RAI Amsterdam - jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012 RAI Holding B.V.

Wij geloven in de kracht van verbinding.

Het samenbrengen van mensen, zowel fysiek als virtueel, verlegt grenzen‌ het inspireert! Vanuit het internationale Amsterdam brengen wij al ruim een eeuw verschillende werelden, mensen en markten bij elkaar. In binnen- en buitenland.

Inhoud

3

Profiel, kernwaarden, visie

4

Kerngegevens en activiteiten

5

Voorwoord 6 Bericht van de Raad van Commissarissen

7

Verslag van de directie

9

Marktomstandigheden in 2012 Positie RAI in 2012 Strategie en focus in 2012 Ontwikkelingen in 2012 Eigen evenementen

9 9 10 11

Evenementen door derden

12

Eenmalige evenementen

13

Faciliteiten

13

Overige activiteiten en deelnemingen

15

Organisatie en medewerkers

17

11

MVO

18

Risico’s en risicomanagement

19

FinanciĂŤle ontwikkelingen

21

Vooruitzichten 2013

22

Jaarrekening 23

Overige gegevens 40

Controleverklaring van de onafhankelijk accountant

40

Kerncijfers

41

Samenstellingseisen Raad van Commissarissen en profiel leden

44

Persoonlijke gegevens bestuurders

45

Overige personalia

46

Adressen

47

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Profiel, kernwaarden, visie

4

Kernwaarden Amsterdam RAI Inspireert mensen Geeft energie Stimuleert business Voor iedereen Behaalt duurzaam resultaat

Ons verhaal Wij geloven in de kracht van verbinding.

In een wereld vol mogelijkheden om mensen, ideeën en visies te verenigen.

Vanuit het internationale Amsterdam brengen wij al ruim een eeuw verschillende werelden, mensen en markten bij elkaar.

In binnen- en buitenland.

Als faciliterende of organiserende partij zijn wij in staat context, content en communities met elkaar te verbinden.

Wij creëren de juiste condities waarin inspirerende ontmoetingen kunnen plaatsvinden. Waarin verschillende talen elkaar kunnen begrijpen in één gedachte. Uit deze synergie ontstaat de meerwaarde van een goede ervaring of een zakelijk succes.

Met een creatieve handelsgeest en focus op operational excellence maken we het onmogelijke mogelijk. Voor onze klanten, voor Amsterdam en voor onszelf.

Vanuit deze ambitie ontstaat de energie om op een gastvrije en duurzame wijze zaken te doen, en van elkaar te leren.

Zo verbinden wij mensen zowel fysiek als virtueel om elkaar te inspireren, verrassen en verrijken. Altijd met een open geest en een mondiaal perspectief.

Om samen te bouwen aan een toekomst vol nieuwe ervaringen, kansen en betekenisvolle momenten die er echt toe doen.

Amsterdam RAI Inspiring People

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Kerngegevens en activiteiten

5

Resultaten 2012 2011 2010 2009 2008

Omzet 134,7 133,6 125,0 108,1 123,5 Bedrijfsresultaat 6,0 7,8 11,6 4,4 10,9 Nettoresultaat 2,1 3,1 5,7 0,2 5,3 Groepsvermogen 76,4 76,3 76,5 70,9 72,6 Balanstotaal 196,2 203,9 208,0 210,6 206,7 Voorzieningen 6,5 4,8 5,0 4,1 2,9 Netto-investeringen*) 11,1 10,3 6,6 17,8 38,6

Ratio’s: Bedrijfsresultaat in % van de omzet 4,5% 5,8% 9,3% 4,1% 8,8% Solvabiliteit 38,9% 37,4% 36,8% 33,7% 35,1%

*) gebouwen, installaties en inventaris

Activiteiten In 2012 zijn in het Amsterdam RAI Convention Centre (de RAI) 629 evenementen georganiseerd die ruim 1,4 miljoen (2011: 1,6 miljoen en 2010: 1,4 miljoen) bezoekers trokken. Hiervan kwamen er 490.085 voor door Amsterdam RAI georganiseerde beurzen en 942.752 bezoekers voor door derden georganiseerde evenementen. Het totaal aantal exposanten kwam in 2012 uit op 16.364 (2011: 16.453 en 2010: 15.688).

2012 2011 2010 2009 2008

RAI Internationale tentoonstellingen en congressen 48 47 48 36 50 Bezoekers 392.034 306.382 291.146 197.575 308.529

Nationale tentoonstellingen en congressen 59 59 57 60 53 Bezoekers 763.622 1.057.815 773.728 1.015.544 752.298

Voorstellingen 119 83 85 159 89 Bezoekers 125.238 81.986 84.645 198.755 108.092

Overige evenementen 403 406 400 318 281 Bezoekers 151.943 140.375 235.700 421.867 211.495

TOTAAL RAI 629 595 590 573 473 Bezoekers 1.432.837 1.586.558 1.385.219 1.833.741 1.380.414 Elders Nederland Nationale tentoonstellingen en congressen 4 8 10 7 9 Bezoekers 49.604 78.963 82.122 85.518 132.383

TOTAAL Nederland 633 603 600 580 482 Bezoekers 1.482.441 1.665.521 1.467.341 1.919.259 1.512.797

Buitenland Internationale tentoonstellingen 6 7 5 5 4 Bezoekers 61.585 42.620 40.197 30.596 27.478

TOTAAL RAI 639 610 605 585 486 Bezoekers 1.544.026 1.708.141 1.507.538 1.949.855 1.540.275

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Voorwoord

6

‘De ontmoeting blijft’ De kracht van verbinding is de kern van onze strategie. Door mensen bij elkaar te brengen, zowel fysiek als virtueel, genereren we waarde voor onze stakeholders. Door het optimaliseren van de faciliteiten in Amsterdam en het vernieuwen van onze beursconcepten, zijn we als Amsterdam RAI steeds beter in staat grote, internationale evenementen aan ons te binden of zelf te exploiteren. Dat is van cruciaal belang, want internationaal is sprake van een tendens dat professionals en consumenten nog steeds naar beurzen en congressen komen, maar dan wel de evenementen die ertoe doen. Evenementen die internationaal of nationaal geen sterke positie hebben, staan onder druk. Evenementen met internationaal leidende posities blijven groeien.

Dankzij een solide kalender van sterke nationale en internationale evenementen, en een groeiende aantrekkingskracht voor internationale congressen, heeft Amsterdam RAI in de basis een uitstekend jaar achter de rug. In onze kernactiviteiten werd in 2012 een groei in bedrijfsresultaat van maar liefst 26,4% ten opzichte van 2011 gerealiseerd. RAI Holding B.V. behaalde, inclusief de dochterbedrijven, een netto-omzet van 3 134,7 miljoen; 0,8% meer dan de 3 133,6 miljoen in 2011 en 7,8% meer dan het qua evenementenkalender meer vergelijkbare jaar 2010.

Helaas werden de positieve (financiële) resultaten op de kernactiviteiten deels tenietgedaan door tegenvallers bij de twee dochterbedrijven. Bij RAI Langfords kwam in juli 2012 aan het licht dat de resultaten jarenlang beter zijn gepresenteerd dan ze werkelijk waren. Daardoor was een hersteloperatie noodzakelijk en zijn de activiteiten van RAI Langfords per 1 januari 2013 verkocht.

Ook MECC Maastricht wist, tegen de verwachtingen in, geen positief resultaat te behalen. Vanwege onze aangescherpte strategie en aflopende huurcontracten, worden met Gemeente Maastricht en MECC Maastricht gesprekken gevoerd over een andere vorm van samenwerking.

Ondanks de tegenvallende resultaten bij de dochters, heeft RAI Holding het jaar kunnen afsluiten met een bedrijfsresultaat van 3 6,0 miljoen.

Trots zijn we op de uitverkiezing in 2012 tot ‘Best International Venue’ door toonaangevend vakblad Exhibition News. Ook wonnen we de prestigieuze ‘Sustainable Development Award’ van brancheorganisatie UFI en de ‘European Social Responsibility Award’ van marketingorganisatie HSMAI. We zien het als een bevestiging van onze strategische keuzes en aanpak in de afgelopen jaren.

Vooruitkijkend belooft 2013 een uitdagend jaar te worden. De verkoop van de activiteiten van RAI Langfords en de beoogde gewijzigde samenwerking met de Gemeente bij het MECC Maastricht, leiden ertoe dat de resultaten van RAI Holding in 2013 nadrukkelijker bepaald zullen worden door de resultaten van haar kernactiviteiten.

Positief daarbij zijn de goede bijdragen van grootschalige internationale evenementen. De komst in september van het European Society of Cardiology Congress (ESC) met zo’n 36.000 deelnemende cardiologen, belooft een bijzonder hoogtepunt te worden. Nationaal blijven de Horecava en de Huishoudbeurs publiekstrekkers van formaat. De edities van onze eigen internationale beurstitels in het buitenland vertonen onverminderd groeicijfers. De ruimte in de kalender vanwege het niet doorgaan van de AutoRAI 2013 kunnen we helaas maar ten dele commercieel benutten vanwege de korte aanlooptijd.

Verder is onze uitgangspositie vergeleken met onze concurrenten in Europa sterk te noemen. De investeringen in hoogwaardige faciliteiten, de ligging van het Amsterdam RAI Convention Centre (de RAI) nabij het stadscentrum en Schiphol als vierde luchthaven van Europa, de groeiende beschikbaarheid van hotelkamers en de aantrekkingskracht van Amsterdam maken de RAI internationaal een uiterst aantrekkelijke locatie voor grootschalige, meerdaagse internationale evenementen.

Dit blijkt ook uit onze goed gevulde orderportefeuille voor de komende jaren.

Op basis van onze sterke nationale en internationale positie zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet. Door de aanhoudend slechte economische condities en het plotselinge wegvallen van de AutoRAI 2013, zal 2013 echter wel een uitdagend jaar zijn.

Drs. A.J. Bakker, Algemeen directeur

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Bericht van de Raad van Commissarissen

7

De in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van RAI Holding is gecontroleerd door BDO Audit & Assurance B.V. en van een goedkeurende controleverklaring voorzien. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2012 conform de aangeboden stukken zonder voorbehoud vast te stellen. Voorts stellen wij de aandeelhouders voor om over 2012 een dividend uit te keren van 3 2,0 miljoen en de resterende winst toe te voegen aan de reserves. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal de aandeelhouders tevens verzocht worden de directie decharge te verlenen voor haar bestuur en de Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor haar toezicht.

In het afgelopen jaar heeft de Raad vier maal vergaderd waarbij veel aandacht is besteed aan de algemene en financiële gang van zaken van de onderneming en uitgebreid is gesproken over de strategie voor de lange en middellange termijn. De conclusies zijn hierna in het verslag van de directie weergegeven. Ook over de nieuwbouwplannen is intensief overleg gepleegd. Bijzondere aandacht ging daarbij uit naar de voorgenomen bouw van het Scheldepleingebouw, waarvan de bouw in oktober 2013 zal beginnen. De Raad is verder naast de reguliere vergaderingen, tweemaal buiten aanwezigheid van de directie bij elkaar gekomen.

Daarnaast heeft de voorzitter van de Raad viermaal met de directie voortgangsgesprekken gevoerd en hebben twee leden van de Raad een vergadering bijgewoond van de ondernemingsraad. De voorzitter van de Raad heeft samen met de directie in het voorjaar overleg gehad met vertegenwoordigers van beide aandeelhouders over de strategische koers van Amsterdam RAI. In het najaar heeft eenzelfde overleg plaatsgevonden met vertegenwoordigers van aandeelhouder RAI Vereniging. De auditcommissie uit de Raad is vier keer bijeengekomen. Verder is zoals gebruikelijk één keer per jaar langdurig met het volledige managementteam van Amsterdam RAI gesproken over de gang van zaken in het algemeen en de respectievelijke onderdelen in het bijzonder.

De remuneratiecommissie heeft viermaal vergaderd, waarin onder andere het remuneratiebeleid van de directie is vastgesteld, inclusief de verlenging van het contract van de statutair directeur.

In december 2011 is een herzien reglement van de Raad van Commissarissen van RAI Holding vastgesteld, hierbij gebruik makend van het recht ingevolge artikel 16 lid 4 van de statuten van de vennootschap en de code ‘Good Governance’. Dit reglement dient ter aanvulling op de regels en voorschriften die op de Raad van Commissarissen van toepassing zijn op grond van Nederlands recht en de statuten van de vennootschap. In het reglement zijn onder meer opgenomen de taakverdeling van de Raad van Commissarissen, alsmede zijn werkwijze. Integraal onderdeel hiervan zijn de profielschets voor de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen, het rooster van aftreden voor leden van de Raad, en de reglementen van de auditcommissie, de remuneratiecommissie en de selectie- en benoemingscommissie.

In 2011 is door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders besloten de Raad van Commissarissen tijdelijk uit te breiden van vijf naar zes leden. In deze vacature is voorzien door de benoeming van Mevr. S. J. Rijxman tot lid van de Raad van Commissarissen. Mevrouw Rijxman is in de Raad gekozen vanwege haar langjarige carrière in de mediawereld. Tot eind 2011 was zij als algemeen directeur werkzaam bij IDTV en vanaf 1 januari 2012 is zij lid van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) in Hilversum. De kennis en ervaring van Rijxman passen goed in het geformuleerde profiel met focus op media-ervaring.

Het profiel van de leden van de Raad en de persoonlijke gegevens van de verschillende leden zijn vermeld op bladzijde 44 respectievelijk bladzijde 45.

Amsterdam RAI beschikt over systemen voor risicoanalyse en controle, en informeert de auditcommissie via updates over de risico’s. De systemen functioneren naar behoren en de uitkomsten voor wat betreft de risico’s gaven in het voorgaande jaar geen reden tot bijzondere acties. Een bijzonder punt van aandacht in 2012 was het financieel toezicht en financieel beheer bij RAI Langfords. Dit naar aanleiding van de problemen die zich in de zomer van 2012 bij deze dochteronderneming van RAI Holding openbaarden.

Hoewel de problemen na ontdekking adequaat zijn aangepakt en RAI Langfords per 1 januari 2013 geen activiteiten meer bevat, zijn de administratieve onvolkomenheden en financiële gevolgen daarvan voor het resultaat, onderwerp geweest van intensieve gesprekken tussen auditcommissie, directie en de accountant BDO Audit & Assurance B.V. Door de genomen maatregelen moet de kans op herhaling vrijwel uitgesloten worden geacht.

In 2012 heeft geen zelfevaluatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden. Wel is er veelvuldig informeel vergaderd over het functioneren. Ook is in februari 2013 onder supervisie van een externe adviseur een traject van zelfevaluatie gestart.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Bericht van de Raad van Commissarissen

8

Met een hogere omzet heeft RAI Holding, moedermaatschappij van Amsterdam RAI, een succesvol jaar achter de rug, zeker gezien de economisch onzekere tijden. De problemen bij RAI Langfords en de tegenvallende resultaten bij MECC Maastricht hebben het resultaat helaas fors onder druk gezet.

Wij danken klanten en aandeelhouders, alsmede de directie, het management en de medewerkers die met hun betrokkenheid, deskundigheid en inzet in het afgelopen jaar hebben bijgedragen aan deze prestatie.

