ABC rozwodów

Profesjonalny pełnomocnik jakim jest adwokat pomoże przejść przez ten proces w najlepszy możliwy sposób, bez eskalowania emocji, i będzie nieocenionym wsparciem na każdym etapie postępowania rozwodowego.”

Krzysztof Zagóra

Bywa, że wykorzystaliśmy już wszystkie dostępne metody i nie przyniosły one efektu. Próbowaliśmy budować relację, ale bezskutecznie. Nie mamy już motywacji, sił, a często i chęci by podejmować kolejne próby, a czasem dalsze trwanie w związku zagraża naszemu zdrowiu lub życiu. Wtedy rozwód bywa jedynym rozwiązaniem. O tym, jak się do niego przygotować i czego się spodziewać rozmawiamy dziś z mecenasem Krzysztofem Zagórą, adwokatem pełniącym funkcję tak zwanego prawnika rodzinnego.

Katarzyna Wojciechowska: Krzyszto e, wyjaśnij nam na wstępie kim jest prawnik rodzinny?

Krzysztof Zagóra: To osoba wykwali kowana w prowadzeniu spraw z zakresu prawa rodzinnego, czyli działu regulującego niemajątkowe i majątkowe stosunki w rodzinie, zarówno wewnątrz rodziny, jak i z osobami trzecimi. Prawo to reguluje kodeks rodzinny i opiekuńczy, kodeks cywilny, a także ustawy szczegółowe. Czyli pierwszym kryterium jest dobra znajomość wszystkich tych obszarów. Nie mniej ważne jest drugie kryterium, które moglibyśmy określić ogólnie jako zaufanie. Oczywiście, każdy prawnik powinien być godny zaufania, ale jeśli decydujemy się oddać wszystkie swoje sprawy rodzinne w jedne ręce, to taki prawnik poznaje nas zdecydowanie lepiej, niż prowadząc jednorazowe postępowanie. I często jest w stanie doradzać nam z większą precyzją i empatią.

Czy w Twojej praktyce dominuje jakiś konkretny rodzaj spraw?

Tak, sprawy związane z rozwodami, alimentami, władzą rodzicielską oraz kontaktami z dziećmi - to coraz powszechniejsze problemy, bo skala rozwodów wciąż rośnie. Obecnie w Polsce rozpada się co 3 małżeństwo, podczas gdy 30 lat temu tylko co 5 małżeństwo ulegało rozpadowi.

Często słyszę, że dziś zbyt szybko decydujemy się na rozstanie. Można dyskutować z tym, jakie dawniej były powody trwania w związkach i jak to wygląda teraz, ale to temat na osobną rozmowę. Spójrzmy dziś tylko z takiej perspektywy, jaką będzie przyjmował Sędzia - skąd wiadomo, że jest to już czas na rozwód dla danej pary?

Przepisy polskiego prawa przewidują, że aby doszło do orzeczenia rozwodu musi dojść między małżonkami do zupełnego oraz trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Zadaniem Sądu jest więc zbadanie, czy pomiędzy małżonkami doszło do zupełnego rozkładu więzi emocjonalnej, zycznej oraz gospodarczej.

Jak Sąd sprawdza czy doszło do rozkładu tych więzi?

W przypadku więzi emocjonalnej Sąd sprawdza czy uczucie które ich łączyło dalej istnieje. W przypadku więzi zycznej bada czy między małżonkami ustało współżycie seksualne. Oczywiście podstawą są tu zeznania małżonków. Jeśli są zgodne to sprawa jest dość prosta. Jeśli jednak zeznania stron są sprzeczne to Sąd prosi o dowody, którymi mogą być na przykład wiadomości, maile – wszystko, co świadczyłoby o tym, że dana więź jednak istnieje. W praktyce, jeśli deklarujemy zupełny rozpad więzi emocjonalnej, a nasz partner czy partnerka jako dowód okazuje świeży zapis rozmowy na komunikatorze, w którym obie strony deklarują sobie miłość, to Sąd weźmie taki dowód niewątpliwie pod uwagę.

Natomiast w przypadku więzi gospodarczej Sąd bada czy małżonkowie wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, tzn. czy razem gotują, sprzątają, robią zakupy, pomagają sobie we wszelkich codziennych obowiązkach, prowadzą codzienne wspólne życie. Co ważne, sytuacja może wyglądać tak, że małżonkowie nadal wspólnie mieszkają, bo z jakiegoś powodu inne rozwiązanie na ten moment nie jest możliwe. To nie oznacza jednak istnienia więzi gospodarczej. Można mieszkać wspólnie, ale prowadzić odrębne gospodarstwo domowe.

Czy Sąd może odmówić orzeczenia rozwodu?

Tak, przede wszystkim Sąd może oczywiście dojść do przekonania, że nie nastąpił zupełny oraz trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego rozwód nie jest czasem orzekany, jeśli w jego wyniku miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci lub z innych względów rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, czyli gdyby Sąd uznał orzeczenie rozwodu za niesprawiedliwe wobec jednego z małżonków. Są to oczywiście specy czne sytuacje, na przykład takie, gdy

jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, a rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę.

Czy Sąd orzekając rozwód sprawdza szczegółowo z jakiego powodu doszło do rozpadu małżeństwa?

Tak, Sąd bada czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Po przeprowadzeniu postępowania rozwodowego może dojść do przekonania, że któryś z małżonków jest wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego lub stwierdzić, że oboje ponoszą za to winę. W przypadku zgody obojga małżonków Sąd może oczywiście zaniechać orzekania o winie. Wtedy pomija ten etap i w ogóle nie zajmuję się tą kwestią.

Czym poza małżeństwem stron zajmuje się Sąd w postępowaniu rozwodowym?

W postępowaniu rozwodowym poza samym rozwodem Sąd będzie badał a następnie rozstrzygał najczęściej o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron, o kontaktach rodziców z dziećmi oraz alimentach na dzieci. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że na zgodny wniosek stron Sąd może pominąć orzekanie o kontaktach rodzica z dziećmi oraz pozostawić tą kwestię do indywidualnego porozumienia między rodzicami. Porozumienie zwykle będzie lepszym rozwiązaniem niż sformalizowany wyrok, w którym nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich sytuacji życiowych, a co za tym idzie możliwości i sposobów realizowania każdego kontaktu rodzica z dziećmi. Na wniosek stron Sąd może zdecydować także o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków czy nawet o podziale majątku wspólnego.

Jakie są koszty postępowania rozwodowego i czy każdy musi je ponieść?

Pozew o rozwód wiąże się z koniecznością uiszczenie odpowiedniej opłaty Sądowej, która aktualnie wynosi 600 złotych. To jedyna obowiązkowa wstępna opłata, ale jeśli nie dysponujemy taką kwotą możemy ubiegać się o zwolnienie z tej opłaty.

Jest natomiast szereg innych opłat, które mogą się pojawić w zależności od przebiegu sprawy, zawsze jest to jednak uzgadniane ze stronami. Podziału majątku małżonków wiąże się z dodatkową opłatą sądową 300 zł w przypadku zgodnego podziału lub 1.000 zł w przypadku sporu. W trakcie procesu pojawiają się także czasem opłaty za tzw. zabezpieczenie roszczenia np. kontakty z dzieckiem zmiana wysokości alimentów - za każdy taki wniosek ponosimy opłatę w wysokości 100 zł. Na wysokość kosztów rozwodu mogą wpłynąć również opłaty związane z wydaniem specjalistycznych opinii, których koszt wynosić może około 500-2.000 zł. Trudno jednak ocenić koszty opinii w danej sprawie,

gdyż mogą być one różne w zależności od okoliczności danej sprawy. Sąd przeprowadza taki dowód z reguły na wniosek stron gdy nie wiadomo, czy rozwód nie wpłynie negatywnie na dobro małoletnich dzieci lub w sytuacji, gdy rodzice spierają się o władzę rodzicielską, częstotliwość kontaktów z dziećmi czy ustalenie, z którym z rodziców ma mieszkać dziecko.

Czy te koszty ponosi strona wnosząca pozew?

Niekoniecznie. Opłatę sądową 600 zł ponosi początkowo strona, która składa pozew, ale jeśli wygra, to druga strona musi ją zwrócić. Logiczne też jest, że przy orzeczeniu rozwodu z winy obu stron koszty dzielone powinny być na pół. Jeżeli rozwód kończy się nieorzekaniem o winie, wówczas Sąd zwraca połowę opłaty od pozwu (300 zł), a były małżonek powinien zwrócić nam 150 zł. Za opinie strony mogą zapłacić po połowie lub płaci ten, kto wnosił o sporządzenie takiej opinii. Bardzo ważne by pamiętać, że jeżeli sytuacja materialna strony jest trudna wówczas może ona składać wniosek o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych.

