Vexpansie 2 - 2020 by Het Branche Bureau

Parkeervisie Leiden JAARGANG 34 - 2020

VEHICLE-TO-GRID

niet! t e h s i M ze

de ten bij Bijgeslo ie de Vexpans aper van p n io it s po n e rol va D : n a p x Ve ame ij duurz b n e r e park ling ntwikke o e k ij l e sted iliteit. en mob

VEX

platform parkeren nederland

Spark is hĂŠt parkeeradviesbureau van Nederland. de Bijna 15 jaar adviseren wij bij parkeer- en mobiliteitsvraagstukken over auto en fiets. Advies nodig bij uw parkeeropgave? Neem contact met ons op.

ft Welke impact hee ving op 1,5-metersamenle parkeren? kun je Welke maatregelen rkeren, nemen bij straatpa fietsenparkeergarages en stallingen? ecklist Download onze ch .nl op spark-parkeren

Nieuwstraat 4 | Leidschendam T 070 317 70 05

@sparkparking /company/spark-parking

info@spark-parkeren.nl www.spark-parkeren.nl

parkeerwoordenboek.nl parkeerbarometer.nl

Colofon VEXPANSIE

Vexpansie is een uitgave van Vexpan, Platform Parkeren Nederland. De redactionele inhoud verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Vexpan, noch neemt Vexpan verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. Vexpan - Platform Parkeren Nederland Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: 035-694 32 45 e-mail: info@vexpan.nl www.vexpan.nl

Voorwoord

Corona TIES DE GROOT Kandidaat- bestuurslid Vexpan

EINDREDACTIE

Anya Vos, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: vexpansie@vexpan.nl REDACTIE

Jeroen Quee, Jitze Rinsma, Sjoerd Stienstra, Tjeerd Velders, Jacob de Vries en Ronald van der Weerd Met dank aan Peter Martens VERSPREIDING EN ABONNEREN

Vexpansie wordt verspreid onder de leden van Vexpan en andere personen en organisaties die zich professioneel bezighouden met parkeren. Zoals advies bureaus, bouwbedrijven, lokale overheden, landelijke instanties et cetera. Neemt u voor meer informatie over abonneren contact op met Vexpan. Wilt u Vexpansie niet meer ontvangen: mail ‘afmelden’ naar info@vexpan.nl en wij zullen uw gegevens verwijderen. ADVERTENTIEVERKOOP

Herman Wessels, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: herman@apprhbb.nl VORMGEVING

Studio APPR Hét Brancheburo STOCKFOTO’S

iStock.com DRUK

Wilco BV VERSCHIJNINGSFREQUENTIE

4 maal per jaar

AUTEURSRECHT

2020© Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vexpan mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. LIDMAATSCHAP

Informatie over lid worden en uw lidmaatschap van Vexpan kunt u vinden op www.vexpan.nl

platform parkeren nederland

“Het zijn rare tijden”, u zult deze zin ongetwijfeld vaak óf zelf geuit óf aangehoord hebben. De coronacrisis heeft werkelijk op alle fronten toegeslagen. Ook in ons werkveld. Over de gehele linie dalende omzetten, waarbij op dit moment de bodem nog niet in zicht lijkt. Wellicht dat de verruiming van de lockdown maatregelen in de komende maanden weer enig soelaas gaat bieden. En toch valt het mij op hoe creatief we met zijn allen zijn om de problemen het hoofd te bieden. Het eerste ‘slachtoffer’ was toch wel het vergaderen. We konden plotseling niet meer bij het minste of geringste in de auto stappen om gezamenlijk in één ruimte te overleggen over belangrijke en minder belangrijke zaken. Hoe nu? Gelukkig hebben en hadden we voldoende alternatieven. In recordtijd werden de tools voor video- en audioconferencing geïnstalleerd en werden en worden ze gebruikt. En wat blijkt? De effectiviteit van het vergaderen gaat met sprongen vooruit en het tijdsbeslag daalt navenant. Zou dit dan toch nog een positief gevolg van de crisis kunnen zijn? Tenminste, als we niet weer terugvallen in ons oude gedragspatroon als de crisis voorbij is. Dat zou toch jammer zijn. We zien nu een opvallende reductie van het aantal files en ook de bijbehorende uitstoot. En hoewel dit zeker niet allemaal te danken is aan online vergaderen, helpt het wel een beetje. Maar ook aan het online vergaderen zitten toch wel de nodige nadelen, merk ik. De effectiviteit is zeker een plus, maar ik mis – ook bij videocalls – het daadwerkelijke contact. Immers, alleen maar iemands hoofd zien volstaat vaak niet. Lichaamstaal is ook van belang, je kunt er – vaak onbewust – veel uit afleiden of op reageren. Daarnaast merk ik dat ik zo langzamerhand snak naar weer een normaal, regulier overleg. Ook als het op anderhalve meter zou moeten. Graag! Dus maar hopen dat, wanneer u dit leest, de maatregelen zijn verruimd. Een van de interessante vraagstukken in de komende periode is het gebruik van openbaar vervoer. Er is en wordt sterk ingezet op MaaS oplossingen, waarbij openbaar vervoer, deelfietsen, enzovoort een alternatief voor de auto kunnen zijn. Maar op dit moment kan openbaar vervoer niet op deze manier worden ingezet. Betekent dit dat we toch weer meer gebruik gaan maken van de auto? Ik ben benieuwd! In ieder geval wens ik u allen een goede gezondheid toe en hoop ik met u dat we weer spoedig op ons oude niveau onze werkzaamheden kunnen hervatten.

vexpansie 2020

Parkeertickets

RFIDMedia

CTTickets

Mailpacks

more than just tickets CardServices

Individuele vereisten hebben individuele oplossingen nodig. Vertrouw op onze 30+ jarige expertise en ervaring – van OEMgecertificeerde tickets, via Card-Services, tot aan RFID gebaseerde toegangs- en identificatiemedia. Simply more than just tickets.

welkom.nl@nagels.com · nagels.com

GETTING YOU THERE TrafficSupply is dé grootste online aanbieder van verkeers-, tekst- en informatieborden en parkeergerelateerde producten. TrafficSupply bestaat uit meerdere webshopconcepten in Traffic, Parking & Safety.

www.trafﬁcsupply.nl

SignEditor™

Ontdek onze unieke ontwerpmodule met alle modellen veiligheids-, informatieen parkeerborden.

+31 (0)38 79 200 70 Lindenhof 7 - 8051 DD Hattem Netherlands

Inhoud

32 In deze Vexpansie

En verder

Goudappel Coffeng: Is parkeerbeleid nog nodig?

Voorwoord

Vervolg van lessen uit instorting van parkeergarage

Vexpannieuws

18 Vehicle-to-grid

9 Parkeernieuws

21 Parkmobile helpt 1,5 meter samenleving versneld

11 Parkeermedia

op te zetten

12 Juridisch: Rechter aanvaardt

10 jaar SHPV en op naar 1 NPVR

Tien jaar licht in Piet Heingarage Amsterdam

Column: De praktijkparkeerder

28 Coronacrisis vergroot belang bereikbaarheid

Parkeren aan de laadpaal?

en parkeren van winkelgebieden

flexibele parkeernormen met MaaS

38 Norm Toegankelijkheid gebouwen

Parkeervisie Leiden

Parkeergarage Rokin: in alles uitdagend!

Pieter Litjens CROW

50 Servicepagina

komt eraan Gastcolumn: Frans Bekhuis

vexpansie 2020

Vexpannieuws Nieuwe bestuursleden Hoewel de officiële benoeming nog moet plaatsvinden (door het coronavirus is de ALV van 14 mei uitgesteld naar 18 juni) zijn de nieuwe bestuursleden Ties de Groot en Otto Meijer al volop actief voor Vexpan. Voor Vexpansie #1 schreef Meijer het voorwoord en in deze uitgave heeft De Groot de pen ter hand genomen. Zij stellen zich beiden nog graag even aan u voor. Ties de Groot “In de afgelopen jaren (tussen januari 2018 en mei 2020) heb ik als Manager Innovaties & Account Management voor ServiceHuis Parkeer en Verblijfsrechten (SHPV) gewerkt. SHPV is een corporatie van en voor gemeenten en faciliteert hun parkeerdiensten. Daarvoor heb ik acht jaar als productmanager binnen de gemeente Rotterdam gewerkt. Mijn focus lag in het begin op garageparkeren, maar in de latere jaren heb ik me beziggehouden met innovaties op straat en in garages. “Mijn wortels liggen in de IT, ik heb dan ook meer dan twintig jaar voor KPN/ Getronics gewerkt als consultant, projectmanager en businessmanager. Als businessmanager was mijn belangrijkste verantwoordelijkheid (ICT) outsourcing services voor automotive klanten, zoals NedCar. “Mijn insteek: Ik werk altijd op het snijvlak van technologie en organisaties om te kijken hoe ik de resultaten van een organisatie of een gemeente kan verbeteren, met focus op parkeren en

Veko Lightsystems

premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

vexpansie 2020

Ties de Groot

Otto Meijer

mobiliteit. En vergeet daarbij nooit de belangen van onze klanten. “In de komende periode ga ik me bezighouden met het Open Parkeerdata dossier, vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In een komende Vexpansie zal ik hier meer over vertellen. “Vexpan kan mijns inziens veel betekenen op het gebied van informatie en kennisuitwisseling tussen alle partijen/ leden in onze branche. Vexpan is een gerenommeerde organisatie en wordt in de markt gezien als een deskundige, betrouwbare partner. Door te fungeren als kennisbank en expertisecentrum kan ook voorkomen worden dat het wiel op meerdere plaatsen wordt uitgevonden. Ik hoop daar mijn steentje aan bij te kunnen dragen.” Otto Meijer “Mijn maatschappelijke carrière ben ik gestart op de salesafdeling bij een elektrotechnische groothandel voor de Chemie- & Petrochemie. In 2004 heb ik de keuze gemaakt om mijn verkoopactiviteiten voort te gaan zetten binnen een geheel ander branche, namelijk de parkeermarkt in dienst van de firma SKIDATA. “SKIDATA is wereldmarktleider op het gebied van Toegangs- en Revenue Management binnen de segmenten: Mountain (ski), Leisure & Attractie (onder andere evenementlocaties, voetbalstadions, pretparken) en Off-street Parkeren. In mijn functie als Manager Sales ben ik, tezamen met het salesteam verantwoordelijk voor het verwer-

ven en onderhouden van nieuwe- en bestaande projecten en klantrelaties binnen de Benelux. “De verscheidenheid aan segmenten die wij bedienen, kortgezegd ‘People- & Car Access’, brengt – zoals u zult begrijpen - een zeer uiteenlopende en uiterst boeiende klantvraag met zich mee. Een voorbeeld waar ik momenteel erg druk mee ben, is het – als gevolg de huidige COVID-19 uitbraak - verder in versneld tempo reduceren van het gebruik van fysieke (barcode)tickets als ‘identifier’. Dit met name in de parkeermarkt, die ten opzichte van onder andere de Scandinavische landen nog wel wat stappen te maken heeft. “Ik hoop met mijn rol binnen Vexpan, mijn kennis op enigerlei wijze te kunnen delen.”

Goudappel Coffeng

premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

Nieuwe leden Graag heten we Brickyard BV welkom als nieuw Vexpanlid. Brickyard Yorick Rohof - Managing Director - Brickyard BV: “Veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid zijn de grote uitdagingen voor mobiliteit en verkeer op dit moment. Met de inzet van de juiste toepassingen zijn gemeenten en parkeerbeheerders in staat om hun verkeerstromen in goede banen te leiden. We zijn specialist in technische innovaties voor verkeer en parkeersystemen. Via hard- en software ontwikkelen we efficiënte oplossingen voor onder andere camera- en parkeerhandhaving en parkeersystemen. Gemeenten kunnen met onze systemen hun mobiliteit en handhavingsbeleid optimaliseren, bijvoorbeeld via camerahandhaving en met de inzet van scanauto’s. Aan beheerders van parkeerplaatsen bieden wij een bewezen parkeersysteem op basis van kentekenherkenning, met maximaal comfort voor gebruikers. “Om mobiliteit in een stad te meten zetten steden sensoren in die samen enorme hoeveelheden data verzamelen. Slim gecombineerd vertellen die data samen het verhaal van de mobiliteit van een gebied. En dat slimme combineren is nou precies de reden waarom Brickyard bestaat. Wij vertalen data naar de juiste inzichten en zetten die door naar intuïtieve applicaties. We koppelen sensoren en verbinden deze ook met applicaties van derden om deze data zo verder te verrijken en te analyseren. Ons paradepaard is dan

Yorick Rohof ook een intelligente, robuuste en flexibele backoffice; stevig genoeg om heel veel data te verzamelen en slim genoeg om alles te combineren. Op basis daarvan kunnen steden overkoepelende analyses uitvoeren, waarmee ze op duurzame wijze hun leefbaarheid en mobiliteit kunnen bevorderen. We leveren daarnaast ook complete systemen, inclusief hardware, zoals ANPR-camera’s. “Als actief lid van Vexpan delen we onze kennis graag en denken we mee over innovaties in mobiliteit. Op die manier dragen we ons steentje bij aan de leefbaarheid van steden. Vexpan biedt ons toegang tot een breed platform voor mobiliteitsvraagstukken. We zien er naar uit om kennis en ervaring in de mobiliteitssector uit te wisselen met andere leden.” Meer informatie: www.brickyard.eu

Parkmobile Group

premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

Mis het niet!

ze Bijgesloten bij de Vexpansie de n positionpaper va n Vexpan: De rol va rzame parkeren bij duu keling stedelijke ontwik en mobiliteit.

Parkeergarages als luchtzuiverende longen in binnensteden Op donderdag 14 mei 2020 organiseerde Vexpan als alternatief voor de fysieke lunchbijeenkomst een webinar over het onderwerp ‘parkeergarages als luchtzuiverende longen in binnensteden’. Ten overstaan van circa 45 online aanwezigen verzorgde Roel Gijsbers van ENS Clean Air Solutions een presentatie. Ook voor Vexpan is het in deze tijd zoeken naar creatieve oplossingen om te kunnen blijven netwerken en kennis aan u over te dragen. Tijdens de webinar ontmoetten de aanwezigen elkaar

online en volgden zij via een stabiele videoverbinding een presentatie en konden ook vragen worden gesteld. Na een korte inleiding door Daniel di Tella, de moderator van deze webinar, begon Gijsbers zijn presentatie bij het ontstaan van het familiebedrijf ENS Clean Air Solutions in 2009. Daarna werd ingegaan op de bepalende aspecten in de leefomgeving die ook Vexpan hanteert. Milieufactoren behoren hiertoe. Hij stelt terecht dat het niet onze parkeervoorzieningen zijn die luchtvervuiling veroorzaken. Het zijn de

ritten van, naar en door onze parkeervoorzieningen. Het complete verslag van de webinar kunt u hier lezen:

vexpansie 2020

Vexpannieuws ESPA: vrijblijvende waardering of verplicht keurmerk?

EUROPESE ONDERSCHEIDING

Gefeliciteerd! Uw auto staat in een garage met de European Standard Parking Award! Dit is een Europese onderscheiding op het gebied van veiligheid, kwaliteit en klantvriendelijkheid.

Als u een auto in uw bezit heeft, is het belangrijk om te weten wanneer de verplichte APK verloopt. Mocht u het door de drukte van alledag vergeten zijn dan wordt u er wel aan herinnerd door de RDW of, in het slechtste geval, de politie. Zo zijn er tal van keuringen waar particulieren en bedrijven rekening mee moeten houden. De meeste zijn geheel vrijblijvend maar sommige zijn verplicht. Voldoet een product of dienst aan bepaalde minimale eisen op bijvoorbeeld het gebied van betrouwbaarheid of veiligheid, dan wordt een certificaat of keurmerk toegekend.

