NEW SOCIET Y TRENDS
ANNE MEESTERS
1
VOORWOORD
Ongeveer twee jaar geleden kwam ik, Anne Meesters, in aanraking met het vak: trendwatching. Na leren de ogen te openen, signalen te zien, clusters te creĂŤren en trend te beargumenteren, is dit trendboek het resultaat. Een trendboek vol inspiratie, een trendboek over het nu en de toekomst. In dit boek staan negen megatrends centraal, met ieder een eigen hoofdstuk.
2
*8
INTENSIFICATION
*12
KNOWLEDGE
*18
GLOBALISATION
*22
S KI LL S O C I ETY
*28
STR E S S S O C I ETY
*38
SOCIALISATION
*42
DEMOCRATISATION
*46
INDIVIDUALISM
*56
HAPPY SEEKING 3
INLEIDING
Veranderende wereld De wereld verandert in rap tempo. We staan op een kantelpunt, op het punt te verschuiven naar een technologische samenleving. (Gudde, 2018) Je zou kunnen stellen, dat de laarzen al in het drijfzand zijn gaan zinken, we kunnen niet meer terug. Ik zeg ook niet dat we dat moeten willen, terug. We kunnen vooruit door technologie te omarmen. De vraag is niet, moet technologie een grote impact hebben op ons leven, de vraag is HOE. Want dat technologie een grote impact heeft, weten we inmiddels wel door onze ondergedompelde laarzen. (Jacobs, 2017) Technologisering zet veel verandering in gang. Door technologie verandert de arbeidsmarkt (RTLZ, 2017) en het onderwijs (Van Van Elk, 2018). Door digitalisering komt er een nieuwe sociale dimensie bij. Zelfs het menselijk lichaam zal zich misschien gaan mengen met technologie (Harari & Pieters, 2017), is de smartphone niet al een extensie van ons lijf? Deze ontwikkelingen doen iets met de maatschappij, ons samen en onszelf. En deze 3 aspecten beĂŻnvloeden elkaar constant. Dit boek gaat over technologie, ook al denk je misschien van niet. Omdat dit boek vol staat met megatrends, alleen de megatrend technologisering ontbreekt. Dit boek is geen futuristisch verhaal over wat de toekomst ons zal brengen. Want wat sommigen soms lijken te vergeten, is dat de toekomst, toe komt, wij maken de toekomst zelf. Dit boek gaat over mensen en de wereld waarin zij leven. Dus wat willen de mensen dan? Welke behoeftes borrelen er in het nu, die misschien de wegen aanleggen voor de reizen van de toekomst.
4
Basisbehoeftes De wereld transformeert, in onze wereld leven mensen, de mensen vieren mee op de golven van innovaties. Toch blijft één ding overeind, de basisbehoeftes van
De megatrends, de basisbehoeftes en de veranderende wereld komen samen op
de mens, die veranderen niet. (TrendWatching, 2018) De behoeftepiramide van
pagina 4&5 in de visualisatie. Hier zie je goed de verbanden en wat voor invloed
Maslow vertelt het verhaal van deze basisbehoeftes. Elke laag is een trap, je kunt
deze aspecten op elkaar hebben.
pas omhoog als je de onderste trede hebt vervuld, en zo verder. (Swaen, 2018) De trends intensification, knowledge society en Globalisation zijn van invloed Dus, de basisbehoeftes veranderen niet, wat wel verandert is hoe deze
op onze maatschappij, onze belevingswereld. Hierom staan deze trends in de
basisbehoeftes worden bevredigd (TrendWatching, 2018). Als de eerste twee
buitenste ring, society. Deze trends hebben invloed op onze interne wereld, maar
treden, biologische behoeftes (zoals eten) en veiligheid zijn voldaan kan een
bevinden zich in de werkelijkheid.
mens zich gaan richten op de bovenste drie lagen. De bovenste drie lagen in mijn eigen woorden: verlangen naar verbinding, erkenning en eigenheid.
De trends Skill Society, Stress Society, Socialisation en Democratisation zijn van invloed op het samen zijn van de mensen. Hierom staan deze trends in
Megatrend
de middelste ring, togheter. Deze trends gaan over mensen en hun gedrag
Een megatrend is van grote invloed op de maatschappij en heeft een duur van
tegenover en met elkaar. Deze trends staan tegelijk ook in verband met de 3
ongeveer 10 tot 30 jaar. Een megatrend is een verschuiving van normen en
hoogste basisbehoeftes van Maslow.
waarden. Ze komt langzaam aan de horizon, waardoor we haar als vanzelfsprekend ervaren. (Vista, z.d.)
De trends Individualism en Happy Seeking gaan over onszelf. Tuurlijk wordt het vormen van de identiteit en vinden van geluk beïnvloed door de mensen met wie
De megatrends die in dit boek worden behandeld in een notendop:
we omgaan, maar het is een intern proces wat je zelf moet doorlopen. Hierom
Intensification: Een intense en snelle wereld.
staan deze trends in de binnenste ring, myself, dicht bij het Maslow model.
Knowledge society : Meer kennis en het eisen van transparantie. Globalisation: De wereld is groter (de ervaring kleiner).
