ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ 52 | 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΣΤΟ ΕΛ ΠΑΣΟ
MONOMAXIA
2 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΣΦΥΓΜΌΣ
ΜΠΟΤΕΣ, ΣΠΙΡΟΥΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΥΤΕΣ ΣΕΛΕΣ ΟΙ ΨΗΦΟΦΌΡΟΙ στις Ηνωμένες Πολιτείες θα εκλέξουν σε λίγες ημέρες το νέο πρόεδρό τους, αποχαιρετώντας τον Ομπάμα, που μάλλον διέψευσε πολλούς ψηφοφόρους του και προσδοκίες και όνειρα δεκαετιών. Κρίσιμες εκλογές για το μέλλον της μεγάλης χώρας, αλλά και για τις εξελίξεις σε όλο τον κόσμο. Εδώ στην Ελλάδα, όπως θυμάμαι τουλάχιστον από παιδί, οι εκλογές στις ΗΠΑ ή οποιαδήποτε άλλη σοβαρή εξέλιξη ή απόφαση των ιθυνόντων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ήταν καθοριστικές για τη χώρα μας. Όλοι οι μεγαλύτεροι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει για μας αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλάξουν στρατηγική στην εξωτερική τους πολιτική ή στην τακτική για την παγκόσμια οικονομία ή ακόμη αισθανθούν ότι απειλούνται τα συμφέροντά τους από κάποια απόφαση κυβέρνησης που δεν εγκρίνουν. Θα μπορούσα να μπω και σε ειδικότερα θέματα, όπως τα γνωρίσαμε από την καλή και την ανάποδη στην Ελλάδα, αλλά δεν νομίζω ότι είναι της ώρας. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΊΟ, δεν θα μπορούσε να μη σταθεί μπροστά στις αμερικανικές εκλογές και στο που βρίσκεται σήμερα η χώρα που παραμένει αν και λαβωμένη μία από τις υπερδυνάμεις του πλανήτη. Οι δύο υποψήφιοι γνωστοί. Τα μεγαλύτερα αμερικανικά και όχι μόνο ΜΜΕ μας βομβαρδίζουν εδώ και μήνες με εκτιμήσεις, αναλύσεις, αποκαλυπτικά ρεπορτάζ, ειδήσεις, ακόμη και με παραπολιτικά ή κουτσομπολιά για τους δύο υποψηφίους. Τη Χίλαρι Κλίντον, την οποία στηρίζει η πλειονότητα των μεγάλων δικτύων, καναλιών και εφημερίδων ή περιοδικών και τον δισεκατομμυριούχο Ντόναλντ Τραμπ. Η πρώτη είναι η σύζυγος ενός πρώην προέδρου που έμεινε στην ιστορία για το σκάνδαλο Λεβίνσκι, αν και η εποχή του ως πρόεδρος ήταν μάλλον από τις πλέον καθοριστικές για αυτά που ζούμε σήμερα. Η Χίλαρι Κλίντον ήταν υπουργός Εξωτερικών του προέδρου Ομπάμα και κατηγορείται για πολλά. Το σημαντικότερο, ότι βρίσκεται στην κορυφή μιας πυραμίδας τεράστιων συμφερόντων στις ΗΠΑ. Απέναντί της είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, ένας ακόμη τραχύς επιχειρηματίας, γνωστός από τηλεοπτικά σόου και το πολύκροτο διαζύγιό του με την Ιβάνα. Οι πιο ψύχραιμοι παρατηρητές έχουν πει ότι η πολιτική στις ΗΠΑ έχει φτάσει στο κατώτατο σημείο. Εντάξει, αυτό ίσως έχει ακουστεί και άλλες φορές σε προεδρικές εκστρατείες στις ΗΠΑ, αλλά η τωρινή άγρια αντιπαράθεση μεταξύ των δύο υποψηφίων, που θυμίζει “Μονομαχία στο Ελ Πάσο”, αλλά χωρίς τον Κλιντ Ίστγουντ, έχει αφαιρέσει οποιοδήποτε απαραίτητο μακιγιάζ από τον επόμενο, την επόμενη πρόεδρο. ΩΣΤΌΣΟ, αυτό που απασχολεί το περιοδικό μας, παράλληλα με τις εκλογές, είναι η κατάσταση που βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα. Εγώ θα αφήσω τις αναλύσεις ή τις εκτιμήσεις και τα σχόλια στους ειδικότερους που ακολουθούν. Θα σταθώ στο πιο δυνατό όπλο των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της επεκτατικής της πολιτικής. Στον κινηματογράφο, στη βιομηχανία της εικόνας. Εκεί, που τουλάχιστον οι Αμερικανοί κατάφεραν τις περισσότερες επιτυχίες τους. Πολλοί περισσότερες απ’ ότι τα όπλα, η βιομηχανία τους, η διπλωματία τους ή οι μυστικές τους υπηρεσίες. ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ, τον κινηματογράφο του Χόλιγουντ και των τεράστιων τηλεοπτικών δικτύων οι ΗΠΑ κατάφεραν σε μεγάλο βαθμό να περάσουν τα μηνύματα που ήθελαν, να επηρεάσουν γενιές ολόκληρες. Μπροστά σε έναν Γκάρι Κούπερ ή έναν Κάρι Γκραντ δεν έλιωναν μόνο τα κοριτσόπουλα, αλλά και οι αντιστάσεις λαών που έπνιγαν τα γεωστρατηγικά ή τα οικονομικά συμφέροντα της υπερδύναμης. Ακόμη και τα ιερά τέρατα του κινηματογράφου, όπως οι Φορντ, Χοκς, Κάπρα, Κιούμπρικ, Χιούστον ή οι νεότεροι Σπίλμεργκ, Ντε Πάλμα και Σκορτσέζε χρησιμοποιήθηκαν από το αμερικανικό σύστημα. Τουλάχιστον ως άλλοθι για τις χιλιάδες ταινίες που προέβαλαν μία ψευδαίσθηση, μικρά και μεγάλα ψέματα, το “αμερικανικό όνειρο”. ΣΚΈΦΤΟΜΑΙ ότι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως υπερβολή, αλλά οι ΗΠΑ μού θυμίζουν όλο και περισσότερο τελευταίως τα σκηνικά των ταινιών τους στο Χόλιγουντ - περισσότερο των γουέστερν. Από μπροστά όλα άψογα, μελετημένα στη λεπτομέρειά τους, καλοφωτισμένα και από πίσω καφάσια και μαδέρια, που απλώς τα στηρίζουν και με μία μικρή απροσεξία ενός νεαρού φροντιστή μπορεί να καταρρεύσουν. Είναι δική μου αίσθηση ή μία πραγματικότητα, που μπορεί να συμπαρασύρει όλο τον κόσμο; * Να ευχαριστήσω τους συναδέλφους του Εξωτερικού Δελτίου του ΑΠΕ-ΜΠΕ, που εργάστηκαν για αυτό το τεύχος. Την Ελπίδα Κωτσάκη, την Άννα Γεωργίου, τη Βίκυ Χρίστη, την Τατιάνα Φράγκου, το Νίκο Χατζή, τον Μπάμπη Γεωργίκο και τον Γιώργο Αγγελόπουλο.
Χάρης Αναγνωστάκης
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 3
Δυσπιστία και καχυποψία Του Γιώργου Αγγελόπουλου
Λ
ίγο πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, η δυσπιστία και η καχυποψία έχει φθάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε πως, αν νικήσει η Κλίντον, οι μισοί Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι θα «απορρίψουν» τη νίκη της και 70% εξ αυτών θα θεωρήσουν πως είναι αποτέλεσμα νοθείας. Η εκλογική βάση του Τραμπ φαίνεται λοιπόν πως συμμερίζεται τη δήλωση του υποψηφίου της, πρωτοφανή κι αυτή στην αμερικανική πολιτική ιστορία και αντίθετη προς την αμερικανική δημοκρατική παράδοση, ότι, αν χάσει, πιθανόν να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα των εκλογών, να το θεωρήσει «στημένο». Είναι φανερό πως η στάση αυτή δεν προοιωνίζεται τίποτε καλό μετεκλογικά. Διότι, όπως επισημαίνει ο Σερζ Χαλιμί στη Le Monde Diplomatique, ήδη γνωρίζαμε πως το αμερικανικό εκλογικό σύστημα είναι «στημένο». Ήδη γνωρίζαμε πως ο υποψήφιος που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους δεν γίνεται πάντα πρόεδρος των ΗΠΑ· πως η κούρσα για τον Λευκό Οίκο αγνοεί τα τρία τέταρτα των Πολιτειών, στις οποίες η έκβαση των εκλογών θεωρείται δεδομένη· πως σχεδόν έξι εκατομμύρια Αμερικανοί με ποινικό μητρώο έχουν χάσει το δικαίωμα της ψήφου· πως 11% των εν δυνάμει ψηφοφόρων δεν έχουν πιστοποιητικό ταυτότητας για να ψηφίσουν· πως το εκλογικό σύστημα δίνει στα δύο κύρια κόμματα ένα αποφασιστικής σημασίας πλεονέκτημα. Γνωρίζαμε επίσης πως τα χρήματα, τα μέσα ενημέρωσης, τα λόμπι στρεβλώνουν τη δημοκρατική διαδικασία. Ως εκ τούτου, ο Τραμπ απλώς... κομίζει γλαύκαν. Όμως σ’ αυτές τις εκλογές οι ψηφοφόροι έχουν κι άλλους λόγους να είναι οργισμένοι, όπως έδειξαν οι 12 εκατομμύρια Αμερικανοί που ψήφισαν τον σοσιαλιστή γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς και τα 13,3 εκατομμύρια των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ. Είναι οργισμένοι διότι πολιτικοί, τόσο Ρεπουμπλικανοί όσο και Δημοκρατικοί, εξαπέλυσαν πολέμους στη Μέση Ανατολή οι οποίοι φτώχυναν τις ΗΠΑ χωρίς να φέρουν τη νίκη· διότι η πλειονότητα του πληθυσμού συνεχίζει να πληρώνει τις συνέπειες μιας οικονομικής κρίσης που δεν κόστισε τίποτε σ αυτούς που την προκάλεσαν· διότι ο πρόεδρος Ομπάμα διέψευσε τις τεράστιες ελπίδες για αλλαγή που είχε δημιουργήσει η προεκλογική εκστρατεία του το 2008· διότι οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι δεν είδαν και μεγάλη διαφορά όταν κινητοποιήθηκαν για να κερδίσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου το 2010 και το 2014· διότι τίποτε δεν αλλάζει στην Ουάσινγκτον, διότι οι Αμερικανοί αισθάνονται πως τους έχει αρπάξει τη χώρα μια ολιγαρχία που τους περιφρονεί, διότι η ανισότητα αυξάνει και ο φόβος κυριαρχεί στη μεσαία τάξη. Παλιά η ανισότητα ήταν μεταξύ των λευκών και των μαύρων, τώρα ανακαλύπτουμε πως το προσδόκιμο ζωής των λευκών ανδρών χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση είναι σχεδόν 13 χρόνια μικρότερο από εκείνο των λευκών ανδρών που έχουν τελειώσει το πανεπιστήμιο (67,5 χρόνια σε σύγκριση με 80,4)! Η Χίλαρι Κλίντον, εκτός από πρώτη γυναίκα που διεκδικεί την προεδρία των ΗΠΑ, είναι και η υποψήφια αυτού του status quo, με αποτέλεσμα η δυσαρέσκεια για την υφιστάμενη κατάσταση να αντανακλά επάνω της. Ωστόσο η νίκη της είναι αυτή τη στιγμή η πιθανότερη έκβαση των εκλογών, καθώς ο Τραμπ είναι αουτσάιντερ και ακόμη πιο αντιπαθής από εκείνη. Άραγε το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ έχει καταστεί τόσο εύθραυστο ώστε η εκπρόσωπος του status quo να μην καταφέρει να νικήσει την αυταρχική δεξιά και να αναδειχθεί έτσι στην προεδρία ένας άνθρωπος όπως ο Τραμπ; Για τον Σερζ Χαλιμί, ακόμη κι αυτό μπορεί να συμβεί, θα αρκούσε άλλη μια τρομοκρατική επίθεση, μια κακή τηλεοπτική εμφάνιση ή η ανακάλυψη μέχρι την ημέρα των εκλογών και άλλων ηλεκτρονικών μηνυμάτων που να εκθέτουν την Χίλαρι.
