RAI Amsterdam | jaarverslag 2019

Jaarverslag 2019 Greentech van tweejaarlijkse naar jaarlijkse editie Eerste jaarlijkse editie succesvol ontvangen

Jaar van evaluatie en verbetering, in voorbereiding op 2020 Processen en kostenbewustzijn aangescherpt, verbouwingen uitgevoerd

Hotel nhow RAI Amsterdam geopend Langgekoesterde wens vervuld: on-site congreshotel biedt grote meerwaarde

Foto op de cover: RAI Amsterdam Convention Centre met op de achtergrond het centrum van Amsterdam. Foto vanuit het nieuwe nhow Amsterdam RAI hotel.

Disclaimer: indien in dit jaarverslag wordt gesproken over ‘RAI Amsterdam', ‘wij’, ‘de onderneming’ of vergelijkbare aanduidingen, dan wordt daarmee RAI Holding B.V. bedoeld zoals toegelicht in paragraaf ’Corporate governance‘. Onderdelen van dit jaarverslag bevatten vooruitzichten op de toekomst. Deze onderdelen kunnen – zonder beperking – verwachtingen bevatten over toekomstige gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten, rendementen, uitkeringen, overheidsmaatregelen, de invloed van andere regulerende maatregelen op de activiteiten van RAI Amsterdam, dochterondernemingen en macro-economische trends en de prestaties van RAI Amsterdam daarin. Dergelijke uitspraken worden voorafgegaan door, gevolgd door of bevatten woorden als ‘gelooft’, ‘verwacht’, ‘prognosticeert’, ‘meent’, ‘anticipeert’ of vergelijkbare uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn gebaseerd op de huidige aannames over toekomstige activiteiten en zijn onderhevig aan bekende en onbekende factoren en andere onzekerheden waarvan vele buiten de invloedssfeer van RAI Amsterdam, waardoor toekomstige, feitelijke resultaten materieel kunnen afwijken van deze verwachtingen.

Met het oog op Titel 9, Boek 2 BW maakt de in de hoofdstukken ‘In Vogelvlucht' 'Governance en Risicomanagement', ’Over onze verslaggeving’ en 'Bijlagen' weergegeven informatie onderdeel uit van het hoofdstuk ‘Verslag van de directie’. Om presentatieredenen wordt deze informatie niet in dit hoofdstuk herhaald.

Inhoudsopgave . . . . . . . . .

1. Welkom bij de RAI!

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 4.

.

.

.

.

.

. . . . .

Voorwoord

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 5.

.

.

.

.

.

. . .

Profiel

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 7.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . .

Strategie en waardecreatie

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.10.

.

.

.

.

.

. . . . .

Kerncijfers

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.19.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . .

Samenstelling raad van commissarissen

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.22.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . .

Samenstelling directie

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.23.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . .

2. Verslag van de directie

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 24.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . .

Voor organisers en exposanten

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.25.

.

.

.

.

.

. . . . . . .

Voor bezoekers

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.39.

.

.

.

.

.

.Voor o . .mgev . .ing., s.tad. en. m .aat.sc.hap.pij.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.44. .

.

.

.

.

. . . . . . . .

Voor medewerkers

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.58.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . .

Voor aandeelhouders en financiers

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.63.

.

.

.

.

.

. . . . . . .

Vooruitblik 2020

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.67.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Bericht van de raad van commissarissen

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 68.

.

.

.

.

.

. . . . . . . .

Verslag van de rvc

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.69.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . .

4. Governance en risicomanagement

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 76.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . .

Corporate governance

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.77.

.

.

.

.

.

. . . . . . . .

Risicomanagement

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.82.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . .

Compliance management

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.88.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 90.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Geconsolideerde balans (vóór voorstel resultaatbestemming)

.

.

.

.

.

.

.

.91.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1. Geconsolideerde winst- en verliesrekening

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.93.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . .

3.1. Geconsolideerd kasstroomoverzicht

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.94.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.95.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . .

Algemene toelichting

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.96.

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2019

.

.

.

.

.

.

. 102 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 2019

.

.

.

.

.

.

. 109 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1. Enkelvoudige balans (vóór voorstel resultaatbestemming)

.

.

.

.

.

.

.

. 113 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . .

5.1. Enkelvoudige winst- en verliesrekening

.

.

.

.

.

.

.

.

. 114 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2019

.

.

.

.

.

.

.

. 115 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . .

Voorstel resultaatbestemming

. . . . . . .

5. Jaarrekening

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 118 . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 120 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . .

Resultaatbestemming volgens statuten

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 121 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 122 . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 126 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Stakeholderdialoog, materialiteit en verslaglegging

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 127 . .

.

.

.

.

.

. . . . .

GRI-tabel

. . . . . . . . .

6. Overige gegevens

. . . . . . . .

7. Over dit verslag

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 129 . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 136 . .

.

.

.

.

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

Personalia management en Ondernemingsraad

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 137 . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. 138 . .

.

.

.

.

.

. . . . .

8. Bijlage

. . . . .

9. Colofon

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

#01 Welkom bij de RAI! • Voorwoord • Profiel • Strategie en waardecreatie • Kerncijfers • Samenstelling rvc • Samenstelling directie

4

Voorwoord Evalueren, leren en verbeteren. Zo bouwen we aan de toekomst van RAI Amsterdam

Met trots presenteren we u ons jaarverslag 2019. Terugkijken naar vorig jaar; het lijkt al zo lang geleden. Dat komt door het coronavirus COVID-19 en de hierdoor veroorzaakte impact op onze samenleving en op de RAI. Evenementen kunnen momenteel niet plaatsvinden en worden doorgeschoven naar een later moment. Het vraagt veel van onze wendbaarheid maar toont ook onze saamhorigheid, eigenschappen die we ook zien tijdens de uitvoering van grote evenementen. We zijn trots op onze mensen die onder beperkende omstandigheden weten de situatie te managen. Met dezelfde wendbaarheid richten wij ons nu tot u, in dit jaarverslag.

In 2019 mochten we weer vele events verwelkomen en organiseren. Een voorbeeld is Aquatech. In de serie van Aquatech events, waarmee RAI wereldwijd voorop loopt in de sector van watertechnologie en bijdraagt aan wereldwijde ontwikkelingsdoelen, vonden in Amsterdam, China en Mexico geslaagde evenementen plaats. Nieuw afgelopen jaar bij Aquatech in Amsterdam was het Forum, dat we een dag voor de beurs organiseerden. Het forum is een voorbeeld van de wijze waarop we events uitbouwen en meer gelegenheid creëren voor inspirerende ontmoetingen. Aquatech zelf is hiermee een voorbeeld van onze aanpak: Wereldwijd marktleider zijn, in een groeiende vaksector. Zo vullen wij de reeks Amsterdamse evenementen aan en zorgen we voor behoud en groei van beurstitels.

In 2019 organiseerden we onze GreenTech voor de eerste keer als een jaarlijkse in plaats van een tweejaarlijkse editie. We begonnen het jaar met onze Horecava. We ontvingen ISE en Provada en vele andere vakevenementen. De publieksbeurzen VT Wonen, Pan Amsterdam en onze eigen Huishoudbeurs / Negenmaandenbeurs kwamen langs. Veel IT-congressen, zoals SPARK, kozen in 2019 voor de RAI. Premier Rutte sprak tijdens het World Retail Congress. EHA en ECCMID vonden plaats; we zagen een duidelijke toename van het aantal medische congressen. De voorstellingen CATS, het Musical Awards Gala en Jumping Amsterdam stonden in de programmering. Voor vak- en publieksevents staan onze deuren altijd open. Maar wist u ook dat veel jongeren hun VU-examen in de RAI hebben afgelegd, 25.000 jongeren de RAI bezochten voor een inenting en we veel doen aan maatschappelijke sponsoring en initiatieven? De RAI is er voor iedereen!

Naast het organiseren en faciliteren van alle evenementen, stond 2019 meer dan andere jaren in het teken van het evalueren, leren en verbeteren. Dat is niet zonder reden.

Minder kosten maken, meer acquisitie behalen Op het gebied van financieel resultaat legden we onszelf een uitdaging op. In 2019 zagen we minder grote evenementen en realiseerden we minder omzet dan in het drukke topjaar 2018, waarin alle records sinds het bestaan van de RAI zijn verbroken. We hebben ons gedurende 2019 ingezet om extra omzet te kunnen realiseren. Daarin zijn we geslaagd. De bedrijfskosten hielden we in toom. Hierdoor sloten we het jaar duidelijk boven begroting af, met een bedrijfsresultaat van € 8,8 miljoen. Een mooie prestatie voor een oneven jaar in onze programmering.

Verbouwen, terwijl de winkel open blijft In 2019 hadden we meer tijd dan in het drukke 2018 om te bouwen aan de toekomst en onze learnings om te zetten naar nieuwe werkwijzen. Ons structuur- en cultuurprogramma brachten we weer een stap verder en we hebben aan onze duurzame toekomstplannen en ruimtelijke visie 2030 gewerkt. We stelden een community manager aan die het centrale aanspreekpunt vormt voor de buurt en omgeving. We organiseerden mooie activiteiten waarmee we de RAI en onze organisers nog meer in verbinding hebben gebracht met de stad. Onze Donation room, de samenwerking met het ROC Amsterdam of ons eigen programma 'Hartverwarmend Amsterdam': het is slechts een greep uit de voorbeelden van activiteiten waarin we de kracht van de RAI inzetten voor onze maatschappij. In 2019 evalueerden we diverse processen en zetten fors in op standaardisering van onze interne werkwijze, met behoud

5

van klantgerichtheid. We werkten aan automatisering, onder andere van marketingprocessen, zodat we onze communities beter kunnen bedienen. We investeerden in uitbreiding en verbetering van ons agentennetwerk en openden een kantoor in China. Wat betreft de operatie en de personele inzet van medewerkers maakten we een plan waarmee we voorbereid zijn op de Wet Arbeidsmarkt in Balans.

Ook op het gebied van safety & security en risico- en compliancemanagement zetten we stevige stappen.

Voorbereiden op 2020 Volgens onze evenementenplanning beloofde 2020 weer een druk jaar te worden. Daarom is in 2019 onder andere hard gewerkt aan de voltooiing van Hal 5 en zijn het onderhoud en diverse verbouwingen en verbeteringen naar voren gehaald en al in 2019 uitgevoerd.

Begin 2020 is het nhow Amsterdam RAI hotel voltooid. RAI Amsterdam heeft de parkeerplaats onder het hotel voor circa 200 auto's ingericht en gereedgemaakt voor de exploitatie die wij voor nhow verzorgen. De eerste hotelbezoekers bevestigen dat de RAI als eventlocatie structureel nog meer waarde biedt door de realisatie van het beurs- en congreshotel en de samenwerking met nhow.

Visie 2030: Logistieke proces én verbinding met de stad verbeteren RAI Amsterdam heeft plannen om de verbinding met de stad te verbeteren en gelijktijdig het logistieke proces rond op- en afbouw van beurzen te verduurzamen. Meer dan nu het geval is, wil RAI Amsterdam ook voor de Amsterdammers een plek zijn om te eten, te sporten en voor culturele activiteiten. Het is ons doel om de bezoekers en inwoners van Amsterdam beter te bedienen en de leefbaarheid van het gebied te verbeteren. In 2019 hebben we hard gewerkt aan de voorbereidingen, in een goede dialoog met de gemeente, en we zijn zeer enthousiast over de potentie die het plan heeft voor alle betrokkenen.

Kortom: naast het realiseren van vele mooie evenementen, bouwden we aan onze duurzame toekomst. In dit jaarverslag vertellen we u hier graag meer over. We wensen u veel leesplezier en danken u voor uw belangstelling en betrokkenheid.

Amsterdam, 13 mei 2020

Paul Riemens, CEO Maurits van der Sluis, COO

Paul Riemens (links) en Maurits van der Sluis

6

Profiel

RAI AMSTERDAM

is een internationale beurs- en congresorganisatie; stelt het RAI Amsterdam Convention Centre (onze venue) beschikbaar voor organisatoren en faciliteert hen van A tot Z bij de succesvolle realisatie van hun evenement; heeft diverse eigen publieks- en vakevenementen en organiseert deze zelf in de RAI maar ook in andere steden buiten Europa; wil op een maatschappelijk verantwoorde wijze ondernemen; wil via haar bedrijfsactiviteiten de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en omgeving stimuleren en zo waarde creëren voor stad en stakeholders.

Evenementen RAI Amsterdam Convention Centre alle faciliteiten voor een gastvrije ontvangst

In onze venue aan het Europaplein in Amsterdam vinden jaarlijks gemiddeld 500 evenementen plaats. In totaal komen zo'n 1,5 miljoen bezoekers per jaar naar 'de RAI'. Van grote tot kleine evenementen, van RAI-vullende beurzen en congressen tot theatervoorstellingen, van vergaderingen met 50.000 tot 50 mensen: RAI verzorgt het tot in de puntjes en staat garant voor een gastvrije ontvangst. Alle benodigde multifunctionele faciliteiten staan tot beschikking en de RAI werkt continu aan het verder verduurzamen van bedrijfsoperatie, producten en dienstverlening.

een aangenaam, binnenstedelijk verblijf

Het Convention Centre is gelegen aan de rand van de stad, direct aan de ring A10. Het treinstation Amsterdam RAI/metrostation RAI en het metrostation Europaplein grenzen aan de RAI. In zo'n 10 minuten reistijd staan bezoekers niet alleen in de centrale hal op de luchthaven Schiphol, maar ook midden in het centrum van de hoofdstad. Met slechts vier kilometer is de afstand van het Convention Centre tot het hart van het centrum zeer gering. Bezoekers kunnen hun zakelijke reis efficiënt combineren met een aangenaam, binnenstedelijk verblijf in het unieke Amsterdam.

> Voor organisers en exposanten > Voor bezoekers

Eigen evenementen in binnen- en buitenland marktleider in zes sectoren

De RAI heeft een portfolio met eigen evenementen die in Amsterdam en in congresgebouwen buiten Europa worden georganiseerd. Hiermee is de RAI actief in de sectoren van professionele schoonmaak, remanufacturing, verkeerstechnologie, maritieme wereld, watertechnologie en tuinbouw.

7

nationale evenementen: vaken publieksbeurzen

Ook heeft de RAI eigen nationale evenementen. Het betreft vakbeurzen zoals de Horecava en publieksbeurzen zoals de Huishoudbeurs. Alles bij elkaar bezit de RAI een mooi gespreid portfolio aan titels. De evenementen in Amsterdam zorgen voor omzet in het Convention Centre. De evenementen in het buitenland zorgen voor bescherming van ons marktaandeel.

> Voor bezoekers

Stimuleren economie, complementair aan de stad RAI-bezoeker draagt bij aan de lokale economie

In Amsterdam en in de regio stimuleert de RAI de economie. Hotels, restaurants, musea, vervoerders en toeleveranciers profiteren van de exposanten en bezoekers die de stad aandoen vanwege (veelal internationale) beurzen, congressen en evenementen. Zakelijke bezoekers met een kort, meerdaags verblijf zijn ook goed voor stad en regio. Overdag zijn zij in de RAI en als gevolg van hun verblijf dragen zij bij aan de lokale economie; gemiddeld zelfs fors meer dan de recreatieve toerist. Bijvoorbeeld alleen al het evenement IBC, dat in september gedurende vijf dagen plaatsvindt, levert een omzet van € 100 miljoen voor de regio.

> Voor omgeving, stad en maatschappij

MVO is verankerd in ons denken en handelen aandacht voor onze

RAI wil de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en onze maatschappij stimuleren. Daarbij

ecologische en sociale

handelen we met aandacht voor onze ecologische en sociale omgeving. We werken continu aan

omgeving

het verduurzamen van onze bedrijfsprocessen en werken waar mogelijk met lokale leveranciers.

We helpen organisatoren hun evenement duurzaam en verantwoord te organiseren. Op eigen evenementen stimuleren we duurzame innovaties en dragen zo bij aan de vernieuwing en verduurzaming in diverse sectoren.

> Voor omgeving, stad en maatschappij

“RAI Amsterdam brengt mensen samen, verbindt en inspireert door betekenisvolle ontmoetingen te organiseren en faciliteren. Via deze bedrijfsactiviteiten willen we de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en omgeving stimuleren en zo waarde creëren voor stad en stakeholders.”

8

Onze medewerkers: een warm welkom bij de RAI samen een evenement neerzetten geeft voldoening en is leerzaam

RAI-medewerkers zijn trots dat zij een breed scala aan services en diensten kunnen bieden die een gastvrije ontvangst garanderen. Eind 2019 werkten bij RAI Amsterdam 429 medewerkers (398 FTE). De vaste groep flexibel inzetbare krachten bestaat uit zo'n 300 terugkerende flexkrachten.

RAI Amsterdam zet op jaarbasis in totaal zo'n 4.000 flexkrachten in. Het geeft energie om in teamverband evenementen neer te zetten en tussendoor snel te schakelen in de voorbereiding naar het volgende evenement. Dit maakt werken bij RAI uitdagend. Trots zijn wij ook op de vrijwilligers die ons helpen in het kader van onze donatieprogramma's. Bij de RAI is geen dag hetzelfde!

> Voor onze medewerkers

Onze aandeelhouders

RAI Vereniging en gemeente Amsterdam

RAI Holding B.V heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en gemeente Amsterdam. RAI Vereniging is een branchevereniging en houdt 75 procent van de aandelen. De overige 25 procent van de aandelen is in handen van de gemeente Amsterdam.

> Voor onze aandeelhouders & financiers

ECCMID 2019

9

Strategie en waardecreatie

MISSIE RAI Amsterdam heeft in 2018 de herijkte strategie geformuleerd voor de periode 2019-2022.

STRATEGIE De strategie kent zes pijlers en is gericht op het versterken van de core business en creëren van een optimale balans tussen de maatschappelijke baten en lasten. Voor elk jaar tot en met 2022 zijn aandachtspunten en doelen benoemd.

ONS MERK De RAI Roadmap geeft richting: aan ons merk en aan de implementatie van de strategie.

Missie drijfveer: Inspiring people

RAI Amsterdam wil bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en onze omgeving. RAI Amsterdam geeft invulling aan deze missie door:

hoogwaardige evenementen te organiseren en faciliteren, waarmee we mensen en communities samenbrengen, verbinden en inspireren; een ideale, aantrekkelijke ontmoetingsplaats voor iedereen te zijn; maatschappelijk verantwoord te ondernemen en zowel economische als maatschappelijke waarde te creëren.

Strategie versterken core business &

De strategische doelstellingen helpen de ambitie van RAI Amsterdam te bereiken. Tot 2022 zijn dit:

maatschappelijke balans

Het versterken van onze core-business, door groei te realiseren in evenementen en communities. We versterken onze toekomstbestendigheid door in te spelen op de veranderende klantbehoefte en in te zetten op een nog betere flexibiliteit en grip op kosten; In de uitvoering van onze bedrijfsactiviteiten willen we een optimale balans creëren in maatschappelijke kosten & baten, waardoor onze maatschappelijke waarde wordt vergroot.

Wij integreren maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in onze bedrijfsvoering, zijn continu in interactie met onze stakeholders, zijn waardevol en onmisbaar voor Amsterdam en leveren een (voor onze bedrijfsomvang relatief) stevige bijdrage aan de wereldwijde ontwikkeldoelen (Sustainable Development Goals).

10

Zes pijlers zijn erop gericht een hoog en stabiel resultaat te bereiken, binnen een maatschappelijke balans van kosten en baten:

Klantsolutions: We willen onze klanten nog beter van dienst zijn. Daarom bouwen we ons assortiment van services uit; Portfolio-ontwikkeling: wij werken aan het ontwikkelen, doorontwikkelen, kopen en werven van (nieuwe) titels. We focussen op business-to-business evenementen, zowel in Amsterdam als in het buitenland; Data & digitalisering: we benutten technologische ontwikkelingen om waarde te creëren voor onze klanten en om efficiënter te werken. We ontwikkelen hiermee ook nieuwe businessmodellen; Multifunctionele gebiedsontwikkeling: we zijn een ontmoetingsplek voor iedereen. Op onze unieke locatie in het hart van Amsterdam willen we zakelijke en spontane ontmoetingen ruim baan geven. RAI Amsterdam moet een aantrekkelijke omgeving zijn, voor, tijdens en na evenementen; Gebouw & infrastructuur: we bieden een toegankelijke en veilige plek voor waardevolle ontmoetingen. We vergroten het aantal m2 zaaloppervlak binnen de mogelijkheden. We verbeteren de logisitiek en het verkeersmanagement fors. De locatie is geheel toegerust voor business & vrije tijd; Lerende organisatie: we dagen onszelf uit om continu slimmer te gaan werken en bouwen aan een optimaal werkklimaat voor onze medewerkers.

Waarde creëren met data en digitalisering: de Horecava-app

11

RAI Visie 2030 RAI Amsterdam heeft plannen om de verbinding met de stad te verbeteren en gelijktijdig het logistieke proces ingrijpend te verduurzamen. Meer dan nu het geval is wil RAI Amsterdam ook voor de Amsterdammers een plek zijn om te eten, te sporten en voor culturele activiteiten. Doel is om de bezoekers en inwoners van Amsterdam beter te bedienen en de leefbaarheid van het gebied te verbeteren. De RAI is met de gemeente Amsterdam in gesprek over de plannen.

Onderdeel van de transitieplannen is een aanpassing van het logistieke proces voor de bevoorrading van de beurs- en congresorganisatie, waarbij een tunnel onder een deel van de RAI wordt aangelegd. Plan is dat emissieloze voertuigen aan de zijde van de ring A10 de tunnel inrijden. De bevoorrading moet, zo is het plan, plaats gaan vinden in overslagcentra buiten de stad.

De RAI speelt hiermee ook in op de aanstaande milieuzône van de gemeente. Daarnaast wil de RAI publieksfuncties toevoegen aan het gebied en op die manier ruimte beschikbaar stellen voor de stad. Gedacht wordt aan restaurants, sportcentra en plekken om cultuur te beleven. In het kader van onze sponsoractiviteiten wordt de RAI al gebruikt voor sportactiviteiten er zijn tal van andere mogelijkheden om publieksfuncties beter te integreren. Ook voorzien de plannen in veel meer publieke groene ruimte voor fietsers en wandelaars. De RAI wil de plaats worden waar Amsterdam de wereld ontmoet en meer verbonden zijn met de stad én met de omgeving. RAI Amsterdam is in gesprek met de gemeente over de uitvoering van de plannen. In 2019 stonden de verschillende oplossingen, de businesscase en het overleg met de gemeente centraal. In 2020 verwachten we zowel de plannen als de businesscase te presenteren en met stakeholders verder uit te werken.

METSTRADE 2019

12

Merkwaarden RAI Amsterdam kent zes merkwaarden. Hieronder lichten we ze één voor één toe.

Gastvrij de RAI is er voor iedereen

Bij RAI Amsterdam word u persoonlijk, professioneel en vooral gastvrij ontvangen. De deuren staan voor u open, wie u ook bent en wat u ook drijft. RAI Amsterdam is er voor iedereen.

Klantgericht dienstverlenend, bieden totaaloplossing

RAI Amsterdam begrijpt wie u bent en wat u nodig heeft. We denken mee, denken vooruit en zijn er op gericht om u van dienst te zijn zodat u zich geholpen voelt.

Innovatief aanzetten tot duurzame innovatie

RAI Amsterdam is een platform voor innovatie en creativiteit. We zijn grensverleggend en kunnen op grote schaal innoveren omdat onze toepassingen veelal generiek inzetbaar zijn. Dat biedt u voorsprong.

Ondernemend juiste condities creëren voor succes

De kwaliteit van de locatie, concepten, producten, faciliteiten, service en mensen zorgt ervoor dat u bij RAI Amsterdam alle elementen vindt voor succes. RAI is gericht op het verzilveren van kansen, denkt als partner met u mee en draagt bij aan uw succes.

Professioneel afspraak is afspraak

RAI Amsterdam weet als geen ander dat de kwaliteit van een evenement afhankelijk is van goede voorbereiding en het nakomen van afspraken. We managen verwachtingen zorgvuldig en bieden u zekerheid.

Betrokken verbonden met onze samenleving

RAI Amsterdam staat midden in de samenleving, is duurzaam betrokken en neemt haar verantwoordelijkheid voor mens, stad en wereld.

13

Verantwoord Ondernemen negatieve impact verkleinen, maatschappelijke waarde vergroten

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) vormt een integraal onderdeel van de strategie van RAI Amsterdam. Elke dag werken wij samen met onder andere klanten en leveranciers aan het integreren van MVO in onze bedrijfsvoering. We zijn trots dat veel van onze activiteiten een maatschappelijke bijdrage leveren maar realiseren ons ook dat onze bedrijfsvoering natuurlijke resources verbruikt, ruimte inneemt, geluid produceert en op een andere wijze belastend is voor de maatschappij. In een continu dialoog met onze stakeholders werken wij aan een (door de maatschappij als zodanig ervaren) verantwoorde bedrijfsvoering. Dit doen wij door:

De negatieve maatschappelijke impact van onze business zo veel mogelijk te verkleinen en zo mogelijk te neutraliseren. Zo werken we bijvoorbeeld continu aan het verduurzamen van onze faciliteiten, producten, diensten en bedrijfsprocessen en zijn we gefocust op reductie en sturing van logistieke bewegingen rond de RAI. Ook stimuleren en helpen we organisatoren hun evenement in de RAI duurzaam en verantwoord te organiseren; De maatschappelijke waarde van onze business zo veel mogelijk te vergroten. We zetten ons actief in voor de ontwikkeling van mensen en communities. Bezoekers die we aantrekken, verblijven in de stad en regio. Hiermee creëren en behouden we werkgelegenheid en stimuleren we de lokale economie. We werken waar mogelijk met lokale leveranciers en bieden een veilige leer-, werk- en leefomgeving. Met de evenementen die wij organiseren willen wij ook actief de duurzame ontwikkeling van de sector stimuleren. Dat doen we door op de beursvloer extra aandacht te geven aan maatschappelijke uitdagingen.

In het verslag van de directie geven we bij de beschrijving van evenementen aan waar we bijdragen aan bepaalde Sustainable Development Goals. We werken actief aan het organiseren en faciliteren van betekenisvolle ontmoetingen die bijdragen aan de ontwikkeling van (kwetsbare groepen in) de samenleving. Onze speciale aandacht gaat hierbij uit naar metropoolregio Amsterdam.

Het voldoen aan deze uitgangspunten vraagt van de organisatie, naast onder andere commerciële vaardigheden, continue openheid naar en interesse in de directe omgeving, stad en maatschappij.

Samen willen we hierin leren en ervaringen delen, om zo steeds beter te worden. Deze aanpak staat centraal in het verder integreren van MVO binnen de RAI.

14

Bijdragen aan de SDGs (Sustainable Development Goals) De zeventien doelstellingen van de Verenigde Naties vormen het internationale referentiepunt voor duurzame ontwikkeling voor alle landen in de wereld. Als organisatie die midden in de samenleving staat, verbindt ook de RAI zich aan deze doelen. In onderstaand overzicht is weergegeven aan welke doelen we met name bijdragen.

SDGs (Sustainable Development Goals) Wereldwijde doelen van de Verenigde Naties waaraan RAI een bijdrage levert

SDG

RAI-strategie

8 Werk en economische groei

We stimuleren business en creëren spinoff door groei van onze core business

9 Industrie, innovatie en

Onze evenementen en bedrijfsvoering vormen een platform voor industrie, innovatie en

infrastructuur

infrastructuur

11 Duurzame steden en

We creëren waarde voor de stad Amsterdam en Nederland

gemeenschappen 12 Verantwoorde consumptie

Als early adopter van proven technology/ processen bouwen wij mee aan een circulaire economie en klimaatactie

13 Klimaatactie

Idem 12

17 Partnerschappen

De ontmoetingen in de RAI dragen bij aan partnerschappen om de doelstellingen te bereiken

Waardecreatie In het schema op de volgende pagina geven we aan hoe wij waarde creëren voor onze stakeholders.

15

Hoe RAI Amsterdam waarde toevoegt voor haar stakeholders

DEZE RESOURCES Ruimte

BENUTTEN WIJ OM

112.000 m2 verhuurbare ruimte

Bij te dragen aan de duurzame groei en ontwikkeling van mensen, markten en omgeving. Zo creëren we waarde voor stad en stakeholders.

Dit doen we door:

Diverse partners en leveranciers bij voorkeur lokaal

2. een ideale, aantrekkelijke ontmoetingsplaats te zijn voor iedereen.

D

EZ

Kennis en human resources

Energie

429 medewerkers (398 FTE) en op jaarbasis ruim 4.000 flexkrachten inhuur

125 TJ, waarvan: • 68 TJ groene stroom (waarvan 3,3 TJ zelf opgewekt met 1.806 solar panels) • 51 TJ stadsverwarming • 6 TJ gas

Water

57.255m3

Financieel

€ 126 miljoen vreemd vermogen

INPUT

E

3. duurzaam te werken en zowel economische als maatschappelijke waarde te creëren.

