Vexpansie 2 - 2018 by Het Branche Bureau

Blockchain: de toekomst voor parkeertransacties? JAARGANG 32 - 2018

Parkeren en binnenstadsmanagement

platform parkeren nederland

Colofon VEXPANSIE

Vexpansie is een uitgave van Vexpan, Platform Parkeren Nederland. De redactionele inhoud verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Vexpan, noch neemt Vexpan verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. Vexpan - Platform Parkeren Nederland Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: 035-694 32 45 e-mail: info@vexpan.nl www.vexpan.nl

Voorwoord

Doorpakken met digitalisering WOUTER VAN BOGGELEN Bestuurslid Vexpan

EINDREDACTIE

Anya Vos, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: vexpansie@vexpan.nl REDACTIE

Jeroen Quee, Jitze Rinsma, Dagmar Severens, Sjoerd Stienstra, Tjeerd Velders en Jacob de Vries VERSPREIDING EN ABONNEREN

Vexpansie wordt verspreid onder de leden van Vexpan en andere personen en organisaties die zich professioneel bezighouden met parkeren. Zoals advies bureaus, bouwbedrijven, lokale overheden, landelijke instanties et cetera. Neemt u voor meer informatie over abonneren contact op met Vexpan. Wilt u Vexpansie niet meer ontvangen: mail ‘afmelden’ naar info@vexpan.nl en wij zullen uw gegevens verwijderen. ADVERTENTIEVERKOOP

Herman Wessels, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: herman@apprhbb.nl VORMGEVING

Merit op de Dijk (art direction), APPR Hét Brancheburo STOCKFOTO’S

iStock.com DRUK

Veldhuis Media BV VERSCHIJNINGSFREQUENTIE

4 maal per jaar

AUTEURSRECHT

2018© Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vexpan mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. LIDMAATSCHAP

Informatie over lid worden en uw lidmaatschap van Vexpan kunt u vinden op www.vexpan.nl

platform parkeren nederland

DOORPAKKEN was het motto van collega bestuurslid Andre Wielaard in zijn voorwoord van Vexpansie 2018 #1. Digitalisering in de Parkeersector. Doorpakken dus. Als ik even terugkijk naar het moment dat ik mijn intrede deed in de Parkeersector, midden jaren ’80, toen ging het parkeren als volgt: Je kwam met je auto bij de inrit, drukte op een knopje en er kwam een kaartje uit, waarna de slagboom opende. Voordat je de parkeerlocatie verliet liep je langs de parkeerautomaat, betaalde het tarief, toen nog uitsluitend met muntgeld, en haalde je auto op. Bij de uitrit stopte je het kaartje in de automaat en je kon de parkeerlocatie verlaten. Nu zijn we ruim dertig jaar verder en hoe werkt het nu? Je komt met je auto bij de inrit, drukt op een knopje en er komt een kaartje uit, waarna de slagboom opent. Voordat je de parkeerlocatie verlaat loop je langs de parkeerautomaat, betaal je het tarief, nu kan dat met muntgeld, of bankbiljet en op diverse locatie ook met je bankpas, en je haalt je auto op. Bij de uitrit stopt je het kaartje in de automaat en je kunt de parkeerlocatie verlaten. Eigenlijk is er niet zoveel veranderd! Toch? Of wel soms. Waarom willen we als parkeersector niet de stappen maken die elders wel gemaakt worden. Innovatief bezig zijn. Doorpakken met de digitalisering. Geen kaartje meer trekken bij de inrit, maar gewoon op kenteken binnenrijden, zonder te stoppen. En bij de uitrit betalen, als het kan ook zonder te stoppen. Digitalisering door vooraf registratie van gebruik, reserveren voor een plaats, kentekenherkenning voor een snellere doorstroming en betalen met contactloze kaarten. DOORPAKKEN, daar sluit ik me bij aan, André Wielaard. Stakeholders ga gebruik maken van deze digitalisering en stel het gebruiksgemak van jullie klanten voorop. Hier hebben we allemaal baat bij. In deze Vexpansie kunt u onder andere artikelen lezen over Blockchain: de toekomst voor parkeertransacties? Kei-cars of de toegevoegde waarde van fiscaal betaald parkeren en de Toekomst van NEN 2443, waarin ook op u een beroep wordt gedaan. Ik sluit af met allen een mooie zomer toe te wensen en graag ga ik op onze bijeenkomsten met u in gesprek over het onderwerp DOORPAKKEN met digitalisering en hoe we binnen Vexpan hiervoor meer draagvlak kunnen creëren.

vexpansie 2018

Optimale parkeerhandhaving

door slim omgaan met scandata

S OF YEAR NCE LLE E C X E

Met onze oplossingen heeft u meer grip en maximaal resultaat. Al 10 jaar succesvol. Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Utrecht, Nijmegen, Schiedam, Lissabon, Geneve, Londen.

www.agendum.nl

info@agendum.nl |

+ 31 (0)10 437 22 69

FROM DATA TO EXCELLENCE

Next generation parking management Innovative, smart and reliable parking solutions Onze innovatieve parkeeroplossingen helpen uw bedrijfsvoering te vergemakkelijken met betrouwbare en toekomstbestendige technologiën en apparatuur die een optimale beveiliging en flexibiliteit garandeert. Met ons compleet scala aan schaalbare web-based ParkiD™ en ParkiD™ Cloud oplossingen is er altijd een oplossing die bij uw situatie past, ongeacht de omvang van uw parkeervoorziening.

www.wpsparkingsolutions.com

Inhoud

In deze Vexpansie

En verder

14 De toegevoegde waarde van fiscaal betaald

Voorwoord

parkeren

6 Parkeernieuws

Brandveiligheid bestaande parkeergarages

De toekomst van NEN 2443

10 Vexpannieuws

Parkeren en binnenstadsmanagement

16 Maak kennis met

Blockchain: de toekomst voor parkeertransacties?

Vexpanleden

Innovaties in fietsparkeren zetten door

18 Juridisch: Btw op

Elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s parkeren in de toekomst overal

straatparkeren

34 Verdieping, inzicht en overzicht met de post-hbo-

31 Parkeermedia

36 40

Gastcolumn

opleiding Parkeren

39 Productnieuws

De ontwikkeling van het aantal elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s

42 Bouwenregelgeving

in Nederland

Themadag commissie gemeenten Vexpan

45 Expertteam

Parking Angel

46 Servicepagina

vexpansie 2018

Parkeernieuws Ward Vleugels Q-Park Thesis Award 2017 uitgereikt De scriptieprijs is een samenwerking van de Erasmus Universiteit Rotterdam en Q-Park. De Erasmus Universiteit streeft naar kwalitatief hoogwaardig academisch onderwijs, ingebed in maatschappelijke behoeften. Q-Park streeft als toonaangevend bedrijf op het gebied van parkeeroplossingen naar innovativiteit en duurzaamheid. Deze samenwerking leidt tot verrassende bijdragen van de studenten en interessante inzichten voor de parkeerpraktijk.

Van links naar recht: Ward Vleugels, Robert Boer, Michael Mc Ivor (op scherm) Theo Thuis - Managing Director Innovations bij Q-Park - neemt cheque van McIvor in ontvangst, Daphne van den Hurk en Frank De Moor.

Als voertuigen zelfstandig rijden en parkeren, heeft dit grote invloed op de omgeving en het gedrag. In haar afstudeeronderzoek aan de TU Delft en bij Goudappel Coffeng heeft adviseur Daphne van den Hurk de effecten onderzocht die zelfrijdende voertuigen hebben op de parkeerlocatiekeuze. Zie haar artikel in Vexpansie 2018 #1 ‘Kwaliteit openbare ruimte neem toe bij parkeren zelfrijdende voertuigen’. Dankzij dit afstudeeronderzoek ontving zij op donderdag 15 maart de Ward Vleugels Q-Park Thesis Award, een prijs die sinds 2015 wordt uitgereikt. De prijs staat open voor masterscripties vanuit alle universitaire instellingen in Nederland en Vlaanderen. Deze waardering gaat naar de beste scriptie op het gebied van mobiliteit en parkeren. ‘De scripties moeten zich onderscheiden op basis van substantiële toegevoegde waarde vanuit een sociaaleconomisch en academisch perspectief’, aldus Q-park. Het onderzoek van Van den Hurk waarin ze theoretische verwachtingen empirisch heeft getoetst, geeft nieuwe interessante inzichten. Dit jaar werden er zeven scripties ingezonden door vijf universiteiten: Delft, Rotterdam, Amsterdam, Eindhoven en Hasselt. De jury selecteerde drie finalisten. Op basis van de originaliteit van het onderwerp en de analytische diepgang, selecteerden een jury van parkeerexperts de scripties van Daphne van den Hurk (The effects of private automated vehicles on drivers’ parking location choice, TU Delft) en Robert Boer (Know before you go: predicting parking space occupancy by exploiting publicly accessible data, Erasmus Universiteit) als gezamenlijke winnaar, zijn ontvingen allebei een cheque van 2500 euro. Michael McIvor (The social costs of on-street parking-searching, policy and unpriced externalities, Vrije universiteit Amsterdam) werd de derde prijswinnaar.

ParkNow Group Overall Innovation Award winnaar De ParkNow Group, voorheen bekend als de Parkmobile Group, is uitgeroepen tot Overall Innovation Award winnaar tijdens Intertraffic 2018. Tijdens de Award Ceremony van Intertraffic 2018 in Amsterdam, ’s werelds grootste beurs op het gebied van verkeers- en mobiliteitstechnologie, werd bekend gemaakt dat de unieke samen-

werking tussen de ParkNow Group en BMW Group met de ParkNow’s in-car betaalmethode en BMW’s On-Street Parking Information (OSPI) een award heeft gewonnen in de categorie Smart Mobility. Daarnaast is de innovatie ook uitgeroepen tot Overall Innovation Award winnaar. De jury, die de award toekende aan

ParkNow en BMW, oordeelde: ‘ParkNow en BMW zorgen er met OSPI voor dat het laatste deel van een rit binnen de stad efficiënt verloopt, waardoor er minder kilometers gemaakt worden, met een schonere stad en betere doorstroming tot gevolg. Bovendien is deze parkeeroplossing ook beschikbaar voor andere automerken.’

World Parking Symposium Van 24 tot 27 juni 2018 vindt in Berlijn het World Parking Symposium plaats, een uitgelezen mogelijkheid voor de Nederlandse parkeerwereld om hun kennis en ervaring te delen met vooraanstaande internationale collega’s. Dit tweejaarlijkse symposium, dat afwisselend in Noord-Amerika en Europa wordt gehouden, biedt een internationaal podium waar parkeerplanologen, wetenschappers en industrie gezamenlijk de toekomst van parkeren en mobiliteit verken-

vexpansie 2018

nen en ervaringen delen en in open dialoog met elkaar te bediscussiëren. Met deelnemers uit Noord-Amerika, Europa, Azië en Australië biedt dit symposium een uitgelezen mogelijkheid om kennis te nemen van de nieuwste ideeën en onderzoeksresultaten. Het centrale thema van het symposium is dit jaar Mobility and Modernization; Change and Renewal in the World of the Future. Meer informatie op www.worldparkingsymposium.ca

Ziet u brood in dit roterende parkeersysteem? Dit roterende parkeersysteem, nog niet leverbaar in Nederland, is een innovatie van EUROPARK systems uit Kroatië. Het verkeert nog in de demofase maar er is in Kroatië veel belangstelling voor. In Nederland kennen we het paternostersysteem al in ondergrondse parkeergarages, maar deze Kroatische versie is bedoeld om bovengronds te plaatsen. Dit systeem vereist een oppervlakte van slechts 36 m2 – circa twee traditionele parkeerplaatsen - en biedt parkeergelegenheid voor maximaal 16 voertuigen. Wat denkt u, is dit systeem geschikt voor Nederland? We zien uw reactie graag tegemoet op vexpansie@vexpan.nl

DEN HAAG GAAT VERDER MET PILOT VOOR SLIM ELEKTRISCH LADEN Een laadproef van de gemeente Den Haag wijst uit dat gebruikers van elektrische auto’s door slim laden geld kunnen besparen en meer groene stroom gebruiken. Met een honderdtal elektrische rijders werd er een jaar lang getest met publieke laadpalen. LADEN OP EEN MOMENT WAAROP WEINIG WORDT VERBRUIKT Den Haag constateerde in samenwerking met Enervalis, Alfen, Ecotap, SocialCharging en Delta dat elektrische auto’s gemiddeld tien uur achter elkaar aangesloten zijn op een laadpaal, terwijl drie tot vijf uren voor een voertuig meestal volstaan om volledig opgeladen te worden. Eigenaren pluggen hun voertuig over het algemeen in bij de laadpaal op het moment dat ze thuiskomen, meestal tussen 17.00 en 20.00 uur. Op dat tijdstip van de dag komen veel mensen thuis en wordt er dus veel stroom gebruikt door onder meer de tv, lampen, wasmachines. Duurzame energie wordt doorgaans niet rond dit tijdstip opgewekt. De slim laden app die de gemeente gebruikte tijdens de proef houdt daar rekening mee. Via de app konden laadsessies worden aangemeld. INFORMATIE DELEN MET APP De app vroeg gebruikers voor het inpluggen onder meer naar hoe vol de accu is en tot hoe laat er kan worden opgeladen, voor de auto weer nodig is. Aan de hand van die informatie werd er voorafgaand aan het laden een ‘laadprofiel’ opgesteld, die naar de publieke laadpaal wordt verstuurd. Deze bepaalt vervolgens de aanbieder van de stroom en de optimale snelheid en moment van laden. Het gevolg is dat laadsessies worden uitgesteld tot een moment waarop energie groener en goedkoper is’. Wanneer dit zo is kan de app ervoor kiezen om versneld te laden. Met de proef is door de 100 gebruikers uiteindelijk zo’n 2.000 euro bespaard. De betrokken partijen willen de technologie verder ontwikkelen en gebruikers in de toekomst ook meer informatie geven over de hoeveelheid geladen energie. Bron: Binnenland Bestuur, Sjoerd Hartholt

vexpansie 2018

Parkeernieuws

V.l.n.r. Douwe van Riet (VUmc), Ron Kas (PCH) en Josja van der Veer (VU)

VU en VUmc Amsterdam kiezen voor PCH Parking & Facility Services Het dagelijks parkeerbeheer voor VU en VUmc Amsterdam is overgenomen door PCH Parking & Facility Services. Op 23 mei ondertekenden beide partijen hiervoor de samenwerkingsovereenkomst. Het betreft de uitvoering van het volledige parkeerbeheer (onder andere toezicht, schoonmaak en onderhoud) over in totaal 1.650 parkeerplaatsen verdeeld over 7 parkeerlocaties. ‘Parkeren bij een universiteit en een Academisch ziekenhuis vraagt een bijzondere aanpak. Wij willen onze parkeerders

maximale service bieden. Met PCH hebben we de partner gevonden die het facilitair parkeren verder vorm gaat geven.’, aldus Jan Paul Paardekooper, Directeur Parkeerbedrijf VU-VUmc. ‘We zijn zeer verheugd dat het Parkeerbedrijf VU-VUmc voor ons heeft gekozen.’ vertelt Ron Kas, algemeen directeur van PCH Dienstengroep. ‘Het optimaal faciliteren van parkeerders zit in onze genen. Op basis van onze kennis, ervaring en een sterke focus op gastheerschap gaan wij gericht invulling geven aan deze opdracht’.

WPS Parking Systems levert parkeeroplossing voor Lelystad Airport WPS Parking Systems en luchthaven dienstverlener Viggo hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de parkeerdienstverlening op Lelystad Airport. WPS, de parking divisie van Dynniq, heeft de opdracht gekregen voor het leveren, installeren en onderhouden van het parkeermanagementsysteem op de uit te breiden luchthaven in Flevoland. Viggo zal hier onder andere het parkeerbeheer gaan verzorgen namens Lelystad Ariport. INTELLIGENTE PARKEEROPLOSSINGEN OP MAAT Lelystad Airport transformeert van een luchthaven voor General Aviation (kleine luchtvaart) naar een internationaal vakantievliegveld. Onderdeel hiervan is de uitbreiding van de parkeercapaciteit naar 3.317 parkeerplaatsen, met een bijbehorend modern parkeermanagementsysteem. Erik Dijkshoorn, Ma-

vexpansie 2018

naging Director van WPS: ‘Door onze samenwerking met Viggo zetten we een volgende stap in het verwezenlijken van onze ambitie om wereldwijd luchthavens te voorzien van intelligente parkeeroplossingen. Dit doen we al voor andere luchthavens in Europa en ook in Amerika en Canada, zoals op Halifax International Airport, Durango Airport en Lincoln Airport.’ De parkeeroplossing voor Lelystad Airport is de nieuwste ontwikkeling op het gebied van parkeermanagementsoftware. Door de grote groeiambitie van het vliegveld zal WPS meegroeien in het verbeteren van de customer journey, gecombineerd met

een zo efficiënt mogelijk parkeerbeheer door Viggo. PORTAL Het luchthaventerrein biedt verschillende uitdagingen op het gebied van verkeersstromen van de vele gebruikersgroepen. Hans-Bart Olijhoek, Operations Director van Viggo: ‘WPS heeft heel goed met ons meegedacht over mogelijke scenario’s en oplossingen voor de parkeerfaciliteiten. Ik heb er alle vertrouwen in, dat wij gezamenlijk een optimale dienstverlening voor Lelystad Airport en haar passagiers kunnen realiseren.’ WPS levert onder andere een portal voor bedrijven op en rond het luchthaventerrein. Autoverhuurbedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld de parkeerrechten van hun eigen parkeerders en medewerkers beheren. Deze portal stelt Viggo in staat het parkeerbeheer optimaal te faciliteren.