Amsterdam, 14 maart 2013 Raad van Commissarissen RAI Holding B.V. Ir. J.H.J. Mengelers, Voorzitter F.I.M. Houterman Mevr. S. J. Rijxman Mevr. Prof. dr. A.J.M. Roobeek J.W.Th. Van der Steen Dr. Ir. J.R. Vermeulen

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

9

Marktomstandigheden in 2012 Amsterdam RAI heeft met haar kernactiviteiten een goed jaar achter de rug. Dat was vooral te danken aan de aanhoudend gunstige ontwikkeling van de belangrijkste kernactiviteit; grote meerdaagse internationale evenementen. Amsterdam RAI heeft een aantal grote evenementen die internationaal leidend zijn in hun segment. Dit is een markt die nog steeds groeit en de betrokken evenementen groeien ook nog in hun eigen marktsegment . De eigen marktleidende evenementen als ISSA/ Interclean, METS, Aquatech en Intertraffic, alsook toonaangevende verhuringen als International Broadcasting Convention (IBC) en Integrated Systems Europe (ISE), namen in 2012 verder in omvang toe.

Naast grote internationale evenementen huisvest Amsterdam RAI nationale evenementen en – incidenteel – kleinere regionale evenementen. Van alle evenementen heeft 75% een internationaal karakter. Opgeteld kende Amsterdam RAI in 2012 265 internationale eventdagen. Van de nationale evenementen behoort tweederde tot het business to business segment en een derde tot publieksevenementen. In bezoekersaantallen gemeten is de verhouding 75% consumenten en 25% business to business.

De markt voor nationale evenementen stond in 2012 onder druk, zowel voor op consumenten gerichte evenementen als voor evenementen in het business to business segment. Bij de publieksevenementen blijven de Huishoudbeurs en ­Negenmaandenbeurs het goed doen. De Huishoudbeurs blijkt in staat zich goed aan te passen aan de economische omstandigheden. De HISWA en een evenement derden als de Woonbeurs hebben echter duidelijk te lijden onder de economische druk.

In de business to business markt doet de Horecava het bovenmatig goed, maar kampen Building Holland en Bakkerij Dagen met teruglopende belangstelling. Na een afwezigheid van vijf jaar keerde de BedrijfsautoRAI succesvol terug op de beurskalender, dankzij een door Amsterdam RAI ontwikkeld nieuw, innovatief en daarmee veel goedkoper standconcept.

Een segment dat zich dankzij gerichte marketing- en sales inspanningen ook gunstig ontwikkelt, zijn de eenmalige congressen, de zogenaamde one of evenementen. Dit zijn evenementen waarbij de investeringen in de faciliteiten van de RAI van de afgelopen jaren bij uitstek hun waarde bewijzen. In 2012 was de RAI de locatie voor een aantal grootschalige internationale evenementen, waaronder het congres van de European Hematology Association (EHA) (10.000 delegates) en UEG-week (14.000 delegates).

In september 2013 zal in de RAI het jaarcongres van de European Society of Cardiology Congress (ESC) worden gehouden, met 36.000 deelnemers het grootste jaarlijkse reizende medische congres van Europa. In het jaar 2000 werd dit congres voor de laatste maal in Amsterdam gehouden. Door de bouw van het Elicium en investeringen in andere faciliteiten is het mogelijk dit congres in 2013 weer in de RAI te faciliteren.

Positie RAI in 2012 Ondanks de economische tegenwind en de voortgaande digitalisering van de economie, blijkt het dat mensen de behoefte houden elkaar te ontmoeten. Dat geldt zowel voor evenementen die zich richten op consumenten als voor evenementen in het business to business segment. De virtuele wereld speelt daarbij in toenemende mate een ondersteunende rol tijdens evenementen. Door communities te creëren worden de mogelijkheden vergroot om 365 dagen contact te onderhouden met exposanten en bezoekers.

Voor de marktleidende beurzen in het business to business segment blijkt dat het animo voor beursdeelname en beursbezoek in de huidige economische omstandigheden zelfs toeneemt. De internationale marktpositie van beurzen is daarbij wel van doorslaggevend belang. Er lijkt in toenemende mate sprake van een tendens dat leidende beurzen sterker worden ten koste van minder sterke, nationale of regionale beurzen.

Amsterdam RAI richt zich dan ook in toenemende mate op het faciliteren van grootschalige en leidende internationale evenementen. Voor deze evenementen zijn de ligging en de faciliteiten van de RAI uitstekend te noemen. Organisatoren zoeken een combinatie van grootschalige congresruimte, ontvangstruimten en expositieruimte. Door de mogelijkheden om de bestaande ruimte dynamisch in te zetten, kan Amsterdam RAI het gebouw in uiteenlopende combinaties aanbieden.

De ligging op korte afstand van Amsterdam Schiphol Airport, op een knooppunt van vervoersnetwerken met 317 rechtstreekse verbindingen met andere steden en als één van de weinige binnenstedelijke centra in de nabijheid van het centrum van Amsterdam, is internationaal sterk onderscheidend. De investeringen van 3 141,4 miljoen in de faciliteiten van de RAI in het afgelopen decennium, betalen zich ook terug in succesvolle acquisitie en behoud van dit soort evenementen.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

10

Bovendien ligt de RAI in de directe nabijheid van diverse hotels met in totaal 2.400 kamers. De sterke groei van het aantal hotelkamers in Amsterdam, met name in het segment drie- en viersterrenhotels, heeft de positie van de RAI de laatste jaren ook versterkt. De afgelopen jaren zijn er in Amsterdam in deze segmenten 7.500 hotelkamers bijgekomen. Dit zijn precies de categorieën kamers waar in het kader van evenementen in de RAI de meeste vraag naar is. Het uitwijken door bezoekers naar de hotels langs de Noordzeekust, Schiphol en soms tot aan Eindhoven, is daardoor nauwelijks meer nodig.

Met ruim 30.000 hotelkamers lijkt Amsterdam op dit moment over voldoende hotelcapaciteit te beschikken om in de vraag van de meeste grotere evenementen te voorzien. Wel is er specifiek behoefte aan een hotel op het RAI-complex zelf. Een echt congreshotel, waar de organisatoren van evenementen en een groep gasten die aan dit evenement deelnemen ‘on site’ kunnen overnachten. In samenwerking met adviseurs worden momenteel de plannen uitgewerkt voor de realisatie van een hotel gelegen tussen het RAI-complex en het NS Station RAI.

Strategie en focus in 2012 In 2003 is een eerder ingezette diversificatiestrategie verlaten en zijn de activiteiten teruggebracht tot twee kernactiviteiten: de exploitatie van de gebouwen aan het Europaplein in Amsterdam en het organiseren van eigen beurzen, primair in Amsterdam met spin off evenementen in het (verre) buitenland. Daarnaast werden drie aan deze kernactiviteiten gerelateerde ondernemingen geëxploiteerd, te weten: MECC Maastricht, CTICC in Kaapstad en de uitgeverij RAI Langfords in Amsterdam.

De afgelopen tien jaar is deze strategie consequent uitgevoerd en heeft niet alleen tot tien winstgevende jaren geleid, maar ook tot het creëren van een zeer sterke concurrentiepositie van Amsterdam RAI in de Europese congres- en beurzenmarkt anno 2013.

Eind 2011 is de strategie van Amsterdam RAI als volgt geherformuleerd: ’Amsterdam RAI maakt de verbinding binnen de meest hoogwaardige communities en heeft als doelstelling om een koploper te zijn die actief de internationale vakbeurs- en congresbusiness transformeert’.

Vanuit de overtuiging dat de fysieke ontmoeting blijft en dat deze versterkt zal worden door virtuele innovatie en internationale groei (met name ook op andere continenten), wil Amsterdam RAI (krachtige) verbindingen leggen binnen hoogwaardige communities.

Amsterdam RAI wil dit bereiken door inzet van drie strategische programma’s: • Europa en NEG (nieuwe economische grootmachten) verbinden; • Virtuele en fysieke ontmoeting verbinden; • Klantbehoeften en mogelijkheden verbinden via solutions.

In 2012 zijn deze nieuwe strategische programma’s vertaald in business- en communicatieplannen en is China gekozen als ‘speerpuntland’. Hierdoor is focus gegeven en is een begin gemaakt met de uitvoering van deze programma’s. De implementatie van deze programma’s wordt gestimuleerd en gemonitord door aparte stuurgroepen (boards). Om de eerste twee strategische programma’s aan te jagen en te coördineren, zijn er in 2012 bij Amsterdam RAI zowel een virtual als een international programmamanager aangesteld.

Voor wat betreft internationalisering is de focus in 2012 met name gericht geweest op het vergroten van kennis en beleving over de nieuwe opkomende economieën. Naast een ‘marktpotentieonderzoek NEG’ en een Chinese customer journey tijdens ISSA/Interclean, zijn er op meerdere plekken in de organisatie internationale stagiaires aangenomen. Tegelijkertijd is ook gewerkt aan het creëren dan wel versterken van hoogwaardige netwerken in de NEG-landen.

Op het gebied van virtualisering zijn een tiental projecten geïnitieerd die tot bruikbare tools hebben geleid. Zo zijn onder meer een virtuele salestool, beursapps, online video, een organisers portal en een tool voor 3D standontwerp ontwikkeld. Ook ligt er een heldere social media strategie (inclusief webcare), is er onderzoek gedaan naar de behoeften van generatie X en Y en zijn succesvolle communities opgestart, zoals de Huishoudbeurs community.

In het kader van het internationale en virtuele programma zijn interne masterclasses georganiseerd.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

11

Voor het activeren en uitvoeren van het Solutions-programma is de verantwoordelijkheid belegd bij de Innovatie Manager en het lijnmanagement. Dit heeft in 2012 onder meer geleid tot de introductie van een monitoringtool voor de operationele processen, de opstart van een integraal klachtenmanagementsysteem en de introductie van een nieuw, innovatief en daarmee betaalbaar standbouwconcept bij BedrijfsautoRAI 2012.

Om de betrokkenheid bij de nieuwe strategie te vergroten en medewerkers te stimuleren er een actieve rol in te spelen, zijn eind 2012 de Golden Goat Awards ingesteld. De Golden Goat Award is een interne innovatieprijs die symbool staat voor nieuwsgierigheid en innovatiekracht binnen de RAI. Het zijn prijzen voor projecten waarmee medewerkers het ‘geitenpad’ van vernieuwing zijn opgegaan.

In aansluiting op deze strategie wordt het aantal activiteiten verder teruggebracht en concentreert Amsterdam RAI zich vooral op de exploitatie van de faciliteiten in Amsterdam en het organiseren en faciliteren van nationale, maar vooral internationale evenementen.

De binnen afzienbare termijn aflopende huurcontracten van MECC Maastricht zijn voor de Gemeente Maastricht en RAI Holding aanleiding geweest om de samenwerking in de huidige vorm te evalueren en te komen tot een andere vorm van samenwerking.

De activiteiten van RAI Langfords hebben de afgelopen jaren niet geleid tot de verwachte synergie-effecten met de beursactiviteiten van Amsterdam RAI en doordat de financiële resultaten over de afgelopen jaren slechter waren dan werd gerapporteerd, zijn de activiteiten van RAI Langfords per 1 januari 2013 afgestoten.

Ontwikkelingen in 2012 Eigen evenementen Bij Amsterdam RAI is de divisie Exhibitions verantwoordelijk voor de ontwikkeling van eigen beurstitels als matchmakers tussen bezoekers en exposanten. In totaal gaat het om circa 30 nationale en internationale consumenten- en vakbeurzen. Door een duidelijke focus op eersteklas evenementen en kennis van markten en doelgroepen is Amsterdam RAI in vijf sectoren internationaal marktleider.

In totaal heeft Amsterdam RAI Exhibitions in het afgelopen jaar 19 evenementen georganiseerd: 13 beurzen in het RAI-complex in Amsterdam en zes internationale beurzen in het buitenland.

In het RAI-complex in Amsterdam organiseerde Amsterdam RAI Exhibitions: • drie publieksbeurzen: Huishoudbeurs, Negenmaandenbeurs en HISWA; • zes nationale vakbeurzen: Horecava, FietsVAK, Bakkerij Dagen, BedrijfsautoRAI, Building Holland en Taxi Expo; • vier internationale evenementen: Intertraffic Amsterdam, ISSA/Interclean Amsterdam, METS en het SuperYacht Pavilion.

In het buitenland organiseerde Amsterdam RAI Exhibitions zes internationale beurzen:

• • • • • •

WQA Aquatech USA Aquatech India Aquatech China FlowEx China WaterEx Beijing Intertraffic China.

Daarnaast werd in co-productie met brancheorganisatie ISSA de beurs ISSA/Interclean USA georganiseerd. Deze zogenaamde internationale spin off’s leverden gezamenlijk een substantiële, positieve bijdrage aan het resultaat van Amsterdam RAI.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

12

Nationale trots Na vijf jaar van afwezigheid, werd de BedrijfsautoRAI met succes weer op de kaart gezet als nationaal platform voor de branche. Met bijna 250.000 bezoekers bleek de Huishoudbeurs onverminderd populair en crisisbestendig te zijn en de Horecava bleef dankzij haar A-status in de horecasector op niveau presteren. Een aantal kleinere vakbeurzen wist minder resultaat te behalen. Met name de economische situatie in de afzonderlijke branches was hier debet aan.

Internationaal succes Internationaal wisten bijna alle evenementen groei te realiseren, METS bleef stabiel. ISSA/Interclean Amsterdam overtrof met 20% groei zowel qua exposanten als bezoekers alle verwachtingen. Ook Aquatech China deed van zich spreken. Dit evenement is uitgegroeid naar bruto 50.000 m2. De vakbeurs voor de watersportbranche METS en het daaraan gelieerde Super Yacht Pavilion vierde haar 25-jarig jubileum.

Teleurstellend was het wegvallen van Art Amsterdam. Economische omstandigheden in de sector waren eind november voor Amsterdam RAI reden om te besluiten de AutovakRAI en AutoRAI in 2013 geen doorgang te laten vinden. Dit besluit heeft met name impact op het financiële resultaat voor 2013.

Organisatie Op organisatorisch vlak is Amsterdam RAI Exhibitions versterkt door verdere professionalisering van de afdeling Operations.

Verbeteringen met betrekking tot exposantencommunicatie werden in kaart gebracht en het Exhibitors Management Portal (EMP) werd zeer positief ontvangen.

Ook werd in 2012 verdere invulling gegeven aan het RAI-speerpunt ‘klantgeoriënteerde Operational Excellence’. In nauwe samenwerking met de collega’s van Convention Centre is een programma ontwikkeld om een zestal elementaire processen/ diensten bij evenementen te verbeteren en te borgen, te weten: veilig werken, logistiek, toegangscontrole, schoonmaak, servicebalies en hospitality personeel .

Evenementen door derden Naast de eigen beurstitels faciliteert Amsterdam RAI een groeiend aantal nationale en internationale beurzen, congressen, corporate events en andere evenementen die door derden worden georganiseerd. Het multifunctionele congrescentrum wordt tevens verhuurd als RAI Theater voor theaterproducties. De divisie Convention Centre is verantwoordelijk voor verhuur aan derden.

In het afgelopen jaar zijn in de RAI door derden 616 evenementen georganiseerd. Daaronder ook een aantal grote, internationale wetenschappelijke congressen. Verder werden de hallen van de RAI verhuurd voor een aantal bijzondere voorstellingen en evenementen.

