ΤΕΥΧΟΣ 95 2 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ISSN: 2585-3570
freepress
https://www.amna.gr/freepress
Ι
Έργο της ζωγράφου Έφης Σούτογλου
Ισοπεδωτικός ο "αλωνάρης" Ιούλης, αφήνει πίσω του απόγνωση για το κακό που βρήκε την Αττική. Θέρισε δεκάδες ψυχές δίχως κανέναν οίκτο, σκόρπισε στους ανέμους ελπίδες και χαμόγελα. Το συντριπτικό πλήγμα που κατάφεραν οι φωτιές απλώθηκε σαν σταχτί πέπλο πάνω από την χώρα, την ώρα που ετοιμαζόταν να υποδεχτεί τον "τραπεζοφόρο" Αύγουστο, τον μήνα της καρποφορίας. Το ζοφερό τοπίο περιγράφει o Γιώργος Κουβαράς στο συγκλονιστικό οδοιπορικό του. Ας ευχηθούμε να βρούμε την δύναμη, ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα των νέων ανθρώπων, των εθελοντών που δίνουν την δική τους μάχη για να ξαναρχίσει η ζωή. Οι νέοι έχουν αποδείξει πως ξέρουν να κερδίζουν μάχες, αρκεί να υπάρχει όραμα. Κι αυτό είναι το στοίχημα: να μπορέσουμε να "σηκωθούμε λίγο ψηλότερα". Και μάλιστα στοίχημα διπλό, καθώς τούτο το κακό μας βρήκε ακριβώς την ώρα που η χώρα άρχισε να ελπίζει πως μπορεί να σταθεί στα πόδια της, 8,5 χρόνια αφότου μπήκε στη μέγγενη των μνημονίων και της αιματηρής λιτότητας. Ελπίδες που δημιουργούνται από την τελευταία συμφωνία με τους δανειστές, παρόλο που είναι αρκετοί εκεί-
νοι που αμφιβάλλουν, εκφράζουν σκεπτικισμό, ή δεν μπορούν να το πιστέψουν. Το τεύχος που έχετε στα χέρια σας αναφέρεται στην ατραπό που διάβηκε ο ελληνικός λαός για να φτάσουμε στη συμφωνία με τους δανειστές, αλλά και στο πλαίσιο στο οποίο απαιτείται να κινηθούν όλοι για να μην υπάρξει πισωγύρισμα, φιλοξενώντας τις απόψεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Δημήτρη Λιάκου, του προέδρου του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνου Μίχαλου και του επικεφαλής οικονομολόγου του ΣΕΒ, Μιχάλη Μασουράκη. Στον πλου του ελληνικού πλοίου αναφέρεται ένας από τους πιο σημαντικούς διανοητές της Ευρώπης, ο Ιγνάσιο Ραμονέ, μιλώντας στο Πρακτορείο. Με την ελπίδα ότι το καράβι μετά τις φουρτούνες θα πλεύσει πλησίστιο σε νερά όπως αυτά που έχει ζωγραφίσει η Έφη Σούτογλου, κοσμώντας το εξώφυλλο του τεύχους, ευχόμαστε καλή ανάγνωση.
Χρίστος Καλουντζόγλου
Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: Σπύρος Καραγιαννίδης, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ΕΡΑ, Εκτύπωση: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ printing.gr Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αθήνα-Πειραιάς: Κεντρικοί σταθμοί του Μετρό και του ΗΣΑΠ, Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), Μουσείο Παιχνιδιών, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνικός Κόσμος, Νομισματικό Μουσείο, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Γαλλικό Ινστιτούτο, Εθνικό Θέατρο (θέατρο REX-κτήριο Τσίλλερ), Θέτρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Υπόγειο, Φρυνίχου), Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο Vault, Στοά του Βιβλίου, Βιβλιοπωλεία Ιανός, Public (Συντάγματος και Πειραιά), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Κέδρος, Εκδόσεις Αιώρα, Πολυχώρος Πολιτισμού 24 Γράμματα (Χαλάνδρι), επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηποι, Μοναστηράκι, Νέος Κόσμος, Πλάκα), Hondos Center, super market Προμηθευτική (Κοραή 3 και Αθηνάς 14, Αθήνα) Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Βασιλικό Θέατρο, Θέατρο Μονής Λαζαριστών, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, βιβλιοπωλεία Μάλλιαρης-Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Πράσινο Σύννεφο, One Salonica Outlet Mall, Public και σε επιλεγμένα καταστήματα.
https://www.amna.gr/freepress
Εξώφυλλο: Λεπτομέρεια έργου της ζωγράφου Έφης Σούτογλου, που εκτίθεται στην Ύδρα, στο πλαίσιο της έκθεσης "Τέχνης Περίπατος". Φωτογραφία: Ειρήνη-Ευδοξία Καλουντζόγλου. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ 3
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΝΤΟΜΑΛΗΣ
Συνέντευξη στον Όμηρο Εμμανουηλίδη
H
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Πρακτορείο
Η συμφωνία στο Eurogroup του Λουξεμβούργου για την έξοδο από το καθεστώς των μνημονίων ανοίγει τον δρόμο για φορολογικές ελαφρύνσεις, επενδύσεις και τόνωση της ανάπτυξης, δήλωσε στο Αθηναϊκό / Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, επισημαίνοντας ότι πλέον αλλάζει το κλίμα. Κωδικοποιούμε τις εκτιμήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου. για το περιεχόμενο της συμφωνίας: «Προέκυψε μια πολύ καλή συμφωνία. Με ρώτησαν εάν θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Πάντα μπορεί να είναι καλύτερη, αλλά με βάση τη συζήτηση και τους συσχετισμούς, είναι πολύ καλή. Την έχουν χαιρετίσει σχεδόν όλες οι πολιτικές οικογένειες εκτός Ελλάδας, της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς. Επίσης οι μεγάλες οικονομικές εφημερίδες και η μεγάλη πλειονότητα των επενδυτών. Όλοι βλέπουν ότι έχουμε έναν «καθαρό διάδρομο» για πολλά χρόνια, που πάντα έλεγα ότι ήταν το ζητούμενο για τους επενδυτές. Και υπάρχει και η δέσμευση για το μεσομακροπρόθεσμο, ότι εάν δεν έχουμε αρκετή ανάπτυξη, τότε δεσμεύονται να το ξαναδούν». για το χρέος: «Τον Ιούνιο του 2017 το Eurogroup είπε ότι θα υπάρχουν επιμηκύνσεις των ομολόγων μεταξύ μηδέν και 15 έτη. Όταν βλέπετε ότι είναι 10, εάν τα μαθηματικά μου δεν με έχουν προδώσει, αυτό είναι πιο κοντά στο 15 από ό,τι στο μηδέν.» για τα πλεονάσματα που ζητούνται: «Τα πλεονάσματα που ζητούνται, όχι μόνον από την Ελλάδα αλλά γενικώς εντός του Συμφώνου Σταθερότητας, είναι μεγαλύτερα από ό,τι θα ήθελε ένας αριστερός οικονομολόγος και ένας αριστερός υπουργός Οικονομικών. Και στη συζήτηση για την Ευρώπη και το μέλλον της, υπάρχει το θέμα ότι πρέπει να κοιτάξουμε το επίπεδο της λιτότητας που υπάρχει στην Ευρώπη.» για τις προοπτικές: «Είναι μια συμφωνία που μας δίνει αυτό που θέλαμε. Και αυτό που θέλαμε ήταν ένας «καθαρός διάδρομος» για εμάς και τους επενδυτές. Και όταν λέω «επενδυτές» δεν εννοώ μόνον τους ξένους, εννοώ και τους ντόπιους.» για την σημασία της συμφωνίας για τον πολίτη: «Όταν ερωτάται κάποιος «πόσο καλή είναι η συμφωνία;», η απάντηση όντως είναι το πόσο το καταλαβαίνει ο πολίτης. Σιγά-σιγά το καταλαβαίνει, δηλαδή βλέπει ότι έχουμε ανάπτυξη, ότι πιο πολύς κόσμος έχει απασχόληση, ότι υπάρχει αύξηση στον εμπορικό τζίρο. Τώρα, με αυτήν τη συμφωνία -επειδή αλλάζει το κλίμα, βγαίνουμε από το μνημόνιο, θα έχουμε περισσότερες επενδύσεις- ο ρυθμός βελτίωσης στην τσέπη του πολίτη θα αυξηθεί. Ήδη για το 2019 έχουμε ένα ποσό 700 εκατ. ευρώ που είναι πάνω από τον στόχο, το οποίο θα φανεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο, για φοροελαφρύνσεις.»
«Τι σημαίνει η συμφωνία για την έξοδο από τα μνημόνια» 4
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Κωνσταντίνος Μίχαλος, πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και ΕΒΕΑ
«Η συμφωνία για το χρέος αρχή μιας νέας εποχής»
H
Η συμφωνία για το χρέος, που επιτεύχθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Eurogroup, δίνει την ευκαιρία στην Ελλάδα να κάνει ένα σημαντικό βήμα μπροστά. Τα θετικά σημεία είναι αρκετά και καθόλου αμελητέα, ξεκινώντας από το γεγονός ότι η χώρα δεν θα πληρώνει ως το 2033 τόκους και χρεολύσια για τα δάνεια ύψους 100 δισ. ευρώ, που έλαβε με το δεύτερο μνημόνιο. Επιπλέον, δημιουργείται ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας, το οποίο επαρκεί για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας ως και τα μέσα του 2020, ακόμη και αν η χώρα δεν αντλήσει πόρους από τις αγορές. Προβλέπεται, επίσης, η απόδοση στην Ελλάδα των εσόδων από τα ομόλογα, αξίας περίπου 4,8 δισ. ευρώ, που διακρατούν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες των μελών της ευρωζώνης, σε οκτώ εξαμηνιαίες δόσεις μέχρι το 2022. Στα θετικά καταγράφεται και επ’ αόριστο αναστολή του αυξημένου επιτοκίου που χρεωνόταν η χώρα, για δάνειο του δευτέρου μνημονίου. Με τα μέτρα αυτά το χρέος της Ελλάδας καθίσταται μεσοπρόθεσμα βιώσιμο. Η χώρα έχει μπροστά της δέκα χρόνια για να επιδιώξει την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, οι οποίοι θα καταστήσουν το χρέος βιώσιμο και μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, από τη συμφωνία δεν λείπουν και τα αρνητικά. Από τους εταίρους μας περιμέναμε σίγουρα πιο τολμηρές και γενναίες αποφάσεις, για το χρέος μιας χώρας της οποίας ο λαός χρειάστηκε να κάνει αιματηρές θυσίες τα προηγούμενα χρόνια. Περιμέναμε, επίσης, περισσότερο δημοσιονομικό χώρο, ώστε να στηριχθεί τόσο η αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας, όσο και η κοινωνική συνοχή και ιδιαίτερα οι πολίτες οι οποίοι βρέθηκαν να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
6
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Οι στόχοι για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, στους οποίους δεσμεύθηκε η Ελλάδα ως το 2060, κάθε άλλο παρά υπηρετούν αυτό το στόχο. Συμπερασματικά, η συμφωνία για το χρέος δεν δικαιολογεί ούτε καταστροφολογία, αλλά ούτε και πανηγυρισμούς. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, η χώρα έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα βιώσιμο μέλλον. Είναι γι’ αυτό ευθύνη όλων των πολιτικών δυνάμεων του τόπου, να επεξεργαστούν και να εφαρμόσουν δημιουργικές προτάσεις, δράσεις και πολιτικές, προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη, η εξωστρέφεια και η κοινωνική συνοχή στον τόπο μας. Πρόκειται για μια προσπάθεια που απαιτεί σοβαρότητα, περισσότερη συναίνεση και λιγότερη οξύτητα και διχασμό. Για να ανασάνει η ελληνική οικονομία χρειάζεται μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών, ταυτόχρονα με την αποτελεσματικότερη πάταξη της φοροδιαφυγής και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Χρειάζεται άλματα βελτίωσης στη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, στην Παιδεία, στην Έρευνα και την Καινοτομία, στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης. Χρειάζεται, επιπλέον, βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες θα επιτρέψουν την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων και την αύξηση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών. Όλα αυτά, θα πρέπει να συνδυαστούν με μέτρα στήριξης των οικονομικά αδύναμων πολιτών, ώστε να αποκατασταθούν σταδιακά τα ρήγματα που δημιούργησε η κρίση στον κοινωνικό ιστό της χώρας. Η πρόκληση είναι δύσκολη και η δουλειά που πρέπει να γίνει πολλή. Είναι ώρα, λοιπόν, να αρχίσουμε να κοιτάζουμε μπροστά και όχι πίσω.
