MedZ
Innovatie: de mens een Rolls Royce?
betekent letterlijk vernieuwing. In de gezondheidszorg kunnen we onderscheid maken tussen innovatieve technologieën, zoals de contactlens waarmee Google suikerwaarden probeert te meten, de s,zoals devakblad huisartsenposten, efficiënter de waarneming voor huisartsen regelen en de procesinnovaties, voordiede praktijkhoudende huisarts nummer 3 • 2014 zoals het digitaal declareren van nota’s bij de zorgverzekeraar. Allemaal zaken die we i unnen noemen.Het belangrijkste kenmerk van innovatie is, behalve dat het nieuw en toepasbaar moet zijn, dat het waarde moet toevoegen. Innovatie in de gezondheidszorg dient waarde toe te vo nt, een huisarts, een huisartsenpraktijk of aan de gemeenschap. Zo bezien zit de waardetoevoeging van innovatie voor de B.V. Nederland natuurlijk vooral in gezondere of langer levende burgers denkt innovatie echter vooral nodig te hebben om efficiënter te kunnen werken en om dus te kunnen bezuinigen. We kennen allemaal de efficiencykorting. Als een innovatie zowel waarde ver og geld kan besparen doordat de efficiency verhoogd wordt is dat natuurlijk prachtig, maar besparen moet geen doel op zich zijn! Inmiddels is door zeer veel regelgeving de drang om verder te i eperkt en voelen huisartsen zich daar ook steeds minder verantwoordelijk voor. Een belangrijke voorwaarde om tot innovatie te komen is dan ook: dereguleringWat blijft er in het licht van bove en over van recente innovaties? De innovatie in diagnostiek in de huisartsenpraktijk doordat kleine CRP-meters beschikbaar zijn gekomen. lijkt een stapsgewijze innovatie. Maar het priklab kon d w is het niet. De waardetoevoeging zou kunnen zijn dat de patiënt niet meer naar het priklab hoeft. Maar kosteneffectief? Geen echte innovatie dus, hooguit miniaturisatie. Huisartsenposten stapsgewijze maar een radicale vernieuwing, een diensteninnovatie, en kwam in zeer korte tijd tot stand vanuit huisartsen zelf. De waardetoevoeging was er vooral voor de huisarts zelf, mind die aanvankelijk ook protesteerden) en al helemaal niet voor de gemeenschap, want de ANW-zorg is een stuk duurder geworden. Dus toegevoegde waarde? De Scanadu, een klein apparaatje ter gr chijf, belooft temperatuur, bloeddruk, polsslag, zuurstofsaturatie te meten en zelfs een ECG te maken, als je hem tegen je slaap houdt. Uit te lezen via een app op je smartphone. Technisch ing, maar die dingen konden we ook al. Is het innovatie of alleen miniaturisatie? Innovatief zou kunnen zijn dat een patiënt nu gemakkelijk zelf een aantal parameters bij kan houden en meer aan t kan doen.Ook de Thuisarts app is een zelfmanagementinnovatie te noemen. Je kunt eenvoudig en snel duidelijkheid krijgen over je eigen klacht. Vroeger moest je daar een boekje ‘Wanneer ga i or doorlezen.Er zijn dus nogal wat zogenaamde innovaties in de huisartsenzorg, die niet of slechts deels voldoen aan het criterium waarde toevoegen. Het is kennelijk erg moeilijk om werkelijke to e creëren. De reden is eenvoudig: het systeem waarbinnen de innovaties moeten plaatsvinden, deugt niet. Het referentiekader van de zorg is vooral een financieel kader en veel minder een kwalit kent dat innovatie geld moet opleveren en niets mag kosten. Het verdwijnen van de M&I- verrichtingen in het nieuwe bekostigingssysteem is daar een mooi voorbeeld van. Een systeem waarin bes n voert, is dodelijk voor echte creativiteit. Toen ik voor het eerst een 24 uurs bloeddrukmeting aanschafte om nauwkeuriger iemands bloeddruk te bepalen, bestond daarvoor nog geen tarief. Di ken waren vaak wel veel lager dan met de reguliere bloeddrukmetingen en de waarde van die innovatie was er dus zeker voor de patiënt. Diens kwaliteit van leven ging er door minder medicatie o antal jaren met een zelf uitonderhandeld tarief, kwam er een officieel M&I-tarief. Betere kwaliteit kost meestal gewoon meer geld. En dat kan niet in dit zorgsysteem, dus nu verdwijnen weer de atie bevorderden. Wij innoveren dus niet meer omdat het voor de patiënt beter is, maar omdat het goedkoper moet. We zijn uit het oog verloren dat gezondheidszorg draait om de patiënt. En punt verliest, wordt zorg eendimensionaal, functioneel en materialistisch. Een instrument in dienst van het systeem. Iets waarmee je op papier kunt schuiven conform de begrotingswensen. Als dit zorgsysteem, dan dreigt innovatie een businessmodel te worden voor veel andere mensen. Even googlen levert een schat aan zorginnovatie makers op. De platformen, zorginnovatoren en zorgi om de oren. Van e-community voor eetgestoorden tot easysteppers (blokjes voor halve traptreden), van Wolk(een airbag in de riem die afgaat als je valt en een heupfractuur voorkomt) tot geestelijk ars. Vooral veel ICT-oplossingen, boeken over zorginnovatie en nog veel meer. Samenwerken, cocreëren, inspireren en netwerken behoren tot het vocabulaire van deze innovatoren. Maar werke zou dat best kunnen doen. Maar of deze innovatie in het basispakket komt valt ernstig te betwijfelen. Een innovatie die geld kost was nou net niet de bedoeling Als de menselijke dimensie uit beeld v t zo raar dat zorg vertechnologiseert, dat financiën de boventoon gaan voeren en dat de arts-patiënt relatie op de tocht komt te staan. Wat er nu gebeurt onder het mom van innovatie is alle n steeds complexer maken van een systeem dat zichzelf in stand houdt. Het is ongelofelijk hoeveel pasjes, inlogcodes en wachtwoorden je tegenwoordig nodig hebt om in diverse systemen gewoon oen. De regels staan inmiddels het contact met de patiënt in de weg. Het invullen van het scherm met de juiste ICPC -codering en attentiewaarde episode -omdat je anders je variabiliseringsgelden et consult is in dit opzicht heel symbolisch. De patiënt kan zonder ICPC -codering namelijk uitstekend geholpen worden. Als een systeem zijn doel mist, moet je het lef hebben om dat op enig m en het systeem te vernieuwen. Daar hoort innovatie in de zorg dus op gericht te zijn: echte systeemvernieuwing, door het creëren van een gezonde basiszorg. Als een systeem ontspoort, moe oorspronkelijke doel. Onze corebussiness als huisartsen is de basiszorg voor de patiënt. Die moet weer centraal komen te staan in plaats van dat hij/zij een poppetje is dat in het steeds efficiënter gepropt moet worden. Focussen op geld en bestaande systemen staat innovatie in de weg. Terug dus naar de basiszorg, daar zal de innovatie door en voor huisartsen en voor patiënten moeten plaa e blik kan daarbij helpen. Zoals Proust zei: ‘De ware ontdekking bestaat niet uit de ontdekking van een nieuw land, maar in het kijken met nieuwe ogen’ Om anders te kijken naar ons zorgsyste zaam om eens buiten ons vakgebied te kijken. Echte innovatie is vaak het resultaat van kruisbestuiving. De luchtvaart hanteert een principe dat ook prima in de gezondheidszorg ingevoerd zo betalen voor wat goed gaat i.p.v. voor wat stuk is. Rolls-Royce laat zich al meer dan 10 jaar betalen voor elk uur dat een vliegtuigmotor draait, in ruil voor onderhoud en vervanging indien nod ng van patiënten wat lastig (hoewel diverse gewrichten en organen al vervangbaar zijn) maar dit principe toepassen in de gezondheidszorg zou een wezenlijke systeemverandering betekene de waarde opleveren. Het zou huisartsen aansporen veel meer aan preventie te doen, nu vaak ondergeschoven bij de cure. De hamvraag wordt dan: hoe houd ik mijn patiënten gaande ofwel. gezon de burger een soort servicecontract af met een huisarts. Het is in beider belang dat een gezonde burger nooit, of zo kort mogelijk, patiënt wordt. Bovendien maakt het kwaliteit inzichtelijk; ho huisarts, hoe meer je verdient per patiënt. En het is uiterst solidair, want gezond betaalt voor ongezond. Dus betaald krijgen voor een gezonde patiënt en niets krijgen of zelfs terugbetalen voor ee t spreekuur komt. Een visite die niets kost maar ook niets oplevert Behalve een tevreden patiënt die mogelijk sneller weer gezond is. Preventie gaat dan meer lonen, meer of minder verwijzen h Welke verzekeraar en welke huisarts durft een pilot aan? Het zou budgettair neutraal kunnen zijn, maar meer gezonde burgers opleveren. En was het daar niet allemaal om begonnen, die burge e houden of te maken? Maar je kiest er toch niet voor om ziek te worden? Nee, maar veel ziektes en blessures zijn gekoppeld aan lifestyle. We weten dat minder roken het aantal gevallen van lo n en dat een hogere vaccinatiegraad minder infecties oplevert. Actief het roken proberen te stoppen en proberen de vaccinatiegraad te verhogen, zal dan dus lonen. Uiteraard worden mensen som iek. Shit happens. Maar dat is gekoppeld aan de populatie altijd in de tarieven te verwerken. Het omkeren van de blikrichting van ‘ziek’ naar ‘gezond’, dat is echte innovatie. Wie durft? Innovatie vernieuwing. In de gezondheidszorg kunnen we onderscheid maken tussen innovatieve technologieën, zoals de contactlens waarmee Google suikerwaarden probeert te meten, de diensten innova tsenposten, die efficiënter de waarneming voor huisartsen regelen en de procesinnovaties, zoals het digitaal declareren van nota’s bij de zorgverzekeraar. Allemaal zaken die we innovaties zouden Het belangrijkste kenmerk van innovatie is, behalve dat het nieuw en toepasbaar moet zijn, dat het waarde moet toevoegen. Innovatie in de gezondheidszorg dient waarde toe te voegen aan een rts, een huisartsenpraktijk of aan de gemeenschap. Zo bezien zit de waardetoevoeging van innovatie voor de B.V. Nederland natuurlijk vooral in gezondere of langer levende burgers. Minister novatie echter vooral nodig te hebben om efficiënter te kunnen werken en om dus te kunnen bezuinigen. We kennen allemaal de efficiencykorting. Als een innovatie zowel waarde vermeerdert a besparen doordat de efficiency verhoogd wordt is dat natuurlijk prachtig, maar besparen moet geen doel op zich zijn! Inmiddels is door zeer veel regelgeving de drang om verder te innoveren danig huisartsen zich daar ook steeds minder verantwoordelijk voor. Een belangrijke voorwaarde om tot innovatie te komen is dan ook: dereguleringWat blijft er in het licht van bovenstaande kenmerken nnovaties? De innovatie in diagnostiek in de huisartsenpraktijk doordat kleine CRP-meters beschikbaar zijn gekomen. lijkt een stapsgewijze innovatie. Maar het priklab kon dat al, dus echt nie waardetoevoeging zou kunnen zijn dat de patiënt niet meer naar het priklab hoeft. Maar kosteneffectief? Geen echte innovatie dus, hooguit miniaturisatie. Huisartsenposten dan? Dat was geen st een radicale vernieuwing, een diensteninnovatie, en kwam in zeer korte tijd tot stand vanuit huisartsen zelf. De waardetoevoeging was er vooral voor de huisarts zelf, minder voor de burgers (die a otesteerden) en al helemaal niet voor de gemeenschap, want de ANW-zorg is een stuk duurder geworden. Dus toegevoegde waarde? De Scanadu, een klein apparaatje ter grootte van een sjoelschi uur, bloeddruk, polsslag, zuurstofsaturatie te meten en zelfs een ECG te maken, als je hem tegen je slaap houdt. Uit te lezen via een app op je smartphone. Technisch een mooie ontwikkeling, nden we ook al. Is het innovatie of alleen miniaturisatie? Innovatief zou kunnen zijn dat een patiënt nu gemakkelijk zelf een aantal parameters bij kan houden en meer aan zelfmanagement kan rts app is een zelfmanagementinnovatie te noemen. Je kunt eenvoudig en snel duidelijkheid krijgen over je eigen klacht. Vroeger moest je daar een boekje ‘Wanneer ga ik naar de dokter’ voor door nogal wat zogenaamde innovaties in de huisartsenzorg, die niet of slechts deels voldoen aan het criterium waarde toevoegen. Het is kennelijk erg moeilijk om werkelijke toegevoegde waarde te cr eenvoudig: het systeem waarbinnen de innovaties moeten plaatsvinden, deugt niet. Het referentiekader van de zorg is vooral een financieel kader en veel minder een kwaliteitskader. Dat bet geld moet opleveren en niets mag kosten. Het verdwijnen van de M&I- verrichtingen in het nieuwe bekostigingssysteem is daar een mooi voorbeeld van. Een systeem waarin besparing de bovento voor echte creativiteit. Toen ik voor het eerst een 24 uurs bloeddrukmeting aanschafte om nauwkeuriger iemands bloeddruk te bepalen, bestond daarvoor nog geen tarief. Die 24-uurs bloeddrukk
Een voorstel voor echte innovatie