ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Μετασχηματίζουσα Μάθηση μέσα από την Αισθητική Εμπειρία
mob
bing Ψάξε | Ενημερώσου | Αντιμετώπισε
ΟΜΑΔΑ
Άρης Αποστολάκης Κατερίνα Παππού Αθανασία Ρουφικτού Νίκη Σίσκα Τομαζίνα Τσαλίκη
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σελ. 4 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σελ. 5 ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σελ. 5 ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ Σελ. 6 ΣΤΟΧΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σελ. 6 ΕΝΟΤΗΤΕΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ Σελ. 7 1η ΕΝΟΤΗΤΑ Σελ. 9 2η ΕΝΟΤΗΤΑ Σελ. 13 3η ΕΝΟΤΗΤΑ Σελ.17 4η ΕΝΟΤΗΤΑ Σελ.21 5η ΕΝΟΤΗΤΑ Σελ. 25 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σελ. 29
2
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επιλέξαμε να ασχοληθούμε με ένα συνεχώς και πιο απειλητικό φαινόμενο στους χώρους εργασίας, που μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορες μορφές και αναντίρρητα έχει καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στη ψυχική και σωματική υγεία του θύματος, όσο και στην ίδια την επιχείρηση, το σύνδρομο mobbing. Το φαινόμενο αυτό περιγράφει την συστηματική και κατ’ επανάληψη επιθετική, εκφοβιστική και κακόβουλη συμπεριφορά που προσβάλει την αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα, ταπεινώνει, και κλονίζει την ψυχική και σωματική ισορροπία όσων εργαζομένων την υφίστανται. Διεθνώς η έννοια αποδίδεται με διάφορους ορισμούς, όπως ‘’Αποκλίνουσα εργασιακή συμπεριφορά’’, ΄΄Εργασιακή παρενόχληση’’, ‘’Εργασιακή επιθετικότητα’’, ‘’Συναισθηματική Εργασιακή Κακοποίηση’’ κ.α και πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 80 στις Σκανδιναβικές χώρες. Έρευνες αποδεικνύουν ότι πρόκειται για πιο διαδεδομένο πρόβλημα ακόμα και από τη σεξουαλική παρενόχληση και τον ρατσισμό στο εργασιακό περιβάλλον, που εξαπλώνεται σαν επιδημία, ενώ τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη το αναγνωρίζουν πλέον ως επαγγελματική νόσο. Οι παράγοντες που συντελούν στην ενεργοποίηση φαινομένων ηθικοσυναισθηματικής παρενόχλησης σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά της οργανωσιακής κουλτούρας των σύγχρονων επιχειρήσεων (νοσηρό κλίμα, ανταγωνισμός, αυταρχισμός, έλλειψη επικοινωνίας) και έχουν ως αποτέλεσμα να πλήττεται ψυχικά το θύμα-στόχος, αλλά και να δηλητηριάζονται το εργασιακό κλίμα και οι εργασιακές σχέσεις. Η εντυπωσιακή αύξηση φαινομένων παρενόχλησης επιτάσσει την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση όλων των εργοδοτών και κρίνεται επιτακτική η λήψη μέτρων για την καταστολή του φαινομένου, με κυριότερο την βελτίωση της κουλτούρας στους χώρους εργασίας ώστε να προασπίζονται τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα και ο σεβασμός της προσωπικότητας του κάθε εργαζομένου.
