1/9/2000
Ένα οδοιπορικό από την Αθήνα στην Β. Εύβοια, την Κεντρική Ελλάδα, Θεσσαλία, την Θεσ/νικη έως τις λίμνες και τους υδροβιότοπους της Βορ. Ελλάδας, – από Κερκίνη έως Πρέσπες – και από εκεί στα Ζαγοροχώρια, την Δυτική Ελλάδα και πίσω στο Κλεινόν Άστυ με ένα …….. παπί Yamaha T 80 cc
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Κείμενο* Ηλία Αντωνόπουλου – Photo ANDELl ® Οι αναβάτες που πρόκειται να χρησιμοποιήσουν το οδοιπορικό ταξιδεύουν με δική τους ευθύνη. Όλες οι πληροφορίες αφορούν την χρονική περίοδο της πρώτης δημοσίευσης και όπως είναι λογικό απο τότε πολλά έχουν αλλάξει. * Το κείμενο είναι όπως δόθηκε από τον συγγραφέα στα περιοδικά άκοπο και αμοντάριστο.
2
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Περιεχόμενα ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟ ................................................................................................................... 5 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ ....................................................................................................... 6 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ .................................................................................... 7 ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ............................................................................................ 9 ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΠΛΑΣΤΗΡΑ (ΤΑΥΡΩΠΟΥ ή ΜΕΓΔΟΒΑ) ............................................................... 10 ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ….. ΣΤΟΝ ΚΟΖΙΑΚΑ ................................................................................... 15 ΟΙ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ (ΜΕΤΕΩΡΑ) ............................................................................. 20 ΣΤΟΝ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ............................................................................... 22 ΟΜΟΡΦΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ........................................................................................................ 25 ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ ............................................................................................................ 26 ΔΡΑΜΑ και πέριξ ..................................................................................................................... 29 ΚΑΒΑΛΑ ................................................................................................................................... 30 ΞΑΝΘΗ ..................................................................................................................................... 32 ΑΠΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ............................................................................ 34 ΣΤΑ … ΧΙΛΙΑ ΔΕΝΤΡΑ................................................................................................................ 34 ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΔΟΙΡΑΝΗ ........................................................................................................... 35 ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΕΣΠΑ................................................................................................... 37 ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ ...................................................................................................... 39 ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ (ΓΙΑΝΝΕΝΑ) & ΤΑ ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ ................................................................... 40 ΣΤΗΝ ΠΑΡΓΑ & ΤΟΝ ΑΧΕΡΟΝΤΑ .............................................................................................. 45 ΛΕΥΚΑΔΑ & ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ ............................................................................................. 46 Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ …. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ........................................................................................... 48 ΠΙΣΩ ΤΗΝ … ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ .................................................................................................. 51 ΕΠΙΛΟΓΟΣ ................................................................................................................................ 52 Ευχαριστήρια: ..................................................................................................................... 55
3
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Ταξίδι, τι υπέροχη λέξη για όλους τους ανθρώπους. Το ταξίδι πάντα ήταν και θα είναι μια πρόκληση, μια αναζήτηση. Η διαφορά πάντα είναι το μεταφορικό μέσον, τα πόδια, το ποδήλατο, η μοτοσικλέτα, το αυτοκίνητο, το πλοίο, το τραίνο, το αεροπλάνο …. Πάντα υπάρχει μια τάση φυγής, ίσως η αναζήτηση των αναμνήσεων μας και πάντα δεν την ολοκληρώνουμε, αφήνουμε ….. κενά. Άραγε επίτηδες.. για να έχουμε μια δικαιολογία να ξαναγυρίσουμε και να απολαύσουμε πάλι την υπέροχη ανατολή, την παγωμένη πρωινή αίσθηση, την ξαφνική βροχή, το μουντό απόγευμα ή το αξέχαστο ηλιοβασίλεμα; Ταξίδι στην χώρα που διάλεξαν για κατοικία οι θεοί του Ολύμπου, την ομορφότερη χώρα του κόσμου, την πατρίδα μας …… την Ελλάδα. Και όλα αυτά με έναν από τους καλλίτερους συντρόφους … το « δικό μας » μεταφορικό μέσο, την μοτοσυκλέτα μας ! Το μόνο που λείπει είναι η αφορμή, ο χρόνος πάντα βρίσκεται …..
4
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Έτσι έγινε και εκείνο το πρωινό του Σαββάτου. Όλοι μου οι φίλοι είχαν φύγει ήδη για τις διακοπές τους και εγώ εδώ στην πρωτεύουσα μαζί με τους τουρίστες να περιδιαβαίνουμε τους άδειους δρόμους θαυμάζοντας τα αρχαία. Μια κακή στιγμή, ένα τροχαίο πριν λίγουs μήνες στην Κρήτη μου είχε στερήσει το δικό μου μεταφορικό μέσο, την μοτοσικλέτα μου (BMW R1100GS) και η μόνη μου συντροφιά ήταν ένα …. παπί Yamaha T 80! Εκείνη την στιγμή ήρθε το φλας, η αφορμή ! Επιστροφή στο σπίτι .. υπνόσακος, σκηνή , χάρτες , λίγα ρούχα , χρήματα ,πολλά φιλμ – slides και χωρίς να το καταλάβω βρέθηκα στα πρώτα διόδια Αθηνών – Λαμίας στον Αγ. Στέφανο!!
ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟ Η όμορφη δεσποινίδα μου χαμογέλασε και με μία συνωμοτική κίνηση μου έγνεψε να περάσω, άλλωστε θα σκέφτηκε ότι δεν θα πηγαίνω και πολύ μακριά. Μετά από μία ώρα περίπου πέρναγα με καμάρι την καινούργια αερογέφυρα της Χαλκίδος. Μια μικρή παράκαμψη και γρήγορη ματιά στην παραλία με τα πολλά καφέ και συνέχεια …. Λιανή Άμμος, Παναγίτσα, Νέα Αρτάκη, Ψαχνά. Ένας ανεφοδιασμός σε καύσιμα και μια μικρή στάση για να επανέλθουν στην φυσική τους κατάσταση η μέση και τα …. μαλακά πίσω μόρια του σώματος ! Αρκετά λεπτά αργότερα στις πρώτες ανηφόρες πριν τον Άγιο, το παπί άρχισε να ζορίζεται και το κατέβασμα σε πιο χαμηλή ταχύτητα μάλλον ήταν αναγκαίο. Στα αριστερά μου στο βάθος η πόλη της Χαλκίδας. Σε λίγο η λύτρωση ! Μετά τον Άγιο …. κατηφόρα, το μηχανάκι και ο αναβάτης άρχισαν να βρίσκουν την χαμένη τους αυτοπεποίθηση. Το ηθικό έγινε καλύτερο. Λίγη ώρα αργότερα αντίκρισα από ψηλά την παραλία της Αγκάλης πιο γνωστή ως
5
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Αγίας Άννας. Το γνωστό και φιλόξενο Camping Club της περιοχής ήταν ιδανικό για ξεκούραση, διανυκτέρευση και εξερεύνηση της γύρω περιοχής.
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ Την επόμενη μέρα έγινε εξερεύνηση της γύρω περιοχής σε ακτίνα 50 χλμ από την παραλία . Από εκεί ακολουθώντας τον δρόμο δεξιά (από την έξοδο του camping) και σχεδόν παραλιακά και μέσα από βατούς χωματόδρομους με θερμοκήπια και καλλιέργειες ο δρόμος σε οδηγεί στο «Κυμάσι», την μεγάλη παραλία του Μαντουδίου με την μεγάλη αμμουδιά και καταλήγει μέχρι το χωρίο Κήρινθος. Εκεί πολύ κοντά είναι και το ποτάμι Κηρέας.
Η περιοχή ονομάζεται «Ευβοϊκά Τέμπη» και σίγουρα μια στάση και εξερεύνηση είναι απαραίτητη. Χαρακτηριστικός είναι ο γίγαντας πλάτανος της περιοχής (300 μ δεξιά από το καφέ ΑΛΕΞΙΟΥ) με περίμετρο 18 μ., ύψος 28 μ., διάμετρο 6 μ., και επίσης μια τεχνητή λίμνη. Από το ορεινό χωριό της Αγ. Άννας και 6 χλμ μετά στην διασταύρωση αριστερά ακολουθούμε τον δρόμο προς Κερασιά, Κοκκινομηλιά ,Ι.Μ. Σωτήρος , Βουτάς, Ιστιαία ,Ωρεοί και φτάνουμε μέχρι τον Αγιόκαμπο. Αν πάρουμε το Ferry Boat αποβιβαζόμαστε απέναντι στην Γλύφα. Από εδώ ο δρόμος και μέχρι να βγούμε στον νέο, Λαμίας – Λάρισας απολαμβάνουμε μια 6
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
υπέροχη διαδρομή με στροφές δίπλα στους μικρούς γραφικούς όρμους …. Πελασγία ( διόδια ) … Καραβόμυλος … Στυλίδα … Λαμία.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Ξεκινώντας από την πόλη της Λαμίας ακολουθώ τα πρώτα χιλιόμετρα της επαρχιακής Εθνικής οδού για το Καρπενήσι. Διασχίζω τον κάμπο της Σπερχειάδας και αρχίζω να ανηφορίζω παράλληλα με την κοίτη του ποταμού Σπερχειού για την « χώρα των βουνών ». (Οι φανατικοί του ράλι Ακρόπολις θα γνωρίζουν σίγουρα αυτά τα μέρη. Όσοι δεν τα γνωρίζουν θα ανακαλύψουν μια πανέμορφη γωνιά της άγνωστης ορεινής Ελλάδας) Ένα πυκνό μεικτό δάσος από πλατάνια, βελανιδιές, λεύκες και λυγαριές ακολουθεί την πορεία του ποταμού Σπερχειού. Λίγο πιο πάνω τα πρώτα έλατα μας υπενθυμίζουν ότι το υψόμετρο είναι ήδη αρκετό. Αφήνουμε πίσω την Μακρακώμη (αφού πρώτα έχουμε εξασφαλίσει καύσιμα, βλ. πιο κάτω), μετά το χωριό Αγ. Γεώργιος, στρίβουμε δεξιά όπως δείχνει η ταμπέλα με προορισμό τα Φουρνά. Η άσφαλτος δεν είναι σε ιδιαίτερα καλή κατάσταση λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούν τους πιο πολλούς μήνες του χρόνου, όμως οι μεγάλες μοτοσικλέτες on-off δεν θα αντιμετωπίσουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. (το παπί σίγουρα στις αναρτήσεις του – και τα μαλακά μας μόρια !!) Το πρώτο χωριό που συναντάμε μετά από 8 χλμ. είναι το Παλαιόκαστρο το οποίο προσπερνάμε και μετά από 16 χλμ. φτάνουμε στα Φουρνά (υψομ. 850 μ.) Γύρω μας κυριαρχούν τα πολλά έλατα, που είναι το καμάρι του χωριού, και αν θέλουμε να 7
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
διανυκτερεύσουμε ο όμορφος κοινοτικός ξενώνας θα καλύψει τις ανάγκες μας για φαγητό και ύπνο. Από εδώ ακολουθώντας δεξιά τον δρόμο για την γνωστή διαδρομή του ράλι Ακρόπολις με την χαρακτηριστική ονομασία «Ταρζάν» φτάνουμε στην Ρεντίνα (22 χλμ.). Εδώ υπήρξε ένα αρκετά σοβαρό πρόβλημα. Το παπί κάποια στιγμή άρχισε να δυσανασχετεί και να … ξεροβήχει. Τι συνέβη ; Τελείωσαν τα καύσιμα !! Αρχικά επικαλέσθηκα όλους τους ….. Αγίους για την ατυχία μου, το κινητό μου σε εκείνο το σημείο δεν έδινε σήμα και …. πανικός – πανικός. Μόλις ηρέμησα λίγο τράβηξα το παπί στην άκρη του δρόμου σε ασφαλές σημείο, περπάτησα λίγο μήπως δω κάποιο ανθρώπινο όν, αλλά τίποτα. Η απογοήτευση άρχισε να έρχεται με πολύ δόση πανικού. Ευτυχώς μετά από.. 50 λεπτά!, πέρασε ένα αγροτικό με φορτίο δύο κατσίκες. Ο έκπληκτος οδηγός σταμάτησε στο απελπισμένο κάλεσμα μου και μετά τις πρώτες εξηγήσεις, τι γύρευα εκεί πάνω, στο πουθενά, με ένα τέτοιο μηχανάκι, πείστηκε να το φορτώσουμε παρέα με τις δύο κατσίκες του, μαζί με μένα να το κρατάω για να μην το «αδειάσουμε» σε καμία λακκούβα. Μετά από αρκετή ώρα γυρίσαμε πίσω στα Φουρνά, όπου έβαλα καύσιμα. Τον ευχαρίστησα και εκείνος με χαιρέτησε μονολογώντας ότι εμείς οι πρωτευουσιάνοι δεν έχουμε δουλειά να κάνουμε και τραβάμε για τα …. βουνά. Να’ σαι καλά κύριε Γιώργο όπου και αν βρίσκεσαι. Επιστροφή πάλι προς τα πίσω, πέρασα με ανακούφιση το σημείο που είχα μείνει αρκετή ώρα πριν και συνέχισα την πορεία μου. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής από εδώ και πέρα είναι άσφαλτος. Αξιοθέατα
στην
περιοχή, 8
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ονομαστές περίτεχνες εκκλησίες και μοναστήρια. Από εδώ είναι πολύ εύκολο ακολουθώντας την άσφαλτο προς Λουτρά Σμοκόβου να φτάσουμε στο δρόμο Καρδίτσας – Λαμίας στο ύψος του Δομοκού.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ Αν από τα Φουρνά πάμε αριστερά σίγουρα να ξέρετε ότι θα « ταλαιπωρήσετε » τις αναρτήσεις της μοτοσικλέτας – και τις δικές σας – και μετά από μια εκπληκτική διαδρομή καταλήγουμε στην λίμνη Πλαστήρα !! Αυτή η διαδρομή προϋποθέτει στα νιάτα σας να ήσασταν πρόσκοποι ή να έχετε αυξημένο το αίσθημα του προσανατολισμού, γιατί οι δασικοί δρόμοι είναι πολλοί και σχεδόν πουθενά δεν θα συναντήσετε ταμπέλες ! Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της διαδρομής πραγματοποιείται μέσα από τα νοτιοανατολικά κορφοβούνια των Αγράφων και είναι εντυπωσιακό. Άλλωστε οι καταπληκτικές φωτογραφίες που θα τραβήξετε θα σας αποζημιώσουν. Οκτώ χιλιόμετρα μετά τα Φουρνά συναντάμε ένα ήσυχο μικρό οικισμό το Μεσοχώρι και δύο – τρία χλμ. πιο πάνω ένα άλλο οικισμό το Κλειστό. Κάπου εδώ τελειώνει η άσφαλτος και αρχίζει η περιπέτεια μας στους χωματόδρομους. Αν έχει βρέξει πρόσφατα καλλίτερα να το αναβάλλετε. Επτά χιλιόμετρα Μετά το Κλειστό, βρίσκουμε το «σπίτι του Διαβάτη», το προσπερνάμε και μετά από 10 χλμ. περίπου φτάνουμε σε μια διασταύρωση. Δεξιά ο δρόμος πηγαίνει για Μολόχα και Καρδίτσα. Εμείς πάμε αριστερά και 4 χλμ. πιο κάτω συναντάμε το χωριό Σαραντάπορο (υψομ. 800 μ.). Έχουμε μπει ήδη στο Νομό Καρδίτσας. Αν δεν έχουμε χαθεί στην διαδρομή αυτή θα 9
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
πρέπει να δούμε στα αριστερά μας μια μικρή εκκλησία, της Γεννήσεως της Θεοτόκου με την χαρακτηριστική ξύλινη στέγη που ανήκει στην κοινότητα Νεράιδας Δολόπων. Αν είναι ανοικτά αξίζει να μπούμε μέσα να ανάψουμε ένα κεράκι που καταφέραμε να φτάσουμε ως εδώ …. χωρίς περιπέτειες και να θαυμάσουμε τις υπέροχες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1651 !!. Συνεχίζοντας τον δρόμο μας φτάνουμε στο χωριό Γιανουσέϊκα (10 χλμ.). Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο και μετά από 9 χλμ. συναντάμε τον περιφερειακό δρόμο της λίμνης Πλαστήρα. Το τμήμα αυτό της διαδρομής από το Σαραντάπορο ως την λίμνη είναι το δυσκολότερο αλλά και το πιο όμορφο. Οι γύρω κορυφές ξεπερνούν τα 2.000 μ. είναι γυμνές, απρόσιτες και κυριαρχούν στην περιοχή.
ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΠΛΑΣΤΗΡΑ (ΤΑΥΡΩΠΟΥ ή ΜΕΓΔΟΒΑ) Το τοπίο γαληνεύει λίγο πιο κάτω μόλις αντικρίσουμε το γαλάζιο της λίμνης Πλαστήρα που ξεχωρίζει ανάμεσα από τα έλατα. Μια στάση για ένα τσιγάρο και μια φωτογραφία είναι υποχρεωτική. Καλό είναι να ελέγξουμε και τα καύσιμά μας! Σημαντική λεπτομέρεια : αν δεν έχετε ξαναέρθει στην περιοχή, χρειάζεται προσοχή και κυρίως να μην σας πιάσει η νύχτα. Θα πρέπει να έχετε αρκετά καύσιμα (δεν υπάρχουν βενζινάδικα) και να υπολογίζεται ότι αν χάσετε τον προσανατολισμό σας θα χάσετε και την ψυχραιμία σας και κατ’ επέκταση την κρίση σας για σωστές αποφάσεις με δυσάρεστες συνέπειες. Ας δούμε λίγο την ιστορία της λίμνης. Όταν το 1925 ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας ο περίφημος «Μαύρος Καβαλάρης» συνέλαβε την ιδέα της τεχνητής λίμνης Ταυρωπού, σίγουρα δεν θα είχε φανταστεί ότι θα γεννιόταν 10
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ένα από τα εντυπωσιακότερα τοπία των Ελληνικών βουνών, που έκανε πραγματικότητα η Δ.Ε.Η. το 1958 πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του. Το αποτέλεσμα, καταπράσινες κοιλάδες, πυκνά δάση, μικρά νοικοκυρεμένα χωριά, αμέτρητες βουνοκορφές, συχνά χιονισμένες, και το υπέροχο γαλάζιο της λίμνης που μέσα του αντικατοπτρίζονται τα ψηλά έλατα και τα πλατάνια, μας δείχνουν μια άλλη ομορφιά που συναντάμε μόνο σε κάποια γνωστά θέρετρα των Άλπεων ή σε μαγευτικά φιόρδ του βορρά. Κι όμως αυτός ο παράδεισος απέχει μόνο …. 25 χλμ. από την πρωτεύουσα του κάμπου, την Καρδίτσα … !! Ξεκινώντας λοιπόν νωρίς το πρωί από την πρωτεύουσα του Θεσσαλικού κάμπου με τσουχτερό κρύο και υγρασία (ακόμη και το καλοκαίρι), μας καλημερίζει ο ήλιος που γλυκοχαράζει ανάμεσα από τα κατάφυτα βουνά. Το λαμπερό κοκκινωπό φως γλιστρά και καθρεπτίζεται στην επιφάνεια της λίμνης. Κάποια περίεργα σύννεφα τρεμοπαίζουν αχνίζοντας πάνω από το παγωμένο νερό της λίμνης προσθέτοντας μια δόση μυστηρίου στο ήδη μαγευτικό τοπίο που ξεδιπλώνεται μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας. Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι την λίμνη Πλαστήρα, όμως πάντα έχω την αίσθηση ότι έρχομαι για πρώτη φορά.! Αυτή την φορά λοιπόν καθισμένος στην όχι και τόσο άνετη σέλα του παπιού μου, θα την εξερευνούσα πάνω σε δύο τροχούς, ίσως από μια άλλη οπτική γωνία, σίγουρα με πιο αργούς ρυθμούς και ανακαλύπτοντας τοποθεσίες που άλλες φορές προσπερνούσα γρήγορα με κάποια άλλη μεγάλη μοτοσικλέτα. Πριν μερικά χρόνια η ανάβαση για την λίμνη άρχιζε από το χωριό Μητρόπολη, περνούσε από τις ορεινές κοινότητες Μεσενικόλας και Μορφοβούνι για να καταλήξει στο πρώτο χωριό του οροπεδίου της Νεβρόπολης, το καταπράσινο Κρυονέρι. Η εξαιρετικά γραφική αυτή διαδρομή αν και κουραστική λόγω των πολλών και αλλεπάλληλων στροφών, σήμερα δεν χρησιμοποιείτε ιδιαίτερα λόγω ότι έχει γίνει ο νέος δρόμος που παρακάμπτει τα παραπάνω χωριά, αλλά ανεβάζει γρήγορα, άνετα και με ασφάλεια στα υψίπεδα της λίμνης (υψομ. 750 – 900 μ.) Γύρω από την λίμνη υπάρχουν αρκετοί χωματόδρομοι με ομαλές κλίσεις και ελάχιστες δυσκολίες. Ακολουθώντας τους χωρίς ιδιαίτερο κόπο θα βρεθούμε
11
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
κοντά σε εκπληκτικά παραλίμνια τοπία όπου μπορούμε να στήσουμε το αντίσκηνό μας. Αν κάνουμε τον γύρο της λίμνης ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος θα μας φέρει κοντά σε υπέροχα σημεία της λίμνης και γραφικά χωριά σε υψόμετρα από 750 – 900 μ. Το Κρυονέρι λοιπόν είναι το πρώτο χωριό που συναντάμε κοντά στην λίμνη. Από εδώ η λίμνη απέχει μόλις 3 χλμ., ενώ ένας καλός χωματόδρομος θα μας βγάλει στο σημείο όπου ένας μικρός χείμαρρος ενώνει τα καθαρά κρύα νερά του με την απέραντη λίμνη. Το τοπίο είναι πανέμορφο και οι γύρω βουνοκορφές των Αγράφων «αγκαλιάζουν» κυριολεκτικά την λίμνη. Αν είστε τυχεροί ίσως δείτε και κάποια άλογα να βόσκουν αμέριμνα στο γρασίδι. Μετά το Κρυονέρι η άσφαλτος συνεχίζει μέχρι τα Καλύβια Πεζούλας. Σε κάποιο σημείο υπάρχει μια διασταύρωση αριστερά και ένας καλοπατημένος χωματόδρομος θα σας οδηγήσει στις Δημοτικές εγκαταστάσεις με χώρους αναψυχής που έχουν δημιουργηθεί στην ακρολιμνιά. Από εδώ όπως και από τα άλλα χωριά της περιοχής μπορούμε να αγοράσουμε ντόπιο κρασί, τσίπουρο και αν βρούμε, τα περίφημα λουκάνικα με πράσο !! Μια άλλη διασταύρωση, δεξιά, θα μας φέρει κοντά σε δύο πολύ ορεινά χωριά, την Νεράιδα και το πανέμορφο παραδοσιακό χωριό της Φυλακτής (υψομ. 1.100 μ.) όπου υπάρχει και ο ομώνυμος ξενώνας. Επόμενο παραλίμνιο χωριό είναι το Νεοχώρι, ένας γραφικός οικισμός που είναι χτισμένος αμφιθεατρικά πάνω σε ένα κατάφυτο βουνό με έλατα, καστανιές, βελανιδιές ….
12
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Στο χωριό υπάρχει ίσως ο ωραιότερος κοινοτικός ξενώνας της ευρύτερης περιοχής « το Αγνάντι » σε υψόμ. 1.050 μ. με δωμάτια που τα μπαλκόνια τους έχουν θέα την λίμνη προς βορρά και νότο. Εδώ θα βρείτε και εστιατόριο. Μετά το Νεοχώρι ο δρόμος συνεχίζει προς Μπελοκομύτη. Η διαδρομή αυτή θα σας μείνει αξέχαστη, καθώς η θέα από τα αλλεπάλληλα φιόρδ της λίμνης είναι φανταστική, ενώ οι πινακίδες του δασαρχείου θα σας κατατοπίσουν για εκτός δρόμου διαδρομές. Αν θέλετε να δοκιμάσετε μια διαφορετική εμπειρία πάνω σε δύο τροχούς ενός καθαρόαιμου mountain bike και έχετε σχετικά καλή φυσική κατάσταση, σταματήστε δεξιά στο παλιό πέτρινο οίκημα όπου στεγάζεται το γραφείο Tavropos Mountain Sport Center στο χωριό Καλύβια Πεζούλας. Εδώ θα βρείτε ένα ζεστό και φιλόξενο χώρο για να πιείτε βαρελίσια μπύρα, ντόπιο κρασί, τσίπουρο ( διπλής απόσταξης !! ) και να δοκιμάσετε ζεστές παραδοσιακές πίτες και λουκάνικα με πράσο. Εκείνο που θα σας εντυπωσιάσει με το ποδήλατο μέσα στα στενά μονοπάτια, εδώ δεν πάει η μηχανή σας, είναι το εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον της λίμνης Πλαστήρα και γενικότερα των Αγράφων. Για εσάς που σας αρέσει η ιδέα της περιήγησης με το ποδήλατο και θέλετε να μείνετε μια μέρα παραπάνω το γραφείο Tavropos Mountain Sport Center θα φροντίσει να σας εξασφαλίσει κατάλυμα σε κάποιο ξενώνα από τους πολλούς της περιοχής. Από το Μπελοκομύτη αξίζει να ανηφορίσουμε προς τον οικισμό Καρίτσα και να επισκεφθούμε το μοναστήρι της Παναγίας της Πελεκητής που βρίσκεται κτισμένο σε υψόμ. 1.400 μ. ακολουθώντας τις ταμπέλες που θα βρείτε και χωρίς να σας πτοήσουν τα λίγα χιλιόμετρα χωματόδρομου, γιατί το τοπίο θα σας
13
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
αποζημιώσει. Επιστρέφοντας στο δρόμο γύρω από την λίμνη μετά από λίγο θα φτάσουμε στο φράγμα. Εδώ θα διαβάσουμε μια πινακίδα που μας ενημερώνει ότι: …. στη θέση αυτή ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας το έτος 1925 συνέλαβε την ιδέα της κατασκευής φράγματος για την δημιουργία της τεχνητής λίμνης Ταυρωπού το έτος 1959. Η έμπνευσης του Νικ. Πλαστήρα έγινε πραγματικότητα έξι χρόνια μετά τον θάνατό του. Από τότε η τεχνητή λίμνη δίνει κάθε χρόνο στο εθνικό σύστημα της ΔΕΗ τριακόσια εκατομμύρια κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος και τα νερά της κάνουν ευφορότερα δεκάδες χιλιάδες στρέμματα … Αφού βγάλουμε τις σχετικές φωτογραφίες συνεχίζουμε την πορεία μας για τον γύρο της λίμνης και συναντάμε τη Μούχα, ένα μικρό, ήσυχο χωριό πνιγμένο κυριολεκτικά στα έλατα και τις καστανιές. Μετά από 8 χλμ. συναντάμε μια διασταύρωση και τον ξενώνα της Καστανιάς. (Η ταμπέλα μας δείχνει ότι Ι. Μ. Κορώνης είναι 14 χλμ. και η Ι.Μ. Πελεκητής 20 χλμ) Από εδώ πηγαίνοντας δεξιά σε μια καλή άσφαλτο, μετά από λίγα χιλιόμετρα θα κατηφορίσουμε προς τον κάμπο της Καρδίτσας. Προσοχή τον χειμώνα στην ομίχλη και στους πλάγιους ανέμους . Αν πάμε ευθεία θα πάμε στο χωριό της Καστανιάς (1χλμ.) και από εκεί ξανά προς Καρδίτσα ή Καταφύγι , αφού περάσουμε από το καινούργιο μνημείο της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944. Αν πάρουμε τον αριστερό δρόμο θα συναντήσουμε μετά από 6 χιλιόμετρα το χωριό Λαμπερό (υψομ. 850 μ.) ένα χωριό που σιγά – σιγά εγκαταλείπεται λόγω των κατολισθήσεων στην περιοχή. Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω συναντάμε μια διασταύρωση για το μοναστήρι της Πέτρας (15ος αιώνας) που αυτή την περίοδο γίνεται συντήρηση. Ο χωματόδρομος είναι σε σχετικά καλή κατάσταση, εκτός και αν έχει βρέξει γιατί η λάσπη είναι αρκετή. Ιδιαίτερη προσοχή θέλει στα μισά της διαδρομής γιατί θα σας καλωσορίσουν 6 – 7 τσοπανόσκυλα όχι με τις καλύτερες διαθέσεις. Συνεχίζοντας από το μοναστήρι (6 χλμ.) σε ένα καινούργιο ασφαλτοστρωμένο δρόμο φτάνουμε στο χωριό Καταφύγι ,αφού πρώτα έχουμε σταματήσει για νερό στην κρύα πηγή, και από εκεί στην Καρδίτσα. (ο πιο σύντομος δρόμος). Προσοχή ξανά στα τσοπανόσκυλα κοντά στο γεφυράκι με τον μικρό καταρράκτη. 14
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Αν από την προηγούμενη διασταύρωση συνεχίζουμε ευθεία θα συναντήσουμε τον οικισμό του Αγ. Αθανασίου, την πλαζ του Λαμπερού !!! το Τσαρδάκι και λίγο πιο κάτω την ονομαστή Ι. Μ. Κορώνας κοντά στο χωριό Μοσχάτο, που διαθέτει και κοινοτικό ξενώνα. Το μοναστήρι της Κορώνας βρίσκεται 20 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας σε ύψος 750 μ. είναι εντυπωσιακό σε μορφή φρουρίου κρυμμένο σε ένα δάσος από βελανιδιές και καστανιές και κοιτά από ψηλά τα καμποχώρια της Θεσσαλικής πεδιάδας. Είχε αρχίσει πια να σουρουπώνει και αφήνοντας πίσω τα υπέροχα χρώματα του ηλιοβασιλέματος στα βουνά των Αγράφων, επέστρεφα για ξεκούραση στο σπίτι των γνωστών που θα με φιλοξενούσαν σε ένα μικρό χωριό το Ρίζωμα (κοντά στην πόλη των Τρικάλων). Άλλωστε η επόμενη ημέρα θα ήταν αρκετά δύσκολη.
ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ….. ΣΤΟΝ ΚΟΖΙΑΚΑ Η οροσειρά της Πίνδου μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια θάλασσα από βουνά που ξεκινά από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα και κατηφορίζει ως τον κάμπο της Θεσσαλίας μεγαλόπρεπη μέσα σε πυκνά δάση και δεκάδες βουνοκορφές που ξεπερνούν τα 2.000 μ. ενώ μερικά από τα μεγαλύτερα ποτάμια της χώρας μας πηγάζουν από τα σπλάχνα της. Η Ελάτη και το Περτούλι είναι δύο μικρά ορεινά χωριά στις πλαγιές του κατάφυτου Κόζιακα που εδώ και πολλά χρόνια είναι από τα πιο γνωστά ορεινά θέρετρα της Θεσσαλίας όλες τις εποχές του χρόνου. Στην περιοχή μπορείτε να φτάσετε εύκολα διαμέσου Τρικάλων από όλες τις πόλεις της Θεσσαλικής πεδιάδας. Ο δρόμος για την Πίνδο περνά υποχρεωτικά από την ημιορεινή Πύλη, αφού έχουμε πρώτα διασχίσει 19 χλμ. από τα Τρίκαλα και μια μεγάλη ευθεία μέσα από τον εύφορο Θεσσαλικό 15
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
κάμπο. Εκεί που τελειώνει ο κάμπος και ξεκινά το βουνό του Κόζιακα, βρίσκεται η Πύλη που φαίνεται ότι πήρε το όνομά της από την φυσική θέα που βρίσκεται. Συνεχίζοντας τον σκιερό δρόμο μας σε ένα εκπληκτικό πέρασμα δίπλα στο ποτάμι του Πορταϊκού σταματάμε στον ειδικό χώρο αναψυχής που έχει διαμορφώσει το δασαρχείο και δίπλα στο μονότοξο πέτρινο γεφύρι στην θέση «Πόρτα Παναγιά». Κάνουμε μια μικρή στάση δίπλα στο κρύο γάργαρο νερό του ποταμού και απολαμβάνοντας τα πλατάνια και τον μικρό καταρράκτη. Εδώ υπάρχει μια ξύλινη πινακίδα του ΚΕΝ.Α.ΚΑ.Π. ΑΕ (Κέντρο Ανάπτυξης Καλαμπάκας – Πύλης) που μας ενημερώνει για το μονοπάτι του Κόζιακα το οποίο ξεκινάει από την Πύλη, έρχεται ως εδώ την « Πόρτα Παναγιά » και συνεχίζει προς Ι.Μ. Δουσικου, Μπέη, Διασταυρ. Ελάτης, Κανάλια , Καταφύγιο ΕΜΟΤ , Τρύπιο Λιθάρι, Πετρίτσα, Γκούρα, Γλυκομηλιά , Πινάκια, Αμάραντος, Κορομηλιά και καταλήγει στην Ι.Μ. Βυτουμά. Αν έχουμε τον κατάλληλο εξοπλισμό και την φυσική κατάσταση συστήνω ανεπιφύλακτα αυτή την πεζοπορική διαδρομή. Αφήνοντας πίσω το τοξωτό γεφύρι της Πύλης, ανηφορίζουμε προς το βουνό και η διαφορά του υψομέτρου γίνεται εύκολα αντιληπτή από τη διαφορά θερμοκρασίας και τη χαρακτηριστική πίεση στα αυτιά. Μετά από 11 χλμ. ανάβασης φθάνουμε στην καταπράσινη Ελάτη (υψομ. 950 μ.). Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Τύρνα. Σήμερα όλη σχεδόν η κίνηση συγκεντρώνεται γύρω από την πλακόστρωτη πλατεία με τα τεράστια πλατάνια, τις βρύσες με το κρύο νερό, τα καφενεδάκια και τα τουριστικά κιόσκια. Λίγο πιο κάτω σε ένα κατάστημα που δημιουργήθηκε με πολύ μεράκι και πουλάει παραδοσιακά και φυσικά προϊόντα, θα συναντήσουμε δύο πολύ καλούς φίλους (γνωστούς σε πολλούς από 16
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
εμάς), την Κούλιου Σμαραγδή και τον Άγγελο Σινάνη. Ο Άγγελος γνωστός στα μοτοσυκλετιστικά δρώμενα για τις γνώσεις του και τις ταξιδιωτικές εμπειρίες, εδώ και λίγα χρόνια εγκατέλειψε το Κλεινόν Άστυ και ρίζωσε εδώ, στην ελεύθερη φύση δημιουργώντας ένα ορμητήριο – καταφύγιο κυρίως για δικυκλιστές και όσους αγαπούν την περιπέτεια στα βουνά και τα δάση της Ελλάδας. Επίσης δημιούργησε το σύλλογο μοτοσικλετιστών « Έλληνες Περιηγητές » (μέλος της ΜΟΤ.Ο.Ε.) με έδρα την περιοχή της Ελάτης (τηλ. 24340–71826) δημιουργώντας ένα τεράστιο αρχείο πληροφοριών και διαφανειών για την ευρύτερη περιοχή των Αγράφων, και όχι μόνο, που σίγουρα την ξέρει όπως εμείς το σπίτι μας, ενώ η φιλοξενία του παρέα με ένα ντόπιο δυνατό τσιπουράκι είναι σχεδόν σίγουρη. Μετά από αρκετές συζητήσεις για την περιοχή και πολλές χρήσιμες «φρέσκες» πληροφορίες με τον Άγγελο ξεκίνησα για να συνεχίσω τον κύκλο της διαδρομής που είχα προγραμματίσει, όμως μια ξαφνική νεροποντή που τελικά κράτησε … δύο ολόκληρες ημέρες, με έκανε να αλλάξω λίγο το πρόγραμμά μου!! Αφήνοντας πίσω την Ελάτη, με ήλιο ξανά, ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος σκαρφαλώνει σε μεγαλύτερα υψόμετρα, ενώ οι βουνοκορφές του Κόζιακα σε υψόμετρο 1.900 μ. θαρρείς ότι είναι δίπλα σου και μπορείς να τις ακουμπήσεις. Το τοπίο θυμίζει έντονα Άλπεις και όχι Ελλάδα. Τα καταπράσινα λιβάδια, οι αγελάδες και τα άλογα που βόσκουν αμέριμνα, ανάμεσα στα πυκνά έλατα καλύπτουν την ευρύτερη περιοχή, γνωστή σαν Λιβάδια Περτουλίου. Το μόνο κατά την γνώμη μου που δεν ταιριάζει στο τοπίο είναι κάποιοι νεόπλουτοι μικροαστοί με μεγαλοαστικές τάσεις που έχτισαν πολυτελέστατες βίλες ….!
17
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Στα μισά της διαδρομής και κοντά στην ταβέρνα «Κερκέτιον», δεξιά πηγαίνοντας συναντάμε μια ταμπέλα προς Χρυσομηλιά. Αν ακολουθήσουμε τον κατηφορικό χωματόδρομο, θα καταλήξουμε στην διαδρομή που οδηγεί στην Καλαμπάκα. Από την Ελάτη μέχρι το Περτούλι η απόσταση είναι 15 χλμ. μέσα σε μια απίστευτη φυσική ομορφιά. Πολλοί δασικοί δρόμοι μας προκαλούν να τους εξερευνήσουμε και να ζήσουμε μια μικρή enduroπεριπέτεια. Το Περτούλι ( υψ. 1.200 μ. ) είναι κτισμένο κυριολεκτικά μέσα στα έλατα. Η χαρακτηριστική πέτρινη εκκλησία μας καλωσορίζει μπαίνοντας στο χωριό. Μετά από πέντε χιλιόμετρα και ακολουθώντας πάντα τον καλό, με άσφαλτο δρόμο, φθάνουμε στο Νεραϊδοχώρι. Το χωριό δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, όμως με αφετηρία από εδώ μπορούμε να κάνουμε ενδιαφέρουσες περιηγήσεις στη Νότιο Πίνδο σε καλογραμμένους δασικούς δρόμους με την βοήθεια των πινακίδων του δασαρχείου. Αφήνοντας πίσω μας το Νεραϊδοχώρι κατηφορίζουμε και μετά από 30 χλμ. περίπου συναντάμε τον ποταμό Ασπροπόταμο (Αχελώο) στη θέση Αλεξίου. Εδώ θα συναντήσουμε δύο γεφύρια. Αν ακολουθήσουμε την παλιά στρατιωτική γέφυρα, μετά από πολλά χωμάτινα χιλιόμετρα και στροφές θα βγούμε στο Γαρδίκι στις πλαγιές των Τζουμέρκων ή σε άλλα παραποτάμια χωριά του Αχελώου. Για να ακολουθήσουμε αυτή την αρκετά επίπονη και κουραστική διαδρομή πρέπει να έχουμε αρκετό χρόνο στην διάθεσή μας, λίγο «χωμάτινα» λάστιχα γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νύχτα στα βουνά της Πίνδου, όλες τις εποχές του χρόνου είναι δύσκολη και γεμάτη κακές εμπειρίες. Λίγο πιο κάτω είναι η καινούργια γέφυρα και αν ακολουθήσουμε αυτή την διαδρομή θα φθάσουμε στη Μεσόχωρα … Βουλγαρέλι … Άρτα. Αυτός ουσιαστικά είναι ο νέος εθνικός δρόμος Άρτας – Τρικάλων. Σε ένα μεγάλο κομμάτι όμως του δρόμου από τη γέφυρα μέχρι τη Μεσόχωρα και λίγο πριν το Βουλγαρέλι είναι ακόμα χωματόδρομος. Κοντά στην Μεσόχωρα αν έχετε χρόνο
18
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
σταθείτε στο ύψος της γέφυρας, δείτε και θαυμάστε το ασημί χρώμα του ήλιου στη ράχη του ποταμού. Κρατήστε καλά τις εικόνες αυτές με την υπέροχη χαράδρα και το πλατανόδασος στο μυαλό σας και στην φωτογραφική σας μηχανή, γιατί την επόμενη φορά που θα ξανάρθετε όλα αυτά ίσως έχουν χαθεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης που θα δημιουργηθεί, όταν τελειώσει το φράγμα της Μεσόχωρας. Μέχρι το χωριό Δέση είναι άσφαλτος και μετά συνεχίζει καλός και φαρδύς χωματόδρομος. Κατηφορίζοντας για τον ποταμό Αχελώο αξίζει να κάνουμε μια μικρή παράκαμψη 3 χλμ. και να επισκεφθούμε το γραφικό Δασοχώρι. Συνεχίζουμε την πορεία μας και φτάνουμε στην διασταύρωση κοντά την Πολυθέα. Αν πάρουμε τον αριστερό δρόμο σε αρκετά χιλιόμετρα (βλ. σχετικές πινακίδες) πάμε προς Κατάφυτο , Ανθούσα, Χαλίκι …. και με λίγη προσπάθεια φτάνουμε έξω από το Μέτσοβο! Οι χωμάτινοι δασικοί δρόμοι κινούνται σε υψόμετρο μεταξύ 1.400 – 2.100 μ. Αν πάρουμε τον δεξιό δρόμο , Δολιανά (όπου και η ομώνυμη Ιερά Μονή Δολιανών), Αμάραντος , Μυλότοπος θα καταλήξουμε σχεδόν 3 χλμ. πριν από τη γέφυρα στο δρόμο Ιωαννίνων – Τρικάλων στο ύψος «Χάνι Μουργκάνη». Από αυτή τη διασταύρωση αριστερά πάει προς Δεσκάτη – Γρεβενά.
Αν συνεχίσουμε ευθεία, λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω βλέπουμε από μακριά τους « απολιθωμένους γίγαντες » δηλαδή τα ΜΕΤΕΩΡΑ!!!