Walo Hygiëne en Reiningingssystemen

Voor parkeergarages is er vanuit de European Parking Association (EPA) in EUverband de zogenaamde European Standard Parking Award (ESPA) in het leven geroepen. Deze award wordt in Nederland door Vexpan uitgereikt aan parkeergarages die voldoen aan de minimale eisen die gesteld zijn op het gebied van verlichting, gebruiksgemak, veiligheid en comfort. De eerste ESPA is uitgereikt in 2007 en daar zijn er inmiddels al bijna 200 bijgekomen. Het is echter geen verplichte keuring en ook een herhaling is geheel vrijblijvend. Dat betekent in de praktijk dat er heel veel certificaten zijn uitgereikt aan parkeergarages die op dit moment niet meer voldoen aan de (inmiddels aangepaste) minimale kwaliteitseisen. Kwaliteitseisen zijn mede door technologische ontwikkelingen onderhevig aan veranderingen. Zo heeft bijvoorbeeld de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde (NSVV) onlangs nog een aanbeveling geschreven met als doel om belemmeringen, die in de NEN2443:2013 staan ten aanzien van het toepassen van ledverlichting, weg te nemen. Ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit en niet te vergeten veiligheid, zijn de laatste jaren dan ook bijna niet meer bij te houden. Dat maakt het nóg lastiger om de eisen in Europees verband te standaardiseren. Neem nu een actueel onderwerp over de risico’s van elektrisch laden in parkeergarages. Daar zullen parkeerexploitanten in Zuid-Europese landen

IP Parking

premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

zich op dit moment vast niet mee bezig houden terwijl het de gemoederen in Nederland behoorlijk bezighoudt. Ook op het gebied van duurzaam onderhoud van parkeergarages heeft Vexpan samen met Platform Beton Onderhoud het initiatief genomen om een handreiking op te stellen voor alle stakeholders. Samengevat kan gesteld worden dat kwaliteit en veiligheid in parkeergarages de aandacht heeft van verschillende partijen in de markt maar dat een allesomvattende verplichte (herhalings-) keuring vooralsnog ontbreekt. De mogelijkheid om, in Europees verband en binnen een acceptabele termijn, tot iets dergelijks te komen lijkt onhaalbaar. De vraag is of er überhaupt behoefte is aan een dergelijke keuring en welke rol Vexpan daarbij kan spelen. Daarom zullen wij dit onderwerp in de loop van het jaar middels een lunchbijeenkomst of webinar onder de aandacht brengen bij alle leden, ESPA-keurmeesters en overige geïnteresseerden.

nda

e Vexpan Ag

20 xpan 18 juni 20 adering Ve Ledenverg e en em lg A 2020 res 1 oktober rkeercong tionaal Pa Vexpan Na

premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden

vexpansie 2020

2020 8 oktober en lf Open, Lier o Parking G atie eer inform Zie voor m

www.vexp

an.nl

Parkeernieuws Nieuwe datum omgevingswet 1 januari 2022 Zoals bekend werkt de Rijksoverheid aan de voorbereiding van de Omgevingswet. Deze wetgeving heeft ten doel om de regelgeving rond ruimtelijke plannen minder complex te maken door 26 bestaande wetten te verenigen in 1 wet en het aantal ministeriële regelingen en algemene maatregelen van bestuur te verminderen. Dit gaat ook grote invloed hebben op de rol van parkeren in ruimtelijke plannen, zoals eerder is beschreven in Vexpansie 2018#1. Er moeten voor een goede implementatie van de wet echter nog verschillende

stappen worden gezet, terwijl ook voor ondersteunende zaken als documentenstandaarden, software en dergelijke nog niet alles op orde is. Het Rijk en de koepels van gemeenten, provincies en waterschappen hebben overeenstemming bereikt over een nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Met de datum van 1 januari 2022 willen zij extra tijd en ruimte bieden voor een goede invoering van de wet. Dat meldt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een brief van 20

mei aan beide Kamers. Na de zomer volgt een debat met de Kamer over de voorgestelde datum. Als het parlement akkoord is, wordt de datum van januari 2022 definitief vastgesteld.

noodzakelijke schakel. Dat betekent onder andere dat ook in het transport waterstof als energiebron een toenemend aandeel zal krijgen. Het kabinet ziet dat wereldwijd steeds meer landen de noodzaak en potentie van waterstof inzien, zowel in het verre Oosten, maar ook in onze buurlanden. Zo neemt in Duitsland het aantal waterstof-vulstations voor het wegverkeer snel toe. Voor het ondersteunen van de in het Klimaatakkoord genoemde ambities (in 2025 50 tankstations, 15.000 brandstofcelauto’s en 3000 zware voertuigen; in 2030 300.000 brandstofcelauto’s) wordt nog dit jaar samen met stakeholders

een convenant gesloten. De verdere uitrol van tankstations zal worden gestimuleerd. Het ziet er dus naar uit dat ook de parkeersector zich zal moeten voorbereiden op het ontvangen van waterstof-aangedreven auto’s.

Waterstof Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat schetst in zijn brief aan de Tweede Kamer van 30 maart 2020 de Kabinetsvisie op de rol van waterstof als toekomstige energiebron. Voor een duurzaam energiesysteem zijn CO2-vrije gassen onmisbaar. Waterstof is daarin een

De gehele brief met de kabinetsvisie op waterstof is te vinden op:

Kamervragen inzake brandgevaar opladen elektrische voertuigen in parkeergarages Naar aanleiding van een uitzending van het tv-programma Kassa, waarin bleek dat er zorgen zijn over het opladen van elektrische voertuigen in ondergrondse parkeergarages vanwege brandgevaar zijn er Kamervragen gesteld. Het antwoord van minister Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede namens de minister voor Milieu en Wonen op de vragen van Sandra Beckerman en Cem Laçin (beiden SP) kunt u hier lezen:

vexpansie 2020

Is parkeerbeleid nog nodig? Steeds minder gemeenten stellen parkeerbeleid op. Deze tendens sluit aan bij de constatering dat parkeren geen losstaand beleidsveld meer is. Parkeermaatregelen worden steeds vaker erkend als een belangrijk instrument om te sturen op gemeentelijke ambities. Parkeren heeft namelijk invloed op wie waar staat en hoe mensen zich verplaatsen. Om gericht te kunnen sturen op deze effecten is het essentieel dat gemeenten basiskeuzes met betrekking tot parkeren vastleggen in een integrale visie. Parkeren is geen sluitstuk meer in de planvorming, maar is onderdeel van de ambities voor mobiliteit en openbare ruimte. Een deel van het parkeerbeleid wordt daarmee vervangen door een integrale visie. KWALITEIT, GEBRUIK EN BEHEER

Het integraal beschouwen van parkeren in

relatie tot andere beleidsvelden wordt met de komst van de Omgevingswet zelfs verplicht. Het beleidsveld parkeren moet onder de Omgevingswet namelijk bijdragen aan brede doelstellingen voor kwaliteit, gebruik en beheer van de fysieke leefomgeving. Desondanks kijken gemeenten in de praktijk al snel op maatregelenniveau naar parkeren, zonder eerst basiskeuzes vast te leggen. Het blijft namelijk nodig om uitvoeringsbeleid voor parkeren te hebben. Een nota Parkeernormen is er bijvoorbeeld altijd wel; dit is een essentieel onderdeel bij het verlenen van een omgevingsvergunning. Zonder een integrale visie ontbreekt de koppeling tussen het parkeerbeleid en gemeentelijke ambities en wordt de sturingskracht van parkeerbeleid niet optimaal benut. Belangen als bereikbaarheid en leefbaarheid staan soms lijnrecht

tegenover elkaar als het gaat om parkeren, bijvoorbeeld in winkelgebieden. Parkeren gaat in de openbare ruimte de strijd aan met belangen voor onder meer vergroenen, verblijven, ondergronds afval scheiden en elektrisch laden. Door vooraf keuzes te maken op aandachtspunten voor parkeren en andere beleidsvelden voorkom je discussie bij de implementatie en uitvoering. Het maken van keuzes helpt vervolgens bij het formuleren van parkeermaatregelen. Parkeermaatregelen worden een logisch gevolg van de geformuleerde ambities. CONSENSUS OVER BASISKEUZES

Een ander voordeel van het maken van basiskeuzes voor parkeren is dat bewust ruimte gelaten kan worden voor verandering. De basiskeuzes staan vast, maar de exacte invulling op deelonderwerpen en voor deelgebieden kan veranderen. Door het hoge tempo waarmee nieuwe technologieën opgenomen worden door de maatschappij is beleid voor sommige deelonderwerpen al snel achterhaald. Waar het decennia heeft geduurd voordat een meerderheid van de huishoudens een radio of wasmachine had, zijn smartphones en sociale media in slechts enkele jaren tot de meeste huishoudens doorgedrongen. Dit geldt ook voor de explosieve groei van pakketbezorgingen, Uber of de vanzelfsprekende aanwezigheid van deelmobiliteit in steden. Voor parkeren zien we bijvoorbeeld een groeiende toepassing van sensoren, parkeerregelsystemen en manieren om ‘de gebruikers’ te laten betalen. Met consensus over basiskeuzes over het gebruik en de kwaliteit van de ruimte kan voor deze specifieke onderwerpen relatief snel beleid worden ontwikkeld. Uitvoeringsbeleid kan in een kleiner gebied worden getest voordat het over de hele gemeente wordt uitgerold. Op kleine schaal zijn effecten vooraf beter in te schatten. Met de lessen uit pilots kan uitvoeringsbeleid stap voor stap worden uitgebouwd.

ANNET DIJK-SCHEPMAN EN AUKJE VAN DE REIJT, senior adviseurs Parkeren & Locatieontwikkeling Goudappel Coffeng

vexpansie 2020

Parkeermedia

TEKST: SJOERD STIENSTRA

Straatparkeren en carpoolen

Corona en parkeren Het meinummer van Parking News is voor het overgrote deel gewijd aan de gevolgen van de corona-crisis op de Britse parkeerwereld. Naast artikelen over de afwikkeling van parkeerbewegingen in parkeeraccommodaties en over de gevolgen voor de bedrijfsorganisatie van parkeerbedrijven is er vooral veel aandacht voor de parkeermogelijkheden voor zorgmedewerkers. De Britse regering heeft aangekondigd dat parkeren in deze tijden geen kosten met zich mee mag brengen voor zorgmedewerkers, sociaal werkers en vrijwilligers in deze sectoren. Maar zelfs vóór deze aankondiging hadden al veel lokale besturen en parkeerexploitanten, waaronder landelijk opererende bedrijven als Citipark, APCOA en NCP, stappen in deze richting gezet. Er is door de British Parking Association (BPA) een landelijke website opgezet die medewerkers in de betrokken beroepsgroepen snel inzicht geeft waar zij gratis kunnen parkeren. De website omvat al meer dan een miljoen parkeerplaatsen in officiële parkeervoorzieningen en ruimtes in privébezit.

In Parker, het blad van de Canadian Parking Association, wordt melding gemaakt van een carpoolproject, waarbij (ook) parkeerplaatsen langs de straat worden gereserveerd voor carpoolers. Het Montreal Heart Institute, dat is gevestigd in een omgeving met hoge parkeerdruk, werd geconfronteerd met het verlies van een belangrijke parkeerlocaLeiden-Cultuurkwartier bron: Buro JP tie, en besloot carpoolen van medewerkers te stimuleren. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de technologie van Netlift, die met gebruik van een app op de telefoon van medewerkers carpool-matches tot stand brengt. Als een auto zich bij de toegang van het parkeerterrein van MHI aandient wordt eerst door middel van kentekenherkenning gecheckt of de auto die dag daadwerkelijk wordt gebruikt voor carpoolen (koppeling aan de telefoons van de betrokken werknemers) voor de auto wordt toegelaten. Carpoolers mogen ook gebruik maken van straatparkeren in de buurt. Ook dat wordt gehandhaafd door een check op kenteken.

Krijtstreep mag Sinds 2014 liep een inwoner van Saginaw, Michigan niet minder dan 15 keer een parkeerbon op ‘voor het kennelijk overschrijden van de maximum toegestane parkeerduur’. In Parking & Mobility wordt ingegaan op de rechtszaak die hierop volgde, en die in de hele Verenigde Staten grote aandacht kreeg. Bij iedere parkeerbon werd namelijk het tijdstip vermeld dat de autoband van het voertuig werd gemarkeerd met een ‘kalkachtige substantie’. De advocaat van de langparkeerder betoogde dat het plaatsen van een krijtstreep, als bewijs van een overtreding van de toegestane parkeerduur, een aantasting was van het vierde amendement van de grondwet van de Verenigde Staten. Het vierde amendement beschermt burgers tegen onredelijke onderzoeksmethoden. De verdediger beoordeelde het plaatsen van een krijtstreep op de autoband als een inbreuk op de ei-

gendomsrechten van de bezitter van de auto, en daarmee als een ontoelaatbare methode van onderzoek. De rechtbank wees dit argument af. In Hoger Beroep werd deze kwestie terugverwezen voor nader onderzoek, waaruit de pers afleidde dat de krijtstreep als-

nog niet was toegestaan en de kwestie landelijk de krantenkoppen haalde. In een nadere toelichting van het Hof van Beroep werd echter toegelicht dat het Hof een juridisch-technisch bezwaar had, maar de onderzoeksmethode niet veroordeelde. Een krijtstreep mag dus.

vexpansie 2020

Juridisch

Rechter aanvaardt flexibele parkeernormen met MaaS 85 procent afslag op de parkeereis (!): de rechter keurde het goed. De afslag werd mogelijk door een mix van maatregelen: de nabijheid van ov-voorzieningen en de inzet van extra fietsparkeerplaatsen, deelauto’s en MaaS. Het Rotterdamse parkeerbeleid met een grote mate van flexibiliteit maakt dit mogelijk en de rechter ging erin mee. TEKST MAAIKE DE WIT

e eerste rechtbankuitspraak over de inzet van MaaS is een feit. Het ging hierbij om het Rotterdamse parkeerbeleid 2018 met veel flexibiliteit in de parkeernormen. Het beleid bevat namelijk verschillende mogelijkheden om af te kunnen wijken van de standaard-parkeernorm, waaronder voor sociale huurwoningen, voor bouwprojecten nabij ovvoorzieningen, bij de inzet van extra fietsparkeerplekken en bij de inzet van deelauto’s en Mobility as a Service (MaaS). Hiermee stuurt de gemeente actief op verlaging van het autobezit. In de woorden van de rechtbank: “Het is de bedoeling om de auto minder dominant aanwezig te laten zijn en om parkeren op maaiveld te veranderen in parkeren in garages zodat een betere balans in de buitenruimte ontstaat tussen groen enerzijds en parkeren anderzijds. Omdat het doel van de beleidsregeling is om auto’s zo veel mogelijk uit de binnenstad te weren

vexpansie 2020

voorziet de beleidsregeling in de mogelijkheid om op de parkeereis kortingspercentages toe te passen, wanneer wordt voldaan aan bepaalde vereisten, en op grond daarvan kan worden aangenomen dat sprake zal zijn van minder autobezit.” HET PROJECT POST: VERLAGING > 85 PROCENT

Van een aantal van deze flexibele parkeernormen was gebruik gemaakt bij de vergunningverlening voor het project POST in Rotterdam, dat voorziet in de nieuwbouw en herontwikkeling van het monumentale postkantoor aan de Coolsingel tot woningen, een hotel en commerciële voorzieningen. Volgens de reguliere normen zou de parkeereis 228 autoparkeerplaatsen (pp) moeten zijn. Door de toepassing van verschillende kortingsmogelijkheden werd deze eis verlaagd tot 32 pp, dus een verlaging met meer dan 85 procent, namelijk:

Ook oordeelt de rechtbank dat de gemeente niet hoeft te betwijfelen of MaaS wel toekomstbestendig is omdat het gebruik van de elementen waaruit MaaS bestaat (ov, deelauto’s, elektrische scooters) alleen maar toeneemt. Verder werd aangevoerd dat de beschikbaarheid van deze parkeervoorzieningen niet gedurende tien jaar was verzekerd. Daarmee had men op zich wel een punt, maar dat werd opgelost doordat de gemeente tijdens de beroepsprocedure alsnog hiervoor een voorwaarde aan de vergunning had verbonden. Die voorwaarde hield in dat de woningen alleen maar mogen worden gebruikt op voorwaarde dat de deelauto’s en de MaaS-faciliteit beschikbaar zijn. De rechtbank oordeelde hierover verder nog dat de gemeente deze vergunningsvoorwaarde prima kan handhaven door te controleren of er overeenkomsten zijn gesloten en worden aangeboden. • Een verlaging met 40 procent vanwege de nabijheid van ov; • Een verlaging met 10 procent vanwege 46 extra fietsparkeerplekken in de collectieve fietsenstalling; • Een verlaging met 20 procent vanwege de inzet van deelauto’s; • Een verlaging met 20 procent vanwege het aanbieden van MaaS. BIJ DE RECHTER

In de beroepsprocedure bij de rechter ging het met name om de deelauto’s en de MaaS-faciliteit. Door de tegenstanders werd gesteld dat het hierbij om dezelfde deelauto’s zou gaan, dus dat deze kortingen niet gelijktijdig zouden mogen worden toegepast. De rechtbank oordeelt echter dat het niet om dezelfde deelauto’s gaat en verwijst daarbij naar de uitleg/beschrijving in het Rotterdamse beleid.

PRAKTIJK

Het Rotterdamse parkeerbeleid doorstaat dus de toets van de rechtbank. Voor de praktijk zeer interessant, nu steeds meer gezocht wordt naar mogelijkheden om het aantal parkeerplaatsen en/of het gebruik van auto’s te reduceren. Flexibiliteit in parkeernormen – ook als dat tot een forse korting op de parkeereis van meer dan 85 procent leidt – kan de rechterlijke toets doorstaan. Dit vereist dan wel een goede beleidsmatige onderbouwing en borging in de vergunningsvoorwaarden, maar de belangrijke les is dus dat flexibiliteit in parkeernormen geen juridisch struikelblok hoeft te zijn. Vindplaats uitspraak: ECLI:NL:RBROT:2020:1780. MAAIKE DE WIT, advocaat partner Straatman Koster Advocaten

vexpansie 2020

VERVOLG

Lessen uit de instorting Bijna gelijktijdig met het verschijnen van Vexpansie #1 werden nieuwe inzichten gepubliceerd naar aanleiding van het onderzoek naar de instorting van de parkeergarage bij Eindhoven Airport. In dit artikel wordt hierop ingegaan. De nieuwste inzichten uit het onderzoek en het beleid van het Rijk hebben nauwelijks publiciteit gekregen in de media maar zijn van belang voor de parkeersector.