Beurzen door derden In 2012 werden 48 internationale beurzen en congressen georganiseerd in het RAI-complex. De naar omzet, aantallen exposanten en bezoekers gemeten belangrijkste terugkerende beurzen georganiseerd door derden, waren in het afgelopen jaar: • IBC, de International Broadcast Convention; met meer dan 1.400 exposanten en ruim 51.000 bezoekers uit 160 landen internationaal het grootste evenement voor professionals in de wereld van radio, tv en elektronische media. Met activiteiten in alle zalen en hallen van de RAI en twee grote semi permanente accommodaties van in totaal 7.900 m2, was de IBC in 2012 opnieuw groter dan de voorgaande editie.

• ISE, Integrated Systems Europe; dé internationale vakbeurs voor de professionele audiovisuele markt. Met 825 exposanten in alle 11 hallen van de RAI en bijna 41.000 bezoekers het toonaangevende evenement voor fabrikanten, distributeurs, integrators en IT managers.

• PROVADA; het jaarlijks ontmoetingspunt van de Nederlandse vastgoedbranche. Gedurende de drie beursdagen treffen bijna 22.000 ontwikkelaars, beleggers, consultants, financiers, eindgebruikers en gemeenten elkaar in een professionele omgeving om plannen, ideeën en visies met elkaar te delen.

• PLMA; de World of Private Label International Trade Show is de leidende internationale vakbeurs voor fabrikanten en retailers van private label producten .

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

13

Overige terugkerende evenementen door derden

• Jumping Amsterdam, het oudste jaarlijks terugkerende internationale sportevenement van Amsterdam, wordt door Amsterdam RAI actief ondersteund. Door de combinatie van topsport op wereldniveau, entertainment en een ’Amsterdams feestje’, draagt Jumping Amsterdam bij aan het (top)sportklimaat van de stad Amsterdam.

Amsterdam RAI huisvest ieder jaar ook enkele grote dance events. In 2012 werd na twintig jaar afscheid genomen van het hardcore dance event Thunderdome, met 24.000 bezoekers in 2012 het grootste hardcore evenement in Europa. De organisator van Thunderdome, ID&T, ontwikkelde een nieuw concept; Valhalla. Deze Electronic Music Parade werd in december 2012 voor het eerst gehouden en trok 18.000 bezoekers.

Eenmalige evenementen 2012 Eenmalige grote, internationale evenementen dragen in toenemende mate bij aan de bezettingsgraad en resultaten van Amsterdam RAI. In 2012 huisvestte de RAI in totaal 33 zogeheten one of’s. De belangrijkste waren: • EHA, het jaarcongres van de Europese Hematology Association werd in Amsterdam goed bezocht door meer dan 9.000 deelnemers. Het bestuur van de organisatie van 3.000 specialisten in 100 landen zetelt in Den Haag.

• UEG Week; de RAI was in 2012 de locatie voor de 20e United European Gastroenterology Week (UEG Week).

Het evenement werd bezocht door meer dan 14.000 specialisten op het gebied van de klinische behandeling van spijsverteringsaandoeningen. Het is daarmee het grootste congres in zijn soort in Europa.

• Microsoft TechEd is het jaarlijkse evenement voor professionele gebruikers en ontwikkelaars van Microsoft technologie.

Het vierdaagse evenement was in 2012 terug in de RAI en werd bezocht door 5.500 deelnemers.

• AIPC is het jaarcongres van de International Association of Congress Centres (AIPC). Ieder jaar treedt één van de leden op als gastheer. In 2012 was dat Amsterdam RAI. Zowel het feit dat er 99 collega venues op bezoek waren, als de veelvuldig uitgesproken waardering voor het niveau waarop Amsterdam RAI evenementen neerzet, maakte dit congres tot een belangwekkend evenement voor de RAI.

Faciliteiten In 2011 hebben Amsterdam RAI en de gemeente Amsterdam (Dienst Zuidas) gezamenlijk onderzoek gedaan naar de ontwikkelingsmogelijkheden van de RAI op de korte, middellange en lange termijn. In de ‘(Ruimtelijke) Toekomstvisie RAI’ die in 2011 is uitgebracht, wordt voor het RAI-complex ingezet op herontwikkeling en intensivering. In deze toekomstvisie hebben Amsterdam RAI en gemeente Amsterdam gezamenlijk bepaald dat de RAI op de huidige locatie gevestigd blijft. De gezamenlijke toekomstvisie voor Amsterdam RAI richt zich op een duurzame ontwikkeling, het versterken van de relatie met de Zuidas, de versterking van de (internationale) positie van Amsterdam RAI en het intensiveren van het RAI-complex zowel fysiek als in het gebruik. Inzet is verdere verbetering van de kwaliteit en aansluiting met de omgeving in harmonie met de buurt.

Het complex van Amsterdam RAI omvat 23 hectare met 106.500 m² expositie- en congresruimte. De intentie is het bestaande volume maximaal te gebruiken door de ruimte flexibel in te zetten. Daar waar mogelijk is het complex de afgelopen jaren verrijkt met hoogwaardige faciliteiten zoals het multifunctionele Elicium. Dit gebouw beschikt over een ballroom die ook kan worden gebruikt als congresruimte voor 2.000 deelnemers en over kantoren die kunnen worden getransformeerd tot vergaderruimten. Daarnaast beschikt de RAI over een congrescentrum met diverse grotere en kleinere ruimten, waaronder een auditorium met 1.750 stoelen.

Exhibition News, toonaangevend vakblad voor de beurs-, congres- en evenementenindustrie, heeft Amsterdam RAI in 2012 uitgeroepen tot ‘Best International Venue’. Dit is een prijs voor congresgebouwen groter dan 10.000 m², waar de grotere internationale evenementen plaatsvinden. De jury bekroonde de RAI met name vanwege de samenwerking met internationale organisatoren en voor de investeringen in verbeteringen van de locatie, faciliteiten en services.

Scheldepleingebouw Op de plaats van het huidige kantoorcomplex op de hoek van het Scheldeplein en Wielingenstraat wordt in het najaar van 2013 begonnen met de bouw van het Scheldepleingebouw. In deze nieuwbouw zullen een congresruimte voor 500 personen, breakout rooms, ontvangstruimten, kantoren voor eigen gebruik, een hoogwaardig restaurant en een bedrijfsrestaurant (dat ook ten behoeve van bezoekers kan worden ingezet) worden gerealiseerd. Naast autonome commerciële verhuringen, biedt het Scheldepleingebouw ook de mogelijkheid om het Europacomplex beter in te zetten voor evenementen waarbij een combinatie van congres-, expositie- en ontvangstruimte wordt gevraagd.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

14

Het ontwerp van het gebouw is van de hand van Benthem Crouwel Architects, die ook het Elicium hebben ontworpen en waken over de architectonische eenheid van het RAI-complex. Voor het ontwerp van het nieuwe gebouw is het BREEAM-NL certificaat ‘Excellent’ verkregen. Duurzame elementen aan het nieuwe gebouw zijn onder meer warmte en koude opslag, zonnespiegels op het dak en een ‘groene long’ aan de zuidzijde van het gebouw. De voorbereidingen voor de bouw van het nieuwe Scheldepleingebouw zijn in 2012 goeddeels afgerond.

Investeringen en projecten in 2012 In de afgelopen jaren is in totaal circa 3 141 miljoen geïnvesteerd in de verbetering en vernieuwing van het complex aan het Europaplein. In 2012 is circa 3 9 miljoen geïnvesteerd in ongeveer 50 bouwprojecten. De belangrijkste investering in 2012 was de renovatie van de entree van het Hollandcomplex, dat een eigentijds, open karakter met internationale allure heeft gekregen.

Met de renovatie van de entrees van het Hollandcomplex en het Europacomplex (in 2011) zijn twee primaire publieksentrees van het RAI-complex vernieuwd en is de toegankelijkheid van de gebouwen geoptimaliseerd.

Een andere belangrijke investering in 2012 was de aanschaf van een nieuw parkeersysteem op basis van kentekenregistratie.

Dit systeem maakt het voor bezoekers en standhouders mogelijk parkeerruimte te reserveren en toegang te krijgen op basis van kentekenherkenning. Dat verhoogt de toegankelijkheid van parkeerfaciliteit en de zekerheid voor bezoekers dat er een parkeerplek beschikbaar is. Dit nieuwe systeem zal in 2013 gefaseerd bij alle parkeerruimten aan het Europaplein worden toegepast.

Met de investering in een Real Time Monitoring tool en de Service Portal zijn twee digitale initiatieven ontwikkeld om de klanttevredenheid te verhogen en het management effectiever en efficiënter in te richten. Real Time Monitoring (RTM) geeft de operationele managers via de iPad direct inzicht in de status van het operationele proces tijdens evenementen. Zo kan (pro) actief worden bijgestuurd. Ook dient dit systeem voor de vastlegging van de kritieke prestatie-indicatoren (kpi’s) ten behoeve van service level agreements met organisatoren. In 2012 is gestart met vier kpi’s: temperatuur, ICT, toiletschoonmaak en standschoonmaak.

Dankzij de Service Portal worden storingen, aanvragen en klachten nu centraal geregistreerd, vervolgens direct doorgestuurd naar de verantwoordelijke afdeling en gemonitord op voortgang en afronding. De Service Portal wordt in vier fasen uitgerold.

Na de portal voor exposanten volgen modules voor organisatoren, bezoekers en overige stakeholders, zoals leveranciers en omwonenden. Het totale klachtenafhandelingssysteem en -proces zal eind 2013 volledig operationeel zijn.

Om het veiligheidsniveau tijdens op- en afbouw van evenementen te verhogen, zijn in 2012 de nieuwe veiligheidsregels definitief ingevoerd in het kader van project Veilig Werken. Deze regels hebben specifiek betrekking op de toegang, het dragen van veiligheidsschoenen en van een veiligheidshelm, niet-roken, geen gebruik van alcohol en/of drugs, de nooduitgangen, de blusmiddelen, werken op hoogte, transport, jongeren, en materialen en gereedschappen. Na een intensieve opstartperiode is Veilig Werken in 2012 succesvol geïntegreerd in de bedrijfsvoering. Met het project Veilig Werken speelt Amsterdam RAI in op de behoeften van internationale organisatoren en exposanten, wordt voldaan aan de Nederlandse wet- en regelgeving en wordt gewerkt aan een ‘veilige en gastvrije RAI’.

Aan de achterzijde van het Elicium is in 2012 een nieuw laadplatform gebouwd. Goederen tot een laadgewicht van 3 ton kunnen daardoor ineens naar het vloerniveau van de ballroom worden getild.

Dit versnelt het proces van op- en afbouw in het Elicium.

Informatie en Communicatie Technologie Hoogwaardige ICT-faciliteiten vormen een steeds belangrijker voorwaarde voor het succes van een evenement en een adequate bedrijfsvoering. De snelle groei van virtuele toepassingen op en rond de beursvloer en de behoefte van exposanten, bezoekers en eigen medewerkers om 24/7 connected te zijn, vragen om continue aandacht. Amsterdam RAI heeft in 2012 dan ook prioriteit gegeven aan het vernieuwen en doorontwikkelen van haar ICT-diensten en -dienstverlening.

Zo was 2012 het jaar van de professionalisering van de inzet van Wifi voor grote evenementen. Door innovatieve technologie worden grote groepen bezoekers in staat gesteld tegelijk van Wifi gebruik te maken. Op afstand, proactief en correctief door helpdesk en monitoring door moderne systemen. Onderdeel hiervan is ook de realisatie van de ‘bring your own equipment infrastructure’. Hiermee kunnen organisatoren hun eigen apparatuur naadloos laten aansluiten op de internetomgeving van Amsterdam RAI. In de kantoorautomatisering is Amsterdam RAI met succes van start gegaan met een nieuwe beheerpartner Advisie. Een organisatie die naar omvang en professionaliteit goed aansluit bij de eisen van Amsterdam RAI.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

15

Door gebruik te maken van virtualisatie is het serverpark in 2012 met circa 25% gereduceerd. Dit verlaagt de kosten van aanschaf en beheer en vermindert het energieverbruik.

Verder is met succes een pilot uitgevoerd met het inzetten van tablets op de beursvloer. Daardoor is actuele informatie beschikbaar op de plaats waar die gebruikt wordt en kunnen additionele bestellingen direct in het systeem worden verwerkt.

Exhibitor Services Amsterdam RAI Exhibitor Services ondersteunt exposanten bij hun voorbereidingen om de beursdeelname tot een succes te maken. Via een speciale webwinkel kunnen de exposanten producten en diensten online afnemen. Dit heeft in 2012 geleid tot een substantiële omzetgroei en een hogere klanttevredenheid.

Tegelijkertijd heeft Exhibitor Services in 2012 succesvol gewerkt aan het uitbreiden van haar dienstenpallet. Steeds vaker wordt standbouw voor beursorganisatoren gerealiseerd. Naast uniforme (standaard) standbouw voor exposanten, gaat het hier ook om standbouw voor registratiegebieden, paviljoens, lounges en tijdelijke meetingrooms. In 2012 maakten onder meer Microsoft TechEd, IS Europe en UEG Week gebruik van deze nieuwe dienstverlening, die Exhibitor Services aanbiedt in samenwerking met enkele standbouwers die als preferred partner opereren.

Catering & Hospitality In het operationele proces van Amsterdam RAI vormen catering en hospitality twee belangrijke pijlers. In de catering werkt Amsterdam RAI zelfstandig of in samenwerking met externe gespecialiseerde partijen. In alle gevallen voert Amsterdam RAI de regie over de uitvoering.

Amsterdam RAI beschikt over het ISO-9001 certificaat bij Lloyds Register Quality Assurance. Dit certificaat garandeert onder meer dat alle aspecten van het primaire proces periodiek kritisch worden geëvalueerd en voldoen aan wettelijke richtlijnen en aan overeengekomen klantenverwachtingen.

In 2012 is vanuit catering het productaanbod onder de loep genomen. Dit heeft geleid tot een volledig vernieuwd banquetingboek waarin de thema’s Amsterdam, Duurzaam en Internationaal centraal staan. Eind 2012 zijn de voorbereidingen gestart voor een RAI-breed gastvrijheidsprogramma.

Marketing & Innovation De afdeling Marketing & Innovation heeft in 2012 veel effort gestoken in research & development. Zo is een onderzoek en marktpotentieplan Nieuwe Economische Grootmachten opgeleverd en is in samenwerking met de afdeling Business ­Development Management de acquisitiefocus 2013-2017 gedefinieerd voor Convention Centre. Ook is met gespecialiseerde bureaus onderzoek gedaan naar Generatie Y, X en Connected Society. Met als doel om inzicht te krijgen in de wensen en interesses van de bezoeker van de toekomst.

Om de wensen van de huidige klant in kaart te brengen is in 2012 een nieuwe klanttevredenheidsmethodiek (touchpoint­ enquetes vooraf en na een evenement) geïmplementeerd voor organisatoren, exposanten en bezoekers van de RAI. Indachtig de nieuwe virtuele strategie is een organisers portal en virtuele sales tool ontwikkeld, waarmee een lege hal tot leven komt op de Ipad. Daarnaast is in samenwerking met de afdeling Corporate Communicatie de nieuwe, eigentijdse website rai.nl ontwikkeld en gelanceerd. Ook is intensief samengewerkt aan de implementatie van het social media plan.

