ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ 53 | 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
2 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΣΦΥΓΜΌΣ
HOUSE OF CARDS ΣΤΟ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΟ ΤΕΎΧΟΣ ξεκινούσα το σημείωμά μου με τους ψηφοφόρους στις Ηνωμένες Πολιτείες, που θα πήγαιναν στις κάλπες. Τώρα, έχουν ήδη ψηφίσει και έχουν εκλέξει το νέο τους πρόεδρο. Δυστυχώς, την ώρα που έγραφα αυτές τις σειρές δεν μπορούσα να γνωρίζω τι έχει συμβεί στις ΗΠΑ. Τι να κάνουμε, η τεχνολογική επανάσταση δεν έχει καταφέρει να τιθασεύσει ακόμη το χρόνο και την τυπογραφία. Το περιοδικό απ’ την ώρα που φεύγει από τα χέρια των δημοσιογράφων, θέλει τουλάχιστον τρεις ημέρες για να φτάσει στα χέρια σας. Ελπίζω, να έχουν κυλήσει όλα ομαλά, γιατί οι ΗΠΑ βρίσκονται σε δύσκολους καιρούς και αυτό φαίνεται απ’ όποια πλευρά και να τις παρατηρήσεις. Στα οικονομικά, παρότι έχουν το πλεονέκτημα να κόβουν το δικό τους νόμισμα, δείχνουν έντονα σημάδια υποχώρησης, στα εσωτερικά, μοιάζουν διχασμένοι, με τρομερές ανισότητες, με εκατοντάδες νεκρούς από πυρά αστυνομικών, με τις μειονότητες να νιώθουν και πάλι σε μειονεκτική θέση, με τη δημοκρατία τους λαβωμένη. Επίσης, στην τεχνολογία, να βλέπουν τους Κινέζους να πρωταγωνιστούν και στο γεωστρατηγικό παιχνίδι να αδυνατούν να εφαρμόσουν πολιτικές και τακτικές που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένες. Νομίζω ότι στο προηγούμενο τεύχος όλα τα παραπάνω έγιναν κατανοητά με απλά λόγια και χωρίς να μπούμε στον πειρασμό όλων αυτών που υποψιαζόμαστε ή σ’ αυτά που καταγγέλλουν οι ίδιοι οι Αμερικανοί με κάθε τρόπο, ακόμη και με δημοφιλή προγράμματα όπως αυτό το τελευταίο, το “House of Cards”, που αν αφήσεις την απαραίτητη δραματική πλοκή και κρατήσεις μόνο τα πολιτικά στοιχεία, αυτομάτως τίθεσαι σε αυτούς που απέχουν από κάθε τι που έχει σχέση με την πολιτική στις ΗΠΑ. ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΕΛΊΤ των ΗΠΑ, τα τεράστια συμφέροντα, την εξαγωγή προπαγάνδας, τη βιομηχανία της εικόνας και τα στερεότυπα του μέσου Αμερικανού, όπως αυτά προβάλλονται, υπάρχει και η Αμερική της αμφισβήτησης, όπως αυτή εκφράζεται από καλλιτέχνες, ανθρώπους των γραμμάτων και καθημερινούς αγωνιστές της ζωής. Όπως εκφράζεται και από τον καθηγητή Φιλοσοφίας Νόαμ Τσόμσκι. Παρακάτω θα διαβάσετε μερικές από τις απόψεις του, που σίγουρα δεν οδηγούν σε μονόδρομους, αλλά ανοίγουν λεωφόρους προβληματισμού, αλλά και τις αιρετικές παρατηρήσεις του φιλελεύθερου Πολ Κρούγκμαν, για την οικονομική κρίση. ΘΑ ΠΑΡΑΤΗΡΉΣΕΤΕ ότι υπάρχει τελευταίως και στο περιοδικό μας μία υπερβολική δόση Αμερικής. Λογικό, γιατί απ’ τη μια ό,τι συμβαίνει στην υπερδύναμη έχει επιπτώσεις και στην Ευρώπη και στη χώρα μας και απ’ την άλλη γιατί έτσι τα έφερε η συγκυρία. Δηλαδή, την επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα στην Αθήνα, σε ένα από τα τελευταία του ταξίδια ως πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά και και ο εορτασμός του Πολυτεχνείου, σε λίγες ημέρες... ΚΑΙ ΌΛΑ ΑΥΤΆ ενώ η χώρα μας συνεχίζει να απειλείται από πολιτικές ακραίας λιτότητας και μέτρων που κόβουν κάθε περιθώριο ανάσας. Σε μια περίοδο που η χώρα ενώ προσπαθεί να βάλει σε μία σχετική τάξη τους αριθμούς για να βάλει μπροστά και ένα σχέδιο που θα έχει ως στόχο τουλάχιστον την άμβλυνση των αφόρητων δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός εδώ και επτά χρόνια, ο πρόεδρος των ΗΠΑ – έστω και κατά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο – πρέπει να λάβει μία σαφή θέση για το μείζον ζήτημα του χρέους και να μην αρκεστεί στις γνωστές δηλώσεις. Και για την ακρίβεια, αυτή τη θέση πρέπει να την προβάλει με όση ισχύ έχει στον επόμενο ευρωπαϊκό σταθμό του ταξιδιού του, στο Βερολίνο...
Χάρης Αναγνωστάκης
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 3
Του Αλέξη Ηλιάδη
Ο φιλόσοφος ακτιβιστής είναι για πολλούς ο πιο σημαντικός διανοούμενος εν ζωή, ενώ για άλλους οι απόψεις του είναι προκλητικές, αιρετικές, αναρχικές
ΝΌΑΜ ΤΣΌΜΣΚΙ
Η ΚΡΙΤΙΚΉ ΣΥΝΕΊΔΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΉΣ 4 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
A
Απόψεις «προκλητικές», «ανατρεπτικές» εκφράζει συνήθως ο Αμερικανός ακαδημαϊκός, γλωσσολόγος, πολιτικός αναλυτής και ακτιβιστής Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος θεωρείται από πολλούς ως ο πιο σημαντικός διανοούμενος εν ζωή. Ασκεί κριτική στον καπιταλισμό, στις πολυεθνικές, καταγγέλλει τις κυβερνήσεις. Από την κριτική του δεν ξεφεύγουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία κατηγορεί ότι προωθούν επιχειρηματικά και κυβερνητικά συμφέροντα. Άλλοι τον χαρακτηρίζουν φιλελεύθερο, άλλοι αριστερό, άλλοι αναρχικό, άλλοι «κριτική συνείδηση της Αμερικής», «άνθρωπο κόντρα στο ρεύμα», κάποιοι τον θεωρούν «τελευταίο αναρχικό του πλανήτη». Ο ίδιος αυτοπροσδιορίζεται ως αναρχοσυνδικαλιστής. Ο αναρχοσυνδικαλισμός, λέει, είναι μια ειδική κατηγορία αναρχισμού, που βασίζεται κυρίως στον έλεγχο του συνόλου της εργασίας, και όχι μόνο της παραγωγικής διαδικασίας, από τους εργαζόμενους. Οι φιλελεύθεροι αντίπαλοί του λένε ότι επιχειρεί να αναστήσει τον αριστερισμό μιας εποχής που έχει πεΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 5
ΤΣΟΜΣΚΙ Ο «υπαρκτός καπιταλισμός» είναι ριζικά ασύμβατος με τη δημοκρατία 6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ράσει. Οι αριστεροί αντίπαλοί του σημειώνουν ότι η κριτική που ασκεί στον καπιταλισμό έχει αναφορές στον κλασικό φιλελευθερισμό, ενώ θεωρούν ότι στηρίζει τη «Νέα Διεθνή Τάξη». Από την πλευρά του, ο ισλαμιστής Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε χαρακτηρίσει τον Τσόμσκι «αδαή», λίγες ημέρες μετά την ανοικτή επιστολή που είχε συντάξει ο Αμερικανός ακαδημαϊκός μαζί με άλλους υποστηρικτές της εκστρατείας «Ειρήνη στο Κουρδιστάν» με την οποία καλούσαν την Άγκυρα να σταματήσει τον αποκλεισμό των κουρδικών πόλεων και τις επιθέσεις κατά των κατοίκων τους. Απαντώντας ο Τσόμσκι κατηγόρησε τον Τούρκο Πρόεδρο για «δυο μέτρα και δυο σταθμά» στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και υπογράμμισε ότι «ο ίδιος ο Ερντογάν ευθύνεται για την κρίση στη χώρα του με την τεχνητή κλιμάκωση της έντασης που έχει καλλιεργήσει στο Κουρδικό ζήτημα». Ας δούμε όμως μερικές από τις θέσεις που έχει εκφράσει ο Τσόμσκι: «Ο ‘‘υπαρκτός καπιταλισμός’’ είναι ριζικά ασύμβατος με τη δημοκρατία». «Ο νεοφιλελευθερισμός που υποστηρίζουν στον σημερινό κόσμο είναι απλά μια από τις χειρότερες μορφές τυραννίας, μια ασύδοτη ιδιωτική τυραννία».