ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ 42 | 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016 |
Η ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ∆ΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
ΣΦΥΓΜΌΣ
ΟΙ ΜΈΡΕΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΆΣ ΠΟΥ ΆΛΛΑΞΑΝ ΜΙΑ ΠΌΛΗ ΉΤΑΝ ΣΆΒΒΑΤΟ, 30 Ιουλίου, μεσημέρι όταν φθάνοντας στην περιοχή της Λίμνης, στη βόρεια Εύβοια για ολιγοήμερες διακοπές είδα τα οχήματα της Πυροσβεστικής να τρέχουν δαιμονισμένα προς τη Φαράκλα. Μέσα σε λίγα λεπτά πύρινες φλόγες άρχισαν να μετατρέπουν σε στάχτη το πυκνό δάσος. «ΜΈΣΑ ΣΕ ΕΛΆΧΙΣΤΑ ΛΕΠΤΆ το πύρινο μέτωπο ήταν πάνω από δύο χιλιόμετρα» μας είπε ένας από τους πυροσβέστες που έφτασε από τους πρώτους στο σημείο όπου ξέσπασε η πυρκαγιά. Σε λίγη ώρα η φωτιά άρχισε να ανεβαίνει σαν τρένο προς την κορυφή του πευκόφυτου βουνού κατακαίοντας ότι εύρισκε μπροστά της. Τραγική ειρωνεία! Το δάσος που χανόταν ήταν το ίδιο που είχε καεί σχεδόν πριν 40 χρόνια στη μεγάλη πυρκαγιά του 1977, αλλά είχε αναγεννηθεί από την ίδια τη φύση.
ΜΙΑ ΤΕΡΆΣΤΙΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΊΗΣΗ χερσαίων και εναέριων πυροσβεστικών μέσων ξεκίνησε αμέσως για την κατάσβεση της μεγάλης πυρκαγιάς. Εκατοντάδες πυροσβέστες κατέφτασαν σχεδόν από όλη τη χώρα για να ενισχύσουν τις ντόπιες δυνάμεις. Όλα τα διαθέσιμα πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα μετείχαν στο έργο της κατάσβεσης καθώς ήταν η μεγαλύτερη πυρκαγιά του καλοκαιριού σε όλη τη χώρα. ΤΟ ΑΝΕΠΑΝΆΛΗΠΤΟ όμως ήταν ο ξεσηκωμός των κατοίκων .Για να σώσουν το δάσος. Το δάσος τους. Να σώσουν τον Άγιο Αθανάσιο , τον Αη Γιώργη και τα άλλα ξωκλήσια στο δάσος της Λίμνης. Να σώσουν την ιστορική ιερά μονή Γαλατάκη και τις έξι μοναχές που κινδύνευαν. Στη φωτιά γνώρισα τον παπά Γιάννη να δίνει τη μάχη με τις φλόγες, εκεί είδα τον Γιώργο τον ξενοδόχο να τρέχει να σώσει τις εικόνες από ένα ξωκλήσι. Εκεί συνάντησα τον Γιάννη το Λυκειάρχη κατάμαυρο από την καπνιά να παλεύει όλη τη νύχτα για να μην φτάσουν οι φλόγες στο σχολείο του. Στη μάχη αυτή είδα το μεγαλείο, την αυταπάρνηση, την αλληλεγγύη των ανθρώπων της Λίμνης και των γύρω χωριών. Απλοί άνθρωποι, εθελοντές, να αψηφούν τα πάντα για το δάσος τους. ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉ-28.500 στρέμματα χαλεπίου πεύκης κάηκαν-οι ίδιοι οι κάτοικοι ξεκινούν το έργο της αναδάσωσης. Μαζεύοντας σπόρο τον σπόρο από τα πεύκα που γλύτωσαν… Tα δικά τους πεύκα .
Η ΦΩΤΙΆ μπορεί να άφησε τα σημάδια της για δεκαετίες στην περιοχή, αλλά άλλαξε προς το καλύτερο την
όμορφη κωμόπολη της Λίμνης. Γιατί πόλη σημαίνει πολίτες, πολίτες που αντιστέκονται ενωμένοι για την αναγέννησή της… Σε αυτούς τους πολίτες της Λίμνης το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο ειδήσεων δίνει τις σελίδες του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ –του περιοδικού μας- για να στείλουν το δικό τους μήνυμα.
* Ευχαριστώ θερμά τον Γιάννη Φαφούτη, φωτορεπόρτερ-συγγραφέα για το φωτογραφικό υλικό που μας παραχώρησε.