Overige activiteiten en deelnemingen RAI Theater

De grote zaal van het RAI Congrescentrum kan in korte tijd worden getransformeerd tot RAI Theater: een sfeervolle theaterzaal met 1.750 zitplaatsen en voorzien van de nieuwste audiovisuele technologie. Stonden in het voorjaar diverse wisselende producties op het toneel, vanaf november 2012 draaide ‘Shrek de Musical’ in het RAI Theater. Het was de eerste keer dat een musical zo lang in en exclusief voor Nederland in het RAI Theater heeft gelopen. De productie van Albert Verlinde Entertainment werd eind 2012 wegens succes verlengd tot media maart 2013. Volgens Verlinde bevestigde het succes van de musical de positie van het RAI Theater als nieuw musicaltheater aan de Amsterdamse Zuidas. Nieuwe producties in de RAI worden door Albert Verlinde Entertainment overwogen.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

16

RAI Hotel & Travel Service Het naar Amsterdam halen van grote internationale evenementen is sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende hotelkamers tegen ruim van tevoren vastgestelde aantrekkelijke prijzen. Door de groei in de afgelopen jaren van het aanbod van kamers naar 30.000 kamers én goede samenwerking met hotels en Amsterdam Airport Schiphol, kan aan deze eis van internationale organisers steeds beter worden voldaan.

RAI Hotel & Travel Service (RHTS) verzorgt hotelreserveringen en aanvullende diensten zoals autohuur, transfers, excursies en het boeken van vluchten naar en van Amsterdam voor bezoekers van (meestal internationale) evenementen. Het aantal via RHTS geboekte overnachtingen is het afgelopen jaar verder toegenomen. In 2012 werden 46.000 reserveringen verwerkt, goed voor 155.000 overnachtingen.

Ook kwalitatief weet RHTS zich te onderscheiden. Door het aanbieden van een online rapportagetool, hebben klanten 24/7 inzicht in de laatste stand van zaken omtrent hotel pick-up en hotelreserveringen rondom hun evenement. Eenzelfde transparantie biedt RHTS ook met een internetscript waarmee klanten de actuele beschikbaarheid en prijzen van hotelkamers op hun eigen website kunnen plaatsen. Organisaties als IBC, ISE en METS hebben ervaren dat het aantal boekingen hierdoor stijgt.

RAI Langfords B.V. (100% deelneming) RAI Langfords is als uitgever met tien vaktitels actief in drie business to business -segmenten: de autobranche, de grafische branche en de horecasector. De activiteiten van RAI Langfords hebben de afgelopen jaren niet geleid tot de verwachte synergieeffecten met de beursactiviteiten van Amsterdam RAI. Omdat de verliezen van de uitgever beperkt bleven, werden meer vergaande ingrepen in de activiteiten echter niet noodzakelijk geacht en werd actief gewerkt aan de verbetering van de marktpositie van de vaktijdschriftentitels alsmede aan de reducering van kosten. In juli 2012 is echter gebleken dat de resultaten van het bedrijf over de afgelopen jaren door administratieve kunstgrepen stelselmatig te hoog zijn gepresenteerd.

Onmiddellijk na ontdekking hiervan is ingegrepen in de organisatie en is het verkoopproces van de activiteiten alsnog versneld van start gegaan.

Per 1 januari 2013 zijn de vakbladen van uitgeverij RAI Langfords afgestoten. De Automotive-bladen zijn door middel van een management buy out overgenomen door de nieuw opgerichte uitgeverij Mobility Media B.V. De horecavakbladen Proost! en Horeca Entree zijn overgegaan naar uitgever ManagementMedia. De uitgave van GW (Grafisch Weekblad) is stopgezet.

De uitgaven ReMaTec News en Amsterdam Courtesy Passport worden ondergebracht bij RAI Exhibitions.

De helft van de Langfords-medewerkers is ondergebracht bij de nieuwe eigenaren/uitgevers. De overige personeelsleden zullen afvloeien volgens het vastgestelde sociaal plan.

De onjuist gepresenteerde cijfers uit het verleden, ten bedrage van 3 2 miljoen (voor aftrek van vennootschapsbelasting) is door middel van foutenherstel gecorrigeerd in het beginvermogen. Het verlies van RAI Langfords over 2012 en de afwikkelingskosten zijn ten laste van de winst- en verliesrekening 2012 gekomen.

MECC Maastricht (75%-belang) In 2011 heeft MECC Maastricht in de eigen portfolio duidelijke keuzes gemaakt. Niet-renderende titels zijn gestopt. Stafdiensten zijn waar mogelijk geïntegreerd met die van Amsterdam RAI. Samen met Amsterdam RAI is een programma ontwikkeld om de commerciële slagkracht van MECC Maastricht te vergroten. Per 1 maart 2012 werd Eric Broekaart aangesteld als interim directeur van MECC Maastricht met als opdracht de organisatie te professionaliseren en de verkoopkracht te versterken.

Deze taak heeft hij met succes volbracht. Zijn functie is per 1 februari 2013 overgenomen door Rob van de Wiel, die veel ervaring heeft op het gebied van grootschalige vakbeurzen, publieksbeurzen en evenementen, onder meer als directeur van de Brabanthallen / Autotron Rosmalen.

De gemeente Maastricht, de provincie Limburg, het Academisch Ziekenhuis en Universiteit Maastricht werken samen in de Health Campus. Een gezamenlijke werkgroep is ingesteld om nieuwe beursconcepten te ontwikkelen en beurscongressen te acquireren. Met de Universiteit Maastricht is een 5-jaarsovereenkomst gesloten, waarbij het MECC als voorkeurslocatie fungeert voor de Universiteit. De inspanningen gericht op het binnenhalen van medische congressen beginnen hun vruchten af te werpen. Het MECC komt steeds meer in beeld als internationaal medisch congrescomplex.

TEFAF Maastricht De 25e editie van de TEFAF Maastricht trok 70.000 bezoekers. De TEFAF Maastricht wordt internationaal erkend als de meest invloedrijke kunstbeurs ter wereld en een belangrijke bestemming voor serieuze particuliere verzamelaars en musea.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

17

BELEEF! In het najaar stond de beurs BELEEF! op de agenda, een breed opgezette consumentenbeurs gericht op mode, wonen en leven. Een wezenlijk onderdeel van BELEEF! was het designevent D-Day. BELEEF! trok 20.000 bezoekers.

Business Experience De eerste editie in november van het economische vakevent Business Experience, dat in nauwe samenwerking met de Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV) is opgezet, is goed ontvangen.

JIM en BBB Nieuwe ontwikkelingen voor het MECC Maastricht in 2013 zijn de verdere uitwerking van een kwalitatief hoog automotive event, een congres over duurzaamheid en een beurs voor opleiding en beroep. Ook het hippische event JIM komt weer terug. De horecavakbeurs BBB beleeft in 2013 de 59e editie, voor het eerst niet in januari maar in oktober.

Ondanks de in 2011 en 2012 ingezette veranderingen bleef het resultaat in 2012 negatief. Het resultaat over boekjaar 2012 bedroeg ruim 3 0,8 miljoen negatief. Omdat het deelnemen in een ander beurs- en congrescentrum in Nederland niet meer goed in de strategie van Amsterdam RAI past en omdat de huurcontracten van MECC Maastricht binnen een afzienbare termijn aflopen, worden er tussen RAI Holding en de Gemeente Maastricht gesprekken gevoerd die zullen leiden tot een andere vorm van samenwerking.

Organisatie en medewerkers Het succes van Amsterdam RAI wordt in hoge mate bepaald door de deskundigheid, creativiteit en inzet van de medewerkers, met als ultieme factor de wijze waarop het gastheerschap wordt vervuld en beursconcepten creatief worden doorontwikkeld.

Strategie In de nieuwe strategie van Amsterdam RAI staat de internationalisering, de verbinding tussen de fysieke en virtuele wereld en het bieden van solutions centraal. Het internationale strategische programma is gestart met het organiseren van een masterclass voor medewerkers die zich richten op contacten in China en het aanstellen van een international program manager die China als speerpunt heeft en de taal spreekt. Voor het virtuele strategische programma is een virtual program manager aangesteld die zich specifiek richt op de ontwikkeling van virtuele concepten voor Amsterdam RAI. Om de betrokkenheid bij de nieuwe strategie te vergroten en medewerkers te stimuleren er een actieve rol in te spelen zijn eind 2012 de Golden Goat Awards ingesteld.

Medewerkerstevredenheid De medewerkerstevredenheid bij Amsterdam RAI is flink gestegen, zo blijkt uit het in 2012 gehouden MTO onderzoek.

Het gemiddelde cijfer voor ‘algemene tevredenheid’ kwam uit op 7,7 tegen 7,2 in 2010. Ook over de organisatie RAI, werkzaamheden en collega’s wordt zeer positief geoordeeld. Efficiency, ontwikkelingsmogelijkheden en beloning blijven aandachtspunten. 73% van de RAI-medewerkers maakte in november 2012 van de gelegenheid gebruik om zijn/haar mening hierover te geven.

Het Nieuwe Werken Amsterdam RAI heeft gekozen haar eigen vorm van Het Nieuwe Werken in de gehele organisatie in te voeren. Uitgangspunt voor deze vorm van Het Nieuwe Werken is dat deze past bij de strategie van Amsterdam RAI en dat strategie en manier van werken elkaar versterken. Het programma is gebaseerd op vier pijlers: Flexibel werken, Lerend Vermogen, Sturing & Ruimte en Visie op de virtuele organisatie. Managers hebben door gerichte trainingen meer inzicht gekregen in de eigen managementstijl en de effecten daarvan alsmede in de eigen profiel en ontwikkelingsrichting. De eerste effecten van de aanpak zijn zichtbaar door meer dialoog, aanpassingen in de managementstijl, betere samenwerking en meer aandacht voor zelfreflectie. Besloten is Het Nieuwe Werken vanaf 2013 voor alle managers te borgen in de HR Beoordelings- en Ontwikkelingscyclus en in de Business Balance Score Card.

Diversiteit Amsterdam RAI is ervan overtuigd dat divers samengestelde teams een positieve invloed hebben op de resultaten. Naast het kijken naar teamsamenstelling binnen afdelingen, wordt het belang van diversiteit in stuur- en werkgroepen benadrukt door de afspraak dat er altijd een vrouw en iemand van de Y-generatie (geboren na 1980) moet deelnemen. De doelstelling die in 2008 is geformuleerd met betrekking tot diversiteit binnen de toplagen van Amsterdam RAI blijft onverminderd van kracht, namelijk: ’Binnen 5 (tot maximaal 7) jaar bestaat 20% van het directieteam (1e echelon) uit vrouwen. Tevens dienen de (management) teams in de lagen daaronder ook te voldoen aan deze 20% diversiteitsnorm.’ Deze diversiteitsnorm geldt voor beide geslachten. Waar een managementteam uit voornamelijk vrouwen bestaat, dient 20% man te zijn.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

18

Samenwerking met RAI Ondernemingsraad Het afgelopen jaar heeft wederom veelvuldig en constructief het overleg plaatsgevonden tussen Ondernemingsraad en bestuurder. Als enig statutair bestuurder heeft de algemeen directeur dit overleg voorgezeten. Rode draad in deze besprekingen vormde de voortgang op het programma Het Nieuwe Werken en de beoogde nieuwe pensioenregeling voor Amsterdam RAI vanaf 2013. Naast dit formele overleg is het overleg in een aantal subcommissies voortgezet, zoals de HRM Commissie, de Arbeidsomstandighedencommissie en de Arbeidsvoorwaardencommissie. Nieuw opgestart door de Ondernemingsraad is de klankbordgroep, zowel voor vaste medewerkers als voor uitzendkrachten. In deze klankbordgroep is een breed scala aan onderwerpen besproken, om zodoende de Ondernemingsraad meer zicht te geven op hetgeen zich afspeelt binnen de organisatie. In een separaat OR jaarverslag staat uitgebreidere toelichting op de onderwerpen die het afgelopen jaar zijn besproken.

Samenwerking beroepsopleidingen Amsterdam RAI heeft in 2012 nader vorm gegeven aan de samenwerking met diverse opleidingsinstituten op verschillende opleidingsniveaus. Zo is er met de Hogeschool van Amsterdam een structurele samenwerking die bestaat uit uitwisseling van kennis en het plaatsen van stagiaires bij Amsterdam RAI. Sinds mei 2012 werkt Amsterdam RAI samen met MBO College Zuid, dat sinds 2012 tegenover de RAI is gevestigd. De samenwerking is van start gegaan met een pilot waarin 25 studenten van de opleiding Management & Event Support stage hebben gelopen bij Amsterdam RAI. Dit schooljaar (2012/2013) volgen de 150 leerlingen van de opleiding ‘Organiseren & Event Support’ het vak ‘RAI-Hospitality’. Deze opleiding bestaat uit gastcolleges, trainingen, rondleidingen, beoordeling van leerlingen en een praktijkstage van twee dagen bij Amsterdam RAI.

Aantal medewerkers Eind 2012 bedroeg het aantal vaste medewerkers uitgedrukt in fte’s 469,3 (2011: 491,5). Dit aantal kan als volgt worden uitgesplitst: • Amsterdam RAI 388,6 (2011: 398,0) • RAI Langfords 34,1 (2011: 34,4) • MECC Maastricht 46,6 (2011: 59,1) Voor Amsterdam RAI verwachten wij voor de komende jaren een toenemende productiviteit met een stabiel bestand aan vaste medewerkers. Dankzij de groei van de internationale evenementen voorzien wij bovendien een toename van de indirecte werkgelegenheid.

MVO Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een integraal onderdeel van de strategie van Amsterdam RAI. Als organisatie zal Amsterdam RAI zich hier in de volle breedte voor inzetten. Dit is een bewuste keuze die commercieel gezien ook steeds belangrijker wordt, omdat organisatoren in toenemende mate belang hechten aan een MVO-beleid dat aansluit bij hun eigen doelstellingen op dit terrein. In 2012 is de MVO-aanpak van Amsterdam RAI internationaal bekroond en genomineerd voor diverse duurzaamheidsprijzen.

Awards Van de Global Association of the Exhibition Industry (UFI) heeft Amsterdam RAI in 2012 de prestigieuze UFI Sustainable Development Award ontvangen. De verkiezing vormt de bekroning van het duurzaamheidsbeleid dat de RAI sinds 2008 voert.

De UFI schreef bij de bekendmaking van de prijs: “Door het kiezen van Amsterdam RAI erkennen we de brede allesomvattende invloed van de duurzaamheidsstrategie van Amsterdam RAI. Het vermogen de totale organisatie hierbij te betrekken heeft geleid tot het realiseren van hoge doelstellingen”.

Amsterdam RAI heeft de afgelopen jaren veel energie gestoken in het betrekken van medewerkers en afdelingen bij het MVO-beleid. Duurzaamheid wordt daardoor, mede dankzij de inspanningen van de MVO-ambassadeurs en de MVO-coördinator, een vast onderdeel van de bedrijfsvoering.

De HSMAI (Hospitality Sales & Marketing Association International) heeft Amsterdam RAI in 2012 de European Award toegekend in de categorie Social Responsibility. De European Awards worden ieder jaar tijdens de HSMAI Marketing Strategy Conference uitgereikt aan bedrijven die een bijzondere bijdrage hebben geleverd aan innovatieve benaderingen en oplossingen voor actuele uitdagingen op het gebied van marketing.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

19

Het Duurzaamheidsverslag 2011 van Amsterdam RAI is in 2012 genomineerd voor de European Excellence Award. De European Excellence Awards worden jaarlijks uitgereikt door ‘Communication Director’, een Europees vakblad voor corporate communicatie en public relations. De prijzen worden toegekend aan de beste PR- en communicatiecampagnes en -organisaties in Europa.

