Yu Nwe on page

ARTIST INTERVIEW

KYAW HTOO BALA Enigmatic Breakfast Photo print

Artist Talk:

How shall I put it! I am not such an ambitious one. I started to notice this. I saw how others created. I visited to the exhibitions and read some related books. Internet was not so easily accessible in that era. So I decided to study abroad at LaSalle Art College. It’s only for one reason, to know more. It’s not like I planned to become an artist after school, nor would I go through some training towards becoming an artist. I am very keen to know many things. I expected I would have sufficient knowledge if I went to somewhere resourceful. I came to know many things that I wanted learn. I got the aesthetic experience.

Doing whatever you like without any discipline is not art. I came to know that firmly since first semester. After any creation, I asked my instructors or fellow students to act as critics for it. I think criticism plays very important for an artist. It can go off the route if there is no criticism.

This exhibition was named “Enigmatic Breakfast.” With dilemma or uncertain decisions, things that inspired me include different things. Stories, films, music, sometimes lyrics rather than melody, and especially poems. I was quite a selfish person by then. So, I look back to myself my creations were mostly about me. Perhaps it also accounted to the experiences that I went through. When I wanted to oppose something, I tried to know well about that thing first and reach some point. That’s why I paid attention to education and wanted to learn. The reason was to oppose. It’s a bit dictatorial. There was ego within it. Therefore, you might think “what’s he demonstrating and narrating? Why are there so many boundaries?” If possible, I want to destruct preoccupation and strong beliefs. I would like to deconstruct. For example, we always knew in life that a kettle was just for the sake to put hot water to drink. But what if I created the kettle to be able to use as a phone? It’s like changing the function of a readymade object. It’s something based on the ideology of Dadaism.

(Translated by Amon)

“တင္ႀကိဳ စိတ္ကူးေတြ၊ တထစ္ခ်ယံုၾကည္မႈေတြ အားလံုးကို ျဖတ္ဆီးပစ္ခ်င္တာ...”

ေက်ာ္ထူးဗလ ၏ Enigmatic Breakfast

ဘယ္လိုေျပာရမလဲ...ရည္မွန္းခ်က္သိပ္ျပီးၾကီးမားတဲ့သူထဲမွာေတာ့ မပါဘူးဗ်။ က်ေနာ္ဒါကို စျပီးစိတ္၀င္စားတယ္၊ သူ မ်ားေတြလုပ္တာေတြ႔တယ္၊ျပပြဲျပတာေတြသြားၾကည့္တယ္။ အဲလိုစာအုပ္စာတမ္းေတြရွာဖတ္တယ္။ အဲဒီေခတ္က အင္တာနက္က အရမ္းလက္လွမ္းမမွီေသးေတာ့ အဓိက Lassale Art Collageမွာေက်ာင္းသြားတက္ဖို႔ဆံုးျဖတ္ျဖစ္တာက တစ္ခုထဲရယ္၊ သိခ်င္လို႔။ ေက်ာင္းတက္ျပီးရင္ Artist ျဖစ္ရမယ္တို႔....ငါ Artist ျဖစ္ခ်င္လို႔ သြားျပီး Train ဦးမယ္တို႔ အဲလိုမ်ိဳးေတြမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္ကသိခ်င္ တာေတြမ်ားတယ္။ Resources မ်ားမ်ားရွိတဲ့ေနရာသြားရင္ေတာ့ ငါသိခ်င္တာေတြလံုလံုေလာက္ေလာက္သိရမွာပဲလို႔ေမွ်ာ္လင့္တ ယ္၊ လံုေလာက္တဲ့ Resource တစ္ခုေတာ့ေတြ႔ခဲ့တယ္၊ က်ေနာ္သိခ်င္တာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိရတယ္၊ ရသခံစားမႈအေတြ႔ၾကံဳလဲ ပိုျပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရခဲ့တယ္။

