ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ #104 by ΑΠΕ-ΜΠΕ Α.Ε.

freepress

ΤΕΥΧΟΣ 104 10 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2019 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ISSN: 2585-3570

https://www.amna.gr/freepress

«Ρόδι», λαδοπαστέλ σε χαρτί της Έ. Σούτογλου. Λεπτομέρεια.

Σ’ αυτές τις κάτασπρες αυλές όπου φυσά ο νοτιάς Σφυρίζοντας σε θολωτές καμάρες, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά Που σκιρτάει στο φως σκορπίζοντας το καρποφόρο γέλιο της Με ανέμου πείσματα και ψιθυρίσματα, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά Που σπαρταράει με φυλλωσιές νιογέννητες τον όρθρο Ανοίγοντας όλα τα χρώματα ψηλά με ρίγος θριάμβου;

Σύμβολο γονιμότητας και πίστης για το καινούριο που ανατέλλει είναι η ροδιά του Ελύτη. Κι εμείς εδώ, στο Πρακτορείο, μοιραζόμαστε με εσάς, τους αναγνώστες, την ζωογόνο δύναμη που έχουν τα «πείσματα και ψιθυρίσματα» του ανέμου. Με το ρόδι (της ζωγράφου Έ. Σούτογλου) στο εξώφυλλο, υποδεχόμαστε την καινούρια χρονιά, που ευχόμαστε να αντηχεί το «καρποφόρο γέλιο» της ροδιάς. (Οι στίχοι από την «τρελή ροδιά» είναι απόσπασμα του ποιήματος που βρίσκεται στη συλλογή «Η θητεία του καλοκαιριού» και εντάσσεται στην ποιητική συλλογή «Προσανατολισμοί», που τυπώθηκε το 1940) Χρίστος Καλουντζόγλου

Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: Σπύρος Καραγιαννίδης, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ΕΡΑ, Εκτύπωση: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ printing.gr Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αθήνα-Πειραιάς: Κεντρικοί σταθμοί του Μετρό και του ΗΣΑΠ, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), Μουσείο Παιχνιδιών, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνικός Κόσμος, Νομισματικό Μουσείο, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Γαλλικό Ινστιτούτο, Εθνικό Θέατρο (θέατρο REX-κτήριο Τσίλλερ), Θέτρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Υπόγειο, Φρυνίχου), Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο Σημείο, Θέατρο Vault, Στοά του Βιβλίου, Βιβλιοπωλεία Ιανός, Public (Συντάγματος και Πειραιά), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Κέδρος, Εκδόσεις Αιώρα, Πολυχώρος Πολιτισμού 24 Γράμματα (Χαλάνδρι), ΕΛΤΑ (Σύνταγμα), επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηποι, Μοναστηράκι, Νέος Κόσμος, Πλάκα), Hondos Center, Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης ΕΕΤΑΑ. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Βασιλικό Θέατρο, Θέατρο Μονής Λαζαριστών, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Mediterranean Hotel, βιβλιοπωλεία Μάλλιαρης-Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Πράσινο Σύννεφο, One Salonica Outlet Mall, Public και σε επιλεγμένα καταστήματα.

https://www.amna.gr/freepress

Εξώφυλλο: «Ρόδι», λαδοπαστέλ σε χαρτί της Έ. Σούτογλου, 2014, από τη συλλογή artΕ. Π. Χ. Φωτογραφία πίνακα, Ειρήνη Ευδοξία Καλουντζόγλου ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Στο Μικρό Εθνικό Συνέντευξη με την Σοφία Βγενοπούλου

Το Εθνικό Θέατρο μεγαλώνει δίνοντας στέγη στην ανανεωμένη παιδική και εφηβική σκηνή, στο ισόγειο του κτηρίου REX, με τέσσερα έργα για την θεατρική περίοδο 2018-1019, που έχουν στόχο ν΄ αποτελέσουν αφετηρία για ένα ταξίδι που φέρνει παιδιά και νέους πιο κοντά στον άλλον. Υπεύθυνη για τη δουλειά που γίνεται στο Μικρό Εθνικό είναι η Σοφία Βγενοπούλου, η οποία σκηνοθετεί και την παράσταση Ο πρίγκιπας και ο φτωχός της Τζέμα Κένεντι, που βασίζεται στο έργο του Μαρκ Τουέιν.

Απευθύνεστε λοιπόν σε παιδιά και εφήβους. Δηλαδή σε ποιες ηλικίες, ρωτώ την Σοφία Βγενοπούλου. Θα έλεγα σε παιδιά, έφηβους, νέους κάθε ηλικίας, αλλά και στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους, σε όλη την οικογένεια και στην εκπαιδευτική κοινότητα. Έχουμε βάλει στόχο στο Μικρό Εθνικό το ρεπερτόριό μας να είναι ανοιχτό και ελκυστικό σε όλους, σε καθέναν από εμάς, που μια επαφή με την παιδικότητα αναγνωρίζει ότι έχει πολλά δώρα να του δώσει. Έτσι, η «Τραμπάλα» που απευθύνεται σε παιδιά από 2 ετών είναι ένα έργο λιτό στη δομή του με πολλαπλά επίπεδα εμβάθυνσης στις ανθρώπινες σχέσεις, που προσωπικά με αφορούσε από την πρώτη στιγμή που το διάβασα, αλλά και κάθε φορά που το βλέπω με το εξαιρετικό ανέβασμα της Σοφίας Πάσχου. Το ίδιο και το έργο «Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός», που απευθύνεται σε παιδιά από 6 ετών, αλλά μοιάζει να ενδιαφέρει πολύ και τους μεγάλους. Η Σοφία Βγενοπούλου πιστεύει ότι «δεν αλλάζουν πολύ τα «μεγάλα» θέματα που μας απασχολούν μεγαλώνοντας. Ίσως οι ενήλικες έχουμε καταλήξει σε άμυνες και τρόπους διαχείρισης των μεγάλων αποριών μας, όταν όμως ξανασυναντούμε μπροστά μας τα μεγάλα ερωτήματα που μας απασχολούν -την αξία των σχέσεων, της φιλίας, της αλληλεγγύης, της ομόνοιας, της καλής ηγεσίας και της δικαιοσύνηςέχει κάτι πολύ σπουδαίο, πολύτιμο να μας δώσει η παιδική ματιά». Και γι αυτό, η κυρία Βγενοπούλου μας λέει ότι αισθάνεται χαρούμενη που στο Ισόγειο του REX το Εθνικό υποδέχεται παιδιά ηλικίας «από 2 ετών, έως 32, 52, 102…». Το Μικρό Εθνικό είναι ένα «θέατρο μέσα στο θέατρο», ένα «σχολείο», ή ένας «τόπος συνάντησης», την ρωτώ και μου απαντά με το δικό της «πιστεύω» για το ρόλο του θεάτρου: «Φιλοδοξεί να είναι όλα τα παραπάνω θα έλεγα. Μια δυναμική σκηνή για νέους με ολοκληρωμένο ρεπερτόριο, προτάσεις για κάθε ηλικία, παραστάσεις που συνομιλούν με το σήμερα, το καλλιτεχνικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, κι απ’ αυτήν την άποψη είναι ένα θέατρο μέσα στο θέατρο ναι… Σχολείο; Ας πούμε ένα σχολείο της δράσης, του βιώματος, της δοκιμής και της προσπάθειας…

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός

Και σχολείο για τον εαυτό μου και τον κόσμο και το πώς η φαντασία και η επινοητικότητα με την οποία γεννιέμαι, ευτυχώς και είναι κατάδική μου και μέσα μου… είναι ο χάρτης επιβίωσης και ψυχικής ανθεκτικότητας! Μέσα από το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα, -φέτος έχουμε περισσότερα από 35 διαφορετικά εργαστήρια που απευθύνονται σε βρέφη, παιδιά, έφηβους, ενήλικες, εκπαιδευτικούς, αλλά και σε επαγγελματίες του θεάτρου-, προτείνουμε μια εκπαίδευση που βασίζεται στη συμμετοχή και στην ενεργό δράση. Και φυσικά το Μικρό Εθνικό είναι ένας χώροςσυνάντηση: των καλλιτεχνών-δημιουργών με τα παιδιά, των παι© Elina Giounanli

Η Τραμπάλα © GEORGIA

Θέατρο για παιδιά από 2 έως 102 ετών

διών μεταξύ τους, των νέων με την δημιουργικότητα τους, με την διαφορετικότητα, και με μια πραγματικότητα που μπορούν ταυτόχρονα με το να την αναγνωρίζουν και να την επεξεργάζονται, να διαπραγματεύονται τα οφέλη και τις πληγές της».

Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός

Η Σοφία Βγενοπούλου έχει πει ότι το ρεπερτόριο του Μικρού Εθνικού αφιερώνεται στη γνωριμία με τον άλλον. Πώς επιτυγχάνει τον στόχο αυτόν; «Μία προς μία οι παραστάσεις που απαρτίζουν το φετινό ρεπερτόριο μιλούν για τη σχέση μας με τον άλλον, για το πλησίασμα και το καθρέφτισμά μας σε αυτόν… Είτε πρόκειται για τον πρώτο μας φίλο στην παιδική χαρά, είτε πρόκειται για έναν φτωχό ζητιάνο που… «μοιάζει με τον διάδοχο της χώρας σαν δυο σταγόνες νερό», είτε πρόκειται για έναν έφηβο πρόσφυγα που δεν διαφέρει σε τίποτα από τον έφηβο που έχουμε εμείς σπίτι μας, είτε πρόκειται για τον έφηβο του σπιτιού μας που δεν διαφέρει σε τίποτα από τον έφηβο που ήμασταν εμείς κάποτε… Γιατί το ταξίδι μας προς τον άλλον, είναι πρωτίστως ένα ταξίδι ενσυναίσθησης κι αυτογνωσίας», απαντά και προσθέτει: «Ξέρετε εγώ βλέπω ότι τα μεγάλα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας κινούν πολύ αναγνωρίσιμους μηχανισμούς άμυνας. Η παγκοσμιοποίηση και οι μετακινήσεις που απειλούν τους ανθρώπους ως προς την ταυτότητά τους, ο κατακλυσμός όλων μας, αλλά και των παιδιών, από κάθε είδους πληροφορία χωρίς κανένα φίλτρο, έχει τρομάξει μεγάλη μερίδα κόσμου. Ζούμε την παραδοξότητα υπέρμετρης έκθεσης σε

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Το Ταξίδι

πολλά ανοίκεια πράγματα και υπέρμετρης προστατευτικότητας όσον αφορά στα παιδιά. Ή τουλάχιστον εγώ μεταφράζω πολλά φαινόμενα που παρατηρώ και με προβληματίζουν έτσι. Και θεωρώ πολύ σημαντικό αυτόν τον «άλλο», να μην τον σχολιάσω αβασάνιστα και βολικά, να μάθω να τον διερευνώ και όχι να τρομάζω, για να μάθω τον εαυτό μου αλλά και τον κόσμο στον οποίο ζω ώστε να είμαι ενεργός πολίτης του. Όλο τον κόσμο, όχι μόνο ό, τι κουβαλάω κάτω από το δικό μου καβούκι...» «Μα είναι καιρός για παραμύθια;» κυρία Βγενοπούλου; Κι εκείνη απαντά: «Τι υπέροχη πάσα! Ναι, σήμερα περισσότερο από ποτέ…, εδώ, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού… Μα οι ιστορίες είναι ο Θεός... Είναι τρόπος επιβίωσης... Γιατί τα παραμύθια μεγαλειωδώς και τεχνηέντως μάς βοηθούν να εξιχνιάσουμε και επομένως να αντέξουμε τα μεγάλα ζητήματα της ανθρωπότητας. Κι ας θεωρούνται ίσως όλα αυτά την εποχή της κρίσης πολυτέλεια: οι αξίες, τα όνειρα, οι φόβοι και ο σκοπός της ζωής μας, τώρα περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε ψυχική ανθεκτικότητα. Ολόκληρη η τέχνη ντύνει την αλήθεια με έναν τρόπο που αντέχουμε να την κοιτάξουμε. Είναι ένα παραμύθι, το γλυκό παραμύθι της ανθρωπότητας που ξορκίζει, δεν ξέρω τι, τον φόβο του θανάτου μάλλον, όπως τα παιδικά παραμύθια κάνουν τα παιδιά να φοβούνται λιγότερο το σκοτάδι… Και σ’ αυτήν την σκοτεινή συγκυρία, στη σκοτεινή αυτή εποχή χρειαζόμαστε ήρωες και ηρωίδες που θα σκοτώσουν τους δράκους. Ξεκινά από τη φαντασία και εγώ νομίζω γίνεται και πραγματικότητα στον μικρόκοσμο του καθενός... Τώρα η μεγάλη εικόνα αν αλλάζει ή όχι δεν ξέρω... Αλλά ας αλλάξει η μικρή του καθένα και κάτι θα γίνει και με την μεγάλη. Έτσι γίνεται πάντα, ευτυχώς.»

Χρίστος Καλουντζόγλου

Οι προτάσεις του Μικρού Εθνικού Η Τραμπάλα του Στιούαρτ Μέλτον, για θεατές ηλικίας από 2 ετών. Η Σοφία Πάσχου έχει σκηνοθετήσει μια εξαιρετική παράσταση με αφετηρία έναν πολύ γνώριμο και οικείο χώρο των παιδιών, την παιδική χαρά. Το έργο παρακολουθεί τη γνωριμία ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού που συναντιούνται πολλές φορές στην παιδική χαρά, παίζουν μαζί, μαλώνουν, τα ξαναβρίσκουν, διαπραγματεύονται, ταλαντεύονται, φοβούνται, αγαπιούνται, υποχωρούν, δημιουργούν μαζί και τελικά καταφέρνουν… να ισορροπήσουν. Στην τραμπάλα και στη φιλιά, την πρώτη φιλία. Παραστάσεις μέχρι 3/2/19 – Σάββατο , 15.00, Κυριακή 10.30 και Τρίτη για σχολεία Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός της Τζέμα Κέννεντι, μια παράσταση βασισμένη στο κλασικό έργο του Μαρκ Τουαίην, που απευθύνεται σε όλους ξεκινώντας από τα παιδιά του δημοτικού. Με τη σκηνοθετική υπογραφή της Σοφίας Βγενοπούλου, η οποία λέει: «είχα την τύχη να δουλέψω με έναν υπερταλαντούχο, ευρηματικό, γενναιόδωρο θίασο και ικανότατους συνεργάτες στο πρόσωπο του Άγγελου Τριανταφύλλου και της Σταυρούλας Σιάμου. Μαζί υφάναμε μια ιστορία που μου φαίνεται πολύ ουσιαστική για σήμερα, σοκαριστικά επίκαιρη και αναγκαία!» Παραστάσεις μέχρι 21/4/10 – Σάββατο 17.00, Κυριακή 12.30 και 16.00. Σχολεία κάθε Τετάρτη και Παρασκευή. Το Ταξίδι του Βαγγέλη Κυριακού και της Αρτέμιδος Μάνου, σε συμπαραγωγή με την UNICEF. Μια παράσταση με καταπληκτικό «ταξίδι». Αφηγείται η κυρία Βγενοπούλου: «…είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά και πολύτιμα πράγματα που μας έχουν συμβεί ως δημιουργικής ομάδας. Τον Ιούλιο του 2017, ξεκίνησε πιλοτικά στο Μικρό Εθνικό ένα πρόγραμμα που ονομαζόταν «Θέατρο στα Ελληνικά». Ήταν ένα θεατρικό εργαστήρι για έφηβους πρόσφυγες που σαν στόχο είχε να τους εξοικειώσει με τα θεατρικά εργαλεία και τον θεατρικό κώδικα αλλά και, μέσα από τη συγκίνηση της θεατρικής εμπειρίας, και την επαφή τους με συνομήλικους Έλληνες, να τους βοηθήσει να ενταχθούν καλύτερα στο νέο τους περιβάλλον, να τους βοηθήσει να χρησιμοποιήσουν την ελληνική γλώσσα με ασφάλεια και δημιουργικά… Για όλους αυτούς τους λόγους σκεφτήκαμε μια ιδιαίτερη δομή για το εργαστήριο αυτό. Έτσι, οι έφηβοι πρόσφυγες, τα 10-15 παιδιά που συμμετείχαν στην αρχή στο πρόγραμμα, πλαισιώθηκαν από Έλληνες έφηβους με προηγούμενη εμπειρία στο θέατρο και επαγγελματίες ηθοποιούς του Εθνικού και μουσικούς. Και… μετά τη θερμή υποδοχή που γνώρισε η παράσταση πέρυσι τον Μάιο, και με τη συνεχή υποστήριξη της UNICEF, το Εθνικό Θέατρο αποφάσισε φέτος να την εντάξει στο ρεπερτόριό του δίνοντας την ευκαιρία σε περισσότερους ανθρώπους να «ταξιδέψουν» μαζί μ’ αυτόν τον 28μελή θίασο στις αγωνίες, στους φόβους και στα όνειρα των νέων αυτών ανθρώπων…» Από τον Φεβρουάριο, ανεβαίνουν οι «Μικρές Ιστορίες γι’ Αγρίους» που βασίζεται στα κείμενα του σπουδαίου σύγχρονου Γάλλου συγγραφέα και παιδαγωγού Μπερνάρ Φριό, με την σκηνοθετική υπογραφή της Μαρίας Σαββίδου.