DO

ELE

N TE REA

L

R ISE

We vergroten onze positieve impact door mensen samen te brengen, te verbinden en te inspireren.

We verkleinen onze negatieve impact in onze stedelijke leefomgeving en maatschappij.

16

BEDRIJFSMODEL

E

N

Partners & leveranciers

1. hoogwaardige evenementen te organiseren en faciliteren.

VOOR DEZE STAKEHOLDERS

WAARMEE WE BIJDRAGEN AAN DEZE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS

Werk en economische groei

Organisers

RAI Amsterdam faciliteert het evenement van A tot Z en helpt organisers hun evenement uit te bouwen, te verduurzamen en de impact en toegevoegde waarde voor stakeholders te vergroten.

We stimuleren business en creëren spin-off door groei van onze core business.

Exposanten

RAI Amsterdam biedt exposanten een podium om hun producten en diensten te presenteren en verbindt hen met hun doelgroep op een zo relevant mogelijke manier.

Industrie, innovatie en infrastructuur

Onze evenementen en bedrijfsvoering vormen een platform voor industrie, innovatie en infrastructuur.

Bezoekers

RAI Amsterdam is er voor iedereen en biedt een aangenaam en succesvol verblijf, brengt mensen samen, verbindt en inspireert.

Duurzame steden en gemeenschappen

Stad

RAI Amsterdam vertegenwoordigt de stad voor de ruim 1 miljoen internationale bezoekers.

De RAI is een catalysator voor de lokale en regionale economie en vervult haar rol op een maatschappelijk verantwoorde wijze.

We creëren waarde voor de stad Amsterdam.

Omwonenden

RAI Amsterdam wil voor omwonenden een goede buur zijn en bijdragen aan een leefbare stadswijk.

Verantwoorde consumptie/ Klimaatactie

Als early adopter van proven technology/processen bouwen wij mee aan een circulaire economie en klimaatactie.

Medewerkers

RAI-medewerkers zijn tevreden over hun werkgever, functie, leidinggevende en collega's en zijn trots op de evenementen die zij samen realiseren. Zij vinden dat ze leren en ze zich kunnen ontwikkelen gedurende hun hele carrière. Medewerkers zijn fit en voelen zich gezond.

Partnerschappen

Aandeelhouders

De ontmoetingen in de RAI dragen bij aan partnerschappen om de doelstellingen te bereiken.

RAI Amsterdam biedt de RAI Vereniging en gemeente Amsterdam continuïteit, een stabiel rendement en een zekere dividendstroom.

OUTPUT

17

IMPACT

Kerncijfers 396

in Amsterdam

8,4

E

anisator rg

en

osanten xp

zoekers Be

7,5

7,6

406

10

evenementen

in buitenland

61

voorstellingen

231

32

72

nationale evenementen

overige evenementen

internationale evenementen

1,45 mln

in Amsterdam

169.000

in het buitenland

1,62 mln

64%

bezoekers

buitenlandse exposanten

100%

135,4 mln

groene electriciteit

386

werknemers (FTE)

€

ewerker ed

omzet

€

8,8 mln / 6,5%

s

M

O

Klanttevredenheid

bedrijfsresultaat

81% 2018

Energie

van gas naar stadsverwarming (in 4 jaar)

91,9 mln

groepsvermogen

100%

219,3 mln

stadsverwarming

balanstotaal

gas

41,9%

13% stadsverwarming

'15

18

'19

solvabiliteit

Kerncijfers Kwaliteit

Klanttevredenheid Score (van 1 tot 10) voor tevredenheid over het RAI Amsterdam Convention Centre

2019

2018

2017

2016

2015

Organisers (evenementen door derden)

8,4

8,2

8,1

8,2

7,7

Exposanten (eigen evenementen)

7,5

7,5

7,3

7,8

7,5

Bezoekers (eigen evenementen)

7,6

7,8

7,5

7,8

7,3

Medewerkertevredenheid Percentage met de scores 4 ('eens') en 5 ('zeer eens') op een vijfpuntsschaal voor algehele tevredenheid. Tweejaarlijks onderzoek.

2019

2018

2017

2016

2015

Medewerkertevredenheid

-

81%

-

91%

-

Kwantiteit

Bezoekers Aantallen x 1.000

2019

2018

2017

2016

Internationale evenementen

444

616

372

330

471

Nationale evenementen

719

725

734

1.048

672

77

21

37

40

62

209

353

281

327

313 1.518

Voorstellingen Overige evenementen Totaal in Amsterdam

2015

1.449

1.715

1.425

1.745

Elders in Nederland

‑

‑

-

7

-

Elders in Buitenland

169

109

96

83

64

Totaal buiten Amsterdam

169

109

96

90

64

1.618

1.824

1.520

1.835

1.582

2019

2018

2017

2016

2015

16.694

20.769

17.786

18.464

15.816

64%

65%

63%

63%

60%

Totaal

Exposanten Aantal

Exposanten Waarvan uit buitenland

19

Organisatoren Aantal

2019

2018

2017

2016

2015

386

387

421

458

434

20

18

22

19

24

406

405

443

477

458

2019

2018

2017

2016

2015

Internationale evenementen

73

65

64

52

41

Nationale evenementen

35

35

29

34

43

Externe organisatoren RAI Amsterdam Totaal

Evenementen Aantallen

Voorstellingen

61

18

48

35

39

Overige evenementen

227

281

293

350

325

Totaal in Amsterdam

396

399

434

471

448

Elders in Nederland

‑

‑

-

-

1

Elders in buitenland

10

6

9

6

9

Totaal buiten Amsterdam

10

6

9

6

10

406

405

443

477

458

2019

2018

2017

2016

2015

Totaal

Personeel In dienst bij groep, gemiddeld

Medewerkers, FTE Waarvan in Nederland

389

383

376

371

375

99%

100%

100%

100%

100%

Natuurlijke bronnen Energie: verbruikt en opgewekt. CO2-uitstoot: betreft scope 1 en 2 en vanaf 2019 gedeeltelijk ook scope 3. Zie de toelichting in het verslag van de directie in de paragraaf 'Voor omgeving, stad en maatschappij'

Elektraverbruik (GJ) Gasverbruik (GJ) Stadsverwarming (GJ)

2019

2018

2017

2016

2015

68.103

75.085

69.572

68.110

67.961

5.617

6.613

3.034

6.645

43.475

51.371

57.395

61.452

47.990

20.546

‑

‑

-

-

-

125.091

139.093

134.058

122.745

131.983

Waarvan opgewekt uit eigen zonnepanelen (GJ)

3.273

1.697

1.482

1.665

1.491

Ingekocht percentage groene elektriciteit

100%

100%

100%

100%

100%

CO2-uitstoot RAI Amsterdam (ton)

4.491

2.128

2.043

nb

5.929

57.255

64.631

62.336

55.765

66.084

Energieverbruik uit warmtekrachtkoppeling (GJ) Totaal energieverbruik (GJ)

Waterverbruik (m3)

20

Financieel

Omzet en resultaat x € 1 miljoen

2019

2018

2017

2016

2015

Accommodatieverhuur

28,0

29,5

23,8

19,8

18,1

Beurzen en evenementen

29,8

39,9

29,1

50,2

56,9

Catering

19,1

20,9

18,0

14,5

15,5

Hotelcommissies

2,3

3,4

2,8

2,6

3,3

Parkeren

7,0

6,5

5,7

5,0

5,9

Facility services

17,1

19,6

17,1

26,1

24,3

Inrichting

16,4

17,8

12,9

Gebouwgebonden verhuur

9,7

11,2

10,4

Overige

6,0

3,5

2,4

2,0

2,1

135,4

152,3

122,2

120,2

126,2

Omzet

Uitbesteed werk

55,1

60,7

46,0

47,1

58,6

Lonen en salarissen, incl. sociale en pensioenlasten

33,2

32,2

29,8

29,0

27,8

Afschrijvingen

13,6

14,9

14,5

15,0

13,8

Overige bedrijfskosten Bedrijfskosten

EBITDA

Bedrijfsresultaat Als % omzet

24,7

29,0

22,3

19,7

17,0

126,6

136,8

112,6

110,8

117,2

22,4

30,4

24,0

24,4

22,7

8,8

15,5

9,6

9,4

8,9

6,5%

10,2%

7,9%

7,9%

7,1%

3,6

9,9

5,3

5,0

4,2

2019

2018

2017

2016

2015

Nettoresultaat

Balans Groepsvermogen en balanstotaal x € 1 miljoen

Groepsvermogen

91,9

98,2

90,4

87,9

86,7

Balanstotaal

219,3

210,8

208,3

205,9

201,8

Solvabiliteit

41,9%

46,6%

43,4%

42,7%

43,0%

21

Samenstelling raad van commissarissen De rvc bestaat formatief uit vijf leden. Twee posities zijn vacant: de commissaris op voordracht van de gemeente Amsterdam en de commissaris op voordracht van RAI Vereniging.

Mevrouw A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal (1962), voorzitter, lid auditcommissie benoemd 15 september 2015.

Herbenoemd 16 december

Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: lid rvc Pathé Holding B.V. Nevenfuncties: lid Curatorium VNO-NCW,

2019 in tweede termijn tot 1e

bestuurslid Start Foundation, lid comité van aanbeveling

algemene vergadering na 16

Stichting het Vergeten Kind, lid van de raad van advies Dienst

december 2023

Uitvoering Onderwijs (DUO), ambassadeur SOS Kinderdorpen.

De heer J.W.Th. (John) van der Steen (1954), vicevoorzitter, voorzitter auditcommissie benoemd 7 april 2011.

Vicevoorzitter per 2014.

Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: voorzitter rvc BinckBank N.V., voorzitter rvc Princess Sportsgear & Traveller

Herbenoemd 16 april 2019 in

B.V, voorzitter rvc Coöperatie DELA, DELA Holding N.V. en Dela

derde termijn tot 1e algemene

Natura- en levensverzekeringen N.V. Nevenfuncties: bestuurslid

vergadering na 16 april 2021

van de stichting Donateurs van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, lid bestuur Stadhold Insurances S.A., bestuurslid vereniging AEGON. Eigenaar Ansteen Holding B.V.

Mevrouw W.C.M. (Mariëlle) de Macker (1967), voorzitter remuneratiecommissie. Lid selectie- en benoemingscommissie tot 16 december 2019. Voorzitter selectie- en benoemingscommissie miv 16 december 2019 benoemd 17 maart 2017 in

Nederlandse nationaliteit. Nevenfuncties: bestuurslid stichting

eerste zittingstermijn tot 1e

Talent naar de Top, lid raad van advies Transformation Forums,

algemene vergadering na 17 maart 2021

lid raad van toezicht Maastro Clinics, eigenaar MCKR-inbusiness.

Functiebeëindiging per 16 december 2019 De heer R.H. (Roelf) de Boer (1949), voorzitter. Tevens voorzitter selectie- en benoemingscommissie en lid remuneratiecommissie benoemd 23 april 2015 op voordracht van RAI Vereniging. Voorzitter miv 24

Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: voorzitter rvc De Beijer Groep B.V., voorzitter RvC Verbrugge Terminals B.V. Eigenaar Rodrik Consultants B.V.

april 2015. Teruggetreden als voorzitter en lid 16 december 2019

22

Samenstelling directie Directie De statutaire directie bestaat uit twee personen.

De heer Dr. Ir. P. (Paul) Riemens (1962), CEO benoemd in eerste termijn per

Nederlandse nationaliteit. Aandachtsgebieden: Finance, HR, ICT,

7 april 2016. Herbenoemd op

Legal en Venue. Nevenfuncties: lid rvc Twynstra Gudde Holding

16 december 2019 in tweede

N.V., voorzitter rvt ziekenhuis St. Jansdal, voorzitter stichting

termijn tot 16 december 2023

Concours Hippique International 'Jumping Amsterdam', lid rvt NEMO Science Museum.

De heer M. (Maurits) van der Sluis (1965), COO benoemd per 7 april 2016 in

Nederlandse nationaliteit. Aandachtsgebieden: Marketing &

eerste termijn. Herbenoemd

Digital, Commercial, Clients, Operations & CSR. Nevenfuncties:

op 16 december 2019 in tweede termijn tot 16 december 2023

voorzitter van The Leading Centers of Europe, penningmeester stichting Voorfinanciering- en Garantie Fonds, vice-voorzitter Nederlandse Ski Vereniging, president EMECA (European Major Exhibition Center Association), bestuurslid stichting Vrienden Stadsarchief Amsterdam, lid rvc van stichting Cardiologie Centra Nederland, ambassadeur van Amsterdams Armoede elftal.

23

#02 Verslag van de directie • Voor organisers en exposanten • Voor bezoekers • Voor omgeving, stad en maatschappij • Voor medewerkers • Voor aandeelhouders en financiers • Vooruitblik 2020

24

Voor organisers en exposanten

406 EVENEMENTEN...

RAI Amsterdam realiseerde in 2019 406 evenementen (2018: 405 evenementen), die samen ruim 1,6 miljoen bezoekers trokken (2018: 1,8 miljoen bezoekers).

386 EVENEMENTEN IN DE RAI GEFACILITEERD In totaal werden 386 evenementen (2018: 387 evenementen) in het Convention Centre in Amsterdam gefaciliteerd voor externe organisatoren. Deze evenementen waren samen goed voor 1.075.000 bezoekers (2018: 1.294.000 bezoekers).

10 EVENEMENTEN IN DE RAI GEORGANISEERD Naast de evenementen voor externe organisatoren werden in het RAI Amsterdam Convention Centre 10 eigen evenementen georganiseerd (2018: 11 evenementen). Deze evenementen waren samen goed voor 373.000 bezoekers (2018: 421.000 bezoekers).

10 EVENEMENTEN IN HET BUITENLAND De RAI organiseerde ook evenementen in het buitenland. In 2019 waren dat er 10 (2018: 6). Deze evenementen ontvingen samen 167.000 bezoekers (2018: 109.000 bezoekers).

VAN INTERNATIONALE VAKBEURS TOT GEZELLIGE THEATERAVOND In het buitenland betreft het vakbeurzen en in het RAI Amsterdam Convention Centre een breed scala aan evenementen, zowel voor professionals als consumenten.

ORGANISER & EXHIBITOR SERVICES RAI Amsterdam biedt gerichte services voor, tijdens en na evenementen, voor organisatoren en exposanten. Door de jarenlange ervaring kan de RAI zeer goed inspelen op de meest uiteenlopende wensen.

STIMULEREN DUURZAME ONTWIKKELING Bij het faciliteren van beurzen stimuleert de RAI een duurzame ontwikkeling van de communities en deelnemers, maar ook van onze directe en wijdere ecologische en sociale omgeving.

25

Faciliteiten RAI Amsterdam Convention Centre In de volgende tabel is weergegeven welke faciliteiten de RAI biedt.

Faciliteiten RAI Amsterdam Convention Centre Eigenschap

Faciliteiten

Totaal oppervlak

116.600 m2

Congrescentra

3 onderling verbonden congreslocaties

Hallen

12 onderling verbonden hallen, uitbreidbaar met twee semi-permanente hallen

Zalen

2 auditoria, een grote ballroom met 2.000 zitplaatsen. In totaal 70 congres- en vergaderzalen. Accommodatie voor 10 tot 10.000 personen per zaal

Foyers en lounges

multifunctionele ruimtes voor exposities, feesten en partijen

Ingangen

9 afzonderlijke ingangen: een eigen entree voor ieder evenement

Restaurants en bars

9 restaurants, bars en lounges. Van buffet tot à la carte

Parkeergarages

capaciteit van 4.000 plaatsen op eigen terrein

Haven

eigen haven met directe verbinding met de Amsterdamse grachten

Treinstation (NS)

met naam Amsterdam RAI, direct naast het RAI Amsterdam Convention Centre

Twee metrostations (GVB)

Station RAI verbindt met de metrolijn die een ring vormt rond de stad. Het nieuwe station Europaplein ligt 50m van de entree van de RAI en verbindt de RAI met het centrum.

Hotel (nhow)

On-site congreshotel met 650 kamers en 200 parkeerplaatsen

Organiser Services knowhow, services en diensten om het evenement goed te laten verlopen

RAI Amsterdam biedt know how en diverse services en diensten om het evenement van een organisator zo goed en duurzaam mogelijk te laten verlopen. De specialisten van RAI Amsterdam adviseren en begeleiden organisatoren bij de voorbereiding van het evenement of de inrichting van de beursvloer. Door het inzetten van kennis en netwerken kunnen de mogelijkheden van Nederland, de stad Amsterdam en de RAI Amsterdam optimaal benut worden voor het succes van het evenement. De RAI biedt diverse solutions op IT-, registratie-, logistiek, audiovisueel en media-terrein. Samen met de klant bekijken onze medewerkers de mogelijkheden om het maximale resultaat voor de klant te bereiken. De ervaring die RAI opdoet bij de evenementen waar de RAI zelf organiser is, wordt veelal doorontwikkeld tot een propositie voor onze klanten.

nieuwe webtool live gegaan

In 2019 heeft de RAI een nieuwe webtool voor organisers in gebruik genomen waarmee zij 24/7 de status van de voorbereiding van hun evenement kunnen inzien.

succesvolle app leidt bezoekers tijdens de beurs naar de juiste stands én intensiveert contact buiten periode van evenement

In 2019 heeft de RAI de ‘Best Use of Technology’ Award gewonnen tijdens de 25e AEO (Association of Exhibition Organisers) Excellence Awards in Londen. De Excellence Awards worden jaarlijks uitgereikt aan organisaties die een bijzondere bijdrage hebben geleverd aan de beursindustrie. De RAI kreeg de award voor haar Huishoudbeurs app. Dezelfde app won ook de Dutch Interactive Award voor activation. De app is ontwikkeld om bezoekers en geïnteresseerden ook buiten de beurs informatie en entertainment te bieden. Een van de bijzondere onderdelen van de app is de 'kras- en win'-functie. Bezoekers konden hiermee in de maand voorafgaand aan de beurs prijzen winnen, die ze vervolgens op de beurs mochten ophalen. Het succes daarvan overtrof alle verwachtingen. De app werd 64.000 keer gedownload, er werd bijna 140.000 keer gekrast en op de beurs haalden de bezoekers zo’n 44.000 prijzen op. De app leidde hen tijdens de

26

ISE 2019 (Integrated systems Europe) Internationale vakbeurs Domein: information technology De maximale capaciteit van de RAI is benut voor de 16e Integrated Systems Europe (ISE); de grootste vakbeurs ter wereld op het gebied van audio-video. Op het voorterrein is 9.000 m2 extra beursoppervlakte bijgebouwd in de vorm van tijdelijke paviljoens, aangevuld met nog eens 2.650 m2 aan tijdelijke paviljoens op het congresplein. Het totaal aan oppervlakte voor dit evenement bedroeg daarmee 56.100m2.

Met ruim 1.300 exposanten en 81.000 geregistreerde bezoekers, was deze 16e editie de grootste tot nu toe.

Tijdens de openingsdag van ISE werd het kunstwerk van Bart Kresa onthuld. Een wereldpremière op het gebied van projectie. Het kunstwerk Sviatovid, een vijf meter hoog projectiesculptuur dat 360° werd verlicht in True 4K met vier 30.000lm laserprojectors, verhoogde de lat voor audiovisuele kunst.

In de afgelopen vijftien jaar heeft ISE, in samenwerking met de RAI, een prachtig en zeer succesvol evenement opgebouwd. In 2021 verhuist ISE naar een andere Europese stad om haar explosieve groei te kunnen accommoderen.

European Women in Technology Internationale vakbeurs Domein: information technology European Women in Tech is het grootste technische evenement voor vrouwen in Europa. In enkele jaren is dit congres uitgegroeid van 400 naar meer dan 4000 aanwezigen, waaronder inspirerende leiders en experts uit de hele wereld. European Women in Tech geeft vrouwen (en mannen) de tools, inspiratie, kennis en connecties voor hun dagelijkse werk en om positieve verandering te realiseren, met meer gelijkheid in de betreffende sector.

beurs naar de juist stands. Ook tijdens de beurs werden dynamisch nog krasacties ingezet om voor bepaalde delen van de beurs snel extra aandacht te genereren. Tijdens dit soort krasacties haalde ruim 70% van de krassers hun prijs direct op. De app was ook functioneel. Met een plattegrond wisten bezoekers altijd precies waar ze waren en waar ze nog heen moesten. Ook konden bezoekers hun ideale beursdag samenstellen. De jury prees de app onder andere voor de activatie die op meerdere momenten plaatsvond, zowel voor, tijdens als na afloop van de beurs. De app draag zo bij aan de doelstelling het contact met de community ook buiten de periode van het evenement te intensiveren.

matchmaking: met

Op de eigen GreenTech, Horecava, Aquatech en Amsterdam Drone Week zijn nieuwe manieren

verschillende platforms

van matchmaking (het samenbrengen van mensen) geïntroduceerd. In 2019 heeft de RAI op dit

geëxperimenteerd en getest

gebied met verschillende platforms geëxperimenteerd en getest. Bij Aquatech was er bijvoorbeeld keuze uit verschillende proposities in matchmaking. Zo boden we basis matchmaking, speeddating en een business package aan. De laatste optie verleent toegang tot een exclusieve tafel met business leaders. Voor toegang tot dergelijke contacten is veel belangstelling. Op het gebied van marketing automation is bij Aquatech ook de uitrol van het platform zelf getest.

augmented reality: 3Dgevisualiseerde producten

Op de HISWA was een nieuwe AR (augmented reality) propositie te zien. Bezoekers van de HISWA konden namelijk voor het eerst ook boten bewonderen door middel van augmented reality.

Dat was mogelijk met hun eigen telefoon. Bezoekers konden zo diverse 3D-gevisualiseerde boten vanuit alle mogelijke perspectieven bekijken. Deze door de RAI ontwikkelde propositie kan worden ingezet op alle events en is bijzonder geschikt om in de sfeer van de beurs grote objecten te bekijken, te ervaren en er over in gesprek te raken.

hoogwaardige Marketing en IT

In 2019 heeft de RAI onder andere de IT-architectuur in gebruik genomen waarbij wordt gewerkt vanuit een 360 graden klantperspectief. De CCDB (customer centric database) is onze centrale database met daarin al onze klantdata. Data wordt geanalyseerd en gedistribueerd naar verschillende platformen zoals onze websites, apps, webshop en ons CRM-systeem. Hoe rijker het klantprofiel, hoe gerichter de klantinteractie en hoe meer waarde we voor onze klanten kunnen realiseren. Zo wordt het ook gemakkelijker te voldoen aan de AVG-wetgeving. Ook is een nieuw CRM-systeem live gegaan in 2019. Dit systeem maakt gebruik van de customer centric database.

wayfinding met beacons geïntegreerd in bezoekers app

De wayfinding is verder verbeterd. Goede resultaten zijn bereikt met beacons die voor positiebepaling op de beursvloer zorgen. Met behulp van een speciaal hiervoor ontwikkelde app communiceren smartphones van bezoekers met de infrastructuur. De wayfinding is in 2019 geïntegreerd in onze bezoekers app.

virtual reality: loop 24/7 over een drukke beurs

Een andere wijze van gebruik van 3D-technieken is VR (virtual reality). Bij bezoeken aan de RAI kregen (potentiële) organisers Hal 5 tijdens de verbouwing al te zien als ware deze in gebruik genomen. Ook andere, lege hallen zijn virtueel te bezoeken in verschillende beursconcepten en indelingsvarianten. De visualisatie met VR is intern ontwikkeld.

29

blogs, whitepapers en event cases

Een aandachtspunt in 2019 was de verdere verbetering van digitale content en nieuwsvoorziening in het algemeen. RAI heeft blogs, whitepapers en event cases ontwikkeld en gedeeld en heeft zowel de frequentie als kwaliteit ervan verbeterd.

beschikbaarheid hotelkamers noodzakelijk om te voldoen aan eisen van internationale organisers

Het naar Amsterdam halen van grote internationale evenementen is sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende hotelkamers tegen aantrekkelijke prijzen. Door de groei in de afgelopen jaren van het aanbod naar 40.000 kamers én goede samenwerking met hotels en Amsterdam Airport Schiphol, kan aan deze eis van internationale organisers worden voldaan.

bemiddeling in meer dan

RAI Hotel Services is de grootste accommodatiebemiddelaar in Amsterdam en omgeving en

105.000 overnachtingen

verzorgt bemiddeling in hotelreserveringen voor bezoekers van (meestal internationale) evenementen. In 2019 werden ruim 31.500 reserveringen (2018: 36.600) verwerkt, goed voor meer dan 105.000 overnachtingen (2018: 174.500). Op de website van Hotel Services vermeldt RAI onder andere de duurzaamheidslabels die de hotels bezitten, zodat dit criterium onder de aandacht wordt gebracht bij de selectie en boeking.

'I Amsterdam Approved' kwaliteitslabel

RAI Hotel Services werkt alleen samen met hotels die het ‘I Amsterdam Approved’ kwaliteitslabel dragen. Dit label wordt door amsterdam&partners (het voormalige Amsterdam Marketing) verleend aan hotels die aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en meewerken om beschikbare kamers te reserveren voor een vaste prijs voor organisatoren, bezoekers en exposanten tijdens grote stadsbrede evenementen.

Exhibitor Services breed pakket aan diensten voor exposanten voor, tijdens en na de beurs

RAI Amsterdam Exhibitor Services ondersteunt exposanten bij hun voorbereidingen om de beursdeelname tot een succes te maken. Via een webwinkel kunnen de exposanten producten en diensten voor de stand bestellen: uniforme standbouw, hostess service, meubilair, catering, bloemen & planten, telecommunicatie & ICT, parkeerkaarten en standschoonmaak. Met preferred suppliers zijn contracten gesloten voor de uniforme standbouw. De webwinkel biedt diverse duurzame keuzes en alternatieven.

alle diensten voor exposanten via één nieuwe webshop

In 2019 is een nieuwe webshop geïntroduceerd voor exposanten. Een belangrijk voordeel is dat alle diensten nu via één webshop worden aangeboden. Hierin is bovendien sprake van een vereenvoudiging van het aanbod van elektra, vergunningen en logistieke diensten waardoor exposanten beter geïnformeerd zijn en zelf hun keuzes kunnen maken.

standbouwpakketten: meer flexibiliteit en een betere

De standbouwpakketten voor exposanten zijn geoptimaliseerd. Er is nu sprake van meer flexibiliteit en een betere prijs/kwaliteit-verhouding tussen de verschillende pakketten en opties.

prijs/kwaliteit-verhouding

30

ECCMID Internationaal congress Domein: medical European Congress of Clinical Microbiology & Infectious Diseases (ECCMID) is een van de grotere rondreizende congressen in Europa. Invasieve schimmelziekten kennen diverse diagnostische en therapeutische uitdagingen. In april 2019 is een uiterst succesvolle 29e editie in Amsterdam geweest, met voor ECCMID een record aantal deelnemers.

Aquatech 2019 Internationale vakbeurs van RAI Amsterdam Domein: water technology Aquatech Global Events organiseert een serie vakbeurzen in binnen- en buitenland, te weten in Amsterdam, Shanghai en Mexico City. Aquatech is de grootste vakbeurs op het gebied van watertechnologie ter wereld. Hier komen beleidsmakers, specialisten, wetenschappers, het bedrijfsleven en andere belanghebbenden bij elkaar om waterproblematiek gezamenlijk het hoofd te bieden.

Aquatech China 2019 kenmerkte zich als een succesvolle mix van zakelijke kansen, content, Chinees én internationaal netwerken. De kansen in China groeien nog steeds. Investeringen in water teneinde waterkwaliteit zeker te stellen, staan hier hoog op de agenda.

Uitdagingen hebben te maken met een groeiende sector op zoek naar innovaties en oplossingen in zowel China als daarbuiten. Deze 12e editie van Aquatech China overtrof de vorige edities. Ruim 2.100 exposanten waren aanwezig. In drie dagen bezocht een recordaantal van meer dan 84.000 bezoekers uit 95 landen het evenement.

offerte- en factureringsproces verder verbeterd

veel geïnvesteerd in Safety & Security

Offertegeneratoren voor exposanten zijn verbeterd, verfijnd en hiermee geoptimaliseerd. Ook het factureringsproces naar exposanten is in 2019 verbeterd.