Μιχάλης Ψύλος
Του Χρήστου Καλυβιώτη, Δημάρχου Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας
Η ΛΊΜΝΗ ΤΟΥ ΔΆΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΆΛΑΣΣΑΣ Όσοι γνώρισαν τη Λίμνη την αγάπησαν και πολλοί μείνανε μόνιμα και ζήσανε μαζί της τη λατρεία για τον τόπο, το περιβάλλον, τον πολιτισμό της και την κουλτούρα των ανθρώπων της. Μετά την καταστροφική πυρκαγιά στους επισκέπτες της παραμένει η ίδια αίσθηση. Ήδη εθελοντές κάτοικοι και παραθεριστές συμβάλουν στην αναγέννηση του δάσους 2 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΜΙΑ ΚΩΜΌΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑΦΙΆ του Β. Ευβοϊκού Κόλπου, με έντονα και πλούσια από τη φύση, το πράσινο χρώμα του δάσους και το γαλάζιο της θάλασσας, σε όλους τους συνδυασμούς τους. Όπου και να βρίσκεσαι έχεις την αίσθηση της δροσιάς του δάσους στην αγκαλιά της θάλασσας. Επισκέπτες που γνώρισαν τη Λίμνη, την αγάπησαν και πολλοί μείνανε μόνιμα και ζήσανε μαζί της με λατρεία για τον τόπο, το περιβάλλον, τον πολιτισμό της και την κουλτούρα των ανθρώπων της. Σήμερα την ίδια αίσθηση έχουν όσοι επισκέπτονται τη Λίμνη, παρά την τελευταία καταστροφική πυρκαγιά. Η μεγάλη αγάπη των κατοίκων και των φίλων επισκεπτών, για το δάσος και το περιβάλλον, αποδείχθηκε έμπρακτα από την εθελοντική προσφορά τους κατά
την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Η φύση από μόνη της ξέρει καλά να αναγεννάτε μέσα από τις στάχτες της. Παράλληλα σεβόμενοι τη φύση, Πολίτες και Πολιτεία μαζί συμβάλλουν άμεσα με έργα και δράσεις για τη γρηγορότερη αποκατάσταση των δασών, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάκαμψη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στον τόπο μας. Ευχαριστούμε θερμά όλους όσους συνέβαλλαν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς, υπερασπίστηκαν το δάσος και απέτρεψαν την περαιτέρω οικολογική καταστροφή. Στο Δήμο μας κυριαρχούν τα χρώματα του δάσους και της θάλασσας με ζηλευτή αρμονία και καλούν τους πάντες να επισκεφθούν τον τόπο μας και να απολαύσουν με ασφάλεια την μαγεία τους.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 3
Χθές – σήμερα – αύριο… Μια φορά κι’ έναν καιρό… (κάπου εκεί στα λίθινα χρόνια), ένα πεσάστρι - μετέωρο «ως τις ήλιος», ή ως καντήλι κρεμάμενο… έπληξε τούτο τον τόπο, αναμέσω Κανδήλιου όρους και Λάρυμνας… Το φωτερό γεγονός καταγράψαν στις μνήμες τους πρώιμοι κάτοικοι – νεολιθικοί του περίγυρου (μιας τότε αρχέγονης Λίμνης) και το πέρασαν ως παράδοση ζώσα στους μεταγενέστερους προ ομηρικούς αρχαϊκούς τους απογόνους, πριν από το Δωδεκάθεο… Και οι γιοί του Ήλιου… Μάκαρας (Μάκιστος), Κάρκαβος, Τρόπιος, Θρίνακας, Κάνδαλος… ζουν ως τα σήμερα ως χωριά και τοπωνύμια, πάνω στο επιβλητικό αγιοβούνι!..(Κι’ αλήθεια …πέρα από την Ελλάδα, σε ποιον άλλο τόπο της υδρογείου επιμένουν να ζούνε ακόμα αρχαίοι θεοί!..). Παρά ύστερα, από αυτό το βουνό, (την πόλη Αιγαί), έκανε τις σπονδές του «βένθεσι λίμνης» κι’ αναχώρησε «υδροπτέρυγος». Ο Ποσειδών ενοσίχθων αυτός, για την Τροία… Από το άλλο βουνό το Τηλέθριονόρος χρησμοδότησε ο γηγενής Σεληναίος Απόλλων κι’ από το πιο παραπάνω Ξηρό (Νυσήϊον όρος της Νύσας) σαλαγούσε ο Διόνυσος (βροντερός κι’ Εύϊος) την θορυβώδικη κουστωδία του… Αναμέσω τούτης της βουνοθάλασσας και κατηφορίζοντας στο γιαλό των «Ευβοϊκών του ονείρου», πρώϊμο φύλο οι Έλλοπες (και Ελλοί), στήσαν την πόλη του Ελυμνίου!.. Κι’ ο Δίας_Γαμήλιος Ζεύς, ως κόκκυγας (κούκος ακόμη το τοπωνύμιο…), πρωτοέσμιξε και νυμφεύτηκε Ευβοιωτοπούλα αναθρεμένη την καλή του, την Ήρα!.. Από τότε το Ελύμνιον ονομάσθηκε «νυμφικόν» κι’ οι Ελύμνιες Νύμφες έψαλλαν
τον Υμέναιο στην παστάδα του θεϊκού προνυμφώνα!.. «Στο χάος του διαδραμόντος χρόνου» (γράφει ο ιστορικός Ν. Μπελλάρας), το Ελύμνιον πότε φαίνεται… πότε χάνεται κι’ αχνοφαίνεται… κι’ όλο και πάλι πρωτοστατεί… κι’ όλο εξαφανίζεται από το πάλκο της ιστορίας… Σπαραγματική όντως διαδρομή, που τα πρωτεία ανέκαθεν κρατούσε η ζηλευτική ναυτοσύνη του, η ευημερία και η ξέχωρη πολιτισμική αγωγή των κατοίκων… αλλά (ως εκ τούτου) κι’ οι επιδρομές, οι καταστροφές, τα δεινοπαθήματα κι’ οι συλήσεις… (οιδιαχρονικοί όπως πρόσφατα εμπρησμοί)… Η σημερινή Λίμνη Ευβοίας (παραφθορά του αρχαίου Ελυμνίου), απόμαχη από μια μακροχρόνια θητεία στη θάλασσα, τραυματισμένη και από τις κρίσεις του ορυκτού λευκολίθου… δεινοπαθούσα συγκοινωνιακά κι’ οδικά… θέλει να βλέπει μπροστά της έναν μέλλον υποδομικών βελτιώσεων προς την κατεύθυνση ενός ποιοτικού ήπιου τουρισμού και να προσφέρει τα πλούσια φυσικά, αρχαιολογικά, ιστορικά, λαογραφικά, πολιτιστικά της στοιχεία που διαθέτει, ως τόπος θαλασσινός και βουνίσιος μαζί…(νησί στο νησί…), αντάμα με τα παιχνίδια του γρέγου, του μαΐστρου και της βραδινής μπουκαδούρας… σε μια κοινωνία αθόρυβη και φιλόξενη, που θυμάται τα παλιά ναυτικά παραμύθια της και βιώνει, τη γαλήνη της χθαμαλής επαρχιακής της αιωνιότητας!...
