6 minute read
EXPERTINTERVIEW DERMATOLOOG
Dermatoloog Marianne Crijns Dicht opde huid
De huid is ons grootste orgaan en misschien ook wel het orgaan waar we de meeste aandacht aan besteden. Zeker als we ouder worden kan onze huid wel wat extra zorg gebruiken. Hoe verzorgen we de ouder wordende huid? En waarom is dat zo belangrijk? We vroegen het aan dermatoloog Marianne Crijns.
TEKST MARIJE REMMELINK FOTO'S ANDRÉ JAGT
WAT IS DE HUID PRECIES? “De huid is een dynamisch orgaan dat onze binnen- en buitenwereld van elkaar scheidt. De huid bestaat uit drie lagen. Dat zijn van buiten naar binnen de epidermis, oftewel de opperhuid, de cutus of lederhuid en de subcutis, het onderhuids bind- en vetweefsel. De huid heeft allerlei functies. Zo is het de barrière die zorgt dat we geen vocht verliezen en die beschermt tegen bacteriën en trauma, bijvoorbeeld als je je stoot. De huid zorgt voor warmteregulatie en de aanmaak van vitamine D en is het orgaan waarmee we voelen. Ook kan de huid een psychosociale functie hebben: het speelt een belangrijke rol bij sociale contacten. Onze maatschappij legt de nadruk op een mooie en gave huid. Dit betekent een belasting voor mensen wier huid niet perfect is. Ik vind eigenlijk dat we mensen moeten accepteren hoe ze zijn. Huid moet niet bepalen hoe mooi of succesvol iemand is.”
IS ER VERSCHIL TUSSEN EEN VROUWEN- EN MANNENHUID? “Mannen hebben meer testosteron en een dikkere huid met meer collageen en meer talg. Het huidverouderingsproces begint hierdoor later. Maar als dit proces eenmaal begint krijgen mannen wel diepere groeven. Dat komt ook doordat mannen doorgaans minder aan huidverzorging doen.”
MOET EEN MANNENHUID ANDERS VERZORGD WORDEN DAN EEN VROUWENHUID? “Als de huid door de talg iets vetter is, moeten mannen een iets minder vette crème smeren. Maar zolang je geen probleemhuid hebt, is de manier waarop je je huid verzorgt in principe hetzelfde. ”
HOE DOE JE DAT DAN, JE HUID HET BESTE VERZORGEN? “Voor een goede verzorging van de huid zijn twee dingen belangrijk: je huid invetten en zonneschade voorkomen. Om te voorkomen dat de huid uitdroogt moet je niet te lang of te warm douchen en een pH neutrale douchegel of een badolie gebruiken. PH-neutrale producten wassen op milde wijze, een pH-waarde van zeven is neutraal. Daarnaast moet je niet te hard boenen, dan gaat de hoornlaag er af en dat is de beschermende laag. Zonneschade voorkomen doen we door iedere dag een product met een Sun Protection Factor (SPF) te gebruiken. Bijvoorbeeld zonnebrandcrème.”
WAT GEBEURT ER ALS DE HUID OUDER WORDT? “Als we ouder worden is er een afname van collageen, dat zorgt voor stevigheid en elastine, dat zorgt voor soepelheid. Ook zien we een afname van hyaluronzuur dat water vasthoudt en subcutaan vet, een warmte-isolerende laag en tevens energiedepot en waterreservoir. Daarnaast neemt het botweefsel af, wat je goed ziet bij de kaken, en werken kringspieren minder goed, waardoor je wallen en kringen krijgt rond de ogen. Dit alles zorgt ervoor dat ons gezicht verandert. Zowel de vorm als de expressie. We krijgen lijnen en groeven, onze oogleden worden slapper, onze neuspunt zakt en we krijgen dunnere lippen. De huid wordt ook dunner, daardoor krijgen we sneller blauwe plekken.”
MOETEN WE DE OUDERE HUID ANDERS VERZORGEN DAN DE JONGERE HUID? “De huid van kinderen onder de zestien jaar is gevoelig voor verbranding omdat deze minder beschermende pig-
mentcellen bevat. Doordat de cellen nog volop delen kan sneller DNA-schade ontstaan. Verbrandingen op jonge leeftijd kunnen leiden tot huidkanker en met name melanomen. Dat moet je dus voorkomen. Daarom is bij de verzorging van de jonge huid bescherming tegen de zon het belangrijkst. Bij de oudere huid ligt het accent meer op het voorkomen van uitdroging. Goede bescherming tegen de zon is nog wel belangrijk, want dat zonneschade veroorzaakt ook op oudere leeftijd huidkanker. Daarbij kan goede zonbescherming het opkomen van in de jeugd veroorzaakte huidkanker vertragen. Maar het belangrijkste is: zorg dat je huid niet uitdroogt.”