19
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΟΙ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ (ΜΕΤΕΩΡΑ) Όποια εποχή του χρόνου και αν έρθουμε, με χιόνι, βροχή, με λιακάδα ή ομίχλη, χάραμα ή δειλινό δεν έχει σημασία, όποτε και να δεις τα Μετέωρα σε συγκλονίζουν. Τα αποκάλεσαν θαύμα της φύσης, σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο, τόπο του θεού. Ξεπετάγονται επιβλητικά, άγρια και απότομα μέσα στον Θεσσαλικό κάμπο σαν απόκοσμοι πέτρινοι πύργοι με εκατό, διακόσια …. εξακόσια μέτρα ύψος. Έτσι
20
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
δεν είναι περίεργο ότι κάπου γύρω στον 11ο αιώνα οι πρώτοι ερημίτες μοναχοί, διάλεξαν σαν τόπο περισυλλογής και προσήλωσης στο θεό αυτά τα γεμάτα μυστήριο δημιουργήματα της φύσης. Τον 14ο αι. Κτίστηκαν τα περισσότερα μοναστήρια και έφθασαν τα 24 !! και όλα πάνω στις κορφές των βράχων. Σήμερα μόνο έξι από τα μοναστήρια λειτουργούν ακόμη: η Ι. Μ. Βαρλαάμ σε ύψος 373 μ. χτίστηκε το 1517 και πρέπει να ανεβείτε 195 σκαλιά για να προσκυνήσετε, είναι ανοικτή κάθε μέρα εκτός Παρασκευής από 09.00 – 13.00 & 15.00 – 18.00 τηλ. 2432 -022277, η Ι. Μ. Αγ. Στεφάνου κτίσμα του 1.192 – που είναι γυναικείο μοναστήρι – και είναι ανοικτή κάθε μέρα εκτός Δευτέρας από 09.00 – 13.00 & 15.00 – 18.00 τηλ. 2432 -022279, η Ι. Μ. Αγ. Νικολάου Αναπαυσά κοντά στο χωριό Καστράκι (Καλαμπάκας – ανοικτή κάθε μέρα από 09.00 – 18.00 τηλ. 2432 022375), η Ι. Μ. Ρουσσάνου κτίσμα του 1288 (ανοικτή κάθε μέρα από 09.00 – 18.00 τηλ. 2432 -022649), η Ι. Μ. Αγ. Τριάδας με 140 σκαλοπάτια άνοδο που είναι ανοικτή κάθε μέρα εκτός Παρασκευής από 09.00 – 18.00 τηλ. 2432 –022220 και το εντυπωσιακότερο απ’ όλα η η Ι. Μ. Μεταμορφώσεως (Μεγάλο Μετέωρo) με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο και σημαντικές αγιογραφίες με ιστορία πάνω από 600 χρόνια !! (ανοικτή κάθε μέρα εκτός Τρίτης από 09.00 – 13.00 & 15.00 – 18.00 τηλ. 2432 -022278). Ένα καλός ασφάλτινος δρόμος στριφογυρνά ανάμεσα από τα βράχια και μας φέρνει σχεδόν στην πόρτα των μοναστηριών. από ψηλά μας παρατηρούν τα άγρια αρπακτικά της περιοχής (ασπροπάρηδες γύπες και αετοί), αλλά και κάποιοι ριψοκίνδυνοι αναρριχητές ή ανεμοπτεριστές. εδώ συνάντησα έναν από αυτούς τον φίλο μου τον Δημήτρη ο οποίος είχε την διάθεση να φωτογραφήσει για μένα τα μοναστήρια από …. πολύ ψηλά.!! Η κάθε Ιερά Μονή έχει κάτι το 21
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
διαφορετικό να μας δείξει. Αν θέλουμε να κάνουμε τον γύρο των Μετεώρων με αφετηρία και τέρμα την Καλαμπάκα θα πρέπει να διανύσουμε 21 χλμ. Εκτός από τα μοναστήρια και η θέα από τους απότομους βράχους είναι περισσότερο από εντυπωσιακή. από τη μία πλευρά φαίνεται η πόλη της Καλαμπάκας, το πανέμορφο χωριό Καστράκι φωλιασμένο κυριολεκτικά μέσα στα βράχια, ο Θεσσαλικός κάμπος και από την άλλη ο ποταμός Πηνειός και οι χιονισμένες βουνοκορφές της οροσειράς της Πίνδου. Φεύγοντας από τα Μετέωρα ( με την υπόσχεση ότι θα ξαναγυρίσουμε ), Μετά από μια μεγάλη ευθεία και προσπερνώντας το σπήλαιο της Θεόπετρας (αριστερά) και την γέφυρα Βυτουμά (δεξιά με το ομώνυμο μοναστήρι και το σαλέ των κυνηγών) φτάνουμε στην όμορφη πόλη των Τρικάλων που χωρίζεται στα δύο από τον Πηνειό. Έτσι έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος μας σε ένα μεγάλο κομμάτι της οροσειράς της Πίνδου. Επιστροφή στην βάση το … Ρίζωμα.
ΣΤΟΝ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μου – με το ακούραστο και υπομονετικό παπί ακολουθούμε πίσω τον δρόμο Τρικάλων – Ιωαννίνων και φτάνουμε στη γέφυρα στη θέση « Χάνι Μουργκάνη » και ακολουθώντας τις ταμπέλες πηγαίνουμε προς Γρεβενά περνώντας από την οροσειρά των Χασίων και μετά 22
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
από 27 χλμ. στρίβουμε δεξιά ακολουθώντας τις ταμπέλες προς Δεσκάτη …. και φτάνουμε στην Ελασσόνα σε ένα υπέροχο εθνικό χωματόδρομο! (Αν από την προηγούμενη διασταύρωση πάμε αριστερά ο δρόμος πηγαίνει προς Γρεβενά). Από την Ελασσόνα πηγαίνουμε προς Σαραντάπορο και λίγο πριν το Πολύρραχο πάμε αριστερά προς το Ρύμνιο (όπου και η ομώνυμη γέφυρα) στην τεχν. Λίμνη του Πολυφύτου (Αλιάκμονα).
Σε κάποιο σημείο ρωτώντας τους ντόπιους, που σε κοιτούν μάλλον περίεργα, ακολουθούμε τον παραλίμνιο χωματόδρομο και κοντά στο χωριό Βαθύλακος κατευθυνόμαστε προς την υψηλή γέφυρα των Σερβίων (1.372 μέτρα μήκος). Στάση για φωτό, ξεκούραση και φαγητό από τον τουριστικό λόφο που δεσπόζει πάνω από την γέφυρα. Επιστροφή προς Βαθύλακο και παρακάμπτοντας την πόλη της Κοζάνης φτάνουμε στην περιοχή Πτολεμαϊδας – Αμυνταίου. Βλέπουμε τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ δεξιά και αριστερά στον μήκος του δρόμου. Καλωσόρισμα στην πόλη της Πτολεμαΐδας από το φίλους μου Χάρη και Ειρήνη, διαμονή και ξεκούραση στο φιλόξενο σπίτι τους μία ημέρα παραπάνω λόγω ξαφνικής καταιγίδας. Την επόμενη ημέρα (με λιακάδα πάλι) συνεχίζω την πορεία μου και στο χωριό Φιλώτας και στρίβω δεξιά προς την περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδος. Προσπερνάω το ομώνυμο κοινοτικό camping του Αγίου Παντελεήμονα και μετά 23
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
από 28 χλμ φτάνω στην πανέμορφη πόλη της Έδεσσας με τους υπέροχους καταρράκτες της. Απαραίτητη στάση για καφεδάκι στο Δημοτικό Πάρκο και φωτογράφηση. Φεύγοντας από την πόλη της Έδεσσας κατηφορίζω προς την Σκύδρα … περνάω
24
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
την γέφυρα του ποταμού Λουδία …. Γιαννιτσά … Πέλλα…. Ποταμός Αξιός …. Σίνδος …. Θεσσαλονίκη.
ΟΜΟΡΦΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας (που ήταν φέτος και πολιτιστική πρωτεύουσα) κάθισα 4 ημέρες γιατί οι φίλοι μου ήταν πάρα πολλοί. Πρώτα από όλα η Ντίνα που με φιλοξένησε (η καλλίτερη μου φίλη τα 21 τελευταία χρόνια), ο Στέλιος και ο «Νώε» ο Σάκης και οι άλλοι Africaνοι φίλοι με πήγαν βόλτα στα καλύτερα νυκτερινά στέκια της συμπρωτεύουσας. Μετά από αυτό το ευχάριστο διάλειμμα – και αφού οι φίλοι μου με αποκάλεσαν τρελό γιαυτό το ταξίδι – συνέχισα την πορεία μου προς ΒΑ. Ακολουθώντας τον δρόμο Θεσ/νίκης – Σερρών μετά από 86 χλμ έφτασα στην πόλη των Σερρών ( 45.000 κατ.). ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: τα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης, Βυζαντινό Φρούριο στο λόφο Κουλά, το σπήλαιο στην περιοχή Εφτά Μύλοι, η περιοχή Λαιλιάς, 25 χλμ από την πόλη, με πλατάνια – οξιές – κέδρους και τρεχούμενα κρύα νερά σε υψόμ. 1.700 μ.
25
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ
(Μουριές) βλ. πιο κάτω.
Από την πόλη των Σερρών ακολουθώ τον δρόμο αριστερά προς Σιδηρόκαστρο, περνάω την γέφυρα του Στρυμόνα, το Νέο Πετρίτσι …. Βυρώνεια και φθάνω στην Τεχν. Λίμνη Κερκίνη όπου και το ομώνυμο χωριό. Για διαμονή έχουμε αρκετές προτάσεις. Για δωρεάν διαμονή, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, ελεύθερο camping στην θέση «Χίλια Δέντρα»
Στα Άνω Πορρόϊα υπάρχουν τουλάχιστον δύο μικροί, αλλά φιλόξενοι, ξενώνες για διαμονή. (τηλ. 2327-051260,2327-051279,2327-051363). Στο χωριό Κερκίνη καταλύματα έχει και ο «Οικοπεριηγητής». Στα Άνω Πορρόϊα υπάρχουν πολλές ταβέρνες – ψησταριές – εστιατόρια σε όμορφο φυσικό περιβάλλον. Στο χωριό Κερκίνη υπάρχουν κι εκεί ταβέρνες αρκετά φθηνότερες καθώς και το Γραφείο Οικοπεριηγήσεων Υδροβιοτόπου Οικοσυστήματος Κερκίνης, όπου ο Πρόεδρος του Οικολογικού Συλλόγου κ. Γιάννης Ρέκλος και ο κος Γιάννης Αβραμίδης θα μας ενημερώσουν με ειδικά video – Slides και ενημερωτικά φυλλάδια για την περιοχή καθώς και για την συμπεριφορά μας μέσα στον Υδροβιότοπο πριν μπούμε με τις ειδικές βάρκες μέσα στο υγρό βασίλειο των πουλιών. Λίγη ιστορία: Η περιοχή πριν πολλά χρόνια ήταν μια πραγματική ζούγκλα. Έλη, λίμνες, δάση και βαλτοτόπια σχημάτιζαν το καλύτερο καταφύγιο για πολλά άγρια ζώα. Με την πάροδο των χρόνων ο άνθρωπος άρχισε να εκχερσώνει τμήμα – 26
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
τμήμα τα δάση και να αποξηραίνει τα έλη. Όμως το τοπίο παρέμεινε περίπου το ίδιο για παρά πολλούς αιώνες !! πάντα τραχύ και αφιλόξενο για τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Το 1932 η μορφή της περιοχής άλλαξε ριζικά, όταν υψώθηκε το πρώτο ανάχωμα. Η συνεχής ροή του ποταμού Στρυμόνα σταμάτησε και σχηματίστηκε μια λίμνη με σταθερές όχθες και μόνιμη παρουσία νερού. Το 1982 ένα νέο ψηλότερο φράγμα χτίστηκε στο νοτιότερο μέρος της λίμνης. Έτσι ανέβηκε η στάθμη του νερού και αυξήθηκε η χωρητικότητά της. Σκοπός αυτών των ανθρωπίνων επεμβάσεων ήταν η δημιουργία ενός μεγάλου υδροαποταμιευτήρα που θα παρείχε το απαραίτητο νερό για να ξεδιψάσουν τα 600.000 στρέμματα του κάμπου των Σερρών κατά τη διάρκεια του άνυδρου καλοκαιριού. Κανείς δεν φανταζόταν ότι στην περιοχή θα εξακολουθούσαν να καταφεύγουν χιλιάδες πουλιά, τα οποία έδειξαν ότι προσαρμόστηκαν με τον καλύτερο τρόπο στις νέες συνθήκες. Σήμερα 66 χρόνια μετά μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κερκίνης σαν ένα πραγματικό βασίλειο του φτερωτού κόσμου, γιατί από εδώ περνούν ή φωλιάζουν περισσότερα από 250 είδη πουλιών από τα οποία μερικά είναι πολύ σπάνια. Για το λόγο αυτό από το 1971 η περιοχή προστατεύεται από τη διεθνή συνθήκη Ramsar σαν υδροβιότοπος παγκόσμιας σημασίας. Η καλύτερη εποχή για επίσκεψη στην περιοχή είναι οι μήνες Μάιος και Ιούνιος γιατί οι ζέστες δεν έχουν σφίξει ακόμη, η λίμνη έχει άφθονο νερό και τα πουλιά βρίσκονται σε περίοδο αναπαραγωγής και είναι απολαυστικό να παρακολουθείς 27
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
τις γαμήλιες τελετές πάνω στα κλαδιά των δένδρων του παρυδάτιου δάσους του Στρυμόνα. Απαραίτητα αξεσουάρ: κιάλια, φωτογραφική μηχανή με πολλά φιλμ, ένα ζευγάρι γαλότσες και ….. σεβασμό στην ησυχία των πουλιών ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες των ξεναγών σας. Περισσότερα λόγια είναι περιττά. Τηλέφωνο Γραφείου Οικοπεριηγήσεων Κερκίνης 23270 – 41016, 41450, 694-437995. Πρόταση να κάνουμε το γύρο της λίμνης με τη μοτοσικλέτα μας (ασφαλτοστρωμένος δρόμος προς το φράγμα στο Λιθότοπο) και λίγο πριν τη γέφυρα του Στρυμόνα ψάχνουμε να βρούμε τα μοναδικά υδροβούβαλα! που υπάρχουν ακόμα σήμερα σε όλη την Ευρώπη.
Υδροβιοτόπου
Οικοσυστήματος
Επιβλητικό επίσης στέκει και το όρος Μπέλες (2.100 μ) με υπέροχες δασικές διαδρομές πολύ κοντά στη Βουλγαρία. Αξιόλογη ημερήσια εκδρομή είναι το χωριό Προμαχώνας όπου και τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα και λίγο δεξιότερα το χωριό Άγκιστρο με το μοναδικό σε λειτουργία original Τούρκικο χαμάμ σήμερα στη χώρα μας. Επόμενος σταθμός είναι Σέρρες (45.000 κατ.).