Το Ταξίδι

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Οδός βύσσου, αριθμός

Συνέντευξη του Χάρη Μαυρουδή στη Ράνια Παπαδοπούλου

Κάτοικοι της οδού Αβύσσου, στον αριθμό μηδέν ο Γιώργης και ο Παναής, αμετανόητοι κομμουνιστές που δεν χάνουν την ελπίδα για αξιοπρεπή ζωή και ελευθερία. Στο εμβληματικό έργο του ο Μενέλαος Λουντέμης αφηγείται τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, που τις έζησε ο ίδιος ως πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο.

Ο ηθοποιός Χάρης Μαυρουδής μιλά στο Πρακτορείο, με αφορμή την θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος του Λουντέμη «Οδός Αβύσσου αριθμός 0», που παρουσιάζεται στο Θέατρο OLVIO.

«Ο Παναγής Ζαγκλίφας είναι ένας κομμουνιστής που λόγω των ιδεών του συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Μακρόνησο. Είναι ένας άνθρωπος καλόκαρδος, δοτικός, δίκαιος, ειλικρινής, και το ένστικτό του τον οδηγεί στο να βοηθά τους άλλους, ακόμα και τον δεσμοφύλακα- βασανιστή του. Προσπαθεί να μείνει ακέραιος ιδεολογικά σε ένα περιβάλλον βίας, μισαλλοδοξίας και τρομοκρατίας», μας λέει ο Χ. Μαυρουδής, περιγράφοντας τον κεντρικό χαρακτήρα του έργου. Συγκρίνοντας την εποχή που περιγράφει ο Λουντέμης με το σήμερα, προσθέτει ότι «έχουμε γίνει πιο μαλθακοί και περισσότερο κυνικοί. Ζούμε σε μια κοινωνία λιγότερο πολιτικοποιημένη, θα έλεγα αποστασιοποιημένη. Οι ιδεολογίες φθίνουν στις συνειδήσεις των ανθρώπων και το να πιστεύεις με σθένος σε ιδέες, γίνεται όλο και σπανιότερο». Ο Χάρης Μαυρουδής επισημαίνει μάλιστα ότι «όσο απομακρυνόμαστε από την πολιτική, τόσο πλησιάζουμε προς τον εκφασισμό». Ένα θεατρικό έργο μπορεί να μεταφέρει στο κοινό επαρκώς τα γεγονότα που διαδραματίζονταν στο Κολαστήριο της Μακρονήσου, τον ρωτούμε. «Θα έλεγα πως όχι, αλλά οι θεατές μας διαψεύδουν», απαντά, «μας έχουν δει άνθρωποι που βίωσαν το κολαστήριο της Μακρονήσου και άνθρωποι που έχουν κάνει έρευνα ή άκουγαν τους γονείς τους να περιγράφουν τις συνθήκες εγκλεισμού και μας λένε πως έχουμε αποδώσει την πραγματικότητα, έστω και αν μεσολαβεί η τέχνη η οποία εμπεριέχει την εξιλέωση». Ο Χ. Μαυρουδής προσθέτει ότι το έργο του Λουντέμη «μας διδάσκει την ιστορία μας, τον κίνδυνο που διατρέχει η ανθρωπότητα από τον φασισμό και τη μισαλλοδοξία. Μας μαθαίνει να εκτιμάμε αυτό που έχουμε και να μην θεωρούμε τίποτα δεδομένο».

info «Οδός Αβύσου, αριθμός 0», του Μενέλαου Λουντέμη Θέατρο OLVIO. Παραστάσεις κάθε Παρασκευή (21:00), Σάββατο (19:00) και Κυριακή (18:00) © YIANNIS PRIFTIS

www.ana.gr/freepress

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Αλέξη Ηλιάδη

«Όλο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία» Ιστορίες ανισότητας, στο Θέατρο Τέχνης Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης

Γιάννα Μαλακατέ: Η Εύα να είναι στο ίδιο ύψος με τον Αδάμ Τέσσερις μονόλογοι γυναικών, μία ωραία παράσταση, ένα εμβληματικό έργο γεμάτο χιούμορ. Το «Όλο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία» της Φράνκα Ράμε και του Ντάριο Φο γράφτηκε στη δεκαετία του ΄70 για να στηρίξει τους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος και πραγματεύεται την κατάσταση της γυναίκας στην κοινωνία της εποχής εκείνης. Μολονότι στη σκηνή δεν εμφανίζονται άνδρες, πρωταγωνιστής είναι, όπως έχει πει η Φράνκα Ράμε, ο άνδρας. Ο άνδρας που καταπιέζει, «συνθλίβει» τις τέσσερις γυναίκες της παράστασης: μία νοικοκυρά, μία εργάτρια σε εργοστάσιο, μια μητέρα και μία νεαρή γυναίκα. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1977 στο Μιλάνο με τη Φράνκα Ράμε να παίζει όλους τους ρόλους. Στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης τους ρόλους παίζουν η Τζένη Κόλλια, η Αντωνία Καμπάκου, η Γιάννα Μαλακατέ και η Ράνια Παπαδάκου. Η σκηνοθεσία είναι του Κωστή Καπελώνη και η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη. Μιλήσαμε για το «Όλο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία» με τον Κωστή Καπελώνη και με τη Γιάννα Μαλακατέ που υποδύεται τη «μαμά-φρικιό».

Το «Όλο σπίτι, κρεβάτι, κι εκκλησία» είναι ένα έργο της δεκαετίας του ’70. Έχει σχέση με την εποχή μας ή έχει ξεπεραστεί; Νομίζω ότι δεν είναι καθόλου ξεπερασμένο, ίσα ίσα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα από τότε. Νομίζω ότι είναι πολύ επίκαιρο ιδίως σε σημεία ενδοοικογενειακής βίας, μοιχείας, αυτά δεν έχουν ξεπεραστεί καθόλου, απλά έχουν αλλάξει κάποιες εξωτερικές συμπεριφορές. Η κατάσταση είναι ακριβώς ίδια. Έχετε κάποια κοινά στοιχεία με τη «μαμά-φρικιό»; Πάντα σε ένα ρόλο που σου δίνει ένας σκηνοθέτης που σε ξέρει (όπως ο Κωστής ξέρει εμένα) υπάρχουν στοιχεία του εαυτού σου για να προσεγγίζεις τον ρόλο πιο εύκολα. Τα κοινά στοιχεία με τη «μαμά-φρικιό» είναι η ελευθερία και η φαντασία. Κατά τα άλλα, σαν μητέρα, είμαι διαφορετική αλλά ο ρόλος σε κεντρίζει για να δεις πως σκέφτεται μια άλλη μάνα. Ποιες είναι οι αντιδράσεις των ανδρών που βλέπουν την παράσταση; Η πλάκα είναι ότι στις πρόβες λέγαμε ότι σ’ αυτό το έργο θα έρχονται μόνο γυναίκες και θα το καταλαβαίνουν μόνο γυναίκες, έλα όμως που οι άντρες το καταλαβαίνουν πιο πολύ και –ίσως επειδή είναι οι αίτιοι της κατάστασης αυτής- γελάνε πολύ. Έρχονται μάλιστα και στα καμαρίνια και λένε «μήπως η γυναίκα μου θα γίνει τώρα φεμινίστρια;», αντιδρούν με χιούμορ και μας αρέσει πάρα πολύ αυτό. Οι γυναίκες μάχονται για την ισότητα των δύο φύλων. Μπορεί να υπάρξει ή είναι μία ουτοπία; Θα απαντήσω με χιούμορ. Η γυναίκα είναι μία Εύα που βγαίνει απ’ το πλευρό του Αδάμ. Αυτό το κουβαλάμε σαν προπατορικό αμάρτημα και νομίζω ότι αυτό δεν ακούγεται και πολύ φεμινιστικό. Όμως εάν το πάρουμε απ’ την ωραία του πλευρά, απ’ τη γυναικεία του πλευρά, είναι ωραίο να αισθάνεσαι έτσι. Να αισθάνεσαι το θηλυκό που έχει βγει από το πλευρό του Αδάμ, όμως να είσαι στο ίδιο ύψος με τον Αδάμ, όχι πιο κοντή.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Κωστής Καπελώνης: Ζούμε σε μια κοινωνία που δημιουργεί ανισότητες Το έργο προκαλεί πολύ γέλιο, οι θεατές γελούν, στο τέλος όμως μένει πίκρα. Ο πρώτος στόχος του Φο, και της Ράμε εδώ, αλλά του Φο σε όλη τη δραματουργία που έχει κάνει, ήταν να γράφει κωμωδίες για να έχει το κοινό μαζί του, όμως ο απώτερος στόχος του ήταν πολιτικός, δεν ήταν να κάνει έργα για να περάσει η ώρα του θεατή και να γελάσει. Ο κύριος στόχος του ήταν να τον κάνει να σκεφτεί και να αναλάβει και δράση, όχι απλώς να περάσει δυο ώρες ευχάριστες. Σ’ αυτό το έργο, χωρίς άνδρες ηθοποιούς, πρωταγωνιστής είναι ο άνδρας. Πράγματι, η παρουσία του άνδρα είναι μόνιμη, γιατί αυτός φταίει γι’ αυτά που βλέπουμε να υφίστανται οι γυναίκες.

info Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν Φρυνίχου 14, Πλάκα «Όλο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία» Συγγραφείς: Φράνκα Ράμε & Ντάριο Φο Μετάφραση: Αχιλλέας Καλαμάρας Σκηνοθεσία: Κωστής Καπελώνης Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης Σκηνικά και κοστούμια: Έλλη Λιδωρικιώτη Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου Παίζουν: ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΝΗ (Τζένη Κόλλια) ΤΟ ΞΥΠΝΗΜΑ (Αντωνία Καμπάκου) Η ΜΑΜΑ-ΦΡΙΚΙΟ (Γιάννα Μαλακατέ) ΕΧΟΥΜΕ ΟΛΕΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ (Ράνια Παπαδάκου) Παραστάσεις έως τις 12 Φεβρουαρίου κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00.

Πόσο έχει αλλάξει η κατάσταση της γυναίκας στην εποχή μας; Δεν έχουν ξεπεραστεί κάποια πράγματα, κάποιες συμπεριφορές; Νομίζω ότι έχουν ξεπεραστεί επιφανειακά κάποια πράγματα, δηλαδή στην εικόνα. Στην εποχή μας υπάρχουν πάρα πολλές γυναίκες που έχουν θέσεις εξουσίας. Στη δεκαετία του ’70 ήταν πολύ λιγότερες, δεν θυμάμαι αν είχαμε και καμιά γυναίκα πρωθυπουργό, εκτός από την πρωθυπουργό του Ισραήλ την Γκόλντα Μέιρ. Εκείνες τις εποχές ήταν πολύ σπάνιο να είναι μια γυναίκα διευθύντρια π.χ. σε μια μεγάλη εταιρεία ή πρωθυπουργός. Στην εποχή μας αυτό έχει κάπως αλλάξει. Αλλά νομίζω ότι στο σπίτι δεν έχουν αλλάξει τα πράγματα. Φοβάμαι ότι έχουν έρθει στη θέση των γυναικών αυτών, που είχε στο μυαλό του ο Ντάριο Φο τότε, οι άνδρες. Δηλαδή, όταν έχουμε σε μια οικογένεια τη γυναίκα να φέρνει τα λεφτά, να δουλεύει, να έχει την εξουσία μέσα στο σπίτι, προφανώς ο άνδρας αυτής της γυναίκας είναι στην κατάσταση των γυναικών που βλέπουμε στο έργο του Φο. Μπορεί να υπάρξει ισότητα των δύο φύλων; Πρέπει να υπάρχει ισότητα των ανθρώπων. Νομίζω ότι αυτό είναι το βασικό πρόβλημα, δεν είναι η ανισότητα του άνδρα με τη γυναίκα. Είμαστε σε μια κοινωνία που δημιουργεί ανισότητες, δηλαδή ο ισχυρός κάνει ό,τι θέλει, αυτός που έχει λεφτά μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Αυτή η διάκριση είναι που ισχύει παντού. Αν δεν φύγει αυτή η διάκριση ακόμη και να λείψει η ανισότητα γυναίκας-άνδρα θα υπάρχει πάλι ανισότητα, δεν μπορεί να θεραπευθεί. Δεν είναι δηλαδή φεμινιστικό το πρόβλημα. Είναι θέμα δομής των σχέσεων μέσα στην κοινωνία. Αυτές οι σχέσεις φτιάχνουν αυτές τις ανισότητες. Και καταπιέζονται βέβαια οι αδύναμοι. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Σπύρου Κουταβά

Η «ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ» ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

Φωτογραφίες: Νίκος Τζημόπουλος

Η αρχιτεκτονική ως παρέμβαση του ανθρώπου στο χώρο παράγει έργα που μπορεί να είναι εμβληματικά – είτε συνιστούν προσαρμογή των έργων του ανθρώπου στο περιβάλλον, είτε απόπειρα του ανθρώπου να κυριαρχήσει. Η παρέμβαση έχει ιδεολογικό πρόσημο, αφήγημα, είναι σημείο αναφοράς στην εξέλιξη της ιστορίας του χώρου και δίνει περιεχόμενο στην ίδια την ανθρωπογεωγραφία. Στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν διαπραχθεί οικιστικά, χωροταξικά και αισθητικά εγκλήματα, στο όνομα της εκμετάλλευσης του χώρου. Ευτυχώς πάντως υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις.

