Dentz 2 - 2013

Dentz

nr. 2 - 2013

vakblad voor tandartsen

Een extractie van diepgewortelde angst Prof. Dr. Ad de Jongh over angst voor de tandarts Tevreden in de Achterhoek

‘Angst thuis net iets kleiner’

DE KLINISCH BEPROEFDE CAD/CAm-OPLOSSING VOOR ALLE VEREISTEN

IPS e.max CAD

DE TOONAANGEVENDE LITHIUmDISILICAAT-CAD/CAm-KERAmIEK • Monolithische restauraties van losse elementen. NIEUW, nu voor bruggen met drie geledingen.

• NIEUW: Efficiënt gemaakte hybride abutments en hybride abutmentkronen • Zeer sterke veneerstructuren. NIEUW, nu ook voor bruggen met een grote overspanning (CAD-on) • Productie in eigen huis of via een ‘Authorized Milling Partner’ • Klinisch beproefde bevestiging met behulp van Multilink® Automix I12

amic all cer need u all yo

www.ivoclarvivadent.com Ivoclar Vivadent BV

De Fruittuinen 32 | NL - 2132 NZ Hoofddorp | Tel: +31 23 5293791 | Fax: +31 23 5554504

C14

C16

B32

A14

A16

B40

B40L

Nieuwe dynamiek Jan Willem Vaartjes, voorzitter ANT

Kort na mijn afstuderen zag ik een tv-uitzending met prof. dr. Ad de Jongh. Het was een eyeopener: Hoe breed en veelzijdig kan ons vak zijn? In deze uitzending liet De Jongh zien hoe hij patiënten met tandartsangst hun angst laat overwinnen. Ik keek met grote ogen toen hij op een bankje in het park – en dus niet in zijn praktijk – een angstpatiënt ontving voor zijn eerste consult. Dat De Jongh zich niet heeft laten tegenhouden door het rigide UPT-systeem verdient lof. Hij heeft zich altijd gericht op het echt oplossen en wegnemen van de angst, waardoor hij een van de grote aanjagers van de EMDR-therapie is geworden. In dit nummer een interview met deze inspirerende man.

Dat het tandartstekort per regio sterk kan verschillen, is te lezen in het artikel van Frank van Wijck.

Dit onderwerp is eigenlijk onderdeel van een groter vraagstuk. Hoeveel tandartsen zijn er nodig?

Moet er meer rekening gehouden worden met het feit dat taakherschikking – behalve op het gebied van preventie – nauwelijks plaatsvindt of misschien ook niet wenselijk is? Wat is een gezonde verhou-

ding tussen in Nederland afstuderende tandartsen én buitenlandse tandartsen die nieuw op onze markt komen opereren? Is het noodzakelijk dat een tandarts eerst de Nederlandse taal machtig is om goede zorg te kunnen leveren? Allemaal vragen die de komende jaren steeds belangrijker zullen worden met de aankomende pensionering van een grote groep tandartsen die nu werken in een solopraktijk. Ik verwacht dat er daarmee een geheel nieuwe dynamiek zal ontstaan.

Verder nog aandacht voor financiële zaken. De zelfstandigheid van uw medewerkers, of uw eigen zelfstandigheid als zzp’er, zijn belangrijke onderwerpen die grote gevolgen kunnen hebben. We hebben het als speerpunt van het ANT-beleid gemaakt om juist zulke zaken goed uit te zoeken en te regelen. Naast een vernieuwd VAR-wuocontract, hebben we onze accountant en juridisch adviseur gevraagd om de laatste stand van zaken in een artikel op een rij te zetten. Mocht u nog vragen hebben na het lezen van dit artikel: laat het ons weten.

colofon Dentz, waarin opgenomen ‘tANTwoord, ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) Redactieadvies­raad Sjoerd Algera (tandarts), Ronald Bos (Ivoren Kruis), Reinier Hoogeveen (OVAP), Ed Kolsteeg (secretaris VGT), Han Verhoeven (NVIJ) Aan dit nummer werkten mee: Frans van Dongen, Kees Kaptein, Wilfred Kniese, Liza Leijenhorst, Marlies Mellema, Reina de Raat, Christiane Scheijmans, Lisette Sloots, Rob Maaswinkel, Jan Willem Vaartjes, Frank van Wijck Redactie Dentz APPR B.V., Postbus 5135, 1410AC Naarden, 035-6942878, dentz@appr.nl, www.appr.nl Advertenties Herman Wessels, 035-6942878, herman@appr.nl Vormgeving Merit op de Dijk (art direction), Pleuni Hooghiemstra Bladmanager Ivo voor den Dag, ivo@appr.nl Druk Ten Brink, Meppel. De redactionele inhoud van Dentz verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), noch neemt de ANT verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. De inhoud van ’tANTwoord valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de ANT. Copyright niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2013 APPR bv. ISSN 1877-3753

Inhoud

32 22

Een extractie van diepgewortelde angst

Erfgoed

22

Tevreden in de Achterhoek

’tANTwoord Van de vicevoorzitter . . . . . . . . . . . . . 45 Lastige zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Gedraagt uw waarnemer zich als ondernemer? . . . . . . . . . . . . . 50

‘Angst thuis net iets kleiner’

16

Vraag en aanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 ANT Servicepagina . . . . . . . . . . . . . . . 62

En verder...

Kort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

‘Rol tandarts bij preventie én interventie hart- en vaatziekten

38

Erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Studentz Prominent . . . . . . . . . . . . . 28

KORT Dr. Carl Witthaus Medaille voor scheidend bestuurslid Ivoren Kruis Begin april ontving scheidend bestuurslid Ries de Jong uit handen van voorzitter Teun Rietmeijer de Dr. Carl Witthaus Medaille. Dat gebeurde in een gezamenlijke bijeenkomst van het bestuur en adviescollege die plaatshad in Hotel Wientjes te Zwolle. De Jong kreeg de onderscheiding voor zijn jarenlange inzet voor het bevorderen van mondgezondheid door middel van preventie.

De Jong heeft zich met name gemanifesteerd door zijn gestructureerde aanpak voor de vernieuwing van het beleid voor de collectieve tandheelkundige preventie. Daarmee heeft hij een solide basis gecreëerd voor het stimuleren van een maatschappelijk draagvlak voor preventieve mondzorg voor kwetsbare groepen.

Dr. Carl Witthaus wordt beschouwd als de grondlegger van de sociale tandheelkunde in Nederland. Hij was de stuwende kracht achter de oprichting van het Ivoren Kruis in het begin van de vorige eeuw. Witthaus werd in 1868 in Osnabrück geboren en studeerde tandheelkunde in Berlijn. Op 19-jarige leeftijd behaalde hij het diploma Zahnartzt. Hij kwam naar Nederland en haalde er met succes

het tandmeesterexamen. Vervolgens vertrok hij naar Amerika en verwierf aan de universiteit van Pennsylvania de titel Doctor of Dental Surgery.

Maar hij kwam ook weer terug naar ons land en vestigde zich als tandmeester in Rotterdam. In 1896 houdt Witthaus voor het Nederlands Tandheelkundig Genootschap een lezing over cariëspredispositie en cariësprofylaxe. Hij betoogt dat levensgewoonten bij het optreden van cariës een grote rol spelen. Hij noemt voeding en roken als belangrijke factoren.

Roken zou volgens Witthaus het

cariësproces remmen, maar mocht vanwege de schadelijke gevolgen voor de algemene gezondheid, niet worden aangeraden. Cariës zou kunnen worden voorkomen door het gebit te reinigen met een borstel, tandenstokers en zijden of elastieken draadjes.

Een man met belangrijke wetenschappelijke visie. Zo belangrijk, dat het Ivoren Kruis zijn waardering voor personen die een zeer belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het werk van de vereniging, kan onderscheiden met de Dr. Carl Witthaus Medaille.

Bron: www.ivorenkruis.nl

Mondhygiëne Nederlanders voor verbetering vatbaar 66 procent van de Nederlanders poetst zijn tanden ten minste twee keer per dag. In vergelijking tot andere Europese landen is Nederland bijna hekkensluiter met dit percentage.

Alleen de Belgen scoren lager, 53 procent van de Belgen poetst ten minste twee keer per dag de tanden. Een keer per jaar de tandarts bezoeken doen Nederlanders (79 procent) wel meer dan gemiddeld in Europa (61 procent). Het gebruik van mondwa6

ter is echter het laagste van Europa. Tandplak, gevoelige tanden en een slechte adem zijn de top drie tandproblemen in Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van Rainmakers in opdracht van Listerine onder 1.000 Nederlandse respondenten.

Mondwater helpt bacteriën te verwijderen die tandproblemen veroorzaken en die met tandenpoetsen en flossen alleen worden gemist.

Bron: Johnson & Johnson

Ötzi had slechte tanden Gletsjerman ‘Ötzi’ werd al geconfronteerd met tandpijn.

Net zoals de mensen vandaag werd hij meer dan 5.000 jaar geleden geplaagd door tandbederf (cariës) en ontstoken tandweefsel (parodontitis). Bovendien waren zijn voortanden -vermoedelijk door een ongeval- afgestorven.

Dat konden wetenschappers van het Centrum voor Evolutionaire Geneeskunde (ZEM) van de Universiteit van Zürich achterhalen.

‘De gletsjermummie vertoonde merkwaardig genoeg vele ziektes aan de tanden en het steunweefsel die ook vandaag nog wijdverbreid zijn’, verklaarde professor Frank Rühli, de leider van het onderzoek. Daardoor kan het voedingsgedrag van de neolithische ijsman en de evolutie van medisch belangrijke tandziektes in kaart gebracht worden.

Niettegenstaande al meer dan twintig jaar onderzoek wordt uitgevoerd op de beroemde ijsmummie hadden zijn tanden nauwelijks aandacht gekregen. Tandarts Roger Seiler en zijn wetenschappelijke collega’s in de Verenigde Staten en Italië hebben de CT-scans van het gebit van Ötzi nu wel onderzocht. ‘Het verlies van steunweefsel was altijd al een van de vaakst voorkomende ziektes, zoals de schedelvondsten uit

het Stenen Tijdperk of het onderzoek van Egyptische mummies aantoonden. Ötzi geeft ons een bijzonder goede kijk op een vroeg stadium van deze ziekte’, aldus Seiler.

Reconstructies Driedimensionale reconstructies van gebit en mondholte tonen hoe erg de ijsman onder een gevorderde parodontitis leed. Vooral aan de achterste kiezen vond Seiler een verlies van parodontaal steunweefsel dat bijna de wortelpunten had bereikt. Maar Ötzi zal wellicht nauwelijks zijn tanden hebben gepoetst. Het afslijtende voedsel had volgens de experten echter veel tot zelfreiniging bijgedragen.

Parodontitis wordt ook in verband gebracht met ziektes aan het hart- en vaatstelsel. Vroegere onderzoeken van Ötzi hadden al aangetoond dat hij aan aderverkalking leed.

Het tandbederf dat bij de ijsman werd vastgesteld, wijten de wetenschappers daarentegen aan een erg zetmeelachtige voeding zoals brood en pap. Dat werd door de opkomende landbouw in het neolithicum of nieuwe steentijd steeds meer geconsumeerd.

De schade aan de tanden van Ötzi is net zoals zijn andere verwondingen een bewijs van het ruwe leven in zijn tijd, aldus de vorsers. ‘Een voortand is door een slag afgestorven -de verkleuring is nog duidelijk zichtbaar- en een kies is afgebroken, wellicht door te bijten op een steentje in zijn voedsel.’ Ötzi wordt wereldwijd beschouwd als de oudste ijsmummie.

Sinds zijn ontdekking in 1991 in de Ötztaler Alpen hebben ontelbare wetenschappelijke onderzoeken plaatsgevonden.

De resultaten van het onderzoek zijn in het European Journal of Oral Sciences gepubliceerd. Het Centrum voor Evolutionaire Geneeskunde van de Universiteit van Zürich bestudeert op interdisciplinaire wijze de evolutie van belangrijke menselijke ziektes.

Bron: Universiteit van Zürich

Fout in artikel Dentz-1 In het artikel ‘Doorhalen wat niet van toepassing is: NZa

Hoekstra van Achmea was. Door het ontbreken van de naam

kostprijsonderzoek over mondzorg is wel/niet zinvol’ dat

van Karin Hoekstra kan verwarring ontstaan zijn.

gepubliceerd is op pagina’s 32-35 van Dentz-1 van 2013 is

De uitgever van dit blad biedt zijn excuses aan voor deze omissie.

een fout geslopen.

Later dit jaar zal er een duo-interview over het kostprijsonder-

Hierdoor is de quote van NMT-voorzitter Rob Barnasconi per

zoek plaatsvinden met de voorzitter van ANT, Jan Willem

abuis direct overgegaan in de quote die eigenlijk van Karin

Vaartjes en NMT-voorzitter Rob Barnasconi.

7

Geconcentreerd en toch relaxed werken. Dus nog helder en fris aan het eind van uw werkdag.

Perfect zicht op datgene waar u mee bezig bent. Dankzij onze volspectrumlampen onder eigen label. Armaturen in stijlvol design.

Totaaladvies. Montage in eigen beheer. Topkwaliteit. Daarop mag u vertrouwen bij de specialist in praktijkverlichting!

Goed licht, Gezonde zaak!

Matenweg 9 7948 ND Nijeveen T: 0522 - 28 22 28 F: 0522 - 28 14 32 E: info@lucasverlichting.nl I: www.lucasverlichting.nl

Specialist voor tandartsen Casco, nieuwbouw, verbouw, renovatie, restauratie Als u goed en betrouwbaar advies wilt, een ontwerptraject geheel naar uw wensen, een prettige bouw zonder onvoorziene kosten, belt u nu.

Wij realiseren praktijken met strakke budgetten. Uw totaal investering kan in veel gevallen behoorlijk verlaagd worden.

Graag sturen wij u een uitgebreide brochure met vele voorbeeldprojecten, referenties en werkwijze! Bel voor vrijblijvend gesprek bij u op de praktijk!

Nieuwe Eerdsebaan 8 5482 VS Schijndel T: 073-5493841 F: 073-5480141 E-mail: info@vanderSchootArchitecten.nl Web: www.vanderschootarchitecten.nl Al meer dan 30 jaar gespecialiseerd.

Meer dan 200 praktijken gingen u voor‌.

Gewoon, omdat het goed moet zijn!

KORT Zorgverzekeraars niet transparant over kosten Zorgverzekeraars verantwoorden zich te weinig voor de kosten die zij maken en de samenstelling daarvan. Met name de vier grote concerns – die 90 procent van de markt bedienen – hebben een hoog eigen vermogen, terwijl zij ook forse winsten maken. Kosten die zijn gemoeid met het binnenhalen van nieuwe klanten zijn niet inzichtelijk en bovendien presenteren zorgverzekeraars eigen kosten ten onrechte als zorgkosten. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van VvAA naar de geldstromen bij zorgverzekeraars De totale gezamenlijke winst van de vier grote verzekeringsconcerns in 2011 is vastgesteld op 669 miljoen euro.

Over 2012 zal de winst tenminste gelijk zijn aan dat bedrag, hoewel de jaarverslagen van drie van de vier grote concerns nog niet zijn gepubliceerd. Edwin Brugman, directeur kennismanagement van VvAA: ‘Zorgverzekeraars komen bij monde van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) nu naar buiten met de mededeling dat de premies omlaag kunnen omdat de winsten dit jaar zo hoog zijn. Dit was de afgelopen jaren ook al het geval, echter toen is aangegeven dat de premies omhoog zouden gaan vanwege stijging van de zorgkosten. Daarbij werd de bal doorgespeeld naar zorgverleners en zorginstellingen. De winsten en daarmee het eigen vermogen blijven echter zeer hoog.

Nu wordt er aangegeven dat de premies dit jaar al over de hele linie 6 euro, zijn gedaald. Dit kost de zorgverzekeraars 65 miljoen euro. Daarbij vergeet men te vermelden dat het eigen risico met 140 euro is gestegen. Dit betekent dat zorgverzekeraars per saldo zo’n 1,5 miljard euro zouden kunnen besparen.’

Zorgkosten niet juist weergegeven De meeste zorgverzekeraars presenteren hogere zorgkosten dan zij daadwerkelijk maken. Brugman: ‘Dat komt omdat zij naast de kosten die zij aan zorginstellingen, zorgverleners en verzekerden betalen, ook organisatiekosten (administratiekosten) toerekenen aan de zorgkosten.

Dit blijkt uit een toelichting van (De Nederlandsche Bank) DNB waarin zij meldt dat ‘er zorgverzekeraars zijn die afhandelingskosten verantwoorden onder schaden’ en uit een korte toelichting in een van de jaarverslagen van de zorgverzekeraars.’

Een andere opvallende uitkomst is dat in de jaarverslagen van de vier grote verzekeraars reclamekosten worden opgegeven van in totaal 58miljoen euro in 2011. Volgens de jaarstaten die de zorgverzekeraars inleverden bij DNB blijken andere getallen, die echter niet worden toegelicht.

Daar wordt gesproken van in totaal 353 miljoen euro aan acquisitiekosten.

Zowel uit de jaarstaten als uit de jaarverslagen blijkt verder niet wat onder die kosten wordt verstaan. Brugman: ‘Als we nog even bij de reclamekosten blijven, zien we dat de vier grote concerns verantwoordelijk zijn voor twintig verschillende verzekeringsmerken, daar waar de andere vijf verzekeringsmaatschappijen maar zes merken in de lucht houden. Wanneer mensen overstappen is de kans groot dat deze overstap wordt gemaakt naar een ander merk, maar binnen hetzelfde verzekeringsconcern. Ze blijven vaak gewoon binnen dezelfde organisatie.’

ZN, de overkoepelende belangenorganisatie van de negen zorgverzekeraars in Nederland, wil geen inzicht verstrekken in het bedrag dat zij van de zorgverzekeraars uit de premiegelden voor hun lobbywerk ontvangen. ‘En dat is vreemd nu juist ZN pleit voor meer transparantie in de kosten voor zorg. ZN beschikt over een budget van vele miljoenen. Geld dat volledig door burgers beschikbaar wordt gesteld’, aldus Brugman.

Inzicht in kosten van belang Zorgverzekeraars hebben als doelstelling om de kosten in de zorg te verlagen en de premies voor de Nederlandse zorgconsument betaalbaar te houden. Vanuit deze maatschappelijke rol zouden zij transparant en toetsbaar moeten zijn in de verantwoording van de besteding van deze gelden. Uit het onderzoek blijkt dat er geen objectieve benchmark is waaruit kan worden opgemaakt of de zorgverzekeraars nu efficiënt en/of effectief werken. Dat stellen alleen de zorgverzekeraars zelf vast.

Voor het onderzoek naar en inventarisering van de geldstromen van zorgverzekeraars zijn objectieve bronnen gebruikt zoals de jaarverslagen van de zorgverzekeraars en de jaarstaten die zorgverzekeraars verstrekken aan DNB. Daarnaast is onder meer informatie opgevraagd bij Zorgverzekeraars Nederland, de NPCF, de zorgverzekeraars zelf en DNB Bron: VvAA 9

Het eerste en enige dentine in een capsule

Biodentine™ is het eerste alles-in-één biocompatibel en bioactief dentinesubstituut dat overal waar dentine beschadigd is, gebruikt kan worden.

Biodentine™ bevordert de remineralisatie van dentine, houdt de vitaliteit van de pulpa in stand en bevordert de genezing ervan. Het vervangt natuurlijk dentine en het heeft dezelfde biologische en mechanische eigenschappen.

De klinische behandeling met Biodentine™ levert voortaan nog meer voordelen op: vanaf nu is het mogelijk om de composiet rechtstreeks op de Biodentine™ te kleven, zodat een volledige restauratie in één enkele sessie kan worden uitgevoerd.

Ontdek nu zelf alle klinische voordelen van het eerste en enige echte dentine in een capsule en vraag uw Septodont-vertegenwoordiger naar Biodentine™.

