ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ #105 by ΑΠΕ-ΜΠΕ Α.Ε.

ΤΕΥΧΟΣ 105 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2019 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ISSN: 2585-3570

freepress

www.amna.gr/freepress

ΑΝΤΙ EDITORIAL

Ένα τεράστιο καρβέλι, μιά πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί είχε πέσει στο δρόμο από τον ουρανό ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίρι έκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω όπως και μιά μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος κι αυτή μ’ ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζε κομμάτια γνήσιο ουρανό κι όλοι τώρα τρέχαν σ’ αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί, όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ουρανό Ας μη το κρύβουμε διψάμε για ουρανό! Μίλτος Σαχτούρης, από τη συλλογή Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο (1958) (ποιήματα άπαντα, εκδόσεις Κέδρος, 2014)

Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: Σπύρος Καραγιαννίδης, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ΕΡΑ, Εκτύπωση: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ printing.gr Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αθήνα-Πειραιάς: Κεντρικοί σταθμοί του Μετρό και του ΗΣΑΠ, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), Μουσείο Παιχνιδιών, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνικός Κόσμος, Νομισματικό Μουσείο, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Γαλλικό Ινστιτούτο, Εθνικό Θέατρο (θέατρο REX-κτήριο Τσίλλερ), Θέτρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Υπόγειο, Φρυνίχου), Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο Σημείο, Θέατρο Vault, Στοά του Βιβλίου, Βιβλιοπωλεία Ιανός, Public (Συντάγματος και Πειραιά), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Κέδρος, Εκδόσεις Αιώρα, Πολυχώρος Πολιτισμού 24 Γράμματα (Χαλάνδρι), ΕΛΤΑ (Σύνταγμα), επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηποι, Μοναστηράκι, Νέος Κόσμος, Πλάκα), Hondos Center, Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης ΕΕΤΑΑ. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Βασιλικό Θέατρο, Θέατρο Μονής Λαζαριστών, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Mediterranean Hotel, βιβλιοπωλεία Μάλλιαρης-Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Πράσινο Σύννεφο, One Salonica Outlet Mall, Public και σε επιλεγμένα καταστήματα.

https://www.amna.gr/freepress

Εξώφυλλο: Λεπτομέρεια από ψηφιδωτό στον Όσιο Λουκά ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή μια επίσκεψη στον Όσιο Λουκά) Τα υλικά Για την κατασκευή των ψηφιδωτών χρησιμοποιούνται ψηφίδες από πέτρα, κεραμίδι και υαλομάζα σε διάφορα χρώματα. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται επίσης χρυσές και αργυρές ψηφίδες, από φύλλο χρυσού ή αργύρου, που τοποθετείται σε διαφανή υαλομάζα, θερμαίνεται μέχρι να λιώσουν όλα τα υλικά και όταν κρυώνουν κόβονται σε ψηφίδες.

Kείμενο, φωτογραφίες: Χρίστος Καλουντζόγλου

α ψηφιδωτά αποτελούν είδος της εικονιστικής τέχνης που καλλιεργείται στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά στη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων φθάνει σε τόσο υψηλά επίπεδα ώστε το εντοίχιο ψηφιδωτό να θεωρείται ως κορυφαίο επίτευγμα της μνημειακής τέχνης. Στην Κωνσταντινούπολη συγκροτούνται συνεργεία τεχνιτών που αναπτύσσουν κοινή καλλιτεχνική γλώσσα και ταξιδεύουν για να εργαστούν στα αστικά κέντρα της αυτοκρατορίας, αλλά και εκτός των ορίων της.

Το ψηφιδωτό είναι εξαιρετικά δαπανηρή τεχνική διακόσμησης πολυτελών ιδιωτικών και δημοσίων κτηρίων, καθώς τα υλικά χρειάζονται ειδική επεξεργασία, η κατασκευή είναι χρονοβόρα και απαιτείται η εργασία μεγάλου αριθμού εξειδικευμένων τεχνιτών. ΄ Κατά την περίοδο της ευμάρειας στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία η εντοίχια ψηφιδωτή διακόσμηση συνδέεται με πρωτοβουλίες υψηλόβαθμων κοσμικών και εκκλησιαστικών αξιωματούχων, όπως ο αυτοκράτορας και μέλη της οικογένειάς του ή παράγοντες με μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Στην περίοδο αυτή εξελίσσεται η τεχνική του ψηφιδωτού και οι πιο καλοί μάστορες αναπτύσσουν νέες δεξιότητες με τη χρησιμοποίηση ψηφίδων διαφόρων μεγεθώνοι μικρότερες, για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται για την απόδοση των χαρακτηριστικών του προσώπου – αλλά και με την τοποθέτηση ψηφίδων με κλίση, ώστε να εξασφαλίζεται η αντανάκλαση του φωτός και να δίνεται η αίσθηση της υπερβατικότητας.

Η τεχνική Η διαδικασία κατασκευής επιτοίχιου ψηφιδωτού ακολουθεί τρία στάδια: α) Αρχικώς στεγανοποιείται με πίσσα ή ρητίνη ο τοίχος που θα διακοσμηθεί, ώστε να προστατευθεί το έργο από την υγρασία. β) Ακολούθως καλύπτεται ο τοίχος με διαδοχικά στρώματα σοβά. Πρώτα ένα στρώμα με άμμο και τριμμένο κεραμίδι (κουρασάνι) που είναι ανθεκτικό στην υγρασία, στη συνέχεια μία πιο καθαρή σύνθεση σοβά, στην επιφάνεια του οποίου σχεδιάζεται το θέμα. γ) Στο τέλος απλώνεται το τρίτο στρώμα σοβά που είναι πιο λεπτό και όπου γίνεται η στερέωση των ψηφίδων. Η επιφάνεια του ψηφιδωτού δεν λειαίνεται, αλλά αφήνεται ανώμαλη, ώστε με την αντανάκλαση του φωτός στα πολυάριθμα μικρά επίπεδα των ψηφίδων να προκαλείται παιχνίδισμα χρωμάτων. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Από τις πιο ωραίες σκηνές στον διάκοσμο του καθολικού στον Όσιο Λουκά είναι αυτή του Νιπτήρα. Οι Απόστολοι βρίσκονται σε δύο ομίλους, αριστερά και δεξιά του Χριστού. Οι ψηφοθέτες αποδίδουν τις μορφές με μεγαλύτερη πλαστικότητα σε σύγκριση με τα αγιογραφικά πορτρέτα και λιγότερο έντονα περιγράμματα.

διακόσμηση των ναών μετά την εικονομαχία χαρακτηρίζεται από τα ψηφιδωτά στα ανώτερα τμήματα του κτηρίου και στους θόλους . Η επιλογή των εικόνων γίνεται έτσι ώστε να εξυπηρετείται ο λατρευτικός και ο διδακτικός σκοπός. Ο πιστός κοιτάζοντας μία εικόνα πρέπει να κατανοεί το δόγμα. Με τη δομή του εικονογραφικού προγράμματος οπτικοποιείται η κοσμολογική ερμηνεία του ναού ως μικρογραφίας του σύμπαντος. Έτσι, για παράδειγμα, στον τρούλο, που συμβολίζει τον ουρανό, απεικονίζεται μόνο ο Παντοκράτορας, στην κόγχη του ιερού τοποθετείται η Παναγία και περίοπτη θέση έχουν οι αφηγηματικοί κύκλοι από τη ζωή του Χριστού.

Ως προς την τεχνοτροπία, στη μεσοβυζαντινή περίοδο παρατηρείται απομάκρυνση από την φυσιοκρατική αισθητική της ελληνορωμαϊκής παράδοσης, οι μορφές αποδίδονται άκαμπτες, στατικές, εξαϋλωμένες και σοβαρές, με μεγάλα και εκφραστικά μάτια, για να τονιστεί το θρησκευτικό ύφος. Οι συνθέσεις είναι αφαιρετικές, λιτές, τα αφηγηματικά στοιχεία ελάχιστα, αγνοείται η τρίτη διάσταση.

Ειδήσεις 24x7x365 6

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Αριστερά: Η Σταύρωση ξεχωρίζει για τη λιτότητα της σύνθεσης και τον έκδηλο συμβολισμό, αλλά και τα στοιχεία διαλόγου, με την αποτύπωση της φράσης “ιδού ο Υιός Σου και ιδού η μήτηρ Σου”. Η σύνθεση αναπτύσσεται με άξονα τον θεάνθρωπο και σημειώνεται η συμμετοχή στο δράμα του ήλιου και της σελήνης, που αποτελούν κοσμικά σύμβολα. Κάτω: Λεπτομέρεια.

Αριστερά: Η Ανάσταση αποδίδεται κατά την βυζαντινή εκδοχή, ως κάθοδος στον Άδη. Ο Χριστός μετά την Ανάσταση σπάει τις πύλες και κατεβαίνει στον Άδη για να απελευθερώσει από τα δεσμά τους δίκαιους της Παλαιάς Διαθήκης. Αποδίδεται έτσι η νίκη επί του θανάτου, με τα σπασμένα κλειδιά του Άδη και την εμφάνιση των δύο βασικών προφητών, του Δαβίδ και του Σολομώντα με αυτοκρατορική στολή. Η συγκεκριμένη εκδοχή της Ανάστασης αποτελεί ένδειξη της συνέχειας του αφηγήματος για τον Άδη από την αρχαία παράδοση μέχρι τους χριστιανικούς χρόνους. Κάτω: Λεπτομέρεια.

ατά τη διάρκεια του 11ου αιώνα τρία είναι τα μνημεία στον ελλαδικό χώρο που αποτελούν σημεία αναφοράς για την τέχνη του ψηφιδωτού: ο Όσιος Λουκάς στη Βοιωτία, η Μονή Δαφνίου στην Αττική και η Νέα Μονή Χίου.

Το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο μνημείο είναι η Μονή Οσίου Λουκά, όπου τα ψηφιδωτά δημιουργούνται στην 5η δεκαετία του 11ου αιώνα. Σε μια τοποθεσία που έχει αλλάξει ελάχιστα τους τελευταίους αιώνες και που στον 10 και 11ο αιώνα ήταν σταθμός στην προσκυνηματική κουλτούρα των πιστών, σώζεται σήμερα ένα εξαιρετικό δείγμα της υψηλής τέχνης του ψηφιδωτού. Ο διάκοσμος γίνεται με πρωτοβουλία του ηγουμένου Θεοδώρου Λεοβάχου, ο οποίος έχει υψηλές γνωριμίες στην αυτοκρατορική αυλή και στην αριστοκρατία της Θήβας, που αποτελεί σημαντικό αστικό κέντρο την εποχή εκείνη. Χάρη στις γνωριμίες του ο ηγούμενος συγκεντρώνει ένα υψηλό ποσό και καλεί ψηφοθέτες από την Κωνσταντινούπολη για τη διακόσμηση του ναού. Το εικονογραφικό πρόγραμμα του καθολικού αποτελεί ένα αγιογραφικό συναξάρι, καθώς υπάρχουν πάνω από 140 αγιογραφικά πορτρέτα και 5 σκηνές του Δωδεκαόρτου, που αφηγούνται σημαντικές στιγμές της ζωής του Χριστού. Αξιοσημείωτη είναι η εκμετάλλευση των κοίλων επιφανειών στο ναό για να δοθεί η αίσθηση του χώρου, παρόλο που στην ίδια τη σύνθεση των εικόνων δεν δίνεται κανένα βάρος στην απόδοση της τρίτης διάστασης.

www.ana.gr/freepress

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Γρηγόρης Μπαλογιάννης

Δημιουργία με πρότυπο τον Πανσέληνο 8

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Φωτογραφίες: Χρήστος Κωνσταντόπουλος

Του Αλέξη Ηλιάδη

«Στη βυζαντινή αγιογραφία είναι απαραίτητη η πίστη. Κάποιος που δεν πιστεύει μπορεί να ζωγραφίσει ένα πρόσωπο, όπως μπορεί να ζωγραφίσει ένα βάζο, αλλά δεν μπορεί να κάνει εικόνα. Ένας άριστος ζωγράφος χωρίς πίστη δεν μπορεί να κάνει εικόνα, είναι άλλη τέχνη, ο ζωγράφος πρέπει να πιστεύει για να καταφέρει να δημιουργήσει εικόνα», τονίζει μιλώντας στο «Πρακτορείο» ένας από τους σημαντικούς σύγχρονους αγιογράφους, ο Γρηγόρης Μπαλογιάννης.

Από τις 12 Δεκεμβρίου και μέχρι τις 4 Φεβρουαρίου ο Γρηγόρης Μπαλογιάννης εκθέτει έργα του στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Έργα που καλύπτουν ολόκληρη την καλλιτεχνική του πορεία, που ξεκίνησε μόνος του, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, χωρίς δασκάλους. Το πρότυπό του ήταν ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο φημισμένος ζωγράφος από τη Θεσσαλονίκη, στον οποίο αποδίδονται οι εξαιρετικές τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου (Κοίμηση της Θεοτόκου) του Αγίου Όρους. «Ακολούθησα τον Πανσέληνο», λέει και προσθέτει: «όταν ήμουν παιδί ρώταγα: “ποιος είναι ο καλύτερος αγιογράφος στη χώρα μας;”. Όλοι οι παλιοί αγιογράφοι μου έλεγαν πως ο καλύτερος αγιογράφος είναι ο Πανσέληνος, “ο ζωγράφος του Πρωτάτου του Αγίου Όρους”. Αποφάσισα να ακολουθήσω αυτόν σαν “δάσκαλο”, μελετώντας τα έργα του. Και τον ακολουθώ μέχρι σήμερα στα 80 μου χρόνια. Πρέπει να έχεις καλό πρότυπο, αν θέλεις να προοδεύσεις».