Tα τελευταία χρόνια η εικόνα της Κοζάνης αλλάζει. Μια πόλη της περιφέρειας κατάφερε με δύο αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις να προσθέσει στην εικόνα της τολμηρά χαρακτηριστικά που συνήθως βλέπουμε σε ευρωπαϊκά αστικά κέντρα. Η αρχή έγινε με την κεντρική πλατεία που ανακατασκευάστηκε με πολύ μοντέρνα αισθητική, κερδίζοντας το πρώτο βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων. Ακολούθησε η κατασκευή της νέας Βιβλιοθήκης που χωροθετήθηκε σε οικόπεδο όπου υπήρχαν δυο αγροτικές αποθήκες. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός εμβληματικού κτιριακού συγκροτήματος συνολικής επιφάνειας 7.000 τετραγωνικών μέτρων. Σύμφωνα με την μελετητική ομάδα η γεωμετρία των δύο βασικών κτηρίων (της βιβλιοθήκης και του μουσείου) ακολουθούν την αντίστοιχη γεωμετρία των αγροτικών αποθηκών και ο ανοιχτός χώρος που υπήρχε ανάμεσα στις δύο αποθήκες μετατράπηκε σε χώρο πολλαπλών χρήσεων και υποδοχής. Το κυρίως κτίριο της βιβλιοθήκης καταλαμβάνει επιφάνεια 2.300 τ.μ. και αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα ενώ αντίστοιχα το μουσείο καταλαμβάνει επιφάνεια 1.300 τ.μ.. Στο ισόγειο και το πατάρι του κτηρίου αναπτύσσεται η αίθουσα μόνιμης συλλογής και στο χαμηλότερο επίπεδο βρίσκεται ο χώρος των περιοδικών εκθέσεων, επιφανείας 500 τ.μ.. Στο υπόγειο του κτηρίου, σε κλιματιζόμενους χώρους, φυλάσσονται θησαυροί της βιβλιοθήκης και στο ίδιο επίπεδο βρίσκεται η αποθήκη του μουσείου και οι βοηθητικοί χώροι. Ο ενδιάμεσος χώρος ανάμεσα στο κυρίως κτίριο της βιβλιοθήκης και του μουσείου είναι ο χώρος υποδοχής, με το πωλητήριο, ένα αμφιθέατρο και καθιστικό, που καταλαμβάνουν 720 τ.μ. Οι μελετητές του έργου δηλώνουν ότι στο νέο κτίριο της Κοβενταρείου βιβλιοθήκης εκφράζεται με δυναμικούς τόνους η αρχιτεκτονική της σύγ-

χρονης εποχής, που θέλουν να είναι αντάξια της ιστορίας της Κοζάνης στην εποχή του Διαφωτισμού, όταν η πόλη βρέθηκε στην αιχμή της πρωτοπορίας, όπως αποδεικνύουν και οι θησαυροί του πνεύματος που έχουν συγκεντρωθεί στη βιβλιοθήκη. Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης διαθέτει περίπου 153.000 τόμους, 400 χειρόγραφα, 300 κώδικες, 70.000 λυτά έγγραφα, σπάνιους χάρτες και άτλαντες, 400.000 ψηφιοποιημένες σελίδες και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο σημαντικές βιβλιοθήκες της Ελλάδας, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού παλιών βιβλίων, χειρογράφων, και σπάνιου αρχειακού υλικού. Μοναδική πρωτοτυπία για τα ελληνικά πράγματα είναι ότι στο κτίριο της Βιβλιοθήκης υπάρχει ένα Μουσείο Βιβλιοθήκης με 500 εκθέματα. Πρόκειται για ιδέα των ανθρώπων της Δημοτικής αρχής- το οποίο αντικατοπτρίζει τον πνευματικό πλούτο που φυλάσσεται στο κτιριακό συγκρότημα. Για να αποκτήσει η πόλη το εμβληματικό αυτό κτιριακό συγκρότημα εργάστηκαν με σταθερό προσανατολισμό τρεις διαφορετικές δημοτικές αρχές από το 2003 έως το 2018, όταν εγκαινιάστηκε η λειτουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Οι αρχιτεκτονικές μελέτες έγιναν από τους : Κώστα Αντωνίου, ‘Εντυ Κάστρο, Πάνο Τζώνο, Στέργιο Γαλίκα, Θέμη Χατζηγιαννόπουλο. Ο Μουσειολογικός Σχεδιασμός έγινε από τους: Ματούλα Σκαλτσά, Δημήτρη Σταματόπουλο, Παρασκευή Νίτσιου, Κωνσταντίνο Στάικο, Αγγελική Τσιοτινού, Πάνο Τζώνο, Στέργιο Γαλίκα. Οριστική μελέτη και μελέτη εφαρμογής από τους: Ε. Δισλή, Α. Κατσιαδάκη, Κ. Σακαντάμη, Δ. Σκρέκη, Γ. Ριτζούλη.

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

«ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ» Η σκοτεινή περίοδος της ναζιστικής κατοχής μέσα από το νέο βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου

Χάρης Αντωνιάδης: Ο επικεφαλής της ομάδας σαμποτέρ της απελευθερωτικής οργάνωσης "Ελευθερία", Χάρης Αντωνιάδης, δείχνει στον Σπύρο Κουζινόπουλο το σημείο από όπου δραπέτευσε από το άντρο της Γκεστάπο, λίγες ώρες πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Νέα, άγνωστα στο ευρύ κοινό στοιχεία για τη μαύρη περίοδο της Γερμανικής κατοχής 19411944 στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σπύρος Κουζινόπουλος στο νέο του βιβλίο "Σελίδες Κατοχής", μέσα από ένα πλήθος αρχειακού υλικού, μαρτυριών και ανέκδοτων στοιχείων. 9 Απριλίου 1941. Τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στη Θεσσαλονίκη. Αρχίζει ο χιτλερικός μεσαίωνας που θα φέρει στην υπόδουλη Μακεδονία επί τριάμισι μαύρα χρόνια την πείνα, τα μπλόκα, τις εκτελέσεις, τις διώξεις, τις κακουχίες, τα βαΑνακοίνωση του Γερμανού Στρατιωτικού Διοικητή για σαμποτάζ στη Μακεδονία από τις δυσανιστήρια, το θάνατο. Ο συγγραφέας έπειτα από πολυετή νάμεις της Αντίστασης. έρευνα συμπληρώνει άγνωστες στο ευρύ κοινό Σελίδες Κατοχής για την είσοδο των ναζιστικών δυνάμεων στην πόλη, τα επιταγμένα από τους Γερμανούς κτίρια, τους τόπους βασανιστηρίων και Όπως σημειώνει ο Σπύρος Κουζινόπουλος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, "η εκτελέσεων, αλλά και πράξεις άφθαστου ηρωισμού και πατριωτικού μεΘεσσαλονίκη πότισε δυσανάλογα το δέντρο της λευτεριάς. Οι 1.500 και γαλείου. πλέον εκτελεσμένοι στην πόλη από τους χιτλερικούς κατακτητές, οι δολοφονημένοι από τους δωσίλογους συνεργάτες τους, οι εκατοντάδες βασαΣτα τριάμισι χρόνια της ναζιστικής κατοχής, η Θεσσαλονίκη έγραψε εκανισμένοι και οι δεκάδες χιλιάδες τυραννισμένοι και νεκροί από την πείνα, τοντάδες, χιλιάδες σελίδες άφθαστου ηρωισμού και πατριωτικού μεγατο κρύο και τις στερήσεις, γεμίζουν πλήθος αιματοβαμμένων σελίδων στην λείου, με το αντιστασιακό κίνημα που αναπτύχθηκε στην πόλη. Άλλωστε, ιστορία της Κατοχής. Και βέβαια, η εξόντωση των 50.000 περίπου η πρωτεύουσα του μακεδονικού ελληνισμού αποτέλεσε τη μήτρα του κιΕβραίων της στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, θα αποτελεί για νήματος της Εθνικής Αντίστασης, καθώς στην πόλη δημιουργήθηκε, ένα πάντα ένα μελανό στίγμα στην ιστορία της Θεσσαλονίκης και της χώρας, μόλις μήνα μετά την εισβολή των κατοχικών στρατευμάτων, η οργάνωση κορυφαίο παράδειγμα για τα εφιαλτικά δεινά που σέρνουν πίσω τους ο «Ελευθερία», η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην Ελλάδα και μία από φασισμός και ο πόλεμος". τις πρώτες σε ολόκληρη την κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη.

Ειδήσεις 24x7x365 12

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Επιστολή 18 κρατούμενων φυματικών στο στρατόπεδο "Παύλος Μελάς" για να ζητήσουν τη μεταφορά τους στο σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Αντί γι'αυτό οι Ναζί τους εκτέλεσαν όλους.

που ανάγκασαν τους Γερμανούς να αποσύρουν το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης, η ιστορία ενός διπλού σαμποτάζ, καθώς και δύο μυθιστορηματικές αποδράσεις από τα χιτλερικά κάτεργα.

Προκήρυξη του ΕΑΜ Θεσσαλονίκης καταγγέλοντας την εκτέλεση 10 πατριωτών που ετοίμαζαν οι κατακτητές.

Στις "Σελίδες Κατοχής" ο συγγραφέας του βιβλίου συγκέντρωσε ύστερα από πολυετή έρευνα και παρουσιάζει μερικές από τις πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας που έλαβαν χώρα στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη αλλά και ένα πλήθος στοιχείων και μαρτυριών, εν πολλοίς άγνωστων στο ευρύ κοινό, σχετικών με διάφορα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκείνη την περίοδο στη μακεδονική μητρόπολη. Τι ακριβώς συνέβη κατά την είσοδο των κατακτητών, ποια κτίρια επιτάχθηκαν από τους χιτλερικούς και για ποια χρήση, ποιοι ήταν οι τόποι βασανιστηρίων και εξόντωσης και πώς μαρτύρησαν σ’ αυτά τα σκοτεινά κολαστήρια εκατοντάδες πατριώτες – αυτά είναι τα θέματα των πρώτων κεφαλαίων. Ακολουθούν κεφάλαια αφιερωμένα σε κάποιες από τις ομαδικές εκτελέσεις που σημάδεψαν ανεξίτηλα το σώμα της πόλης, ενώ στη συνέχεια, σε ξεχωριστές ενότητες, παρουσιάζονται μερικές συγκλονιστικές πράξεις αντίστασης στον κατακτητή: οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για να αποτραπεί η βουλγαρική επέκταση στη Μακεδονία, οι διαδηλώσεις για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου κάτω από την μπούκα των γερμανικών πολυβόλων, τα μαχητικά συλλαλητήρια

Στο τέλος της έκδοσης παρατίθεται ένα πλούσιο, ανέκδοτο εν πολλοίς υλικό: έγγραφα και φωτογραφίες εκείνης της ζοφερής περιόδου που τεκμηριώνουν την έρευνα και αποκαλύπτουν άγνωστες λεπτομέρειες τόσο για τις ενέργειες των κατακτητών, όσο και για τις ηρωικές πράξεις, την τόλμη, την αυτοθυσία και το θάρρος των αγωνιστών του αντιστασιακού έπους στη Βόρεια Ελλάδα. Όπως παρατηρεί ο Σπύρος Κουζινόπουλος, "τα όσα εξιστορούνται στο βιβλίο μου, καλύπτουν ένα μικρό μόνο μέρος του ηρωισμού που επέδειξε η κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, και του αίματος που χύθηκε στην πόλη για την αποτίναξη της σκλαβιάς. Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν πολλές ακόμη σελίδες που θα μπορούσαν να γεμίσουν το βιβλίο της Κατοχής. Γι’ αυτό, άλλωστε, η έρευνα συνεχίζεται".

Δύο άγνωστα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη το βιβλίο περιλαμβάνεται μια αναφορά στο μεγάλο βάρδο της λαϊκής μουσικής, Βασίλη Τσιτσάνη, ο οποίος έζησε τα χρόνια της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη, συνθέτοντας τότε τα μεγάλα του αριστουργήματα αλλά και δύο ελάχιστα γνωστά τραγούδια προς τιμήν της Εθνικής Αντίστασης. Τα τραγούδια- ύμνοι στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ γράφτηκαν το καλοκαίρι του 1944, παίχτηκαν στο "Ουζερί Τσιτσάνης" τους πρώτους μήνες μετά την απελευθέρωση και "θάφτηκαν" μεταπολεμικά, λόγω του εμφυλιοπολεμικού κλίματος που επικράτησε στη χώρα.

Το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου "Σελίδες Κατοχής" θα παρουσιαστεί στην Αθήνα την Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019, στις 8:30 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ (Σταδίου 24)

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΠΟ-

Του Αλέξη Ηλιάδη

ΤΥΠΩΜΑΤΑ

Εν Κερκύρα

Με πολλά και ενδιαφέροντα θέματα από τον χώρο του πολιτισμού το περιοδικό Εν Κερκύρα αποπνέει άρωμα Επτανήσων. Αντλεί την ύλη του κυρίως από την ποίηση, την πεζογραφία, τη ζωγραφική, την ιστορία, αλλά και από την επιστήμη και αναδεικνύει το έργο των ανθρώπων των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά από τα θέματά του: «Νίκος Καββαδίας, ο ποιητής των θαλασσών», «Αστρονομικά σχόλια στην ποίηση του Νίκου Καββαδία», «Γεώργιος Ιακωβίδης, ο ζωγράφος των παιδιών», «Τα Επτάνησα στα χρόνια των Βενετών: από τη σκοπιά της θάλασσας», «Επτάνησα στο χρόνο. Το πογκρόμ του 1891, τα “εβραϊκά της Κέρκυρας”», «Το ναυάγιο που περιείχε το Μηχανισμό των Αντικυθήρων και η ανέλκυσή του», «Η κατανόηση της Αστρονομίας μέσω του Μύθου και της Ποίησης στην Αρχαιότητα». Με πολύ προσεγμένη σελιδοποίηση και εκτύπωση, με πολύ χρώμα, το περιοδικό Εν Κερκύρα, μία 4μηνιαία έκδοση, είναι μια εντυπωσιακή παρουσία στον χώρο του περιφερειακού περιοδικού Τύπου. Εκδότρια είναι η κ. Ελβίρα Μεταλληνού. Τα Επτάνησα, όπως είναι γνωστό, είναι τόπος δημιουργίας. Το «Εν Κερκύρα» το επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά.

Το freepress 14

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Γκεμπελία Αναμνήσεις από την έρημο του Σινά

Ο Δημήτρης Χιλλ έζησε δέκα χρόνια στο Σινά, δέκα από τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του, όπως φαίνεται από τη νοσταλγία που πλημμυρίζει τις σελίδες του βιβλίου του. Με τη «Γκεμπελία» ο Χιλλ αφηγείται όσα έζησε σε κάποιες από τις περιπλανήσεις του με καμήλα στο ατέλειωτο μπεζ της ερήμου. Στο μπεζ που τον γοήτευσε. Όπως επίσης τον γοήτευσαν το ατέλειωτο γαλάζιο του ουρανού της ερήμου και οι άνθρωποί της. Οι Βεδουίνοι. Άνθρωποι με έναν άλλο, τελείως διαφορετικό πολιτισμό από τον δικό μας, τον ευρωπαϊκό. Άνθρωποι που, όπως λέει ο συγγραφέας, «δεν έχουν φάει ποτέ τους πορτοκάλι, μήλο ή αχλάδι, δεν έχουν φάει ποτέ τους λάδι ή ελιές», αλλά είναι «οι πιο «χορτάτοι».Ο Χιλλ με τη «Γκεμπελία», το πρώτο πεζό του, υμνεί την έρημο, την οποία δεν μπορεί να ξεχάσει –πώς να ξεχάσεις άλλωστε ευτυχισμένες στιγμές;- και μας μεταφέρει στο Σινά: με λεπτομερείς περιγραφές μάς βοηθά να «δούμε» εντυπωσιακά τοπία και να «ζήσουμε» (ή να «ξαναζήσουμε») μοναδικές εμπειρίες. Με τη «Γκεμπελία» ταξιδεύουμε.

κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:

www.ana.gr/freepress

φωτορεπορτάζ

ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / JEROME FAVRE

Εικαστική εγκατάσταση του Ούγγρου καλλιτέχνη Βίκτορ Βίτσεκ με τον τίτλο "Talking Heads", που εκτίθεται στην κεντρική προβλήτα του λιμανιού του Χονγκ Κονγκ, στην Κίνα. Η εγκατάσταση έγινε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ "Pulse Light Festival" και θα παραμείνει στην προβλήτα μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2019. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΒΙΒΛΙΟ

Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο ΧΙΤΛΕΡ ΚΑΙ Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Η Σιμόν Βέιλ (Simon Weil) γεννήθηκε το 1909 σ' ένα προάστιο του Παρισιού από γονείς Ισραηλίτες. Σπούδασε Φιλοσοφία στην Ecole Normale Superieure και το 1932 εντάχθηκε στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα της Πουάρ. Για να γνωρίσει στην πράξη τους όρους της εργασίας και τον καθημερινό κόσμο ων εργαζομένων, δούλεψε το 1934 ως εργάτρια εργοστασίου, ενώ κάποια στιγμή οι μυστικιστικές της εμπειρίες την έκαναν να στραφεί στη χριστιανική πίστη. Πρόσφυγας πολέμου, πρώτα στη Μασσαλία, μετά στη Νέα Υόρκη και κατόπιν στο Λονδίνο, κατέγραψε με εξαιρετική προσοχή τα γεγονότα και τα φαινόμενα της εποχής της, δημοσιεύοντας φιλοσοφικά και πολιτικά βιβλία. Πέθανε σε ηλικία 34 ετών από φυματίωση σε ένα αγγλικό σανατόριο. Στο βιβλίο της «Στοχασμοί για τις απαρχές του χιτλερισμού» (με άρθρα δημοσιευμένα στον γαλλικό Τύπο μεταξύ 1939 και 1940), που κυκλοφορεί σε μετάφραση Γιώργου Καράμπελα από τις εκδόσεις Διαλέγεσθαι, η Βέιλ παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στην ήδη ναζιστική Γερμανία (ο Χίτλερ ήταν καγκελάριος από το 1933), απορρίπτοντας την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση (τότε αλλά και σήμερα) ότι ο ναζισμός προέκυψε ως αποτέλεσμα κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της γερμανικής φυλής ή ότι πήγασε από τη νοσηρή προσωπικότητα του ηγέτη του. Ο ναζισμός βυθίζει, για τη Βέιλ, τις ρίζες του στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Στη γραμμή αυτή η συγγραφέας βάζει πρώτη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Με θεμελιώδεις αρχές την αποθέωση της κρατικής ισχύος και του προσώπου του εκάστοτε αυτοκράτορα (στον οποίο όλοι έσπευδαν να υποταχθούν δουλικά), η Ρώμη τροφοδότησε μέσα από τον ιμπεριαλισμό της τα οράματα μεγαλείου των ναζί, που συσπειρωμένοι γύρω από τον Φύρερ σχεδίαζαν να γίνουν οι απόλυτοι κατακτητές του κόσμου. Το άλλο πολιτικό καθεστώς από τον οποίο άντλησε τα πρότυπά του ο ναζισμός είναι η Γαλλία του Λουδοβίκου του 14ου και η εξουσιαστική παράδοση την οποία κληροδότησε στον Ναπολέοντα. Ξεχωριστό ενδιαφέρον στην αρθρογραφία της Βέιλ παρουσιάζουν και οι αναλύσεις της για τις πολιτικές δυνάμεις οι οποίες συγκρούστηκαν στο σκηνικό της θνήσκουσας Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Αναρχοσυνδικαλίστρια και μακριά από όλα τα κόμματα, η Βέιλ εξετάζει τον τρόπο διάταξης τριών πολιτικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Κρατώντας τις

Το freepress 16

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

δέουσες αποστάσεις και από τις τρεις, δείχνει με μεγάλη ψυχραιμία και ακρίβεια πώς ακριβώς συνέβαλαν όλες τους στην άνοδο του ναζισμού. Καθοδηγημένοι από την Κομιντέρν και τη Σοβιετική Ένωση, οι γερμανοί κομμουνιστές αρνήθηκαν συστηματικά να έρθουν σε επαφή και να συνεννοηθούν με τους σοσιαλδημοκράτες, ονομάζοντάς τους απλώς «σοσιαλφασίστες». Και οι σοσιαλδημοκράτες, όμως, που ήλεγχαν τα συνδικάτα και ήταν χρονίως προσδεδεμένοι στα χρήματα και τη θεσμική λειτουργία της κρατικής μηχανής, δεν θέλησαν να τα βρουν από την πλευρά τους με τους κομμουνιστές για να δημιουργήσουν ένα μέτωπο ενότητας και αντίστασης απέναντι στους ναζί. Όσο για τους τελευταίους, αρκούσε να βιαιοπραγούν εναντίον των πάντων μέχρι την οριστική, τερατώδη επικράτησή τους. Ιδού οι δρόμοι της σκέψης τους οποίους χαράσσει ένα κοφτερό πολιτικό μυαλό που χάθηκε πρόωρα.

κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:

www.ana.gr/freepress

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΣΤΙΧΟΥΣ

Του Γιάννη Αλέξανδρου Ιωαννίδη Κάθε τραγούδι έχει τη δική του μοναδική διαδρομή. Υπάρχουν σπουδαία έργα που για να παρουσιαστούν στο κοινό χρειάστηκε να περάσουν ολόκληρες δεκαετίες. Αλλά όταν τα άκουσε ο κόσμος, έμειναν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη του. Σπάνια, υπάρχουν και στίχοι που γράφτηκαν «πάνω» σε μελωδίες. Λόγια που έδωσαν «πνοή» στη μουσική, ξεπερνώντας ακόμη και τις προσδοκίες του συνθέτη και δημιουργό της.

Canto General

Η συλλογή ποιημάτων «Canto General» του Χιλιανού Πάμπλο Νερούδα εκδόθηκε για πρώτη φορά, παράνομα, στη Χιλή το 1950. Την ελληνική μετάφραση του έργου επιμελήθηκε η Δανάη Στρατηγοπούλου. Τη μελοποίηση έκανε ο Μίκης Θεοδωράκης, στο Παρίσι το ‘72. Ο Νερούδα υπηρετούσε ως πρέσβης της Χιλής «στην Πόλη του Φωτός» και παρακολούθησε πρόβες του έργου μαζί με τη σύζυγό του. Η παρουσίαση του έργου στο κοινό είχε προγραμματιστεί για το Σεπτέμβριο του 1973, στο πλαίσιο περιοδείας του Θεοδωράκη στη Λατινική Αμερική. Ωστόσο, στις 11 Σεπτεμβρίου του ’73, το στρατιωτικό πραξικόπημα του Πινοτσέτ ανέτρεψε τα σχέδια του συνθέτη. Ο Νερούδα έφυγε από τη ζωή λίγες ημέρες αργότερα, στις 23 Σεπτεμβρίου. Η χούντα του Πινοτσέτ έμεινε στην εξουσία έως το 1990. Το έργο, τελικώς, παρουσιάστηκε στη Χιλή με είκοσι χρόνια καθυστέρηση, το 1993.

Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω Τα ζεϊμπέκικα έχουν ξεχωριστή θέση σε κάθε δίσκο. Η μελωδία τους καλεί σαν Σειρήνα το κορμί του ακροατή να σηκωθεί να χορέψει. Οι συνθέτες εμπνέονται, συνήθως από πολύ δυνατούς στίχους για να γράψουν ένα ζεϊμπέκικο. Υπάρχουν, όμως, και ζεϊμπέκικα που η μελωδία προϋπήρχε των στίχων. Το «Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω» είναι ένα από αυτά. Η ιστορία του τραγουδιού ξεκινά το 2006, όταν η στιχουργός Σώτια Τσώτου γνωρίζει τον συνθέτη Χρήστο Παπαδόπουλο. Εκείνος της ζήτησε να του γράψει στίχους για κάποιες μελωδίες που είχε ετοιμάσει. Η Τσώτου ξεχώρισε μια από αυτές, και παρότι σπάνια έγραφε «πατώντας» σε μουσική, δημιούργησε το «Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω». Το τραγούδι ερμήνευσε ο Δημήτρης Μητροπάνος. Το κομμάτι συνόδευε τους τίτλους της τηλεοπτικής σειράς «Για την καρδιά ενός αγγέλου».

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ

Ειδήσεις 24x7x365 18

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Συνέντευξη του Νάνου Βαλαωρίτη στη Ράνια Παπαδοπούλου

ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ Ένας ποιητής μιλάει για την ποίηση και τη γλώσσα

Δισέγγονος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, σε ηλικία 23 χρόνων γνωρίζει στο Λονδίνο «ιερά τέρατα» της ποίησης όπως ο Έλιοτ και ο Τόμας, εντάσσεται στην ομάδα των υπερρεαλιστών στη δεκαετία του 1950 και το 1958 αρνείται να παραλάβει το κρατικό βραβείο ποίησης (το οποίο, πάντως, δέχεται το 1983). Ο Νάνος Βαλαωρίτης γράφει σε τρεις γλώσσες και διακηρύττει ότι πιστεύει «σ΄ έναν άνθρωπο αποφυλακισμένο από τα δεσμά της σκέψης του, του φόβου του». Μια προσωπικότητα συναρπαστική, ένας ποιητής και συγγραφέας που στα 97 του χρόνια εξακολουθεί να δημιουργεί, μιλάει στο Πρακτορείο για τη γλώσσα και την ποίηση.

Από το κείμενο στο υπερκείμενο, ποιος είναι ο σημαντικότερος κανόνας αναφορικά με τη γραφή; Ν.Β.: Εξαρτάται από το είδος του κειμένου. Δεν υπάρχει ένας κανόνας, που να ισχύει για όλα τα γραπτά. Όσον αφορά το οπτικό, τον 19ο αιώνα έκαναν εικονογράφηση. Τώρα, δεν υπάρχει αυτό, αλλά παράλληλες εικόνες που μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση με το κείμενο, αλλά αποτελούν έργο ενός άλλου καλλιτέχνη. Οι κανόνες δεν υπάρχουν όπως υπήρχαν άλλοτε, ιδίως αυτοί που έθεταν οι Γάλλοι το 19ο αιώνα με τους ποιητές τους και τους κριτικούς της κλασικής και νεοκλασικής υφής. Σήμερα όλα είναι ανοιχτά. Δε μπορούμε να προβλέψουμε τι θα κάνει ο καθένας. Αυτά που αφορούν το μεγάλο κοινό δεν είναι αναγκαστικά αυτά που μπορεί να παράγει ένα άτομο. Έτσι, έχουμε ένα χάσμα, που διευρύνθηκε τον 20ο αιώνα και τώρα βρισκόμαστε σε μία περίοδο όπου πρέπει να βάλεις γέφυρες για να ισχύσει η επικοινωνία. Αυτές οι γέφυρες είναι εφικτό να είναι στέρεες, σε μία εποχή που επικρατεί μία Βαβέλ, όσον αφορά τη γραφή στο διαδίκτυο; Η αλήθεια είναι ότι η γραφή στο διαδίκτυο είναι στιγμιαία. Άλλοτε την ονομάζαμε τηλεγραφική, αλλά σήμερα, έχουμε το tablet, το instagram και γενικά το internet, όπου όλα εμφανίζονται και εξαφανίζονται εξίσου γρήγορα. Δηλαδή, όταν ανεβάζεις κάτι, έστω μία φράση, μία σκέψη, αυτή μπορεί σε ελάχιστο καιρό να ξεχαστεί γιατί υπάρχουν ένα σωρό άλλες. Ένας χαρακτήρας, δε μπορεί να διαγραφεί με τα καινούρια μέσα. Αυτός ο χαρακτήρας εξαρτάται πάντοτε από τις περιστάσεις. Αυτό που ξεπηδάει και εξαφανίζεται στιγμιαία και είτε απαντούν σε αυτό είτε όχι. Κάποτε, δείχνοντάς μου ένα πίνακα του Μιρό μου είχατε αναφέρει: «Θέλω να γράφετε ποιήματα όπως αυτός ο πινάκας. Όχι πια αγάπες, θρήνοι και ναρκισσιστικοί στοχασμοί...παρωδίες, σάτιρες άμεσα με τη γλώσσα, όχι με τον εγκέφαλο. Αφήστε τη γλώσσα να μπει μέσα σας να υπαγορεύσει το ποίημα, όπως τα χρώματα και τα γραφήματα στον πίνακα του Μιρό. Παιχνίδι χωρίς θέμα. Τότε το ποίημα θα σας μιλήσει και θα σας πάει οπού θέλει…». Η γλώσσα υπαγορεύει στην ποίηση το δρόμο που θα ακολουθήσει ή το αντίστροφο; Ποίηση χωρίς γλώσσα δεν υπάρχει. Και οι ποιητές που αγαπούν τη γλώσσα είναι και οι μεγαλύτεροι ποιητές. Οι πιο σημαντικοί. Αυτοί οι ποιητές ξεκινώντας από τον Όμηρο, βάζουν τη γλώσσα πρώτη. Αυτό έχει αρχίσει από τόσο παλιά. Σήμερα, οι ποιητές που αγαπούν τη γλώσσα είναι αυτοί που γίνονται μεγάλοι. Αυτοί που απλώς θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα, αλλά δεν τους ενδιαφέρει η γλώσσα, γιατί δεν την έχουν μέσα τους, θα εξαφανιστούν. Τα μηνύματα, έτσι ξερά, δε σημαίνουν τίποτα για τη λογοτεχνία. Τελευταία, ο διάσημος Άγγλος ποιητής, ο Όντεν, όταν ερωτήθηκε για το θέμα της γλώσσας , είπε ότι εκείνο το οποίο υπερέχει από όλα είναι η αγάπη. Βέβαια την αγάπη την εξέφρασε με τη γλώσσα. Αν δεν έχεις το γλωσσικό υπόστρωμα, δε μπορείς να εκφράσεις τίποτα, ούτε τα κοινά, ούτε τα σπάνια. Η γλώσσα έχει μουσικότητα, έννοια και ένα έμφυτο ρυθμό, που έχουμε όσοι μιλάμε. Όταν μιλάμε δεν αντιλαμβανόμαστε το ρυθμό, αλλά είναι παντού. Αυτός πρέπει να καθορίζεται με βάση τα άλλα δύο στοιχεία που προανέφερα.

Κατά τη γνώμη σας, η γλώσσα του υπερκειμένου λειτουργεί ευεργετικά, όσον αφορά το πλαίσιο εκφοράς του λόγου και την ουσία της γραφής; Το υπερκείμενο δημιουργείται όταν μία μοντέρνα κίνηση, αρχίζει να εκφράζεται φτωχικά, γυρεύει ένα παλαιότερο κείμενο, μία παλαιότερη έκφραση για να συνενωθούν ώστε να δημιουργήσουν μία καινούρια εμπειρία των πραγμάτων. Αυτό είναι που ονομάζουμε υπερκείμενο, δηλαδή αυτό που ξεπηδά από το σημερινό και το παλιό συνενωμένα σε μία όχι τεχνητή, αλλά φυσική σύνδεση εντελώς αυθόρμητη και αναγκαία, όπως αναγκαίες είναι πάντοτε και οι διαφορετικές κινήσεις, που δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς ξεκινούν, αλλά ξεκινούν πάντα από κάποιο σημείο που προσπαθούμε να βρούμε και συνήθως δεν το βρίσκουμε.

www.ana.gr/freepress

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ από το Αστεροσκοπείο Αθηνών

Το μεσημβρινό τηλεσκόπιο Starke. Χρησιμοποιήθηκε για την μέτρηση του χρόνου από το Αστεροσκοπείο από το 1846 έως το 1900. (φωτογραφία: Κών/νος Γεωργιάδης)

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Τ Το κτήριο Σίνα και η σφαίρα του χρόνου σε κάρτα εποχής.