• •

••

SEPTODONT NV-SA Grondwetlaan 87 B-1083 Brussel gratis nummer: 00800 2 425 60 37 Fax +32 (0)2 425 36 82 info@septodont.nl www.septodont.nl

PRODUCT Bioclear Aesthetics Matrix Kit Restaureren of herstellen van natuurlijke anatomie van anterior restauraties en esthetische behandelingen is een belang-

rijke factor voor een succesvol resultaat. Echter het verkrijgen van een juiste aproximale bolling kan tijdrovend en onvoor-

spelbaar zijn. Het Bioclear matrixsysteem is een volledig anatomisch aproximaal matrixsysteem en is speciaal ontwor-

pen om een ideale aproximale vorm te creëren en het vereenvoudigen of elimineren van aproximale afwerking. De Bioclear

matrixen maken onderdeel uit van de Bioclear Aesthetics

Matrix Kit die matrixen bevat voor het sluiten van een diasteem en standaard anterior restauraties. De diasteem matrixen

hebben een extra uitbouw voor het sluiten van het diasteem,

opbouw van kegeltanden en het sluiten van ‘black triangles’.

De standaard anterior matrixen zijn uitermate geschikt voor

gevallen waarbij er minder ruimte hoeft te worden opgevuld

wiggen, aproximale zaagjes en schuurstrips, ‘interproximators’,

trixen bevat de Bioclear Aesthetics Matrix kit: anatomische

Informatie: www.hofmeester.nl

en alledaagse restauratieve situaties. In aanvulling op de ma-

klinische instructies, een DVD en diverse toebehoren.

Philips Sonicare introduceert de nieuwe AirFloss Philips presenteerde op de International

te doen en hun mondhygiëne te

en verbeterde Philips Sonicare AirFloss.

die eerst onregelmatig flosten,

Dental Show (IDS) in Keulen de nieuwe

verbeteren. Van de gebruikers

in minder

gaf na drie maanden 96 procent te ken-

dan dertig secon-

wijze tandplak op plekken tussen de

maal per week gebruikten. Het verbetert

gereinigd. Het toestel

Daarmee wordt het voor mensen die niet

ook een eenvoudige manier om een

Dit toestel voor interdentale reiniging

verwijdert op effectieve, maar zachte tanden die moeilijk te bereiken zijn. flossen gemakkelijker om voor gezonder

tandvlees te zorgen en gingivitis te verminderen.

‘De Philips Sonicare AirFloss helpt

diegenen die nooit flossen om dat vaker

nen dat ze de AirFloss ten minste vier-

den kunnen worden

dus niet alleen de mondhygiëne, maar is

heeft een nieuw opzet-

nieuwe mondreinigingsroutine op te

tussen de tanden kan

bouwen’, stelt dr. Jörg Strate, hoofd

Global Clinical Affairs bij Philips Consumer Lifestyle.

De nieuwe AirFloss maakt gebruik van dezelfde, door Philips ontwikkelde au-

tomatische sproeistootfunctie die met

korte straaltjes lucht en waterdruppels tandplak en bacteriën tussen de tanden

verwijdert. Deze technologie verwijdert tot vijfmaal meer tandplak dan manueel poetsen, zo bleek uit onderzoek.

De nieuwe AirFloss heeft een automatische sproeistootfunctie die zorgt voor een continue stroom automatische straal-

tjes, zodat de ruimtes tussen de tanden

stuk gekregen dat beter

worden gericht en dat

minder spettert. Het

opzetstuk is nu ook verkrijgbaar in verschil-

lende kleuren, zodat elk

gezinslid zijn eigen kleur heeft. Verder is het klepje op het reser-

voir nu voorzien van

een vulindicator en heeft

het toestel een verbeterd

ergonomisch ontwerp voor meer stabiliteit, zodat het nog gemakkelijker in gebruik is.

Informatie: www.philips.nl

11

BIJZONDERE CURSUS VOOR TANDARTSEN Ernstige gebitsslijtage is een groeiend probleem.

De huidige ontwikkelingen binnen de adhesieve tandheelkunde maken het mogelijk patiënten met uitgebreide slijtage van de dentitie te behandelen met directe restauraties.

Bent U als tandarts geïnteresseerd in de diagnostiek en behandeling van patiënten met problemen op het gebied van esthetiek, ernstige tandslijtage en tandboogonderbreking?

Onder verantwoordelijkheid van Dr. N. Opdam, Dr. Th. Spierings en Drs. H. Huijs-Visser wordt in het Centrum voor Complexe Tandheelkunde van de afdeling Tandheelkunde UMC St Radboud te Nijmegen, de PAOT-cursus “Adhesieve tandheelkunde en ernstige slijtage” gegeven.

De Cursus De cursus start september 2013 en wordt gedurende een 40-tal weken op dinsdagmiddag gegeven. In een training-on-the-job met maximaal 5 cursisten doet u uitgebreid ervaring op in het behandelen van patiënten met problemen op het gebied van esthetiek, tandslijtage en tandboog onderbreking.

In de beginfase van de cursus wordt vooral aandacht besteed aan de theoretische onderbouwing van de diverse restauratieve mogelijkheden en oefent u diverse directe restauratietechnieken op fantoom. Na deze periode start u elke dinsdagmiddag met een korte werkbespreking, waarna u eigen patiënten of de door ons geselecteerde patiënten gaat behandelen.

Deze PAOT-cursus is Q-keur gecertificeerd en levert 120 geaccrediteerde punten voor het NMT kwaliteitsregister voor tandartsen.

Kosten De cursuskosten zijn €13.500, – per cursist, inclusief syllabus en verbruiksmaterialen.

Aanmelden?

Stuur voor een aanmeldingsformulier of voor meer informatie een e-mail naar T.Spierings@dent.umcn.nl óf bel (024) 361 64 10.

LET OP: de inschrijving sluit 1 juni 2013!

UMC St Radboud te Nijmegen Afdeling Tandheelkunde Vakgroep Preventieve en Curatieve Tandheelkunde Mw Dr Th.A.M. Spierings, coördinator cursus Philips v. Leydenlaan 25

T (024) 361 64 10

Postbus 9101

F (024) 354 02 65

6500 HB Nijmegen

E T.Spierings@dent.umcn.nl

PRODUCT Fit Checker Advanced White van GC De nieuwe Fit Checker Advanced White is een vinyl polyether materiaal voor het opsporen van drukplekken en voor het controleren van de pasvorm van prothetische werkstukken.

Dankzij de uiterst dunne consistentie, de snelle uitharding en het hydrofiele karakter,

is het materiaal bijzonder makkelijk te verwer-

ken en biedt het een zeer nauwkeurige registratie van

afwijkingen in alle soorten prothetische werkstukken, zoals metaalporseleinen restauraties en gebitsprothesen.

Fit Checker Advanced White biedt volgens de leverancier:

• een thixotrope consistentie die onder druk makkelijk vloeit; • uiterst dunne film om de restauratie nauwkeurig te kunnen plaatsen;

• goed zichtbaar kleurverloop voor het makkelijk identificeren van afwijkingen;

• leverbaar in automix cartridge om nauwkeurig en optimaal

werken;

• ook leverbaar in tuben voor handmatig mengen.

• voldoende hardheid om het materiaal met een boor te be• hoge scheursterkte voor makkelijk verwijderen;

te appliceren;

Informatie: www.benelux.gceurope.com

Venus Color voor restauraties met karakter In een goede restauratie kan soms net dat

gecreërd worden. Met Venus Color zijn

Venus Color is een vloeibaar lichtuithar-

liteit van de patiënt weerspiegelt. Door

dig te karakteriseren en kunnen kunst-

nabootsen van onder andere glazuur-

beetje karakter missen, dat de individua-

het toevoegen van kleur en creativiteit kan een persoonlijke en natuurlijke touch

(in)directe composietrestauraties eenvoustoftanden gemakkelijk van persoonlijke kenmerken voorzien worden.

dend karakteriseringsmateriaal voor het scheurtjes, kalkvlekken, abrasie-opper-

vlakken, fissuren en tandhalsverkeuringen.

Het assortiment bevat vijf intense kleuren: white, blue, corn, amber en choco. Venus

Color White is ook te gebruiken voor het maskeren van verkleuringen. Het materiaal wordt onverdund in een dunne laag

aangebracht of eerst verdund met een

transparant composiet (Venus Diamond

Flow CL) voor een lagere kleurintensiteit.

Venus Color is een ideale aanvulling op de

hoogesthetische nano-hybride composieten Venus Diamond, Venus Pearl en Venus Diamond Flow.

Informatie: www.heraeus-dental.nl

13

ALMOST NATURAL The first biomechanical abutment worldwide

“Bootst natuurlijke kauwfunctie na”

PRO SCAN Belgium Eikenenweg 71 3520 Zonhoven Tel. + 32(0)11 822 650

Netherland Rembrandtlaan 24 C 3723 BJ Bilthoven Tel. +31(0)30 609 0095

www.proscan.be | info@proscan.be

PRODUCT Kunst in het systeemplafond Denticare en Dentique, tandartsenpraktijk in het centrum van

Venlo, heeft een nieuwe manier geïntroduceerd om haar cliënten met nog meer zorg en aandacht te omringen. De kliniek

maakt sinds enkele weken gebruik van Ligzicht, een initiatief dat het ligcomfort van de patiënt wil bevorderen. Ligzicht zorgt

ervoor dat cliënten, juist in de stoel, hun ogen op iets moois

kunnen richten. De blik is afgeleid van de behandeling, de aandacht wordt gevangen door: het plafond.

Joyce Boschker schildert voornamelijk zintuigen. Gezichten,

aantal maanden geleden kwam ik in contact met kunstenaar

ratiebron. De samenwerking met Rutger Sprengers is haar goed

Denticare tandarts Rutger Sprengers over het initiatief: ‘Een Joyce Boschker. Ik was direct onder de indruk van haar werk

én zag ook een mogelijkheid om haar creativiteit in te zetten

voor mijn praktijk. Niet voor enkele mooie schilderijen in de

wachtruimte maar kunst in het plafond. Op deze manier wordt de aandacht van de patiënt tijdens de behandeling afgeleid van de werkzaamheden van de tandarts of mondhygiënist’.

De kunst die Sprengers inzet in zijn werkruimtes is specifiek gecreëerd voor een tandartsenpraktijk. Het zijn werken die de

schoonheid en kracht van alle zintuigen laten zien. Alle werken hebben een directe link met het werkgebied van de tandarts.

ogen, en monden fascineren haar en zijn een constante inspi-

bevallen. ‘De reacties van de mensen als ze in de stoel gaan

zitten, zijn zo positief en dat werkt heel stimulerend voor mij.

Het is een heel andere doelgroep dan ik gewend ben, maar een

die ik enorm waardeer’, aldus de kunstenaar. Zij verdiepte zich eerst in het maken van kunst voor patiënten. Vervolgens

zorgde zij dat de kunstwerken, op een kwalitatief hoogwaar-

dige manier, gedrukt konden worden. Hiervoor wordt een speciaal soort kunststof gebruikt dat op een eenvoudige manier in het systeemplafond is aan te brengen.

Informatie: www.ligzicht.nl

NMT Jaarcongres 2013: Mondziekten Op vrijdag 14 juni 2013 organiseert

digen belichten diverse mondziekten

schoots de gelegenheid voor het on-

vordering der Tandheelkunde het

kunnen komen en bieden hiermee het

netwerken.

de Nederlandse Maatschappij tot beNMT Jaarcongres in Hotel Theater

die in een algemene praktijk voor

hele tandheelkundig team vakinhou-

Figi te Zeist. Het thema van het con-

delijke en praktische kennis waar men

voor de algemene praktijk’. Deskun-

bijwonen van de lezingen is er ruim-

gres luidt: ‘Mondziekten; een uitdaging

direct mee aan de slag kan. Naast het

derhouden van sociale contacten en

Informatie en inschrijven: www.nmtjaarcongres.nl.

Nieuwe eigenaren voor Heraeus Dental Heraeus, het in Hanau gevestigde edelmetaal- en technologie-

is 360 miljoen euro. Afnemers zijn onder andere tandartsen,

hele business group zal worden overgenomen door Mitsui, een

Bij de overname van de business group beoogt Mitsui alle

concern, neemt afscheid van haar dentale activiteiten. De gebeursgenoteerde chemiegroep met wereldwijd 13.000 medewerkers. De overname is nog onder voorbehoud van goedkeuring van de mededingingsautoriteiten.

Heraeus Dental behoort tot de topaanbieders van dentale

oplossingen en materialen, waaronder edelmetalen, materialen

voor restauratieve behandelingen, kunststof-prothesetanden, materialen voor prothetische oplossingen en producten voor

lokale anesthesie. Het aantal medewerkers van Heraeus Dental bedraagt wereldwijd 1.400. De gerapporteerde omzet over 2012

tandtechnici en andere professionals in de dentale branche.

medewerkers van de 20 locaties wereldwijd te behouden. Het

bestaande management van Heraeus Dental blijft intact en zal de bedrijfsactiviteiten onverminderd voortzetten. Daarnaast ondersteunt Mitsui de huidige strategie van Heraeus Dental

en heeft de intentie deze voort te zetten. Op dit moment, zijn er geen verdere maatregelen gepland, dan die in het afgelopen

jaar zijn geïntroduceerd. Het hoofdkantoor van Heraeus Dental - Heraeus Kulzer GmbH - blijft in Hanau.

Informaite: www.heraeus.com

15

‘ Angst thuis net iets kleiner’

A

De stichting Solgu (Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht) heeft onderzoek gedaan naar het aantal mensen dat niet of verminderd mobiel is en komt voor de stad Utrecht uit op twaalf procent. Voor de toekomst verwacht deze stichting in verband met de vergrijzing een forse toename.

Er is dus behoefte aan een ambulante tandarts. Te vaak wordt er nog van tandheelkundige behandeling afgezien, omdat het te veel moeite kost om de patiënt bij de tandarts te krijgen. Ook speelt het gebrek aan tijd en middelen, waarmee de verzorgenden steeds meer te maken hebben, een rol.

Hierdoor blijven patiënten vaak zitten met een slecht functionerend gebit of een problematische prothese.

De ambulante tandarts biedt een passende oplossing voor deze problematiek.

Maatschappelijke behoefte Relatief veel mensen zijn immobiel.

Draagbare apparatuur Ambulante tandartsen hebben de beschikking over een volledig draagbare tandartsunit in een koffer, een opvouwbare behandelstoel, een inklapbare operatielamp en portable röntgen-apparatuur. Het geheel kan in een personenauto vervoerd worden.

De unit waar ambulant tandarts Van Dongen gebruik van maakt is volledig selfsufficient. Alleen een stopcontact is nodig. Dit stelt ambulante tandartsen

Ambulante tandheelkunde, een ondergeschoven kindje

Ambulante tandheelkunde is een vorm van tandheelkunde waarbij de patiënt niet naar de tandarts toegaat, maar de tandarts naar de patiënt. Op dit moment komt ambulante tandheelkunde nog voort uit een maatschappelijke behoefte, maar ook voor bedrijven die niet willen dat hun medewerkers een middag vrij hebben voor een tandartsbezoek, is het aantrekkelijk.

Auteur: Frans van Dongen

16

Ambulante tandheelkunde, waarbij de patiënt niet naar de tandarts toegaat, maar de tandarts de patiënt bezoekt, is in het bijzonder voor patiënten die langdurig bedlegerig zijn, patiënten in verpleeg- en verzorgingshuizen, al of niet demente bejaarden, lichamelijken/of geestelijk gehandicapten, mensen met veel angst voor de tandarts, maar die zich thuis wel durven te laten behandelen, mensen met straat- en pleinvrees, mensen die zeer efficiënt met hun tijd moeten omgaan, gedetineerden of voor bedrijven die hun werknemers niet een hele middag willen missen voor een tandartsbezoekje van twintig minuten.

Vaak komt ambulante tandheelkunde nog voort uit een maatschappelijke behoefte.

in staat, om naar de betreffende patiënt of instelling toe te gaan op een door de patiënt of instelling zelf te bepalen tijdstip.

Ook is het uiteraard mogelijk, dat een tandarts een immobiele patiënt doorverwijst, omdat hij zelf geen huisvisites doet.

Hygiëne is een belangrijk item en in de ambulante tandheelkunde is dat niet anders. Door zo min mogelijk gebruik te maken van sterilisatie, waarvoor uiteraard wel de benodigde apparatuur aanwezig is, maar zo veel mogelijk van disposables, is het mogelijk om ruimschoots de wettelijke normen te voldoen.

Wegwerpboormachines (zie afbeelding) zijn een goed voorbeeld van dit soort disposables. Bij deze boormachines gebruikt de ambulante tandarts bij iedere patiënt een nieuwe in plaats van een gesteriliseerde boormachine. Dit weggooiprincipe is in de ambulante praktijk van Van Dongen zo ver mogelijk doorgevoerd. Ook zijn er weggooi-sondes en -spiegels in de handel.

Bij bijvoorbeeld extractietangen is dit uiteraard niet mogelijk. Deze worden steriel verpakt meegenomen naar de patiënt en pas op het laatste moment vlak voor de behandeling uitgepakt. Op de terugweg worden de vuile instrumenten in een desinfecterende vloeistof vervoerd. Thuisgekomen wordt er gesteriliseerd op 134 graden. Celsius Efficiency en kostenbesparing Het inzetten van een ambulante tandarts kan zorgen voor efficiency en kostenvoordeel. Zelfs als er in instellingen al een tandartsunit aanwezig

is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer patiënten immobiel zijn, het vervoeren van deze patiënten is erg tijdrovend en vereist inzet van verschillende verpleegkundigen.

Ook bij patiënten die een lichamelijke- of geestelijke handicap hebben kan dit het geval zijn, zij kunnen niet altijd alleen vervoerd worden en de inzet van ondersteuning, een taxi of zelfs een ambulance is extreem duur. Ook zijn veel praktijken nog steeds slecht rolstoelbereikbaar door te hoge drempels en soms zelfs stoeptreden (prof Schaub, Dentz 1, 2012) Toch is er niet altijd een medische indicatie nodig om te kiezen voor ambulante tandheelkunde. Ook voor kleine bedrijven is het goed mogelijk om een tandarts te laten komen, dit voorkomt dat medewerkers een middag of een groot deel ervan vrij moeten nemen voor een tandartsbezoek van slechts twintig minuten. In het verleden was deze zogenaamde bedrijfstandarts alleen weggelegd voor grotere bedrijven.

Beperkt indicatiegebied Er is sprake van een relatief beperkt indicatiegebied. De meeste verrichtingen bestaan uit: controles, foto’s, schoonmaken, vullingen, extracties en prothetiek. Zaken als kroonen brugwerk zouden in theorie wel kunnen, maar er blijkt weinig behoefte aan. Het betreft meestal mensen die ziek zijn of anderszins ergens aan lijden. Het is wellicht daarom dat zij geen hoge tandheelkundige eisen stellen, maar vaker van een pijnklacht afgeholpen willen worden, een vulling behoeven of zitten met een problematische prothese.

Het ‘technische kunnen’ staat dus minder op de voorgrond.

Echter....des te meer eisen stelt de patiënt als zodanig. Deze is namelijk in de meeste gevallen ‘medisch gecompromitteerd’. En vaak in meerdere opzichten. (Dit hangt samen met het feit, dat de patiënt niet naar de tandarts kan).

Zo worden er in de ambulante praktijk veel meer medicijnen geslikt dan in de conventionele praktijk. Gevallen van zeven medicijnsoorten door elkaar (en vanwége elkaar) zijn eerder regel dan uitzondering. Wat in dit verband tot aanbeveling strekt, is een App, die draait op een iPhone en het mogelijk maakt, dat je een digitaal Farmakotherapeutisch Kompas tot je beschikking hebt. Het is dan makkelijk en weinig tijdrovend om ieder medicijn, dat de patiënt inneemt even te scannen op bijwerkingen, interacties en waarschuwingen/voorzorg. De Medische Anam17

JDS WIND! Professionele dentale software

Agenda, boekhouding standaard aanwezig • Uitstekende service en helpdesk • Geen extra kosten voor installatie en instructies en drie maanden gratis op proef Scan hier uw qr-code

nese is op deze wijze verantwoord. In de praktijk blijken het vooral de cardio-vasculaire middelen en de psycho-farmaca te zijn, die extra aandacht behoeven. In veel gevallen is er overleg vereist met verzorger, huisarts, specialist of trombosedienst.