«Οι κυριότερες χώρες παραγωγής ενέργειας εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον στενό έλεγχο των δικτατοριών, οι οποίες στηρίζονται από τη Δύση». «Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταστρέφουν την Ελλάδα». «Η δημιουργία προσφύγων είναι κατά βάση ευθύνη των πλούσιων και ισχυρών, οι οποίοι τώρα γκρινιάζουν για μια στάλα εξαθλιωμένων θυμάτων τα οποία μπορούν εύκολα να φιλοξενήσουν». Σχετικά με την Ελλάδα, ο Τσόμσκι έχει ζητήσει να διαγραφεί το χρέος της «όπως έγινε με τη Γερμανία το 1953». «Τότε η Ευρώπη διέγραψε το μεγαλύτερο μέρος του γερμανικού χρέους. Το ίδιο να γίνει και τώρα» είπε, προσθέτοντας μάλιστα, ότι το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός έχει δηλώσει ότι οι πολιτικές των Βρυξελλών καταστρέφουν τη χώρα σημειώνοντας: «ο ελληνικός λαός έχει πιεστεί περισσότερο από όσο αντέχει και το επίπεδο ζωής του Έλληνα έχει επιστρέψει στη δεκαετία του ‘60». Ο Τσόμσκι υποστηρίζει ότι «οι πολιτικές αυτού του είδους ξεκίνησαν από τον Ρόναλντ Ρίγκαν και τη Μάργκαρετ Θάτσερ και έχουν εξελιχθεί σε ένα «νεοφιλελεύθερο χτύπημα προς την κοινωνία». Ο Αμερικανός διανοούμενος θεωρεί ότι για να βγει η Ελλάδα από την κρίση πρέπει να δοθούν ευρωπαϊκοί πόροι που θα «πυροδοτήσουν» αναπτυξιακές δομές, πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Εξάλλου, γνωστός για τις οικολογικές του ευαισθησίες, ο Τσόμσκι δηλώνει ότι επίκειται περιβαλλοντική καταστροφή, την οποία δεν έχουμε πολύ χρόνο για να αντιμετωπίσουμε. Η προθυμία, τονίζει, των κυβερνήσεων να θυσιάσουν τις επερχόμενες γενιές στον βωμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους είναι ανεξήγητη και ισοδυναμεί με εθελοτυφλία απέναντι σε ένα όντως υπαρκτό και οξυμμένο πρόβλημα για την ανθρωπότητα. Σαν γλωσσολόγος, ο Αμερικανός ακαδημαϊκός χαίρει μεγάλης εκτίμησης και η ιδέα του για μια παγκόσμια γραμματική που θα διευκολύνει τους πάντες έχει πολλούς οπαδούς. Σίγουρα, ο εβραϊκής καταγωγής Νόαμ Τσόμσκι είναι μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Καθηγητής φιλοσοφίας και γλωσσολογίας στο ΜΙΤ, της Βοστόνης, σε ένα από τα πιο σπουδαία πανεπιστήμια του κόσμου (κάθε χρόνο ανακοινώνει εκατοντάδες εφευρέσεις) είναι ένας από τους πιο αγαπητούς και πιο μισητούς
Αμερικανούς διανοούμενους. Εκφράζει θέσεις πέρα από το «πολιτικά ορθό» και τη «μοναδική σκέψη». Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί με τις απόψεις του αλλά σίγουρα είναι ένας από τους σύγχρονους διανοούμενους με μεγάλη επιρροή. Είναι ο μεγάλος γλωσσολόγος του ΜΙΤ, θεωρείται ο γκουρού του αντικαπιταλισμού και της Αριστεράς, ο εχθρός των ελίτ. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Guardian, ο Τσόμσκι είναι μαζί με τον Σαίξπηρ, τον Μαρξ και τη Βίβλο, μεταξύ των δέκα πηγών στις οποίες γίνονται οι περισσότερες αναφορές. Τελειώνουν οι πόλεμοι, περνούν οι Πρόεδροι, αλλά αυτός μένει πάντα εκεί, στην αντιπολίτευση, να καταγγέλλει αδικίες και λάθη της εξουσίας.
ΚΡΟΥΓΚΜΑΝ Αν νεοφιλελευθερισμός σημαίνει να θεωρούμε ότι η λύση είναι πάντα να επιτρέπουμε στις αγορές να κυριαρχούν χωρίς περιορισμούς, τότε είμαι κατά του νεοφιλελευθερισμού
Ο «αιρετικός» κ. Κρούγκμαν Ένας άλλος Αμερικανός «αιρετικός» είναι ο διάσημος οικονομολόγος και αρθρογράφος των New York Times Πολ Κρούγκμαν, ο οποίος ζητά χαλιναγώγηση των αγορών. «Αν νεοφιλελευθερισμός σημαίνει να θεωρούμε ότι η λύση είναι πάντα να επιτρέπουμε στις αγορές να κυριαρχούν χωρίς περιορισμούς, τότε είμαι κατά του νεοφιλελευθερισμού», τόνισε ο νομπελίστας Κρούγκμαν μιλώντας στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, θα πρέπει «να χαλιναγωγήσουμε τις αγορές και τον νεοφιλελευθερισμό. Θα πρέπει να υπάρχουν κάποιοι κανόνες στη λειτουργία των αγορών». Την οικονομική άνθηση της αμερικανικής και της διεθνούς οικονομίας, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ο Κρούγκμαν, την αποδίδει σε μεγάλο βαθμό
στις «φούσκες»: Στην οικονομική άνθηση της περιόδου 2003-2007 φθάσαμε από μία «φούσκα». Το ίδιο είχε συμβεί και στα τέλη της δεκαετίας του ’90, (σ.σ. ήταν η εποχή της νέας οικονομίας, όταν το ίντερνετ άρχιζε να «απογειώνεται») όπως και στην τελευταία περίοδο της διακυβέρνησης Ρίγκαν με την τεράστια φούσκα στην αγορά ακινήτων, έγραψε χαρακτηριστικά στο ιστολόγιό του, το 2013, ο Αμερικανός νομπελίστας. Μία λύση για τα οικονομικοπολιτικά προβλήματα θα μπορούσε να είναι, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, μία ενεργός πολιτική για το κλίμα, η οποία θα αποτελούσε μία οικονομική «διέγερση» για τα επόμενα πέντε-δέκα χρόνια. Φαίνεται όμως ότι το θέμα αυτό δεν είναι στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7
Της Κάτιας Παπαδοπούλου
Μετά τους ύμνους και τα μπράβο για τους Παραολυμπιονίκες μας, τα Άτομα με Αναπηρία επιστρέφουν στη σκληρή πραγματικότητα. Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονίας ΑμεΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης μιλά για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ανάπηροι και μάλιστα μέσα στην κρίση, αλλά και την αλληλεγγύη που δείχνει η ελληνική κοινωνία
ΑΓΩΝΙΖΌΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΚΆΝΟΥΜΕ ΤΑ ΌΝΕΙΡΆ ΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
H
“Η Πολιτεία είναι αυτή που είναι υπεύθυνη να προστατέψει την αναπηρία, αλλά η κοινωνία έχει αποδειχτεί αλληλέγγυα και έτοιμη να προστατέψει τα πιο ευάλωτα μέλη της, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού” δηλώνει σε συνέντευξη που δίνει στο “Πρακτορείο” ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια κοινωνική και συνδικαλιστική οργάνωση του αναπηρικού κινήματος της Ελλάδας. Επισημαίνει μάλιστα ότι “η συνολική φτωχοποίηση της κοινωνίας οδηγεί στη συνειδητοποίηση πως αναπηρία και φτώχεια δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο όπου τα φυσικά εμπόδια δυσχεραίνουν την εξασφάλιση εισοδήματος και, άρα, μειώνεται η πρόσβαση στις φροντίδες υγείας και στους πόρους εκείνους που είναι απαραίτητοι για μια ζωή με αξιοπρέπεια”. Ποια είναι η καθημερινότητα ενός ανθρώπου με αναπηρίες στην Ελλάδα; Νιώθετε ότι τους ξεχνάμε, τους απομονώνουμε, τους αγνοούμε ακόμη και σήμερα; Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που εντοπίζετε; Όπως σε κάθε πολίτη, έτσι και σε κάθε πολίτη με αναπηρία η καθημερινότητα είναι διαφορετική! Το άτομο δεν καθορίζεται μόνο από την αναπηρία του αλλά από πολλαπλούς και σύνθετους παράγοντες της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, της ψυχολογικής και φυσικής κατάστασης κλπ. Αν θέλουμε να δούμε κάποιες τάσεις και συμπεριφορές, μπορούμε να αναζητήσουμε πώς αντιμετωπίζει η κοινωνία την αναπηρία σήμερα. Σύμφωνα με την πανελλαδική έρευνα της Κάπα Research, που έγινε για λογαριασμό της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία και παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2014, στο επίπεδο των διακρίσεων σε βάρος των ΑμεΑ, οι οποίες είναι ακόμη διαδεδομένες στην χώρα μας - σύμφωνα με το 79,4% των ερωτώμενων - και εκδηλώνονται κυρίως στην αναζήτηση εργασίας και στην πρόσβαση σε δημόσιους - κοινόχρηστους χώρους έχει σημειωθεί μεταβολή: σε ανάλογη έρευνα που είχε διεξάγει η VPRC το 2003, η πλειοψηφία των ερωτώμενων εκτιμούσε ότι τα άτομα με αναπηρία ζούσαν στο πεΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 9