Safety & Security is een breed beleidsterrein. Cybercriminaliteit, fraude en terrorisme zijn de laatste jaren steeds complexer geworden. Deze nieuwe dreigingen kunnen organisaties niet alleen oplossen. Dat vraagt om een gecombineerde, integrale aanpak. Zo heeft de RAI onder andere veiligheidsafspraken gemaakt met politie, hulpdiensten en de meldkamer, het stadsdeel, bedrijven op de Zuidas, openbaar vervoer en de adviseurs van de Burgemeester van Amsterdam.

gemachtigd tot uitgeven van evenementgerelateerde vergunningen

De RAI is vanwege de parapluvergunning en het daarbij behorende convenant met het stadsdeel Zuid gemachtigd toestemmingen te geven voor diverse evenementgerelateerde vergunningen. De aanvraag van deze vergunningen verloopt vanaf een moment in 2019 via het door RAI gebruikte event management systeem. Toestemmingen voor etagebouw verloopt via hetzelfde aanvraagsysteem. Hierdoor is het voor exposanten gemakkelijker een vergunning aan te vragen.

nieuwe Omgevingswet: volgen ontwikkelingen

Met de nieuwe Omgevingswet wil de Nederlandse Overheid alle wet- en regelgeving rondom onder andere milieu en bouwen vereenvoudigen. Dit heeft ook invloed op de RAI. Daarom zijn de ontwikkelingen in 2019 gevolgd en is geanticipeerd op mogelijke wijzigingen.

Als onderdeel van de focus op veiligheid is in 2019 de beleidsverklaring Veilige werkomstandigheden in de RAI opgesteld. In het handboek Veilig werken wordt ingegaan op onder andere het bedrijfsnoodplan, het gebruik van transportmiddelen, persoonlijke beveiligingsmiddelen, standbouw, werken op hoogte, gebruik van gevaarlijke stoffen en milieu, handhaving en een procedure voor werkzaamheden op het RAI-terrein ter voorkoming van blootstelling aan asbest.

Het handboek is te vinden op: https://www.rai.nl/voorwaarden-en-reglementen/handboek-veiligwerken/

33

Hotel nhow Amsterdam RAI geopend congreshotel op de RAI-

Al jaren heeft RAI Amsterdam de wens op eigen terrein een 4-sterrenhotel aan te kunnen bieden

locatie met 650 kamers

aan de (internationale) congresgangers en beursbezoekers. Met de ontwikkeling en realisatie van

gereed

het nhow Amsterdam RAI hotel is deze wens werkelijkheid geworden. Een hotel op de RAI-locatie met 650 kamers en parkeergelegenheid voor circa 200 auto’s is een strategische aanvulling op de kernactiviteit van RAI Amsterdam. Het inspelen op de behoefte van de markt, waarbij de organisatoren van het evenement en de belangrijkste exposanten, sprekers en bezoekers in hetzelfde nabijgelegen hotel verblijven (‘headquarter hotel’), versterkt de internationale positie van RAI Amsterdam.

schitterend uitzicht over de stad

Het befaamde Architectenbureau OMA is verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp van nhow Amsterdam RAI. Het hotel heeft 6 verschillende kamerdesigns en 4 verschillende kamertypen. Designinvloeden van over de hele wereld creëren een spannende mix van kleuren en patronen in het kamerdesign. De kamerhoge ramen bieden een adembenemend uitzicht op Amsterdam.

Hotel nhow Amsterdam RAI

Certificeringen RAI Amsterdam heeft in 2019 met succes de ISO-certificaten van OHSAS-18001 (norm t.a.v. arbeidsomstandigheden en veiligheid) en ISO-20121 (verduurzamen van evenementen) gehercertificeerd via Lloyd’s Quality Assurance. Tevens is het 5-hamercertificatie (nationaal classificatie t.a.v. facilitaire congres- en vergaderstandaarden) en EarthCheck 4.0 certificaat (MVOcertificaat t.a.v. het verduurzamen van de bedrijfsvoering) gehercertificeerd.

34

RAI Amsterdam beschikt over de volgende certificeringen:

Erkend congresbedrijf 5-hamers AIPC Gold EarthCheck 4.0 Green Key Gold ITs (Integrale Toegankelijkheidsstandaard) ISO-9001 (Kwaliteitsmanagement) ISO-14001 (Milieumanagement) ISO-20121 (Event sustainability) UN Global Compact Milieubarometer OHSAS-18001 (Arbo en veiligheid) BREEAM-Excellent certificering (voor bouw van Amtrium) Erkend leerbedrijf (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs - Bedrijfsleven)

RAI Insights: De ROI van evenementsdeelname kennisdeling gericht op

Wat levert een evenement eigenlijk op? In het RAI Insights rapport 2019 geven we inzichten om

vergroten van succes

deze vraag te kunnen beantwoorden. Elk jaar onderzoekt RAI Amsterdam een thema dat wordt

beursdeelname

gepubliceerd in een RAI Insights rapport. In de periode 2017-2019 vormen de rapporten een customer journey-trilogie. In 2017 stond de customer journey van de evenementbezoeker centraal, in 2018 is dat de exposant en in 2019 de organisator. Met deze kennis wil RAI Amsterdam bijdragen aan de verdere professionalisering van het evenementenvak, voor en door alle betrokken partijen.

Cover van het rapport RAIinsights voor exposanten

35

Uitbreiding Hal 5 uitbouw Hal 5 begin 2020 opgeleverd

In 2019 en begin 2020 is de uitbouw van Hal 5 gerealiseerd. De hal ligt in het Europacomplex aan de centrumzijde aan de Wielingenstraat en is gebouwd in 1961. De ruimte kan gebruikt worden als zelfstandige hal maar ook in combinatie met de omliggende hallen.

toename van 4.000 m2 aan

De nieuwe Hal 5 is 30 meter verlengd en heeft hierdoor circa 4.000 m2 aan multifunctionele

multifunctionele

expositieruimte erbij gekregen. Door de nieuwe glazen gevel heeft de hal een moderne en open

expositieruimte

uitstraling naar de nabijgelegen woonwijk. De belangrijkste entree voor Hal 5 is nu de hoofdentree van het Amtrium, Entree L. Hierdoor nemen de bezoekersstromen aan de Wielingenstraat af.

Bij de uitvoering van de verbouwing van Hal 5 zijn diverse geluidswerende maatregelen getroffen.

Ook komt er een groenstrook voor een duidelijke afscheiding met de straat. Een gedeelte van de pui van de oude hal is hergebruikt. Van de gekapte bomen zijn zitbankjes gemaakt die onder andere zijn geplaatst op het buitenterrein van de RAI, in het Beatrixpark en bij de Voedselbank.

Hal 5

36

GreenTech 2019 Internationale vakbeurs van RAI Amsterdam Domein: horticulture technology GreenTech blikt terug op een succesvolle vierde - en eerste jaarlijkse - editie in 2019. Met een groei van bijna 20% naar 12.489 bezoekers werd de tuinbouwbeurs dit jaar drukker bezocht dan ooit. De vijf best vertegenwoordigde landen waren de VS, Duitsland, China, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De bezoekers waardeerden het innovatieve karakter van de beurs.

Driekwart was positief over de kwaliteit van de innovaties en nieuwe producten.

Jumping Amsterdam Sportevenement Domein: sport In januari 2019 vond de ‘Diamond Edition’ van Jumping Amsterdam plaats. Voor de 60e editie van Jumping werd Hal 8 toegevoegd. De publieks- en standhoudercapaciteit werd hierdoor met 4.000 m² uitgebreid en het promodorp met 700 m². Op die manier was er voor onze bezoekers een gevarieerder aanbod aan standhouders: van ruitersport tot sieraden en van de nieuwste modellen paardenauto’s tot bruidsmode. Met de verhoging van de capaciteit van de publiekstribune konden we meer bezoekers verwelkomen. Ook de programmering werd aangepast, onder andere door de terugkeer van de Wereldbeker springen en Wereldbeker dressuur.

Voor bezoekers

1,6 MILJOEN BEZOEKERS 1.449.000 bezoekers kwamen in 2019 naar het RAI Amsterdam Convention Centre. De buitenlandse beurzen ontvingen samen 169.000 bezoekers. In totaal ontving RAI Amsterdam dus 1,6 miljoen bezoekers.

FOOD & BEVERAGE Diverse restaurants en cateringpunten en tal van mogelijkheden tot catering op de beursvloer staan garant voor een aangenaam verblijf. Het culinaire team van de RAI is ondernemend en heeft een drive om lokaal en maatschappelijk verantwoord te werken.

Visitor Services de bezoekersbeleving centraal

Onder visitor services vallen de diensten die RAI Amsterdam aanbiedt om de bezoekersbeleving te maximaliseren. Zo regelen we hotelaccommodatie en vervoer, parkeren, courtesy lounge (help desk, werk- en ontmoetingsplekken etc.) en visitor catering.

Food & beverage food & beverage: door de RAI of in samenwerking met derden

Voor alle evenementen vormt levering van food & beverage een belangrijke pijler. RAI Amsterdam organiseert dit zelfstandig of in samenwerking met externe gespecialiseerde partijen.

In alle gevallen voert RAI Amsterdam de regie over de kwaliteit en uitvoering.

Vijf convention-restaurants, twee permanente restaurants Het RAI Amsterdam Convention Centre heeft vijf restaurants tot haar beschikking: Grand Café, First Floor Restaurant, Holland Restaurant, Café Amsterdam en het Amtrium-restaurant. Deze restaurants zijn geopend al naar gelang er een evenement of congres plaatsvindt. Verder zijn er twee restaurants in het convention centre gevestigd die door derden worden geëxploiteerd: THE ROAST ROOM en Strandzuid. Naast de restaurants zijn er in ieder complex diverse cateringpunten die tijdens beurzen en congressen in gebruik worden genomen door onder andere La Place, Sushi Time, Catering Creators en diverse andere concepten.

In 2019 is het programma van eisen opgesteld om restaurant first Floor te verbouwen en voorzien van onder andere een perskamer, organiserskamer en een Grand Cafe.

Mobility portal voor bezoekers RAI heeft in 2019 een mobility portal voor bezoekers in gebruik genomen. Bezoekers krijgen via de portal persoonlijk reisadvies op basis van hun vertreklocatie en het evenement. RAI Amsterdam

39

kan hierbij dynamisch sturen op reisgedrag van bezoekers. Getoonde reisopties kunnen worden beïnvloed waardoor de RAI aan crowd control kan doen, een win/win-situatie voor de bezoekers, onze omgeving en voor de RAI.

InnovationLAB Innovatie staat in de top 3 als belangrijkste bezoekreden van een beurs. Om aan deze behoefte te voldoen heeft RAI Amsterdam het InnovationLAB in het leven geroepen; een plek waar ideeën, innovaties en nieuws tastbaar worden op de beursvloer en online. Het InnovationLAB van RAI Amsterdam is een samenwerking met externe partners TNO, 3TU Federatie en Accenture Innovation Awards.

Met een rijk en interessant platform als het InnovationLAB stimuleert RAI Amsterdam haar exposanten om hun innovaties toonbaarder te maken op de beurs. Daarnaast biedt het InnovationLAB kenniscentra, onderzoeksinstituten en innovatiepartijen een platform om hun innovaties naar de markt te brengen en daarmee de beurzen van RAI Amsterdam te verrijken. Het InnovationLAB is een platform waar bezoekers (online en fysiek) zien en ervaren wat de innovaties in hun markt zijn. In het InnovationLAB geeft de RAI innovatie en verantwoord ondernemen een prominente plek zodat sectoren en markten worden gestimuleerd om duurzaam te werken en innoveren.

Nieuw: Amsterdam Baby Week In 2019 is gewerkt aan de voorbereidingen en In februari 2020 is een nieuw evenement geïntroduceerd: de Amsterdam Baby Week. Het doel van de Amsterdam Baby Week is het creëren van een vast moment in het jaar waar consument, bedrijf, maatschappij en politiek elkaar ontmoeten en in gesprek gaan over de babybranche. De eerste editie was zeer geslaagd.

Record: METSTRADE ontvangt bijna 27.000 bezoekers uit 115 landen Medio november heeft de METSTRADE, inclusief het Super Yacht Pavilion, plaatsgevonden. Het was een recordbrekende editie qua bezoekersaantallen.

De tentoonstelling Discover Rembrandt - his life and all his paintings - vond in juli plaats in de RAI. De tentoonstelling toonde reproducties van alle 340 werken van Rembrandt. Ook de beschadigde, verborgen en zelfs gestolen werken waren in de RAI te zien, digitaal gerestaureerd en inclusief de bijzondere verhalen die bij de schilderijen horen. Discover Rembrandt was een samenwerkingsverband tussen Stabilo International, Onderneming & Kunst en RAI Amsterdam.

Evenementen in het buitenland Van vakbeurzen die in Amsterdam plaatsvinden, organiseert RAI ook soortgelijke varianten in het buitenland. De meeste activiteiten zien we China en Noord- en Midden-Amerika.

De grootste beurs in 2019 was Aquatech China met bijna 100.000 bezoekers en 1.400 exposanten.

40

Musical Award Gala Publieksevenement Domein: entertainment - gala De 18e editie van het Musical Awards Gala werd live uitgezonden vanuit het RAI Theater in Amsterdam.

Tijdens deze groots opgezette liveshow werden de prestigieuze Awards voor Nederlands grootste musicalsterren en beste producties uitgereikt, gepresenteerd door Frits Sissing. De show werd bekeken door 1 miljoen mensen. The Lion King wist de meeste stemmen van het publiek te winnen. Beide spelers uit de musical Evita, René van Kooten en Brigitte Heitzer wonnen de award voor 'Beste Mannelijke en Vrouwelijke Hoofdrol'.

The Addams Family won de award voor 'Beste Musical Groot' en de musical Selma Ann Louis won de award voor 'Beste Musical Klein'.

CATS Publieksevenement Domein: entertainment - musical De Engelstalige Londense West End Musical CATS blijkt in 2019 nog altijd populair. Meer dan 20.000 kaarten waren in 2018 al verkocht. CATS ging ruim 30 jaar geleden in première in Amsterdam met onder andere Ruth Jacott in de rol van Grizabella. CATS neemt binnen de wereld van het live entertainment een bijzondere positie in. Als langstlopende musical ooit aan beide zijden van de oceaan en langstlopende touring show in de Verenigde Staten, blijkt het een musical met een tijdloze aantrekkingskracht.

Voor Intertraffic Mexico is besloten om vooralsnog over te gaan van een jaarlijkse naar een tweejaarlijkse cyclus. In Indonesië heeft de tweede en laatste editie plaatsgevonden van de Intertraffic. Na evaluatie heeft RAI besloten hier vooralsnog te stoppen met deze titel.

De 4e editie van de Interclean Istanbul heeft in april plaatsgevonden. Op basis van de evaluatie tot op heden is besloten om vooralsnog te stoppen met de organisatie van de Interclean Istanbul.

ReMaTec Asia werd georganiseerd in China en was een succesvolle 1e show.

De RAI heeft in 2019 a​​genten aangesteld in de drie groeiregio’s het Midden Oosten, Japan en Turkije.

RAI-evenementen in het buitenland Beurstitel Aquatech China Aquatech Mexico IBEX Interclean Istanbul Intertraffic China Intertraffic Indonesia Intertraffic Istanbul Intertraffic Mexico ReMaTec Asia WaterEx Beijing

RAI-evenementen in het buitenland

43

Voor omgeving, stad en maatschappij

RAI Amsterdam wil een bijdrage leveren aan de welvaart van Amsterdam en omgeving en aan de maatschappij als geheel.

Natuurlijk zorgen de evenementen voor omzet in de stad, maar ook op andere fronten wil RAI Amsterdam zich inzetten. Een selectie van de vele initiatieven is in deze paragraaf weergegeven. Zo kopen we waar mogelijk van lokale leveranciers en bieden mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een kans. We dragen bij waar kan en gaan verantwoord om met mens en milieu. Ook proberen we de negatieve impact van grote evenementen op het dagelijks leven in de buurt, de wijdere omgeving en de samenleving als geheel te reduceren tot een minimum. We voeren een actieve dialoog met onze stakeholders. Zo willen we borgen dat RAI Amsterdam een gewaardeerde bijdrage blijft leveren aan de samenleving, ieder jaar opnieuw.

Omgeving Buurt RAI-beraad en informatieve buurtbijeenkomsten dialoog over activiteiten en ontwikkelingen rond de RAI en informatieverstrekking

Onder de naam 'RAI-beraad' heeft RAI Amsterdam vier bijeenkomsten georganiseerd waarop gemiddeld 40 buurtbewoners aanwezig waren. Tijdens de bijeenkomsten is met hen gesproken over de activiteiten van de RAI, de buurtpagina op de website, de logistiek, de bouwontwikkelingen in en rond Hal 5, het verlenen van vergunningen door de RAI en het beleid rond externe taxi's. In juni is de nieuwe community manager voorgesteld, die voortaan het centrale en rechtstreekse aanspreekpunt voor de buurt is. Naast het RAI-beraad hebben vier informatieve buurtbijeenkomsten plaatsgevonden. Hierin zijn bewoners geïnformeerd over onder andere de logistieke ontwikkeling RAI 2030 en de plannen om de logistiek via een tunnel te laten verlopen, de groenvoorziening, de bomenkap aan de Wielingerstraat en het Winterparadijs.

Bewonersbrieven huis-aan-huis en /of email

Gedurende het jaar heeft de RAI acht bewonersbrieven verspreid om de wijk te informeren over met name evenementen. De meeste bewonersbrieven werden huis-aan-huis verspreid bij 12.000 huishoudens. Circa 350 belangstellenden hebben zich al ingeschreven voor de e-nieuwsbrief.

Deze is in 2019 in totaal negen keer verzonden. Naast informatie over de programmering en ontwikkelingen op en rond de RAI werden voor diverse evenementen en acties vrijkaarten aangeboden. Ruim 200 bewoners hebben in 2019 van één of meer acties gebruik gemaakt.

Rondleidingen een kijkje achter de schermen

Om de buurtbewoners inzicht te geven in de organisatie en voorbereidingen van evenementen, heeft de RAI een aantal rondleidingen achter de schermen georganiseerd. Deze vonden plaats voor of tijdens IBC, Kingsland, Greentech, Pan Amsterdam en Valhalla.

44

Betrokkenheid vanuit de buurt buren speelden curling op Winterparadijs

Buren van de RAI konden zich via de buurtnieuwsbrief aanmelden voor het curlingtoernooi tijdens het Amsterdamse Winterparadijs. Maar liefst 150 aanmeldingen kwamen binnen. Familie en vrienden, jong en oud: iedereen speelde fanatiek mee. Het evenement was een groot succes.

De RAI hoopt de betrokkenheid van de buurt verder te vergroten en staat open voor overleg, ideeën en suggesties, onder andere over beperking van overlast en verbetering van de leefbaarheid.

Omgevingsmanager centraal telefoonnummer en

Sinds 2019 heeft RAI een omgevingsmanager: dhr. Rik Hoogendoorn. Hij is verantwoordelijk voor

eigen emailadres voor de

het stimuleren, begeleiden en onderhouden van een goede verbinding en relatie tussen de directe

buurt

omgeving en de RAI. In zijn functie werkt hij aan een door omwonenden, ondernemers, gemeentelijke instellingen en bezoekers ervaren goede relatie en verbinding met RAI Amsterdam.

In 2019 is ook een speciaal telefoonnummer en emailadres beschikbaar gesteld aan omwonenden, waarmee zij één centraal aanspreekpunt hebben voor alle RAI-gerelateerde zaken.

Verkeer en parkeren 4.000 parkeerplaatsen

De RAI telt 4.000 parkeerplaatsen op eigen terrein en beheert vanaf 2020 zo'n 200 parkeerplaatsen voor het nhow Amsterdam RAI hotel. Het concentreren van parkeerplaatsen op eigen terrein versterkt de positie van RAI Amsterdam door grotere klanttevredenheid, het bevordert een vlotte doorstroming en vermindert de overlast voor de omgeving. Op alle evenementdagen 2019 in de RAI, met uitzondering van slechts 18 dagen in het hele jaar, was er op het RAI-terrein zelf voldoende parkeergelegenheid vrij beschikbaar voor evenementbezoekers.

Door het concept van betalen op kenteken hoeven geen kaartjes te worden getrokken. Hiermee is de hoeveelheid gebruikte parkeerkaarten met 50% gereduceerd en wordt de doorstroming op piekmomenten bevorderd, waardoor toegangswegen minder worden belast.

sprinklerinstallaties in alle parkeergarages

vele activiteiten

Om de RAI nog veiliger te maken, is eind 2019 begonnen met het aanbrengen van sprinklerinstallaties in alle parkeergarages.

Om de overlast van autoverkeer rondom het RAI Amsterdam Convention Centre te beperken, voert

gericht op

RAI Amsterdam onder andere de volgende activiteiten uit:

stimuleren ov, bevorderen doorstroming en reduceren overlast

Proactief OV-gebruik stimuleren. RAI Amsterdam biedt klanten alternatief vervoer aan voor de auto. Door middel van het aanbieden van combideals met beurstoegang en vervoer, in samenwerking met de openbaar vervoerders NS en GVB, krijgen bezoekers korting en wordt een gemakkelijke oplossing aangereikt; Gemakkelijke dienstverlening via de parkeerwebshop. In totaal realiseerde de RAI meer dan 13.500 transacties online; Inzet buurtposten op drukke dagen; Samenwerken met NS, GVB en Taxicentrale Amsterdam; Het faciliteren van elektrisch vervoer. RAI Amsterdam heeft inmiddels 38 laadplekken voor

45

elektrische auto's; Bij beurzen waarbij een drukke op- en/of afbouw is te verwachten, wordt een extern terrein van 15.000 m2 in Westpoort (buiten de ring van Amsterdam) als bufferplaats ingericht. Dit houdt in dat het op- en/of afbouwverkeer vanaf de omliggende wegen wordt verwezen naar het externe bufferterrein. Daar wordt het verkeer geregistreerd en mag dan op afroep doorrijden naar RAI Amsterdam. Deze regeling zorgt voor aanzienlijk betere spreiding van vrachtverkeer rondom de RAI. Op het bufferterrein is plaats voor 90 vrachtauto's. In 2019 is het bufferterrein 51 dagen gebruikt.

betere communicatie over laden en lossen ter afname zoekverkeer

afname van vrachtverkeer aan de Wielingenstraat voorzien

In 2019 zijn de Traffic Regulations voor het (vracht)verkeer in en rond de RAI volledig hernieuwd vormgegeven. Het doel hiervan is dat vrachtwagenchauffeurs beter voorbereid naar de RAI komen en het zoekverkeer rondom de RAI afneemt.

In 2019 is het ontwerp gemaakt van de nieuwe P9-parking, in de situatie na uitbreiding van Hal 5.

Vrachtverkeer komt via de Wielingenstraat het RAI-terrein op maar zal de RAI in de nieuwe situatie via de P8 en/of P7 verlaten. Dit zal in een duidelijke afname van vrachtverkeer aan de Wielingenstraat resulteren.

Geluid vier geluidsontheffingen

Geluidsnormen hanteert de RAI onder andere door gebruik te maken van een zogenaamde

aangevraagd, zorgvuldige

akoestische geluidskaart. RAI Amsterdam kan hiermee voorspellen of er een geluidsontheffing

bewaking van geluidsnorm

aangevraagd moet worden. Dat mag maximaal vier keer per jaar. Hiermee bewaakt de RAI de norm en kan tevens tijdig preventieve maatregelen treffen waar nodig. De geluidskaart is in 2019 vijf keer gebruikt. Voor vier (muziek)evenementen was het noodzakelijk om een geluidsontheffing aan te vragen. Er zijn 19 (2018: 23) klachten binnengekomen in verband met 3 (2018: 4) evenementen waarvoor er een geluidsontheffing was aangevraagd. De geluidsklachten werden gemeld bij de RAI, de Omgevingsdienst en/of het stadsdeel Zuid. Alle overige evenementen konden binnen de geluidsnormen van de RAI-milieuvergunning uitgevoerd worden en leverden geen klachten.

Stad RAI Amsterdam stimuleert de economie en ontwikkeling in de stad, maar onze invloed reikt verder dan louter financieel. Het HR-beleid met betrekking tot maatschappelijke betrokkenheid vindt onder meer zijn weerslag in het streven naar het creëren van meer social return voor de stad Amsterdam.

In 2019 heeft RAI Amsterdam haar medewerking verleend aan diverse belangrijke initiatieven gericht op het bieden van meer kansen voor jeugdwerklozen (Werkakkoord in het kader van Aanpak Jeugdwerkloosheid) en voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast heeft de RAI tal van goede doelen en initiatieven opgezet en/of ondersteund. Vanuit het programma 'Hartverwarmend Amsterdam' kopen we lokale en eerlijke ingrediënten in. En vanuit onze visie 2030 transformeren we de RAI van een terrein met gebouwen tot een nieuw stadsdeel.

46

Hartverwarmend Amsterdam Kwadijk

Beemster

Amsterdamse Ossenworst van Hesseling

appelazijn en basilicumolijfolie van Abma’s

Amsterdam

IJ-haven

de meest bijzondere paddenstoelen van Mycophilia

worst van Brandt & Levie Amsterdam

Purmerend Amsterdam

noord

kalfsvlees van Waterlants Weelde

Jordaan

likeur en jenever van Van Wees

Amsterdam

centrum

Osdorp

duurzame en seizoensgebonden vis van Jan van As

homemade ketchup van Stadskwekerij Osdorp Amsterdam

centrum

verse pasta van Al Dente, dé pastafabriek van Amsterdam

NieuwVennep

kaas van Kees & Elly van Wees

kruiden, eetbare bloemen en vruchten uit de verticale kas

Haarlemmermeer

RAI Amsterdam

Amtrium

biologisch fruit van De Olmenhorst

Passie voor duurzaam cateren met mooie en pure ingrediënten Amsterdamse

Muiden

bos

geitenkaas van Ridammerhoeve

rondeel eieren

Duurzame venue

100%

Groene Stroom

LED en T5

Energiezuinige verlichting

Mos sedum dak Swill tank

1.806

Compost en biogas

zonnepanelen

133.000 ton

38 elektrische laadplekken

Elektrisch afvalvervoer Natuurlijke rooken warmte afvoer

ijzer 1%

papier 6%

glas 2%

tapijt 7%

hout 25%

swill 4%

Afvalscheiding

100% recycling = zero waste & 0% landfill

Waterloze urinoirs

De Basement Chefs Lokaal, gezond en verantwoorde catering

Daglicht regeling

Centrale elektrische koeling

Het Amtrium

90% energiereductie

BREEAM-NL Excellent gebouw

Warmte Kracht Koppeling

City Farm

Kruiden, eetbare bloemen, vruchten uit eigen kas. Bijdrage aan klimaatbeheersing en luchtbevochtiging.

P+R locatie

Aanwezigheidsdetectie

Fietsenstalling Kom op de fiets!

Stadsverwarming

reductie gasverbruik met >95% in 5 jaar

Warmte Koude Opslag in de grond

Interne logistiek rijdt elektrisch Taxi Electric en TCA

Roltrappen

met bewegingssensoren

RAI Amsterdam

stimuleert de economie

1 Euro in de RAI is 7 Euro in de regio

Alle hoofdentrees zijn voorzien van draaideuren optimale klimaatbeheersing

Focus op gezondheid, ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid

medewerkers

RAI Amsterdam genereert circa

7.000 banen in de metropool Amsterdam

Social return

aanpak jeugdwerkeloosheid RAI erkend leerbedrijf

House of Hospitality kansen vergroten voor

In december 2018 werd een samenwerkingsovereenkomst bekrachtigd voor het opstarten van een

jongeren

hybride leeromgeving in de RAI in samenwerking met het ROC van Amsterdam. Het gezamenlijke doel is de verbinding met de metropoolregio Amsterdam te maken, om gezamenlijk een kwalitatief hoogwaardige standaard in hospitality te waarborgen. In 2019 is in co-creatie gewerkt aan het opzetten van een tweejarige opleiding (BBL) op niveau 2 op het gebied van Food & Beverage. De RAI heeft ervoor gekozen om deze opleiding aan te bieden aan statushouders. In 2019 en 2020 is een pilot gestart met twee stagiaires. Deze stagiaires hebben inmiddels niveau 1 behaald bij WOW hotel of Podium Mozaïek.

We helpen kansen voor jongeren te vergroten door onder andere het volgende te bieden:

Inzet en training van circa 300 terugkerende flexkrachten: zij nemen bijvoorbeeld deel aan horecatrainingen of behalen een diploma voor verkeersregelaar; Rondleidingen: jaarlijks bezoeken circa 300 studenten van verschillende opleidingen de RAI waarmee jongeren zich een beeld kunnen vormen van een mogelijke werkomgeving. Er vinden gemiddeld twee à drie rondleidingen per maand plaats waarbij verschillende middelbare- en hogescholen (mbo en hbo) een bezoek brengen aan de RAI, waarbij zij kennismaken met onze dynamische organisatie en inzicht krijgen in wat voor stages wij aanbieden; Er is in 2019 een samenwerking gestart tussen de RAI en Kracht van Zuid. Kracht van Zuid is een organisatie die jongeren tussen de 10 en 23 jaar uit Amsterdam Zuid helpt bij hun vraag, droom of talent; circa 100 stageplaatsen: via het interne stagebureau worden stagiaires van HBO- en MBOniveau en in de vormen BBL, BOL en Duaal geplaatst. De stagiaires ontvangen training, bijvoorbeeld op de gebieden solliciteren, personal branding, time management en Officevaardigheden. RAI organiseert de RAI Discovery bij start van de stage, een introductiedag waarin het hele bedrijf wordt bezocht. Later gedurende hun stage kunnen de stagiaires deelnemen aan de Ontdekkingsreis waarbij ze een dag meewerken bij andere afdelingen, zodat ze kennis opdoen en vaardigheden ontwikkelen (snuffelstage).

