∆ΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ 65 | 27 AΠΡΙΛΙΟΥ 2017
ΣΦΥΓΜΌΣ
Ο ΠΤΥΣΣΌΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΙΚΑΡΆΚΙΑ ΛΊΓΟ ΠΡΙΝ ΈΡΘΕΙ Ο ΜΆΙΟΣ και ήδη στην Ελλάδα έχουμε μπει σε θερινή διάθεση για τα καλά. Την ώρα που όλος ο πλανήτης μοιάζει να πετάει σπίθες σαν τη θράκα για το οβελία, που δεν έχει χωνέψει τη φωτιά και νομίζεις ότι χρειάζεται απλώς ένα φύσημα ή ένας λάθος χειρισμός από τον ψήστη για να αρπάξει και οι φλόγες να απειλήσουν το ψητό και όλο το σπίτι. Ο δυτικός “πολιτισμένος” κόσμος καλωσόρισε τους βομβαρδισμούς του Τραμπ στη Συρία και τη σούπερ βόμβα (μα τι ωραία βόμβα!), που έστειλε συστημένη κάπου στο Αφγανιστάν. Στους “τζιχαντιστές”, είπαν. Αυτοί που τον έλεγαν γραφικό, λαϊκιστή, τρελό, σεξιστή, επικίνδυνο, είναι έτοιμοι να τον βάλουν και πάλι στο κάδρο πίσω από το γραφείο τους, όπως τη Φρειδερίκη στα τμήματα της χωροφυλακής τη δεκαετία του ‘60 στη χώρα μας. Ειδικά αν συνεχίσει να στέλνει βόμβες και απειλές που μπορεί να διαταράξουν την εξαιρετικά εύθραυστη παγκόσμια ειρήνη, μπορεί να τον βάλουν και στην καρδιά τους όπως τους προηγούμενους. Πραγματικά, τόσος πολιτισμός δεν αντέχεται. ΑΡΚΕΤΆ ΌΜΩΣ ΜΕ ΌΛΑ ΑΥΤΆ. Ας επιστρέψουμε στα δικά μας και στην ευκαιρία που δίνει το Πάσχα και ο ανυπότακτος υπέροχος καιρός στη χώρα μας. Στην ευκαιρία που δίνει για ένα γνήσιο ρωμαίικο γλέντι και στο αντάμωμα με συγγενείς και φίλους, που πολλές φορές έχεις να δεις χρόνια. Τι πιο ωραίο να βλέπεις οικογένειες μαζεμένες στην καταπράσινη αυλή, γύρω από το πασχαλινό τραπέζι να γλεντούν, να φωνάζουν, να γελάνε, να μαλώνουν και ξανά αγαπημένοι να τραγουδούν παρέα ένα παλιό λαϊκό τραγουδάκι, απ’ αυτά που έλεγαν και οι γονείς μας. Μπροστά στην πιατέλα με την πολύχρωμη σαλάτα από το μποστανάκι του σπιτιού και τους μεζέδες, τα πασχαλινά αυγά και το κρασί από το αμπελάκι του κουμπάρου, οι μεγαλύτεροι, βλέπουν τα παιδιά τους να έχουν μεγαλώσει, τα εγγόνια να μπουσουλάνε πέρα δώθε. Η ζωή δείχνει τόσο υπέροχη όταν είναι απλή, χωρίς τις κατασκευασμένες ανάγκες του καταναλωτισμού, της επίδειξης, του μικροβίου “να βγάλουμε έξω και να μετρήσουμε τις καριέρες μας” ή τα χρήματά μας. ΑΚΌΜΗ ΚΑΙ Ο ΞΆΔΕΡΦΟΣ, που ξέρεις ότι είναι άνεργος εδώ και πέντε χρόνια και τη βγάζει με μεροκάματα από δω και από κει και τώρα στα 50 φεύγα, ζει ευτυχισμένες στιγμές, βλέποντας τα εγγόνια του να χοροπηδούν πάνω στο γερασμένο πρόωρα κεφάλι του, καταλαβαίνεις ότι δεν θα το βάλει κάτω. Ο μπατζανάκης, που δούλεψε σκληρά στα εργοστάσια, για 40 χρόνια, έχοντας δίπλα του μια ηρωίδα γυναίκα, κερνά κρασί χαρούμενος που ο γιος του πήρε το πτυχίο του από το Πολυτεχνείο με άριστα, ένα ώριμο παλικαράκι που βλέπει με αισιοδοξία το μέλλον και πιστεύει ότι θα τα καταφέρει μαζί με τ’ άλλα παιδιά, που γυρίζουν επιδεικτικά την πλάτη στις ιδεολογίες του μισανθρωπισμού και της βαρβαρότητας των αριθμών, να φέρουν τη χώρα εκεί που της αξίζει. Θα τιμήσει τους αγώνες του πατέρα του και όσων άλλων βασανίστηκαν για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, να τα μορφώσουν όσο καλύτερα μπορούσαν, παρά τις αντιξοότητες, κάτι αδιανόητο για έναν βορειοευρωπαίο. ΝΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΜΠΆΡΟΣ, που περίμενε να βγει στη σύνταξη στα εξήντα, για να προλάβει να ζήσει λίγα χρόνια ανέμελα με την κούκλα την κουμπάρα, να χαρούν το σπίτι στο χωριό και τώρα του είπαν στα εξήντα δύο. Το διασκέδαζε λέγοντας ότι οι γονείς του πέθαναν πριν τα εξήντα και οι δύο, από καρδιά και από καρκίνο και πως δεν θα τους κάνει το χατήρι. Θα ζήσει άλλα 60 χρόνια για να πάρει τις εισφορές του πίσω. Τόσο τα έχει υπολογίσει. Του κάναν πλάκα κάποιοι νεώτεροι προσπαθώντας να του εξηγήσουν το ασφαλιστικό σύστημα της Ιταλίας. Εν ολίγοις, σύνταξη στα 70 με τουλάχιστον 40 χρόνια εργασίας και με... ρήτρα ανάπτυξης. Δηλαδή, θα πάρει τη βασική σύνταξη αν η Ιταλία έχει ανάπτυξη 1.5 % αλλιώς την κατώτερη. Και φανταστείτε ότι η Ιταλία δεν έχει μνημόνια και είναι η τρίτη οικονομική δύναμη της Ευρώπης. Αλήθεια ποιας Ευρώπης; Του έκαναν κι άλλη πλάκα. Τον έλεγαν “πτυσσόμενο”. Νέος για σύνταξη, παλιόγερος για το αφεντικό που ψάχνει τρόπο να τον ξεφορτωθεί, για να πάρει στη θέση του ένα νέο με τα μισά. Ήπιαμε κι ένα ποτήρι για τον καλό μας φίλο, που χάσαμε πρόωρα πριν πέντε χρόνια από καρδιά, όταν τον χτύπησε η κρίση και για πρώτη φορά έμεινε χωρίς ρεύμα στο σπίτι του. Ένα από τα χιλιάδες θύματα ενός ακήρυχτου πολέμου. ΈΒΛΕΠΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΛΑΣΤΆΡΙΑ ΜΟΥ να αστράφτουν στα δικά μου μάτια και να έχουν ξεφορτωθεί τα ανόητα γκάτζετ, να κλείνουν τα ραδιόφωνα που έπαιζαν λαμπριάτικα αμερικανιές, να βάζουν στο κασετόφωνο ελληνικά τραγούδια και να χορεύουν με τα ξαδέλφια τους ένα αργό αρχοντικό χασάπικο του Τσιτσάνη. Αυτός ο λαός, αυτά τα παιδιά, τα παιδιά μας στο τέλος θα βρουν την άκρη – ειδικά αν τους δώσουμε εμείς το χώρο που χρειάζονταικαι θα βγάλουν τη χώρα ψηλά. Χερ Βόλφγκανγκ για πες αλεύρι....
Χάρης Αναγνωστάκης
Η ΕΥΡΏΠΗ ΈΧΕΙ ΕΞΕΛΙΧΘΕΊ ΣΕ ΓΕΡΜΑΝΙΚΉ ΕΠΙΚΡΆΤΕΙΑ Ο Γιάννης Κότσιρας μιλά στο Πρακτορείο για όλα. Για την Ευρώπη που πλέον του προκαλεί απέχθεια, την κοινωνία, το σκάνδαλο της ΑΕΠΙ, το λάιφσταιλ που επιμένει, το ραδιόφωνο και τις λίστες των εταιριών, την μπίζνα των τάλεντ σόου, την τεχνολογία και φυσικά για το τραγούδι, πατώντας σταθερά στις κλασικές αρχές των μεγάλων του λαϊκού τραγουδιού και με τη σεμνότητα ενός αυθεντικού καλλιτέχνη
Της Σοφίας Μανδηλαρά
4 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 5
Ο
Ο Γιάννης Κότσιρας δεν χαρίζεται. Δεν είναι τραγουδιστής της μπαλάντας, κυρίως δεν του αρέσουν οι ταμπέλες. Λατρεύει τα παραμύθια αλλά όχι τα ψέματα. Με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας στο τραγούδι μιλάει στο “Πρακτορείο” για τα τάλεντ σόου, την ΑΕΠΙ, το ραδιόφωνο, το λάιφσταιλ που δεν κατέρρευσε και περιμένει στη γωνία. Τοποθετείται όμως και πολιτικά, για την Ευρώπη και το ευρώ, γιατί όπως λέει ο ίδιος «οι καλλιτέχνες από τους ανθρώπους αντλούμε δύναμη. Οφείλουμε αυτό να το επιστρέφουμε, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο απλός πολίτης δεν έχει φωνή». Ας ακούσουμε τη μελωδική αλλά αυστηρή φωνή του Γιάννη Κότσιρα. Έχετε αυτοπροσδιοριστεί ως λαϊκός τραγουδιστής. Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο πυρήνας του λαϊκού τραγουδιού; Αυτό είμαι. Από εκεί ξεκίνησα. Και πάντα θα πιστεύω ότι ένας λαϊκός τραγουδιστής μπορεί να πει τα πάντα. Η ουσία του λαϊκού τραγουδιού είναι ότι είτε αγκαλιάζει τον λαό, είτε μιλάει για τον λαό και εκφράζει τα βαθύτερα του συναισθήματα. Λαϊκό μπορεί να είναι και ένα ηχητικά ποπ τραγούδι ή ηχητικά έντεχνο. Ένα από τα ωραιότερα λαϊκά τραγούδια που έχω πει είναι
6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
«Το τσιγάρο». Είναι βαρύ, καθαρό, σταθερό λαϊκό τραγούδι. Για μένα λαϊκό είναι αυτό που μπορεί να μπει σε όλα τα σπίτια, που μπορεί να το τραγουδήσει μια γυναίκα, ένας άνδρας, ένα παιδί. Ωστόσο, την περισσότερη επίκριση την έχει δεχτεί ο λαϊκός δίσκος σας και ο «Φύλακας Άγγελος» ενώ και οι δύο αγαπήθηκαν πολύ από τον κόσμο. Βλέπετε μια αντίφαση σε αυτό που οι κριτικοί θεωρούν άρτιο και σε αυτό που αγαπάει το κοινό; Αυτό είναι δεδομένο και γι αυτό το λόγο τα τελευταία πολλά χρόνια, τουλάχιστον μια δεκαετία, έχει εξαφανιστεί ο μουσικός τύπος. Γιατί ήταν τόσο απροκάλυπτα κατευθυνόμενος. Όταν διάβαζες κριτικές οι οποίες είτε έκρυβαν προσωπική εμπάθεια, είτε προσωπικό συμφέρον, έβλεπες ότι η κριτική μουσικής στην Ελλάδα ετοιμάζεται να πεθάνει και πέθανε. Ένα άλλο τραγούδι σας, το «Λέει λέει λέει» περιγράφει μια κοινωνική κατάσταση, μια εποχή του λάιφσταιλ μέσα από μια γυναίκα που καταρρέει. Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα του λάιφσταιλ έχει καταρρεύσει
για να πω την αλήθεια. Στην τηλεόραση θα δεις ότι ακόμα και τα πιο νέα πρόσωπα που εμφανίζονται είναι ίδια, έχουν κάνει ακριβώς τις ίδιες πλαστικές, έχουν ακριβώς ίδιες μύτες, ίδια πηγούνια, ίδια στήθη. Απλά το λάιφσταιλ κρατάει χαμηλούς τόνους στην παρούσα φάση, για να μην εκτεθεί λόγω της κρίσης. Αλλά υπάρχει. Και θα το συναντήσετε αν πάτε στα ιν νυχτερινά κέντρα. Στην Ελλάδα του 2017, που οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να βγάλουν το μήνα, υπάρχει εκπομπή με γυναίκες που πηγαίνουν να ψωνίσουν και κουτσομπολεύουν η μία την άλλη. Για τους ανθρώπους της μέρας, η νύχτα δεν κουβαλάει μόνο λάιφσταιλ αλλά και μια γοητεία, μια σοφία ίσως. Η νύχτα δεν έχει πολλές σκιές για να κρυφτείς. Αντεστραμμένα, όλα είναι φωτεινά. Είναι πιο καθαρή. Δηλαδή, ο άνθρωπος που θα δεις το πρωί να είναι σχεδόν ευγενής πίσω από τον γκισέ της τράπεζας, το βράδυ θα είναι αλλιώς, θα δεις τον πραγματικό του εαυτό. Μιλώντας για πραγματικούς χαρακτήρες, θεωρείτε πιο ση-
