden. Gemiddeld zijn er zo’n 25 bezoekers per avond. men, stuwadoors en ook al ruimhartig maar het kan Met een VW-Transporter verzorgt het zeemanshuis het vervoer van overige bedrijven op nog beter” en naar de schepen. Jan Groen: “Door ISPS is het voor buitenstaanons ruimhartig te steuders steeds moeilijker om aan boord te gaan, en voor de zeelieden nen. Immers, ook zij lastiger om van boord te gaan. Gelukkig hebben wij goede contacten met zowel reders als profiteren van tevreden zeelieden – en dus inmet de terminals waardoor wij wel aan boord mogen komen.” direct van het Seamen’s Centre!” Groen toont zich erg tevreden over de bijdrage van Haven BATEN EN LASTEN Amsterdam. “Dat geeft aan dat het havenbeHet Seamen’s Centre heeft jaarlijks zo’n 260.000 euro nodig. Het grootste deel gaat op aan drijf het sociale belang en onze waarde inziet!” de salarissen van het vaste personeel, maar ook het busvervoer, de huisvestingskosten en talloze andere zaken kosten geld. Daar staan tegenover een jaarlijkse bijdrage van Haven Amsterdam, sponsoring door het havenbedrijfsleven, de baropbrengst, souvenirverkoop Seamen’s Centre Amsterdam en een bijdrage van de gemeente Amsterdam (39.000 euro). Radarweg 32 Hoe lang dat laatste nog duurt is de vraag, want B en W heeft de stichting inmiddels laten 1042 AA Amsterdam weten dat het zeemanshuis vanaf 2012 geen bijdrage meer krijgt. Groen: “Het argument Dagelijks geopend van 16-23 uur is dat wij geen deel uitmaken van de gemeentelijke kerntaken. Wij zien dat natuurlijk Tel. 020 - 611 79 12 anders, omdat we een onmisbare sociaal-maatschappelijke functie vervullen. Belangrijk sea.amsterdam@wxs.nl is ook dat de International Labour Organization (ILO) in 2006 een conventie heeft aangenomen die grote zeehavens verplicht een goede opvangmogelijkheid aan te bieden www.seamensclub-amsterdam.nl voor zeelieden. Nederland heeft dat verdrag nooit getekend maar zal dat binnen drie

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

CACAO

Schade-expert Hans van den Berg neemt na 65 jaar afscheid

Een leven lang in de cacao

ij werkt al sinds 1946 in de Amsterdamse cacao-industrie maar is op 1 september definitief met pensioen gegaan. Daarmee komt er na 65 jaar een einde aan de indrukwekkende carrière van schade-expert Hans van den Berg bij achtereenvolgens ACB, Cornelder en Sitos. “Het is tijd voor de volgende generaties om het roer over te nemen,” aldus de man die altijd met plezier naar zijn werk ging.

