GOmobility 04-2012

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

10:51

Pagina 1

JAARGANG 2 – OKTOBER 2012 – NR 4

!

O G BzinIeLRIATI VYere#nig4ing O M Maga

DOSSIER INTELLIGENTE WEGEN EN VOERTUIGSYSTEMEN

CONNECTED CAR • TRAM OP BANDEN VERWARMDE FIETSPADEN • RIJDEN OP DECIBELS • PROF MAARTEN STEINBUCH

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:00

Pagina 2

GO! 2

INhoud ---SIER ----------INT ----VOE WEGE ELLIGE NTE N RT IGSY EN -----U ------ STE ------ MEN ---

DOS

RAI SOCIETY Café de Dijk in Rotterdam vormde de sfeervolle ambiance van de traditionele mosselavond van afdeling Autovak van RAI Vereniging.

PAGINA 18

ECO-TRENDS B&S Autoaanpassing bewijst dat spraakgestuurd rijden mogelijk is.

PAGINA 20

UITGESPROKEN Patrick Ebbeling, directeur van AGU en Chief Commercial Officer

6

AUTOMATISCH RIJDEN BINNEN BEREIK Zelfsturende auto’s bevorderen de doorstroming, zorgen voor minder

van AGU holding, geeft zijn

verkeersongevallen, een betere benutting van de wegcapaciteit en een

mobiliteitsvisie.

lagere uitstoot van schadelijke emissies. Toch bestaat er veel weerstand

PAGINA 23

tegen systemen die taken van de bestuurders overnemen en zijn er nog tal

MARKANALYSE

van andere te nemen hobbels. Bart van Arem, hoogleraar Transport &

Het aandeel van dieselauto’s is in

Planning aan de TU Delft, is ervan overtuigd dat de barrières ten aanzien

de meeste EU-landen inmiddels

van techniek en wetgeving zullen verdwijnen.

tot boven de 50 procent gestegen.

16 TNO ONTWIKKELT VEILIGHEIDSNORMEN

PAGINA 24

GO!FACTOR

Waren rijtaakondersteunende systemen in auto’s aanvankelijk vooral

Ron den Ouden, directeur

gericht op verhoging van het rijcomfort, tegenwoordig ligt het accent

Drukkerij Den Ouden, reed de

steeds meer op verbetering van de veiligheid. Geen wonder dat actieve en

RAI Klassieker rit samen met

passieve veiligheidssystemen in toenemende mate deel gaan uitmaken van

Roland Verheijen in een MG RV8.

de Euro NCAP testprocedures. TNO ontwikkelt maatstaven die moeten

PAGINA 27

laten zien hoe goed deze Advanced Driver Assistance Systems zijn.

COLOFON GO!Mobility een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 49, www.raivereniging.nl.

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en leden van RAI Vereniging.

Verspreiding vindt plaats op basis van controlled circulation.

Losse verkoopprijs: 9,95 euro.

GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

Uitgever RAI Langfords Luuk Aleva, uitgever Redactie Menno Timmer, hoofdredacteur Redactieraad Harald Bresser, Cees Boutens, Remco Tekstra, Jaap Tuinstra, Jacqueline de Boer

Redactieadres GO!Mobility Postbus 10099 1001 EB Amsterdam Bezoekadres: Koningin Wilhelminaplein 30 1062 KR Amsterdam Tel. 020-504 28 00 E-mail: m.timmer@railangfords.nl

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

© 2012 RAI Langfords BV, Amsterdam – alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Medewerkers Sjoerd van der Linden, Connie Wiering, Maarten Steinbuch Ontwerp: PWAD Amsterdam Vormgeving: Van Munster & Bos Fotografie: Ton van Til, Jack Tillmanns, TNO, Maurits van Hout, Bram van Risp Illustraties: Onno Kortland, Johan de Putter Tauw bv Druk: W.C. den Ouden ISSN: 2212-8182

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:01

Pagina 3

maarten steinbuch

3

iPad op wielen Wordt de auto van de toekomst een iPad op wielen? Een

De overgang naar autonome auto’s zal overigens geleidelijk

zelfrijdende elektrische auto die je precies brengt waar je

zijn: van de bestaande cruise control (CC) en Adaptive CC

wilt zijn, zonder dat je op het verkeer hoeft te letten?

(ACC) naar Coöperative Adaptive Cruise Control (CACC).

De bekende Google car toont een breed publiek dat dit mogelijk is en op de TU Eindhoven ervaren we de snelle

Door de huidige Lane-keeping systemen geavanceerder te

vooruitgang van dichtbij met onze experimentele voer-

maken wordt niet alleen gas geven en remmen, maar ook de

tuigen en voetballende robots. En zelfrijdende auto’s zijn

besturing steeds meer door de computer ondersteund.

niet alleen mogelijk, ze zijn ook belangrijk.

De auto wordt al met al steeds meer elektrisch. Niet alleen

Zo is het op termijn veiliger. Vergeleken met computers

zorgt een computer voor de aansturing maar mechanische

zijn mensen snel afgeleid en traag, om over alcoholgebruik

overbrengingen worden vervangen door drive-by-wire en

nog maar te zwijgen. Trouwens, er is 25% méér kans op

ook de motor zelf wordt steeds vaker elektrisch. Daarom valt

een ongeluk als de mobiel wordt gebruikt tijdens het

onze nieuwe Automotive bachelor nu ook onder de faculteit

rijden... Auto’s die botsingen vermijden zullen talloze

elektrotechniek in plaats van werktuigbouwkunde.

verkeersdoden kunnen voorkomen.

De impact op de automotive industrie is groot. Om zulke

Een auto die zelf kan rijden is ook makkelijk. Het is prach-

moderne auto’s te bouwen zijn veel hooggeschoolde technici

tig om zelf te sturen. Maar laten we eerlijk zijn: meestal

nodig. Ze hebben een nieuw profiel: meer gericht op sys-

rijden we toch gewoon omdat het moet? En wat te denken

teem-integratie en multi-disciplinariteit. Vakgebieden als

van de sociale component? Is het niet prachtig als ouderen

mechanica, software, electronica en mens/machine inter-

tot op hoge leeftijd auto kunnen rijden, terwijl dronken

actie komen bij elkaar.

bestuurders tot het verleden behoren? Bovendien willen

Dit is de reden dat we aan de TU/e nu op bachelor, op master

we ook graag kunnen werken tijdens de ritten, of een

en op post-master niveau, automotive opleidingen hebben,

elektronische krant lezen die op de voorruit is geprojec-

en allemaal gericht op de systeemaspecten. Met deze oplei-

teerd.

dingen lopen we voorop in Europa. In Helmond is er High Tech Automotive Campus die hier optimaal in ondersteunt.

Tenslotte is zelfsturing milieuvriendelijker. Recent onder-

En in Nederland hebben we een bloeiende high-tech

zoek aan de TU/e heeft aangetoond dat zogenaamde

industrie die goed op deze trends inspeelt. Kortom, die iPads

Persuasive Technology de chauffeur kan overhalen om wel

op wielen komen er en in Nederland zijn we uitstekend

15% zuiniger te rijden. Onder meer doordat hij sneller

gepositioneerd om daarvan te profiteren!

opschakelt en eerder afremt. Een autonome auto kan nog beter anticiperen en kan zelfs in een aerodynamisch

Prof.dr.ir. Maarten Steinbuch, Hoogleraar Systeem- en

optimaal ‘platoon’ gaan rijden.

Regeltechniek, Technische Universiteit Eindhoven

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:02

Pagina 4

GO! 4

BRANCHE NIEUWS

Het Mobiliteitsdebat leverde soms felle discussies op.

BOVAG-RAI Mobiliteitsdebat wake-up call voor politiek Alle speerpunten van RAI Vereniging passeerden eind augustus, aan de vooravond van de verkiezingen tijdens het Mobiliteitsdebat in het Louwman Museum, te Den Haag de revue.

partij in het kabinet komt wordt er niet bezuinigd op wegen. ‘Volledig mee eens”, betoogde De Jong. “De PVV wil in een tijd van bezuinigen 0,7 miljard euro extra in wegen investe-

Het debat dat via internet live te volgen was

De stelling ‘Weg met de MRB en BPM, leve de

ren. GroenLinks wil in totaal 4,2 miljard euro

plaatste de belangrijkste mobiliteitsonderwer-

kilometerprijs’ zorgde voor een interessante

bezuinigen op wegen. ‘Want Nederland is al

pen prominent in de schijnwerpers en zette

verbale schermutseling tussen Frank Visser

plat geasfalteerd’, aldus Grashof.

de politiek op scherp. Daarbij ging het er soms

(ChistenUnie) en Sander de Rouwe (CDA).

fel aan toe. Attje Kuiken van de PvdA bond

Visser noemde de invoering van de kilometer-

Subsidie iphone?

met D66 kamerlid Kees Verhoeven de strijd

prijs een eerlijke maatregel om alternatieve

En dan was er nog de vraag of de overheid

aan over de stelling ‘Weg met de forensen-

mobiliteitskeuzes te stimuleren, waardoor de

elektrisch rijden moet stimuleren. Ton Elias

taks’. Kuiken noemde deze belasting een

filedruk tot 30 procent kan afnemen. Uitein-

vond van niet, omdat zijn partij marktwer-

slecht idee. “Het is een boete voor mensen die

delijk bleek het ‘nee’ tegen een kilometerprijs

king bepleit. “Kijk naar de iPhone. Daar is toch

naar het werk reizen, waardoor de gemiddelde

van het CDA niet echt hard. De Rouwe zei

ook geen subsidie voor. En hoeveel mensen

forens per maand 100 euro extra per maand

invoering vanwege de complexiteit op dit

hebben er een?” Hij vond als sparring partner

kwijt is.” Verhoeven vond daarentegen dat

moment gewoon te duur te vinden. ”Als het

SP kamerlid Farshad Bashir op zijn pad die

zijn partij moest blijven vasthouden aan de af-

goedkoop en eenvoudig kan wil het CDA het

gevat antwoordde dat dit te danken was aan

spraken in het Lenteakkoord, waarin de foren-

wel invoeren.”

het feit dat er overal stopcontacten zijn.

sentaks is opgenomen. “Je kunt niet 14 miljard

PVVer Leon de Jong en Rik Grashoff van

“De overheid moet dus zorgen voor vol-

euro bezuinigen zonder dat dit mensen in de

GroenLinks moesten al hun retorische vaar-

doende oplaadpunten, anders kopen mensen

portemonnee raakt.”

digheden inzetten bij de stelling: Als mijn

geen elektrische voertuigen.”

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:02

Pagina 5

5

SWOV onderzoekt fietsongevallen ouderen De SWOV is onlangs gestart met een diepteonderzoek naar verkeersongevallen. Het onderzoek richt zich uitsluitend op fietsongevallen waarbij een 50-plusser betrokken was.

Vorig jaar vielen er 200 dodelijke verkeersslachtoffers onder fietsers, waarvan tweederde ouder was dan 65 jaar.

Doel van het onderzoek is om vast te stellen welke factoren en omstandigheden een rol spelen bij het ontstaan van bepaalde typen ongevallen en de letsels die daarbij veel voor-

Tweederde van alle fietsslachtoffers is ouder dan 65 jaar.

komen. Dit zou uiteindelijk moeten leiden tot maatregelen die zowel het aantal ongevallen

obstakel is gebotst of met een andere fietser,

valslocaties maken deel uit van het onderzoek.

als de ernst van het letsel verminderen.

snor- of bromfietser in botsing is gekomen.