Η εν λόγω εκπαιδευτική διαδικασία, που θα πραγματοποιηθεί σε 15 Διευθυντικά Στελέχη, κρίναμε σκόπιμο να χωριστεί σε 5 επιμέρους διδακτικές ενότητες που καλύπτουν όλο το φάσμα του φαινομένου ώστε να επιτευχθεί μια ολιστική προσέγγιση στη διερεύνηση του θέματος. Συγκεκριμένα στην πρώτη μαθησιακή ενότητα θα επιχειρηθεί η αναγνώριση των διαφορετικών μορφών που μπορεί να πάρει το φαινόμενο του mobbing (παράλογες απαιτήσεις ,έντονη και επιθετική κριτική, στέρηση απαραίτητων για την εργασία πληροφοριών) καθώς και η διάκριση από συμπεριφορές που δεν συνιστούν ηθική ή συναισθηματική κακοποίηση. Στην δεύτερη ενότητα που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια να εντοπιστούν τα αίτια που οδηγούν σε επιθετικές ψυχοφθόρες συμπεριφορές έναντι συναδέλφων, ενώ στην τρίτη ενότητα με την οποία ολοκληρώνεται και η πρώτη ημέρα εκπαίδευσης, θίγονται οι σημαντικές και αναπόφευκτες επιπτώσεις του φαινομένου τόσο σε επίπεδο ατόμου όσο και σε επίπεδο εταιρείας. Η εκπαίδευση θα ολοκληρωθεί την επόμενη ημέρα με τους προτεινόμενους τρόπους διαχείρισης τόσο του θύματος, όσο και του θύτη.
4
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
15
5
2
συμμετέχοντες
εκπαιδευτές
ημέρες
6 ώρες
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
οθόνη HD
coffee break
5
WiFi
ήχος
στυλό
laptop
σημειωματάρια
ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ Stavros Niarxos Foundation Cultural Center Επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος χώρος καθώς είναι μια κοιτίδα πολιτισμού και συνδυάζει την καλαισθησία, την αρμονία και την πρωτοπορία.
ΣΤΟΧΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Οι συμμετέχοντες να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα φαινόμενα mobbing και να μπορούν να διαχειρίζονται την Συναισθηματική Κακομεταχείριση στον εργασιακό χώρο.
1η ΗΜΕΡΑ
7
1η ΕΝΟΤΗΤΑ
2η ΕΝΟΤΗΤΑ
3η ΕΝΟΤΗΤΑ
Εκπαιδεύτρια: Νίκη
Εκπαιδεύτρια: Αθανασία
Εκπαιδεύτρια: Κατερίνα
ΕΝΟΤΗΤΕΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ
2η ΗΜΕΡΑ
4η ΕΝΟΤΗΤΑ
5η ΕΝΟΤΗΤΑ
Εκπαιδευτής: Άρης
Εκπαιδεύτρια: Τομαζίνα
8
1η ΕΝΟΤΗΤΑ Διάγνωση συμπεριφορών εργασιακής παρενόχλησης ΔΙΑΡΚΕΙΑ 60’
Εκπαιδευτικός στόχος Οι εκπαιδευόμενοι να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τουλάχιστον τρεις μορφές εργασιακής παρενόχλησης
9
Αισθητική Εμπειρία Απόσπασμα ταινίας Ο Διάβολος Φοράει Prada (αγγλικά: The Devil Wears Prada)
είναι αμερικανική κωμωδία παραγωγής 2006 σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φράνκελ. Είναι ελαφρώς βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της Λόρεν Γουεϊσμπέργκερ. Πρωταγωνιστεί η Αν Χάθαγουεϊ στο ρόλο της Άντρια Σακς, μία προσφάτως απόφοιτη κολεγίου, η οποία πηγαίνει στη Νέα Υόρκη και πιάνει δουλειά ως βοηθός της δυναμικής και απαιτητικής διευθύντριας ενός περιοδικού μόδας Μιράντα Πρίστλεϊ, την οποία υποδύεται η Μέριλ Στριπ. Η Άντρια Σακς είναι μια προσφάτως απόφοιτη κολεγίου, της οποίας το μεγαλύτερο όνειρο είναι να γίνει δημοσιογράφος. Η Άντρια πιάνει δουλειά σε ένα από τα μεγαλύτερα περιοδικά μόδας. Αλλά εκεί δεν θα αναπτύσσει το ταλέντο της στο γράψιμο αλλά το ταλέντο της ως βοηθός της διευθύντριας του περιοδικού, Μιράντα Πρίστλεϊ. Το πρόβλημα είναι ότι η Μιράντα είναι μια σκληρή, δύσκολη και απαιτητική γυναίκα, που κάνει τη ζωή της Άντρια κόλαση.
