V
Boston MedicalLibrary in the Francis A.Countway Library of Medicine -Boston
Digitized by the Internet Archive in
2011 with funding from
Open Knowledge Commons and Harvard Medical School
http://www.archive.org/details/desecretisnatureOOIIul
' .
'< /t
K
SACRIDO ctotie TKaymtwtri txMi t>e
kcretw
nmre fim t>e qmnta efkntia Zibcllm*
'\905&
&c fecretis mture
C $ncipit liber ptime
Hbellm*
tntftnctiome fecretomm
tiatur^fcuquintccflTcnt^racridoAorfstriagiftri Uaymundi Lulrj dc infula maioricarii,qui docftrina cius cxcra&ionis 8c ap*
plicarionisadcorporahumana ad opcra cerribilia COtiusarcismcdicin$ procuranda , <Sc*eciam mcttlioru crafmucacione refcrat qui ,
cft
imago olm iibroru fupcr his craftantium,
ONTRXSTATVS BRAT
Raymun*
'dus&nonmodica
defofatione repletuv quonia tanto teporc laboraucrat , vc fuat pcr ccrraru orbe difpcrgcreturfciencia, 8C inde modicu crTcAil confecutusfucrat,cV ctia vidensO» abhisaquibushonorari dc bebat dcridebacur 8C deducebaripfum in ridiculi? 8c fibilu Bc quia ecia yidebac q* fentcntijs 8c po^ Ro.ccdc.de fua cura .
&
ftu!ationibusminimecurauerar,taIicercjj finis propcerqueerancexhibica , minimc fequebatur,& idco ingrcfllis defercfr mce ftus eft 8c voccaltaacciamare ccepic.De^ beo ne Fcrrelaborcs 8c anguftias 8c cribulacionespropcer arce &fciencia qua ipfe exhibutfeo quia repucabat canqp ftul cus 8c fancafticus,& fic la^mcncabatur,& vlulacu magno naufeabat animadus.Egreflusigit' quida fracer oratorijfanAi Bcnedicfti.dcambulanfc^ per defercii 8c orans , currt audirec voce cimuic,6Varbitrabatferaefle,6<:fiIere inccpic,ftecitc£ crc^
8C intucns refpeJcic Sc didicic,q> vox hominis crat 8c arbicrabatu* ipfum cfte vnu ex fracribusfuis.Ouicudefcederet.videsqjhabitus Ray^
<T:us
,
mundi non erat talis ficuc fuus, videnfc^ fibi barba prolixa obftupuit,eo qp nunqp viderat talcm homine in parte iila 8cdixit d.Amfce quid facis hic, c^curploras^Rogo cefi placet.dicasmihi . Refpondic d Raymun^ dus. Amicedimirte me in defblatioe mea,quonia tu nequaqp mihi fuper hoc remediii exhibere potes Contriftabor icacj; 8c lametarf non defina donec indefoIacionemeamoriar.Refponditci Monachus. Dcus 8c dns nofter Iefus Chriftus,in quo cft perfeda cofolatio te non deferec,fed cir* »
cundabit cegaudio &I<ckia,nec non rebushis, fuperquibuslamenraris ipCe qui dedi c eis iniciu *dabi t eis fine fccfm q> tuu cor glifcic, Refpondit Raymundus«Bene noui ChriftiT poteftate habere fuper oem creatura , vt pcr ipfum omn/s creatura de tribulatione ad gaudiureuercat\Tamen cja crcatur^aliquandofiinc indifpofite vthabitucntur dctaligratia, non
non ex parte dei,fed cx parte cre-* Refpodit ei monachus.Onniafunt deo poffibilia,vnde cjuis tu fis indifpofitus,potcft teab ifta tribulatione liberare Refpodic ei Raymundus.luxta difpofitione materie agu forma.Itcm poteftas dei 6i fua iufti tia couertunt, vnde dico q? in poteftate ita eft effentiale iufti^ ficare,ficuteffentialepofle.Nonigiturpoteft deusaliquid,quin poifit cu Vulc eisdeus tale gratia facere,hoc qde
ature, caufatur
.
.
iVh'tia,aliase(fetde(tru<fta vnitascflfentialispoteftatis &iuftitie
,
exq
quide muita horribilia incouenientia fequi poffcnt,vnde dico,ficut de* us creauit homine fub ratione bonitads , vt ratione bonitatis operaret bonu,ita creauit ipfum fub ratione liberi arbitrij,fub ratione cuius volu
bene 8C libere.Alias em fi fibere nonope* homine aChislibcri arbitrrj,<Sc* operado bbnum non habere t meri tii,quia ex defe&u 1 iberi arbirrrj cflct in priua tione . 6^ fic deuseflfet contra iuftitia,quod eft impoffibile Jdeo dico, qp me indi< (pofiro,veI quauis alia creatura deus non poteft voluntatc eius adimple re Jftud namq? non poife non ex parte dci principaliter infurgit , fed ex it,q> operaret libere,(9c*ageret
raretur,eflfet deftru<ftus in
parte ineptitudinis creaturc.que indifpofita cft, oC infufficiensad talem a<?tfi,vel gratia recipere.Vicfensitaqj monachus Raymundufic loqui,in tellexit ipfum habituatu de magna fcientiacui dixit. Amice.In verbis tu iscognoui te habituatumagna fcientia,rogo te vt refercs mihi quises,
&qupd eft nomen tuu,& nomen patric tue;. Raymundusaut recufabat, canmfuirper verbamonachi comotus,q> referauitfibinomenfuum, nomzncg fue patrft.Multo igii gaudio affetfus eft monacjius eo q> Ray
fed
mundti viderat,que tanro tempore videre affeflabat. Ht ait eimonachus Iamdiueft,quo es;oaudiui temagnafcietiaefleperitu&arr^ &etiatu am artem muftu proficere,maxime ad infideliu conuerfione, etiaaa notitia qj plurirnom fecrecoi^ naturc,que via mcdicinali,ac philofophia attinoi poffunt Rogo te ioit Chrifti amore vt nobifcumagnamifcn^ cordfa f acias, vt ex tua ar tejfiue fcie tia habeamus fruflu, cCvt facias no his fecretiflimu compendiu dz inf irmi tam remedrjs , quonia noueris nos nic diuerfimode fore grauatos diuerfi fcÂŁ genenbus infirmitatu torqucrf Infuper fi placet tibi vt per te rcuelec (i ars alchirmcfit vera, an non , vt
&
.
homines non cadant dehonore fuo ad paupertate 8C vltimadefperatio*
nem.Nam finis artis tuc hec eft,vt.f cxtirpent fccfte 8C crrores,ac etia tal fitates.Ait itac^
Raymundus. \rignti fepte anni fun t, quibusnon ccUo
laborare, 8c feduras maneriei diuerfimodc coponere,fed ta modicos tantolaboreiine (ki famuloscomperio^iam naufeat animarneafuper vis vc rua arspcr vtilita^Aitmonachus.Video affec^ianimc tuc , mundl diuuloretur,^ omnes femu!i Chrifti inftruant,qui pofteadJf cur# chri
qm
rentes Der y dfomata I inuuam fide Chrifti per mundu diuuIgenr.Scaiitu hoc^iiod z tepoftu!o,6pere c6p!euens,ne dubitcs,q, fcientia tuaconfw illi^ qaetur fifne propterc|uc cftj^am Sc iftud oratorm crit forfan inmu
tisquod optas.Videns igic Raymundusgefta monachi,dicla ipfius ima* ginatus f ui t, poftca incclligens bonu effe quod monachuspoftulauerat opcre coplere aic ci. Valdequieuic animamcafuperhisque. mihi Iocutus es.Libru que dicis tibi cppona,iuxta cui.us doArina* non folu corpora hii mana miraculofe fanabuntur,fcd ctia ipfe metalla imperfecta in puri? au rum &argentuconuercenc Quieuit tunc monachuscx eoquod Rayrnundus intercciTioncsfuas opereadimplerc volebat.Et defcendcrunt iri monaftcriu ibi cj; mora traxit per aliqua terapora,& diucrfa libroru vo^ lumina copofuit,que vcre^ Chrifti cuftodic, comendauit, ac cuilibct volu mini propriu titulu imponedo. Et qm liber ifte in mctalloru tranfmuta tione,& in medicinali artcrcm fccretiorepandebar,ideo ipCum libni ie crctoru natur$ fcu quinte eiTentic, cognominauit.quia dtquinqp eftentiis rerum ad plenu in eo tracHaf.Qui rioca fic inticulac,qua accipit vna ab al tcra, 8c ipfa mouct ab informacf one.que adminiftrae ei diuerfimode , ga vna informatione indigee dicfta virtus in raetalIorugenerarioe,& eoru tranfmutatione 8c iri elyxir.Que, quidcm inf ormacio accipicurpcr gu^ bcrnationem aloris»
&
Eusgloriofecu cue/ublimisbonitatisac fnfiniti poteftatis vff tute incipit liber fccretoru,natur^{euquinte eilcnti^, qui dodri namdaceiuscxtradtionis c^appticationis adcorpora humanaad opefa terribilia totms artismedicin$procurancta,& via phL— tofophicafinicnda,quaocai]taca Ver$ medicing occultaf , cVctfame^ talloru tranirnutatio obftruit 8C refcrata quclibec eoru rcfera^q quide eft imago olm I ibrom fuper his tracT:antiu,quadeus gloriofus «diibuic no Bis rvtcorpus npftm a corruptibilitatcquancu foret poffibilepcf naturS vfcg ad termiuu nobls coftitutu a deo, cV vt etia ipfa mecalla imperfexfta in perfe&ir auru 8c argentu tnmfmutencVEc qm defideriii meu cft vc artl (tehuiusarris deu cotemplantes per bona opera potius deu intelligant,re colant, ament,paupcribus,viduis,orphanis malchabetibusfinc prccio magno vcl minorifuccurrendo,cVhuiufmodi opera faciedo, vt non fi^ rnusfimiles illi,qui dni taIentiiafcondid!t,&aafincfibi comiiTum non cxhibuit, vt ait Mat.2<£,capPo.Confidcns em in iiIo,a inquit ad Moyfcti Ero in ore ruo,& tedoceaquid Ioquaris,hocfccretiltimafccretoriTarchj| noriiarchanuvobisviriscuangelicisduximusdeclaranducliuinavfrtu^ tc infpirante.&ipfius infinita bonitatc iuuante, modica de ipfis prjnci prj? 8C rcguhs,acdeipfius nature^ difcurfufacicnsmcntionc .Cum cm dc oibus iftis fatis plenc trac"tauimus in placenti vifione.folu em principa> liter non cunmus nid dc eiusplacita 8c cognitionis applicationis coni^ rnodo^cuiusrationcpr^fcntis libriexordiuincipimus ad ipfum fumrnf metuenduidfligendum.rccolendu 8c amandum. fl Atliber iftc diuidicinquactuorpartes, in tres videlicct diftfnAioncs vcl libtos Ui prirna v^ro partc ponimus intcntionl 8c cognitioncm L
,
tl
#
&
^
airj
i
ibetecretienatnre extraclionc eiusa gbufcunc^ rcbus ekmcntatis.^f In /ecundagtt' 3c applicandi cam ad corpora humana. ^J In tertia vcro parrcdamus modiipraticandi cum ipfain metalloriicorpo*
eitis,et
ponimus modii praricandi ribus.f.in
eorum rranfmurationcminaurum&argentum.
#[JIcem in prima diftin&ione duo facimus. Primorccitamus poiTibilita tem quint? eflfencie. in genere.Secundo vero farimusquod prius dielurn eft.Prima ibi(Qrdimur nac£ ribi fili.}Scda ibi.Non reputes nosmcnda ciii pertuliile.&c.Ec quia facrafcripcura eft vnudc membris rheologicis
idco I primis duab^ diftincftioib^ ipfam poncmus,& I
diftin<£tioe terria
verbaphilofophicaadiungemus.Qrdimurnac^ tibi fiIi,q?neeefTeeft ti*> bi fcire 8C intelligere proxima philofophorii principia a quibus petira ra cip accipit radicalitate immcdiare,& ex gbus immediate,artifta fua pro pria codiat inftrumeta,& iam fic f ir,q? per huiuslibri procelTum aliqua* ii tcr confiftet dedaratu.Tn in hoc capituf o in jfumma vna brcui enuclearc proponimus 8c dicimus q?principalitcrtriafunt principia,cuquorii cogniriopc artiftahuiusarris operac hoc q<$ vulr tam in mcdicina tj in alchimicametallica& Iapidificaadcoponcnduhocq<f vult , fiuehocqcP narjtira elongeruMd Primii namcp principitr cft matcria, qua artifta hui? operis oporre r cognofcerc,per qcFquide mcdicina vcl lapis accipit (ubftantiak eiTc,qafi materia eft talisficuc poftulac natura,crit form$ accep tabih's,quf par impreflionis defec^u elongari minime poteft ; qn quippc virtus ibi operacur,quod eft mediuprinripale inter di&a ma tcria 8c al te t as eiTendas,f icuc ttbi £ proccfTum nuius libri diccmus. Scdm vcro prin cipiti eft ftmptex valde rcfpeelu pnmi,cufit pnmi medit7,-per qcPquidem primtl immediate habc t pcrfcc^bonayi.Tcrttff veroprinripiii eft eflVntif quinte,a quibus virturesfcpte dependet,opcratiu«,informatiue in qnqj ciTeirrrjs
in inferforikismaterialibus^que funt mcdiate.Prirrmhacj prin
cipiu fcumateriaprimi principijfunt argcntu viuucuolbusmetallisfu^ isalrerabilibus in iilaafhationequain diftin<ftione tertia reudabimus. Itcm prindpiu fccffr^ ve! il iius mareric fum limphf fubtlles, in qusbus rc foluunf limofiraccsprimi principrj in fubftancia mcdiocri dcfubtili ma teria^in qua vere minerales virtutescjefcirt. Qjippematcriarerrrjprincf prj eft nimiueflentiafis cxiftentibus virtutibusrl-eHantfisanicVnofixa^ rum &earii aupciftustec ifteper quottidianasinfluetiasinfundunt inma ^terifcappropriata cw arccfecundi principij,quc immediate quiefcit in vir n ice mmerafi cam fnberbis dC animalibusc^ inmctallis. Gaufatigitie^
cmldSprincipiu^cft coucnicnsreceptibilctcrtrj 8C olm fuam vktutu defc^ndentiua codojqucfunt ols rei gcneratc pcrfeAio 6c forma ficutH quidiivickf pcr inherentiaprincipia^ Quod vcro gcncratmatcrialitcr a primo, vnde cxu virtus mineral%qu? cft cflencia quinta dcmctalis/quf eftmatcria fimplex/ 8c hcc vercpeitecftionat in accipiedbforma pcr cf> ,
f^itiatnquintaccdcftc^cj inipftjiiflyat ^iaopriaaat> Igit hcc vlrti»
KLibdhm
O
^r
mcdia grauida a virtufe acuta artificialitcr pcr materialc refluentia' pf< ^ionafccafuisvirtutiHisprimipiiriciprjrnaccria ponir inciTe gfcCto pcr virturcmcd^mineraJe^quc, cft comunis reslapidibus,& mcdjcinis,et mccalii ,Hcur pienc traclauimus in noftro tcffometo
modo
gcncrali in
parteprima in capitulo qcfincipit Nunc ili mi ofeic<ftarc poteris.&c. 0R Referimus namq? tibi o fili *ni,Q> ci7 mineralis virtus fit comunisla.* pidihus,metallis6Vp!antis.OIscrn djfferentia qjaccipit vna abalteray ipfa mouett ab informatione,que adminiftrat ci diucrfimodc,qa vna in formationc indigct dic^ta virtus in mctallorii creationc,aut in gencrat J infcrma ctne dCcom tranfmutationein elyxir,quccjdetranfmutatio J
&
tioaccipitpcrgubernarionecalorisem^ rem informafiu^qucrcndo motu fccftn cognita intentione aperajrjnaui raWs,ficut dc clarauirh 9 in tcftameto,c\ inferius dedarabit ui«iq.diftihcl« ^J Pretcreafumusde intentionc vt breuiter trademusfuper reftm 8C co
dnm Rege Robertu illuftrc.Itc reliqua vcro intcntioformationisquadida virtusmineralis indigctzd intentione mn/mutandimcfal!orumatcriain lapidcspciofosfit cumagislentoca* lore c3ctrinfeco,6Vciimotu tardiori^qui format rap calcreobrefte cjpejr dicilliijgareqfitifuimuspcr
comune coiuncle 8C diuerfc/icut declararil in noftro fapidario cxti tin ^fJtcm reliqua vcro formatiOjqua dida vixtus indiger ad compofitio*' ncm medicin$,fit curn maior/ eaIore,<Sc* cum repentino motu. ^l I te f il i mi ignorare nop habjes vir tute,que caufat, quarc caulat per di «JtorlT triu principiOru coiundionft 6c e«?*u <&««atione,cuius vero cog^ nirio habe t per effeclu prineipa! ^OVcnitaquantitate^aqualitarcdlV fhin&c 9 8c etiaa motu coeli 8c ftcllam> rcKi gencrabiliu 8c corruptibiliii motaru, cV pcr ca informataru.Non vcro dicimus q? fit opus artift{ cpe* raji cfffiguris&eccli ima^inibuspercognirionefuorumctuu, ficut 65 plurcsphilofophi aflerun t.Sed fuffidt tibi habere cognitione per infliw
&
cnriacaloriscceleftisinformati perfigurJ^OcIi 8C ftcTlam, quoruroc in> fundunt virtutesin materiaapteappropriata^cV illafciipit per^naturale atrtiHc
indurTriacuxefoIutione,qtit fir g artc natur^ fimAitcr, Qu$ vcro
mut^t dura mater/aad principiu nature Cui zd fine,cj> fit apta ad gcnera tione adrccipicndu virtutesin aquis infufas fortif? mineraliii virtutu,!!