μαντικές τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες; Η αποτυχία στη ζωή είναι το πιο χρήσιμο μάθημα γιατί σε βάζει σε μια διαδικασία σκέψης, προβληματισμού. Τι έφταιξε, γιατί, τι λάθος έκανα, πώς θα γίνω καλύτερος. Η επιτυχία, και ειδικά η σταθερή επιτυχία δημιουργεί ένα σύννεφο, ένα βάθρο στο οποίο επαναπαύεσαι. Και όταν μετά θα έρθει τουλάχιστον η έλλειψη επιτυχίας, γιατί θα έρθει αναγκαστικά, ή θα πέσεις εντελώς και θα καταστραφείς ή θα είσαι προετοιμασμένος και θα μπορείς να το διαχειριστείς. Ποια είναι η γνώμη σας για τα αμέτρητα τάλεντ σόου; Θεωρείτε ότι αναδεικνύουν νέους καλλιτέχνες πράγματι; Τα τάλεντ σόου είναι κάτι χρήσιμο, είναι μια διασκέδαση και για τον κόσμο που κάθεται σπίτι αλλά και για αυτούς που πηγαίνουν εκεί. Το θέμα είναι ότι δεν έχουμε μέτρο. Δηλαδή, πόσα ταλέντα έχει πια αυτή η χώρα; Έχουμε μεγαλύτερη συμμετοχή, αναλογικά για τον πληθυσμό μας, από την Αμερική. Στη θεωρία αναδεικνύουν νέους καλλιτέχνες αλλά στην πραγματικότητα δημιουργούν θεαματικότητα, άρα κινείται το χρήμα γύρω από την τηλεόραση. Δεν είμαι αντίθετος στα παιδιά που πηγαίνουν, ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7
ούτε στους κριτές. Χαίρομαι κιόλας να τα βλέπω κάποιες φορές. Όμως, το θέμα είναι τι προσδοκίες δημιουργούν σε αυτούς που διαγωνίζονται. Δε νομίζω όσοι συμμετέχουν να νομίζουν ότι θα μάθουν εκεί ή θα αγαπηθούν ως τραγουδιστές. Ελάχιστες περιπτώσεις, στα δάχτυλα του ενός χεριού, στις χιλιάδες των παιδιών που έχουν πάει. Θέλω να σας πάω σε ένα άλλο επίκαιρο θέμα που ταλαιπωρεί τον καλλιτεχνικό χώρο, και ειδικά τους δημιουργούς μουσικής, την ΑΕΠΙ. Για ακόμα μια φορά, στην Ελλάδα δημιουργήθηκε ένα πρωτοφανές φαινόμενο, να αναλάβει μια ιδιωτική εταιρεία τη διαχείριση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Με σκιώδη συνεταίρο το κράτος. Και εννοώ ότι όταν επίκειντο έλεγχοι ή έρευνες, έπαιρνε τηλέφωνο ο εκάστοτε υπουργός ώστε να μην πειράξει κανείς την εταιρεία. Μπορεί να κατηγορούμε τη σημερινή κυβέρνηση για διάφορα, υπάρχουν όμως κάποιοι τομείς στους οποίους έσπασε τα αποστήματα. Ένας από αυτούς ήταν ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας και φανερώθηκε το πύον. Η ΑΕΠΙ ήταν μια πληγή για όλο τον κόσμο που είτε ζει από τη μουσική, είτε ζει τη μουσική. Το λέω και για τους ανθρώπους που έχουν μαγαζιά π.χ. και είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν. Η ΑΕΠΙ πρέπει να κλείσει, να γίνει ένας ακόμα σοβαρότερος έλεγχος, να δεσμευτούν οι περιουσίες των διαχειριστών και τα απαραίτητα δικαιώματα που έχουν φαγωθεί να επιστρέψουν σε αυτούς που ανήκουν. Τόσο αυστηρά. Έκανε μια επιστολή προς τον πρωθυπουργό ο κ. Ξαρχάκος κατ’ αρχάς και τον ακολούθησαν πολλοί, και είναι ακόμα μια επιστολή και μαζεύονται διαρκώς κι άλλοι. Πιστεύω ότι πρέπει να ασχοληθεί ο πρωθυπουργός προσωπικά. Θεωρείτε ότι είναι συνολικά θέμα κουλτούρας της ελληνικής κοινωνίας το πώς αντιμετωπίζει την πνευματική ιδιοκτησία και την ίδια την τέχνη; Εννοείται. Είμαστε στις πρώτες θέσεις σε πειρατεία στον κόσμο. Δεν υπάρχει αναγνώριση της πνευματικής ιδιοκτησίας κι αυτό θα το διαπιστώσετε στα ίδια τα μέσα ενημέρωσης. Υπάρχει ένα τεράστιο σκάνδαλο γύρω από την ΑΕΠΙ και τα ΜΜΕ δεν ασχολούνται με αυτό, δηλαδή με τους ανθρώπους που έχουν συνεισφέρει σημαντική ιστορία στην τέχνη της Ελλάδας και τώρα μπορεί να πεθαίνουν της πείνας. Είναι ένας καθρέφτης του τι συμβαίνει στη χώρα. Έτυχε να είμαι στην ΕΡΤ την ημέρα που έφυγε ο Κούνδουρος. Για να καταλάβετε τη διαφορά, όλη η ΕΡΤ έτρεξε στο αρχείο για να βρει τις ταινίες και τα ηχητικά του. Τους δημοσιογράφους της ΕΡΤ τους έπαιρναν τηλέφωνο από τα ιδιωτικά κανάλια για να μάθουν ποιος είναι ο Κούνδουρος, γιατί είναι τόσο σημαντικός. Ήξεραν το όνομα αλλά δεν ήξεραν την ιστορία του. Αυτό λοιπόν είναι το δείγμα της παιδείας. Είστε αυστηρός σε σχέση με την ιδιωτικότητα της προσωπικής σας ζωής και τηρείτε αποστάσεις ασφαλείας. Από την άλλη, τοποθετείστε δημόσια πολιτικά. Νιώθετε ότι έχετε την υποχρέωση να το κάνετε; Έχω φύγει από τηλεοπτική συνέντευξη γι αυτό το λόγο. Ειδικά στο χώρο της μουσικής, υπάρχουν πρόσωπα που, πιθανόν λόγω έλλειψης καλλιτεχνικής υπόστασης, χρησιμοποιούν την προσωπική τους ζωή εν είδει μικροσκανδάλων για να κρατιούνται στην επικαιρότητα. Αυτό με κάνει ακόμα πιο φανατικό στο να απασχολώ την κοινή γνώμη με τη δουλειά μου και όχι με τα προσωπικά μου. Ακολουθώ τον αρχαίο όρο του να μην είμαι ιδιώτης. Ο ιδιώτης ήταν αυτός ο οποίος δε συμμετείχε στα κοινά, ιδιώτευε. Οποιοσδήποτε άνθρωπος, οποιουδήποτε 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
επαγγέλματος οφείλει να συμμετέχει ενεργά. Ακόμα περισσότερο, όταν η δουλειά σου έχει στηριχτεί στους πολίτες, γιατί οι καλλιτέχνες από τους ανθρώπους αντλούμε δύναμη. Οφείλουμε αυτό να το επιστρέφουμε, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο απλός πολίτης δεν έχει φωνή. Σε μια συνέντευξη σας ήδη από το 2014 είχατε μιλήσει πολύ σκληρά για την Γερμανία και το ευρώ. Ποια είναι η άποψη σας τώρα για το ευρωπαϊκό μας μέλλον; Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ευρωπαϊκό μέλλον, όχι για την Ελλάδα αλλά γενικά. Νομίζω ότι μέσα μας όλοι το έχουμε αισθανθεί αλλά φοβόμαστε να κάνουμε το βήμα. Εδώ και χρόνια, η Ευρώπη είχε εξελιχθεί σε μια γερμανική επικράτεια επί της ουσίας. Η Γερμανία εξυπηρετεί τα συμφέροντα της και καλά κάνει. Το θέμα είναι κατά πόσο εμείς θέλουμε να βρισκόμαστε σε αυτή τη θέση. Το πρόβλημα πλέον είναι ότι εφόσον δε φύγαμε ή δεν πήγαμε κόντρα όταν έπρεπε, τώρα είναι πολύ πιο δύσκολο. Αν πριν 2 ή πριν 5 χρόνια, οι επιπτώσεις θα ήταν μια τετραετία δυσκολίας, τώρα θα είναι πολύ περισσότερο και ίσως πιο βαρύ αυτό το διάστημα. Είμαι αντιευρωπαϊστής. Παρότι η ιδέα της
Η τέχνη οφείλει να εκφράζει αυτή τη συγκυρία; Είναι πολύ δύσκολο όταν ζεις στο κουρνιαχτό να μπορέσεις να το περιγράψεις. Αυτό γίνεται πιο ψύχραιμα αργότερα. Έτσι γίνεται στην ιστορία της Ελλάδας γενικά. Τα μεγάλα έργα και οι μεγάλες στιγμές της ελληνικής μουσικής, που περιέγραψαν τις περιόδους που ζούσαμε, δεν έγιναν ή τουλάχιστον δεν κυκλοφόρησαν την ώρα των γεγονότων. Βγήκαν αμέσως μετά ή μετά από λίγα χρόνια. Ο δημιουργός θέλει να έχει την πλήρη εικόνα για να αποδώσει αυτό που έζησε, όπως όλοι οι άνθρωποι. Ακούτε ραδιόφωνο; Ομολογώ ότι έχω καιρό να ακούσω. Μήπως αυτό συνέπεσε με τις λίστες στο ραδιόφωνο, δηλαδή όταν σταμάτησε να επιλέγει τα τραγούδια ο μουσικός παραγωγός-εκφωνητής και έγινε προκάτ η λίστα που παίζει; Ξεκίνησα να φεύγω όταν τα ραδιόφωνα που έπαιζαν καλή ελληνική μουσική ελαχιστοποιήθηκαν σε δύο με τρία. Τώρα σαφώς οι λίστες τραγουδιών είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Ουσιαστικά ένας μόνο άνθρωπος ορίζει τι θα ακούσει το κοινό. Ο κόσμος δεν το γνωρίζει και οφείλω να το λέω. Αν πάρεις τηλέφωνο και ζητήσεις ένα τραγούδι που μπορεί να μην υπάρχει στη λίστα, δε θα το ακούσεις ποτέ. Είναι φοβερό αν συνειδητοποιήσει κανείς ότι νομίζει ότι επιλέγει ραδιόφωνο αλλά εξαρτάται από τη λίστα ενός μόνο ανθρώπου σε κάθε ραδιοφωνικό σταθμό.
Ευρώπης μου αρέσει, ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε είναι απεχθής. Το ευρώ αντί να είναι ένα νόμισμα το οποίο μας ενώνει, έχει λειτουργήσει ως δούρειος ίππος για να μπορούν να ελέγχουν τα κράτη οι πιο δυνατοί. Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν εξαιρετική στη βάση της, αλλά όταν εμπλέκεται μία από τις πιο ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του κόσμου, η Γερμανία, τότε θα πρέπει να είμαστε πολύ καχύποπτοι. Η Ελλάδα βέβαια από μόνη της είναι μια πολύ μικρή και αδύναμη χώρα και πολύς ντόρος γίνεται κιόλας. Αν μένουμε στην Ευρώπη νομίζω είναι γιατί κάποιοι μας θέλουν για να μας εκμεταλλεύονται και κάποιοι γιατί μας αγαπάνε. Αν λειτουργούσε η ΕΕ όπως θα έπρεπε, δε θα είχαμε μπει καν. Θεωρείτε ότι η κοινωνία κρατάει στάση αναμονής; Η κοινωνία προσπαθεί να αντιληφθεί τι συμβαίνει. Δεν είναι στάση αναμονής. Όποιος έχει διαβάσει το «Δόγμα του Σοκ» θα καταλάβει. Θα περιέγραφα αυτό που ζούμε σαν μια παρατεταμένη αμμοθύελλα που δε σε αφήνει να δεις γύρω σου. Ελπίζω πως κάποια στιγμή θα κατακάτσει το σύννεφο για να μπορέσουμε να διακρίνουμε την πραγματικότητα.
