RAI Amsterdam - Duurzaamheidsverslag 2011

Amsterdam RAI Duurzaamheidsverslag 2011

Inhoud

Voorwoord

3

1. MVO-ambitie en beleid

5 5 6 8

1.1

Een kort profiel

1.2 MVO-ambitie

1.3

Stakeholders

2. MVO-reporters gezocht!

10

3. MVO-prestaties

15 15 17 19 22 25 29 32

3.1 Energie en klimaat

3.2 Water

3.3 Afval

3.4 Mobiliteit

3.5 Medewerkers

3.6 Maatschappelijke betrokkenheid

3.7 Ketenverantwoordelijkheid

4. Financieel

34

5. Over dit verslag

35

6. GRI Tabel

36

7. Bijlagen

40

[2 ]

Amsterdam RAI heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid. Om deze ambitie kracht bij te zetten hebben we in 2011 een nieuwe kernwaarde opgenomen in onze algemene bedrijfsmissie:

alt a h e b I A R m a ‘Amsterd aat.’ t l u s e r m a a z r duu

Voorwoord

Wat bedoelen we precies met duurzaam resultaat?

dat aandacht had voor MVO, inmiddels zijn meer gelijksoortige organisaties aan de weg aan het timmeren op MVO-gebied. Dit is een goede ontwikkeling, maar zorgt er ook voor dat Amsterdam RAI scherp moet blijven wil zij haar ambitie realiseren. De komende periode onderzoekt Amsterdam RAI hoe zij aantoonbaar kan maken dat zij koploper is.

Wij willen winstgevend zijn op een manier die bijdraagt aan een duurzame maatschappij. Bij de keuzes die we maken zoeken we naar de balans. Wij geloven dat duurzaamheid waarde toevoegt aan de organisatie. Duurzaam beleid leidt tot meer klanten en betrokken medewerkers.

Elektrische RAI-auto Amsterdam RAI kijkt met trots terug op een succesvol en duurzaam 2011. In het laatste kwartaal van 2011 ontving Amsterdam RAI drie belangrijke certificaten: ISO-14001 en de hercertificeringen van de gouden Green Key en zilveren EarthCheck. Deze certificaten bevestigen dat Amsterdam RAI het ingezette MVO-beleid en haar MVO-doelstellingen heeft verankerd in de organisatie en de operationele processen.

Deelname Global Compact van VN Amsterdam RAI heeft zich sinds 2008 verbonden aan het Global Compact Initiative. Het Global Compact Initiative is een internationaal platform waar bedrijven, VN-organisaties, vakbonden en het maatschappelijk middenveld samenwerken om invulling te geven aan tien principes op het gebied van mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieubescherming en corruptiebestrijding.

De ambitie om in 2013 binnen de congres- en evenementenindustrie koploper te zijn op het gebied van MVO in Europa staat nog steeds. De wereld ziet er echter anders uit dan in 2008.

Was Amsterdam RAI destijds het enige beurs- en congrescentrum

Tijdens AutoRAI 2011 hebben wij onze eerste elektrische auto gekocht. Gekozen is voor de Opel Ampera. Met de aanschaf van deze elektrische Opel kiezen wij voor een auto die past in ons streven om onze bedrijfsvoering in alle opzichten te verduurzamen.

Dankzij de vier elektrische oplaadpunten in de eigen parkeergarages, kunnen we de Ampera veelvuldig inzetten voor korte ritten.

Tegelijkertijd biedt het nieuwe model van Opel ook een interessante oplossing voor de langere afstanden. Met deze Ampèra kunnen management en medewerkers kennis maken met het electrisch rijden, waardoor zij gestimuleerd worden om ook voor zichzelf de keuze te maken voor een electrische auto. Door op deze manier het electrisch rijden te stimuleren, streven we naar een olievlekeffect, maar dan uiteraard zonder olie!

Duurzaamheid is buitengewoon belangrijk en het geeft energie om er met ons bedrijf aan bij te dragen. Dat laten we u graag in dit duurzaamheidsverslag zien.

Hans Bakker Algemeen directeur Amsterdam RAI

[3 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

Marjolijn Krul MVO Manager en Luc Beyer Financieel Directeur

Het interne draagvlak voor MVO is groot

‘De medewerkers van Amsterdam RAI zijn praktisch ingesteld en enthousiast om MVOactiviteiten op te pakken. Er ontstaan allerlei spontane MVO-acties. Amsterdam RAI maakt dankbaar gebruik van het ‘ondernemerschap’ en het verantwoordelijkheidsgevoel van haar medewerkers. Medewerkers waarderen het zeer dat Amsterdam RAI een platform biedt voor deze duurzame acties. Als het een goed idee is krijgen ze vaak groen licht om het idee uit te werken. Dit vergroot het draagvlak voor MVO binnen Amsterdam RAI.’ Groot intern draagvlak

De duurzaamste

Het draagvlak voor maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen Amsterdam RAI is groot. Zowel bij de medewerkers als binnen de management- en bestuurslagen.

Dit ziet Amsterdam RAI als randvoorwaarde om concreet invulling te geven aan MVO. Door de hele organisatie heen zijn uiteenlopende initiatieven zichtbaar van medewerkers die gedreven worden door hun persoonlijke MVO-ambities.

Amsterdam RAI is er trots op dat hiervoor ruimte is.

In de kern is het nog steeds de ambitie van Amsterdam RAI om de meest duurzame speler in de beurs- en congresindustrie te zijn. Vanuit verschillende hoeken krijgt Amsterdam RAI de bevestiging dat zij het erg goed doet. Men prijst vaak de professionele MVO-aanpak van Amsterdam RAI. Bijvoorbeeld de aanpak op afvalgebied waarvoor wij een groot compliment kregen tijdens de EarthCheck audit. Toch wil Amsterdam RAI meer feitelijk kunnen aantonen dat zij koploper is. Het meer meetbaar maken van de MVO-ambitie van Amsterdam RAI staat daarom ook hoog op de MVOagenda.

Uitdaging: meer focus en meetbaarheid De keerzijde van de vele MVO-initiatieven die door de organisatie heen ontstaan is het gebrek aan focus. Een ‘MVO-paraplu’ kan richting geven aan de invulling en het doel van MVO. Wat is de precieze maatschappelijke verantwoordelijkheid van Amsterdam RAI, welke rol heeft zij? Er is behoefte aan een concreet antwoord op deze vraag. Of, welke visie heeft Amsterdam RAI op maatschappelijk verantwoord ondernemen in 2020? De komende periode probeert Amsterdam RAI op deze vragen een antwoord te formuleren.

Waar mogelijk betrekt zij haar belangrijkste stakeholders hierbij.

Energiebesparing blijkt lastiger dan gedacht Een belangrijke les die Amsterdam RAI de afgelopen jaren heeft geleerd is dat het minder eenvoudig is om energie te besparen dan in 2008 werd gedacht. Amsterdam RAI ziet in dat de besparingen die zij voor ogen heeft alleen gerealiseerd kunnen worden als er per ruimte wordt gemonitord.

Bovendien is het verstandig dit aan een verantwoordelijke te koppelen. Om de energieambities van Amsterdam RAI waar te kunnen maken is meer sturing nodig. Amsterdam RAI werkt hier inmiddels hard aan. Zo is er sinds het najaar een MVO-controller aangesteld. De komende periode worden de plannen voor energiebesparing en monitoring verder uitgerold.

[4 ]

e i t i b m a O V 1. M en beleid 1.1 Een kort profiel Om het MVO-beleid van Amsterdam RAI in de juiste context te kunnen plaatsen volgt eerst een korte profielschets van Amsterdam RAI.

Amsterdam RAI is zich bewust van haar rol in de maatschappij en de verantwoordelijkheden die dat met zich meebrengt tegenover haar stakeholders. De invulling van deze verantwoordelijkheden staat

3. MVOstaties preOrganisatieschema

Klanten en activiteiten Met een portfolio vol A-merken, de absolute A-locatie ‘Amsterdam’ en een geschiedenis die teruggaat tot 1893, is Amsterdam RAI één van Europa’s meest attractieve en innovatieve congres-,en beursbedrijven. Naast de organisatie van 25 eigen beurstitels faciliteert Amsterdam RAI jaarlijks ruim 500 evenementen.

onder meer beschreven in de kernwaarden, de business principes en de reglementen.

Deze worden jaarlijks geactualiseerd. De genoemde documenten zijn beschikbaar op de website van Amsterdam RAI, corporate

Algemeen directeur A.J. Bakker

RAI Langfords 100% R. Brokking

MECC Maastricht 75% E. Broekaart

Secretariaat J. Ven

Financieel directeur L.J. Beyer

s r e t r o p e r O 2. MV gezocht!

Structuur en bestuur De activiteiten van Amsterdam RAI vinden plaats onder de verantwoordelijkheid van RAI Holding B.V. De RAI Vereniging (75%) en de gemeente Amsterdam (25%) zijn de aandeelhouders. De Holding heeft een Raad van Commissarissen en een statutair directeur. De Raad van Commissarissen komt vier keer per jaar bijeen en ieder jaar vindt een aandeelhoudersvergadering plaats. De ondernemingsraad van Amsterdam RAI (ROR) komt maandelijks bijeen en doet aanbevelingen aan de directie. Zo heeft zij bijvoorbeeld aanbevelingen gedaan in 2011 gericht op het verminderen van de werkdruk, gericht op de overeen te komen arbeidsvoorwaarden en de invulling van Het Nieuwe Werken.

Corporate Comm.

J. Tensen HRM J. Broex

Controlling/FAC M. Roodenburg

ICT R. Schouten

MVO M. Krul

Juridische Zaken S. Hanrath

Convention Centre Commercie M. van der Sluis

Convention Centre Productie & Gebouw J. van den Bosch

Convention Centre Operations M. van Nierop

Planning & Revenu B. Crapels

Productie J. Moens

Event Management M. ten Oever

Mktg. & Innovation Y. Nassar

Inkoop R. Ligthart

Service Management M. Arends

Business Development M. Steinebach-Verstoep

Traffic Management R. Hellemans

Keuken Management R. Mulder

Account Management B. van der Heijden

Security F. Cairo

Flex Management V. Elsing

Exhibitor & Visitor Serv.

E. Tangelder

Gebouw & Techniek W. van den Born

7. Bijlagen Exhibitor Serv.

Hotel & Travel Serv.

[5 ]

Kwaliteit, Arbo & Milieu M. Tjon

Exhibitions I. Boersma

Internationale Beurzen Th. Lingmont Manager Domein Manager Domein Marketing & Nationale Beurzen M. Visser Manager Domein Manager Domein

Automotive I. Boersma Manager Domein Manager Domein

RAI Duurzaamheidsverslag

1.2 MVO-ambitie Amsterdam RAI

Deze ambitie staat nog steeds. De wereld ziet er echter anders uit dan in 2008.

Inmiddels zijn meer gelijksoortige organisaties aan de weg aan het timmeren op MVO-gebied, wat een positieve ontwikkeling is. Hierdoor kan Amsterdam RAI kennis en ervaring uitwisselen met andere beurs- en congrescentra en wordt ze daarnaast gestimuleerd om MVO naar een hoger niveau te tillen. De komende periode onderzoekt Amsterdam RAI hoe MVO binnen de organisatie verder meetbaar en inzichtelijk te maken is. Dit om enerzijds haar eigen vooruitgang beter te monitoren en anderzijds aantoonbaar te maken dat Amsterdam RAI haar ambitie als koploper waarmaakt.

Groene Telegraaf TA8

zaterdag 5 maart 2011

groenetelegraaf@telegraaf.nl

DE

Natuur

In 2008 formuleerde Amsterdam RAI de volgende MVO-ambitie:

‘Amsterdam RAI wil binnen de congres- en evenementenindustrie binnen vijf jaar koploper zijn op het gebied van MVO. Dit willen zij bereikt hebben in 2013.’

Wetenschap

Innovatie

Ruimtevaart

Duurzaamheid

Meer dan 150 aanmeldingen voor Top 100 Groene Bedrijven

WIE WINT UNIEKE TELEGRAAF-PRIJS?

• V.l.n.r.: Henk Keilman, hoofdredacteur Sjuul Paradijs, chef-kok Jonathan Karpathios en Ruud Koornstra.

Van onze redactie AMSTERDAM – Meer dan150 aanmeldingen, de een nog groener dan de ander. De eerste editie van De Telegraaf Top 100 Groene Bedrijven 2010 is een groot succes te noemen. De eerste selectie is gemaakt. En het is nu aan de deskundige jury om uit de 25 genomineerden de winnaar te kiezen.

Onder andere groene ondernemer en Telegraaf-columnist Ruud Koornstra en duurzaam investeerder Henk Keilman hebben het straks voor het zeggen: welk bedrijf verdient de

Bekendmaking finalisten

unieke Telegraaf-award?

Reisorganisaties, bouwbedrijven, hoveniers, project-

Genomineerden Groene TOP 100 3D-LETTERS - Lichtreclame ANTROPIA - Cultuur- en congrescentrum ASITO - Schoonmaakbedrijf BADERIE – Sanitairspecialist BLINQ - Carwash BONDER - Recycling ballastgrind CREANZA - Drukkerij DESSO - Tapijtfabrikant FLEVOMEER VASTGOED – Vastgoed GISPEN - Kantoormeubilair GO-GREENER - Autotechniek GREENFOX - Verlichting GREENWALL - Geluiddempende erfafscheidingen

HOEK HOVENIERS - Tuinspecialist HOF VAN ULVERD - Vakantiepark INSTITUUT HAAR EN GEZONDHEID Haarverzorging

KENNEMER BOUWGROEP - Project-

ontwikkeling NATUHOME - Bouwbedrijf NAVTEQ - Navigatiekaarten OKI - Printerproducent RAI - Congrescentrum RUUD MAAZ - Online supermarkt VAN GANSEWINKEL GROEP - Afval dienstverlener/grondstoffenen energieleverancier VAUDE- Recycling petflessen VERWEY HOUTTECHNIEK - Houtbewerking

ontwikkelaars, supermarkten, speelgoedfabrikanten, verlichtingsspecialisten; uit alle sectoren hebben zich kandidaten aangemeld met opvallende groene initiatieven. Het Nederlandse bedrijfsleven laat daarmee zien dat duurzaamheid uitstekende hand in hand gaat met een gezonde economische bedrijfsvoering.

Het was voor de redactie al een hele klus om uiteindelijk tot de 25 genomineerden te komen. Maar de jury heeft het nog moeilijker. Ruud Koornstra: „Waren het in het verleden vooral de kleine bedrijfjes met hun uitvinders die zich vol overgave wierpen op de duurzame technologische ontwikkelingen, inmiddels zijn het ook grote ondernemingen die het roer volledig omgooien en een groene koers gaan varen. De grote gemene deler is echter dat iedereen beseft dat we niet langer op de oude weg kunnen doorgaan. En steeds meer ondernemingen ontdekken dat groen geen marketing truck is, maar daadwerkelijk in alle haarvaten van de onderneming positieve effecten heeft en extra winst oplevert.” „Er is lef voor nodig om echt groen te gaan ondernemen”, benadrukt hij. „Iedere onderneming heeft daarbij zijn eigen specifieke uitdaging. Daarom is het voor ons als jury geen gemakkelijke taak om uit al deze inspirerende ondernemingen een top drie te kiezen.

Ik denk dat door deze jaarlijkse Telegraafprijs steeds meer bedrijven groen ondernemen als een voorwaarde voor succes gaan zien!”

Alle genomineerden worden uitgenodigd voor de grote finale op dinsdag 29 maart, die wordt gehouden in biologische bourgondisch restaurant Vork

• De felbegeerde Telegraaftrofee.

& Mes in Hoofddorp. Het wordt een inspirerende middagbijeenkomst met verrassende sprekers en gasten, culinair verzorgd door chef-kok Jonathan Karphatios. Zijn passie voor de biologische keuken leverde zijn restaurant in 2009 de titel ’Het beste groenterestaurant van Nederland’ op.

En het wordt een feestje dicht bij de natuur, want het spectaculaire Haarlemmermeerpaviljoen, dat in 2002 speciaal voor de Floriade werd gebouwd, bevindt zich aan de

„Voor duurzaam ondernemen is lef nodig!"

Schoner

DEN HAAG – Het aantal groente en fruit van buiten de Europese Unie (EU) waarbij te veel bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt, is gedaald, meldt de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA). In bijna twee jaar tijd onderschepte de nVWA 35 partijen producten, waarbij de gezondheidsnormen waren overschreden.

De meeste producten kwamen uit India, China en Thailand, voornamelijk pepers, bonen, erwten en broccoliachtige koolsoorten.

Groente en fruit uit Frankrijk, Griekenland en NieuwZeeland waren helemaal vrij van bestrijdingsmiddelen.

De MVO-ambitie van Amsterdam RAI is vertaald naar doelstellingen voor de meest voor de handliggende MVO-thema’s binnen de congres- en evenementensector: • Energie en Klimaat • Mobiliteit • Water • Afval • Medewerkers • Ketenverantwoordelijkheid • Maatschappelijke betrokkenheid.