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Δημήτρης Λιάκος, υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ
Το τέλος των μνημονίων και η επόμενη μέρα για τη χώρα
H
Η τυπική ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος δανειακής στήριξης είναι πλέον ζήτημα λίγων ημερών. Στις 20 Αυγούστου τελειώνει οριστικά ο ιστορικός κύκλος των μνημονίων και δικαιώνονται επιτέλους, μετά από 8 ολόκληρα χρόνια, οι προσπάθειες και οι θυσίες του λαού μας. Η χώρα μας αφήνει πίσω της την πιο επώδυνη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της και μεταβαίνει στην επόμενη μέρα. Μια μέρα δημιουργίας, δικαιοσύνης και ανάπτυξης για όλους. Οι συνθήκες για την αλλαγή σελίδας και το πέρασμα σε μια περίοδο κανονικότητας έχουν διαμορφωθεί. Η Ελλάδα σήμερα ανακάμπτει με ρυθμούς ανάπτυξης που βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Η ανεργία έχει υποχωρήσει κατά 7 μονάδες και το κυριότερο, ακολουθεί πτωτική τάση, ενώ όλοι οι βασικοί οικονομικοί δείκτες αποκτούν σταδιακά θετική δυναμική. Ωστόσο για να φτάσουμε σήμερα να μιλάμε για αυτή τη νέα κατάσταση περάσαμε τα προηγούμενα τριάμισι χρόνια δια πυρός και σιδήρου. Ο κριτικός αναστοχασμός αυτής της συλλογικής εμπειρίας είναι αναγκαίος και θα μας βοηθήσει να αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα, ώστε να μην επαναλάβουμε στο μέλλον τα λάθη του παρελθόντος. Ας πάρουμε επομένως τα γεγονότα από την αρχή. Αναλάβαμε την ευθύνη της διακυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015 σε μια οριακή στιγμή για τη χώρα. Οι διαλυτικές συνέπειες της βαθιάς ύφεσης, μετά από δυο ανεπιτυχή κι ανολοκλήρωτα προγράμματα στήριξης, είχαν καθηλώσει την ελληνική οικονομία και είχαν πλήξει μεγάλα στρώματα της κοινωνίας. Η ανεργία είχε εκτοξευτεί στο 27% και η χώρα είχε απολέσει το ένα τέταρτο του εθνικού της εισοδήματος. Η λαϊκή εντολή ήταν ξεκάθαρη: να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση, να διορθώσουμε τις κοινωνικές αδικίες που προκάλεσε και να βάλουμε τη χώρα σε μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης. Αρχικά οι ευρωπαίοι εταίροι αντιμετώπισαν με δυσπιστία τις κυβερνητικές και προγραμματικές μας προτεραιότητες. Μετά από μια έντονη περίοδο δύσκολων διαπραγματεύσεων καταλήξαμε σε μια συμβιβαστική συμφωνία. Ήταν μια ετεροβαρής συμφωνία, αποτέλεσμα των ιδεολογικό – πολιτικών συσχετισμών που επικρατούν
στην Ευρώπη, αλλά παρόλα αυτά ήταν μια συμφωνία που έδινε προοπτική και κρίνοντας σήμερα εκ του αποτελέσματος, δικαιωνόμαστε για την απόφασή μας να εμμείνουμε σε αυτήν. Το πρόγραμμα προέβλεπε την εφαρμογή ενός απαιτητικού σχεδίου 450 μεταρρυθμιστικών δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, χωρισμένο σε τέσσερις αξιολογήσεις και ταυτόχρονα, τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και την εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του. Στις πρώτες δύο αξιολογήσεις υπήρξαν καθυστερήσεις με βάση το χρονοδιάγραμμα οι οποίες οφείλονταν εν μέρει στην έλλειψη εμπιστοσύνης, όσο και στις εσωτερικές αντιθέσεις μεταξύ των θεσμών. Το ΔΝΤ μπόρεσε σε αυτό το πλαίσιο να επιβάλει τις συντηρητικές του εκτιμήσεις που οδήγησαν στην προώθηση κάποιων μη αναγκαίων «μεταρρυθμίσεων λιτότητας», όπως η μείωση των συντάξεων (το 2019) και του αφορολογήτου (το 2020). Ως αντιστάθμισμα διεκδικήσαμε την παράλληλη ψήφιση των λεγόμενων «αντιμέτρων» που αφορούν σε στοχευμένες φοροελαφρύνσεις και σε ενισχυμένες κοινωνικές παροχές. Ωστόσο, η σημερινή πορεία των δεδομένων είναι πολύ καλύτερη και διαψεύδει όχι μόνο τις συντηρητικές αλλά ακόμη και τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις, διανοίγοντας έτσι ντε φάκτο ένα πεδίο επαναξιολόγησης της σκοπιμότητας κάποιων παρεμβάσεων. Η τρίτη και η τέταρτη αξιολόγηση ολοκληρώθηκαν εγκαίρως με συνέπεια το πρόγραμμα να βαίνει ομαλά στη λήξη του. Στην πλειονότητά τους οι μεταρρυθμιστικές δράσεις ήταν αναγκαίες και κινήθηκαν στη λογική του εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και του εξορθολογισμού των δόμων του κράτους. Πολύ συνοπτικά αξίζει να αναφέρω την ανεξαρτητοποίηση των φορολογικών αρχών, την εισαγωγή των ηλεκτρονικών συναλλαγών, το άνοιγμα των αγορών, την απλοποίηση και την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, τη γενικότερη δημιουργία φιλοεπενδυτικού κλίματος, τη διαφάνεια στα δημόσια συστήματα προμηθειών και συμβάσεων και την ορθολογικότερη επανασχεδίαση των κοινωνικών προγραμμάτων, μεταξύ πολλών άλλων. Αλλαγές ουσιαστικές κι όχι κατ’ όνομα όπως στο παρελθόν, ο θεΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
7
τικός αντίκτυπος των οποίων ήδη αρχίζει να διαφαίνεται. Ο ΟΟΣΑ μας απέδωσε την πρωτιά στην εφαρμογή δραστικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών και πλέον όλοι οι θεσμοί αναγνωρίζουν την ποιοτική δουλειά που συντελέστηκε αυτά τα τριάμισι χρόνια. Ταυτόχρονα και υπό συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, καταφέραμε μια πρωτοφανή δημοσιονομική εξισορρόπηση υπερβαίνοντας κάθε χρόνο και συστηματικά τους στόχους του προγράμματος για πρωτογενή πλεονάσματα, με αποτέλεσμα να έχουμε ανακτήσει πιο γρήγορα τη χαμένη αξιοπιστία και το κεφάλαιο εμπιστοσύνης απέναντι στη χώρα μας. Τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους καθώς και το ευέλικτο πλαίσιο της συμβατικής μεταμνημονιακής παρακολούθησης ήρθαν για να ολοκληρώσουν ως επιστέγασμα την παραπάνω προσπάθεια στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου. Σε μια καθοριστικής σημασίας συνεδρίαση, πάρθηκαν οι κατάλληλες αποφάσεις που θέτουν το ελληνικό χρέος σε ελεγχόμενη τροχιά απομείωσης με τρόπο που δεν θα υπονομεύεται η ανάπτυξη της χώρας και δόθηκαν οι ρητές ευρωπαϊκές εγγυήσεις για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Η Ελλάδα είναι πια έτοιμη να επιστρέψει με σίγουρα βήματα στις διεθνείς αγορές και να ανακτήσει τον οικονομικό και πολιτικό της αυτοκαθορισμό. Αν το θέσουμε κάπως σχηματικά, καταφέραμε σε αυτήν πυκνή κυβερνητική θητεία να ξαναστήσουμε την οικονομία στα πόδια της αλλά με την κοινωνία όρθια και ταυτόχρονα, βάλαμε τις υγιείς βάσεις για τη μετάβαση στην επόμενη μέρα. Σήμερα βγαίνουμε από αυτήν την περιπέτεια και πορευόμαστε με το δικό μας αναπτυξιακό σχέδιο για μια σύγχρονη οικονομία της γνώσης που θα παράγει πλούτο και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, αλλά και με τις δικές μας κοινωνικές προτεραιότητες για τη μείωση των ανισοτήτων και την προστασία της εργασίας, όπως όλα αυτά συνοψίζονται στην έννοια της δίκαιης ανάπτυξης. Ένα πρόγραμμα που παρουσιάσαμε στους θεσμούς και πείσαμε ότι είναι εφικτό. Ταυτόχρονα να μην παραλείψω το χρονίζον ονοματολογικό ζήτημα της ΠΓΔΜ και την επιτυχή εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης. Μιας λύσης ουσιαστικά πατριωτικής, γιατί ισχυροποιεί την διεθνοπολιτική παρουσία της χώρας μας σε πολλά επίπεδα και δεν εξαντλείται στην εύκολη πατριδοκαπηλία. Συνεπώς και με βάση όσα περιέγραψα παραπάνω, πιστεύω πως τιμήσαμε την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού κι ότι παρά την κόπωση της μακροχρόνιας συλλογικής προσπάθειας, θα μας αναγνωριστεί ότι δημιουργήσαμε καλύτερες προϋποθέσεις για τη χώρα και την πορεία της στο μέλλον. Η σταδιακή βελτίωση των συνθηκών θα λειτουργήσει υπέρ μας, θα δικαιώσει τις στρατηγικές μας επιλογές και θα ενισχύσει την κοινωνική μας επιρροή. Όλοι μαζί, η κοινωνία και οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου, θα ανακτήσουμε τη συλλογική μας αυτοπεποίθηση, θα αφήσουμε πίσω την ηττοπάθεια και τις φωνές του παρελθόντος, της εσωστρέφειας και της καθυστέρησης και από κοινού θα πραγματώσουμε τις δυνατότητες της χώρας μας για ένα καλύτερο αύριο. Με σχέδιο και τις προοδευτικές τομές που έχει ανάγκη ο τόπος.
Μιχάλης Μασουράκης, επικεφαλής οικονομολόγος του ΣΕΒ
«Κλειδί παραμένουν οι επενδύσεις»
H
8
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η απόφαση για την ελάφρυνση (και την εξομάλυνση) των πληρωμών εξυπηρέτησης του χρέους που συμφωνήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 21 Ιουνίου 2018, σηματοδοτεί μια 15ετή περίπου περίοδο όπου οι αγορές θα θεωρούν το ελληνικό χρέος οιονεί βιώσιμο. Έτσι, ανοίγει η πόρτα πρόσβασης του Δημοσίου, αλλά και των ελληνικών τραπεζών και επιχειρήσεων, σε δανεισμό με ευνοϊκότερους για τη χώρα μας όρους. Οι μεταφορές πληρωμών τόκων και χρεολυσίων στο μέλλον θα γίνεται με τρόπο ώστε οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες του κράτους (χρεολύσια ± δημοσιονομικό έλλειμμα ή πλεόνασμα) να μην υπερβαίνουν ποτέ το 15% του ΑΕΠ, καθώς σε διαφορετική περίπτωση το χρέος δεν θεωρείται βιώσιμο και θα καθίσταται ανέφικτη η προσφυγή στις αγορές για την ανανέωση των δανείων που λήγουν. Όλα αυτά, βεβαίως, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα (τα έσοδα να υπερκαλύπτουν τις δαπάνες του κράτους εξαιρουμένων των πληρωμών τόκων) ύψους 3,5 π.μ. του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και κατά μέσο όρο 2,2 π.μ. του ΑΕΠ την περίοδο από εκεί και πέρα μέχρι το 2060. Ο συνδυασμός αυτός δημοσιονομικής πειθαρχίας και ελάφρυνσης του χρέους δημιουργεί μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις αγορές, ώστε να γίνουν επενδύσεις και να ενισχυθεί η ανάπτυξη. Αυτό από μόνο του, όμως, δεν φτάνει. Απαιτείται και η δημιουργία ενός φιλικού προς την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις περιβάλλοντος, ώστε να διευκολύνονται, και όχι να εμποδίζονται, οι επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα μας. Πρέπει, επίσης, να μειωθεί η εξαντλητική φορολογία στην εργασία και τις επιχειρήσεις και να δοθούν φορολογικά κίνητρα στις επιχειρήσεις, που κάνουν επενδύσεις.
Μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να αφήσουμε πίσω μας την Ελλάδα των ελλειμμάτων, του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και του άφρονος δανεισμού. Ήδη, η οικονομία ανακάμπτει με οδηγό τις ιδιωτικές επενδύσεις και τις εξαγωγές αγαθών (μεταποίηση βασικά) και υπηρεσιών (τουρισμός, ναυτιλία, κλπ.). Η ιδιωτική κατανάλωση, όμως, παραμένει ασθενής, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα συμπιέζεται από την υπερφορολόγηση και τη λιτότητα (περικοπές συντάξεων, κλπ.). Αλλά και η υποκατάσταση εισαγωγών δεν έχει τη δυναμική που απαιτείται για την αναπτυξιακή εκτίναξη της εξωστρέφειας. Κλειδί, λοιπόν, παραμένουν οι επενδύσεις. Οι επενδύσεις, όμως, που γίνονται σήμερα είναι ανεπαρκείς, μιας και δεν βάζουμε στην άκρη και δεν επενδύουμε ως κοινωνία, όσα απαιτούνται αφενός για να συντηρήσουμε τον κεφαλαιακό εξοπλισμό που απαξιώνεται (αποσβέσεις) και αφετέρου για να τον επεκτείνουμε (επενδύσεις μείον αποσβέσεις) με νέα πάγια (εργοστάσια, μαγαζιά, γραφεία, κατοικίες, κλπ.). Χρειάζονται, συνεπώς, πολύ περισσότερες επενδύσεις απ’ όσες γίνονται για να αρχίσει να βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού. Απαιτείται προς τούτο ένα Μνημόνιο ελληνικής έμπνευσης και ιδιοκτησίας, με φιλοεπενδυτικές μεταρρυθμίσεις, που θα κάνει τη χώρα μας να ξεχωρίζει στις διεθνείς αγορές ως επενδυτικό προορισμό υψηλών προδιαγραφών. Η κυβέρνηση χρειάζεται, επίσης, να βγει και να διαφημίσει τη χώρα, να παρουσιάσει, στο επενδυτικό κοινό που ψάχνει που να επενδύσει τα χρήματά του, τις ευκαιρίες για επενδύσεις που παραμένουν ανεκμετάλλευτες στη χώρα μας. Άλλες χώρες το κάνουν. Πρέπει να το κάνουμε και εμείς.
Του Χρίστου Καλουντζόγλου
A
Σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης βρίσκονται οι σχέσεις Ελλάδας- Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, δηλώνει στο Πρακτορείο ο πρέσβης των ΗΑΕ στην Αθήνα, Μοχάμεντ Μιρ Αλράισι, επισημαίνοντας ότι οι τομείς ενδιαφέροντος είναι ο τουρισμός, το real estate, οι τηλεπικοινωνίες και ο αγροτοδιατροφικός τομέας. Προσθέτει μάλιστα ότι το διμερές εμπορικό ισοζύγιο είναι θετικό για την Ελλάδα.
