∆ΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ 60 | 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017
FERNANDO SANTOS
ΕΙΜΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΟΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡ∆ΙΑ
Ipotrofies_20,8x29,5.pdf
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
2 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
1
06/02/2017
12:15
ΣΦΥΓΜΌΣ
ΤΟ ΔΝΤ, Ο ΒΕΓΓΟΣ ΚΑΙ Ο MAKΡON ΕΊΝΑΙ ΦΑΝΕΡΌ. Σε λίγο εξαντλούν το ρεπερτόριό τους οι δανειστές. Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο έχουμε δει όλα τα είδη στη σκηνή του έργου “Σώζουμε την Ελλάδα”, σε συνεργασία με συγκεκριμένα συμφέροντα και δυνάμεις στη χώρα μας. Ξεκινήσαμε με το σοκαριστικό “Αποκάλυψη τώρα”, στο οποίο οι αριθμοί-σφαίρες έπεφταν σαν το χαλάζι και γέμισαν την οθόνη με αίμα, για το καλό πάντα της Ελλάδας, ενώ για χρόνια δεχόμαστε απειλές, εκβιασμούς, βλέπουμε έναν απίστευτο κυνισμό, μετατρέποντας την αλληλεγγύη σε τόκους και επιτόκια, τον ανθρωπισμό σε μια παραδειγματική τιμωρία, για όλο το δυτικό κόσμο. Έτσι τώρα φτάσαμε στο θέατρο του παραλόγου. Η Ευρώπη πραγματικά δείχνει την... παιδεία της. Δείχνει ότι γνωρίζει όλα τα είδη της δραματουργίας. Εν συντομία, εδώ και λίγους μήνες έχουμε το φοβερό παράδοξο, το ΔΝΤ να διαφωνεί με τους Ευρωπαίους, για το τι πρέπει να γίνει στη χώρα μας, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι να λένε ότι το ΔΝΤ έχει άδικο, ότι ζητά μέτρα καταστροφής για την Ελλάδα, αλλά μετά από την παρέμβαση του ενός και μοναδικού πρωταγωνιστή σε αυτή την περιπέτεια, ζητούν να συμμετάσχει στο πρόγραμμα το ΔΝΤ, άρα να γίνουν δεκτά και τα μέτρα που προτείνει, για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. Και αυτά τα μέτρα να ληφθούν γιατί η ΕΕ και κυρίως ο ένας και μοναδικός πρωταγωνιστής διαφωνεί με το κούρεμα του χρέους το οποίο είχαν δεσμευθεί ότι θα προχωρήσουν, εάν η Ελλάδα είχε εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, κάτι που έχει γίνει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, όπως σχεδόν όλοι έχουν παραδεχθεί. Τι προτείνει το ΔΝΤ; Το γνωρίζετε. Τις γνωστές μεταρρυθμίσεις περικοπές συντάξεων, μισθών, εργασιακών δικαιωμάτων, ελεύθερες απολύσεις και μεγαλύτερη φτώχεια. Και όλα αυτά για να πιάσουμε τους στόχους που έχουν βάλει οι ίδιοι, ενώ ο πρωταγωνιστής Ευρωπαίος αξιωματούχος λέει ότι όλα αυτά πρέπει να γίνουν στο όνομα της ανταγωνιστικότητας, διότι, θυμίζω, στην αρχή το πρόβλημά μας ήταν το υψηλό έλλειμμα, μετά το χρέος και τώρα λένε ότι το χρέος δεν είναι πρόβλημα, άρα δεν υπάρχει θέμα κουρέματος και πως το βασικό μας ζήτημα είναι η ανταγωνιστικότητα. Εντάξει, μπροστά σε αυτό το έργο οι “Μόντι Πάιθονς” σβήνονται από το χάρτη της κωμωδίας, ενώ ο Έλληνας φωνάζει σαν τον Βέγγο “Ζήτω η ανοικοδόμηση” και βουτά από το παράθυρο. Πραγματικά βλέπεις όλα αυτά και πέφτεις από την καρέκλα από τα γέλια – αρκεί να είσαι κάτοικος της Αλάσκας. Στην Ευρώπη μάλλον το χαμόγελο παγώνει, στην Ελλάδα γίνεται μια ζωγραφιά. Σαν το γνωστό πίνακα “η κραυγή” του εξπρεσιονιστή Νορβηγού ζωγράφου Έντβαρντ Μουνκ. ΑΥΤΆ ΌΛΑ ΌΜΩΣ χωρίς να συνυπολογίζουν αυτά που έρχονται στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή. Γιατί όπως αποκάλυψε η Deutsche Welle, έγγραφο που αφορά τη Διεθνή Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια αναφέρει μεταξύ άλλων “το πιθανό τέλος της παλιάς παγκόσμιας τάξης πραγμάτων”, ότι η παγκόσμια ασφάλεια είναι πιο εύθραυστη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πως ο κόσμος βρίσκεται ένα βήμα πριν τη “Μετα-Δύση- Εποχή”, δηλαδή “πριν το τέλος της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης πραγμάτων όπου κυρίαρχο ρόλο έχει η Δύση”. Λέει και άλλα και λίγο πολύ η έκθεση μοιάζει να είναι αποσπάσματα όλων αυτών που γράφει ένα ταπεινό περιοδικό σαν το δικό μας εδώ και πολλούς μήνες. Αλήθεια, μήπως πρέπει να ζητήσουμε πνευματικά δικαιώματα απ’ όλα αυτά τα think tank, που συνέταξαν την έκθεση, γιατί μας κυνηγάνε και κάτι λογαριασμοί; ΔΕΝ ΘΈΛΩ ΝΑ ΤΟΥΣ ΤΡΟΜΆΞΩ, αλλά νομίζω ότι ακούω τον επιθανάτιο ρόγχο της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, νομίζω ότι βλέπω κάτι σχετικά γνώριμο, τις τελευταίες ημέρες της Πομπηίας για την ΕΕ και είναι φανερό ότι ποντάρουν όλα τα λεφτά τους σε ένα τελευταίο χαρτί, που λέγεται Μακρόν. Αυτό το νεοφιλελεύθερο αστέρι, που θέλει να βάλει σε “τάξη” τους Γάλλους και τη Γαλλία, την πιο “αντιμεταρρυθμιστική χώρα”, σύμφωνα με τους Αμερικανούς και άλλους νεοφιλελεύθερους. Αυτό το αστέρι που διεκδικεί την προεδρία στη Γαλλία και που αυτοπροβάλλεται ως ανισυστημικός, αν και διετέλεσε τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών, που δηλώνει κεντρώος, αποφεύγει να μιλά για το βιογραφικό του, προκειμένου να κρύψει ότι προέρχεται από τις ελίτ και για να μην επεκταθώ, εμένα αυτά που λέει μου θυμίζουν κάτι δικά μας εγχώρια αστέρια, που τα είχαν παραφουσκώσει τα ΜΜΕ και οι δημοσκόποι και ήδη βρίσκονται στα αζήτητα. Πάντως, δεν νομίζω ότι θα μιλάμε και τα επόμενα χρόνια για τον 39χρονο πολιτικό, που τον κατηγορούν για έλλειψη σαφήνειας, ότι ο πολιτικός του λόγος είναι ένα συνονθύλευμα από κοινοτοπίες, λίγο αριστερά, λίγο δεξιά και μπόλικα και κρυμμένα νεοφιλελεύθερα. Μάλλον μοιάζει ως ο ιδανικός αντίπαλος για τη Λεπέν και τίποτα άλλο. Ναι, το ξέρω υπάρχει και ο... πεντακαθαρίδης Φιγιόν, αλλά ο χαβαλές έχει και τα όριά του, ακόμη και για τους Γάλλους.
Χάρης Αναγνωστάκης
Του Μιχάλη Ψύλου
4 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΕΊΜΑΙ ΠΟΡΤΟΓΆΛΟΣ, ΑΛΛΆ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΚΑΡΔΙΆ Συναντήσαμε τον Φερνάντο Σάντος στο επίσημο δείπνο που παρέθεσε ο πρόεδρος της Πορτογαλικής Δημοκρατίας στον Προκόπη Παυλόπουλο και μας άνοιξε την καρδιά του. Είπε ότι θα επιστρέψει στην Ελλάδα, που λατρεύει, μας μίλησε για το ποδόσφαιρο στη χώρα μας και τον Κριστιάνο Ρονάλντο
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 5
6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
A
Αυτό και αν ήταν τύχη! Παίρνοντας την πρόσκληση για το επίσημο δείπνο που παρέθεσε ο πρόεδρος της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα στον Έλληνα ομόλογό του Προκόπη Παυλόπουλο στο προεδρικό μέγαρο της Λισαβόνας, δεν πίστευα ότι θα καθόμουν δίπλα στον καλύτερο προπονητή ποδοσφαίρου στον κόσμο για το 2016: Τον Φερνάντο Σάντος. Τον πρώην προπονητή της Εθνικής Ελλάδος, αλλά και της ΑΕΚ, του ΠΑΟΚ, και του Παναθηναϊκού και νυν της Εθνικής Πορτογαλίας. Με ένδυση “Black Tie”, με σμόκιν και παπιγιόν σε απλά ελληνικά ο Φερνάντο Σάντος, χαμογελαστός και με εξαιρετική διάθεση δεν προλάβαινε να δέχεται συγχαρητήρια από όλους τους συνδαιτημόνες, που ήθελαν να φωτογραφηθούν μαζί του. Άλλωστε σε μια χώρα που το ποδόσφαιρο είναι …θρησκεία, ο άνθρωπος που οδήγησε την Εθνική Πορτογαλίας στην κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το περασμένο καλοκαίρι δεν μπορεί παρά να είναι εθνικός ήρωας. Μετά τις συστάσεις ξεκινώ τη συζήτηση στα αγγλικά, αλλά ο Φερνάντο με αιφνιδιάζει. «Ελληνικά δεν ξέρεις;» Σε άπταιστα ελληνικά ο Φερνάντο Σάντος ρωτάει για την κατάσταση στην ποδοσφαιρική Ελλάδα, αν και όπως κατάλαβα γνώριζε πολύ περισσότερα απ` ότι εγώ. Ακόμη και για τους υπόλοιπους Πορτογάλους προπονητές που εργάστηκαν ή εξακολουθούν να εργάζονται στην Ελλάδα. «Να ξέρεις ότι αγαπώ πολύ την Ελλάδα. Δεν το παίζω Έλληνας. Πορτογάλος είμαι, αλλά έχω πλέον ελληνική καρδιά» λέει. «Αγάπησα και αγαπώ την Ελλάδα σαν δεύτερη πατρίδα μου. Έχω πολλούς φίλους εκεί. Η γυναίκα μου λατρεύει την Ελλάδα και να ξέρεις ότι κάποτε θα γυρίσω». Μου είπε μάλιστα και περίπου πότε, αλλά με όρκισε να μην το γράψω. Το σέβομαι… «ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ, ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ. Έκανες τον κύκλο σου ποδοσφαιρικά στην Ελλάδα. Σε μια άλλη ελληνική ομάδα;». Ο Φερνάντο χαμογελάει. «Μην πάς να βγάλεις είδηση» λέει και μου κλείνει το μάτι. Τα μπουζούκια Θυμάται όταν ανέλαβε την Εθνική Ελλάδος. «Δεν είχα σκεφτεί ποτέ να αναλάβω Εθνική Ομάδα. Όταν ανέλαβα την Εθνική Ελλάδος σκέφτηκα ότι σε δυο μέρες θα είχα τελειώσει. Άλλωστε είχα απολυθεί τρεις φορές στην Ελλάδα. Μετά από ένα μήνα όμως κατάλαβα ότι με την Εθνική τα πράγματα ήταν διαφορετικά. «Οι παίκτες πίστευαν σε μένα και εγώ έπρεπε να τους πείσω ότι αυτό που χρειάζεται είναι σκληρή δουλειά. Και ξέρεις ότι στην Ελλάδα υπάρχει για πολλούς παίκτες ένας … αντίπαλος: Τα μπουζούκια» λέει με νόημα. Πρώην μηχανικός, πριν τον κερδίσει η προπονητική, ο Φερνάντο στέκεται με ιδιαίτερη επιμονή και στην υποδομή του ποδοσφαίρου μας. «Λείπουν τα σύγχρονα γήπεδα, αλλά και ο σωστός επαγγελματισμός. Παίκτες, παράγοντες… Ζούμε σε μια εποχή που ίσως δεν το έχουν συνειδητοποιήσει κάποιοι ότι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στο σύγχρονο ποδόσφαιρο είναι ο συνδυασμός του με την επιστήμη, την επιστημονική προπόνηση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Έτσι οι παίκτες θα αποδίδουν καλύτερα. Αυτό είναι το κλειδί». Ο Φερνάντο μιλάει με μεγάλη αγάπη για την Εθνική Πορτογαλίας. Την ομάδα του. Για τους παίκτες που αξίζουν δεκάδες εκατομμύρια, όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο. «Είναι ένας άψογος επαγγελματίας στο γήπεδο, αλλά και ένας εξαιρετικός άνθρωπος έξω απ` αυτό. Βοηθάει όπου μπορεί χωρίς να φαίνεται. Και μην ξεχνάς ότι είναι ένα παιδί 32 ετών, που καθημερινά αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις». Στο περιθώριο του επίσημου δείπνου ο Φερνάντο Σάντος είχε και μια κατ` ιδίαν συνομιλία με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. «Ποδοσφαιρική συζήτηση για τον Κώστα Μήτρογλου που διαπρέπει στην Μπενφίκα, αλλά και κάποιους άλλους Έλληνες που δοκιμάζουν το ταλέντο τους στα πορτογαλικά γήπεδα» όπως μου εκμυστηρεύτηκε. «Την αγάπη μου στην Ελλάδα. Αυτό να μεταφέρεις» ήταν τα αποχαιρετιστήρια λόγια του Φερνάντο. Του Πορτογάλου με την ελληνική καρδιά… ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7