11
Σύνδεση ταινίας με την εκπαιδευτική ενότητα Το σύνδρομο mobbing είναι η επαναλαμβανόμενη ψυχοφθόρα συμπεριφορά από έναν ή περισσότερους συναδέλφους ή προϊσταμένους με τέτοιο τρόπο ώστε το θύμα να μην μπορεί εύκολα να προστατέψει τον εαυτό του και ως εκ τούτου να μην μπορεί να ξεφύγει από την κατάσταση. Ο εκπαιδευτής έχει επιλέξει τη συγκεκριμένη ταινία καθώς ο εκπαιδευόμενος μέσα από τη ψυχαγωγία μπορεί να αναγνωρίσει το σύνδρομο mobbing.
Εκπαιδευτική Διαδικασία
•
Ο εκπαιδευτής καλωσορίζει τους συμμετέχοντες.
•
Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει το έργο τέχνης και προβάλει απόσπασμα της ταινίας.
•
Μόλις τελειώσει η προβολή, οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε 2 ομάδες των επτά και οχτώ ατόμων και συζητούν μεταξύ τους σχετικά με τις μορφές εργασιακής παρενόχλησης που εντόπισαν στο απόσπασμα της ταινίας και ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα αναφέρει τα συμπεράσματα. Όλα όσα αναφέρονται καταγράφονται από τον εκπαιδευτή στον πίνακα.
•
Μοιράζονται ερωτηματολόγια για να γίνει αναστοχασμός σχετικά με τις μορφές εργασιακής παρενόχλησης και μη και οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να απαντήσουν σε προτάσεις ΣΩΣΤΟ Ή ΛΑΘΟΣ.
12
2η ΕΝΟΤΗΤΑ Τα αίτια του φαινομένου mobbing ΔΙΑΡΚΕΙΑ 60’
Εκπαιδευτικός στόχος Οι εκπαιδευόμενοι να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τουλάχιστον τρεις παράγοντες οι οποίοι ευθύνονται για την εκδήλωση φαινομένων ψυχολογικής παρενόχλησης και συναισθηματικής κακοποίησης στο εργασιακό περιβάλλον
13
«Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.»
Αισθητική εμπειρία Λογοτεχνική φράση του Νίκου Καζαντζάκη.
Σύνδεση φράσης με την εκπαιδευτική ενότητα Οι ιδέες και οι ανθρωπιστικές αξίες που πρέπει να κυριαρχούν σε κάθε εργασιακό περιβάλλον (μην αφήνοντας έτσι χώρο για εκδήλωση εκφοβιστικών και προσβλητικών συμπεριφορών), δεν είναι κάτι απλά θεωρητικό και απροσδιόριστο. Αλλά είναι κάτι απόλυτα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο, αφού οι άνθρωποι του Οργανισμού (Διοίκηση και τμήμα HR) είναι τελικά αυτοί που θα εμπνευστούν από αυτές τις ιδέες, θα τις ενστερνιστούν και θα επιφορτιστούν με το καθήκον να τις κάνουν πράξη δημιουργώντας μια οργανωσιακή κουλτούρα μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα πάσης φύσεως συναισθηματικής, ηθικής και ψυχολογικής παρενόχλησης.
Εκπαιδευτική Διαδικασία •
Ο εκπαιδευτής καλωσορίζει θερμά τους συμμετέχοντες και γίνονται οι απαραίτητες συστάσεις προκειμένου να δημιουργηθεί ένα φιλικό κλίμα, κατάλληλο για την επικείμενη εκπαιδευτική διαδικασία.
15
•
Ο εκπαιδευτής επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη διερεύνησης της εν λόγω μαθησιακής ενότητας, τονίζοντας πως αν πρώτα δεν προσδιοριστούν τα αίτια που καθιστούν πρόσφορο το έδαφος για εμφάνιση τέτοιων συμπεριφορών, δεν είναι εφικτό να ληφθούν και στοχευμένα μέτρα για την εξάλειψή τους.
•
Ο εκπαιδευτής μοιράζει στην ολομέλεια 20 κομμάτια παζλ σε μέγεθος Α4, καθένα από τα οποία αναγράφει και μια λέξη της αποφθεγματικής φράσης του Νίκου Καζαντζάκη.