Projecten in 2012 Specifiek duurzame investeringen en projecten waren in 2012 het in gebruik nemen van de eigen Warmte Kracht Koppeling generator, waardoor een meer efficiënte productie van elektriciteit en warmte tegelijkertijd mogelijk wordt. Het rendement uit gas van deze installatie is meer dan 97%.

Ook zijn diverse speeddeuren geplaatst in de hallen om openstand van deuren te voorkomen. Hiermee wordt tocht vermeden en een reductie behaald op het warmte- en koudeverlies.

In 2012 zijn de laatste proeven gedaan voor afvalmanagement nieuwe stijl tijdens beurzen. De pilot was gericht op het verschuiven van afvalwerkzaamheden naar één verantwoordelijke partner voor de afvoer van afval, die ook de Milieu ­Controleur levert. Hierdoor is tijdens de opbouw en afbraak van evenementen sprake van een integrale verwerking van alle afval. Sinds oktober 2012 wordt voor iedere beurs op deze wijze gewerkt.

De nachtverlichting van het RAI-complex, de zogenaamde ‘blauwe lijn’ van 1.579 strekkende meter, is in de afgelopen jaren geheel vernieuwd. De laatste neonverlichting is in 2012 vervangen door de aanzienlijk zuiniger LED lampen en de lijn is doorgetrokken naar het Elicium. Met de nieuwe verlichting wordt een energiebesparing van 77% gerealiseerd. > Meer informatie in het duurzaamheidsverslag

Risicomanagement

Risico’s en risicobeheersing Amsterdam RAI beschikt over systemen voor risicoanalyse en controle. De onderneming onderscheidt strategische, operationele en financiële / administratieve risico’s. Strategische risico’s zijn verbonden aan gebeurtenissen die de positie van de onderneming structureel kunnen ondermijnen. Operationele risico’s zijn direct verbonden aan de bedrijfsactiviteiten en financiële / administratieve risico’s zijn verbonden aan de ontwikkelingen op de financiële markten en het financieel en administratief management.

Strategische risico’s Het grootste risico is het wegvallen van een of meer grote, eigen titels. Door een continue gespecialiseerde en professionele aanpak en communicatie richting de markt en onze klanten wordt dit risico tot een minimum beperkt. Geavanceerde databasemarketing draagt ertoe bij dat het risico van tegenvallende bezoekersaantallen wordt beperkt. Amsterdam RAI versterkt de positie van de eigen merken door het ook online uitrollen en aanbieden van relevante oplossingen.

Het risico van het wegvallen van een of meer evenementen van derden wordt eveneens beïnvloed door economische omstandigheden. Gestructureerde en actieve marketing beperkt dit risico. Door investeringen in ‘upgrading’ en door de uitbreiding met hoogwaardige faciliteiten zoals het RAI Elicium, is de aantrekkelijkheid en de verhuurbaarheid van het RAI-complex sterk toegenomen.

Parkeervoorzieningen en bereikbaarheid: Deze risico’s worden zoveel mogelijk beperkt door gebruik van het openbaar vervoer te stimuleren. Tijdens beurzen waarbij veel bezoekersverkeer wordt verwacht, geldt een gedifferentieerd prijstarief dat de verkeersdruk rond het complex vermindert. Met de gemeente wordt overleg gevoerd over uitbreiding van de parkeercapaciteit op het RAI-terrein. Voor en na de evenementen geldt een ‘bufferregeling’ voor opbouw- en demontageverkeer.

Met betrekking tot het risico in deelnemingen is het risico bij RAI Langfords met ingang van 1 januari 2013 vervallen door verkoop van de titels. Ten aanzien van MECC Maastricht worden met de gemeente Maastricht gesprekken gevoerd om tot een andere vorm van samenwerking te komen.

Veiligheidsrisico’s worden voortdurend gemonitord. Amsterdam RAI beschikt over een Safety & Security Board die het beleid bepaalt en evalueert.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

20

Operationele risico’s De risico’s op het gebied van de arbeidsomstandigheden worden bij Amsterdam RAI, conform de eisen in de Arbowet, periodiek geanalyseerd middels een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E), gevolgd door plannen van aanpak om een voor de medewerkers ‘veilige RAI’ te realiseren.

Voor op- en afbouwactiviteiten ten behoeve van de evenementen zijn mede op verzoek van internationale organisatoren per 1 januari 2012 nieuwe veiligheidsregels ingevoerd.

Bouwrisico’s stands en paviljoens: Vastgelegd in een convenant met Gemeente Amsterdam en Stadsdeel Zuid, verstrekt Amsterdam RAI sinds 2011 zelf een aantal evenementgerelateerde vergunningen aan organisatoren en exposanten, en controleert de verstrekte vergunningen. Een eventmanager signaleert en een vergunningenofficer controleert. Alle schadelijke stoffen zijn geïnventariseerd en conform de milieurichtlijnen van de Dienst Milieu & Bouwtoezicht opgeslagen in daarvoor gecreëerde en ingerichte locaties. Bij evenementgebonden activiteiten van derden kunnen gevaarlijke stoffen worden achtergelaten, die vervolgens worden afgevoerd door gecertificeerde afvalvervoerders.

Ten aanzien van voedselveiligheid hanteert Amsterdam RAI een voedselveiligheidssysteem op basis van de HACCP principes, conform de Verordening (EG) nr. 852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne. Amsterdam RAI conformeert zich aan de Hygiënecode voor de Horeca.

Met betrekking tot crowd control (bijv. bij brand) is de ingangscontrole volledig afgestemd op het aantal bezoekers, zijn de looproutes geoptimaliseerd en is er een nieuw ontruimingsplan ontwikkeld.

Ten aanzien van de IT-infrastructuur vindt regelmatig afstemming plaats met original equipment manufacturers als Cisco, Microsoft en Xirrus. Verder vinden externe audits plaats op de status en innovaties van de ICT-infrastructuur (bijv. door TNO).

Bij de zeer ICT-gevoelige evenementen vindt vooraf overleg plaats met de belangrijkste ICT gebruikers (organisatoren en exposanten).

Voor het risico van langdurige uitval van toegangsbewijzen verkopende websites (huishoudbeurs.nl, metstrade.com, etc.) gaat Amsterdam RAI onderzoeken of hiervoor een noodprocedure kan worden ingericht. Mogelijke schendingen van database integriteit en privacy zullen ook in 2013 onderwerp van aandacht en onderzoek zijn.

Voor wat betreft de productaansprakelijkheid zijn de leveringsvoorwaarden van de leveranciers afgestemd op de inkoop- en verkoopvoorwaarden van Amsterdam RAI.

Financiële risico’s Voor de financierbaarheid zijn een heldere strategie, winstgevendheid en een gezonde verhouding eigen / vreemd vermogen van belang. Amsterdam RAI kan bij plotseling negatieve omstandigheden tijdig ingrijpen in de kosten. Met de bank wordt een open en constructieve relatie onderhouden. Amsterdam RAI voldoet ruimschoots aan de door de bank gestelde voorwaarden.

Het renterisico op de langlopende leningen is afgedekt door een renteswap, waarvan looptijd en omvang gelijk loopt met de hoofdsom.

Het valutarisico is beperkt doordat het merendeel van de omzet wordt gefactureerd en ontvangen in euro’s. Posities in vreemde valuta worden direct omgewisseld in euro’s.

Het debiteurenrisico is beperkt doordat in de algemene voorwaarden is opgenomen dat in rekening gebrachte huurbedragen voorafgaand aan het evenement betaald dienen te zijn. Vorderingen die tijdens het evenement ontstaan worden zoveel mogelijk direct geïnd. Een online systeem waarborgt dagelijks eventuele achterstanden. Ultimo 2012 bedroeg de debiteurenstand 3 18,6 miljoen; waarvan 3 8,1 miljoen betrekking heeft op toekomstige evenementen waarvan het risico van oninbaarheid beperkt is.

Voor de administratieve organisatie maakt Amsterdam RAI gebruik van elektronische gegevensverwerking binnen een geautomatiseerd geïntegreerd centraal informatiesysteem waarin de control-functie is verankerd. Een en ander wordt jaarlijks door de externe accountant getoetst.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

21

De financiële voortgang wordt maandelijks per activiteit en per project gemonitord. Deze actuele gegevens, gecombineerd met de verwachtingen voor de komende vijf kwartalen, resulteren in een zogenaamde Rolling Forecast die per divisie met de directie wordt besproken. Naast deze Rolling Forecast wordt jaarlijks een Contourennota opgesteld waarin de verwachtingen voor de komende vijf jaar worden beschreven. Deze nota wordt besproken in de Raad van Commissarissen en vormt de basis voor het langetermijnfinancieringsplan.

De geactiveerde kosten voor de ontwikkeling van het RAI-hotel bedroegen per eind december 2012 3 600.000.

Financiële ontwikkelingen in 2012 In 2012 heeft RAI Holding een netto-omzet behaald van 3 134,7 miljoen; 0,8% meer dan de 3 133,6 miljoen in 2011 en 7,8% meer dan het qua evenementenkalender meer vergelijkbare jaar 2010. De omzetstijging is onder meer te danken aan de teruggekeerde BedrijfsAutoRAI en de internationale eigen evenementen, alsmede de groei van door derden georganiseerde evenementen. Het afgelopen jaar was de RAI 265 dagen in gebruik voor internationale evenementen.

De kosten zijn in 2012 gestegen met 3 2,9 miljoen ten opzichte van 2011. Deze kostenstijging wordt grotendeels veroorzaakt door tegenvallers bij RAI Langfords en MECC Maastricht. Het resultaat van de kernactiviteiten steeg ten opzichte van 2011 aanzienlijk. Ten opzichte van het jaar 2011 is het resultaat van de kernactiviteiten met 26,4% gestegen.

Het bedrijfsresultaat kwam uit op 3 6,0 miljoen (2011: 3 8,3 miljoen). Na aftrek van rentelasten en belastingen bedroeg de nettowinst 3 2,1 miljoen (2011: 3 3,1 miljoen).

Financiële kerngegevens afgelopen 5 jaar

2012 2011 2010 2009 2008 Resultaten: Omzet 134,7 133,6 125,0 108,1 123,5 Bedrijfsresultaat 6,0 7,8 11,6 4,4 10,9 Nettoresultaat 2,1 3,1 5,7 0,2 5,3 Groepsvermogen 76,4 76,3 76,5 70,9 72,6 Balanstotaal 196,2 203,9 208,0 2 10,6 206,7 Voorzieningen 6,5 4,8 5,0 4,1 2,9 Netto-investeringen*) 11,1 10,3 6,6 17,8 38,6

Ratio’s: Bedrijfsresultaat in % van de omzet 4,5% 5,8% 9,3% 4,1% 8,8% Solvabiliteit 38,9% 37,4% 36,8% 33,7% 35,1%

*) gebouwen, installaties en inventaris

Omzet De spreiding van de omzet is als volgt (in miljoenen euro’s, in % van de omzet)

Door Amsterdam RAI en MECC georganiseerde evenementen Verhuur aan derden Catering Uitgeven vakbladen Overige* Totaal

2012

% 2011

% 2010

52,5 39,0% 53,6 40,1% 23,2 17,2% 23,5 17,6% 16,9 12,5% 18,1 13,5% 3,2 2,4% 4,0 3,0% 38,9 28,9% 34,4 25,7% 134,7 100,0% 133,6 100,0%

% 2009

%

48,5 38,8% 34,1 31,5% 21,6 17,3% 26,4 24,4% 17,5 14,0% 14,1 13,0% 5,0 4,0% 5,3 4,9% 32,4 25,9% 28,3 26,2% 125 100,0% 108,2 100,0%

*betreft onder meer hotelcommissies en facility services

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Verslag van de directie

22

Kosten en afschrijvingen De kosten zijn in 2012 gestegen met 3 2,9 miljoen ten opzichte van 2011. Deze kostenstijging wordt grotendeels veroorzaakt door tegenvallers bij RAI Langfords en MECC Maastricht. De activiteiten van RAI Langfords zijn per 1 januari 2013 verkocht.

De onjuist gepresenteerde cijfers uit het verleden, ten bedrage van 3 2 miljoen (voor aftrek van vennootschapsbelasting) is door middel van foutenherstel gecorrigeerd in het beginvermogen. Het verlies van RAI Langfords over 2012 en de afwikkelingskosten zijn ten laste van de winst- en verliesrekening 2012 gekomen.

De afschrijvingskosten zijn in het afgelopen jaar uitgekomen op 3 15,8 miljoen (2011 3 14,8 miljoen) inclusief een afboeking van de inventaris als gevolg van de verkoop van de activiteiten van RAI Langfords.

Investeringen In het afgelopen jaar is voor 3 11,2 miljoen geïnvesteerd in gebouwen, installaties en inventaris. Daarnaast is voor 3 1,1 miljoen geïnvesteerd in informatietechnologie. De investeringen die in 2012 zijn gedaan zijn gefinancierd uit de kasstroom.

Financieringskosten De rentelasten bedroegen 3 3,4 miljoen, een afname van 8,6% ten opzichte van 2011. Deze afname is vooral het gevolg van aflossing van leningen. De afgesproken ratio’s met de bank werden evenals eerdere jaren gehaald. De verhouding eigen/vreemd vermogen kwam uit op 63,8% (2011 59,8%) en kan als gezond worden gekwalificeerd.

Dividendbeleid Conform het dividendbeleid wordt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgesteld een dividend uit te keren van 3 2,0 miljoen.

Vooruitzichten 2013 De verkoop van de activiteiten van RAI Langfords en de mogelijk gewijzigde samenwerking met de Gemeente bij MECC Maastricht zullen ertoe leiden dat de resultaten van RAI Holding uitsluitend bepaald zullen worden door de resultaten van haar kernactiviteiten. De vooruitzichten van deze resultaten zijn goed te noemen. De vooruitzichten voor 2013 zijn verder enigszins gemengd. Positief zijn de goede ontwikkeling van de grootschalige internationale evenementen als IBC, ISE en Aquatech en de komst van het European Society of Cardiology Congress (ESC) in september. Nationaal blijven de Horecava en de Huishoudbeurs publiekstrekkers van formaat. De ruimte in de kalender vanwege het niet doorgaan van de AutoRAI 2013, zal gegeven de korte termijn moeilijk kunnen worden opgevuld. Op basis van deze sterke nationale en internationale positie ziet Amsterdam RAI de toekomst met vertrouwen tegemoet, al ziet het er naar uit dat 2013, door de aanhoudend slechte ­economische condities en het wegvallen van de AutoRAI, een uitdagend jaar zal worden.

Amsterdam, 14 maart 2013 RAI Holding B.V. Drs. A.J. Bakker, Algemeen directeur

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

23

Algemeen RAI Holding B.V. is statutair gevestigd te Amsterdam. Het boekjaar van de vennootschap loopt van 1 januari tot en met 31 december.

Algemene waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De gehanteerde grondslagen voor waardering van activa en passiva zijn gedurende het huidige en vorige jaar consistent toegepast. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling hebben betrekking op zowel de geconsolideerde als de vennootschappelijke jaarrekening.

Aandeelhoudersstructuur De RAI Vereniging heeft een 75% belang in RAI Holding B.V. De resterende 25% van de aandelen is in handen van de Gemeente Amsterdam.