De komende periode staat in het teken van de herijking van het MVO-beleid.

Onderdeel hiervan is een evaluatie van bovenstaande thema’s. Hiervoor kijkt Amsterdam RAI onder andere naar de specifieke sectorbijlage van het Global Reporting Initiative voor de evenementenindustrie en gaat Amsterdam RAI actief het gesprek over MVO aan met haar stakeholders. Uiteraard blijven daarnaast EarthCheck en Green Key belangrijke leidraden.

rand van het Haarlemmermeerse bos, óp een meer.

Kortom, een middag groener dan groen…

1.2.2 MVO geborgd

& Daan Wentink van de site elektrischeauto.nl kan met enige voldoening constateren dat steeds meer automerken met elektrische versies op de markt komen.

Er zijn zelfs raceauto’s die op accu’s rijden. „Er is een beweging gaande die niet meer te stuiten is.”

Hij vindt dat de gemeente Amsterdam het goede voorbeeld geeft door in steden het gebruik van elektrische

auto’s te stimuleren. Dat gebeurt via een aankoopsubsidie, het plaatsen van oplaadpunten en het bieden van parkeerfaciliteiten.

In dit beeld passen volgens Wentink de activiteiten van 020stadsdistributie.nl perfect. „Dit initiatief sluit aan bij de ambitie van Amsterdam wat betreft elektrisch vervoer. Ook in andere steden zie je hoopvolle ontwikke-

lingen. Het is alleen jammer dat er nog weinig vrachtauto’s en busjes elektrisch rijden. Op dit punt moet er een inhaalslag gemaakt worden. Ik heb daar vertrouwen in. Het duurt misschien even, maar ook de wat grotere auto’s die batterijen als energiebron hebben, zullen over enige tijd regelmatig in het straatbeeld verschijnen.”

100 Vrachtwagens de stad uit

Top

GROENE

Bedrijven Verdient uw bedrijf ook een plaats in de Top 100 van Groene Ondernemingen? Ga de uitdaging aan en stuur uw zogeheten ’voetafdruk’ als het gaat om onder meer CO2-uitstoot en duurzaamheid op naar groenetelegraaf@telegraaf.nl. Wekelijks zal een ’groen’ bedrijf worden uitgelicht en kort beschreven op deze pagina’s.

Binnenkort wordt de Top 100 door een deskundige jury samengesteld en gepubliceerd in De Groene Telegraaf.

door THIJS WARTENBERGH

AMSTERDAM – De aanval op stinkende vrachtwagens die op diesel rijden en een ware kwelling zijn voor fietsers en voetgangers is ingezet. Op den duur moeten deze vervuilers uit de stadscentra worden verdreven door elektrische auto’s. Het Amsterdamse bedrijf 020stadsdidstributie.nl heeft daartoe een eerste aanzet gegeven.

De onderneming, een onderdeel van transportbedrijf L.A.J. Duncker BV, gevestigd op het hoofdstedelijke Food Center aan de Jan van Galenstraat, bevoorraadt sinds kort de drie biologische supermarkten van Marqt, twee in Amsterdam en een in Haarlem. „De goederen voor Marqt worden op het Food Center Amsterdam afgeleverd en daar gebundeld om in slechts

• Duncker Transport zet 100% elektrische vrachtwagens in, zo laat Werner Boersma zien.

FOTO: ANKO STOFFELS

Amsterdam neemt voortouw één duurzame levering met een elektrische vrachtwagen, in plaats van 26 aparte bestellingen, te worden bezorgd. Dat scheelt nogal wat vervuilende ritten”, vertelt accountmana-

ger Werner Boersma.

Het bedrijf heeft de afgelopen twee jaar niet stilgezeten met een poging het elektrisch rijden voor vrachtwagens van de grond te krijgen. Dat komt

DRIE DAGEN STERREN KIJKEN VOOR IEDEREEN

• Vervuilde pepers.

1.2.1 MVO-thema’s

FOTO: ANKO STOFFELS

DORDRECHT – ’De natuur reikt verder dan de toppen van de bomen’. Dat is de pakkende slogan van de Sterrenwacht Mercurius in Dordrecht, een van tientallen sterrenwachten die voor iedereen open zijn tijdens de Landelijke Sterrenkijkdagen op 11, 12 en 13 maart aanstaande. Al voor de vijfendertigste keer worden die dagen georganiseerd om sterrenkunde en ruimteonderzoek dichter bij het publiek te brengen. momenteel zijn Ondanks alle straatverlich- valt er op de tenlaatste reis maakt ting zijn er in Nederland geluk- toonstelling van alen maandag hopekig nog heel wat plekken waar les te zien en te belijk behouden tehet ’s nachts aardig donker is leven. Je kunt bijrugkeert op aarde en de sterrenhemel goed te voorbeeld je geom definitief naar zien valt. De Sterrenwacht wicht bepalen op een museum te verMercurius, aan de rand van de maan, Mars en huizen. het natuur- en recreatiegebied Jupiter of een film Maar het mooiste De Hollandse Biesbosch op de bekijken over wois natuurlijk als er Baanhoekweg in Dordrecht, nen en werken in heeft over zijn ligging niet te de ruimte. Over de door Piet Smolders bij helder weer ’s avonds in het obserklagen. En dankzij enthousias- rol van satellieten te beheerders en vele vrijwilli- voor radio, televisie- en tele- vatorium naar maan, planeten gers is deze publiekssterren- foonverkeer, bij de weers- en sterren kan worden gekewacht een paradepaardje ge- voorspelling en bij de bewa- ken door de klassieke Carl worden op het gebied van de king van het aardse milieu Zeiss-telescoop, een juweel popularisering van sterren- kom je hier alles te weten. En van glanzend koper en krachtikunde en ruimtevaart. Na- natuurlijk zijn er fraaie ruim- ge lenzen, dat schuilgaat onder tuurlijk is het niet altijd don- tevaartmodellen, zoals van de de draaibare zilveren koepel.

Tijdens de sterrenkijkdagen ker en helder. Maar ook dan spaceshuttle Discovery die

RUIMTEVAART

governance pagina. Een ander onderdeel van de inherente verantwoordelijkheid van Amsterdam RAI is het beloningsbeleid. Alle medewerkers ontvangen een vast salaris.

Daarnaast is een variabele beloning mogelijk op basis van verschillende (ook niet financiële) KPI’s. Het totale financiële resultaat van Amsterdam RAI is uiteraard een belangrijke voorwaarde voor het toekennen van variabele beloningen. In de Business Balance Score Cards (BBSC), die beschikbaar zijn voor Amsterdam RAI als geheel, per divisie en per afdeling, zijn ook MVO-doelstellingen opgenomen.

• Toegangspoort tot het heelal: De Sterrenwacht Mercurius aan de rand van de Hollandse Biesbosch in Dordrecht.

FOTO: MERCURIUS

is de maan in eerste kwartier en zijn – bij helder weer – tientallen kraters, bergketens en lavavlakten te zien op onze na-

tuurlijke satelliet. Ook de planeten Saturnus (met zijn fraaie ringen), Jupiter en Mercurius zijn momenteel

’s avonds zichtbaar.

De Dortsche sterrenwacht is trouwens ook de plaats waar de grootste Europese collectie meteorieten valt te zien: een unieke verzameling van stenen die ooit zomaar uit de hemel zijn komen vallen. De zwaarste is de Gibeon meteoriet met een gewicht van 240 kilo! Die mag je zelfs aanraken.

In alle provincies van ons land zullen de (volks)sterrenwachten, en planetaria volgende week hun beste beentje voorzetten tijdens de Nationale Sterrrenkijkdagen. Wie meer wil weten over adressen, openingstijden en tarieven kan het beste de website bezoeken van de Stichting De Koepel, waar alle Nederlandse sterrenwachten, planetaria en ruimtetheaters zijn verenigd: www.dekoepel.nl.

omdat Boersma het milieu een warm toedraagt. Hij ziet in dat het leven voor stadsbewoners er aanzienlijk prettiger op wordt als ze worden verlost van vervuilende vrachtwagens, die soms minutenlang stationair op een stoep staan te draaien.

Zo heeft hij eerder een proef gedaan in de Utrechtsestraat.

Daarbij was het de opzet dat een groot aantal winkeliers en restaurateurs zouden meewerken om de bevoorrading op een milieuvriendelijke manier te laten verlopen. Die test heeft volgens Boersma niet aan de verwachtingen voldaan, maar dat heeft hem er niet van weerhouden te zoeken naar andere mogelijkheden. Die vond hij bij Marqt.

Quirijn Bolle, directeur van dit bedrijf, is blij in Boersma een partner te hebben getroffen voor een duurzame belevering van zijn winkels. „In onze selectie producten is duurzaamheid de belangrijkste pijler, maar ook in de totale keten streven wij dit na. Transport is daar een onderdeel van en we hebben nu eindelijk de schaalgrootte bereikt om daarin naar wens te optimaliseren. Deze aanpak biedt voor alle partijen voordelen. Voor onze toeleveranciers, onze winkels en voor de bewoners van Amsterdam.”

Boersma verwacht dat hij zijn elektrische wagenpark, nu nog beperkt tot twee voertuigen, binnenkort zal moeten uitbreiden. „We willen van start gaan in andere drukke Amsterdamse straten. Gedacht wordt aan de Haarlemmerstraat en de Haarlemmerdijk. Het zal even duren, maar over enige jaren zullen er veel meer elektrische auto’s, en ook vrachtwagens, in de steden rijden. De meeste stadsbesturen stimuleren dat. Zij willen af van vervuilende vrachtwagens. Auto’s zonder roetfilter zijn al verboden”, aldus Boersma.

Amsterdam RAI behoorde tot 1 van de 25 finalisten genomineerd door De Telegraaf voor de Groene TOP 100. Een prijs die wordt uitgereikt aan het meest groene bedrijf van Nederland. Meer dan 150 bedrijven uit verschillende sectoren hadden zich aangemeld voor de Groene Top 100.

De nominatie was voor Amsterdam RAI een bevestiging dat zij voorop loopt in haar duurzame initiatieven en prestaties.

[6 ]

MVO is binnen Amsterdam RAI ‘goed geworteld’. Amsterdam RAI heeft een MVO Manager voor de bewaking van de MVO-voortgang en een organisatiebreed netwerk van MVO-ambassadeurs voor de uitrol van uiteenlopende MVO-activiteiten.

Iedere afdeling neemt jaarlijks MVO-doelstellingen op in de Business Balance Score Cards (BBSC). In 2011 hebben afdelingen hiervoor zelf MVO-doelstellingen geformuleerd toegespitst op hun eigen afdeling.

Een meerwaarde van het formuleren van een eigen doelstelling is dat afdelingen en medewerkers betrokken raken bij MVO en zich verantwoordelijk voelen. MVO heeft op deze manier een ‘gezicht’ gekregen.

‘Amsterdam RAI behaalt duurzaam resultaat’ Op 11 november 2011 tijdens de Dag van de Duurzaamheid is deze kernwaarde officieel intern geïntroduceerd. Met het benoemen van ‘duurzaamheid’ tot officiële kernwaarde, wil Amsterdam RAI haar ambitie om in 2013 de meest duurzame locatie voor evenementen te zijn in Europa, kracht bij zetten.

ISO 14001 Na de voltooiing van het ISO-9001 certificaat eerder in 2011 heeft Amsterdam RAI Convention Centre het ISO-14001 certificaat behaald. Voor een beurs- en congresgebouw in Nederland van een dergelijke omvang een primeur. Deze internationaal geaccepteerde norm voor milieumanagementsystemen is gericht op het voldoen aan milieu wet- en regelgeving en het verminderen van de milieubelasting. Op milieugebied kan Amsterdam RAI zich internationaal meten met andere Convention Centres, zoals in Brisbane (Australië), Helsinki (Finland), Barcelona (Spanje) en Kuala Lumpur (Maleisië).

Green Key Sinds 2008 is Amsterdam RAI in het bezit van de gouden Green Key voor haar congrescentrum. Dit jaar zijn voor de Green Key maar liefst 24 optionele punten behaald. Dat is meer dan de vereiste 18 punten. Op de onderwerpen Milieumanagement, Water, Voedsel en drank en Milieubewust behaalde Amsterdam RAI het maximale aantal te behalen punten.

EarthCheck

Met ‘duurzaam resultaat’ bedoelt Amsterdam RAI dat zij winstgevend wil zijn op een manier die bijdraagt aan een duurzame maatschappij. Bij de keuzes die Amsterdam RAI maakt, wordt steeds gezocht naar een goede balans. Amsterdam RAI gelooft dat duurzaamheid waarde toevoegt aan de organisatie. Duurzaam beleid leidt tot meer klanten en meer betrokken medewerkers.

Hierdoor kan Amsterdam RAI betere financiële resultaten boeken.

Externe waardering Amsterdam RAI kijkt met trots terug op een succesvol en duurzaam 2011. In het laatste kwartaal van 2011 ontving Amsterdam RAI drie belangrijke certificaten: ISO-14001 en de hercertificeringen van de gouden Green Key en zilveren EarthCheck. Deze certificaten bevestigen dat Amsterdam RAI het ingezette MVO-beleid en haar MVO-doelstellingen heeft verankerd in de organisatie en de operationele processen.

Voor het toekomstige MVO-beleid houdt Amsterdam RAI verschillende ontwikkelingen in de gaten, waaronder de mogelijkheden van ISO 26000 en carbon management.

In 2011 behaalde Amsterdam RAI wederom de zilveren status van EarthCheck. Tijdens de EarthCheck hercertificatie-audit constateerde de auditor onder andere een uitstekende nakoming van wet- en regelgeving, een sterk verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van geluids- en vervoersemissie, van afval en van energieverbruik (vooral de vele aanpassingen om het energieverbruik te reduceren). Ook de aandacht voor MVO in brede zin werd gewaardeerd. Amsterdam RAI werd geprezen om haar afvalscheidingsprocessen: ‘Eén van de beste operationele afvalscheidingsprocessen in deze business’.

[7 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

1.3 Stakeholders In de bedrijfsvoering probeert Amsterdam RAI ervoor te zorgen dat zij een goede afweging maakt tussen de verschillende belangen van haar stakeholders.

De belangrijkste stakeholders van Amsterdam RAI zijn: • Klanten • Toeleveranciers • Medewerkers • Aandeelhouders • De zakelijke branche omgeving • Omwonenden.

Met iedere stakeholdergroep zijn verschillende contactmomenten door het jaar heen waardoor Amsterdam RAI goed op de hoogte is van wat er bij de stakeholders leeft. In het kader van de herijking van het MVO-beleid start Amsterdam RAI in 2012 met een dialoog specifiek gericht op het MVO-beleid en het MVO-verslag.

Tevreden klanten Voor het meten van de klanttevredenheid heeft Amsterdam RAI in 2011 een nieuwe onderzoeksmethode opgesteld, zowel binnen Convention Centre als Exhibitions.

Deze methode is binnen Convention Centre gebaseerd op de Customer Experience Journey; het in kaart brengen van de klantbeleving en bijbehorende behoeftes/ uitdagingen van een klant in de omgangsrelatie met Amsterdam RAI voor, tijdens en na het evenement. Het onderzoek bestaat uit uitgebreid kwalitatief en kwantitatief onderzoek, onder zowel de organisatoren, exposanten en bezoekers. De nieuwe methode wordt in 2012 geïmplementeerd en meet tevredenheid op vier meet­ momenten. Dit geeft direct inzicht in klant­tevreden­heid en - loyaliteit, vanaf het moment dat een evenement geboekt wordt, tot na afloop van het evenement.

Binnen RAI Exhibitions is het Touchpoint onderzoek geïmplementeerd, een nieuwe

[8 ]

methode van het evalueren van beurzen.

Hierbij wordt voor zowel exposanten als bezoekers niet alleen gekeken naar de tevredenheid van de klant over de verschillende Touchpoints, maar ook naar het relatieve belang van deze individuele Touchpoints voor het totale succes van de beurs. Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt wat de belangrijkste verbeter­ punten per beurs zijn, oftwel, aan welke ‘knoppen’ het beursteam het beste kan draaien om de klanttevredenheid te verhogen.

Een deel van deze onderzoeksresultaten wordt ook gebruikt als input van het customer experience journey onderzoek van Convention Centre. De key learnings worden met elkaar gedeeld om beide systemen te optimaliseren en goed op elkaar aan te laten sluiten.

Netwerken Amsterdam RAI is vertegenwoordigd in tal

van netwerken in de branche. Bijvoorbeeld: • NBTC – Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen • ATCB – Amsterdam Toerisme & Congres Bureau • UFI- The Global Association of the Exhibition Industry • GMIC- Green Meetings Industry Council • ICCA – International Congress & Convention Association.

De volledige lijst van netwerken is te lezen in bijlage 2.

activiteiten op het gebied van MVO en het vinden van partners om activiteiten in gang te zetten en te houden. Daarnaast is Amsterdam RAI partner van MVO Nederland. MVO Nederland is de nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het partnerschap van MVO Nederland biedt toegang tot een groeiend netwerk van bedrijven en organisaties met hoge MVO-ambities.

