Vexpansie 4 - 2016

JAARGANG 30 - 2016

4

Wel of geen btw op straatparkeren Voertuigkeringen vaak onderbelicht

VEX

P

AN

platform parkeren nederland

No limits

Slijtlagen voor parkeerdaken Door onze innovatieve manier van denken zijn wij freerunners in hart en nieren; als het nuttig of nodig is, kijken wij over de grenzen van ons vakgebied heen. Want uiteindelijk telt alleen het resultaat: BolidrainÂŽ en BoligripÂŽ parkeersystemen.

Geluiddempend, scheuroverbruggend, slijtvast, antislip, verwarmbaar, onderhoudsvriendelijk en kleurrijk.

Bolidt, no limits. http://og.bolidt.nl

Colofon VEXPANSIE

Vexpansie is een uitgave van Vexpan, Platform Parkeren Nederland. De redactionele inhoud verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Vexpan, noch neemt Vexpan verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen.

Voorwoord

Uitgeparkeerd?

Vexpan - Platform Parkeren Nederland Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: 035-694 32 45 e-mail: info@vexpan.nl www.vexpan.nl

MARTIJN AKKERMAN hoofdredacteur

HOOFDREDACTIE

Martijn Akkerman, martijn.akkerman@vexpan.nl EINDREDACTIE

Anya Vos, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: vexpansie@vexpan.nl REDACTIE

Peter Martens, Jitze Rinsma, Sjoerd Stienstra, Jeroen Quee en Jacob de Vries VERSPREIDING EN ABONNEREN

Vexpansie wordt in een oplage van 1.900 exemplaren verspreid onder de leden van Vexpan en andere personen en organisaties die zich professioneel bezighouden met parkeren. Zoals adviesbureaus, bouw­ bedrijven, lokale overheden, landelijke instanties et cetera.

Neemt u voor meer informatie over abonneren contact op met Vexpan.

ADVERTENTIEVERKOOP

Herman Wessels, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: herman@apprhbb.nl VORMGEVING

Merit op de Dijk (art direction), APPR hĂŠt brancheburo DRUK

Ten Brink, Meppel VERSCHIJNINGSFREQUENTIE

4 maal per jaar AUTEURSRECHT

Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vexpan mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd.

LIDMAATSCHAP

Informatie over lid worden en uw lidmaatschap van Vexpan kunt u vinden op www.vexpan.nl

platform parkeren nederland

Dat is misschien wat erg kort door de bocht. Maar feit is wel dat ik medio dit jaar een nieuwe functie bij Witteveen+Bos heb waarin ik mij nadrukkelijker richt op fietsinfrastructuur in de internationale markt vanuit ons kantoor in Londen. Inmiddels parkeer ik mijn fiets dan zo ongeveer ook vaker in Londen dan Nederland, hoewel ik gewoon in Nederland blijf wonen. Na ruim tien jaar veel met autoparkeren in Nederland gedaan te hebben, ben ik de afgelopen jaren geleidelijk meer met fiets(parkeren) en internationale mobiliteitsprojecten gaan doen. Omdat Vexpan zich primair richt op parkeren op de Nederlandse markt en ik mij in toenemende mate op de internationale markt richt, lijkt het mij beter om afscheid te nemen als hoofdredacteur van Vexpansie. Dit is dan ook mijn laatste voorwoord in dit lezenswaardige verenigingsblad.

Van een aantal relaties kreeg ik de vraag waar ik nou het meest trots op ben. Wel, zonder twijfel is dat mijn jarenlange betrokkenheid bij parkeergarage P1 op Schiphol waarvoor ik mee mocht werken aan de verbeterde lay-out, routing en look & feel. Ook nu ben ik betrokken bij een kleine aanpassing van deze garage.

In deze uitgave weer een breed aanbod aan artikelen. Boeiend is de discussie over btw op straatparkeren. Verder onder meer artikelen over beacon technologie voor P+R in Amsterdam, treintje rijden en brandveilig bouwen. Ook Beter Benutten, het Expertteam en Maak kennis met Vexpanleden ontbreken niet.

Overigens bent u altijd welkom om een bijdrage aan uw en ons blad te leveren. Neem daarvoor contact op met eindredacteur Anya Vos via vexpansie@vexpan.nl.

Rest mij om in deze functie afscheid van u te nemen en u allen namens Vexpan en de redactie van Vexpansie fijne kerstdagen en een heel goed en gezond 2017 te wensen.

3

vexpansie 2016

Tender kavels

Schiphol-parkeren FOTO: COLLECTIE BEN VAN MEERENDONK, IISG (A’DAM)

op

2 kavels

in totaal

2,8 hectare

DE BESTE RESULTATEN MET PARKEERHANDHAVING Agendum levert oplossingen voor transparant en kosten-efficiënt parkeerhandhaven. We bouwen en koppelen daarvoor de systemen voor alle fasen in het digitale handhaafproces: planning, uitvoering, rapportage en management.

Informatie over tender, kavels en procedure op www.greenparkaalsmeer.com

Onze technologie wordt in verschillende steden succesvol ingezet: Amsterdam, Haarlem, Utrecht, Lissabon en Londen.

• • • •

Lagere kosten Hogere inkomsten Controle en transparantie Heldere analyse van parkeerdata

Slimme verwerking van scans voor een accurate en efficiënte parkeerhandhaving

Analyse van parkeerdata voor betere resultaten, transparantie en verantwoording

Automatische planning: handhaving op het juiste moment, op de juiste plaats

www.agendum.nl • info@agendum.nl T: +31 (0)10 437 22 69

Op eigen benen staan.

Daar tekent zij voor.

Het Liliane Fonds helpt haar met protheses en revalidatie. Helpt u mee? Lilianefonds.nl

Inhoud

16

24

34

38

In deze Vexpansie

En verder

13

EPA: Parking in the City Lounge

3 Voorwoord

14

Maak kennis met vexpanleden

6 Parkeernieuws

16

Beacon technologie voor P+R in Amsterdam

8 Vexpannieuws

20 Portret van Wim van Vlierden

18

Juridisch: Treintje rijden

24

23

In de parkeermedia

33

Parking Angel

Duurzame parkeergarages

28 RAI Amsterdam opent nieuw multifunctioneel parkeergebouw

36 Bouwenregelgeving

30

Brandveiligheid in parkeergarages

44 Parkeren met

32

Wel of geen btw op straatparkeren

34

Articles on Parking Policy

48

38

Voertuigkeringen vaak onderbelicht

49 Expertteam

40

Groengele zone moet winkelen stimuleren

50 Servicepagina

een knipoog Beter Benutten

45 Betonreparaties 46

Kunnen we de techniek wel bijbenen

5

vexpansie 2016

Parkeernieuws

Nieuw contract Q-Park voor Piet Hein Buildings Q-Park Nederland heeft een nieuw contract gesloten voor het beheer van de parkeergarage onder Piet Hein Buildings in Amsterdam. De 383 parkeerplaatsen tellende garage is onder de naam QPark IJ-Oever Centrum een van de 21 parkeerfaciliteiten van deze marktleider in Amsterdam. De locatie, waar Q-Park reeds sinds 2013 het beheer voerde, is

onlangs van eigenaar gewisseld, waardoor het contract afliep.

‘We zijn erg verheugd dat ook de nieuwe eigenaar, PH Buildings SCI, voor onze kwalitatieve dienstverlening kiest’, aldus Mark van Haasteren, algemeen directeur van Q-Park Nederland.

‘In de Piet Hein Buildings zijn gerenommeerde bedrijven gevestigd zoals Boer

& Croon, Hay Group, Booking.com en niet te vergeten, de tweede Passengers Terminal Amsterdam. Het is daarmee een echte hotspot binnen de hoofdstad.’

Naast de parkeerplaatsen voor auto’s, biedt Q-Park IJ-Oever Centrum ook parkeerruimte voor fietsen. Eveneens zijn er elektrische oplaadpunten voor auto’s.

Afscheid Sytze Holwerda No-nonsense Sytze Holwerda stopt na veertig jaar als directeur parkeergarages Leeuwarden.

Wouter van Boggelen (Vexpanbestuur) ‘Sytze stond altijd met beide benen op de grond en was 24/7 betrokken bij de organisatie. Hij ging zelf aan de slag bij calamiteiten en wist van alle details. Hij is een man van weinig woorden. En een gemaakte afspraak, ook mondeling was bindend. Een man een man, een woord een woord, en daar hield hij je dan ook aan.’

Eric Smulders CEO bij IP Parking holding: ‘Sytze is bij mij al veertig jaar een gewaardeerd persoon en iedereen die hem kent zal zeggen: “overtuigend, altijd bereikbaar, staat tussen de mensen in en vooral eerlijk”.

Ook het werk dat hij verzette was enorm, dat zal de komende maanden nog duidelijker worden dan het al was. Sytze heeft nu wat meer tijd voor zijn vrouw, maar we hopen toch stiekem dat hij niet helemaal verloren gaat voor de parkeerindustrie. Dat zou ontzettend jammer zijn.’

Bij zijn afscheid had ook wethouder Thea Koster mooie woorden over hoe Sytze is, maar ook wat hij voor elkaar heeft gekregen binnen de gemeente.

Parkeerplaatsen bij vliegvelden vergelijken met virtual reality De vergelijkwebsite voor parkeerplekken bij vliegvelden stapt als eerste Nederlandse vergelijker in virtual reality.

Vanaf vandaag hebben bezoekers de mogelijkheid om 360 graden video’s te bekijken van de parkeeraanbieders. Zo krijgt men een beeld van waar de auto komt te staan. De website Parkos maakt het mogelijk om parkeerplaatsen bij het vliegveld te vergelijken en te boeken.

Arne Bos, medeoprichter van Parkos legt uit: ‘Van klanten krijgen we vaak de vraag of de auto wel op een vertrouw-

6

vexpansie 2016

de plek terecht komt; het gaat immers om een waardevol bezit. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de klanten met een vertrouwd gevoel op reis gaan.’

De startup heeft opnames gemaakt van de parkeerplaatsen en hun omgeving.

Kijkers kunnen deze beelden 360 graden laten draaien, zodat ze het terrein vanuit elke hoek kunnen bekijken. Op de computer is dit mogelijk door te slepen met de muis. Op de smartphone verandert het beeld bij het bewegen van het apparaat. Klanten krijgen op deze ma-

nier een goed beeld van waar hun auto komt te staan. Door middel van een koppeling met YouTube’s 360 graden dienst zijn de beelden op elke smartphone, tablet en computer te bekijken.

Momenteel is de Virtual Reality alleen beschikbaar voor de parkeerlocaties bij Eindhoven Airport. Op korte termijn zullen ook beelden van de locaties in België en Duitsland beschikbaar worden.

Voor meer informatie, foto’s en de 360 graden beelden kunt u kijken op: https://parkos.nl/#virtualreality

80 miljoen euro voor meer fietsenstallingen op stations Staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu) maakt 40 miljoen euro extra vrij voor de uitbreiding van fietsenstallingen bij NS-stations. De andere 40 miljoen is afkomstig van provincies en vervoerregio’s. Ze wil hiermee de meest urgente fietsparkeerproblemen bij stations aanpakken voor 2020. De komende maanden wordt duidelijk op welke locaties extra stallingen gerealiseerd gaan worden uit het beschikbare budget. Dijksma: ‘We halen met deze investering tot 2020 de druk van de ketel op de grootste knelpunten.’ Dijksma heeft met gemeenten, provincies en vervoerregio’s afgesproken dat zij voor de helft bijdragen aan de extra stallingen, waardoor er nu in totaal tachtig miljoen euro beschikbaar komt.

Dit bedrag komt bovenop de 221 miljoen uit het programma Actieplan Fietsparkeren (uit 2011) waarmee er al 96.000 parkeerplekken zijn bijgekomen. Dijksma en de andere partijen maken het geld nu extra vrij omdat het resterende budget uit het Actieplan de tekorten niet volledig kan oplossen. Voorwaarde voor cofinanciering door het rijk is dat de convenantpartners een sluitend bedrijfsplan inclusief exploitatiekosten hebben en dat zij maatregelen nemen om de huidige parkeercapaciteit optimaal te benutten.

De komende maanden worden afspraken per provincie en stadsregio uitgewerkt. Ook zal worden bekeken in welke volgorde de stations op de lijst in aanmerking komen voor uitbreiding van hun fietsenstalling. Daarbij blijft de urgentie op basis van de tekorten een rol spelen, maar ook de inzet van partijen.

Dijksma wil voor het eind van dit jaar een akkoord bereiken over de uitwerking van de afspraken per provincie/vervoersregio en de prioritering.

Parkeren in Arnhem gaat voor tien miljoen euro naar P1 Het beheer van de gemeentelijke parkeergarages, -automaten, en handhaving gaat de komende vier jaar voor tien miljoen euro naar P1.

De gemeente Arnhem gaat vanaf 1 januari 2017 de uitvoering van parkeertaken uitbesteden aan parkeerbedrijf P1. Het gaat hierbij onder meer om het beheer van de gemeentelijke parkeergarages en parkeerhandhaving. De gemeente blijft eigenaar van de parkeergarages en parkeerautomaten. Dat meldt de gemeente.

De parkeertaken die P1 vanaf 1 januari 2017 gaat uitvoeren voor de gemeente Arnhem zijn: het beheer van de gemeentelijke parkeergarages Arnhem Centraal, Musis en

Rozet, het straatparkeren, de verlening van parkeervergunningen, de parkeerhandhaving in het gereguleerd gebied, de toegangverlening tot het voetgangersgebied en de handhaving van het voetgangersgebied. De parkeerhandhavers van de gemeente zullen ook blijven handhaven op fout parkeren.

Arnhem besteedt uitvoering van parkeertaken uit omdat de gemeente zich meer wil richten op de regierol en ruimte wil geven aan externe partijen om hun specifieke deskundigheid in te zetten om taken efficiënt uit te voeren en de dienstverlening te verbeteren. P1 zal ook bijdragen aan toekomstige ontwikkelingen zoals de verdergaande digitalisering.

Henk Domenie Managing Director van Scheidt & Bachmann Scheidt & Bachmann maakt bekend dat met ingang van 1 januari 2017 Henk Domenie wordt aangesteld als Managing Director van Scheidt & Bachmann Parkeersystemen B.V. Zijn huidige functie als Managing Director België zal hij blijven continueren.

Door zijn jarenlange ervaring in de parkeermarkt en zijn huidige functie als Key Account Director bij Scheidt & Bach-

mann Parkeersystemen, is Domenie goed bekend met zowel de branche als de Nederlandse organisatie.

Met deze managementwissel neemt Scheidt & Bachmann de volgende stap in de groeistrategie voor de Benelux-landen.

Met de aanstelling van Henk Domenie zal Pieter Bakker, de huidige Managing Director van Scheidt & Bachmann Parkeersystemen, de onderneming gaan verlaten

en zich verder gaan richten op zijn eigen ondernemingen, Schmit Toegangsystemen en Advancis Nederland. ‘Na een intensieve samenwerking van meer dan twintig jaar met Scheidt & Bachmann zie ik het echter niet als afscheid maar meer als een fysieke scheiding, aangezien de verbondenheid met de onderneming en de persoonlijke kontakten zullen blijven bestaan’, aldus Bakker.

7

vexpansie 2016

Vexpannieuws

Vexpan verrijkt met oprichting Branchegroep Exploitanten Tijdens de algemene Ledenvergadering, voorafgaand aan het Vexpan Nationaal Parkeercongres op 13 oktober is de nieuwe Branchegroep Exploitanten gelanceerd. Bij de lancering werd de werkwijze toegelicht door Johan Tol, directeur Interparking Nederland, mede namens de mede-initiatoren P1 en QPark. Vervolgens werd het huishoudelijk Reglement van de branchegroep ondertekend door Johan Tol en Monique Pluijm, voorzitter van Vexpan.

De Branchegroep Exploitanten heeft binnen de Vexpan een status die vergelijkbaar is met de commissie gemeenten. Het doel is belangenbehartiging van de parkeerbranche dat wordt ondersteund door het doen van onderzoek en verbreden van kennis. Speciaal aandachtspunt is het bevorderen van het aanbod en de kwaliteit van branchegerichte trainingen en opleidingen en stimuleren van innovaties. Onderzoeksresultaten kunnen worden gepresenteerd, bijvoorbeeld in de vorm van een white-paper. Daarmee vormt de Branchegroep Exploitanten een be-

langrijke pijler onder de positie van Vexpan als kennisautoriteit op gebied van parkeren.

De Branchegroep Exploitanten staat open voor Vexpanleden die het exploiteren van off-street parkeervoorzieningen als kernactiviteit hebben (minimaal 2.500 plaatsen in Nederland). Elk lid draagt een contributie bij, waaruit de activiteiten van de branchegroep worden bekostigd. Het werkplan van de branchegroep wordt jaarlijks aan het Vex-

panbestuur ter goedkeuring voorgelegd.

Interparking, P1 en Q-Park zijn de founding partners maar deelname staat open voor meer partijen, die aan de criteria voldoen. Met deze branchegroep en de geplande activiteiten kunnen deze partijen zich duidelijk en transparant positioneren binnen Vexpan en de parkeerwereld in het algemeen, in overeenstemming met de belangrijke rol van de professionele exploitanten in parkeerland.

Gratis versus betaald parkeren in gemeenten Lunchbijeenkomst 22 september

Ook in 2016 speelt de discussie over gratis versus betaald parkeren nog steeds bij veel gemeenten. Dit werd maar al te duidelijk op de Vexpan lunchbijeenkomst die op 22 september plaatsvond. De zaal zat vol en de sprekers kregen alle aandacht.

Dit keer was de insteek om achter de schermen bij gemeenten te kijken en zo meer inzicht te krijgen in hoe besluitvorming rondom dit dilemma tot stand komt, welke argumenten hierin een rol spelen en welke impact het genomen besluit heeft op zowel de interne gemeentelijke organisatie als ook de parkeerders.

Giuliano Mingardo, senior researcher aan de Erasmus Universiteit deed de aftrap. Meten is weten is zijn motto. Zijn onderzoeken laten keer op keer zien dat er weinig of geen correlatie bestaat tussen de aanwezigheid van gratis parkeren en aantallen bezoekers.