Een tweede ‘moeilijkheidsfactor’ betreft de gemiddelde leeftijd van de patiënten. Die is een stuk hoger dan in de conventionele praktijk. Geriatrische tandheelkunde kan zonder meer als een deelgebied van de ambulante tandheelkunde beschouwd worden.

En andersom.

Een derde punt, wat genoemd moet worden is de lichamelijk en/of geestelijk gehandicapte patiënt. Deze categorie van patiënten komt uiteraard relatief veel voor in de ambulante praktijk.

Cursussen op dit gebied (evenals op gerodontologisch gebied) zijn zeker aan te raden.

Samenhangende hiermee moet ook de bemoeilijkte communicatie genoemd worden. Vaak is de patiënt dermate gehandicapt, dat hij niet kan praten, maar alleen onsamenhangende geluiden laat horen. Soms kan dan de vaste begeleidster of een famillielid ‘vertalen’.

Een vierde complicerende factor is tandartsangst. Er is een relatief grote groep patiënten, die de tandarts ‘laat komen’, omdat de tandartsangst thuis net iets kleiner is dan in een praktijk. Angstbestrijding speelt dus een grote rol in de ambulante praktijk. Ook daarin is enige expertise aan te bevelen.

Een vijfde punt is, dat er nogal eens een terminale patient om behandeling vraagt. Dit zijn mensen die vaak minder dan zes weken te leven hebben en dat weten.

Meestal nemen ze veel pijnstillers (morfinepleisters), maar toch kan een afgebroken vulling, een loszittende kies of prothese behoorlijk dwars zitten. Deze categorie patiënten kan vaak alleen maar met een ambulance en één of twee helpers naar de tandarts. Het behoeft geen betoog, dat de ambulante tandarts in zo’n situatie een oplossing kan bieden.

Ondergeschoven kindje Samengevat kan worden gezegd dat de aandachtsgebieden van ambulante tandheelkunde de volgende zijn: • farmacologie; • gerodontologie; • omgang met meervoudig gehandicapten; • communicatie; • angstbegeleiding; • reanimatie onder andere met automatische externe Defibrillator.

Casus De dochter van een terminale patiënt te Weesp belde met het verzoek of ik een huisvisite af wou leggen ten behoeve van haar vader, de heer W, die nog enkele weken had te leven. Er was een flink stuk vulling afgebroken van de 16 en hij had last van de scherpe rand. Voor de rest had hij (aan z’n gebit) geen klachten. Hij had een tumor in z’n ruggemerg, die veroozaakte dat z’n benen af en toe gingen schudden en pijn deden. Daar de man naar eigen zeggen de laatste tijd nogal veel straling had gehad, besloot ik geen foto te nemen en alleen maar de kies te vullen. Tijdens de behandeling moest er een paar maal vanwege het schudden van z’n benen gestopt worden, maar voor de rest ging de behandeling voorspoedig.

Toen ik mijn spullen had ingepakt en weer naar huis ging, stelde z’n dochter en echtgenoot, dat ze mijn optreden als een ‘uitkomst’ hadden ervaren. Terwijl ik alleen maar een vulling had gelegd.

Dit is één van de belangrijkste verschillen met conventionele tandheelkunde: Je kunt met vrij simpele behandelingen een enorm verschil betekenen en opvallend veel dankbaarheid oogsten.

Een degelijke cursus Ambulante Tandheelkunde zou deze zaken moeten bevatten. Veel patiënten zijn verminderddan wel niet mobiel. Onderzoek door de stichting Solgu heeft aangetoond dat het ruwweg om twaalf procent van de bevolking gaat. Hier komt nog een vrij grote groep bij die wel degelijk mobiel is, maar bang is voor de tandarts en het thuis wel durft. De objectieve behoefte aan ambulante tandheelkunde kan dus als groot beschouwd worden.

De inschatting voor de toekomst is, dat deze behoefte nog groter wordt. Het is daarom vreemd, dat dit gebied nauwelijks de aandacht krijgt die het in epidemiologisch opzicht verdient. Veel patiënten hebben behoefte aan tandheelkunde aan huis. Sommigen zelfs dringend.

Eigenlijk laten we deze groep patiënten in de kou staan, ondanks dat het er zeer veel zijn. De ambulante tandheelkunde is te omschrijven als een ‘ondergeschoven kindje’, terwijl een voorzichtige schatting een half à één miljoen eventuele patiënten oplevert. Dat is jammer, want het is een buitengewoon leuke, interessante en dankbare tak aan onze professie.

F.C. (Frans) van Dongen is tandarts-ambulant en wil met dit artikel aandacht vragen voor deze vorm van tandheelkunde

19

E R F G O E D

Reina de Raat is conservator van de tandheelkundige collectie van het Universiteitsmuseum in Utrecht. In iedere aflevering van Erfgoed neemt zij u mee terug in de tandheelkundige tijd. In deze aflevering gaat het over de geschiedenis van de opleiding Tandheelkunde in Utrecht en dan met name over het gebouw dat in de volksmond bekend staat als De Ponskaart.

Auteur: Reina de Raat Foto: Levin den Boer - Persfoto.nu

20

Een kort bestaan De Ponskaart Iedereen kent het, ook de mensen die geen tandheelkunde in Utrecht hebben gestudeerd, maar wel eens over de A27 hebben gereden: het witte gebouw met de onregelmatig geplaatste ramen, de perfecte kubus van 50 x 50 meter: de zogenaamde Ponskaart. Het gebouw dat in 1974 opgeleverd is als het meest moderne en best geoutilleerde onderwijsgebouw voor tandheelkundig onderwijs, valt nu, veertig jaar na dato, ten prooi aan de slopershamer. Ondanks het relatief korte bestaan, kent het gebouw een rijke geschiedenis die al ver voordat de eerste paal in de grond gaat, begint.

Onhoudbaar In 1950 wordt de situatie in de oude kliniek aan de Jutfaseweg onhoudbaar.

Niet alleen is het er erg onfris, want nog steeds spugen daar zo’n 160 mensen per dag hun speeksel en bloed in ouderwetse kwispedoors die aan het einde van de dag geleegd moeten worden door huishoudelijke hulpen, maar ook zitten de studenten te dicht op elkaar, waardoor ze nauwelijks kunnen werken.

Er wordt een commissie ingesteld die zich gaat verdiepen in de nieuw te bouwen kliniek. Een rondreis door Europa om inspiratie op te doen volgt.

Er komen vele plannen op tafel die er evenzo snel weer vanaf geveegd worden. Locatie niet goed, de vorm deugd niet, en ineens zijn tien jaar verstreken.

Als de Universiteit Utrecht in begin jaren zestig besluit enkele faculteiten in het buitengebied van Utrecht te gaan vestigen, wordt die gelegenheid

aangegrepen om het architectenbureau van prof. van der Grinten te vragen een ontwerp voor de subfaculteit te maken. Dit keer lijkt het te gaan lukken om tot overeenstemming te komen, alleen zal vanwege de hoge kosten de bouw in verscheidene fases verlopen. Als eerste wordt de prekliniek gebouwd, en later zal het klinische deel volgen.

Eerste paal Eindelijk kan op 18 oktober 1966, in de stromende regen, door de toenmalige rector magnificus en hoogleraar sociale tandheelkunde, prof. H.M.J. Scheffer, de eerste paal in de grond geslagen worden. Was de regen een voorteken voor de nog donkere wolken die zich boven de Utrechtse tandheelkunde zouden gaan samentrekken?

In 1970 wordt het preklinische deel in gebruik genomen, maar men heeft nog geen steen gelegd van het klinische deel. Inmiddels is er zoveel tijd overheen gegaan dat de ontwerptekeningen uit 1960 al weer verouderd zijn. De werkomgeving van de tandarts heeft in die periode een cruciale verandering ondergaan: de houding van de patiĂŤnt en de tandarts is veranderd: de zittende patiĂŤnt gaat liggen en de staande tandarts gaat zitten.

Bovendien zijn er twee handen aan de stoel bij gekomen: de tandartsassistente doet haar intrede. De berekeningen van de benodigde ruimte per behandelstoel kloppen dus helemaal niet meer. En dat terwijl de tijd gaat dringen, want de Inspectie staat voor de deur van het oude Instituut. Er

met een rijk verleden:

Utrecht kent een rijke tandheelkundige historie met op de foto in het midden De Ponskaart

moet een nieuw ontwerp komen. Maar ook dat gaat niet zonder slag of stoot, want Den Haag wil juist minder geld aan de nieuwbouw uitgeven, terwijl het architectenbureau aangeeft zich niet te kunnen vinden in de nieuwe voorwaarden waaronder gebouwd moet worden.

Uiteindelijk komt men tot overeenstemming en beginnen de bouwwerkzaamheden, maar een feestelijke gelegenheid voor de eerste steen kan er niet meer af. In 1974 kunnen de eerste studenten in het nieuwe klinische deel, het Transitorium 4, terecht. De nieuwste onderwijsmethodes zijn daarin geïmplementeerd, het is het neusje van de zalm en de trots van de universiteit.

De architect van het gebouw, Teun Koolhaas, niet te verwarren met zijn neef, Rem Koolhaas, heeft aan het Massachusetts Institute of Techology (MIT) gestudeerd op het moment dat de ponskaart veelvuldig gebruikt wordt als middel om informatie op te slaan in de dan opkomende computerindustrie. Hij laat zich hierdoor inspireren bij het ontwerp van het tandheelkun-

dig instituut. De gevelstukken zijn onregelmatig geplaatst waardoor zij doet denken aan zo’n ponskaart.

Weg uit Utrecht Bij de opening van het gebouw in 1975 spreekt de toenmalige staatssecretaris Klein de hoop uit dat het aantal patiënten per tandarts van 3300 naar 2000 in 1985 zal dalen. De tandheelkundige opleiding in Utrecht zal, zo zegt hij dan, daartoe zeker bijdragen. Dat die verhouding zelfs nu nog niet bereikt is (1: 2384) maakt het niet minder wrang dat acht jaar na de opening van de Ponskaart de opleiding tandheelkunde in Utrecht van minister Deetman te horen krijgt dat ze vanwege bezuinigingen haar deuren moet sluiten. De studenten en hun hoogleraren protesteren op het Binnenhof en vragen zich af of Deetman wel ooit verstandskiezen heeft gekregen. Zij voeren actie tegen de plannen die voortkomen uit de Operatie Taakverdeling en Concentratie (TVC) maar tevergeefs: de minister blijft bij zijn besluit. Het ondenkbare gebeurt: de nieuwste en mooiste tand-

heelkundige opleiding van dat moment wordt opgeheven. Als in 1988 de laatste studenten het pand verlaten, start de universiteit direct met de verbouwing om het geschikt te maken voor de faculteiten van biologie en farmacie. Na de meer dan 70 miljoen kostende operatie heet het gebouw voortaan het F.A.F.C. Wentgebouw.

Maar snel na ingebruikname blijkt dat het gebouw helemaal niet geschikt is voor andere gebruikers dan tandartsen: de ventilatie klopt niet, de dubbele vloeren die bedoeld zijn voor bedrading en de bekabeling van de tandartsinstallaties hebben geen functie meer, loze ruimte dus. Terwijl de architect het gebouw in 1975 bij de opening nog stoer en flexibel noemt, is juist het ontbreken van dat laatste de reden om het pand nu af te stoten. Op de plek van de Ponskaart zal straks het RIVM zijn nieuwe huisvesting krijgen. Met de sloop van dit gebouw verdwijnt de laatst zichtbare herinnering aan de subfaculteit tandheelkunde in Utrecht.

En eerlijk gezegd.... het doet wel een beetje pijn.

21

22

Tevreden in de Achterhoek

H

Je neemt in de Achterhoek een praktijk over en na verloop van tijd wil de oude tandarts met pensioen. Het aantal patiënten groeit, maar een jonge tandarts die in de Achterhoek wil werken is niet te vinden of snel weer weg. De hedendaagse realiteit, merkte tandartsenpraktijk Heemskerk in Lichtenvoorde. Na drie jaar zoeken bleek een tandarts uit het buitenland aantrekken de enige optie.

Auteur: Frank van Wijck

Het team van tandartsenpraktijk Heemskerk is blij met Agata Grabowska. En zij is blij met haar Nederlandse werkplek. ‘Hiermee is een einde gekomen aan drie jaar zoeken’, zegt officemanager Mariska Heemskerk. ‘De tandarts van wie we de praktijk overnamen, gaf al bij de overname aan te willen minderen en uiteindelijk te willen stoppen met werken. In principe is dit logisch, maar de werkdruk in de praktijk werd hierdoor hoog en de wachttijd voor de patiënten werd te lang. We gingen dus op zoek naar een jonge tandarts die in onze praktijk in loondienst wilde werken. En nu zeg ik niet dat onze praktijk de beste of modernste is – hij is beslist kleinschalig – maar we leveren behalve goede zorg ook persoonlijke zorg en dat stellen onze cliënten heel erg op prijs. Wij proberen per-

soonlijke interesse te tonen in onze patiënten door een praatje met ze te maken en de behandelstoel niet meteen in de ligstand te positioneren. We hebben aandacht voor mensen. We stralen rust uit en nemen onze tijd voor ze. En dat waarderen cliënten, dus blijven ze bij onze praktijk. Ook al weten ze dat in de omgeving een grote, moderne tandartsenpraktijk gevestigd is met acht tandartsen, die bijvoorbeeld avondopenstelling heeft.

Toch merken we dat onze patiëntenpopulatie daaraan minder behoefte heeft dan aan onze betrokkenheid.’

Op zoek Heemskerk legde bij bevriende tandartsen in de regio de vraag neer of zij een jonge collega kenden die een baan zocht. En die meldde zich ook, een leuke, jonge tandarts die zich op termijn met haar partner in een eigen praktijk wilde vestigen. Helaas deed de mogelijkheid hiertoe zich al binnen een jaar voor, en weg was die leuke, jonge tandarts. Zij kende wel een oud-studiegenoot en die had ook wel interesse, maar die bleek zich niet te kunnen voegen in het team. Toen begon de zoektocht. Een advertentie op het prikbord bij de afdeling tandheelkunde van de Universiteit Nijmegen leverde nul reacties op, zelfs niet 23

HELPT OM TANDVLEESPROBLEMEN TE VOORKOMEN EN TE VERMINDEREN Digitale weergave van het gebied en de ernst van de tandvleesproblemen vóór en na gebruik1

Vóór gebruik:

Significante tandvleesproblemen

Na 2 weken:

Verbetering van de gezondheid van het tandvlees

Na 6 weken:

Verdere verbetering van de gezondheid van het tandvlees

ORAL-B® PRO-EXPERT PREMIUM TANDVLEES BESCHERMING met baanbrekende gestabiliseerde tinfluoride technologie Grotere voordelen voor het tandvlees2 Geen compromis - klinisch bewezen bescherming van de volledige mond3 70% meer tin dan Pro-Expert Multibescherming

GESTABILISEERDE TINFLUORIDE

1. Garcia-Godoy CE et al.: Effecten van de combinatie van tandpasta, elektrisch poetsen en flos op tandvleesbloeding. J Dent Res 90 (Spec Iss A): 1313, 2011.

2. in vergelijking met gewone tandpasta. Gerlach RW, Amini P. Gerandomiseerde gecontroleerde test met tandpasta met 0,454 % tinfluoride voor de behandeling van tandvleesbloeding.

Compend Contin Educ Dent 2012; 33 (2): 138-142.

3. Baig et He, Compend Cont Educ Dent 2005; 26 (Supp 1): 4-11.

De verzorging voortzetten die begint in uw praktijk

één persoon die belde om meer informatie te krijgen.

Hetzelfde lot trof de advertentie die Heemskerk plaatste op de website van de NMT. ‘En toen zaten we echt met de handen in het haar’, zegt Heemskerk. ‘De werkdruk in de praktijk liep op. Op een vakbeurs raakten we in gesprek met het bureau Careforce, dat bemiddelt tussen de vragende partij en zorgprofessionals uit het buitenland die in Nederland willen werken. Het contact werd snel gelegd en Careforce leverde een jonge Duitse tandarts die graag in de praktijk aan de slag wilde. Heemskerk vertelt: ‘Hij had een eigen praktijkje in een dorp die langzaam leegliep. Wij namen hem graag aan en aanvankelijk leek deze stap ook succesvol, maar al snel kwam de vraag van cliënten of zij niet toch weer door de oude tandarts konden worden geholpen. De nieuwe tandarts bood geen uitleg en deed gewoon bij zijn cliënten wat hij dacht dat zij nodig hadden. Bovendien had hij het gevoel echt boven de assistenten te staan. Natuurlijk was hij als tandarts eindverantwoordelijk, maar we werken hier wel in een team.’

Toch reële eisen gesteld Gelukkig kwam Careforce daarna met Agata Grabowska, de jonge DuitsPoolse tandarts die de praktijk nu in dienst heeft en over wie zowel het team als de patiënten zeer te spreken zijn.

Haar kennis van de Nederlandse taal is nog wel een beetje beperkt, wat vooral in de communicatie met kinderen in de praktijk wel eens lastig kan zijn. Maar ze leert snel bij en de inwoners van de Achterhoek maken niet zo’n punt van deze beperking. ‘Als het nodig is, praten ze gewoon zelf een woordje Duits mee’, zegt Heemskerk.

‘En haar inhoudelijke kennis is goed, het kwaliteitsniveau van de opleiding die zij heeft genoten is zeker vergelijkbaar met het niveau in Nederland. Ze was alleen op sommige punten gewend

Mariska

Heemskerk

25

Nieuw in ons aanbod inCompany cursussen: speeksel eN moNdgezoNdheid Speeksel is essentieel voor de mondgezondheid. Door een vergrijzende bevolking en toenemend medicijngebruik zien we steeds vaker patiënten die problemen hebben met de aanmaak van voldoende speeksel, waardoor de mondgezondheid onder druk komt te staan. Het doel van deze cursus is om inzicht te krijgen in de oorzaken en afwijkingen in speeksel en wat dit voor gevolgen heeft voor de gezondheid van de mond. De cursus bestaat uit een theoretisch en praktisch gedeelte. In het praktische gedeelte zult u met uw eigen speeksel enkele eenvoudige tests uitvoeren die u ook in de praktijk kunt gebruiken.

cursusleiding en docent: docenten: tijdsduur: indicatie cursusprijs: doelgroep: max. aantal deelnemers:

Onderwerpen: - speekselsecretie, hoe werkt dat?

- speekselsamenstelling en eigenschappen; - oorzaken van te veel speeksel; - oorzaken van te weinig speeksel; - patiëntengroepen met monddroogte; - preventieve aanpak bij patiënten met monddroogte; - speekselvervangende therapieën.

Credits 4

Casper Bots (tandarts) Toon Ligtenberg 1 dagdeel (middag) € 278,- (p.p. bij 8 personen) tandartsen, mondhygiënisten 25

workshop:

esthetisChe behaNdelplaNNiNg In de esthetische zone zijn de ‘white’ en ‘pink’ esthetics erg belangrijk. Veel factoren zijn van invloed. Een analyse voor het opstellen van een behandel strategie is dan ook een ‘must’.

Bij het plannen van een behandeling is de positie van de incisale randen het startpunt. Als deze op de juiste positie geplaatst worden in het gezicht en de mond kan worden beoordeeld of de elementen de juiste lengte hebben. Indien deze niet optimaal is wordt beoordeeld hoe dit aan te passen zodat de weke delen in de juiste positie staan. Dit is de sleutel dat succes.

Nadat de weke delen in de correctie positie staan wordt door middel van tijdelijke voorzieningen deze nog in detail geoptimaliseerd. Meestal wordt een termijn van 4 tot 6 maanden genomen om dit te bereiken. Dit is de genezing- en maturatiefase van de gingiva.

Om dit te bereiken zijn er meerdere behandelopties; orthodontie, kroonverlenging en recessie bedekking. Per situatie kan worden beoordeeld wat de beste optie is. Daarom is begrip van de weke delen essentieel voor de planning van deze situaties.