De bevindingen zullen worden gerapporteerd

Het onderzoek richt zich met name op fiets-

Ook een interview met de verkeersdeelne-

aan het ministerie van Infrastructuur en

ongevallen waarbij een 50-plusser van zijn of

mers, het inspecteren van de bij een ongeval

Milieu. De resultaten van het onderzoek zul-

haar fiets is gevallen, met de fiets tegen een

betrokken fietsen en het bezoeken van onge-

len naar verwachting eind 2013 bekend zijn.

Vliegende start DAF Trucks in Rusland Sinds de opening van een eigen marketing- en verkoopkantoor in Moskou in mei vorig jaar heeft DAF Trucks in Rusland 3.000 voertuigen afgeleverd.

DAF Trucks levert op de Russische markt de XF 105 Space Cab voor transport over lange afstanden. De afgelopen 12 maanden heeft DAF op de Russische markt 11 nieuwe Sales & Service Dealers aangesteld met als doel op de lange termijn in totaal over ruim 20 full dealers te kunnen beschikken.

Daarnaast beschikt PACCAR Parts in de nabijheid van Moskou over een eigen onderdelendistributiecentrum.

Ook over de ontwikkeling op de WestEuropese markt is DAF Trucks optimistisch.

DAF voorziet dat het totale Europese verkoopvolume in het zware trucksegment in 2015 ruim 36.000 stuks zal bedragen, tegen nog 26.000 in 2011. De onderneming realiseerde het afgelopen jaar met 1.500 afgeleverde voertuigen een marktaandeel van 6,9 procent in Europa. Dat aandeel zou dit jaar moeten groeien tot meer dan 10 procent, overeenkomstig met zo’n 2.700 voertuigen.

De DAF XF wint aan populariteit in Rusland.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:03

Pagina 6

GO! 6

O

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:03

Pagina 7

7

Onli ne g ene rati e wi l ‘co nne cted car’

AUTO

MATISCH

RIJDEN BINNEN BEREIK

Zelfsturende auto’s bevorderen de doorstroming, zorgen voor minder verkeersongevallen, een betere benutting van de wegcapaciteit en een lagere uitstoot van schadelijke emissies. Toch bestaat er veel weerstand tegen systemen die taken van de bestuurders overnemen en zijn er nog tal van andere te nemen hobbels. Bart van Arem, hoogleraar Transport & Planning aan de TU Delft, is ervan overtuigd dat de barrières ten aanzien van techniek en wetgeving zullen verdwijnen. “Jongeren zullen de automatisch rijdende auto omarmen en ouderen zullen er langer mobiel door kunnen blijven.”

Van Arem is een groot voorstander van het op grote schaal, en waar mogelijk, toepassen van intelligente en rijtaakondersteunende voertuigsystemen. Hij heeft er zelfs een boekje over geschreven ‘Zeven mythes over mobiliteit’, dat ter gelegenheid van zijn aantreden als hoogleraar aan de TU Delft is uitgebracht. Daarin tracht hij de hardnekkige vooroordelen, die bestaan over mobiliteit in het algemeen en automatisch rijdende voertuigen in het bijzonder, weg te nemen.

Filereductie 30% Zijn betoog komt er op neer dat de auto in feite veel beter zelf kan rijden. “Want hoe goed we ons ook vinden als autobestuurder, we leggen het af tegen de techniek al het gaat om reactietijd en alertheid, zowel in routinematige als kritische situaties”, stelt de hoogleraar. Hij wijst op de toenemende beschikbaarheid van systemen die de rijtaken van de bestuurder overnemen, zoals Lane Keeping Support, dat de chauffeur waarschuwt wanneer deze onbedoeld van rijstrook verandert en Adaptive Cruise Control dat de volgafstand en de snelheid van het voertuig controleert en aanpast. Van Arem: “Uit simulatiemodellen is gebleken dat het gebruik van zo’n ‘file-assistent’ bij 10 procent van alle auto’s tot ongeveer 30 procent minder files leidt. Waar wachten we dan nog op?”

Het is naar zijn mening een kwestie van tijd totdat er coöperatieve systemen zullen komen, waarbij auto’s zowel onderling als met de weginfrastructuur communiceren en omgekeerd. Beide systemen profiteren van elkaar, want via informatie van de wegkant is de intelligente auto op de hoogte van snelheidslimieten, voorkeursroutes, wegopbrekingen, verkeerssituaties, weeralarm etc. Tegelijkertijd heeft de intelligente weg baat bij een slimme auto, omdat die auto de weg kan informeren over zijn positie, lading, bestemming, ongevallen of pech.

Koudwatervrees Van Arem geeft volmondig toe dat er veel koudwatervrees bestaat om

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:04

Pagina 8

GO! 8

constateert hij dat de grenzen voortdurend ver-

GESCHATTE EFFECTEN VAN INTELLIGENTE VOERTUIGSYSTEMEN

schuiven. “Men is als sinds 1955 bezig met de tech-

2020 Aandeel

niek van automatisch rijdende auto’s. Zaken die destijds voor onmogelijk werden gehouden zijn nu vanzelfsprekend. Kijk naar Adaptive Cruise Control. In de jaren negentig zag vrijwel niemand daar iets in. Na introductie in 1996 in Japan (Mitsubishi Diamante) en een jaar later in Europa, onder andere in de Jaguar XKR en de Mercedes S Klasse, is het inmiddels verkrijgbaar op allerlei middenklassers.

Volvo biedt zelfs complete ‘safety’ pakketten op hun hele modellenlijn standaard aan. En wat te

Elektronische stabiliteitcontrole Lane Departure Warning System (LDWS)* Advanced Cruise Control (ACC)* Navigatiesysteem* Emergency Call (eCall) Alcoholslotprogramma (ASP) 0 = nagenoeg geen effect

57%

reductie verkeersdoden 33-72

2030 aandeel 78%

reductie verkeersdoden 33-71

–

o

–

o

– – 48% 20%

+ + 1-3 ca. 14

– – 73% 20%

+ + 1-3 ca. 10

+ = een redelijk positief effect

– = geen gegevens beschikbaar

denken van het ‘City Safety Systeem’ dat bij lage snelheden vol in de remmen gaat zodra een ongeval onvermijdelijk is.

mende teams konden 1 miljoen dollar winnen als zij er in slaagden een

Ooit vond men een dergelijke externe ingreep onacceptabel. Dus ook

voertuig over een afstand van 200 kilometer met een snelheid boven de

die horde is genomen. Op dit moment is het al mogelijk Adaptive

50 km/u autonoom door de Nevada woestijn te laten rijden. “Dat

Cruise Control uit te breiden met Lane Departure Warning dat, in

mislukte jammerlijk. Pas nadat het prijzengeld werd verdubbeld lukte het deze uitdaging te volbrengen. Vervolgens werd besloten een vergelijkbare ‘urban challenge’ voor gewone auto’s uit te schrijven. Met als eindresultaat dat verschillende teams, ook uit Europa, de challenge voltooiden. De effecten van deze wedstrijden zijn overal in de wereld terug te vinden. Zo heeft Google deelnemende teams ingehuurd om te werken aan de Google Car.”

Peloton vrachtwagens Al deze know-how is naar de mening van Van Arem prima toepasbaar op auto’s die in steden met relatief lage snelheid rijden, op woonerven, industrieterreinen (people movers) of op plaatsen met gescheiden rijstroken. Een andere interessante optie noemt hij het in een peloton

Het gebruik van de file-assistent bij 10% van het wagenpark leidt tot 30% minder files.

zelfstandig laten rijden van vrachtwagens, waarbij alleen de voorste wordt bestuurd. “Dit zorgt voor een aanzienlijk verbeterde aero-

combinatie met ‘Driver Monitoring’, het gedrag van de bestuurder in

dynamica en leidt dus tot een flink lager brandstofverbruik. Bovendien

de gaten houdt zonder dat die de eindverantwoordelijkheid verliest.”

hebben transporteurs in deze situatie minder last van het Rijtijden-

Van hieruit is de logische volgende stap om te komen tot hoog-

besluit, omdat voor de besturing van het hele konvooi slechts een

geautomatiseerde verkeersstromen.

MadeInBerlin Een goed voorbeeld van dit soort experimenten is de ‘Google Car’ die al in de Amerikaanse staat Nevada onder gecontroleerde omstandigheden mag rijden en de autonoom rijdende auto ‘MadeInBerlin’ waarmee Duitsland in de hoofdstad proeven doet. Het gaat hierbij volgens Van Arem om pilots die zijn gebaseerd op technologie die voor defensiedoeleinden is ontwikkeld. Met name de V.S. is hier ver mee. Zij willen dat het mogelijk is dat onbemande voertuigen een missie in een vijandig gebied zelfstandig uitvoeren. Om dit te realiseren hebben de Amerikanen verschillende wedstrijden uitgeschreven. De deelne-

De intelligente weg heeft baat bij een slimme auto.

Bron: SWOV

rijtaken over te dragen aan systemen. Tegelijkertijd

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:05

Pagina 9

9

Bron: SWOV

mensen graag waarschuwingen willen krijgen bij gevaarlijke situaties. Denk aan mist of fietsers in de dode hoek. In een paar gevallen mag de auto een actievere rol spelen en zelfs ingrijpen, namelijk bij het maken van een noodstop en bij fileverkeer.”

Een andere ontwikkeling die in het voordeel speelt van automatisch rijden zijn de demografische en culturele veranderingen in de samenleving. Van Arem: “Er komt een nieuwe generatie autobestuurders, bestaande uit jongeren die permanent online en ‘connected’ willen zijn. In een gewone auto kan dat niet,

De acceptatie van bestuurders om rijtaken uit handen te geven groeit snel.

in een automatisch rijdend chauffeur nodig is. Iets vergelijkbaar zou ook bij personenauto’s

voertuig wel. Voor hun wordt de auto dan een iPad op wielen. De

kunnen, op voorwaarde dat het traject lang genoeg is. Voor korte ritten

acceptatie door jongeren van dit soort auto’s zal autonoom rijden wel

is het te ingewikkeld en daalt de efficiencywinst.”

eens in een stroomversnelling kunnen brengen. Aan de andere kant van de bevolkingspiramide kan automatisering er voor zorgen dat juist de

Bottlenecks

groeiende groep ouderen langer mobiel blijven. Voorwaarde is dan wel

Een aantal serieuze bottlenecks belemmert het volledig geautomati-

dat ouderen met die techniek kunnen omgaan.”

seerd rijden op de openbare weg vooralsnog. Zo legt de wet de aansprakelijkheid bij zelfsturende voertuigen bij de fabrikant en niet bij de

Optimisme

‘bestuurder’. Voor fabrikanten is dat onacceptabel. Lastiger is de beper-

Hij sluit niet uit dat ouderen (of anderen, red.) die de deur uit moeten in

king in de Wegenverkeerswet, die ervan uitgaat dat te allen tijde de

de toekomst eenvoudig op een knop kunnen drukken waarna hun

mens de bestuurder van het voertuig is. En

(deel)auto op commando vanuit een centrale

dan zijn er nog de typegoedkeuringen die op

parkeerplaats uit zichzelf komt voorrijden en

Europees niveau moeten worden gelijkgeschakeld en niet te vergeten het privacyaspect. In hoeverre zijn bestuurders bereid allerlei informatie over hun voertuig, route, bestemming etc. met anderen te delen?

