besefte

Al 28 jaar zien we op televisie hoe Antoinette Hertsenberg (58) organisaties stevig aan de tand voelt. Met evenveel gedrevenheid bijt ze zich in haar vrije tijd vast in de kunst van het fijnschilderen. “Na uren denk je opeens: en nú is het een mandarijntje!”

“Toen ik begon bij de Tros was ik de enige vegetariër, nou, dat is nu echt niet meer zo! Het gaat best snel met alle veranderingen. Mensen rookten ook nog op de redactie, dat kun je je toch niet meer voorstellen?” Na lang lobbyen heeft presentatrice en programmamaker Antoinette Hertsenberg het onlangs voor elkaar gekregen dat er in het AVROTROS-gebouw naast de koffieautomaat met gewone melk ook een vegan-exemplaar met havermelk is geplaatst. “Nu staat er ’s ochtends een rij bij de havermelkmachine en bij de andere automaat is niemand”, zegt ze met een zie-je-nou-wel-glimlach.

Steeds Leuker

Strijdbaar is Hertsenberg al sinds haar jeugd. Ze komt onder meer op voor dierenrechten en sinds 1995 ook voor consumenten in het tv-programma Radar. Als dertigjarige kwam ze bij de omroep, inmiddels is ze 58 jaar. “Ik heb niet het idee dat ik in mijn werk belemmerd word omdat ik wat ouder ben. Het helpt dat het over inhoud gaat”, stelt ze. Ook privé is haar leeftijd geen issue: “Ik merkte juist dat ik vanaf mijn vijftigste het leven steeds leuker vond worden. Zo anders dan wanneer je dertig of veertig bent. Ik kreeg drie kinderen kort op elkaar, dat zijn de spitsuurjaren van je leven. Toen de kinderen uit huis gingen, gaf dat – naast dat je soms even slikt als je ze wegbrengt – heel veel ruimte en heel veel mogelijkheden om weer zelf dingen te gaan doen.”

Mandarijntjes

Haar herwonnen vrije tijd greep Hertsenberg aan om iets nieuws te leren. Ze meldde zich aan voor een cursus fijnschilderen en al dat inzoomen op details en anders kijken naar lichtinval en kleuren bleek een gouden zet te zijn. “Ik dacht altijd: daar ga ik later eens wat mee doen. En toen werd ik vijftig en besefte ik: nu is het wel zo’n beetje later. Iets creëren geeft me zo’n ongelooflijke voldoening. Als je begint met een oranje rondje is het nog geen mandarijntje. En dan ben je er een aantal uren mee bezig en op een gegeven moment denk je: en nú is het een mandarijntje.” Opeens vol passie: “En dat is een heel fijn moment! Ik kan niet uitleggen waarom dat zo gelukzalig is, maar het is echt zo!”

Een Dag Uittunen

Het schilderen is iets waar ze tussendoor tijd voor vrijmaakt, of anders is er altijd nog de zaterdag – haar vaste rustdag. Een dag waarop ze bewust kiest voor de dingen die echt belangrijk zijn. Aandacht geven aan de relaties die ertoe doen, met vrienden en familie afspreken, maar ook met haar man een wandeling maken. Voor Hertsenberg is het een rustdag vanuit religieus oogpunt – ze is zevendedagsadventist – maar ze vindt het voor iederéén een aanrader om wekelijks even wat gas terug te nemen: “Je kunt jezelf 52 extra vakantiedagen per jaar geven, gewoon door een dag per week uit te roosteren. Die dag maak je anders dan andere dagen, die geef je een andere betekenis. Ik geloof heel erg dat je er uiteindelijk zelf beter van wordt als je een dag in de week uittunet. Ook uit gezondheidsoogpunt.”

Goed Gelukt

Gezondheid is een belangrijk thema in huize Hertsenberg. Vooral aan eten wordt veel aandacht besteed – eerst vegetarisch, maar nu ook vaak veganistisch, met helemaal geen dierlijke producten meer. “De kinderen zijn opgevoed met een overload aan groenten en fruit. Mijn zoons gaan weleens met vrienden op vakantie en dan wordt er veel gezopen en slecht gegeten, maar dan hoor ik toch dat ze op een gegeven moment een meloen en wat appels hebben gekocht. Het is gewoon een behoefte voor ze, omdat het er altijd was. Dan denk ik: dat is dan toch goed gelukt, haha! Ik denk ook dat dat zo werkt: als dat je normale patroon is, dan kun je ook niet heel lang slecht eten, daar voel je je dan niet lekker bij.”