Vervolgens worden de preparaties aangepast aan deze uitgangspositie. Vooraf wordt bepaald welk keramisch materiaal het beste past voor de patient zodat de preparaties hierop worden aangepast.

cursusleider en docent: tijdsduur: indicatie cursusprijs: doelgroep: max. aantal deelnemers:

Martijn Moolenaar (tandarts, prosthodontist/implantoloog)** 2 uur € 295,- (p.p. bij 10 personen) tandartsen, mondhygiënisten 15

Tevens kan in deze fase ook de esthetiek wat vormgeving en functie betreft worden beoordeeld zodat er een ‘blue-print’ onstaat die gebruikt wordt voor het vervaardigen van de keramische restauraties.

crediTs 2

** niet bij ACTA werkzaam

ACTA Dental Education is het nascholingsbureau van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam. Van PAOT-cursussen tot symposia, van Quality Practice themadagen tot het QP-vaktijdschrift, u vindt het bij ACTA Dental Eduaction. Kijk op onze website voor meer informatie over onze producten en diensten.

Gustav Mahlerlaan 3004 • 1081 LA Amsterdam • T 020 - 5980 308 ade@acta.nl • www.acta-de.nl

Ervaring opdoen in Nederland De Duits-Poolse Agata Grabowska wilde heel graag ervaring opdoen in het buitenland en wist dat het niet heel moeilijk was om in Nederland als tandarts aan de slag te komen. ‘Ik wilde graag full time werken en in deze praktijk kon dat’, vertelt ze. ‘Ik werk hier sinds oktober 2011 en het bevalt mij uitstekend. De patiënten accepteren mij goed en de communicatie in de Nederlandse taal gaat steeds beter.

Natuurlijk is het een voordeel dat de praktijk redelijk dicht bij de Duitse grens gevestigd is en dat veel mensen dus ook wel wat Duits kunnen spreken. Ik vind het alleen nog steeds soms moeilijk om dingen aan kinderen uit te leggen. Ik denk niet dat tandheelkundige zorg aan kinderen ooit mijn specialiteit zal worden, niet in Nederland in elk geval.’

Grabowska vindt haar Nederlandse inkomenspositie goed.

‘Het inkomen is hoger dan in Duitsland maar er gaat wel wat meer belasting af’, zegt ze. ‘Ik werk hier in de praktijk met omzetverantwoordelijkheid en dat vind ik ook een goede opzet. Het vraagt wel om goede financiële planning natuurlijk want als je op vakantie bent verdien je niets, maar er is meer dan genoeg werk in deze regio.’

Inmiddels is Grabowska ook naar Nederland verhuisd. Ze woont nu in Winterswijk en verwacht haar carrière in Nederland te zullen voortzetten. ‘Over de vraag of ik op termijn een eigen praktijk wil, heb ik nog niet heel erg nagedacht’, zegt ze. ‘Daarvoor zal ik de taal toch echt beter moeten kennen dan nu het geval is. In de setting waarin ik nu werk kan ik terugvallen op collega’s op momenten dat dit nodig is. Dat is prettig. In ieder geval zal ik niet terugkeren naar Duitsland om daar een eigen praktijk op te starten.

De regelgeving is daar zo streng dat je vaak veel meer werk doet dan je vergoed krijgt.’

met andere materialen te werken, maar daar is met een beetje uitleg natuurlijk makkelijk genoeg uit te komen.’

Tandartsenpraktijk Heemskerk is dus na drie jaar zoeken weer op orde. Ligt dat nu aan het feit dat ze zo streng zijn geweest?

‘Dat geloof ik niet’, zegt Heemskerk. ‘We stellen geen onredelijk hoge eisen aan een tandarts. De belangrijkste eisen zijn dat zo iemand een goed ontwikkeld sociaal vermogen heeft en goede kwaliteit werk levert. Een tandarts moet naar de patiënt kunnen luisteren en aan diens eisen kunnen voldoen.

Daarnaast speelt alleen de leeftijd een rol, omdat we een vrij jong team hebben. De tandarts die we zochten, had best iemand mogen zijn die recht van de opleiding kwam. Maar de Achterhoek klinkt blijkbaar voor jonge mensen te ver weg.’

Tekort Het team van Tandartsenprakijk Heemskerk heeft serieus

nagedacht over de vraag of het na de eerste buitenlandse ervaring nog wel een nieuwe poging moest wagen.

Heemskerk legt uit waarom: ‘Op een gegeven moment gaan je cliënten toch zeggen: “O, weer een ander”. Dat speelde beslist mee. Bovendien had die eerste ervaring ons geleerd dat iemand die uit een ander land komt, toch een andere culturele achtergrond kent. Dit kan zich vertalen in hoe hij zich in het team verhoudt en met de cliënten omgaat. Dat zijn belangrijke zaken om rekening mee te houden als je iemand in dienst neemt. Toch zijn we achteraf blij dat we het hebben aangedurfd om nog een poging te wagen.’

De kern van het probleem waarmee de praktijk te kampen heeft gehad, is volgens Heemskerk tweeledig: enerzijds een tekort aan nieuwe tandartsen en anderzijds het feit dat steeds meer van de jonge tandartsen vrouwen zijn en een deeltijdcarrière nastreven. ‘Ik weet nog uit mijn eigen opleidingstijd tot mondhygiënist hoe snel die omslag in deze tak van de zorg gegaan is. In die drie jaar tijd zag ik echt steeds meer jonge vrouwen om mij heen komen.

Daarnaast is er natuurlijk het probleem dat de meeste jonge mensen kiezen voor een baan en een leven in de grote steden. Bovendien willen ze – zoals de eerste jonge tandarts die we aannamen – uiteindelijk toch een eigen praktijk in plaats van in loondienst werken. Ik denk dat gewoon meer tandartsen moeten worden opgeleid. Niet alleen omdat het buiten de grote steden steeds moeilijker wordt om opvolging te vinden trouwens. Ook omdat mensen steeds langer hun eigen gebit houden, in veel gevallen zelfs hun hele leven lang. Dit vraagt ook om een leven lang onderhoud. De tandheelkundige zorg is hiermee intensiever aan het worden en dan zijn meer mensen nodig dan voorheen om aan die zorgvraag te kunnen voldoen.’

27

Prominent

Rikkert Dings

Assessor I der Tandheelkundige Faculteitsvereniging Nijmegen In deze rubriek maakt u kennis met prominente of anderszins opmerkelijke studenten tandheelkunde. Rikkert Dings is assessor I van Tandheelkundige Faculteitsvereniging (TFV) Nijmegen. Hij is inmiddels vierdejaarsstudent Tandheelkunde in Nijmegen en is enthousiast over de rol van TFV: ‘De hechte band tussen studenten is er voor een deel dankzij de studievereniging.’

Wat wilde je vroeger worden ‘als je later

Nijmegen als studiestad?

Het liefst werd ik profvoetballer, maar ik

studeerden daar al en dat leek me de per-

groot was’?

was altijd wel wijs genoeg om te weten dat

ik dat niet zou worden. Toen heb ik het

heel lang niet geweten en heb ik van alles

geroepen, onder andere meester, dokter,

een goede persoonlijke en zakelijke ontwik-

fecte stad. Maar Nijmegen is minstens net

ben ik weer dolgelukkig met mijn studie.

zo leuk, denk ik nu. Het hebben van goede

vrienden om me heen is het belangrijkste.

tandarts, striptekenaar en kunstenaar.

Hoe bevalt de studie je tot nu toe? Wat valt

En wanneer wist je dat je tandarts wilde

leuk?

worden?

Halverwege 6 VWO.

mee, wat valt tegen? Wat is leuk/minder

worden uitgeloot?

Had Nijmegen als studiestad je voorkeur?

Zo nee, welke stad wel? En hoe bevalt

De meeste theorie is interessant en vooral

het intensieve contact met patiënten vind ik erg leuk. Ik ben erg blij dat ik tandheel-

kunde heb gekozen, realiseer ik me dus nu pas, in het vierde jaar.

Je bent dit jaar assessor I van de Tandheel-

mij een beetje een sleur. Het leek alsmaar

ziet je actieve loopbaan binnen de vereni-

hetzelfde met kleine veranderingen. Ik wist

dat het erg belangrijke jaren waren, toch

vond ik de studie zelf niet zaligmakend.

Psychobiologie in Amsterdam

keling door. Nu ik in het vierde jaar zit,

Ik vond het eerste jaar ontzettend leuk, maar het tweede en derde jaar werd voor

Wat was je tweede studiekeuze, mocht je

Grande do Sul, Brazilie. Ik maakte daar

Nee, ik wilde naar Utrecht. Mijn zussen

Ik keek vooral uit naar mijn buitenlands-

tage aan het eind van het derde jaar. Ik deed deze onderzoeksstage in Pelotas, Rio

kundige Faculteitsvereniging Nijmegen. Hoe ging eruit?

Ik ben ooit begonnen in de Sportcommissie en ik ben later bij de Wintersportcommissie gegaan. Verder heb ik tot twee maal

toe heb ik in de Sinterklaascommissie

gezeten (daarbij mogen wij docenten en studenten op een ludieke wijze even flink

door het slijk halen). Daarna ben ik voor Naam:

Rikkert Dings

Geboren:

1991 Ospeldijk

Beroep vader:

Docent Citaverdecollege

Beroep moeder:

Administratief medewerkster

Woonplaats:

Nijmegen

Studie:

Tandheelkunde

Universiteit:

Nijmegen

Aanvangsjaar studie:

2009

Verwacht jaar van afstuderen: 2015 Lid van studentenvereniging: Nee Bijbaan:

Nee

Sport: Voetbal vorig jaar mee gestopt. Nu alles waar ik moe van kan worden Relatie:

Nee

het bestuur gevraagd.

Wat houdt de rol van assessor I in en

waarom denk jij dat je voor deze rol gevraagd bent?

Ik houd me voornamelijk bezig met de boekhouding en de website. De boekhou-

ding was eerder een taak van de quaestor, maar in verband met het drukke lustrum

is de quaestortaak een beetje verlicht. Ook

organiseer ik samen met de quaestor het Praktijkforum voor kennismaking met het bedrijfsleven rondom tandheelkunde voor

vijfde- en zesdejaars tandheelkunde en

vierdejaars mondzorgkunde. Maar omdat

29

de quaestor vooral contact houdt met

Wat is tot nu toe het hoogtepunt van je bestuurs-

Wat zijn je professionele ambities na je

omheen. Verder doe ik nog wat randzaken

Tot nu toe vind ik het bestuursjaar

Ik denk dat ik eerst maar eens tandarts

sponsoren, regel ik vooral de zaken daarzoals promotie van verenigingskleding en activiteiten. Ze hebben me voor deze functie gevraagd denk ik, omdat ik van aanpakken weet en dat ik niet bezwijk onder tijdsdruk.

jaar geweest en waar kijk je nog erg naar uit? vooral fijn om mijn vrije tijd een goede

word, later ga ik nadenken of ik dat beroep

kan ik nog niet spreken, maar ik denk dat

ik ben afgestudeerd, ben ik 24 jaar oud en

invulling te geven. Van een hoogtepunt

dat de lustrumweek, vanwege ons vijftigjarig bestaan, in november zal zijn.

Welke ambities heb je met betrekking tot je

Wat is volgens jou de rol en het belang van

Mijn ambitie met betrekking tot de

Nijmegen binnen de universiteit? En hoe

assessor-I-schap?

boekhouding hoef ik denk ik niet uit te

leggen, dat moet gewoon nauwkeurig en efficiĂŤnt. De website zal onder mijn ver-

antwoording worden ontwikkeld, dus ik

ga er vanuit dat ik dit goed zal begeleiden.

Maar verder zijn het vooral leuke randzaken waarvan ik denk dat ik deze kan

veranderen, zoals andere verenigings- en lustrumkleding en de spirit binnen het

bestuur hoog houden. Verder is mijn mening tijdens de bestuursvergadering

denk ik een belangrijk onderdeel, maar dat wordt van elk bestuurslid verwacht.

afstuderen?

de Tandheelkundige Faculteitsvereniging belangrijk is dit?

Ik denk dat het belangrijk is dat studenten

tandheelkunde en mondzorgkunde en

tandheelkundige bedrijven met elkaar in

contact komen. We moeten niet vergeten

dat de hechte band die er tussen veel tandheelkundestudenten is, voor een deel

de rest van mijn leven wil uitoefenen. Als

heb ik nog erg veel te leren in mijn leven en als tandarts. Dus eerst maar eens zor-

gen dat ik leer een goede tandarts te zijn, maar ook dat ik dan weet waar ik gelukkig

van word in mijn leven. Ik denk niet dat ik mij voor de rest van mijn leven zal

toespitsen op hetzelfde onderdeel binnen de tandheelkunde. Ik ben snel verveeld als

ik niet iets nieuws in mijn schoot gewor-

pen krijg. Echter, als ik ergens echt goed

in wil worden, moet ik dit misschien van me afzetten.

te danken is aan onze studieverenging.

Hoe ziet je persoonlijke en professionele leven

leuker en later als tandarts zul je ook mak-

Over tien jaar hoop ik vooral heel geluk-

De studie wordt door de TFV een beetje kelijker contacten maken. Ook vind ik het onderwijs erg belangrijk, de TFV kan namens de studenten zorgen voor een goede input.

er hopelijk uit over tien jaar?

kig en tevreden te zijn, misschien een vrouw die me gelukkig maakt te hebben gevonden en een goede tandarts te zijn.

Rikkert Dings

31

Extractie van diep Bovenkop

Niet elke patiënt is blij om u te zien. Een deel van uw patiënten is namelijk een beetje of zelfs erg bang voor de tandarts. Hoe gaat u om met die angstige patiënten?

‘Vraag de patiënt naar zijn persoonlijke gebruiksaanwijzing’, zegt prof. dr. Ad de Jongh. Door goed naar uw patiënt te luisteren, kunt u bovendien voorkomen dat een patiënt angst gaat ontwikkelen.

Auteur: Liza Leijenhorst

32

gewortelde angst

A

‘Maak grapjes, wees aardig en kondig aan’

‘Als ik in de stoel van de tandarts lig, is elke spier in mijn lichaam gespannen’, vertelt de 38-jarige Elles. ‘Boren vind ik het ergst. Ik ben bang dat de tandarts zo diep boort dat hij een zenuw raakt.

Ik vertrouw de verdoving niet. De minuten in de tandartsstoel lijken daardoor echt uren te duren.’

Zo’n 25 procent van de Nederlanders is bang voor de tandarts en 4 procent heeft zelfs een tandartsfobie, een extreme angst. De kans dat u de extreem bange patiënten ontmoet, is klein. Ze komen gewoonweg niet en hebben daardoor vaak een enorme behandelachterstand.

Angst voor de tandarts is heel divers weet bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen Ad de Jongh die inmiddels een indrukwekkende lijst publicaties over het onderwerp op zijn naam heeft staan. ‘De ene patiënt is bang voor de verdoving, de ander voor

het boren of het trekken van een kies, en weer een ander denkt dat de tandarts per ongeluk in zijn tong boort. Wat angstige patiënten met elkaar gemeen hebben, is dat zich in hun hoofd allerlei rampscenario’s voltrekken. Ze denken vooral aan wat er mis kan gaan. Bijvoorbeeld dat er een kies afbreekt of dat de behandeling vreselijk veel pijn zal doen.’

‘Moel open’ ‘Mijn tandarts was van het niet-lullen-maar-poetsen-type.

Hij zei altijd in het lokale dialect: ‘Gooi de moel maar open’.

Toen ik zestien was, had ik een heel klein gaatje. Ik vroeg om een verdoving maar dat was volgens hem echt onzinnig. Het boren deed wel degelijk pijn, maar hij vond het aanstellerij.

Het geluid van de boor leek steeds harder te klinken. Daarna ging ik altijd met het lood in mijn schoenen naar de tandarts.’

Aan de basis van de tandartsangst ligt een nare ervaring.

‘Niemand is met angst voor de tandarts geboren’, zegt De Jongh. Maar niet iedereen kan zich de exacte aanleiding ervan herinneren: ‘Om een angst te ontwikkelen hoef je iets niet zelf meegemaakt te hebben. Het kan ook zijn dat je je angst van anderen – bijvoorbeeld van je ouders – hebt overgenomen, iets op tv hebt gezien, of iets hebt gelezen dat diepe indruk op je heeft gemaakt.’

Hulpeloosheid en schaamte Het ligt voor de hand dat een pijnlijke ervaring de grootste risicofactor is voor het ontstaan van angst. Maar uit onderzoek van de ACTA is gebleken dat niet pijn, maar hulpeloosheid de beste voorspeller is. De Jongh legt uit: ‘Patiënten voelen zich al vrij snel hulpeloos bij de tandarts. Ze liggen met hun mond open en kunnen 33

Over Ad de Jongh Prof. dr. Ad de Jongh (1956) is tandarts en gz-psycholoog en is als bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen vanwege Stichting Bijzondere Tandheelkunde (SBT) - verbonden aan ACTA. Vanaf 1988 werkte de Jongh als angsttandarts in twee gezondheidscentra. Hij is verantwoordelijk voor onderzoek naar angst- en gedragstoornissen in de tandheelkundige setting (onder andere de tandartsfobie), is (co-) auteur van meer dan 150 publicaties over angststoornissen en de behandeling ervan (waaronder 6 boeken) en verzorgt diverse cursussen over het thema in binnen- en buitenland.

Hij is hoofd van de opleiding tot postinitiële masteropleiding tandarts-angstbegeleiding.

Als psycholoog heeft Ad de Jongh zich met name gespecialiseerd in de behandeling van traumagerelateerde angststoornissen, waaronder posttraumatische stress-stoornis (PTSS).

Momenteel is hij naast zijn werkzaamheden bij ACTA sinds 2011 als honorary professor verbonden aan de School of Health Sciences van Salford University, Manchester (United Kingdom).

in feite geen kant uit. Als mensen hulpeloos zijn, gaat hun arousal, hun lichamelijke stressniveau, omhoog.

Hoe hoger de arousel, hoe sterker de herinneringen aan die gebeurtenis die ze vervolgens in hun hersenen opslaan. Als je mensen overweldigt terwijl ze in de stoel liggen, kun je ze dus bang maken voor de volgende keer, omdat de herinneringen aan de voorgaande akelige behandeling opnieuw worden geactiveerd.’

Twee andere voorspellende emoties zijn schaamte en misselijkheid. ‘Ook als je misselijk bent sla je nare ervaringen sneller op. Het conditioneert erg goed. Maar in de tandheelkunde zijn niet zo heel veel situaties waarbij je misselijkheid induceert. Schaamte daarentegen speelt absoluut wel een rol van betekenis in de tandartsen- en mondhygiënistepraktijk. Als je een patiënt bijvoorbeeld duidelijk laat merken dat hij niet goed bezig is met zijn gebitsverzorging, dan kan hij zich in de hoek gezet voelen. Er ontstaat een soort beoordelingsangst. De volgende keer dat hij komt, is hij bang 34

om weer op zijn kop te krijgen. De schaamtegevoelens kunnen bovendien weer gevoelens van hulpeloosheid opwekken.’

Gebruiksaanwijzing Angstige patiënten hebben geen waarschuwingsetiket ‘Handle with care’ op hun voorhoofd. De Jongh: ‘Iedereen uit zijn angst op een andere manier. Ze kunnen zelfs heel koel zijn. Het lukt dan ook niet altijd om ze te herkennen.’

Hij adviseert tandartsen om eerst even een geruststellend praatje te maken met de patiënt: ‘Er zijn tandartsen die meteen op de ‘bak met tanden’ duiken. Maar een patiënt is een mens, dus besteed eerst veel aandacht aan het men-

Ad de Jongh

selijke deel. De tandarts moet de drempel voor de patiënt verlagen en eventuele angst bespreekbaar maken.

Vraag een patiënt eerst eens hoe het met hem gaat en hoe hij denkt over een behandeling. Is een patiënt bang?

Vraag hem dan naar zijn gebruiksaanwijzing. Waar bent u bang voor? Hoe kan ik u het beste behandelen zodat u zich veilig en vertrouwd voelt? Vervolgens moet je een manier verzinnen om de patiënt controle te geven. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je

meteen stopt met boren als de patiënt zijn hand opsteekt.