Van Arem is ervan overtuigd dat alle technische en wettelijke hindernissen, zo leert het verleden, zijn te slechten. “Het privacypro-

‘In een automatisch voertuig ben je permanent connected’

bleem is”, zo legt hij uit, “relatief eenvoudig

na de rit automatisch weer keurig inparkeert.

“En als het een elektrische auto is, laadt deze zich meteen weer op aan een van de vele laadstations die de parkeervoorziening aanwezig zijn.”

Of de zelfsturende auto er komt staat voor Van Arem wel vast. Wanneer precies blijft nog onduidelijk. “GM voorspelde in 1955 al dat de automatische snelweg in 1967 een feit zou zijn.

op te lossen door gegevens te anonimiseren, iets dat TomTom nu al

Studies uit de jaren zestig gingen uit van 2010. Ik denk dat we nu bijna

doet. Daarnaast kun je mensen natuurlijk gewoon toestemming vragen

zover zijn. Techniek en acceptatie bewegen zich op een glijdende schaal

voor het gebruik van persoonlijke informatie.”

in de goede richting. Bovendien geldt dat hoe meer mensen met de

Veel belangrijker vindt de hoogleraar de acceptatie van bestuurders om

(deel)technieken van automatisch rijden omgaan, hoe groter de accep-

rijtaken letterlijk uit handen te geven. “Uit recent onderzoek blijkt dat

tatie. Ik ben optimistisch.”

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:07

Pagina 10

GO! 10

Verwacht: verwarmde en ene rg Zonder hinder, vertraging of last van gladheid op de fiets comfortabel naar het werk, terwijl autoforenzen door sneeuwval moedeloos moeten aansluiten in kilometerslange files. De ontwikkeling van verwarmde fietspaden maakt deze nieuwe fietstoekomst mogelijk.

Sneeuw- en ijsvrij fietsen zonder strooizout.

Initiatiefnemer is advies- en inge-

‘Warmte Koude Opslag (WKO).

is op zich niet nieuw”, zegt Boe-

Minder fietsongevallen

nieursbureau Tauw, dat op dit

Met behulp van een zogeheten

refijn. “Veel gebouwen maken

Hij legt uit dat de positieve prak-

moment met gemeente Zutphen

‘asfaltcollector’ in het wegdek

gebruik van WKO en soms wordt

tijkervaringen de belangrijkste

en de provincie Utrecht in ge-

kan de warmte die in zomer

een klein deel van een nabijgele-

drijfveer vormden om dit prin-

sprek is om de mogelijkheden

wordt opgeslagen in de onder-

gen parkeerplaats of weg hier op

cipe op fietspaden te projecteren.

van sneeuw- en ijsvrije fiets-

grond in de winter weer worden

aangesloten als asfaltcollector.

“Het verhoogt het fietscomfort,

paden te inventariseren. Volgens

afgegeven en omgekeerd. Met als

Wel uniek is de toepassing voor

voorkomt veel ongevallen en

Marcel Boerefijn, projectleider bij

resultaat koeler asfalt in de zomer

lange fietspaden. Dus niet een

leidt er toe dat meer mensen

Tauw, is het de bedoeling om

en warmer asfalt in de winter.

klein stukje voor een gebouw

bereid zijn de fiets te pakken. We

hierbij gebruik te maken van

“Deze combinatie van systemen

maar een heel traject.”

zijn nu bezig de pro’s en even-

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:07

Pagina 11

11

e rgieopwekkende fietspaden wet), en wat zijn de aandachtspunten in de gebruiksfase?”

Zonnecelfietspad In de provincie Noord-Holland

Reductie strooizout

gaat vanaf 2013 een pilot lopen

Naast de eerder genoemde

van een fietspad waarin zonne-

punten noemt Boerefijn als

cellen zijn geïntegreerd die duur-

bijkomend voordeel de

zame elektriciteit opwekken.

vermindering van het gebruik

Deze SolaRoad wordt op dit

van strooizout. “Als het glad is

moment ontwikkeld door TNO

moet een strooiwagen al gauw

in samenwerking met de provin-

enkele keren per dag uitrukken

cie Noord-Holland en twee be-

om een fietspad sneeuw- en ijs-

drijven, Imtech en Ooms Civiel.

vrij te houden. Dat kost uiteraard

Deze vier partijen willen hier-

veel geld. En dan blijkt strooien

mee een bijdrage leveren aan

van fietspaden ook nog eens min-

het opwekken van duurzame

der effectief te zijn dan auto-

energie uit infrastructuur en op

wegen, omdat het zout eerst goed

langere termijn ook aan klimaat-

moet worden ingereden. Dat lukt

neutrale mobiliteit. De SolaRoad

niet echt met dunne bandjes en een lage fietsintensiteit.”

Lagere exploitatiekosten Boerefijn geeft aan dat de invoering van een WKO-systeem eveneens in de papieren loopt.

‘Een verwarmd fietspad is een duurzame investering die veel ongevallen in de winter kan voorkomen’

“Maar het is natuurlijk vooral de terugverdientijd die telt. Het gaat

zal bestaan uit prefab elementen

immers om een eenmalige inves-

die zijn opgebouwd uit ver-

tering. Wij verwachten dat de

schillende delen. De bekisting

exploitatiekosten uiteindelijk

bestaat uit stevige betonnen ele-

lager zullen uitvallen dan bij

menten met daarin zonnecellen.

strooien. En dan heb ik het nog

Boven de zonnecellen komt

niet over de extra kosten die

transparante laag van geruwd

tuele contra’s van Warmte Koude

ongevallen met zich

glas of kunststof, waar het

Opslag onder fietspaden nauw-

mee brengen. Statistie-

(fiets-)verkeer veilig overheen

keurig in kaart te brengen en ant-

ken laten zien dat 5 tot

kan rijden. In deze eerste pilot

woord te krijgen op vragen als: is

10 procent van de fiets-

willen TNO en de partners

het technisch haalbaar en vol-

ongevallen is toe te

praktijkervaring opdoen met dit

doende effectief bij zware vorst

schrijven aan gladheid.

soort nieuwe wegen. Als het ex-

en/of sneeuwval, wat zijn de

Tel uit je winst!”

periment slaagt dan ligt letterlijk

kosten en baten, hoe duurzaam is

en figuurlijk een zonnige fiets-

het systeem, hoe zit het met vergunningen (bijv. de water-

toekomst in het verschiet.

Warmte Koude Opslagsysteem fietspad.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:08

Pagina 12

GO! 12

Phileas: ‘tram’ op banden Geen rails, geen bovenleidingen, geen kostbare infrastructuur en een automatische piloot als chauffeur. Die uitgangspunten vormden eind jaren negentig de basis voor de Phileas, een baanbrekend concept voor hoogwaardig openbaar vervoer. Het technisch hoogstandje rijdt inmiddels in zeven landen. Vanwege de strenge Europese veiligheidseisen vooralsnog met een chauffeur aan boord. Maar volgens Ruud Bouwman, directeur van Advanced Public Transport Systems (APTS), zal autonoom rijden beslist mogelijk worden.

Phileas is begin jaren negentig ontstaan vanuit de wens van gemeente

dam, Eindhoven, Istanbul, Keulen, Seoul, Douai (Fr.), en bijna in Haifa

Eindhoven om een trambaan aan te leggen. De regio kampte in die

(Isr) en Pescara (It).

jaren echter met economische problemen. Het ging slecht met Philips en DAF. Om kennis en innovatie in de regio Eindhoven te behouden en

Virtueel geleidingssysteem

werkgelegenheid te scheppen stelde APTS voor een ‘tramsysteem’ te

Los van het geringere kostenplaatje – Bouwman rekent voor dat de

ontwikkelen dat garant stond voor hoogwaardig openbaar vervoer en

Phileas tot 50 procent goedkoper is dan een tram – kan dit futuristische

bovendien rekening hield met de

high-tech voertuig op tal van

financiële beperkingen. “Het alter-

andere aspecten moeiteloos wed-

natief voor de traditionele tram

ijveren met de conventionele OV-

werd Phileas”, zegt Bouwman,

systemen. Bouwman: “De Phileas

“een tram zonder rails of, anders

is uitgerust met een virtueel geleidingssysteem. Dit betekent een ongekende flexibiliteit en door het

‘Europa stelt extreme eisen aan autonoom rijdende voertuigen’

ontbreken van rails en bovenleiding lage investerings- en onderhoudskosten. Via sensoren in het voertuig, die alle informatie van een rit verzamelen, en in het wegdek weggewerkte magneten, in combinatie met een geavanceerd computersysteem, is het mogelijk een voorgeprogrammeerde route te volgen.”

Wereldprimeur Om zoveel mogelijk passagiers te kunnen vervoeren levert APTS de Phileas in drie lengtes: 18, 24 en 26

gezegd, een tram op banden.”

meter. De aandrijving geschiedt via

Na de ontwikkelingfase door

een diesel-ektromotor (parallel-

NedCar werd APTS, een volle

hybride). Door het terugwinnen

dochter van VDL, verantwoor-

van onder andere de remenergie

delijk voor de ontwikkeling en de

levert deze tractie, vergeleken met

eerste productie.

conventionele bussen, een bespa-

Inmiddels rijden er over de hele

ring in het brandstofverbruik van

wereld zo’n honderd exemplaren van rond, onder andere in Amster-

Vijftig procent goedkoper dan een tram.

zo’n 20 procent op. Dat het nog schoner en zuiniger kan bewijst de

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:08

Pagina 13

13

onderneming met de eerste Phileas met brandstofcel die in 2009 werd geïntroduceerd. Bouwman vertelt dat APTS op dit moment aan een wereldprimeur werkt: een 24 meter lang voertuig op batterijen, het grootste elektrische voertuig ooit gebouwd.

Extreme veiligheidseisen Hoewel de Phileas in principe zelfstandig zou kunnen rijden, gebeurt dit (nog) niet. “Dat heeft”, vervolgt Bouwman, “vooral met de extreme veiligheidseisen te maken die Europa stelt aan autonoom rijdende voertuigen. Die normen, die betrekking hebben op zowel het voertuig zelf, de infrastructuur als de te volgen procedures, liggen op het niveau van de luchtvaart. Eigenlijk kun je stellen dat de Phileas is ingehaald door de wetgeving, want vóór 2005, toen deze eisen nog niet van kracht waren,

theoretisch alleen kan bij lage snelheden en op vrije (bus)banen. “Het is

reed een aantal voertuigen als demonstratieproject wel autonoom.”

voor een computer namelijk niet mogelijk om het gedrag van de mens te voorspellen. Denk aan iemand die plotseling oversteekt.

Chauffeur als radar

Een chauffeur kan dat wel. Die is onze ‘radar’ in de Phileas.

De directeur van APTS legt uit dat zelfstandig rijden zonder chauffeur

Wij vervangen dus wel de rails, maar niet de bestuurder.”

Toekomstig onderdeel van Euro NCAP?

Airbag voor fietsers Bijna één op de drie verkeersdoden in Nederland is een fietser. Dit aantal zou substantieel omlaag kunnen door auto’s aan de buitenkant van de voorruit van een airbag te voorzien. Volgens TNO onderzoek, gebaseerd op Europese data, voorkomt een goed werkende fietsersairbag 47 procent van de fietsersen voetgangersdoden die volgens dit soort ongevalsscenario’s vallen. Het Nederlands-Zweeds consortium SaveCAP introduceert op 8 november bij TNO in Helmond het eerste, volledig werkende prototype.