Ελπιδοφόρο είναι ότι τα αλληλέγγυα αισθήματα των πολιτών για τα άτομα με αναπηρία εμφανίζονται πολύ έντονα
ριθώριο της κοινωνίας, δηλαδή η έκταση του κοινωνικού αποκλεισμού εθεωρείτο πολύ μεγαλύτερη. Παρά τη μεταβολή, όμως, περισσότεροι από τους 8 στους 10 ερωτώμενους πιστεύουν ότι η περιορισμένη ή η ανύπαρκτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε κάποια αγαθά ή υπηρεσίες αποτελεί μορφή διάκρισης εναντίον τους. Η συνολική δεινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας δεν έχει αποδυναμώσει ακόμη τους δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της και δεν έχει οδηγήσει σε έξαρση του ατομικισμού, στοιχείο που καταγράφουν συνολικά οι κοινωνικές έρευνες των τελευταίων ετών. Ελπιδοφόρο είναι επίσης ότι τα αλληλέγγυα αισθήματα των πολιτών για τα άτομα με αναπηρία εμφανίζονται πολύ έντονα και τούτο διότι η συνολική φτωχοποίηση της κοινωνίας οδηγεί στη συνειδητοποίηση πως αναπηρία και φτώχεια δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο όπου τα φυσικά εμπόδια δυσχεραίνουν την εξασφάλιση εισοδήματος και, άρα, μειώνεται η πρόσβαση στις φροντίδες υγείας και στους πόρους εκείνους που είναι απαραίτητοι για μια ζωή με αξιοπρέπεια. Δείτε για παράδειγμα το κύμα αλληλεγγύης που ξεσήκωσε πριν λίγες εβδομάδες τη Θεσσαλονίκη η προσπάθεια πλειστηριασμού πρώτης κατοικίας ατόμου με αναπηρία, που τελικά σε πρώτο βαθμό απετράπη. Η Συνομοσπονδία σας αγωνίζεται για την προστασία και την προάσπιση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, ενώ παλεύει και για ίσες ευκαιρίες στα άτομα με αναπηρία σε όλους τους τομείς της ζωής και τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης και πλήρους ένταξης στην κοινωνία. Εκτιμάτε ότι κατακτήσει τους στόχους σας ή έχετε ακόμη πολύ δρόμο; Οι συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία και το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνδέονται άρρηκτα, όπως περιγράφονται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η οποία υπογράφηκε από την Ελλάδα και την συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ. Οι εργασίες για τις διατάξεις εφαρμογής της έχουν σταματήσει σε χώρες όπως η Ελλάδα, που επιδιώκουν να μειώσουν τα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού. Μπροστά σε μια κατάσταση όπου τα δικαιώματα εισέρχονται μονίμως στη μέγγενη των δημοσιονομικών μεγεθών, είναι δύσκολο να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα, αλλά δεν θα δεχθούμε ποτέ να γυρίσουν τα άτομα με αναπηρία πίσω στα ιδρύματα. Αγωνιζόμαστε για να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα, ακόμη και σε περίοδο κρίσης. Και τα όνειρα για τα οποία αγωνίζεται το αναπηρικό κίνημα είναι η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, η κοινωνική ένταξη, οι αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, η κοινωνική προστασία, η κατάργηση όλων των αδικιών και των μορφών διάκρισης εις βάρος των ατόμων με αναπηρία, είναι τα αναντίρρητα ανθρώπινα δικαιώματα για τα οποία αγωνιζόμαστε και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε τα επόμενα χρόνια... Παλεύουμε για την εκπαίδευση, για την ευημερία, το εισόδημα, τις παροχές, τις συντάξεις, την υγειονομική κάλυψη και φροντίδα. Ποιες είναι οι βασικές σας διεκδικήσεις αυτήν την δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύουμε; Ποια από τα βασικά αιτήματά σας χρήζουν άμεσης επίλυσης; Δυστυχώς είναι πάρα πολλά, τα τελευταία χρόνια η κρίση έχει δείξει το πιο σκληρό της πρόσωπο και η συνταγματικά νομοθετημένη προστασία των ατόμων με αναπηρία βρίσκεται πρακτικά υπό αίρεση αν όχι
10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
σε κατάρρευση. Τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε να προσπαθούν να βγουν στο «σφυρί» πρώτες κατοικίες ατόμων με αναπηρία, έχουν πραγματοποιηθεί μειώσεις σε συντάξεις ενώ σε επιδόματα για πρώτη φορά από την έναρξη της εποχής των μνημονίων. Υπάρχει ο φόβος να γυρίσουμε σε εποχής όπου τα ιδρύματα θα προβάλλονται ως λύση για την αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία, λόγω των περικοπών σε πολλές δαπάνες. Στο θέμα της εκπαίδευσης, ακόμη δεν έχουν λυθεί σοβαρά θέματα των εκπαιδευτικών με αναπηρία. Κάθε τόσο, σημαντικά ακριβά φάρμακα για άτομα με χρόνιες ασθένειες τείνουν να σπανίζουν και τα ιατρικά έξοδα να αυξάνονται, εξαιτίας των περικοπών στο δημόσιο σύστημα υγείας. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις υποφέρουν από τη φτώχεια, ενώ πρέπει να πληρώσουν ακόμη περισσότερα για τα ιατρικά τους έξοδα λόγω των προβλημάτων υγείας τους. Πολλοί άνεργοι δεν έχουν καμία ασφάλιση και δεν είναι σε θέση να πληρώσουν για τα φάρμακά τους. Παρά το ότι υπάρχει νόμος που τονίζει ότι οι χρόνια πάσχοντες θα πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν τα φάρμα-
Η Πολιτεία είναι αυτή που είναι υπεύθυνη να προστατέψει την αναπηρία, η κοινωνία έχει αποδειχτεί αλληλέγγυα και έτοιμη να προστατέψει τα πιο ευάλωτα μέλη της κά τους δωρεάν, πολλά νοσοκομεία δεν μπορούν να τους τα παρέχουν λόγω των περικοπών στους προϋπολογισμούς τους. Ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν σταματήσει τη λήψη των φαρμάκων τους, ασθενείς με καρκίνο, νεφροπαθείς κλπ. και συνεχίζουμε τον αγώνα γι ‘αυτούς. Ακόμα και αν κάποιος είναι σε θέση να πληρώσει για τα φάρμακά και τους λογαριασμούς εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τη γραφειοκρατία, την έλλειψη γιατρών, τις ατελείωτες ουρές και τις καθυστερήσεις. Η αλλαγή στάσης και αντιμετώπισης στο ζήτημα ΑμεΑ είναι θέμα παιδείας, κοινωνίας, πολιτείας; Τα εμπόδια και οι διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, εντοπίζονται, κυριολεκτικά, στο σύνολο περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν, λόγω του μη φιλικού και προσβάσιμου τρόπου κατασκευής και λειτουργίας του. Με αυτό το δεδομένο, η μεμονωμένη εξάλειψη ενός εμποδίου, ή/και θεραπεία της μίας ή της άλλης διάκρισης είναι εξ ορισμού ατελέσφορη καθώς θα ακυρωθεί στην πράξη από ένα άλλο εμπόδιο ή/και μία άλλη διάκριση. Συνεπώς, μόνο η ολιστική
