ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ #76 by ΑΠΕ-ΜΠΕ Α.Ε.

ΤΕΥΧΟΣ 76 | 12 OKTΩΒΡIOY 2017 | ∆ΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚ∆ΟΣΗ | ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ

2 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΕDITORIAL

Πήραμε τους δρόμους... Τίποτα δεν αλλάζει όσο επιλέγουμε να μένουμε καθηλωμένοι. Γι αυτό βγήκαμε έξω, για να βρεθούμε όπου χτυπά η καρδιά της κοινωνίας, όπου διαμορφώνεται η πραγματικότητα και όχι η εικονική πραγματικότητα. Έτσι ο Αντώνης Πολυχρονάκης πήγε στο Βερολίνο, απεσταλμένος του Πρακτορείου, για να μας περιγράψει τι ακριβώς συνέβη στις γερμανικές εκλογές. Έτσι βρεθήκαμε στο Σύνταγμα ανάμεσα σε άλλους 35.000 ανθρώπους και πήραμε μέρος στο race for the cure για να στείλουμε το μήνυμα ότι καμία γυναίκα δεν είναι μόνη στον αγώνα για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, να φωνάξουμε κι εμείς ότι η πρόληψη

σώζει. Το «Πρακτορείο» κατέβηκε στο Μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς, για να “καλωσορίσει” τον Ανρί ντε Τουλούζ Λωτρέκ. “Ταξίδεψε” και μέχρι τον Βόρειο Πόλο, καταγράφοντας τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Το «Πρακτορείο» έχει αποδείξει ότι δεν βολεύεται στα εύκολα, ότι δεν αρκείται στη δημοσιογραφία του σαλονιού. Είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας και από την κοινωνία αντλεί τη θεματολογία. Γι αυτό θα παραμείνουμε στους δρόμους...

Χρίστος Καλουντζόγλου

Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Μιχάλης Ψύλος, Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Κώστας Καλέτσιος, Συντονιστής: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: greekinfographics, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Ιδιοκτησία ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα ΤΚ 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, EPA, shutterstock, Διανομή: VES company, Εκτύπωση: Pressious- Aρβανιτίδης

Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ. ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Στους σταθμούς του μετρό και του ΗΣΑΠ Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Πειραιά και Μαρούσι. Σε επιλεγμένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηπους, Μοναστηράκι, Νέο Κόσμο, Πλάκα), της Αγίας Παρασκευής, των Βριλησσίων, του Βύρωνα, της Γλυφάδας, της Ηλιούπολης, του Ίλιου, της Κηφισιάς, του Αμαρουσίου, της Νέας Σμύρνης, της Νέας Φιλαδέλφειας, του Παγκρατίου, του Παπάγου, του Πειραιά, της Πετρούπολης, της Πεύκης, του Ταύρου, της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας. Επίσης, στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, PUBLIC (Συντάγματος), Ευριπίδης (Χαλάνδρι), Λιβάνης, Εκδόσεις Αιώρα κλπ. Ακόμη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Στοά του Βιβλίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Νομισματικό Μουσείο κ.ά. Στη Θεσσαλονίκη, στα βιβλιοπωλεία Μαλλιάρης Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Books n’ Toys, Πράσινο Σύννεφο και σε επιλεγμένα καταστήματα.

www.ana.gr

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΑΦΙΣΑ ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΚΟΥΡΟΥΔΗ ΠΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ: ΤΟ ΝΕΟ “SALON DES CENT”. ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΑΦΙΣΑΣ. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ TOULOUSE-LAUTREC

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 3

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: GREEK TOYS

ENCARDIA

Του Αλέξη Ηλιάδη

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΣ ΗΧΟΣ, ΑΤΕΛΕΙΩΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ

Το συγκρότημα encardia πρωτοεμφανίστηκε το 2004 παίζοντας μουσική της νότιας Ιταλίας και των ελληνόφωνων χωριών της Καλαβρίας και του Σαλέντο. Στην πορεία όμως διαμόρφωσε έναν δικό του, προσωπικό ήχο. Οι συναυλίες του είναι γεμάτες ενέργεια και η σχέση του με το κοινό είναι εντυπωσιακή. Ο Κώστας Κωνσταντάτος ιδρυτικό μέλος του δημοφιλούς συγκροτήματος μίλησε στο «Πρακτορείο» για τη μουσική διαδρομή των encardia, για την ταραντέλα και για το νέο τους cd που αναμένεται σύντομα. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μουσική της Κάτω Ιταλίας; Η επαφή μου με τη νότια Ιταλία ξεκίνησε το 1992 όταν πήγα με την ιδιότητα του αγιογράφου στο βυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεριστή, στην Καλαβρία. Εκεί ήρθα σε επαφή με την κουλτούρα, τους χώρους, την καθημερινότητα, τα γλέντια των ανθρώπων που ζουν γύρω από τα ελληνόφωνα χωριά. Ξαναπήγα πολλές φορές στη Νότια Ιταλία, στην Καλαβρία και στο Σαλέντο μέχρι το 2003. Κάποια στιγμή θυμήθηκα ότι γύρω στο 1980-82, είχε κυκλοφορήσει, από το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, ένας δίσκος με τίτλο «Η Ελληνική Μουσική Παράδοση της Κάτω Ιταλίας». Αυτός ο δίσκος με είχε κατασυγκινήσει, ήταν μια πραγματική αποκάλυψη. Συνδέθηκε αυτή η ανάμνηση με αυτό που ζούσα στην Καλαβρία και στο Σαλέντο στα πολλά ταξίδια που έκανα και έτσι γεννήθηκε η ιδέα για ένα συγκρότημα στην Ελλάδα που να ασχολείται με αυτές τις μουσικές. Η ιδέα αυτή μου ήρθε για πρώτη φορά το 2000 αλλά υλοποιήθηκε με το συγκρότημα encardia το 2004.

Πράγματι, η ταραντέλα, ο παραδοσιακός χορός της Κάτω Ιταλίας, ο οποίος συνοδεύεται από ντέφι, συνδέεται με το τσίμπημα μιας τοπικής αράχνης που ονομάζεται ταραντούλα. Γιατί; Ο χορός ταραντέλα ή πίτσικα συνδέεται με τον μύθο της αράχνης. Όταν η αράχνη τσιμπούσε γυναίκες και τους μετέδιδε το φαρμάκι της έπρεπε να έρθουν οι μουσικοί για να τις θεραπεύσουν με τον ταραντισμό. Έπαιζαν μουσική και εκείνες χόρευαν με ένταση για να εκτονώσουν έτσι το δηλητήριο. Στην πραγματικότητα, αράχνη ήταν το όνομα που έδιναν στο κακό, άρα αυτός ήταν ένας τρόπος για να ξορκίσουν το κακό. Πώς θα περιγράφατε το φεστιβάλ «Νότε ντέλα Ταράντα», τη μεγάλη γιορτή λαϊκής μουσικής και μία από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις λαϊκής κουλτούρας της Ευρώπης, που πραγματοποιείται στην περιοχή του Σαλέντο, κάθε Αύγουστο, σε κάποιον που δεν έχει παραβρεθεί; Είχαμε πάει το 2008 καλεσμένοι του βετεράνου μουσικού Τζοβάνι Αβαντατζάτο, τον υποστηρίξαμε μουσικά στην εμφάνισή του. Σήμερα είναι 94 ετών και τιμής ένεκεν εμφανίζεται στην τελική βραδιά του φεστιβάλ αυτού, που μαζεύει 120.000 ανθρώπους. Πώς είναι το φεστιβάλ; ένας χαμός, πάρα πολύς κόσμος, είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι υπάρχει μια τεράστια σκηνή και όλη η μουσική τριγυρνάει γύρω από την παράδοση της περιοχής και φυσικά με πολλά στοιχεία από ποπ και ροκ, αλλά πάντα με κέντρο τη μουσική παράδοση και το ιδίωμα της περιοχής. Ο κόσμος είναι

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μουσικής του Σαλέντο; Πέρα από τα γκρίκο, την ελληνική διάλεκτο, που είναι ένα στοιχείο της μουσικής αυτής υπάρχει και άλλη μια διάλεκτος η λεγόμενη ρομανική, που έχει παραμένει ζωντανή και υπάρχει μέσα στα τραγούδια Ακόμη, η μουσική του Σαλέντο, χαρακτηρίζεται από πολυφωνία που έχει αντιστοιχίες με την πολυφωνική μουσική της Ηπείρου. Επίσης, ένα βασικό συστατικό στοιχείο της είναι ο χορός. Βέβαια, η μουσική της περιοχής έχει όλα τα στοιχεία που υπάρχουν στη λαϊκή μουσική οποιουδήποτε τόπου. Προκύπτει από την καθημερινότητα των ανθρώπων, κυρίως των παλαιότερων γενεών, οι οποίοι τραγουδούσαν όταν δούλευαν, άρα έχουμε εργατικά τραγούδια, νανούριζαν τα παιδιά τους, έχουμε εξαιρετικά νανουρίσματα, έχουμε μοιρολόγια, έχουμε τραγούδια γιορτής, γάμου, και ιδιαίτερα τραγούδια θεραπείας για τον ταραντισμό και την ταραντέλα.

Όποιος σας έχει παρακολουθήσει σε συναυλίες έχει διαπιστώσει ότι έχετε μια άμεση και πολύ ωραία επαφή με το κοινό. Κάποιες φορές κατεβαίνετε από τη σκηνή και συνεχίζετε να παίζετε μουσική και να τραγουδάτε μέσα στο πλήθος. 6 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Οι encardia έχουν μπει πλέον σε μια νέα εποχή. Είναι ακόμη ευδιάκριτη η επιρροή από τη νότια Ιταλία, αλλά η μουσική μας είναι πλέον μια μουσική που εντάσσεται στη σημερινή ελληνική μουσική σκηνή. Τα προβλήματα που ζούμε στην Ελλάδα, εκφράζονται μέσα από τα τραγούδια μας. Στον καινούριο δίσκο μας, «ΕMIGRANTI», μιλάμε πολύ για την προσφυγιά, τη μετανάστευση γιατί είναι ένα πρόβλημα πανευρωπαϊκό αλλά και γιατί οι Έλληνες έχουν ζήσει την προσφυγιά και τη μετανάστευση στο πετσί τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

Το ρεπερτόριό σας δεν περιλαμβάνει πλέον μόνο μουσική και τραγούδια της νότιας Ιταλίας. Έχετε τώρα πια και έναν προσωπικό ήχο. Από «Το παραμύθι της ταραντούλας», τη δεύτερη δισκογραφική σας δουλειά, έχετε περάσει στο δικό σας «παραμύθι»; Σιγά σιγά… Δηλαδή, ο πρώτος δίσκος είχε κυρίως διασκευές, Είχε κάποια τραγούδια παραδοσιακά αλλά και κάποια πιο σύγχρονα της νότιας Ιταλίας όπως το «agapi mou fidella». Είχε και κάποια τραγούδια από τη βόρεια Ιταλία. Βέβαια, είχαμε και τη συμμετοχή από τη δική μας μουσική σκηνή του Νίκου Πορτοκάλογλου και του Αργύρη Μπακιρτζή. Στον δεύτερο δίσκο, «Το παραμύθι της ταραντούλας», είχαμε τη συμμετοχή του Τζοβάνι Αβαντατζάτο και του Ρομπέρτο Λίτσι, όμως άρχισαν να εμφανίζονται και κάποιες δικές μας πινελιές. Στον τρίτο δίσκο υπήρχαν καινούρια τραγούδια τελείως δικά μας, όπως ήταν το «μηterra», το «Barbarossa» το «Santu Paulu» Είχαμε τη συμμετοχή του Αλκίνοου Ιωαννίδη, του Ηλία Λογοθέτη και του Φράνκο Κορλιανό. Στον δίσκο που θα βγάλουμε σε λίγο καιρό, με τον τίτλο «ΕMIGRANTI», είναι περισσότερα τα τραγούδια με ελληνικό στίχο και νομίζω ότι αυτό δείχνει και την πορεία του γκρουπ. Είναι μια διαδρομή. Είναι ένα ταξίδι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΛΠΕΝΙΔΟΥ

Έχετε δώσει συναυλίες στο Σαλέντο και έχετε κάνει και μουσικές συνεργασίες με μεγάλα ονόματα της παραδοσιακής μουσικής της περιοχής, όπως ο Αβαντατζάτο, ο Λίτσι, ο Ντουράντε. Πώς σας δέχτηκε το κοινό εκεί; Είμαστε πάρα πολύ ευχαριστημένοι από την επαφή με τον κόσμο. Οι άνθρωποι εκεί μας βλέπουν σαν ένα δικό τους κομμάτι. Αισθάνονται πολύ ωραία, επειδή αισθάνονται την ελληνική καταγωγή τους και εμείς είμαστε από την Ελλάδα, από τη μητέρα Ελλάδα. Αισθάνονται ότι ήρθαμε από τη μητρόπολη, κάπως έτσι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΛΕΝΑ ΒΛΑΣΤΑΡΑ

πάρα πολύς και έξαλλος πολλές φορές. Δηλαδή, πρέπει κανείς να προσέχει να μην ποδοπατηθεί. Θα έλεγα ότι είναι κάτι σαν ρέιβ πάρτι, με κέντρο όμως την τοπική μουσική. Εμείς το έχουμε παρακολουθήσει μια φορά σαν θεατές, και άλλη μια φορά από μέσα ως προσκεκλημένοι. Είναι πάρα πολύ καλή εμπειρία και αξίζει να το δει κανείς έστω και από την τηλεόραση, είτε σε ζωντανή αναμετάδοση είτε μετά, στο youtube όπου υπάρχουν σχετικά βίντεο. Κυρίως τη βραδιά τη μεγάλη που λέγεται Νότε ντέλα Ταράντα ıl Κοντσερτόνε. Κάθε χρονιά υπάρχει στο διαδίκτυο όλη η συναυλία, η οποία κρατάει περίπου έξι ώρες.

Ο τρόπος που παίζουμε και αντιμετωπίζουμε τη μουσική μας είναι λαϊκός, δηλαδή είμαστε έξω από τη νοοτροπία της παρτιτούρας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σπάει η απόσταση από το κοινό. Πώς έπαιζαν παλαιότερα οι άνθρωποι μουσική; Μεταξύ τους, στα σπίτια, στις πλατείες, στα γλέντια, την ώρα της δουλειάς τραγουδούσαν, δεν υπήρχε η έννοια της σκηνής, των θεατών δηλαδή και των εκτελεστών ενός μουσικού έργου. Σήμερα, όταν πρέπει να παίξουμε σε μια σκηνή και ο κόσμος είναι από κάτω, πρέπει να βρούμε τρόπους αυτό να σπάει, είτε σαν νοοτροπία, δηλαδή με διάδραση, είτε με το χορευτικό, δηλαδή τις κοπέλες που χορεύουν και δημιουργούν σχέση μεταξύ του συγκροτήματος και του κοινού. Κάποιες φορές προς το τέλος της παράστασης κατεβαίνουμε και εμείς από τη σκηνή. Πού αποδίδετε την απήχηση που έχει η μουσική σας σε μια εποχή που η «ιδιαίτερη» ταυτότητα θεωρείται από πολλούς ξεπερασμένη; Η αμεσότητα του τρόπου που παίζουμε τη μουσική μας είναι αυτό που έχει φέρει τόσους ανθρώπους κοντά μας και είναι άνθρωποι που πραγματικά μας ακολουθούν πολλά χρόνια και τους βλέπουμε πολύ συχνά. Εμείς την πιστεύουμε τη μουσική μας, αυτό που κάνουμε το νιώθουμε, είναι τρόπος ζωής, δεν είναι τρόπος για να βγάλουμε χρήματα, ή για να κάνουμε ας πούμε την εργασία μας. Το νιώθουμε και το έχουμε ανάγκη για να ζήσουμε, για να αναπνεύσουμε. Αυτό φαίνεται ότι ο κόσμος το καταλαβαίνει και συμμετέχει, ακόμη και αν δεν γνωρίζει τίποτα για τη μουσική της νότιας Ιταλίας.