Terwijl het totale aantal verkeersslachtoffers al

gewonden bij deze categorie door de toe-

enkele jaren een dalende lijn vertoont, geldt

passing van een airbag en een automatisch

dat niet voor de fietsers. In 2005 kwamen 181

remsysteem..

fietsers in het verkeer om en vorig jaar waren dat er zelfs 200. Allerlei actieve en passieve

Verkeersveiligheidswinst

veiligheidsvoorzieningen hebben weliswaar

Theo Zeegers, verkeersconsulent van de

geleid tot een betere bescherming van autobe-

Fietsersbond, verduidelijkt dat personen-

stuurders en passagiers, maar er is veel minder

auto’s verantwoordelijk zijn voor ongeveer de

aandacht geweest voor de bescherming van de

helft van die 200 verkeersdoden onder fiet-

zwakkere verkeersdeelnemers buiten de auto.

sers. “Een systeem dat in theorie voor de volle

Dat op dit gebied wel degelijk winst is te boe-

honderd procent zou werken, zou dus het

ken bleek uit een studie van TNO naar een

aantal doden met circa honderd personen

mogelijke besparing van het aantal doden en

kunnen verminderen. Vanuit die gedachte is

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:13

Pagina 14

GO! 14

consortium, een sterk

VERKEERSDODEN IN NEDERLAND Totaal w.v.

Fietsers Brom/snorfietsers Voetgangers

pleitbezorger.

2011 661

2010 640

2005 817

200 74 74

162 62 72

181 78 89

Verkoopargument “Een prototype-airbag op de voorruit van de auto wordt inmiddels

Bron: CBS

ontwikkeld door het Zweedse bedrijf Autoliv, de grootste fabrikant van airbags en veiligheidsgordels ter wereld. En de Nederlands-Zweedse alliantie SaveCAP, dat bestaat uit de Fietsersbond, het ministerie van I&M, TNO, Centraal Beheer Achmea, Autoliv en

Uit Europees onderzoek van TNO blijkt dat een fietsersairbag het aantal dodelijke verkeersslachtoffers met 47 procent zou kunnen verminderen.

gesteund door de Zweedse overheid,

een reductie van 47 procent van het aantal

citie om de potentiële verkeersveiligheids-

zal volgende maand het eerste prototype

dodelijke ongevallen onder fietsers en voet-

winst. Ervan uitgaande dat alle auto’s in de

aan de pers, autofabrikanten en stakeholders

gangers dankzij een fietsersairbag in feite een

toekomst van zo’n fietsersairbag zijn voor-

presenteren.”

verschrikkelijk goed resultaat.”

zien. Van een dergelijke toepassing is de

Dat klinkt allemaal hoopgevend, maar de

Uiteraard gaat het bij bovengaande rekenexer-

Fietsersbond, als deelnemer van het SaveCAP

mate waarin een fietsersairbag effectief wordt

Google car slaagt vo

Handsfree rijden 3.0

De Google car, de autonoom rijdende auto van

loca

’s werelds grootste zoekmachine, kan nu officieel de weg

tellig

op. In mei heeft de staat Nevada de eerste vergunning in

Volg

de V.S. afgegeven om robotauto’s op de weg toe te

mee

staan. Dit stelt Google in staat om de technologie van dit

Ook

soort voertuigen op de openbare weg in Nevada verder

en F

te testen en te ontwikkelen.

toel

De Google car, een aangepaste Toyota Prius, is duidelijk

hebb

is te herkennen aan een soort op een omgekeerde

De s

emmer lijkend radar- en camerasysteem bovenop de

zelfs

auto en felrode Nevada nummerplaten die zijn voorzien

verk

van het oneindigheidssymbool en het opschrift ‘autono-

rijbe

mous car’. Deze bestuurderloze auto kan naar specifieke

hun

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:14

Pagina 15

15

toegepast, staat of valt uiteraard met de bereidheid van autofabrikanten om hierin ook daadwerkelijk te investeren. Wat dat betreft is de Fietsersbond positief gestemd. Zeegers: “Het is de bedoeling dat veiligheidsystemen zoals de fietsersairbag deel gaan uitmaken van

‘De fietsersairbag moet deel gaan uitmaken van Euro NCAP’ Euro NCAP. Namelijk door de vijfde ster toe te kennen aan voertuigen die eveneens bescherming bieden aan alle kwetsbare verkeers-

Bingen: “Vervoerstelematica inzetten voor betere benutting wegcapaciteit.”

deelnemers. Op dit moment beperkt die

voor ‘vulnerable road users’ toevoegen aan

High Level Group Vervoerstelematica in oprichting

het beoordelingssysteem. Een goede score op

Vervoerstelematica, een verzamelnaam voor

sen om de capaciteit op de weg beter te benut-

veiligheid voor fietsers betekent dan tevens

allerlei intelligente transportsystemen, is sterk in

ten en de mogelijkheden sluiten zeer goed aan

een verkoopargument voor autofabrikanten.

ontwikkeling. Voor de Stichting SIMS (Standaar-

bij de wensen van RAI Vereniging en BOVAG om

disatie- en Informatiebeleid voor de Mobiliteits-

te komen tot een systeem van betalen naar

sector), RAI Vereniging en BOVAG reden om dit

autogebruik in plaats van -bezit.”

najaar de ‘High Level Group Voertuigtelematica’

Beide organisaties hebben de Stichting SIMS in

op te richten. “Dit platform moet de sector

het leven geroepen om een eigen informatie-

ondersteunen met kennis bij het formuleren van

beleid voor de mobiliteitssector te ontwikkelen

beleid op dit vlak”, stelt Leo Bingen, directeur

op basis van standaarden en om de kansen die

locaties rijden door middel van visuele indicatoren, in-

van SIMS.

voertuigtelematica voor de leden en de markt te

weg

telligente software, gps en een groot aantal sensoren.

Bingen verduidelijkt dat vervoerstelematica tal

inventariseren.

g in

Volgens Google heeft de wagen sinds 2010 inmiddels

van slimme toepassingen van technologie omvat

Bingen: “Juist vervoerstelematica genereert grote

meer dan 320.000 kilometers afgelegd.

om de reiziger met informatie te ondersteunen in

nieuwe stromen aan data en informatie. Die

Ook andere staten, zoals Californië, Oklahoma, Hwaii

zijn mobiliteitskeuzes en -gedrag Het gaat daarbij

gegevensstromen, waar de sector graag zelf een

en Florida zeggen in de toekomst robotauto’s te willen

om onder meer in-car systemen, systemen langs

stuk regie over wil houden, vragen om standaar-

toelaten. Of deze voertuigen een serieuze toekomst

de weg, applicaties op de smartphone en combi-

disatie. Uiteraard willen wij voorkomen dat

hebben, zal de tijd leren. Aan Nevada zal het niet liggen.

naties daartussen. De ontwikkelingen op dit ge-

allerlei branchevreemde partijen, die ook de

De staat zegt uit te kijken naar de dag dat de eerste

bied gaan momenteel razendsnel. Volgens Bingen

mogelijkheden van vervoerstelematica voor de

zelfsturende auto’s aan het publiek zullen worden

zijn nieuwe auto’s zijn steeds vaker standaard

(auto)mobilist zien, met deze data en informatie

en

verkocht. Die kopers zullen dan wel eerst een speciaal

met dergelijke systemen uitgerust en ook de af-

aan de haal gaan. De High Level Group Vervoer-

o-

rijbewijs moeten halen alvorens zij achter het ‘stuur’ van

termarket is zeer actief. “Niet in de laatste plaats

stelematica moet de mobiliteitsbranche optimaal

eke

hun robotauto mogen plaatsnemen.

worden deze ontwikkelingen sterk gestimuleerd

faciliteren met kennis en vervolgens

vanuit Europa en vanuit de Nederlandse over-

handvatten leveren om concrete

heid. Vervoerstelematica biedt immers grote kan-

kansen te zien en te benutten.”

vijfde ster zich nog slechts tot voetgangers.”

De Fietsersbond wil dat Euro NCAP nu gaat doen wat ze zeggen: namelijk een criterium

gt voor rijexamen dit

der lijk

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:15

Pagina 16

GO! 16

TNO ontwikkelt veiligheidsnormen

Integratie actieve en passieve veilighei Waren rijtaakondersteunende systemen in auto’s aanvankelijk vooral gericht op verhoging van het rijcomfort, tegenwoordig ligt het accent steeds meer op verbetering van de veiligheid. Geen wonder dat actieve en passieve veiligheidssystemen in toenemende mate deel gaan uitmaken van de Euro NCAP testprocedures. Bovendien zijn automobilisten vaker bereid om te betalen voor dit soort systemen die veilig en in toenemende mate tevens schoon en zuinig rijden bevorderen. Daardoor worden ze goedkoper en neemt de toepassing in auto’s in snel tempo toe.

Voor een aantal actieve veiligheidssystemen ontwikkelt Euro NCAP op dit moment een maatstaf.

Actieve veiligheidssystemen en geavanceerde

het gebied van passieve voertuigveiligheid aan

actieve veiligheidssystemen. Deze unieke test-

bestuurdersondersteuningssystemen, beter

de basis van Euro NCAP. Maar hoe effectief en

faciliteit is in staat het volledige spectrum aan

bekend als Advanced Driver Assistance

veilig zijn de nieuwe generatie actieve en pas-

systemen, zoals automatische afstandsregeling,

Systems (ADAS), zijn tegenwoordig op grote

sieve systemen in werkelijkheid?

dodehoekdetectie en geavanceerde nood-

schaal in personen- en vrachtwagens te vin-

remsystemen, voor zowel personen- als

den. Soms standaard, zoals Elektronische stabi-

VeHIL botslab

vrachtwagens te evalueren door verkeers-

liteitscontrole (ECS) en Antiblokkeersysteem

Sinds de opkomst van actieve veiligheidssyste-

situaties na te bootsen en te meten hoe auto’s

(ABS), of als optie in de vorm van Advanced

men, die autonoom ingrijpen als een ongeval

daar op reageren.

Cruise Control (ACC) of Lane Departure

dreigt te ontstaan, tracht TNO maatstaven in

Thijs Versteegh, product manager Active

Warning (LDWS). In Nederland is TNO de

het leven te roepen om te laten zien hoe goed

Safety van TNO, bevestigt dat er, ook op Euro-

toonaangevende instantie die inmiddels al zo’n

deze Advanced Driver Assistance Systems zijn.

pees niveau, steeds meer standaarden komen

10 tot 15 jaar onderzoek doet naar de effecten

Het testen, beoordelen en evalueren gebeurt

voor actieve veiligheidssystemen. “Het pro-

van veiligheidssystemen. Zo stond TNO op

bij TNO VeHIL in Helmond, een testlab voor

bleem daarbij is dat er een voortdurende inter-

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:15

Pagina 17

17

gheidssystemen in stroomversnelling actie plaats vindt tussen de auto, de mens en de

informatie te voorzien ter optimalisering van

praktijk op de weg gemonitord om te kijken op

situatie op de weg. Dat maakt het zeer lastig

hun fleetmanagement. Fleetowners krijgen

welke manier deze de voertuigveiligheid en de

om aan een systeem een kwaliteitslabel te han-

dan bovendien tools in handen om te sturen op

brandstofefficiency effectief kunnen verhogen.

gen. Simpelweg omdat er ontelbare situaties

het rijgedrag, denk aan veiligheid en brandstof-

“Vergeet niet dat veilig en defensief rijgedrag in

zijn, waar zowel de auto als de bestuurder zich

verbruik.

veel gevallen ook leidt tot een schoner en zuini-

kunnen bevinden.”