Hartverwarmend Amsterdam regionale versproducten van lokale leveranciers en ondersteuning van hartverwarmende initiatieven

RAI Amsterdam heeft met het project ‘Hartverwarmend Amsterdam’ in de keukens een bewuste keuze gemaakt voor het werken met regionale versproducten van lokale leveranciers. Het idee hierachter is om met meer biologisch en lokaal eten de vaak internationale RAI-bezoekers de ‘smaak van Amsterdam’ mee te geven. De RAI zet ook in op lokale en soms kwetsbare producenten, die de afname van een organisatie als de RAI hard nodig hebben. Inmiddels is een heel netwerk van lokale leveranciers opgebouwd. Alle producten hebben een meerwaarde voor de regio groot Amsterdam of de maatschappij in het algemeen. Zorgboerderijen, voor dagbesteding of educatie, kleine lokale boerderijen, stadskassen en kaasboerderijen uit de regio zijn behalve leveranciers ook een belangrijke inspiratiebron voor gerechten.

49

uit eigen regio en stad

Op deze manier ondersteunt de RAI kwetsbare producenten uit onze eigen, verstedelijkte regio.

We bieden klanten de mogelijkheid om te kiezen voor niet alledaagse producten. Door de route en afstand tussen productie en consumptie zo beperkt mogelijk te houden, besparen we bovendien CO2-emissies.

Lunch Leger des Heils De Basements chefs (de koks van de RAI) hebben een samenwerking met het Leger des Heils. De koks bereiden wekelijks een volledig verzorgde gratis driegangenlunch voor enkele tientallen tot vijftig personen voor een ‘huiskamer voor de buurt’. De lunch, die creatief wordt samengesteld uit het overgebleven voedsel dat nog heel goed bruikbaar is, dient twee doelen: een smakelijke lunch serveren voor de cliënten van het Leger des Heils én het tegengaan van voedselverspilling.

“We vinden dit een fantastisch initiatief van de RAI. Niet alleen worden er magen gevuld, maar doordat mensen elkaar ontmoeten en samen van de maaltijd genieten, ontstaan er ook waardevolle vriendschappen. ” Yvonne van Lambalgen, Kapitein van het Leger des Heils Goodwillcentra Amsterdam

Green Deal Zero Emission Stadslogistiek Green Deal ondertekend,

Tijdens de State of the Region in juni 2019 heeft de RAI samen met 49 andere partijen de Green

samen met 49 andere partijen

Deal Zero Emission Stadslogistiek (ZES) ondertekend, op initiatief van de Amsterdam Economic Board. De ondertekenende partijen zetten zich samen in voor het zoveel mogelijk emissievrij beleveren van steden in 2025 en schadelijke emissies als gevolg van stadslogistiek te reduceren tot nul. Deelnemers aan de Green Deal ZES testen niet alleen nieuwe praktische logistieke oplossingen, maar ook combinaties van nieuwe technologieën, publiek-private samenwerking en aangepaste regelgeving. Er wordt vol ingezet op leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid in de Metropoolregio Amsterdam.

We make the City samen bouwen aan de stad van de toekomst

RAI heeft actief deelgenomen aan het programma We make the City. In 2019 kwamen duizenden stadmakers, politici, ambtenaren, onderzoekers, ondernemers, activisten, ontwerpers, kunstenaars en actieve burgers in Amsterdam en de Metropoolregio tijdens We Make The City bij elkaar om samen de stad van de toekomst te maken.

Samenwerking met het ROC Amsterdam samenwerking met sport- en kappersopleiding

RAI Amsterdam heeft op verschillende terreinen samengewerkt met het ROC van Amsterdam. Zo gebruiken studenten van de nieuwe opleiding Urban Sport Trainer leegstaande ruimtes en parkeergarages van de RAI. In december was er een pilot met jongeren die leren voor een baan als kapper. Studenten van deze kappersopleiding modelleerden het kapsel van bezoekers van een RAI-evenement.

50

Donation Room stimuleren van een nieuwe

De Donation Room is een reeks experimenten waarbij de vraag vanuit de maatschappij naar

bestemming voor 'alles wat

bruikbare spullen wordt gekoppeld aan het aanbod op en na een evenement bij RAI Amsterdam.

niet meer nodig is'

Tegelijkertijd wordt met de betrokkenen organisers, exposanten of andere partijen bekeken hoe een overvloed aan producten op evenementen in de RAI voorkomen kan worden. In 2019 vonden drie experimenten met een donation room plaats. Het gaat om spullen waarvan maatschappelijke organisaties hebben aangegeven dat ze deze goed kunnen gebruiken. Zo worden onder andere voedsel, meubilair, planten en bloemen, elektronica, hobbymaterialen en decoratie-en kantoorartikelen aangeboden aan een nieuwe eigenaar. De donation rooms waren een groot succes.

Stichting Heen en Weer elektrische voertuigen van sociale servicedienst staan in de RAI

Stichting HeenenWeer maakt vanaf mei dankbaar gebruik van de parkeerfaciliteiten van RAI Amsterdam. HeenenWeer krijgt dit aangeboden als onderkomen tijdens de verbouwing van d’Oude Raai, waar de elektrische voertuigen normaal altijd geparkeerd staan. HeenenWeer is een sociale service voor bewoners die alleen geen korte afstanden kunnen lopen en is actief in de wijken De Pijp en Rivierenbuurt.

Buurttheater voor mensen met dementie de RAI ondersteunt inrichting

In de omgeving van de RAI is Torendael gevestigd, een wooncentrum voor mensen met dementie.

van een theater als sociale

Hier wordt een theater gecreëerd zodat bewoners veilig en vertrouwd uit kunnen gaan. Het theater

ontmoetingsplek

wordt ook opengesteld voor de buurt om zo te streven naar een sociale ontmoetingsplek in het wooncentrum. RAI heeft Torendael op weg geholpen met het realiseren van het buurttheater.

Onverhuurde ruimte wordt goed benut kosteloos voor maatschappelijke instellingen

RAI biedt ruimte die niet commercieel verhuurd is kosteloos aan aan maatschappelijke instellingen.

Hier is onder andere door Humanitas, AIESEC, PACT Amsterdam en het ROC Amsterdam dankbaar gebruik van gemaakt.

P+R-parkeren P+R-locatie 'RAI' draagt bij aan bereikbaarheid binnenstad

RAI Amsterdam is een P+R-locatie voor de gemeente Amsterdam. Op dagen dat er geen of weinig evenementenverkeer is, kunnen automobilisten hun auto parkeren in de parkeergarages van RAI Amsterdam. In 2019 maakten ruim 120.000 automobilisten gebruik van het P+R-parkeren. Hiermee zet de trend van een groei van meer dan 50% per jaar ook in 2019 door. De ingebruikname van de Noord/Zuidlijn heeft de populariteit van de P+R-locatie 'RAI' doen toenemen. Hoewel P+Rparkeren wegens evenementen niet iedere dag beschikbaar is, komt dit parkeervolume over 365 dagen gemiddeld genomen toch neer op een reductie van de parkeerdruk van bijna 350 auto's per dag in de binnenstad. Om tegemoet te komen aan de vraag is in 2019 ook de P4-parking geschikt gemaakt voor P+R-parkeren.

51

Inentingen Meningokokken Stadsbelang Domein: medical In Amsterdam was veel belangstelling voor de gratis meningokokkenprikken die de GGD uitdeelde in RAI Amsterdam. De GGD nodigde jongeren tussen de 14 en 18 jaar uit om een prik tegen alle meningokokkentypes op te halen. Het vaccin, dat normaal ongeveer 60 tot 80 euro kost, was gratis. Voor het conferentiecentrum stond op twee van de drie inentingsdagen een enorme rij.

Meningokokkenziekte komt de laatste jaren steeds meer voor onder jongeren. In totaal ontving de RAI 52.000 bezoekers op de drie inentingsdagen.

Maatschappij Duurzaam assortiment RAI Amsterdam werkt continu aan een maatschappelijk verantwoord assortiment aan producten en diensten, onder andere in meubilair, tapijt, verlichting, planten, modulaire standbouw en natuurlijk food & beverage. Voor bezoekers is de catering op de beursvloer belangrijk. Deze wordt niet in zijn geheel door RAI Amsterdam zelf verzorgd; voor een gedeelte cateren onderaannemers. Daarom gaat RAI Amsterdam, naast de innovatie in onze eigen keuken, de dialoog met deze leveranciers aan over verdere verduurzaming. Dit heeft er toe geleid dat ook elke concessiehouder waar mogelijk als standaard een biologisch product aanbiedt in zijn assortiment, bij elke beurs waarop de betreffende cateraar actief is.

Milieu Reductie energieverbruik en CO2-emissie bewust omgaan met energie

Het totale energieverbruik in het Convention Centre is in 2019 afgenomen tot 125 TJ (terajoule), waar dit in 2018 139 TJ bedroeg. Dit is een daling van 10% die mede wordt veroorzaakt door de daling van evenementactiviteiten. Ter vergelijking: in 2019 zijn er 16% minder bezoekers in het Convention centre geweest dan het voorgaande jaar.

Als onze klanten energie willen verbruiken, leveren wij dat graag. In die zin kunnen we het totale verbruik niet beïnvloeden. Wel kunnen we zorgen dat alle faciliteiten aanwezig zijn om organisatoren en exposanten zo duurzaam mogelijk te faciliteren. De volgende zaken droegen bij aan een laag energieverbruik in 2019:

Voor het koelen van onze gebouwen zijn we sinds 2014 gefaseerd overgestapt van gasabsorptiemachines naar elektrisch koelen. Aardgas is niet meer nodig om te koelen. Het koelingsproces verloopt hierdoor minimaal achtmaal efficiënter dan voorheen; We bieden onze klanten een duurzaam en energiezuinig assortiment aan producten, zoals bijvoorbeeld LED-verlichting; We gaan sluipverbruik tegen met slimme meters en aanwezigheidssensoren; We bieden daarnaast dag- en nachtaansluitingen aan, waarmee stands niet meer aangesloten hoeven te worden op continustroom. ’s Avonds, na afloop van een beurs, wordt de stroom uitgeschakeld, behalve voor de exposanten die nachtstroom hebben besteld. Dit scheelt aanzienlijk in sluipverbruik op stands en is niet alleen gunstig voor het milieu, maar het levert ook kostenvoordelen op voor de exposant; De RAI monitort de verbruiksgegevens continu met specifieke software en houdt de energiegegevens nauwkeurig bij; Aardgas wordt slechts nog incidenteel gebruikt voor ruimteverwarming. Aardgas wordt ingezet voor voeding van de WKK en voor de boilers (in beide situaties: enkele dagen per jaar tijdens piekbelasting).

53

Energieverbruik in TJ (Terrajoule)

Elektraverbruik (GJ) Gasverbruik (GJ) Stadsverwarming (GJ) Energieverbruik uit warmtekrachtkoppeling (GJ) Totaal energieverbruik (GJ) Waarvan opgewekt uit eigen zonnepanelen (GJ)

2019

2018

2017

2016

2015

68.103

75.085

69.572

68.110

67.961

5.617

6.613

3.034

6.645

43.475

51.371

57.395

61.452

47.990

20.546

‑

‑

-

-

-

125.091

139.093

134.058

122.745

131.983

3.273

1.697

1.482

1.665

1.491

Alle stroom die in de RAI wordt verbruikt, is groene stroom en heeft geen CO2-footprint. De RAI ontvangt certificaten van Centriq waarop afboeking van duurzame stroom bij energieleverancier Vattenfall wordt bevestigd. Deze stroom is op basis van waterkracht opgewekt in Scandinavië.

zonnedak levert circa 3,2 TJ

RAI heeft 1.806 zonnepanelen in gebruik. Op het dak van hal 8 liggen 1.632 panelen. Deze hal

energie

meet 12.000 m² en ruim 60% van dit dakoppervlak is voorzien van panelen. Dit is de maximale belasting op basis van constructie en gebruik van de hal. Op het Amtrium-gebouw liggen 174 zonnepanelen.

Ten behoeve van hotel nhow Amsterdam heeft de RAI 2.164 panelen geplaatst. Deze installatie is in het voorjaar van 2019 in gebruik genomen. Omdat deze energie ter beschikking wordt gesteld aan het hotel heeft deze toevoeging geen effect op de CO2-footprint van RAI Amsterdam.

De zonnepanelen hebben in 2019 ruim 3,2 Terrajoule energie geproduceerd.

transitie naar EarthCheck 4.0certificaat

Net als vele andere bedrijven is RAI Amsterdam door verscherpte Europese energie wet- en regelgeving (EED) onderworpen aan energieaudits om aan te tonen dat de RAI duurzame energiebesparingen doorvoert. Door de transitie naar het EarthCheck 4.0-certificaat hoeven er nu geen energieaudits meer plaats te vinden.

Stadswarmte versus gasverbruik gasverbruik nagenoeg gedecimeerd

Het gasverbruik is de afgelopen jaren zeer fors gedaald. Het verbruik in 2019 was slechts 13% van het verbruik vier jaar eerder, in 2015. Vanaf dit moment is de RAI overgeschakeld op duurzamere stadsverwarming. De NUON-leiding voor stadswarmte biedt een capaciteit van maximaal 18 MWh waardoor de RAI in de toekomst zelfs volledig over kan stappen op stadswarmte. Per saldo werd 51 Terrajoule energie van de stadsverwarming verbruikt en 6 Terrajoule aan gas.

CO2-footprint rekenmodel

RAI berekent sinds 2012 al de Carbon footprint. De bestaande berekeningswijze is in 2019

aangepast,

opnieuw geëvalueerd onder begeleiding van een energieadviesbureau, waarna het rekenmodel is

vergroting scope

aangepast. Hierdoor zijn diverse grondslagen veranderd. De totale emissie bedraagt circa 4.500 ton CO2. De verschuiving van gas naar stadswarmte heeft een zeer forse reductie van onze CO2-

54

footprint tot gevolg. Stadswarmte is een duurzamere energiebron dan aardgas. De restwarmte die vrij komt bij industriële processen, het opwekken van energie en/of afvalscheiding, wordt via het stadsnet benut. Als gevolg hiervan daalt de CO2-footprint fors.

Omdat de RAI meer focus wil aanbrengen op reductie van de CO2-emissie, is in 2019 hernieuwd bepaald wat er allemaal in scope wordt genomen in onze CO2-berekening. Zo nemen we met ingang van 2019 alle afval mee, niet alleen dat van de RAI zelf maar ook dat van alle organisers, exposanten, standhouders en bezoekers. De CO2-uitstoot voor afval bedraagt in 2019 1379 ton.

Nieuw is ook de uitbreiding met woon-werkverkeer van medewerkers, goed voor 440 ton CO2. De gegevens zijn niet vergelijkbaar met reeks t/m 2018 wegens wijziging van de grondslag. De RAI wil in 2020 benchmarks ontwikkelen waarmee er een beter inzicht komt in de CO2-footprint en prestaties.

Waterverbruik daling waterverbruik

In 2019 verbruikte RAI Amsterdam 57.255 m3 water. In 2018 bedroeg dit nog 64.631 m3. Het betreft een daling van 11%, vergelijkbaar met de daling van het energieverbruik die 10% was.

Waterverbruik x 1 m3

2019

Waterverbruik

2018

2017

2016

2015

57.255

64.631

62.336

55.765

66.084

Afvalmanagement afvalmanagement: zero waste, reductie, scheiding en hergebruik

De RAI wil op een verantwoorde manier consumeren en produceren. We werken hierbij op alle fronten om afval waar mogelijk te voorkomen. Het afval dat toch resteert, proberen wij zo hoogwaardig mogelijk te (laten) verwerken. Aandacht voor scheiding van afval is hiervoor een belangrijke randvoorwaarde.

We bouwen aan bewustwording bij organisers, exposanten en medewerkers, kiezen waar mogelijk voor herbruikbare materialen en zoeken actief naar een marktbehoefte buiten de RAI waardoor we waardevolle reststromen kunnen identificeren en herbestemmen. Zo voorkomen we dat waardevolle materialen en producten afval worden. Hierbij betrekken wij de hele keten. Een voorbeeld hiervan zijn de experimenten met de donation rooms, zie eerder in dit hoofdstuk.

streven naar 100%

Het afval dat niet voorkomen kan worden en resteert, gaat naar onze afvalverwerkingspartner. In

hoogwaardige

2019 is de RAI geswitcht naar afvalverwerkingspartner Beelen. Hoewel alle afvalstromen tot hun

maatschappelijk verantwoorde afvalrecycling

eindbestemming eind 2018 vrij exact in kaart zijn gebracht op basis van circulariteitscriteria, kunnen we deze informatie samen met onze nieuwe partner nog niet ontsluiten. We streven naar 100% hoogwaardige maatschappelijk verantwoorde afvalrecycling.

Voor afval hanteert de RAI voor zover mogelijk het principe ‘de vervuiler betaald'. Zo maken we de afvalproducent verantwoordelijk voor het goed scheiden van eigen afval, aangezien gescheiden afval duurzamer en goedkoper is dan niet gescheiden afval.

55

In 2019 is in het bedrijfsrestaurant getest met een nieuwe composteermachine die in 2020 structureel in gebruik zal worden genomen. Hiermee reduceren we in potentie 85% van de 40 ton swill-afval per jaar uit het bedrijfsrestaurant (100kg swill is namelijk nog maar 15kg compost). In de keuken zijn nieuwe koksbuizen van een gerecycled en wederom recyclebaar product in gebruik genomen. De ervaringen worden gebruikt voor de nieuwe kledinglijn van de RAI.

De RAI heeft in 2019 bij meerdere beurzen al gebruik heeft gemaakt van recyclebaar tapijt. Dat wordt in België gerecycled. Samen met onze nieuwe afvalpartner zoeken we een nieuwe vorm van verwerking met als doel hoogwaardige recycling tot tapijt.

Tijdens Wastebuild 2019 is een beurs ingericht met standwanden die zijn gemaakt van hergebruikte materialen. Met diverse partners is een sessie georganiseerd om te bekijken hoe we dit nieuwe plaatmateriaal gaan inzetten.

Hergebruik van de afgevoerde IT-materialen en terugwinning van de daarin aanwezige grondstoffen gebeurt volgens de afval hiërarchie van de 'Ladder van Lansink'. Er wordt geen computerafval geëxporteerd naar derdewereldlanden.

De afvalscheiding op het RAI-terrein bedroeg 59% (2018: 62%).

56

Afvalmanagement €

€

Adviesrol van de RAI

helpt afval te besparen van organisatoren en exposanten

Milieucontroleurs

helpen afval reduceren bij op- en afbouw

stand

stand

stand

leverancier

organisatoren

Voedselafval uit de keuken

SWILL

hout 33%

tapijt 7%

Afvalscheiding evenementen

papier 5%

swill 2%

ijzer 1%

glas 3%

bouw & sloop

schoon puin

7%

2%

Swill tank

levert nieuwe grondstof in de vorm van compost en biogas

gescheiden afval

59% in 2019 62% in 2018

100% recycling = zero waste & 0% landfill

41% restafval wordt gefilterd en verwerkt tot ecopower en andere producten

Voor medewerkers

VOOR MENSEN, DOOR MENSEN RAI Amsterdam is een bedrijf 'voor mensen, door mensen'. Onze medewerkers zijn het gezicht van RAI en fungeren als gastvrouw en gastheer tijdens evenementen. Door medewerkers verantwoordelijkheden te geven, ze te faciliteren in hun taken en door hun talenten te verbinden, is RAI Amsterdam in staat haar organisatiedoelstellingen te realiseren. RAI is er voor iedereen en dit geldt ook voor ons HR-beleid.

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD EN DUURZAAM De RAI voert een maatschappelijk verantwoord en duurzaam HR-beleid gericht op inclusiviteit, welzijn, vitaliteit en een gezonde levensstijl van medewerkers.

STRATEGISCHE PERSONEELSPLANNING In 2019 heeft RAI Amsterdam de eerste volledige jaarcyclus doorlopen op het gebied van strategische personeelsplanning.

ZIEKTEVERZUIM Het verzuim liep in 2019 op naar 4,3 procent. Hoewel deze score in vergelijking met andere bedrijven nog steeds goed is, is een actieprogramma gestart om het tij te keren.

ONZE WAARDEN In 2019 lag de focus op drie van de zeven 'habits': 'iedereen telt mee', 'we zijn verbonden' en 'hard op de inhoud & zacht op de relatie'.

Medewerkertevredenheid algemene

De medewerkertevredenheid is een graadmeter voor structurele verbetering in onze organisatie.

medewerkerstevredenheid

Grootschalige meting van de medewerkertevredenheid vindt tweejaarlijks plaats, voor de laatste

81%

keer eind 2018. Doelstelling van het onderzoek is de beleving van medewerkers en hun suggesties ter verbetering in kaart te brengen. Met deze input kunnen we sturen op vergroting van de tevredenheid, betrokkenheid en bevlogenheid van medewerkers.

In 2016 scoorde RAI Amsterdam met een 91% zeer hoog; in 2018 was de algemene tevredenheid onder het personeel afgenomen tot een (nog steeds hoge) 81%. De waardering voor de direct leidinggevende bleef gelijk. De meeste andere scores daalden licht, waaronder de tevredenheid over de werkzaamheden, de werkomstandigheden, de ontwikkelmogelijkheden en de organisatie.

Het extreem drukke jaar 2018 is hieraan mede debet. In 2019 vond geen onderzoek naar medewerkertevredenheid plaats maar is in diverse onderdelen van de organisatie gewerkt aan implementatie van de verbeteringen die uit het laatste onderzoek volgden.

58

Training en opleiding uitgebreid trainings- en

Op basis van de constateringen en verbetervoorstellen vanuit de werkvloer is het trainings- en

opleidingsplan ingezet

opleidingsplan in 2018 al flink uitgebreid. Samen met het ROC van Amsterdam is in 2019 gewerkt aan de ontwikkeling van een hybride MBO-2 opleiding voor medewerkers Food & Beverages. In september 2020 starten 12 leerlingen. We hebben gekozen deze opleiding te richten op de doelgroep van statushouders.

Vitaliteit initiëren, faciliteren en promoten van vitaliteitsacties

RAI Amsterdam wil de vitaliteit van haar medewerkers helpen bevorderen, zodat onze medewerkers fit, energiek en vitaal werken. Het vitaliteitprogramma zorgt voor het initiëren, faciliteren en promoten van vitaliteitacties bij medewerkers. Onder de noemer RAI Vitaal worden tools, workshops en acties aangeboden die medewerkers helpen op het gebied van gezondheid en fitheid, stress- en verzuimpreventie, werkplezier & werk/privé-balans.

In 2019 is het programma van 2018 geprolongeerd. Zo zijn onder andere trainingen gegeven op het gebied van vitaliteitsthema’s zoals slaap, beweging, voeding en ontspanning. Ook is sport ingezet en wordt drie keer per week les gegeven in Bootcamp, Kickboxen en HIIT-training.

Diversiteit divers samengestelde teams.

RAI Amsterdam streeft ernaar diversiteit te bereiken in de samenstelling van de afdelingen (qua

Doelstelling charter Talent

leeftijd, ervaring, sekse en competenties) en wil het begrip diversiteit de komende jaren verder

naar de Top ruim gehaald

verbreden. We zijn ervan overtuigd dat divers samengestelde teams ook een positieve invloed hebben op onze resultaten. De RAI kent eind 2019 met 50% vrouwen en 50% mannen (op FTEbasis) een evenwichtig personeelsbestand. De doelstelling op het gebied van m/v-diversiteit, zoals onderschreven in de charter Talent naar de Top, is ruim gehaald: het aandeel vrouwen in het beleidsteam en het tweede echelon leidinggevenden bedraagt 39%.

In april 2019 is RAI gestart met de inrichting van een hybride leeromgeving binnen onze afdelingen Food & Beverages. Dit doen wij in samenwerking met het ROC Amsterdam en House of Hospitality. De RAI heeft ervoor gekozen om deze opleiding aan te bieden aan statushouders. In 2019 en 2020 is een pilot gestart met twee stagiaires. Deze stagiaires hebben inmiddels niveau 1 behaald bij WOW hotel of Podium Mozaïek.

59

Personele samenstelling Hieronder zijn enkele dwarsdoorsnedes gepresenteerd met betrekking tot de medewerkerspopulatie.

Personeel Stand ultimo jaar

2019

2018

MEDEWERKERS Man

205

48%

193

46%

Vrouw

224

52%

230

54%

Totaal

429

100%

423

100%

FTE Man

200

50%

190

48%

Vrouw

198

50%

202

52%

Totaal

398

100%

392

100%

2019

2018

4%

1%

26 t/m 35

27%

25%

36 t/m 45

30%

32%

46 t/m 55

26%

28%

56+

14%

14%

100%

100%

2019

2018

Commercieel

48%

48%

Operationeel

38%

39%

Financieel/staf

14%

13%

100%

100%

Personeel, leeftijdsopbouw Percentage / FTE (stand ultimo jaar)

NAAR LEEFTIJD t/m 25

Totaal

Personeel, naar aandachtsgebied Percentage / FTE (stand ultimo jaar)

NAAR AANDACHTSGEBIEDEN

Totaal

60

Strategische personeelsplanning verdere verbetering en

De doelstelling van strategische personeelsplanning is het implementeren van een adequaat

inbedding in HR- en

werkende en praktische methodiek die zicht houdt op kwalitatieve en kwantitatieve personele

afdelingsprocessen

ontwikkelingen op middellange en lange termijn en geïntegreerd kan worden in de reguliere HR- en afdelingsprocessen.

In 2019 is er voor het eerst een volledige cyclus van de strategische personeelsplanning doorlopen. Vanuit de 6 pijlers van de strategie is er een eerste kwantitatieve vertaling gemaakt.

Ook is in 2019 een kwalitatieve schouw uitgevoerd. Op basis hiervan zijn passende acties en interventies opgesteld die de komende jaren verder vorm gaan krijgen. De gehanteerde methodiek leert ons beter horizontaal samen te werken vanuit een geïntegreerde visie op het gewenste medewerkersbestand. Deze cyclus zal jaarlijks worden doorlopen.

Ziekteverzuim 4,3%

In het verslagjaar bedroeg het ziekteverzuim 4,3%. Helaas zien we het ziekteverzuim oplopen na onze zeer goede score van 2,5% in 2017. De drukte in de organisatie rond evenementen, in combinatie met de structuur- en cultuurwijziging, zal in deze stijging ongetwijfeld een aandeel hebben. Hoewel de score op zichzelf nog steeds goed is in vergelijking met andere bedrijven, hebben we een aanpak opgesteld om de resultaten weer te verbeteren. De toename is grotendeels te wijten aan lang verzuim.

Ziekteverzuim Percentage

2019

2018

2017

2016

4,3%

3,2%

2,5%

2,9%

3,2%

Totaal

2015

Cultuur- & structuurprogramma organisatie cultuur- en structuurverandering, focus op drie thema's

In 2019 lag de focus in ons cultuur- en structuurprogramma op drie van de zeven 'habits': 'iedereen telt mee', 'we zijn verbonden' en 'hard op de inhoud & zacht op de relatie'. We organiseerden Mindbugs Workshops en Female Leadership-sessies, trainden in het voeren van beoordelingsgesprekken (zowel voor medewerkers als leidinggevenden) en namen deel aan Talent naar de top. We hebben ook een groep change agents geselecteerd en opgeleid tot observatoren.

Zij sluiten aan bij onze eventteams en helpen patronen te herkennen en bespreken.

Organisatie-inrichting en beloningsverhoudingen RAI Amsterdam wil er een platte organisatiestructuur op nahouden zonder veel tussenliggende managementlagen. De statutaire directie geeft leiding aan een beleidsteam. Dit team kent business unit directors en business support managers. Zij managen afdelingen met (afhankelijk van de omvang) leidinggevenden en medewerkers. De RAI wil marktconform betalen, zowel voor

61

directeur, beleidsteamlid, leidinggevende als medewerker. De beloningsverhouding (pay ratio), die de verhouding weergeeft van de totale beloning van de meestverdienende directeur tot de mediaan verdienende medewerker, bedraagt 6,8.