Reinout van Gülick nam ons mee naar de gemeente Lei-

den. Hier vindt op dit moment een uitrol plaats van betaald parkeren en gaat het betaald parkeerareaal in anderhalf jaar van 6.200 naar circa. 24.000 betaalde parkeerplaatsen Michiel Schepens, verkeerskundige bij de gemeente Kerkrade, liep met de aanwezigen door het parkeerparcours van Kerkrade. Het gemeentebestuur besloot een pilot uit te laten voeren met gratis parkeren en gaf daarmee gehoor aan de roep van de ondernemers die omzet en bezoekersaantallen terug zag lopen Als laatste gaf Hans Zuiver, lid van het Expertteam van Vexpan een korte presentatie over de eerste resultaten uit het onderzoek van het Expertteam naar de invoering van gratis parkeren bij gemeenten.

Het uitgebreide verslag, met dank aan Martje Hoofs,de presentaties en een foto-impressie kunt u vinden op: www.vexpan.nl/evenementen/lunchbijeenkomsten

Walter Prot uit bestuur Bestuurslid Walter Prot (gemeente Amersfoort) heeft laten weten zijn bestuurslidmaatschap van Vexpan neer te leggen.

Hij bekleedde deze functie sinds 2014.

Monique Pluijm, voorzitter van Vexpan: ‘Walter koos vaak een andere invalshoek

8

vexpansie 2016

dan in eerste instantie voor de hand lag.

Dat houdt scherp en leidt tot verantwoorde keuzes. Het is jammer dat hij het bestuur gaat verlaten, maar we respecteren de weloverwogen keuzes die hij heeft gemaakt voor zijn toekomst.’

Walter heeft aangegeven wat minder te willen werken, om meer privétijd te kunnen besteden aan de andere interesses die hij heeft. Walter blijft wel betrokken bij Vexpan, onder meer als lid van de commissie gemeenten.

SCHADES AAN GARAGEVLOEREN MANAGEN EN VOORKOMEN Lunchbijeenkomst 10 november

Op 10 november vond de laatste Vexpan lunchbijeenkomst van dit jaar plaats. Dit keer ging het over duurzaam en doelmatig betononderhoud in parkeergarages. Er waren 23 deelnemers, voor het overgrote deel uit de bouw- en onderhoudssector.

Na een korte inleiding van Peter Martens, vicevoorzitter Vexpan, volgde de eerste presentatie door Jitze Rinsma van adviesbureau Keypoint Parking en tevens projectleider van het Vexpanproject, over duurzaam onderhoud en meerjarenonderhoudsplanning (MJOP).

Onderhoud is een onderbelicht aspect dat veel specialistische kennis, aandacht en geld vraagt. Als dat onvoldoende of te laat wordt aangepakt kan dat tot veel schade, dure ingrepen of zelfs tot sluiting van de garage leiden.

Doel van het Vexpan-project is om bij de verschillende stakeholders, eigenaren en exploitanten het kennisniveau en bewustzijn op een hoger niveau te brengen. Daartoe zullen handreikingen met experts met verschillende achtergrond worden opgesteld waarin kennis van diverse deelgebieden wordt gebundeld.

Deze zullen in de loop van komend jaar ter beschikking komen.

Vervolgens nam Peter Nuiten, directeur van Rendon Onderhoudsgroep en voorzitter van de Vereniging van gecertificeerde BetonReparatiebedrijven (VBR), de teugels over en besteeg de bok. Hij schetste eerst de belangrijkste problemen bij bestaande garages. Deze vinden vaak al hun oorsprong tijdens de bouw: door relatief kleine extra investeringen kan vaak later een veelvoud aan onderhoud worden bespaard. Veel schade wordt veroorzaakt door indringing van chloride uit dooizouten. Dit is vaak geconcentreerd op rijstroken op de verdiepingen het dichtst bij de inrit.

Ook werd ingegaan op de problematiek van vloercoatings. Daarbij zijn uiteraard bochten gevoeliger voor slijtage. Gediscussieerd werd over door opdrachtgevers gewenste garanties. Vaste standaard garantietermijnen op vloercoating zijn zeer discutabel, deze zijn ook sterk afhankelijk van het aantal passerende auto’s. Bij onderhoudsscenario’s is ook het onderhoudsinterval van belang: afhankelijk van de impact op de operatie, denk daarbij aan de in- en uitrit.

Na de discussie was de conclusie dat

Vexpan Age nd

a

12 januari 20 17 Vexpan nieu wja

arsreceptie,

Bedrijfsnaam

Plaats

WALO Hygiëne en Reinigingssystemen (lid per 1/1/2017)

Melissant

Tobias Beheer B.V.

Doorn

locatie zie w

ww.verxpan

9 februari 20 17 Lunchbijeen komst over fie ts

.nl

parkeren, Nie

20-22 septem ber 2017 EPA Congres s & Exhibition 2017, de Voor meer in

Nieuwe Vexpan-leden

de te produceren handreikingen vooral bewustwording bij de opdrachtgevers moeten creëren. Al in de fase van aanbesteding van de bouw en exploitatie moeten keuzes worden gemaakt, die mogelijk tot een iets hogere investering kunnen leiden, maar over de totale levensduur tot aanzienlijke besparing op de total cost of ownership kan leiden.

Kwestie van prioriteit op korte of langere termijn.De presentaties en foto-impressie kunt u vinden op: www.vexpan.nl/ evenementen/lunchbijeenkomsten

formatie en

uwegein

Doelen, Rotte

aanmelden,

rdam

ga naar ww

w.vexpan.nl

9

vexpansie 2016

Vexpannieuws Vexpan Nationaal Parkeercongres 2016 13 oktober 2016, de dag dat de wereld veranderde TEKST PETER MARTENS

Donderdag 13 oktober beleefden we ons jaarlijks Vexpan Parkeercongres in het congrescentrum CORPUS in Oegstgeest. En met recht “beleefden” want iedereen was het erover eens: dit congres was anders dan anders. Niet direct door de onderwerpen die werden besproken (waarover later) maar vooral door de dagvoorzitter Gerrit Heijkoop die er een Live Online Event van maakte. Tussen de presentaties door werd het publiek gevraagd om via de live app Slido op vragen te reageren en spontane reacties te geven. Deze reacties werden vervolgens live gepresenteerd en besproken. 124 van de totaal 180 bezoekers deden mee in deze live-app!

Iedereen werd daadwerkelijk gehoord en gezien!!

Na de opening door de Vexpan-voorzitter en de wethouder van Leiden (namens de agglomeratie Leiden) introduceerde Heijkoop het live interactieve systeem en werden bezoekers in de zaal opgeroepen een aantal vragen in Slido te beantwoorden. Na enkele minuten schoof de live teller boven de 100 deelnemers. Bij de algemene vragen nog geen verrassingen: 88 procent van de bezoekers man, 53 procent ouder dan 45 jaar, overheid en toeleveranciers elk 30 procent van de bezoekers, 17 procent adviseurs en 14 procent exploitant, bijna iedereen heeft weleens bol.com gebruikt en 64 procent een parkeerapp en de waardering van de dag tot op dat moment op 4,18 (bij schaal van 1 tot 5).

Silvan Rath (Park-Tag) nam ons vervolgens mee in de digitale wereld met “De slag om de driver seat”. Communicatie is al gewoner dan we denken: er zijn meer smartphones op de wereld dan tandenborstels. Hij noemt de OTT’s: Over The Topspelers die achter de horizon onzichtbaar maar overal aanwezig zijn met data die ons doen en laten beïnvloeden, zonder dat we het in de gaten hebben. En ondanks alle roep om bescherming van privacy accepteren we het gewoon met alle gemaksdiensten. Park-Tag is een van die gemaksdiensten die op basis van allerlei sensoren in de smartphone (plaats, beweging, ritme, rotatie, etc. en andere acties met de smartphone) via algoritmen voorspelt of de gebruiker de parkeerplaats zal verlaten. Op basis daarvan moeten gebruikers inzicht krijgen waar de beste kans op een parkeerplaats is.

Daarna vertelde Martin van den Berg van KPN over The Internet of Things: steeds meer apparaten komen online waarmee

10

vexpansie 2016

meer of minder intensief wordt gecommuniceerd. Sommige apparaten zoals auto’s produceren heel veel informatie vanuit diverse sensoren en camera’s. Andere apparaten zenden af en toe korte berichten, bij voorbeeld bezet/vrij, aan/uit et cetera. Daarvoor is onlangs het LORA netwerk geïntroduceerd: Long Range Low Power waarbij apparaten 15 jaar lang op twee penlite batterijen kunnen werken. Dit kan worden toegepast om te signaleren of parkeerplaatsen al dan niet bezet zijn of van status veranderen.

Na de lunch werd het programma hervat met een duo-presentatie over de uitbreiding van Schiphol: Schiphol verwacht dit jaar 63 miljoen reizigers en heeft daarvoor 23.000 parkeerplaatsen beschikbaar. Om de groei tot 2026 op te vangen worden nog een nieuwe vertrekhal en nog meer parkeerplaatsen bijgebouwd. Aansluitend op de presentatie werd de zaal gevraagd naar hun mening over de parkeerbehoefte bij Schiphol. Op langere termijn wordt de driverless revolution gezien als een belangrijke factor voor de parkeerbehoefte bij de luchthaven. Met name bij het langparkeren kan dit grote consequenties hebben. Afgezien van de reizigerstoename verwacht 79 procent van de aanwezigen dat over 20 jaar minder parkeerplaatsen dan nu nodig zullen zijn.

Daarna werden nog een aantal andere vragen, die online waren gesteld, door de dagvoorzitter en de sprekers behandeld. Dit waren niet zoals gebruikelijk toevallige vragenstellers uit de zaal die het eerst hun hand opstaken, maar de online vragen met de meeste likes.

Vervolgens waren er diverse parallelsessies over P&R onderwerpen: Reorganisatie door digitalisering bij een gemeente, Recreatieve evenementen, Revolutionaire technologie en Retail. De laatste parallelsessie behandelde het onderwerp “gratis parkeren of toch niet” vanuit detailhandel door Tom Ponjee (Platform Detailhandel) en de ombouw van het winkelcentrum Leidsenhage tot de Mall of the Netherlands door Bas Ligthart (Gemeente Leidschendam-Voorburg): uitbreiding van 76.000 m² met 2900 parkeerplaatsen naar 116.000 m² met 4.000 parkeerplaatsen. Het parkeren blijft gratis, waarbij gemeente en omwonenden een belangrijke stem hadden.

De tweede ronde parallelsessies omvatte de P&R onderwerpen: Reizen (hulp door apps onderweg), Rekening (wie be-

taalt het parkeren c.q. gratis parkeren of niet?), Retail (outlet Roermond) en Reis door de mens (een rondleiding door het Corpus gebouw). In de eerste sessie werden twee initiatieven toegelicht: • Tripmanager verzorgt autoverhuur voor bedrijven, als alternatief voor leaseauto’s voor medewerkers die slechts beperkt een auto nodig hebben. Landelijke beschikbaarheid binnen vier uur in samenwerking met lokale verhuurbedrijven.

• Toogethr verzorgt een app voor autodelen in woon-werk verkeer, georganiseerd via de werkgever. Launching partners zijn diverse bedrijven op de Zuidas, waarbij door een groot aanbod de beste kans op matches biedt.

Na de parallelsessies werd het parkeercongres door Gerrit Heijkoop met een interactieve online Slido-sessie afgesloten.

Er werden nog een aantal vragen besproken, onder andere: “Ben ik als organisatie klaar voor de digitale toekomst?” Eerst

werd iedereen verzocht zich links of rechts in de zaal op te stellen - al naar gelang het antwoord- en vervolgens werd gediscussieerd over de eigen visies (als je denkt dat je klaar bent, is dat naïef). Waar de dag halverwege de dag op 4,18 werd gewaardeerd, kwam de eindwaardering op 4,32 uit (42 procent van de aanwezigen gaf de hoogste waardering 5).

Aan het eind van de dag kregen alle congresdeelnemers een goodiebag met onder andere het boekje geschreven door Gerrit Heijkoop Trending Topic – We moeten iets met social media....#MaarWat, aangeboden door de zojuist binnen de Vexpan opgerichte Branchegroep Exploitanten, waarvan Interparking, P1 en Q-Park de launching partners zijn.

Meer informatie over de gehouden paralelsessies en een foto-impressie kunt u vinden op www.vexpan.nl/evenementen/parkeercongres/parallelsessies

ESPA AWARD VOOR PARKEERGARAGE H.J. VAN HEEKPLEIN IN ENSCHEDE Op maandag 31 oktober ontving de wethouder parkeren van de gemeente Enschede uit handen van Wouter van Boggelen namens Vexpan een European Standard Parking Award (ESPA) voor

de Parkeergarage van Heek. Dit Europese keurmerk onderstreept de kwaliteit van de garages op het gebied van verlichting, gebruiksgemak, veiligheid en comfort.

Van links naar rechts: Murat Sal, Albert Schuring, Wethouder Hans van Agteren, Wouter van Boggelen en Timo Kemerink Op Schiphorst

De parkeergarage H.J. van Heekplein is de grootste ondergrondse openbare parkeergarage van Nederland, heeft een oppervlakte van maar liefs 70.000 vierkante meter en biedt plaats aan 1.750 auto’s. De parkeergarage is opgeleverd in 2003 en ligt onder het H.J. van Heekplein in hartje centrum. Sinds begin dit jaar parkeren er ook de bezoekers van het nieuwgebouwde ziekenhuis Medisch Spectrum Twente, die via meerdere Tapis Roulants en via een ondergrondse tunnel de loopafstand van circa 800 meter naar het ziekenhuis snel kunnen overbruggen.

De over twee lagen verspreide parkeerplaatsen bieden de bezoekers aan Enschede een parkeerplaats dichtbij het centrum. Bezoekers uit de regio en opvallend veel van onze oosterburen weten de weg naar de parkeergarage goed te vinden. Uniek aan de parkeergarage is de bijzondere vormgeving en de hoge plafonds, waardoor de garage een lichte en ruimtelijke sfeer oproept in plaats van de gebruikelijke benauwende sfeer bij parkeergarages.

Ook de innovatieve toepassing van verlichting geeft het geheel een vriendelijke uitstraling.

Wijzigingen in Experteam Hans Zuiver gaat het Vexpan Expertteam verlaten maar Wiandy Balster (Mobycon) is bereid gevonden hem op te volgen Extra leuk is het dat zich nu ook een dame in het gezelschap van experts bevindt.

Ook Martijn Akkerman (Witteveen+Bos) heeft het Expertteam verlaten. Binnen zijn organisatie is geen opvolger voor hem gevonden. Suggesties voor namen van mensen die de vacature

van Martijn in zouden kunnen vullen, zijn welkom.

Het Expertteam bestaat nu uit: Bart van Hussen, Kees Soederhuizen, Ernst Bos, Jeroen Roelands, Wiandy Balster, Sjoerd Stienstra, Jitze Rinsma, Rob Jeurings, en vanuit het bestuur Wouter van Boggelen en verenigingsmanager Annelies Zijp.

Heeft u een inhoudelijke vraag? Leg deze voor via info@vexpan.nl.

11

vexpansie 2016

Digitale Parkeerbalie maakt parkeerzaken regelen makkelijk Via de Digitale Parkeerbalie regelen uw inwoners alles eenvoudig zelf online, van het aanvragen of verlengen van een vergunning tot het wijzigen van een kenteken.

Met de digitale bezoekersregeling kunnen zij daarnaast bezoekers aan- en afmelden en het parkeersaldo opwaarderen. Allemaal zonder dat zij daarvoor de deur uit hoeven. Handig, voor inwoners die graag zelf hun parkeerzaken regelen, waar en wanneer dat hen uitkomt.

Ga voor meer informatie naar centric.eu/parkeren

SOFTWARE SOLUTIONS | IT OUTSOURCING | BPO | STAFFING SERVICES

cen_ad_parkeren.indd 1

1-6-2015 12:13:51

TOTAAllEvErAnciEr vOOr niEUwBOUw En rEnOvATiE vAn PArkEErGArAGES Bent u op zoek naar een partner die complete oplossingen kan bieden voor zowel de nieuwbouw als renovatie van uw parkeergarages? Sika kan dankzij haar brede portfolio de juiste partner zijn om u te helpen bij de bescherming van uw constructie. Of u nu de juiste hulpstoffen zoekt voor uw beton, de correcte waterdichtende membranen moet kiezen voor de kelder, de perfecte voegkitten moet aanbrengen of uw betonnen of stalen constructie wil repareren en beschermen. Sika staat voor u klaar!

Sika NederlaNd B.V. Zonnebaan 56 3542 EG Utrecht Postbus 40390 3504 AD Utrecht

www.centric.eu

Tel: +31 (0)30 - 241 01 20 Fax: +31 (0)30 - 241 44 82 info@nl.sika.com www.sika.nl

EPA Congress and Exhibition 2017

Parking in the City Lounge 18th EPA Congress and Exhibition 20-22 September 2017

Tijdens het afgelopen EPA Congres in Berlijn is bekend gemaakt dat Vexpan in 2017 gastheer zal zijn van dit tweejaarlijkse evenement dat in Rotterdam plaats zal vinden. Het wordt een combinatie van congres en vakbeurs met als thema Parking in the City Lounge.

TEKST PETER MARTENS

Het EPA Congres & Exhibition 2017 krijgt steeds meer vorm. Voor de vakbeurs en het congres is het volgende raamwerkprogramma gemaakt.

STANDHOUDERS OP DE VAKBEURS

De openingsuren van de vakbeurs en het congresprogramma zijn afgestemd op netwerken met de congresbezoekers en bezoekers van de vakbeurs. De lunch voor de congresbezoekers en de borrel na het congresprogramma wordt op de beursvloer georganiseerd.

Op de donderdag wordt een Exhibitors Corner gehouden: een blok waar standhouders in een aantal parallelsessies hun product in het congres voor een groter publiek kunnen presenteren.

Er kan een all inclusive pakket worden geboekt met standaardstand met vloerbedekking en naambord, meubilair, counter, verlichting, elektriciteit en koffie/thee/frisdrank.

Het pakket omvat tevens een volledig congresticket. Zie ook: www.epacongress.eu CONGRESPROGRAMMA

Na de opening van het congres staan woensdagmiddag plenaire sessies gepland over trends in stedelijk parkeren (onder andere het City Lounge concept in Rotterdam) en op gebied van technologie in parkeren. De eerste dag wordt afgesloten met de presentaties van de EPA awards voor de beste

nieuwe en gerenoveerde garages, straatparkeren, innovaties en marketing en communicatie omtrent parkeren.

Op woensdagavond is er een welkomstparty in het Rotterdam Maritiem Museum, middenin de stad, op de hoek van de Coolsingel en de Blaak, Donderdag biedt een combinatie van plenaire presentaties en gespecialiseerde parallelsessies: praktijkvoorbeelden, technologie en veranderingen voor de parkeersector en een reeks over gedrag en parkeren (met welke maatregelen wordt beoogd effect bereikt?) De congresdag wordt afgesloten met een paneldiscussie rond de thema’s Parking today en Technologie en innovaties.