De visualisatie op pagina 4&5 is gemaakt om te begrijpen dat trends van invloed
Skill Society: Menselijke krachten benutten: creativiteit, talent en ambacht.
zijn op onze tijdsgeest en waarom. Dat een trends op verschillende niveaus zijn in
Stress Society: Prestatie maatschappij en de behoefte hiervan los te komen.
te delen (maatschappij/ ons / ik). Dat trends in verband staan met de basisbehoeftes
Socialisation: Verlangen naar verbinding.
van Maslow. Om zo te visualiseren dat het mogelijk is de veranderende wereld te
Democratisation: Streven naar inspraak.
begrijpen en te analyseren door middel van trends.
Individualism: Het creëren en houden van de ik. Happy Seeking: Het streven naar geluk.
Dit boek dient als inspiratie bron, om inzicht te krijgen waar de mens anno nu (en de toekomst) naar verlangt.
*Elk hoofdstuk behandelt één van deze megatrends, de trend wordt verder toegelicht en uiteengezet. Het trendboek ‘new society’ behandelt 9 megatrends, 21 macro trends en 44 micro trends.
5
y iet c So
M
er h t ge To
elf ys
Self Esteem
Ma slo
w
Belong Safe Physiological 6
INTENSIFICATION KNOWLEDGE GLOBALISATION S KI LL S O C I ETY STR E S S S O C I ETY SOCIALISATION DEMOCRATISATION INDIVIDUALISM HAPPY SEEKING
7
INTENSIFICATION Wow. Een focus op de ‘wow’, een intensere wereld. We weten meer, alles gaat sneller en er is meer keus. Het leven is heftiger dan een aantal jaar geleden en dit doet iets met de mens. (Lam, 2015) Gevolg: meer prikkels en keuze -stress.
8
9
GAMIFICATION
W O Saaie dingen krijgen een ‘wow’ element, door middel van een spel. Door dit extra component wordt men uitgedaagd. Dagelijkse handelingen worden spannender en zo wordt het verleidelijker je best te doen. (InfoNu, 2018)
DATA COMPETITION Data wordt vastgelegd en vergeleken met elkaar, om zo een competitie te creĂŤren.
10
GO EXTREME
OW
‘Wow’ dat gaat erg ver! Extremisme valt op in deze intensive wereld. Dit is een manier om de aandacht te trekken. (Jonker, 2016)
PUSHING THE MARGIN
Mensen worden getriggerd om verder te denken dan wat ze kennen. Taboes worden doorbroken, door onbezochte grenzen op te zoeken.
SEXUALISATION
Seks wordt steeds vaker ingezet om de aandacht te trekken. Op sociaal media of op tv, seks is het onderwerp.
11
KNOWLEDGE Kennis. Een focus op ‘kennis’, want er is zoveel. (Houses and Holes, 2014) Kennis is makkelijk beschikbaar, nieuwe kennis wordt ontdekt en kennis heeft een nieuwe verhouding tot de mens. Kennis opslaan doet de computer, kennis toepassen doet de mens. (Huffelen, 2016) Gevolg: nieuwe banen, kritisch denken en behoefte aan transparantie.
12
13
N
H O N E STY TAKE S THE LONGEST
K
In de transparante wereld is het bijna onmogelijk geheimen te verstoppen. Eerlijkheid duurt het langst, uiteindelijk zullen de fouten en misstappen misschien wel worden onthult. (SWOCC, 2019)
E
14
TIME TO SAY SORRY
N
Een leugentje om bestwil bestaat, maar het risico om op het matje te worden geroepen door de kritische consument is groot. Deze eisen een excuus. Sorry zeggen op een oprechte en creatieve manier is belangrijk voor het voortbestaan van het bedrijf. (Gierveld, 2016)
I S
DISTRUST
Iedereen maakt fouten, maar in deze transparante wereld lijkt het soms onmogelijk deze te verbergen. Nu ontdekken we de misstappen en vertrouwen we elkaar, politiek en bedrijven minder. (Joop, 2017)
15
LOVING THE MYSTERY Nieuwsgierig naar geheimen en verrassingen, deze zijn schaars en uniek. Waar zijn de ‘geheime’ deuren waar google niet vanaf weet?
N E K THE ELEMENT OF SURPRISE
Verlangen naar onvoorspelbaarheid en verrassingen. Niet alle kennis kunnen vergaren, juist die mysterie maakt het spannend.
16
S I N NFO
O I T A S I RMAL
Kennis is google, kennis is open voor iedereen. Een specialist wordt gefactcheckt met het web. De consument kan veel meer kennis bereiken en beoordelen dan ooit tevoren. Hierom hebben specialisten en autoriteit minder macht, waardoor informaliteit ontstaat. (Den Uyl, 2013)
N
I KNOW IT B ETTE R De consument denkt het beter te weten en trekt zijn eigen plan, al negerend wat de specialist adviseert. (Bos, 2018) 17
GLOBALISATION Wereld. Een focus op de ‘wereld’, bijna geen land is meer onafhankelijk (Munsterman, 2017). Informatie, vliegtuigen en goederen verplaatsen zich overal naartoe. De leefomgeving is de aarde; de wereld is groter, elk land is makkelijk te bereiken; de wereld is kleiner. (CBS, 2019) Gevolg: cultuur blurring en vrijheid.