cutiipfam oVaccipit c^recjpit virtutcinformariuSembriois. Et inifio paflu philofophi fucrfft illufi ad illqru reprehenfionc, cognouerut cju$ g
nimiscomunisomi elcmctatenatureiua maona nobi omi tpe detcrm inatione accipit,quo fi> rebus mixris infliiit tanrtx
coefeftjs^irtus fit litatc
perarte ficut pnaturaiOVhoc ^ppcfit roe virtuti7naturalit7,qucruntfibi mfodo,qj /cdm ^pprfctates matcric, Sc eiusipeciem proprie rccipict ctjuimm virtutc, Oppoft taliacodit pcf naturam,quje pro miracnlo reputantun
lubiecftu 6c proprium retinaculu tal i
^ltenQtetsIibctani^gjnaturacprari nonpotcfinifiadaiinimarf
j
fccfccnttemtiire CucccflloneVnecetiapoccft recipereafiquas virtutes idfifucceffioefi^ope rari oni s,ncc etia pofFiint fimul, nec coftellatioespollunt Fuffcrre alicu^ ius tkalisftatidnepunclruarrj iri terta virturef qu£ cofeftira non diuerfiii cctur.etia datb q> poflet.Tempuscjde coftellatiois cft ita mirrinm ratione
circuloru rcuolutionissq? antetranfit de vna vktute in altera. Curgppe
nonfinecbgnitionefuommotuiitin qualitate fiCqntitate: immo garte fsecurrimusad accipiendOf 8c venandu vircutes iam diclascacleftes: cum \ fihr comuncs olbus rebus inferionbus:& illasquocj indudimus in aquis grauidiseae vircucibus mineralibus ad bunc r"ine:qj in tge modico pofllU musexhibere multas Virtuces 5c infigerc inhocejjelyxir : vel medicinav humanaivel fapispredofus vcnit ad terminu: 8C cii diclavirtuscomunis quein anteafuitatcjdeuenitdecoeloper curfumnaturj in materia prf matadmiTitdefua^ppriavirtute inmultiplicationcluminaris terrcftris uaporabiiit? fubHraati cu ingenio artificiali:cu ignc 8C diminutioc ipft p virrute poft inuVfhclu naturali atcraet iuo vircualir? recipiet reliquas po> centias ternljfle^busimplef caula inuacua : Scingrediiinl £> influentiS penetraciuaTubtile in alrji potccrjs in fpirituaU materia fubtiliata in fim plicitateper ^ngeniu natur^artis reftauratiuc. Ifllte intetl ige;cfc iftaattraclio virrutu fimpTiciu fitfirmil virtutibusma teriaMbusrga ex eo operaraur in locis materialibus nullo pofiunt tgc ac trahere njfi c^cordatesmaterias^ firailes I materiali natura . Sedin trn inquacS ©gamurJcV fimpl icvt in defcenfu cu imprcflTionc:<3C virtut is infltt •
cntia in cliAisrqatcrrjsrdefceclendo iaficc£ non fit intrn diuifa: 8C hoc £ migna$£Otente fub c iiitate real iu entiu cocli planetanLPer qua vcro atci^iat^eaerale vifftute &comunitace in natura irifcriori vfquequaq* influent qC in ctctcrminata raateriaTunc vcroaccipiut ccrta deterrainar t ione g caufam cofiderationisiqu? accipit g matcriaba: qu$ retinet illas~ jOeuc' fpiritus al^Et ttfcfequedo virtutelui generisfecmi mcritu materie/: in qua mfluunf.Et £pi hoc Bafilifcus incerfrcit:&fulgur numosliquerV ^itfineburfc TefioncltotS aut hoc non cftmifi cjntc cuentic/cogregate, 8C fecepte invhvi ia natc, I firaplici materiademetoru\Tcdra q? materiauni*
&
>
>
>
^emcncorudriaffupcraIteru:icc^ q> coadunaf p. virtutes iadidas operat* tiiias cueflfchtrjscjncis clcmcntoni in ccrta 8C prppria dctcrminatioe pote ftatistvt pa^tc t in bafilifco 8C iuigureCjbus virtuseft altioriseleraeti fint
pf kiftimi inraateriafimplicitin qousdicl:cTextfvirtutcsirifundunt*cV iclco itttcrficiuht fiibito etilmcdicin$ copofitjinfubtili cV^pportionata matcria cticlis virtutibus in inftati vel qfi mucant corga humana.vel metaWca:3Choc rot fufjradiAa |>bal:redujperbafiliicinafuramultiphl lofophoru^^cofideraueru t tnmctafl isoperar* cir matcri^ fubtiliatione: 6Cpenecrationc.clc*rctcntione:acinfpifradone dkS$ehentic quintc. intus in miceria mecallijvt cx ipfa fiar elyxir:que vera ruit in hoc.cVc^ ^Vcru tamifiliraitripUcc cofidcrationc in principiofccft habcmws,
HfPnmofnmcAVinahumana.lil SccPoin rmtalforum traflfmufationev nifi aqs IflTertio in lapidib? prcdofis,l[iIn primo cm non cofidenmus tn fpcci aercas,in duobus vcro vlcimis acrcas 8c terreas.flCohfidcramus eYcodiciilii; teftamentu 6Y libros.fjapidariti fico modo,vt patct g eorii vt infra videbit in tertiadiftinaione,qa vnius funt nature,que intcrra m/ttunt,&alteriusquc adaereponunt Qucveroin reriamittunt,ha> bent virtutefixatiuacY coaguIatiua.Ec aque, aereehabet poteftate itmtif ,pportiV rari 8c coa2uIari,ita in elyxir ficut in lapides preciofos/ccfm cp >
onat materia vel adelyxir vel ad Iapidesiam ditf os,
&quo adindurari
dum,fixandii,vel coaguIandii,indigent forti virtutemincrali fine alicj igniaoe multipltcata pcr cocleftes virtutes,que habet virtute coflriaiua, loci , ideoponunt 8C inhumant in loco 8C imitant ^priecate materie tcrreftri,cjannUiusaIteriuscIcmeti locus ita copetit , per expcrientia emf vidcmus,q? radrj corporii coeleftiii non ita vniformiter congrcgant fieut
&
1
fitin terra.Tanraeftigit virtusradioru corporii coeleftiu: ginfluuntin terra,q? per vim ipfa tm rerif terribiliueft jpdufliua, qcFnarrari non pb> teft, ,pprer hoc cp cft reccptiuii,c6ftri<ftiuii,f irmatiuu,generale oim illorff vhiformirer in figuris , cYformisdiuerfisfubtilibus cu informatiuo ad futorio,qjfol eiscfat virtute fu$ circulationis 8C fui motus,qc£eft prinri^ pale informatiuu immediate rotiusnatur? inferioris , que in partes trcs
minerale ficut declarauimus in pIuribuslibris,6Y potiflime in 1 ibro de intentione alch/miftaru 8C co
cliuidit principaIesXanimale,vegetabile,6c dicillo.^IJBt <ppter
hoc cirterra fic Iocus,in quo radrj ocs ftellarii influunt quo cogant,p quos influun t in ipfa proprias virtii
virtutcs ,pprias,6Y in
tes operatiuas,6V viuif icatiuas , ficut fuaru fperaru ccntru 8C retinaculii principale fuarii virtutu in curia icitaCuoIbusfuispartibus,cViam pars Jl!a,qu^ mortua eft ad vita reuertitperpartcsconiunc^iuascu coelefti vir tute 8C eius fpirirus,Et quide plus et/adjcim us, q> quo aque noftre in rtr* ram ponunt,ficut tibi diciraus, ipfe trahuntfuis ^pprrjs virtutibus vires terr$,quas vero accepit a ccclo cii Fua virtute ,pjpria plus de duobus archi ^pieAionibuSjficut ferm rrahf t p adamante,6V hic retinet,quia ^pprietas coeloftis eft virtutis,cj?quanrodefcendic in tcrreftri elemeto tantocrefcit per terra per fpiritii incrcfcendi, 8c per ipir j tii pcr codenlatione vfc$ ix\+ ueniturprimii in retinedocii fpiflat/one,cii hoc certiifit cp nullii terreftrc
corpus exiftens in fua folidarion e ,pprie non
eft aptu ad tecipiendiT vir> tute,nec illaretincre,ficut referc doncc q? Tmcdio eflentiali,quod eft fpi ritus,q eft lubiecftii animc 6Va corpe primo acciperet taliter ep diflbluat i
qm
#[TPoftea trahat fpirituseiusa vcnrre eius , itapoftulat ratio naturc, «t ,pprer hoc nosperardficiiTfimilc narurc materia ^pprfa 6V r<ItifliV
mg
rnofpiriru,in qbus virtutibushabet ret/nacu!iicor|>ts in fpirfru p refoluf tione trahunt 6Vapprehendunt cff noftrofpirfru,q intuseft in vitio,6V iri fcurhato in terra cu fuo ^pprio appctitii
cii
codenfationep 6V cti tali TpitiM
«
t&tkcrtttetotm
m cohgelamusargentum viuum vulgi
fn probatum argentum tam feo> fium, frcutdeminerafine acrcndendo igniscalorcm qui dic/turcom^ , tnunfs, Hcut declarauimus in libro,qui dicitur experimentorum qui Ii ber cft princfpaf is, clauis omnium librorum,quos vfcg ad iftum com*
&
pofuimusinhacarre.^Intellige igitur filimi,quidpotefHpfefacerc
cum fua conftriiftione fn alfjs maccrrp cum fine fgnc nobilificatargcn^ tum viuum, quod eft communis dC rudtefubftantic. pcr tranfgreflum ,
ciuspermcdiumrationcmcdfjnaturalis.Btcumhoc furTicit tibimo^ dusgeneralis, aquarum tam vcgctabilium quam mineraliumadmedi^ cinamhumanam &IapidcmphiIofophoru, lapidesprcdolbsa &hcc
&
^ftregulageneralis. |flDi<fto dc intentione &c©fidcrationequTnte eflcnrje rcru,nunc dfccn* e c c US€^traclione£tprim0 aquinta eflcnda vini incipfamus,
%?
^
/
cu ipfa lit virtus,£ quaolshuiuslibri adimplet opcratio.Hoc eft,in quo oeslaborauetuc ingrentesrem creataapta-ad fine, principaliterpoffit
g numanu corpus a corruptibilitate 8c a putrefa&ione fcruare &C diminuti
«onc.ciahcjc eft qcf ocsnaturalitcrarTcdant
nuncj mori.flSccundario ve metalloru 8c lapidix fit fccfm rci ventate re* uclatii,cu ingnta cflencia vinicdfiftattoru, 8c ait Paulusdehoie «diccniln cpiftoIaadGhorynthios.Nam &cjdfumusin cabernaculisno Urfs nifi iusyi miferiam.f.ex inf irmitatibus,eo cp volumusexpoliari, 8C efle cu Chrifto.Hec PauIus.Qnn pauci philofophi pucncrfit ad notitia rci talis c^eiufde,5«:ratiohuiuseft,c]am:aici &phi!ofophi, noflri tpisnihil £aciut nifi pecunie, defiderio, 8c ad finc honoris,quarc dcus ncquacjj vule jhoc fibi coferre,cu fibi fi nc cotrarij p auaritia 8C largitateV Scd inqt no^» ftcr philofophus 8c vcridicus Paulus ad Hebrcps capfo qrto in fine.Coititutu cft holcm fcmel mori, feqtur q? fa n cafticu eft qu^rere re ad corpis hols gpetuatf one.mascle qa Gcnefis capfb fccrb,incjc deus . Nc for tc ad% mittat manu fua cVcomedatde ligni vit$ fnjc^u,& viuat in eternu,emi< fieigtfdeusipfum dc paradifo.&e. Etfubdm Etcoilocauitdeuscheru^ bin flameugladiuacq? verfatilehabesin cuflodiSligni vite.Eflet igii fan tafticir aflFirmare.qj deus daret ei re vt gpctuaret* cxtra paradifum ex quo ^phibitfr fibi exticic.Hoc aut fili mi cjc facro textu inetrabilif tencamus, qj deus vnieuic^ tenninu vire prc(tat,q?nulIo ingcnfohumano ptranfiri poteft,vei quocucg eiusfubfiiio lob dicetc. Breuesdies holsfunt 8c nuracrusillomaDudte eft.Pofuiftitcrmtnoscius , gpteriri non poterunt, crgoqucrerefubfidiuad vitc terminii ^plongandufantafticucft 8c inanc 1(1 Reftat igii rem qucrere,quecitra terminu vit$ noflre poffit corpus no firu a pucrefac^ioe feruarc.et ifirmu curarc,cV deperditu rcftaurate donec veniat vltimata mors in termino pr^fixo ab al tiflTjno creatpre deo. Ra-* tio nacg naturalis nobis dcmonftrat f cjcorpus holspotcft g vcm minus «nagijtcrifj tranimutacionis
Nam
Hibdlus* corruptibiie a comiptifci! i tatc coferuari aut ab infiimi tate fanari , qu3 parte magis corruptibile cu corruptibifitas, 8c ctiadefcdus 8c perfccSio Contrarien2,nam vno fimili addito fibi fimili,facit magis fimile.Nutfa igitur res,quc ad non e(Te habeat inclinarione,c6feruari potcft per con^ fimile rem.Sedqucrcdanamcgeft rcs quc ad fe habeac inclinacione, vndc quanto magis res inclinacionchabet ad effe, tanto minus habet in fe dc cotrarietate 8c corruptionc , fed nulla talis medicina mulcis reuclata cft, in qua Qt tanta perfcctio appetitusad eflc , q> quantu miraculofe cffeflil
faciatmirabile in humaniscorporibus,quod reputatilquafi ad miraculfi Scd nulla medicina de mundonoc poteric nifi noftru menftruu vegera^ bile corfcftc animai,dicitur quin taeflenria, nam carnes a eorruprione co
jl^ ***
feruat,elcmentatiua cofortat,iuuentus^priffina per ipfam reftaurat,fpiri , raru inc]ujar,induratu rarif icat, macnTim pinguat.pingue debilitat,infematii infrigidat ,inf rigidatu inflamat,hii
tum viuificat,crudu digcric
midum deficcat,ficcum humedtatquoquo modo, vna 8c eade res contra riaspoteft operationes,fblus a&usvniusrcidiuerfificatTcdm naturarcdpiencis,ficut calor foIis,qui cotrarias operationes habet, qalutu defik> cat, 8C ceram fiquef aci t.A&us tn folis vnus eft in fe , neejf quan tu in fe
mi di&um fuit fupra,q? fpiritus ifte m fubtili ma adhanc complexione, vel ad illam,quia per philofophosprima materia cfle rcrum aflcrirur Nanc^ ficutforma
contrariatur. Item
fili
tcria eleuatus,appetirum habet
.
vniuerfalrs habet appctitu ad
omncm forinam,frequinta cflentia ad quS
cuncp complcxione^cxquocuidenrer patet q?quinta rerum eflcnria illi~ us dicitur cflTe complexionis cui adiungfc ur,ficut fi calidis adiungun tut calida,fir in eodcm gradu 8c f orti ori proprer fubtilemateria, in qua fua r*orma,&a<3usclcuatifunt cum quib? ita operatur, ficut bafilifcus 8c ful gur,dc quibusfupra diximus.Hanc vero naturam aliqui dixcrut non eflc calidam,ncc£ humidam,nec frigidam,ncc ficcam,ex eo quia de fui natu* ra cum omnibusconcordantiam habet,qui vero in hocerrauerunr,con-. tra quos nos formamus hanc rationem.Omnc quod cft,aut eft mtelle&u jale,aut fenfuale,fcd gnta cflentra narura eft,ergo,&c. Non cft iritelledtu ale,cum in rebus vegctabilibus non fit intc!le£uale,nec in mmeralibus, cft igicur fenfua!e,fenfuale vero omne eft compofitum cx quattuor clc» tnenris,&quia compofitum exquattuor elemcnris^op ortet cp in quo~ libet elemento elemen ta fifnr adtu,alias enim cf cmenratanon eruntcorn ppfita,nifi cx accidentibuselemcnrorum,cVfic indiuidua crunt ^ccidtn cia 8c non fubftantfa,aut erunr compofi ta , cx alia fufcftantia prf tcrqul elementoruro , quod eft impofTibile. Ifj PrctereaeiTet poiTifcile , q?a<ftus alicuius acciden t/s infeparabilis efler ftne fbfciccto proprio in aliquo im diuiduo,ficur calid?tas ignis:q in indiuidiiis IpofBbile cft exifterefinc^p priofubieclo/uo,cV hoceM impoflibile.Eft igii cjfnta cflcntiacopofira cae
§ttuor tkaxtist 8( in
ip&fwt adaalif ola tkmt tacu olbas fui$ adibus^
Be tecrctis mtarc oiafn ipfa Cutit aggregata in tam fubtili materia , 8c in forma tam fubt ili,& tamfimplicitati ,ppinqua refpe<ftiuo modo, ficut in oculo ba filiixi.vtperexperientiapatet incurationemorborum , 8cin mecatlom
,,-Sed
tra:afmiitatioe,& in precioforir lapidfr cofe&ione.^JNon autfili mi in* selligasfoiu de vnafpecifica nos hoc dixjiTe,ied in generali deqbufcuncg
quinq? c&ntrjy uxta fuu modvr 8C operationc.Hanc veronatur5philofo phi fili mi vocauerunt ccdu,qrnficut cceluinfluit in nobis aliqn calore, aliqn humiditate.&c.fic quinta eflentia in corporibushumanisad artv fte placitu.Etquida natura iftaad vmTcontra&a^ixerut mcnftruu^, quia menftrui proprictate retinet, vt in libro tertiodicemus.Scimus nac# ifta naturamodernisefle occuJta,& ipfospoenitusde eius veritatenihil per^ pendere.^JHuic vero ecclo applicamus ftellas fuas,quefunt plante, lapi^ des,3£metalIa,vtCQmunibus olbusin nobis vita &falute. Fili mihanc mtura princeps medicom hypocras fcire medicfs prcmifit dices in ^pgno k fticis^EftetiaquoddacoeJefte^qd^ipfummcdicupr^uidere qportec , cuius illiuseft fi fantafitprudentia,fitadmi {
yt fieri reru periculu omninoprohibeat, autfalutecopetenti adminicuv lo toIerabiliusfaciat^quafidicat,qjfic* 4(1 Certefili mi verirdixit hypo^ cras,cj[3 futuru periculii euitari poteft a corporibus, ex eo cja oem incor^ ruptibilitate,ex qua infirmitas ^puenire poteftexpellic &humores itie.<» quatos gquat. Auc poftqp infirmitate ^>fpexerit,copeteti adminiculo ad
i
,
mtniftrato tolerabiliusfacitjCjainfirmuliberat deus. ^J PraereaFili mi admirabilis eft fapientia magiftri hanc natura cognofccntis,ga curri hac natura talia opera in medicina condit q? videat miracula f acere.lflGalenusem veritate huius narrare noIuit,cja ipfe dixit aerisdifpofitione nos con tinentis,vt videt in glof.prognoftice. His etia modernis reueJata eft Jhec naturaper, Idan.damafcenii in libro de fimplicibus medicinis in prin cipiodfcente.lSJulIa eft caufa queredanifi a coelo,fed a quo coelo affigna re noluit.Sed folu tibi fiji hqc eft per nosreuelatuvt deu intelligasames & SC recoIas,& fis memor finis tui^ola ad honore <3daude dd applicado.
jC Tbec.ett pars fecun&a ptimc
t>iflinct ionis fctx
primi Iibri,que docet trahere quinta eifentiaa plantis, cxlprimo a vino vndcincipkcztion primus,qui inteilec^Li regulat in hac operatione.
^ ^Qn
reputes nos mendacm dixilTe in hoc, quod de quinta eflentia ^fc I pr^mifimus Quare f ili fcias; q? nullus modemom fciuit nec ad .
,
vidimus in diebus noftrisiqj quis inte! deboc qc$ fcilicet de fecreto &magifterJo eius.ld Igit in tiommc dni noftri lefu Chrifti.Accipe vinu rubeir vel alburc^ Cit de me* liori quod poterit reperiri.Vel falte capias vinum: qcPnon fif acetofum quo vis modo:neC£ pammec^ nimiu:8C diftilla aqua ardente, ficut con^ foetil cft pcr cannasbra,chiales ^ris ; SCpoftarediticailla qteradmaiore
llL .
r
Ml
£lus P&uznfc notitia!nec ligerec
&mm rc^iffcatiohe
.
Seddico
tibi q? ter [afticit re&if/cari
& bencclaudere;
vtfpirituscdburcnsnon exalet , quia in hoc q? plures errauemt vfc# ad fepties arbitratesre#ificari.Eft ain: tibi filimi 0gnuinfa!ljbiIe, potfq; videris , cpruccharilmadefa&u in illapofituad namacoburar' fimiliter
aqua.Poftcp aucfic habuerisaquapr$parata,tu habesmatcria, de q quin taefiencia crahit ad a&u,que cft vnaprincipalis,dcquaintend<!r)usin \i bro hoc. Accipe igii illa.&ponc in vafequodcirculationis appellat! vel inpellicano,quoddicit vashermetis, quoru formainferiusapparebir, 8c daude fortillime foramen cil o!ibano,veI mafticemolli,veI viuacaf ce mixta cu ouom albumine,& ponasin fimo calidiflimo per fui natu*
ram,aut in vinacia,qbus nullus calor per accidesattribuit, qdtfili faccrc potcs.fi in quantrtatemagna pofueris de qlibet iftam reru ad angulum aomus:qu$ qntitasfit.xxx.oneragerularia Hoc efTe oportec vt calor no deficiat vafis,qa ll calor def iceret,corr&peret* aque circulatio, 8C qd? querimus non ficret , Ci non calor cotinuus ci adminiftratus f uerf t pcr .
continuascircuIationcs.Noftra.f.cfrentiafeparaif in colore codi, quod videre potesper diametralc linea , que partefuperiore.f.quinta etTentiar diuidrt ab inferiori.f.a fsecibus, quc funt in colorc turbido.Eft aut na^*
tura ifta quafi incorruptibslis 8c immutabilis, cx co quiaad tanta glo^ ri£icationedeueniet.#[[Nam 8c itahabet refpe&u totiuscorporismun-* di,ilIo modo cp per arcificiu mucari poteft natura. Canon fecundus,in quocontinecurfc!encfa,qualiter no^ ftra quinca efTentia ab artifta cognofci poteft» ^f Fa&a per multos dies in vafe circulatione inferiusdcfcripta , aut in vafc herme cis co t i n ua t io c i rcul a tion is apcrics foramen , quod cii di&o claufore obftruxi«li,& {i odor fupra mfrabilis exeat.ita q> nulia mundt fragranria ei coparari valeat,in tm q? vas pofi tu ad anguludomus mira culo inuifibili trahjc oes intrantes , n»»r vafe pofitofupra turrim trahit oes aues,gbus qlhus odor nares attig i .% ka. q? circa fe ipfum ftare faci^ at,tunc habebis fili noftraquinta effe ; r^que aliter dicii mcrcurius ve* gecabil/sad cujlibitu,vtapplias in magiftenometallom tranfmutati .
onis.Quod fi non inueneris ini?ujcr attra&ionis recl ude vas vt prius et pone in loco prius aflignato, 8c ftet ibi doncc confequaris fignu predi-dum.Hec veroquintaeftentia fic glorificata non habebitilluodorerrt nifi corpus fit diflblutu in ea 8c illu ardore in ore cuo ficut aqua ardes, hecquide voctr aphilofophisdauis cocius arcis phi!ofophie. tam ccc^ Ium c$ noftraquinta eftentia que enjsadiirforio venit ad cantafubli^ rnitare nobili fortia funt impleta,& fubrilifHmamatrriahabent;vtpcr fe fo \Si8c cum fte! is tcrrenis: quas fupra diximusjfaciat operator huius 4
&
,
J
oper/s miracu^a ftipra terram.
Canon
terrius ql iter
bcri potcft
firtc
noftm qnta e(T*n tia((cu vegetabilis mercuriusha^
magnis cxpefis^)
his q alciiTima paupcrtate obfcruat. fa
&ekcvcti$Mtme ^I Gonereauit altiflTimus non folii in aqua ardenti,fcd in omniplanra, lapide,& mecallo quinta ciTentia qnda durabile ato^ mirabilejat^ ccia I animalibus,ferpenribus.&c\Apcri igii fili intelle&u,& intelliges vcri tace,ga resgenerabilis 8C corruptibilTs ftatim deftruit poftcj vi corru^ pcionis rei &eIementorii cotrarietatc exalat-Nam hocfignu a vinoac ciperc poterispoftcj couercit in acetu , cjaab ipfo aquaardensdiftillari neqt, ncc p cofeques gnta eflcntia,cu cjnca eflencia,cii aqua ardeci 8c fpi* ri cu cobuftibili crahic,que qnca eflencia dum eft in vino vinu in fua vir* tucc cxiftic,fin auc conuerrit in acetu,& fic dc alrjs fimilibus iftis,crahas crgo quinta eflcncia cu aqua ardenci , fimul per cannas bracchiales , vc fupra clixim 9 ex quocuc^ vino,cÂŁuis curbato 8c f eruido,pr$rerq? ab ace to,cu in accco non eft aqua ardcs,necper cofequens,qnta eflencia.Nam fummacaucela eft tibi fjli calia vina pro modicoprecio,que inueniunt feabere,& facere vt fupra,cja quinta effentia,quf quafi incomiptibilis eft propter mafll vini coplexione non corrumpit,modus namc^ primus olm principaliscft,que tibifuperiusnorninauimus Scduseft verus,q? capias ampulla cu collo Iongo,& ex dicfta aquaardeti imple duas partts 6C gira collu ampulle, claudldo prius ipfum cu cera , vel diflo clauforio ac dcinde fepelias eam coca in loco fupcriusdeputato. 8C ftcc ibi doncc
&
.
c5fequarisfignfrpredidiT,qu5crahc,spcrforando collu ampulle, . Caueas tn in attracftione eiusa vafe,qm ftacim mifcet quinta eflentia ciT feCib * fi force fuauicer non eleuaca eft a Ioco circulationisper artifta deputacti IfJHec vafa func il!a,que cibi fuperiu$nominauimus,ex qbusfit magifte rium,que vlcra roftru impleri debent aqua ardeti,& vafa ifta habct f or* macubicale inlongo 8c irramplomcnfura vniuspalmi, &fint inrcgrc 4
fa&a&folida. ^Canonquarmsqurdocebitteextrahcrequinta cflentiaab omnibus plantis f ru&ibus
& radicibus 8c carnibus ouis 8C ianguine,
CEA aliud ex fecrecis nacure,vt cu fili fcias rrahercqnca>flenci|ab om*nibusplancisfruclibusradicibuscarnibusanimaliu 8C oujs , cxauiii,&
fanguine.&c.Gapias igit quacunqj rerii volueris , 8c cerasbene forticcr in mortario,& pone ad putrefaciendii in vafe per quadraginta diespo* ftea extrahas,& didilh aqua per clembichii cer vel quarer , fic aquaar*. dence fccifti,& in quolibet fupradicSoru vafortTpone adcirculandu,do nec fignu confequaris odorisprius iamdi<fti , aucfili crahasa quacuncjr quatcuor elemcra 8C aere, 8c igne pone in vafis iam di&is ,
&
iftarii rerii
fac circu!ari,donec cofequarisfignff pre di&i7,grandiflimii cnim cft op9 fa<ftii in rnagifterio medicinc.Oesifte quinre eflenti? funr quo yis iftoru >
modorii extrade, in millecuplo em plus operant qp earii medicinf anrc caru extraclione taliter q? pro miraculo reputac apud vniuerfum orbe. Nihil qufppein omnibusquincjeflenrrisadimus.f in cariicxcrac^ionc nifi q? per
nouum artfficiu fupcrflua dcbcmus remoucrc*
t
,
tibcllus ^JCanonquini:us,quidoccbucxtrahercqaattttOf cfementa
abomniV
biis rebus.f.pfantis,animalibus,&: mctallis.
HlCum pre^ermittamuspro modico tibi rcuclarc fecretu.f.]qualiterpo tcris clcmcntaab olbus rcbus.f.mctaliis,plantis,6^animalibus cxtratcv re,& rcgulageneralis eft q? illa , que de plantis rercnda fuerunt teranr;, 8c poft contritioneponant in vafeVitreo in ffmoequino ad putrcfaci cndum per menfcm cum dimidio,quo tranfa&o ponc fuper vascaput
fuum,<9c* diftilla aquaper balneu maris , quod tibi inferius rcuelabimus pcr figura vna,quoufcÂŁ pcrbalnci diftillationc p!us nolucrit diftillare, tunc temporis extrahe cucurbita a balneo,& reiteraacjua,quadifi:illafti fupcr fe ccs,& girabenc cu figiIIo,& claudc 8C ponc ad putrefaciendu ÂŁ decedies,poftca extrahe,&pone dcfuper caputalembichi,& diftillapec igncmcincm,quoufc^noIucritpIuspcrilladiftillationediftiIIare.Tunc fili mi fcias,q> tu habes extra&a duo clemen ta ad parte , nunc igitur vc diuidas illa,quc funt aer,6t* aqua facies fic.Tu f ili mi aqua illaquam pcr >
fccfam difbllationcdiftiilafti accipe 8c poncin cucurbita diftillationis, 8c rcponccaput alembici 8c diftilla in balnco,c\! illud quod diftillaue^ ris non cft nifi aqua,qm pcr illu gradiTcaloris nihil aliud cxit. Naignis balnei dicic ignisprimi gradus , 3c igniscineru dicitJgnisfccft gradus,
dc igpis ardens dicli ignh ter trj gradus.Fili valde vtil is efr ifta fcien tia graduii ignis ad ifta cognofcenda potiffimc in metallo proptcr caloris conf ufione,6Y tunc f ili aer manet in fundo vafis,qa non valuit per calo
i
***
&
rcm fc&i gradus exirc, 8c tunc reponc ad partc, 8c reitera aqua,qua ab ae* re extraxifti fupcr feces, 3c f ac ficur prius <x ponc ad putrefaciendu in f
moper tmtempiis,ficutdcaerefeCifti,&poncadcfiflillandum in ignc tertn'gradus,&dafibiigne,donec totusdiftillet, <Sc*pofthdc reiteraad balneb,& exibit aqua. 8c ignismanebit in fundo va^ fis,ga non valet per illu calorecxalare 8C feruaad parte. Haec qu$ tibi di ximusde olbus vegetabilibus inrdligeque. in fucco abiTdat.Etfic quoqfj facies in merallispriuscu nofrro menftruo illa refoluere faciesfubfimo pzr vna ebdomada^&cpmenftruufit acutiT cu vegetabilibus,a!iquibus
chftillandum. in
illorj,queinferiusinqu^ftionariodicemus.Poftcj^verofilinietaIIafuc rint dmoluta pone ad diftillandiT in igneprimi gradus &exibit men* ftruir, 8C
manebit calx metall i in fundo. Poft hocvero reitera fuper fcces nouo menftruo ad pondera mctalli,& pone ad putrefaden*
mecalli de
diTpermenfemctTdimidio,cVpon:hocdiflinaficutfe^4flidevegetabiIi bus,fed qualibet vice addas nouu menftruu fuper fccespili multe fucruc opinioncsphilofophoruin extra^ioe elemetoriTamincralibus, fedhic ponere non curamus, quia dfuerfimode trac^abimus in tcrtio libro. fl Filimulti phitofophorfr in aqua forti comuni fatfa cx vitriolo 8c*-fa Canon fe rtitro fua corpora metallorij difToIuebanr,& per euaporatione trahe fextus bantaquam illamAcalxcorporumrcmancbatinfra vas, &Vpoftcacii
.
J&cfccrcttemtwc aquadulcicoimini il!aablucbat,6<:per cuaporadonc trahebantaqua il^ lam.Et poft illa calce cu menftruo diflbluebant adopera fua , qu$ non fcdm cj> copetebat fequebat fine optatu.Ratio huius cft , qa dilTolu tio, quc fit cu forti aqua non cft talis,ficut natura poftulat 8c qa ctia illi,cj calia fecerunt ignoraucrut vcgetabiiia noftru menftruu acuentia, 8c cti am ignorauerucaquamercurq vulgi,quain copcndio miflam regi Ro^ berto reudauimus,qcfcopofitu cft fuperteftameto &eodicillo in par^ te illa^quc, traAat de copofitioe margaritarufic conditaru. 8Cc Scd fili tibi rcuelabimus in hoc capitulocalcinationcs, qua nullumetalloru amittit de fpeck,& menftruu infra modicii tempus ipfum refolttet , Et magifteriu huiusfecrcti talc eft,q? tu fili eapias auru vel argentu in tenu cslaminas redacrtu,& accipe particula cu tantunde de argento viuo vuU gi, pone ad igne lentu, cu fumauerit mit te laminas , 8c mouc cum figno,& poft hoc mittc in gazola in aqua quc fit frigida , 8c fi talisfue ri t pafta,cÂŁ frangat ad modu metalli campanaru, nifi reucrtat mafla ale bichij&dimitteeuaporariplusdeargento viuo, 6Viterumittat in acj, 6c poftqua dura fueri t,ficur diftu eft,pone pafta in galaiade vt diximus cum quarta partc fui ialis comunis 8c cotere f ortitcr doncc pafta , fal totuvideatfal riigru.Accipeigitfili iftudfaI,<Sc*pone in fublimatorio fi voluerisfcruareargentu viuu,q>fi non, pone illuminquadagazola, qu$ igne fuftineat,& da fibi igne donec videb/s,cj> totus mcrcurius cxa* laucri t, vcl fublimauerit JPoftcj vcro hoc coplcueris mitte iftud fal in al fupcrponc de aqua ferucntilTma,(cdm q> tibi vifum fuc f era gazola y f k,8C mifcc cu quodaligno,& fal fwndcf 8c vertet in aqua nigra , guam quiefccrc dimitte,8c poftiffacxtrahe 8C mitte paflim cuertcndo, cfonec tota cucrfa fucri t,<9c* cal K remanebit inferius * Iteru fuper mi t tc dc aqua fcrucntiftlma^facficutprius^&itcrumittc fibidc fupradi&a aqua, donec excat a calcc clariffima,ficutmifla fuit,& tuncponc cakead dt<* ,
^r
t
m
&
&
&
&
refubti
rrfum
venere f itcafcinatio ficut fit cs vftu.Saturnus 8i Iuppiter calcinant cum fale comuni preparato agitando in alboth cum ligno 8C mittcndo fal modicu,& poft hocabluar , ficut didum eft cum aqua feruentiflima, 8c poftea ponc ad defiecandu 8c fa&urn cft. iff Canon feptimusin quo continctur fcicntiz ad cxtrahenduquintam eflen tiam rerum
omnium ad* applicandu
ilfas
corporibus humanis fe<
cundum qj opportunum fuerit. ^J Deuscoeli tale contulit virtutegencraliter quinte cWzmk, vt extrariasillaabomnilignofruc^uflorcradicefoirislapidc 8c mctallo , carnc fcminc 8C fpecie,que deus coditor hature creiuir, cuius quippe fecreti ma* gifteriu talceft,poft<$ fili viniquintSeflentiahabueris afecibiis- fepara iam,cum propria noucrispoflTc extrahi ols rci quinta cflintia infra trcs
tfbcUas* tamus labor,atc£ tediif tibi tili dile&e. Capias igitur nomine quacuncg rem,a qiia vpluerisquimaeflentiafeparare , dC mitte ilia in noftraquinta eflentiS vini,6c pone ad forte folem in vere, vel pone ilia cum vafe ad igne Icue , 6c infra tres horas habebisquintam horas, vt cuitetur
in dei
eflenti5rei mixtacuquinta cffentia,qu$ couertet in ta!e natura,f/cut res quc fibi mittet,igit fi fit calida,fi fngida,fi humida,fi ficca,fi laxatiua fi ficca,vel cuiusvisalteriusconditionis& odorisfuerit, taiis naturc^ i it,quia vt fupra tibi reuefauimus appetirum habet ad hanc coplexfone, vel ad illa tale. Igi tur quinta eflen tia Fili habebis ficut res qua tibi in tro« miferis talis odoris^iaporiSjComptexionis, virtutis, operationis.&c.cV ideo fili maxime cau tela eft hcc in opcrationc medicinc., vt cufn vna 8C eade med/cina fcias diuerfas operationes facere,ad qua forfttan non per uenit operator dure/ ceruicis.&c.Et ficfili cum coelo noftro aftellisfu» quas fupra nomfnauimus,fiet per natura quod repurabit ad miracuI&V flCanon 0(Sauus,qui docer,que funt rescatide fn primo gradufimphV citer,vt talisnature rcddaturquinta eflEntia noftraadapplicandurnad
humanacorpora. fl Haclenusf/ff veruplantaru fccretu tiBi pandemusJ.in earu copIexiV one,&pr/mode calidisfimplicirer in primo gradu^vndefilimcclicinse Cal.fpri* calidc. fimpliciterin pr/mo gradufun t ift$.C
Abfynthium
Fioresnafturcrj
Semen coriandri Borago
Auellaneficcf
Altea Atriplex
Capparis Folia gariofiiorum
-
Amigdal$dulccs
Eupatorium
Cardamomum
Cancilla St/cadosarabi.
Storaxl/qu/da
Tribulusmarinus Radixpceoni^ Radfx ariftologif rotu».
Licium Pal,
Columb/ noui Semen altee
Caftanea
Scmen
Spicaceltica
Sandaracha Triticum
Camomilla Nuces Semencaulis Mora matura luiube Ficusficce.
Cufcute Sp/ca nardi Fol/alaun
tr/fofij
Panicum Sarcecolfa, la.
Mufcutn
Vitrum Caro camelina Vitulina Gallinarum
CanOtt
nonus Cai,in,z.
Amomum
Anferum nouarum
Grocus
Fafianorum
^J De iftiscjuippe fili opcrare fecundl exigencia, 8C caliscomplcjcionfs vircucisredietur cibiquintaeffencia noftra, ^Si ,ppter mfirmicaceprouenience halicus in canto gradu,f rigidicatis qp medicinas in pr/mo gradu calidas operari no poceft,appliccc Cibi roe
cficinasinfccPograducalidas^cjucfunchec.qfequun^vtdocctcanon,. Polium Canciila PraflTium
Bulbi Carui Tamarifcus
Cencaurea minor Cacapucia Si.
Amigdalaamam
Reubarbarum Lignumaloc
Dictali
Melnouum
Vu^arnar^
Semcnaneci
Cicrinigri Fccniculi
Bnifci Aprj
Afparagf corumcj rad/ces Radixmaratri Daucus
Semenpceon/e XilobaifamusV CortcJccicri
Semcnvrtice,
Foliacitri
Petrofeltj
Nuxmufcat*
Fenugrcoun
Semen paftinac$ *
-Semenraphani Fidki Bdelium
fafeoli Lacce,
Vrina
Ambra
Fiorcscroeiortiui: Vuamatun ^} Aperics ergo oculos cuos titi$C videas qbus reb? cjc his indigebis ad magiscalefaciendi! ex eo^quo modo non iuflficicnces fuerinc cibi me* dicin$,primo fiuein primo gradir.Sc' non vtaris mcdicinis , nifi prius fcias in quo gradu funr naedicin^ fimplicitcr conftitutc,, quia aliter nc-> fcies quid
componis, vel quid das infirmis.
Canon decimus.qui docâ&#x201A;Źt,que res func calidc, /n tercio gradu ad aflFi* gendum casin noftraquinca euencfa ad habendum quincam efTcnciatn
I[f
catidam in tertio gradu. t
Q&4n,f*
n/mie f rigiditat/s vigec indigeshabere me diciniisin tercio graducaiidasmfxcascum coelo noftro, Sc noftraquin flFili in quo cafu inf irmitas
ta cflentfaciufdcm coplexionis reddatur,& funt hec, Sifeleos Pixgreca Aptjfolia
Thimus Cipcriis
Bnula Poiipoiiurn
Scrapinum
Oppoponacum
Hihelim* Camcdrcos Camepitheos Ifopus Sanfucus
Caffialignca
Yrcos
Calanga Piperlongum
Didamus Hcrmoda&ilus Serpcntaria
Siratus
Zcaoaria Doronici Zinribcr
Ameos Ozimi
Sambucus Aflarum Mcntaftrum Calarnenrum Pullegium
Nigeila
Gariofili Aflafetida
Silermontanurn
Cinamomum
Origanum
Coftum
Ruthadomeflica
Foliaoliuarum
Armoniacum, Galbanum
Squinantum
Nux indica
Mumia
Porrum
Lupuli
Caftoreum
Gcntiana,pix liquida Saxifragia jpf nimiafri. ^U Cii ergo volucrisapplicare rcs calidasin tmiogradu giditatcfugabundante applica ccdo noftro,& talis virtutis efficitur. quarto gra> 4] Canon vndecimus,qui docebit te,quc, rcsfun t calidc, in du,vt affigas illas noftre, quinte. cflentiej ,& *« opportunu fuerit rcuela^ Jbotibi.queTuntmedicinc, fimplicitcr inquarto gradu calidnatis ., 8i
Ccntaureama.
CaUM,
funthzc qu$ fequuntur.videlicet,
Rutha
fylueftris
Piretrum Anazardus Sulphur Sal armoniacum
Nitrum
Pipcrnigrum
Petrolcum Semen Hnapis
Oleandrum
Vitrum aduftum
Euphorbium Scamonea
Cardusvifci Napellus Squilla.AIIeum Floscris Colloquintida HJDi&o de medicinis,fn qb^ cotinet coplexio ignisYcdm difpofitionc quattuorgraduijjCogruu eft vt dicamusde mcdiciniscotinetibuscoplc^ xioneaerjs,cum poit ignisfp^ram,fpcraaerisfituetur. ^[Canon duodeclusjq cotincticietiaec^,qfunt reshumid^fcdm ordi HumiciVi natione qttuor graduu,<9c* prlo de humidis in prlo gradu.Chrifti adiu^ primo torio ac ei' 9 magnitudinis bonitate pf/ciamus, cofiderationc c\ docftri na reru humidaru in primo gradu,q funt iftf ,qu§ fequunt fimplicit er. Flosfabe.
Liquiritia
Linguaauis
Floslupini Scmcn paftinaq Lignum paftinaq
Amigdale.dulces
Gummiarabici
Primula veris Cannazucchari
Pifcesrecentcs
^[Canon
tertiufdcdus, in qcotinct fcietia
Coturnices
rcruhumidam infcdbgradu
non fueriht reshumide, in primo gradu,appl ices il!as,que in fccundo gradu humidae fuerint,vttale reddatur ccclum noftrum. fimpl/cif, vr qn infuer/nt tante, ficcitatis,cp tibi fufficictes
Cogruu eft Fifi vt
ti bi
reuelcm^,
q fu n t humide res 1 fcdb gradu fimpl ia Humidai
rcr, vt tale reddas noftra,; ,effetia,cu necefiariu
fucrir, 8c fut
ift f £j
fcquwt fecundo
t&efecretisnmre
Humida l tcrtio
Semenmaluc Semen iacftuc$ Zicio
Crifomilla
End/u/a
Perfica,afparagJ Lacfhica
La<5tucaagreftis
Fios nenupharis
Malua
Cicorea 4 Aloesepaticus noftrc, cum mcdicine humid^ in
^f Ex his igii f ili applica quint$ cflfcntis primo gradu non ruerintfufficientcsad eradicandii ftccitatepeccance. flCanon qrtufdecimus,qdocet,que furit reshumide in tertio gradu , vt cum necefle fuerit habeasearufcognitiOne ad illasapplicandii ccelo no* ftro, vt habea3 ccelum noftrum humidum iri tcrtio gadu. fl Fil i mi cu videris,^ ficcitas tanta eft , qu$ pcrmedicinas humidas in gradu fecundo «ctingui non poceft,applica medicinas humidas in cer> tio gradu ccelo noftro,qu^ funt hec quc, fequuntur. Semen gal. Flores viole viridis Pomaviridia Saturiones* FiIocaparon,Eruca Alquitua Radixpaftinace Semencaftorci
Semenlini
Fioresviol^ccefeftis
Fru<ftuspapaucrisalbi. Florespapaucris He funt reshumid? in tertio gradu fimpliciter hasaffigein coelo noftro vtvigucritneceflitas.
Humida i
'4$
_
Canon qnrufHecirn^c] docet q fun t res humid? in qrto gradu vt affi
gas ilias F ccelo nf o ad applicadii iilas corpjb9 denfis^pf nimia (iccitztl Racio naturc, eft £ili,vt reuele cibi^quflunt medicine. humidejn qrto gradu, vt affigas iilasin coelo noftro,vt influat in nobishumiditace qu5 plurirmm,cum neceffc£ireric,&: reshumide in quarto gradufimplicita
quarco
<[f
tisiunt ift$,quefequuntur. " Ccrebrum columbi Lacatar/a Gamclion Stinci Argentum v/uum # Cerebrum gummici Mercurialis IflHe. igftmcdicine, reddentccdii noftruhumiduc inquarto gradu, auas appl ica fccfm exigencia 8c virespatietis.lflDiclo v * ro <*c medicinishu-
Aureoia
,.
.
Frupri.
midis que coplexione habechiimid5.f.aeream,nunc reftat vt dicamus de habe cibus ^pprietate aquc,ex co qa poft aere fp$ra aqu$ p prima caufam fituata eft, pcededo fcdm ordinatione qtcuor graduujicut in alrjs. &c. l(ICanonfexcufdecimus,inquocontincturfcientiarcrumfrigidarum, &primode£rigidisinprimogradu, Hoc eft vc nfacjnta eflfencia redigat frigida in primo gradu reuelabim* tibi medicinas di&a habe tes copl ejcione.quc, fun t h$,qu$ fequuntur. Pruna Granafalicis Herbaacetofa FIos rof$ viridis Tamarindi Fabfvirentcs Ar. Ordeum rnundum Pirabenematura IIlHas medicinasapplicabiscoelo noftro,vt rcddaf frigidiiin
primogra
,.!
tibdlm du,vt fdas /pfas coelo noftro applfcare , cu ncceffe fiierit Vt infiuat fuj* nosfrigiditaceVprimigradus.^ t renc medicfnf ,trigid$in primo gradu appiicaccelo noftro res frigidas Frnitt,!* in fecundo gradu,poftea faciasapplicationi fccundii q> tibi videbi turg &medicinc/unti(tc ,videlicet* *» Malagranata.reidula Penthafilon Deiberum Mora immatura ArnoglofTa Litargirium Grifoiocanna Foliafalicis i n tertio gra, 1(1 Canon decimuiTeptimus,qui docet que. funt res frigid$ du,vt qn non fufiFicietesfuerint medicineirigid$ in primo c^fecundo gradu.q? applices illas.que, func in tertiogradu, vt fciasremediu adhibc Frun.fr re caliditaci dominantiY 0H Hadenusfili rcuclabimus tibi,qu^ funt medicinefrigide I tcrtiogra du,vrqrT infirmitas fuerit tant^ ficcicacis, q> ilfi non fufficiant mecuci #
I
>
;*-*<
nfprimi&fttundi,rccurrasadifta,qw* umadhibeas,#funtquefequuntur.f. Virgapaftoris Melones
Pfilium
Omnesfandali
Citrulli
Paritaria
Cucumcrcs Sorbe Plantago (cmen eius
Vuamilana Spodium Poma.
\
Ypoquiftidos Porculaca
Semcn cius
j
~*
^J Medicinasiftasapplica ccelo noftro,&habebis ipfum fr/giduin ter> tio gradu,& vtereillo dum fuerit oporcunum» 0\ Canon.xvirj.qui docet,quc funt res frigide in quarto * 8C y taris illis
dum fucrit necefle,
.;
mi certu fic tibi.cj* mulcoru fuit opinio, q? nulla res crat in qrto gradu frigiditatis coftituta p natura,cocra quos iftafacimus rationcmv Ifj
/.
.x
Fiji
x
l|]OmneeIemenm,vcl quceuncfc alia res appetit efle in maiori pcrfe&i^ onejquafuanaturacapcrepotcft , cuius ratione elementiiquodf ibetin elementacis appecic quartu punctufimplkc* Vt fuu contrariu reprimat, yel fal te ei adequcc pcr refiftetia", vt eiTe fuOf non priuct ab indiuiduis.Sf igii aquaper nacura no inuenit in indiuiduisin quarto gradu ficut irt primo,fcdb;& tcrtio,aqua non appeteret maiore pfedione fimplidta tis,qua in indiuiduishabcrepoceft,&fic fimilitudo,fuc fimplicitatis in maiori gradu muhiplicaca effec ei pcr natura bdibile,ci fuil cotrariu ef* fet illi amabile.qcfeft impofftbilc.^J Pr^terea. Nullus morbus calidus in quarto gradu effet curabil /s,quod eft incouenics 8c cotra fine mediV cin^.l[f Ite eflTet ipfa aqua deftru&a cofra„ tk ideo regula,ga non traftnu^ ten t extra fe fimilitudine fua per modu fu? perfe<ftionis 6c fuaru partiu c^cufimilicudinibusdidariiparciiroperatin indiuiduis. Ratiohuius ,
eft.qa taledefecftu narurabonitatis 3C vircutis.cVc.non cofentiret ifta
,
cirrri
naturalitcrappttant multiplicari in rnaion pcrfcclione entibusre>
>
J&efttmisnatme aIibus"$efl%potcftTccfhi fua natura,quom contrariii agcrct
aq,
(!
no&
tflet rcpcrta in fccfo «pradu in rcbus naturaiibus,qcFeft impoiTiWle. fl Fili mi multaalia incouenicntia fcqui poffcnc cx corum opinione,,
fcdilladimitdmuscaufabrcuitatis, vndcresfrigidc in quartogradt* fanc ift$ gu$ fequuntun
Opium
Tufquiamus
Mandragor* Camphora
Semcneius Semperuiua Aquaeius Mucif ago pfifrj
Semcnpapauem
^f Has quippe res applica ..;
-
Cicuta Semencius Ebenus Salamandra
coelo. noftro, dc habebis
Barbaflus ipfum frigidiflimumi
v flDiximus dcmedidnisfrigidisfcdmordinequattuo poft olm elemen toru fperas ipcra terr$ fituata eft vlcimo, ideo dc rcbus
ficcis vl timo dicendum eft, Sicin pri ^f IiKipit canon decimufnonus,c| docu que, fun t rcs ficce in prlo gradu.
«K>#
ffOrdinep/emiflbfili tibi rcriificcarurcuclcmus vt affigas ncceflario ccdo,&primo de figck in primo gradu fimplicirer,& funt ifte,£ *
Spumamaris/
Carobouin^
Carocaprina Turturesantiqu$
Fab$ficc$
Caroceruina
Columbi anriqui
Amidutn
Carocamclorum
Caroomnium
Caulcs
Argilla
"
i
auiutn
Thucia^
§ifcin»$
Skfi&*¥*
Carofeporis quihabitantinaquis ![} Afffgc ergo fili has medicina s coel o noftro 8c habebis ipfum ficcum mprimogradu;ve vtarisiHOjCum tibi oportunum fucrir.cVcr flCanonvigefimu^quitedocebit.qu^funtrcsficc^infccundogradu, vt cum cibi fuerit neceflc applice&illas noftroc^Io/yt influat in nobis fkcitatem in fccundb gradu. f[ Fili qn infirmitas tamliumida fucrit;cj> tibinon fufficiant rcsin prl rno gradu ficc^addes iftasccslo noftro quf funt in fcctb graduficct.T, Cortexthuris Thipus Rifum Lapislarulf Cortcxorni Balauftie Lapisarmenus Xilobalfamus Teftamal/gra; Vbcriiro.ficcc, Fiosro.fic. Nefptile. matur$ ^f Has quippc res affige in ccdo noft ro ad magis deficeandum. Iff-Canon- vigefimufprimus,qui docet, quc furit resficcc, in tertiogra* vt f iat illms coplcxionis, 8C fic appliccsipfimiin corporibushumanis,cun>tifei videbitur. IfJ Fili cum tibi-videbjj <$ infirmi tas tantaeftmultiplicatainliumidu ctUjVt feias iltasapplicare ccelo noftro,
t
tatr,c|> tibi nonfufficiafit
medicineTicce inpfimo c^fccundo graduap
|)h'camsiftas,quf furitficcein rertio gradu,qucfequuntur.
Acctumcomunc
MaftiV
©arabe
-
Succufmal^f
>
Bolusarmcnur lunipmw -
-
*
.JUbdbw
;
OUbanuin
Pinfylm&m
Myrrha Cinapr/um Afpaltum
<3a.
Fmelusfiuiinf
Scoriaferri Perrugoferri
<3allc
.
QmtiMsianipdl
fiosfambud
Pulmpvulpis Fios cbuli cbulus." Sanguisdra. l[IH*saffigeinc(XlonQftrp^fictiiccumintcftiogradu. 4f Canon vigefimuflTecundus t qui docet.quc, funt rcs ficccjn quartogrt du.vt iftasappiices codo noftro,& fict ficcum in quartp gradu, •
>
Arfenicum album Arfenicu rubeum Azarncch Azarchon
Czpitdlum Omnesmirobalani
Gtandes virides
Cortexiiicis
Alurncnrochc
&s
Thucia Sal preparatum
Puluis affodilorutir
,j
Alumenpkimjj
Coaguium
Foliadaruich Cortexvberi. Ffosejis HJ Diximus de alicjbus medicinis 8c canl fimplici cpplexione fcdrn i$ pofitione quattuor graduufimplkiter,vtartiftaper iftas, quc hic ponunf alias inueftigare fciat fcdto coplexion^faporejodore.ponderofita tcm 8c lcuitatead faciendudiuerfoscffe&us in corporenottro.Nunc co gruu cft vt dicamus in gcncralide qlitatibusappropriatis,y t artiftaco gnofcat,quf funtiimplices qualitatcs proprie^ 8C quc appropriat^cV que, qualitatesfunt gradite^n rebus naturalibus, vt cog«ofcatur vnius medicin^ copofitc/f i nis ex multis in diuerfis mcdicinis cSpoficiS» Etvt fciat cjd homo darc debet, vcUuferre infinuiV
&
#f[ CanGn.xxirj.in quo continetur prefata do&rf na. jppti fl yaldc fili mi medicamur,vtreuelcmus qiicatesreru ^pprias *tates.f.in quogradu exiftere poffunt fafcn natura,vt dcftruant multo rum opinioncs,cj duas qli tates in vna Sc eade re dixcriit in epde gradu ^xiftere,ficut in pipere,qc?djxerunt caliduc** ficcii in qrtogradu;&ca>
&
calicfii oVficciTin qrcogradu Contraquosfili talc fundamus roem.Quattuor maffc principales,quc funtguattuor elemet*
itore'j,qcfdixerunt
fperas ^puashabenr,vbinatura cuiuflibet maidrcft tp in aliorufpf risr c^uisfiliquodlibet elementti fitin akeriusfpera.f.vnum per fp^ras oint Sc omniaper fperam vnius.Hoc autem fili naiura orbisfabricat , vt at mf xtione eorum orianrur indiuidua fpcrarum, in quibus elemeta ac*hr# ajiterexiftant,vt firpraprobauimus,qucefle non valerent fi mixta vi? ^ciffim non cflent,quoniamfili,fi mixtio vniueriaiis orbisdeficeret cfe
men tis.dcficcicetc^ mixcio fpeda[is,atcfc indiuiduaIis,quoniam defia> ix\ fuifpfius dorruptionem.Denicf quod libet elcmentum ex eo quod iuxta fui naturamin propria fp^rafua ente generali venit particulare ,
complexio maior eft , vt caliditas,quse maior eft in f^ra fua ignisqiiS ficcitas ncc aliquaaliarum compIexionum,&: fic dealr^. *
<
SkAnA*
©cfccrcttsttafure $[ Itc f ili quodlifiet di&oru clcmentoru babei^priu fubicclu in indiul duis ipecicrii,in quafua caliditas maior eft c# cjli tates alioru elemetoru, fiaittili inpipcrejnquo magis vigct ^prie£a*ignisc| incrbco, 8C ih aloe,in quo magiseft de complexione aeris c$ in mirobalartis,& fic dc alqs.rebusfimii{ibusiftis,vnde facioiftaratione
Omne effc&ucofequi
oportct naturafue^caufcjfiigit ignis , cj cfteaufa plmrerircakfa&jbiliu friiiorefiri ^pprietatehabet infpcrafui
&fua ^pprietasibima^siseperi
t ur cj ^pprietasalioruificut in rebus calefa&ibilibus de coglexioe ignis,
©portet cjmaiorfit calidftasc^ humicbtas-vt apparcat cocordantiain Cau effedu, 8c vt aprarcat differetia ini rcm calide copIexioniscV rcm humida^vel ficca,&c\Quia fi vna rcs habc fct infcduaseoplexipnes^quales ficut in pipere caliditas 8C ficcitas,fi difffretia cxiftesin ter caufam
&
,,
cflent in codegradu,eflet pipcr e^uaIitcrficcij,ficutcalidir c^ficeftpof fc
fibilc habcre has duas coplexioncs cqualcs cotra frigicutace,
&
fic pofli^ bile cflTet qp frigiditas 8c humiditas ciTent equalcs cotra eauditate 8c fio wateVcjcPcft impoffibiIc,qa fic non inucnirel aliqcP ipcciafe indiuiduu, in quoqfitas vniusefemeti eflct predbminans,vt denominatione cape^ ret ab iltOjficut pi]per,qcFdenominationc accipit ab igne , ga calidum* AfoesqcfcfenonfMhatfoneaccipit ab aereygahumidu Mandragoraab aqba,gafrigida,^lfrobalanusa terra,gaficcus « Hoc aut eft impoiTibile «ja fccjuercurregularitas in indiuiduis naturafibus,ex to qcf non haberet magis inftindu ad qlitate vna qp ad alia\ 4$ Exquo fili notare potcs.qj ficue quodlibet cfementu diiatiane ^priafcdm fua naturti habct in fiia .
^priaipcra^fn qua altcrunonhabet itamagnadnatione, ficut habenc ,ppria indiuiduafubftatiaTia^in gbiis magisqfitas vnius elemeti prcdo rnfnatattcris^Excmpttrjnatura igniseftcafidus^pprie,ficcusa ,ppricta# te.Kartt cafidi tas maior cft in ignccf ficcftas,qrn ^pprietasmaioreft irt qualibet tc q|appropriara»Sic cm fili eft in indiuiduiSjCnje oportct haV focre vnlpropriaqualitate afiam appropriat§,ex co q> effectus fuc caufc cprrefpoaere dtebet ,I[J Hoc;pbat fili mi g reguIasduodecim,qafi ignis
g eft caufaalicuiuscafeFaaibilis^cft calidus 6c ficcus,ignis in illo calefa^ rip.n poteft tranfrnitterc extra le fimifitudinefua,nifi cu fuo ca> lore 8C ficcimc i 8c g modu 'natufe' caloris,^ ficcitatis^ itcru aliaru. co pfexionu.Sic igit iri indiuiduo pcr -ignc caufantc opprtct maiorecfleca
Sibili
Iiditatec|jiccitate,c^ficficckasdeprefli^
dc alrjs qlitaribusclcmcntom^ficut ignis in fua fpcra pro-' forrna,& alia elcmeta funt matcria ga&lefacla fi t fua proprfa
lta.intcf.ijgc
pria
cft
qlitas in indiuiduis naturafibus exiftens eft forma extcnfa^cV diffufafu per omncs af ias efementoru,cV qualif ates,que funt igni. fubfecTo ignis i[f Ex quo fili mul tu bene ccVudit ipfam qlita te igpis in
mafore effe c^ alteraqualitatfr, 8c fic talisqualitas infimili fubicdo cft rcx,qlitas vcroqu^ magis cocordat mili te dicimus , vl tima H o quali tas
ZfbeWw*
n
qutprinrjc. cotrirfoi ,cft fdaiuul[J Extmptuffii tibi dafcimus,vt fatflius piper eft calidu pofljs intclligere mouedo tc ipfumad obic&andu 4>prie,ficcu a proprictatc , caliditatc viero maiQieoportct eficin illo qj fjccitate,ncc humiditate , ncc frigiditate, ff Eft ergo in pipere calidiras rcx,nunc vcro gaficcitasinagiscuignc cocordat cj altcraaliani,eftfic> dtas in ignc, vel piperc regira . Et quia poft ficritatchumidi tas cu cali
Nam
ditatc concordat numidifasin piperceft milcs.Et oa frigidltascaliditati aqua fcu frigjditas in pipere fclaua,!» ideo vltimoijccitas in fubic&o ignco.Fjli fccrm codic ionc maioricatis 8c minori tatisfi cft
ccttrariat cft
tiiati
funt gradus in rcbtis naturalibus ^iicutfili piper haBe t qulcuncp
gradu caliditatis,ifta calidi tas cft ln illo maior, vt fupra ^feauimus, er> go ali^ minorcsillapropria^&fic ^quiidiftin*o^quaiitatisindiui> duoru,qua aliqui aflerunt effc impoiTjbilc #[[ Kunc ftlJ ga regiria ma^ gf s cu regc cocordat c$ mifcs ncc^^iclauaireginSoporterciTemaioreinrc gia dofho q? miIes,necfcIaua.Ei> ideoaa rege regina fcquit, et non eft fa taficut reXjina minoreft 6c vnograauinferior eg'*a%& cognominat ttxtiz.Et fic ficcitas in pipcrc cft iirtcrtio gradu.Etgapoftrcginamilcs .
maior eft in domo rcgis,illa minoritas dicit alius gradus inierior Jnfc# riusquidc dicit fccr\is,& fic
^
m piperceft humicBtasin fcdb gradui Itcrh
ga poft militefclaua minor cft in dqmp regiscf>JuIlusaHusi illamino i itasalter gradus inferipr ifto diciil.qujnomfnat &primus?. Et fic fili
*
&
cocludit,q?pipcr eft calidu in quartd gradu/iccu in tcrrio^humidS in Cc* cundo,frigidu in primo.Etficut diximusfili depipere,qc£halkec%re^ xione igne5,fic potes dicere de alrjs rebiis dTqualitatibm refpieiedo ma
ioritatccocordanci^.Prejereafilt^ quattuor gradus in fc integre,fed exillis habet degradatcvic ad melius <
j
:
[
intelligendii formamus pundaquattuor in
'.
quocunq? gradii cuiuflibct qualitans,quf quide pun&a funt tanqp mediujpcrq^mbuct intelleclus """ ad in telligendu res quantu habet de vria copofitibnc vel dc a!ia.FiIi Val de eft confufa doArina de gradibus,sdf c q?non eftfcientiainiKunda, qu^ tam parufciai1,fed hic in fumma breuibreuitcr tra<flabimus;Er pti>
mo dicimus,cjj resqucfit calida in quarto gradu ocsaliosgradus habct integros,& fic dehumidisfrigidis.ct:c.Scd "fcs que fir in tertio gradu ca !ida,cft in fcdbficca,& in primohumida , 6V in duolus pundisfr fgida« Rcsqu^ eft in tertiogradu humida cft frigida in fecundo,ca!ida in pri> mo,ficca j'n duobus pundisprimi gradu^6V fic de alrjs, Itcrr» resque in fcd^ogradu cftca!ida,eft in prlmofjcca,6V in tribuspunvlisaltetiUsgra^ dushum!da,ci1duobuspun<ffisfrjgj'di.I:emresqueeftjnprimo calida^eft |n tribus punAisalreriusgradushumida/oV vr.o purSo vn*# uerfaIiterfrigida.Et ficut pojuTnu;cxcn p^irde calidis , ii^ potesdch» midjsd/cere,^etiacfcalrjs.llirrem filin-uite oVdiiTerf^ opinio.fucrunt inhacintcntioncfupcrcaIiduinprimo,&caI.infccTo, &cal.in tcrtio,
-
Jbetecrtti&natttrc qiMafiHmf in viib indiuiduo eft caliditasin rertfogradu;, &ai*tera /* eodem, fed differutu fcdm aCtione & paffione,qn in v«o indiuiduo cffi forma regina,regina vcro fub rege paric, rcx vcro in quocuncp indiui-
duo eft f or.na,
regina vero miles
& fclaua funt materia Non .
eft cr<*o
mcdicinaru«cogrcgat
vnum finem,Et dehoc dabimus tibi exemplu.fl Squilla vcro vcl thu^
^r
riaqueeft catidain ccrtiogradu,#agnuscaftuscaUdus in tcrrio,fiqc? Jibcc corOfapgliccfad noftm corpus maiore calidicate influit in nobi* agnus caftus c| thucia. Ratio huius cft , cja calidi tasin agno cafto cft rec, in chuaa vero regina.Et ga rex maiprispoteftatiscft #rcginMgi*.&c
m
Itcm ga caliditas chucia cft ccrrifjcata,cVftac fccPm paffionc,in agno> £afto fccFm acftione, 8c ga maioris nacure, cfcres ages c$ patiens, igitw&c. kem $\ in thuciacaliditashabet duo^punausffigiditatisfibi catraru :antcs,in agno cafto vero folumodo habec duo puncfta vniusgradusco Icemcja ealidicas exiftens in chuciadeficcac vltimaco modo,cja a natura illius 8c ficcicate formataJn agno cafto verora,* lcfacic plus qj deficcat,ga ibi caliditas resc eft,& a nullo formata eft,fcct traria
.
.infcparafeilis
, 6c po< deficcatjga in quacunc$ re naturali prius in fcipfs. oportct effe aclft proprm c^coeffentiale illtusqp appropriatus, 8c ctiacaliditatcsfufemif
ficcicas in illo eft ignificaca, 8C poft per naturacaloriscalefacic
iftea
fe in aliquo indiuidup formataaliqua naturapriusfunt in corpore no# 4tro agcndo fccBn naturaferni? 6} formate. exiftant pcrfua,ficut calidi* tas ignis,quc ignificat terra\Tcrra vcro exiftens in igne prius calefacit,
Vero £it,qa natura ignis,cui fubmittit ficcitas, mouct Cc&n natura ftce ignifjcationis igmficabilirantis 8c ignifkat?»
fccFo deficcat,hoc tf ccitate i[y
Ecceergofiliqu^ diffcfcntiaeft inter calidu intettio gradu, cVcaliV
dum in tercio,&ficdehumidp Sc\£rigido & ficco,non auteft ficfili iri £opofitione mulram medicinaru ad vnir fine , cja qualicasqual itacc iu* uat,gradus gradu,punvftus punA j.Bxemplu, qucda mcdicina coponitur cx alOe,pipere Iongo,rofisficcis,maftice,gariofi.fucco fccniculi, Scfcz *nonea. Wunc vcro graduamus talemrdicina. Aloeseft humidi! in fcdb gradu,frjgidii in primo^calidu in duobuspundlisgradus, &ficcum in vno punc?o vnius sjradus.Piper longumeft calidu in tcrcio,ficcu fc^ -cundo gradu,humidu in prin? o,frigiduin duobus punc?lis vnfussradus Rofe vero ficc^ funt ficc? in fccrb,calide in primo, frigid^ in duoo^ pun? ^is,humidein vnopun^o . Maftixeftficcus in tertio ,caIidusinfccJb, frigfdus in primo,humidus in duobus punc5is.GariofHi vero funt calu di In tertiogradu,ficci in fccfohumidi in primo,f rigidiih du obuspun. <$£sgradus.Succus fccniculi eft calidus in primOificcusin trib^punctis» frumidus in duobus^frigiclusin Vjio^inc^o.Itcmfcamonca cft caiida \n
m
quarrogradu,ficca in tcrtia,hum/da inftdb,fr/gida inprimo.f] Nimc
crgovidcamusquotgradus &quorpun<ftahabcamusdc vnaqualirate* pticfra vfcj quo cx oibus iftis qirot dealia,»: Cic iungamusgradus habeamus vhfz gradu fimpl ice,cuius naturc, dcbcamus mcdfcina^Priufr vcro videamus dc calidis qlitatibus,& oes gradusdmidamus pcr pucfta, poft iungamus puncfta dc quattuor in quattuor 3c faeia gradus. Nam in aloc fbn t duo puncftacaliditat/s,in pipcrc longo duodccim puncfta , iri maftiec verahabcmus otftopundta, in gariofilisduodccim puncto , iri ^ fceniculo vcro habcmusquattuor puncfta, in fcamoncafexdecim pun^ to.Sic fifi in ifta med/cina funt. jg.puncfta ea*ida.l|] Ite in aloc habcm*
&
&
quattuor puncfta f r/gid/ tatis,in p/pcrelongo duo puncfta , in rofis alia duo,in mafticcquattuor puda,ingariofiIis duopun*ffo;in iucco fceni> vnu puncftu,in fcamonca quattuor puncfta,vnde hafccmus in hac mcdicf na.19.puncftafrjgiditatis.Itcm in aloc habcmus o&o puncfta humid/ta^ ris,in piperequattuor punda,intoJJsvniipundir,in gariofilis quatuor puncfta.Itcm in foen/culohabemusduopuncfla, in maftice duo pun&a, in fcamonca ocfio puncfla.Et fichabcmusin hac mcd/cina vigintinoue puncffcr humidicatis Jtcm in aloc habcmus vnu puncftu ficdtatis, in pi> pcrc longohaoemus ocfto puncfta,in gariof ilis alia ocfto.in mafticcduo* dedm puncfta,in rofisquattubr pun&a in foeniculo tria puncfbt,in fca* monca duodccim pun<f*a,& fic haBcmus in hac med/c/na.4g .puncfta fic> citatis.Nuc vcro iungamus ola puncSa,& primo pun&a caf iditatis, quf funt.fg.6Y frigiditatis,i9.punaa,itcm dc humiditate.i^.puncfta, itcm di ficcitate habcmus.4$.puncfta,nune dcmus vnt7puncftu cotrariu «dteri corr
trawo,&poftcapunc5aduanTquaIjtatu,qufncccflcharxntclTcconcor^ illis dabimusmed/c/na.Nunc fili.Jp.pun&isfri* giditarisdcmusaltcrij^punaacal/diratis.&ficdcc^quag/ntaoc^o punc5iscaliditatii?rcftat,^.puncla;i(} Ircm dehum/ifitarc habcmus,2^ puncftja,nunc iftis.29.pun<S/sdemus al/a.ip ficcitatis,d:dc quadragin^ ca ocfto puncf is mftcndb.r^ fatehabcmustrigintanouem puncfh caIid/tatis,6Vdcccm 6Y noue pun~ Aa ficcitatis,nunc ergo a trigintanoue trahendo decem nouerh fuU mid/ratis,qu$ aIrjspuncflisdamus,mancntvig/ntipunAa.^Ex /ftisigi rurfaciamus gradus;f ex iftis.i4 .pun<ftis,nam vni gradui dando quat* ruorpuncftafunt trcs^aduscVduopuncfta^ilcmedicinacfTin quar* ro gradu caIida,non in iummir ate quart/ gradusfed in mcdio qrti gra* dus.vel in duobus puncftisquarti gradus Ex quo filipater qucd multaefunt compofi tae mcd/cinae,cjuaf vft/matum quarti,tcrtr],fecundi,pri mi gradusnon habent- qu/a mittun t vnum puncftum vel duo puncfta irr compofirtioncproptergenerationem 6Yc6rruptionem ad vlt/matum
dantcs,qu? fupcrcrunt
t
&
.
finr ex pib9^rcfoluturmedicina copofita,Ex c^ patcr iftaqfupra^cfixi.f 4 cj? cx vii»quajuat€deprcira multiplicata coaltera agctt rcfoiuta qu|d|
*
r
t&efecretisnaiure ^ualitas vf timata in medicina.que eft forma.ex eo eja vnaqual/tas afii iuuatfimilem fibi.Ex quo fili elt dbir<:uelatii,q) ^naquaiiras.quc fccftn fi mplicj tate iaidiuidij^noc eft edicin| fimplitis,«ft patiens fefai eopo ficione eft agens.&ecotrario mulru eft tibi fiii iftaclo&r/na neccftari^ in medicinis in qbufciiq? artis rnedicinalis vtentibus ad coponendu me
m
dfcinas quafcunq? 3c ad fciendu vkimatu gradum refultatu expluribus gradibus,& ccmncet quantilpoceft calefaeere,quantu potcft aefiecare/ quanciipoteft hume3are,qiiantu poteft infrigidare.Quod vero fili fciri non poreft ^pter eofufionegraduationis medicinaru iimpliciu aliorii
auAoru qualitate apprqprlatatqualepropric faciebant qualitati ^ppric q jod eft impoffibilc,^ concracurfum nature.Nam rege maiore opor#, tce efleinrcgnoSi o ©ibiis aIfJ3,qaii alitcr cfletjnon eflfct rcxitk cflTer dc &4nario 3C ,pprietas ^ppria 8C aclio &paffio«
(trucftafiraplkkas^rcrOf
flJBili. valde prolfea eftkc
materiaiTiprcfentl
d6c\rim:{kd fumus de intentioc plus de hac
non traaaretqm in pfuribusiocis plenc tra<ftauirnus
de kac JoSr/na^ad qu£tcTcmittimus:vt eft iiber prindpibrB medidh^: qui ika ats medicin^liber qui dicit de ponderofitate 6C leuitate elc> meatOiw.fiemliber dc regionibusfanitatisJtem liber qui didtdoiftrf.-. nadc gradibustnquibus iftafcicntiaeftiacisdirTufa , qaperiftaqiichic diximus fatisppteris de hacdo&rinaeaprehendere (^cftio. Patcr cur fcuc non pofuiftis oes medicinaSique, c6nireni5t 3c earii gradus , vt ex eii ,
polfint medicine^opofits fieri fc^traditadoc5rin5.SoIutio.Fili mi t vt euicee ^plixita^qm femus de intentione hunciibrircopendiofum fi cere,iion4ttir.#Iix1.(^ hiVnqn cxp!icatarii£ Sohitk^ilwr: recurras adkntediclaria philofojphorj &fcdm propriaquaiitate medicinisimpofita ihgradu,fic de altjs
appropriatis iudicabis, vtfapra tibi
diximusXfipM ofophusdicit cfTc
gradti.f;quartoa qualitate quf prius denominat\ mcdicm^ illaproprictate cja f iliphiloiophi illa inuenc
calida& ficca,in tali incipics dando
run t.proprius efle irt operatioe, 8C poftea dc alijsqualitatibus iudicabis per do&rina ttbi traditafuperius iccfm maioritate ve! mmoritatecon* cor^anticad propriaqualitate.qm filiqualitaspropricqualitati alicui' rci magiscocordas cft ab ipfamigis dih'gibflisy5c ideo circa feipfam po nit.vtadiuaetfcipfam cocra aclionc Cui cotrarij.E3templu ih piperc.Ca* lidicascftpropria qualitas,& cft In quarro gradu , oportct etia c^ piper fit copofituf cx alrjs qualitatibus ficut cx ficcitatc Nunccja caliditaseft rc3C,cpnfurgit circafc flla qualitas,que magisfecucocordatf quc eft flcci tas.lftaquaiitasfili noncftcqualiscafiditati«cum (itrcgma, fedeft infc rius per yni! gradl . Bt cja Fili poft ficdtatehumidiras magis concordac, .
cu caIiditate,ideo humiditas in pipere non eft cqualisficcitati,& cja n5 eft cqua!is,ert minor ficcita tc per diftamia al terius gradus. Itcm qa f rigi di tas cft cotrariacalidiuci pofi ta cft in pipcrc tnfra huoiidi tatc Ex c] fHL f
tibclltts
1
4
imjlttfeuidenterpatcc,qmsqu$ calidacftiri c]irartograducftliceaifll tertio.humida in fccfo,frigida inprimo.Hcc fit tibi rcgula gcncralisad iudicandu dcalrjs qualitatibus poncdo in medio f i gura.Cfccfm quam poces iudicarc dccoplcxione 8c gradibus mcdicinaru fimpliciu 8c copo fitaru.fl Qucftio.Patercurqucdamedicine, quarti gradusfuntmortifc rc,. 8c qucda non.fl SoIutio.Fili.Qm quedafun t calid^humid^Occ^fri gide in vkimopuncftoquartigracfus.qucdain tertio,qu$dainfcdb,veI mprtmot, vnde f li i facics tale re^ula gencrale.lR OIs edic ina quc cft in quarto puncftoquarti graduscalida,humida,frigida,ficca mortircra eft
m
Exemphlde calidis.vt napdIus,cardus,vifci,fquilIafo!a,& oleandruftt cu Occidunt ccrui.Denumidis vt argchtu viuu Ice dc frigidis vt cicuta c%cerebrucapici.De ficcis vero vt arfenicu albu,vcl rubeu,azarncch, xs vftum,viride aes,gipfus.&c. Vndefili cgturn dedinat a quarto pun&o tanto minusfun t mortifer^ vt fquilla, qu$ cu mifeet cu mul ti tudine ali arum non cftmortalisficutfola, 8C folatruqcf non eft tam nociuuficut arfcnicu,Sc iufqamusq non cft tam nociuus ficut cicuta, 8c mercurialis* vd litaria,que non funt tam nociue ficut argencu,<Sc* fic dcalrjs rebusfi* milibusiftis, 4ff Queftio.Pater. Quare magis interficiunt rescxiftcntcs in vltimo pun&o quarti gradus calidc.,humidc.c\c. cf rcs qu$ exiftut irt vltimo purido alioru graduu\l(JSolutio.Fili.Quia plus in eisretinctuc dc fjmplicitate eflentie, coponentis, qu$ fimplicitascft in ilibtili matc^ ria naturata pluscb in aInsgradibus,nixtahocrufficic tibi cxemplu^qdf foperiusdiximusae bafilifco 8c fulgure.Et vt facitius intclligas medici naru gradus,hic vero tibi o&ofigurasfaciemus,perquaspotcrismou« re intelledii tancjj mediu dire<ftiuu ad in telligcndu hoc , tjc?de gradibus fuperius fecimus.In primis em quattuor figuriscontinet fcicntia quat tuor medicinaru fimpliciu in vltimo pundo quarti gradus cxiftentiuv 8c in alrjsquattuor illaru reru,quc funt in quarto gradu.f. in tribuspun £kis,8c in alrjsquattuor de illisf qu^ fun t in ccrrio, 8C de alrjs quattuor dt ill is,qucfunt in Jecundo, 8c fic de alrjs q ttuor de ill is qu$ funt in primov t ^I Di&o de gradibusmedicinaru,congru5f eft vt dicamus dc caru virtu* tibus 8c ^pprietatibus, vt cu illas applicuerimus ad coelu noftru reddan tur eiufde virtutis in millccuplo qj (i per fe agefen t. flSequitcanon.xxv.qui te docebit prius,quc funtrcsattra&iucpili iri prcfenti canone fumus de in tentione, yt reuclcmus tibi quc funt res ae* tra&iuc, vt a corpore noftro attrahi poftit quccuncj rcs nociua,ficut fcr# riim .Iignum.apoftema.&c.c^ funt quc fequuntur» .
Magnes
Serapinum
A¥.
Sulphur
-
AlTafe^ida
Maiorana
Apium Adepscuicu»
Pulmoncs
Armoniacu
Cataputia Tapfia
Ariftp.Iongx
Petroleum
Di &amusru*
Lolium
Scopiarcgi.
-.
Cathimia*
Pulegium
©efecretfenaftire Itf
Appticacrgo mcdicinas
ccdonoftro cxattrahct
iftas
tibi
omnem
rcm fupra modum. HI Canon.xxvi.q docet quefunt rcs purgatcs humbres pcccarcs in corgcr noftro in generali,& primo dc purgamibus fanguine\Qu$da Iaxat vcn tre 8C ^puocanrqncjj vomiti7,cjaabominabilcsrcddunt nature,qucd5 \U larir attrahut humorcs fibi fimiles,vt funt rcubarbaru\icamonea,pfili5 iuuante virtute mebrorii cxpcllctc adlnteftina,&cx intcftinisad cxtra SC carii qucda purgat cfi vifcofi tatc, vt eft mcrxumlis,pfih'u,qu$da cu fti pticitate^vc fum mirobalani,quc da" cu acrcdine,vt femen atriplicis,quf dam cu? dulccdine,vt fcamonca,caifia fiftula, queda vcro cum amaritu^ diric,vt a4ocs,c\al 15 purgant bunchumorcm^aut ilHI,,h^vc^o funt quae jsurgan t fanguincm in quacunij partc corporis, >
Calfiafiftula
Viola
Pruna
Manna
Scfum
Tapfia
Zuccharum Malua
Succus mercUrialis Vuc in aurora collctfc.. #[J Itcm mclancoliampurgant ifte,quefcquuntur,cY€onferunt quibuf> cunc^quartanisepjTcnricisc3CapopIcticis.6Vc.
.
*
Lapislazuli ThimUs OesmirobaK Ebuli Camepithcor JLapisarmemrs Epithimus Sncadbs IdCoIeram vcro-purgant iilaqucfcquuntur.rT pruna Reubarbarum Tamarindi Capillivene. Lfngua ceroina Succusk&uce^ ScaBiofa. Endiuia Qiiactuor fcmina frigida.
iRFIegma veropurgant ijfTa qu£ fequuntur.f. Saxifragia Piperlongum Hcrmoda&ifus Polipodiu«& Anacardi
Elfeborasal&ts
Concordium
Senne
Sambucus
Piretrum
Sauina
Enulacampana
Ellcborus-nigcr Euforbium Quattuor radiecs diuretic&radix cucumcris agreftiXfumuftcrrf fl Har vcrofes miraculofe tradite adeo,& cfi determfnata virtute adexpcllcn dum mortaf es,atc$ nociuoshumoresde corge noftro. Cuigit vofucrjs
Colloquintida
1
ejnta eflentiababcrc,afTigc illasinccelo nfbjc? tifc ipfamhabcb/s. ^jCanon*xxvrj,c) doccbit teque-funt rcs,qu? coftringunt vcntrc &. fan guine,vt affigasiHas in ccelo norTro,&fkhabesipfam conftri&iuum. rigida , cja rationc ftipticiratis flj Ea aut qucconftnngunt funt ffcca&f conftringunr meatus^Qu^dam-vcroquc. appropriatc, yt futha vtriufcg9
ffiaru
&funt iftaque/equuntur. pira/mmatura
Cbrallus
PcntafxTotr
Criftallus
Portulaca
Miliurrjt .,"?
JBolusarme.
Sanguisco>^ Sanguisvacec; Stcrcusafln^
Gcmmepapa»
Accacia jyjenracumace* Litargirium
Faba Y
Spodium
PomacipreflT Tc»afigi!la*
Rifurtt
Gfamr.,.Y"
WbeUw Sucwsfalid* Plantago Carabc
Argilfa
Bcrberis
Antimonium
Ematites
Fraxinum Cubebe
Corrcxnucis
Sumach
Gariofill
Tragantum
Pililepo.vfti
Myrtus
Gum.arab. Cimisatama.
Atramentuvftu Accacia Ginis-fa.expan. Galla
Mumia
lineofangui.ex
Balauftic.
Ypoquiftidos Virgapafto,
vena
reftringit
Caules nucot. Lacafine,
Folij
Iacynthtis
Tufalmeftica.
Mala punica Citonia Moracelfi
Ferrugo Sangis draco.
Confolidamino* Sorba Miralli
Simra,thutia Alumen Amigdala Cafcus Ex o!bushis,veI qbus vis affigc in corio noftro.&c. 8c miraculofe fan-
guine vel ventre iuxtaftrii modu reftringunt,cum tibi fuerit neccflTc. fl Canon,xxvirj,cjdocet que funt rcsinduratiue, vt fciasillas applicarc ccelo noftro,vt redda? tibi induratiuufupra modu vc applices corpori nf o ad induradl cu tibi fuerit neceflariu.Frigida nimis ftint q indurat, cx eo qa matcria cogelat 8c mebra indurat 8C queda ex cis fun t ficca 8C fiint illa,qfeqiiunt myrrha,pfiliu,portuIaca,aq Ientis,folatru,iufgam^ arTigeergohasmedicinas F corio noftro &fiet induratiuufupramodu. ^J Canon.xxix.in q cotinetfcictiacoru, quc, funt resmollificatiue/ &c* Dieamus res moilificatiuas^vt aff/gaseas in coelo noftro, vt reddamus ipfummolUficatiuii, vt corpus noftrum moHificare fdascum fuerit ne ce{Te,c\ funt ifte, qu$ fequunrur.f. Camomilla Adepsanferinus Abiynthium
Eupatorium Mellilotum Sioraxliquida
Calbanum Oppopanacum
Adepsyrdnus Mcdullaceruina
Armoniacum
Oleum vetus
Malua Sagimen
Bdelium
Adcpscaprinus
Vitclli.adcpspuL
Radixalte^
^J Affige crgo fili quamlibe t iftarum ramm noftr^ quint^cftcnti^c^ fi# cnt tibi mollificatiua vltra modum. ^J Canon.xxx.in quo contineturfcientiailfarum rcrum,qua? maturant cpar. Veniamus igitur ad nacuram rerum,quc maturant 8c faniem cdu cunt,quarum queifam funt vifcof^ cfaudentesporos. vt virtus naturaf is intus confortctur, 8c materia cpatis digcrat, 8c (unt ift$ qu$ fcquunf .f. Radtealtee.
Sticados
Semenlini
Fcnugrecum
Vue^pafle Ficuspafle
Laudanum Anetum
Storaxliquida
Butyrum"
Fermcntum
fl Affigequafuis iftarSmedicinarum coelonoftro,&fiet tibi maturatf
uum vitra modfT, vt apph'ces illud corpori noftro,cum ncccfle fueritÂť d q
tbekiretisnatme te docebit,qu$ funtrescorrofius vt illasecelo noftro applicarefciaSjaquc, funt rcs vlccratiuc te docer,corrofiua 6c vlccratiV ua diffcrunt inter fc,qm corroGua funtilla que/carne corrodunt cutc
l[f Canorr.xxxi.cJ
&
vlccratiua verofunt.que
cutcm rumpunt , fedcarncm non Comcdunr,
vndecorrofiua fuitt ifta,qu$ fcquuntur.C ^svftum Viridcacs Vftriolum Arfcniciivtrunq? Cuperofa Antimonium 1j\ Scd vlccratiucjiint ift£qu$ fequuntur fk mortif icatiuc. Euforbium Cinabrium Thucia Laclatcree Sublimatus Alumen Radixafodiloru Galra
Sapo
Pipernigrum
Ftamula
Argcntuviuu
Os fepif
Cal x viua
Pirctrum
Squinantum
Cantarides Lacficus
mamaris
Balauftia
,
fpu^
HJ Affigc crgo fili oes iftas rcs iuxta modu fuu cjnte, cflcntij noftre,8c' ta tibifice vt applices illas corporinoftrocu ncccflaniifuerit* flCanon.xxxrJ4 tcdoccbir,quc;funt; rcs cpglutinatiuc; 8c vulncru mu dif icatiuc 8c coglutinafjue/catnafunt iftcmcdicins quc; (equuntur. Sanguisdraconis Gipfum Serpcntaria AmidUm Tegulavfta FoIiacipreiB Cprrexthuris Afpaltum Oescofolidcjiiar Myrrha Sarcocolla Balauftia
lis
Teftaoui Baelium Bottus Sinficura? Lolium Alocs IJIArTigccrgoiftasmcdicinasincoelonoftro 8c retincb it corum vir> tutemcxproprietatcm. . IJCanon.xxxiifqui te dbccbit,qucTunt rcs apcritiuc^ vtfcias iflasno^ ttroccclo appficarc,cum nccefle fucrit ID Eft auticicndu,qjqucdafunt ifta,que vchementerapcritiuafunf.qua? prccfpucvatcntad forte opillatione fplcnis vt fcoIopcndtia,qucda vc^
^
rodcbilia in operationc,yt vrtica& apcritiuaXunt ifta^quefcquunfX, fVferatrum Cufcurc; Caparis
AfodiHi
Acorus
Ozimum
Coftum
Lcuifticum
Genziana Zinziber
Baccclauri Sticados Ptifana-
Lupinus Gentiania
Brufcus
AfTarum
Agaricus
Pix liquida
Fcrmcntum Farinaordei Alocscpaticum
Ariftologiaro*
Prafllum:
Poliurt*
Semen attriplicis Semen melonum
Cetidonia,
Ciperus Fumusterrc; Scmenvrricfc
Yfopus
Abrotanum
Fel porci
AbfyntWum
Lacfotmine.
Stafifagn*
Peonia
Anerumi
Wbcllw* Lacca
Vinum baftardum
Liquiriria
porrum Cubebe
Orofeus Eupacorium
Stercuscanis
Squilla
Fiftici
Spumamaris
Cucumcrcsfiluc,
Yrcos
Appium
Tamarifcus
Scmenporri Raphanus Dipcamus
nouum
Cafliafiftula
Bulbus
Mel
AIIocs
Anifum
lpcricon
Xiloalloes
Fab*
Daiicus
Spicanardi
Pccrofillunt
Camcdreos Camepichcos
Calamcneum
Xilo caflia
Cinamomum
Azcntc
Policana
Sambucus
Scariola
4_IRAfTigcergofiliquafuisjftarum^ noftri. fupra aperitiuu modir adquacunc^ oppilacfone corporis _ i[J Cano. $4.in quocatinetur feierja mundificatiuam mcdidnaru vt in vulncribus mundificen t,& venirefaciant ipiritum <5£fenfum ad mcm> brum, fun t ifta qu$ feauuntur.i? Ariftologialonga Alocs; Mynha Ccrufa Semcn tamarifd Litargirium
&
Afpaltum
Plumbum
Filtnnnvftum
Thus Orobus Pili Icporis vRl Yrcos Mel: flCanon. jc.in quo contirteturfcientia rcru,qu^attcnuant, yt ftiasif*» I as
noftrocod o applicare,cum fuerit opus.
Sunt cnim ifta quae vcrc atrcnuahc 8C difloluunt calore fu>,feparanf «nim partcs rci,in qua agun t iuo proprio caIore,&fun rifte, .M Abrotanum Cinamomum Genriana Sambucus Ameos Caftorcum Eupatorium Yrcos Agaricus Pixnaualis Pingucdo Iconis Policaria Baifamus Ariftologia Rutha Xilobalfami* Camomilla Scrapinum Polium Aflafcticla Bulbus Sticados Aikum Pceonia
IJI
,
Cufcutc
ArTodilus
Armoniacum Alumen
Camepitheos Calamcncum
Cappatis
Fraflinus
SanguismuftcllfTapfia Tcrbcntina Cipcrus
Menraftrum Semcnvrtfcf
Oppopanacum
Camcdreos Eftanacitri Petroleum fl Canon. $<$.in quo continct icicntia rcmquc, inciduft , vt iiras noftro coelo applicarc poflis, vt rcddat tibi incifjuir,cum opus fucrit. Mcdiocritcr incidunt 8c diuidunt omnia acctofa in comuni t fcdfunt alic,mcdicinc,,que/p«^
d
i
„ q
&efecretisnmre Ciperus
Camepitheos Eupatorium
Petroleum 0[j
Camedreos
Acctum
v*trum
Squilla
Affige erjjo fftas medicinas in ccrio noftro, dC
ffct
vltimatc indfiuil
ad incidendl humores groflTos dc corporc noftro* fl Canon trigefimu(Teptimus,in quo continei frien tia reru diaf oretiV *arlr, vt fcias illasccclo
noftro applicare,vtfiatfnfummo diaforeticu,
m Dyaforetiea Funt propric calida,& per poroshumorcs infummo cx tenuant 8c cuaporant,&funt iftaqu? fequuntur.videlicct. Pirctrum Galbinum Radnc cucume. Raphanus
5alnitrum Maiorana
Vctusolcum
agreftfs
Pix
Radixaffodif. Baucia Semenvrtice/ Agaricus R utha domeftica Adtyan thos Ariftologia Kcus Aflafttida ^J Affige iftas medirinas in ccclo noftro 8c f ict ubi dyaforctfcum , vx appliccsilludcorporinoftro. ; fl Canon trigefimufoctauus,qui docet,quc, fun t resrepercuffiue, vt il * lasappiicarefciascoclonoaro,vtfiatrcpercuffiuu ad ^phfcedii malo» .
.
humorcs,& repei cutiendum a membrishumidis. flRcpercuffuia funt illa^qu^ humores a paticti membro velparcc regca tiunt .i. prohiben t ne curranc,& funt ifta qu$ fequuntur.
Acctum Chimolea BarbaOTus
Bolusarmcnus Glandes
Plantago Solatrum Paritaria Olcur^/accum Cicuca Acacia Menutc lufquiamus jTpoquiftidos Papauer Vuamillana Quincg peruia Semperuiua
fl Affige crgq
Eilf quajitate iftaramcdicinanlquint^ eflcntie. noftre, 8c f ietfibi rcpercu?T*in!m vltra virtucesmediciharum» J[f Cinon crigefi Hufnonus,inquo cocinci fcietia reru , que obdormirc faciuc, ve y taris iilte applicado ccelo noftro,cu neceflc ^uerit faciut ob^
&ormirc,queTunc nimi? frigidicatis^cjafrigiditate conftringun t neruos. dC humidicaee fua mulcec fpirftus &<crebr:r,& flrnr ifte. qu$ fequuntX Salamandra Semeniufquiami Lenticulaaquatica Bifco&acumaqua Semen papa.nigri Portufaca ,
'
frigida Semenpapa.atbi Oppium Mandragora Pifcis q dkii tutbedo PfiTium IQ Has cjppe rcs affige in caelo rioftro, dC facient bbdormire mirabifi ter quodlfbet animal comedcns vcll>ibens illud. ;
Canon quadragefimu3,iriquocontinet fcientia. mordificanti3:,fn cfo fe&u mordificatiua funt flla,qu$ habet acumeri, Bc furit ifta.f. Radixcucumc Fotiaoiiu^ Alumcn Rosaeris Arfenlciirub. Atramentum Agreftis Porrum ijj
ft
Succus clleb.albi Azarnech
Cuppcrofi
Arfenf cum albti
Suc.clIcbo,nigri Cantaridcs
fiis
vftum
i
Zlibdltis. I[[ AfTige
crgo iftas medicinas in ccelo noftro,&fiet tibi mordlffcatf-*
uum vcapplices corpori noftro cum fucrit neceflarjijm. ^Canon.^i.quidocec.qu^funt rcsconfoitantcscorpusnoftrurn, Confortantcsmcdicint funt ift$,quashic prinimus,vt rcddat cofoiv tatiuum ccelum noftruaa cpnfortandiimcerebrum r cor* inteftina ,& ifr
alia
mcmbra corporis.noftri cum opusfuerit. Argentum Canaphora
SpocKum
Cardamomum
Berbcrjs
Ozimum
Sumach
Spica nardi Corallus
Folium
Borago
Cubcbe Ciperus Galam^aromat. Sponfafolis Aquarofx Macis
Xilobalfamus
Scariola*
Storaxiiquief* Peric
Galanga Pomacitri
Cautfs
Aquaarctcns
Muf«is
Xilocaffia
Gariofili
Balfamus
Zedoaria
Crocus
Vnicornium
Carui
Cinamomum Sticados Ocsmirobaiani Sandali Aurum Ambra
KuxmufcatSL
Qifcutf Mcntst Mufcus
i.
.
;
•H Affigeergoiili quintaeflentia noftrahis inedicinis^cli: habcbunt viro*
confortatiuam ad emnc membrum. ^lCanon quadragcfimuflccundus^qui dbcct quc 'ffint. rcs vcncrso rcpu-* gnantcs^yt affigasillasin ccclonoftro,vthabcac vim icgugnartdi vc*~
ncno pltiiqtiam magnastyriaca,5c funt ifta vidclicec; Diflamusalbus ATIcum Vitriolurti Scopiaregiar Cornucerui G^ntiana ^JAffigc ergof-fi iftasmcdicinasquint^ eflentie. nbftrc 3 &habebit vfm repugnandi vcncnomillcficsplusqp tyriaca«_ i(I
i>ixitmis de virtutiBus mecficinariz
& quopotcffhaBcri earugnta
tfl*
vt cH canius quomodo babcri potcft quinta cflcncia de mincralibus poftquS
fentia adhabcndii caru virtutc plufc| fi gfe poncrent .Congruu
eft
deyegetabilifcustracftauimus,
i[jCanon f4$,qui tedoccbitdoclrinamprfdicTam, ^f Sicut diximusfupra,qu6 cxtrahcre potcscjntacflcntiaavegetabiliV busdt lapidibuSjfic potes extraherc amineralibusfccfm ordinegnalenu Scdgaintellec^usplusde refpccifica intelligerepotcft, fi de ipfafped* ffsfiat fcietia c|fi fiat generalis,igit de metailorucjnta eflenria ipcciff* ce tradabimus.Vndcfili tiun virruteeloym accipeaqusmcrcurrjcjTa^ fir p modu,que irt rioftro teftameto diximua in hfcro g mercurioru _,-_• _>•_:____.______{[ ?_-*__.•._. jft*«»i.f <.£_«- «»t>>;-J»i...^^ "r__i!_f_ _J_.
&
,
fi
*"
$ &] |r^ctiviui,cui^ virr utcfih margarite rcformarf rhaturaprifti '
R*.?