Gastcolumn

Mobility as a Service in steden: meer of minder parkeren? DR. IR. DIANA VONK NOORDEGRAAF

De bereikbaarheid staat in veel steden onder druk omdat het aantal inwoners in de afgelopen decennia aanzienlijk is gegroeid en de economische activiteit is toegenomen. Hierdoor is het aantal vervoersbewegingen ook sterk gegroeid wat op veel plaatsen leidt tot congestie, een hoge parkeerdruk en extra zoekverkeer. Dit gaat ten koste van de leefbaarheid en de economische vitaliteit van steden. De grenzen van het bestaande mobiliteitssysteem komen in zicht maar nieuwe kansrijke bereikbaarheidsoplossingen zoals Mobility as a Service (MaaS) dienen zich aan die potentieel de parkeerdruk kunnen laten afnemen. MaaS een integraal mobiliteitsconcept met de potentie om een revolutie in de organisatie van mobiliteit zoals we dat nu kennen te bewerkstelligen1. Aanjagers van MaaS zijn twee trends: individualisering en digitalisering. MaaS zet de reiziger centraal en beoogt mobiliteit beter te laten aansluiten bij de persoonlijke wensen van individuele reizigers waardoor het reiscomfort groter wordt. Digitalisering door het ontsluiten van data maakt het voor MaaS serviceproviders mogelijk om (in abonnementsvorm) deur-totdeur vervoer aan te bieden waarbij reizigers flexibel kunnen kiezen uit verschillende (onderdelen van) multimodale vervoersdiensten die naadloos op elkaar aansluiten. Daarbij komt adequate (reis)informatie over de opties beschikbaar en betaalt de reiziger voor het gebruik. Digitalisering in parkeren kan de bezettingsgraad van parkeerplaatsen verder vergroten en leiden tot diverse parkeerdiensten als geïntegreerd onderdeel van een mobiliteitsdienst, waaronder het opladen van de auto tijdens het parkeren. De nadruk van MaaS ligt op gebruik en verwacht wordt dat het eigen bezit van een auto of fiets minder vanzelfsprekend wordt. De grote vraag is natuurlijk wat MaaS precies

gaat betekenen voor parkeren en hoe steden zich hierop kunnen voorbereiden. Als in de toekomst automatisch rijden een vlucht neemt, geeft dit nog een extra dimensie aan het toekomstbeeld. Recent onderzoek onder 1.355 zakelijke rijders toont aan dat tien procent van die rijders al beschikt over een Park Assist Pilot waarbij de auto een geschikte parkeerplaats kan bepalen en zichzelf kan parkeren door middel van automatisch sturen2. Met automatische parkeerassistentie wordt het mogelijk om meer auto’s op dezelfde oppervlakte te parkeren. Op de lange termijn komen er volledig automatische auto’s. Als deze optie door delen en elektrificatie ook nog goedkoper wordt dan de huidige autokosten, zal het aantal verkeersbewegingen sterk toenemen en misschien zelfs ten koste gaan van lopen en fietsen. Echter of dit ook leidt tot veel meer parkeerdruk valt nog maar te bezien. Als deze automatische voertuigen volop gedeeld worden, dan wordt de totale voertuigvloot een stuk kleiner en zijn wellicht veel minder parkeerplaatsen nodig. Ook is het denkbaar dat automatische voertuigen zichzelf aan de rand van de stad parkeren en dat in de binnenstad geen parkeerruimte meer nodig is. Het is misschien zelfs goedkoper om te

blijven ‘rondrijden’ dan ergens te parkeren, ook dit vraagt minder parkeerruimte. De vlucht die MaaS gaat nemen en daarmee de precieze impact op parkeren gaat met onzekerheden gepaard. Het is daarom noodzakelijk dat steden een visie opstellen hoe om te gaan met de ontwikkeling van het mobiliteitssysteem. Be prepared: welke impact brengen de nieuwe ontwikkelingen voor de stad? Een visie geeft houvast om MaaS te faciliteren en waar gewenst te stimuleren of bij te sturen – onder andere met parkeerbeleid waarmee een overstap van auto naar andere vormen van mobiliteit wordt gestimuleerd of juist gericht op sociale inclusie zodat ook inwoners afhankelijk van een auto hun activiteiten kunnen blijven ontplooien. Met een visie op MaaS voorkomen steden dat ze overvallen worden door mogelijke ongewenste effecten zoals bij Airbnb3 en de strooifiets4 het geval was. Steden kunnen voorkomen dat er één of een beperkt aantal MaaS serviceproviders komt die de keuzes van reizigers beperken. Ook kunnen steden de reizigers een grote dienst bewijzen door afspraken te maken over het beschikbaar stellen van data zodat parkeren een integraal onderdeel kan vormen van de MaaS-diensten. time.tno.nl/media/9634/tno-whitepaper-mo-

biliteit.pdf connectingmobility.nl/PageByID.aspx?sectio

nID=112936&contentPageID=912643 nrc.nl/nieuws/2017/01/03/airbnb-weet-dat-

het-moet-meebuigen-6007522-a1539507 nrc.nl/nieuws/2017/08/03/de-strooifiets-leidt-

meteen-tot-ergernis-12341479-a1568753 DR. IR. DIANA VONK NOORDEGRAAF is senior consultant en trekker van het werkveld Mobility as a Service bij de unit Traffic & Transport van TNO te Den Haag.

vexpansie 2018

Vexpannieuws

De effecten van smart mobility en zelfrijdende auto’s op parkeren Vexpan lunchbijeenkomst 17 mei

Voorafgaand aan de ALV op 17 mei vond op het Vexpanbureau in Naarden de lunchbijeenkomst plaats over de effecten die smart mobility en zelfrijdende auto’s kunnen hebben op parkeren. De lunchbijeenkomst werd gepresenteerd als een ‘enigszins wetenschappelijk programma’, de inleidingen werden namelijk verzorgd door twee jonge mensen die recent hun afstudeerproject met een parkeergerelateerd onderwerp hebben afgerond. TEKST SJOERD STIENSTRA

Edwin van der Gracht deed zijn afstudeeronderzoek van de NHTV bij Spark, met als onderwerp de effecten van smart mobility op parkeren. Zijn opzet werd bepaald door de minor smart mobility die hij in zijn studie had gedaan, met als opdracht: ontwikkel een voor verschillende vervoerwijzen ideaal vervoerssysteem (als stip op de horizon), en geef aan hoe daar te komen. Zijn ervaring daaruit was dat een probleemoplossende benadering niet werkt, maar dat het voor deze toekomstvisies beter is om scenario’s uit te werken. Voor de studie is gewerkt met de volgende definitie voor smart mobility: ‘Alles wat tot smart mobility gerekend mag worden kent een sterke affiniteit met technologie en het gebruik van data, waarbij geldt dat de gebruiker centraal staat terwijl de belasting van de openbare ruimte tot een minimum beperkt blijft’. Smart mobility kent twee belangrijke thema’s: automatisering en verduurzaming. Bij automatisering gaat het dan in het bijzonder om zelfrijdende (en zelf parkerende) voertuigen; bij verduurzaming om elektrisch aangedreven voertuigen en autodelen. Beide hebben invloed op parkeren. Innovaties in smart mobility gaan heel snel, maar hoe de toekomstige mobiliteit eruit zal zien kunnen we ons nu nog niet voorstellen. Deze ontwikkelingen komen samen in de scenario’s van het KiM (2017). Daarin zijn twee hoofdsporen verkend, globaal te onderscheiden in wel of niet eigen autobezit (met ook de mogelijkheid dat in de loop van de tijd een switch optreedt van eigen autobezit naar deelauto-systemen.) Dat ontwikkelingen snel gaan, en onvoorspelbaar zijn, blijkt wel uit het feit dat tussen het moment van afsluiten van de studie en nu de inzichten op verschillende van de genoemde onderwerpen alweer zijn gewijzigd. Dit betekent dat voorspellingen over toekomstige mobiliteit

vexpansie 2018

een grote mate van onzekerheid hebben, en mobiliteitsprojecten waarvoor nu investeringen worden gedaan voldoende flexibiliteit moeten hebben ingebouwd om in te kunnen spelen op ontwikkelingen in de (nabije) toekomst. Dat betekent dat ook nieuwe parkeervoorzieningen, zowel in aantal als vorm, flexibel moeten zijn. Parkeergarages worden gebouwd voor een levensduur van minimaal dertig jaar, dat wil zeggen dat een nieuwe parkeergarage in principe zeker tot 2048 dienst moet doen. Kolomvrije overspanningen bieden dan de mogelijkheid om in de tussentijd in te spelen op veranderende eisen qua maatvoering of mogelijke functieverandering. Vervolgens werd ingegaan wat dit betekent voor de twee invloedrijke kennisdocumenten op parkeergebied: CROW publicatie 317 Kencijfers parkeren en verkeersgeneratie (kwantiteit van parkeervoorzieningen) en NEN-2443 (kwaliteit van parkeervoorzieningen, voertuigafmetingen). Beide -op dit moment richtinggevende kaders- zijn te reactief, en te weinig toekomstbestendig. De aanstaande actualisatie van CROW317 biedt een kans om hierin te voorzien. In de toepassingsmogelijkheden van CROW-317 zou een verkenning van alternatieve oplossingen mogelijk moeten worden gemaakt. Als niet kan worden voldaan aan de parkeereis zou dit bijvoorbeeld kunnen worden ondervangen door introductie van deelautosystemen. Niet het aantal parkeerplaatsen, maar de totale parkeeroplossing zou bepalend moeten zijn. Deze aanpak zou opgenomen moeten worden in de richtlijn. Ook NEN-2443 zou meer op flexibiliteit moeten sturen, bijvoorbeeld door stimuleren van kolomvrije parkeervloeren. Conclusie: Bij alle beslissingen die gemaakt (moeten) worden in de parkeersector dient rekening gehouden te worden met de (potentiële) veranderingen in het mobiliteitssysteem. In de discussie werd nog gewezen op de mogelijkheid om meer in te spelen op flexibiliteit door meer gebiedsgerichte

oplossingen aan te bieden, waardoor meervoudig gebruik van parkeerplaatsen wordt gestimuleerd. Daphne van der Hurk Daphne van der Hurk heeft in haar afstudeeronderzoek aan de TU Delft en bij Goudappel Coffeng het effect van automatische voertuigen op de parkeerlocatiekeuze onderzocht. Zij heeft dat gedaan door middel van een stated preference onderzoek onder circa vierhonderd respondenten. Deze respondenten hebben, uitgaande van (de kenmerken van) hun laatste bezoek/ parkeerplaatskeuze in de Haagse binnenstad aangegeven hoe hun parkeerplaatskeuze zou uitvallen in verschillende hypothetische keuzesituaties. Daarbij werd ervan uitgegaan dat in die situaties gebruik werd gemaakt van een volledig zelfrijdende auto (level 4). De keuzevariabelen lagen dan op het vlak van parkeerkosten, type bewaking op de parkeerplaats en wachttijden. Zij lichtte de opzet en resultaten van de studie toe. Voor de inhoud daarvan zie het artikel ‘Kwaliteit openbare ruimte neemt toe bij parkeren zelfrijdende voertuigen’ in Vexpansie

2018 #1. Zij concludeerde dat bestuurders vooral gevoelig zijn voor prijsverschillen tussen de verschillende alternatieven, en minder voor verschillen in type bewaking of extra wachttijd. Persoonlijke eigenschappen, karakteristieken van de reis en risico op schade bij het voertuig onderweg blijken geen effect te hebben op de invloedsfactoren bij keuze van een parkeerlocatie. Op wetenschappelijk gebied werd aanbevolen in vervolgstudies meer (nu niet meegenomen) alternatieven en attributen in het onderzoek te betrekken, de hoogte van de parkeervergoeding te variëren, en de nutsfuncties te integreren in een verkeersmodel. In de discussie werd gewezen op het gevaar dat zelfrijdende voertuigen worden geparkeerd in omliggende woonwijken (deze mogelijkheid was in de onderzoeksopzet uitgesloten), en op de mogelijkheden om wachttijden te minimaliseren door toepassing van ICT-mogelijkheden (bijvoorbeeld een app die waarschuwt dat de auto over x minuten arriveert). Daphne van der Hurk besloot haar bijdrage met het motto ‘de wereld verandert, mobiliteit blijft’, een toepasselijk motto voor deze lunchbijeenkomst.

Global Alliance voor standaardisering gegevens Drie grote parkeerassociaties: International Parking Instituut (IPI), de Britse Parking Association (BPA), en de Europese Parking Association (EPA) hebben hun krachten gebundeld en een Global Alliance gevormd. Het doel van deze Alliance for Parking Data Standards (APDS) is om een nieuwe wereldwijde standaard voor parkeergegevens te ontwikkelen, promoten, beheren en onderhouden; en bevordering van het beheer en onderhoud van de International Parking Industry Payment Standards (IPIPS), standaardprotocollen en interfaces die interoperabiliteit van parkeersystemen en betalings-

Jurist(en) gezocht voor Vexpansie

diensten mogelijk maken. De al bestaande standaarden IPIPS (International Parking Industry Payment Standards), ontwikkeld door EPA, en IPI-DataEx (Data Exchange Standards), ontwikkeld door IPI, worden ook geïntegreerd in de Alliantie. Het bestuur van de APDS zal bestaan uit bestuursleden van de drie verenigingen. EPA-bestuurslid Nigel Williams wordt voorzitter. Vexpan is middels een full-membership aan EPA gelieerd en daarnaast is Vexpan bestuurslid Peter Dingemans ook bestuurslid van EPA. Meer informatie: allianceforparkingdata standards.org

Vexpansie zoekt opvolger voor Legal Office, de juridische specialisten die tot en met dit nummer juridische kwesties in de parkeerbranche toegankelijk hebben gemaakt voor onze lezers. Ben u jurist en thuis in onze branche en vindt u het een mooie uitdaging om onbezoldigd 4 x per jaar (minder kan ook) een juridische kwestie te belichten? Of kent u een geschikte v/m die wij kunnen benaderen? Dan graag uw reactie naar anya@apprhbb.nl. Op www.vexpan.nl kun u onder dossiers lezen wat er zoal in Vexpansie is gepubliceerd in de rubriek Juridisch.

Vexpan Young Professionals maakt vliegende start Wat beweegt young professionals? Hoe bind je ze aan de parkeerwereld? Wat hebben ze nodig om echt betrokken te blijven, hoe blijf je de ontwikkeling stimuleren en zorg je voor een soepele samenwerking tussen de verschillende generaties? Waar is behoefte aan vanuit hun blik op de parkeerwereld? Hoe zouden zij vanuit hun gezichtsveld een Vexpan optuigen? De onlangs in het leven geroepen Vexpan projectgroep Young Professionals gaat op zoek naar antwoorden op deze en nog veel meer vragen. Verjonging betekent vernieuwing; een ontwikkeling die het Vexpan-bestuur graag faciliteert! Het Vexpan-bestuur heeft geen kaders aangegeven, noch

een lijn waarlangs geopereerd zou moeten worden. Wel heeft men de twee kernwaarden van Vexpan meegegeven: kennis delen en netwerken. Jong Vexpan, sluit je aan! De projectgroep bestaat nu uit 12 Young Professionals vanuit de verschillende geledingen binnen Vexpan. Zij zouden graag zien dat nog meer 20’ers en 30’ers vanuit Vexpan zich aansluiten en doet bij deze een oproep om zich te melden. Voor meer informatie/aanmelding: Annelies Zijp, a.zijp@vexpan.nl, mobiel 06 53690072.

vexpansie 2018

Vexpannieuws

Commissie gemeenten De commissie gemeenten is onderhevig aan wijzigingen. Inmiddels hebben Giel Hagelaar, Timo Kemerink en Ties de Groot afscheid genomen van de commissie gemeenten. Giel en Timo zijn binnen hun gemeenten ander werk gaan doen. Ties is aan de slag gegaan bij het SHPV. Van alle drie zullen wij ongetwijfeld nog wel eens wat horen maar minder parkeer gerelateerd. Tijdens de vergadering van 29 maart 2018 hebben wij afscheid genomen. Heren succes met jullie verdere carrière, jullie zullen gemist gaan worden! Gelukkig is er ook een nieuw lid toegetreden, te weten Astrid Yzermans vanuit Gemeente Breda. Welkom! De commissie gemeenten heeft besloten voorlopig te werken zonder formele voorzitter, maar met een sterk dagelijks bestuur. Het dagelijks bestuur heeft drie vaste leden (Dennis Bruin, Hans ten Barge en Henk Steennis) en een wisselend lid (Debby Bornebroek). Dennis Bruin fungeert als contactpersoon. Wist u dat de commissie gemeente op de Vexpan website een eigen besloten gedeelte heeft waar de stukken worden gepubliceerd. Hier is ook een overzicht te vinden van onder-

werpen waar de individuele commissieleden veel kennis van hebben. Gemeenten die lid zijn wordt gevraagd gebruik te maken van de kennis, ervaring en het netwerk van de commissie. Geen vraag is te ingewikkeld. Heeft de commissie het antwoord niet, dan zal de vraag doorgezet worden aan het Vexpan Expertteam.

Nieuw lid commissie gemeenten Astrid IJzermans Als nieuw lid van de commissie gemeenten wil ik mezelf graag aan u voorstellen. Mijn naam is Astrid Yzermans en ik werk sinds 2000 bij het Parkeerbedrijf van de gemeente Breda. Ik heb me in de loop der jaren bezig gehouden met vrijwel

alle facetten van het parkeervak: parkeren in de garages, op straat, in de fietsenstallingen en handhaving van fiscaal parkeren en fietsparkeren. Door deze afwisseling en steeds weer nieuwe uitdagingen en ontwikkelingen, ben ik na achttien jaar nog lang niet uitgekeken op het vakgebied. Op dit moment ben ik vooral bezig met het invoeren van parkeerregulering in gebieden rondom de binnenstad. Uitdaging hierbij is dat er in deze gebieden veel nieuwbouwontwikkelingen zijn. Daarnaast zijn we bezig met de digitalisering van de fiscale handhaving en wordt er in een projectgroep hard gewerkt aan de invoering van een scanauto in Breda. Vooral de digitalisering, de koppeling van digitale systemen en het gebruiken van daaruit voortvloeiende informatie, vind ik het meest urgente onderwerp op parkeergebied. Niet alleen in Breda,

maar ook in alle andere Nederlandse gemeenten. Iedere keer als ik collega’s uit het vakgebied spreek, blijkt dat we allen dezelfde wensen en uitdagingen hebben in het werk. Hierdoor is het delen van kennis en het uitwisselen van ervaringen belangrijk. Dit kan binnen een gemeentelijk netwerk, maar ook en vooral via een platform als de commissie gemeenten binnen Vexpan. Het delen van kennis en het opbouwen van een goed gemeentelijk netwerk op het gebied van parkeren is voor mij de belangrijkste reden om lid te worden van de commissie gemeenten. Jullie mogen van mij verwachten dat ik voor de diverse gemeenten en voor Vexpan mijn kennis en kunde op het gebied van parkeren inzet en deel. Zo kunnen we leren van elkaar en het totale vakgebied steeds beter en sneller ontwikkelen.

Vacatureservice Heeft u een vacature in de parkeersector? Zet deze dan op de website van Vexpan: hét Parkeer platform in Nederland. Deze service van Vexpan is kosteloos voor leden van Vexpan. Ook niet-leden kunnen een vacature plaatsen. Voor tarieven en voorwaarden kunt u contact opnemen met Femke Kuipers van het secretariaat van Vexpan: tel. 035 – 694 32 45, info@vexpan.nl.

vexpansie 2018

Praktische informatie De vacature wordt twee maanden geplaatst op de website van Vexpan. Verder wordt melding gemaakt van een nieuwe vacature in onze tweewekelijkse nieuwsbrief.

ESPA Gold Award voor parkeergarage Amphia Ziekenhuis Breda Parkeergarage Amphia Ziekenhuis in Breda is onderscheiden met de gouden editie van de European Standard Parking Award: de ESPA Gold Award. Deze award is dé erkenning voor parkeergarages van een uitzonderlijk hoge kwaliteit en wordt in Nederland toegekend en uitgereikt door Vexpan. In augustus 2016 opende parkeergarage Amphia Ziekenhuis aan de Molengracht te Breda. De garage op het voormalig Jeka-terrein markeert de overgang van de drukke verkeerszone naar het rustige entreegebied van het ziekenhuis. De parkeergarage heeft vijf parkeerlagen en is 24 uur per dag geopend. Er zijn 992 parkeerplaatsen beschikbaar voor patiënten en bezoekers. Ook zijn er negen oplaadpunten voor elektrische auto’s en circa twintig parkeerplaatsen voor mindervaliden geïntegreerd. In de entreehal van de garage staan zuilen waar patiënten zich kunnen aanmelden voor hun afspraak bij de polikliniek. De overeenkomst voor de nieuwbouw kwam voort uit een tender van het ziekenhuis welke bestond uit de bouw van de parkeer-

garage, financiering en dertig jaar beheer en onderhoud. Cofinimmo, GREEN en Continental Car Parks kregen de opdracht gezamenlijk gegund op ba-

sis van het beste plan en de beste prijs. De parkeergarage is eigendom van een Nederlands filiaal van de Belgische vastgoedgroep Cofinimmo.

Save the date! Parkeercongres 11 oktober 2018 vindt het jaarlijkse Nationaal Parkeercongres plaats. Zet de datum alvast in uw agenda,

Vexpan Age nd

24- 27 juni 20 18 World Parkin g Symposium Hotel Bristol in Berlijn 13 septembe r 2018 Lunchbijeen komst 11 oktober 2018 Nationaal Pa rkeercongres

Parkmobile Group premium partner van Vexpan

Voor meer in

formatie en aa

nmelden, ga

naar www.ve

xpan.nl

Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

vexpansie 2018

De toegevoegde waarde van fiscaal betaald parkeren Kei-cars

Als een goed of dienst, zoals parkeren, schaars is en een eerlijke verdeling in het algemeen belang is, zorgt de overheid voor regels. Parkeerplaatsen worden echter niet alleen door de overheid aangeboden, maar ook door marktpartijen. En daarmee komen deze ongewild in concurrentie met elkaar. TEKST ERIC STUYFZAND EN ARIE PIJPâ&#x20AC;&#x192;BEELD FLICKR, JAN BRANDT MADSEN

Kei-cars zijn piepkleine modellen van Daihatsu, Suzuki, Honda of andere Japanse autofabrikanten. Ook in Europa zien we ze veel. Waaraan ontlenen ze hun bestaansrecht? De oorsprong ligt in de dichtbevolkte Japanse steden met weinig openbare ruimte, zoals Tokyo. Toen in de jaren na de Tweede Wereldoorlog het autobezit sterk toenam bleek dat de stad hier niet voor ingericht was. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw maakten Japanse steden daarom wetgeving om het parkeren aan banden te leggen. Wie een auto wil kopen, moet aantonen over een parkeercertificaat (Shako shomei sho) te beschikken. Tenzij die auto korter is dan 3,4 meter en smaller dan 1,48. Zodoende is 40 procent van de verkochte autoâ&#x20AC;&#x2122;s in Japan een kei-car. In Nederland pakken gemeente het parkeerprobleem anders aan. Als er op straat meer vraag dan aanbod is van parkeerplaat-

vexpansie 2018

sen, komt er regulering. Betaald parkeren met vergunningen voor de groep waarvoor de parkeerplaatsen zijn bedoeld (meestal bewoners). Niets aan de hand; als een goed of dienst schaars is en een eerlijke verdeling in het algemeen belang is, zorgt de overheid voor regels. Dat gaat ook zo bij onderwijs, huisvesting en talloze andere voorzieningen. HET ALGEMEEN BELANG

Een overheid die haar kerntaak uitvoert, is niet btw-plichtig1 zou je denken. Maar zo eenvoudig is het niet. Want parkeerplaatsen worden niet alleen door de overheid aangeboden, maar ook door marktpartijen. En daarmee komen deze ongewild in concurrentie met elkaar. Dat is in de eerste plaats bij parkeergarages. Een gemeente die een parkeergarage exploiteert heeft te maken met de Wet Markt en Overheid. Het komt erop

neer dat de overheid niet aan concurrentievervalsing mag doen door niet alle kosten door te rekenen. Maar als er een maatschappelijk belang is om het parkeertarief beperkt te houden (bijvoorbeeld omdat je dat voor een goede bereikbaarheid nodig vindt) mag dat wel, mits de gemeente daarvoor een besluit neemt. Dat geldt voor alle activiteiten waarmee de gemeente in concurrentie met de markt kan komen, denk bijvoorbeeld aan sportvoorzieningen, of onderwijs. En daar gaat het vaak niet goed. Steeds vaker weet de markt via de rechter het algemeen belang ter discussie te stellen. Logisch, als een gemeente dit niet goed onderbouwt, is er misschien geen algemeen belang en moeten alle kosten doorgerekend worden. BTW OP STRAATPARKEREN

Onlangs stelde de hoge raad een gemeente

in het gelijk in een zaak over btw op straatparkeren. De parkeerbelastingverordening kan in stand blijven, ook als daarin niets over btw is vermeld. Aan de principiële vraag of er voldoende onderscheid is tussen parkeren op straat of in de parkeergarage en of de gemeente hierbij niet concurreert met de markt, kwam de Raad niet toe. Die kwestie ligt er nog en legt de complexe verhouding in de parkeermarkt bloot. Aan de ene kant is daar de overheid die als infrastructuurbeheerder het algemeen belang nastreeft en wegen en de daarmee verbonden - of soms zelfs deel uitmakende - parkeerplaatsen aanlegt en de kosten hiervan uit algemene belastinginkomsten draagt. Aan de andere kant is daar de markt, die de commerciële waarde van een parkeerplaats ziet en daar een businesscase van maakt. Die commerciële waarde ontstaat door de schaarste aan parkeerplaatsen en de daaruit voortvloeiende behoefte van de overheid om het gebruik ervan te reguleren om een maatschappelijk verantwoord gebruik ervan te bewerkstelligen. Helemaal complex wordt het dan als een gemeente besluit een parkeergarage aan te leggen (zie het als deel van de weginfrastructuur) die om maatschappelijke redenen onder de grond moet liggen en daardoor nooit tegen een plaatselijk marktconform tarief geëxploiteerd kan worden. De commerciële exploitant die verderop misschien prima een bovengrondse garage zou kunnen laten renderen, heeft het nakijken.

WAT HEBBEN WE GELEERD EN HOE NU VERDER

Moeten we het de komende jaren aan de rechter overlaten wat een gemeente wel of niet mag? 1. Wat leren we uit de recente uitspraken: Gemeenten moeten rekening houden met de markt. Alleen als er aantoonbaar sprake is van een ‘algemeen belang’ mag de gemeente het parkeren subsidiëren. Hierbij mag de gemeente niet langer het onderscheid maken tussen straatparkeren en parkeren achter slagbomen. Kern van de vraag is of de gemeente als ondernemer optreedt of als regulerende overheid. 2. Fiscaal betaald parkeren is niet zomaar vrij van btw. Het onderscheid tussen markt en overheid vervaagt, waardoor fiscaal betaald parkeren concurrerend gezien kan worden van parkeren in commerciële parkeervoorzieningen. Daarmee kan fiscaal betaald parkeren een dienstverlening worden, dus btw-plichtig. Vinden markt en overheid samen een weg naar de ideale parkeerplaats? Kansen genoeg. Een gemeente die uit maatschappelijk oogpunt parkeerplaatsen onder de grond wil aanleggen, kan zelf het onrendabele deel bijpassen en de markt zijn werk laten doen door bijvoorbeeld de exploitatie te tenderen. En waar integrale kostprijs wel doorgerekend kan worden, zoals bij straatparkeren, is er geen probleem en kan de gemeente haar eigen regels voor verantwoorde verdeling

van de ruimte in vrijheid toepassen. Vinden markt en overheid elkaar niet, dan kan in een gemeente waar meerdere (markt) partijen actief parkeergelegenheid aanbieden, fiscaal betaald parkeren al snel een concurrentieverstorend element blijken. De gemeente treedt hier mogelijk als ondernemer op met alle gevolgen van dien. Zo bezien is een Shako shomei sho (parkeercertificaat) uit Japan nog niet zo’n vreemd idee, al moeten we ons afvragen of we dan ook een vrijstelling invoeren voor de kei-cars. BRON: In de zogenaamde btw-richtlijn van de Euro-

pese Unie staat in artikel 13 lid 1 het volgende: ‘De staat, de regio’s, de gewesten, de provincies, de gemeenten en de andere publiekrechtelijke lichamen worden niet als belastingplichtigen

aangemerkt

voor

werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten, ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies innen. Wanneer deze lichamen evenwel zodanige werkzaamheden of handelingen verrichten, moeten zij daarvoor als belastingplichtige worden aangemerkt, indien een behandeling als niet-belastingplichtige tot een verstoring van de mededinging van enige betekenis zou leiden.’ ERIC STUYFZAND, partner en Arie Pijp, senior adviseur bij Spark

vexpansie 2018

Maak kennis met Vexpanleden

Bestaand lid NAAM

Peter Eerhard WERKT BIJ

Stadstoezicht Almelo BV SINDS

april 2016 FUNCTIE

Afdelingshoofd Beheer AANTAL MEDEWERKERS

25 LID VAN VEXPAN SINDS

2003

Wat doet Stadstoezicht Almelo BV? Stadstoezicht richt zich voornamelijk op het beheer van on- en offstreet auto- en fietsparkeren in Almelo in breedste zin; beheer PMS, technisch onderhoud, schoonmaak, abonnementen, beheer cameratoezicht ten behoeve van de binnenstad en woonboulevard. Ook zijn wij facilitair aan de afdeling Toezicht en Handhaving van de Gemeente Almelo (voorheen een afdeling van Stadstoezicht Almelo BV). Wat is uw persoonlijke drijfveer in uw werk? Kwalitatieve en klantvriendelijke parkeermogelijkheden bieden aan de parkeerders in Almelo. Dit geldt voor al onze taken. Ik probeer met mijn ICTkennis een zo efficiënt en effectief mogelijke integratie te maken tussen systemen (lees PMS’en en ERP). Hierdoor is een behoorlijke inhaalslag gemaakt op zowel apparatuur als op programmatuur. Hiermee heb ik samen met mijn afdelingen de basis kunnen leggen om de komende jaren lekker te innoveren. Het parkeren moet een beleving zijn voor de burgers tegen redelijke kosten. Waarom is Stadstoezicht Almelo BV lid geworden van Vexpan? Stadstoezicht was al jarenlang lid voor ik begon als afdelingshoofd. Door lunchsessies, vakbladen etc. van Vexpan heb ik in no time mijn knowhow kunnen bijspijkeren (was wel nodig, want voorheen was parkeren voor mij alleen: twee strepen op de weg waar ik mijn auto tussen moest plaatsen en (te)veel moet betalen). Voldoet Vexpan aan uw verwachtingen? Ik heb bijzonder veel waardering voor Vexpan. Goede, juiste en snelle informatie, altijd bij de tijd en vooral objectief. Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche? Het zou prettig zijn, misschien een utopie, als er een synergie en consensus is tussen; parkeerders, gemeenten, winkeliers. Samen optrekken zal veel voordelen opleveren. Wat is uw werk motto? Fouten maken moet! Geen fouten maken = geen uitdagingen durven aangaan. Waar kunt u privé niet zonder? Ik hecht veel waarde aan stabiliteit, rust en balans in ons gezinsleven. Blijven bijleren is voor ons gezin vanzelfsprekend, dit lukt ook best met drie kids op drie verschillende universiteiten. Waar kunt u in uw werk niet zonder? Humor op de werkvloer vind ik een belangrijk ingrediënt voor de samenwerking tussen mijn medewerkers. Samen altijd op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen. Wat is het meest ontroerende of grappige verhaal dat u kent op parkeergebied? Een oudere vrouw doet netjes voor haar vriendin het uitrijkaartje in de uitrijzuil. Loopt vervolgens over de rijbaan achter de auto van de vriendin aan en krijgt plots de slagboom op haar hoofd. De vrouw vraag ons, naar aanleiding van dit incident, of het gedrag van de slagboom wel goed is. Wilt u nog wat kwijt aan de lezer van Vexpansie? Wees kritisch en blijf ideeën spuwen.

vexpansie 2018

Nieuw lid Wat doet ParkU? In de digitaliserende wereld gaat het zoeken naar een parkeerplaats steeds meer online via de app of gewoon direct vanuit connected cars. Wij koppelen automobilisten digitaal met hun gewenste parkeerplaats. Of dit nu voor enkele uren is of voor enkele maanden. De automobilist vindt, vergelijkt en reserveert de parkeerplaats online en betaalt digitaal. Zo kun je als exploitant eenvoudig inspelen op de overcapaciteit en ben je als automobilist verzekerd van een parkeerplek. Voor de buurt en gemeenten is de afname in zoekverkeer een welkome bonus.

NAAM

Tony Le WERKT BIJ

ParkU Nederland B.V. SINDS

Januari 2015 FUNCTIE

Wat is uw persoonlijke drijfveer in uw werk? Het samenbrengen van online vraag en aanbod in de parkeerindustrie is een relatief jong fenomeen. Ik vind het mooi hoe we met een vrij simpel idee dit samen met de markt voor elkaar kunnen krijgen. De feedback die we krijgen van app gebruikers en parkeerplaats eigenaren doet ons goed. Het stimuleert ons om de services binnen het ParkU platform verder te ontwikkelen om aan de vraag in de toekomst te kunnen blijven voldoen.

Country Manager Nederland AANTAL MEDEWERKERS

22 (internationaal)

Waarom is ParkU lid geworden van Vexpan? Als niet-lid bezochten we al regelmatig de door Vexpan georganiseerde bijeenkomsten. De digitalisering van de parkeerindustrie doen we uiteraard niet alleen. We kijken ernaar uit om samen met andere leden te werken aan oplossingen voor de uitdagingen die ons te wachten staat. Wat zijn uw verwachtingen van Vexpan? Het blijven organiseren van netwerkbijeenkomsten en het ter sprake brengen van aandachtspunten in de digitaliserende parkeerbranche. Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche? Als je kijkt naar de hotel-en luchtvaartbranche dan kunnen we als parkeerbranche nog veel meer en veel sneller ontwikkelen. Integraties van verschillende (online)systemen moeten ervoor zorgen dat je als consument snel en eenvoudig kunt kiezen uit parkeerplaatsen op basis van tarief, locatie en beschikbaarheid, waarbij Yield management door exploitanten een steeds grotere rol gaat spelen. Wat is uw werk/levens motto? Alles zelf doen is optellen. Samenwerken is vermenigvuldigen. Waar kunt u privé niet zonder? Actief bezig zijn samen met familie en vrienden. Waar kunt u in uw werk niet zonder? Het team waarmee ik samenwerk. Wat is het meest ontroerende of grappige verhaal dat u kent op parkeergebied? We willen als bedrijf en als branche zo veel mogelijk future-proof zijn. Soms kan dit alleen in kleine stappen. Andere ontwikkelingen worden dan ‘even geparkeerd’. We reserveren hiervoor in de toekomst graag alvast wat ruimte voor.

vexpansie 2018

Juridisch Legal Office is onderdeel van dienstverlener EIFFEL en biedt bedrijven en overheden in onder andere de parkeerbranche juridische diensten op maat: proactief, met korte lijnen en kostenefficiënt. Door een krachtige samenwerking met Legal Office Advocaten verlenen de juristen bijstand van advies tot en met hoger beroep: jurist als het kan, advocaat als het moet.

Btw op straatparkeren: moet de gemeente een btw-factuur aan een ondernemer sturen? Stel je bent ondernemer, je krijgt een naheffingsaanslag opgelegd voor parkeren langs de openbare weg, heb je dan het recht een gespecificeerde btw-factuur van de gemeente te ontvangen over deze naheffingsaanslag? De Hoge Raad heeft hierover inmiddels een uitspraak gedaan. Onder andere die uitspraak wordt in dit artikel onder de loep genomen. TEKST KIM SNUVERINK

it artikel 13 van de btw-richtlijn volgt dat gemeenten in beginsel niet als belastingplichtigen worden aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten. Ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies innen. Er zijn wel uitzonderingen: wanneer gemeenten laatstgenoemde werkzaamheden of handelingen verrichten, moeten zij soms toch daarvoor als belastingplichtige worden aangemerkt. Dat is het geval als een behandeling als niet-belastingplichtige tot een verstoring van de mededinging van enige betekenis zou leiden. De vraag is wanneer er sprake is van zo’n verstoring. Uit beleid van de staatssecretaris van Financiën

vexpansie 2018

blijkt dat een gemeente wordt aangemerkt als publiekrechtelijk lichaam. Dit betekent dat zij wordt behandeld als onderdeel van de overheid en in beginsel geen omzetbelasting hoeft te betalen. Het Hof van Justitie heeft in het zogenoemde Porto-arrest geoordeeld dat het tegen een vergoeding parkeren van auto’s op een openbare weg een overheidstaak is. Gevolg daarvan is dat er in beginsel geen btw-factuur verstrekt hoeft te worden. Hier is het beleid van de staatssecretaris op gericht. Mocht de Hoge Raad dus anders willen beslissen, dan moet het beleid ook worden aangepast. STRAATPARKEREN

Al enige tijd is de discussie gaande of gemeenten als btw-ondernemer aangemerkt dienen te worden voor

straatparkeren. De Hoge Raad heeft inmiddels op 23 maart 2018 twee arresten over dit onderwerp gewezen1. In deze zaken hebben ondernemers verzocht om facturen voor de omzetbelasting nadat zij een boete hadden gekregen. In dit artikel zal alleen de tweede uitspraak van de Hoge Raad worden behandeld, omdat in de eerste zaak de Hoge Raad niet toe is gekomen aan een inhoudelijke beoordeling en de ondernemer nietontvankelijk heeft verklaard. In de procedure van een ondernemer tegen de gemeente Groningen stelt deze ondernemer zich op het standpunt dat de Verordening parkeerbelastingen 2013 van de Raad van de gemeente Groningen (verder: de Verordening) buiten toepassing moet worden gelaten. De Verordening vermeldt volgens de ondernemer niet het onderscheid tussen het parkeertarief en het te betalen bedrag aan omzetbelasting. Dat onderscheid zou er wel moeten zijn volgens de ondernemer. Daardoor had de ondernemer volgens hem recht op een btw-factuur. In hoger beroep bij het Hof Arnhem-Leeuwarden stelt de ondernemer aanvullend dat de gemeente in concurrentie treedt met exploitanten van lokale parkeergarages en daarom omzetbelasting in rekening had moeten brengen. Het Hof oordeelt hierover dat de gemeente voor wat betreft het straatparkeren niet in concurrentie treedt met lokale parkeergarages en om die reden niet kan worden aangemerkt als btw-ondernemer2. De ondernemer is het hier niet mee eens en legt de zaak daarna aan de Hoge Raad voor. In deze laatste procedure komt de Hoge Raad puur om formele redenen niet toe aan de beoordeling over het concurrentieonderdeel. Volgens de Hoge Raad is die beoordeling namelijk niet van belang voor de juistheid van de opgelegde naheffingsaanslagen. Dit betekent dat de Hoge Raad de uitspraak van het Hof, dat gemeenten geen btw op de factuur van een parkeerboete hoeven te specificeren, in stand heeft gelaten. De Hoge Raad

geeft –helaas- geen definitief inhoudelijk oordeel op de vraag of een gemeente op het gebied van straatparkeren als btw-ondernemer is aan te merken. Hierdoor wordt in het midden gelaten of sprake is van ‘verstoring van de mededinging van enige betekenis’ in de zin van artikel 13 van de btw-richtlijn. Concreet gevolg van deze uitspraak is dat de gemeente (voor nu) geen btw-factuur hoeft te geven, maar hoe de Hoge Raad er werkelijk inhoudelijk over denkt, is nog niet uitgemaakt. Hiermee lijkt de discussie dus nog niet afgelopen. Denkbaar is dat deze vraag over omzetbelasting op straatparkeren nogmaals bij de Hoge Raad terecht gaat komen. Door een andere vraagstelling in de procedure zal de Hoge Raad wellicht wel inhoudelijk aan de vraag toekomen. Het blijft dan de vraag welke kant de Hoge Raad op zal gaan. CONCLUSIE

Op dit moment geldt dus nog steeds dat een gemeente niet is aan te merken als btw-ondernemer en dus geen btw hoeft te specificeren op de facturen van de parkeerboetes. Jammer genoeg is de Hoge Raad nu niet helemaal de diepte ingegaan op de inhoud omdat die beoordeling niet van belang is voor de vraag of de naheffingsaanslagen juist zijn. Dit betekent ook dat het beleid van de staatsecretaris van Financiën nog niet aangepast hoeft te worden. Laten we hopen dat dit met het volgende arrest op dit onderwerp wel duidelijker wordt. BRON: Hoge Raad d.d. 23 maart 2018. ECLI:NL:HR:2018:412 en

ECLI:NL:HR:2018:413. Uitspraak Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 18 mei

2016. ECLI:NL:GHARL:2016:3819.

Kim Snuverink, jurist bij EIFFEL Legal office

vexpansie 2018

Brandveiligheid bestaande parkeergarages Stel, een bestaande parkeergarage is gebouwd in 2002. De gemeente stelt dat er niet wordt voldaan aan de brandveiligheidsvoorschriften van het Bouwbesluit: het brandcompartiment is te groot en de ventilatie-installatie moet aangepast worden. Is dat terecht? Moeten oude parkeergarages ook voldoen aan de huidige voorschriften? Aan welke voorschriften moet voldaan worden, wat zijn de belangrijkste knelpunten en wat is een mogelijke oplossingsrichting? TEKST MR. ING. J.C. (JACCO) HUIJZER

Als er brand in een bestaande, oudere parkeergarage ontstaat, is die vaak moeilijk te blussen door de brandweer. Parkeergarages zijn doorgaans grote, open ruimten. Bij een autobrand ontstaat veel rook. Het is voor de brandweer dan moeilijk om de brand te vinden, of vanuit de parkeergarage de weg weer naar buiten te vinden. Er zijn in het verleden een aantal grote branden geweest, waarin dit een probleem is geweest. Bijvoorbeeld in 2010, toen er brand was in een parkeergarage in Haarlem. Dat parkeergarages aandacht krijgen van de gemeente in relatie tot brandveiligheid is daarom wel begrijpelijk. Maar aan welke voorschriften moet een bestaande parkeergarage voldoen? Elk bestaand gebouw in Nederland moet volgens artikel 1b lid 2 van de Woningwet voldoen aan de voorschriften van het Bouwbesluit 2012 niveau bestaande bouw. Het

vexpansie 2018

Bouwbesluit bevat voorschriften over brandveiligheid. De belangrijkste voorschriften voor bestaande parkeergarages zijn: brandcompartimenten mogen niet groter zijn dan 3.000 m2, er dient een brandmeldinstallatie aanwezig te zijn, en een aanwezige rookbeheersingsinstallatie dient gecertificeerd te zijn. Dit is te vinden in respectievelijk artikel 2.89 lid 1, artikel 6.20 lid 1 en artikel 6.32 lid 2 van het Bouwbesluit 20121. Veel bestaande parkeergarages voldoen niet aan deze prestatie-eisen. Met name de omvang van de brandcompartimenten en de eis van certificering van rookbeheersingsinstallaties is een knelpunt. De reden hiervoor is dat de inzichten op het gebied van brandveiligheid in de loop der jaren gegroeid zijn. Niet zelden wordt er in een handhavingstraject of certificeringstraject op aangestuurd dat een bestaande parkeergarage aan de

meest recente inzichten dienen te voldoen. Of in ieder geval aan meer recente inzichten dan tijdens de bouw hiervan. Dat is echter niet altijd terecht, en op zijn minst te ongenuanceerd. BRANDCOMPARTIMENTEN

Een brandcompartiment is het maximale uitbreidingsgebied van een brand; een brand mag in beginsel niet groter worden dan het brandcompartiment. Een brandcompartiment wordt begrensd door brandwerende scheidingen, of door voldoende afstand tot een ander brandcompartiment. Hoe ouder de parkeergarage, hoe groter het brandcompartiment zal zijn waarvoor ooit een bouwvergunning is verleend. Het Bouwbesluit had tot 2003 geen exact geformuleerde prestatieeis, maar bevatte slechts de eis dat brandcompartimenten â&#x20AC;&#x153;zodanig moeten zijn in-

gericht” dat een brand niet binnen korte tijd kan uitbreiden. Wat dit in een concrete situatie betekende, bepaalde de gemeente in de bouwvergunning. Tot en met 2002 bestond er een richtlijn die voorschreef dat een brandcompartiment 5.000 m2 mocht bedragen, zonder enige aanvullende voorziening. Een bouwvergunning uit het verleden kan niet zomaar terzijde worden geschoven. Er moet inderdaad aan het Bouwbesluit 2012 niveau bestaande bouw worden voldaan, dat in beginsel een brandcompartiment van maximaal 3.000 m2 voorschrijft. Het is echter ook mogelijk om daarvan af te wijken, als er voldaan wordt aan wat er met dit voorschrift wordt beoogd (gelijkwaardigheid)2. De verlening van de bouwvergunning in het verleden kan hiervoor een prima invulling zijn. Toen heeft de gemeente immers al afgewogen of er wordt voldaan aan de toen-

malige nieuwbouwvoorschriften. Een op het eerste gezicht te groot brandcompartiment hoeft daarom geen strijdigheid met het Bouwbesluit op te leveren. Een gemeente zal daar bij het toezicht op bestaande parkeergarages rekening mee moeten houden. CERTIFICERING ROOKBEHEERSINGSINSTALLATIES

Veel parkeergarages hebben een rookbeheersingsinstallatie, bedoeld om in geval van brand de rook af te voeren. Volgens het Bouwbesluit 2012 dient zo’n installatie voorzien te zijn van een geldig inspectiecertificaat. Certificering van een bestaande installatie begint met het vastleggen van de uitgangspunten die bij het ontwerp zijn gebruikt. De uitgangspunten worden vastgelegd in een uitgangspuntendocument (UPD). Een certificerende instelling controleert of de instal-

latie doet wat in het UPD wordt ‘beloofd’ . De praktijk leert dat certificering van installaties vaak resulteert in het ingrijpend moeten aanpassen van de installatie. Een oorzaak daarvan kan zijn dat de uitgangspunten waarop de installatie is ontworpen niet meer te achterhalen zijn. Die worden dan gereconstrueerd – soms echter met de meest recente inzichten. Er wordt in het UPD dan meer beloofd dan de installatie waar kan maken. Dat is niet terecht; de certificeringsregels zijn daar niet voor bedoeld. De ontwerpuitgangspunten en de installatie worden door de inspectie-instelling getoetst aan een ‘afgeleide doelstelling’, die in een CCV-inspectieschema geformuleerd staan. Zo’n doelstelling luidt bijvoorbeeld: “Tijdig in voldoende mate afvoeren van warmte en rook om een binnenaanval door de brandweer mogelijk te maken, binnen de context

vexpansie 2018

van het basisontwerp.” Deze doelstelling zegt niets over de mate waarin een binnenaanval mogelijk moet zijn. Het spreekt voor zich dat in een bestaand gebouw een brandweerinzet minder effectief mogelijk is dan in een nieuw te bouwen gebouw. Doorgaans is niet meer te achterhalen welk doel in de concrete situatie exact beoogd is, en in welke mate. We zien slechts het resultaat in de vorm van de aanwezige installatie. Wat “tijdig” en “in voldoende mate” is kan dan afgeleid worden uit wat die installatie feitelijk presteert en wat er in de bouwvergunning staat. Als dit anders wordt ingekleurd dan wat er destijds is bedoeld, leidt dan onvermijdelijk tot aanpassingen van de installatie. De certificeringsregels zijn echter niet bedoeld om het vergunde brandveiligheidsconcept ter discussie te stellen. Het doel van certificering is volgens de toelichting op het Bouwbesluit 2012 slechts om de goede werking van de aanwezige installaties te waarborgen3. Het is daarom niet juist om in het kader van certificering te eisen dat de installatie ineens voldoet aan de meest recente inzichten.

vexpansie 2018

Bij certificeren draait het om het vergroten van de betrouwbaarheid van een installatie. Als een installatie zó minimaal is uitgevoerd dat deze nauwelijks iets bijdraagt aan wat het Bouwbesluit met de voorschriften van brandveiligheid beoogt, is het de vraag of certificering überhaupt wat toevoegt. Investeren in de betrouwbaarheid van een installatie die marginaal bijdraagt aan het brandveiligheidsniveau is niet zinvol. Certificering kan dan soms een te zwaar instrument zijn. Zeker als dit zonder ingrijpende technische aanpassingen niet mogelijk blijkt. Met een beroep op gelijkwaardigheid kan dan afgeweken van de eis van certificering. De betrouwbaarheid van de installatie zal dan op andere wijze aannemelijk gemaakt moeten worden. Bijvoorbeeld door de wijze waarop het onderhoud van de installatie wordt georganiseerd en is geborgd.

niet dat de parkeergarage bij strijdigheid met een prestatie-eis onmiddellijk aangepast moet worden. De bouwvergunning uit het verleden is een goed aanknopingspunt om van de prestatie-eisen van het Bouwbesluit af te wijken. Naast de voorschriften van het Bouwbesluit is het uiteraard altijd goed om ook de veiligheid in het oog te houden. Voldoen aan het Bouwbesluit impliceert niet automatisch een veilige situatie. Net zomin als het niet voldoen aan de prestatie-eisen van het Bouwbesluit automatisch een onveilige situatie inhoudt. Het Bouwbesluit is te vinden op https://rijks-

overheid.bouwbesluit.com/Inhoud. Artikel 1.3 lid 1 Bouwbesluit 2012.

Stb. 2011, 416, p. 320.

SLOT

Een bestaande parkeergarage moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit 2012 niveau bestaande bouw. Dat betekent echter

JACCO HUIJZER is juridisch adviseur/senior specialist bouwregelgeving bij Nieman Raadgevende Ingenieurs.

De toekomst van NEN 2443 Wie voelt zich betrokken bij de toekomst van de norm voor parkeervoorzieningen? TEKST ERNST BOS

Rond 2010 heeft Vexpan het initiatief genomen om de NEN-norm voor parkeervoorzieningen aan te passen aan de nieuwste ontwikkelingen. Daarvoor hebben diverse partijen geld en kennis beschikbaar gesteld. Met als resultaat dat in 2013 de herziene versie van NEN 2443 is verschenen. In de periode daarvoor is deze geschreven op basis van de oude norm uit 2000. De normcommissie bestond uit diverse betrokken partijen en leden van Vexpan, waaronder exploitanten, bouwers, toeleveranciers en adviesbureaus en stond onder voorzitterschap van Wim van Vlierden (v/h Q-Park). Allemaal partijen met kennis en kunde die tevens een bedrag op tafel hebben gelegd om een update van de norm tot stand te brengen. Het feitelijke schrijfwerk is gedaan door een werkgroep die bestond uit Goudappel Coffeng, Sweco, HCPS en Spark. De redactie van het stuk, het tekenwerk en de normtechnische controle was een taak van NEN, die tevens verantwoordelijk is voor de productie en uitgave. Inmiddels zijn we vijf jaar verder. De wereld staat niet stil en bovendien is geconstateerd dat er ondanks alle goede bedoelingen in de huidige publicatie wat foutjes zijn geslopen. De werkgroep heeft die in kaart gebracht maar tot publicatie kon nog niet worden overgegaan. Op basis van de regelingen van NEN is eerst budget nodig en bovendien zijn er bij NEN personele wisselingen geweest, waardoor één en ander al lang loopt. Inmiddels heeft NEN een nieuwe secretaris aangesteld en daarmee heeft de zaak nieuw elan gekregen. Wat blijft is dat NEN een organi-

satie is die normalisatie ondersteunt en normen uitgeeft als de branche de kosten van het opstellen draagt. NAAR EEN ACTIEVE NORMCOMMISSIE

Een goede en actuele norm vraagt om een regelmatige review van de bestaande normen tegen het licht van veranderende inzichten in ons denken over de kwaliteit van parkeervoorzieningen. Alleen al daarom is het goed als de normcommissie minimaal eens per jaar bijeenkomt om te beoordelen wat nog goed is en waar veranderingen in de norm gewenst zijn. Bovendien vragen gebruikers van de norm regelmatig om duiding en nadere toelichting, die ons inzicht verschaffen in wat er zoal leeft rond de bouw en het gebruik van parkeervoorzieningen. Meer actueel is het noodzakelijk dat de normcommissie zich buigt over de onvolkomenheden in de huidige norm – die zoals gezegd al in kaart zijn gebracht – zodat die gecorrigeerd kunnen worden. WAT ZIJN DE KOSTEN?

Om NEN in staat te stellen om de normcommissie te activeren, een gecorrigeerde versie van NEN 2443:2013 te publiceren en de commissie voor minimaal drie jaar in stand te houden is een kostenraming gemaakt. Totaal bedragen de kosten gedurende deze drie jaar ruim 33.500 euro. De Branchegroep Exploitanten van Vexpan heeft genereus aangeboden de helft van het bedrag voor de herziening bij te willen dragen. En dus zijn wij op zoek naar enthousiaste en betrokken partijen die ook bij willen

dragen aan de normcommissie en bereid zijn zich bij voorkeur te committeren aan een periode van drie jaar. Uitgaande voor tien partijen bedragen de kosten circa 1.750 euro verspreid over de drie jaren. In de begroting zijn geen kosten opgenomen om daadwerkelijk te schrijven aan de norm, maar de bestaande werkgroep heeft de bereidheid uitgesproken om de werkzaamheden voor de correcties om niet uit te voeren. SAMENSTELLING NORMCOMMISSIE EN WERKGROEP

Als betrokken partij wordt u lid van de normcommissie, praat u mee en bent medebeslisser over de inhoud van de norm. Deelnemers worden geacht technisch-inhoudelijk over voldoende relevante vakkennis te beschikken en goed op de hoogte te zijn van de actuele stand der techniek. Daarnaast is inzicht in of ervaring met het gebruik van de norm in relatie tot andere normen en de eventueel van toepassing zijnde regelgeving een pré. Normcommissie én werkgroep moeten hét platform zijn voor alle belanghebbenden.

Wilt u bijdragen aan de normcommissie NEN 2443? Meld u zich dan bij: Ernst Bos ernstbos@spark-parkeren.nl

Ernst Bos, voorzitter werkgroep NEN 2443 Rapporteur norm brandveiligheid parkeergarages

vexpansie 2018

Interview

Parkeren en binnenstads management In de meeste middelgrote tot grote steden in Nederland speelt binnenstadsmanagement een niet te onderschatten rol als verbindende schakel tussen de vele partners in een binnenstad. Maar wat doet een binnenstadsmanager precies? Vexpansie vroeg het aan Hildegard Assies, binnenstadsmanager in Nieuwegein TEKST TJEERD VELDERS BEELD RENE VAN DEN BURG

innenstadsmanagement vraagt durf, betrokkenheid en ook een lange adem. En inmiddels worden goede resultaten geboekt, in het bijzonder wat betreft de beleving in de binnensteden. En juist dit aspect is het sterkst verbonden met parkeren. Zo ook in Nieuwegein waar sinds medio 2016 de Stichting Binnenstadsmanagement Nieuwegein actief is. Sinds de vernieuwing en uitbreiding in 2014 is een volwaardige binnenstad ontstaan en ervaren bezoekers dat City Nieuwegein (zoals de binnenstad inmiddels is gedoopt) gezelliger en bereikbaarder is geworden. Maar de stad is zeker nog niet af en concurrentie in de regio is groot. Daarom wil de stichting de beleving van bezoekers verder uitbouwen door alle kwaliteiten van de samenwerkingspartners te bundelen. Binnenstadsmanager Hildegard Assies, ingehuurd door de stichting, is daarbij de spil. Zij is eigenaar en oprichter van Urban Retail en ontwikkelt strategieën en concepten die plekken positioneren en activeren. Plekken in en nabij steden, winkelcentra, luchthavens en gebouwen. Plekken waar veel mensen komen om te winkelen, werken of verblijven. ‘Ik kijk hoe een plek voelt, werkt en wordt gebruikt. Ik adviseer onder andere aan binnensteden hoe zij kunnen komen tot een opti-

vexpansie 2018

male gebruikers- en belevingsmix. Mijn levensmotto is ‘hard werken, hard genieten’. Wat trekt je het meest aan in jouw vakgebied? ‘De mensen en de bijzondere dynamiek van binnensteden. Elke stad is qua profiel en stedelijke ontwikkeling uniek; er bestaat geen blauwdruk van de beste binnenstad. Binnensteden zijn dus nooit af, dat maakt ze zo aantrekkelijk om in te werken.’ Welke partners werken er samen in jullie binnenstad? ‘De Stichting Binnenstadsmanagement Nieuwegein staat voor samenwerking tussen bewoners, winkeliers, de gemeente, de bibliotheek, de markt, het theater en andere partners in City. Sinds twee jaar werken zij intensief samen om de aantrekkingskracht, levendigheid en aantrekkelijkheid van City voor bezoekers, bewoners en ondernemers te vergroten.’ Welke gezamenlijke doelstelling hebben de samenwerkingspartners? ‘Door alle kwaliteiten van de samenwerkingspartners structureel te bundelen kan een verrassend aanbod ontstaan dat meer bezoekers trekt die langer en vaker genie-

ten van de binnenstad. Daarbij is ook aandacht voor ondernemers en bewoners. Die zien wij zich graag structureel vestigen. Een structurele aanpak is noodzakelijk omdat je een binnenstad niet van de een op de andere dag verandert en vernieuwt. Het is belangrijk om een lange adem te hebben om de concurrentie in de regio aan te kunnen en in te kunnen spelen op de dynamiek van de markt.’ Hoe voorkom je dat de gezamenlijke doelstelling uit het oog wordt verloren en onderlinge verschillende standpunten de discussies gaan beheersen? ‘Dat is telkens weer een enorme uitdaging omdat je met samenwerkingspartners werkt met verschillende belangen, culturen en doelstellingen. Draagvlak voor een gezamenlijke visie, strategie en uitvoering is daarom cruciaal waarbij de bezoekers (een ieders klant) altijd centraal staan. Dat is de gemene deler, voor hen doen we het. Dit biedt kaders voor de dialoog, het co-creatie proces en maakt duidelijk wat ieders rol is. Ambities moeten realistisch zijn die passen bij de beschikbare middelen. Daarbij zijn er vanuit de stichting ook goede afspraken gemaakt om de effecten van onze inzet te monitoren. Op deze manier kun je verandering stimuleren.’ En welke rol speel jij daarin als binnenstadsmanager? ‘Zoals gezegd ben je als binnenstadsmanager de schakel tussen alle samenwerkingspartners. En tevens de aanjager van vernieuwing en verandering. Want dat moet je vaak realiseren; een andere mindset. Die is nodig om tot verandering te komen en aan te blijven sluiten bij de wensen en behoeften van de bezoekers. Wat vijf jaar geleden goed was, moet nu soms radicaal anders.’ Wat is het nut van gezamenlijk optrekken? ‘Soms vraag ik mij weleens af waarom je inderdaad moet samenwerken. Het lijkt langzamer te gaan, althans in de aanloop. Maar ik geloof erin dat je door samenwerking meer bereikt mits partners elkaar de tijd en het succes ook gunnen, echt willen, durven te vertrouwen op elkaars expertise en in de tussentijd zich niet laten leiden door eigen belangen. Dat vergt soms een lange adem, zeker in de opstartfase als successen nog op zich laten wachten. Maar als het succes er is, dan sterkt dat het collectief enorm. Een goed voorbeeld van deze samenwerking is het parkeerexperiment dat we zijn gestart. Gekeken naar de wensen van de bezoekers, blijkt dat die graag op tweede feestdagen erop uit willen. Voorheen waren veel winkels juist op die dagen gesloten. Door winkels te stimuleren open te zijn (inclusief horeca en de culturele sector), te zorgen voor een boeiende programmering met de juiste activiteiten aangevuld met voor de bezoekers gratis parkeren creëer je een sterke gezamenlijke propositie. Dat is de totaalbeleving die wij de bezoekers graag bieden en waarmee we onze unieke identiteit in de regio versterken.’ En wat is het effect? ‘De stichting heeft een ‘dashboard City’ laten ontwikkelen waarin per kwartaal diverse effecten worden gepresenteerd. Het vaker terugkomen en langer verblijven komt tot uiting

HIldegard Assies

in de parameter bezoekersstromen (gemeten op strategische plaatsen) maar ook in het aantal kortparkeerders in de parkeergarages en de gemiddelde verblijfsduur. Evenementen en feestdagen worden apart gepresenteerd. De parameters van het dashboard laat inmiddels een positieve trend zien.’ Welke zaken zou je in Nieuwegein nog willen veranderen? ‘Een stad die niet goed werk, voelt niet goed (en andersom). De basis, de functionele kwaliteit, moet dus altijd op orde zijn. Dat is in City inmiddels het geval. De focus moet nog meer komen te liggen op de beleving in de binnenstad. Het creëren van plekken waar mensen graag willen verblijven. City heeft de ambitie om tien mooie plekken te creëren waar je meerdere leuke dingen kunt doen. City heeft momenteel nog maar één echt goede plek waar mensen graag verblijven. Dat is te weinig als je kijkt naar de huidige (en toekomstige aantallen) bezoekers en bewoners. Daarbij is de functie-mix belangrijk. Vooral de horeca en dienstensector kan nog groeien. Maar onderschat ook niet de hospitalityfactor in een binnenstad. Dit begint en eindigt in Nieuwegein in de parkeergarages. Gelet op alle ontwikkelingen aangaande mobiliteit en parkeerdienstverlening zal onze aandacht zeker ook op het parkeerproduct gevestigd blijven.’ Waar hoop je dat City Nieuwegein over vijf jaar staat? ‘Van grijze stad naar letterlijk en figuurlijk een kleurrijke stad, een binnenstad die vooruitkijkt met een eigentijdse en warme identiteit, een plek waar je graag komt en langer wilt verblijven. Een binnenstad waar iedereen zich mee kan verbinden, en ook daadwerkelijk trots op kan zijn en dat hardop durft uit te spreken!’ TJEERD VELDERS, redactie Vexpansie

vexpansie 2018

Blockchain: de toekomst

Bekende pijnpunten bij parkeren zoals het vinden van een parkeerplaats of het betalen voor de exacte parkeertijd of het gecombineerd betalen van elektrisch laden en parkeren kan weleens snel tot het verleden behoren wanneer de blockchaintechnologie voor disruptie in de parkeerwereld gaat zorgen. TEKST THOMAS BOOS EN JEROEN QUEE

Blockchain is een nieuwe technologie die kan worden gebruikt voor het vastleggen van transacties. Het is het beste te vergelijken met een grootboek. Grootboeken liggen ten grondslag aan veel van de infrastructuur waarop we dagelijks vertrouwen en zijn niets anders dan lijsten waarin alle gegevensmutaties onder elkaar worden bijgehouden. Heel veel diensten en software die we gebruiken steunen op databases die functioneren als grootboeken. Geld bijvoorbeeld is tegenwoordig hoofdzakelijk te vinden in databases: grootboeken bij financiële instellingen waarin alle balansen en transacties worden bijgehouden. Blockchain kent men op dit moment met name van zogenaamde cryptocurrencies zoals Bitcoin, Ripple en Ethereum. Hier is veel over te doen in verband met de enorme volatiliteit van deze cryptomunten. De cryptomunten worden ook nog wel eens in verband gebracht met zwart geld en het enorme energieverbruik wat nodig is om de Bitcoin te minen (dat is het softwarematig genereren van nieuwe Bitcoins). Bovendien komt er ook veel in het nieuws ten aanzien van het gevaar van hacks van de zogenoemde wallets. Dit is de software die bedoeld is om cryptomunten te bewaren. DE TECHNIEK

Blockchain is de techniek achter de cryptocurrencies, die echter ook voor veel bredere

vexpansie 2018

toepassingen te gebruiken is. Blockchain is een technologie waarmee je peer to peer business kunt doen zonder tussenpartij. Blockchain kenmerkt zich doordat het een decentraal gedistribueerde database van transacties (lees mutaties) is. Alle mutaties (transacties) die plaats vinden worden vastgelegd in de blockchain en worden door alle betrokken nodes (computers) vastgelegd. De waarheid wordt daarbij dus niet door één partij bepaald maar door alle computers binnen het netwerk. Als een meerderheid van de nodes de mutatie accepteert ontstaat er consensus en wordt de mutatie gelinkt aan de eerdere mutaties. Elke circa tien minuten wordt een blok van mutaties geverifieerd en vastgelegd middels een hash. Een hash is een cryptografische code die uniek is. Het blok wordt gekoppeld aan de eerdere blokken. Daarmee ontstaat een aaneengesloten ketting van blokken met mutaties: de blockchain. Deze staat op elke node die in het netwerk is verbonden. Het voordeel is dat je hierdoor de gehele historie van de opeenvolgende mutaties kunt achterhalen en zo is de blockchain volledig transparant. Daarmee heb je zicht op alle transacties, maar het geeft nog geen zicht op wie er precies achter welke transactie zit, waardoor de privacy ook geborgd is. Daarnaast is het vanwege het feit dat de blockchain op alle computers in het decentrale netwerk staat niet te hacken of te frauderen.

Als een computer gehackt is of een frauduleuze mutatie wil doorvoeren wordt deze door de meerderheid van de computers niet geaccepteerd, ontstaat er geen consensus en wordt de mutatie dan ook niet geaccepteerd. DIENSTEN EN PARTIJEN

Vaak nemen wij diensten af van een vertrouwde tussenpartij zoals een bank, een notaris, Spotify, Uber of – bij parkeren Parkmobile. Zij koppelen aanbod aan de vraag en verdienen daarop met een marge per transactie of abonnement. Middels de blockchain heb je de tussenpartijen niet meer nodig. Voor het vertrouwen is geen tussenpartij meer nodig als iedereen toegang heeft tot een volledig transparante en niet hackbare omgeving waar je direct je dienst kunt afnemen bij de aanbiedende partij. Het gehele proces wordt hierdoor voor alle deelnemers aan de blockchain transparanter, efficiënter, sneller en goedkoper. Een verdergaande toepassing van blockchain heeft betrekking op zogenaamde smart contracts. Middels smart contracts kunnen automatische handelingen worden uitgevoerd die vooraf door de partijen zijn overeengekomen. Dit is mogelijk door applicaties op de blockchain te bouwen die bijvoorbeeld op het vlak van parkeren vraag en aanbod aan elkaar verbindt en vervolgens ook de betaling automatisch kan laten uitvoeren als aan alle voorwaarden is voldaan.

voor parkeertransacties?

TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN

De eerste concrete toepassingsmogelijkheden dienen zich aan. Diverse overheden en bedrijven zijn experimenten aan het starten met toepassing van blockchain. Een voorbeeld is het initiatief om voor de regio Drechtsteden en gemeente Schiedam een blockchaintoepassing voor de gehandicaptenparkeerkaart (GPK) uit te werken. Daarbij wordt met behulp van blockchain en smart contracts het proces van de aanvraag, toekenning en controle van de gehandicaptenparkeerkaart opnieuw ingericht. Daarmee kunnen veel van de bestaande problemen met fraude en diefstal van de GPK worden voorkomen. Overigens vereist de huidige wetgeving nog een papieren kaart, dus blijven bij invoering van blockchain vooralsnog app en papieren kaart naast elkaar bestaan. Voor het reguliere parkeren kan blockchain een verhoging van het parkeercomfort bewerkstellingen door het koppelen van data. Er bestaan systemen waarbij relatief goedkoop openbare parkeerplaatsen kunnen worden voorzien van sensoren die aangeven of ze beschikbaar of bezet zijn en dat vervolgens doorgeven aan gebruikers. Door deze data in de blokchain te zetten ontstaan nieuwe mogelijkheden. De parkeerder kan zien welke parkeerplaatsen beschikbaar zijn, een plaats reserveren en bij vertrek het parkeren automatisch afrekenen. Is een parkeerplaats bezet maar loopt er geen ‘blockchain-

parkeermeter’, dan weet de handhavingsorganisatie direct waar de wildparkeerder staat en kan dus veel sneller en gerichter handhaven. De intelligente auto of navigatiesystemen op smartphone kunnen de data lezen en parkeerplaatsen reserveren zodat direct ook de andere auto’s de parkeerplaats als bezet zien na reservering. Voor berijders van elektrische auto’s ontstaan nieuwe mogelijkheden: gecombineerd afrekenen van parkeren en opladen, inzichtelijker maken van de laadtarieven in combinatie met ‘slim laden’ waarbij het oplaadvermogen steeds is afgestemd op de stroomvraag in de omgeving. Koppeling van een blockchainapplicatie waarmee vraag en aanbod van particuliere parkeerplaatsen of bedrijfsparkeergarages inclusief reserveren en betalen kan worden geïntegreerd vergroot de kwaliteit van het stedelijke parkeeraanbod verder tegen waarschijnlijk lagere kosten voor de parkeerder. ZELFRIJDENDE AUTO

De zelfrijdende auto gaat zijn intrede doen in het stedelijke verkeer. Rekening houdend met de mogelijkheden van een toekomstig 5G mobiel netwerk wordt het faciliteren van deze auto’s via het Internet of Things (IoT) steeds beter mogelijk. De combinatie van de zelfrijdende auto met Internet of Things (IoT) verbinding, gebruik van big data en een blockchaintechnologie waarin de transacties

worden afgehandeld zal de toekomst van parkeren vormen. De elektrische zelfrijdende auto zal naast het laden bij vaste punten deels opladen tijdens het rijden via inductievoorzieningen in het wegdek. Afrekening van het opladen vindt automatisch plaats door de auto zelf en kan worden verrekend in de prijs van de ritten of het gebruiksabonnement op de auto of mobiliteitsdienst. De betaling kan direct plaatsvinden en de gehele administratie is na te kijken in de blockchain. TOT SLOT

Blockchain brengt essentiële verbeteringen in het parkeren binnen bereik, met aanzienlijke voordelen voor de gebruiker, providers en overheden. De eerste experimentele toepassingen laten de concrete mogelijkheden hiervoor zien. Het concretiseren van deze toepassingen in het bestaande parkeersysteem vormt de opmaat voor de toekomstige ontwikkelingen die vorm krijgen bij verdere koppeling van data en de komst van de zelfrijdende auto.

THOMAS BOOS, Projectsupervisor Blockchain en JEROEN QUEE, adviseur Mobiliteit, beiden werkzaam bij Sweco.

vexpansie 2018

Innovaties in fietsparkeren zetten door Jarenlang was het parkeren van je fiets een zaak van simpelweg het wegzetten van je fiets in een losstaand rek. Al enige tijd zijn er echter volop innovaties te signaleren in het domein van het fietsparkeren. Dit artikel gaat nader in op enkele van die innovaties, die een antwoord kunnen bieden op problemen waar men mee heeft te kampen ten aanzien van geparkeerde fietsen TEKST BAS SCHILDER BEELD ANYA VOS

Veel steden hebben te maken met overvolle fiets(parkeer)voorzieningen, die ook nog voor een aanzienlijk deel gevuld zijn met zogeheten fietswrakken of fietsen die anderzijds niet meer gebruikt worden en daarmee onnodig beslag leggen op waardevolle parkeercapaciteit. Capaciteit die tegelijkertijd een troefkaart is in de strijd tegen diezelfde wrakken en foutgeparkeerde fietsen. Het wegknippen van foutgeparkeerde fietsen wordt namelijk vaak pas door de rechter toegestaan als er voldoende parkeercapaciteit in het gebied is. Fietsers moeten natuurlijk wel een alternatief hebben. Om die reden zijn gemeenten vaak actief bezig met het creëren van meer parkeercapaciteit. Nieuwe technologie biedt in dit geval uitkomst. Zo ontwikkelde Klaver Fietsparkeren in samenwerking met partijen een

vexpansie 2018

fietsdetectiesysteem: BikeParkControl (BPC). Op die manier kan men nagaan hoe lang fietsen staan geparkeerd en op gerichte wijze hierop actie ondernemen. Dit helpt veel om broodnodige ruimte in de voorzieningen vrij te maken. LOSLATEN VAN ONE SIZE FITS ALL

Het parkeren van de fiets kende tot voor kort weinig variatie. Wellicht is er te lang gedacht alsof de fietsers een uniforme groep gebruikers zijn met dezelfde wensen als het om parkeren gaat. Echter, al enige tijd kan je in de openbare ruimte verschillende soorten voorzieningen ontwaren voor bromfietsen, bakfietsen, fietsen met kratten en ‘standaardfietsen’. Het verschil zit hem dan met name in de benodigde fysieke ruimte om de fiets netjes en veilig te stallen zonder overlast te

veroorzaken voor de overige gebruikers van de voorziening. Veel fabrikanten zien deze ontwikkeling ook en maken meerdere soorten rekken, sommige ook met extra tussenruimte waardoor ook brede fietsen en fietsen met een krat in het rak passen. De volgende stap lijkt differentiatie in het voorzieningenniveau te zijn. Ontwikkelaars van parkeergarages realiseren concepten om de gebruiker van de parkeervoorziening nog meer van dienst te kunnen zijn. Als het fietsparkeren betreft moet men onder andere denken aan wifi, kluizen voor persoonlijke eigendommen en aanwezige fietspompen. Hoe parkeervoorzieningen in een strijdperk veranderden was ook te zien in de deelfietsdiscussie die in het afgelopen jaar de kop opstak in de grote steden. Hoewel

de deelfietsen misschien maar één procent van de totale populatie fietsen vormden werden ze door velen als ongewenste indringers van de aanwezige fietsrekken gekarakteriseerd. Het bestuur in Amsterdam besloot de deelfietsen weg te nemen uit de openbare ruimte. Aanbieders van deelfietsen kunnen nu alleen opereren in de stad, nadat zij met de gemeente om de tafel hebben gezeten en in samenspraak aparte voorzieningen voor hun eigen fietsen realiseren. Ook op dit front vindt er dus differentiatie plaats waarbij een fietsrek niet meer zomaar door iedereen gebruikt mag worden. INNOVATIE VOOR EN NA HET PARKEREN

Parkeren vormt uiteraard slechts een onderdeel van de mobiliteitsketen. Om de

bestemming te bereiken worden ook allerlei innovaties uitgerold om de fietser beter van dienst te zijn. Verschillende partijen zijn bezig om fietsers letterlijk voorrang te geven. Koninklijke VolkerWessels onderneming Vialis heeft hiervoor een applicatie ontwikkeld. Met de Schwung app signaleert het slimme verkeerslicht naderende fietsers en reageert daarop met aangepaste groentijden zodat fietsers minder hoeven te wachten. Het gebruik van de fiets wordt daarmee nog sneller gemaakt en dus ook steeds vaker een aantrekkelijk alternatief voor andere vervoerswijzen. Uiteindelijk is de combinatie van verbeteringen en innovaties in de gehele keten dat zoden aan de dijk zet. Een snelle route naar de bestemming waar men, eenmaal aangekomen, veilig en probleemloos kan parkeren.

KOESTEREN VAN ONZE UNIEKE POSITIE

Het is soms ook goed om te beseffen wat een bijzondere positie Nederland inneemt op het gebied van fietsen (en het parkeren daarvan). Ondanks verwoede pogingen van de Denen (met marketingplatforms als ‘Copenhagenize’) om deze positie te ondermijnen is het toch hier waar ontzettend veel pionierswerk wordt verricht met betrekking tot allerlei slimme innovaties voor fiets(parker)en. En dat is iets wat blijft inspireren voor iedereen die betrokken is bij het parkeerdomein.

BAS SCHILDER, Trajan

vexpansie 2018

Een schoonmaakmachine nodig? Wij bieden nieuw, gebruikt, huur (korte en langetermijn), lease- en fleetmanagement oplossingen

WALO HygiĂŤne en Reinigingssystemen Kraaijerdijk 27, 3248 LC Melissant | Batterijenweg 13c, 4041 DA Kesteren T +31 (0) 187 605 374 | W www.walo.nl | E info@walo.nl

TOTAAllEvErAnciEr vOOr niEUwBOUw En rEnOvATiE vAn PArkEErGArAGES Bent u op zoek naar een partner die complete oplossingen kan bieden voor zowel de nieuwbouw als renovatie van uw parkeergarages? Sika kan dankzij haar brede portfolio de juiste partner zijn om u te helpen bij de bescherming van uw constructie. Of u nu de juiste hulpstoffen zoekt voor uw beton, de correcte waterdichtende membranen moet kiezen voor de kelder, de perfecte voegkitten moet aanbrengen of uw betonnen of stalen constructie wil repareren en beschermen. Sika staat voor u klaar!

Sika NederlaNd B.V. Zonnebaan 56 3542 EG Utrecht Postbus 40390 3504 AD Utrecht

Tel: +31 (0)30 - 241 01 20 Fax: +31 (0)30 - 241 44 82 info@nl.sika.com www.sika.nl

Parkeermedia

TEKST: SJOERD STIENSTRA

Gehandicaptenparkeerplaatsen Ook in de Verenigde Staten is de elektrische auto aan een opmars bezig. In een artikel in The Parking Professional wordt een voorspelling van Bloomberg New Energy Finance aangehaald dat 54 procent van de autoverkopen in 2040 elektrische auto’s zullen zijn. De vraag naar parkeerplaatsen met een laadinstallatie neemt dan ook nu al sterk toe, en ook de vraag naar voor gehandicapten toegankelijke parkeerplaatsen met laadvoorziening komt op. California heeft inmiddels standaardeisen voor dergelijke gehandicapten-toegankelijke parkeerplaatsen opgenomen in de bouwvoorschriften en diverse andere staten hebben richtlijnen opgesteld. Daaruit blijkt dat deze parkeerplaatsen over het algemeen niet worden inbegrepen in de algemene parkeernormering voor een functie, maar als surplus worden beschouwd, in verhouding met de overige gehandicaptenparkeerplaatsen. In de voorschriften en richtlijnen die zijn ontwikkeld wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving van deze parkeerplaatsen: geen fysieke hinderpalen als bollards en dergelijke, maar ook voorkomen dat laadkabels de doorgang voor rolstoelen beperken.

Fijnstof In een artikel in NRC Handelsblad wordt ingegaan op de fijnstofproblematiek in en rond parkeergarages. Aanleiding hiertoe is de proef op het Stadhuisplein in Eindhoven, waar gedurende drie maanden de lucht uit de ondergrondse parkeergarage wordt gefilterd voor deze de open lucht wordt ingeblazen. Op grond van de eerste resultaten van de proef stellen de onderzoekers vast dat parkeergarages een zware bron van luchtvervuiling in de vorm van fijnstof blijken te zijn. Ook eerdere metingen in Weert en Cuijk wezen dat uit. Het grootste deel van de vervuiling bestaat uit uiterst

kleine deeltjes die waarschijnlijk veel schadelijker voor de gezondheid zijn dan ‘gewoon‘ fijnstof. Bij de metingen in Eindhoven blijkt meer dan 80 procent van het fijnstof te bestaan uit dit ‘ultrafijnstof’ (PM1). Het onderzoek in Eindhoven toont aan dat de hoeveelheid fijnstof nabij de parkeergarage vaak boven de normen van de WHO ligt. In de parkeergarage is de concentratie tot vier keer hoger. De projectleider van het onderzoek verwacht dan ook dat de Europese Commissie binnen afzienbare tijd het zuiveren van lucht bij tunnelmonden en in parkeergarages verplicht zal stellen.

Kleinere parkeergarages Hoewel Carlo van de Weijer in een column in De Ingenieur vaststelt dat de bijzin ‘Straks als we in autonome auto’s rijden, dan….’ vaak wordt gevolgd door kwalijke onzin zoals (onder andere) de bespiegeling dat we minder parkeergarages nodig zullen hebben, lijkt het er wel op dat er dan volstaan kan worden met kleinere parkeergarages. Het Britse Parking News maakt melding van een onderzoek van de Universiteit van Toronto dat voor autonoom rijdende auto’s volstaan kan worden met kleinere parkeervakken. Er hoeft geen ruimte te worden overgelaten voor het openen van deuren, zodat de voertuigen dichter op elkaar kunnen worden geparkeerd. De onderzoeksleider met de Nederlands klinkende naam prof. Matthew Roorda verwacht dat er ook minder rijruimte hoeft te worden gereserveerd, omdat aan de rondom geparkeerde auto’s de opdracht kan worden gegeven ‘even op te schuiven’. De onderzoekers hebben berekend dat een parkeergarage voor automatische voertuigen 62 procent meer parkeercapaciteit kan hebben dan een conventionele parkeergarage van dezelfde omvang.

vexpansie 2018

Elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s parkeren in de toekomst overal

vexpansie 2018

Van 28.000 naar 70.000 publieke laadpunten voor elektrisch vervoer binnen twee jaar. Deze fikse uitbreiding is nodig om de groeiende groep EV-rijders in Nederland te kunnen bedienen. Hoe kun je op een slimme manier al die ladende auto’s in de openbare ruimte een plek geven? Het platform Anders Laden laat zien wat er mogelijk is naast de traditionele laadpalen. TEKST RENATE SUN - LOUW BEELD GEMEENTE AMSTERDAM

Elektrische auto opladen in de openbare ruimte? Tot nu toe gaan EV-rijders dan op zoek naar een parkeerplaats met een laadpaal. Aan zo’n paal kunnen een of twee auto’s tegelijk laden. De bijbehorende parkeerplaatsen zijn over het algemeen gereserveerd voor dit gebruik. Deze traditionele manier van laden functioneert op veel plekken prima. Maar op plekken waar de parkeerdruk hoog is, kunnen die afgekruiste plekken onder andere automobilisten voor ergernissen zorgen. En nu er steeds meer EV-rijders bijkomen, groeit de behoefte aan parkeerplaatsen met laadpunt. Om problemen voor te zijn, voeren verschillende gemeenten pilots uit naar alternatieve laadvormen. De pilots onderzoeken hoe zo efficiënt mogelijk kan worden omgegaan met het elektriciteitsnet, met de financiële middelen, en natuurlijk ook met de beschikbare parkeerruimte. EFFICIËNT MET ELEKTRA

Op dit moment wordt voor ieder nieuw laadpunt een nieuwe aansluiting gerealiseerd op het elektriciteitsnet. Dat kan slimmer. Bijvoorbeeld door laadpunten te combineren met andere netaansluitingen in de openbare ruimte. Amsterdam, met z’n hoge aantal EV-rijders, onderzoekt verschillende mogelijkheden. Een van de pilots in de hoofdstad combineert een laadpunt met een perscontainer. Een andere combineert laadpunten met bergbezinkbassins. En Arnhem ontwerpt een duurzame wijk, waarbij de laadpunten zijn opgenomen in lantaarnpalen. De pilots hebben met elkaar gemeen dat ze niet alleen efficiënt omgaan met de netbelasting, maar ook verrommeling van de openbare ruimte voorkomen. Er zijn minder objecten op straat nodig. Dat daar behoefte aan is, blijkt ook uit een pilot in Den Haag. Daar worden tien laadpunten verwerkt in de ‘Hagenaartjes’. Bijkomend voordeel van deze oplossing is dat het afkruisen van parkeervakken niet meer nodig is, omdat het aantal laadpunten meer dan verdubbelt.

EFFICIËNT MET RUIMTE

Hoe meer parkeerplaatsen met laadpunten, hoe minder parkeervakken er dus speciaal voor EV-rijders gereserveerd hoeven worden. Gedachteloos kunnen parkeren; dat is iets waar veel EV-rijders naar uitzien. De gemeenten Breda en Arnhem hebben daarom het voortouw genomen in pilots met laadpleinen. EV-rijders kunnen op zo’n plein parkeren waar ze willen, er is altijd een laadpunt naast het parkeervak. Beide gemeenten hebben goed nagedacht over de beschikbaarheid van de parkeervakken. Op het laadplein in Arnhem zijn zestien parkeerplaatsen met een laadpunt, waarvan er negen zijn gereserveerd voor elektrische rijders. Op het laadplein in Breda is een op de vier laadplaatsen daadwerkelijk voor elektrische auto’s gereserveerd. Op de drie overige plaatsen mogen ook andere auto’s staan. Parkeerders met een brandstofauto zullen zo niet het gevoel hebben dat er parkeerruimte wordt ‘ingepikt’ door EV-rijders. Dat voorkomt spanningen tussen parkeerders onderling. Bijzondere aandacht in dit verband verdient een onderzoekspilot van studenten van verschillende universiteiten in opdracht van Dutch-INCERT (Dutch Innovation Centre for Electric Road Transport). De studenten ontwikkelden een hub met een dynamische parkeerverdeling. Op basis van beschikbare laadcapaciteit bepaalt het systeem of parkeervakken gereserveerd blijven voor EV-rijders of beschikbaar worden gesteld aan andere parkeerders. Zo is er steeds een optimale beschikbaarheid en bezettingsgraad van laadpunten.

bespaart kosten. En hoe lager de kosten, hoe groter de kans dat het netwerk van laadpunten zich in Nederland snel uitbreidt. VERSNELLING

We zijn tot nu toe gewend om EV-rijders als uitzonderingen te zien. Maar elektrische auto’s worden steeds gebruikelijker in het straatbeeld. Met de groeicijfers van elektrisch vervoer in gedachten is het voor alle beheerders van de openbare ruimte – de gemeenten – belangrijk om aan de slag te gaan met laadinfrastructuur. Voor marktpartijen geldt hetzelfde: dit is het moment om grootschalig in te zetten op parkeerruimte met laadmogelijkheden. Stichting NKL, het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur, brengt alle partijen samen om kennis te ontwikkelen en te delen. Het platform is sinds 2014 actief en heeft in die jaren de markt voor publiek laden volwassen zien worden. Nu is het tijd om te versnellen. De groei van laadinfrastructuur moet meegaan met de groei van elektrisch vervoer. Daar zijn alle parkeerders, met en zonder elektrische auto, mee geholpen. PLATFORM ANDERS LADEN Niet elke gemeente hoeft zelf het wiel uit te vinden. Platform Anders Laden verzamelt en deelt kennis. Op de website van het platform is uitgebreide informatie te vinden over alle lopende pilots. Ook heeft het platform vier factsheets uitgebracht, die de realisatie van alternatieve laadpunten makkelijker maken. In de factsheets zijn technische, juridische, organisatorische en financiële inzichten bondig samengevat. Platform Anders Laden is een

EFFICIËNT IN KOSTEN

initiatief van Stichting NKL.

Een belangrijke overeenkomst tussen deze projecten is dat ze de kosten om laadpunten te realiseren verminderen. Het plaatsen van een groot aantal laadpunten tegelijk, zoals bij de laadpleinen, bespaart in de aanleg. Ook kunnen hier later snel en relatief goedkoop laadpunten worden bijgeplaatst, als dat nodig is. Ook het combineren van netaansluitingen

Meer informatie: www.andersladen.nl Wilt u meer weten over Platform Anders Laden weten? Dan kunt u contact opnemen met Roland Ferwerda, directeur NKL. rferwerda@nklnederland.nl RENATE SUN - LOUW, NKL Nederland

vexpansie 2018

De post-hboopleiding Parkeren Verdieping, inzicht en overzicht

In september start de post-hbo-opleiding Parkeren, georganiseerd door DTV Consultants in samenwerking met Vexpan. De herziene opleiding is opgedeeld in los te volgen blokken (modules), die samen kunnen leiden tot een in het vakgebied graag gezien diploma. Een van de nieuwe onderdelen is de module Marketing en gedrag/de politieke kant van parkeren. TEKST NATALIE VEENKAMP

De post-hbo-opleiding heeft sinds haar start in 2011 tientallen vakgenoten een stap verder gebracht. Sabina Milder is een van hen. Zij is sinds 1 januari 2017 Senior Beheerder Parkeren bij gemeente Arnhem. De uitvoering van het parkeerwerk is toen door de gemeente via een aanbesteding gedelegeerd aan een marktpartij. De driekoppige Vakgroep Parkeren van de gemeente voert alleen nog regietaken uit. ‘Mijn werk is duidelijk veranderd,’ aldus Milder. ‘Voorheen was ik echt met uitvoering van parkeerbeleid bezig, en moest ik bijvoorbeeld facturen maken en uitbetalingen controleren. Nu controleer ik de exploitatie. Ik maak analyses, controleer financiële zaken en houd me bezig met de beleidscyclus.’ VERBANDEN GAAN ZIEN

Milder had behoefte aan meer verdieping. Als instrument koos zij de post-hbo-op-

vexpansie 2018

leiding Parkeren. ‘Alleen al de opbouw van de opleiding gaf me duidelijk inzicht in de raakvlakken die parkeren met allerlei disciplines heeft. Dat zijn er veel meer dan je zou verwachten. Ik snap nu waaróm al deze dingen gebeuren. En de belangen die bij alle aspecten van parkeren spelen.’ Hans ten Barge is een directe collega van Milder, hij ziet ook dat zij een ontwikkeling heeft doorgemaakt: ‘Ik merk duidelijk dat ze het verband tussen verschillende parkeerzaken makkelijker ziet.’ Ten Barge weet waar hij over spreekt. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in het parkeervak. Ook heeft Ten Barge zelf de eerste ‘run’ van de post-hbo-opleiding Parkeren in 2011 gevolgd. ‘Na twaalf jaar actief te zijn geweest in parkeerhandhaving, wilde ik me breder gaan oriënteren. De opleiding heeft mij veel gebracht. Het fijnste vond ik de samenwerking met col-

lega’s uit heel het land. Met hen heb ik nog steeds contact.’ GROEIEND ZELFVERTROUWEN

Milders zelfvertrouwen heeft een boost gekregen van de opleiding. ‘Er loopt momenteel een project waarin we samen met belanghebbenden een parkeerplan voor een specifieke wijk maken. Daar heb ik op aangehaakt, waarschijnlijk had ik dat voorheen niet zo snel gedaan.’ Ten Barge vult aan: ‘Kennis maakt macht, Sabina is veel zekerder geworden. Dat zegt veel over haar als persoon, maar ook wat over de opleiding.’ De combinatie van leren en werken was soms wel pittig, erkent Milder. ‘Tegelijkertijd kreeg ik er ook energie van. Het heeft me ook gesterkt in de gedachte dat ik verder wil in dit interessante vakgebied.’ Milder heeft de post-hbo-opleiding inmiddels met succes afgerond, in mei 2018 kreeg zij haar diploma.

DE PRAKTIJK ALS BASIS

Beroepssituaties en praktijkcases vormen de ruggengraat van de opleiding. Na elke lesdag komt de deelnemer terug met kennis en kunde die toepasbaar is in het dagelijkse werk. De lessen worden dan ook gegeven door docenten uit de praktijk. De eerstkomende editie krijgen de studenten les van Elisio Baptista (ParkeerService), Sjoerd Stienstra (Stienstra, Adviesbureau Stedelijk Verkeer), Barbara Verhalen (gemeente Amsterdam), Roger Theunissen (TheMA Mobiliteitsadvisering), Rob Ebbing (Spark), Ed van Savooyen (Spark), Nico Harkes (NEXT Vastgoed), Dave Linssen (Aparco), Marc Moonen (Moonen Parkeeradvies) en Jaap Roest (Eiffel).

ber start de eerste module. De lessen zijn in Utrecht. Inschrijven is nog mogelijk. Ga voor meer informatie en inschrijving naar www. dtvconsultants.nl. Voor persoonlijk advies kunt u ook bellen met 076 513 66 00.

het vooral leerzaam om te zien hoe mensen vanuit verschillende perspectieven naar parkeren kijken. Bij een grote stad spelen natuurlijk heel andere vraagstukken dan in een kleinere gemeente.’ Ras was blij verrast door de hoeveelheid aandacht voor visie op parkeren.

VAKSPECIFIEKE KENNIS VERGROTEN

‘Bijvoorbeeld nadenken over hoe parkeren op

MET LOSSE MODULES

een bepaalde locatie over tien, twintig jaar er

Lise Ras werkt als projectleider bij Empaction

uit zal zien. Dat vond ik heel interessant.’ Naast

(adviesbureau voor parkeerstrategie en mar-

de abstracte stukken over visie en beleid heeft

keting). ‘Ik heb geen specifieke verkeeroplei-

Ras ook praktische tips overgehouden aan

ding gehad (ruimtelijke ordening,-red.),’ vertelt

het onderdeel Parkeeronderzoek. ‘Die pas ik

ze. ‘Van mijn collega’s heb ik al veel geleerd,

nu toe als ik zelf een parkeeronderzoek uitzet.’

toch leek het me goed om mijn horizon te ver-

De klassikale lessen zijn Ras goed bevallen. ‘Je

breden met kennis van buiten ons bureau.’ Ras

leert veel van je collega-studenten. Bovendien

volgde de losse module Parkeeronderzoek en

is het verfrissend om buiten de vertrouwde om-

parkeerbeleid/visie op parkeren ‘Beleidsstuk-

geving van je eigen kantoor en lopende klant-

CERTIFICATEN EN DIPLOMA

ken schrijven hoort bij mijn werk. Tijdens mijn

projecten aan je vak te werken.’

Per module geeft DTV Consultants een certificaat af. Alle modules samen leveren het diploma ‘post-hbo Parkeren’ op. Op 14 septem-

opleiding was er aandacht voor het schrijven van algemene beleidsstukken, maar bij par-

NATALIE VEENKAMP, adviseur capacity

keerbeleid spelen andere factoren. Ik vond

building DTV Consultants

vexpansie 2018

De ontwikkeling van het aantal elektrische auto’s in Nederland

Voor veel ontwikkelingen op het gebied van parkeren is het van belang om te weten hoe het aantal elektrische auto’s in Nederland zich de komende jaren gaat ontwikkelen. De Rijksoverheid heeft hiertoe een ambitie geformuleerd. Door te feitelijke ontwikkeling en de ambitie met elkaar te vergelijken ontstaat meer inzicht in de aantallen elektrische auto’s die we op de weg en bij parkeervoorzieningen kunnen verwachten. TEKST JEROEN QUEE

Op dit moment rijden circa8,3 miljoen auto’s in Nederland rond. Elk jaar worden zo’n 450.000 nieuwe auto’s verkocht. Het totale aantal elektrische auto’s in Nederland bedroeg per eind april 2018 ruim 128.000 stuks. Het grootste deel van deze auto’s valt in de categorie ‘PHEV’: dit zijn plugin hybride

vexpansie 2018

auto’s met een stekker en een relatief kleine batterij (en dienovereenkomstig relatief beperkt elektrisch. Het bekendste model in deze categorie is de Mitsubishi Outlander. Hiervan rijden zo’n 25.000 exemplaren rond in Nederland. Het aantal FEV (full-electric vehicles) bedroeg op deze peildatum bijna 26.000 stuks.

De Tesla model S en X tezamen zijn goed voor bijna 11.000 auto’s in deze categorie. In de afgebeelde grafiek is de ontwikkeling van het aantal elektrische auto’s in de afgelopen acht jaar weergegeven. De grafiek laat zien dat het aantal PHEV’s in deze periode eerst een zeer sterke groei kende.

Aantal volledig elektrische auto’s (FEV, groene lijn) en plug-in hybride auto’s (PHEV, blauwe lijn) van 2010 tot nu (bron: Statistics Electric Vehicles in the Netherlands (April 2018), RVO (www.rvo.nl)

De afgelopen jaren is deze groei tot stilstand gekomen. De groei zit nu - weliswaar met een lager absoluut aantal - bij de full-electric auto’s. Het aandeel elektrische auto’s onder de nieuw verkochte auto’s verdubbelt de afgelopen jaren van jaar tot jaar. In 2017 was van de nieuwe registraties 2,8 procent volledig batterij elektrisch (FEV). Dat was een jaar eerder 1,3 procent. AMBITIES RIJKSOVERHEID

De Rijksoverheid stimuleert elektrisch rijden omdat dit schoner en zuiniger is dan rijden op benzine of diesel. Een auto die elektrisch rijdt, stoot veel minder luchtverontreinigende stoffen uit, zoals fijnstof. Dit is belangrijk voor de luchtkwaliteit, vooral in steden en langs drukke wegen. Als er in de komende jaren bovendien meer groene stroom beschikbaar komt, wordt het milieuvoordeel van elektrisch rijden nog groter. Enkele jaren geleden is door de Rijksoverheid het Formule E-Team (FET) ingesteld om de ontwikkelingen rond elektrisch vervoer te bevorderen. Het FET is een publiek-private samenwerking tussen het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de overheid. Via een Green Deal zetten de overheid en het FET in op de ambitie dat voor 2020: • 10 procent van de nieuw verkochte perso-

nenauto’s een elektrische aandrijflijn en stekker heeft; • dat in 2020 75.000 particulieren elektrisch aangedreven auto’s rijden, waarvan 50.000 tweedehandsauto’s en 25.000 nieuwe voertuigen; • in 2025 50 procent van de nieuw verkochte auto’s voorzien is van een elektrische aandrijflijn en stekker én dat minimaal 30 procent daarvan – oftewel 15 procent van het totale aantal verkopen – volledig elektrisch is. Voor de verdere toekomst heeft de Rijksoverheid de ambitie geformuleerd dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s emissieloos zijn. Verwacht wordt dat dit voor het grootste deel voor rekening zal komen van elektrische auto’s. TOETSING EN VOORUITBEREKENING WAGENPARK

Prof. Maarten Steinbuch van de TU Eindhoven toetst de verwachtingen aan de hand van extrapolatie van de verkoopgegevens. In zijn blog over het thema Automotive and Mobility gaat hij in op actuele ontwikkelingen in de beschikbaarheid en verkoop van elektrische automodellen. In de blog geeft hij aan dat de verwachte ontwikkelingen op basis van de huidige ontwikkeling van de verkoopcijfers haalbaar zijn. In abso-

lute aantallen wordt dan het totaal nieuwe verkopen van volledig elektrische auto’s (BEV) in 2025 ruim 300.000 exemplaren. Het totale aantal elektrische auto’s dat dan op het Nederlandse wegennet rondrijdt is dan 1 miljoen, inclusief de PHEVs. Wanneer de verkopen van elektrische auto’s nog wat sterker uitvalt, kan dit aantal nog toenemen tot 1,25 miljoen1. WAT BETEKENT DIT VOOR OPLADEN

De ontwikkeling van het elektrische wagenpark brengt met zich mee dat ook de behoefte aan opladen toeneemt. Deze ontwikkeling wordt verder versterkt doordat de batterijcapaciteit van de voertuigen groeit. De groei van het wagenpark in combinatie met de grotere batterij capaciteit leidt tot een extra sterke groei van de benodigde hoeveelheid elektrische energie. Dit is voor parkeren een zeer relevante ontwikkeling omdat de vraag naar elektrische energie voor een deel in parkeergarages kan worden ‘bediend’. JEROEN QUEE, redactie Vexpansie

steinbuch.wordpress.com/2016/01/22/

schatting-verkopen-elektrisch-vervoernederland-tm-2025/

vexpansie 2018

Product- en bedrijvennieuws

Ondergrondse parkeergarages steeds vaker voorzien van Storax vluchtluik Om een veilige vluchtweg te creëren uit ondergrondse parkeergarages wordt het Storax vluchtluik steeds vaker toegepast. Een mooi referentieproject is bijvoorbeeld de parkeergarage voor multifunctioneel gebouw Level te Leiden. Technisch Manager Marco Wilderbeek van Objectief Management: ‘Objectief Management, specialist in VVE-beheer voor o.a. commercieel vastgoed, winkelcentra en kantoren, hecht veel waarde aan de brandveiligheid van de ondergrondse parkeergarage van Level. In geval van calamiteit wil je geen enkel

risico nemen met de veiligheid. Zelfs als de hoofd- of noodstroom uitvalt moet het mogelijk zijn om te vluchten. Doordat het Storax vluchtluik is voorzien van een eigen noodenergiesysteem (NES) biedt het luik gelukkig een extra veiligheid, waardoor het zeker opent. STORAX ONTZORGT U ALS KLANT Storax streeft ernaar om meer te zijn dan een producent. Zo ontzorgt Storax haar klanten door de installatie volledig uit handen te nemen, maar ook door te adviseren in het engineertraject. De samenwerking met BAM voor de

ondergrondse parkeergarage Hoog Catharijne te Utrecht is hier een mooi voorbeeld van. Werkvoorbereider Jan Bange van BAM Bouw & Techniek:: ‘Als BAM streven wij naar partnerships met betrouwbare partijen die net als BAM kwaliteit hoog in het vaandel hebben staan. Storax BV is zo’n bedrijf waarmee wij prettig samenwerken. Ze doen wat ze beloven, denken graag mee, en nemen hun verantwoordelijkheid als het moet.” Daarnaast is het innovatieve NES vluchtluik een absolute must om de veiligheid te garanderen voor ondergrondse parkeergarages.’

Dimbare ‘slimme’ lichtlijnen Tussen de Jaarbeurs en het station Utrecht Centraal wordt onder het nieuwe jaarbeursplein een parkeergarage gebouwd. De parkeergarage biedt ruimte aan meer dan 700 parkeer-

plaatsen voor reizigers, winkelend publiek, gasten van het NH-hotel en werknemers van de kantoren op en rondom het Jaarbeursplein. De bouw van de garage is eind 2015 gestart en is klaar in de tweede helft van 2018. De gemeente is initiatiefnemer en ontwikkelaar van de garage. De ruimtelijke kwaliteit van het nieuwe jaarbeursplein wordt hoog en dit criterium geldt ook voor de parkeergarage. Projectmanager Martijn Roos van LED Lease, de producent van de lichtinstallatie, legt uit: ‘Met een goed lichtplan wordt de ruimtelijkheid van de parkeergarage, de veiligheid en het comfort van de bezoeker vergroot.’ Om de gebruiksvriendelijkheid verder te vergroten heeft LED Lease dimbare ‘slimme’ lichtlijnen ontwikkeld met een geïntegreerd camerasysteem voor kenteken - en object herkenning. Rood - groen indicatoren loodsen de bezoeker naar een beschikbare plek. ‘De energie efficiënte lichtlijnen zijn dimbaar en de camera’s in de lijnen zijn verbonden met het Parkeer Management Systeem. Comfort, veiligheid en duurzaamheid zijn verenigd in deze oplossing’, aldus Roos.

vexpansie 2018

Themadag commissie Parkeren gedrag Op 5 juni vond de themadag gemeenten 2018 plaats. We waren te gast bij de gemeente Almere. Het thema was: Parkeren Gedrag. Hoe kunnen we gedragskeuzes van parkeerders beïnvloeden zodat gemeentelijke doelstellingen anders dan op prijs worden bereikt? Deze en nog meer (praktische) thema’s gaven inspiratie en handreikingen voor een leefbare binnenstad, voor nu en de toekomst. TEKST JITZE RINSMA

Op de themadag, die bij het ter perse gaan van dit nummer nog in het verschiet ligt, stonden de volgende sprekers en thema’s gepland. Psychologie van de Parkeerder, feitelijk inspelen op gevoelsmatige eisen Presentatie: Cees Wildervanck, verkeerspsycholoog Aan de orde komen: • Impulsgedrag, weloverwogen gedrag en gewoontegedrag, en hun betekenis voor parkeergedrag. • Objectieve kwaliteiten van een parkeergarage zoals de afstand tot de bestemming, de tarieven, manoeuvreerruimte en informatievoorziening. • Gevoelsmatige kwaliteiten zoals sociale veiligheid, ligging in relatie tot de bestemming, esthetische kwaliteit en communicatie. • Gedragsbeïnvloeding: de stap van gewoontegedrag via weloverwogen gedrag tot nieuw gewoontegedrag, gedragsbeïnvloedingsinstrumenten (voorzieningen, regelgeving en communicatie) en gedragsbeïnvloedingsstrategie (Push, Pull en Persuasion). • Accent op de communicatie en geleiding in en rond de parkeergelegenheid. • Conclusie: verplaats je in de (naïeve, ter plaatse onbekende) parkeerder!

vexpansie 2018

Parkeren en gedrag: Wat weten we wel en wat niet? Kennis document CROW Presentatie: Casper Stelling, Mu Consult en Sebastiaan Dommeck, Empaction De publicatie parkeren en gedrag van het CROW bevat een overzicht van alle actuele inzichten in de gedragseffecten van parkeerbeleid en -interventies. In de publicatie worden vijf soorten parkeerinterventies beschreven, te weten fysieke maatregelen, digitale maatregelen, weten regelgeving, marketing en gedragsbeïnvloeding en sociale omgeving benutten. De instrumenten worden geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. Zo wordt bijvoorbeeld beschreven hoe flexibele parkeerrechten ingezet kunnen worden om specifieke doelgroepen te beïnvloeden. Denk aan regelingen voor langparkeerders (die de auto relatief weinig gebruiken. Een ander voorbeeld is het 10 stappenplan voor duurzame gedragsverandering. Hiermee worden bezoekers van de stad verleid om andere (parkeer)keuzes te maken. Rol IenW op gebied van parkeren De heer J. O. Nijhuis (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) geeft aan dat de interesse voor het onderwerp parkeren de laatste jaren aan het toenemen is. Zoals het

thema Parkeren en P+R en met inzet van IenW zijn de CROW publicaties: Parkeren en gedrag, en Toekomstbestendige parkeernormen tot stand gekomen. Daarnaast start binnenkort een nieuw onderzoek naar de kennisleemtes binnen het parkeerbeleid. Daarbij zijn we expliciet op zoek naar de kennis- en beleidsvragen die er onder andere bij gemeentes zijn op het gebied van parkeergedrag. Te bespreken casussen met een panel: Betalingsbereidheid straatparkeren stijgt nauwelijks meer ondanks intensiveren controle. Hoe te verhogen? Toelichting: Het scannen van kentekens en het opvolgen daarvan is sterk geïntensiveerd. Toch stijgt de betalingsbereidheid niet tot een verwachtniveau van bijna 100 procent. Hoe is dat te verklaren en hoe is deze wel te verhogen. Parkeerders kunnen nieuwe technieken niet bijbenen. Toelichting: Bij het toegang krijgen en verlaten van garages worden steeds andere/nieuwe technieken aangeboden waardoor door groepen klanten door de bomen het bos niet meer zien met ergernis en frustratie tot gevolg. Herkent u dat probleem en zo ja wat doen we eraan?