18
19
UNRAVELING THE WORLD Nieuwsgierig naar de ‘wereld’, leergierig naar andere culturen en een verlangen naar nieuwe avonturen. We willen de wereld ontrafelen. De wereld rondreizen en beleven, een behoefte om te ontdekken en te begrijpen. (Tooms, 2018)
WER DIGITAL NOMADS
20
De wereld als thuis. Digitalisering maakt het mogelijk overal en nergens te werken en te leven. Digital Nomads laten hun hebben en houden achter voor hun nieuwe woonplek: de wereld. (Van Rijs, 2018)
DISCOVERING AS STATUS Een nieuw statussymbool, geen nieuwe dure auto, maar hoeveel unieke plekken jij hebt beleeft op de wereld. Reizen vertelt iets over hoe jij in het leven staat. De bestemmingen en ervaringen worden gedeeld op social media. (Hannema, 2016)
E L D E LI F E STYLE BLURRING
Leren van een andere cultuur. Cultuurvermenging kennen we al langer, deze trend gaat nog een stap verder, we willen leren van elkaars levenskunst.(Dijkstra, 2018)
EDUCATION BY TRAVEL
Reizen om de wereld te begrijpen en te ontdekken is goed voor onze persoonlijke ontwikkeling. Van reizen leer je de wereld en jezelf kennen. (Van Rijs, 2018)
21
S KI LL S O C I ETY Talent. De focus op ‘talent’, want dat is nodig. In een maatschappij waar steeds meer taken van de mens door robots worden overgenomen, wat blijft er dan nog over? Er moet plaats gemaakt worden voor creativiteit, spiritualiteit en socialiteit. Intelligentie krijgt een nieuwe definitie. (HRzone, 2018)
Gevolg: basisinkomen en nieuw onderwijs.
22
23
T 24
EQUIVALENCE I N E Q UALITY Een besef dat niet iedereen hetzelfde is, niet iedereen is even slim of even knap, niet iedereen zal het zelfde succes kunnen bereiken. Het is oneerlijk verdeeld, dat is een gegeven. Wel is iedereen gelijkwaardig, elk individu heeft recht op een gelijke behandeling. (De Snijtafel, 2018)
A
L
TALENT QUEST
E
De arbeidsmarkt verandert. Herhalende handelingen worden gecodeerd, het werk dat overblijft is werk voor menselijke kwaliteiten. Voor deze banen wordt gezocht naar echte talenten! De juiste ‘fit’ voor de baan, want niet iedereen kan dit even goed. (HRzone, 2018)
MONEY FOR NOTHING
T
De arbeidsmarkt verandert. Herhalende handelingen worden gecodeerd, banen verdwijnen. Niet iedereen zal passend werk kunnen vinden. Deze mensen hebben wel recht op een basisinkomen, om de maand mee rond te komen. Ze krijgen geld zonder te werken, ondanks dat zij niet arbeidsongeschikt of werkzoekende zijn. (Rietbergen, 2018)
N
25
Aan kinderen wordt gevraagd: ‘Wat wil je later worden?’. Werken is een groot onderdeel van ons leven, het is van belang dat dit werk uitdagend en leuk is, werken met passie. Het werk dat je doet is onderdeel van de identiteit. (Pfauth, 2017)
TA
ME, MYSELF & WORK
L
PASSION FRUIT Passie als vrucht voor prestatie. Vanuit onze persoonlijke waarden doen we ‘de dingen die we doen’. Om zo de identiteit en belangen uit te dragen naar de wereld. (Overhetnieuwewerken, z.d.)
26
TA LE N
TA
T
LE N
T
LE
N
27
STR E S S S O C I ETY Druk. Een focus op de ‘druk’, het gevolg van de prestatiemaatschappij. Er wordt van alles van ons verwacht, succesvol, rijk en niet te vergeten; gelukkig. (Pfauth, 2017) Gevolg: burn-out en behoefte aan rust.
28
29
SOFTNESS De wereld is zo groot en complex dat het soms even teveel is. Er heerst een behoefte ons terug te trekken in het veilige. Om zacht en prettig behandelt te worden, als levende wezens met emoties.
DD RR
30
UU KK
COZY FEELS Lekker warm binnen in ons veilige thuis. Samen met mensen die we lief hebben of alleen. We hebben behoefte aan dat knusse gevoel.
31
DR LAZY DISCOVERING
Soms is het lekker niet zelf te hoeven kiezen. Door het beslissingen maken uit handen te geven en nieuwe dingen te ontdekken zonder er actief moeite voor te doen. Om zo de keuzestress te verlagen. (Verdanov, 2018)
32
U
UK SURPRISE ME
Verras me! De behoefte nieuwe dingen te ontdekken. Te weten dat je in goede handen bent, handen die jouw weten te verrassen en vergeten.
33
DRUKDRUKDRUK KDRUKDRUKDRU UKDRUKDRUKDR RUKDRUKDRUKD DRUKDRUKDRUK KDRUKDRUKDRU UKDRUKDRUKDR GIVE ME KAIROS
De economische tijd (Chronos) is de baas. Mensen leven op de klok, mensen leven in een sleur. Er heerst een behoefte los te komen van tijd, de vrijheid van tijd te ervaren. Weg te zijn van de drukte en te genieten van het hier en nu. In de flow te raken en weg te dromen. Er is een behoefte naar Kairos: een meer bevlogen tijd. (Hermsen, 2015)
34
KDRUKDRUKDRU UKDRUKDRUKDR RUKDRUKDRUKD DRUKDRUKDRUK KDRUKDRUKDRU UKDRUKDRUKDR RUKDRUKDRUKD
ESCAPE TH E C ITY
In de stad gebeurt het! Leuk maar heftig. Soms te heftig. Soms wil je aan de stad ontsnappen, om zo echt tot rust te kunnen komen.