Ποια νομίζετε ότι είναι τα όρια της τεχνολογίας στη μουσική; Σε όλα τα πράγματα πρέπει να υπάρχει μέτρο. Η τεχνολογία υπάρχει για να μας υπηρετεί και όχι για να την υπηρετούμε. Στην Ελλάδα είτε θα την φοβόμαστε, είτε θα αφηνόμαστε εντελώς πάνω της. Ιδιαίτερα στη μουσική, που έχει περάσει πλέον σε μαθηματικό επίπεδο, το 60-70% των μουσικών που ακούμε αυτή τη στιγμή στα ραδιόφωνα μας δεν είναι προϊόντα έμπνευσης, αλλά συναρμολόγησης δεδομένων μέσω ενός υπολογιστή. Πιστεύω ότι θέλει χρόνια να μάθεις να χειρίζεσαι με μέτρο αυτά τα εργαλεία και δυστυχώς πάντα θα είμαστε λίγο πίσω. Δεν έχουμε μέτρο στην πειρατεία, στη συμπεριφορά μας, στο τι ξοδεύουμε, στο τι δανειζόμαστε. Είμαστε πάντα στα άκρα και αυτό είναι κάτι που θεωρώ ότι μας έχει κρατήσει πίσω. Και αφού δεν ακούτε ραδιόφωνο, τι σας αρέσει να ακούτε; Ως βάση είχα πάντα τη ροκ μουσική και τα ρεμπέτικα, τα δύο ροκ δηλαδή. Από εκεί και πέρα, σαφώς όταν υπάρχει ένα καλό τραγούδι από όποιο χώρο κι αν είναι θα το ακούσω, είτε ποπ, λαϊκο, τουρκοφολκ, που ακούγεται τώρα τελευταία. Απλά η μουσική με την οποία περνάω ωραία, που βάζω σπίτι μου είναι το ροκ, το ρεμπέτικο, και κάποιες φορές ορισμένα κλασσικά κομμάτια. Στο γιο σας τι μουσική βάζετε να ακούσει; Ο γιος μου έχει κολλήσει με ένα cd που λέγεται «Τι είπε η Αλεπού» της Ευανθίας Ρεμπούτσικα και της Ελένης Ζιώγας. Όλα τα υπόλοιπα προς το παρόν δεν του αρέσουν, ούτε εγώ του αρέσω, εκτός από ένα-δυο τραγούδακια. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 9
Σ Ε
Ν
Ώ Γ Έ Α Τ Ι Ν Ι Ν Ο Ε Α Ο Δ ΊΝ ΕΜ Ε Τ Ν 10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η πρωτομαγιά συμβολίζει τους αγώνες των εργατών, τις θυσίες για τα δικαιώματα των εργαζομένων, συνδέεται με την εθνική αντίσταση στα χρόνια της κατοχής και την αφύπνιση των λαών στην επίθεση που δέχονται στις μέρες μας από τους αδυσώπητους εκπροσώπους του πλούτου και της απληστίας Του Νίκου Παπαδημητρίου
Σ
Στις εποχές εγωιστικού απομονωτισμού που ζούμε -με λαμπερές εξαιρέσεις, αλλά πάντως εξαιρέσεις- το αυτοθυσιαστικό πνεύμα των ανθρώπων της εργασίας ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα φαντάζει σήμερα ως κάτι εντελώς «ντεμοντέ». Και όμως, χάρη στους ανθρώπους εκείνους που δεν μπήκαν σε προσωπικούς λογαριασμούς, οι εργαζόμενοι …απόλαυσαν το ανθρωπίνως αυτονόητο για έναν περίπου αιώνα: οκτώ ώρες δουλειά, όχι εργασία την Κυριακή κ.α. Γιατί, όπως έγραψε κι ο Ναζίμ Χικμέτ και τραγουδήσαμε χάρη στον Μάνο Λοϊζο, «αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;». Η Πρωτομαγιά, ως ημέρα που συμβολίζει τους αγώνες των εργατών ξεκίνησε περίπου τυχαία. Ο ευρωπαϊκός «σπόρος» έμελλε να καρπίσει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, αφού η σύντομη «άνοιξη» της Παρισινής Κομμούνας με συγκεκριμένα μέτρα υπέρ των εργατών (πάγωμα των τιμών στα ενοίκια, περιορισμός της λειτουργίας των ενεχυροδανειστηρίων, στήριξη του εισοδήματος των ανθρώπων του μόχθου) δεν είχε συνέχεια. Στις Η.Π.Α. ήταν διαφορετικά ωστόσο. Η δουλεία μπορεί να καταργήθηκε με τη νίκη του Βορρά στον εμφύλιο πόλεμο, ωστόσο οι συνθήκες εργασίας και οι αμοιβές δεν απείχαν πολύ από το να παραπέμπουν σε καθεστώς
δουλείας… Γι’ αυτό και από το 1865, τα αμερικανικά σωματεία θέτουν θέμα 8ωρης απασχόλησης, πιο οργανωμένα από το 1881, οπότε και συστήθηκε η Ομοσπονδία Εργατικών Ενώσεων. Πέντε χρόνια μετά, η Ομοσπονδία, με αυτό το αίτημα ως προμετωπίδα, προκηρύσσει πανεργατική απεργία την 1η Μαϊου 1886. Μια ημερομηνία (η πρώτη μέρα του μηνός Μαίου) που έμελλε να δέσει με μια «αόρατη» κόκκινη κλωστή εργαζόμενους, φοιτητές, ανθρώπους του πνεύματος από το Σικάγο ως τη Θεσσαλονίκη και από το Σαντιάγο ως την Κωνσταντινούπολη. Οι πηγές της εποχής κάνουν λόγο για 350.000 απεργούς (!) στη μεγάλη εργατούπολη των Η.Π.Α., η κινητοποίηση έπρεπε όμως να κατασταλεί. Προφανώς για να μην υπάρξει συνέχεια… Δύο μέρες μετά (3 Μαΐου) έξι εργάτες σκοτώνονται και 30 τραυματίζονται όταν η αστυνομία βάλλει κατά συγκέντρωσης έξω από το εργοστάσιο Μακ Κόρμικ, στο Χάρβεστερ. Άμεση η απάντηση των συνδικάτων που καλούν σε συλλαλητήριο την επομένη (4 Μαίου), στην πλατεία Χαϊμάρκετ του Σικάγου. Νέα επίθεση της αστυνομίας, όταν από βόμβα -υπό συνθήκες που δεν διευκρινίστηκαν ποτέ- σκοτώνονται αστυνομικοί και εργάτες. Όπως και αν είναι, ήταν η χρήσιμη αφορμή για την οριστική
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 11
καταστολή των κινητοποιήσεων και την παραπομπή σε δίκη των επικεφαλής του πρώτου εργατικού κινήματος. Τέσσερις πρωτεργάτες καταδικάζονται στην ποινή του θανάτου δι’ απαγχονισμού, όταν ένας 5ος προτιμά να δώσει εκείνος το τέλος στη ζωή του, μέσα στο κελί της φυλακής. Οι ποινές εκτελούνται στις 11 Νοεμβρίου 1887. Ένας από τους καταδικασθέντες, ο Αύγουστος Σπάις, επιχειρηματολογεί στην απολογία του γιατί το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω: «Είναι ένα κομμάτι από τον εαυτό μου, μου είναι αδύνατο να τις εγκαταλείψω (σ.σ. τις ιδέες του). Δεν είναι ρούχα να τα βγάλεις και να τα παρατήσεις. Μα αν μπορούσα πάλι δεν θα τις άφηνα. Σας περιφρονάμε μπροστά στο θάνατο! Η αλήθεια που κρεμάστηκε στο πρόσωπο του Σωκράτη, του Χριστού, του Τζιορντάνο Μπρούνο (σ.σ. μοναχός αστρονόμος του 16ου αιώνα που κάηκε στην πυρά από τους ιεροεξεταστές) του Γαλιλαίου, ζει ακόμη, δεν πέθανε». Ήταν όμως τέτοια η κοινωνική δυναμική των κινητοποιήσεων, η πίεση της εργατικής τάξης, ώστε μισό χρόνο μετά, η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας (όπως εν τω μεταξύ είχε μετονομασθεί η πρώτη Ομοσπονδία) ανταπαντά με την καθιέρωση της 1ης Μαίου ως ημέρας εργατικών διεκδικήσεων. Παρότι πάντως η Πρωτομαγιά «γεννήθηκε» στις Η.Π.Α., τυπικά όμως καθιερώθηκε ως διεθνής μέρα των εργατών, στο ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς. Παρίσι, 1889, με 400 εκπροσώπους σοσιαλιστών και εργατών από 20 χώρες, ανάμεσά τους και ο Πλάτων Δρακούλης. Ο «σπόρος» των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών ταξιδεύει και στην Ελλάδα. Την Πρωτομαγιά του 1891, ο Κρητικός φοιτητής της Αρχιτεκτονικής Σταύρος Καλλέργης και άλλοι 12 σοσιαλιστές -κάτι σαν ο Ιησούς και οι 12 μαθητές του- φωτογραφήθηκαν μαζί, σε μία «συμβολική», όπως την ονόμασαν, «συμμετοχή στην παγκόσμιο επέτειο και διαμαρτυρία των εργατών». Την επόμενη χρονιά, οι 12+1 υπερβαίνουν τους 30 και συγκεντρώνονται «στο χώρο του Σταδίου», όπου και διαμαρτύρονται «κατά του πλουτοκρατικού αθλίου συστήματος».
12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η πραγματικά, πρώτη, μεγάλη και δημόσια εκδήλωση εργατών και σοσιαλιστών, πραγματοποιείται το 1893. Σχεδόν 500 άτομα στο αρχαίο Στάδιο υπογράφουν ψήφισμα με τα αιτήματά τους: «1.Την Κυριακή καθ’ όλην την ημέρα να κλείνουν τα καταστήματα 2. Να περιορισθεί η εργασία των εργατών εις οκτώ ώρας από δώδεκα που εργάζονται 3. Οι εν τη εργασία παθόντες εργάται να συντρέχωνται υπό του Κράτους και των συναδέλφων των». Ο διεθνιστικός χαρακτήρας της Εργατικής Πρωτομαγιάς αναδεικνύεται, πέραν των σοσιαλιστικών συνεδρίων, και στην Πρωτομαγιά της πόλης, που έμελλε να γίνει το «ελληνικό Σικάγο»: Θεσσαλονίκη, 1911, και… «εις την μεγάλην παρέλασιν της Θεσσαλονίκης έλαβον μέρος Ισραηλίται, Βούλγαροι, Έλληνες και Τούρκοι… τα λάβαρα ήσαν όλα ερυθρά, σοσιαλιστικά, η δε Διεθνής, ο σοσιαλιστικός ύμνος, ήρχισε εις διάφορες γλώσσες ταυτοχρόνως. 12.000 απήργησαν, 7.000 παρήλασαν». Ο πρώτος εργάτης που βρίσκει το θάνατο σε πρωτομαγιάτικη διαδήλωση επί ελληνικού εδάφους είναι στην Αθήνα, το 1924. Η πόλη, ωστόσο, που ταυτίζεται με την Πρωτομαγιά, είναι η Θεσσαλονίκη: βρισκόμαστε ήδη στα μέσα της δεκαετίας του ’30 και… «σαράντα χιλιάδες καπνεργάτες δεν έχουνε να δώσουνε ψωμί στις φαμίλιες
τους». Ακρίβεια, χαμηλοί μισθοί, οικονομικά σκάνδαλα, αυταρχισμός -όλα «πυροδοτούν» την απεργία από τις 29 Απριλίου 1936. Η απεργία της Πρωτομαγιάς επεκτείνεται όμως στις Σέρρες, στη Δράμα, στην Ξάνθη, στον Λαγκαδά, στον Βόλο και στην Καρδίτσα. Εξέγερση! Που αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο που είχε αντιμετωπιστεί και εκείνη του Σικάγο ακριβώς μισό αιώνα πριν (ευτυχώς όχι με αγχόνες). Στη Θεσσαλονίκη, δώδεκα νεκροί τουλάχιστον, ανάμεσά τους και ο σωφέρ Τάσος Τούσης. Και μια μάνα, σπρώχνει, σπρώχνεται με το πλήθος και αναφωνεί: «Το παιδί μου είναι, πού μου το πάτε το παιδί μου;». Εικόνα που θα γινόταν φωτογραφία στο «Ριζοσπάστη» την επομένη, ποίημα από τα χέρια του Γιάννη Ρίτσου ένα μήνα μετά, και τραγούδι από τον Μίκη Θεοδωράκη δύο δεκαετίες αργότερα. Η Πρωτομαγιά θα συνδεθεί άρρηκτα όμως και με την Αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής: παρά την απαγόρευση από τον κατακτητή και την τότε «κυβέρνηση», η μέρα αυτή γίνεται αφορμή για αντιστασιακή δράση τη συγκεκριμένη περίοδο. Ως την Πρωτομαγιά του 1944, οπότε οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους εκτελούν 200 πατριώτες στον τοίχο της Καισαριανής. 200 κομμουνιστές που κρατούνταν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, και νωρίτερα στην Ακροναυ-
πλία και την Ανάφη. Ένα χρόνο μετά, πραγματοποιείται μια από τις μεγαλύτερες πρωτομαγιάτικες διαδηλώσεις: στο Στάδιο και πάλι, 40.000 άνθρωποι, λίγους μήνες μετά τα ματωμένα Δεκεμβριανά. Για σχεδόν δύο δεκαετίες, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς τελεί υπό απαγόρευση, για να φθάσουμε στο 1963, όταν 20.000 εργαζόμενοι ανταποκρίνονται στο κάλεσμα 82 σωματείων (και όχι της δοτής ηγεσίας της ΓΣΕΕ) και συγκεντρώνονται στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ακολουθεί η χούντα, η οποία και με το «Νόμο» 380/1968, μετατρέπει την εργατική πρωτομαγιά από απεργία σε υποχρεωτική αργία. Μέχρι που φθάνουμε στη Μεταπολίτευση, με την εξομάλυνση του πολιτικού βίου, και την Πρωτομαγιά να επηρεάζεται, κάθε φορά, από τα χαρακτηριστικά της τρέχουσας πολιτικής περιόδου. Σήμερα, κάποιοι θα πουν ότι είναι μια γιορτή των λουλουδιών, άλλοι θα μιλήσουν για ξεπερασμένες από το χρόνο επετείους και κάποιοι τρίτοι θα κοιτάξουν το ημερολόγιο για να δουν τι μέρα πέφτει… Βλέποντας ωστόσο την ατζέντα των συζητήσεων (ομαδικές απολύσεις, λοκ άουτ, συλλογικές συμβάσεις) που είχε το κουαρτέτο με την ελληνική κυβέρνηση και τη σθεναρή αντίσταση της τελευταίας… Βλέποντας ωστόσο τις χιλιάδες εργαζομένων με ελαστικά ωράρια και αμοιβές που θα χαμογελούσαν ειρωνικά όταν θα διάβαζαν τα αιτήματα της πρώτης ελληνικής Πρωτομαγιάς για 8ωρο και κυριακάτικη αργία… Μήπως θα πρέπει να σκεφθούμε, ξανά, το συμβολισμό και το σημερινό περιεχόμενο της μέρας αυτής; ΠΗΓΕΣ: - Δ. Λιβιεράτου,«Η εργατική πρωτομαγιά στην Ελλάδα (1890-1999)», εκδόσεις Προσκήνιο. -Δ. Κατσορίδα, «Η ιστορία της εργατικής Πρωτομαγιάς, ένα χρονικό», barikat.gr. -Θ. Κορνάρος, «Θεσσαλονίκη 9- 11 Μάη του 1936», εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