10
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
«Από την έναρξη των διμερών σχέσεων των δύο κρατών, τον Μάιο του 1975, οι οποίες ενισχύθηκαν με το άνοιγμα της Ελληνικής Πρεσβείας στο Αμπού Ντάμπι το 1989 και της Πρεσβείας των Εμιράτων στην Αθήνα το 2008, οι πολιτικές σχέσεις των δύο κρατών δεν μπορούν να χαρακτηριστούν παρά εξαιρετικές», δηλώνει στο Πρακτορείο ο κ. Μοχάμεντ Μιρ Αλράισι και προσθέτει: «Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί 3 Μεικτές Διυπουργικές Επιτροπές κατά τις οποίες έχουν υπογραφεί και κυρωθεί σημαντικές διμερείς συμφωνίες, όπως το Μνημόνιο Κατανόησης για τη συνεργασία στον τομέα του τουρισμού, η Συμφωνία για Αεροπορικές Μεταφορές, η Συμφωνία για Αποφυγή Διπλής Φορολογίας, η Συμφωνία για την Προώθηση και Αμοιβαία Προστασία των επενδύσεων, το Μνημόνιο Κατανόησης στον τομέα της ενέργειας, το Μνημόνιο Κατανόησης για την ίδρυση του κοινού Επιχειρηματικού Συμβουλίου ΕλλάδαςΗΑΕ κ.α.. Πλέον υπάρχει αμοιβαία βούληση για περαιτέρω ανάπτυξη των οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων ΗΑΕ – Ελλάδας οι οποίες επιβεβαιώνονται και ενισχύονται από την έως τώρα αμοιβαία ανταλλαγή επισκέψεων σε ανώτατο πολιτικό και επιχειρηματικό επίπεδο.» Στο ερώτημα για το ύψος της διμερούς οικονομικής συνεργασίας, απαντά ότι «οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων με προορισμό τα Η.Α.Ε. διαμορφώθηκαν στα 251,8 εκατ. ευρώ το 2017 καταγράφοντας εμπορικό ισοζύγιο θετικό για την Ελλάδα. Παράλληλα εκτιμάται ότι οι επισκέπτες από τα ΗΑΕ προ της Ελλάδα ανέρχονται σε 200.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τακτικά δρομολόγια (α) ΕΜIRATES (καθημερινές πτήσεις Dubai –Αθήνα-Νέα Υόρκη), (β) ETIHAD, (γ) AEGEAN (4 εβδομαδιαίως Abu Dhabi - Αθήνα), γ) Gulf Air Dubai –Αθήνα μέσω Μπαχρέιν ) εμφανίζουν αυξημένη πληρότητα, καθώς και ότι από τον Ιούνιο 2018, ξεκίνησε η σύνδεση Dubai – Θεσσαλονίκης από την αεροπορική εταιρεία Fly Dubai». Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους ενδιαφέρονται τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να επενδύσουν στην Ελλάδα, είναι η επόμενη ερώτηση. «Τα ΗΑΕ υποστηρίζουν την Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης με στρατηγικές επενδύσεις που έχουν συμφωνηθεί χωρίς ωστόσο να έχουν όλες ολοκληρωθεί, και οι οποίες έως τώρα ξεπερνούν τα 11 δισεκατομμύρια ευρώ στους τομείς του τουρισμού, real estate, τηλεπικοινωνιών, ιχθυοκαλλιέργειας, αγροτικών προϊόντων κ.α.. Μεγαλύτερη επένδυση εξ’ αυτών το υπό εξέλιξη έργο διάπλασης του Ελληνικού συνολικής επένδυσης ύψους 8 δισ. ευρώ το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί ίσως και το μεγαλύτερο real estate έργο στα Βαλκάνια αν όχι στην Ευρώπη δημιουργώντας πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας και αναμένεται να συμβάλει κατά 2,4% στο ΑΕΠ της χώρας. Τελευταία, η υπογραφή της συμφωνίας για την από κοινού δημιουργία επενδυτικού fund συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στην Ελλάδα μεταξύ της κρατικής εταιρείας επενδύσεων Mubadala Investment Company και του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έχει σκοπό να αναδείξει περαιτέρω τους τομείς επένδυσης αμοιβαίου ενδιαφέροντος», απαντά ο πρέσβης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Αθήνα, Μοχάμεντ Μιρ Αλράισι.
«Επενδύουμε στην Ελλάδα» Συνέντευξη του πρέσβη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Αθήνα, Μοχάμεντ Μιρ Αλράισι
Του Δημήτρη Μάνωλη
O
Ο πρώην διευθυντής της Le Monde Diplomatique, Ιγνάσιο Ραμονέ, μίλησε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία, για το μέλλον της ΕΕ, για την ενημέρωση, τα μέσα, τη δημοσιογραφία και τους δημοσιογράφους, αλλά και για τον ρόλο των ηγετών. Πού βαδίζει σήμερα η ΕΕ; Ποιο κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι το όραμα της ΕΕ; Πρώτα πρέπει να πούμε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση. Η κρίση εκδηλώθηκε με πολύ δυνατό τρόπο με το Brexit. Σήμερα πολλαπλασιάζονται οι κυβερνήσεις που εκφράζουν έναν ευρωσκεπτικισμό, όπως για παράδειγμα η Πολωνία, η Ουγγαρία. Επίσης, μεγαλώνουν μέσα στον κόλπο της ΕΕ δυνάμεις που ονομάζουμε ευρωσκεπτικιστικές. Θεωρώ ότι είναι η πρώτη φορά που η κρίση έχει μεταφραστεί για τις ευρωπαϊκές μάζες σε πόνο. Μέχρι τώρα η Ευρώπη ήταν για πολλές χώρες, και πόσο μάλλον για χώρες του Νότου, συνώνυμο της ευτυχίας. Σήμερα ωστόσο η κοινή γνώμη δεν θεωρεί ότι είναι συνώνυμο της ευτυχίας. Μπορούμε να πούμε ότι τη θεωρεί συνώνυμο της τιμωρίας. Από εκεί προέρχεται ο ευρωσκεπτικισμός.
Συμφωνείτε με τις απόψεις του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για το μέλλον της ΕΕ; Αυτό που λέει ο Μακρόν δεν είναι η λύση, είναι το σύμπτωμα. Αυτό που λέει ο Μακρόν είναι ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια καινούργια ώθηση. Χρειάζεται καινούργιους σκοπούς. Η Ευρώπη πρέπει να ξαναμαγέψει την ευρωπαϊκή κοινωνία. Και βεβαίως έχει δίκιο, αλλά ακόμα δεν ξέρουμε πώς να μαγευτεί η ευρωπαϊκή κοινωνία. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη είναι μια πολιτική ύπαρξη που δεν έχει ηγεσία. Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι ένα ευρωπαϊκό σχέδιο που φθείρεται και ηγέτες που είναι ανύπαρκτοι: Ο κύριος ηγέτης είναι η κ. Μέρκελ η οποία τώρα έχει χάσει πολλή δύναμη. Το Ηνωμένο Βασίλειο που πλέον δεν ανήκει στην ΕΕ. Ο Μακρόν που μόλις ήρθε και δεν έχει εμπειρία. Δεν υπάρχει κανένας άλλος στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει κάποιος άλλος που να μπορεί να ηγηθεί ενός τέτοιου σχεδίου σε σύγκριση με τους τρεις μεγάλους πόλους, ο Σι Ζιν Πινγκ στην Κίνα, ο Πούτιν στη Ρωσία και ο Τραμπ στις ΗΠΑ. Τρεις ηγέτες που είναι πολύ διαφορετικοί, αλλά έχουν πάρα πολύ ισχυρή προσωπικότητα. Η Ευρώπη εμφανίζεται σαν ένα σύνολο αδύναμο, χωρίς πυγμή. Γιατί πιστεύετε ότι δεν υπάρχουν ηγέτες σήμερα στην Ευρώπη; Πρέπει να σκεφτείτε τους ηγέτες που έχει δημιουργήσει η Ευρώπη, όπως τον Τσώρτσιλ, τον Ντε Γκωλ. Σήμερα έχει εξαφανιστεί αυτή η γενιά. Υπήρξε βέβαια και ο Κολ. Σήμερα δεν υπάρχει αυτό το ηγετικό επίπεδο. Μάλλον επειδή οι ηγέτες διαδέχονται πολύ γρήγορα ο ένας τον άλλον. Το πρόβλημα δεν υφίσταται στην κρίση της Ευρώπης, αλλά στην κρίση της πολιτικής. Έχουμε κρίση της δημοκρατίας, κρίση της πολιτικής, κρίση της Ευρώπης. Όλα αυτά συγκεντρώνονται ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Στις ημέρες μας οι καλύτεροι φοιτητές δεν διαλέγουν να σπουδάσουν πολιτικές επιστήμες. Τα ΜΜΕ δεν σε αφήνουν να ζήσεις την προσωπική σου ζωή. Θεωρούνται καλά όταν ανακαλύψουν τη διαφθορά ενός πολιτικού. Επομένως στόχος τους σήμερα είναι να ρίξουν τους πολιτικούς ηγέτες. Αυτό είναι το σύνδρομο του Watergate της Ουάσιγκτον Ποστ, που κατάφερε να ρίξει τον Νίξον. Σήμερα έπειτα από 40 χρόνια πολλά ΜΜΕ έχουν αυτόν τον στόχο ακόμα, επειδή θεωρούν ότι αυτό είναι το κριτήριο. Ο Σπίλμπεργκ στην τελευταία του ταινία «The Papers» για τα σκάνδαλα του Πενταγώνου επανέρχεται σε αυτό το θέμα. Τι είναι δημοσιογραφία; Στην ουσία είναι να ρίξεις έναν Πρόεδρο.
Θεωρείτε ότι η ανάπτυξη των νέων διαδικτυακών μέσων επικοινωνίας φέρνει αλλαγές στο δυτικό δημοκρατικό μοντέλο; Μπορούν οι σημερινές κοινοβουλευτικές ή προεδρικές Δημοκρατίες να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις; Προφανώς αυτό τα αλλάζει όλα σήμερα. Η κρίση της πολιτικής εν μέρει οφείλεται στον τρόπο που οι πολίτες σήμερα μπορούν να επεμβαίνουν στην πολιτική ζωή, που δεν περιορίζεται μόνον στην ψήφο κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά κάθε ημέρα έχουν ενεργό ρόλο μέσω του Διαδικτύου. Και δεύτερον οι ίδιοι οι πολιτικοί δεν περιορίζονται στο Κοινοβούλιο, αλλά κάθε ημέρα αναρτούν tweets, όπως κάνει ο Τραμπ και άλλοι πολιτικοί. Υπάρχει μια επιτάχυνση της πολιτικής ζωής. Προφανώς δεν υπάρχει ο χρόνος για να μελετηθεί μια πολιτική. Αυτό άλλαξε τα δεδομένα στην πολιτική. Έχουμε δύο πολύ ενδιαφέροντα παραδείγματα. Ο Μακρόν κέρδισε τις εκλογές χωρίς να έχει πολιτικό κόμμα. Δεν είχε κόμμα, είχε ένα κίνημα που δημιουργήθηκε μονάχα μέσω των κοινωνικών δικτύων. Εκεί κάνουν την «στρατολόγηση». Δημιούργησαν ομάδες που φίλτραραν τους υποψηφίους, οι οποίοι κατά 80% μπήκαν έτσι στην πολιτική και κέρδισαν τις εκλογές. Και μετά ήρθε ο Τραμπ που κέρδισε τις εκλογές. Τώρα ξέρουμε ότι μέσω του Facebook κατάφεραν να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους. Βλέπουμε ότι η πολιτική έχει αλλάξει. Μπορούμε να μιλήσουμε σήμερα για την ανάγκη μιας μετα-δημοκρατίας, μιας ψηφιακής δημοκρατίας; Προφανώς δεν ξέρουμε ακόμα τι είναι μια ψηφιακή δημοκρατία, αλλά αυτό που ξέρουμε είναι ότι τα κοινωνικά δίκτυα έχουν σήμερα μια σημαντική επιρροή στις εκλογές. Μπορούμε να πούμε ότι είμαστε σε μια μετα-δημοκρατία ψηφιακή, αλλά που δεν ελέγχεται από κανέναν. Έχετε γράψει για την «Αυτοκρατορία της Επιτήρησης» από τα νέα μέσα επικοινωνίας και ότι τα ΜΜΕ είναι κατασκευαστές της αλήθειας. Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις αυτές οι πολίτες; Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Αλλά ο πολίτης εξακολουθεί να υπάρχει και αν12
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ιγνάσιο να ξαναμ
EPA/HORACIO VILLALOBOS
Ραμονέ: Η Ευρώπη πρέπει μαγέψει την κοινωνία ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
13
τιμετωπίζει μια δυσκολία που δεν υπήρχε πριν. Από τη μία η σχέση του με τα μέσα έχει αλλάξει. Αυτή τη στιγμή η πρώτη πηγή ενημέρωσης στατιστικά σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ είναι τα κοινωνικά δίκτυα. Δεν είναι τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν εξαφανιστεί. Τι είναι σήμερα ένα μαζικό μέσο ενημέρωσης; Θα δώσω δύο αριθμούς. Στις ΗΠΑ, μια χώρα των 250 εκατ. ανθρώπων, τα τέσσερα πιο σημαντικά δελτία ειδήσεων, των CBS, ABC, FOX, NBC, στις 7 το απόγευμα, σε όλη τη χώρα έχουν περίπου 27 εκατ. τηλεθεατές. Είναι μάζα ή δεν είναι; Δεν ξέρω. Από την άλλη, πόσοι ακολουθούν στο Twitter τον Τραμπ; 42 εκατ. Ο Τραμπ δεν χρειάζεται την τηλεόραση. Τι είναι μέσο μαζικής ενημέρωσης; Πολύς κόσμος θεωρεί ακόμα ότι είναι η τηλεόραση. Αλλά στην πραγματικότητα είναι το Twitter, το Facebook. Σήμερα η έννοια «μαζική επικοινωνία» έχει μετακινηθεί. Οι πολιτικοί ηγέτες δεν χρειάζεται να προβληθούν στην τηλεόραση. Ο Ομπάμα κέρδισε τις δεύτερες εκλογές χωρίς να πατήσει το πόδι του στην τηλεόραση ποτέ. Πώς μπορεί να διακρίνει ο πολίτης από την πληθώρα των πληροφοριών και των ειδήσεων το σημαντικό και το χρήσιμο, τόσο για τον ίδιο όσο κα για την κοινωνία; Ποιος είναι ο ρόλος του δημοσιογράφου και της δημοσιογραφίας σήμερα; Ο δημοσιογράφος εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικός. Ίσως πολύ πιο σημαντικός από ποτέ. Επειδή τώρα η σύγχυση είναι μεγαλύτερη. Επομένως είναι πολύ σημαντικό ο δημοσιογράφος να έρθει να διαφωτίσει. Ο δημοσιογράφος είναι σαν τον Διογένη, με το λυχνάρι του να ψάχνει για την αλήθεια. Αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο επειδή σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που μέσω της σύγχυσης, του χάους, καταφέρνουν να επιβάλλονται. Είπαμε προηγουμένως ότι ο Τραμπ έχει 42 εκατ. ακόλουθους στο Twitter. Αλλά δεν είναι ο άνθρωπος που έχει τους περισσότερους ακόλουθους. Υπάρχουν απλοί πολίτες που έχουν περισσότερους. Η Κιμ Καντάρσιαν, η οποία εμφανίζεται σε ένα ριάλιτι και δημοσιεύει φωτογραφίες της στο Twitter, έχει 102 εκατ. ακόλουθους-σχεδόν 102 εκατ. οπαδούς έχει το Super Bowl (σ.σ. κεντρικός αγώνας του αμερικανικού ποδοσφαίρου)-, και είναι ένα πρόσωπο, δεν είναι ένας μηχανισμός, αλλά κατάφερε να επιβληθεί. Ερχόμενος στην Ελλάδα, διάβασα στο περιοδικό που διατίθεται στο αεροπλάνο, ένα ρεπορτάζ για έναν Τούρκο μάγειρα. Έγραφε ότι αυτός ο 30χρονος Τούρκος μάγειρας είναι στη μόδα για τον τρόπο που αλατίζει το κρέας. Ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη με ένα μικρό εστιατόριο και δημοσίευε στο Instagram κάθε ημέρα φωτογραφίες. Αυτές οι φωτογραφίες γίνανε viral. Είχαν πολύ μεγάλη απήχηση. Σε τρία χρόνια έχει εκατομμύρια οπαδούς και έχει 8 εστιατόρια, τα οποία βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, στο Σαν Φρανσίσκο. Έγινε δημοφιλής απλά και γρήγορα μέσω Διαδικτύου. Βλέπετε τις εξελίξεις αυτές στην τεχνολογία περισσότερο ως ευκαιρία ή ως απειλή; Υπάρχουν και τα δύο. Είναι ευκαιρία, είναι και απειλή. Αυτό που μας διδάσκει η Cambridge Analytica είναι ότι εμείς όταν πηγαίνουμε να ψάξουμε στο Διαδίκτυο αφήνουμε ίχνη, τα οποία αργότερα μαζεύονται και βγάζουν την προσωπογραφία μας. 14