Bart Stam

partijen in de internationale cacaoketen te Het zal even wennen zijn maar vanaf september zal Sitos het moeten doen zonmaken gehad. Variërend van cacaoproduder Hans van den Berg (79). De ervaren schade-expert, die steevast op dinsdag aan centen in West-Afrika tot handelshuizen en de Accraweg in Amsterdam Westpoort de binnengekomen partijen cacaobonen op cacaofabrieken. onrechtmatigheden onderzoekt, zet dan na 65 jaar een punt achter zijn imposante JONGSTE BEDIENDE carrière. Van den Berg:“Ik ben in Wie met de inwoner van Almere over zijn loop1946 begonnen als jongste baan spreekt, krijgt in vogelvlucht de naoor“Goed kijken, voelen en ruiken bediende bij ACB, het Algelogse ontwikkeling van Amsterdam als grootste is heel belangrijk om vast te meen Controlebedrijf in Amcacaohaven ter wereld gepresenteerd. Want als stellen of cacaobonen het juiste sterdam. Ik was de oudste uit jongste bediende, talliman, controleur, bootvochtpercentage hebben, en of ze een gezin van twaalf kindebaas, chef buitendienst, schade-expert, procuraren en dus moest er brood op tiehouder, (onder)directeur en wederom schadewel of niet beschadigd zijn.” de plank komen. Later heb ik expert heeft hij sinds 1946 met alle belangrijke op de Avondschool een aantal praktijkdiploma’s behaald om verder te komen.” Als tiener begon hij met het snijden van cacaomonsters voor klanten in Amsterdam en Zaanstad. “Deze regio telde destijds nog een groot aantal zelfstandige cacaofabrieken, zoals Korff, Blooker, Pette, Nicolet, Betke, Wessanen, De Zaan en Promena Boon. ACB had in die tijd een pakhuis aan de Hoogte Kadijk met een opslagcapaciteit van 800 ton. Naast cacaofabrieken werkten we ook voor handelshuizen, stuwadoors, vemen en de gespecialiseerde fabrieken voor cacaoafval.” “Bij ACB heb ik de basis gelegd voor mijn latere werk als schade-expert. Goed kijken, voelen en ruiken is heel belangrijk om vast te stellen of cacaobonen het juiste vochtpercentage hebben, en of ze wel of niet beschadigd zijn.” Naast cacao, goed voor zeventig procent van het totale volume, keurde ACB ook andere subtropische producten als specerijen, rubber en palmpitten. Van jongste bediende werd Van den Berg talliman, belast met het tellen van de balen cacao, en vervolgens controleur die de zakken niet alleen Goed voelen, kijken en ruiken, is altijd het weegt maar ook met een steekijzer monadvies geweest van Hans van den Berg. sters neemt. Daarna werd hij bootbaas die Foto's: Reinder Weidijk de controleurs aanstuurt bij een binnenkomend zeeschip met cacao. “Vervolgens werd 36

September 2011

Zeehavens Amsterdam

CACAO

Van den Berg in een van de loodsen van Sitos aan de Accraweg waar hij de afgelopen acht jaar heeft gewerkt

ik chef buitendienst waarbij ik alle schadegevallen regelde, inclusief de verzekeringen en de hoogte van de vergoedingen.”

RUIKEN EN VOELEN

Vanwege zijn grote expertise werd Hans van den Berg in 1980 bevorderd tot algemeen procuratiehouder. Een jaar later volgde zijn benoeming als directeur van dochteronderneming Westzijde in Zaandam. In 1985 werd hij adjunct-directeur van Cornelder Controle- en Veembedrijf.

Met 65 jaar ervaring kent hij inmiddels alle NIEUWE ONDERNEMING Hoewel hij in december 1993 eigenlijk met vervroegd pension zou gaan, bleef hij klappen van de zweep als het gaat om cacaonog zo’n tien jaar aan Cornelder verbonden als parttime schade-expert en adviseur. schade. “Water voor opzakking is vakjargon Totdat Martin Versteeg en Dick de Bruin hem in januari 2003 vroegen voor hun voor cacao die met een te hoog vochtgehalnieuwe, gezamenlijke onderneming Sitos, wederom als schade-expert voor een aante in de balen is gestopt. Als je dit werk lang tal dagen per week. Van den Berg: “Ik kende beiden nog uit de buitendienst van doet, dan kun je ruiken èn voelen welke Cornelder. Eigenlijk wilde ik in 2003 stoppen maar ik vond het werk nog zo leuk dat vochtpercentage cacaobonen hebben.” ik ja heb gezegd. Ik vond het ook wel een eer dat Martin en Dick me vroegen voor In 1964 werd ACB verkocht aan cargadoorshun nieuwe bedrijf.” Zo ging hij aan de slag bij Sitos, waar hij opnieuw een afdeling bedrijf Cornelder aan de Sumatrakade. Van voor schadegevallen opzette. den Berg zette zijn “Ik heb acht jaar met veel plezier bij Sitos gewerkt. Iedercarrière voort als chef een heeft me altijd als gelijke behandeld. In de opstartbuitendienst. Daar“Eigenlijk wilde ik in 2003 fase werkte ik hier twee à drie keer per week, later is dat naast zette hij een stoppen maar ik vond het werk één vaste dag per week geworden.” nieuwe schadeafdeling nog zo leuk dat ik ja heb gezegd Is het na al die jaren dan niet moeilijk om te stoppen? op, en was hij ook beDaar kan Van den Berg heel kort over zijn: “In de afgelotrokken bij het nieuwe tegen Sitos.” pen 65 jaar heb ik veel zien veranderen. Vroeger kende ik veem- en stuwadoorsalle klanten persoonlijk en ontmoette hen minimaal drie bedrijf van Cornelà vier keer per jaar. Nu is het allemaal zakelijker en grootder. Naast cacao hield schaliger geworden. Veel contact gaat via e-mail, er zijn veel minder persoonlijke deze nieuwe werkgever zich ook bezig met ontmoetingen. Zelf heb overigens ik nooit met de computer gewerkt, ik schrijf mijn het laden en lossen van ananas, krenten en rapporten nog steeds met de hand!” koffie. Van den Berg: “Omdat Cornelder zo hard groeide in de cacao-opslag, had ik het www.cwtsitos.com erg druk met alle schadegevallen, waardoor www.sitoscommodities.com de stuwadoorsactiviteiten moesten worden overgenomen.”