Ο Γρηγόρης Μπαλογιάννης γεννήθηκε το 1938 στην Τρικοκκιά Γρεβενών και ανατράφηκε στο ορφανοτροφείο Γρεβενών και στο Παπάφειο Ορφανοτροφείο Θεσσαλονίκης. Ασχολήθηκε από παιδί με την αγιογραφία και το ταλέντο του αναγνωρίστηκε γρήγορα. Το 1963, αρκετά χρόνια μετά το ξεκίνημά του στην αγιογραφία, εισήχθη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών απ’ όπου αποφοίτησε δύο χρόνια αργότερα με βραβείο νωπογραφίας και τεχνικής φορητών εικόνων. Πήρε μάλιστα και υποτροφία για να σπουδάσει στη Γαλλία.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Στην ίδια περίοδο (1963-1965) είχε την τύχη να συνεργαστεί, στην αγιογράφηση του Ναού του Αγίου Νικολάου Πατησίων, με τον Φώτη Κόντογλου, για τον οποίο λέει: «Ο Κόντογλου είναι ο αγιογράφος που έφερε ξανά στην επιφάνεια τη βυζαντινή αγιογραφία. Για πολλά χρόνια, πριν τον Κόντογλου, οι περισσότεροι αγιογράφοι είχαν απομακρυνθεί από τη βυζαντινή τεχνοτροπία, η αγιογραφία στην Ελλάδα, ακόμη και στο Άγιον Όρος, είχε δεχθεί πολλές δυτικές επιδράσεις. Ο Κόντογλου επανέφερε στο προσκήνιο τη βυζαντινή τέχνη. Χάρη σ’ αυτόν έχουμε στις σημερινές εκκλησίες βυζαντινή τέχνη». Μέχρι σήμερα ο γρεβενιώτης αγιογράφος συνεχίζει να δημιουργεί με νεανική διάθεση, ανεξάντλητη έμπνευση και με έντονα, λαμπερά χρώματα, που παραπέμπουν στον Πανσέληνο, τον κορυφαίο εκπρόσωπο της Μακεδονικής Σχολής. Συνεχίζει όμως και να μελετά τα έργα των μεγάλων βυζαντινών αγιογράφων. Όπως λέει «ακόμη κι αν γνωρίζουμε πολλά, πρέπει να συνεχίζουμε να μελετούμε τις δημιουργίες όσων είναι καλύτεροι από εμάς. Μόνο έτσι έρχεται η βελτίωση». Έργα του βρίσκονται σε πολλούς ενοριακούς ναούς σε όλη την Ελλάδα. Η Αγία Σοφία Ψυχικού, η Παναγία Μαρμαριώτισσα Χαλανδρίου, ο Άγιος Ελευθέριος Χαλανδρίου, ο Άγιος Σπυρίδωνας Αργοστολίου, ο Τίμιος Σταυρός Χολαργού, ο Άγιος Θεράποντας Θεσσαλονίκης, είναι μερικοί μόνο από τους ναούς όπου δημιούργησε. Στο πλαίσιο της έκθεσης που πραγματοποιείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, προβάλλεται βίντεο (σε σκηνοθεσία Χρήστου Κωνσταντόπουλου) που αναφέρεται στη ζωή και στο έργο του Γρηγόρη Μπαλογιάννη.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Χριστόφα Απανοσκαλιώτη

Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου στα Φιλιατρά

Ένα νέο μουσείο άνοιξε τις πύλες του στην περιφέρεια και συγκεκριμένα στα Φιλιατρά του νομού Μεσσηνίας, με τη φιλοδοξία να αποτελέσει χώρο διαλόγου και έμπνευσης για καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Πρόκειται για το «Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου», που εγκαινιάστηκε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.

Το 2006, το «Μουσείο Μπενάκη» αναγνωρίζοντας την αξία του έργου του Μεσσήνιου φωτογράφου Πάνου Ηλιόπουλου ενέταξε στη συλλογή του το φωτογραφικό αρχείο του καλλιτέχνη. Δώδεκα χρόνια αργότερα, στο κτήριο του ιστορικού φωτογραφείου και της οικίας του Πάνου Ηλιόπουλου, στην πόλη των Φιλιατρών, στεγάζεται το «Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου». Στους χώρους του μουσείου παρουσιάζεται το φωτογραφικό και ζωγραφικό έργο του Πάνου Ηλιόπουλου, αλλά και το ζωγραφικό έργο του γιού του, Ηλία. Η δημιουργία του μουσείου αυτού αντανακλά την τάση επανεκτίμησης της τοπικής κουλτούρας και ανταποκρίνεται στην ανάγκη λειτουργίας σύγχρονων κοιτίδων τέχνης στην περιφέρεια. Φιλοδοξία των δημιουργών είναι να αναδειχτεί το «Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου» σε χώρο διαλόγου που θα συμβάλλει στην εξωστρέφεια, κινητοποιώντας δημιουργούς που ενδιαφέρονται να «συνομιλήσουν» με καλλιτέχνες σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

info Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου, Ζαχαριανών 11, Φιλιατρά Μεσσηνίας.

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Η ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΜΑΡΙΑ ΤΖΩΡΑ

Η λύρα και ο αυλός, πρωταγωνιστές στη μουσική ζωή της αρχαίας Ελλάδας, η ομηρική φόρμιγγα των αοιδών, η κιθάρα, σύμβολο του Απόλλωνα, η βάρβιτος των λυρικών ποιητών, καθώς και άλλα μουσικά όργανα, όλα πιστά αντίγραφα, απομιμήσεις των αρχαίων ελληνικών, φιλοξενήθηκαν πρόσφατα στο Μουσείο της Αρχαίας Νικόπολης, στην Πρέβεζα, σε μία μοναδική έκθεση που κάλυψε την περίοδο από τον 8ο έως τον 3ο αι. π.Χ. Τα αντίγραφα των αρχαίων μουσικών οργάνων δημιούργησε ο Γιώργος Πολύζος, από το 1984 έως το 2004, για την ομάδα το «Ευρετήριο» του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών που είχε συγκροτήσει ο ποιητής συγγραφέας και δημοσιογράφος, Γιώργος Μανιάτης. Στην έκθεση υπήρχαν οι τρεις βασικές κατηγορίες μουσικών οργάνων, χορδόφωνα, αερόφωνα και κρουστά.

Mια άλλη έκθεση το 1979, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, για τη μουσική στην αρχαία Ελλάδα, είχε δώσει την ιδέα στον νεαρό τότε Γιώργο Πολύζο που ασχολείτο με το κόσμημα, να ανοίξει τον ορί-

Ειδήσεις 24x7x365 12

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Της Μαίρης Τζώρα

ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΜΑΡΙΑ ΤΖΩΡΑ

Πιστά αντίγραφα αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων

ζοντα της δημιουργίας του. Οι εικόνες και τα ευρήματα από την Αρχαία Ελλάδα που κοσμούν τις προθήκες διαφόρων μουσείων, αποτελούν για τον Γιώργο Πολύζο, σημαντική πρωτογενή πηγή για τη μορφή, τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες και τις ακουστικές ιδιότητες των οργάνων. Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στο εργαστήρι του, στον οικισμό Τσόπελα Πραμάντων. Ζει μέσα στη φύση, την πέτρα και το ξύλο. Έχει το ταλέντο, την έμπνευση, το πάθος της δημιουργίας. Η συνομιλία μαζί του είναι αποκαλυπτική. «Όταν είδα σε φωτογραφία τη λύρα των Δελφών, σκέφτηκα “κάποια στιγμή θα φτιάξω μια λύρα”» θυμάται και συνεχίζει: «Όταν το 1983 ο φίλος μου, ποιητής, συγγραφέας και δημοσιογράφος, Γιώργος Μανιάτης, μου έστειλε ένα κείμενο για τη σχέση πολιτικής και μουσικής δόθηκε και η αφορμή να κατασκευάσω ένα πιστό αντίγραφο λύρας και να του το προσφέρω “ως αντίδωρο”. Εκείνος έπαιξε με τη λύρα κάποιο σκοπό και την έδειξε στους φοιτητές. Τότε, έμενα στις Σέρρες. Όταν κατέβηκα στην Αθήνα με υποδέχτηκαν τα παιδιά παίζοντας λύρα. Εγώ ενθουσιασμένος, τους είπα “θα σας φτιάξω και ένα άλλο αρχαίο μουσικό όργανο, μια πανδουρίδα από όστρακο χελώνας”».

www.ana.gr/freepress

Ο καλλιτέχνης, μάς εξηγεί, πώς έψαχνε, έπαιρνε πληροφορίες, παρατηρούσε τις λεπτομέρειες στα εκθέματα των Μουσείων, τα ανάγλυφα, τα ευρήματα. «Έχει βρεθεί σε ανασκαφή στη Δάφνη, στην Αθήνα, μια άρπα. Την έχω μελετήσει και την έχω αντιγράψει ακριβώς», λέει χαρακτηριστικά. Ο κ. Πολύζος μας δίνει λεπτομέρειες για τα αρχαία μουσικά όργανα: «Οι λύρες ήταν από καύκαλο χελώνας. Έχουμε πολλά ευρήματα σε τάφους, για παράδειγμα στη νεκρόπολη της Άρτας. Ο ομηρικός ύμνος στον Ερμή, λέει πώς έφτιαξε ο θεός την πρώτη λύρα: όταν ο Ερμής, ήταν 3 ημερών στην Κυλλήνη, στην Πελοπόννησο, όπου γεννήθηκε, βρήκε μια χελώνα και την πήρε στα χέρια του. “Τι όμορφη που είσαι, λάμπει το καύκαλο σου, θα σε κάνω χορευταρού και τραγουδίστρια” σκέφτηκε και το …έκανε. Ο ύμνος είναι μια έμμετρη οδηγία, για το πώς φτιάχνεται η λύρα, πριν ανακαλυφθεί η γραφή, προφανώς το έλεγαν ως τραγούδι. Είναι δακτυλικός εξάμετρος, όπως είναι τα Έπη. Η λύρα ήταν ένα όργανο απλό. Μπορούσε να το φτιάξει ακόμη και κάποιος που είχε μια μικρή δεξιότητα», επισημαίνει ο κ. Πολύζος και προσθέτει: «η λύρα είναι όργανο για εκπαίδευση. Με αυτό μάθαιναν μουσική τα παιδιά. Οι χορδές είναι από έντερα. Έχει χορδές κατασκευασμένες από έντερα προβάτων. Το καύκαλο, δηλαδή το όστρακο της χελώνας, από το οποίο κατασκευαζόταν το αντηχείο του οργάνου είναι καλυμμένο από δέρμα. Στην Ιλιάδα υπάρχει αναφορά πως ο Αχιλλέας έπαιζε φόρμιγγα, όταν απείχε από τη μάχη. Η φόρμιγγα, είναι επτάχορδο όργανο του παλατιού, από χρυσό ή ασήμι, με εβένους και ελεφαντόδοντο. Πολυτελής κατασκευή. Ήταν το όργανο της Αυλής, το είχαν σε περίοπτη θέση στο παλάτι. Αργότερα, η φόρμιγγα εξελίσσεται στην κιθάρα. Το όργανο των λυρικών ποιητών, ήταν η βάρβιτος. Βάρβιτο έπαιζαν ο Αλκαίος, η Σαπφώ και ο Ανακρέων. Η διάφορα από τη λύρα είναι στο μήκος της παλλόμενης χορδής. Έχει μεγαλύτερο μήκος, είναι βαθύφωνο, κοντά στη φωνή των ποιητών. Επίσης, στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν τύμπανα, κρόταλα και πνευστά όπως ο διπλός αυλός, η κεράτινη σάλπιγγα, ο αυλός του Πανός». Στην έκθεση του Μουσείου της Αρχαίας Νικόπολης υπήρχε και σχετικό εποπτικό υλικό που παρουσίαζε την ιστορία, την εξέλιξη, τα χαρακτηριστικά, τις περιστάσεις εκτέλεσης των μουσικών οργάνων, φώτιζε διάφορες πτυχές του ρόλου της μουσικής στον κόσμο των θνητών και των αθανάτων, ενώ ανίχνευε την πραγματικότητα πίσω από τους επικρατέστερους μύθους.