TEKST JITZE RINSMA, JEROEN QUEE

vexpansie 2020

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) kwam na haar onderzoekingen aan de ingestorte parkeergarage met verschillende aanbevelingen aan diverse organisaties (zie Vexpansie 2020 #1). Op 17 oktober 2019, een jaar na publicatie van het OVV-rapport, is een gezamenlijke reactie uitgebracht door Bouwend Nederland, Het opdrachtgeversforum in de bouw, Governance Code Veiligheid Bouw, VN-constructeurs en Koninklijke NLingenieurs. Er is een gezamenlijk actieplan ontwikkeld dat huns inziens structureel de veiligheid in de breedte van de bouwsector zal vergroten. Onder veiligheid wordt daarbij verstaan: Bouwwerkveiligheid, Omgevingsveiligheid en Bouwplaatsveiligheid. De ondertekenaars stellen dat ze van het imago van onveiligheid af willen met als doel: geen

van een parkeergarage onveilige bouwwerken of instortingen en geen dodelijke ongevallen of ongevallen met ernstig letsel meer. De partijen geven aan op drie punten prioriteit te geven bij het versterken van de aandacht voor de veiligheid: • Regie op veiligheid in het bouwproces Hieronder wordt verstaan het invoeren van een integrale benadering van bouwwerk-, bouwplaats- en omgevingsveiligheid van initiatieffase tot en met gebruiks- en onderhoudsfase. De regierol wordt geborgd middels het expliciet beleggen van de regierol bij de opdrachtgever (regievoerder). • Borgen van de constructieve veiligheid Hieronder wordt verstaan het borgen dat het bouwwerk als geheel voldoet aan de eisen van constructieve veiligheid zowel in de bouw- als

in de gebruiksfase. Uitgangspunt daarbij is: We maken een veilige constructie en daartoe is er in iedere fase slechts één constructeur eindverantwoordelijk voor de constructieve veiligheid: de coördinerende constructeur. Gestreefd wordt naar zo min mogelijk wisselingen in deze verantwoordelijkheid gedurende het proces. • Het verinnerlijken van het lerend vermogen Hieronder wordt verstaan een permanente en systematische inzet om de veilig heids(cultuur) in de bouw te verbeteren. Genoemd worden: 1e-lijns leertrajecten op projecten organisatieniveau en 2e-lijns op sectorniveau, een veilige en open cultuur creëren en leiderschap en voorbeeldgedrag tonen. Diverse organisaties hebben aangegeven te willen starten met leertrajecten.

Op 10 februari 2020 heeft de OVV op bovengenoemde brief van 17 oktober 2019 de volgende algemene conclusie getrokken: “De gezamenlijke aanpak sluit aan bij de bedoeling van de OVV, dat de geadresseerde organisaties vanuit een verbindende en aanjagende rol alle partijen in de bouwsector kunnen bewegen tot verandering”. Volgens de OVV verdienen enkele onderdelen van haar aanbevelingen nog nadere uitwerking. Dit geldt onder meer voor het afleggen van verantwoording over de naleving van alle afspraken, eenduidigheid in de onderlinge verantwoordelijkheidsverdeling en afbakening tussen alle actoren en de concrete invulling van professionele tegenspraak. De documenten zijn te vinden op de website van de OVV. De OVV sluit hiermee het project: “Lessen uit de instorting Parkeergebouw Eindhoven” af.

vexpansie 2020

WAT GEBEURDE ER MEER NA DE INSTORTING?

We kijken hiervoor naar een relevant geachte selectie uit rapporten en Tweede Kamerstukken die te vinden zijn op internet. Uit de resultaten van een tweetal studies, kort na de instorting uitgevoerd in opdracht van Eindhoven Airport en de BAM, kan worden opgemaakt dat vergelijkbare veiligheidsrisico’s zich ook voor kunnen doen bij andere gebouwen met breedplaatvloeren van geprefabriceerde breedplaten (zie Vexpansie 2020 #1). Dit heeft geleid tot nieuwe rekenregels (definitief geworden in 2019) voor het type vloerdetails dat bij de ingestorte parkeergarage Eindhoven Airport kritisch is gebleken. Daarnaast is door het Rijk een stappenplan gepubliceerd om te worden gebruikt als leidraad bij het beoordelen van de bestaande gebouwen met breedplaatvloeren (zie verder: www.rijksoverheid.nl/ breedplaatvloeren). Gebouwen met dit type vloeren moeten alle worden beoordeeld. Gezien de te verwachte grote onderzoeksopgave wordt deze beoordeling van gebouwen gefaseerd. Sinds april 2020 geldt een onderzoekplicht. Deze heeft betrekking op gebouwen in de hoogste gevolgklasse volgens de NEN 8700. Dit zijn gebouwen hoger dan 70 meter en gebouwen met verminderd zelfredzame personen. Deze gebouwen zullen vóór 1 april 2021 moeten zijn beoordeeld. NABESCHOUWING

In 2021 zullen naar aanleiding van de onderzoeksplicht de resultaten van de onderzochte vloeren bekend worden. Daarnaast gaat TNO de komende tijd mogelijk onderzoek doen naar vloeren met een lagere risicoklasse. In het voorstel van TNO zal zij daarbij nader bezien hoe het gegeven dat in Nederland al jarenlang breedplaatvloeren worden toegepast zonder zichtbare problemen kan worden meegenomen in een verdere statistische beschouwing van de veiligheidsrisico’s. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van de veiligheidsfilosofie die ten grondslag ligt aan NEN

8700. Mogelijk leidt dit tot beperking van de onderzoekplicht van gebouwen met een lagere risicoklasse. In Cobouw (13 en 17 maart 2020) is gepubliceerd over een praktijkproef waarbij op vloervelden de belasting (door het plaatsen van bakken met water) is verhoogd tot vier keer de waarde waarop de vloeren berekend zijn. De doorbuiging van de vloeren was minder dan waarop deze berekend was en door de extra belasting ontstond geen constructieve schade aan de vloer. Deze praktijk-

proef werpt mogelijk ook een ander licht op de noodzaak van inspecties en maatregelen. Resultaten van de onderzoeken en het al of niet treffen van maatregelen door gebouweigenaren zijn tot nu toe niet of beperkt in de openbaarheid gekomen. Doordat vaak sprake is van grote belangen wordt verwacht dat een aanzienlijk deel van deze onderzoeken in vertrouwelijkheid wordt uitgevoerd. JITZE RINSMA, JEROEN QUEE, redactie Vexpansie

REACTIE VAN REDACTIE OP EMAIL VAN DE HEER R. PLUG NAAR AANLEIDING VAN HET ARTIKEL IN VEXPANSIE 2020 #1

De redactie van Vexpansie heeft kort na

dactie dat in het artikel een figuur is opgeno-

heeft naar aanleiding van het betreffende

het verschijnen van Vexpansie 2020 # 1 een

men, die ook in de rapportage van de OVV

commentaar van de heer Plug het con-

reactie ontvangen van de heer R. Plug,

is opgenomen. Dat wil zeggen een versterkte

ceptrapport niet aangepast omdat volgens

directeur van het bedrijf BubbleDeck, le-

vloer die in één richting zijn krachten afdraagt.

haar haar doel is om op hoofdlijnen de oor-

verancier van de bollenplaatvloer die was

In werkelijkheid was volgens de heer Plug in

zaken te analyseren en ervan te leren. Om-

toegepast in de ingestorte parkeergarage

de parkeergarage in Eindhoven een vlakke

dat de OVV onafhankelijk is heeft de redac-

in Eindhoven. De heer Plug verwijt de re-

alzijdig afdragende vloer toegepast. De OVV

tie daarop haar artikel gebaseerd.

vexpansie 2020

Column

Van de praktijkparkeerder...

Het zal eenieder duidelijk zijn: de afgelopen tijd is er weinig geparkeerd. Parkeergarages in binnensteden die normaal op zaterdag vol staan, zijn nu minder dan twintig procent bezet. De praktijkparkeerder moest thuis blijven werken, digitaal communiceren en bleef steeds meer aan huis gekluisterd. De beheerskosten van garages en straatparkeren worden ‘geoptimaliseerd’ om een beetje in lijn te blijven met de verminderde parkeer opbrengsten, die een flink gat in veel gemeentebegrotingen slaan. Als er bijna niemand staat is er ook nauwelijks reden om te handhaven of iedereen wel netjes betaalt. In winkels en ook in parkeergarages wordt het cashgeld zoveel mogelijk verbannen: Je kunt met je pinpas inrijden en ook weer uitrijden. Langs de betaalautomaat hoeft niet meer, dus ook geen geldbeheer. Jarenlang durfden exploitanten deze stap niet te zetten om klanten niet tegen de haren in te strijken. Nu het COVID-19 virus de klanten al tegen de haren instrijkt is het afschaffen van cashgeld slechts een bijkomstigheid. Een blijvertje? Ik noemde al de thuiswerkers. Dat is ook al

jarenlang een stokpaardje van de rijksoverheid maar het kwam er maar niet van. We zijn gedwongen thuis te werken en het blijkt ineens technisch te kunnen! De hele familie continu thuis is wel wat veel van het goede. Maar nu de kinderen weer naar school zijn lijkt één of twee dagen per week thuiswerken zo gek nog niet. Scheelt reistijd en twintig procent minder verkeer in de woon-werkspits zou een groot deel van de files kunnen oplossen. De aantallen parkeerders krabbelelen al weer wat op, maar wordt het oude niveau ooit weer bereikt? De anderhalvemetermaatschappij geeft antwoord. Carpoolen kan niet meer: te dicht bij elkaar. De praktijkparkeerder met een normaal (niet vitaal) beroep mag niet in de spits in de trein, omdat slechts de helft van de zitplaatsen gebruikt mogen worden en staanplaatsen in de trein te gevaarlijk zijn. Fietsen en de eigen auto lijken de enige overgebleven reisopties. Gelukkig dus toch een positieve toekomst voor de parkeersector! Kan ik met de auto naar de mobiliteitshub aan de rand van de stad en daar overstappen op een deelfiets, die door de garagemedewerker virusvrij wordt klaargezet. Terug naar huis de online bestelde pakketjes in de garage oppikken. Zo lijkt de transitie van traditionele parkeergarages naar mobiliteits/servicehubs dus toch coronabestendig. Hopelijk wij ook!

vexpansie 2020

Vehicle-to-grid Elektrische voertuigen als flexibele opslag in het elektriciteitsnet Vehicle-to-grid (V2G) technologie stelt elektrische voertuigen in staat om ook elektriciteit terug te leveren aan het elektriciteitsnet. De flexibele capaciteit van de batterij helpt het net in balans te houden en levert geld op voor de eigenaar van de auto. Een nieuw Europees platform voor de elektriciteitsmarkt brengt de grootschalige toepassing van Vehicle-to-grid een stap dichterbij. TEKST DAAN HAMMER

De opkomst van duurzame energiebronnen, zoals zon en wind, heeft een grote impact op ons elektriciteitsnet. Waar op dit moment fossiele energiecentrales het net op elk moment kunnen voorzien van elektriciteit, fluctueert de beschikbaarheid van duurzame energiebronnen. De zon schijnt bijvoorbeeld alleen overdag, en levert meer energie op in de zomer dan in de winter. Aan de andere kant verandert het totale elektriciteitsverbruik door onder andere het toenemende aantal elektrische voertuigen (EV’s) en bijvoorbeeld de grootschalige toepassing van warmtepompen en zonnepanelen. Vraag en aanbod binnen een steeds duurzamer elektriciteitsnet moeten flexibel op elkaar afgestemd kunnen worden om verstoringen op het net te voorkomen. Landelijke netbeheerder TenneT heeft daarom samen met drie andere Europese netbeheerders een platform ontwikkeld dat ook consumenten toegang tot de ‘duurzame energiemarkt van de toekomst’ geeft. Hiedoor worden in potentie miljoenen zonnepanelen, warmtepompen, batterijen en EV’s aan het elektriciteitsnet gekoppeld. Met behulp van blokchain-technologie houdt het platform bij wie er elektriciteit geleverd heeft en daarvoor (financieel) gecompenseerd moet worden. Het gebruik van blockchain-technologie is eerder in Vexpansie 2018 #2 toegelicht. Dit artikel is online te lezen op vexpan.nl/ vexpansie.

vexpansie 2020

TERUGLEVEREN

De ontwikkeling van het platform betekent ook de volgende stap in de ontwikkeling van EV’s als flexibele elektriciteitsopslag met behulp van Vehicle-to-grid. V2G is een technologie waarbij een EV via een laadpunt is gekoppeld aan het elektriciteitsnet en ook elektriciteit

terug kan leveren aan het net. Daarnaast is het tijdstip van het opladen en terugleveren stuurbaar. De flexibiliteit van V2G sluit daarom perfect aan op de benodigde flexibiliteit in een elektriciteitsnet met duurzame energiebronnen. V2G kan deze flexibiliteit op verschillende punten in het net leveren:

• Back-up Met V2G wordt de flexibele capaciteit van de batterijen van EV’s gebruikt als back-up door landelijke netbeheerders van het hoogspanningsnet. Bij onverwachte verschillen in vraag en aanbod, kunnen EV’s als reservediensten snel ingezet worden. Het elektriciteitsnet in een grote regio of het hele land wordt dan in balans gehouden door aangesloten EV’s te laden of ontladen. Hierdoor hoeven fossiele energiecentrales niet meer als back-up te dienen. • Lokale piekbelasting Ook op lokaal niveau kan V2G toegepast worden. De duurzame energie die lokaal is geproduceerd kan dan ook lokaal gebruikt worden. Elektriciteit hoeft hierdoor niet over lange afstanden te worden getransporteerd, waardoor er minder transportverlies optreedt. Ook de kabels in het net worden minder belast. De netwerkkosten gaan daardoor omlaag. Lokale netbeheerders zetten EV’s met V2G technologie in als tijdelijke buffercapaciteit om de piekbelasting in het net op te vangen.

HET VERSCHIL TUSSEN SMART CHARGING EN VEHICLE-TO-GRID Smart charging, ook wel V1G of unidirectioneel laden, is het verhogen of verlagen van het laadvermogen (laadsnelheid) van een EV. Deze vorm van flexibiliteit is alleen mogelijk bij een EV die aan het laden is of een lege batterij heeft. Vehicle-to-grid, ook wel bidirectioneel laden, power recycling of ontladen, gaat een stap verder. Hierbij is het mogelijk om het opgeladen vermogen van de batterij (deels) terug te leveren aan het net om fluctuaties in productie en verbruik van elektriciteit in het net te compenseren. V2G vergroot daarmee de flexibiliteit in het net en verbetert de integratie van duurzame energiebronnen.

De voertuigen vangen dan bijvoorbeeld overdag de lokaal geproduceerde zonneenergie op. Deze energie wordt ’s avonds gebruikt om de piekbelasting te verlagen. • Gebouwen EV’s met V2G kunnen ook dienen als tijdelijke opslag voor gebouwen. Het overschot aan elektriciteit dat overdag met behulp van zonnepanelen opgewekt wordt, kan opgeslagen worden in de batterij van het voertuig. Wanneer de zonnepanelen niet voldoende elektriciteit genereren, kan er elektriciteit uit de batterij van de auto teruggeleverd worden. De lokaal opgewekte elektriciteit blijft daarmee behouden voor het gebouw. Daarnaast kunnen EV’s ook voor gebouwen dienen als back-up, mocht de stroom uitvallen. Uiteraard moet teruglevering uit de auto zodanig

worden gedoseerd dat er nog wel genoeg stroom beschikbaar is om de volgende rit te kunnen maken. PLATFORM

Het platform van TenneT richt zich op het vervullen van de back-up functionaliteit van V2G voor het hoogspanningsnet. De EV-eigenaar stelt het voertuig beschikbaar voor het platform via een app en bepaalt daarbij hoeveel capaciteit van de batterij gebruikt mag worden. Zolang het voertuig geparkeerd staat en is aangesloten op een oplaadpunt, wordt de batterij onderdeel van de elektriciteitsmarkt, maar is altijd vol genoeg voor de volgende rit. Volgens TenneT is de deelname van 750.000 elektrische auto’s voldoende om in 2030 als back-up voor het net garant te staan, zonder de hulp van gascentrales. Meerdere autofabrikanten zijn inmiddels bezig om het beperkte aanbod aan EV’s dat geschikt is voor V2G uit te breiden. De ontwikkelingen op het gebied van V2G en ondersteuning van het elektriciteitsnet maken EV’s een belangrijke schakel in de energietransitie. Daarin gaat het niet alleen meer om de verminderde uitstoot tijdens het rijden, maar ook om de vele waardevolle uren waarin de voertuigen stilstaan. Geraadpleegde bronnen: Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL TenneT DAAN HAMMER, Adviseur Elektrisch Vervoer bij Sweco

vexpansie 2020

Parking Management Made Easy. Onze oplossingen voor BEHEER, BETALEN, TOEGANGSCONTROLE en HANDHAVING beslaan het gehele spectrum en bieden u flexibele en individuele combinatie, integratie en schaal aanpassing.