Και κάτι τελευταίο. Στο μέλλον θα ακούμε όλο και περισσότερο μουσικές δημιουργίες των ρομπότ; Και αυτές θα ακούμε. Αλλά νομίζω ότι οι πραγματικές μουσικές, αυτές που βγαίνουν από τους ανθρώπους, από τις φωνές, από τα όργανα τα ακουστικά πάντα θα υπάρχουν. Μπορεί και να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί και μια βιομηχανία μουσικής που κατασκευάζεται, όπως υπάρχει και σήμερα, να εξελιχθεί. Νομίζω ότι όποια μέσα μάς δίνει η εποχή τα χρησιμοποιούμε, τα αξιολογούμε και καθένας κάνει τις επιλογές του. Αλλά νομίζω ότι κάποιες πραγματικές αξίες δεν χάνονται εύκολα. Όταν το αυτί κουραστεί από σύγχρονα πράγματα αρχίζει και ψάχνει και γυρνάει πίσω. Τώρα λέμε για το βινύλιο. Το βινύλιο νομίζαμε ότι έχει πεθάνει και τώρα ξαναγεννιέται, γιατί; Κάποιες αναζητήσεις υπάρχουν, για να γυρίζουμε προς τα πίσω προκειμένου να βρούμε πράγματα πιο εύκολα και ανθρώπινα προσβάσιμα, πιο συμβατά με την ύλη μας. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

Έγινε πρόσφατα γνωστό ότι η Sony ετοιμάζεται να ξαναρχίσει τη μαζική παραγωγή δίσκων βινυλίου. Πώς το εξηγείτε αυτό; Οι encardia θα έβγαζαν δίσκο σε βινύλιο; Σκεφτόμαστε να βγάλουμε τον νέο μας δίσκο και σε βινύλιο. Θα κυκλοφορήσει βέβαια και cd. Κοιτάξτε, η δισκογραφία περνάει μια κρίση και αυτό είναι αναπόφευκτο με το Διαδίκτυο. Έτσι, ο καλλιτέχνης αισθάνεται την ανάγκη να βγάλει και ένα αντικείμενο που να έχει μια αξία και αφού δεν μπορεί να έχει τόση αξία το cd πια, επιστρέφοντας στο βινύλιο επιστρέφει σε μια άλλη αξία της μουσικής. Φυσικά, η μουσική θα κυκλοφορήσει και θα πάρει το δρόμο της και με το cd και με το mp3 και με το youtube, όμως είναι ωραίο να υπάρχει και ένα αντικείμενο που να μπορεί κανείς να το πιάσει στα χέρια του και να έχει μια άλλη αξία.

Του Αντώνη Πολυχρονάκη

ΠΟΙΟΣ ΕΠΏΑΣΕ ΤΟ ΑΥΓΌ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΎ; 8 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ότι τους έχουν εγκαταλείψει. Ο θυμός τους μεγάλωσε, έγινε οργή η οποία μετατράπηκε σε ψήφο διαμαρτυρίας. Κερδισμένο βγήκε το ακροδεξιό AfD. Ετσι, το Γκέλζενκίρχεν των 250.000 κατοίκων έγινε από προπύργιο του φιλεργατικού -μέχρι την ατζέντα λιτότητας Σρέντερ-Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) προπύργιο των ακροδεξιών. Τι κάνει όμως την βαυαρική κωμόπολη Ντέγκεντορφ, η οποία ευημερεί και έχει πολύ χαμηλό δείκτη ανεργίας, να ηγείται με 19,2% των ποσοστών του AfD σε δυτικό κρατίδιο; Την εξήγηση έδωσε η βαυαρική ραδιοφωνία: «Κοντά της έχει δημιουργηθεί ένα κέντρο πρώτης υποδοχής προσφύγων». Αλλά και η πόλη Xάιλμπρον, στην εξίσου ευημερούσα Βάδη-Βυρτεμβέργη, με ανεργία μόλις 3,4%, έγινε προπύργιο του AfD, ήταν των Χριστιανοδημοκρατών, αφού έλαβε εκεί 16,4%, το υψηλότερο του εν λόγω κρατιδίου. Γιατί επομένως διαμαρτύρονται; «Δεν είναι δυνατόν να πρέπει να εργαζόμαστε εμείς συνέχεια και να απολαμβάνουν οι πρόσφυγες», είπε σε τοπική εφημερίδα μια κάτοικος, περιγράφοντας την νοοτροπία, το σκεπτικό των ψηφοφόρων του AfD. Άρα το αφήγημα του εγκαταλελειμμένου πολίτη δεν εξηγεί στα κρατίδια αυτά την ακροδεξιά στροφή. Ο Χάρι Μέργκελ, ο σοσιαλδημοκράτης δήμαρχος του Χάιλμπρον έδωσε τη δική του ερμηνεία μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων : «Πρόκειται για ένα μίγμα από πολιτιστικά, κοινωνιολογικά και ασφαλώς κοινωνικά θέματα». Στην περίπτωση των ανατολικογερμανών όμως το μίγμα περιέχει και ψυχολογικά στοιχεία, αφού οι πολίτες νοιώθουν παραγκωνισμένοι, επειδή στις διευθυντικές θέσεις υπηρεσιών και επιχειρήσεων βρίσκονται συχνά δυτικογερμανοί… Ο Νίκολαους Μπρέντερ, πρώην αρχισυντάκτης του δεύτερου δημόσιου τηλεοπτικού δικτύου ZDF, χρέωσε πάντως «την μεγαλύτερη πολιτική κρίση της μεταπολεμικής Γερμανίας» στην καγκελάριο Μέρκελ. Και η πλειοψηφία, το 87% που δεν ψήφισε το AfD; Παρέμεινε σιωπηλή και αφυπνίστηκε μετεκλογικά στο διαδίκτυο τουλάχιστον. Οι χρήστες του τουίτερ χρησιμοποίησαν μαζικά το hashtag (διαδικτυακή ετικέτα) #87prozent (που σημαίνει Eίμαι το 87 τοις εκατό) για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους στο ΑfD, το οποίο έλαβε 13% και συμμετείχαν με ποικίλα σχόλια όπως: «Είμαι το 87% και θα αγωνιστώ για μια ελεύθερη και ανεκτική Γερμανία» ή «Είμαι το 87%, δεν είστε εσείς η πλειοψηφία του λαού» ή «Είμαι το 87% και δεν θα κυνηγηθεί κανείς», απάντηση αυτό στην προκλητική δήλωση του επικεφαλής του ψηφοδελτίου του AfD Αλεξάντερ Γκάουλαντ, ότι οι ακροδεξιοί θα κυνηγήσουν την κ. Μέρκελ και την κυβέρνησή της παντού... Από τη μεγάλη συμμετοχή και τα πολλά σχόλια γίνεται ολοφάνερο ότι πολλοί, η μεγάλη πλειοψηφία των Γερμανών, έχουν θορυβηθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών. Πάντως, στο διαδίκτυο δεν έλειψαν και τα αυτοκριτικά σχόλια. Χαρακτηριστικό είναι το hashtag «Είμαι το 87%», αλλά το 87% δεν το είδα ποτέ σε συγκεντρώσεις κατά του ΑfD». Ίσως αυτό να ήταν και το μεγάλο λάθος των ίδιων των πολιτών. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 9

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Τι κοινό έχει ένας άνεργος, ένας φτωχός πολίτης της δυτικογερμανικης πόλης Γκέλζενκίρχεν και του ανατολικογερμανικού κρατιδίου της Σαξονίας; Ψηφίζει το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική γα την Γερμανία» (AfD). Σε ποσοστό 17% στην πρώτη (το μεγαλύτερο σε δυτικό κρατίδιο εκτός Βαυαρίας, όπου κατεγράφη ποσοστό 19,2%) και 27% στο δεύτερο, όπου είναι και πρώτο κόμμα! Ποιός όμως επώασε το αυγό του φιδιού; Eυημερούσες, «ανθούσες οικονομικά περιοχές», είχε υποσχεθεί το 1990 ο Χέλμουτ Κολ στους Ανατολικογερμανούς. Εγκαταλελειμμένες και φτωχές περιοχές προέκυψαν λόγω του κλεισίματος των εργοστασίων και της μεγάλης ανεργίας. Όποιος ταξιδεύει βράδυ από το Βερολίνο έως την Σαξονία σπάνια θα δει φώτα, όχι γιατί κάνουν οικονομία στο ρεύμα οι κάτοικοι, αλλά γιατί έχουν μεταναστεύσει μαζικά προς τα δυτικά κρατίδια με αποτέλεσμα να έχουν ερημώσει ολόκληρες περιοχές. Υπερβολές; Καθόλου! «Εφιάλτη» χαρακτηρίζει η «ετήσια έκθεση της γερμανικής κυβέρνησης για την πορεία της γερμανικής ενοποίησης» την προοπτική ολόκληρες περιοχές να μην έχουν νηπιαγωγεία, γιατρό και νέους ανθρώπους. Δεν επιτρέπεται να μείνουν επ΄ άπειρον ολόκληρες περιοχές εγκαταλελειμμένες», είπε κατά την παρουσίασή της η Ιρις Γκλάικε, η σοσιαλδημοκράτης εντεταλμένη για την Ανατολική Γερμανία. Εξέφρασε μάλιστα την ελπίδα ότι η εξομοίωση των συνθηκών ζωής δεν θα παραμείνει «ρητορικό σχήμα». «Ετήσια επαναλαμβανόμενες φλυαρίες», χαρακτήρισε την έκθεση ο Nτίτμαρ Μπάρτς, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Αριστεράς (Die Linke), ενώ η Πράσινη βουλευτής Αναλένα Μπάερμποκ δήλωσε ότι «Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες ελάχιστα βοηθούν με την έκθεση να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των περιφερειών»... Δυσαρέσκεια υπάρχει όμως και σε δυτικά κρατίδια. Σε πόλεις της Βόρειας Ρηνανία-Βεστφαλίας, όπου βρίσκεται η πάλαι ποτέ ευημερούσα βιομηχανική περιοχή του Ρουρ, η ανεργία αυξήθηκε κατακόρυφα μετά το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων και την εγκατάλειψή της από μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις παραγωγής σιδήρου και χάλυβα όπως η Τίσεν /Thyssen και η Κρουπ/Krupp). Στο Γκέλζενκίρχεν η ανεργία ανέρχεται πλέον στο 14%, ποσοστό «εφάμιλλο» δηλαδή ορισμένων ανατολικογερμανικών. Και εδώ αλλά και σε άλλες πόλεις της περιοχής, όπως το γειτονικό Ντούιζμπουργκ με ανεργία 12,4%, διπλάσια δηλαδή του γερμανικού μέσου όρου, εγκαταλείφθηκαν ολόκληρες συνοικίες. «Και πληρώνουμε από πάνω και εισφορά αλληλεγγύης για την Ανατολική Γερμανία. Γιατί όχι εισφορά αλληλεγγύης και για μας;», είπε μία κάτοικός του σε τοπικό Portal / σε τοπική διαδικτυακή πύλη. Οι πολίτες αναρωτιούνται επίσης πώς γίνεται να δίνονται τόσο χρήματα για την ανακαίνιση κατοικιών και ιστορικών κτιρίων στην Ανατολική Γερμανία και εκείνοι να μην έχουν να πληρώσουν ούτε το ενοίκιό τους. Σε μια χώρα όπου ορισμένοι πολιτικοί της επαίρονται ότι με τις μεταρρυθμίσεις στο εργασιακό της δίκαιο μείωσαν πολύ την ανεργία και πρόκειται μάλιστα να την μηδενίσουν προσεχώς, οι κάτοικοι νοιώθουν

Η Ελλάδα με τον φακό των instagramers

10 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Διακόσιοι εβδομήντα φωτογράφοι της ελληνικής κοινότητας του Instagram βλέπουν μέσα από τον φακό τους την δική τους Ελλάδα, στην έκθεση #my_greece, από τις 8 έως 29 Οκτωβρίου, στον πολυχώρο Αθηναϊς. Έθιμα, πολιτισμός, μνημεία, σχέσεις στοργής, σύμβολα, τοπία, κα., συγκροτούν τριάντα ενότητες, με εννέα φωτογραφίες η καθεμία, συνθέτοντας, συνολικά, ένα σώμα από 270 διαφορετικές δημιουργικές καταγραφές, σε μία έκθεση απ΄ όπου «καμία όψη της Ελλάδας δεν περισσεύει, τίποτε δεν πάει χαμένο» λέει στο ΑΠΕΜΠΕ η Έλλη Αγιαννίδη, εκ των διοργανωτών. Το υλικό της έκθεσης είναι «πιο ανθρωποκεντρικό» από πέρσι, σχολιάζει η ίδια. Πρόκειται για την έβδομη έκθεση που διοργανώνει και επιμελείται η καλλιτεχνική ομάδα «Greek Instagramers Events» η οποία από ιδρύσεως της, το 2013, έως σήμερα, έχει καταφέρει να συσπειρώσει την ελληνική κοινότητα των φίλων της φωτογραφίας. Η Ελλάδα των instagramers έχει ήδη παρουσιαστεί στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Μεγάλο Αρσενάλι) στα Χανιά και μάλιστα τον περασμένο Αύγουστο φιλοξενήθηκε στο ανακαινισμένο πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της ANEK LINES, αποτελώντας έτσι την πρώτη ομαδική έκθεση φωτογραφίας που παρουσιάζεται εν πλω. Μετά την παρουσίασή της στην Αθήνα θα συνεχίσει και σε άλλες πόλεις. Συνοδεύεται από την έκδοση φωτογραφικού λευκώματος και μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις θα διατεθούν υπέρ των σκοπών της «Κιβωτού του Κόσμου».

Του Χρίστου Καλουντζόγλου

11 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΤΟ ΘΕΜΑ

Καλωσορίσατε κύριε Λωτρέκ…

ε υποδέχτηκε καθώς μπήκα στο Μουσείο Μπενάκη. Φορούσε όπως πάντα το καπέλο του, το μαύρο πανωφόρι και κρατούσε μπαστούνι. Υπομειδιών, σχεδόν είρων, με κοιτούσε αφ΄ υψηλού αν και του ρίχνω καμιά εικοσαριά πόντους. «Ωραίο βράδυ. Έχετε θαυμάσιο καιρό στην χώρα σας. Θα μπορούσα να έρχομαι εδώ για επισκευή, αντί να πηγαίνω κάθε καλοκαίρι στις αμμουδιές του Αρκανσόν», μου είπε. «Θα ήταν τιμή μας κύριε Ανρί ντε Τουλούζ Λωτρέκ», του απάντησα, «καλωσορίσατε στην Αθήνα». Ήταν ένα γλυκό φθινοπωρινό βράδυ και θυμήθηκα πως τα καλοκαίρια συνήθιζε να πηγαίνει στο Αρκανσόν, αποζητώντας στη θάλασσα και στον ήλιο την ανακούφιση από τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε από παιδί. Δεν μπόρεσα να καταλάβω αν είχε αδειάσει το … ρεζερβουάρ του όταν άρχισε να με ξεναγεί στην έκθεση, αλλά στο πρόσωπό του ήταν χαραγμένο το χαρακτηριστικό χαμόγελό του. Ήξερα πως ο Τουλούζ Λωτρέκ κρατούσε ένα κούφιο μπαστούνι, που χωρούσε κάπου μισό λίτρο αλκοόλ. Το γέμιζε πόρτο, κονιάκ ή ρούμι και απολάμβανε έτσι το ποτό του χωρίς να τον καταλαβαίνει ο επιτηρητής στον οποίον η οικογένειά του είχε αναθέσει να τον προσέχει, όταν επέστρεψε στο Παρίσι, τον Μάιο του 1899, μετά τον εγκλεισμό του σε άσυλο για τέσσερις μήνες. «Έχουν περάσει κιόλας 116 χρόνια αφότου έφυγα οριστικά. Μα φαίνεται πως έχω … πέραση», μου είπε. Ήταν Σεπτέμβριος του 1901 όταν έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία μόλις 37 χρόνων, αφού όμως είχε προλάβει να αφήσει πίσω του ένα τεράστιο έργο, που είχε αναγνωριστεί ως εμβληματικό για τον μετα-ιμπρεσιονισμό. Είχε υπογράψει εξακόσιους πίνακες, 330 λιθογραφίες, 30 αφίσες και χιλιάδες σχέδια. Πέντε από τα χαρακτηριστικά έργα του τα χάρηκα στο Μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς και θα βρίσκονται εκεί μέχρι τις 12 Νοέμβρη. Όπως χάρηκα και τα 100 έργα καλλιτεχνών απ΄ όλο τον κόσμο, που επιλέχθηκαν για την έκθεση που έγινε το 2001 στο Παρίσι, όταν συμπληρώθηκαν τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Λωτρέκ. Δεκαέξι χρόνια μετά, η έκθεση αυτή μεταφέρθηκε στην Αθήνα, και συμπληρώθηκε με 16 έργα Ελλήνων καλλιτεχνών. Όλα εμπνευσμένα από τη δουλειά του μεγάλου Γάλλου δημιουργού. Δουλειά που ενέπνευσε και τους σπουδαστές του Κολεγίου Βακαλό, που εκθέτουν τη δική τους οπτική για τον Τουλούζ Λωτρέκ στο Μπενάκη. Έργα γεμάτα … καμπαρέ και γυναίκες. «Ναι, το γνωρίζουν όλοι οι φίλοι μου πως λάτρευα τα κορίτσια στο καμπαρέ. Η Νανά η ακρίδα με ενθουσίαζε. Απολάμβανα το ποτό με τη συντροφιά της Γωγώς, που την έλεγα «στουπί». Χειροκροτούσα σαν τρελός τη Νινί, με το αέρινο βήμα. Ξέρετε, ήταν τα κορίτσια στο Μουλέν Ρουζ που με τον χορό τους μου έδιναν έμπνευση». Άκουγα τον Τουλούζ Λωτρέκ να μου μιλάει για τις διάσημες φίλες του στο πα-