•
Στη συνέχεια ζητά από τους συμμετέχοντες να προσπαθήσουν όλοι μαζί να ενώσουν τα κομμάτια του παζλ στο πάτωμα, ώστε να επιχειρήσουν να συνθέσουν το απόφθεγμα του μεγάλου μας λογοτέχνη. Όταν αυτό τελικά επιτευχθεί, η εν λόγω φράση θα αρχίσει να προβάλλεται και στην οθόνη.
•
Όταν η φράση σχηματιστεί στην οθόνη, ο εκπαιδευτής ζητάει από την ολομέλεια να προσπαθήσει να στοχαστεί και να προβληματιστεί πάνω σε αυτή και να επιχειρήσει να προχωρήσει στην ερμηνεία της σε σχέση πάντα με το θέμα που εξετάζεται στην διδακτική ενότητα, δηλαδή σε σχέση με τον προσδιορισμό των παραγόντων που οδηγούν στο mobbing στους χώρους εργασίας.
•
Η τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί σε αυτό το στάδιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι η τεχνική του ‘’καταιγισμού ιδεών’’ (brainstorming), σύμφωνα με την οποία οι συμμετέχοντες θα έχουν τον χρόνο να εκφράσουν ελεύθερα και αυθόρμητα τις ιδέες τους για το πώς τελικά συνδέεται η φράση αυτή με τα αίτια του mobbing. Θέλουμε μέσω της απελευθέρωσης της σκέψης των συμμετεχόντων και κινητοποιώντας το συναίσθημά τους, να πετύχουμε την δημιουργική έκφραση των εκπαιδευόμενων πάνω στο ζητούμενο, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο εκπαιδευτής θα συντονίζει εύστοχα την όλη διαδικασία, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος η εν λόγω τεχνική να διολισθήσει σε μια ανούσια επίδειξη φαντασίας εκ μέρους των συμμετεχόντων.
•
Αφού ακουστούν όλες οι απόψεις σχετικά με την ανάλυση του περιεχομένου της φράσης, ο εκπαιδευτής θα αναδείξει τελικά την ερμηνεία που ο ίδιος θέλει να αξιοποιήσει για τους σκοπούς της εκπαιδευτικής του προσέγγισης. Τα τελευταία λεπτά αυτού του σταδίου θα αφιερωθούν σε μια πολύ σύντομη διερεύνηση και άλλων δευτερευόντων αιτιών , όπως το έντονο εργασιακό άγχος, ό οξύς ανταγωνισμός και η έλλειψη επικοινωνίας μέσα στους Οργανισμούς.
•
Τέλος , οι συμμετέχοντες πριν αποχωρήσουν από την αίθουσα, θα πάρουν μαζί τους ένα ίδιο - αλλά σχηματισμένο με μικρότερα σε μέγεθος κομμάτια - παζλ και μια όμορφη κορνίζα ως δώρο ώστε να τους θυμίζει το μήνυμα της σημερινής εκπαίδευσης και τον συμβολισμό της φράσης του Καζαντζάκη -αφού άλλωστε και οι ίδιοι ΄΄κουβαλούν’’ τις δικές τους ιδέες και αξίες και φέρουν και αυτοί το δικό τους μερίδιο ευθύνης.
16
3η ΕΝΟΤΗΤΑ Αποτελέσματα του mobbing στον εργασιακό χώρο ΔΙΑΡΚΕΙΑ 60’
Εκπαιδευτικός στόχος Οι εκπαιδευόμενοι να αναγνωρίσουν τρία αποτελέσματα του mobbing που έχουν επίπτωση στους Εργαζόμενους και τρία αποτελέσματα που έχουν επίπτωση στον Οργανισμό
17
Αισθητική εμπειρία Ο πίνακας ζωγραφικής του Βίνσεντ Βαν Γκογκ: «Σιταροχώραφο με Κοράκια», ένα
έργο που θεωρείται από τα τελευταία του καλλιτέχνη και δημιουργήθηκε το 1890. Ο εν λόγω πίνακας, απεικονίζει έναν δραματικό, συννεφιασμένο ουρανό γεμάτο κοράκια πάνω από ένα χωράφι με σιτάρι. Ο πίνακας εκφράζει τη θλίψη, την τεράστια μοναξιά και δίνει την αίσθηση της απομόνωσης η οποία ενισχύεται από ένα κεντρικό μονοπάτι που οδηγεί στο πουθενά και από την αβέβαιη κατεύθυνση της πτήσης των κορακιών.