Amsterdam RAI is sinds 2011 lid van de Green Business Club van de Zuidas. De Green Business Club is een impactorganisatie die samen met haar leden duurzame projecten op de Zuidas initieert, stimuleert en realiseert. Deelname aan de Green Business Club Zuidas biedt verschillende mogelijkheden zoals het delen van best practices, het inspireren van anderen met

GMIC is een wereldwijde organisatie die zich inzet voor het verduurzamen van de evenementenbranche door middel van educatie en door het creëren van een netwerk van duurzame ondernemingen.

In 2011 is het Nederlandse GMIC-chapter opgericht met circa 40 leden. De Nederlandse GMIC- chapter biedt haar leden educatie en een platform om best practices

Green Meetings Industry Council Netherlands Chapter

[9 ]

te delen met duurzame organisaties uit de branche. Dit met als doel om het aantal groene accommodaties, diensten en zakelijke bijeenkomsten meetbaar te laten toenemen. Eén van de initiatiefnemers is een medewerker van Amsterdam RAI, Babs Nijdam, die momenteel ook voorzitter is van deze stichting. Amsterdam RAI toont hiermee haar voortrekkersrol bij het verduurzamen van de branche.

Deelname Global Compact van VN Het Global Compact Initiative is een internationaal platform waar bedrijven, VN-organisaties, vakbonden en het maatschappelijk middenveld samenwerken om invulling te geven aan tien principes op het gebied van mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieubescherming en corruptiebestrijding. Amsterdam RAI heeft zich aan het Global Compact verbonden en onderschrijft hiermee de tien principes van het Global Compact.

RAI Duurzaamheidsverslag

s r e t r o p e r O 2. MV gezocht!

In de voorbereidingen van het duurzaamheidsverslag 2011 werd hulp gevraagd van onze MVO - ambassadeurs. In 2011 heeft elke afdeling binnen de RAI een MVO - doelstelling in haar afdelingsplannen opgenomen.

7. Bijlagen

Aan een aantal MVO-ambassadeurs werd gevraagd of ze een half uurtje op bezoek wilden gaan bij een sleutelfunctionaris met de

vraag of er veel van hun plannen terecht is gekomen.

Een aantal van deze korte interviews zijn hier te lezen.

[ 10 ]

Interviews

Carla Granaada, MVO-ambassadeur en Communicatie & PR Manager bij RAI Exhibitions interviewt Annette Kuiper, beursmanager a.i. Huishoudbeurs over de samenwerking met Urgenda

Marcel Jongkind, MVO-ambassadeur en Vergunningen Officer interviewt Rik Grooteman, Manager Credit Control

Digitaal factureren is niet alleen papiervriendelijk

Huishoudbeurs en Urgenda zijn een goed team om de beurs te verduurzamen In de huidige maatschappij wordt milieubewust ondernemen steeds belangrijker en noodzakelijker. Ook de Huishoudbeurs is zich, als grootste consumentenevenement voor vrouwen, bewust van haar maatschappelijke rol hierin. Urgenda, de actie-organisatie die Nederland sneller duurzaam wil maken, is al enige tijd een graag geziene gast bij de Huishoudbeurs.

Het idee van digitaal factureren is al tijden een grote wens van Rik Grooteman, Manager Credit Control. Het mooiste is dat de klant na het maken van zijn of haar bestelling gelijk de rekening binnen krijgt en direct kan betalen. Het is niet alleen een MVO-doelstelling om minder papier te verbruiken, maar voor de klant was deze procesverandering ook meteen een stuk sneller en eenvoudiger. In 2011 werd het doel om 25% van alle facturen digitaal te versturen opgenomen in de BBSC van Credit Control.

Timmeren aan groene weg

En met succes

We spreken met beursmanager Huishoudbeurs, Annette Kuiper, die ook betrokken is bij het ‘groene aspect’ van Nederlands grootste consumentenevenement in zijn soort. “Urgenda organiseerde tijdens Huishoudbeurs 2011 samen met ons voor het eerst het Huishoudbeurs Groen Paviljoen met meer dan dertig partners en standhouders op het gebied van duurzaamheid.

Bezoekers van de Huishoudbeurs konden zelf proeven, ruiken, zien en voelen dat duurzaamheid samengaat met genieten en je smaak ontwikkelen. In het Urgenda Paviljoen konden bezoekers bijvoorbeeld workshops volgen, groene mode zien, kinderkleding kijken, duurzame wasmiddelen en apparaten testen en proeven van lekkere en vernieuwende smaken.

Het doel om 25% van alle facturen digitaal te versturen werd gehaald. De verkopen via de webshop, met 25,5% digitale facturen hebben hieraan bijgedragen, net als volledige digitale facturering van RAI Hotel & Travel Service aan bezoekers uit het buitenland. Frappant is dat klanten het helemaal vanzelfsprekend vinden dat ze de rekening niet meer toe gestuurd kregen. Ze waren eerder verbaasd dat het zolang heeft geduurd voordat dit mogelijk was.

“Ik zou het liefst zien dat alle facturen direct digitaal op de bestelling volgen. Dit is nu nog niet mogelijk. Echter wordt er wel hard aan gewerkt. In de BBSC van 2012 is al wel opgenomen dat het aantal digitale facturen wordt verdubbeld. Met de laatste update van ons CRM-systeem, EBMS, is dit doel weer een stap dichterbij gekomen”, geeft Rik Grooteman aan.

We kunnen nog veel meer bereiken op dit vlak, maar we timmeren als Huishoudbeurs, samen met onze duurzame partners, hard aan de groene weg. En daar gaan we vol enthousiasme en passie mee door!”

[ 11 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

Interviews

Sandra Boelen, MVO-ambassadeur en Medewerker Planning & Werkvoorbereiding interviewt Vincent Elsing, Manager Flexmanagement

Huib Vreeken, MVO-ambassadeur en Chef de Parti interviewt Paul Conijn, Culinair Product Specialist bij Amsterdam RAI

Oude kleding krijgt een nieuwe bestemming

Op dagelijkse basis duurzame lokale producten in huis

Vincent Elsing is verantwoordelijk voor het Hospitality Crew Centre waar dagelijks tientallen kledingstukken worden uitgegeven aan flexkrachten die hier werkzaam zijn tijdens beurzen, - congressen en andere evenementen.

“De samenwerking tussen Amsterdam RAI en lokale partijen in de buurt maakt het mogelijk dat wij op dagelijkse basis duurzame lokale producten in huis te krijgen”, begint Paul Conijn, Culinair Product Specialist bij Amsterdam RAI.

Vincent geeft aan: “Kleding wordt bij ons veel gedragen en is uiteraard aan slijtage onderhevig. Graag willen wij dat onze oude kleding goed terecht komt en daarom ben ik op zoek gegaan naar een partij die net als wij MVO hoog in het vaandel hebben staan. Met KICI hebben we een goede partij getroffen. Zij zijn de grootste onafhankelijke, charitatieve kledinginzamelaar van Nederland. Onze kleding zonder logo is geschikt gemaakt voor hergebruik. De kleding met het logo van Amsterdam RAI is hergebruikt voor het vullen van matrassen. De samenwerking is uitermate goed verlopen”.

De Ridammerhoeve bijvoorbeeld is een kinderboerderij en een biologisch-dynamische geitenboerderij in het Amsterdamse Bos. Hier worden zo’n honderdtwintig geiten gemolken en zijn zo’n tweehonderdvijftig legkippen aanwezig. “De geitenmelk wordt verwerkt tot kaas en andere zuivelproducten, zoals yoghurt, karnemelk, boter en ook geitenijs. Deze producten worden in ons catering assortiment opgenomen”, vervolgt Paul. De Ridammerhoeve heeft tevens een samenwerkingsverband met Stichting Landzijde die mensen steunt met een beperking. Deze boeren van de Ridammerhoeve helpen om mensen met een beperking een volwaardige plek te geven in de maatschappij.

Toekomst van kleding

Andere duurzame leveranciers

Hij vervolgt: “Voor 2012 hebben wij gekozen het linnengoed af te nemen bij Max Havelaar. Zij werken met natuurlijke materialen en het linnen wordt geproduceerd zonder dat hier kinderarbeid aan te pas is gekomen.

Verder gaan wij nu in zee met Texperium om te kijken of er nog andere mogelijkheden zijn om afgeschreven kleding een nieuw leven in te blazen”.

De groenten en kruiden uit de Amsterdamse kwekerij Osdorp worden veel gebruikt bij Amsterdam RAI. Ook hier wordt de zorg voor mensen met een beperking en productie van duurzaam geteelde groenten gecom­ bineerd.“Ook Zuiderzeezilver Waterlandweelde en Kees&Elly onze lokale kaasleverancier zijn leveranciers met wie wij heel plezierig samenwerken en prachtige duurzame producten leveren. Daar ben ik heel trots op”, zegt Paul.

[ 12 ]

Arno Tromp, MVO-ambassadeur en MVO Controller interviewt Nynke Lipsius, beursmanager SSA

Cheryl Heineman, MVO-ambassadeur en medewerker bij de afdeling Marketing & Innovatie interviewt haar collega’s Yvonne Nassar en Michelle Portegies

NS-deal tijdens Safety & Security Amsterdam 2011

Doel om 80% van de relatiegeschenken te verduurzamen

Door afspraken tussen Amsterdam RAI en de NS was het voor de bezoeker van de SSA 2011 mogelijk om vanaf ieder station in Nederland met de trein naar de RAI en retour, te reizen voor maar 5 7,50. De doelstelling was minimaal 1500 bezoekers. Dit komt overeen met ongeveer 15% van de bezoekers van de beurs. Het resultaat was meer dan uitstekend. Maar liefst 3272 bezoekers hebben gebruik gemaakt van de NS deal wat betekent dat ongeveer 36% van de bezoekers met de trein is gekomen!

Leuk, een cadeau! Vaak een eerste gedachte, maar wat kan ik ermee? Precies die vraag hebben wij ons gesteld.

Amsterdam RAI geeft stakeholders een geschenk om de relatie op te bouwen of te versterken. Hierbij wordt altijd gekeken of het geschenk een meerwaarde heeft voor de ontvanger. Vanuit deze gedachte en met het oog op duurzaamheid is het relatiegeschenkenplan geschreven. De doelstelling voor dit jaar was dat meer dan 80% van de nieuwe relatiegeschenken duurzaam is. Met een percentage van 90% is deze doelstelling zeker behaald.

Niet alleen in de aankoop van geschenken en giveaways is er gekeken naar duurzaamheid, maar ook in de uitgifte ervan.

Goede bereikbaarheid per trein Nynke Lipsius, beursmanager van de SSA vertelt: “Het was best spannend om deze doelgroep te vragen om met de trein te komen. Vooral de installateurs leek ons lastig om in de trein te krijgen, die komen meestal samen met de bestelwagen. Toch bleek dat men dankbaar gebruik heeft gemaakt van de NS-deal. Sterker nog, brancheorganisatie UNETO-VNI dacht er zelfs over om ‘leesvoer voor in de trein’ aan te gaan bieden!”

“Voorheen werden er op (relatie)evenementen goodiebags uitgedeeld met folders, brochures, pennen etc.

Hier zijn wij mee opgehouden. Alle informatie wordt op USBsticks opgeslagen”, aldus Yvonne Nassar. Michelle Portegies voegt toe: “Geïnteresseerden kunnen deze meenemen of ervoor kiezen alles via de mail te ontvangen. We gaan bewust om met het verspreiden van informatie en uitdelen van geschenken”. De afdeling Marketing & Innovatie heeft een centrale rol in het beheer van relatiegeschenken.

Het belang van de RAI voor duurzaamheid en milieu is een belangrijk argument geweest, maar de goede bereikbaarheid per trein en de beperkte capaciteit. parkeergelegenheid tijdens drukke beursdagen gaven de doorslag, waardoor veel bezoekers gebruik maakten van de NS-deal.

Wat vinden Michelle en Yvonne eigenlijk het leukste geschenk? “Natuurlijk de Delftsblauwe Blond Mok”.

[ 13 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

Vlnr: Arno Tromp, Katelijn Wilhelmy, Wilco van den Born, Rene Lensing, Jan van den Bosch, Harry van Fruchten en Herman Nietvelt van de Energiebesparingsgroep

Menselijk gedrag verander je niet zomaar

‘Amsterdam RAI heeft de afgelopen jaren een aantal belangrijke lessen geleerd over energiebesparing. Bijvoorbeeld dat goed meten essentieel is om resultaten te kunnen beoordelen. Of om tijdig te kunnen bijsturen als dat nodig is. Slimme technische oplossingen alleen blijken onvoldoende om hoge ambities waar te maken. Menselijk gedrag is een belangrijke factor in het geheel. Energiebewuster gedrag kan een besparing opleveren van vijf procent. Helaas blijkt de praktijk weerbarstig. Menselijk gedrag en gewoontes verander je niet zomaar.’

Economie Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent dat een organisatie bij haar beslissingen altijd mens, milieu en de financiële haalbaarheid meeweegt. Zo ook Amsterdam RAI. Grote investeringen in energiebesparende technieken kunnen bijdragen aan een flinke energiereductie. Echter, de economische realiteit laat zulke investeringen niet altijd toe.

Zuinige TL verlichting Één van de belangrijkste resultaten die Amsterdam RAI heeft bereikt is het vervangen van alle TL verlichting. Leverancier Green Fox heeft de bestaande armaturen aangepast zodat ze geschikt zijn voor T5 verlichting. Deze T5 variant verbruikt veel minder energie dan de reguliere TL verlichting die Amsterdam RAI gebruikte. De wethouders van Amsterdam, Andree van Es en Maarten van Poelgeest, zijn een kijkje

komen nemen naar deze wijze van energie besparen.

Een bijkomend voordeel van de samenwerking met Green Fox is dat zij werkzaamheden uitbesteden aan een sociale werkplaats. Op deze manier levert Amsterdam RAI samen met Green Fox een bijdrage aan de arbeidsparticipatie van deze groep. Milieu en sociale winst dus.

Vervanging TL armaturen in cijfers: 7.593

Armaturen

10.935

Aantal TL lampen

2.531

Manuur werk voor sociale werkplaats

719

Ton CO2 reductie per jaar

[ 14 ]

3. MVOprestaties s r e t r o p e r O V 2. M gezocht!

In 2008 heeft Amsterdam RAI voor haar MVO-beleid zeven hoofdthema’s benoemd.

Voor ieder thema zijn doelstellingen geformuleerd om zo koploper te kunnen zijn binnen de congres- en evenementenbranche. Amsterdam RAI laat in dit hoofdstuk de resultaten van vier jaar MVO-beleid zien.

3.1 Energie en klimaat 3.1.1 Doelstellingen en resultaten

Elektra Amsterdam RAI maakt onderscheid tussen drie soorten verbruikers van elektra; Amsterdam RAI zelf, organisatoren en exposanten. Bij het elektriciteitsverbruik van Amsterdam RAI zelf, is een dalende trend waar te nemen. Hier heeft Amsterdam RAI veel invloed op en ziet haar inspanningen vertaald in resultaten. Het totale elektraverbruik is ondanks vele inspanningen en investeringen gestegen, deels komt dit door een hogere commerciële bezetting en deels door een recordjaar aan gebruikte Waterverbruik stroom door organisatoren en exposanten.

Procentuele verandering t.o.v. 2008 Op 0% het elektraverbruik van organisatoren en -2% exposanten heeft Amsterdam RAI weinig invloed. De laatste jaren verbruiken -4% exposanten steeds meer energie door het -6% toenemende gebruik van tv-schermen, -8% computers2008 en andere elektrische 2009 2010 apparaten.

2011 Waterverbruik Voor het totaalbeeld geldt, dat ook met gewogen cijfers op bezetting (indexering), het verbruik is gestegen met vier procent.

Als de verkochte elektriciteit buiten Gasverbruik beschouwing wordt gelaten is het verbruik Procentuele verandering t.o.v. 2008 met8% vijf procent gedaald. Amsterdam RAI blijft4%hier dus ook achter op de voorgenomen0%doelstelling. Om op koers te liggen had-4% Amsterdam RAI een besparing moeten -8% realiseren van 15 procent ten opzichte van -12% 2008.

2008 2009 2010 2011

7. Bijlagen

Amsterdam RAI heeft als doel om het energieverbruik per verhuurde m2 met 25 procent te reduceren in 2013 ten opzichte van het referentiejaar 2008. De stand van zaken eind 2011 is als volgt:

Elektraverbruik Procentuele verandering t.o.v. 2008 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% 2008

2009 Totaalverbruik

2010

2011 Vastnet

Amsterdam RAI koopt voorAfvalproductie haar elektriciteitsgebruik groene stroom in die wordt opgewekt uit waterkracht.

Procentuele verandering t.o.v. 2007

0%

-5%

-10% -15% -20% -25%

2007

2008

2009 2010 Afvalproductie

2011

Belangrijkste oorzaken achterblijven van de energiereductie: • D e investering voor het vervangen van de neonverlichting door LED verlichting is uitgesteld naar de zomer van 2012 in verband met technische problemen.