αντιμετώπιση των εμποδίων και διακρίσεων του περιβάλλοντος μπορεί να οδηγήσει σε έμπρακτα αποτελέσματα. Η Πολιτεία είναι αυτή που είναι υπεύθυνη να προστατέψει την αναπηρία, η κοινωνία έχει αποδειχτεί αλληλέγγυα και έτοιμη να προστατέψει τα πιο ευάλωτα μέλη της, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Τα εμπόδια και οι διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία λειτουργούν σωρευτικά, και μάλιστα με τρόπο που τροφοδοτούν την αναπαραγωγή τους. Η ύπαρξη εμποδίων σε ένα τομέα της κοινωνικής ζωής, λειτουργεί ανασταλτικά για τη συμμετοχή και σε άλλους τομείς. Οι αρνητικές επιπτώσεις συσσωρεύονται, συνδυάζονται και πολλαπλασιάζονται. Η συσσώρευση των προβλημάτων δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την αναπαραγωγή τους, με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη, ή/και ανέφικτη, η υπέρβασή τους. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, ακόμη και μία «απλή» διάκριση, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία μιας διαδικασίας προς την κοινωνική περιθωριοποίηση και να καταλήξει σε κοινωνικό αποκλεισμό. 11 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Της Κάτιας Παπαδοπούλου
Τα προβλήματα για τα άτομα με αναπηρία παραμένουν, χιλιάδες ψυχές παραμένουν αποκλεισμένες ακόμη και από τις τέχνες. Μέλη της Κίνησης Καλλιτεχνών με Αναπηρία δίνουν τη δική τους μάχη και εξηγούν στο Πρακτορείο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν
ΖΩΉ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΊΩΝ 12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ο
Οι Παραολυμπιακοί της Βραζιλίας ολοκληρώθηκαν, οι δαφνοστεφανωμένοι μας επέστρεψαν, τα φώτα έσβησαν κι όλα γύρισαν στους παλιούς καθημερινούς ρυθμούς. Τα προβλήματα όμως για τα άτομα με προβλήματα αναπηρίας ξαναμπαίνουν στο συρτάρι, ψυχές παραμένουν «εγκλωβισμένες» πίσω από τις κουρτίνες των παραθύρων, ράμπες για τα ΑμεΑ συνεχίζουν να καταλαμβάνονται από αναίσθητους οδηγούς αυτοκινήτων, τυφλοί επιβάτες με σκύλους οδηγούς δεν χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς. Μια ζωή δηλαδή μετ’ εμποδίων. “ Η χώρα μας σαφώς και δε σέβεται το δικαίωμα όλων των ανθρώπων στην ισότιμη συμμετοχή τους στα κοινωνικά δρώμενα. Μεγάλη μερίδα ανθρώπων αγνοούνται σε καθημερινή βάση και δεν συμπεριλαμβάνονται. Αυτό το διαπιστώνουμε καθημερινά στα πιο μεγάλα αλλά και στα πιο μικρά πράγματα” δηλώνει στο “Πρακτορείο” η θεατρολόγος και μέλος της Κίνησης Καλλιτεχνών με Αναπηρία, Απολλωνία Τσαντά. “ Για να απομακρυνθούμε λίγο από το κλασικό παράδειγμα της ράμπας που έχει χρησιμοποιηθεί πολύ, ως Καλλιτέχνες θα αναφερθούμε στην τέχνη. Καμία θεατρική, χορευτική ή μουσική παράσταση, ταινία, συναυλία αλλά ακόμη και το πρόγραμμα της τηλεόρασης δε λαμβάνει υπόψη της τους περίπου 35.000 κωφούς/ές και βαρήκοους/ες. Για παράδειγμα, δεν υποτιτλίζονται οι ελληνικές εκπομπές ή ταινίες, αλλά ακόμη και τα δελτία ειδήσεων στη νοηματική γλώσσα δεν είναι περιεκτικά αλλά ελλιπή, καθώς δεν καλύπτουν όλο το εύρος της καθημερινής ειδησεογραφίας. Επιπλέον, δε λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ανθρώπων με προβλήματα όρασης για ακουστική περιγραφή των εκπομπών ή ταινιών. Εμπόδια και αποκλεισμοί συναντώνται καθημερινά επίσης και από τα άτομα με κινητική αναπηρία, καθώς είναι ελάχιστα τα θέατρα ή οι κινηματογράφοι με πρόσβαση για αναπηρικά αμαξίδια, ενώ ακόμη σπανιότερα προβλέπονται αυτονόητες παροχές όπως πάρκινγκ, χώροι υγιεινής για ΑμεΑ κ.λπ”. “Εκτός” κι από τις τέχνες Κι αποκλεισμός όπως επισημαίνει η κ. Τσαντά δεν σταματά εδώ, καθώς “ακόμα και οι προσβάσιμοι χώροι τέχνης δεν λογαριάζουν τους ανάπηρους ως δημιουργούς της τέχνης παρα μόνο ως θεατές με αποτέλεσμα η πρόσβαση στην σκηνή, στα καμαρίνια κλπ να αποκλείουν την ισότιμη συμμέτοχή μας”, ενώ υπογραμμίζει ότι “ ως κορυφαίο αποκλεισμό θεωρούμε τη γνωστή ρατσιστική διάταξη του άρθρου 8 παρ. 1 εδ. Γ του π.δ. 370/1983 ΦΕΚ Α’ 130/22-9-1983 ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 13
‘Κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας Ανωτέρων Σχολών Δραματικής Τέχνης’, η οποία περιλαμβάνει, ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις εξετάσεις για φοίτηση στις δραματικές σχολές, την αρτιμέλεια των συμμετεχόντων/ουσών”. Και ο σκηνοθέτης και ακτιβιστής με αναπηρία, Αντώνης Ρέλλας δηλώνει κατηγορηματικά: “Η αρτιμέλεια δεν συνιστά ουσιαστικό προσόν θεατρικής τέχνης, αντίθετα συγκροτεί λόγο διάκρισης σε βάρος των υποψηφίων με αναπηρία, μια που μέσω αυτής στερούνται του δικαιώματός τους να διαγωνιστούν ισότιμα με τους/τις συνυποψηφίους/ες τους χωρίς αναπηρία, αλλά και περαιτέρω να φοιτήσουν στις δραματικές σχολές της επιλογής τους, με αποτέλεσμα την εκτός των άλλων παρεμπόδισή τους από την κτήση επαγγελματικού προσόντος μας. Όπως αντιλαμβάνεστε, αποκλεισμοί απαντώνται τόσο στο δομημένο περιβάλλον όσο και στο περιεχόμενο της τέχνης, ενώ αγγίζουν μέχρι και τα όρια της παιδείας, καθώς μας στερείται το δικαίωμα στην ίδια την εκπαίδευση”. Τι είναι η Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία Οι καλλιτέχνες με αναπηρία έχουν δημιουργήσει ένα ζωντανό πολιτισμό τεχνών που ενσωματώνει την ατομική και συλλογική εμπειρία της αναπηρίας και συμβάλλει στο καλλιτεχνικό τοπίο της χώρας μας. Η Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία είναι μια ανεξάρτητη συλλογικότητα ενεργοποιημένων ανάπηρων καλλιτεχνών, η οποία μέσα από τις δράσεις της επιδιώκει τη διεκδίκηση της πρόσβασης επί ίσοιςόροις στα αγαθά της τέχνης και του πολιτισμού. Όπως μας εξηγεί ο κ. Ρέλλας, “παράλληλα και μέσα από την τέχνη προωθείται ο αγώνας για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία. Στόχοι της κίνησης καλλιτεχνών με αναπηρία είναι: • Η συσπείρωση και ανάδειξη των καλλιτεχνών με αναπηρία. • Η ανάδειξη όσων ιστορικά περιθωριοποιήθηκαν εξαιτίας της “μη κανονικότητας”. • Η διασφάλιση στην πρόσβαση στο δομημένο περιβάλλον των ΑμεΑ. • Η διασφάλιση στην πρόσβαση στο περιεχόμενο της τέχνης. • Η αξίωση ενεργής διοργάνωσης/συμμετοχής σε δράσεις που αφορούν τους ΑμεΑ.