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΕΝΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΓΙΑ

Μόλις 50 χιλιόμετρα απέναντι από την Λέσβο, στην Μικρά Ασία, βρίσκεται η Πέργαμος και 2000 χιλιόμετρα μακριά ο βωμός του Δία και της Αθηνάς, το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας, κλεισμένος μέσα στο «Μουσείο της Περγάμου» του Βερολίνου. Επειδή λόγω της ανακαίνισής του θα παραμείνει κλειστό για αρκετά χρόνια ακόμα, κατασκευάστηκε σε ένα κυλινδρικό κτίσμα ύψους 24 και περιμέτρου 105 μέτρων, ένα εντυπωσιακό Πανόραμα της πόλης της Περγάμου με το ελληνιστικό αριστούργημα. Η ιδέα ανήκει στον περσικής καταγωγής Γιάντεγκαρ Αζίζι, ο οποίος γεννήθηκε στην Βιέννη, αλλά σπούδασε Αρχιτεκτονική και Ζωγραφική στο Βερολίνο όπου ζει και εργάζεται. Σε συνεργασία με τα «Κρατικά Μουσεία» του Βερολίνου και το «Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο» αποτύπωσε -συνδυαστικά- σαράντα σκηνές της καθημερινότητας στην Πέργαμο του 129 μ.Χ. Της εποχής, δηλαδή, που είχε μετατραπεί σε ένα τεράστιο εργοτάξιο, χάρη στον φιλέλληνα Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό. Η πόλη βρισκόταν στην ακμή της και έπαιρνε έτσι την οριστική της μορφή. Γι αυτό και ο Αζίζι επέλεξε την εποχή εκείνη. Ανεβαίνοντας σε μια εξέδρα με πέντε επίπεδα, ο επισκέπτης έχει την αίσθηση ότι αναρριχάται στην ακρόπολή της, απ΄ όπου έχει πανοραμική εικόνα της πόλης. Την ανέγερση του μεγαλόπρεπου βωμού, με την περίφημη ζωφόρο της Γιγαντομαχίας στη βάση του, ο οποίος μεταφέρθηκε τον 19ο αιώνα κομμάτι- κομμάτι στο Βερολίνο ξεκίνησε ο Άτταλος Α΄ και την ολοκλήρωσε ο διάδοχός του Ευμένης Β΄. Η Πέργαμος εξελίχτηκε σε μεγάλο κέντρο πολιτισμού και έφτασε

Το freepress 14

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:

www.ana.gr/freepress

Του Αντώνη Πολυχρονάκη

ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ στη μέγιστη ακμή της τον 2ο π.Χ. αιώνα. Καμιά αρχαία πόλη δεν ήταν χτισμένη με τόσο εντυπωσιακό τρόπο, ενώ η πρωτοποριακή της πολεοδομία παραπέμπει σε σύγχρονες αντιλήψεις. Επάξια συναγωνιζόταν επομένως την Αλεξάνδρεια. Κατά τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο η αντιζηλία των Βιβλιοθηκών τους οδήγησε μάλιστα τον Πτολεμαίο Α΄ Σωτήρα να απαγορεύσει την εξαγωγή παπύρου από την Αίγυπτο, η οποία είχε το μονοπώλιο. Έτσι, o Ευμένης Β΄ προκειμένου να αποκτήσει η Πέργαμος μια Βιβλιοθήκη αντάξια της αλεξανδρινής, προώθησε την εξέλιξη και παραγωγή ενός υποκατάστατου. Ήταν η περγαμηνή. Το γεγονός ότι δεν έχει χτιστεί πάνω από την αρχαία Πέργαμο νεώτερη πόλη, όπως στην Αλεξάνδρεια και την Αντιόχεια, βοήθησε τους αρχαιολόγους να την ερευνήσουν λεπτομερώς, τον δε -κορυφαίο στο είδος του- Γιάντεγκαρ Αζίζι, να την αναπαραστήσει πιστά σε μια επιφάνεια 3.100 τ.μ. Η πόλη είναι γεμάτη από κόσμο που πηγαίνει είτε στο θέατρο, είτε στα Διονύσια. Στο βωμό προετοιμάζεται η θυσία ζώων, στις πλαγιές του λόφου κάποιοι νεαροί απολαμβάνουν το κρασί τους και χορεύουν υπό τους ήχους φλογέρας. Υπάρχει ακόμα και μια αγορά σκλάβων. Με τη χρήση κατάλληλου φωτισμού δίνεται μια συνολική εικόνα της ζωής της πόλης από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Καθώς σκοτεινιάζει ακούγονται ακόμα και τζιτζίκια, ηχογραφημένα στην ελεύθερη Κύπρο, όπου διαμένει μόνιμα, ο πολυβραβευμένος Βέλγος συνθέτης μουσικής ταινιών Έρικ Μπαμπάκ, ο «δράστης» της μουσικής επένδυσης αυτής της καλλιτεχνικής προσομοίωσης της ακρόπολης της Περγάμου.

Πέρα ως πέρα στη γη της Ιωνίας δοξαστικό αχολόγησε τροπάρι! απ’ την Κνωσσό ως την Πέργαμο θεία χάρη όπου Ελλάδα πηγή της αρμονίας. Κωστής Παλαμάς, «Ανατολή»

Γιάντεγκαρ Αζίζι photo: FelixBroede

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Αντώνη Πολυχρονάκη

Βωμός Περγάμου:

«Ι

«Ιδιαίτερης σημασίας είναι το γεγονός ότι οι πολύ φτωχές σε αυθεντικά ελληνικά έργα τέχνης συλλογές των Μουσείων του Βερολίνου διαθέτουν πλέον ορισμένα, χάρη στα οποία προσεγγίζουν τουλάχιστον εκείνες του Βρετανικού Μουσείου», έγραφε ο Πρώσος υπουργός πολιτισμού στον Κάιζερ στα τέλη του 19ου αιώνα. Αναφερόταν στα πρώτα θραύσματα από την ακρόπολη της Περγάμου, μεταξύ των οποίων και δύο του περίφημου βωμού, που είχε αποστείλει ο μηχανικός και αρχαιολάτρης Καρλ Χούμαν προ ετών. Την αξία τους όμως αναγνώρισε πρώτος ο -διορισθείς το 1877- διευθυντής της Αρχαιολογικής Συλλογής του Βερολίνου Αλεξάντερ Κόντσε. Ο εμπειρία του καθηγητή αρχαιολογίας από τις ανασκαφές της Σαμοθράκης τον βοήθησε να ταυτοποιήσει τον βωμό με εκείνον που αναφέρει ο Ρωμαίος συγγραφέας Λούκιους Αμπέλιους (2ος αιώνα μ.Χ.) στο έργο του «Liber Memorialis». Οι Ρωμαίοι είχαν βέβαια αφαιρέσει από την Πέργαμο όσα σημαντικά έργα μπορούσαν, αλλά η συστηματική λεηλασία ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αώνα. Μεταξύ 1864 και 1866 ο Καρλ Χούμαν, ο οποίος εργαζόταν σε εταιρεία διάνοιξης δρόμων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, έφτασε στην Πέργαμο όπου είδε τους ντόπιους να χρησιμοποιούν τα μάρμαρα αρχαίων ερειπίων ως ασβεστοκονίαμα για τα σπίτια τους. Αποτάθηκε στις τοπικές αρχές για να σταματήσει η καταστροφή και έστειλε τα πρώτα ανάγλυφα στο Βερολίνο. Το 1878, δόθηκε η άδεια για την έναρξη ανασκαφών οι

Το freepress 16

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:

www.ana.gr/freepress

Η μνημειώδης λεηλασία ενός μεγαλόπρεπου ελληνιστικού μνημείου

ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / MAURIZIO GAMBARINI

οποίες συνεχίστηκαν επί δεκαετίες και έφεραν στο φως όλα τα μνημεία. Σύντομα εντoπίστηκε ένα συμπαγές κτίριο με εντοιχισμένα ανάγλυφα στη βάση του και ένα μικρότερο ανάγλυφο στον εσωτερικό χώρο. Ήταν το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας. Ο βωμός του Διός Σωτήρος και της Αθηνάς Νικηφόρου με την Γιγαντομαχία και το ανάγλυφο του Τήλεφου. Το 1879, μετά από συμφωνία μεταξύ της οθωμανικής κα της γερμανικής κυβέρνησης, άρχισαν να φτάνουν συστηματικά τα κομμάτια του στο Βερολίνο. Οι ανασκαφείς είχαν βέβαια πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι αποτελούν μέρος ενός συνολικού έργου τέχνης και είχαν συνειδησιακούς ενδοιασμούς όπως προκύπτει από κείμενο του καθηγητή Κόντσε: «Δεν ήμασταν συναισθηματικά αδιάφοροι για το τι σημαίνει να αποσπούσαμε τα ερείπια ενός σπουδαίου μνημείου από τη γενέθλια γη τους και να τα μεταφέρουμε στη χώρα μας, όπου δεν θα μπορέσουμε ποτέ να προσφέρουμε το φως και τον περιβάλλοντα χώρο όπου δημιουργήθηκαν και όπου κάποτε ολοκληρώνονταν πλήρως. Τα σώσαμε όμως από την ολοσχερή καταστροφή», έγραφε απολογούμενος. Η οθωμανική κυβέρνηση ήθελε στην αρχή να μοιραστεί τα ευρήματα σε αναλογία 1/3 υπέρ της και 2/3 προς όφελος της Γερμανίας, αλλά μετά από διαπραγματεύσεις που έγιναν το 1878/79, με τη συμμετοχή μάλιστα του Μπίσμαρκ, η Υψηλή Πύλη της παραιτήθηκε έναντι αντιτίμου 20.000 χρυσών μάρκων της εποχής. Ποσόν μάλλον ευτελές αν αναλογιστεί κανείς ότι μόνο οι πρώτες ανασκαφές κόστισαν 120.000! Η εξήγηση για τη γενναιοδωρία του Παντισάχ, του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Γ΄, έχει πολιτικούς λόγους. Τρεις μόλις μήνες πριν την οριστική εκχώρηση όλων των ευρημάτων της Περγάμου στην Γερμανία ο προεδρεύων Μπίσμαρκ είχε μεσολαβήσει υπέρ των Οθωμανών μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών στο Συνέδριο τους Βερολίνου το 1878. Μέχρι το 1886 είχαν ανασκαφεί μεγάλα τμήματα της ακρόπολης της Περγάμου και μεταφέρθηκε με πλοία στο Βερολίνο ολόκληρος ο τεμαχισμένος βωμός

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Ειδήσεις 24x7x365 18

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Της Αλεξάνδρας Χατζηγεωργίου

Το ιστορικό σχολείο της Βολισσού

Κομμάτι της ιστορίας της βόρειας Χίου

Επί σχεδόν 90 χρόνια στέκεται επιβλητικό, εκεί, στην αρχή του χωριού, απέναντι από το κάστρο, σαν φύλακας του «πνεύματος της Αμανής». Είναι το ιστορικό σχολείο της Βολισσού, το σχολείο που άντεξε στο χρόνο, προσαρμόστηκε στις εποχές “γεμίζοντας” τη δική του σελίδα στην ιστορία της Βόρειας Χίου. Είναι ένα σχολείο με σημαντικό παρελθόν αλλά δυστυχώς, με δύσκολο παρόν και αβέβαιο μέλλον.

Οι εικόνες που αντικρίζει κανείς στο εσωτερικό του αποκαλύπτουν την αίγλη του παρελθόντος. Στα στοιχεία που δεν περνούν απαρατήρητα περιλαμβάνονται η παρουσία και η ζεστασιά του ξύλου και η λιτή, αυστηρή αρχιτεκτονική του κτηρίου.

Σχολείο θησαυρός “Το ιστορικό σχολείο Βολισσού, είναι ένας ζωντανός θησαυρός για την περιοχή”, λέει στο ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ η Βιβή Ποταμούση, μεταπτυχιακή φιλόλογος και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Φιλολογικής Εταιρείας Κλασικών Σπουδών. Παράλληλα τονίζει την αναγκαιότητα να παραμείνει σε λειτουργία, παρά τα προβλήματα ερημοποίησης και εγκατάλειψης που παρουσιάζει η περιοχή. “Εξάλλου, είναι το μοναδικό σχολείο σε σύνολο 19 χωριών της βόρειας Χίου”, μας λέει και κάνει μια σύντομη αναδρομή στην ιδιαίτερη ιστορία που κουβαλά αυτό το σχολείο και στη σύνδεσή του με τον τόπο. “Από το σχολείο αυτό έχουν περάσει πολλοί και σημαντικοί εκπαιδευτικοί αλλά και μαθητές που ξεχώρισαν και μας τιμούν με την πορεία και το έργο τους. Έχουν περάσει μαθητές που τα δισέγγονά τους είναι τώρα μαθητές. Το καλοκαίρι το σχολείο μετατρέπεται σε χώρο πολιτισμού με την εξαιρετική του αρχιτεκτονική να κεντρίζει το μάτι και του πιο αδιάφορου επισκέπτη. Με τη συνεργασία του Δήμου και των πολιτιστικών συλλόγων του χωριού, στους χώρους του φιλοξενούνται εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, παρουσιάσεις βιβλίων αλλά και work shop ζωγραφικής και μοντέρνων τεχνών σε συνεργασία με φορείς και Πανεπιστήμια του εξωτερικού”.

Και τ΄ όνομα αυτού... Το σχολείο φέρει το όνομα ενός σπουδαίου παιδαγωγού από το νησί, του Μιχάλη Παπαμαύρου, σημειώνει η κ.Ποταμούση. Είναι ένας από τους πρωτεργάτες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και του δημοτικισμού. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος Χίου και μαζί με τον άλλο μεγάλο παιδαγωγό Κώστα Δ. Σωτηρίου ανέλαβε τη διεύθυνση του «Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου της Ελεύθερης Ελλάδας». Ο Παπαμαύρος πρότεινε -μεταξύ άλλων- την κατάργηση των εξετάσεων και την αντικατάσταση της βαθμολογίας με αυτοαξιολόγηση και εκπόνηση εργασιών από τους μαθητές. Πίστευε στην βιωματική μάθηση και είναι ο πρώτος, σύμφωνα με την κ.Ποταμούση, που μίλησε για σχολικές κοινότητες, σχολικά ταξίδια και θέατρο.

www.ana.gr/freepress

Λιγοστεύουν οι μαθητές Τα καλά χρόνια ο αριθμός των μαθητών ξεπερνούσε τους 400. Τα παιδιά στο Γυμνάσιο ήταν και από τα γύρω χωριά, αφού ήταν το μοναδικό στην περιοχή. Μάλιστα κάποια παιδιά από τα μακρινά χωριά έμεναν στην Βολισσό και πήγαιναν στο σπίτι τους τις γιορτές, συνήθως με τα πόδια… Σήμερα το σύνολο των μαθητών φθάνει τους 46 με μόλις ένδεκα από αυτούς να φοιτούν στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. “Ευτυχώς το Δημοτικό μας αντέχει…”, σχολιάζει η κ.Ποταμούση και βλέπει πως “το μέλλον του σχολείου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μέλλον της περιοχής. Χρειάζονται γενναίες και συνεχείς προσπάθειες για να συγκρατηθεί ο νέος ηλικιακά πληθυσμός και να γίνει ο τόπος μας θελκτικός , ώστε να έρθουν και άλλοι νέοι άνθρωποι.