4 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Στις 8 Νοεμβρίου οι Αμερικανοί δεν ψηφίζουν μόνο για πρόεδρο, αλλά και για τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τη Γερουσία, τους κυβερνήτες, τους δικαστές και χιλιάδες αιρετούς
ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΈΣ ΕΚΛΟΓΈΣ ΣΤΟΥΣ ΣΕΡΊΦΗΔΕΣ
Σ
Στις 8 Νοεμβρίου, οι Αμερικανοί εκλέγουν, εκτός του διαδόχου του Μπαράκ Ομπάμα, ένα νέο Κονγκρέσο και δεκάδες χιλιάδες τοπικούς εκπροσώπους.
ΚΟΝΓΚΡΕΣΟ
Το Κονγκρέσο αποτελείται από δύο σώματα με ίση εξουσία: τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Εάν το κόμμα του επόμενου προέδρου δεν ελέγχει κανένα από τα δύο νομοθετικά σώματα, θα του είναι αδύνατον να περάσει τις μεταρρυθμίσεις του. Βουλή των Αντιπροσώπων: οι 435 έδρες της θα ανανεωθούν για μία θητεία δύο ετών ανά εκλογική περιφέρεια. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν σήμερα την πλειοψηφία, με 246 έδρες, έναντι 186 για τους Δημοκρατικούς και 3 κενές έδρες εξαιτίας δύο παραιτήσεων και ενός θανάτου. Δεν αναμένεται αλλαγή της πλειοψηφίας. Γερουσία: 34 από τις 100 έδρες θα ανανεωθούν για θητεία έξι ετών. Οι γερουσιαστές εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων κάθε πολιτείας. Οποιο και αν είναι το μέγεθός της, κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από δύο γερουσιαστές. Σήμερα, οι Ρεπουμπλικανοί διαθέτουν πλειοψηφία 54 γερουσιαστών έναντι 44 εδρών που ανήκουν στους Δημοκρατικούς και δύο ανεξάρτητων, συμμάχων των Δημοκρατικών. Θα χρειασθεί στους Δημοκρατικούς η εξασφάλιση 4 επιπλέον εδρών για να ανακτήσουν τον έλεγχο της Γερουσίας στην περίπτωση εκλογής της Χίλαρι Κλίντον στον Λευκό Οίκο, διότι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ δίνει την ψήφο του σε περίπτωση ισοψηφίας 50-50.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 5
Δώδεκα Πολιτείες θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικές στην αμερικανική εκλογική διαδικασία. Ανάμεσά τους και οι 29 εκλέκτορες της Φλόριντα και οι 20 της Πενσιλβάνια
ΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ
Δώδεκα από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ θα εκλέξουν στις 8 Νοεμβρίου του κυβερνήτες τους, τους φορείς της εκτελεστικής εξουσίας σε πολιτειακό επίπεδο, με εκτεταμένες αρμοδιότητες που τους παραχωρεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο κυβερνήτης είναι η ισχυρότερη πολιτική προσωπικότητα της πολιτείας, μαζί με τους γερουσιαστές, μεσολαβητές ανάμεσα στην πολιτεία τους και την Ουάσινγκτον.
ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
157 προτάσεις θα υποβληθούν για έγκριση στους ψηφοφόρους 35 πολιτειών. Νομιμοποίηση της κάνναβης, κατώτατος μισθός, υγεία, οπλοκατοχή είναι τα βασικά θέματα των δημοψηφισμάτων αυτών, που άπτονται και θεμάτων όπως η υποχρεωτική χρήση προφυλακτικού από τους ηθοποιούς πορνογραφικών ταινιών στην καλιφόρνια.
Τοπικές εκλογές
Χιλιάδες έδρες αιρετών θα ανανεωθούν σε τοπικό επίπεδο: νομοθετικές συνελεύσεις, δικαστές, δημοτικά συμβούλια και δήμαρχοι, κομητείες, σερίφηδες…
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ. Η ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ
Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές διεξάγονται την Τρίτη που ακολουθεί την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, σύμφωνα με νόμο του 1845. Φέτος αντιστοιχεί στην 8η Νοεμβρίου.
Ψηφοφορία
Καθολική έμμεση ψηφοφορία σε έναν γύρο, στις 50 αμερικανικές πολιτείες και την Περιφέρεια της Κολούμπια (αφού η πόλη της Ουάσινγκτον δεν ανήκει σε καμία πολιτεία).
Οι μεγάλοι εκλέκτορες
Είναι συνολικά 538 και ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με την πολιτεία και το πληθυσμιακό της μέγεθος. Κάθε πολιτεία έχει τόσους εκλέκτορες, όσους και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (ανάλογα με τον πληθυσμό της), ενώ διαθέτει δύο γερουσιαστές ανεξαρτήτως του πληθυσμού. Η Καλιφόρνια , για παράδειγμα, διαθέτει 55 εκλέκτορες, το Τέξας 38, η πολιτεία της Νέας Υόρκης 29, η Φλόριντα 29, ενώ το Βερμόντ, η Αλάσκα , το Γουαϊόμινγκ και το Ντελαγουέρ δεν διαθέτουν παρά 3. Οι μεγάλοι εκλέκτορες που απαρτίζουν το κολέγιο των εκλεκτόρων θα εκλέξουν στη συνέχεια επισήμως στις 19 Δεκεμβρίου τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, σε μία τυπική πράξη της εκλογικής διαδικασίας.
Τι πρέπει να κερδηθεί
Ενας υποψήφιος πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 538 μεγάλων εκλεκτόρων, δηλαδή 270. Σε όλες τις πολιτείες, πλην δύο, ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την πλειοψηφία των ψήφων , παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Στη Νεμπράσκα και στο Μέιν, οι μεγάλοι εκλέκτορες κατανέμονται σύμφωνα με το αναλογικό σύστημα.
Οι πολιτείες-κλειδιά για την προεδρική εκλογή
6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Περί τις δώδεκα πολιτείες θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικές στην αμερικανική εκλογική διαδικασία. Είναι οι πολιτείες-κλειδιά, όπου οι δύο υποψήφιοι βρίσκονται στήθος με στήθος και δεδομένου του εκλογικού συστήματος μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά το τελικό αποτέλεσμα. Η Χίλαρι Κλίντον κι ο Ντόναλντ Τραμπ επικεντρώνουν εκεί την προεκλογική τους εκστρατεία με συχνές επισκέψεις,
αγνοώντας την υπόλοιπη χώρα. Ορισμένες από τις πολιτείες-κλειδιά είναι περισσότερες επίμαχες από άλλες , είτε διότι ο αριθμός εκλεκτόρων είναι πολύ μεγάλος, είτε διότι τα ποσοστά των υποψηφίων είναι πολύ κοντά, είτε και για τα δύο. Σε ποιον θα πάνε οι 29 μεγάλοι εκλέκτορες της Φλόριντα, της πολιτείας-κλειδί με τον μεγαλύτερο πληθυσμό; Σε ποιον θα πάνε οι 20 εκλέκτορες της Πενσιλβάνια, οι 18 του Οχάιο και οι 15 της Βόρειας Καρολίνας; Ποια σύνθεση πολιτειών μπορεί να δώσει τη νίκη στην Κλίντον, ή στον Τραμπ; Οι ειδικοί εκλογολόγοι μελετούν καθημερινά τους αριθμούς προσθέτοντας και αφαιρώντας ανάλογα με τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Και η παραμικρή μεταβολή μπαίνει στο μικροσκόπιο, αφού και μικρές πολιτείες-κλειδιά, όπως η Αϊόβα με 6 εκλέκτορες, μπορούν να αλλάξουν το τελικό αποτέλεσμα.
ΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ
Η υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον έχει
Η Χίλαρι Κλίντον στηρίζει τη δημιουργία μίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη Συρία και έχει δεσμευτεί ότι θα στείλει πρόσθετες δυνάμεις στην περιοχή δεσμευθεί να αυξήσει τους φόρους για τους οικονομικά ισχυρούς και να ανοίξει το δρόμο προκειμένου να δοθεί υπηκοότητα σε παράτυπους μετανάστες. Ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ντόναλντ Τραμπ θέλει να υψώσει ένα τείχος στα σύνορα με το Μεξικό και να επιβάλει εμπορικούς δασμούς στην Κίνα. Ακολουθούν οι βασικές θέσεις των δύο υποψηφίων:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Χίλαρι Κλίντον Η Κλίντον έχει δηλώσει ότι οι πλούσιοι, και όχι η μεσαία τάξη, θα είναι αυτοί που θα δουν να αυξάνονται οι φόροι τους. Η υποψήφια των Δημοκρατικών στηρίζει τη φορολογική πρόταση του δισεκατομμυριούχου επενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, η οποία προβλέπει φορολογικό συντελεστή 30% για όσους κερδίζουν πάνω από 1 εκατ. δολάρια το χρόνο. Η Κλίντον έχει επίσης ζητήσει να επιβληθεί επιπλέον φόρος 4% για όσους έχουν εισοδήματα πάνω από 5 εκατ. δολάρια το χρόνο, ενώ έχει μιλήσει για αύξηση του φόρου κληρονομιάς για τα ακίνητα καθώς και για μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές για τις δαπάνες υγείας και εκπαίδευσης
των νοικοκυριών της μεσαίας τάξης. Σύμφωνα με ανάλυση του Tax Policy Center, το 1% των Αμερικανών, που έχουν και τα υψηλότερα εισοδήματα, θα καταβάλουν περίπου τα τρία τέταρτα των φορολογικών αυξήσεων της Κλίντον. Ντόναλντ Τραμπ Ο Τραμπ έχει προτείνει να αντικατασταθούν οι επτά φορολογικές κλίμακες, που ισχύουν αυτή τη στιγμή, με τρεις και οι φορολογικοί συντελεστές να διαμορφωθούν στο 12%, το 25% και το 33%. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής που ισχύει σήμερα είναι 39,6%. Παράλληλα, θέλει να καταργήσει το φόρο ακινήτων και να μειώσει το φορολογικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις στο 15% από το 35%. Το σχέδιό του θα επιτρέψει στα νοικοκυριά να εκπίπτουν από το φόρο εισοδήματος τις δαπάνες για τα παιδιά τους και θα προσφέρει περαιτέρω στήριξη μέσω της ισχύουσας πίστωσης φόρου για πολίτες με χαμηλότερο εισόδημα. Επίσης θα δώσει έξι εβδομάδες πληρωμένης άδειας μητρότητας για τις νέες μητέρες. Σύμφωνα με ανάλυση του συντηρητικού Tax Foundation, το τελευταίο
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα συνεργαστεί με τη Ρωσία για να πολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος και ότι θα εξετάσει την αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους
σχέδιο που ανακοίνωσε ο Τραμπ θα κοστίσει στην αμερικανική κυβέρνηση περίπου 5,9 τρισεκ. δολάρια σε έσοδα μέσα σε 10 χρόνια. Όπως εκτιμούν οι αναλυτές του Tax Foundation, το 1% των Αμερικανών, που ανήκουν στα υψηλότερα οικονομικά στρώματα, θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται με διψήφιο ποσοστό, ενώ αυτοί με τα χαμηλότερα εισοδήματα κατά 1,9%.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
Χίλαρι Κλίντον Η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της ένθερμο υποστηρικτή των δικαιωμάτων των μεταναστών. Η Κλίντον έχει υποσχεθεί να προτείνει μια ευρεία νομοθεσία τις πρώτες 100 ημέρες της διακυβέρνησής της για να αναδιαρθρώσει το σύστημα μετανάστευσης και να καθιερώσει μια διαδικασία προκειμένου οι παράτυποι μετανάστες να αποκτούν μόνιμη άδεια παραμονής και υπηκοότητα. Έχει δηλώσει ότι θα υπερασπιστεί τα προεδρικά διατάγματα του Μπαράκ Ομπάμα, τα οποία απέτρεψαν την απέλαση περίπου 4 εκατομμυρίων παράτυπων μεταναστών, ένα σχέδιο που πρόσφατα μπλόκαρε το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας.