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ποιος είναι ο ρόλος της Ελλάδας ως σταθεροποιητική δύναμη σε μια ασταθή περιοχή; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει τις τουρκικές προκλήσεις; Βρισκόμαστε σε μια περιοχή που ανέκαθεν ήταν ασταθής. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Όλον τον 20ο αιώνα, με τους πολέμους στα Βαλκάνια. Τον 21ο αιώνα η κρίση στην Ουκρανία, η προσφυγική κρίση. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια «εκρηκτική» περιοχή. Αλλά επίσης η Ελλάδα είναι συνηθισμένη σε αυτό. Η ησυχία δεν αποτελεί μέρος του γεωπολιτικού συστήματος της Ελλάδας. Γι΄ αυτό είχε πάντα πολιτικούς που ήταν πολύ ικανοί, και έπρεπε να ψάξει συμμάχους στην περίπλοκη σχέση που έχει με την Τουρκία. Αλλά μπορούμε να μην είμαστε εντελώς απαισιόδοξοι. Στην κοντινή Ανατολή, τώρα, τελειώνει ο πόλεμος στη Συρία. Μπαίνουμε σε μια πολιτική ανασυγκρότησης. Απαιτείται να τηρηθεί η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Δεν είναι σίγουρο ότι θα τηρηθεί, εξαρτάται από τον Τραμπ. Αλλά αν τηρηθεί, θα είναι εγγύηση ηρεμίας σε αυτό το κομμάτι της Ανατολής, στο οποίο θα υπάρχει μόνο η κρίση με την Παλαιστίνη. Η Συρία πρέπει να ανασυγκροτηθεί. Η μεσαία τάξη που έφυγε, είναι αυτή που θα ξαναγυρίσει. Ο Ερντογάν έγινε πιο ισχυρός, ωστόσο υπάρχει η κρίση με τους Κούρδους στη Συρία- ο Μακρόν δήλωσε ότι θα παρέμβει στον Ερντογάν για να βρεθεί μια λύση στο Αφρίν. Το πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας ολοκληρώνεται τον Αύγουστο. Είστε αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας; Είναι ένα καλό νέο. Ναι, είμαι αισιόδοξος για πολλούς λόγους, και για εσωτερικούς και για εξωτερικούς. Σε ό,τι αφορά στους εσωτερικούς λόγους, σήμερα η οικονομική ανάπτυξη επέστρεψε στην Ευρώπη. Αυτή η ανάπτυξη θα φτάσει και θα ισχυροποιηθεί και στην Ελλάδα. Θα αυξηθούν οι επενδύσεις, ο τουρισμός, οι ελληνικές εξαγωγές. Επομένως, η ελληνική οικονομία μόνον προς το καλύτερο μπορεί να πάει. Αυτό θα διευκολύνει την έξοδο από το πρόγραμμα. Τον επόμενο χρόνο έχετε εκλογές. Όλες οι ευρωπαϊκές δυνάμεις θέλουν αυτή η κυβέρνηση να διατηρηθεί, επειδή τήρησε εν τέλει τις ευρωπαϊκές συμφωνίες. Δεν είναι η στιγμή να δυσκολέψουμε τη ζωή στους Έλληνες, αλλά το αντίθετο, να τους διευκολύνουμε. Όσον αφορά στους εξωτερικούς λόγους, πιθανά η Ευρώπη θα βοηθήσει για να μπορούν να βγουν οι λογαριασμοί και αυτή η κυβερνητική θητεία να μπορεί να επεκταθεί. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένας πολιτικός σήμερα για να είναι ηγέτης; Στη σημερινή εποχή στην οποία είδαμε τόσες κοινωνικές εκρήξεις, η Αραβική Άνοιξη, οι Αγανακτισμένοι, κινήματα δυσαρέσκειας, αν δεν υπάρξει ένας ηγέτης το κίνημα εξαφανίζεται. Ο ηγέτης -άνδρας ή γυναίκα- είναι αναγκαίος για να υπάρξει συνέχεια. Έτσι, στην Ισπανία εμφανίστηκε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και ο Τσίπρας στην Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ηγέτες της εποχής εκείνης που εκδηλώνονται τα κινήματα αυτά.
Γεωγραφικό Μήκος
29o 34' 57.85" E Γεωγραφικό Πλάτος
36o 08' 30.29" N Δωδεκάνησα, Έκταση
9,125 km2 Μήκος Ακτών
19,5 χιλ. Πληθυσμός
492 (απογραφή 2001)
Το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου ή Μεγίστης αποτελείται από 14 νησιά και ανήκει στα Δωδεκάνησα. Είναι το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας. Η νήσος Καστελλόριζο ή Μεγίστη βρίσκεται 1,25 ναυτικά μίλια από τις νοτιοδυτικές ακτές της Τουρκίας και 72 ναυτικά μίλια από την Ρόδο. Ο οικισμός του Καστελλόριζου, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος, απλώνεται αμφιθεατρικά γύρω από τον κόκκινο βράχο όπου δεσπόζει το μεσαιωνικό κάστρο. Το νησί πήρε το όνομά του από την ιταλική ονομασία «Castello Rosso», δηλαδή το Κόκκινο Κάστρο.
ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 16
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Φωτογραφία: Shutterstock
ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ
Nikos Daniilidis
Τ
Πάρε μια ανάσα (και δυο και τρεις) στο Αντίρριο
Τώρα που οι νέοι αυτοκινητόδρομοι έχουν προσδώσει άνεση και συντομία στα ταξίδια μας, η ηπειρωτική Ελλάδα αναδεικνύει προορισμούς και σημεία ενδιάμεσης ταξιδιωτικής ανάπαυσης, που προσφέρουν εξαιρετικά «πακέτα» επιλογών στον επισκέπτη. Ένα από αυτά είναι το Αντίρριο, στη βόρεια απόληξη της Γέφυρας «Χαρίλαος Τρικούπης». Τη μικρή αιτωλοακαρνανική πόλη τη θυμόμαστε από άλλες εποχές, που φέρνουν στο μυαλό μας ουρές αναμονής σε μεγάλες θερινές -και μη- εξόδους, όταν ο χρόνος που αφιερώναμε σε μία στάση, ήταν ο απολύτως απαραίτητος για να αγοράσουμε από τις καντίνες μερικά σουβλάκια «για τον δρόμο». Τα σουβλάκια είναι ακόμη εκεί, αλλά το τοπικό τουριστικό προϊόν δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά. Το Αντίρριο ήταν ανέκαθεν ένας τόπος με μοναδικά αξιοθέατα και ποικίλες υπηρεσίες, που οι ταξιδιώτες προσπερνούσαν κουρασμένοι και πιεσμένοι από την έλλειψη χρόνου. Σε απόσταση δύο λεπτών από την άκρη της Γέφυρας, βρίσκεται το κάστρο. Εντός των τειχών του και πάνω σε αυτά, νιώθεις την Ιστορία να περνά σαν φιλμ μπροστά από τα μάτια σου και να καταλήγει στο σήμερα, μέσω της «Ζεύξης» που δεσπόζει στο στενό. Σε απόσταση δύο λεπτών από το κάστρο βρίσκεται η θελκτική κεντρική πλαζ. Είναι μια υπέροχη αμμουδιά με ρηχή θάλασσα και εξυπηρετείται από μπαρ, café, ταβέρνες αλλά και ξενοδοχείο. Από εκεί, μέσω της παλιάς εθνικής, βρίσκεσαι στο Αρχαίο Θέατρο Μακύνειας. Σημείο μαγικό, τόσο από την υπέροχη θέα που εξασφαλίζει η υψηλή του θέση, όσο και από τη ένταση της στιγμής κατά την οποία θα σταθείς στη μέση της σκηνής του και θα αγναντέψεις το πέρασμα των αιώνων. Ανάμεσα στο κάστρο και το θέατρο, οι παραλίες της Μακύνειας, της Ρίζας και των Πατρινών, που «υποστηρίζονται» επίσης από καταστήματα που προσφέρουν φαγητό και ποτό, ενώ το γραφικό Μολύκρειο προσφέρει τα βράδια κλασική ρουμελιώτικη κουζίνα. Οι πιο “smart” επισκέπτες, επιλέγουν Αντίρριο και για παραθερισμό, χρησιμοποιώντας για τις βόλτες τους εκπτωτικά προϊόντα της Γέφυρας, όπως η 10ωρη εκπτωτική κάρτα Σαββατοκύριακου. Η Πάτρα με όλα της τα «ατού» κείται 10 λεπτά πιο πέρα από το Αντίρριο, όπως και υπέροχη Ναύπακτος. Ξένη Δημοσίευση
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
17
Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
ΒΙΒΛΙΟ
ΟΙ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ
Η
Η πορεία από το ιδιωτικό, την οικογένεια και το ατομικό προς διάφορες κοινωνικές μορφές του κοινωνικού, όπως τη βλέπουμε να διαγράφεται στην ελληνική πεζογραφία των τελευταίων δεκαετιών, κορυφώνεται με μια κατηγορία συγγραφέων που πατούν και με τα δυο πόδια στο συλλογικό. Θα πρέπει, εντούτοις, ευθύς εξαρχής να πούμε ότι η πολιτικοκοινωνική καθημερινότητα των νεότερων πεζογράφων δεν ταυτίζεται με το πολιτικό μυθιστόρημα της πρώτης και της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, που αναπλάθουν τις πιο ανατριχιαστικές ώρες της δικτατορίας, περιγράφουν την πολιτική και την κομματική εξουσία με καφκική γλώσσα, επινοούν πολιτείες οι οποίες καταδιώκουν με κάθε μέσον τους πολίτες τους ή καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και τα Ιουλιανά. Οι νεότεροι πεζογράφοι δεν ταυτίζονται πάντως ούτε με τους συγγραφείς των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, που περνούν στην απεικόνιση ενός αεικίνητου πλην μάλλον απορφανισμένου συλλογικού τώρα, το οποίο, ωστόσο, δεν χάνει ως εξ αυτού ποτέ στα μάτια τους τον δραματικό χαρακτήρα και την ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ
κρισιμότητά του. Ξαναπιάνοντας κάποια από τα θέματα των προκατόχων τους, οι πρώτοι μεταπολιτευτικοί συγγραφείς προτιμούν, από την πρώτη σχεδόν στιγμή, να κινηθούν σε ένα επίπεδο όπου το πολιτικό και το κοινωνικό φορτίο του καθημερινού και η γυναικεία ή η νεανική ευαισθησία συναντιούνται με τα στοιχεία του τυχαίου και της περιπλάνησης καθώς και με τη φαντασία των κόμικς. Οι πρώτοι μεταπολιτευτικοί πεζογράφοι προχωρούν εντέλει σε μιαν ανασύνθεση η οποία είναι σαφώς προς τα κάτω: μια ανασύνθεση που θα σημάνει από τη μια την αποσάθρωση του συλλογικού και από την άλλη, ως οργανικό παρακολούθημά της, την καταβαράθρωση του ατομικού. Και στο φως ενός τέτοιου τοπίου θα δημιουργηθούν εύλογα οι συνθήκες για μιαν ακόμα μεγαλύτερη κατάπτωση του ατομικού, για τη μετατόπισή του στην περιοχή του ιδιωτικού, το οποίο θα γνωρίσει τον θρίαμβό του με την έλευση της δεκαετίας του 1980. 18
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τότε, τι ακριβώς κάνουν οι πολιτικοκοινωνικοί πεζογράφοι της δικής μας εποχής, που κρατούν τις αποστάσεις τους και από τα φορτισμένα πολιτικά έργα τα οποία θα συναντήσουμε αν διατρέξουμε, έστω και επί τροχάδην, την παραγωγή του ιστορικού και του αστυνομικού μυθιστορήματος. Η καθημερινότητά τους είναι μια καθημερινότητα που μολονότι δεν έχει πάψει να διεκδικεί τα πρωτεία του προσωπικού και του ατομικού, ανοίγει ταυτοχρόνως διάπλατα τις πόρτες της στην κοινωνία, επιζητώντας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, και μια πολιτική στέγη. Οι πεζογράφοι της κοινωνικοπολιτικής καθημερινότητας (Ελιάνα Χουρμουζιάδου, Βασίλης Γκουρογιάννης, Γιώργος Μπράμος, Τηλέμαχος Κώτσιας, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Δημήτρης Φύσσας, Κωσνταντίνος Τζαμιώτης, Βασίλης Κουνέλης, Αγγέλα Καστρινάκη, Σταυρούλα Σκαλίδη, Νικόλας Σεβαστάκης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Νίκος Δαββέτας, Κοσμάς Χαρπαντίδης) χαράσσουν δύο κατά βάσιν δρόμους. Ο ένας δρόμος οδηγεί στην αδρή σκιαγράφηση των κοινωνικών αντιθέσεων - αντιθέσεων οικονομικών, ταξικών και φυλετικών. Ο άλλος μάς ρίχνει σε βαθιά πολιτικά νερά: στα θέματα της πολιτικής, της ατομικής και της εθνοτικής ελευθερίας, της τοπικής βίας και αυθαιρεσίας, της διεθνούς τρομοκρατίας, όπως και στο ζήτημα των ευθυνών της εξουσίας όχι μόνο για τη βαθιά πληγή της διαφθοράς ή για τις στρεβλώσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και για εθνικά δυστυχήματα οι συνέπειες των οποίων δεν έχουν πάψει να πληρώνονται μέχρι σήμερα. Το περίεργο σ’ αυτό το πλαίσιο είναι πως η πολιτική, που κάποτε θα απασχολήσει και στην καθαρώς φιλοσοφική ή την αισθητική της διάσταση (ως σύστημα εξουσίας ή ως μηχανή καταστροφής της τέχνης), δεν αποκλείεται να αποδειχθεί ικανή να κάνει το πιο απρόσμενο: να κινητοποιήσει την ατομική ύπαρξη - είτε για να την αποφλοιώσει και να την εκμηδενίσει, είτε για να της προσφέρει έναν τοίχο πίσω από τον οποίο θα κρύψει τα αδιέξοδά της. Υπαρξιακοί, ωστόσο, είναι πιθανόν να αποδειχθούν και οι δεσμοί της νιότης ή του γήρατος με την πολιτική, ιδίως αν η νιότη είναι επαναστατημένη ή έχει ξεκινήσει τη διαδρομή της με κάποιες εγγυήσεις ευμάρειας. Οι μορφολογικές ανησυχίες και αναζητήσεις των πεζογράφων της κοινωνικοπολιτικής καθημερινότητας είναι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, περιορισμένες όσο και ο αριθμός τους: συντεταγμένος ρεαλισμός με μικρά πετάγματα προς το όνειρο, τον ρεμβασμό, τον νεορεαλισμό και τον υπερρεαλισμό, αλλά και προς τους κώδικες τιμής και τους μύθους ή τους θρύλους της παράδοσης συν κάποιες συνομιλίες με τη γλώσσα της παραψυχολογίας και της δημοσιογραφίας, καθώς και με την αυτοβιογραφία, τη μαρτυρία, το ημερολόγιο, τις χειρόγραφες σημειώσεις, την εικαστική ανάλυση και τη μελλοντολογία - μια μελλοντολογία, πάντως, χωρίς το πρόσημο της επιστημονικής φαντασίας. Ασφαλώς στο μέλλον θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε και να διαπιστώσουμε πολύ περισσότερα γιατί ο χρόνος τρέχει και αλλάζει συνεχώς τα πάντα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Τραγωδία στην Αττική Οδοιπορικό στο Μάτι. Αυτοψία στις στάχτες
20
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Γιώργου Κουβαρά
T
Το συρμάτινο σκοινί, μαυρισμένο, έμεινε πάνω στο καμένο δέντρο. Από κάτω, λιωμένο από τη ζέστη, το κουφάρι μιας κούνιας. Δίπλα το σπίτι απλά στάχτη. Ένα σκηνικό τρόμου που συμπληρώνει το καμένο αυτοκίνητο στην αυλή. Λίγα μέτρα πιο κάτω η θάλασσα... γεμάτη καμένους κορμούς. Η εικόνα επαναλαμβάνεται συνεχώς, δεν έχει τελειωμό. Δεν ξέρω που να στρέψω την κάμερα. Παντού η φρίκη.