ဘာရွိလဲဆိုေတာ့ စည္းလြတ္၀ါးလြတ္လုပ္ခ်င္ရာလုပ္တာက အႏုပညာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုေသေသခ်ာခ်ာခိုင္ခိုင္မာ မာ ပထမႏွစ္ ပထမ Semester မွာတင္သိသြားတယ္။ ကိုယ္က အလုပ္တစ္ခုလုပ္ျပီးသြားရင္ အျမဲတမ္းဆရာေတြျဖစ္ျဖစ္ေက်ာင္း သားအခ်င္းခ်င္းျဖစ္ျဖစ္ Critic လုပ္ခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ အႏုပညာဖန္တီးသူတစ္ေယာက္အတြက္ ေ၀ဖန္ေရးကလည္း ေတာ္ေတာ္အေရးၾကီးတဲ့ အခန္းက႑မွာပါတယ္။ သူကေ၀ဖန္ေရးမရွိလို႔ရွိရင္ စည္းလြတ္၀ါးလြတ္သေဘာမ်ိဳးဖက္ကို ပိုျပီးေတာ့ သြားႏိုင္တယ္။ ကိုယ္မွန္တယ္ထင္တာလုပ္တဲ့ဟာက မွန္ရဲ႕လားဆိုတဲ့ဟာက ကိုယ့္ဟာနဲ႔ကိုယ္ဘယ္အခ်ိန္မွာသံုးသပ္လဲဆိုတဲ့ေမး ခြန္းကေျဖဖို႔နဲနဲခက္တယ္။ ဒီေတာ့ ခရစ္တစ္စ္ သမားဆိုတာ Artist အတြက္ေတာ့အက်ိဳးျမတ္ယူလို႔ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ။

ျပပြဲနာမည္က ဘရိတ္ဖတ္စ္ မစားခင္လုပ္ထားတဲ့ အလုပ္ေတြေပါ့။ ေ၀ခြဲရခက္တဲ့အပိုင္းေတြ၊မေသခ်ာတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ် က္ေတြ၊ က်ေနာ္ကို Inspire ျဖစ္ေစတာကေတာ့ မ်ိဳးစံုပဲ ပံုျပင္ေတြပါတယ္၊ ရုပ္ရွင္ကားေတြပါတယ္၊ ဂီတသံေတြ တခ်ိဴ႕ဂီတသံထ က္သီခ်င္းစာသားပိုၾကိဳက္တာေတြ၊ ျပီးေတာ့ အဓိက ကဗ်ာေတြ...။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေတာ္ေတာ္ေလးတစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထားရွိတဲ့ သူတစ္ေယာက္ထဲမွာပါတယ္၊ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္က ကိုယ့္ကိုယ္ကိုျပန္ၾကည့္တာမ်ားတယ္။ ဒီေတာ့က်ေနာ္ အႏုပညာဖန္တီးရင္ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္လုပ္တာမ်ားတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ က်ေနာ္ျဖတ္သန္းရတဲ့ဘ၀အေတြ႔ၾကံဳနဲ႔လည္း ဆိုင္လိမ့္မယ္။ က်ေနာ္ တစ္ခုခုကိုဆန္႔က်င္ခ်င္ရင္ အဲဒီအေၾကာင္းကိုသိေအာင္အရင္လုပ္ရမယ္ အဲဒီတစ္ေနရာကိုေရာက္ေအာင္ သြားရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ပညာေရးကိုစိတ္၀င္စားတာ၊ ေလ့လာခ်င္တာ... ဘာလို႔လဲဆို ဆန္႔က်င္ခ်င္လို႔။

နဲနဲ အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ ပံုစံမ်ိဳးေပါ့၊ တစ္ကိုယ္ေရ အတၱပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေကာင္ ဘာေတြျပျပီး ဘာေတြေျပာေန တာလဲ၊ အကန္႔သတ္ေတြကလဲမ်ားလိုက္တာ၊ အဲလိုမ်ိဳးေတြ႔ရမွာေပါ့။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေရွ႕ေလွ်ာက္ က်ေနာ္လုပ္တဲ့လက္ရာေတြမွာတင္ ၾကိဳစိတ္ကူးေတြ၊ တထစ္ခ်ယံုၾကည္မႈေတြအားလံုးကိုျဖတ္ဆီးခ်င္တယ္။ Deconstruct လုပ္ခ်င္တာေပါ့..၊ ဥပမာ တသက္လံုးေနလို႔ ေရေႏြးခရားတစ္ခုကိုေရးေႏြးထည့္ ေသာက္ရမယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္တို႔သိခဲ့ၾကတယ္၊ က်ေနာ္က ေရေႏြးခရားကိုဖုန္းေျပာလို႔ရေအာင္ လုပ္ခ်င္လုပ္ထားမယ္ေပါ့၊ ရွိျပီးသားရယ္ဒီမိတ္ Object တစ္ခုရဲ႕ဖန္ရွင္ကို ခ်ိန္းပစ္လိုက္ခ်င္တာေပါ့။ ခုန အကိုေမးတဲ့ Dadaism ရဲ႕အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီေတြကို အေျခခံထားတဲ့ ကိစၥေတြေပါ့။

ARTIST INTERVIEW

Artist Talk:

I lost myself in drawing. I’ve lost what I want to be or what I want to draw while drawing. Since childhood I used to do paper craft like paper toys, paper tower building with my dad. So, paper always attracts me. If I saw colors and paper, I cannot go without buying. I can’t stand without collecting. Around 2011-2012, I started studying how to create with painting and paper together.