12 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

INFO Ti ; Το Nέο «Salon des Cent». Διεθνής Έκθεση Αφίσας: Αφιέρωμα στον Toulouse-Lautrec Πού: Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο οδού Πειραιώς (Πειραιώς 138)

Δεκαέξι Έλληνες καλλιτέχνες και σχεδιαστές, που καλύπτουν τον ευρύ χώρο των εικαστικών, σπουδαστές από το Κολλέγιο Βακαλό και η Αριάδνη Περράκη από τα Χαρτιά Περράκης, κλήθηκαν να καταθέσουν τον δικό τους φόρο τιµής στον προπάτορα της αφίσας: Διαμαντής Αϊδίνης, Αργύρης Αθανασιάδης, Δημήτρης Αρβανίτης, Ευάγγελος Κασσαβέτης, Μιχάλης Κατζουράκης, Γιάννης Κουρούδης, Μενέλαος Κουρούδης, Τάσος Μαραγκός, Μίλτος Μιχαηλίδης, Νέαρχος Ντάσκας, Δημήτρης Παπάζογλου, Τάσος Παυλόπουλος, Στέφανος Ρόκκος, Λευτέρης Φάρος, Ρένα Χρυσικοπούλου, Γιάννης Ψυχοπαίδης.

ριζιάνικο καμπαρέ, τις οποίες απαθανάτισε στους πίνακές του. «Για να χαίρομαι αυτά τα κορίτσια είχα το δικό μου τραπέζι στο «Μουλέν Ρουζ» από την πρώτη μέρα που άνοιξε. Μέχρι τότε πήγαινα στον «Μαύρο Γάτο»- ωραίο καμπαρέ κι αυτό, αλλά τα κορίτσια στο «Μουλέν Ρουζ» μου έκαναν όλα τα χατίρια και ήξεραν καλύτερα απ όλες το καν-καν. Πολλά έρχονταν στο ατελιέ μου, στη Μονμάρτη για να μου ποζάρουν», μου είπε. «Ξέρετε κύριε, έβλεπα θαυμάσια γυναικεία σώματα να χορεύουν αέρινα και ξεχνούσα το πρόβλημα που κουβαλούσα από την εφηβεία μου, όταν και τα δύο μου πόδια έπαψαν να αναπτύσσονται. Κι επιπλέον, όταν στα 16 πήγα στο εργαστήρι εκείνου του κωφάλαλου ζωγράφου, του Πρενεσετώ για να μάθω να ζωγραφίζω, ήθελα να αποδείξω σε όλους ότι δεν ήμουν ανίκανος για όλα, όπως έλεγαν πίσω από την πλάτη μου κάποιοι συγγενείς». «Πέρασα ωραία μπροστά στους καμβάδες, με ένα πινέλο στο χέρι. Χάρηκα όσο μπορούσα περισσότερο με τα μοντέλα μου, με την τρέλα την Μονμάρτης εκείνη την εποχή. Μόλις έντεκα χρόνια αφότου είχα αρχίσει να ζωγραφίζω, όλο το Παρίσι μιλούσε για την αφίσα που έφτιαξα για το Μουλέν Ρουζ. Με αγαπούσαν όλοι στη Μονμάρτη. Αλλά οι δικοί μου δεν καταλάβαιναν…. Τους τύφλωνε η αλαζονεία της αριστοκρατικής καταγωγής της οικογένειάς μας». Ο Τουλούζ Λωτρέκ στεκόταν μπροστά σε μια αφίσα που παρέπεμπε στις χορεύτριες το καν-καν. Ήξερα πως τα κορίτσια τον περιτριγύριζαν περισσότερο από οίκτο, αλλά τον άφησα στη γλυκιά νοσταλγία του καμπαρέ. Κι ο ίδιος θα καταλάβαινε πως τον θαύμαζαν για την τέχνη του, αλλά τον αντιμετώπιζαν με οίκτο για την εμφάνισή του. Ενάμιση μέτρο στο ύψος, ένας παράξενος νάνος που όλο χαμογελούσε… Μάλλον χαμογελούσε για να κρύψει την αμηχανία, την λύπη. Το ποτό ήταν καταφύγιο, λύση εύκολη, βολική. Το 1893, στην πρώτη μεγάλη έκθεσή του στη γκαλερί Μπουσώ, κριτικοί, καλλιτέχνες και επισκέπτες συμφωνούσαν ότι είχε καιρό να εμφανιστεί στο Παρίσι ένας τόσο σπουδαίος ζωγράφος όπως ο Ανρί ντε Τουλούζ Λωτρέκ. Ζωγράφιζε ατέλειωτες ώρες, κοιμόταν ελάχιστα, κάθε βράδυ ήταν στο καμπαρέ αγκαλιά με μια μπουκάλα ρούμι ή κονιάκ. Οι καταχρήσεις του στοίχισαν. Έφτασε να κυκλοφορεί με ένα πορσελάνινο σκύλο κάτω από τη μασχάλη. «Αγαπητέ μου χάρηκα που σας ξενάγησα στην έκθεση που γίνεται για να με τιμήσουν. Επιτρέψτε μου να επιστρέψω στην αφίσα μου, γιατί πολλοί επισκέπτες θέλουν να φωτογραφηθούν μαζί μου. Ξέρετε…. Είμαι ακόμα δημοφιλής», μου είπε κι έφυγε όπως τη στιγμή που με υποδεχόταν: αγγίζοντας ελαφρά το καπέλο. Χαιρέτισα τον Τουλούζ Λωτρέκ με μια ελαφρά υπόκλιση, όπως του αρμόζει. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 13

ΤΟ ΘΕΜΑ

Πότε : έως 12/11 (Πέμπτη και Κυριακή 10:00-18:00, Παρασκευή και Σάββατο 10:00- 22:00)

Έκθεση 35 εικαστικών για τον Καζαντζάκη Του Κώστα Καλέτσιου

14 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ιεθνής ομαδική έκθεση 35 εικαστικών από την Ελλάδα και άλλες 20 χώρες, αφιερωμένη στο έ ργο του σ π ου δ α ί ου Έλληνα, Νίκου Καζαντζάκη, 60 χρόνια μετά το θάνατό του, πραγματοποιήθηκε από τις 2 έως τις 6 Οκτωβρίου στο Μερόπειο ίδρυμα στις παρυφές της Ακρόπολης. Η έκθεση στο πλαίσιο των εορτασμών του 2017 ως έτος Καζαντζάκη διοργανώθηκε από το Κέντρο Τεχνών 4 Εποχές-AthensArt και τον όμιλο UNESCO Πειραιώς και Νήσων. Η εικαστική έκθεση πρόβαλε μέσω των έργων των καλλιτεχνών τον σπουδαίο Κρητικό, ταξιδευτή της Ελλάδας και του κόσμου.

Το Κέντρο Τεχνών 4 Εποχές (CA4S) – AthensArt (www.athensart-2010. ning.com) με πρόεδρο τον καθ. Δρ. Τάκι Αλεξίου, είναι διεθνής κοινότητα καλλιτεχνών και φιλότεχνων, που αριθμεί πάνω από 5.500 μέλη από 155 χώρες. Περιλαμβάνεται δε στους πολιτιστικούς οργανισμούς του υπουργείου Πολιτισμού. Η φιλοσοφία του κέντρου βασίζεται στην βαθιά πεποίθηση ότι η «Φιλία μέσα από την Τέχνη μπορεί να αλλάξει ειρηνικά τον κόσμο». Το Κέντρο Τεχνών 4 Εποχές (CA4S) – AthensArt είναι εμπνευστής κα ι δ ι ο ργα νωτ ής π ο λ ιτισ τι κώ ν εκθέσεων, εκδηλώσεων και φεστιβάλ σε όλο τον πλανήτη από το 1980 έως και σήμερα.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 15

ΦΩΤΟ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Οι Τέχνες συμπράττουν Της Μαίρης Τζώρα

16 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

μ ου σι κ ή σ υ ναν τά τ ην εικαστική δημιουργία και το αποτέλεσμα «ταξιδεύει», στο «corpus aeternum,το αιώνιο σώμα», ένα χορωδιακό έργο αφιερωμένο στον πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη. Δύο σπουδαίοι Λαρισαίοι καλλιτέχνες, ο ζωγράφος Χρήστος Παπανικολάου και ο μουσικοσυνθέτης, Γιάννος Αιόλου, «αγγίζουν» με την τέχνη, τον κόσμο των ανθρώπινων συναισθημάτων, με όχημα την φωνή, μέσα σε ένα εικαστικό τοπίο. Το έργο «Αιώνιο σώμα», η διάρκεια του οποίου είναι 60 λεπτά και αποτελείται από 20 μέρη για μικτή χορωδία και πιάνο, αποτελεί πρωτοποριακό εγχείρημα, και «ωδή» στον Ιπποκράτη, εκτέλεσε η μικτή χορωδία της ΕΡΤ στην Λάρισα, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο Γιάννος Αιόλου, χρησιμοποιεί, το τελειότερο των μουσικών οργάνων, όπως λέει, την ανθρώπινη φωνή, και το ονομάζει το «Αιώνιο Σώμα». Η μοναδική προσθήκη οργάνου, είναι αυτή του πιάνου, που για εκείνον αντικατοπτρίζει τον εξωτερικό κόσμο, όπως εξηγεί. Ο μουσικοσυνθέτης με το κινηματογραφικό του στυλ μουσικής, που έγινε γνωστός με το «Τανγκό των Χριστουγέννων», εμπνέεται, από το σώμα, ως “όλον”, ως το αυγό που περιέχει πνεύμα και ζωή, ως αυτό που σχηματοποιεί τη ζωή και τις εικόνες της, τα συναισθήματα και τη σκέψη. Το εικαστικό περιβάλλον του Χρήστου Παπανικολάου, με 77 έργα, αφιερωμένα στο ανθρώπινο σώμα, τα οποία προβλήθηκαν κατά την διάρκεια της μουσικής εκτέλεσης πρόσφερε στους θεατές ένα ταξίδι συναισθημάτων. Το ερέθισμα, για τον εικαστικό, δίνει το χορωδιακό έργο

του Γιάννου Αιόλου και η πρόκληση για εκείνον είναι, τo αποτέλεσμα ενός παντρέματος μουσικής και ζωγραφικής. «Για μένα, η Τέχνη, είναι ένας δρόμος προς την ίαση της ψυχής. Που αποτελεί ζητούμενο. Όχι αφελές δεδομένο», καταθέτει ο Χρήστος Παπανικολάου και συνεχίζει: «Μέσα λοιπόν, από την ολιστική θεώρηση του Ιπποκράτη για τον άνθρωπο, αναδύθηκε μπροστά μου μια εικόνα. Αυτή του ανθρώπινου σώματος, ως φορέα πνεύματος. Ένα θέμα, το οποίο με έχει απασχολήσει σε διάφορες περιόδους, όπως εκείνες τις στιγμές, στο ανατομείο η με αφορμή παγκόσμια συνέδρια Ορθοπεδικής και Αθλιατρικής Σήμερα, η έμπνευση που μου δίνει ο Ιπποκράτης, έρχεται μέσα από την μουσική του Γιάννου. Οι ενότητες του μουσικού του έργου, μου δίνουν και τα ερεθίσματα, για να διαμορφώσω, το δικό μου εικαστικό τοπίο». Οι δύο καλλιτέχνες συνέπραξαν, για να συμβάλλουν στην φιλοδοξία του Δήμου Λαρισαίων να καταγραφεί η πόλη τους ως Ιπποκρατική, καθώς εκεί έζησε τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του ο πατέρας της Ιατρικής. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον πολιτιστικό πολυχώρο, του Μύλου του Παππά και συνδιοργανώθηκε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Δήμο Λαρισαίων, υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Παράλληλα, συνεργάστηκαν οι Ιατρικοί Σύλλογοι, Πανελλήνιος και της Λάρισας, ενώ κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο διακεκριμένος καρδιοχειρουργός, Σωτήρης Πράπας, εκπρόσωπος του Διεθνούς Ιπποκράτειου Ιδρύματος Κω.

ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ | ΚΥΡΙΑΚΕΣ 2017-2018

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΟΜΙΛΟΥ ΟΤΕ ΕΔΩ ΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ… ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ! Μουσειοπαιδαγωγική Δράση 1 & 15 Οκτωβρίου 2017 | 4-6 ετών (11:00 - 12:30) | 7-12 ετών (13:00 - 14:30) Access all Areas: Μπες στο ρόλο! Mixed Realities 5 & 26 Νοεμβρίου 2017 | 9-13 ετών (11:00 - 12:30 και 13:00 - 14:30) Virtual & Augmented Reality Museum Labs Storylab Workshops 10 & 17 Δεκεμβρίου 2017 | 8- 14 ετών (11:00 - 12:30 και 13:00 - 14:30) Stop motion animation: Γύρισε τη δική σου ταινία

Το Μουσείο καλωσορίζει τις οικογένειες σε μια διαφορετική εμπειρία γεμάτη τεχνολογία! Τα διαφορετικά προγράμματα χρησιμοποιούν τη δύναμη της τεχνολογίας και αφηγούνται τις ιστορίες των τηλεπικοινωνιών, χαρίζοντας μια μοναδική μουσειακή εμπειρία για όλη την οικογένεια. Στις Μουσειοπαιδαγωγικές Δράσεις, θα ανακαλύψουμε με τις αισθήσεις μας ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, θα μπούμε σε πρωτόγνωρους ρόλους και θα μάθουμε τις ιστορίες που έχουν να μας αφηγηθούν οι Συλλογές του Μουσείου με τον πιο δημιουργικό τρόπο. Στις δράσεις Mixed Realities, θα συνδυάσουμε virtual με augmented reality και θα απολαύσουμε ένα διαφορετικό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Στα Storylab Workshops, θα αφήσουμε τα εκθέματα να μας εμπνεύσουν και να μας δώσουν ιδέες για να φτιάξουμε τη δική μας ιστορία, μέσω τεχνικών video, animation και performance.

Mixed realities 14 & 28 Ιανουαρίου 2018 | 9-13 ετών (11:00 - 12:30 και 13:00 - 14:30) Virtual & Augmented Reality Museum Labs Μουσειοπαιδαγωγική Δράση 11 & 25 Φεβρουαρίου 2018 | 4-6 ετών (11:00 - 12:30) | 7-12 ετών (13:00 - 14:30) Υδραυλικός τηλέγραφος: Το νερό κινεί το μήνυμα! Storylab Workshops 4 & 18 Μαρτίου 2018 | 8- 14 ετών (11:00 - 12:30 και 13:00 - 14:30) Interviewing the Masters. Φώτα, κάμερες… πάμε! Μουσειοπαιδαγωγική Δράση 1 & 22 Απριλίου 2018 | 4-6 ετών (11:00 - 12:30) | 7-12 ετών (13:00 - 14:30) Γίνε για μια μέρα Εναερίτης: Ανέβα Ψηλά Μουσειοπαιδαγωγική Δράση 18+19 +20 Μαίου 2018 Τηλεπικοινωνίες και Μουσεία Γιορτάζουν!