Vanaf mei 2019 zijn wij gestart met het vertalen van de WAB (Wet Arbeidsmarkt in Balans) naar de aantal payrollers in dienst,

operations binnen de RAI. De WAB-implementatie heeft eind 2019 plaatsgevonden. In 2020 zullen

aantal naar ander payroll-

we het beleid en de werkafspraken samen met onze flexpartners verder uitwerken.

bedrijf

Overleg met RAI Ondernemingsraad veelvuldig en constructief overleg

In 2019 heeft net zoals in voorgaande jaren veelvuldig en constructief overleg plaatsgevonden met de Ondernemingsraad. In de overlegvergaderingen ging het dit jaar over de verdere ontwikkeling van het eventproces met een focus op horizontale samenwerking. Daarnaast is er veel gesproken over het masterplan van de RAI en over veiligheid, bouwontwikkelingen, instemmingsaanvragen, innovatie, new business en arbeidsvoorwaarden. Naast dit formele overleg is het overleg in een aantal subcommissies voortgezet, zoals de HRM-commissie, de financiële commissie, de arbeidsomstandighedencommissie, de arbeidsvoorwaardencommissie, de pensioencommissie en de flexcommissie.

62

Voor aandeelhouders en financiers

AANDEELHOUDERS RAI Amsterdam heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en Gemeente Amsterdam.

DIVIDEND Over 2018 is een dividend vastgesteld van € 9,9 miljoen, uit te keren in 2019 en 2020.

FINANCIERING De RAI is in april 2020 met drie banken een nieuwe financiering overeengekomen waarmee een herfinanciering is afgerond.

Dat betekent dat RAI Amsterdam voor de aankomende jaren ook verzekerd is van een portefeuille aan langlopende financieringen en rekeningen courant. De clubdeal-financiering met Deutsche Bank en Rabobank Amsterdam die in 2013 is afgesloten, is hiermee volledig afgelost.

RATIO'S Aan alle financieringsratio's werd ruimschoots voldaan.

Aandeelhouders RAI Amsterdam (RAI Holding B.V.) heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en Gemeente Amsterdam. RAI Vereniging is een branchevereniging en houdt 75 procent van de aandelen. Zij behartigt de belangen van fabrikanten en importeurs van personenauto’s en vrachtauto's, aanhangwagens en opleggers, carrosserieën en speciale voertuigen, motorfietsen en scooters, brom- en snorfietsen en fietsen. De overige 25 procent van de aandelen is in handen van de Gemeente Amsterdam.

Gemeente Amsterdam is in 2016 gestart met voorbereiding van de verkoop van haar 25%-deelbelang

In 2016 heeft de gemeente Amsterdam besloten om te starten met verkoop van het gemeentelijk belang aan een derde partij. Hierbij stelde de gemeente dat enkele voorwaarden gelden. Zo dient de continuïteit van RAI altijd te worden gewaarborgd. Ook het behoud van de samenwerking tussen gemeente Amsterdam en RAI, ten aanzien van onder andere verwerving van internationale congressen, bereikbaarheid en organisatie van evenementen, geldt als voorwaarde.

In de periode van 2016 tot en met 2019 is zowel met meerderheidsaandeelhouder RAI Vereniging als derde partijen gesproken over de mogelijke verwerving van het gemeentelijk belang.

gemeente Amsterdam schort

In oktober 2019 heeft de gemeente aan medeaandeelhouder RAI Vereniging en aan de organisatie

verkoop op in het kader van

te kennen gegeven de verkoop van haar deelneming in RAI Amsterdam voor onbepaalde tijd uit te

Masterplan 2030

stellen. De verkoop wordt vooralsnog opgeschort in het licht van de planontwikkeling en realisatie

63

van de Visie RAI 2030 en het bijbehorend masterplan. Het verkoopbesluit uit 2016 blijft van kracht maar alle verkoopvoorbereidende activiteiten zijn beëindigd.

Dividend Dividendbeleid te indexeren bedrag van € 2,24 miljoen

Het meest recente dividendbeleid is vastgesteld voor de periode 2013 - 2018. Hierin is onder andere bepaald dat de RAI jaarlijks aan haar aandeelhouders een vast dividend zal uitkeren van € 2.240.000 (prijspeil 2014; jaarlijks geïndexeerd op basis van de prijsindex voor de gezinsconsumptie CBS). Mocht het nettoresultaat lager zijn, dan wordt het dividend verlaagd tot maximaal dit nettoresultaat en zal het niet uitgekeerde bedrag aan dividend in het daaropvolgende jaar, indien het nettoresultaat hiervoor dan toereikend is, alsnog uitgekeerd worden. Het cumulatief verschuldigd dividend over voorgaande boekjaren zal hierbij nooit hoger zijn dan het (geïndexeerde) vaste dividend over het laatste boekjaar.

Dividend Voorafgaand aan de jaarlijkse algemene vergadering die op 16 april 2019 plaatsvond, heeft meerderheidsaandeelhouder RAI Vereniging aangekondigd een voorstel in stemming te willen brengen tot uitkering van dividend ter grootte van € 9,9 miljoen, zijnde het volledige netto-resultaat over 2018. Het bestuur heeft echter een dividendvoorstel over 2018 voorgesteld ter grootte van € 2,356 miljoen, conform staand dividendbeleid. Hierop vond een discussie plaats over de omvang van het dividend.

In een additionele algemene vergadering op 19 december 2019 is besloten dat er - naast het dividend over 2018 dat op € 2,356 miljoen is vastgesteld - een additionele dividenduitkering ten bedrage van € 7,549 mln uit het onverdeelde resultaat 2018 is besloten. Het besluit over de betaalmomenten van dit dividend is aangehouden.

Hoewel de gemeente Amsterdam en de rvc uitdrukkelijk tegen de additionele dividenduitkering zijn en gemeente Amsterdam de meerderheidsaandeelhouder RAI Vereniging heeft verzocht af te zien van een hogere dividenduitkering dan door het bestuur voorgesteld, is het besluit in meerderheid aangenomen.

Financiering gelijkwaardige clubdeal,

In 2013 is RAI Amsterdam een clubdeal-financiering aangegaan met Deutsche Bank en Rabobank

verhouding geregeld via

Amsterdam. De banken participeerden op gelijke wijze in het financieringsarrangement. Aan de

intercreditor-overeenkomst

bancaire financiering lagen twee identieke kredietovereenkomsten met beide banken ten grondslag met exact dezelfde tarieven, convenanten en standaardvoorwaarden. De verhouding tussen de twee banken was geregeld d.m.v. een intercreditor-overeenkomst. In 2019 is RAI de voorbereiding gestart voor herfinanciering tegen een langere looptijd. In april 2020 is de RAI de herfinanciering overeengekomen, waarmee dit proces is afgerond.

64

3 faciliteiten: langlopende lening en rekening courant

Bij elk van de banken staat een lening ter waarde van € 20 miljoen uit. Daarnaast is bij beide banken een rekening courantfaciliteit afgesloten.

kredieten

Financieringsarrangement Convenant

2019

2020

senior Net Debt/ EBITDA

<3,5

<3,0

Voor financiering van zonnepanelen zijn in 2014 twee leningen aangegaan: één met Triodos Bank en één met het Amsterdams Investeringsfonds van de Gemeente Amsterdam. De omvang van beide leningen samen bedraagt eind 2019 € 0,3 miljoen.

renteswap: rente gefixeerd op

Eind 2013 is voor een aflopend bedrag aan renteswaps afgesloten met de Rabobank en Deutsche

3,24%

Bank. Op grond van deze renteswap betaalt RAI Amsterdam voor Faciliteit A een rentepercentage van 1,54% met een opslag van 1,7%. Dit betekent per saldo dat RAI Amsterdam tot en met 2020 gefinancierd is tegen een vastgelegde rente van 3,24%.

Financiële convenanten en voorwaarden De volgende tabel geeft een overzicht van de financiële convenanten. De tweede tabel toont de voorwaarden en zekerheden die aan de financiering zijn verbonden.

Financieringsconvenant Convenant

2019

senior Net Debt/ EBITDA

2020

<3,5

<3,0

solvabiliteit

>30%

>30%

EBITDA € 1 mln*

>17,5

>17,5

* Toetsing op jaarbasis. Peildatum 31 december

Financieringscondities Voorwaarden en zekerheden

Voorwaarden

Zekerheden

• Geen uitbreiding vreemd vermogen

• Hypotheek op bestaande en nieuwe onroerende zaken

• Change of Ownership • 2 jaarlijkse hertaxatie RAI-gebouwencomplex • Max. Capex 12 mln. per jaar (excl. nieuwbouw) • Max. dividend tot nettowinst in boekjaar • Max. op intercompany leningen op minderheidsdeelnemingen • Inzicht top 10 evenementen / bezettingsgraad

Voor een verdere toelichting op de financieringsposities verwijzen we u naar de toelichting op de geconsolideerde balans, in de jaarrekening (1.1.7 en 1.1.8)

65

WOZ-waarde en vennootschapsbelasting additionele belastingdruk € 1,5 miljoen door wijziging afschrijfsmethodiek

Per 1 januari 2019 is een wetswijziging doorgevoerd die de afschrijving van gebouwen beperkt.

Gebouwen mogen tot de bodemwaarde worden afgeschreven. Tot en met 2018 was de bodemwaarde van een gebouw in eigen gebruik nog 50 procent van de WOZ-waarde van het gebouw. Per 1 januari 2019 mag een gebouw slechts tot 100 procent van de WOZ-waarde worden afgeschreven. Per saldo betekent dit dat gebouwen in de vennootschapsbelasting niet of zeer beperkt kunnen worden afgeschreven, ongeacht of ze ter belegging worden aangehouden of in eigen gebruik zijn. Deze maatregel levert een additionele belastingdruk op van circa € 1,5 miljoen ten opzichte van 2018.

Ontwikkeling en inrichting compliance-functie Inrichting compliance-functie, eind 2018 gestart

Eind 2018 is de RAI gestart met inrichting van een compliance-functie. RAI Amsterdam stelt zich ten doel te voldoen aan alle voor de organisatie van toepassing zijnde wettelijke eisen en richtlijnen. Ook wil zij zich houden aan en werken volgens de normen en richtlijnen waarvan RAI Amsterdam zelf besloten heeft dat zij daaraan wil voldoen. De RAI streeft ernaar de risico’s van non-compliance zoveel mogelijk te minimaliseren en hanteert een zeer lage tolerantie op dit gebied.

Om hieraan te kunnen voldoen richt de RAI een compliance-managementsysteem in. Bij de inrichting van dit systeem laat de RAI zich zo veel mogelijk leiden door de uitgangspunten en principes zoals deze zijn vastgelegd in de ISO 19600-standaard voor compliance management.

Belangrijke uitgangspunten zijn:

Een doelgerichte, gestructureerde aanpak in een continu proces; Een afgebakende scope en een op risico-analyse gebaseerde prioritering binnen de context van de specifieke kenmerken van de organisatie; Een duidelijke verdeling en toedeling van taken en verantwoordelijkheden, met een leidende en betrokken rol voor het topmanagement; Een cyclisch proces dat de RAI in staat stelt een lerende organisatie te zijn; Aandacht voor cultuur en gedrag aansluitend op de kernwaarden en de 'seven habits'gedachte; Transparantie over de compliance-aanpak en de wijze waarop wordt omgegaan met noncompliance.

De reikwijdte voor het compliance-managementsysteem is vastgelegd op basis van negen clusters.

Voor meer informatie zie Compliance management in hoofdstuk Governance en risicomanagement

66

Vooruitblik 2020

Bij aanvang beloofde 2020 een goed jaar te worden voor de RAI. De jaarkalender was nagenoeg volledig gevuld. Deze ontwikkeling is ruw verstoord door de onzekerheid die in het begin van 2020 ontstond door het coronavirus COVID-19. Nog voor het virus Nederland had bereikt, had de RAI in januari al maatregelen getroffen met het oog op het internationale publiek.

Sinds 12 maart jongstleden vinden er bij de RAI, gelet op de landelijke overheidsmaatregelen, geen evenementen meer plaats. Een nadere toelichting hierop vindt u in de jaarrekening bij ‘Gebeurtenissen na balansdatum’.

Financiering De RAI is in april 2020 met de banken een hernieuwde financiering overeengekomen, waarmee het proces van herfinanciering is afgerond. De banken spreken hiermee hun vertrouwen uit in de toekomst van de RAI, ongeacht de pandemie die de samenleving en de RAI nu grotendeels heeft stilgelegd.

Evenementen verplaatst Vijf eigen evenementen van de RAI zijn verplaatst naar een latere datum. Het betreft Aquatech China, Interclean, Intertraffic, GreenTech Amsterdam en GreenTech Americas. Voor alle evenementen van (externe) organisatoren geldt dat we in goede samenspraak alle belangen zorgvuldig afwegen en continu met hen in overleg staan over te nemen besluiten.

Tot slot De directie dankt alle stakeholders voor hun inzet en betrokkenheid. We danken onze medewerkers die er voor hebben gezorgd dat we in 2019 vele bedrijfsprocessen hebben kunnen verbeteren, naast de succesvolle uitvoering van onze core business: het organiseren en faciliteren van evenementen.

Een bijzonder woord van dank gaat uit naar Roelf de Boer. Als voorzitter van de RvC heeft hij zich ingespannen om corporate stakeholders te verbinden en de RAI te versterken. De directie is hem zeer erkentelijk voor de wijze waarop hij het leiderschap als voorzitter en zijn toezicht-, advies- en klankbordrol als commissaris heeft weten in te vullen.

Amsterdam, 13 mei 2020

Directie RAI Holding B.V, P. (Paul) Riemens, CEO M. (Maurits) van der Sluis, COO

De directie verklaart dat bij het opstellen van de jaarrekening wordt uitgegaan van de veronderstelling dat de continuïteit van de onderneming is gewaarborgd.

67

#03 Bericht van de raad van commissarissen

68

Verslag van de rvc Hierbij biedt de raad van commissarissen (rvc) het jaarverslag van RAI Holding B.V. aan.

De directie heeft het jaarverslag opgesteld. In dit jaarverslag is de jaarrekening over 2019 opgenomen. Deloitte Accountants B.V. heeft de jaarrekening gecontroleerd en voorzien van een controleverklaring.

Onze toezichthoudende rol

Als rvc zijn wij verantwoordelijk voor het interne toezicht op de directie en op de algemene gang van zaken in de onderneming. Hieraan geven wij onder andere invulling door het monitoren van de realisatie van de beoogde resultaten. De rvc maakt gebruik van een tweetal door de directie aangeleverde voortgangsrapportages: het resultaat year to date (YTD) en de aandeelhoudersrapportage. De bespreking van deze rapportages vormt een vast agendapunt van zowel de auditcommissie als van de voltallige rvc. Met de aandeelhoudersrapportage worden naast financiële rapportages- ook de niet-financiële doelstellingen gevolgd. Naast het volgen van rapportages, geeft de directie nagenoeg iedere rvc-vergadering een business update. Hierin worden de belangrijkste gebeurtenissen met betrekking tot klant, markt en evenementen behandeld.

In 2019 heeft de rvc onder andere de volgende onderwerpen besproken waarbij is aangegeven of deze besluiten voorbereidend zijn besproken in auditcommissie (AC), selectie- en benoemingscommissie (SC) en/of de remuneratiecommissie (RC).

Strategie

Het proces en de uitkomsten van de implementatie van de visie en strategie.

Veiligheid

Het safety & security-beleid en de hieraan gerelateerde ontwikkelingen (AC).

Business en venue

De commerciële ontwikkelingen, acquisities en marktontwikkelingen aan de hand van de business updates; De events die buiten Amsterdam plaatsvinden en criteria die hierbij worden gehanteerd (AC); Het Masterplan 2030, met programma, aanpak, fasering, investeringen en aanloopkosten; De verbouwing van hal 5.

69

Financieel

De accountantsrapportage 2018 (AC); Het jaarverslag 2018, dat is besproken in bijzijn van de externe accountant (AC); De omzet- en kostenontwikkeling (AC), onder andere aan de hand van de year to daterapportages; De ontwikkelingen en rentabiliteit van de parkeergarages; Het jaarplan 2020, inclusief begroting en investeringen (AC); De dividendbesluiten 2018 (zie ook de paragraaf 'Voor aandeelhouders en financiers' in het verslag van de directie) en het dividendbeleid vanaf 2019 inclusief het proces om tot dit beleid te komen (AC); De gevolgen van het Belastingplan 2018, waarbij met name de afschrijving van gebouwen in relatie tot de WOZ-waarde invloed heeft op het resultaat (AC); Het auditplan 2020 (AC); De herfinanciering 2021 (AC).

Organisatie

Het medewerkerbelevingsonderzoek en de opvolging van acties; Het structuur- en cultuurproces binnen de RAI, de evaluatie en vervolgstappen; De pensioenregeling van RAI-medewerkers; Het flexbeleid en de flexpartners, mede in relatie tot de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB).

Risico- en compliancemanagement

Het proces van en de ontwikkeling in Risk & Compliance-management (AC); De afhandeling van een asbest-incident uit het verleden; Een dodelijk ongeval dat in 2018 plaats vond en het onderzoek hiernaar; De vergunningen; Een Brexit Impact Scan.

Aandeelhoudersontwikkelingen

Het besluit van de gemeente om de beoogde vervreemding van aandelen door de gemeente voor onbepaalde tijd 'on hold' te zetten; Het verslag van aandeelhoudersgesprekken, gevoerd door individuele leden van de rvc; Het vertrek van wethouder Kock bij de gemeente.

Governance

Het reglement van de rvc, dat is geëvalueerd en ongewijzigd gebleven.

70

Onze adviserende/klankbordrol In de adviesrol treedt de rvc op als sparringpartner voor de directie. Diverse onderwerpen zijn zowel binnen de rvc als met de directie besproken en van adviezen en commentaar voorzien.

Onze werkgeversrol Vanuit de werkgeversrol heeft de rvc de volgende onderwerpen besproken:

Directie

Verlenging bestuurdersovereenkomsten directie; In maart 2019 vonden de evaluatiegesprekken van de twee directieleden over verslagjaar 2018 plaats (RC); De rvc heeft een remuneratierapport 2018 voor de aandeelhouders opgesteld (RC); Het inzichtelijk maken van de beloningsverhoudingen directie - medewerkers (RC).

Rvc

De voorstellen voor herbenoeming van de heer Van der Steen, mevrouw Macnack-van Gaal en de heer De Boer; de jaarlijkse zelfevaluatie (SBC); 'Tevens vindt eenmaal per jaar overleg plaats over eventueel tijdens de benoemingsperiode van commissarissen gewenste/benodigde (aanvullende) educatie';

Algemene vergadering De algemene vergadering kwam op 16 april 2019 bijeen en behandelde onder meer de volgende punten:

de herbenoeming van de heer Van der Steen in derde termijn, voor een periode van twee jaar. Voor een nadere toelicht verwijzen we naar de paragraaf 'Over de rvc', verderop in dit verslag van de rvc; het jaarverslag 2018, waarbij de jaarrekening werd goedgekeurd; het dividend over 2018 dat, na discussie over de omvang, werd vastgesteld op € 2,356 miljoen en werd verhoogd met een additionele dividenduitkering ten bedrage van € 7,549 mln uit het onverdeelde resultaat 2018; de implementatie van de visie en de strategie 2030; de contourennota 2018-2023; het jaarplan 2019 (inclusief begroting); de aandeelhoudersrapportage; het proces van vervreemding van de aandelen van Gemeente Amsterdam; de vaststelling van de datum van de algemene vergadering in 2020.

71

De algemene vergadering verleende decharge aan de rvc voor het in 2018 gehouden toezicht en aan de directie voor het in 2018 gevoerde beleid. Bij de algemene vergadering waren de rvc en directie voltallig aanwezig.

Op 16 december 2019 vond een tweede algemene vergadering plaats. Hier werden de volgende punten behandeld:

Het niet in aanmerking willen komen voor herbenoeming als rvc-lid door de heer de Boer; De decharge van de heer De Boer voor het gehouden toezicht in 2019; De herbenoeming van mevrouw Macnack-van Gaal als rvc-lid; De profielschets van de rvc, waar het aspect van ervaring met vastgoedontwikkeling is versterkt; Het dividend 2019 en de voorbereidingen om tot een nieuw dividendbeleid te komen; De bezoldiging van de directie en herbenoeming van de heren Riemens en Van der Sluis als directieleden. Beide leden hebben een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde termijn. Hun bestuurdersovereenkomst is verlengd voor de tweede termijn van vier jaar. De gemeente Amsterdam stemde tegen het beloningsbeleid omdat het boven de WNT-norm ligt maar het beloningsbeleid is in volstrekte meerderheid aangenomen.

Bij deze algemene vergadering was de rvc en directie voltallig aanwezig.

Over de rvc Samenstelling RvC en commissies De rvc bestaat formatief uit vijf leden en startte 2019 met vier leden. In het verleden is namelijk besloten de benoeming van een commissaris op voordracht van aandeelhouder Gemeente Amsterdam aan te houden in verband met de beoogde verkoop van aandelen door de gemeente.

De algemene Vergadering heeft in april 2019 besloten de heer Van der Steen te herbenoemen voor een periode van twee jaar. Hoewel zijn tweede termijn van vier jaar er op zit, heeft de rvc conform statuten en reglement voorgesteld de heer Van der Steen voor twee jaar te herbenoemen, onder andere wegens zijn kennis van langlopende dossiers, waaronder het proces van vervreemding van aandelen door de gemeente Amsterdam.

Er vonden in 2019 geen mutaties in de rvc en de commissies plaats tot 16 december, het moment waarop de voorzitter de heer De Boer de algemene vergadering te kennen gaf niet voor een tweede termijn in aanmerking te willen komen. Vanaf dit moment functioneert de rvc met drie leden.

De verdeling over de commissies is met ingang van deze datum aangepast. De auditcommissie bestaat uit mevrouw Macnack-van Gaal en de heer Van der Steen, de remuneratie- en selectie- en benoemingscommissie uit mevrouw De Macker.

De persoonlijke gegevens van de leden, inclusief hun lidmaatschap van de commissies, zijn vermeld in het hoofdstuk 'In vogelvlucht', in de paragraaf ‘Samenstelling rvc en directie’.

72

Vrijwaring Alle commissarissen en directieleden zijn gevrijwaard door de onderneming.

Overleg rvc en commissies In 2019 heeft de rvc vier maal een reguliere en één telefonische vergadering gehouden. Bij alle vergaderingen waren alle in functie zijnde commissarissen aanwezig behalve de heer De Boer in de juni-vergadering. Ook alle leden van de commissies waren bij iedere commissievergadering aanwezig. Het aanwezigheidspercentage bedroeg daarmee voor de heer de Boer 75 procent en voor de overige commissarissen 100 procent. Voorafgaand aan de reguliere vergaderingen vindt in de regel ook een vooroverleg van de commissarissen plaats. Buiten de eerder genoemde vergaderingen met de directie heeft de rvc ook in beslotenheid vergaderd. Daarnaast hebben leden van de rvc waar nodig ook buiten de vergaderingen onderling contact.

De voorzitter van de rvc en de CEO zijn in het verslagjaar regelmatig bij elkaar geweest voor voortgangsgesprekken.

De leden van de rvc hebben separaat gedurende het jaar enkele RAI-evenementen bezocht, onder andere om zich te laten informeren over de operatie en over ontwikkelingen.

Op 25 april en 1 november heeft een vertegenwoordiging van de rvc met de OR gesproken. Op 11 september heeft de voorzitter van de rvc een overleg gehad met een vertegenwoordiging van de OR.

De auditcommissie bereidt besluitvorming van de rvc voor en adviseert de rvc en de statutaire directie onder meer over haar bevindingen op het gebied van financiën, interne risicobeheersingsen controlesystemen, risicoanalyse, toepassingen van informatietechnologie (IT) en de werkzaamheden en aanbevelingen van de accountant. De auditcommissie vergaderde in het verslagjaar in totaal vijf maal, waarvan één keer telefonisch. De commissieleden, de CEO en financieel directeur waren bij alle vergaderingen aanwezig. Ook de COO was bij het merendeel van de vergaderingen present. Het conceptverslag van de auditcommissie vormde een vast agendapunt in iedere eerstvolgende vergadering van de rvc. Daarin werd de rvc telkens geadviseerd over de door haar te nemen en door de auditcommissie voorbereide besluiten. De voorzitter van de auditcommissie en de financieel directeur zijn in het verslagjaar regelmatig bij elkaar geweest voor voortgangsgesprekken.

Tot de taak van de remuneratiecommissie behoort het doen van een voorstel aan de rvc en voorbereiden van verantwoording betreffende het te voeren bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de daadwerkelijke bezoldiging van de leden van de statutaire directie. De remuneratiecommissie heeft twee keer vergaderd. Onderwerp van deze vergaderingen was vooral de herbenoeming van de CEO en COO van RAI Amsterdam.

Tot de taak van de selectie- en benoemingscommissie behoort het opstellen van selectiecriteria en benoemingsprocedures inzake commissarissen en directieleden, het ten minste eenmaal per jaar beoordelen van de omvang en samenstelling van de rvc en de statutaire directie van de

73

vennootschap en het doen van voorstellen betreffende profielschets van de rvc, het ten minste eenmaal per jaar beoordelen van het functioneren van individuele commissarissen en directieleden en hierover rapporteren aan de rvc, het doen van voorstellen voor (her)benoemingen en het toezicht houden op het beleid van de directie inzake selectiecriteria en benoemingsprocedures voor het hoger management. De selectie- en benoemingscommissie heeft twee keer vergaderd.

Onderwerp van deze vergaderingen was vooral de herbenoeming van de CEO en COO en samenstelling van de rvc. In het kader van het Masterplan 2030 heeft de rvc besloten een extra kwaliteit toe te voegen aan de profielschets van de rvc: ervaring met vastgoed.

Aanbieding jaarverslag en jaarrekening 2019 De auditcommissie heeft de jaarrekening en het jaarverslag uitvoerig besproken met de directie en de externe accountant Deloitte. Vervolgens heeft de rvc het jaarverslag met de directie besproken.

De rvc stemde in met de jaarrekening en met het voorstel van de directie om een dividend van € 2,356 miljoen inclusief dividendbelasting over 2018 toe te kennen en het saldo van de winst te verrekenen met de ‘onverdeelde winst’ in het eigen vermogen. Voor een toelichting op het interimdividend dat in december 2019 is vastgesteld, verwijzen we naar de paragraaf 'Voor aandeelhouders en financiers' in het verslag van de directie.

Op 21 april 2020 zal de jaarrekening 2019 tijdens de algemene vergadering ter vaststelling worden voorgelegd. De rvc stelt voor dat de jaarrekening wordt vastgesteld, dat aan de directie decharge wordt verleend voor het gevoerde beleid en dat aan de rvc decharge wordt verleend voor het gehouden toezicht.

74

Tot slot De rvc dankt de medewerkers en directie voor hun inzet in 2019. Daarnaast dankt de raad alle stakeholders voor hun betrokkenheid.

Per 16 december 2019 hebben we afscheid genomen van Roelf de Boer als lid en voorzitter van de rvc. Wij waren bevoorrecht met Roelf als voorzitter. Lastige situaties ging hij niet uit de weg, er was geen detail dat hem ontglipte en hij heeft zich met hart en ziel ingezet voor de allerbeste toekomst van de RAI. Wij zijn Roelf dankbaar voor zijn voorzitterschap.

Amsterdam, 13 mei 2020

Raad van commissarissen RAI Holding B.V.

A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal, voorzitter J.W.Th. (John) van der Steen, vicevoorzitter W.C.M. (Mariëlle) de Macker

75

#04 Governance & risicomanagement • Corporate governance • Risicomanagement • Compliance management

76

Corporate governance

RAI HOLDING B.V. RAI Holding B.V. is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Onze governance is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de statuten, diverse interne reglementen en de Nederlandse Corporate Governance Code 2016.

STRUCTUUR RAI Holding B.V. kent in haar governancestructuur een algemene vergadering, rvc, directie en ondernemingsraad.

Juridische structuur RAI Holding B.V. en haar groepsmaatschappijen

RAI Holding B.V. is een houdstermaatschappij. In de jaarrekening is weergegeven welke vennootschappen eigendom zijn van RAI Holding B.V. Indien in dit jaarverslag ‘RAI Amsterdam’ wordt genoemd, wordt verwezen naar RAI Holding B.V. en al haar groepsmaatschappijen.

Statuten De meest recente statuten van RAI Holding B.V. dateren van 18 juli 2008. De laatste statuten van dochtervennootschap RAI Amsterdam B.V. dateren van 2 juni 2015.

Corporate Governance Code code onderschreven

De directie en de rvc onderschrijven de Nederlandse Corporate Governancecode 2016. De directie en de rvc passen de daarin opgenomen principes en ‘best practice’-bepalingen toe, voor zover deze op RAI Holding B.V. van toepassing kunnen worden verklaard.

‘leg uit’

In enkele gevallen zijn de principes en ‘best practice’-bepalingen niet van toepassing omdat RAI Holding B.V. niet beursgenoteerd is en slechts twee aandeelhouders heeft. De volgende aanbevelingen uit de Code worden om deze reden niet of niet geheel gevolgd:

bepaling 2.8.3 (openbare mededeling standpunt bij overnamesituatie); principe 4.2 (Informatieverschaffing en voorlichting aan de algemene vergadering).