«Ήταν πραγματικά αποκαλυπτική η εικόνα», τονίζει σε μαρτυρία του ο Μπενουά ένας Γάλλος τουρίστας από το Μονπελιέ. Βρισκόταν ήδη στο Μάτι από το Σάββατο με την κόρη του 10 χρονών και τον 18χρονο ανιψιό του. Βρέθηκαν τη Δευτέρα, μέρα της πυρκαγιάς στην πρώτη γραμμή της φωτιάς σε ξενοδοχείο στον κεντρικό δρόμο. «Οι φλόγες έδειχναν να πλησιάζουν απειλητικά, πήρα το αυτοκίνητο για να βρω καταφύγιο στο νερό. Ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα. Πράγματι, βρήκα μία παραλία και ένα πάρκινκ. Είδαμε να φτάνουν στο σημείο τουλάχιστον 500 παιδιά από τις κατασκηνώσεις της περιοχής, και πανικόβλητους ανθρώπους να παρκάρουν τα αυτοκίνητα τους σχεδόν δίπλα από την θάλασσα». Ο Μπενουά, η κόρη του και ο ανιψιός του μπαίνουν μέσα στο νερό για να αποφύγουν τις φλόγες. «Αρχίσαμε να ακούμε εκρήξεις από τα αυτοκίνητα που τυλίγονταν στις φλόγες. Αεροπλάνα και ελικόπτερα πετούσαν προς πάσα κατεύθυνση. Φοβηθήκαμε πάρα πολύ καθώς βλέπαμε το ένα δέντρο μετά το άλλο να καίνε σαν λαμπάδες. Μόνο στο νερό νιώθαμε ασφαλείς». Ο Γάλλος τουρίστας ήταν από τους τυχερούς μέσα στην περιπέτειά τους που δύσκολα μεν θα ξεχάσουν αλλά αποφάσισαν να συνεχίσουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα. «Θέλουμε όμως να μάθουμε πως ξεκίνησε αυτή η πυρκαγιά πώς έφτασε έξω από το ξενοδοχείο μας ξαφνικά;» Ένα ερώτημα που το θέτουν όλοι όσοι βρέθηκαν εκείνο το βράδυ εγκλωβισμένοι μεταξύ της λεωφόρου Μαραθώνος και του κεντρικού δρόμου στο Μάτι. Το χρονικό της τραγωδίας Όλα ξεκίνησαν λίγο μετά το μεσημέρι της Δευτέρας από την Κινέτα. Οι δυνάμεις της πυροσβεστικής σπεύδουν στην περιοχή για να περιορίσουν την καταστροφή. Λίγο πριν τις πέντε το απόγευμα ξεσπά η φωτιά στο Νταού Πεντέλης. Είναι αυτή που έμελλε να πάρει ανθρώπινες ζωές, που γρήγορα, έχοντας δημιουργήσει το δικό της «μικροκλίμα», κινείται ανεξέλεγκτα προς διάφορες κατευθύνσεις. Τα μέτωπα πολλαπλασιάζονται. Κινέτα, Κάλαμος, Νέος Βουτζάς, Ραφήνα, Στη μάχη με τις φλόγες 600 πυροσβέστες με 300 υδροφόρα οχήματα. Αλλά και εθελοντές πυροσβέστες. «Στο πρώτο πεντάλεπτο η φωτιά σβήνει με ένα μπουκάλι νερό, στο δεκάλεπτο με έναν κουβά και μια μάνικα, αν η φωτιά ξεπεράσει τα 15 λεπτά και ο αέρας φυσά με 5 μποφόρ στο δάσος, τότε απαιτούνται πυροσβεστικά οχήματα. Αν καίει πάνω από μια ώρα τότε... θέλουμε αεροπλάνα και ελικόπτερα. Όταν η φωτιά πέρασε την Μαραθώνος σκεφτείτε ότι χρειάστηκε μονάχα 20 λεπτά για να φτάσει στη θάλασσα και να κάψει ό,τι καίγεται. Είναι η πρώτη φορά στην περιοχή που η περιστροφή και η ένταση του αέρα, γύρω στα 10 μποφόρ, δεν είχε προηγούμενο». Είναι τα λόγια ενός έμπειρου εθελοντή πυροσβέστη που βρέθηκε στον Νέο Βουτζά και στο Μάτι από την πρώτη στιγμή. Ο ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
21
Τραγωδία στην Αττική Γιώργος Π. (από μετριοφροσύνη μάς ζητά να μην γράψουμε το επίθετό του) είναι ένας από εκείνους που πάλεψαν με τις φλόγες αλλά και έσωσε ζωές καθώς γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή και γρήγορα κατάφερε την ώρα του πανικού να καθοδηγήσει ανθρώπους σε ασφαλή σημεία. Πόσο ασφαλή όμως μπορεί να ήταν τα σημεία; Καταγράφουμε τον αιγιαλό στο Μάτι από εκεί που βρήκαν τραγικό θάνατο τουλάχιστον τα 24 άτομα που προσπάθησαν να φτάσουν στη θάλασσα. Δεν υπάρχει πρόσβαση από πουθενά. Μάντρες ιδιωτικών κατοικιών εμποδίζουν όποιον σκεφτεί να φύγει προς τη θάλασσα. Βρίσκουμε ένα μικρό μονοπάτι. Είναι αδύνατο να το διακρίνει κανείς σε κανονικές συνθήκες, πόσο μάλλον όταν μέσα στον πανικό πλησιάζουν οι φλόγες. Το ίδιο και στο Κόκκινο Λιμανάκι. Ιδιοκτησίες που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα κτισμένες στον αιγιαλό εμποδίζοντας και απαγορεύοντας ουσιαστικά την πρόσβαση. «Αυτό ήταν το πιο συγκλονιστικό», δηλώνει στο «Πρακτορείο» η κυρία Μαργαρίτα Καραβασίλη πρώην Ειδική Γραμματέας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και προσθέτει: «Υπήρχαν μονοπατάκια και κάτι σκαλάκια που δεν μπορεί κανείς να τα εντοπίσει αν δεν γνωρίζει την περιοχή, τον δρόμο κλείνουν μονοκατοικίες, ξενοδοχεία και μάντρες, κάποιος άνοιξε το σπίτι του να περάσουν και εγκλωβίστηκαν καθώς ήταν η μόνη διέξοδος προς την παραλία, που δεν ήταν εύκολα προσβάσιμη, με την έννοια της μορφολογίας του εδάφους. Και σκεφτείτε ότι η νομοθεσία προβλέπει ανά εκατό μέτρα ελεύθερη πρόσβαση προς την παραλία». Για την κυρία Καραβασίλη ωστόσο πρόκειται για έγκλημα καθώς «η περιοχή ήταν προβληματική μιας και είχε πυκνοκατοικηθεί χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, υποδομές και δρόμοι μιας και δεν είχε υπαχθεί ποτέ στο σχέδιο». «Μας πίεζαν για να πολεοδομηθεί το σύμπαν, τα πάντα», λέει συγκεκριμένα η κ. Καραβασίλη και αποκαλύπτει στο «Πρακτορείο» ότι όταν επιχείρησε να βάλει τάξη στην ευρύτερη περιοχή της Νέας Μάκρης, που συμπεριλαμβάνει και το Μάτι, ήταν «μια δύσκολη εποχή καθώς υπήρχε και ένα κύκλωμα που δρούσε στην περιοχή, το οποίο έγινε γνωστό ως «εταιρεία δολοφόνων» και είχε να κάνει και με περιουσίες ηλικιωμένων. Αισθάνθηκα πολλές φορές και απειλή για τα παιδιά μου και αυτό δεν ήταν σπάνιο γινόταν». Η ίδια όμως η πυρκαγιά από τη στιγμή που πέρασε τη λεωφόρο Μαραθώνος είχε τα δικά της χαρακτηριστικά. Κάτοικος της περιοχής η κυρία Αργυροπούλου μας διηγείται: «Ο αέρας ήταν τραγικός. Ανέβηκα στον Βουτζά να δω που ήταν η φωτιά, από την κάπνα φαινόταν μακριά. Με τα βουναλάκια και όλα τα σπίτια που βρίσκονται πριν σκέφθηκα ότι αποκλείεται να φτάσει στην πλευρά μας. Και όμως μέσα σε μισή ώρα πέρασε παντού. Τη μία φύσαγε από τη μία πλευρά και μετά από την άλλη. Εγώ είχα σωθεί γιατί πήγα γρήγορα προς την πλευρά του Μαραθώνα, και όμως και εκεί κάποια στιγμή νόμισα ότι ήταν τυφώνας καθώς γύριζε τα έπιπλα στη βεράντα». Φεύγουμε από την περιοχή καταγράφοντας εικόνες στον Αργυρό Γυαλό στο Μάτι. Δέντρα καμένα σχεδόν πάνω στην παραλία Κάποιος θα μας πει εμπιστευτικά ότι ένας κολυμβητής που έφτασε από αυτό το σημείο σχεδόν μέχρι τη Ραφήνα τους είπε ότι καθώς κολυμπούσε είδε πολλούς ανθρώπους πνιγμένους... Δεν θέλουμε να το πιστέψουμε.