FLOW FOR ME
De behoefte aan flow, bij de dingen die je doet. Om te verdwalen in de tijd en te genieten van het moment. De tijd te vergeten.
DOING NOTHING
Vervelen kennen we niet, vermaak in alle vormen is in handbereik. Niks doen, voor je uitstaren en duiken in jouw eigen gedachten, niks doen is een kunst. De behoefte om niks te doen, alles op een rijtje te zetten, maar die rust vinden, is een ware uitdaging. (Odijk, 2016)
35
SOCIALISATION Oog. De focus op ‘oog’, oog voor elkaar. We delen, we helpen en we houden. We worden zachter, naar elkaar en naar de wereld. We herontwikkelen ons empathisch gevoel om een zo mooi mogelijke samenleving te creĂŤren. (Rosman, 2019) Gevolg: deeleconomie en begrip.
36
37
O O OO TO UNDERSTAND
Door de individualisatie is het inlevingsvermogen wat afgezwakt, dit wil men weer ontwikkeling (Donker, 2015). Er heerst een behoefte elkaar weer te zien en elkaar weer te begrijpen. Op zoek naar verbondenheid, liefde en menselijkheid. Hulpmiddelen worden ingezet om empathie te stimuleren en te activeren.
38
O G OG
SNAP OUT OF THE CYCLE
Bewustwording kan gecreĂŤerd worden door op een onverwacht moment geshokeerd te worden en uit de sleur van het dagelijks leven te ontwaken. We zijn veel bezig met onszelf, door een aangrijpende verrassing komen we tot deze realisatie.
EASY H E LP O N LY
We staan ervoor open om elkaar te helpen, alleen wel op een laagdrempelige en simpele manier. Anders kost het simpelweg te veel tijd of moeite.
39
DEMOCRATISATION Stem. Een focus op de ‘stem’, laat je horen. Een mug kan veranderen in een olifant, door nieuwe wegen kan een individu een enorm podium bereiken. Gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid komen aan het licht. (Beltman, 2018) Gevolg: kritische blik en discussiecultuur.
40
41
S T PARTICIPATION S O C I ETY Participatiemaatschappij is een woord dat menig politicus in de mond heeft genomen; een frisse blik op de toekomst. Deze mindset begint door te dringen, de Nederlander gaat mee doen en laat zijn stem horen. (Movisie, 2017)
B OTTO M S U P
I‘LL DO IT MYSELF
De Nederlander weet het wel beter, zoekt nieuwe wegen, nieuwe connecties en is niet bang iemand de mond te snoeren. Zelfstandig en verstandig, samen of alleen, maar zonder de hulp van autoriteit.
De bottom up strategie begint zich langzaam te bewijzen (Rijksoverheid, 2018). Door samensmelting van wilskracht en creativiteit worden er prachtige initiatieven gerealiseerd.
42
THE BARRIERS OF FREE SPEECH Vrijheid van meningsuiting begint zijn slechte eigenschappen te onthullen. Zoveel verschillende meningen in zo’n klein landje, op zoek naar harmonie. Vrijheid van meningsuiting staat in de grondwet, maar waar ligt de grens? (Grondwet, z.d.)
E M
S P EAK CAR E F U LLY, OR SHUT UP Zeggen wat je wilt, maar oppassen voor de gevolgen. Niemand wilt tot een racist of anti-feminist behoren. Iets wat in het verkeerde keelgat schiet kan zich verspreiden over heel het land. (Van Baal, 2018)
43
THE MEDIA EMPIRE Er is een nieuwe macht: de media. De stem van de media klinkt door tot in de diepste gronden van ons dagelijksleven. De telefoon, de tv, de krant, overal is de media aanwezig. (Pakhuis de Zwijger, 2018)
S
FRAMING NEWS BUBBLE We leven in een nieuws bobbel die de perceptie van de waarheid naar de hand zet, om zo te laten geloven dat deze waarheid een feit is en ons gedrag beinvloed. Wat is echt waar? (Bridle, 2018)
Een sluipende kracht kruipt in de hoofden van de massa. Een kracht die de media als geen ander onder de knie heeft: framing. Iemand in het daglicht zetten, regen of zonneschijn. (Van Baal, 2018)
44
TEM STEM 45
INDIVIDUALISM Ik. Een focus op de ‘ik’, een eigen identiteit. Met identiteit wordt gespeeld en elke uiting zegt iets over het individu. De ‘ik’ staat centraal in het leven en is soms ietwat egoĂŻstisch. De ‘ik’ word uitgedaagd zich te laten zien, te laten horen en het beste uit zichzelf te halen. (Pfauth, 2017) Gevolg: prestatiemaatschappij en uitgesproken individuen.
46
47
De ‘ik’ wil de baas zijn, de baas heeft de controle. Concepten moeten ons bedienen en verwennen, producten voelen aan wat de ‘ik’ nodig heeft. (Van Voorthuizen & Reukers, 2018)
POSITIVE REINFORCEMENT De ‘ik’ heeft behoefte aan positieve geluiden, ter aanmoediging voor succes. Een nieuwe stroming: met positiviteit en menselijkheid komt de ‘ik’ verder.