Daarnaast is er bij RAI Holding B.V. een afwijking van de Code voor wat betreft de duur van de arbeidscontracten van de directie. De directie heeft arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd.

De bestuurdersovereenkomst is echter opgesteld voor vier jaar, waarmee de code wel wordt gevolgd:

Bepaling 2.2.1 (Benoemings- en herbenoemingstermijnen bestuurders).

77

Governance Raad van Commissarissen rvc-reglement geeft uitvoering aan Nederlandse Corporate Governance Code

In het reglement van de rvc en zijn commissies wordt op twee manieren verwezen naar hoofdstukken, principes en bepalingen uit de Corporate Governance Code 2016. Op de eerste plaats wordt een groot deel van de code onderdeel gemaakt van het reglement zelf. Op de tweede plaats staat in het reglement dat de rvc en directie de Corporate Governance Code onderschrijven.

Door hoofdstukken, principes en bepalingen onderdeel te laten zijn van het reglement, heeft de code niet alleen achteraf (in de verantwoording) zijn werking maar ook vanuit de reglementen bepaalde bevoegdheden. Het rvc-reglement staat gepubliceerd op de website www.rai.nl.

Taak houden van toezicht en

De taak van de rvc is het houden van toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang

vervullen van werkgevers- en

van zaken bij de RAI en de met haar verbonden onderneming(en). Naast het houden van toezicht

adviesrol

vervult de rvc de werkgeversrol. Deze rol bestaat uit het zijn van werkgever voor de directie en het volgen van beloningsverhoudingen en de cultuur in de organisatie. Ook heeft de rvc een adviesrol, van waaruit de directie met raad terzijde wordt gestaan. De rvc richt zich bij de vervulling van haar taak naar het belang van RAI Amsterdam en de verbonden onderneming(en) en weegt de belangen van bij de vennootschap betrokkenen af. De rvc is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn functioneren.

Omvang en samenstelling vijf personen

De rvc bestaat uit ten minste drie maar bij voorkeur vijf leden. Omdat het standpunt van de aandeelhouder Gemeente Amsterdam tot oktober 2019 was dat zij bezig was met de verkoop van haar aandelen in RAI Holding B.V., is invulling van de vacature van commissaris met voorkeursrecht van deze aandeelhouder aangehouden. In het verslagjaar heeft de raad daarom met vier commissarissen gefunctioneerd. Vanaf het moment van aftreden van voorzitter de Boer op 16 december 2019 functioneert de raad met drie commissarissen. Dhr. Van der Steen heeft de zaken als vicevoorzitter waargenomen tot de benoeming van mevrouw Macnack-van Gaal als voorzitter.

profielschets regelt samenstelling

De profielschets heeft betrekking op de samenstelling van de rvc. De rvc bespreekt deze profielschets bij iedere wijziging met de algemene vergadering en de ondernemingsraad. De profielschets staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl > Over RAI > Corporate governance > download reglement rvc > de profielschets staat in de bijlage).

borging van onafhankelijk en kritisch opereren

De rvc is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de directie en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren, in overeenstemming met de Corporate Governance Code. Elke commissaris dient geschikt te zijn om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. De commissarissen beschikken gezamenlijk over de specifieke deskundigheid en de hiertoe beschreven competenties die noodzakelijk zijn voor de vervulling van hun taak. De rvc streeft ernaar dat zij is samengesteld op zodanige wijze dat de continuïteit is gewaarborgd alsmede dat zij naar leeftijd, ervaring en man/vrouwverhouding, evenwichtig is samengesteld.

78

Commissies drie commissies ingesteld, besluit genomen tot inrichting vierde commissie

Omdat de rvc in haar volledige samenstelling uit meer dan vier leden bestaat, zijn – conform het reglement – drie kerncommissies ingesteld, te weten: een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie. De commissies worden door de rvc ingesteld en samengesteld. De (gehele) rvc blijft verantwoordelijk voor besluiten, ook als deze zijn voorbereid door één van de commissies. De reglementen van de commissies zijn gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam. De deelname van commissarissen aan commissies (personele samenstelling van de commissies) is weergegeven in het hoofdstuk In vogelvlucht in de paragraaf Samenstelling rvc en directie.

In december 2019 is besloten tot instelling van een dividendcommissie. Deze commissie heeft tot doel te komen tot een nieuw dividendbeleid voor de komende jaren.

Rooster van aftreden Commissarissen worden benoemd voor een periode van vier jaar waarna zij kunnnen worden herbenoemd voor een periode van vier jaar. Na acht jaar kunnen commissarissen maximaal twee keer worden herbenoemd voor een benoemingstermijn van twee jaar. Herbenoeming na acht jaar moet worden gemotiveerd in het verslag van de rvc.

Het rooster van aftreden is hieronder weergegeven en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam.

Rooster van aftreden Maximum is drie termijnen (4+4+2+2)

Naam

Datum (her)benoemd

Huidige

Aankomend voorstel tot

termijn

aftreden of (her)benoeming: de 1e Algemene Vergadering na:

W.C.M. (Mariëlle) de Macker

17-03-2017 (1e termijn)

1e

17-03-2021

A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal

15-09-2015 (1e termijn),

2e

16-12-2023

3e

16-04-2021

16-12-2019 (2e termijn) J.W.Th. (John) van der Steen

07-04-2011 (1e termijn), 23-04-2015 (2e termijn), 16-04-2019 (3e termijn)

Opleiding nieuwe commissarissen doorlopen een introductieprogramma

Elk lid van de rvc volgt na benoeming een door RAI Amsterdam samengesteld en gefinancierd introductieprogramma, waarin aandacht wordt besteed aan: algemene financiële en juridische zaken, de financiële verslaggeving door de vennootschap, specifieke aspecten die eigen zijn aan RAI Amsterdam en de ondernemingsactiviteiten en de verantwoordelijkheden van de leden van de rvc. In het verslagjaar was er geen sprake van introductie omdat er geen nieuwe commissarissen zijn toegetreden.

79

Tevens vindt eenmaal per jaar overleg plaats over eventueel tijdens de benoemingsperiode van vaststelling benodigde

commissarissen gewenste/benodigde (aanvullende) educatie.

aanvullende educatie

Aandelen, opties, leningen geen persoonlijke leningen en/of garanties aan commissarissen verstrekt

Aan een commissaris zijn geen aandelen en/of opties of vergelijkbare rechten tot het verkrijgen van aandelen in het kapitaal van de vennootschap toegekend. Er zijn geen persoonlijke leningen en/of garanties aan commissarissen verstrekt.

Bezoldigingsbeleid & bezoldiging in verslagjaar weergegeven in jaarrekening

De bezoldiging is weergegeven in de jaarrekening, in de paragraaf 'toelichting op de

en remuneratierapport

geconsolideerde jaarrekening'. Hierin is het remuneratiebeleid weergegeven en vindt verantwoording plaats over de toepassing hiervan in het verslagjaar.

Governance directie Het reglement van de directie is laatstelijk gewijzigd op 25 juni 2014. Dit reglement is opgesteld op grond van artikel 13 lid 3 van de statuten van de vennootschap en dient ter aanvulling op de regels en voorschriften die op de directie van toepassing zijn op grond van Nederlands recht of de statuten van de vennootschap. De taak van de directie, alsmede zijn werkwijze, zijn opgenomen in het reglement. Het directiereglement staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).

Aandelen, opties, leningen geen aandelen, opties, leningen of garanties verstrekt

Aan een directielid zijn geen aandelen en/of opties of vergelijkbare rechten tot het verkrijgen van aandelen in het kapitaal van de vennootschap toegekend. Er zijn geen persoonlijke leningen en/of garanties verstrekt.

Bezoldigingsbeleid & bezoldiging in verslagjaar Ook de bezoldiging van de directie is weergegeven in de jaarrekening, in de paragraaf 'toelichting op de geconsolideerde jaarrekening' en in het remuneratierapport.

Managementstructuur De statutaire directie telt twee personen en vormt samen met zes titulaire directeuren en drie business support managers het beleidsteam. In onderstaand organogram is het beleidsteam weergegeven, waarbij de statutaire directie en directors in rood zijn weergegeven en de business support managers in grijs.

80

Organigram RAI Amsterdam

Governance medewerkers Gedragscode normen die worden gesteld

RAI Amsterdam is zich bewust van haar maatschappelijke rol en de daaruit voortvloeiende verantwoordelijkheden tegenover alle partijen. Het handelen van RAI Amsterdam en haar medewerkers is gestoeld op de door RAI Amsterdam geformuleerde kernwaarden en business principes. In de gedragscode wordt duidelijkheid gegeven door het beschrijven van de normen die worden gesteld met betrekking tot het doen en laten van iedereen die namens RAI Amsterdam naar buiten treedt. De instructie die de gedragscode geeft is onvoorwaardelijk en wordt niet beïnvloed door financiële doelstellingen. De gedragscode is in werking getreden op 1 september 2006 en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).

Klokkenluidersregeling procedure tot vermelden van

In het klokkenluidersreglement is vastgelegd hoe medewerkers vermoedens van misstanden

vermoedens van misstanden

kunnen melden bij hun werkgever. In de regeling wordt de procedure beschreven die de werkgever zal volgen en is bepaald dat de werknemer die met in achtneming van de bepalingen te goeder trouw een vermoeden van misstanden meldt, hierdoor op geen enkele wijze in zijn of haar positie wordt benadeeld als gevolg van het melden daarvan. Het klokkenluidersreglement is in werking getreden op 1 september 2006 en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).

81

Risicomanagement

RISICOANALYSE EN CONTROLE In 2019 heeft RAI Amsterdam haar risicomanagementactiviteiten versterkt. Er is een nieuw beleid opgesteld en risicomanagement is verder ingebed in de strategische en operationele processen. Ook is een start gemaakt met het werken met een integraal risicomanagementsysteem dat alle niveaus van de bedrijfsvoering en alle onderdelen van de organisatie omvat. De directie ziet toe op de effectieve werking van dit systeem en streeft samen met de organisatie naar voortdurende verbetering en versterking.

Focus op realiseren doelstellingen risico van niet-realiseren van doelen in kaart brengen en beheersen

reduceren van kans en/of impact

Risicomanagement en interne controle zijn dynamische processen. RAI Amsterdam wenst met een redelijke mate van zekerheid de risico's die kunnen optreden bij het realiseren van strategische, tactische en operationele doelstellingen in kaart te brengen en te beheersen.

Beheersmaatregelen die in dit kader worden getroffen, zijn gericht op het reduceren van de kans dat het risico zich voordoet en/of het reduceren van de impact die het risico bij optreden teweegbrengt.

gebaseerd op principes en uitgangspunten van ISO 31000 en COSO

Om het risicomanagement goed te laten functioneren, is van belang dat het goed is ingebed in de bedrijfsprocessen en integraal wordt toegepast. Het risicomanagementsysteem dat RAI Amsterdam heeft ingericht, is gebaseerd op de principes en uitgangspunten van onder andere ISO 31000 en COSO.

onzekerheden

Hoewel we dit zoveel mogelijk proberen te beperken, kan niet worden uitgesloten dat risico’s die momenteel niet onderkend worden of nu niet als significant worden beschouwd, later een belangrijk negatief effect kunnen hebben op het vermogen van RAI Amsterdam om haar doelstellingen te realiseren.

Risicohouding en -bereidheid risico's nemen hoort bij ondernemerschap

Ondernemerschap is een van de kernwaarden van RAI Amsterdam. Daarbij hoort de bereidheid tot het op beheerste wijze nemen van risico’s. Het doel van het risicomanagement is dan ook niet het uitsluiten van risico’s, maar het verkrijgen van inzicht zodat optimaal kan worden ingespeeld op kansen en bedreigingen.

grenzen risicobereidheid

RAI Amsterdam stelt wel grenzen aan haar risicobereidheid. Zo mogen financiële risico’s niet de financiële weerbaarheid van RAI Amsterdam in gevaar brengen en streeft RAI Amsterdam te allen tijde een gezonde veiligheidsmarge met betrekking tot haar belangrijkste financieringsratio (net

82

debt/EBITDA) van 15% na. Dit impliceert een voortdurende beschikbaarheid van gecontracteerde financierings-capaciteit van minimaal 10 miljoen euro als liquiditeitsbuffer.

RAI Amsterdam wil een veilige ontmoetingsplaats zijn en is zich bewust van haar verantwoordelijkheid voor het veilig, gezond en toegankelijk houden van haar locaties en evenementen. Daarbij wil RAI Amsterdam veiligheids- of gezondheidsrisico’s zoveel mogelijk beperken. Naleving van wet- en regelgeving is tevens het uitgangspunt. RAI Amsterdam streeft ernaar de risico’s van non-compliance zoveel mogelijk te minimaliseren en hanteert een zeer lage tolerantie op dit gebied. Integriteit is belangrijk en RAI Amsterdam hanteert een nultolerantiebeleid ten aanzien van omkoping en corruptie.

Schematisch kan de risicohouding van RAI Amsterdam als volgt weergegeven worden.

Risicohouding RAI Amsterdam

Organisatie volgens 'Three lines of defence'-model Bij de inrichting van het risicomanagementsysteem hanteert RAI Amsterdam het 'three lines of defence'-model. Dit stelsel van maatregelen bestaat uit drie ‘lines of defence’: de uitvoerende lijn, de risicomanagementfunctie en de internal auditfunctie.

first line: operationele management

De ‘first line of defence’ is primair verantwoordelijk voor het operationele management en neemt het eigenaarschap voor het beheersen van de risico’s in de operatie. Deze beheersing wordt vormgegeven door een adequate inrichting van de organisatie waarbij niet alleen structuur en processen maar ook cultuur een rol speelt.

second line: risk &

De ‘second line of defence’ wordt ingevuld door de risk & compliance-functie die toeziet op de

compliance-functie

inrichting en het functioneren van het risicomanagementsysteem. De tweede lijn rapporteert aan de directie en het lijnmanagement.

83

third line: internal audit

De ‘third line of defence’ wordt vormgegeven door een onafhankelijke internal audit-functie. Op basis van een jaarlijks te actualiseren internal audit-plan ziet deze functie toe op opzet, bestaan en werking van de administratieve organisatie, interne controle en beheersmaatregelen.

Momenteel kent RAI Amsterdam een internal audit-aanpak die zich beperkt tot ISO-certificeringen.

Uitbreiding van de derdelijnsactiviteiten naar andere deelgebieden zal plaatsvinden zodra de second-line volledig is uitgebouwd.

'Three lines of defence'-model

Toezicht Intern: rvc

De rvc ziet onder andere toe op de bedrijfsvoering van RAI Amsterdam. De raad keurt (wijzigingen in) het risicomanagementbeleid goed. Risicomanagement staat op regelmatige basis geagendeerd in de auditcommissie- en rvc-vergaderingen. De rvc is opdrachtgever voor de externe accountant en keurt jaarlijks het audit plan van de externe accountant goed.

extern: accountant

De externe accountant fungeert ook als toezichthouder en ziet door controle op basis van een jaarlijks te actualiseren auditplan toe op opzet, bestaan en werking van de administratieve organisatie en interne controle. De externe accountant rapporteert met een managementletter aan de rvc en een accountantsverklaring in het jaarverslag.

Risico’s strategische risico’s

In 2019 heeft een andere inventarisatie van risico's plaatsgevonden te opzichte van eerdere jaren.

Door de nadrukkelijke koppeling aan de doelstellingen van RAI Amsterdam versterkt het risicomanagement het prestatiemanagement. 18 risico’s worden voor het realiseren van de doelstellingen het meest relevant geacht:

Deze risico’s zijn als volgt ingeschaald:

84

huidige kans en huidig gevolg

Bij de beoordeling van de actualiteit van de risico’s voor RAI Amsterdam worden zowel de huidige kans op het voordoen van een mogelijke gebeurtenis alsook het huidige gevolg (gemeten in geld) dat deze gebeurtenis voor RAI Amsterdam heeft, betrokken.

beoordeling impact risico

De combinatie huidige kans en huidig gevolg bepaalt of het actuele risiconiveau als laag, medium of hoog wordt beoordeeld. In de beoordeling wordt expliciet rekening gehouden met de controles en maatregelen die genomen zijn om het bedoeld risico te mitigeren. De bepaling van kans en gevolg zijn weergegeven in de matrixtabel. De letters in de matrix geven het type risico aan waarbij S staat voor strategische risico’s, O voor operationele en F voor financiële risico’s. De bijbehorende nummers verwijzen naar de risico’s zoals hierboven staan vermeld. De gebruikte kleuren staan voor: laag risiconiveau (blauw), medium risiconiveau (grijs) en hoog risiconiveau (rood).

Belangrijkste risico's en mitigerende maatregelen

Toenemende concurrentie strategisch portefeuillebeleid

Het commerciële speelveld en de concurrentiële positie van RAI Amsterdam kunnen geraakt

en ontwikkelen new business

worden door acties of ontwikkelingen bij de concurrerende partijen op de markt. Daarom heeft RAI Amsterdam een strategisch portefeuillebeleid ontwikkeld en de marktpositie van haar portfolio

85

scherp in beeld. Dit wordt vertaald in een marktstrategie per domein. Het New Business-proces is gericht op het ontwikkelen van nieuwe proposities en beschermt RAI Amsterdam tegen terugvallende omzet als gevolg van het concurrentierisico.

Veranderende klantvoorkeuren life cycle-management evenementen, klantonderzoeken, vernieuwen

Klantvoorkeuren met betrekking tot bestemming, venue, type evenement of product en dienstverlening kunnen wijzigen ten nadele van RAI Amsterdam. Daarom brengt de RAI de life cycle-status van haar evenementen in beeld en monitort zij voortdurend de klantvoorkeuren en –

assortiment en ontwikkelen

tevredenheid. RAI zet in op het voortdurend vernieuwen van haar assortiment en productaanbod.

new business

Het new business proces is gericht op het ontwikkelen van nieuwe proposities en beschermt RAI Amsterdam tegen terugvallende omzet als gevolg van het klantvoorkeurrisico.

Wijzigende omgevingsfactoren stakeholdermanagementprogramma. Gebiedsinrichting gericht op veiliger, bereikbaarder en aantrekkelijker maken van de RAI

Externe factoren zoals de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van Amsterdam of de wensen en voorkeuren van betrokkenen in stad en buurt kunnen wijzigen ten nadele van RAI Amsterdam. RAI Amsterdam monitort voortdurend de wensen en voorkeuren van haar stakeholders en vertaalt dit naar een stakeholdermanagementprogramma. Ook werkt de RAI aan een multifunctionele gebiedsinrichting en wil zij haar venue nog veiliger, bereikbaarder en aantrekkelijker maken om aan dit risico het hoofd te bieden.

Aantrekken / behouden talent competitief en meer dan marktconform beloningsbeleid, efficiënte werving & selectie en een prettig werkklimaat

De krappe arbeidsmarkt – zeker in Amsterdam – leidt tot een z.g. ‘war on talent’. Talent is nodig om elke dag weer te werken aan de hoge ambities van RAI Amsterdam. Door een competitief en meer dan marktconform beloningsbeleid, een efficiënte werving & selectie en een prettig werkklimaat waarin medewerkers zich kunnen ontwikkelen, streeft RAI ernaar dit talent aan te kunnen trekken en te behouden.

Cybercrime cybersecurity-beleid gedefiniëerd, maatregelen in uitvoering

Cybercrime vormt wereldwijd een van de grootste bedreigingen voor ondernemingen. RAI Amsterdam is daarvoor evenmin immuun. Daarom heeft RAI Amsterdam een cybersecurity-beleid gedefiniëerd en neemt zij de organisatorische en fysieke maatregelen om dit risico zo veel mogelijk te mitigeren. Een periodieke externe toets op de deugdelijkheid van deze maatregelen maakt onderdeel uit van deze aanpak.

Safety en security integraal veiligheidsmanagementsysteem ontwikkeld

RAI Amsterdam is een multifunctionele venue waar veel mensen samenkomen. Dit impliceert gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor bezoekers en medewerkers en risico's van schade aan of diefstal van hun eigendommen. Vandaar dat RAI Amsterdam een integraal veiligheidsmanagementsysteem heeft ontwikkeld waarin op risico's gebaseerd aandacht wordt geschonken aan strategische en operationele veiligheidsbeheersmaatregelen. De effectieve werking van deze maatregelen wordt gemonitord.

86

Update april 2020: de Nederlandse overheid heeft besloten dat alle evenementen tot 1 juni 2020 worden afgelast, zo ook bij de RAI. Een kostenbesparingsprogramma is gestart om de gevolgen van deze maatregel op de bedrijfsvoering van de RAI zo veel mogelijk te beperken. Nietnoodzakelijke investeringen worden uitgesteld en bedrijfssturing vindt primair plaats op liquiditeit. De evenementenagenda is aangepast, waarbij zoveel mogelijk evenementen worden doorgeschoven naar een later moment in 2020.

Compliance – license to operate integraal compliance management-systeem ingericht

De regelgeving waarin een venue als RAI Amsterdam moet voldoen, is complex en aan voortdurende wijziging onderhevig. Naleving van wet- en regelgeving is het uitgangspunt . Om die reden heeft RAI Amsterdam in 2019 een integraal compliance management-systeem ingericht, gebaseerd op de uitgangspunten en principes van ISO 19600.

87

Compliance management

RAI Amsterdam stelt zich ten doel te voldoen aan alle voor de organisatie van toepassing zijnde wettelijke- en vergunningstechnische eisen en richtlijnen. Ook wil zij zich houden aan en werken volgens de normen en richtlijnen waarvan de RAI organisatie zelf besloten heeft dat zij daaraan wil voldoen. RAI Amsterdam streeft ernaar de risico’s van noncompliance zoveel mogelijk te minimaliseren en hanteert een zeer lage tolerantie op dit gebied. Om hieraan te kunnen voldoen heeft RAI Amsterdam een compliance managementsysteem ingericht.

Bij inrichting van het compliance managementsysteem heeft RAI Amsterdam zich zo veel mogelijk laten leiden door de uitgangspunten en principes zoals deze zijn vastgelegd in de ISO 19600standaard voor compliance management. Belangrijke uitgangspunten zijn:

Een doelgerichte, gestructureerde aanpak in een continue proces; Een afgebakende scope en een op risico-analyse gebaseerde prioritering binnen de context van de specifieke kenmerken van de RAI organisatie; Een duidelijke verdeling en toedeling van taken en verantwoordelijkheden, met een leidende en betrokken rol voor het topmanagement; Een cyclisch proces dat de RAI in staat stelt een lerende organisatie te zijn; Aandacht voor cultuur en gedrag aansluitend op de kernwaarden en de 'seven habits'gedachte; Transparantie over de compliance-aanpak en de wijze waarop wordt omgegaan met noncompliance.

Met het compliance managementsysteem heeft RAI Amsterdam de complianceverplichtingen integraal in beeld gebracht en de naleving met behulp van programma’s geborgd. De voortgang wordt voortdurend gemonitord en besproken in de risk & compliance board, waaraan het bestuur, het senior management en de risk & compliance officer deelnemen.

88

verdere verbetering in 2020

In 2020 wil RAI inzetten op een actualisering van haar interne richtlijnen, ondersteuning van de compliance met een professionele compliance management-tool en een verdere versterking van de monitoring met gerichte rapportages en dashboards.

89

#05 Jaarrekening

90

1.1. Geconsolideerde balans (vóór voorstel resultaatbestemming) Geconsolideerde balans, activa Bedragen x € 1.000

Ref.

ACTIVA

Vaste activa

Immateriële vaste activa

1.1.1.

9.174

8.507

Materiële vaste activa

1.1.2.

177.348

166.811

Financiële vaste activa

1.1.3.

1.134

1.134

187.656

176.452

Vlottende activa

Voorraden

443

365

Vorderingen

1.1.4.

30.388

27.787

Effecten

41

41

Belastinglatentie

87

‑

Liquide middelen

654

6.114

31.613

34.307

219.269

210.759

91

2019

2018

Geconsolideerde balans, passiva Vóór voorstel resultaatbestemming, bedragen x € 1.000

Ref.

2019

2018

PASSIVA Eigen vermogen

1.1.5.

Geplaatst kapitaal Agioreserves Wettelijke reserve koersverschillen Overige reserves Onverdeelde winst

2.730

2.730

22.006

22.006

‑209

‑262

63.789

63.789

3.562

9.905 91.878

Voorzieningen

98.168

1.1.6.

Belastinglatentie Voorziening overig

‑

161

1.397

1.305 1.397

1.466

Schulden Langlopende schulden

1.1.7.

47.205

51.423

Kortlopende schulden

1.1.8.

78.789

59.702

219.269

210.759

92

2.1. Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening Bedragen x € 1.000

Ref.

Netto-omzet

2.1.1.

Som der bedrijfsopbrengsten

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

2.1.2.

Lonen en salarissen

2.1.3.

Sociale lasten

Pensioenlasten

Afschrijving op immateriële en materiële vaste

2019

2018

135.438

152.335

135.438

152.335

55.106

60.722

25.823

25.207

3.837

3.516

3.553

3.474

2.1.4.

13.648

14.868

2.1.5.

24.670

29.023

activa Overige bedrijfskosten (inclusief overige personeelskosten)

Som der bedrijfskosten

126.637

136.810

Bedrijfsresultaat

8.801

15.525

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

‑

‑

Rentelasten en soortgelijke kosten

‑2.311

‑2.524

Som der financiële baten en lasten

2.1.6.

‑2.311

‑2.524

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór

6.490

13.001

2.1.7.

‑2.928

‑3.096

Resultaat na belastingen

3.562

9.905

belastingen Belastingen op resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

93

3.1. Geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerd kasstroomoverzicht Bedragen x € 1.000

2019

2018

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedijfsresultaat

8.801

15.525

Aanpassingen voor: Afschrijving op immateriële en materiële vaste

13.647

14.868

activa ‑70

Mutaties in voorzieningen

‑171 13.577

14.697

Mutaties in voorraden en vorderingen

‑2.766

‑597

Mutaties in kortlopende schulden (exclusief

10.684

‑4.080

bankkrediet)

‑4.677

7.918 Betaalde interest

‑1.863

‑1.864

Betaalde belastingen resultaat uit gewone

‑3.242

‑1.536

bedrijfsuitoefening

Totale kasstroom uit operationele activiteiten

‑5.105

‑3.400

25.191

22.145

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investering in materiële vaste activa Investering in immateriële vaste activa Desinvestering in financiële vaste activa

‑22.757

‑14.481

‑1.996

‑1.354

‑

‑ ‑24.753

Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten

‑15.835

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividenduitkering Mutatie schulden aan kredietinstellingen

‑9.905

‑2.316

4.007

‑3.353

Aflossing langlopende leningen in boekjaar Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten

‑5.898

‑5.669

Mutatie geldmiddelen

‑5.460

641

6.114

5.473

654

6.114

Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december

94

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Bedragen x € 1.000

2019

2018

Geconsolideerd netto-resultaat na belastingen

3.562

9.905

toekomend aan de rechtspersoon

Omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen

53

135

Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen

53

135

Totaalresultaat van de rechtspersoon

3.615

10.040

vermogen van de rechtspersoon als onderdeel van het groepsvermogen

95

Algemene toelichting RAI Holding B.V. is statutair gevestigd te Amsterdam (Europaplein 24), Kamer van Koophandel nummer 33093880. Het boekjaar van de vennootschap loopt van 1 januari tot en met 31 december.

Activiteiten RAI Holding B.V. is een holdingmaatschappij. De belangrijkste activiteiten van de RAI zijn zowel gericht op het accommoderen van de eigen evenementen, als het beschikbaar stellen van de faciliteiten aan derden ten behoeve van beurzen, congressen, corporate events, theaterproducties en niche events.

Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.

Coronavirus: continuïteitsveronderstelling blijft van toepassing Bij dagtekening van dit jaarverslag heeft het coronavirus COVID-19 Europa, en dus ook Nederland, bereikt. De uitbraak van het virus en de door de Nederlandse overheid getroffen maatregelen hebben een grote impact op de bedrijfsvoering van de RAI. Als respons op de ontwikkelingen heeft de RAI maximaal ingezet op besparingen, het uitstellen van niet-noodzakelijke investeringen en sturing op liquiditeit. Voor een nadere toelichting hieromtrent verwijzen wij tevens naar de 'gebeurtenissen na balansdatum', die aan het eind van de paragraaf 'voorstel resultaatbestemming', achteraan in de jaarrekening, zijn opgenomen. Op basis van de thans beschikbare feiten en met in acht name van de maatregelen die de RAI heeft getroffen en de financiële positie van de organisatie, is het management van mening dat de continuïteit van de onderneming in de huidige omstandigheden geborgd zal zijn.

Algemene waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De gehanteerde grondslagen voor waardering van activa en passiva zijn gedurende het huidige en vorige jaar consistent toegepast. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling hebben betrekking op zowel de geconsolideerde als de vennootschappelijke jaarrekening.