Του Αντώνη Βαζογιάννη
Χωρίς ιδιαίτερη πορεία ως ποδοσφαιριστής ανέβηκε στην κορυφή της παγκόσμιας προπονητικής με την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου με την εθνική Πορτογαλίας. Είχε καταφέρει να... επιζήσει στο ελληνικό πρωτάθλημα, με τρεις διαφορετικές ομάδες και να καταξιωθεί στη συνείδηση των Ελλήνων φιλάθλων με την πορεία της εθνικής στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας
Η ΞΕΧΩΡΙΣΤΉ ΔΙΑΔΡΟΜΉ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΎ ΣΆΝΤΟΣ 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Δέκα έξι χρόνια, παρά κάτι μήνες: 17 Ιουνίου 2001. Ο Μάκης Ψωμιάδης παρουσιάζει στους δημοσιογράφους το νέο προπονητή της ΑΕΚ. Ο Φερνάντο Μανουέλ Φερνάντες ντα Κόστα Σάντος, που είχε φτάσει πριν λίγες ώρες στην χώρα μας, καθισμένος ανάμεσα στον Big Mac και τον Έλληνα ομογενή από το Μεξικό, Αλεχάντρο Σκλαβενίτη, χαμογελά αμήχανα. Λίγο καιρό πριν είχε μαζέψει τα πράγματά του από τα αποδυτήρια της Πόρτο, αφού η κατάκτηση του Κυπέλλου, δεν μπόρεσε να λειτουργήσει σαν σωσίβιο στην κακή χρονιά των «Δράκων». Ο Πορτογάλος, 47 χρονών τότε, μάλλον μόνο με περισσότερο μαύρα, τα …περίεργα μαλλιά του από την βραδιά που κατακτούσε την κορυφή της Ευρώπης , στο Παρίσι την βραδιά της 10ης του περασμένου Ιουλίου, σίγουρα δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι η ΑΕΚ θα έβαζε στη ζωή του μία δεύτερη πατρίδα. Δεν μπορούσε να σκεφτεί τη μοναδική σχέση που θα αναπτύξει με την Ελλάδα και τους Έλληνες. Εφυγε, ήρθε, ξαναέφυγε, ξαναήρθε, έφυγε… Η σύντομη καριέρα και το πτυχίο Μηχανικού Γεννήθηκε στο Εστορίλ, στα περίχωρα της Λισαβόνας στις 10 Οκτωβρίου 1954. Δέκα έξι χρόνια αργότερα ξεκίνησε πιο συντεταγμένα, να κλωτσάει τη μπάλα στις ακαδημίες της Μπενφίκα. Αμυντικός, στο δεξί άκρο. Έμεινε για τρία χρόνια. Ξεκίνησε όμως και σπουδές. Έτσι το 1977, βρέθηκε να κρατάει στα χέρια του το πτυχίο του μηχανικού. Χωρίς όμως να αφήσει την μπάλα. Εστορίλ (1973-1979), Μαρίτιμο (1979-1980) και πάλι Εστορίλ (1980-1987) συνοψίζουν την σύντομη (182 συμμετοχές και 3 γκολ) και καθόλου εντυπωσιακή καριέρα του. Συμμετέχοντας όμως με αυτό τον παράξενο τρόπο, στον κανόνα του μεγάλου προπονητή που υπήρξε αδιάφορος παίκτης. «Μία φορά που δεν πήγα στο γήπεδο για προπόνηση, δεν ήξερα που βρισκόμουν,» θα πει αρκετά χρόνια αργότερα, επιβεβαιώνοντας την απόφασή του. Στα 33 του χρόνια, έχοντας ολοκληρώσει την διαδρομή του στα γήπεδα σαν ποδοσφαιριστής, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: να συνεχίσει τη ζωή του σαν μηχανικός, αφού δούλευε ήδη για ένα ξενοδοχείο, ένα από τα πιο σημαντικά της περιοχής, ή να κλειδώσει στο συρτάρι το πτυχίο του, παραμένοντας στα γήπεδα και ακολουθώντας το όνειρό του να γίνει προπονητής; Η νοσταλγία για το ξενοδοχείο Άνθρωπος που παίρνει γρήγορα αποφάσεις. Ακόμα και τις πιο δύσκολες. Έτσι το ίδιο καλοκαίρι (1987) βρέθηκε, σαν βοηθός την πρώτη χρονιά και πρώτος τις επόμενες έξι που ακολούθησαν στον πάγκο της Εστορίλ (στην τρίτη κατηγορία), πηγαίνοντας μαζί της , το 1991 στην κορυφαία κατηγορία. Όμως τη δουλειά του στο ξενοδοχείο δεν την είχε αφήσει εντελώς, μάλλον για λόγους επιβίωσης. «Ένιωσα μεγάλη νοσταλγία για το ξενοδοχείο όταν έφυγα και εξακολουθώ ακόμα να νιώθω. Καμία φορά θέλω να τους πάρω τηλέφωνο και να δω πώς τα πάνε», εξομολογήθηκε κάποια στιγμή σε συνέντευξη του. Ο τίτλος που τον έκανε... engenheiro Ακολούθησε η Εστρέλα Αμαδόρα (1994-1998) και η καταξίωση με την Πόρτο (1998-2001), κατακτώντας μαζί της ένα πρωτάθλημα, δύο Κύπελλα και δύο Σούπερ Κύπελλα. Μάλιστα, τότε που πήρε τον τίτλο (1999), που ήταν ο πέμπτος συνεχόμενος για την Πόρτο, οι φίλαθλοι του «κόλλησαν» το παρατσούκλι «Engenheiro» (ο μηχανικός). Από την ΑΕΚ του Μάκη στην ΑΕΚ του Ντέμη Και μετά ήρθε η Ελλάδα. Πρώτα η ΑΕΚ, το
2001, πανηγυρίζοντας μαζί της το Κύπελλο και χάνοντας το πρωτάθλημα με ισοβαθμία, ένα χρόνο αργότερα. Μαζί με το ποδόσφαιρό μας έμαθε για τους αρχαίους κλασικούς, διάβασε Σωκράτη. Απόλαυσε το μοναδικό ήχο του μπουζουκιού, έμαθε τον φραπέ, γεύτηκε τον μουσακά και την χωριάτικη σαλάτα, θαύμασε και αγάπησε την ιστορία και τα μέρη της πατρίδας μας. Το 2002 μετακόμισε στον Παναθηναικό, όπου θα μείνει μόλις τέσσερις αγωνιστικές. Επιστρέφει στη Λισαβόνα για την Σπόρτιγνκ, αλλά δεν θα συναντήσει τον Κριστιάνο Ρονάλντο, μιας και εκείνο το καλοκαίρι, το 2003, εκείνος πάει στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ένα χρόνο μετά, το 2004 του θριάμβου στο Euro, το καλοκαίρι των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, επιστρέφει στην Ελλάδα για την ΑΕΚ, που έχει αυτή την φορά πρόεδρο τον Ντέμη Νικολαϊδη. Στις 20 Μαίου 2006 γυρίζει στην Μπενφίκα, παίρνοντας μαζί του και τον Κώστα Κατσουράνη, αλλά θα μείνει εκεί μέχρι τις 20 Αυγούστου 2007, χωρίς να καταφέρει κάτι. Ο ΠΑΟΚ, οι γαρίδες και οι αστακοί Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, τον φωνάζει στον ΠΑΟΚ ο πρόεδρος Θοδωρής Ζαγοράκης, που τον είχε παίκτη στο πρώτο πέρασμα που έκανε από την ΑΕΚ. Υπόγραψε για τρία χρόνια και τόσα έμεινε στη Θεσσαλονίκη. Ανέλαβε μια ομάδα γεμάτη δυσκολίες. Όμως κατάφερε να την οδηγήσει μετά από τέσσερα χρόνια στην Ευρώπη. Δεν κρύφθηκε. Θέλοντας να είναι ειλικρινής για τους παίκτες και τις δυνατότητες του ΠΑΟΚ είχε πει: «Είναι σαν να καθόμαστε σ’ ένα τραπέζι σαν μια μεγάλη και γνωστή οικογένεια που έχει λεφτά, να έχουμε στο κέντρο μία πιατέλα με γαρίδες και εμείς να τις βλέπουμε σαν αστακούς και να λέμε ότι είναι αστακοί». Αργότερα ζήτησε συγνώμη, στους οπαδούς του ΠΑΟΚ, αν με αυτά που είπε τους προσέλαβε. Τα ρεκόρ στην εθνική Ελλάδας Φεύγοντας από την Θεσσαλονίκη, ανακοίνωσε ότι θα ξεκουραστεί. «Κουράζομαι, κοιμάμαι λίγο, τα προβλήματα είναι ατελείωτα. Τα συναισθήματα κάθε μέρα είναι διαφορετικά. Χρειάζομαι λίγο χρόνο να ηρεμήσω, όμως επειδή είμαι και λίγο τρελός μπορεί σε τρεις μήνες να κουτουλάω τους τοίχους για να βρω κάτι...». Χαλάρωσε, επέστρεψε στη χώρα του, πέρασε ώρες με την αγαπημένη οικογένειά του, τη γυναίκα του Γκι και την κόρη του, πήγε διακοπές, ταξίδεψε μέχρι στη Βραζιλία για να δει το γιο του, χάρηκε το εγγόνι του και τον Αύγουστο επέστρεψε. Δεν μπόρεσε να αρνηθεί την πρόταση της εθνικής, να διαδεχθεί τον Οτο Ρεχάγκελ, ξεκινώντας μία νέα εποχή. Κατέχει το ρεκόρ των περισσότερων αγώνων (17) χωρίς ήττα, ξεκινώντας από τον πρώτο του αγώνα στις 11 Αυγούστου (0-1 την Σερβία) και φτάνοντας στις 15 Νοεμβρίου 2011 (ήττα 3-1 από την Ρουμανία). Προκρίθηκε αήττητη στην τελική φάση του Euro 2012, χάνοντας στα προημιτελικά από την Γερμανία. Η… απάντηση στη Μέρκελ Τότε πια αισθανόταν και Έλληνας. Χρησιμοποιούσε πάντα πρώτο πληθυντικό, όχι μόνο στις αναφορές για την ομάδα μας , αλλά και για την χώρα μας. Παραμονές του αγώνα με τους Γερμανούς, Βρετανός δημοσιογράφος τον ρώτησε για τα υποτιμητικά σχόλια που είχε κάνει η Ανγκελα Μέρκελ για την Ελλάδα. Εκείνος, έχοντας τυλιγμένο ένα κασκόλ της Ελλάδας γύρω από τον λαιμό του, απάντησε: «Μας εμπνέει η ιστορία της Ελλάδας. Αυτό είναι που με εμπνέει πάρα πολύ και όχι τέτοια σχόλια. Γιατί ο ελληνικός λαός έχει τεράστια υπερηφάνεια για την ιστορία που κουβαλάει και αξίζει