Πρωτέως 25, 14564 Νέα Κηφισιά Τ: 210 6201999 - 210 6201899 F: 210 8078119 otegroup-museum@ote.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 17

Της Βίκυς Χαρισοπούλου

Οι μαγεμένες -μια ιστορία σαν

18 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

«Φτιάχνουμε αγάλματα με υλικά / από αγάλματα που τα είχαν φτιάξει άλλοι, παλιότεροι τεχνίτες,/φτιάχνουμε ποιήματα με λέξεις από ποιήματα γραμμένα/ σ’ άλλους καιρούς από άλλους ποιητές,/φτιάχνουμε ζωές με αισθήματα με βιώματα/που άλλοι άνθρωποι πριν από μας τα είχαν ζήσει./ ... ... Συνεχίζουμε βάζοντας τ’ όνομά μας/ δίπλα σ’ άλλα ονόματα, ακόμα και σ’ εκείνα που θα θέλαμε να σβήσουμε» (Τίτος Πατρίκιος «Σφετερισμός των αγαλμάτων») Μπορεί το δροσερό καφέ του Αρχαιολογικού Μουσείου με τη σκιά κάτω απ τα πλατάνια να παραμένει κλειστό για δεύτερη χρονιά, ο ανατολικός όμως υπαίθριος χώρος του -αυτός που «βλέπει» προς τη ΔΕΘ, έγινε τον τελευταίο μήνα το νέο...viral σκηνικό για «selfie με τ΄ αγάλματα...». Η...έστω ανάμεσα στα αντίγραφα της Μαινάδας, του Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του Γανυμήδη, ενός εκ των Διόσκουρων, της Αύρας και της Νίκης... Έτσι πίστευε κι η ...σύζυγος μεν του βασιλιά της Θράκης, αλλά ερωμένη του Μεγάλου Αλεξάνδρου και... έτρεξε νυχτιάτικα με την ακολουθία της να τον συναντήσει στην κιονοστοιχία. Εκείνος όμως, ειδοποιημένος από τον πανθ΄ ορώντα και γιγνώσκοντα δάσκαλο του – τον Αριστοτέλη, δεν... πήγε στο παράνομο ραντεβού... Τον είχαν ενημερώσει πως...ο απατηθείς Θράξ βασιλεύς είχε ήδη καταφύγει στις...Μάγισσες και... αντί για τον Μέγα Αλέξανδρο, μαρμάρωσε η βασίλισσα και η ακολουθία της... κι η Λήδα , κι ο Γανυμήδης και...αυτός ο ίδιος ο Βάκχος (Διόνυσος) – η λατρεία του οποίου προηγούταν κι αυτής του Δία στην...ανέκαθεν ιδιαζόντως βακχεύουσα πόλη...

παραμύθι

Μύθοι, θρύλοι -ερωτύλοι , αλλά... πως αλλιώς; Αστικός θρύλος της Θεσσαλονίκης αυτός με τη μαρμαρωμένη βασίλισσα και τον ερωτύλο Μέγα-Αλέξανδρο, αλλά και τα πολλαπλά και πολυεθνικά όπως η πόλη προσωνύμια των αγαλμάτων. “Είδωλα”, “Suretler” (στα Τούρκικα ), “Μαγεμένες” αλλά και “Incantadas “ στα Λαντίνο (Ισπανοεβαίικα). -Φιλοτεχνήθηκαν από άγνωστο γλύπτη (πιθανότατα σε αττικό εργαστήριο) στα τέλη του 2ου μ.χ αιώνα για λογαριασμό κάποιου Ρωμαίου άρχοντα της εποχής. -Κοσμούσαν το κτίριο στο οποίο πιστεύεται ότι ήταν τοποθετημένες ως και την οθωμανική εποχή της πόλης οπότε περιπλέχτηκαν με το μύθο του Μεγαλέξανδρου και... -Στα 1864 με την άδεια των οθωμανικών αρχών αφαιρέθηκαν από τον Γάλλο Εμμανουέλ Μιλέρ, λεηλατήθηκαν κι έγιναν η πρώτη καταγεγραμμένη αρχαιοκαπηλία σε ελληνική αρχαιότητα. .. Ακολούθησε η αποθήκευσή τους στα υπόγεια του Λούβρου, η πολλαπλή διεκδίκησή τους ως “άλλα Ελγίνεια” απ την πόλη, η επιστροφή τους ως αντίγραφα -κατασκευασμένα στα εργαστήρια του Μουσείου του Λούβρου και αδρά αγορασμένα απ την Helexpo-ΔΕΘ με αφορμή την 80η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. “Μακάρι κάποτε να μπορέσουν να έρθουν

πίσω και τα πρωτότυπα” έλεγε εγκαινιάζοντας την πρώτη έκθεση των αντιγράφων των “Μαγεμένων” η υπηρεσιακή τότε (το Σεπτέμβριο του 2015) πρωθυπουργός της χώρας κ. Βασιλική Θάνου. Το μύθο του ερωτύλου Μέγα-Αλέξανδρου επικαλέστηκε στα επανεγκαίνια (ανήμερα των εγκαινίων της 82ης ΔΕΘ) της νέας θέσης των Μαγεμένων στο Αρχαιολογικό Μουσείο ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης. «Μα με παραμύθια μοναχά μπορούμε να ζήσουμε...Πως αλλιώς;», σχολίασε. Και μια 5η – αυθεντική “Μαγεμένη” στο Μουσείο Ανακοινώθηκε πως με χρηματοδότηση του Δήμου Θεσσαλονίκης ξεκινούν από την αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων ανασκαφικές εργασίες στο νότιο τμήμα της αρχαίας αγοράς προκειμένου να εντοπισθεί το ακριβές σημείο της αρχικής τους θέσης και να μεταφερθούν οριστικά εκεί. Ως τότε... τα αντίγραφα των “Μαγεμένων” θα μείνουν στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου. Στο μεταξύ, για τους λάτρεις των πρωτοτύπων – υπάρχει λύση και δια του λόγου – αλλά και ...του μύθου το αληθές, υπάρχει και εκτίθεται το πρόσωπο της Νίκης - μιας πέμπτης- αυθεντικής “Μαγεμένης” μέσα -στους εκθεσιακούς χώρους του Αρχαιολογικού Μουσείου. Το θραύσμα βρέθηκε τον Ιούνιο του 1997 στη διάρκεια εργασιών για το φυσικό αέριο στην οδό Ρογκότη. Προέρχεται από έναν πέμπτο πεσσό, που δεν... βρήκε ο Μιλέρ και δεν «ξενιτεύτηκε» στο Λούβρο. Το πιθανότερο είναι ο πεσσός αυτός να είχε καταρρεύσει μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα του μνημείου κατά την διάρκεια κάποιου από τους μεγάλους σεισμούς του 5ου ή του 7ου αιώνα μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη. Όλες οι περιγραφές της στοάς από το 1686 και εξής αναφέρονται σε τέσσερις μόνο πεσσούς, -αυτούς που μεταφέρθηκαν στο Λούβρο. Το πιθανότερο είναι, μετά τους σεισμούς το θραύσμα να καταχώθηκε ως οικοδομικό υλικό μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα οπότε και ξαναβρέθηκε και ενσωματώθηκε σε κάποιο κτίσμα από αυτά που κάηκαν στη φωτιά του 1917. Στη συνέχεια το θραύσμα καταχώθηκε μαζί με τα αποκαΐδια της πυρκαγιάς, για να έλθει για δεύτερη φορά στο φως το 1997. Πέριξ αυτής – της ..αυθεντικής “Μαγεμένης” (με ίχνη από ...αιωνόβια αποκαΐδια) θα στηθούν εκατοντάδες ευρήματα που θα συνθέσουν μεγάλη έκθεση με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Η έκθεση προετοιμάζεται για τον ερχόμενο Δεκέμβριο και θα αναπτυχθεί στο μουσείο της Ρωμαϊκής Αγοράς και στο Μπέη Χαμάμ (Λουτρά Παράδεισος), της Θεσσαλονίκης.

«Κι όμως τ’ αγάλματα λυγίζουν κάποτε, Τα αγάλματα είναι στο μουσείο.../ ..γιατί τ’ αγάλματα δεν είναι πια συντρίμμια,/ είμαστε εμείς. ..» (Γ.Σεφέρης “Ο Ηδονικός Ελπήνωρ”) ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 19

Του Χρίστου Καλουντζόγλου

ΜΙΑ ΓΙΟΡΤΉ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ, ΑΠΌ ΤΟ «ΑΛΜΑ ΖΩΉΣ» 20 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Κατεβαίνοντας με το μετρό για το Σύνταγμα έβλεπα γύρω μου ολοένα και περισσότερους που επιβιβάζονταν στους συρμούς φορώντας τα λευκά και ροζ μακό μπλουζάκια με τα συνθήματα του 9ου Greece Race for the Cure. Είμαστε πολλοί, σκεφτόμουν. Με τα ροζ μπλουζάκια οι survivors, οι γυναίκες που δίνουν τη μάχη με τον καρκίνο του μαστού. Με τα λευκά οι συγγενείς, οι φίλοι τους, οι άνθρωποι που συμμετέχουν όπως μπορούν στον αγώνα. Γιατί βρεθήκαμε στο Σύνταγμα; Κάποιοι για τον αγώνα δρόμου των 5 χιλιομέτρων, άλλοι για τον περίπατο των 2 χιλιομέτρων, όλοι μαζί για να στείλουμε ένα μήνυμα : “Τρέξε, γιόρτασε, στήριξε”. Θα μπορούσε να είναι γιορτή μια εκδήλωση για τον καρκίνο του μαστού; Όπως αποδείχτηκε, ναι! Γιατί στο Σύνταγμα συναντηθήκαμε άνθρωποι που δεν επιτρέπουμε να μας καταβάλει η θλίψη. Που κοιτάζουμε κατάματα την πραγματικότητα και δίνουμε ο καθένας τον δικό του αγώνα, όπως μπορεί, αλλά με κοινό στόχο: τη νίκη, την ζωή. Αυτή την 1η του Οκτώβρη συμμετείχα κι εγώ ως οδοιπόρος στο 9o Greece Race for the Cure,φορώντας το λευκό μακό μπλουζάκι με το σύνθημα “Τρέξε, γιόρτασε, στήριξε”. Ήμουν εκεί, δίπλα στις φίλες που δίνουν τη μάχη τους- για την Μαρία, τη Νικολέτα.... Είναι κι άλλες πολλές γυναίκες στην ίδια κατάσταση -κάποιες που αντιμετώπισαν πριν από χρόνια τον καρκίνο του μαστού, ορισμένες που δίνουν τώρα τον αγώνα τους. Δεν ήξερα, δεν μου είχε περάσει από το νου, ότι ήταν τόσες πολλές. Κι όμως! Όταν φεύγει οριστικά από το λεξιλόγιο η λέξη “επάρατος” και αναφέρεσαι στη νόσο με το όνομά της – καρκίνος του μαστού – μοιράζεσαι πιο εύκολα τις εμπειρίες. Εκείνη τη μέρα κατέβηκαν στο κέντρο της Αθήνας πάνω από 35 χιλιάδες άνθρωποι, κάθε ηλικίας, για να μοιραστούν ένα χαμόγελο πίστης. Πίστη στην έκβαση της μάχης. Για κάποιους η

συμμετοχή ήταν η απόδειξη πως δεν ξέχασαν αυτούς που είχαν φύγει. Εξακόσιοι εθελοντές ήταν παντού για να βοηθήσουν τους συμμετέχοντες που είχαν κατέβει είτε με μία από τις 695 ομάδες, είτε με την παρέα ή τους συγγενείς τους. “Τρέχω για τη μαμά μου”, έγραφε στην κόκκινη ταμπελίτσα που είχε καρφιτσώσει ένας δρομέας στο λευκό μπλουζάκι του. “Για την Έμμα”, έγραφε ένας άλλος. Ήταν πολλοί που έτρεχαν για την Έμμα. Δεν ήξερα την ιστορία της. Έψαξα, ρώτησα, έμαθα πως έφυγε πριν από περίπου ένα χρόνο, στα 24, αλλά είχε προλάβει να δώσει κουράγιο σε πολλές γυναίκες, να εμπνεύσει άλλες για τη συνέχεια. “Μανούλα να προσέχεις”, έγραφε το κόκκινο ταμπελάκι που είχε καρφιτσωμένο στη μπλουζίτσα του ένα πιτσιρίκι. Το κρατούσε στους ώμους ο μπαμπάς, δίπλα τους έτρεχε ένα μεγαλύτερο παιδί, που το κρατούσε από το χέρι μια γυναίκα, προφανώς η μαμά. “Τρέχω για την Ζωή”- δεν ξεχώρισα αν το “ζ” ήταν κεφαλαίο ή μικρό, τι σημασία είχε εξάλλου . Το νόημα είναι ίδιο, είτε πρόκειται για κύριο όνομα, είτε για ουσιαστικό... “Τρέχω για όλες τις γυναίκες που αγωνίζονται”. Το “Άλμα Ζωής”, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού, κινητοποίησε περισσότερους από ποτέ γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας. Το σύνθημα ακούστηκε περισσότερο από ποτέ: “η πρόληψη σώζει ζωές”. Σίγουρα αυτή η δράση, το Race for the Cure, είναι η πιο προβεβλημένη, όμως υπάρχουν πολλές άλλες και ουσιαστικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει ο Σύλλογος για την στήριξη και την ενημέρωση των γυναικών. Πρωτοβουλίες για τις οποίες μπορείτε να ενημερωθείτε μέσω της ιστοσελίδας www.almazois.gr ή στα τηλέφωνα 210 4180006 και 210 8815444. Η τηλεφωνική γραμμή στήριξης για τους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του μαστού είναι 210 8 253253.10 4180006,

Xάρισε δύναμη Αν θέλετε να βοηθήσετε κι εσείς τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή τον καρκίνο του μαστού και βρίσκονται σε χημειοθεραπεία, δεν έχετε παρά να αλλάξετε λουκ σε λίγα μόλις λεπτά. Βουρ στο κοντινότερο κομμωτήριο και κουρευτείτε ξύπνιες- όχι όπως ο Σαμψών στον ύπνο- υπό την προϋπόθεση όμως ότι τα μαλλιά σας είναι μακρύτερα από 20cm και δεν έχουν υποστεί χημικές επεξεργασίες. Στη συνέχεια καλέστε στο 23310 20 455 Δευτέρα - Παρασκευή 10:00-13:00. Είναι το τηλέφωνο της μεταφορικής που συνεργάζεται με το πρόγραμμα ΧΑΡΙΣΕ ΔΥΝΑΜΗ που πραγματοποιεί για δεύτερη συνεχή χρονιά ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ. Έρχεται στο χώρο σας προπληρωμένο courier, σας φέρνει το ειδικό σακουλάκι και παραλαμβάνει τα μαλλιά για να τα μεταφέρει στο “Άλμα Ζωής”, από όπου και προωθούνται σε κατασκευαστή περούκας. Την περσινή χρονιά περισυνελλέγησαν 16.000 κοτσίδες και 93 γυναίκες προμηθεύτηκαν την περούκα τους από το εν λόγω πρόγραμμα.