gemeenten VEXPAN

Parkeerders reageren niet op signalen in garages (bijvoorbeld het signaal ‘vol’, ontruiming en negeren wayfinding). Toelichting: Parkeerders houden zich niet aan regels/wettelijk voorgeschreven signalen berichten. Dat is gevaarlijk voor klant en exploitant. Wat is eraan te doen? Waarom parkeren fietsers hun fiets niet op de daarvoor bedoelde plaatsen? Toelichting: Hoe kunnen fietsers verleid worden om gebruik te maken van de daarvoor bedoelde stallingsplaatsen en hoe wordt voorkomen dat fietsen vooral hinderlijk en/ of gevaarlijk worden gestald? Zijn fietsers überhaupt te verleiden tot gewenst gedrag? Alle parkeerders hebben een smartphone; de parkeerautomaat kan over drie jaar echt van straat. Toelichting: Kunnen de parkeerautomaten echt van straat of zal de nationale ombudsman verordonneren dat ze moeten blijven en hoe is dat laatste te voorkomen. Inrijkaartjes worden bij kentekenparkeren weggegooid > treintje rijden. Toelichting: Hoe te voorkomen dat de grenzen worden opgezocht door het kaartje weg te gooien en treintje te gaan rijden. Nieuwe parkeerkencijfers; basis voor toekomstbestendige parkeernormering Presentatie: Hillie Talens, CROW Het benodigde of gewenste aantal parkeerplaatsen bij nieuwbouwlocaties kan worden bepaald op basis van parkeerkencijfers of op basis van parkeernormen. Parkeerkencijfers zijn op de praktijk gebaseerde cijfers van de verwachte parkeerbehoefte. Parkeernormen staan voor het aantal vereiste parkeerplaatsen per type bestemming. Deze normen worden bepaald door gemeenten en maken deel uit van hun parkeerbeleid. Parkeerkencijfers kunnen hiervoor input

leveren. Om van parkeerkencijfers gemeentelijke parkeernormen te maken moet rekening worden gehouden met: • bereikbaarheidskenmerken van de locatie; • specifieke kenmerken van de functie; • mobiliteitskenmerken van de gebruikers/ bezoekers van de functie; • het gemeentelijk parkeerbeleid. CROW heeft de parkeerkencijfers uit 2012 zorgvuldig tegen het licht gehouden en geactualiseerd. Daarnaast is nieuwe kennis toegevoegd over de behoefte aan laadpalen voor elektrische voertuigen. Samen met een groep deskundigen is een stappenplan opgesteld om vanuit de parkeerkencijfers toekomstbestendige parkeernormen te ontwikkelen. Almere stuurt via beïnvloeding parkeergedrag centrum Presentatie: Danny Louwerse, Programmamanager Gemeente Almere Hoe word je beste binnenstad van Nederland voor middelgrote gemeenten. In deze presentatie wordt toegelicht hoe je dat kunt bereiken inclusief de rol van parkeren hierbij. Parkeren wordt over het algemeen gezien als een dissatisfier. Het vergt omdenken en gedragsverandering om parkeren om te draaien in een satisfier. Daarnaast aandacht voor een oud onderwerp maar waarbij je gedrag sterk kunt beïnvloeden: Betalen per minuut op parkeerlocaties. Pilot loslaten van parkeernormen in gebiedsontwikkeling Energiekwartier Presentatie: Diede Labots, gemeente Den Haag In januari van 2017 heeft de gemeente Den Haag besloten om twee ontwikkelgebieden aan te wijzen als pilotgebieden waar alleen een maximum parkeernorm geldt. Eén van die twee gebieden is het Energiekwartier. Een voormalig industrieterrein vlakbij het centrum dat zeer goed ontsloten is door verschillende Randstadraillijnen. Het staat

de ontwikkelende partijen hier vrij om te bepalen hoeveel parkeerplaatsen zij bij de woningen ontwikkelen. In februari 2018 is dit gebied ook nog eens aangewezen als pilotgebied voor de City Deal elektrische deelmobiliteit in stedelijke gebiedsontwikkelingen. In deze presentatie wordt toegelicht hoe tot deze pilots is gekomen en wat de eerste resultaten zijn. Loslaten van parkeernormen, uitdagingen voor ontwikkelaar en hoe omgaan met eindbeleggers/kopers Presentatie: Vita Bolsius, Heijmans De presentatie zal gaan over de inpassing van deelmobiliteit in je project (de te maken afwegingen, hoe zitten we in de wedstrijd) en in het bijzonder hoe we dat willen doen in het Energiekwartier (waar lopen we tegenaan, do’s en don’ts, wat gaan we doen, waar zijn we mee bezig). Hoe voorkomen dat bezoekers van het strand Scheveningen naar het strand rijden waar slechts beperkt parkeerplaatsen zijn? Presentatie: Debby Bornebroek, gemeente Den Haag Strandbezoekers rijden Scheveningen binnen en rijden vervolgens (bijna altijd) door tot de kust letterlijk in zicht is. Het aantal openbare parkeerplaatsen in de smalle straatjes is gering of zijn bezet door auto’s van bewoners. Den Haag wil een bereikbaar Scheveningen voor alle parkeerdoelgroepen: bewoners, bedrijven en bezoek. Bewoners menen dat betaald parkeren een oplossing is. Ondernemers zijn tegen betaald parkeren. De aanwezige parkeergarages zijn niet van de gemeente. Hoe is het gedrag te beïnvloeden?

Zie voor een terugblik op de themadag Gemeenten de website van Vexpan.

vexpansie 2018

Bouwenregelgeving

Rechts Fred Schoorl (directeur BNA) en Links Jaap de Koning (NLingenieurs, vestigingsdirecteur Witteveen+Bos) presenteren het eerste exemplaar van de handreiking aan midden Leo de Boer, directeur van het Verbond van Verzekeraars.

Nieuwe Handreiking Aansprakelijkheid Brancheverenigingen BNA en NLingenieurs hebben een Handreiking Aansprakelijkheid ontwikkeld om te komen tot betere afspraken over en omgang met contractuele aansprake lijkheden. Tijdens de crisis is de gewoonte gegroeid om projectrisico’s in contracten zoveel mogelijk eenzijdig bij de adviseur te leggen. Dat is echter niet in het belang van de opdrachtgever. Het leidt tot onverantwoordelijke risicobeheersing en niet of nauwelijks te verzekeren aansprakelijkheden. De Handreiking Aansprakelijkheid biedt de adviseur een handzaam kader om samen met de opdrachtgever evenwichtige afspraken te maken over contractuele aansprakelijkheid. Zodat projectrisico’s beheersbaar en verzekerbaar zijn en het projectresultaat voorop kan staan. Dat is hard nodig. Opdrachtgevers hanteren vaak eigen inkoopvoorwaarden, die lang niet altijd aansluiten op onze leveringsvoorwaarden DNR2011. Deze zijn de meest gebruikte standaard in de sector en worden wekelijks zo’n 800 keer gedownload van de sites van BNA en NLingenieurs. URGENTIE

‘Onze leden lopen voortdurend op tegen inkoopvoorwaarden die niet of nauwelijks te verzekeren zijn’, aldus Fred Schoorl. ‘Een

vexpansie 2018

opdracht onder dergelijke condities is Russische roulette voor alle betrokkenen en kan het eind van het bureau of het project betekenen.’ Jaap de Koning voegt toe: ‘Bezinning vooraf op de onderlinge verdeling van verantwoordelijkheden is geboden. Evenals zorgvuldige omgang in het geval er een aansprakelijkheidsstelling ontstaat.’ BREDERE CONTEXT

Contracten in de bouw richten zich steeds meer op samenwerking, ketenintegratie, risicobeheersing en plezier en trots op het werk. De eenzijdig opgelegde contractuele verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden sluiten vaak niet goed aan op deze nieuwe werkwijze. Het is een probleem van de gehele bouwketen en staat dan ook hoog

op de agenda van het Programma Beter Aanbesteden. Een duidelijk begrensde aansprakelijkheid die in een proportionele relatie staat tot de aard en omvang van de opdracht is een must om op een maatschappelijk verantwoorde wijze een opdracht in de markt te zetten, dan wel uit te voeren. Deze discussie speelt ook bij de lopende herziening van het UAV-gc. Verzekeraars geven geen blanco cheque als dekking onder verzekering. Leo de Boer van het Verbond van Verzekeraars: ‘Verzekeraars willen zekerheid bieden en zijn erbij gebaat dat partijen in de keten heldere en evenwichtige afspraken maken, waarbij het belang van de klant voorop staat. Deze handreiking biedt partijen hiertoe goede mogelijkheden.’ Bron: BNA

Uitgangspuntendocument Brandbeveiliging Op 1 mei 2018 heeft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) het nieuwe certificatieschema Uitgangspuntendocument Brandbeveiliging gepubliceerd. Hiermee is het mogelijk om uitgangspuntendocumenten brandbeveiliging onder certificatie op te stellen en te leveren. Een belangrijke waarborg voor de kwaliteit van dergelijke stukken, die een centrale rol vervullen in het ontwerpen, aanleggen en up-to-date houden van brandveiligheid. Een effectieve brandbeveiliging bestaat uit een samenhangend geheel van bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen, die passen bij het gebruik van het bouwwerk en de risico’s die bij het gebruik horen. Het Uitgangspuntendocument Brandbeveiliging bevat de beschrijving daarvan, en vormt zo de basis voor het ontwerp van de brandbeveiliging. Maar waar moeten een uitgangspuntendocument en een opsteller nu precies aan voldoen, en wie ziet daarop toe? GECERTIFICEERD UPD BRANDBEVEILIGING

Vanaf nu is het mogelijk om uitgangspun-

tendocumenten brandbeveiliging onder certificaat op te stellen. Een gecertificeerd uitgangspuntendocument brandbeveiliging voldoet aan de in het certificatieschema gestelde eisen. Die zijn geformuleerd in nauwe samenspraak met onder andere opdrachtgevers, brandveiligheidsadviesbureaus, brandweer en verzekeraars. Een gecertificeerd uitgangspuntendocument is van de vereiste kwaliteit en dat voorkomt kosten en oponthoud tijdens de bouw. Een certificatie-instelling controleert steekproefsgewijs de opgestelde uitgangspuntendocumenten brandbeveiliging, en gaat na of de opstellers voldoende gekwalificeerd zijn.

KIES VOOR EEN VAKMAN

Een keuze voor een gecertificeerd uitgangspuntendocument brandbeveiliging is een keuze voor vakmanschap en dat voorkomt kosten en oponthoud tijdens de bouw. Het gecertificeerde document voldoet namelijk aan de gestelde kwaliteitseisen, en houdt rekening met de afspraken over brandbeveiliging tussen de gebouwgebruiker en kaderstellende partijen zoals het bevoegd gezag en verzekeraars. Bureaus en organisaties die gecertificeerde uitgangspuntendocumenten brandbeveiliging aanbieden zijn binnenkort te vinden op hetcvv.nl/vakman Bron: CCV

vexpansie 2018

Column

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand… PARKING ANGEL

Wie is de mooiste parkeerorganisatie van het land? De ene na de andere prachtige parkeergarage verrijst in Nederland. En met de economische wind in de rug, groeien bomen weer tot in de hemel. De parkeerbehoefte zal voorlopig weer toenemen en wij zullen ze in onze mooiste locaties welkom heten. ‘Het kost wat, maar dan hedde ook wat! zou mijn zuster-engel zeggen. En ja, we hebben er lang naartoe gewerkt om al die oude, schemerige en vieze garages naar een hele andere dimensie te tillen. Ook kunnen we steeds beter overbrengen dat parkeren om service draait en niet slechts om de prijs. Mooi, maar… Een zin eindigend met ‘maar’, betekent gewoon een ordinaire ontkenning van het eerder beschrevene. Nou nee! We zijn echt op de goede weg en dat zien we in Nederland misschien nog niet zo, maar daarbuiten zeker wel. Toch gooien we onze eigen glazen weer in met een concurrentiestrijd in de openbaarheid. Een strijd over de parkeertarieven zowel on- als off-street.

vexpansie 2018

De Wet Markt en Overheid klinkt als een modieuze samenwerking tussen privaat en publiek. In praktijk een minder mooie wet, waarbij markt en overheid de gelegenheid krijgen om elkaar te bestrijden onder het mom van, in goed Nederlands, Level playing field. De Rijksoverheid heeft ons die wonderschone kapstok geschonken om dichter bij elkaar te komen en de markt het idee te geven dat zij meer mogelijkheden krijgt om onrecht te bestrijden. En waar beter te beginnen dan bij de parkeerbranche, dat is voor

haar ook niet zo lastig, maar mooi iets voor de gemeente. Kunnen we wederom van een afstand kijken of een wet goed werkt! In ieder geval niet voor de burger, die zal de kosten dragen. Ongeacht wie de strijd wint om het gelijk van de kostentoerekening, het wordt altijd duurder voor de parkeerder. Zeker nu het sausje van de btw er ook overheen is gegoten. De private partijen zullen hun tarieven niet laten zakken, de gemeente ‘mag’ haar prijzen niet laten zakken en wellicht moeten laten stijgen vanwege de btw en het Rijk… Ja het Rijk is zeker niet van plan om haar fiscale inkomsten te laten verlagen, door bijvoorbeeld de private partijen te ontzien. Dan zijn we weer terug bij af: De parkeertarieven stijgen en worden via de media ook aan onze klanten gepresenteerd. Hoezo mooiste parkeergarage? Duurste parkeergarage zal je bedoelen. Kijk vooral nog eens in de spiegel en zie wat er nog niet zo mooi is en wat je daaraan kunt doen!

Het Expertteam

Een continuing story Eerder is door het expertteam van Vexpan een inventarisatie uitgevoerd, waarin aanleiding, besluitvorming en ervaringen van lopende initiatieven voor (her-)invoering van gratis parkeren in enigerlei vorm worden beschreven. Naar aanleiding daarvan zijn een aantal vervolgvragen aan het expertteam gesteld. Het gaat daarbij om de relatie van betaald parkeren met de Wet Markt en Overheid (WMO), en om vragen over de effecten van tariefmaatregelen en de evaluatie daarvan. In deze bijdrage wordt ingezoomd op eerstgenoemde vragen, in een volgende bijdrage zal op de evaluatie van tariefmaatregelen worden ingegaan. DE VRAAG De vraag naar de relatie met de WMO viel uiteen in twee delen: a. Is invoering van gratis parkeren in een binnenstad met gereguleerd betaald parkeren überhaupt wel mogelijk wanneer binnen dit gebied ook private parkeergarages zijn gevestigd? b. Stel dat er een tarief voor betaald parkeren blijft, tot welk bedrag kan dit tarief dan verlaagd worden? Voor de beantwoording van deze vragen is medewerking verkregen van Jaap Roest van EIFFEL juristen. Op basis van de WMO mogen overheden wel concurreren met bedrijven maar moet voor bedrijfsmatige activiteiten van de gemeente ten minste de integrale kostprijs worden berekend. Als het college een lagere prijs dan de integrale kostprijs wil berekenen dan kan dat alleen als de gemeenteraad een besluit heeft genomen in het algemeen belang dat die bepaalde activiteit onder integrale kostprijs wordt

verricht. Dus met dat besluit is invoering mogelijk. Fiscaal parkeren valt niet onder de WMO. De parkeergarages die privaat worden beheerd en geëxploiteerd wel. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is dat het in het kader van de WMO ook niet is toegestaan om binnen de parkeerexploitatie van een gemeente kruisbestuiving te laten plaatsvinden: van fiscaal maaiveld naar locaties achter de slagboom (gebouwd dan wel maaiveld)) of andersom. Er moet sprake zijn van gescheiden boekhoudingen. Het doorvoeren van leges is weliswaar een apart regime en ook toegestaan, maar leges moeten ‘kostendekkend’ zijn. Uit de boekhouding of exploitatie van het fiscale onderdeel moet duidelijk zijn, dat er een verhouding is tussen de hoogte van de leges en de kosten die gemaakt worden voor het fiscale gebied. Voor het privaatparkeren geldt dat uit de exploitatie daarvan duidelijk moet zijn dat in ieder geval de integrale kostprijs wordt doorberekend aan de klant. In de integrale kostprijsberekening van de parkeergarages zitten alle kosten die aan die parkeergarage kleven. Vervolgens wordt beoordeeld hoeveel klanten de parkeergarage heeft en daaruit kan een gemiddelde kostprijs worden bepaald. Wil de raad een lagere prijs doorvoeren dan kan dat alleen als er een besluit in het algemeen belang is genomen. HEBT U EEN VRAAG VOOR HET EXPERTTEAM? Bijvoorbeeld over de omvang van het parkeerareaal in Nederland of het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages? Of een vraag van bouwtechnische, juridische of beleidsmatige aard? Uw vraag is welkom op: info@vexpan.nl

vexpansie 2018

Service

V.l.n.r.: Wouter van Boggelen, Peter Dingemans, Albert de Vries, Monique Pluijm, Ronald van der Weerd, Dagmar Severens, André Wielaard en Martje Hoofs

Over Vexpan BESTUUR

EUROPEAN STANDARD PARKING AWARD (ESPA)

• • • • • • • •

De ESPA is een onderscheiding die namens de EPA wordt verstrekt. De ESPA wordt in Nederland uitgereikt door Vexpan. De ESPA is in het leven geroepen door de Europese parkeerbranche, omdat zij de kwaliteit en het imago van parkeervoorzieningen wil verhogen. Bij de toetsing wordt gebruikgemaakt van een uitvoerige checklist, waarbij onderdelen als verlichting, gebruiksgemak, veiligheid, comfort en betaalsystemen aan de orde komen.

Voorzitter: Monique Pluijm - Empaction B.V. Penningmeester: Albert de Vries - Gemeente Katwijk Wouter van Boggelen - IP Parking Peter Dingemans - ParKam André Wielaard - EasyPark Group Ronald van der Weerd - Coöperatie ParkeerService U.A. Dagmar Severens - Together Martje Hoofs - Gemeente Amsterdam

SECRETARIAAT

Contactgegevens: info@vexpan.nl, 035 - 694 32 45.

Mocht u uw garage willen laten toetsen voor de ESPA, dan kunt u via onze website het aanvraagformulier downloaden. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.

WOORDVOERING

Monique Pluijm: contact via het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45. LID WORDEN

Voor informatie over uw lidmaatschap of lid worden van Vexpan kunt u kijken op www.vexpan.nl of neem contact op met ledenmanager Annelies Zijp, a.zijp@vexpan.nl, 06 - 53 69 00 72.

KEURMERK STRAATPARKEREN

Het Keurmerk Straatparkeren voor gemeenten is een waardering van de kwaliteit van het parkeren op straat. Het keurmerk garandeert kwaliteitsnormen ten aanzien van onder andere: parkeerbeleid, parkeerbebording en –bewegwijzering, betalingsmogelijkheden en communicatie met parkeerders. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.

EUROPEAN PARKING ASSOCIATION

Vexpan is als onafhankelijke beroepsvereniging lid van de European Parking Association (EPA). Contactpersoon: Peter Dingemans - ParKam

platform parkeren nederland

vexpansie 2017 2018

Parkmobile grote winnaar Intertraffic 2018

Vanwege onze unieke samenwerking met BMW, zijn wij – als onderdeel van de ParkNow Group – de trotse winnaar van de Overall Intertraffic Innovation Award. De jury oordeelde: “ParkNow’s dashboard integratie en BMW’s On-Street Parking Information zorgen ervoor dat het laatste deel van een rit binnen de stad efficiënt verloopt, waardoor er minder kilometers gemaakt worden, met een schonere stad en betere doorstroming tot gevolg.” Meer informatie over de integratie van onze merken in de auto? Neem gerust contact met ons op: ciaran.dooijes@parkmobile.com | 020 560 10 50 | parknowgroup.com

We are the ParkNow Group:

Parkmobile

Park-line

ParkNow

RingGo

d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS

arten.com

arkeerka .p w w w aarten.com

.n t e n a l p @ n rte parkeerkaa erk

info@parke

Leverancier van parkeerkaarten voor alle systemen PARKINGSUPPLIES B.V. TRANSPORTCENTRUM 21 7547 RT ENSCHEDE TELEFOON 053 - 43 22 688 FAX 053 - 43 25 350