Op donderdagavond is het traditionele congresdiner, dit keer in de Laurenskerk, ook op loopafstand.

Op vrijdagmorgen worden de conclusies gepresenteerd in samenhang met de partijen waarmee de parkeersector in de binnenstedelijke omgevingen samenwerkt.

Voortbouwend op de positieve ervaringen van het Vexpan parkeercongres op 13 oktober (deelnemersbeoordeling 4 uit 5) met de online interactie met het publiek en gebruik makend

van de leerpunten, zal ook op het EPA Congress van een dergelijke opzet worden voorzien.

Naast deze algemene thema’s zullen volgende twee actuele onderwerpen een plaats in het programma krijgen: • Standaardisatie in betaalsystemen. Standaardisatie stelt exploitanten en gemeenten in staat om deze nieuwe betaalsystemen (bijvoorbeeld betaalapps) gemakkelijker en voor klanten begrijpelijker te implementeren.

• Internationale standaardisatie in regelingen en processen in straatparkeren. Buitenlandse bezoekers kunnen gemakkelijker worden geïnformeerd over onze regelingen.

Kunnen we straks ook buitenlandse voertuigen digitaal gaan handhaven?

Begin 2017 wordt de aanmelding voor congresdeelname opengesteld. Updates zullen via nieuwsbrieven aan de Vexpanleden en andere betrokkenen in de parkeerwereld kenbaar worden gemaakt.

Vanuit Vexpan wordt de organisatie gecoördineerd door de bestuursleden Bart Monster en Peter Martens. Als u suggesties of vragen heeft, kunt u bij een van deze contactpersonen terecht.

13

vexpansie 2016

Maak kennis met Vexpanleden

Bestaand lid NAAM

Peter Peddemors WERKT BIJ

Taxameter Centrale B.V. SINDS

1 november 2014 FUNCTIE

Algemeen directeur AANTAL MEDEWERKERS

75

Wat doet uw bedrijf?

Taxameter Centrale B.V. is van oorsprong een familiebedrijf en bestaat al sinds 1927. Begonnen als importeur van instrumenten voor automobielen, zijn we inmiddels uitgegroeid tot marktleider in Nederland op het gebied van (auto-)mobiliteitsoplossingen. We bieden innovatieve systemen aan en zijn voortdurend op zoek naar nieuwe mogelijkheden, alles gericht op de maximale toegankelijkheid van de beschikbare ruimte. Samen met onze klanten en partners in binnen- en buitenland zetten we de nieuwste inzichten en technieken in om processen te verbeteren en service te optimaliseren.

Wat is uw persoonlijke drijfveer in uw werk?

Ik hou ervan om samen business op te bouwen en vervolgens de successen te vieren. Verder krijg ik inspiratie van het verder ontwikkelen van onze medewerkers bij TMC. Waarom TMC lid geworden van Vexpan?

Ik vind het belangrijk om in de parkeerbranche samen op te trekken, om initiatieven te ontplooien om de sector verder te ontwikkelen.

Voldoet Vexpan aan uw verwachtingen?

Jazeker, Vexpan brengt alle betrokken stakeholders samen en zorgt voor een gezamenlijk platform voor overleg.

Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche?

Ik zou graag meer ruimte willen zien voor initiatieven voor innovatie, een duidelijk en helder speelveld voor zowel het bedrijfsleven als de overheid.

Wat is uw (werk/levens) motto?

Geef nooit op en blijf positief! Er is altijd wel een manier te vinden om het gewenste eindresultaat te halen.

Waar kunt u privĂŠ niet zonder?

Natuurlijk kan ik niet zonder mijn gezin: Mijn vrouw en 2 kinderen. Ik vind sporten erg belangrijk en verder zit ik in de zomer graag op het water.

Waar kunt u in uw werk niet zonder?

Ik heb altijd wel een uitdaging nodig. Gelukkig biedt de parkeerbranche nog steeds voldoende uitdagingen om het interessant te houden.

Wat is het meest ontroerende of grappige verhaal dat u kent op parkeergebied?

Niet zozeer een grappig verhaal, maar meer verbazing. Ik verbaas me er namelijk nog steeds over hoe aanbestedingsprocessen kunnen verlopen. Er wordt nog veel te veel op prijs aanbesteed in plaats van functioneel. Ook de beoordeling van kwalitatieve aspecten zijn in veel gevallen erg subjectief.

Waar je in de ene tender bijvoorbeeld op het kwaliteitsplan de hoogste score behaalt, kun je in de andere tender hierop afgeserveerd worden.

Wilt u nog wat kwijt aan de lezer van Vexpansie?

Durf je hoofd boven het maaiveld uit te steken, de parkeerbranche kent nog veel te weinig innovatie. Nederland mag dan vooroplopen, ik ben ervan overtuigd dat we samen de parkeerbranche naar een nog hoger niveau kunnen brengen.

14

vexpansie 2016

Nieuw lid NAAM

Wat doet het bedrijf waarvoor u werkt?

Het team Stadstoezicht bestaat uit 16 personen inclusief groene boa’s, een marktmeester en administratieve ondersteuning. Daarnaast zetten wij via een jaarcontract 23 gastheren/-vrouwen in op betaalde parkeerterreinen, zodat gasten snel kunnen parkeren en betalen. Ook helpen zij bij evenementen als verkeersregelaar. Zo houden wij toezicht en handhaving op fiscale parkeerterreinen, Wet Mulderzaken zoals parkeerverboden, blauwe zone en vergunningsgebieden, afval- en APV-zaken. Een breed terrein dus waarbij ook vele evenementen in thuishoren. Daarnaast weten wij onze weg ook te vinden in de woonwijken waar de handhavers gekoppeld zijn aan de wijkagenten en het sociale netwerk. Wij beheren daarnaast parkeergarage Houtwal die onlangs de Golden Espa Award heeft gekregen. Daar zijn we trots op want maar drie parkeergarages in Europa hebben zo’n Award gekregen.

Jan Essenburg WERKT BIJ

Gemeente harderwijk SINDS

1981 FUNCTIE

Teamleider Stadstoezicht AANTAL MEDEWERKERS:

16 medewerkers en 23 parkeergastheren/vrouwen

Wat is uw persoonlijke drijfveer voor uw werk?

Bij een gemeente staat het algemeen belang voorop. Vanuit dit algemene belang vind ik het fijn om de service op een zo hoog mogelijk peil te krijgen. Een voorbeeld? De parkeergasten verlaten de ontvangstruimte met een lekker geurtje want dat is je laatste herinnering en die moet positief zijn. Die servicegerichte houding leg ik graag via kennisoverdracht neer bij de medewerkers die allemaal voor een extra (beheers) taak verantwoordelijk zijn. Storing parkeerautomaat? De handhavers gaan eerst zelf aan de gang en als het niet lukt dan kijkt Jacob, onze technische man, of hij niet direct gemaakt kan worden. Daarna wordt pas WPS of TMC gewaarschuwd.

Waarom is de gemeente Harderwijk lid geworden van Vexpan?

Vexpan staat voor kennisoverdracht en delen van ervaringen in onder andere de parkeerbranche. Ik vind Vexpan daarin actief door partijen bij elkaar te brengen met actuele onderwerpen en leuke sprekers. Recent nog een leuk parkeercongres met Gerrit Heijkoop als dagvoorzitter.

Wat zijn uw verwachtingen van Vexpan?

Vexpan zal steeds meer partijen weten te binden en met elkaar in contact weten te brengen en zal heel veel op parkeergebied weten te bundelen en te delen. Laatst nog hoorde ik dat Vexpan een databank heeft over gratis parkeren.

Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche?

Ik stoor mij aan de hoogte van de parkeerservicecontracten. Ik voorzie overigens een verdergaande digitalisering van de parkeer- en autobranche zodat binnen 15 jaar er geen parkeerautomaat meer nodig is.

Wat is uw werk/levensmotto?

Dienstbaar zijn voor een ander is heel belangrijk voor mij. Ik heb 25 jaar vrijwilligerswerk gedaan. Onderdeel zijn van iets groter dan jezelf voelt goed.

Mijn gezin en familie zijn heel belangrijk voor mij.

Waar kunt u privé en op uw werk niet zonder?

Een goed verbindend gesprek combineren met leuke activiteiten. Dat kan lekker eten zijn, een film kijken, een teamsport doen tot aan een familieweekend.

15

vexpansie 2016

Beacon technologie voor P+R in Amsterdam ‘De hele dag in Amsterdam parkeren voor maar 1 euro?? Veel mensen geloven het niet maar het is echt waar’, zegt Jeroen van Assendelft de Coningh, contractmanager bij de afdeling Parkeren van de gemeente Amsterdam. Hij is verantwoordelijk voor het P+R concept, waarbij bezoekers van de stad hun auto parkeren aan de rand van Amsterdam tegen een zeer aantrekkelijk tarief.

TEKST BARBARA VAN TOL EN ETHEL VAN KESTEREN BEELD MARIANNE OTTEMANN

Dé uitdaging voor de hoofdstad en het doel van het Amsterdamse parkeerbeleid: hoe creëren we aantrekkelijke autoluwe openbare ruimte, maar houden we de stad toch goed bereikbaar? Eén van de oplossingen is om bezoekers van het centrum van Amsterdam hun auto te laten parkeren op een van de 4.400 plekken verdeeld over acht P+Rparkeervoorzieningen in Amsterdam. En wel vanaf 1 euro per dag.

Jeroen van Assendelft de Coningh, contractmanager bij de afdeling Parkeren van de gemeente Amsterdam: ‘De belangrijkste gedragsverandering die we met P+R willen bereiken, is dat bezoekers van de stad met het openbaar vervoer verder reizen naar het centrum in plaats van met de auto.’

ONDER ÉÉN VLAG

Bijzonder aan het P+R-concept is dat de

16

vexpansie 2016

gemeente Amsterdam een uniform concept heeft uitgerold over parkeerlocaties van diverse exploitanten. Naast de eigen P+R-locaties werkt de gemeente samen met de RAI, de polikliniek van het VUMC, P1 Olympisch Stadion en Q-Park Bos en Lommer. En dat allemaal onder de vlag van P+R Amsterdam.

De klant merkt weinig of niets van alle verschillen achter de schermen. Er vinden 500.000 transacties per jaar plaats, met meer dan een miljoen bezoekers. Afgelopen jaar gaven klanten van de Amsterdamse P+R’s een 7,5 als overall oordeel in het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek.

OPEN DATA FEEDS

Alle parkeerexploitanten ontsluiten data over de bezetting van de P+R plekken in een open data feed. Deze informatie wordt door de gemeente gebundeld en getoond op de web-

site en op borden langs de snelweg. Hierdoor is er een dynamische weergave van de beschikbaarheid. De informatie op de site wordt elke minuut ververst. Zo kan de klant zich oriënteren waar op dat moment (de beste) plek is om te parkeren.

SPELREGELS

Om af te rekenen is een parkeerkaart, ovkaart en pinpas of creditcard nodig. De parkeerder moet aardig wat handelingen verrichten om in aanmerking te komen voor de goedkope P+R tarieven. Van Assendelft de Coningh: ‘Klanten zijn dat gelukkig snel vergeten als ze het bedrag van bijvoorbeeld 18 euro naar 1 euro omlaag zien gaan. Je moet de spelregels gewoon even weten.’ De belangrijkste spelregel waar de klant zich aan moet houden, is dat ze met het openbaar vervoer naar het centrum

De parkeergarage van de RAI is een van de 8 P+R locaties in Amsterdam

zijn gereisd. Soms gaat dat mis. Bijvoorbeeld bij een tussenstop op de terugweg vanuit het centrum om nog even een broodje te eten. Dan ziet de parkeerautomaat alleen die laatste uitstaphalte. Als die buiten het centrum ligt, betaal je het gewone, duurdere kort parkeertarief.

BEACON TECHNOLOGIE

Om dit afrekenproces gemakkelijker te maken, ontwikkelt de gemeente nu een andere methode om te checken of klanten in het centrum zijn geweest. De nieuwe techniek is gebaseerd op de beacon technologie en wordt ook gebruikt tijdens grote evenementen, zoals bijvoorbeeld Sail. Al reis je per boot, de app houdt het allemaal bij.

De parkeerder hoeft alleen nog de telefoon voor de parkeerautomaat te houden en te betalen. Deze pilot start begin 2017.

4.000 AUTO’S MINDER IN DE STAD

Op drukke dagen zoals met Kerstmis en Sail maken gemiddeld 4.000 automobilisten per dag gebruik van de P+R-locaties. Op een normale dag zijn dat er circa 1.300. P+R Olympisch Stadion en Sloterdijk staan wekelijks op enkele dagen gedurende enkele uren vol. In het weekend is dat ook het geval voor P+R Zeeburg en Bos en Lommer.

De huidige capaciteit is doorgaans voldoende. Auto’s worden goed verdeeld door het aangeven van de actuele beschikbaarheid van plekken online en via borden langs de snelweg.

veren. Op dit soort dagen is het puzzelen om voor alle locaties de maximale capaciteit beschikbaar te maken. ‘We kijken voortdurend uit naar opties om meer permanente P+R capaciteit aan te boren, maar die doen zich niet dagelijks voor. Ik ben daarom erg blij met P+R Noord, een locatie die een belangrijke functie krijgt als de Noord/Zuidlijn rijdt’, aldus Van Assendelft de Coningh.

SCHUIVEN MET CAPACITEIT

Tijdens deze drukke dagen waartoe ook evenementen zoals Koningsdag, Kerstmis, Pasen en de Gaypride behoren, zou het kunnen schuiven met capaciteit veel ople-

BARBARA VAN TOL en ETHEL VAN KESTEREN, Communicatieadviseur, Verkeer en Openbare Ruimte, Gemeente Amsterdam

17

vexpansie 2016

Juridisch In de rubriek Juridisch wordt in iedere uitgave van Vexpansie een parkeergerelateerde juridische casus op begrijpelijke wijze toegelicht.

Treintje rijden?

Kent u de uitdrukking treintje rijden? Het slaat op het verschijnsel dat twee auto’s snel achter elkaar door de slagboom rijden en de parkeer­ garage verlaten tegen betaling van slechts één keer het parkeergeld.

TEKST ANOUK VAN BEEK &BAS BREKVELD BEELD ©NFP PHOTOGRAPY – PETER MAGIELSEN

reintje rijden is dus een verschijnsel dat enorm asociaal is, en zich helaas in werkelijkheid voordoet. Zoals bijvoorbeeld op 12 juli 2015, 17 juli 2015 en 19 juli 2015. Een zwarte Ford Fiesta reed tot drie keer toe dezelfde parkeergarage uit zonder te betalen, telkens door vlak achter een voorganger aan te rijden. Dat pikte de exploitant van de garage niet langer en hij spande een kort geding aan tegen de kentekenhouder van de auto. Dankzij de camera’s bij de ingang/uitgang was het kenteken bekend. De exploitant vorderde dat de kentekenhouder werd veroordeeld tot betaling van 1.170,50 euro. Te vermeerderen met de wettelijke rente, alsmede tot veroordeling van betaling van de proceskosten groot 745,47 euro. De rechtbank ging daarmee op 4 mei 2016 akkoord en daarmee was het treintje rijden een dure parkeeractie voor de eigenaar van de Ford Fiesta.

DE FEITEN

In het kort geven wij u de essentiële feiten aan die tot dit succes voor de exploitant hebben geleid. Te weten: • Bezoekers die hun auto in de garage willen parkeren,

18

vexpansie 2016

rijden langs een bord waarop informatie wordt vermeld over onder meer de tarieven en over de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden.

• De toegang van de garage wordt uitsluitend verleend onder toepassing van deze algemene voorwaarden, die deel uitmaken van iedere parkeerovereenkomst die gesloten wordt met de exploitant van de garage.

• In de algemene voorwaarden staat een boetebedrag vermeld.

OVEREENKOMST TUSSEN GARAGE EN AUTOMOBILIST

De rechtbank oordeelde dat tussen de exploitant en de kentekenhouder een parkeerovereenkomst tot stand is gekomen op het moment dat de auto de garage inreed.

Het boetebedrag mag niet onredelijk bezwarend zijn. In deze casus was het boetebedrag 1.000 euro per keer dat er treintje werd gereden. De rechtbank oordeelde dat een dergelijke boete in een redelijke verhouding staat tot de (te verwachten) schade door de gedraging waarop de boete was gesteld. De exploitant had gesteld dat treintje rijden op zichzelf als maatschappelijk ontoelaatbaar ge-

Bas Brekveld en Anoek van Beek

drag beschouwd moet worden en een onveilige situatie oplevert. De vorm van gevaarzetting is ernstig en ontoelaatbaar. Bij het treintje rijden kan een schrikreactie bij de direct voorganger worden veroorzaakt waardoor een botsing kan ontstaan. De gevaarzetting geldt tevens voor andere kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals fietsers en voetgangers die buiten de parkeerfaciliteit om langskomen en zonder enig vermoeden geen tweede auto verwachten nadat er één auto is uitgereden. Daarnaast kunnen de slagbomen ontregeld raken en doorslaan naar de andere zijde waardoor een motorvoertuig of, erger, een persoon geraakt kan worden. En daarom stelde de exploitant een groot belang te hebben bij het tegengaan van deze vorm van parkeerfraude.

De exploitant legde uit dat zij door het treintje rijden niet alleen schade leed als gevolg van niet-betaling van parkeergeld, maar dat in de boete kosten zijn verdisconteerd die voorvloeien uit investeringen in dure camerasystemen voor scherpe detectie van treintje rijden, de technische aanpassingen en het onderhoud daarvan, de omstandigheid dat meerdere medewerkers acht uur per

dag aan de hand van meldingen de beelden opzoeken, bekijken en administreren, en het traceren en vervolgen van degene die zich schuldig maakt aan treintje rijden.

HET VERWEER VAN DE KENTEKENHOUDER

Interessant was dat de kentekenhouder geheel voorspelbaar aanvoerde niet de auto te hebben bestuurd.

Zijn verweer kwam er in de kern op neer dat niet hij, maar iemand anders, op de drie data in de garage had geparkeerd. Op twee van de drie genoemde data zou hij in België zijn geweest bij zijn vriendin. En op de derde datum zou hij werkzaam zijn geweest in zijn kapsalon in Utrecht. De kentekenhouder had zelfs verklaringen van diverse personen die zijn relaas zouden moeten bevestigen. Voorts stelde de kentekenhouder dat het niet was uit te sluiten dat de auto met een gestolen kenteken de garage was ingereden. Daarnaast was het nog denkbaar dat zijn auto was bestuurd door een kennis. Hij leende zijn auto namelijk regelmatig uit aan vrienden en kennissen.