Τ.Μ. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.almazois.gr/harise-dynami/ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 21

ιδικότητα τεχνίτης ηλεκτρονικών, ηλεκτρολογι κώ ν κα ι ο π λ ι κώ ν συστημάτων του επιθετικού ελικοπτέρου Απάτσι Δέλτα». Βλέμμα σταθερό, έξυπνο αποφασιστικό. Mατιά που «γυαλίζει»... Η επιλοχίας Αεροπορίας Στρατού, Όλγα Τσακνάκη δεν βρέθηκε τυχαία να εργάζεται σε έναν χώρο που θεωρείται ανδροκρατούμενος. Σκληρή δουλειά, προγραμματισμός και επιμονή βρίσκονται πίσω από μια τέτοια ξεχωριστή επιλογή καριέρας. «Το είχα σκεφτεί πολλές φορές και όταν ήρθε η στιγμή να επιλέξω την ειδικότητά μου το έκανα. Δεν το μετάνιωσα ούτε στιγμή. Αυτό που συνέβη δεν ήταν τύχη. Πιστεύω ότι ο καθένας πηγαίνει εκεί που πρέπει να είναι και ναι, η θέση μου είναι εδώ ακριβώς που βρίσκομαι», λέει, μιλώντας στο ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ. Η ε π ι λοχί α ς τ η ς Α ε ρ ο π ο ρ ί α ς Στρατού δεν είχε μια πορεία πολύ διαφορετική από κάθε άλλο μαθητή. Από το σχολείο, στις πανελλήνιες εξετάσεις και μετά στα... δύσκολα αφού πλέον εργάζεται πάνω σε ένα από τα πιο πολύπλοκα και απαιτητικά μ η χανή μ α τα , έ να , π ανά κ ρ ι β ο επιθετικό ελικόπτερο της Αεροπορίας Στρατού της Ελλάδας. «Κατατάχτηκα στη σχολή μόνιμων υπαξιωματικών το 2012. Αποφοίτησα τ ο 2 0 1 4 ω ς μ ό ν ι μ η λ οχ ί α ς αεροπορίας στρατού. Ακολούθως πήγα στη βάση του Στεφανοβίκειου όπου ήρθε η στιγμή να πάρω την ειδικότητά μου. Η εκπαίδευση έγινε στις ΗΠΑ. Επέστρεψα τον Νοέμβριο του 2016 και από τότε εργάζομαι πάνω στα συγκεκριμένα επιθετικά ελικόπτερα». «Αυτό που κάνουμε είναι λειτούργημα, δεν είναι δουλειά. Ο σκοπός είναι η υπεράσπιση της πατρίδας και της σημαίας μας. Αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε πολύ υπερήφανοι», μας λέει η ψύχραιμη Όλγα. “Είναι λίγο περίεργο γι’ αυτούς που ακούνε ότι μία γυναίκα είναι τεχνικός και μάλιστα σε ένα επιθετικό ελικόπτερο. Όμως επειδή η ευθύνη είναι μεγάλη και οι υποχρεώσεις πολλές, αυτό σε κάνει να είσαι πιο συνειδητοποιημένος ως άνθρωπος, τόσο στην προσωπική σου ζωή σου όσο και στο επάγγελμά σου. Η συνεργασία με τους υπόλοιπους

22 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Μια γυναίκα στη «φωλιά» των Απάτσι Του Σωτήρη Κυριακίδη συναδέλφους είναι άψογη. Είμαστε όλοι συνειδητοποιημένοι. Έχουμε έναν κοινό σκοπό. Αυτό αυτομάτως μ α ς κά ν ε ι να π ρ ο σ π α θ ο ύ μ ε περισσότερο και να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας». Κάπου εδώ το βλέμμα της φεύγει. Έχει «πιάσει» το σκούρο γκρι επιβλητικό ιπτάμενο δημιούργημα, το ελικόπτερο του 2ου Τάγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων που στέκει λίγο πιο πέρα, στο υπόστεγο και περιμένει τη νεαρή επιλοχία. Πήραμε το μήνυμα... Ίσα που προλάβαμε μια τελευταία ερώτηση: -«Τι σκέφτεσαι όταν ξυπνάς το πρωί για να φύγεις για δουλειά Όλγα»; -«Ανυπομονώ...».

έ λ ο υ μ ε ν α δημιουργήσουμε οινόφιλο κοινό και όχι πότες». Σε αυτές τις λιγοστές λέξεις συμπυκνώνεται η φιλοσοφία των 25 οινοπαραγωγών /μελών τ η ς Έ νω σ η ς « Ο ίνο ι Β ο ρ εί ου Ελλάδος» και αποτελεί το σκεπτικό με το οποίο οι άνθρωποί της οργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις προκειμένου ο κόσμος να γνωρίσει τον βορειοελλαδίτικο αμπελώνα και το επώνυμο ποιοτικό ελληνικό κρασί. Φέτος μάλιστα, στην ετήσια μεγάλη εκδήλωση «Τα ΒορΟινά» που διοργάνωσε πρόσφατα η Ένωση, στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, πρωτοπαρουσιάστηκε μια πρωτότυπη θεατρική παράσταση π ου α π ε υ θ υ νόταν κ υ ρ ί ω ς σ ε παιδιά, στους μελλοντικούς, δηλαδή γευσιγνώστες. Και η... παράσταση έκλεψε την... παράσταση! «Βλέποντας την παρουσία και μικρών παιδιών στις εκδηλώσεις μας ανεβάσαμε - γι α π ρ ώτ η φ ο ρ ά - έ να έ ργο προσαρμοσμένο στα “ΒορOινά”, τον “Καραγκιόζη τρυγητή”. Τον απήλαυσαν όλοι, αλλά κυρίως τα μικρά παιδιά. Όλα είναι θέμα Παιδείας... Όλα ξεκινάνε από νωρίς... Βλέποντας μια τέτοια παράσταση κάτι θα τους μείνει.... Αύριο μεθαύριο θέλουμε αυτοί οι νέοι να γίνουν οινόφιλοι, όχι πότες... » αναφέρει, μιλώντας στο «ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ» η ψυχή όλων των δράσεων εξωστρέφειας της Ένωσης, Αλεξάνδρα Ανθίδου. Κάνοντας τον απολογισμό των φετινών «ΒορΟινών» λέει ότι «πέτυχαν». Τι σημαίνει όμως πέτυχαν; ρωτάμε την κ.Ανθίδου. «Σημαίνει ότι είχαμε μεγάλη ανταπόκριση εκ μέρους του κόσμου. Περισσότεροι από 3.500 φίλοι των ΒορΟινών τί μ ησαν τ ην ε κδ ή λ ω σ η . Κά τι ανάλογο παρατηρείται σ΄ όλες τις εκδηλώσεις μας. Είτε είναι μεγάλες όπως τα “ΒορΟινα”και οι “Ανοιχτές Πόρτες”, είτε είναι μικρότερες, όπως οινογνωσίες, η ανταπόκριση του κοινού είναι εντυπωσιακή. Δεν προλαβαίνουμε να ανακοινώσουμε μία εκδήλωση και σε λίγες ώρες έχει κιόλας “κλείσει”...» […] «Τα μηνύματα που παίρνουμε είναι ότι το κρασί ανεβαίνει... Σε καιρό κρίσης, όταν όλοι σκεφτόμαστε που θα ξοδέψουμε και το τελευταίο ευρώ, εμείς παρατηρούμε αυξητική τάση επισκεπτών στα οινοποιία. Στις “Ανοιχτές Πόρτες”τον περασμένο Μάιο είχαμε 11.000 επισκέπτες, στα οινοποιία της Ένωσής μας ενώ καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους ξεπέρασαν του ς 1 0 0 . 0 0 0 τα ά το μ α π ου επισκέφθηκαν αυτά τα οινοποιία».

«ΟΊΝΟΙ ΒΟΡΕΊΟΥ ΕΛΛΆΔΟΣ»

Θέλουμε οι νέοι να γίνουν οινόφιλοι, όχι πότες! Του Μπάμπη Γιαννακίδη Επόμενη μεγάλη εκδήλωση της Ένωσης είναι η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ημέρα Οινοτουρισμού, στις 12 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία τα οινοποιεία θα είναι ανοιχτά με ελεύθερη είσοδο και κεράσματα για τους επισκέπτες. Ακολουθούν στις 11 Δεκεμβρίου τα “ΒορΟινά των Χριστουγέννων”. «Είναι η δεύτερη χρονιά που τα διοργανώνουμε» λέει η κ.Ανθίδου και εξηγεί πως: «Η ιδιαιτερότητά τους είναι ότι σε

αυτά φέρνουμε ιδιαίτερα κρασιά, που δεν κυκλοφορούν, που ίσως δεν θα έχουμε ξανά την ευκαιρία να δοκιμάσουμε, παλαιωμένες ετικέτες, πειραματικά κρασιά...». Η ε κδ ή λ ω σ η π ι θ α νότα τα θ α φιλοξενηθεί σε κεντρικό ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης (αναμένεται ανακοίνωση). Για πληροφορίες: www.winesofnorthgreece.gr , www. voroina.gr , www.wineroads.gr , τηλ 2310 281617 ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 23

Για καφέ στο τούνελ Της Πέπης Γιούλτση

Μια επιχειρηματική ιδέα έγινε το «φως» στην άκρη του παλιού τούνελ του...Πλαταμώνα

24 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

αφέ και ποτό στο υπεραιωνόβιο τούνελ του Πλαταμώνα αλλά και μια υ π έ ρ οχ η π ε ρ ι π α τ ητι κ ή διαδρομή κατά μήκος της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής ( χ ρ ονο λ ογ είτα ι α π ό το 1 9 1 5 ) , απολαμβάνουν πλέον οι επισκέπτες της παραλιακής ζώνης του Νέου Παντελεήμονα, στο Νομό Πιερίας. Το ίδιο σημείο, εκεί όπου η απόληξη του Ολύμπου “αγγίζει” τη θάλασσα, περίμεναν να δουν και όσοι ταξίδευαν πριν από χρόνια με το τρένο. Κι αυτό γιατί, η θέση των γραμμών σε σχέση με τη θάλασσα, χάριζε στον επιβάτη την αίσθηση ότι το τρένο πετάει πάνω από το νερό. Ό ταν το 2 0 0 5 κα τα ργή θ η κε η σιδηροδρομική γραμμή και σίγησε το τρένο η περιοχή γνώρισε την εγκατάλειψη. Έμειναν μόνο οι μνήμες... Τον τελευταίο καιρό οι μνήμες ζωντάνεψαν χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία που εδώ και λίγους μήνες δημιούργησε στο βόρειο τμήμα του εγκαταλελειμμένου τούνελ (το μίσθωσε από τη ΓΑΙΑΟΣΕ) έναν χώρο αναψυχής, αλλά και χάρη στην πρωτοβουλία του Δήμου Δίου – Ολύμπου που διαμόρφωσε ένα μονοπάτι περιπάτου, μήκους περίπου δύο χιλιομέτρων, κατά μήκος της ακροθαλασσιάς, δίπλα στις ράγες. “Τα μηνύματα που εισέπραξε η περιοχή από τις κινήσεις αυτές είναι πολύ θετικά

και τα οφέλη για τον τόπο πολλά. Το καφέ στο παλιό τούνελ διαφήμισε την περιοχή, ενώ η περιπατητική διαδρομή, η οποία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, λειτουργεί ως πρόσθετος πόλος έλξης για ντόπιους και ξένους επισκέπτες” λέει στο “ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ” ο δήμαρχος Δίου – Ολύμπου, Κωνσταντίνος Δημόπουλος. Η παραλία του Παντελεήμονα μπορεί πια να συναγωνίζεται με αξιώσεις την αίγλη του παραδοσιακού ορεινού οικισμού του Παλιού Παντελεήμονα, που “κέρδισε” από τη δεκαετία του ‘80 τις εντυπώσεις, χάρη στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, τα πέτρινα σπίτια του, τα πετρόστρωτα σοκάκια του αλλά και το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα εκεί δεν κινείται ρόδα αυτοκινήτου. Πλέον, στην παραλιακή ζώνη του Πλαταμώνα κατευθύνονται διαρκώς επισκέπτες από Θεσσαλία, Πιερία, Θεσσαλονίκη, Ημαθία, Κοζάνη και άλλες περιοχές της Ελλάδας και όχι μόνο. Στο μεταξύ, το καφέ στο τούνελ, με τον εμβληματικό πύργο που λειτουργούσε ως πολυβολείο για τη φύλαξη της σήραγγας, υπόσχεται στους επισκέπτες να “συνοδεύσει” τα δικά τους ταξίδια δίπλα στη θάλασσα, να γράψει τη δική τους ιστορία σε έναν νέο χώρο, να θυμίσει την αύρα της ιστορίας και τα νεανικά καλοκαίρια που έζησαν οι παλιότεροι κάτω από το κάστρο του Πλαταμώνα.

Γυναικεία επιμονή σκέτο... πετιμέζι! Της Αλεξάνδρας Γούτα

έχρι τα κατάφυτα βουνά του Πόντου έφτασε μια ομάδα πέντε γυναικών από τη Γενισέα Ξάνθης, προκειμένου να βρει τον αυθεντικό σπόρο, που θα τής επέτρεπε να «αναστήσει» ξανά στη Θράκη μια καλλιέργεια λησμονημένη επί μισό αιώνα, ώστε να μπορεί να παράγει ένα παραδοσιακό προϊόν. Ο λόγος για την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου και για το πετιμέζι, βασική γλυκαντική ύλη σε κάθε ελληνικό σπίτι πριν από την έλευση της «παντοκρατορίας» της ζάχαρης: το πετιμέζι ήθελε πολλή χειρονακτική εργασία, γεγονός που γρήγορα το οδήγησε ...στα αζήτητα, παρά τα σημαντικά διατροφικά του οφέλη. «Ακούγαμε τους γονείς και τους παππούδες μας να μιλάνε με πολλή λαχτάρα για αυτό το προϊόν, που καλλιεργούσαν έως το 1955 περίπου. Τα δύσκολα χρόνια της φτώχειας στην Ελλάδα, οι παλαιότεροι ουσιαστικά βιοπορίστηκαν με το πετιμέζι» θυμάται, μιλώντας στο «Πρακτορείο», η Αναστασία Αμανατίδου, πρόεδρος της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης “Γενισέα”, που έχει αναβιώσει την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου εδώ και λίγα χρόνια. Το 2006, οι γυναίκες έπιασαν δουλειά για να μπορέσουν να ξαναφέρουν στο ελληνικό τραπέζι αυτό το προϊόν. Ωστόσο, ο δρόμος δεν ήταν πάντα ...γλυκός. «Είχαμε πρόβλημα με τον σπόρο, είχε χαθεί. Είχε έρθει στα χέρια μας σπόρος ζαχαροκάλαμου από ένα πενταετές πρόγραμμα για την παραγωγή βιοαιθανόλης. Τον καλλιεργήσαμε, αλλά όταν δώσαμε το σιρόπι στους παλιούς να το δοκιμάσουν, μας είπαν: «Είναι γλυκό, ναι, αλλά δεν είναι το ίδιο». Αρχίσαμε να ψάχνουμε τον αυθεντικό σπόρο παντού. Τον βρήκαμε τελικά κοντά στην Τραπεζούντα, τον φέραμε, τον καλλιεργήσαμε, κάναμε την πρώτη μας παραγωγή σε πετιμέζι και τη

δώσαμε ξανά στους παλιούς να τη δοκιμάσουν. Και τότε μας είπαν “ναι, είναι αυτό ακριβώς”» διηγείται. Για να μπει στη μαζική παραγωγή, η ομάδα κατασκεύασε τη μηχανή επεξεργασίας εξολοκλήρου από την αρχή, με οδηγίες των παλαιότερων -οι μηχανές των γονιών δεν υπήρχαν πια. Τελικά, οι πέντε αγρότισσες κατάφεραν να στήσουν “με χρήματα από την τσέπη τους” μια μικρή γραμμή παραγωγής, ύψους επένδυσης 60.000-70.000 ευρώ, που επιτρέπει την παραγωγή 2-3 τόνων πετιμεζιού ετησίως. Το πετιμέζι που παράγουν

είναι περιζήτητο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μόνο που οι γυναίκες, που ουσιαστικά παλεύουν μόνες τους, δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τη μεγάλη ζήτηση, καθώς αδυνατούν να επεκτείνουν τη μονάδα τους με ίδιους πόρους. Και δεν αποθαρρύνεστε ποτέ από κάτι που απαιτεί τόσο χρόνο και κόπο, δεν σκεφτήκατε ποτέ να τα παρατήσετε; ρωτήσαμε την κ. Αμανατίδου. Η απάντησή της, αφοπλιστική: «Δεν θα σταματήσουμε μέχρι να πετύχει. Πρέπει να αφήσουμε μια προίκα στα παιδιά μας, στην περιοχή μας». ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 25

ΜΙΓΚΈΛ ΛΟΖΆΝΟ

Της Ασπασίας Βελονάκη, Φωτογραφία Αλέξανδρος Χαδιάρης

ΜΠΑΊΝΟΥΝ «ΣΤΟ ΒΥΘΌ ΟΙ ΒΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΊΝΕΣΑΙ ΝΑ ΚΛΕΊΣΕΙ Η ΠΙΟ ΦΥΛΉ ΤΑΠΕΙΝΌΣ» 26 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Δώδεκα άνθρωποι έχουν πατήσει στο φεγγάρι, αλλά μόνο έξι άνθρωποι έχουν καταδυθεί 120 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Ένας εξ αυτών είναι ο Καταλανός Μιγκέλ Λοζάνο! Στις 30 Μαΐου του 2016 έφτασε στα 122μ. στο Ροατάν της Ονδούρας, δύο μέτρα λιγότερα από το Παγκόσμιο ρεκόρ. Δύο φορές ασημένιος Παγκόσμιος Πρωταθλητής και σταθερά πρωταθλητής Ισπανίας στην ελεύθερη κατάδυση, ο ύψους 1.95 (!) δύτης έκανε πραγματικότητα ένα όνειρό του: να αγωνιστεί στα νερά της Αμοργού, στην Αγία Άννα, να βυθιστεί στο «Απέραντο Γαλάζιο» της ταινίας που είχε δει μικρός και τον είχε μαγέψει. Ο νικητής (overall) του 1ου Διεθνούς Τουρνουά “Authentic Big Blue” στην Αμοργό, Μιγκέλ Λοζάνο, συστήνεται στο «Πρακτορείο» και στους Έλληνες λάτρεις του υγρού στοιχείου.