Onze vertegenwoordiger in Nederland:

Tel. +31(0)251 271144

info@ezsparkeersystemen.nl www.ezsparkeersystemen.nl EZS_Partneranzeige_Intertraffic_2020_190x275mm_ohne_Messehinweis.indd 1

www.hectronic.com 17.04.2020 08:28:41

Parkmobile helpt om de 1,5 meter samenleving versneld op te zetten

Op het moment dat u dit artikel leest, kijken we terug op de intelligente lockdown. De 1,5 meter- en contactloze samenleving kwam in razend tempo tot stand. We starten onze economie weer op, terwijl we er ondertussen alles aan doen om deze nieuwe manier van leven te omarmen. Veilig, contactloos betalen voor producten en diensten is daarom belangrijker dan ooit. In New York nam het stadsbestuur ruim 14 duizend parkeerautomaten uit bedrijf en wordt onze app versneld uitgerold. Als de intelligente lockdown iets heeft laten zien, dan is het dat we nog veel digitaler zijn dan we al dachten. Het thuiswerken is razendsnel geadopteerd. Grote groepen mensen hebben het videobellen via Whatsapp, Zoom en Skype in een razend tempo onder de knie gekregen. De â&#x20AC;&#x2DC;oudeâ&#x20AC;&#x2122; tweedeling tussen de tech-savvy Nederlanders en de iets minder technisch onderlegde groep lijkt verdwenen. Contactloze betalingen met bijvoorbeeld Apple Pay en Garmin Pay zullen dan ook een grote vlucht nemen. De limiet voor contactloos betalen in winkels is verhoogd van 25 euro naar 50 euro. Met de hulp van digitale betalingsmiddelen kunnen we onze samenleving veilig weer opstarten. Iedereen gaat weer op pad. Verkeersstromen komen op gang. Al die bewegingen kunnen in kaart worden gebracht om te voorkomen dat er te veel mensen bijeenkomen en de kans op verspreiding van het coronavirus toeneemt. CONTACTLOOS

Nederlanders zullen naar verwachting in eerste instantie huiverig zijn voor het aanraken van contant geld en openbare machines. In Amsterdam staan bijvoorbeeld 3.571 parkeerautomaten voor 265.000 duizend parkeerplekken op straat. Wil je in het post-coronatijdperk nog zoveel openbare machines in bedrijf hebben?

Dat is een vraag die gemeenten zich, net als in New York, moeten stellen. De afgelopen weken is binnen het Parkmobile-team keihard gewerkt aan innovaties die gebruikers in staat stellen om veilig en contactloos te parkeren. Denk bijvoorbeeld aan het introduceren van parking availability. Daarbij doen we op basis van statische en live data een voorspelling over de beschikbaarheid van een parkeerplek op straat. Zo voorkomen we dat mensen rondjes rijden op zoek naar een parkeerplek. Die macro-data is interessant voor gemeenten, die zich meer dan ooit focussen op crowd control. Het reserveren van garageplekken was al mogelijk en breiden we verder uit. Zo kan de parkeerder straks op tijd reserveren in de garages, die zich ook inrichten op contactloos en veilig parkeren. Met technologie kunnen we daarnaast grip krijgen op de bezoekersstromen bij pretparken en andere zogenaamde points of interest, waar bezoekers

achter een slagboom parkeren. Zo kunnen mensen die onderweg zijn straks misschien een bericht krijgen dat het op een bepaalde plaats te druk is. DATAHONGER

Om ervoor te zorgen dat Nederlanders veilig contactloos kunnen betalen, wordt data belangrijker dan ooit. Bij het verzamelen van data moeten de overheid en het bedrijfsleven de handen ineenslaan. De reisdata van Google, de kennis van Rijkswaterstaat en onze datamodellen zouden moeten worden gebruikt om de samenleving veiliger te maken. Door samen te werken aan innovatie kunnen we nu een belangrijke bijdrage leveren. Ik kijk ernaar uit om hier samen met 200 professionals mijn steentje aan bij te dragen! ESTHER VAN DER MEER, managing director Parkmobile

vexpansie 2020

100 aangesloten 10 jaar SHPV en Het SHPV (Servicehuis Parkeer-en Verblijfsrechten) is op 22 juni 2010 als coöperatie van en voor gemeenten opgericht, met als doel het marktneutraal faciliteren van een landelijke voorziening voor het vastleggen en ontsluiten van parkeer-en verblijfsrechten. Tien jaar later, nu meer dan honderd gemeenten zich hebben aangesloten, kijkt Maddy van Bilsen (directeur SHPV) graag even terug en vooruit. TEKST MADDY VAN BILSEN

De coöperatie werd in 2010 opgericht door Amsterdam en Amersfoort, en al snel sloten meer gemeenten zoals Enschede, Den Bosch, Leeuwarden aan. De reden was dat gemeenten parkeerproducten op basis van kenteken wilden digitaliseren en daarvoor een goede database, voor de handhaving, zochten. Door zich te verenigen kon het SHPV namens de gemeenten contracten met belproviders gaan afsluiten. SHPV contracteerde de RDW om het Nationaal Parkeer Register (NPR) te bouwen en te beheren. De RDW kreeg als zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) een opgedragen taak erbij. En terugkijkend kunnen we concluderen dat het een prima keuze is geweest. Momenteel zijn meer dan 100 van de circa 120 gemeenten die gereguleerd parkeren hebben, aangesloten via de coöperatie op het NPR. “Niet alleen de G5-gemeenten en het merendeel van de G32-gemeenten, maar ook kleinere gemeenten ontzorgen we graag”, aldus Frans Backhuijs, voorzitter van het bestuur. ONTZORGEN

Ondertekening contract met gemeente Culemborg

vexpansie 2020

SHPV zorgt voor een up-to-date NPR (als onafhankelijke infrastructuur) waar alle aangesloten partijen op basis van standaarden gebruik van maken. Daarnaast verzorgen we voor gemeenten de clearing & settlement van de parkeergelden, via de providers met wie we een contract hebben gesloten. Er zijn momenteel vijftien providers aangesloten. Ook MaaS-providers vinden ondertussen de weg naar de coöperatie. Het SHPV hanteert richting de providers een level playing field: iedereen die aan de voorwaarden voldoet, mag aansluiten. Gemeenten zijn tevreden dat ze ontzorgd worden, zo ook op het gebied van accountantsverklaringen en AVG (privacyaudit NPR/ verwerkersovereenkomsten). Momenteel zijn we bezig om mobiel parkeren ook in parkeergarages uit te rollen; garages waarvan de gemeente zelf de exploitant is.

gemeenten na op naar 1 NPVR Onze aangesloten providers en PMS-leveranciers werken hier hard aan mee. Ook zijn we benieuwd of de klant de meerwaarde van het mobiel betalen in garages inziet. Het is mooi dat de parkeerder zelf –net als op straat – in de garage kan bepalen via welke provider hij wil betalen.

zijn waar hij mag verblijven met zijn auto op basis van milieuverordeningen. Daarbij zie je ook de opkomst van dynamisering van parkeertarieven: een vervuilende auto gaat straks meer betalen. En dat moet natuurlijk ook in het NPR worden verwerkt.”

TOEKOMST

NATIONAAL PARKEER-EN VERBLIJFSRECHTENREGISTER (NVPR)

De omgeving rond SHPV is volop in beweging. Er wordt steeds meer een beroep gedaan op de coöperatie om samen te werken en door te ontwikkelen. Hoe kunnen we als faciliterende, neutrale overheidspartij en vanuit de NPR-database een actieve rol vervullen om mobiliteitsdoelstellingen te verwezenlijken? In dit kader is een belangrijke ontwikkeling dat we, met de RDW als uitvoerder, de Trusted Third Party voor open parkeerdata worden. Met het Ministerie van I&W is in november 2019 een samenwerkingsovereenkomst gesloten. SHPV gaat hierbij gemeenten faciliteren om eerst statische, en daarna dynamische data, via het NPR en de open parkeerrechtendatabase (OPDS) kwalitatief op orde te brengen en te ontsluiten. Het programma wordt aangestuurd door een landelijke Stuurgroep.

Meerdere steden, onder andere Amsterdam, zijn bezig om te sturen op leefbaarheid en bereikbaar van de stad. Joyce Zwaan, programmamanager van de Agenda Amsterdam Autoluw bij de gemeente Amsterdam, benadrukt dat de gemeente steeds meer toe wil naar verblijfsrechten. Daarbij wordt gedacht aan camera’s en registratie in het NPR om doelgroepen per locatie voor een bepaalde tijd toegang te verlenen. Elk voertuig met een identificatie kun je een verblijfsrecht toekennen. In feite zoals Utrecht en Alkmaar al doen met hun milieuzone.” Als programmamanager is Zwaan nu bezig met het grotere geheel. “We willen een autoluwe binnenstad met veel ruimte voor fietser en voetganger. Tegelijkertijd willen we dat de auto nog wel kan komen waar hij wil komen, zeker bij logistiek verkeer en bij mindervaliden, maar dat hoeft niet te bete-

Het bestuur wil graag met de leden gezamenlijk het beleid van onze coöperatie bepalen, en de juiste strategische keuzes maken. Waar zijn we van, en hoe positioneren we ons. RDW

Een van de uitdagingen de komende jaren is eenduidigheid in het NPR, aldus Zeger Baelde, directeur bedrijfsvoering RDW. “Dat is bij de gemeenten die deelnemen aan het SHPV wat betreft parkeerrechten nu goed op orde. Maar we willen dat ook bij milieuzones, die steeds meer in opkomst zijn. Het moet voor de burger in elke stad duidelijk

kenen dat hij daar ook moet parkeren. Ook willen we gericht doorgaand verkeer aanpakken. In de Agenda Amsterdam Autoluw is een maatregel Intelligente Toegang opgenomen waar we door het inzetten van camera’s bepaalde wijken op bepaalde dagen kunnen afsluiten voor bepaalde doelgroepen. Uiteraard zou zo’n bredere uitrol wel eerst door de gemeenteraad besloten moeten worden. Daarnaast moeten nog wat slagen worden gemaakt in het digitaliseren niet alleen in de gemeente zelf maar ook met de landelijke ontheffingen. Rijkswaterstaat is daar overigens wel mee bezig.” We zien met de RDW allerlei kansen om gemeenten te blijven faciliteren met een ‘NPVR’, dat ook verblijfsrechten – al of niet met venstertijden – en (landelijke) ontheffingen geografisch in kaart brengt. Het is in feite een eenvoudig opgezet platform met voertuigidentificatie, uniek nummer, locatie en tijden en het kan daarmee ook andere mobiliteitsdoelen dienen zoals verminderen van zoekverkeer, en reductie van CO2- uitstoot. De effecten van de Corona-crisis zou deze omslag wel eens kunnen versnellen. Wij zijn er klaar voor! MADDY VAN BILSEN, directeur SHPV

Ook MaaS-providers vinden ondertussen de weg naar de coöperatie

vexpansie 2020

De parkeerbeugel met afstandsbediening www.privapark.nl

Altijd uw eigen parkeerplaats dankzij de PrivaPark parkeerbeugel U bezit uw eigen parkeerplaats en moet deze soms afstaan aan iemand die uw plek ‘leent’ zonder uw toestemming. Dat is natuurlijk niet de bedoeling: u moet de eigenaar van deze auto verzoeken weg te gaan of zelf een andere parkeerplaats zoeken. Misschien moet u soms eerst een ander obstakel op uw parkeerplaats verwijderen voordat u kunt parkeren. Dit kost u een hoop tijd en leidt tot ergernis.

De voordelen: •Parkeerbeugel met afstandsbediening. •Geen (grond)bekabeling nodig. •Eenvoudige installatie. •Veilig. •Minimaal onderhoud. •Diverse bedieningssystemen. •24-uurs servicedienst. •Sinds 1999 meer dan 26.000 parkeerbeugels geplaatst. •Goedgekeurd door het Ministerie van Infrastructuur en milieu

Met uw afstandsbediening doet u uw beugel omhoog na het wegrijden en bij terugkomst doet u de beugel weer naar beneden. Het vergrendelingsmechanisme zorgt ervoor dat alleen ú de parkeerbeugel kan bedienen. Zo bent u altijd comfortabel baas op uw eigen terrein. De parkeerbeugels van PrivaPark zijn robuust en betaalbaar. Daarnaast is het gebruiksgemak optimaal: omdat u een afstandsbediening gebruikt, kunt u de beugel vanuit uw auto bedienen. U hoeft de beugel niet aan te raken en houdt daarom schone handen. Verder heeft u geen last van verloren of afgebroken sleutels of een bevroren slot. De installatietijd van de parkeerbeugels is kort omdat grondbekabeling niet nodig is.

PrivaPark Basis RVS

PrivaPark Solaire beugel

PrivaPark inritafsluiter

Wilt u parkeerproblemen op uw eigen parkeerplaats tot het verleden laten behoren? De parkeerbeugels van PrivaPark bieden de oplossing.

Julianastraat 32-34 1814 EB ALKMAAR T 072 - 511 59 27 F 072 - 511 64 04 info@privapark.nl www.privapark.nl

Kiest u voor een parkeerbeugel van PrivaPark, dan proﬁteert u van hoge kwaliteit en een optimaal gebruiksgemak. De PrivaPark parkeerbeugels zijn een luxe en verbeterd alternatief voor de ouderwetse, handmatig bedienbare parkeerbeugel met slot. U kunt de parkeerbeugel op afstand omhoog en omlaag bewegen met een afstandsbediening. Ook kunt u kiezen voor een ander bedieningssysteem, zoals via de receptie.

Dit zorgt voor gebruiksgemak. De PrivaPark parkeerbeugel is veilig te gebruiken. Blokkeert de beugel onverhoopt tijdens het op- of neergaan, dan keert de beugel direct in tegengestelde richting terug zonder iets of iemand te beschadigen.

GRATIS TSING A A L P F E O PR l naar ge parkeerbeu ef! Probeer een aand op pro m n e e ze u e k jgt laatsing kri Deze proefp e en gehe l u kosteloos n. aangebode vrijblijvend

Drie modellen (in alle RAL kleuren verkrijgbaar) PrivaPark heeft drie modellen elektrische parkeerbeugels in huis. De PrivaPark Basis, de PrivaPark Solaire beugel en de PrivaPark inritafsluiter.

PrivaPark Basis

PrivaPark Solaire beugel

PrivaPark inritafsluiter

De PrivaPark Basis parkeerbeugel (±40 kg.) is op afstand bedienbaar en eenvoudig in gebruik. Daarnaast is de beugel zowel oplaadbaar als aansluitbaar op het netstroom. Gebruikt u de oplader, dan duurt het prettig lang voordat de accu leeg is. Deze hoeft u pas na 6000 bewegingen op te laden. Toch is het raadzaam dit om de zes maanden te doen. Verder is de PrivaPark Basis sterk en kwalitatief goed. Auto’s van 10.000 kg. kunnen over de ingeklapte beugel rijden zonder dat dit schadelijk is voor de parkeerbeugel en de betreffende auto.

Gebruikt u uw parkeerbeugel meer dan gemiddeld, dan is de PrivaPark Solair (± 45 kg.) ideaal voor u. Ook deze beugel heeft een afstandsbediening en is oplaadbaar. Het verschil met de PrivaPark basis is dat deze accu zichzelf oplaadt bij daglicht (dus niet alleen bij zonlicht). Het opladen gebeurt automatisch en dat schept vertrouwen: u hoeft zich nooit af te vragen of de accu nog wel volledig is geladen; deze is continue voorzien van stroom. Bovendien zijn de beugel en de bijbehorende accu’s van de PrivaPark Solaire onderhoudsarm.

De PrivaPark inritafsluiter (± 75 kg.) is extra groot en robuust uitgevoerd. De sterke beugel is robuust: er kunnen auto’s van maximaal 25.000 kg. overheen zonder defect te raken. De PrivaPark inritafsluiter heeft een extra zware deksel. De inritafsluiter kan een slagboom vervangen of een inzinkbare paal bij in-, uit en afritten. Andere handige gebruikslocaties zijn parkeerplaatsen van bijvoorbeeld geld- of vrachtwagens, geldautomaten, Eerste Hulplocaties en bij tankstations tegen het ‘zonder te betalen wegrijden’.

De PrivaPark parkeerbeugel behoeft geen bekabeling en is eenvoudig en snel te installeren. De installatie gebeurt met acht bevestigingsbouten. Wilt u liever geen gaten in de grond, dan is lijmen een prima alternatief. Een PrivaPark parkeerbeugel kan op elke harde

ondergrond van asfalt, beton of klinkerbestrating gemonteerd worden. Is een betonnen fundatie noodzakelijk om de parkeerbeugel goed vast te zetten (bij gras of grind)? PrivaPark regelt het voor u. Een ander voordeel: na installatie is het onderhoud van uw beugel minimaal.

Andere producten PrivaPark levert niet alleen elektrische parkeerbeugels. Ook voor slagbomen, afzetpalen, inzinkbare palen, parkeerautomaten, draaipoorten, spijlenhekwerken en tourniquets bent u bij PrivaPark op het juiste adres.