Δημήτρης Αποστόλου
«Ελύμνιος», Ιστοριοδίφης - Λαογράφος
Οι άνθρωποι των δασών Την αρωγή της Πολιτείας ζητούν οι ρητινοκαλλιεργητές της Βορείου Ευβοίας, καθώς κάποιοι εξ αυτών «είδαν» το προϊόν της κοπιώδους εργασίας τους να γίνεται στάχτη από την καταστροφική πυρκαγιά και οι ίδιοι να οδηγούνται στην ανεργία για τα επόμενα χρόνια. Εκπρόσωποί των συνδικαλιστικών φορέων τους θέτουν τα αιτήματα της άμεσης αποζημίωσης στους πληγέντες, την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, αλλά και την αύξηση της κρατικής επιδότησης στα 50 λεπτά ανά κιλό ρητίνης από 17 λεπτά που είναι σήμερα. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ρητινευόμενα δάση χαλεπίου πεύκης είναι από τα πολυτιμότερα δάση της χώρας και οι ρητινοκαλλιεργητές- για περισσότερο από 40 χρόνια- επιδοτούνται από τον προϋπολογισμό για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στον καθαρισμό και την προστασία των δασικών αυτών εκτάσεων. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε ρητινοσυλλέκτης καθαρίζει το 20% της συνολικής έκτασης που ρητινεύει. 4 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Στη Βόρειο Εύβοια, συγκεντρώνεται η πλειονότητα της εγχώριας παραγωγής ρητίνης. Από τη συνολική παραγωγή των περίπου 4.000 τόνων ρητίνης, το 85% προέρχεται από τους Βορειοευβοιώτες «ρετσινάδες», με σχεδόν 1.000 οικογένειες να εξασφαλίζουν τα προς το ζην από τα «δάκρυα» της χαλεπίου πεύκης. Η ρητινοκαλλιέργεια εξάλλου για την Ελλάδα αποτελεί μια παραδοσιακή –άλλοτε ακμάζουσα- οικονομική δραστηριότητα. Εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, η παραγωγή ρητίνης είχε σκαρφαλώσει στους 41.000 τόνους, αντιπροσωπεύοντας το 3% της παγκόσμιας παραγωγής! Από πλήθος των εργοστασίων επεξεργασίας που λειτουργούσε, το ’91 απέμειναν εννέα και σήμερα μόνον ένα...
Μαρία Σιδέρη
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 5
Της Ευγενίας Φακίνου
6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΉ ΑΓΆΠΗ
Η Λίμνη όντως θυμίζει νησί, με τα νεοκλασσικά της, την ιστορία της ναυτοσύνης της, τις αναμνήσεις από τα καλά χρόνια που έχει περάσει
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7
1968, Αγία Άννα. Ερημική παραλία με μια μικρή ταβέρνα. Φτάνουμε τ’ απογεύματα του Σαββάτου με την παρέα μας, ξαπλώνουμε στην άμμο, ψευτοκοιμόμαστε και περιμένουμε να ξημερώσει για να βγούμε για ψάρεμα. Κάνουμε κι ένα Πάσχα, όπου αντί για αρνί τηγανίζουμε (ατελείωτα) σαφρίδια που βγάλαμε με τσαπαρί. 1980, Ροβιές. Ένα παραθαλάσσιο χωριό που έχει γυρισμένη την πλάτη του στη θάλασσα. Ούτε μια βάρκα, ούτε ένας μόλος( σε αντίθεση με τα γειτονικά Ήλια, τη Χρόνια, την Αιδηψό ή την Λίμνη), οι κάτοικοι, απόγονοι προσφύγων, δουλεύουν στις ελιές. Νοικιάζουμε με τον Μιχάλη ένα δυάρι στον παραδοσιακό ξενώνα με τον τεράστιο κήπο. Έκτοτε ερχόμαστε για 36 συναπτά έτη, κι είναι σαν να επιστρέφουμε στην οικογένειά μας. Με αφετηρία τις Ροβιές εξερευνούμε στα χρόνια που θ’ ακολουθήσουν όλη τη Βόρεια Εύβοια: Πήλι, Κύμασι,Κοτσικιάς, Αρτεμίσιο, Λιχάδα, Αιδηψός, Σπιάδα, Μονή Γαλατάκη. 1981, Η Λίμνη όντως θυμίζει νησί, με τα νεοκλασσικά της, την ιστορία της ναυτοσύνης της, τις αναμνήσεις από τα καλά χρόνια που έχει περάσει. 1986, Ιστιαία, Κανατάδικα. Προλαβαίνουμε έναν από τους τελευταίους αγγειοπλάστες. Τα «φτσέλια» του κρέμονται στο μπαλκόνι μας ακόμα. 1988, Ψαροπούλι. Ποιος είπε ότι δε μπορείς να ερωτευτείς βότσαλα; Επανειλημμένες εξορμήσεις στην τεράστια παραλία. Τα έξοχα λευκά, μαύρα, ή χρωματιστά βότσαλα εξακολουθούν να τα θαυμάζουν μέχρι σήμερα, απλωμένα στο τραπέζι μας. 1993, Κερασιά. Μαθαίνω για το απολιθωμένο δάσος και τα παλαιοντολογικά ευρήματα από μαχαιρόδοντες, ρινόκερους, καμηλοπαρδάλεις. Η επίσκεψη στο χωριό στέφεται από αποτυχία. Δεν καταφέραμε να τα δούμε. Παραμένουν στόχος για το μέλλον. 2000, Δρυμώνας. Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε πάνω από το μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ, που επισκεπτόμαστε τακτικά, να δούμε τον καταρράκτη του Δρυμώνα. Λατρεύω τα ορεινά χωριά, κι εδώ η φύση είναι όντως μαγευτική. 2006,Πευκί. Παρακολουθούμε έκθαμβοι από την παραλία, μια καταιγίδα, όχι από τις συνηθισμένες καλοκαιρινές, αλλά από αυτές που χαρακτηρίζονται «βόμβες». Μια πολύ έντονη ανάμνηση. 2016, Ροβιές. Η μεγάλη φωτιά. Κολλημένοι στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Νιώσαμε αμυδρά τη μυρωδιά του καπνού, ο αέρας τον έδιωχνε νοτιοδυτικά. Μετά από μέρες, όσοι έρχονταν από τη Χαλκίδα μας διαβεβαίωναν ότι στη διαδρομή δε φαίνεται η ζημιά. Η Λίμνη εξακολουθεί να γοητεύει, οι όποιες πληγές θα επουλωθούν, η ζωή συνεχίζεται, η αγάπη γι’ αυτόν τον τόπο παραμένει. Τελικώς, έχω περάσει 36 μήνες από τη ζωή μου, δηλαδή 3 ολόκληρα χρόνια, στις Ροβιές, στη Βόρεια Εύβοια. Σίγουρα μια διαχρονική αγάπη. 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Της Βάνας Ξένου – γλύπτριας
«Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆ ΤΟΥ ΤΌΠΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΊΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΦΡΌΝΗΣΗ» 9 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Αναλογίζομαι σήμερα που σχεδόν με σωματικό πόνο αντίκρισα την οικολογική καταστροφή αυτού του μοναδικού σε ομορφιά τοπίου, τι είναι εκείνο που σε κάνει να ριζώσεις σ ‘ ένα τόπο και τι μένει όταν χάνεται αυτή η αίσθηση που προκαλεί «το χάρμα ιδέσθαι»;
T
Το Μάρτιο του ‘83 είμαστε καλεσμένοι σε φίλους στις Ροβιές στην Εύβοια όταν ένας αναπάντεχος χιονιάς στάθηκε αφορμή να γνωρίσουμε την γειτονική κωμόπολη, την Λίμνη. Μια συνάντηση σ’ ένα χιονισμένο μονοπάτι των Κατουνίων λίγο έξω από την πόλη, έγινε αφορμή να ριζώσουμε σ’ αυτό τον τόπο. Αναλογίζομαι σήμερα που σχεδόν με σωματικό πόνο αντίκρισα την οικολογική καταστροφή αυτού του μοναδικού σε ομορφιά τοπίου, τι είναι εκείνο που σε κάνει να ριζώσεις σ ‘ ένα τόπο και τι μένει όταν χάνεται αυτή η αίσθηση που προκαλεί «το χάρμα ιδέσθαι»; Το θέμα είναι πως δεν χρειάζεται να περιορίζεται κανείς στο νοσταλγικό παράπονο έστω και στερεά διατυπωμένο -για μια μορφή ζωής που χάνεται ή αναπροσαρμόζεται, πρέπει να βρίσκει κανείς ποιές είναι οι ακατάλυτες αξίες αυτού του τόπου. Τη Λίμνη την αισθάνομαι ως δοχείο νοερών και φυσικών συνδυασμών έτσι όπως η μυθιστορία της εκφράζεται από ιστορικούς και μελετητές ανάμεσα σ’ αυτούς, ντόπιοι Λιμνιώτες που ανασκάπτουν με επιμονή και μεράκι αυτό που σκεπάστηκε απ’ εκείνους που διατύπωναν αφύσικα και τεχνητά, τα φυσικά ονόματα και πράγματα, που γεννά με την ακαταμάχητη πνοή της η ζωή -ώστε να χρειάζεται να ξεθάψει κανείς σήμερα κάθε ζωντανό θραύσμα. Το αρχαίο όρος Μάκιστος που συντροφεύει με την υπεροχή του την Μονή Γαλατάκη, εκεί όπου ο τυφλός ποιητής άκουσε τα κύματα και αισθάνθηκε τα βήματα του θεού της θάλασσας - όταν χάθηκε στους σκοτεινούς πόντους -ο χριστιανικός κόσμος το ονόμασε Καντήλι . Είναι εκεί πάνω στα μάρμαρα των ερειπίων που οι πολυθρύλητες κολόνες κρατάνε στιβαρά μέχρι σήμερα τον τρούλο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, του δασκάλου αυτού της εγκράτειας που ησυχάζει τα κύματα . Στο νάρθηκα του ναού στέκουν αόμματες πολυπρόσωπες βυζαντινές αγιογραφίες με οδύνη και καρτερικότητα -να διηγούνται τις παραξενιές του ανθρώπου να καταστρέφει αυτό που άλλοι δημιούργησαν . Στην Λίμνη των λιτανειών ,στις εορτές των αγίων της, δεν μένουν τα συναξάρια των μοναχών ως παμπάλαιες ιστορίες ,σβησμένες από την τωρινή μνήμη και οι φλόγες δεν εσβήσαν την «βραδυά στο Ελύμνιο» όπου αναδύθηκε ακόμη μια φορά η ιστορία της Λίμνης. Από την αρχαιότητα στο μεταίχμιο του διαφωτισμού θα είναι παρούσα με τους δικούς της ήρωες και στους αγώνες για την εθνική ανεξαρτησία .