ΡΩΣΙΑ
Χίλαρι Κλίντον Πρώην και εν ενεργεία αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ομπάμα έχουν πει στο Reuters ότι πιστεύουν πως η Κλίντον θα έχει μια πιο σκληρή γραμμή στη Ρωσία απ ό,τι ο Ομπάμα ή ο Τραμπ. Η ίδια η Κλίντον έχει πει ότι πιστεύει πως Ρώσοι χάκερς βρίσκονται πίσω από την παραβίαση των συστημάτων του Δημοκρατικού Κόμματος σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Η Κλίντον έχει δηλώσει ότι η Ρωσία θα πρέπει να διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και ο σύμβουλός της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής έχει πει ότι η Κλίντον θα εξετάσει το ενδεχόμενο να εξοπλιστούν οι κυβερνητικές δυνάμεις στην Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η ρωσική «επιθετικότητα στην Ευρώπη».
Ντόναλντ Τραμπ Τα σχέδια του Τραμπ να αλλάξει τη μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ έχουν γίνει το σήμα κατατεθέν της εκστρατείας του. Ο Τραμπ ξεκίνησε τη προεκλογική του εκστρατεία με την υπόσχεση να χτίσει ένα τείχος στα σύνορα ΗΠΑΜεξικού και έχει πει ότι θα επιμείνει το κόστος κατασκευής του να καλυφθεί από τη γειτονική χώρα ενώ δεσμεύθηκε να απελάσει τα περίπου 11 εκατ. μεταναστών που βρίσκονται παράτυπα στις ΗΠΑ. Επίσης ζήτησε να απαγορευθεί τελείως η είσοδος των μουσουλμάνων στις ΗΠΑ μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Σαντ Μπερναντίνο της Καλιφόρνια. Θέλει ακόμα να μην δίδεται υπηκοότητα σε όσους γεννήθηκαν στις ΗΠΑ και είναι παιδιά αλλοδαπών. Στη συνέχεια, άμβλυνε τις θέσεις αυτές. Τον Ιούνιο, μίλησε για προσωρινή απαγόρευση στην είσοδο μεταναστών από περιοχές που θεωρούνται πυρήνες των τρομοκρατών.
Ντόναλντ Τραμπ Ο Τραμπ έχει πει ότι θα έχει μια «πολύ, πολύ καλή» σχέση με τη Ρωσία. Έχει δηλώσει ότι πιστεύει πως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι καλύτερος ηγέτης από τον Ομπάμα. Ο Τραμπ έχει πει ότι θα συνεργαστεί με τη Ρωσία για να πολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος και ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο αναγνώρισης της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και άρσης των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας από της δυνάμεις της Δύσης. Ο Τραμπ έχει επικρίνει το ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι κάποιοι σύμμαχοι των ΗΠΑ δεν έχουν τηρήσει τις αμυντικές τους δεσμεύσεις. Τον Ιούλιο, δήλωσε ότι εάν η Ρωσία επιτεθεί σε μέλος του ΝΑΤΟ, θα εξετάσει κατά πόσο η χώρα αυτή έχει υπάρξει συνεπής στις οικονομικές της υποχρεώσεις πριν την υπερασπιστεί.
ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Χίλαρι Κλίντον Η Κλίντον ήταν βασικός παίκτης στη «στροφή» του Ομπάμα προς την Ασία, όταν υπηρέτησε ως υπουργός Εξωτερικών από το 2009 έως το 2013. Η Κλίντον έχει δηλώσει ότι θα παρακολουθεί στενά τα όποια εμπορικά ζητήματα προκύψουν και «θα επιβάλει επιπτώσεις» στην Κίνα σε περίπτωση κατάχρησης της θέσης της στο διεθνές εμπόριο. Παράλληλα, αντιτίθεται στο να δοθεί στην Κίνα καθεστώς οικονομίας αγοράς. Έχει κατ επανάληψη επικρίνει τις επιδόσεις της Κίνας στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχει χαρακτηρίσει τη σημερινή δυναμική μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ως «μια από τις σχέσεις που αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση» αλλά έχει επίσης δηλώσει ότι οι δύο χώρες έχουν μια «θετική, συνεργατική και ολοκληρωμένη σχέση».
Χίλαρι Κλίντον Έχει δεσμευθεί να νικήσει το Ισλαμικό Κράτος και έχει πει ότι το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της οργάνωσης είναι να εξαλειφθούν τα προπύργιά του στο Ιράκ και τη Συρία. Παίρνοντας αποστάσεις από την κυβέρνηση Ομπάμα, στηρίζει τη δημιουργία μια ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη Συρία και έχει ζητήσει την εντατικοποίηση της αεροπορικής εκστρατείας από τη συμμαχία που τελεί υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Η Κλίντον έχει πει ότι θα αποστείλει πρόσθετες αμερικανικές ειδικές δυνάμεις για να συνδράμουν τις αραβικές και κουρδικές δυνάμεις που βρίσκονται εκεί, αλλά είναι αντίθετη στο να σταλούν πρόσθετα αμερικανικά χερσαία στρατεύματα στην περιοχή. Ντόναλντ Τραμπ Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών δεν έχει δώσει πολλές λεπτομέρειες για τα σχέδιά του να πολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος αλλά έχει πει ότι θα διαλύσει την οργάνωση. Λέει ότι κρατά τις λεπτομέρειες της στρατηγικής του κρυφές προκειμένου να μην αποκαλυφθούν στον εχθρό. Έχει πει ότι ίσως χρειαστούν 30.000 αμερικανικά στρατεύματα για να ηττηθεί το Ισλαμικό Κράτος στη Μέση Ανατολή αλλά δεν έχει δεσμευθεί ότι θα αναπτύξει μια τέτοια δύναμη αυτού του μεγέθους. Για να αντιμετωπίσει ύποπτους τρομοκράτες, έχει προτείνει να αλλάξουν οι διεθνείς κανόνες που απαγορεύουν τη χρήση βασανιστηρίων από το στρατό. Έχει προτείνει επίσης να δολοφονούνται τα μέλη της οικογένειας των τρομοκρατών προκειμένου να 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
αποθαρρύνονται οι ομοϊδεάτες τους. Μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε από εν αποστρατεία και εν ενεργεία στρατιωτικούς, ο Τραμπ αναδιπλώθηκε σε κάποιες από αυτές τις θέσεις αλλά όχι τελείως.
ΚΙΝΑ
Ντόναλντ Τραμπ Ο Τραμπ έχει καταστήσει την κριτική των εμπορικών πρακτικών της Κίνας κεντρικό θέμα της εκστρατείας του. Έχει δεσμευθεί να χαρακτηρίσει επισήμως την Κίνα χώρα συναλλαγματικής χειραγώγησης και να επιβάλει δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές. Ο Τραμπ έχει ζητήσει ισχυρότερη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Νότια Σινική Θάλασσα. Έχει εξαγγείλει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Χωρών στις δύο πλευρές του Ειρηνικού, TPP. Αν και η εμπορική συμφωνία δεν περιλαμβάνει την Κίνα, ο Τραμπ έχει εκφράσει ανησυχίες ότι το Πεκίνο θα προσπαθήσει να μπει από την «πίσω πόρτα».
ΈΝΑ ΦΆΝΤΑΣΜΑ ΠΆΝΩ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΉ Του Δημήτρη Λιάτσου
Ποτέ άλλοτε την τελευταία εικοσαετία σε προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ, η Ρωσία και ο ηγέτης της δεν είχαν τόσο έντονη παρουσία και δεν αποτελούσε στοιχείο διαμάχης των δύο υποψηφίων. Γιατί άραγε; Πως βλέπει η Μόσχα την εκστρατεία της ρωσοφοβίας;
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 9
10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
E
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την προεκλογική Αμερική. Το φάντασμα του... πουτινισμού! Ποτέ άλλοτε την τελευταία εικοσαετία σε προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ, η Ρωσία και ο ηγέτης της δεν είχαν τόσο έντονη παρουσία και δεν αποτελούσαν συστατικά στοιχεία στον βερμπαλισμό και στις διαμάχες των δυο υποψηφίων για την προεδρική θητεία. Γιατί άραγε; Γιατί από την εποχή του Κλίντον μετέπειτα του Μπους αλλά και στη συνέχεια του Ομπάμα ουδείς των υποψηφίων ασχολούνταν με τη Ρωσία στην προεκλογική περίοδο; Προφανώς , το κυρίαρχο αμερικανικό μοντέλο διακυβέρνησης δεν έβλεπε κανένα λόγο να ασχοληθεί αφού θεωρούσε ότι από τη Ρωσία δεν προέρχεται κανένας κίνδυνος για την απόλυτη κυριαρχία του όπου γης. Τι συνέβη και στην τωρινή πορεία προς τις εκλογές το σύνολο του γιγάντιου προπαγανδιστικού μηχανισμού, τουλάχιστον του στρατοπέδου των Δημοκρατικών, πρωτοστατεί στη δαιμονοποίηση του Βλαντίμιρ Πούτιν και σε μια ανίερη εκστρατεία υστερικής ρωσοφοβίας μέσα και έξω από τις ΗΠΑ; Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από τη συνειδητοποίηση ότι το κατεστημένο της Ουάσιγκτον, η πολιτική ελίτ που κυριαρχεί την τελευταία 30ετια, νοιώθει να κινδυνεύει να χάσει τη γη κάτω από τα πόδια της. Η συσσώρευση τόσων προβλημάτων στην αμερικανική κοινωνία ανέδειξε, αρχικά, το φαινόμενο του « αριστερού « υποψήφιου - αντιπάλου της Κλίντον , του Σάντερς, ο οποίος όμως, με τις κατάλληλες εσωκομματικές μαχαιριές, «μπήκε στη θέση του» . Από τη άλλη όχθη, ωστόσο, η μπάλα χάθηκε και τη σκυτάλη πήρε ένα ξένο, προς το Ρεπουμπλικανικό κατεστημένο, σώμα . Ο δισεκατομμυριούχος μεν, πλην όμως ξένος και, άρα, ανεξέλεγκτος, από το «σύστημα» Ντόναλντ Τραμπ. Σαφές δείγμα ότι ένα σημαντικό τμήμα της αμερικανικής κοινωνίας, οπαδοί και των δυο καθεστωτικών κομμάτων, αρνείται τη συνέχιση αυτής της πολιτικής. Ο πανικός της πολιτικής ελίτ της Ουάσιγκτον την οδήγησε στις ατραπούς του αρχαιοελληνικού ρητού: πενία τέχνας εργάζεται! Έπρεπε επειγόντως να βρεθεί « εχθρός «. Πόσο δε, που αυτός ήταν προ των πυλών . Η Ρωσία αμφισβήτησε την αμερικανική μονοκρατορία στη Μέση Ανατολή με επιτυχία που άρχισε να γίνεται φανερή στην παγκόσμια σκηνή, επανέφερε την Κριμαία υπό τον έλεγχό της κρατώντας έτσι τον πλήρη έλεγχο των εξελίξεων στη Μαύρη θάλασσα, συνέβαλε στο να γίνει γνωστό το έγκλημα που επιχειρήθηκε στη Ουκρανία με την οργάνωση και χρηματοδότηση του πραξικοπήματος των εθνικιστικών, ακρο-
δεξιών στοιχείων και την τελική εμφύλια σύρραξη στη χώρα αυτή . Το φιάσκο της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Ομπάμα και η ενδυνάμωση του ρόλου της Ρωσίας στην παγκόσμια σκακιέρα, παράλληλα με την ανερχόμενη πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ υπερεκτίμησαν τις δυνάμεις τους στο ρόλο της μοναδικής επικυρίαρχου πάνω στη γη, έπρεπε να αντιμετωπισθεί. Οι τωρινές προεδρικές εκλογές διαφέρουν από κάθε άλλη προηγούμενη αναμέτρηση, εκτιμούν οι Ρώσοι αναλυτές, διότι για πρώτη φορά το αμερικανικό νεοφιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης μη έχοντας εναλλακτική λύση έβαλε «όλα τα αυγά» σε ένα καλάθι, αυτό της υποψήφιου Χίλαρι Κλίντον. Και πάσει θυσία επιχειρεί να την οδηγήσει στη νίκη. Τα βέλη με τα οποία την έχουν εφοδιάσει στάζουν αντιρωσικό δηλητήριο. Και στα τρία debate των δυο μονομάχων το φάντασμα του Πούτιν πλανιόταν πάνω από την Αμερική. Ακούσαμε, ανάμεσα στα τόσα «απείρου κάλλους» λεγόμενα, και το ευτράπελο ότι ο αντίπαλος της Κλίντον , ο Τραμπ αποτελεί απειλή για την «πατριωτική» Αμερική διότι τα κείμενα που διαβάζει στις ομιλίες του είναι μεταφρασμένα από τα ... ρωσικά. Ότι είναι «φίλος» του Πούτιν , ο οποίος «έβαλε τους χάκερς και υπέκλεψαν τα αρχεία του Δημοκρατικού κόμματος....». Ότι συμπλέει με τον Πούτιν όταν διακηρύσσει ότι θα πάψει να χρηματοδοτεί τον παρασιτισμό του ΝΑΤΟ « αφήνοντας έτσι τους συμμάχους μας στην επιθετικότητα του Πούτιν...»! Από την άλλη πλευρά, ο υποψήφιος Τραμπ, επιχειρεί μέσα από αυτό το προεκλογικό «προπέτασμα καπνού» να πει ότι δεν γνωρίζει τον Πούτιν, δεν είναι φίλος του αλλά αν εκλεγεί θα επιδιώξει να τα βρει μαζί του προς το συμφέρον της Αμερικής . Βέβαια , από το Κρεμλίνο έχουν διακηρύξει ότι η ανάδειξη του νέου προέδρου των ΗΠΑ είναι θέμα της αμερικανικής κοινωνίας και η Μόσχα θα εργαστεί με όποιον πρόεδρο θα εκλέξουν οι πολίτες της χώρας αυτής. Ωστόσο, εκτιμούν αναλυτές, αν και δεν πρέπει να παίρνει κανείς «τοις μετρητοίς» την προεκλογική συνθηματολογία, η τάση την οποία δίνει ο κάθε υποψήφιος στις ομιλίες του ακούγεται με προσοχή. Εν κατακλείδι, στη Μόσχα δεν κρύβουν ότι θα προτιμούσαν να αναπτύσσουν σχέσεις με την Ουάσιγκτον στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος και τουλάχιστον στο εξής νοιώθουν ότι έχουν τη δύναμη να απορρίπτουν τις πολιτικές επιβολών ξένων θελήσεων, όπως είχαν συνηθίσει να κάνουν ως τώρα οι Αμερικάνοι σε όλο τον κόσμο. Αν αυτό αποτελεί για την κυρίαρχη, ακόμα, φιλελεύθερη ελίτ των ΗΠΑ , «φάντασμα» τότε ας το ... φοβούνται! 11 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