οι
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: τα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης, Βυζαντινό Φρούριο στο λόφο Κουλά, το σπήλαιο στην περιοχή Εφτά Μύλοι, η περιοχή Λαιλιάς, 25 χλμ από την πόλη, με πλατάνιαοξυές-κέδρους και τρεχούμενα κρύα νερά σε υψόμετρο 1.700 μ. Ακόμα μέσα στην πόλη έχει πολλά αξιοθέατα και μπορούμε να δοκιμάσουμε τους “Ακανέδες Βασάκη”, τοπικό γλυκό σαν λουκούμι στην περιοχή Αγ. Ιωάννης 3 χλμ ανατολικά.
28
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Αξιοθέατα γύρω από την πόλη των Σερρών: Αμφίπολη με τον περίφημο Λέοντα του 4ου π.Χ. αιώνα. Για τους χωματερούς, μια επίσκεψη στο βουνό Βροντούς και στα ομώνυμα χωριά θα μας φτιάξει το κέφι. Επόμενος σταθμός, προς την Ανατολική Μακεδονία, η όμορφη πόλη της Δράμας.
ΔΡΑΜΑ και πέριξ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: μέσα στην πόλη το “Νησάκι” στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας, με άφθονο πράσινο και τρεχούμενα νερά – καταρράκτες και μέρη για καφέ ή φαγητό. Το δάσος της Δράμας (οι ντόπιοι το λένε δάσος της Ελατιάς ή Καρά-ντε-ρε) όπου η ερυθροελάτη (σπάνιο δέντρο στην Ελλάδα) ευδοκιμεί μόνο σε τούτη την περιοχή, στα 1200 μ. Το ύψος της πλησιάζει τα 50 μ. Το δάσος απέχει περίπου 70 Χλμ Βόρεια από την πόλη και κοντά στο χωριό Σκαλωτή. Δοξάτο: 10 χλμ ΝΑ από την Δράμα, όπου βρίσκονται οι πηγές του Μπουνάρ-Μπασί (Αγ. Αθανάσιος) με τεράστια δέντρα στους πρόποδες του βουνού Κουσλάρη. Υπέροχη διαδρομή είναι Δράμα-Νευροκόπι 42 Χλμ ΒΔ, προτελευταίος σταθμός πριν τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, με τα περίφημα οχυρά “Λισέ” και 29
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
«Περιθώριο» (ομώνυμο χωριό) με υπόγεια διαμερίσματα και βαρύ οπλισμό… Προσοστάνη: με το φημισμένο σπήλαιο του Μαρά, στην περιοχή Κοκκινογείων. Πολύ κοντά και οι πηγές του ποταμού Αγγίτη!! Συνεχίζοντας ΝΑ και 40 Χλμ από την Δράμα, βρίσκεται η υπέροχη παραθαλάσσια πόλη της Καβάλας. Πριν φτάσουμε, αξίζει μιά στάση στους αρχαίους Φιλίππους και δεξιά στα Λασπόλουτρα (η εμπειρία)! Και τέλος φτάνουμε στην παραθαλάσσια Καβάλα.
ΚΑΒΑΛΑ Η ιστορία της πόλης αρχίζει από τον 7ο π.Χ. αιώνα με το όνομα Νεάπολις σαν αποικία των Θασίων. Αργότερα, σαν επίνειο της πόλης των Φιλίππων ακμάζει κατά τους χρόνους του Μακεδονικού κράτους του Φιλίππου Β, πατέρα του Μ.Αλεξάνδρου. Τον 8ο αι. είναι γνωστή με το όνομα Χριστούπολις και μετά από έντονες περιπέτειες και αγώνες την εποχή των Σταυροφοριών, εμφανίζεται πάλι γύρω στο 1500μ.Χ. με το σημερινό της όνομα και εξελίσσεται γρήγορα σε σημαντικό λιμάνι, ιδιαίτερα μετά την Μικρασιατική καταστροφή.
30
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Ο 20ος αιώνας βρίσκει την Καβάλα στην χρυσή της εποχή. Από το 1903 μέχρι το 1909 οι Έλληνες κάτοικοι, με υψηλό εθνικό φρόνημα, παίρνουν μέρος στον Μακεδονικό αγώνα. Η άνθηση του καπνεμπορίου και η αύξηση του πληθυσμού έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία πλατιάς εργατικής τάξης που οργανώνεται σε ισχυρά εργατικά σωματεία διεκδικώντας δυναμικά τα αιτήματά της. Η Καβάλα σήμερα είναι μια από τις μεγαλύτερες (περίπου 80000 κάτοικοι), μετά την Θεσσαλονίκη, πόλεις της Βόρειας Ελλάδας. Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές της οροσειράς «Σύμβολο». Είναι η πόλη που πολλοί την κατατάσουν ανάμεσα στις ομορφότερες και γραφικότερες της χώρας μας εξαιτίας της μοναδικής της φυσιογνωμίας, της προνομιακής τοποθεσίας στην οποία χτίστηκε αλλά και της ζεστής και φιλικής της ατμόσφαιρας. Ο νομός Καβάλας βρίσκεται ανάμεσα στους ποταμούς Νέστο και Στρυμόνα, οι οποίοι αποτελούν και τα φυσικά όριά του.Η θέση του αυτή, δίπλα στη θάλασσα και πάνω στη διαδρομή που ένωνε την Ανατολή με τη Δύση, την καθιστά κομβικό σημείο επικοινωνίας λαών και πολιτισμών. Στην Καβάλα υπάρχουν τουλάχιστον 5 camping’s και πολλά ξενοδοχεία.
31
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: το Φρούριο 14ου αιώνα, οι Καμάρες στη συνοικία της Παναγιάς, το Ιμαρέτ- Τουρκοαιγυπτιακό οικοδόμημα του 19ου αιώνα. Σήμερα λειτουργεί σαν καφέ-μπαρ με υπέροχη θέα στην πόλη. Από την πόλη της Καβάλας μπορείτε να επισκεφθήτε και την όμορφη Θάσο (μονοήμερη).
ΞΑΝΘΗ Μπαίνοντας στη Θράκη συναντάμε την πόλη της Ξάνθης. Χαρακτηριστικό η συνύπαρξη του Μουσουλμανικού με το Χριστιανικό στοιχείο. Η Ξάνθη είναι το εμπορικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής και με ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της, είναι η πολυπολιτισμικότητα και η αρμονική συνύπαρξη του χριστιανικού και του μουσουλμανικού στοιχείου. Η σύγχρονη πόλη αποτελεί πόλο έλξης για την καθημερινή ζωή. Καταστήματα, πλατείες, πάρκα, κέντρα διασκέδασης όπως καφέ, εστιατόρια, ταβέρνες κλπ, με υπέροχη αισθητική, ζαχαροπλαστεία με γλυκά τα οποία είναι γνωστά σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη με ιδιαίτερες γεύσεις όπως αυτή της καριόκας και του σαραγλί.
32
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Η διασκέδαση, άλλο ένα κομμάτι της καθημερινότητας, χαρακτηρίζεται έντονη. Διαθέτει μια ξεχωριστή ζωντάνια και πολυχρωμία: στέκια νεολαίας, κινηματογράφοι, μπαράκια κ.α. Στην περιοχή της Ξάνθης παράγεται ο φημισμένος σε όλο το κόσμο αρωματικός καπνός Μπασμάς. Παλαιότερα την αποκαλούσαν «αρχόντισσα» λόγω του πλούτου που επέφερε το καπνεμπόριο και με τον τρόπο αυτό έγινε γνωστή στα πέρατα του κόσμου και απέκτησε αίγλη και μεγάλη φήμη. Οι καπναποθήκες οι οποίες σώζονται έως σήμερα χαρακτηρίζονται αρχιτεκτονικά ¨μεγαθήρια¨ τα οποία αφηγούνται τις παλαιές δόξες και την οικονομική άνθιση της πόλης αλλά και της περιοχής. Η πόλη της Ξάνθης βρίσκεται στο κέντρο της αλυσίδας των αστικών κέντρων της βορειανατολικής Ελλάδας, που συγκροτούν ένα ¨δίκτυο¨ τόπων φορτισμένων με ιδιαίτερο φυσικό, οικολογικό, ιστορικό, αρχαιολογικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον. Καύχημα της περιοχής ετούτης το Λαογραφικό Μουσείο, όπου ταξιδεύει κανείς στον προγονικό βίο: η λατέρνα, το γραμμόφωνο, τα υφαντά και κεντητά, τα οικιακά σκεύη, τα ποικιλόμορφα κοσμήματα, τα γεωργικά εργαλεία, οι θρακιώτικες στολές, οι καρτ-ποστάλ του παρελθόντος με τα καλλιγραφικά γράμματα, ο καπνός που σχηματοποιείται σε εικαστικές δημιουργίες. Ένας κόσμος ολάκερος τοποθετημένος σε θαυμάσιες αίθουσες με ζωγραφισμένα ταβάνια. Μια ατμόσφαιρα που σκεπάζει έντεχνα τη γύμνια της αγχώδους πραγματικότητας… Λίγα βήματα πιο πάνω η εκκλησία της Μητρόπολης, σεμνά ακουμπισμένη στην ομώνυμη πλατεία της. Στην άλλη άκρη της Ξάνθης, φρουροί της εισόδου της από τον σιδηροδρομικό σταθμό, στέκουν τα τιτάνια καπνομάγαζα, αρχιτεκτονικά μεγαθήρια που διηγούνται ¨περασμένα μεγαλεία¨, την οικονομική άνθιση της πόλης, τότε που η παραγωγή και η επεξεργασία του καπνού έφταναν σε ύψιστα επίπεδα. Μελλοντικά σχέδια των τοπικών αρχόντων τα προορίζουν για χώρους πολιτισμού, κάτι που θα τα αναστήσει και θα τα κάμει 33
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
εστίες δρωμένων. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: το Βυζαντινό Κάστρο της Ξανθειάς, η διατηρητέα Παλιά Πόλη στην πλαγιά του λόφου του Κάστρου, με γραφικά στενά δαιδαλώδη δρομάκια και διώροφα συνήθως σπίτια, με σαχνισιά. Η Παλαιά Αγορά της Ξάνθης με μικρομάγαζα, πάγκους και έντονο Ανατολίτικο χρώμα και παζάρι, ο Δημοτικός Κήπος και το Κολυμβητήριο στο κέντρο με μιναρέδες και το ψηλό Ρολόϊ της Κεντρικής Πλατείας. Οι μεγάλες καπναποθήκες, τα πολλά μοναστήρια, το διατηρητέο παραδοσιακό χωριό Κάτω Καρυόφυτο 11 χλμ ΒΔ της πόλης. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει όλο το Βόρειο μέρος του νομού, δηλαδή προς τα Πομακοχώρια. Συνεχίζουμε προς το Πόρτο Λάγος 24 χλμ ΝΑ της Ξάνθης όπου και η λίμνη Βιστονίτιδα και φτάνουμε στην πόλη της Κομοτηνής (56 χλμ από Ξάνθη), σημαντικό κέντρο παραγωγής καπνού.
ΑΠΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: Παλιά Πόλη και Αγορά, Αρμένικη γειτονιά ο Τενεκέ Μαχαλάς, το εντυπωσιακό Εσκί Τζαμί, το Αλσος με το ζωολογικό κήπο… Επόμενος σταθμός η Αλεξανδρούπολη, με τον περίφημο φάρο στο λιμάνι της, από όπου θα αποφασίσουμε πίνοντας τον καφέ μας αν θα ανηφορίσουμε Βόρεια προς τον Εβρο, με τα πανέμορφα τοπία, το Διδυμότειχο με τα ιστορικά μνημεία, τα δάση της Δαδιάς, την Ορεστειάδα και το Σουφλί (οι φαντάροι ξέρουν) ή προς το Νότο στο πανέμορφο καταπράσινο νησί της Σαμοθράκης με τους υπέροχους καταρράκτες γιά κολύμπι και τα δύο τεράστια “παρθένα”κοινοτικά campings.
ΣΤΑ … ΧΙΛΙΑ ΔΕΝΤΡΑ Την επόμενη ημέρα άφησα πίσω τα όμορφα παραμεθόρια μέρη και επιστροφή πίσω προς τον Νομό Σερρών και στην περιοχή «Χίλια Δέντρα» κοντά στην πανέμορφη περιοχή της λίμνης Κερκίνης με την υπόσχεση ότι σίγουρα στην πρώτη ευκαιρία θα ξαναέρθω συνεχίζω την πορεία μου δυτικά προς Κιλκίς. Το πρώτο ενδιαφέρον σημείο που συναντάμε είναι το χωριό Μουριές και ειδικότερα η περιοχή « Χίλια Δένδρα » το αποκορύφωμα της φυσικής 34
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ομορφιάς της περιοχής που βρίσκεται στις βορειοανατολικές όχθες της λίμνης Δοϊράνης. Η περιοχή απέχει, μέσω χωματόδρομου, από το ελληνικό χωριό Δοϊράνη (υπάρχουν και δύο Σκοπιανές με αυτό το όνομα) 8 χλμ και 3 χλμ ασφάλτινου δρόμου από το χωριό Μουριές. Το δάσος έχει χαρακτηριστεί «μνημείο της φύσης» και αποτελείται από υπεραιωνόβιες βελανιδιές και φράξους (παρόλη την καταστροφή της πυρκαγιάς του 1993 ). Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά σημεία διαμορφωμένα για πικ-νικ και Ένα – δυο αναψυκτήρια. Σε αυτό το σημείο το καλοκαίρι λειτουργεί και η μοναδική πλαζ της Δοϊράνης. Στην περιοχή υπάρχουν πολλά Ελληνικά φυλάκια και περίπολα, όποτε η ασφάλειά μας είναι μάλλον σίγουρη σε περίπτωση που κάνουμε ελεύθερο camping. Αν έχετε χρόνο επισκεφθείτε το συνοριακό φυλάκιο των Ευζώνων και την περιοχή του Πολυκάστρου για να δείτε το όμορφο κάστρο και το ποταμό Αξιό. Αν επιστρέψουμε από το συνοριακό φυλάκιο ακολουθούμε τον αυτοκινητόδρομο (με την ταμπέλα να μας καλωσορίζει στην Ελλάδα και την Μακεδονία μας) προς Πολύκαστρο και Κιλκίς.
ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΔΟΙΡΑΝΗ Η λίμνη της Δοϊράνης είναι μια σχεδόν κυκλική υδάτινη επιφάνεια καταμεσής του κάμπου, το 1/3 ανήκει στην Ελλάδα και το υπόλοιπο στα Σκόπια. Η αλόγιστη χρήση για το πότισμα του κάμπου έχει μειώσει αισθητά το βάθος της και σήμερα δεν ξεπερνά τα 8 μ. άλλο αξιοθέατο στην περιοχή, είναι ένας παλιός συρμός με σκουριασμένα και εγκαταλειμμένα βαγόνια του ΟΣΕ, που βρίσκεται πλάι στις όχθες της λίμνης και όταν θα τραβήξετε φωτογραφίες στο μυαλό σας θα έρθουν εικόνες από ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου ! Αποφεύγουμε τον παραμεθόριο δρόμο, που βλέπουμε στον χάρτη δίπλα στη λίμνη, λόγω κακής βατότητας αλλά και γιατί υπάρχουν πολλές χωμάτινες διασταυρώσεις χωρίς σηματοδότηση και μπορεί κατά λάθος να βρεθούμε στο Σκοπιανό έδαφος (σίγουρο μπλέξιμο !). 35
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο ( διασταύρωση ) συναντάμε το Δροσάτο, ακολουθούμε τον δρόμο δεξιά προς Κιλκίς και λίγο πριν φτάσουμε στην πόλη ακολουθούμε την πινακίδα προς Βαφιοχώρι, μετά από λίγο συναντάμε τον αυτοκινητόδρομο ( Θεσσαλονίκης – Εξωτερικού ) και στην διασταύρωση κοντά στο Πολύκαστρο ( αφού βάλουμε καύσιμα ) ακολουθούμε την διαδρομή Αξιούπολη …. Φανός …. Σκρά …. Περίκλεια …. Φούστανη …. Αριδαία περνώντας μεταξύ των βουνών Πάϊκου ( 1.650 μ ) & Βόρρας ( 1.814 μ.) μετά από 45 – 50 χλμ φτάνουμε και πάλι στην όμορφη πόλη της Έδεσσας. Κάπου 10 χλμ πριν την Έδεσσα … έμεινα πάλι από καύσιμα – ευτυχώς το μεγαλύτερο μέρος του δρόμου 6 χλμ ήταν κατηφόρα. Για τα υπόλοιπα 4 έχασα αρκετές θερμίδες … σπρώχνοντας !! Μετά τον ανεφοδιασμό συνέχισα πρός Αρνισσα αφήνοντας πίσω δεξιά μας το επιβλητικό όρος Kajmakcalan ( 2.524 μ. ). Επίσκεψη στις λίμνες Πετρώ και Βεγορίτιδα ( διαμονή στο κοινοτικό camping του Αγίου Παντελεήμονα ). Η διαδρομή Αρνισσα – Βεύη είναι πολύ όμορφη σχεδόν δίπλα στην λίμνη Βεγορίτιδα. Μετά την Βεύη συναντάμε τον επαρχιακό δρόμο Ε65 (Κοζάνης – Φλώρινας). Στην Φλώρινα περιήγηση στην « διαφορετική » πόλη και στον Ζωολογικό κήπο. Φεύγοντας από την πόλη ακολουθούμε μια ανηφορική καταπράσινη ορεινή «δροσερή» διαδρομή μέχρι το Πισοδέρι, προσπερνάμε το χιονοδρομικό κέντρο, ξανακατηφορίζουμε και φτάνουμε μετά από λίγα χιλιόμετρα μέσα από ένα μικρό ανηφορικό δρόμο, γεμάτο στροφές σε Ένα ύψωμα από όπου διακρίνουμε την Μεγάλη και την Μικρή Πρέσπα. 36
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΕΣΠΑ Στις Πρέσπες, αν δεν βρούμε δωμάτιο στον Άγιο Γερμανό στον Αγροτοτουριστικό Συνεταιρισμό Γυναικών (το συστήνω ανεπιφύλακτα) τότε θα ψάξουμε σε κάποιο άλλο από τα χωριά της περιοχής. Αν κι εκεί δεν βρούμε τότε κάνουμε ελεύθερο camping στους Ψαράδες, πολύ κοντά στην Αλβανία. ( Η περιοχή βέβαια φρουρείται καλά από τους ντόπιους και από το Λιμενικό, αλλά πάντα υπάρχει φόβος από τους «γείτονες» γιαυτό καλό είναι να είμαστε πιο προσεκτικοί – κυκλοφορούν πολλά καλασνίκοφ !!). Η Πρέσπες δεν είναι από τα μέρη που «μαθαίνεις» από την πρώτη φορά. Για να μάθει κανείς τα μυστικά τους θα πρέπει να πλησιάσει κανείς την περιοχή με αγάπη και σεβασμό και να αφιερώσει ολόψυχα αρκετές μέρες. Η χλωρίδα και η πανίδα των λιμνών είναι και εδώ εξαιρετικά πλούσια. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί πάνω από 1.300 είδη φυτών, 11 είδη ψαριών, 20 είδη ερπετών και 250 είδη πουλιών. Ειδικά για τα πουλιά, ο υδροβιότοπος της Πρέσπας (όπως και της Κερκίνης) θεωρείται από τους σπουδαιότερους της Ευρώπης ( αφού εδώ φωλιάζουν 150 ζευγάρια αργυροπελεκάνων από τα 850 που υπάρχουν σε όλο
37
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
τον κόσμο ). Η περιοχή έχει ανακηρυχτεί εθνικός δρυμός από το 1974 και προστατεύεται σαν ένας από τους 11 μοναδικούς Ελληνικούς βιότοπους διεθνούς σημασίας από την συνθήκη Ramsar. Ο οικισμός του Αγίου Γερμανού είναι χτισμένος στους πρόποδες του βουνού Βαρνούντα σε υψόμετρο 1100 μέτρων. από εδώ έχουμε μια πανοραμική άποψη των Πρεσπών αλλά και των απόκρημνων κορφών του βουνού. Το χωριό Ψαράδες βρίσκεται στην αγκαλιά της Μεγάλης Πρέσπας. Με μισθωμένη βάρκα μπορούμε να επισκεφθούμε τις παλιές βυζαντινές εκκλησίες της Μεταμόρφωσης και της Αγίας Ελεούσας. Στην διαδρομή θα θαυμάσουμε τις εξαιρετικές αγιογραφίες που σώζονται πάνω στα βράχια. Από το χωριό Μικρολίμνη έχουμε πρόσβαση στα μοναδικά τοπία με τους καλαμιώνες και τις βαλτώδεις περιοχές της Πρέσπας. Στο χωρίο Άγιος Γερμανός και στους Ψαράδες λειτουργούν και τα ΚΕΝΤΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΡΕΣΠΑΣ (που υποστηρίζεται επιστημονικά και οικονομικά από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη φύση το γνωστό σε όλους WWF) που μπορούμε να απευθυνθούμε για πληροφορίες σχετικά με τις λίμνες και τα την πέριξ περιοχή. Οι ντόπιοι, ως επί το πλείστον νέοι, είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι με τον φυσικό πλούτο της περιοχής τους και διαθέσιμοι για ξεναγήσεις και πληροφόρηση. Μετά τις καθιερωμένες επισκέψεις στον υδροβιότοπο όπου θα πρέπει να ακολουθήσουμε πιστά τις οδηγίες των αρμοδίων για να μην προκαλέσουμε «φθορές» σε πανίδα και χλωρίδα, παίρνουμε τον δρόμο για την Καστοριά και από εκεί για τα Γιάννενα. Στην πρώτη διασταύρωση που συναντάμε (αφήνοντας πίσω τις Πρέσπες) διαβάζουμε μια ταμπέλα που μας οδηγεί στην ….. Αλβανία. Η απόσταση από την διασταύρωση για το συνοριακό φυλάκιο είναι μόνο 16 χλμ και μια μικρή παρέκκλιση από την πορεία μπορεί να ικανοποιήσει την περιέργειά μας.
38
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ Γύρω στα 7 χλμ πιο κάτω συναντάμε το χωριό Γάβρος ένα απο τα πολλά ξεχασμένα χωριά των Κορεστίων και από εκεί συνεχίζοντας την πορεία μας σε Ένα δρόμο που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί το «καμάρι της εθνικής οδοποιίας» Αφού είναι μικρός και γεμάτος απότομες στροφές, βλέπουμε τα νερά της λίμνης της Καστοριάς. Καλό είναι να κάνουμε μία στάση (και γιατί όχι και διανυκτέρευση στην πανέμορφη πόλη της Καστοριάς. Διαμονή στο camping της Εκκλησίας, μέσα στο νησάκι της πόλης και σε πολύ λογικές τιμές. Η Καστοριά είναι κτισμένη στις δύο πλευρές μιας μικρής χερσονήσου. Δυστυχώς πολυκατοικίες με … κεραμιδένιες στέγες έχουν καταστρέψει το τοπικό χρώμα και την γραφικότητα της πόλης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μικρός δρόμος στο ύψος του νερού της λίμνης που κάνει τον κύκλο της χερσονήσου και είναι γεμάτος από ιτιές και κλαίουσες ενώ οι πάπιες πλατσουρίζουν στα νερά της λίμνης και διώχνοντας τα ψάρια από τους ηλικιωμένους ερασιτέχνες ψαράδες. Αν ανεβούμε στον λόφο του προφήτη Ηλία λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα τότε η πόλη θα μας μείνει σίγουρα αξέχαστη. Αφήνοντας πίσω την πόλη με τις καλύτερες εντυπώσεις, σαράντα χλμ. πιο κάτω συναντάμε την Νεάπολη με τις καλλιεργήσιμες επίπεδες εκτάσεις και ανηφορίζοντας φτάνουμε μέχρι το χωριό Πεντάλοφο – όμορφο παλιό παραδοσιακό χωριό της Πίνδου με τα σπίτια του σχεδόν όλα πέτρινα -. Η διαδρομή μας συνεχίζεται ( θα δούμε τα πρώτα έλατα – άλλωστε το υψόμετρο είναι υψηλό) που θα μας συντροφεύουν μέχρι το χωριό Επταχώρι. Από εδώ και ως την Κόνιτσα, ξεκινά Ένας από τους ωραιότερους κατά την γνώμη μου επαρχιακούς δρόμους, κατάλληλος για μοτοσικλέτες δρόμου μεγάλου κυβισμού αλλά και για μεγάλες onoff με ανοικτές στροφές και καλή ορατότητα, μεγάλες ευθείες, καλοφτιαγμένη άσφαλτο χωρίς λακκούβες και μπαλώματα. Ακολουθούμε την ροή του ποταμού Σαραντάπορου ανάμεσα σε μικρά και μεγάλα πλατώματα, δάση με πεύκα και φυλλοβόλα δέντρα που μαζί με τους 39
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
έντονους χρωματισμούς της γης μας φέρνουν στο μυαλό εικόνες από την Κεντρική Ευρώπη και φτάνουμε στην πόλη της Κόνιτσας ( που έχει ακόμα έντονα τα σημάδια του σεισμού του 1996 ) ….. Καλπάκι …… Γιάννενα. (Ήδη έχουμε κάνει από Φλώρινα έως τα Γιάννενα 250 χλμ – αυτοκινητόδρομος Ε90).
ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ (ΓΙΑΝΝΕΝΑ) & ΤΑ ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ Ιωάννινα (Γιάννενα), διαμονή στο κοινοτικό camping δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα. Δύο ημέρες είναι αρκετές για να γνωρίσουμε την πόλη των Ιωαννίνων, το νησάκι της Κυρά Φροσύνης, το σπήλαιο του Περάματος, το νέο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του Παύλου Βρέλλη στο Μπιζάνι ….. και τη νυκτερινή ζωή της πόλης. Μετά από 3 ημέρες και αρκετή ξεκούραση αρχίζει η ορεινή εξερεύνηση. Γυρίζοντας πίσω, δεκαεννέα (19) χλμ Μετά τα Ιωάννινα και με κατεύθυνση προς Κόνιτσα, στρίβουμε δεξιά όπως μας κατατοπίζει η σχετική πινακίδα. Αφήνουμε πίσω μας το ορεινό λεκανοπέδιο και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε προς τα κεντρικά Ζαγοροχώρια. Πρώτος σταθμός το Τσεπέλοβο, που είναι Ένα από τα μεγαλύτερα χωριά των Ζαγοριών. Τα σπίτια είναι χτισμένα με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με πέτρα και λιθόστρωτα καλντερίμια που είναι και το σήμα κατατεθέν της περιοχής. Ανεβαίνοντας συναντάμε λίγο μετά την διασταύρωση για Κήπους δεξιά 40
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
μας στο τέλος ενός μικρού φαραγγιού, Ένα τοξωτό πέτρινο γεφύρι, χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Λίγο πιο πάνω αριστερά συναντάμε την αρχή από το περί φημο φαράγγι του Βίκου. Ο δρόμος είναι ανηφορικός και σε πολλά σημεία η άσφαλτος έχει χαλάσει λόγω των πολλών χιονιών που υπάρχουν κατά την διάρκεια του χειμώνα. Αν κατευθυνθούμε προς το Ηλιοχώρι και Λαίστα ο δρόμος μετά από κάποιο σημείο γίνεται χωματόδρομος. Αν μά λιστα έχει βρέξει τα πράγματα δυσκολεύουν λόγω λάσπης. Αν από το Ηλιοχώρι πάμε αριστερά θα βρούμε Μετά από λίγο και περνώντας μέσα από πυκνά δάση κάποιες παράξενες καλύβες – από χόρτα και ξύλα – που μας θυμίζουν igloo. Αυτές είναι παραδοσιακές καλύβες των Σαρακατσανέων. Μικροί χωματόδρομοι με άγνωστες απολήξεις προκαλούν τους τολμηρούς – χωματερούς – δικυκλιστές για εξερεύνηση. Αν συνεχίσουμε ευθεία σε μια καλή σχετικά άσφαλτο συναντάμε το τελευταίο χωρίο, το Βρυσοχώρι. Εκεί το φιλόξενο σπίτι – πανσιόν – της Κας Σταματίας Τζουμάνη θα μας προσφέρει μια διαφορετική σπιτική φιλοξενία και όχι τουριστική σε πολύ λογικές τιμές, με φανταστικές σπιτικές χορτόπιτες και ακούγοντας τον ήχο από το ποτάμι που έρχεται από το βουνό Τσούκα Ρόσια. (Ιωάννινα – Βρυσοχώρι 68 χλμ περίπου). Αν Μετά το χωριό δεν υπάρχουν κατολισθήσεις ο χωματόδρομος θα μας βγάλει στην Κόνιτσα. Είχα την ιδέα να ακολουθήσω αυτή την διαδρομή, αλλά τέλειωσε μάλλον γρήγορα και άδοξα. Λίγο πριν την γέφυρα το παπί άρχισε να … χορεύει και παρά λίγο να αγοράσω ένα … οικόπεδο. Τι έγινε πάλι; Με έπιασε λάστιχο ! Ευτυχώς το Βρυσοχώρι ήταν σχετικά ….. κοντά. Κλείδωσα το τιμόνι και άρχισα το περπάτημα. Μετά από 20 λεπτά 41
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
έφτασα στην κεντρική πλατεία του χωριού και από Εκεί στο σπίτι που έμενα. Μετά από λίγο και με παρέμβαση του ιδιοκτήτη του σπιτιού που διέμενα, βρήκαμε έναν «εθελοντή» κάτοικο με αγροτικό να πάμε να ξαναφορτώσουμε το παπί και να επιστρέψουμε στο χωριό. Η χαρά μου όμως κράτησε λίγο γιατί όπως πληροφορήθηκα το πιο κοντινό βενζινάδικο – βουλκανιζατέρ ήταν στην διασταύρωση του δρόμου Ιωαννίνων – Καστοριάς δηλαδή σε …. 49 χλμ. (Κυριακή γαρ). Την επόμενη ημέρα κατόπιν συνεννοήσεων με κάποιο κάτοικο του χωριού που πήγαινε στα Γιάννενα, αγκαλίτσα με την ρόδα έφτασα ως το βενζινάδικο. Αφού το επισκεύασα επέστρεψα πίσω με την γνωστή μέθοδο του auto stop μέχρι το Ηλιοχώρι και από εκεί μέχρι το Βρυσοχώρι με τα … πόδια και την ρόδα (ευτυχώς το μεγαλύτερο μέρος ήταν κατηφόρα). Τέλος πάντων αν θέλουμε να πάμε στην Κόνιτσα όχι από τον χωματόδρομο αλλά από την άσφαλτο, θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω κάνοντας Ένα κύκλο. Αν ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο θα πάμε προς το Μονοδένδρι. Σε όλο το 42
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
δρόμο και στα δεξιά μας υπάρχουν πινακίδες που μας κατατοπίζουν για Ένα μονοπάτι (σκάλα Βραδετού) στα άγρια βουνά της περιοχής, το οποίο οδηγεί σε ένα χωριό με είκοσι σπίτια το Βραδετό. Μετά το χωρίο Μονοδένδρι συναντάμε το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής το οποίο είναι κτισμένο κυριολεκτικά στην απόκρημνη πλευρά της χαράδρας. Η θέα είναι φανταστική και θα σας κόψει την ανάσα. Όσοι Όμως αισθάνονται τολμηροί και δεν φοβούνται τα ύψη, μπορούν παίρνοντας το μικρό στενό μονοπάτι (πλάτος 50 – 90 εκατοστά) που ξεκινά από το πάνω μέρος του μοναστηριού να φτάσουν σε ένα παλιό κτίσμα που επί Τουρκοκρατίας το χρησιμοποιούσαν σαν κρύπτη – καταφύγιο. Όταν ξαποστάσουμε για λίγο, ίσως μέσα στην χαράδρα των 600 μ να δούμε κάποιους που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους κάνοντας rafting στα παγωμένα νερά του Βοϊδομάτη (Αωού). Όταν επιστρέψουμε στον κεντρικό δρό μο μπορούμε να πάμε προς τους Κήπους με τα υπέροχα τρίκλινα τοξωτά πέτρινα γεφύρια ή να πάμε προς το Πάπιγκο. Φτάνοντας στο χωριό Αρίστη συναντάμε Ένα μικρό ορεινό δρόμο που μας οδηγεί μέχρι το χωριό Βίκο. από εδώ ξεκινάει το μονοπάτι που κατεβάζει στην καρδιά της χαράδρας και στις πηγές του ποταμού που ρέει ανάμεσα. 43
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Το κατέβασμα διαρκεί περίπου 30 λεπτά που σημαίνει ότι η φυσική μας κατάσταση θα πρέπει να είναι τουλάχιστον καλή. Όσο για το ανέβασμα, οι πιο πολλοί θα σκεφθούν να κόψουν την επόμενη φορά το κάπνισμα….. Βέβαια όπως λέει η παροιμία .. «το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι». Για αυτούς που δεν αντέχουν τις κακουχίες υπάρχει και ο δρόμος μέσα από το χωριό της Αρίστης για το Πάπιγκο που κατεβάζει και αυτός στην χαράδρα και
συγκεκριμένα σε ένα μεγάλο πλάτωμα δίπλα στα κρύα καθαρά νερά του ποταμού που το περιστοιχίζουν πολλά πλατάνια. Αν ακολουθήσουμε τον δρόμο – που μοιάζει από μακριά σαν ένα μεγάλο κουλουριασμένο φίδι – μας οδηγεί στο Μεγάλο Πάπιγκο.
Δύο χιλιόμετρα και στο αριστερό μέρος του δρόμου στο γεφυράκι και στην στροφή αν παρατηρήσουμε καλλίτερα θα δούμε μεγάλες βάθρες (μικρές λίμνες) όπου αν δεν κρυώνουμε μπορούμε να κάνουμε και μπάνιο. Μετά από δύο χλμ πιο πάνω ψηλά στο βουνό βρίσκεται το Μικρό Πάπιγκο. 44
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Εκεί που τελειώνει ο δρόμος ξεκινάει το μικρό μονοπάτι το οποίο μας οδηγεί στην ξακουστή Δρακολίμνη. Υπάρχουν σχετικές πινακίδες για πόση ώρα θα πρέπει να …. περπατήσουμε !. Το θέαμα θα σας αποζημιώσει. Πριν την είσοδό μας στην Κόνιτσα περνάμε από τον ποταμό Αώο και κοντά στην νέα γέφυρα – στην είσοδο του μικρού φαραγγιού – διακρίνεται το παλιό τοξωτό γεφύρι.
ΣΤΗΝ ΠΑΡΓΑ & ΤΟΝ ΑΧΕΡΟΝΤΑ Αφήνοντας πίσω την οροσειρά της Βόρειας Πίνδου και τα Γιάννενα ακολουθούμε τον Ε90 – Ε92 και δίπλα σε μια υπέροχη διαδρομή του ποταμού Θύαμη φτάνουμε στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας την οποία προσπερνάμε μάλλον αδιάφορα και φτάνουμε στο μοναδικό τοπίο της Πάργας. Τα κατάφυτα νησάκια και οι διάσπαρτοι βράχοι, που δείχνουν σαν να προσπαθούν να προστατέψουν τις λαμπερές αμμουδιές από την οργή του Ιονίου πελάγους. Το πιο όμορφο σημείο της πόλης είναι σίγουρα ο κατάφυτος λόφος με το Βενετσιάνικο κάστρο από όπου μπορούμε να απολαύσουμε την θέα στους κόλπους, τα νησάκια και τις μεγάλες αμμουδιές του Βάλτου. Μέσα στην πόλη αν εξαιρέσουμε τα κιτς τουριστικά σημεία θα συναντήσουμε γραφικά και στενά καλντερίμια, πολλά παλιά σπίτια – ιδιαίτερα προς το λόφο που πάει στο κάστρο – και φυσικά τον όμορφο μώλο με τις πολλές ψαροταβέρνες – καφετέριες και μαγαζάκια με …. τουριστικά είδη. Μπροστά από την πόλη βρίσκεται Ένα νησάκι με θεόρατα πεύκα και ένα λευκό 45
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
εκκλησάκι της Παναγίας. Η επίσκεψη του μπορεί να γίνει εύκολα με καΐκι. Ακολουθώντας την ημιορεινή διαδρομή προς την κοινότητα Ανθούσα και Αγιά και μέσα από χωματόδρομους βγαίνουμε στην παραλία της Πέρδικας ιδανικό μέρος για κολύμπι. Επιστροφή στο παραλιακό camping του Λύχνου για ξεκούραση και σχεδιασμό της επόμενης ημέρας. Αν υπάρχει όρεξη και χρόνος θα ήταν παράλειψη να μην επισκεφθεί κάποιος τα βαλτοτόπια του ποταμού Αχέροντα και τον αρχαιολογικό χώρο στο Νεκρομαντείο. (Ο Αχέροντας τα σκοτεινά νερά της Στύγας και του Κωκυτού ήταν τα τρία ποτάμια που διάβαιναν τις πύλες του Άδη). Στον Αχέροντα βρίσκονταν η βάρκα του « Πορθμέα Χάροντα » που παραλάμβανε τις ψυχές των νεκρών και έναντι αμοιβής τους περνούσε στο βασίλειο του Ερέβους. μπρρ !!
ΛΕΥΚΑΔΑ & ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Αφήνοντας πίσω μας την Πάργα και ακολουθώντας τον Ε55 Μετά από 67 χλμ φτάνουμε στην πόλη – λιμάνι της Πρέβεζας, παίρνουμε το Ferry Boat και σε πολύ λίγα λεπτά περνάμε απέναντι συνεχίζοντας την πορεία της επιστροφής μας. Στην πρώτη διασταύρωση που συναντάμε στρίβουμε δεξιά προς Άγιο 46
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Νικόλαο και από εκεί στην … Λευκάδα με διαμονή στο φιλόξενο σπίτι του φίλου μου Ανδρέα Καββαδά στο χωριό Βλυχό. Μία ημέρα είναι αρκετή για να γυρίσουμε Όλο το νησί. Φεύγοντας από την Λευκάδα ακολουθούμε τον δρόμο προς Βόνιτσα, περνάμε πλάι στην λίμνη Βουλκαριά και λίγο πριν την πόλη της Βόνιτσας ακολουθώντας πάντα τον Ε55 κατευθυνόμαστε προς Πάλαιρο.( 21 χλμ ). Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον δρόμο γιατί η ατελείωτη ευθεία μπορεί να μας ξεγελάσει, το οδόστρωμα είναι στενό, κακοφτιαγμένο και κρύβει πολλές παγίδες και τεράστιες λακκούβες που δεν
φαίνονται. Σε μία τέτοια λακκούβα κόντεψα να «αφήσω» το πίσω μέρος από το παπί. Η πτώση ήταν αναπόφευκτη, αλλά δεν ξέρω ποιος Άγιος με κράτησε στο δρόμο. Το μόνο που έγινε ήταν να πέσουν στο δρόμο η σκηνή και ο υπνόσακος. Το θετικό είναι ότι υπάρχουν δεκάδες μικροί «ιδιωτικοί» κολπίσκοι για κολύμπι που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά από τον δρόμο. Συνεχίζοντας την πορεία μας πάντα δίπλα την θάλασσα συναντάμε το ήσυχο ψαροχώρι Μύτικα, που βρίσκεται κτισμένο στη σκιά των Ακαρνανικών βουνών και καθώς αντικρίζεις από μακριά το παλιό γραφικό χωρίο, με τα πέτρινα σπίτια, και τις τετράριχτες κεραμοσκεπές, το κάνουν σχεδόν να …. επιπλέει πάνω στα γαλάζια νερά του Ιονίου. Η καλύτερη και μεγαλύτερη παραλία της περιοχής είναι ο Βούλκος και βρίσκεται δυτικά. Αν βρεθείτε – όπως εγώ – Αύγουστο μπορείτε να παρακολουθήσετε τις 47
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
αθλητικές – πολιτιστικές εκδηλώσεις «Αλύζεια» και «Γιορτή της Σαρδέλλας» που οργανώνει με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία χρόνια η δημοτική αρχή.
πάρουμε πλοίο για Ιθάκη ή Κεφαλονιά.
Φεύγοντας από τον Μύτικα μετά από 34 χλμ φτάνουμε στην παραθαλάσσια κωμόπολη του Αστακού με τα αμφιθεατρικά σπίτια του που βλέπουν την θάλασσα. από εδώ μπορούμε να
Στη συνέχεια ο δρόμος απομακρύνεται από την θάλασσα, διασχίζει το μικρό αλλά αξιόλογο δάσος κοντά στο χωριό Φράξος και καταλήγει διαμέσου της Κατοχής στη μικρή ναυτική πολιτεία, το Αιτωλικό που είναι κτισμένο ανάμεσα σε δύο λιμνοθάλασσες πάνω σε μία νησίδα. Επικοινωνεί με την στεριά με δύο μικρές γέφυρες (που κτίστηκαν στα τέλη του προηγούμενου αιώνα). Στις 15 Αυγούστου (δυστυχώς δεν το πρόλαβα) ονομαστό είναι το πανηγύρι με παραδοσιακές ενδυμασίες, λαϊκούς οργανοπαίκτες και εντυπωσιακούς καβαλάρηδες.
Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ …. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ Φεύγοντας από το Αιτωλικό αξίζει να κάνουμε μια μικρή παράκαμψη και να επισκεφθούμε την θρυλική – ιστορική πόλη του Μεσολογγίου. Η σημερινή πόλη ελάχιστα μας θυμίζει το μαρτυρικό Μεσολόγγι του 1821. Το πιο ενδιαφέρον σημείο είναι ο Κήπος των Ηρώων (βρίσκεται στην είσοδο, πίσω από το τείχος). από εδώ μπορούμε να πάμε εύκολα περνώντας πάνω σε μια στενή ασφάλτινη
48
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
λωρίδα δρόμου με την λιμνοθάλασσα αριστερά και δεξιά στο πολύ γραφικό ψαροχώρι Τουρλίδα (6 χλμ). Φεύγοντας από το Μεσολόγγι και αφήνοντας στα αριστερά τους ψηλούς λόφους με … αλάτι από το εργοστάσιο ΚΑΛΑΣ, περνάμε μέσα από τα στενά της Κλεισούρας (όπου και το ομώνυμο ιστορικό μοναστήρι με τον τεράστιο σταυρό) και κατευθυνόμαστε προς Κεφαλόβρυσο … Παναιτώλιο … Καινούργιο και φτάνουμε στο πανέμορφο παραλίμνιο χωρίο Μυρτιά (Γορίτσα πνιγμένο μέσα στις 49
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
πορτοκαλιές – λεμονιές – ελιές …. εδώ έγινε στάση 2 ημερών για να συναντήσω συγγενείς α΄ βαθμού !. Με αφετηρία το χωριό, αξιόλογες επισκέψεις είναι οι καταρράκτες του χωριού με τον παλιό νερόμυλο, το μοναστήρι, τα ιαματικά Λουτρά της Μυρτιάς και φυσικά να δοκιμάσετε τις υπέροχες γεύσεις από τα πολλά ψάρια της Λίμνης Τριχωνίδας. Για τους χωματερούς υπάρχει δρόμος από τα Λουτρά Μυρτιάς κυριολεκτικά επάνω …. στην λίμνη και καταλήγει στο Πετροχώρι.
Διαφορετικά από την άσφαλτο διαμέσου Αγ. Σοφίας …. Άνω Μυρτιάς καταλήγουμε στην ιστορική κωμόπολη του Θέρμου και από Εκεί Πετροχώρι ….. Σιταράλωνα ….. Βλαχομάνδρα (γνωστό σαν « Χάνι του Μπανιά ») όπου έχει τις εγκαταστάσεις του το Alpin Kayak Club για τους φανατικούς φίλους του
rafting. από εδώ ο δρόμος βγαίνει στην Ναύπακτο.
50
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΠΙΣΩ ΤΗΝ … ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Ακολουθούμε τον δρόμο μέχρι την διασταύρωση της Δάφνης και ο ανηφορικός δρόμος μας φέρνει στο Ευπάλιο – διαμέσου μιας φανταστικής διαδρομής – και μετά από 38 χλμ φτάνουμε στην τεχν. λίμνη Μόρνου και από Εκεί ακολουθώντας την δεξιά πλευρά του ασφάλτινου δρόμου με τις πολλές στροφές καταλήγουμε στο Μαλανδρίνο και στη συνέχεια στην Ερατεινή. Από εδώ ο δρόμος είναι κατηφορικός με υπέροχη θέα και μετά από 13 χλμ φτάνουμε στο αρχοντικό και ένδοξο Γαλαξίδι που βρίσκεται σε έναν ήσυχο κόρφο του Κορινθιακού κόλπου και κάτω από την επιβλητική σκιά των μεγάλων βουνών της Ρούμελης. Η παλιά αυτή ναυτική πόλη έχει κάτι που σε τραβά κοντά της και είναι αδύνατον αν φτάσεις ως εδώ να την αγνοήσεις. έχει πολλά αξιοθέατα όπως το πλούσιο λαογραφικό μουσείο, η εκκλησία του Αγ. Νικολάου κ.α. αλλά σίγουρα η κατάληξη θα είναι σε κάποιο από τα πολλά όμορφα ταβερνάκια του λιμανιού, εκεί που έδεναν κάποτε οι σκούνες των καπεταναίων και τώρα αράζουν οι
ψαρόβαρκες και τα … κότερα ! Από εδώ συνεχίζουμε την πορεία της επιστροφής προς Ιτέα ( όχι από την κλασσική ανηφορική διαδρομή Δελφοί – Αράχοβα ) αλλά από την Δεσφίνα …. Άσπρα Σπίτια (Πεσινέ) φτάνουμε στην Ι.Μ. Οσίου Λουκά και από Εκεί στην Ανάληψη, την Λιβαδειά με τους καταρράκτες της και ακολουθώντας τον επαρχιακό δρόμο καταλήγουμε στην Θήβα και από Εκεί στο Σχηματάρι και δια μέσου της Ν.E.Ο. φτάνουμε στην …. Αθήνα.-
51
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κάπου εδώ τελειώνει η όμορφη περιπέτειά μου στην Ελλάδα. Για άλλη μια φορά εκείνο που έμεινε ήταν οι υπέροχες εικόνες στο μυαλό μου και στην φωτογραφική μηχανή από τις υπέροχες ανατολές και τα όμορφα ηλιοβασιλέματα στα διάφορα μέρη της πατρίδας μας αλλά το πιο σημαντικό ήταν οι νέες γνωριμίες με φιλόξενους ανθρώπους που αγαπάνε την τόπο τους, την πατρίδα μας, την Ελλάδα, σίγουρα την ομορφότερη χώρα του κόσμου. Η αλήθεια είναι ότι δύο φορές έφτασα στα όρια μου, είτε από ατυχίες, είτε από κούραση. Τότε είπα να τα παρατήσω και να βρω κάποιο άλλο τρόπο να επιστρέψω στην Αθήνα. Όμως αυτό δεν έγινε για τρεις λόγους. Πρώτον για τις μοναδικές στιγμές που έζησα στην φύση, δίπλα σε απλούς ανθρώπους που δεν σε κοιτάνε σαν όρθιο χιλιάρικο ( μάλλον 50ευρω – Ναι υπάρχουν ακόμη ), δεύτερον, γιατί, όχι πολλά χρόνια πριν ήμουνα αθλητής ποδηλάτης και είχα « γράψει » πολύ περισσότερα χιλιόμετρα με το ποδήλατό μου και τρίτον Έτσι για το πείσμα μου ρε γαμώτο.!!
52
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Για όλα όσα διαβάσατε χρειάστηκαν, Ένας άνθρωπος, μια μηχανή (παπί Yamaha T80), παρά πολύ υπομονή, διανύθηκαν 2.953 χλμ. σε 26 ημέρες, και σε 21 νομούς της πατρίδας μας.
Σας συμβουλεύω να κάνετε και εσείς το ίδιο με το « δικό σας » μεταφορικό μέσον. Άλλωστε μετά από αυτό έχω κάνει 2-3 οδοιπορικά ακόμη, όπως στην Πελοπόννησο, Κρήτη, Ηγουμενίτσα για την 17η Πανελλήνια Συγκέντρωση Μοτ/των …. )
Ευχαριστώ όλους εσάς που διαβάσατε το οδοιπορικό. Ελπίζω οι φωτογραφίες πιο κάτω να σας αποζημιώσουν.
53
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Χρησιμοποιήθηκαν χάρτες των περιοχών, Στερεά Ελλάδα - Ήπειρος - Θεσσαλία από τη σειρά χαρτών των εκδόσεων της Road Editions, (τηλ. 210-9296541) σε κλίμακα 1:250.000 από το βιβλιοπωλείο No Limits! Καλλιρρόης 47,τηλ.2109218996, 210-9219978. Για χάρτες της Μακεδονίας χρησιμοποιήθηκαν οι χάρτες ΑΤΛΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - Castrol Hellas & περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ ( ΧΑΡΤΟΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ), Δ. Γ. Τσόπελα, της ΙNTERAMERICAN - ΕΘΝΟΣ - και για επιμέρους περιοχές χάρτες από τις Τουριστικές Εκδόσεις για την Ελλάδα, (οι ειδικοί πολιτισμικοί - περιηγητικοί χάρτες) της ΑΝΑΒΑΣΗΣ ( εκδόσεις για τον ορεινό χώρο) σε κλίμακα 1:55.000 τηλ. 210-7293541, 210-6543947 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ : Κράνος οπωσδήποτε, καλό μπουφάν, γάντια, μποτάκια, ζώνη μέσης, τα απαραίτητα ρούχα, οπωσδήποτε καλό αδιάβροχο, αντίσκηνο, υπνόσακος, καλούς χάρτες, κινητό τηλέφωνο (αν υπάρχει), πολλά φιλμ – slides (και εφεδρικές μπαταρίες), καλό service στην μοτοσικλέτα σας, φυσικά χρήματα και πάρα – πάρα πολύ …. υπομονή !! ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπήρξαν αρκετές φορές με τα καύσιμα γιατί τα βενζινάδικα δυστυχώς δεν υπάρχουν εκεί που μένεις από βενζίνη. ( αυτονομία 145 – 160 χλμ ). Επίσης πολύ εκνευριστικό ήταν ότι κάθε φορά που έβαζα καύσιμα, έπρεπε να κατεβάζω όλα τα πράγματα που είχα φορτωμένα επάνω στην σέλλα. Άλλα προβλήματα ευτυχώς κανένα – εκτός από ένα σκάσιμο λάστιχου στα Ζαγοροχώρια. !! ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ : αν δεν έχετε ξαναέρθει στις περιοχές της λίμνης Πλαστήρα, στην περιοχή Γρεβενών, στα Ζαγοροχώρια και κοντά στις παραμεθόριες περιοχές χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή να μην μείνετε από καύσιμα και κυρίως να μην σας πιάσει η νύχτα σε μέρη που έρχεστε για πρώτη φορά. Μην εμπιστεύεστε πάντα του βοσκούς (sorry κύριοι χωρίς παρεξήγηση) για την κατάσταση των δρόμων και για τις αποστάσεις σε χρόνο και χιλιόμετρα και να θυμάστε ότι αν χάσετε τον προσανατολισμό σας θα χάσετε και την ψυχραιμία σας και κατ’ επέκταση την κρίση σας για σωστές αποφάσεις με δυσάρεστες συνέπειες.
54
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Ευχαριστήρια:
Όλο το προσωπικό στο Camping Club της Αγίας Άννας για την φιλοξενία. Τηλ. Camping 2227 – 097250, 097185. Τον Δημήτρη Χαραλαμπίδη, στο Tavropos Mountain Sport Center για τις πληροφορίες του στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Πλαστήρα. (Τηλ. / Fax. 2441 – 092552) Το τοπικό γραφείο Oικοτουρισμού – πρόγραμμα Life στην Καρδίτσα. για τις πληροφορίες αλλά και για το έντυπο πληροφοριακό υλικό σχετικά με την ευρύτερη περιοχή. (τηλ. 2441 – 025045, 026345 & 042363, οδός Ιεζεκιήλ 129) Την φίλη Μαρία Γραβάνη στο χωριό Ρίζωμα Τρικάλων για την φιλοξενία στο σπίτι της. Την Κούλιου Σμαραγδή «Λίκνο» και τον Άγγελο Σινάνη «Έλληνες Περιηγητές » για την φιλοξενία και τις πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή των Αγράφων και όχι μόνο !! (τηλ. 2434 – 071826) Στο Νεραϊδοχώρι. τον ξενοδόχο Άγγελο Νιαβή για τις πληροφορίες του στην ευρύτερη περιοχή. (τηλ. 2434 – 091201). Τον φίλο ανεμοπτεριστή Δημήτρη Παπαδημητρίου για τις φανταστικές αεροφωτογραφίες των μοναστηριών στα βράχια των Μετεώρων. Τον κ. Λεωνίδα Στεργίου στο Κέντρο Τουριστικών Υπηρεσιών για τις πληροφορίες του και τους χάρτες της περιοχής της Καλαμπάκας – Πύλης τηλ. 2432 – 026306. Το ΚΕΝ.Α.ΚΑ.Π. ΑΕ ( Κέντρο Ανάπτυξης Καλαμπάκας – Πύλης ) τηλ. 2432 – 025370, 075250. Τους πολύ καλούς μου φίλους στην Πτολεμαϊδα, Ειρήνη και Χάρη Τσακιράκη. Την πολύ καλή μου φίλη Κων/να Μούρτση για την φιλοξενία της στην Θεσ/νικη, αλλά και τον Στέλιο Σδρού – την Ελένη ( Νώε ) και τον πρώην πρόεδρο του Africa Twin Club Βορείου Ελλάδος, Σάκη Λουκμακιά (ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του) για τις « νυκτερινές εξορμήσεις » στα στέκια της συμπρωτεύουσας. Το Γραφείο Οικοπεριηγήσεων Υδροβιοτόπου Οικοσυστήματος Κερκίνης, και ειδικά τον Πρόεδρο του Οικολογικού Συλλόγου Κερκίνης, Γιάννη Ρέκλο αλλά και τον φίλο Γιάννη Ρέκλο για την φιλοξενία αλλά και τις πληροφορίες σχετικά με τον Υδροβιότοπο. Τηλ. 2327 – 041016, 041450, Τα ΚΕΝΤΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΡΕΣΠΑΣ στα χωρία Άγιος Γερμανός και Ψαράδες για πληροφορίες σχετικά με τις λίμνες και τα την πέριξ περιοχή. Την πάντα φιλόξενη Κα. Σταματία Τζουμάνη στο Βρυσοχώρι (Ζαγοροχώρια) τηλ. 2653-081497 & 2651-020974 Τον φίλο μου από τον στρατό Ανδρέα Καββαδά στο Βλυχό Λευκάδας για την φιλοξενία και τις πληροφορίες. Τον Στέλιο Αγιομαυρίτη για την υποστήριξη σε φωτογραφικό υλικό ( φιλμ – slides κλπ ) Τα ξαδέλφια μου Βασίλη και Κατερίνα Αντωνοπούλου στο χωριό Μυρτιά (λίμνη Τριχωνίδα) Αιτωλοακαρνανίας για την φιλοξενία τους.
55
Το "παπί" της μεγάλης ... φυγής - Αντωνόπουλος Ηλίας - Αντέλι
Το άρθρο και οι φωτογραφίες έχουν δημοσιευτεί στα Περιοδικά μοτοσικλέτας ΜΟΤΟ & RIDER τον Σεπτέμβριο του 2000 εδώ το άρθρο όπως διαμορφώθηκε και δημοσιεύτηκε στο ετήσιο τεύχος του περιοδικού ΜΟΤΟ και διακρίθηκε σαν ταξιδιωτικό της χρονιάς : http://issuu.com/andeli/docs/doc1 για εφαρμογές Android, smart phones, tablet, IOS … «σκανάρετε» το QR CODE για να διαβάσετε όλο το άρθρο.
Σε περίπτωση χρήσης ή προώθησης της φωτογραφίας, μη ξεχνάτε να αναγράφετε την αρχική πηγή: Αντωνόπουλος Ηλίας Αντέλι
56