Πως χτίστηκε “Ακόμα και ο τρόπος που χτίστηκε είναι ιδιαίτερος”, λέει η κ.Ποταμούση και εξηγεί: “Μέχρι την απελευθέρωση της Χίου και την ένωσή της με την Ελλάδα το 1912, οι κάτοικοι συγκέντρωναν χρήματα από τις ενορίες του χωριού. Με αυτά πλήρωναν κάθε χρόνο 11.640 γρόσια για να νοικιάζουν χώρους όπου στέγαζαν την εκπαιδευτική δραστηριότητα και τους δασκάλους. Οι εύποροι Βολισσιανοί στήριζαν με χορηγίες το εκπαιδευτικό έργο. Το ίδιο και η γειτονική Ιερά Μονή Μουνδών. Οταν έγινε αντιληπτό ότι το κράτος δεν υπήρχε περίπτωση να καλύψει την ανέγερση κτηρίου και με την πίεση ότι το σχολείο θα γίνει μονοθέσιο λόγω έλλειψης χώρου, οι κάτοικοι αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Άρχισαν να στέλνουν επιστολές και αιτήματα σε επιφανείς Χίους του εξωτερικού. Ετσι πέτυχαν να ενεργοποιήσουν τον Λεωνίδα Καλβοκορέση, βουλευτή τότε του νησιού, τους Βολισσσιανούς της Βαλτιμόρης, την Λονδίνειο Επιτροπή αλλά και τον Βολισσιανό Βιομήχανο Ιωάννη Ζαρταλούδη που έγινε ο πιο μεγάλος ευεργέτης. Το σχολείο τελικά χτίστηκε και με τη συμβολή του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο με ενέργειες του Μιχάλη Παπαμαύρου, Βολισσιανού παιδαγωγού, έστειλε αρχιτέκτονες και ετοίμασαν το σχέδιο του κτηρίου ενώ διέθεσε και 200.000 δραχμές. Ο θεμέλιος λίθος μπήκε το 1924 και με πολλή εθελοντική εργασία, αγωνίες και κόπους ολοκληρώθηκε το 1932. Βέβαια ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη για στέγαση που το Δημοτικό άρχισε να λειτουργεί στο ισόγειο από το 1928. Η ιστορία της ανέγερσης του σχολείου μας είναι πολύ διδακτική. Αποτελεί απόδειξη για το τι μπορεί να πετύχει ένας τόπος με ενεργούς πολίτες, με συνεργασία και κοινό στόχο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δάσκαλος Γ. Μαδιανός, πρωτεργάτης της προσπάθειας, γράφει σχετικά: «Όλα τα θέματά της η Βολισσός μπορεί να τα λύσει μόνον να θελήσουν να εργαστούν αγαπημένα όσοι μπορούν».

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ (ή από τον Ιούλιο Βερν στο Αστεροσκοπείο Αθηνών)

Το τηλεσκόπιο Ploessl του ΕΑΑ, που χρησιμοποίησε ο Ιούλιος Σμιτ για την χαρτογράφηση της Σελήνης. (φωτογραφία: Χρήστος Κανατάς)

«Πάνω στον σεληνιακό δίσκο διακρίνονταν μεγάλες εκτάσεις με ποικιλία χρωμάτων. Οι σεληνογράφοι δεν συμφωνούν ως προς την φύση αυτών των χρωματισμών που είναι ετερόκλητοι και έντονοι. Ο Γιούλιους Σμιτ ισχυρίζεται ότι, αν οι ωκεανοί της Γης ξηραίνονταν, ένας παρατηρητής από την Σελήνη δεν θα ξεχώριζε περισσότερες χρωματικές διαβαθμίσεις στους ωκεανούς και στις ηπείρους απ’ ό,τι ένας παρατηρητής από την Γη στην επιφάνεια της Σελήνης. Σύμφωνα με τον Σμιτ, οι πεδιάδες που είναι γνωστές ως «θάλασσες» έχουν σκούρο γκρι χρώμα, ανάμεικτο με πράσινο και καφέ. Παρόμοιους χρωματισμούς έχουν κι ορισμένοι μεγάλοι κρατήρες.» Jules Verne, "Γύρω από τη Σελήνη"

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Ο ιδιοφυής συγγραφέας Ιούλιος Βερν (1828 – 1905) στα έργα του «Από την Γη στη Σελήνη» και «Γύρω από την Σελήνη», με λόγο εμπνευσμένο, μας οδηγεί σε ένα ταξίδι, απρόσμενο και μαγευτικό προς και γύρω από τον φυσικό μας δορυφόρο. Μέσα από το φινιστρίνι του διαστημικού οχήματος ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας κρατήρες και θάλασσες της σεληνιακής επιφάνειας με λαμπρές κορυφές και σκοτεινά βάθη. Διαμορφώσεις στην ορατή, αλλά και την αθέατη πλευρά της Σελήνης, αποκαλύπτονται για πρώτη φορά σε γήινους επισκέπτες. Ο λόγος του μαγευτικός και ταυτόχρονα ακριβής, με βαθειά γνώση στα επιστημονικά επιτεύγματα της εποχής του. Στο παραπάνω κείμενο, καθώς περιγράφει διαμορφώσεις πάνω στον σεληνιακό δίσκο, αναφέρεται σε έναν σπουδαίο παρατηρητή του ουρανού και σεληνογράφο του 19ου αι., τον γερμανό αστρονόμο Ιούλιο Σμιτ (Julius Schmidt). Ο Ιούλιος Σμιτ συνδέεται άρρηκτα με το Αστεροσκοπείο Αθηνών αφού διετέλεσε διευθυντής του από το 1858 έως το 1884. Παρατηρεί τη σελήνη από την Αθήνα δημιουργώντας το έργο, το οποίο τον αναδεικνύει ως έναν από τους σημαντικότερους αστρονόμους του 19ου αιώνα: Τον Τοπογραφικό Χάρτης της Σελήνης. Ο χάρτης παρουσιάζεται τον Σεπτέμβριο του 1869 στο πρώτο συνέδριο της Γερμανικής Αστρονομικής Εταιρείας.

Ο τοπογραφικός χάρτης της Σελήνης από τον Ιούλιο Σμιτ, Δ/ντη του Αστεροσκοπείου Αθηνών από το 1858 έως το 1884.

Ο αστρονόμος Ιούλιος Σμιτ, Δ/ντης του ΕΑΑ για 26 έτη.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Χειρόγραφα σχέδια του Ιουλίου Σμιτ από την ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Σαντορίνη το 1866.

Ιούλιος Βερν εκδίδει το μυθιστόρημά του «Γύρω από την Σελήνη» το 1871, με αναφορές στον επιφανή διευθυντή του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ο Σμιτ παρουσιάζει πλούσιο επιστημονικό έργο καθώς ανακαλύπτει νέους περιοδικούς μεταβλητούς και δύο καινοφανείς αστέρες. Πραγματοποιεί χιλιάδες παρατηρήσεις διαττόντων αστέρων και βολίδων. Παρατηρεί επίσης ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις. Το 1858 ξεκινά τη μακρά χρονοσειρά κλιματολογικών παρατηρήσεων που αφορούν τη χώρα μας και αναβαθμίζει τη μετεωρολογική υπηρεσία του Αστεροσκοπείου. Διευρύνει τα επιστημονικά πεδία του Αστεροσκοπείου και είναι ο πρώτος που ασχολείται με τους σεισμούς στην Ελλάδα. Παρατηρεί και καταγράφει την έκρηξη του ηφαιστείου στην Σαντορίνη. Για την χαρτογράφηση της Σελήνης ο Σμιτ χρησιμοποίησε παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο Ploessl, το οποίο στεγάζεται μέχρι και σήμερα στο κτίριο Σίνα, το πρώτο κτίριο του Αστεροσκοπείου, χτισμένο με δωρεά του Γεωργίου Σίνα στο λόφο των Νυμφών, στο Θησείο. Η ορατότητα και η διαύγεια του αττικού ουρανού, εκείνη την εποχή, βοηθούν αποφασιστικά τον γερμανό αστρονόμο να ολοκληρώσει το μνημειώδες έργο του. Ο περίφημος χάρτης περιέχει περί τους 32.000 σχηματισμούς και πρόκειται για τον πληρέστερο σεληνιακό χάρτη που έχει ποτέ σχεδιαστεί από ανθρώπινο χέρι. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο Ιούλιος Σμιτ χρησιμοποίησε παρατηρήσεις 34 ετών για την χαρτογράφηση της Σελήνης. Ο χάρτης τυπώθηκε στο Βερολίνο το 1878. Ο Ιούλιος Σμιτ διευθύνει το Αστεροσκοπείο Αθηνών για 26 έτη, έως τις 26 Ιανουαρίου του 1884, όπου μια νύχτα, επιστρέφοντας στο σπίτι του από την πρεσβεία της Γερμανίας, παθαίνει ανακοπή της καρδιάς και πεθαίνει σε ηλικία 59 ετών. Εφημερίδες της εποχής, ανακοινώνουν τον θάνατό του και εκφράζονται με λόγια θαυμασμού και ευγένειας για το έργο και το ήθος του σπουδαίου αστρονόμου. Αναπαύεται στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών. Το έργο του παραμένει μέχρι σήμερα ζωντανό στους χώρους του Εθνικού Αστεροσκοπείου. Αντίγραφο του χάρτη εκτίθεται στο Μουσείο Γεωαστροφυσικής, στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Θησείο. Έχει διάμετρο δύο μέτρα και αποτελείται από 25 τμήματα, που αντιπροσωπεύουν την ορατή από τον πλανήτη μας σεληνιακή επιφάνεια.

Το Αστεροσκοπείο (κτίριο Σίνα) στον λόφο των Νυμφών. (φωτογραφία Μάριος Παπανικολάου)

Βόλτα στο Αστεροσκοπείο για να κάνουμε "μέτρηση του χρόνου" εματικές ξεναγήσεις για πολίτες στο Αστεροσκοπείο οργανώνει το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου δίνοντας την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους φίλους της αστρονομίας να επισκεφθούν το ιστορικό κτήριο που βρίσκεται στο λόφο των Νυμφών. Οι ξεναγήσεις περιλαμβάνουν επίσκεψη στο μουσείο Γεωαστροφυσικής του Αστεροσκοπείου, όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν επιστημονικά όργανα των δύο προηγούμενων αιώνων, ιστορικά τηλεσκόπια και αντίγραφο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Ολοκληρώνονται με παρατήρηση του ουρανού από το τηλεσκόπιο Δωρίδη στον λόφο της Πνύκας.

Οι ξεναγήσεις στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου θα παραμείνουν εστιασμένες στην μέτρηση του χρόνου και γίνονται κάθε Τετάρτη, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου. Οι επισκέψεις ξεκινούν στις 19:00 και πραγματοποιούνται κάθε μισή ώρα μέχρι τις 20:30. Οι επισκέπτες (ενήλικες και παιδιά) θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν το ιστορικό μεσημβρινό τηλεσκόπιο "Ανδρέα Συγγρού" το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό της ώρας Ελλάδος για περισσότερο από μισό αιώνα. Ο υπολογισμός της Ώρας Ελλάδος ήταν υπηρεσία που παρείχε το Αστεροσκοπείο στην πολιτεία από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του μέχρι το 1964. Για το μηνιαίο πρόγραμμα των τακτικών βραδινών επισκέψεων στο Αστεροσκοπείο μπορείτε να ενημερώνεστε από την ιστοσελίδα: http://www.noa.gr/index.php?id=628&lang=el Είσοδος: 5 ευρώ / μειωμένο: 2,5.

Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός, Κέντρου Επισκεπτών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών 22

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Του Γιάννη Αλέξανδρου Ιωαννίδη

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΣΤΙΧΟΥΣ

Κάθε τραγούδι κρύβει και μια ιστορία. Υπάρχουν φορές που το πάντρεμα μουσικής, στίχων και ερμηνείας φέρνει άμεσα τη γέννηση ενός τραγουδιού. Όμως, υπάρχουν και κάποιες δημιουργίες που παλιώνουν σαν κρασιά προτού τις ακούσει το κοινό. Άλλες, μάλιστα, αλλάζουν έως και όνομα πριν καταφέρουν να βγουν στο φως. Στο τέλος, σημασία έχει ότι οι στίχοι που έχουν κάτι να πουν δεν μένουν σιωπηλοί για πάντα.

Οι Τροβαδούροι

Ο Άλκης Αλκαίος ήταν ένας κλειστός άνθρωπος. Σπάνια έβγαινε από το σπίτι του. Τόσο αραιές ήταν οι επαφές του με τον έξω κόσμο, που μπορούσε να ακούει μέσω τηλεφώνου ολόκληρες συναυλίες. Αυτό ακριβώς έκανε και μια βραδιά του ’99. Από το ακουστικό του, απόλαυσε μια μουσική παράσταση του Μίλτου Πασχαλίδη, του Βαγγέλη Γερμανού και του Βασίλη Καζούλη στη σκηνή Μετρό. Βαγγέλης Γερμανός

Η παράσταση τον ενθουσίασε. Λίγες μέρες μετά, τηλεφώνησε στον Πασχαλίδη. Του είπε ότι έχει γράψει κάποιους στίχους, ειδικά, για να τους τραγουδήσουν μαζί εκείνος, ο Γερμανός και ο Καζούλης. Ο τίτλος του ποιήματος του Αλκαίου ήταν «Δεν μένει πια εδώ η Χαλιμά». Τότε, ο Πασχαλίδης, όπως εξομολογείται στις σελίδες του βιβλίου του «Αγύριστο Κεφάλι», αναρωτήθηκε με χιούμορ αν ο Αλκαίος εννοούσε «δεν μένει» ή «δεμένη». Εξάλλου, ο τραγουδοποιός συνήθιζε να τροποποιεί ελαφρώς τους στίχους του Αλκαίου. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο στιχουργός ήταν ανένδοτος. Του ζήτησε να μην αλλάξει ούτε κόμμα. Το τραγούδι ντύθηκε με μουσική και, μάλιστα αποφασίστηκε και ποιους στίχους θα ερμήνευε καθένας από τους Πασχαλίδη, Γερμανό και Καζούλη. Την ημέρα που ο Πασχαλίδης σκόπευε να γνωστοποιήσει τα χαρμόσυνα νέα στους άλλους δύο καλλιτέχνες, έσκασε η «βόμβα». Ο Καζούλης ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το σχήμα καθώς ένιωθε μεγάλη υποχρέωση προς την ορχήστρα του και έπρεπε να περιοδεύσει μόνος του εκείνο το καλοκαίρι. «Δεν είχα όρεξη να τους πω για το τραγούδι» ανέφερε ο Πασχαλίδης.