του Liu Chang, δημοσιογράφος του Πρακτορείου Νέα Κίνα
Η οικονομική ανάκαμψη εξελίσσεται όλο και πιο άνισα, ενώ οι υποδομές της υπερδύναμης καταρρέουν και χρειάζονται τρισεκατομμύρια δολάρια για να επισκευαστούν
ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΆ ΠΡΟΒ ΛΊΓΟΙ ΑΠ’ ΑΥΤΟΎΣ που παρακολουθούν στενά τις πλήρεις σκανδάλων προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ θα διαφωνούσαν με την επισήμανση πως οι Ηνωμένες Πολιτείες, μια χώρα που συχνά υπερηφανεύεται για το πολιτικό και οικονομικό μοντέλο της, αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα. Στα τηλεοπτικά ντιμπέιτ, οι δύο υποψήφιοι ασχολήθηκαν περισσότερο με την ανταλλαγή προσωπικών προσβολών, παρά με τη διεξαγωγή μιας σοβαρής συζήτησης για τα πραγματικά θέματα που αντιμετωπίζει η μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο. Από τη μια άκρη των ΗΠΑ έως την άλλη, ο λαϊκισμός, ο ρατσισμός και ο απομονωτισμός βρίσκονται σε άνοδο, ενώ τα περιστατικά βίας με χρήση πυροβόλων όπλων μοιάζουν καθημερινά. Στο μεταξύ, η οικο12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
νομική ανάκαμψη των ΗΠΑ εξελίσσεται όλο και πιο άνισα, ενώ οι υποδομές της χώρας καταρρέουν και χρειάζονται τρισεκατομμύρια δολάρια για να επισκευαστούν. Πρόκειται για δύσκολες προκλήσεις τις οποίες η μια κυβέρνηση μετά την άλλη απέτυχαν να επιλύσουν. Εντούτοις οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία ασχολήθηκαν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας με επιθέσεις κατά της προσωπικότητας αλλήλων, αφήνοντας λίγο μόνο χώρο για συζητήσεις πάνω στις λύσεις που χρήζουν επειγόντως. Επίσης η υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον δεν έχει επιδείξει την πολιτική ακεραιότητα και το θάρρος που χρειάζονται για να πει στους ψηφοφόρους τι είναι σωστό, αν και όχι δημοφιλές, ενώ ο υπο-
ψήφιος των Ρεπουμπλικάνων Ντόναλντ Τραμπ εξακολουθεί να κάνει ανεύθυνα εντυπωσιθηρικά σχόλια που υποθάλπουν το μίσος στο εσωτερικό και προκαλούν ανησυχίες στον κόσμο. Το γεγονός ότι η εκλογή αυτή θα αναδείξει στον Λευκό Οίκο κάποιον που είναι είτε ανέντιμος είτε ριψοκίνδυνος αποδεικνύει πως το πολιτικό σύστημα, για το οποίο υπερηφανεύονται οι Αμερικανοί και το οποίο προσπαθούν να μεταμοσχεύσουν στον υπόλοιπο κόσμο, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Όχι μόνο δεν δημιουργεί ελπίδα στον αμερικανικό πληθυσμό αλλά, ακόμη χειρότερα, τα εσωτερικά προβλήματα της Αμερικής έχουν κατά καιρούς αρνητική επίδραση στον υπόλοιπο κόσμο. Κατά τη δεκαετία του 1990 σημειώθηκε
ΒΛΉΜΑΤΑ ΤΩΝ ΗΠΑ μια σαρωτική χρηματοπιστωτική απορρύθμιση της Ουόλ Στριτ. Εξαιτίας της, η αγορά των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου πλημμύρισε τα επόμενα χρόνια με τοξικά χρηματοπιστωτικά παράγωγα, που οδήγησαν τη διεθνή κοινότητα σε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικονομική κατάρρευση. Ακόμη και σήμερα, ο κόσμος εξακολουθεί να αισθάνεται τον πόνο απ’ αυτή την κρίση ενώ δεν έχει ακόμη καταστεί δυνατή μια ισχυρότερη ανάκαμψη. Για δεκαετίες, τα δόγματα εξωτερικής πολιτικής όλων των προέδρων των ΗΠΑ είχαν έναν απλό και σαφή στόχο και ο στόχος αυτός ήταν να διατηρηθεί μια παγκόσμια τάξη που να εξασφαλίζει την κυριαρχία της Ουάσινγκτον στον κόσμο. Εφαρμόζοντας τέτοιες πολιτικές, η Ουάσινγκτον ανέκαθεν
επεδίωκε να εξυπηρετήσει τα δικά της συμφέροντα με πρόσχημα την προώθηση της αποκαλούμενης ελευθερίας και δημοκρατίας σε χώρες και περιοχές που είτε προσπαθεί να ελέγξει είτε χειραγωγεί. Δεν έχει επίσης φεισθεί προσπαθειών για να περιορίσει την άνοδο οποιουδήποτε μέρους πιστεύει πως μπορεί να γίνει εν δυνάμει ανταγωνιστής της. Για να εισβάλει στο Ιράκ, η κυβέρνηση Μπους κατασκεύασε αποδείξεις για την ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής στη χώρα, εντούτοις αυτό που περίμενε τις ΗΠΑ ήταν μια αιματηρή περιπέτεια που στοίχισε εκατοντάδες χιλιάδες ζωές αθώων και αποτέλεσε προοίμιο για την ανάδυση της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος που έχει εμπνεύσει κύματα τρομοκρατικών επιθέσεων σε πολλά μέρη του κόσμου.
Λόγω της συνεχιζόμενης επέμβασης της Ουάσινγκτον στην περιοχή, η Μέση Ανατολή γνώρισε τα επόμενα χρόνια ακόμη περισσότερη τρομοκρατία και διαθρησκευτική βία, ενώ η προοπτική της ειρήνης παραμένει στην καλύτερη περίπτωση θολή, παρά την ισχυρή διεθνή συναίνεση για τον τερματισμό των αιματηρών πολέμων στη Συρία και την Υεμένη. Επιπλέον αυτό υπονομεύει πλήρως τη θεωρία ότι το δημοκρατικό σύστημα της Αμερικής μπορεί να εφαρμοστεί παντού στον κόσμο. Αν η Ουάσινγκτον επιμένει στην εντυπωσιθηρία, αποτύχει να διορθώσει τα βαθιά ριζωμένα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματά της και συνεχίσει να διεξάγει την εξωτερική πολιτική της με αυταρχικό τρόπο, το επόμενο θύμα μπορεί να είναι η ίδια. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 13
Του Αλέξη Ηλιάδη
Η οικονομία των ΗΠΑ σε κρίση, το χρέος στα ουράνια και οι ισχυρότεροι υπολογιστές κινεζικοί. Μερικά μόνο σημεία για τη φθίνουσα πορεία της υπερδύναμης
ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΥΠΕΡΔΎΝΑΜΗ; 14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τ
Τραμπ ή η Κλίντον; Η Αμερική θα αποφασίσει στις 8 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, η υποψήφια των δημοκρατικών θα νικήσει, και με μεγάλη διαφορά τον αντίπαλό της, αλλά μερικές φορές οι δημοσκοπήσεις πέφτουν έξω… Αυτές οι προεδρικές εκλογές θα είναι κρίσιμες για τη μοναδική υπερδύναμη, καθώς γίνονται όλο και περισσότερα τα σημάδια που δείχνουν ότι οι ΗΠΑ χάνουν έδαφος σε καίριους τομείς, όπως είναι αυτοί της οικονομίας και της τεχνολογίας. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικά από αυτά. Και πρώτα απ’ όλα το χρέος. Πριν από λίγους μήνες οι ΗΠΑ έδωσαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα (έπειτα από δεκαετίες μυστικότητας) το ύψος του αμερικανικού χρέους που διακρατεί η Σαουδική Αραβία και το οποίο ανέρχεται σε 116,8 δισ. δολάρια. Δεν είναι μεγάλο εάν αναλογιστεί κανείς το αμερικανικό χρέος ύψους 1,24 τρισ. δολαρίων που βρίσκεται στα χέρια της Κίνας και το 1,14 τρισ. δολαρίων που βρίσκεται στα χέρια της Ιαπωνίας ή εάν αναλογιστεί ότι συνολικά, το χρέος των ΗΠΑ πλησιάζει τα 18,4 τρισεκατομμύρια δολάρια (και συνεχίζει να ανεβαίνει…). Εξάλλου, οι οκτώ από τις δέκα μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο βρίσκονται εκτός Ηνωμένων Πολιτειών και μάλιστα οι τέσσερις πρώτες είναι κινεζικές. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη λίστα της S&P Global Market Intelligence, πρόκειται για τη Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας (Industrial and Commercial Bank of China, ICBC), την Κατασκευαστική Τράπεζα της Κίνας (China Construction Bank), την Αγροτική Τράπεζα της Κίνας (Agriculture Bank of China) και την Bank of China. H JP Morgan, η «νούμερο ένα» αμερικανική τράπεζα, έχει πέσει στην έβδομη θέση, ενώ η Bank of America είναι η άλλη αμερικανική τράπεζα που βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα. Αλλά και οι κινεζικές επενδύσεις στο εξωτερικό ξεπερνούν πλέον σε αξία εκείνες των ΗΠΑ και ορισμένες κυβερνήσεις ανησυχούν για τον μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που περνούν σε χέρια κινεζικών εταιρειών. (Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς, όπως υποστηρίζουν οικονομολόγοι, τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν για την εθνική ασφάλεια μιας χώρας, όσο ισχυρή και να είναι αυτή, από ορισμένες εξαγορές). Χαρακτηριστικά πάντως αναφέρουμε ότι ο κινεζικός κολοσσός HNA ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα αγοράσει μερίδιο 25% στην αλυσίδα ξενοδοχείων Hilton από την Blackstone, τον μεγαλύτερο μέτοχό της., ενώ σε κινεζικά χέρια πέρασε ένα από τα θρυλικά στούντιο του Χόλιγουντ αφού ο όμιλος Dalian Wanda Group εξαγόρασε έναντι 3,5 δισ. δολαρίων την Legendary Entertainment. Όμως, οι ΗΠΑ έχουν χάσει τα πρωτεία και στον χώρο των υπερυπολογιστών. Αυτή τη στιγμή ο ισχυρότερος υπολογιστής του κόσμου είναι κινεζικός. Είναι ο Sunway TaihuLight, των 93 petaflops, ένας υπερυπολογιστής που βρίσκεται στην κορυφή της σχετικής λίστας, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν τον περασμένο Ιούνιο. Για πρώτη φορά, από τότε που συντάσσεται η λίστα, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ με 167 υπερυπολογιστές στο top 500, ενώ οι ΗΠΑ έχουν 165. Πριν δέκα χρόνια, η Λαϊκή Δημοκρατία είχε 28 στη λίστα, και κανείς από αυτούς δεν ήταν στο top 30. Οι ΗΠΑ έχουν τέσσερις υπερυπολογιστές στο top10 του top 500, ενώ η Κίνα έχει δύο, που βρίσκονται όμως στις δύο πρώτες θέσεις. Παρά τα όποια προβλήματα, οι ΗΠΑ θεωρούνται, από πολλούς πολιτικούς αναλυτές, η μοναδική υπερδύναμη. Ο κινεζικός δράκος όμως φαίνεται να τις απειλεί και ο νέος ή η νέα, όπως δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, Πρόεδρος θα έχει δύσκολο έργο. Όπως έχει δηλώσει ο αμερικανός διανοητής Νόαμ Τσόμσκι «η δυνατότητα επιβολής των αμερικανικών πολιτικών φθίνει». Ένας από τους δύο υποψήφιους Προέδρους θα έχει σύντομα την ευκαιρία να αποδείξει το αντίθετο. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15
Οι ισπανόφωνοι, ένα τεράστιο εκλογικό σώμα στις ΗΠΑ, δείχνουν απρόθυμοι να ψηφίσουν. Ο Τραμπ τους τρομάζει, η Κλίντον δεν τους ελκύει...
