ΤΕΥΧΟΣ 94 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2018 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ISSN: 2585-3570
freepress
https://www.amna.gr/freepress
K
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Κάθε χρόνο, στις 24 του Ιούλη, γιορτάζουμε την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Μια μέρα σημαδιακή για την σύγχρονη ιστορία μας. Γιατί εκείνον τον Ιούλη του 1974 με την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή άρχισε η εδραίωση του υπέρτατου πολιτικού αγαθού – της Δημοκρατίας. Γράφω «άρχισε η εδραίωση» γιατί ο αγώνας για τη Δημοκρατία είναι διαρκής. Πολύ περισσότερο όταν υπάρχουν στο δημόσιο βίο θρασύδειλοι που ζητούν (ακόμα και από του βήματος του Κοινοβουλίου) την κατάλυση της Δημοκρατίας. Κι ο αγώνας για τη Δημοκρατία οδηγεί στην κατάκτηση της αξιοπρέπειας. Σε τούτες τις θεμελιώδεις αξίες αφιερώνουμε πολλές από τις σελίδες του Πρακτορείου, που κρατάτε στα χέρια σας. Γιατί οι «μικρές ιστορίες» από τους αγώνες για τη Δημοκρατία, που αναδεικνύουμε με τα ρεπορτάζ για τον Ανδρέα Χριστοδουλίδη και τον Μίμη Φωτόπουλο, δημιούργησαν το πλαίσιο στο οποίο δίνεται ο αγώνας για την αξιοπρέπεια. Ένας αγώνας που καθρεφτίζεται στο πρόσωπο των παιδιών στην άγονη γραμμή στα Δωδεκάνησα, που πηγαίνουν με καΐκι στο σχολείο. Καθώς ετοιμαζόμαστε να παραδοθούμε στη μαγεία της θάλασσας ας βάλουμε στις ταξιδιωτικές αποσκευές μας και αυτές τις μικρές ιστορίες, που ακούγονται ως ρετρό, αλλά είναι πάντα επίκαιρες. Χρίστος Καλουντζόγλου
Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: Σπύρος Καραγιαννίδης, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ΕΡΑ, Εκτύπωση: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ printing.gr Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αθήνα-Πειραιάς: Κεντρικοί σταθμοί του Μετρό και του ΗΣΑΠ, Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), Μουσείο Παιχνιδιών, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνικός Κόσμος, Νομισματικό Μουσείο, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Γαλλικό Ινστιτούτο, Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο Vault, Στοά του Βιβλίου, Βιβλιοπωλεία Ιανός, Public (Συντάγματος και Πειραιά), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Κέδρος, Εκδόσεις Αιώρα, Πολυχώρος Πολιτισμού 24 Γράμματα (Χαλάνδρι), επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηποι, Μοναστηράκι, Νέος Κόσμος, Πλάκα), Hondos Center, super market Προμηθευτική (Κοραή 3 και Αθηνάς 14, Αθήνα) Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Βασιλικό Θέατρο, Θέατρο Μονής Λαζαριστών, βιβλιοπωλεία Μάλλιαρης-Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Πράσινο Σύννεφο, One Salonica Outlet Mall, Public και σε επιλεγμένα καταστήματα.
https://www.amna.gr/freepress
Εξώφυλλο: Έργο του Μίμη Φωτόπουλου (κολάζ με γραμματόσημα), από την έκθεση στον Πολυχώρο “24 γράμματα”. Φωτογραφία: Ειρήνη-Ευδοξία Καλουντζόγλου. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ 3
Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Tου Γιώργου Κουβαρά
Φούρνοι-Θύμαινα με το «σχολικό» του Αιγα
4
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
αίου
H
Η Σπυριδούλα, το καΐκι του καπετάν Λευτέρη έχει ανάψει τις μηχανές στο μικρό και γραφικό λιμανάκι στη Θύμαινα. Είναι κοντά 7:30 το πρωί και από το αμφιθεατρικό χωριό με τα 500 σκαλιά κάνουν σιγά σιγά την εμφάνιση τους 5 έφηβοι. Τρία κορίτσια και δύο αγόρια. Καθημερινά εδώ και πολλά χρόνια κάνουν την ίδια θαλάσσια διαδρομή. Είτε με μπουνάτσα, είτε με τρικυμία και αέρηδες τον χειμώνα. Η Σπυριδούλα είναι το «σχολικό» τους. Τους μεταφέρει απέναντι στους Φούρνους, στο Γυμνάσιο και Λύκειο- το μοναδικό του συμπλέγματος των Φούρνων που βρίσκεται μεταξύ Σάμου και Ικαρίας. Η Θύμαινα είναι κομμάτι του συμπλέγματος. Η τελευταία απογραφή πριν από χρόνια μιλούσε επίσημα για 136 κατοίκους αλλά οι ντόπιοι λένε ότι σήμερα είναι μάλλον λιγότεροι. Τί σημαίνει όμως να «ζεις» στο ενάμιση μίλι που χωρίζει τα δύο λιμάνια- τη Θύμαινα από τους Φούρνους;
…να πηγαίνω στο σχολείο… Ο Στέλιος Μαρκάκης είναι πρώην δημοτικός σύμβουλος και μόνιμος κάτοικος της Θύμαινας. Αγαπάει τόσο πολύ τον τόπο του που του έχουν προσδώσει το παρατσούκλι «ο θυμαινάρχης». «Είναι τεράστιο το πρόβλημα τον χειμώνα για τα παιδιά, πολλές φορές αποκλείονται εδώ και δεν μπορούν να πάνε σχολείο», λέει στο ΑΠΕ και προσθέτει: «Και βέβαια παρόλο που έχουμε πλέον γιατρό εδώ και δεν είναι όπως παλιά -και μάλιστα κάνει καλά τη δουλειά της- παρακαλάμε να μην τύχει κάποιο έκτακτο περιστατικό με πολλά μποφόρ». «Πράγματι είναι μεγάλο πρόβλημα και θα έπρεπε να έρθετε χειμώνα για να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι» λέει η Κική Μαρκάκη, μία από τις μαθήτριες που πάει στη δευτέρα λυκείου και μας δείχνει ένα βιντεάκι που τράβηξε για να καταλάβουμε τι εννοεί: τα κύματα που βλέπουμε καταπίνουν κυριολεκτικά την «Σπυριδούλα», ένα καΐκι που εξασφαλίζει τα περάσματα δύο και τρείς φορές την ημέρα. Πόσο επικίνδυνο όμως μπορεί να γίνει το πέρασμα, είναι το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα. «Είναι επικίνδυνο γιατί δεν μπορείς να ξέρεις εκείνη την στιγμή τι καιρό έχει και μέσα στα δύο λιμάνια» δηλώνει στο «Πρακτορείο» ο δεύτερος της σχολικής παρέας, ο Γιώργος Μαρκάκης, ο οποίος δεν θα δώσει πανελλήνιες εξετάσεις αλλά βλέπει το μέλλον του στην θάλασσα. «Θέλω να γίνω ναυτικός. Έχω μεγαλώσει με τη θάλασσα μέσα στα καΐκια, από πολύ μικρό παιδί ζω μαζί της», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά και μας λέει με νόημα: «Την σέβομαι τη θάλασσα, γιατί αν δεν την σέβεσαι….» Η απόσταση Θύμαινα - Φούρνοι δεν είναι μεγάλη. Γρήγορα η Σπυριδούλα δένει στο λιμάνι. Τα παιδιά διασχίζουν τον κεντρικό δρόμο και ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
5
φτάνουν στην ώρα τους στο μοναδικό Γυμνάσιο με λυκειακές τάξεις. Έχει σύνολο 45 παιδιά και σε αυτό έρχονται και από το μακρινό ψαροχώρι, τη Χρυσομηλιά, με λεωφορείο. Η Χρυσομηλιά απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα. Διευθύντρια είναι η κυρία Ρούσου Κάρλα Μαριάνθη. «Υπάρχουν ημέρες που τα παιδιά λόγω του καιρού χάνουν το μάθημα», δηλώνει η διευθύντρια, «βέβαια δεν παίρνουν απουσίες αλλά είναι ένα πρόβλημα, και προσπαθούμε με τους καθηγητές να τα αναπληρώσουμε». Το σχολείο έχει κυρίως αναπληρωτές καθηγητές, πολλοί εκ των οποίων έρχονται από πολύ μακριά. «Πρέπει να υπάρχει έντονο συναίσθημα για να είναι κανείς εδώ, βιώνεις την αγάπη για τα παιδιά. Για τα παιδιά του κόσμου. Πρώτα για τα ξένα παιδιά και μετά για τα δικά σου» τονίζει στο «Πρακτορείο» ο 50χρονος φιλόλογος Χρήστος Ζεντέλης από την Πάτρα. «Εγώ έχω τρία παιδιά, ο μεσαίος μου γιός δίνει πανελλαδικές και εγώ είμαι μακριά του». «Η αγάπη όμως γι αυτά τα παιδιά, για την περιφέρεια, για τους τόπους αυτούς που έχουν ανάγκη την σωστή παιδεία, κάνει να δυναμώνει μέσα μου το συναίσθημα».
Ο κ. Ζεντέλης προσθέτει ότι τα παιδιά από την Θύμαινα αναμφίβολα επηρεάζονται λόγω του καθημερινού ταξιδιού στη θάλασσα, αναγκάζονται να σηκώνονται από πολύ νωρίς το πρωί και γιατί προέρχονται από οικογένειες που ασχολούνται με ναυτικές και κτηνοτροφικές εργασίες και πολλές φορές βοηθούν και τους γονείς τους. Κάποια παιδιά είναι πολύ κουρασμένα για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, ιδιαίτερα σε περίοδο εξετάσεων. Ρωτάμε αν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για να περάσουν στις ανώτατες σχολές. «Θεωρητικά, λέει η διευθύντρια, ναι». Δίνει το παράδειγμα παιδιών που πέρασαν και μάλιστα σε δύσκολες σχολές. Δεν υπάρχει φροντιστήριο αλλά ενισχυτική διδασκαλία η οποία όπως λέει ο κ. Ζεντέλης γίνεται αμισθί και εθελοντικά, χωρίς καμία επιβάρυνση για τους μαθητές. Το «σχολικό» και το «ασθενοφόρο» Ο πρώτος που συνέβαλε για την μεταφορά των μαθητών από την Θύμαινα στους Φούρνους είναι ο καραβοκύρης Κωσταντίνος Κοτταράς. Είναι ο καπετάνιος του «Παναγία Θεοτόκος», ένα μικρό φέρυ που κάνει τη γραμμή Σάμος- Ικαρία- Φούρνοι- Θύμαινα. Γέννημα θρέμμα της Θύμαινας δηλώνει στο ΑΠΕ ότι χάρη του γιού του πριν από χρόνια ξεκίνησε την μεταφορά μαθητών στο σχολείο των Φούρνων. «Παλαιότερα για να μάθουν γράμματα τα παιδιά αναγκάζονταν οι οικογένειες να μετακομίζουν στην Σάμο ή την Ικαρία» μας λέει ο καπετάνιος. Το «Παναγία Θεοτόκος» μάλιστα έχει χαρακτηρισθεί ως το «ασθενοφόρο του Αιγαίου», αφού έχει συμβάλλει στο να σωθούν ζωές όταν χρειάστηκε να μεταφερθούν επειγόντως. Δίπλα από το σχολείο στους Φούρνους βρίσκεται το Κέντρο Υγείας. Δύο γιατροί φροντίζουν για την πρόληψη και την περίθαλψη. Η ‘Άννα Μαρία Αξιώτη είναι εκεί από τον Φεβρουάριο και κάνει το «αγροτικό» της στους Φούρνους. Δεν είχε πρόβλημα να εγκλιματιστεί καθώς κατάγεται από την Σάμο. «Τον τελευταίο μήνα, μας λέει, έχουν αυξηθεί τα έκτακτα περιστατικά. Μερικά από αυτά ήταν βαριά και περίπλοκα. Ήταν κυρίως καρδιολογικά αλλά έχουν υπάρξει και χειρουργικά. Το ένα ήταν για έναν νέο κύριο γύρω στα 50 με έμφραγμα του μυοκαρδίου και διακομίσθηκε με ελικόπτερο στην Χίο».
6
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η ιδιωτική πρωτοβουλία Δήμαρχος των Φούρνων Κορσέων είναι ο κ. Ιωάννης Μαρούσης εδώ και 17 χρόνια. Μας περιγράφει την πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν στα θέματα υγείας αφού υπάρχουν ιατρεία και στους Φούρνους και στη Θύμαινα, αν και για εκείνον πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα πράγματα. «Έχει εγκατασταθεί στους Φούρνους η τηλεϊατρική την οποία εγκατέστησε η Alpha Bank, μας λέει, και σύντομα θα εγκατασταθεί και στη Θύμαινα, αλλά αυτά είναι μηχανήματα, πρόληψη». Για το θέμα των γεννήσεων «ευτυχώς υπάρχει η Γένεσις. Ο κ. Χάνδρακας ενδιαφέρθηκε και έχει σχεδόν υιοθετήσει όλες τις έγκυες γυναίκες, τις μελλοντικές μητέρες των Φούρνων με την προϋπόθεση να είναι μόνιμοι κάτοικοι, και ξεκινάμε από την σύλληψη μέχρι τη γέννα, και μετά όλα εντελώς δωρεάν.» Ο Δήμαρχος δίνει ιδιαίτερη σημασία και στις ιατρικές πρωτοβουλίες, όπως των «Γιατρών του Αιγαίου», ενώ για τα ανήλικα παιδιά θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την πρωτοβουλία του Ιατρικού Ομίλου Αθηνών. «Ο κ. Αποστολόπουλος υιοθέτησε όλα τα παιδιά των Φούρνων, μέχρι 14 ετών. Όλες οι εξετάσεις και αν χρειασθεί- ό μη γένοιτο – η όποια επέμβαση. Και πάλι με την προϋπόθεση να είναι μόνιμοι κάτοικοι». Ο Κ. Β. Αποστολόπουλος δήλωσε στο ΑΠΕ ότι η πρωτοβουλία αυτή δεν θα περιοριστεί στους Φούρνους αλλά θα επεκταθεί και στη γειτονική Θύμαινα. «Τέλος οι ψαράδες λόγω υπεραλίευσης» Αφήνουμε τους Φούρνους και κατευθυνόμαστε στην άκρη του νησιού, στη Χρυσομηλιά. Εκεί συναντάμε τον Φίλιππα Φλυτζάνη, 78 χρόνων σήμερα,
που βοηθά για να μπορέσουν οι δικοί του να βγουν για ψάρεμα καθώς – όπως παρατηρεί- «έχει καλοσύνη». Γι αυτόν όμως οι ψαράδες «τέλειωσαν» εξαιτίας της υπεραλίευσης. Δεν μπαίνει φραγμός στις ανεμότρατες, «δεν υπάρχουν πλέον ψάρια» μας λέει, «τώρα είναι αυγωμένα και όμως τα ψαρεύουν και η πολιτεία δεν κάνει τίποτα». «Μια ψαριά χθες, μόλις 5 κιλά ψάρια… που να πρωτοπάνε … στην συντήρηση, στο ρεύμα, πού;» Επόμενος σταθμός και πάλι η Θύμαινα όπου επισκεπτόμαστε το μοναδικό μονοθέσιο δημοτικό σχολείο. Φοιτούν μόνο 4 παιδάκια. Στο νηπιαγωγείο έχει τοποθετηθεί μία νηπιαγωγός για ένα και μόνο παιδί. Αναρωτηθήκαμε τί μπορεί να κάνει κανείς σε αυτό το νησί για να μείνουν οι νέοι και η απάντηση έρχεται από τον δήμαρχο. «Η αλιεία τελείωσε, η ναυτιλία το ίδιο, τί μένει; Ο τουρισμός. Αλλά γι αυτό χρειάζεται καλύτερη συγκοινωνία και υποδομές. Γιατί το μέρος είναι όμορφο και όποιος έρθει θα ξανάρθει».