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αποτελεί το πρώτο ερευνητικό Ίδρυμα στη χώρα μας. Ιδρύθηκε το 1842, με χορηγία του Γεωργίου Σίνα. Το 1846 ολοκληρώνεται η κατασκευή του πρώτου του κτηρίου, στον λόφο των Νυμφών στο Θησείο, σχεδιασμένο από τον Δανό αρχιτέκτονα Theophil Hansen. Έναν από τους βασικούς σκοπούς της λειτουργίας του Αστεροσκοπείου αποτέλεσε ο υπολογισμός και η ανακοίνωση της ώρας των Αθηνών, και κατ’ επέκταση της επίσημης ώρας Ελλάδος. Μια υπηρεσία πολύ σημαντική για τις εμπορικές, οικονομικές, κοινωνικές και επιστημονικές δραστηριότητες της χώρας μας. Ο υπολογισμός του χρόνου βασίζονταν σε αστρονομικές μεθόδους. Με ένα τηλεσκόπιο το οποίο κινούνταν πάνω στο μεσημβρινό επίπεδο, προσδιορίζονταν η ώρα της μεσουράνησης συγκεκριμένων αστέρων από τον τοπικό μεσημβρινό. Η παρατήρηση αυτή οδηγούσε στον προσδιορισμό της ώρας του συγκεκριμένου τόπου. Το πρώτο μεσημβρινό τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου (Starke) κατασκευάστηκε στη Βιέννη το 1844, τοποθετήθηκε στο κτήριο Σίνα και χρησιμοποιήθηκε για τον πρώτο προσδιορισμό των γεωγραφικών συντεταγμένων του αστεροσκοπείου και για τον προσδιορισμό της ώρας των Αθηνών. Η στέγη πάνω από το τηλεσκόπιο άνοιγε με τέτοιο τρόπο, ώστε να παρατηρούνται οι αστέρες κατά την διάβασή τους από τον μεσημβρινό. Ο παρατηρητής, που βρίσκονταν στον χώρο κάθε βράδυ, παρατηρούσε συγκεκριμένους αστέρες και με βάση την ώρα της μεσουράνησής τους, έλεγχε την ένδειξη ενός εκκρεμούς ακριβείας που υπήρχε δίπλα από το τηλεσκόπιο. Όταν υπήρχαν αποκλίσεις από τον χρόνο που τα αστέρια με την κίνησή τους υποδείκνυαν, διόρθωνε το ρολόι. Έτσι το εκκρεμές έδινε το σωστό χρόνο. Κάθε μεσημέρι στις 12:00 μεταλλική σφαίρα που στηρίζονταν σε ιστό, πάνω από το ύψος του θόλου του αστεροσκοπείου, έπεφτε, γινόταν ορατή από την Μητρόπολη των Αθηνών και χτυπούσαν οι καμπάνες. Η πτώση της σφαίρας σηματοδοτούσε την ώρα στη πρωτεύουσα. Το τηλεσκόπιο Starke χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό της ώρας έως το 1900. Η μέτρηση του χρόνου συνεχίστηκε από ένα μεταγενέστερο όργανο, τον μεσημβρινό κύκλο «Ανδρέα Συγγρού». Το τηλεσκόπιο αυτό υπήρξε δωρεά του Α. Συγγρού, κατασκευασμένο το 1896 από τον Γάλλο κατασκευαστή τηλεσκοπίων P. Gautier. Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται μέχρι σήμερα, ανατολικά του λόφου των Νυμφών, αποτελεί έργο του αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλλερ. Διευθυντής του Αστεροσκοπείου κατά την περίοδο εκείνη διατελούσε ο καθηγητής Δημήτριος Αιγινήτης. Υπήρξε ο μακροβιότερος διευθυντής του Αστεροσκοπείου (1890 – 1934) και έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη πολιτική και ακαδημαϊκή ζωή της Ελλάδας εκείνη την περίοδο. Διετέλεσε δύο φορές Υπουργός Παιδείας και υπήρξε ο ιδρυτής της Ακαδημίας Αθηνών. Η ένταξη της χώρας μας στο παγκόσμιο χρονομετρικό σύστημα των ωριαίων ατράκτων είναι αποτέλεσμα δικής του επιμονής. Μέχρι τότε στην Ελλάδα ίσχυε ως επίσημος χρόνος, ο μέσος χρόνος της Αθήνας. Με τη σιδηροδρομική όμως ένωση της χώρας μας με την υπόλοιπη Ευρώπη προέκυπτε άμεση ανάγκη ενοποίησης του συστήματος χρόνου της χώρας με εκείνο της υπόλοιπης Ευρώπης. Με τις έντονες προσπάθειες του Δ. Αιγινήτη η ελληνική κυβέρνηση πείστηκε να εφαρμόσει το νέο σύστημα από τον Ιούλιο του 1916. Ο ίδιος εισήγαγε επίσης την χρήση του Γρηγοριανού ημερολογίου στην χώρα μας το 1923, το οποίο και αντικατέστησε το Ιουλιανό. Οργάνωσε στο Αστεροσκοπείο την υπηρεσία ρύθμισης των χρονομέτρων, που έδινε τον ακριβή χρόνο στον πολεμικό και τον εμπορικό στόλο της Ελλάδας, απαραίτητη πληροφορία για την εύρεση του στίγματος των πλοίων. Η ώρα υπολογίζονταν λοιπόν στο Αστεροσκοπείο, ανακοινώνονταν με την πτώση της σφαίρας και τον χτύπο από τις καμπάνες της μητρόπολης, μεταδίδονταν δε τηλεγραφικά προς άλλα κρατικά ιδρύματα. Η υπηρεσία του προσδιορισμού της ώρας Ελλάδος με την αστρονομική μέθοδο σταμάτησε το 1964. Σήμερα ο χρόνος καθορίζεται παγκοσμίως από τα ατομικά ρολόγια. Τα ιστορικά τηλεσκόπια και τα εκκρεμή που χρησιμοποιήθηκαν για την Υπηρεσία Χρόνου από το Αστεροσκοπείο εκτίθενται σήμερα στους χώρους του Κέντρου Επισκεπτών του Αστεροσκοπείου στο Θησείο. Είναι επισκέψιμα για το ευρύ κοινό κατά την διάρκεια των ανοιχτών βραδιών, που πραγματοποιούνται όλο το χρόνο, κάθε Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο.

Το μεσημβρινό τηλεσκόπιο Ανδρέα Συγγρού. Χρησιμοποιήθηκε για την μέτρηση του χρόνου από το Αστεροσκοπείο από το 1900 έως το 1964. (φωτογραφία: Χρήστος Κανατάς)

Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού Αστροφυσικός, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Παρθένο φυσικό περιβάλλον, αλπικά τοπία, υδάτινα οικοσυστήματα στις βουνοκορφές, που συναρπάζουν τον επισκέπτη. Η «εξερεύνηση» στον Γράμμο είναι πρόκληση.

Στην Αετομηλίτσα

Στην παλιά εθνική οδό Ιωαννίνων– Κοζάνης στο 110ο χιλιόμετρο η πινακίδα μας οδηγεί αριστερά, προς το ακριτικό χωριό των νομάδων κτηνοτρόφων, την Αετομηλίτσα, στις νότιες πλαγιές του Γράμμου στα 1.480 μέτρα υψόμετρο. Το χωριό «κοιμάται» τον χειμώνα και «ζωντανεύει» την άνοιξη, τότε που επιστρέφουν στο βουνό από τα χειμαδιά οι κτηνοτρόφοι. Αφετηρία για συναρπαστικές ορειβατικές διαδρομές όλο το χρόνο, η Αετομηλίτσα διαθέτει καταφύγιο-ξενώνα, με θέα τους ανοιχτούς ορίζοντες. Ένα χιλιόμετρο πριν τον οικισμό, ο χωματόδρομος που είναι κρυμμένος μέσα στις οξιές οδηγεί στις λίμνες Αρένες, που αποκαλύπτονται στα τελευταία μέτρα της διαδρομής, καθώς τις περιβάλλουν τα αιωνόβια δένδρα. Υψόμετρο 1.730 μέτρα. Τοπίο ήρεμο, σε γαληνεύει. Τα διάφανα νερά των δύο λιμνών, οι οποίες συγκοινωνούν με ένα ρυάκι, φιλοξενούν σπάνια αμφίβια τους αλπικούς τρίτωνες. Καθώς οι λίμνες Αρένες έχουν σπουδαία οικολογική αξία, η περιοχή έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000. Οι Αρένες, αναφέρονται και ως Μουτσάλια. Και οι δύο ονομασίες έχουν βλάχικη προέλευση. Η βλάχικη λέξη «μουτσάλι», σημαίνει «βρεγμένο», ενώ η ονομασία Αρένα προέρχεται από το επίσης βλάχικο και λατινικό, «aren», που σημαίνει «αμμουδερός τόπος». Τα Μουτσάλια αποτελούν προορισμό όσων αναζητούν τη ζωή στη φύση και την περιπέτεια στο βουνό. Τους καλοκαιρινούς μήνες ακόμη και μέχρι τον Οκτώβριο θα συναντήσουμε αντίσκηνα στο ξέφωτο διπλά από τις λίμνες, καθώς ο τόπος προσφέρεται για πεζοπορία, ποδήλατο βουνού και άλλες δραστηριότητες. Οι πιο τολμηροί, μπορούν να συνεχίσουν την πλέον δύσκολη ανάβαση στον Γράμμο, μέσα από δύσβατα περάσματα, για να φτάσουν στην κορυφή την Άνω Αρένα, ένα όμορφο αλπικό τοπίο στα 2.196 μέτρα υψόμετρο. Στην άκρη του οικισμού στην Αετομηλίτσα υπάρχουν σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές. Προορισμός το Μνημείο Εμφυλίου στα 2.520 μέτρα αλλά και η μεγαλύτερη Δρακόλιμνη στην Ελλάδα, η Γκιστόβα στα 2.360 μέτρα υψόμετρο στην συνοριογραμμή με την Αλβανία.

Στα Μαστοροχώρια Στη διαδρομή για τις βουνοκορφές του Γράμμου, ξεφυτρώνουν τα γραφικά Μαστοροχώρια, σμιλεμένα με πέτρα και τέχνη. Καθώς κινούμαστε στην κοιλάδα του Σαρανταπόρου στην παλιά εθνική Κόνιτσας-Κοζάνης περίπου στο 29ο χιλιόμετρο, η πινακίδα προς Καστανέα, παλαιότερα Καστάνιανη, μας οδηγεί στον παραδοσιακό οικισμό. Τρεχούμενα νερά, βρύσες, τέσσερα μονότοξα πέτρινα γεφύρια, λιθόστρωτα, αρχοντόσπιτα, δεκαεπτά εκκλησίες και ξωκλήσια, είναι τα «στολίδια» του χωριού.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Μία πινακίδα που βρίσκεται στον τοίχο του ιερού Ναού της Παναγίας στη συνοικία Γκάλινα, αναφέρει πως το χωριό, στη θέση που βρίσκεται σήμερα, κτίστηκε το 1018. Τις συνοικίες του οικισμού, ενώνουν τα πέτρινα γεφύρια, τα οποία χτίστηκαν με μεράκι από τους τεχνίτες της πέτρας, τους μαστόρους του χωριού, οι οποίοι τις περασμένες εποχές αναλάμβαναν σπουδαία έργα, όπως το κτίσιμο του ρολογιού της κεντρικής πλατείας Ιωαννίνων. Επιβλητικό, στο κέντρο του χωριού, στέκεται το διώροφο Δημοτικό Σχολείο από το 1894, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον επισκέπτη, έχουν οι παλαιότερες εκκλησίες αλλά και το ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων στην ψηλότερη κορυφή του οικισμού. Τα σπίτια είναι περίτεχνα φτιαγμένα από πέτρα. Είναι διώροφα με αυλή, ενώ στα δωμάτια υπάρχουν τζάκια, με κυρίαρχο εκείνο, στον χώρο υποδοχής, που συνήθως φέρει ανάγλυφες παραστάσεις. Από μίαν άκρη του χωριού, για όσους είναι λάτρεις της πεζοπορίας στο βουνό, ξεκινούν μονοπάτια που οδηγούν στις κορυφές του Σμόλικα, τη Γύφτισα και την Μπολιάνα. Η Καστανέα, μπορεί να γίνει και ορμητήριο για αποδράσεις στη γύρω περιοχή, καθώς διαθέτει ξενώνα και ταβερνάκια.

Στο έρημο χωριό Ζέρμα Συνεχίζοντας κατά μήκος της κοιλάδας προς την Κοζάνη, 12 χιλιόμετρα μετά την Καστανέα ξεπροβάλει σε μία πλαγιά το χωριό- φάντασμα, η Ζέρμα. Ο οικισμός εγκαταλείφτηκε λόγω κατολισθήσεων στη δεκαετία του 1970. Εμφανή τα σημάδια. Μέσα στις ρεματιές οι τεράστιοι βράχοι που είχαν αποκολληθεί από το βουνό μαρτυρούν τον λόγο της ερήμωσης. Πετρόχτιστα σπίτια στέκουν ακόμη όρθια, κάποια άλλα έγιναν ερείπια, όμως αποτελούν ταυτότητα μιας ανθηρής εποχής. Μέσα στους ήχους της φύσης, το χωριό που είναι ανέγγιχτο από ανθρώπινη δραστηριότητα για δεκαετίες, συνθέτει ένα σπάνιο σκηνικό. Η Ζέρμα είχε αποτελέσει ένα μικρό κέντρο αγιογραφίας. Απέναντι από τον οικισμό, χτισμένη δίπλα σε μια πηγή και πάνω σε ρεματιά αντιστέκεται στον χρόνο η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια στην Ήπειρο. Σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο (668-685 μ.Χ.) σε μια γειτονική τοποθεσία που ονομάζεται Παλαιομονάστηρο, ενώ τη σημερινή μορφή της απέκτησε το 1656, κατόπιν ανακαίνισης. Το καθολικό της Μονής, είναι μια τρίκλιτη βασιλική μοναδικής αρχιτεκτονικής στην Ήπειρο, με 3 τρούλους και ξεχωριστές τοιχογραφίες. Η ωραία πύλη είναι μαρμάρινη με ανάγλυφες διακοσμήσεις. Η μονή υπέστη σοβαρές ζημιές, ειδικά στα κελιά, κατά τους πολέμους τον 20ο αιώνα, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που λεηλατήθηκε, αν και έχει χαρακτηριστεί, ως αρχαίο και προστατευόμενο ιστορικό μνημείο από το 1962.

Της Μαίρης Τζώρα

Στα μονοπάτια του «άγνωστου» Γράμμου

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Μπάμπη Γιαννακίδη

ΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ

ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Μια περιοχή που την αγαπά ιδιαίτερα ο Χειμώνας Ζεστά ρούχα, γάντια, σκούφους, κασκόλ, αντιολισθητικές αλυσίδες (ποτέ δεν ξέρεις τα κέφια του καιρού), πέδιλα του σκι, καλή παρέα, καλή διάθεση, γαστρονομική φιλομάθεια και μια καλή φωτογραφική μηχανή και είσαι έτοιμος για ολιγοήμερη ή πολυήμερη χειμερινή απόδραση στις ομορφιές της Δυτικής Μακεδονίας. Μια περιοχή που την “αγαπά” ιδιαίτερα ο χειμώνας και αξίζει να επισκεφθείτε. Βεβαίως, αυτοί που ζουν στους τέσσερις νομούς της Περιφέρειας (Κοζάνης, Γρεβενών, Φλώρινας, Καστοριάς) γνωρίζουν καλά πως ο τόπος προσφέρεται για κάθε εποχή του χρόνου, με φυσικές ομορφιές που μπορούν να καλύψουν τα γούστα κάθε ταξιδιώτη, εκτός όσων προτιμούν τη... θάλασσα, γιατί μόνο “αλμυρό” νερό δεν βρίσκεις στην περιοχή. (σ.σ. Πριν από αρκετά χρόνια υποψήφιος βουλευτής στην Κοζάνη, έταζε

στους γηγενείς πως θα τους φέρει... θάλασσα, αρκεί να τον ψηφίσουν. Βεβαίως, ο ίδιος δεν έγινε ποτέ βουλευτής και η Κοζάνη δεν απέκτησε ποτέ θάλασσα!) Στα τουριστικά... προσόντα της Δ.Μακεδονίας περιλαμβάνονται: τρία χιονοδρομικά κέντρα (Βασιλίτσας, Πισοδερίου, Βιτσίου), δύο εθνικοί δρυμοί (Πρεσπών και Βάλιας Κάλντα), όμορφα παραδοσιακά χωριά, πετρόχτιστα γεφύρια, ποτάμια με γνωστότερο τον μεγαλύτερο ποταμό της χώρας, τον Αλιάκμονα, αρκετές λίμνες ανάμεσά τους, της Καστοριάς, η Βεγορίτιδα στο Αμύνταιο που αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη της χώρας και η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου (Σέρβια Κοζάνης), που “φιλοξενεί” μία από τις μακρύτερες γέφυρες των Βαλκανίων. Σ΄αυτά προστίθεται και η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, μία από τις μεγαλύτερες και ιστορικές της χώρας, στον πλούτο της οποίας περιλαμβάνεται η δωδεκάφυλλη “Χάρτα του Ρήγα”. Το περιοδικό ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ επιχειρεί μια σύντομη παρουσίαση της περιοχής με ξεναγό τον αναπληρωτή προϊστάμενο του Τμήματος Τουρισμού της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, Θανάση Παπαδημητρίου.