ΜΕ ΤΟ ΖΌΡΙ ΣΤΙΣ ΚΆΛΠΕΣ 16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τ
Το ποσοστό των Ισπανόφωνων που θα ψηφίσει στις προεδρικές εκλογές φέτος αναμένεται ότι θα είναι μικρότερο από,τι στις δύο προηγούμενες, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Κέντρου Ερευνών Pew που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 11 Οκτωβρίου, παρά τις προσπάθειες οργανώσεων προάσπισης των δικαιωμάτων των μεταναστών, που έχουν εξοργιστεί με την αντιμεταναστευτική ρητορική του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ,να τους πείσουν να πάνε στις κάλπες. Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορεί να δυσκολέψουν την υποψήφια των Δημοκρατικών ,Χίλαρι Κλίντον η οποία εξαρτάται από τις ψήφους των μειονοτήτων προκειμένου να νικήσει τον επιδεικτικό επιχειρηματία από τη Νέα Υόρκη, που στο ξεκίνημα της προεκλογικής εκστρατείας του πέρυσι είπε ότι μερικοί Μεξικανοί μετανάστες είναι βιαστές και υποσχέθηκε να κατασκευάσει ένα τείχος για να τους σταματήσει από το να έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Περίπου το 89% των εγγεγραμμένων ισπανόφωνων ψηφοφόρων δήλωσαν πως σχεδιάζουν να ψηφίσουν στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, από 91% στη δημοσκόπηση που είχε πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2012 και 94% σε μια έρευνα της κοινής γνώμης τον Ιούλιο του 2008. Το 10% δήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει στις επερχόμενες εκλογές, ενώ το υπόλοιπο 1% δήλωσε ότι δεν γνωρίζει ακόμη. Συγκριτικά, περίπου το 96% του συνολικού πληθυσμού των ΗΠΑ που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους σχεδιάζουν να ψηφίσουν στις 8 Νοεμβρίου, σύμφωνα πάντα με τη δημοσκόπηση. Οι Ισπανόφωνοι, ένα ταχέως αυξανόμενο τμήμα του εκλογικού σώματος στις ΗΠΑ με αυξανόμενη επιρροή σε «αμφίρροπες» πολιτείες όπως η Φλόριντα και η Νεβάδα, τείνουν να ψηφίζουν Δημοκρατικούς και προτιμούν με μεγάλα ποσοστά την Κλίντον έναντι του Τραμπ. Περίπου το 58% υποστηρίζει την Κλίντον έναντι 19% που υποστηρίζουν τον Τραμπ, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση. Ένα 10% τάσσεται υπέρ του ανεξάρτητου υποψηφίου Γκάρι Τζόνσον και το 6% προτιμά την υποψήφια των Πρασίνων Τζιλ Στάιν. Όμως το ποσοστό συμμετοχής των Ισπανόφωνων τείνει να είναι πολύ μικρότερο από εκείνο των λευκών και των Αφροαμερικανών, αμβλύνοντας έτσι την επίδρασή τους. Ένας αριθμός οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που αντιτίθενται στον Τραμπ προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οι Ισπανόφωνοι θα πάνε εντέλει να ψηφίσουν. Για παράδειγμα, η ομάδα προάσπισης των δικαιωμάτων των μεταναστών American Voice, ετοίμασε μια νέα ραδιοφωνική διαφήμιση στα ισπανικά που μεταδόθηκε πρόσφατα και θα συνεχίσει να μεταδίδεται από σταθμούς του Μαϊάμι και του Ορλάντο, στην οποία στηλιτεύει τη σκληροπυρηνική πολιτική του Τραμπ για τη μετανάστευση η οποία περιλαμβάνει την απέλαση όλων των ξένων που δεν διαθέτουν έγγραφα και καθιστά δυσκολότερη την απόκτηση βίζας για τους μετανάστες. Ο Σέρχιο Γκαρσία-Ρος, καθηγητής Ισπανόφωνων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, δήλωσε πως η Κλίντον μπορεί να χάνει την ευκαιρία να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής των ψηφοφόρων με το να μη εμπλέκει αρκετά τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους στην πολιτική. «Δεν μπορούμε απλώς να επαφιόμαστε σε μια οργισμένη αντίδραση στον Ντόναλντ Τραμπ», είπε. Η πρόκληση είναι να «προκαλέσουμε ενθουσιασμό στους Ισπανόφωνους ώστε να βγουν από τα σπίτια τους και να πάνε να ψηφίσουν». Ο Τραμπ έχει πει πως οι προτάσεις του για τη μετανάστευση μπορούν να βοηθήσουν τις μειονότητες, καθώς θα μειώσουν τον ανταγωνισμό για τις θέσεις εργασίας.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17
Οι αφροαμερικανοί είναι απογοητευμένοι από τον Ομπάμα, τους τρομάζει ο Τραμπ και εκφράζουν τη δυσπιστία τους για την Κλίντον...
ΚΡΊΣΙΜΗ Η ΨΉΦΟΣ ΤΩΝ ΜΑΎΡΩΝ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΤΕΊΕΣΚΛΕΙΔΙΆ 18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Κ
Κάτω από μια τέντα, ο Σάντι Τζόουνς πουλάει τάκος με χοιρινό σχάρας στους φιλάθλους, έπειτα από έναν αγώνα του αμερικάνικου φούτμπολ στη Βόρεια Καρολίνα. Ο μαύρος επιχειρηματίας ανησυχεί για το κατά πόσον η Χίλαρι Κλίντον θα μπορέσει να κινητοποιήσει τους μαύρους για να την ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου κάτι κρίσιμο για να επικρατήσει στην αναμέτρηση. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ θα χρειαστεί ευρεία συμμετοχή των μειονοτήτων στη διαδικασία για να κερδίσει τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων, τον Ντόναλντ Τραμπ. Μπορεί όμως να πείσει τα μέλη τους να πάνε στα εκλογικά τμήματα την ημέρα των εκλογών, πράγμα που θα κάνει τη διαφορά στις πολιτείες-κλειδιά όπως η Βόρεια Καρολίνα, η Πενσιλβάνια ή η Φλόριντα; «Μπορεί», θεωρεί ο Τζόουνς. «Αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει». Οι φυλετικές εντάσεις έχουν αναζωπυρωθεί στις ΗΠΑ, όπου καταγράφονται αλλεπάλληλα κρούσματα αστυνομικής βίας εναντίον μαύρων από το καλοκαίρι του 2014. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κατηγορηθεί πως ρίχνει λάδι στη φωτιά στην προεκλογική του εκστρατεία, κατά την οποία αρνείται επί χρόνια να αναγνωρίσει πως ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ. Ο δισεκατομμυριούχος έχει προσελκύσει την υποστήριξη των οπαδών της ανωτερότητας της λευκής φυλής. Ερωτηθείς κατά το πρώτο ντιμπέιτ με την Κλίντον για το πώς θα εξαλειφθούν οι φυλετικές διακρίσεις, ο Τραμπ είχε απαντήσει: «χρειαζόμαστε νόμο και τάξη στη χώρα μας (...) Πρέπει να προστατεύσουμε τα κέντρα των πόλεών μας διότι οι κοινότητες των μαύρων αποδεκατίζονται από το έγκλημα». Θα καρπωθεί η Κλίντον τη στήριξη των μαύρων στον Ομπάμα; Η Βόρεια Καρολίνα θεωρείται το πρώτο βήμα στην προσπάθεια της Κλίντον να καρπωθεί την τεράστια υποστήριξη των μαύρων στον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε κερδίσει οριακά στη Βόρεια Καρολίνα το 2008, όπου ηττήθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα. Η εκστρατεία της Κλίντον καταβάλλει εντατικές προσπάθειες για να μεταστραφεί ξανά αυτή η πολιτεία. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι εννιά στους δέκα μαύρους υποστηρίζουν την πρώην Πρώτη Κυρία. Μολαταύτα, ελάχιστοι μαύροι δηλώνουν ότι η υποψηφιότητα της Κλίντον τους ενθουσιάζει. Μια ένδειξη της πρόκλησης με την οποία είναι αντιμέτωπη η υποψήφια των Δημοκρατικών είναι ότι ακόμη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19
Οι περισσότεροι μαύροι στις ΗΠΑ είναι Δημοκρατικοί, αλλά είναι επιφυλακτικοί για την υποψηφιότητα της Χίλαρι και απογοητευμένοι από τον Ομπάμα κι ο Σάντι Τζόουνς δεν είναι ακόμη σίγουρος ότι θα πάει να ψηφίσει. Σ’ ένα προεκλογικό γραφείο της εκστρατείας της Κλίντον σε ένα εμπορικό κέντρο της Σάρλοτ, εθελοντές όπως η Αρνέτα Στρίκλαντ τηλεφωνούν σε ψηφοφόρους των Δημοκρατικών και αναποφάσιστους σε μια προσπάθεια να τους συσπειρώσουν και να τους κινητοποιήσουν. Τίποτε απ’ ό,τι κάνει ή λέει ο μεγιστάνας των ακινήτων δεν μπορεί να τους αλλάξει την άποψη. «Οι περισσότεροι μαύροι είναι Δημοκρατικοί», υπενθυμίζει η Στρίκλαντ. «Ανεξαρτήτως του τι λέει, δεν πρόκειται να τον ψηφίσουμε. Συνήθως συσπειρωνόμαστε». Παρ’ όλ’ αυτά, η εθελόντρια, που είχε δουλέψει και για την εκστρατεία του Ομπάμα, παραμένει επιφυλακτική για το κατά πόσον η Κλίντον είναι σε θέση να κινητοποιήσει αυτή τη μερίδα των ψηφοφόρων στο βαθμό που το είχε επιτύχει ο απερχόμενος πρόεδρος. Τον Σεπτέμβριο ο Ομπάμα είχε απευθύνει μια απερίφραστη προειδοποίηση στους μαύρους. «Έπειτα από την ιστορική συμμετοχή το 2008 και το 2012, ιδιαίτερα αυτή της κοινότητας των μαύρων, θα το θεωρήσω προσωπική προσβολή, μια προσβολή εναντίον της κληρονομιάς μου, αν αυτή η κοινότητα δεν επιδείξει την ίδια επαγρύπνηση και δεν κινητοποιηθεί σε αυτές τις εκλογές», δήλωσε σε ένα δείπνο των αφροαμερικανών στο Κογκρέσο, συμπληρώνοντας 20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ότι κάθε ψήφος μετράει. Η μνησικακία που επιμένει Ωστόσο η υποψήφια των Δημοκρατικών δυσκολεύεται να προσελκύσει τις ψήφους των μαύρων λόγω της αμφιλεγόμενης μεταρρύθμισης της ποινικής νομοθεσίας που είχε προωθήσει ο σύζυγός της, ο Μπιλ Κλίντον, εξηγεί η Τζενίβα Ριντ-Βιλ της οργάνωσης Μητέρες του Κινήματος, την οποία έχουν συστήσει συγγενείς μαύρων που έχασαν τη ζωή τους από πυρά αστυνομικών ή ενώ κρατούνταν από την αστυνομία. Σε μια ομιλία της το 1996, η Χίλαρι Κλίντον είχε πει πως το νομοσχέδιο αυτό στρεφόταν εναντίον των χειρότερων «αρπακτικών»χρησιμοποιώντας έναν όρο που πολλοί εξέλαβαν ως προσδιορισμό των μαύρων. Παρ’ ότι κατόπιν η Κλίντον ζήτησε συγγνώμη, πολλοί δεν έχουν ξεχάσει. Ο Τραμπ δεν τα πάει πολύ καλύτερα. Στο εθνικό συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων τον Ιούλιο, καταγράφηκε η χαμηλότερη συμμετοχή μαύρων τον τελευταίο αιώνα. Ανάμεσά τους ήταν η Έιντα Φίσερ, 68 ετών, συνταξιούχος γιατρός, η οποία δηλώνει βέβαιη ότι το 10% των μαύρων θα πειστούν από το όραμα του μεγιστάνα για την αμερικανική οικονομία. Κατ’ αυτήν, οι μαύροι θα είναι «τρελοί» αν ψηφίσουν την Κλίντον. «Λέω στους μαύρους “για πείτε μου, τι έκανε για εμάς ο Ομπάμα πέραν του ότι είναι μαύρος;”»
ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΚΎΡΙΟΣ Ο δισεκατομμυριούχος υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών αποκαλύπτεται μέσα από αυτά που έχει πει κατά την προεκλογική εκστρατεία και τις δηλώσεις αξιωματούχων απ’ όλο τον κόσμο γι’ αυτόν
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21
Νομίζω ότι η μόνη διαφορά ανάμεσα σε μένα και τους άλλους υποψηφίους είναι το γεγονός ότι είμαι πιο τίμιος και οι γυναίκες μου πιο όμορφες...