Consolidatiegrondslagen Geconsolideerd worden de financiële gegevens van RAI Holding B.V. en al haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin RAI Holding B.V. beslissende invloed op het beleid heeft. De overige deelneming wordt niet geconsolideerd.

De financiële gegevens van gedurende het verslagjaar verkregen ondernemingen worden geconsolideerd vanaf het moment dat RAI Holding B.V. beslissende invloed heeft verkregen op het beleid van die ondernemingen tot aan het moment van beëindiging daarvan. Onderlinge transacties tussen vennootschappen die worden geconsolideerd worden geëlimineerd.

Aanpassing vergelijkende cijfers In de jaarrekening 2011 is, na het vaststellen van deze jaarrekening, een zodanige onjuistheid geconstateerd, dat de jaarrekening 2011 tekort schiet in het geven van inzicht. De onjuistheid betreft een fundamentele fout die betrekking heeft op in voorgaande jaren te hoog weergegeven omzet en te laag verantwoorde kosten. Dit heeft er toe geleid dat in de jaarrekening 2011 het eigen vermogen per ultimo 2011 per saldo 3 1,5 miljoen te hoog is verantwoord (debiteuren 3 1 miljoen te hoog en overige schulden 3 0,5 miljoen te laag verantwoord). De in de balans ter vergelijking opgenomen bedragen over 2011 zijn, in overeenstemming met Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 150, hierop aangepast, evenals de daarmee samenhangende posten in de winst- en verliesrekening.

Vreemde valuta Als functionele valuta is aangemerkt de euro. Activa en passiva luidend in vreemde valuta worden omgerekend naar euro’s tegen de koersen per balansdatum. Transacties in vreemde valuta worden verantwoord tegen de valutakoersen op het moment van de transacties. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening.

Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van RAI Holding B.V. overeenkomstig algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel de primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als de financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de toelichting per balanspost.

RAI Holding B.V. past hedge-accounting toe op basis van documentatie per individuele hedgerelatie en documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

24

Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover bij de afzonderlijke posten in de toelichting niet anders is vermeld, tegen nominale waarde.

Immateriële vaste activa Vakbladtitels zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs verminderd met afschrijvingen, dan wel lagere marktwaarde.

Beurstitels zijn gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde. Op alle extern verworven titels wordt afgeschreven over de economische levensduur, die wordt verondersteld maximaal 20 jaar te zijn.

Software wordt gewaardeerd tegen historische kostprijs en wordt afgeschreven over de economische levensduur die wordt verondersteld maximaal 10 jaar te zijn. Exploitatierechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en jaarlijks wordt hierop afgeschreven, gebaseerd op de duur van het recht.

Materiële vaste activa Materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de economische levensduur. Werken in uitvoering worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs.

Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde, bepaald op basis van de waarderingsgrondslagen van RAI Holding B.V. Deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen actuele waarde welke is afgeleid van de netto vermogenswaarde. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of lagere marktwaarde.

Effecten Effecten zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs of lagere marktwaarde per balansdatum. Als marktwaarde geldt in principe de beurswaarde. Indien de verkoop op korte termijn zal plaatsvinden, geldt als marktwaarde de directe opbrengstwaarde.

Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

Aandeel derden Het aandeel van derden in groepsmaatschappijen wordt bepaald op basis van de netto vermogenswaarde vastgesteld conform de grondslagen van deze jaarrekening.

Voorzieningen Pensioenvoorziening De onderneming heeft voor haar werknemers een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde-bijdrageregeling: de verplichtingen van de onderneming gaan niet verder dan het betalen van een jaarlijkse bijdrage aan de verzekeringsmaatschappij. De in de toekomst te betalen bijdragen zullen mede afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden en van de rendementen die de verzekeringsmaatschappij behaalt op de belegde bijdragen. De onderneming treft geen voorziening voor eventuele toekomstige verhogingen van de bijdragen.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

25

Overige voorzieningen Voor toekomstige reorganisatiekosten wordt een voorziening getroffen indien op balansdatum sprake is van een geformaliseerd en gedetailleerd reorganisatieplan, en uiterlijk op de opmaakdatum van de jaarrekening is begonnen met de uitvoering van dat plan dan wel de hoofdlijnen van dat plan zijn gecommuniceerd aan de direct betrokken medewerkers.

Voor gehuurde gebouwen waarvan de kosten van groot onderhoud op grond van met derden gemaakte contractuele afspraken voor rekening komen van RAI Holding B.V. of haar groepsmaatschappijen, wordt een voorziening gevormd ter gelijkmatige verdeling van de lasten over de contractuele huurperiode. De hoogte van de voorziening wordt gebaseerd op een meerjarenplan voor groot onderhoud. Onderhoudskosten voor gebouwen in eigendom worden direct ten laste van het resultaat verantwoord, dan wel geactiveerd en afgeschreven indien de activeringscriteria dit toestaan.

Er wordt een voorziening voor jubileumuitkeringen opgenomen op basis van de per balansdatum geldende jubileumregeling, rekening houdend met blijfkans, toekomstige loonkostenontwikkeling en disconteringsvoet.

Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen.

De verplichting wordt als zodanig opgenomen onder de kortlopende schulden.

In verband met de beëindiging bedrijfsactiviteiten RAI Langfords B.V. is een voorziening gevormd als gevolg van leegstand van gehuurde gebouwen.

Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen. Daarnaast wordt een verplichting opgenomen voor contractuele afspraken, die gemaakt zijn met de medewerkers.

(Latente) vennootschapsbelasting Tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale winstbepaling worden tegen nominale waarde in de balans opgenomen als latent te vorderen respectievelijk verschuldigde vennootschapsbelasting. Latent te vorderen vennootschapsbelasting uit hoofde van compensabele verliezen wordt, voor zover het redelijkerwijs te verwachten valt dat deze realiseerbaar wordt, gewaardeerd tegen het per balansdatum bekende toekomstige belastingtarief.

RAI Holding B.V. staat aan het hoofd van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarin ook de volgende ondernemingen zijn opgenomen: Amsterdam RAI B.V., AV RAI B.V., Amsterdam RAI Catering B.V., RAI Langfords B.V. en Arfora B.V.

Grondslagen voor resultaatbepaling Verantwoording van opbrengsten De bepaling van het resultaat geschiedt volgens een stelsel gebaseerd op historische kostprijs. Opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarin de prestatie wordt verricht. Voor beurzen en tentoonstellingen betreft dit de periode waarin het evenement plaatsvindt. Voor vakbladen betreft dit de periode waarin het vakblad is uitgegeven.

Winstneming vindt ook pas op dat moment plaats. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Afschrijvingen De afschrijvingen op materiële vaste activa zijn lineair berekend en gebaseerd op de verwachte economische levensduur.

De bedrijfsgebouwen worden afgeschreven tot restwaarde.

De gehanteerde afschrijvingspercentages liggen tussen de 2% en 20%. De afschrijvingen van de immateriële vaste activa zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde en liggen tussen de 5% en 20%.

Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten betreffen de aan de periode toe te rekenen rentebaten en -lasten.

Resultaat deelneming Het resultaat op deelnemingen betreft het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de op netto vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen. Als resultaat van deelnemingen wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

26

Vennootschapsbelasting De belastingen worden berekend over het commerci毛le resultaat v贸贸r belastingen, rekening houdend met fiscale faciliteiten.

Bij de bepaling wordt rekening gehouden met de mutatie in de voorziening voor latente vennootschapsbelasting.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en bankkrediet. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en vennootschapsbelasting zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. In de opstelling wordt de cash flow die bestaat uit het nettoresultaat na belastingen vermeerderd met de afschrijvingslasten afzonderlijk gepresenteerd.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

27

1.1. Geconsolideerde balans (vóór voorstel resultaatbestemming)

(Bedragen x 4 1.000)

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

Ref.

2012

2011

1.1.1.

1.1.2.

1.1.3.

5.520 162.582 1.247

6.042 165.542 1.234 169.349

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Effecten Liquide middelen

1.1.4.

408 25.615 41 782

172.818

385 29.651 41 998 26.846

31.075

196.195

203.893

Passiva Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserves Overige reserves Onverdeelde winst

1.1.5.

2.730 22.006 49.627 2.060

Aandeel derden

Voorzieningen

1.1.6.

Schulden Langlopende schulden Kortlopende schulden

1.1.7.

1.1.8.

2.730 22.006 48.530 3.096 76.423 0 76.423

76.362 -35 76.327

6.508

4.825

48.045 65.219

56.998 65.743 113.264

122.741

196.195

203.893

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

28

2.1. Geconsolideerde winst- en verliesrekening

(Bedragen x 4 1.000)

Netto-omzet

Ref.

2012

2011

2.1.1.

134.669

133.629

Som der bedrijfsopbrengsten Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa Overige waardeveranderingen van immateriële vaste activa Overige bedrijfskosten (inclusief overige personeelskosten)

134.669

2.1.2.

2.1.3.

57.257 25.094 3.735 2.719 15.765 0 24.135

Som der bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Rentelasten en soortgelijke kosten

2.1.4.

133.629 58.914 25.030 3.347 2.617 14.518 277 21.084

128.705

125.786

5.964

7.843

-3.403

-3.724 -3.403

-3.724

2.561 -488

4.119 -1.165

22

42

Resultaat na belastingen

2.095

2.996

Aandeel derden in resultaat

-35

100

2.060

3.096

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen op resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Nettoresultaat na belastingen

2.1.5.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

29

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

(Bedragen x 4 1.000)

2012

2011

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

5.964

7.843

Aanpassingen voor: Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa Resultaat deelnemingen en belang derden Mutaties in voorzieningen

15.765

14.518

31

142

1.683

-141 17.479

Mutaties in voorraden en vorderingen Mutaties in kortlopende schulden (exclusief bankkrediet)

14.519

5.069

394

-8.827

12.423 -3.758

12.817

Kasstroom uit bedrijfsoperatie Betaalde interest

-2.725

-4.338

Betaalde belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-1.544

-999

Totale kasstroom uit operationele activiteiten

-4.269

-5.337

15.416

29.842

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Netto-investering in materiële vaste activa Netto-investering in immateriële vaste activa Netto-desinvestering in financiële vaste activa

-11.128

-10.288

-1.154

-956

-22

13

Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten

-12.304

-11.231

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividenduitkering

-2.000

-2.000

Mutaties in langlopende schulden

-8.953

-9.611

Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten

-10.953

-11.611

Mutatie liquide middelen en bankkrediet

-7.841

7.000

Liquide middelen en bankkrediet per 1 januari

-3.807

-10.807

-11.648

-3.807

Liquide middelen en bankkrediet per 31 december

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

30

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012

(Bedragen x 4 1.000)

Beurstitels

Vakbladtitels

Software

Overige

Totaal

780 0 0 780

1.111 20 -1.131 0

16.770 1.134 -116 17.788

1.684 0 0 1.684

20.345 1.154 -1.247 20.252

363 26 0

1.111 0 -1.111

11.916 1.498 -37

913 53 0

14.303 1.577 -1.148

389

0

13.377

966

14.732

Boekwaarde per 1-1-2012

417

0

4.854

771

6.042

Boekwaarde per 31-12-2012

391

0

4.411

718

5.520

1.1.1. Immateriële vaste activa Aanschaffingswaarde per 1-1-2012 Aanschaffingen Desinvesteringen Aanschaffingswaarde per 31-12-2012 Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-1-2012 Afschrijvingen en waardeverminderingen 2012 Desinvesteringen Afschrijvingen en waardeverminderingen per 31-12-2012

Investeringen in beurstitels en vakbladtitels worden in maximaal 20 jaar afgeschreven. De vakbladtitels zijn eind 2012 afgestoten. Software wordt afgeschreven in een periode van maximaal 10 jaar, te rekenen vanaf het moment van ingebruikneming.

Jaarlijks wordt een impairment test uitgevoerd op in het verleden extern geworven titels.

De categorie ‘Overige’ betreft met name het gebruiksrecht van een lounge in de Amsterdam ArenA. Deze rechten worden afgeschreven tot het jaar 2026. Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld.

Gebouwen,

Werken

installaties 1.1.2. Materiële vaste activa

in

en terreinen

Inventaris

uitvoering

Totaal

275.840

34.873

4.863

315.576

0

1.656

9.473

11.129

2.377 -2.086

0 -2.517

-2.377 0

0 -4.603

276.131

34.012

11.959

322.102

130.373

19.661

0

150.034

9.821

4.228

0

14.049

-2.053

-2.510

0

-4.563

per 31-12-2012

138.141

21.379

0

159.520

Boekwaarde per 1-1-2012

145.467

15.212

4.863

165.542

Boekwaarde per 31-12-2012

137.990

12.633

11.959

162.582

Aanschaffingswaarde per 1-1-2012 Investeringen Gereedgekomen werk in uitvoering Desinvesteringen Aanschaffingswaarde per 31-12-2012 Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-1-2012 Afschrijvingen 2012 Desinvesteringen Afschrijvingen en waardeverminderingen

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

31

Gebouwen en terreinen (inclusief afgekochte erfpacht) worden afgeschreven in 50 jaar, het congrescentrum in 20 jaar en installaties in 10 tot 20 jaar. De overige vaste activa worden afgeschreven in 5 tot 20 jaar.

De boekwaarde van de afgekochte erfpacht bedraagt per 31 december 2012 3 4.354.765 (2011: 3 4.538.743).

Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld.

1.1.3. FinanciĂŤle vaste activa

Totaal

Stand per 1-1-2012 Resultaat Winstuitkering

1.234 22 -9

Stand per 31-12-2012

1.247

De financiĂŤle vaste activa betreft een kapitaalbelang in Stadion Amsterdam C.V. van 1/9 deel van het commanditair kapitaal.

Vlottende activa

2012

2011

Handelsvorderingen Voorziening voor dubieuze debiteuren

18.590 -1.427

21.681 -1.671

Overige vorderingen

17.163 2.937

20.010 3.478

Overlopende activa

5.515

6.163

25.615

29.651

1.1.4. Vorderingen

1.1.5. Groepsvermogen Voor een toelichting op de mutaties in het eigen vermogen gedurende 2011 en 2012 wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening van RAI Holding B.V. (zie 3.1.2). Gedurende het boekjaar vonden er geen directe vermogensmutaties plaats in het eigen vermogen, uitgezonderd de effecten van het foutenherstel.

Groot Onderhoud

Belastinglatentie

Overig

Totaal

Stand per 1-1-2012 Dotatie Onttrekking

2.225 301 -146

2.130 0 -845

470 2.402 -29

4.825 2.703 -1.020

Stand per 31-12-2012

2.380

1.285

2.843

6.508

1.1.6. Voorzieningen

De passieve belastinglatentie bestaat uit verschillen tussen commerciĂŤle en fiscale waardering.