Βασίλης Καζούλης

Τα χρόνια πέρασαν. Το 2007, ο Αλκαίος αποφασίζει να φτιάξει ένα δίσκο με δικούς του στίχους και ερμηνευτές τους τραγουδοποιούς που ο ίδιος θαύμαζε. Η ιδέα ήταν του Μιχάλη Κουμπιού. Ο στιχουργός αποφάσισε να περιλάβει το «Δεν μένει πια εδώ η Χαλιμά» στο δίσκο. Το ανακοίνωσε στον Πασχαλίδη και εκείνος ενημέρωσε τον Γερμανό και τον Καζούλη. Το ραντεβού των τριών κλείστηκε στο στούντιο. Εκεί, ηχογραφήθηκε το τραγούδι που μετονομάστηκε «Οι Τροβαδούροι».

Μίλτος Πασχαλίδης

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:

www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΠΟ-

Της Άννας Γεωργίου

ΤΥΠΩΜΑΤΑ

Photo: Cyril Devauchaux

«Ο αυτοκράτορας είμαι εγώ»

«Ένα παιδί με αυτισμό αφηγείται», είναι η επεξηγηματική φράση κάτω από τον τίτλο του βιβλίου «Ο αυτοκράτορας είμαι εγώ», του Γάλλου συγγραφέα Ουγκό Οριό, που κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση της Ειρήνης Κωστούλα-Αργυρού, από τις εκδόσεις Στίξις. Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία, όπου ο συγγραφέας, ως παιδί με σύνδρομο Άσπεργκερ, μας ταξιδεύει στην παιδική του ηλικία, από τα τέσσερα μέχρι τα δεκαοκτώ του χρόνια. Σ' αυτό το ταξίδι μοιράζεται μαζί μας όσα βιώνει ένα αυτιστικό παιδί, τις αγωνίες, τις εμμονές, τους φόβους, την άρνησή του να μιλήσει, την επιθυμία του να γίνει κάποιος άλλος. Μας αποκαλύπτει πώς έβλεπε τον παράλογο κόσμο μας και τον ανελέητο αγώνα του ενάντια στον εαυτό του και τους άλλους.

Απόσπασμα από το βιβλίο: Τα άλλα παιδιά είναι πολύ ανόητα και μιλούν πολύ άσχημα. Δεν θέλω να μιλήσω και να λέω τις ίδιες ανοησίες μ’ αυτά. Δεν θέλω να γίνω σαν αυτά. Δεν θέλω να φωνάζω όπως αυτά. Εγώ στο σχολείο φωνάζω μέσα μου. Δεν φαντάζεστε τι δώρο σάς κάνω. Όταν ουρλιάζω, η γη τρέμει, οι τοίχοι γκρεμίζονται, τα πουλιά παύουν να κελαηδούν και πέφτουν νεκρά. Η μητέρα μου το ξέρει πολύ καλά. Όταν περιπλανιέμαι ανάμεσά σας, κρύβω την οδύνη μου και το θυμό μου στα κατάβαθα της ψυχής μου. Αν μαντεύατε το θυμό μου, θα μπορούσε να σας σκοτώσει. Συνομιλούμε με την μεταφράστρια του βιβλίου στα ελληνικά, Ειρήνη Κωστούλα-Αργυρού, και τη ρωτούμε γιατί θέλησε να μεταφράσει τον «αυτοκράτορα». «Ανακάλυψα την περίπτωση Ουγκό Οριό όταν, ψάχνοντας στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε μια παράσταση- μονόλογο που παιζόταν τότε, το 2015, στη Γαλλία, με τίτλο «Ο αυτοκράτορας είμαι εγώ». Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και αναζήτησα το βιβλίο στο οποίο βασιζόταν», λέει η κυρία Κωστούλα- Αργυρού και προσθέτει: «Ήταν για μένα μια αποκάλυψη. Με συνεπήρε από την πρώτη μέχρι την τελευταία γραμμή. Είναι ένα καθαρά λογοτεχνικό κείμενο, με λόγο μεστό και περιεκτικό που δημιουργεί στον αναγνώστη πολλά και έντονα συναισθήματα. Πολλά από τα βιώματα που αναφέρει τα έχουμε ζήσει, ως παιδιά, όλοι μας. Μου άρεσε επίσης η αποφασιστικότητά του να παλέψει παρά τις αντιξοότητες και, με σύμμαχο πάντα την μητέρα του, να κερδίσει στη ζωή και την κοινωνία μας τη θέση που του άξιζε.» Στην ερώτηση ποιες ήταν οι προκλήσεις κατά τη μετάφραση του βιβλίου και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ήρωα, η κυρία Κωστούλα- Αργυρού απάντησε ότι «Οι προκλήσεις ήταν πολλές. Έπρεπε να γίνουν άλματα. Η σημαντική στιγμή στη ζωή του είναι πιστεύω στα έξι του χρόνια, όταν αποφασίζει να σκοτώσει μέσα του τον παλιό, «αυτιστικό», εαυτό του, τον Ζιλιέν, και με το καινούριο του όνομα, Ουγκό, να αρχίσει να μιλάει και να επικοινωνεί με τους άλλους γύρω του. Ευστροφία, ευαισθησία, ειλικρίνεια, απίστευτη αντοχή στον πόλεμο που του γινόταν σχεδόν από όλους, πνεύμα ελεύθερο και μαχητικό είναι τα χαρακτηριστικά του.» «Σήμερα ο Ουγκό Οριό είναι μια αγαπητή και πασίγνωστη προσωπικότητα στην Γαλλία. Το βιβλίο του έγινε μπεστ σέλερ και ο ίδιος πρωτοστατεί στον αγώνα για το δικαίωμα των ατόμων με ιδιαιτερότητες όχι μόνο να έχουν μια ζωή με αξιοπρέπεια αλλά και να συνεισφέρουν στο γενικό καλό της κοινωνίας με τις δεξιότητές τους που, σε αρκετές περιπτώσεις, υπερβαίνουν κατά πολύ τον μέσο όρο των υπόλοιπων ανθρώπων», τονίζει η κυρία Κωστούλα- Αργυρού.

Το freepress 24

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:

www.ana.gr/freepress

ΒΙΒΛΙΟ

Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου

ΚΡΙΤΙΚΗ

ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΧΑΣΜΟΥ

Ο Πάνος Μπαΐλης έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με την ερευνητική δημοσιογραφία κι έχει αναλάβει κατ’ επανάληψη δημοσιογραφικές αποστολές, ταξιδεύοντας από την Τουρκία, την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο μέχρι την Αίγυπτο, τη Ρωσία, το Ιράκ και τη Σρι Λάνκα. Το βιβλίο του «Αμαρτωλοί άγιοι, άδοξοι ήρωες», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Δρόμων, δεν είναι δημοσιογραφικό, αλλά προϋποθέτει μακρά και επίμονη έρευνα. Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα με κέντρο δράσης την Ήπειρο των Βαλκανικών Πολέμων, του Εθνικού Διχασμού, του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Συνθήκης της Λοζάνης. Με ήρωα τον Στάθη Παράσχο, που σκοτώνει έναν Τούρκο μπέη κι εγκαταλείπει το χωριό του, αναζητώντας καταφύγιο στα Γιάννενα, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει το μωσαϊκό μιας ολόκληρης εποχής, συμπλέκοντας πυκνά τα πραγματικά γεγονότα με τη μυθοπλασία και τους αφηγηματικούς του χαρακτήρες. Τα Γιάννενα της ιστορικής περιόδου που ζωντανεύει το βιβλίο είναι μια πολιτεία που διαφέρει πολύ από την υπόλοιπη Ελλάδα. Όταν απελευθερώνονται το 1913 αποτελούν ένα ψηφιδωτό φυλών, εθνών και πολιτισμών. Ο Στάθης κινείται ανάμεσα στους πιο διαφορετικούς ανθρώπους: χριστιανούς που προσβλέπουν στην ένωση με τη βόρεια Ήπειρο, μουσουλμάνους που νιώθουν πανικόβλητοι με την απώλεια της προστασίας την οποία τούς εξασφάλιζε το προηγούμενο διοικητικό καθεστώς, εβραίους που προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη θέση τους στον καινούργιο κόσμο, Βλάχους που αγωνίζονται για τη δική τους επιβίωση και Τσάμηδες που στρέφουν πάντοτε τον νου και τη ματιά τους προς την Αλβανία. Η Αλβανία κηρύσσει την ανεξαρτησία της το 1912, αλλά η ένταξη της βόρειας Ηπείρου στην επικράτειά της ύστερα από τις διπλωματικές μεθοδεύσεις των Άγγλων και των Ιταλών (με τα Πρωτόκολλα του Λονδίνου και της Φλωρεντίας) προκαλεί μεγάλη αναστάτωση στον ελληνικό πληθυσμό των Ιωαννίνων που προχωρεί σε οργισμένες κινητοποιήσεις: κινητοποιήσεις που πηγαίνουν κόντρα στις ισορροπίες τις οποίες προσπαθεί να

κρατήσει ο Βενιζέλος στην περιοχή, συγκεντρώνοντας την προσοχή του σε άλλο σημείο του χάρτη – οι δικές του βλέψεις έχουν να κάνουν με το Αιγαίο και τη Μικρά Ασία. Η ιστορία θα τραβήξει μέσα στον χρόνο, για να περάσει μέχρι και τη δεκαετία του 1920. Μαζί της θα συνεχιστούν οι περιπέτειες του Στάθη, αλλά και των πολλών προσώπων που συνδέονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μαζί του. Η Ήπειρος την οποία εικονογραφεί με πολλαπλά χρώματα και πλήθος αποχρώσεις ο Μπαΐλης δεν είναι μόνο ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, αλλά και ένας τόπος αδιάκοπων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών αντιθέσεων. Μια τοιχογραφία όπου ισχυροί και αδύνατοι ή καταξιωμένοι και παραμερισμένοι οφείλουν, είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι, να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, πληρώνοντας αναπόφευκτα το κόστος. Και να πώς ο ιστορικός ιστός ενός μυθιστορήματος μπορεί να περιβάλλει την καθημερινή ζωή μιας μεταιχμιακής πόλης, αναδεικνύοντας ποικιλίες και λεπτομέρειες που μένουν συνήθως στα αζήτητα για τους ιστοριογράφους. Πριν και πάνω απ’ όλα, όμως, ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί.

Τα Γιάννενα του Βασίλη Κουτσαβέλη

Με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

ειδήσεις 24x7x365 ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Δημοσιογραφική Επιμέλεια Βασίλης Κοριμέντζας

Οι προκλήσεις του 2019

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης τη χρονιά που μόλις ξεκίνησε καταγράφονται σε έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Πρόκειται για προβλήματα όπως οι βίαια εκτοπισμένοι από τις εστίες τους, η υπερθέρμανση του πλανήτη και η ακραία φτώχεια, τα οποία αναλύονται ως εξής:

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Το 1990, τουλάχιστον το ένα τρίτο των ανθρώπων στον κόσμο ζούσαν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας- με 1,90 δολάρια την ημέρα ή λιγότερο. Ωστόσο το 2015, το πιο πρόσφατο έτος με επεξεργασμένα δεδομένα, η ακραία φτώχεια μειώθηκε στο 10%. Πρόκειται για επίτευγμα, αλλά απομένει ακόμη πολλή δουλειά: 736 εκατ. άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε ακραία φτώχεια, ο ρυθμός μείωσης επιβραδύνεται και οι στόχοι για εκείνους που ζουν σε ακραία φτώχεια θα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθούν.

Η φτώχεια αφορά πρωτίστως την υποσαχάρια Αφρική

Περίπου 68,5 εκατ. άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί βίαια

Σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, ο συνολικός αριθμός των εξαιρετικά φτωχών στην υποσαχάρια Αφρική αυξήθηκε από 278 εκατ. το 1990 σε 413 εκατ. το 2015. Το 2015 η Αφρική νοτίως της Σαχάρας φιλοξενούσε 27 από τις 28 φτωχότερες χώρες του κόσμου και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030, σχεδόν 9 από τα 10 άτομα που θα επιβιώνουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας θα ζουν εκεί. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι εγκαταλείπουν τις εστίες τους για να αποφύγουν διώξεις, συγκρούσεις ή βία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Από αυτούς οι 25,4 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες στο εξωτερικό. Σε αντίθεση με τις ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις, το 85% των προσφύγων βρήκαν καταφύγιο σε αναπτυσσόμενες χώρες το 2017.