Σύνδεση πίνακα με την εκπαιδευτική ενότητα Το σύνδρομο mobbing είναι κατά κύριο λόγο η συναισθηματική κακοποίηση των εργαζομένων στον εργασιακό τους χώρο. Προκαλεί την εκδήλωση ψυχικών και σωματικών νοσημάτων και φθάνει ως την πρόκληση διαταραχών ύπνου, κατάθλιψης, απομόνωσης, επιθετικότητας, σωματικής κόπωσης ή ακόμα και τάσεων αυτοκτονίας. Το έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ, συμβολίζει και αναδεικνύει απόλυτα τα αποτελέσματα του συνδρόμου mobbing. Οι φοβίες και η ελπίδες για ένα καλύτερο
19
εργασιακό περιβάλλον που καταρρέουν, η θλίψη και οι έννοιες που προκαλούνται από το άσχημο εργασιακό κλίμα συμβολίζονται έντονα από τον συννεφιασμένο ουρανό. Η καθημερινότητα του ίδιου του ατόμου που ως σύμβολο της ζωής – σαν το σιτάρι – προσπαθεί να αντισταθεί στις αντιξοότητες της ψυχολογικής φθοράς, να μην καταπέσει στην απόλυτη μοναξιά και θλίψη του, όπως ο εν λόγω ζωγράφος, ο οποίος κατέληξε στην αυτοκτονία. Το στενό ανεμοδαρμένο μονοπάτι που δεν αφήνει τον εργαζόμενο να εξελιχθεί και να αποδώσει στην εργασία του καθώς νιώθει ότι η κατάσταση που ζει καθημερινά δεν έχει τέλος και τον φτάνει στο σημείο που σαν τα κοράκια αντί να είναι ελεύθερος να αφήσει τον εαυτό του να πετάξει και να εκφράσει τις σκέψεις και τις ιδέες του, γίνεται ο εργαζόμενος που δεν ταιριάζει πουθενά, δεν έχει θέση πουθενά και ως το «outsider» λειτουργεί χωρίς κατευθύνσεις, αποπροσανατολισμένος και απομονωμένος, καθώς οδηγείται σε ένα αβέβαιο μέλλον χωρίς στόχους.
Εκπαιδευτική Διαδικασία •
Κατά την έναρξη, ο εκπαιδευτής θα καλωσορίσει τους εκπαιδευόμενους, θα κάνει μια εισαγωγή της ενότητας και πως αυτή κατέληξε να είναι μια εκπαιδευτική ανάγκη στον Οργανισμό. Θα ενημερώσει για την χρονική διάρκεια της ενότητας, τους τρόπους προσέγγισης του θέματος και τον ρόλο που ο ίδιος θα έχει κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης.
•
Οι εκπαιδευόμενοι θα μεταφερθούν σε μια εικονική αίθουσα τέχνης και θα γίνει η παρουσίαση του πίνακα : «Σιταροχώραφο με Κοράκια» και θα αναλυθεί ο συμβολισμός του ως αποτέλεσμα του mobbing. Με τη μέθοδο ερωταποκρίσεων θα δημιουργήσει και τον σύνδεσμο με την προηγούμενη μαθησιακή ενότητα. Πιο συγκεκριμένα, θα ρωτήσει τους εκπαιδευόμενους την άποψή τους για τον πίνακα ζωγραφικής και τι πιστεύουν ότι αντιπροσωπεύει. Επίσης θα κατευθύνει την εκπαίδευση σε κλίμα συζήτησης, κάνοντας «ανοικτές» ερωτήσεις που θα απευθύνονται σε όλους και δημιουργώντας επικοινωνιακό / συµµετοχικό κλίμα το οποίο βοηθάει τόσο στην προσέγγιση του θέματος όσο και στη διαπίστωση του βαθμού κατανόησης του.