τον σεβασμό όλου του κόσμου. Θα πρέπει όλοι μας να σεβόμαστε του Έλληνες, για όλη αυτή την ιστορία που έχουν. Όλες αρχές της δημοκρατίας, οι επιστήμες ξεκίνησαν από την Ελλάδα. Οπότε είναι πολύ δύσκολο οποιοσδήποτε να μας κάνει μαθήματα». Το τσιγάρο Μανιώδης καπνιστής, ένα μήνα πριν από το Euro 2012, αποφάσισε να το κόψει, όπως υποσχέθηκε στην οικογένειά του. Δεν άντεξε για πολύ. Στην Πολωνία, άναψε ξανά. Όταν οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν πότε τελικά θα το πετάξει, εκείνος έλεγε: «Συνεχίζω να καπνίζω γιατί μου αρέσει. Όταν θα σταματήσει να μου αρέσει, θα το κόψω». Η Βραζιλία και το τέλος στην εθνική Δύο χρόνια αργότερα, ταξίδεψε με την Ελλάδα στην Βραζιλία για το Μουντιάλ 2014. Εκεί κατάφερε να οδηγήσει την Ελλάδα για πρώτη φορά στην ιστορία της στη φάση των «16» της κορυφαίας διοργάνωσης. Η ήττα από την Κόστα Ρίκα στα πέναλτι, ήταν η τελευταία του παράσταση στον πάγκο της εθνικής. Ο θρίαμβος στο Παρίσι και οι δηλώσεις στα ελληνικά Στις 23 Σεπτεμβρίου 2014 ανακοινώνεται ομοσπονδιακός προπονητής της Πορτογαλίας, αντικαθιστώντας τον Πάουλο Μπέντο. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, στις 10 Ιουλίου 2016, σκαρφαλώνει με την Πορτογαλία στην κορυφή της Ευρώπης, νικώντας στο Παρίσι, χωρίς τον Κριστιάνο Ρονάλντο, που αποχώρησε τραυματίας μετά τα πρώτα λεπτά, τη Γαλλία στην παράταση. Ο μοναδικός αγώνας που κέρδισε μέσα σε ενενήντα λεπτά, ήταν με την Ουαλία στον ημιτελικό. Ακόμα και τότε, τη βραδιά του μεγάλου θριάμβου, δεν μας ξέχασε: «Ευχαριστώ πολύ όλους τους Έλληνες από την καρδιά μου,» είπε στα ελληνικά, μεταφράζοντας αμέσως μετά ο ίδιος στους συμπατριώτες του. Αποθέωση και βραβεία Ακολούθησε αποθέωση και βραβεία. Το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS) τον ανέδειξε ως τον καλύτερο προπονητή στον κόσμο για την χρονιά που πέρασε, ήταν « ο άνθρωπος της χρονιάς», σύμφωνα με την πορτογαλική εφημερίδα «A Bola», αλλά και «προσωπικότητα του 2016», όπως ανακοίνωσε πρόσφατα η Ένωση Ξένων ανταποκριτών στην Πορτογαλία. «Η κατάκτηση του Euro, είναι ένα ιστορικό ορόσημο, όχι μόνο στη ζωή μου, αλλά και στις ζωές πολλών περισσότερων ανθρώπων για διάφορους λόγους. Δεν έχω αλλάξει τον τρόπο σκέψης μου, πως ενεργώ σε καθημερινή βάση. Μέσα μου τίποτα δεν έχει αλλάξει. Αλλά κοιτάζοντας τα πράγματα ρεαλιστικά, επισημαίνω ότι, από τις 10 Ιουλίου του 2016, έγινα πιο αναγνωρίσιμος από τους ανθρώπους στο δρόμο. Μια μεγάλη χαρά για εμένα, αυτό που μπόρεσα να δώσω στους Πορτογάλους…». Η αμφίδρομη αυτή σχέση αγάπης που έχει με την Ελλάδα, μας έκανε να χαρούμε την επιτυχία του, σαν δική μας. Αυτό που απομένει σε εμάς να μάθουμε, είναι πότε θα περάσει ξανά τα δικά μας σύνορα. Όχι για κάποια ακόμα βράβευση, για ένα ταξίδι διακοπών. Αλλά για να μείνει. Γιατί θα γυρίσει… «Όποτε βρίσκομαι μακριά, πάντα κάτι με τραβάει πίσω στην Ελλάδα. Εχω αγαπήσει αυτό τον τόπο. Δεν γίνεται αλλιώς,» επαναλαμβάνει συχνά, δημιουργώντας υποσχέσεις… Ετσι κι αλλιώς όπως έχει πει και ο ίδιος «κάποια πράγματα απλώς συμβαίνουν, δεν μπορείς να τα εξηγήσεις». Obligado Fernado!
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 9
Της Σοφίας Μανδηλαρά
Η “μετα-αλήθεια¨, λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια συνθήκη στην οποία τα αντικειμενικά γεγονότα έχουν μικρότερη επιρροή στο σχηματισμό της κοινής γνώμης απ’ ότι η επίκληση στο συναίσθημα ή στις προσωπικές πεποιθήσεις, ίσως αναδειχθεί σε καθοριστική λέξη της εποχής, σύμφωνα με τον πρόεδρο του λεξικού της Οξφόρδης
ΖΏΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΑΛΉΘΕΙΑ 10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τ
Το αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε ως λέξη της χρονιάς για το 2016 τον όρο «post-truth» που στα ελληνικά αποδίδεται ως «μετα-αλήθεια». Η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια συνθήκη στην οποία «τα αντικειμενικά γεγονότα έχουν μικρότερη επιρροή στον σχηματισμό της κοινής γνώμης από ότι η επίκληση στο συναίσθημα ή στις προσωπικές πεποιθήσεις». Σύμφωνα με τον Guardian η χρήση του όρου αυξήθηκε το 2016 κατά 2.000% συγκριτικά προς το 2015 και σχετίστηκε κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, με το δημοψήφισμα για την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος του λεξικού της Οξφόρδης, Casper Grathwohl έκανε μάλιστα την εκτίμηση ότι δε θα ήταν έκπληξη αν η «μετα-αλήθεια» αναδειχθεί σε «καθοριστική λέξη της εποχής μας». Στην Ελλάδα είχαμε ενδείξεις για το μέλλον μετά την αντικειμενική αφήγηση των γεγονότων από το 2008. Η αλλοίωση του βίντεο της εν ψυχρώ δολοφονίας του έφηβου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, όταν τηλεοπτικός σταθμός προσέθεσε ήχους που υπονοούσαν συμπλοκή για να κουμπώσει την εικόνα στην πεποίθηση του συντηρητικού του κοινού, δίνει τον τόνο: η μετα-αλήθεια δεν αφορά παρακμιακές, συνωμοσιολογικές ιστοσελίδες αλλά συνολικά τον δημόσιο διάλογο και υπηρετεί κάποια συγκεκριμένη ατζέντα. Ανεξαρτήτως της ερμηνείας των γεγονότων που ακολούθησαν εκείνο τον Δεκέμβρη, δεν είναι τυχαίο ότι η τόσο απροκάλυπτη προσπάθεια παραπλάνησης του κοινού εκδηλώθηκε σε μια από τις πιο κομβικές, πρόσφατες στιγμές για την ελληνική κοινωνία. Η προπαγάνδα, ακόμα και οι ψευδείς ειδήσεις, δεν είναι καινούργιες πρακτικές. Όμως πλέον αναφερόμαστε σε μια νέα κουλτούρα στην οποία η μετα-αλήθεια συνιστά αποδεκτή πολιτική στάση και ενεργητική συμπεριφορά εκ μέρους των πολιτικών, των δημοσιογράφων αλλά και των πολιτών. Στην «post-truth» ή, κατά τη γνώμη μου ακριβέστερα, «post-factual» εποχή (που σημαίνει «μετά τα δεδομένα/γεγονότα» ή παρά τα δεδομένα/γεγονότα), η αδιαμφισβήτητη επιβεβαίωση ή διάψευση μιας πληροφορίας, με στοιχεία, δεν έχει πια σημασία για το κοινό, που συνεχίζει να επικροτεί αυτό που είναι αρεστό και όχι αυτό που είναι ακριβές. Αν η πραγματικότητα συγκρούεται με την διαμορφωμένη πεποίθηση και το συναίσθημα, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Πρόσφατα, ο Independent δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Πώς η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ έδωσε ώθηση στους νεοναζί της Ελλάδας». Το άρθρο επί της ουσίας παρουσιάζει τις απόψεις ενός μόνο βουλευτή της Χρυσής Αυγής, άρα κατά πάσα πιθανότητα τη γραμμή του κόμΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 11
ματος του, συνοδευμένες από πληροφορίες που με κανένα τρόπο δεν αποδεικνύουν τον τίτλο ή τη θέση του. Ωστόσο, λίγες μέρες πριν είχε δημοσιευτεί ανάλυση με τίτλο «Η πολιτική και οργανωτική κατάσταση της Χρυσής Αυγής σήμερα» από το JailGoldenDawn, που παρακολουθεί τη δράση της Χρυσής Αυγής με επαγγελματική συνέπεια, και που με αριθμούς αποδεικνύει τη συρρίκνωση των δυνάμεων του νεοναζιστικού μορφώματος. Τα στοιχεία δεν εμπόδισαν τη δημοσιογράφο να γράψει το άρθρο, το μέσο να το δημοσιεύσει, η υπενθύμιση της διάψευσης του δεν εμπόδισε το κοινό να το αναπαράγει εκτεταμένα με οπαδικά σχόλια και τα ελληνικά μέσα να κάνουν θέμα μια ανύπαρκτη είδηση, χαρίζοντας πολύτιμη δημοσιότητα στο μίσος και διασπείροντας φόβο. Μεταξύ των αιτιών του φαινομένου, για το οποίο η συζήτηση έχει μόλις ανοίξει διεθνώς, χαρτογραφούνται η ανάγκη για 24ωρη ροή ειδήσεων που οδηγεί τους δημοσιογράφους σε πλημμελή διασταύρωση και ο εθισμός του κοινού σε άρθρα clickbait -άρθρα που γράφονται μόνο για να προκαλέσουν τον αναγνώστη να πατήσει περισσότερα κλικ στο διαδίκτυο, για διαφημιστικούς λόγους. Επιπλέον, τα μέσα ενημέρωσης καταφεύγουν συχνά σε εργαλεία μάρκετινγκ ώστε να προσεγγίσουν ειδικά εμπορικά κοινά, να πουλήσουν δηλαδή περισσότερο, και δεν ασκούν δημοσιογραφία ως χρονοβόρο, δημοκρατικό μοχλό ελέγχου της εξουσίας. Αυτές οι παράμεροι ευνοούν ακραίες απόψεις και ψεύτικους τίτλους. Στο ήδη προβληματικό περιεχόμενο, προστίθεται η ταχύτητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που διογκώνει τη διασπορά ψευδών ειδήσεων από τους ίδιους τους χρήστες. Ακόμα όμως κι αν οι πολίτες λειτουργούν ως καταλύτες της μετα-αλήθειας, αφού εγκλωβίζονται σε ερμηνείες της πραγματικότητας που τους παρου12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
σιάζονται, πολύ συχνά, πηγή της πληροφορίας είναι οι συνήθεις ύποπτοι, οι πολιτικοί. Πόσα δισεκατομμύρια δημοσίους υπαλλήλους έχει το δημόσιο (Ελλάδα), οι μετανάστες ευθύνονται για την απώλεια εισοδήματος και θέσεων εργασίας (Brexit), η κλιματική αλλαγή είναι ψεύτικη (ΗΠΑ) και τα εμβόλια προκαλούν την αύξηση των κρουσμάτων αυτισμού (διεθνώς). Ζητήματα που παρά την επίσημη, αξιόπιστη και οριστική απάντησή τους διακινούνται στο δημόσιο λόγο από πολιτικούς (και «τεχνοκράτες») που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Τα δύο τελευταία θέματα μάλιστα έχουν διατυπωθεί προεκλογικά με αυτό τον τρόπο από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ που σύμφωνα με έρευνα της Washington Post και του ABC θεωρήθηκε από το κοινό 8 μονάδες περισσότερο ειλικρινής από την Χίλαρυ Κλίντον. Είναι η μετα-αλήθεια ένας ευφημισμός για το χάος; Όχι, είναι ένα εργαλείο για το χάος και απαιτεί κριτικά και δημοκρατικά αντανακλαστικά απέναντι στην πληροφορία, ειδικά αν αυτή ταιριάζει με την προσωπική μας πεποίθηση. Μια επιβεβαίωση ή μια διάψευση, από όπου κι αν προέρχεται, αξίζει τόσο, όσο τα δεδομένα που την συμπληρώνουν. Και ακουμπάει στον πολίτη, πιο πιεστικά από ποτέ, η ευθύνη της διασταύρωσης του συνθήματος, αφού πλέον λειτουργεί και ο ίδιος ως πομπός διάδοσης: «έχω έναν φίλο που ο ξάδερφος του δουλεύει στο νομισματοκοπείο και μου είπε ότι το βράδυ τυπώνουν δραχμές» ή, ακόμα πιο πρόσφατα και θλιβερά, «η Κούνεβα τα κονόμησε από την επίθεση με το οξύ». Η αλήθεια και το ψέμα βρίσκονται στην ίδια αφθονία στις πηγές πληροφόρησης, το στοίχημα στην εποχή της μετααλήθειας είναι η επαναδραστηριοποίηση του πολίτη. Η απάντηση στην μετα-αλήθεια μπορεί να είναι μόνο περισσότερη πραγματικότητα.