• De vervanging van TL verlichting voor alle hallen en parkeergarages is eind 2011 uitgevoerd en loopt door tot begin 2012. De resultaten hiervan zijn op dit moment dus nog niet inzichtelijk.

Amsterdam RAI heeft in 2011 weer meegedaan met Earth Hour. Earth Hour is de wereldwijde actie voor het klimaat van het Wereld Natuur Fonds. In het kader van Earth Hour laten miljoenen mensen en duizenden organisaties zien dat zij het klimaat belangrijk vinden door op zaterdag 26 maart om 20.30 uur, één uur lang het licht uit te doen. Ook Amsterdam RAI heeft als duurzaam Convention Centre een bijdrage geleverd aan deze bijzondere avond en verschillende lichtbronnen (blauwe neon contourverlichting, reclametoren en buitenverlichting van de hallen) uitgeschakeld.

Gasverbruik

De exacte cijfers van het energieverbruik zijn terug te vinden in bijlage 1. Amsterdam RAI ligt helaas nog niet op koers. Hiervoor Afvalscheidingspercentage zijn verschillende oorzaken.

‘Amsterdam RAI kennen wij als een slagvaardige pragmatische organisatie met een warme kant voor onze werkwijze. Als een van de koplopers die onze werkwijze heeft omarmt hebben zij een belangrijke rol gespeeld bij de start van GreenFox.’

60% 50% 40% 30% 20%

[ 15 ]

10% 2007

2008

2009 2010 Gescheiden afval

2011

RAI Duurzaamheidsverslag

011

Gas Waterverbruik Door alle besparingsinspanningen en een Procentuele verandering t.o.v. 2008 0% redelijk milde winter, is het gasverbruik in -2% absolute zin gedaald ten opzichte van -4% 2010.

Toch is de procentuele besparing die Amsterdam RAI voor ogen had niet volledig -6% gerealiseerd.

Een belangrijke oorzaak -8% 2009 2010 2011 hiervan is2008 dat Amsterdam RAI de hoogste Waterverbruik commerciële bezetting had in jaren (bijna 5% hoger dan in 2010).

Gasverbruik Procentuele verandering t.o.v. 2008 8% 4% 0% -4% -8% -12% 2011

ge

2011

2008

2009

2010 Gasverbruik

2011

3.1.2 Energiereductie in 2012 en verder Amsterdam RAI blijft hard werken om haar energiereductie verder te verhogen door het inzetten van allerlei maatregelen en activiteiten.

Energiewerkgroep De energiewerkgroep, met daarin vertegenwoordigers van verschillende afdelingen binnen Amsterdam RAI, denkt vanuit verschillende invalshoeken na over oplossingen die bijdragen aan de verlaging van het energiegebruik.

Warmte-Krachtkoppeling Amsterdam RAI bereidt op dit moment de plaatsing voor van één Warmte-Krachtkoppeling (WKK) en onderzoekt de mogelijkheden voor het plaatsen van een tweede WKK. De investering in een WKK was al eerder gepland maar door bezwaar dat is aangetekend tegen de vergunningen door de welstandscommissie, is de investering uitgesteld. De realisatie staat nu gepland voor september 2012, hiermee is een investering gemoeid van circa 3 1.300.000. Een WKK levert een rendement op restwarmte van 95 procent.

Een WKK is een generator die elektriciteit opwekt en daarbij als bijproduct warmte levert. Deze warmte kan gebruikt worden om de hallen te verwarmen of kan worden opgeslagen in de drie warmte- en koudebronnen van Amsterdam RAI. De warmte kan dan op een later moment worden gebruikt.

Dag- en continustroom In 2011 is Amsterdam RAI begonnen met het aanbieden van dag- en continustroom aan haar klanten. ’s Nachts wordt dagstroom afgesloten zodat elektrische apparatuur niet onnodig aan blijft staan. Als klanten ’s nachts toch stroom willen, kan gekozen worden voor continustroom. Door het tarief van continustroom hoger te maken dan het dagtarief, stimuleert Amsterdam RAI haar klanten om waar mogelijk alleen gebruik te maken van dagstroom.

Voorbeelden van oplossingen vanuit de energiewerkgroep: • Extra set deuren en het uitvoeren van een proef speeddeuren.

Beide maatregelen voorkomen het onnodig ontsnappen van warmte en koude.

• Efficiëntere inregeling van installaties.

• Toepassing van energiezuinige verlichtingsmogelijkheden binnen de eigen bedrijfsvoering.

• Aanbieding van zuinigere alternatieven in het verhuurassortiment.

Bijvoorbeeld het aanbieden van spaarlampen.

• Uitvoering van een haalbaarheidsonderzoek naar het (deel)gebruik van biogas, dat bijvoorbeeld wordt opgewekt uit mest.

[ 16 ]

Neon verlichting vervangen door LED In het derde kwartaal van 2012 vervangt Amsterdam RAI de neon contourverlichting aan de buitenzijde door LED verlichting.

Het gaat om 1500 strekkende meter verlichting. Amsterdam RAI verwacht hiermee een besparing van 3 procent op het elektraverbruik. Ook de zaalverlichting in de congreszalen wordt vervangen door een LED oplossing.

Koelcentrale in de Nieuwe Meer Naar verwachting treed voor medio 2015 de koelcentrale in de Nieuwe Meer in werking. Hierbij wordt het oppervlaktewater in de Nieuwe Meer gebruikt voor koeling en is er geen aardgas meer nodig om te koelen. Amsterdam RAI onderzoekt of het haalbaar is om hierop aan te sluiten.

Meten is weten Om verdere stappen te zetten op het gebied van energiebesparing is het noodzakelijk om meer te meten.

Concessiehouders en leveranciers die in de RAI gevestigd zijn krijgen sinds 2011 een eigen elektrameter met een bijbehorend contract. Op deze manier dragen ze zelf de kosten van het energieverbruik. Amsterdam RAI hoopt dat dit leidt tot een bewuster (verminderd) energieverbruik. Amsterdam RAI gaat daarnaast samen met organisatoren een plan opstellen dat moet bijdragen aan het verlagen van het energieverbruik.

Een andere ‘meetmaatregel’ is het plaatsen van meer elektrameters binnen de verschillende ruimtes van Amsterdam RAI. Dit maakt inzichtelijk op welke locaties het energiegebruik hoog is. Op deze manier kunnen gerichter investeringen plaatsvinden om het elektriciteitsverbruik te reduceren.

Herijking doelstelling 2008 Samen met externe experts is Amsterdam RAI gestart met een herijking van de rapportage die in 2008 is gemaakt voor energiebesparingsmogelijkheden bij

Wilco van den Born Manager Bouw & Techniek

75% reductie waterverbruik tijdens handen wassen?

Amsterdam RAI. Tijdens de herijking wordt onder andere gekeken naar wat inmiddels gerealiseerd is en welke punten nog openstaan. Er wordt onderzocht of er sinds Elektraverbruik Procentuele verandering t.o.v. 2008 2008 nieuwe technologische maatregelen 6% beschikbaar zijn die verdere energiebespa4% 2% ring mogelijk maken. De conclusies van de 0% eindrapportage zijn halverwege 2012 -2% beschikbaar. Deze zullen de basis vormen -4% -6% voor een nieuw actieplan voor energie2008 2009 2010 2011 besparing voor de komende jaren.

Totaalverbruik Vastnet

3.2 Water Afvalproductie AmsterdamProcentuele RAI gebruikt leidingwater verandering t.o.v. 2007 0% voornamelijk voor sanitaire en keuken-5% installaties.

Ook de koeltorens worden -10% gevoed met leidingwater.

-15% -20%

3.2.1 Doelstellingen en 2007 2008 2009 2010 resultaten

-25%

2011

Afvalproductie

Ten aanzien van het watergebruik hanteert Amsterdam RAI de doelstelling om in 2013 een reductie te behalen van 25 procent per verhuurde m2 ten opzichte van het

referentiejaar 2008. Eind 2011 heeft Amsterdam RAI het volgende bereikt: Waterverbruik Procentuele verandering t.o.v. 2008 0% -2% -4% -6% -8% 2008

2009

2010 Waterverbruik

2011

De beoogde bezuiniging van 15 procent is niet gerealiseerd. Het totaalverbruik van Gasverbruik water is iets Procentuele hoger dan het verbruik verandering t.o.v. 2008 in 8% Dit komt door een hogere commer2010.

4% ciële bezetting. Daarnaast heeft Amsterdam 0% RAI ervoor gekozen geen elektrische -4% koelers meer toe te staan in de hallen om -8% zo energie te besparen. In plaats daarvan -12% 2008 2009 2010 worden nu waterkoelers gebruikt.

Dit2011 kost Gasverbruik minder energie, maar kost wel meer water.

Amsterdam RAI is bovendien wettelijk verplicht om installaties extra te spoelen om de kans op legionella te vermijden.

3.2.2 Waterbesparing in 2012 en verder Er staat een aantal acties op stapel om in 2013 alsnog de beoogde 25 procent reductie te kunnen behalen: • Een proef met een nieuw waterfilter en schuimzeep. De verwachting is dat hiermee het waterverbruik tijdens het handen wassen met 75 procent kan verminderen.

• Amsterdam RAI werkt een alternatief uit voor waterkoeling. Als dit lukt, zal in de toekomst waterkoeling in de hallen niet meer voorkomen.

• Amsterdam RAI onderzoekt een nieuwe methode voor het beheersen van het risico op legionella, waardoor er nauwelijks nog water nodig is.

• In de geplande nieuwbouw maakt Amsterdam RAI gebruik van een grijswatersysteem. Regenwater wordt opgevangen via het dak en vervolgens gebruikt voor de bewatering van al het groen binnen Amsterdam RAI.

Afvalscheidingspercentage 60% 50% 40% 30% 20% 10%

[ 17 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

Josieke Moens Manager Productie

In Europa lopen wij voorop met afvalscheiding

‘In Europa loopt Amsterdam RAI voorop in afvalscheiding. Onze laatste uitdaging was het vinden van een eindproduct voor tapijtafval. Dit is gelukt in 2011. Tapijtafval wordt vanaf nu gebruikt als verbrandingsstof voor de cementindustrie. Een bijkomend voordeel hiervan is dat de prijs van de verwerking van tapijt hierdoor is gedaald. Extra leuk is natuurlijk dat EarthCheck onder de indruk was van de afvalscheidingssystematiek van Amsterdam RAI, een mooi compliment!’

Mokum Mariteam

Blijven volhouden

Een belangrijk hoogtepunt op afvalgebied in 2011 was de eerste vaart met het afval van Amsterdam RAI door Mokum Mariteam. Een milieuvriendelijk alternatief voor vervoer van afval over de weg. Het afvalvervoer vindt plaats via de Amsterdamse grachten. De eerste vaart was een succes, toch valt er nog wel het een en ander te optimaliseren. Bijvoorbeeld het combineren van meerdere vrachtsoorten waardoor de boot altijd vol is. Hiervoor is samenwerking met meerdere partijen nodig. Om in de toekomst gebruik te blijven maken van ‘vracht door de gracht’ is het voor Amsterdam RAI belangrijk dat de boot zowel op de heen- als terugweg vol is.

De boot zou bijvoorbeeld voorraad kunnen aanleveren en op de terugweg ons afval kunnen meenemen.

Amsterdam RAI heeft flinke meters gemaakt met haar afvalbeleid en is op dit gebied een ware koploper. De uitdaging is om dit vol te blijven houden. Het is belangrijk dat Amsterdam RAI blijft kijken naar waar nog verdere verbeterslagen mogelijk zijn. Net als bij energie is ook hier het menselijk gedrag een belangrijke factor. Hoe kan Amsterdam RAI organisatoren en exposanten overtuigen van het belang van afvalreductie en goede afvalscheiding?

[ 18 ]

3.3 Afval

3.3.2 Maatregelen ter bevordering van afvalscheiding

3.3.1 Doelstellingen en Elektraverbruik resultaten Procentuele verandering t.o.v. 2008

Elektraverbruik 6% afvaldoelstellingen van Amsterdam RAI De Procentuele verandering t.o.v. 2008 4% 6% 2013 is 25 procent meer afvalscheivoor 2% 4% 0% ding en een afvalreductie van 25 procent 2% -2% ten 0% opzichte van 2007. Jaarlijks wil -4% -2% Amsterdam RAI 5 procent meer afvalschei-6% -4% 2008 2009 2010 2011 ding -6% en 5 procent meer reductie bereiken Totaalverbruik Vastnet 2008 2009 2010 2011 dan het jaar ervoor.

Totaalverbruik Vastnet Eind 2011 staat Amsterdam RAI er als volgt voor: Afvalproductie Procentuele verandering t.o.v. 2007

Afvalproductie

0%

Procentuele verandering t.o.v. 2007

-5% 0% -10% -5% -15% -10% -20% -15% -25% -20% -25%

2007

2008

2007

2008

2009 2010 Afvalproductie 2009 2010 Afvalproductie

2011 2011

Afvalscheidingspercentage 60%

Afvalscheidingspercentage

50% 60% 40% 50% 30% 40% 20% 30% 10% 20% 10%

2007

2008

2007

2008

2009 2010 Gescheiden afval 2009 2010 Gescheiden afval

2011 2011

Wat betreft de doelstelling voor afvalreductie is Amsterdam RAI goed op weg. In 2011 is een reductie gerealiseerd van 19 procent, slechts 1 procent minder dan de beoogde 20 procent.

De afvalscheidingsdoelstelling is om het aandeel restafval, ten opzichte van het totale afval, te verminderen met 25%. In referentiejaar 2007 was dit aandeel 81%, daarmee is het uiteindelijke streven een percentage te behalen van 60% restafval.

In 2011 was het aandeel restafval 48%, waardoor de doelstelling in 2011 ruimschoots is behaald.

Waterverbruik Betere afstemming in det.o.v. afvalketen Procentuele verandering 2008 Waterverbruik In 0% 2011 is eenProcentuele pilot gestart samen met de verandering t.o.v. 2008 0% -2% afvalinzamelaar en de schoonmaakleverancier.

-2%Eén van de doelen van deze pilot is het -4% bewerkstelligen van een betere afstemming -4% -6% tussen deze twee partijen en Amsterdam -6% -8% 2008 2009 2010 inzet2011 RAI en daardoor een efficiëntere van -8% Waterverbruik 2008 2009 2010 2011 personeel en middelen. De belangrijkste Waterverbruik aanpassing die is gemaakt in het afvalproces is het uitbesteden van het opbouw- en afbraakproces aan afvalinzamelaar ICOVA. Dit betekent dat Gasverbruik het interne afvaltransport Procentuele verandering t.o.v. 2008 Gasverbruik en 8% het transport tussen de beursvloer door Procentuele verandering t.o.v. 2008 4% hen8% is overgenomen. Daarnaast zijn 0% medewerkers van ICOVA ingezet als 4% -4% 0% milieucontroleur om exposanten te -8% -4% begeleiden en te wijzen op hun eigen -12% -8% verantwoordelijkheden. van2011 2008 2009 De functie 2010 -12% Gasverbruik milieucontroleur is tevens verzwaard.

2008 2009 2010 2011 Gasverbruik Deze veranderingen hebben tot een aantal verbeteringen geleid. Zo is het transport efficiënter georganiseerd, waardoor minder personeel en transportmiddelen nodig zijn.

Ook het afvalscheidingspercentage is verbeterd doordat milieucontroleurs streng toezicht houden. Dit zorgt ervoor dat exposanten geen afval laten slingeren en dat afval wordt gedeponeerd in de juiste containers. Een bijkomend voordeel is dat een schone beursvloer bijdraagt aan meer veiligheid.

Doelstellingen van de pilots: 1. De verhouding doorbelast afval organisator versus exposant verbeteren (minimaal 5 procent) 2. Het percentage restafval verder verlagen (minimaal 5 procent) 3. Efficiëntere inzet van personeel en middelen

Doorbelasting naar de exposant Amsterdam RAI is in 2011 gestart met een pilot voor het doorbelasten van restafval naar de exposant, ten gunste van de

[ 19 ]

organisator. De doorbelasting zorgt ervoor dat exposanten afvalstromen beter scheiden, dit levert hen immers een kostenvoordeel op. De Huishoudbeurs van 2012 is de laatste pilot. Door de positieve ervaringen met de pilots is Amsterdam RAI van plan om deze maatregel in 2012 in te voeren.

Plan van aanpak voor grote evenementen In het najaar van 2011 is gestart om voor grote beurzen een apart plan van aanpak op te stellen. Dit plan van aanpak stelt Amsterdam RAI op in samenwerking met de schoonmaakleverancier en de afvalinzamelaar. Het plan geeft per fase van het desbetreffende evenement (opbouw, inrichting, evenement, afbraak) aan wat er met de afvalstromen moet gebeuren. In het plan staat bijvoorbeeld welke scheidingsmiddelen worden aangeboden. En wie welke taak heeft. Ook de specifieke bijzonderheden van het evenement staan vermeld. Door een gericht plan van aanpak voor een beurs kan Amsterdam RAI het afvalproces beter sturen om zo de doelstellingen voor afval te behalen.