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

September 2011

Zeehavens Amsterdam

TA N K O P S L A G De bouw van de nieuwe tanks voor Gulf Oil Nederland in de Petroleumhaven. Foto: Ed Seeder

ulf Oil Nederland opent dit najaar een benzineopslag- en distributiepunt op de strategische landtong aan de Petroleumhavenweg, naast de bestaande terminal van zusterbedrijf MAIN.

Investering Gulf Oil Nederland in Zeehavens Amsterdam

Complete dienstverlening Rob Schoemaker Voor de aanvoer, opslag en doorvoer van benzine is Zeehavens Amsterdam the place to be. Lastig is wel dat er in Amsterdam geen nieuwe opslagterminals meer bij mogen komen, wel mogen bestaande terminals uitbreiden. Het was dan ook een geluk voor Gulf Oil Nederland dat zusterbedrijf MAIN (Maritieme Afval Inzameling Nederland) op de landtong aan de Petroleumhaven nog ruimte had – of althans ernaast. Hiervoor moest Haven Amsterdam eerst twee hectare droogleggen door het slaan van damwanden, het aanvullen van zand en het inklinken van de grond. Gulf heeft zelf de kade aangelegd en bouwt nu een benzineterminal van acht tanks (goed voor een opslagcapaciteit van 60.000 m3), plus een laadinstallatie waar vier trucks gelijktijdig kunnen worden behandeld. Het gaat om een investering van dertig miljoen euro. Medio oktober moet de terminal in bedrijf gaan. Met een marktaandeel van twaalf procent is Gulf geen kleine speler op de Nederlandse benzinemarkt. Vanuit de haven van Amsterdam belevert het olieconcern vierhonderd tankstations in Nederland, waarvan 270 onder de naam TinQ. In Duitsland en België gaat het om enkele honderden locaties. Gulf, een typische downstream onderneming, beschikt niet over eigen productiecapaciteit maar koopt via langlopende contracten in bij grote raffinaderijen.

aanbieden van zeeschip naar lichter, inclusief een filterstraat om kleine, zwevende verontreinigingen uit de producten te halen. www.main-bv.nl www.gulf.nl