Στενεύουν τα περιθώρια για τον πλανήτη

Το 91% των ανθρώπων παγκοσμίως ζουν σε περιοχές με κακή ποιότητα αέρα

www.ana.gr 26

Η ακραία φτώχεια στο χαμηλότερο επίπεδο, αλλά…

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος προειδοποίησε ότι χρειάζεται άμεση δράση για να συγκρατηθεί η τάση υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από τον άνθρωπο πρέπει να μειωθούν έως το 2030 κατά 45% σε σχέση με τα επίπεδα του 2010 και να φθάσουν το μηδέν γύρω στο 2050. Η θερμοκρασία στον πλανήτη έχει αυξηθεί κατά 1° C σε σχέση με τους προ-βιομηχανικούς χρόνους, προκαλώντας βαθιές αλλαγές στα ανθρώπινα και φυσικά οικοσυστήματα.

Εννέα στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως αναπνέουν μολυσμένο αέρα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Τα σοβαρότερα προβλήματα εντοπίζονται στην ανατολική Μεσόγειο και στη νοτιοανατολική Ασία. Εκτιμάται ότι 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη ρύπανση του αέρα.

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση.

68,5 εκατ.

άνθρωποι βίαια εκτοπισµένοι

736 εκατ. άτοµα

1/3

παγκόσµιου πληθυσµού

10 0% 2015 *

Εκτίναξη στην υποσαχάρια Αφρική

εκατ.

άτοµα

εκατ.

άτοµα

2015 * * Τα πιο πρόσφατα διαθέσιµα στοιχεία

260 εκατ. παιδιά και νέοι δεν πηγαίνουν στο σχολείο

γυναίκες

περιορίζονται νοµικά από την ίδια επιλογή θέσεων εργασίας µε τους άνδρες

100 εκατ. άνθρωποι θα εξωθηθούν στην ακραία φτώχεια λόγω της κλιµατικής αλλαγής

των ανθρώπων παγκοσµίως ζουν σε περιοχές µε χαµηλή

91% ποιότητα αέρα Τουλάχιστον

33%

413

278

2,7 δισ.

Υπερθέρµανση του πλανήτη Χάνεται η ευκαιρία για διατήρηση στους 1,5 C O

Ακραία φτώχεια

ΣΤΙΣ ΠΟΛ Ε ΩΗ

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΙΣ

ΜΕ ΤΑ ΝΑ ΣΤ ΕΥ ΣΗ

Οι προκλήσεις που άφησε πίσω του το

των απορριµµάτων καταλήγουν σε ανοικτές χωµατερές ή καύση

2,6 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε σωστή τουαλέτα ή καθαρό νερό για την προσωπική τους υγιεινή Η ζήτηση για προηγµένες δεξιότητες αυξάνεται, καθώς η τεχνολογία καταργεί παραδοσιακές θέσεις εργασίας

607 181

Τριπλασιάστηκε ο δανεισµός

2017

από οικονοµίες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος

δισ. $

θα ζουν σε 2/3 των ανθρώπωνπόλεις

2050

1/3

1 δισ.

άνθρωποι ζουν χωρίς ηλεκτρικό παγκόσµιου 13 3% του πληθυσµού

ΠΗΓΗ: Παγκόσµια Τράπεζα

www.ana.gr/freepress

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Οι προκλήσεις του 2019

Το 33% των απορριμμάτων καταλήγει σε ανοικτές χωματερές Ασφαλής επεξεργασία και διάθεση των αποβλήτων γίνεται μόνο σε χώρες με μεσαίο και υψηλό εισόδημα. Στις χώρες με χαμηλό εισόδημα, 93% των αποβλήτων καίγονται ή απορρίπτονται. Οι ανοικτές χωματερές παραμένουν ο πιο συνηθισμένος χώρος απόθεσης απορριμμάτων- δέχονται το 33% του συνόλου παγκοσμίως.

Υποσιτισμός και ελλιπής ανάπτυξη παιδιών εξαιτίας κακής υγιεινής

Μορφώνονται περισσότεροι, αλλά …

9. 10. 11. 12. 13.

Περισσότεροι από 2,6 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε χώρους υγιεινής και καθαρό νερό. Η κακή υγιεινή κοστίζει 1,6 εκατ. ζωές κάθε χρόνο και συμβάλλει στην ελλιπή ανάπτυξη των παιδιών. Σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 150 εκατ. παιδιά δεν αναπτύσσονται σωστά εξαιτίας κακής υγιεινής στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, αλλά και των μητέρων στο προγενετικό στάδιο. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι άνθρωποι είναι πιο μορφωμένοι από ποτέ, αλλά υπάρχουν δραματικές διαφορές ως προς το πόσα παιδιά μαθαίνουν και ως προς την ποιότητα της εκπαίδευσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα περίπου 260 εκατ. παιδιά και νέοι που δεν πηγαίνουν καθόλου στο σχολείο.

Η ζήτηση για προηγμένες δεξιότητες αυξάνεται Η τεχνολογία αλλάζει το πεδίο της εργασίας, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για άτομα με προηγμένες γνωστικές δεξιότητες και μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα. Η τάση είναι εμφανής κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες, αλλά επηρεάζει και ορισμένες αναπτυσσόμενες.

2.7 δισ. γυναίκες δεν μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα την εργασία τους Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια που τις αποκλείουν από ορισμένες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 104 οικονομίες εμποδίζουν τις γυναίκες να εργάζονται σε συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, 59 οικονομίες δεν διαθέτουν νόμους για τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας και σε 18 οικονομίες οι σύζυγοι μπορούν νόμιμα να απαγορεύσουν στις συζύγους τους να εργαστούν.

Κράτη- όμηροι του δανεισμού Τριπλασιάστηκε ο δανεισμός κρατών με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, φτάνοντας στα 607 δισ. δολάρια το 2017, από 181 δισ. δολάρια το προηγούμενο έτος. Τα αυξανόμενα βάρη από το χρέος για τις χώρες αυτές προκαλούν ανησυχίες για το παγκόσμιο χρέος, το οποίο εκτιμάται ότι είναι 60% υψηλότερο από ό, τι πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Μάστιγα η συγκέντρωση πληθυσμού στις πόλεις Το ένα τρίτο των ανθρώπων ζούσαν στις πόλεις το 1960. Το 2018 το ποσοστό των κατοίκων των πόλεων αυξήθηκε στο 55% και η τάση αυτή συνεχίζεται. Μέχρι το 2050, υπολογίζεται ότι η μετακίνηση πληθυσμού στις πόλεις σε ποσοστό 90% θα παρατηρείται στον αναπτυσσόμενο κόσμο και κυρίως στη νότια Ασία και την Αφρική. Στα αστικά κέντρα παράγεται το 80% του παγκόσμιου πλούτου, καταναλώνονται τα 2/3 της ενέργειας και εκλύεται το 70% των επιβλαβών αερίων του θερμοκηπίου.

Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια Η πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια επιταχύνεται από το 2010, με 40 χώρες να έχουν εξασφαλίσει καθολική πρόσβαση από τότε. Μεταξύ 2010 και 2016 η Ινδία παρείχε ηλεκτρική ενέργεια σε 30 εκατ. ανθρώπους ετησίως, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αλλά περίπου 1 δισ. άνθρωποι - ή το 13% του παγκόσμιου πληθυσμού - εξακολουθούν να ζουν χωρίς ηλεκτρική ενέργεια. Σχεδόν 87% του παγκόσμιου πληθυσμού χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, ζει σε αγροτικές περιοχές.

Ειδήσεις 24x7x365 28

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets

Tου Παύλου Δρακόπουλου

«Βομβαρδίζοντας» τον πλανήτη Η υπερθέρμανση των ωκεανών της Γης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής ισοδυναμεί με την ενέργεια από την έκρηξη τουλάχιστον μιας ατομικής βόμβας κάθε δευτερόλεπτο κατά τα τελευταία 150 χρόνια,

σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις. Τουλάχιστον το 90% της παγιδευμένης θερμότητας εξαιτίας των ανθρωπογενών εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» απορροφάται από τις θάλασσες του πλανήτη, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ανεβάζει τη θερμοκρασία του αέρα και της ξηράς. Η τεράστια ποσότητα ενέργειας που καταλήγει στους ωκεανούς, οδηγεί σε σταδιακή άνοδο της στάθμης τους, ενώ -θερμαίνοντας τα νερά- κάνει πιο συχνούς και έντονους τους τυφώνες και τους κυκλώνες. Οι ερευνητές από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής την καθηγήτρια Λορ Ζάνα του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν», εκτίμησαν την ενέργεια που έχει σταδιακά αποθηκευθεί με μορφή θερμότητας στα βάθη των θαλασσών από το 1871. Υπολογίζεται ότι η μέση άνοδος της θερμοκρασίας των υδάτων κατά τα τελευταία 150 χρόνια ισοδυναμεί με περίπου μιάμιση ατομική βόμβα (σαν αυτή που έπεσε στη Χιροσίμα) κάθε δευτε-

ρόλεπτο. Όμως, καθώς η υπερθέρμανση έχει επιταχυνθεί μετά το 1990 εξαιτίας της συνεχούς συσσώρευσης «αερίων του θερμοκηπίου» στην ατμόσφαιρα, εκτιμάται ότι σήμερα πια στους ωκεανούς αποθηκεύεται ενέργεια ισοδύναμη με τρεις έως έξι ατομικές βόμβες ανά δευτερόλεπτο. «Η συνολική θερμότητα που έχει απορροφηθεί από τους ωκεανούς κατά την τελευταία 150ετία, είναι περίπου 1.000 φορές μεγαλύτερη από την ετήσια χρήση ενέργειας από όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό», δήλωσε η Ζάνα, η οποία, όπως είπε, «προσπαθώ να μην κάνω συγκρίσεις με τις ατομικές βόμβες, γιατί τις βρίσκω ανησυχητικές. Προτιμότερο να κάνουμε συγκρίσεις με την χρήση ενέργειας από τους ανθρώπους, κάτι λιγότερο εκφοβιστικό».

ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / ESTEBAN BIBA

ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / CARLOS DUARTE

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Του Χριστόφα Απανοσκαλιώτη

Ο Φιλοτελισμός πηγή έμπνευσης για τις εικαστικές τέχνες

Την ανάδειξη της αλληλεπίδρασης της εικαστικής δημιουργίας με τον φιλοτελισμό έχει ως στόχο η έκθεση «Φιλοτελισμός και Συναίσθημα έγιναν Τέχνη», που διοργανώνεται από τις 18 Ιανουαρίου στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Παρουσιάζονται πίνακες ζωγραφικής του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη Νίκου Αργύρη, ο οποίος έχει πάθος με τον φιλοτελισμό. Τα ζωγραφικά έργα είναι εμπνευσμένα από τα συλλεκτικά και σφραγισμένα ελληνικά γραμματόσημα.

Ζητήσαμε από τον Νίκο Αργύρη να μας μιλήσει για τη σχέση του με τα γραμματόσημα και τη ζωγραφική και μας είπε: «Γεννήθηκα στο Πλωμάρι Λέσβου, όπου ήρθα σε επαφή με τη ζωγραφική από τα παιδικά μου χρόνια δίπλα στον παππού μου Παντελή Χαλδέζο, που ήταν φίλος του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. .Δεν σπούδασα ζωγραφική .Είμαι αυτοδίδακτος. Το ενδιαφέρον μου για τα γραμματόσημα άρχισε πολύ νωρίς. Ξεκίνησα τη συλλογή μου προσεκτικά . Οι εικόνες πάνω σε μια τόσο μικρή επιφάνεια να αναπτύσσονται με μοναδικό τρόπο, με γοήτευαν . Η τέχνη της χαρακτικής μαζί με τα χρώματα και τα θέματα των απεικονίσεων που ήταν πάντα επίκαιρα ‘η επετειακά, με έβαζαν σε ένα κόσμο μαγικό . Συμμετείχα σε πολλές εκθέσεις γραμματοσήμων όπου έχω διακριθεί . Αλλά εκεί διέκρινα μια μονοτονία . Κατάλαβα ότι τα εκθέματα παρόλο που ήταν αντικείμενα μεγάλης καλλιτεχνικής και πολλές φορές εμπορικής αξίας , για να αναδειχθούν χρειαζόταν και κάτι άλλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν μόνον οι σπάνιες συλλογές γραμματοσήμων και ντοκουμέντα αναγνωρισμένα παγκοσμίως. Σε αυτό το πλαίσιο της αναζήτησης και των σκέψεων δοκίμασα να μετατρέψω συλλεκτικά γραμματόσημα σε πίνακες. Σκέφτηκα να αντιστρέψω τους όρους . Οι απεικονίσεις των γραμματοσήμων αποθανατίζουν τη ζωή , αλλά εγώ χρησιμοποίησα τα γραμματόσημα ως πηγή έμπνευσης και σε συνδυασμό με τις εμπειρίες μου δημιούργησα ένα διαφορετικό εικαστικό αποτέλεσμα, που μέχρι τώρα δεν το είχα παρουσιάσει» .