Afvalreductie Hoewel het gelukt is het afval van Amsterdam RAI te reduceren ten opzichte van vorig jaar, zijn er ook een aantal kanttekeningen. Het blijkt in de praktijk dat Amsterdam RAI maar een beperkte invloed kan uitoefenen op de totale hoeveelheid afval. Er zijn tal van andere factoren van invloed: • De economische situatie: een slechtere economische situatie betekent dat met name standbouwers hun afval mee terug nemen voor hergebruik.

• Het type beurs: Een groot congres brengt relatief weinig afval met zich mee omdat er geen sprake is van afzonderlijke standbouw.

• De mate van MVO-bewustzijn: hoe springen exposanten, organisatoren en toeleveranciers om met materialen?

RAI Duurzaamheidsverslag

• Aanwezigheid milieucontroleurs (MC’ers): MC’ers organiseren dat afval wordt doorbelast aan de vervuiler (exposant). Exposanten kiezen er dan eerder voor om het afval zelf weer mee terug te nemen.

Het laatste punt is een MVO-dilemma.

Hoewel het mee terugnemen van afval zorgt voor een afvalreductie voor Amsterdam RAI, is er geen zicht op de uiteindelijke verwerking. Amsterdam RAI garandeert goede verwerking van de verschillende afvalstromen.

3.3.3 Milieuvriendelijker afvaltransport Amsterdam RAI heeft in september getekend voor duurzaam goederenvervoer per schip Mokum Mariteam: ‘Vracht door de Gracht.’ ‘Vracht door de Gracht’ is een efficiënt en milieuvriendelijk vervoerssysteem voor de Amsterdamse binnenstad dat gebruik maakt van bestaande infrastructuur: de grachten.

Amsterdam RAI is een van de eersten die gebruik maakt van dit duurzame initiatief.

Met de inzet van het schip van Mokum Mariteam kunnen per vol schip – de

Overige Initiatieven afval 2011 • V ertrouwelijk papier wordt niet meer apart afgevoerd en verwerkt maar in de kantoren direct geshredderd en met de reguliere papierstroom samengeperst. Dit scheelt transportbewegingen en verwerkingskosten.

• I n plaats van open containers heeft Amsterdam RAI twee ‘Ecocassettes’ geplaatst. Dit is een gesloten afvalsysteem dat hygiënischer is. Bovendien kan veel meer afval worden samengeperst waardoor minder transportbewegingen nodig zijn.

De meeste trajecten van de laatste jaren stonden in het teken van ’vergroening’ binnen Amsterdam RAI. De toegenomen aandacht voor MVO, het kwaliteitsbeleid, en ook het veiligheidsbeleid zijn onderwerpen binnen Amsterdam RAI die wij actief hebben ondersteund. Bijvoorbeeld het terugdringen van het aantal transportkilometers (CO2 reductie), de sterk verbeterde afvalscheiding invoering van technische innovaties en invoering van logistieke vernieuwing door vervoer over water.

inzameling van retourvracht meegerekend – vijf à zes stadsvrachtwagens vervangen worden. De schepen van Mokum Mariteam worden aangedreven door stille en schone elektrische motoren. Amsterdam RAI werkt hierbij samen met ICOVA, één van de initiatiefnemers van Mokum Mariteam.

Het perssysteem, Ecocassette, van ICOVA zorgt ervoor dat optimaal rendement uit de retourvaart gehaald kan worden. In de Ecocassette wordt bedrijfsafval gecomprimeerd waardoor meer volume afgevoerd kan worden.

Wat doet ICOVA met het afval van Amsterdam RAI? Restafval Met behulp van de ICOPOWER® -installatie worden afvalstoffen en restproducten opgewerkt. Door een mechanische scheiding van het afval wordt een (secundaire) energiedrager met nauwkeurige verbrandingskarakteristieken geproduceerd: De ICOPOWER® energiepellet. Deze wordt ingezet ter vervanging van primaire brandstoffen zoals steenkool.

Hout Houtafval wordt gebruikt voor het maken van spaanplaat.

Papier/plastic Oud papier wordt verwerkt tot nieuw papier en oud plastic tot folies.

Glas ICOVA levert glasafval aan bedrijven die van oud glas nieuw glas maken.

[ 20 ]

3.3.4 Afvalbeleid in 2012 en verder Amsterdam RAI heeft al grote stappen gezet op het gebied van afvalscheiding en afvalreductie. De belangrijkste uitdaging is om vooral door te gaan op de ingeslagen weg. Amsterdam RAI werkt verder aan het optimaliseren van de afvalketen en onderzoekt hoe zij de verantwoordelijkheid voor afval ook bij de organisatoren kan leggen. Daarnaast kijkt Amsterdam RAI naar de mogelijkheden om afval te gebruiken voor nieuwe eindproducten.

In 2012 wordt bijvoorbeeld frituurolie apart ingezameld en door ICOVA verwerkt tot biobrandstof.

Metaal Oude metalen worden omgesmolten en dan gebruikt als grondstof voor nieuwe metalen en plaatwerk.

Chemisch en gevaarlijk afval Chemisch afval wordt verzameld in speciale bakken bij Amsterdam RAI. Deze bakken worden opgehaald en verwerkt door de van Vliet Groep, een zusterbedrijf van ICOVA. Het chemisch afval wordt op de juiste wijze vernietigd.

Amsterdam RAI kent verschillende chemische en gevaarlijke afvalstromen: • Reinigingsmiddelen • Verontreinigd afvalwater • Afgewerkte oliën • Verfresten • Toners van printers • Verontreinigde emballage • Nikkel-cadmium batterijen • Gasontladingslampen • Spuitbussen De hoeveelheid afval en recyclingspercentages zijn te vinden in bijlage 1.

Interview

Roelof Hellemans Manager Traffic Management

Duurzaamheidswinst door schonere vormen van vervoer

‘Door het stimuleren van medewerkers en bezoekers om met schonere vormen van vervoer naar Amsterdam RAI te komen, kan nog veel duurzaamheidswinst worden behaald. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan een gereduceerd parkeertarief voor groene auto’s. De hamvraag voor de toekomst is: ‘Hoe kan Amsterdam RAI de individuele klant bereiken om hem of haar te stimuleren de juiste vervoerskeuze te maken?’

Tijdige informatie

Slottijden voor vrachtverkeer

Momenteel werkt Amsterdam RAI met haar stakeholders Rijkswaterstaat, gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur verkeer & vervoer en Stadsdeel Zuid hard aan het tijdig informeren van bezoekers. Dit betekent dat ze onderweg naar Amsterdam RAI al informatie krijgen over de drukte.

Hierdoor worden ze gestimuleerd om uit te wijken naar andere parkeerterreinen om vanaf daar met een pendeldienst te worden vervoerd. Het systeem werkt echter nog niet optimaal en er is nog veel winst te behalen. Een juiste route-informatie naar Amsterdam RAI voorkomt files en omrijden en dat scheelt CO2 uitstoot.

Een belangrijke stap die Amsterdam RAI in 2011 heeft gezet is het samenwerkingsakkoord met D.B. Schenker. Een onderdeel van deze overeenkomst zijn de slottijden voor vrachtverkeer. Iedere chauffeur heeft een vooraf afgesproken ‘slot’. Hierdoor weet iedereen waar hij of zij aan toe is en staan er geen wachtfiles meer. De wachttijden van vrachtwagens worden hiermee geminimaliseerd, dus ook de chauffeurs hebben er voordeel van.

[ 21 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

3.4 Mobiliteit 3.4.1 Doelstellingen en resultaten Het mobiliteitsbeleid van Amsterdam RAI heeft een aantal hoofddoelen: • Geen filevorming op de eerste opbouwdagen van beurzen • Stimuleren van alternatieven voor autovervoer • Beperken en voorkomen van emissies • Beperken en voorkomen van hinder en geluidsoverlast.

Jaarlijks trekt Amsterdam RAI honderdduizenden bezoekers. Deze stroom bezoekers wordt doorgaans soepel verwerkt. Om overlast te voorkomen worden maatregelen genomen om transportbewegingen rondom Amsterdam RAI zo goed als mogelijk te beperken en in goede banen te leiden. Ook probeert Amsterdam RAI het gebruik van het openbaar vervoer te bevorderen. De inspanningen van Amsterdam RAI hebben effect: er worden nog maar zeer weinig klachten ontvangen over verkeershinder door buurtbewoners en er is nauwelijks sprake van filevorming op opbouwdagen. Amsterdam RAI werkt hiervoor samen met verschillende partijen.

Samenwerkingsakkoord met logistieke dienstverlener

Samenwerken met vervoersbedrijf Connexxion

Amsterdam RAI heeft met D.B. Schenker een samenwerkingsakkoord getekend waarbij Schenker International B.V. gedurende de komende jaren is aangesteld als logistieke dienstverlener in het beurs- en congrescentrum Amsterdam RAI. De verankering van duurzaamheid in de uitvoering van het logistieke proces is een belangrijk onderdeel van het akkoord. Een van de manieren om duurzaamheid in het proces te bevorderen is de introductie van slottijden om zo wachttijden voor vrachtverkeer te verminderen. Vrachtverkeer kan alleen nog op vooraf afgesproken tijden laden en lossen. Het resultaat is minder file en daardoor minder CO2 uitstoot en minder overlast voor de omgeving.

Daarnaast werkt Schenker actief aan het inzetten van duurzamere transportmiddelen, bijvoorbeeld elektrische vrachtwagens en het gebruik van roetfilters. Vrachtwagens zonder roetfilter hebben geen toegang tot de beurshallen van Amsterdam RAI.

Naast het logistieke transport stimuleert Amsterdam RAI duurzaamheid ook in het personenvervoer. Met dienstverlener Connexxion is een inspanningsverplichting afgesproken om de inzet van elektrische pendelbussen op de lange termijn te vergroten, om zo uitstoot, stank en geluidsoverlast rondom Amsterdam RAI te beperken.

[ 22 ]

Samenwerking met de NS De OV-deal betekent dat bezoekers voordelig kunnen reizen met het OV door een combinatiekaart van een toegangsbewijs en OV vervoer. In 2011 gold de OV-deal voor dertien beurzen. Uit enquêtes onder bezoekers blijkt dat de klantwaardering voor de bereikbaarheid van Amsterdam RAI overwegend gestegen is. Zo blijkt dat 90 procent van de bezoekers het initiatief als (zeer) positief beoordeeld. Amsterdam RAI trekt door dit OV-aanbod zo’n 2 tot 6 procent extra bezoekers naar evenementen.

Deze bezoekers waren zonder het OVaanbod niet naar het evenement gekomen.

Daarnaast laat 5 procent door het aanbod de auto staan. In totaal maakten gemiddeld zo’n 18 procent van de beursbezoekers gebruik van de aangeboden OV-deal.

3.4.2 Mobiliteitsbeleid in 2012 en verder De Greendriver Challenge Amsterdam RAI is in december 2011 gestart aan een wedstrijd voor leaseautobezitters, waarbij 60 leaserijders deze uitdaging zijn aangegaan. De Greendriver Challenge is een rijstijlcompetitie waarmee organisaties hun wagenpark verduurzamen en tegelijkertijd een aantrekkelijke brandstofbesparing kunnen realiseren.

De deelnemers strijden individueel en in teamverband tegen elkaar en tegen andere deelnemende organisaties. De winnaar mag zich ´Greendriver Champion´ noemen en mag een dag rijden in een Tesla Roadster elektrische sportwagen. Het competitieve element, de wekelijkse updates en de praktische tips maken deelnemers bewust en stimuleren ze zuiniger te rijden. De Greendriver Challenge

zorgt daardoor voor minder CO2-uitstoot.

De challenge duurt tot april 2012.

Toekomst OV-deal Amsterdam RAI wil bezoekers alternatieve vervoerswijzen voor de auto blijven bieden.

Daarom wordt in 2012 de samenwerking met de NS voortgezet en de succesvolle OV-deal aangeboden tijdens eigen beurzen (zowel nationaal als internationaal) en beurzen van derden. Met de invoering van de OV-chipkaart zijn echter een aantal knelpunten ontstaan, waardoor de precieze mogelijkheden voor een OV-deal in de verdere toekomst onzeker zijn.

Parkeerdruk Op piekmomenten maakt Amsterdam RAI gebruik van externe parkeerterreinen.

In de toekomst zal het aanbod van deze terreinen afnemen. Zo komen bijvoorbeeld

[ 23 ]

minder parkeerplaatsen beschikbaar op de Zuidas. Dit vergroot de uitdaging voor Amsterdam RAI om alternatieve vervoerswijzen verder te stimuleren, met name op momenten dat grote beurzen of evenementen plaatsvinden.

Amsterdam RAI kan parkeerdruk centrum verminderen Aan de andere kant biedt de parkeergelegenheid van Amsterdam RAI op rustige momenten ook kansen om de parkeerdruk voor de binnenstad van Amsterdam te verminderen. Amsterdam RAI biedt een goede ontsluiting naar het centrum, met de komst van de Noord-Zuid lijn wordt dit nog beter. Amsterdam RAI ziet hier in de toekomst een duidelijke rol voor haar weggelegd om de binnenstad te ontlasten door het aanbieden van parkeergelegenheid.

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

Jules Broex Manager HRM

MVO begint bij jezelf

‘Amsterdam RAI is er de afgelopen jaren in geslaagd om de MVO-gedachte te vertalen naar individueel niveau, waardoor iedereen binnen zijn of haar aandachtsgebied is gaan realiseren een bijdrage te kunnen leveren.’ MVO begint bij jezelf. Amsterdam RAI probeert dit bewustzijn te vergroten door te blijven benadrukken dat simpele gedragsveranderingen een groot verschil kunnen maken’. Bijvoorbeeld licht uit, computer uit, minder printen en carpoolen. Door deze voorbeelden te blijven benadrukken, gaat iedereen inzien dat MVO niet enkel een organisatiethema is, maar dat een ieder ook een eigen verantwoordelijkheid heeft’.

Generatiemanagement Het succes van Amsterdam RAI valt of staat met goed en gemotiveerd personeel. Door de demografische ontwikkelingen wordt het aanbod van personeel schaarser. Daarom doet Amsterdam RAI veel om haar personeelsbeleid toekomstbestendig te laten zijn. Nu al zijn er veel mogelijkheden voor

tijd en plaatsonafhankelijk werken en is er veel aandacht voor diversiteit. De komende periode zal vitaliteit een belangrijk speerpunt zijn. Duurzame inzetbaarheid van medewerkers is nodig om het schaarser wordende aanbod het hoofd te bieden.

[ 24 ]

Safety is teamwork 3.5 Medewerkers Doelstellingen en resultaten Amsterdam RAI wil de leukste, meest innovatieve werkgever binnen de beurzenen evenementenbranche voor eersteklas medewerkers zijn, en wil dat haar medewerkers trots zijn op de organisatie. Het succes van Amsterdam RAI wordt in hoge mate bepaald door de deskundigheid, creativiteit en inzet van de medewerkers, met als ultieme factor de wijze waarop het gastheerschap wordt vervuld en beursconcepten creatief worden doorontwikkeld.

Na diverse wijzigingen in de organisatiestructuur in voorgaande jaren is in 2011 veel aandacht besteed aan de borging van de veranderingen en het optimaal laten functioneren van de nieuwe teams. Zo zijn nieuwe afdelingen binnen de divisies Convention Centre en Exhibitions ondersteund op persoonlijke ontwikkeling en leiderschapsontwikkeling.

In 2011 lag de nadruk voor het personeelsbeleid op: MVO-bewustwording, ‘Het Nieuwe Werken’, diversiteit, de uitkomsten van het medewerkerstevredenheidsonderzoek uit 2010 en op veilig werken.

MVO-bewustwording Met de inzet van MVO-ambassadeurs is Amsterdam RAI de afgelopen jaren er in geslaagd om MVO te vertalen naar individueel niveau. Hierdoor realiseert de individuele medewerker welke bijdrage hij of zij kan leveren. Iedere medewerker kan in principe een MVO-doelstelling toegewezen krijgen die wordt opgenomen in de beoordelings- en ontwikkelingscyclus. Ook de verbondenheid aan twee goede doelen en de bewustwordingsactiviteiten daaromheen dragen bij aan een groter MVO-bewustzijn.

Het Nieuwe Werken Een belangrijk element in de strategie van Amsterdam RAI is het ‘creëren van meerwaarde per vierkante meter’. In aansluiting hierop is het afgelopen jaar onder meer aandacht besteed aan de

ambities van de medewerkers en de wijze waarop zij hun manier van werken willen inrichten om maximaal bij te dragen aan de doelstellingen van Amsterdam RAI. Amsterdam RAI geeft hieraan verder invulling in het project ‘Het Nieuwe Werken.’ Uitgangspunt voor Het Nieuwe Werken is dat deze past bij de strategie van Amsterdam RAI en dat de strategie en manier van werken elkaar versterken.

Doelstelling is om een werkomgeving binnen Amsterdam RAI te creëren waar een goede balans wordt gevonden tussen operational excellence en creativiteit.

Hiertoe is in 2011 een programma gestart, gebaseerd op de volgende thema’s: Sturing & Ruimte, Flexibel werken, Lerend Vermogen en Visie op de virtuele organisatie.