20
4η ΕΝΟΤΗΤΑ Μέθοδοι Διαχείρισης θύτη ΔΙΑΡΚΕΙΑ 90’
Εκπαιδευτικός στόχος Οι εκπαιδευόμενοι να εξετάσουν πώς ο θύτης αποτελεί και ο ίδιος θύμα και να αναφέρουν 3 τρόπους διαχείρισής του
21
Who's in your shadows? Who's ready to play? Are we the hunters? Or are we the prey? There's no surrender And there's no escape Are we the hunters? Or are we the prey?
This is a wild game of survival
Αισθητική εμπειρία Τραγούδι: Game of Survival By Ruelle (Soundtrack της σειράς 13 Reasons Why).
Σύνδεση τραγουδιού με την εκπαιδευτική ενότητα Το συγκεκριμένο τραγούδι προκαλεί διάφορα συναισθήματα στον ακροατή. Ξεκινάει με πιο χαμηλή ένταση και στη συνέχεια κορυφώνεται. Το τραγούδι αποτελεί ένα από τα κομμάτια που ακούγονται στην πολύ επιτυχημένη σειρά του Netflix που έχει βασιστεί στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Jay Asher. Η ιστορία που είναι γεμάτη δύναμη και συναίσθημα μιλάει για τους 13 λόγους που οδήγησαν μια έφηβη κοπέλα στην αυτοκτονία. Πιο συγκεκριμένα μια μέρα ο Κλέυ βρίσκει στη βεράντα του σπιτιού του ένα πακέτο με το όνομά του. Όταν το ανοίγει, ανακαλύπτει επτά κασέτες που έχουν ηχογραφηθεί από τη Χάννα, πρώην συμμαθήτρια και κρυφό του έρωτα. Αυτά συμβαίνουν δυο βδομάδες αφού η Χάννα έχει δώσει τέλος στη ζωή της. Ο Κλέυ βάζει την πρώτη κασέτα να παίξει. Η φωνή της Χάννα τού ανακοινώνει ότι είναι κι εκείνος ένας από τους δεκατρείς λόγους που την οδήγησαν στην οριστική της απόφαση. Κι αν είχε το κουράγιο ν’ ακούσει τις κασέτες, θα μάθαινε το γιατί. Οι 13 λόγοι που την οδήγησαν σε αυτή την απονενοημένη πράξη είναι οι άνθρωποι στο περιβάλλον του σχολίου της και το ερώτημα που θέτει το τραγούδι αποτελεί την ουσία της ενότητας. Πιο συγκεκριμένα ένας στίχος αναφέρει “Are we the hunters? or are we the prey?". Προκαλεί δηλαδή ποικίλα ερωτήματα και δίνει στον ακροατή την σκοπιά ότι όσοι είναι θύτες
23
μιας κατάστασης αποτελούν και οι ίδιοι θύματα, πολλές φορές του ίδιου τους του εαυτού και των συνθηκών που ανέπτυξαν την προσωπικότητά τους. Είναι άτομα που ενδεχομένως στερήθηκαν προσοχής ή έγιναν και οι ίδιοι θύματα κακόβουλων συμπεριφορών στο παρελθόν και χρήζουν άμεσης υποστήριξης από coachers που θα τους καθοδηγήσουν και θα τους εμπνεύσουν. Είναι αναγκαίο να τους δοθεί η ευκαιρία να επανορθώσουν, να αναδείξουν τα δικά τους ταλέντα και να γίνουν κοινωνοί θετικών προτύπων συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο.
Εκπαιδευτική Διαδικασία •
Οι συμμετέχοντες μπαίνουν μέσα στο χώρο και βρίσκουν μπροστά στη θέση τους ένα Walkman.
•
Ο εκπαιδευτής κάνει μια σύνδεση με την προηγούμενη ημέρα για να εντάξει ξανά τους συμμετέχοντες στο θέμα του mobbing.