13 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Αλέκου Λιδωρίκη
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαθέτει 14 εξειδικευμένα μουσεία, εξαιρετικού ενδιαφέροντος από επιστημονικής και μορφωτικής άποψης και με την ευκαιρία συμπλήρωσης 180 χρόνων λειτουργίας του καθηγητές και προσωπικό θα προσφέρει στους επισκέπτες την εμπειρία της γνωριμίας του σπάνιου θησαυρού που διαθέτουν τα τμήματα στις μουσειακές τους συλλογές
ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΣΠΑΝΙΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ
14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η
Η παρέα ήταν διεθνής, από Έλληνες και ξένους φοιτητές από τα προγράμματα Erasmus, περπατούσε ανέμελα, χωρίς κάποιο προορισμό, στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης. Λίγα μέτρα πάνω από τους Αέρηδες στην Πλάκα, βρέθηκε μπροστά σε ένα λιτό αλλά ιδιαίτερα καλαίσθητο και προσεγμένο κτήριο. Αμέσως τους προξένησε το ενδιαφέρον. Ποιος να μένει σε αυτήν την κατοικία; Θα ανήκει σε κάποια παλαιά αθηναϊκή οικογένεια αναρωτήθηκαν, καθώς έβγαζαν σελφι φωτογραφίες με φόντο το κτήριο. Ένας κύριος που έκανε την βόλτα του και άκουσε την συζήτηση τους, μπήκε και αυτός στην παρέα τους. «Βρίσκεστε μπροστά στο ιστορικό κτήριο της οικίας Κλεάνθους, γνωστότερης ως το «Παλιό Πανεπιστήμιο», που στεγάζεται το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών», τους αναφέρει, λέγοντας του ότι γεννήθηκε και πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια σε αυτή την υπέροχη γειτονία της Αθήνας, για να επιστρέψει ξανά σε αυτή μόλις ένα χρόνο πριν μετά έξι και πλέον δεκαετίες παραμονής στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Η παρέα έδειξε ενδιαφέρον και «περικύκλωσε» τον συνταξιούχο πλέον επαναπατρισμένο κάτοικο της γειτονίας των Θεών. «Στο κτήριο αυτό φιλοξενήθηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους τα τέσσερα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του (1837-1841) και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα προ-οθωνικής αρχιτεκτονικής της Αθήνας. Στις 3 Μαΐου του 1837 έγιναν τα εγκαίνια του Πανεπιστημίου με τη λειτουργία τεσσάρων σχολών: Θεολογίας, Νομικής, Ιατρικής και Φιλοσοφικής, με 52 φοιτητές και 27 Έλληνες καθηγητές, που προέρχονταν κυρίως από γαλλικά και γερμανικά πανεπιστήμια, καθώς και έξι Βαυαρούς. Τα μαθήματα παρακολουθούσαν και 75 εγγεγραμμένοι ακροατές, κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι. Μεταξύ των ακροατών ήταν και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης». Τους είχε δώσει κίνητρο και αμέσως αποφάσισαν να περιηγηθούν οι ίδιοι στη μακρόχρονη ιστορία του Πανεπιστημίου, και επισκέφθηκαν αμέσως το Μουσείο. Περιηγήθηκαν έτσι στην ιστορία του Πανεπιστημίου, μέσα από σπάνια βιβλία και εκδόσεις, συγγράμματα καθηγητών, προσωπογραφίες καθηγητών, χειρόγραφα, επιστολές, διπλώματα, χειρόγραφα βιβλία, παλαιά επιστημονικά όργανα Ιατρικής, Φυσικής, Χημείας, Φαρμακολογίας, μετάλλια και διάφορα αναμνηστικά του Πανεπιστημίου. Στην πρώτη αίθουσα του Μουσείου εκτίθεται το Λάβαρο του Πανεπιστημίου, έργο του Νικόλαου Γύζη, που κατασκευάστηκε στο Μόναχο για τα πενήντα χρόνια του ιδρύματος το 1887. Στέκονται μπροστά στα παράθυρα του Μουσείου όπου η θέα είναι εκπληκτική, με την Πλάκα και τα σοκάκια της να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο και να τους «παρακινούν» να συνεχίσουν την βόλτα τους, ανακαλύπτοντας και άλλες γωνιές της. Καθώς η παρέα ολοκληρώνει την επίσκεψη της στο Μουσείο ενημερώνεται για κάτι που ίσως λίγοι Αθηναίοι το γνωρίζουν: Το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαθέτει ευρύ δίκτυο 14 εξειδικευμένων μουσείων, τα εκθέματα των οποίων παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον από επιστημονικής και μορφωτικής άποψης και καλύπτουν ευρύτατο πεδίο επιστημονικών αντικειμένων. Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης φέτος των 180 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν, το Σάββατο 6 Μαΐου 2017, το ΕΚΠΑ ανοίγει στο ευρύ κοινό από τις 11:00 π.μ. έως τις 3:00 μ.μ. τα Πανεπιστημιακά Μουσεία. Οι υπεύθυνοι Καθηγητές και Διευθυντές των Μουσείων καθώς και το προσωπικό τους θα προσφέρουν στους επισκέπτες την εμπειρία της γνωριμίας του σπάνιου θησαυρού που διαθέτουν τα τμήματα στις μουσειακές τους συλλογές. Το «Πρακτορείο» αναφέρει δύο λόγια για κάθε ένα από τα Μουσεία ώστε να σας διευκολύνει να επιλέξετε: ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15
Μουσείο Ανατομίας / Συλλογή Γεωργίου Παπανικολάου
Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Εργαστηρίου Περιγραφικής Ανατομικής, που ανήκει και λειτουργεί στο Τμήμα της Ιατρικής και τα εκθέματα του αποτελούνται από συλλογές ανατομικών παρασκευασμάτων, παλαιών και νέων (φυσικών, τεχνητών, ξηρών, νωπών, πλαστικοποιημένων), καθώς και παλιών οργάνων και ανατομικών εργαλείων. Στο μουσείο ανήκει και η συλλογή Γεωργίου Παπανικολάου στην οποία υπάρχουν σπάνιες φωτογραφίες, επιστολές και άλλα εκθέματα σχετικά με το επιστημονικό έργο του Γ. Παπανικολάου.
Ανθρωπολογικό Μουσείο του Τμήματος Ιατρικής
Ιδρύθηκε το 1886 και είναι ένα από τα αρχαιότερα Μουσεία για την ιστορία του Ανθρώπου στην Ευρώπη. Η ίδρυσή του αποσκοπούσε στην προώθηση επιστημονικών στόχων του νεαρού τότε κλάδου της Φυσικής Ανθρωπολογίας και αποτελούσε πρωτοποριακή ενέργεια για τα ελληνικά δεδομένα.
Εγκληματολογικό Μουσείο
Ανήκει και λειτουργεί στο Τμήμα Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας καταγράφοντας την ιστορία του εγκλήματος στον ελληνικό χώρο κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, μέσω της συλλογής, ταξινόμησης, σχολιασμού, ανάδειξης και δημοσίευσης πειστηρίων εγκλήματος, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για την άσκηση βίας.
Μουσείο Φαρμακολογίας του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας
Ιδρύθηκε το 1998 από μια μικρή ομάδα του Διδακτικού 16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
και Επιστημονικού Προσωπικού του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας και στεγάζεται στο ίδιο Εργαστήριο.
Μουσείο Οδοντιατρικής
Ο κεντρικός πυρήνας των εκθεμάτων προέρχεται εκ δωρεάς κοινωνικών φορέων (κυρίως της Εταιρείας Οδοντοστοματολογικής Ερεύνης και ορισμένων εργαστηρίων του Τμήματος Οδοντιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας) αλλά και ιδιωτών. Επιπλέον εκθέματα βρίσκονται σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους στις αίθουσες αναμονής, στην είσοδο του Αμφιθεάτρου και στον χώρο του Σπουδαστηρίου.
Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης
Περιλαμβάνει συλλογές της Προϊστορικής και Κλασικής Αρχαιολογίας, αξιόλογη Συλλογή Εκμαγείων, Συλλογές Βυζαντινής Ζωγραφικής και Κεραμικής, Διαχρονική και Διαμεσογειακή Συλλογή Κεραμικής, Συλλογή Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας και Συλλογή Πετρωμάτων, Μεταλλευμάτων και Αρχαίας Τεχνολογίας. Η νεότερη τέχνη εκπροσωπείται από πίνακες σημαντικών νεοελλήνων ζωγράφων, οι οποίοι κατά καιρούς δανείζονται σε εκθέσεις που διοργανώνονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σε πρόσφατη δωρεά οφείλεται και η Συλλογή έργων Λαϊκής Αιθιοπικής Τέχνης. Το αρχαιολογικό πάρκο που βρίσκεται στην Πανεπιστημιούπολη αποτελεί πρωτοποριακό στην σύλληψη έργο ανάδειξης ανασκαφικού υλικού καθώς περιλαμβάνει ανασκαφικά ευρήματα και εκθέματα από το σταθμό του Συντάγματος κατά την διάρκεια εκτέλεσης του έργου του ΜΕΤΡΟ της Αθήνας.
Μουσείο της Παιδείας
Οι συλλογές του Μουσείου αποτελούνται από ποικίλα
αντικείμενα, βιβλία, όργανα σωματοψυχικών μετρήσεων της επιστημονικής Παιδαγωγικής, φωτογραφικό υλικό, σχολικά είδη, στολές μαθητών, τίτλους σπουδών, παιχνίδια, ηλεκτρονικά προγράμματα κλπ.
Βιβλικό Αρχαιολογικό Μουσείο Θεολογικής Σχολής
Τα εκθέματα αποτελούνται από μακέτες, εκμαγεία και αντίγραφα αντικειμένων του θρησκευτικού και καθημερινού βίου των λαών της Βίβλου. Σημαντικά εκμαγεία τα οποία προέρχονται από το μουσείο του Λούβρου: ο Κώδικας του Χαμουραμπί, η Στήλη του Μεσά και ο οβελίσκος του Σαλμανάσαρ Γ. Εκτίθεται σημαντικός αριθμός από αντίγραφα αντικείμενων καθημερινής χρήσης ή λατρευτικών (αγγεία, νομίσματα, ειδώλια, είδη οπλισμού).
Βοτανικό Μουσείο / Βοτανικός Κήπος
Από τις παλαιές συλλογές του Μουσείου ως σημαντικότερες θεωρούνται τα αποξηραμένα δείγματα φυτών των T. von Heldreich, Θ. Γ. Ορφανίδη και Β. Τούντα. Σημειώνεται ότι επίσημη και αξιόπιστη καταγραφή των δειγμάτων δεν έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα για τις περισσότερες ομάδες φυτών, το δε πλήθος τους είναι μεγαλύτερο από το επισήμως αναφερόμενο (117.000 δείγματα αναφέρονται στο Indexherbariorum). Στις νεότερες συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται μυκητολογικό υλικό, καθώς και δείγματα σπερματοφύτων και φυκών από συνεργαζόμενους ερευνητές βοτανικούς κυρίως του Τομέα Οικολογίας και Ταξινομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο μουσείο εκτίθεται η μόνιμη έκθεση: «Η Έκθεση για το Αττικό Τοπίο» που είχε πραγματοποιηθεί στον Πειραιά στα μέσα της δεκαετίας του 80. Στον Βοτανικό Κήπο καλλιεργούνται 200 είδη φυτών.
Ζωολογικό Μουσείο
Με ζωή 130 περίπου ετών. Είναι το πρώτο και πληρέστερο του είδους του στην Ελλάδα. Αρχικά, αποτέλεσε τον πυρήνα ενός ευρύτερου Φυσιογραφικού Μουσείου, που εγκαταστάθηκε από τα μέσα του 19ου αιώνα, στον πρώτο όροφο της προς την οδό Ακαδημίας πτέρυγας του κεντρικού κτηρίου του Πανεπιστημίου. Αργότερα, αποσπάστηκαν από αυτό οι βοτανικές, παλαιοντολογικές, ορυκτολογικές και ανθρωπολογικές συλλογές και αυτονομήθηκαν στο Βοτανικό, το Παλαιοντολογικό, το Ορυκτολογικό και το Ανθρωπολογικό Μουσείο.
Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας
Το 1908 δημιουργήθηκε το Πανεπιστημιακό Μουσείο Ορυκτολογίας - Πετρογραφίας, και από τότε λειτουργεί ως ανεξάρτητο παράρτημα. Τα έτη 1980 – 2000, το Μουσείο παρέμεινε ανενεργό λόγω μεταφοράς και ανασύστασης.
Μουσείο Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας
Στο Μουσείο φυλάσσονται όργανα του Εθνικού Γραφείου Μέτρων και Σταθμών, πρότυπα μεγέθη, η πρώτη γεννήτρια ακτινών Roentgen στην Ελλάδα (από το 1897), η γεννήτρια Alexanderson του ασυρμάτου που συνέδεε το Χημείο με το εκστρατευτικό σώμα στη Μικρά Ασία και οι μυστικοί πομποί της κατοχής.
Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας
Διαθέτει πλούσιες συλλογές σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων, φυτικών απολιθωμάτων και άλλων παλαιοντολογικών ευρημάτων και γεωλογικών δειγμάτων, από τη χώρα μας και το εξωτερικό, οι οποίες διαρκώς εμπλουτίζονται. Διεξάγει επιστημονικές έρευνες καθώς και ανασκαφές σε όλη την επικράτεια. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17
29 ΑΠΡΙΛΊΟΥ 1998
ΑΠΕ/MEGAPRESS/ΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΑΤΙ ΜΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ
Του Δημήτρη Μαρούλη από το αρχείο του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ
Ο ΠΑΝΙΏΝΙΟΣ ΚΥΠΕΛΛΟΎΧΟΣ ΕΛΛΆΔΑΣ
28 ΑΠΡΙΛΊΟΥ 1996
Αποκαλύψεις σχεδίων Κένεντι έναντι Κούβας Σύμφωνα με ντοκουμέντα εξωτερικής πολιτικής, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα “Μαϊάμι Χέραλντ”, τον Αύγουστο του 1961, ο Τζον Κένεντι, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, αρνήθηκε την προσφορά για προσωρινό συμβιβασμό με την κουβανική κυβέρνηση, η οποία τού διαβιβάστηκε από τον βοηθό του Richard Goodwin, που είχε συναντήσει τον Ερνέστο Γκεβάρα στην Πούντα ντελ Έστε, στην Ουρουγουάη, στο περιθώριο της Παναμερικανικής Συνόδου. Ο Τσε Γκεβάρα, κατά τη συνάντηση που είχε με τον R. Goodwin, του διαμήνυσε ότι, ενώ οι κατακτήσεις της κουβανικής επανάστασης ήταν τελεσίδικες, η κουβανική κυβέρνηση -παρά την συμμαχία με την Σοβιετική Ένωση- μπορούσε να εξετάσει αιτήματα αποζημίωσης για αμερικανικές περιουσίες που είχαν κατασχεθεί, αλλά και να διακόψει τη βοήθεια που παρείχε τότε σε κράτη της Λατινικής Αμερικής, αρκεί να έπαυε η εχθρική προς την Αβάνα αμερικανική πολιτική. Ο Τζον Κένεντι, για τον οποίο ήταν “νωπή” η πανωλεθρία από την ‘’Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων”, όχι μόνο απέρριψε κάθε πιθανότητα τέτοιας συμφωνίας, αλλά, αντιθέτως, ενέκρινε πρόγραμμα συστηματικής υπονόμευσης του κουβανικού καθεστώτος, προκειμένου να επισπευσθεί η κατάρρευση του Φ. Κάστρο. Ο ίδιος ο Ρόμπερτ Κένεντι, υπουργός Δικαιοσύνης της εποχής, γράφει : “Δική μας ιδέα ήταν να προχωρήσουμε (στην Κούβα) σε αυτήν την κατεύθυνση, με κατασκοπεία, δολιοφθορές και γενικευμένες ταραχές”. Από τα ντοκουμέντα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που δημοσιεύθηκαν, προκύπτει επίσης ότι πράκτορες που συνεργάστηκαν με την CIA αποπειράθηκαν τρεις φορές να δολοφονήσουν τον Φιντέλ Κάστρο -οι δύο, τα έτη 1961 και 1962- με χάπια που περιείχαν δηλητήριο.
18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Μετά από 19 χρόνια, όταν ο Πανιώνιος είχε κερδίσει 3-1 την ΑΕΚ και είχε κατακτήσει για πρώτη φορά στην ιστορία του το κύπελλο Ελλάδας, η Νέα Σμύρνη πανηγυρίζει έναν ακόμη ποδοσφαιρικό τίτλο. Ο Πανιώνιος στέφθηκε και πάλι Κυπελλούχος Ελλάδας, νικώντας στον τελικό με 1-0 τον Παναθηναϊκό, σε αγώνα που έγινε στο Στάδιο Καραϊσκάκη, παρουσία 28.000 θεατών. Το γκολ που έκρινε τη συνάντηση πέτυχε ο Δημήτρης Ναλιτζής στο 53ο λεπτό, ενώ ο Πανιώνιος τελείωσε τον αγώνα με 9 παίκτες, αφού αποβλήθηκαν οι Καμίτσης (57’) και Ιωαννίδης (70’). Νωρίτερα, στο 58’, είχε αποβληθεί ο Γ.Σ. Γεωργιάδης του Παναθηναϊκού. Το σφύριγμα της λήξης από τον διαιτητή Γ. Μποροβήλο έδωσε το έναυσμα για τρελό πανηγύρι από τους ‘’κυανέρυθρους’’, που κορυφώθηκε όταν ο αρχηγός Λεωνίδας Βόκολος παρέλαβε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, το κύπελλο Ελλάδας. Σαπουντζής, Βόκολος και Μπουγάς ήταν οι κορυφαίοι του Πανιωνίου, ενώ, από την άλλη πλευρά, η εικόνα του Παναθηναϊκού ήταν κυριολεκτικά τραγική.
1 ΜΑΐΟΥ 2010
Βερολίνο: Χιλιάδες διαδηλωτές εμπόδισαν πορεία νεοναζί Στο Βερολίνο, αρκετές χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κατά της πορείας ακροδεξιών οργανώσεων και κατάφεραν να καθυστερήσουν επί αρκετές ώρες την πραγματοποίησή της. Όπως ανακοίνωσε η αστυνομία σχεδόν 10.000 διαδηλωτές πήραν μέρος στην αντιδιαδήλωση, εμποδίζοντας με οδοφράγματα και καθιστική διαμαρτυρία την πορεία των νεοναζί. Μεταξύ των διαδηλωτών, σε οδόφραγμα έξω από σιδηροδρομικό σταθμό, ήταν και ο σοσιαλδημοκράτης αντιπρόεδρος του γερμανικού κοινοβουλίου Βόλφγκανγκ Τίρσε, τον οποίο απομάκρυνε από το σημείο, μαζί με άλλους διαδηλωτές, η αστυνομία. Οι νεοναζί, στόχος των οποίων ήταν να μην αφήσουν την Πρωτομαγιά ανοιχτό τον δρόμο στις παραδοσιακές πορείες της αριστεράς, κατάφεραν να ξεκινήσουν την πορεία τους το απόγευμα. Αναγκάστηκαν όμως να σταματήσουν αρκετές φορές λόγων των οδοφραγμάτων, ενώ ο χρόνος που είχαν στη διάθεσή τους για την πορεία τους είχε πλέον λήξει. Σχεδόν 250 νεοναζί επιχείρησαν να συγκεντρωθούν σε εμπορική λεωφόρο άλλης συνοικίας, αλλά οι περισσότεροι συνελήφθησαν από την αστυνομία, διότι δεν είχαν λάβει άδεια για τη συγκέντρωση αυτή.
4 ΜΑΐΟΥ 2006
Πέθανε ο Αλέξης Δαμιανός Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 85 ετών, ο σκηνοθέτης Αλέξης Δαμιανός. Σκηνοθέτησε τρεις μεγάλου μήκους ταινίες, οι οποίες έχουν αφήσει εποχή στην ιστορία της Νεοελληνικής Τέχνης: «Μέχρι το πλοίο» (1966), «Ευδοκία» (1971) και «Ηνίοχος (1995). Τις δύο πρώτες, ο κριτικός Χρήστος Βακαλόπουλος τις είχε συμπεριλάβει ανάμεσα στις ελάχιστες εγχώριες ταινίες που αποτυπώνουν την πραγματική Ελλάδα, ενώ το 1985, σε αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο που είχε οργανώσει η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, η «Ευδοκία» ανακηρύχθηκε καλύτερη ελληνική ταινία όλων των εποχών. Ο Αλέξης Δαμιανός, ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας γεννήθηκε το 1921 και σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στη Φιλοσοφική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξεκίνησε ως ηθοποιός το 1946 στον θίασο Ηνωμένων Καλλιτεχνών και το 1948 έπαιξε στο Θέατρο Τέχνης, στην ιστορική πρώτη παρουσίαση του ‘’Ματωμένου Γάμου’’ του
Λόρκα, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, μετάφραση Νίκου Γκάτσου, μουσική Μάνου Χατζιδάκι και σκηνικά κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη. Ίδρυσε το ‘’Πειραματικό Θέατρο’’, το θέατρο ‘’Πορεία’’ και πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες Ελλήνων σκηνοθετών, όπως στον «Κλέφτη» του Παντελή Βούλγαρη, στο «Σύντομο Διάλειμμα» του Ντίνου Κατσουρίδη, στον «Φόβο» του Κώστα Μανουσάκη, στον «Καιρό των Ελλήνων» του Λάκη Παπαστάθη κ.α. Η γνησιότητα των ταινιών του, η έκρηξη που δημιούργησε η «Ευδοκία» του στον ελληνικό κινηματογράφο, η ταπεινότητα με την οποία ζούσε, τον ανέδειξαν σε μυθικό πρόσωπο, σε σημείο αναφοράς για την ελληνική τέχνη, στην οποία, όπως έλεγε και ο ίδιος, δεν ήξερε εάν κατέθεσε ‘’την ουσία της ουσίας’’ αλλά ‘’εκείνο που ξέρω είναι πως κοίταγα τους ανθρώπους πολύ. Πάρα πολύ. Βούταγα μέσα στους ανθρώπους κυριολεκτικά. Και φρόντιζα να τους κάνω έτσι ώστε ν’ ανοίγουνε τις πόρτες τους. Τις πόρτες της ψυχής, της καρδιάς τους’’.