DE RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

De rechtbank veegde het betoog van de kentekenhouder en de ingediende verklaringen aan de kant. Het kwam de rechter allemaal ongeloofwaardig voor. Het had bijvoorbeeld op de weg van de kentekenhouder gelegen om zijn stelling dat zijn kentekenplaat (kennelijk) onrechtmatig door derden was gedupliceerd, nader te onderbouwen door hiervan aangifte te doen bij de politie. Ook de andere verhalen van de kentekenhouder vond de rechter niet steekhoudend. De omstandigheid dat de kentekenhouder niet meer precies wist aan wie hij de auto op de bewuste data en tijdstippen had uitgeleend, kwam voor zijn rekening en risico.

AFSLUITEND EN ONS ADVIES

De snelle rekenaars onder u, zullen hebben opgemerkt dat het door de rechtbank toegekende bedrag aan de exploitant (1.170 euro) aanmerkelijk lager is dan drie maal 1000 euro boete die in de algemene voorwaarden was opgenomen. Want dat was volgens de rechter toegestaan.

Dat kwam omdat de exploitant van de garage zo aardig was geweest de boete op voorhand te matigen tot slechts drie maal 300 euro.

Ons advies aan exploitanten van alle garages zal duidelijk zijn: lees de uitspraak van de rechtbank en redigeer uw algemene voorwaarden conform de uitspraak van de rechtbank.

Bron: uitspraak Rechtbank Midden-Nederland, 4 mei 2016, publicatie op 9 juni 2016.

ECLI:NL:RBMNE:2016:2625 Anoek van Beek is juridisch medewerker bij de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam; Mr Bas Brekveld is inspecteur bij de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam

19

vexpansie 2016

Portret

Wim van Vlierden Terugblik op dertig jaar parkeerwereld

Wim van Vlierden heeft de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Hij heeft zo’n dertig jaar meegedraaid in de parkeerwereld, een periode waarin parkeren een sterke ontwikkeling heeft doorgemaakt. Jeroen Quee van de redactie van Vexpansie sprak met hem over zijn parkeerloopbaan.

TEKST JEROEN QUEE

oe ben je in de parkeerwereld terecht gekomen?

‘Min of meer als vanzelf. Na een loopbaan in de bouwwereld ben ik begin jaren ‘80 bij de gemeente Den Haag gaan werken. In ‘85 schoof ik aan bij de afdeling Centraal Gebouwen Beheer (CGB). Parkeergarages behoorden ook tot de portefeuille, want dat zijn ook gebouwen, en zo is de link met parkeren ontstaan. Met de neus in de boter gevallen zou je kunnen zeggen. In 1985 werd de Wet op Stads- en Dorpsvernieuwing aangenomen. Als gevolg van die wet en de middelen die daardoor beschikbaar kwamen zijn in een periode van circa 5 jaar meer dan 110, veelal ondergrondse stallingsgarages, gerealiseerd. De afdeling CGB kreeg een belangrijke rol bij het opstellen en bewaken van budget en kwaliteit. Later ook de exploitatie. Het was een tijd van pionieren waarin het ontwikkelen van kennis, opzetten van een clubje-parkeren binnen CGB

20

vexpansie 2016

en ongelooflijk veel overleg plaats had. Als neveneffect van de stedelijke vernieuwing werden door de gemeente ook commerciële parkeergarages ontwikkeld. Zoals met het eigen Gemeentelijk Ingenieursbureau de parkeergarage onder de Haagse Markt en in 1990 in Scheveningen aan de Zwolsestraat een garage met totaal 2.500 parkeerplaatsen, waarvan meer dan 2.000 openbaar.

Projecten waarbij het clubje parkeren een bepalende rol had tijdens de haalbaarheidsdiscussie, de ontwikkeling en later de exploitatie.’

Kwam je zo in aanraking met Vexpan?

‘Ja. Tijdens de zoektocht naar kennis kwam ik in contact met Vexpan. Ook Vexpan was bezig met die zoektocht.

Zo kreeg ik een rol in het bestuur en in diverse commissies, zoals de commissie KNIP (Kwaliteit, Normering en Inrichting van Parkeervoorzieningen). Door die commissie is destijds de ontwerprichtlijn Nederlandse Praktijkrichtlijn Parkeergarages (NPR) omgevormd tot

de Nederlandse Voornorm (NVN) en later NEN 2443 die in 2013 door NEN is herzien waarvan ik voorzitter van de normcommissie werd.’

Terug naar Den Haag… hoe ontwikkelde het parkeren zich?

‘Stormachtig op alle fronten. Door een toevallige ontmoeting met een collega die al tijden bezig bleek met het opzetten van een integrale afdeling parkeren, maar van mijn clubje-parkeren nog nooit had gehoord. De koppen werden bij elkaar gestoken en binnen een jaar kwam er een einde aan de versnippering (13 afdelingen in verschillende diensten) van het parkeren. De “afdeling Parkeren” kreeg het volledig takenpakket parkeren toebedeeld van beleid tot en met beheer en exploitatie. De afdeling werd ondergebracht in de dienst Stadsbeheer en had inhoudelijk de verantwoordelijkheid over de invoering van de Wet Mulder (fiscalisering parkeerboetes 1990) inclusief afhandelen bezwaren, parkeercontrole, parkeervergunningen, invoering van belanghebbende

parkeren, de openbare parkeergarages, parkeerterreinen en stallinggarages. Mede door de fiscalisering maakte ook het straatparkeren een tsunami van ontwikkelingen door. De “kookwekkers” verdwenen van straat, automatisering en digitalisering deed zijn intrede. Ook daarin heeft mijn afdeling destijds een initiërende rol gespeeld.

Je kunt samenvattend stellen dat in die eerste vijf jaren (’85-’90) parkeren zowel nationaal maar ook internationaal in stormachtige vaart opstoomde een professie te worden. EPA werd opgericht waarbij op de achtergrond ook een bijdrage is geleverd aan wat nu de standaard kwaliteitstoets is voor parkeergarages, de EPA award.

Opleidingen werden gestart, studiedagen georganiseerd, ik heb daaraan dikwijls een bijdrage geleverd zowel nationaal als internationaal.

‘Begin jaren ’90 werd in alle overheden de zogenaamde kerntakendiscussie gevoerd. Niet-kerntaken konden worden afgestoten. Ook in Den Haag speelde deze discussie.

Uitkomst van die discussie was dat onder andere het ont-

21

vexpansie 2016

Portret bedrijf boven de grote rivieren. Al snel ging de focus naar het begeleiden van de ontwikkeling en realisatie van parkeergarages. Q-Park maakte een sterke groei door ook in het buitenland (totaal tien landen). Interessant daarbij was en is de uiteenlopende manier waarop in het buitenland de ontwerpen tot stand komen. Hoe we in Nederland te werk gaan op basis van de NEN 2443 is nog steeds toonaangevend. In Engeland wordt bijvoorbeeld gewerkt met Codes of Practice en Design recommendations. Dat geeft meer vrijheid voor de ontwerpers, past meer in de lokale bedrijfscultuur maar biedt niet altijd de kwaliteit die we in Nederland gewend zijn. In Duitsland bijvoorbeeld heeft iedere deelstaat zijn eigen kleine nuanceringen in normeringen. Ik heb het altijd een uitdaging gevonden de typisch Nederlandse gewoonte om waar mogelijk ruimte te vinden binnen die (lokale) regels met de lokale designteams de zoektocht naar een betere kwaliteit te vinden. Ik heb na ruim twintig jaren bij Q-Park een zeer mooie carrière mogen afsluiten en heb een leuke en deskundige groep collega’s achter gelaten. We hebben heel mooie, waarvan een aantal prijswinnende, en goed renderende projecten kunnen realiseren zowel nationaal als internationaal.’

Parkeergarage Laakhaven onder het water

Foto: Wim van Vlierden

wikkelen en exploiteren van parkeergarages geen kerntaak was. Straatparkeren bleef destijds wettelijk een gemeentelijke taak. Een directie privatisering werd ingesteld en ik werd benoemd tot projectleider met de opdracht de privatisering van het organisatieonderdeel parkeergarages op te zetten. Eind 1994 is de (internationale) tenderprocedure afgesloten door aan twee partijen de koop te gunnen.

Beheerskantoor Scheveningen (BKS) voor de Scheveningse parkeergarages en terreinen en Q-Park nam de parkeeren stallingsgarages in Den Haag over.

Ondertussen was mijn afdeling betrokken bij de ontwikkeling van enkele zeer interessante parkeer- en stallinggarages: Laakhaven van PRO (Leon Thier en Hans van Beek) met 1.400 plaatsen – een van de eerste garages met stuwdrukventilatie en vooruitstrevende constructieve oplossingen die menige prijs heeft gewonnen, maar ook de parkeergarage in de tunnel onder de Grote Marktstraat van OMA (Rem Koolhaas), de stallinggarages onder het van der Vennepark (Álvaro Siza) en de Lamel (Aldo Rossi). Allen projecten die studieobjectwaardig zijn. En passant is er door mijn afdeling nog een dynamisch parkeerverwijssysteem ontwikkeld en op aangeven van het gemeentebestuur ondergebracht in een stichting waarin ik een van de bestuurders ben. Een voor zover mij bekend unicum want ik ken geen andere gemeente waarbij dit systeem in een private stichting is ondergebracht. De rugzak is daarmee aardig gevuld en het antwoord op de vraag (hoe heeft parkeren zich ontwikkeld) redelijk compleet lijkt me.’

Je bent destijds terechtgekomen bij Q-Park ‘Ik ben bij Q-Park aan de slag gegaan in het operationele

22

vexpansie 2016

Welke uitdagingen zijn er nog voor de parkeerwereld?

‘Het zal een Tour de Force blijven om de kwaliteit van parkeergarages in stand te houden. Er is flinke druk op investeringen geweest en dat zal zo blijven. Op zich geen slechte zaak want parkeergarages zijn bovenal functionele gebouwen en bouwen van kwaliteit staat niet gelijk aan hoge investeringen. Het vraagt meer om een goed ontwerpproces. Daarbij is het van belang de focus op de functie te behouden en niet in eerste instantie op de vorm. De opgave blijft om in integrale ontwerpen, waarbij meerdere functies worden samengebracht, de kwaliteit van de parkeergarage optimaal te maken. Het boekje Stappenplan bouwproces parkeergarages waarvan ik projectleider was tijdens het schrijven daarvan voor het CROW, is voor het proces een goed hulpmiddel in pocketformaat. In de Ontwerpwijzer Parkeergarages (CROW-publicatie nr. 293) is dit stappenplan integraal terug te vinden. De thema ’s die op de agenda staan binnen Vexpan zoals nieuwe betaalvormen en ontwikkelingen op het gebied van autobezit en autogebruik, blijven actueel en zullen zeer snel verlopen. Parkeren blijft zich verder professionaliseren en is een studierichting waardig.’

Blijf je nog actief?

‘Ik ben als zelfstandige nog wel beschikbaar voor interessante opgaven. Daarnaast ben ik voorzitter van de normsubcommissie die zich bezighoudt met brandbeperking en brandbestrijding in parkeergarages. (zie het artikel Help! Er is brand! in Vexpansie 2 van 2016, red.)

Dat is een heel zinvolle activiteit want alle stakeholders hebben behoefte aan een eenduidig en overzichtelijk beschreven norm over dit onderwerp.’

JEROEN QUEE, redactie Vexpansie

Parkeermedia

TEKST: SJOERD STIENSTRA

Noorse parkeerregulatie Uit berichten op de website van Norpark blijkt dat de Noorse regering, na jarenlang touwtrekken, heeft besloten tot hervorming van de wetgeving rondom parkeerregulering. Al sinds het eind

van de jaren zeventig van de vorige eeuw werd er vanuit de parkeerbranche aangedrongen op goede regelgeving, maar die signalen werden pas na 25 jaar door de politiek opgepikt.

Maar ook daarna liep het proces nog regelmatig vertraging op, tot medio dit jaar nieuwe wetgeving is vastgesteld die op 1 januari 2017 in werking treedt.

Een aantal elementen van deze wetgeving zijn: salarissen op provisiebasis voor parkeercontroleurs worden verboden, de hoogte van parkeerboetes worden gestandaardiseerd en zijn voor alle exploitanten (overheid en privaat) gelijk, en parkeerwachten dienen een opleiding gevolgd te hebben. Een van de gevolgen van de nieuwe wet is dat per 1 januari elektrische auto’s niet meer, zoals tot nu toe gebruikelijk, in het hele land gratis kunnen parkeren op openbare gemeentelijke parkeerplaatsen, maar dat dat besluit wordt overgelaten aan de lokale beleidsmakers. Steden als Tønsberg en Trondheim hebben al laten weten dat vanaf 1 januari elektrische auto’s parkeergeld zullen moeten betalen.

Parkeertechnologie Het najaarsnummer van Parking Today is in zijn geheel gewijd aan technologische onderwerpen rond parkeren, zoals apps, camera’s. smart city’s en datamanagement. Peter Guest gebruikt zijn vaste column in het blad om daarbij op verschillende punten wat kritische kanttekeningen bij de veelal positieve verwachtingen te plaatsen. Hij stelt vast dat de grootste en snelste technologische veranderingen plaatsvinden met de auto zelf. Ook parkeertechnologie wordt slimmer, maar dat gebeurt vooral inside the box. Parkeergarages worden gebouwd voor een levensduur van vijftig jaar, maar de auto’s veranderen in een tijdspanne van tien jaar, waarbij de ontwerpers nul tijd besteden aan parkeren. Veel auto’s kunnen

tegenwoordig zelf inparkeren, maar niet bij haaks parkeren of parkeren onder een hoek. Parkeerplaatsen moeten tegenwoordig breder zijn, omdat auto’s breder zijn geworden, maar als ze in de toekomst zelf autonoom kunnen inparkeren, is er geen ruimte voor in- en uitstapruimte meer nodig, en kunnen parkeervakken weer smaller worden uitgevoerd.

Ook plaatst Peter Guest een kanttekening bij de milieuvoordelen van elektrische auto’s. Niet alleen de veel genoemde milieueffecten van elektriciteitsproductie spelen een rol, maar door het grotere gewicht van elektrische auto’s als gevolg van het accu-pakket produceren ze tot 28 procent meer fijnstof dan een vergelijkbare benzineauto.

Parkeergarages overbodig?

In The Parking Professional wordt ingezoomd op de gevolgen van de komst van de zelfrijdende auto voor de toekomst van parkeergarages.

Volgens de CEO van Uber zouden parkeergarages als gevolg van de zelfrijdende auto’s over vijf à tien jaar overbodig zijn. De schrijver van het artikel is van mening dat het zo’n vaart niet zal lopen. Hij haalt een voorspelling uit 1964 aan dat in 1975 alle kantoren papierloos zouden zijn en dat nu pas, tientallen jaren later, het papiergebruik in kantoren iets lijkt af te vlakken. Dat neemt niet weg dat ontwikkelingen als de zelfrijdende auto’s zeker veranderingen in parkeergarages teweeg zullen brengen. Maar dat zal niet een revolutionaire, maar eerder een evolutionaire ontwikkeling zijn. En de parkeerwereld zal zich daar nú al op moeten voorbereiden.

23

vexpansie 2016

Duurzame parkeergarages Op 24 november is op het Parkeerbeheercongres door het Platform Betononderhoud een presentatie verzorgd over de noodzaak van en de eisen aan de bescherming van vloeren. Het Platform Betononderhoud wil een handreiking opstellen, waarin alle technische en functionele eisen voor het beschermen van zowel nieuwe als bestaande parkeergarage vloeren worden opgenomen.

TEKST JITZE RINSMA

Parkeergarages gebouwd van beton zijn, mits zorgvuldig ontworpen en uitgevoerd, een goede keuze. Door diverse oorzaken komt het helaas voor dat het ontwerp, de uitvoering en de bescherming van de parkeergaragevloeren niet de volle aandacht krijgt.

Hierdoor kan de (vloer) betonconstructie tijdens het gebruik aangetast worden. Vaak komt de eigenaar er te laat achter dat de vloer niet volledig aan de technische eisen voldoet, met alle gevolgen van dien.

MEERJARENONDERHOUDSPLAN

Ook bij het opstellen of actualiseren van een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) krijgt het inspecteren van de vloeren en opleggingen

24

vexpansie 2016

onvoldoende aandacht. Ook kan het meespelen dat de draagconstructie/vloer de verantwoordelijkheid is van de eigenaar en de bescherming van de vloer een zaak is van de huurder/exploitant van de garages. Contractueel zijn er vaak geen goede afspraken gemaakt tussen beide partijen over hoe zij het vloeroppervlak duurzaam willen gaan beschermen. Als er schade aan de vloer zichtbaar is blijken de betonreparatiekosten, vaak veel hoger dan in het MJOP is gebudgetteerd.

Al met al reden voor het platform Betononderhoud om eigenaren, exploitanten en andere stakeholders meer bewust te maken van de schadeproblematiek die kan optreden bij nieuw te bouwen parkeergarages.

En vooral hoe deze problematiek kan worden voorkomen.

Het Platform Betononderhoud wil een handreiking opstellen, waarin alle technische en functionele eisen voor het beschermen van zowel nieuwe als bestaande parkeergarage vloeren worden opgenomen. Â DUURZAAMHEID

Duurzaamheid betekent voor de volgende generaties een leefbare aarde achterlaten. Er moet een balans worden gevonden tussen People, Planet en Profit vanuit het perspectief toe te groeien naar een duurzamere wereld (naar prof. dr. J.M. (Jacqueline) Cramer, tot oktober van dit jaar directeur van Utrecht

Sustainablity Insitute en nu adviseur ) Eerst worden belangrijke oorzaken en gevolgen van schades besproken. Als te lang wordt gewacht met duurzaam herstel kan herstel zeer kostbaar worden.

Een aangebrachte duurzame bescherming die regelmatig en zorgvuldig wordt gemonitord spaart op termijn ingrijpende herstelkosten uit op het beton en op vernieuwing van de coating.

NORMEN

Verder is er ingegaan op normen die van toepassing kunnen zijn op vloeren van parkeergarages. Denk daarbij aan de NEN 1504-2, die gaat over producten voor de

bescherming van beton. Vervolgens is er specifiek gesproken over op de hechtsterkte en de scheurbreedte van dynamische scheuren. Onder andere op basis daarvan kunnen technische eisen aan een coating worden bepaald.