Ο Ντόναλντ Τραμπ προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, προέβαλε τον εκρηκτικό χαρακτήρα του, τόσο στη διάρκεια των προκριματικών κύκλων εκλογής προεδρικού υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όσο και κατά τη γενική προεκλογική εκστρατεία με την προεδρική υποψήφια των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον. Μερικές από τις δηλώσεις του, είναι ενδεικτικές της απρόβλεπτης ιδιοσυγκρασίας του: Ο Τραμπ... είπε «Το μόνο επιχείρημα που έχει η Χίλαρι Κλίντον, είναι ότι είναι γυναίκα. Δεν έχει τίποτε άλλο να προσφέρει και ειλικρινά, εάν η ίδια ήταν άντρας, αμφιβάλλω εάν θα έπαιρνε το 5% των ψήφων. Το μόνο που έχει να επιδείξει είναι ότι είναι γυναίκα και το πιο ωραίο είναι ότι οι γυναίκες δεν τη συμπαθούν…» «Όταν το Μεξικό στέλνει τους ανθρώπους του, δεν στέλνει τους καλύτερους. Δεν στέλνουν εσάς. Στέλνουν ανθρώπους που έχουν πολλά προβλήματα και φέρνουν τα προβλήματα αυτά σ εμάς. Φέρνουν ναρκωτικά. Φέρνουν εγκλήματα. Είναι βιαστές…, αλλά μερικοί υποθέτω είναι καλοί άνθρωποι. «Θα χτίσω έναν μεγάλο τοίχο κανένας δε χτίζει τοίχους καλύτερα από μένα, πιστέψτε με- και θα το χτίσω χωρίς οικονομικό κόστος. Θα χτίσω έναν μεγάλο, μεγάλο τοίχο στα νότια σύνορά μας και θα κάνω το Μεξικό να πληρώσει γι αυτόν τον τοίχο. Σημειώστε τα λόγια μου…» «Νομίζω ότι η μόνη διαφορά ανάμεσα σε εμένα και τους άλλους υποψήφιους είναι το γεγονός ότι είμαι πιο τίμιος και οι γυναίκες μου είναι πιο όμορφες…» (αναφέρεται στους υποψηφίους των προκριματικών κύκλων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, για την εκλογή προεδρικού υποψηφίου). «Ο μεγάλος Αφροαμερικανός πρόεδρος μας, δεν έχει ακριβώς μια θετική επίδραση στους αλήτες, που χαμογελαστοί καταστρέφουν τη Βαλτιμόρη…» «Έχω μεγάλο σεβασμό για τις γυναίκες, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στην βιομηχανία κατασκευών…» «Κοιτάξτε αυτά τα χέρια. Είναι μικρά χέρια; Ο Ρεπουμπλικάνος αντίπαλος μου Μάρκο Ρούμπιο αναφέρθηκε στα χέρια μου. Εάν είναι μικρά, κάτι άλλο θα πρέπει να είναι μικρό. Σας εγγυώμαι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Το εγγυώμαι…» «Έχω τόσους πολλούς υπέροχους φίλους που συμβαίνει να είναι γκέι, αλλά εγώ είμαι παραδοσιακός…» «Το IQ μου είναι από τα υψηλότερα κι όλοι σας το γνωρίζετε. Σας παρακαλώ να μην αισθάνεστε τόσο ηλίθιοι ή ανασφαλείς. Το λάθος δεν είναι δικό σας…» «Ο λογαριασμός μου στο Twitter έχει γίνει ένα τόσο δυνατό εργαλείο, ώστε μπορώ να κάνω τους εχθρούς μου να λένε την αλήθεια…» «Συγνώμη, δεν υπάρχει ένας ΑΣΤΕΡΑΣ στη σκηνή απόψε…»
22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
«Τα δάκτυλά μου είναι μακριά και όμορφα, όπως έχει επιτυχώς καταγραφεί να είναι κι άλλα μέλη του σώματός μου…» «Η ομορφιά μου είναι ότι είμαι πλούσιος…»
Τι έχουν πει ξένοι ηγέτες
Οι προκλητικές προτάσεις του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για τη μετανάστευση, το εμπόριο και άλλα θέματα έχουν προσελκύσει την προσοχή, αλλά και φραστικές επιθέσεις καθώς και εγκώμια πολύ πέραν των ακτών των ΗΠΑ. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:
Ρωσία
Ο Τραμπ και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν επανειλημμένα αλληλοεπαινεθεί. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Πούτιν περιέγραψε τον νεοϋορκέζο επιχειρηματία ως «έναν πολύ λαμπρό άνδρα, πολύ ταλαντούχο». Το Τραμπ, ο οποίος εγκωμίασε κι αυτός με τη σειρά του τον Πούτιν, μίλησε καλά για τον Ρώσο ηγέτη και τον Σεπτέμβριο, λέγοντας σ ένα τηλεοπτικό φόρουμ με την υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον πως ο Πούτιν είναι καλύτερος ηγέτης απ ό,τι ο δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Μεξικό
Κάποιες από τις εντονότερες επικρίσεις εναντίον του Τραμπ από το εξωτερικό ήρθαν από μεξικανούς αξιωματούχους εξαιτίας των φραστικών επιθέσεων του
Γαλλία
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε τον Αύγουστο ότι μια νίκη του Τραμπ θα καθιστούσε πιο συντηρητική την πολιτική σ όλο τον κόσμο και ότι ο νεοϋορκέζος επιχειρηματίας κάνει τους ανθρώπους «να αισθάνονται ναυτία». Μια νίκη του Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές της ερχόμενης άνοιξης, τόνισε ο Ολάντ.
Γερμανία
εναντίον των παράτυπων μεξικανών μεταναστών και της υπόσχεσής του να ανεγείρει ένα τείχος στα νότια σύνορα των ΗΠΑ και να βάλει το Μεξικό να πληρώσει για την ανέγερσή του. Έπειτα από συνομιλίες στην Πόλη του Μεξικού ανάμεσα στον Τραμπ και τον Ενρίκε Πένια Νιέτο, ο μεξικανός πρόεδρος δήλωσε πως οι πολιτικές θέσεις του Αμερικανού «θα μπορούσαν να σημάνουν μια τεράστια απειλή για το Μεξικό και δεν πρόκειται να μείνω με σταυρωμένα τα χέρια και να μην κάνω τίποτε». Νωρίτερα φέτος συνέκρινε τον Τραμπ με τον Αδόλφο Χίτλερ και τον Μπενίτο Μουσολίνι.
Κίνα
Τον Απρίλιο, ο Κινέζος υπουργός Οικονομικών Λου Τζιουέι αποκάλεσε τον Τραμπ «παράλογο» εξαιτίας της πρότασης του υποψηφίου να αυξηθούν μέχρι και 45% οι δασμοί στα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα. «Αν το κάνει, θα παραβιάσει τους κανονισμούς που έχουν τεθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου», τόνισε ο Λου σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal.
Βρετανία
Τον Μάιο, ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον χαρακτήρισε «πολύ επικίνδυνη» την αρχική πρόταση του Τραμπ να απαγορευθεί στους μουσουλμάνους η είσοδος στις ΗΠΑ. Τον Δεκέμβριο, ο Κάμερον είχε αποκαλέσει τον Τραμπ, εν δυνάμει ηγέτη της στενότερης συμμάχου της Βρετανίας, «διχαστικό,
Ο Γερμανός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μίχαελ Ροτ δήλωσε τον Αύγουστο ότι είναι εσφαλμένος ο ισχυρισμός του Τραμπ πως η προσφυγική πολιτική των ανοικτών θυρών που ακολούθησε η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ είχε αποτέλεσμα μια τεράστια αύξηση της εγκληματικότητας. Ο Ροτ υπογράμμισε πως είναι σημαντικό να διορθώνονται προεκλογικές δηλώσεις σε άλλες χώρες που είναι βασισμένες σε «φόβους, ψέματα και μισές αλήθειες», δεδομένης της σημασίας που έχουν οι αμερικανικές εκλογές για ολόκληρο τον κόσμο. Τον Απρίλιο, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαϊερ επέκρινε το πολιτικό πρόγραμμα του Τραμπ με τίτλο «Πρώτα η Αμερική» που είχε παρουσιάσει ο υποψήφιος σε ομιλία του. Ο Στάινμαϊερ δήλωσε πως η παγκόσμια ασφάλεια δεν μπορεί πλέον να εξασφαλισθεί μονομερώς και πως οι διεθνείς συγκρούσεις μπορούν σήμερα να λύνονται μόνο αν χώρες βαρέων βαρών, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία και άλλες, ενώσουν τις δυνάμεις τους.
Ο πρόεδρος του Μεξικού δήλωσε ότι οι θέσεις του Τραμπ “θα μπορούσαν να σημάνουν μια τεράστια απειλή για το Μεξικό και δεν πρόκειται να μείνω με σταυρωμένα τα χέρια...”