•
Παροτρύνει τους συμμετέχοντες να κρατήσουν στα χέρια τους το Walkman και να φορέσουν τα ακουστικά. Ο εκπαιδευτής μοιράζει σε όλους ένα λευκό χαρτί και ένα στυλό που επάνω του είναι τυπωμένη η φράση «Are we the hunters? Or are we the prey?» και τους ζητάει από την στιγμή που θα ξεκινήσει το τραγούδι να σημειώνουν αυθόρμητα τα συναισθήματα που αυτό τους προκαλεί.
•
Μοιράζει τις κασέτες και τους λέει «Δε γίνεται να πατήσεις stop στο μέλλον. Δε γίνεται να κάνεις rewind στο παρελθόν. Ο μόνος τρόπος για να μάθεις είναι να πατήσεις το play…»
•
Ο εκπαιδευτής ζητάει από όλα τα άτομα να πατήσουν ταυτόχρονα το play. Όση ώρα διαρκεί το τραγούδι τα φώτα της αίθουσας είναι κλειστά. Οι συμμετέχοντες πρέπει να είναι προσηλωμένοι στο τραγούδι που ακούν ενώ παράλληλα στην Οθόνη HD εμφανίζονται οι στίχοι του τραγουδιού. Στο τέλος ο εκπαιδευτής ρωτάει αν αναγνωρίζουν οι εκπαιδευόμενοι το τραγούδι. Εξηγεί την σύνδεση του τραγουδιού με την γνωστή σειρά και γίνεται μια ανοιχτή συζήτηση.
•
Τέλος, ο εκπαιδευτής ζητάει από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν γραπτά στο ερώτημα που έθετε το τραγούδι και υπάρχει επάνω στο στυλό που κρατάνε «Είμαστε οι
κυνηγοί ή είμαστε το θήραμα;» •
Οι συμμετέχοντες εκφράζουν τις απόψεις τους ανοιχτά και γίνεται ανταλλαγή ιδεών.
24
5η ΕΝΟΤΗΤΑ Μέθοδοι Διαχείρισης θύματος ΔΙΑΡΚΕΙΑ 90’
Εκπαιδευτικός στόχος Οι εκπαιδευόμενοι να είναι σε θέση να περιγράψουν 2 μεθόδους διαχείρισης ενός θύματος mobbing
25
Αισθητική εμπειρία Μοντέρνα Τέχνη: Έργο “Tell” του Gregory Barbot.
Σύνδεση πίνακα με την εκπαιδευτική ενότητα Πολλές φορές ένα θύμα mobbing βιώνει μια νοσηρή κατάσταση μόνο του και δεν αναζητά βοήθεια ή δεν προσπαθεί να δώσει τέλος σε αυτή μέσω συζήτησης ή άλλων μεθόδων. Μέσω της συγκεκριμένης τέχνης εκφράζεται η εσωτερική πάλη του ανθρώπου-θύματος και των συναισθημάτων που προσπαθεί να κρύψει μέσα του. Είναι ο δέκτης της Συναισθηματικής Εργασιακής Κακοποίησης και εδώ επιβεβαιώνεται η παραδοχή στην Διαδικασία Επικοινωνίας ότι δεν έχει σημασία «Τι λέει κάποιος» αλλά «Πώς το λέει» και «Τι εκφράζει η γλώσσα του σώματός του».
27
Εκπαιδευτική Διαδικασία •
Οι συμμετέχοντες, κατά την είσοδό τους στην αίθουσα από το διάλειμμα, βλέπουν στην Οθόνη HD τον πίνακα και βρίσκουν στις καρέκλες τους τα γυαλιά Cardboard Virtual Reality.
•
Δίπλα στον πίνακα αναγράφεται η φράση που έχει αναφέρει και ο ίδιος ο καλλιτέχνης για το έργο που δημιούργησε στα πλαίσια του The BULLY Project Mosaic Αrt for A Movement: “Η χρήση του λόγου μπορεί να σπάσει τον κύκλο της βίας και τις δραματικές συνέπειές της.”
•
Ο εκπαιδευτής ρωτάει τους συμμετέχοντες ποια λέξη βλέπουν με γυμνό μάτι: TELL.