Over Hekjes Springen

“Als je niet opgevoed bent met gezond eten en gezond gedrag en er is heel veel verleiding in de samenleving, de hele dag door, dan kun je niet een individu verantwoordelijk stellen om dat op te lossen, er moet ook iets aan de samenleving veranderen.” Dat zag Hertsenberg toen ze in de volkswijk Voorstad in Deventer op pad was voor haar programma Beter!. Vier inwoners met ongezonde gewoonten gingen aan de slag met het aanpassen van hun leefstijl. Het bleek ‘weerbarstig’ te zijn. Hertsenberg: “Zeker bij bijvoorbeeld roken, als er een verslaving in het spel is, kun je dat niet zomaar wegnemen. Ik kwam in de wijk mensen tegen die COPD hebben en doorrookten. Ik was bijna in staat om over hekjes heen te springen en die sigaret uit hun handen te trekken.”

Liever Niet Dan Half

Dat het heel lastig kan zijn om iets te veranderen, daar heeft ze alle begrip voor. “Met Kerst zijn we thuis helemaal los gegaan, dus ik moest een paar kilo kwijt. Niks is ons vreemd. Vaak komt het erop neer dat je dat slechte patroon moet doorbreken en even terug moet naar normaal. Dat is nooit heel leuk. Afleren voelt dan toch die eerste tijd: wat een kale boel is dat hier. Als je een week lang niet meer ’s avonds nog een keer de koelkast in duikt, ben je er vaak al aan gewend. Maar je moet wel door die week heen.” Hertsenbergs tactiek om te ‘resetten’: een paar weken vasten. Twee dagen per week eet ze dan alleen een groentemaaltijd ’s avonds. “Ik vind het heel prettig om het op die manier te doen, ook omdat ik makkelijker niet eet dan half eet. Ik vind het heel moeilijk om alleen een klein schaaltje met yoghurt en fruit te eten, want dan denk ik: waar is de rest? Dan ben ik net lekker bezig en wil ik meer. Dan maar helemaal niks.”

Geluksvogel

Om fit te blijven kiest ze eigenlijk nog liever voor meer bewegen. Bonus van een rondje rennen zijn de goede ideeën die dan opborrelen. “De redactie zegt ook vaak: ‘Ga jij maar even hardlopen, dan komt er wel wat.’ Bijzonder is dat, dat je er niet mee bezig bent en opeens komt er iets in je hoofd.”

De buitenlucht is haar sportschool, ze hoeft alleen maar de deur van haar Veluwse woning uit te stappen, de natuur is overal. “We wonen hier al 28 jaar en zijn hier nog steeds zeer gelukkig. Ik heb ook het vermogen om heel tevreden te zijn met wat ik allemaal heb.” Een zondagskind? “Ja, zeker. Ik vind echt dat ik een geluksvogel ben.”

VRAAG & ANTWOORD

HOE STRESSBESTENDIG BEN JE?

“Een beetje relaxed in het leven staan, daar ben ik heel goed in. Af en toe knoppen omdraaien, het niet te zwaar nemen. Soms ook niet meer blijven piekeren over iets, want twee dagen later kijk je ernaar en denk je: oh, was dat alles?”

BEN JE PERFECTIONISTISCH?

“Dat vind ik een groot woord, het heeft ook een negatieve connotatie. We doen met Radar ontzettend ons best. Maar perfect lukt bijna nooit, want je hebt ook nooit de perfecte gedupeerde of de perfecte deskundige, dus het is toch altijd werken met wat je hebt en daar proberen het allerbeste uit te halen.”

JE HEBT DIVERSE KOOKBOEKEN GESCHREVEN, KOMT ER NOG EEN NIEUWE?

“Ja, daar zijn mijn dochter en ik nu mee bezig. Met niet te moeilijke veganistische recepten en ingrediënten die ook in Nunspeet te krijgen zijn. Het is leuk om daarmee bezig te zijn, omdat het me weer inspireert om nieuwe dingen te proberen.”

STAAN ER GEKKE UITSPATTINGEN OP JE BUCKETLIST?

“Ik vind mijn leven absoluut niet saai, we doen de dingen die we leuk vinden. Om dan extra risico op te zoeken ofzo, daar heb ik helemaal geen behoefte aan, waarom zou ik dat doen?

Ik hoef niet te diven van bergen. Dat is het vaak: kun je genieten van wat goed genoeg is, van de dingen die waardevol zijn? Dat kan ik.”

Antoinette Hertsenberg

Antoinette Hertsenberg (1964) groeide op in Apeldoorn. Ze was woordvoerder van de Dierenbescherming toen ze werd gevraagd voor Radar. Sinds 1995 is ze de presentator en eindredacteur van dit Avrotros-programma, dat consumentenzaken aan de kaak stelt op tv en via online kanalen. Ze maakte ook programma’s over gezondheid, zoals Dokters van morgen en Beter! (terug te zien via NPO Start). Al decennia lang is ze vegetariër, ze schreef er meerdere kookboeken over. Hertsenberg is getrouwd met Niko Koffeman, Eerste Kamer-politicus voor de Partij voor de Dieren en medeoprichter van De Vegetarische Slager en Those Vegan Cowboys. Ze hebben drie volwassen kinderen en wonen op de Veluwe.