Σκοπός των διοργανωτών είναι να γίνουν παράλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και οικογένειες. Στο πλαίσιο της έκθεσης προβάλλεται βίντεο με θέμα τα στάδια δημιουργίας του γραμματοσήμου και στους μαθητές δημοτικού και γυμνασίου προσφέρεται δωρεάν (κατόπιν συνεννόησης ) το διάρκεια μίας ώρας εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Η Γέννηση ενός γραμματόσημου», που καταλήγει δίνοντας τη δυνατότητα σε κάθε παιδί να δημιουργήσει το δικό του γραμματόσημο. Για τη διοργάνωση της έκθεσης συνεργάζονται το πολιτιστικό σωματείο Culture4All-Πολιτισμός για όλους και το Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Ιδρύματος «Εστία Νέας Σμύρνης» και έχει την υποστήριξη των ΕΛ.ΤΑ και της πολιτιστικής επιχείρησης «Clio Muse». Η έκθεση θα λειτουργήσει έως τις 6/2.

info Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος. Ώρες : καθημερινά 18.00-22.00

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

φωτορεπορτάζ

ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΑΚΙΑΣ

Η «Ρωγμή», η πρόταση του γλύπτη Αντώνη Μυρωδιά, πήρε το πρώτο βραβείο (για το μνημείο στη Γυάρο) στα εγκαίνια της έκθεσης των μακετών του διαγωνισμού για τη φιλοτέχνηση μνημείων στη Μακρόνησο και στη Γυάρο, που πραγματοποίησε η ΚΕ του ΚΚΕ, στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Health and beauty

shutterstock

Tαξίδια και θρομβοεμβολικό επεισόδιο: Τι να προσέξετε

ήπως ανήκετε στους λάτρεις των ταξιδιών και είστε συνεχώς με τη βαλίτσα στο χέρι προς αναζήτηση νέων εμπειριών; Αν ναι θα πρέπει να γνωρίζετε ότι κάθε άτομο που πραγματοποιεί πολύωρο ταξίδι με αεροπλάνο, αυτοκίνητο λεωφορείο, τρένο ή πλοίο, κινδυνεύει από θρομβοεμβολικό επεισόδιο, ειδικά αν το ταξίδι υπερβαίνει τις τέσσερις ώρες. Αυτό τουλάχιστον αναφέρει στο «Πρακτορείο» ο αν. καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, υπεύθυνος της Αγγειοχειρουργiκής Μονάδας του Αρεταίειου Νοσοκομείου Θωμάς Κώτσης.

Τι είναι θρομβοεμβολική νόσος και γιατί θεωρείται επικίνδυνη; Είναι η πήξη του αίματος εντός του ανθρωπίνου σώματος και η πνευμονική εμβολή. Ο θρόμβος, δηλαδή το «στερεό» «πηγμένο αίμα» μέσα στις φλέβες των ποδιών- σπανιότερα και των άνω άκρων- μπορεί να μετακινηθεί προς τον θώρακα, να φράξει σημαντικά αγγεία στον πνεύμονα και να απειλήσει τη ζωή.

Με ποιο μηχανισμό προκαλεί θρόμβωση ένα πολύωρο ταξίδι; Σε κάθε κατάσταση περιορισμένης κινητικότητας ή παρατεταμένης ακινησίας, όπως σε πολύωρα ταξίδια με διάρκεια που συνήθως υπερβαίνει τις τέσσερις ώρες, το αίμα ειδικότερα από τις φλέβες των ποδιών δυσκολεύεται να επιστρέψει στο θώρακα. Αυτή η δυσκολία, προκαλεί αργή ροή, στάση του αίματος, που μπορεί να εξελιχθεί σε θρόμβωση μέσα στις φλέβες των ποδιών. 32

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Επιμέλεια Τάνια Η. Μαντουβάλου

Πόσο συχνό είναι ένα θρομβοεμβολικό επεισόδιο;

Plogging: Τρέξιμο με οικολογικές ανησυχίες shutterstock

Εκτιμάται ότι ο κίνδυνος να συμβεί ένα τέτοιο επεισόδιο, κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου ταξιδιού είναι 3-5%, χωρίς να έχουμε διεθνώς ακριβή στοιχεία.

Ποια είναι τα συμπτώματα που θα μας ανησυχήσουν; Δυστυχώς σε μεγάλο ποσοστό που πλησιάζει και το ήμισυ των πασχόντων, μπορεί η θρόμβωση των φλεβών ενός κάτω ή και άνω άκρου να είναι ασυμπτωματική. Ωστόσο το οίδημα του άκρου, o πόνος και η τάση που δεν εξηγούνται, καθώς και το ερυθρό και ζεστό στην αφή δέρμα, είναι ανησυχητικά. Κάποιες φορές μπορεί να έχει δημιουργηθεί θρόμβος σε φλέβα του ποδιού κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, και να έχει ήδη αποσπασθεί και προωθηθεί προς τον πνεύμονα, οπότε μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα πνευμονικής εμβολής, όπως ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή, ανωμαλία του καρδιακού ρυθμού, θωρακικός πόνος, δυσανεξία που μπορεί να επιδεινώνεται με τον βήχα ή με τη βαθιά εισπνοή, βήχας με εξαγωγή αίματος, αγωνία, ζάλη ή τάση για λιποθυμία. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει άμεσα ο πάσχων να εξετασθεί από γιατρό.

Πόσο καιρό μετά το ταξίδι μπορεί να εκδηλωθεί ένα θρομβοεμβολικό επεισόδιο; Μπορεί να παρουσιασθεί αμέσως μετά από κάποιες ώρες του ταξιδιού, αλλά και αρκετές ώρες και ημέρες μετά.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο; Ο ατομικός κίνδυνος να αναπτύξει κάποιος θρόμβωση ή πνευμονική εμβολή αυξάνεται με τις ώρες του ταξιδιού, καθώς επίσης και αν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο του ιδίου, ή κάποιου συγγενούς του, ή έχει κάποια γνωστή κληρονομική διαταραχή πηκτικότητας. Ο κίνδυνος αυξάνεται επίσης στα άτομα άνω των 40, στους υπέρβαρους, στην κύηση, όταν έχει προηγηθεί χειρουργική επέμβαση ή τραύμα εντός των τελευταίων 3 μηνών, όταν λαμβάνονται αντισυλληπτικά ή ακολουθείται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, στους ογκολογικούς ασθενείς, σε όσους έχουν νάρθηκα ή γύψινο επίδεσμο σε κάποιο άκρο, στα άτομα με κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες, και σε όσους έχουν κιρσούς.

Υπάρχουν μέτρα πρόληψης και αποφυγής της θρόμβωσης; Αν κάποιος ανήκει σε αυτές τις ευπαθείς ομάδες θα πρέπει πριν το ταξίδι να ενημερωθεί από τον ειδικό για τα μέτρα πρόληψης, τα οποία ανάλογα με την εκτίμηση του κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν από απλά μέτρα και χρήση ελαστικών καλτσών, μέχρι και την χορήγηση προφυλακτικής αντιπηκτικής αγωγής. Ειδικά τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί στην αναγνώριση των συμπτωμάτων, έτσι ώστε να απευθύνονται άμεσα στο γιατρό. Στα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνεται η καλή ενυδάτωση, η αποφυγή αλκοόλ, και η κίνηση των ποδιών κατά διαστήματα, στη διάρκεια του ταξιδιού.

Το τερπνόν μετά του ωφελίμου θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το νέο ﬁtness trend που προκύπτει -νεολογισμός τύπου- από τις λέξεις «plocka upp» (που στα σουηδικά σημαίνει μαζεύω από κάτω) και jogging. Η νέα τάση άθλησης που συνδυάζει και τη φροντίδα του περιβάλλοντος με την περισυλλογή των σκουπιδιών, ξεκίνησε το 2016 από τη Σουηδία και σιγά-σιγά κερδίζει οπαδούς και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και την Αμερική. Το concept βασίζεται στην παραδοχή ότι ένα υγιές σώμα πρέπει να κινείται σε ένα υγιές περιβάλλον. Σύμφωνα πάντως με δημοσίευμα της «Washington Post» έχουν ήδη δημιουργηθεί εφαρμογές για τις έξυπνες συσκευές, προκειμένου να διευκολύνουν τους θιασώτες του νέου στυλ τρεξίματος.

Η συχνή άσκηση προστατεύει την υγεία των ματιών Αν νομίζετε ότι η υγιεινή διατροφή η γυμναστική και η διακοπή του καπνίσματος, δεν έχουν καμία σχέση με την υγεία των ματιών είστε βαθιά νυχτωμένοι. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας, η συχνή άσκηση όπως η βάδιση μπορεί να ελαττώσει έως 70% τον κίνδυνο ανάπτυξης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Επίσης τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα των ψαριών, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εκδήλωσής της. Το κάπνισμα από την άλλη απειλεί και την υγεία των ματιών, αφού ο κίνδυνος για καταρράκτη τριπλασιάζεται για όσους καπνίζουν πάνω από 15 τσιγάρα την ημέρα, ενώ ο κίνδυνος για ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας και ραγοειδίτιδα είναι 3-5 φορές μεγαλύτερος στους καπνιστές.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Photo: Fermin Rodriguez

Ποδόσφαιρο και φίλαθλοι στην υπηρεσία της κοινωνίας

Στη γιγαντιαία βιομηχανία του ποδοσφαίρου ενίοτε παρουσιάζεται χώρος, έστω και μικρός, προκειμένου να αναπτυχθούν κινήσεις που, χρησιμοποιώντας την τεράστια δύναμη του αθλήματος, μπορούν να υπηρετήσουν την κοινωνία, προσφέροντας σε ανθρώπους που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις. Αυτό συμβαίνει στην Ισπανία όπου, σύμφωνα με την εφημερίδα El Pais, τουλάχιστον 800.000 φίλαθλοι, με αφετηρία το πάθος για το ποδόσφαιρο, συμμετέχουν σε δράσεις της ομάδας που υποστηρίζουν. Δεν συναντώνται μόνο για να παρακολουθήσουν τους αγώνες της ομάδας τους. Το ποδόσφαιρο αποτελεί πυρήνα αυτών των κοινοτήτων, που μοιράζονται και άλλα πράγματα και αναλαμβάνουν από κοινού δραστηριότητες. Για να ενώσει αυτούς τους οπαδούς, δημιουργήθηκε περίπου πριν από 20 χρόνια η «Aficiones Unidas», που δίνει φωνή σε 40 ομοσπονδίες συλλόγων, σε όλες σχεδόν τις ομάδες Laliga και Laliga 123 και στην Segunda Divison B. Η «Aficiones Unidas» επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα: «είμαστε περισσότερο αλληλέγγυοι όταν μας το ζητάει η ομάδας μας;» και θέτει το δικό της: «Τι θα θέλατε να κάνετε εάν η ομάδα σας το ζητήσει;». Στόχος, οι φίλαθλοι απολαμβάνοντας αναγνώριση και κυρίως υποστήριξη, να αξιοποιήσουν τη δύναμη του ποδοσφαίρου για δράσεις που επηρεάζουν θετικά την κοινωνία, την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ πόλεων και ανθρώπων. «Ο οπαδός του συλλόγου, μερικές φορές υποσυνείδητα, προσλαμβάνει διακριτικά χαρακτηριστικά του συλλόγου», λέει ο αθλητικός ψυχολόγος Χοσέ Ιλία Φερνάντες. «Το ποδόσφαιρο είναι τόσο επιθετικό όσο και η θρησκεία. Όταν ταυτίζεσαι με ένα σύλλογο, καταλαβαίνεις ότι έχεις ήδη μερικές από τις ιδέες ή τις πεποιθήσεις του σχετικά με τη ζωή», προσθέτει. «Στην Aficiones Unidas βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του οπαδού που πηγαίνει στο γήπεδο και ακολουθεί παντού την ομάδα του. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι προϋπολογισμοί των συλλόγων, είχαν άμεση εξάρ-

www.ana.gr 34

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

τηση από αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο πρόεδρος της Aﬁciones Unidas, Χοσέ Μανουέλ Ματέος, ο οποίος πιστεύει ότι, τώρα που έχουν μεγάλο βάρος τα άλλα εκατομμύρια των φιλάθλων που παρακολουθούν τους αγώνες από την τηλεόραση, είναι απαραίτητο να κατανοηθεί ότι υπάρχει μια μόνιμη σύνδεση όλων αυτών των ανθρώπων που κάνουν το πάθος τους τρόπο ζωής. «Πρέπει να κάνουμε ξανά το ποδόσφαιρο ένα άθλημα ανθρώπινο, που εκτιμά το συναίσθημα, γιατί εμείς είμαστε εκείνοι που έχουμε δώσει ταυτότητα στους συλλόγους για να γίνουν αυτό που είναι και επειδή οι φίλαθλοι, είναι ανάγκη να συμμετέχουμε για να προστατεύουμε το κοινωνικό μας περιβάλλον», συμπλήρωσε. Ο γενικός εμπορικός διευθυντής της Μπέτις, Ραμόν Αλακρόν, που πιστεύει, ότι ένας σύλλογος, είναι κατά κάποιον τρόπο μια μεγάλη οικογένεια στην οποία πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι οπαδοί, πραγματοποίησε στην Ισπανία κάτι που είχε δει στη Γερμανία, προσφέροντας χαρά σε πολλούς ανθρώπους. Το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στο στάδιο Benito Villamarín, για

Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση.