Tot slot is er nog ingegaan op de gebruikseisen en normen die voor coating gelden.

Daarbij gaat het om slijtweerstand, instrooimateriaal, stroefheid, reinigbaarheid en duurzaamheid. Door het coatingsysteem af te stemmen op het type vloer krijgt de exploitant een duurzame vloer. De na de presentatie gevoerde discussie draagt bij aan het vollediger maken van de handreiking.

Deze presentatie is een eerste in een reeks

die tot doel heeft te komen tot handreikingen voor eigenaren, exploitanten en andere stakeholders van parkeergarages. Het Platform hoopt dat eigenaren en exploitanten zich meer bewust worden van de noodzaak van het op de juiste wijze beschermen van vloeren.

In een volgend nummer van Vexpansie zal worden ingegaan op de duurzaamheid van nieuwe garageprojecten, vloeren en dilataties.

JITZE RINSMA, Keypoint Parking en projectleider Platform Betononderhoud

25

vexpansie 2016

Uw gemeente is toch zeker niet de laatste?

Parkmobile biedt uw gemeente een kant en klare digitale parkeeroplossing voor alle aanbieders van mobiel parkeren.

O.a. Boxmeer, Castricum, Culemborg, Edam-Volendam, Geldermalsen, GulpenWittem, Harderwijk, Heerhugowaard, Kerkrade, Lansingerland, Meerssen, Raalte, Rijswijk, Stichtse Vecht, Vaals en Woudenberg hebben nog niet de stap gezet naar mobiel parkeren. Staat uw gemeente hiertussen of wilt u meer weten? Dan nodigt Parkmobile u van harte uit om samen de mogelijkheden te bespreken, zodat ook uw gemeente digitaal parkeren kan invoeren.

Meer informatie? tomas.novak@parkmobile.com 020 560 10 50 | parkmobile.com

Garagenieuws

RAI Amsterdam opent nieuw multifunctioneel parkeergebouw Doelgroep: Bezoekers en exposanten van RAI Amsterdam

Aantal plaatsen: 1.002

Exploitant/ beheerder: RAI Amsterdam

Architect: Benthem Crouwel Architects

Bouw: Aan de Stegge, Twello

Bouwtijd: Binnen één jaar

TEKST WIM BRAAKMAN FOTO’S: AAN DE STEGGE, TWELLO

28

vexpansie 2016

RAI Amsterdam is vanwege haar ligging zeer goed bereikbaar voor autoverkeer, openbaar vervoer en vanuit Schiphol. Met ongeveer 3.000 parkeerplekken kan echter niet altijd aan de volledige parkeervraag worden voldaan. Tot enkele jaren geleden beschikte RAI Amsterdam over diverse overloopterreinen in de omgeving. Deze overloopterreinen waren goed voor bijna 2.000 parkeerplekken. Met de groei van de Zuidas zijn deze terreinen steeds verder volgebouwd, waardoor er niet meer geparkeerd kan worden. Om toch aan de parkeervraag te voldoen is in 2014 besloten om een nieuw parkeergebouw neer te zetten. Dit multifunctionele parkeergebouw is in augustus 2016 in gebruik genomen, waardoor er nu 4.000 parkeerplaatsen zijn.

MULTIFUNCTIONEEL Het parkeergebouw is ontworpen door Benthem Crouwel Architects en is gebouwd door Aan de Stegge Twello. De eisen die RAI Amsterdam aan dit parkeergebouw stelt zijn met recht multifunctioneel te noemen. Liefst zeven functies mag het gebouw bekleden. Naast een parkeergelegenheid voor 1.000 auto’s biedt het op andere momenten ook parkeergelegenheid voor honderden (grote) bestelbusjes.

Dankzij de vrije doorrijhoogte van 2,70 meter is het toegankelijk voor de meeste busjes. Op de begane grond is tevens een fietsenstalling gerealiseerd. De eerste verdieping bevat een viertal functies. Meest opvallende is dat deze dubbele verdieping geschikt is als beurshal van 2.500 m2. Dezelfde ruimte kan ook als werkterras gebruikt worden voor opbouw/ demontage van het vrachtverkeer. Het vrachtverkeer tussen twee RAI-complexdelen zal het parkeergebouw doorkruisen, deze “brug” vormt de vijfde functie. Functie zes is de

corridorfunctie die ook deze RAI-complexdelen aan elkaar verbindt, maar dan voor voetgangers. De laatste functie is meer toekomstgericht. Mocht over enkele tientallen jaren de parkeervraag afnemen, dan kan dit gebouw vanwege de vloerhoogte van 3,60 meter, de verdubbelde vloercapaciteit en de locatie van liften en wokkels gebruik worden voor bijvoorbeeld kantoorbouw of woningbouw.

WOKKELS In het ontwerp van Benthem en Crouwel vallen de twee stijgpunten in de vorm van wokkels het meeste op. Deze gescheiden in- en uitrijwokkel zijn beeldbepalend en zijn vanaf de A10 goed te zien. Daarnaast is het gebouw bekleed met verticale aluminium lamellen. De parkeergarage voldoet daarmee aan het ambitieniveau van gebouwen aan de Zuidas.

Bouwbedrijf Aan de Stegge Twello heeft de garage volgens de laatste ESPA en NEN-normen gebouwd. Het parkeergebouw bevat 11 MIVA-plekken, 20 elektrische laadplekken, 150 fietsparkeerplekken en meerdere toiletgroepen.

Vermeldenswaardig is dat de bouw van de garage net iets minder dan een jaar geduurd heeft. De garage is precies gebouwd tussen twee edities van de jaarlijks terugkerende beurs IBC. Gestart daags na de afbraak van de editie van 2015 en geopend vóór de editie van 2016. In september 2016 was de eerste verdieping direct verhuurd als beurshal en waren alle verdiepingen compleet gevuld met auto’s.

In de dagelijkse praktijk sluit het nieuwe parkeergebouw aan bij de logistieke parkeerprocessen van RAI Amsterdam. Bij drukke evenementen moet RAI Amsterdam ongeveer 1.0002.000 auto’s per uur verwerken. Cruciaal daarbij is dat de omgeving zo min mogelijk congestie van de RAI-bezoekers onder-

vindt. Mede hierdoor wordt er geen parkeerkaart getrokken bij binnenkomst en is het mogelijk om meerdere parkeergarages tegelijkertijd te vullen. Ook zijn bijna alle parkeergarages onderling verbonden voor het meest efficiënte vulproces. De nieuwe parkeergarage vormt daarin geen uitzondering. Weliswaar kan stijgen en dalen uiteraard alleen via de wokkels, maar de garage is op maaiveld niveau verbonden met zowel de P1 als P3. Bij extreme drukte kan ook op werkterras niveau (+ 1) de wokkel worden verlaten.

MINDER OVERLAST Met de komst van de nieuwe parkeergarage kan RAI Amsterdam 96 procent van de dagen de parkeervraag op eigen terrein afhandelen. Afhandeling op eigen terrein zorgt voor minder overlast voor de omgeving en vermindert de kans op congestie rondom de RAI. Alleen bij extreme vraag zoals 6.000-7.000 parkeerplekken tijdens de Huishoudbeurs wordt nog uitgeweken naar externe parkeerlocaties. Met pendelbussen worden de gasten dan van en naar de RAI vervoerd.

Inmiddels is de parkeergarage ingewijd door bezoekers van maar liefst vier evenementen. De ervaringen zijn doorgaans positief. De gasten ervaren de parkeergarage als een verrijking van het RAI-complex. Met een glimlach geven sommige gasten wel aan dat ze na een tocht naar het dak zich wel duizelig voelen. Wij adviseren deze bezoekers om, aangekomen op het dak, even te genieten van het fenomenale uitzicht over de Zuidas.

WIM BRAAKMAN, Manager Traffic Management, RAI Amsterdam

29

vexpansie 2016

Brandveiligheid in Parkeergarages Verslag van de BBN-studiedag

Brandveilig Bouwen Nederland (BBN) is een actieve club mensen die het onderwerp brandveiligheid stevig op de agenda weet te houden. De op 10 november 2016 gehouden studiedag had als thema “Hoe reageert een gebouw op brand”. Voorzitter van de NEN-normsubcommissie Brandveiligheid parkeergarages Wim van Vlierden was van de partij en doet verslag.

TEKST WIM VAN VLIERDEN

Parkeergarages zijn ook gebouwen en Brandveilig Bouwen Nederland (BBN) is via vertegenwoordigers actief in NEN. NEN is in juni gestart met de normsubcommissie 3510070016 “Brandbeperking en brandbeheersing in parkeergarages” (lees verder normsubcommissie).

Tijd voor een update voor belangstellenden en belanghebbenden.

DE NORMSUBCOMMISSIE.

Aan de normcommissie is een werkgroep gekoppeld, de rapporteurs, bestaande uit: Ernst Bos van Spark, Daan Jansen van Royal Haskoning DHV en Bram Kersten van LPB|Sight. De rapporteurs zijn gestart met het verzamelen van gegevens over branden in parkeergarages in Nederland, waarvan de analyse mede gebruikt wordt voor de ontwikkeling van de norm. Deze gegevens zijn door de rapporteurs gedeeld met de normsubcommissie met het verzoek op korte termijn eventuele aanvullingen te leveren. Dergelijke

30

vexpansie 2016

aanvullingen kunnen van invloed zijn bij de verdere ontwikkeling van de norm. Bijvoorbeeld: de staat van de parkeergarage en de voorzieningen daarin ten tijde van de brand waren niet altijd beschikbaar. Van belang, maar nauwelijks te achterhalen, zijn ook gegevens over: signaleringstijd en responstijden. De gevonden gegevens bieden echter voor nu een richting bij het verder werken aan de norm.

De volgende stappen waaraan wordt gewerkt zijn: vaststellen van de gemeenschappelijke aanpak, waarop toetsen wij, het opstellen van een risicoanalysemodel en de bepalingsmethode voor het risico-acceptatie niveau. En tenslotte een methodiek om aan het gekozen risicoprofiel een bijpassend evenwichtig maatregelenpakket te koppelen. Maatwerk wordt mogelijk.

DE STUDIEDAG.

Studiedagen hebben het doel met elkaar het kennisniveau te verdiepen. Het thema “Hoe

reageert een gebouw op brand” had voldoende interessante onderwerpen en presentaties. Enkele topics wil ik u niet onthouden, sommige zijn wellicht een open deur maar toch. Weet u wel dat u als eigenaar van een gebouw (parkeergarage) altijd de verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid hebt, ook bij een overname van een parkeergarage en die verantwoordelijkheid blijft ook gedurende de levensduur een wettelijke verplichting. Dus werkzaamheden tijdens de levensduur vergen altijd bijzondere aandacht. Wist u dit en handelt u ernaar? Erkent en benoemd werd ook dat het Bouwbesluit alleen onvoldoende zekerheid biedt voor een maatschappelijk verantwoord en geaccepteerd risicoprofiel. Een antwoord daarop was een zeer handzame en wellicht ook voor het thema parkeergarages toepasbare methodiek die met en door de brandweer en alle stakeholders in de zorg ontwikkeld is onder de titel “Geen nood bij brand”. Zie: www.geen noodbijbrand. nl. Verder is nog eens de na-

Nederland 10,8 jaar

Inwoners: 17 miljoen gem. pgb/j

Oorzaak auto

Auto’s: 8 miljoen

Stalling bewoners

Publiek

Max aantal auto

Standaard

Incident

54

64

1

5

6

392

110

26

45

54

1

17%

16%

9

6

17%

9%

menselijk gedrag

1

2

consistent gedrag

11%

11%

pgb per categorie in %

45%

54%

totaal pgb

119

per jaar

11

100

totaal auto’s

Oorzaak auto Andere bron in % Brandstichting Brandstichting in %

84%

7,3

1,7

gem. auto’s/total loss

2,5

1,3

druk gelegd op het feit dat rook gevaarlijker is dan vuur. Dan ontstaat als vanzelf een link naar het onderwerp parkeergarages.

Terug naar de normsubcommissie. Na een korte introductie over het hoe en waarom van het opstarten van de normsubcommissie (zie Vexpansie 2 van 2016) is in de presentatie ISO 23932:2009 als referentie gekozen voor het benoemen van te beschermen elementen. Deze ISO benoemt het veilig stellen van: 1. Mens; 2. Eigendom; 3. Voortgang van het gebruik; 4. De omgeving en het milieu; 5. Nalatenschap.

Punt 1 en 4 zijn geregeld in het Bouwbesluit.

Alle overige punten zijn per geval te waarderen.

Het resultaat van het onderzoek van de rapporteurs is gepresenteerd in een samenvattende tabel (gegevens uit 2006 tot en met 2016). Conclusies zijn bewust niet getrokken,

dat is een taak voor de normsubcommissie.

Wel zijn een aantal opmerkelijke aspecten (in de tabel blauw gemerkt) benoemd, waarbij is aangegeven dat nader onderzoek nodig kan zijn maar ook waar de meeste winst te behalen is. De gegevens zijn verdeeld in ‘Stalling/bewoners’ en de overige parkeergarages zijn ‘Standaard’ genoemd.

Het onderzoek geeft als resultaat gemiddeld 11 branden per jaar in parkeergarages (piek 15). Daarvan is 84 procent ontstaan door een brand in of aan een auto. Een ‘andere bron in procent’ kan van alles zijn, niet per se brandstichting. 11 branden per jaar lijkt weinig en wellicht niet compleet maar onderzoek in Groot-Brittannië (over een periode van 11 jaar) geeft een vergelijkbaar getal van 21 branden per jaar. Onder ‘menselijk gedrag’ wordt verstaan een parkeerder die een brand veroorzaakt door bijvoorbeeld met een defecte (brandende) auto een parkeergarage in te rijden. Brandoverslag naar andere auto’s is in ‘Max aantal auto’ getoond. Bij 37 procent

2

3

50%

9%

4%

1

1%

Beperkt tot X auto’s gem. auto’s/brand

1

26

van alle branden waren meer dan 3 auto’s beschadigd, waarvan 0,4 in de categorie standaard en 4,8 in de categorie stalling. Er is een opmerkelijk verschil tussen ‘Stalling/ bewoners’ en ‘Standaard’. Bij ‘Standaard’ blijkt dat 67 procent van de branden beperkt blijft tot 2 auto’s tegenover 50 procent in ‘Stalling/ bewoners’. De percentages zijn gebaseerd op het totaal van 502 beschadigde auto’s.

Een onderscheid is gemaakt tussen total loss auto’s en auto’s betrokken bij de brand. Deze getallen zouden iets kunnen zeggen over de intensiteit van de brand.

De lijst en bijbehorende vragenlijst kunt u vinden op www.vexpan.nl.

Als u constateert dat de gegevens onvolledig zijn of dat er zaken ontbreken dan geldt nog steeds de uitnodiging die aan te leveren. Graag dan gebruik maken van de vragenlijst.

WIM VAN VLIERDEN, voorzitter normsubcommissie Brandveiligheid parkeergarages

31

vexpansie 2016

Wel of geen btw op straatparkeren?

Gemeente volgens Rechtbank Gelderland btw-plichtig bij straatparkeren

Recent is wederom discussie ontstaan over btw op parkeren. Dit keer gaat het over straatparkeren, het domein van gemeenten.

Op 3 november 2016 heeft de meervoudige belastingkamer van Rechtbank Gelderland in een uitspraak met betrekking vermelding van btw op een naheffingsaanslag parkeerbelasting geoordeeld dat voor de modale consument het parkeren op straat of in een parkeergarage dezelfde diensten zijn.

De rechtbank oordeelt dat aannemelijk is dat de gemiddelde consument slechts zijn auto zo dicht mogelijk bij de bestemming wenst te parkeren. Controle en bewaking en de bescherming tegen weersinvloeden zijn daarbij van ondergeschikt belang. Het feit dat de gemeente in het kader van parkeerregulering het parkeren op bepaalde plaatsen toestaat en op andere plaatsen verbiedt, is in overwegende mate van belang voor de gemeente en niet voor degene die zijn auto wil parkeren.

Op basis hiervan stelt de rechtbank dat straatparkeren en slagboomparkeren voor de modale consument dezelfde handelingen zijn.

Aangezien slagboomparkeren belast is met omzetbelasting zou straatparkeren zonder btw leiden tot concurrentieverstoring. Gelet op de opbrengst van het straatparkeren ten opzichte van garageparkeren is geen sprake van concurrentieverstoring van onbeduidende omvang. Om deze concurrentieverstoring op te heffen dient de gemeente met betrekking tot straatparkeren als ondernemer te worden aangemerkt en is btw van toepassing.

De benadering van de rechtbank is nieuw ten opzichte van eerdere procedures. In 2010 is de uitspraak van de Hoge Raad (slagboomparkeren met btw en straatparkeren niet) gebaseerd op de concurrentieverhouding tussen gemeente en private parkeerexploitanten. Nu heeft de rechtbank haar uitspraak gebaseerd

32

vexpansie 2016

TEKST PETER MARTENS

op de concurrentie van de aanbiedingen naar de modale consument. Door de ontwikkelingen in betaalmogelijkheden voor parkeren op straat en in garages zijn beide dienstverleningen de afgelopen jaren als het ware naar elkaar toe gegroeid. Immers tien jaar geleden moest de parkeerder op straat vooraf betalen en bedenken hoe lang hij zou blijven. Door het betalen per mobiel is ook op straat achteraf betalen mogelijk geworden. Het lijkt daarmee terecht dat het parkeren op straat en in garages voor de consument meer concurrerend zijn geworden dan in het verleden het geval was.

WORDT STRAATPARKEREN DUURDER?

Vervolgens wordt al druk over de mogelijke gevolgen van deze uitspraak gespeculeerd.

Krantenkoppen spreken al van duurder straatparkeren. Vexpanvoorzitter Monique Pluijm werd ’s ochtends om zeven uur door BNR Nieuwsradio geïnterviewd. De tarieven voor straatparkeren zullen niet zomaar worden verhoogd, daar is politieke besluitvorming voor nodig. Maar als de tarieven voor straatparkeren niet met 21 procent worden verhoogd, zal de eventueel af te dragen btw ergens anders vandaan moeten komen. Een vergelijkbare discussie als die over gratis parkeren.

Het argument dat geen btw op (parkeer) belasting geheven zou kunnen worden, houdt geen stand. Er zijn immers tal van voorbeelden bijvoorbeeld op de energienota en btw op benzineaccijns.