Of dat je niet langer dan tien seconden achtereen boort.

Doe geen dingen die de patiënt niet wil, zorg dat hij geen nare dingen meemaakt. Maak de behandeling zo plezierig mogelijk; maak grapjes, wees aardig, vertel wat je aan het doen bent, hoe lang het gaat duren. Kondig aan en laat zien welk instrument je gaat pakken enzovoort. Maak de patiënt niet aan het schrikken, want dan worden er emotioneel beladen herinneringen aangemaakt.

Een patiënt kan er ook van schrikken als je hem op zijn kop geeft. Bijvoorbeeld omdat hij al zo lang niet bij de tandarts is geweest of niet goed gepoetst heeft. Sommige mondhygiënistes kunnen daar ook wat van. Probeer dit 35

Je nieuwe beste collega De nieuwe sterilisator van Miele

 Snel. Zeer korte programma’s.  Zeker. Ingebouwde waterbehandeling, voor snelle en veilige sterilisatieprocessen.  Betrouwbaar. Betrouwbare resultaten en lange levensduur.

www.miele-professional.nl/ dentaalsterilisatie

Reinigen/Desinfecteren Steriliseren Documenteren Garanderen

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

Medieq is door W&H erkend als service partner. Wij hebben de meest up-to-date kennis in huis voor een preventieve onderhoudsbeurt of reparatie aan uw Lisa/Lina autoclaaf.

MedieQ biedt u tevens de mogelijkheid om een onderhoudscontact af te sluiten voor uw autoclaaf.

Deze bieden wij aan in 2 vormen: 1: Standaard onderhoudscontract, deze is kosteloos!

2: Vast en zeker onderhoudscontract, hierbij betaald u € 55,- per maand en heeft u garantie op uw autoclaaf zolang het contract loopt.

Kijk voor meer informatie op: www.medieq.nl Stel l i n g m o l en s t ra a t 1 0 0 , 13 3 3 CN A l m ere Tel efo o n : 0 3 6 - 5 4 9 9 1 7 1

soort dingen op een positieve manier te bespreken en erachter te komen welke belemmeringen er zijn om de poetsinstructies niet op te volgen of lang weg te blijven. Maar geef ze geen “straf ” omdat ze niet hebben gedaan wat jij wilde’.

Angst voorkomen Door de adviezen van De Jongh op te volgen, wordt een behandeling voor angstige patiënten minder vervelend.

Maar zijn tips hebben ook een preventieve werking; u kunt ermee voorkomen dat een lichte angst verergert of dat iemand die nog niet bang is,

“Je kunt afspreken dat je meteen stopt met boren als de patiënt zijn hand opsteekt”

alsnog bang wórdt. Kleine gebeurtenissen kunnen in het hoofd van de patiënt een eigen leven gaan leiden.

Zeker als de ideale omstandigheden voor de angst – hulpeloosheid en schaamte – aanwezig zijn: ‘De tandarts belooft de patiënt bijvoorbeeld te stoppen met de behandeling als die zijn hand opsteekt. Als de patiënt vervolgens zijn hand opsteekt, zegt de tandarts: ‘Ja maar nu ben ik er bijna, dus u moet even doorzetten’. Of de patiënt zegt dat de verdoving niet goed werkt en de tandarts antwoordt: ‘Dat kan niet hoor!’

Een goede omgang met bange patiënten heeft ook voor de tandarts een belangrijk voordeel: ‘De patiënt is je dankbaar. Niet omdat zijn tanden weer mooi glimmen, maar omdat hij zo fijn geholpen is. Het is heel fijn als een patiënt tegen je zegt dat hij weer naar de tandarts durft.’

Cursus De Jongh heeft het menselijke aspect altijd leuker gevonden dan het echte tandheelkundige werk. Maar hij realiseert zich dat dat niet voor alle tandartsen geldt. Hij adviseert tandartsen die het moeilijk vinden om met angstige patiënten om te gaan een cursus te volgen. ‘Tandartsen die in Amsterdam zijn opgeleid hebben er vrij veel oefening in, maar bij andere universiteiten was er relatief weinig aandacht voor dit onderwerptijdens de opleiding. Als je denkt dat je vaardigheden tekort schieten, dan is het verstandiger om iemand door te verwijzen naar een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde.’

Voor patiënten die iets aan hun angst willen doen, zijn er verschillende mogelijkheden. De tandarts kan de patiënt verwijzen naar de psycholoog voor gedragstherapie of EMDR-therapie. De Jongh is gespecialiseerd in de laatste.

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, een evidence based methode om traumatische gebeurtenissen te verwerken. Hij heeft al vele psychologen opgeleid tot EMDR-therapeut. ‘Bij EMDR gaan we naar de kern van de angst toe. Vervolgens rukken we de hele angst eruit. Het is eigenlijk een vorm van extractie. De meeste patiënten hebben zo’n één tot drie sessies nodig om op deze manier van hun angst af te komen.’

Neutrale herinnering De Jongh legt uit hoe EMDR in zijn werk gaat: ‘Ik laat patiënten aan de traumatiserende gebeurtenis denken en leid ze vervolgens af. Bijvoorbeeld door met mijn vinger voor hun gezicht op en neer te gaan. In het korte termijngeheugen is maar weinig ruimte. Je kunt niet tegelijkertijd pianospelen en de tafel van zeventien opzeggen. Door van dit gegeven gebruik te maken slaan de mensen de herinnering wel weer terug op in het langetermijngeheugen maar zonder de negatieve lading die er eerst bij hoorde.

Het gevoel bij de herinnering wordt neutraal. Veel mensen zeggen dat het lijkt alsof de herinnering niet meer dan een plaatje of een foto in een tijdschrift is geworden. Het is net alsof het niet meer over hen gaat.’

‘We hadden bij de Stichting Bijzondere Tandheelkunde (SBT) laatst een patiënte die al heel lang niet naar de tandarts was geweest; haar hele gebit was kapot’, vertelt De Jongh.

‘De laatste behandeling was veertig jaar geleden en was voor haar erg vervelend verlopen. Het was pijnlijk en ze voelde zich vernederd door de tandarts. Ze werd heel emotioneel toen ze eraan terug dacht. Maar aan het einde van een enkele EMDR-zitting kon ze naar die herinnering kijken zonder dat het haar nog iets deed. Hierdoor was ze in staat om zich te laten behandelen; we konden een prothese aanmeten. En ze voelde zich weer een stuk gelukkiger.‘ 37

‘ Rol tandarts bij preventie én interventie hart- en vaatziekten’ Niet een ongunstig cholesterolprofiel, maar steriele ontstekingen in de bekleding van de bloedvaten zijn de belangrijkste oorzaak van atherosclerose. En het wordt steeds duidelijker dat er een relatie is met een ongezond gebit. En niet alleen door bacteriën in de bloedbaan, zegt cardioloog Roderik Kraaijenhagen.

Auteur: Liza Leijenhorst

38

‘Er is de laatste jaren ontzettend veel gebeurd in de cardiologie. Ik heb het met mijn patiënten steeds minder over hun cholesterol en steeds vaker over de ontstekingen in de bloedvaten’, vertelt cardioloog Roderik Kraaijenhagen van specialistisch medisch centrum Arterium in Amsterdam en directeur van Stichting NipedResearch. De verschuiving werd in gang gezet door de Amerikaanse Harvard-professor Peter Libby. In 2002 publiceerde hij een artikel in de Scientific American met de titel Atherosclerosis, the New View.

Hij schopte daarmee een belangrijk

Roderik Kraaijenhagen

heilig huisje om; de tot dan toe geldende opvatting dat vooral een te hoog cholesterol atherosclerose veroorzaakt, was volgens Libby niet meer houdbaar. Niet cholesterol, maar steriele ontstekingen in de bekleding van de bloedvaten (het endotheel) bleken de belangrijkste oorzaak van atherosclerose en daarmee van hart- en vaatziekten. In 2004 definieerden onderzoekers in Straatsburg vervolgens de moleculaire mechanismen achter het proces. Daarna volgden meer onderzoeken, zoals de Prime-studie in het AMC en de internationale Jupiter-studie.

Endotheel disfunctie Door de vele onderzoeken geeft het endotheel steeds meer van zijn geheimen prijs. Kraaijenhagen: ‘Inmiddels is duidelijk dat het endotheel een orgaan is dat allerlei hor-

monen en stoffen afscheidt. Het is qua oppervlakte een paar voetbalvelden groot. Het endotheel kan de diameter van de bloedvaten per seconde verwijden of vernauwen, afhankelijk van de energiebehoefte in het verzorgde vaatgebied. De belangrijkste stof die het endotheel aanmaakt is stikstofoxide (NO). Het zorgt voor relaxatie van de vaatwand en dus voor vasodilatatie. Daarnaast remt het de vorming van bloedstolsels en maakt het macrofagen lastiger om zich te hechten aan de vaatwand. Dat laatste is belangrijk in de strijd tegen atherosclerose. In feite zorgt het endotheel ervoor dat de bloedvaten goed functioneren.’ Schade Net als andere organen kan het endotheel ook disfunctioneren en daardoor allerlei problemen veroorzaken. Cardiologen 39

noemen het fenomeen endotheel disfunctie. Kraaijenhagen: ‘Schade aan het endotheel ontstaat meestal door steriele ontstekingen in het endotheel.

Ontstoken en beschadigd endotheel kan minder NO afscheiden. Bovendien reageert het bloedvat er ook slechter op.

Daardoor gaat de vaatwand zich samenknijpen en dat verhoogt de bloeddruk.

Vervolgens ontstaat er een vicieuze cirkel. Want door hypertensie raakt het endotheel weer sneller beschadigd. Er ontstaan ook makkelijker bloedstolsels door de beschadigingen in het endotheel en de vaatwand. Ontstaat zo’n stolsel in een klein bloedvat als de kransvaten, dan kan het helemaal dicht komen te zitten en ontstaan gezondheidsklachten, bijvoorbeeld een hartinfarct.’

Cholesterol minder relevant Door de ontdekkingen over het endotheel is de rol van het cholesterol in een ander daglicht komen te staan.

Immers, als er geen ontstekingen zijn in het endotheel, blijkt het cholesterol weinig schade te berokkenen. ‘Hoe hoger het cholesterol, hoe eerder er plaquevorming in de vaten ontstaat.

Althans, dat dachten we vroeger’, zegt Kraaijenhagen. ‘Maar we weten nu dat het cholesterol niet zomaar in de vaatwand terecht komt. Er zijn macrofagen voor nodig die pas in actie komen als er een ontsteking is. De macrofagen trekken de vaatwand in en nemen daarbij cholesterol mee.

Dat zorgt voor verdikking van de vaatwand. Is er eenmaal sprake van atherosclerose, dan gaat het endotheel nog verder disfunctioneren. Er ontstaat – net als bij hoge bloeddruk – een vicieuze cirkel. Kortom, als je de ontstekingen in het endotheel kunt voorkomen of goed kunt afremmen, dan is het cholesterolgehalte in het bloed minder relevant.’

Oorzaken De belangrijkste oorzaken van endotheel disfunctie zijn hypertensie (scha40

Preventie van endotheel disfunctie • Sporten • Gezond gewicht (weinig buikvet) • Niet roken • Chronische ontstekingen voorkomen/behandelen. Die chronische ontstekingen zitten vaak in de mond. Daarom is de halfjaarlijkse controle bij de tandarts essentieel.

• Gezond eten. Antioxidanten zorgen indirect voor een hoog NO-gehalte. Pure chocolade, rode vruchten en rode wijn zijn daardoor goed voor het endotheel en helpen hart- en vaatziekten voorkomen.

de door shear stress), roken, overgewicht (vooral abdominaal vet), diabetes, slaapapneu en chronische ontstekingen. ‘Als een patiënt ergens in het lichaam een ontsteking heeft, kan dat de ontsteking van het endotheel verergeren. De macrofagen die de ontsteking in kwestie te lijf gaan, gaan door de bloedvaten naar hun eindbestemming toe. Maar zien ze onderweg kleine ontstekingen in het endotheel, dan gaan ze daar ook aan de bak. Vervolgens trekken ze het cholesterol mee de vaatwand in’, legt Kraaijenhagen uit.

De nieuwe inzichten hebben ervoor gezorgd dat de gesprekken in de spreekkamer van de cardioloog veranderd zijn: ‘Ik heb het veel minder over het cholesterol, en veel meer over de ontstekingen in het endotheel. Daarnaast is er een verschuiving in de cardiologie van ingrijpen bij een event naar preventie van een event. We kijken niet meer puur naar het hart, het is veel breder geworden. Hartrevalidatie wordt steeds relevanter geacht, dus bewegen en in beweging blijven, niet roken, overgewicht tegengaan, stress verminderen, et cetera.’

Tandarts Bovendien maakt Kraaijenhagen in de spreekkamer veel ‘reclame’ voor de tandarts. ‘Het verband tussen hart- en vaatziekten en bacteriën in de mond die in de bloedbaan terecht kunnen komen, is bekend. Dat is uiteraard het geval bij klepafwijkingen en de kans op endocarditis.

Chronische ontstekingen in de mond, zoals parodontitis, peridontitis en wortelabcessen, kunnen echter ook zónder bacteriën in de bloedbaan de ontsteking van het endotheel verergeren. Dit komt door de witte bloedcellen die door de bloedvaten naar de ontsteking in de mond reizen en door een verhoogde concentratie van ontstekingseiwitten die sluimerende ontstekingen kunnen activeren. Ook weten we dat PAI-1 in grotere hoeveelheden aanwezig is bij patiënten met ernstige parodontitis. Het eiwit regelt de afbraak van bloedstolsels. Ik denk dat we naar een situatie toegaan dat een patiënt na een hartinfarct niet

Met deze formule kunt u het biofilm management van uw patiĂŤnten nog aanzienlijk verbeteren.

Menthol

Eucalyptol

Methyl Salicylate

Thymol

alleen met vijf pillen naar huis gaat, maar ook met een advies om naar de tandarts te gaan ter controle op chronische ontstekingen. Gewoon als secundaire preventie. Hoewel bepaalde verbanden tussen de mondgezondheid en hart- en vaatziekten nog onduidelijk zijn, verwacht ik dat de tandarts niet alleen op het gebied

“Let bij patiënten met hart- en vaatziekten extra scherp op het tandvlees en ontstekingen”

van preventie, maar ook op het vlak van interventie een grotere rol zal krijgen. Ik heb bijvoorbeeld al een paar patiënten gehad met boezemfibrilleren. Deze patiënten bleken een wortelabces te hebben. Na behandeling door de tandarts was niet alleen het abces verdwenen, maar waren ook de hartkloppingen over. Ik besef heel goed dat dit een ‘N=1-uitspraak’ is, daarom zou meer onderzoek op dit gebied prachtig zijn. Hoe groot de invloed van ontstekingen in de mond op het ontstaan van hart- en vaatziekten bij de totale bevolking is, weten we namelijk nog niet.’

42

Hoewel veel nog onduidelijk is, heeft Kraaijenhagen al wel een advies voor de tandartsen: ‘Let bij patiënten met hart- en vaatziekten extra scherp op het tandvlees en ontstekingen. Het is juist voor die groep ook belangrijk dat ze goed poetsadvies krijgen. Maar aan de primaire preventiekant is er voor de tandartsen eveneens een belangrijke rol weggelegd. Een gezond gebit om de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen. Dat is een paradigmaverschuiving.‘ Nieuwe behandelmethoden Kraaijenhagen verwacht de komende jaren een ‘explosie’ van nieuwe behandelmethoden. ‘Mensen die een hartinfarct hebben gehad maar prima cholesterolwaarden hebben, krijgen nog steeds statines. De moderne statines verlagen namelijk niet alleen het cholesterol, ze hebben ook een endotheel stabiliserend effect. Maar er komen ook andere behandelingen aan. Er worden al stents gemaakt die de gunstige effecten van het endotheel nabootsen. Ze hebben bijvoorbeeld antistollingsmedicatie of werken tegen de ontstekingen. Er zijn ook stents die ervoor zorgen dat ze sneller met endotheel bekleed worden. Ik verwacht ook nieuwe medicijnen die op bepaalde proinflammatoire factoren in het endotheel aangrijpen, zoals MPC-1 (monocyte chemoattractant protein) en MIF (macrophagemigration inhibitory factor) en NO (stikstofoxide). We komen ook steeds meer terug van dotterbehandelingen puur omdat er een vernauwing is. Als er geen ischemie is, blijven we er liever van af. Vroeger werd er veel eerder gedotterd of een stent geplaatst, maar nu willen we het biologische proces in de vaatwand zo min mogelijk beschadigen en het het endotheel zo goed mogelijk in staat stellen om zijn normale werk te doen. We zijn er nog niet, maar er wordt veel over nagedacht.’

Een gezondere mond?

Poets en bestrijd biofilm met LISTERINE ! ®

Biofilm bedreigt de mondgezondheid.

Ook met grondig poetsen en interdentaal reinigen, bereiken uw patiënten slechts 25% van het mondoppervlak. Plaque-bacteriën (biofilm) zitten echter verspreid over de hele mond: ze zullen snel opnieuw de dentale vlakken bevolken en kunnen in een later stadium gingivitis en/of parodontitis veroorzaken.

Menthol

LISTERINE® met 4 essentiële oliën: de unieke formule voor een optimaal biofilm-management.

Poetsen en interdentaal reinigen blijven uiteraard essentieel. Maar daarnaast bereikt LISTERINE® ook de rest van mond. En geen enkele andere mondspoeling voor dagelijks gebruik bestrijdt biofilm beter dan LISTERINE®. De unieke formule met vier essentiële oliën dringt door de beschermende matrix van de biofilm heen en helpt de celstructuur van de schadelijke micro-organismen te vernietigen.

Eucalyptol

Methyl Salicylate

Thymol

Wetenschappelijk bewezen: doeltreffend én veilig voor dagelijkse preventie.

LISTERINE® is de meest onderzochte mondspoeling ter wereld. Het resultaat op plaque en gingivitis is uitvoerig wetenschappelijk aangetoond**. Het dagelijks gebruik van LISTERINE® is doeltreffend, veilig en veroorzaakt geen onevenwicht in de mondflora.** Uw advies om thuis LISTERINE® te gebruiken kan de mondgezondheid van uw patiënten aanzienlijk ten goede komen!

56,3% extra tandplakreductie door LISTERINE® vs tandenpoetsen alleen* Poetsen + flossen 0

Poetsen + flossen + spoelen met LISTERINE®

-9,3%

Tandplakindicator

10 20 30 40 50

Significante vermindering van tandplak na 6 maanden

-56,3% P<0,001

Wil u LISTERINE® alvast zelf uitproberen? Bel onze hotline op 00800 260 260 00! (gratis - enkel via vast toestel)

* Sharma N, Charles CH, Lynch MC, et al. Adjunctive benefit of an essential oil-containing mouthrince in reducing plaque and gingivitis in patients who brush and floss regularly: a six-month study. J Am Dent Assoc. 2004; 135(4):496-504 ** Stoeken, Pareskevas, van der Weijden; Journal of Periodontology. July 2007, 87: 1218-1228

VOOR EEN TOTALE MONDHYGIËNE

Tweedaagse hands-on seminar Endodontie te Amstelveen

Tandartsenpraktijk H.J. van Mill

• Kleinschalig (max 6 personen).

• Techniek door middel van verticale condensatie methode met warme gutta percha en Pro-taper.

• Evidence-based procedure helder uitgelegd.

• Met gebruik van state-of-the-art technieken.

• Unieke werkomgeving met één op één coaching.

• Iedere kamer volledig uitgerust met Zeiss microscoop.

Data 2013: 8-9 febr./19-20 april/30-31 aug./22-23 nov.

Locatie: Parmentierlaan 76a te Amstelveen Prijs: 1250,-

Website: www.hjvanmill.nl • E-mail: hjvanmill@xs4all.nl • Telefoon: 020 - 6416 566

Goedegebuure tandtechniek houdt tandheelkunde betaalbaar en maakt begroten gemakkelijk !