dž ljĮǏįLjĮDŽDŽİLjĮljǀ njǗıǎǐ ĮȺǎIJİNJİǁ LJİǏĮȺİǑIJLjljǀ ȺǏǗljNJdžıdž DŽLjĮ IJdžnj ĮnjIJLjNjİIJǙȺLjıdž IJǎǑ įLjĮǃǀIJdž IJǘȺǎǑ Ƴ ƩƭƧƨƬƷƬƶ ƪƭƱƧƭ ưƭƧ ƴƳƯƸƴƯƳƮƬ ƹƵƳƱƭƧ ƱƳƶƳƶ Ƴ ƩLjĮǃǀIJdžǐ ȺǏǎıǃƾNJİLj ȺİǏLjııǗIJİǏǎǑǐ ĮȺǗ
ȺǎǑ ĮnjIJLjıIJǎLjǒİǁ ıİ Ⱥƾnjǔ ĮȺǗ IJǎ
ĮnjLJǏǙȺǎǑǐ ȺĮDŽljǎıNjǁǔǐ1
IJǎǑ ȺNJdžLJǑıNjǎǘ IJdžǐ ƪǑǏǔȺdžǐ
440 İlj
ưƭƶƳ
Ƭ ƮƧƵƩƭƧīīƪƭƧƮƬ ƱƳƶƳƶ &9' Ƴ ƩƭƧƨƬƷƬƶ ƷƸƴƳƸ ƶƩIJ ƶƸƱƩƪƳƱƷƧƭ ƳLj ƾnjLJǏǔȺǎLj Njİ ƶƩIJ İǁnjĮLj
2 Njİ
ƶİ NjİǏLjljƿǐ ǒǙǏİǐ dž &9' ȺǏǎljĮNJİǁ ȺİǏLjııǗIJİǏǎǑǐ ĮȺǗ IJǎ
ijǎǏƿǐ
ȺLjǎ ȺLjLJĮnjǗ njĮ İNjijĮnjǁıǎǑnj &9' ıİ ıǒƿıdž Njİ ĮǑIJǎǘǐ ǒǔǏǁǐ ƶƩIJ
IJǔnj LJĮnjƾIJǔnj ȺǎǑ ıǒİIJǁDžǎnjIJĮLj Njİ IJǎ ƩLjĮǃǀIJdž5
Ƭ &9' ƮƧƭ Ƴ ƶƩIJ ĬƧ ƴƵƪƴƪƭ ƱƧ ƩƭƧƹƪƭƵƭƫƳƱƷƧƭ ưƧƫƭ1
1 ıIJǎǑǐ 300
NjǗnjǎ
ĮnjİȺĮǏljǀǐ DŽNJǑljĮLjNjLjljǗǐ ƿNJİDŽǒǎǐ
ǑǓdžNJǀ ĮǏIJdžǏLjĮljǀ Ⱥǁİıdž
ȺĮǒǑıĮǏljǁĮ
ǑǓdžNJƾ İȺǁȺİįĮ NJLjȺLjįǁǔnj ĮǁNjĮIJǎǐ
ljǘǏLjǎǑǐ ȺĮǏƾDŽǎnjIJİǐ &9' ljLjnjįǘnjǎǑ6
Ʒǎ ȺĮǏǗnj ljİǁNjİnjǎ İȺLjNjİNJǀLJdžljİ IJǎ LjĮIJǏLjljǗ IJNjǀNjĮ IJdžǐ 1RYR 1RUGLVN ƪNJNJƾǐ ƪ ƴ ƪ ljĮLj ǃĮıǁDžİIJĮLj ıIJLjǐ ĮnjĮijİǏǗNjİnjİǐ ȺdžDŽƿǐ Njİ IJdžnj İȺLjıǀNjĮnjıdž ǗIJLj įİnj ǑȺƾǏǒǎǑnj įLjĮLJƿıLjNjĮ ĮnjIJǁıIJǎLjǒĮ ƪNJNJdžnjLjljƾ įİįǎNjƿnjĮ ƧǑIJƿǐ ǎLj ȺNJdžǏǎijǎǏǁİǐ ȺǏǎǎǏǁDžǎnjIJĮLj DŽLjĮ DŽİnjLjljǀ ȺNJdžǏǎijǗǏdžıdž ljĮLj İnjdžNjƿǏǔıdž IJǎǑ ljǎLjnjǎǘ ljĮLj ıİ ljĮNjǁĮ ȺİǏǁȺIJǔıdž įİnj NjȺǎǏǎǘnj njĮ ǑȺǎljĮIJĮıIJǀıǎǑnj IJdž ıǑNjǃǎǑNJǀ LjĮIJǏǎǘ ǀ ƾNJNJǎǑ ĮǏNjǎįǁǎǑ İȺĮDŽDŽİNJNjĮIJǁĮ ǑDŽİǁĮǐ īLjĮ ǎȺǎLjĮįǀȺǎIJİ LjĮIJǏLjljǀ ıǑNjǃǎǑNJǀ ıĮǐ ȺĮǏĮljĮNJǎǘNjİ njĮ ĮȺİǑLJǑnjLJİǁIJİ ıIJǎnj LjĮIJǏǗ ıĮǐ
GR/COM/0518/0077
ĮnjLJǏǙȺǎǑǐ Njİ ƶƩIJ İȺLjIJǑDŽǒƾnjİLj IJǎǑǐ ıIJǗǒǎǑǐ ljĮLj DŽLjĮ IJǎǑǐ
Κείμενο-φωτογραφία: Κατερίνα Θανάση
Αθήνα... καλοκαιρινές αποδράσεις
Θε
Ε
Είναι Ιούλιος, εργάζεσαι καθημερινά και σιγολιώνεις στην Αθήνα. Κι όμως υπάρχουν ευκαιρίες διαφυγής σε μέρη που απέχουν μόλις μία ανάσα από την πόλη.
Εύβοια- Must προορισμός Σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα βρίσκονται τα τρελά νερά του Ευρίπου και η γοητευτική Χαλκίδα. Παραλίες και τσιπουράδικα σε περιμένουν μια ανάσα από το κέντρο της πόλης. Εκεί μπορείς να μεταβείς με τον προαστιακό σιδηρόδρομο αλλά και με λεωφορείο. Αν είσαι με το αυτοκίνητο ακόμη καλύτερα, γιατί θα μπορέσεις να γνωρίσεις την εξωτική πλευρά της Ευβοίας: τα Λιχαδονήσια, που είναι αποτέλεσμα ηφαιστειακής δραστηριότητας και αποτελούν ένα καλά κρυμμένο παράδεισο στη βόρεια πλευρά του νησιού μέχρι και τη Θαψά, που από πολλούς έχει χαρακτηριστεί η γαλάζια λίμνη της Εύβοιας. Γαλαζοπράσινα νερά και απέραντες χρυσές παραλίες. Τι επιθυμείς για το καλοκαίρι και δεν σου το δίνει απλόχερα η Εύβοια; Αττική - για ρομαντικούς Επιμένεις για διάφορους λόγους στην Αττική και ψάχνεις λύσεις. Δεν βρίσκονται μακριά. Ανάμεσα στην Ανάβυσσο και το Σούνιο, βρίσκεται η Παλαιά Φώκαια. Ιδανικό μέρος για βουτιά στη θάλασσα αλλά και για φαγητό στα ταβερνάκια. Μάλιστα οι πιο ρομαντικοί μπορούν να συνεχίσουν με μία επίσκεψη στο ναό του Ποσειδώνα, για να ατενίσουν τον ορίζοντα τη στιγμή που πέφτει ο ήλιος και «βυθίζεται» στη θάλασσα. Ψαρεύοντας με… Αγκίστρι την Αίγινα Μόλις 55 λεπτά από το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται το Αγκίστρι, ιδανικό νησί για μονοήμερη ή για διήμερη απόδραση. Το μικρό νησί του Αργοσαρωνικού μπορεί κανείς να το γυρίσει με το ποδήλατο μέσα σε μια μέρα. Ένα πευκόφυτο, τουριστικό μέρος για όσους αγαπούν την πεζοπορία, προσφέρεται και για περπάτημα, και κυρίως τεράστιες αμμουδερές παραλίες, ενώ σε εκείνη της Απονήσου επιτρέπεται το camping. Σε απόσταση αναπνοής από το Αγκίστρι, βρίσκεται η διαχρονική Αίγινα όπου μπορείτε να γευτείτε γιαούρτι με γλυκό φιστίκι για να τιμήσετε έτσι και το προϊόνσήματα κατατεθέν του νησιού. Μην φύγετε χωρίς να επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας, όπως ονομάστηκε από Βενετσιάνους ναυτικούς.
8
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Της Πέπης Γιούλτση
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ
εσσαλονίκη: Χαλαρά... δίπλα στην πόλη
Μικρό Πήλιο- Δίπλα στην πόλη Ακόμη και για τους πιο δύσπιστους έχω πρόταση: Μικρό Πήλιο. Μια άγνωστη αλλά πανέμορφη παραλία σε απόσταση μιας ανάσας από την Αθήνα. Η παραλία είναι προσβάσιμη με σκάφος ή canoeing και βρίσκεται μεταξύ της Παραλίας Βαρνάβα και της Παραλίας Αγίων Αποστόλων. Στη μαγευτική της εικόνα οφείλεται το όνομά της. Ο Indiana Jones στο κέντρο… Δεν σας κάλυψα ακόμη να αφήσετε το κέντρο της Αθήνας; Επιμένετε; Λοιπόν, μπορεί να είσαστε από τους τυχερούς της παρέας, αφού ο ρόλος του Indiana Jones είναι γοητευτικός. Το θετικό της Αθήνας το καλοκαίρι, όταν ο υδράργυρος πια φτάνει τους 40o C, είναι ότι οι δρόμοι είναι σχετικά άδειοι. Άρα, σου δίνεται η ευκαιρία να φορέσεις σαγιονάρες, να βάλεις ψάθινο καπέλο και να γίνεις τουρίστας, ανακαλύπτοντας την πόλη σου. Απαραίτητο αξεσουάρ η φωτογραφική μηχανή και να είσαι σίγουρος ότι οι δρόμοι, τα δρομάκια, τα πάρκα και -κυρίως- το ιστορικό κέντρο είναι γεμάτα εκπλήξεις…
Δ
Δυνατότητες χαλάρωσης και αναψυχής σε απόσταση αναπνοής από την πόλη προσφέρουν κοντινές αποδράσεις στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, όταν ο υδράργυρος ανεβαίνει και το κόστος της βενζίνης καθιστά ασύμφορη μια μακρινή μετακίνηση με το αυτοκίνητο.
Με λεωφορείο, αυτοκίνητο ή ... καραβάκι Θαλασσινό αεράκι, αίσθηση αλμύρας και την υπέροχη εικόνα της πόλης της Θεσσαλονίκης από την πλευρά της θάλασσας επιφυλάσσουν οι διαδρομές με τα καραβάκια που μεταφέρουν το καλοκαίρι τους επιβάτες σε μια διαδρομή στον Θερμαϊκό Κόλπο ανάμεσα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και τις κοντινές ακτές της Περαίας, των Νέων Επιβατών και της Αγίας Τριάδας. Το ταξιδάκι αυτό μπορεί να επαναφέρει στη μνήμη των μεγαλυτέρων, εικόνες από τα φωταγωγημένα καραβάκια της δεκαετίας του ΄50, τη λοταρία και το κέρασμα στο πλοίο, ή τα καβούρια που σερβίρονταν στη λαδόκολλα στον Μπαξέ.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
9
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ
Γνωριμία με τα οικοσυστήματα Για όσους, πάλι, θέλουν να συνδυάσουν το μπάνιο στη θάλασσα με μια γνωριμία με την ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων της περιοχής, προσφέρονται οι λιμνοθάλασσες της Επανομής και του Αγγελοχωρίου στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης. Από τη δυτική πλευρά του Θερμαϊκού υπάρχει το εθνικό πάρκο στο Δέλτα Αξιού, που προσφέρει σύστημα προτεινόμενων διαδρομών και ποτάμιων εκβολών, ελών και λιμνοθαλασσών με πολλά είδη άγριων ζώων και πουλιών. Στις εκβολές του Αξιού με τους ποταμούς Γαλλικό και Λουδία ο επισκέπτης μπορεί να αναζητήσει το καταφύγιο των νεροβούβαλων ενώ στη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου μπορεί να δει από κοντά τα υπέροχα ροζ φλαμίνγκο. Λουτρά κοντά ή μακριά Ιαματικά λουτρά ή απλά βόλτα, πικ νικ, παιχνίδι και αναψυχή σε ένα καταπράσινο τοπίο είναι οι επιλογές του επισκέπτη των Λουτρών Λαγκαδά. Σε όσους δε, είναι διατεθειμένοι να κάνουν μια ωριαία διαδρομή, τα Λουτρά της Πικρολίμνης Κιλκίς προσφέρουν λασποθεραπεία, πηλοθεραπεία, υδροθεραπεία, φυσιοθεραπεία, μασαζοθερεαπεία και ποσιθεραπεία. Τα σπήλαια του Αγίου Γεωργίου και των Πετραλώνων Το παζλ των κοντινών αποδράσεων από τη Θεσσαλονίκη ολοκληρώνουν οι επισκέψεις στα σπήλαια Αγίου Γεωργίου Κιλκίς και Πετραλώνων Χαλκιδικής. Οι διαδρομές είναι ωριαίες. Σε ό,τι αφορά τις εμπειρίες που προσφέρονται στον επισκέπτη, το σπήλαιο του Αγίου Γεωργίου διαθέτει σπάνιο διάκοσμο και παρουσιάζει έντονο παλαιοντολογικό ενδιαφέρον καθώς έχουν βρεθεί σε αυτό πάνω από τριακόσια δείγματα απολιθωμένων ζώων, ηλικίας μέχρι και 100.000 χρόνων. Διάσημο για το αρχαιότερο ανθρώπινο λείψανο που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο είναι το Σπήλαιο των Πετραλώνων που στην πάροδο των χρόνων έχει χρησιμεύσει ως καταφύγιο ανθρώπων και σαρκοβόρων ζώων.
Επισκεφθείτε το ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ στο www.amna.gr/freepress 10
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ρεπορτάζ-φωτογραφία: Αλέξης Ηλιάδης
Αστυπάλαια Ένα κόσμημα του Αιγαίου 12
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
O
Ο θησαυρός της Αστυπάλαιας: γαλάζια, κρυστάλλινη θάλασσα, υπέροχες παραλίες, λαμπρός ήλιος, μια Χώρα πανέμορφη. Η Αστυπάλαια είναι το δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων, αλλά το τοπίο και η αρχιτεκτονική της την κατατάσσουν στις γειτονικές Κυκλάδες. Ο μαζικός τουρισμός δεν έχει ανακαλύψει αυτό το μικρό αιγαιοπελαγίτικο νησί με τους 1.300 κατοίκους, που διατηρεί ακόμη το χρώμα του.