6 ΜΑΐΟΥ 2004
Νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις Η τριήμερη επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα σηματοδοτεί ‘’μία νέα σελίδα’’ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, επισημαίνει, με γραπτή δήλωσή του στο πρακτορείο ‘’Ανατολή’’, ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, που παρέθεσε δείπνο στον Τούρκο ομόλογό του, στη δήλωσή του, προς το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων, τονίζει,
μεταξύ άλλων: ‘’Θέλουμε να ανοίξουμε μια νέα σελίδα στις σχέσεις μας. Επιθυμούμε τη διαμόρφωση σχέσεων μόνιμης φιλίας, συνεργασίας και καλής γειτονίας στη βάση των αρχών και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε χτίσει μία ειλικρινή σχέση συνεργασίας, δομημένη στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Φιλοδοξία μας είναι να αλλάξουμε τη γειτονιά μας, να την καταστήσουμε όαση ειρήνης, σταθερότη-
τας και ασφάλειας για την ευημερία των δύο λαών μας’’. Από την πλευρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ομιλία του ανέφερε ότι ‘’δεν πρόκειται να καταλήξουμε πουθενά εάν δεν συνάψουμε καλές σχέσεις με τον γείτονά μας. Εγώ τουλάχιστον αυτό πιστεύω. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα μετατροπής του Αιγαίου σε λίμνη Ειρήνης, είμαστε υποχρεωμένοι και αποφασισμένοι να το κατορθώσουμε αυτό’’.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19
ΤΟ CHAMPIONS LEAGUE ME AΡΙΘΜΟΥΣ Ρεάλ Μαδρίτης, Ατλέτικο Μαδρίτης, Γιουβέντους, Μονακό συνθέτουν το παζλ των ηµιτελικών του Champions League ΤΡΟΠΑΙΑ
ΑΞΙΑ ΟΜΑ∆ΩΝ σε εκατ. ευρώ
764 ΡΕΑΛ ΜΑ∆ΡΙΤΗΣ
15,5
501 ΑΤΛΕΤΙΚΟ
εκατ. ευρώ θα πάρει η οµάδα που θα κατακτήσει το τρόπαιο
ΓΙΟΥΒΕΝΤΟΥΣ
11
ΜΟΝΑΚΟ
σηµειώθ Champio σε 120 α συνολικά
3,0
µέσο όρο παιχνίδι
1
γκολ
κάθε 31 λε
εκατ. ευρώ θα πάρει η φιναλίστ
treble Γιουβέντους και Μονακό έχουν ακόµα περιθώριο να κάνουν το treble (πρωτάθληµα, Κύπελλο και Champions League)
450 197
36
2009-2015 Μπατρσελόνα
2010 Ιντερ
2013 Μπάγερν
69
µπήκαν σ διάστηµα
100 ΡΟΝΑΛΝΤ γκολ
σε 137 µατς στην ιστορία του Champions League έβαλε ως ο πρώτος παίκτης
20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΤΕΛΙΚΟΣ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΣΙΣΤ
64
ΝΕΪΜΑΡ γκολ
θηκαν στο ons League από τα 125 ά παιχνίδια
03
ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΑ∆ΙΟ ΤΗΣ ΟΥΑΛΙΑΣ
8
3.6
ασίστ
21:45
γκολ
ο ανά
ε επτά
9
63%
28 γκολ
Ρεάλ Μαδρίτης και Μπορούσια Ντόρτµουντ έχουν καλύτερη επίθεση
η Μπάγερν έχει τη µεγαλύτερη κατοχή
γκολ
στο χρονικό α 46’-60’
ΤΟ
και συµπλήρωσε 103 σε όλες τις ευρωπαικές διοργανώσεις
ΠΡΩΤΟΣ ΣΚΟΡΕΡ
ΜΕΣΙ
11 γκολ
| ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21
του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
ΠΟΙΟΣ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟΝ ΤΖΟΝ ΠΟΛΚ; 22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ε
Ένα πρωινό της άνοιξης του 1948 (ήταν Κυριακή 16 Μαΐου), ένας βαρκάρης που είχε βγει για ψάρεμα, βρήκε να πλέει στα ανοιχτά του Κόλπου του Θερμαϊκού το πτώμα ενός νεαρού άνδρα ο οποίος δεν ήταν άλλος από τον αμερικανό δημοσιογράφο Τζον Πολκ. Ο Πολκ είχε έρθει στην Ελλάδα με σκοπό να πάρει συνέντευξη από τον αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού Μάρκο Βαφειάδη και η αστυνομία απέδωσε αμέσως το έγκλημα σε δύο στελέχη του ΚΚΕ. Εξ αυτών, όμως, ο ένας ήταν νεκρός κι ο άλλος βρισκόταν στο βουνό. Έτσι η κατηγορία στράφηκε κατά του δημοσιογράφου Γρηγόρη Στακτόπουλου (η ομολογία του έγινε ύστερα από συστηματικό βασανισμό), ο οποίος δικάστηκε και καταδικάστηκε για τον φόνο του Πολκ, ζητώντας πολλά χρόνια αργότερα, το 1977, χωρίς το παραμικρό αποτέλεσμα, την αναψηλάφηση της δίκης του. Την ίδια χρονιά, ο Γιάννης Μαρής θα δημοσιεύσει στην εφημερίδα «Ακρόπολις» έρευνά υπό τον τίτλο «Ποιος σκότωσε τον Πολκ;» Την έρευνα για το σκοτεινό έγκλημα, που παραμένει μέχρι και σήμερα ανεξιχνίαστο, ο Μαρής την ξεκίνησε το 1948, εμπλουτίζοντάς την το 1977 με τη βοήθεια του Γιώργου Λεονταρίτη. Στο βιβλίο του «Ο Γιάννης Μαρής για την υπόθεση Πολκ» (εκδόσεις Άγρα, 2016), ο Λεονταρίτης αναδημοσιεύει την έρευνα του Μαρή μαζί με ένα δικό του κείμενο. Ο Μαρής ξεκινάει να φωτίσει το αίνιγμα, διαγράφοντας έναν προς έναν τους πιθανούς ενόχους από τον κατάλογό του. Οι κομμουνιστές αποκλείονται επειδή δεν θα κέρδιζαν τίποτε από κάτι τέτοιο και γιατί, αν το ήθελαν, θα μπορούσαν να το οργανώσουν με τρόπο που να τους αφήσει στο απυρόβλητο. Οι Άγγλοι είχαν συμφέρον να χρεωθεί ο φόνος στους κομμουνιστές, αλλά δεν αποδείχθηκε ποτέ ότι ενεπλάκησαν οι ίδιοι στη δολοφονία. Οπότε ο Μαρής θα καταλήξει στους Αμερικανούς, υποστηρίζοντας πως, αν μη τι άλλο, ήξεραν τους δολοφόνους. Είναι σαν το κουβάρι που καλείται να ξεμπερδέψει ο ντετέκτιβ ενός αστυνομικού μυθιστορήματος. Ο Μαρής κάνει την υπόθεση Πολκ να μοιάζει με τα αστυνομικά μυθιστορήματα που άρχισε να δημοσιεύει στον αθηναϊκό Τύπο ήδη από τη δεκαετία του 1950. Και ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της δημοσιογραφικής έρευνας που κινείται με τη λογική της αστυνομικής αφήγησης; Μα, πριν απ’ όλα, το κλίμα του Εμφυλίου και του Ψυχρού Πολέμου. Ίσως εδώ να αντανακλάται και κάτι από το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα του Μαρή «Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη», που κυκλοφόρησε το 1976 και θεωρείται από τους ειδικούς το κορυφαίο έργο του. Η άλλη πρωταγωνίστρια της έρευνας του Μαρή είναι η μεταπολεμική Θεσσαλονίκη, η πόλη των φοιτητικών του χρόνων. Το κάδρο θα συμπληρώσουν τα πρόσωπα: ο διοικητής της Γενικής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης Νίκος Μουσχουντής, που απέσπασε την ομολογία του Στακτόπουλου, ο δημοσιογράφος Κώστας Χατζηαργύρης, που επίσης συνδέθηκε με την υπόθεση Πολκ, αλλά και διάφοροι πράκτορες ξένων μυστικών υπηρεσιών και διπλωμάτες. Μια έρευνα-θρίλερ που αναζητεί ακόμη την τελική απάντηση στα ερωτήματά της. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23
24 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Θαλασσογραφίες
Η
Η θάλασσα ήταν πάντα για τους Έλληνες ζωγράφους ένα πολύ προσφιλές θέμα. Με τις εντυπώσεις που δημιουργεί, με την πολύ στενή σύνδεσή της με τις δραστηριότητες του λαού μας αποτελεί μια μεγάλη πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες. Δύο από τους κορυφαίους Έλληνες θαλασσογράφους είναι ο Κωνσταντίνος Βολανάκης και ο Ιωάννης Αλταμούρας, γιος του Ιταλού ζωγράφου Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα και της Σπετσιώτισσας ζωγράφου Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα. Και οι δύο κατατάσσονται από τους τεχνοκριτικούς στη «Σχολή του Μονάχου». Αυτές τις μέρες και μέχρι τις 7 Μαΐου παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη η έκθεση «Παρά θιν’ αλός. Θαλασσινά θέματα στη Νεοελληνική Ζωγραφική». Εκτίθενται, μεταξύ άλλων, αντιπροσωπευτικά έργα των Κωνσταντίνου Βολανάκη, Βασίλειου Χατζή, Ιωάννη Αλταμούρα, Κωνσταντίνου Μαλέα, Νικόλαου Λύτρα, Κωνσταντίνου Παρθένη, Μιχάλη Οικονόμου, Νίκου Χατζηκυριάκου–Γκίκα, Γεράσιμου Στέρη, Σπύρου
Παπαλουκά, Αγήνορα Αστεριάδη, Θάνου Τσίγκου, Πάρι Πρέκα, Γιάννη Γαΐτη, Παναγιώτη Τέτση, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Κώστα Τσόκλη, Βασίλη Θεοχαράκη, Μαρίας Φιλοπούλου, Γιάννη Αδαμάκου, Θανάση Μακρή και Μιχάλη Μαδένη. Τα έργα προέρχονται από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη. «Το θέμα της έκθεσης, η θάλασσα, άμεσα συνδεδεμένη με τη ζωή του ελληνικού λαού, την ιστορία του, τα βιώματά του αποκτά συμβολικό χαρακτήρα στις μέρες μας και προτείνει στον επισκέπτη της έκθεσης, ένα ταξίδι πλημμυρισμένο από το φως και το χρώμα της Ελλάδας, παρακολουθώντας όλα τα στάδια της θαλασσογραφίας, από τα μέσα του 19ου αιώνα έως στις μέρες μας» τόνισε η επιμελήτρια της έκθεσης Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου. Αναμφίβολα, η έκθεση «Παρά θιν’ αλός» είναι για τους φιλότεχνους ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα του 2017.
Είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Δ. Τηνιακού Συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια από τον θάνατο του Δημήτρη Τηνιακού ενός σημαντικού Έλληνα ζωγράφου. Ο Τηνιακός γεννήθηκε στην Άνδρο το 1920 αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Νίκαια, στον Πειραιά, την πόλη που αγάπησε. Το 1941 μπήκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, από την οποία αποφοίτησε το 1947, όπου είχε καθηγητές τον Κ. Παρθένη στη ζωγραφική και τον Γ. Κεφαλληνό στη χαρακτική. Τα τοπία και οι θαλασσογραφίες του Τηνιακού χαρακτηρίζονται από την έλλειψη ορίζοντα που φανερώνει μια απαισιόδοξη θεώρηση της ζωής. Στις προσωπογραφίες του τα παραμορφωμένα χα-
ρακτηριστικά των εκφραστικότατων μορφών και ο ακαθόριστος γύρω από αυτές χώρος αναδεικνύουν την τραγικότητα του ανθρώπου. Ο Τηνιακός ξεκίνησε από τον ρεαλισμό αλλά προς το τέλος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας φιλοτέχνησε και έργα με επιρροές από νεότερα ρεύματα της ζωγραφικής. Η ελαιογραφία, η υδατογραφία και η έγχρωμη σινική μελάνη είναι μερικές από τις τεχνικές που χρησιμοποίησε. Πήρε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, αλλά παρουσίασε έργα του και σε πολλές ατομικές. Πίνακές του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και σε πινακοθήκες δήμων και άλλων φορέων.
Του Αλέξη Ηλιάδη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 25
26 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Τα γήπεδα και οι μπίζνες
Τ
Το στάδιο, κάθε στάδιο, μικρό ή μεγάλο, παλιό ή νέο, είναι ο χώρος της ιεροτελεστίας, του κορυφαίου αθλήματος. Μέρος, μεγάλο και σημαντικό της ιστορίας του ποδοσφαίρου, που περικλείει ιστορίες, ανθρώπους, αλλά και… φαντάσματα του παρελθόντος. Είναι ζωή. Και αυτό μπορεί να το καταλαβαίνει κάποιος, μπαίνοντας μέσα σε ένα άδειο στάδιο. Αρκεί να προχωρήσει, να σταματήσει στο κέντρο, να παρατηρήσει γύρω γύρω και να προσπαθήσει να ακούσει. Δεν υπάρχει τίποτα λιγότερο κενό από ένα άδειο στάδιο. Δεν υπάρχει στ’ αλήθεια τίποτε πιο βουβό από εξέδρες δίχως κόσμο. Όταν όμως κλείσεις τα μάτια, ξαφνικά όλα αλλάζουν. Εικόνες και φωνές, γέλια, κλάματα, αποδοκιμασίες, πανηγυρισμοί. Το νέο Wembley δεν θα καταφέρει ποτέ να διώξει τις κραυγές από το Μουντιάλ του 1966, τότε που η Αγγλία κατέκτησε το παγκόσμιο τρόπαιο ή τους αναστεναγμούς από την ήττα που υπέστη η εθνική τους από τη θρυλική Ουγγαρία του Πούσκας, στο θρυλικό γήπεδο, που πλέον έχει κλείσει ερμητικά την πόρτα του και έχει μοιράσει κομμάτια του, όπως συνέβη με το τείχος του Βερολίνου. Η ιστορία που γίνεται σουβενίρ. Στη διάσημη «La Bombonera», έδρα της Μπόκα Τζούνιορς, επικρατεί ο ήχος από τα ταμπούρλα, ήχος που έρχεται πριν από μισό περίπου αιώνα, μόνο καταλανικά «μιλάει» το «Camp Nou», ενώ το φάντασμα του «Giuseppe Meazza» εξακολουθεί να σκοράρει στο γήπεδο που πήρε το όνομά του στο Μιλάνο. Όσο για το στάδιο του βασιλιά Φαχτ στην Σαουδική Αραβία, αυτό φτιάχθηκε με πατώματα από μάρμαρα και χρυσό και εξέδρες στρωμένες με χαλιά, χωρίς όμως να μπορεί να προσφέρει αναμνήσεις ικανές να σε συγκινήσουν.
Στις μέρες μας, όπου κατασκευάζονται υπερσύχρονα στάδια, με ονοματεπώνυμα χορηγών, ικανοποιώντας τις αυξημένες ανάγκες της γιγαντιαίας βιομηχανίας του ποδοσφαίρου, πολλές φορές το στάδιο, θυμίζει τοίχο. Από τη μία πλευρά οι άνθρωποι που ακολουθούν το ποδόσφαιρο ως διασκέδαση, πάθος, ελπίδα, από την άλλη, ο σύλλογος είναι εταιρεία που έχει ως στόχο το κέρδος, αδιαφορώντας για τα κενά καθίσματα, μιας και γνωρίζουν καλά ότι τα έσοδα φτάνουν κυρίως από τηλεοπτικά δικαιώματα και χορηγίες. Στις προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες, πιστεύουν ότι το ιδανικό στάδιο είναι χωρητικότητας 60.000 θέσεων, με τον περιβάλλοντα χώρο του να φιλοξενεί εστιατόρια, γυμναστήρια και ελεύθερους χώρους, προσδίδοντας έτσι μία ξεχωριστή φιλοσοφία. Πρόσφατα η Τσέλσι ανακοίνωσε την κατασκευή νέου σταδίου στην θέση του Stamford Bridge, που με αξία 569 εκατ ευρώ, θα είναι το ακριβότερο στην Ευρώπη. Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα που έδωσε στην δημοσιότητα η UEFA, αυτή την στιγμή το πιο ακριβό στάδιο στην ήπειρό μας είναι το Emirates, όπου μετακόμισε η της Άρσεναλ το 2006, με καθαρή αξία 546 εκατ ευρώ και συνολικές επενδύσεις να φτάνουν στα 689 εκατ ευρώ. Χωρίς αμφιβολία, ένα παλιό γήπεδο δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις νέες προσδοκίες, να στεγάσει τις ανάγκες μίας ομάδας, τις επιθυμίες των φιλάθλων που πλέον έχουν εντάξει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το παιχνίδι, μέρος της διασκέδασής τους. Και κυρίως δεν μπορεί να εναρμονιστεί με τους ολοένα και αυστηρότερους κανόνες της UEFA. Σίγουρα όμως κάθε χώρα και κάθε λαός, με την δική του κουλτούρα, ψυχοσύνθεση, ιστορία και παράδοση, κατανοεί τις δικές του ανάγκες και κάνει τις δικές του επιλογές στις ιδιαιτερότητες χρήσης ενός σταδίου.