Naheffing van parkeerbelasting lijkt gemakkelijker verhoogd te kunnen worden. Deze is gebaseerd op de werkelijke kosten van de handhaving en behandeling van de naheffing.

Als daar btw bijkomt, worden de kosten

navenant hoger en kunnen bij de overtreder in rekening worden gebracht.

Voor gemeenten kan dit tot een aanzienlijk gat in de begroting leiden: ruim 17 procent van de opbrengst uit straatparkeren. Met terugwerkende kracht zou zelfs over vijf jaar de btw nageheven kunnen worden.

Het is te verwachten dat de gemeente tegen deze uitspraak van de rechtbank in beroep zal gaan. Daarmee is deze zaak nog niet definitief besloten.

LOGIESBEDRIJVEN

Behalve bovenstaande discussie speelde onlangs nog een zaak over verlaagd btwtarief voor parkeren bij natuurparken. Als de auto wordt meegenomen in het natuurpark geldt voor de auto, net als op de toegangskaartjes, het verlaagd tarief van 6 procent btw. Als de auto bij de ingang van het park op het parkeerterrein wordt geparkeerd, geldt normaal 21 procent btw.

Als uitzondering geldt bij logiesbedrijven (hotels en campings) een verlaagd btw-tarief.

Dit is echter alleen van toepassing in combinatie met logies en indien de parkeerdienst door het logiesbedrijf wordt verstrekt. Dan vormt het parkeren onderdeel van de verleende dienst, waarop het verlaagde btwtarief van toepassing is.

Dit betekent in de praktijk dat gasten, die overdag bij een hotel parkeren (bijvoorbeeld restaurant- of conferentie-gasten) met 21 procent btw worden belast en bij gasten die overnachten de parkeerkosten slechts met 6 procent btw worden belast.

PETER MARTENS, vicevoorzitter Vexpan

Column

Samenwerken op z’n Europees PARKING ANGEL

Van 20 tot en met 22 september 2017 is Rotterdam de trotse gastheer van het tweejaarlijkse EPA Congres. Een mooie gelegenheid om naast de gemeente ook onze nationale parkeerexpertise aan andere landen te tonen. Goed voorbeeld doet goed volgen.

En als organisator geeft Vexpan het goede voorbeeld, om een door de wol geverfde managementorganisatie uit Duitsland in te huren met haar kennis van de vorige editie in Berlijn. Dat geeft vertrouwen en kan laten zien dat wij, joviale Hollanders, baat kunnen hebben bij Duitse gründlichkeit en ordnung muss sein- mentaliteit. We zullen het zien.

Vanuit andere Europese landen en steden komen steeds vaker verzoeken om informatie over de aanpak van parkeren, ervaringen te vergelijken en problemen op te lossen. Ook buiten de EPA ontstaan steeds meer samenwerkingsverbanden. We kennen al de grensoverschrijdende parkeerexploitanten en leveranciers. Maar ook op overheidsniveau

wordt de blik steeds vaker over de grens geworpen. Prachtig natuurlijk!

Toch is het de vraag of we als internationale parkeerbranche ons schip op koers kunnen houden. Donkere wolken pakken zich samen en lijkt nationale trots een verstikkende deken voor internationale samenwerking te kunnen vormen. Na een Brexit is een volgende exit niet uit te sluiten en worden nationale politieke agenda’s in toenemende mate beheerst door nationale vraagstukken.

Maar zoals bekend is de aanval de beste

verdediging en als we internationaal willen samenwerken dan moeten we het goede voorbeeld geven en de handschoen oppakken. Ik hoor u denken: “En dat vanuit parkeren Nederland?” Ja! Want als we ergens in voorop lopen qua beleid en expertise dan is het toch wel het parkeervak. We worden gevraagd om onze expertise te delen door landen die bij wijze van spreken in hun taal nog geen woord kennen voor “buitenland”.

Dat schept hoop en nog belangrijker: kansen en mogelijkheden.

Nederland heeft als klein land een groot buitenland (en we spreken allemaal Engels), laten we daar gebruik van maken en ons voorbereiden op EPA 2017. Grijp de gelegenheid aan om onze kennis en expertise aan te bieden op een manier dat de ander zich uitgenodigd voelt! En niet alleen tijdens het EPA Congres, maar vooral ook voor de jaren daarna. EPA en Vexpan hebben ons de kans geboden, dus…

33

vexpansie 2016

Articles on Parking Promotie Giuliano Mingardo over parkeerbeleid

Op 31 oktober verdedigde Giuliano Mingardo, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, aan de TU Delft met succes zijn proefschrift Articles on Parking Policy. Hij deed dit voor een commissie van zes hoogleraren, de breedte van het parkeervak weerspiegelend. De vakgebieden van de hoog­ leraren omvatte economie, geografie, bestuurskunde, gebiedsontwikkeling en stedelijke ontwikkeling.

TEKST PETER MARTENS BEELD ARJAN VAN LOON

De keuze van Giuliano Mingardo, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam om aan de TU Delft te promoveren, in plaats van bij zijn werkgever, had naar eigen zeggen niets te maken met de invoering van betaald parkeren op de Rotterdamse universiteitscampus….

Onderstaand een korte samenvatting van de vier artikelen van het proefschrift.

het parkeerbeleid in algemene Transport Demand Managementstrategieën (fase 3).

Tegenwoordig zitten (of naderen) de meeste steden in Europa in de derde fase. In de meeste gevallen is er een spanning tussen de reactieve/operationele aanpak van het beheer van parkeren, typisch van fase één en twee, en de meer strategische benadering die noodzakelijk is voor fase drie.

URBAN PARKING POLICY

IS PARKING SUPPLY RELATED TO TURNOVER OF SHOPPING AREAS?

Het eerste artikel levert een bijdrage aan de theorie op het gebied van ruimtelijke ordening en parkeren. Het is waarschijnlijk een van de eerste pogingen om een uitgebreid theoretisch kader voor stedelijk parkeerbeleid te maken, zeker op Europees niveau. Dit artikel betoogt dat de meeste Europese steden min of meer hetzelfde patroon volgen als het gaat om het parkeerbeleid.

Binnen dit patroon kan men drie belangrijkste fasen onderscheiden: de opkomst van de parkeerregulering (fase 1), de komst van betaald parkeren (fase 2) en de integratie van

34

vexpansie 2016

Het tweede artikel draagt bij aan het debat over het belang van parkeren voor de detailhandel. Dit artikel heeft een kwantitatieve benadering. Het maakt gebruik van een meervoudige regressieanalyse om het effect van parkeren op de omzet van tachtig winkelgebieden in Nederland te onderzoeken.

Over het algemeen zijn winkeliers, retail managers en brancheorganisaties ervan overtuigd dat parkeren een fundamentele rol in de prestaties van winkelgebieden speelt. Als gevolg hiervan staan lokale overheden vaak

onder druk om te zorgen voor extra parkeercapaciteit en/of het verminderen of bevriezen van de parkeertarieven in/nabij winkelstraten, zelfs op drukke binnenstedelijke locaties.

De uitkomst van het onderzoek geeft aan dat: • Er een significante positieve relatie is tussen parkeertarieven en omzet per vierkante meter verkoop-vloeroppervlak.

• Parkeercapaciteit geen invloed heeft op de omzet van winkelgebieden.

• Voor de categorie ‘regionale winkelgebieden’ – tussen honderd en vierhonderd winkels – er een significante positieve relatie is tussen parkeercapaciteit en omzet.

TRANSPORT AND ENVIRONMENTAL EFFECTS OF RAIL-BASED PARK AND RIDE

Het derde artikel onderscheidt zich van de mainstream literatuur, omdat de focus ligt op trein-gerelateerde P&R-faciliteiten en het voegt een aantal nieuwe, onbedoelde effecten toe aan de literatuur die voorheen niet werden beschreven. Het artikel is gebaseerd op de uitkomsten van twee gebruikers enquêtes

Policy

verbeterd kan worden door betere communicatie. Bijvoorbeeld door het gebruik van een mobiele app.

BELEIDSAANBEVELINGEN

en veld observaties in negen [trein-, metroen lightrail] P&R’s gelegen in de stedelijke gebieden van Rotterdam en Den Haag.

Uit de analyse komen drie belangrijke bevindingen naar voren: • Twee nieuwe onbedoelde effecten zijn geïdentificeerd, namelijk onttrekking aan de fiets” [gedeeltelijke of helemaal] en Park en Walk gebruikers.

• De invoering van een prijs voor het gebruik van de P&R-faciliteiten leidt tot een vermindering van de omvang van de onbedoelde effecten.

• Er bestaat een belangrijk verschil in het netto-effect in termen van autokilometers en uitstoot tussen herkomst P&R en bestemming P&R. Het gebruik van de bestemming P&R leidt tot een negatief netto-effect in termen van extra autokilometers en voertuigemissies.

RESIDENTIAL VISITORS PARKING PERMIT

Het vierde artikel voegt een heel nieuw onderwerp toe aan de geringe hoeveelheid

bestaande literatuur over bewonersparkeren.

Het beschrijft namelijk het gebruik van parkeervergunningen voor bezoekers van de bewoners van de stad, waarbij Den Haag als casestudie is gebruikt.

De belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek zijn: • Een relatief groot aantal bewoners gebruikt de vergunning nooit, ondanks het feit dat ze hem wel gekocht hebben. In sommige wijken van de stad geldt dit voor meer dan 20 procent van de vergunninghouders.

• Het gemiddelde percentage vergunninghouders die wellicht een probleem heeft - die alle beschikbare uren gebruiken binnen een jaar – is relatief laag (3.27 procent). Dit suggereert dat er waarschijnlijk geen noodzaak is om het aantal uren te verhogen, maar zou een zekere mate van flexibiliteit in het systeem wenselijk zijn.

• Uit de enquête en de gesprekken met de focusgroepen blijkt dat de kwaliteit van het systeem en de gebruiksvriendelijkheid

Het proefschrift sluit af met een aantal aanbevelingen voor beleidsmakers: 1. Er is een noodzaak voor een strategische aanpak van parkeerbeleid. Dit vereist de volledige integratie van het beleid binnen het algemene stedelijke en vervoersbeleid van de stad. Bovendien moet parkeren opgenomen worden in een bredere demand managementstrategie. Om dit te bereiken zijn enkele grote verschuivingen in de beleidsvorming nodig: - Er moet een adequate inventarisatie van parkeren plaatsvinden.

- Planners en beleidsmakers moeten de parkeereisen heroverwegen gezien de ontoereikendheid van de nationale richtlijnen.

- Marketing- en communicatie moeten een fundamentele rol spelen binnen het parkeerbeleid.

- Besluitvorming moet gebaseerd zijn op kennis en feiten en niet op gevoelens en emoties.

2. De (on)belangrijkheid van parkeren voor de detailhandel. Dit suggereert dat het dogma “no parking, no business” meestal niet juist is en dat lokale overheden die het autogebruik in de binnenstad willen beperken door middel van parkeermaatregelen dit kunnen doen zonder dat dit schadelijke gevolgen heeft voor de lokale economie.

3. P&R-beleid heeft behoefte aan een allesomvattende aanpak. Dit vraagt om regelmatige monitoring van het gebruik van parkeren en de mogelijkheid om betaald parkeren op de P&R-locaties in te voeren.

Als bovendien het uiteindelijke doel van het beleid de vermindering van het algemene autogebruik is, dan hebben herkomst P&R-locaties de voorkeur boven bestemming P&R-locaties.

4. Sommige aspecten van het parkeerbeleid, bijvoorbeeld bezoekers parkeervergunning, kunnen sterk profiteren van betere communicatie en van de mogelijkheid om het product op maat aan te bieden.

Het proefschrift is te downloaden via tinyurl.com/zv53mcw

PETER MARTENS, redactie Vexpansie

35

vexpansie 2016

Bouwenregelgeving

Vernieuwd protocol voor automatische branddoormelding Branchevereniging VEBON-NOVB publiceert de derde herziene versie van het Protocol Automatische Branddoormelding via PAC naar RAC. Belangrijk hierin zijn de manieren waarop een automatisch brandalarm geverifieerd kan worden, zodat nodeloze inzet van de brandweer wordt voorkomen.

In 2012 publiceerde VEBON-NOVB in samenwerking met Brandweer Nederland en het Verbond van Verzekeraars het protocol voor het eerst. Dit protocol beschrijft wanneer en onder welke voorwaarden een brandmelding afkomstig van een brandmeldinstallatie als geverifieerd kan worden beschouwd en er dus sprake is van een echte brand. Met deze actieve verificatiemethode door de Particuliere Alarmcentrale (PAC) is er een hoge mate van zekerheid dat de melding geen nodeloos alarm is.

ONNODIGE BRANDWEERINZET

De brandweer rukt als gevolg van automatische meldingen uit brandmeldinstallaties nog te vaak uit, zonder dat er sprake is van een brand. Tot aan de inwerkingtreding van het Bouwbesluit 2012 betrof dit alarmen die direct binnenkwamen bij de regionale alarmcentrale (RAC) van de brandweer. Als gevolg van deregulering door de overheid, bestaat een verplichte doormelding sinds het Bouwbesluit 2012 alleen nog voor gebouwen met bepaalde gebruiksfuncties. Het betreft hier woonfuncties voor zorg, gezondheidszorgfuncties, celfuncties, bepaalde bijeenkomstfuncties (kinderopvang voor kinderen jonger dan 4 jaar) en logiesfuncties zonder 24-uurs bewaking. Dit betekent dat circa 70 procent van de aansluitingen op de alarmcentrale van

36

vexpansie 2016

de brandweer nu niet meer verplicht zijn. Dit heeft tot gevolg dat op termijn de meeste aansluitingen op de RAC, die met ingang van 1 april 2012 niet meer verplicht zijn, niet meer naar de RAC mogen/kunnen doormelden. Naar schatting gaat het hierbij om ongeveer 15.000 tot 17.000 van de huidige 25.000 aansluitingen.

VAN RAC NAAR PAC

Het protocol geeft aan wanneer en onder welke voorwaarden een brandmelding afkomstig van een brandbeveiligingsinstallatie als geverifieerd kan worden beschouwd en door de (Particuliere Alarmcentrale (PAC) kan worden doorgemeld aan de RAC. Door het volgen van de actieve verificatiemethode onder supervisie van de PAC is er een hoge mate van zekerheid dat het een echte brandmelding betreft. Daarnaast ziet Brandweer Nederland een ontwikkeling dat er maatregelen worden genomen als brandmeldingen worden doorgegeven door de PAC die vervolgens leiden tot een nodeloze uitruk van de brandweer.

De verwachting is dat inmiddels al een flink aantal van de voormalige RAC aansluitingen bij een PAC is ondergebracht, waarmee de eindfase van omzetting van automatische branddoormeldingen wordt genaderd. Waren de eerdere versies van het protocol vooral

gericht op deze overgang, in de derde versie van het protocol is voor het eerst een koppeling gemaakt naar het protocol Technische Verificatie van VEBON-NOVB. TECHNISCHE VERIFICATIE

Verificatie is in veel gevallen afhankelijk van menselijk handelen, maar moderne techniek biedt uitkomst. Het protocol Technische Verificatie biedt een overzicht van mogelijkheden om met behulp van die techniek alarmen te verifiĂŤren. Het geeft extra zekerheid dat het om een echte brand gaat en is in staat om onechte en/of ongewenste brandmeldingen zoveel mogelijk uit te filteren. De techniek doet het werk en niet de mens. Dit scheelt relatief gezien veel tijd en vermindert de kans op fouten en paniek.

Daarbij geldt dat als een brand geen tijd krijgt om te ontwikkelen de kans op mogelijk letsel en schade reĂŤel afneemt.

De daadwerkelijke oplossingen zijn terug te vinden in een webtool van VEBON-NOVB die te raadplegen is op de vebon-novb. nl/1156.

Het herziene protocol Automatische Branddoormelding is te downloaden op: http://vebon-novb.nl/nl/handige-informatie/ publicaties/handreikingen-en-protocollen.

Bron: www.beveiligingnieuws.nl

Ledlampen schadelijk voor de gezondheid?

‘Niet de normen, maar handhaving is het probleem’ Ledlampen zijn schadelijk voor de gezondheid. True or false? Een eenduidig antwoord lijken leveranciers en diverse belangenbehartigers vooralsnog niet te kunnen geven.

De redactie van LED Magazine ging op onderzoek uit voor de september-editie. De redactie sprak onder meer met Peter Bracke van het Laboratorium voor Lichttechnologie van KU Leuven, NEN-afgevaardigde Ronald Gronsveld en LightingEuropevoorman Diederik Stoppelaar.

Voor Europa moet handhaving volgens Gronsveld eindelijk prioriteit gaan krijgen.

‘Voor het risico van de 440-441 nanometer golflengte straling is er een norm (red. NENEN-IEC 62471). Zelfs de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) verwijst binnen de regelgeving voor de regeling Energie-investeringsaftrek (EIA) naar lichtnormen. Zij wenst echter geen verwijzing te maken of controle in te voeren naar deze grote risicofactor. Hierdoor lopen veel men-

sen – zoals installateurs en technische diensten – onnodige risico’s die groot leed kunnen veroorzaken. Europees zijn er al afspraken gemaakt en normen geschreven die dit onderbouwen, nu moet de handhaving nog prioriteit krijgen.’

Lees op ledmagazine.nl/archief#page=8 het volledige artikel over het al dan niet schadelijk zijn van ledverlichting voor de gezondheid.

Bron ledmagazine september 2016

37

vexpansie 2016

Voertuigkeringen vaak onderbelicht

De voertuigkeringen in parkeergarages bij vloerafscheidingen zijn vaak onderbelicht. Hoewel zeer wenselijk, is het strikt gezien geen verplichting om een voertuigkering toe te passen. De kering laat in het bouwproces of achteraf aanbrengen leidt tot extra kosten.

TEKST W.G.M. LOOMAN

De eisen aan voertuigkeringen in parkeergarages zijn niet altijd goed vastgelegd in het ontwerp van een parkeergarage. Vaak komt de eigenaar van de parkeergarage tijdens de uitvoering of bij oplevering met deze vraag.

Wanneer er nog geen rekening mee is gehouden en de vraag te laat wordt gesteld, in het voorbereidings- of uitvoeringsproces, leidt dat vaak tot extra kosten. Of komt men tot een oplossing die voor het aangezicht niet fraai is.