Πως και πότε αποφάσισες να ασχοληθείς συστηματικά με το άθλημα της ελεύθερης κατάδυσης; «Μεγάλωσα σε ένα παραθαλάσσιο χωριό βόρεια της Βαρκελώνης, στο Μονγκάτ και εκεί υπάρχουν στενοί δεσμοί με το νερό. Οι κάτοικοι ψαρεύουν και κάνουν ψαροντούφεκο. Άρχισα κι εγώ από μικρός και όταν ήμουν 24ων χρόνων ανακάλυψα την ελεύθερη κατάδυση. Ήταν το άθλημα που έκανα από μικρός ουσιαστικά, αλλά χωρίς να το γνωρίζω. Αυτό συνέβη τόσο στην Καταλονία όσο και στα ταξίδια μου στην Ασία, την Αυστραλία, την Αφρική. Σιγά σιγά αποφάσισα να αφοσιωθώ, να προπονούμαι, να διδάσκω, μετά άνοιξα μία σχολή και τώρα έχω τέσσερις σχολές: δύο στις Κανάριες Νήσους, την Τενερίφη και το Λανθαρότε, μία στην Αίγυπτο και μία στο Μπαλί. Έκτοτε, προπονούμαι λαμβάνοντας μέρος σε αγώνες και παράλληλα διδάσκω τα μυστικά της ελεύθερης κατάδυσης, να μεταδίδω τη φιλοσοφία και το πάθος για την ελεύθερη κατάδυση. Ξέρετε η κατάδυση είναι θεραπευτική: η χαλάρωση, οι αναπνοές, η ευχαρίστηση του να είσαι μέσα στο νερό. Είμαι αφοσιωμένος, λοιπόν σε αυτό». ΄ ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 27

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ήταν ξεχωριστή εμπειρία για σένα που αγωνίστηκες στα νερά της Αμοργού; «Για μένα ήταν μια μεγάλη εμπειρία να αγωνιστώ εδώ. Δεν είχα έρθει ποτέ στην Αμοργό, αν και έχω επισκεφθεί πολλές φορές την Ελλάδα. Μου αρέσουν οι Έλληνες, η ελληνική κουζίνα, τα χαρακτηριστικά του λαού σας που μοιάζει πολύ με τον ισπανικό, δηλαδή λαοί με έντονο ταμπεραμέντο! Φυσικά και είχα δει την ταινία “Απέραντο Γαλάζιο”, όπως όλοι οι δύτες στον κόσμο. Όταν με προσκάλεσαν λοιπόν, το να αγωνιστώ σε αυτά τα νερά, να καταδυθώ στην Αγία Άννα, κάτω από το Μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, να ξαναζωντανέψουν μπροστά στα μάτια μου μέρη της ταινίας εκεί όπου έγιναν τα γυρίσματα το 1988, να νιώσω την ενέργεια, ήταν μία απίστευτη εμπειρία! Το νησί είναι πανέμορφο, το νερό είναι εξαιρετικής ποιότητας, με μοναδική διαύγεια και διαφάνεια που σου δίνει μεγάλη ορατότητα. Η θερμοκρασία του νερού είναι κάπως χαμηλή, τα νερά δηλαδή είναι κρύα για υψηλές επιδόσεις. Οι άνθρωποι, το φαγητό, η φιλοξενία της Αμοργού, όλα είναι τόσο καθαρά και τόσο ήρεμα».

Για μένα το νερό είναι τρόπος ζωής από τότε που ήμουν μικρός. Αισθάνομαι πολύ άνετα μέσα στο νερό, νιώθω ήρεμος, δεν λαμβάνω καμία επιθετικότητα από τη θάλασσα

Σε τι διαφέρει ένας δύτης από έναν ποδοσφαιριστή ή έναν μπασκετμπολίστα; Είστε πιο μοναχικοί τύποι; «Αν μιλάμε για την ελίτ κάθε αθλήματος, είναι αλήθεια πως οι κορυφαίοι αθλητές έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Απαιτείται να αναπτύξεις τη φυσική κατάσταση, τους κοιλιακούς, το διάφραγμα, την τεχνική, την κίνηση και το πνεύμα σου. Φυσικά μετρά και η εμπειρία. Πρέπει να είσαι ισορροπημένος σε όλα αυτά. Η εσωστρέφεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το άθλημα της ελεύθερης κατάδυσης σίγουρα κι αυτό γιατί πρέπει να κοιτάξεις μέσα σου, να μάθεις να χαλαρώνεις, να ξεπερνάς το ένστικτο της επιβίωσης. Αυτό το δουλεύεις σιγά σιγά: τους φόβους σου, τις ανασφάλειές σου. Με την εμπειρία καταστάσεις που για τους περισσότερους όταν θα τις αντιμετώπιζαν θα ήταν υψηλού κινδύνου, για εμάς έχουν δουλευτεί στην προπόνηση και ξέρουμε πώς να τις ελαχιστοποιούμε. Η διαφορά με έναν ποδοσφαιριστή ή έναν μπασκετμπολίστα είναι πως εκείνοι τυγχάνουν περισσότερης δημοσιότητας (ΜΜΕ, χορηγοί). Επιπλέον, αν κάτι πάει άσχημα σε εμάς, μπορεί να χάσεις τη ζωή σου. Κι αυτό, το ένστικτο της επιβίωσης, είναι κάτι πάνω στο οποίο δουλεύουμε πολύ, εμείς οι δύτες». Τι σημαίνει για σένα η θάλασσα; «Για μένα το νερό είναι τρόπος ζωής από τότε που ήμουν μικρός. Αισθάνομαι πολύ άνετα μέσα στο νερό, νιώθω ήρεμος, δεν λαμβάνω καμία επιθετικότητα από τη θάλασσα. Εκεί νιώθω σαν στο σπίτι μου, δεν υπάρχει βαρύτητα, μπορώ να χαλαρώσω τους μύες μου, να ρέω. Όταν ανεβαίνω σε βουνό νιώθω ανασφαλής. Κι όταν φτάνεις σε μεγάλα βάθη νιώθεις ειρήνη, χάνονται διεργασίες του νου, ξεχνιέμαι, συγκεντρώνομαι μόνο σε μένα, την κίνηση, την αλλαγή της θερμοκρασίας, το γαλάζιο χρώμα που γίνεται πιο σκούρο. Η δυνατότητα να συγκεντρώνεσαι μόνο σε ένα πράγ28 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

μα τη στιγμή... αυτό μπορείς να το βρεις στο βυθό της θάλασσας». Μιγκέλ, γιατί θα πρότεινες στους νέους να ασχοληθούν με την ελεύθερη κατάδυση; «Γιατί είναι ένα άθλημα που προκύπτει από την ίδια τη φύση του ανθρώπου, από την ύπαρξη των θηλαστικών που είμαστε και οι άνθρωποι. Έχουμε περάσει μεγάλες περιόδους μέσα στο νερό κατά την εξέλιξή μας ως είδος και έχουμε προσαρμοστεί εν συνεχεία στη ζωή έξω από το νερό. Από μικροί παίζουμε στην πισίνα, βουτάμε για να βρούμε ένα νόμισμα στη θάλασσα όπως στην ταινία “Aπέραντο Γαλάζιο”. Kι όταν μεγαλώσουμε προσπαθούμε να τελειοποιήσουμε την τεχνική μας: την κίνηση, τη χαλάρωση, τις αναπνοές. Η σύνδεση ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση. Η αγνότητα του αθλήματος είναι αυτή: να βελτιωθείς ως άνθρωπος, να γίνεις πιο ταπεινός, σε βοηθά εν γένει στη ζωή. Για όλα αυτά θεωρώ πως είναι ένα μοναδικό άθλημα για τους νέους που τους αρέσει το νερό. Είναι ένα δυναμικό άθλημα που σε βοηθά να διατηρείσαι υγιής. Να έρθουν, λοιπόν κοντά στο άθλημα της ελεύθερης κατάδυσης, να μην έχουν φόβο. Γιατί πολλοί συνδέουν το άθλημά μας με τον θάνατο σε περίπτωση έλλειψης οξυγόνου. Έχουμε μηχανισμούς για να προσαρμοστούμε στο βάθος της θάλασσας. Η ελεύθερη κατάδυση αποτελεί και θεραπευτική μέθοδο: μαθαίνουν να χαλαρώνουν, να νιώθουν ασφαλείς μέσα στο νερό, να το απολαμβάνουν. Είναι ένα άθλημα που δεν απευθύνεται μόνο σε μεγάλους δύτες αλλά σε όλο τον κόσμο». Θα βρίσκεσαι, λοιπόν στην Αμοργό και του χρόνου, στο 2ο Διεθνές Τουρνουά Ελεύθερης Κατάδυσης Authentic Big Blue; «Αυτό ελπίζω! Με έχουν προσκαλέσει και θα οργανώσω το πρόγραμμά μου για να μπορέσω να έρθω!».

Σκυριανά αλογάκια, μια ανάσα έξω από τη Θεσσαλονίκη Της Έλενας Αλεξιάδου

ποτελεί την πιο διάσημη, ίσως και την πιο σπάνια αυτόχθονη ράτσα αλόγου στην Ελλάδα. Κα τά τ ην ε λ λ ηνι κ ή μ υ θ ολογί α , τα μ ι κ ρ ο σ κο π ι κά αλογάκια της Σκύρου ήταν αυτά που έσερναν το άρμα του Αχιλλέα, ενώ οι ιστορικοί, πιστεύουν πως και τα μικρόσωμα άλογα που αναπαριστώνται στη Ζωοφόρο του Παρθενώνα, είναι της συγκεκριμένης φυλής. Κατά κάποιο τρόπο, τα ημι-άγρια σκυριανά αλογάκια, αποτελούν “ζωντανά μουσεία”. Μπορεί η πατρίδα τους να είναι η Σκύρος, όμως σε απόσταση 291,2 χιλιομέτρων, σε ένα αγρόκτημα 10 στρεμμάτων που βρίσκεται μια ανάσα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης καλπάζουν ανέμελα 30 καθαρόαιμοι γοητευτικά σκυριανά αλογάκια. Ζουν εκεί και περιμένουν τους επισκέπτες, για να ...κορδωθούν, να παίξουν, αλλά και να συμμετέχουν ενεργά σε όποιο πικ νικ οργανωθεί στο χώρο. Οποιαδήποτε τροφή δεν περιέχει ζωικά συστατικά, “κινδυνεύει”, λέει χαριτολογώντας ο σταβλίτης των γοητευτικών αυτών πλασμάτων, Μιχάλης Περίσσης θέλοντας έτσι να προειδοποιήσει τους δυνητικούς επισκέπτες του Αγροκτήματος του Α ρ ισ τοτε λ εί ου Π ανε π ισ τ η μ ί ου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) να προσέχουν τα... καλαθάκια τους. Αγαμέμνονας ο ήρεμος, Ρέα η αρχηγός και Βασιλική η όμορφη, που όμως έχει αντιπάθειες λόγω της... εμορφάδας της, είναι ορισμένα από τα σκυριανά αλογάκια που “αδημονούν” να περάσουν λίγες ώρες με τους αστούς που τα επισκέπτονται. Από το 1988, οπότε και εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ, στην περιοχή της Θέρμης, τα σκυριανά αλογάκια, έχουν δεχτεί περισσότερους από 20.000 επισκέπτες. Κάθε εβδομάδα τουλάχιστον 50 λιλιπούτειοι δίνουν το “ π α ρ ώ ν ” σ το αγρ ό κτ η μ α , προσφέροντας στους τετράποδους φίλους τους την ευκαιρία να

επιδείξουν τις δεξιότητες και τη χάρη τους. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Γεωπονίας του ΑΠΘ, Μελπομένη Αυδή, το συγκεκριμένο αλογάκι, που αποτελεί ένα από τα μικρότερα είδη πόνι του κόσμου και άντεξε σε σκληρές συνθήκες διαβίωσης, βρίσκεται υπό εξαφάνιση. Βέβαια, έσπευσε να επισημάνει ότι η τράπεζα γενετικού υλικού που διαθέτει το ΑΠΘ, διασφαλίζει ότι το σκυριανό αλογάκι «δεν θα περάσει για πάντα στην ιστορία». Σύμφωνα με την ίδια, μόλις 200 είναι τα καθαρόαιμα

Της Αγγελικής Μπούμπουκα

σκυριανά αλογάκια που ζουν πάνω στον πλανήτη. Τα σκυριανά αλογάκια, με χρώμα κυρίως σκούρο καφέ και ύψος ως 1,10 μέτρα, είναι ιδανικά για να τα ιππεύουν μικρά παιδιά. Τα πόδια τους είναι λεπτά, γερά και νευρώδη με δυνατές κλειδώσεις, ενώ η ουρά είναι τοποθετημένη χαμηλά, θυσανωτή και μακριά. Οι οπλές τους, είναι μικρές, σκληρές και δεν χρειάζονται πετάλωμα. Η χαίτη τους, είναι μακριά και πλούσια με χρώμα συνήθως πιο σκούρο από το δέρμα και έχει βελούδινη υφή. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 29