Νύχτες Αλληλεγγύης “Οι δράσεις μας στοχεύουν πάντα σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας προκειμένου τα έργα τέχνης που παράγονται από καλλιτέχνες με αναπηρία και μη, να απολαμβάνονται από όλους τους ανθρώπους. Έτσι, κάθε παράσταση ή δράση μας προσφέρεται με διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα ή/και με υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους [SDH - Subtitles for the Deaforhard of Hearing] αλλά και χειλανάγνωση, με ακουστική περιγραφή [AD: AudioDescription] για ανθρώπους με προβλήματα όρασης, ενώ φροντίζουμε πάντα ο χώρος να είναι φιλικός και προσβάσιμος για Άτομα με Αναπηρία [ΑμεΑ] / Εμποδιζόμενα Άτομα και να διατίθεται χώρος υγιεινής για όλους/όλες και χώρος στάθμευσης οχημάτων Ατόμων με Αναπηρία [ΑμεΑ]. Τα πρόγραμματα διατίθενται σε μορφή Braille και μεγαλογράμματης γραμματοσειράς αλλά και σε κώδικα QR”. 14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Όπως αναφέρει ο κ. Ρέλλας “πραγματικά, είναι κάτι απλό να συμπεριλαμβάνεις όλους τους ανθρώπους, και είναι (ή θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον) ένα φυσικό και αυτονόητο επακόλουθο της ύπαρξης σεβασμού προς το συνανθρωπο και του αισθήματος ισοτιμίας. Ως Κίνηση Καλλιτεχνών με αναπηρία, επειδή η τέχνη και η έκφραση μέσα από αυτήν συνιστούν τον ακρογωνιαίο λίθο της δημοκρατίας μας, και μπορούν να δομήσουν κοινωνίες αποδοχής χωρίς διαχωριστικές γραμμές επιδιώκουμε τη συνεκπαίδευση των συμπολιτών μας και την εξοικείωση με τη ζώσα κατάσταση της αναπηρίας, ως μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και ανθρωπότητας. Τέλος ο πραγματικός καλλιτέχνης - με αναπηρία ή χωρίς - δεν είναι αυτός που κατακρεουργείται από το “κτήνος”, αλλά αυτός που με κόπο καταφέρνει τελικά να το δαμάζει».
Οι καλλιτέχνες με αναπηρία έχουν δημιουργήσει ένα ζωντανό πολιτισμό τεχνών που ενσωματώνει την ατομική και συλλογική εμπειρία της αναπηρίας και συμβάλλει στο καλλιτεχνικό τοπίο της χώρας μας.
Δράσεις της Κίνησης 1. Συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ» και το Open Air κατά την οποία διασφαλίσαμε συνθήκες προσβασιμότητας για όλους τους ανθρώπους και συνεχίσαμε την προσπάθεια για καθολική προσβασιμότητα περιεχομένου και δομημένου περιβάλλοντος στην κινηματογραφική τέχνη στα πλαίσια του οποίου πραγματοποιήθηκε το 2015 η πρώτη καθολικά προσβάσιμη κινηματογραφική ταινία στα 100 χρόνια ζωής του ελληνικού κινηματογράφου η ταινία του Παντελή Βούλγαρη, “Μικρά Αγγλία”. Είχε προηγηθεί η διανομή της ταινίας του Πάνου Κούτρα,“Xenia” η οποία είναι η πρώτη ελληνική ταινία που βγήκε στους κινηματογρά-
φους με υπότιτλους SDHγια κωφούς. 2. Παρεμβάσεις για την κατάργηση του ρατσιστικού π.δ. 370 που αναπαράγει κανονιστικά πρότυπα και προκαλεί αποκλεισμό με συμμετοχή σε διάφορες εκδηλώσεις, ημερίδες και θεματικές συζητήσεις, μεταξύ των οποίων και στο Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών στο θέατρο ΕΜΠΡΟΣ. 3. Καθολική προσβασιμότητα στην παράσταση “Πέρσες” του Αισχύλου από την θεατρική ομάδα ΘΕ.ΑΜ.Α. (Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία) που πραγματοποιήθηκε στο Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς Δήμου Χαλανδρίου ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15
OI ΕΥΧΟΥΛΗ∆ΕΣ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΞΩΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ Μετά την εµφάνισή τους στο Toy story, η Dreamworks κάνει τους «Ευχούληδες» πρώτη φορά πρωταγωνιστές.Ταξιδέψτε σε έναν θαυµαστό γεµάτο χρώµατα κόσµο που κατοικείται από ξεκαρδιστικούς χαρακτήρες και ανακαλύψτε την ιστορία των αισιόδοξων Ευχούληδων, που τραγουδούν ακατάπαυστα, και των απαισιόδοξων Μπέργκενς, οι οποίοι είναι χαρούµενοι µόνο όταν έχουν ευχούληδες στο στοµάχι τους.
Πόπη
Κλωνάρης
Μπρίτζετ
Ρυάκης
16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Επιµέλεια: Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Dj Σούκι
Τεράστιος
Λελέκης
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ TROLLS Τα «Trolls» είναι πλαστικές κούκλες µε γούνινα up-χτενισµένα µαλλιά από το ∆ανό δηµιουργό ξυλοκόπο Thomas Dam. Οι κούκλες είχαν αρχικά δηµιουργηθεί το 1959. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, δηµιουργήθηκαν µε βάση αυτές τις κούκλες βιντεοπαιχνίδια και παιχνίδια. Το αποκορύφωµα ήταν η παρουσία τους στο Toy Story και στην ταινία «Ευχούληδες».