DE EISEN

De belastingen van voertuigkering bij vloerafscheidingen in parkeergarages zijn aangegeven in de Eurocode, die aangestuurd worden door het Bouwbesluit. De karakteristieke kracht bij een voertuigkering is 150 kN bij een starre kering. Als de kering mee kan vervormen wordt de kracht lager. Desondanks blijft het een grote belasting om in

38

vexpansie 2016

een vloerrand op te nemen, zeker als hiervoor geen voorzieningen zijn meegenomen in het ontwerp.

In de Eurocode is de voertuigkering uitgewerkt in bijlage B. Echter bijlage B moet als informatief worden gelezen. Dit houdt strikt gezien in dat het geen verplichting is om een voertuigkering toe te passen in een parkeergarage.

VLOERAFSCHEIDING

In een ander artikel van de Eurocode staat wĂŠl de verplichting dat er een vloerrandkering aanwezig moet zijn. Deze kering zorgt ervoor dat er geen personen van de vloerrand af kunnen vallen. De grootte van de kracht die door deze kering, c.q. hekwerk of gevel, opgenomen moet wordt is maar 0,8 kN/m1 of een puntlast van 1,0 kN. Maar deze kracht staat niet in verhouding ten opzichte van de voertuigkering. De kracht bij een voertuigkering is 150 maal zo groot.

BOTSBELASTING

Er is ook nog een derde horizontale belasting op de constructie van een parkeergarage. Dit is een botsbelasting. Deze belasting moet kunnen worden opgenomen door de constructieve kolommen en wanden. Deze belasting heeft als doel dat er geen, of zeer beperkt, instortingen plaats vinden als een auto tegen een kolom of wand aanrijdt.

Een voorbeeldsituatie: als een auto op de begane grond tegen een kolom van een garage aanrijdt en deze kolom hierdoor bezwijkt, dan kunnen de erboven gelegen parkeerlagen ook bezwijken. Het zal duidelijk zijn dat soort situaties voorkomen moeten worden. Dit type belastingen heeft geen invloed op eisen aan een kering bij vloerranden.

Doordat de voertuigkering geen verplichte belasting is en het een relatief gezien een zeer grote belasting is, wordt gauw de keuze ge-

ering

Goede voertuigk

Geen goede vo

ertuigkering

maakt om deze niet van toepassing te verklaren. Of er worden alternatieven voorgesteld zoals de biggenruggen.

HOE ZOU HET MOETEN?

Bij de start van een ontwerp voor een nieuwe parkeergarage zou de betrokken constructieadviseur met de opdrachtgever moeten overleggen in hoeverre de voertuigkering van toepassing moet zijn. Bartels adviseert de opdrachtgevers om deze belasting volledig van toepassing te verklaren. Want in de praktijk rijden auto’s helaas regelmatig tegen vloerkeringen aan. In de meeste gevallen rijdt de auto niet zo hard dat deze door de gevelkering rijdt.

HOE ZOU HET KUNNEN?

Gezien de grootte van de kracht voor het keren van voertuigen is dit een voor de hand liggende oplossing: Tussen de kolommen een

staalconstructie maken die als een kabel gaat werken en zodoende de belasting reduceert en deze afdraagt naar de kolommen. Het bevestigingen van de console en dergelijk op de vloer lukt over het algemeen niet bij systeemvloeren en juist dit type vloer wordt het meest toegepast in parkeergarages.

Hierbij dient wel gecontroleerd te worden of de bestaande kolom voldoende aan de constructie is bevestigd.

Bij de niet-dragende gevels zal een staalconstructie onder de vloeren moeten komen, waaraan de nieuwe kolommen bevestigd kunnen worden.

BESTAANDE PARKEERGARAGES

TOT SLOT

Om achteraf bij een in gebruik zijnde parkeergarage een voertuigkering aan te brengen is een uitdaging. Op voorhand is hier helaas niet veel van te zeggen, want het is afhankelijk welke constructie is toegepast. In basis zijn er twee gevelconstructies aanwezig bij een parkeergarage, een dragende of een nietdragende gevel.

Bij dragende gevels kan meestal een lichte staalconstructie toegevoegd worden, die als kabel gaat werken tussen de bestaande kolommen, zoals hierboven al benoemd is.

Elke garage waar een voertuig kerende constructie nodig is kan ervan worden voorzien.

Essentieel is dat bij welke bouworganisatievorm dan ook de opdrachtgever het van belang acht en aan het begin van het ontwerpproces/de contractvorming (DB) tijdig de nodige eisen stelt en daarop laat controleren.

W.G.M. LOOMAN, Ingenieursbureau Bartels, Utrecht

39

vexpansie 2016

1,70 per uur Regulier tarief â‚Ź parkeerduur Geen maximale

ctie â‚Ź 0,10 per transa Groengele zone en ut eerduur 60 min Maximale park

40

vexpansie 2016

Groengele zone moet winkelen stimuleren In Den Haag loopt een pilot in het winkelcentrum Ypenburg. De groengele zone, een variant op de blauwe zone, heeft als doel het winkelen te bevorderen. Kortparkeerders kunnen voor slechts 10 eurocent een uur parkeren. De evaluatie volgt in december 2017.

TEKST EN BEELD YASHWAHNI JHINKOE-RAI

De Parkeerbrief (RIS 283326) van 16 juni 2016 bevat een voorstel voor een pilot met een Haagse variant op de blauwe zone, de zogenaamde groengele zone. In een aantal winkelstraten binnen de hoofdwinkelstructuur waar al betaald parkeren geldt en het instrument zinvol zou kunnen zijn, worden parkeerplaatsen aangewezen waar kortparkeerders tegen betaling van een laag fiscaal te heffen uurtarief (bijvoorbeeld 10 eurocent) voor maximaal een uur mogen parkeren.

DOELSTELLING

Het doel van de groengele zone is bijdragen aan de klanttevredenheid van het winkelend publiek en de vitaliteit van de betreffende winkelstraten bevorderen.

METHODE

Bij het winkelcentrum Ypenburg kunnen klanten parkeren op het Speerpunt en de Steentijdsingel. In dit winkelgebied geldt de winkelstraatregeling van maandag tot en met zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur.

De groengele zone dient het kort parkeren te stimuleren. Klanten kunnen voor 10 euro­ cent per transactie maximaal één uur parkeren. De groengele parkeerplekken zijn aan-

gewezen door middel van groene belijning op het Speerpunt en Steentijdsingel (winkelzijde). Betaling kan worden gedaan bij de groengele automaten. Op het Speerpunt staan er twee groengele automaten en op de Steentijdsingel één groengele automaat.

Bovendien is er rekening gehouden met langparkeerders. Langparkeerders kunnen ongelimiteerd parkeren voor het uurtarief van 1,70 euro. De parkeerplekken voor de langparkeerders worden beschikbaar gesteld op de Steentijdsingel (waterzijde), dit wordt de reguliere zone genoemd. De klanten kunnen bij deze zone betalen bij drie grijze automaten gelegen op de Steentijdsingel (waterzijde) Het tarief is in de reguliere zone duurder, dit heeft te maken met het feit om andere doelgroepen uit te sluiten om hier te parkeren.

Het is niet toegestaan om te betalen in een bepaalde zone en vervolgens te parkeren in een andere zone. Dit kan leiden tot een naheffingsaanslag.

SUCCES VAN DE PILOT

Het succes van de pilot is afhankelijk van het feit of er veelvuldig gebruik gemaakt wordt van de groengele parkeerplekken en of de

winkeliers daardoor groei in omzet ervaren.

Indien het geen succes is zal er naar een andere oplossing worden gezocht die aansluit op de parkeerproblematiek van het winkelgebied.

REACTIES BELANGHEBBENDEN

Het tarief en de voorwaarden om te parkeren is nieuw voor de klanten. De eerste reacties op deze parkeerregeling lopen nogal uiteen.

Niet iedereen is onverdeeld enthousiast. Uit de evaluatie van december 2017 zal blijken hoe de klanten de regeling tijdens de pilot hebben ervaren.

De winkeliers uit het winkelgebied hebben om deze regeling gevraagd en zijn bij het begin van de beleidsvorming betrokken geweest.

Voor de gemeente is het van belang om winkelgebieden die economische problemen ervaren te faciliteren. Deze pilot is een goed voorbeeld van hoe de gemeente het instrument parkeren inzet om klanten te stimuleren, zodat ze meer gaan winkelen in het winkelcentrum Ypenburg.

YASHWAHNI JHINKOE-RAI, projectleider Parkeervoorzieningen Gemeente Den Haag

41

vexpansie 2016

De parkeerbeugel met afstandsbediening www.privapark.nl

Altijd uw eigen parkeerplaats dankzij de PrivaPark parkeerbeugel U bezit uw eigen parkeerplaats en moet deze soms afstaan aan iemand die uw plek ‘leent’ zonder uw toestemming. Dat is natuurlijk niet de bedoeling: u moet de eigenaar van deze auto verzoeken weg te gaan of zelf een andere parkeerplaats zoeken. Misschien moet u soms eerst een ander obstakel op uw parkeerplaats verwijderen voordat u kunt parkeren.

Dit kost u een hoop tijd en leidt tot ergernis.

De voordelen: •Parkeerbeugel met afstandsbediening.

•Geen (grond)bekabeling nodig.

•Eenvoudige installatie.

•Veilig.

•Minimaal onderhoud.

•Diverse bedieningssystemen.

•24-uurs servicedienst.

•Sinds 1999 meer dan 18.000 parkeerbeugels geplaatst.

•Goedgekeurd door het Ministerie van Infrastructuur en milieu

Met uw afstandsbediening doet u uw beugel omhoog na het wegrijden en bij terugkomst doet u de beugel weer naar beneden. Het vergrendelingsmechanisme zorgt ervoor dat alleen ú de parkeerbeugel kan bedienen. Zo bent u altijd comfortabel baas op uw eigen terrein.

De parkeerbeugels van PrivaPark zijn robuust en betaalbaar. Daarnaast is het gebruiksgemak optimaal: omdat u een afstandsbediening gebruikt, kunt u de beugel vanuit uw auto bedienen. U hoeft de beugel niet aan te raken en houdt daarom schone handen. Verder heeft u geen last van verloren of afgebroken sleutels of een bevroren slot. De installatietijd van de parkeerbeugels is kort omdat grondbekabeling niet nodig is.

PrivaPark Basis

PrivaPark Solaire beugel

PrivaPark Inox inritafsluiter

Wilt u parkeerproblemen op uw eigen parkeerplaats tot het verleden laten behoren? De parkeerbeugels van PrivaPark bieden de oplossing.

Julianastraat 32-34 1814 EB ALKMAAR T 072 - 511 59 27 F 072 - 511 64 04 info@privapark.nl www.privapark.nl

Kiest u voor een parkeerbeugel van PrivaPark, dan profiteert u van hoge kwaliteit en een optimaal gebruiksgemak.

De PrivaPark parkeerbeugels zijn een luxe en verbeterd alternatief voor de ouderwetse, handmatig bedienbare parkeerbeugel met slot. U kunt de parkeerbeugel op afstand omhoog en omlaag bewegen met een afstandsbediening. Ook kunt u kiezen voor een ander bedieningssysteem, zoals via de receptie.

Dit zorgt voor gebruiksgemak.

De PrivaPark parkeerbeugel is veilig te gebruiken. Blokkeert de beugel onverhoopt tijdens het op- of neergaan, dan keert de beugel direct in tegengestelde richting terug zonder iets of iemand te beschadigen.

GRATIS ATSING PROEFPLA gel naar parkeerbeu ef!

Probeer een aand op pro keuze een m tsing krijgt laa Deze proefp en geheel u kosteloos n. aangebode vrijblijvend

Drie modellen PrivaPark heeft drie modellen elektrische parkeerbeugels in huis. De PrivaPark Basis, de PrivaPark Solaire beugel en de PrivaPark Inox.

PrivaPark Basis

PrivaPark Solaire beugel

PrivaPark Inox inritafsluiter

De PrivaPark Basis parkeerbeugel (±40 kg.) is op afstand bedienbaar en eenvoudig in gebruik.

Daarnaast is de beugel zowel oplaadbaar als aansluitbaar op het netstroom. Gebruikt u de oplader, dan duurt het prettig lang voordat de accu leeg is. Deze hoeft u pas na 6000 bewegingen op te laden. Toch is het raadzaam dit om de zes maanden te doen.

Verder is de PrivaPark Basis sterk en kwalitatief goed. Auto’s van 10.000 kg. kunnen over de ingeklapte beugel rijden zonder dat dit schadelijk is voor de parkeerbeugel en de betreffende auto.

Gebruikt u uw parkeerbeugel meer dan gemiddeld, dan is de PrivaPark Solair (± 45 kg.) ideaal voor u. Ook deze beugel heeft een afstandsbediening en is oplaadbaar.

Het verschil met de PrivaPark basis is dat deze accu zichzelf oplaadt bij daglicht (dus niet alleen bij zonlicht). Het opladen gebeurt automatisch en dat schept vertrouwen: u hoeft zich nooit af te vragen of de accu nog wel volledig is geladen; deze is continue voorzien van stroom.

Bovendien zijn de beugel en de bijbehorende accu’s van de PrivaPark Solaire onderhoudsarm.

De PrivaPark Inox inritafsluiter (± 75 kg.) is extra groot en robuust uitgevoerd. De sterke beugel is robuust: er kunnen auto’s van maximaal 25.000 kg. overheen zonder defect te raken. De PrivaPark Inox inritafsluiter heeft een extra zware deksel. De inritafsluiter kan een slagboom vervangen of een inzinkbare paal bij in-, uit en afritten. Andere handige gebruikslocaties zijn parkeerplaatsen van bijvoorbeeld geld- of vrachtwagens, geldautomaten, Eerste Hulp-locaties en bij tankstations tegen het ‘zonder te betalen wegrijden’.

De PrivaPark parkeerbeugel behoeft geen bekabeling en is eenvoudig en snel te installeren. De installatie gebeurt met acht bevestigingsbouten. Wilt u liever geen gaten in de grond, dan is lijmen een prima alternatief.

Een PrivaPark parkeerbeugel kan op elke harde

ondergrond van asfalt, beton of klinkerbestrating gemonteerd worden. Is een betonnen fundatie noodzakelijk om de parkeerbeugel goed vast te zetten (bij gras of grind)? PrivaPark regelt het voor u. Een ander voordeel: na installatie is het onderhoud van uw beugel minimaal.

Andere producten PrivaPark levert niet alleen elektrische parkeerbeugels. Ook voor slagbomen, afzetpalen, inzinkbare palen, parkeerautomaten, draaipoorten, spijlenhekwerken en tourniquets bent u bij PrivaPark op het juiste adres.

Julianastraat 32-34,1814 EB ALKMAAR T 072 - 511 59 27 F 072 - 511 64 04 info@privapark.nl www.privapark.nl

LEVERANCIER VAN O.A. KLM, SHELL ,A’DAM RAI EN ARENA ,EY, ZIGGO, UPC, NPO, RWS, MIN. V&W, MIN. E.Z.,RABOBANK,UNIV. UTRECHT, JUSTITIE BELGIË

Parkeren met een knipoog

Sevilliaans parkeren Hoever gaat de dienstverlening van de Nederlandse parkeerbranche? Waar eindigt het schier oneindige aantal betaalmogelijkheden in garages en op straat? Hoe makkelijk willen wij parkeren eigenlijk maken? Dergelijke wezenlijke vragen hielden me wakker in het vliegtuig op de terugweg na een heerlijk weekendje Sevilla.

Het mooie van een buitenlands stedentripje is het feit dat je op het eerste oog volstrekt normale zaken kunt vergelijken met de buitenlandse invulling daarvan. Ah, in Sevilla eten ze pas om 21:00 uur. Hé, zo’n tapasje is toch een stuk lekkerder dan een rookworst. Goh, Zuid-Europese omaatjes schrobben gewoon elke ochtend zelf hun stoep met bleekmiddel. Tjonge, stierenvechten is helemaal geen dierenmishandeling. En jemig, parkeren is in Nederland toch wel erg makkelijk!

Want in de duizenden smalle straatjes van Sevilla had ik het behoorlijk lastig met m’n Lancia Sandero huurautootje. De parel van Andalusië is toch geen misselijke stad. Ik vermoed dat ze jaarlijks meer toeristen - en dus bezoekers - herbergen dan pak ‘m beet Rotterdam. Maar een beetje klantvriendelijk parkeerbeleid... ho maar.

Op straat mag je maximaal drie uur achtereen parkeren.

Maar dat raden de reisgidsjes sterk af. Huurauto’s hebben in Spanje blijkbaar een aanzuigende werking op autokrakers. Maar stel dat je op straat wilt parkeren, dan mag je blij zijn als je met pin kan betalen. Belparkeren? Kennen ze niet.

Dip&Go? Nog nooit van gehoord. De ouderwetse hand met muntgeld heb je er echt nog nodig.

Dan maar de garage in. Ik had namelijk toch een plekje voor zo’n 48 uur nodig. Een parkeergarage is op zich al snel

twaalf procent afdaling. Eenmaal in de garage, moet je in het nagenoeg donker een plekje vinden dat smaller is dan de plek waar wij in Nederland de vloerschrobmachine parkeren. Over die vloerschrobmachine gesproken, daar hebben ze in Sevilla nog nooit van gehoord. Je wielen blijven bijna aan de garagevloer vastplakken van viezigheid.

Maar goed, je bent op vakantie. Door een lastig, smerig en donker parkeerplekje liet ik mijn vakantiepret niet bederven.

Na een te gek weekend daalde ik dan ook goedgemutst de naar urine ruikende trappen van de parkeergarage af.

Bij de betaalautomaat moest ik toch wel even slikken. De schade was bijna vijftig euro. Dagkaarten in Amsterdam zijn goedkoper...

Niet zeuren, het was een mooie stad. Snel afrekenen dan maar. Met m’n pinpas in m’n hand onderzocht ik de automaat aan alle kanten. Verhip, geen gleuf...

Niet zeuren, het eten was heerlijk. Gelukkig had ik nog een briefje van vijftig in m’n portemonnee. Nee hè, ze accepteren alleen briefjes van tien en twintig...

Niet zeuren, die kathedraal was adembenemend. Op zoek maar de beheerder dan maar. Hopelijk kan hij wisselen.

Neeee, beheerders kennen ze er niet. Ahhhhh...

Vergeleken met Sevilla gaat de Nederlandse dienstverlening dus behoorlijk ver. Te ver? Ben je mal. Sevilliaans parkeren wil je je bezoekers toch niet aandoen? In Nederland hebben we het goed geregeld. Hoe meer betaalmogelijkheden, hoe ruimere plekken en hoe schonere garages, hoe beter!