When I started it, I began testing with some paper craft techniques to create the 3D backgrounds of a painting. During the test, it’s hard to maintain them. They are easily damaged as they are made of glue and paper. So, I thought how I can do without using glue, to just do with paper. I first do sketching on paper. Then, cut with the blade mostly from the back as I don’t want the sketch lines appeared. So, it’s reversed. Only after cutting the paper, I turned the side.

I think what to cut out and what not to during the process. Both in a positive way and negative way. The theme is mainly on myself and people around me. One series is called “Story Telling.” The works are mostly about my country’s social and economic issues. If it’s not directly related, it’s about something indirect - like things which make me feel. It is some scenes like the baby’s crying with the background of the Kachin Manaw Monument. When I created this, there is a civil war happening in Kachin. I have strong feelings about children and elderly people. That’s why there are mostly elderly grandpas, grandmas and children in my works.

Most are about the things being hidden. In this series, my works were created with 3 layers. One subject in the first layer and another at the second layer and another in the third layer. I chose 3 colors. 3 Pictures in 3 layers. Only when all layers were combined, there’s one story. But, some of the parts are still hidden in a paper cutting nature. In the real world too, it’s hard to know some parts of a story. What is really happening may be different. My conception is that I create works to share a message. I have no big expectations, like this work will support this and that. Just to create works which share a message.

(Translated by Amon)

တစ္ခ်ိဳ႕အစိတ္ပိုင္းေတြက က်မတို႔မသိရဘူး။ တစ္ကယ္ျဖစ္ပ်က္ေနတာက တစ္မ်ိဳး ...

ဇြန္အိျဖဴ ၏ Paper Cutting Art

ပံုေတြဆြဲေနရာက ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရွာမေတြ႔ေတာ့ဘူး၊ ဘာလုပ္ခ်င္မွန္း ဘာျဖစ္ခ်င္မွန္းဘာကိုေရးဆြဲမလဲမသိေတာ့ ဘူးဆိုေတာ့ Paper ေတြနဲ႔ပါတ္သက္လို႔က ငယ္ငယ္ေလးထဲက Paper craft လိုမ်ိဳး စကၠဴနဲ႔အရုပ္ေတြလုပ္တာတို႔ အေဆာက္ဦး ေဆာက္တာတို႔က အေဖနဲ႔ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္လာတာဆိုေတာ့ စကၠဴဆိုရင္ အလိုလိုေနရင္း စိတ္ကစြဲလမ္းတယ္။ အေ၇ာင္ေတြနဲ႔ စကၠဴေတြနဲ႔ ေတြ႔ရင္ မ၀ယ္ပဲမေနႏိုင္ဘူး၊ မစုပဲမေနႏိုင္ဘူး၊ ပန္းခ်ီနဲ႔စကၠဴနဲ႔ဘယ္လိုေပါင္းစပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာ ကို ၂၀၁၁ ကုန္ ၂၀၁၂ ေလာက္မွာစျပီး ေလ့လာျဖစ္ခဲ့တယ္။