ΚΟΖΑΝΗ Νομός Κοζάνης αποτελεί διοικητική και οικονομική πρωτεύουσα της Περιφέρειας. Είναι πατρίδα του κρόκου (του ελληνικού σαφράν) και ενεργειακή καρδιά της χώρας, κάτι που βεβαιώνουν οι ουκ ολίγες μονάδες της ΔΕΗ που λειτουργούν στο νομό. Με ορμητήριο την πόλη της Κοζάνης ή κάποιο παραδοσιακό χωριό, οι επισκέπτες μπορούν: Να κάνουν βόλτα στη λίμνη Πολυφύτου απολαμβάνοντας τη θέα είτε από το χωριό Νεράιδα, είτε από τη γέφυρα μήκους 1.372μ που διατρέχει τη λίμνη, να επισκεφθούν το βυζαντινό «Κάστρο» των Σερβίων και τον γνωστό για τα ροδάκινα και τα κρασιά του Βελβεντό, να οργανώσουν εξορμήσεις προς τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο Αιανής, τα παλαιοντολογικά μουσεία Πτολεμαϊδας και Σιάτιστας και τα εντυπωσιακά “Μπουχάρια” ή “Νοχτάρια” (στο Μικρόβαλτο) που αποτελούν φυσικούς σχηματισμούς που προήλθαν από διάβρωση του εδάφους εδώ και 70.000 χρόνια. Στα must του νομού περιλαμβάνεται και μια επίσκεψη στο αρχοντοχώρι της Δ.Μακεδονίας, την όμορφη Βλάστη. Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να βιώσει κανείς είναι η Κοζανίτικη αποκριά, έθιμο με έντονα “Διονυσιακό” χαρακτήρα. Την τελευταία νύχτα του καρναβαλιού (φέτος πέφτει 10 Μαρτίου), στις γειτονιές της πόλης ανάβουν οι Φανοί” (μεγάλες φωτιές). Γύρω τους στήνεται χορός με αρχαϊκά, σατυρικά χαρακτηριστικά. Ξεφάντωμα με κρασί και κοζανίτικα κιχιά, αθυρόστομα τραγούδια και χάλκινα “γεμίζουν” τη χειμωνιάτικη νύχτα.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΓΡΕΒΕΝΑ λκυστικός χειμερινός ορεινός προορισμός. Ψηλά βουνά, πυκνά δάση, ποτάμια, χείμαρροι και μια πανέμορφη φύση προσκαλούν τον επισκέπτη σε ένα μοναδικό ταξίδι αισθήσεων και εμπειριών. Στα ατού της περιοχής, η «Βάλια Κάλντα», ένας από τους σημαντικότερους Εθνικούς Δρυμούς της Ελλάδας. Απλώνεται στην οροσειρά της Πίνδου, στα όρια των νομών Γρεβενών και Ιωαννίνων. Στις πλαγιές της Πίνδου βρίσκονται χτισμένα υπέροχα παραδοσιακά χωριά. Εκεί καταλύουν πολλοί από τους επισκέπτες του Εθνικού Χιονοδρομικού Κέντρου Βασιλίτσας. Το χιονοδρομικό κέντρο διαθέτει εξοπλισμένο σαλέ, 8 αναβατήρες και 16 πίστες συνολικού μήκους 16 χλμ. (ανάμεσά τους και η μεγαλύτερη πίστα στην Ελλάδα, με μήκος 3.860μ.). Δύο πίστες είναι φωτιζόμενες προσφέροντας τη δυνατότητα για νυχτερινό σκι.

Άλλη επιλογή αποτελούν οι εξορμήσεις στα Μαστοροχώρια, οικισμοί με πέτρινα κτίσματα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και τοξωτά γεφύρια ενώ για τους λάτρεις της αδρεναλίνης και των oﬀ road διαδρομών οι δύσβατοι χωματόδρομοι, το χιόνι και η λάσπη αποτελούν μια τεράστια πρόκληση. Στο μεταξύ, τα Γρεβενά αποκαλούνται «χώρα των μανιταριών». Όχι άδικα καθώς εκεί φύονται περισσότερα από 1.300 είδη μανιταριών προσφέροντας στους επισκέπτες τη χαρά να αποκτήσουν μοναδικές γαστρονομικές μανιταρο-εμπειρίες. Την ίδια ώρα, κρεατικά από κοπάδια ελευθέρας βοσκής, μαγειρευτά, ψητά στα κάρβουνα ή στη σούβλα, παραδοσιακές πίτες, χυλοπίτες και τραχανάς, εξαιρετικά τυροκομικά προϊόντα και ντόπιο κρασί, προσφέρουν το δικό τους μερίδιο στη γαστρονομική πανδαισία.

ΚΑΣΤΟΡΙΑ ρχοντική πόλη της Μακεδονίας. Μια από τις ομορφότερες της Ελλάδας. Χτισμένη αμφιθεατρικά, πάνω σε στενή χερσόνησο, καθρεφτίζεται στα νερά της λίμνης Ορεστιάδας. “Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε την πόλη και να νιώσετε την αύρα της είναι” λέει ο κ.Παπαδημητρίου, “είναι να κάνετε τον μικρό γύρο της λίμνης, μια μαγευτική διαδρομή μέσα από παρόχθια δάση από οξιές και θεόρατα πλατάνια”. Η Καστοριά με τον αρχιτεκτονικό της πλούτο αποτελεί ένα υπαίθριο μουσείο. Αξίζει να επισκεφθεί κανείς την παλιά συνοικία Ντολτσό, με τα μεγαλοπρεπή αρχοντικά του 17ου και 18ου αι. και το Απόζαρι με την αριστοκρατική ατμόσφαιρα, τις περίτεχνες βυζαντινές εκκλησιές και τα όμορφα αρχοντικά, χαρακτηριστικά δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Διάθεση και χρόνο να έχει κανείς καθώς σ΄αυτά που αξίζει να επισκεφθεί περιλαμβάνονται: Περισσότερες από 60 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησιές, Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης, Πρότυπο Ενυδρείο, το μεγαλύτερο γλυκού νερού των Βαλκανίων και το Δισπηλιό (7 χλμ ΝΑ της Καστοριάς) με τον πασσαλόκτιστο προϊστορικό λιμναίο οικισμό που χρονολογείται από το 5.000 π.Χ. Για μια ξεχωριστή ορεινή εμπειρία μπορεί κανείς να επισκεφθεί: •Το πανέμορφο Νεστόριο (22 χλμ από την Καστοριά) στις όχθες του

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ

Αλιάκμονα. Αποτελεί καταφύγιο προστασίας της καφετιάς αρκούδας και κύρια πύλη εισόδου στην οροσειρά του Γράμμου. •Το χωριό Νόστιμο (17 χλμ. ΝΔ της Καστοριάς) με το απολιθωμένο δάσος ηλικίας 20 εκατομμυρίων χρόνων. •Τα Κορέστεια χωριά στα βόρεια του νομού, έρημα σήμερα τα πιο πολλά. Ξεχωρίζουν για τη μοναδική ατμόσφαιρα και τα πλινθόκτιστα σπίτια. Στο μεταξύ, κοντά στο γραφικό χωριό Πολυκέρασος, σε απόσταση 22χλμ από την πόλη της Καστοριάς, βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο του Συλλόγου Χιονοδρομίας Καστοριάς, σε υψόμετρο 1800μ.

ΦΛΩΡΙΝΑ “ρομαντική μούσα” του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ένα μοναδικό τοπίο που -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνει: έξι πανέμορφες λίμνες (Βεγορίτιδα, λίμνη των Πετρών, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα), παραλίμνια χωριά όπως οι Ψαράδες (χτισμένοι σε ένα φυσικό φιόρδ της λίμνης) και ο Άγιος Γερμανός (το μεγαλύτερο των Πρεσπών), το περίφημο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου (φιλοξενεί τη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, χτισμένη από τον Βούλγαρο αυτοκράτορα Σαμουήλ στα τέλη του 10ου αι.) και το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας στο Πισοδέρι (19 χλμ. από τη Φλώρινα, σε υψόμετρο 1.600-1.900 μ). Και βεβαίως μια όμορφη πρωτεύουσα, τη ρομαντική Φλώρινα, πόλη που τη χαρακτηρίζει ο ποταμός Σακουλέβας και προσφέρεται για υπέροχες χειμωνιάτικες βόλτες, με τα θαυμάσια εκλεκτικιστικά κτήρια των αρχών του 20ού αι, το Αρχαιολογικό Μουσείο, την Πινακοθήκη, όπου εκτίθενται έργα Φλωριναίων καλλιτεχνών, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το σπίτι του Βογιατζή όπου γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας «ο Μελισσοκόμος», τις εγκαταλειμμένες παλιές φυλακές και το τουρκικό λουτρό (χαμάμ). Η Φλώρινα, πέραν των άλλων, αποτελεί σύμφωνα με τον κ.Παπαδημητρίου και παράδεισο των γαστρονόμων. Σε όλη την περιοχή υπάρχουν πολυβραβευμένα εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας, παραδοσιακές ταβέρνες με εξαιρετικά τοπικά προϊόντα. Στην περιοχή του Αμυνταίου όπου κυριαρχεί η ερυθρή ποικιλία του Ξυνόμαυρου βρίσκονται μερικά από τα κορυφαία οινοποιεία της χώρας.

Το Νυμφαίο Ένα όνειρο σμιλεμένο από πέτρα και χρόνο στην ανατολική πλαγιά του Βιτσίου και σε υψόμετρο 1.346 μ., το Νυμφαίο, αποτελεί παραδοσιακό διατηρητέο οικισμό που περιβάλλεται από δάσος οξιάς. Συγκαταλέγεται στα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης. Είναι υπέροχο όλες τις εποχές του χρόνου, όμως όταν το χιόνι καλύπτει τα πάντα, το τοπίο μετατρέπεται σε σκηνικό παραμυθιού. Στο χωριό λειτουργεί και φάρμα αλόγων -σχολή ιππασίας. Οποιος θέλει μπορεί να κάνει ιππασία (ακόμη και πάνω σε χιόνι) αν το επιτρέπει ο καιρός. Τέλος, στην περιοχή δραστηριοποιείται και η γνωστή περιβαλλοντική οργάνωση “ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ” (www.arcturos.gr) με το περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα και το λύκο.

www.ana.gr 26

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Μάρκου Φωκά Ματέρα

Πάμε νότια Ιταλία;

Είναι πιο ωραία η βόρεια Ιταλία ή η νότια; Δεν έχω την απάντηση –δεν θα ήξερα τι να διαλέξω ανάμεσα π.χ στη Βενετία και στην Ταορμίνα ή στη Μπολόνια και στην Τσεφαλού- σίγουρα όμως η νότια Ιταλία είναι πιο κοντά στην Ελλάδα και έχει –συνήθως- τον ίδιο καλό καιρό. Με οκτώ-εννιά ώρες ταξιδιού, από την Ηγουμενίτσα, φθάνει κανείς στο Μπρίντιζι και από εκεί οι επιλογές για ένα συναρπαστικό, μικρό ή μεγάλο, road trip –με τη συνοδεία ιταλικών μελωδιών- είναι άπειρες. Δύο μικρές πόλεις, το εντυπωσιακό Άλμπερομπέλο, που ξεχωρίζει για τα σπίτια του με τους τρούλους. και το γειτονικό, λαβυρινθώδες Λόκοροτόντο με την υπέροχη θέα στην κοιλάδα της Ίτρια, βρίσκονται σε κοντινή απόσταση –περίπου 80 χλμ- από το Μπρίντιζι και αποτελούν ένα ιδανικό ξεκίνημα, αλλά και δύο ιδανικούς τόπους διακοπών, χειμώνα καλοκαίρι, αφού πολύ κοντά τους βρίσκεται το φημισμένο Πολινιάνο α μάρε, πάνω στην Αδριατική, η επίσης φημισμένη Μονόπολη, με το γραφικό λιμάνι της, αλλά και πολλές παραλίες. Για να φθάσουμε στο Άλμπερομπέλο, ξεκινώντας από το Μπρίντιζι, αφού αφήσουμε τον παραλιακό αυτοκινητόδρομο και την Αδριατική πρέπει να περάσουμε από λόφους, δάση, από το απίστευτο Οστούνι και το γραφικό Τσιστερνίνο. Στην Ιταλία οι ευχάριστες εκπλήξεις δεν τελειώνουν ποτέ, εκεί που πιστεύεις ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο πιο εντυπωσιακό από αυτά που έχεις ήδη δει στο Άλμπερομπέλο, συνεχίζοντας το ταξίδι σου και φθάνοντας στη Ματέρα, βλέπεις αυτό που δεν περίμενες: μια μικρή Καππαδοκία. Μια πόλη μέσα σε βράχους. Σπίτια μέσα σε σπηλιές βράχων, που κατοικούνταν μέχρι τη δεκαετία του ’50. Μερικά έχουν και ένα κτισμένο τμήμα στο εξωτερικό των βράχων. Φυσικά, υπάρχει πλέον και η σύγχρονη Ματέρα που δημιουργήθηκε σύμφωνα με ειδικό ρυθμιστικό αρχιτεκτονικό σχέδιο και είναι όπως οι περισσότερες πόλεις της Ιταλίας πανέμορφη. Μάλιστα γίνεται όλο και πιο γνωστός τουριστικός προορισμός και δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να γίνει τόσο διάσημη όσο η Ρώμη, η Βενετία και η Φλωρεντία. Σε κάθε περίπτωση, οι Βράχοι της Ματέρα από το 1993 συμπεριλαμβάνονται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως εξαιρετικό δείγμα τρωγλοδυτικής εγκατάστασης, απόλυτα προσαρμοσμένης στο έδαφος και το οικοσύστημα. Για όσους προτιμούν τις μεσαίες αποστάσεις είναι εύκολο να φθάσουν από το Μπρίντιζι στο Reggio Calabria (διανύοντας περίπου 500 χλμ). Είναι το αρχαίο ελληνικό Ρήγιο. Μια πόλη «πάνω» στη θάλασσα, σε απόσταση αναπνοής από τη Σικελία, ακριβώς απέναντι από τη Μεσσήνη. Με καταπληκτικό πεζόδρομο που «πάει» για χιλιόμετρα παράλληλα με τη θάλασσα, με θέα στην Αίτνα (μπορεί να τη δείτε χιονισμένη ή να δείτε ακόμη και έκρηξη) με εύκολη πρόσβαση σε απίθανες παραλίες το Ρήγιο είναι μια πόλη που μπορεί να δώσει μεγάλες συγκινήσεις. Must (επιβεβλημένη) είναι εδώ μια επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο που φιλοξενεί τα φημισμένα Bronzi di Riace, τα αγάλματα του Ριάτσε: δύο μεγάλα χάλκινα αγάλματα του 5ου αιώνα π.Χ. που ανακαλύφθηκαν το 1973 στη θάλασσα της νότιας Καλαβρίας, κοντά στο χωριό Riace. Και δεν είναι μόνο

αυτά. Λίγα χιλιόμετρα από το Ρήγιο βρίσκεται η μικρή πόλη Σκύλλα (Scilla) με τη βιολετί θάλασσα. Η Σκύλλα είναι γνωστή στους Έλληνες από την Οδύσσεια. (Ήταν το τέρας που ενέδρευε στο στενό της Μεσσήνης, στην ιταλική ακτή, περίπου στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται η πόλη Scilla.) Αν και μικρή παραθαλάσσια πόλη η Scilla προσελκύει πάρα πολλούς επισκέπτες. Θεωρείται «μικρή Βενετία» και το εντυπωσιακό εδώ είναι ότι τα παραθαλάσσια σπίτια έχουν «πάρκινγκ» για βάρκες. Όσοι κουράζονται από τα πολλά χιλιόμετρα μπορούν από το Μπρίντιζι να κατευθυνθούν στο Ότραντο (απόσταση περίπου 90 χλμ). Με υπέροχο ιστορικό κέντρο και πανέμορφο λιμάνι προσφέρεται για διακοπές ακόμη και τον χειμώνα. Πολύ καλή περίπτωση είναι και η Gallipoli (Καλλίπολη) στον κόλπο του Τάραντα, όπως και τα πιο γνωστά ελληνόφωνα χωριά της περιοχής, Καλημέρα, Στερνατία, που βρίσκονται πολύ κοντά στο Μπρίντιζι. Φυσικά, αυτές είναι λίγες μόνο από τις προτάσεις που θα μπορούσε κανείς να κάνει για ένα ταξίδι στη νότια Ιταλία. Οι περισσότεροι μόλις φθάσουν στο Μπρίντιζι ή στο Μπάρι κατευθύνονται προς την κεντρική και τη βόρεια Ιταλία. Η νότια όμως έχει ακόμη πολλά καταπληκτικά «άγνωστα» χωριά και φανταστικές «άγνωστες» πόλεις. Όσο για τις γεύσεις δεν υπάρχει λόγος να μιλήσουμε αναλυτικά. Σε όποιο σημείο και αν βρεθείτε τα τοπικά προϊόντα και τα απολαυστικά κρασιά αποτελούν μια αξεπέραστη εμπειρία για τον ουρανίσκο. Κατεβάστε τον χάρτη στο gps, ρυθμίστε τη φωτογραφική σας μηχανή και απολαύστε τη νότια Ιταλία. Όπου και αν πάτε θα περάσετε τέλεια και θα επιστρέψετε με χαμόγελο έχοντας ήδη επιλέξει την επόμενη διαδρομή.