Advertentie

Werk voor de boeg

KNOW-HOW IN HET BEDRIJF Anders dan de meeste concurrenten besteedt Gulf zijn logistiek niet uit maar verzorgt het bedrijf de aanvoer van benzine met vier lichters, terwijl de distributie naar de tankstations met eigen tankwagens gaat. Ineke van der Meer, divisiedirecteur van Gulf Oil Nederland: “Wij hebben graag alles in eigen hand zodat we een betere controle hebben over de productstromen. Een eigen tankopslag op deze strategische locatie, in het hart van het benzinecluster, stond dus ook hoog op ons verlanglijstje. Niet alleen is eigendom uiteindelijk goedkoper, ook houden we zo de knowhow binnen ons bedrijf.” Ook MAIN en de haven van Amsterdam spinnen garen bij deze investering. Het zusterbedrijf van Gulf kan hierdoor scheepsafval inzamelen en extra schoonmaakhandelingen uitvoeren, zoals het wassen van scheepstanks bij productwissels. Voorts richt MAIN een ontgassingsinstallatie in voor lichters, een service die tot voorheen nog niet in de Amsterdamse haven werd aangeboden. Daarnaast gaat Gulf in Amsterdam boord-boordoverslag

SWA Havens is de havenpool: een vaste ploeg gemotiveerde krachten die inzetbaar zijn op piekmomenten, 24 uur per dag. Meer weten? T (020) 680 26 11 of kijk op onze site. SWA Havens Nieuwe Hemweg 10 E info-havens@weetvanwerken.nl

H AV E N S

weetvanwerken.nl

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

kwart pagina sts FC.pdf

27-04-10

17:58

Your solution to marine pollution

Dedicated to your bulk liquid handling. Efficient, safe and with respect for the ecological environment.

Bron luchtfoto’s: Fotostudio Honing

Westhavenweg 105F 1042 BB Amsterdam T. +31 (0) 20 480 2060 F. +31 (0) 20 480 2061 E. ops@specialisedtankerservices.com I. www.specialisedtankerservices.com

www.marpolservices.nl

Slops Disposal - Garbage Collection Shipcleaning - Oil Spill Response

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid

. . . .

Eigen machinale werkplaats Revisie van pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten Steiger vluchtladder systemen ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosieen erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam • T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • info@saedt.nl • www.saedt.nl

September 2011

Zeehavens Amsterdam

BEDRIJFSPROFIEL

Cofely Noordwest van alle markten thuis

ofely Noordwest, onderdeel van de Franse energieleverancier GDF Suez, bedient als technisch dienstverlener een groot aantal industrieën alsmede bouwen utiliteitsbedrijven. Zeehavens Amsterdam is een belangrijk werkterrein, getuige recente opdrachten voor bijvoorbeeld MAIN, Cargill, de Hemcentrale en Dutch Cocoa.

Bart Stam en Mareijn de Wit Cofely Noordwest geldt als een van de grootste technische dienstverleners in NoordHolland, aangevuld met grote delen van Zuid-Holland en Utrecht. De nadruk ligt op integrale oplossingen voor werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties in zowel de industrie als de (utiliteits)bouw. Het bedrijf heeft zo’n negenhonderd medewerkers in dienst, waarvan driehonderd op het hoofdkantoor in Zaandam. Het overige personeel werkt vanuit Den Helder, Alkmaar, Velsen-Noord, Amsterdam en Schiphol-Rijk. “Momenteel bestaat ongeveer zestig procent van onze orderportefeuille uit industriele opdrachten, de overige veertig procent komt uit de utiliteitsbouw,” aldus Marc Spijker en Sander Ket, beiden werkzaam op het hoofdkantoor in Zaandam. Spijker is hoofd industriële automatisering, Ket leidt de calculatieafdeling voor industriële bedrijven. Volgens Marc Spijker profiteert Cofely Noordwest van de aantrekkende industriële projecten. “We merken dat productiebedrijven weer volop investeren. Daarentegen heeft de utiliteitsbouw nog altijd last van de recessie. Dat laatste proberen we op te vangen via nieuwe dienstverlening op het gebied van service en onderhoud. We zien trouwens steeds vaker dat onze klanten één aanspreekpunt willen dat al hun elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties verzorgt maar ook de industriële automatisering, service en onderhoud. Gelukkig hebben we al die disciplines in huis!”