Praktijkproeven Toch is TNO er in geslaagd om een methode te ontwikkelen om de effecten van actieve veiligheidssystemen te meten. Dat gebeurt deels in het VeHIL lab waar de factor mens in een virtuele testsituatie is uitgeschakeld en deels in

ger rijstijl en dus emissiereductie.”

‘Veiligheidssystemen gaan deel uitmaken van Euro NCAP testprocedures’

Soesterberg, waar het accent juist ligt op de rol

Testprocedures Euro NCAP Voor een aantal actieve veiligheidssystemen is Euro NCAP inmiddels een maatstaf aan het ontwikkelen, vertelt Versteegh. “Zo heeft onderzoek uitgewezen dat Advanced Emergency Braking (AEB) uiterst effectief is. Dat was voor Euro NCAP aanleiding om te besluiten

van de mens. Versteegh: “Dat hele proces ge-

Dit is volgens Versteegh een mooi voorbeeld

dit systeem op te gaan nemen in de test-

schiedt in drie stappen: wat gebeurt er op de

van hoe TNO met de automotive industrie

procedures van auto’s.”

weg (hoe vaak komt een bepaalde verkeerssitu-

(V-Tron, dat de apparatuur voor fleetmanage-

Versteegh verwacht dat met de toenemende

atie voor?); wat is het mogelijke effect van het

ment levert) en probleemeigenaars, als

integratie van actieve en passieve veiligheids-

actieve veiligheidssysteem en wat is tenslotte

verzekeringsmaatschappijen of overheden,

toepassingen, volledig autonoom rijden – nu

het werkelijke effect hiervan in de dagelijkse

kan samenwerken.

nog een stip aan de horizon – steeds dichterbij

praktijk? Omdat de berijder de lastigste schakel

Ben van den Elshout, Research Scientist

komt. “Cruciaal daarbij is dat de betrouwbaar-

in dit proces is, zetten we steeds meer in op

Powertrains Mobility van TNO, wijst in dit ver-

heid en robuustheid van de verschillende

metingen in de praktijk. Een goed voorbeeld is

band ook naar het Europese project EuroFOT,

systemen, vanwege de grote risico’s, maxi-

het project AOS (Anti Ongevallen Systeem),

waarbij de laatste letters staan voor Field Ope-

maal is. En dat niet alleen op een bepaalt

waarbij Advanced Cruise Control (ACC), Lane

ration Test. Daarbij worden, in samenwerking

traject, maar altijd, overal, en in alle situaties,

Departure Warning (LDW) en Forward Colli-

met Europese autofabrikanten, systemen in de

vele honderdduizenden kilometers lang.”

sion Warning (FCW) op 2.000 vrachtwagens werd gemonteerd. Uit deze praktijkpilot die een half jaar duurde bleek onder andere dat LDW en FCW voor trucks uiterst effectief is.

Deze resultaten komen overeen met andere Europese studies die ertoe geleid hebben dat deze systemen in Europa voor vrachtwagens verplicht gaan worden.”

Optimaliseren fleetmanagement Een vergelijkbare praktijktest met een vloot van zakelijke rijders moet volgend jaar van start gaan. Met als belangrijkste doel het bestuurdersgedrag te analyseren en wagenparkbeheerders en verzekeringsmaatschappijen van

In de TNO testfaciliteit VeHIL worden nieuwe generaties veiligheidssystemen beproefd in nagebootste werkelijke verkeerssituaties.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:15

Pagina 18

GO! 18

RAI SOCIETY

Double Dutch

Volendamse mosselavond

Twee dagen kleurde de IAA in Hannover oranje tijdens de twee Holland

Een karakteristieke haven, een we-

wisselen en het laatste (zakelijke)

Borrels die afdeling Speciale Voertuigen op 20 en 24 september op de

reldberoemde dijk, een fraai panora-

nieuws met elkaar konden bespreken.

collectieve stand organiseerde. Afdelingssecretaris Remco Tekstra en

misch vergezicht aan het IJsselmeer en

Volgens Martijn van Eikenhorst,

beleidsmedewerkster Ilse Bartels, ontvingen hier naast de Nederlandse

een smakelijke portie mosselen,

adjunct-secretaris afdeling Autovak

exposanten en trailerbouwers ook internationale relaties, zoals de Duitse

vormden de belangrijkste ingrediën-

viel bij de deelnemers zowel de loca-

zusterorganisatie VDA, en vertegenwoordigers van de Nederlandse

ten van de traditionele mosselavond

tie als de Volendamse schelpdieren in

ambassade.

die afdeling Autovak van RAI Vereniging begin

september

organiseerde. Uitvalsbasis van dit sfeervolle samenzijn met een groot aantal leden van de sectie Garage-uitrusting

vormde

“Een prima netwerkmoment om in een informele sfeer de innovatiekracht

Café de Dijk in

van onze branche nog eens extra in de schijnwerpers te plaatsen”, zo

Volendam.

kwalificeert Tekstra de twee drukbezochte contactmomenten.

unieke locatie waar

Afdeling Speciale Voertuigen was op de IAA vertegenwoordigd met vijf

de verschillende vertegenwoordigers

de smaak. “Daarom blijven we deze

deelnemende bedrijven, namelijk: Estepe, Joloda, Netcap International,

van fabrikanten, importeurs en leve-

activiteit, die uitstekend past binnen

Pacton en Eduards Trailer Factory. De IAA Hannover geldt als de grootste

ranciers van garage-uitrusting en was-

ons beleid om leden meer bij de plan-

beurs ter wereld op het gebied van trucks, bussen, trailers, carrosserieën

straten in een informele ambiance

nen van de afdeling te betrekken,

en componenten en trekt gemiddeld zo’n 250.000 bezoekers.

met elkaar van gedachten konden

voorlopig ieder jaar herhalen.”

Een

Autoband bekent kleur Vanaf volgende week zullen alle nieuwe autoban-

eerste exemplaar van dit pakket, uit handen van

BOVAG en Ruud Spuijbroek, algemeen secre-

den voorzien moeten zijn van een bandenlabel.

Olaf de Bruijn, directeur van RAI Vereniging, in

taris van Vereniging VACO.

Dit etiket moet het voor consumenten eenvou-

ontvangst genomen. Dat gebeurde in het bijzijn

Atsma liet bij deze gelegenheid weten verheugd

diger maken om te bepalen welk soort band zij

van Koos Burgman, algemeen directeur van

te zijn met het nieuwe label. “Tot nu toe was het

voor hun auto wensen. Het label geeft

voor de consument moeilijk kiezen.

inzicht in het brandstofverbruik, de grip

Banen waren vooral, net al bij de eer-

op nat wegdek en het geluid dat een

ste T-Ford, allemaal zwart. Nu moeten

band produceert. Om ervoor te zorgen

banden kleur bekennen. Er hangt im-

dat alle partijen in de banden- en auto-

mers een label aan dat op drie zeer re-

branche optimaal geïnformeerd zijn over

levante criteria de objectief gemeten

dit Europese label en de verantwoorde-

prestaties weergeeft. Alleen al op het

lijkheden van het distributiekanaal, heeft

gebied van brandstofverbruik kan een

RAI Vereniging samen met BOVAG en

band gedurende de hele levensduur

VACO een uitgebreid voorlichtingspak-

een verschil van vele liters brandstof

ket ontwikkeld. Begin september heeft

uitmaken. Dat merkt de automobilist in

staatssecretaris Joop Atsma van het

zijn portemonnee. Én het telt door in

ministerie van Infrastructuur & Milieu het

onze gezamenlijke CO2-uitstoot.”

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:16

Pagina 19

19

TOPprestatie d’HuZes, het wielerevenement waarbij de deelnemers individueel of in

Klassiekers met een goed hart

teamverband zes maal op één dag de Alpe d’Huez beklimmen. Niet zo-

De fine fleur van de Nederlandse klassiekers kwam dit jaar voor de 13e maal

maar, maar om geld op te halen voor het Alpe d’HuZes onderzoeksfonds

bijeen voor het rijden van de Nationale Rode Kruis Rally. Niet minder dan 160

bij KWF Kankerbestrijding. Ook RAI Vereniging steunt sinds 2011 dit ini-

equipes verzamelden zich op 1 september aan de start bij kasteel Geijsteren

tiatief. Team RAI Vereniging, dat dit jaar bestond uit Jaap Tuinstra, Gert

in Geijsteren voor een rit van 150 kilometer die eindigde bij kasteel Hillenraad

Jan Roos (Amsterdam RAI), Chantal Robert (Amsterdam RAI) met

in Swalmen. Aan het stuur en als bijrijder opnieuw veel prominenten en cap-

Bijna 30 miljoen euro bedroeg dit jaar de voorlopige opbrengst van Alpe

partner Joost van der Wolk, Quirijn Teunissen, Peter Visser en

tains of industry, zoals Victor Muller (ex CEO van Swedish Automobile),

Remco Tekstra, wisten

Henk Rottinghuis (oud-CEO van PON Holding), ANWB-hoofddirecteur

de bijna 1.900 met hoge

Guido van Woerkom, de Britse ambassadeur Paul Arkwright en zelfs

legendarische alpenbult

acteur Rutger Hauer.

op 6 juni maar liefst 20

RAI Vereniging was met niet minder dan twee equipes vertegenwoordigd.

Hier op de foto Peter Janssen (oud-directeur RAI Vereniging) samen met Roelf H. de Boer (algemeen voorzitter RAI Vereniging) in een Triumph TR3.

Zij werden In hun voetspoor gevolgd door Olaf de Bruijn (directeur RAI Vereniging) en Jeroen van de Braak (adjunct-secretaris afdeling Auto’s RAI keer te bedwingen. Een

Vereniging, in een Mercedes-Benz 230 SL (zie onderste foto).

ware topprestatie, waarmee zij gezamenlijk bijna 20.000 euro wisten op te halen.

Remco Tekstra (hier op de foto) in het dagelijks leven secretaris afdeling Speciale Voertuigen van RAI Vereniging, die vorig jaar eveneens van de partij was, mag zich op klimgebied inmiddels een ervaringsdeskundige noemen. Daardoor wisten hij en de teamleden dat de sleutel voor klimsucces vooral ligt in een grondige voorbereiding. Tekstra: “In Nederland en België

Tot het automobiele

hadden wij, voordat we naar

erfgoed binnen het

het startpunt in Bourg d’Oisans afreisden, al vele kilometers in de benen.

deelnemersveld

Natuurlijk blijft het afzien en is iedere haarspeldbocht weer een nieuwe uit-

hoorden

be-

daging. Maar de wetensschap dat het allemaal voor een goed doel is ver-

iconen als een Spyker

goedt veel. Dan verandert pijn al snel in genot. En het waanzinnige

20/28 uit 1907, een

enthousiasme van het publiek is eveneens een niet te onderschatten sti-

Alfa Romeo 8C Monza

mulans om door te blijven gaan en de eigen grenzen te verleggen. Dat is

uit 1932, een Bentley 4

gelukt. Ik ben vooral trots op de sponsoropbrengsten van de individuele

ltr Blower uit 1931 en

teamleden: zij hebben alles aangegrepen om het voor ons als team tot

een Aston Martin DB2 Vantage uit 1952. De feestvreugde bereikte aan de

zo’n mooi eindbedrag te brengen. Met dank aan de vele gulle donateurs

finish het hoogtepunt toen bekend werd dat de rit 80.000 euro voor het

en de inzet van ons hele team ligt er een schitterend resultaat.”

goede doel had opgebracht.

bekoorlijke

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:48

Pagina 20

GO! 20

eco-trends

Car2go komt op st(room) Met een vloot van 4.000 smarts is het innovatieve autodeelsysteem car2go inmiddels wereldwijd doorgebroken. In ongeveer een half jaar is zowel het aantal klanten als het aantal huurovereenkomsten verdubbeld.