စစခ်င္းလုပ္တာက အရင္ဦးဆံုးပန္းခ်ီကား Background ေတြေပၚမွာ 3D လို အေပၚကိုေဖာင္းၾကြျဖစ္ေစတဲ့ Paper craft နည္းလမ္းေတြနဲ႔ေပါင္းျပီး စမ္းသပ္ျဖစ္တယ္၊ စမ္းသပ္ရင္းနဲ႔ အဲလိုကားမ်ိဳးေတြက ၾကာရွည္သိမ္းလို႔မရတာေတြ ေကာ္ေတြ၊ စကၠဴဆိုေတာ့ ပ်က္စီးလြယ္တာေပါ့၊ အဲဒီေတာ့ ေကာ္မသံုးပဲ စကၠဴသီးသန္႔နဲ႔ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ စကၠဴေတြအေပၚမွာ အရင္ဆံုးေအာက္လိုင္းေကာက္တယ္၊ ျပီးမွ ဓားနဲ႔လိုက္ေဖါက္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေက်ာဖက္ကေဖါက္ရတယ္၊ ေအာက္လိုင္း ေတြမေပၚခ်င္လို႔။ ေက်ာဖက္ကေဖါက္တာဆိုေတာ့ ေျပာင္းျပန္သေဘာေပါ့။ ေဖါက္ျပီးမွဟိုဖက္ျပန္လွန္လိုက္တယ္။ ပံုေတါေပၚမွာ ဘာကိုေဖါက္ထုတ္ျပီးဘယ္ေနရာေတြကိုခ်န္ခဲ့မလဲဆိုတာေတာ့ ေဖါက္ေနရင္းနဲ႔ပဲ စဥ္းစားတယ္။ ေပါ့စတစ္ နဂတစ္သေဘာနဲ႔ေပါ့။ အေၾကာင္းရာအားျဖင့္ တမ်ိဳးကေတာ့က်မအေၾကာင္း က်မအနီးပါတ္၀န္းက်င္ကလူေတြအေၾကာင္း ေနာက္စီးရီး တစ္ခုက Story Telling ဆိုျပီးေခၚတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေရးတဲ့အေၾကာင္းရာေတြအကုန္လံုးက က်မႏိုင္ငံရဲ႕ဆိုရွယ္နဲ႔ပါတ္သက္ တဲ့ဟာေတြ၊ စီးပြားေရး လူမႈေရးဆိုင္ရာေတြေပါ့။ တိုက္ရိုက္မဟုတ္ရင္ေတာ့ သြယ္၀ိုက္ပါတ္သက္ေနတာမ်ိဳး၊က်မစိတ္ကိုအရမ္း ခံစားရေစတဲ့ အေၾကာင္းရာေတြမ်ိဳးေပါ့။ ခေလးေလးေတြငိုေနတဲ့ပံုနဲ႔ ေနာက္ခံက ကခ်င္မေနာတိုင္ပံုေတြမ်ိဳးေပါ့၊ ဒီလက္ရာလုပ္တဲ့ အခ်ိန္ဆိုရင္ ကခ်င္မွာျပည္တြင္းစစ္ပြဲေတြဆက္တိုက္ ျဖစ္ေနတာေလ။ ေနာက္ျပီးပိုခံစားရတာက ကေလးေတြရယ္သက္ၾကီးရြယ္အို အဖိုးဖြားေတြရယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ က်မပန္းခ်ီေတြမွာ သက္ၾကီးရြယ္အိုအဖိုးဖြားေတြနဲ႔ကေလးေတြပံုက ပိုမ်ားတာေပါ့။ Hiddenျဖစ္ ေနတဲ့အေၾကာင္းေတြေပါ့။

အဲဒီစီးရီးအကုန္လံုးမွာ လက္ရာေတြကို 3 Layer နဲ႔လုပ္ထားတယ္။ ပထမ Layer မွာအေၾကာင္း ရာတစ္ခု၊ ဒုတိယ Layer မွာအေၾကာင္းရာတစ္ခု၊ တတိယ Layer မွာတစ္ခုေပါ့။ အေရာင္း ၃ေရာင္ေရြးတယ္၊ Layer ၃ခုမွာ ပံု၃မ်ိဳးပါတယ္။ အဲဒီ ၃လႊာက ပံုေတြေပါင္းစပ္လိုက္မွ ပံုျပင္တစ္ပုဒ္ရတယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ပံုျပင္အစိတ္ပိုင္းေတြက Paper cutting သေဘာအရ ကြယ္ေနသလိုပဲ တကယ့္အျပင္မွာလဲ တစ္ခ်ိဳ႕အစိတ္ပိုင္းေတြက က်မတို႔မသိရဘူး။ တစ္ကယ္ျဖစ္ပ်က္ေနတာက တစ္မ်ိဳးေပါ့။ က်မရဲ႕ခံယူခ်က္ကေတာ့ Message တစ္ခုခုေပးခ်င္တဲ့ဟာမ်ိဳးေလးေတြ ဆြဲျဖစ္တာမ်ားတယ္၊ ဟို ဘာကိုအက်ိဳးျပဳတယ္ညာကို အက်ိဳးျပဳတယ္ရယ္လို႔ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေျပာတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲလို Message ေလးတစ္ခုခုပါတဲ့လက္ရာမ်ိဳး လုပ္ခ်င္တာ။