Άλμπερομπέλο

Φωτογραφίες: Μάρκος Φωκάς

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επενδύουν τα τελευταία χρόνια στον τομέα του τουρισμού χρηματοδοτώντας σύγχρονες υποδομές και εγκαταστάσεις ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των ξένων τουριστών. Παράλληλα εμπλουτίζουν το τουριστικό προϊόν που παρέχουν στους επισκέπτες με τη διοργάνωση εκδηλώσεων και φεστιβάλ που έχουν διεθνές ενδιαφέρον. Τα ΗΑΕ είναι η πιο ελκυστική χώρα για τους Άραβες τουρίστες ως προορισμός πολυτελείας, γεγονός που έχει έντονη αντανάκλαση στην εθνική οικονομία της χώρας. Αν κάναμε σήμερα ένα γκάλοπ είναι βέβαιο πως οι περισσότεροι θα έλεγαν πως γνωρίζουν ότι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν χτισθεί οι υπερσύγχρονοι ουρανοξύστες Burj Al Arab,

Emirates Towers και Burj Khalifa, που αποτελούν σημαντικούς προορισμούς για τους ξένους επισκέπτες. Σημαντικές είναι οι επενδύσεις που έχουν γίνει στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού. Χιλιάδες είναι οι φιλότεχνοι απ΄ όλο τον κόσμο που επιλέγουν τα Εμιράτα μόνο και μόνο για επισκεφθούν το Μουσείο του Λούβρου στο Abu Dhabi, ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία στον κόσμο, το Εθνικό Μουσείο Zayed, το Εθνικό Μουσείο Al Ain και το Μουσείο Αλμαχάτα (Al Mahatta), το Μουσείο του Ντουμπάι, το Sharjah Art Museum και το Μουσείο Ισλαμικού Πολιτισμού Sharjah. Να σημειωθεί πως το Εμιράτο του Sharjah έχει κηρυχθεί «Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου» για το έτος 2019. Ένας αναπτυσσόμενος τομέας είναι ο ιατρικός τουρισμός. Τα ΗΑΕ έχουν γίνει περιφερειακό

κέντρο ιατρικής και καλλυντικής θεραπείας χάρη στην υψηλής ποιότητας περίθαλψη, τους σύντομους χρόνους αναμονής και τις ανταγωνιστικές τιμές.

Τα αξιοθέατα στα ΗΑΕ Αμπού Ντάμπι: Στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι το Τζαμί Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan, το Μουσείο του Λούβρου, το Emirates Palace, το Φρούριο Al Madiq, το «Heritage Village» και το πάρκο ψυχαγωγίας Ferrari World . Ντουμπάι: Το Εμιράτο του Ντουμπάι, το δεύτερο μεγαλύτερο εμιράτο που χαρακτηρίζεται από την πολιτιστική ποικιλομορφία του, έχει να επιδείξει πολλά μνημεία- ορόσημα της αναγέν-

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ:

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

νησης και της εξέλιξής του. Από τα πιο σημαντικά είναι το Burj Khalifa, το Burj Al Arab, η Μαρίνα του Ντουμπάι και το Dubai Waterfront, το Palm Jumeirah, το Σκι Ντουμπάι, το Ντουμπάι Ατλαντίς και το City Walk. Το Ντουμπάι αποτελεί προορισμό για οικογένειες, με αξιοθέατα όπως τον κήπο των λουλουδιών- Flower Garden, τα θεματικά πάρκα Lego Land, το Ενυδρείο Ντουμπάι, τον Κήπο Miracle, το πάρκο ψυχαγωγίας «IMG World of Adventure”, το “Ζωολογικό πάρκο Green planet”, «Wild Wadi waterpark» και το Ντουμπάι σαφάρι στην έρημο. Το Εμιράτο του Ντουμπάι φιλοξενεί διοργανώσεις όπως το «Φεστιβάλ αγορών του Ντουμπάι», το οποίο είναι ένα δημοφιλές ετήσιο φεστιβάλ, με πολλές δραστηριότητες - από υπαίθριες αγορές μέχρι θεαματικά πυροτεχνήματα. Sharjah: Θεωρείται η πολιτιστική πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αλλά διαθέτει επίσης υπέροχες παραλίες από την πλευρά του Αραβικού Κόλπου και του Κόλπου του Ομάν. Σημεία αναφοράς για το εμιράτο είναι το κανάλι Qasba, το ενυδρείο Sharjah, και το Arabia’s Wildlife Center. Ajman: Είναι το μικρότερο εμιράτο από τα επτά εμιράτα του κράτους, που

συνδυάζει τα πιο σημαντικά ιστορικά μνημεία της βαθειάς και μακρόχρονης πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Εμβληματικό για το εμιράτο είναι το Μουσείο Ajman. Ras Al Khaimah: Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα των ΗΑΕ, με θέα στον Περσικό Κόλπο και είναι γνωστό για την παρουσία του ιστορικών μνημείων, κυρίως στην ορεινή περιοχή “Khat and Nakhil”, με τα πολλά αρχαία κάστρα. Umm Al Quwain: Βρίσκεται βόρεια της χώρας, διαθέτει ανάμεσα στα άλλα αξιοθέατα την προστατευόμενη περιοχή Al sinia island. Fujairah: Βρίσκεται στον κόλπο του Ομάν στο ανατολικό τμήμα της Αραβικής Χερσονήσου, όπου υπάρχει το κάστρο Fujairah. Η περιοχή φημίζεται για τις φυσικές ομορφιές, ενώ για τους λάτρεις των καταδύσεων προσφέρεται το Κέντρο Καταδύσεων Divers Down.

ΕΜΙΡΑΤΑ

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Health and beauty

shutterstock

Τα πλεονεκτήματα της κλασικής αισθητικής

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ν αναζητάτε επειγόντως τρόπους για να μικρύνετε δέκα χρόνια μέχρι του Αγίου Βαλεντίνου, σίγουρα μπορείτε να τους βρείτε σε διάφορα ενέσιμα που «σιδερώνουν» ρυτίδες, ή δημιουργούν μάγουλο βερίκοκο, ή ακόμα και σε διάφορες χειρουργικές πράξεις που όμως δεν θα σας επιτρέψουν να κυκλοφορήσετε άνετα από πάρτι σε πάρτι, που αυτή την εποχή δίνουν και παίρνουν, καθότι η επούλωση θέλει το χρόνο της. «Μας αρέσουν οι ενέσεις, οι πόνοι, τα τραβήγματα. Είναι κάτι σαν τιμωρία του εαυτού μας, τον βάζουμε να πονάει….για κάτι που δεν κάναμε καλά; Και όμως, η ομορφιά μπορεί να κατακτηθεί με πιο απλούς και χαλαρωτικούς τρόπους», αναφέρει η Πρόεδρος της ΟΣΕΔΑΕ (Ομοσπονδία Σωματείων Επαγγελματιών Διπλ. Αισθητικών Ελλάδας) Αισθητικός-Κοσμητολόγος ΤΕΙ Α, Λένα Τσικούρη.

Μασάζ με αποτελέσματα liing Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή και ας θυμηθούμε τι δίδαξε γενιές και γενιές η κλασική αισθητική. «Ξεχάσαμε το μασάζ, που μπορεί να έχει αποτελέσματα liing, ανάλογα με τους χειρισμούς, την εφαρμογή των βεντουζών με βαθύ, αλλά χαλαρωτικό ρούφηγμα, που δίνει ανανέωση και σφριγηλότητα στο δέρμα, αλλά και τα μικρορεύματα, που το τσιτώνουν χωρίς να είναι ενοχλητικά για τους ιστούς», λέει η κα. Τσικούρη και προσθέτει ότι η περιποίηση με προϊόντα από τη θάλασσα και αιθέρια έλαια, τονώνουν το πνεύμα και την ψυχή. «Οι θεραπευτικές ιδιότητες του θαλασσινού νερού και των προϊόντων που προέρχονται από τη θάλασσα, μπορούν να προσφέρουν ευχαρίστηση, χαλάρωση και ταυτόχρονα ενυδάτωση, αντιγήρανση σύσφιξη και λάμψη».

shutterstock

Επιμέλεια Τάνια Η. Μαντουβάλου

Ένζυμα φυκιών σβήνουν τις ρυτίδες Όπως αναφέρει η κα Τσικούρη εδώ και δεκαετίες, σε πολλά επιστημονικά εργαστήρια οι επιστήμονες μελετούν και βρίσκουν θαλάσσια στοιχεία, τα οποία έχουν τεράστια αντιγηραντική ικανότητα. Μάλιστα πολλά από τα βλαστοκύτταρα που χρησιμοποιούνται στις μεσοθεραπείες προέρχονται από φύκια. Το καταπληκτικό με τα θαλάσσια προϊόντα, όπως τονίζει, είναι ότι διεισδύουν στην κυκλοφορία του αίματος εύκολα και χωρίς μηχανήματα, διότι δημιουργούν υπερτονικά διαλύματα, ως προς τον ορό του αίματος, κι έτσι περνούν με απλή διαπίδυση. Αυτό ονομάζεται κυτταρική διατροφή και σύμφωνα με την πρόεδρο των αισθητικών είναι το πλέον ευεργετικό για την τόνωση του δέρματος. «Πολλά φύκια πάντως έχουν πολύ μεγαλύτερη αντιγηραντική δύναμη από τους ορούς της μεσοθεραπείας».

Η κατάκτηση της ομορφιάς έχει να κάνει και με την ψυχική ισορροπία Φαντασθείτε περιποιήσεις, εξίσου δυνατές όσο οι μεσοθεραπείες, μόνο με απλές επαλείψεις και χειρισμούς ειδικών τεχνικών μασάζ, όπως η μέθοδος rejuvance, αλλά και άλλες λιγότερο διάσημες μέθοδοι, απόλυτα αποτελεσματικές, μας λέει η κα Τσικούρη. «Με μυρωδιές από τη φύση, από τον ωκεανό, τη Μεσόγειο, να συνδυάζονται με μυρωδιές από τα αιθέρια έλαια, που έχουν αποσταχθεί από παράκτια λουλούδια, όπως παράκτιες λεβάντες και άνθη που προέρχονται από τα φύκια των ωκεανών. Λάδια με αλάτια από τη θάλασσα, αποστάγματα πολύτιμα για σύσφιξη, αρώματα λεπτά και γλυκά, που εφαρμόζονται στις σωστές θερμοκρασίες και στην σωστή ποσότητα, με την αυστηρή διαδικασία εφαρμογής». Η κατάκτηση της ομορφιάς, άλλωστε, έχει να κάνει με τη βελτίωση της εμφάνισης, αλλά και με την διατήρηση της πνευματικότητας και της ψυχικής ισορροπίας, καταλήγει η κα Τσικούρη.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Του Αντώνη Βαζογιάννη

ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΑΦΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ

Μακριά από τους λαμπερούς αστέρες, τις πολύχρωμες φανέλες με απαραίτητο σε εμφανές σημείο το λογότυπο του χορηγού, τις νέες τεχνολογίες (Goal Line, VAR), τα πολυτελή γήπεδα και τα δισεκατομμύρια της βιομηχανίας της μπάλας, μία φορά και έναν καιρό υπήρχε το ποδόσφαιρο του δρόμου. Τότε που οι γειτονιές δεν ήταν χτισμένες σχεδόν σε κάθε γωνιά τους και οι δρόμοι δεν ήταν γεμάτοι με αυτοκίνητα. Τότε που τα παιδιά κλωτσούσαν ανέμελα μία μπάλα, τις περισσότερες φορές σχισμένη με μπαλώματα, σε αυτοσχέδια γήπεδα, με θεατές τους ιδιοκτήτες των μικρών καταστημάτων της γειτονιάς. Εικόνες από ένα μακρινό παρελθόν, γεμάτες από χαμόγελα παιδιών, που βίωναν την σημασία της συνεργασίας, κάνοντας φίλους, κερδίζοντας αλλά και χάνοντας. Εικόνες που, οι περισσότεροι από εμάς, μεγαλώσαμε μαζί τους, στο πέρασμα των χρόνων. Το ποδόσφαιρο του δρόμου, όπως το γνώρισαν οι γενιές που προηγήθηκαν, είχε τους δικούς του άγραφους κανόνες, που όλοι ήξεραν και ακολουθούσαν, σαν να επρόκειτο για κανονισμούς αρχών, όπως ανέφερε σε σχετικό της δημοσίευμα η ιταλική ιστοσελίδα Calciomercato. Επειδή άλλωστε, ήταν κάτι που συνέβαινε, όχι μόνο στις δικές μας γειτονιές, αλλά σε όλο τον κόσμο, όπου υπήρχαν παιδιά. Όλα τα αγόρια, κάποιες ελάχιστες φορές και τολμηρά κορίτσια, από τη γειτονιά, συγκεντρώνονταν στο ίδιο σημείο. Κάθε απόγευμα, σχηματίζοντας ομάδες. Το σημαντικό δεν ήταν να κερδίζεις, αλλά να συμμετέχεις στο παιχνίδι. Η επιλογή των ομάδων ήταν πάντα ένα πρόβλημα που έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι μικροί και εύθραυστοι αστέρες. Οι δύο αρχηγοί ήταν συνήθως οι μεγαλύτεροι ή οι πιο «διάσημοι» στην περιοχή, ή εναλλακτικά εκείνος που ήταν ...ιδιοκτήτης της μπάλας. Για την επιλογή της ομάδας, έπαιζαν ρόλο, η δύναμη του παίκτη ή ακόμη η φιλία που τον συνέδεε με τον παίκτη που επέλεγε και η ώρα παραμονής του. Ενώ στις ημέρες μας, οι συζητήσεις είναι πολύπλοκές, σχετικά με τις νέες τεχνολογίες, τα σκάνδαλα διαιτησίας, τα γκολ που δεν μπήκαν, το ποδόσφαιρο του δρόμου ήταν πολύ απλούστερο. Στο δρόμο δεν υπήρχαν τέρματα. Το ύψος υπολογιζόταν σύμφωνα με το ύψος του τερματοφύλακα και εκεί που έφτανε με σηκωμένα τα χέρια, ενώ στο πλάι υπήρχαν σχολικές τσάντες, άλλα αντικείμενα ή ξύλα που δεν ξεπερνούσαν τα 30 εκατοστά. Οι δρόμοι ή στην καλύτερη περίπτωση κάποια γήπεδα, δεν ήταν σίγουρα εκείνα που ονειρευόταν κάθε αγόρι. Αλλά αυτό περνούσε γρήγορα. Η χαρά της προσπάθειας για τη νίκη, ήταν τόσο μεγάλη, που συχνά γλιστρούσε στην καυτή άσφαλτο, με γυμνά πόδια. Κι όταν η αδρεναλίνη έφευγε, η επιστροφή στο σπίτι ...έβγαζε κάποιο δάκρυ για τα γόνατα που αιμορραγούσαν, αλλά και τον πόνο που ήξερε πως θα προκαλέσει το οξυζενέ που θα έριχνε η μητέρα