MEER HAVENBEDRIJVEN Een trend is volgens Marc Spijker en Sander Ket ook dat het havenbedrijfsleven langs het Noordzeekanaal de weg naar Cofely Noordwest steeds beter weet te vinden, zoals Oiltanking dat recent een hoogspanningsinstallatie voor de biodieselproductie heeft laten bouwen. Maar er zijn meer interessante havenprojecten. Ket: “We hebben ook aan de uitbreiding gewerkt van MAIN aan de Petroleumhaven, waarbij we alle elektrische installaties hebben aangelegd.” Daarnaast heeft de technisch dienstverlener voor Cargill aan de Coenhavenweg het zogeheten MBTF-project gerealiseerd (Moving Bed Tricking Filter). Ket: “Het gaat hierbij om het ontwerp en de installatie van een biologisch filter voor zowel afval, water als lucht. Vooral de gelijktijdige behandeling van afvalwater en lucht is uniek.” Van recentere datum is de nieuwe aanlegsteiger bij de Hemcentrale voor het verpompen van stookolie van en naar tankers en binnenvaartschepen. Ook op het gebied van de offshore is Cofely Noordwest actief. Zo heeft het bedrijf de engineering en softwarebesturing verzorgd voor de nieuwe, veertig meter lange loopbrug tussen een onderhouds- en bevoorradingsschip van het IJmuidense bedrijf Offshore Solutions en een boorplatform. De oplevering was in februari 2010.

OOK AUTOMATISERING Cofely Noordwest is zich volgens Marc Spijker sterk gaan richten op hoogwaardige

www.amports.nl

Marc Spijker (links) en Sander Ket op het hoofdkantoor van Cofely Noordwest in Zaandam. Foto: Reinder Weidijk

dienstverlening via industriële automatisering. Trots meldt hij de nieuwe software die zijn afdeling onlangs heeft ontwikkeld. “Het bijzondere is dat we nu voor het eerst een geavanceerd navigatiesysteem hebben voor een complete fabriek, inclusief alle pijpen, leidingen, kleppen en dergelijke. Omdat onze sofware gemakkelijk kan schakelen tussen zowel 2D- als 3D-beelden, kan de gebruiker heel snel bepaalde apparatuur vinden.” Door de koppeling met bijvoorbeeld Wikipedia is het mogelijk om aan afzonderlijke apparatuur belangrijke informatie te koppelen, bijvoorbeeld over recent onderhoud. Spijker: “Met deze software creëren we meerwaarde voor onze klanten die voortaan veel sneller bepaalde apparatuur kunnen vinden. Dat willen we binnenkort als commercieel pakket op de markt brengen.” Ook voor havenbedrijven ziet hij goede mogelijkheden, gezien de vele kabels en leidingen die er vaak liggen op de bedrijfsterreinen aan de kades. www.cofely-gdfsuez.nl

S e p t e m ber 2011

Your Compass to Value-added Logistics

LOGISTICS DISTRIBUTION FORWARDING TERMINAL OPERATOR STEVEDORING STORAGE WAREHOUSING CONTAINER TRADING CONTAINER REPAIR CONTAINER LEASING CONTAINER TRANSPORT BARGE OPERATOR SHIPPING BROKERAGE AGENCY

Six top quality port and logistic related companies, one management, four generations of commitment and efficiency. The Amsterdam based Ter Haak Group is one of the few European companies that offers all of the various disciplines. The Multimodal Container Terminal in the port of Amsterdam offers classic or modern stevedoring, multimodal shipment services, warehousing, forwarding, container sales, leasing, repairs and transport. We do it all and we‘re good at it! Feel free to call us for an informal introduction or visit our website. • THL Ter Haak Logistics • USA United Stevedores Amsterdam • CCA Container Company Amsterdam • BCA Barge Company Amsterdam • CCY Cargo Company Ymond • CSY Container Stevedoring Ymuiden

TER HAAK GROUP Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7989 - 1047 HM Amsterdam The Netherlands Phone +31 20 6116688 - info@terhaakgroup.com - www.terhaakgroup.com 42