Car2go ging in 2009 in het Duitse Ulm van start. Sindsdien is het slimme autodeelsysteem in twaalf steden actief. In totaal telt car2go over de hele wereld ruim 100.000 geregistreerde klanten. Die hebben gezamenlijk al meer dan 2 miljoen maal een car2go smart gehuurd. Goed voor meer dan 20 miljoen afgelegde kilometers. Bijna één op de zes smarts is voorzien van een elektrische aandrijving, waarvan ongeveer de helft in Amsterdam rond rijdt.

Car2go (http://www.car2go.com) startte eind november vorig jaar in Amsterdam met de verhuur van 300 elektrische smarts als deelauto.

Amsterdam is de vijfde stad ter wereld waar car2go werd aangeboden en de eerste stad in Europa met een volledige elektrisch aangedreven vloot.

Hiermee is het elektrisch rijden in één klap voor een groot publiek beschikbaar. De 300 e-smarts kunnen worden gehuurd zonder dat ze op een vastgestelde plaats of tijd weer moeten worden ingeleverd. De auto’s kunnen op straat worden opgeladen bij de Amsterdamse oplaadpunten.

Het autodeelsysteem car2go telt inmiddels ruim 100.000 gebruikers.

Europees snellaadnetwerk krijgt gestalte Binnen een half uur de elektrische auto voorzien van nieuwe energie moet met de komst van een Europees netwerk van snelladers op korte termijn mogelijk worden. In Nederland gaat Nissan 40 snelladers plaatsen. Deze maken deel uit van het ‘love to load’ netwerk van New Motion, een organisatie die elektrisch rijden in ons land stimuleert.

De eerste Nederlandse Nissan snellader werd medio dit jaar in gebruik genomen op een strategische openbare locatie nabij de A1 in Amersfoort. Daarnaast stelt Nissan nog eens 360 snelladers beschikbaar voor de rest van Europa, waarvan de eerste inmiddels in de Franse Elzas is geplaatst. De installatie van de snelladers vindt plaats tijdens Nissans social mediacampagne ‘The Big Turn On’. Deze campagne belicht de positieve kanten en voordelen van elektrisch rijden en wil de belangrijkste bezwaren, zoals de beperkte actieradius, wegnemen.

Eerste van de 400 Nissan snelladers in Europa werd in Amersfoort in gebruik genomen.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:16

Pagina 21

21

Eerste af-fabriek LNG truck in Euro 6 uitvoering Rijden op vloeibaar aardgas heeft

‘Quiet Trucks’ toegang tot de

tal van milieuvoordelen en de ex-

binnensteden binnen de venster-

ploitatiekosten zouden per saldo

tijden.

substantieel lager liggen dan bij

Hendrickx rekent voor dat de ‘cost

vergelijkbare dieselvoertuigen.

of ownership’ van een LNG truck

Voor Iveco reden om volgend jaar

bij een kilometrage van 120.000

als eerste af-fabriek een Euro VI

per jaar en een gebruiksduur van

truck op de markt te brengen die

vier jaar ruim 400 euro per maand

op LNG, ofwel Liquified Natural

lager ligt.

Gas, rijdt.

“Het verschil in de exploitatiekos-

Het gaat om de Iveco Stralis Hi

ten ten opzichte van een diesel-

Road die behalve stil en schoon

truck is 8,2 procent.

ook nog eens een actieradius heeft

Overschakelen op dit soort voer-

die min of meer vergelijkbaar is

tuigen kan dus zeer interessant

met een dieseltruck.

Volgens Peter Hendrickx van

zijn in een transportsector waar

Iveco Stralis Hi Road op vloeibaar gas.

de rendementen sowieso al sterk

Iveco Rolande, een samenwerkingsverband tussen Iveco

onder druk staan. Ik denk dat dit het zelfs geld besparen. Zo is de

en zijn vrachtwagens op LNG als

ook gaat gebeuren Wij verwach-

Schouten en het op vloeibaar gas

CO2 uitstoot van LNG trucks

enige PIEK gecertificeerd. Ze

ten dat binnen 5 à 6 jaar ongeveer

gespecialiseerde Rolande LNG,

beduidend minder – zelfs tot 80

voldoen namelijk standaard aan

10 procent van de 60.000 trucks

hoeft schoon en duurzaam rijden

procent lager bij de toepassing van

de PIEK norm van 72 dB(A).

in het zware segment zullen zijn

beslist niet duurder te zijn en kan

biogas – de brandstofkosten lager

Daarmee hebben deze zogeheten

vervangen door LNG voertuigen.”

Rijden op decibels!

Spraakgestuurd rijden zonder dat de bestuurder het gas- of rempedaal

een module die stemgeluid omzet in snelheid. Dit is mogelijk door het

hoeft aan te raken. B&S Autoaanpassing uit Hoorn bewijst dat het kan.

geluidsvolume te vertalen naar een elektronisch gaspedaal, waarna de

Op verzoek van Volkswagen heeft het bedrijf een VW Up aangepast

auto in beweging komt. Van de VW Up is voor dit project speciaal een

om geluid om te zetten in snel-

uitvoering met een halfautomaat

heid. B&S is vanwege de speci-

gebouwd. Tevens werd, om de

fieke kennis op het gebied van

verhouding tussen geproduceerde

autoaanpassingen voor mensen

decibels en de snelheid duidelijk

met een beperking voor dit project

weer te geven, een scherm op het

benaderd.

dasboard geplaatst dat deze ver-

Aanleiding voor het op (stem)ge-

houding visueel weergeeft.

luid in beweging brengen van een

De reclamecampagne is in de aan-

auto vormde de Olympische

loop van de Olympische Spelen

Spelen in Londen. Volkswagen be-

door heel Nederland getrokken. In

dacht hiervoor een campagne met

twee weken tijd konden 42 steden

als doel de VW Up te promoten.

kennis maken met de ‘spraakma-

Uitgangspunt daarbij was: hoe

kende’ VW Up. Op de website

harder iemand juicht, hoe harder

www.onbeperktinbeweging.nl/

de VW Up zou gaan rijden. B&S

VWUps.htm is precies te zien hoe

ontwikkelde voor deze campagne

Aangepaste VW Up komt met geluid in beweging.

de aanpassing werkt.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:19

Pagina 22

GO! 22

RAI vintage

Opkomst massamotorisering Na de bevrijding reden er in Nederland nog slechts 30.000 auto’s.

Maar dat aantal groeide snel tot bijna 1,3 miljoen in 1965. In 1948 werd de weeldebelasting op personenauto’s (BPM) ingevoerd. Deze overheidsmaatregel had echter wel tot gevolg dat de auto-industrie zich wat betreft carrosseriebouw ging toeleggen op gewichtsreductie, teneinde een laag verbruik te bereiken. Zo werd in 1946 de eerste aluminium auto, de Panhard Dyna, werd ontwikkeld. Kort daarop gevolgd door de lichte en zuinige Citroën 2CV. De massaproductie van personenauto’s was toen een feit. Zeker met de introductie van de VW Kever die in 1948 voor het eerst op de RAI werd getoond. Op het affiche is nog het tentoonstellingscomplex aan de Ferdinand Bolstraat te zien, dat tot en met 1960 als expositieruimte zou fungeren. De Kever gold als schoolvoorbeeld van schaalvergroting in de autoproductie en werd in de naoorlogse jaren al snel populair in Nederland. Dat gold ook voor de Renault 4CV die van 1948 tot 1961 op de RAI te zien was.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:19

Pagina 23

uitgesproken

23

In deze rubriek laten we personen aan het woord die betrokken zijn bij of werkzaam in de mobiliteitswereld.

Dit keer Patrick Ebbeling, directeur van AGU en Chief Commercial Officer van AGU holding.

Wat is uw favoriete vervoermiddel?

Privé rijd ik een Lexus. Een auto verschaft vrijheid, snelheid en flexibiliteit. Maar mijn hart ligt bij de fiets. Ook professioneel gezien. Sinds mijn 14e ben ik al actief in de fietsbranche. Het is prachtig om te zien wat er allemaal op en aan de fiets zit. En het is natuurlijk mooi dat wij als AGU een bijdrage kunnen leveren om het fietsplezier te vergroten.

Wat vindt u van het mobiliteitsbeleid in Nederland?

Qua fietsbeleid, denk aan stallingen en infrastructuur, presteert ons land in principe goed. Dat geldt helaas niet voor het bedrijfsfietsenplan dat sterk is versoberd en minder toegankelijk is gemaakt, doordat de nieuwe werkkostenregeling niet meer exclusief van toepassing is op de woon-werkfiets. Dit betekent dat Nederland als het gaat om het faciliteren van het fietsgebruik achter loopt. Om het woon-werkverkeer per fiets te stimuleren zouden we daarom terug moeten naar de oude regeling.

Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had?

Het vergroten van de fietsveiligheid zou een belangrijke prioriteit zijn.

Vanuit onze ervaring als fabrikant/distributeur weet ik dat er nog veel winst valt te behalen als het gaat om fietsverlichting – goedgekeurde verlichting en adequate naleving – en bijvoorbeeld het verplicht stellen van een fietshelm bij jonge kinderen. Ouderen hoeven dan niet meer

van plan om binnen een straal van 10 kilometer van het AGU kantoor te

massaal hun kinderen per auto naar school te brengen. Dat bevordert

gaan wonen. Op voorwaarde dat ik mijn huis snel verkoop.

het fietsgebruik onder de jeugd en is ook nog eens beter voor het Met welke politicus zou u wel eens van gedachten willen wisselen?

milieu.

Met minister Jan Kees de Jager. Hij is in zijn maatschappelijke carrière Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoers-

een succesvol zakenman geweest. Ik ben erg benieuwd hoe hij

alternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers?

vanuit zijn ervaring in het bedrijfsleven naar de politiek kijkt en

De combinatie fiets/OV is voor verbetering vatbaar. Het meenemen

omgekeerd.

van de fiets in het openbaar vervoer is niet echt fietsvriendelijk geregeld en daardoor blijft het voor- en natransport een bottleneck. Ik vind overigens dat het sowieso nodig is om het OV naar een hoger plan te tillen. Met name in de kleinere woonkernen is het onder de maat.

Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per

Patrick Ebbeling

‘Er ontstaat een vervlechting tussen fietsindustrie en autobranche’

week de auto voor het werk te laten staan?

Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over tien jaar uit?

Elektrische mobiliteit in de breedste zin van het woord zal dan een dominante positie innemen.

Ik verwacht dat vanaf pakweg 2020 de helft van alle verkochte voertuigen elektrisch zal zijn.

Bovendien ontstaat er een soort vervlechting tussen de fietsindustrie en de autobranche, waarbij

Dat zou ik graag willen, ware het niet dat de afstand naar mijn werk op

autofabrikanten in toenemende mate ook E-bike achtige vervoer-

dit moment 85 kilometer bedraagt. Te ver voor de fiets of E-bike en per

middelen gaan aanbieden en de fietsbranche (overdekte)scooterachtige

trein vanaf mijn woonplaats Zoetermeer een mijl op zeven. Ik ben wel

elektrische voertuigen gaat ontwikkelen.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:19

Pagina 24

GO! 24

MARKTANALYsE

Mondiale vraag naar energie groeit met 30 procent Door de toenemende wereldbevolking (bijna 9 miljard mensen in 2040) en de daaruit voortvloeiende verdubbeling van de mondiale economische productie, zal de vraag naar energie op aarde in 2040 ongeveer 30 procent hoger liggen dan in 2010, zo blijkt uit de Energy Outlook van ExxonMobil. De Energy Outlook stelt vast dat de verwachte groei van het energiegebruik, vooral dankzij de verbeterde energie-efficiency, nog

Energievraag in de wereld

relatief bescheiden blijft.