Kijk op onze website www.goedegebuure.nl of bel Paul Goedegebuure: 0318-632908

’tANTwoord Ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen • Onder redactie van de ANT • communicatie@ant-online.nl

48

50

57

62

Lastige zaken

Gedraagt uw waarnemer zich als ondernemer?

Vraag en aanbod

ANT Service­ pagina

Wilfred Kniese, penningmeester en vicevoorzitter ANT

TegenWind

Het kostprijsonderzoek is in volle gang en namens de ANT heb ik zitting in de klankbordgroep, een eliteclub van vertegenwoordigers van alle betrokken partijen zoals de mondzorgkoepels, maar ook de Consumentenbond, de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) en Zorgverzekeraars Nederland. Wij mogen het gehele onderzoek kritisch begeleiden en ervoor zorgen dat de belangen van onze achterban niet ondergesneeuwd raken onder de politieke waan van de dag. Ik noem dat een mission impossible maar dan zonder Tom Cruise. ‘Als u deze opdracht aanvaardt, bent u gehouden aan absolute geheimhoudingsplicht. Alle stukken van deze klankbordgroep zullen zichzelf automatisch vernietigen en mocht u de spelregels schenden, dan zullen wij ervoor zorgen dat u nooit bestaan heeft’. Dat wordt dus een uitdagende klus om u op de hoogte te houden van iets wat niet mag bestaan.

Mission impossible dus. We komen daar op terug.

Ongezouten kritiek In de laatste Dentz is een aantal van die betrokken partijen uit de klankbordgroep aan het woord gekomen. NMT, ANT, Achmea, en ook de NPCF bij monde van mevrouw Wilna

Wind. Haar bijdrage heeft het nodige stof doen opwaaien vanwege de ongezouten kritiek en gepeperde uitspraken richting de mondzorg en met name richting de tandartsen.

Voor zover u dat niet bekend is: Wilna Wind heeft een achtergrond bij de vakbond en is gewend aan gespierde taal. Dat komt soms over als van dik hout zaagt men planken, zeker bij de meer fijnbesnaarde en genuanceerde tandartsen onder ons. Mag zij dan zo maar alles beweren en stellen en bovendien in een tandartsenblad? Ik persoonlijk vind van wel, mits binnen de grenzen van betamelijkheid. Dat heeft enerzijds te maken met vrijheid van meningsuiting. Wij als ANT zijn voor vrije marktwerking en een zo beperkt mogelijk overheidsingrijpen. Daar hoort wat ons betreft ook een vrij verkeer van ideeën bij.

Maar, belangrijker nog is het voor ons allen te realiseren dat dit de politieke realiteit is. De NPCF is deelnemer aan de klankbordgroep en onderhoudt uitstekende contacten met de Nederlandse Zorgautoriteit, de Zorgverzekeraars Nederland en politiek Den Haag. De vraag daarmee is niet of Wilna Wind gelijk heeft met haar uitspraken, maar de vraag is of de NPCF zo over tandartsen denkt en van haar invloed gebruik zal maken om uitkomsten – ook van het

45

GuttaFlow® 2

Expansie ontmoet Adhesie.

De nieuwe GuttaFlow®-generatie.

• Twee-in-één – koude vulsystemen voor wortelkanalen • Expansie – Geen tijdsverslindende condensatie noodzakelijk • Adhesie aan guttaperchapunten en de dentinewand

!

NIEUW V E R -

N U O O K A R I N K R IJ G B A IT U P S

001484

sales.nl@coltene.com | www.coltene.com

Endodontische, katoenen en hygiënische producten

Vervolg van pagina 45

kostprijsonderzoek – mede te beïnvloeden. Struisvogelpolitiek helpt dan niet, open confrontatie en discussie wel.

Onafhankelijkheid Nu wordt de NPCF verweten dat zij gefinancierd wordt door de zorgverzekeraars en dus een verborgen agenda moet hebben die tegen de belangen van de mondzorgverleners ingaat. Feit is inderdaad dat de overheid de subsidiekraan heeft dichtgedraaid en organisaties als de NPCF andere bronnen moeten aanboren om in leven te blijven.

Maar het is ook een publiek geheim dat NPCF geld ontvangt van verzekeraars, Wilna Wind is daar zeer open over. En we kunnen ervan overtuigd zijn dat de NPCF niet de enige organisatie is die zich mag verheugen in de gunsten van de verzekeraars. Overigens is dit ook de reden dat ANT zich altijd verre van subsidies heeft gehouden. Niet voor niets luidt de uitdrukking ‘wiens brood men eet, wiens

woord men spreekt’; en ANT wil volstrekte onafhankelijkheid aan haar leden blijven garanderen.

We dagen Wilna Wind wel uit; ook met open vizier. Want wij vinden wel dat de NPCF moet tonen dat ze kritisch en onafhankelijk kan blijven naar alle partijen toe. Haar achterban wordt gevormd door zestien miljoen consumenten en die belangen moet zij verdedigen. Dat zijn dezelfde consumenten die door onze tandartsen bediend worden.

We weten allemaal dat de premies van de aanvullende tandartsverzekeringen wederom fors zijn gestegen met een steeds verder gereduceerd prestatieniveau. En de tarieven van de tandartsen zijn weer terug naar af. Welk belang van de consumenten wordt hiermee gediend? Als de NPCF binnenkort ook met een kritische visie en stellingname komt rond dit thema, dan is Wilna Wind van harte welkom haar mening over de mondzorg ongezouten naar buiten te blijven brengen. Ook via Dentz.

advertentie

®

Pelton & Crane behandel-apparatuur is luchtgestuurd, service-vriendelijk met lage onderhoudskosten en geeft weinig tot geen storingen. De top 2 apparatuur, onder tandartsen, in Amerika! Een belangrijk criterium is het door kunnen blijven werken met de apparatuur, omdat niet op elke hoek van de straat een Dental Depot zit. Pelton & Crane heeft een uitgebreid Pelton slangen & Crane programma met mogelijkheden, zoals zweep units, hangende en behandelapparatuur rijdbare carts.

Graag geven wij u persoonlijk advies betreffende de mogelijkheden bij u in de praktijk!

Met een Karl Kaps microscoop komt U weer in Uw Element!!

Voor persoonlijk advies kunt u contact opnemen met Githa den Boer en Klaas-Jan Zeelte, Showroom, Industrieweg 5, 8325 DA Vollenhove Tel: 0527-241782 • info@zeelte.nl • www.zeelte.nl • www.pelton.net

Lastige zaken In deze nieuwe rubriek komen vragen aan bod van tandartsen over onderwerpen die kunnen leiden tot een conflict. Waar loopt u als tandarts tegen aan? Met welke dilemma’s komt u in aanraking? Het gaat om praktische vragen waarin onderwerpen als professionaliteit, ethiek, kwaliteit en recht aan bod komen. Uw vragen worden beantwoord door mr. Gabrielle Swinkels, voorzitter van de ANT-Klachtencommissie, drs. Christiane Scheijmans, orthodontist en bestuurslid ANT en Rob Maaswinkel, ANT-directeur.

Ik heb gehoord dat de rechter onlangs een klacht over onvoldoende voorlichting gegrond heeft verklaard omdat uit het patiëntdossier niet bleek dat de tandarts de patiënt wél had geïnformeerd. Hoe ver moet ik gaan met informeren en noteren?

Informed consent en de vastlegging hiervan; gezien de toename in klachten en claims van patiënten een onderwerp dat in de praktijk meer aandacht zou mogen krijgen.

Grondslag voor de eis dat een patiënt ingestemd moet hebben met behandeling is het zelfbeschikkingsrecht; één van de grondrechten van de mens, een randvoorwaarde voor geneeskundige behandeling en daarom in het gezondheidsrecht een belangrijk uitgangspunt.

Een patiënt kan alleen zijn toestemming voor een behandeling geven als hij voldoende is geïnformeerd. Als achteraf blijkt dat de patiënt onvoldoende informatie heeft gekregen, wordt ervan uitgegaan dat er nooit informed consent is geweest. Zelfs als de patiënt voor toestemming heeft getekend.

Plicht tot informeren In artikel 445 van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) is vastgelegd dat de patiënt geïnformeerd moet worden over aard en doel, gevolgen en risico’s van de behandeling die voor de patiënt van belang zijn, het redelijkerwijs te verwachten resultaat en alternatieve behandelingen als die er zijn.

48

Hoeveel informatie u de patiënt moet geven hangt af van de situatie. Voor wat betreft risico’s zult u in ieder geval moeten wijzen op normale, voorzienbare en regelmatig voorkomende complicaties. Voor de minder vaak voorkomende complicaties geldt dat naarmate de complicatie ernstiger is, er eerder een plicht tot informeren wordt verondersteld. Zeldzame complicaties vallen buiten de normale informatieplicht.

Bij onvermijdbare, acute behandelingen is de informatieplicht beperkter, terwijl voor behandelingen met een vooral esthetisch karakter er een verzwaarde informatieplicht geldt. Wijst u uw patiënt, die een grote amalgaamrestauratie graag door composiet vervangen ziet – ‘omdat grijs zo lelijk is’, er dus op dat deze behandeling in sommige gevallen de noodzaak van een endodontische behandeling/wortelkanaalbehandeling triggert. Uw patiënt moet bewust kunnen kiezen voor behandeling. Of daar bewust van afzien.

Handvatten Juridisch wordt informed consent relevant als de patiënt in een procedure stelt dat hij een andere keuze zou hebben gemaakt als hij beter was geïnformeerd. Aan u zal dan gevraagd worden om het behandeldossier te overleggen.

Het dossier wordt immers gezien als de vastlegging van onder andere alle communicatie en kan gebruikt worden om het medisch handelen achteraf te toetsen. Aantekeningen over uw informatievoorziening aan patiënt zijn dus

raadzaam. Hoe uitvoerig moeten aantekeningen zijn? De wet zegt hier niets over en voldoende jurisprudentie is er evenmin. Duidelijk is dat summiere aantekeningen beperkte bewijskracht geven. Een vast beleid ter zake het meegeven van informatiebrochures over de behandeling en een verwijzing hiernaar in het dossier, kan echter de aanvulling geven die aannemelijk maakt dat voldoende informatie werd gegeven.

Een concreet antwoord op uw vraag is er niet. Ik hoop met bovenstaande enige handvatten te hebben gegeven. Belangrijk is om een praktische, werkbare uitwerking te vinden voor vastlegging van de vele momenten van informatie naar en toestemming van de patiënt. Dát er meer

vastgelegd moet worden dan er in de meeste praktijken nu gebeurt staat voor mij als een paal boven water. mr. Gabrielle Swinkels, voorzitter van de ANT-Klachtencommissie

Heeft u een prangende vraag waar u graag antwoord op wilt, stuur dan een e-mail naar communicatie@antonline.nl. Uw vraag zal – indien geschikt voor gebruik in deze rubriek – anoniem worden behandeld.

49

Welke garanties geeft de VAR-wuo

Gedraagt uw waarnemer zich als ondernemer?

Met de VAR-WUO in de hand acht menig praktijkhouder zich ‘safe’ als het gaat om naheffingen in de sfeer van de loonbelasting. Voorwaarde is echter wel dat de waarnemer zich gedraagt als ondernemer en niet als werknemer. Let op of uw overeenkomst van opdracht voldoet aan de kenmerken voor de zelfstandige waarneming en of uw waarnemer zich ook gedraagt als ondernemer.

Kees Kaptein en Marlies Mellema

Waarneming komt voor in medische beroepen. De reden is gelegen in een tijdelijke afwezigheid bijvoorbeeld wegens ziekte. Bij waarneming kan zich (ondanks de eigen medische verantwoordelijkheid van de waarnemer) een gezagsverhouding voordoen tot de praktijkhouder, waardoor het risico bestaat dat de overeenkomst van opdracht tussen de tandarts en de waarnemend tandarts wordt gezien als een arbeidsovereenkomst en alsnog loonbelasting moet worden afgedragen. Hoe kunt u dit voorkomen?

Werknemer of opdrachtnemer?

Wanneer is er sprake van een dienstbetrekking? Conform de definitie van artikel 7:610 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is er sprake van een dienstverband als:

er (persoonlijke) arbeid wordt verricht;

tegen loon;

er een gezagsverhouding is;

de arbeid gedurende zekere tijd wordt verricht.

Arbeid die in dienstbetrekking wordt verricht, leidt van rechtswege tot verzekering voor de werknemersverzekeringen en de Zorgverzekeringswet (Zvw). De werkgever moet over het loon in dienstbetrekking loonheffingen inhouden en afdragen. Arbeid die in dienstbetrekking wordt verricht, geeft bovendien ontslagbescherming aan

50

de werknemer. Het is daarom voor beide contractspartijen van belang duidelijkheid te hebben over de aard van de arbeidsrelatie. (Is er wel of geen dienstbetrekking?).

Voor een deel is de onduidelijkheid over de inhouding en afdracht van loonheffing weggenomen door de introductie van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), die wordt afgegeven op grond van artikel 3.156 van de Wet inkomstenbelasting door de Belastingdienst.

Beschikt uw waarnemer over een VAR-wuo (winst uit onderneming), dan wel een VAR-dga (directeur-grootaandeelhouder), dan hoeft u geen loonbelasting en premies werknemersverzekeringen in te houden. De waarnemer is voor arbeidsrelaties waarin de VAR-wuo wordt gebruikt niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen en kan dus ook geen uitkering claimen. Geheel safe bent u echter niet. In lid 2 van artikel 3.156 is namelijk opgenomen, dat zodra de feitelijke omstandigheden afwijken van de door de belastingplichtige gepresenteerde omstandigheden op basis waarvan de beschikking is verleend, de belastingplichtige dit meldt aan de inspecteur.

Het VAR-traject geeft derhalve geen expliciet uitsluitsel over de vraag of in een specifieke arbeidsrelatie sprake is van een dienstbetrekking. Dit hangt af van de feitelijke omstandigheden.

Winst uit onderneming (VAR-winst).

Er hoeven geen loonheffingen op de beloning te worden ingehouden.

Opdrachtnemer is niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen en kan geen aanspraak maken op een uitkering

De opdrachtgever hoeft geen loonheffingen in te houden en af te dragen.

De opdrachtgever moet de identiteit van de opdrachtnemer vaststellen en kopieën van het identiteitsbewijs en de getoonde verklaring bij zijn administratie bewaren.

Indien de werkzaamheden overeenkomen met de werkzaamheden zoals op de verklaring staan vermeld en worden verricht gedurende de geldigheid van de verklaring, blijft een herbeoordeling van het verleden achterwege.

Indien de werkzaamheden overeenkomen met de werkzaamheden zoals op de verklaring staan vermeld en worden verricht gedurende de geldigheid van de verklaring, blijft een herbeoordeling van het verleden achterwege.

De rechtsgevolgen van de VAR treden in wanneer aan de volgende voorwaarden is voldaan:

de werkzaamheden worden verricht binnen de geldigheidsduur van de verklaring;

de werkzaamheden komen overeen met de omschrijving van de werkzaamheden op de VAR;

de verklaring wordt getoond aan de opdrachtgever die een kopie van de verklaring in zijn administratie bewaart;

de opdrachtgever moet de identiteit van de opdrachtnemer vaststellen aan de hand van een geldig identiteitsbewijs (geen rijbewijs) en een kopie van dit identiteitsbewijs bij zijn administratie bewaren (Wet op de identificatieplicht).

Waarneemovereenkomst Ondanks het beschikken over een VAR-wuo kan derhalve achteraf alsnog getoetst worden of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of van een overeenkomst van opdracht, met alle consequenties van dien.

Om te beoordelen of de overeenkomst kwalificeert als arbeidsovereenkomst, kijkt de rechter naar de kennelijke bedoeling van partijen bij het aangaan van de overeenkomst (wat stond partijen voor ogen bij het aangaan van de overeenkomst), en naar de wijze waarop partijen feitelijk uitvoering hebben gegeven en aldus daaraan inhoud hebben gegeven. Daarbij is niet één enkel kenmerk beslissend, maar

51

moeten de verschillende rechtsgevolgen die partijen aan hun verhouding hebben verbonden in hun onderling verband worden bezien. De feitelijke situatie is dus beslissend.

Om een goede waarneemovereenkomst – die kwalificeert als een overeenkomst van opdracht – af te sluiten, is het derhalve ten eerste van belang om over een VAR-wuo te beschikken en ten tweede om bij het opstellen van de overeenkomst en het uitvoering geven aan de overeenkomst, ervoor te zorgen dat de overeenkomst niet voldoet aan de definitie van een arbeidsovereenkomst.

Persoonlijke arbeid Indien de opdrachtnemer zich vrijelijk kan laten vervangen bij de uitoefening van zijn werkzaamheden, is er geen plicht

52

om de arbeid persoonlijk te verrichten en is niet voldaan aan een van de vereisten voor een privaatrechtelijke dienstbetrekking. Zorg er derhalve voor dat in de overeenkomst staat dat de waarnemer zich vrijelijk mag laten vervangen, bijvoorbeeld tijdens ziekte en vakantie, en maak dat ook mogelijk in de feitelijke uitvoering van de overeenkomst.

Loon Zowel de werknemer als de opdrachtnemer ontvangen een beloning voor hun arbeid. Om ervoor te zorgen dat de overeenkomst kwalificeert als overeenkomst van opdracht, is het van belang dat de waarnemer facturen aan de praktijkhouder zendt, waarin de door hem/haar verrichtte werkzaamheden worden gedeclareerd. Alleen de feitelijke

werkzaamheden kunnen worden gefactureerd, met andere woorden de waarnemer wordt niet doorbetaald tijdens ziekte of vakantie.

Bovendien is het van belang dat de waarnemer debiteurenrisico draagt. Dat is namelijk een belangrijk kenmerk van ondernemen. Als een debiteur niet betaalt, dan moet de waarnemer dat zelf in de portemonnee voelen. Zorg er bovendien voor dat de waarnemer een eigen beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten.

Gezagsuitoefening Een gezagsverhouding is aanwezig wanneer de opdrachtgever het recht heeft aanwijzingen te geven met betrekking tot de inhoud van de werkzaamheden en de wijze van uitvoering daarvan; en wanneer degene die de arbeid heeft verricht gehouden is die aanwijzingen op te volgen.

Of er sprake is van een gezagsverhouding of niet, hangt af van de omstandigheden van het geval. Het criterium is zeer interpretabel, waardoor er veel jurisprudentie over is. In principe gaat het erom dat de opdrachtnemer zijn werkzaamheden naar eigen inzicht en kunde kan verrichten.

Ook in het geval van waarneming zal gedurende een vooraf overeengekomen tijd werkzaamheden worden verricht. Bij een overeenkomst van opdracht staat het overeengekomen resultaat voorop, terwijl bij een arbeidsovereenkomst de nadruk ligt op het leveren van een bepaalde inspanning van de werknemer.

Praktijkvoorbeeld Hoe heeft de rechter geoordeeld over de positie van de waarnemend tandarts ? Een aantal keren is de positie van de tandarts-waarnemer in procedures getoetst.

Waarnemers niet in loondienst bij tandarts-BV/ geen navordering mogelijk bij de waarnemers, 24 augustus 2007, Hof De tandarts met een tandartspraktijk volgt een vervolgopleiding en maakt daarom gebruik van waarnemers.

Overwegingen: 1. zelfstandig waarnemer 2. zelfstandig verzekerd tegen beroepsaansprakelijkheid 3. meerdere opdrachtgevers 4. geen sprake van een verplichting tot het persoonlijk verrichten van arbeid Conclusie: Geen naheffing: Inspecteur kon tegendeel niet bewijzen.

Praktijkwaarnemers ondanks zelfstandigheidsverklaring in dienst bij tandarts, 30 augustus 2007, CRvB Een tandarts heeft praktijkwaarnemers werkzaamheden laten verrichten in haar tandartspraktijk. Beiden waren

werkzaam op basis van een overeenkomst van praktijkwaarneming en beschikten (althans een deel van de periode waarin gewerkt is) over een zelfstandigheidsverklaring.

Overwegingen : 1 De tandarts behoudt het gezag waar het gaat om de wijze van administreren en agenderen.