βλάκα και άδικο» επειδή ζήτησε την απαγόρευση. Ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο πολιτικός που ηγήθηκε της επιτυχημένης εκστρατείας υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, εξέφρασε την υποστήριξή του προς τον Τραμπ τον Αύγουστο, εμφανιζόμενος με τον υποψήφιο σε συγκέντρωση στο Τζάκσον του Μισισίπι. Ο Φάρατζ λέει πως ο Τραμπ αντιπροσωπεύει στις ΗΠΑ το ίδιο είδος κινήματος κατά του κατεστημένου με αυτό που οργάνωσε ο Φάρατζ στη Βρετανία. Ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος του Λονδίνου, ο Σαντίκ Καν, δήλωσε τον Μάιο πως ο Τραμπ «είναι αδαής όσον αφορά το Ισλάμ», αναφερόμενος στην αρχική πρόταση του Τραμπ να απαγορευθεί στους μουσουλμάνους η είσοδος στις ΗΠΑ. Τον Σεπτέμβριο, στη διάρκεια της πρώτης επίσκεψής του στις ΗΠΑ, ο Καν εξέφρασε την υποστήριξή του προς την Κλίντον.
Ιαπωνία
Η στάση «Πρώτα η Αμερική» στο πλαίσιο της οποίας ο Τραμπ εμφάνισε τη σύμμαχο των ΗΠΑ Ιαπωνία ως… τζαμπατζή της ασφάλειας δέχθηκε επίσης τον Μάιο τα συγκαλυμμένα πυρά του πρεσβευτή της Ιαπωνίας στις ΗΠΑ Κενιτσίρο Σασάε. Χωρίς να κατονομάσει τον Τραμπ, ο Σασάε δήλωσε πως δεν θέλει να δει τις ΗΠΑ να υιοθετούν τον απομονωτισμό. «Θέλω να δω τις ΗΠΑ ισχυρές και με ισχυρή σθεναρή θέση, όχι να σκέφτονται πραγματικά μόνο τις ΗΠΑ», δήλωσε.
ΟΗΕ
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ζέιντ Ραάντ αλ-Χουσέιν δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι ο κόσμος θα βρεθεί σε κίνδυνο, αν γίνει πρόεδρος ο Τραμπ. Επικαλέσθηκε τις απόψεις του Τραμπ για τις ευάλωτες κοινότητες, των μειονοτήτων περιλαμβανομένων, και χαρακτήρισε «βαθιά ανησυχητικές» τις δηλώσεις του ότι θα εγκρίνει τη χρήση βασανιστηρίων κατά την ανάκριση υπόπτων, κάτι που απαγορεύεται βάσει του διεθνούς δικαίου. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23
Αποσπάσματα από βιογραφία του προεδρικού υποψηφίου που έγραψαν δύο δημοσιογράφοι της Ουάσιγκτον Ποστ, εφημερίδας που στηρίζει θερμά τη Χίλαρι Κλιντον
Ο ΝΈΟΣ ΤΡΑΜΠ ΕΊΝΑΙ Ο ΊΔΙΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΛΙΌ 24 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Δ
Δύο δημοσιογράφοι της Ουάσινγκτον Ποστ -εφημερίδα που υποστηρίζει με σθένος τη Χίλαρι Κλίντον- ο Μάικλ Κρέινις και ο Μαρκ Φίσερ, συνδύασαν σ ένα βιβλίο συνεντεύξεις και ρεπορτάζ συναδέλφων τους της Ποστ και άλλων εντύπων και στα τέλη Αυγούστου κυκλοφόρησαν το βιβλίο τους « Ο Τραμπ αποκαλύπτεται: Ένα αμερικανικό ταξίδι φιλοδοξίας, εγωισμού, χρήματος και ισχύος» (εκδ. Scribner). Από την έρευνα των καλών δημοσιογράφων φαίνεται πως ο καινούριος Τραμπ που βλέπουμε σήμερα είναι… ακριβώς ο ίδιος με τον παλιό. Ο Ντόναλντ Τραμπ μαύρισε το μάτι του δασκάλου του όταν ήταν στη δευτέρα Δημοτικού: «Στη Δευτέρα Δημοτικού, όπως αφηγείται ο Τραμπ”, μαύρισε το μάτι του δασκάλου του της μουσικής, “επειδή πίστευα ότι δεν ήξερε τίποτε από μουσική και παραλίγο να αποβληθώ». Στο γηροκομείο όπου βρισκόταν πριν από τον θάνατό του, το 2015, ο δάσκαλος ο Τσαρλς Ουόκερ άκουσε ότι ο Τραμπ μπορεί να έθετε υποψηφιότητα για πρόεδρος. Σύμφωνα με το βιβλίο, δεν είχε ξεχάσει τον νεαρό Ντόναλντ: « Όταν ήταν δέκα χρόνων, ακόμη και τότε ήταν ένα κωλόπαιδο ». Το τεχνητό μαύρισμα δεν είναι κάτι καινούριο: Στη στρατιωτική σχολή, ο Τραμπ « μερικές φορές βίδωνε μια λάμπα υπεριώδους ακτινοβολίας στην υποδοχή πάνω από το κρεβάτι του και ανακοίνωνε στον συγκάτοικό του πως είναι ώρα για μαύρισμα.» Ο Τραμπ λέει συχνά με υπερηφάνεια πως ξέρει να επιστρέφει τα χτυπήματα. Αυτό άρχισε νωρίς: «Ένας καβγάς με έναν συμμαθητή του στο Γυμνάσιο κλιμακώθηκε μέχρι που ο συμμαθητής πέταξε ένα παπούτσι στον Τραμπ και τον χτύπησε μ ένα σκουπόξυλο. Ο Τραμπ απάντησε προσπαθώντας να ρίξει τον μαθητή από το παράθυρο του ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 25
Η ικανότητά του να κλείνει συμφωνίες επεκτείνεται και στους γάμους του: Τέλειος διαπραγματευτής, ο Τραμπ έβαλε τις συζύγους του να υπογράψουν συμφωνίες εχεμύθειας
δευτέρου ορόφου μέχρι που επενέβησαν δύο άλλοι συμμαθητές. Οι καυχησιολογίες του Τραμπ φθάνουν μέχρι το Κολέγιο: «Ο Τραμπ καυχιόταν ότι ήταν πρώτος μαθητής μεταξύ των 333 συμμαθητών του στο Ουόρτον, ισχυρίσθηκε μάλιστα ότι ήταν ο πρώτος στην τάξη του [το 1976 στους Νιού Γιόρκ Τάιμς]. Όμως το όνομα του Τραμπ δεν υπάρχει στον κατάλογο με τους αριστεύσαντες που δημοσιεύεται στην «Ντέιλι Πενσιλβάνιαν», τη φοιτητική εφημερίδα. Όταν τα πράγματα δεν έρχονταν όπως τα ήθελε, έβλεπε ανέκαθεν συνωμοσίες: Στη στρατιωτική ακαδημία, ο Τραμπ «θύμωσε όταν ένας συμφοιτητής του είχε υψηλότερη βαθμολογία σ ένα τεστ και μάλιστα εξέφρασε υποψίες ότι αντέγραψε». Στον Τραμπ δεν αρέσει να του γράφουν αυτά που θα πει: «Ο Τραμπ κατέστησε σαφές από την αρχή [του ριάλιτι The Apprentice που παρουσίαζε] πως απλώς θα έριχνε μια ματιά στο σενάριο. Δεν του άρεσε η ιδέα να απομνημονεύει. Διάβαζε από πριν το περίγραμμα του επεισοδίου, αλλά μόλις η κάμερα άρχιζε να γράφει, αυτοσχεδίαζε τον ρόλο του.» Η ικανότητά του να κλείνει συμφωνίες επεκτείνεται και στους γάμους του: «Τέλειος διαπραγματευτής, ο Τραμπ έβαλε τις συζύγους του να υπογράψουν συμφωνίες εχεμύθειας.» Μιλούσε για τους μετανάστες από καιρό: Ο Τραμπ πέρασε τα πρώτα δύο κολεγιακά χρόνια στο Πανεπιστήμιο Φόρνταμ πριν μετεγγραφεί στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια Ο Μπράιαν Φίτζγκίμπον, ένας συμφοιτητής από τη γειτονιά του Ντόναλντ στο
26 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Κουήνς, έπαιρνε μαζί του το λεωφορείο για το σχολείο και είπε πως ο Τραμπ παραπονιόταν μερικές φορές «πως υπάρχουν υπερβολικά πολλοί ιταλοί και ιρλανδοί φοιτητές στο Φόρνταμ.» Ο παππούς του Τραμπ, ο Φρίντριχ Τραμπ, μετανάστευσε παράνομα από τη Γερμανία: «Όμως με την αναχώρησή του ο Φρίντριχ παραβίασε τον γερμανικό νόμο. Μια τριετής στρατιωτική θητεία ήταν υποχρεωτική και, για να μεταναστεύσουν, τα αγόρια σε στρατεύσιμη ηλικία έπρεπε να πάρουν άδεια. Ο νεαρός κουρέας δεν το έκανε, με αποτέλεσμα να έχει ένα αμφισβητήσιμο καθεστώς που υπονόμευσε κάθε προσπάθειά του να επιστρέψει: ο Φρίντριχ Τραμπ ήταν ένας παράνομος μετανάστης. Ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους της Ουάσινγκτον Ποστ ότι ο πάπας Φραγκίσκος είναι υποκριτής: Τον Μάιο, οι δημοσιογράφοι της Ποστ ρώτησαν τον Τραμπ για το σχόλιο που είχε κάνει μήνες νωρίτερα ο πάπας Φραγκίσκος, πως «κάποιος που σκέφτεται μόνο να χτίζει τείχη, όπου κι αν είναι αυτά, και δεν χτίζειι γέφυρες δεν είναι χριστιανός.» Στο ίδιο μήκος κύματος μ ένα προηγούμενο τουίτ του υπεύθυνου της προεκλογικής εκστρατείας του, ο Τραμπ είπε στην Ποστ πως «αμέσως σκέφτηκα το Βατικανό, με τα τεράστια τείχη, και είπα, Για κάτσε ένα λεπτό, έχει μεγαλύτερα τείχη, έχει τείχη που ούτε θα μπορούσες ποτέ να τα φανταστείς». Ο Τραμπ δεν έχει πολλούς στενούς φίλους: Η Ουάσινγκτον Ποστ ρώτησε τον Τραμπ για τις φιλίες του κι αυτός είπε «έχω ανθρώπους με τους οποίους δεν έχω μιλήσει για χρόνια, αλλά νομίζω ότι είναι φίλοι.» Έδωσε στους δημοσιογράφους μόνο τρία ονόματα, αλλά οφ δι ρέκορντ. Συνέχισε: «Δηλαδή, πιστεύω ότι έχω πολλούς φίλους, όμως δεν είναι φίλοι όπως άλλοι άνθρωποι έχουν ίσως φίλους, που είναι μαζί συνέχεια και βγαίνουν συνέχεια για φαγητό.»