EN HOE VERZORG JE DE OUDERE HUID HET BESTE? “Een oudere huid heeft veel baat bij regelmatig invetten. Niet met bodylotions die intrekken, maar met vette crèmes met vaseline in de basis. Doordat deze een laagje op de huid leggen behoudt de huid het vocht en is deze minder droog. Verder is een goede SPF belangrijk, de zonnebank vermijden, niet roken, goed gevarieerd en regelmatig eten, water drinken en voldoende slapen. En zet de verwarming niet te hoog. Daarvan droogt de huid uit, waarvan je (craquelé) eczeem kunt krijgen. Dat jeukt en doet pijn.” WELKE HUIDPROBLEMEN KOMEN WE VAKER TEGEN NAARMATE WE OUDER WORDEN? “Wat we vaker zien bij een oudere huid zijn goedaardige plekjes die cosmetisch storend zijn, huidkanker en voorstadia daarvan en craquelé eczeem. Goedaardige plekjes zijn bijvoorbeeld levervlekjes, ouderdomswratten en verwijde bloedvaten. Er zijn drie verschillende soorten huidkanker:
• Basaalcelcarcinoom: deze vorm van kanker zaait niet uit maar gaat ook niet vanzelf over. Er kan een grote wond ontstaan die zorgt voor een groot litteken. • Plaveiselcelcarcinoom: dit is een hoornachtig plekje dat hard aanvoelt en pijn doet. Het zit vaak op aan zonlicht blootgestelde huiddelen. Hoewel de kans dat het uitzaait klein is, kan het wel gebeuren. Aan dit type kanker kan je overlijden. • Melanoom: de helft van de melanomen ontstaan in een moedervlek, de andere helft ontstaat zomaar. Let er altijd op als je een nieuw plekje hebt. Een melanoom kan snel groeien en zaait uit. Aan een melanoom kun je overlijden.
Voor alle typen huidkanker geldt: zorg dat je er zo snel mogelijk bij bent. In een vroeg stadium kan huidkanker meestal goed behandeld worden. In principe krijg je na je veertigste geen nieuwe moedervlekken meer. Laat daarom plekjes die ontstaan, die klachten geven en die snel veranderen checken door de huisarts of dermatoloog.”
DE LAATSTE JAREN IS ER VEEL AANDACHT VOOR HUIDBESCHERMING TEGEN DE ZON. WAAROM IS JUIST DIE BESCHERMING ZO BELANGRIJK? “In Nederland heerst nog steeds een zoncultuur. Maar door overmatig zonnen kunnen we huidschade oplopen en huidkanker krijgen. Verreweg de meeste huidkanker wordt veroorzaakt door zonschade. Voorkomen is beter dan genezen. Dus: bescherm je goed tegen de zon.”
HOE DOEN WE DAT? “Het credo van het huidcampagneteam van De Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie is smeren, kleren, weren.
• Smeren: smeer jezelf elke twee uur in met SPF 30, vergeet daarbij je lippen en je oren niet. • Kleren: bedek je huid door voldoende kleren te dragen. Denk ook aan UV-kleding, vooral voor kinderen en tijdens het sporten. • Weren: vermijd de zon zoveel mogelijk, zeker tussen 12.00 en 15.00 uur.”
Over Marianne Crijns
Marianne Crijns, dermatoloog, werkt sinds 2011 in het Huid en Melanoomcentrum van het Antoni van Leeuwenhoek. Daarvoor werkte ze twintig jaar in het Rijnland ziekenhuis Leiderdorp. Huidziekte is niet alleen haar werk, maar ook haar hobby: Crijns verzamelt schilderijen waarop huidziektes te zien zijn. Daar schreef ze in 1991 een boek over, Huidziekten in de beeldende Kunst. Onlangs lanceerde ze de app DermArts. Deze app bevat afbeeldingen van schilderijen waarop huidziekten het hoofdthema dan wel detail zijn. Wekelijks op vrijdag wordt er aan de galerij een nieuw kunstwerk toegevoegd.
Wist u dat…
1. ... 'dermatologisch getest’ niet wil zeggen dat een product door een dermatoloog is getest. Het is op de huid getest, maar niet door een dermatoloog. 2. Een bruine huid maar met factor twee beschermt. Deze kan dus ook verbranden en moet je dus ook insmeren. 3. Bodylotions die helemaal intrekken de huid uitdrogen. Als je echt een droge huid hebt, helpt dit dus niet. Kies dan voor een crème of zalf die een laagje op de huid legt.