1. 2.

shutterstock

www.ana.gr/freepress

πάνω στα χτυπήματα. Όμως τα αγόρια το ανέχονταν, γιατί πίστευαν ότι τα καλυμμένα με ρούχα γόνατα ήταν το πρώτο βήμα προς την ...ντροπή και την χλεύη. Το ποδόσφαιρο στο δρόμο, ήταν πάντα ένα πολύ σκληρό παιχνίδι. Έπρεπε πάντα να είσαι άψογος σωματικά, ψυχικά, αθλητικά. Διαφορετικά δεν τα κατάφερνες. Η απουσία διαιτητών δημιουργούσε περαιτέρω σκληρότητα. Δεν υπήρχε φάουλ, μέχρι κάποιο παιδί να ματώσει, να χτυπήσει, μέχρι να χρειαστεί ακόμα και ράμματα. Όμως παρά τα δάκρυα του θύματος και τις κραυγές της μητέρας, παρούσας στον αγώνα, το παιχνίδι δεν μπορούσε να σταματήσει. Έστω κι αν οι θεατές, άλλοτε λιγοστοί, άλλοτε περισσότεροι, δεν πλήρωναν ...εισιτήριο. Η μπάλα συχνά έπεφτε μέσα σε αυλές σπιτιών, κάτω από τα λιγοστά αυτοκίνητα, σε χωράφια περιτριγυρισμένα με συρματοπλέγματα. Πάντα υπήρχε εκείνος που έδειχνε θάρρος, πηδώντας πάνω από τοίχους ή μπαίνοντας κάτω από αυτοκίνητα, λερώνοντας ή σκίζοντας παντελόνια και μπλούζες. Ήταν ο ήρωας των κοριτσιών που παρακολουθούσαν με αγωνία το ματς! Ο «κανόνας» από κοντά δεν κάνουμε δυνατά σουτ», δεν έβρισκε ποτέ εφαρμογή, αφού ακόμα και από τα δύο μέτρα η δύναμη ξεπερνούσε και εκείνη στα σουτ του ...Ρομπέρτο Κάρλος. Τις λιγοστές φορές, που ο τερματοφύλακας, κατάφερνε να αποκρούσει ένα τέτοιο σουτ, τον πόνο στους καρπούς και στις παλάμες, συνόδευε ...ένα δάκρυ. Καμία συζήτηση δεν ήταν θερμότερη, από αυτές που αφορούσαν τα πέναλτι και την εγκυρότητα του γκολ. Δεδομένου ότι τα πλαϊνά ξύλα, σχολικές τσάντες ή άλλα αντικείμενα που χρησίμευσαν για δοκάρια, δεν ξεπερνούσαν τα 30 εκατοστά, οι συζητήσεις αυτές γίνονταν τουλάχιστον μία ντουζίνα φορές μέσα στο απόγευμα. Ο πιο δύσκολος άγραφος νόμος του ποδοσφαίρου του δρόμου, υπαγόρευε πως ο μικρότερος ή ο πιο εύσωμος θα παίξει τερματοφύλακας. Μπορεί το ταλέντο του μικρού να ήταν μεγαλύτερο από πολλούς συμπαίκτες του, αλλά αυτό φαίνεται ότι ποτέ δεν ήταν αρκετό. Έστω κι αν στην αρχή ακουγόταν σαν παρηγοριά «αλλάζουμε σε κάθε γκολ», αυτό δεν γινόταν σχεδόν ποτέ. Μέχρι που ο μικρός μεγάλωνε... Δυστυχώς ακόμα και τα πιο όμορφα πράγματα πάντα τελειώνουν. Κάποιες φορές ξαφνικά. Έτσι όταν ο ιδιοκτήτης της μπάλας έπρεπε να φύγει, το παιχνίδι τελείωνε. Γιατί το τριπλό σφύριγμα της λήξης, για το ποδόσφαιρο του δρόμου, ήταν κάποιες φορές οι φωνές της μητέρας: «Έλα σπίτι, το φαγητό είναι έτοιμο». Τότε όλα τα παιδιά γύριζαν σπίτι. Ιδρωμένα, με πληγωμένα τα πόδια και τα χέρια, αλλά ευτυχισμένα, μετρώντας τις ώρες, μέχρι το απόγευμα της επόμενης ημέρας, όπου θα συναντηθούν και θα ξαναπαίξουν όλα μαζί.

6. 7. 8. 9.

10.

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Η Εθνική Βιβλιοθήκη ανοικτή για όλους

Διευρυμένες συλλογές, σύγχρονες υπηρεσίες και Δανειστικό Τμήμα προσφέρει πλέον στους ερευνητές και στο ευρύ κοινό η Εθνική Βιβλιοθήκη.

Το ωράριο λειτουργίας της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και στο Βαλλιάνειο Μέγαρο είναι, προς το παρόν, το εξής: Δευτέρα έως Παρασκευή: 09:00 έως 14:00. Επίσημες αργίες: κλειστά. Η πρόσβαση στα αναγνωστήρια του Δανειστικού Τμήματος είναι ελεύθερη για το κοινό καθημερινά καθώς και στις επίσημες αργίες από 06:00 έως 24:00 για χρήση υπολογιστών και ανάγνωση. Για τη μελέτη των χειρογράφων είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η επικοινωνία με το προσωπικό του Τμήματος Χειρογράφων, μέσω e-mail στη διεύθυνση mss@nlg.gr ή τηλεφωνικά στους αριθμούς 213-0999920 / 2130999921.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Στο νέο της κτίριο, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) οι αναγνώστες έχουν πλέον πρόσβαση στις συλλογές περιοδικών, χειρογράφων και στο Δανειστικό Τμήμα και από τη Δευτέρα 14 Ιανουαρίου, θα έχουν πρόσβαση και στο σύνολο των συλλογών της ερευνητικής βιβλιοθήκης. Επίσης, την ίδια μέρα θα επαναλειτουργήσει και το Βαλλιάνειο ως αναγνωστήριο εφημερίδων και ως πύλη πληροφόρησης με υπηρεσίες της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Γρηγόρης Μπαλογιάννης, Αγιογράφος

Βυσσινόκηπος του Τσέχωφ, στο «Δημήτρης Χορν» Ο Βυσσινόκηπος αφηγείται την ιστορία ενός κόσμου που χάνεται ανεπιστρεπτί. Είναι ένας αποχαιρετισμός σε μια εποχή που τελειώνει και δίνει τη θέση της σε μια καινούργια. Παραστάσεις: Τετάρτη: 20:00, Πέμπτη και Παρασκευή: 21:00, Σάββατο: 18:00 - 21:00, Κυριακή: 20:00. Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης. Παίζουν: Θέμις Μπαζάκα, Δημήτρης Λιγνάδης, Κόρα Καρβούνη, Αθηνά Μαξίμου.

«6 λεπτά», στο Θέατρο ΠΚ Η θεατρική παράσταση «6 λεπτά» είναι βασισμένη στο θεατρικό έργο “Η κούκλα της βιτρίνας”, του Θοδωρή Κατσαρού. “Όταν σταματήσει η καρδιά, ο εγκέφαλος έχει 6 λεπτά...”. Πρόσωπα που κατοικούν μέσα μας, καθημερινές εικόνες που μένουν ανεξίτηλες, στιγμές που ακροβατούν στο κενό, συνθέτουν το ξεχωριστό 6λεπτο μνήμης του καθένα μας, σε μέρος εκτός τόπου και χρόνου. Κείμενο-Σκηνοθεσία: Θοδωρής Κατσαρός Παίζουν: Κωνσταντίνος Τζηλίνης, Θοδωρής Κατσαρός, Σοφία Ζυγούμη, Ελένη Βρυώνη, Στέλα Καπετάνιου, Μέμος Ρούσσος. Παραστάσεις: κάθε Παρασκευή στις 21:00, μέχρι 15/02/2019

Στην έκθεση παρουσιάζονται 50 έργα που φωτίζουν ολόκληρη την καλλιτεχνική πορεία του αγιογράφου Γρηγόρη Μπαλογιάννη. Επίσης, προβάλλεται βίντεο που αναφέρεται στη ζωή του καλλιτέχνη, η σκηνοθεσία του οποίου ανήκει στον Χρήστο Κωνσταντόπουλο. Διάρκεια έκθεσης έως 13 Ιανουαρίου 2019

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Τρεις γενιές ελληνικής ζωγραφικήςχαρακτικής-γλυπτικής Β΄κύκλος, με 125 έργα

Γυάλινος κόσμος, στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας Το έργο γράφτηκε το 1944 και παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά στο Σικάγο. Αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Τένεσι Ουίλιαμς. Ο Αμερικανός συγγραφέας σε πολλά από τα έργα του ενσωματώνει στοιχεία της προσωπικής του ζωής. Ο Γυάλινος Κόσμος θεωρείται το πιο αυτοβιογραφικό έργο του. Παραστάσεις: Πέμ., Παρ., Σάβ. 9 μ.μ., Κυρ., Τετ. 8 μ.μ. Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς. Παίζουν: Μπέττυ Αρβανίτη, Χάρης Φραγκούλης, Ελίνα Ρίζου, Έκτορας Λιάτσος.

Διγενής Ακρίτης, στα όρια, στο θέατρο 104

Η επιτυχία του α΄κύκλου της έκθεσης «Τρεις γενιές Ελληνικής ζωγραφικής- χαρακτικής- γλυπτικής», που παρουσιάστηκε στη Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας και σε έξι δημοτικές πινακοθήκες στην περιφέρεια, είχε ως αποτέλεσμα τη διοργάνωση του β΄κύκλου, με έργα που προέρχονται από την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης Αιτωλοακαρνανίας Χ. & Σ. Μοσχανδρέου, και παρουσιάζονται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Η έκθεση περιλαμβάνει 125 έργα από σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες δημιουργούς (ζωγράφους, χαράκτες και γλύπτες). Διάρκεια έκθεσης έως 13 Ιανουαρίου 2019

Τρεις «ραψωδοί» ζωντανεύουν τον Διγενή Ακρίτη, το ηρωικό ποίημα που είναι και το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Με απλά μέσα και πολύ χιούμορ πολεμάνε, ερωτεύονται, αναμετριούνται με δράκους και θηρία, χορεύουν, τραγουδάνε, παίζουν με το θάνατο και ζούνε την κάθε μέρα τους τόσο έντονα σαν να είναι η τελευταία μιας μακρόχρονης ζωής. Σκηνοθεσία/ Δραματουργική Επεξεργασία: Σοφία Καραγιάννη. Ερμηνεύουν: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Αλέξανδρος Τούντας. Παραστάσεις: μέχρι 22 Ιανουαρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Με τη... “βαριά” και πλούσια σε εκδηλώσεις “κληρονομιά” του 2018 , το νεοεισελθέν 2019 βρίθει θεαμάτων, γνώσης, ψυχαγωγίας ή απλώς διασκέδασης, σε σκηνές, αίθουσες μουσείων και γκαλερί, πλατείες, οθόνες και αμφιθέατρα.

Και μπορεί τα λαμπάκια της γιορτής να έσβησαν οι εκδηλώσεις όμως συνεχίζονται...

Με έργα 90 και πλέον σύγχρονων καλλιτεχνών και πλούσιο εικαστικό υλικό από τη ζωή και τη δράση του

Στο Κρατικό Θέατρο Β.Ελλάδας (ΚΘΒΕ) οι παραστάσεις συνεχίζονται σε όλες τις σκηνές ενώ μια

Αλέξανδρου Ιόλα, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει την έκθεση-αφιέρωμα με τίτλο «Αλέξανδρος Ιόλας: Η κληρονομιά». Η έκθεση αναπτύσσεται στις εγκαταστάσεις του μουσείου (εντός της ΔΕΘ από Τετάρτη-Κυριακή) ενώ ξεναγήσεις γίνονται κάθε Κυριακή πρωί στις 12.00 και κάθε Πέμπτη απόγευμα στις 18.00, δωρεάν με το εισιτήριο εισόδου (4 ευρώ). Αντέγραφαν και οι αρχαίοι; Είχαν κι αυτοί προϊόντα “ιμιτασιόν” που επέβαλε το...κοινωνικό, πολιτικό στάακόμη πρεμιέρα προστέθηκε στο φουαγιέ με το έργο «Τόσο κοντά» (Closer) του Πάτρικ Μάρμπερ, σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζηβανού. Τέσσερα πρόσωπα εγκλωβισμένα μέσα σε ένα πλέγμα ερωτικών σχέσεων. Μια επιφανειακή εποχή, ένας κόσμος εικόνων και καταναλωτισμού. Οι σχέσεις εφήμερες, παροδικές, αναλώσιμες. Μια κοινωνία πολλαπλών επιλογών, όπου λείπει η βασική δυνατότητα για επιλογή μιας ζωής με νόημα, για επιλογή μιας σχέσης ουσιαστικής. Στο “Τόσο Κοντά” οι χαρακτήρες προσπαθούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, να επικοινωνήσουν, να αγαπηθούν. Όποτε επιχειρούν να πούνε την αλήθεια, οι σχέσεις τους ναυαγούν... Η δυνατότητα να έρθουν «τόσο κοντά» μοιάζει τελικά ανέφικτη. Η μετάφραση είναι του Θωμά Μοσχόπουλου και τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Δαλιάκα, Αναστασία (Άννα), Κτεναβός, Λάμπρος (Νταν), Μανούρη, Εριέττα (Άλις) και Παπαγεωργίου, Βασίλης Σ. (Λάρυ). Παραστάσεις: από Τετάρτη-Κυριακή στις 21.15 Η ... “πολιτισμική εισβολή από το Βορρά” συνεχίζεται και θεατρικά με την ...”Η εξέγερση της μύτης” - το θεατρικό σε συρραφή κειμένων των Νικολάι Γκόγκολ και Δανιήλ Χαρμς σε σκηνοθεσία του Φούλη Μπουντούρογλου. Η θεατρική παραγωγή του ΚΘΒΕ, βρίσκεται ήδη (από 21 Δεκεμβρίου 2018) και ως τις 20 Ιανουαρίου 2019 στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη».

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

τους των καιρών τους; Ναι απαντούν οι ειδικοί μελετητές του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και το “καταδεικνύουν” μέσα από την έκθεση 110 αντικειμένων τέχνης των αρχαίων και τις... ιστορίες 5.000 χρόνων τέχνης, που αναπτύσσονται στην έκθεση “Αντιγράφοντας (σ)το παρελθόν: Ιστορίες αντιγραφής και έμπνευσης”. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης καθημερινά 09.00-16.00

ana.gr

www.ana.gr/freepress www.ana.gr/macedonia www.ana.gr/sport www.ana.gr/business www.ana.gr/life www.ana.gr/eu www.ana.gr/health www.ana.gr/tourism www.ana.gr/ota www.ana.gr/auto www.ana.gr/anaxinhua www.ana.gr/anarussia www.ana.gr/en

ΑΘΗΝΑΪΚΟ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Οι ειδήσεις στο χέρι σας - με την εφαρμογή του ΑΠΕ-ΜΠΕ για smartphones & tablets - σε Android και iOS - έγκαιρα, έγκυρα & αντικειμενικά με τη σφραγίδα του www.ana.gr - λειτουργία alert με τις έκτακτες ειδήσεις - αποθήκευση ειδήσεων για ανάγνωση oﬄine - ακρόαση του Πρακτορείο 104.9FM - ελληνική / αγγλική έκδοση

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