Του Αντώνη Βαζογιάννη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 27
Το αρχικό αουτσάιντερ, ο κεντρώος Εμανουέλ Μακρόν νίκησε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας. Συγκέντρωσε ποσοστό 23,75% έναντι 21,53% της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν και οδεύει για το Μέγαρο των Ηλυσίων. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Μακρόν στις 7 Μαΐου θα νικήσει άνετα τη Λεπέν. Η νίκη του 39χρονου πολιτικού δίνει νέα ώθηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση λίγους μόνο μήνες μετά το Brexit. Αξιοσημείωτα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών είναι η ήττα της Δεξιάς που με ηγέτη τον Φρανσουά Φιγιόν περιορίστηκε στο 19,91% και η κατάρρευση του σοσιαλιστικού κόμματος που με ηγέτη τον Μπενουά Αμόν συνετρίβη (6,35%). Έκπληξη αποτέλεσε το 19,64% που πήρε ο «νεοκομμουνιστής» Ζαν Λικ Μελανσόν. Το «Πρακτορείο» πρόλαβε τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών επί του πιεστηρίου. Θα επανέλθουμε.
28 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
ΚΟΣΜΟΣ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 29
Πάντα με υπέροχη γεύση ΞΕΝΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ
Η Coca-Cola παρουσιάζει τη νέα Coca-Cola Xωρίς Θερμίδες, και με γλυκαντικό από το φυτό Στέβια και καλωσορίζει το 5ο μέλος της οικογένειάς της στην Ελλάδα. Το νέο προϊόν παρουσιάστηκε σε παγκόσμια πρώτη στην Ελλάδα Η Coca-Cola παρουσιάζει τη νέα Coca-Cola Χωρίς Θερμίδες, και με γλυκαντικό από το φυτό Στέβια, που έρχεται να προστεθεί στις τέσσερις επιλογέςπου ήδη απολαμβάνουν οι Έλληνες καταναλωτές: την Coca-Cola Αυθεντική Γεύση, την Coca-Cola Μηδέν Ζάχαρη, Μηδέν Θερμίδες, την Coca-Cola Light και την Coca-Cola Μηδέν Ζάχαρη Χωρίς Καφεΐνη. Η νέα Coca-Cola Χωρίς Θερμίδες, και με γλυκαντικό από το φυτό Στέβια έχει τη γνωστή και αγαπημένη γεύση που περιμένει κανείς από την Coca-Cola. Κυκλοφορώντας σε παγκόσμια πρώτη στην Ελλάδα, το νέο προϊόν παράγεται από την Coca-Cola Τρία Έψιλον στο mega-plant του Σχηματαρίου Βοιωτίας, το μεγαλύτερο εργοστάσιο εμφιάλωσης και διανομής αναψυκτικών και χυμών της χώρας. Αποτελεί δε, το πιο πρόσφατο παράδειγμα της νέας παγκόσμιας στρατηγικής της εταιρείας, που έχει ως κεντρικό μέλημά της τη μείωση της ζάχαρης και περισσότερες επιλογές, πάντα με υπέροχη γεύση.
30 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η Coca-Cola στην Ελλάδα είναι από τους πρωτοπόρους αυτής της νέας παγκόσμιας στρατηγικής, καθώς: • Ήδη προσφέρει 4 διαφορετικές επιλογές Coca-Cola και επιλογές με λίγες ή καθόλου θερμίδες για όλα τα βασικά αναψυκτικά της, όπως η Fanta και η Sprite. • Από την παρουσίαση της Coca-Cola Light το 1986, έχει προσφέρει στους Έλληνες καταναλωτές συνολικά 12 προϊόντα με μειωμένη ή καθόλου ζάχαρη. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει μειώσει σχεδόν 20% τις θερμίδες στο σύνολο των αναψυκτικών της κατά μέσο όρο. • Το 2017, ενισχύει την προώθηση προϊόντων Coca-Cola χωρίς ζάχαρη, ώστε να τα γνωρίσουν ακόμη περισσότεροι καταναλωτές. Η παγκόσμια πρώτη στην Ελλάδα του νέου προϊόντος Coca-Cola αντανακλά τη μακρά ιστορία της εταιρείας να καινοτομεί τοπικά. Σήμερα, το 75% των πιο επιτυχημένων μαρκών της Coca-Cola έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετικές χώρες σε όλο τον κόσμο, και όχι κεντρικά.
Το επαναστατικό Drone Μεταφοράς Βοήθειας σχεδιασμένο από Έλληνα ΠΛΑΤΕΊΑ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΟΥΣ
Γέννημα μιας πυρκαγιάς
ΔΙΕΘΝΈΣ ΣΥΝΈΔΡΙΟ ΔΗΜΟΣΊΩΝ ΤΗΛΕΟΡΆΣΕΩΝ
«Ελάτε να αντιγράψετε ιδέες»
ΕΔΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΤΙΤΆΝΑΣ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 31
Του Σωτήρη Κυριακίδη
Ο Κωνσταντίνος Δαλάκας σχεδίασε το Μη Επανδρωμένο Όχημα που ταιριάζει και στις ανάγκες της Ελλάδας και διακρίθηκε στο διαγωνισμό του ευρωπαϊκού κολοσσού Airbus, λαμβάνοντας την πρώτη θέση με την υψηλότερη βαθμολογία του κοινού
Το επαναστατικό Drone Μετ
Λ
Ο Κωνσταντίνος Δαλάκας ξεκίνησε να σπουδάζει Μηχανολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 2008 και βρέθηκε γρήγορα να αναζητά νέες τεχνολογικές λύσεις στον συγκλονιστικό κόσμο των Μη Επανδρωμένων Οχημάτων, των γνωστών σε όλους μας drone. Οι τεχνολογικές καινοτομίες τον οδήγησαν -ως αρχηγό της ομάδας σχεδιασμού του μη επανδρωμένου αεροσκάφους «Hermes ΙI», που κατέκτησε τη 9η θέση παγκοσμίως στην Πορτογαλία το 2013- να αναζητήσει μια λύση που να ταιριάζει (και) στις ανάγκες της Ελλάδας. Η αγάπη του για τα αεροπλάνα τον οδήγησε το 2016 στο σχεδιασμό ενός καινοτόμου drone μεταφοράς βοήθειας. Κάπως έτσι γεννήθηκε το “DM-II Titan”, ή αλλιώς “Τιτάνας”. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Το Κάθετης Προσγείωσης (VTOL) σκάφος διακρίθηκε στο διαγωνισμό του ευρωπαϊκού κολοσσού, της εταιρίας Airbus όπου στο διεθνές Cargo Drone Challenge έλαβε την πρώτη θέση με την υψηλότερη βαθμολογία του κοινού αλλά και την 6η θέση της συνολικής κατάταξης μεταξύ 429 συμμετοχών από όλο τον κόσμο. Η διαδρομή μέχρι την επιτυχία «Από τότε που ήμουν πέντε χρονών έλεγα ότι θέλω να γίνω ηλεκτρολόγος – μηχανολόγος γιατί πάντα με εξίταρε η τεχνολογία και το πώς αυτή μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας. Στα φοιτητικά μου χρόνια ασχο-
32 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
λήθηκα με διάφορα projects μέσα στη σχολή, όπως η κατασκευή ενός drone για μεταφορά βάρους, το οποίο έλαβε μέρος σε φοιτητικό διαγωνισμό στην Πορτογαλία το 2013. Η διπλωματική μου έγινε πάνω στην τεχνολογία του αυτόματου ελέγχου. Είναι αυτός που μας επιτρέπει να έχουμε αυτόνομες κατασκευές που μετακινούνται μόνες τους. Το 2016 ασχολήθηκα με το διαγωνισμό της Airbus που αφορούσε τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός drone για τη μεταφορά αντικειμένων. Τα αντικείμενα στα οποία εστίασα εγώ είχαν σχέση με τη Μεταφορά Ιατρικής Βοήθειας. Σκέφτηκα πως για την Ελλάδα που έχει πολλά νησιά και περιοχές που δεν είναι εύκολα προσβάσιμες κάτι τέτοιο θα ήταν μια πολύ καλή λύση. Υπάρχουν ανάγκες που η λύση μπορεί να δοθεί μόνο από αέρος, όπως σε περιπτώσεις σεισμών κατά τους οποίους καταστρέφονται οι υποδομές. Σε αυτές τις καταστάσεις η προσέγγιση γίνεται ευκολότερα από αέρος ενώ το κόστος παροχής της βοήθειας με ένα drone είναι σαφέστατα πολύ χαμηλότερο από ό,τι με ένα ελικόπτερο.» Για την επανάσταση των drones «Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί drones που μπορούν να έχουν κάθετη απογείωση, σε οποιοδήποτε χώρο, χωρίς ιδιαίτερες υποδομές και με σχετικά καλές ταχύτητες. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι τα ελικόπτερα του σήμερα. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν πολύ καλύτερα φορτία
αφοράς Βοήθειας και να παραμετροποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες μας, αν θέλουμε να μεταφέρουμε φορτία ή κάμερες. Συνεπώς, η ενασχόληση όλου του κόσμου με τα drones είναι μία λογική εξέλιξη για τον απλούστατο λόγο ότι μας προσφέρουν ευελιξία που μέχρι τώρα δεν είχαμε με τα οχήματα που ξέραμε. Ένα ελικόπτερο για παράδειγμα, που έχει μόνο έναν έλικα με μία μηχανή δεν είναι τόσο ασφαλές αν συμβεί κάτι στη μία μηχανή του, ενώ ένα drone με 8 έλικες θα συνεχίσει να πετάει, ακόμη και αν χάσει τον ένα κινητήρα του.» Σχεδιάζοντας τον “Τιτάνα” «Ο “Τιτάνας” σε σχέση με άλλα drones έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να σηκώσει βάρος, όπως και ότι έχει τη δυνατότητα να απογειωθεί κάθετα και στη συνέχεια να πετάξει σαν αεροπλάνο. Μπορεί δηλαδή να αναπτύξει υψηλές ταχύτητες, με χαμηλή κατανάλωση. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη αυτονομία. Θέλησα να συνδυάσω τα καλά των δύο τεχνολογιών. Δηλαδή την αυτονομία απογείωσης και προσγείωσης χωρίς να υπάρχει κανείς αεροδιάδρομος, με την ταχύτητα και την άμεση ανταπόκριση που μπορεί να έχει ένα αεροσκάφος. Ο ”Τιτάνας” τα πήγε πολύ καλά και, όπως προανέφερα, στο διαγωνισμό της Airbus, ψηφίστηκε πρώτος από το κοινό, ενώ κατέκτησε την 6η θέση στη γενική κατάταξη». Βοήθεια σε έκτακτες συνθήκες μέσα από μια αεροπορική επανάσταση
Ο Κωνσταντίνος Δαλάκας εκτιμά ότι θα έρθει η στιγμή που τα drones θα είναι αυτόνομα. «Σήμερα», όπως λέει, «το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι πρέπει να υπάρχει ένας πιλότος από πίσω. Δεν μπορούν δηλαδή να ενεργήσουν μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον χωρίς να υπάρχει κάποιος πιλότος που να ελέγχει τι συμβαίνει. Όταν η τεχνολογία ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο και φτάσουν τα drones να μπορούν να απογειωθούν από ένα σημείο να πάνε σε ένα άλλο, να προσγειωθούν και να παράσχουν απευθείας βοήθεια, χωρίς να χρειάζεται ένας πιλότος για κάθε drone, τότε θα είμαστε στην εποχή που τα drones θα είναι μία πολύ καλή λύση για άμεση αντίδραση και επίλυση προβλημάτων. Πιστεύω λοιπόν πως θα έρθει η στιγμή που τα drones θα είναι εργάτες, θα δουλεύουν πλάι μας βοηθώντας μας να κάνουμε ευκολότερα τις δουλειές μας». Ο ‘Τιτάνας’ ανήκει τώρα στη φαρέτρα των τεχνολογιών της Airbus η οποία αυτό τον διάστημα δραστηριοποιείται ενεργά στη δημιουργία σειράς νέων Μη Επανδρωμένων Οχημάτων (Drone) για πολιτική χρήση και όχι μόνο. Ο εμπνευστής του, ο 26χρονος πλέον Κωνσταντίνος Δαλάκας ζει σήμερα στην Αθήνα και εργάζεται στο ελληνικό Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης μιας start up που ιδρύθηκε από Έλληνες στις ΗΠΑ και έχει σαν στόχο τον σχεδιασμό μιας νέας, υψηλής τεχνολογίας, συσκευής για τον ιατρικό χώρο
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 33
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
ΠΛΑΤΕΊΑ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΟΥΣ
Γέννημα μιας πυρκαγιάς Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την μεγάλη πυρκαγιά του 1917 στη Θεσσαλονίκη. Επ’ ευκαιρία κάνουμε ένα γρήγορο «ζουμ» στα γεγονότα και δίνουμε έμφαση στη «σχέση ζωής» της πλατείας Αριστοτέλους με την πυρκαγιά που έμελε να αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης. Κι αυτό γιατί, λίγες ημέρες μετά την καταστροφή η κυβέρνηση Βενιζέλου ξεκαθάρισε ότι η ανοικοδόμηση της πόλης θα γίνει στη βάση ενός νέου πολεοδομικού σχεδίου. Για την εκπόνησή του ιδρύθηκε με απόφαση του τότε
34 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
υπουργού συγκοινωνιών Αλέξανδρου Παπαναστασίου «Διεθνής Επιτροπή Νέου Σχεδίου Θεσσαλονίκης» με πρόεδρο τον Γάλλο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ (Ernest Hébrard). Ειδικότερα για την πλατεία Αριστοτέλους το σχέδιο Εμπράρ προέβλεπε ότι θα ονομαζόταν πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου και θα φιλοξενούσε στο κέντρο άγαλμα του Μακεδόνα στρατηλάτη. Προς Βορρά θα κατέληγε στην Εγνατία όπου και θα χτιζόταν κτιριακό συγκρότημα για
τη στέγαση διοικητικών υπηρεσιών ( Δικαστήρια, νέο Δημαρχείο κ.α.) Βέβαια, το σχέδιο Εμπράρ ποτέ δεν εφαρμόστηκε πλήρως, λόγω έλλειψης κονδυλίων και πιέσεων κάποιων μεγαλοϊδιοκτητών. Αποτέλεσε ωστόσο τη βάση πάνω στην οποία υλοποιήθηκαν οι τελικές επιλογές. Σήμερα η πλατεία Αριστοτέλους φιλοξενεί, σε δυσδιάκριτο σημείο, άγαλμα του αρχαίου φιλοσόφου Αριστοτέλη, ενώ εκεί όπου επρόκειτο να χτιστεί κτήριο διοικητικών υπηρεσιών, βρίσκεται το Άγαλμα του
Ελ. Βενιζέλου. Η οριστική διαμόρφωση της πλατείας έγινε τη δεκαετία του ΄60 ωστόσο από τις αρχές της δεκαετίας του ΄50, μετεξελίχθηκε σε κεντρική πλατεία της Θεσσαλονίκης παίρνοντας τη θέση της πλατείας Ελευθερίας, απέναντι από το λιμάνι. Με άνοιγμα 100 μέτρων προς τον Θερμαϊκό η πλατεία προσφέρει άμεση οπτική σύνδεση με το θαλάσσιο τοπίο και με τον απέναντι ευρισκόμενο Όλυμπο. Το συνολικά δώδεκα κτίρια - κοσμήματα που συναποτελούν την πλατεία
Αριστοτέλους έχουν κριθεί διατηρητέα από το 1950. Από τα πλέον αναγνωρίσιμα κτίρια της πλατείας είναι τα… δίδυμα: «Ηλέκτρα Παλάς» και «Ολύμπιον». Για την πυρκαγιά υπενθυμίζουμε ότι εκδηλώθηκε το Σάββατο 18 Αυγούστου 1917. Ξεκίνησε γύρω στις 3μμ από σπίτι προσφύγων στη οδό Ολυμπιάδος. Λόγω ισχυρών ανέμων μεταδόθηκε σε γειτονικά σπίτια και σταδιακά εξαπλώθηκε σε μεγάλο μέρος του κέντρου. Μέσα σε 32 ώρες έκαψε 9.500 κατοικίες αφήνοντας άστεγους 72.500
κατοίκους (50.000 Εβραίοι, 12.5000 Ορθόδοξοι και 10.000 Μουσουλμάνοι). Μεταξύ των κτηρίων που κάηκαν ήταν το Δημαρχείο, το Ταχυδρομείο, το Τηλεγραφείο, οι εταιρείες Φωταερίου και Ύδρευσης, ο Ναός Αγίου Δημητρίου, το Σαατλή Τζαμί, η Αρχιραββινεία και 16 συναγωγές. Καταστράφηκαν τυπογραφία εφημερίδων και περισσότερα από 4.000 καταστήματα που λειτουργούσαν στην «πυρίκαυστη ζώνη».