Wat betreft Sturing & Ruimte is een duidelijke definiëring ontwikkeld van de gewenste managementstijl en is een daarbij behorend programma gestart voor gedragsverandering. Onder de noemer Dare2Share wordt gewerkt aan een omgeving waarin, door kennisuitwisseling en het delen van ervaringen, de samenwerking RAI-breed verbeterd en het lerend vermogen van de organisatie groeit. Het onderdeel visie op de virtuele organisatie is ondergebracht bij de strategische koers die gevolgd wordt met als uitdaging om de fysieke ontmoeting te verbinden met de virtuele wereld. De divisie Exhibitions is inmiddels gestart met een pilot voor een nieuw kantoorconcept waarmee volledig flexibel werken mogelijk is.

Diversiteit

evenwichtigere samenstelling krijgen. Een doelstelling die Amsterdam RAI zich heeft gesteld is om een aandeel van 20 procent vrouwen te hebben in het managementteam en de directie in 2014. Daarom heeft Amsterdam RAI in 2009 het charter ‘Talent naar de Top’ getekend. En is in 2010 een traject gestart voor potentiële vrouwelijke topmanagers gericht op leiderschap. In 2011 is Marieke Visser benoemd als directeur Marketing en Nationale Beurzen voor Exhibitions. Daarnaast heeft het wisselend deelnemen door vrouwelijke managers aan het directieoverleg en het managementoverleg de diversiteit in de top versterkt.

Ook is het diversiteitbeleid ingevuld door als standaard te stellen dat minimaal één persoon van de zogenaamde ‘Y-generatie’ (na 1980 geboren) deel uitmaakt van werk-, project- en stuurgroepen. Zo is er ook meer balans in leeftijdsopbouw.

Medewerkerstevredenheid Amsterdam RAI is in 2011 volop aan de slag gegaan met de uitkomsten van het in 2010 gehouden medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Er is vooral aandacht besteed aan de werkdruk en efficiëntie, persoonlijke ontwikkeling, het beloningsysteem en de arbeidsomstandigheden. Daarnaast is er door alle medewerkers invulling gegeven aan het speerpunt ‘Van buiten naar binnen’, een inspirerend traject dat erop gericht is best practices van andere organisaties daar waar mogelijk te vertalen naar concrete toepassingen binnen Amsterdam RAI.

Amsterdam RAI vindt het belangrijk dat het managementteam en de directie een

[ 25 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

‘Veilige en gastvrije RAI’ Amsterdam RAI Convention Centre is één van Europa’s drukst bezette convention centres. Gedurende het jaar is de RAI een volcontinu bedrijf waar een grote en internationale diversiteit aan mensen en middelen elkaar kruisen en opvolgen.

Met name de logistiek rondom opbouw en afbouw van beurzen kenmerkt zich door een grote dynamiek. Standbouwers en leveranciers moeten samen met organisatoren, exposanten en RAI-medewerkers tijdens de op- en afbouw hun weg vinden in een complexe werkomgeving. Veiligheidsregels moeten daarbij nauwgezet worden nageleefd om ongelukken en incidenten te voorkomen.

Amsterdam RAI houdt zich hierbij uiteraard aan de Nederlandse wet- en regelgeving, waarin de hallen worden gezien als bouwplaats, en neemt haar verantwoordelijkheid met heldere, adequate regels die voor iedereen begrijpelijk en uitvoerbaar zijn.

In september 2011 is Amsterdam RAI, mede op verzoek van organisatoren en exposanten, gestart met een nieuwe aanpak rondom Veilig Werken tijdens de op- en afbouwactiviteiten bij evenementen.

Naast het versterken van het veiligheidsbewustzijn zijn per 1 januari 2012 nieuwe veiligheidsregels ingevoerd die specifiek betrekking hebben op de toegang, het dragen van veiligheidsschoenen en van een veiligheidshelm, roken en het gebruik van alcohol en drugs, de nooduitgangen, de blusmiddelen, werken op hoogte, transport, jongeren, en materialen en gereedschappen.

Zo creëren we een ‘veilige en gastvrije RAI’ en wordt het belang van ieder individu gerespecteerd om in een veilige en verantwoorde omgeving te kunnen werken.

[ 26 ]

Personeel in cijfers Eind 2011 bedroeg het aantal vaste medewerkers uitgedrukt in fte’s 398,0 (2010: 383,0). Voor de komende jaren wordt een stabiel of licht groeiend bestand aan vaste medewerkers verwacht. Dankzij de groei van de internationale evenementen, is er een toename van de indirecte werkgelegenheid.

In de grafiek op bijlage 3 is gebruik gemaakt van een aantal afkortingen: • Holding: Directie en stafafdelingen • CC Commercie: Convention Centre Commercie • CC Productie: Convention Centre Productie & Gebouw • CC Operations: Convention Centre Operations

Personeelsbeleid in 2012 en verder Voorbereiden op de nieuwe strategie Amsterdam RAI gaat zich in 2012 organisatorisch voorbereiden op de nieuwe strategie. In de nieuwe strategie staat het volgende streven centraal: ’Amsterdam RAI maakt de verbinding binnen de meest hoogwaardige communities en de doelstelling is een koploper te zijn die actief de internationale vakbeursen congresbusiness transformeert’.

Het verbinden van de virtuele en de fysieke ontmoeting speelt hierin een belangrijke rol. In 2012 zullen de nieuwe strategische programma’s worden vertaald in businessen communicatieplannen. Daarna kan Amsterdam RAI beginnen met de uitvoering.

Vitaliteit Naast dat de individuele MVO-doelstellingen in 2012 worden voortgezet en het actieplan Diversiteit verder wordt opgevolgd, wil Amsterdam RAI aandacht besteden aan vitaliteit, ofwel de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Met ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zoals de aankomende vergrijzing, is het van belang dat ‘oudere’ werknemers vitaal aan de slag kunnen blijven binnen Amsterdam RAI. Dit wil Amsterdam RAI doen door de komende jaren invulling te gaan geven aan het thema ‘generatiemanagement’. Dit betekent dat leeftijdsbewust personeelsbeleid gevoerd gaat worden, gericht op het verbeteren van de vitaliteit van de medewerkers en inspelend op de bezetting van de verschillende afdelingen qua leeftijdsopbouw. Hierbij blijft Amsterdam RAI streven naar divers samengestelde teams en afdelingen.

[ 27 ]

Aansluiting op het onderwijs Met het oog op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt wil Amsterdam RAI ook in de toekomst voldoende kwalitatief arbeidspotentieel kunnen aantrekken. Om hier tijdig op in te spelen gaat Amsterdam RAI actief op zoek naar samenwerkingsverbanden met opleidingsinstituten. Hiermee beoogt Amsterdam RAI niet alleen om de aard van de opleiding bij de praktijksituatie aan te laten sluiten, maar ook om leerlingen en studenten al vroegtijdig kennis te laten maken met het werkveld van Amsterdam RAI.

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

Katelijn Wilhelmy Communicatiemanager

Goede doelen bewustwording intern blijft een uitdaging

‘Eind oktober zijn we met tien Amsterdam RAI collega’s afgereisd naar Kenia om daar, samen met nog 90 andere mountainbikers, mee te doen aan de Kenya Classic voor AMREF Flying Doctors. In zes dagen 350 kilometer fietsen, in de schaduw van de Kilimanjaro.

AMREF Flying Doctors is één van de twee goede doelen waar ik mij vanaf mijn begintijd bij Amsterdam RAI, bijna zes jaar geleden, sterk voor inzet. Deze pittige, sportieve en mentale uitdaging was voor mij een kans om met eigen ogen te zien waar we het voor doen in Afrika: een betere gezondheid creëren voor iedereen. Tijdens de voorbereidingen en gedurende het evenement zelf waren veel collega’s betrokken. Het project heeft enorm bijgedragen aan de interne bewustwording van de medewerkers. Daarnaast is er natuurlijk ook een prachtig resultaat neergezet in de vorm van een hele mooie bijdrage voor AMREF Flying Doctors.’

Focus

De toekomst en goede doelen

In het goede doelen beleid van Amsterdam RAI zijn duidelijke keuzes gemaakt door op twee goede doelen te focussen. Iets meer focus binnen MVO bij Amsterdam RAI zou ook goed zijn. Amsterdam RAI doet heel veel goede dingen in het kader van MVO, maar het is tamelijk versnipperd.

Amsterdam RAI heeft de afgelopen periode veel werk verzet om een grotere interne bewustwording rondom goede doelen te creëren. De volgende uitdaging is om de goede doelen meer structureel in te bedden in de eigen organisatie en bij de internationale en nationale eigen beurzen van Amsterdam RAI.

[ 28 ]

3.6 Maatschappelijke betrokkenheid 3.6.1 Doelstellingen en resultaten Sinds 2005 zet Amsterdam RAI zich in voor twee goede doelen: AMREF Flying Doctors en Stichting Steun Emma Kinderziekenhuis AMC. Amsterdam RAI doneert jaarlijks 5 5000 aan deze goede doelen. Amsterdam RAI hecht daarnaast veel waarde aan een goede relatie met de buurt, daarom ondersteunt zij ook enkele lokale initiatieven.

Een belangrijk doel voor 2011 was om een toekomstplan op te stellen om de goede doelen structureel in te bedden in de eigen organisatie en bij internationale en nationale beurzen van Amsterdam RAI. De eerste stappen om dit te bereiken zijn inmiddels gezet. De goede doelen staan hierdoor beter op het netvlies bij de medewerkers van Amsterdam RAI. Vooral de activiteiten in het kader van de Kenya Classic en de inspiratiesessies in het Emma Kinderziekenhuis hebben hier aan bijgedragen.

Activiteiten in 2011 Emma Kinderziekenhuis AMC Amsterdam RAI heeft al sinds 2005 een zeer trouwe en intensieve relatie met het Emma Kinderziekenhuis AMC. Amsterdam RAI heeft tot nu toe ruim 5 100.000 gedoneerd als bijdrage aan ‘De Metamorfose’ van het Emma Kinderziekenhuis AMC. ‘De Metamorfose’ is een zorgvernieuwingsproces dat onder andere inhoudt dat het hele Emma verbouwd wordt. Zorg en huisvesting worden afgestemd op alle verschillende fases in de ontwikkeling van het kind. Dit zorgt ervoor dat een kind zich zo gewoon en zo gelukkig mogelijk kan voelen ondanks ziekte en behandeling.

De samenwerking wordt steeds intensiever.

Afgelopen zomer is gestart met inspiratiesessies voor de leden van nationale beursteams bij het Emma Kinderziekenhuis AMC. Vanuit deze sessies ontstond het idee

Emma Kinderziekenhuis AMC: Het Emma realiseert zich terdege dat al deze donaties van Amsterdam RAI zeer bijzonder zijn. Een heel bedrijf dat zich betrokken voelt en zich inzet om psychosociale omstandigheden van (chronisch) zieke kinderen te veranderen, dat gebeurt niet iedere dag. Dat is echt maatschappelijk partnerschap, vinden wij van het Emma.

Amsterdam RAI vindt het belangrijk om deze jongeren een kans te geven om werkervaring op te doen. In 2011 waren enkele van deze jongeren aan het werk bij Amsterdam RAI in onder meer de horeca en als receptionist.

voor een ‘actiebox’. Deze box ondersteunt nationale en internationale beursteams in het bedenken van acties voor AMREF Flying Doctors en het Emma Kinderziekenhuis AMC. Door deze doelen standaard mee te nemen bij het maken van beursplannen wordt het bewustzijn vergroot en meer geld opgehaald. De actiebox draagt op deze manier bij aan de nieuwe kernwaarde ‘Amsterdam RAI behaalt duurzaam resultaat.’

Emma at work Amsterdam RAI heeft sinds 2011 een samenwerkingsrelatie met Emma at Work.

Emma at Work is een stichting die in 2006 is opgezet door het Emma Kinderziekenhuis AMC. Het is een non-profit uitzendbureau voor jongeren met een lichamelijke chronische ziekte of beperking.

Het bureau helpt deze jongeren aan een vakantiebaan, bijbaan of vaste werkplek.

De achterliggende gedachte is om behalve medische zorg, via Emma at Work ook maatschappelijke zorg te geven aan de vele jongeren die door ziekte vaak een achterstand op hun leeftijdsgenoten hebben.

[ 29 ]

Emma@work: Amsterdam RAI is voor ons ontzettend belangrijk. Ook omdat we vanuit Emma at Work merken hoe positief het is als een werkgever zo open staat voor jongeren.

Dit geeft zeker het goede voorbeeld aan andere werkgevers.

RAI Duurzaamheidsverslag

AMREF Flying Doctors: De samenwerking levert een positieve bijdrage voor beide partijen op. Gebaseerd op onze ervaringen met de gezamenlijke activiteiten van de afgelopen jaren en uitgaande van elkaars expertise en kwaliteit zetten we de samenwerking graag voort om ons gezamenlijk doel te bereiken: betere leefomstandigheden en betere gezondheid in Afrika.

AMREF Flying Doctors AMREF is de grootste Afrikaanse gezondheidsorganisatie, in 1957 in Kenia opgericht als ‘Flying Doctors’. De organisatie heeft als doel de gezondheid van kwetsbare bevolkingsgroepen in Afrika structureel te verbeteren. Zo krijgen zij de kans om te ontsnappen aan armoede. In Nederland zet AMREF Flying Doctors zich in voor fondsenwerving en een verantwoorde besteding van die fondsen aan het werk van AMREF in Afrika. Ook zorgt de organisatie voor draagvlak en aandacht voor een betere gezondheid in Afrika. De organisatie, aangemerkt als ANBI, beschikt over het CBF-Keur en is ISO-gecertificeerd.

De afgelopen jaren heeft Amsterdam RAI kennis en middelen ter beschikking gesteld voor diverse fondsenwervende activiteiten van AMREF Flying Doctors. Zo zijn naast de financiële bijdragen ook ruimtes, techniek en personeel beschikbaar gesteld voor fondsenwervende evenementen. Hierdoor blijven de kosten voor AMREF Flying Doctors in Nederland laag. De financiële bijdragen van Amsterdam RAI worden besteed aan het AMREF-programma ‘Betere gezondheid en leefomstandigheden in Mtwara’ (Tanzania). Met dit project, dat loopt tot april 2012, steunt Amsterdam RAI een water- en sanitatieproject in Mtwara, een gebied in het Zuidoosten van Tanzania.

Het doel is het neerzetten van 51 waterputten.

Lokale betrokkenheid Amsterdam RAI grenst aan een populair woongebied in Amsterdam. Een goede relatie met ‘de buren’ is voor Amsterdam RAI erg belangrijk. Daarom probeert Amsterdam RAI ook goed te luisteren naar buurtbewoners en werkt zij hard aan het wegnemen van eventuele overlast.

Buurtposten Voor een organisatie die beurzen, congressen en andere evenementen organiseert en faciliteert, is de directe omgeving belangrijk. Zij ondervinden immers de directe

Kenya Classic Een bijzonder en succesvol project dat dit jaar voor het eerst is georganiseerd is de Kenya Classic. De Kenya Classic is een sportieve en mentale uitdaging waarbij in zes fietsdagen 350 kilometer af werd gelegd over de uitgestrekte savannes van Kenia. Via de Kenya Classic in oktober konden 10 medewerkers het werk van AMREF in Afrika met eigen ogen bekijken. De deelnemers legden minimaal 5 5.000 aan sponsorgeld voor AMREF in en betaalden hun eigen reis- en verblijfkosten.

Dat leverde veel leuke fondsenwervende initiatieven op, waarmee in totaal het geweldige bedrag van 5 85.000 is opgehaald.

Via de website www.raifietstvooramref.nl konden de 10 fietsers zowel voor als tijdens het evenement gevolgd worden.

Naast dit sportieve evenement heeft Gordon Maro, programmamanager voor AMREF in Tanzania, in december 2011 een lezing verzorgd voor de internationale beursmanagers om het werk van AMREF verder onder de aandacht te brengen onder de medewerkers van Amsterdam RAI.

gevolgen van bijvoorbeeld de transportbewegingen rondom Amsterdam RAI. Amsterdam RAI heeft zich de afgelopen jaren ingezet om het aantal vervoersbewegingen en daarmee gepaard gaande geluidshinder, files en emissies te reduceren. Hierover is meer te lezen in de paragraaf ‘Mobiliteit’. Naast het aantal vervoersbewegingen kan ook het ‘wild

[ 30 ]

parkeren’ van bezoekers van Amsterdam RAI tot overlast zorgen voor de buurt.

Om dit te voorkomen zet Amsterdam RAI buurtposten in tijdens druk bezochte beurzen. De buurtposten zien erop toe dat bezoekers parkeren op de daarvoor bestemde plekken in plaats van op de parkeerplekken van buurtbewoners.

50 jaar Europaplein Amsterdam RAI is in 2011 precies 50 jaar op het Europaplein gevestigd. Op 14 november is door de directie van GVB en Amsterdam RAI bij halte Europaplein de RAI-tram ‘gedoopt’. Met deze jubileumtram die zes weken de stad heeft doorkruist, bedankte de RAI de Amsterdammers voor het 50 jaar succesvol zijn op het Europaplein. Op de tram zijn bijzondere momenten uit de afgelopen 50 jaar gepresenteerd.