Aandeelhoudersstructuur De RAI Vereniging heeft een 75% belang in RAI Holding B.V. De resterende 25% van de aandelen is in handen van de Gemeente Amsterdam.

Consolidatiegrondslagen Geconsolideerd worden de financiële gegevens van RAI Holding B.V. en al haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin RAI Holding B.V. beleidsbepalende invloed op het beleid heeft. De overige deelnemingen worden niet geconsolideerd.

96

De financiële gegevens van gedurende het verslagjaar verkregen ondernemingen worden geconsolideerd vanaf het moment dat RAI Holding B.V. beslissende invloed heeft verkregen op het beleid van die ondernemingen tot aan het moment van beëindiging daarvan.

Onderlinge transacties tussen vennootschappen die worden geconsolideerd worden geëlimineerd.

De vennootschap bezit 100% van de aandelen in de volgende deelnemingen: RAI Amsterdam B.V., Amsterdam; Arfora B.V., Amsterdam.

In deze deelnemingen zijn de resultaten verwerkt van de volgende indirecte deelnemingen (100%): RAI Solar Energy B.V., Amsterdam; RAI USA, Inc., Delaware; Rui Ang Exhibition and Convention Co., Ltd., Shanghai; RAI TURKEY ULUSLARARASI FUARCILIK VE GOSTERI HIZMETLERI ITHALAT IHRACAT TICARET LIMITED SIRKETI, Istanbul. De vennootschap in Turkije is in 2016 opgericht. Daarnaast is het resultaat verwerkt van de volgende indirecte deelneming (50%): IBEX LLC, Maine USA.

12 juli 2018 is Amsterdam RAI Catering B.V. geliquideerd. Deze entiteit heeft in de afgelopen jaren geen omzet en kosten gerealiseerd.

De activa en passiva van Amsterdam RAI Catering B.V. waren nihil.

Functionele valuta De posten in de jaarrekening van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd met inachtneming van de valuta van de economische omgeving waarin de groepsmaatschappij haar bedrijfsactiviteiten voornamelijk uitoefent (de functionele valuta). De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s; dit is zowel de functionele als de presentatievaluta van RAI Holding B.V.

Transacties, vorderingen en schulden Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op transactiedatum.

Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in de functionele valuta tegen de koers per balansdatum. De uit de afwikkeling en omrekening voortvloeiende koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening, tenzij hedgeaccounting wordt toegepast.

Niet-monetaire activa die volgens de verkrijgingsprijs worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum.

Niet-monetaire activa die volgens de actuele waarde worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op het moment waarop de actuele waarde werd bepaald.

Omrekeningsverschillen bij intragroepsleningen op lange termijn die feitelijk een uitbreiding of inkrimping van de netto-investering van buitenlandse deelnemingen zijn, worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Indien leningen in vreemde valuta zijn aangegaan om de netto-investering in een buitenlandse deelneming te financieren of af te dekken, worden de koersverschillen die uit de lening voortvloeien in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen verwerkt voor zover de lening effectief is als dekking van de koersverschillen op de netto-investering in de buitenlandse deelneming.

97

De activa en passiva van in de consolidatie opgenomen deelnemingen met een functionele valuta anders dan de presentatievaluta, worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. De baten en lasten worden omgerekend tegen de wisselkoers op transactiedatum.

De hieruit resulterende omrekeningsverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van RAI Holding B.V. overeenkomstig algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel de primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als de financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de toelichting per balanspost.

RAI Holding B.V. past hedge-accounting toe op basis van documentatie per individuele hedgerelatie en documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge.

Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover bij de afzonderlijke posten in de toelichting niet anders is vermeld, tegen nominale waarde.

Immateriële vaste activa Extern verworven beurstitels (betaalde goodwill) zijn gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde en worden afgeschreven over de economische levensduur, die wordt verondersteld maximaal 20 jaar te zijn.

Voor beurstitel IBEX wordt de economische levensduur verondersteld op maximaal 15 jaar.

Software wordt gewaardeerd tegen historische kostprijs en wordt afgeschreven over de economische levensduur die wordt verondersteld maximaal 10 jaar te zijn. Exploitatierechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en jaarlijks wordt hierop afgeschreven, gebaseerd op de duur van het recht.

98

Materiële vaste activa Materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de economische levensduur en verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingen.

Onderhoudskosten voor gebouwen in eigendom worden direct ten laste van het resultaat verantwoord, dan wel geactiveerd en afgeschreven indien de activeringscriteria dit toestaan. Bij het bepalen van de afschrijving wordt rekening gehouden met een restwaarde. Deze restwaarde wordt in alle gevallen geacht nihil te zijn.

Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde, bepaald op basis van de waarderingsgrondslagen van RAI Holding B.V. Deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of lagere actuele waarde.

De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Jaarlijks wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat immateriële, materiële en financiële vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig zijn. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. In geval van bijzondere waardevermindering wordt het betreffende actief afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde. Het verlies wordt direct als last verwerkt in de winst- en verliesrekening.

Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

De vorderingen hebben, tenzij anders vermeld, een verwachte looptijd van maximaal één jaar.

Voorraden De voorraden betreffen voornamelijk food & beverage producten en de waardering ervan geschiedt tegen verkrijgingprijs, voor zover nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.

Effecten Effecten zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs of lagere marktwaarde per balansdatum. Als marktwaarde geldt in principe de beurswaarde. Indien de verkoop op korte termijn zal plaatsvinden, geldt als marktwaarde de directe opbrengstwaarde.

Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

Voorzieningen Voorzieningen worden opgenomen voor alle in rechte afdwingbare dan wel feitelijke verplichtingen als gevolg van een gebeurtenis vóór balansdatum en waarvan het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen nodig is en de omvang daarvan betrouwbaar kan worden geschat.

99

Er wordt een voorziening voor jubileumuitkeringen opgenomen op basis van de per balansdatum geldende jubileumregeling, rekening houdend met blijfkans, toekomstige loonkostenontwikkeling en disconteringsvoet.

Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen. De verplichting wordt verantwoord onder de kortlopende schulden.

Pensioenregeling De onderneming heeft twee actieve pensioenregelingen voor haar werknemers. Voor medewerkers die voor 1 januari 2013 in dienst zijn getreden is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegd-pensioenregeling, waarbij de toegezegde pensioenuitkeringen gebaseerd zijn op middelloon. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een pensioenverzekeraar en wordt in de jaarrekening verwerkt als toegezegde-bijdrageregeling, aangezien de verplichtingen uit hoofde van de uitvoering van deze pensioenregeling geheel herverzekerd zijn.

Voor medewerkers die vanaf 1 januari 2013 in dienst zijn getreden dan wel vrijwillig zijn overgestapt naar de nieuwe pensioenregeling, is een beschikbare premieregeling getroffen met het karakter van een premieovereenkomst. De verplichtingen van de onderneming gaan niet verder dan het betalen van een jaarlijkse bijdrage aan de verzekeringsmaatschappij. De in de toekomst te betalen bijdragen zullen mede afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden en van de rendementen die de verzekeringsmaatschappij behaalt op de belegde bijdragen.

Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde, daarna tegen geamortiseerde kostprijs en hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen. Daarnaast wordt een verplichting opgenomen voor contractuele afspraken, die gemaakt zijn met de medewerkers.

(Latente) vennootschapsbelasting Tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale winstbepaling worden tegen nominale waarde in de balans opgenomen als latent te vorderen respectievelijk verschuldigde vennootschapsbelasting. Latent te vorderen vennootschapsbelasting uit hoofde van compensabele verliezen wordt, voor zover het redelijkerwijs te verwachten valt dat deze realiseerbaar wordt, gewaardeerd tegen het per balansdatum bekende toekomstige belastingtarief.

RAI Holding B.V. staat aan het hoofd van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarin ook de volgende ondernemingen zijn opgenomen: RAI Amsterdam B.V., RAI Solar Energy B.V. en Arfora B.V.

Grondslagen voor resultaatbepaling Verantwoording van opbrengsten De bepaling van het resultaat geschiedt volgens een stelsel gebaseerd op historische kostprijs. De omzetverantwoording geldt voor alle categorieën zoals gespecificeerd onder 2.1.1. De netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten zoals gespecificeerd onder 2.1.1. onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Opbrengsten en kosten

100

worden toegerekend aan de periode waarin de prestatie wordt verricht. Voor beurzen en tentoonstellingen betreft dit de periode waarin het evenement plaatsvindt. Winstneming vindt ook pas op dat moment plaats. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Voor deelnemingen waar beslissende invloed op kan worden uitgeoefend, vindt proportionele consolidatie plaats van de opbrengsten en kosten. Voor deelnemingen waar geen beslissende invloed op kan worden uitgeoefend, wordt het aan RAI Holding B.V. toekomende resultaat meegenomen.

Kosten uitbesteed werk Onder kosten uitbesteed werk en andere externe kosten wordt verstaan de aan de omzet toe te rekenen directe en indirecte kosten, waaronder inkoopkosten van verkochte cateringvoorraad.

Afschrijvingen De afschrijvingen op materiële vaste activa zijn lineair berekend en gebaseerd op de verwachte economische levensduur.

De gehanteerde afschrijvingspercentages liggen tussen de 2% en 20%. De afschrijvingen van de immateriële vaste activa zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde en liggen tussen de 5% en 20%. Geen rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde van materiële en/of immateriële vaste activa.

Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten betreffen de aan de periode toe te rekenen koersverschillen, rentebaten en -lasten.

Resultaat deelneming Het resultaat op deelnemingen betreft het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de op netto-vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen. Als resultaat van deelnemingen wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen.

Vennootschapsbelasting De belastingen worden berekend over het commerciële resultaat vóór belastingen, rekening houdend met fiscale faciliteiten. Bij de bepaling wordt rekening gehouden met de mutatie in de voorziening voor latente vennootschapsbelasting.

Continu wordt beoordeeld of de financiële verslaglegging in het kader van nieuwe fiscale wetgeving of maatregelen moet of kan worden aangepast.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen.

101

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2019 1.1.1. Immateriële vaste activa

Immateriële vaste activa Bedragen x € 1.000

Beurstitels

Software

Overige

Werken in

Totaal

6.462

8.887

1.684

1.174

18.207

Gereedgekomen werk in uitvoering

-

810

-

‑810

‑

Aanschaffingen

‑

703

‑

1.293

1.996

118

‑

‑

‑

118

‑

‑

‑

‑

‑

6.580

10.400

1.684

1.657

20.321

1.381

7.038

1.281

‑

9.700

400

974

53

‑

1.427

20

-

-

-

20

‑

‑

‑

-

‑

1.801

8.012

1.334

‑

11.147

5.081

1.849

403

1.174

8.507

4.779

2.388

350

1.657

9.174

uitvoering Aanschaffingswaarde per 1-1-2019

Omrekenverschillen Desinvesteringen Aanschaffingswaarde per 31-12-2019

Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-12019 Afschrijvingen Omrekenverschillen Desinvesteringen Afschrijvingen en waardeverminderingen per 31-122019

Boekwaarde per 1-1-2019

Boekwaarde per 31-12-2019

Investeringen in beurstitels (betaalde goodwill) worden in maximaal 20 jaar afgeschreven. Jaarlijks wordt een impairment test uitgevoerd op in het verleden extern geworven titels. Software wordt afgeschreven in een periode van maximaal 10 jaar, te rekenen vanaf het moment van ingebruikneming.

De categorie ‘Overige’ betreft met name het gebruiksrecht van een lounge in de Johan Cruijff ArenA. Deze rechten worden afgeschreven tot het jaar 2026. Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld. De werken in uitvoering betreft investeringen in software van projecten die nog niet in gebruik zijn genomen.

102

1.1.2. Materiële vaste activa

Materiële vaste activa Bedragen x € 1.000

Gebouwen,

Inventaris

Werken in

installaties en

Totaal

uitvoering

terreinen

339.355

28.984

14.589

382.928

Investeringen

3.001

1.199

18.557

22.757

Gereedgekomen werk in uitvoering

9.171

592

‑9.763

‑

Aanschaffingswaarde per 1-1-2019

Desinvesteringen Aanschaffingswaarde per 31-12-2019

Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-1-2019 Afschrijvingen Desinvesteringen Afschrijvingen en waardeverminderingen per 31-12-2019

Boekwaarde per 1-1-2019

Boekwaarde per 31-12-2019

‑1.830

‑93

‑5

‑1.928

349.697

30.682

23.378

403.757

191.348

24.769

‑

216.117

9.318

2.114

96

11.528

‑1.143

‑93

‑

‑1.236

199.523

26.790

96

226.409

148.007

4.215

14.589

166.811

150.174

3.892

23.282

177.348

Gebouwen en terreinen worden afgeschreven in 5 tot 50 jaar, het congrescentrum in 20 jaar en installaties in 10 tot 20 jaar. De overige vaste activa worden afgeschreven in 5 tot 20 jaar.

In 2017 is de erfpachtovereenkomst vernieuwd met terugwerkende kracht vanaf 1 november 2016. De afgekochte erfpacht tot en met 2066 bedraagt € 3.091.425 (2018: € 3.157.434).

Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld. De afgekochte erfpacht wordt afgeschreven over de gehele canonperiode tot en met 2066.

1.1.3. Financiële vaste activa

Financiële vaste activa Bedragen x € 1.000

Totaal

1.134

Overige mutaties

‑

1.134

Stand per 1-1-2019

Stand per 31-12-2019

De financiële vaste activa betreft een kapitaalbelang in Stadion Amsterdam C.V. van 1/9 deel van het commanditair kapitaal. De waardering van dit kapitaalbelang wordt gewaardeerd op verkrijgingprijs of lagere actuele waarde.

103

1.1.4. Vlottende activa, vorderingen

Vlottende activa, vorderingen Bedragen x € 1.000

Handelsvorderingen Voorziening voor dubieuze debiteuren Overige vorderingen

2019

2018

19.931

17.567

‑1.917

‑1.707

18.014

15.860

4.458

5.762

‑

‑

7.916

6.165

30.388

27.787

Vorderingen op aandeelhouders Overlopende activa

De handelsvorderingen bestaan onder andere uit vorderingen voor toekomstige evenementen voor een bedrag van € 9.416.875 (2018: € 7.657.252).

De overige vorderingen bestaan onder andere uit nog te factureren bedragen van € 2.517.309 (2018: € 2.814.695).

De overlopende activa betreft onder andere vooruitbetaalde kosten van € 730.365 (2018: € 898.059) en gemaakte personeelskosten en overige kosten voor toekomstige beurzen voor een bedrag van € 6.514.529 (2018: € 5.286.222).

1.1.5. Groepsvermogen

Voor een toelichting op de mutaties in het eigen vermogen gedurende 2019 en 2018 wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening van RAI Holding B.V. (zie 4.1.2.).

1.1.6. Voorzieningen

Voorzieningen Bedragen x € 1.000

Belasting-

Overig

Totaal

161

1.305

1.466

‑

552

552

‑161

‑460

‑621

‑

1.397

1.397

latentie Stand per 1-1-2019 Dotatie Onttrekking Stand per 31-12-2019

De passieve belastinglatentie heeft betrekking op verschillen tussen commerciële en fiscale waardering.

104

De overige voorzieningen bestaan grotendeels uit: de jubileavoorziening en overige personeel gerelateerde voorzieningen.

Bovenstaande voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter.

1.1.7. Langlopende schulden

Langlopende schulden Bedragen x € 1.000

2019

2018

Leningen Deutsche Bank AG

20.000

22.000

Lening Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A.

20.000

22.000

209

224

Lening Triodos Bank Lening Klimaatfonds Amsterdam

100

100

6.896

7.099

47.205

51.423

Som start

Aflossing in

Restsom

boekjaar

boekjaar

Lening Deutsche Bank AG

24.000

2.000

22.000

Lening Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A.

24.000

2.000

22.000

Lening Triodos Bank

239

18

221

Lening Klimaatfonds Amsterdam

100

‑

100

Overige schulden

Overzicht langlopende leningen Per 31 december 2018, bedragen x € 1.000

Overige schulden

7.877

200

7.677

56.216

4.218

51.998

Af: Kortlopend gedeelte langlopende schulden

4.793

4.793

51.423

47.205

In 2013 is een kredietovereenkomst overeengekomen met de Deutsche Bank AG en de Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. Deze kredietovereenkomst bestaat naast rekening-couranten van € 30 miljoen uit een tweetal leningen van in totaal € 48 miljoen (50% Deutsche Bank AG en 50% Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A.) tot en met 2020.

In 2016 is een aanvullende kredietfaciliteit overeengekomen met de Deutsche Bank AG en de Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. Deze kredietovereenkomst bestaat uit een rekening-courant van US$ 6,7 miljoen bij de Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. Hierbij is overeengekomen dat de rekening-courant van de Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. met € 3 miljoen wordt verminderd en de rekening-courant van de Deutsche Bank AG met € 3 miljoen wordt vermeerderd. Op deze wijze zijn beide banken voor 50% kredietgever. De rekening-courant van US$ heeft een looptijd tot en met 2020 en wordt per halfjaar verlaagd met US$ 831.250 ingaande 1 juli 2018.

De rente op de leningen bedraagt Euribor + 1,70%.

105

In 2013 is een renteswap contract afgesloten. Op grond van deze renteswap betaalt RAI Holding B.V. een rentepercentage van 1,54% over een bedrag van € 36 miljoen.

Als zekerheid voor de langlopende schulden en de rekening-courant zijn de bedrijfspanden aan het Europaplein bezwaard met hypotheek.

In 2014 is een kredietovereenkomst gesloten met Triodos Bank ten behoeve van de financiering van zonnepanelen. De kredietovereenkomst bestaat uit een lening van € 0,29 miljoen en heeft een looptijd tot en met 1 januari 2034. Aflossing vindt plaats per kwartaal in 79 termijnen ingaande 1 juli 2014. Het rentepercentage bedraagt 3,5% op jaarbasis voor de periode tot 17 januari 2026.

In 2014 is een kredietovereenkomst gesloten met het Amsterdams Investeringsfonds van de Gemeente Amsterdam ten behoeve van de financiering van zonnepanelen. De kredietovereenkomst bestaat uit een lening van € 0,1 miljoen en heeft een looptijd tot en met 5 maart 2029. Aflossing vindt plaats uiterlijk op 5 maart 2029 en het rentepercentage bedraagt 0%.

De overige langlopende schulden betreffen een in 1988 van de Gemeente Amsterdam ontvangen afkoopsom inzake de exploitatieverliezen van het Congrescentrum over de periode tot 2038. De afkoopsom wordt opgerent tegen een rentepercentage van 7,46%. Deze afkoopsom heeft een overwegend langlopend karakter. De vrijval vindt plaats ten gunste van de bedrijfskosten. De jaarlijkse oprenting vindt plaats ten laste van de financiële baten en lasten.

Van het totaal aan langlopende schulden heeft € 6,5 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar.

1.1.8. Kortlopende schulden

Kortlopende schulden Bedragen x € 1.000

Schulden aan kredietinstellingen Kortlopend gedeelte langlopende leningen

2019

2018

12.829

4.604

4.793

4.793

26.557

22.380

Schulden aan leveranciers

7.682

5.219

Schulden aan aandeelhouders

7.549

‑

Vennootschapsbelasting

928

1.724

Overige belastingen en premies sociale

‑28

1.523

18.479

19.459

78.789

59.702

Vooruitgefactureerde bedragen

verzekeringen Overlopende passiva

De overlopende passiva bestaat grotendeels uit nog te ontvangen facturen voor gemaakte kosten voor een bedrag van € 11.802.637 (2018: € 12.933.134) en overlopende passiva met betrekking tot personeel voor een bedrag van € 4.083.986 (2018: € 4.806.567).

106

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

1. In 2017 is overeenstemming bereikt tussen COD/Being Development en de RAI over een huurovereenkomst voor de parkeergarage van het NHOW Hotel. De huurovereenkomst gaat in ten tijde van de oplevering van de parkeergarage in 2020 en heeft een looptijd van 20 jaar. De aanvangshuurprijs bedraagt € 650.000 per jaar en wordt jaarlijks geïndexeerd. De totale contractuele verplichting bedraagt € 13.000.000. Op basis van de oplevering van de parkeergarage per 1 januari 2020 vervalt € 650.000 binnen één jaar, een bedrag van € 3.250.000 vervalt binnen 5 jaar. Het overige deel heeft betrekking op de periode 2025 tot en met 2039.

2. Er zijn bankgaranties afgegeven voor een bedrag van € 219.975 (2018: geen).

3. Er zijn operational leaseverplichtingen voor 33 (2018: 36) auto’s aangegaan. Ultimo het boekjaar bedragen de totale contractuele verplichtingen € 392.492 (2018: € 602.540), waarvan € 238.042 binnen één jaar vervalt. Het overige deel vervalt binnen 5 jaar.

4. In het jaar 2019 zijn voor totaal € 567.498 (2018: € 582.592) aan leasebetalingen gedaan.

5. In 2017 is overeenstemming bereikt met de Gemeente Amsterdam, afdeling Erfpacht en Uitgifte Grond en Ontwikkeling over een vervroegde wijziging van de erfpachtovereenkomst. Deze nieuwe overeenkomst heeft een looptijd van 50 jaar tot en met 30 oktober 2066. Het aanwezige deel van de geactiveerde afgekochte erfpacht per 1 november 2016 wordt over de nieuwe erfpachtperiode van 50 jaar afgeschreven. De totale verplichting inzake erfpacht (tot en met 2066) bedraagt € 12.745.860 waarvan een bedrag van € 272.154 binnen één jaar vervalt, een bedrag van € 1.360.768 vervalt binnen 5 jaar. Het overige deel heeft betrekking op de periode 2024 tot en met 2066. De verschuldigde bedragen worden jaarlijks geïndexeerd.

6. RAI Holding B.V. staat aan het hoofd van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting waarin ook de volgende ondernemingen zijn opgenomen: RAI Amsterdam B.V., RAI Solar Energy B.V. en Arfora B.V. Iedere vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de fiscale eenheid.

Financiële instrumenten

De met financiële instrumenten verbonden risico’s zijn onderstaand toegelicht.

Kredietrisico Om het kredietrisico te beheersen wordt de blootstelling aan kredietrisico’s voortdurend bewaakt en opgevolgd. Ultimo boekjaar is geen sprake van belangrijke concentratie van kredietrisico’s. Kredietrisico’s hebben betrekking op debiteuren en overige kortlopende vorderingen. Ter zake zijn toereikende voorzieningen opgenomen.

Valutarisico Er is geen sprake van grote valutarisico’s aangezien de operationele kasstromen en financieringsactiviteiten overwegend in euro’s plaatsvinden.

Er is een rekeningcourantverhouding met de Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. voor een maximaal bedrag van US$ 6,7 miljoen.

Voor het opgenomen bedrag loopt de onderneming een koersrisico.

107

Renterisico Renterisico’s betreffen hoofdzakelijk de voor lange termijn afgesloten langlopende leningen. RAI Amsterdam B.V. heeft renteswap contracten afgesloten in verband met het afdekken van de renterisico’s. Om de rentepercentages te fixeren zijn in 2013 renteswap contracten afgesloten voor de periode tot en met 2020 voor een bedrag ultimo boekjaar 2019 van € 36 miljoen. RAI Amsterdam B.V. betaalt een rentepercentage van 1,54% over de renteswap van de Deutsche Bank AG/Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. Over de schulden aan kredietinstellingen wordt een variabele rente betaald van 3 maand Euribor plus een individuele opslag. De middels renteswaps afgedekte bedragen zijn kleiner of gelijk aan de uitstaande hoofdsom van de leningen Deutsche Bank AG/Coöperatieve Rabobank Amsterdam U.A. De renteswaps hebben per 31 december 2019 een reële waarde van € 515.496 negatief (2018: € 1.180.692 negatief). De nominale waarde loopt gedurende de resterende looptijd van de renteswaps (tot en met 2020) af naar nihil.

108

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 2019 2.1.1. Omzet

Omzet Bedragen x € 1.000

2019

2018

Naar geografische gebieden

130.904

147.572

4.534

4.763

135.438

152.335

Naar activiteiten

Accommodatieverhuur

27.966

29.473

Beurzen en evenementen

29.790

39.909

Catering

19.053

20.864

Hotelcommissies

2.275

3.432

Parkeren

7.028

6.554

Facility Services

17.126

19.603

Inrichting

16.397

17.781

Gebouwgebonden verhuur

9.723

11.239

Overige

6.080

3.480

Nederland Overige landen

135.438

152.335

109

2.1.2. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Bedragen x € 1.000

Accommodatie Catering

2019

2018

4.302

4.091

9.592

9.922

12.606

14.039

Marketingkosten

2.262

2.223

Organisatiekosten

1.384

2.007

Inhuurkosten

Kosten Safety & security

3.543

4.018

Facility

17.295

19.919

Overig

4.122

4.503

55.106

60.722

2.1.3. Personeelskosten

De bezoldiging (inclusief secundaire arbeidsvoorwaarden) van bestuurders (2) bedroeg € 770.720 (in 2018: € 749.173).

De bezoldiging van commissarissen (4) bedroeg € 105.886 (in 2018: € 99.744 (4)).

Gemiddeld aantal personeelsleden In FTE, werkzaam bij de groep

2019

2018

In Nederland

386

383

In Buitenland

3

‑

389

383

2019

2018

Commercieel

48%

48%

Operationeel

38%

39%

Financieel/staf

14%

13%

100%

100%

Totaal gemiddeld aantal personeelsleden

Personeel, naar aandachtsgebied Percentage / FTE (stand ultimo jaar)

NAAR AANDACHTSGEBIEDEN

Totaal

110

2.1.4. Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa De afschrijving op immateriële en materiële vaste activa bestaat voor € 12,9 miljoen uit reguliere afschrijvingen en voor € 0,7 miljoen uit boekverlies op gedesinvesteerde materiële vaste activa.

2.1.5. Overige bedrijfskosten

Overige bedrijfskosten Bedragen x € 1.000

2019

2018

Advieskosten

2.005

1.387

Automatisering

4.170

4.443

Bureaukosten

1.165

1.472

Gebouw en Huisvesting

6.557

6.099

Marketing

1.049

1.660

‑8

2.581

Onderhoud

4.458

4.452

Tijdelijk personeel

2.700

3.500

Overige personeelskosten

2.158

2.895

416

534

24.670

29.023

Overige kosten

Reis- en representatiekosten

Accountantskosten Het ingevolge artikel 382a Boek 2 BW in het boekjaar ten laste van de vennootschap gekomen honorarium van Deloitte Accountants B.V. bedraagt € 167.205 (2018: € 125.000). Hiervan heeft € 145.000 (2018: € 125.000) betrekking op de jaarrekeningcontrole en € 22.205 op overige controle-opdrachten.

2.1.6. Rentebaten/-lasten en soortgelijke opbrengsten/kosten

Rentebaten/-lasten en soortgelijke opbrengsten/kosten Bedragen x € 1.000

2019

2018

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

‑

‑

‑2.311

‑2.524

Rentelasten en soortgelijke kosten

Rentelasten en soortgelijke kosten in de winst- en

‑2.311

‑2.524

verliesrekening

De rentelasten en soortgelijke kosten bestaan voor € 2.253.943 uit verschuldigde rente en voor € 57.017 uit kosten koersresultaat en soortgelijke resultaten.

111

2.1.7. Belastingen

Belastingen Bedragen x € 1.000

2019

2018

Latente vennootschapsbelasting

‑20

Acute vennootschapsbelasting huidig boekjaar

2.928

3.115

Vennootschapsbelasting voorgaande jaren

‑

‑

2.928

3.096

Belastinglast in de winst- en verliesrekening

De effectieve belastingdruk over 2019 bedraagt 43,1% (2018: 25,3%) en ligt daarmee boven het algemeen geldende belastingtarief in Nederland. Oorzaak van het verschil is gelegen in de invoering van de WOZ afschrijvingsbeperking voor gebouwen in eigen gebruik per 1 januari 2019.

112

4.1. Enkelvoudige balans (vóór voorstel resultaatbestemming) Enkelvoudige balans Vóór voorstel resultaatbestemming, bedragen x € 1.000

ACTIVA

ref.

2019

2018

Vaste activa

Financiële vaste activa

4.1.1.

Vorderingen op groepsmaatschappijen

4.1.3.

93.995

90.380

5.432

7.964

99.427

98.344

PASSIVA

Eigen vermogen

4.1.2.

Geplaatst kapitaal

2.730

2.730

Agioreserves

22.006

22.006

Wettelijke reserve koersverschillen

‑209

‑262

Overige reserves

63.789

63.789

Onverdeelde winst

3.562

9.905

91.878

98.168

Schulden

Schulden aan Aandeelhouders

7.549

Schulden aan kredietinstellingen

‑

176

Schulden aan groepsmaatschappijen

4.1.3.