22
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
23 ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ
Tου Χρίστου Καλουντζόγλου
Π
Συνέντευξη με την Αμαλία Αρσένη
Πόσο ενδιαφέρον μπορεί να έχει άλλη μία παράσταση με θέμα την πιο γνωστή τραγωδία της κρητικής Αναγέννησης, την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση; Όπως αποδεικνύεται, κάθε καινούρια προσέγγιση αυτού του κλασικού έργου κρύβει εκπλήξεις. Απόδειξη η παράσταση «Ερωφίλη project» σε σκηνοθεσία Θοδωρή Οικονομίδη με την Αμαλία Αρσένη στον ρόλο της Ερωφίλης. Μία από τις ιδιαιτερότητες της παράστασης είναι ότι αφηγείται την ιστορία της Ερωφίλης και του Πανάρετου στο φυσικό της περιβάλλον, δηλαδή σε επιβλητικούς χώρους, μεσαιωνικά κάστρα και φρούρια. Ο ποιητικός λόγος συνοδεύεται από ζωντανή μουσική πανδουρίδας, κιθάρας, μαντολίνου, κλαρίνου και κρουστών. Με αφορμή την παράσταση «Ερωφίλη project» συνομιλήσαμε με την πρωταγωνίστρια, Αμαλία Αρσένη. Η Ερωφίλη είναι ένα εμβληματικό έργο της κρητικής Αναγέννησης, με θέμα διαχρονικό, που βρίσκεται πλέον ανάμεσα στα κλασικά της ελληνικής δραματουργίας. Τι νέο έχετε να προτείνετε εσείς με την παράσταση "Ερωφίλη project"; Η πρόταση μας αφορά αφενός την επιλογή του έργου καθαυτή και αφετέρου τον σύγχρονο υποκριτικό κώδικα. Ή επιλογή είναι κλασική -γιατί πιστεύουμε πως πρέπει διαχρονικά έργα όσο δύσκολα και αν είναι να παίζονται- με τη διαφορά όμως να γίνονται προσιτά στο κοινό και ειδικά στους
νέους. Με έναν σύγχρονο κινησιολογικό κώδικα και με μόνιμη μουσική υπόκρουση που βοηθούν στην κατανόηση, το έργο έρχεται πιο κοντά στις νέες γενιές. Διαπιστώνουμε ότι δίνετε βαρύτητα στην μουσική, που δεν περιορίζεται στην "επένδυση" της παράστασης. Ποιο είναι το σκεπτικό και ο στόχος αυτής της προσέγγισης; Καταρχάς ντύνουν ακόμα πιο όμορφα και ατμοσφαιρικά την τραγική ιστορία. Επίσης είναι παραδοσιακά όργανα της εποχής του έργου και τέλος με την μουσική το έργο γίνεται πιο προσιτό και εύπεπτο χωρίς φυσικά να γίνεται λιμπρέτο ή όπερα. Η σιωπή τονίζεται ομορφότερα όταν προηγείται μια μελωδία.
info Ερμηνεύουν: Ερωφίλη: Αμαλία Αρσένη Φιλόγονος: Κωνσταντίνος Τσιομίδης Νένα / Ασκιά: Δανάη Λουκάκη Πανάρετος/ Χάρος / Μαντατοφόρος: Θ. Οικονομίδης Μουσικοί: ηλεκτρική κιθάρα- μαντολίνο: Αρετή Κοκκίνου πνευστά: Δημήτρης Πρόκος κλασσική κιθάρα, πανδουρίδα: Θ. Οικονομίδης 24
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η επιλογή των χώρων όπου γίνονται οι παραστάσεις σας. Παραπέμπει κάπως στους χώρους όπου γινόταν παραστάσεις θεάτρου στη διάρκεια της κρητικής Αναγέννησης. Ποιες είναι οι δυσκολίες για το στήσιμο μιας τέτοιας παράστασης σήμερα και πως λειτουργεί η σχέση ηθοποιού-θεατή σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Πρέπει η ομάδα να προσαρμόζεται σε κάθε συνθήκη και να βρίσκει σκηνικές λύσεις κάθε φορά για κάθε τόπο. Όμως έτσι η φρεσκάδα του έργου μένει αναλλοίωτη και οι καλλιτέχνες είμαστε σε μόνιμη εγρήγορση. Τέλος με τους θεατές ερχόμαστε πιο κοντά, καθώς δεν υπάρχει η σκηνική απόσταση απαραίτητα και γινόμαστε συνταξιδιώτες στο χρόνο που μας ορίζει το κοινό μας περιβάλλον.
Ερωφίλη project
Η
«Ήταν σήματα σε μένα. Δεν με ένοιαζε τι ακριβώς ήταν, αλλά κανένας δεν ήξερε τι είναι οτιδήποτε εκείνες τις μέρες» έγραφε το 1977 ο συλλέκτης Γεώργιος Κωστάκης (19131990). Το διαμέρισμα του υπαλλήλου στην ελληνική πρεσβεία της Μόσχας είχε μετατραπεί από το 1945 ως το 1970 σε ανεπίσημο μουσείο μοντέρνας τέχνης… Τα μεσάνυχτα της 7ης Οκτωβρίου 1998, πάνοπλοι Έλληνες αστυνομικοί και άνδρες της Ιντερπόλ, οχήματα, τελωνειακοί υπάλληλοι, κι ένα τεράστιο κοντέινερ σχημάτιζαν το κομβόι που έφτασε στη Θεσσαλονίκη. Το φορτίο που ταξίδευε επί τέσσερις ημέρες από την Κολωνία αποτελούσαν 72 πακέτα με 1.277έργα τέχνης ασφαλισμένο για 50 εκατομμύρια δολάρια.
Συλλογή Κωστάκη Έργα Ρώσικης πρωτοπορίας
Υποδοχή απ΄ τον συλλέκτη. Επάνω: Στο ισόγειο διαμορφώθηκε αναπαράσταση διαμερίσματος του συλλέκτη. Το καβαλέτο δίπλα στον “παγωμένο” στο χρόνο πάλλευκο καναπέ, στηρίζει έργο φιλοτεχνημένο απ΄τον ίδιο τον Κωστάκη στα 1977 στη Ρώμη. Πριμιτίφ πινελιές αναπαριστούν το σταλινικό γκούλαγκ του Κότλας όπου κρατούταν στα 1939 ο μεγαλύτερος αδελφός του. Απ΄την οροφή κρέμεται αντίγραφο ξύλινης κατασκευής - του Αλεξάντρ Ρότσενκο. Το πρωτότυπο, εντοπίστηκε διαλυμένο στο... σκονισμένο πατάρι του
Η περίφημη Συλλογή Κωστάκη με έργα Ρώσικης πρωτοπορίας αγοράστηκε επίσημα στις 31 Μαρτίου 2000 αντί του ποσού των 13,9 δισεκατομμυρίων δραχμών (το «μεγαλύτερο ποσό που δόθηκε από ιδρύσεως ελληνικού κράτους για την αγορά έργων τέχνης»). "Θεσσαλονίκη. Η Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart” Σήμερα, είκοσι χρόνια μετά από μια σειρά εκθέσεων και το δανεισμό εκατοντάδων έργων σε μουσεία ανά τον πλανήτη, τα έργα της Ρώσικης πρωτοπορίας που απαρτίζουν τη Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (Κ.Μ.Σ.Τ.) “επανεκκινούν” για τη νέα διεθνή πλέον “καριέρα” τους στο χώρο της Τέχνης. Στη Μονή Λαζαριστών οι τοίχοι γκρεμίστηκαν και τα κλειστά παράθυρα άνοιξαν “ρίχνοντας” το φώς του... βαλκανικού νότου και του 21ου αιώνα, στα έργα του Ρωσικού Βορρά των αρχών του 20ου αιώνα. Η νέα μουσειολογική μελέτη αναδεικνύει 400 έργα της συλλογής που επανεκτίθενται σε μια... εικαστική αναπαράσταση ιδεολογιών, τάσεων, οραμάτων. Κάθε πινελιά εμπεριέχει χιλιάδες... κόκκους της γοητευτικής ιστορίας που... άλλαξε τον κόσμο.
Μια γυναίκα που ταξιδεύει για...10 εκατομμύρια ευρώ. Δεξιά: Λιουμπόβ Πόποβα, “Γυναίκα που ταξιδεύει” 1915 Λάδι σε καμβα, 158,5Χ 123. Η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου, αναφέρει: «Σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο της έκθεσης “0,10 Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση” που έγινε τον Δεκέμβριο του 1915 στην Α. Πετρούπολη, το συγκεκριμένο έργο πωλούνταν προς 250 ρούβλια. Η αντιστοιχία ρουβλίου/δολ. ΗΠΑ το 1914 ήταν 1 δολ=1,9 ρούβλια. Αυτό σημαίνει ότι το έργο πωλούνταν προς 131,5 δολ. ΗΠΑ, δηλαδή περίπου 7 μηνιαίους μισθούς. (...) Ο Κωστάκης γράφει στα απομνημονεύματά του ότι ένας πίνακας της Ποπόβα κόστιζε τότε περίπου 800-1000 ρούβλια (η επίσημη αντιστοιχία ήταν 1 δολ. προς 4 ρούβλια), δηλ. πρέπει να αγοράστηκε προς περίπου 250 δολάρια. Ο πίνακας αγοράστηκε το 2000 από το ελληνικό κράτος προς 5.000.000 δολ. ΗΠΑ. Στην επανεκτίμηση της συλλογής που έκανε, κατόπιν δικής μας παραγγελίας, ο οίκος Sothebys (Σεπτέμβριος 2012), ο πίνακας εκτιμήθηκε προς 8.000.000 λίρες Αγγλίας, δηλ. προς 9.463.880 ευρώ και 12.648.931 δολ. ΗΠΑ. Σήμερα η εκτίμησή του είναι περίπου 10% πάνω από την τελευταία αξία».
καλλιτέχνη στα 1950. Στη δεκαετία του ΄70 πουλήθηκε για 10 εκ. δολάρια στο μουσείο ΜΟΜΑ προκειμένου ο Γ. Κωστάκης να πληρώσει νοσήλια στη Ν.Υόρκη. Δίπλα, στη διαμορφωμένη αίθουσα προβολών, η ιστορία της περίφημης συλλογής προβάλλεται στην ταινία: “Οταν ο Σαγκάλ κόστιζε λιγότερο από ένα κιλό πατάτες” (βραβευμένο ντοκιμαντέρ διάρκειας 68 λεπτών).
Restart στην εικαστική ιστορ
Της Βίκυς Χαρισοπούλου
Ενα... χωροδυναμικό κόντρα πλακέ. Επάνω: Λιουμπόβ Ποπόβα, Χωρο-δυναμική Κατασκευή. 1921 Λάδι και σκόνη ξύλου σε κοντραπλακέ, 112.5 × 112.3. Όταν ο Γεώργιος Κωστάκης επισκέφθηκε στα προάστια, δυτικά της Μόσχας -στην πόλη Ζβενίγκοροντ- τον ανιψιό της Λιουμπόφ Ποπόβα, το έργο της έκανε... χρέη παραθύρου. Κατάφερε να αποκτήσει το έργο μόνο αφότου το... αντικατέστησε με ένα κομμάτι -δυσεύρετο την εποχή εκείνη- κόντρα-πλακέ...
“Αντιρεαλισμός” σ΄ενα παιδικό κρεβατάκι... Επάνω: Αλεξάντρ Ρότσενκο, Αφαίρεση (Αντιρεαλισμός), 1943-1944, Ακουαρέλα, γκουάς και μελάνι σε χαρτί, 62,4 × 172,5 Το έργο του Αλεξάντρ Μιχαήλοβιτς Ρότσενκο (1891-1956) που κατηγορήθηκε ως... “μικροαστός φορμαλιστής” απ΄ το σοβιετικό καθεστώς, σώθηκε ως... μπάντα για το παιδικό κρεβάτι της κόρης του καλλιτέχνη. Η τεκμηρίωση έγινε από τον εγγονό του Ρότσενκο, Αλεξάντρ Λαβρέντιεφ ο οποίος διηγήθηκε και την ιστορία.
Φωτογραφίες: © Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης - Συλλογή Κωστάκη
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή ως τις 16 Σεπτεμβρίου 2018, στο κτίριο της Μονής Λαζαριστών.
ρία που... άλλαξε τον κόσμο
Της Κατερίνας Θανάση
ΜΕΣ’ ΤΑ ΘΕΡΙΝΑ ΤΑ ΣΙΝΕΜΑ
Ε
Μια ταράτσα με λίγο χαλίκι, ένα πανί και μια μπομπίνα
‘‘Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι’’ τραγουδούσε ο Λουκιανός και μας έβαζε στο κλίμα των θερινών σινεμά. Το σκηνικό γνωστό: Αύγουστος στην Αθήνα, λίγο πριν ή μετά τις διακοπές. Είτε ονειρευόμαστε, είτε νοσταλγούμε τις παραλίες, ο ανεμιστήρας … αγκαλιά και η όαση είναι κάπου κοντά μας- σε μια ταράτσα με λίγο χαλίκι, στην αυλή ενός σχολείου, στον ακάλυπτο που σώθηκε από το τσιμέντο.
Οι πρώτοι θερινοί κινηματογράφοι ξεπροβάλλουν το 1910. Σχεδόν 110 χρόνια μετά διατηρούν την χάρη τους ακόμη κι αν δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εποχής, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Αλήθεια όμως, ποιος πηγαίνει στο θερινό σινεμά αξιώνοντας ψηφιακό ήχο;
Με ατμόσφαιρα παλιάς Αθήνας, διάφορα σημεία της πόλης γεμίζουν από τους σινεφίλ και μη, που θέλουν απλά να δουν μια ταινία μόλις πέσει το φως της ημέρας. Από το ιστορικό κέντρο της πόλης με το Cine-Θησείον, μέχρι το παραθαλάσσιο θερινό του Φλοίσβου ή το Cine-Κατερίνα στο Χαϊδάρι, μικρές κινηματογραφικές οάσεις προσελκύουν μεγάλο κοινό κάθε καλοκαίρι. Και δεν είναι μόνο η μαγεία της μεγάλης οθόνης, αλλά και όσα συνοδεύουν την έξοδο στο .. σινεμαδάκι. Δηλαδή οι μπύρες, τα πατατάκια, ίσως κι ένα γλυκό βύσσινο… Δεν μιλάμε για ρετρό καταστάσεις, αλλά για τη διαχρονία του συνδυασμού μίας ταινίας με την παρεϊστικη ατμόσφαιρα. Γιατί το θερινό σινεμά είναι τελικά η παρέα. Πόσο προσηλωμένος μπορείς να είσαι στην ταινία όταν ακούγεται το κύμα ή βρίσκεσαι σε μια ταράτσα με θέα όλη την πόλη; Το θερινό σινεμά σου δίνει ακριβώς την αίσθηση ότι ταξιδεύεις. Είτε παρέα με τους ήρωες της ταινίας που επιλέγεις, είτε γιατί ο χώρος σε ταξιδεύει στο χρόνο. Τη μια στιγμή είσαι παιδί και παρακολουθείς αγαπημένες φιγούρες από κινούμενα σχέδια και την άλλη ζεις στην εποχή του ασπρόμαυρου κινηματογράφου, πετάγεσαι από εξωτικές εικόνες μέχρι το διάστημα. Τα σύνορα είναι σχετικά, δεν υπάρχει η έννοια του κλασικού ή του εναλλακτικού κινηματογράφου. Από την αγάπη μιας οικογένειας Κινέζων για το σινεμά, στην μακρινή Αυστραλία, ξεκίνησαν οι θερινοί κινηματογράφοι και η Αθήνα διαθέτει σήμερα μερικά από τα ωραιότερα θερινά σινεμά του κόσμου. Είναι εδώ κοντά και σε περιμένουν να τα ανακαλύψεις, λίγο πριν από τον Σεπτέμβρη, λίγο πριν από την επιστροφή στην εξάρτηση της τηλεόρασης.