Julianastraat 32-34,1814 EB ALKMAAR T 072 - 511 59 27 F 072 - 511 64 04 info@privapark.nl www.privapark.nl

LEVERANCIER VAN O.A. KLM, SHELL ,A’DAM RAI EN ARENA ,EY, ZIGGO, UPC, NPO, RWS, MIN. V&W, MIN. E.Z.,RABOBANK,UNIV. UTRECHT, JUSTITIE BELGIË

Lichtmanagement: tien jaar licht in Piet Heingarage Amsterdam Innovatie & duurzaamheid Ledverlichting, sensoren en 3D software realiseren samen

Lichtdiagram ledarmatuur

een energiebesparing van circa zeventig procent per jaar. Een contract voor tien jaar waarbij monitoring, onderhoud en besparingsprestaties niet liggen bij de eigenaar van de garage, maar bij de leverancier van verlichting.

TEKST TOMMY VAN DE GIESSEN

De gemeente Amsterdam is eigenaar en beheerder van de Piet Heingarage en heeft een tender uitgezet voor circulaire verlichting. Het project is inmiddels gerealiseerd door verlichtingsbedrijf Lumeco. De garage voldoet aan alle Nen-normen en verlichtingsaanbevelingen van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV). De parkeergarage is 24/7 geopend en beschikt over 570 parkeerplaatsen. In de oude situatie werd de parkeergarage verlicht door conventionele tl-verlichting (lees: klassieke tl-buizen). De ruim 500 armaturen waren verantwoordelijk voor een energieverbruik van meer dan 600.000 kWh per jaar. VERLICHTINGSAANBEVELINGEN NSVV

De NSVV publiceert technische aanbevelingen voor verlichting van parkeergarages, parkeerdekken en parkeerterreinen. De meest recente aanvullende aanbevelingen bevatten eisen en richtlijnen op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid en verticale verlichtingssterkte. Daarnaast is ook aandacht voor de beoordeling van lichtkwaliteit,

vexpansie 2020

het uitvoeren van lichtmetingen en maatregelen om tijdens de gehele levensduur van de installatie een constante lichtopbrengst te realiseren. Dit zijn activiteiten die niet altijd in een Programma van Eisen worden opgenomen. De gemeente Amsterdam heeft dit wel gedaan voor de Piet Heingarage. PARKEERGARAGES KWEEKVIJVER INNOVATIE

Nog vóór de laatste aanbevelingen zijn gepubliceerd is het verlichtingsproject in de Piet Heingarage gerealiseerd. Dat er meer aandacht is voor kwaliteit en innovatie vindt Wouter Plomp, DGA van Lumeco, een goede ontwikkeling; “Parkeergarages kennen het hoogste aantal branduren van alle utiliteitspanden, namelijk 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Innovatieve oplossingen zoals lichtmanagement en constant light output zijn daardoor altijd interessant om toe te passen en verdienen zichzelf snel terug.” Het toegepaste lichtmanagementsysteem in de Piet Heingarage is ook ingeregeld met constant light output. Dit betekent dat een constant

lichtniveau wordt gerealiseerd gedurende de totale levensduur van de verlichting én rekening houdend met externe omstandigheden van het moment, denk bijvoorbeeld aan daglicht. Hierdoor zijn geen fysieke lichtmetingen meer nodig, sensoren doen al het werk. In de aanbevelingen van de NSVV zijn ook sommige kwaliteitseisen verlaagd. Zo is de eis van gelijkmatigheid verlaagd van 0.5 naar 0.4 (1 = volledige gelijkmatigheid, 0 = geen gelijkmatigheid). Hoe dichter bij de lichtbron, hoe meer licht. Hoe verder van het armatuur af, hoe minder. Van 0,5 naar 0,4 houdt in dat de hoeveelheid licht op de vloer in meer variatie van licht naar donker mag voorkomen dan voorheen. “Hierdoor zijn meer ledverlichtingsoplossingen geschikt om toe te passen, maar dit gaat wel in tegen het streven naar kwaliteit en remt innovatie af.” aldus Wouter Plomp. Het reguliere ledarmatuur dat toegepast is in de Piet Heingarage voldeed ook niet aan de gelijkmatigheid. Daarom is het armatuur door middel van specifieke optieken zó aangepast dat het armatuur breedstralend is geworden.

Indien minder energie wordt bespaard dan

Breedstralend ledarmatuur

LIGHT AS A SERVICE

Een contract van tien jaar, waarmee de gemeente licht afneemt in plaats van lampen, maakt dat de leverancier verantwoordelijk is voor de borging van de prestaties en het onderhoud. Het streven is zeventig procent energiebesparing in vergelijking met de oude situatie, waarbij de verlichtingsnormen voor parkeergarages zijn gewaarborgd. Dit is in het eerste jaar ook gerealiseerd. Indien minder energie wordt bespaard dan afgesproken, betaalt Lumeco de kosten voor het extra energieverbruik. LICHTMANAGEMENT

De verlichting is separaat bemeterd om het energieverbruik goed te kunnen meten en prestaties te waarborgen. Door het gebruik

van een geavanceerd lichtmanagementsyteem van Osram, genaamd Encelium, wordt de verlichting aangestuurd en real-time gemonitord door sensoren en software. Het lichtmanagementsysteem zit vol met technische snufjes. Zo neemt bijvoorbeeld het lichtniveau toe wanneer er een voertuig of voetganger zich door de garage beweegt, dimt de verlichting automatisch in zones, wordt de parkeergarage in 3D weergave gevisualiseerd en worden storingen door het systeem gemeld. Storingen voor kritische locaties zoals nooduitgangen worden binnen 48 uur opgelost. TOMMY VAN DE GIESSEN, manager Lumeco Light Solutions

afgesproken, betaalt de leverancier de kosten voor het extra energieverbruik

vexpansie 2020

Coronacrisis vergroot belang bereikbaarheid en parkeren van winkelgebieden Van basis- naar bestaansvoorwaarde

Figuur: De componenten van de kooptrip bij autobezoek (bron: WPM Research 2015)

vexpansie 2020

Er is een tijd geweest waarin er in Amsterdam iedere zaterdag een file stond vanaf het Rokin tot aan de parkeergarage van de Bijenkorf. Het kooppubliek had daar geen probleem mee, speciale beleving van een bezoek aan het luxueuze warenhuis in hartje Amsterdam stond voorop. Die tijd is voorbij. Fysieke retail is in de nieuwe tijd uitermate kwetsbaar geworden voor dissatisfiers.

TEKST PIETER AFFOURTIT EN JOHAN HARINGSMA

Hoewel er deskundigen zijn die beweren dat de fysieke retail ook in de toekomst volop kansen heeft, kan iedereen zien dat internet de fysieke retail steeds meer onder druk zet. Zonder doelgericht beleid zullen er harde klappen vallen. Het is niet buitensporig te zeggen dat dertig procent van het winkelareaal zal verdwijnen. Dit treft alle winkelcentra, maar zal niet overal in dezelfde mate gebeuren. Winkelgebieden zonder een duidelijk buurt-/wijkverzorgende positie, dan wel met een bovenlokale functie zonder voldoende massa en onderscheidend vermogen, zullen zware verliezen lijden. Zij zijn op geen enkele manier geëquipeerd om weerstand te bieden tegen de overheersende trends in winkelland. We kunnen dit over ons heen laten komen en passief afwachten. Of een poging doen tot een doelgerichte aanpak. Daarbij is het adagium ‘Beleving, beleving, beleving’ niet meer genoeg. Uiteraard speelt het als begrip ook in de toekomst een rol en is het cruciaal voor het succes van winkels. Maar aan het begrip zal een nieuwe betekenis moeten worden gehangen. Het gaat niet alleen om wat er in de winkel zelf gebeurt. Als de fysieke winkelgebieden de concurrentie aan willen gaan met online aanbieders als Amazon en Bol, moeten deze concurreren op alle facetten van het koopproces. ‘Van de bank tot de deur’, dus de hele klantwaardeketen.

DE WAARDEKETEN VAN WINKELBEZOEK

Koopsatisfactie vormt de kern van elke kooptrip. Het gaat daarbij om integrale beleving. Alle aspecten spelen een rol die kunnen leiden tot potentiële afbreuk. Het gaat vooral om elementen die de consument het gevoel kunnen geven ‘er is aan mij gedacht'. De fietsende klant wil op korte loopafstand veilige stallingen. De automobilist wil de juiste informatie over de beschikbare parkeerplaatsen en wil parkeertarieven die enigszins in verhouding staan tot het bezoekdoel. De ov-reiziger wil weten waar hij naar toe moet en wil bij aankomst met zijn neus in de boter vallen. Beleving van het fysieke winkelen en de koopsatisfactie omvat een groot aantal aspecten. Die liggen op de terreinen van het winkelaanbod, aanvullende voorzieningen, bijzondere winkels, inrichting en toegankelijkheid en parkeren. Uit consumentenonderzoek blijkt herhaaldelijk dat servicecomponenten in de kooptrip bijzonder belangrijk zijn. Parkeren staat altijd in de top 5. Opvallend in het aangehaalde onderzoek is dat aan alle aspecten van de kooptrip veel belang wordt gehecht. De kooptrip is een integrale waardeketen. Wat ook blijkt, is dat het gat tussen het belang en de beoordeling bij parkeren groot is. Op dit punt valt er blijkbaar nog veel te winnen.

KANS OP DISSATISFIERS

In het Engels noemt men dit customer value. Laten we ’s kijken wat dit betekent en wat de kans op dissatisfiers is. De kracht van online aanbieders is dat ze een eenvoudige waardeketen hebben. Het gaat (even simpel gezegd) om het zoeken/vinden van het gezochte artikel, het vaststellen van een aanvaardbare prijs, de aankoop van het artikel, de bezorging en de garantie/nazorg. Deze schakels zijn voor veel van de bekende online aanbieders optimaal ingevuld. Bedrijven sturen er bovendien permanent op om dissatisfiers te voorkomen. De service is optimaal. Goederen kunnen worden teruggestuurd, betaling kan na langere tijd achteraf plaatsvinden etc. De waardeketen van de fysieke retail is veel complexer en veel verschillende schakels maken daar onderdeel vanuit. In alle componenten van deze keten kunnen er dissatisfiers optreden. Is dit niet in of op orde, dan treedt afbreuk op en blijft de consument weg. Daarom vragen vastgoedeigenaren en retailers om extra aandacht voor het bieden van comfort, gemak, gastvrijheid en ontspanning. En het voorkomen van afbreukmomenten in de klantwaardeketen. Parkeren behoort tot deze basisfactoren en is per definitie gevoelig voor afbreukrisico. Een gericht bezoek aan de supermarkt of een gezellige middag in een bruisende binnenstad, onderdeel van de customer journey is in alle gevallen de kwaliteit van parkeren. PARKEERBELEID IN DE PRAKTIJK

Bij de vormgeving van optimale parkeerbeleving komen verschillende invalshoeken aan de orde: parkeerbeleving, economie, ruimtelijke ordening, verkeer en exploitatie. Daarnaast gaat het om belangen van zowel de gemeentelijke overheid als marktpartijen. Een gemeente of eigenaresse die aan de slag gaat met het optimaliseren van parkeerbeleving moet zorgen voor afstemming tussen gemeentelijke diensten als Economische Zaken, Verkeer en Vervoer en Stedenbouw. Zij moet haar plannen ook afstemmen met belanghebbende marktpartijen en bewoners. Deze afstemming is geen eenmalige activiteit, maar vereist voortdurende aandacht en sturing. Wanneer de bereikbaarheid (per openbaar vervoer of per auto) niet optimaal is heeft een winkelbestemming dus een probleem. Het vervelende is wel dat het soms lijkt alsof er belangentegenstellingen zijn. Maar als we het benaderen vanuit de kracht van wijken en steden, wordt het belang van aantrekke-

vexpansie 2020

SOPREMA BV I Geeuwkade 21 I 8651 AA IJLST I Tel: +31 (0)515 533 000 I info@soprema.nl I www.soprema.nl

WATERDICHTING EN COATINGSYSTEMEN VOOR PARKEERDAKEN, TUSSENDEKKEN EN HELLINGBANEN + + + +

DUURZAME PMMA PRODUCTEN SCHEUROVERBRUGGENDE SYSTEMEN LEVENSDUUR 25 JAAR: ETAG 005 10 JAAR VERZEKERDE GARANTIE

Parkeren maakt essentieel onderdeel uit van een zorgeloze kooptrip lijke, compacte, levendige en gevarieerde winkelgebieden steeds groter. Hiervan kan alleen sprake zijn, als wordt voldaan aan de basiscomponenten voor toekomstbestendige winkelgebieden. Nodig is voldoende omvang, zowel van het winkelgebied als van het verzorgingspotentieel. Met de ontwikkelingen en veranderingen in het koopgedrag treedt er een verschuiving op in die relatie: er zijn meer mensen nodig, of het winkelgebied moet indikken. Pas als dit op orde is kan men vanuit een gezond toekomstperspectief werken aan de kwaliteit van alle basisvoorwaarden, waaronder parkeren. Parkeren maakt essentieel onderdeel uit van een zorgeloze kooptrip. Zeker als het gaat om het veranderend koopgedrag. Daarom is het zaak dat stakeholders (zowel publiek als privaat) tot een aanpak komen die als doel heeft dissatisfiers in kaart te brengen en te minimaliseren. Let erop dat er op dit punt grote verschillen zijn naar locatie. Zo stelt elk type winkelcentrum zijn eigen eisen. Er is de laatste jaren veel aandacht voor typering van winkelgebieden in termen van sociodemografische kenmerken.

is een goed voorbeeld. De eerste anderhalf uur parkeren is daar gratis, en er rijdt een speciaal winkelcentrumbusje. Het aanbod is gevarieerd en de sfeer is aangenaam. Het is één van de topcentra in de regio. RELATIE MET INTERNET EN CORONACRISIS

Door de opkomst van nieuwe verkoopkanalen zoals internet staat de koopfunctie van winkelgebieden onder druk. Winkelsteden (moeten) investeren in beleving. Dat omvat veel aspecten. Parkeren is daarvan een essentiële component die niet meer los van andere belevingsaspecten kan worden gezien. De eisen die aan parkeren worden gesteld, liggen ook steeds hoger, ongeacht het type winkelgebied. Zowel goede openbaar vervoer-voorzieningen als goed parkeren maken onderdeel uit van de kwaliteit van de customer journey. Bij gemakswinkelcentra spreekt het belang van parkeren bijna voor zich. Maar hetzelfde geldt voor onze zogenaamde recreatieve centra. Ook hier is de bezoekbereidheid in belangrijke mate gemak georiënteerd en mensen willen zich niet al bij aankomst ergeren aan zaken als vindbaarheid, oriëntatie, veiligheid

en gebrek aan comfort. Helaas lijdt nog een groot deel van onze parkeervoorzieningen hieraan en zijn ze vaak in afwerking een financiële sluitpost. Het gevaar daarvan is duidelijk: voor een bezoek aan een fysieke winkel is het alternatief op internet immers niet meer dan three clicks away. Sinds kort treft de coronacrisis het hart van de maatschappelijke dynamiek. De bezoekersaantallen zijn in vrijwel alle winkelcentra dramatisch afgenomen. Winkeliers en eigenaren proberen aarzelend daarop antwoorden te vinden. Het laat zich aanzien dat de online aanbieders hier de grote winnaars zullen zijn. In de concurrentiestrijd tussen fysiek en online zal een deel van de verschuiving naar verwachting structureel zijn. Dit betekent simpel gezegd dat winkelcentra zich op korte termijn moeten heroriënteren op de markt en de toekomstmogelijkheden. De 1,5 meterrestrictie werkt voorlopig nog wel sterk door, en het aankopen doen krijgt een sterker functioneel karakter. Overigens is dit een terrein, waar de positie van internet onbetwist is. Parkeren als basiseis voor fysieke winkelgebieden schuift daarmee op en wint sterk aan belang. Pieter Affourtit, voormalige ceo WPM Groep, nu zelfstandig adviseur, docent/fellow ASRE en direc-teur bestuurder VVE-winkelcentrum Zuidplein Rotterdam Johan Haringsma, Voormalig directeur research WPM Groep, nu voorzitter VVE-winkelcentrum Zuid-Enschede

GOEDE VOORBEELDEN

Een voorbeeld van een stadscentrum dat wetenschap van de customer journey optimaal heeft uitgewerkt, is Stadshart Amstelveen. De filosofie van Unibail Rodamco (eigenaresse van het Stadshart) is dat op alle punten van de klantwaardeketen optimale service moet worden geboden. Daarbij neemt parkeren een essentiële plaats in en de ontvangst– en informatiekwaliteit van de parkeergarages in het centrum van Amstelveen is uitstekend. Het Rotterdamse Zuidplein is eveneens een voorbeeld van een geslaagd parkeer- en bereikbaarheidsbeleid. Het winkelcentrum van 70.000 m2 heeft een forse parkeercapaciteit van 1.500 plaatsen en ligt aan een groot knooppunt van openbaar vervoer. Bijna vijftig procent van de bezoekers van het centrum komt per bus of metro. Ook winkelcentrum Gelderlandplein in Amsterdam

vexpansie 2020

Parkeren aan de laadpaal?