3.6.2 Maatschappelijke betrokkenheid in 2012 en verder In het toekomstplan zijn een aantal speerpunten geformuleerd om de goede doelen structureel in te bedden in de eigen organisatie en bij de internationale en nationale eigen beurzen van Amsterdam RAI: 1. Continuïteit brengen in de samenwerking met de goede doelen tot en met 2013.

2. Betrokkenheid vergroten van de medewerkers met betrekking tot de twee huidige doelen.

3. Overkoepelende acties ontwikkelen en doorvoeren in de eigen beurzen.

Andere initiatieven voor maatschappelijke betrokkenheid in 2011 • Voor het Emma Kinderziekenhuis heeft de Horecava een bedrag van 5 6.100 opgebracht door het verkopen van schilderijen. De AutoRAI bracht een bedrag op van 5 20.000 .

• Voor elke internationale beurs wordt de ´Innovation Award´ uitgereikt aan de meest innovatieve producten en diensten uit de sector. De cheque met de opbrengst van inschrijfgelden voor de Innovation Award ter waarde van 5 5.000 kwam ten goede aan AMREF Flying Doctors en werd overhandigd tijdens de Aquatech in november.

• Voor het AMREF Flying Doctors fondsenwervingsdiner in juni, the African Experience, stelde de RAI belangeloos een prachtige ruimte in het Elicium mét personeel beschikbaar. Ook sponsorde Amsterdam RAI twee tafels en kocht veilingitems aan. De opbrengst, 5 160.450, kwam ten goede aan de programma’s van AMREF ter verbetering van de gezondheid van jonge vrouwen in Afrika.

• Na de introductie van een nieuwe kledinglijn voor het operationeel (flex) personeel, is de kleding van de oude kledinglijn geschikt gemaakt voor hergebruik en geschonken aan een restaurant in Slovenië dat wordt gerund door mindervaliden.

• De werkzaamheden aan de Noord/Zuidlijn rond en onder het Europaplein vormden een goede aanleiding het Europaplein grondig aan te pakken. Het plein is inmiddels opnieuw vormgegeven en betegeld, de bouwhekken zijn weg en de RAI en omwonenden zijn weer buren. Zuidas Amsterdam, Dienst Noord/Zuidlijn en Amsterdam RAI hebben besloten een pleinfeest te organiseren, speciaal voor de buurtbewoners. Deze feestelijke middag voor haar buurtbewoners vond plaats op 15 mei 2011.

• Amsterdam RAI stelt elk jaar haar vlaggenmasten ter beschikking voor de tentoonstelling van de kunsttentoonstelling in Amsterdam Zuid ‘ARTZuid’.

• Amsterdam RAI stelde haar parkeergarages ter beschikking aan het Ronald Mac Donald Kinderfondsgala in het Okura.

Naast bovengenoemde speerpunten wil Amsterdam RAI dat nieuwe initiatieven worden gestimuleerd en ondersteund als het iets toevoegt aan de duurzame kernwaarde ‘Amsterdam RAI behaalt duurzaam resultaat’.

Naast de speerpunten heeft Amsterdam RAI een aantal concrete activiteiten benoemd voor directie, MT en sleutelfunctionarissen, medewerkers en beursteams. Ook deze activiteiten moeten bijdragen aan de structurele inbedding van de goede doelen.

[ 31 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

Interview

3.7 Ketenverantwoordelijkheid Doelstellingen en resultaten

Rien Ligthart Manager Inkoop

Wij pakken onze verantwoordelijkheid in de inkoopketen

Amsterdam RAI heeft een grote stap gezet op duurzaam inkopen bij het afsluiten van een contract met één van onze grootste leveranciers, de Schoonmaaken Glazenwassersbranche. Bij het tekenen van het Convenant voor Schoonmaak- en Glazenwassersbranche, hebben we vastgelegd dat de leverancier en Amsterdam RAI samen zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en condities voor de schoonmaakmedewerkers. Daar zijn we als Amsterdam RAI trots op.

Stap voor stap Amsterdam RAI is zich zeer bewust van haar verantwoordelijkheid in de inkoopketen. Als klant kan Amsterdam RAI haar leveranciers stimuleren om duurzamer te worden. Dit is echter niet van de ene op de andere dag geregeld.

De inkooporganisatie van Amsterdam RAI is nog jong en in ontwikkeling, ook qua inkoopbeleid. In overleg met leveranciers moet worden bekeken waar in de keten mogelijkheden zijn voor verduurzaming. Dit betekent dat Amsterdam RAI in staat zal moeten zijn om de keten (Supply Chain Management) en relaties met leveranciers (Supplier Relationship Management) goed te doorgronden. Dit vergt wellicht een aanpassing in de huidige inkooporganisatie.

In 2012 gaat Amsterdam RAI dit onderzoeken. De uitkomsten van het onderzoek zullen moeten worden vertaald naar een gedegen Inkoopbeleid en Plan van Aanpak.

[ 32 ]

Duurzaam inkopen In 2008 heeft Amsterdam RAI voor de inkoop het volgende doel geformuleerd: Amsterdam RAI wil dat 25 procent van de geleverde producten en diensten aan Amsterdam RAI ‘groen’ is. Of Amsterdam RAI op koers ligt is op dit moment moeilijk in te schatten. Het blijkt in de praktijk lastig om een goede definitie te geven van ‘groene producten en diensten’. In 2011 is Amsterdam RAI daarom gestart om duurzaam inkopen verder te definiëren met als uiteindelijk doel om duurzaam inkopen beter meetbaar te maken.

Binnen Amsterdam RAI zijn veel initiatieven die bijdragen aan duurzaam inkopen. Het zijn echter veelal individuele initiatieven op artikel en of goederengroep niveau. Een belangrijk voorbeeld is het tekenen van het Convenant voor de Schoonmaak- en de Glazenwassersbranche waarin afspraken zijn gemaakt over goede arbeidsomstandigheden en condities voor de schoonmaakmedewerkers. Er is een professionaliseringsslag nodig met aandacht voor het aanbrengen van structuur, het schetsen van kaders en voor het meetbaar maken van duurzaam inkopen. Dat laatste is nodig om de voortgang te kunnen monitoren en op tijd te kunnen bijsturen.

Enkele eerste stappen zijn in 2011 al gezet.

Dit is in de eerste plaats gedaan door het maken van een aantal analyses over hoe Amsterdam RAI inkoopt, aanbesteedt en welke criteria worden gehanteerd bij de keuze van leveranciers. De uitkomsten hiervan worden vastgelegd in het inkoopbeleid dat komende periode wordt opgesteld. In 2012 wil Amsterdam RAI toetsen of de criteria van de overheid, zoals gepubliceerd op pianoo.nl, gevolgd en toegepast kunnen worden binnen het inkoopbeleid Amsterdam RAI. Uit de

Op het AutoRAI Buitenpark 2011 nemen algemeen directeur Hans Bakker van Amsterdam RAI (rechts) en Ids Boersma, directeur RAI Exhibitions (links) symbolisch de sleutel van de Opel Ampera in ontvangst van directeur Freddy De Mulder van Opel Nederland (midden).

productgroepen van Agentschap NL is al wel een selectie gemaakt die in aanmerking komen voor het inkoopbeleid van Amsterdam RAI. De criteria zoals vermeld binnen de geselecteerde productgroepen bieden voldoende houvast en zijn goed concreet en meetbaar te maken.

Per goederengroep moet worden bepaald wat de impact is voor Amsterdam RAI op het gebied van verkrijgbaarheid, kwaliteit en kosten. Alleen dan kunnen de juiste keuzes worden gemaakt en een realistisch groeiscenario worden opgesteld voor duurzaam inkopen.

Stimuleren van exposanten Naast duurzaam inkopen wil Amsterdam RAI exposanten stimuleren om duurzamer te opereren en zelf ook duurzamer in te kopen. Hiervoor heeft Amsterdam RAI verschillende initiatieven ondernomen.

Wedstrijd duurzaam product In 2011 heeft Amsterdam RAI een wedstrijd georganiseerd waarbij leveranciers zich konden inschrijven met een duurzaam product dat kan worden gebruikt op beurzen door exposanten. Ongeveer honderd bedrijven hebben zich aangemeld.

Uiteindelijk zijn drie producten geselecteerd door een professionele jury, waarin onder andere stichting Natuur en Milieu zitting had. Laarhoven design sleepte de hoofdprijs in de wacht met haar inzending van de duurzame banner, Roll-up 1 Green. In de productie van de duurzame banner van Laarhoven design wordt 80 procent energie bespaard, schadelijke stoffen zijn gereduceerd tot bijna nul en de prints kunnen vervangen worden. Cedric Rachmad, Laarhoven design: ‘’Wij zijn trots dat wij de meest duurzame leverancier van Amsterdam RAI zijn. Het past bij onze filosofie dat wij altijd streven naar een duurzame relatie met onze klanten en partners.’’

Duurzame producten in de webwinkel voor exposanten Amsterdam RAI biedt exposanten de mogelijkheid om duurzaamheid mee te

nemen bij de aanschaf van producten voor op de beursvloer. Voor iedere categorie is een duurzaam product in het assortiment opgenomen, herkenbaar door een groene vink bij de afbeelding. Bijvoorbeeld elektriciteit, hapjes en koffie hebben dit groene logo. Bij alle leveranciers van Amsterdam RAI wordt duurzaamheid als thema meegenomen en besproken om te beoordelen of ze worden opgenomen in de webwinkel.

Ketenverantwoordelijkheid in 2012 en verder Omdat op dit moment nog geen formeel inkoopbeleid is vastgesteld is het te vroeg om uitspraken te doen over concrete doelstellingen voor 2012 en verder. Het doel voor de komende periode is het realiseren van een gedegen inkoopbeleid.

Martin van Nierop, Directeur Convention Centre Operations (l) en Walter Seib, (r) CEO La Place tijdens AutoRAI 2011 op dinsdag 12 april 2011.

Overige initiatieven ketenverantwoordelijkheid • Vanaf 1 april 2011 is Tierra Intenso van Lavazza de standaard koffiesoort van Amsterdam RAI. Daarmee is de RAI het eerste convention centre in Europa die deze 100% duurzame koffie schenkt aan al haar gasten. Tierra Intenso is gecertificeerd door Rainforest Alliance, een internationale organisatie die duurzaam ondernemen op het gebied van toerisme en landbouw promoot.

• Er is een test gedaan met koffiebekers van bagasse (rest van suikerrietproductie) tijdens de AutoRAI. De bekers zijn vanuit Amsterdam RAI goedgekeurd voor gebruik. Er zijn echter veel klachten van gasten en gebruikers over het ontwerp en de smaak, daarom is met de leverancier afgesproken om te zoeken naar een nieuwe variant.

• Het assortiment vaatwasmiddelen voor in de professionele wasstraten is recentelijk omgezet naar het Johnson Pure Eco assortiment.

• Er is een start gemaakt om de houdbare melk te vervangen door Friesland Foods biologische melk met het EKO label.

• Tijdens AutoRAI 2011 heeft Amsterdam RAI haar eerste elektrische auto besteld. Gekozen is voor de Opel Ampera, die later dit jaar in productie wordt genomen. De Ampera wordt als pouleauto in het wagenpark van Amsterdam RAI opgenomen.

• In april 2011 is Amsterdam RAI een langdurige samenwerking aangegaan met La Place Express. La Place gebruikt bij voorkeur biologische ingrediënten van lokale producenten.

[ 33 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

l 4. Financieaem e i t i b O V 1. M en beleid Amsterdam RAI gaat voor een duurzaam resultaat. Met duurzaam resultaat bedoelt Amsterdam RAI dat zij winstgevend wil zijn op een manier die bijdraagt aan een duurzame maatschappij. Bij de keuzes die Amsterdam RAI maakt wordt gezocht naar de balans tussen financiële, sociale en ecologische aspecten. In dit hoofdstuk wordt een beknopt overzicht gegeven van de financiële resultaten van Amsterdam RAI over 2011. Een uitgebreid financieel verslag is te vinden in het financieel jaarverslag van 2011.

Activiteiten in 2011 In 2011 zijn in het RAI-complex 595 evenementen georganiseerd die bijna 1,6 miljoen (2010: 1,4 miljoen) bezoekers trokken. Hiervan kwamen er circa 700.000 voor door Amsterdam RAI georganiseerde beurzen en circa 900.000 voor door derden georganiseerde evenementen. Het totaal aantal exposanten kwam in 2011 uit op 16.453 (2010: 15.688).

g a l s r e v t i d r 5. Ove 3. MVOprestaties Financiële resultaten

In 2011 heeft RAI Holding B.V. een netto-omzet behaald van 5 133,9 miljoen, 7,1% meer dan de 5 125,0 miljoen in

2010. De omzetstijging is onder meer te danken aan de in het afgelopen jaar gehouden (tweejaarlijkse) AutoRAI en aan het succes van door Amsterdam RAI zelf en derden georganiseerde internationale beurzen en congressen. Het afgelopen jaar was het Convention Centre van Amsterdam RAI 264 beursdagen in gebruik voor internationale evenementen.

Het bedrijfsresultaat kwam uit op 5 8,3 miljoen (2010: 5 11,6 miljoen). Na aftrek van rentelasten en belastingen bedroeg de nettowinst 5 3,4 miljoen (2010: 5 5,7 miljoen).

l e b a T I R G .

6 s r e t r o p e r O 2. MV gezocht!

Financiële kerngegevens in miljoenen euro’s afgelopen 4 jaar Omzet Bedrijfsresultaat*) Nettoresultaat*)

2011

2010

2009

2008

133,9

125,0

108,2

123,5

8,3

11,6

4,4

10,9

3,4

5,7

0,2

5,3

2011

2010

2009

2008

47

48

36

50

306.382

291.146

197.575

308.529

59

57

60

53

1.057.815

773.728

1.015.544

752.298

83

85

159

89

81.986

84.645

198.755

108.092

406

400

318

281

140.375

235.700

421.867

211.495

595

590

573

473

1.586.558

1.385.219

1.833.741

1.380.414

*) inclusief resultaat verkoop deelnemingen

Activiteiten Amsterdam RAI Internationale beurzen en congressen Bezoekers

Nationale beurzen en congressen Bezoekers

7. Bijlagen

Voorstellingen Bezoekers

Overige evenementen Bezoekers

Totaal aantal evenementen in RAI-complex Totaal aantal bezoekers RAI-complex

[ 34 ]

l e e i c n a n i F 4.

g a l s r e v t i d r e 5. Ov Dit duurzaamheidsverslag over 2011 is het vierde verslag over de duurzaamheidsprestaties van Amsterdam RAI. De MVO-onderwerpen in dit verslag zijn in 2008 bepaald op basis van wat zich in de evenementensector afspeelt, wat stakeholders belangrijk vinden en op basis van de thema’s van EarthCheck (voorheen de Green Globe) en Green Key.

6. GRI Tabel

De thema’s zijn vastgesteld voor vijf jaar en zullen in 2013 opnieuw onder de loep worden genomen en waar nodig geactualiseerd. Hierbij zal Amsterdam RAI ook de recent verschenen GRI sectorbijlage voor de evenementenbranche meenemen.

Het verslag geeft een goed beeld van waar Amsterdam RAI mee bezig is en voor welke uitdagingen zij staat op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Het verslag gaat in op het MVO- beleid, de prestaties, ontwikkelingen en vooruitzich-

ten van Amsterdam RAI. Om helder en transparant naar de buitenwereld te communiceren, is het maatschappelijk jaarverslag opgesteld conform de GRI-richtlijnen op niveau B. In 2012 worden externe stakeholders nauwer betrokken bij het bepalen van relevante MVO-thema’s en -doelstellingen en met de wijze waarop Amsterdam RAI hierover rapporteert.

[ 35 ]

Dit verslag is bedoeld voor alle stakeholders en andere geïnteresseerden binnen, rondom en buiten Amsterdam RAI. Amsterdam RAI nodigt haar stakeholders van harte uit om te reageren op de beschreven activiteiten en doelstellingen.

Amsterdam RAI gaat graag in dialoog met stakeholders zodat hun verwachtingen kunnen worden meegewogen bij het invulling geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.

De contactgegevens van Amsterdam RAI zijn te vinden in het colofon.

RAI Duurzaamheidsverslag

6. GRI Tabel GRI G3.1 Indicatoren

Pagina

1

Strategie en analyse

1.1

Een verklaring van raad van bestuur over relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie.

p. 3

1.2

Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden.

p. 3-4, 6

2

Organisatieprofiel

2.1

Naam van de organisatie.

p. 5

2.2

Voornaamste merken, producten en/of diensten.

p. 5

2.3

Operationele structuur van de organisatie, met inbegrip van divisies, dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden.

p. 5

2.4

Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie

p. 44

2.5

Het aantal landen waar de organisatie actief is (met relevantie voor de duurzaamheidskwesties).

Amsterdam RAI is alleen in Nederland actief.