Η Χώρα Η πρωτεύουσα της Αστυπάλαιας, η Χώρα, είναι χτισμένη στις πλαγιές ενός λόφου που «βλέπει» το Αιγαίο. Είναι ένας παραδοσιακός οικισμός με σημαντική λαϊκή αρχιτεκτονική. Στην κορυφή του λόφου δεσπόζει το βενετσιάνικο κάστρο απ’ όπου προβάλλουν οι μπλε τρούλοι δύο εκκλησιών. Από μακριά η Χώρα δίνει την εντύπωση ότι κρέμεται από τον ουρανό. Οκτώ λευκοί ανεμόμυλοι με κόκκινες σκεπές -ενθύμια μιας άλλης εποχής- βρίσκονται στην πλατεία του οικισμού. Από εκεί ξεκινούν στενοί, δαιδαλώδεις δρόμοι που καταλήγουν στο κάστρο. Αρχιτεκτονικά, το κάστρο της Αστυπάλαιας ανήκει στον τύπο του οχυρωμένου οικισμού, στον οποίο οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών δημιουργούν τείχος με μικρά παράθυρα-πολεμίστρες. Για αιώνες η Χώρα ήταν «κλεισμένη» μέσα στο κάστρο που προστάτευε τους κατοίκους κυρίως από τους πειρατές. Η πρώτη επέκταση του οικισμού έξω από τα τείχη του έγινε στις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν δυο εκκλησίες: η Παναγία του Κάστρου που χτίστηκε το 1853 και ο Άγιος Γεώργιος που χτίστηκε το 1790. Λίγο έξω από το κάστρο βρίσκεται η εκκλησία της Παναγιάς της Πορταΐτισσας που χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα. Το κάστρο της Αστυπάλαιας είναι μεσαιωνικό, αλλά το νησί έχει μια ιστορία που ξεκινά πολύ παλαιότερα, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη μια επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο της Χώρας όπου εκτίθενται ευρήματα από την προϊστορική εποχή έως και τα μεσαιωνικά χρόνια. Ενδιαφέρον, αρχαιολογικό και ανθρωπολογικό, παρουσιάζει και το -μοναδικό στον κόσμο- νεκροταφείο βρεφών. Δεχόταν παιδιά που πέθαναν λίγο μετά τη γέννησή τους και, σύμφωνα με το έθιμο, τοποθετούνταν μέσα σε αγγεία για να έχουν την αίσθηση της μήτρας. Τα πιο παλιά αγγεία χρονολογούνται στην Ύστερη Γεωμετρική Εποχή. Οι παραλίες Η Αστυπάλαια έχει πάρα πολλές ωραίες παραλίες και η επιλογή κάποιας από αυτές για μπάνιο είναι δύσκολη υπόθεση. Υπάρχουν στο νησί παραλίες με καταπληκτική αμμουδιά, όπως το Στενό και ο Σχοινώντας, παραλίες ερημικές, όπως ο Άγιος Γιάννης Ρίχτης, παραλίες οργανωμένες, όπως η παραλία της Χώρας και η παραλία του Λιβαδιού, που βρίσκεται κοντά στη Χώρα. Το Λιβάδι είναι μία από τις παραλίες του νησιού όπου μπορείς ενώ κολυμπάς να βλέπεις τη Χώρα και το κάστρο της. Μπορείς να πας εκεί από την πρωτεύουσα του νησιού και περπατώντας, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι μπορείς να γυρίσεις περπατώντας. Εξαρτάται από το αν μπορείς να αντιμετωπίσεις μία ανηφόρα 2-3 χιλιομέτρων. Μακριά από τη Χώρα βρίσκονται οι παραλίες Βάτσες και Καμινάκια. Τα Καμινάκια θεωρούνται μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού. Είναι οργανωμένη. Κρυστάλλινα, βαθιά νερά, άγριο τοπίο και ελάχιστα κτίσματα είναι για πολλούς ένας πολύ καλός συνδυασμός. Σίγουρα είναι μια καλή επιλογή για όσους δεν έχουν πρόβλημα με τους χωματόδρομους. Τα Καμινάκια απέχουν 10 χιλιόμετρα από τη Χώρα (4 χλμ άσφαλτος, 6 χλμ χωματόδρομος). Βαθιά, πεντακάθαρα νερά, άγριο τοπίο είναι τα χαρακτηριστικά και της -επίσης οργανωμένης- παραλίας Βάτσες. Και οι Βάτσες διεκδικούν τον ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
13
14
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
τίτλο της ωραιότερης παραλίας του νησιού. Απέχουν 7 χιλιόμετρα από τη Χώρα (3,5 χλμ άσφαλτος και 3,5 χλμ χωματόδρομος). Ο Άγιος Γιάννης Ρίχτης είναι άλλη μια πολύ ωραία αλλά και πολύ μικρή παραλία, με εκπληκτικά, διάφανα νερά, στην οποία πηγαίνεις με σκάφος ή με τα πόδια -αφού αφήσεις το αυτοκίνητο πρέπει να περπατήσεις για περίπου 30 λεπτά. Το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Ρίχτη - απ’ όπου ξεκινά η πεζοπορία για την παραλίααπέχει 6 χλμ από τη Χώρα (3,5 χλμ άσφαλτος και 1,5 χλμ χωματόδρομος). Τα Κουνούπια και ο Κουτσομήτης είναι δύο νησάκια με καταπληκτικά, γαλαζοπράσινα νερά, που βρίσκονται 5-6 μίλια μακριά από την Αστυπάλαια. Στη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, πηγαίνουν εκεί, καθημερινά, καραβάκια που ξεκινούν από το λιμάνι της Χώρας. Οι παραλίες της Αστυπάλαιας στις οποίες μπορείς να πας με αυτοκίνητο, μηχανή ή με τα πόδια είναι πολλές αλλά αν έχεις δική σου βάρκα, ή νοικιάσεις, έχεις ακόμη περισσότερες επιλογές, έχεις στη διάθεσή σου 30-40 παραλίες. Ακόμη και αν φυσάει δυνατός άνεμος, σίγουρα θα βρεις μια απάνεμη παραλία για να ρίξεις άγκυρα και να κολυμπήσεις. Βέβαια, υπάρχουν και σκαφάκια που το καλοκαίρι, καθημερινά, μεταφέρουν κόσμο από το λιμάνι της Χώρας σε παραλίες του νησιού. Όμως, η θάλασσα της Αστυπάλαιας είναι ιδανική όχι μόνο για κολύμπι αλλά και για ψάρεμα, Έχει απίστευτο ψάρι. Είναι ιδανική για ψάρεμα με ψαροντούφεκο, με καλάμι, με καθετή, με συρτή και οι λάτρεις του ψαρέματος μπορούν να νοικιάσουν βάρκα και να επιδοθούν στο αγαπημένο τους χόμπι. Τουριστική ανάπτυξη Τα τελευταία χρόνια η Αστυπάλαια γίνεται όλο και περισσότερο ελκυστικός προορισμός, δηλώνει στο «Πρακτορείο» ο Δήμαρχος Αστυπάλαιας, Πανορμίτης Κονταράτος, τονίζοντας ότι το νησί έχει ιδιαίτερα ποιοτικές τουριστικές υποδομές και φιλόξενους κατοίκους, ενώ προσφέρεται για όλα τα βαλάντια, Μάλιστα, όπως λέει ο ίδιος, τον Ιούλιο το κόστος διαμονής σε αξιοπρεπή καταλύματα ξεκινά από 25-30 ευρώ. Διακοπές στον παράδεισο Εάν σου αρέσει η φύση, εάν αναζητάς έναν μικρό παράδεισο στο Αιγαίο, μακριά από την καθημερινότητα της πόλης, η Αστυπάλαια είναι μια άριστη επιλογή για διακοπές. Και αν βρεθείς εκεί, πιθανότατα θα αφήσεις την ομορφιά αυτής της μαγευτικής γωνιάς του Αιγαίου να σε απαγάγει.
Επισκεφθείτε το ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ στο www.amna.gr/freepress ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
15
Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ
Η
Η ελληνική πεζογραφία έχει αναπτύξει τις τελευταίες δεκαετίες μια προνομιακή σχέση με την Ιστορία, ανακινώντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων: από τους διωγμούς των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τον Εμφύλιο και τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης μέχρι τις ελληνικές κοινότητες της Μικράς Ασίας και της Οδησσού, τον Εθνικό Διχασμό, το Βυζάντιο, τους Τουρκοκρητικούς και τον Αγώνα του 1821. Οι σχέσεις, βέβαια, μεταξύ Ιστορίας, μυθοπλασίας και αφήγησης δεν αποτελούν πρωτόφαντη υπόθεση, παραπέμποντας στη γέννηση του ιστορικού μυθιστορήματος κατά τον 19ο αιώνα. Οι συγγραφείς προστρέχουν ήδη από τότε στην Ιστορία με σκοπό όχι τόσο να τιμήσουν εν γένει τα επιτεύγματά της ή να αντλήσουν διδάγματα από την πορεία της όσο να προσδώσουν ένα αναδρομικό νόημα στα φλέγοντα ζητήματα του καιρού τους. Για να μείνουμε στην περιοχή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όταν ο Αλέξανδρος-Ρίζος Ραγκαβής, ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος, ο Στέφανος Ξένος και ο Κωνσταντίνος Ράμφος προβάλλουν το εξυψωμένο στοιχείο του Έλληνα και του ελληνισμού, αναφερόμενοι στην αρχαιότητα, στη Φραγκοκρατία και στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θέλουν στην πραγματικότητα να μιλήσουν για τη μετεπαναστατική Ελλάδα, σβήνοντας τη δραματική οικονομική, διοικητική και ιδεολογική αστάθεια της κρατικής καχεξίας της. Κι όταν, πάλι, ο Άγγελος Τερζάκης ανακαλύπτει περί τα μέσα της δεκαετίας του 1940 με τη σειρά του τους Φράγκους, το θέμα του στην πραγματικότητα είναι η ξένη κατοχή και το αντιστασιακό φρόνημα των Ελλήνων έναντι των δυνάμεων του ναζισμού. Τι ζητούν, όμως, οι μυθιστοριογράφοι της εποχής μας από το ιστορικό παρελθόν; Στις ημέρες μας ο συγγραφέας είναι αδύνατον να ταυτιστεί με τον ρόλο του εθνικού βάρδου, ακόμα κι αν ο εθνικισμός δεν έχει υποχωρήσει από τη δημόσια σκηνή. Στο πλαίσιο, βέβαια, της εμπορικής ανάπτυξης της βιβλιαγοράς, η Ιστορία είναι δυνατόν να λειτουργήσει με το πανοραμικό της πεδίο ως υπερθέαμα - και όντως υπάρχουν μυθιστορήματα που ανεβάζουν τα ιστορικά γεγονότα σε μια μεγαλειώδη θεατρική σκηνή, όπου το καλό συγκρούεται με το κακό και οι άνθρωποι αποδεικνύουν κάθε τόσο την ακεραιότητα της ηθικής και των αισθημάτων τους. Η Ιστορία, πάντως, ως βάση μιας πεζογραφικής παραγωγής με χαρακτήρα περιπετειώδους φυγής κυριαρχούσε και στην εκδοτική αγορά των δεκαετιών του 1960 και του 1970, κατά τη διάρκεια των οποίων ο ιστορικός μυθιστοριογράφος μετατράπηκε από ταγό του έθνους σε διασκεδαστή του καταναλωτικού κοινού. Όπως κι αν έχει, και πέρα από τις εμπορικές του εκδοχές, το ιστορικό μυθιστόρημα επιδιώκει σήμερα να υπερβεί τη συνο-
16
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ριακή γραμμή την οποία χάρασσε άλλοτε ανάμεσα σε εχθρό και φίλο. Το ελληνικό παρελθόν μοιάζει πλέον περισσότερο με έναν καθρέφτη εντός του οποίου έχουμε τη δυνατότητα να κοιτάξουμε το πρόσωπο του άλλου πέρα από διαχωριστικές ζώνες, ως αναπόσπαστο δικό μας κομμάτι, αλλά και ως μια εντελώς διαφορετική και ξέχωρη εμπειρία (Ρέα Γαλανάκη, Μάρω Δούκα, Αλέξης Πανσέληνος, Νίκος Θέμελης, Διαμαντής Αξιώτης). Σημειωτέον πως μια τέτοια εμπειρία κοιτάζει όχι μόνο προς την Ανατολή, που παύει να είναι ο ορκισμένος και προαιώνιος βάρβαρος, αλλά και προς τη Δύση, που σταματά να εκπροσωπεί τον ευγενή κυρίαρχο (Φραγκοκρατία) και μετασχηματίζεται σε πηγή τεχνολογίας, τέχνης και επιστήμης (Σώτη Τριανταφύλλου). Τη διάκριση, όμως, μεταξύ εχθρού και φίλου υπερβαίνουν και οι μυθιστοριογράφοι που καταπιάνονται με τον Εμφύλιο, βάζοντας στην άκρη την αλήθεια της Αριστεράς και της Δεξιάς, για να ψάξουν τις παράπλευρες συνέπειες της σύγκρουσης στον παιδόκοσμο των δεκαετιών του 1940 και του 1950 (Βασίλης Μπούτος, Θανάσης Σκρουμπέλος, Μαρλένα Πολιτοπούλου, Γιάννης Ατζακάς) ή για να δείξουν με ποιον τρόπο περνούν τα εμφυλιακά φαντάσματα στις αμέσως επόμενες δεκαετίες (Κώστας Ακρίβος, Βασιλική Ηλιοπούλου), φτάνοντας κάποτε μέχρι και το δυσοίωνο παρόν (Νίκος Δαββέτας). Το ενδιαφέρον για την Ιστορία δεν εκδηλώνεται πάντοτε με την εξωστρεφή μορφή του ιστορικού μυθιστορήματος. Πολλές φορές, οι μυθιστοριογράφοι διαλέγουν μια πιο κλειστή φόρμα, η οποία χωρίς να στερεί από το συλλογικό την πρωταγωνιστική του θέση, προτιμά να το ανασυστήσει μέσα από ένα μεταμοντέρνο πνεύμα, το πνεύμα της ιστορικής μεταμυθοπλασίας. Έχουμε εδώ συγγραφείς που άλλοτε επιβιβάζονται στο όχημα της αρχαιολογικής φαντασίας, για να «πειράξουν» είδη όπως η μυθιστορηματική βιογραφία (Τάκης Θεοδωρόπουλος), άλλοτε στρέφονται στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό (Θωμάς Σκάσσης), για να ενοφθαλμίσουν την ολοζώντανη, σημερινή τους γλώσσα στις αρχειακές πηγές του, και άλλοτε επιστρέφουν στον Μακεδονικό Αγώνα (Πάνος Θεοδωρίδης) ή στη βενιζελική Κρήτη (Γιώργης Γιατρομανωλάκης) και στους Βαλκανικούς Πολέμους (Έλενα Χουζούρη), για να αναμείξουν την ημερολογιακή και την επιστολική αφήγηση με το αστυνομικό μυθιστόρημα και την ιστορική παρωδία ή το ιστορικό δοκίμιο. Μια απέραντη, ούτως ή άλλως, λογοτεχνική ποικιλία.