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 35
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
Ελάτε να αντιγράψετε ιδέες
ΘΣΤΟ ΣΛΌΓΚΑΝ: «Ελάτε και αντιγράψτε ιδέες» συ-
μπυκνώνεται η ουσία και ο σκοπός διοργάνωσης του 41ου Διεθνούς Συνεδρίου Δημοσίων Τηλεοράσεων INPUT που φέτος φιλοξενείται στη Θεσσαλονίκη 8-11 Μαΐου. Το INPUT είναι διεθνής οργανισμός που ενδιαφέρεται για την αξία και τη βελτίωση της δημόσιας τηλεόρασης και είναι η πρώτη φορά που ετήσιο συνέδριό του πραγματοποιείται σε χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το προηγούμενο διοργανώθηκε στο Κάλγκαρι του Καναδά, ενώ το επόμενο θα φιλοξενηθεί στη Νέα Υόρκη. Στη Θεσσαλονίκη, Έλληνες και ξένοι επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν περίπου 80 επιλεγμένες τηλεοπτικές παραγωγές. Μέσω αυτών θα γνωρίσουν καλές πρακτικές από όλο τον κόσμο. Θα πάρουν ιδέες ενώ θα μπορούν να αγορά-
36 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
σουν κάποια παραγωγή ή να την… «αντιγράψουν». Ένα γενικό ερώτημα που μπαίνει σε κάθε διοργάνωση ψάχνοντας απάντηση μέσω των προβολών και των συζητήσεων που ακολουθούν είναι: «Αυτό που είδατε έχει θέση στη Δημόσια Τηλεόραση ή όχι;». Συνδιοργανωτές του συνεδρίου στην Ελλάδα είναι η Δημοτική Εταιρεία Πληροφόρησης Θεάματος και Ενημέρωσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΠΘΕ /TV 100), ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), το Γερμανικό Ινστιτούτο Goethe της Θεσσαλονίκης και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκη σε αίθουσες του οποίου θα προβάλλονται (9πμ-8μμ) οι επιλεγείσες τηλεοπτικές παραγωγές. Στο τέλος κάθε προβολής θα ακολουθεί εικοσάλεπτη συζήτηση κι αυτό είναι που διαφοροποιεί τη συγκεκριμένη εκδήλωση από ένα φεστι-
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
ς
βάλ. Το κόστος συμμετοχής για όλους τους συνέδρους, και για τις τέσσερις ημέρες είναι 170 ευρώ ενώ για τους Έλληνες (σε ένδειξη αλληλεγγύης, λόγω οικονομικής κρίσης) όπως και για τους Βαλκάνιους και τους Καυκάσιους συναδέλφους τους περιορίζεται στα 50 ευρώ. Το κόστος διοργάνωσης του συνεδρίου υπολογίζεται σε περίπου 70.000 ευρώ. Στη Θεσσαλονίκη αναμένονται περίπου 400-500 σύνεδροι. Αυτό, σύμφωνα με την Δέσποινα Αμαραντίδου, εκπρόσωπο της εταιρείας “ARTION” που ανέλαβε τη γραμματεία του συνεδρίου, μπορεί να “μεταφραστεί” σε οικονομικό όφελος για την πόλη, ύψους έως και 1 εκατ. ευρώ. Για πληροφορίες και εγγραφές: http://input-tv.org
Η Θεσσαλονίκη, όπως κάθε μικρή ή μεγάλη ελληνική πόλη, αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα κάποια εκ των οποίων δείχνουν εξαιρετική αντοχή στο χρόνο. Είναι κάτι σαν…. μακροχρόνιος πόνος. Ένα από αυτά είναι το δίμορφο πρόβλημα: «κυκλοφοριακό - στάθμευση». Στην πόλη ετούτη, τους περισσότερους μήνες του χρόνου υπάρχει δυσκολία τόσο στο να προσεγγίσει κανείς το κέντρο με το αυτοκίνητό του όσο και στο να βρει μία θέση πάρκινγκ, όχι απαραίτητα δωρεάν αλλά τουλάχιστον καταβάλλοντας κάποιο λογικό αντίτιμο. Η επίλυσή του αποτέλεσε στοίχημα πολλών δημοτικών αρχών δίχως ωστόσο κάποια να το έχει κερδίσει, τουλάχιστον όχι μέχρι τώρα. Για βελτίωση της κατάστασης στο πρόβλημα της μετακίνησης κάτοικοι και επισκέπτες ελπίζουν πλέον στο πολυπόθητο μετρό. Προσμένουν το σωτήριο έτος 2020 για την παράδοσή του στο επιβατικό κοινό. Με το ζήτημα της στάθμευσης όμως το πρόβλημα γίνεται κάθε χρόνο και εντονότερο. Κι αυτό γιατί υπάρχει μια τεράστια αντίθεση στην εξυπηρέτηση των αναγκών του κέντρου της πόλης. Την ίδια ώρα που η καρδιά του εμπορίου και της αναψυχής καλεί τον κόσμο να επισκεφθεί και να στηρίξει την αγορά του κέντρου, εκείνη την ίδια ώρα ξεκινά από Δημοτική Αστυνομία και Τροχαία, το κυνήγι των δυνάμει πελατών επιχειρήσεων του κέντρου. Φαύλος κύκλος! Πρόσφατα, ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης και στελέχη του Δήμου ανακοίνωσαν αλλαγές στο θέμα της ελεγχόμενη στάθμευσης στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Θα εφαρμοστούν πιλοτικά τον Αύγουστο και πλήρως από τον Σεπτέμβριο. Το νέο σύστημα προβλέπει 6.000 θέσεις δωρεάν στάθμευσης για τους μόνιμους κατοίκους και 2.000 θέσεις, επί πληρωμή, για τους επισκέπτες (με ανώτατο όριο στάθμευσης τις τέσσερις ώρες). Οι τελευταίοι θα πληρώνουν όχι ανά ώρα αλλά ανά λεπτό (περίπου 0,028 Ε/λεπτό = 1,70 Ε/ ώρα). Το εντυπωσιακό είναι πως η ανάδοχος εταιρία του έργου εκτιμά ότι με την εφαρμογή του νέου συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης η εμπορική επισκεψιμότητα του κέντρου όχι μόνον δεν θα πληγεί,, αντιθέτως θα αναπτυχθεί ενώ παράλληλα θα… δεκαπλασιαστούν οι ετήσιες εισπράξεις του Δήμου, από 200.000 ευρώ σε 2.000.000 ευρώ. Οψόμεθα!
Υπεύθυνος έκδοσης για Θεσσαλονίκη – Β. Ελλάδα: Μπάμπης Γιαννακίδης e-mail: bgiannakidis@yahoo.gr
Για το ένθετο αυτό συνεργάστηκαν οι δημοσιογράφοι: Μπάμπης Γιαννακίδης, Νικόλ Καζαντζίδου, Σωτήρης Κυριακίδης.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 37
ΞΕΧΑΣΑ
ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ
1 2 3
Τα στοιχεία είναι αδυσώπητα. Στην Ιταλία το 12% στερείται και τα βασικά υλικά αγαθά, ενώ η ανεργία στους νέους συνεχώς αυξάνεται. Σημείωση, υπάρχει ένα 35% νέων που δεν αναζητά καν εργασία. Για αυτούς που νομίζουν ότι οι ύβρεις του Ντάισεμπλουμ ήταν δικές του ή μία απερισκεψία. Εντολή εκτελούσε και μάλιστα απαντώντας προκαταβολικά σε αυτά που θα έρθουν. Αλήθεια, που θα φτάσει το καπάκι της χύτρας με την απάνθρωπη λιτότητα; Πρόωρες εκλογές στις 8 Ιουνίου θα γίνουν στη Βρετανία, μετά από πρόταση της πρωθυπουργού Τερέζας Μέι. Δεν φοβάται η Μέι ότι θα νικήσουν αυτοί που δεν θέλουν το Brexit; Δεν επηρεάστηκε από τον απειλητικό ευρωπαϊκό Τύπο; Ένας Κινέζος, διαβάζουμε στον ηλεκτρονικό Τύπο, παντρεύτηκε το ρομπότ που κατασκεύασε ο ίδιος. Έβγαινε ραντεβού με το ρομπότ για δύο μήνες και μετά αποφάσισε να δεσμευτεί μαζί του επίσημα. Μήπως βιάστηκε; Μήπως έπρεπε να περιμένει λίγο ακόμη; Α, και ένα τελευταίο: Επειδή το έφτιαξε ο ίδιος, μήπως υπάρχει το στοιχείο της αιμομιξίας; Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Υπεύθυνος Έκδοσης: Χάρης Αναγνωστάκης, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana-mpa.gr, τηλ. 210-6405604, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana-mpa.gr f Το Πρακτορείο magazine Διανομή: VES company, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock, Εκτύπωση: Pressious- Aρβανιτίδης
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ.
www.ana.gr ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.
38 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
INFO GRA PHICS
ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Το ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ δηµιούργησε µία νέα υπηρεσία, τα γραφήµατα. Οπτικοποιηµένη, µε γραφιστικά µέσα, παρουσίαση των πληροφοριών, δεδοµένων και στατιστικών στοιχείων που περιέχονται σε ρεπορτάζ, έρευνες και ειδικά θέµατα του Πρακτορείου.
www.ana.gr
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 39
ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
ς Συνεργάτες x10 yellows στου
τος & στο του Προγράµµα
Ήρθαν τα yellows για να κερδίζεις κάθε µέρα! Το νέο είδος καθηµερινής επιβράβευσης από την Τράπεζα Πειραιώς είναι εδώ. Στο νέο Πρόγραµµα Επιβράβευσης yellow κερδίζεις τα δικά σου yellows µε απλές κινήσεις και καθηµερινές συναλλαγές: • µε τις κάρτες της Τράπεζας Πειραιώς σε όλες τις αγορές σου • µε τις καταθέσεις σου • µέσα από την υπηρεσία winbank web & mobile banking. Τα yellows που κερδίζεις, µπορείς να τα εξαργυρώσεις: • στους Συνεργάτες του Προγράµµατος • στην υπηρεσία προσφορών yellowday. yellow. Κάνε ό,τι έκανες πάντα και κέρδισε όπως δεν κέρδισες ποτέ! 40 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Μάθε πώς θα εγγραφείς: www.piraeusbank.gr/yellow, T. 18 2 18 και στα καταστήµατα της Τράπεζας Πειραιώς.
Η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα