Boardroom: Fredy Verkuijlen (AaRiverside)
PS
Focus: Afval
NVZ: Bomen over desinfectiemiddelen
professioneel schoonmaken Ja argang 12 - ’13 / 1-2
Thema: Horeca & Recreatie Minder afval door gedragsbeïnvloeding Klantintimiteit voorkomt grillige beoordeling
Martijn Switser (Kidzcity):
‘ Met het klimdoolhof is iemand een dag bezig’
WelGom! Schoonmaken is een vak. En onze mensen zijn uitstekend opgeleid om dit belangrijke werk te doen. Tegelijkertijd zien we ook dat schoonmaaktijden steeds vaker samenvallen met het gebruik van het gebouw. Door Het Nieuwe Werken bijvoorbeeld, waarbij het belangrijk is dat verstoringen na gebruik verwijderd worden, zodat een volgende collega aan een schone werkplek kan plaatsnemen. Of door verruiming van openingstijden. Steeds meer klanten zien, dat schoonmaak niet per definitie een verstoring hoeft te zijn, en zelfs kan bijdragen tot een positieve belevingkwaliteit. Om dit positieve effect extra te ondersteunen, kiest Gom ervoor om de Hostmanshiptrainingen breed in te zetten. Gebruikers van gebouwen het gevoel te geven dat ze welkom zijn. En wij vatten dit samen in de letters WelGom! (Willen helpen, Ervaringen en kennisdelen, Luisteren en in gesprek gaan, Geheel zien, Ondernemend zijn, Mensgericht consideratie hebben). Wat dit voor u als klant betekent? Wij vertellen het u graag. Neemt u gerust met ons contact op of kijk op www.gom.nl. Gom. Schoonmakers die vooruitdenken
De juiste mensen op de juiste plek
colofon
Op de cover
Professioneel Schoonmaken
‘Met het klimdoolhof is iemand een dag bezig’
is een uitgave van APPR bv, in samenwerking
’Voor de ballenbak hebben we een reinigingsmachine aange-
met de Vereniging Schoonmaak Research, 12e jaargang. Redactieadviesraad:
schaft. Deze zuigt de ballen uit de bak in de machine, die worden gereinigd en in netten teruggeblazen om te drogen. Ondertussen reinigen we het vloeroppervlak.’ Martijn Switser,
Nico Lemmens, Marije van Wijngaarden, Klaas
mede-eigenaar van overdekt speelparadijs Kidzcity in Utrecht,
Gravesteijn, André de Reus, Paul Terpstra, Sjaak
over de schoonmaak van de binnenspeeltuin.
van ‘t Wout, Hans Paul Visscher, Petra Boonstra, Hanneke Leijdekkers. Realisatie: Inga van Uchelen APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, tel: (035) 694 28 78, fax: (035) 694 74 27,
PS, Om een ruimte schoon te houden moet je de rommel opruimen, de vloer
e-mail: inga@appr.nl
stofzuigen en het bureau afnemen. Taken die schoonmaakbedrijven uitvoe-
Abonnementen:
(gewoon gewerkt dus). Het doel is een schone ruimte. Een deel van dat doel
Een jaarabonnement op Professioneel Schoon-
blijkt ook op een andere manier te bereiken, namelijk door het vervuilge-
maken is in Nederland gratis voor een ieder die
drag van de gebruiker van die ruimte te beïnvloeden, waardoor ruimtes
kan aantonen professioneel bij schoonmaakon-
schoner worden achtergelaten.
derhoud betrokken te zijn. De aanvraag van het abonnement dient schriftelijk te gebeuren en vergezeld te gaan van een visitekaartje of werkgeversverklaring. Het abonnement is tevens
ren nadat de vervuiler – de gebruiker van een ruimte – heeft huisgehouden
Voor dit nummer spraken wij met een gedragsdeskundige van het bedrijf Novi Mores over interventies die het bedrijf samen met Nederland Schoon deed op een schoolplein van een mbo-opleiding. Ze hingen posters op en
gratis voor laatstejaarsstudenten en docenten
gingen zichtbaar reinigen. Een van de interventies was ook het plaatsen van
van de opleidingen mbo-FD en hbo-FM.
tafels met een glimmend oppervlak. Uit wetenschappelijk onderzoek is na-
De uiteindelijke toewijzing van het abonnement
melijk gebleken dat dit in onze hersenen het concept ‘schoonmaken’ acti-
is voorbehouden aan APPR bv. Abonnementen
veert, waardoor we de tafel netter achterlaten.
kunnen aangevraagd worden bij: APPR bv, Post-
De leerlingen van de school waren zich niet bewust van de aanpassingen.
bus 5135, 1410 AC Naarden. Voor inschrijving
Dat is essentieel voor dit soort interventies. Is men zich wel bewust van
wordt eenmalig € 44,00 in rekening gebracht. Een jaarabonnement buiten de doelgroep kost € 129,00, een abonnement binnen de EU € 149,00 per jaar en buiten de EU € 172,00 per
pogingen om gedrag te beïnvloeden, dan kan juist een tegenovergestelde reactie ontstaan. Het roept weerstand op en men denkt: ‘Ik bepaal zelf wel wat ik doe’.
jaar. De losse verkoopprijs bedraagt € 19,50.
Wat heeft de schoonmaakbranche aan deze informatie? Want als ruimtes
Alle prijzen inclusief BTW.
minder vuil zijn, is er dan niet minder werk voor schoonmaakbedrijven? Volgens Henk Klein Teeselink van Nederland Schoon biedt het juist kansen: ‘Dit
Advertentie-exploitatie:
is interessant voor schoonmaakbedrijven. Zij kunnen daarop inspelen door
Herman Wessels
op een ander moment te gaan schoonmaken, in een ander ritme of door
APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, tel: (035) 694 28 78, fax: (035) 694 74 27, e-mail: herman@appr.nl
posters op te hangen.’ Op deze manier is het mogelijk om niet meer alleen de partij te zijn die handjes levert om een doekje over tafel te halen, maar om de partij te zijn
Vormgeving:
die als expert optreedt. U kunt uw klant adviseren over een schoon en ge-
APPR bv,
zond gebouw.
Merit op de Dijk (art direction), Pleuni Hooghiemstra
Inga van Uchelen Bladmanager PS
Druk: Ten Brink, Meppel Verschijningsfrequentie:
www.professioneelschoonmaken.nl Twitter: @PS_inga
10 maal per jaar
Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van APPR bv mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. ISSN: 1569-4968
Suggesties? Opmerkingen? Reageren? Mail naar info@professioneelschoonmaken.nl Ook al uw nieuws- en productberichten zijn welkom.
Foto: Levin den Boer - Persfoto.nu
Auteursrecht:
Inhoud 28 18 40
Kidzcity: ‘Met het klimdoolhof is iemand een dag bezig’
Pubers, peuken en de prullenbak
31
22
Terugblik Vakbeurs Facilitair
24
Nieuwe cateringconcepten De afgelopen jaren hebben veel organisaties gekozen voor een andere werkomgeving. In dit artikel de gevolgen voor de organisatie van de schoonmaakdienstverlening.
36
Lage beoordeling van uw klant? Verbeter de relatie, niet de kwaliteit. ‘Mensen worden toleranter als er een relatie is’, zegt Olaf Hermans, docent aan
Opvallend Object
de NHTV Academie voor Facility Management in Breda.
46
‘Afval scheiden vanaf de bron: de werkplek’ Zowel bij Shell als bij UWV verzorgt Eurest Services naast schoonmaakdienstverlening ook het afvalmanagement. CarlJan van Amelsfort, facility service development manager bij Eurest Services: ‘Scheiden van afval heeft alleen zin als het aan het einde van de keten ook gescheiden wordt verwerkt.’
50
Inkoop van schoonmaakdiensten
Onlangs ging de Eerste Kamer akkoord met het wetsvoorstel Aanbestedingswet. In het kersverse regeerakkoord staan enkele passages die erop wijzen dat het Rijk van plan is faci-
de Boardroom
litaire diensten weer in eigen beheer te gaan uitvoeren.
En verder...
Product in de Praktijk
44
Colofon �������������������������������������������������������������� 3 Nieuws �������������������������������������������������������������� 6 VSR ������������������������������������������������������������������� 14 OSB over... ������������������������������������������������������� 27 SVS kennisquiz ����������������������������������������������� 30 Productnieuws �����������������������������������������������48 Bruisende wetenswaardigheden �����������������54 Wetenschap ��������������������������������������������������� 57 Column Koos �������������������������������������������������� 58 Next/adverteerdersindex ����������������������������� 58
NIEUWS NI Nieuws
FMN Best Practice Award voor Gom Eind vorig jaar is tijdens het gala van de beroepsvereniging Facility Management Nederland (FMN) de Best Practice Award uitgereikt aan Gom ZorgSupport en Meander Medisch Centrum. De Best Practice Award is een initiatief van FMN en wordt elke twee jaar uitgereikt aan de organisatie die de meest aansprekende vernieuwing in de facilitaire bedrijfsvoering heeft gerealiseerd. Gom en Meander hebben de uitbestede schoonmaak dichter bij het primaire proces georganiseerd en hebben de verwachtingen en beoogde resultaten verwoord in een prestatiecontract. De bouw van het nieuwe ziekenhuis en de noodzaak tot bezui-
Winnende team van Gom ZorgSupport en Meander Medisch Centrum
nigen, vormden de aanleiding om na te denken over een andere organisatie van de schoonmaakwerkzaamheden. Er is
De klant mag zelf in gesprek met de leverancier (Gom) over wat
gekozen om de medewerkers in de zorg, in samenwerking met
schoongemaakt moet worden en de kwaliteit van schoonmaak.
de patiënten, invloed te laten uitoefenen op de schoonmaak.
Informatie: www.fmn.nl
Hago Zorg gaat belevingsgericht schoonmaken Sinds 1 december 2012 is Hago Zorg de
een outputgericht concept waarbij af
zend Resultaat werken onze schoonma-
nieuwe schoonmaakpartner van Nova-
wordt gestapt van de traditionele werk-
kers niet meer volgens vooraf bepaalde
dic-Kentron. Beide partijen gaan voor in
programma’s. Novadic-Kentron is een
werkprogramma’s, maar met een menu-
ieder geval drie jaar een samenwerking
organisatie voor verslavingszorg in
kaart waarop per ruimte is aangegeven
aan. Hago Zorg gaat schoonmaken vol-
Noord-Brabant. Margot van Leijen, com-
wat de eindgebruiker belangrijk vindt.’
gens het concept ‘Glanzend Resultaat’,
mercieel directeur Hago Zorg: ‘Bij Glan-
Informatie: www.hagozorg.nl
1e Best Practice Award Code NedTrain, Hago Rail Services en FNV Bondgenoten ontvingen half januari tijdens de Vakbeurs Facilitair de Best Practice Award 2012 vanwege de unieke samenwerking bij de toepassing van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag schoonmaak- en glazenwassersbranche. De voorzitter van de commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag reikte niet alleen een Best Practice Award uit. De Bad Practice Award 2012 werd toegekend aan Gemeente Delfzijl (zie voor uitgebreider nieuws hierover pagina 31). Informatie: www.codeverantwoordelijkmarktgedrag.nl
PS - 6
CSU neemt schoonmaak Albatros over Het Udense schoonmaakbedrijf CSU heeft met de curator van schoonmaakbedrijf Albatros uit Nuenen overeenstemming bereikt over de overname van nagenoeg de volledige Nederlandse schoonmaakactiviteiten. Familiebedrijf Albatros is sinds 1974 als specialist landelijk actief in hotelschoonmaak. Het bedrijf werd eind vorig jaar failliet verklaard. CSU integreert de activiteiten in zijn huidige organisatiestructuur en continueert de diensten onder de naam CSU Albatros. Ook heeft het Udense schoonmaakbedrijf de schoonmaakactiviteiten van Deinum Facilities uit Haarlem overgenomen. Alle 180 medewerkers treden in dienst bij CSU, dat de activiteiten integreert in zijn huidige organisatiestructuur. De overname (omzet circa vijf miljoen euro) sluit goed aan bij de ambitie om zijn marktpositie als landelijke schoonmaakspecialist te versterken. Informatie: www.csu.nl
IEUWS NIE Het laatste schoonmaaknieuws: professioneelschoonmaken.nl
Nationaal Duurzaamheidsonderzoek
Van 4 tot en met 20 december is voor de tweede keer het Nationaal Duurzaamheidsonderzoek gehouden. Het onderzoek onder consumenten wordt georganiseerd door duurzaamheidsinitiatief 1.000.000 druppels. Jaarlijks meet het onderzoek hoe de Nederlandse consument denkt over duurzaamheid. Sander Haas, namens 1.000.000 druppels: ‘Het initiatief zet zich in om een miljoen Nederlanders duurzamer te maken. Dat kunnen we pas goed doen als we weten waar de gemiddelde Nederlander nu staat.’ De resultaten worden binnenkort bekendgemaakt. Informatie: www.eenmiljoendruppels.nl
John van Hoof bestuurslid OSB John van Hoof, de nieuwe directievoorzitter van CSU, is toegetreden tot het bestuur van branchevereniging OSB.
Directiewijziging Exclusiva 1 december 2012 heeft de heer J. van Dijk zijn aandelenbelang in Exclusiva en de overige werkmaatschappijen overgedragen aan de heer S. van Dijk. Na een periode van 43 jaar heeft J. van Dijk tevens zijn functie als directeur neergelegd. J. van Dijk heeft vanwege zijn leeftijd en andere ambities besloten om terug te treden. S. van Dijk is vanaf 1 december 2012 enig aandeelhouder en directeur. Alle werkmaatschappijen zijn onderdeel van Exclusiva Groep geworden. Informatie: www.exclusiva.nl
Eind november vorig jaar bekrachtigden de 150 leden van OSB tijdens de Algemene Ledenvergadering in Den Haag zijn benoeming als bestuurslid. Hij volgt hiermee Frie van Hulten op,
John van Hoof
die tijdens deze ledenvergadering af-
Recent nam hij afscheid als directie-
scheid nam van het bestuur. Van Hulten
voorzitter van CSU.
was ruim 17 jaar actief binnen de OSB.
Informatie: www.csu.nl
Nivo Noord opent duurzaam hoofdkantoor Schoonmaakbedrijf Nivo Noord met ves-
Cleanfix en Lecol organiseren training vloeronderhoud
tigingen in Leeuwarden, Groningen en Zwolle, opende half december een nieuw, duurzaam kantoorpand in Leeuwarden. Het nieuwbouwpand is volledig duur-
In samenwerking met Lecol Waalwijk gaat Cleanfix Benelux in februari en maart 2013
zaam ontworpen en gebouwd.
trainingen ‘Onderhoud houten vloeren’ aan. Lecol is bekend als totaalleverancier van
Het schoonmaakbedrijf heeft het afgelo-
producten voor het installeren, afwerken en onderhouden van houten vloeren en par-
pen jaar een aantal nieuwe diensten op-
ket. Zij levert ook al jarenlang Cleanfix-machines aan de parketbranche. Cleanfix vindt
gezet. Zo is de calamiteitendienst in het
het vergroten van vaktechnische kennis zeer belangrijk en biedt daarom, in navolging
noorden opgezet. Nivo Noord werkt
van de succesvolle training ‘Chemieloos reinigen’, ook deze training kosteloos aan.
hierin samen met RGN, Reconditione-
Informatie: www.cleanfix.nl
ringsgroep Nederland. Het afgelopen jaar heeft dat voor een omzetgroei in het bedrijf gezorgd. Voor de komende jaren wordt een verdere groei verwacht. Informatie: www.nivonoord.nl
Nieuwe huurgids voor Collé Rental & Sales Collé Rental & Sales, met vestigingen in Nederland, Duitsland en België, presenteert haar volledige verhuurassortiment in een nieuwe huurgids. Deze huurgids voor hoogwerkers geeft invulling aan de internationale groei van Collé Rental & Sales en is verkrijgbaar in vier talen (Nederlands, Duits, Engels en Frans). Informatie: www.colle.eu PS - 7
NIEUWS NI Nieuws
Hijman lanceert Niro
Hijman lanceert een bestelapp binnen de professionele
met het werken via de website van Hijman, maar is ook geschikt
schoonmaakbranche: Niro. Niro is onderdeel van de mobile-
voor nieuwe klanten die kennis willen maken met het nieuwe
commercestrategie voor de komende jaren. De app is ener-
bestellen.
zijds bedoeld voor vaste klanten die reeds ervaring hebben
Informatie: www.hijman.nl
Ontwikkeling NTA Landelijk Glazenwassersregister Uit onderzoeken van bureau Regioplan
FNV Bondgenoten, het Hoofdbedrijf-
Op verzoek van de branche gaat het HBA
(2009) en de Nederlandse mededin-
schap Ambachten (HBA) en de Onder-
een online Landelijk Glazenwassersregis-
gingsautoriteit (NMa, 2011) is gebleken
nemers- organisatie Schoonmaak- en
ter opzetten. Particuliere glazenwasbedrij-
dat zich in het particuliere segment van
Bedrijfsdiensten (OSB) segment Awog
ven (business to consumer) kunnen zich
de glazenwassersbranche ernstige knel-
willen de bestaande situatie verbeteren
hier laten registreren. Zo wordt inzichtelijk
punten voordoen. Het gaat hierbij om het
ten gunste van de bonafide glazenwas-
welke registerbedrijven in een bepaalde
onderling verdelen van de markt en on-
sers. In samenwerking met NEN worden
regio of plaats hun diensten aanbieden.
eerlijke concurrentie. CNV Vakmensen,
daarom nu afspraken vastgelegd.
Informatie: www.nen.nl
Code schept kader Tijdens de regionale ondertekening december vorig jaar, is de Code Verantwoordelijk Marktgedrag ondertekend door ASP Dienstverlening, Fontys Hogescholen, Het NIC, HSU Facility, Klüh Service Management Nederland, Ruitenheer Schoonmaak, SMC Consultancy en World Trade Center Amsterdam. Inmiddels hebben bijna 700 organisaties de Code ondertekend en zijn er diverse best practices bekend. Informatie: www.codeverantwoordelijkmarktgedrag.nl
Effektief Groep partner De Normaalste Zaak Het van oorsprong Groningse schoonmaakbedrijf Effektief Groep is partner geworden van De Normaalste Zaak omdat zij vindt dat de arbeidsmarkt plaats moet bieden aan iedereen die zijn of haar talenten wil benutten. De Normaalste Zaak is een netwerk van ondernemers en een initiatief van MVO Nederland, werkgeversvereniging AWVN en Start Foundation. Het netwerk zet zich in om een arbeidsmarkt te creëren die kansen biedt aan iedereen die kan en wil werken. Informatie: www.effektiefgroep.nl
Banensite Onlangs is de website Schoonmaakjob.nl gelanceerd. Schoonmaakjob is een complete vacaturewebsite voor de gehele schoonmaakbranche. Niet alleen kunnen bedrijven vacatures plaatsen, maar schoonmaak(st)ers (in loondienst en zzp’ers) kunnen een eigen profiel aanmaken en zich op deze manier actief aanbieden. Schoonmaakbedrijven kunnen de personeelsdatabase doorzoeken wanneer zij personeel nodig hebben in een bepaalde omgeving van het land. Informatie: www.schoonmaakjob.nl
Muizen trekken massaal naar binnen Met dit gure weer zijn niet alleen mensen
afgelopen weken het aantal meldingen
te voorkomen. ‘Het is heel belangrijk dat
liever binnen. Ook muizen en ratten ver-
van knaagdierenoverlast weer zien toe-
er maatregelen worden genomen om on-
kiezen een warm plekje in bedrijfspanden
nemen, zowel van bedrijven als van par-
gedierte buiten te houden. Rentokil heeft
boven hun verblijfplaats buiten. Ongedier-
ticulieren. Timmermans geeft aan dat
hiervoor de Wintercheck ontwikkeld.’
te-expert Rentokil Pest Control heeft de
bedrijven veel kunnen doen om overlast
Informatie: www.rentokil.nl
PS - 8
IEUWS NIE Het laatste schoonmaaknieuws: professioneelschoonmaken.nl Dolmans krijgt 37 schoollocaties in Rotterdam gegund Begin januari 2013 is Dolmans Facilitaire Diensten gestart met het schoonmaakonderhoud bij Stichting Kind en Onderwijs. Deze stichting vormt het bestuur van 28 scholen van Christelijk primair basis- en speciaal onderwijs met 37 locaties in Rotterdam. De beoordeling van de inschrijvers was voor 30 procent op prijs gericht en voor 70 procent op kwaliteit. De antwoorden op de open vragen over de kwalitatieve inzet van Dolmans Facilitaire Diensten werden als beste beoordeeld en leidden tot de gunning.
Vlnr: Albert van Wijk en Marjolein Fleuren (Dolmans Facilitaire Diensten) en Henk Moer-
Informatie: www.dolmans.com
land (Stichting Kind en Onderwijs)
Alpheios: Crisis breekt vertrouwen schoonmaakmarkt 0 procent groei in uren en omzet, een ongewisse toekomst en
moedelijk of zeker niet in mensen te investeren en 75 procent
nog flexibelere contracten met snellere ontslagen tot gevolg.
moet meer schoonhouden in minder tijd. En daar lijdt de kwa-
Dat zijn conclusies uit het onderzoek Schoonmaak anno 2013
liteit onder.
van Alpheios onder haar klanten. De onderzoeksresultaten
Het onderzoek is door Alpheios gehouden onder haar klanten
eind 2011 gaven deze voorspelling voor 2012 aan. Deze tendens
met een eigen schoonmaakdienst, eventueel in combinatie
wordt voor 2013 voortgezet.
met een schoonmaakbedrijf. Respondenten komen uit diverse
De mens is het slachtoffer van de onder druk staande schoon-
sectoren, maar met name uit de zorg en overheid.
maakmarkt. 91 procent van de respondenten geeft aan ver-
Informatie: www.alpheios.nl
Rianne van Bergen nieuwe accountmanager SVS Brancheopleider SVS heeft er een nieuwe accountmanager bij: Rianne van Bergen. Zij versterkt vanaf de afdeling Marketing & Sales. Van Bergen heeft een communicatieachtergrond en maakte tien jaar geleden de overstap naar de schoonmaakbranche. Zes jaar lang was zij bedrijfsleider bij MB Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten in Tiel en werkte daarna als verkoopleider bij het schoonmaakbedrijf. In die functie volgde ze ook de Vakopleiding Vloeronderhoud Specialist van SVS. Informatie: www.svs-opleidingen.nl
Honderd procent vakgeschoold Een glimlach op het gezicht en een traan in de ogen. Met een ferme handdruk die zelfvertrouwen en trots uitstraalt, neemt een geslaagde medewerker van Teico haar bos bloemen in ontvangst, aldus SVS. Net begonnen bij Teico in het Kennemer Gasthuis te Haarlem en nu al een diploma Basisopleiding Schoonmaken van brancheopleider SVS. Door haar diploma is nu honderd procent van het schoonmaakpersoneel in het Kennemer Gasthuis opgeleid. Bart Oussoren, operationeel directeur bij Teico: ‘Zoveel vakgeschoolden op één locatie is erg bijzonder. Door verplichte overnames en doorloop van personeel is dit moeilijk te realiseren op een locatie waar meer dan veertig collega’s werken.’ Informatie: www.teico.nl, www.svs-opleidingen.nl PS - 9
NIEUWS NI Nieuws
Wiltec ontvangt ISO 26000-certificering De ISO 26000 is de standaard om mvo-in-
leidsvorming staan het milieu, de mens en de
spanningen te meten en inzichtelijk te maken.
maatschappij altijd centraal, een belangrijk
Wiltec mag zich nu tot de gecertificeerde
onderdeel voor de certificering. Het bedrijf
bedrijven rekenen en is zeer tevreden met
was al gecertificeerd voor het kwaliteits- (ISO
deze erkenning.
9001), milieu- (ISO 14000) en VCA-systeem
Bij Wiltec staat maatschappelijk verantwoord
en voegt daar nu ISO 26000 aan toe.
ondernemen hoog in het vaandel. In de be-
Informatie: www.mvo-wiltec.nl
Nieuwe website Blue Wave Uniqcare breidt uit met Blue Wave, leverancier en verzorger van reinigingssydealerschap Vendor stemen, sanitaire voorzieningen en hotel supplies, heeft een nieuwe site. De vier hoofdsegmenten: Schoonmaak,
Om het dienstverleningspakket verder compleet te maken is Uniqcare
Hospitality, Kantoor & Industrie en Zorg & Overheid
dealer geworden van Vendor. De producten van Vendor sluiten
bepalen het beeld van de startpagina. Daarnaast is de
aan bij het doel van Uniqcare om een zo compleet mogelijke
nieuwe website voorzien van een heldere vertaling van
dienstverlening te kunnen bieden op het gebied van sanitaire
de dienstverlening van Blue Wave.
hygiëne.
Informatie: www.bluewave.nl
Informatie: www.uniqcare.nl, www.vendor.nl
Burgman Supply heeft nieuwe salesmanager Henk van Harten is per 1 december aan de slag gegaan bij groothandel voor reinigings- en hygiënesystemen Burgman Supply uit Almere, in de functie van salesmanager. Van Harten is verantwoordelijk voor alle salesactiviteiten binnen Burgman Supply. Informatie: www.burgman-supply.nl
Nieuwe naam en huisstijl Rietbroek Glas- en gevelonderhoudsbedrijf Rietbroek Voor Schoonhouden uit Rijswijk verandert per vandaag zijn naam in Rietbroek. Voor het eerst in de 21-jarige geschiedenis van het gespecialiseerde schoonmaakbedrijf ondergaat Rietbroek Voor Schoonhouden een naamsverandering en een kleur- en logowijziging. ‘Ons bedrijf streeft een kwaliteitspositie na en wil dat uitstralen. Onze studie hiernaar legde de basis voor het nieuwe
Ability doet schoonmaakwerk in De Marne
imago: sterk kostenbewustzijn, beter dan
Per 1 januari maakt werkleerbedrijf Abi-
Informatie: www.rietbroek.nl
de concurrenten, meerwaarde en relevantie’, motiveert algemeen directeur van Rietbroek Glas- en Gevelonderhoud, Peter Rietbroek, de veranderingen. Deze visie plus de missie om met respect en passie de doelgroep te bereiken, is vertaald in een huisstijl: een logo in een strak lettertype met subtiele accenten in de verrassende kleuren donkerpaars en magenta.
lity samen met Asito de gebouwen van de gemeente De Marne schoon. Ability bedrijf neemt de huidige schoonmakers
Dreumex maakt winnaar bekend
over. Zij worden aangevuld door mensen
Dreumex, producent van handreiniging en handverzorgingsmiddelen, heeft de win-
met een arbeidshandicap en door bij-
naar bekendgemaakt van de reis naar de Dakar Rally 2013. Martijn Berendse uit
standsgerechtigden.
Nederland heeft een vijfdaagse reis voor twee personen naar de Dakar Rally en een
Bron: www.dvhn.nl
Meet & Greet met Team XDakar gewonnen.
(Dagblad van het Noorden)
Informatie: www.ilovedirtyhands.com
werkt al in de gemeente Eemsmond. Het
PS - 10
IEUWS NIE Het laatste schoonmaaknieuws: professioneelschoonmaken.nl Groveko komt met leaseplan
Groveko introduceert haar leaseplan voor schoonmaakmachines, Groveko Lease. Ondernemers kunnen vanaf heden schoonmaakmachines leasen en op deze manier hun werkkapitaal vrijhouden voor hun onderneming. Op deze manier hoeven ze geen enkele kans te missen die de markt biedt. Informatie: www.groveko.nl
Vlnr: Hans Gennissen (algemeen directeur Facilicom Facility Group), Frans Slingerland (directeur Facilitair Bedrijf UWV), Jan Jacob van Donselaar (managing director Compass Group Nederland). Fotograaf: Erik Kottier.
Bestevaer dienstverlener bij ADRZ Bestevaer verzorgt vanaf 1 april 2013 alle facilitaire diensten voor het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ). De Raad van Bestuur van het ADRZ heeft dit gisteren besloten. Bestevaer is een joint venture van het ADRZ, Facilicom en Strukton Worksphere. Bestevaer is opgericht per 1 januari 2013, maar is operati-
UWV kiest Eurest Services
oneel vanaf 1 april. Het eerste kwartaal van 2013 wordt
UWV is een samenwerking aangegaan met Eurest Services voor bedrijfscatering, schoonmaak, reststoffenmanagement en groenvoorziening. Het Facilitair Bedrijf van UWV gunde na een openbare aanbesteding de diensten voor de 59 locaties van Kavel Zuid aan Eurest Services, onderdeel van Compass Group. Informatie: www.eurest.nl
benut om de organisatie definitief in te richten. De vorming van de joint venture is in goed overleg met bonden en vertegenwoordigende organen tot stand gekomen. Voor de 350 medewerkers van de facilitaire ADRZ-organisatie verandert er in arbeidsrechtelijke zin (cao-indeling en pensioenaanspraken) niets. Het voltallige facilitair personeel komt in dienst van Bestevaer. Informatie: www.bestevaer.com, www.facilicom.com
EW gecontracteerd door Houthoff Buruma Begin januari is EW Facility Services gestart bij Houthoff Buruma, een internationaal opererend advocatenkantoor met in Nederland vestigingen in Amsterdam en Rotterdam. De werkzaamheden van de facilitair dienstverlener bestaan onder andere
Vlnr: Ron van Zoelen (Key Accountmanager King), Mario Bussink (Business Manager
uit schoonmaakonderhoud, glasbewassing,
King), Albert Jan Cosijn (Country Procurement Manager ISS), Maarten van Engeland (Al-
levering van sanitaire supplies en het uit-
gemeen Directeur ISS).
voeren van dieptereiniging van het sanitair. Informatie: www.ew.nl
King Nederland en ISS zetten samenwerking voort King Nederland en ISS Facility Services
delen en -materialen voor de ISS-locaties
in Nederland hebben onlangs hun hand-
in Nederland, is King vanaf nu ook ver-
tekening gezet onder een verlenging en
antwoordelijk voor de inkoop van een
uitbreiding van het huidige contract.
groot deel van het assortiment.
Naast de distributie van schoonmaakmid-
Informatie: www.king.nl PS - 11
NIEUWS NI Nieuws
OSB-Keurmerk een feit
Het OSB-Keurmerk is een feit. Dit keurmerk brengt de kwaliteit en betrouwbaarheid van schoonmaak- en glazenwassersbedrijven in beeld. De leden van ondernemersorganisatie OSB hebben hier het afgelopen jaar flink in geïnvesteerd. In totaal zijn ruim 250 bedrijven vanaf 1 januari in het bezit van het keurmerk of zullen dat de komende weken verkrijgen. De ondernemersorganisatie heeft begin dit jaar bij een aantal leden het nieuwe OSB-Keurmerkdeurbord uitgereikt. Dat gebeurde bij Glazenwassersbedrijf Van Elten (Rotterdam), De Zwart facilitaire diensten (Lisse) en Mommers Schoonmaakservice (Nieuwerkerk aan den IJssel). Mommers Schoonmaakservice is trots dat zij als één van de eerste bedrijven het OSB-Keurmerk behaald heeft. Informatie: www.mommers.nl, www.osb-keurmerk.nl
Mark Mommers (l) en Rob Bongenaar (OSB)
Facilicom mobiele sites
Car-wash naar Zep Inc.
Facilitair dienstverlener Facilicom Services Group lanceert
Zep Inc. heeft de car-washdivisie van Ecolab overgenomen.
als een van de eerste facilitaire organisaties van Nederland
Met deze overname is een bedrag gemoeid van circa 120
twee mobiele sites. Eén mobiele site geeft inzicht in de
miljoen dollar. Zep, als totaalleverancier van reinigings- en
wijze waarop het nieuwe werken binnen een organisatie
onderhoudsproducten, wil de divisie van Ecolab combineren
geïmplementeerd kan worden en welke consequenties dit
met enkele reeds bestaande divisies tot een algehele divisie
heeft op de facilitaire organisatie, en één site biedt inzicht
Zep Vehicle Care. Deze divisie moet een complete lijn reini-
in de wijze waarop hostmanship een rol kan spelen in een
gings- en onderhoudsproducten leveren aan onder meer pro-
organisatie. De mobiele sites zijn tijdens de Vakbeurs Faci-
fessionele wasstraten. Denk aan verschillende zepen, polishes
litair voor het eerst aan het publiek getoond.
en luchtverfrissers.
Informatie: www.facilicomcheck.nl
Informatie: www.zepinc.com
De Wisser neemt deel aan wachtdagenonderzoek Vorig jaar zijn er tijdens de cao-onderhan-
instrumenten en een aanpak te vinden die
regeling. Wij vinden dit onderzoek dan
delingen tussen de sociale partners af-
leiden tot verlaging van het ziekteverzuim-
ook zeer belangrijk, en hopen dat dit dan
spraken gemaakt over een onderzoek naar
percentage. Gebouwenservice de Wisser
ook meer duidelijkheid zal verschaffen,’
de mogelijkheden om (de aanpak van)
neemt deel aan dit onderzoek.
aldus Vincent van den Broek, directeur
ziekteverzuim in de schoonmaaksector te
‘Er is binnen de schoonmaakbranche veel
van het schoonmaakbedrijf.
verbeteren. Doel van dit onderzoek zijn
discussie over de huidige wachtdagen-
Informatie: www.dewisser.com
PS - 12
Carling sluit nieuwe contracten
Online bestellen met CleanDeal
Carling Opleidingen heeft opdracht gekregen om het personeel
De zakelijke markt koopt steeds vaker online.
van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda te gaan opleiden. De
Zowel voor de inkoper als voor de leverancier
opleiding wordt op locatie verzorgd door Carling Opleidingen.
zijn de voordelen evident: bestellen wanneer
Met deze gunning heeft Carling een mooie uitbreiding op haar
het uitkomt, eenvoudig vergelijken en direct
marktaandeel binnen de gezondheidszorg gerealiseerd.
zaken doen – en dat levert tijdwinst én kos-
Daarnaast heeft Carling Opleidingen een overeenkomst gesloten
tenbesparing op. CleanDeal geeft antwoord
met schoonmaakbedrijf De Lelie om haar personeel op te gaan
met een nieuw concept. Duidelijk geïnspi-
opleiden. De Lelie is als familiebedrijf een sterke regionale speler die
reerd door het succes van online retailers
voor Carling weer een mooie uitbreiding is van het klantenbestand.
als Bol.com: wat men vandaag vóór 21.00
Informatie: www.carling.nl, www.delelieschoonmaak.nl,
uur bestelt, is de volgende werkdag al in huis.
www.landstedembo.nl
Informatie: www.cleandeal.nl
IEUWS NIE Het laatste schoonmaaknieuws: professioneelschoonmaken.nl VCA-certificaat Perfect
Sinds eind vorig jaar is Perfect Vloerenonderhoud officieel VCAgecertificeerd. De vloeronderhoudsspecialist uit Amsterdam heeft aangetoond te beschikken over een managementsysteem dat voldoet aan de eisen die worden gesteld in VCA* 2008/5.1. In het bijzonder voor het onderhouden en reinigen van vloeren, en algemene schoonmaak- en reinigingswerkzaamheden. Informatie: www.perfectvloerenonderhoud.nl
Groveko-app: inkoopgemak Het inkoopgemak dat Groveko haar klanten al aanbood met het Groveko Inkoop Management Systeem is vanaf nu nog efficiënter. Met de nieuwe Groveko-app kunnen uw medewerkers vanaf de schoonmaaklocatie hun schoonmaakartikelen online bestellen. Door het aantal handelingen tijdens het inkoopproces enorm te verminderen, kunnen bedrijven een flinke efficiencyslag maken.
Vlnr (voor): de heer D. Cortenraad; directeur Vebego en mevrouw C. Szalata, namens gemeenten en WOZL. Vlnr (achter): mevrouw D. Kockelkoren; Vebego, de heer E. Hildebrand en de heer F. Dijk van WOZL en de heer B. Theeuwen; directeur Balanz Facilitair.
Informatie: www.groveko.nl
Licom Schoon verder onder Vebego
Schiedam ondertekent Code In december ondertekende Nathalie Gouweleeuw, wethouder van de gemeente Schiedam, de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Gouweleeuw: ‘De gemeente Schiedam draagt marktverantwoordelijk ondernemen hoog in het vaandel. De Code Verantwoordelijk Marktgedrag schoonmaak- en glazenwassersbranche sluit hier naadloos op aan.’
Schoonmaakbedrijf Licom Schoon is voor honderd procent in handen gekomen van Vebego. Ook is de detacheringsovereenkomst voor alle sw-medewerkers tussen Vebego en het Werkvoorzieningsschap Oostelijk Zuid-Limburg (WOZL) getekend. De voortgang van het bedrijf is daarmee gegarandeerd, nadat op 19 oktober het faillissement voor moederbedrijf Licom is uitgesproken. Informatie: www.vebego.com
Informatie: www.codeverantwoordelijkmarktgedrag.nl
Taski Jonmaster krijgt Nordic Ecolabel Taski Jonmaster ultra microvezeldoe-
ken is officieel geaccrediteerd met het
van de moppen en doeken toegenomen.
ken en -moppen voldoen aan strenge
Nordic Ecolabel.
Het succes van bovengenoemde toepas-
third-party gezondheids- en milieu-
De doeken zijn vriendelijk voor de gebrui-
sing wordt nu ook bevestigd door de toe-
vereisten. Diversey’s Taski Jonmaster
ker door een verlaagde weerstand, aldus
kenning van het Nordic Ecolabel.
Ultra-assortiment van moppen en doe-
de producent. Daarnaast is de levensduur
Informatie: www.diversey.com
OSB-Keurmerkborden uitgereikt op Vakbeurs Facilitair Tijdens de Vakbeurs facilitair in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch heeft OSB negen keurmerken uitgereikt. OSB-directeur Rob Bongenaar overhandigde de keurmerk-deurborden aan: Petra Boonstra van Fortron (Hoensbroek), Peter Rietbroek van Rietbroek (Rijswijk), Bas Cornelissen (EW Facility Services), Albert van Wijk (Dolmans Facilitaire Diensten), Paul Raatgever (Proper Groep). Ook Hago Nederland, Hago Next, Hago Zorg en Hago Rail Services ontvingen het keurmerk. Informatie: www.osb-keurmerk.nl PS - 13
VSR-Controleursdag De Vereniging Schoon maak Research (VSR) is het onafhankelijke platform voor profes sioneel schoonmaken. Als kennisinstituut voor alle marktpartijen op het gebied van schoonmaak onderhoud, streeft VSR al ruim 30 jaar naar objectivering en profes sionalisering van het schoonmaakvak door middel van onderzoek, voorlichting en opleiding. De vereniging is een dwarsdoorsnede van de totale schoonmaak branche. Zowel opdracht gevers (uitbesteders van schoonmaakwerkzaam heden) als schoonmaak bedrijven, organisaties met een interne schoon maakdienst, leveranciers van schoonmaakappara tuur en -middelen, intermediairs en onder wijsinstellingen zijn participerende leden van VSR.
Lid worden van VSR? VSR Postbus 90154 5000 LG Tilburg Telefoon: (013) 594 43 46 Fax: (013) 594 47 48 E-mail: vsr@wispa.nl Internet: www.vsr-org.nl
VSR-KMS en resultaatgespecificeerde contracten
Ook in 2013 organiseren de Stichting Schoonmaakkwaliteit en de Vereniging Schoonmaak Research weer een bijeenkomst voor erkende VSR-Kwaliteitscontroleurs. Op de bijeenkomst zal aandacht voor het thema ‘VSR-KMS en resultaatgespecificeerde contracten’ centraal staan. Daarbij komen tevens aan de orde: de door een VSR-Werkgroep opgestelde Beoordelingshandleiding voor resultaatgespecificeerde schoonmaak en de koppeling met de NEN 2075 en VSRKMS in relatie tot contractvormen. In parallelsessies volgend op het plenaire gedeelte zullen docenten een casus behandelen waarin bij verschillende contractsoorten de ruimte wordt beoordeeld. Voorbeeld: Je ziet in een bepaalde ruimte een vlek. Hoe ga je daar bij de verschillende contractvormen mee om? Wij nodigen de erkende controleurs ook graag uit om onderwerpen/knelpunten uit de praktijk aan te leveren. Deze onderwerpen mogen betrekking hebben op het centrale thema, maar ieder relevant onderwerp is welkom. Voor de erkende VSR-Kwaliteitscontroleurs is dat dé gelegenheid om zaken te bespreken waartegen ze bij KMS-controles aanlopen. De middag zal worden afgesloten met een borrel. Zowel tijdens de plenaire sessie als de parallelsessies zal voldoende gelegenheid zijn voor het delen van ervaringen, het stellen van vragen en het inbrengen van suggesties. De bijeenkomst vindt plaats op: Dinsdag 5 maart 2013 Aanvang: 14.00 uur Locatie: Postillion Hotel Utrecht Bunnik Uitsluitend VSR-Kwaliteitscontroleurs die door de Stichting Schoonmaakkwaliteit SSK zijn erkend en in het register (www.schoommaakkwaliteit.nl) zijn opgenomen, kunnen aan de bijeenkomst deelnemen.
Ledenraadpleging VSR-leden hebben toegang tot de resultaten van alle VSR-onderzoeken, zoals onder zoeken naar: schoonmaakmanagement, klanttevredenheid en gezondheidse ffecten. VSR probeert altijd zo relevant en actueel mogelijk te zijn in zijn keuze van het onder zoeksonderwerp.
Deze zorgvuldige keuze wordt onder meer gemaakt door de commissie Techniek. Leden kunnen echter ook zelf, via deze commissie Techniek, nieuwe onderzoeken initiëren. Recent is er bij de commissie Techniek het initiatief genomen om meer onderzoek te doen naar hygiëne. De afgelopen periode is op het gebied van infectiepreventie en hygiëne onderzoek uitgevoerd naar handendrogers en handen drogen (twee onderzoeken). Er is nu onderzoek gestart naar het vervuilingsgedrag en attitudes van bewoners van kantooromgevingen. Onderzoek naar besmetting door plumeaus wordt voorbereid. Besloten is om het gehele proces van de rol van schoonmaak bij infectiepreventie in kaart te brengen: van het moment dat de schoonmaakmedewerker bijvoorbeeld een ziekenhuis binnenloopt tot het moment dat hij/zij het gebouw weer verlaat. In dat proces is een aantal knelpunten voor de schoonmaak te onderkennen. 1. Ruimtelijke knelpunten Welke ruimten betreedt de schoonmaakmedewerker in het bovengenoemde voorbeeld van een ziekenhuis achtereenvolgens, hoe zijn die ruimten ingedeeld en welke elementen (bedden, et cetera) bevinden zich in die ruimten? 2. Knelpunten in reinigings-methoden en -middelen Welke schoonmaakmethoden en schoonmaakmiddelen wor-
den door de schoonmaakmedewerker gedurende het schoonmaakproces in het voorbeeld van het ziekenhuis gebruikt? 3. Transportknelpunten Op welke manier kan stof, vuil, et cetera worden getransporteerd gedurende het schoonmaakproces in het voorbeeldziekenhuis: via de lucht, het voedsel, oppervlakten, en dergelijke? 4. Knelpunten bij typen verontreiniging Welke vuilsoorten kan de schoonmaakmedewerker gedurende het schoonmaakproces in het ziekenhuis tegenkomen? De commissie zou graag van de leden weten op welke momenten en plekken zij in de praktijk nog meer problemen ervaren met schoonmaken en hygiëne. Is dit vooral bij het schoonmaken van ziekenhuizen en horeca gelegenheden of juist bij sportscholen en zwembaden. Waar liggen nog vraagstukken en wat is onduidelijk. Laat je horen op de Linkedinpagina VSR Schoonmaakvak. Misschien bepaalt jouw voorstel de focus van het volgende VSR onderzoek.
VSR-Agenda 2013 In 2013 heeft VSR in ieder geval de volgende bijeenkomsten op de agenda staan: CONTROLEURSDAG Dinsdag 5 maart - 14.00 uur Postillion Bunnik
ZOMERBORREL Woensdag 4 september - 15.00 uur nader te bepalen
VSR-KENNISDAG Nader te bepalen - 12.00 uur nader te bepalen
ALGEMENE LEDENVERGADERING/EVENT Dinsdag 19 november - 13.00 uur nader te bepalen
PS - 15
wist u dat? Jaarlijks worden in Nederland naar schatting meer dan 1 miljard kauwgomplakken op storende plaatsen achtergelaten. Deze plakken vormen een groot en hardnekkig schoonmaakprobleem. De gekauwde kauwgom bestaat voor een derde uit gombasis en voor twee derde uit water (speeksel).
De uitgedroogde kauwgom lijkt in veel opzichten op de originele kauwgom. De plak is niet oplosbaar (althans niet in een redelijk tijdsbestek), ook niet met chemische middelen of bij verhoogde temperatuur. Dit maakt kauwgom tot een bijzonder lastige vuilsoort. VSR deed in 1996 onderzoek naar de effectieve verwijdering van kauwgom in gebouwen en buiten. Over het algemeen zijn er zeven verwijderingsmethoden te onderscheiden. Zeven methoden van kauwgomverwijdering Strikt mechanische methoden
1. Afsteken 2. Hoge druk waterstralen
Mechanische methoden ondersteund door koelen
3. Vloeibare stikstof 4. Droogijsstralen 5. Aerosol-methode
Mechanische methoden ondersteund door verwarmen
6. Stoomreinigen
Mechanische methoden ondersteund door chemische middelen
7. K auwgom verwijderaars
Een belangrijk aspect voor het wegen van de methoden is of zij voldoende goed reinigen (geen restvlek achterlaten) en geen schade veroorzaken op de materialen waarop de methode bedoeld is toegepast te worden. Maar wat is nu de meeste effectieve verwijderingsmethode?
Conclusie Kauwgomverwijderingsmethoden in gebouwen: Af-
steken blijkt de goedkoopste methode te zijn, maar is slechts beperkt toepasbaar in verband met restvlekken en schade. De overige methoden die voor gebruik in gebouwen in aanmerking komen, zijn allemaal veel duurder. Vloeibare stikstof is relatief gezien nog het goedkoopste, op voorwaarde dat er voldoende plakken moeten worden verwijderd. Op een groot project kan deze methode lonend zijn. Het enige mogelijke alternatief voor kauwgomverwijdering in gebouwen op grotere schaal zou droogijsstralen kunnen zijn. Voor kleinschalige problemen op moeilijke materialen in gebouwen vormen de aĂŤrosolbussen de enige afdoende oplossing. Kauwgomverwijderingsmethoden voor buiten: Afsteken is bij grote oppervlakken (vaak letterlijk) onbegonnen werk en op ruwe materialen (gewassen grinttegels) of materialen met veel voegen (straatstenen) niet effectief. Buiten worden verder drie straalmethoden (water onder hoge druk, droogijs en stoomreiniging) toegepast. Water is, ook onder bijzonder hoge druk, niet erg effectief. Dit geldt zeker voor jonge plakken die nog elastisch zijn. Bij dergelijke elastische plakken zijn zeer grote krachten nodig om de plak te scheuren. Na toepassing van stoom wordt de plak zoveel zachter en visceuzer dat de elasticiteit grotendeels verdwijnt en de plak veel eenvoudiger is te verwijderen. De straalmethoden vereisen de nodige vakkennis, ook om veilig te kunnen werken. Daarom lenen deze methoden zich met name voor toepassing door (specialistische) schoonmaakbedrijven. De toepassing van deze methoden is daarbij zeker niet beperkt tot het verwijderen van kauwgom.
P
PS thema tekst
horeca & recreatie
Horeca & recreatie
‘ Met het klimdoolhof
is iemand een dag bezig’ Kinderspeelparadijs doet schoonmaak in eigen beheer
’Voor de ballenbak hebben we een reinigingsmachine aangeschaft. Deze zuigt de ballen uit de bak in de machine, die worden gereinigd en in netten teruggeblazen om te drogen. Ondertussen reinigen we het vloeroppervlak.’ Martijn Switser, mede-eigenaar van overdekt speelparadijs Kidzcity in Utrecht, over de schoonmaak van de binnenspeeltuin. PS - 18
Martijn Switser
PS - 19
Horeca & recreatie
Martijn Switser (r): ‘De machine zuigt de ballen uit de bak, deze worden gereinigd en in netten terug geblazen om te drogen.’
K
Op een dag als vandaag bijvoorbeeld is
beeld de ballenbak. ‘Op maandag zijn we
idzcity is een overdekt attractie-
het rustig en kan schoonmaakwerk tus-
gesloten voor de schoonmaak van de
park van bijna 6.000 vierkante
sendoor worden gedaan. Medewerkers
grote attracties zoals de ballenbak, het
meter, met attracties zoals een
vinden het bovendien leuk om hun werk
speelkasteel en het onderhoud van de
reuzenglijbaan, een klimdoolhof en een
een beetje af te wisselen.’
attracties. Voorheen werd de ballenbak
klimkasteel. Ook kun je er lasergamen, is
Kidzcity gaat om 10.00 uur open en sluit
één keer per maand schoongemaakt, dat
er een botsautobaan, safaritrein en een
om 18.30 uur. In het weekend beginnen
hadden we uitbesteed. Maar één keer per
draaimolen. Het speelparadijs is van dins-
vier medewerkers om 8.30 uur, en alle
maand bleek niet genoeg dus was het
dag tot en met zondag geopend.
medewerkers blijven aan het einde van
rendabeler om zelf een reinigingsmachine
Mede-eigenaar Martijn Switser: ‘Zaterdag
de dag een half uur uur langer. Switser:
aan te schaffen. Deze zuigt de ballen uit
en zondag zijn de drukste dagen van de
‘Tussen de tafeltjes op het terras is het
de bak in de machine, die worden gerei-
week. Ook op woensdag- en vrijdagmiddag is het druk vanwege kinderpartijtjes. Dinsdag en don-
Tekst: Inga van Uchelen Fotografie: NFP Photography/Marijn van Rij
derdag zijn rustige dagen. Op de drukste dagen zijn er twintig mede-
nigd en in netten teruggeblazen om
‘Hygiëne is voor ons heel belangrijk’
te drogen. Ondertussen reinigen we het vloeroppervlak. Het meeste werk is het klimdoolhof, dat moet je zelf al manoeuvrerend doen en is een dag werk.’
werkers aan het werk, attracties zijn heel de dag open en bemand. Op rustige
immers lastig schoonmaken als we nog
Alle medewerkers zijn getraind om
dagen staan er vijf mensen op de vloer.
open zijn. We zetten de stofzuiger en het
schoon te maken, de diensten rouleren.
Alle attracties zijn beschikbaar, maar gaan
schoonmaakmateriaal voor de medewer-
‘Maar in de praktijk zijn het vaak dezelfde
dan op verschillende momenten open.
kers altijd alvast klaar, dat scheelt weer
mensen die het schoonmaakwerk uitvoe-
Verder hebben we twee horeca-punten:
tijd. We zorgen ervoor dat de stofzuiger-
ren, mensen die het leuk vinden om te
een restaurant en een uitgiftepunt voor
zak niet vol zit en het schoonmaakmate-
doen. In ons schoonmaakwerkprogram-
drankjes en snacks.’ KidZcity heeft 12 me-
riaal compleet is. Een van de vaste me-
ma is beschreven wat wanneer wordt
dewerkers in vaste dienst en 35 flexibele
dewerkers neemt de leiding.’ Niet alleen
schoongemaakt. De vloer gebeurt elke
krachten, onder wie veel scholieren.
binnen, ook buiten moet het er spic en
dag, de toiletten de hele dag door, net
span uitzien. ‘Het begint bij het parkeer-
als de pamperhoek voor de kleinsten, die
Eigen beheer
terrein. De beleving dat het schoon is,
moet altijd schoon zijn.’
De schoonmaak gebeurt in eigen beheer.
begint al bij aankomst. Als daar troep ligt,
Vooral moeders letten als eerste op hoe
Switser: ‘De keuze om de schoonmaak
wordt het alleen maar erger.’
schoon het is. ‘Hygiëne, veiligheid en
in eigen beheer te doen, is vanwege onze
kwaliteit is voor ons belangrijk.’ Voor
medewerkers die toch al aanwezig zijn.
De ballenbak
een goede luchtkwaliteit heeft het be-
Er zijn per dag voldoende momenten om
Het legen van prullenbakken en het bij-
drijf een luchtbehandelingssysteem
schoonmaakwerkzaamheden uit te voe-
houden van het sanitair en de babyhoek,
aangebracht. Units op het dak verversen
ren. Op andere momenten beginnen
moet gedurende de hele dag worden
de lucht constant. Dat is ook wel nodig
medewerkers eerder of blijven ze langer.
gedaan. Maar dat geldt niet voor bijvoor-
want de ruimte heeft geen ramen.
PS - 20
Elke dag groepen kinderen die bij het speelparadijs zich helemaal kunnen uitleven, daar kan wel eens een ongelukje gebeuren. ‘Er gebeuren niet vaak extreme dingen. Kinderen plassen wel eens in hun broek, maar dat is vaak al bij binnenkomst van enthousiasme. We hebben standaard schoon ondergoed liggen en joggingbroeken. Die verkopen we dan tegen inkoopprijs.’ Kidzcity bestaat sinds 1999. Daarvoor had Switser in dezelfde ruimte een kartbaan: ‘Kidzcity is eigenlijk uit nood ontstaan. Karten was een teruglopende business. Dat was een hype in de jaren negentig, maar binnen een jaar waren er zestig kartbanen. We moesten iets anders.’
Veel afval ‘Leverancier van onze schoonmaakproducten is Hiltex’, vertelt Switser. ‘Door hen worden wij ook geadviseerd. 95 procent van de producten die wij gebruiken is biologisch afbreekbaar. We hebben zelf een schrobzuigmachine en gebruiken haccp-materialen. ‘We hebben wel veel afval want we serveren niets in glazen vanwege de veiligheid. Kauwgom is verboden anders kom je dat overal tegen. Op de vloer is kauwgom nog wel gemakkelijk te verwijderen, maar dat geldt niet voor de ballenbak. Schminken doen we ook niet, kinderen gaan zweten en dat geeft af.’ In 2008 is Kidzcity enkele maanden dicht geweest vanwege brand. ‘Er was brand ontstaan door een peuk in een prullenbak buiten het pand. Maar dat is overgeslagen naar het dak. Door de rookvorming zijn de dakpanelen open gegaan en bij het blussen is toen binnen veel waterschade ontstaan. Hoewel de ergste schade snel was schoongemaakt door Dolmans Calamiteiten Diensten, zijn we zeven maanden dicht geweest. We hadden net een heel goede periode achter de rug met nieuwe attracties en de vloer stond opnieuw in pvc. Gelukkig waren de bezoekersaantallen na de heropening direct weer op hetzelfde niveau.’
Willem Bakker
PS - 21
Foto’s: ©NFP phptography - Marijn van Rij
de Boardroom Curriculum Vitae
In de werkkamer van Fredy Verkuijlen, directeur/eigenaar van
Naam: Fredy Verkuijlen
AaRiverside dat software maakt voor de schoonmaakbranche
Geboortejaar: 1960
Wanneer en waar was u het gelukkigst?
Eigenlijk ben ik niet zo bang aangelegd. Ik
Zo’n vraag is altijd lastig. Want kijk je dan naar
hoop alleen dat ik nog lang in goede gezond-
Werkt bij: AaRiverside B.V.
je persoonlijke omgeving of vanuit zakelijk
heid van mijn gezin mag genieten. Je ziet dat
oogpunt? Wellicht moet ik ze daarom maar
in je omgeving wel eens anders verlopen.
Sinds: 2006
ik het gelukkigst als ik samen met mijn gezin
Welke eigenschap waardeert u het meest
(mijn vrouw, kinderen en aanhang) een acti-
in een persoon?
viteit onderneem, zoals een skivakantie. Ik
Eerlijkheid, loyaliteit
Functie: Directeur/mede-eigenaar In deze functie sinds: 2006 Aantal medewerkers: 8
beide beantwoorden. Persoonlijk gezien ben
geniet dan volop. Zakelijk gezien ben ik gelukkig als alles ge-
Wat is uw dierbaarste materiële bezit?
smeerd loopt; de medewerkers en klanten
Het klinkt wat afgezaagd maar een dierbaarst
tevreden zijn. Het gelukkigst was ik toen ik
materieel bezit heb ik niet echt. Als ik dan
besloot om samen met mijn compagnon
toch iets moet noemen, dan zijn het de medail-
AaRiverside op te richten en eigenlijk duurt
les voor de marathons van New York, Berlijn,
dat geluk nog steeds voort.
Athene en de Roparun. Aan deze medailles hangen namelijk dierbare herinneringen.
Wat is uw grootste prestatie? Mijn grootste prestatie zakelijk gezien is dat
Welk boek heeft u het laatst gelezen?
wij binnen een kleine zes jaar als AaRiverside
Ik heb sinds kort een e-reader. Ik vond het
meer dan 150 klanten hebben en dat wij in-
leuk om weer eens boek van de boekenlijst
middels ook het vertrouwen krijgen van gro-
uit de middelbare schoolperiode te lezen.
tere bedrijven uit de schoonmaakbranche.
Namelijk Hollands Glorie van Jan de Hartog.
Hieruit blijkt dat we op de goede weg zijn.
Het doorzettingsvermogen van de hoofdper-
Persoonlijk is het lopen van de marathon van
soon Jan Wandelaar spreekt mij erg aan.
New York en het uitlopen van de Roparun toch wel een van de grootste sportieve prestaties.
Wat zou u willen veranderen in de schoonmaakbranche?
U mag een ding aan uzelf veranderen.
Als ik al wat invloed zou mogen uitoefenen,
Wat zou dat zijn?
dan zou ik willen dat de schoonmaker in het
Wellicht wat rustiger worden en mijzelf minder
algemeen wat meer gewaardeerd zou worden.
druk opleggen.
Want laten we wel wezen, wat is er fijner dan in een schone opgeruimde werkomgeving te
Welke verleiding kunt u niet weerstaan?
kunnen werken?
Ik ben nogal bourgondisch aangelegd, dus een lekker etentje en wat drinken met familie of vrienden sla ik niet over. Waar bent u bang voor?
Foto Dit is een foto die is genomen tijdens mijn 50-jarig verjaardagsfeest. Door Kees – mijn compagnon – en alle medewerkers is toen een tableau vivant opgezet. Hierop hebben ze de eerste vijftig jaar van mijn leven middels allerlei attributen voorbij laten komen. Dan besef je dat je toch fijne vrienden en een goed en mooi leven hebt. PS - 23
horeca & recreatie
Nieuwe cateringconcepten en de rol van schoonmaak Schoonmaak kan bijdragen aan gevoel van gastvrijheid
De afgelopen jaren hebben veel organisaties gekozen voor een andere werkomgeving. Flexibeler werken, meer keuze in type werkplek en werklocatie, en meer aandacht voor branding. Cateringvoorzieningen veranderen mee. In fysieke zin, maar tegelijkertijd zijn ook de contracten veranderd. Van het traditionele openboekcontract naar steeds meer outputgerichte contracten. Een overzicht van deze ontwikkelingen en de gevolgen voor de
Tekst: John Dommerholt en Stephanie Steffers Fotografie: Levin den Boer/Persfoto.nu
organisatie van de schoonmaakdienstverlening.
N
og niet zo lang geleden beschik-
Naast het traditionele verstrekkingspunt,
lunch en diner) wordt er meer tussendoor
te elke zichzelf respecterende
een centraal restaurant, worden vooral
gegeten en wordt er veel meer gebruik
organisatie over een bedrijfsres-
bij grotere organisaties steeds vaker één
gemaakt van take-awayproducten. Maar
taurant of kantine. Soms in eigen beheer,
of meerdere aanvullende voorzieningen
bovenal is de vraag en behoefte naar de
maar steeds vaker geëxploiteerd door een
ter beschikking gesteld. Dit in navolging
traditionele Hollandse lunch afgenomen.
cateraar, werd de traditionele Hollandse
op voorzieningen zoals de foodcourts in
In plaats daarvan verwachten consumen-
lunch verzorgd: brood, beleg, zuivelpro-
de Verenigde Staten.
ten variatie, meer keuzemogelijkheden
ducten, soep, salades, enkele snacks –
De aanvullende voorzieningen worden
en veel meer trendy gerechten.
waaronder natuurlijk de kroket – en alleen
veelal vormgegeven als espressobar,
bij grote organisaties soms nog een warme
broodjesshop of café, inspelend op de
Ontmoeten
maaltijd. Naast dit bedrijfsrestaurant kon-
actuele foodtrends. In tegenstelling tot de
Het nieuwe werken heeft een extra im-
den medewerkers natuurlijk gebruik ma-
centrale voorzieningen kennen deze ver-
puls gegeven aan het introduceren van
ken van de koffieautomaat, meestal gratis,
strekkingspunten ruimere openingstijden
andere, nieuwe cateringconcepten en
en een snack- en/of frisdrankautomaat.
en vaak een luxer assortiment. Door deze
daarbij behorende inrichting. Het was
ontwikkeling kan de consument gedu-
natuurlijk ook zonde dat al die grote res-
Van catering naar horeca
rende de dag gebruik maken van de voor-
taurants maar gedurende twee uur per
Dit vrij traditionele beeld is de afgelopen
zieningen en is hij minder afhankelijk van
dag werden gebruikt. Wat we zien is dat
jaren enorm veranderd. In toenemende
de reguliere lunchperiode dan voorheen.
de restaurants in omvang afnemen en
mate worden ervaringen en concepten,
Belangrijke dragers voor deze verande-
dat daarnaast andere concepten zoals
ontwikkeld binnen de horecabranche,
ringen in de voorzieningen, zijn de ver-
koffiecorners en cafés worden geïntro-
geïntroduceerd in de bedrijfscatering.
anderende eisen en wensen van de con-
duceerd. Dit gaat samen met een vol-
Een voorbeeld daarvan is het toepassen
sumenten en de andere werkconcepten.
strekt andere inrichting.
van andersoortige verstrekkingsvormen.
De afgelopen jaren zien we een veran-
Het resultaat daarvan is dat er keuzemo-
Variatie in keus en tijdstip zijn daarbij
dering in het eetpatroon: in plaats van
gelijkheid voor medewerkers ontstaat. In
belangrijke uitgangspunten.
de traditionele eetmomenten (ontbijt,
plaats van alleen een ruimte om te eten
PS - 24
wordt het restaurant of de koffiecorner een
het realiseren van een faciliterende om-
grote vakantieresorts vaak extra personeel
plek om te werken, te vergaderen, gezellig
geving voor medewerkers en gasten, zijn
in, die gedurende de openingstijden van
even bij te kletsen met een collega, gasten
onderscheidende factoren in het beleid
eetgelegenheden en aangrenzende zitge-
te ontvangen of te ontspannen. Bij organi-
en in de in- en externe profilering. Gast-
bieden de gehele periode schoonmaken.
saties die hierin succesvol zijn, zien we dan
vrijheid moet ervoor zorgen dat de kwa-
Representatieve medewerkers die altijd
ook dat deze ruimtes de gehele dag in
liteitsbeleving toeneemt en daarmee het
wel een vuiltje lijken op te vegen. Dat de
gebruik zijn en dat het echt een plek wordt
welbevinden van medewerker en gast.
resultaten een VSR-controle niet zouden
waar mensen elkaar ontmoeten.
Een goede invulling van gastvrijheid kan
kunnen doorstaan, lijkt de gemiddelde
Naast deze centrale voorzieningen zien we ook dat organisaties als onderdeel van het nieuwe inrichtingsconcept meer aandacht geven aan de decentrale voorzieningen. De traditionele koffiemachine wordt
toerist te ontgaan. Men ervaart en
‘Koffie en lekkernijen steeds vaker op de werkplek genuttigd’
steeds vaker vervangen door
beoordeelt de omgeving dan ook doorgaans als zeer schoon, met een hogere klanttevredenheid als gevolg. Vaak ligt in deze landen het gemiddelde arbeidsloon lager dan in Nederland en heeft deze verhoogde inzet een minder grote financiële
een luxe bonenmachine. Daarbij veran-
bijdragen aan het imago van de organi-
impact dan die in Nederland zou hebben.
dert de pantry naar een huiskamer of een
satie, dat leidt tot klantenbinding en zelfs
Maar er kan ook gebruik gemaakt worden
ontmoetingsruimte als integraal onder-
tot medewerkerbinding.
van andere zachte factoren om de ‘schoon-
deel van het nieuwe inrichtingsconcept.
Toenemende gastvrijheid met een toe-
beleving’ te versterken, zoals het gebruik
nemende kwaliteitsbeleving kan ook door
van geuren en specifieke lichteffecten.
Toenemende gastvrijheid
middel van de schoonmaak worden ge-
Een derde ontwikkeling betreft de nog
realiseerd. Het gaat hier vaak om de be-
Effect op de omgeving
steeds toenemende aandacht voor gast-
leving, niet alleen om de daadwerkelijke
De genoemde trends (van catering naar
vrijheid. Meer aandacht voor beleving en
resultaten. Zo zetten in veel landen
horeca, ontmoeten en een toenemende PS - 25
horeca & recreatie
mate van gastvrijheid en kwaliteitsbeleving) hebben niet alleen effect op de organisatie en exploitatie van de catering maar ook op de schoonmaak. Daarbij zijn meerdere effecten zichtbaar. Zo neemt voor de grote restaurants en de koffiecorners, ten opzichte van de traditionele aanpak, het gebruik gedurende de dag sterk toe. En daarmee ook de vervuilingsgraad van het restaurant. Dit geldt vooral voor de tafels en stoelen in het restaurant. Deze worden immers gedurende de dag vaker gebruikt waarbij ook meer take-awayproducten worden genuttigd. Dus in plaats van een maaltijd
Praktische oplossingen We zien nog vaak te weinig aandacht voor de effecten op de schoonmaak als gevolg van andersoortige cateringvoorzieningen. De schoonmaakdienstverlener wordt onvoldoende ingezet op zijn expertisegebied. Praktische oplossingen die – na een verdere uitwerking – soelaas kunnen bieden zijn onder andere gelegen in: • Meer dagschoonmaak: door uitvoering van de schoonmaakwerkzaamheden op de dag kan de schoonmaakmedewerker aan de start van zijn of haar dag de zitgebieden schoonmaken, gevolgd door de eerste sanitairronde en de reguliere dagelijkse werkzaamheden. Later op de dag kan een extra ronde langs de zitgebieden en het sanitair worden gedaan. Afhankelijk van de grootte van het gebouw. • Verhogen van de belevingskwaliteit door het toepassen van ‘zachte factoren’ (zoals geur en licht). • Inzet van een servicemedewerker, die naast catering en schoonmaaktaken ook een signalerende rol kan vervullen waar het huisvestingsgerelateerde zaken betreft (zoals kapotte lampen) en een rol kan vervullen in het bijvullen van sanitaire middelen of drankenautomaten. • Betere duiding van taken en verantwoordelijkheden van de cateraar en de schoonmaakorganisatie: met meer aandacht hiervoor in het Programma van Eisen. Zo kan er, naast de communicatiematrix die veelal tussen de opdrachtgever en de leverancier wordt besproken, tevens een communicatiestructuur tussen de cateraar en de schoonmaakorganisatie worden ingericht.
op een plateau, wordt koffie of thee genuttigd en daarbij een broodje of iets lekkers, vaak meegenomen in een zakje
in Programma’s van Eisen, laat staan in
opdrachtgevers als leveranciers zouden
of gerold in een servet. Kruimels en krin-
contracten. En dan hebben we het nog niet
meer aandacht moeten geven aan de
gen op tafel zijn de logische effecten.
eens over een financiële compensatie.
consequenties van andersoortige cate-
Verder zien we dat gebruikers vaak niet
Deels komt dit door de traditionele taak- en
ringvoorzieningen en de effecten daar-
de discipline hebben om afval mee te
rolverdeling met betrekking tot catering-
van op de schoonmaak. De belevings-
nemen. Dus gedurende de dag is er
voorzieningen, deels ook omdat er nog
kwaliteit van de voorzieningen is een
steeds vaker afval aanwezig op tafel.
onvoldoende aandacht aan wordt besteed.
belangrijk beoordelingspunt. Deze wordt
Ditzelfde beeld zien we bij de verschil-
Van oudsher wordt bij cateringvoorzienin-
naast een kwalitatief goede en inspire-
lende ontmoetingsplekken in het ge-
gen een taak- en rolverdeling aangehouden
rende inrichting, vooral bepaald door
bouw. Dit zien we bij de eerder genoem-
waarbij de cateraar verantwoordelijk is voor
orde en netheid. In Programma’s van
de huiskamers bij de koffiemachine. Maar
de schoonmaak van alle back offices zoals
Eisen, maar ook in de werkprogramma’s
ook op veel andere ontmoetingsplekken
keuken, magazijn, ontvangst goederen en
van leveranciers, zowel cateraars als
die in het kader van het nieuwe inrich-
dergelijke, (overigens conform bepalingen
schoonmaakorganisaties, is daar vaak
tingsconcept zijn gerealiseerd.
in de cao Contractcatering vaak tot een
nog onvoldoende aandacht voor.
Waar vroeger organisaties wel eens het
maximale hoogte van 1.80 meter) en de
Een consequentie van de introductie van
beleid hadden dat eten op de werkplek
schoonmaak van de tafels en stoelen in het
andersoortige cateringvoorzieningen is
niet was toegestaan, is dat met de intro-
restaurant. De schoonmaakorganisatie is
dat er meer aandacht voor schoonmaak,
ductie van andere werkconcepten vaak
meestal verantwoordelijk voor de dage-
orde en netheid zou moeten zijn. Uitge-
komen te vervallen. Dus koffie, belegde
lijkse schoonmaak van de vloer in het res-
voerd op een gastvrije manier draagt dit
broodjes en lekkernijen worden steeds
taurant en de periodieke werkzaamheden.
bij aan de belevingskwaliteit. Een interes-
vaker op de werkplek genuttigd.
Deze taak- en rolverdeling is feitelijk bij de
sant vraagstuk is of de schoonmaak van
introductie van nieuwe werkconcepten en
het zitgebied (tafels en stoelen) in het
Schoonmaak of catering?
de realisatie van nieuwe cateringvoorzie-
restaurant en de koffiecorner beter door
Deze verhoogde vervuilingsgraad is veelal
ningen niet gewijzigd. Daarbij merken we
de cateraar of door de schoonmaakorga-
niet vooraf vast te leggen: wanneer de ca-
wel op dat door een wijziging naar steeds
nisatie kan worden uitgevoerd. Een afwe-
teraar een thema-actie of andere special
meer outputgerichte contracten en een
ging die in multi-servicecontracten in
heeft en hiermee meer klanten trekt, ver-
nog steeds grote focus op kostenbespa-
ieder geval al een stuk eenvoudiger is.
oorzaakt dit meer vervuiling. Gevolg voor
ringen de aandacht in Programma’s van
de schoonmaakleverancier is dat er meer
Eisen, maar ook een gastgerichte uitvoe-
uren ingezet moeten worden om de (in
ring nog vaak te wensen overlaat.
resultaatgerichte contracten opgenomen)
John Dommerholt, hoofdredacteur van vakblad Facility Management In-
normen te halen.
Ten slotte
formatie (FMI) en directeur bij Hospi-
De ervaring leert dat het veranderde ge-
Bij veel organisaties zijn cateringvoorzie-
tality Consultants. Stephanie Steffers,
bruik en de grote vervuiling vaak niet, of
ningen ondertussen gewijzigd. En er zul-
consultant bij Hospitality Consultants.
maar zeer beperkt, goed wordt verwerkt
len nog veel organisaties volgen. Zowel
PS - 26
OSB oveR...
OSB houdt u elke maand op de hoogte van actuele (verenigings)zaken
Het OSB-Keurmerk is er nu echt! Het OSB-Keurmerk. Een kwaliteitsstempel waarmee we een gezicht geven aan de integriteit, betrouwbaarheid en kwaliteit van onze leden. De basis voor de invoering van het OSBKeurmerk werd al tijdens de Algemene Ledenvergaderingen in 2010 gelegd. En eind 2011 besloten de leden om de grote stap te nemen en het keurmerk daadwerkelijk in te voeren. En nu is het dan zover.
O
p 1 januari 2013 is het Register OSB-Keurmerkbedrijven geopend, en vanaf 1 mei 2013 moet elk OSB-lid
Rob Bongenaar
voldoen aan de verplichtingen die het OSB-Keurmerk
stelt. ‘Een keurmerk waarmee schoonmaak- en glazenwasserbedrijven kunnen aantonen dat zij betrouwbaar zijn en kwaliteit hoog in het vaandel hebben staan,’ legt OSB directeur Rob Bongenaar uit. Bedrijven die beschikken over brede vakkennis, goed omgaan met hun personeel en netjes belasting betalen. Het OSB-Keurmerk, een nieuw label, exclusief voor bedrijven die het goed doen. Zo heeft heel Nederland voortaan helder zicht op de kwaliteit en betrouwbaarheid van een schoonmaak- of glazenwassersbedrijf. Het OSB-Keurmerk wordt vanaf 2013 uitgegeven. Het OSB-Keurmerk is een mijlpaal in de geschiedenis van OSB en de schoonmaak- en glazenwasserbranche. ‘OSB helpt de leden om dit keurmerk te promoten en onder de aandacht te brengen bij klanten en andere geïnteresseerden,’ aldus Bon-
• flyer opdrachtgevers, met het doel om het keurmerk ook bij uw opdrachtgevers te promoten;
genaar. De bezitters van het OSB-Keurmerk krijgen een speci-
• autostickers;
ale toolkit met het nieuwe logo van OSB en een groot scala aan
• briefpapierstickers om toe te voegen op offertes en ander
andere communicatiemiddelen.
drukwerk;
Het OSB-logo en doorvertalingen daarvan voor het OSB-Keur-
• USB-stick met alle benodigde bestanden van het logo, OSB-
merk zijn eigendom van OSB. De OSB-keurmerkbedrijven mo-
Segment Awog-logo, flyer opdrachtgevers en twee OSB-
gen het logo gebruiken in al hun huisstijluitingen.
Keurmerk banners om op uw website te plaatsen.
OSB-Keurmerkregister
Om leden te helpen bij het uitdragen van het OSB-Keurmerk,
Vanaf 1 januari staan alle bedrijven die het OSB-Keurmerk
is een toolkit samengesteld.
bezitten in het OSB-Keurmerkregister op www.osb.nl. Voor de
Deze toolkit bestaat onder andere uit:
leden die zich bij de Stichting Normering Arbeid hebben aan-
• het nieuwe OSB-logo;
gemeld, een audit hebben gehad of gepland wordt een ‘Regis-
• OSB-Keurmerk deurbordje;
ter Aangemelde Bedrijven’ gemaakt. PS - 27
Tekst en foto: OSB
Inhoud keurmerk toolkit
d n e l l a v Op object
Tekst: Inga van Uchelen, foto’s: ©NFP Photography – Marijn van Rij
Xpo Kortrijk ’Het leuke van dit werk is dat het heel afwisselend is. Ik vind het speciaal dat je veel niet alledaagse zaken ziet; zoals designmeubilair, dat zie je anders nooit.’ Pascal Christiaens is schoonmaakmedewerker bij Cleaningboy en werkt onder andere bij de beurzen- en evenementenhal Xpo in Kortrijk (België). ‘Nadat het tapijt is gelegd doen wij dagelijks de gangen. Dat is
en in het weekend schoonmaakt. Dit doet hij naast zijn regu-
bij ons een mannentaak, mijn vrouwelijke collega’s houden de
liere schoonmaak- en glasbewassingswerkzaamheden. Chris-
stands schoon.’ ‘Ruitenwasser’ en schoonmaakmedewerker
tiaens: ‘Ik werk bij bedrijven en voor particulieren. Vooral voor
Pascal Christiaens werkt bij het Belgische Cleaningboy, onder-
de plekken waar particulieren moeilijk bij komen, worden wij
deel van Cleaning Professionals. Met regionale kantoren in
ingehuurd.’
Kortrijk, Erembodegem, Dendermonde, Antwerpen, Mechelen
Vanaf september tot maart, april, zijn er in de Xpo beurzen.
en Gent is Cleaning Professionals in een groot gedeelte van
‘Voordat een beurs van start gaat, zorgen wij voor een schone
Vlaanderen aanwezig.
beursvloer. Meestal sluit de beurs om 18.00 uur. Wij beginnen
Een van de klanten is de beurzen- en evenementenhal Xpo in
om 19.00 uur met afval verwijderen en de totale schoonmaak
Kortrijk, waar Christiaens in het beursseizoen vooral ’s avonds
van de gangen en de stands. Afhankelijk van de beurs werken
PS - 28
we met acht tot veertig collega’s. Het beursgebouw is verdeeld in zeven hallen. De grootste hal heeft een oppervlakte van zo’n 7.500 vierkante meter, daarna komt een hal van 6.000 vierkante meter, en nog enkele van 3.500 tot 5.000 vierkante meter.’ Voor de vloer gebruikt Christiaens een veegzuigmachine. ‘De hoekjes en de randjes doen we met de hand met een stofzuiger. Als een beurs is afgelopen doen we de totale schoonmaak van de hal. Soms moeten we ’s nachts doorwerken omdat de volgende beurs al weer begint. Dat is ook het leuke van dit werk: het is heel afwisselend. Ik vind het speciaal dat je veel niet alledaagse zaken ziet; zoals designmeubilair tijdens de jaarlijkse beurs Interieur. Dat zie je anders nooit.’ Christiaens doet dit werk al meer dan tien jaar. Door zijn ervaring wordt hij door zijn collega’s een beetje gezien als voorman: ‘Ik vertrek als laatste en doe de controle van alle gangen en van de stands. Elk jaar na de laatste beurs van het seizoen gaan we samen nog iets drinken en eten. De samenwerking met andere leveranciers, zoals mensen die het tapijt leggen of de electra doen, is ook goed. We werken echt samen. De meeste mensen ken ik al tien jaar. Ik vind het belangrijk dat we het ook een beetje ontspannend te houden. De fun moet wel blijven.’ PS - 29
SVS-KennisQuiz
Opfrisser Denkt u alles over schoonmaken te weten? Met deze twee maandelijkse ‘Opfrisser’ in PS test u aan de hand van officiële SVS-examenvragen in hoeverre uw schoonmaakkennis nog up-todate is. Veel succes en als u klaar bent, dan vindt u op pagina 58 de juiste antwoorden (er is maar één antwoord mogelijk). Deze keer door SVS-docent Perry van Boeckholtz .
Vragen 1. Wat zijn drie verschillende manieren van traditioneel moppen?
5. W elke kleur microvezeldoek wordt gebruikt bij de interieurreiniging van treinen?
a. Vlek verwijderen, enkelvoudig, dubbelvoudig
a. Geel
b. Vlek verwijderen, enkelvoudig, tweevoudig
b. Blauw
c. Plaatselijk, enkelvoudig, tweevoudig
c. Rood en blauw
d. A en B zijn goed
d. Rood 6. Voor wie maak je schoon?
2. Wat zijn de schoonmaakregels van SVS?
a. Een tevreden klant
a. Stof is niet te vegen. Veel water gebruiken. Gebruik
b. Het contract
voldoende reinigingsmiddel. b. Laat droog wat u droog kunt verwijderen. Gebruik microve-
c. De werkgever d. Het salaris
zelmaterialen. c. Stof is niet te vegen. Laat droog wat u droog kunt verwijderen. Plenzen heeft geen zin. d. A en B zijn goed.
7. W elke kleur veiligheidsvest draagt een treinschoonmaker tijdens zijn werk? a. Rood b. Oranje
3. W at wordt bedoeld met de pH-waarde?
c. Geel
a. Wateroplossing
d. Groen
b. Zuurgraad c. Concentratie gif d. Hoeveelheid reinigingsmiddel 4. Hoe nat mag een microvezeldoek zijn? a. Nat en uitwringbaar b. Vochtig c. Klamvochtig d. Dat mag je zelf bepalen
PS - 30
P S |Ing a @ P S _ing a Vand aag naar # vakfac 20 1 3 ! Exp and Terugblik Vakbeurs Facilitair Verspreid over zes goed gevulde hallen was er op de vijftiende editie van de Vakbeurs Facilitair in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch genoeg te zien en te beleven. Het winterse weer weerhield 18.011 bezoekers er niet van om het evenement te bezoeken, ondanks gladde wegen en problemen op het spoor.
M
et de ruim 18 duizend bezoekers was de opkomst iets lager dan vorig jaar, toen ruim 20 duizend bezoekers naar de Brabanthallen in Den Bosch kwa-
men. Mogelijk had dit te maken met het weer. Vooral woensdag
Vlnr: de heer van Diete (NedTrain), de heer Kamer (FNV
was het nog rustig; één dag nadat dankzij sneeuwval het file-
Bondgenoten) en de heer Meier (Hago Rail Services)
record werd verbroken, wachtten mensen de situatie op de NedTrain, Hago Rail Services en FNV Bondgenoten, vanwege
De schoonmaakbranche was ook dit jaar goed vertegenwoor-
de unieke samenwerking.
digd met zo’n vijftig schoonmaakbedrijven, leveranciers aan
Kees Blokland, de voorzitter van de codecommissie, gaf de
de schoonmaakbranche, specialisten op het gebied van sani-
winnaars en de ruim honderd aanwezige gasten een kijkje in
taire hygiëne en andere aan de schoonmaak gerelateerde
het juryrapport, waaruit bleek dat de drie awardwinnaars hun
organisaties. Er werd onderling flink op los getwitterd waardoor
ketensamenwerking op praktische wijze vormgeven. Zo infor-
duidelijk was waar de koffie klaar stond, en wie welke noviteit
meren NedTrain en Hago Rail Services samen alle schoonma-
introduceerde.
kers over komende wijzigingen en hebben zij het blad Samen vooruit!, samen werken aan schone treinen uitgebracht.
Best en Bad Practice Award
Samen met FNV Bondgenoten hebben beide organisaties met
Donderdag 17 januari reikte de commissie Code Verantwoor-
regelmaat overleg en zijn er afspraken gemaakt om de kwaliteit
delijk Marktgedrag voor het eerst de Best Practice Award en
van schoonmaak en de arbeidsomstandigheden van de schoon-
de Bad Practice Award uit. De Best Practice Award ging naar
makers te optimaliseren. ‘Het wantrouwen van de schoonmakers PS - 31
Tekst: Inga van Uchelen
weg nog even af.
is weggenomen doordat wij als schoonmakers erbij betrokken
degelijk de code te hanteren en dat zij zich daarom niet kan
worden. Doordat we erbij horen’, aldus Kapi Lijfrock, schoonma-
vinden in het oordeel van de jury.
ker en lid van het schoonmakersparlement van FNV Bondgenoten. De voorzitter van de commissie Code Verantwoordelijk Markt-
FGNoviteitenprijs
gedrag reikte niet alleen een Best Practice Award uit. De Bad
De FGNoviteitenprijs werd dit jaar uitgereikt tijdens de beurs
Practice Award 2012 werd toegekend aan Gemeente Delfzijl.
zelf. Dit jaar was de prijs voor het eerst opgedeeld in zes cate-
Uit het juryrapport kwam naar voren dat de gemeente bij haar
gorieën: Mens, Werkplek, Fysieke werkomgeving, Technische
aanbesteding glasbewassing het gunningscriterium laagste
werkomgeving, Veilige werkomgeving en Gebouwbeheer. Uit
prijs hanteerde. Ook nadat de codecommissie de gemeente
deze categorieën is één winnaar gekozen. De hoofdprijs ging
herhaaldelijk had geïnformeerd over de code en de mogelijk-
naar Metos die de hoofdprijs in de wacht had gesleept met de
heden om een aanbesteding conform de code op te stellen,
Rendisk Flex WasteDispo, een product dat het volume van voed-
heeft de gemeente haar aanbesteding glasbewassing niet
selafval met 80 procent reduceert. De volgende Vakbeurs
herzien. In een officiële reactie laat de gemeente weten wel
Facilitair is op 15, 16 en 17 januari 2014.
PS - 32
PS - 33
Jos Wortelboer, HECTAS: ‘De hele organisatie leert van deze opleiding’
Lage beoordeling van uw klant? Verbeter de relatie, niet de kwaliteit
‘Als er een keer iets niet goed gaat, en u heeft maar één keer per jaar contact met uw opdrachtgever over zijn tevredenheid, dan kunnen de rest van het jaar zijn gedachten op hol slaan. Mensen worden toleranter als er een relatie is’, zegt Olaf Hermans, docent aan de NHTV Academie voor Facility Management in Breda. Hij is kenner en pleitbezorger van customer intimacy.
Tekst: Inga van Uchelen
‘D
e anonieme schoonmaker, daar wordt op gejaagd’,
schoonmaker”. Bovendien heeft awareness te maken met
zegt Olaf Hermans, docent aan de NHTV Acade-
ongoingness en presence.
mie voor Facility Management in Breda. Hij is ken-
‘Met presence bedoel ik: je bewust zijn van iemands leven, ook
ner op het gebied van customer intimacy, waarbij het gaat om
als hij er niet is. Dus ook wanneer je niet samen bent, ben je in
een intieme relatie tussen een dienstverlener en een klant. Of
elkaars gedachten. Daarbij hoort ook het bewustzijn van wie of
tussen een werkgever en een werknemer. Volgens Hermans
wat belangrijk is in iemands leven. In een werksituatie kan dit
is het de sleutel tot tevredenheid over elkaar. ‘Als er een ge-
betekenen dat je als schoonmaker weet dat iemand een be-
lijkwaardige relatie is, en dus intimiteit, worden er in een tevre-
langrijke vergadering heeft en dat je ervoor zorgt dat de verga-
denheidsonderzoek geen lage cijfers gegeven.’
derruimte extra schoon is of dat je er in ieder geval iets over
Hoe bereik je zo’n relatie? Wat is customer intimacy? Hermans
zegt. De volgende dag kun je vragen of alles goed is gegaan.
vertelt over twee belangrijke factoren: awareness, het ervaren
‘Ongoingness is het besef dat iemand een leven heeft dat
van een opbouwende band, en disclosure, elkaar kennen.
doorloopt, ook als jij er niet bent. Maar ongoingness is ook dat je dit werk niet zo maar even erbij doet, maar dat je ervan uitgaat
Bewust zijn van iemands leven
dat je het over een half jaar nog doet. En nog beter dan nu.’
‘Met awareness bedoel ik dat de dienstverlener en de eind-
Hermans vergelijkt: ‘Het is net als met vrienden die je maar twee
gebruiker zich bewust zijn van elkaars positieve aandacht
keer per jaar ziet. Vrienden zijn ook je vrienden als je ze niet ziet.
voor, en invloed op, elkaar. Een intieme relatie’, zegt Hermans.
Door intimiteit maakt een mens continu wat niet continu is. Een
‘Daarin zit ook gelijkheid. Het is moeilijk om een intieme re-
schoonmaakmedewerker is er op een paar momenten per week,
latie te bereiken met de gedachte: “Ik ben klant en jij bent
maar zou altíjd jouw schoonmaker moeten zijn. Niet alleen op
PS - 36
In een intieme relatie ben je je bewust van iemands leven. Ook wanneer je niet samen bent, ben je in elkaars gedachten.
PS - 37
‘Sociale vaardigheden die voor een gelijke relatie zorgen, zijn deels aan te leren’
de momenten dat hij er daadwerkelijk is, maar ook daar buiten
variatie. Terwijl het steeds gaat om dezelfde medewerker, die
en ook in de toekomst. Daarom is interim-werk moeilijk want
in principe goed werk aflevert en altijd op hetzelfde niveau.
met interim stopt de intimiteit. Investeren in schoonmaak is
Het grote verschil in die cijfers, is de factor intimiteit.
daarom alleen interessant als je weet dat het doorgaat.’
‘Als er een gelijkwaardige relatie is, en dus intimiteit, dan wordt er geen 4,8 meer gegeven. Dat soort cijfers geef je anoniem. Het
Elkaar kennen
belang van initimiteit is dat je de grilligheid van beoordeling een
De tweede drijvende factor binnen customer intimacy is dis-
halt toe roept. ‘Intimiteit wordt door communicatie bereikt, niet
closure. Elkaar echt kennen. Daarvoor zijn drie niveaus van
door het schoonmaken zelf. De service moet goed blijven, dat
kennen nodig:
wel, maar die hoeft niet excellent te zijn om wel excellent gewaardeerd te worden.’
1. ‘Dame-blanche-syndroom’ De servicerelatie is het laagste niveau van informatie. De infor-
3. Hoe gaan we verder
matie die wordt uitgewisseld gaat over wat de eindgebruiker
Het derde en hoogste niveau van elkaar kennen (disclosure)
goede schoonmaak vindt: bijvoorbeeld één keer per week het
is relationalization, de informatie die wordt uitgewisseld gaat
bureau afnemen en één keer per week stofzuigen. Hermans:
over hoe jij wilt dat de relatie gevormd wordt en hoe wij samen
‘Het zijn schoonmaakwensen die op zich niets met een persoon-
verdergaan. Het gaat volgens Hermans om het belang dat
lijke relatie te maken hebben. Je voert iets uit zoals mensen het
gehecht wordt aan educatie (wat moet de eindgebruiker
willen. Of in ieder geval zoals mensen denken dat ze het willen.
weten over schoonmaak), activatie (wat kan en wil hij zelf
‘Ik noem het het dame-blanche-syndroom. Als je aan een
doen), identificatie (in welke mate moeten schoonmakers
Nederlander vraagt: “Wat wilt u als dessert?”, dan zeggen
meegaan in de leefwereld van de eindgebruiker), verrassing
negen van de tien mensen: “Een dame blanche”. Dat hebben
(wat is leuk?), exclusiviteit (privileges) en sociale erkenning.
ze wel eens gegeten en het was lekker. Maar eigenlijk zou je
Hermans: ‘Self service als vorm van klantactivatie creëert bij-
moeten vragen: “Wat lust u absoluut niet?” En vervolgens: “Mag
voorbeeld over het algemeen een positieve relationele indruk,
ik binnen die marges iets voor u maken?” Dan is het resultaat
tot het moment dat de gebruiker voelt dat het uit gemakzucht
nog lekkerder. Op dit niveau binnen de relatie ontbreekt juist
of winstbejag is. Sommige gebruikers vinden het ook leuk te
het vertrouwen om te zeggen: “Ik laat het aan u, de expert,
leren over welk schoonmaakproduct ze thuis moeten gebruiken
over.”’
om bepaalde vlekken te verwijderen. ‘Elkaar kennen gaat op dit niveau om uit te vinden wat bij wie
2. G epersonaliseerde dienstverlening
werkt. Dit heeft weinig met het primaire schoonmaakproces
Het tweede niveau van informatie is personalization, dienstver-
te maken, maar alles met het versterken van de band. Waarom
lening binnen een persoonlijke context geplaatst. Waarom moet
zou zo’n gebruiker nog ooit een andere schoonmaker willen?’
jouw kantoor vandaag schoner zijn dan andere dagen? Wanneer wil een eindgebruiker niet gestoord worden tijdens het werk?
Vergevingsgezind door intieme klantrelatie
Mag je hem bellen op zijn mobiel als je een verloren voorwerp
Een hoge intimiteit tussen dienstverlener en eindgebruiker ver-
hebt gevonden? Hermans: ‘Daarvoor moet je elkaar kennen.
taalt zich niet alleen in een goed gevoel dat beiden zal motiveren,
De vraag is alleen willen mensen dat allemaal delen?
maar dus ook in een positieve interactie en afstemming tijdens
‘Ook op dit niveau is gelijkheid belangrijk’, gaat hij verder. ‘Als er
de schoonmaak zelf, vergevingsgezind zijn bij foutjes, betere
gelijkheid is, durf je te proberen met ieders context rekening te
evaluaties en betere feedback. Ook leidt een intieme band tot
houden, initiatief te nemen en dus ook wel eens fouten te maken.
allebei eigenaar zijn van de servicekwaliteit. Eindgebruikers
‘Kwaliteitsmanagement werkt juist anders. Kwaliteitsmanagers
zullen minder geneigd zijn de service negatief te beoordelen.
kijken vaak naar technische kwaliteit en constante kwaliteit.
Tot slot staat intimiteit borg voor de ontwikkeling van een efficiënt
Dat is vaak belangrijker dan hoge kwaliteit. De waardering voor
schema van samenwerken waarin ieder zijn rol heeft (denk aan
een schoonmaker is gemiddeld een 7,1, maar daar zitten uit-
tassen van de grond op het bureau zetten wanneer de schoon-
schieters bij van 4,8 tot 9,2. Zodra het mensenwerk is, is er
maker komt en het bureau netjes achterlaten op vrijdag). Of
PS - 38
Olaf Hermans
zoals Hermans zegt: ‘There is a lot of efficiency in intimacy’.
toch iets anders. ‘Hostmanship is meer een instant attitude vanuit een oprechte servicemissie. Intimiteit is samen met de eind-
Communicatiemomenten inbouwen
gebruiker een boek schrijven, met elk jaar een leuk hoofdstuk.’
‘Schoonmaakbedrijven zouden uiterst gevoelig moeten zijn voor een lage beoordeling; niet om vervolgens de kwaliteit te
Schoonmaakmanagers
verbeteren, maar om de relatie te verbeteren.’ Hermans pleit
Facilitair dienstverleners zouden er volgens Hermans goed aan
daarom voor continu tevredenheidsonderzoek. ‘Als er een keer
doen hun medewerkers in deze relatieprocessen te ondersteu-
iets niet goed gaat, terwijl er maar één keer per jaar contact is
nen en zelf ook relaties te laten opbouwen. ‘Sociale vaardig-
met de opdrachtgever of met uw werknemer over zijn tevreden-
heden die ervoor zorgen dat er een gelijke relatie ontstaat, zijn
heid, dan kunnen gedachten op hol slaan. Mensen worden
voor een deel aan te leren. Het effect van een schoonmaak-
toleranter als er een relatie is.’
medeweker die vertelt waar hij op vakantie is geweest, is dat
Dat betekent volgens Hermans communicatiemomenten inbouwen. ‘Ongoingness creëren: emailtje, sms-je, telefoontje. Intimiteit wordt niet zozeer bereikt als je bij elkaar bent, maar intimiteit is: “Goh hoe is het gegaan?” De relatie bijhouden. Dus als je als back office van schoonmaakmedewer-
anderen onbewust registreren:
‘Met initimiteit roep je de grilligheid van klantbeoordelingen een halt toe’
kers hoort dat er iets is gebeurd,
“He, die hoort er ook bij.” ‘Ook intimiteit is voor een deel te faciliteren vanuit de back office van een schoonmaakbedrijf. Informatie is daarbij belangrijk. Dat schoonmaakmedewerkers weten wie de mensen zijn voor wie ze schoonmaken en andersom. Maar informatie is ook een schoon-
kom daar dan achteraf bij de opdrachtgever nog eens op terug.
maakmedewerker die aangeeft aan een bepaalde ruimte niet
Je moet er zijn: presence.
toe te zijn gekomen.
‘Je wilt als opdrachtgever best de controle aan het schoonmaak-
‘Met die informatie kun je als back office de volgende dag even
bedrijf uit handen geven, als je weet dat de expertise er is en
met de opdrachtgever bellen om dat uit te leggen. Je leert je
verantwoordelijkheid wordt genomen. Als je die verantwoordelijk-
medewerkers vaardigheden, je geeft informatie en neemt de
heid van de opdrachtgever krijgt toevertrouwd, krijg je geen lage
relatie of het contact op sommige momenten over, zonder je
cijfers meer. Het gevolg voor de opdrachtgever is dat een dienst-
medewerkers af te vallen. Dus moet je anders nadenken over
verlener alleen nog meer zijn best zal doen. In een goede relatie
een trainingsprogramma. Geen instructies maar support. Voor-
gaat het dienstverleningsniveau vanzelf naar de gold standard’
al op het gebied van klantinformatie: Informational empowerment,
De link met hostmanship is snel gelegd, maar dat vindt Hermans
je maakt je medewerker daarmee belangrijk en serieus.’ PS - 39
Afval
Pubers, peuken en Door gedragsbeïnvloeding minder afval op roc
Van alles had het ROC Koning Willem I College in Den Bosch al geprobeerd om het zwerfafval en de sigarettenpeuken op de schoolpleinen van het scholencomplex terug te dringen. Van het inzetten van conciërges, tot ludieke acties. Tot het moment dat de mbo-opleiding met Nederland Schoon in gesprek kwam; onder andere over het beïnvloeden van gedrag.
‘H
et Koning Willem I College
Henk Klein Teeselink, projectleider van
graden zou vriezen er niemand buiten
was in het begin sceptisch
Nederland Schoon: ‘Veel van ons gedrag
gaat staan en er sowieso weinig tot geen
over onbewuste gedragsbe-
is automatisch, en dit geldt zeker voor
afval op de grond zal worden gegooid.
ïnvloeding’, vertelt Kirsten Ruitenburg van
zwerfafvalgedrag en weggooigedrag. Dit
Zo kun je de pleinen waar wel interventies
Novi Mores, dat door Nederland Schoon
wetende, werken we samen met univer-
worden gedaan, vergelijken met het plein
werd ingeschakeld. Samen bedachten zij
siteiten en bedrijven als Novi Mores om
waar geen aanpassingen zijn gedaan.
een project om het zwerfafval- en peu-
mensen te bewegen ruimtes schoon te
‘Op een ander plein hebben we een pos-
kenprobleem bij de school op te lossen.
houden.’ Nederland Schoon heeft als
ter in de abri, een soort bushokje, gehan-
Novi Mores is een onderzoeks- en advies-
doel zwerfafval voorkomen (bijvoorbeeld
gen met een smiley erop, en de tekst:
bureau opgericht door Kirsten Ruitenburg
door gedragsbeïnvloeding) en ontwikkelt
“Gooi alsjeblieft je sigarettenpeuk in de
en Lonneke Debets, gespecialiseerd in
ideeën voor slimmer opruimen.
asbak”. Dit activeert de injunctieve norm:
Tekst: Inga van Uchelen
gedragsbeïnvloeding. Het bedrijf slaat een
hoe je je zou moeten gedragen. Daardoor
brug tussen wetenschap en praktijk.
Drie pleinen
zijn mensen eerder geneigd om peuken
Ruitenburg en Debets kwamen in 2010
Gedragsdeskundige Ruitenburg: ‘In 2011
in de asbak te gooien.
in het nieuws met hun afstudeeronder-
zijn we voor het eerst gestart met het
‘Daarnaast hebben we op de statafels
zoek naar gedragsbeïnvloeding rondom
project bij roc Koning Willem I College.
die in deze abri stonden glimmende folie
zwerfafval in treinen. Een citroen schoon-
Het ging om drie verschillende school-
geplakt. Dat was naar aanleiding van een
maakgeur bleek er namelijk voor te zor-
pleinen op één onderwijscomplex. Je kon
onderzoek van de Technische Universi-
gen dat reizigers een coupé netter ach-
van het ene plein, het andere niet zien.
teit Eindhoven. Daaruit kwam dat een
terlieten dan coupés waar deze geur niet
‘Op één plein hebben we niets veranderd,
glimmend oppervlak hetzelfde soort ef-
was verspreid (volgende maand een
deze bleef gewoon zoals het was. Dat is
fect heeft op mensen, als de citroen
uitgebreid artikel hierover in het thema-
belangrijk omdat je op dit plein kunt me-
schoonmaakgeur in ons onderzoek in de
nummer van PS over Vervoer). Direct na
ten of externe omstandigheden van in-
trein. Het activeert in de hersenen het
hun opleiding startten zij hun eigen be-
vloed zijn op het aantal stuks afval.’ Daar-
concept “schoonmaken”, waardoor men-
drijf: Novi Mores (nieuw gedrag).
mee bedoelt Ruitenburg dat als het 20
sen eerder de neiging hebben om iets
PS - 40
de prullenbak
Foto: Nederland Schoon
Abri op het schoolplein van Koning Willem I College in Den Bosch.
op te ruimen. De vraag was nog of dit
de glimmende tafels, effect had. Dit plein
zwerfafval achterlaten. Zwerfafval nam
ook zou werken in de praktijk.
boekte betere resultaten dan het plein
20 procent af.
‘Op het derde plein werd een poster
met de poster met de neutraal kijkende
In 2012 werd het onderzoek nog een
opgehangen waarop neutraal kijkende
ogen. De smiley-poster en de injunctieve
keer gedaan op hetzelfde roc. Dit keer
ogen afgebeeld waren, met de tekst “De
norm, die wordt geactiveerd met de zin
werd op het plein waar in het eerste onderzoek de poster met de ogen
meeste mensen gooien hun afval in de afvalbak”. Dit activeert de descriptieve norm; ofwel laat zien wat de meeste mensen doen. Vooral min of meer onbewust zijn mensen geneigd de meerderheid te volgen.’ De neutraal kijkende ogen, maken mensen alerter op hun eigen ge-
‘Zichtbaar schoonmaken beïnvloedt weggooigedrag’
drag. Ze worden zich bewust van
hing, een andere interventie gedaan, namelijk zichtbaar reinigen. Op één plein werd weer geen enkele interventie gedaan en op het derde plein bleef de poster met smiley hangen. De tafels in deze abri, met de glimmende folie, werden vervangen voor tafels met standaard een glimmend op-
hoe ze zich moeten gedragen: ‘Neutraal
op dezelfde poster: “Gooi alsjeblieft je
pervlak. Dat plein bleef dus eigenlijk
kijkende ogen boven een fooienpot doen
sigarettenpeuk in de asbak”, lijken ervoor
hetzelfde als in 2011.
het ook goed en onderzocht wordt wat
te zorgen dat er minder sigarettenpeuken
‘Het plein waar we de vorige keer de
het effect is van ogen op plekken waar je
op de grond worden achtergelaten.’ Het
minste resultaten behaalden, hebben we
je handen moet wassen in het ziekenhuis.’
ging om een afname van 30 procent.
anders ingericht. In de pauzes liep hier
Deze daling lijkt nog sterker te zijn ge-
nu een medewerker met een veegzuig-
Glimmende tafels
combineerd met glimmende tafels. Daar-
machine. Op die machine was een foto
Ruitenburg over de uitkomst van het on-
mee was er een afname van nog eens
aangebracht van Rob Geus, ambassadeur
derzoek: ‘In 2011 zagen we vooral dat
22 procent. In dezelfde abri zorgde deze
van Nederland Schoon.’
de abri met de smiley-poster samen met
combinatie ervoor dat leerlingen minder
Beroemde mensen kunnen van invloed PS - 41
zijn op het gedrag van jongeren, vertelt
onderzoekers in het algemeen minder
Het beïnvloeden van gedrag is een in-
de gedragsdeskundige. Op de veegzuig-
afval waar dan in 2011. ‘Dat zou iets te
vestering, maar kan ook geld opleveren.
machine stond bij de foto van Rob Geus
maken kunnen hebben met onze eerdere
Ruitenburg: ‘De investering in onderzoek
ook nog de tekst ‘Daar word ik nou vrolijk
interventies in 2011. Mogelijk had er al
naar gedragsverandering en verande-
van’, terwijl je hem iets in de afvalbak ziet
een gedragsverandering plaatsgevonden.’
rende omgeving wordt vaak meegeno-
gooien. In de abri’s op dat zelfde plein
Kortom: in 2011 hadden de glimmende
men met bijvoorbeeld een verbouwing die al gepland stond. Zo hebben
hing een nieuwe poster: ‘Uitgepauzeerd? Gooi dan je afval in de afvalbak’. Dit is de implementatie-intentie, zo vertelt Ruitenburg. ‘Je maakt een koppeling tussen situatie Y en gedrag X. Het zichtbaar reinigen met de veegzuigmachine met de foto van Rob Geus, in
‘Glimmend oppervlak activeert in de hersenen concept “schoonmaken”’
wij laatst UWV in het kader van een verbouwing geadviseerd over de inrichting van spreekkamers. De gebruikte kleuren groen en paars in combinatie met een kalmerende geur moeten ervoor gaan zorgen dat mensen zich meer op hun gemak voelen. Dan zijn ze minder snel geneigd zich
combinatie met de implementatie-intentie, zorgde voor vermindering
tafels met de smiley-poster het meeste
agressief te gedragen.
van afval. Op het plein met de smileypo-
effect, maar vooral op de vermindering
‘Omgeving en communicatie gebaseerd
ster en de glimmende tafels leken de
van peuken. In 2012 had zichtbaar rei-
op wetenschap maken dat je bijna in ie-
nieuwe glimmende tafels in dit tweede
nigen weer meer effect, maar dan voor-
dere situatie gedrag kunt beïnvloeden,’
onderzoek in 2012 te zorgen voor de
al op het tegengaan van zwerfafval. Ook
besluit Ruitenburg. ‘Je kunt niet altijd alles
vermindering van zwerfafval. Op peuken
wel logisch want op de poster met de
oplossen, maar wel soms relatief eenvou-
hadden deze interventies op dit plein
smiley werden leerlingen aangesproken
dig een verbetering teweegbrengen.’
geen meetbaar effect.’
op het gooien van peuken in de asbak, terwijl een jaar later op het meest suc-
Schoonmaakbedrijven
Investeren in gedragsverandering
cesvolle plein leerlingen werden aan-
Klein Teeselink: ‘Producenten hebben
Tijdens het onderzoek in 2012 namen de
gesproken op het weggooien van afval.
wettelijk de verantwoordelijkheid voor
PS - 42
Copyright NTR
Lonneke Debets
Copyright NTR
Foto: Nederland Schoon
Kirsten Ruitenburg
De machine met een foto van Rob Geus, ambassadeur van Nederland Schoon.
hun verpakkingsmateriaal. Daar is een
‘Een voorbeeld is het investeren in de
door meerdere mensen laten zien. Ge-
afvalfonds voor opgezet waar zij geld in
aanpak van peuken, zoals de ontwikke-
drag dat je juist niet wilt, laat je in je
storten. Een deel daarvan gaat naar Ne-
ling van de drop-it, een afvalbak voor
uiting juist door één iemand uitbeel-
derland Schoon.’
peuken die je in de grond zet met een
den. Niemand wil die zonderlinge pro-
De organisatie daagt daarnaast bedrijven
rooster erop. Een ander bedrijf ontwik-
leet zijn.’
uit met innovatieve initiatieven te komen:
kelde individuele duurzame asbakjes om
Zichtbaar opruimen blijkt ook een posi-
je peuken in te doen. Die kun je later
tief effect te hebben op het gedrag en
legen in de prullenbak.’
de beleving van mensen in de omgeving
Mensen zijn volgens Klein Teeselink
van degene die reinigt. Klein Teeselink:
gevoelig voor wat de meerderheid
‘Als je er dan ook nog voor zorgt dat
doet. ‘Je wilt als mens niet een eenling
deze medewerkers er leuk uitzien, vor-
zijn. Dit werkt vooral bij dingen die niet
men ze een voorbeeld voor de omge-
de hoogste prioriteit hebben bij men-
ving. Dit is interessant voor schoon-
sen. Voor het gemak volgt men in die
maakbedrijven. Zij kunnen daarop in-
gevallen meestal de meerderheid. Dit
spelen door op een ander moment te
is waarschijnlijk evolutionair bepaald.
gaan schoonmaken, in een ander ritme
Dus als je gedrag wilt beïnvloeden,
of door andere afvalbakjes te gebruiken
moet je het gedrag dat je wilt bereiken
en posters op te hangen.’
Rob de Vrind Duurzaamheidscoordinator Koning Willem I College ‘Hoewel ik geen harde cijfers heb, heb ik wel het idee dat het helpt. De smiley spreekt leerlingen aan, het zichtbaar opruimen met de veegzuigmachine en de “slimme” tekst ook. We zijn blij met de actie van Nederland schoon en Novi Mores”.
PS - 43
t c u d o r P in de praktijk Elke maand behandelt PS een product uit de schoonmaakpraktijk, dat door de producent of leverancier bepaalde eigenschappen wordt toegekend. Hoe werkt dit product in de praktijk? Bram de Jong is halbeheerder van de Evenementenhal in Gorinchem. Hij houdt samen met zijn team de beursvloer schoon met de nieuwe veegmachine van IPC Gansow geleverd door Dibo Nederland.
‘W
at we merken is dat deze machine sneller rijdt en
Een hefsysteem zorgt er volgens Dibo voor dat ook grover vuil
beter remt. Het voordeel daarvan is dat als je het
kan worden opgeveegd, maar uit gewoonte ruimt De Jong het
gaspedaal loslaat, je snel stil staat. De vorige
grove vuil nog met de hand. ‘Dingen zoals grote stukken touw en
machine reed nog ongeveer een meter door, met als gevolg dat
ijzerdraad vormen een risico voor de machine.’
we wel eens schade reden.’ Bram de Jong is halbeheerder van
De nieuwe machine biedt voordelen, al vond De Jong het display
Evenementenhal Gorinchem. Samen met zijn team is De Jong
dat op de vorige veegmachine zat erg praktisch. ‘Het display gaf
verantwoordelijk voor de op- en afbouw van stands en voor een
aan als er een storing in de machine was, en waar. Bijvoorbeeld
schone en opgeruimde beursvloer tijdens een beurs.
als er iets vast zat in een borstel. Deze machine heeft dat niet.
Sinds een paar maanden werken hij en zijn collega’s met de
Misschien is zo’n display alleen mogelijk op een elektrische ma-
nieuwste veegzuigmachine van IPC Gansow, de Sweeper 1450
chine. Verder zou het fijn zijn als de machine aangeeft wanneer
EH. De Jong: ‘De vorige machine was elektrisch en deze is hy-
de afvalbak vol is. Als we dat vergeten te controleren en we gaan
draulisch. Een andere milieuvriendelijke technologie waarvan we
met een volle bak rijden, dan veeg je eigenlijk voor niets.’
de voordelen nog moeten gaan ervaren omdat we de machine
Al met al is De Jong tevreden, de veegzuigmachine werkt sneller,
nog maar net in gebruik hebben.’
efficiënter en is nauwkeuriger. Door de nieuwe techniek zou deze langer mee moeten gaan.
Zelfreinigend filtersysteem Voordat een beurs begint krijgen De Jong en zijn collega’s een plattegrond van de beursvloer. ‘Wij bouwen de stand op zodat
Technische specificaties
standhouders hun stand alleen nog hoeven in te richten. Als
• 3-keuze-programma (licht/medium/hard) • Self Levelling System, waarbij de borstel zich aanpast aan oneffenheden • 2 niet-markerende rubberen stootwielen ter bescherming van de machine bij reiniging dicht tegen de muur • Electro-hydraulisch vuilreservoir • Een automatisch non-stop en zelfreinigend filtersysteem • Flap-hefsysteem voor vuil van grotere afmetingen • Parkeerrem • Uitgebreid bedieningspaneel • Digitale urenteller • Aandrijving: 24V (4 x 6V) • Aantal borstels: 2 • Oppervlakte vermogen (m²/u): 11.680 m²/h • Inhoud vuilreservoir: 150 l • Werkbreedte: 1460 mm • Afmetingen L x B x H: 1600 x 1199 x 1360 mm • Gewicht: 540 kg • Verschillende borstels voor verschillende soorten vervuiling
ze stoelen, tafels of ander materiaal hebben gehuurd, zorgen we dat dat aanwezig is, en dat het werkt. De vloer leggen we met losse tapijttegels. We zorgen voor belijning om de plekken aan te geven.’ De meeste beurzen gaan tot in de avond door. Om 21 uur begint de nachtploeg die de stands stofzuigt, opruimt en de beursvloer vrijmaakt van los vuil en stof met de veegmachine. ‘De standhouder merkt de volgende morgen niet dat er al een beursdag is geweest’, zo is de bedoeling van De Jong. ‘Door het hydraulische systeem van de nieuwe machine gaat
Tekst: Inga van Uchelen
het legen van de vuilopvangbak sneller dan bij zijn voorganger. Als je de machine uitzet, komen de borstels automatisch een stukje van de grond. Dat deed de vorige machine ook niet. Als je vergat de borstels met de hand omhoog te doen, konden de borstels bij het rijden onder de machine komen met kans op kapotte borstels. Bij deze machine verwacht ik dan ook dat de borstels langer meegaan. Een ander voordeel is dat we de filters niet meer hoeven schoon te maken, dankzij het zelfreinigende filtersysteem.’ PS - 44
Sweeper 1450 EH Hydraulisch Veegzuigmachine van IPC Gansow
Bram de Jong
PS - 45
Afval
‘Afval scheiden vanaf de Eurest Services en hun dienstverlening bij UWV
Zowel bij Shell als bij UWV verzorgt Eurest Services naast schoonmaakdienstverlening ook het afvalmanagement. Carl-Jan van Amelsfort, facility service developmentmanager bij Eurest Services: ‘Scheiden van afval heeft alleen zin als het aan het einde van de keten ook gescheiden wordt verwerkt. Bij Shell is het restafval door een scan gedaan, wat zit er tussen en wat kan gescheiden worden?’
‘U
WV heeft als doelstelling om
pass Group, wereldwijd dienstverlener
verlener meer op de kaart. Shell was al
in 2016 honderd procent
op het gebied van food services en on-
eerder een van de grotere klanten van
afval te recyclen’, vertelt
dersteunende dienstverlening. In Neder-
Eurest geworden.
Carl-Jan van Amelsfort, facility service
land biedt Eurest Services de volgende
Zowel bij Shell als bij UWV verzorgt Eurest
development manager bij Eurest Services.
services aan: Schoonhouden, Onder-
naast schoonmaakdienstverlening ook
Eurest verzorgt sinds 1 januari 2013 de schoonmaakdienstverlening voor de locaties in het zuidelijke deel van het land en daar
Tekst: Inga van Uchelen Foto: Van Gansewinkel
hoort ook afvalmanagement bij. ‘In 2016 moet al het afval van UWV terug kunnen worden gebracht naar een grondstof. De vraag is of dat kan. Daarom gaan
het afvalmanagement. Van Amels-
‘Ongebruikte verpakkingen hebben we uit het restafval verzameld’
fort: ‘Bij Shell werken we met COO en Sita.’ COO levert een compleet afvalmanagementconcept, met centrale afvalinzamelbakken voor op de werkvloer (medewerkers hebben geen eigen afvalbakje meer) en een communicatieplan om medewerkers de centrale inzamelbakken op de juiste manier
wij de afvalstromen monitoren, de CO2-uitstoot meten en gaandeweg
steunende diensten, Catering, Gebou-
te laten gebruiken.
een verbreding- en verdiepingsslag ma-
wen en onderhoud en Beveiliging
‘De communicatie en de bewustwording
ken. Als je papier en karton bijvoorbeeld
rondom het afvalmanagement op de
echt goed scheidt, levert het zelfs geld
Tulip
werkvloer wordt verzorgd vanuit COO.’
op en kun je kosten neutraliseren. Maar
Tot 2007 stond Eurest vooral bekend om
PS plaatste eind 2011 al een artikel over
vooral duurzaam ondernemen. De hui-
haar cateringdienstverlening. Met het
COO. Van Amelsfort: ‘Bij UWV werken
dige scheiding van afval wat als grondstof
bieden van ook andere facilitaire dien-
we met een soortgelijk systeem van Ecos-
aangeboden wordt is 60 procent, dus 40
sten, wil het bedrijf breder inzetbaar zijn.
mart, waarbij afval wordt gescheiden
procent is nog steeds restafval.’
Met het contract voor UWV Kavel Zuid
vanaf de bron: de werkvloer. Het bedrijf
Eurest Services is onderdeel van Com-
zet het bedrijf zich als schoonmaakdienst-
levert daarvoor een afvalinzamelbak: de
PS - 46
bron: de werkplek’ op de afruimband van het restaurant monoverpakkingen, ketchup en mayonaise, die niet waren gebruikt. Die hebben we verzameld en in het restaurant in een pot neergezet, met een bordje erbij: dit gebruikt u niet.’ Bij het scheiden van afval en het verminderen van de volumes, is het bewustzijn van de gebruiker van groot belang.
Schoonmaker Bij de UWV-locaties Kavel Zuid werken 190 medewerkers van Eurest Services in de facilitaire dienstverlening, van wie 167 schoonmaakmedewerkers. In totaal heeft het bedrijf 1400 medewerkers in dienst, van wie 755 schoonmakers. Van Amelsfort: ‘Bij UWV wordt het afval al gescheiden bij de bron, op de werkvloer. We gaan het volume monitoren, maar ook kijken wat de volgende stappen zijn, bijvoorbeeld met een afvalscan, wat zit nog in het restafval? We leveren maTulip.’ Ecosmart biedt producten en dien-
heeft een separate (vertrouwelijke) inza-
terialen voor afvalscheiding; ingehuurde
sten voor integraal afvalmanagement in
meling door Papierverzamelcontainers.
hardware, zoals de afvalbak. Maar be-
organisaties en is een dochteronderne-
Van Amelsfort: ‘Scheiden heeft alleen
langrijker is houding en gedrag van de
ming van afvaldienstverlener Van Gan-
zin als het aan het einde van de keten
gebruiker. Het doel is het beperken van
sewinkel.
ook gescheiden wordt verwerkt. Bij Shell
het afvalvolume, de kosten en de CO2-
Vanaf de werkplek worden de volgende
is het restafval door een scan gedaan,
uitstoot van het afval.’
afvalstromen bij UWV gescheiden: kof-
wat zit er nog tussen en wat kan even-
Voor de schoonmaakmedewerkers van
fiebekertjes, groente- en fruitafval, plas-
tueel nog gescheiden worden. Een jaar
Eurest Services betekent dit dat zij de
tic, overig restafval en karton. Papier
later doen we dat weer. Zo troffen we
verantwoordelijkheid hebben voor inzameling en interne logistiek. Van Amelsfort: ‘Wij bedienen het centrale afvalpunt
Wetenschap: Hoe wordt afval scheiden een gewoonte?
in samenwerking Sita. De schoonmaker
Wetenschappers Rob W. Holland, Henk Aarts en Daan Langendam deden in 2003 al onderzoek onder een groep kantoormedewerkers, naar het gedrag rondom recyclen en afval scheiden op de werkvloer. Hoe beïnvloed je het gedrag van mensen op de lange termijn? In dit geval: Hoe wordt afval scheiden een gewoonte? Uit het onderzoek bleek dat met een fysieke verandering (het wegnemen van de eigen afvalbak en het plaatsen van een centraal inzamelpunt), in combinatie met de eigen individuele voornemens om afval te gaan scheiden, oude gewoontes zijn te vervangen voor nieuwe. Binnen de groep medewerkers die zelf een planning maakten van wanneer en hoe zij afval zouden gaan scheiden, bleek namelijk dat oud gedrag werd doorbroken en nieuw gedrag aangeleerd. Ook op de lange termijn.
neemt afval mee naar een centraal punt.
Bron: ‘Breaking and creating habits on the working floor: A Field-experiment on the power of implementation intentions’, uit: Journal of Experimental Social Psychology 42 (2006) 776–783.
Daar komt Sita het afval ophalen, waarop de afvalverwerker weer rapporteert over de afvalvolumes.’ De facilitair dienstverlener heeft zelf werkkarren laten ontwerpen. ‘Deze zijn als schoonmaakkar te gebruiken, maar ook in een postkamer of voor afval ophalen. Daar waar taken te combineren zijn, doen we dat. Maar dat geldt ook voor andere diensten zoals koffieautomaten bijvullen of post rondbrengen.’
PS - 47
PRODUCT P Productnieuws Stofzuigen tot maximaal elf meter
Cantorclin Schoonmaak heeft een telescoopstofzuiger ontwikkeld waarmee tot een hoogte van elf meter gestofzuigd kan worden. Zo kunnen ook hoge ornamenten, lampen, randen/richels ventilatierooster en -kokers en overige hoge, moeilijk bereikbare plekken stofvrij worden gemaakt. Met de inzet van de telescoopstofzuiger is geen hoogwerker of ladder nodig en de locatie hoeft niet voorafgaand aan de reiniging te worden leeggehaald. Doordat er geen stof naar beneden dwarrelt tijdens het reinigen, ontstaat er geen restvuil op de vloer, werkplek of kleding. Op de Cantorclin telescoopstofzuiger is Europees patent verleend. Informatie: www.cantorclin.nl
DustCollector verzamelt stof Dustco komt met een nieuwe manier van stof verzamelen. De
lucht. Verder moet de innovatie economisch aantrekkelijk zijn
DustCollector verzamelt het stof door de lucht aan te zuigen,
voor de diverse branches en goed voor het milieu.
te filteren en weer schoon
De DustCollector voldoet volgens de producent aan alle crite-
uit te blazen. De innovatie
ria. Hij maakt stofvrij, produceert gezonde lucht, reduceert
moet in dienst staan van
stookkosten, is laagdrempelig bedienbaar en behoeft vrijwel
stof verzamelen op plaat-
geen schoonmaakpersoneel. Het systeem kan ’s nachts draai-
sen met fijn stof, op plaat-
en, met een minimaal stroomverbruik. ’s Ochtends komen
sen die moeilijk te berei-
medewerkers, schoolkinderen of patiënten in een frisse, stof-
ken zijn met de gangbare
vrije ruimte die vele malen aangenamer en gezonder is om in
apparatuur en op plaatsen
te verblijven.
waar sprake is van ‘slechte’
Informatie: www.dustco.nl
Hogedrukunit met accu
Nieuwe ecologische vloerreiniger Werner & Mertz
AT Cleaning Systems komt met een nieuw
Werner & Mertz presenteerde op de Vakbeurs Facilitair afgelopen januari zijn nieuwe
product op de markt, de AT Ecoline. Het
green care vloerreinigingsproduct Tawip vioclean. Eerder al lanceerde green care
gaat om een hogedrukunit die alleen
een ecologische interieurreiniger (green care SR 15) en ecologische reinigers voor
wordt aangedreven door een accu. Dank-
het sanitair (zuurreiniger green care Zitrotan en alkalische reiniger green care Alkastar).
zij deze nieuwe technologie is niet alleen
Met de vloerreiniger vervolledigt de leverancier zijn assortiment van reinigingsmid-
energiebesparing een voordeel, maar ook
delen met professionele kleurcodering: rood voor sanitair (Zitrotan en Alkastar) ,
het geluidsoverlast is aanzienlijk minder.
blauw voor het interieur (SR 15) en groen voor de vloer (Tawip vioclean).
Informatie: www.atcs.nl
Informatie: www.wmprof.com
Nieuwe kleurstelling voor Kärcher-producten De fabrikant van reinigingsapparaten Kärcher realiseert de twee-
van onze klanten staat bij ons cen-
de omvangrijke kleurwijziging in zijn geschiedenis. Net als bij de
traal. Daarbij vervult de nieuwe kleur-
verandering van hamerslagblauw naar geel in 1974, betekent dit
stelling een belangrijke functie, omdat
meer dan alleen nieuwe uiterlijke kenmerken: de vanaf nu in
klanten zich daardoor bij het kiezen van
antraciet geleverde apparaten voor de professionele toepas-
apparatuur gemakkelijker kunnen oriënteren’, verklaart Hartmut
singen maken deel uit van een nieuwe strategische klantenbe-
Jenner, voorzitter van de raad van bestuur van Kärcher.
nadering. ‘De doelstelling om te voldoen aan de totale behoeften
Informatie: www.karcher.nl
PS - 48
PRODUCT Nieuwe moppen Vileda
Vileda Professional heeft een nieuw assortiment moppen geïntroduceerd als onderdeel van haar vernieuwde Swep-systeem. De Swep HygienePlus verenigt verbeterde reiningingsprestaties en onafhankelijk bewezen anti-bacteriële eigenschappen. Professionele reiningingsnormen zijn volgens de producent eenvoudiger te behalen, omdat testen aantonen dat het Swep HygienePlus assortiment gemiddeld dertig procent doelmatiger is bij vuilverwijdering dan andere schoonmaaksystemen. Het hedendaagse design voldoet aan de toenemende eisen die worden gesteld aan dagelijkse reinigingsprocessen, en verwijdert 99,9 procent van oppervlaktebacteriën. Informatie: www.vileda-professional.nl
Ecodos innovaties op Vakbeurs Facilitair Ecodos heeft op het laatste moment besloten deel te nemen
te maken. Met behulp van vrijwel iedere smartphone of tablet
aan de Vakbeurs Facilitair te Den Bosch. Doordat een aantal
kan een dealer ter plaatse alle te reinigen objecten inventari-
nieuwe producten en diensten eerder klaar was, is besloten
seren. iHACCP is bedoeld ter ondersteuning van Ecodosdealers
deze op de beurs te presenteren aan dealers en eindgebruikers.
en andere klanten van Spectro. Ecodos is sinds 2009 het merk
De eerste innovatie op de vakbeurs is het Ecodos Afwasmiddel.
van Spectro voor ecologische reinigingsconcepten.
Dit product is een hooggeconcentreerd, ecologisch afwasmid-
Informatie: www.spectro.nl
del voor handmatig gebruik. iHACCP is de tweede belangrijke innovatie. iHACCP is een
advertentie
online tool om in drie stappen reinigingsplannen, controlelijsten, productinformatiebladen, hygiëne-instructies, et cetera,
Duurzaam schoonhouden met PLS Europe Cleaner
• Industriële reiniger. • Sublieme ontvetter. • Tapijtreiniging.
Larry Color mop
Piecom lanceert Pace Cleaning Products Piecom introduceerde tijdens de Vakbeurs Facilitair Pace Environmental-1 Cleaning Products, een nieuwe lijn milieuvriendelijke specialistische reinigingsmiddelen. Uniek door de plant-
• 1000 wasbeurten. • Voorzien van ecolabel Nordic Swan. • Maximale opname van stof en vuil.
PB
‘Wij maken al 2 jaar
gebruik van Storfix. Powerstripper. De nr. 1 stripper Prijstechnisch voor het re-coaten concurrerend, van vloeren. resultaten groots’ Leo Sluijter, Directeur Cater Clean Amsterdam
aardige samenstelling en door de uitzonderlijke effectieve werking, aldus de leverancier. De producten zijn ontwikkeld en ruimschoots getest in laboratoria en in praktijk door Environmental-1 uit de Verenigde Staten, die deze ecologische reinigingsproductenlijn ontwikkelde. De introductie in Nederland door Piecom Cleaning Products omvat drie producten: Pace Extractor, een tapijt- en bekledingsreiniger; Pace Impact, een universeel reiniger en ontvetter en Pace Fast Break, een steen-, tegel- en betonreiniger. Informatie: www.piecom.nl
I-WAX
Reinigen en beschermen van alle harde vloeren. Voorzien van ecolabel Nordic Swan.
Storfix
Multireiniger. Voorzien van ecolabel Nordic Swan.
Ook benieuwd naar onze producten? Maak vrijblijvend een afspraak en ontvang een gratis fles: Cleaner, Storfix of een Larry Collor mop naar keuze.
PLS Europe B.V.
Jonge Voolweg 17, 1521RH, Wormerveer. Tel. 075-6171353 contactpersoon: G.J. Derks.
Inkoop van schoonmaak als beleidsinstrument Categoriemanagement bij de Rijksoverheid Onlangs ging de Eerste Kamer akkoord met het wetsvoorstel Aanbestedingswet. In het kers verse regeerakkoord van eind oktober staan enkele passages die erop wijzen dat het Rijk van Tekst: Nico Lemmens Fotografie: Studio Oostrum
plan is facilitaire diensten weer in eigen beheer te gaan uitvoeren. Genoeg aanleiding eens te gaan praten met Peter Specker, categoriemanager Schoonmaak voor de Rijksoverheid.
P
eter Specker heeft een gevarieerde carrière achter de
cility management aan de centralisering van inkoop en huisves-
rug bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Weten-
ting. Veranderen en bouwen is een rode draad in zijn carrière.
schappen. Hij heeft gewerkt aan verbetering van de
Als categoriemanager is hij nu bezig om tot een nieuwe, Rijks-
onderwijsbegroting bij financieel economische zaken, aan een
brede benadering van schoonmaakaanbestedingen te komen:
nieuwe wet en een nieuw bekostigingsmodel voor het onder-
‘Het Rijk besteedt jaarlijks ongeveer 5 miljard euro aan gene-
wijs aan visueel gehandicapte leerlingen, aan de introductie
rieke uitgaven op het gebied van bedrijfsvoering: energie,
van ict in het onderwijs en als plaatsvervangend directeur fa-
auto’s, schoonmaak, catering, et cetera. Daarnaast zijn er nog
PS - 50
uitgaven die organisatiespecifiek zijn. In 2008 is besloten die
in de Tweede Kamer: ‘We werden ervan beschuldigd zwaar te
5 miljard in categorieën op te splitsen. Categoriemanagers
bezuinigen op de schoonmaak. Dat was niet zo, want we had-
moesten ervoor zorgen dat er per categorie een gelijkluidend
den gewoon een gebouw afgestoten. Daardoor was het nieu-
perspectief werd ontwikkeld. Eerst voor de categorieën waar
we contract goedkoper.’
al een traditie bestond van Rijksbreed samenwerken, zoals gas,
Het nieuwe kabinet van VVD en PvdA stelt in zijn regeerakkoord
energie en post. Daarna voor de andere categorieën als bij-
het voornemen te hebben medewerkers in facilitaire functies in
voorbeeld beveiliging, catering en schoonmaak.’
dienst te willen nemen. Dat is opmerkelijk in een tijd dat in de particuliere sector outsourcing de overheersende trend is. Ne-
Minder inkooppunten
derland kent een terughoudende cultuur op dat gebied. Sinds
Peter Specker werd in 2010 categoriemanager Schoonmaak
het begin van deze eeuw is daar verandering in gekomen. Steeds
voor de Rijksoverheid. Dat is een omvangrijk werkgebied. ‘Het
meer bedrijven besteden hun facilitaire dienstverlening en zelfs
Rijk heeft duizenden panden met 4 miljoen vierkante meter
hun facilitaire organisatie uit. Doorgaans is de behoefte aan
aan oppervlak. Dat is 11 procent van de totale kantorenvoor-
flexibilisering het belangrijkste achterliggende motief. De Ne-
raad. Toen ik als categoriemanager begon bedroeg de schoon-
derlandse overheid lijkt hier tegen de stroom in te zwemmen.
maakomzet hiervoor ongeveer 100 miljoen euro op jaarbasis.
Specker wijst erop dat het Rijk net een aantal langdurige schoon-
Die werd gerealiseerd via 350 inkooppunten. ‘Het Rijk omvat 11 ministeries met daaronder een waaier aan Rijksorganisaties. Voorbeelden zijn de Belastingdienst, Rijkswaterstaat, de Raad voor de Rechtspraak met zijn rechtbanken, maar ook kleinere organisaties als de Onder-
maakcontracten heeft afgesloten.
‘We werden ervan beschuldigd zwaar te bezuinigen op de schoonmaak’
‘Daarbij hebben we gekozen voor een contractperiode van maximaal acht jaar, waarvan vier variabel. We zijn als Rijk lid van de commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag en letten op de sociale aspecten van het opdrachtgeverschap.’ In een regeerakkoord staan pas-
wijsraad en het KNMI. Die 350 inkooppunten worden nu teruggebracht tot minder dan 20
sages die moeten worden uitgewerkt. Deze passages vallen
inkoopuitvoeringscentra.
onder de verantwoordelijkheid van minister Blok van Wonen en
‘Tegelijkertijd gaan we de komende jaren panden afstoten en
Rijksdienst: ‘Hij zal komen met voorstellen om inhoud te geven
terug naar 3 miljoen vierkante meter. Er gaan bijvoorbeeld
aan onder meer de genoemde passages uit het regeerakkoord.’
gevangenissen dicht en departementen krimpen in. Met minder ambtenaren heb je dus ook minder gebouwen nodig. Die ont-
Nieuwe Aanbestedingswet
wikkeling zien we trouwens niet alleen bij het Rijk, maar ook
De Eerste Kamer heeft op 30 oktober 2012 ingestemd met het
bij andere overheden en in het bedrijfsleven.’
wetsvoorstel Aanbestedingswet. Deze nieuwe wet gaat in 2013
De Rijksorganisaties waren gewend schoonmaak, catering en
in. De wet beoogt kleinere ondernemingen meer kans te geven
beveiliging ieder voor zich aan te besteden. Die moesten over-
overheidsopdrachten in de wacht te slepen. Om dat te bereiken,
tuigd worden om dit voortaan vanuit één perspectief te doen.
mag een overheidsinstelling met een groot aantal vestigingen
Specker: ‘Dat is een bestuurlijk proces met politieke kanten:
de schoonmaak voor deze vestigingen vanaf 2013 niet zonder
Wie laat je met wie samenwerken? Hoe overtuig je ze om mee
meer clusteren. Dat mag alleen als het proportioneel is en dat
te gaan? Ook in de inhoud zitten bestuurlijke elementen.
zal dan ook goed moeten worden beargumenteerd.
‘Toen Mark Rutte bijvoorbeeld staatssecretaris van Sociale
Daarnaast wil men de aanbestedingsprocedures eenvoudiger
Zaken was en bezig was met Arbo-wetgeving, kondigde hij aan
en transparanter maken en voorkomen dat er disproportio-
dat hij in zijn departement dagschoonmaak zou invoeren. Maar
nele eisen worden gesteld. Specker: ‘Op het moment dat je
niet alle Rijksorganisaties zitten daarop te wachten. Uiteindelijk
naar schaalvergroting gaat, komt de positie van het MKB in het
is het gelukt alle sleutelfiguren mee te krijgen en is dagschoon-
geding. Je moet dat dus goed afwegen. Zoals ik de Aanbeste-
maak nu het leidend principe voor Rijksaanbestedingen schoon-
dingswet lees, moet je nagaan hoe je kansen kunt bieden aan
maak, maar dat vereist wel enig bestuurlijk inzicht. In mijn
het MKB en dat eventuele bundeling proportioneel en beargu-
functie heb ik namelijk wel invloed, maar geen macht.’
menteerd moet zijn. De argumentatie moet deugdelijk zijn. ’ Ook binnen de Rijksoverheid is de afgelopen jaren nagedacht
In eigen dienst
over uitbesteding. Zo stimuleert het Rijk de toepassing van
Een voorbeeld van politieke aspecten speelde ten tijde van de
PPS-constructies in de utiliteitsbouw. Daarin wordt een con-
schoonmaakstakingen. Specker zat toen naast minister Kamp
tractvorm gehanteerd waarbij het ontwerp, de financiering, de PS - 51
bouw, het onderhoud en de exploitatie van gebouwen in één
menten ook onderliggende organisaties meenemen, zoals het
contract in de markt worden gezet in langdurige contractter-
Centraal Justitieel Incassobureau in Leeuwarden dat aan Justi-
mijnen. Een andere vorm is onlangs toegepast bij Rijkswater-
tie hangt. Je bent op zoek naar gelijkluidende bestuurlijke struc-
staat. Daar is de catering, de beveiliging en de schoonmaak in
turen. Dat maakt ook het contractmanagement een stuk een-
één contract in de markt gezet.
voudiger.’
‘Binnen de nieuwe wet zal onderbouwd moeten worden welke
Uiteindelijk is het Categorieplan Schoonmaak Rijk definitief
inhoudelijke keuzes daar achter liggen en waarom dit propor-
vastgesteld. Rekening houdend met het MKB heeft Specker
tioneel is. Als dat niet kan, moeten
een limiet gesteld aan de perceel-
we tot andere keuzes komen.’
grootte. Een perceel mag niet
Categorieplan Schoonmaak Gedurende een half jaar is Specker samen met de vertegenwoordigers van de Rijksorganisaties in de weer geweest een categorie-
‘De vraag is welke contracttermijn optimaal is’
plan te maken. Naast de inhoud,
groter zijn dan een omzet van 2,5 miljoen euro. ‘Ik heb daarbij de Europese definitie van het MKB gebruikt. Die stelt een grens van 250 medewerkers. Bestuurlijke motieven kunnen er overigens toe leiden
is daarin afgestemd wie met wie samenwerkt. Daarbij is niet
dat er voor een andere optie wordt gekozen, zoals bij Rijkswa-
alleen rekening gehouden met wanneer contracten aflopen,
terstaat. Het is een comply or explain-constructie. Overigens
maar vooral ook met de bestuurlijke achtergrond.
vind ik dat het aantal schoonmaakopdrachten dat naar kleine
Specker: ‘Neem de Belastingdienst. De perceelindeling is af-
bedrijven gaat best groot is.’
gestemd op de manier waarop de Belastingdienst is georganiseerd. Zij hebben vier regio’s. Dan is het logisch dat je ook vier
Maatschappelijke bijdrage
percelen maakt. De Raad voor de Rechtspraak heeft te maken
Het categorieplan is gebaseerd op een helder model. Dat
met twaalf provincies. Daar maak je dan twaalf percelen. Je
model is het eensluidende, Rijksbrede perspectief van waaruit
houdt dus rekening met de bestuurlijke structuur. Tegelijkertijd
aanbestedingen worden georganiseerd. Kernpunten van het
doe je dan het MKB een plezier. Organisaties als de Belasting-
model zijn dagschoonmaak, resultaatgericht werken, een duur-
dienst, Rijkswaterstaat of de Dienst Justitiële Instellingen zijn
zame relatie met leveranciers en het leveren van een bijdrage
zo groot dat ik ze niet met andere organisaties ga combineren.
aan de sociale doelstellingen van het Rijk, in het bijzonder op
‘De departementen zijn daarentegen wel in twee groepen van
het gebied van maatschappelijk verantwoord opdrachtgever-
vijf gecombineerd (Financiën zit in een PPS-constructie). Waar
schap, milieu en social return.
dat opportuun is kun je bij de aanbestedingen voor departe-
‘We gaan van de economisch meest voordelige inschrijving naar de economisch en maatschappelijk meest voordelige inschrijving. De overheid ziet inkoop als één van de middelen
‘Het strategisch personeelsbeleid richt zich op voortdurende kwaliteitsverbetering, het flexibiliseren van de organisatie en het verminderen van het aantal coördinatielagen.’ (...) ‘Door openstelling van de laagste loonschalen kunnen flexwerkers aan de onderkant van de arbeidsmarkt, zoals schoonmakers en cateringmedewerkers, gewoon weer in dienst worden genomen. De rijksoverheid zal op dit punt het goede voorbeeld geven.’ (...) ‘Met de organisaties van werknemers bespreken we het openstellen van de laagste ambtelijke loonschalen, zodat medewerkers in facilitaire functies eventueel in dienst genomen kunnen worden.’
om sociaal-maatschappelijke doelstellingen te realiseren. We vragen daarvoor van de bedrijven plannen van aanpak voor hun maatschappelijke bijdrage. We gaan dat niet zelf bedenken en dichttimmeren. Bedrijven moeten hun plannen smart, meetbaar, aanleveren zodat we ze kunnen vertalen in contractvoorwaarden. Degene met het beste plan krijgt de meeste punten. Technische kwaliteit en sociale factoren moeten substantieel meer wegen dan de prijs. En dat heeft gewerkt.’ Specker constateerde dat de Europese aanbestedingen niet altijd tot bevredigende resultaten hadden geleid. Zeer hoge contractwisselingspercentages van meer dan 80 procent gingen gepaard met kwaliteitsproblemen, klachten en een structureel gebrek aan vertrouwen. Een belangrijk kernpunt van het categorieplan is het streven naar duurzame relaties met leveranciers. ‘De vraag is welke contracttermijn optimaal is. Het is een kwestie van het vinden van een evenwicht tussen het rekening
Uit: Bruggen Bouwen, regeerakkoord VVD-PvdA, 29 oktober 2012
houden met marktontwikkelingen en het streven naar langdurige relaties. We zijn uiteindelijk op maximaal acht jaar uitge-
PS - 52
en innoveren, bijvoorbeeld in machines. We vragen daarom naar plannen van de bedrijven zelf. En, als je aan de voorkant werkt met plannen van de bedrijven zelf, dan is aan de achterkant minder controle nodig. Terwijl als je alles voorschrijft en op laagste prijs gunt, dan weet je dat je aan de achterkant veel mensen nodig hebt om de kwaliteit te controleren. ‘Trouwens ook aan de bureaus die de metingen verrichten vragen wij om plannen voor de gehele contractperiode. Ze moeten ons ook helpen met de verbetertrajecten, die tijdens de contractduur mogelijk zijn. Overigens blijft het denken over de Rijksaanbestedingen in ontwikkeling. Zo zijn we nu bezig om te kijken of best value procurement(prestatie-inkoop) kan worden benut bij de uitvraag. Wat ik aan deze opzet interessant vind is of we via interviews opdrachtnemers vragen kunnen stellen over hun plannen om de opdracht uit te voeren. Dat lijkt mij een nuttige aanvulling op de huidige beoordeling van papieren plannen.’
Professionaliseringsslag Voor het leveranciers- en contractmanagement van schoonmaakcontracten van het Rijk, zijn in overleg met de contractmanagers van de Rijksorganisaties vier resultaatgebieden gedefinieerd: kwaliteit van de dienstverlening, mate van tevredenheid, managementinformatie (nakomen afspraken) en maatPeter Specker
schappelijk verantwoord ondernemen. Elke resultaatgebied kent een of meer KPI’s. ‘Daar krijg ik via stoplichtrapportages informatie over. Dat is voor mij de basis van het jaarlijkse stra-
komen, vier vast en vier variabel. Dat is een lange periode. Zelfs
tegische overleg met de leveranciers.’
de Amerikaanse president krijgt niet meer tijd. Op enig moment
Samenvattend kunnen we stellen dat er bij het Rijk de afgelopen
ben je op elkaar uitgekeken. Een contract voor het leven doet
jaren op het gebied van inkoop een professionaliseringsslag
te weinig recht aan de mogelijkheid dat er zich nieuwe ontwik-
heeft plaatsgevonden. Categoriemanagement is op een genu-
kelingen voordoen. In die periode van acht jaar willen we in
anceerde manier ingevuld. Het is zeker niet alleen maar een
dialoog gaan met de leverancier. We willen dat het in jaar acht
kwestie van het stapelen van volumina. In samenspraak met
beter is dan in jaar één.
de buitenwereld is een doordachte filosofie ontwikkeld.
‘Voor de basis is het motto high trust, low control. De bedrijven
Categoriemanagement is onderdeel van het streven naar een
krijgen een jaar de tijd om te werken aan het gewenste kwali-
flexibele en efficiënte rijksdienst (Compacte Rijksoverheid). In
teitsniveau. Maar na dat jaar moet het er staan. We gaan ervan
het regeerakkoord Rutte II is bepaald dat het programma voor
uit dat daarna de technische kwaliteit gewoon goed is en we er
de Compacte Rijksoverheid zal worden afgemaakt. Inkoop
verder zeven jaar geen omkijken naar hebben. De kwaliteit wordt
wordt gezien als middel om beleidsdoelstellingen te realiseren.
gemeten door een onafhankelijke derde. Blijkt bij meting de
Het kabinetsvoornemen om de Rijksdienst open te stellen voor
kwaliteit niet volgens afspraak te zijn, dan schaadt dat het vertrou-
de laagste loonschalen is in voorbereiding. Zeker is wel dat het
wen. Dan zijn de rapen gaar. We delen eerst een boete uit van 30
sociaal beleid van de overheid via inkoop verder wordt gecon-
procent van de omzet. Gebeurt het weer, dan nemen we afscheid.’
cretiseerd. Aanbieders zullen hun beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen meer moeten ont-
Van voldoende naar goed
wikkelen dan dat nu het geval is.
Specker vervolgt: ‘Op het gebied van social return, milieu en werkdruk zijn er geen onafhankelijke bureaus die de prestaties kunnen meten. Dat proberen we dan ook in dialoog te realiseren. We doen een nulmeting en stippelen dan gezamenlijk een traject uit om dat beginniveau te verbeteren. We willen van
Nico Lemmens is manager Customer Relations & Communication bij ISS Facility Services en is redactielid van Professioneel Schoonmaken.
voldoende naar goed. In acht jaar kun je investeren in personeel PS - 53
Bruisende wetenswaardigheden NVZ ‘boomt’ maandelijks over actualiteiten uit de zeep- en reinigingsmiddelenbranche
Bomen over duurzaam gebruik van desinfectiemiddelen Voordat Louis Pasteur in het midden van de 19e eeuw het bestaan van microorganismen aantoonde, maakte de mens al handig gebruik van de nuttige werking ervan: denk aan de bereiding van brood, bier en wijn (gist) of Franse kazen (schimmel). Dat andere micro-organismen verantwoordelijk zijn voor het bederf van voedsel, vergiftiging en ziektes (en onder bepaalde omstandigheden zelfs de dood), werd pas later vastgesteld. In dit geval ging ‘wat niet weet, wat niet deert’ dus helaas niet op.
Tekst: Hans Razenberg en Klaas Gravesteijn
O
m de schadelijke effecten van micro-organismen tegen
een negatieve naam: ze zouden schadelijk en gevaarlijk zijn voor
te gaan, gebruiken we desinfectiemiddelen. Desinfec-
mens en milieu. En volgens sommigen ook duur. Om met dat
tiemiddelen spelen een belangrijke rol in onze dagelijks
laatste te beginnen: desinfectiemiddelen zijn het resultaat van
leven. Ze worden gebruikt om organismen te bestrijden die
een lang en kostbaar - door de wetgever verplicht - toelatings-
schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier, of om
proces, waarbij werkzaamheid en veiligheid voor mens en milieu
organismen te bestrijden die schade toebrengen aan producten.
uitgebreid moeten worden onderzocht én aangetoond. En dat
Een desinfectiemiddel brengt het aantal micro-organismen
geeft meteen ook antwoord op het eerste: de veiligheid en
terug tot acceptabele waarden. Wat acceptabel is, verschilt van
werkzaamheid zijn verankerd in de strenge toelatingsprocedure.
situatie tot situatie. Dit aspect vormt de basis van de zoge-
Maar ook al zijn desinfectiemiddelen door het Ctgb als veilig
naamde Biocideregelgeving. Hierin is geregeld dat producten
beoordeeld, er wordt wel van u verwacht er veilig mee om te
die een desinfecterende werking claimen, worden beoordeeld
gaan: houdt u aan de opslagregels voor desinfectiemiddelen,
door een overheidsinstantie (het Ctgb), die bepaalt of een
lees de veiligheidsaanbevelingen, volg de aanwijzingen voor
product op de markt mag worden toegelaten. Alleen met toe-
het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen op, gebruik
gelaten producten mag worden gedesinfecteerd. U herkent
niet meer product dan voorgeschreven en meng nooit schoon-
een toegelaten product aan het N-nummer op het etiket.
maakmiddelen met desinfectiemiddelen.
Veilig mee om gaan
Eerst reinigen
Ondanks de belangrijke rol die desinfectie in het dagelijks leven
Desinfectiemiddelen zijn, net als reinigingsmiddelen, che-
speelt, hebben desinfectiemiddelen in de praktijk, ten onrechte,
mische producten. En voor alle chemische producten geldt
PS - 54
TIPS VOOR HET DUURZAAM GEBRUIK VAN DESINFECTIEMIDDELEN DOOR PROFESSIONELE GEBRUIKERS
Maak regelmatig schoon. Identificeer de plaats en oorzaak van de microbiële verontreiniging. Kies het juiste middel en de juiste methode om te desinfecteren. Lees altijd het etiket en houdt u aan de gebruiksinstructies. Leg desinfectieprotocollen en –resultaten schriftelijk vast. OPSLAG/MATERIAAL Schenk het product niet over in een andere verpakking. Mocht een kleinere verpakking onverhoopt noodzakelijk zijn, maak dan gebruik van een hiervoor bedoelde en geëtiketteerde verpakking. Gebruik nooit lege voedsel- en drankenverpakkingen voor chemicaliën.
Sla desinfectiemiddelen en schoonmaakmaterialen veilig op. Houdt u aan de opslagregels voor desinfectiemiddelen. Gebruik, indien van toepassing, schoonmaakmateriaal met kleurcodering. Maak schoonmaakmateriaal goed schoon en bewaar het zodanig dat kruisbesmetting wordt voorkomen.
VOOR GEBRUIK Daar waar desinfectie wordt toegepast horen geen dieren en levensmiddelen aanwezig te zijn.
Lees altijd het etiket, de gebruiksinstructies en de doseerinformatie. Lees de veiligheidsaanbevelingen en volg de aanwijzingen voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen op.
TIJDENS GEBRUIK Gebruik niet meer desinfectiemiddel dan voorge schreven op het etiket of in de gebruiksinstructie. Meng desinfectiemiddelen nooit met andere chemicaliën of schoonmaakmiddelen. Mors het product niet.
Verdun het product voor gebruik volgens de instructies. Breng de aanbevolgen hoeveelheid verdund product aan op het oppervlak. Laat aan de lucht drogen of, indien aangegeven in de gebruiksinstructie, spoel het gedesinfecteerde oppervlak.
AFVALFASE Giet desinfectiemiddelen niet door de afvoer of op de grond.
Gebruik de volledige inhoud van de verpakking. Verwijder producten die over de datum zijn en verpakkingsmateriaal volgens de hiervoor geldende wet- en regelgeving.
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP HET VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD OF OP DE WERKPLEKINSTRUCTIEKAART.
dat ze niet bedoeld zijn om direct in het oppervlaktewater
delen, heeft de NVZ, samen met haar Europese koepelorga-
terecht te komen. Immers, élke chemische stof in het op-
nisatie AISE een handige folder gemaakt. Hierin vindt u alle
pervlaktewater is een belasting voor het aquatisch milieu.
tips uit ons artikel en meer. Kijk voor meer informatie ook op
Kortom, milieuvriendelijke producten bestaan per definitie
www.nvz.nl
niet, wel kan je producten milieuvriendelijk gebruiken. Dat betekent dat je niet meer gebruikt dan dat je voor een taak nodig hebt. Om spaarzaam om te gaan met die (dure) desinfectiemiddelen geldt als regel dat je eerst moet reinigen: vuil laat zich niet weg-desinfecteren. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat je het afvalwater nooit direct op het oppervlaktewater loost, maar via het riool. Immers, rioolwater wordt gezuiverd. Om duurzaam om te gaan met desinfectiemiddelen, moet je regelmatig schoonmaken: zo haal je de vervuiling weg en krijgen schadelijke micro-organismen minder kans om te groeien. En ga ook niet in het wilde ‘weg-desinfecteren’: kijk goed wat de plaats en oorzaak van de microbiële verontreiniging zijn en kies hier vervolgens het juiste middel bij.
Hans Razenberg en Klaas Gravesteijn zijn beiden werkzaam bij de Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten (NVZ), de brancheorganisatie van fabrikanten en importeurs van was- en reinigingsmiddelen- en machines. De vereniging behartigt de belangen van haar leden door middel van overleg en het geven van voorlichting en adviezen. De NVZ is, met haar gevarieerde ledenbestand, de deskundige bij uitstek op het gebied van duurzaam schoonmaken.
Om u te helpen bij een duurzaam gebruik van desinfectiemidPS - 55
Gordijn-, jaloezie en lamellenreiniging
PS
Mobile reiniging van alle
Mobile reiniging van alle raambekleding raambekleding door dé Professional. door dé Professional. Jaloezieën • Lamellen • Gordijnen • Vitrage (ook voor brandwerende behandeling)
• Raamdecoratie • Verlichtingsarmaturen Dé landelijke servicepartner van:
Landelijk telefoonnummer: Landelijk telefoonnummer: 088 – 14 14 14 3 www.speedclean.mobi www.speedclean.mobi
088 – 14 14 14 3
VSR
onferencing diensten
Fax: +31-(0)35-69 15 474 E-mail: info@safety-lux.nl Internet: www.safety-lux.nl
of bel: 035 -ook 694 28 78 ATEX
Zandzuigerstraat 91 1333 MX Almere T 036 - 537 89 13 F 036 - 537 69 44 E info@evonservices.nl
www.dolmans.com schoon maakt blij
- glasbewassing Gevelonderhoud - gevelreiniging Schoonmaak - hoogwerkerverhuur
Calamiteitendienst
t 088 - 365 62 00 e info@dolmans.com
VCA-gecertificeerd ISO 9001:2000 Amsterdam
Rotterdam ’s-Hertogenbosch Utrecht e-mail: info@glazenwassen.nl Tel.: 0320 - 25 85 00
070 - 385 79 39
internet: www.glazenwassen.nl
www.ruitenheer.nl
ItsClean
Adv.Naamvermelding_43x62cm_2.indd 1 01-06-11 11:56
over de ducten-/ e!
ar:
MeldNL u nu aan - 1402 BVvia Bussum Tel.: +31-(0)35-69 14 476 herman@appr.nl
Schoonmaakorganisatie
Glas- en gevelreiniging
Concurrent .nl
Ook met uw bedrijf in ditvan register? Importeur o.a.: Nijverheidswerf 37
Raamdecoratie • TL-armaturen
Zonwering • Gordijnen • Vitrage
Bel (0172) 46 67 54
professioneel schoonmaken
www.evonservices.nl
Ook adverteren in deze rubriek?
Handlampen
Professionele productsystemen Organisatie:voor perfecte schoonmaak, onderhoud en hygiëne
Naam
Postbus
De glasheldere oplossing voor uw complete administratie
Professionele productsystemen voor perfecte schoonmaak, onderhoud en hygiëne
web: www.aariverside.com tel: 073-5470076
Postcode www.kiehl-group.com
www.kiehl-group.com
Gevelonderhoud Schilderwerken Schoonmaak Vloeronderhoud M/V Calamiteitendienst Beveiliging Bouw Groenvoorziening Hygiene Care
www.ruitenheer.nl
Plaats
4,
PS
Electrolux Professional
Tel.:
Wisselwerking 52 Postbus 188 1110 BD DIEMEN Tel : (020) 56 92 911 Fax : (020) 56 92 239
4 AZ KIEHL 64 x44.indd 1
2 december 2006 Miele Professional De Limiet 2 Postbus 166 4130 ED Vianen Tel.: (0347) 37 88 83 Fax: (0347) 37 84 29 professional@miele.nl www.miele-professional.nl
Efficiënte reiniging van mops en microvezeldoeken
E-mail:
frits.sauve@electrolux.nl www.electrolux.nl/laundrysystems
professioneel schoonmaken
05.04.2012 11:33:36 Uhr
Ook hier adverteren?
Werner & Mertz benelux Drève Richelle 161 K B - 1410 Waterloo Benoit Lesgardeur Tel. +32 2 352 04 09 Fax + 32 2 351 08 60 E-mail: infos@werner-mertz.com Internet: www.wmprof.com desinfectiemiddelen, hulpmiddelen, industriële reiniging, reinigingsmiddelen, schoonmaakproducten, vloerbeschermers
Meld u nu aan via herman@appr.nl of bel: 035 - 694 28 78
Ook met uw bedrijf in dit register? Meld u nu aan via herman@appr.nl of bel: 035 - 694 28 78
Schoonmaakgel en gekke stopverf een rare vloeistof, maar het kan nog gekker... Roerverdunning is de truc
water. Daar zijn goede redenen voor, zoals blijkt uit een tak van
Maar heeft een hoge viscositeit niet het nadeel dat een vloei-
wetenschap die bekendstaat als de reologie: de wetenschap
stof moeilijk te verpompen is? Probeer bijvoorbeeld maar eens
van vervorming en vloei van materialen. Deze wetenschap
suikerstroop of honing door een rietje te blazen! Bij materialen
vertelt ons dat viscositeit een maat is voor de stroperigheid
als wc-gel en handzeep doet zich echter iets bijzonders voor:
van een vloeistof. Iets preciezer: viscositeit is de verhouding
de viscositeit is hoog in rusttoestand maar wordt lager als je
tussen de kracht waarmee je roert en de snelheid waarmee de
er in roert, of als je de zeep of de gel in beweging zet door in
vloeistof door dat roeren gaat bewegen.
de flacon te knijpen.
Water heeft een lage viscositeit omdat een kleine kracht volstaat
Dit ‘roerverdunnend ‘gedrag wordt veroorzaakt door de aan-
om het te laten stromen. wc-gel en vloeibare handzeep komen
wezigheid van lange ketenmoleculen (polymeren) die in rust-
minder makkelijk in beweging en hebben dus een hogere
toestand een netwerk vormen dat doet denken aan kluwens
viscositeit. Die hoge stroperigheid zorgt ervoor dat de wc-gel
gekookte spaghetti. Deze kluwens schuiven in water niet mak-
onder de toiletrand niet meteen wegloopt zodat er een lange
kelijk langs elkaar waardoor ze de viscositeit verhogen ten
contacttijd is tussen de gel en aanslag of vuil. De hoge visco-
opzichte van die van water. Wordt de polymeeroplossing vol-
siteit van vloeibare handzeep is handig omdat een waterdunne
doende snel geroerd, dan rekken de polymeerkluwens zich uit
zeep al is weggelopen voordat je je handen in elkaar wrijft.
in de roerrichting. Hierdoor glijden ze gemakkelijker langs elkaar en daalt de viscositeit.
Herstellende klodder Komt de wc-gel weer tot rust onder de toiletrand, dan wordt de gel dikker omdat het netwerk van kluwens zich kan herstellen. Eenzelfde herstel zorgt ervoor dat de vloeibare zeep die makkelijk uit het pompje stroomt, toch als een klodder op uw handpalm blijft liggen. Naast roerverdunning kennen we ook het curieuze geval van ‘roerverdikking’ waarbij de viscositeit van een vloeistof juist toeneemt als je er snel in roert. Dit gebeurt als een vloeistof dichte polymeerkluwens bevat die veel te traag bewegen om zich aan het roeren of pompen aan te kunnen passen. Een voorbeeld uit de speelgoedwinkel is het bizarre, kneedbare materiaal Silly Putty (‘gekke stopverf’): op de grond gegooid stuitert een bal Silly Putty als een vaste stof omdat de trage polymeren in de stopverf het gestuiter niet kunnen volgen. Laat je de stopverfbal een paar uur liggen, dan vervloeit het tot een plas, net als een vloeistof. Curieus gedrag, maar niet handig voor een schoonmaakmiddel: een roerverdikkende zeep zou uren nodig hebben om langzaam vanuit een flacon een klodder op je handen te vormen: een vorm van onthaasting waar we niet op zitten te wachten.
PS - 57
Tekst: Prof. dr. A.P. Philipse, hoogleraar Fysische en Colloïdchemie aan de Universiteit Utrecht
Vloeibare handzeep en wc-gel lijken meer op stroop dan op
wetenschap
Als de huisman het toilet ‘krachtig en hygiënisch’ reinigt, maakt hij gebruik van een gel;
Alsof het MKB nog niet genoeg over zich heen krijgt, heeft de
loch draaft door.
minister van SZW besloten om de vorstverletregeling in de ijs-
Er zijn ZZP’ers die de regelgeving hun laars lapten en lappen,
kast te zetten. Dit zou wel eens de doodsteek kunnen zijn voor
waardoor velen van ons werk verloren door concurrentie op
velen van ons. Het vlees is al van het bot, dus nog één nacht-
arbeidsomstandigheden. Toen onze branche door de nieuwe
vorstje en het is gedaan met veel van onze collega’s.
regelgeving in beeld kwam, bedachten sommige opdrachtge-
De glazenwassersbranche staat sinds 1995 onder zware druk.
vers dat hierdoor de prijzen wel verlaagd konden worden, waar-
Eerst hadden wij te maken met Brussel dat Den Haag ging ver-
door deze inmiddels al jaren onder druk staan. Daar komt dan
plichten maatregelen te nemen in het kader van Europese re-
nog een flinke crisis bovenop, die ook nog eens veel te lang
gelgeving. Dit hield in dat wij niet hoger meer mochten klimmen
dooremmert en of dit nog niet genoeg is, komt Den Haag met
dan een natte krant! Waanzin als je bedenkt dat men zich beriep
een ijskonijn uit de hoge hoed. Het moet niet gekker worden!
Koos Stuyvers, voorzitter OSB Segment AWOG
coLumn
Vorstverlet in de ijskast gezet?
op een aantal dodelijke
OSB heeft inmiddels bij VNO-NCW aangegeven bereid te zijn
ongevallen, waarvan ge-
om aan tafel te komen bij het overleg met sociale partners in het
bleken is dat dit niet
kader van de vorstverletregeling. De risicotermijn van vier we-
klopte met de cijfers van
ken is wat ons betreft immers geen optie. En er is nog geen man
onze branche. Appels-
overboord want de minister heeft herhaaldelijk gezegd het
met-peren-verhaal dus.
overleg met sociale partners te kunnen voeren na aanneming
Maar wij konden het
van het wetsvoorstel. Op het moment dat ik dit schrijf zou vol-
mooi niet naast ons
gens de Maya’s de wereld vergaan. Kan er ook nog wel bij! Nou
neerleggen,
ja, als je geluk hebt en je werkt met houten ladders dan kun je je
want
de
molens in Den Haag ko-
drijvende houden.
men als een slak op
Ik bedoel te zeggen dat doemdenken werkt als een negatieve
gang, maar als deze
spiraal. Dit ondervinden wij allen dagelijks en helaas praat ieder-
eenmaal draaien, dan
een elkaar na. Denk positief, dan komt het vliegwiel weer op
zijn zij bijna niet meer te
gang! Ik ga er vanuit dat het in 2013 geleidelijk weer de goede
stoppen. Of de wieken
kant op gaat. Dus nog even door worstelen. Ik wens u dan ook
de verkeerde kant op
allen een succesvol/winstgevend, maar vooral een gezond en
draaien of niet, de mo-
veilig 2013 toe.
Next
Volgende maand staat ‘kwaliteit’ centraal. Dit jaar moeten alle leden het OSB-Keurmerk behalen om lid te blijven van de vereniging. Daar is al veel over gezegd en geschreven, maar wat vinden opdrachtgevers? Het praktijkthema is Vervoer en gaat onder andere over vliegtuigen en treinen. Maar niet alleen over hoe er wordt schoongemaakt, ook over hoe je een vervoersmiddel schoonhoudt door het gedrag van de vervuiler te beïnvloeden.
Vervoer
Antwoorden SVS-kennisquiz: 1C, 2C, 3B, 4C, 5B, 6A, 7C
Adverteerdersindex Facilicom Services Group (Gom Schoonhouden) . . . . . . . . . . . . . . . 2 HECTAS Facility Services . . . . . . . . . . 59 Ondernemersorganisatie Schoonmaak- & Bedrijfsdiensten (OSB) . . . 60 Renhold Vloerreiniging . . . . . . . . . . . . 49 SVS Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Register AaRiverside Dolmans Facilitaire Diensten Electrolux Professional EVON Services HECTAS Schoonhouden I.D. Trading BV Kiehl Group Miele Professional
Proper Glas- & Gevelreiniging Lelystad Ruitenheer Schoonmaakgids.nl Speed Clean Mobile Tana Professional VSR Concurrent Bijsluiter Flying Bytes Mobile BV
SCHOONMAAKONDERHOUD GLASBEWASSING
SPECIALISTISCHE REINIGING
SANITAIRE VOORZIENINGEN
www.hectas.nl
Hoe check je de kwaliteit van een schoonmaakbedrijf? In Nederland zijn veel kwalitatieve schoonmaak- en glazenwassersbedrijven te vinden. Bedrijven die beschikken over brede vakkennis, goed omgaan met hun personeel en netjes belasting betalen. Maar hoe zijn die te vinden? Die zijn vanaf 1 januari 2013 gemakkelijk te herkennen. Want dan introduceert brancheorganisatie OSB het OSB-Keurmerk.
Een nieuw label, exclusief voor bedrijven die het goed doen! Zo heeft heel Nederland voortaan helder zicht op de kwaliteit en betrouwbaarheid van een schoonmaak- of glazenwassersbedrijf. Check dus vanaf 2013 altijd het OSBKeurmerk, voor een frisse start van het nieuwe jaar. Wilt u meer weten over het keurmerk en de voorwaarden? Kijk op www.osb.nl
Samen voor een schone zaak