ΑΠΕ ΜΠΕ/PIXEL/Σωτηρης Μπαρμπαρουσης
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
17
ΒΙΒΛΙΟ
Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
ΚΡΙΤΙΚΗ
Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΕΝΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ
Α ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ/STR
«Απέραντα τοπία της θλίψης» είναι ο τίτλος της συλλογής μικρών πεζών του Θεμιστοκλή Κατσαούνη που κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο της Φρανκφούρτης Public Book Media, σε μετάφραση Αναστάσιου Παπαδόπουλου. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε όλες τις γερμανόφωνες χώρες, αλλά και στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Τα πεζά του Κατσαούνη κυκλοφόρησαν πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ηριδανός από τις οποίες κυκλοφορεί και η νουβέλα του «Το κτήνος» με ήρωα ένα πρόσωπο που μπλέκεται σε μια σειρά αρνητικών καταστάσεων, προσπαθώντας να απαλλαγεί από το αδιέξοδο στο οποίο έχει εγκλωβιστεί. Γεννημένος το 1984 στην Αθήνα, ο συγγραφέας ξεκίνησε την πορεία του γράφοντας ποιήματα. Ας σημειωθεί ότι προτού κυκλοφορήσουν στα γερμανικά, τα «Απέραντα τοπία της θλίψης» μεταφράστηκαν στα ιταλικά (Aletti Editore) και στα αλβανικά (Biotimet Ymeraj). Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις σελίδες τους αναλαμβάνει και πάλι ένα πρόσωπο βυθισμένο στη δυσφορία, που απορρίπτει ριζικά (όπως και στο «Κτήνος») το περιβάλλον του και τον κόσμο. Σε τι ακριβώς οφείλεται, όμως, αυτή η στάση; Μα, στο γεγονός πως ο ήρωας έχει ξεσηκωθεί εναντίον της κατεστημένης πραγματικότητας: πολεμάει με όλα του τα αποθέματα την καθιερωμένη τάξη, χωρίς να κρύβει την απέχθειά του για τους κανόνες της. Η διαφορά είναι πως το επαναστατημένο πνεύμα οδηγεί, είτε μας αρέσει είτε όχι, σε απώλειες: απομόνωση από την καθημερινότητα των άλλων, αδυναμία επικοινωνίας μαζί τους, αλλά και ερωτική μοναξιά που συχνά βιώνεται με σπαρακτική οδύνη.
18
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Πώς να υπομείνει κανείς έναν κοινωνικό περίγυρο τον οποίο έχει αρνηθεί ως εκ προοιμίου; Πώς να αντέξει τις συνήθειες και τις πρακτικές του όταν βρίσκεται κάθε τόσο αντιμέτωπος με όλα εκείνα που τον έχουν απομακρύνει από κοντά του; Κι επιπροσθέτως, μέχρι πότε είναι δυνατόν να εξακολουθήσει μια τέτοια συνθήκη και πού μπορεί να καταλήξει; Μήπως μαζί με την αδύνατη επανάσταση, που δεν μοιάζει να οδηγεί σε κάποια λύση, αφού τα πάντα παραμένουν εν υπνώσει, θα εξαντληθεί και το σθένος το οποίο την εμπνέει; Μήπως η επανάσταση θα οδηγήσει εντέλει σε κάποια μορφή θανάτου; Παρά τον περιθωριακό ρόλο που εκ των πραγμάτων επωμίζεται, παρά τις δυσκολίες πάνω στις οποίες σκοντάφτει αδιάκοπα, ο πρωταγωνιστής του Κατσαούνη κατορθώνει να ανακαλύψει έναν τρόπο για να ξεφύγει από το βάρος που πιέζει την καρδιά του. Κι ο τρόπος αυτός δεν είναι άλλος από τη στροφή προς τη λατρεία της φύσης, που παραμένει η υψηλότερη και η αρτιότερη πηγή της ζωής, ικανή να θεραπεύσει και το πιο δυσβάστακτο άλγος. Παράλληλα ο Κατσαούνης γράφει για τη δύναμη που διαθέτει το φίλτρο του έρωτα, ακόμα κι αν καταλήγει συχνά ανεκπλήρωτος, όπως και για τις περιπέτειες του ανθρώπου καθώς ταξιδεύει μέσα στον χρόνο, αναζητώντας με αγωνία όχι μόνο το παρελθόν ή την καταγωγή του, αλλά και το μέλλον του (τι του επιφυλάσσουν τα χρόνια που έρχονται).
Tου Χρίστου Καλουντζόγλου
Δ
Ο "άγνωστος" Μίμης Φωτόπουλος
Δεκέμβρης του ΄44. Ο Μίμης είναι 31 χρόνων, τον γνωρίζουν αρκετοί Αθηναίοι θεατρόφιλοι για τους ρόλους που ερμηνεύει… αλλά και ορισμένοι για τις «επικίνδυνες» απόψεις του. Ένας ταξιθέτης έχει διαβεβαιώσει τις αρχές πως ο Μίμης φώναζε δημοσίως για «λαοκρατία». Αδίκημα βαρύτατο και γι αυτό οδηγείται δια τα περαιτέρω στο Γ΄ αστυνομικό τμήμα στη Βαλαωρίτου. Ο αρχιφύλακας που τον αναλαμβάνει έντρομος διαπιστώνει ότι από το παντελόνι του Μίμη βγαίνει ένα κομμάτι κόκκινο πανί.
«Αυτό το κόκκινο κομμάτι που βγαίνει από το παντελόνι σου… Τι είναι;» «Η πιτζάμα μου κύριε πόλισμαν!» «Και γιατί φοράς κόκκινη πιτζάμα;» «Δεν είναι μόνο κόκκινη, έχει και μαύρα και άσπρα. Κατοχή, βλέπετε, είχε μια παλιά ρόμπα η μάνα μου και μου την έραψε την πιτζάμα. Κι επειδή σήμερα κρύωνα πολύ, την άφησα από μέσα»…. Είναι σαν να στέκεται μπροστά μου καθώς αφηγείται με την χαρακτηριστική μπάσα φωνή του τι έγινε εκείνο τον Δεκέμβρη. «Το Κολωνάκι χορτάτο από εγγλέζικες κονσέρβες ετοιμαζόταν να γιορτάσει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1945. Από κάτι φωτισμένα παράθυρα φαινόντουσαν Άγγλοι αξιωματικοί που χορεύανε με «Ελληνίδες οικοκυρές» . Και τα αυτοκίνητα της Αγγλικής αυτοκρατορίας, φορτωμένα με ανθρώπινο πόνο και δυστυχία, φεύγανε». Σε ένα από αυτά τα εγγλέζικα στρατιωτικά αυτοκίνητα βρισκόταν και ο Μίμης Φωτόπουλος, που χωρίς να το καταλάβει βρέθηκε από την Αθήνα στην Αίγυπτο, 180 χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξάνδρειας, στο στρατόπεδο El Daba της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας της Βρετανίας. Ο Μίμης και άλλοι 8.000-10.000 Έλληνες, που είχαν διαπράξει το «έγκλημα» να είναι φίλοι ή μέλη του ΕΑΜ…… Η απαγωγή των πατριωτών και ο εγκλεισμός τους στο στρατόπεδο El Daba είναι η «συνεισφορά» της Βρετανίας στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να βάλει στο περιθώριο τους «ενοχλητικούς» ΕΑΜίτες.. Η «συνάντηση» με τον Μίμη Φωτόπουλο γίνεται στον Πολυχώρο 24 γράμματα, στο Χαλάνδρι, όπου εκτίθενται οι πίνακες που έχει φτιάξει ο μεγάλος ηθοποιός με μία δική του τεχνική- χρησι-
Η κόκκινη πιτζάμα και 20
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Φωτογραφίες: Ειρήνη-Ευδοξία Καλουντζόγλου
μοποιώντας γραμματόσημα. Στον χώρο αυτό βρίσκονται εκτός από τους πίνακες και τα βιβλία που έχει γράψει ο Μίμης Φωτόπουλος, που ήταν ένας πολυτάλαντος και ανήσυχος άνθρωπος. Το έργο του Φωτόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 γράμματα και είναι μάλιστα αρκετά πλούσιο: τέσσερις ποιητικές συλλογές, δύο θεατρικά, δύο αυτοβιογραφίες και ένα χρονικό – το Ελ Ντάμπα, από το οποίο παίρνουμε τα αποσπάσματα που παραθέτουμε εντός εισαγωγικών. Το χρονικό της ομηρείας είναι η αφήγηση του Μίμη Φωτόπουλου στο Ελ Ντάμπα. Μια αφήγηση «με αξιοζήλευτο μέτρο. Λες και δεν γράφεται το βιβλίο αυτό από άνθρωπο με νεύρα, μα από μια δύναμη υπεράνθρωπη, που μπορεί να συγκρατεί και να υποτάσσει τα πιο φυσικά και επιτρεπτά ξεσπάσματα», όπως γράφει η Έλλη Αλεξίου. «Βγαίνεις άλλος άνθρωπος από τη φυλακή. Σκέφτεσαι και δεν μπορεί να χωρέσει το μυαλό σου, πώς είναι δυνατόν να βρεθούνε οκτώ χιλιάδες άνθρωποι στην Αφρική, στα καλά καθούμενα. Πώς είναι δυνατόν, Έλληνες να παραδώσουνε οκτώ χιλιάδες ανθρώπους, ταλαιπωρημένους από τη γερ-
η εξορία
μανική πείνα και τον θάνατο, ομήρους σε … ξένους»…. Στη φυλακή αυτή « καθόμουνα και σκεφτόμουνα πόσες ιδεολογίες, θρησκείες, πολιτισμοί, βασίλεια και αυτοκρατορίες χάθηκαν. .. Μονάχα το θέατρο, αλλάζοντας περίβλημα, ζει εκατοντάδες χρόνια τώρα. Και δεν είναι μοναδική θρησκεία το θέατρο όταν μαζεύει στους ναούς του, σε όλα τα πλάτη της γης, χιλιάδες ανθρώπους και τους «αποδίδει την ανθρώπινη τρυφερότητα»; Κι όταν πια ήρθε καιρός κι επέστρεψαν οι όμηροι στην Αθήνα… «Σουρούπωνε όταν βγήκαμε από το Γουδί. Τραβήξαμε μια παρέα για τη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Από κάτι νοσοκομεία άρχισαν να μας πετροβολάνε. Μας είχαν κατευοδώσει με μούντζες, μας υποδέχονταν με λιθοβολισμό. Ξέρανε αυτοί οι άνθρωποι ποιοι είμαστε; Τι λέγανε οι ψυχές μας; … Όταν ύστερα από πολλούς κόπους βρήκα κάπου τους δικού μου, η μάνα μου καθώς με αντίκρισε έπεσε στα πόδια μου και τα φιλούσε. Ντρεπόμουνα, μα όσο κι αν την παρακαλούσα, όση δύναμη κι αν έβαλα, δεν μπορούσα να τη σηκώσω από τα πόδια μου». Αυλαία, ο Μίμης Φωτόπουλος υποκλίνεται. Κλείνω το βιβλίο Ελ Ντάμπα καθώς στο ραδιόφωνο ακούγεται το Ανεμολόγιο (Στίχοι Κώστας Τριπολίτης, Μουσική Θάνος Μικρούτσικος): Έβγαλε βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε είμαστε λέει το παρατράγουδο στα ωραία άσματα και επιτέλους σκασμός οι ρήτορες πολύ μιλήσαμε στο εξής θα παίζουμε σ’ αυτό το θίασο μόνο ως φαντάσματα
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
21
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Ο Ανδρέας, ο «Μάριος» και τα λευκά κελιά 22
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τ
Την ιστορία την γράφουν άνθρωποι ταπεινοί, με υψηλό αίσθημα αλληλεγγύης, πολύ περισσότερο όταν δρουν σε χρόνια δύσκολα. Μια τέτοια σελίδα αποθησαυρίζει ο Κύπριος δικηγόρος και πρώην βουλευτής, Ανδρέας Παναγιώτου. Το 1967, θυμάται, στο σπίτι του Ανδρέα Χριστοδουλίδη στην Λευκωσία φιλοξενήθηκε για ένα διάστημα ο Αλέκος Παναγούλης. Ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης πήγε στο σπίτι του Ανδρέα Παναγιώτου μαζί με έναν φίλο του. «Είναι ο Μάριος», είπε ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης, «ο Μάριος Ανδρέου» και ζήτησε από τον Παναγιώτου να δώσει στέγη στον «Μάριο Ανδρέου», διότι ήταν καταζητούμενος στην Ελλάδα. Ύστερα από καιρό και ενώ ο Χριστοδουλίδης είχε φύγει στο εξωτερικό, ο Παναγιώτου αντιλήφτηκε ότι η κυπριακή ΚΥΠ παρακολουθούσε το σπίτι του. Ο «Μάριος» παραδέχθηκε ότι ήταν ο Αλέκος Παναγούλης και ο Παναγιώτου τον μετέφερε στο σπίτι του ηθοποιού, Νίκου Σιαφκάλη, μέχρι που πήρε κυπριακό διαβατήριο με το όνομα «Μάριος Ανδρέου» και διέφυγε από την Κύπρο. Ο Ανδρέας Παναγιώτου είχε γνωρίσει τον Ανδρέα Χριστοδουλίδη στα φοιτητικά χρόνια στην Αθήνα. Θυμάται ακόμα ότι ο Χριστοδουλίδης του είχε ζητήσει να καταρτίσουν σχέδιο φυγάδευσης και προστασίας του Ανδρέα Παπανδρέου σε περίπτωση πραξικοπήματος.
Ανδρέας Χριστοδουλίδης Ένας ευπατρίδης ανιδιοτελής αγωνιστής Στην αντιδικτατορική δράση του Ανδρέα Χριστοδουλίδη, με τον οποίον βάδισε «σε παράλληλους δρόμους», αναφέρεται ο Λούης Ηγουμενίδης, χαρακτηρίζοντάς τον «πρότυπο ανιδιοτελούς και ασυμβίβαστου αγωνιστή της Δημοκρατίας»: «Τον γνώρισα τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη του 1964, όταν έφτασα στην Αθήνα για σπουδές και αναζήτησα το φοιτητικό σύλλογο των Κυπρίων με πρόθεση να συνδεθώ με εκείνους που στέκονταν αντιμέτωποι προς τον τότε κυρίαρχο διχασμό των Κυπρίων σε μακαριακούς και γριβικούς και ο Ανδρέας, ήταν ήδη αναγνωρισμένος δημοκρατικός παράγοντας του κυπριακού φοιτητικού κινήματος. Στα επόμενα χρόνια ηγήθηκε της πλατιάς δημοκρατικής παράταξης των Κυπρίων φοιτητών καθοδηγούμενος από τη νεολαία της Ένωσης Κέντρου και συνεργαστήκαμε, αφού εγώ ηγήθηκα των Αριστερών Κυπρίων φοιτητών με κοινό στόχο την απαλλαγή της ΕΦΕΚ από τις τότε δυναστεύουσες το φοιτητικό κίνημα δυνάμεις της μακαριακής και γριβικής δεξιάς και ακροδεξιάς. Στις αρχές του 1967, ύστερα από πολλές περιπέτειες και δυναμικές συγκρούσεις με τις προστατευόμενες από το ελληνικό φασιστικό παρακράτος παρατάξεις των εθνικιστών φοιτητών, καταφέραμε να κερδίσουμε τις εκλογές της ΕΦΕΚ και να αναδείξουμε ένα δημοκρατικό συμβούλιο, το οποίο δεν πρόλαβε να αναλάβει την εξουσία, αφού το αμφισβήτησαν οργανωμένοι τραμπούκοι του ελλαδικού παρακράτους μέχρι την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου του 1967. Ιθύνων νους και ηγέτης εκείνης της νίκης ήταν ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης.