Του Κώστα Καλέτσιου

ΜΠΑΊΝΟΥΝ ΟΙ ΒΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΊΣΕΙ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΊ ΦΥΛΉ ΠΡΌΣΦΥΓΕΣ 30 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Γεγονός καταγεγραμμένο, αδιαμφισβήτητο και απολύτως καταστροφικό για τον πλανήτη, είναι οι αλλαγές στις κλιματολογικές συνθήκες. Οι πρόσφατες συνέπειες της αλλαγής του κλίματος, που προκαλούνται από ανθρωπογενείς παράγοντες και την άρνηση πολλών κρατών να εναρμονιστούν με τις αποφάσεις του Παρισιού(COP21), -τον Δεκέμβριο του 2015- για την σωτηρία του πλανήτη, έχουν άμεσο αντίκτυπο στο οικοσύστημα και στον βιότοπο σπάνιων και προς εξαφάνιση θηλαστικών και άλλων ειδών ζωής. Απειλούν δε, την επιβίωση του συνόλου των ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη. Από τους κοραλλιογενείς υφάλους του αρχιπελάγους του Ειρηνικού, ως την Αρκτική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εικόνες που καταγράφουν τα ειδησεογραφικά δίκτυα με πολικές αρκούδες που εναγωνίως αναζητούν διαφυγή από τον φαύλο κύκλο του εγκλωβισμού τους, σε περιοχές προβληματικές για την επιβίωση τους, εξ αιτίας της τήξης του πάγου στο φυσικό τους περιβάλλον. Στο Κάκτοβιτς της Αλάσκας ο φωτογραφικός φακός κατέγραψε λευκές αρκούδες που μετοίκησαν σχεδόν έως τις παρυφές αστικών περιοχών, αναζητώντας τροφή. Την βρίσκουν στα κουφάρια φαλαινών που πετάχτηκαν από τα φαλαινοθηρικά μετά το τέλος του ετήσιου κυνηγιού. Καθώς η κλιματική αλλαγή συρρικνώνει τον φυσικό τους βιότοπο, οι πολικές αρκούδες στρέφονται στο Κάκτοβιτς μια μικρή αστική περιοχή της Αλάσκας-με πληθυσμό μερικές εκατοντάδες αυτόχθονες-, μετατρέποντάς το σε σημείο αναφοράς και ως «ιερή τους πόλη». Ότι τους στερεί η ανθρώπινη παρέμβαση οι αποκαλούμενοι και «κλιματικοί πρόσφυγες» το αναπληρώνουν με την ικανότητά τους στην επιβίωση. Όπως λένε οι επιστήμονες οι πολικές αρκούδες είναι πολύ έξυπνα ζώα και ξέρουν σε ποια εποχή του χρόνου μπορούν να βρουν «κρέας στην παραλία». Καθώς οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί,- η Αρκτική θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πλανήτη-, η απόψυξη φτάνει νωρίτερα και ο συμπαγής πάγος που κάποτε ήταν ορατός στο Κάκτοβιτς, ακόμα και το καλοκαίρι, πλέον είναι ανύπαρκτος. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών, το μεγαλύτερος μέρος του πληθυσμού των πολικών αρκούδων προτιμούν να περνούν το χρόνο τους στην ακτή, πολύ περισσότερο από ότι στο παρελθόν καθώς εκεί μπορούν να βρουν τροφή. Έτσι γίνονται και... τουριστικό αξιοθέατο, καθώς περίπου 1.200 άνθρωποι πήγαν εκεί για να δουν τις αρκούδες μόνο το 2015. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 31

Του Κώστα Συνετού

Αναζητώντας τον τάφο του Ανδρέα Βεζάλ

ρευνα για την καθολική εκκλησία της Παναγίας των Χαρίτων (Santa Maria delle Grazie) αλλά και για τον τάφο του ανατόμου Ανδρέα Βεζάλ, πραγματοποιούν στην Ζάκυνθο η Βελγική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών και το ίδρυμα Τεχνολογίας και έρευνας της Κρήτης, υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου. Το υπουργείο Πολιτισμού έδωσε πριν λίγους μήνες την έγκριση, για την έναρξη του ερευνητικού προγράμματος ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός καλύπτεται από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Οι Φίλοι του Βεζάλ» στο Βέλγιο. Σημειώνεται πως όλο το προηγούμενο διάστημα βρισκόταν σε εξέλιξη μια καμπάνια για την συγκέντρωση χορηγιών, η οποία γνώρισε σημαντική ανταπόκριση στο Βέλγιο. Στην Ζάκυνθο, ομάδες επιστημόνων έπιασαν δουλειά πριν λίγες εβδομάδες και ουσιαστικά πρόκειται για το πρώτο στάδιο υλοποίησης του προγράμματος που ξεκίνησε στην ευρύτερη περιοχή της Αγίας Τριάδας. Εξειδικευμένοι επιστήμονες σκανάρουν με την βοήθεια της τεχνολογίας, τους δρόμους της περιοχής, «χαρτογραφώντας» κατά κάποιο τρόπο το έδαφος. Τα στοιχεία που θα συλλέξουν θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω έρευνας για να διαπιστωθεί αν στο υπέδαφος (και σε ένα βάθος περίπου τριών μέτρων) υπάρχουν τμήματα της παλιάς καθολικής εκκλησίας, ώστε να οριοθετηθεί η θέση όπου βρισκόταν. Το ερευνητικό πρόγραμμα τελεί υπό την εποπτεία του Βέλγου Καθηγητή Jan Driessen και της Προϊσταμένης της Εφορείας Ζακύνθου και Αρχαιολόγου Χριστίνας Μερκούρη με την συμβολή του διευθυντή του Εργαστηρίου Γεωφυσικής και Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιοπεριβάλλοντος του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών (ΙΜΣ) του ΙΤΕ, Απόστολου Σαρρή. «Κινητήριος δύναμη» του εγχειρήματος, ο Βέλγος Διπλωμάτης Τέο Ντίριξ, ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του, στην αναζήτηση του τάφου του Ανδρέα Βεζάλ!

Ποιος ήταν ο Ανδρέας Βεζάλ

Ο ανατόμος Ανδρέας Βεζάλ (1514 – 1564) γεννήθηκε στις Βρυξέλλες, αποφοίτησε το 1537 από το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λέουβεν. Από το 1546 έως το 1556 ήταν ο προσωπικός ιατρός του Αυτοκράτορα Καρόλου Ε’, καθώς και του Βασιλιά της Ισπανίας Φιλίππου Β’, μέχρι το θάνατο του τελευταίου. Στην συνέχεια έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα Ένα από τα κύρια έργα του είναι το “Tubulae anatomicae”, που δημοσιεύτηκε το 1538, στο οποίο καταδεικνύει μερικά από τα λάθη του Γαληνού. Το 1543, δημοσιεύτηκε το αριστούργημά του: “De Humani Corporis Fabrica”, μια επανάσταση στην ανθρώπινη ανατομία. Το φθινόπωρο του 1564, το πλοίο στο οποίο επέβαινε, επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους, ναυαγεί στον κόλπο του Λαγανά της Ζακύνθου. Οι ιερείς της Ρωμαϊκής Καθολικής Εκκλησίας τον περιέθαλψαν, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να τον κρατήσουν στην ζωή. Το 1952 ο λαογράφος και φαρμακοποιός Νικόλαος Βαρβιάνης μελετώντας τα χειρόγραφα έγγραφα της Ρωμαιοκαθολικής Επισκοπής Ζακύνθου, εντόπισε στοιχεία σχετικά με τον τόπο ταφής του Βεζάλ στο νησί της Ζακύνθου, τα οποία ερευνώνται ακόμα και τώρα. 32 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Έως το 2030 θα υπάρξει ένας αρχικός καταυλισμός έξι έως δέκα πρωτοπόρων «αποικιστών» στο φεγγάρι, έως το 2040 οι κάτοικοι του σεληνιακού χωριού θα έχουν φθάσει τους 100 και έως το 2050 τους 1.000. Κάπου τότε, θα μπορούν πλέον να δημιουργήσουν οικογένειες και έτσι να γεννηθούν τα πρώτα...φεγγαρόπαιδα. Οι πρώτοι κάτοικοι της Σελήνης, κυρίως επιστήμονες, μηχανικοί και τεχνικοί, θα παράγουν σε τρισδιάστατους εκτυπωτές τα σπίτια και τα εργαλεία τους, θα λιώνουν σεληνιακούς πάγους για να πιουν νερό, θα τρώνε λαχανικά που θα καλλιεργούν σε σεληνιακά θερμοκήπια και θα διασκεδάζουν με νέα «ιπτάμενα» σπορ χάρη στην μειωμένη βαρύτητα του δορυφόρου της Γης. Αυτό το όραμα - που δεν σκοπεύει να παραμείνει όραμα- παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης στη Ρίγα της Λετονίας ο Γάλλος επιστήμονας Μπερνάρ Φοένγκ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), ο οποίος, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, έχει αναλάβει τον ρόλο του λεγόμενου «πρέσβη» του Σεληνιακού Χωριού. Οι ανακοινώσεις του Φοένγκ στη Ρίγα στόχευαν κυρίως σε όσους περιγελούν την όλη ιδέα, θεωρώντας ότι δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από επιστημονική φαντασία και μάλιστα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό ορίζοντα. Όμως ο «πρέσβης» τόνισε ότι το σχέδιο είναι και λογικό και εφικτό, δίνοντας στην ανθρωπότητα τη δυνατότητα να επεκταθεί μόνιμα ση Σελήνη. Ο επικεφαλής της ESA Γιαν Βέρνερ υποστηρίζει ότι όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) τεθεί εκτός λειτουργίας, πιθανώς το 2024, θα πρέπει να αντικατασταθεί από μία μόνιμη σεληνιακή αποικία. Κάτι τέτοιο θεωρεί ότι μπορεί να γίνει -όπως και στην περίπτωση του ISS- με διεθνή διαστημική συνεργασία από πολλά κράτη, αυτή τη φορά πιθανώς και με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος θα μπορέσει να βρει κερδοφόρες ευκαιρίες στη Σελήνη.

Του Παύλου Δρακόπουλου

ΕΤΟΙΜΆΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΣΕΛΗΝΙΑΚΌ ΧΩΡΙΌ

Ο Homo sapiens εμφανίστηκε νωρίτερα

Η εμφάνιση του άμεσου προγόνου μας, του «έμφρονος ανθρώπου» (Homo sapiens), έγινε στην Αφρική μάλλον παλαιότερα από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες. Μια νέα γενετική μελέτη από Σουηδούς και Νοτιοαφρικανούς επιστήμονες τοποθετεί τις απαρχές του «Χόμο σάπιενς» πριν από 260.000 έως 350.000 χρόνια και όχι πριν από περίπου 200.000 χρόνια που ήταν η έως τώρα βασική εκτίμηση. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον γενετιστή Ματίας Γιάκομπσον του Πανεπιστημίου της Ουψάλα και την καθηγήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας Μαρλίζ Λόμπαρντ του Πανεπιστημίου του Γιοχάνεσμπουργκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέλυσαν το γονιδίωμα επτά αφρικανών κυνηγώντροφοσυλλεκτών που ζούσαν

πριν από 300 έως 2.300 χρόνια. Η ανάλυση του DNA τους οδήγησε στην εκτίμηση ότι ο εξελικτικός διαχωρισμός ανάμεσα στον Homo sapiens και στις άλλες ομάδες προγόνων του ανθρώπου έλαβε χώρα προ 260.000 έως 350.000 ετών. Η νέα εκτίμηση συμβαδίζει με την πρόσφατη ανακάλυψη απολιθωμάτων Homo sapiens στο Μαρόκο φέτος το καλοκαίρι, τα οποία χρονολογήθηκαν ότι ήσαν ηλικίας 300.000 έως 350.000 ετών. Συνεπώς και αυτά παραπέμπουν σε παλαιότερη ανάδυση του Homo sapiens από τους υπόλοιπους...συγγενείς. Είχε προηγηθεί πριν από 600.000 έως 700.000 χρόνια ο εξελικτικός διαχωρισμός από τους Νεάντερταλ, οι οποίοι ακολούθησαν το δικό τους δρόμο, αλλά αργότερα εξαφανίσθηκαν. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 33

Του Αντώνη Βαζογιάννη

ΜΠΑΊΝΟΥΝ ΟΙ ΒΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΛΕΊΣΕΙ Η Ο «ΠΡΟΠΟΝΗΤΉΣ ΦΥΛΉ ΤΩΝ ΟΝΕΊΡΩΝ» 34 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Μέσα στις πολλές και διαφορετικές ειδικότητες που περιβάλλουν την βιομηχανία του αθλητισμού, «βγαλμένες» από την επιστήμη, την ιατρική, αλλά και τα σπορ, τα τελευταία χρόνια έχει βρει χώρο, μία ακόμα. Ελάχιστα γνωστή στην χώρα μας, διάσημη όμως στους κύκλους της ελίτ του αθλητισμού: «ο προπονητής ύπνου». Πιο γνωστός από όλους, ο Νικ Λιτλχέιλς, πρώην αθλητής του γκολφ, διάσημος, πλέον, και από το best seller βιβλίο του, «Sleep». Είναι αυτός, που έδειξε σε Αμερικανούς παίκτες του μπάσκετ, κορυφαίους τενίστες, ομάδες ποδοσφαίρου και την εθνική Αγγλίας, πρωταθλητές ποδηλασίας, αθλητές άλλων σπορ, αλλά από το 2013 και στον Κριστιάνο Ρονάλντο, πώς να κοιμούνται για να είναι καλύτεροι. Μέχρι κάποια στιγμή, κανονικά, μονάχα οι κοπέλεςεξώφυλλά στα περιοδικά μόδας, είχαν πρόσβαση στα υπνοδωμάτια των πρωταθλητών. Ώσπου ο Λιτλχέιλς, ο Βρετανός «προπονητής των ονείρων», που έχει αφιερωθεί σε ελίτ-αθλητές για περισσότερα από 15 χρόνια, απέκτησε το δικαίωμα να δει όλο το φάσμα των ιδιωτικών τους χώρων, παρατηρώντας τα παπλώματα, τα βουνά από μαξιλάρια, τηλεοράσεις και ηλεκτρονικές συσκευές, που εκπέμπουν περισσότερη ισχύ από τους προβολείς ενός σταδίου! «Η θερμοκρασία του υπνοδωματίου ενός παίκτη ήταν 32 βαθμοί», θυμάται ο Λιτλχέιλς. «Ήταν σαν να περπατάς σε μια σάουνα. Κανείς δεν του εξήγησε ότι ένας από τους φυσικούς παράγοντες που προκαλούν τον ύπνο είναι ένας δροσερός χώρος και ένα δροσερό κρεβάτι. Ένας άλλος παίκτης είχε καταναλώσει πολλή καφεΐνη και δεν μπορούσε να κοιμηθεί». Σε αντίθεση με την τύχη των συλλόγων στο γήπεδο, ο ύπνος είναι ένας χώρος της ζωής ενός επαγγελματία ποδοσφαιριστή για παράδειγμα, στον οποίο τα χρήματα δεν μπορούν να αγοράσουν επιτυχία. «Μπορείτε να μπείτε στο υπνοδωμάτιο ενός παίκτη και να δείτε ότι η τηλεόραση βγαίνει από το κάτω μέρος του κρεβατιού, υπάρχει μια έξυπνη βάση για συσκευές, φορητοί υπολογιστές βρίσκονται στο κρεβάτι και φώτα αναμονής ανάβουν παντού. Πολύ λίγοι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι, κατά την πρώτη ώρα ύπνου, όλο αυτό το φως είναι σαν ένα λέιζερ στους αδένες του, με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται η σωστή ισορροπία μεταξύ ορμονών του ύπνου και ορμονών αφύπνισης, και να περνά το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας με ένα ελαφρύ ύπνο». Είναι αλήθεια, ότι παρά την έκρηξη των υπηρεσιών που προσφέρουν οι αθλητικές επιστήμες, σχεδιασμένες για τη βελτίωση κάθε συνιστώσας της ζωής ενός αθλητή, από τη διατροφή και την ενυδάτωση έως την ψυχολογική ευεξία και τη φυσική κατάσταση, ο ύπνος είναι ένα θέμα που παραμελήθηκε. «Πολλοί σύλλογοι, πραγματοποιούν μαζικές επενδύσεις εκατομμυρίων στους παίκτες τους, αλλά δεν ασχολούνται με τον ύπνο τους», λέει ο Λιτλχέιλς. «Συχνά οι ποδοσφαιριστές είναι νέοι άνδρες που εγκαταλείπουν το σπίτι τους πριν γνωρίσουν πώς να διαχειριστούν την καθημερινότητά τους ή τις σωματικές και ψυχικές απαιτήσεις των αθλημάτων τους, όπως την κόπωση και την πίεση στα ξενοδοχεία, τα ταξίδια και τις πτήσεις. Αυτά τα πράγματα συσσωρεύονται. Ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει την απόδοση, την ενέργεια, τη νοητική εστίαση και τη συγκέντρωση. Και ο ποιοτικός ύπνος μπορεί να φέρει πιο σταθερές επιδόσεις, γρηγορότερους χρόνους ανάκαμψης, υψηλότερα επίπεδα κινήτρων και καλύτερη λήψη αποφάσεων. Αλλά η πρώτη φορά που πολλοί αθλητές το σκέφτονται είναι όταν το κεφάλι τους ακουμπά το μαξιλάρι». Ο Λιτλχέιλς αποφάσισε να αλλάξει αυτή τη νοοτροπία. Πρώην παίκτης PGA στο Little Aston Golf Club στο West Midlands μεταξύ 1978 και 1983, με καριέρα στη συνέχεια στον τομέα πωλήσεων και μάρκετινγκ ειδών ύπνου,