10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 11
30.000
18.950
στρέµµατα
στρέµµατα
δασικής έκτασης η καταστροφή
προσδιορίζει τις αποτεφρωµένες εκτάσεις το δορυφορικό σύστηµα EFFIS
H EΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ
4 αεροσκάφη 140
5 ελικόπτερα
πυροσβέστες
58
οχήµατα
74
άτοµα πεζοπόρου τµήµατος
30
στρατιώτες
27
υδροφόρα
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Λίμνη Ευβοίας
O TOYΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Λίµνη
νη
ΛΙΜΝΗ ΕΥΒΟΙΑΣ
Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΦΩΤΙΑ Η µεγάλη φωτιά στην Βόρεια Εύβοια προξένησε τεράστια οικολογική καταστροφή, αλλά οι παλαιότεροι θυµούνται ότι το περίφηµο αλλά και εξαιρετικά εύφλεκτο δάσος χαλεπίου πεύκης, έχει καεί και έχει “ξαναγεννηθεί” τον Αύγουστο του 1977, όταν η φωτιά έκανε στάχτη 70.000 στρέµµατα, ενώ είχε απειλήσει και σπίτια στα όρια της Λίµνης Ευβοίας.
Αιδηψός Πευκί
Νέος Πύργος
Αγ. Γεώργιος Λιχάδας
Βασιλικά
20.000 δωµάτια από την Λίµνη έως τα Βασιλικά
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 13
Του Γιάννη Φαφούτη
ΣΤΟ ΦΡΎΔΙ ΤΗΣ ΘΆΛΑΣΣΑΣ 14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
H
Η Λίμνη Ευβοίας, ή αλλιώς το αρχαίο Ελύμνιον, είναι μία παραθαλάσσια κωμόπολη χτισμένη στο φρύδι της θάλασσας, που μοιάζει με νεράιδα αναδυόμενη από τα πρασινογάλαζα νερά της. Μετά την επανάσταση του 1821, οι κάτοικοι συνεχίζοντας τον πατροπαράδοτο δεσμό τους με το υγρό στοιχείο δημιούργησαν έναν αξιόλογο στόλο ιστιοφόρων. Με τα καράβια τους, τα θαλασσοπούλια της Λίμνης, ανέπτυξαν αξιόλογες εμπορικές συναλλαγές με τα πιο μεγάλα και γνωστά λιμάνια της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, συμμετέχοντας στο διαμετακομιστικό εμπόριο, γεγονός που την κατέταξε στο πάνθεον των ναυτικών πόλεων της εποχής εκείνης. Το ανέβασμα του βιοτικού επιπέδου είχε πολλαπλά αποτελέσματα. Πολυταξιδεμένοι οι Λιμνιώτες μετέφεραν τον πολιτισμό στα σπίτια τους και τα νοικοκυριά τους. Έχτισαν καινούργια σπίτια με βασικό οικοδομικό υλικό την πέτρα και στη συνέχεια δέχτηκαν και τις επιρροές του νεοκλασικισμού, δημιουργώντας έτσι τα αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής που με καμάρι παρουσιάζουμε εμείς σήμερα. Μικρά και μεγάλα σπίτια, με κολώνες και πελεκημένους πωρόλιθους και ακροκέραμα στις γωνιές της στέγης! Στις προσόψεις των σπιτιών τοποθέτησαν μαρμάρινα μπαλκόνια με πολύχρωμα κάγκελα και σχέδια, φτερωτά λιοντάρια που ακουμπάνε πάνω σε πέτρινα και μαρμάρινα σκαλιστά υπόβαθρα. Βαριές ξύλινες και άλλοτε σιδερένιες πόρτες με ανάλογες διακοσμήσεις συνθέτουν λαϊκότροπο καλλιτεχνικό σύνολο. Η θαλασσογέννητη Λίμνη, είναι η νεράιδα του βόρειου Ευβοϊκού κόλπου, ξεχωριστή για τα σοκάκια της και τα καλντερίμια της. Κατάφυτοι οι γύρω λόφοι από χαλέπια πεύκη και ένα σωρό αγριολούλουδα που φθάνουν μέχρι κάτω στο κυμοθάλασσο στέλνουν καθημερινά τη μοσχοβολιά τους στην πόλη μας. Το γραφικό λιμανάκι της με τους γλάρους να τσαλαβουτούν στα πεντακάθαρα νερά του κόλπου, και τους ψαράδες να απλώνουν τα δίχτυα τους στο μουράγιο, προσδίδουν ιδιαίτερη γραφικότητα. Η ομορφιά της Λίμνης και η ανεκτίμητη προσφορά της στην ιστορία και τον πολιτισμό της Εύβοιας την καθιστούν σήμερα έναν από τους σπουδαιότερους παραθεριστικούς προορισμούς της χώρας όλες τις εποχές Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο και Χειμώνα. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15
Του Γιώργου Μπλουκίδη – ξενοδόχου
ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΆ ΤΟΥ ΠΕΎΚΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΆΛΑΣΣΑΣ 16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
H