13 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Αλέκου Λιδωρίκη
Μπήκαμε στην εποχή των ρομπότ, των έξυπνων πόλεων, σπιτιών και αυτοκινήτων, αλλά εκτός από τις θετικές επιπτώσεις υπάρχουν και ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια των τεχνολογικών εφαρμογών, τις επιπτώσεις στην υγεία από τις ακτινοβολίες και προπάντων με την υπερβολική τους χρήση
ΤΑ ΠΆΝΤΑ ΑΛΛΆΖΟΥΝ 14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Σ
«Σκανάρει» το σπίτι, μέσα σε λίγα λεπτά θα το κάνει «save» στο σκληρό του δίσκο, στην μνήμη του και θα μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα χωρίς να σκοντάφτει σε έπιπλα και τοίχους. Θα συνδέεται και με το κινητό σας τηλέφωνο, ώστε να μπορείτε να έχετε εικόνα των εσωτερικών σας χώρων. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι θα συνηθίσετε όλοι την παρουσία του στο σπίτι, και εάν υπάρχουν παιδιά θα τους κάνει και καλή παρέα!». Την απάντηση αυτή άκουσα, έκπληκτος, όταν σε μεγάλο κατάστημα με ηλεκτρονικά ρώτησα για μια συσκευή που έμοιαζε με drone. Δεν ήταν όμως drone (τα μικρά «αεροπλανάκια» που βλέπουμε ολοένα και συχνότερα να πετούν στο ουρανό και μεταξύ άλλων βγάζουν και φωτογραφίες και βίντεο). Ήταν ένα ρομποτάκι πολύ μοντέρνο, μικρό μέγεθος, που έμοιαζε με drone. «Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε πολλά σπίτια θα προστεθεί ως ένας νέος ένοικος, ένα ρομποτάκι, θα κάνει εργασίες και θα επικοινωνεί μαζί σας. Θα υπάρχει δυνατότητα συνεννόησης, στα απλά στην αρχή, θα καλό ειδικά για τα μικρά παιδιά να το συνηθίσουν από τώρα», μου είπε ο πωλητής, επισημαίνοντας ότι το συγκεκριμένο είναι το τελευταίο και οι νέες παραγγελίες θα αργήσουν αρκετά να έρθουν. Το που βρισκόμαστε σήμερα η τεχνολογία τον επιβεβαιώνει: Ο συνδυασμός των ραγδαίων αλλαγών στις τεχνολογίες που συνδέονται με τα δίκτυα ψηφιακών πλέον επικοινωνιών που φέρνουν στο προσκήνιο το 5G (με απλά λόγια δίκτυα επικοινωνιών με δυνατότητα πρόσβασης σε πραγματικό χρόνο στο διαδίκτυο κλπ), με τα έξυπνα κινητά που έχουν διεισδύσει σε όλες τις χώρες του κόσμου ακόμη και σε αυτές που δεν έχουν ικανοποιητική πρόσβαση σε καθαρό νερό και τροφή, αλλά και με τις εξελίξεις στο διαδίκτυο κάθε αυτό, καθώς εκτός από τις εφαρμογές που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα προσφέρεται πλέον η δυνατότητα σύνδεσης εκατομμυρίων συσκευών μεταξύ τους (το καλούμενο Διαδίκτυο των Πραγμάτων-Internet of Things) αλλάζουν εντελώς το κόσμο που ζούμε, την καθημερινότητα μας. Θα επηρεάσουν τα πάντα, ακόμη και τον τρόπο θα που θα σκεφτόμαστε. Ορισμένοι αριθμοί και εκτιμήσεις, που αλλάζουν συνεχώς, καθώς από την στιγμή που έρχονται στο φως της δημοσιότητας οι εξελίξεις τις ξεπερνούν, έχουν τη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15
αξία τους: • Το 2022 θα υπάρχουν 8,9 δισεκατομμύρια συνδρομές κινητής τηλεφωνίας, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της έκθεσης Ericsson Mobility Report. • Στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2016 προστέθηκαν 84 εκατομμύρια νέοι συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 7,5 δισεκατομμύρια, το οποίο αντιπροσωπεύει μια ετήσια αύξηση περίπου 3%. • Οι συνδρομές κινητής τηλεφωνίας 5G θα φτάσουν τα 550 εκατομμύρια έως το 2022, σύμφωνα με την ίδια έκθεση. • Επίσης σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η διακίνηση βίντεο μέσω κινητών συσκευών προβλέπεται ότι θα αυξάνεται κατά περίπου 50% ετησίως έως το 2022, φτάνοντας σχεδόν το 75% της συνολικής διακίνησης δεδομένων μέσω κινητών συσκευών. • Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο εφαρμογές ζωντανής συνεχούς ροής βίντεο για να αλληλεπιδρούν με τους φίλους τους, τους συγγενείς τους, καθώς και όσους τους ακολουθούν στα κοινωνικά δίκτυα. • Το 2022 αναμένεται να υπάρχουν περίπου 29 δισεκατομμύρια συνδεδεμένες συσκευές, από τις οποίες τα 18 δισεκατομμύρια θα έχουν σχέση με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things). • Θα παρατηρηθεί αύξηση της διακίνησης δεδομένων cloud κατά 3,7 φορές, από 3,9 zettabyte (ZB), 16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ετησίως, το 2015, σε 14,1 ZB, ετησίως, έως το 2020, προβλέπει η ετήσια έκθεση Cisco® Global Cloud Index (2015-2020). Για να γίνει κατανοητό αυτό αναφέρουμε ότι 42 zettabytes ισοδυναμούν με ένα αρχείο ήχου, που περιλαμβάνει όλα όσα έχουν ειπωθεί ποτέ από τον άνθρωπο, ενώ 1 zettabyte ισοδυναμεί με βίντεο υψηλής ευκρίνειας διάρκειας 152 εκατ. ετών! Ο «έξυπνος» κόσμος προ των πυλών Όλα αυτά έχουν φέρει προ των πυλών τον «έξυπνο» κόσμο:η «έξυπνη» πόλη, το «έξυπνο» σπίτι, το «έξυπνο» νοσοκομείο. το «έξυπνο» αυτοκίνητο κα. Όλα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους μέσω του Διαδικτύου των Πραγμάτων, υπάρχουν παντού αισθητήρες που έχουν την δυνατότητα λόγω της ανάπτυξης των νέων δικτύων επικοινωνιών να μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο δεδομένα, στο κινητό τηλέφωνο και άλλες συσκευές, με αποτέλεσμα να αυτοματοποιούνται εργασίες και διαδικασίες. Το «έξυπνο» δικτυωμένο αυτοκίνητο αναζητά αυτόματα το βενζινάδικο με τις χαμηλότερες τιμές, η πληρωμή γίνεται χωρίς ανθρώπινη επικοινωνία, από τον ενσωματωμένο στον πίνακα ελέγχου ψηφιακό πορτοφόλι του κατόχου του, η θέση πάρκινγκ εντοπίζεται επίσης αυτόματα, οι αισθητήρες στις ρόδες του αυτοκινήτου εντοπίζουν τυχόν λάδια και λακκούβες στο δρόμο και δίνουν ενημέρωση στα αυτοκίνητα που ακολουθούν αλλά και στο κέντρο της τροχαίας. Το
έξυπνο κτίριο ρυθμίζει αυτόματα θερμοκρασίες ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, φωτισμό, και έχει την δυνατότητα εάν το επιθυμούν οι ένοικοι του, να στέλνει απευθείας παραγγελίες από το ψυγείο στο σούπερ μάρκετ, ανάλογα με τον προγραμματισμό που έχει λάβει, ενώ αισθητήρες στους τοίχους του σπιτιού μπορούν να εντοπίζουν υγρασία πριν εμφανιστεί και στέλνουν σήμα στον υδραυλικό που και αυτός είναι πλέον δικτυωμένος με την πελατεία του. Όλα αυτά δεν είναι σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, είναι το παρόν, ήδη εφαρμόζονται πιλοτικά σε διάφορες χώρες του κόσμου και πολλά και ήδη κυκλοφορούν εμπορικά, παρότι τα τελευταία χρόνια αυξάνεται και η φτώχεια στο δυτικό κόσμο. Το σήμερα και ο...Μαρκόνι! Ποιες όμως θα είναι οι επιπτώσεις στον άνθρωπο, το πραγματικό και όχι στο ρομποτάκι που έχει εξαντληθεί από το κατάστημα που αναφέραμε στη αρχή; Οι επιπτώσεις στις κοινωνικές επιστήμες; Η άποψη του Γουλιέλμου Μαρκόνι σε συνέντευξη του στο Αλέκο Λιδωρίκη, όταν ο διάσημος Ιταλός εφευρέτης βρέθηκε στην Αθήνα το 1932, είναι διαχρονική. Την μεταφέρουμε. Με ενθουσιασμό έλεγε τότε για τις εξελίξεις: «Δεν είμαστε πολύ μακριά από τον καιρό μιας απολύτου ραδιοτηλεγραφικής επικρατήσεως. Πολύ σύντομα δεν θα έχομε την ανάγκη να δεχόμεθα τη μεσολάβηση
του σταθμού του ασυρμάτου. Ο καθένας από το σπίτι του θα μπορεί να συνεννοείται με πρόσωπα που είναι πολύ μακράν, εις την άλλη άκρη του κόσμου, και αυτό ασφαλώς θα είναι ένας παράδεισος και ευκολίας και οικονομίας [...] Ήδη έχω επιτύχει επανειλημμένες συνεννοήσεις μεταξύ μεγάλων αποστάσεων. Αύριο ακόμη η σύζυγος μου θα ομιλήσει από το εργαστήριο μου της «Ηλέκτρας» με την μητέρα της η οποία ευρίσκεται στο Πεδεμόντιο της Ιταλίας». Και στην ερώτηση του Λιδωρίκη « Είναι δυνατή μια επωφελής για την διανόηση, για τη φιλοσοφία και τη φιλολογία συμμαχία με την πρακτική –πειραματική επιστήμη, που ολοένα κερδίζει έδαφος;» απάντησε: «Η διανόηση κατά τίποτα δεν έχει να βλαβεί. Οι νέοι κόσμοι που ανατέλλουν μάλλον θα βοηθήσουν τον πνευματικό άνθρωπο είς ευρυτέραν εξέλιξιν, παρά θα εμποδίσουν το μελλοντικό έργο του (Αθήνα 1932)». Θα ήταν ίσως δύσκολο ακόμη και για επιστήμονες και εφευρέτες όπως ο Μαρκόνι να προβλέψει την ταχύτητα και το εύρος των τεχνολογικών εξελίξεων που θα ακολουθούσαν λίγες δεκαετίες αργότερα, θέτοντας στο προσκήνιο, εκτός από τις θετικές επιπτώσεις και ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια διαφόρων εφαρμογών μέσω δικτύων, τις επιπτώσεις στην υγεία από τις ακτινοβολίες και προπάντων τη χρήση τους σε λογικά επίπεδα. “Μέτρον άριστον”, όπως είπε ο Ρόδιος Κλεόβουλος, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17
25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 2005
ΑΠΕ/MEGAPRESS/ΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΑΤΙ ΜΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ
Του Δημήτρη Μαρούλη από το αρχείο του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ
ΠΈΘΑΝΕ Ο ΙΔΡΥΤΉΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΎΣ ΑΜΝΗΣΤΊΑΣ ΠΊΤΕΡ ΜΠΈΝΕΝΣΟΝ
24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 1994
Διεθνές βραβείο στον ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη Στον επιφανή Έλληνα ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη απονέμεται εφέτος το διεθνές βραβείο ‘’Χέρντερ’’, όπως ανακοινώθηκε από την επιτροπή απονομής του βραβείου στη Βιέννη. Το βραβείο ‘’Χέρντερ’’ που φέρει το όνομα του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου και ανθρωπιστή Γκότφριντ φον Χέρντερ έχει θεσπιστεί από το γερμανικό ‘’Ίδρυμα F.V.S.’’ του Αμβούργου, απονέμεται όμως πάντα στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης λόγω της ιστορικής και γεωπολιτικής θέσης, στο κέντρο της Ευρώπης. Με το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 30.000 γερμανικών μάρκων και χρυσό μετάλλιο, τιμώνται κάθε χρόνο εννέα προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών από ισάριθμες χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, προσωπικότητες που με το έργο τους συνέβαλαν στη διατήρηση και την ενότητα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Με το διεθνές βραβείο ‘’Χέρντερ’’ που απονέμεται από το 1963 και μετά, έχουν τιμηθεί στο παρελθόν πολλοί επιφανείς Έλληνες όπως οι Μ. Ανδρόνικος, Γ. Μέγας, Ν. Πεντζίκης, Π. Πρεβελάκης, Ι. Κακριδής, Ε. Κριαράς, Χ. Καπράλος, Γ. Σισιλιάνος κ.α. Ο Τάκης Βαρβιτσιώτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1916, σπούδασε νομικά και θεωρείται σήμερα ένας από τους σημαντικότερους νεοέλληνες ποιητές. Έχουν δημοσιευθεί 22 ποιητικές συλλογές του, το έργο του έχει μεταφρασθεί σε πολλές γλώσσες, ενώ ο ίδιος έχει μεταφράσει Γάλλους, Ισπανούς και Λατινοαμερικάνους ποιητές.