(uitgedrukt in BTU/ British Thermal Unit)

Zonder efficiencymaatregelen zou de energievraag in 2040 meer dan viermaal zo hoog zijn als de voorziene toename van 30 procent. Het zijn vooral de niet OESO-landen die verantwoordelijk zijn

1990 2015 2040

voor de hogere energiebehoefte. In deze landen neemt het energieverbruik de komende 30 jaar, door een grotere arbeidspopulatie en een sterke economische groei, met 60 procent toe, terwijl de

OESO-landen 185 230 214

niet OESO-landen 170 333 451

energievraag in OESO-landen ongeveer gelijk blijft.

Diesels overtreffen benzineauto’s Elektrische en hybride aangedreven personenauto’s mogen, op papier althans, de beste perspectieven bieden, in de dagelijkse praktijk lijkt de calculerende consument vooralsnog zijn toevlucht te zoeken in de traditionele diesel tankende variant. Het aandeel van zelfontbranders in Europa groeide in het eerste kwartaal van dit jaar opnieuw tot 55,3 procent. Een trend die zich de komende tijd lijkt voort te zetten. Zeker nu Europese autokopers worden geconfronteerd met hoge brandstofprijzen, economische onzekerheid en

Marktaandeel dieselpersonenauto’s in Europa 2012 – Eerste kwartaal

lagere besteedbare inkomens.

En dan is een zuinige dieselauto die veel ‘value for money’ biedt vaak een aantrekkelijk alternatief.

In de meeste EU-landen is het marktaandeel van zelfontbranders inmiddels tot ruim boven de 50 procent gestegen. Absolute koploper is Frankrijk met een aandeel van 73,3 procent, gevolgd door België/Luxemburg (69,9%), Portugal (69,8%) en Noorwegen (69,3%). Ook in Duitsland, de grootste automarkt in Europa, geeft bijna de helft van de kopers de voorkeur aan een dieselauto.

Frankrijk

Aantallen

marktaandeel %

372.000

73,3

Ierland

33.400

72,8

BeLux

113.200

69,9

Portugal

16.400

69,8

Zweden

46.000

67,6

Spanje

137.600

67,4

Italië

226.700

55,7

Oostenrijk

48.800

55,0

Gr. Brittannië

283.900

50,4

Duitsland

370.300

47,9

Nederland

45.500

27,3

Bron: A.I.D.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:20

Pagina 25

25

Meer personenauto’s, minder brandstofverbruik In 2040 zal het aantal personenauto’s in de

zoals trucks, vliegtuigen, schepen en trei-

wereld zijn verdubbeld tot 1,6 miljard voertuigen.

nen, zal echter tot 2040 met meer dan 70

Desondanks zal het energieverbruik door

procent toenemen, luidt de verwachting.

personenauto’s dankzij de toepassing van nieuwe

Voor de brandstofmix betekent boven-

technieken en het op de markt komen van meer

staande ontwikkeling een grotere vraag

hybride voertuigen in de OESO-landen dalen en

naar diesel (+ 85%) en een afnemende

wereldwijd stabiel blijven, voorspelt ExxonMobil

vraag naar benzine (- 10%).

Personenauto’s

in haar Energy Outlook.

Analisten gaan er verder van uit dat de

w.v.

De energiebehoefte van andere vervoermiddelen,

energiegerelateerde mondiale CO2-

OESO-landen

uitstoot rond 2030 zal

Ontwikkeling brandstofgebruik wegvervoer in de wereld (in miljoenen vaten olie-equivalent per dag)

Niet OESO-landen

2010

2040

20 mln

21 mln

16 mln

10 mln

4 mln

11 mln

27 mln

47 mln

stabiliseren. In 2040 zou de landen zelfs lager zijn dan in

Bedrijfswagens

2010. In China beginnen de

w.v.

emissies vanaf 2025 af te

OESO-landen

12 mln

16 mln

nemen, luidt de verwachting.

Niet OESO-landen

15 mln

31 mln

Bron: ExxonMobil

CO2-emissie van de OESO-

Dit is vooral te danken aan een verbeterde brandstofeffiency en de

Per hoofd van de bevolking zal de V.S., ondanks

transitie naar minder energie-inten-

een CO2-reductie van 40 procent, koploper

sieve brandstoffen, zoals aardgas en

blijven. China zal Europa in 2040, als het gaat om

hernieuwbare energie.

CO2-emissie, hebben ingehaald.

Vrachtautomarkt maakt pas op de plaats Na een veelbelovende eindspurt in de laatste maanden van vorig jaar lijkt

maanden van 2012 abrupt tot stilstand te zijn gekomen. In december werd

het ingezette herstel van de Europese vrachtautomarkt in de eerste vier

nog een verkoopplus van meer dan 20 procent gerealiseerd. Ook januari, waarin 4,5 procent meer

Verkopen bedrijfswagens in Europa (> 3,5 ton) 2012

2011

jan-juni

jan-juni

150.568

159.294

Duitsland

45.892

8.140

Frankrijk

25.446

26.296

Gr. Brittannië

21.662

17.822

Italië

7.549

10.925

Polen

7.736

8.521

Spanje

6.199

7.985

Nederland

6.292

7.019

België

4.852

5.769

Totaal

vrachtwagens werden geregistreerd, begon nog veelbelovend. Daarna viel de markt terug. In de eerste zes maanden was sprake van een daling van 3,6 procent tot ruim 150.000 voertuigen.

w.v.

Vrijwel alle grote EU-markten, met uitzondering van Groot-Brittannië (+21,5%), eindigden in mineur. Van de grote truckmarkten pres-

Bron: ACEA

teerden vooral Spanje (-22,4%) en Italië (-30,9) slecht, terwijl het verkoopvolume in Duitsland met 3,2 procent kromp.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:20

Pagina 26

GO! 26

DE Stelling Ton Elias, VVD-Kamerlid

‘Waarom zou de overheid elektrisch rijden moeten stimuleren?’

“Waarom zou de overheid elektrisch rijden moeten stimuleren? Kijk naar de iPhone, daar is toch ook geen subsidie voor? En hoeveel mensen hebben er een?

Antwoord van SP-Kamerlid Farshad Bashir: “Dat komt doordat er overal stopcontacten zijn.”

André Bouwman, RDW

Sander de Rouwe,

“Een echte Bugatti is miljoenen waard, terwijl je er bij een imitatie een nul

CDA-Kamerlid

af moet halen. We krijgen signalen dat dit soort praktijken wereldwijd

“Als het opzetten van een

toeneemt. Daarom zijn we aan het onderzoeken hoe we hier bij import-

systeem van beprijzen goedkoop

keuringen beter naar kunnen kijken.”

en eenvoudig kan, wil het CDA het wel invoeren.”

Hugo van der Steenhoven,

Attje Kuiken, PvdA-Kamerlid

Fietsersbond

“De voorgestelde forensentaks is een boete voor mensen die naar het werk

“Er wordt vaak gezegd dat het

reizen, waardoor de gemiddelde forens per maand 100 euro extra per

verkeer onveilig is voor kinderen,

maand kwijt is. Het is een ordinaire belastingmaatregel. Meteen afschaffen!”

maar het wordt juist steeds beter.”

Bernard Wientjes, VNO-NCW “Nederland heeft gekozen voor het midden. Voor het eerst in lange tijd is het populisme op de terugweg.

Dat is goed voor Nederlandse ondernemers en voor onze internationale positie, waar onze economie zo sterk van afhankelijk is.”

Gerard Tertoolen, verkeerspsycholoog “Verschillende snelheidslimieten wekken irritatie op. Veel gaat tijdens het autorijden op de automatische piloot. Je wilt als automobilist niet hoeven nadenken.”

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:20

Pagina 27

GO!factor

RON DEN OUDEN

Al decennialang geldt Drukkerij Den Ouden in Amsterdam als ‘huisdrukkerij’ van RAI Vereniging. De samenwerking gaat echter verder dan het verzorgen van alle soorten drukwerk. Ron Den Ouden, de directeur van het familiebedrijf, is namelijk zelf ook een hartstochtelijk autoliefhebber. Dat was voor hem een belangrijke motivatie om de afgelopen twee edities als sponsor van de jaarlijkse RAI Klassieker Rit op te treden.

Hij reed de tocht dit jaar voor de tweede keer, samen met en Roland Verheijen, directeur van het management en organisatiebureau OPC en bezitter van deze fraaie en één van de laatste ‘echte’ MG’s, een RV8 3,9 liter uit 1994. “Het aardige van dit evenement is dat je met gelijkgestemden onder elkaar bent en de kans krijgt om kennis te maken met honderd jaar autohistorie, ervaringen kunt uitwisselen en ontspannend toerend de fraaiste routes van Nederland te zien krijgt”, licht Den Ouden toe. “Hoewel ‘ontspannen?’……., die foto-opdrachten onderweg dwingen je er wel toe om bij de les te blijven.”

Verheijen vertelt de MG RV8 in 2003 van de 1e eigenaar te hebben gekocht.”Rover wilde met de introductie van dit model in 1992 het merk MG nieuw leven inblazen. Een ambitie die helaas faliekant mislukte, want in 2005 viel definitief het doek voor MG. Hoewel deze Brit buitengewoon mooi is gebouwd en zowel degelijk als betrouwbaar is, kreeg de wagen al snel de bijnaam ‘Poor men’s Bentley’. Sommige zaken klopten niet helemaal, zoals de achterlichten en bepaalde details in de afwerking. Zo waren de koplampen bijvoorbeeld afkomstig van Porsche.Verder is de wagen met het 3,9 liter V8 blok zwaar overpowered. Ik trek een Porsche 911 er met gemak uit. Uiteindelijk zijn er slechts minder dan 2.000 van gebouwd, waarvan er 1.600 bestemd waren voor de Japanse markt. Dit is één van de slechts zes geïmporteerde auto’s met een origineel Nederlands kenteken én rechts stuur. Maar, zoals op de foto valt te zien, heb ik het stuur inmiddels naar links laten ombouwen. Nee, ik spaar hem niet.

Auto’s zijn om te gebruiken. Ieder jaar rijd ik er samen met mijn vrouw mee naar ons vakantieadres in Frankrijk. Probleemloos…..”

27

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:21

Pagina 28

GO! 28

roelf de boer

Stabiele koers De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen koppelt VVD en PvdA aan elkaar in een twee-, of als dat niet mocht lukken, in een driepartijen coalitie. Dit heeft mogelijk een stabiel kabinet tot gevolg, en dat is positief voor de mobiliteitssector. Niets is immers voor de branche erger dan een (fiscaal) zwalkend beleid dat ondernemingen onvol-

Van 4 naar 2 wielen in de stad De ontwikkeling naar een duurzame stad vraagt om een echte transitie: van 4 naar 2 wielen in de stad. Dat is de boodschap van het gelijknamige pamflet dat Olaf de Bruijn, directeur van RAI Vereniging, medio september in het kader van de Europese Mobiliteitsweek uitreikte aan Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere en voorzitter van de VNA.

doende zekerheid voor de toekomst verschaft.