September 2011

Zeehavens Amsterdam

INDUSTRIËLE VEILIGHEID

Meer regelgeving, minder inspecties

Brand bij Chemie-Pack in Moerdijk

Rob Schoemaker Wat kunnen we leren van incidenten met gevaarlijke stoffen uit het verleden? Wie naar de soms hilarische voordracht van Ben Ale luistert (hoogleraar Veiligheid en Rampenbestrijding aan de TU Delft) wordt het angstig te moede. Zijn conclusie is dat incidenten vrijwel onvermijdelijk zijn. Enerzijds vanwege de complexiteit van bedrijfsprocessen die zich nu eenmaal niet op een A4-tje laten omschrijven, anderzijds vanwege de menselijke beperkingen bij het management, de werkvloer en ontwerpers.

rote branden bij opslagbedrijven als Chemie-Pack in Moerdijk en Diergaarde Chemical Storage in Westpoort waren voor raadgevend ingenieursbureau Witteveen+Bos en Gaastra Advocaten aanleiding dit voorjaar in Amsterdam een informatiebijeenkomst te houden over trends in de technische en juridische aspecten van de risico’s bij chemische bedrijven.

alert. Hier ligt volgens Ale een taak voor bijvoorbeeld consultants. En, zo besluit de Delftse hoogleraar, blijf onaangekondigd en integraal inspecteren. Het uitbesteden van deze taken en het terugschroeven van inspecties dragen niet bij aan de veiligheid.

STRENGERE STRAFFEN

André Gaastra, partner bij Gaastra Advocaten, ziet een tendens bij de overheid naar meer regelgeving en strengere straffen als blijkt dat bedrijven zich niet aan de regels hebben gehouden door verkeerde handelingen of door iets na te laten, bijvoorbeeld het niet-melden van incidenten of veranderingen in het productieproces. Daaraan worden door de overheid steeds vaker en sneller strafrechtelijke consequenties verNUCHTER NADENKEN bonden, soms op zeer onredelijke gronden. Dat menselijk tekort is volgens de hoog- “Betrek de naleving van weten regelgeving in alle beleidsbeslissingen,” zo adviseert leraar een explosieve mix aan domheid, Gaastra het bedrijfsleven. “En betrek ook klanten daarbij. Oefen invloed uit tijdens persoonlijk winstbejag, beginnersfouten, het aanvragen van de vergunningen en zorg dat deze zo goed mogelijk aansluiten op kokerdenken, traditie, de bedrijfssituatie. Train het personeel en betrek de naleving onoplettendheid bij van procedures in de beoordeling en beloning. Wees alert op wijzigingen, niet lasveranderingen in het bedrijfsproces – en pas vooral op voor “Wees alert op tig willen zijn, gebrek ambitieuze inkopers die een goedkoper stofje aanschaffen dat veranderingen in het aan toezicht en aan het bijna hetzelfde is.” voorstellingsvermogen bedrijfsproces” AANSPRAKELIJKHEID dat iets faliekant mis kan Interessant is volgens Gaastra de uitspraak in de CMI-zaak rond gaan. Ale: “Ons brein is chloorlekkage in Rotterdam-Rijnmond, waarin verzekeraars en voorgeprogrammeerd om kwalijke dingen met een heel lage waar- buurtbedrijven met succes het bevoegd gezag aansprakelijk stelden. Er waren wel inschijnlijkheidskans, zoals een chemische specties geweest maar de overheid had geen consequenties verbonden aan de resulramp, te negeren of te geloven dat het goed taten. Iedereen die bijvoorbeeld betrokken raakt bij een grote brand, kan als bedrijf, leidinggevende, medewerker maar ook als hulpverlener of opdrachtgever (klant) aanafloopt.” Wat kunnen we wel doen? Volgens Ale sprakelijk worden gesteld. De overheid dus ook. Zorgvuldigheid is dus geboden voor nuchter nadenken en voortdurend de ratio alle partijen. uitleggen achter processen en veiligheidswww.witteveenbos.nl procedures aan de betrokkenen. Zijn er wijwww.gaastra-advocaten.nl zigingen in het werkproces, wees dan extra

www.amports.nl

S e p t e m ber 2011

September 2011

Zeehavens Amsterdam