άγνωστες σελίδες του αγώνα για τη Δημοκρατία
Από την πρώτη μέρα της επιβολής της δικτατορίας αρχίζει και για τον Ανδρέα Χριστοδουλίδη και για μένα η μεγάλη αγωνιστική πορεία αντίστασης ενάντια στη φασιστική δικτατορία των συνταγματαρχών. Λίγο καιρό μετά ο Ανδρέας, που στο μεταξύ κατέβηκε στην Κύπρο, αναγκάστηκε να φύγει για το Παρίσι αφού πληροφορήθηκε ότι η χούντα ετοίμαζε τη σύλληψή του. Εγώ έμεινα στην Αθήνα ως παράνομος και μετά τη σύλληψη, προφυλάκιση και απόλυσή μου με την πρώτη αμνηστία του Παπαδόπουλου και ύστερα από μεσολάβηση της Κύπρου, έμεινα στην Ελλάδα μέχρι το 1970, για να τελειώσω τις σπουδές, ενώ ταυτόχρονα συμμετείχα στην αντιχουντική δράση του Πατριωτικού Μετώπου. Στα τέλη του 1970 με αρχές του 1971 έφτασα στο Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές. Από τους πρώτους που συνάντησα εκεί ήταν ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης, ο οποίος με συνέδεσε αμέσως με την αριστερή φοιτητική οργάνωση της Ένωσης Κυπρίων Φοιτητών (ΕΚΦ) της οποίας ήταν πρόεδρος και με υποστήριξε να αναλάβω γενικός γραμματέας με πρόεδρο τον Μιχάλη Παπαπέτρου. Αμέσως με πληροφόρησε ότι δραστηριοποιείται μαζί με άλλους Κυπρίους φοιτητές στον αντιδικτατορικό αγώνα, μου μίλησε για τη Δημοκρατική Άμυνα, χωρίς να μου αποκαλύψει την ιδιότητά του ως ηγετικό στέλεχος και προθυμοποιήθηκε να με φέρει σε επαφή με τους κομμουνιστές συντρόφους μου που δραστηριοποιούνταν παράλληλα. Το Σεπτέμβρη του 1972 συγκατοικήσαμε στο διώροφο της Τοριάνο Άβενιου. Μέχρι την πτώση της χούντας ζούσαμε στο ίδιο σπίτι και μοιραζόμασταν τις αγωνίες και τους αγώνες μας ενάντια στη χούντα. Εκεί μοιραστήκαμε με τη γυναίκα μου Φρόσω Ριζοπούλου όλη την καθημερινότητα μας με τον Ανδρέα, την αγαπημένη σύζυγο του Αστέρω και τον μονάκριβο ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
23
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΜΑΡΟΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΙΑ
γιο τους Αντώνη, που τον χάσαμε τόσο πρόωρα…. Εκεί συνεδρίαζαν και συνυπήρχαν όλες οι ελληνικές αντιστασιακές οργανώσεις των κομμουνιστών, των ακροαριστερών, των σοσιαλιστών, των δημοκρατικών και όλων ανεξαίρετα, που πάλευαν για την πτώση της δικτατορίας. Εκεί ζήσαμε το Πολυτεχνείο, από εκεί εξορμούσαμε για τις διαδηλώσεις, τους συνδέσμους και τις φοιτητικές ενώσεις, από εκεί έφευγε και ο Ανδρέας, για να συναντήσει την υπόλοιπη ηγεσία της Δημοκρατικής Άμυνας στις διάφορες πόλεις της Γαλλίας και της Γερμανίας. Ποτέ ο Ανδρέας δεν μας έκανε συμμέτοχους των αποφάσεων και των δράσεων της Άμυνας. Μόνο μας γνώριζε με τους συντρόφους του στην ηγεσία της οργάνωσης, όπως ο Κάτρης, ο Μερκούρης και άλλοι που τον επισκέπτονταν στο «κάστρο» μας… Το πιο σημαντικό γεγονός που σημάδεψε ανεξίτηλα την αντιστασιακή μας δράση ήταν η σύλληψη του Ανδρέα στη Γερμανία και ο εγκλεισμός του στα λευκά κελιά, όπου βρισκόταν και η ηγεσία των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Όταν συνεδρίαζε κάπου σε μια γερμανική πόλη η ηγεσία της Δημοκρατικής Άμυνας, το 1972, αν δεν με απατά η μνήμη μου, συνελήφθη σε σιδηροδρομικό σταθμό της χώρας ένας Έλληνας από τη Σουηδία που μετέφερε όπλα για την ελληνική αντίσταση, με γραπτή εντολή κάποιου Ανδρέα. Στο δακτυλογραφημένο κείμενο που βρήκαν απάνω του υπήρχε η υπογραφή Ανδρέας, την οποία οι γερμανικές αρχές συνέδεσαν με τον Ανδρέα Χριστοδουλίδη και τον συνέλαβαν αμέσως. Στο Λονδίνο η Σκότλαντ Γιαρτ ήρθε στο σπίτι μας, ανέκρινε την Αστέρω, και εμένα με οδήγησαν στα γραφεία της ΕΚΦ για να τους παραδώσω τη γραφομηχανή της οργάνωσης, γιατί υποψιάζονταν ότι με αυτή είχε γράψει την επίμαχη επιστολή ο Ανδρέας. Φυσικά δεν υπήρχε πουθενά η γραφο24
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
μηχανή, αφού την είχαμε ήδη «θάψει» στον Τάμεση, με τη βοήθεια Κύπριου φίλου. Μετά από μερικούς μήνες ορίστηκε η δίκη του Ανδρέα στην Κολωνία και η Σκότλαντ Γιαρτ με συνόδευσε αεροπορικώς, για να παρουσιαστώ ως μάρτυρας για το αν η επίδικη επιστολή ήταν γραμμένη με τη γραφομηχανή της ΕΚΦ. Εκεί έλαβα το μήνυμα να επιμείνω στους ισχυρισμούς μου ότι δεν ήταν γραμμένη η επιστολή με τη γραφομηχανή της ΕΚΦ. Αυτό και έπραξα με απόλυτη βεβαιότητα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του δικαστή. Εκείνος με κήρυξε ειρωνικά αναξιόπιστο μάρτυρα, αφού ήδη ο Ανδρέας είχε παραδεχθεί ότι έγραψε την επιστολή, μετά από συμφωνία με την κυβέρνηση του Γερμανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η συμφωνία προνοούσε παραδοχή του Ανδρέα και καταδίκη του σε εννιά μήνες φυλάκιση, όση ήταν και η προφυλάκιση του. Λίγες μέρες μετά γιορτάσαμε την επιστροφή του Ανδρέα στο Λονδίνο. Την επομένη της πτώσης της χούντας και με την αγωνία για την τραγωδία της Κύπρου, ο Ανδρέας με την Αστέρω επέστρεψαν οδικώς στην Αθήνα, όπου άρχιζε η νέα αγωνιστική του δράση, με την Άμυνα ενταγμένη στο ΠΑΣΟΚ. Στην πορεία του ο Ανδρέας, την ανιδιοτέλεια, τη συνέπεια το πάθος του για τη δημοκρατία τα πλήρωσε, με συντροφικά μαχαίρια καρφωμένα στην πλάτη του. Η απόλυτη αξιοπρέπεια δεν τον εγκατέλειψε ποτέ και τον συνόδευσε ως το τάφο του κρατώντας ψηλά το ήθος την ανιδιοτελή προσφορά του και την επαγγελματική του αρτιότητα ως δημοσιογράφου.»
Του Αντώνη Πολυχρονάκη
Τ
Την προεδρία της ΕΕ έχει αναλάβει από την 1η Ιουλίου η Αυστρία και με αυτή την αφορμή, η πρέσβυς της Αυστρίας στην Αθήνα, Αντρέα Ίκιτς-Μπεμ, δίνει αποκλειστική συνέντευξη στο Πρακτορείο, αναφερόμενη στην ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής στήριξης, αλλά και στην συμφωνία με την πΓΔΜ, την οποία χαρακτηρίζει «μεγάλη διπλωματική επιτυχία».
Για τις προτεραιότητες της αυστριακής προεδρίας, η κυρία Αντρέα Ίκιτς-Μπεμ δήλωσε: «Η Αυστρία, ως χώρα που βρίσκεται στην καρδιά της ΕΕ, επιθυμεί να συμβάλει, σύμφωνα με τον παραδοσιακό της ρόλο ως ουδέτερος διαμεσολαβητής, ώστε να βρεθούν κοινές λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη. Καμία χώρα δεν μπορεί να τις χειριστεί μόνη της. Οι κρίσεις των τελευταίων ετών έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως εκ τούτου, το σύνθημα της αυστριακής προεδρίας της ΕΕ είναι: «Μια Ευρώπη που προστατεύει», ειδικά όσον αφορά στους τρεις τομείς προτεραιότητας: ασφάλεια και μετανάστευση, διατήρηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της ψηφιοποίησης και της σταθερότητας στις γειτονικές χώρες. Για τον λόγο αυτό, επιθυμούμε να δημιουργήσουμε ένα κλίμα μεγαλύτερης εγγύτητας προς τους πολίτες προκειμένου να ενισχυθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και της ΕΕ ως αξιόπιστης και σταθεροποιητικής δύναμης στον κόσμο.» Μπορεί να υπάρξει σταθερότητα στην ΝΑ Ευρώπη χωρίς την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε.; «Η ασφάλεια μπορεί να διασφαλιστεί στην Ευρώπη, μόνο εφόσον οι χώρες που γειτνιάζουν άμεσα με την Ευρώπη απολαμβάνουν την σταθερότητα. Ως εκ τούτου, η αυστριακή Προεδρία επικεντρώνεται, επίσης, στα Δυτικά Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η περιοχή αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Αυστρία και το μέλλον της πρέπει, επομένως, να βρίσκεται στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να επιτευχθεί μετρήσιμη πρόοδος στη διαδικασία προσχώρησης.» Πως κρίνετε την συμφωνία για το ονοματολογικό μεταξύ Ελλάδας και της πΓΔΜ; «Η επίτευξη μιας πολιτικής συμφωνίας στο ονοματολογικό είναι μια μεγάλη διπλωματική επιτυχία. Αποτελεί ένα ενθαρρυντικό βήμα για ολόκληρη την περιοχή και ειδικά σε εποχές μεγάλων προκλήσεων μια θετική είδηση για ολόκληρη την Ευρώπη.»
Για το προσφυγικό τι προτείνει η Αυστριακή Προεδρία; «Προκειμένου να επιλυθούν τα μείζονα προβλήματα της μεταναστευτικής κρίσης, η Αυστρία θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στον τερματισμό της παράνομης μετανάστευσης στην Ευρώπη και στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης. Απαιτείται ευρωπαϊκός συντονισμός και καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει στο περιθώριο. Ως εκ τούτου, ο οργανισμός FRONTEX θα πρέπει να υποστηριχθεί στο έργο του, ώστε οι διακινητές να μην αποφασίζουν, ποιός θα διασχίσει τα σύνορα προς την Ευρώπη. Η συνεργασία με τρίτες χώρες και η επιτόπια βοήθεια θα μειώσουν, επίσης, τον αριθμό των επικίνδυνων
μεταναστευτικών διαδρομών προς την Ευρώπη και θα δημιουργήσουν αποτελεσματικές ευκαιρίες για την επιστροφή των μεταναστών.» Σε ποιο σημείο βρίσκονται σήμερα οι διμερείς μας σχέσεις; «Η Ελλάδα είναι για την Αυστρία ένας πολύ σημαντικός εταίρος στην ΕΕ και σε διεθνείς οργανισμούς, μια φίλη-χώρα συγκρίσιμου μεγέθους, της οποίας η τεχνογνωσία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Για τον λόγο αυτό εξακολουθούμε να ανταλλάσσουμε τις εμπειρίες μας όσον αφορά στις παγκόσμιες προκλήσεις. Οι Αυστριακοί και οι Έλληνες κατανοούν και εκτιμούν ο ένας τον άλλο και μοιράζονται κοινές αξίες. Οι δύο χώρες χαρακτηρίζονται από έναν πλούτο πολιτιστικής κληρονομιάς. Πολλοί Αυστριακοί έρχονται στην Ελλάδα ως τουρίστες και αναχωρούν ως φίλοι, ενώ μερικοί εξ αυτών παραμένουν στην Ελλάδα και η χώρα αυτή καθίσταται για αυτούς τόπος μόνιμης κατοικίας. Οι αυστριακές εταιρείες εκτιμούν τους Έλληνες εταίρους τους. Οι δύο χώρες βρίσκονται σε περιοχές γεωστρατηγικής σημασίας. Η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων/Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι σημαντική για την σταθερότητα των δύο χωρών μας. Γι αυτό και οι τακτικές πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές και επιστημονικές ανταλλαγές ενισχύονται περισσότερο.» Ποιες είναι οι προσωπικές εμπειρίες σας μέχρι τώρα από την Ελλάδα; Τι σας αρέσει περισσότερο εδώ; «Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες είναι πολύ ανοιχτοί, ζεστοί και φιλόξενοι άνθρωποι, οι οποίοι με βοήθησαν πολύ - συμπεριλαμβανομένων των επίσημων υπηρεσιών - να προσαρμοστώ γρήγορα στη ζωή στην Ελλάδα. Ήταν πολύ συναρπαστική εμπειρία για μένα να κατανοήσω εις βάθος τον πολιτισμό και να ζήσω από κοντά το έντονο ενδιαφέρον για την πολιτική και τον διάλογο.» Ποια μέρη έχετε επισκεφθεί στην Ελλάδα; Πού θα θέλατε να περάσετε τις διακοπές σας στην Ελλάδα; «Προσπαθώ να επισκέπτομαι διάφορα μέρη της Ελλάδας, γεγονός το οποίο επιτυγχάνω και στα πλαίσια των εκδηλώσεων του «Ελληνοαυστριακού Μουσικού Καλοκαιριού». Έχω ήδη πραγματοποιήσει συχνές επισκέψεις στη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη, τη Ρόδο, την Πάτρα, το Ναύπλιο και τους Δελφούς, ενώ έχω ταξιδέψει αρκετές φορές στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, καθώς και στην Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και τη Θράκη και φυσικά και στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Αττικής. Εννοείται ότι σκοπεύω να γνωρίσω ακόμη πολλά μέρη. Για παράδειγμα, θα ήθελα να κάνω τον γύρο της Ελλάδας, ακολουθώντας τα βήματα του Αποστόλου Παύλου. Είχα ήδη την ευκαιρία να επισκεφθώ ορισμένα από αυτά τα μέρη.» Το μήνυμά σας προς τους Έλληνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο; «Με την συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου η Ελλάδα ολοκλήρωσε ήδη με επιτυχία το σημαντικότερο τμήμα της διαδρομής. Ως εκ τούτου, σύντομα η Ελλάδα θα καταφέρει να στηριχθεί εκ νέου στις δικές της δυνάμεις. Η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες, τις οποίες πρέπει να αξιοποιήσει. Η Ελλάδα και η Αυστρία είναι εταίροι σε κοινά έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στους τομείς της δικαιοσύνης, του τουρισμού και των κοινωνικών υποθέσεων. Εάν οι επενδυτές, οι οποίοι είναι ήδη εγκατεστημένοι εδώ, βιώσουν ένα θετικό οικονομικό κλίμα, αυτό θα αποτελεί την καλύτερη διαφήμιση για περαιτέρω επενδύσεις. Είμαι σίγουρη ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις για το δικό της συμφέρον και να αξιοποιεί τις ευκαιρίες της με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.»