Een ander positief gevolg van dit coalitieverband is dat de aangekondigde forensentaks

Samen met de medeondertekenaars Tjerk Wagenaar van

inmiddels van tafel is verdwenen. VVD en PvdA hebben namelijk allebei grote

Natuur & Milieu en Erik Roelofsen van de Nederlandse

bezwaren tegen deze maatregel. De kans dat het huidige regime van (auto)belastingen

Stichting Geluidshinder, stapte het gezelschap vergezeld

wordt gecontinueerd is zeer reëel, aangezien de VVD als grootste partij uit de

van 30 andere

verkiezingsstrijd is gekomen.

forenzen op een e-scooter voor

Minder positief nieuws is er ook. De kans dat een nieuw kabinet serieus werk zal

een rit naar het

gaan maken van een, door ons gewenst en op termijn onafwendbaar, systeem van

werk. De route

kilometerbeprijzing lijkt niet bijzonder groot.VVD en PvdA staan op dit punt

voerde over de

diametraal tegenover elkaar. PvdA is weliswaar voorstander van betalen naar gebruik

eerste E-freeway

in plaats van naar bezit, maar de VVD liet tijdens het RAI-BOVAG Verkiezingsdebat al

van Almere

onomwonden weten dat de invoering van deze maatregel 4 miljard euro zou kosten

Poort naar

en dat de partij nog geen bomen met geld heeft gezien waar men dat bedrag van kan

Amsterdam.

plukken. Het is eveneens een groot vraagteken of er geld voor de aanleg van nieuwe

Volgens de

wegen komt. Alleen de VVD is bereid hiervoor de komende jaren 1,4 miljard euro uit te trekken, terwijl de PvdA juist minder geld voor wegen wil uittrekken. Dan ligt een compromis al snel voor de hand: geen geld er bij en niets er af.

Annemarie Jorritsma ontvangt het pamflet ter stimulering van de e-scooter.

initiatiefnemers blijven de grote steden de

Tenslotte is het jammer dat de twee grootste potentiële regeringspartijen zich in hun

komende jaren flink groeien. Dit biedt kansen voor de

verkiezingsprogramma’s over tal van mobiliteitsonderwerpen in het geheel niet

stedelijke om zich duurzaam te ontwikkelen. Terwijl de

hebben uitgesproken. Te denken valt bijvoorbeeld aan de inzet van (gemotoriseerde)

auto steeds minder goed past in de stad vormen met name

tweewielers en het stimuleren van het fietsgebruik.Voor RAI Verenigingen liggen er

e-scooters en fietsen voor afstanden tot 20 kilometer een

op dit gebied de komende tijd dus volop uitdagingen om juist deze onderwerpen op

aantrekkelijk alternatief. Ze nemen immers weinig ruimte

de politieke agenda te krijgen.

in, zijn zuinig, betaalbaar, stil en schoon. Het aandeel van deze vervoermiddelen op de Nederlandse fietspaden is het

Roelf H. de Boer, algemeen voorzitter RAI Vereniging

afgelopen jaar met 30 procent toegenomen. Politici en bestuurders hebben de afgelopen jaren bijgedragen aan de positieve introductie van de e-scooter. De eerste fase is geslaagd. Stap twee is dat politici en bestuurders zich inzetten om ruim baan te maken voor de 2-wieler in de stad.

Kernboodschap van het gepresenteerde pamflet luidt: verbreed de fietspaden in de steden, zorg voor meer parkeerruimte voor 2-wielers, geef voorrang aan 2-wielers in de stad, stimuleer woon-werkverkeer op twee wielen en geef de e-scooter de toekomst.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:21

Pagina 29

Haagse wandelgangEN

29

Eenenvijftig leden van de Tweede Kamer hebben na de verkiezingen afscheid genomen. “Het past ons om hen oprecht te danken voor het werk dat zij hebben verricht”, vindt Cees Boutens, manager Strategie en Public Affairs van RAI Vereniging.

relatie gehad met RAI Vereniging. “Hij haatte, en doet dat nog steeds, de plannen rond kilometerbeprijzing. Mocht er ooit een systeem van kilometerbeprijzen komen dan toch zeker niet in de gemeente Zoetermeer, waar hij inmiddels als burgemeester is gestart. Aptroot kon maar niet begrijpen dat wij zo voor beprijzen waren. De liefde met de mobiliteitssector kwam tot uitdrukking in zijn fascinatie voor alles wat

“Een aantal scheidende Kamerleden heeft zich intensief met onze

rijdt en een motor heeft. Steevast was hij onze gast tijdens AutoRAI

sector en met de producten van onze leden bezig gehouden. Twee

en BedrijfsautoRAI. Alleen van fietsen was hij niet de grootste fan,

namen springen daarbij bijzonder in het oog: Sharon Dijksma en

zelfs niet als het om een e-bike ging.”

Charlie Aptroot.”

Inmiddels hebben 51 nieuwe Kamerleden de lege plekken in de

Sharon Dijksma heeft volgens Boutens veel en vaak het woord gevoerd over het verkeer. Een van de laatste onderwerpen waar ze, in de laatste maanden van haar Kamerlidmaatschap volop aandacht voor had was de scooter. Aan de ene kant sprak ze haar bewondering uit over die prachtige scooters. De andere kant van haar verhaal was: ‘pak de scooterhufters aan zodat ze het imago van dit prachtige vervoermiddel

Tweede Kamer ingenomen. Voor lobbyisten betekent

Cees Boutens:

‘Opstelten wil extra scherp op scooterhufters controleren’

niet langer verpesten.’ En haar pleidooi heeft resultaat

dit (opnieuw) kennismaken en vooral ook kennis overdragen over de dossiers waarvoor RAI Vereniging zich hard maakt. Van kentekenplaten, via een goede regeling voor de aanschaf van bedrijfsfietsen tot de fiscaliteit rond de auto.

Boutens: “Het eerste lobbysucces heeft zich inmiddels aangediend. Zo is de in het Lenteakkoord aangekondigde forensentaks tot onze volle tevredenheid in de prullenbak

gehad. Ivo Opstelten zegde haar en de Tweede Kamer toe extra scherp

verdwenen. Daarmee is tegemoet gekomen aan onze oproep, samen

te gaan controleren op de ‘scooterhufters’.

met tien andere maatschappelijke organisaties, om deze zeer onge-

Charlie Aptroot heeft naar de mening van Boutens een haat-liefde

wenste maatregel niet in te voeren.”

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:22

Pagina 30

GO! 30

EYE CATCHER

Forensentaks volledig van tafel op hun reiskosten, waardoor de koopkracht daalt. Of werkgevers hadden hun werknemers moeten gaan compenseren. Dat kost het bedrijfsleven tot € 3 miljard.

Daarnaast zouden mensen die uitsluitend voor hun functie een auto van de zaak moeten rijden (denk aan wijkverplegers, installateurs, aannemers en huisartsen) en van huis uit naar klanten of patiënten gaan, hier opeens bijtelling over moeten gaan betalen. Dit zou stevige gevolgen hebben gehad voor met name huishoudens waarin twee auto’s noodzakelijk zijn en waarbij bewust is gekozen om één auto buiten de bijtelling te plaatsen.

Het belasten van de vergoeding woon-werkverkeer zou miljoenen werknemers hebben geraakt.

De eerder in het kader van het Lenteakkoord aangekondigde forensentaks is in zijn geheel van tafel. Daarmee wordt onder andere tegemoet gekomen aan de inspanningen en de oproep van RAI Vereniging, samen met tien andere maatschappelijke organisaties, om deze maatregel niet in te voeren.

Verheugd RAI Vereniging is uiteraard zeer tevreden met deze aankondiging. “Dit nieuws is bijzonder goed”, aldus Olaf de Bruijn, directeur van RAI Vereniging. “Onze oproep aan de politiek is niet ongehoord gebleven. De volledige maatregel, die uit twee delen bestond, is nu van de baan.

Daarmee hoeven reizigers niet te betalen om naar hun werk te reizen. Ongeacht hun vervoersmodaliteit.

Als het wetsvoorstel om de vergoeding voor woon-werk-

RAI Vereniging is verheugd over dit besluit. Het laat

verkeer te belasten zou zijn ingevoerd, zou dit miljoenen

daarnaast zien dat onze lobby werkt en dat continue aan-

werkende Nederlanders die van en naar hun werk reizen

dacht voor en contact met politici een belangrijk aspect is

hebben geraakt. Zij zouden geld hebben moeten toeleggen

van het lidmaatschap van RAI Vereniging.”

Mobiliteitskalender 2012 Motovak 21 t/m 23 oktober

International Cycling Safety Conference

Intres in Hoevelaken

7 november Automotive Campus Helmond

Ledendag Autovak

Ledendag Fietsen 22 november

Bologna Motor Show 7 - 16 december

31 oktober

Jaarfeest JCG Business Club Autovak

Ledendag Speciale Voertuigen

17 november

15 november

Motovak

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:22

Pagina 31

@raivereniging

31

Tweets RAI Vereniging 7 september EV’s voor equipes van RAI & PEM tijdens @PPElectricRally & recordpoging E-gathering op 14e zijn rond! Bedankt 5 september Eindelijk laden! Veel RAI EV-autoleden zijn vertegenwoordigd bij de in gebruikname van laadpalen in ‘de kuil’ bij I&M 5 september Het #bandenlabel is een feit! Lees er alles over op de site van @RAIVereniging http://tinyurl.com/banden label2012. Foto’s staan op https://www.facebook.com/RAIVereniging 30 augustus #bovagraidebat was met 16.000 volgers een groot succes. Lees er alles over of bekijk of beluister het debat via http://tinyurl.com/cp6cdba

Mobiliteitskalender 2013 Nieuwjaarsreceptie RAI Vereniging

AutoRAI

17 januari

Amsterdam RAI

2 t/m 14 april

Café Amsterdam, Amsterdam RAI

AutovakRAI Mobiliteitsdiner

22 t/m/ 25 april

18 maart

Amsterdam RAI

Mauritshuis, Den Haag

RAI Klassieker Rit 25 mei

29 augustus Er valt veel te kiezen: van 10% file groei tot filereductie van 67 %. #bovagraidebat 1 augustus In juli 2012 zijn er 253 EV’s aan NL wagenpark toegevoegd, in het hele jaar 2012 tot en met juli zijn dat er 2.127 (incl. range extender).

25 juli Bedrijfsleven investeert recordbedrag in schoon en zuinig vervoer. Overheid, blijf niet achter!

25 juli Elektrisch vervoer in Nederland in internationaal perspectief - Nederlandse realisatie bovengemiddeld.

4 juli Steden kunnen in toekomst bereikbaar blijven als tweewieler centrale rol krijgt, nieuw kabinet moet visie ontwikkelen.

GO nr. 4-2012:Layout 1

03-10-2012

11:23

Pagina 32

GO!ROUND

Museum in was het Louwman politieke Op 29 augustus gedoopt tot een om en ur le ke en Den Haag atoren’ waren de woordelijke ‘gladi arena. De spreek ke partijen. n grootste politie va n te lis ia ec sp ie fract dens het verbaal te lijf tij Zij gingen elkaar en BOVAG. van RAI Vereniging Mobiliteitsdebat bat de t het fanatieke de Ongetwijfeld heef t ook geldt vloed, maar of da ïn be n ge zin ie rk ve g te formeren beleid van het no its te ili ob m t he voor ten blijken. kabinet, zal moe