48
I
IK I K I K
I‘M IN CONTR0L
IK
HUMAN INGREDIENT
THE INDEPENDENT
De ‘ik’ wil meedoen, meebeslissen over het eindproduct. De ‘ik’ gaat co-creëren, er ontstaat hyperpersonalisatie, om zo de ‘ik’ te vrede te houden.
De ‘ik’ wil zelfstandig, zelfvoorzienend en zelfverzekerd zijn. De ‘ik’ weet precies wat die nodig heeft en is niet bang dit te creëren.
49
I
BLACK SHEEP De ‘ik’ is omringt met een tweede sociale dimensie; sociaal media. Subculturen lijken te verdwijnen (Van Bommel, 2018), maar online vormen zich nieuwe collectieven. De ‘ik’ is een zwart schaap, de enige in zijn omgeving, maar de wereld zit vol zwarte schapen. Puzzelen tot subcultuur is niet meer zo eenvoudig.
ROOTS AND WINGS De ‘ik’ is trots op waar de stamboom is gevestigd, trots op de afkomst. De ‘ik’ laat graag zien wie de ‘ik’ is, de nationaliteit is een uniek puzzelstuk van de ‘ik’. (Hogg, 2018)
50
K
SHIFTING IDENTITIES
De ‘ik’ staat centraal, het is belangrijk een eigen identiteit te vormen. De ‘ik’ heeft de behoefte te spelen met identiteit. Regels vervagen en de mogelijkheden zijn eindeloos. (Smelik, 2018)
DEFINE B EAUTY
De ‘ik’ wil mooi zijn, maar wat is schoonheid? schoonheid is altijd datgeen wat moeilijk is te bereiken. De ‘ik’ kan schoonheid kopen, dat is niet moeilijk. Schoonheid krijgt een nieuwe definitie: succes, intelligentie en imperfectie. De puzzel tot prachtig is een uitdaging. (Van der Horst, 2016)
GENDERLESS De vakjes man of vrouw vervagen. De ‘ik’ hoeft niet te kiezen een man of vrouw te zijn, ‘het’ mag ook. De ‘ik’ mag puzzelen met vrouwelijk en mannelijk gedrag, de regels verslappen. (De Hingh, 2017) 51
IK MY LITTLE PRINCESS
Een kind overkomt de ‘ik’ niet, een kind is een bewuste keuze. Een kind gaat niet meer om de voortplanting van het menselijk ras, een kind is een project waar de ‘ik’ zijn best voor doet. Kinderen staan in de spotlight. (JMouders, 2018)
52
IK
PERSONAL BRANDING De ‘ik’ als plan, het leven is een kans het te maken. In de levensloop van de mens gaat het niet om overleven, het gaat er om te leven. Door de hoge levensverwachting is er genoeg tijd de ‘ik’ te vormen tot een waar merk. (Yelgo, 2018)
THE DUTCH DREAM
De ‘ik’ aast op succes, de ‘ik’ heeft een plan voor ogen. Het beste uit jezelf halen, presteren tot het einde. De ‘ik’ wandelt in een verwachtingspatroon, aangelegd door maatschappij, ouders en zichzelf. (Pfauth, 2017) 53
De ‘ik’ is omringt met een tweede sociale dimensie; social media. In deze social media wereld wordt alles gedeeld. Het leven wordt een show, sterker nog, met het leven wordt gepronkt. (Pel, 2017)
FLAWSOMENESS
I K
SHOWING OFF
‘Wat als ‘ik’ niet goed genoeg ben?’ Niemand is perfect, juist de imperfecties maken de ‘ik’ uniek. Met de flaws wordt er gepronkt, dit is iets om trots op te zijn.
54
IK EVERYBODY FAMOUS
De ‘ik’ kan veranderen in een beroemdheid. De ‘ik’ hoeft geen talent te hebben, de ‘ik’ moet zorgen dat het leven interessant genoeg is om te delen.
FEARFACTION
‘Wat als ‘ik’ niet goed genoeg ben?’ Een angst om niet perfect te zijn. Er ligt een focus op het ontwikkelen van een eigen identiteit en de eisen zijn hoog. (Pfauth, 2017)
55
HAPPY SEEKING Geluk. Een focus op ‘geluk’, de zin van het leven. Voor het eerst in de geschiedenis hoeft men niet bezig te zijn met overleven, de levensverwachting is enorm hoog. Van overleven naar gelukkig leven. (De Wachter, 2018) Gevolg: opzoek naar een zinvol leven
56
57
MEANINGFUL LIFE Het leven is een cadeau, nu de taak de zoektocht naar geluk te winnen. Er is een bewust zijn van het begin en einde van leven. Het leven op aarde heeft een opzichzelfstaand doel; geluk, maak er iets moois van.
GELUK THE POWER OF THE MINDSET
58
Men is zich steeds meer bewust van de kracht van de mindset (Van de Hurk, 2019), ‘Geluk heb je zelf in de hand’. Geluk creĂŤren en geluk ervaren is iets waar menig mens nieuwsgierig naar is.
LOVE AS LUXURY In een wereld vol verschillende onafhankelijke individuen met ieder hun eigen identiteit is het niet gek dat liefde een andere plek krijgt in de moderne maatschappij. Liefde is een luxeproduct, liefde is een belangrijke factor voor het ervaren van geluk. Men is opzoek naar een diepe connectie, een uniek en duurzaam gevoel, om samen gelukkig oud te worden. (Perel, 2013)
G E L U K
MINDZENNESS Innerlijke rust is een hoger goed wat zeker niet vanzelfsprekend is in de intensieve prestatie maatschappij, maar nog zo primair. Rust in het hoofd en lichaam is een zoektocht, een avontuur waar steeds meer behoefte naar is. (LeefBewust, z.d.)
WONDERLUST Nieuwsgierig naar schoonheid, echtheid en onvoorspelbaarheid. Op zoek naar de mooie dingen in het leven om ons te inspireren en te verrassen. De ogen willen zien, het hard wil voelen en de hersenen willen nadenken, ons laten verdwalen in de schoonheid van het leven.
59
G
FOREVER YOUNG Achter de geraniums is een ‘no go’, het leven wordt geleefd door jong en oud. Je bent nooit te oud te leren, gek te doen en te genieten, het leven is een feest. (Oranjefonds, 2019)
L 60
U
E
MONEY IS TIME
Er is een bewustwording van de schaarste van tijd, tijd is iets kostbaars waar wijs mee om gegaan moet worden. In de tijd wordt gewerkt, geliefd en geleefd, om zo het leven kleur te geven. (Pfauth, 2017) Tijd is het middel tot geluk, niet tijd is geld, maar geld is tijd.
K
GELUK
LIVING TO THE FULLEST Het leven is een cadeau, nu de taak er het ‘meeste’ van te maken. Niet dromen maar doen, je leeft maar één. Elk uur van de dag beleef je het leven, maak er iets groots van en geniet. (Pfauth, 2017)
61
BRONNEN LITERATUURLIJST
Beltman, H. (2018, 1 november). Democratisch burgerschap; pleidooi
voor democratisering van maatschappij en overheid | Koepel Adviesraden sociaal domein [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www. koepeladviesradensociaaldomein.nl/nieuws/democratisch-burgerschap-pleidooivoor-democratisering-van-maatschappij-en-overheid
Bos, K. (2018, 26 januari). De patiĂŤnt weet het beter dankzij
dokter Google. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.nrc.nl/ nieuws/2018/01/26/de-patient-weet-het-beter-dankzij-dokter-google-a1589646
Bridle, J. (2018, 1 augustus). Outnumbered: From Facebook and Google
to Fake News and Filter-bubbles by David Sumpter review [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.theguardian.com/books/2018/aug/01/ outnumbered-facebook-google-algorithms
CBS. (2019, 31 januari). Wat verstaat het CBS onder globalisering?
Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.cbs.nl/nl-nl/faq/specifiek/watverstaat-het-cbs-onder-globalisering
De Hingh, V. (2017, 20 september). Op de catwalk vervaagt het
onderscheid tussen mannen- en vrouwenmode. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.vn.nl/in-de-mode-vervaagt-het-onderscheid-tussen-mannen-envrouwenmode/
De Snijtafel. (2018, 5 juli). De snijtafel: Marianne Zwagerman over
‘laagopgeleiden’ [Video]. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www. youtube.com/watch?v=dO1Zks99u1Q
De Wachter, D. (2018). Het idee dat het leven vooral leuk moet zijn,
is dĂŠ ziekte van deze tijd. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www. brainwash.nl/bijdrage/het-idee-dat-het-leven-vooral-leuk-moet-zijn-is-de-ziekte-vandeze-tijd
Den Uyl, J. (2013, 10 november). Tijdperk van informalisering.
Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.twynstragudde.nl/blog/ tijdperk-van-informalisering
Dijkstra, S. (2018, 12 januari). bol.com | Top 10 boeken over geluk en
levenskunst. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.bol.com/nl/u/top10-boeken-over-geluk-en-levenskunst/5a056eb70b8c284da9b29f1f/
62
Donker, H. (2015, 7 mei). Empathie, roman krznaric [Video].
InfoNu. (2018, 17 oktober). Gamification maakt merk en marketing
Geraadpleegd op 15 februari 2019, van http://www.kennisblogce.nl/empathie-
spannender. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://zakelijk.infonu.nl/
roman-krznaric/
marketing/191381-gamification-maakt-merk-en-marketing-spannender.html
Gierveld, N. (2016, 10 februari). ‘Het spijt me’. De kracht van excuus
Jacobs, N. (2017). Waarom digitale technologie een onlosmakelijk
e-mails - Emerce. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.emerce.nl/
onderdeel van het leven is. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.
best-practice/het-spijt-me-de-kracht-van-excuus-emails
brainwash.nl/technologie/de-vraag-die-we-onszelf-moeten-stellen-is-hoe-wij-onze-
verwevenheid-met-technologie-vorm-willen-geven?
Grondwet. (z.d.). Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting;
censuurverbod [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://
www.denederlandsegrondwet.nl/id/via0fzbue0xp/artikel_7_vrijheid_van_
februari 2019, van https://www.jmouders.nl/pushen-we-te-veel/
meningsuiting
Jonker, A. (2016, 7 oktober). Wat is clickbait? De betekenis zal je verbazen!
Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://waardevollewebteksten.nl/clickbait-
Gudde, S. (2018, 5 januari). Voorachteruitgang. Geraadpleegd op 14
JMouders. (2018, 19 juni). Pushen we te veel? Geraadpleegd op 15
februari 2019, van https://www.pwnet.nl/organisatie-strategie/blog/2018/01/
betekenis/
voorachteruitgang-10126101?vakmedianet-approve-cookies=1
verliezen. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://joop.bnnvara.nl/nieuws/
Hannema, I. (2016, 21 juli). Reizen voor de status; pionieren op
Joop. (2017, 1 maart). Waarom mensen het vertrouwen in de politiek
platgewalste paden. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://revu.nl/artikel/
waarom-mensen-vertrouwen-in-politiek-verliezen
reizen-voor-de-status-pionieren-op-platgewalste-paden
heeft de technologie gefaald? - Frankwatching. Geraadpleegd op 14 februari 2019,
Harari, Y. N., & Pieters, I. (2017). Homo Deus: een kleine geschiedenis
Lam, S. (2015, 25 juli). Steeds meer prikkels eten onze aandacht op:
van de toekomst. Den Haag: Thomas Rap.
van https://www.frankwatching.com/archive/2015/07/25/steeds-meer-prikkels-
Hermsen, J. (2015). Kairos (7e ed.). Amsterdam: De Arbeiderspers.
eten-onze-aandacht-op-heeft-de-technologie-gefaald/
Hogg, C. (2018, 13 april). Culturele toe-eigening: de term van 2017
LeefBewust. (z.d.). DE REDEN WAAROM WIJ GEEN INNERLIJKE RUST
- OneWorld. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.oneworld.nl/
KUNNEN ERVAREN. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://leefbewust.nu/
fashion/culturele-toe-eigening-stijlantropoloog-carmen-hogg-term-2017/
de-reden-waarom-jij-geen-innerlijke-rust-kan-ervaren/
Houses and Holes. (2014, 25 juni). The vast and quiet Google
Movisie. (2017, 15 september). Participatiesamenleving anno 2017:
revolution - MacroBusiness. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.
volop kansen [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.movisie.
macrobusiness.com.au/2014/06/the-vast-and-quiet-google-revolution/
nl/artikel/participatiesamenleving-anno-2017-volop-kansen
HRzone. (2018, 27 september). De zoektocht van bedrijven naar
Munsterman, R. (2017, 20 juni). Deze grafiek laat zien hoe landen
afgestudeerd talent met ervaring. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van http://
financieel extreem afhankelijk van elkaar zijn geworden. Geraadpleegd op 14
www.hrzone.nl/arbeidsmarkt/arbeidsmarkt-artikelen/entry/de-zoektocht-van-
februari 2019, van https://www.businessinsider.nl/deze-grafiek-laat-zien-hoe-
bedrijven-naar-afgestudeerd-talent-met-ervaring
landen-extreem-financieel-afhankelijk-van-elkaar-zijn-geworden/
Huffelen, M. (2016, 7 september). Wordt kennis minder belangrijk?
NU.nl. (2017, 26 augustus). Patiënten willen meer inspraak in
- Maak werk van onderwijs. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van http://www.
behandeling. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.nu.nl/
maakwerkvanonderwijs.nl/wordt-kennis-minder-belangrijk/
lifestyle/4895351/patienten-willen-meer-inspraak-in-behandeling.html
63
Odijk, C. (2016, 16 september). Waarom niks doen zo moeilijk is -
Rosman, C. (2019, 1 februari). Nederlanders individualistisch? ‘We
maar wel goed voor je [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://
willen nog steeds graag ergens bij horen’. Geraadpleegd op 15 februari 2019,
www.365dagensuccesvol.nl/nl/nieuws/waarom-niks-doen-zo-moeilijk-is-maar-wel-
van https://www.ad.nl/binnenland/nederlanders-individualistisch-we-willen-nog-
goed-voor-je/375/
steeds-graag-ergens-bij-horen~a66df755/
Oranjefonds. (2019, 30 januari). Amsterdamse ouderen willen niet
RTLZ. (2017, 24 oktober). Technologie verandert de arbeidsmarkt.
achter de geraniums - Serie Bart Boonstra aflevering 4 [Video]. Geraadpleegd op 15
Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.rtlz.nl/van-onze-partner/
februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=xw4IFBjH6Eg
artikel/3707776/technologie-verandert-de-arbeidsmarkt
Overhetnieuwewerken. (z.d.). Overhetnieuwewerken.nl. Geraadpleegd
Smelik, A. (2018, 27 augustus). Identiteit als verkleedpartij: de
op 14 februari 2019, van https://overhetnieuwewerken.nl/millennials-willen-
functie van mode | Leest. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.
betekenisvol-leven-ook-werk/?vakmedianet-approve-cookies=1
platformleest.org/artikel/identiteit-als-verkleedpartij-de-functie-van-mode/
Pakhuis de Zwijger. (2018, 20 december). New Democracy #6: Femke
Swaen, B. (2018, 11 juli). Piramide van Maslow (behoeftepiramide)
Halsema: Politieke Cultuur en Mediacratie [Video]. Geraadpleegd op 15 februari
[Video]. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.scribbr.nl/modellen/
2019, van https://www.youtube.com/watch?v=ecPXMQjlw2M
piramide-van-maslow-behoeftepiramide/
Pel, A. (2017, 31 augustus). We filteren massaal ons leven op social media.
Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.metronieuws.nl/nieuws/
marketing. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://marketingfacts.nl/
binnenland/2017/07/merendeel-millennials-filtert-leven-op-social-media
cookies/?s=%2Fberichten%2Facht-lessen-voor-communiceren-over-duurzaamheid-
en-mvo
Perel, E. (2013, 14 februari). Het geheim van verlangen in een
SWOCC. (2019, 31 januari). Marketingfacts | Platform voor interactieve
langetermijnrelatie. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.
ted.com/talks/esther_perel_the_secret_to_desire_in_a_long_term_
vaker in het buitenland. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.
relationship?language=nl
nrc.nl/nieuws/2018/01/09/nederlanders-weer-vaker-op-vakantie-vaker-in-het-
buitenland-a1587605
Pfauth, E. (2017, 1 januari). Prestatiemaatschappij - Gelukkig zijn in
Tooms, B. (2018, 9 januari). Nederlanders weer vaker op vakantie,
een wereld die draait om succes. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://
decorrespondent.nl/10001/prestatiemaatschappij-gelukkig-zijn-in-een-wereld-die-
[Video]. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https://www.youtube.com/
draait-om-succes/281958193-65a74463
watch?v=hmRqQSei-ug
Rietbergen, F. (2018, 12 september). Artikel | Het basisinkomen: Minder
TrendWatching. (2018, 28 november). 5 Trends for 2019 | Webinar
Van Baal, M. (2018, 26 juni). Waarom framing mij steeds meer een
druk en meer creativiteit - Mestmag.nl [Video]. Geraadpleegd op 14 februari 2019,
ongemakkelijk gevoel bezorgt [Video]. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van
van https://www.mestmag.nl/basisinkomen/
https://www.adformatie.nl/gedragsverandering/waarom-framing-mij-steeds-meer-
een-ongemakkelijk-gevoel-bezo
Rijksoverheid. (2018, 30 juli). Omgevingswet [Video]. Geraadpleegd op
15 februari 2019, van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/omgevingswet
eigenlijk gebleven? - Noisey. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://noisey.
Van Bommel, K. (2018, 11 oktober). Zeg, waar zijn alle subculturen
vice.com/nl/article/mbd4qa/zeg-waar-zijn-alle-subculturen-eigenlijk-gebleven
64
Van de Hurk, D. (2019, 24 januari). De kracht van de mindset.
Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.dctheaterinterventies.nl/dekracht-van-de-mindset/
Van der Horst, E. (2016, 27 januari). Bekijk: Schoonheidsidealen
BRONNEN AFBEELDING
in de geschiedenis. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www. nemokennislink.nl/publicaties/schoonheidsidealen-in-de-geschiedenis/
Van Rijs, M. (2018, 23 september). Digital Nomad – Wonen en werken in
het buitenland. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van http://www.digitalnomad. nl
Van Van Elk, W. (2018, 27 maart). Zo verandert de leermiddelenmarkt
onder invloed van technologie. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van https:// www.kennisnet.nl/artikel/zo-verandert-de-leermiddelenmarkt-onder-invloed-vantechnologie/
Van Voorthuizen, M., & Reukers, R. (2018, 18 mei). Personalisatie – de
manier om klanten écht te bereiken - flowresulting. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.flowresulting.nl/publication/personalisatie-manier-omklanten-echt-bereiken/
Verdanov. (2018, 1 maart). Stress: steeds meer jongeren hebben last van
keuzestress. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://mens-en-gezondheid. infonu.nl/aandoeningen/109658-stress-steeds-meer-jongeren-hebben-last-vankeuzestress.html
Vista. (z.d.). Wat is een trend, trendpiramides & de trendwatcher ?
[Video]. Geraadpleegd op 14 februari 2019, van http://vistaproductions-inholland. blogspot.com/p/groepsdeel-wat-is-een-trend.html
Yelgo. (2018, 28 september). Personal branding, hoe bouw je aan je
eigen merk? - Yelgo. Geraadpleegd op 15 februari 2019, van https://www.yelgo. nl/2018/09/27/personal-branding-bouwen-aan-je-eigen-merk/
INTENSIFICATION
SOCIALISATION
Fotograaf: Kylli Sparre
Fotograaf: Luisa Azevedo
Naam Foto: Enhanced
Instagram: Hey Luisa
Instagram: kylli_sparre
https://www.instagram.com/hey.
https://sparrek.org
luisa
KNOWLEDGE
DEMOCRATISATION
Fotograaf: Erik Johansson
Fotograaf: Erik Johansson
Naam Foto: Full Moon Service
Naam Foto: The Coverup
Instagram: erik.joh
Instagram: erik.joh
http://www.erikjo.com/
http://www.erikjo.com/
GLOBALISATION
INDIVIDUALISM
Fotograaf: Vadim Karasyov
Fotograaf: Jairo Alverez
Naam Foto: Around the Earth
Naam Foto: Overqualified
Tumblr: karrraska
Instagram: jairoalvarezphoto
http://karrraska.tumblr.com
https://www.jairoalvarez.com/
S KI LLS S O C I ETY
HAPPY SEEKING
Fotograaf: Oprisco
Fotograaf: Laurent Chehere
Instagram: Oprisco
Naam Foto Collectie: Flying Houses
https://www.oprisco.com/
Instagram: laurentchehere http://laurentchehere.com/
S T R E S S S O C I E T Y Fotograaf: Flora Borsi Naam foto: Subjective Freedom Instagram: floraborsiofficial https://floraborsi.com/
65