2.6

Eigendomsstructuur en de rechtsvorm.

p. 5

2.7

Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren en soorten klanten).

p. 5

2.8

Omvang van de verslaggevende organisatie.

p. 34, 43

2.9

Significante veranderingen tijdens de verslag-periode wat betreft omvang, structuur of eigendom

N.v.t.

2.10

Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend.

p. 7

3

Verslagparameters

Verslag profiel 3.1

Verslagperiode waarop de verstrekte informatie betrekking heeft.

p. 35

3.2

Datum van het meest recente verslag.

p. 35

3.3

Verslaggevingscyclus (jaarlijks, tweejaarlijks, etc.)

p. 35

3.4

Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan.

p. 44

Reikwijdte en afbakening van het verslag 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11

Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag, met inbegrip van: relevantie, materialiteit en stakeholders.

Afbakening van het verslag (bv. landen, divisies, dochterondernemingen, gehuurde faciliteiten, samenwerkingsverbanden, leveranciers).

Vermeld eventuele specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag.

Basis voor verslaggeving over samenwerkings-verbanden, dochterondernemingen in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten of andere entiteiten De technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmetingen, waaronder de voor schattingen gebruikte aannames Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden van het verslag

p. 35 p. 35 N.v.t.

N.v.t.

Waar nodig vermeld bij kwantitatieve gegevens N.v.t.

N.v.t.

3.12

Inhoudsopgave.

p. 2

3.13

Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het verstrekken van externe assurance van het verslag.

Amsterdam RAI heeft het verslag niet extern laten verifiĂŤren.

[ 36 ]

GRI G3.1 Indicatoren 4

Pagina

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid

Bestuursstructuur 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13

De bestuursstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies die vallen onder het hoogste bestuurslichaam .

Geef aan of de voorzitter van het hoogste bestuurslichaam eveneens een leidinggevende functie heeft.

Voor organisaties met een enkelvoudige bestuursstructuur: vermeld het aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam.

Overlegorganen voor aandeelhouders en medewerkers voor aanbevelingen of medezeggenschap op het hoogste bestuurslichaam.

Een koppeling tussen vergoedingen voor leden van raad van bestuur en (top) managers en de (MVO)-prestaties van de organisatie.

Processen waarmee de raad van bestuur waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden.

Proces voor het bepalen van de kwalificaties en expertise van de leden van de raad van bestuur voor het sturen van de MVO-strategie.

Intern ontwikkelde missieverklaringen en gedragscodes die van belang zijn voor de MVO-prestaties, met de mate van invoering ervan.

Procedures van de raad van bestuur voor het overzien van de MVO-prestaties, met inbegrip van relevante risico’s en kansen en naleving van internationaal overeengekomen standaarden en principes.

Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van de raad van bestuur in het bijzonder betreffende MVO-prestaties.

Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe.

Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten, principes of standaarden die de organisatie onderschrijft.

Lidmaatschap van verenigingen (zoals brancheverenigingen) en (inter)nationale belangenorganisaties.

p. 5-6 p. 5-6 p. 5-6 p. 5-6 p. 6 p. 5 p. 5-6 p. 5-7 p. 5-6, 9 p. 5-6 p. 6-7 p. 3, 9 p. 8-9, 42

Overleg met belanghebbenden 4.14

Lijst van relevante groepen belanghebbenden voor de organisatie.

p. 8-9

4.15

Basis voor inventarisatie en selectie van stakeholders.

p. 8-9, 35

4.16

Benadering van stakeholders en de frequentie van contacten.

p. 8-9, 35

4.17

Reactie organisatie op de voornaamste onderwerpen en vraagstukken naar voren gekomen in contact met stakeholders.

p. 3, 8-9, 35

5

Managementbenadering en prestatie-indicatoren

Economische prestatie-indicatoren DMA Economische aspecten

p. 34, RAI Holding B.V. Jaarverslag 2011

EC1

Directe economische waarden die zijn gegenereerd.

p. 34, RAI Holding B.V. Jaarverslag 2011

EC4

Significante financiĂŤle steun van een overheid.

Amsterdam RAI ontvangt geen financiĂŤle steun van de overheid.

Milieu prestatie-indicatoren DMA Milieu aspecten

p. 14-23

Energie

[ 37 ]

RAI Duurzaamheidsverslag

GRI G3.1 Indicatoren

Pagina

EN3

Direct energieverbruik door primaire energiebron.

p. 16, 40

EN4

Indirect energieverbruik door primaire bron.

p. 15, 40

EN5 EN6 EN7

Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen. Additionele indicator Initiatieven ten behoeve van energie-efficiëntie of op duurzame energie gebaseerde producten en diensten, evenals verlagingen van de energie-eisen als resultaat van deze initiatieven. Additionele indicator Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruiken reeds gerealiseerde verlaging. Additionele indicator

p. 15-17 p. 15-17 p. 15-17

Water EN8

Totale waterverbruik

p. 17

EN9

Waterbronnen waarvoor wateronttrekking significante gevolgen heeft

N.v.t. Amsterdam ontrekt geen water uit waterbronnen die significante milieugevolgen kunnen hebben.

Biodiversiteit EN11

Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden

N.v.t. Amsterdam RAI bezit of huurt geen locatie of oppervlakte dat in of grenst aan beschermde gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde.

Afvalstoffen EN22

Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode

p. 18-20, 40-41

Naleving EN28

Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en regelgeving

Amsterdam RAI is compliant en heeft geen boetes en sancties gekregen voor het niet naleven van milieuwet- en regelgeving.

Transport EN29

Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden

p. 22-23

Sociale prestatie- indicatoren: Arbeidsomstandigheden DMA Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk

p. 24-27

LA1

Totale personeelsbestand naar type werk arbeidsovereenkomst en regio

p. 43. Amsterdam RAI rapporteert enkel over haar vaste medewerkers.

LA2

Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio

p. 43

Verhouding tussen werknemer en werkgever LA4

Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt

LA5

Minimale opzegtermijn(en) in verband met operationele veranderingen, inclusief specificatie in collectieve overeenkomsten

[ 38 ]

Er wordt binnen Amsterdam RAI niet gewerkt met een CAO. Alle mede­ werkers vallen onder het personeels­reglement.

De wettelijke opzegtermijn voor de werkgever is afhankelijk van de lengte van het dienstverband. Medewerkers hebben één maand opzegtermijn.

GRI G3.1 Indicatoren

Pagina

Gezondheid en veiligheid LA7

Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio

p. 26, 43

Diversiteit en kansen LA13

Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers naar geslacht, leeftijdsgroep en minderheid (diversiteit)

p. 25

Gelijke beloning voor mannen en vrouwen LA14

Verhouding tussen basissalarissen van mannen en vrouwen per medewerkers­ categorie

Mannen en vrouwen worden gelijk behandeld ook in salarisniveau.

Sociale prestatie-indicatoren: mensenrechten DMA Mensenrechten

p. 32-33

Sociale prestatie-indicatoren: maatschappij DMA acteren in maatschappij en gemeenschap SO1

p. 28-31

Aard, reikwijdte en effectiviteit van programma’s en methoden die effect hebben op gemeenschappen bepalen en beheren, waaronder vestiging, activiteiten en vertrek

p. 28-31

Naleving SO8

Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van wet- en -regelgeving.

Amsterdam RAI is compliant en heeft geen boetes en sancties gekregen voor het niet naleven van milieuwet- en regelgeving.

Sociale prestatie-indicatoren: productverantwoordelijkheid N.v.t. Amsterdam RAI produceert geen tastbare producten.

DMA Productverantwoordelijkheid Naleving PR9

Monetaire waarde van significante boetes wegens het niet-naleven van wet- en -regelgeving betreffende de levering en het gebruik van producten en diensten.

[ 39 ]

N.v.t. Amsterdam RAI produceert geen tastbare producten.

RAI Duurzaamheidsverslag

7. Bijlagen Bijlage 1 Milieucijfers Elektra Jaar

2008

2009

2010

2011

Totaal verbruik (mWh)

17.096

17.103

17.506

18.682

Vast net verbruik (mWh)

13.984

13.699

13.616

13.911

100

94

105

110

Totaal verbruik

0,0%

3,1%

-0,1%

4,1%

Vast net

0,0%

0,9%

-5,0%

-5,2%

2008

2009

2010

2011

Index commerciële bezetting Procentuele verandering ten opzichte van 2008

Aardgas Jaar Verbruik (GJ)

68.491

63.486

81.384

72.747

Index graaddagen

100

102

127

95

Index commerciële bezetting

100

94

105

110

0,0%

-6,7%

-8,8%

6,1%

2008

2009

2010

2011

68.891

62.449

65.908

67.572

100

94

105

110

0,0%

-6,6%

-6,7%

-6,5%

2007

2008

2009

2010

2011

22.439

14.021

12.085

14.028

13.280

527

2.443

5.086

4.566

6.416

Glas

7

35

119

111

50

Plastic

-

81

1.079

1.111

901

Hout

4.638

3.653

3.095

5.242

4.295

Tapijt

0

0

2.247

2.688

2.517

Totaal

27.611

20.233

23.711

27.746

27.459

Restafval

81%

69%

51%

51%

48%

Gescheiden afval

19%

31%

49%

49%

52%

Procentuele verandering ten opzichte van 2008 Aardgasverbruik

Water Jaar Verbruik (m³) Index commerciële bezetting Procentuele verandering ten opzichte van 2008 Waterverbruik

Afval van evenementen in volume (m³) Jaar Restafval Papier

Afvalscheiding van evenementen

[ 40 ]

Afvalreductie Jaar

2007

2008

2009

2010

2011

Productie (*1000 kg)

4.226

3.442

2.673

3.433

3.521

100

103

78

91

102

0%

-21%

-19%

-11%

-19%

Index commerciĂŤle bezetting Procentuele verandering ten opzichte van 2008 Afvalproductie

Recyclingpercentage afval Amsterdam RAI, 2011 (hoeveelheid in tonnen)

Hergebruik, recycling, verbranding

Stortplaats

168,585

99,1%

0,9%

358,26

100,0%

0,0%

20,53

100,0%

0,0%

Afvalhout A-kwaliteit

798,18

100,0%

0,0%

Afvalhout B-kwaliteit

27,12

100,0%

0,0%

55,8

100,0%

0,0%

1814,02

98,7%

1,3%

Bedrijfsafval G-kwaliteit (tapijt)

327,91

100,0%

0,0%

Swill

113,17

100,0%

0,0%

Papier/karton

287,64

100,0%

0,0%

Archief/confidentieel

0,92

100,0%

0,0%

Vervuild vlakglas

1,92

94,7%

5,3%

20,94

100,0%

0,0%

6,2

100,0%

0,0%

Reinigingsmiddel, basisch, vloeibaar

0,054

75,0%

25,0%

Afvalwater, gemengd, verontreinigd

0,274

100,0%

0,0%

0,07

100,0%

0,0%

Verfresten in kunststof/stalen verpakkingen

0,613

100,0%

0,0%

Verf/drukinktafval

0,169

70,0%

30,0%

Verontreinigde emballage, gemengd

0,006

100,0%

0,0%

Gasontladingslampen

0,686

98,0%

2,0%

Bouw- en sloopafval a-kwaliteit Schoon puin Teerhoudend asfalt

Ijzer(ferro metalen) Bedrijfsafval B-kwaliteit (sorteerbaar)

Gemengd glas Groen/tuinafval

Afgewerkte olie cat. Ii(synthetisch)

Recyclingpercentage 2011

Toelichting op milieucijfers met index Energie en water Voor de cijfers die in het duurzaamheidsen milieujaarverslag gepresenteerd zijn is rekening gehouden met een index. Deze index zorgt ervoor dat het verbruik van de jaren met elkaar vergeleken kan worden.

Er is rekening gehouden met de bezettingsgraad en de totale oppervlakte van de RAI. Het is logisch dat er meer energie is verbruikt doordat het Elicium is gebouwd en er meer verhuringen zijn geweest.

Tijdens een evenement wordt meer energie verbruikt dan wanneer er geen evenement

99,4%

is. Het geĂŻndexeerd verbruik zorgt ervoor dat deze extra oppervlaktes en bezettingsgraad vereffend worden zodat we dit jaar kunnen vergelijken met voorgaande jaren.

Doordat het gasverbruik ook nog afhankelijk is van het weer (hoe kouder het is, hoe meer er verwarmd moet worden, dus hoe meer gas er verbruikt wordt), wordt er ook rekening gehouden met de gemiddelde temperatuur op een dag door middel van graaddagen.

Afval Afval afkomstig van evenementen wordt gemeten in volume van containers. Er

[ 41 ]

wordt gestuurd op steeds minder gebruiken van restcontainers en meer gebruiken van gescheiden afvalsoorten als plastic, hout en tapijt.

De hoeveelheid afval is afhankelijk van een aantal factoren. Het meeste afval wordt veroorzaakt door exposanten. Het aantal exposanten is dus een factor, maar ook de economische situatie. Er is een duidelijk verband tussen economisch mindere tijden en klanten die niet willen betalen voor afvalverwerking, dus het zelf weer mee nemen.

RAI Duurzaamheidsverslag

Bijlagen

Bijlage 2 Netwerken Branchevereniging / zakelijk netwerk ACC

HSMAI

Association of Event Organisers (AEO)

International Association of Exhibitions & Events (IAEE)

Association International of Congress Centres (AIPC)

International Congress & Convention Association (ICCA)

Amsterdam Centre for Service Innovation (AMSI)

Innovatielab [initiatief NBTC, HSMAI, NHTV]

Amsterdamse Kring

Kenniskring Amsterdam [voorbereidingscie]

Amsterdam Innovatie Motor (AIM)

Leading Centres of Europe

Amsterdams Theateroverleg (OAT MOAT)

Mobile Monday

Amsterdam Partners

Meeting Professionals International (MPI)

ASAE (Centre of Association Leadership)

Nieuw Amsterdams Peil (NAP)

ATCB

NIMA

Corporate Event Marketing Association (CEMA)

NNBN

Centre of European Experience Economy

NBTC

City Wide Task force

NBTC New York

CLC VECTA

Nederlandse Vereniging Directiesecretaresses

Clusters & Congressen MRA

Online Tuesday

Congres- en Vergaderclassificatie

Platform Innovatie in Marketing (PIM)

De Industrieele Groote Club

Professional Convention Management Association (PCMA)

Dialogues House [innovatienetwerk]

Society of Independent Show Organisers (SISO)

Event Branche

Topsport Amsterdam

Freelance Event Profs

UFI

Frismakers [innovatieplatform]

Union of International Associations (UIA) [onderzoek]

Genootschap voor Eventmanagers

United Nations Global Compact

Golfclub The Dutch

Vereniging van Evenementen

Green meetings Industry Council (GMIC)

WTC Business Club

Het Innovatiediner

Ronde Hoep

[ 42 ]

Bijlage 3 Personeelscijfers en bedrijfsongevallen Leeftijdsopbouw Leeftijdscategorie Som van Aantal

Kolomlabels

Rijlabels

t/m 25

26 - 35

36 - 45

46 - 55

56 +

Eindtotaal

CC Commercie

8%

48%

28%

13%

2%

99%

CC Operations

1%

22%

28%

27%

21%

99%

CC Productie

8%

24%

23%

22%

22%

99%

Exhibitions

1%

36%

43%

15%

5%

100%

10%

26%

31%

23%

10%

100%

5%

32%

31%

20%

12%

100%

Aantal Personen

Aantal FTE

Aantal medewerkers in dienst op 1-1-11

422

384,16

Aantal medewerkers in dienst op 31-12-11

438

402,09

In dienst 2011

56

53

Uit dienst 2011

37

32,07

Holding Eindtotaal

Aantallen in dienst

Bedrijfsongevallen Totaal aantal ongevallen in 2011: 107

Man/ Vrouw verhouding

Bedrijfsongevallen 2011 - Slachtoffertype 50

Som van Aantal

M/V

Divisie

Man

Vrouw

Eindtotaal

CC Commercie

25,77%

74,23%

100,00%

CC Operations

70,59%

29,41%

100,00%

CC Productie

64,65%

35,35%

100,00%

Exhibitions

32,23%

67,77%

100,00%

Holding

54,79%

45,21%

100,00%

Eindtotaal

48,00%

52,00%

100,00%

40 30 20

[ 43 ]

10 Beveiliging

GCA

Werknemer RAI

Exposant

Bezoeker

Overig

Standbouwer

Uitzendkracht

0

RAI Duurzaamheidsverslag

Amsterdam RAI Europaplein 1078 GZ Amsterdam Postbus 77777 1070 MS Amsterdam T 020 549 12 12 F 020 646 44 69 www.rai.nl

Colofon Redactie: Marjolijn Krul, MVO Manager en Katelijn Wilhelmy, afdeling Corporate Communicatie Advies en tekst: BECO Groep Rotterdam Vormgeving: Vormplan Design, bno Amsterdam Fotograaf: Richard van Yperen Otti Fotografie NFP Photography Correcties: Cisca Pisano Contact: Amsterdam RAI ontvangt graag uw reactie op het duurzaamheidsverslag via corcom@rai.nl