28
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
29
Του Μιχάλη Ψύλου
ΕΝΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ ΑΛΛΑ Λαογραφικό Μουσείο Κερασόβου
Σ
Στέκεται αγέρωχο μπροστά στον χρόνο. Τι κι αν μετρά ήδη πάνω από 120 χρόνια ζωής. Ίσως και παραπάνω. Η σεμνή επιγραφή στο πλάι καλωσορίζει τον επισκέπτη: Λαογραφικό Μουσείο Κερασόβου. Ένα πέτρινο κτίριο - δημιούργημα των περίφημων κτιστάδων των Μαστοροχωρίων στην περιοχή, είναι το καμάρι του Κερασόβου (Αγίας Παρασκευής), του μεγαλύτερου χωριού του δήμου Κόνιτσας. Το Λαογραφικό Μουσείο δημιούργησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του χωριού πριν από οκτώ χρόνια με την ενίσχυση του Δήμου Κόνιτσας. Όλες οι οικογένειες του χωριού είχαν κάτι να προσφέρουν στο μουσείο τους: Παλιούς αργαλειούς, υπέροχες παραδοσιακές στολές, πατροπαράδοτα σκεύη, αλλά και αιωνόβιες επιστολές από τα ξενιτεμένα αδέλφια στην Αμέρικαστη φτωχομάνα Ήπειρο τα συρτάρια στα χωριά είναι γεμάτα από δακρυσμένα γράμματα... «Φτιάξαμε το μικρό αυτό μουσείο για να στεγάσουμε την ιστορία μας, τις αναμνήσεις, τους καημούς μας, αλλά και τη λεβεντιά του χωριού μας» λέει στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος της κοινότητας του Κερασόβου Παντελής Γαλάνης. «Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έφερε κάτι δικό της, κάτι ξεχωριστό, αντικείμενα πολύτιμα για την ίδια που ίσως για κάποιους ξένους να μην λένε τίποτα. Στο μουσείο μας καταθέσαμε τις καρδιές μας».
Από κολαστήριο, σχολείο και μουσείο Ίσως τα λόγια του Παντελή Γαλάνη να ακούγονται γλαφυρά, υπερβολικά, «χωριάτικα», θα έλεγαν κάποιοι κακεντρεχείς. Το κτίσμα όμως που φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο Κερασόβου κρύβει μια μοναδική ιστορία. Μια ιστορία που θυμίζει την ιστορία του τόπου μας. «Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα όταν η Ήπειρος και το Κεράσοβο ήταν υπό Οθωμανική κατοχή» λέει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η Λίτσα Τζίνα, που μας ξεναγεί στο Μουσείο. «Το έχτισε ο τότε Οθωμανός μπέης ως διοικητήριο (Κούλα). Με την απελευθέρωση της περιοχής της Κόνιτσας από τους Τούρκους, τον Φεβρουάριο του 1913, οι εξεγερμένοι κάτοικοι μετέτρεψαν το Οθωμανικό Διοικητήριο σε σχολείο. Το πρώτο ελεύθερο σχολείο της περιοχής» λέει με υπερηφάνεια η Λίτσα Τζίνα. Τα χρόνια πέρασαν, η ιστορία του τόπου μας πέρασε μέσα από συμπληγάδες. Ήρθε η γερμανο-ιταλική κατοχή. Το σχολείο έδωσε τη θέση του σε ένα κολαστήριο: Έγινε η έδρα της ιταλικής κατοχικής διοίκησης όπου κρατούνταν και βασανίζονταν οι συλληφθέντες Κερασοβίτες αντάρτες. Ανταρτοχώρι το Κεράσοβο έμελε να τιμωρηθεί για την απελευθερωτική δράση των κατοίκων του. Αλλά και μετά την απελευθέρωση, η «λειτουργία» του κτίσματος δεν άλλαξε στα χρόνια του εμφυλίου. Διαβάζουμε στην επιγραφή που βρίσκεται στην είσοδο του Λαογραφικού Μουσείου: «Στα σκοτεινά χρόνια του εμφυλίου, από το 1944 ως το 1949, το κτίριο συνέχισε να λειτουργεί ως φυλακή και βασανιστήριο για τους Αριστερούς και τους συγγενείς τους». Μετά το τέλος του εμφυλίου το κτίριο έγινε και πάλι σχολείο ως το 1953 και μετά... αποθήκη της Αγροτικής Τράπεζας για να εγκαταλειφθεί στην τύχη του, βορά στη φθορά του χρόνου. Σχεδόν 35 χρόνια μετά, το 1987, η νεολαία του Κερασόβου έριξε την ιδέα της αποκατάστασης του ιστορικού κτιρίου. Η Αδελφότητα των Κερασοβιτών σε συνεργασία με τον τοπικό Συνεταιρισμό ξεκίνησαν τις εργασίες ανοικοδόμησης του κτιρίου με έργα τοιχοποιίας εν μέσω μεγάλων δυσκολιών, λόγω εδαφολογικών προβλημάτων, κατολισθήσεων κλπ. Οι εργασίες αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν με τη βοήθεια του Δήμου Κόνιτσας το 2009 και έναν χρόνο αργότερα εγένετο Λαογραφικό Μουσείο. Η ιστορία ενός μουσείου διαφορετικού από όλα τα άλλα...
30
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
31
Διάπλους Βορείου Ευβοϊκού Το μαγικό άγγιγμα του «ΣΚΥΛΛΙΑ 2018»
Ε
«Ευελπιστούμε και αυτό το καλοκαίρι να επαληθεύσουμε για ακόμη μία φορά ότι το να ζεις καλά ή το «ευ ζειν» των προγόνων μας, δεν είναι κεκτημένο μιας στατικής ζωής με σαφείς περιορισμούς. Οι εκατοντάδες κολυμβητές και κολυμβήτριες και τα παιδιά που θα συμμετέχουν στις διάφορες κολυμβητικές διαδρομές θα αποδείξουν με τη συμμετοχή, τις επιδόσεις τους και το χαμόγελό τους ότι οι υπερβάσεις στη ζωή δεν είναι εξαίρεση αλλά αυτοσκοπός», δηλώνει στο Πρακτορείο ο Δρ. Γιάννης Παλάντζας, υπεύθυνος για την διοργάνωση της Μαραθώνιας Κολύμβησης Ανοικτής Θαλάσσης «Σκυλλίας 2018», στη Λίμνη Ευβοίας. Πρόκειται για την μοναδική στον κόσμο διοργάνωση μαραθώνιας κολύμβησης ανοικτής θαλάσσης, η οποία αναβιώνει μετά από 2.500 χρόνια το κολυμβητικό και «ύφυδρο» καταδρομικό εγχείρημα του Σκυλλία (Ναυμαχία του Αρτεμισίου 480 π.Χ.). με τον 8ο διάπλου του Βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου (80 στάδια-14.500 μ.). Ο αγώνας διοργανώνεται στις 25 και 26 Αυγούστου και διεξάγεται ανελλιπώς από το 2011. Οι εκδηλώσεις έχουν στόχο «τη διάχυση του μηνύματος ευαισθητοποίησης: «Σώστε την ιχθυόεσσα θάλασσα του Βορείου Ευβοϊκού Κόλπου». Το φυσικό δηλαδή ιχθυοτροφείο του Αιγαίου, για το οποίο ο Ζακ Υβ Κουστό είχε πει, στο πέρασμα του από την περιοχή, ότι είναι ικανό να θρέψει με ψάρια όλη την Ελλάδα», τονίζει ο Δρ. Γιάννης Παλάντζας. Για τον λόγο αυτό προγραμματίζεται το φθινόπωρο να πραγματοποιηθεί στη Λίμνη το πρώτο Διεθνές Συνέδριο για την ανάδειξη της αξίας του οικοσυστήματος του Βορείου Ευβοϊκού. Οι αθλητές και αθλήτριες αγωνίζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες και με κόντρα κυματισμό 4-5 μποφόρ στην ιστορική απόσταση των 14.500 μέτρων. Οι διαγωνιζόμενοι, μεταξύ των οποίων και άνθρωποι με ειδικές ανάγκες επιδεικνύουν «μεγαλείο ψυχής κα σωματικής αντοχής, παράδειγμα προς μίμηση για τους νεώτερους που μπαίνουν στο κόσμο της μαραθώνιας κολύμβησης. Στον χώρο δηλαδή της εξαντλητικής προετοιμασίας, της τιθάσευσης του πόνου και της κούρασης, της αυτοπειθαρχίας, της υδροβιότητας και της ψυχικής και πνευματικής αυτοσυγκέντρωσης», όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος της διοργάνωσης, υπενθυμίζοντας ότι οι αγώνες έχουν αφήσει ως παρακαταθήκη τα δύο παγκόσμια ρεκόρ βάθους με «σκανταλόπετρα». Την επίσημη έναρξη των αγώνων θα κηρύξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, και θα παραστούν Ολυμπιονίκες και γνωστοί αθλητές της Μαραθώνιας Κολύμβησης και η Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών. Ο αγώνας «Σκυλλίας 2018» με συνδιοργανώτρια την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, έχει την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του ΓΕΕΘΑ. «Ο Σκυλλίας 2018 φιλοδοξούμε να είναι ένα φως στην άβυσσο του Β. Ευβοϊκού και της ζωής μας», υπογραμμίζει ο Δρ. Γιάννης Παλάντζας.
Πληροφορίες για τη διοργάνωση «ΣΚΥΛΛΙΑΣ»: https://sites.google.com/site/skylliaslimni/
32
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Γιώργου Μητρόπουλου
Τίποτα, με δύο σταγόνες λεμόνι...
Η
Η ιστορία ξεκινάει από το 1949 όταν ο Νικόλαος Μπίρης παρήγαγε το πρώτο λικέρ της Τρίπολης με την ονομασία «Τίποτα». Το Υπουργείο Εμπορίου κατοχύρωσε το άχρωμο ηδύποτο, το 1950 με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, με αριθμό 16836. Η ιδέα γεννημένη στα δύσκολα χρόνια της μετεμφυλιακής περιόδου, δεν υστερεί σε δημιουργικότητα από τα σύγχρονα προϊόντα, ενώ η συνταγή του παραμένει μυστική μέχρι και σήμερα. Αναγνωρισμένο και διεθνώς, η ζήτηση του ποτού εκτοξεύθηκε στα ύψη στις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Ωστόσο σήμερα λόγω οικονομικών προβλημάτων η αγορά του λικέρ «Τίποτα» έχει μειωθεί σημαντικά, όπως αναφέρει ο γιος και διάδοχος του δημιουργού, Γιώργος Μπίρης.
Το όνομα Η ονομασία του προϊόντος προήλθε από παρόρμηση και χιουμοριστική διάθεση του Νικόλαου Μπίρη, o οποίος διατηρούσε τότε ποτοποιία επί της οδού Γεωργίου Α στην Τρίπολη. Οι γυναίκες της εποχής που συνόδευαν τους άντρες θέλοντας, να δείξουν καλή διαγωγή και ανατροφή, όταν τις ρωτούσαν τι θα πιούν, συνήθως απαντούσαν με μία λέξη- «τίποτα». Όμως η ποτοποιία του Νικόλαου Μπίρη δεν μπορούσε να ζήσει με το… τίποτα. Κι έτσι γεννήθηκε το ηδύποτο «Τίποτα». Ο Νικόλας Μπίρης έλεγε ότι «η επιτυχία γίνεται με το τίποτα, αρκεί να μην πάρεις τη ζωή πολύ στα σοβαρά και να τολμήσεις να κάνεις πράξη τις ιδέες σου». Το λικέρ παράγεται μέχρι σήμερα κατ’ αποκλειστικότητα στην Τρίπολη και προσπαθεί να διατηρήσει την αίγλη του σε μια εποχή όπου η διαφορετικότητα μπορεί να είναι το «όπλο» για την επιβίωση ενός προϊόντος. Το «Τίποτα» κατάφερε να αποκτήσει οπαδούς και να τους διατηρεί μέχρι σήμερα. Ως ένδειξη αναγνώρισης, ο Γιώργος Μπίρης, μετά το θάνατο του πατέρα του άλλαξε την συσκευασία του ηδύποτου και προσέθεσε τη φωτογραφία του. Εις υγείαν.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
33
EPA/ORESTIS PANAGIOTOU
beauty and the city
Γυμναστείτε μέσα στη θάλασσα ν είστε από τις φανατικές του γυμναστηρίου και οι διακοπές σάς κρατούν μακριά του, δεν έχετε παρά να το μεταφέρετε μέσα στη θάλασσα, παίρνοντας όμως τις απαραίτητες προφυλάξεις που είναι το αντηλιακό και το καπέλο. Οι ασκήσεις στο νερό είναι πολύ ευχάριστες, αλλά όπως κάθε προπόνηση θέλουν και αυτές διατάσεις στο τέλος.
Α
Για ζέσταμα κολυμπήστε Καταρχήν με το κολύμπι ο μεταβολισμός παίρνει φωτιά, αφού μπορείτε να κάψετε από 500 έως και 700 θερμίδες την ώρα, ενώ η αντίσταση είναι έως και δώδεκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη που υπάρχει όταν τρέχετε στο διάδρομο ή κάνετε ποδήλατο. Αν προτιμάτε το τρέξιμο στην ακρογιαλιά, φροντίστε το νερό να καλύπτει τα πόδια σας περίπου μέχρι το γόνατο. Η αντίσταση του νερού δυσκολεύει την κίνηση και την κάνει πιο αργή, γι αυτό φροντίστε να σηκώνετε ψηλά το γόνατο, ώστε ο μηρός να έρχεται σε παράλληλη θέση με την επιφάνεια του νερού. Στήθος – πλάτη Στα βαθιά εκεί που δεν πατώνετε, ανοίξτε τα χέρια σας φτιάχνοντας ένα ανθρώπινο «Τ» και κλείστε τα γρήγορα κρατώντας τα τεντωμένα και με τις παλάμες κλειστές και να κοιτάνε η μία την άλλη. Ανοίξτε πάλι τα χέρια σας για να επανέλθετε στην αρχική θέση με τις παλάμες αυτήν την φορά να στραμμένες προς τα έξω. 34
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Δικέφαλοι- Τρικέφαλοι Σταθείτε με τα πόδια και τα χέρια ανοικτά, κάτω από το νερό. Κλείστε τα χέρια, λυγίζοντας τους αγκώνες έτσι ώστε να κοιτούν οι παλάμες το στήθος σας, σαν να παίρνετε κάποιον αγκαλιά. Γλουτοί – Δικέφαλοι μηριαίοι Σταθείτε με το ένα πόδι τεντωμένο και το άλλο λυγισμένο προς τα πίσω, παράλληλα στο βυθό, με το γόνατο σε ορθή γωνία και το πέλμα να κοιτάζει ολόκληρο προς τα πίσω. Σπρώξτε το πόδι μέχρι να τεντώσει, προσέχοντας να παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης κάτω από την επιφάνεια του νερού και το πέλμα να κοιτάζει προς τα πίσω. Απαγωγοί – Προσαγωγοί – Κοιλιακοί Αν είστε σε πισίνα ακουμπήστε στον τοίχο της και στερεωθείτε με τα χέρια. Σηκώστε τα πόδια έτσι ώστε σχηματίζουν ορθή γωνία με τον κορμό. Κάντε ψαλιδάκια, ενώνοντας τα πόδια, σταυρώνοντας το δεξί πάνω από το αριστερό. Ανοίξτε ξανά σφίγγοντας τους απαγωγούς. Επαναλάβετε, σταυρώνοντας το αριστερό πόδι πάνω από το δεξί. Όλες οι ασκήσεις είναι χρήσιμο να επαναλαμβάνονται 20 φορές. Αν νιώσετε ζαλάδα βρείτε καταφύγιο στην κοντινότερη ομπρέλα και πιείτε μπόλικο νερό.