ERIC SPITHOVEN, projectleider/adviseur Parkeerservice Amersfoort

Ook een bijzondere parkeerervaring? Uw verhaal en/of foto zijn welkom op info@vexpan.nl

44

vexpansie 2016

Betonreparaties vakblad over betonconstructies

7 2016

vakblad over betonc

Cement, het platform over betonconstructies, heeft een

onstructies

themanummer uitgebracht over betonreparatie en -onderhoud. Daarin wordt aandacht besteed aan nieuwe ontwikkelingen, regelgeving en praktijkervaringen.

Enkele onderwerpen zijn ook relevant bij de exploitatie Betonreparatie en

van parkeergarages. Een kleine greep uit de artikelen.

-onderhoud

TEKST JACQUES LINSSEN

7 2016

betoniek-tillman 151005.indd 1 Cement_Cement 7.indb 1

Betonreparatie en

-onderhoud

05-10-15 15:34

31-10-16 09:18

HET OMVANGRIJKE VAKGEBIED VAN BETONREPARATIE

Door ing. Chris Uittenbogaard van SealteQ West BV Kennis van de geavanceerde technieken op het gebied van betonreparatie wordt voor de constructeur en architect van nu, mede door de veranderingen in de bouwwereld, alleen maar belangrijker. De term betonreparatie dekt daarbij feitelijk de lading niet. Het werkgebied van betonherstel en betonbescherming is veel omvangrijker dan veel mensen denken.

REGELGEVING BETONREPARATIES INGRIJPEND GEWIJZIGD

Door Maarten Swinkels van SGS INTRON en Dick Stoelhorst Sinds de “betonrot-affaire” in de jaren tachtig wordt de kwaliteitszorg in de betonreparatiewereld serieus aangepakt. Er is met een samenhangend stelsel van regelgeving en opleidingen veel bereikt. En de ontwikkelingen gaan onverminderd voort. Zo zijn in een relatief korte tijd CUR-Aanbevelingen herzien en is ook de beoordelingsrichtlijn aangepast. Dit op basis van nieuwe kennis, Europese regelgeving en algemene maatschappelijke ontwikkelingen. De onderliggende kennis, vastgelegd in handboeken, wordt ook up-to-date gemaakt. Dat alles vormt een

geharmoniseerde basis om weer jaren kwalitatief goede betonreparaties uit te voeren.

NIEUWE OPZET REPAREREN BETON

Door Corné van der van SteenTechnoConsult CUR-Aanbeveling 53, 54 en 55 zijn al jaren een vertrouwd begrip in Nederland bij het voorschrijven van betonreparaties. Met enkele simpele aanduidingen als de toepassingsklasse en milieuklasse liggen veel voorwaarden voor het herstel vast. De goede naam en bekendheid met deze aanbevelingen heeft er ongetwijfeld voor gezorgd dat het lang duurde voordat de Europese normserie voor betonreparatie (NEN-EN 1504) doordrong in de dagelijkse praktijk. Hoewel deze normserie uit tien delen bestaat, dekte ze toch niet volledig de behoefte in Nederland. Met de onlangs verschenen CUR-Aanbeveling 118 is een document beschikbaar dat gebruikmaakt van de Europese normen en tevens hiaten invult.

niet veroorzaakt door dooizouten. Daarnaast is er regelmatig sprake van lekkages, problemen met voegovergangen tussen prefabbeton elementen en problemen met coatingsystemen. De hoge kosten die correctief onderhoud met zich meebrengt, leggen een zware druk op een gezonde exploitatie. Met name de toepassing van coatingsystemen stelt vaak teleur omdat de gekozen coatingsystemen niet op het gedrag van de betonconstructie zijn afgestemd. Een integrale benadering van druklaag en coating kan veel ellende voorkomen.

OVERIGE ARTIKELEN

• • • • • •

Nut en noodzaak risico gestuurd inspecteren Tweede leven Maastunnel Toepassing NSM-wapening in galerijen Funderingen Naardense woningen Wapening zonder corrosie Interactie beton en reparatiemiddel hersteld

INTEGRAAL ONTWERP DRUKLAAG EN COATING

MEER INFORMATIE

Door Mark Verbaten van ABT, Peter Nuiten van Rendon Arkel en Jean-Claude De Maaijer van BASF Nederland Bestaande parkeergarages vertonen niet zelden klassieke problemen, zoals betonschade door corroderende wapening, al dan

op 11 november. Genoemde artikelen zijn ook

Het themanummer van Cement is verschenen te raadplegen op www.cementonine.nl.

JACQUES LINSSEN, uitgever en vakredacteur beton

45

vexpansie 2016

Kunnen we de techniek De laatste jaren worden we overstelpt met nieuwe technieken die weer nieuwe diensten mogelijk maken. Aan de ene kant maken die ons leven gemakkelijker.

Aan de andere kant wordt de verscheidenheid van diensten steeds groter. Om al die diensten te kunnen faciliteren wordt de techniek steeds complexer. Niet alleen aan de achterkant (binnenin) maar ook aan de voorkant.

TEKST PETER MARTENS

Houdt de parkeerklant alle nieuwe dienstverlening en techniek nog wel bij? De verscheidenheid van diensten wordt steeds groter en de techniek steeds complexer. Maar voor de gebruiker wordt het er niet altijd makkelijker op. Zaak is de gebruiker in de beginfase goed te begeleiden.

Onlangs werd bij de parkeergarage bij mijn huis de parkeerinstallatie vervangen. Daarbij werden extra betaalopties geïntroduceerd.

Zo werd het mogelijk om met de Maestrokaart of creditcard in te rijden en aan de uitrit af te rekenen, zonder dat je langs de betaalautomaat moet. Bovendien kun je geen parkeerkaartje meer verliezen.

Dat betekent een complexere terminal aan de in- en uitrit. Bij de inrit (links) was er altijd al een optie om een kaartje te trekken of een abonnementskaart in te voeren. De abonnementhouders hebben bij de nieuwe ingang snel genoeg hun eigen routine gevonden (linksboven naast het beeldscherm), dat is geen probleem. Ook andere klanten moeten het gebruik van de nieuwe toegangs- en betaalmiddelen ontdekken. De nieuwe contactloze betaalkaarten die door de banken zijn uitgegeven vereisen in plaats van de insteeksleuf een voorhoudvakje (die met het bekende contactless-logo en de tekst “Rij hier contactloos in”), terwijl er ook nog insteek-

46

vexpansie 2016

kaarten in omloop zijn (vooral creditcards). Dus moeten komende jaren beide kaarttypen gefaciliteerd worden.

BETAALFUNCTIE

Aan de uitrit (rechts) moet er naast de lezer voor betaalde parkeerkaartjes voor beide typen betaalkaarten (insteek en contactless) een betaalfunctie komen. Bovendien moet er bij betaling aan de uitrit op verzoek (extra drukknop bij het beeldscherm) een kwitantie geproduceerd kunnen worden.

Deze aanpassing heeft ook consequenties voor de lezers bij de voetgangerstoegangen.

De gebruikers die met Maestro- of creditcard zijn binnengereden, moeten zich daar met hetzelfde toegangsmiddel identificeren om de garage binnen te komen. Door de vele opties is de deurlezer bijna net zo complex geworden als een betaalautomaat: lezer voor een parkeerkaartje, lezer voor een traditionele bankkaart, lezer voor een contactloze bankkaart en een vakje voor het abonnement (transponder, druppel of proximity kaart).

VERTWIJFELING

Regelmatig staan bezoekers met twijfel bij deze voetgangersdeur: Is het nu alleen toegang of ook een betaalautomaat? Ik kan mijn parkeerkaartje erin steken én mijn betaal-

kaart. Heb ik nou betaald of niet? Want ik krijg geen bevestiging op het scherm, noch een kwitantie.

Het staat er allemaal wel aangegeven: op het beeldscherm “Open deur met toegangsmiddel parkeergarage” en op het voorhoudvakje “Open de deur contactloos”. Maar dat is blijkbaar niet de taal die klanten onmiddellijk tot het gewenste gedrag leidt.

Als bewoner begin ik dan maar een gesprekje: “Heeft u een parkeerkaartje of bent u met een creditcard ingereden? In het eerste geval kunt u met het parkeerkaartje de deur openen en moet u beneden bij de betaalautomaat betalen. In het tweede geval kunt u met de creditcard de deur openen en betaalt u met uw creditcard aan de uitrit. Daar ziet u dan een bevestiging op het schermpje en kunt u een kwitantie vragen.”

Als je het weet is het handig, maar je moet het wel eerst ontdekken. Helaas staan we hierin als parkeersector niet alleen: hetzelfde gaat op voor ons nieuwe koffie-apparaat of de nieuwe DAB-radio (Digital Audio Broadcasting) met veel meer mogelijkheden dan het oude apparaat. Maar als aanbieder moet je je daarvan wel bewust zijn en de klant in de beginfase goed begeleiden, zodat hij niet afhaakt.

PETER MARTENS, vicevoorzitter Vexpan

wel bijbenen?

47

vexpansie 2016

BeterBenutten

Fietsparkeren Beter Benutten is een programma waarin het Rijk, decentrale overheden en private stakeholders in twaalf stedelijke regio’s in Nederland werken aan het verbeteren van de bereikbaarheid.

Het programma heeft als kernbegrippen gedragsbeïnvloeding, innovatie en samenwerken.

Veel projecten in dit programma hebben een directe of indirecte relatie met het thema parkeren. In dit artikel wordt ingegaan op fietsparkeren.

TEKST CASPER STELLING PLANTENGA

Bij de meeste stations is het meteen duidelijk: hier zijn (meer) fietsparkeerplaatsen nodig.

Actuele prognoses tonen aan dat de aanleg van nieuwe fietsparkeerplaatsen in veel steden de vraag niet kan bijhouden. Een probleem in Beter Benutten is dat de relatie tussen het verbeteren van fietsparkeren en een modal shift van auto naar fiets en openbaar vervoer moeilijk aangetoond kan worden. Maar we weten het natuurlijk wel: als we de fiets stimuleren dan neemt het fietsgebruik en daarmee de vraag naar fietsparkeren toe. En andersom is een tekort aan fietsparkeren een barrière voor een verdere modal shift.

COMPLEX

Fietsparkeren is relevant bij de woning, de werkplek, het winkelcentrum, de voorziening en het station of de halte. Er zijn gemeenschappelijke en onderscheidende kenmerken.

Gemeenschappelijk is dat een fietsparkeerplaats altijd makkelijk vindbaar, veilig en logisch gelegen moet zijn. Onderscheidend zijn de eigendomssituatie en de verwachtingen van de gebruiker. Een volledige analyse van de diversiteit past niet in deze column, maar het punt dat ik hier wil maken is dat fietsparkeren aan beide kanten van een rit goed geregeld moet zijn en dat goed fietsparkeerbeleid ontzettend complex is vanwege variatie in eigendom en gebruik.

Een ander aandachtspunt is dat de fietsmarkt

48

vexpansie 2016

zich hard ontwikkeld. Naast het bekende stadsbarrel, de racefiets en de dure merkfiets waar je vader/vrouw/collega heel zuinig op is, zijn daar tegenwoordig steeds vaker de bakfiets, ligfiets, e-bike en speed pedelec.

Door deze ontwikkeling veranderen de eisen die gesteld worden aan fietsparkeren. De trend is dat plaatsen ruimer moeten worden en beter beveiligd. We ontkomen er door de schaarse ruimte niet aan om steeds meer te gaan werken met inpandige voorzieningen en dynamische bezettingsmonitoring. En dat leidt weer tot nieuwe vraagstukken ten aanzien van de vindbaarheid, toegankelijkheid en het dekken van de (hogere) kosten.

INVESTEREN

De boodschap van dit artikel is dus dat er waarschijnlijk meer en slimmer geïnvesteerd moet worden in fietsparkeren. Om meer te investeren in fietsparkeren is beter begrip nodig over de maatschappelijke effecten en de gezamenlijke verantwoordelijkheid van verschillende partijen voor de mobiliteitsketen van deur tot deur. Om slimmer in investeren is meer inzicht nodig in het gedrag van de gebruikers en hoe dit beïnvloedt kan worden. Beter Benutten en soortgelijke programma’s kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren.

CASPER STELLING PLANTENGA, MuConsult

Het Expertteam

Expertteam buigt zich over ‘gratis’ parkeren De commissie gemeenten signaleert onder de leden van Vexpan, maar ook daarbuiten, steeds meer een roep om gratis parkeren. Veelal komt deze roep vanuit (verenigde) ondernemers.

Dit leidde tot de vraag aan het expertteam om, vooruitlopend op een verdere gedachtewisseling over nut en noodzaak van het afschaffen van parkeertarieven, een kort overzicht te geven van de diverse proeven die zijn gestart met gratis of goedkoper parkeren en inzicht te geven in de achtergronden die tot dat besluit hebben geleid.

Het expertteam heeft een overzicht opgesteld van de vele maatregelen die in den lande zijn genomen om bezoekers­

een inventariserend karakter droeg, zijn uit deze eerste inventarisatie wel een aantal conclusies te trekken: 1. De aanleiding voor afschaffen van betaald parkeren is doorgaans niet verkeerskundig. Vaak is er sprake van een politieke en/of economische aanleiding: leegloop in het centrumgebied en/of het slecht economisch functioneren van winkeliers. Daarbij spelen ook een generieke, nietlokale, ontwikkelingen een belangrijke rol (veranderende consumentenvoorkeuren, middelgrote winkelcentra staan onder druk).

2. Om effecten van afschaffen betaald parkeren op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, economische vitaliteit en

parkeren gratis of goedkoper te maken. In totaal zijn 22 cases de revue gepasseerd, waarbij de maatregelen varieerden van afschaffen betaald parkeren tot handhaven en moderniseren van het betaald parkeerbeleid, en diverse tussenvormen. De uitgevoerde inventarisatie geeft een overzicht van de aanleiding tot de maatregel (vaak discussie of maatschappelijke onrust over stagnerende ontwikkeling van het lokale winkelcentrum, dan wel een actualisatie van het parkeerbeleid), de geraamde kosten en het effect dat met de maatregel zou moeten worden bereikt. Opvallend is dat in de meeste gevallen geen duidelijke monitoring en evaluatie is uitgevoerd, en daarmee ook niet kan worden geconcludeerd of de gestelde doelen door de maatregel zijn behaald.

De inventarisatie is bedoeld als een eerste, verkennende stap om de discussie over het onderwerp “gratis parkeren”, een onderwerp dat de komende jaren naar verwachting nog regelmatig op de agenda zal staan, succesvol en onderbouwd te kunnen voeren.

leefbaarheid te meten dienen deze te worden geoperationaliseerd. In de meeste gevallen zijn echter de criteria niet vastgelegd; de te bereiken doelen worden niet benoemd, en nog minder gekwantificeerd.

3. Ook monitoring (0- en 1-meting) en evaluatie om een uitspraak te doen over de effectiviteit van de maatregel, en om te kunnen bijsturen, ontbreekt. Gevolg is dat er geen heldere conclusies kunnen worden getrokken, en een integrale, afgewogen evaluatie niet mogelijk is en waardoor verdere besluitvorming ook weer onderbouwing mist.

4. Het afschaffen van betaald parkeren heeft voor de meeste gemeenten grote financiële gevolgen (kapitaalvernietiging, verlies van inkomsten en extra kosten). De vraag of er niet betere en efficiëntere (niet verkeerskundige) manieren zijn om een centrum meer aantrekkelijk te maken ontbreekt in alle beschouwde gevallen.

HEBT U EEN VRAAG VOOR HET EXPERTTEAM? Bijvoorbeeld over de omvang van het parkeerareaal in Nederland of het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages?

CONCLUSIES Hoewel de vraag aan het expertteam in eerste instantie

Of een vraag van bouwtechnische, juridische of beleidsmatige aard?

Uw vraag is welkom op: info@vexpan.nl

49

vexpansie 2016

Service

Over Vexpan BESTUUR

EUROPEAN STANDARD PARKING AWARD (ESPA)

• • • • • •

De ESPA is een onderscheiding die namens de EPA wordt verstrekt.

De ESPA wordt in Nederland uitgereikt door Vexpan. De ESPA is in het leven geroepen door de Europese parkeerbranche, omdat zij de kwaliteit en het imago van parkeervoorzieningen wil verhogen. Bij de toetsing wordt gebruikgemaakt van een uitvoerige checklist, waarbij onderdelen als verlichting, gebruiksgemak, veiligheid, comfort en betaalsystemen aan de orde komen.

Voorzitter: Monique Pluijm - Empaction B.V. Vicevoorzitter: Peter Martens - Q-Park NV Penningmeester: Bart Monster - Almsystems Wouter van Boggelen - IP Parking Peter Dingemans - Park Assist André Wielaard - EasyPark Group

SECRETARIAAT

Contactgegevens: info@vexpan.nl, 035 - 694 32 45.

WOORDVOERING

Peter Martens: contact via het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.

Mocht u uw garage willen laten toetsen voor de ESPA, dan kunt u via onze website het aanvraagformulier downloaden. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.

KEURMERK STRAATPARKEREN

LID WORDEN

Voor informatie over uw lidmaatschap of lid worden van Vexpan kunt u kijken op www.vexpan.nl of neem contact op met ledenmanager Annelies Zijp, a.zijp@vexpan.nl, 06 - 53 69 00 72.

EUROPEAN PARKING ASSOCIATION

Vexpan is als onafhankelijke beroepsvereniging lid van de European Parking Association (EPA).

Contactpersoon: Peter Martens – Q-Park NV

Het Keurmerk Straatparkeren voor gemeenten is een waardering van de kwaliteit van het parkeren op straat. Het keurmerk garandeert kwaliteitsnormen ten aanzien van onder andere: parkeerbeleid, parkeerbebording en –bewegwijzering, betalingsmogelijkheden en communicatie met parkeerders.

Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.

platform parkeren nederland

50

vexpansie 2016

anpr innovators

THE NEXT STEP...

ANPR | LIGHT WEIGHT | HIGH ACCURATE GPS PANORAMIC VIEW | AGILE | COMPACT

ScanGenius

INNOVATIVE MOBILE PARKING ENFORCEMENT

scangenius.arvoo.com

d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS

arten.com

arkeerka .p w w w aarten.com

l

.n t e n a l p @ n rte parkeerkaa erk

info@parke

Leverancier van parkeerkaarten voor alle systemen PARKINGSUPPLIES B.V. TRANSPORTCENTRUM 21 7547 RT ENSCHEDE TELEFOON 053 - 43 22 688 FAX 053 - 43 25 350