18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ο ιδρυτής της Διεθνούς Αμνηστίας Πίτερ Μπένενσον πέθανε σε ηλικία 83 ετών, σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε από -την εδρεύουσα στο Λονδίνοδιεθνή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως ανέφερε η γενική γραμματέας της οργάνωσης Αϊρίν Χαν, ο Μπένενσον “έριξε φως στο σκοτάδι των φυλακών, στη φρίκη των θαλάμων βασανιστηρίων και στην τραγωδία των στρατοπέδων θανάτου ανά τον κόσμο”. Ο Βρετανός δικηγόρος που αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη μάχη για την καταπολέμηση της αδικίας, ίδρυσε το 1961 τη Διεθνή Αμνηστία, το σύμβολο της οποίας -ένα κερί κλεισμένο σε αγκαθωτό συρματόπλεγμα- έγινε παγκόσμιο σύμβολο ελπίδας και ελευθερίας. Ο Π. Μπένενσον ποτέ δεν σταμάτησε να αγωνίζεται για έναν καλύτερο κόσμο. Στη δεκαετία του 1980, εξακολουθώντας να είναι βαθιά συνδεδεμένος με την Διεθνή Αμνηστία, έγινε πρόεδρος της νεοϊδρυθείσας οργάνωσης ‘’Χριστιανική Δράση για την Κατάργηση των Βασανιστηρίων’’, της περίφημης ACAT (l’Action des Chrétiens pour l’Abolition de la Torture), ενώ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 δημιούργησε ένα δίκτυο υποστήριξης για τα ορφανά παιδιά της Ρουμανίας του Τσαουσέσκου.
28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 2008
Με λουκάνικο 530 μέτρων ‘’τσίκνισαν’’ στο Διδυμότειχο Με ένα λουκάνικο «γίγαντα» γιόρτασε το Διδυμότειχο την Τσικνοπέμπτη. Το μήκος του λουκάνικου που παρασκεύασαν οι κρεοπώλες της Θρακιώτικης πόλης, το οποίο δόθηκε στην κατανάλωση για το παραδοσιακό «τσίκνισμα» της Τσικνοπέμπτης, έφθασε συνολικά τα 530 μέτρα! Το ψήσιμο του λουκάνικου ξεκίνησε από το πρωί στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου, για το σκοπό αυτό, είχε εγκατασταθεί μεγάλος αριθμός ψησταριών. Στον ίδιο χώρο διοργανώθηκε και μεγάλο λαϊκό γλέντι από το δήμο Διδυμοτείχου, με τη συμμετοχή καλλιτεχνών της περιοχής. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων του δήμου περιελάμβανε επίσης παρέλαση μασκαράδων με κατάληξη στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου σε ειδική εξέδρα παρουσιάστηκε αποκριάτικο θέαμα με πρωταγωνιστές κλόουν, μασκότ κολοκύθες, ξυλοπόδαρους, ζογκλέρ αλλά και θεατρική παράσταση.
02 ΜΑΡΤΊΟΥ 2010
Γ. Παπανδρέου: «Δεν πρόκειται να αφήσουμε τη χώρα να βουλιάξει» Τη λήψη σκληρών, αλλά αναγκαίων μέτρων για τη σωτηρία της οικονομίας και της χώρας ανήγγειλε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ. ‘’Πρέπει σήμερα να πάρουμε δύσκολες, σκληρές αποφάσεις. Αποφάσεις, που σε πολλές περιπτώσεις αδικούν. Δεν είναι επιλογή. Είναι αναγκαιότητα. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να βάλουμε τάξη στα του οίκου μας. Μόνοι μας. Δεν φταίνε οι άλλοι λαοί της Ευρώπης για τα δικά μας χρέη’’ ανέφερε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας πως ‘’δεν πρόκειται να αφήσουμε τη χώρα να βουλιάξει. Όποιο και αν είναι το πρόσκαιρο κόστος, όποιες και αν είναι οι αντιδράσεις’’. Ο κ. Παπανδρέου αφού υπογράμμισε ότι με την παρούσα κατάσταση έχει τρωθεί η αυτονομία και η κυριαρχία της χώρας, σημείωσε ότι απαιτούνται πλέον άμεσες αποφάσεις:‘’Οφείλουμε να κάνουμε την κρίση ευκαιρία. Και θα το κάνουμε, δίνοντας μάχη σε όλα τα επίπεδα’’, ανέφερε χαρακτηριστικά. Η σωτηρία της χώρας είναι το πρώτο βήμα, τόνισε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός και ζήτησε από τους υπουργούς να είναι ιδιαίτερα αυστηροί απέναντι στα προνόμια των λίγων και στους φοροφυγάδες: ‘’Δεν θα επιτρέψω να αφήσουμε τους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους να δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, και όσοι πλούτισαν σε βάρος του Δημοσίου, να συνεχίζουν να πίνουν στην υγεία του κορόιδου. Οι μέρες, οι εβδομάδες και οι μήνες που θα έρθουν, δεν θα είναι εύκολοι, αλλά απαιτώ να είναι πραγματικά δύσκολοι για όσους πλουτίζουν σε βάρος της χώρας, του Δημοσίου’’.
05 ΜΑΡΤΊΟΥ 1992
Το χρυσό κλειδί της Θεσσαλονίκης στον Γκάλη
Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Θεσσαλονίκης και του δημάρχου της πόλης Ντίνου Κοσμόπουλου, θα απονεμηθεί το ‘’χρυσό κλειδί’’ της συμπρωτεύουσας στον διεθνή μπασκετμπολίστα του Άρη, Νίκο Γκάλη. O διεθνής καλαθοσφαιριστής θα καταστεί έτσι, ο πρώτος αθλητής στη χώρα μας στον οποίο θα απονεμηθεί αυτή η τιμητική διάκριση.
07 ΜΑΡΤΊΟΥ 2000
Καταδίκη Μ. Ρασούλη για συκοφαντική δυσφήμηση του Γ. Νταλάρα Σε φυλάκιση 12 μηνών καταδικάστηκε -ερήμην- από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών ο τραγουδοποιός Μανώλης Ρασούλης, ο οποίος κηρύχθηκε ένοχος για συκοφαντική δυσφήμηση δια του Τύπου σε βάρος του τραγουδιστή Γιώργου Νταλάρα. Ο Μ. Ρασούλης, σύμφωνα με την κατηγορία, σε συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα “Εξουσία” στις 14 Απριλίου 1998, είχε καταφερθεί κατά του Γ. Νταλάρα χαρακτηρίζοντάς τον αριβίστα, είχε ισχυριστεί ότι είπε ψέματα όταν δήλωσε πως δεν πληρώθηκε για τη συναυλία που έδωσε στην Κύπρο και είχε προχωρήσει στην καταγγελία ότι, στο παρελθόν, επιτέθηκε εναντίον του με σκοπό να τον στραγγαλίσει. Ο τραγουδιστής αντέδρασε με μήνυση κατά του τραγουδοποιού, υποστηρίζοντας ότι είχε σκοπό να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του. Σήμερα, στη δίκη, ο Γ. Νταλάρας είπε, ότι αν του είχε ζητήσει δημόσια συγγνώμη για τη συνέντευξή του εκείνη δεν θα ζητούσε την ποινική του δίωξη. Κατηγορούμενοι στην ίδια υπόθεση ήταν και οι υπεύθυνοι της εφημερίδας “Εξουσία”, οι οποίοι όμως κηρύχθηκαν αθώοι.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19
ANTE ΤΟ ΘΑΥΜΑ
Έ
Ξεκίνησ
Επίσηµα στην πεντάδα της Ανατολής στο All Star Game, ο 22χρονος Γιάννης Αντετοκούνµπο
IANOYΑΡΙΟΣ 2017 ∆ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ANΤΩΝΗΣ ΒΑΖΟΓΙΑΝΝΗΣ
20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
στο
Υψος
2,11 μ.
Ανοιγµα παλάµης
30 εκ.
αντιστοιχεί κανονικά σε κάποιον µε ύψος 3,05µ.
∆ρασκελισµός
2,64μ.