EPA/URS FLUEELER
τώνουν το δέρμα. Είναι άλλωστε και απαραίτητη για να διαρκέσει το μαύρισμά μας Άρα καθημερινά μετά την ηλιοθεραπεία και το ντους, απλώνουμε γενναιόδωρες ποσότητες aer sun σώματος. Όπως επίσης και ενυδατική στο πρόσωπο, ενδεχομένως πιο λιπαρή, από αυτή που χρησιμοποιούμε στους χειμερινούς μήνες. Υπάρχουν και ειδικές aer sun συνθέσεις, για τα άτακτα κορίτσια που εκθέτουν το πρόσωπο στον ήλιο.
Νεσεσέρ διακοπών ν ανήκετε στην πλειοψηφία που κάνει διακοπές αυτό τον μήνα και είστε στη φάση που φτιάχνετε βαλίτσα νεσεσέρ και το σπίτι συγχρόνως, εμείς θα σας βοηθήσουμε να πάρετε μαζί στο νεσεσέρ των διακοπών τα απαραίτητα και όχι όλα τα καλλυντικά του μπάνιου σας. Καταρχήν μην ξεχάσετε αντηλιακά προσώπου και σώματος. Αλλά και καθαριστικά για μετά την παραλία. Δηλαδή προσώπου, αφρόλουτρο, σαμπουάν και κοντίσιονερ. Μην χρησιμοποιείτε ποτέ τα μίνι σαμπουάν των ξενοδοχείων, γιατί κάνουν το μαλλί σαν… του Καρβέλα. Επίσης η μάσκα μαλλιών είναι απαραίτητη για τις διακοπές γιατί δρα μόλις σε 3’, θρέφει εντατικά τα μαλλιά, τα ξεπλέκει γρήγορα και τα αφήνει απαλά. Μην ξεχάσετε το τσιμπιδάκι φρυδιών, γιατί μπορεί να ΄ναι της μόδας τα φρύδια μάγισσα - Φούρκα, όχι όμως απαραίτητα για όλα τα πρόσωπα. Εκτός αυτού είναι και ένα χρήσιμο εργαλείο στην περίπτωση που πατήσετε αχινό. Λαστιχάκια μαλλιών, κοκαλάκια, τσιμπιδάκια και όλα αυτά τα μπιχλιμπίδια που κάθε θηλυκό από 9-99 χρησιμοποιεί στη καθημερινότητα, πρέπει οπωσδήποτε να σας συνοδεύσουν στις διακοπές, όπως και η ράσπα σας. Κάθε απόγευμα μετά το μπάνιο, αφαιρέστε τις σκληρύνσεις από τα πέλματα, γιατί οι σαγιονάρες, τα σανδάλια και το περπάτημα στην άμμο μπορεί να μετατρέψουν τις βελούδινες πατουσίτσες σε πατούσες του…. Μήτσου του Σουγιά…. Last but not least ενυδάτωση, ενυδάτωση, ενυδάτωση Νο 1 κανόνας για υγιές δέρμα, όλες τις εποχές του χρόνου αλλά ειδικά τώρα το καλοκαίρι που οι υψηλές θερμοκρασίες αφυδα-
Α
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
35
ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ
Τέχνης Περίπατος στην Ύδρα Αύγουστος 18
Αφιερωμένη στον Υδραίο δάσκαλο Παναγιώτη Τέτση είναι η ομαδική έκθεση ζωγραφικής στην αίθουσα τέχνης Miranda και στο Hotel Bratsera, στην Ύδρα, υπό τον τίτλο «Τέχνης Περίπατος», που διαρκεί μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου. Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ύδρας. Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Βαγγέλης Αθηναίος, Μίλτος Γκολέμας, Ειρήνη Κανά, Στέλιος Κατσούλης, Ανδρέας Κοντέλλης, Αλέξανδρος Κριεζής, Μιχάλης Μαδένης, Θανάσης Μακρής, Τίμος Μπατινάκης, Άννα Μπίλη, Κλειώ Μπολιεράκη, Κωνσταντίνα Μπολιεράκη, Ανδρέας Νικολάου, Χρήστος Παλαντζάς, Μάγδα Σιάμκουρη, Έφη Σούτογλου, Φωτεινή Στεφανίδη, Παναγιώτης Τούντας και Κατερίνα Χατζηγιαννούλη.
Ζωγραφιές ανάμεσα στις σελίδες
Το Μουσείο Μπενάκη, στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Αθήνα 2018- Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου», για τρίτη συνεχόμενη χρονιά παρουσιάζει το εικονογραφικό έργο του Νίκου Χατζηκυριά-
36
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
κου-Γκίκα, με τίτλο «Ζωγραφιές ανάμεσα στις σελίδες». Στην έκθεση παρουσιάζονται μερικές από τις πιο γνωστές εικονογραφήσεις του, τα «Ποιήματα» του Κ. Π. Καβάφη, η «Οδύσσεια» του Νίκου Καζαντζάκη, θα παρουσιάζονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους έως τέλη Νοεμβρίου στην Costa Navarino και έως 31 Δεκεμβρίου στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.
Καλοκαιρινή Εκστρατεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης
Έως τις 7 Σεπτεμβρίου, 148 Βιβλιοθήκες (Δημόσιες, Δημοτικές και Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων) σε όλη την Ελλάδα ενώνονται με το συντονισμό της Εθνικής Βιβλιοθήκης, για να προσφέρουν σε παιδιά ηλικίας 4 έως 14 ετών πάνω από 3.000 δημιουργικά εργαστήρια. Στα εργαστήρια αυτά οι Βιβλιοθήκες μεταμορφώνονται σε εργοστάσια δεδομένων. Οι αριθμοί και τα δεδομένα θα γίνουν αντικείμενο καταγραφών και μετρήσεων από τα παιδιά - ερευνητές, τα οποία καλούνται να παρατηρήσουν στοιχεία της καθημερινότητάς τους, δηλαδή δεδομένα που αφορούν τις προσωπικές τους συνήθειες, αλλά και πληροφορίες που είναι κρυμμένες στη φύση, στο χώμα, στο νερό, στον κόσμο των μελισσών. Δεδομένα ακόμη, καλούνται να ανακαλύψουν μέσα στον κόσμο της πόλης τους, μαθαίνοντας να παρατηρούν τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Μέσα στις Βιβλιοθήκες, που αποτελούν τον ιδανικό χώρο για έρευνα και παρατήρηση, τα παιδιά θα μετρήσουν και θα καταγράψουν δεδομένα τόσο από τον κόσμο του παρελθόντος, όσο και από τον σύγχρονο, ενώ θα μάθουν να προστατεύουν και τα πολύτιμα προσωπικά δεδομένα τους μέσα στο Διαδίκτυο. Το μαγικό αυτό ταξίδι στον κόσμο των αριθμών και των πληροφοριών θα αποτυπώνεται στο προσωπικό ημερολόγιο που θα τους προσφέρει κάθε Βιβλιοθήκη. Επιπλέον, τα παιδιά θα αξιολογήσουν την εμπειρία τους, καταγράφοντας σε αριθμούς τους συμμετέχοντες, τα βιβλία που αξιοποιήθηκαν και άλλα στοιχεία. Μέσα από την Εκστρατεία αυτή, πέρα από τη χαρά της
δημιουργίας και της κοινωνικοποίησης, θα ανακαλύψουν τη μαγεία των μικρών πραγμάτων που τους περιβάλλουν και τον τρόπο με τον οποίο οι αριθμοί και τα δεδομένα μετατρέπονται σε αφήγηση, εικόνα και εν τέλει ερμηνεία. Για περισσότερες πληροφορίες: https://network.nlg.gr/
«Παιχνίδια Αστρονομίας»
τις απουσίες της για να είναι παρούσα ως Πόλις. Ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου συνεργάζεται με κορυφαίους ηθοποιούς, όπως ο Λάκης Λαζόπουλος, η Σοφία Φιλιππίδου, ο Δημήτρης Πιατάς και ο Αντώνης Καφετζόπουλος. Η μετάφραση υπογράφεται από τον Γιώργο Μπλάνα. Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων το Φεστιβάλ Αθηνών/Επιδαύρου έχει φροντίσει για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών ηλικίας 4-10 ετών, με κόστος συμμετοχής 5 Ευρώ.
Οιδίπους επί Κολωνώ, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 17-18 Αυγούστου
Ένα βιωματικό και διαδραστικό πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 4-7 ετών. Η παρουσίαση έχει θέμα το ηλιακό σύστημα, ενώ τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να παίξουν σχετικά παιχνίδια. Θα πραγματοποιηθεί επίδειξη του τηλεσκοπίου Newall και αν το επιτρέπει ο καιρός θα γίνει παρατήρηση του Ηλίου μέσω του ηλιακού τηλεσκοπίου. Αύγουστος 04/08, ώρα:11:30-13:30 11/08, ώρα:11:30-13:30 Γενική είσοδος: 5 ευρώ.Δηλώσεις Συμμετοχής: 2108109107 & 2103490022
Η τελευταία τραγωδία του Σοφοκλή είναι ένας διαλογισμός πάνω στο ανθρώπινο πεπρωμένο και ταυτόχρονα ένας ύμνος στην Αθήνα. Η παράσταση με την σκηνοθετική υπογραφή του Γιάννη Κόκκου είναι η αφετηρία μίας πολύτιμης συνεργασίας με το Φεστιβάλ Συρακουσών. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι Massimo De Francovich, Sebastiano Lo Monaco, Roberta Caronia, Stefano Santospago, Fabrizio Falco και άλλοι. Η παράσταση γίνεται με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Βάτραχοι, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 10-11 Αυγούστου
Ο Αριστοφάνης δημιουργεί μια φαντασμαγορική νέκυια όταν η Πόλις πρέπει να συνειδητοποιήσει
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
37
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν... ειδήσεις για εκδηλώσεις . Τουλάχιστο όχι εντός πόλης. Θεατρικά και μουσικά σχήματα παίρνουν τα... βουνά αλλά κυρίως τα αρχαία και νέα θέατρα και θέρετρα παρα θίν αλός και πέριξ της Θεσσαλονίκης όπου “παραδοσιακά” εκδράμουν τον Αύγουστο, φιλότεχνοι και μη. Κι αν ο Ιούλιος συγκέντρωσε το σύνολο σχεδόν των θεατρικών παραγωγών, τον Αύγουστο ο λόγος των αρχαίων τραγωδών δίνει τη σκυτάλη στις νότες. Συναυλίες και λιγότερες θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις λόγου (μετά τον 15Αυγουστο) και εικαστικά, κορυφώνουν το καλοκαίρι των διακοπών ενώ οι θεατρικές παραγωγές κάνουν κι αυτές ολιγοήμερες διακοπές για να επιστρέψουν δριμύτερες τον Σεπτέμβρη στις... βάσεις τους.
έπεται αυτή της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης στις 18 Αυγούστου (Λεπτομέρειες στο www.sani-resort.com/festival) Στο μεταξύ, ο Γιάννης Χαρούλης (στις 4/8) και οι Γιώργος Νταλάρας και Λαυρέντης Μαχαιρίτσας (στις 17/8), ανεβαίνουν στη σκηνή του αρχαίου θεάτρου του Δίου. Στον ίδιο χώρο, το θέατρο εκπροσωπείται από τον “Αγαμέμνονα” του Αισχύλου (5/8) και τον “Ορέστη” του Ευρυπίδη (25/8) (Περισσότερες πληροφορίες στο: www.festivalolympou.gr) Στα τέλη του Αυγούστου, μαζί με τους εκδρομείς επιστρέφει στην πόλη και το “Σινεμά με θέα” (στην
Το αμφιθέατρο της Κασσάνδρας (στη Σίβηρη, στο πρώτο “πόδι” της Χαλκιδικής ) και όχι τη Μύκονο, επέλεξε για συναυλία ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο ο Αντώνης Ρέμος -παρέα με την Έλενα Παπαρίζου. (Περισσότερες πληροφορίες: www.kassandrafestival.gr ). Στις 18 Αυγούστου, στο ίδιο αμφιθέατρο οι “τόνοι” αλλάζουν και τη μουσική σκυτάλη παίρνουν οι: Γιώργος Νταλάρας και Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Σε χαμηλότερους τόνους και... υψηλότερες νότες προηγούνται οι συναυλίες: στις 4 Αυγούστου, της Κατερίνας Πολέμη και στις 12 Αυγούστου, η συναυλία των Αλκ.Πρωτοψάλτη - Στ.Ξαρχάκου και
ταράτσα του Μεγάρου Μουσικής (www.tch.gr). Τέλος, στο θέατρο Δάσους επιστρέφει το θέατρο μόλις στις 29 Αυγούστου με την “Ηλέκτρα” του Σοφοκλή (Εθνικό Θέατρο) και στο θέατρο Γής ο Μάριος Φραγκούλης με συναυλία στις 30 Αυγούστου.
38
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ȱʐʇɳʆʉʐʅɸ Ȼʍʖʑ Ʌʌʉʍɽɹʏʉʐʅɸ Ȱʇʀɲ ɇʏʉʖɸʑʉʐʅɸ Ⱦʉʌʐʔɼ
289 MW ʍɸ ʄɸɿʏʉʐʌɶʀɲ 172 MW ʐʋʊ ʃɲʏɲʍʃɸʐɼ 458 MW ʍɸ ʔɳʍɻ ɲʆɳʋʏʐʇɻʎ
www.eltechanemos.gr