«Η Ελλάδα έχει τερά 26
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Συνέντευξη της πρέσβεως της Αυστρίας στην Αθήνα, Αντρέα Ίκιτς-Μπεμ
Ελληνοαυστριακό Μουσικό Καλοκαίρι Με αφορμή την ανάληψη της αυστριακής προεδρίας η Αυστριακή πρεσβεία στην Αθήνα οργανώνει σειρά εκδηλώσεων με στόχο τον διάλογο μεταξύ καλλιτεχνών και την ανάδειξη των στενών πολιτιστικών σχέσεων με την Ελλάδα. Η επίσημη έναρξη των εκδηλώσεων έγινε με συναυλία του «Ευρωπαϊκού Ensemble» στο Βουλευτικό του Ναυπλίου την 1η Ιουλίου, με έργα Μότσαρτ, Κωνσταντινίδη και Μπετόβεν. Η συναυλία επαναλήφθηκε στην Κορώνη και στην Θεσσαλονίκη. Ακολουθούν οι συναυλίες της Συμφωνικής Ορχήστρας Πνευστών νέων «Danube SymphonicWinds» στη Μάνη (5/7), την Αρχαία Μεσσήνη (7/7) και την Καλαμάτα (9/7) Στις 13 Ιουλίου διοργανώνεται συναυλία τζαζ στην Τήνο με το τουρκο-αυστριακό ντουέτο «NASOM», το οποίο θα εμφανιστεί και στις 14 Ιουλίου στην Πάρο, μαζί με το κουιντέτο τζαζ του Τάκη Φαραζή. Το μουσικό τρίο «Τα αποδημητικά πτηνά» εμφανίζεται στην Σκόπελο (22 Αυγούστου) και στην Σκιάθο, στις 25 και 25/8. Η αποχαιρετιστήρια συναυλία θα γίνει -σε συνεργασία με τον «Σύλλογο Φίλων Γενναδείου Βιβλιοθήκης»- στην Αθήνα στο «Cotsen Hall» της Αμερικανικής Σχολής στις 30 Αυγούστου . Ορισμένες εκδηλώσεις είναι δωρεάν. Το πλήρες πρόγραμμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.bmeia.gv.at/fileadmin/user_ upload/Vertretungen/Athen/Dokumente/ BROSCHUERE_GR_musicsummer18GR.pdf
άστιες δυνατότητες» ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
27
Της Αλεξάνδρας Γούτα
Το ψηφιακό μέλλον... στην καρδιά
28
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η
H σκόνη της ερήμου ποτέ δεν κατακαθίζει εντελώς στη Σάρτζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων γι΄ αυτό και η ατμόσφαιρα είναι πάντα θολή. Οι γερανοί των κατασκευαστικών εταιρειών, πανταχού παρόντες, ανταγωνίζονται σε ύψος τους ουρανοξύστες, που ποτέ δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως “καινούργιοι”, αφού πύργοι, ακόμη πιο καινούργιοι, ξεφυτρώνουν συνεχώς μπροστά στη λιμνοθάλασσα στην οποία καθρεφτίζεται η διαρκώς ανανεούμενη κάθετη προοπτική της πόλης. Εκεί, στο τρίτο μεγαλύτερο από τα Εμιράτα, με πληθυσμό 1,4 εκατ. ανθρώπων (εκ των οποίων όμως μόνο οι 175.000 είναι ντόπιοι), ακόμη και ό, τι θεωρείται παλιό μοιάζει καινούργιο -θαρρείς και τα εργοταξιακά μηχανήματα μόλις έφυγαν. Μια πόλη που μόλις δημιουργήθηκε μέσα στην έρημο, μια πόλη υπό διαρκή κατασκευή. Αυτή ακριβώς η αίσθηση του “under construction” ταίριαξε “γάντι” στη θεματολογία του Διεθνούς Φόρουμ Κυβερνητικής Επικοινωνίας (IGCF 2018), που διοργανώθηκε στη Σάρτζα, υπό την αιγίδα του Σεΐχη Sultan bin Muhammad Al Qasimi. Μήπως, τρόπον τινά, δεν βρίσκεται όλος ο κόσμος υπό (ανα)κατασκευή, λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων που κομίζει η τεχνολογία; Ψηφιακή διπλωματία, τεχνητή νοημοσύνη, αλγόριθμοι με ...ανθρώπινες αδυναμίες, fake news, προσωπικά δεδομένα στην εποχή του σκανδάλου της Cambridge Analytica, επικράτησαν στη θεματολογία του φόρουμ, το οποίο προσήλκυσε μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα του χώρου, όπως ο δημιουργός του World Wide Web, Sir Timothy Berners-Lee, ο συνιδρυτής της Apple, Steve Wosniak και ο “εφευρέτης” της Wikipedia, Jimmy Wales. Κοινή συνισταμένη των περισσότερων παρουσιάσεων; Το μέλλον της ανθρωπότητας, γεμάτο ψηφιακή διπλωματία και τεχνητή νοημοσύνη, έρχεται φορτωμένο με προκλήσεις, αλλά δεν είναι αναγκαστικά δυστοπικό -αν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα και αν καλλιεργηθεί η αναγκαία συνειδητοποίηση σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών. Στην καλή εκδοχή του μέλλοντος, οι μηχανές περιορίζονται σε ρόλο υπηρετών της ανθρωπότητας και οι άνθρωποι έχουν περισσότερο χρόνο για να κυνηγήσουν τα πάθη τους και να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα και τα ταλέντα τους.
της ερήμου
“Φυσικά και θα μπορούσε να δημιουργηθεί στην Ελλάδα η επόμενη Google!” Στην ψηφιακή εποχή ακόμη και άνθρωποι προερχόμενοι από “μικρές” χώρες που ταλαιπωρούνται από οικονομικές κρίσεις, μπορούν να διεκδικήσουν τη δική τους «θέση στον ήλιο». Ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ακόμη και για τους μικρούς στον “χάρτη” υποστηρίζει ο Steve Wozniak, συνιδρυτής της Apple, που σε συνέντευξή του στο “Πρακτορείο” επισημαίνει ότι “φυσικά και θα μπορούσαν να δημιουργηθεί σε χώρες όπως η Ελλάδα η επόμενη Apple, το επόμενο Facebook ή Google, καθώς ευφυείς άνθρωποι και εργαλεία ανάπτυξης λογισμικού υπάρχουν παντού”. Εξηγεί δε, ότι δεν φοβάται πλέον την τεχνητή νοημοσύνη, γιατί για να φτάσουν οι μηχανές στο επίπεδο να ελέγχουν την ανθρωπότητα, χρειάζεται να γίνουν πράγματα που είναι αδύνατο να συμβούν σε μια εποχή που δεν έχουμε καν καταλάβει πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. “Οι μηχανές θα είναι και στο μέλλον ...απλά μηχανές” Η Inmaculada Martinez δημιούργησε το πρώτο παγκοσμίως σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στη βιομηχανία κινητής τηλεφωνίας και έχει χαρακτηριστεί από το Fortune και το TIME ως ένα από τα κορυφαία ταλέντα της Ευρώπης στον τομέα της. Σε συνέντευξή της στο “Πρακτορείο” τονίζει: «Η μηχανή κάνει πολλούς υπολογισμούς που το ανθρώπινο μυαλό δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει χωρίς βοηθήματα, αλλά παρόλα αυτά ο άνθρωπος μπορεί να εντοπίσει πότε η μηχανή έχει κάνει κάποιο λάθος. Αυτό συμβαίνει διότι οι άνθρωποι λειτουργούμε με αντίληψη που προέρχεται από τις άλλες πέντε αισθήσεις. Η μηχανή δεν θα μπορεί ποτέ να σκεφτεί με αφηρημένους όρους και να ερμηνεύσει την πραγματικότητα με δημιουργικούς τρόπους. Αυτό κάνουν οι άνθρωποι . Οι άνθρωποι στο μέλλον θα χρειάζεται να είναι πιο δημιουργικοί, γιατί το μέλλον χρειάζεται δημιουργικές προσεγγίσεις στην επίλυση προβλημάτων και οι μηχανές θα είναι ...απλά μηχανές, στην υπηρεσία μας». Διασυνδεθείτε! Για τον Σερ Timothy Berners- Lee, δημιουργό του World Wide Web (www), «η πιο αποδοτική χρήση των δεδομένων γίνεται όταν αυτά είναι διασυνδεμένα. Σήμερα υπάρχουν περισσότερες ιστοσελίδες από ό, τι νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο και οι νευρώνες είναι δισεκατομμύρια». Τονίζει ότι όταν οι κυβερνήσεις μοιράζονται με το κοινό τα δεδομένα που κατέχουν, τότε δεν επιτυγχάνεται μόνο περισσότερη διαφάνεια και μεγαλύτερη λογοδοσία, αλλά ταυτόχρονα διανοίγεται τεράστιο δυναμικό για νέες δημόσιες υπηρεσίες, διαδικασίες και σχέσεις, και η πόλη ή το κράτος «γίνονται λειτουργικά».
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
29
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
Η μελισσοκομία έλκει «σμήνη» τουριστών στη Χαλκιδική
Π
Προ του Άθω περιοχή ή αλλιώς Ανατολική Χαλκιδική. Ένας τόπος τον οποίο «υπογράφουν» τρία καταπράσινα βουνά: Άθως, Χολομώντας και Αριστοτελικό Όρος τα οποία και βάζουν «πλάτη» σε 300 χλμ ακτογραμμής. Μια περιοχή όπου τα τελευταία οχτώ χρόνια συντελείται ένα μικρό θαύμα στον τομέα του τουρισμού με τις τοπικές δυνάμεις να διαμορφώνουν ένα πολύμορφο τουριστικό προϊόν που έχει να προσφέρει σχεδόν όλα όσα αφορούν τον παραδοσιακό αλλά και τον αποκαλούμενο εναλλακτικό τουρισμό. Πρωταγωνιστές σε αυτή την προσπάθεια δεκάδες τοπικοί φορείς και επαγγελματίες που υπό την ομπρέλα του Προαθωνικού Οργανισμού Τουρισμού κατάφεραν να κάνουν γνωστό τον τόπο τους και τα προϊόντα τους στα πέρατα του κόσμου και να αποτελεί η περιοχή τους σήμερα έναν κορυφαίο και ολοκληρωμένο γαστρονομικό προορισμό διακοπών. Κομμάτι αυτού του τεράστιου παζλ που αποτυπώνει την τουριστική δυναμική της προ του Άθω περιοχής αποτελεί η μελισσοκομία. Μια δραστηριότητα που φαντάζει ασύνδετη ή και ασύμβατη με τον τουρισμό, εντούτοις εξελίσσεται σε σημαντικό πυλώνα ενίσχυσης του διαρκώς αναπτυσσόμενου περιπατητικού τουρισμού στην περιοχή, καθώς περιλαμβάνεται στα τουριστικά πακέτα που διαμορφώνουν οι tour operators. Κυψέλες σε… ξενοδοχεία «Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2015» λέει μιλώντας στο περιοδικό «ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ» η Διευθύντρια Marketing και Επικοινωνίας του Προαθωνικού Οργανισμού Τουρισμού, Μαρία Πάππα, κάνοντας γνωστό πως «αυτό έγινε στο πλαίσιο σύνδεση του τουριστικού προγράμματος "Ο Αριστοτελικός Περίπατος", με άλλα τουριστικά project. Ένα από αυτά ήταν η μελισσοκομία ως μέρος τοπικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων, αφού οι περιπατητές συναντούν μελισσοκόμους στο βουνό, την ώρα που οι τελευταίοι συλλέγουν το μέλι από τις κυψέλες. Από τις αντιδράσεις τους καταλάβαμε ότι η δραστηριότητα αυτή τους κεντρίζει το ενδιαφέρον». Η ιδέα υλοποιήθηκε και όπως φαίνεται αγαπήθηκε πολύ. Η επαφή με την μελισσοκομία, αναλόγως των καιρικών συνθηκών κάθε εποχής, γίνεται με δύο τρόπους, όπως εξηγεί η κ.Πάππα: Είτε με επισκέψεις των περιπατητών/τουριστών στους χώρους των μελισσοκόμων, την ώρα της δουλειάς τους, είτε με μαθήματα μελισσοκομίας σε… ξενοδοχειακούς χώρους». Όχι μην πανικοβάλλεστε! Στα ξενοδοχεία μεταφέρονται μόνο κάποιες κυψέλες και τα εργαλεία του μελισσουργού και όχι τα… σμήνη των μελισσών. Περιζήτητος ο «υγρός χρυσός» Σχετικά με την ταυτότητα των τουριστών που προσελκύει ο περιπατητικός τουρισμός και η… προσκολλημένη σε αυτόν μελισσουργία η κ. Πάππα λέει πως οι περισσότεροι προέρχονται από τη Βρετανία, τη Σουηδία και τη Γερμανία. Τονίζει δε πως το project έχει ως αποτέλεσμα την εκτόξευση των πωλήσεων του τοπικού μελιού. Εξάλλου για όσους δεν το γνωρίζουν, το τοπικό μέλι βραβεύεται κάθε χρόνο. Στο μεταξύ λόγω της φήμης και της δυναμικής του, ο «υγρός χρυσός» της Ανατολικής Χαλκιδικής έχει την τιμητική του και στις εκδηλώσεις που οργανώνονται κάθε καλοκαίρι στην περιοχή, στο πλαίσιο του γαστρονομικού φεστιβάλ «KOUZINA». Η πιο πρόσφατη, λέει η κ.Πάππα, ήταν αυτή που διοργανώθηκε τον Μάιο, στην κεντρική πλατεία της Αρναίας με τίτλο «Η γιορτή του μελιού, του ψωμιού και του ζυμαριού». Ντόπιες νοικοκυρές έδειξαν τη χρήση του μελιού στα τοπικά ζυμαρένια τους γλυκά, ενώ κρητικές κυρίες προετοίμασαν ζύμες και ψωμιά τα οποία συνδυάσθηκαν με μέλι Αρναίας! «Ποιος είναι ο επόμενος στόχος;» ρωτήσαμε την κ.Πάππα, στο κλείσιμο της συζήτησή μας για να μας αποκαλύψει πως «είναι η προώθηση ενός Π.Ο.Π προϊόντος, της "Μουντοβίνας". -Τι είναι η «Μουντοβίνα; -Είναι τσίπουρο φτιαγμένο από… κηρύθρα.