13, ft 20 Dra ση 15 NBA τη θέ πακς σ στο ιΜ ηκε υόκ έχθ ιλγο ςΜ του
ίκτ
ης
πο υ
Σε
ηλ
ικί κιν ο α 22 ά νε ετ βα ότ ώ σι ερ ν κ κό ος α ς σ µη ι 7 εA Α 4η ll S µερ µερ ta ικα ώ r G ν ν, Έχει am ός τέσσ ερα e αδέρ φια, δύ και δ ο µεγαλύ ύο µ ικρό τερα τερα ξε
Το 2014 κλήθηκε στην εθνική Ανδρών για το Παγκόσµιο Κύπελλο 2014
Επιλ από
πα
Είναι οι µόνος παίκτης του ΝΒΑ πάνω από 2,08µ. που έχει πάνω από 5 ασίστ ανά αγώνα
σε την καριέρα από το Φιλαθλητικό στην Α2 κατηγορία
1994 υ ο ί ρ ς εκεµβ ούς γονεί ∆ 6 τις ιαν ηκε σ πό Νιγηρ θ ή ν ν α Γε άφου ρ γ ω ου Ζ
1.064.436 ψήφους συγκέντρωσε και ήταν τρίτος στην Ανατολή
Είναι ο πρώτος Έλληνας στην ιστορία σε All Star Came
27,3 χιλιόµετρα την ώρα µπορεί να διανύει το παρκέ
To All Star Game διεξήχθη στις 19 Φεβρουαρίου στη Νέα Ορλεάνη
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21
του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΟΤΙΟ ΠΟΛΟ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ 22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Α
Υ
Υπάρχουν συγγραφείς που αντλώντας τα υλικά τους από την Ιστορία, αλλά και μένοντας απολύτως πιστοί τόσο στα πρόσωπα όσο και στα γεγονότα τα περιόδου την οποία ανακαλούν με τα βιβλία τους, κατορθώνουν το ακατόρθωτο: να στήσουν έναν μυθοπλαστικό κόσμο με εντελώς ξεχωριστή μαγεία, να ανασυστήσουν μιαν ολόκληρη εποχή μέσα από το μοναδικά υποκειμενικό τους βλέμμα. Αυτή είναι η περίπτωση του αυστραλιανού μυθιστοριογράφου Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, που γεννήθηκε το 1961 στην Τασμανία, το μεγάλο νησί το οποίο βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της ηπειρωτικής Αυστραλίας. Στο μυθιστόρημά του «Απουσία» (μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, εκδόσεις Ψυχογιός) ο Φλάναγκαν καταπιάνεται με τη γενέτειρά του επί βρετανικής αποικιοκρατίας. Στα μέσα του 19ου αιώνα η Τασμανία ονομαζόταν Γη του Βαν Ντίμεν και αποτελούσε τόπο συρροής ευρωπαίων καταδίκων που μεταφέρονταν εκεί για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της γεωργίας. Η Γη του Βαν Ντίμεν ήταν, όμως, και τόπος δίωξης και εγκλεισμού των ιθαγενών οι οποίοι συγκρούονταν με την αποικιοκρατική εξουσία. Ο Φλάναγκαν μιλάει δια μακρών για όλα αυτά, βάζοντας στο παιχνίδι κι ένα σωρό ιστορικά πρόσωπα: τον σερ Τζον Φράνκλιν, που θα χαθεί μερικά χρόνια αργότερα στην άλλη άκρη του πλανήτη στην προσπάθειά του να ανακαλύψει με τα δυο καράβια του το μυθικό Βορειοδυτικό Πέρασμα, τον Τσαρλς Ντίκενς , που θα αναλάβει στην Αγγλία την υπεράσπιση του Φράνκλιν από την κατηγορία ότι υπέπεσε μαζί με τα πληρώματά του σε κανιβαλισμό, αλλά και τον Γουίλκι Κόλινς, συνεργάτη και φίλο του Ντίκενς, που σήμερα θεωρείται ένας από τους προδρόμους της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο Ντίκενς προωθεί τις καλλιτεχνικές του φιλοδοξίες και ζει τον τελευταίο μεγάλο του έρωτα (στο ένα χρονικό επίπεδο του μυθιστορήματος), ο Φράνκλιν συντρίβεται από την εξερευνητική του μανία (στο δεύτερο επίπεδο) ενώ η στεγνή του σύζυγος κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να εξασφαλίσει το κοινωνικό κύρος και την υστεροφημία της (και στα δύο επίπεδα). Τα πάντα, ωστόσο, θα αλλάξουν με την εμφάνιση ενός σχεδόν υπερβατικού προσώπου: της νεαρής μαύρης Μαρίνας, που είναι ένα κορίτσι βγαλμένο από την καρδιά των φυλών της Αυστραλίας (Αβορίγινες), ένα κορίτσι που θα κεντρίσει το σύμπαν με τον χορό και την αστραφτερή ομορφιά του δέρματός της. Η Μαρίνα είναι ο φόβος και ταυτοχρόνως η επιθυμία, εκπροσωπώντας τον έρωτα, αλλά και την αποστροφή ή τη σιχασιά. Είναι η σκιά που γλιστράει ανάμεσα στους υψηλούς τοίχους της αποικιοκρατίας αλλά και ο βράχος πάνω στον οποίο θα σπάσουν τα μούτρα τους όλα τα δυτικά ιδανικά: η ορθολογική εκπαίδευση, ο αστικός πολιτισμός, η διοργάνωση της ζωής με βάση κανόνες και συνεκτικά σχήματα. Και αξίζει το κόπο να σημειώσουμε ότι η Μαρίνα δεν θα έρθει ποτέ σε μετωπική αντιπαλότητα με το σύστημα – θα το ξηλώσει εκ των ένδον και χωρίς τυμπανοκρουσίες. Εξ ου και η πανηγυρική δύναμη και γοητεία της. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23
24 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Παρεξήγηση στο θέατρο Radar
Γ
Για δεύτερη χρονιά παρουσιάζεται φέτος στο θέατρο Radar η «Παρεξήγηση» του Αλμπέρ Καμύ. Ο δημιουργός του «Ξένου» μας δίνει εδώ την ιστορία ενός «εξόριστου». Το έργο γράφτηκε το 1943, στη Γαλλία, σε μια χώρα υπό κατοχή και ενώ ο συγγραφέας βρισκόταν μακριά από κάθε τι που αγαπούσε, όπως λέει ο ίδιος. Ο ναζισμός και ο φασισμός έκαναν τότε την Ευρώπη, την ήπειρο όπου γεννήθηκαν και στην οποία για πολλά χρόνια κυριάρχησαν, να τρέμει. Η υπόθεση του έργου είναι η εξής: Μία μητέρα με την κόρη της έχουν ένα πανδοχείο σε κάποια γωνιά της κεντρικής Ευρώπης και κερδίζουν τα προς το ζην σκοτώνοντας τους πελάτες και παίρνοντάς τους τα χρήματα. Οι δύο γυναίκες βγάζουν λεφτά σκοτώνοντας ανθρώπους αλλά δεν έχουν καμία ενοχή γι’ αυτό.(Κάθε ομοιότητα με συγκεκριμένες ιδεολογίες είναι τελείως τυχαία). Στόχος τους είναι, ιδιαίτερα της κόρης, να μαζέψουν χρήματα για να ζήσουν σε έναν άλλο, πιο ωραίο τόπο κοντά στη θάλασσα. Κάποια μέρα φθάνει στο πανδοχείο ο γιος που είχε εξαφανιστεί για τριάντα χρόνια. Δεν αποκαλύπτει την ταυτότητά του, πιστεύοντας ότι η μητέρα του θα τον αναγνωρίσει. Αυτό όμως δεν συμβαίνει και τα επακόλουθα είναι τραγικά. Ο Αλμπέρ Καμύ λέει, μεταξύ άλλων, για το έργο του αυτό: «Εάν ο άνθρωπος θέλει να αναγνωρίζεται, πρέπει απλά να λέει ποιος είναι. Αν σιωπά ή ψεύδεται πεθαίνει μόνος και όλα γύρω του βουλιάζουν στη δυστυχία. Αν, αντιθέτως, μιλήσει τη γλώσσα της αλήθειας, χωρίς αμφιβολία και πάλι θα πεθάνει, αλλά αφού θα έχει βοηθήσει τους άλλους
και τον εαυτό του να ζήσουν». Δηλαδή, σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο, αφού έτσι κι’ αλλιώς θα πεθάνουμε, ας πεθάνουμε με τη συνείδησή μας καθαρή, έχοντας πει αυτά που πρέπει να πούμε και έχοντας έτσι βοηθήσει τους άλλους. Η «Παρεξήγηση» είναι μια κριτική στην κοινωνία και στους λαούς. Στο τέλος του έργου γίνεται επίκληση σε κάποιον, οποιονδήποτε, Θεό που θα μπορούσε να λυπηθεί και να σώσει τους ανθρώπους. Ο Θεός όμως αρνείται να βοηθήσει. Δεν δίνεται καμία ελπίδα, καμία διέξοδος. Η «Παρεξήγηση» ξαναγίνεται πλέον επίκαιρη καθώς ξανακάνουν την επίθεσή τους, παγκόσμια, κινήματα ή κόμματα φασιστικά ή κρυπτοφασιστικά. Η Ευρώπη έχει ταλαιπωρηθεί στο πρόσφατο παρελθόν από διάφορους Χίτλερ και Μουσολίνι, αλλά φαίνεται να μην έχει διδαχθεί και πολλά από τις περιπέτειές της. Αντίθετα, ξεφυτρώνουν συνεχώς, όλο και περισσότεροι, επίδοξοι μιμητές των δύο αυτών σφαγέων και αποκτούν και κοινό. Ερμηνεύουν: Μαρία Σκούντζου, Αναστασία Παπαστάθη, Νίκος Μπουσδούκος, Βαγγέλης Ψωμάς, Αλεξάνδρα Κουλούρη. Η σκηνοθεσία είναι της Αναστασίας Παπαστάθη. Θέατρο Radar: Πλατεία Αγίου Ιωάννη και Πυθέου 93 (απέναντι από τη στάση του μετρό Άγιος Ιωάννης), τηλ. 210 9769294 Παραστάσεις Απογευμ. Κυριακή 7μμ, Βραδ. Παρασκευή και Σάββατο 9μμ.
Του Αλέξη Ηλιάδη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 25
26 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Παίζοντας στην Λιβερία…
H
«Η ζωή είναι ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου», έγραψε σχεδόν διακόσια χρόνια πριν ο Σερ Γουόλτερ Σκοτ, ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην ιστορία. Ισως γι αυτό, είναι το παιχνίδι που συναντάς παντού, από τις πιο απομακρυσμένες φτωχογειτονιές μέχρι τις πιο πλούσιες συνοικίες. Σε μέρη, στριμωγμένα στο χάρτη, μικρές κουκίδες, χωρίς γήπεδα, σε παραλίες, πόλεις γεμάτες συντρίμμια, χωμάτινους δρόμους. Σαν και εκείνους στη Λιβερία, το μικρό κράτος στις ακτές της Δυτικής Αφρικής, κυριολεκτικά «πνιγμένο» σε ορυκτό πλούτο, εγκλωβισμένο μεταξύ της θάλασσας και του… πολέμου. Μία χώρα κατεστραμμένη από τον τελευταίο εμφύλιο. Εκεί τα αγόρια συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο. Με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. Είτε βρίσκονται ανάμεσα σε βάρκες, σε μια παραλία στη West Point, μία παραγκούπολη στη Μονρόβια, από τις περισσότερο πυκνοκατοικημένες φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας, είτε στους σκονισμένους δρόμους της πόλης, στο Χάρπερ ή στο Μάουντ. Στα ίδια αυτοσχέδια γήπεδα, ως αποτέλεσμα παιδικής επινόησης, που οι περισσότεροι επαγγελματίες παίκτες, συμπεριλαμβανομένου και του θρύλου της χώρας, κορυφαίου παίκτη στον κόσμο το 1995, Ζωρζ Γουεά, άρχισαν εκεί τη σταδιοδρομία τους. Μικρά αγόρια, τρέχουν πίσω από την μπάλα, χωρίς να γνωρίζουν, ότι στα χρόνια του τελευταίου εμφυλίου (1999-2003), παιδιά στην ηλικία τους, με τα ίδια όνειρα, αλλά και την ίδια μοίρα, έχοντας απαχθεί από τις οικογένειές τους, όχι μόνο αντιμετώπισαν ξυλοδαρμούς, ακρωτηριασμούς, βιασμούς, αλλά υποχρεώθηκαν -περίπου 20.000 σύμφωνα με τον ΟΗΕ- να πολεμήσουν με ένοπλες ομάδες. Συνεχίζουν να κλωτσάνε τη μπάλα, κυνηγώντας ίσως
το όνειρο του δικούς τους ήρωα, Ζωρζ Γουέα, σε μία ενστικτώδη προσπάθεια να επιβίωσης, ανακτώντας μέρος από την κλεμμένη τους παιδική ηλικία. Γιατί μπορεί τα μικρά αγόρια των 10,12,13 ετών να γεννήθηκαν μετά το τέλος του εμφυλίου, όμως μεγάλωσαν και ζουν τις ολέθριες συνέπειές του. Σε μία χώρα, που αν και το όνομά της σημαίνει «ελευθερία», τα δύο τρίτα των παιδιών δεν έχουν δει ποτέ πώς είναι το εσωτερικό μιας σχολικής αίθουσας, καταγράφοντας σύμφωνα με τον ΟΗΕ το υψηλότερο ποσοστό των παιδιών που δεν πάνε στο σχολείο παγκοσμίως. Μεγαλώνοντας σε μία χώρα με το χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο, ανεργία που έφτασε πριν λίγα χρόνια στο 85% και μία θέση ανάμεσα στις πέντε φτωχότερες χώρες του κόσμου. Παιδιά, που τρέχουν ξυπόλυτα, με ζωγραφισμένους από μαρκαδόρους τους αριθμούς τις φανέλες τους, μπάλες πλαστικές, πάνινες, δώρα τις περισσότερες φορές του Ερυθρού Σταυρού, για να καλύψουν κενά στις παιδικές ψυχές. Η τις ενοχές. Ο 51χρονος Ζωρζ Γουεά είναι πλέον πολιτικός. Αλλά, για όλα αυτά τα αγόρια, παραμένει εκείνος που ξεκινώντας από τα ίδια σκονισμένα γήπεδα, κατακτούσε τις ποδοσφαιρικές κορυφές του κόσμου, χωρίς να ξεχάσει, την χώρα τους ανθρώπους του: «Τα χρήματα που έβγαλα από τη μπάλα, δεν είναι δικά μου. Ανήκουν στον λαό της Λιβερίας,» έλεγε. Είναι εκείνος που μετά το τέλος (2003) του δεύτερου καταστροφικού εμφυλίου, βοήθησε παιδάκια και τις οικογένειες που τραυματίστηκαν σοβαρά, εξακολουθώντας μέχρι σήμερα να τα φροντίζει. Και ενίοτε να κατεβαίνει, δίπλα τους στα αυτοσχέδια γήπεδα του δρόμου, κλωτσώντας μαζί τους, σε έναν ξεχωριστό αγώνα ζωής.