Το πλαστικό παιχνίδι Τroll που κατασκευάστηκε το 1959
Σεφ
Πρίγκιπας Γκριζλ
Γκάι Ντάιαµοντ
Βασιλιάς Πέπης
Σατέν και Σενίλ
Βασιλιάς Γκριζλ
Γιαγιά Ροζουλίνα
Μόξι ∆ροσοσταλίδα
Μάντι Αστρόζα
Άσπεν Χείτζ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17
Του Χάρη Αναγνωστάκη
Η Ελλάδα, έπρεπε να γίνει το «παράδειγμα», το «μαύρο πρόβατο» για να φοβηθούν τα πρόβατα του δυτικού κόσμου, παίζοντας ένα βρώμικο παιχνίδι στις πλάτες μας. Τώρα, εκατομμύρια Ευρωπαίοι, που αισθάνονται και αυτοί στο πετσί τους τις πολιτικές των τελευταίων χρόνων έχουν αρχίσει να αντιδρούν και ήδη φαίνονται οι πρώτες ρωγμές στην εμμονή της ακραίας λιτότητας
ΤΟ ΜΟΝΤΈΛΟ ΤΟΥ ΤΡΌΜΟΥ ΡΑΓΊΖΕΙ... 18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
T
Τελικά, αν δεν υπήρχε η Ελλάδα θα έπρεπε να την εφεύρουν. Δεν εξηγείται αλλιώς όλη αυτή η μανία για να γίνει “το παράδειγμα” μία χώρα του “ανεπτυγμένου κόσμου”, της Ευρώπης και της Ευρωζώνης. Μια χώρα να πληρώνει τα σπασμένα για όλους και ταυτόχρονα να κρύβουν όλα τα δικά τους δομικά προβλήματα πίσω από αυτήν. Εκτός από τις συνέπειες, που έχουν πέσει στα κεφάλια μας – κάτι σαν ένα φυσικό φαινόμενο, που πρέπει να υποστούμε πάση θυσία - το όλο θέμα καταντάει πιο γκροτέσκο και από ταινία των αδελφών Μαρξ. Και μόνο με αυτά που προτείνει το ΔΝΤ, κατά την πρόσφατη έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, εύκολα συμπεραίνεις ότι εκτός από τις ιδεοληψίες τους και τα οικονομικά τους μοντέλα, οι “τεχνοκράτες” του δεν έχουν καταλάβει τίποτα, για αυτή τη χώρα και τους ανθρώπους της που προσπαθούν να τα φέρουν βόλτα με κάθε τρόπο και ρίχνοντάς τους, με τις πολιτικές τους, στη “μαύρη οικονομία”, που εννοείται ότι θέλουν να πατάξουν. Προχείρως και στα γρήγορα, το ΔΝΤ ζητά νέες μειώσεις συντάξεων (Θεέ μου τι πρωτότυπο) και μείωση των φορολογικών συντελεστών για τους πλούσιους, την ώρα που υπάρχουν στοιχεία ότι αυτά τα επτά χρόνια κρίσης κάποιοι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι. Σημείωση: Όχι οι επιχειρήσεις τους, που τις χρεοκοπούν, αλλά οι ίδιοι και οι προσωπικές περιουσίες τους στο εξωτερικό. Γιατί φυσικά ουδείς μπορεί να πιστέψει ότι όλοι αυτοί οι μεγαλόσχημοι επιχειρηματίες, με τις βίλες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τη ζωή μέσα στη χλιδή και όλα αυτά που προκαλούν τους ανθρώπους που προσπαθούν να τα φέρουν βόλτα με μία σύνταξη των 600 ευρώ, αφού χρεοκόπησαν οι επιχειρήσεις τους τώρα θα ψάχνουν να βρουν δανεικά για να πληρώσουν τον ΕΝΦΙΑ ή τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Το αστείο της υποθέσεως είναι ότι όλοι αυτοί οι τεχνοκράτες όταν τραβήξουν με το καλό για άλλες παραλίες θα λένε – και σας το υπογράφω – πως δεν φταίμε εμείς που δεν βγήκε το πρόγραμμα, αλλά οι κακές κυβερνήσεις που δεν έκαναν ότι τους λέγαμε και ο λαός που δεν “αγκάλιασε” τις “μεταρρυθμίσεις” και τα μέτρα. Ναι, τα λένε ήδη οι εδώ “παπαγάλοι” τους, που αν είχαν καταλάβει τι ζημιά έκαναν ειδικά εκείνα τα πρώτα χρόνια της κρίσης με τον κατακερματισμό της ελληνικής κοινωνίας θα έπρεπε να είχαν γίνει ερυθρόδερμοι από την ντροπή τους. Αλλά τι λέω τώρα. Αυτοί συνεχίζουν ακάθεκτοι έστω και αν η πλειονότητα του λαού τους έχει γυρίσει επιδεικτικά την πλάτη. Έλα ντε όμως που υπάρχουν και τα ντοκουμέντα του παρελθόντος που τα αφεντικά τους προσπαθούν να θάψουν όσο βαθιά μπορούν μαζί με το αίτημα της Ελλάδας για τις γερμανικές αποζημιώσεις. Παραδείγματος χάριν όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έβγαζε την Ελλάδα από την επιτήρηση της οικονομίας της τον Μάη του 2007 και έδινε συγχαρητήρια στον Γιώργο Αλογοσκούφη, τότε υπουργό Οικονομικών, για τη μείωση του ελλείμματος, που βρήκε αυξημένο από την προηγούμενη κυβέρνηση. Και πρόλαβε αυτή η οικονομία μέσα σε ενάμιση χρόνο, να στείλει το έλλειμμα στο 15,4% και μετά εντός ολίγων ημερών να ανακαλύψουν ότι το δημόσιο χρέος δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί και μετά μάθαμε για τα “σπρέντ” - ελπίζω να μην τα ξεχάσατε. Μία μόνο απορία. Πότε έλεγαν ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19
20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Όλοι αυτοί οι τεχνοκράτες όταν τραβήξουν με το καλό για άλλες παραλίες θα λένε ότι «δεν φταίμε εμείς που δεν βγήκε το πρόγραμμα, αλλά οι κακές κυβερνήσεις που δεν έκαναν ότι τους λέγαμε και ο λαός που δεν “αγκάλιασε” τις μεταρρυθμίσεις»
την αλήθεια οι Ευρωπαίοι και πότε ψέματα. Ή μήπως η “αλήθεια” μπορεί να γίνει τόσο λάστιχο, όσο και τα οικονομικά στοιχεία; Εντάξει, ας μην μπούμε στην κουβέντα για το τι πραγματικά συνέβη εκείνο το καταραμένο 2009, δεδομένου ότι στην Ελλάδα υπάρχουν δεκάδες ερμηνείες, πολλές φορές ακλόνητες, όσο και το αξίωμα ότι η “Ελλάδα είναι μία διεφθαρμένη χώρα”, που κατοικείται από ελεεινούς φοροφυγάδες, κάποιους “τεμπέληδες” που έκαναν “πάρτι με δανεικά χρήματα” και άλλα πολλά. Θυμηθείτε τις φάτσες και όλους αυτούς που είχαν βγει στο προσκήνιο και μας έδειχναν με το δάκτυλο, γιατί η πολιτική ορθότητα τους εμπόδιζε να βγάλουν το περίστροφο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε εκείνες τις εποχές, δεν είναι δα και τόσο μακρινές. Δυσφήμισαν μια χώρα περισσότερο και από χώρα ανθρωποφάγων ή εγκληματιών. Πάνω σε αυτά τα στερεότυπα έχτισαν ένα νέο “Παρθενώνα” φτωχοποίησης ενός λαού, έβαλαν τις μπουλντόζες της ισοπέδωσης και τώρα επτά χρόνια μετά, έχοντας σε μεγάλο βαθμό κατανοήσει τι έχει περίπου συμβεί, προσπαθούμε να σώσουμε ότι μπορούμε, να αμυνθούμε στον παραλογισμό τους. Γιατί αφού ξεμπέρδεψαν με το πρώτο μέρος του σεναρίου τους που ήταν το έλλειμμα, προχώρησαν στο δεύτερο μέρος του χρέους και τώρα έχουν μπει στο τρίτο αυτό της ανταγωνιστικότητας. Αργότερα, μπορεί να είναι το πρόβλημα και του καλού μας του καιρού. Έτσι λοιπόν, η “Ελλάδα είναι μία διεφθαρμένη χώρα”, ενώ η Γερμανία και η Γαλλία ή η Ολλανδία και το Βέλγιο είναι χώρες αγγέλων που η νομιμότητα και η καθαρότητα, η δικαιοσύνη και η υγιής επιχειρηματικότητα είναι έμφυτες στους λαούς τους. Όλα αυτά τα είδαμε καλύτερα το επόμενο διάστημα με τις λίστες μεγάλων φοροφυγάδων απ’ όλες αυτές τις χώρες, σε τράπεζες της Ελβετίας και άλλων φορολογικών παραδείσων, αλλά και τα σκάνδαλα επιχειρηματικών κολοσσών, που για κάποιους Ευρωπαίους αξιωματούχους θεωρούνται ότι είναι στα όρια ενός πλαισίου που έχουν φτιάξει για τους ισχυρούς του πλανήτη και σίγουρα εντός του ανταγωνιστικού πεδίου, που έχουν χαράξει. Όταν ο παραλογισμός και η διαστρέβλωση της πραγματικότητας φτάνουν στην κορυφή των Ιμαλαϊων, τι να σου κάνει και ο Λυκαβηττός των λογικών επιχειρημάτων, όταν αυτά περνούν κάτω από τα ραντάρ των παγκόσμιων κέντρων εξουσίας και των διεθνών ΜΜΕ. Μήπως να τους αφιερώσουμε την περίφημη δήλωση του Γιούνκερ ότι γνώριζε πολλά χρόνια πριν από την κρίση τα οικονομικά στοιχεία της Ελλάδας, αλλά δεν μπορούσε να μιλήσει για να μη χαλάσει τις εξαγωγές της Γερμανίας και της Γαλλίας; Μήπως αυτά που τους ξεφεύγουν για το τεράστιο πρόβλημα που είχαν οι γερμανογαλλικές τράπεζες το 2009; Αλλά είπαμε στην Ελλάδα κάποιοι ανακάλυψαν το ιδανικό “μαύρο πρόβατο” του δυτικού κόσμου. Το πρόβατο που πρέπει να ματώσει για να τρομάξουν και όλα τα άλλα πρόβατα. Αλλά δεν θα τους περάσει. Όπως και η κυριαρχία του τρόμου πάνω από την Ευρώπη. Γιατί παρότι είναι φανερό ότι κάποιοι ισχυροί της Ευρώπης θέλουν να κρατήσουν την Ένωση μόνο με απειλές και το φόβο ότι υπάρχουν και χειρότερα, εκατομμύρια Ευρωπαίοι, που αισθάνονται και αυτοί στο πετσί τους τις πολιτικές των τελευταίων χρόνων, έχουν αρχίσει να αντιδρούν, άλλοτε αγκαλιάζοντας ακραίες επιλογές και άλλοτε ένα μεθοδικό αγώνα για να ξεφύγει η ΕΕ από το δρόμο της ακραίας λιτότητας για τους πολλούς και τα τρελά κέρδη για τους λίγους και εκλεκτούς. Το μοντέλο “Ευρώπη του τρόμου” δείχνει ήδη τις ρωγμές της. Εκτός αν το παλαιώνουν για να μας αποδείξουν ότι έτσι ήταν πάντα ο κόσμος... ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21