Του Αντώνη Βαζογιάννη

οκτώ λεπτά, οι 50.000 φίλαθλοι της Μπέτις, πέταξαν με το σφύριγμα του διαιτητή, 16.000 λούτρινα ζωάκια στον αγωνιστικό χώρο, παιχνίδια που δόθηκαν σε δέκα οργανώσεις της Ανδαλουσίας, έτσι ώστε κανένα παιδί να μην μείνει χωρίς δώρα, την ημέρα ανταλλαγής δώρων. Στις πόρτες του Estadio de Vallecas, στις 23 Δεκεμβρίου, στον αγώνα εναντίον της Λεβάντε, οι φίλαθλοι της Ράγιο Βαγιεκάνο συγκέντρωσαν επίσης παιχνίδια, για τα παιδιά οικογενειών που βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση. Η Λεγκανές, σε συνεργασία με την Aﬁciones Unidas, διοργάνωσε ποδοσφαιρικό τουρνουά αλληλεγγύης, τα έσοδα του οποίου δόθηκαν στην «κοινωνική κουζίνα» Paquita Gallego, που προσφέρει τροφή για σχεδόν τρεις δεκαετίες σε όσους έχουν ανάγκη στη Μαδρίτη. Στην τοπική ένωση της Χετάφε, διοργανώνεται συλλογή τροφίμων και παιχνιδιών για πάνω από 10 χρόνια και μερικές φορές, τρόφιμα και παιχνίδια έχουν «ταξιδέψει» μακριά από τη Χετάφε, έως και τη Δυτική Σαχάρα, όπως συνέβη πέρυσι.

www.ana.gr/freepress

Χετάφε, Αλκορκόν, Βαγιαδολίδ και Σπόρτινγκ Χιχόν σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, συμμετέχουν σε ανάλογες εκστρατείες. Για δεύτερη χρονιά, η «ερυθρόλευκη» Χιχόν, στις 15 Δεκεμβρίου, είχε στήσει μπροστά από το El Molinón, ένα κινητό συνεργείο αιμοδοσίας, για όσους ήθελαν να δώσουν το «ερυθρόλευκο αίμα» τους. Πάντως, η Αﬁosiones Unidas, συνεχίζει να συνεργάζεται με ομοσπονδίες για να βελτιωθούν και άλλα πράγματα, όπως η ασφάλεια. Οι φίλαθλοι έχουν έναν πολύ υψηλό βαθμό δέσμευσης με τους συλλόγους τους, αφιερώνουν πολλές ώρες σε αυτούς, δημιουργώντας ταυτότητα και προστιθέμενη αξία. Γνωρίζοντας τον αντίκτυπο που έχει σε αυτούς το παιχνίδι, αλλά και το πόσο σημαντικοί είναι εκείνοι για το ποδόσφαιρο, μπορεί να γίνει πιο εύκολη η κατανόηση της ανάγκης δράσεων από την πλευρά τους που θα επηρεάσουν θετικά την κοινωνία και τους ανθρώπους της.

Κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο

freepress

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Παράταση της Έκθεσης για τον Ν. Πλουμπίδη Η διάρκεια της έκθεσης «στενή κι αδιάβατος, τραχεία η οδός. Νίκος Πλουμπίδης 1902 -1954» παρατείνεται έως την Κυριακή 17 Φεβρουαρίου. Μπορείτε να επισκεφθείτε την έκθεση καθημερινά από τις 10.00 έως τις 19.00 και τα Σαββατοκύριακα από τις 10.00 έως τις 15.00. Υπάρχει η δυνατότητα ξενάγησης στην έκθεση, κατόπιν συνεννόησης στα τηλέφωνα 210 3735251 και 210 3735247. Εκθεσιακός χώρος της Βουλής των Ελλήνων: Αμαλίας 22 -24 (είσοδος από οδό Σουρή). Είσοδος ελεύθερη για το κοινό.

Το σιωπηλό μονοπάτι, στο Στούντιο Ο Σύλλογος των Απανταχού Ερεσίων «Ο Θεόφραστος», διοργανώνει την προβολή της ταινίας της Τζέλης Χατζηδημητρίου «Το σιωπηλό μονοπάτι», που αναφέρεται σε σελίδες της καθημερινότητας στη Λέσβο, που τείνουν να χαθούν. Η ταινία προβάλλεται την Κυριακή 3 Φεβρουαρίου, στον κινηματογράφο Στούντιο (πλατεία Αμερικής), στις 15.00. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Κούκλες, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Ποίηση on the road Το Δημοτικό θέατρο Πειραιά υποδέχεται τη νέα χρονιά με την ΠΟΙΗΣΗ on the road, σε συνεργασία με την Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018. Η ποίηση ταξιδεύει με λεωφορεία, μετρό ή τρένα, πηγαίνει σε σταθμούς και δρόμους της Αθήνας. Ποιητές, νέοι και παλιότεροι, συνυπάρχουν, συνομιλούν και μας οδηγούν σε γνωστά και άγνωστα μονοπάτια της ποιητικής γραφής. Οι δράσεις θα συνεχιστούν και τον Φεβρουάριο με αναγνώσεις στο λεωφορείο 049 (Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2019) και θα ολοκληρωθούν τον Μάρτιο με πανηγυρικό κλείσιμο.

Πιραντέλλο στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Βασισμένη στο Κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν, είναι η παράσταση Κούκλες, σε δραματουργική επεξεργασίασκηνοθεσία του Νικόλα Ανδρουλάκη. Παίζουν οι Ιώβη Φραγκάτου,Έλενα Μεγγρέλη, ΑντιγόνηΣταυροπούλου, ΑγγέλικαΣταυροπούλου, Αναστασία Παντούση, ΝαταλίαΔήμου, ΕύηΔόβελου, ΈμιλυΝικόλα, Ζαϊρα Νικολακοπούλου και η Κατερίνα Μισιχρόνη, σε έναν ρόλο έκπληξη Παραστάσεις έως 12 Φεβρουαρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 21.00

Οι Δούλες, στο υπόγειο του Κουν

Το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει το κλασικό αριστούργημα του Λουίτζι Πιραντέλλο «Να ντύσουμε τους γυμνούς» σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στη σκηνή της Φρυνίχου. Παίζουν οι : Μαρία Πρωτόπαππα, Θανάσης Δήμου, Εύη Σαουλίδου, Θάνος Τοκάκης, Γιάννος Περλέγκας , Στέργιος Κοντακιώτης, Μάγδα Καυκούλα Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 21:15 & Κυριακή: 20:15 Παρασκευή στις 21:00, μέχρι 15/02/2019

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Μετά τις περσινές πολύ επιτυχημένες παραστάσεις, το έργο-μύθος του Ζαν Ζενέ ζωντανεύει και πάλι στη σκηνή του Υπογείου του Θεάτρου Τέχνης . 51 ακριβώς χρόνια από την πρώτη παρουσίασή του στο ελληνικό κοινό, οι Δούλες παρουσιάζονται σε σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη. Παίζουν: Κάτια Γέρου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Μαριάννα Κάλμπαρη Παραστάσεις κάθε Τρίτη στις 21.15 και Κυριακή στις 17.30.

Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;

Το Θησείον- ένα θέατρο για τις τέχνες, παρουσιάζει το αριστούργημα του Έντουαρντ Άλμπι «Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας δραματουργίας σε μετάφρασησκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη. Πρωταγωνιστούν οι: Νίκος Κουρής, Λουκία Μιχαλοπούλου, Γιάννης Δρακόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης Από Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου, κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 21.15.

Καραγκιόζης στο Θέατρο 104

Σιμόν Μποκκανέγκρα, στη Λυρική Σκηνή

Με μια σπουδαία όπερα του Τζουζέππε Βέρντι, τον Σιμόν Μποκκανέγκρα, ανοίγει το 2019 για την Εθνική Λυρική Σκηνή. Η εντυπωσιακή παραγωγή της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου έρχεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σε μουσική διεύθυνση Ζωής Τσόκανου – Στάθη Σούλη και σκηνοθεσία Ελάιτζα Μοσίνσκυ. Παραστάσεις: 25 και 26 Ιανουαρίου.

«Βουρκόλακας», στο Εργοτάξιον Με έμπνευση από τα δημοτικά τραγούδια, το έργο σκιαγραφεί τη δομή της πατριαρχικής κοινωνίας και τον ρόλο της γυναίκας σε αυτήν. Μια σύγχρονη μουσική διασκευή του έργου του Αργύρη Εφταλιώτη (1900).

Ύστερα από έναν επιτυχημένο κύκλο παραστάσεων, ο ταλαντούχος καραγκιοζοπαίχτης Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής ξαναστήνει τον μπερντέ του, παρουσιάζοντας 14 παραστάσεις για όλη την οικογένεια, κάθε Σάββατο, στις 17:00μ.μ., στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Στ. Μετρό Κεραμεικός) 26 Ιανουαρίου: Ο Γάμος του Μπαρμπαγιώργου 2 Φεβρουαρίου: Ο Καραγκιόζης και ο Τρομερός Κουρσάρος 9 Φεβρουαρίου: Ο Καραγκιόζης στη Ζούγκλα 16 Φεβρουαρίου: Ο Καραγκιόζης Μάγος 23 Φεβρουαρίου: Το Καρναβάλι του Καραγκιόζη Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν μέχρι τις 20 Απριλίου.

Συντελεστές: Κείμενο: Αργύρης Εφταλιώτης, Διασκευή-Σκηνοθεσία: «Αυτή κ’ Αυτοί», Σύνθεση Πρωτότυπης Μουσικής: Ελένη Αληφραγκή, Φωτισμοί: Γιάννης Καραλιάς Φωτογραφίες: Αρίστος Ρούσης. Παίζουν: Ελένη Αληφραγκή, Σπύρος Αναστασίνης, Αντρέας Ψύλλιας Παραστάσεις: Κυριακή 27 Ιανουαρίου στις 20.15 και από τις 31 Ιανουαρίου κάθε Πέμπτη στις 21.15 Τεχνοχώρος Εργοτάξιον, Διογένους 1,Άγ. Δημήτριος (Μετρό Δάφνης)

Μπέκετ, στον Χώρο Θέατρο Tην τάση του ανθρώπου να περιμένει πάντοτε την έξωθεν σωτηρία εξετάζει ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του θεάτρου του παραλόγου, το «Περιμένοντας τον Γκοντό». Σκηνοθ.:Έλ. Μαυρίδου, Ερμηνεύουν: Ν. Εξηνταβελώνη, Αν. Κανελλόπουλος, Γ. Καράμπαμπας, Γ. Κατσής. Σκην.-κοστ.: Ι. Πλέσσα. Μουσ.: Γ. Μαυρίδης.. Παραστάσεις: Δευ. Τρ. 9μμ.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τη θεατρική πενία που επικράτησε στην περίοδο των γιορτών στη Θεσσαλονίκη καλούνται τώρα να καλύψουν παραστάσεις εξ Αθηνών που φιλοξενούνται σε θεατρικές αίθουσες της πόλης:

Μια ιδιότυπη παράσταση με τίτλο: “Με μια αναπνοή. Ολια Λαζαρίδου -Νίκος Ξυδάκης , Διονύσιος Σολωμός” (είναι ο διευκρινιστικός του περιεχομένου τίτλος της παράστασης) φιλοξενεί το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) στο Πολιτιστικό του Κέντρο (Βίλα Καπαντζή (Βασ. Ολγας 108), την Παρασκευή 25 και το Σάββατο 26 Ιανουαρίου στις 21.00. Πολυαναμενόμενη στη Θεσσαλονίκη είναι και η παράσταση του Τσεχωφικού “Θείου Βάνια” σε

ερμηνεύτριες -την Έλλη Πασπαλά και την Dilek Koc, η συνθέτης Ευανθία Ρεμπούτσικα. Για μια παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης το Σάββατο 2 Φεβρουαρίου στις 21.00.Εισιτήρια 35-30-25-20-15 και 10 ευρώ. Ως τις 10 Φεβρουαρίου διαρκεί η μεγάλη έκθεση με θεματική από τη Θεσσαλονίκη στη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου (1915 – 1918) με εικαστικό κυρίως υλικό (περισσότερα από 400 έργα – σχέδια, ακουαρέλες, λάδια, καρτ ποστάλ), πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Πρόκειται για έργα Γάλλων κυρίως στρατιωτών – καλλιτεχνών της Στρατιάς της Ανατολής, που ο πόλεμος τους έφερε μοιραία στην περιοχή. Ανάμεσά τους καλλιτέχνες, όπως οι Paul Jouve, Charles Martel, Amable Benois, Miklos Rameaux, Emil Gerlach κ.ά. που ξεχωρίζουν στο δύσκολο είδος της ακουαρέλας καθώς και καρικατουρίστες και σκιτσογράφοι. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι καρτ ποστάλ, που στην πρόσθια πλευρά τους απεικονίζουν φωτογραφίες ή ζωγραφικά έργα, ενώ στην πίσω όψη φέρουν τα χειρόγραφα μηνύματα των στρατιωτών, των «Poilus», όπως ονομάζονταν. Η έκθεση με τίτλο “Η Στρατιά της Ανατολής ζωγραφίζει τη Θεσσαλονίκη” είναι ανοιχτή καθημερινά (εκτός Δευτέρας) στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών (Αγίου Δημητρίου 159Α). Αντέγραφαν και οι αρχαίοι; Είχαν κι αυτοί προϊόντα “ιμιτασιόν” που επέβαλε το...κοινωνικό, πολιτικό στά-

σκηνοθεσία και ερμηνεία του ομώνυμου πρωταγωνιστικού ρόλου από τον Γιώργο Κιμούλη. Από την Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου στο θέατρο “Αριστοτέλειον” (Παραστάσεις Τετάρτη και Κυριακή στις 19.000, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00 και Σάββατο στις 18.00 και στις 21.00. Εισιτήρια 15-22 ευρώ. “Μια βραδιά στην Πόλη” “υπόσχεται” στους θεατές της Θεσσαλονίκης συνεπικουρούμενη από δυο

τους των καιρών τους; Ναι απαντούν οι ειδικοί μελετητές του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και το “καταδεικνύουν” μέσα από την έκθεση 110 αντικείμενων τέχνης των αρχαίων και τις ...ιστορίες 5.000 χρόνων τέχνης, που αναπτύσσονται στην έκθεση “Αντιγράφοντας (σ)το παρελθόν: Ιστορίες αντιγραφής και έμπνευσης”. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης καθημερινά: 09.00-16.00

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Οι ειδήσεις στο χέρι σας - με την εφαρμογή του ΑΠΕ-ΜΠΕ για smartphones & tablets - σε Android και iOS - έγκαιρα, έγκυρα & αντικειμενικά με τη σφραγίδα του www.ana.gr - λειτουργία alert με τις έκτακτες ειδήσεις - αποθήκευση ειδήσεων για ανάγνωση oﬄine - ακρόαση του Πρακτορείο 104.9FM - ελληνική / αγγλική έκδοση

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