Het Klimaatakkoord van het kabinet heeft ook zijn weerslag op onze dagelijkse mobiliteit. Volgens de plannen kunnen we over tien jaar alleen nog maar elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s kopen. Maar wat vervangt dan onze wekelijkse tankbeurt waarbij we na een paar minuten weer 600 kilometer vooruit kunnen? TEKST PETER MARTENS

Regels parkeren bij een laadpaal

In betaald parkeerzone

Geen parkeerregulering

Elektrische auto

Moet tegenwoordig gewoon voor parkeren betalen. Eventueel maximumparkeertijd aanpassen om twee of drie uur laadtijd te faciliteren

Geen beperking in aansluittijd. Als er iets geregeld moet worden, vereist dit een apart parkeerbesluit (bv maximaal 4 uur) met handhaving.

Benzine of dieselauto

Altijd ongewenst c.q. illegaal: in veel gemeenten lokaal geregeld en door parkeertoezicht gehandhaafd, vergelijkbaar met parkeren op een laad/los zone of invalideplek.

In veel gemeenten lokaal geregeld, vergelijkbaar met parkeren voor een uitrit. Geen onderdeel van controle van betaald parkeren. Meestal controle door politie of handhaving op andere overtredingen op de openbare weg.

vexpansie 2020

Laadpaalklever haalde vorig jaar de Van Dale

Voor de ongeveer 45.000 elektrische personenauto’s en 95.000 plug-in hybride auto’s hebben we ruim 40.000 parkeerplekken voorzien van een laadpaal. Voor de overige 7,5 miljoen personenauto’s hebben we ruim 4000 tankstations. Het Klimaatakkoord schat dat we over tien jaar bijna 2 miljoen laadpunten voor elektrische auto’s nodig hebben. Kunnen we dat georganiseerd krijgen? Naar aanleiding van de sterke groei van elektrische auto’s eind 2019 zijn discussies ontstaan over het gebruik en beschikbaarheid van de openbare laadpunten. In het recente verleden, toen elektrische auto’s nog minder dan 0,1 procent van het totale autopark vormden, werden elektrische rijders zo in de watten gelegd, dat de laadpaal zelfs een gratis parkeerplaats was. Met een bereik van ongeveer 50 kilometer moest je ook wel elke gelegenheid tot bijladen benutten. Belasting heeft altijd al grote invloed gehad op het aantal elektrische auto’s. Door de lage bijtelling voor leaserijders voor plug-in hybrides werd in 2015 de helft van de wereldproductie van plug-in hybrides in Nederland verkocht. Latere analyse van laad- en tankbeurten leerde dat deze auto’s voor 80-90 procent gewoon op benzine reden. Slecht besteed subsidiegeld. Het is dus maar de vraag of met het opheffen van de fiscale voordelen voor leaserijders de groei van het elektrische autopark doorzet, zoals het Klimaatakkoord beoogt. Gelukkig worden elektrische auto’s goedkoper en beter, waardoor ze voor steeds meer mensen een alternatief worden. Maar ook een vertienvoudiging van het huidig aantal elektrische auto’s zet ons al voor de nodige uitdagingen.

worden per gemeente vastgesteld en variëren van 70 tot 350 euro. Door de toename van de elektrische auto’s wordt de druk op effectief gebruik van de laadplekken steeds groter. Mogen we van de gebruikers de solidariteit verwachten dat ze na het volladen van de accu hun auto zullen verplaatsen? Moet ik van mijn werk, uit een vergadering? Waar vind ik een nieuwe plek? Recente berichten bevestigen dreigende overbelasting van het stedelijk elektriciteitsnet. Moderne elektrische auto’s vragen tijdens laden net zoveel stroom als tien huishoudens. Als ’s avonds tien auto’s tegelijk gaan opladen, zijn er dus ineens honderd huishoudens extra. Daardoor kan het net overbelast raken met extra risico op stroomstoring. Om deze risico’s het hoofd te bieden worden oplossingen bedacht dat er vanuit de wijktransformator een seintje naar de laadpaal gaat om in dergelijke situaties laadvermogen terug te schroeven. Met een groei naar tien of twintig keer de huidige aantallen elektrische auto’s lijkt dit met de huidige technologie een achterhoedegevecht te worden. We willen immers de kwaliteit van de openbare ruimte verbeteren. Een belangrijke route daarbij is de klassieker ‘Het blik van de straat’.

LAADPUNTEN OP STRAAT

LADEN IN PARKEERGARAGES

Bij laadpunten op straat worden steeds vaker klachten gehoord over onnodig bezet houden van de plek of zelfs illegaal gebruik. ‘Laadpaalklever’ haalde vorig jaar de Van Dale. Zeker de oudere laadpunten hebben slechts beperkte capaciteit en kunnen vaak maar 30 of 50 kilometer reikwijdte per uur laden. Nieuwere auto’s met accu’s tot 400 kilometer hebben dan veel tijd nodig. Upgrade van bestaande laadpunten strandt vaak op capaciteitsproblemen in het stedelijk elektriciteitsnet. Voor de aanduiding van een laadplek is er in principe het bord E1000, maar er worden op gemeentelijk niveau ook andere borden met onderbord toegepast. Het gebruik van de laadpunten op straat kunnen we eigenlijk indelen in vier categorieën, zie het schema. Boetes voor misbruik

De capaciteit in parkeergarages biedt grote potentie voor laadfaciliteiten voor elektrische auto’s, in combinatie met aparte aan-

sluitingen met grote capaciteit naar die parkeergarages. Daarbij kunnen slimme netwerken worden aangelegd, die een centrale capaciteit verdelen over meerdere aansluitpunten. Als een auto voor 80 procent vol is, gaan de kilowatturen naar de volgende. Als iemand meer haast heeft, kan dit via een premium-upgrade worden gekozen (kost wat extra, net als de wachtrij op een luchthaven). Amsterdam levert al een mooi voorbeeld met de Albert Cuypgarage, waar 76 laadpunten zijn aangesloten in een dergelijk slim netwerk. Het zal duidelijk zijn dat dergelijke netwerken met een ‘simpele’ wandcontactdoos veel goedkoper en sneller zijn te realiseren dan bekabelingen door de openbare ruimte naar individuele laadpunten langs de straat. Momenteel is er veel aandacht voor brandgevaar van elektrische auto's in parkeergarages, vooral tijdens het laden. Uit onderzoek blijkt dat met name in bewonersgarages op privéplekken nogal wordt geknutseld, bijvoorbeeld om het laadpunt via de eigen stroommeter te laten lopen. Zorgvuldige installatie en beheer zijn essentieel. Geen snelladers in parkeergarages en intelligente systemen die afkoppelen als de batterij (bijna) vol is en afkoppelen bij brandalarm. Dergelijke slimme systemen moeten helpen bij de transitie van fossiel naar elektrisch. PETER MARTENS, redactie Vexpansie

Ondergrondse parkeergarage Albert Cuypgarage. Fotograaf: Max Bögl Nederland B.V.

vexpansie 2020

Parkeervisie Leiden

De nieuwe ingeslagen weg van auto- en fietsparkeren

eervisie gemeente Leiden TEKST DENNIS BRUIN EN STAN VAN DE HULSBEEK KADERTEKSTEN

eiden

Leiden maakt zich op voor de toekomst. We will Parkeervisie Parkeervisie gemeente gemeente Leiden Leiden minder auto's, en meer ruimte voor woningen, g

Fietsers en voetgangers krijgen ruim baan. Deze Leiden maakt Leidenzich maakt op zich voorop devoor toekomst. de toekomst. We willen Weeen willen stadeen metstad met Bron: Loek Weijts minder minder auto's, en auto's, meer meer voor ruimte woningen, voorgaan woningen, groendoen. en groen recreatie. en recreatie geven aan hoe weenruimte dat willen FietsersFietsers en voetgangers en voetgangers krijgen ruim krijgen baan. ruimDeze baan. visiepunten Deze visiepunten geven aan geven hoeaan we hoe dat willen we datgaan willen doen. gaan doen.

omst. We willen een stad met r woningen, groen en recreatie. im baan. Deze visiepunten doen.

Visie Visie op op Visie op autoparkeren autoparkeren autoparkeren Visie op

w en flexibel nbeleid voor e toekomst.

oplossingen e wijken en n in de stad.

de kwaliteit bare ruimte.

Effecten: rkeerbeleid: e parkeerder juiste plek.

Nieuw en flexibel Nieuw en flexibel parkeernormenbeleid parkeernormenbeleid voor voor parkeren inparkeren de toekomst. in de toekomst.

fie fi etsp1arker1en

Op maat parkeeroplossingen Op maat parkeeroplossingen zoeken voor de wijken zoeken voor en de wijken en buurten inbuurten de stad. in de stad. van de kwaliteit VerbeteringVerbetering van de kwaliteit van de ruimte. openbare ruimte. van de openbare

Sturend parkeerbeleid: Sturend parkeerbeleid: de juiste parkeerder de juiste parkeerder op de juiste opplek. de juiste plek.

Parkeren op maat per gebied in Parkeerbenadering: Parkeerbenadering: gemeente LeidenbeĂŻnvloeden, beĂŻnvloeden, benutten, benutten, beprijzen en bouwen.en bouwen. beprijzen

Parkeerproblemen lost Parkeerproblemen lost Leiden nietLeiden op door extra niet op door extra parkeerplekken in de parkeerplekken in de openbare ruimte. openbare ruimte.

Effecten: Effecten:

benadering: Verbeteren kwaliteit fietsenstallingen n, benutten, en bouwen.

parkeren bouw

Extra aandacht op de focusgebieden.

23 3 4 4 5 5 6 6

De juiste fietser op de juiste plek.

7 8

Bevorderen van fietsgebruik in combinatie met auto en openbaar vervoer. Beter benutten van fietsenstallingen. Investeren in hoogwaardige fietsenstallingen.

blemen lost p door extra en rkeerekken in Regulering de handhaving n uitbreiden bare ruimte.

vexpansie 2020

Parkeren op Parkeren maat op maa per gebiedper in gebied in gemeente gemeente Leiden Leiden

Effecten: Effecten:

Fietsparkeren reguleren.

De fiets als uitgangspunt voor het ontwerp. Parkeren Parkeren op afstandop afstand Aansluiting zoeken bij nieuwbouw- en andere projecten.

Minder Minder Centrum meer Centrum meer Parkeergarages Parkeergarages Deelmobiliteit Deelmobiliteit parkeervergunningen parkeervergunningen vergunninghoudersvergunninghoudersook voor ook voor per huishouden per huishoudenplaatsen plaatsen bewoners bewoners

Normen fietsparkeren Normen fietsparkeren VerbeterenVerbeteren kwaliteit kwaliteit voor nieuwbouw voor nieuwbouw fietsenstallingen fietsenstallingen

Effecten: ReguleringRegulering en en Meer fietsparkeerMeer fietsparkeerhandhaving handhaving plaatsen plaatsen uitbreiden uitbreiden

et tie.

aat

den

Leiden heeft flinke ambities voor de toekomst, zo bleek bij het aantreden van het nieuwe college in 2018 en het nieuwe beleidsakkoord 2018-2022. Ambities op het gebied van onder meer duurzaamheid, mobiliteit en parkeren. De bestaande beleidskaders pasten daar niet bij; daarom werd onder andere nieuw mobiliteits- en parkeerbeleid ontwikkeld. De ontwikkeling van beide beleidsterreinen liep min of meer gelijk op, waarbij het mobiliteitsbeleid Extra aandacht op de het kader vormde voor de nieuwe visie op focusgebieden. parkeren voor de auto én de fiets. Graag neem Extraikaandacht jullie mee inop hetde proces en de conceptDe juiste fietser op de juiste plek. focusgebieden. uitgangspunten van de nieuwe Parkeervisie, en van de beleidsregels en parkeernormen in Bevorderen van fietsgebruik Leiden. in combinatie met auto en

Visie V opisie fie fi etsparkeren

op fie fi etsparkeren 1 2 3

1 2

De juiste fietser op de juisteNIEUWE plek. REGELS ZONDER

Bevorderen van fietsgebruik

openbaar vervoer.

Beter benutten van fietsenstallingen.

Investeren in hoogwaardige belemmeringen? De wens vanuit het college in combinatie met auto enwaarin de amfietsenstallingen. was een nieuw beleidskader

Fietsparkeren reguleren.

De fiets als uitgangspunt voor het ontwerp.

Aansluiting zoeken bij nieuwbouw- en andere projecten.

BELEMMERINGEN

Hoe leg je nieuwe regels op zonder nieuwe

openbaar vervoer. bities van het college verwerkt zouden zijn.

Doordat 'de fiets op 1' een gevleugelde term de visie ook beide

modaliteiten samen behandelen. Ook stond en staat de stad Leiden voor een grote woningbouwopgave van 8.500 woningen en 2.700 studentenwoningen binnen de gemeentegrenzen. Binnen de politiek leefde de gedachte dat door slim gebruik te maken van recente parkeerplannen van andere gemeenten snel een nieuwe visie opgesteld zou kunnen worden. Binnen een half jaar zouden er in ieder geval een nieuwe visie, beleidsregels en parkeernormen moeten liggen. Een belangrijke doelstelling was om de fiets nadrukkelijker in beeld te laten komen, autogebruik moest beperkt worden en de lasten voor de ontwikkelaars moesten niet toenemen. De nieuwe parkeernormen moesten faciliterend werken voor de bouwontwikkelingen. Er moest een einde komen aan de belemmerende parkeernormen voor woningbouwontwikkelingen. Hiermee hebben wij een uitvraag gedaan. Ook hebben wij aan de marktpartijen gevraagd om op een slimme wijze de participatie te organiseren. Uit drie goede offertes is de opdracht gegund aan Spark Parkeren.

geworden van moest Beterwas benutten fietsenstallingen.

AMBITIEUZE PLANNEN VRAGEN OM EEN AMBITIEUZE PARKEERVISIE Investeren in hoogwaardige De ‘kleinste grote stad’ van Nederland, zoals Leiden in de wandelgangen van het stadhuis fietsenstallingen. genoemd wordt, kent zorgen op het vlak van bereikbaarheid en leefbaarheid. Door de com-

pactheid van de stad is er nauwelijks ruimte voor vergroening en extra woningbouw. Kortom:

uitdagingen voor het nieuw te ontwikkelen parkeerbeleid. Voor ons als adviesbureau om deze uitdagingen te vertalen naar een duurzaam parkeerbeleid. Waarin een koers en bijpassende inFietsparkeren reguleren. strumenten op het gebied van parkeren een plek krijgen die invulling geven aan de ambities op

het vlak van leefbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid. Maar die ook recht doen aan het economisch vestigingsklimaat van de stad. Deze ambities hebben we vertaald naar parkeerop-

lossingen gespecificeerd naar leefmilieus, voor zowel de korte als lange termijn. Met aandacht De fiets als uitgangspunt voor de specifieke kenmerken (parkeer-DNA) van een dergelijk leefmilieu. voor het ontwerp.