30
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
EPA/ANDY RAIN
Pep...Guevara Ο Γκουαρντιόλα είναι ο Τσε του ποδοσφαίρου
32
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Αντώνη Βαζογιάννη
Τούτες τις ημέρες που το Μουντιάλ της Ρωσίας μετράει τα τελευταία βήματά του, οι συζητήσεις στα τραπέζια του ποδοσφαίρου είναι πολλές. Για τις εκπλήξεις, τις αγωνίες, τις χαρές και τις απογοητεύσεις της κορυφαίας γιορτής, τους παλιούς αλλά και νέους ήρωες, τις ιστορίες, τα συστήματα, τις προβλέψεις. Εκεί ανάμεσά τους, επειδή το ποδόσφαιρο αρέσκεται στους μύθους, βρίσκουν χώρο και άλλες κουβέντες. Τέτοιες που αφορούν ανθρώπους, απόντες από την μεγάλη διοργάνωση, αλλά παρόντες στη σκέψη, την ψυχή και το στόμα των φιλάθλων. Όχι άδικα, αφού είναι εκείνοι που με την φιλοσοφία τους έχουν διαμορφώσει τα δεδομένα του παιχνιδιού, την αλλαγή και την μεταμόρφωσή του. Ένας από αυτούς είναι ο Πεπ Γκουαρντιόλα. Γιατί περισσότερο από τις νίκες και τα τρόπαια που έχει κατακτήσει, κατάφερε να προσδιορίσει καθοριστικά την εξέλιξή του παιχνιδιού και να γίνει ένας από τους πρωτοπόρους του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ίσως γι' αυτό κάποιοι τον αποκαλούν «Τσε Γκεβάρα του ποδοσφαίρου». Είναι αυτός που έχει αναπτύξει έναν νέο τρόπο νίκης, ορισμένοι λένε πως δεν είναι ο καλύτερος, αλλά σίγουρα είναι διαφορετικός. Ο Πεπ γεννήθηκε (18.01.1971) 70 χλμ. από τη Βαρκελώνη στην πόλη Σαντπεδόρ, στη σκιά του Μονσεράτ, ενός γιγαντιαίου βουνού, ιδιαίτερα πολύτιμου για τους Καταλανούς. Είναι το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά του οικοδόμου Βαλέντι Γκουαρντιόλα και της Ντολόρες Σάλα, που μεγάλωσε σε ένα εργατικό σπίτι με σταθερές οικογενειακές αρχές και μια ξεκάθαρη αίσθηση αξιοπρέπειας. «Όταν πρόκειται να αναλύσουμε ή να κρίνουμε τον Γκουαρντιόλα, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι κάτω από το κομψό κοστούμι, το κασμίρ και τη γραβάτα είναι ο γιος ενός οικοδόμου» έχει πει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας και σκηνοθέτης ταινιών Νταβίντ Τρουέμπα. «Κανένας δεν έχει δώσει κάποια προσοχή στο θεμελιώδες γεγονός ότι ο Γκουαρντιόλα είναι ο γιος οικοδόμου. Για τον Πεπ, ο πατέρας του είναι ένα παράδειγμα ακεραιότητας και σκληρής δουλειάς. Η οικογένειά του μετέδωσε σε αυτόν αξίες μοναδικές, από μια εποχή που οι γονείς δεν είχαν χρήματα ή περιουσία να αφήσουν στα παιδιά τους». Και σίγουρα καμία κατανόηση του Γκουαρντιόλα δεν είναι πλήρης χωρίς την κατανόηση της La Masia, την ακαδημίας της Μπαρτσελόνα που δημιουργήθηκε από τον Γιόχαν Κρόιφ και για περίπου έξι χρόνια, αρχής γενομένης από το 1984, ήταν το σπίτι του Πεπ.
Προτιμά να μην δώσει προσωπικές συνεντεύξεις, αλλά επιλέγει τις στιγμές του για να εξηγήσει τον εαυτό του. Όταν σε μία από τις λίγες συνεντεύξεις που έχει δώσει, του ζητήθηκε να μιλήσει για την Masia, αποκάλυψε ότι κάθε φορά χρησιμοποιεί το ίδιο παράδειγμα μιλώντας στους παίκτες του: «Κάθε βράδυ, όταν κοιμάστε, αναρωτηθείτε αν, όταν θα σηκωθείτε, θα αρπάξετε την μπάλα και θα παίξετε για λίγο. Όταν η απάντηση είναι «όχι», τότε αυτή είναι η μέρα για να αρχίσετε να ψάχνετε κάτι άλλο να κάνετε». Ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» έγινε ο μεγάλος μέντορας του Γκουαρντιόλα, ένας άνθρωπος που θα συναντούσε τακτικά πριν και μετά την απόφασή του να καθίσει στους πάγκους, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γκιγιέμ Μπαλακέ, υπεύθυνος της βιογραφίας του, που έχει παρακολουθήσει τη ζωή και τη σταδιοδρομία του για περισσότερα από 20 χρόνια. Μια φορά το χρόνο, όταν τελείωνε η σεζόν, οι δύο τους, Γιόχαν και Πεπ, απολάμβαναν ένα μακρύ μεσημεριανό γεύμα στο διάσημο εστιατόριο El Bulli στην Costa Brava. Ήταν μια καλή δικαιολογία για να συνομιλήσουν, να πιουν κρασί και να φάνε καλά, απολαμβάνοντας τη δημιουργική ιδιοφυΐα του ιδιοκτήτη Φεράν Αντριάν, ενός από τους μεγαλύτερους σεφ στον κόσμο, μοναδικής μαγειρικής και γαστρονομικής έμπνευσης. Επιλογή όχι τυχαία, αφού οι αρχές τους μοιάζουν. Είναι αλήθεια πως, είτε πρόκειται για το καλύτερο παιχνίδι είτε για το καλύτερο γεύμα, η σημασία δίνεται περισσότερο στην αλλαγή του τρόπου ανάπτυξης του παιχνιδιού (από τους Γιόχαν και Πεπ) και στον τρόπο, με τον οποίο το φαγητό σερβίρεται και γίνεται αντιληπτό (από τον διάσημο σεφ). Έτσι κι αλλιώς, η καινοτομία, η μεγαλοφυΐα και το ταλέντο σε συνδυασμό με την απόλυτη αφοσίωση και την σκληρή εργασία και προσπάθεια υπάρχουν σε πολλές μορφές, είτε πρόκειται για τον αθλητισμό είτε για την μαγειρική. Ο Πεπ Γκουαρντιόλα γνωρίζει καλά ότι οι τίτλοι υπολείπονται στην επίδραση που έχει κάποιος στην εξέλιξη του παιχνιδιού. Έτσι, ο μέντοράς του, Γιόχαν Κρόιφ, δεν θα μπορούσε να είναι ο μοναδικός συνομιλητής του. Ένας άλλος είναι ο Αργεντινός Μαρσέλο Μπιέλσα, γνωστός ως «El Loco» (ο τρελός), τον οποίο ο Πεπ θεωρεί κορυφαίο προπονητή στον κόσμο. Ο πρώην προπονητής της Χιλής και της Αργεντινής είναι ένας άνθρωπος με τεράστια επιρροή, αλλά σχετικά λίγα τρόπαια. «Κρινόμαστε με πόση επιτυχία έχουμε, πόσους τίτλους κατακτήσαμε, αλλά οι τίτλοι του είναι πολύ λιγότερο σημαντικοί από τον τρόπο, με τον οποίο ο Μπιέλσα επηρέασε το ποδόσφαιρο και τους ποδοσφαιριστές του, γι' αυτό είναι για μένα ο καλύτερος προπονητής στον κόσμο» έχει τονίσει χαρακτηριστικά ο Πεπ. Ο ίδιος ο Μπιέλσα, κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας 11 ωρών στη βίλα του στην Αργεντινή, είχε πει στον Πεπ ότι το ποδόσφαιρο έχει να κάνει με μια ιδέα, πρέπει αγωνίζεσαι γι' αυτό, να βελτιώνεις τους παίκτες και να μην χάνεις ποτέ το πάθος. Όσοι γνωρίζουν καλά τον Γκουαρντιόλα, λένε πως είναι ένας σπουδαίος αφηγητής. Είναι ένα «σφουγγάρι», πρόθυμο να μάθει από οποιονδήποτε και οτιδήποτε, καλύπτοντας ίσως σε κάποιο επίπεδο την έλλειψη δομημένης εκπαίδευσης. Όμως οι αρχές που έμαθε, αυτές που τον βοήθησαν να εξελιχθεί και να βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου, παραμένουν αυστηρά μη διαπραγματεύσιμες. Μπορεί να προσθέτει σε αυτές ακούγοντας τους άλλους, αλλά είναι αυστηρές. Τον καθοριστικό τρόπο, με τον οποίο επηρέασε την εξέΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
33
EPA/ANDY RAIN
λιξη του ποδοσφαίρου, έχουν παραδεχθεί τόσο ο Αρίγκο Σάκι, όσο και ο Λουίς Σέζαρ Μενότι. «Μετά τον πόλεμο τρεις είναι οι ομάδες που ξεχώρισαν: ο Άγιαξ του Κρόιφ στα χρόνια 60 με 70, η δική μου Μίλαν και η Μπαρτσελόνα του Γκουαρντιόλα από 2008 έως 2012. Αυτές οι τρεις έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου» είχε πει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕΜΠΕ (21.01.2016) ο διάσημος Ιταλός. Ο πρώην προπονητής της Αργεντινής και νικητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1978, που μοιράστηκε νωρίτερα φέτος συνομιλία και κρασί μαζί του, παραδέχθηκε ότι ο Γκουαρντιόλα έχει αλλάξει το ποδόσφαιρο. «Ο Πεπ είναι ο Τσε Γκεβάρα του ποδοσφαίρου. Πάντα λέω ότι ένας επαναστάτης κερδίζει ή πεθαίνει στον αγώνα και η ιδέα του Πεπ παραμένει ακλόνητη» δήλωσε ο Μενότι. Η εμμονή του με το ποδόσφαιρο αρκετές φορές τον έχει οδηγήσει σε συναισθήματα ενοχής και τύψεις απέναντι στους δικούς ανθρώπους, κυρίως την οικογένειά του, τη σύζυγό του Κριστίνα και τα παιδιά του Βαλεντίνα, Μάριο και Μαρία. Η αποχώρηση από την Μπαρτσελόνα έδειχνε ότι ήταν ένας τρόπος να αντισταθμίσει τον χαμένο χρόνο με τους δικούς του. Αλλά τρεις μήνες μετά τον αποχαιρετισμό στο «Καμπ Νου», άρχισε συνομιλίες με τη Μπάγερν. Ο βιογράφος του, Γκιγιέμ Μπαλακέ, θυμάται τον φόβο του, όταν έχασε τη συναυλία που η κόρη του έδινε στο σχολείο, επειδή είχε ξεχαστεί και παρακολουθούσε τα DVD των αγώνων του επόμενου αντιπάλου της Μπαρτσελόνα, της Χετάφε. Είναι ο τρόπος που προσπαθεί να εντοπίσει τις αδυναμίες του αντιπάλου, εξηγώντας στην συνέχεια με μοναδικό τρόπο στους παίκτες του πώς να τις εκμεταλλευτούν. Όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι, έτσι και ο Γκουαρντιόλα θα ήθελε να είναι δημοφιλής. Η διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση με πολλούς, δεν θέτει σε κίνδυνο τις αρχές του για δημοτικότητα. Ο Πεπ είναι προϊόν του Σαντπεδόρ, ενός χωριού που διατηρεί στενή σχέση με την καταλανική κουλτούρα, την ιστορία και την ταυτότητά της. Έτσι, κι αυτός είναι ένας υπερήφανος Καταλανός, με θεμελιώδεις βασικές αξίες και εγγενή αίσθηση δικαιοσύνης. Όταν ο 21χρονος Πεπ βρέθηκε στο μπαλκόνι της πλατείας Σαντ Ζάουμε στη Βαρκελώνη, στο σπίτι του Κοινοβουλίου της Καταλονίας το 1992, και σήκωσε το Κύπελλο Πρωταθλητριών είπε "Ciutadans de Catalunya, ja la tenim aqui" («Πολίτες της Καταλονίας, την έχουμε επιτέλους εδώ), παραφράζοντας τον πρώην ηγέτη της Καταλονίας, Ζοσέπ Ταραδέγιας. Εκείνος είχε εξοριστεί στη Γαλλία από το 1939, 34
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
αλλά επέστρεψε στις 23 Οκτωβρίου 1977, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Ισπανού δικτάτορα, στρατηγού Φράνκο, και από την ίδια θέση που αργότερα ο Πεπ ύψωσε το τρόπαιο είχε πει: "Ciutadans de Catalunya, ja soc aqui!" («Πολίτες της Καταλονίας, είμαι επιτέλους εδώ!»). Σταθερά πιστός στο δικαίωμα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας από την Ισπανία, κατηγορήθηκε σχετικά με τη χρήση κίτρινης κορδέλας, που πάντως ο ίδιος εξήγησε ότι «δεν αποτελεί έκκληση για ανεξαρτησία, αλλά μάλλον διαμαρτυρία ενάντια στη φυλάκιση δημοκρατικά εκλεγμένων πολιτικών από την ισπανική κυβέρνηση». Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του είναι να εξασφαλίσει ότι οι παίκτες του τον αγαπούν και πιστεύουν σε αυτόν και κυρίως να κάνει τους παίκτες του να συνειδητοποιήσουν την προνομιούχα ζωή που έχουν ως ποδοσφαιριστές. Να καταλάβουν πόσο τυχεροί είναι με αυτό που κάνουν. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι από τους παίκτες που σηματοδότησαν σημαντικά τη θέση του σε όποια ομάδα και αν προπονούσε (Σέρχιο Μπουσκέτς, Τσάβι, Μέσι, Λαμ, Άριεν Ρόμπεν, Ντε Μπρόινε, Σίλβα, Οταμέντι, Στέρλινγκ) ήταν ήδη στην ομάδα όταν έφθασε. Αυτό, τελικά, είναι το μεγαλύτερο επίτευγμά του, αφού φρόντισε να τους διαμορφώσει. Η Καταλονία του λείπει στο Μάντσεστερ, όπως θα του λείπει πάντα, όσο βρίσκεται μακριά της. «Το σώμα του είναι εκεί, αλλά το μυαλό του είναι μίλια μακριά» παραδέχεται ο μακροχρόνια φίλος του και βοηθός του στην Σίτι, Μανουέλ Εστιάρτε. Όμως στο Μάντσεστερ δείχνει χαρούμενος σε μια πόλη που γνωρίζει καλά, πηγαίνει σε μουσικές συναυλίες και επισκέπτεται τακτικά εστιατόρια με τους βοηθούς του ή την οικογένειά του, που ζει μαζί του στο κέντρο της πόλης. Έτσι κι αλλιώς, γνωρίζει καλά ότι το Μάντσεστερ και η Σίτι είναι ένας ακόμα σταθμός. Δεν έχει κρύψει, άλλωστε, ότι θα ήθελε κάποια στιγμή να περάσει από τον πάγκο ενός συλλόγου σε αυτόν μίας εθνικής. Κάποιοι στην Αργεντινή προσπαθούν ήδη να τον πείσουν να το κάνει. Η Βραζιλία προσπάθησε για το ίδιο πριν από το 2014. Αλλά μία τέτοια προοπτική είναι γι' αργότερα. Μέχρι τότε είναι αποφασισμένος να συνεχίσει να διδάσκει τη φιλοσοφία που πιστεύει και να κατακτά τρόπαια. Εξακολουθώντας να εργάζεται σκληρά. Επιβεβαιώνοντας έτσι με κάθε τρόπο το δίδαγμα της ζωής ότι αυτοί που είναι οι καλύτεροι σε αυτό που κάνουν είναι πάντα εκείνοι που δουλεύουν πιο σκληρά.
beauty and the city
EPA/DAVID ARQUIMBAU
Έξυπνα μυστικά ομορφιάς για την παραλία
ν ανήκετε σε εκείνες που πετάνε μία πετσέτα στην τσάντα και φεύγουν με το μαλλί κάγκελο για παραλία, μάλλον κάποιος πρέπει να σας μιλήσει για την κομψότητα και τη θηλυκότητα 24ώρου βάσεως. Σήμερα σας παραθέτουμε έξυπνα τρικ για να κάνετε την παραλία να παραμιλάει: • Καταρχήν μην φοράτε άρωμα που να περιέχει οινόπνευμα, γιατί αυτό είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει στο δέρμα σας αντιαισθητικές κηλίδες. Προτιμήστε alcohol-free αρώματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο και είναι ειδικά γι' αυτές τις περιπτώσεις. • Για την επίτευξη ενός ομοιόμορφου χρώματος, χωρίς αντιαισθητικές κηλίδες, απαιτείται λεία επιδερμίδα. Γι' αυτό, αν ακόμα δεν έχετε ξεκινήσει τα μπάνια προλαβαίνετε να κάνετε πριν ένα πίλινγκ. • Τα νύχια αφυδατώνονται σημαντικά στη δυνατή ηλιακή ακτινοβολία. Η μοναδική λύση είναι να τα περιποιηθούμε με θρεπτικά έλαια. Κάντε μασάζ στα δάχτυλα και τα νύχια σας με υδατική κρέμα ή body oil για να μαλακώσουν και να μπορείτε να απομακρύνετε ευκολότερα τις παρανυχίδες, και περάστε τα με μία ωραία βάση πριν τα βάψετε.