De overige voorzieningen betreffen een jubileavoorziening alsmede een reorganisatievoorziening voor de afwikkeling van de activiteiten van RAI Langfords B.V. Bovenstaande voorzieningen, m.u.v. de reorganisatie voorziening hebben een overwegend langlopend karakter.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

32

1.1.7. Langlopende schulden Leningen Deutsche Bank Nederland N.V. Lening Gemeente Maastricht Overige schulden

Overzicht Langlopende leningen stand per 31 december 2012 Lening I Deutsche Bank Nederland N.V. Lening II Deutsche Bank Nederland N.V. Lening III Deutsche Bank Nederland N.V. Lening Gemeente Maastricht Overige schulden

2012

2011

39.375 679 7.991

48.125 774 8.099

48.045

56.998

16.875 15.000 25.000 771 9.647

Aflossing in boekjaar 3.750 0 5.000 91 778

67.293

9.619

Hoofdsom

Af: Kortlopend gedeelte langlopende schulden

Restsom 13.125 15.000 20.000 680 8.869 57.674 9.629 48.045

De kredietovereenkomst met de Deutsche Bank Nederland N.V. bevat, naast de in 2004 overeengekomen rekening-courantfaciliteit van 3 27,5 miljoen, drie leningen: Lening I is afgesloten in 2005, heeft een looptijd van 10 jaar en bedroeg 3 30 miljoen. Aflossing vindt plaats in 16 halfjaarlijkse termijnen vanaf 1 juli 2008.

Lening II is afgesloten in 2005, heeft een looptijd van 10 jaar en bedroeg 3 25 miljoen. In 2006 heeft een vervroegde aflossing plaatsgevonden van 3 10 miljoen. De lening dient uiterlijk in 2015 afgelost te zijn.

Lening III is afgesloten in 2008, heeft een ingangsdatum van 1 januari 2009, een looptijd van 8 jaar en bedraagt 3 25 miljoen.

Aflossing vindt plaats in 10 halfjaarlijkse termijnen vanaf 1 januari 2012.

De rente op de leningen bedraagt Euribor + 0,65%. Teneinde de rentepercentages te fixeren zijn in 2005 en 2008 renteswap contracten afgesloten voor de periode 2006 - 2016 ten bedrage van 3 55 miljoen. In 2006 is een deel van de renteswap van 3 10 miljoen verkocht. Op grond van de afgesloten renteswap contracten betaalt Amsterdam RAI B.V. een rentepercentage van 4,01% over lening I, 4,18% over lening II en 4,95% over lening III. Als zekerheid voor de langlopende schulden en de rekening-courant zijn bedrijfspanden aan het Europaplein bezwaard met hypotheek.

De lening Gemeente Maastricht betreft een in 2003 van de Gemeente Maastricht ontvangen annuĂŻtaire lening van 3 1.464.000.

Deze annuĂŻtaire lening heeft een looptijd tot augustus 2017 en kent een rentepercentage van 4,5%.

De overige langlopende schulden betreffen een in 1988 van de Gemeente Amsterdam ontvangen afkoopsom inzake de exploitatieverliezen van het Congrescentrum over de periode tot 2038. De afkoopsom is in het verleden opgerent tegen een rentepercentage van 7,46%. Deze afkoopsom heeft een overwegend langlopend karakter. De vrijval vindt plaats ten gunste van de bedrijfskosten.

De jaarlijkse oprenting vindt plaats ten laste van de financiĂŤle baten en lasten.

1.1.8. Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortlopend gedeelte langlopende leningen Vooruitontvangen bedragen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva

2012

2011

12.430 9.629 17.701 12.691 2.145 10.623

4.805 9.611 21.577 10.448 2.514 16.788

65.219

65.743

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

33

Niet uit de balans blijkende informatie 1. De totale contractuele verplichtingen uit hoofde van huurovereenkomsten bedragen ultimo het boekjaar 3 6.194.596 (2011: 3 8.361.931), waarvan 3 1.424.445 betrekking heeft op 2013, 3 6.194.596 heeft betrekking op de periode 2013 tot en met 2017 en 3 68.885 heeft betrekking op de periode na 2017.

2. In het kader van huurcontracten en borgstellingen zijn bankgaranties afgegeven ten bedrage van 3 100.553 (2011: 3 100.553).

3. Er zijn operational leaseverplichtingen voor 60 (2011: 83) auto’s aangegaan. Ultimo het boekjaar bedragen de totale contractuele verplichtingen 3 1.153.748 (2011: 3 1.334.143), waarvan 3 416.899 binnen één jaar vervalt. Het overige deel vervalt binnen 5 jaar.

Financiële instrumenten De met financiële instrumenten verbonden risico’s zijn onderstaand toegelicht.

Kredietrisico Om het kredietrisico te beheersen wordt de blootstelling aan kredietrisico’s voortdurend bewaakt en opgevolgd. Ultimo boekjaar is geen sprake van belangrijke concentratie van kredietrisico’s. Kredietrisico’s hebben betrekking op debiteuren en overige kortlopende vorderingen. Ter zake zijn toereikende voorzieningen opgenomen.

Valutarisico Er is geen sprake van grote valutarisico’s aangezien de operationele kasstromen en financieringsactiviteiten overwegend in euro’s plaatsvinden.

Renterisico Renterisico’s betreffen hoofdzakelijk de voor lange termijn afgesloten langlopende leningen. Amsterdam RAI B.V. heeft renteswap contracten afgesloten in verband met het afdekken van de renterisico’s. Om de rentepercentages te fixeren zijn in 2005 renteswap contracten afgesloten voor de periode 2006-2016 voor een bedrag ultimo boekjaar 2011 van 3 45 miljoen.

Amsterdam RAI B.V. betaalt een rente van 4,01% over de lening I Deutsche Bank Nederland N.V. en 4,18% over de lening II Deutsche Bank Nederland N.V. van 3 15 miljoen. Amsterdam RAI B.V. betaalt een rente van 4,95% over de lening III Deutsche Bank Nederland N.V. Over de schulden aan kredietinstellingen wordt een variabele rente betaald van 1 maand Euribor plus een individuele opslag.

De middels renteswaps afgedekte bedragen zijn kleiner of gelijk aan de uitstaande hoofdsom van de leningen Deutsche Bank Nederland N.V. De renteswaps hebben per 31 december 2012 een reële waarde van 3 3.920.677 negatief (vorig jaar 3 4.578.148 negatief). De reële waarde loopt gedurende de resterende looptijd van de renteswaps (tot en met 2016) af naar nihil.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

34

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 2012

(Bedragen x 4 1.000)

2.1.1. Omzet Naar geografische gebieden Nederland Overige landen

Naar activiteiten Beurzen en evenementen Accommodatieverhuur Uitgeven van vakbladen Catering Parkeren Hotelcommissies Facility Services Overige

2.1.2. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Beurzen en evenementen Accommodatieverhuur Uitgeven van vakbladen Kosten van inhuur Catering Personeel Marketingkosten Overig

2012

2011

130.679 3.990

129.137 4.492

134.669

133.629

52.530 23.200 3.153 16.903 5.416 3.063 22.297 8.107

53.611 23.450 4.044 18.103 6.240 3.268 18.151 6.762

134.669

133.629

2012

2011

22.966 932 2.351 5.950 5.860 8.371 5.773 5.054

24.527 780 1.821 7.545 5.451 8.668 6.535 3.587

57.257

58.914

2.1.2. Personeelskosten De directie van RAI Holding B.V. bestaat vanaf 1 januari 2012 uit 1 persoon. Op grond van de in artikel 383 lid 1 boek 2 BW opgenomen vrijstelling is derhalve geen melding gemaakt van de bezoldiging bestuurders. De bezoldiging van (voormalig) bestuurders (2) bedroeg in 2011: 3 816.516.

De bezoldiging van commissarissen (gemiddeld 6) bedroeg 3 128.831 (in 2011: 3 100.128, gemiddeld 5).

Gemiddeld aantal personeelsleden (FTE) werkzaam bij de groep In Nederland

479

489

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

2.1.3. Overige bedrijfskosten

35

2012

2011

11.470

10.623

Bureaukosten

1.065

974

Automatiseringskosten

3.256

4.038

Advieskosten

2.940

3.087

Reis-, verblijf- en representatiekosten

1.167

1.145

Overige personeelskosten

2.500

1.134

Gebouwkosten

Overige algemene bedrijfskosten Kosten beĂŤindiging bedrijfsactiviteiten RAI Langfords B.V.

-74

83

1.811

0

24.135

21.084

Accountantskosten In de winst- en verliesrekening is in 2012 een bedrag van 3 74.625 (2011: 3 72.610) verantwoord inzake accountantskosten van BDO Audit & Assurance B.V. voor de jaarrekeningcontrole 2012.

2.1.4. Rentelasten en soortgelijke kosten

2012

2011

Rentelasten

3.403

3.724

840

1.165

-287

0

Verrekende belastingen en overige effecten

-65

19

Belastinglast in de winst- en verliesrekening

488

1.274

2.1.5. Belastingen Belastinglast op basis van het commerciĂŤle resultaat Mutatie belastinglatentie

De effectieve belastingdruk bedraagt 20,3% (2011: 27,2%) en ligt in lijn met het gemiddeld nominaal vennootschapsbelastingpercentage in Nederland.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

36

Enkelvoudige balans (v贸贸r voorstel resultaatbestemming) (Bedragen x 4 1.000) Activa Vaste activa Financi毛le vaste activa

ref.

2012

3.1.1.

91.311

2011

82.162 91.311

82.162

Passiva Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserves Overige reserves Onverdeelde winst

3.1.2.

2.730 22.006 49.626 2.060

2.730 22.006 48.530 3.096 76.422

76.362

Voorzieningen

3.1.3.

8.507

2.272

Schulden Schulden aan groepsmaatschappijen

3.1.4.

6.382

3.528

91.311

82.162

Enkelvoudige winst- en verliesrekening (Bedragen x 4 1.000)

2012

2011

Enkelvoudig resultaat na belastingen Resultaat deelnemingen na belastingen

-222 2.282

0 3.096

Nettoresultaat

2.060

3.096

De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 Boek 2 BW. De financi毛le gegevens van RAI Holding B.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de winst- en verliesrekening van RAI Holding B.V. conform artikel 402 Titel 9 BW slechts het aandeel in de winst na belasting van ondernemingen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belasting.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

37

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012 (Bedragen x 4 1.000)

3.1.1. FinanciĂŤle vaste activa

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Stand per 1-1-2012 Resultaat Aflossingen Desinvesteringen Voorziening

82.162 2.282 -556 1.410 6.013

Stand per 31-12-2012

91.311

De vennootschap bezit 100% (tenzij anders vermeld) van de aandelen in de volgende belangrijkste deelnemingen: Amsterdam RAI B.V., Amsterdam; Maastrichts Expositie- en Congrescentrum (MECC) B.V. (75%), Maastricht; Arfora B.V., Amsterdam; RAI Langfords B.V., Amsterdam; RAI Vision B.V. (50%), Amsterdam, geliquideerd met ingang van 20 januari 2012.

In deze groepsmaatschappijen zijn de resultaten verwerkt van de volgende belangrijkste indirecte deelnemingen (100%, tenzij anders vermeld): AV RAI B.V., Amsterdam; Amsterdam RAI Catering B.V., Amsterdam.

Aandelenkapitaal

Agio reserve

Overige reserves

Onverdeelde winst

Totaal

Stand per 1-1-2011 (cf jaarrekening 2010)) Resultaatbestemming Effect foutenherstel Stand per 1-1-2011 (aangepast) Resultaat boekjaar Effect foutenherstel op resultaat Dividend

2.730 0 0 2.730 0 0 0

22.006 0 0 22.006 0 0 0

46.047 5.683 -1.200 50.530 0 0 -2.000

5.683 -5.683 0 0 3.427 -331 0

76.466 0 -1.200 75.266 3.427 -331 -2.000

Stand per 31-12-2011

2.730

22.006

48.530

3.096

76.362

Stand per 1-1-2012 Resultaatbestemming Resultaat boekjaar Dividend

2.730 0 0 0

22.006 0 0 0

48.530 3.096 0 -2.000

3.096 -3.096 2.060 0

76.362 0 2.060 -2.000

Stand per 31-12-2012

2.730

22.006

49.626

2.060

76.422

3.1.2. Eigen vermogen

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 3 13.650.000, verdeeld in 225.000 gewone aandelen A en 75.000 gewone aandelen B, elk nominaal groot 3 45,50. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 45.000 aandelen A en 15.000 aandelen B.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

38

3.1.3. Voorzieningen

Totaal

Stand per 1-1-2012

2.272

Dotatie

6.235

Stand per 31-12-2012

8.507

Voor het negatieve vermogen van deelnemingen is door RAI Holding B.V. een voorziening gevormd.

3.1.4. Schulden aan Groepsmaatschappijen

Schulden aan groepsmaatschappijen

Stand per 1-1-2012 Mutatie

3.528 2.854

Stand per 31-12-2012

6.382

Evenals vorig jaar wordt op de schulden aan groepsmaatschappijen geen rente berekend.

Personeel RAI Holding B.V. heeft in 2012, evenals in 2011, geen personeel in dienst gehad.

Niet uit de balans blijkende informatie Voor de deelnemingen Amsterdam RAI B.V., AV RAI B.V., Amsterdam RAI Catering B.V. en RAI Langfords B.V. zijn aansprakelijkheidsverklaringen ex artikel 403 Boek 2 BW afgegeven. Met ingang van 1 januari 2013 heeft RAI Holding B.V. zijn aansprakelijkheidsverklaring ex artikel 403 Boek 2 BW voor RAI Langfords B.V. ingetrokken.

Amsterdam, 14 maart 2013

De directie, Drs. A.J. Bakker

De Raad van Commissarissen, Ir. J.H.J. Mengelers (voorzitter) F.I.M. Houterman Mevr. S.J. Rijxman

Mevr. Prof. Dr. A.J.M. Roobeek J.W.Th. van der Steen Dr. Ir. J.R. Vermeulen

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening

39

Overige gegevens In artikel 24 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de resultaatbestemming.

Artikel 24.

1. De vennootschap kan naast enige andere reserves een algemene reserve, een agioreserve A, een agioreserve B, een dividendreserve A en een dividendreserve B in haar boeken aanhouden. Tot deze reserves zijn respectievelijk gerechtigd de houders van aandelen A en aandelen B en wel naar rato van het aantal en soort aandelen dat zij bezitten.

2. Storting op aandelen A en aandelen B, die de nominale waarde van die aandelen overtreft, wordt toegevoegd aan de desbetreffende agioreserve.

3. Onverminderd het hierna in dit artikel bepaalde, staat de uitkeerbare winst ter vrije beschikking van de algemene vergadering voor uitkering van dividend, reservering of zodanige andere doeleinden binnen het doel van de vennootschap als de algemene vergadering zal besluiten.

4. De algemene vergadering kan besluiten, zulks met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort, op aandelen van die soort geen winst uit te keren, maar het desbetreffende deel van de winst te reserveren en toe te voegen aan de dividendreserve A respectievelijk B. Een uitkering ten laste van de dividendreserve A respectievelijk B kan alleen worden gedaan aan de houders van aandelen van de desbetreffende soort, zulks na een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering genomen met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort.

5. Onverminderd het elders in dit artikel bepaalde, zullen indien de algemene vergadering besluit winst te reserveren of dividend uit te keren ten aanzien van alle aandelen, ongeacht de soort, gelijke bedragen aan winst worden gereserveerd of dividenden worden uitgekeerd.

6. De vennootschap kan aan aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voorzover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden.

Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mede.

7. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling en de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.

8. De algemene vergadering is, met inachtneming van het bepaalde in het zevende lid, bevoegd tot uitkering van ĂŠĂŠn of meer interimdividenden te besluiten.