‑

‑

99.427

98.344

113

5.1. Enkelvoudige winst- en verliesrekening Enkelvoudige winst- en verliesrekening Bedragen x € 1.000

2019

2018

0

‑

Resultaat deelnemingen na belastingen

3.562

9.905

Nettoresultaat

3.562

9.905

Enkelvoudig resultaat na belastingen

De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 Boek 2 BW.

De financiële gegevens van RAI Holding B.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de winst- en verliesrekening van RAI Holding B.V. conform artikel 402 Titel 9 BW slechts het aandeel in de winst na belasting van ondernemingen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belasting.

114

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2019 4.1.1. Financiële vaste activa

Financiële vaste activa Bedragen x € 1.000

Deelnemingen in

groepsmaatschappijen

Stand per 1-1-2019

90.380

53

‑

3.562

93.995

Wettelijke reserve koersverschillen Overige mutaties Resultaat

Stand per 31-12-2019

De vennootschap bezit 100% (tenzij anders vermeld) van de aandelen in de volgende belangrijkste deelnemingen: RAI Amsterdam B.V., Amsterdam; Arfora B.V., Amsterdam.

In deze deelnemingen zijn de resultaten verwerkt van de volgende indirecte deelnemingen (100%): RAI Solar Energy B.V., Amsterdam; RAI USA, Inc., Delaware; Rui Ang Exhibition and Convention Co., Ltd., Shanghai en RAI TURKEY ULUSLARARASI FUARCILIK VE GOSTERI HIZMETLERI ITHALAT IHRACAT TICARET LIMITED SIRKETI, Istanbul.

115

4.1.2. Eigen vermogen

Eigen vermogen Bedragen x € 1.000

Aandelen-

Agio-

Wettelijke

Overige

Onver-

kapitaal

reserve

reserve

reserves

deelde

koers-

Totaal

winst

verschillen 2.730

22.006

‑397

60.834

5.271

90.444

Resultaatbestemming

‑

‑

‑

5.271

‑5.271

‑

Wettelijke reserve koersverschillen

‑

‑

135

‑

‑

135

Resultaat boekjaar

‑

‑

‑

‑

9.905

9.905

Dividend

‑

‑

‑

‑2.316

‑

‑2.316

Stand per 31-12-2018

2.730

22.006

‑262

63.789

9.905

98.168

Stand per 1-1-2019

Stand per 1-1-2018

2.730

22.006

‑262

63.789

9.905

98.168

Resultaatbestemming

‑

‑

‑

9.905

‑9.905

‑

Wettelijke reserve koersverschillen

‑

‑

53

‑

‑

53

Resultaat boekjaar

‑

‑

‑

‑

3.562

3.562

Dividend

‑

‑

‑

‑9.905

‑

‑9.905

2.730

22.006

‑209

63.789

3.562

91.878

Stand per 31-12-2019

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 13.650.000, verdeeld in 225.000 gewone aandelen A en 75.000 gewone aandelen B, elk nominaal groot € 45,50. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 45.000 aandelen A en 15.000 aandelen B.

116

4.1.3. Vorderingen op groepsmaatschappijen

Vorderingen op groepsmaatschappijen Bedragen x € 1.000

Vorderingen op groepsmaatschappijen Stand per 1-1-2019

7.964 ‑2.356

Dividend uitkering

‑

Dividend

‑176

Overige mutaties Stand per 31-12-2019

5.432

Het vastgestelde dividend wordt via de dochtermaatschappij RAI Amsterdam B.V. uitgekeerd naar de aandeelhouders en aan RAI Holding in rekening gebracht via een rekening-courantverhouding. Op vorderingen op groepsmaatschappijen wordt geen rente berekend.

Personeel

De vennootschap heeft in 2019, evenals in 2018, geen personeel in dienst gehad.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Voor de deelnemingen RAI Amsterdam B.V. en RAI Solar Energy B.V. zijn aansprakelijkheidsverklaringen ex artikel 403 Boek 2 BW afgegeven.

Amsterdam, 13 mei 2020 Directie RAI Holding B.V.

P. (Paul) Riemens, CEO M. (Maurits) van der Sluis, COO

Raad van Commissarissen RAI Holding B.V.

A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal, voorzitter J.W.Th. (John) van der Steen, vicevoorzitter W.C.M. (Mariëlle) de Macker

117

Voorstel resultaatbestemming Voorstel resultaatbestemming Het resultaat na belasting over 2019 is opgenomen in de post Onverdeelde winst in het eigen vermogen. De algemene vergadering wordt voorgesteld, in verband met de economische ontwikkelingen en de zeer grote impact hiervan op de RAI, om over het jaar 2019 geen dividend uit te keren en het resultaat na belasting toe te voegen aan de post Overige reserves in het eigen vermogen.

118

Gebeurtenissen na balansdatum Bij dagtekening van dit verslag is de wereld en ook de RAI in de ban van het coronavirus COVID-19. De eerste patiënten met dit virus zijn in december 2019 in China opgenomen. In de maanden daarna is de impact voor de gehele wereld geleidelijk duidelijk geworden.

De RAI startte eind januari, ruim voordat het virus geconstateerd werd in Nederland, met het invoeren van maatregelen om het welzijn en de veiligheid van betrokkenen tijdens evenementen te waarborgen. Dit vond plaats onder coördinatie en begeleiding van het crisisteam en in samenspraak met onze klanten. Desondanks was de impact van het coronavirus, onder andere door overheidsrestricties en reisbeperkingen in diverse landen, op de bedrijfsvoering van de RAI al snel merkbaar.

De in maart 2020 wereldwijd en dus ook in Nederland genomen maatregelen om verspreiding te beperken, zijn ongekend. In verband met de toen inmiddels uitgeroepen pandemie heeft de Nederlandse regering op advies van het RIVM op donderdag 12 maart 2020 besloten dat alle evenementen met meer dan 100 deelnemers worden afgelast tot en met de eerste week van april 2020. Hieraan heeft de RAI direct gevolg gegeven. Op maandag 23 maart heeft de Nederlandse regering deze maatregel aangescherpt, met een verbod op evenementen tot maandag 1 juni, ongeacht het aantal deelnemers. De RAI heeft in overleg met haar klanten de evenementen zoveel mogelijk verplaatst naar een andere periode in de tweede helft van 2020 en zelfs naar 2021.

De realiteit van de ontwikkelingen rondom het coronavirus is dat niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Het beleid in Nederland is vooral gericht op de spreiding van het aantal ziektegevallen over een langere periode. Doel daarbij is om te zorgen dat de gezondheidszorg in Nederland in staat blijft om patiënten die zorg nodig hebben te kunnen helpen. Maatregelen die genomen worden door de overheid kunnen binnen enkele dagen fors veranderen.

De Nederlandse overheid heeft aangekondigd dat zij de economische gevolgen van de crisis zoveel mogelijk wil beperken. Daartoe zijn een aantal steunmaatregelen ingericht. Waar de RAI van die maatregelen gebruik kan maken, heeft zij de aanvragen voor de betreffende regelingen ingediend. Wat deze regelingen concreet voor de RAI betekenen, is op dit moment onbekend. Als respons op de ontwikkelingen heeft de RAI maximaal ingezet op besparingen, het uitstellen van niet-noodzakelijke investeringen en sturing op liquiditeit.

De RAI is een historisch gezond bedrijf met een (doorgaans) goed gevulde orderportefeuille en kan sturen op een redelijke flexibiliteit in kosten en investeringen. Ondanks deze wendbaarheid heeft het wegvallen van een substantieel deel van de jaaromzet in 2020 een zeer grote impact. Wanneer de RAI dit verlies aan omzet verwerkt in haar prognose voor 2020, volgt daaruit dat de solvabiliteit voldoende zal zijn om de continuïteit te borgen. Of echter het omzetverlies zich zal beperken tot dat wat nu is voorzien, hangt af van de verdere economische ontwikkelingen.

In april 2020 is de RAI een hernieuwde financiering overeengekomen met de banken, waarmee het proces van herfinanciering is afgerond. Deze herfinanciering draagt bij aan het liquiditeitsniveau dat de RAI de komende maanden nodig heeft.

119

#06 Overige gegevens • Resultaatbestemming volgens statuten • Controleverklaring van de onafhankelijk accountant

120

Resultaatbestemming volgens statuten In artikel 24 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de resultaatbestemming.

Artikel 24.

1.

De vennootschap kan naast enige andere reserves een algemene reserve, een agioreserve A, een agioreserve B, een dividendreserve A en een dividendreserve B in haar boeken aanhouden. Tot deze reserves zijn respectievelijk gerechtigd de houders van aandelen A en aandelen B en wel naar rato van het aantal en soort aandelen dat zij bezitten.

2.

Storting op aandelen A en aandelen B, die de nominale waarde van die aandelen overtreft, wordt toegevoegd aan de desbetreffende agioreserve.

3.

Onverminderd het hierna in dit artikel bepaalde, staat de uitkeerbare winst ter vrije beschikking van de algemene vergadering voor uitkering van dividend, reservering of zodanige andere doeleinden binnen het doel van de vennootschap als de algemene vergadering zal besluiten.

4.

De algemene vergadering kan besluiten, zulks met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort, op aandelen van die soort geen winst uit te keren, maar het desbetreffende deel van de winst te reserveren en toe te voegen aan de dividendreserve A respectievelijk B. Een uitkering ten laste van de dividendreserve A respectievelijk B kan alleen worden gedaan aan de houders van aandelen van de desbetreffende soort, zulks na een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering genomen met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort.

5.

Onverminderd het elders in dit artikel bepaalde, zullen indien de algemene vergadering besluit winst te reserveren of dividend uit te keren ten aanzien van alle aandelen, ongeacht de soort, gelijke bedragen aan winst worden gereserveerd of dividenden worden uitgekeerd.

6.

De vennootschap kan aan aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voorzover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden.

Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mede.

7.

Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling en de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.

8.

De algemene vergadering is, met inachtneming van het bepaalde in het zevende lid, bevoegd tot uitkering van één of meer interimdividenden te besluiten.

9.

10.

Tenzij de algemene vergadering een ander tijdstip vaststelt zijn dividenden onmiddellijk betaalbaar na vaststelling.

De vordering tot uitbetaling van dividend verjaart door verloop van vijf jaren.

121

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de aandeelhouders en de raad van commissarissen van RAI Holding B.V. VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN JAARREKENING 2019

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2019 van RAI Holding B.V. te Amsterdam gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van RAI Holding B.V. op 31 december 2019 en van het resultaat over 2019 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

De jaarrekening bestaat uit:

1.

De geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2019.

2.

De geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2019.

3.

De toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie "Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening".

Wij zijn onafhankelijk van RAI Holding B.V. zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Paragraaf ter benadrukking van de impact van het coronavirus Het coronavirus heeft ook invloed op RAI Amsterdam B.V. Het management van RAI Amsterdam B.V. heeft de mogelijke impact van het coronavirus ingeschat en geëvalueerd. Wij verwijzen voor de toelichting van het management hieromtrent naar de pagina’s 67, 96 en 119 van de jaarrekening. Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid.

VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN ANDERE INFORMATIE Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:

Welkom bij de RAI! Verslag van de directie Bericht van de Raad van Commissarissen Governance en risicomanagement Overige gegevens

122

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

Met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat.

Alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

BESCHRIJVING VAN VERANTWOORDELIJKHEDEN MET BETREKKING TOT DE JAARREKENING

Verantwoordelijkheden van de directie en de raad van commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de vennootschap in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is.

De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid, waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

123

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

Het identificeren en inschatten van de risico's dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico's bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing.

Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap.

Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan.

Het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een vennootschap haar continuïteit niet langer kan handhaven.

Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen.

Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was.

Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

124

Wij bevestigen aan de raad van commissarissen dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd.

Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.

Amsterdam, 13 mei 2020

Deloitte Accountants B.V.

F.E. Mijinke RA

125

#07 Over dit verslag • Stakeholderdialoog, materialiteit en verslaglegging • GRI-tabel

126

Stakeholderdialoog, materialiteit en verslaglegging Om inzicht te krijgen in de voor stakeholders belangrijke thema's, gaat RAI Amsterdam periodiek in overleg met haar stakeholders. In onderstaand overzicht is opgenomen op welke wijze en met welke frequentie RAI Amsterdam structureel dialoog voert.

Dialoog met stakeholders Stakeholdergroep Interne stakeholders, aandeelhouders, klanten,

Dialoogvorm

Frequentie

Onderwerp

Uitgebreide stakeholderconsultatie

1x per ca. 3 jaar

Toetsen beleid

leveranciers

2016

Klanten Bezoekers

Enquêtes

Na afloop beurs

Klanttevredenheid

Social media

Continu

Activiteiten m.b.t. de RAI, bereikbaarheid

Omwonenden

RAI-beraad,

8-10x per jaar

Activiteiten in en rondom de RAI

informatiebijeenkomsten Leveranciers

Inspiratie- en feedback-sessies,

Regelmatig

structurele dialoog Medewerkers

Medewerkers-

Duurzame inkoop, uitvoering werkzaamheden en werkomgeving

1x per 2 jaar

Medewerkertevredenheid

Regelmatig

Bereikbaarheid RAI rondom

tevredenheidsonderzoek Vervoersbedrijven (o.a. NS, GVB)

Overleg

evenementen

De uitgebreide stakeholderconsultatie en materialiteitsbepaling zijn in 2016 uitgevoerd. De scope was destijds maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hierbij zijn drie fasen doorlopen: stakeholdermapping; stakeholderconsultatie (interne en externe interviews en enquêtes) en analyse en rapportage.

MVO-thema's De meest genoemde onderwerpen door geconsulteerde stakeholders zijn: afval en energie, medewerkers, ketenverantwoordelijkheid, mobiliteit, maatschappelijke betrokkenheid en veiligheid.

Ook zijn genoemd evenement content, dat door interne stakeholders bovendien als zeer belangrijk is getypeerd. Deze onderwerpen zijn het meest materieel en vormen de basis voor de MVOverslaglegging, die per jaarverslag 2017 is geïntegreerd met de financiële verslaggeving.

Materialiteit In de volgende figuur is de materialiteitsmatrix weergegeven. Hierin zijn de MVO-thema's weergegeven naar relatief belang volgens stakeholders en volgens RAI Amsterdam.

127

Verslaglegging Dit verslag is opgesteld volgens de richtlijnen versie 4.0 (G4) van het Global Reporting Initiative – toepassingsniveau ‘core’. De GRI-richtlijnen zijn te vinden op www.globalreporting.org.

128

GRI-tabel Deel 1 GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

Pag.

Strategie en analyse G4-1

Een verklaring van de Raad van Bestuur over relevantie van https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/strategie-en-

10

duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie waardecreatie

Organisatieprofiel G4-3

Naam van de organisatie

RAI Amsterdam B.V.

G4-4

Voornaamste merken, producten en/of diensten en events

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel

G4-5

Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie

RAI Amsterdam

7

Europaplein ML 1078 GZ Amsterdam G4-6

Het aantal landen waar de organisatie actief is (met

RAI Amsterdam is in enkele landen actief.

relevantie voor de duurzaamheidkwesties) G4-7

Eigendomsstructuur en de rechtsvorm

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel

7

G4-8

Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren en soorten

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel

7

klanten) G4-9

Omvang van de verslaggevende organisatie

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel

7

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/kerncijfers

19

Personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-directie/voor-

58

en regio

medewerkers

Percentage medewerkers dat onder een collectieve

RAI Amsterdam heeft een eigen arbeidsvoorwaardenpakket

arbeidsovereenkomst valt

en valt niet onder een collectieve CAO.

G4-12

Beschrijving van de (bevoorradings)keten

-

G4-13

Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat

Er hebben geen significante veranderingen plaatsgevonden

betreft omvang, structuur of eigendom

tijdens de verslagperiode betreffende omvang, structuur of

G4-10

G4-11

eigendom.

G4-14

Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe

-

door de verslaggevende organisatie G4-15

Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-directie/voor-

sociale handvesten, principes of andere initiatieven die de

omgeving-stad-en-maatschappij

44

organisatie onderschrijft G4-16

Lidmaatschap van verenigingen

Niet opgenomen

G4-17

Een lijst van alle entiteiten opgenomen in de

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

geconsolideerde jaarrekening van de organisatie

risicomanagement/jaarrekening

G4-18

Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

G4-19

Materiële onderwerpen

91

127

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

128

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging G4-20

Afbakening per materieel onderwerp binnen de organisatie

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

G4-21

Afbakening per materieel onderwerp buiten de organisatie

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

129

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging 130

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging G4-22

Uitleg over de gevolgen van eventuele herformulering van

nvt

eerder verstrekte informatie G4-23

Significante veranderingen ten opzichte van vorige

nvt

verslagperiodes G4-24

G4-25

Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

betrokken

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

Basis voor inventarisatie en selectie van stakeholders

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-ditverslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

129

130

130

GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

G4-26

Benadering van het betrekken van stakeholders, waaronder

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

de frequentie van contacten per type en groep

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

Pag. 130

belanghebbenden G4-27

Reactie organisatie op de voornaamste onderwerpen en

-

vraagstukken naar voren gekomen in contact met stakeholders, onder meer via haar verslaggeving

Verslagprofiel G4-28

Verslagperiode waarop de verstrekte informatie betrekking

1 januari – 31 december 2019

heeft G4-29

Datum van het meest recente verslag

April 2019

G4-30

Verslaggeving cyclus

Jaarlijks

G4-31

Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud

Afdeling Corporate Communicatie via corcom@rai.nl

ervan

GRI-inhoudsopgave G4-32

De gekozen ‘in accordance’ optie

Core

G4-33

Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken

RAI Amsterdam heeft de MVO-aspecten niet extern laten

van externe assurance van het verslag

verifiëren door een accountant

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid G4-34

De bestuursstructuur van de organisatie, met inbegrip van

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-

commissies die vallen onder het hoogste bestuurslichaam

rai/samenstelling-raad-van-commissarissen https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-

22

23

rai/samenstelling-directie G4-35

G4-36

G4-37

Proces voor het delegeren van bevoegdheden voor

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

Uitvoerende rollen/posities voor economische,

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

milieugerelateerde en sociale onderwerpen

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de

https://jaarverslag2019.rai.nl/over-dit-

gelegenheid geven om aanbevelingen te doen aan of

verslag/stakeholderdialoog-materialiteit-en-verslaglegging

127

127

127

medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste bestuurslichaam over economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen G4-38

Vermeld het aantal onafhankelijke en/of niet leidinggevende

0

leden van het hoogste bestuurslichaam G4-39

Voorzitter van het hoogste bestuurslichaam

CEO

G4-41

Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden

risicomanagement/corporate-governance

Rol van het hoogste bestuurslichaam in de ontwikkeling,

Uiteindelijke hoogste goedkeuring vindt plaats door de

goedkeuring en vernieuwen van de missie, visie, doelen en

directie. De directie wordt hierin ondersteund door het

strategie in relatie tot economische, milieugerelateerde en

beleidsteam en de MVO-Board

G4-42

77

sociale onderwerpen G4-43

Maatregelen die zijn genomen om de kennis van het

-

hoogste bestuurslichaam over economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen te verbeteren G4-44

Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

het hoogste bestuurslichaam, in het bijzonder betreffende

risicomanagement/corporate-governance

77

economische, milieugerelateerde en sociale impact, kansen en risico’s https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

82

risicomanagement/risicomanagement G4-45

Procedures van het hoogste bestuurslichaam voor het

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

overzien van economische, milieugerelateerde en sociale

risicomanagement/risicomanagement

impact, kansen en risico’s

130

82

GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

G4-46

De rol van het hoogste bestuurslichaam in het herzien van

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

de effectiviteit van de risicomanagementprocessen op het

risicomanagement/risicomanagement

Pag. 82

gebied van economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen G4-47

Frequentie waarmee het hoogste bestuurslichaam de

Jaarlijks

economische, milieugerelateerde en sociale kansen, risico’s en impact herziet G4-48

Hoogste commissie of rol/positie dat het maatschappelijk

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

jaarverslag nakijkt en goedkeurt en verzekert dat alle

risicomanagement/risicomanagement

82

materiële aspecten zijn vermeld G4-49

G4-50

Proces voor het communiceren van kritieke problemen naar

https://jaarverslag2019.rai.nl/governance-en-

het hoogste bestuurslichaam

risicomanagement/risicomanagement

De aard en het aantal kritieke problemen dat is

-

82

gecommuniceerd naar het hoogste bestuurslichaam en de manier waarop deze zijn afgehandeld G4-51

De manier waarop het beloningsbeleid van voor het hoogste Remuneratierapport op RAI.NL bestuurslichaam, topmanagers en leidinggevenden (inclusief vertrekregelingen) en de prestaties van de organisatie (inclusief sociale en milieugerelateerde prestaties) zijn gekoppeld

G4-52

Het proces voor het bepalen van vergoedingen

Remuneratierapport op RAI.NL

G4-53

De manier waarop de mening van medewerkers en

-

aandeelhouders wordt gezocht en meegenomen op het gebied van vergoedingen

Ethiek en Integriteit G4-56

Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen,

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/strategie-en-

gedragscodes en uitgangspunten die van belang zijn voor

waardecreatie

10

de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties

Deel 2 GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

Pag.

Economie Informatie over de managementbenadering

Het jaarverslag en hierin geïntegreerd duurzaamheidsverslag van RAI Amsterdam beschrijft de aanpak van economische en financiële prestaties

G4-EC1

Directe economische waarden die zijn gegenereerd en

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-directie

24

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-directie

24

gedistribueerd G4-EC8

Significante indirecte economische impact, inclusief het gevolg van die impact

Inkoop

-

Informatie over de managementbenadering

-

EO9

Type- en duurzaamheidsprestaties van inkoop

-

EO1

Directe economische impact en waarde creatie als

-

resultaat van duurzame initiatieven

131

GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

Pag.

Milieu We proberen de impact op het milieu zo veel mogelijk te

Informatie over de managementbenadering

reduceren. Om een systematische aanpak in onze bedrijfsvoering te garanderen, passen we een milieumanagementsysteem toe op basis van internationale richtlijnen en normen. In onze strategie en BBSC zijn doelstellingen vastgelegd

Energie We zetten in op de reductie van het gebruik van fossiele

Informatie over de managementbenadering

brandstoffen en het eigen energieverbruik.

G4-EN3

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

Energieverbruik binnen de organisatie

44

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij G4-EN6

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

Reductie energieverbruik

44

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij

Luchtemissies, afvalwater en afvalstoffen Afval is een van de speerpunten binnen het RAI MVO-

Informatie over de managementbenadering

beleid. We willen met ons afvalmanagement behoren tot ‘ worlds best class’ binnen de congres-en evenementenindustrie G4-EN15

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

Directe uitstoot broeikasgassen (GHG) scope 1

44

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij G4-EN16

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

Indirecte uitstoot broeikasgassen (GHG) scope 2

44

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij G4-EN19

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

Reductie uitstoot broeikasgassen (GHG)

44

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij G4-EN23

Totaalgewicht afval naar type en

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

verwijderingsmethode

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij

44

Vervoer Het RAI Amsterdam Convention Centre heeft in 2019 1,7

Informatie over de managementbenadering

miljoen bezoekers ontvangen en heeft tal van maatregelen getroffen om de overlast voor de omgeving en de uitstoot van CO2 met betrekking tot bezoekersvervoer te reduceren.

EO2

Manieren van vervoer door bezoekers als percentage van

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

het totaal transport, en initiatieven om duurzame

directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij

44

alternatieven voor vervoer te stimuleren

Sociaal Bij het vergroten van welzijn richten we ons op het

Informatie over de managementbenadering

creëren van maatschappelijke meerwaarde voor zowel interne als externe stakeholders. RAI Amsterdam verbindt sinds 1893 mensen en staat midden in de maatschappij.

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/ strategie-en-waardecreatie

132

10

GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

Pag.

Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk RAI Amsterdam wil als werkgever actief en zichtbaar

Informatie over de managementbenadering

bijdragen aan het welzijn en welbevinden van huidige en toekomstige medewerkers. Daarom voeren we een duurzaam HR-beleid gericht op welzijn, vitaliteit en levensstijl. En investeren we als werkgever in de lokale samenleving.

LA1

Totale personeelsbestand naar type werk,

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/

arbeidsovereenkomst en regio

kerncijfers https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

19

58

directie/voor-medewerkers

Gezondheid en veiligheid RAI Amsterdam wil met specifiek beleid gericht op

Informatie over de managementbenadering

gezondheid, veiligheid en vitaliteit zorgen voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers LA4

Minimale opzegtermijn(en) in verband met operationele

Deze indicator is in Nederland wettelijk geregeld

veranderingen, inclusief de specificatie in collectieve overeenkomsten LA6

Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en

https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-de-

verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde

directie/voor-medewerkers

58

sterfgevallen per regio en geslacht LA8

Gezondheid en veiligheidsonderwerpen vastgelegd in

RAI Amsterdam heeft in het Convenant voor schoonmaak-

formele overeenkomsten met vakbonden

en glazenwasserijbranche afspraken vastgelegd over goede arbeidsomstandigheden voor de medewerkers

LA11

LA12

Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht

Alle medewerkers hebben jaarlijks een evaluatie-en

omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling per geslacht en

beoordelingsgesprek waarin de persoonlijke prestaties en

medewerkerscategorie

loopbaanontwikkeling aan bod komen

Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/

van medewerkers naar geslacht, leeftijdsgroep en

samenstelling-directie

23

minderheid (diversiteit) https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/

22

samenstelling-raad-van-commissarissen

Gelijke beloning voor vrouwen en mannen LA13

Verhouding van basissalarissen en beloning van

RAI Amsterdam werkt met vaste salarisschalen waar

vrouwen en mannen per medewerkerscategorie, per

geen onderscheid gemaakt wordt tussen vrouwen en

significante bedrijfslocatie

mannen

Lokale communities (maatschappij) Informatie over de managementbenadering

Bij het vergroten van welzijn richten we ons op het creëren van maatschappelijke meerwaarde voor zowel interne als externe stakeholders. RAI Amsterdam verbindt sinds 1893 mensen en staat midden in de maatschappij.

G4-S01

Geïmplementeerde lokale maatschappelijke

https://jaarverslag2019.rai.nl/welkom-bij-de-rai/

betrokkenheid programma’s, impact assessments en

strategie-en-waardecreatie

10

ontwikkelingsprogramma’s https://jaarverslag2019.rai.nl/verslag-van-dedirectie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij

133

44

GRI code

GRI G4 Richtlijnen informatie

Toelichting / verwijzing

Toetsen toeleveranciers op impact op maatschappij Informatie over de managementbenadering

De RAI kiest waar mogelijk voor lokale leveranciers en eerlijke producten

G4-S09

Percentage van nieuwe leveranciers die worden getoetst

niet beschikbaar

op het gebruik van criteria met betrekking tot maatschappelijke impact

Gezondheid en veiligheid van klanten/bezoekers Informatie over de managementbenadering

In het Handboek Veilig Werken staan de veiligheidsregels en procedures omschreven.

G4-PR1

Percentage van significante product- en

N.v.t.

dienstencategorieën waarvoor gezondheid- en veiligheidsaspecten verbeterd moet worden EO7

Aantallen en typen verwondingen, (dodelijke)

-

slachtoffers en incidenten voor bezoekers en andere relevante stakeholders

134

Pag.

135

#08 Bijlage • Personalia management en ondernemingsraad

136

Personalia management en Ondernemingsraad Stand per ultimo 2019

Management RAI Amsterdam Naam

Functie

Paul Riemens

CEO

Maurits van der Sluis

COO

Jan van den Bosch

Director Venue

Jules Broex

Director Operations

Eline Deijs

Director Marketing & Digital

Bas Dalm

Director Commerce

Bart van der Heijden

Director Clients

Menno Roodenburg

Director Finance

Bret Baas

Manager IT

Pauline Bottema-Sanders

General counsel & Company secretary

Bianca van den Oever

Manager HR

Ondernemingsraad RAI Amsterdam Naam

Functie

Edo Kayser

voorzitter

Kees van Gastel

vice-voorzitter

Jorn Bom

Jean-Paul ten Kleij

Robin van Os

Hugo Rosenberg

Rocco Stokvis

Pamela Peetoom

Jolanda Visser

Paulien van Waegeningh

Suzanne van Vliet

137

Colofon Uitgave van RAI Amsterdam, Corporate Communicatie

Concept en realisatie Toebosch Consult

Fotografie OTTI Fotografie Julie Blik Fotografie Ad Bogaard Fotografie MRPEREZIDENT Fotografie Bastiaan Aalbersberg

Druk Mullervisual Communication

Website Ontwikkeld in Kirra Jaarverslag

Contact RAI Amsterdam ontvangt graag uw reactie op het jaarverslag via corcom@rai.nl

Copyright De in dit jaarverslag opgenomen informatie mag worden overgenomen onder de bronvermelding ‘Jaarverslag RAI Holding B.V. 2019’.

138

139

RAI Amsterdam Europaplein 1078 GZ Amsterdam Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Tel. +31 20 549 12 12 Fax +31 20 646 44 69 www.rai.nl

140