Του Αντώνη Βαζογιάννη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 27
ΚΟΣΜΟΣ 28 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τους Δυτικούς που κάνουν yoga και γενικότερα μιμούνται τους Ανατολίτες για να βρουν την εσωτερική γαλήνη ειρωνεύεται προκλητικά το τραγούδι που πήρε το πρώτο βραβείο στο φημισμένο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο στην Ιταλία, πριν λίγες ημέρες. Μιλά για τα μαθήματα Νιρβάνα, για τον Βούδα, για το πλήθος που επαναλαμβάνει μάντρα (ήχους που φέρνουν ηρεμία π.χ. Ωμ) ενώ δεν λείπει και η αναφορά στον Ηράκλειτο (τα πάντα ρει). Όμως, «θάβει» και το ίντερνετ, τον web που είναι, όπως λέει το τραγούδι, η κοκαΐνη των λαών, το όπιο των φτωχών. Ο τίτλος του είναι Occidentali’s Karma (Δυτικών Κάρμα –δηλ. δράση) και το ερμηνεύει ο Φραντσέσκο Γκαμπάνι. Με το τραγούδι αυτό ο Γκαμπάνι θα εκπροσωπήσει την Ιταλία στον διαγωνισμό της Eurovision που θα διεξαχθεί στο Κίεβο της Ουκρανίας. Πίσω από το διανοουμενίστικο ύφος είμαστε όλοι μαϊμούδες που φορούν ρούχα, δήλωσε ο νικητής του Σαν Ρέμο. Για να μείνουμε σε κλίμα yoga, το μόνο που έχουμε να προσθέσουμε είναι namasté (υποκλίνομαι σε εσάς). ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ EPA/CLAUDIO ONORATI
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 29
30 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
-Οι βελανιδιές του Μέγα Αλέξανδρου -Ο χάρτη της αποκριάς στη Β.Ελλάδα
ΕΔΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
-Ο Έλληνας Αεροδυναμιστής της McLaren
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 31
Του Σωτήρη Κυριακίδη
Ο Αεροδυναμιστής Γιώργος Σίμος μιλά για την προσωπική του διαδρομή με προορισμό τη McLaren
Από το ΑΠΘ στο μαγικ
Ε
φυγε από την Ελλάδα το 2009 για να ξεκινήσει το μεταπτυχιακό του και από το 2010 βρέθηκε να δίνει τη δική του μάχη στο hi tech σύμπαν της Formula 1. Συμμετέχει στο team μιας από τις κορυφαίες εταιρίες του Παγκόσμιου Motorsport, ενός σπορ με ετήσιο τζίρο 1.7 δις δολάρια. Ζει από μέσα ένα πρωτάθλημα αγώνων κατά το οποίο «εκκολάπτονται» οι περισσότερες από τις τεχνολογίες που θα διαθέτουν τα δικά μας οχήματα σε μια δεκαετία…. Ο Γιώργος Σίμος μιλά για την προσωπική διαδρομή και όχι μόνο σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ένθετο “ΕΔΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ” του FreePress “ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ”. Πως βρέθηκες από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στον κόσμο της Formula1; «Η επιλογή έγινε όχι μόνο γιατί δεν εύρισκα δουλειά, αλλά επειδή είχα θέσει ως στόχο στη ζωή μου να εργαστώ στη Formula 1. Έκανα το μεταπτυχιακό μου στο Σαουθάμπτον και μετά ξεκίνησα κατευθείαν στην ομάδα της Renault στη Formula 1 σαν Junior Aεροδυναμιστής. Έχει μεγάλες διαφορές η πραγματικότητα όταν συγκρίνεις την Ελλάδα με την Αγγλία, είναι πολύ διαφορετική και λόγω κλίματος και λόγω πολιτισμού. Πολλοί άνθρωποι μαζί από διαφορετικές χώρες του
32 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
κόσμου. Στη Renault έμεινα τεσσεράμισι χρόνια. Είχα γίνει Project Leader Αεροδυναμιστής. Από τον Ιανουάριο του 2015 βρίσκομαι στη MacLaren ως Senior Αεροδυναμιστής. Συνολικά στο κομμάτι της αεροδυναμικής σχεδίασης της Formula 1 έχω παρουσία εδώ και 7,5 χρόνια». Πως θα είναι τα αυτοκίνητα σε είκοσι χρόνια από τώρα; Υπάρχει θέση για την Ελλάδα στη βιομηχανία; «Στην Formula 1 θα είναι τελείως διαφορετικά, λόγω κανονισμών. Στα συμβατικά αυτοκίνητα, ήδη κοιτάνε project και σε άλλες εταιρίες για δέκα χρόνια μετά. Είναι πάντως πολύ δύσκολο να γνωρίζεις τι θα συμβεί. Σχετικά με την ερώτηση για την Ελλάδα, το ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχουν επενδύσεις στον τομέα αυτό ενώ υπάρχουν τα μυαλά και μάλιστα πάρα πολλά. Η γνώση υπάρχει, αλλά για να αξιοποιηθεί πρέπει να γίνουν και μεγάλες επενδύσεις. Οι ξένοι γνωρίζουν πλέον τους Έλληνες μηχανικούς και μάλιστα τους εμπιστεύονται». Πόσο απαιτητική είναι η εργασία στο σπορ; «Η καθημερινότητα είναι πιο «γρήγορη» από ό,τι σε άλλες βιομηχανίες. Κάθε μέρα προσπαθείς να σχεδιάσεις κάτι διαφορετικό. Μπορεί από το ένα σχέδιο στο άλλο οι διαφορές να είναι πολύ μικρές. Κάθε μέρα έχεις να κάνεις με αλλαγές, με προσομοιώσεις
ό κόσμο της Formula 1 (simulations), με παρατηρήσεις της ροής του αέρα ώστε να ελέγχεις αυτό που έχεις σχεδιάσει. Και συνεχίζεις μέχρι να βγει το αυτοκίνητο στην πίστα, αλλά και μετά από αυτό (…) Ουσιαστικά κάθε δύο εβδομάδες που βλέπεις κάτι καινούργιο σε άλλα αυτοκίνητα πρέπει να σκεφτείς: Τι έχουν κάνει αυτοί; Για ποιο λόγο το έκαναν; Ουσιαστικά “τρέχεις” μαζί με το αυτοκίνητο...» Συναρπαστικός κόσμος ή μήπως υπερβολικά γρήγορος; «Είναι συναρπαστικός, είναι και αρκετά κουραστικός γιατί πρέπει διαρκώς να είσαι πιο μπροστά, να κάνεις συνέχεια πρόοδο. Ναι, είναι συναρπαστικό αυτό που γίνεται εκεί, γιατί το κυνηγάς. Θέλει όμως και υπομονή και χρόνο για πετύχεις το καλύτερο αποτέλεσμα. Θέλει το κατάλληλο. ‘balance’ όπως λέμε στον χώρο. Το σημαντικό ωστόσο είναι να πατάς γερά στα πόδια σου και να έχεις εμπιστοσύνη σε αυτό που κάνεις». «Χωράει» μια πίστα Formula 1 στην Ελλάδα; “Θα ήταν ωραία να συμβεί! Το μόνο αρνητικό είναι το κόστος, όχι τόσο στο να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί, αλλά τα διάφορα fees που πρέπει πληρώσεις για να έχεις τα δικαιώματα. Πάντως τον Έλληνα αρέσει η Formula 1, το αυτοκίνητο. Φαντάζομαι ότι θα γέμιζαν την πίστα…» Μια συμβουλή για τα νεαρότερα παιδιά που αναζη-
τούν ένα μυστικό επιτυχίας στη δική τους ζωή; «Το βασικό είναι να ψάχνουν και να διαλέγουν αυτό που τους συναρπάζει. Καμιά φορά διαλέγεις κάτι που θέλεις αλλά δεν ξέρεις τι θα συμβεί μετά. Εγώ έβλεπα Formula 1 και έλεγα: “αυτό μου αρέσει”. Το θέμα είναι να βλέπεις τι σου αρέσει και να το κυνηγάς. Μόνο έτσι μπορείς να πετύχεις κάτι. Θέλει προσπάθεια μεγάλη. Και οι γονείς πρέπει να καταλαβαίνουν τις ανάγκες των παιδιών και να τους υποστηρίζουν. Για το… εξωτερικό έχω να πω πως μπορούμε μόνο να κερδίσουμε από συνεργασίες στο εξωτερικό. Κάποια στιγμή όταν επιστρέψουμε στην Ελλάδα μπορούμε να κερδίσουμε από τον διαφορετικό τρόπο σκέψης που θα έχουμε γνωρίσει». Αν είχες μπροστά σου την πολιτική ηγεσία της χώρας τι θα τους έλεγες; «Να κοιτάξουν πόσα νέα παιδιά φεύγουν στο εξωτερικό αυτή την περίοδο. Είναι πολλά και ίσως δε είναι και δύσκολο να επιστρέψουν. Η δεκαετία αυτή είναι δύσκολη αλλά το βασικό πρόβλημα είναι να μην διαιωνιστεί η κατάσταση. Δύσκολο να πει κανείς: “θα επιστρέψω από μόνος μου”. Ας ρίξουν μια ματιά να δουν τι κάνουν τα σημερινά παιδιά στα πανεπιστήμια».