στα τέλη της δεκαετίας του 1990, «πάντρεψε» τα ενδιαφέροντά του για τον αθλητισμό και την επιστήμη του ύπνου, προκαλώντας αλλαγές. «Το 1998 έγραψα στον Σερ Αλεξ Φέργκιουσον στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τον ρώτησα τι έκανε ο σύλλογος για τον ύπνο», είπε. Και έτσι ξεκίνησαν όλα. Με τον Σερ Αλεj Φέργιουσον, ο ύπνος των παικτών αποτέλεσε υψηλή προτεραιότητα. Ο αμυντικός της αγγλικής ομάδας Γκάρι Πάλιστες, διαπίστωσε ότι οι εξουθενωτικοί τραυματισμοί στην πλάτη μειώθηκαν, όταν ο Λιτλχέιλς του συνέστησε ένα στρώμα που «εμπόδιζε» τραυματισμούς. Η ιστορία του μαθεύτηκε σύντομα σε Άρσεναλ, Τσέλσι, Μάντσεστερ Σίτι και Λίβερπουλ. Ακολούθησε η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αγγλίας και το 2000, αποφάσισε να γίνει πλήρης «αθλητικός προπονητής ύπνου». Συνέχισε να συνεργάζεται με ομάδες ράγκμπι, κωπηλασίας, πυγμαχίας, στίβου αλλά και ποδηλασίας στο Tour de France, Giro d’ Italia και την Vuelta España, καθώς και με Ολυμπιονίκες. Χαρακτηριστικό είναι ότι για το Euro 2004, η αγγλική ομοσπονδία (FA), έστειλε τον Λιτλχέιλς στο ξενοδοχείο που επρόκειτο να αποσυρθεί η ομάδα και να διαμορφώσει ξανά τα δωμάτια. Ήταν μια άνευ προηγουμένου κίνηση την εποχή εκείνη, το δωμάτιο κάθε παίκτη προσαρμοσμένο στις συγκεκριμένες ανάγκες. Εκείνος εξασφάλισε να βρουν οι αθλητές τα σωστά δωμάτια του ξενοδοχείου, τον σωστό κλιματισμό και την θερμοκρασία, καθώς και τον κατάλληλο φωτισμό και κρεβάτια. «Τα περισσότερα ξενοδοχεία, έχουν σχεδιαστεί για εορταστικά σαββατοκύριακα και τεμπέλικες διακοπές, ώστε να διαθέτουν γενικά κρεβάτια σχεδιασμένα για να φιλοξενήσουν οποιονδήποτε μεταξύ 50 και 200 κιλών. Σίγουρα δεν είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες ελίτ αθλητών». Δεν άργησε να φτάσει και η ώρα της Ρεάλ Μαδρίτης, η ώρα του πιο διάσημου πελάτη του Κριστιάνο Ρονάλντο. Την σεζόν 2013/14 είχε επικοινωνήσει με τον Κάρλο Αντσελότι. Όταν συναντήθηκαν στο Bernabeu και τους είδε να μιλάνε, ο Πορτογάλος έτρεξε και τους ρώτησε να μάθει τι λένε. Μέσα σε λίγα λεπτά, είχαν συμφωνήσει να συνεργαστούν. Ο Βρετανός εξήγησε στον διάσημο σούπερ σταρ της Ρεάλ Μαδρίτης, όπως και στους άλλους πελάτες του, την αντίθεσή του με τον «μύθο του ύπνου των οκτώ ωρών», μιλώντας για πέντε κύκλους των 90 λεπτών ο καθένας. Επιπλέον του τόνισε, ως απαραίτητη προϋπόθεση καλού ύπνου, την ανάγκη, 90 λεπτά πριν πέσει στο κρεβάτι, να απενεργοποιεί το τηλέφωνό του και να σταματάει να παρακολουθεί τηλεόραση ή οποιαδήποτε άλλη οθόνη. Συμβουλεύει επίσης τους πελάτες του να κοιμούνται σε νωπά ρούχα, σε εμβρυϊκή θέση από το δεξί πλευρό, ώστε η καρδιά να λειτουργεί καλύτερα, σημειώνοντας ότι μπρούμυτα μπορεί να προκληθεί πονοκέφαλος. Τα στρώματα δεν πρέπει να είναι υπερβολικά ψηλά ή να «αγκαλιάζουν», η θερμοκρασία του δωματίου να είναι 16-18 βαθμοί, προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος αφυδάτωσης, το δωμάτιο να είναι όσο πιο σκοτεινό γίνεται και να μην καταναλώνουν καφεΐνη, ζάχαρη και λιπαρά φαγητά που χρειάζονται χρόνο για να χωνευτούν. Θεωρεί απαραίτητη την επαναφορά της συνήθειας που έχει πεθάνει σε πολλές δυτικές χώρες, τον απογευματινό ύπνο, προκειμένου να καλυφθεί ο τυχόν χαμένος ύπνος. Θεωρεί ότι «δεν είμαστε σχεδιασμένοι να κοιμόμαστε μαζί», αλλά στα ζευγάρια που…επιμένουν, προτείνει ένα στρώμα super king size. Κι αν αυτά όλα φαίνονται πολλά, δείχνουν ιδιαίτερα δύσκολα, για πολλούς από εμάς, όχι μόνο τους κορυφαίους αθλητές, ένας καλύτερος ύπνος αποτελεί ένα καλό ξεκίνημα. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 35

Αλμπέρ Καμύ γεννήθηκε στο Μοντοβί τηςΑλγερίας το 1913 και σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το 1960 στο Σανς της Γαλλίας μαζί με τον εκδότη του Μισέλ Γκαλιμάρ. Τρία χρόνια νωρίτερα είχε τιμηθεί με Νόμπελ για το μυθιστοριογραφικό, το θεατρικό και το δοκιμιογραφικό του έργο. Το 1935 ο Καμύ ίδρυσε το «Theatre du Travail», όπου εργάστηκε ως δ ι α σ κε υ α σ τ ής , η θ ο π ο ι ό ς κα ι θεωρητικός, ενώ έγινε διάσημος με τα μυθιστορήματά του «Ο ξένος» (1942), «Η πανούκλα» (1947) και «Ο ευτυχισμένος θάνατος» (δημοσιεύτηκε μεταθανατίως, το 1970). Στην εδραίωση της φήμης του συνέβαλαν επίσης το θεατρικό «Καλιγούλας» (ανέβηκε το 1947) και τα δοκίμια «Ο μύθος του Σισύφου» (1942) και «Ο επαναστατημένος άνθρωπος» (1951). Όλα αυτά είναι έργα που γεννιούνται και προετοιμάζονται στα ημερολόγια τα οποία κρατούσε ο συγγραφέας από την εποχή της ίδρυσης του «Theatre du Travail» μέχρι και τον θάνατό του. Τις ημερολογιακές του εγγραφές ο Καμύ τις ονόμαζε «Τετράδια» και έχουμε τώρα την ευκαιρία να τις διαβάσουμε στα ελληνικά αφού κυκλοφόρησαν πρόσφατα υπό τον τίτλο «Σημειωματάρια» από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Νίκης Καρακίτσου – Dougé και Μαρίας Κασαμπαλόγλου – Roblin. Τα «Σημειωματάρια» καλύπτουν το σύνολο των χρόνων του Καμύ στην Αλγερία, καθώς και ένα μικρό μέρος (από το 1940 και μετά) από την εποχή της παραμονής του στο Παρίσι. Πρόκειται για την περίοδο της χρυσής του νιότης, εκείνο όμως που κυριαρχεί στην αφήγηση δεν είναι το προσωπικό στοιχείο. Η μεγάλη έγνοια του Καμύ είναι η τέχνη και με αυτήν καταγίνεται συνεχώς στα ημερολόγιά του, όπου κάποιες φορές παραθέτει ολόκληρα αποσπάσματα από τα προαναγγελλόμενα βιβλία του. Ο έρωτας, ο θάνατος, η αυτοκτονία, η φτώχια, το παράλογο, το άχθος της καταναγκαστικής εργασίας, η γλώσσα και η έκφραση είναι τα θέματα που επανέρχονται τακτικά σε αυτές τις εσωτερικές εξομολογήσεις. Δύο όμως είναι τα ζητήματα που μοιάζουν σφηνωμένα στον νου του Καμύ: η ακατάβλητη επιθυμία του για ζωή (μια επιθυμία που αποκτά σχεδόν υπαρξιακό χαρακτήρα) και το πάθος του για το γράψιμο, που τον συνέχει από πολύ νωρίς. Το γράψιμο κινητοποιεί με τη δημιουργική του δύναμη τη ζωή και η ζωή τροφοδοτεί με την ακατάσχετη

36 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

ΒΙΒΛΙΟ

ΤΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου

ορμή της το γράψιμο. Μόνο έτσι μπορεί να έρθει για τον Καμύ η ισορροπία στον κόσμο, μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι δυνατόν να αποκτήσει νόημα η καθημερινότητα. Στα «Σημειωματάρια» θα παρακολουθήσουμε τον νεαρό Καμύ και σε ένα άλλο, λιγότερο φιλοσοφικό επίπεδο: να κάνει προβολές στην παιδική του ηλικία, να μιλάει για

τη σχέση με τη μητέρα του, να περιγράφει το φυσικό και το αστικό τοπίο στην Αλγερία, να μεθοδεύει τις μελλοντικές εκδοτικές του κινήσεις. Κι όλα αυτά με μια πρωτοφανή ωριμότητα, με μια σκέψη ικανή να συνομιλήσει ισότιμα με τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις πολιτικές ιδέες του καιρού της, αποκαλύπτοντας όλο τον πλούτο και την πρωτοτυπία της.

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

«Ταξίδι στο Άγνωστο» από τη Στέγη Γραμμάτων Μέσα από εμβλητικά βιβλία κόμικς, κινηματογραφικά και μουσικά έργα «διακτινίζει» τον θεατή η έκθεση «Science Fiction: Ταξίδι στο ‘Αγνωστο» από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών» που ξεκινά στις 9 Οκτωβρίου. Kαι πάλι σε συνεργασία με τον πολιτιστικό χώρο Barbican του Λονδίνου, δύο χρόνια μετά την έκθεση «Digital Revolution», παρουσιάζει αυτή τη φορά τη μακρόχρονη επιρροή της επιστημονικής φαντασίας σε όλο το εύρος της σύγχρονης κουλτούρας: από τον 19ο αιώνα στο μέλλον και πίσω στο σήμερα, στα βάθη της ανθρώπινης αντίληψης.

09 10

«Εξερευνήστε» προτρέπουν οι διοργανωτές «τις μυστηριώδεις χώρες του Ιουλίου Βερν και του Τζόναθαν Σουίφτ, ανακαλύψτε νέους γαλαξίες, μέσω του Star Wars και του Alien, περιηγηθείτε ανάμεσα σε εξωγήινους και σταθείτε δίπλα σε εμβληματικές διαστημικές στολές κινηματογραφικών blockbusters, όπως του Star Trek και του Interstellar. Στη συνέχεια, φανταστείτε δυστοπικούς κόσμους με το Handmaid’s Tale, το Hunger Games, το Κουρδιστό πορτοκάλι, το 28 Days Later και το τηλεοπτικό Black Mirror. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 14 Ιανουαρίου 2018.

«Η αυλή των θαυμάτων» τον Οκτώβριο στη Μονή Λαζαριστών Μετά από 14 χρόνια ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες σκηνοθέτες, ο Κώστας Τσιάνος, επιστρέφει στο ΚΘΒΕ για να σκηνοθετήσει το έργο σταθμό της νεοελληνικής δραματουργίας, την «Αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Η «Αυλή των θαυμάτων» βασίζεται στην έλλειψη σταθερότητας και σιγουριάς, που χαρακτηρίζει τη ζωή του Έλληνα. Όλα στην Ελλάδα ανεβοκατεβαίνουν πολύ

εύκολα, κυλούν, φεύγουν κι η συνηθισμένη λαχτάρα του Ρωμιού είναι να στεριώσει κάπου, να σιγουρέψει κάτι». Το έργο ανεβαίνει από το ΚΘΒΕ με νέα τραγούδια σε μουσική σύνθεση του Διονύση Τσακνή και στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 18:00, Πέμπτη-ΠαρασκευήΣάββατο 20:30, Κυριακή 19:00.

30ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ξεκινά στις 18 Οκτωβρίου το 30ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου με την προβολή της βωβής ταινίας «Intolerance» (Μισαλλοδοξία, 1916) του D.W. Griffith με συνοδεία ζωντανής μουσικής. Το Πανόραμα θα συνεχιστεί μέχρι την 1/11 στους κινηματογράφους Έλλη και Ααβόρα Στις 19.30. Εισ. από 7 έως 15 ευρώ

18 10

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 37

AΓΟΡΑ Ευρωκλινική Αθηνών: Ενίσχυση του συλλόγου «Άλμα Ζωής»

Για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στο έργο του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού «Άλμα Ζωής», η Ευρωκλινική δημιούργησε ένα application ενημερωτικού χαρακτήρα. Βασικός στόχος της Ευρωκλινικής, με το application, είναι να δώσει τη δυνατότητα στους χρήστες μέσα από ένα παιχνίδι ερωτήσεων και info tips να κατανοήσουν τη σημαντικότητα της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού.

Η PANDORA χορηγός του Greece Race for the Cure Η PANDORA στήριξε και φέτος, για 6η χρονιά, ως επίσημος χορηγός, τη διοργάνωση του Greece Race for the Cure, στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υλοποιεί. Μέσα από αυτή την πολύχρονη συνεργασία, η PANDORA ενισχύει με συνέπεια το έργο του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού «Άλμα Ζωής» για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γυναικών γύρω από τη νόσο.

Διεθνείς διακρίσεις για τα παγωτά Kayak Η ελληνική εταιρία Kayak έχει καταφέρει να ξεχωρίσει για την ποιότητα που διαθέτει στις κλασσικές γεύσεις παγωτού, αλλά και για την καινοτομία των gourmet γεύσεων που διακρίνονται και υπερέχουν σε κάθε γαστρονομική τάση. Όλες αυτές οι αξίες των παγωτών Kayak επιβραβεύτηκαν στα Great Taste Awards 2017.

38 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ

Οικογενειακά παγωτά Heartmade από την Κρι Κρι Τα οικογενειακά παγωτά Heartmade από την Κρι Κρι είναι και πάλι κοντά μας, με κλασσικές απολαυστικές γεύσεις, αλλά και νέες λαχταριστές επιλογές. Σε συσκευασίες των 1.5lt αλλά και των 3lt. Η Κρι Κρι είναι η μοναδική ελληνική εταιρία παγωτού με πανελλαδική διανομή. Αξιοποιεί υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία και προδιαγραφές ποιότητας για να παράγει με εξαιρετικής ποιότητας πρώτες ύλες τα προϊόντα της για πάνω από 60 χρόνια.

Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δ» - BASF Ελλάς: Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα Παρουσιάστηκαν τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές δημοτικού Kids’ Lab “Clever Foodies” της BASF και «Παρατηρώντας την επιστήμη» του Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος». Το Kids’ Lab είναι ένα διαδραστικό, διασκεδαστικό και δωρεάν εκπαιδευτικό πρόγραμμα χημείας. Στο πρόγραμμα «Παρατηρώντας την Επιστήμη», οι μαθητές έρχονται σε επαφή με βασικές έννοιες της βιολογίας και άλλων επιστημών, μέσα από απλές και διασκεδαστικές δράσεις.

Η Pressious Arvanitidis για την FSC FRIDAY Η Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2017 ήταν η ημέρα που τα μέλη του FSC® (Forest Stewardship Council / Συμβούλιο Διαχείρισης των Δασών) σε όλο τον κόσμο γιόρτασαν την υπεύθυνη διαχείριση των δασών του πλανήτη. Η PressiousArvanitidis, η πρώτη πιστοποιημένη κατά FSC® εκτυπωτική εταιρεία στην Ελλάδα, για μία ακόμη φορά μοιράζεται με εσάς το μήνυμα της υπεύθυνης διαχείρισης των δασών και επικοινωνεί την FSC® Friday!

ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ | 39

40 | ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