2 De behandelingstijden en controlefrequentie die de tandarts hanteert worden aangehouden .

3 De werkzaamheden moeten onder naam en op risico en rekening van de tandarts worden uitgevoerd zodat zij verantwoordelijk moet worden gehouden voor de kwaliteit en voortgang van het werk.

4. Ook worden gesprekken gevoerd over de kwaliteit en de voortgang van de werkzaamheden, en worden de werkzaamheden geëvalueerd tijdens intercollegiaal overleg.

Hieruit kan worden geconcludeerd dat er een gezagsverhouding aanwezig is.

Conclusie: Wel naheffing: De rechtbank merkt op dat eiseres niet betwist dat betrokkenen binnen een omlijnd organisatorisch en administratief kader moesten werken.

Zelfstandig handelende tandartsen zijn in dienstbetrekking zodat terecht loonbelasting is nageheven, 5 augustus 2011, Rechtbank Haarlem (LJN: BR 6241) BV met een tandartspraktijk. De praktijk bestaat voor ongeveer 75 procent uit patiënten die voor een spoedbehandeling komen. De overige 25 procent bestaat uit vaste patiënten. In de praktijk werken vier tandartsen. Twee van de tandartsen werken ook in een andere praktijk. Twee tandartsen hebben een VAR-wuo, één tandarts heeft een VAR-overige werkzaamheden.

Overwegingen: 1. De dagelijkse leiding van de praktijk ligt in handen van de bestuurders van de BV, alle ondernemingsbeslissingen worden door hen genomen.

2. De investeringen in de praktijk komen voor rekening en risico van de BV. 3. De werkzaamheden van de tandartsen zijn de wezenlijke opbrengstgenererende activiteiten van BV. 4. De tandartsen lopen nauwelijks of geen debiteurenrisico.

5. De BV betaalt aan de tandartsen een vergoeding voor de behandelingen.

6. De tandartsen gebruiken het instrumentarium en de praktijkruimtes van de BV. 7. De tandartsen werken langdurig in de praktijk.

8. Het staat de tandartsen niet vrij om zelf voor vervanging door een niet in de praktijk werkzame tandarts te zorgen.

9. Ook is aannemelijk geworden dat de tandartsen verplicht zijn hun werkzaamheden persoonlijk te verrichten. In het rooster is steeds aangegeven wanneer zij aanwezig zijn.

10. Gelet op de werkzaamheden van de tandartsen en hun

53

®

• Ergonomie specialisten • Breed assortiment • Nederlands fabricaat

Goede zit, altijd fit

Medical 6321

Amazone met rug

zitten.nl

Jumper Balance

PRAKTIJKBEGELEIDING INTERIM MANAGEMENT

TRAINING Cursussen De Tandarts aan de Leiding teamtrainingen op maat:

financieel consult voor de (startende) tandarts Sibbing & Wateler is een onafhankelijk financieel adviesbureau, gespecialiseerd in de praktijkbegeleiding van vrije medische beroepsbeoefenaren, waaronder tandartsen.

Wij bieden u een gevarieerd dienstenpakket voor al uw financiële zaken, nu en in de toekomst. Speciaal voor u als (startende) tandarts heeft Sibbing & Wateler een praktijkgericht boek geschreven. U kunt een gratis exemplaar bestellen via onze website www.sibbing.nl.

communicatie samenwerken omgaan met lastig gedrag

ROODENT™ HYGIËNEPROTOCOL Gratis PraktijkGericht boek

PraktijkvestiGinG

een eigen hygiëneprotocol in een paar muisklikken voldoet aan de WIPrichtlijnen vraag de gratis demo aan

Hygiëneprotocol voor de tandartspraktijk

Installatieschijf Windows Mac OSX

© Roovos Organisatieontwikkeling Deze CD mag niet worden gedupliceerd.

Leest u voor installatie de achterzijde van het CD hoesje.

www.roodent.nl info@roodent.nl

Een gebruikersvriendelijk programma waarmee de tandarts(assistente) een verantwoord hygiëneprotocol maakt.

financiële PlanninG assurantiën telefoon: (0318) 544 044 - www.sibbing.nl

www.roovos.nl

www.roodent.nl

020-3306184

COMPACTE THERMODESINFECTOR • • • • • • • • • • •

Compact tafelmodel Geschikt voor praktijken t/m 4 behandelkamers 2 typen: Basic en Injection Mogelijkheid tot spoelen van hand- en hoekstukken Touchpad bediening Verloop proces continu zichtbaar Opslag protocollen en uitlezen via usb aansluiting Diverse praktische accessoires leverbaar Werking conform DIN EN normen (93 °C) Zeer scherp geprijsd Meer informatie op www.algold.nl

Informeer naar de introductie aanbieding

Zekerheid Standaardisatie Kwaliteit Duits fabricaat De HD450 van IC-Medical

Algold dental Overveld 11G Postbus 1018 3840 BA Harderwijk

tel.: 0341- 42 33 85 fax: 0341- 43 22 02 info@algold.nl www.algold.nl

kwalificaties daarvoor behoeft de BV niet (voortdurend) van haar gezag gebruik te maken maar blijft de gezagsverhouding wel aanwezig.

Conclusie: wel naheffing. Echter deze zaak ging door naar het Hof Amsterdam: Het Hof oordeelde dat er geen sprake is van een dienstbetrekking, waardoor geen naheffing plaats kon vinden. 31 januari 2013 (LJN BZ 0443) Het betreft dezelfde casus als die van 5 augustus 2011 voor de Rechtbank Haarlem.

1. De wil van partijen was er niet op gericht om een dienstbetrekking aan te gaan.

2. Tandartsen beschikten over een VAR-wuo, één over een VAR-row (resultaat uit overige werkzaamheden).

3. De tandartsen hebben zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten.

4. De tandartsen hebben geen recht op loondoorbetaling bij ziekte en vakantie.

5. Debiteurenrisico lag bij de tandarts.

Het Hof overweegt dat de omstandigheid dat de wil van partijen niet gericht was op een arbeidsovereenkomst geen doorslaggevende betekenis toekomt. Beslissend zijn de werkelijk tussen de betrokkenen bestaande wederzijdse rechten en verplichtingen. Het is aan de inspecteur om feiten en omstandigheden te stellen en bij betwisting door belanghebbende aannemelijk te maken, die het oordeel rechtvaardigen dat de wederzijdse rechten en verplichtingen de rechtsverhoudingen – in weerwil van de bedoeling van de betrokkenen – kwalificeren als privaatrechtelijke dienstbetrekkingen.

Het hof concludeert dat het in de onderneming van belanghebbende geëxploiteerde bedrijf slechts bestaat uit het faciliteren van tandartsen bij hun beroepsuitoefening.

Belanghebbende schept in haar onderneming de randvoorwaarden waarbinnen de tandartsen naar eigen inzicht hun beroep kunnen uitoefenen. De werkafspraken beperken op geen enkele wijze de vrijheid van de tandartsen bij de behandeling van patiënten en laten de grote mate van vrijheid van de tandartsen in hun relatie tot belanghebbende waarin zij een onafhankelijke en zelfstandige positie bekleedden, in stand.

De inspecteur slaagt er niet in om aannemelijk te maken dat de wederzijdse rechten en verplichtingen tot gevolg hebben dat de rechtsverhoudingen – in weerwil van de bedoeling van de betrokkenen – kwalificeren als privaatrechtelijke dienstbetrekkingen Conclusie: Geen naheffing Concluderend Zorg ervoor dat uw waarnemer altijd beschikt over een VAR-wuo. Zorg er tevens voor dat aan alle vereisten voor de VAR-wuo wordt voldaan. De VAR-wuo is niet heilig.

Advies ANT ‘De ANT heeft voor haar leden inmiddels de modelovereenkomst van opdracht (VAR-wuo) geactualiseerd op basis van de meest recente juridische uitspraken. In aanvulling op dit artikel adviseren wij u verder om als ZZP-er ook een zelfstandige klachtenregeling te nemen (dus niet via uw opdrachtgever als onderdeel van een klachtenregeling voor instellingen). Dat kan door lid te worden van de ANT.’ Rob Maaswinkel, directeur ANT

Geraadpleegde bronnen Wet IB, beleidsregels beoordeling dienstbetrekking, jurisprudentie.

Deze informatie is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld. Er wordt echter geen aansprakelijkheid aanvaard voor de mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in dit artikel opgenomen informatie.

In principe bent u door de VAR-wuo niet meer verplicht loonheffing en premies werknemersverzekering in te houden voor de waarnemer.

Om er zeker van te zijn dat niet achteraf nog geconstateerd wordt dat de overeenkomst alsnog als arbeidsovereenkomst kwalificeert, is van belang dat uit de feitelijke uitvoering blijkt dat partijen niet alleen beogen een overeenkomst van opdracht aan te gaan, maar dat de feitelijke uitvoering er ook naar is. De waarnemer hoeft de werkzaamheden niet zelf te verrichten, maar mag zich laten vervangen. De waarnemer kan de werkzaamheden naar eigen inzicht verrichten en de waarnemer draagt zelf het risico in het geval van arbeidsongeschiktheid, beroepsaansprakelijkheid en uiteraard het debiteurenrisico.

Mocht u desondanks door de belastingdienst worden aangesproken voor naheffing loonbelasting en premies werknemersverzekeringen, dan raad ik u aan bezwaar te maken tegen de beslissing. Het is de belastinginspecteur die moet stellen en bewijzen dat de overeenkomst kwalificeert als een dienstbetrekking. Als u aan voornoemde voorwaarden heeft voldaan, zal dit voor de belastingdienst nog niet zo makkelijk zijn.

Auteurs Kees Kaptein, AA/CB, accountant en belastingadviseur, is werkzaam bij Denva Accountants & Adviseurs te Lisse.

Marlies Mellema, advocaat arbeidsrecht, is werkzaam bij Mellema Advocaten te Haarlem.

Alegra-turbine-LED+_Dentz_92x75_NL_Layout 1 17.12.2010 17:12 Seite 1

LEDâ&#x20AC;&#x2122;s be independent!

Bekijk Glasionomeer

Technologie met

een

FRISSE BLIK

Ongeacht welke unit of aandrijving u gebruikt, de nieuwe Alegra LED+ turbines en hoekstukken schitteren met hun eigen lichtvoeding. De sleutel?

Een ingebouwde generator. Het voordeel? Ultieme LED technologie voor perfect daglicht, exceptionele weergave van de natuurlijke kleuren, ongeĂŤvenaard contrast. Geen enkel ander LED systeem benadert dit bij een vergelijking. De Alegra LED+ serie: nu verkrijgbaar bij uw dental depot.

EQUIA zorgt voor onvergelijkbare esthetiek, dankzij haar unieke translucentie en uitmuntende kleur overeenkomst*. Dit zijn slechts enkele sterke punten van EQUIA. Ontdek meer over de nieuwe dimensie in restauratieve tandheelkunde op www.gceurope.com *Data zijn beschikbaar

W&H Benelux BVBA Reepkenslei 44 B-2550 Kontich, Belgium t +32 (0)475 51 63 63 f +32 (0)3 844 61 31 office.benelux@wh.com wh.com

GC EUROPE N.V. Head Office Tel. +32.16.74.10.00 info@gceurope.com http://www.gceurope.com GC BENELUX B.V Tel.+31.30.630.85.00 info@benelux.gceurope.com http://benelux.gceurope.com

143583-GC-ADV-EQUIA-90x267-NL.indd 1

30/08/12 15:38

Vraag & aanbod Personeel gevraagd ALKMAAR Wij zijn z.s.m. op zoek naar een tandarts voor de woensdag. Affiniteit met kinderen is belang­ rijk en het liefst enige jaren ervaring. Dit alles i.v.m. zwangerschap en minder willen werken.

Vanaf augustus gaat het verlof in en hebben wij tijdens de verlofperiode iemand nodig voor 4 dagen p/w van maandag t/m donderdag (aug 2013- december 2013). Na december 2013 kan diegene bij ons blijven werken op de woensdag en een tweede dag in overleg.

A.van der Beek (praktijkmanager). Kijk voor verdere info op www.praktijkdehoef.nl Reactie: info@praktijkdehoef.nl/ 072-5200088

ALMERE Voor onze praktijk in Almere met 5 behandel kamers zoeken wij een algemeen practicus/ tandarts die beschikbaar is voor 2 dagen per week op de maandag of dinsdag en de vrijdag.

De praktijk is modern ingericht, voldoet aan de laatste wet- en regelgeving en kent een fijn team aan collega’s Uw profiel: • Een afgeronde opleiding Tandheelkunde, • BIG geregistreerd, • Spreekt de Nederlandse taal • Voelt zich aangesproken door ons concept, • Is professioneel, representatief, mens- en kwaliteit gericht • Communicatief en sociaal vaardig Wij bieden: • Een prettige werkomgeving, waar u uw vak tot in de puntjes kunt verfijnen.

• Een goed lopende, moderne en groeiende praktijk met veel patiënten en een goede naam, • Ruime kennis en ervaring, kennisuitwisseling en opleiding • Fijne collega’s, • Een compleet zorgpakket, goede assistentie en een perfect georganiseerde back-office, waardoor u zich kunt concentreren op kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikkeling van het team • Werken op VAR-WUO Inlichtingen Voor aanvullende informatie kun je contact opnemen met Martijn Sitsen op +31(0)6-10818280 of mailen naar m.sitsen@dentalclinics.nl

AMERSFOORT/UTRECHT Welke lieve, maar doortastende assistente wil met ons een nieuwe tandartspraktijk opbouwen?

Wij bieden per direct 8 uur, met mogelijkheid tot uitbreiding naar een fulltime dienstverband.

Wil jij met ons zorgen voor goede tandheelkundige zorg? Reageer dan op onderstaand e-mail adres of bel 06-42124574.

Reactie: info@tandenzo.nl AMSTERDAM Wij zoeken ter uitbreiding van ons team een balie/stoelassistente voor 4 dagen in Amsterdam.

We vragen: - flexibele en collegiale instelling - positieve en vriendelijke inslag - stressbestendigheid en nauwkeurigheid Uiteraard is het bij ons van belang dat je het leuk vindt om met mensen om te gaan. Ervaring is niet vereist.

Assistentes in opleiding kunnen ook reageren.

Lijkt dit je wat?

Voor meer informatie kunt u ons bereiken op telefoonnummer 020-618 38 76 Sollicitatiebrief en C.V. kunt u mailen naar ttandarts@yahoo.nl

AMSTERDAM Voor onze verwijspraktijk in Amsterdam zijn wij op zoek naar een ervaren orthodontist die op meerdere kamers wil werken.

We bieden naast de reguliere orthodontie ook linguale beugels aan (o.a. Incognito) en werken we o.a. met Invisalign.

Behalve de orthodontist werken er bij ons 2 implantologen, een algemeen tandarts, een endodontoloog, een gnatholoog, een cosmetische tandarts, mondhygiënistes en preventie assistentes. Kijk voor meer informatie op www.tcijburg.nl

BEMMEL Voor onze verwijspraktijk voor implantologie zijn wij op zoek naar een tandarts-prothetist voor het maken van voornamelijk uitneembare suprastructuren op implantaten.

Gezien het gevraagde kwaliteits niveau gaat de voorkeur uit naar een MFP BCT tandarts of een tandarts met veel ervaring in de prothetiek. Het betreft een functie voor een a twee dagen in de week. Aanvaarding: in overleg.

U werkt in een moderne praktijk met 4 behandelkamers in een team met een implantoloog, een tandarts-Agnio kaakchirurgie, een mondzorgkundige en een aantal (preventie)assistentes.

De praktijk is voorzien van CBCT. Voor inlichtingen kunt u een mail sturen naar jules@tandartscox.nl of bellen met implantoloog Jules Cox 06-22443654 BEMMEL Voor onze Praktijk voor mondzorg Cox in Bemmel zoeken wij een enthousiaste ervaren tandartsassistent(e) voor 5 ochtenden in de week.

Wil je meer dan assisteren aan de stoel?

Wil je werken met een implantoloog en 11 collega’s?

Wil je je vooral richten op chirurgie?

Reageer dan op onze advertentie.

Wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden en een leuke sfeer.

-minimaal 1 jaar werkervaring.

-affiniteit met implantologie en chirurgie.

-zelfstandig en in teamverband kunnen werken.

Reactie: info@tandartscox.nl BAARN Praktijk Molenweg is een dynamische praktijk tandheelkunde en mondhygiëne in Baarn.

Per augustus 2013 hebben wij er een behandelkamer bij.

Ben jij tandarts en wil je ons team komen versterken?

Ga naar www.praktijkmolenwegbaarn.nl en mail je motivatie en CV naar Reactie: yvette@praktijkmolenwegbaarn.nl

BRASSCHAAT (B) Ervaren mondhygiëniste gezocht voor een jong en modern groepspraktijk te Brasschaat, België.

Reacties o.v.v. nummer MV-29-13059

DEN HAAG Mondhygiënist nieuwe stijl voor 2 dagen in de week(mondzorgkundige) gezocht voor algemeen tandartspraktijk in Den Haag. Ben je proactief en communicatief sterk... aarzel niet.

E-mail je CV en sollicitatie! (Waarneming ook mogelijk) Reacties o.v.v. nummer MV-10-13058 naar service@ant-online.nl

DEN HAAG Voor onze nieuw op te richten tandartsenpraktijk in Den Haag zijn we op zoek naar tandartsen, mondhygiënisten en ondersteunend personeel.

Mocht u geïnteresseerd zijn, neem dan contact met mij op via e.yarikan@yahoo.com.

DEN HAAG Tandartsassistent gezocht Voor een kleine groepspraktijk in Den Haag zijn wij op zoek naar een gemotiveerde en vriendelijke allround tandarts assistente voor 4 dagen in de week.

De praktijk is goed bereikbaar met openbaar vervoer en je kunt gratis parkeren.

Ook kandidaten die minder dan 4 dagen kunnen, mogen reageren.

Contactpersoon: kortstamj@yahoo.nl

57

Onderdeel van Sirona

IntraOs DG • • • • •

Dé oplossing voor solo En bitewing opnamen Gebruiksvriendelijk De helderste beelden Lage dosis stralingen

Nú in prijs verlaagd! € 2.095 excl. BTW maar incl. rechthoekig diafragma

PantOS DG XP • Volledig digitale panoramische beelden • Helder en scherpe beelden • Drie positionerings laserbundels, biteblock en kinsteun • De perfecte imaging Vanaf € 17.990 excl. BTW

PantOS DG Plus • Digitale cephalometrische en panoramische röntgen • Verwijderbare digitale sensor • Compact en zeer gebruiksvriendelijk • Drie positionerings laserbundels • Comfortabel voor de patiënt • Kwalitatief betere beelden Vanaf € 28.950 excl. BTW

De Hammen 26 5371 MK Ravenstein Tel: 0486-41 21 20 Mail: info@larixdc.nl

NATUURLIJK ICX ...k e g e l d i c h t h e i d d o o r p r e c i s i e ...

 optimale genezing  uitstekende testresultaten abutments  universele in gebruik  eenvoudig  aantrekkelijke startaanbieding

Web: www.larixdc.nl Dental equipment – Praktijkinrichting Onderhoud – Snelle service

ICX Implants · 1796 BE De Koog · Boodtlaan 10 Tel.: 0222 - 76 90 11 · www.icx-implants.nl · info@icx-implants.nl

AZ_icx_implants_88x127_2012.indd 1

26.09.12 18:16

Vraag & aanbod EMMEN Wij zoeken in verband met zwangerschapsvervanging een enthousiaste mondhygiëniste.

Per direct voor de vrijdagen en vanaf 28 juli 4 dagen waaronder de vrijdag tot en met 1 november 2013.

Bent u: - HBO Mondzorgkunde opgeleid - Minimaal 1 jaar werkervaring - in de aangegeven periode beschikbaar - communicatief vaardig - kwaliteit en patiëntgericht Neem dan contact op voor meer informatie met Martijn Sitsen: 06-10818280.

GRONINGEN Voor onze praktijk met twee behandelkamers zoeken wij een algemeen practicus/tandarts die beschikbaar is voor 3-4 dagen per week op dinsdag tot en met vrijdag.