9. Tenzij de algemene vergadering een ander tijdstip vaststelt zijn dividenden onmiddellijk betaalbaar na vaststelling.

10. De vordering tot uitbetaling van dividend verjaart door verloop van vijf jaren.

Voorstel resultaatbestemming De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld om over het jaar 2012 een dividend uit te keren van 3 2,0 miljoen. Het resultaat na belasting over 2012 is opgenomen in de post onverdeelde winst in het Eigen vermogen.

Gebeurtenissen na balansdatum Geen

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Controleverklaring van de onafhankelijk accountant

40

Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de directie van RAI Holding B.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van RAI Holding B.V. te Amsterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiĂŤle verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het op maken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiĂŤle verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van RAI Holding B.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 14 maart 2013 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, J.H. Luijt

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Kerncijfers

41

Activiteiten

2012 2011 2010 2009 2008 RAI Internationale tentoonstellingen en congressen 48 47 48 36 50 Bezoekers 392.034 306.382 291.146 197.575 308.529

Nationale tentoonstellingen en congressen 59 59 57 60 53 Bezoekers 763.622 1.057.815 773.728 1.015.544 752.298

Voorstellingen 119 83 85 159 89 Bezoekers 125.238 81.986 84.645 198.755 108.092

Overige evenementen 403 406 400 318 281 Bezoekers 151.943 140.375 235.700 421.867 211.495

TOTAAL RAI 629 595 590 573 473 Bezoekers 1.432.837 1.586.558 1.385.219 1.833.741 1.380.414 Elders Nederland Nationale tentoonstellingen en congressen 4 8 10 7 9 Bezoekers 49.604 78.963 82.122 85.518 132.383

TOTAAL Nederland 633 603 600 580 482 Bezoekers 1.482.441 1.665.521 1.467.341 1.919.259 1.512.797

Buitenland Internationale tentoonstellingen 6 7 5 5 4 Bezoekers 61.585 42.620 40.197 30.596 27.478

TOTAAL RAI 639 610 605 585 486 Bezoekers 1.544.026 1.708.141 1.507.538 1.949.855 1.540.275

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Kerncijfers

42

Kerncijfers RAI complex

2012 2011 2010 2009 2008

Internationale tentoonstellingen 16 20 20 14 21 waarvan georganiseerd door RAI 4 5 4 4 5 bezoekers 260.572 197.711 223.409 158.182 271.888 netto m² standruimte 242.941 222.928 240.681 170.349 291.816 exposanten 8.495 8.835 8.519 6.335 10.168

Nationale tentoonstellingen 34 33 32 39 42 waarvan georganiseerd door RAI 9 10 7 8 7 bezoekers 697.680 1.006.699 748.291 1.000.694 739.818 netto m² standruimte 246.434 301.514 227.367 227.854 236.009 exposanten 7.869 7.618 7.169 6.331 7.278

Tentoonstellingen 50 53 52 53 63 waarvan georganiseerd door RAI 13 15 11 12 12 bezoekers 958.252 1.204.410 971.700 1.158.876 1.011.706 netto m² standruimte 489.375 524.442 468.048 398.203 527.825 exposanten 16.364 16.453 15.688 12.666 17.446 waarvan uit buitenland 8.569 8.626 8.200 5.873 8.548

Internationale Congressen en Symposia 32 27 28 22 29 bezoekers 131.462 108.671 67.737 39.393 36.641

Nationale Congressen en Symposia 25 26 25 21 11 bezoekers 65.942 51.116 25.437 14.850 12.480

Congressen en Symposia 57 53 53 43 40 bezoekers 197.404 159.787 93.174 54.243 49.121

Voorstellingen 119 83 85 159 89 bezoekers 125.238 81.986 84.645 198.755 108.092

Overige evenementen 403 406 400 318 281 bezoekers 151.943 140.375 235.700 421.867 211.495

TOTAAL AANTAL EVENEMENTEN 629 595 590 573 473 waarvan internationaal 48 47 48 36 50

TOTAAL AANTAL BEZOEKERS 1.432.837 1.586.558 1.385.219 1.833.741 1.380.414

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Kerncijfers

43

Evenementen

Evenement Aantal Bezoekers Exposanten Netto m²

Bakkerij Dagen 10.131 178 7.181 Bedrijfsauto RAI 46.690 191 24.358 Building Holland 5.843 160 5.032 FietsVAK 7.439 133 7.602 HISWA Amsterdam Boat Show 40.893 282 17.063 Horecava 56.619 569 24.955 Huishoudbeurs 246.998 351 17.037 Negenmaandenbeurs 209 6.077 Intertraffic Amsterdam 25.947 810 28.325 ISSA/Interclean Amsterdam 28.001 670 28.598 METS 19.617 1.143 20.378 SuperYacht Pavilion at METS 170 2.410 Taxi Expo 1.907 55 2.264

RAI Evenementen in de RAI 13 490.085 4.921 191.280

Evenementen van derden in de RAI 616 942.752 11.443 298.095

Evenementen in de RAI 629 1.432.837 16.364 489.375

BBB 10.936 152 5.253 Beleef 19.200 134 9.000 Business Experience 750 43 nvt Interclassics - Topmobiel 18.718 277 12.964

RAI Evenementen elders in Nederland 4 49.604 606 27.217

Evenementen in Nederland 633 1.482.441 16.970 516.592

WQA Aquatech USA 3.768 261 4.851 Aquatech China 30.042 830 16.290 FlowEx China 312 2.721 Aquatech India 9.824 133 4.015 Intertraffic China 7.084 130 2.149 WaterEx Beijing 10.867 226 3.852

RAI Evenementen in buitenland 6 61.585 1.892 33.878

Evenementen 639 1.544.026 18.862 550.470

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Samenstellingseisen Raad van Commissarissen en profielen leden

44

Samenstelling De samenstelling van de Raad dient in principe te voldoen aan de volgende eisen: • qua leeftijd een gevarieerde samenstelling • het aantal leden van de Raad dat niet meer zelf in het bedrijfs-, politiek of maatschappelijk leven actief is, bedraagt maximaal twee • in de Raad hebben minstens twee vrouwen en minstens twee mannen zitting • leden van de Raad moeten gevoel hebben voor corporate governance • leden moeten bereid zijn zitting te nemen in commissies van de raad.

De Raad van Commissarissen bestaat in principe uit zes leden. De maximum zittingsduur bedraagt in beginsel twaalf jaar. Het rooster van aftreden wordt gepubliceerd op de website rai.nl.

Profielen Voor de invulling van de verschillende posities in de Raad van Commissarissen gelden in principe de volgende (ideale) profielen, waarbij het belangrijker is dat de verschillende competenties in de Raad zijn vertegenwoordigd dan dat ze ook daadwerkelijk bij het betreffende lid aanwezig zijn.

Voorzitter Bestuurder met een zeer brede achtergrond en een lange carrière, bij voorkeur in het bedrijfsleven en een ruime ervaring met politieke en maatschappelijke organisaties. Een uitgebreid actief relatienetwerk zou moeten helpen deuren voor de RAI te openen. Een CEO in functie van een grote (beursgenoteerde) onderneming heeft de voorkeur.

Financieel bestuurder Een bestuurder met een sterke financiële achtergrond, bij voorkeur een CFO van een grote onderneming met een actief relatienetwerk. Deze commissaris is ook voorzitter van de auditcommissie.

Branche-netwerker Een groot relatienetwerk en zicht op het functioneren van brancheverenigingen. Met de RAI Vereniging als grootste aandeelhouder, gaat de voorkeur uit naar een branche-netwerker met een diepe kennis van de RAI Vereniging.

Gemeentelijk netwerker Een ervaren politiek netwerker die ruime kennis van en ervaring heeft met zowel het bestuur als met topambtenaren van de gemeente Amsterdam.

Commercieel bestuurder 1 Bij voorkeur een (commercieel) ondernemer of bestuurder uit de (nieuwe) mediawereld.

Commercieel bestuurder 2 Bij voorkeur een (commercieel) ondernemer of bestuurder met een duidelijke competentie op het gebied van commercieel strategische beleidsvorming, een groot netwerk binnen het bedrijfsleven en Internationale werkervaring.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Persoonlijke gegevens bestuurders

45

Ir. J.H.J. (Jan) Mengelers (1953)

J. W. Th. (John) van der Steen (1954)

Commissaris sinds 2010. Voorstel tot aftreden c.q. (her)benoeming in 2014.

Huidige functie: voorzitter raad van bestuur TNO. Commissariaten: Voorzitter Raad van Commissarissen RAI Holding, Executive Board of Joanneum Research Forschungsgesellschaft mbH en Lid Executive Committee Point-One. Maatschappelijke nevenfuncties: voorzitter Executive Board EARTO, lid Innovatieberaad (Min. IenM), bestuurslid SIA (Stichting Innovatie Alliantie), bestuurslid SKO (Stichting Kennisontwikkeling HBO), bestuurslid STT (Stichting Toekomstbeeld der Techniek), bestuurslid De Maatschappij.

Commissaris sinds 2011. Voorstel tot aftreden c.q. (her)benoeming in 2015.

Huidige functie: Chairman Aon Global Accounts van Aon Risk Solutions, Chairman Aon Holdings.

Commissariaten: RAI Holding en lid Raad van Advies 3stone Real Estate.

Maatschappelijke nevenfuncties: lid Raad van Advies Erasmus van Wees, Executive Search, Interim Management and Interim Professionals, Lid Stichting Ondersteuning Bach Vereniging en lid Lotgenoten Nederlands Blazers Ensemble.

Dr.ir. J.R.(Hans) Vermeulen (1941) F.I.M. (Ferry) Houterman (1949) Commissaris sinds 2004. Treedt volgens rooster af in 2016.

Huidige functie: management consultant.

Commissariaten: RAI Holding, Rabobank Amsterdam, Holland Casino, Hampshire Eden Hotel Group, Tahal/GTC (Kardan Group).

Maatschappelijke nevenfuncties: Raad van Toezicht ROC Amsterdam, Raad van Toezicht BNN Omroep, Raad van Toezicht CNV Publieke Zaak.

Mevr. S.J. (Shula) Rijxman (1959) Commissaris sinds april 2012. Voorstel tot aftreden c.q. (her)benoeming in 2016.

Huidige functie: lid (van de) Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) Commissariaten: RAI Holding.

Maatschappelijke nevenfuncties: lid Raad van Advies LOF, voorzitter Raad van Toezicht Pink Ribbon, bestuurslid Women Inc, lid Dutch Creative Council.

Prof. dr. A.J.M. (Annemieke) Roobeek (1958) Commissaris sinds 2007. Voorstel tot aftreden c.q. (her)benoeming in 2015.

Huidige functie: hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement, Nyenrode Business Universiteit, directeur-eigenaar van MeetingMoreMinds en Open Dialogue.

Commissariaten: RAI Holding, KLM NV (Royal Dutch Airlines), ABN AMRO Bank, Abbott Health Care Products en DIGH (garantiefonds voor investeringen in sociale woningbouw in ontwikkelingslanden en Oost-Europa).

Maatschappelijke nevenfuncties: voorzitter Raad van Toezicht van NCWT-Nationaal Centrum voor Wetenschap en Technologie, lid van de adviesraad van Koninklijke Horeca Nederland Nederland (KHN), oprichtingslid van het Bestuur van het VUmc Fonds voor stimulering van bijzonder medisch onderzoek, lid van de Raad van Eigenwijzen van CIP Governance, leading expert van Sirius, het programma van OC&W voor Excellence in Higher Education, voorzitter van Refill, een coalitie van 25 partijen in de bouwwereld om de kantorenleegstand een antwoord te bieden via multifunctionaliteit op een duurzame en innovatieve manier, penningmeester van NexusLabs Foundation.

Commissaris sinds 2008. Voorstel tot aftreden c.q. (her)benoeming in 2016.

Voorheen onder meer actief met een eigen onderneming en voorzitter RAI Vereniging.

Commissariaten: RAI Holding.

Maatschappelijke nevenfuncties: voorzitter regentencollege Stichting Codde en Van Beresteyn Haarlem, bestuurslid Gravinnehof Haarlem, lid Raad van Toezicht Frans Loenenhofje Haarlem, vice-voorzitter Raad van Toezicht Kennemer Gasthuis Haarlem, bestuurslid Stichting Elisabeth van Th端ringenfonds.

Drs. A.J. (Hans) Bakker (1951) Algemeen directeur RAI Holding sinds 2002.

Commissariaten: Transavia Airlines (voorzitter), Gemeentelijk Vervoersbedrijf Amsterdam (voorzitter), Institute of Travel B.V. Maatschappelijke nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht van de Stichting NBTC Holland Marketing, voorzitter Stichting Jumping Amsterdam, vice voorzitter Algemeen Bestuur Platform Nederlandse Luchtvaart, lid van de Commissies van Beroep van de Stichting Garantiefonds Reisgelden, van de Stichting Calamiteitenfonds Reizen en van de Stichting Garantiefonds Specialistische Touroperators, lid Bestuur Stichting Amsterdam Museum Fonds, lid Algemeen Bestuur Stichting Amsterdam 2013.

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Personalia

46

Raad van Commissarissen Ir. J.H.J. Mengelers, Voorzitter F.I.M. Houterman Mevr. S. J. Rijxman Mevr. Prof. dr. A.J.M. Roobeek J.W.Th. Van der Steen Dr. Ir. J.R. Vermeulen

Directie Drs. A.J. Bakker, Algemeen Directeur

Amsterdam RAI Exhibitions I. Boersma, Directeur Exhibitions Th. Lingmont, Directeur Internationale Beurzen Mevr. Drs. M.H.W. Visser, Directeur Marketing en Nationale Beurzen

Amsterdam RAI Convention Centre Mr. J. van den Bosch, Directeur Productie & Gebouw M. van der Sluis, Directeur Commercie M.A. van Nierop, Directeur Operations

FinanciĂŤn Drs. L. J. Beyer, Financieel Directeur

Juridische Zaken Mr. S.J.J. Hanrath, Adjunct-Directeur

MECC Maastricht R. van de Wiel, Directeur

Ondernemingsraad Amsterdam RAI E. Kayser, voorzitter G.C. van Bemmel, plv. voorzitter Mevr. S.J. Hulscher-Dooper Mevr. J.C.A. Visser J.P. ten Kleij Ir. C.J.M. van Gastel Mevr. N. Boerrigter - van der Meulen MBA G.W.H.M. Rijnbeek > eerste helft 2012 Mevr. H. de Vries > vanaf oktober 2012 R. Stokvis J.J. Bom R.J. van Schooten mevr. Mr. H.A.M. Schouten, Ambtelijk secretaris

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Adressen

47

Amsterdam RAI Europaplein 1078 GZ Amsterdam Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Tel. 020 549 12 12 Fax 020 646 44 69 Website: www.rai.nl

RAI Holding/Amsterdam RAI Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Europaplein 1078 GZ Amsterdam Tel. 020 549 12 12 Fax 020 646 44 69 E-mail: mail@rai.nl Website: www.rai.nl

MECC Maastricht Maastrichts Expositie & Congres Centrum Postbus 1630 6201 BP Maastricht Forum 100 6229 GV Maastricht Tel. 043 383 83 83 Fax 043 383 83 00 E-mail: info@mecc.nl Website: www.mecc.nl

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Aantekeningen

48

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

49

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

50

RAI HOLDING B.V. - JAARVERSLAG 2012

Amsterdam RAI Europaplein 1078 GZ Amsterdam Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Tel. 020 549 12 12 Fax 020 646 44 69 Website: www.rai.nl