Α
• Μην κάνετε ποτέ αποτρίχωση λίγο πριν πάτε στην παραλία, αλλά μια με δυο μέρες πριν, για να δώσετε χρόνο στην επιδερμίδα σας να ηρεμήσει. Αποφύγετε ακόμα να κάνετε μπάνιο σε πισίνα τρεις με πέντε μέρες μετά την αποτρίχωση, γιατί το χλώριο ερεθίζει περισσότερο το ήδη ευαίσθητο δέρμα. Αν αισθάνεστε ότι το κεφάλι σας ασφυκτιά και δεν αναπνέει
με τα ψάθινα καπέλα και τα πάνινα τζόκεϊ, τότε προτιμήστε να προστατεύετε τα μαλλιά σας από τον ήλιο με μια μπαντάνα ή ένα φουλάρι. Για κοκαλάκια και λαστιχάκια μαλλιών, προτιμότερο είναι να χρησιμοποιείτε αυτά που δεν τραβάνε πολύ και σπάνε τις τρίχες. Σε γενικές γραμμές πάντως, να ξέρετε ότι δείχνετε πιο περιποιημένη με μαζεμένα μαλλιά.
Γιατί δεν πρέπει να κοιμάστε βαμμένη Αν για σας το ντεμακιγιάζ πριν τον ύπνο είναι μεγάλη αγγαρεία, ειδικά αν βρίσκεστε σε διακοπές, μάλλον θα πρέπει να το πάρετε αλλιώς, γιατί όπως μάθαμε μία 50χρονη από το Σίδνεϊ κατέληξε με σοβαρά οφθαλμολογικά προβλήματα εξαιτίας της μη αφαίρεσης της μάσκαρας από τις βλεφαρίδες της. Η περίπτωση δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Ophthalmology, αφού η εν λόγω κυρία για περισσότερα από 25 χρόνια δεν ήταν επιμελής με την αφαίρεση της μάσκαρας από τα μάτια της. Αποτέλεσμα; Οι γιατροί να εντοπίσουν μαύρες κηλίδες στο εσωτερικό των βλεφάρων. Οι συμπαγείς στερεοποιημένες κηλίδες προέρχονταν από τα υπολείμματα της μάσκαρα και μάλιστα μερικά εκ των μορφωμάτων αυτών πίεζαν ακόμη και τον επιπεφυκότα «ξύνοντας» τους κερατοειδείς χιτώνες των ματιών της γυναίκας. Η οφθαλμίατρος χρειάστηκε 90 λεπτά για να αφαιρέσει όλα τα μορφώματα, με μια χειρουργική διαδικασία που άφησε μόνιμες ουσίες και στα δύο βλέφαρα και τους κερατοειδείς χιτώνες της ασθενούς.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
35
ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ
Πλούτος του Αριστοφάνη, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 13-14/7
ΑΘΗΝΑ Αγαμέμνων, Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου 6 και 7 Ιουλίου
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών ο Τσέζαρις Γκραουζίνις σκηνοθετεί το πρώτο έργο της τριλογίας της Ορέστειας, που αφηγείται την επιστροφή του Αγαμέμνωνα στο Άργος μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας - Σκηνικά - κουστούμια: Κέννυ ΜακΛέλλαν - Μουσική - Μουσική διδασκαλία: Χάρης Πεγιάζης Παίζουν: Μαρία Πρωτόπαππα, Γιάννης Στάνκογλου, Αργύρης Πανταζάρας, Ιώβη Φραγκάτου, και ο Θοδωρής Κατσαφάδος
Minor Project, στον κήπο του Μεγάρου, 9/7 Ο κήπος του Μεγάρου Μουσικής φιλοξενεί τους Minor Project, στο πρόγραμμα με τίτλο «Απ’ τη Φολέγανδρο ως την Κω» για να παρουσιάσουν τα νέα τους τραγούδια, λίγο πριν μπουν στο στούντιο για να τα ηχογραφήσουν.
Aqua Jazz Athens, Ωδείον Αθηνών-Δευτέρα 9 ως Πέμπτη 12/7 Το Εργαστήριο Τζαζ και Μουσικής της Μεσογείου του Ιονίου Πανεπιστημίου και το Ωδείο Αθηνών παρουσιάζουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών μία μουσική περιπλάνηση παραδοσιακών μουσικών από τη Μεσόγειο. Με κεντρικές συναυλίες, πρωτότυπες μουσικές συναντήσεις, παρουσιάσεις νέων μουσικών, jam sessions και εργαστήρια και με κοινό όχημα την παγκόσμια γλώσσα της τζαζ.
36
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Μια παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία του Νικίτα Μιλιβόγεβιτς. Τους ρόλους της αριστοφανικής κωμωδίας ερμηνεύουν οι: Γιώργος Γάλλος, Μανώλης Μαυροματάκης, Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Μάνος Βακούσης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Γιάννης Κότσιφας, Κώστας Κορωναίος, Μιχάλης Τιτόπουλος, Μαρία Διακοπαναγιώτου και χορός μουσικών από την Ορχήστρα του Εθνικού Θεάτρου του Βελιγραδίου. Τα σκηνικά υπογράφει η Κέννυ ΜακΛέλλαν και τα κοστούμια επιμελήθηκε η Marina Medenica.
Ανδριάνα Μπάμπαλη και Στάθης Δρογώσης στον Κήπο του Μεγάρου, 13/7 Μετά την πρόσφατη δισκογραφική συνεργασία τους στη διασκευή του «Μην το πεις πουθενά», η Ανδριάνα Μπάμπαλη και ο Στάθης Δρογώσης θα συναντήσουν τους φίλους τους στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής, σε μια συναυλία που έχει τίτλο «NΕΟVintage» και περιλαμβάνει ελαφρά τραγούδια του ’40 κι ’60 με νέα ματιά.
Parklife: Εν Χορδαίς και Οργάνοις, ΚΠΙΣΝ, Κυριακή 15 Ιουλίου
Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος παρουσιάζει το μουσικό σύνολο των μαθητών της συριανής μουσικής σχολής Εν Χορδαίς & Οργάνοις για μια μουσική παράστασή με τίτλο Μάρκος ο δάσκαλος μας, στην πρώτη του εμφάνιση εκτός Σύρου. Στο Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος το κοινό θα ταξιδέψει στη μουσική της ταινίας Ρεμπέτικο, σε στίχους Νίκου Γκάτσου και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, ενώ θα ακολουθήσει μία μουσική αναδρομή στη δεκαετία του 1930 και 1940, όταν άνθισε η ρεμπέτικη μουσική. Ερμηνεύουν οι Γιώργος Νταλάρας και Ηρώ Σαΐα.
4ο Φεστιβάλ Άνδρου 26/722/8
Ηλέκτρα, στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 20-21/7 Ο νέος σκηνοθέτης Θάνος Παπακωνσταντίνου σκηνοθετεί Ηλέκτρα και παρουσιάζει τη δουλειά του στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, με την σφραγίδα του Εθνικού Θεάτρου. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι : Αλεξία Καλτσίκη, Μαρία Ναυπλιώτου, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Χρήστος Λούλης, Ελένη Μολέσκη, Μάριος Παπαγιώτου και Νίκος Χατζόπουλος.
Αντιγόνη, στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, 20-21/7 Το κορυφαίο έργο του Σοφοκλή ως πεδίο κρίσιμων διλημμάτων, από τον Κωνσταντίνο Ντέλλα σε ρόλο σκηνοθέτη και ερμηνευτή. Μαζί του στους ρόλους οι: Ηλίας Κουνέλας, Θανάσης Δόβρης, Ευθύμης Χαλκίδης, Φανή Παναγιωτίδου, Μαρία Παρασύρη, Δέσποινα Ντορίνα Ρεμεδιάκη.
Θεσμοφοριάζουσες, στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 27-28/7 Η αριστοφανική κωμωδία σκηνοθετείται από τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, με βάση την καινούρια μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα. Το κείμενο διατηρείται αυτούσιο στη σκηνοθεσία, χωρίς καμία διασκευή, με τη μουσική του Νίκου Κυπουργού. Ερμηνεύουν οι: Μάκης Παπαδημητρίου, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Γιώργος Χρυσοστόμου και Γιώργος Παπαγεωργίου.
Για τέταρτη χρονιά ανοίγει πανιά το Φεστιβάλ Άνδρου, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Παντελή Βούλγαρη. Θέατρο, χορός, μουσική, φωτογραφία, εκπαιδευτικές δράσεις συγκροτούν ένα ελκυστικό παζλ εκδηλώσεων, που διαρκούν από τις 26 Ιουλίου μέχρι τις 22 Aυγούστου. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των καλοκαιρινών βραδιών στην Άνδρο είναι ο Βασίλης Παπαβασιλείου, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Λάκης Λαζόπουλος, η Σοφία Φιλιππίδου, ο Νίκος Ψαρράς, ο Δημήτρης Πιατάς, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, η Κατερίνα Πολέμη και οι Χαΐνηδες. Η διοργάνωση των εκδηλώσεων γίνεται και φέτος από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Φίλοι Φεστιβάλ Άνδρου”, με την υποστήριξη Ανδριωτών και μη, χορηγών, εθελοντών, εργαζομένων και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Άνδρου. Στις 26 Ιουλίου παρουσιάζεται από την Παιδική Σκηνή του Θεατρικού Ομίλου Άνδρου η παράσταση του έργου «Η τελευταία μαύρη γάτα», του Ευγένιου Τριβιζά. Στις 28 Ιουλίου ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου παρουσιάζει τους «Πέρσες» του Αισχύλου και στις 30 Ιουλίου, δίνεται συναυλία από την Κατερίνα Πολέμη και τον Βαγγέλη Τούντα.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
37
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Θέατρο στο Δάσος, μουσικές και συναυλίες στο θέατρο Γής και τη Μονή Λαζαριστών, τζαζ και σινεμά στις ταράτσες δημόσιων κτιρίων της πόλης -με θέα ή χωρίς, εικαστικά έργα και αρχαιολογικές συλλογές στα μουσεία της πόλης, είναι τα “υλικά” που συνθέτουν τα καλοκαιρινά φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη και ευρύτερα στη Β.Ελλάδα. Διοργανώσεις δήμων και φορέων πολιτισμού της περιοχής, τα πολιτιστικά φεστιβάλ προσφέρουν δροσιά και τέχνη στους εναπομείναντες στις πόλεις ή...τους ακολουθούν παρα θίν αλός, σε αρχαία και νέα ανοιχτά θέατρα, αυλές και ταράτσες.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΛΥΜΠΟΥ Θέατρο, μουσικές συναυλίες αλλά και προβολές τσέχικου κινηματογράφου περιλαμβάνουν οι 47 εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Ολύμπου. Αναλυτικά το πρόγραμμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: (www.festivalolympou.gr)
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ
ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ Κι ενώ το εναρκτήριο λάκτισμα έχει ήδη δοθεί απ΄τις αρχές Ιουνίου με συναυλίες «τρέχει» τώρα ο κατ΄ εξοχήν θεατρικός Ιούλιος με κορυφαίο γεγονός στη Θεσσαλονίκη την πρεμιέρα της τραγωδίας “Ορέστης” του Ευρυπίδη από το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας (ΚΘΒΕ) στις 12 και 13 Ιουλίου, στο θέατρο Δάσους (με αγγλικούς υπέρτιτλους). Στο θέατρο Δάσους παρουσιάζονται επίσης: 16 & 17 Ιουλίου: «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη. Συμπαραγωγή Μ. Τέχνη Χώρος - ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων – ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης – Ελληνικού Φεστιβάλ. 18 & 19 Ιουλίου: «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, από τις Θεατρικές Επιχειρήσεις ΑΦΟΙ ΤΑΓΑΡΗ ΟΕ. 25 Ιουλίου: «Οιδίπους – Ο μύθος της Ιστορίας του κόσμου όπως τον είπαν οι Έλληνες» (Αισχύλος – Σοφοκλής- Ευριπίδης ) από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. 26 & 27 Ιουλίου: «Βάτραχοι» του Αριστοφάνη. 31 Ιουλίου: «Παράξενο Ζευγάρι» του Νιλ Σάιμον.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ Μουσικές βραδιές με τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου & Λαυρέντη Μαχαιρίτσα (στις 9/7), Γιάννη Κότσιρα & Ορχήστρα ΡΥΘΜΟΣ (στις 12/7), και Δημήτρη Μυστακίδη (στις 19/7) ολοκληρώνουν το πρόγραμμα του ομώνυμου φεστιβάλ στην αυλή της Μονής Λαζαριστών. (http://www.monilazariston.gr/)
38
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Με “θέα” την Καβάλα και σειρά εκδηλώσεων στο Φρούριο, στους κινηματογράφους της πόλης κ.α, συνεχίζεται το πολυδιάστατο Φεστιβάλ Φιλίππων.
SANI FESTIVAL Γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ τουρισμού και πολιτι-
σμού, το Sani Festival συνεχίζει για 25η χρονιά τις μουσικές και εικαστικές εκδηλώσεις του στο ομώνυμο ξενοδοχειακό συγκρότημα της Χαλκιδικής. (www.sani-resort.com/el_GR/festivals/sani-festival
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ Μουσικές, κυρίως, εκδηλώσεις περιλαμβάνει στο υπό διαμόρφωση πρόγραμμά του και το Φεστιβάλ Κασσάνδρας Πληροφορίες: (www.kassandrafestival.gr)
Ȱʐʇɳʆʉʐʅɸ Ȼʍʖʑ Ʌʌʉʍɽɹʏʉʐʅɸ Ȱʇʀɲ ɇʏʉʖɸʑʉʐʅɸ Ⱦʉʌʐʔɼ
289 MW ʍɸ ʄɸɿʏʉʐʌɶʀɲ 168 MW ʐʋʊ ʃɲʏɲʍʃɸʐɼ ϰϳϮ MW ʍɸ ʔɳʍɻ ɲʆɳʋʏʐʇɻʎ
www.eltechanemos.gr