Του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ ΣΕ ΆΝΟΔΟ 22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
T
Το αστυνομικό μυθιστόρημα απασχολεί όλο και περισσότερο κόσμο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Παλαιότεροι, νεώτεροι και πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς γεμίζουν κάθε τόσο με νέους τίτλους τις προθήκες των βιβλιοπωλείων, η επανέκδοση των έργων του Γιάννη Μαρή (από τις εκδόσεις Άγρα) έχει δημιουργήσει ένα καινούργιο κοινό, η Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ) καλεί τους αναγνώστες σε τακτικές συζητήσεις με τα μέλη της ενώ οι εκδότες διοργανώνουν από την πλευρά τους μαραθώνιους ανάγνωσης αστυνομικής λογοτεχνίας (το Μεταίχμιο έχει δημιουργήσει τη Λέσχη Noir). Στο μεταξύ το αστυνομικό μυθιστόρημα γίνεται πλέον αντικείμενο και του ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος. Στις 2 και 3 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, ελληνογαλλικό συνέδριο με θέμα «Έγκλημα και κρίση: η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία». Το αστυνομικό μυθιστόρημα θα αρχίσει να αναπτύσσεται στα καθ’ ημάς μετά το 1974 και θα γνωρίσει σημαντικές επιτυχίες τόσο με την ευρωπαϊκή παραδοσιακή ιστορία μυστηρίου όσο και με το αμερικανικής προέλευσης νουάρ, το οποίο θα ανοίξει τον δρόμο για την ανάδειξη των καυτών ζητημάτων που γεννιούνται στους κόλπους της σύγχρονης κοινωνίας. Οι ιστορίες μυστηρίου που θα στήσουν οι αστυνομικοί μυθιστοριογράφοι από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι και σήμερα (ανάμεσα σε άλλους η Αθηνά Κακούρη, η Μαριλένα Πολιτοπούλου, ο Αύγουστος Κορτώ, η Νένη Ευθυμιάδη, ο Δημήτρης Καπετανάκης, ο Παναγιώτης Αγαπητός, ο Δημήτρης Μαμαλούκας, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, ο Αργύρης Παυλιώτης, ο Νεοκλής Γαλανόπουλος, ο Ροβήρος Μανθούλης και η Ντορίνα Παπαλιού) θα συνομιλήσουν με έναν μεγάλο αριθμό ειδών, καταργώντας τα σύνορα σε όλα τα επίπεδα: ιστορίες φαντασμάτων και μαύρη κωμωδία, μαθηματικό μυθιστόρημα, λογοτεχνία του φανταστικού, τρομοκρατικό, αλλά και υπαρξιακό ή ερωτικό θρίλερ, αστρονομικό μυθιστόρημα και μυθιστόρημα των αποκρυφιστικών επιστημών, επιστημονική φαντασία, μελλοντολογία, ιστορικό μυθιστόρημα, ηλεκτρονικό μυθιστόρημα και, τέλος, μυθιστόρημα για εφήβους και εικονογραφημένο μυθιστόρημα. Περνώντας στους αντίποδες της ιστορίας μυστηρίου, και εξετάζοντας τη διαδρομή την οποία θα διαγράψουν κατά την ίδια περίοδο το νουάρ και το κοινωνικοπολιτικό αστυνομικό μυθιστόρημα (με εκπροσώπους τους, μεταξύ άλλων, τον Φώντα Λάδη, τον Φίλιππο Φιλίππου, τον Πέτρο Μάρκαρη, τον Ανδρέα Αποστολίδη, τον Πέτρο Μαρτινίδη, τον Σέργιο Γκάκα, τον Τόλη Νικηφόρου, τον Γιάννη Ράγκο και τον Κυριάκο Μαργαρίτη), θα ανιχνεύσουμε μιαν άλλη γραμμή. Οι συγγραφείς θα προβάλουν τώρα τον ασταθή ψυχολογικά χαρακτήρα του ντετέκτιβ, τη σωρεία των φόνων και το μητροπολιτικό περιβάλλον της μυθοπλασίας, χωρίς να αγνοήσουν τη βία της οικονομικής ισχύος και του οργανωμένου εγκλήματος ιδίως υπό συνθήκες κρίσης. Όσο για την πολιτική βία, οι μυθιστοριογράφοι του νουάρ θα προτιμήσουν να την παραμερίσουν, για να στραφούν στο οικολογικό και το ψηφιακό έγκλημα. Ως προς την τεχνοτροπία, η υφολογική και η ειδολογική ποικιλία θα δώσει και πάλι το παρών: από το παρωδιακό στυλ τύπου Ιγνάσιο Τάιμπο μέχρι το κυβερνομυθιστόρημα. Δίχως την παραμικρή αμφιβολία, η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία αποκτά πλέον διεθνείς προδιαγραφές. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23
24 || ΤΟ 24 ΤΟΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ερμιτάζ: Πύλη στην Ιστορία
H
«Η έκθεση δίνει το στίγμα του εγκυκλοπαιδικού πνεύματος του σπουδαίου ρωσικού μουσείου, παρουσιάζοντας στο ελληνικό κοινό έργα υψηλής αισθητικής από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, σε μια μεγάλη χρονική περίοδο». Με αυτά τα λόγια η γγ του υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Ανδρεαδάκη Βλαζάκη, παρουσίασε την έκθεση «Ερμιτάζ: Πύλη στην Ιστορία». «Η έκθεση σχεδιάστηκε για να εισάγει τον Έλληνα επισκέπτη σε αυτή την περίοδο της ιστορίας της τέχνης, που καλύπτει την περίοδο από την εποχή της Αναγέννησης ως σήμερα. Το σκεπτικό της περιστρέφεται γύρω από τις συλλογές του Ερμιτάζ και τον τρόπο συγκρότησής τους από τους μεγάλους συλλέκτες, τους τσάρους, που ήταν η δυναστεία των Ρομανόφ», δήλωσε από την πλευρά της η διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, Αικατερίνη Δελαπόρτα. Στην έκθεση, η οποία σχεδιάστηκε μουσειολογικά από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, εκτίθενται αρχαιολογικά αντικείμενα και έργα τέχνης, δηλαδή ζωγραφικοί πίνακες, έργα μικροτεχνίας και γλυπτά αντιπροσωπευτικά των σημαντικότερων συλλογών του Μουσείου Ερμιτάζ που χρονολογούνται από τον 5ο αι. πΧ μέχρι και τον 20ό αιώνα. Η έκθεση διαρθρώνεται σε δυο κύριες ενότητες. Η πρώτη, που αφορά αντικείμενα μικροτεχνίας και προσωπικά αντικείμενα των τσάρων, εκτίθενται στο κεντρικό κτίριο του μουσείου, ενώ η δεύτερη,
με έργα τέχνης από την εποχή της Αναγέννησης έως τον 20ό αιώνα. Η δεύτερη μεγάλη ενότητα είναι ένα πανόραμα της ευρωπαϊκής τέχνης από την εποχή της Αναγέννησης ως και τον 20ό αιώνα. Παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά έργα, κυρίως ζωγραφικής, αλλά και γλυπτά. Καλύπτει όλο το φάσμα της ευρωπαϊκής τέχνης, καθώς και τάσεις που συχνά απεικονίζουν την ιδεολογία της εποχής τους. Περιλαμβάνουν έργα σε χρονολογική διάταξη και ανά σχολή. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν πίνακες όπως «Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος» του Ελ Γκρέκο, «Αφροδίτη και Άδωνις» του Ρούμπενς, «Ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο, με την αγία Ιουστίνη» του Λόττο, «Η άμωμος σύλληψις» του Μουρίγιο, «Εσθήρ ενώπιον Ασουήρου» του Πουσέν, «Βάκχος» από τον κύκλο του Καραβάτζιο, καθώς και πιο πρόσφατα αριστουργήματα, όπως το σύμπλεγμα «Ερως και Ψυχή» του Κανόβα και το ομότιτλο γλυπτό του Ροντέν. Η έκθεση, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του αφιερωματικού έτους «Ελλάδα - Ρωσία» 2016 και θεωρείται ως το κορυφαίο εκθεσιακό γεγονός του αφιερώματος, είναι μία από τις εκδηλώσεις που είτε έχουν διεξαχθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη στις δυο χώρες. Η διάρκειά της θα είναι ως τις 26 Φεβρουαρίου 2017 και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του αφιερωματικού «Έτους Ελλάδας - Ρωσίας 2016».