Ήττα δεν είναι να πέφτεις, να γονατίζεις, να λυγίζεις, ήττα είναι να μην προσπαθήσεις να ξανασταθείς όρθιος. Κάθε καταστροφή κρύβει μέσα της το σπόρο της αναγέννησης, αρκεί να γίνουμε τέτοιοι που να μπορούμε να τον κάνουμε να καρπίσει. Ύστερα λοιπόν από την καταστροφική πυρκαγιά, αντί να αναλωνόμαστε κουβεντιάζοντας αενάως κρίνοντας και κατακρίνοντας, ας σταθμίσουμε τις ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται και ας ανασκουμπωθούμε, αφού πρώτα ενώσουμε τις δυνάμεις μας και μονιάσουμε. Το πρωτοφανές ενδιαφέρον τόσο της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης όσο και της Κυβέρνησης θα πρέπει με κάθε θυσία να αξιοποιηθεί και να αθροιστεί προς όφελος όλων, μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Αυτό είναι ευκαιρία!! Καλώς ή κακώς θα ‘θελα - εξαιτίας της δουλειάς μου - να τοποθετήσω το θέμα στην σωστή του βάση. Αν κανείς ανατρέξει στην διεθνή πλατφόρμα booking.com, θα διαπιστώσει ότι ο προορισμός Λίμνη προσφέρεται για τρεις λόγους: ΦΥΣΗ-ΒΟΥΝΑ-ΘΑΛΑΣΣΑ. Αυτό είναι και το κύριο προϊόν που πουλάμε, όχι μόνο στη Λίμνη αλλά και σ’ ολόκληρο το Δήμο μας, προϊόν που σε μεγάλο βαθμό έχει πλέον απαξιωθεί αφού η πλεονεκτικότερη καταπράσινη ακτογραμμή έχει καταστραφεί. Αν λοιπόν συμφωνήσουμε ότι το δάσος δεν είναι μόνο υλοτομία ή ρητινοκαλλιέργεια, αλλά είναι και καθαρός αέρας, χώρος αναψυχής, άθλησης, περιπάτου, διαλογισμού, τότε θα πρέπει να ευθυγραμμιστούμε με τον υφυπουργό που πρότεινε «να βάλουμε κόσμο στο δάσος». Τι θα λέγατε αν διοργανώναμε την ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ με εκδηλώσεις και δράσεις σε προεπιλεγμένους χώρους μέσα στα δάση μας το φθινόπωρο η την άνοιξη; Τα φαράγγια και τα μονοπάτια ,είναι αδιάφορα; Αν οι αναδασώσεις περιλάμβαναν και ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΕΣ μήπως δε θα αναδεικνύαμε μια καινοτόμα δραστηριότητα εξαγωγικού χαρακτήρα; Αν σε μέρος της καμένης έκτασης γινόταν καλλιέργεια με δασικά προϊόντα όπως ΡΙΓΑΝΗ ΘΡΟΥΜΠΙ ΘΥΜΑΡΙΑ ΦΑΣΚΟΜΗΛΑ κλπ, η χαρά του μελισσοκόμου δηλαδή, μήπως θα δημιουργούσαμε νέες θέσεις εργασίας; Άραγε η εκτροφή σαλιγκαριών ξεκινάει σε καμένες εκτάσεις; Για τα μανιτάρια τι λέτε; Έχουμε αντιληφθεί τι σημαίνει Παγκόσμιο Γεωπάρκο υπό την αιγίδα της UNESCO με κύριο σημείο ενδιαφέροντος τα απολιθώματα; Μήπως αξίζει να το ψάξουμε λίγο καλύτερα αντί να τρωγόμαστε; ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17
Της Maria Guadalupe Liera
ΑΠΌ ΚΩΜΌΠΟΛΗ ΣΕ ΧΩΡΙΌ… 18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
O
Όταν μένουμε Ελλάδα, 170 χιλιόμετρα μπορεί να αποδειχτούν αξεπέραστη απόσταση από τα κέντρα εξουσίας και από τις δημόσιες υπηρεσίες. Η Λίμνη αποτελεί παράδειγμα παραμέλησης της επαρχιώτικης ζωής στην Ελλάδα. Είναι, επιπλέον, ένας μεγεθυντικός φακός των επιπτώσεων των αποφάσεων σε βάρος των ανθρώπων που η ζωή τους είναι άρρηκτα δεμένη με τη γη τους ή με τη θάλασσα. Πριν από δέκα χρόνια η Λίμνη έσφυζε από ζωή. Κυκλοφορούσαν ασταμάτητα στα καλντερίμια της και σύχναζαν στα στέκια τους οι κοσμογυρισμένοι, φιλότιμοι και φιλομαθείς νοικοκυραίοι, πρώην ναυτικοί οι περισσότεροι· ανεβοκατέβαιναν τις ανηφόρες οι δυναμικές και ακούραστες οικοδέσποινες, πάντα με το χαμόγελο. Προπαντός, κυκλοφορούσε πολλή νεολαία. Ενθουσιώδεις νεαροί που δεν μπορούσαν να αποχωριστούν τον τόπο τους και μετρούσαν τις μέρες στις φοιτητουπόλεις για να έρθουν τα Σαββατοκύριακα να κάνουν μια βουτιά στη θαλπωρή της οικογενειακής ζωής μαζί με ένα μεροκάματο στα τότε κατάμεστα μαγαζιά, σήμερα θεόκλειστα. Η κρίση έφερε δυστυχία στη Λίμνη. Άδικα χάθηκαν πολλοί κάτοικοί της που δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τη ξαφνική κατρακύλα που έβαλε λουκέτο σε αμέτρητες οικογενειακές επιχειρήσεις. Άλλοι έγιναν εσωτερικοί μετανάστες. Πολλοί ηλικιωμένοι φυτοζωούν στη μοναξιά τους. Σήμερα η Λίμνη κοιτάζει το αβέβαιο μέλλον χωρίς πια δημόσιες υπηρεσίες, διότι είτε μεταφέρθηκαν, είτε υποβαθμίστηκαν, είτε καταργήθηκαν: Για τις μικρές και για τις μεγάλες υποθέσεις οι κάτοικοί της είναι αναγκασμένοι να διασχίσουν μεγάλες αποστάσεις και να πληρώσουν χρυσή την όποια μετακίνηση για να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους ή να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες τους, κυρίως σε ότι αφορά την υγεία. Πέντε χρόνια τώρα, τα καλοριφέρ αντικαταστάθηκαν από τα τζάκια, το πετρέλαιο θέρμανσης από τα ξύλα, τα αυτοκίνητα από τα μηχανάκια… Ίσως σύντομα αντικατασταθούν κι αυτά από τα πόδια, γιατί μόλις έκλεισε το μοναδικό βενζινάδικο που είχε απομένει στην περιοχή, μια που ο ιδιοκτήτης του δεν μπόρεσε να αντέξει την αβάσταχτη φορολογία. Γι αυτό και η συμφορά της Λίμνης δεν γράφτηκε μεταξύ της 30ης Ιουλίου και της 2ης Αυγούστου, όταν μια δολοφονική πυρκαγιά κατέστρεψε ένα σημαντικότατο κομμάτι του οικοσυστήματός της. Αλλά όταν αυτός ο πανέμορφος οικισμός, που κάποτε υπήρξε κωμόπολη σε μια προικισμένη γωνία του Ευβοϊκού, μετατράπηκε σε ένα ακόμη μισοξεχασμένο χωριό, που περιμένει να γίνει πάλι ένα παραδοσιακό σημείο έλξης κοντά στην πρωτεύουσα. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19
Δρ. Γιάννης Παλάντζας – Πρόεδρος Ομίλου Ερασιτεχνών Αλιέων Λίμνης «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ»
ΜΙΑ ΦΛΌΓΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΣΒΉΣΕΙ! 20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
H
Η μοναδική στον πλανήτη Διοργάνωση Μαραθώνιας Κολύμβησης Ανοικτής Θαλάσσης με την επωνυμία, φέτος, «ΣΚΥΛΛΙΑΣ 2016» δημιουργήθηκε στη Λίμνη πριν από 6 χρόνια και στηρίζεται σε μια πλατιά κοινωνική βάση εθελοντικής συνεισφοράς για την υλοποίησή της. Οργανωτής των εκδηλώσεων είναι ο Όμιλος Ερασιτεχνών Αλιέων Λίμνης «Ο Ποσειδών» και εντάσσονται στα πλαίσια του μακροβιότερου περιφερειακού πολιτιστικού Φεστιβάλ με την επωνυμία «ΕΛΥΜΝΙΑ». Κορωνίδα της Διοργάνωσης είναι ο Κολυμβητικός Διάπλους του Β. Ευβοϊκού, ο οποίος αναπαριστά στην ίδια απόσταση των 80 σταδίων (14.500 μ.) την πρώτη μαραθώνια κολυμβητική διαδρομή που επιχείρησε ο θρυλικός ΣΚΥΛΛΙΑΣ στη ναυμαχία του Αρτεμισίου το 480 π.Χ, στη Β. Εύβοια. Ο άγνωστος αυτός Μεγάλος Έλληνας, ο πρώτος, διεθνώς τεκμηριωμένα, δύτης, κυνηγός εναλίων θησαυρών και «ύφυδρος» πολεμιστής, ο άνθρωπος που στάθηκε ανάμεσα στους συγκρουόμενους Κόσμους Ανατολής-Δύσης και άλλαξε με το εγχείρημα του τον ρου της Ιστορίας. Ο ΣΚΥΛΛΙΑΣ, πλέον, έχει καταστεί Ιδέα και διαμορφώνει τη ψυχή και το σώμα εκατοντάδων αθλητών/τριών από όλον τον κόσμο που εμπνέονται από τη συμμετοχή τους σε κάποιες από τις κολυμβητικές διαδρομές της Διοργάνωσης. Γυναίκες και άνδρες όλων των ηλικιών, κάποιοι με ειδικές ανάγκες, πρωταθλητές αλλά και απλά αθλούμενοι πειθαρχούν και εμπεδώνουν στην αυτοπειθαρχία, τη σκληρή προπόνηση, την υπέρβαση του φόβου από τα βαθιά νερά του Ευβοϊκού και έρχονται, χρόνια τώρα, να ζήσει ο καθένας τους την περιπέτεια του ΣΚΥΛΛΙΑ. Για εμάς τους ντόπιους, που τους υποδεχόμαστε, έχουμε να λέμε για τις πολλές ιστορίες ανθρώπινου μεγαλείου που ζήσαμε κοντά τους και να αυξάνουμε κάθε χρόνο τον κατάλογο με τους φίλους μας, ακόμα και με τον Πρώτο Πολίτη αυτής της Χώρας! ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21
Η ΦΩΤΙΆ ΣΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΆ ΜΕΤΑΛΛΕΊΑ ΉΡΘΕ ΑΠΌ ΤΑ ΠΑΛΙΆ… 22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Λ
Λίγοι γνωρίζουν ότι η Λίμνη διαθέτει μια μεταλλευτική ιστορία 200 χρόνων και συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων εξορυκτικών χώρων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ο παγκοσμίου φήμης και περιζήτητος μαγνησίτης-λευκόλιθος της Β. Εύβοιας, από σύστασης σχεδόν του νεοελληνικού κράτους, κινητοποίησε το ενδιαφέρον πολλών γνωστών Ελλήνων και αλλοδαπών μεταλλευτών τροφοδοτώντας μια άνευ προηγουμένου εξορυκτική «φρενίτιδα». Οι φωτιές στην περιοχή ήταν κοινός τόπος και μέσα από την παγιωμένη αντίληψη «περί ανεξάντλητου δασικού πλούτου» άλλες φορές αποδίδονταν στην ίδια τη μεταλλευτική έξαρση, άλλες στις συνήθεις ύποπτες ατμάμαξες της Γραμμής Ντεκωβίλ, στον εφοδιασμό με ξυλεία των Συμμαχικών Στόλων, στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία («κομμουνιστοσυμορίτες»), στην τεχνική της «οικοπεδοφαγίας» και αναμένουμε το πόρισμα του επίκαιρου συμβάντος. Η πρόσφατη πύρινη λαίλαπα, ουσιαστικά, αποδεκάτισε τη δασοκάλυψη της μεταλλευτικής περιοχής αλλά θα αποκαλύψει, μέσα στα αποκαΐδια, όλες αυτές τις μοναδικές υποδομές της ξέφρενης μεταλλευτικής δραστηριότητας, οι οποίες ποτέ δεν αξιοποιήθηκαν κατάλληλα στην κατεύθυνση της δημιουργίας στη περιοχή μεταλλευτικού τουρισμού. Οι τεράστιοι μεταλλευτικοί χώροι του Κάκκαβου, οι λίμνες που έχουν πληρώσει τις εξορυκτικές λεκάνες (προστατευόμενες περιοχές WWF), τα μεταλλευτικά μονοπάτια, ο υπέργειος σιδηρόδρομος (Γραμμή Ντεκωβίλ), ο τεραστίων διαστάσεων εναέριος, οι υψικάμινοι, τα πέτρινα γεφύρια, τα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς, οι Σκάλες Φόρτωσης κ.ά. είναι μοναδικές κατασκευές της πρόσφατης βιομηχανικής μας ιστορίας. Όλα συνιστούν μια απαξιωμένη παρακαταθήκη η οποία, με την επιστημονική κατοχύρωση άοκνων ντόπιων ερευνητών, προσφέρει άμεσα τη δυνατότητα ενός οραματισμού, τον οποίο οφείλει η Πόλη στον εαυτό της και την παράδοσή της. Μέχρι και η φωτιά σεβάστηκε το τελευταίο κτίριο στα Κατούνια, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως Μεταλλευτικό Μουσείο. Ας επιτρέψουμε, επιτέλους, την ορθολογική συμπόρευση της μελλοντικής φυσικής αναγέννησης του καμένου δάσους των μεταλλείων με την υλοποίηση του Μεταλλευτικού Πάρκου στο Δήμο μας.
Mαρία Παλάντζα, Μαθήτρια Λυκείου Λίμνης Γιάννης Παλάντζας, Δ/ντής Λυκείου Λίμνης ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23
Ο μήνας που κρύβει τους έντεκα
Τον Αύγουστο η Λίμνη θυμίζει λίγο Παγκράτι. Πολύβουη και δεν βρίσκεις πουθενά να παρκάρεις. Όμως πάντα μένει λαμπερή, όχι από βιτρίνες αλλά από την αντανάκλαση του φεγγαριού στον Ευβοϊκό και από το σμαραγδένιο πράσινο που την αγκαλιάζει. Τους άλλους έντεκα μήνες η Λίμνη κατοικείται από μεγάλους, ηλικιωμένους και υπερήλικες μαζί με λίγους νέους και παιδιά. Τέσσερα φαρμακεία ζουν από την πολύπαθη υγεία των γερόντων, πολλά μαγαζιά υπολειτουργούν ή είναι κλειστά. Το σήμα ζωής δίνεται από δραστηριότητες των σχολείων, από έργα του Δασαρχείου και από το μόχθο των πολιτιστικών, αθλητικών συλλόγων που δημιουργούν παρέες περιωπής. Η Λίμνη τινάζει ήδη τις στάχτες του νότιου δάσους της και θέλει να κοιτάξει μπροστά. Χρειάζεται να επαναπατρίσει τους οικονομικούς μετανάστες της και να προσελκύσει νέους δυναμικούς δημότες. Θέλει τον άτεγκτο οδηγό της μπουλντόζας που θα ανοίξει τους καταπατημένους δρόμους του σχεδίου πόλης, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις οικιστικής ανάπτυξης και ανανέωσης. Θέλει νέα ζευγάρια που θα χτίσουν το σπίτι τους κι όχι το εξοχικό τους, θέλει ανοιχτόμυαλους να επενδύσουν στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της: Στη δυναμική καλλιέργεια χιλιάδων παρατημένων στρεμμάτων από αγροτικές εκτάσεις, τουριστικές μονάδες για παγκόσμιο δωδεκάμηνο τουρισμό. Να αναδείξει την ομορφιά των στυλοβατών χωριών που την τριγυρίζουν με συγκοινωνίες και δρόμους. Να ενεργοποιήσει νέες τοπικές δυνάμεις που θα διαδεχθούν την αδύναμη κρίσιμη πενταετία της τοπικής της αυτοδιοίκησης. Η πραγματική Λίμνη για όσους την αγαπούν στενάζει πίσω από τον Αύγουστο και καρτερεί ανυπόμονα το μέλλον. Ήλιος, βουνό και θάλασσα στη καλύτερή τους εκδοχή, περιμένουν μαζί της την ανθρώπινη βούληση. Πάνος Βασιλόπουλος -καθηγητής Λυκείου
Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Υπεύθυνος Έκδοσης: Χάρης Αναγνωστάκης, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana-mpa.gr, τηλ. 210-6405604, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana-mpa.gr f Το Πρακτορείο magazine, Παραγωγήεκτύπωση: ATHENS PRINT, Διανομή: VES company, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
www.ana-mpa.gr ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.
24 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