•
Κατόπιν ο εκπαιδευτής ζητάει από όλους να φορέσουν τα Cardboard Virtual Reality τα οποία έχουν μέσα τοποθετημένα smartphones.
•
Οι συμμετέχοντες βλέπουν ξανά τον πίνακα αλλά πλέον με μια διαφορετική διάσταση.
•
Ο εκπαιδευτής ρωτάει ξανά τους συμμετέχοντες τι βλέπουν, καθώς τώρα εμφανίζεται η λέξη HELL.
•
Ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση για το πώς μπορεί να διαχειριστεί κάποιος ένα θύμα mobbing.
•
Ο εκπαιδευτής συνδέει την άσκηση με το γεγονός ότι δεν αρκεί να βλέπουμε επιφανειακά ένα ζήτημα, αλλά είναι αναγκαίο να εμβαθύνουμε. Εξηγεί τον διπλό συμβολισμό και το μήνυμα του καλλιτέχνη. Αφενός, με γυμνό μάτι, δηλαδή επιφανειακά, είναι ορατή η λέξη TELL, το “φαίνεσθαι”, ενώ εμβαθύνοντας, φαίνεται η λέξη HELL, το “είναι”, αυτό που βιώνει ένα θύμα mobbing, αφετέρου η σημασία αυτών των δύο λέξεων συνδέεται άμεσα με τις μεθόδους διαχείρισης του θύματος, τις οποίες θέλουμε να είναι σε θέση οι συμμετέχοντες να περιγράψουν μετά το πέρας αυτής της εκπαιδευτικής ενότητας.
28
ΕΠΙΛΟΓΟΣ H ταχύτατη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας καθιστούν αναγκαία την δια βίου μάθηση. Η εκπαίδευση ενηλίκων στοχεύει στην καλλιέργεια γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων που είναι απαραίτητα στοιχεία για τους σύγχρονους εργαζόμενους. Συμβάλλει στην γρηγορότερη προσαρμογή των ανθρώπων στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της κοινωνίας, κυρίως όσον αφορά στις τεχνολογικές αλλαγές, και στην κατάρτισή τους στον εργασιακό τους τομέα. Η συμβολή της αισθητικής εμπειρίας που αποκτούμε μέσα από την επαφή με την τέχνη, είναι ένα από τα καλύτερα μέσα που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση ενηλίκων καθώς διεγείρει την φαντασία και βοηθά στην ευκολότερη και γρηγορότερη κατανόηση των εκάστοτε εκπαιδευτικών ενοτήτων. Ο Howard Gardner, ισχυρίστηκε ότι η αισθητική εμπειρία προσφέρει τη δυνατότητα να επεξεργαζόμαστε πλήθος συμβόλων μέσω των οποίων γίνεται δυνατή η έκφραση ολιστικών και λεπτοφυών νοημάτων, η σκιαγράφηση συναισθηματικών καταστάσεων και γενικά η έκφραση διαφόρων όψεων της πραγματικότητας, που βοηθάει να συνειδητοποιείται ό,τι δεν μπορεί να γίνεται εύκολα κατανοητό μέσω των ορθολογικών επιχειρημάτων. Η επαφή με την τέχνη είναι ένας τρόπος σκέψης που εναντιώνεται στις αλλοτριωτικές νόρμες της κοινωνικής καθημερινότητας. Δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για τον απεγκλωβισμό των ανθρώπων από την καθημερινότητα και την αμφισβήτηση των στερεότυπων της κοινωνίας. Πιστεύουμε επομένως ότι ακολουθώντας την εκπαιδευτική διαδικασία που αναλύσαμε και μέσω της εναλλαγής των αισθητικών εμπειριών θα επιτευχθεί ο στόχος της εκπαίδευσης και τα Διευθυντικά Στελέχη θα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα φαινόμενα mobbing και θα μπορούν να διαχειρίζονται την Συναισθηματική Κακομεταχείριση στον εργασιακό χώρο.
29
“
Όταν κάποιος σου λέει πως κάτι δε γίνεται με τίποτα είναι γιατί κατά βάθος φοβάται πως αν σε αφήσει να προσπαθήσεις μπορεί και να τα καταφέρεις.
“