Η ΝΈΑ «ΜΑΎΡΗ ΔΎΝΑΜΗ» Του Αντώνη Βαζογιάννη
Στα γήπεδα του NFL, του NBA, του Football γεννιέται από επαγγελματίες δισεκατομμυριούχους αθλητές μία καινούργια «Black Power», ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις και την αστυνομική βία ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 27
Ο Κάπερνικ, άσος των μυθικών Σαν Φρανσίσκο 49ers δήλωσε: “Δεν μπορώ να είμαι περήφανος σε μία χώρα με τόσα εκατομμύρια φτωχών και αστέγων” 28 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
O Τρέιβον Μάρτιν, ήταν 17 χρονών την τελευταία ημέρα της ζωής του. Ζούσε στο σπίτι της μητέρας του στο Μαϊάμι, στη Φλόριντα. Αλλά στις 26 Φεβρουαρίου 2012 επισκέφτηκε τον πατέρα του στην πόλη Σάβνφορντ, σχεδόν 380 χιλιόμετρα μακριά. Αναγκαστικές διακοπές: τον είχαν αποβάλει για δέκα ημέρες από το σχολείο, επειδή βρήκαν ίχνη ναρκωτικών στο σακίδιο του. Ήταν Κυριακή, και πήγε σε ένα κατάστημα για να αγοράσει ρόφημα-καρπούζι. Ο Τζωρτζ Ζίμερμαν, μέλος ομάδας εθελοντών ασφαλείας της πόλης, σκέφτηκε ότι ήταν επικίνδυνος και τον πυροβόλησε. Όταν η αστυνομία έφτασε, ο Τρέιβον ήταν νεκρός και ο Ζίμερμαν ισχυρίστηκε πως ήταν σε αυτοάμυνα. Στις 13 Ιουλίου του επόμενου έτους, αθωώθηκε. Απόφαση που δημιούργησε ταραχές, επεισόδια, προβληματισμό, συζητήσεις. Σε μία Αμερική όπου ο φυλετικός διαχωρισμός επίσημα καταργήθηκε το 1964, μόλις πέντε χρόνια πριν ο άνθρωπος πατήσει το φεγγάρι. Η δυσαρέσκεια στην αφρο-αμερικανική μειονότητα μεγάλη. Τότε γεννήθηκε ένα σύνθημα, ένα hashtag, μια κίνηση: Black Lives Matter ( οι ζωές των μαύρων μετράνε), όπως αναφέρει η ισπανική εφημερίδα «Marca», στο σχετικό αφιέρωμα που παρέθεσε. Τα επεισόδια στο Μισούρι, που είχαν ως συνέπεια το θάνατο του 18χρονου Αφρο-αμερικάνου Μίκαελ Μπράουν, που πυροβολήθηκε έξι φορές από έναν αστυνομικό, μία ακόμα σταγόνα, που έκανε τις αντιδράσεις πιο δυναμικές. Ο “στρατηγός” Τον περασμένο μήνα, ο «στρατηγός» των μυθικών Σαν Φρανσίσκο 49ers του NFL (αμερικάνικο ποδόσφαιρο), Κόλιν Κάπερνικ, μαύρος, που υιοθετήθηκε από ένα ζευγάρι λευκών, αρνήθηκε να σταθεί προσοχή στον εθνικό ύμνο των ΗΠΑ, πριν από ένα παιχνίδι. «Δεν θα σταθώ όρθιος για να δείξω υπερηφάνεια σε μια σημαία για μια χώρα που καταπιέζει τους μαύρους και όσους έχουν διαφορετικό χρώμα. Δεν μπορώ να είμαι περήφανος σε μια χώρα με τόσα εκατομμύρια φτωχών και αστέγων. Για μένα αυτό είναι πιο σημαντικό από το ποδόσφαιρο και θα ήταν εγωιστικό να κοιτάξω αλλού. Υπάρχουν πτώματα στον δρόμο,» τόνισε χαρακτηριστικά. Παρά την αποδοκιμασία που γνώρισε από μεγάλο μέρος της αμερικανικής κοινωνίας και φυσικά τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος συνέστησε τον παίκτη να αναζητήσει «μια χώρα που λειτουργεί καλύτερα για αυτόν», ο Κάπερνικ συνεχίζει τη σιωπηλή διαμαρτυρία. Στο πρώτο παιχνίδι της σεζόν, αποφάσισε να ακούσει τον εθνικό ύμνο, με το ένα γόνατο στο έδαφος. Αλλά δεν ήταν ο μόνος. Ο συμπαίκτης του Ερικ Ριντ, έκανε το ίδιο. Την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου, ακριβώς στην 15η επέτειο από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, αρκετές ομάδες και παίκτες του NFL αποφάσισαν να ενωθούν με τον Κάπερνικ, «προσθέτοντας» το μαύρο στο λευκό, κόκκινο και μπλε. Οι Seattle Seahawks πρωταθλητές του Super Bowl το 2013 και φιναλίστ στο τελευταίο πρωτάθλημα, στο παιχνίδι με τους Miami Dolphins άκουσαν τον εθνικό ύμνο με τα χέρια τους να συνδέονται, σχηματίζουν μια ανθρώπινη αλυσίδα. Μια χειρονομία υποστήριξης της κίνησης Black Lives Matter. Επίσης, τέσσερις από τους αντιπάλους τους, Κένι Στιλς, Μίκαελ Τόμας, Αριεν Φόστερ και τζέλανι Τζένκινς, ακούμπησαν το ένα τους γόνατο στο έδαφος. Το ίδιο είχε κάνει ο Μπράντον Μάρσαλ των Denver Broncos, στις 8 Σεπτεμβρίου, πριν από το παιχνίδι κατά των
Carolina Panthers. Στις 11 Σπετεμβρίου, Ντέβιντ MακΚάουντι και Μάρτελους Μπένετ, παίκτες των New England Patriots, ύψωσαν στον ουρανό ένα γάντι-γροθιά γάντι, το ένα μαύρο και το άλλο λευκό, μιμούμενοι τη διάσημη χειρονομία της Black Power («Μαύρη δύναμη), από τους αφρο-αμερικάνους Τζον Κάρλος και Τόμι Σμιθ, στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνες στο Μεξικό το 1968. Σε έναν άλλο αγώνα, μια άλλη μαύρη γροθιά, από τον Μάρκους Πήτερς των Kansas City Chiefs, υψώθηκε επίσης στον ουρανό στην διάρκεια του αμερικανικού ύμνου. Φαίνεται πια, ότι ταρακουνήθηκαν συνειδήσεις, πως όλοι αυτοί οι επαγγελματίες δισεκατομμυριούχοι του αμερικάνικου ποδοσφαίρου ιδιαίτερα, αποφάσισαν να αντιδράσουν. Και είναι σημαντικό πως, πέρυσι τα 25 προγράμματα με την υψηλότερη θεαματικότητα στην αμερικανική τηλεόραση και 46 από τα 50, ήταν παιχνίδια του NFL. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η νέα «Black Power» επέλεξε ακριβώς το NFL, εξαιτίας του σωβινισμού που έχει καλλιεργηθεί από την National Football League. Κατά τη διάρκεια των αγώνων, τιμητικές φρουρές χαιρετούν στρατιώτες, τεράστιες σημαίες απλώνονται στον αγωνιστικό χώρο, ο εθνικός ύμνος ακούγεται πάντα, ενώ πολεμικά αεροσκάφη πετούν πάνω από τα στάδια την ώρα που ολοκληρώνεται η εκτέλεσή του. Οι αντιδράσεις δεν περιορίζονται μονάχα στα γήπεδα
Μόνο φέτος στις ΗΠΑ 842 άνθρωποι σκοτώθηκαν από πυρά αστυνομικών, στη συντριπτική τους πλειονότητα αφροαμερικανοί του NFL. Το Δεκέμβριο του 2014, ο ΛεΜπρον Τζέημς, ο μεγαλύτερος σούπερ σταρ του NBA, πήδηξε στον αγωνιστικό χώρο με μία μπλούζα που έγραφε «δεν μπορώ να αναπνεύσω», τα ίδια λόγια που ειπώθηκαν από τον Ερικ Γκάρνερ πριν πεθάνει από ασφυξία κατά τη διάρκεια της σύλληψής του από την αστυνομία τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Επιπλέον, η 31χρονη παγκόσμια πρωταθλήτρια στο γυναικείο ποδόσφαιρο, Μέγκαν Ραπίνο (με 115 διεθνείς συμμετοχές και 31 γκολ), πρέσβειρα της Athlete Ally, μιας ένωση που καταπολεμά την ομοφοβία στον αθλητισμό, γονάτισε και σε ένα παιχνίδι όπως ο Κάπερνικ. «Ως Αμερικανίδα και γκέι, κοιτώντας την σημαία, έχω την αίσθηση ότι δεν υπερασπίζεται όλα τα δικαιώματά μας», είπε αργότερα. Στο πλευρό του Κάπερνικ και ο θρυλικός Καρίμ Αμπντούκ Τζαμπάρ: «Εφόσον δεν θέλουμε την αγριότητα να την καταπιεί η Ιστορία και να καταλήξει ένα ερέθισμα στο έντερο της, πρέπει δούμε την όλη κατάσταση όχι μόνο σαν άλλη μια πράξη στα πλαίσια του ρατσισμού του συστήματος, αλλά και ό,τι άλλο στην πραγματικότητα είναι: ταξικός πόλεμος!» Ο Κάπερνικ δείνει και είναι μία συνέχεια. Διάσημοι αθλητές στο παρελθόν προκάλεσαν αντιδράσεις, στέλνοντας πολιτικά μηνύματα. Ο θρύλος της πυγμαχίας Μοχάμεντ Αλί πλήρωσε με πολλά χρόνια διακοπής της καριέρας του την άρνησή του να πάει να πολεμήσει στο Βιετνάμ, ενώ κανείς δεν πρέπει να ξεχνά
την εικόνα με τις υψωμένες, φορώντας μαύρα γάντια, γροθιές των Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος στο βάθρο των νικητών του τελικού των 200μ. στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μεξικού, το 1968. Οι δύο δρομείς, που κατήγγειλαν με αυτή τους τη χειρονομία τον φυλετικό διαχωρισμό, υπέστησαν μποϊκοτάζ από τα μέσα ενημέρωσης και περιθωριοποιήθηκαν για δεκαετίες. Δικαιώθηκαν μετά από 48 ολόκληρα χρόνια, καθώς προσκλήθηκαν από την Ολυμπιακή επιτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών στο δείπνο, που παρέθεσε, ο πρόεδρος της χώρας, Μπαράκ Ομπάμα, στο Λευκό Οίκο, στην αποστολή της ομάδας στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Τίποτε όμως δεν φαίνεται να φρενάρει τη φονική αστυνομική βία στις ΗΠΑ. Ο επίσης Αφροαμερικανός Τέρενς Κράτσερ έπεσε και αυτός νεκρός από πυρά αστυνομικού στην Τάλσα της Οκλαχόμα, όπως λίγες ημέρες αργότερα, ο Αφροαμερικανός Κιθ Λαμόντ Σκοτ, επίσης από πυρά αστυνομικού, στην πόλη Σάρλοτ της Β. Καρολίνας. Φέτος στις ΗΠΑ 842 άνθρωποι σκοτώθηκαν από πυρά αστυνομικών, στη συντριπτική τους πλειονότητα Αφροαμερικανοί. Ο Κάπερνικ και οι υποστηρικτές της πρωτοβουλίας, ανάμεσά τους αστέρια του ΝΒΑ, Κέβιν Ντουράν και Στηβ Κάρι, είναι στόχος έντονης κριτικής. Αρκετοί ήδη άρχισαν να χάνουν συμφωνίες χορηγίας. Όμως έτσι κι αλλιώς ο παλμός έχει αρχίσει να χτυπάει. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 29
ΞΕΧΑΣΑ
ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ
1 2 3
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ είναι 70 τρισ. δολάρια και όχι 16,9 τρισ. δολάρια, είχε δηλώσει το 2013 ο πανεπιστημιακός Τζέιμς Χάμιλτον (δεν ήταν ο μόνος) από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση υπολογίζει λανθασμένα το χρέος εξαιρώντας ορισμένες υποχρεώσεις της. Είναι δυνατόν να έχει τόσο πολύ υποεκτιμηθεί το αμερικανικό χρέος; Έπειτα από 41 χρόνια οι ΗΠΑ αποκάλυψαν ότι χρωστούν στη Σαουδική Αραβία 116,8 δισ. δολάρια. Μπορεί δηλαδή να χρωστούν και αλλού και να το ανακοινώσουν αργότερα;
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Sputnik αναφέρει ότι, σύμφωνα με την Washington Post, η εποχή της στρατιωτικής υπεροχής των ΗΠΑ θα είναι σύντομα ανάμνηση. Υπάρχει χώρα ή χώρες που μπορούν να αμφισβητήσουν την υπεροχή της Αμερικής στα όπλα; Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Υπεύθυνος Έκδοσης: Χάρης Αναγνωστάκης, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana-mpa.gr, τηλ. 210-6405604, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana-mpa.gr f Το Πρακτορείο magazine, Παραγωγήεκτύπωση: ATHENS PRINT, Διανομή: VES company, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
www.ana.gr ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.
30 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 31
32 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