De praktijk is modern ingericht, voldoet aan de laatste wet- en regelgeving en kent een fijn team aan collega’s Functie eisen Uw profiel: • Een afgeronde opleiding Tandheelkunde, • BIG geregistreerd, • Spreekt de Nederlandse taal • Voelt zich aangesproken door ons concept, • Is professioneel, representatief, mens- en kwaliteit gericht • Communicatief en sociaal vaardig Aanbod Wij bieden: • Een prettige werkomgeving, waar u uw vak tot in de puntjes kunt verfijnen.

• Een goed lopende, moderne en groeiende praktijk met veel patiënten en een goede naam, • Ruime kennis en ervaring, kennisuitwisseling en opleiding • Fijne collega’s, • Een compleet zorgpakket, goede assistentie en een perfect georganiseerde back-office, waardoor u zich kunt concentreren op kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikkeling van het team • Werken op VAR-WUO Inlichtingen Voor aanvullende informatie kun je contact opnemen met Martijn Sitsen op +31(0)6-10818280 of mailen naar m.sitsen@dentalclinics.nl

HEEMSKERK Tandartsassistente gezocht.

Wegens uitbreiding hebben wij personeelstekort! Wij zijn op zoek naar een allround-

tandartsassistente. Eventueel preventieassistente.

Voor de donderdag en de vrijdag. Heb je interesse? Stuur dan je cv en sollicitatiebrief naar info@ mijntandats.com

HEERHUGOWAARD Wie zijn wij: Een middelgrote tandartsenpraktijk te Heerhugowaard waarin alle facetten van de preventieve, curatieve en esthetische tandheelkunde zijn verenigd.

Ons enthousiaste team bestaat uit vier tandartsen, vier mondhygiënistes en twee preventieassistenten. Zij worden ondersteund door tandartsassistenten, baliemedewerkers en administratief medewerkers. Daarnaast is er een tandprotheticus en een implantoloog verbonden aan de praktijk.

Wie zoeken wij: Wij zoeken een enthousiaste en gedreven tandarts (m/v) die ons team wil komen versterken voor 3 tot 5 dagen per week.

Uw profiel: • een afgeronde opleiding Tandheelkunde • BIG-registratie • bij voorkeur minimaal drie jaar werkervaring • communicatief en beheerst de Nederlandse taal • professioneel en representatief Wat bieden wij: • een moderne en goed uitgerust praktijk voorzien van geavanceerde apparatuur (8 behandelkamers, 10 stoelen en een tandtechnisch laboratorium) • goed opgeleide en gedreven tandartsassistentes • een prettige werkomgeving • werken op basis van een aantrekkelijke staffel • samenwerkingsvorm in overleg te bepalen Reacties o.v.v. nummer TV-17-13058 naar service@ant-online.nl

HEERLEN Voor onze praktijk in Heerlen zoeken wij een nieuwe collega voor de functie van mondhygiëniste voor 2 dagen per week Uw profiel: • Een afgeronde opleiding Mondhygiëne/Mondzorgkunde HBO • Heeft relevante werkervaring (grote pré) • Voelt zich aangesproken door ons concept • Is professioneel, representatief, mens- en kwaliteit gericht • Communicatief en sociaal vaardig Aanbod • We bieden een prettige werkomgeving, waar u uw specialisme tot in de puntjes kunt verfijnen.

• Een goed lopende, moderne en groeiende praktijk met veel patiënten en een goede naam, • Ruime kennis en ervaring,

• Kennisuitwisseling en opleiding, • Fijne collega’s, • Compleet zorgpakket, • Goede assistentie en een perfect georganiseerde backoffice, waardoor u zich kunt concentreren op kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikkeling van uw werkzaamheden.

• Het salaris dat wordt geboden is uitstekend Inlichtingen Voor aanvullende informatie kun je contact opnemen met Martijn Sitsen op 31(0)6-10818280 of mailen naar m.sitsen@dentalclinics.nl

HOOFDDORP Preventieassistente gevraagd voor Tandartsenpraktijk Hoofddorp Moderne tandartsenpraktijk zoekt o.a. wegens capaciteitsuitbreiding een ervaren preventieassistente voor 2-4 dagen per week.

Het spreekt voor zich dat je alle ins en outs van het assisteren onder de knie hebt en affiniteit hebt met computers.

Deze baan vraagt veel van je flexibiliteit en stressbestendigheid, maar biedt je dan ook veel afwisseling en groeimogelijkheden.

De afwisseling van zelfstandig en in teamverband werken spreekt je aan.

Je bent stressbestendig, collegiaal en hebt minimaal 2 jaar werkervaring in de tandheelkunde.

Ervaring met Simplex is een pre.

Kandidaten die zich herkennen in het profiel, nodigen wij van harte uit om te solliciteren!

Interesse? Uw sollicitatie kunt u sturen naar: Tandartsenpraktijk Hoofddorp T.a.v. Mevr. B.M. van de Poll Nieuweweg 61, 2132 CM Hoofddorp.

Email: b.vdpoll@tphoofddorp.nl

HOOFDDORP Moderne tandartsenpraktijk in Hoofddorp zoekt wegens capaciteitsuitbreiding een ervaren tandarts (2 dagen per week, ma en woe). Wij zijn centraal gehuisvest in een modern bedrijfspand met 6 moderne behandelkamers, aparte röntgenkamer, moderne sterilisatie en een prettige wachtruimte.

Mondhygiëniste en stoelassistentie aanwezig Interesse? Uw sollicitatie kunt u sturen naar: Tandartsenpraktijk Hoofddorp T.a.v. Mevr. B.M. van de Poll Nieuweweg 61, 2132 CM Hoofddorp.

Email: b.vdpoll@tphoofddorp.nl / www.tphoofddorp.nl

LIESHOUT Wij zijn op zoek naar een enthousiaste collega, waarmee we samen met het team kunnen bouwen aan de mondzorg in Lieshout. Na jaren van

59

Vraag & aanbod samenwerking is een collega met pensioen.

Tandartsenpraktijk Lieshout is een gezellige dorpspraktijk met een vernieuwende ambitie. De praktijk zal zich in de komende jaren moderniseren waardoor er ook ruimte is voor specialisatie. Inbreng van vernieuwende ideeën is welkom. Lieshout ligt ongeveer 15 min van Eindhoven, 25 minuten van ‘s-Hertogenbosch en 45 minuten van Nijmegen. U kunt uw reactie sturen naar vacature@tandartslieshout.nl t.a.v.

Karien Rijpkema. Lars Movig Tandarts

MAASTRICHT Voor onze praktijk in Maastricht hebben wij plaats voor een tandarts, algemene praktijk op de woensdag en donderdag.

U bent: • Een BIG geregistreerde tandarts U hebt: • enkele jaren ervaring bij voorkeur U spreekt: • vloeiend Nederlands U verwacht: • moderne praktijk met goede equipment • fijn team collega’s • een goed georganiseerde back-office zodat u zich volledig kunt richten op de tandheelkundige zorg.

Meer informatie: Martijn Sitsen 06-10818280 Reactie: m.sitsen@dentalclinics.nl

OVERIJSSEL Wij zoeken een geregistreerde orthodontist die beschikbaar is voor 2 dagen per week.

De praktijk is zeer modern ingericht, voldoet aan de laatste wet- en regelgeving en kent een fijn team aan collega’s.

Uw profiel: • Een afgeronde opleiding Tandheelkunde, • Afgeronde opleiding Orthodontie • BIG geregistreerd, • Inschrijving in het specialistenregister • Spreekt de Nederlandse taal • Voelt zich aangesproken door ons concept, • Is professioneel, representatief, mens- en kwaliteit gericht • Communicatief en sociaal vaardig Aanbod • Een prettige werkomgeving, waar u uw vak tot in de puntjes kunt verfijnen.

• Een goed lopende, moderne en groeiende praktijk met veel patiënten en een goede naam, • Ruime kennis en ervaring, kennisuitwisseling en opleiding • Fijne collega’s, • Een compleet zorgpakket, goede assistentie en een perfect georganiseerde backoffice, waardoor

60

u zich kunt concentreren op kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikkeling van het team • Werken op VAR-WUO Inlichtingen Voor aanvullende informatie kun je contact opnemen met Martijn Sitsen op +31(0)6-10818280 of mailen naar m.sitsen@dentalclinics.nl

NOORD HOLLAND Gezocht mondhygiënist voor 2 dagen in de week, dagen in overleg. Moderne groepspraktijk met verschillende differentiaties.

Reacties o.v.v. nummer MV-10-13058 naar service@ant-online.nl

ROTTERDAM Voor een praktijk in de regio Rotterdam zijn wij op zoek naar een ervaren tandarts. De praktijk biedt een moderne kamer te HUUR aan en zorgt voor personeel, materialen, röntgen, computer met software Esquise en andere faciliteiten.

Reactie: 06-21667895

UTRECHT Voor onze praktijk in het gezellige centrum van Utrecht zoeken wij een endodontoloog als collega voor om te beginnen een dag per week.

Naast Implantologie willen wij onze specialisatie uitbreiden. Alle benodigdheden al aanwezig.

Reacties o.v.v. nummer TV-35-13058 naar service@ant-online.nl

UTRECHT Voor de periode augustus t/m januari 2014 ben ik op zoek naar een waarnemer voor mijn zelfstandige mondhygiëniste praktijk. Het betreft een waarneming voor 3 à 4 dagen. Per juni is er de mogelijkheid om een dag in de week te werken.

Na de waarneming beidt ik een vaste dag aan in de week om te werken. Een VAR-WUO verklaring is een vereiste.

Reacties o.v.v. nummer WV-35-13063 naar service@ant-online.nl

UTRECHT Tandarts gezocht voor nieuw op te starten praktijk in Utrecht.

Implantoloog, preventieassistente, tandprothetici en tandtechnisch laboratorium op locatie aanwezig.

Reacties o.v.v. nummer TV-35-13071 naar service@ant-online.nl

ZOETERMEER Wij zijn per direct opzoek naar een tandarts voor 2 à 3 dagen in de week. Wij hebben twee praktijken gevestigd in het hartje van Zoetermeer. Wij hebben inmiddels een grote patiënten bestand opgebouwd. Wij werken op dit moment met 2 tandartsen,3 tandartsassistentes en zijn momenteel ook opzoek naar een mondhygiëniste. wij zijn opzoek naar een tandarts die enthousiast en gemotiveerd is, en graag ons team wilt komen versterken.

Bent u geïnteresseerd, neemt u dan contact op met ons.

Tandartspraktijk Kados Bordeauxstraat 50 2711 CJ Zoetermeer (079) 343 22 33 Reactie: info@tandartspraktijkkados.nl

WATERINGEN Voor onze moderne gezinspraktijk in het centrum van Wateringen zijn wij per medio April op zoek naar een <bold>tandarts<bold>.

Werkdagen in overleg Fulltime/Parttime. Voor meer informatie over onze praktijk www.pureesthetics.nl. Reactie graag voorzien van CV. Reactie: manager@pure-esthetics.nl

Personeel aangeboden HAARLEM E.O. Vrouwelijke tandarts (36) zoekt een praktijk om te werken voor enkele dagen per week.

Waarneming is ook mogelijk.

Na mijn studies Geneeskunde en Tandheelkunde ben ik zeer gemotiveerd om aan de slag te gaan.

Mijn voorkeur gaat uit naar een algemene praktijk waar ik mij breed kan ontwikkelen.

Het leveren van kwaliteit staat bij mij hoog in het vaandel.

Bovendien vind ik het belangrijk dat teamleden elkaar ondersteunen en open staan om van elkaar te leren. Mijn voorkeur heeft een werkplek in een straal van circa 45 minuten rond Haarlem.

Reacties graag naar leoleoniek@gmail.com

LEIDSCHENDAM/VOORBURG/DEN HAAG Tandartsassistente zoekt leuke praktijk voor de woensdag en donderdag! Solopraktijk of Groepspraktijk. Wil me graag verder ontwikkelen, leer graag!

Reacties naar : dagmarhazewinkel@live.nl

MIDDEN/WESTEN/ZUIDEN Bruggen slaan is het motto van dit kabinet.

Zeer ervaren SENIOR tandarts vult graag een tandheelkundig gaatje op in uw (jonge) praktijk voor enkele dagen per week.

Regio midden, westen of zuiden van het land.

Reacties o.v.v. nummer TA-89-13058 naar service@ant-online.nl

ZUID HOLLAND Te koop aangeboden grote tandartsenpraktijk in Westland.

Praktijkruimte te huur.

Reacties o.v.v. nummer PA-26-13065 naar service@ant-online.nl

NEDERLAND Ervaren mondhygiëniste is op zoek naar een werkplek voor 8 uur met de mogelijkheid dit in de toekomst verder uit te breiden. Ik werk op ZZP basis.

Reacties o.v.v. nummer MA-60-13080 naar service@ant-online.nl

NEDERLAND Te koop aangeboden : Wegens staken praktijk een tandartseninventaris met o.a. een programmeerbare Finndentstoel met afstandsbediening en een uitmuntende Adec cart unit met veel extra’s. Een globale inventarislijst is per e-mail beschikbaar. Prijs n.o.t.k.

Reacties naar hm.hollemans@upcmail.nl of 06.51149241

NEDERLAND Ik ben een recent afgestudeerde tandarts en ben naast mijn huidige werkzaamheden op zoek naar een leuke praktijk waar ik nog 1 dag in de week (liefst dinsdag) in de algemene tandheelkunde werkzaam kan zijn.

Ik ben op zoek naar een praktijk waarbinnen patiënt centraal staat, waarbij ruimte is voor een onervaren tandarts om ervaring op te doen in een omgeving waar overleg en begeleiding tot de mogelijkheden behoort.

Reacties o.v.v. nummer TA-97-13059 naar service@ant-online.nl

Divers

NEDERLAND Diversen ESAM afzuigmotor, Ital. + demper + aansluitbox (380V) Endoguyd lengtemeter Assistina hoekstuksmeerder Rinn instelapp, lc en sc,loodschort Velopex-Intra-x ontw mach + vloeist Dentsply Cavitroninserts,25K,grijs, blauw en groen (32x) Silamat schudmachine cofferdam spullen extractietangen en -hevels Dentatus articulator + toebehoren polijsthandstukken(2)+ toebehoren Reactie: amanschot@xs4all.nl

Praktijk gezocht AMSTERDAM Praktijk ter overname gezocht in Amsterdam Oost/Zeeburg.

Reactie: shazia@tcijburg.nl

NOORDHOLLAND/ZUID HOLLAND / ‘T GOOI Ervaren tandarts, al 14 jaar werkzaam in eigen maatschapspraktijk, zoekt dringend solopraktijk ter overname. Overname pand is geen bezwaar. Dus heeft u pensioenplannen of andere reden om te stoppen, neem graag contact met mij op. e-mail: tandendokter@gmail.com tel. : 06 46636859

Praktijk aangeboden ALKMAAR Fraai gelegen praktijk op 500m2 eigen grond in een van de betere wijken van Alkmaar en toch op slechts een paar honderd meter van het spoorweg station. De praktijk komt i.v.m. het bereiken van de 68 jarige leeftijd van de praktijk houder in overleg ter overname. De populatie staat toe dat er hoogwaardige tandheelkunde bedreven kan worden en er wordt tevens op verwijzing geïmplanteerd. Grootte van het pand is 12x12 meter en heeft twee behandelkamers en heeft plaats geboden aan een ttl.(deels nog aanwezig instr.)

Reacties o.v.v. nummer PA-18-12311 naar service@ant-online.nl

Adverteren in deze rubriek is gratis voor ANT-leden. Voor meer informatie en voor het opgeven van uw advertentie gaat u naar www.ant-online.nl > advertenties.

61

ANT Algemeen De ANT behartigt de belangen van in Nederland werkzame tandartsen, gedifferentieerde tandartsen en tandartsspecialisten, waarbij optimale en onafhankelijke tandheelkundige zorg het uitgangspunt vormt en de relatie tussen tandarts en patiënt centraal staat.

Tevens ondersteunt de ANT haar leden zodanig dat zij in staat worden gesteld om zich, in overeenstemming met de visie van de ANT, te richten op de essentie van het zijn van tandarts: het verlenen van optimale tandheelkundige zorg.

ANT is een beroepsorganisatie voor tandartsen, opgericht in 1995. Op 5 juli 2002 heeft de minister van VWS de ANT aangewezen als ‘representatieve organisatie’ voor tandartsen en tandartsspecialisten.

Bestuur

Bureau

Voorzitter

Algemeen directeur

Vicevoorzitter/ Penningmeester

Bureau-adres

Dhr. W.F. Kniese

Leidsevaartweg 99 2106 AS Heemstede

Secretaris

Telefoon

Lid

E-mail

Lid

Website

Dhr. J.W. Vaartjes

Mw. L.M.H.E. Smulders Dhr.S.A. el Bousy Mw. C.M.J. Scheijmans

Dhr. R. Maaswinkel

Dit doen we mede door het aanbieden van een uitgebreide ledenservice. Binnen deze ledenservice worden diverse diensten aangeboden, zoals een telefonische helpdesk, uitgebreide en kosteloze advertentierubrieken, advisering bij praktijkoverdracht, juridisch en fiscaal advies, modelcontracten et cetera.

Ook biedt de ANT haar leden een onafhankelijke en laagdrempelige klachtencommissie, tot wie de patiënten van ANT-leden zich in een geschil kunnen richten.

ANT lidmaatschappen en contributie 2013 Statutair is vastgelegd dat uitsluitend tandartsen en studenten tandheelkunde lid kunnen worden van de ANT. De vereniging kent een aantal verschillende typen lidmaatschappen met bijbehorende contributie.

Contributie per kalenderjaar per 1 januari 2013: Volwaardig lidmaatschap*

€ 960,-

Praktiserende tandartsen

Partnerlidmaatschap*

€ 480,-

Voor partnertandartsen van leden

Groepslidmaatschap*

€ 750,-

Vanaf vier tandartsen werkzaam op één adres of onder één naam

Starterlidmaatschap*

€ 0,00

In jaar van afstuderen 1e jaar 2e jaar 3e jaar

023-524 88 99 ant@ant-online.nl

€ 158,50 € 406,€ 642,-

www.ant-online.nl Gereduceerd lidmaatschap

€ 358,-

Niet-praktiserend, <65 jaar

65+ lidmaatschap*

€ 480,-

Praktiserend

Pensioenlidmaatschap

€ 91,-

Niet meer praktiserend

Studentlidmaatschap € 0,00 *): inclusief aansluiting bij klachtenregeling conform WKCZ.

Lid worden of uw lidmaatschap wijzigen?

Mail naar ant@ant-online.nl, of bel: 023 - 524 88 99.

62

Hoe trekt u het in uw praktijk?

Als tandarts en als ondernemer krijgt u het behoorlijk voor de kiezen. De zorg voor uw patiënten staat uiteraard voorop, maar na het terugdraaien van de proef met de vrije tarieven liggen uw verdiensten onder de loep van de Nederlandse Zorgautoriteit. Door toenemende regelgeving bent u gedwongen om extra kosten te maken. Kunt u hulp gebruiken? De adviseurs van VvAA, zoals Sander van de Kragt dat is voor tandartsen in West-Nederland, staan voor u klaar. Zij helpen u het maximale rendement uit uw zorgonderneming te halen. Bijvoorbeeld met stuurinformatie per kwartaal. Daarmee hebt u actueel inzicht in de financiële prestaties van uw praktijk en werkt u voor meer resultaat. Én heeft u daarmee de perfecte sparringpartner voor alle zaken waar u in uw praktijkvoering tegenaan loopt.

Benieuwd wat iemand als Sander van de Kragt voor ú kan betekenen? Scan de QRcode en hij vertelt het u binnen een minuut.

Of maak direct een afspraak met Sander via 06 5399 5778 of de adviseur in uw regio via vvaa.nl/mijnadviseur.

Sander van de Kragt adviseur voor tandartsen in Midden-Nederland

In het hart van de gezondheidszorg.

Kom naar de Henry Schein Openhuisdagen op vrijdag 19 & zaterdag 20 april.

Meer voor uw praktijk! www.openhuis2013.nl