A co z barierą psychologiczną? Myślę tu o trudnej, ale jednak często zdarzającej się sytuacji, gdy chcemy wnieść pozew o rozwód, ale musząc nadal mieszkać z małżonkiem boimy się konsekwencji w postaci przemocy zycznej lub psychicznej z jego strony.

Jeśli jesteśmy o arami takiej przemocy poza skierowaniem sprawy o rozwód zdecydowanie powinniśmy zgłosić taką przemoc do odpowiednich organów, tj. do prokuratury czy na policję. Po pierwsze zostaniemy wtedy poinformowani o wszelkich możliwościach z jakich możemy skorzystać w celu ochrony siebie i dzieci, jakie konkretnie instytucje przyjdą nam tu z pomocą. W takiej sytuacji także, w toku postępowania karnego może zostać orzeczony wobec naszego współmałżonka środek karny w postaci zakazu zbliżania się. Złamanie tego zakazu będzie wiązało się dla takiego małżonka z możliwością poniesienia dalszej odpowiedzialności karnej. W tym miejscu chciałbym również zdecydowanie podkreślić, że przemoc psychiczna, choć często mniej widoczna, jest równie naganna co zyczna. Gdy jesteśmy o arami takiej przemocy nie powinniśmy się obawiać i szukać pomocy, gdyż jest ona tak samo karalna jak ta zyczna.

Czy musimy korzystać z pomocy adwokata? Co nam ona daje?

Nie ma takiego obowiązku. Warto to jednak rozważyć, gdyż podczas rozwodu decydujemy o dużej ilości ważnych kwestii życiowych. Emocje jakie temu wydarzeniu towarzyszą nie ułatwiają zwykle zadania, a raczej są przyczyną wielu wątpliwości, czasem podejmowania pochopnych decyzji. Oczywiście, większość ludzi nie ma szerokiej wiedzy prawniczej i najzwyczajniej w świecie czasem może nie orientować się co wziąć pod uwagę i jakie są możliwości rozwiązania konkretnej kwestii. Profesjonalny pełnomocnik jakim jest adwokat pomoże więc przejść przez ten proces w najlepszy możliwy sposób, bez eskalowania emocji, i będzie nieocenionym wsparciem na każdym etapie postępowania rozwodowego. Pamiętajmy, że także w przypadku osób w trudnej sytuacji materialnej istnieje rozwiązanie – Sąd może przydzielić adwokata z urzędu. Zdecydowanie jest to w mojej opinii lepsze rozwiązanie niż przechodzenie tego trudnego okresu samodzielnie.

Co powinna zrobić osoba, której na podstawie tej rozmowy nasunęły się kolejne pytania, dotyczące jej położenia?

Myślę, że najlepszym i bardzo przystępnym pod wszystkimi względami rozwiązaniem jest umówienie się na spotkanie z adwokatem – osobiste lub online – podczas którego uzyska profesjonalną poradę prawną. Stosujemy je kiedy konieczna jest indywidualna analiza sytuacji, jej interpretacja i wskazanie możliwych ścieżek działania. Klient uzyskuje wtedy dużo szerszy obraz sytuacji, ale też może na tej podstawie zdecydować, czy powierzenie prowadzenia sprawy adwokatowi jest w jego/jej przypadku dobrym pomysłem.

Krzysztof zagóra - adwokat, wykładowca, mediator z nieustającą potrzebą rozwoju.

Prawnik rodzinny, który uważa, że by dobrze wykonywać swój zawód musi nawiązywać relacje nie tylko na poziomie świadczenia usługi, ale także na poziomie człowiek-człowiek. Bo tylko dobre zrozumienie człowieka pozwoli mu rozwiązać jego problem w najlepszy możliwy sposób.

Mocno zaangażowany w sprawy lokalnej społeczności. Współpracownik fundacji „Zielone Pojecie” gdzie świadczący nieodpłatną pomoc potrzebującym w ramach porad prawnych.

Nieustannie się kształci i zdobywa nową wiedzę, ostatnio na kierunku Master of Business Administration.

W wolnych chwilach uprawia sporty, które pozwalają mu złapać równowagę i po prostu odpocząć – żeglarstwo, nurkowanie, koszykówka i turystyka górska, to te ulubione.