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 33
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
Οι βελανιδ «Γράψτε κάτι για τον Μέγα Αλέξανδρο. Να τον προβάλετε. Τον ξέχασε ο κόσμος» με προέτρεψε ο άγνωστος συνομιλητής μου σε πρόσφατη επίσκεψή μου στον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης. «Τί να γράψει κανείς για τον Μέγα Αλέξανδρο που δεν έχει γραφτεί;», αναρωτήθηκα φωναχτά. «Να γράψετε για το μνημείο του Μεγάλου Αλεξάνδρου καβάλα στο άλογό του, τον Βουκεφάλα, εδώ στην νέα παραλία. Όλοι φωτογραφίζουν τον Λευκό Πύργο και τις Ομπρέλες Ζογγολόπουλου…» είπε με κάπως αυστηρό τόνο στη φωνή. Η συζήτηση μου έφερε στο νου την προ διετίας συζήτησή μου με υπάλληλο του Δήμου Θεσσαλονίκης την ώρα που περιποιούνταν τα νεαρά δενδρύλλια που ήταν φυτεμένα δεξιά και αριστερά του πάρκου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μου είπε πως ήταν βελανιδιές γιατί… «η βελανιδιά είναι το δέντρο του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Θυμήθηκα ότι η βελανιδιά θεωρούνταν
34 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ιές του Μέγα Αλέξανδρου ιερό δέντρο στο βασίλειο της αρχαίας Μακεδονίας. Γι αυτό πολλά χρυσά στεφάνια που βρέθηκαν από την εποχή εκείνη ήταν στεφάνια βελανιδιάς, με γνωστότερο αυτό του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄ που βρέθηκε στον βασιλικό τύμβο των Αιγών, τη σημερινή Βεργίνα. Ψάχνοντας λίγο περισσότερο ο θέμα, διάβασα για τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) μεταξύ των Μακεδόνων και των συνασπισμένων στρατευμάτων της Αθήνας με νικητές τους πρώτους. Στη μάχη εκείνη πήρε μέρος για πρώτη του φορά και ο 18χρονος τότε Αλέξανδρος. Στο μέρος όπου
στρατοπέδευσαν (σ’ έναν ναό κοντά στον Κηφισό ποταμό) ο Αλέξανδρος είχε τη σκηνή του κάτω από μία μεγάλη βελανιδιά… η οποία ονομάστηκε «Βελανιδιά του Αλέξανδρου». Πάντως οι βελανιδιές (το είδος Αριά) στο πάρκο Μεγάλου Αλεξάνδρου, δυστυχώς δεν άντεξαν. Στέγνωσαν και όπως μας ενημέρωσε ο Προϊστάμενος του Τμήματος Συντήρησης Κήπων του Δήμου Θεσσαλονίκης, κ.Ευάγγελος Ματζίρης, αντικαταστάθηκαν πριν από περίπου ένα χρόνο από το φυλλοβόλο διακοσμητικό δέντρο Λικυδάμβαρη… *Ο έφιππος Μέγας Αλέξανδρος
είναι έργο του γλύπτη Ευάγγελου Μουστάκα. Ανεγέρθηκε με δαπάνες από ερανικές επιτροπές και εγκαινιάστηκε το 1974. Το μπρούντζινο άγαλμα χυτεύτηκε σε χυτήρια της Ιταλίας. Το άγαλμα έχει ύψος 6 μ. και βάρος 4 τόνους. Το συνολικό ύψος μαζί με το βάθρο φθάνει στα 11 μ.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 35
Της Αναστασίας Καρυπίδου
Ο χάρτης της αποκριάς στη Β. Ελλάδα Ο Βασιλιάς καρνάβαλος πρωταγωνιστεί και έχει απ’ όλα: Γενίτσαρους και Μπούλες στη Νάουσα, Φανούς στην Κοζάνη, Κουδουνοφόρους στο Σόχο Θεσσαλονίκης και μοναδικό ξεφάντωμα στην Ξάνθη
Αποκριές: Μια μοναδική ευκαιρία για μικρούς και μεγάλους να αφήσουν στην άκρη τα προβλήματα, να ντυθούν μασκαράδες και να διασκεδάσουν με τη ψυχή τους.. Και ο “μπαχτσές” του βασιλιά καρνάβαλου στη Βόρεια Ελλάδα έχει απ’ όλα: Γενίτσαρους και Μπούλες στη Νάουσα, Φανούς στην Κοζάνη, Κουδουνοφόρους στο Σοχό Θεσσαλονίκης, που συνδυάζονται αρμονικά με μεγαλειώδεις παρελάσεις και το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στη Ξάνθη. “Βασίλισσα” του καρναβαλιού παραμένει η Ξάνθη, καθώς οι δρόμοι της πόλης πλημμυρίζουν από αρώματα, ήχους και μουσικές. Φετινό θέμα του καρναβαλιού οι “Τέσσερις Εποχές”, εκεί όπου θα συμμετέχουν χιλιάδες καρναβαλιστές όλων των ηλικιών. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την Κυριακή 26 Φεβρουαρίου με τη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση και το “Κάψιμο του Τζάρου”.
36 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Οι “Γενίτσαροι και οι Μπούλες” ένα δρώμενο που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα αναβιώνει στη Νάουσα. Ο Γενίτσαρος με τη φουστανέλα και τα τσαρούχια, με τη μάσκα από κερωμένο πανί και το ζωγραφιστό μουστάκι, συνοδεύει την Μπούλα, που την υποδύεται πάντα άνδρας φορώντας φαρδιά γυναικεία ρούχα. Έως την Καθαρά Δευτέρα, το νταούλι και ο ζουρνάς ακούγονται διαρκώς σε κάθε γειτονιά της Νάουσας, συνοδεύοντας τα «μπουλούκια» των Γενιτσάρων. Στο Σοχό Θεσσαλονίκης την τιμητική τους έχουν οι Κουδουνοφόροι. Ντυμένοι με στολές που φτιάχνονται από δέρματα ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, οι αθυρόστομοι καρναβαλιστές χορεύουν και τραγουδούν συμπαρασύροντας τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Στην περιοχή αναβιώνουν την Κυριακή της Αποκριάς η παρωδία γαμήλιας τελετής και την Καθαρά Δευτέρα το έθιμο των
ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ Του Μπάμπη Γιαννακίδη
μετανοιών. Φωτιές ανάβουν στην Κοζάνη και στήνονται υπαίθρια γλέντια με λαϊκούς οργανοπαίχτες σε κάθε γειτονιά, καθώς αναβιώνει το έθιμο του Φανού. Πρόκειται για μεγάλες φωτιές γύρω από τις οποίες άπαντες χορεύουν και τραγουδούν, τραγούδια σκωπτικά, τραγούδια «βρώμικα» όπως τα λένε οι Κοζανίτες. Την Κυριακή της Αποκριάς τα βλέμματα στρέφονται στην παρέλαση αρμάτων και μασκαρεμένων, ενώ το βράδυ της ίδιας ημέρας ανάβουν όλοι οι Φανοί στην πόλη. Ξεχωριστές καρναβαλικές παρελάσεις πραγματοποιούνται το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς σε Έδεσσα, Σκύδρα Πέλλας, Πολύγυρο Χαλκιδικής και Κιλκίς, ενώ στο “χορό” του ξεφαντώματος μπαίνουν οι Δήμοι του Νομού Θεσσαλονίκης σε μία προσπάθεια να διασκεδάσουν, χωρίς κόστος, τους δημότες.
Εδώ κι αν δεν έχουν στήσει χορό οι… αντιθέσεις: Έχουμε μια αμερικανικής προέλευσης βόμβα θηρίο, η ρήψη της οποίας έγινε κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, κοντά στο Κορδελιό στη Δυτική Θεσσαλονίκη, σε περιοχή που ήταν ακατοίκητη και μάλιστα βάλτος. Έμεινε εκεί να «κοιμάται» άσκαστη επί 73 χρόνια. Εντοπίστηκε σε περίοδο ειρήνης, εγκλωβισμένη ανάμεσα σε πολυάριθμες πολυκατοικίες και σε έναν πληθυσμό που, στην έκταση της δολοφονικής της δράσης (σε ακτίνα 1900 μ. από το σημείο εντοπισμού της) υπολογίζεται σε 70.000 κατοίκους. Η βόμβα κρίθηκε ενεργή! Μελετητές της ιστορίας εκτιμούν ότι η ρήψη της βόμβας έγινε σε κάποιον από τους τέσσερις βομβαρδισμούς που σημειώθηκαν στην πόλη το Σεπτέμβριο του 1944 (14/9, 17/9, 24/9 και 29/9). Πιθανότατα σ΄ εκείνον που σημειώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής 17 Σεπτεμβρίου, από σμήνος αεροσκαφών συμμαχικών δυνάμεων που ήθελαν να πλήξουν τις υποδομές των γραμμών ανεφοδιασμού που είχε στήσει ο γερμανικός στρατός στην περιοχή. Η βόμβα (τύπου ΑΝ-Μ64) εντοπίστηκε στη 1 Φεβρουαρίου 2017, σε βάθος 5μ μέσα στη γη, στη διάρκεια εκσκαφής σε χώρο πρατηρίου υγρών καυσίμων, στην οδό Μοναστηρίου 90. Για πρώτη φορά, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα, οργανώθηκε τέτοια γιγαντιαία επιχείρηση. Υλοποιήθηκε επιτυχώς την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2017. Η επιχείρηση απενεργοποίησης της βόμβας ξεκίνησε στις 11.05πμ (με καθυστέρηση περίπου μιας ώρας) και ολοκληρώθηκε γύρω στις 3μμ με την απομάκρυνση της βόμβας και την καταστροφή της με ελεγχόμενη έκρηξη. Πρωταγωνιστικός ήταν ο ρόλος των πυροτεχνουργών της ομάδας ναρκαλιείας του Τάγματος Εκκαθαρίσεων Ναρκοπεδίων Ξηράς. Δικαίως οι εμπλεκόμενοι (στρατός, αστυνομία, Περιφέρεια, δήμοι, εθελοντές κ.α.) δηλώνουν ικανοποιημένοι και «ευλογούν» τα γένια τους. Εξάλλου, το δικαιούνται καθώς όλοι γνωρίζουμε πως στη χώρα μας, λίγο το… «ταμπεραμέντο», λίγο η έμφυτη περιέργειά μας, εμπόδισαν πολλές φορές την ομαλή διεξαγωγή μιας προγραμματισμένης ή έκτακτης επιχείρησης. Τέτοια περίπτωση –αλλά σε γεγονός πολύ μικρότερης κλίμακας- έζησε η Θεσσαλονίκη στις 14/5/2010. Τότε, άγνωστος τηλεφώνησε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ αναφέροντας ότι σε 30΄θα εκραγεί βόμβα, στις τουαλέτες, στο υπόγειο του Δικαστικού Μεγάλου κτιρίου. Η αστυνομία ζήτησε εκκένωση του κτιρίου. Ωστόσο περίπου 20 άτομα αρνήθηκαν να υπακούσουν. Λίγο αργότερα ευχαριστούσαν την τύχη τους που δεν ήταν κοντά στο σημείο της έκρηξης. Μόνον ένας δικαστικός επιμελητής τραυματίστηκε κι εκείνος ευτυχώς ελαφρά. Υπεύθυνος έκδοσης για Θεσσαλονίκη – Β. Ελλάδα: Μπάμπης Γιαννακίδης e-mail: bgiannakidis@yahoo.gr
Για το ένθετο συνεργάστηκαν οι δημοσιογράφοι: Μπάμπης Γιαννακίδης, Αναστασία Καρυπίδου, Σωτήρης Κυριακίδης
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 37
ΞΕΧΑΣΑ
ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ
1 2 3
Αλήθεια, γιατί προβάλλουν τόσο πολύ στην Ελλάδα το νέο αστέρι του νεοφιλελευθερισμού, τον υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία Εμανουέλ Μακρόν, τα “γνωστά” ΜΜΕ; Θα ψηφίσουμε και μεις στις γαλλικές εκλογές ή ετοιμάζουν κι εδώ κάποιο ανάλογο αστέρι;
Η πλούσια Ολλανδία αντιμετωπίζει το προσφυγικό ζήτημα, με τους μόλις 10.000 πρόσφυγες που έχουν βρεθεί στη χώρα τους, “φιλοξενώντας” τους στις φυλακές, που τους είχαν ξεμείνει χωρίς κρατούμενους. Ευρωπαϊκός πολιτισμός είπατε;
Όπως θα διαβάσατε στις πρώτες σελίδες του περιοδικού μας ο Σάντος, που λατρεύει την Ελλάδα, δήλωσε ότι θα επιστρέψει σε ομάδα της χώρα μας. Ένα πουλάκι μου είπε και περίπου πότε. Όμως μου είπε και σε ποια ομάδα δεν πρόκειται να πάει με τίποτα. Μπορείτε να φανταστείτε ποια είναι; Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Υπεύθυνος Έκδοσης: Χάρης Αναγνωστάκης, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana-mpa.gr, τηλ. 210-6405604, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana-mpa.gr f Το Πρακτορείο magazine Διανομή: VES company, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ.
www.ana.gr ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.
38 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
INFO GRA PHICS
ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Το ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ δηµιούργησε µία νέα υπηρεσία, τα γραφήµατα. Οπτικοποιηµένη, µε γραφιστικά µέσα, παρουσίαση των πληροφοριών, δεδοµένων και στατιστικών στοιχείων που περιέχονται σε ρεπορτάζ, έρευνες και ειδικά θέµατα του Πρακτορείου.
www.ana.gr
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 39
ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
ς Συνεργάτες x10 yellows στου
τος & στο του Προγράµµα
Ήρθαν τα yellows για να κερδίζεις κάθε µέρα! Το νέο είδος καθηµερινής επιβράβευσης από την Τράπεζα Πειραιώς είναι εδώ. Στο νέο Πρόγραµµα Επιβράβευσης yellow κερδίζεις τα δικά σου yellows µε απλές κινήσεις και καθηµερινές συναλλαγές: • µε τις κάρτες της Τράπεζας Πειραιώς σε όλες τις αγορές σου • µε τις καταθέσεις σου • µέσα από την υπηρεσία winbank web & mobile banking. Τα yellows που κερδίζεις, µπορείς να τα εξαργυρώσεις: • στους Συνεργάτες του Προγράµµατος • στην υπηρεσία προσφορών yellowday. yellow. Κάνε ό,τι έκανες πάντα και κέρδισε όπως δεν κέρδισες ποτέ! 40 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Μάθε πώς θα εγγραφείς: www.piraeusbank.gr/yellow, T. 18 2 18 και στα καταστήµατα της Τράπεζας Πειραιώς.
Η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα