I N FO RM AT I E B L AD ANTW E RPSE BOSG RO E PE N D RI E M AAND E L I J K S T I J DSC H RI F T - N° 5 7 J A N U AR I , F E B R U AR I , M AART 2 02 1
Bosgazet
4
Celtic fields in de Kempen
B-10770 P608022
10 Kleine bosjes zijn 16 Recepten met van groot belang
planten
INHOUD
de bosbode 4 | 2019
3
Blablaadjes
4
Doorbomen Celtic fields in de Kempen: bossen als schatkamer voor erfgoed
7
Wetgeving Nieuwe subsidiemogelijkheden voor bebossing
10 Nog meer doorbomen Kleine bosjes zijn van groot belang
12
Bosgroepnieuws
Woord vooraf Beste bosliefhebber, Dit is een Bosgazet vol hoop in donkere, winterse coronatijden. Merk wel op dat onze bossen nu een meerwaarde bieden aan de gemeenschap ter ondersteuning van de strijd tegen het coronavirus. Nu nog de overheid overtuigen van wat bos allemaal kan betekenen voor de bevolking. We hadden het er vorige keer al over: de Vlaamse Overheid wil werken aan 4000ha extra bos tegen 2024 in Vlaanderen. Daarvoor is er nu een nieuw subsidiesysteem. Minister Demir wil het subsidielandschap voor bebossing vereenvoudigen. Lees zeker na hoe je mee kan werken aan meer bos in Vlaanderen. Of neem een kijkje op de website https://www.plantjeeigenbos.be/ Hoop geeft ook het artikel van prof. De Frenne. Al die kleine bossen of bomengroepen maken een verschil voor de CO2-opslag, voor plant en dier, voor fijnstof en zelf bij de verspreiding van Lyme. Dat horen we graag als Bosgroepen! Je kan ook wegdromen bij de geheimen van Celtic Fields in de bodem van onze bossen of bij een recept met bosplanten. Bushcraft blijft mogelijk, ook in deze vreemde tijden.
16
Do It Yourself Recepten met planten
18
Kalender
Hou jullie goed. Stan Verschueren
Bosgroepen, wat zijn dat? Veel van de bossen in Vlaanderen zijn in privéhanden. De bosjes zijn vaak kleiner dan
19
Zoekertjes
20 Contactgegevens
een hectare en zeer versnipperd. Om op een duurzame en rendabelere manier aan bosbeheer te doen, zijn De Bosgroepen opgericht ter ondersteuning van de vele boseigenaars. Boseigenaars krijgen een professioneel advies en kunnen samenwerken met andere boseigenaars in de buurt. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gratis lid te worden en gebruik te maken van De Bosgroep-diensten. Men behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen! De belangrijkste taken van De Bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. Je kan ons contacteren voor:
De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Joost Malliet, Secretariaat: Britt Van Cotthem, Fotograaf voorblad: Bosgroep Kempen Noord, Lay-out: Koloriet - Leefdaal Contact: Schildesteenweg 99, 2520 Ranst, 03 355 09 40, antwerpennoord@bosgroep.be www.bosgroepen.be.
– gratis, onafhankelijk en vrijblijvend advies – informatie over hoe je bos duurzaam kan beheerd worden – organisatie van wandelingen, cursussen en excursies – uitvoering van gezamenlijke bosbeheerwerken: dunnen, exotenbeheer, houtverkopen – hulp bij de bosadministratie: kapmachtigingen, subsidies en beheerplannen – ondersteuning bij aanplantingen – optimaliseren van de toegankelijkheid van je bos
Contact Verhuisd? Vragen over lidmaatschap? Neem dan contact op via 03 355 09 40 of antwerpennoord@bosgroep.be. De Bosgazet of Nieuwsbrief analoog of digitaal ontvangen? Of dit aanpassen? Kan je zelf doen via de link www.web.provincieantwerpen.be/cn/avrml/bosgroepen.
2
BLABLAADJES
Nieuw bos in Vlaanderen De Vlaamse Overheid wil werken aan nieuw bos in Vlaanderen. Maar liefst 4000ha extra tegen 2024! Wil je hier op een of andere manier een steentje aan bijdragen, ga dan naar https://www. plantjeeigenbos.be/ en meld je aan!
Kronkels van bomen Als je de natuur z’n gang laat gaan, krijg je soms bizarre maar wondermooie dingen te zien!
3
Š
Ro
bi
n
Re yn d
er s
DOORBOMEN
Verborgen erfgoed uit de ijzertijd Even terugspoelen naar 2010. Op dat moment gebruikten ze een nieuwe techniek om vanuit de lucht, met gedetailleerde hoogtemetingen via lasers, naar archeologische vondsten te speuren. Vroeger was dit vooral in
In 2010 stuitten medewerkers van het agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen op enkele vondsten die hun harten sneller deden slaan. EĂŠn daarvan was de aanwezigheid van prehistorische raatakkers (Celtic fields) in de Kempen, waaronder uitgebreide complexen in Postel, de Kempense Heuvelrug en de Hoge Mouw in Herentals en Kasterlee. Ook in de omgeving van Noorderwijk, Merksplas en Vosselaar/ Turnhout (Het Looi) vinden we historische raatakkers terug. Voor de boseigenaars bracht dit onvermoede erfgoed evenwel de nodige vragen met zich mee. Een overzicht van een bijzondere ontdekking en de gevolgen voor het bosbeheer.
bossen moeilijk, omdat het bladerdek luchtfotografie bemoeilijkt. Omdat er in bossen weinig ingrepen gebeuren, zijn hier ook zelden archeologische toevalsvondsten. Dat maakt meteen dat de archeologische relicten in beboste gebieden nog relatief ongeschonden zijn, zeker in vergelijking met bebouwde gebieden en landbouwpercelen. De zogenaamde laseraltimetrische opnames laten echter toe om door het bladerdek heen te kijken en de topografie van de bossen minutieus in kaart te brengen. Op de beelden van de Antwerpse Kempen en het Kempens Plateau zie je duidelijk de structuren van prehistorische akkers.
4
DOORBOMEN
Celtic fields in de Kempen: bossen als schatkamer voor erfgoed Dank aan Erwin Meylemans (Agentschap Onroerend Erfgoed) en Joyce Paesen (IOED Lage Kempen) voor het leveren van de informatie voor dit artikel.
Deze heten in het Engels celtic fields, maar dateren in feite van 800 vóór Christus (de vroege ijzertijd), een paar
Onrust bij eigenaars
Bosbeheer en
Welke concrete gevolgen heeft een be-
archeologie: tips
honderd jaar voor de komst van de Kel-
schermde status voor beheer en exploi-
ten in onze regio. De Nederlandse bena-
tatie? Die vraag stellen de eigenaars
ming raatakkers dekt dan ook beter de
zich ook. Akkercomplexen en ander ar-
lading, want het gaat om vierkante per-
cheologisch erfgoed zijn kwetsbaar.
celen van ongeveer 40 op 40 meter,
Bosbeheer heeft altijd een bepaalde im-
omgeven door een lage, brede wal. Ter
pact op de bosbodem. Zo kunnen spo-
plaatse zie je ze bijna niet door de on-
ren uit het verleden ongewild worden
dergroei in de bossen, maar op het Digi-
weggevaagd. Soms kan actief beheer
taal Hoogtemodel, dat werd gemaakt
dan weer net wenselijk zijn, want schade
met behulp van de laseropnames, zijn ze
kan bijvoorbeeld ook ontstaan door het
zeer goed te zien.
omwaaien van bomen (windval), waarbij
De raatakkers van de Kempen zijn talrijk, uitgestrekt en goed bewaard. Dat maakt hen zelfs op Europees niveau waardevol.
wortelkluit wordt losgetrokken. Als Bosgroep erkennen we het belang van deze en andere archeologische vondsten en doen we alle mogelijke inspanningen om waardevolle sites te bewaren. We beschikken over een actuele GIS-laag waarop alle celtic fields zijn aangeduid. Wanneer we een bos behe-
passingen in de manier van beheren al een groot verschil kunnen betekenen voor de vrijwaring van historische raatakkers. 1 Beperk de impact van zware machines op de bosbodem Zware machines kunnen grote schade aan de raatakkers veroorzaken door spoorvorming, bodemverdichting en erosie. Dit dient zoveel mogelijk vermeden te worden. Dat is sowieso beter voor je bosbodem. Toch machines nodig? Dan kun je de impact verkleinen door: in droge periodes te beheren om spoorvorming te beperken
ren waarin raatakkers voorkomen, wer-
met rijplaten te werken
ken we samen met het agentschap On-
te kiezen voor machines met lange
roerend
Erfgoed
Vlaanderen
om
beschadiging te vermijden. Waar nodig maken we, in samenspraak met de eige-
armen om het aantal rijbewegingen te beperken gebruik te maken van een optimaal
naars, afspraken om bijvoorbeeld ex-
patroon van routes:
ploitatiepistes te verleggen. Bovendien
– optimaal gebruik van actuele
zullen we de komende jaren de bossen van alle leden in deze regio beoordelen
Het digitaal hoogtemodel kijkt door het bladerdek en legt prehistorische akkers in Postel bloot
Het goede nieuws is dat zelfs kleine aan-
wegen – vooruit en achteruit langs
op de aanwezigheid van erfgoed en
dezelfde route, of vooruit langs
passende beheervoorstellen opmaken.
een nieuwe route en terug langs een reeds gebruikte route
– steeds op dezelfde plek over een
5
de bosbode 4 | 2019 DOORBOMEN
wal van het raatakkersysteem rijden om schade te minimaliseren (op de plek zelf zal de schade groter zijn, maar de rest wordt
© Robin Reynders
gevrijwaard) – haaks over een wal rijden in de plaats van schuin om de schade te minimaliseren.
Erfgoed ontsluiten
maar ook heel wat kansen. Zo zou je er-
Bossen blijven verbazen. Ze dragen bij
het verleden tot leven te brengen met
tot het behoud van onze biodiversiteit, 2 Beperk windval
het temperen van de klimaatverandering,
Na een kaalkap of dunning blijkt vaak dat
het filteren van fijn stof uit de lucht. Bos-
de gespaarde bomen of boomgroepjes,
sen bieden ontspanning en duurzame
die groot werden in de beschutting van
grondstoffen. En ze hebben honderden
het (te weinig gedunde) bos, niet be-
jaren lang belangrijk erfgoed bewaard.
stand zijn tegen hevige wind.
Het hoogtemodel bracht nog andere archeologische vondsten in de Vlaamse
voor kunnen opteren om de verhalen uit panelen, begeleide wandelingen of apps. Wie hier graag meer mee wil doen, kan uiteraard steeds contact opnemen met de Antwerpse Bosgroepen, die je indien nodig in contact brengt met organisaties die hiermee bezig zijn.
3 Maatregelen bij rooien
bossen aan het licht, die dateren van de
Meer info
Vermijd het uittrekken van bomen, zoals
prehistorie tot de Tweede Wereldoorlog.
dat nu als gifvrije bestrijdingsmethode
De bovengrondse sporen zijn daarbij
Voor meer info mag je steeds contact
van Amerikaanse vogelkers populair is.
slechts het topje van de ijsberg: men ver-
Ook het uitfrezen van stronken is nefast
moedt dat er in de bossen nog heel wat
voor het behoud van de wallen en ander
archeologische schatten rusten.
archeologisch erfgoed. Affrezen tot op
Nu de nieuwste technologieën ons hel-
de grond kan wel, als dit noodzakelijk is
pen om deze verhalen te ontsluieren,
voor het vervolgbeheer (maaien).
brengt dat uitdagingen met zich mee,
opnemen met Erwin Meylemans (erwin. meylemans@vlaanderen.be) of Joyce Paesen (joyce.paesen@rllk.be).
Landbouw in de prehistorie Raatakkers of celtic fields waren in gebruik vanaf de late bronstijd en plaatselijk mogelijk nog tot in het Romeinse tijdperk. Ze komen voor in België, Nederland, Duitsland, Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland, Zweden, Polen en de Baltische staten. Ze verdeelden een groot veld in kleinere, vierkante percelen. Hierop teelden boeren graansoorten. Bij het onderzoek van de site van het Kolisbos in Neerpelt werden verkoolde graankorrels van gerst en tarwe aangetroffen, die dateerden van 800 à 400 voor Christus. De wallen van de raatakkers ontstonden wellicht door de manier waarop de boeren akkerden, waarbij ze bijvoorbeeld zoden en wortels naar de zijkanten van de velden verplaatsten. Er zijn ook aanwijzingen dat er vruchtbare plaggen uit de valleien werden gestoken en op de akkers gebracht. In de buurt van raatakkers bevinden zich vaak grafheuvels.
6
© Geert de Sutter
Doetip Meer weten? Dan kun je bijvoorbeeld naar het Archeologisch Park De Rieten in Wijshagen, waar de geschiedenis van de grafheuvels en raatakkers tot leven komt. Voor kinderen is er een speciale zoektocht, met een boekje dat je kunt kopen bij de toeristische dienst. Het park kun je gratis bezoeken. www.oudsbergen.be/archeologisch-park-de-rieten/
WETGEVING
Nieuwe subsidiemogelijkheden voor bebossing Auteur: Ute De Meyer (Aanspreekpunt Privaat Bosbeheer) Foto’s: Joost Malliet (Bosgroep Kempen Noord)
Op vrijdag 30 oktober keurde de Vlaamse regering het Besluit van de Vlaamse regering over de subsidiëring van bebossing definitief goed. Met dit nieuwe besluit tracht minister van Omgeving, Zuhal Demir, het subsidielandschap voor bebossing te vereenvoudigen en bij te stellen. Hieronder lichten we 2 belangrijke elementen uit dit nieuwe besluit toe, alsook de voornaamste voorwaarden die gekoppeld zijn aan de nieuwe subsidie. 1. Subsidiëring van bebossing Het eerste en tevens grootste element uit dit besluit is de nieuwe subsidie. Ben je een particulier en wens je je grond te bebossen? Dan kan je vanaf 1 november 2020 een financiële ondersteuning aanvragen voor de aanplant (plantgoed, wildbescherming…) en het grondwaardeverlies. Door deze aspecten samen te
ten eerste is het mogelijk om te bebossen met populier in combinatie met inheemse soorten; ten tweede ben je, in tegenstelling
Vergunning Voor een bebossing op grond met een agrarische bestemming is een gemeentelijke bebossingsvergunning van het College van Burgemeester en Schepenen (Veldwetboek art. 35 bis § 5) verplicht. Na de indiening heeft het Schepencollege 30 dagen de tijd om een beslissing te nemen over het al dan niet verlenen van de vergunning. Wordt de termijn niet gerespecteerd, dan wordt de vergunning geacht verleend te zijn. Daarnaast wordt door de vergunningverlenende gemeente het advies van het Departement Landbouw en Visserij
tot het Besluit van de Vlaamse rege-
gevraagd. Indien zij binnen een termijn
ring van 2 oktober 2015 betreffende
van 20 dagen geen advies heeft ver-
het verlenen van subsidies voor be-
leend, wordt deze geacht gunstig te zijn.
bossing en voor herbebossing, niet
Opgelet, dit advies is niet bindend!
langer verplicht een natuurbeheerplan op te stellen.
voegen, wordt het Besluit van de Vlaam-
Hoe aan te vragen? Vul het aanvraagformulier van Natuur
se regering (BVR) van 28 juni 2019 houdende subsidiëring van grondwaarde-
Populier stond aanvankelijk niet in het
verlies bij bebossing, opgeheven.
ontwerpbesluit, maar dankzij de gezamenlijke vraag van het APB-NB, De Bos-
en Bos in en bezorg dit voor je met de aanplant van je bos begint. Uiterlijk 45 dagen na je aanvraag, ontvang je een bevestiging. Indien er ontbrekende ele-
Zoals bij elke subsidie het geval is, moet
groepen en Landelijk Vlaanderen heeft
je ook hier aan bepaalde voorwaarden
deze boomsoort een verdiende plek in
voldoen. Zonder te diep in te gaan op
dit besluit gekregen. Ook onze vraag
alle voorwaarden waarvan de belang-
aan de minister om geen natuurbeheer-
bezorgen.
rijkste terug te vinden zijn in Tabel 1, wil-
plan meer te hoeven opstellen, werd ge-
Staan je bomen in de grond, dan moet je
len we toch graag je aandacht vestigen
hoord.
dit melden aan Natuur en Bos die de
op het volgende:
menten zijn, brengt Natuur en Bos je hiervan op de hoogte en heb je 14 dagen de tijd om de ontbrekende elementen te
subsidie vervolgens uitbetaalt.
7
de bosbode 4 | 2019 WETGEVING
Tabel 1: overzicht nieuwe subsidie bebossing Bestemming - Niet gelegen in: - industriegebied in de ruime zin - herbevestigd agrarisch gebied (HAG) - agrarisch gebied (AG) vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP)
Oppervlakte Wie Voorwaarden - Min. 0,10 - Bebossen met inheemse - Natuurlijke ha soorten personen, - Combinatie van populier met privaatrechtelijke en publiek- Min. 0,50 inheemse soorten is mogelijk rechtelijke ha als de - Minstens 75% afkomstig van rechtspersonen grond aanbevolen herkomsten uitgezonderd de gelegen is - Geen verplichting tot federale staat, in AG in de bebossing het Brussels ruime zin - Geen compensatieplicht Hoofdstedelijk - De grond is bij de subsidieaanvraag nog geen bos Gewest, het - Min. 0,25 volgens art. 3 §1 van het Waals Gewest, ha als de Bosdecreet het Vlaams grond - Indien grond in AG in de Gewest of een gelegen is ruime zin, mag deze publiekrechtelijin AG in de ke rechtspergedurende minstens 2 ruime zin soon van het volledige kalenderjaren én aansluit Vlaams Gewest voorafgaand aan het indienen bij - Aanvrager moet van de aanvraag niet gebruikt bestaand eigenaar zijn van zijn geweest voor professiobos nele land- en tuinbouwdoelde grond, een einden zakelijk recht - Geldige vergunning hebben of het - Bebossing 25 jaar in stand terrein pachten. houden Pachters moeten - Bebossing registeren op van de eigenaar www.bosteller.be of zakelijk - Bij elke overdracht (verkoop, rechthouder van erfenis, erfpacht…) de nieuwe de grond bosbeheerder via de notaris schriftelijke op de hoogte brengen van de toestemming verbintenissen die gekoppeld hebben. zijn aan de grond
Bedrag - 2,5€/m2 - 1,96€/m2 - in het geval van natuurlijke verbossing op gronden niet verworven via subsidie, waarvoor geen vergoeding voor grondwaardeverlies werd ontvangen of geen eigendom van besturen als vermeld in artikel 1, eerste lid, 6°, van het BVR van 14 juli 2017 betreffende de subsidiëring van de planning, de ontwikkeling en de uitvoering van het geïntegreerd natuurbeheer. - 0,54€/m2 - voor gronden in eigendom van besturen als vermeld in artikel 1, eerste lid, 6°, van het BVR van 14 juli 2017 betreffende de subsidiëring van de planning, de ontwikkeling en de uitvoering van het geïntegreerd natuurbeheer - voor gronden waarvoor een subsidie is bekomen voor verwerving van de grond/een vergoeding voor grondwaardeverlies is ontvangen - en voor grond gelegen binnen AG in de ruime zin met een oppervlakte tussen 25 - 50 are en aansluitend op bestaand bos
Surf naar www.natuurenbos.be/bebossing voor meer informatie.
2. Subsidies voor bebossing in herbevestigd agrarisch gebied, in agrarisch gebied vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen
sidie voor bebossing uit 2015 zal met
Door de invoering van de nieuwe subsi-
(Tabel 2). Bij herbebossing en bebossing
die is het BVR van 2 oktober 2015 betreffende het verlenen van subsidies voor bebossing en voor herbebossing gewijzigd naar het BVR van 2 oktober 2015 betreffende het verlenen van subsidies voor bebossing in herbevestigd agrarisch gebied en in agrarisch gebied vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen en voor herbebossing. De sub-
8
andere woorden enkel van toepassing zijn voor gronden in herbevestigd agrarisch gebied, of in agrarisch gebied vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen is het vanaf nu verplicht, als het gebruikte plantgoed via de handel wordt aangeschaft, het plantgoed voor de soorten in bijlage 3 voor minstens 75% van de beboste oppervlakte afkomstig te laten zijn van aanbevolen herkomsten. In dat geval bedraagt de subsidie 3.250€/ha voor herbebossing en 3.750€/ha voor bebossing.
WETGEVING
Tabel 2: Subsidies voor bebossing in herbevestigd agrarisch gebied en in agrarisch gebied vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen Bestemming - Gelegen in herbevestigd agrarisch gebied of - in agrarisch gebied vastgesteld in ruimtelijke uitvoeringsplannen
Voorwaarden - Beplanting of natuurlijke verjonging - Aanvraag: de beste dossiers krijgen subsidies - Minimum 0,5 ha of 0,25 ha indien bebossing aansluit bij bestaand bos (bosrandontwikkeling) - Inheemse soorten en populier met onderetage, standplaatsgeschikt! - Min. 2 soorten met elks minstens 10% van plantaantal, vanaf 1 ha min. 3 soorten - Geen boscompensatie - Indienen voor 1 mei of 1 september - Opmaak van NBP binnen 4 jaar na aanvraag van de subsidie
Bedrag - 3.750€/ha, indien het gebruikte plantgoed via de handel wordt aangeschaft dan dient dit plantgoed voor de soorten in bijlage 3 voor minstens 75% van de beboste oppervlakte afkomstig te zijn van aanbevolen herkomsten - vergoeding wildbescherming: - 0,65€/individuele bescherming - 350€/100m raster Landbouwers kunnen een onderhoudssubsidie en inkomenscompensatie aanvragen.
Dit is aan de ene kant een versoepeling daar je vroeger de beboste oppervlakte moest aanplanten met 100% afkomstig van aanbevolen herkomsten om aanspraak te kunnen maken op de maximale vergoeding. Aan de andere kant wil men er op die manier voor zorgen dat het gebruik van aanbevolen herkomsten voldoende gevaloriseerd wordt. Buiten deze wijzigingen blijven de voorwaarden en het subsidiebedrag echter ongewijzigd. Surf naar https://www.natuurenbos. be/subsidieregeling-bebossing-2015 voor meer informatie. Voor advies op maat van uw percelen, contacteer de lokale bosgroep!
9
de bosbode 4 | 2019 NOG MEER DOORBOMEN
Kleine bosjes zijn van groot belang Artikel door Jan Goris, vzw Bosgroep Houtland, op basis van info door de UGent
Heb jij tussen de vijf en de twintig bomen? Zelfs dan maak je al het verschil. Uit een studie door prof. Pieter De Frenne (UGent) blijkt dat kleine bomengroepen belangrijker zijn dan gedacht. Vlaanderen telt tienduizenden van zulke kleine bossen. Jammer genoeg moeten ze dikwijls plaats maken voor gebouwen, tuinen of landbouw. 2. Ze bevatten geschikter voedsel voor wilde dieren zoals reeĂŤn, bijvoorbeeld meer bessen, kruiden en jonge boompjes. 3. Er leven minder teken omdat het klimaat er droger is dan in grote bossen. Dat verkleint het risico op de ziekte van Lyme bij recreanten. 4. Ze halen per ha meer fijn stof uit de lucht. Dit gebeurt namelijk vooral in de bosranden en kleine bosjes hebben proportioneel een grotere randzone. In verhouding tot grote bossen bevatten kleine bosjes minder soorten planten en dieren, maar ze leveren wel meer ecosysteemdiensten per oppervlakte. Met ecoAanplant van een Tiny ForestÂŽ bij een school te Leeuwarden, Nederland. Dergelijke initiatieven brengen de natuur letterlijk naar de stad.
De onderzoekers bestudeerden 200
systeemdiensten bedoelen we alle dien-
bosfragmenten in heel Europa. Daarbij
sten die natuurlijke systemen aan de
merkten ze de volgende zaken op waarin
samenleving leveren, bijvoorbeeld be-
kleine bosjes beter scoren dan hun grote
scherming tegen overstroming, bestui-
broers:
ving van gewassen, natuurlijke waterzui-
1. Ze slaan per oppervlakte-eenheid
vering, klimaatregulering, recreatie, enz.
meer koolstof op in de bodem.
10
Hierdoor worden er meer broeikas-
Kleine bossen hebben dus een groot
gassen uit de atmosfeer gehaald.
maatschappelijk belang. De onderzoe-
NOG MEER DOORBOMEN
Klein, gevarieerd bosje bij de Waardammebeek te Oostkamp. Wie zulke bosjes te midden van een open landschap bezoekt, ervaart meestal snel dat heel wat dieren hierin een thuis vinden. Wetenschappelijk onderzoekt bevestigt nu dit gevoel.
kers pleiten er dan ook voor dat het be-
se natuur en buurtbewoners ontmoeten
leid niet alleen focust op grotere natuur-
er elkaar op een prettige en gezonde
gebieden
plek.
maar
ook
deze
bosjes
Enkele interessante zaken uit de checklist:
meeneemt en beschermt. Als bosgroepen kunnen we dit alleen maar toejui-
Tiny Forest is een concept dat bedacht is
chen.
door de Indiase ingenieur Shubhendu
Meer info: https://www.ugent.be/nl/ac-
Sharma (CEO Afforestt). Hij baseerde
tueel/bos-klein-belang-koolstof-wild-
zich op een Japanse bosbouwmethode
teken.htm
om snel veerkrachtige, inheemse ecosystemen te herstellen of te ontwikkelen en
Wat is een Tiny Forest®?
vertaalde de werkwijze naar een stads-
Met het voorgaand artikel werd het be-
en België allerlei ‘Tiny Forest’-initiatieven
lang van kleine bosjes wetenschappelijk
op.
aangetoond. In onze dichtbevolkte lage
Sommige van deze initiatieven weken wel
landen zijn kleine bosjes erg populair. In
erg veel af van het oorspronkelijk ge-
Nederland hebben ze de term ‘Tiny Fo-
dachtengoed waarna IVN (Instituut voor
rest®’. Deze uitdrukking is intussen over-
Natuureducatie, NL) en Sharma besloten
gewaaid naar onze streken. Hoog tijd dus
om van Tiny Forest een Registered Tra-
voor wat meer uitleg.
demark® te maken. Aan de hand van een
omgeving. Al gauw plopten in Nederland
checklist kan je nagaan of je een echt Een Tiny Forest® is een dichtbegroeid, in-
Tiny Forest® hebt gemaakt. De checklist
heems bos ter grootte van een tennis-
vind je via https://www.ivn.nl/tinyfo-
baan. Dit bos is niet alleen een prettige
rest/over-tiny-forestr. Voldoet het niet,
plek voor vlinders, vogels, bijen en kleine
noem het dan gewoon een ‘minibosje’ of
zoogdieren, maar ook voor mensen. Kin-
‘wonderwoudje’ of … Sowieso is het on-
deren leren er buiten over de Nederland-
getwijfeld een prachtige aanwinst.
Een Tiny Forest® bestaat uit min. 25 verschillende inheemse soorten en er komen geen uitheemse soorten in voor. Er staan 3 tot 5 bomen per vierkante meter. Minimaal 10 jaar lang laat je alles ongestoord groeien. Alle takken, blaadjes en dode bomen blijven ter plaatse liggen. Bij aanvang wordt de bodem bewerkt volgens bepaalde richtlijnen, nadien is er een mulchlaag (vb. stro) van min. 15cm dik. In het geval van openbare domeinen zijn er ook sociale voorwaarden. Zo dient er een buitenklas aanwezig te zijn en wordt het bos geplant en geadopteerd door buurtbewoners en/of schoolkinderen.
11
de bosbode 4 | 2019 BOSGROEPNIEUWS
www.brandhoutweb.be ANTWERPEN NOORD
ANTWERPEN ZUID
ZUIDERKEMPEN
KEMPEN NOORD
Het platform voor verkoop van brandhout via de Vlaamse Bosgroepen, www.brandhoutweb.be werd afgelopen herfst weer aangevuld met tientallen loten brandhout uit de regio. Na registratie op de website kan je alle informatie bekijken en de loten bezoeken aan de hand van een kaartje. Bij vragen over bepaalde loten kan je steeds terecht bij de vermelde contactpersoon. Bij interesse kan je een lot online aankopen aan een vastgelegde prijs. Je doorloopt de stappen van de digitale betaling, nadien zal je van de betrokken bosgroep de kapvergunning aankrijgen waarmee je dan in het bos aan de slag kan. Heb je zelf interesse of ken je iemand in je omgeving? Check dan zeker www.brandhoutweb.be eens!
IndustriĂŤle houtverkopen 2020 ZUIDERKEMPEN
KEMPEN NOORD
Door de coronacrisis werd er dit jaar minder hout verkocht. Hierbij een overzicht van de geboden prijzen: Populierenverkoop lotnr. boscomplex / gebied
gemeente
# bomen
volume (in m3)
Hoogste Bod
geboden prijs/m3
Bosgroep
1
Turnhoutseweg
Geel Ten Aard
2
Kruiskwacht - Volmolenweg Geel-Bel
268
242
5 000
20,66
BGKN
gegund
69
105
570
5,43
BGZK
3
Laeremansstraat
gegund
Hulshout
27
48
768
16,00
BGZK
4
Duipt - Roetershoek
gegund
Herentals - Morkhoven
53
176
5 426
30,83
BGZK
gegund
417
571
11 764
20,60
# bomen
volume (in m3)
Hoogste Bod
geboden prijs/m3
Bosgroep
360
6 227
17,30
BGKN
TOTAAL BGKN & BGZK
Naaldhoutverkoop lotnr. boscomplex / gebied
gemeente
1
Hoogstraten (Minderhout - Meerle)
Hoogstraten
658
2
Ravels
Ravels-Turnhout
1 361
641
17 120
26,71
BGKN
gegund
3
De Lusthoven
Arendonk
762
620
15 999
25,80
BGKN
gegund
4
Beverdonkse Heide - Looiend
Retie
1 920
755
20 740
27,47
BGKN
gegund
5
Kasterlee
Kasterlee/Herentals/ Geel
2 386
1 277
36 150
28,31
BGKN
gegund
6
Heiken
Herentals-Vorselaar
1 024
603
17 890
28,31
BGKN
gegund
8 111
4 256
114 126
26,82
TOTAAL BGKN
12
ingehouden
BOSGROEPNIEUWS
Goedkeuring Projectsubsidie Natuur voor de Koeberg KEMPEN NOORD
De Koeberg is een klein duinencomplex langs de Heerlese
hoogveen
Loop in Hoogstraten. Het gebiedje is uniek omdat het één van
natte
naar
de mooiste ringvennen van de provincie herbergt, en bij uit-
droge heide naar een
breiding zelfs van heel Vlaanderen. De grote veenbulten zijn
rijke bosrand en uiteinde-
rijkelijk begroeid met zeer zeldzame soorten als kleine veen-
lijk
bes, dopheide, veenpluis en eenarig wollegras. De private ei-
Bosgroep Kempen Noord vroeg
genaar is zich zeer bewust van de natuurwaarden en wil de
hiervoor de nodige subsidies aan en
kwaliteit van het ven ook verder verbeteren. Via kleinschalige
die werden recent ook goedgekeurd.
ingrepen willen we het leefgebied van gevlekte witsnuitlibel en
Aan de slag nu!
heide
een
naar
eiken-berkenbos.
poelkikker rond het Koeven optimaliseren. Dit wil zeggen een korte maar volwaardige ecologische gradiënt creëren van
Sarah Frison, de nieuwe administratieve spil van Bosgroep Zuiderkempen ZUIDERKEMPEN
The heart will go on Hallo allemaal! Ik ben Sarah Frison, een “jonge” dame van 28 jaar en ben sinds oktober het nieuwe hart van de administratie van de Bosgroep Zuiderkempen! In 2013 startte ik mijn carrière bij KPMG als Management Assistant voor de afdeling Tax maar na 4,5 jaar wou ik zien wat de wereld mij verder nog te bieden had. Ik belandde op de planning van een loonbedrijf waar ik een gouden team van 25 arbeiders bijstond en begeleidde. Twee jaar later kwam de vacature van de bosgroep op mijn pad, en die heb ik dan ook met beide handen aangenomen. Wat zou het geweldig zijn om daar te mogen werken.. en zo geschiedde! Ik zal jullie niet alleen telefonisch te woord staan, maar hoop binnenkort samen met jullie de handen uit de mouwen te steken in het bos. Voorlopig tot hoors en hopelijk tot snel!
Samen aan de slag in het bos! ANTWERPEN ZUID
Op dinsdag 17 november waren medewerkers van Bosgroep Antwerpen Zuid en Revalidatiecentrum Pastel (Mechelen) samen aan de slag in het bos van een bosgroeplid in Bonheiden. Deze werking kadert in het Platteland Plus project Zorgbossen, waarmee de Antwerpse bosgroepen een zinvolle dagbesteding aanbieden aan kwetsbare mensen in onze samenleving. Samen werken in het bos, het contact met de natuur en met elkaar en tegelijk een nuttig beheerwerk uitvoeren waar het bos en de eigenaar mee gediend zijn, iedereen vaart er wel bij. Het resultaat van een namiddag noeste arbeid was een mooi onderhouden wandelpad waardoor de eigenaar en zijn familie weer volop kunnen genieten van het bos! Vlaanderen is open ruimte
Dit project werd mede mogelijk gemaakt door cofinanciering uit Platteland Plus, bestaande uit middelen van Vlaanderen en provincie Antwerpen.
Vlaanderen is open ruimte
13
BOSGROEPNIEUWS
Van aangetast fijnsparrenbestand tot geslaagd geboortebos in het Wolvenbos! ANTWERPEN NOORD
Het is geleden van 2013 dat de scouts van Kapellen, onder im-
“Vooral de linde haalt voordeel uit het vrijstellen: de kleine
puls van de Bosgroep Antwerpen Noord hun door de letterzet-
boompjes zijn sterk overwoekerd door bramen en berken. Ook
ter aangetaste fijnsparren bos kapte. Jammer, maar noodza-
de Amerikaanse vogelkers is weer teruggekomen”: vult André
kelijk en onder deskundige begeleiding van de Bosgroep werd
aan. “Deze invasieve exoot verwijderen we, waar mogelijk, vol-
met een grootse plantactie een nieuw divers “geboortebos”
ledig. Het probleem met deze soort is dat hij veel mineralen,
aangeplant.
water, plaats en licht wegneemt van de ecologisch veel interessantere soorten die we hebben aangeplant. Een volgroeide
Kapellen plant een geboortebos Op een terrein van zo’n 4000 m2 aan het scoutsdomein aan de Wolvenbosdreef hebben 800 jonge gezinnen zondagvoormiddag een boom aangeplant. Samen vormen de 1806 bomen een eerste geboortebos in de gemeente. Het ging om wintereiken, winterlindes, haagbeuken, tamme kastanjes, hazelaars, sporkehout én zes grote zomereiken. Rond 11 uur werd het kunstwerk ‘De Ooievaar’ van Peter Quirijnen en Ambrosia Design onthuld. 17/11/2013 HLN Nicole Verstrepen
Ondertussen is het bos al
eik heeft biologisch veel meer samenhang (insecten, schim-
goed
mels, voedsel aan dieren,...) dan een struik Amerikaanse vo-
opgeschoten
en
zelfs zo goed dat we, wilmen nog meer kans ge-
Bijlange niet alles wat spontaan is opgeschoten, wordt gekapt:
ven uit te groeien tot een
er is ook veel beuk en berk die we hun gang laten gaan om la-
divers gemengd loofbos,
ter ook de sterke, mooi gevormde exemplaren, vrij te zetten.
we enkele kleine ingre-
Kortom, het bos kan nu verder uitgroeien tot een waardevol
pen moeten doen. Het
inheems loofbos!
“vrijstellen” is aanbevoWat verder in het bos werden andere aangetaste fijnsparren
len.
eind 2019 geveld. We wilden het hout terug in het bos gebruiGijs Bracke van de Bos-
ken. Door het gebruik van de mobiele boomzaag werden bal-
groep licht toe: “Vooral
ken en planken gezaagd. Samen met een enthousiaste lei-
de trage groeiers, soor-
dingsploeg werd een schitterend creatief speelplatform
ten zoals de wintereik en
gecreëerd. Wat een geweldige natuurlijke toepassing!
linde kunnen deze actie wel appreciëren.
Want
de pionier in het bos, de
“Elk nadeel heb zijn voordeel” of hoe de letterzetter ons leerde om het bos duurzaam te beheren!
berk, is al goed opgeschoten
Joris Breugelmans,
en haalt heel wat licht weg van onze aanplant. Samen met een
boseigenaar bij Bosgroep Antwerpen Noord vzw, november 2020
aantal enthousiaste vrijwilligers wordt ongeveer 1,5m vrijgemaakt rondom de aanplant. Die afstand zijn we de laatste tijd toch gewoon geraakt. ;) Gelijktijdig kan ingegrepen worden in de groeivorm van de boompjes. De takken die te ver zijdelings uitwijken worden ingesnoeid. Met het oog op een mooie stevige stam in de toekomst is dat belangrijk want sterk afwijkende takken durven vroeg of laat wel voor problemen zorgen.” “Het gesnoeide hout laten we liggen” zegt Guy. “Het kadert in de praktijk van een goed bosbeheer. De gesnoeide takken zijn voor sommigen afval maar voor het bos is het de bron van energie en nieuw leven. Ook zorgt het voor een verminderde toegankelijkheid want de boompjes zijn nog kwetsbaar. Niks gaat verloren in het bos!”
14
gelkers.”
len we onze geplante bo-
BOSGROEPNIEUWS
Welkom, Bosgroep Antwerpse Gordel! ANTWERPEN NOORD
ANTWERPEN ZUID
Je leest het goed, Bosgroepen Antwerpen Noord en Antwer-
Met de term gordel willen we verbinden. Zo maken we werk
pen Zuid gaan samen verder als Bosgroep Antwerpse Gordel.
van verbindingen tussen kleinere individuele bospercelen en
Bedankt aan alle leden en sympathisanten die de voorbije
zetten we in op een corridorfunctie. Als nieuwe Bosgroep wil-
maanden mee stemden of een idee indienden!
len we ook mensen verbinden en samenbrengen (boseigenaars, vrijwilligers, burgers, partners …).
Noord + Zuid = Gordel We kregen leuke en creatieve ideeën voor de nieuwe naam
Officiële start in 2021
binnen, maar kozen uiteindelijk bewust voor de term ‘gordel’.
De naam wordt formeel goedgekeurd op de Algemene Verga-
Volgens de definitie wordt een gordel als een langgerekt ge-
deringen in maart volgend jaar. Deze zullen doorgaan in geslo-
bied omschreven, wat ook toepasselijk is voor het uitgestrekte
ten kring, met de effectieve leden. Zij krijgen nog een persoon-
en gevarieerde nieuwe werkingsgebied. Ook ruimtelijk roept
lijke uitnodiging per post en per mail. We zouden het begin van
het woord gordel verschillende associaties op:
de nieuwe Bosgroep graag met iedereen vieren, daarom ho-
- Het verwijst naar de Fortengordels en de Antitankgracht die
pen we om in de zomer van 2021 een groot feest te kunnen
als kenmerkend lijnelement door het werkingsgebied lopen.
geven (als corona het toelaat). We houden jullie hierover op de
- Het doet denken aan de linken tussen natuur, erfgoed en
hoogte. Wij kijken er alvast naar uit om volgend jaar als één
beleving, thema’s die ook bij ons terugkomen.
nieuwe Bosgroep aan de slag te gaan, in de Antwerpse Gordel!
- Binnen de ruimtelijke structuurplannen Vlaanderen spreekt men ook over de Antwerpse Gordel, waarbinnen we als nieuwe Bosgroep werken. - We zijn actief in de brede groene gordel rond de stad Antwerpen. - Ook blauwgroene netwerken waar onze bossen deel van uitmaken, vormen een gordel in het buitengebied.
Creatief met fijnspar in Stabroek ANTWERPEN NOORD
In het kader van de aanleg van een hondenlosloopzone in het nieuwe gemeentebos van Stabroek, sloegen Bosgroep Antwerpen Noord en scouts Hubertus van Hoevenen de handen in elkaar. Windgevoelige fijnsparren waren uit de toekomstige hondenzone gekapt, maar het was een onverkoopbaar volume. De jonge sparren hadden wel de ideale afmeting om als sjorbalken te dienen voor de lokale jeugdbeweging, dus met behulp van vrijwilliger Joris Peeters en zijn kettingzaag werden de bomen onttakt en op maat gezaagd. De gemeente zorgde voor transport. De balken moeten nu nog wel een paar maanden drogen voor ze bruikbaar zijn. Wist je trouwens dat je ze net zoals goede wijn best af en toe omdraait? Zo drogen ze aan alle kanten even snel en trekken ze niet krom.
15
DObosbode IT YOURSELF de 4 | 2019
Recepten met planten Eind september maakten de Antwerpse Bosgroepen kennis met de beginselen van bushcraft. Hoe (over)leef je in en van de natuur? Hierbij enkele leuke recepten met planten!
Infusie van dennen of sparren
- Lork of lariks is niet geschikt voor in-
sproken smaak kan je de twijgen min-
wendig gebruik omdat hij irritatie kan
stens een uur laten trekken. Na het ver-
veroorzaken.
wijderen van de takjes, is de thee klaar om te proeven. Voeg eventueel een bee
Eerst en vooral is het belangrijk te vermelden dat bepaalde naaldbomen giftig
Ga dus op zoek naar een vitale den of
zijn. De belangrijkste in onze streken
spar (kerstboom). Je doet enkele twij-
zijn:
gen van dennen of sparren in een kopje
- Taxus: gekenmerkt door zijn rode
of thermoskan. Je voegt daarna heet,
bessen en naalden die spiraalvormig
maar geen kokend, water toe. Gewoon
op de tak zijn gegroepeerd. Taxus is
laten staan tot de thee de gewenste
zeer giftig, dus uitkijken!
smaak heeft gekregen. Voor een uitge-
tje honing toe om te zoeten. De infusie van dennen kan ook worden gebruikt in plaats van water om sauzen, soepen en stoofschotels te maken. Om te voorkomen dat de smaak na gebruik in je thermos blijft hangen, doe je er best een handvol zuiveringszout en heet water in en laat je het 24 uur staan​​ alvorens goed te spoelen. De geur zal helemaal weg zijn! De smaak van pijnbomen en dennen is krachtiger in het voorjaar, vooral de smaak van de zachte scheuten. Wees er in de lente dus zeker bij om ook dan eens al deze recepten uit te proberen.
16
DO IT YOURSELF
Zeep op basis
Shampoo op basis van
Gel van Aloe vera
van klimop
een ei
Aloe vera is een mediterrane plant. Hij
Klimop heeft reinigende eigenschappen.
Het idee om een ei door je haar te klut-
Je kan het gebruiken als basis voor
sen lijkt op het eerst idee vreemd. Noch-
shampoo of om de afwas te doen.
tans heeft het ei een versterkend, voe-
Ingrediënten
dend, en verzachtend effect op het
- 50 gram verse blaadjes klimop
haar.
- 1 L koud water
Ingrediënten
Aan de slag
- 250 ml kruiden infuus (thee) of klimop
De verse klimop bladeren samen met 1
afkooksel
liter water vermalen in een blender. Het
- 1 ei
brouwsel een tweetal minuten laten ko-
- 5 druppels etherische olie (lavendel,
ken, daarna laten afkoelen. Na filteren
rozemarijn,…)
hou je een afkooksel over klaar om te
Aan de slag
gebruiken.
Een tas infuus maken met kruiden
(Recept met dank aan herboriste Heidelien Bultynck)
groeit echter ook heel makkelijk in pot in ons klimaat. Hij helpt tegen zonnebrand, irritatie en hydrateert de huid. Aan de slag Je snijdt een stuk blad van de Aloe vera plant, best een volwassen blad aan de buitenkant. Fileer het blad en haal verzamel de gel in een schaal om te mixen. Bewaren: 3 à 5 dagen in de koelkast of meerdere dagen als ijsblokjes in de diepvriezer
(brandnetel, rozemarijn, kamille, salie).
(Bronnen: www.rewildingdrum.be, met dank aan Kiki Nár-
Minimum 10 minuten laten trekken, maar
diz; https://www.rewildingdrum.be/boek/ met foto’s van
langer kan ook. Daarna mix je een ei
Bert Stephani)
door het infuus. Naargelang de smaak voeg je de druppels etherische olie bij.
17
de bosbode 4 | 2019 KALENDER
ANTWERPEN NOORD
ANTWERPEN ZUID
ZUIDERKEMPEN
KEMPEN NOORD
ANTWERPEN NOORD
ANTWERPEN ZUID
ZUIDERKEMPEN
KEMPEN NOORD
Cursus “Van start met boomgericht
Cursus “Van start met boomgericht
bosbeheer: verjonging”
bosbeheer: stakenfase”
Datum:
Zaterdag 8 mei 2021
Datum:
Zaterdag 29 mei 2021
Uur:
9u00 - 16u00
Uur:
9u00 - 16u00
Locatie:
Nog te bepalen in werkingsgebied
Locatie:
van een Antwerpse bosgroep
Nog te bepalen in werkingsgebied van een Antwerpse bosgroep
Inschrijven: Via antwerpenzuid@bosgroep.be
Inschrijven: Via antwerpenzuid@bosgroep.be
Prijs:
Prijs:
€ 20, enkel voor leden-boseigenaars
Max. deelnemers: 24
€ 20 voor leden-boseigenaars, € 60 voor leden zonder boseigendom
Gids: Inverde
Max. deelnemers: 24
Organisatie:
Gids: Inverde
Alle Antwerpse bosgroepen
Organisatie:
Alle Antwerpse bosgroepen
2020 wat een jaar!
en nieuwe eikenbomen onder een bestaande eik brengt geen
Neen, ik heb het niet over Corona. Daar hebben we in ons
doen. Vandaar de truk met de eekhoorns. Die zijn immers
zoden aan de dijk. Eiken leven immers heel lang als we ze laten
eigen bos genoeg afstand van kunnen bewaren. En ook niet
zowiezo al vergeetachtig en planten dus met al hun verstop-
over Trump die de vele bosbranden in het zuiden van de
plaatsen veel eiken.
Verenigde Staten in vergelijking met Scandinavië weet aan het feit dat de bossen door natuurbeheerders niet voldoende
Ze reageren ook instinctief op het grote aanbod tijdens een
‘opgeruimd’ worden. Het feit dat het in Scandinavië bijna een
eikeljaar: ze blijven maar verzamelen en voorraad verstoppen
half jaar donker is met een maximum temperatuur van 25°C in
en als ze ze al niet vergeten, krijgen ze hun voorraad nooit op
de zomer en een dik pak sneeuw in de winter in tegenstelling
tijdens één winter. Één-nul voor de eikenbomen!
tot Californië waar 45°C geen uitzondering is en de zon het hele jaar schijnt als we Beach Boys mogen geloven, daar ging
Maar waarom dan niet élk jaar veel eikels produceren? Ten
Trump even aan voorbij.
eerste het vraagt veel van de boom, maar vooral: als er altijd veel eikels zijn komen er ook meer eekhoorns en blijven er
Neen, ik heb het over het gezamenlijk initiatief van de inlandse
minder verstopplaatsen onaangeroerd. Een evenwicht met
eiken om eekhoorns in dienst te nemen en die daar rijkelijk
meer eikels en meer eekhoorns, daar hebben de bomen niets
voor te belonen. Als ik in oktober door mijn bos liep, leek het
aan.
alsof ik over rolletjes liep. Een dikke laag eikels bedekte de
Regelmatig een eikeljaar is veel effectiever. Na een eikeljaar
hellingen van de Wildertse Duintjes. Je leek naar beneden te
komen er wel meer eekhoorns de winter door en zijn er meer
schuiven of te rollen zoals in het ballenbad van de IKEA. Het is
jongen, maar als de volgende jaren er weer minder zijn, neemt
met andere woorden weer een goed eikeljaar.
de populatie eekhoorns ook weer af. Twee nul voor de eikenbomen!
Dat gebeurt regelmatig, elke 5 à 6 jaar zo ongeveer. En eigenlijk is dat een unieke communicatie tussen fauna
Eigenlijk laten de eekhoorns zich een beetje misbruiken maar ze krijgen er een Bourgondische winter voor terug met veel eten. Een unieke symbiose.
en flora. Meer eikels onder de bomen betekent dat eekhoorns meer eikels kunnen verzamelen en
gewoon veel harder: bomen die niet mee doen hebben minder kans om hun DNA door te geven en worden verdrukt door
verstoppen verspreid
bomen die wel meedoen. Het is allemaal communicatie!
in het bos. En dat
Gelukkig zijn wij niet zo vergeetachtig als eekhoorns, dus
helpt de bomen.
vergeet je mondmasker niet en vergeet niet hoeveel anderhal-
Eikels worden
ve meter wel niet is, want anders kunnen we 2021 ook
immers amper door
vergeten!
de wind verspreid
18
Het lijkt wel een deel van een ‘Divine plan’. De realiteit is echter
Mijmering van boseigenaar en bestuurder Jo Vanregemorter.
ZOEKERTJES
ZOEKERTJES
Particulieren die bos, hout of tweedehands bosmateriaal zoeken of willen verkopen, kunnen hier gratis een zoekertje plaatsen. Via deze rubriek komen geïnteres-
Naaldbos en gemengd bos te koop
seerden met elkaar in contact. De Bosgroep beperkt haar
Kasterlee
inbreng tot het geven van informatie en advies en waakt
0,4125 ha en 0,1377 + 0,3220 ha
erover dat het zoekertje bosgerelateerd is. Voordat het
prijs overeen te komen
zoekertje gepubliceerd
p.bellemans@gmail.com of 0477/36 52 00
wordt, ondertekent de eigenaar een toelating. Het zoekertje bevat maximum 200 tekens (incl. spaties).
Brandhout te koop (els, accacia)
Het zoekertje verschijnt eenmalig in de Bosgazet. Als u
regio Balen
het wil herhalen, dient u opnieuw een aanvraag in. De
0,5000 ha
publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de
prijs overeen te komen
verkoop. De zoekertjes worden ten laatste op 15 mei, 15
moniek.weckx@sodexo.com of 0477/75 14 87
augustus, 15 november of 15 februari naar antwerpennoord@bosgroep.be gestuurd. Een zoekertje bevat minstens volgende informatie:
Gemengd bos te koop
– Bos: ligging, oppervlakte, type bos (loof/gemengd/
regio Heist op den Berg
naald/populier), telefoon en/of e-mailadres – Hout: gemeente, staand/liggend/gekliefd, soort, hoeveelheid, prijs, telefoon en/of e-mailadres
1,0000 ha prijs overeen te komen jozef.de.smet4@telenet.be
– Tweedehands machines/hulpmiddelen/veiligheidskledij: gemeente, beschrijving, merk, prijs, telefoon en/of e-mailadres
Naaldbos te koop regio Mol
Hebt u interesse?
0,5000 ha
Ga dan zeker naar www.provincieantwerpen.be en druk in
prijs overeen te komen
het vakje ‘zoeken’ het trefwoord “BOSGAZET” in en laat
janhelenevdb@hotmail.com of 014/31 40 49
hier uw zoekertje en gegevens achter!
Gemengd bos te koop regio Geel
Bosgrond in een natuurgebied
0,5000 ha
te koop
vangeelgreet@outlook.be of 014/21 35 72
Nederland – Noord Brabant - Putte A 531 1,0215 ha prijs overeen te komen vaniboe@gmail.com of 0486/08 11 81
prijs overeen te komen
Naaldbos bos te koop Ginderbuiten te Mol “Kalminksche Hoeve”, Langsheen Zuiderring via Lentestraat 0,6725 ha prijs overeen te komen info@verhuurbeheer.be of Stijn 03/667 77 66 of Gert 0479/27 90 53
Gemengd bos te koop Herentals, Morkhoven 0,9320 ha prijs overeen te komen gerdavanlangendonck@gmail.com of 0486/12 43 89
19
ANTWERPEN NOORD
KEMPEN NOORD
ZUIDERKEMPEN ANTWERPEN ZUID
Contact Bosgroep Antwerpen Noord vzw
Bosgroep Antwerpen Zuid vzw
Bosgroep Kempen Noord vzw
Bosgroep Zuiderkempen vzw
Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst T: 03/355.09.40 M: antwerpennoord@bosgroep.be Coördinator: Karolien Devriendt - 0475 75 77 98 Adj.-coördin: Simon De Smedt - 0472 45 19 70 Adviseur: Gijs Bracke - 0470 21 38 94 Medewerkster: Britt Van Cotthem
Polderstraat 33, 2360 Oud-Turnhout (Oosthoven) T: 014/85.90.19 M: kempennoord@bosgroep.be Coördinator: Marieke Verreet - 0474 74 17 31 Adj.-coördin: Kevin Greeven - 0477 63 12 47 Adj.-coördin: Chris Meeuws - 0478 45 51 38 Adj.-coördin: Joost Malliet - 0477 93 25 51 Adj.-coördin: Thomas Van de Peer - 0476 96 57 92 Adj.-coördin: Sien Van Looveren - 0470 90 57 44 Medewerkster: Annick Vangenechten, Elly Maes
Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst T: 03 355 09 40 M: antwerpenzuid@bosgroep.be Coördinator: Kathleen Vanderheyden - 0476 76 18 25 Adj.-coördin: Bert Van Gils - 0476 86 80 01 Adviseur: Gijs Bracke - 0470 21 38 94 Medewerkster: Marleen Brosens
Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo T: 014 27 96 57 M: zuiderkempen@bosgroep.be Coördinator: Jan Seynaeve - 0474 99 99 35 Adj.-coördin: Joran Mertens - 0475 80 73 36 Adj.-coördin: Jan Wauters - 0478 78 20 22 Projectmedewerker: Juul De Witte - 0474 84 21 78 Medewerkster: Sarah Frison