Aansluiting zoeken bij nieuwbouw- en andere projecten.

vexpansie 2020

Voor het eerst gaat deze visie niet alleen over het parkeren van auto’s, maar ook over het parkeren van fietsen

NIEUWE VISIE

Sinds eind 2018 is er gewerkt aan de parkeervisie en de beleidsregels en parkeernormen. Voor het eerst gaat deze visie niet alleen over het parkeren van auto’s, maar ook over het parkeren van fietsen. Binnen de gemeente Leiden was dit uniek. Er was nog geen fietsparkeerbeleid. Voor het proces is gekozen intern te werken met werkgroepen. Hier zaten andere collega’s aan tafel die nog niet eerder betrokken waren geweest bij parkeerbeleid. Ook moest het op basis van de ambities van het college behoorlijk, zo niet radicaal anders, getoetst gaan worden in de toekomst. Men moest dus ook vaste waarden (zoals bestaande afwijkingsregels en parkeernormen) loslaten. Dit ook nog onder een behoorlijke tijdsdruk. Voor de participatie is gekozen voor een raadplegende rol van de stad. Hiervoor zijn parkeerpanels samengesteld met vertegenwoordigers van bestaande georganiseerde groepen. Dit garandeert een zekere representativiteit en konden we snel schakelen. Hiervoor hebben we breed uitgevraagd bij ondernemersverenigingen, bewonersvertegenwoording zoals wijkverenigingen, culturele instellingen, zorgen onderwijsinstellingen en belangenpartijen als onderwijs, gehandicapten, etc. TIEN JAAR VOORUITKIJKEN

Onder grote tijdsdruk is er gewerkt om het eerste concept van de parkeervisie voor de zomer van 2019 gereed te krijgen. Dit is gedeeltelijk gelukt. Vanwege de complexiteit gaf het college de ruimte om de rest van het jaar het concept te

verbeteren en te verscherpen. Wat ik heb gemerkt is dat het opstellen van de visie spannend en uitdagend is. Tien jaar realistisch vooruitkijken is makkelijker gezegd dan gedaan. Zowel intern als extern was er veel energie om vooruit te kijken. Doordat de huidige collegeambities duidelijk anders zijn dan van de vorige colleges waren er ook diverse uitdagingen. Enkele uitdagingen diep ik wat meer uit. LOGISCHE VOLGORDE VAN MAATREGELEN

In de parkeervisie hebben wij een duidelijk tijdspad aangegeven van de maatregelen tussen nu en 2030. Een belangrijke doelstelling is om met alle maatregelen de bouw te faciliteren en het autogebruik te beperken. Hiermee zal ook een bijdrage geleverd worden aan het op peil houden van de bereikbaarheid van de stad ook nadat er vele extra bewoners en bezoekers bijkomen. Op de korte termijn starten wij met het zoeken naar locaties om het parkeren op afstand van de binnenstad te realiseren. Dit zal dan moeten gebeuren op een goed bereikbare laats voor de auto en met goede aansluitingen op het openbaar vervoer en schone deelmodaliteiten. In een compacte stad als Leiden is dit een uitdaging. Tevens zullen strengere parkeernormen gaan gelden. Binnen gereguleerd gebied zijn veel mogelijkheden om van de parkeernormen auto af te wijken. Wij gaan dan wel met de ontwikkelaar afspraken maken dat bewoners ook nooit aanspraak kunnen maken op een parkeervergunning. Hiermee kunnen markt-

PARKEERPANEL Het succes van het werken met een Parkeerpanel is dat alle doelgroepen (stakeholders) van begin tot einde mee draaien in de totstandkoming van het beleid. Tijdens de inventarisatie hebben we de knelpunten, maar ook de dromen en nachtmerries van onder andere bewoners, bedrijven en instellingen opgehaald. Vervolgens zijn de visiepunten op parkeren met deze groep gedeeld en bediscussieerd. Uiteindelijk zijn de oplossingsrichtingen voorgelegd aan de panelleden en hebben we de reacties daarop opgehaald. Deze informatie is gedeeld met het college, zodat zij een goed afgewogen besluit kon nemen over de nieuwe visie op parkeren.

vexpansie 2020

partijen kijken naar slimme duurzame maatregelen om goed verkoop- of verhuurbare woningen te realiseren maar wordt de wijk niet belast met zeer veel aanvullend autoverkeer en parkerende auto’s. Daarnaast zorgen de normen en kwaliteitseisen voor fietsparkeren ervoor dat er door de ontwikkelaar goede fietsvoorzieningen van een hoog niveau worden gerealiseerd. Dit moet toekomstige overlast van fietsen beperken. Op de middellange termijn krijgen nieuwe bewoners minder parkeervergunningen en worden de tarieven voor parkeervergunningen voor alle vergunninghouders duurder. Zodra het parkeren op afstand is gerealiseerd zal het aantal vergunningen verder worden beperkt. Op de langere termijn zien wij een beter gebruik van onze parkeerfaciliteiten maar ook inzet van de beschikbare parkeerplaatsen van private partijen. Het oplossen van de parkeervraag is immers een uitdaging voor alle gebruikers van de stad. Wij gaan hierover in gesprek met de eigenaren. LEEFMILIEUS

Wij hebben gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak. Hiervoor hebben wij de stad in gebieden opgedeeld, wij noemen dit leefmilieus. Een leefmilieu bestaat uit meerdere wijken en buurten. Deze wijken vertonen onderling voldoende samenhang om een leefmilieu te vormen. Hierbij hebben wij gekeken naar stedenbouwkundige opzet, verkeersstructuur, demografie, autobezit en parkeervormen. Voor de grenzen van de leefmilieus is aansluiting gezocht bij 'natuurlijke' grenzen zoals gebiedsontsluitingswegen, het spoor en waterpartijen. FIETSMAATREGELEN

De gemeente Leiden gaat de uitdaging aan om de fietsparkeerproblemen in de stad op te lossen. Als studentenstad en derde fietsstation van Nederland zijn er grote uitdagingen om alle fietsen goed kwijt te kunnen. Uit een fietsparkeerdrukmeting van 2019 bleken er 10.000 fietsen in binnenstad en stationsgebied buiten de fietsparkeervoorzieningen te staan. Onlangs is de grootste fietsenstalling van Leiden geopend met circa 4.800 fietsplekken. Dit geeft tijdelijk wat verlichting in de parkeerdruk. In de Parkeervisie zijn focusgebieden vastgesteld waar met name aandacht gegeven moet worden aan het oplossen van fietsparkeerknelpunten. De focusgebieden zijn de OV-knooppunten, winkelstraten in het centrum en winkelcentra. Hier gaan wij hoogwaardige fietsparkeervoorzieningen realiseren. Dit kan een nieuwe locatie worden of (dubbel)gebruik van een bestaande locatie.

Leiden-Cultuurkwartier bron: Buro JP

FIETSPARKEREN Het opnemen van fietsparkeren in een parkeervisie is eigenlijk niet meer dan logisch. De strijd om een plek in de openbare ruimte speelt zich steeds meer af tussen geparkeerde fietsen en geparkeerde auto’s. Waarbij steden als Leiden steeds meer kiezen om het parkeren van auto’s op straat af te bouwen om daarmee meer plek te geven voor het parkeren van de fiets. En waar met parkeeroplossingen voor de fiets ruimte wordt gemaakt voor de voetganger. Een parkeervisie waar aandacht wordt gegeven aan zowel fiets- als autoparkeren zorgt voor een integrale afweging hierin. De ambitieuze visie op fietsparkeren is vertaald in de beleidsregels parkeernormen Leiden 2020, waarin fietsparkeernormen een belangrijke positie hebben ingenomen.

BELEIDSREGELS PARKEERNORMEN: DE JUISTE AFWEGING

Het vertalen van visiepunten naar concrete nieuwe beleidsregels en parkeernormen was een enorme uitdaging. Dit kwam met name door het opstellen van nieuwe fietsparkeernormen en –kwaliteitseisen, aangevuld met de maximale parkeernormen voor de auto. Op sommige locaties (zoals het stations gebied) wordt de maximale parkeernorm zelfs nul! Het delen van ambities en het vinden van draagvlak hiervoor ging in de meeste gevallen goed. Echter, het juridisch juist formuleren is een grote uitdaging gebleken. Je kunt immers allerlei wensen hebben, maar het moet in juridisch opzicht wel kloppen. Daarbij moeten ook de verschillende belangen goed tegen elkaar worden afgewogen. Complex was ook het toetsen van nieuwe regels aan bestaande bouwplannen. Want hoe voorkom je dat bestaande bouwplannen niet door kunnen gaan als gevolg van gewijzigde regels? Zonder het autogebruik in de toekomst te verminderen en het fietsgebruik te vergroten loopt Leiden vast. Bij ieder bouwplan moet zoveel als mogelijk rekening gehouden worden met goede fietsenstallingen. Alleen op die manier voorkomen we dat het parkeren van fietsen ten koste gaat van de openbare ruimte en de sa-

menleving de kosten hiervoor moet dragen. Dit betekent dat bepaalde bouwplannen mogelijk lastiger te realiseren zijn. Tegelijk wordt echter ook de parkeernorm voor auto’s omlaaggebracht. Uit onze berekeningen tussen de oude en nieuwe parkeernormen voor enkele bouwplannen blijkt dit pakket aan maatregelen een positief financieel effect te hebben voor ontwikkelaars. Zij zouden hiermee dus in theorie ruimte moeten hebben om aan de andere ambities van het college mee te werken (bijvoorbeeld vergroening, sociale woningbouw en verduurzaming).

binnengekomen. Deze worden verwerkt en gaan samen met de op onderdelen aangepaste Parkeervisie ter besluitvorming naar de gemeenteraad. Wij verwachten een besluit over de Parkeervisie voor het zomerreces. Aansluitend kunnen de beleidsregels en parkeernormen door het college worden vastgesteld. Gelijktijdig wordt gewerkt aan een paraplubestemmingsplan om te regelen dat de maximale parkeernormen voor auto’s en de fietsparkeernormen opgelegd kunnen worden. Eind 2020 verwachten wij dat alle besluitvorming is afgerond. Dan moeten de eerste maatregelen ook zijn verwerkt in de nieuwe parkeerverordening.

PARKEREN IN DE 21E EEUW

Met een afgewogen voorstel zijn zowel de Parkeervisie als de Beleidsregels Parkeernormen begin dit jaar door het college eigenlijk soepel vastgesteld en vrijgegeven voor de inspraak. Tijdens de inspraak zijn 101 reacties

Dennis Bruin, Parkeermanager en projectleider Parkeervisie gemeente Leiden, Tekst in kaders van Stan van de Hulsbeek, projectleider Spark Parkeren, begeleider van dit project

BOTSPROEVEN Ambitieuze parkeernormen voor zowel de auto als de fiets kunnen voor koudwatervrees zorgen. Om deze koudwatervrees weg te nemen, hebben we enkele zogenoemde ‘botsproeven’ uitgevoerd. De concept-parkeernormen en het bijhorende toepassingskader zijn doorberekend voor enkele majeure ontwikkelprojecten binnen de gemeente Leiden. Zodat de effecten van de nieuwe normen inzichtelijk gemaakt konden worden, schoonheidsfoutjes gerepareerd konden worden en op een onderbouwde én inzichtelijke manier discussie gevoerd kon worden met de betrokken afdelingen binnen de gemeente Leiden.

vexpansie 2020

Norm toegankelijkheid gebouwen in aantocht

vexpansie 2020

Gebouwen, dus ook parkeergarages zouden voor iedereen, dus ook voor mensen met een beperking makkelijk toegankelijk moeten zijn. Daar lijkt nu schot in te komen door een nieuwe brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) over de voortgang van het Actieplan Toegankelijkheid voor de Bouw. TEKST JITZE RINSMA

De afgelopen jaren (2016, 2017 en 2018) is in Vexpansie verschillende keren aandacht besteed aan de verplichting om gebouwen toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Een nieuwe brief van minister drs. R.W. Knops van BZK aan de kamer, waarin het opstellen van een norm wordt aangekondigd, is reden om er wederom op in te gaan. Hoe zit het ook alweer? De minister heeft in januari 2018 een actieplan naar de Tweede Kamer gestuurd waarin wordt aangegeven dat (belangenorganisaties van mensen met een beperking en bij de bouw betrokken partijen) de handen ineenslaan om de toegankelijkheid van gebouwen voor mensen met een beperking te verbeteren. Dat actieplan volgt uit het VN-verdrag over de rechten van mensen met een beperking. Met het actieplan zetten partijen in op het vergroten van het bewustzijn over goede toegankelijkheid. Daarvoor is het belangrijk dat mensen met een beperking al vanaf de ontwerpfase bij een (ver)bouwproject worden betrokken. Ook wordt er gewerkt aan het eenvoudig beschikbaar stellen van eenduidige richtlijnen voor toegankelijk bouwen en verbouwen. Verder vroeg het actieplan om meer aandacht in opleidingen voor het thema toegankelijkheid. De minister benadrukte in de brief bij het actieplan dat het verbeteren van de toegankelijkheid in 2018 van gebouwen een doorlopend proces is, waaraan geen einddatum is verbonden. Uitgangspunt is dat het verbeteren van de toegankelijkheid gebeurt op basis van vrijwillige afspraken tussen partijen. Het lijkt erop dat sprake is van achterblijvende resultaten.

VOORTGANGSBRIEF

Op 27 februari 2020 stuurt minister Knops een Voortgangsbrief Actieplan Toegankelijkheid voor de Bouw naar de Tweede Kamer. Met deze brief informeert hij de kamer over de uitvoering van het actieplan. “Voor alle nieuwe voor publiek toegankelijke gebouwen heb ik aangegeven in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl) te zullen voorschrijven dat in ieder geval de hoofdtoegang van het gebouw over een goed toegankelijke drempel (maximaal 20 millimeter) beschikt. Met betrekking tot nieuwe voor publiek toegankelijke gebouwen heb ik ook aangegeven in het Bbl aanvullende eisen te zullen opnemen voor trappen zodat deze gebouwen voor mensen met een visuele en fysieke beperking beter toegankelijk zijn. Het betreft hier onder andere de eigenschappen van de trapleuning, het correct aanbrengen van markeringen en meer uniformiteit in trapontwerpen. Daarnaast is het belangrijk dat toegangen van zowel woningen als gebouwen goed bereikbaar zijn vanaf de openbare weg, ook voor mensen met een rolstoel. Ook daarvoor zal ik eisen in het Bbl opnemen” aldus minister Knops.

naar de mogelijkheid om hiervoor een volledige en eenduidige richtlijn te ontwikkelen; een vrijwillige richtlijn die in het ontwikkelen bouwproces kan worden gebruikt om goed toegankelijke woningen en gebouwen te realiseren. Dit verkennende onderzoek geeft inzicht in het speelveld, de beschikbare bronnen, ontwikkelingen en de verschillende belangen die bij het ontwikkelen van zo’n richtlijn spelen. Het verkennende onderzoek van Rigo is beschikbaar op de site van de Rijksoverheid. Om nu een goed vervolg te geven aan het onderzoek van Rigo is met alle bij het actieplan betrokken partijen afgesproken om aan NEN de opdracht te verstrekken voor het ontwikkelen van een richtlijn. NEN is onafhankelijk en de deskundige organisatie op dit gebied en is daarom bij uitstek de organisatie die in staat is om tot consensus tussen de verschillende partijen te komen en invulling te geven aan de ontwikkeling van de richtlijn. Daarnaast volgt NEN de ontwikkeling van een Europese norm (CEN) op het gebied van toegankelijkheid. Deze Europese norm komt naar verwachting dit voorjaar beschikbaar. Afgesproken is om bij de ontwikkeling van een Nederlandse richtlijn bij deze norm aan te sluiten. Opdracht voor de ontwikkeling van de Nederlandse richtlijn is eind 2019 door BZK aan NEN verstrekt. Daarbij is afgesproken dat alle leden van de begeleidingscommissie bij het actieplan Toegankelijkheid voor de Bouw deelnemen in de door NEN in te stellen normcommissie. Van deze leden worden inhoudelijke bijdragen in het ontwikkelproces gevraagd. Daarnaast zal NEN nagaan welke andere stakeholders aan de ontwikkeling kunnen en willen bijdragen. De doorlooptijd van de ontwikkeling van de richtlijn bedraagt circa twee jaar. Planning is dat eind 2020 een ontwerp van de norm beschikbaar komt en dat deze norm begin 2021 in consultatie kan worden gebracht (openbare commentaarronde). Eind 2021 zou de norm dan gepubliceerd kunnen worden.

ACTIEPLAN

In het actieplan Toegankelijkheid voor de Bouw hebben partijen geconstateerd dat het, naast de wettelijke eisen in de bouwregelgeving, op dit moment ontbreekt aan een eenduidige richtlijn voor toegankelijk (ver)bouwen. De minister van BZK heeft daarom in samenwerking met bij het actieplan betrokken partijen door het bureau Rigo verkennend onderzoek laten uitvoeren

JITZE RINSMA, redactie Vexpansie

Kamerbrief voortgang actieplan toegankelijkheid voor de bouw

De Europese norm op het gebied van toegankelijkheid komt naar verwachting dit voorjaar beschikbaar

vexpansie 2020

Onderscheidend in beheer en exploitatie Wij beheren, exploiteren en transformeren bestaande en nieuwe parkeerlocaties. Dankzij onze expertise en focus realiseren wij beter renderende openbare parkeerlocaties. Door innovatieve toepassingen zoals pre-booking, doordachte marketingcampagnes en een hoogwaardig operationeel beleid zorgen wij ervoor dat de bezettingsgraad stijgt en er direct extra parkeerinkomsten worden gegenereerd. Iedere parkeerlocatie heeft een op maat aanpak nodig. Wij gaan daarom samen met jou rond de tafel zitten om te achterhalen wat de mogelijkheden zijn en houden jou altijd op de hoogte van de vooruitgang en onze initiatieven.

Hoogwaardig beheer

Extra rendement,

Een hoogwaardig operationeel beleid is essentieel om de bezoeker veilig en prettig te laten parkeren. Wij zijn daarom ook 24/7 beschikbaar voor iedere bezoeker.

Draag jouw parkeerlocatie over aan ons, dan maken wij van jouw parkeerlocatie een commercieel bedrijf en kan jij je focussen op jouw eigen core business.

Hoge bezettingsgraad

Innovatieve tools,

Unieke samenwerkingen, innovatieve parkeersoftware en doordachte marketing campagnes vergroten de bezettingsgraad van jouw parkeerlocatie.

www.parkingyou.nl vexpansie 2019

â&#x20AC;˘

+31(0)40 8200 956

Pre-booking software, B2B partner-software en innovatieve marketing-middelen zorgen voor hogere naamsbekendheid en online vindbaarheid van jouw parkeerlocatie.