Της Ελένης Μάρκου ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 25
26 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Στις 13 Νοεμβρίου ο 34ος Αυθεντικός Μαραθώνιος
Σ
Σε παγκόσμιο κέντρο του δρομικού κινήματος θα μετατραπεί η Αθήνα το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου, με την διοργάνωση στις 13 του μήνα του 34ου Μαραθωνίου δρόμου και τις παράλληλες πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις που θα τον πλαισιώσουν. Χιλιάδες δρομείς από την Ελλάδα και 105 συνολικά χώρες θα κατακλύσουν τις λεωφόρους Μαραθώνος και Μεσογείων αλλά και τις κεντρικές οδούς της ελληνικής πρωτεύουσας σε μια μεγάλη αθλητική γιορτή για τους λάτρεις των μεγάλων αποστάσεων. Οι αγώνες είναι αφιερωμένοι στη μνήμη του Έλληνα βαλκανιονίκη, γιατρού και Ειρηνιστή, Γρηγόρη Λαμπράκη, που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο με τη ζωή και το θάνατό του το 1963 στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, θα έχουμε μια σειρά από εκδηλώσεις που διοργανώνει ο ΣΕΓΑΣ με τη συνεργασία των Δήμων, Αθήνας και Μαραθώνα, της Περιφέρειας Αττικής και της AIMS (Διεθνής Ένωση Μαραθωνίων και Δρόμων Αποστάσεων). Μεταξύ άλλων θα πραγματοποιηθούν στην Αθήνα το 21ο Παγκόσμιο Συνέδριο και το 10ο Συμπόσιο της AIMS για το Μαραθώνιο (11-12/11) με την παρουσία εκπροσώπων άνω των 100 μεγάλων διεθνών αγώνων που γίνονται σε όλο τον κόσμο αλλά και των έξι μεγαλύτερων Μαραθωνίων δρόμων του κόσμου, του Σικάγου, της Βοστόνης, της Νέας Υόρκης, του Λονδίνου, του Βερολίνου και του Τόκιο. Επίσης ξεχωρίζει η καθιερωμένη γιορτή βραβεύσεων της AIMS (11/11) στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» που επίσης θα στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας στην Αθήνα. Και αυτό αφού
θα βραβευτούν οι κορυφαίοι Μαραθωνοδρόμοι της χρονιάς, οι οποίοι για το 2016 είναι ο Έλιουντ Κιπτσόγκε και η Τζεμίμα Σούμγκονγκ από την Κένυα που πρώτευσαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο. Επίσης στη χώρα μας θα βρεθεί και θα βραβευτεί από την AIMS για την συνολική προσφορά του στον αθλητισμό ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ, ο θρυλικός Αιθίοπας δρομέας των μεγάλων αποστάσεων, παγκόσμιος πρωταθλητής και «χρυσός» Ολυμπιονίκης, αλλά και πρώην κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ στο Μαραθώνιο. Φέτος συμπληρώνονται 120 χρόνια από την πρώτη διεξαγωγή μαραθωνίου δρόμου ως αγωνίσματος των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, μετά από πρόταση του Γάλλου Μισέλ Μπρεάλ στον Πιέρ ντε Κουμπερτέν, 34 χρόνια από τον πρώτο αγώνα με την σημερινή του μορφή, 54 από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, 70 χρόνια από τη νίκη του Στέλιου Κυριακίδη στον Μαραθώνιο της Βοστόνης το 1946, αλλά και 2.506 χρόνια από την κοσμοϊστορική μάχη στον Μαραθώνα το 490 π.Χ. και το μήνυμα της νίκης κατά των Περσών που μετέφερε ο Αθηναίος οπλίτης – αγγελιοφόρος στην Πνύκα. Με απόφαση του ΣΕΓΑΣ και της ΕΟΕ θα πραγματοποιηθεί εορταστική εκδήλωση στο Καλλιμάρμαρο για την “Επέτειο των 120 χρόνων από τους σύγχρονων Ολυμπιακούς Αγώνες και του Μαραθωνίου Δρόμου, ενώ θα γίνει και παρέλαση των μελών της Ολυμπιακής ομάδας που συμμετείχαν στο Ρίο, ώστε να αποσπάσουν το χειροκρότημα των Ελλήνων φιλάθλων.
Του Χρήστου Μουρδουκούτα ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 27
Δεν είναι μία αίθουσα στην Ευρώπη, δεν είναι φωτομοντάζ, έχει όμως μια μεγάλη δόση σουρεαλισμού. Είναι φωτογραφία από το πρώτο γιόγκα κλαμπ στην Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Το κλαμπ ονομάζεται “Blue Moon” και παρέχει την ευκαιρία σε γυναίκες του Αφγανιστάν να ασχοληθούν για την ψυχική και σωματική τους υγεία. Ήδη έχουν εγγραφεί δέκα γυναίκες... Φωτογραφία ΕΡΑ/ Hedayatullah Amid 28 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΚΟΣΜΟΣ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 29
ΞΕΧΑΣΑ
ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ
1 2 3
Σύμφωνα με δημοσιεύματα 15χρονα βρέθηκαν σε άθλια κατάσταση από υπερβολική δόση αλκοόλ, σε κλαμπ της Αθήνας. Αλήθεια, γιατί τα παιδιά πίνουν όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια; Είναι μόδα, είναι ακόμη χειρότερης ποιότητας τα ποτά που προσφέρουν τα μαγαζιά ή οικονομική κρίση έχει φέρει κι άλλες παρενέργειες; Ή μήπως ένας συνδυασμός που σκοτώνει; Ορεινή πόλη, από τις ωραιότερες της Ελλάδας, αν και ανήκει σε μία από τις φτωχότερες Περιφέρειες της Ευρώπης, διαθέτει θερμαινόμενα πεζοδρόμια. Ποια είναι; Η απάντηση την 1η Δεκεμβρίου, με ένα τεύχος γεμάτο από τα βουνά της Ελλάδας.
Η γαλλική εφημερίδα Liberation γράφει σε βασικό της άρθρο ότι “κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής”. Ο λαϊκισμός εισχώρησε και στη φιλοευρωπαϊκή εφημερίδα ή ένα ακόμη μήνυμα ότι αυτή η Ευρώπη δεν μπορεί να πάει μακριά; Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Υπεύθυνος Έκδοσης: Χάρης Αναγνωστάκης, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana-mpa.gr, τηλ. 210-6405604, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana-mpa.gr f Το Πρακτορείο magazine, Παραγωγήεκτύπωση: ATHENS PRINT, Διανομή: VES company, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
www.ana.gr ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.
30 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 31
32 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