â&#x20AC;˘

Victoriapark 4, 5611 BM Eindhoven

Gastcolumn

Durf te vernieuwen! FRANS BEKHUIS

De coronacrisis laat vele kanten van ons menselijk bestaan zien. De kwetsbaarheid en de saamhorigheid zijn maar enkele van die aspecten. Wat ons allemaal heeft verrast is de snelheid waarmee het virus zich heeft verplaatst, mede veroorzaakt door globalisering en de wijze waarop wij ons verplaatsen; snel, comfortabel, fijnmazig. Maar nu dus niet. Voor een maatschappij die altijd in beweging is, zijn de beperkingen om ons te verplaatsen een vreemde gewaarwording met verschillende mobiliteitseffecten en nieuwe inzichten. Meer thuiswerken, minder files, schonere lucht, minder verkeerslawaai, meer verplaatsingen per voet en met de fiets zijn zo maar een aantal effecten die duidelijk waarneembaar zijn. De vraag is welke effecten tijdelijk en welke structureel zijn en wat de gevolgen zijn voor parkeren en het mobiliteitsbeleid? Wat gelijk in het nieuws kwam was de daling van de parkeeropbrengsten voor gemeenten en private ondernemingen. Niet alleen vanwege het risico op â&#x20AC;&#x2DC;drukknopbesmettingâ&#x20AC;&#x2122; of gratis parkeren voor zorgverleners, maar vooral door de daling van het aantal autoverplaatsingen met 50 procent door de co-

ronamaatregelen (onder andere sluiting van winkels en kantoren). Deze crisis zorgt voor een enorme disruptie voor alle sectoren, ook voor de parkeersector. Daarbij speelt ons verplaatsingsgedrag de grootste rol. Gaan we meer thuiswerken of heeft de rust op straat ons aan het denken gezet om meer autoluwe woonwijken in de komende jaren te gaan realiseren? Maar op welke wijze gaan we dan ons verplaatsen in zowel stedelijk gebied als in het landelijk gebied? Deze ontwikkelingen en discussies waren al ingezet maar de coronacrisis gaat deze ontwikkelingen versnellen. De parkeersector dient daar op te anticiperen als onderdeel van het mobiliteitsbeleid maar ook van het ruimtelijk beleid. De komende jaren groeit de Nederlandse bevolking aanzienlijk en zullen er 1,3 miljoen woningen erbij gebouwd gaan worden. Daar hoort een toekomstbestendig mobiliteitssysteem bij, inclusief parkeren, met de nadruk op duurzame gebiedsontwikkeling waarbij de bewoner en reiziger centraal staat. Zaken waar we nu al mee bezig zijn, maar die door de coronacrisis in een stroomversnelling komen. Daarbij ben ik optimistisch dat we dit als parkeersector gaan oppakken. Los van het persoonlijke leed van veel mensen, biedt de crisis kansen tot herbezinning. Ik zou het een gemiste kans vinden als we hierna gewoon verdergaan zonder dat we geleerd hebben van deze crisis. Blijf vernieuwen! FRANS BEKHUIS, senior projectmanager Mobiliteit bij CROW

vexpansie 2020

Parkeergarage Rokin: in alles uitdagend! Hartje Amsterdam ter plaatse van Metrostation Rokin lag al jarenlang het casco van de gelijknamige parkeergarage. Hegeman Bouw & Infra ging de uitdaging aan om deze op ‘postzegelformaat’ volgens moderne bouwmethodieken af te bouwen. Een terugblik op een bijzonder bouwproject.

TEKST JELLE VAN EGMOND

vexpansie 2020

Het casco boven het voorziene metrostation Rokin van de Noord/Zuidlijn, met een capaciteit van 293 parkeerplaatsen en circa 260 stallingsplaatsen voor fietsen werd jaren geleden gelijktijdig met de Noord/Zuidlijn gerealiseerd. De eerste vraag was dan ook: Wat is de staat van het casco en voldoet deze nog aan de huidige regelgeving? Gelukkig bleek de staat van het casco nog redelijk goed te zijn en was het op enkele bekistingsresten na in redelijk goede bouwtechnische staat. We hebben het casco laten toetsen. Dit was een eis ook van de opdrachtgever, want tijdens bij ontwerp van het casco werd nog uitgegaan van de NEN 2443 uit 2000. Het bleek dat de omgang met lekwater een uitdaging was. Bij sneeuw wordt er met auto’s veel sneeuw(water) binnengereden; hier hebben we uiteindelijk een niet voorziene separate pompput voor gerealiseerd.

De vloercoating is een mooi voorbeeld waarbij je in de tenderfase al kijkt naar de toekomstige waarde

TENDERFASE

Tijdens de tender- en engineeringsfase werd middels de opzet van een 3D-model (BIM) verder veel aandacht geschonken aan het raakvlakmanagement met diverse andere uitvoeringsdisciplines, denk hierbij aan het staalwerk en de installaties. Om met diverse disciplines in 3D te kunnen afstemmen en fouten (zogenaamde clashes) eruit te halen is het van groot belang dat alle input op eenduidige/ juiste wijze aangeleverd wordt bij de partij die de regie heeft, Hegeman in dit geval. Het model bleek echter niet zaligmakend en het bleek uiteindelijk bovenal ervaring en mensenwerk dat doorslaggevend was bij bijvoorbeeld het raakvlakmanagement met bestaande wapening. Het was een flinke inspanning om die niet te raken. Binnen het met de gemeente Amsterdam gesloten DBM-contract (Design, Built and Maintenance) moest ook vanwege de onderhoudsverplichtingen naar de toekomstige gebruiksomstandigheden worden gekeken. De vloercoating is daarvan een mooi voorbeeld waarbij je in de tenderfase al kijkt naar de toekomstige waarde. Bij een goedkoop coatingsysteem moeten de bochten door slijtage vaak na een beperkt aantal gebruiksjaren weer worden voorzien van een nieuwe coating, met een goed systeem is het onderhoud aan de vloeren te minimaliseren. Gekozen is voor een hoge kwaliteit. Een bijkomend voordeel is dat de parkeergarage later niet (deels) dicht hoeft voor onderhoud van de vloeren.

BEWONERS

Het project ligt in centrum van Amsterdam, dus was er veel aandacht voor het omgevingsmanagement en de aanvoer van materialen. Gelukkig zijn de meeste activiteiten onder de grond. Echter: de mensen in de buurt van de garage hebben jarenlang in de bouwput van de Noord/Zuidlijn gezeten. De omgeving was blij met de nieuwe inrichting. Mooie bestrating, horecagelegenheden hebben hun terrasje er netjes bijliggen en dan moet de garage worden afgebouwd. Dat lag gevoelig! De buurtbewoners waren tegen het ontwerp voor de lichtopbouw, dat wel boven het maaiveld komt. De buurt zat er zo bovenop, dat ze zelfs een architect heeft laten kijken naar een ander ontwerp. Samen met de opdrachtgever is het project goed gemanaged. Logistiek gezien lag er nog een uitdaging. De vrachtwagens kwa-

men daarom vaak â&#x20AC;&#x2DC;s morgens vroeg met materialen en reden dan de hellingbaan op. De materialen werden middels elektrisch materieel de garage ingereden. Gelukkig was het â&#x20AC;&#x2122;s ochtends rustig. Amsterdam komt op die locatie laat op gang. Al met al is het project goed verlopen en is de Rokingarage op 6 mei 2020 geopend. De garage heeft parkeerplaatsen voor invaliden en beschikt over faciliteiten voor elektrisch laden. 80 procent van de parkeerplaatsen is voor vergunninghouders. Voor kortparkeerders bedraagt het tarief 6,30 euro per uur met een maximum van 63 euro per dag. De opening van de fietsenstalling volgt in de loop van deze zomer. JELLE VAN EGMOND, Commercieel manager Hegeman Bouw & Infra BV

vexpansie 2020

PIETER LITJENS 44

vexpansie 2020

Pieter Litjens CROW Pieter Litjens is sinds januari 2019 algemeen directeur van het kennisplatform CROW. De redactie van Vexpansie is TEKST RONALD VAN DER WEERD

Voordat je bij CROW aan de slag ging was je vooral politiek actief als stadsdeelvoorzitter, burgemeester, tweede kamerlid, wethouder Amsterdam… mis je de politiek? Nee, er is een verschil tussen politiek en besturen. In de Tweede Kamer wordt vooral politiek bedreven. Maar in alle andere functies was er vooral sprake van besturen. In Amsterdam zijn onze kinderen geboren en ik ben daar vijf jaar stadsdeelwethouder geweest. Ik merkte dat ik een nogal kort lontje had. Voorstellen van de oppositie vond ik bijvoorbeeld per definitie onzinnig. Aan het einde van die periode bedacht ik me dat ik meer op het proces moest gaan sturen. Als burgemeester (Aalsmeer), een van de mooiste banen, ging dat al beter. Daarna kwam de mogelijkheid om in de Tweede Kamer zitting te nemen. Een leerzame periode, maar wel een ervaring die mij duidelijk maakte dat besturen meer iets voor mij is dan het zijn van volksvertegenwoordiger. Toen vervolgens de mogelijkheid kwam om wethouder in Amsterdam te worden heb ik daar dan ook direct ja op gezegd. Ik heb dat vier jaar mogen doen met een fantastische portefeuille verkeer en vervoer. In Amsterdam zat de Noord/Zuid lijn in de portefeuille en de renovatie van tunnels en hoe hou je een steeds drukkere stad leefbaar. Ook parkeren zat in de portefeuille. Dus ook de items als autoluwe binnenstad, tarieven, parkeernormen etc. waren onderwerpen van discussie. Wat maakte het CROW interessant? In mei 2018 wist ik één ding zeker: De volgende stap was niet in het openbaar bestuur. Ik ben in het half jaar daarna een aantal opdrachten als zzp’er gaan doen, ook om tijd te hebben om goed na te denken wat ik wél wilde. Ik ben onder andere bezig geweest als bestuurlijk verkenner van corri-

benieuwd naar zijn ervaringen. U hopelijk ook.

dorstudie Amsterdam-Hoorn. Een MIRT-verkenning inzake de verbetering van de bereikbaarheid in het gebied tussen Amsterdam en Hoorn. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkte in deze verkenning intensief samen met de betrokken regionale en lokale overheden, het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en belangengroepen. Mijn taak was vooral om ervoor te zorgen dat bestuurlijk de neuzen in dezelfde richting kwamen te staan. Het heeft uiteindelijk geleid tot positieve besluitvorming in het MIRT-overleg. Vervolgens kwam de kans om aan te sluiten bij CROW. In de vacature van directeur/bestuurder kwamen alle onderwerpen voorbij waarmee ik in de jaren ervoor in aanraking was gekomen. De opdracht bestond vooral uit de opgave om CROW meer in het centrum van de aandacht te zetten. CROW was misschien een wat té degelijke organisatie. CROW mocht wat meer op de voorgrond treden en in het centrum van het speelveld komen te staan. Een mooie uitdaging! Kan je nu na een jaar zeggen dat wat je toen dacht te zien ook uiteindelijk zo was? Ja, bij CROW is het simpel. What you see is what you get. Het is een bescheiden organisatie, waar mensen werken die hart voor de zaak hebben, waar mensen werken die uitgaan van het adagium underpromise, overdeliver. Niet vooraf van de daken schreeuwen wat je niet waar kunt maken. Eerder andersom! Zie je een rol voor CROW visies te ontwikkelen? Ja, we zijn een kennisplatform. Wat veel kennisorganisaties vaak vergeten is een model te vinden om de kennis vervolgens in te zetten en toepasbaar te maken. We leveren de kennis niet voor de boekenplank maar om Nederland beter te maken en om te zorgen dat de kennis gebruikt kan worden ten behoeve van meer verkeersveiligheid, betere ruim-

telijke ordening, betere mobiliteit, noem maar op. Zie je een rol voor CROW in de MAAS-discussie? Jazeker. Wanneer op een gegeven moment gemeenten de MaaS-uitgangspunten in het beleid vorm moeten gaan geven kunnen we als CROW de gemeenten daarbij helpen. Een ander voorbeeld is de Nationale Omgevingsvisie. We zijn met Platform 31, vooral bezig met ruimtelijke plannen, aan tafel gaan zitten. Je ziet dat ruimte en mobiliteit vaak apart van elkaar worden ingezet. Het is nodig dat deze steeds vaker bij elkaar komen. Deze twee hebben alles met elkaar te maken en dus starten we met een kennisnetwerk waarin we proberen kennis te verrijken en te ontwikkelen. Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de komende tien jaar voor de parkeerbranche? Duurzame gebiedsontwikkelingen, verstedelijking… daar gaat het over. Parkeren is daarin een ongelooflijk belangrijk onderwerp. Het wordt belangrijk dat eenieder die zich in dit speelveld bevindt zich gaat verenigen en de kennis gaat delen. Dat het een netwerk wordt van waaruit parkeren binnen deze hele discussie naar een hoger plan wordt gebracht. Een kennisnetwerk zou daar heel dienstig aan kunnen zijn. Gemeenten moeten hierbij aansluiten. Er wordt veel van gemeenten verwacht. Aansluiten bij een kennisnetwerk waar de kennis gebundeld is, is aan te bevelen. Waarbij gewerkt wordt aan het gezamenlijk opstellen van een kennisagenda en een uitvoeringsplan op het gebied van parkeren en duurzame gebiedsontwikkeling die een oplossing biedt voor de vraag van overheden. RONALD VAN DER WEERD, Redactie Vexpansie

vexpansie 2020

Service

Martje Hoofs

André Wielaard

Albert de Vr ies

Ronald van der Weerd

ans Peter Dingem

Daniel de Te lla

Otto Meijer

Over Vexpan BESTUUR

• • • • • •

Voorzitter: André Wielaard - EasyPark Group Penningmeester: Albert de Vries - Gemeente Leiden Peter Dingemans - ParKam Ronald van der Weerd - Gemeente Tiel Martje Hoofs - Gemeente Amsterdam Daniel di Tella - BKS Parking

Ties de Groot

EUROPEAN STANDARD PARKING AWARD (ESPA)

De ESPA is een onderscheiding die namens de EPA wordt verstrekt. De ESPA wordt in Nederland uitgereikt door Vexpan. De ESPA is in het leven geroepen door de Europese parkeerbranche, omdat zij de kwaliteit en het imago van parkeervoorzieningen wil verhogen. Bij de toetsing wordt gebruikgemaakt van een uitvoerige checklist, waarbij onderdelen als verlichting, gebruiksgemak, veiligheid, comfort en betaalsystemen aan de orde komen.

ASPIRANT - BESTUURSLEDEN

• Ties de Groot - Ministerie IenW • Otto Meijer- Skidata SECRETARIAAT

Contactgegevens: info@vexpan.nl, 035 - 694 32 45.

Mocht u uw garage willen laten toetsen voor de ESPA, dan kunt u via onze website het aanvraagformulier downloaden. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45. VEXPAN EXPERTTEAM

WOORDVOERING

André Wielaard: contact via het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45. LID WORDEN

Voor informatie over uw lidmaatschap of lid worden van Vexpan kunt u kijken op www.vexpan.nl of neem contact op met verenigingsmanager Lyn McKerrow, lyn@vexpan.nl of 06 - 48 53 73 39.

Het Expertteam is er om uw parkeer-vakinhoudelijke vragen te beantwoorden. Vragen kunnen gaan over de omvang van het parkeerareaal in Nederland en het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages tot vragen over bouwtechnische, juridische of beleidsmatige onderwerpen. Vexpan heeft die kennis in huis. Er is een team van professionals in het leven geroepen om de vragen objectief te beantwoorden: het Vexpan Expertteam. Heeft u een inhoudelijke vraag? Uw vraag is van harte welkom op info@vexpan.nl

EUROPEAN PARKING ASSOCIATION

Vexpan is als onafhankelijke beroepsvereniging lid van de European Parking Association (EPA). Contactpersoon: Peter Dingemans - ParKam

vexpansie 2020

platform parkeren nederland

DOELTREFFENDE PARKEERGARAGE INSPECTIES Het belangrijkste bij brandbeheersing is naast een zo snel mogelijke signalering, het voorkomen van rookgasverspreiding. Veel parkeergarages zijn daarom verplicht uitgevoerd met een brandbeveiligingsinstallatie welke volgens het bouwbesluit 2012 dient te worden voorzien van een geldig inspectiecertiﬁcaat.

Het grootste gevaar voor mensen bij brand is de opeenhoping van rook en warmte. Rook vermindert het zicht, belemmert de ademhaling en maakt brandbestrijding moeilijk. Bij branden vallen de meeste slachtoﬀers door verstikking. De oplopende hitte bevordert daarnaast de uitbreiding van vuur en vergroot de schade. Normec Fire Safety & Security BV is de onafhankelijke kennispartner/denktank voor alle vraagstukken over bestaande parkeergarages maar ook voor de nieuwste ontwikkelingen in de parkeersector zoals probleemstellingen -vraagstukken op het gebied van litium-ion-accu’s, laadpalen, waterstof-auto’s, enz.

Kwaliteit heeft bij ons prioriteit nummer 1

+31 (0)765780949

Snel, eﬃciënt en betrouwbaar

www.normecfss.nl

Kennis, kunde, integriteit

d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS

m m rkaarten.co rkaarten.co e e e e k k r r a a .p .p w w .com ww n.com ww e t r a a k r e e k info@par

.nl .nl t t e e n n a a l l p p @ @ n n rte erkaarte parkeerkaa

er van parkeerkaarten Leverancier van parkeerkaarten or alle systemen voor alle systemen PARKINGSUPPLIES B.V. TRANSPORTCENTRUM 6 7547 RW ENSCHEDE TELEFOON 053 - 43 22 688 FAX 053 - 43 25 350