V&A QpuusinTo tcftamcra ct I corjccficj fug tcftan.au ct cociiciilS
fbc&actisnatttrt tniftiim
fejjji
RobertaScia vcroaqfitfic^
dC de pdicla aq qcPfuifid^poftcJ vidztis pfumbu diflblutii fepara aquS g diltilladoncfilcraca^f^cescxtramitcc, cja nihil valeretpofthoc^o diftilla aqua g balne&clC ferua feccs ad tepus oporcunu Tcrtia vero acj ficfic.capiasdecuprb vncia vcia,3cillud diiTolue intataqncitatc aque, prirnc, qnca volueris,5£cibi vifum fueric,tScdiomrc illa^efcere in am^ puliafuai* ftigidoloco poft vnadie naturaieVpofthoc vero jfejsara aqu3 viride g iFff cri l ingua, 8C prirnas cjie feces excra miccc, delde diftilla aquS g alcoibichij 8C diftiliaca KcruafccesiccFas.Quarta vcro aquafic fit acci* p^^ufta^nipur/ffimidccornualhajq^eftpurius omi alio,& illud dif folue in aiiq qn ticaccpng aqu^ 8C diftilla,poft hoc aqua illacl iimofi ta te fua Sc feces,qu£remanferint -cjem mittepoft hoc diftilla aqua g aiem bichu <§£ ferua fcces fofas. Aqua vcro gnta fic fJc,accjpe.?J JFem purifli* tni 3C diftblueipfum in tancaqncitate,qjfibifurTiciat de aq prima,poft hoc diftitia g fiIrM,&mittefecescxtra , 8C diftillaaquaper alcmbichu, ferua fcces fccPas.Scxta vero aq fic fit,accjpc«*.i.auri purilTimi 8C dif> folucipfum g modii quetibi dhcimus innoftro teftameto.f. eulunaria puraclisantopondereaqiie qnc$ eflentiko^ fac ficut fecifti deaitjs.Item fili tu ola ifta raetatia diiToluere pqtes ifto ordinc, fa<fta aq prima I iila diiToiue meta!iil,qcFmpdofcct?ario cibi diiTbluere pcipimus , deinde fac de ift® ficut prius tibi diximus,&in aq fccPa diftbluas mctaliu tertjii,ct: in aq fccfa tertq rristal! 1 diiTbluas mecallii quartu , 8c in acj qrci metatti in acjgnca mecaili diiToiuasmctailifcxciim, diftbiuas qntu roctallii, Dc qia vis iftaru aqiiaru accipe fcdm cj> cibi vifum fueri c ad diffoluen^ dl meGaliu.FiH 'hj i imofi tates metalioru dicunt gn te elTen tie. feu mercu f iusincmineraiis,quephiiof0phi cpfiderauerutin opere aichimicho 8c |apidifico,6^ in ppercmedicinali.Scd fiH in oge aichimico,iftf quintc cftenti^ CQfiderant ful>titius,cja in fubriiiori materia,£>pter q> fit pcrdi uifipnevclcmentorj, vt in eertio libroiiuius voluminis diccmus. f n fapi dibus vcro gnt^ cfTentif non funt itain tanta fubtiU matcria g magiftc rcfpecluhabct. rjtf ^ppinquajnmedicina vcroquelibctpars Di Ao de gnta cfTcntia mincralm,qlif potcft t3 fubtifcimgiftcriu haberi amanibus noftris.nunccogruu cft vt dicamusdediuifiociliaru igrxaii.
&
&
*[J
0j\
Canon.44,quidocetiiiam dodrinam*
Ad inclinationfmagiftcrijhui^fiii mifaciasfic,C|riverometaifatua
f uerItrcfoluta,tuC4ppc diuidcs aquacjlibet adparteV& dfu!'dasq|libet aqua in ^tes duas,& vna parte viiiaiaaiufcjp j^tispones cu .pprqs feciW in alembicfeo vitreo^cV diftillabis inlimo defctci.g cft aer faclus ex du*
ob^corp,ib^infarno^queti1>J>riusdcfignaufim^
ignefuaui&refple
ad det cumodicavirtutcmincrali.cVcumagna limofjtatc appropriata VJrtutcsc02licasrecipiedas,c^TcjcackilIaruaquam mittesiampuKavi trcadJcoUolongp Sccucollo rotiido.&poft hocciaudcci^orificiu qi
Hibcllus tcracotoun!,&poflaimmaft.^ rcnGlocotal!Ccr,»nccIapis,necaUquaaIiarcsq^ufsnociua poffit tan* gcrcrationc vitriJFili tucapicsfcB cesmatcriaIes,aquibuslimum refolui# aquaru* fti qu|funcfc<0Ed^f§ccspcrcuaporatari6!irnationcinpartibus lon vitrca collo in ampulla cu ttcs mi illas iocu ,8C ferenu miMi ad quas go,qu$ cotineacduospalmos,& inccrmitte partcfuemct aqu$,qu$ rcfec uatur d^ illa limofa iam di&a,& cl&ude ampuUasc5 clauforio ccr$ t dC* lutc &mafticisfkutaIterifecifti,&fcpcli^Iasinhortoifitcrra bcnc groffa in profando vnius palmi cu dimidio 8C ponas illas^quauis etiatn aIiarcmingirocoiliatii.puliarii,qu^appareatcxtraadillius coferuatioi nem, 8C fint hk pcr vnu annu integra.Sic igi! f ili faties in akhimia trai
mutatoria.faeremcSterrafoIiata5£ fimulfepciicsinteminvnaami puila,& lgnem ponc in alteraampullam inloco fercnoficut dc alqs fc* cifti.Fili visfcirc
iftam tripliccmi<icntia,ncccflariucft tibi^ualitcrte-
cum locatu generat fcirc de fua propria natura.Fiii,vnius namr$ fun t a qu$ qu? mi ttunt in tcm,& al terius qu$ ponunf ad aercrnjqm f ili illf ,«| miccunt! in terram,habent vim 8C virtutem induratiuacuiculatiuam at cf fcxaciuam.Ec ill^quc^ func in aerchabcnt virtute 8C ^pprietatcm indur randi cunfculandi 8c fixandi,pa(8ue tn in tellige f ili.Finico quippc an*
iio,tuhabebisomncillud,quodamundodcfiaerac adhocopus,velaJ i!lud,de quo potcs ad placi m tam in magifterio alchimico c| in lapidifi CO e£ in medicinali.Vnde f ili mi poncmus tibi regulagcneralead vcrSV cj opus.f. lapidificum 8c aichimicum.Quando igil f ili mi volueriscom pohcre lapidem rranfmucacorium vtrucf vel quecunej* af ium^refpice la? piJempreciofum,cuiuseftcoIoris& virtutisjtem refpicc vtrumlapisr
^F-
•
,
8C fic condicionabis aquas tuas inmifccndoquafdacum airjs in magifterio preciofor&Vfic fmaragdusqui componit de aqua mduratiua argcn ti 8c de aqua e/ca cupri Jcem diama ni,qui componit ex aquainduraciuaargenri,&ex aqua induratiua vct ctiam aqua acrentata argcxni Jtcm patfax.qui componif cx aerentataar gcnti,&cxaqua terrcftriargenti,& exaqua tcrreftri auri mixtis $cpz*>
tranfmutanshabet
*#
effe albus vel rubeus,
liter Jtem
compofitio berilli,qui fit ex equali pondere aqu? aerentate, a« genti, aquc acrcntatc^ ftagni mixtis $qualitcr,& ex aqua tcrreftri argc ti Jtem mandina qu$ componit cx aqua aerentata ferri,& ex aqua terrc ftri,feu induratiuaeiufdem.fierrijtem carbuncuIus,quicomponit' cx* qua induratiua auri,& ex aqua aercntata eiufdem Jtem Topazium,qui
&
componit axaquaaerentataferri^^xaquainduratiuaaunMtem cli> cropiaque. coinponitTicut fmaragdus,nifi quiacum aqua aercntata c\x* f>ri mifcetur,& eft pars aque aerentat^ fcrri,& cum induratiua,fimilitcf tantum dei rduratiuaferri Jtem Saphirus,qui componif ficut diamanr^ tiifi o^diaquaaercntataluncmifceturdeaquaacrenrataftagni. Itemia cynthus# quicoponitur ficut alamandina,nifi quod addit dc aqua aercn
-"f*
f"
t&efecrettemtme tx auri,& aqua aerentata ferri.flltem perl$ quc fccundu hac v/am eopo niini ex aquaaercntata lune^Sc* ex aqua aerenrata ftagnj mixta cu aqua acrentatalune.adquintaparte aqudune,&exaquainduratiua ftagni* 8C multi lapides altpqui coponunt fecudu hac do&rina,quos Iongp cflfet cnarrarc hic in prcjfen ti libro,qrtor lapides poflunt exponi cx i.lUs ags^ quot funt in rcruf natura,& tot habent virtutes,quot naturalcs vtfupcrius diximus in thcoricahui9libri,<3<: diximus ^plixius innoftro lapida rioper totu.ideo in hacpartc tc ipfi remittimus,qa ibi large cotinethcc
do&rina.l[fIte in copomione lapidisphilofophoru rubei ficfacies tufi ii,capies aqua induratiua auri,que eft aer ex terramixtus 8c poft hoc capi as aqua acre n tata,qu^ eft ignis et mifce fccundu regula general e, qu$ fc cx tcndit ad omncslapidesfecundumagisct minusinfequenticanone ^lCanonjdv.in quo cotinet prcdi&ado&rina.Fili olm Iapidu compo fitio concordat in induratioe,fixacione 8c vmbra folis et igniscoi de* co(ftionc,fed in quantitatc ignis ct aliaru rcrir, l[[Queftio,Pater quomo do vnus lapis vnius nature tm pot fuflFcrrc igncm, ficut al terius, cu clare videamus,C£quida lapides magisfunt indurati q? alrj, 8C alrj habcnt colo rcm h0fc,alrj illiMRSolutio Fili fuperius diximus tibic|>forma agit fecix du di/bofitione materic>ctiafililapidcs habent diuerias matcrias d/ucr^ fimode aptas ad accipicndu a&u formf ,ideo materia qucj ibet ado illius rcdpit,fecudii <$ couenit fitf nature.ficutmateriacerc vei butyri,qu? fua dii per fole et materiaargfllc.,que. induratMtem fili motus orbis,qpi cao uti in gcncratioc lapidu,et totu in vnaquanti tate temporis,& maitus eius diucrfimodc affituat 8c agit in lapidibus iam fic,qj ipfe motiis vn* eft in feipfo,feddiuerfltas caufat cx materfjs rcru diuerfimodc accipic» 9 illius*l[J ili in chrifti noTcfaciasfic, Ct tu vis cdponcrc que tiu
a&
Vndcf
cuncjIapide,necciTariucft tibicognofcercvirtutcspotenfit &eolorcs quos mincralcs aque acceperut cx influentrjs coclefti^us^ detcrminatio ncm forme,in qua mutant £ ^pprictate materie. ^pusfui aquatici,in quo
rctinet.Quia f ili vnius virtutis eft aqua auri.^itcrius aqua argcnti.I tem vnius virtutis eft aqua aerca,af terius aqu?M terrea,Et hcc per cfj&a deter^ minatione matcricrametalloru rcfokvtoru infpus aquatkos! in quibus rccincnt dicfte influeti^ CGelcftes,hoc ide tibi dicimus decolorifcus diucr* fisfccundu naturavniufcuiufc^ mctall/.IBEt tibi dixim^in noftro tefta
mcnto dC codicillo: 8c valdc bene (i bti nosinte!Iexifti,quiahoc non eft nifi fulphur ct argcntu viuu % 3c cx hisaccipiiit iubtile oem colore tt dz* terqiinationepacias igit fiii mi in cfei noic moles tuas ex aroento fccun (J3forma,quaarTc<Saucris# q>Iapis cjuis or)af,6V circuquacf dabis moIc« argcnteas ci comuni ccra, vtforma mellis mancat intrat 8C dum fili in te!!excris,c£mo!escere/ acccperit molem et forma moIisargentJ, droidc
ceram ab argento,dum crgo hoc coplcucris et volueris coponerequecun lapidcm, IjJT^ vcro pcr prifcnsaccipias vn5 vasfadu in moootquc
9
^
tibclkd
qm
vna flt fud*,aft€ 1 Jbi ifcti9deffgnabim\& fic diuifum I duas gtes! ra #o cooDtofiu et q> fit fa&u ta!i£ q> coogtoriu igrcdiat* iuftc cu corge ? iferiori g fpaciu vni? digiti,dein f ili capies ex aq cuiufuismetalli.q vif tute habet mduraciua et vigorariua per coelefte innuencia, vel fimplic? vel mixcicu altera,vt apparet in doftrina canonis pr^cedentis,& accipc molem cere.& cofeftim mitte taliccr,q> nacecfuper ccrreftrcaqua g ipa^ ciu vniusaue Marie^ et vniuscrcdo in deu,vel eciam perquarca parce ho rc, coop.culo fupra pofico. Fili hocfit,vt dicftamoles tantu ab incusqua* tuab excra impleac vapore aquc vel aquaru cerrcftriu rarificaco in aer< taIiter,c^contingat elementorufproprietates, inquibusquiefcit virtus mincralismultiplicata cadeftibus virtucibus tangendo immediatemolccer^tn no dicimus tibt cp tocacocauicas impleaf dicfto vapore molis cc* rcconuerfe/ in aqua\fcdqnmplebit vaporeaquc vel aquaruminuifibili:»
quo cocauitas molis ccrcaccipiet virtute ad indurandu aquaaeream,qu5 poftea incromiccac in iapide preciofo:&cj> lapidificatiuafic fpiret 6C it luminec de cerea ad finem,q> poftca infpiret in aqua,qu$ conuercifc* in fe pide muTum intus in vafe, IflFili mi i(kud eft vas mineralc, quod nobis Sreparauimusin refpe&u naturalis,in quo per artificiu fubcile natura irt uit minerales virtutes fpiritibus median tibus,& fic talis loc* cercus dC decerminatus ,ppriu iocatugignic vircucib* quc, in eo recinenl Qmfilf di&u cft St declaratu in Iibris noftris,q? om«i teporc locaeu Iocus gignit $C hoc no fit nifi ccdicis ,pprietatibus,que influut in illo, quib 9 virtutf busmineralibusvirtutescrefdit,ficut illaruvafa demonftrant adocu> lu omni die 8c etia natuta illius,qui eft amator veritatis, Intellige crgo fili primas caufas, quc ducut entia de porcntia in a<ftu cum propna cheo rica:FiIi mi fi tu ncqqua hes prarica mixr5 cfif theorica nihil qfi valet to tu,qm neccfle e q> ^ppria intetio prfi fciai cu cheorica qp pratica necefle € qp informet^Finita igii qrra gre horc, vel falue regine, ,vd credo mitte Itus in molede aq aerecica quc f ic ex vapcrjb^ vniufcuiufc^ mctalli fecu du lapide.que coppnere Itellexerisad forma moIis:qm fili forma:quaIa* pis debct haberea moie cerc accipit. Poft hoc cooperi vas cu fuocooper cuIo,cV non lutes mn<fturas cum aliqua re, pone vas ad vmbram per horas quattuor taliter qj fal non appropinquet,cV adfincmquartehor^ videbis aquam congdatam:quam tu tnififti intus in mole tua ad mo^ dum granc tranfparentis ad modum paftc cum appareat ferenitatc* ^fProptcrcadum vidcnsjqj aqualapidem infpiiTauit:tunccemporisa^ quaconftri(fta accipict formam a molecerc iam pr^diiflc :poftea verct aperi f iti vas tuum 8c gira cera? ad interius 8c fuperius: tali-' ter q> fubitantia aquae gel a tc. tangac fubftan tiam aquae duran tis dc con ^elantis immediatc,pofthoc daudevas multum bene, &pone cum fuo coopercuIo:&cIaudeiun(5tLjramcum pafta fa&adc farina Sitte ginhtdc ponc ad folcm pcr trcs dics:cV tuncpcr virtutcm balncatioms:
&
mokm
...
&efe<retismnre quam accepit lapispoft fuaformationem induraturvirtute propria c5 mineralis illius,& hoc pcr calorem folis mouente virtute natu* qu$ ftat iri elemcntoru qualitatibus cufuis inftrumcn tis.^fPrf tcrca cu videris iapidem tuu induratii,& multu bene cogclatuT, diuidcipfum a mole cerc roncfue, co(tricftionis,tLic temporis tupptesco gnofcere terminu fu$ indurationis«no obftantibuscoloribus accidenta vfquequacp tranfgrcdiatper digeftioncm Iibus,qui apparebut in illo tertiam,quc fiii fit cu ignc coi.quem tibi inferius dicemus* Extrahe illu dc acjua,& illu pone ad parte, 6c fcrua ipfum in vafe vitrijper modu,que tibi lnferiusdefignabimusfa&is, Fili terreaformatiofit per tepuskm» gius cu certa dctcrminatioe ficut alif ,in qua vero quiefcunt oes tanqua tnf/ne perfe&iois,l[JIftaformariofit in tripcdearchanorS,qui eft furh? philofophalis deputatus ad hoc^vt videre pQterjspcr figurJinferius de> fcriptam.accipc igit in chriftf nominelapidc tuu induram,ficut eft in va fefuo,& pone ipfum in oIIa,qu$ eftfuper gazolam,& fupcrpqne/ aliam olIam,&dafibi ignem de ferraturaper noucm dies naturales cotinuos. FiIi,hiC cft locus dcputatusper artiticiuficut vult natura. Finiris ergo dicbuspre/Ji<fh'sabftrahe,& videbishoc:qcF tibi ars depotentia in atfu deduxerit cu fiiis inftrumcn tis naturalibus, tucigiturvtere illo fecundu ftricftiua
rale inf ormatiua,
&
conditione 8C virtutcm fuenature. J[[Qu$ ftio.Patcr.fi lapis philofopho cadit in do&rina formationis iftius.Fili,he.c regula no folum ad pre< €iofos Iapides,fed etia ad lapidem philofophoru extcndit*,quonia f i c cx vna partc fu$ dar$ aqu$,exqua ars coponit,quod voluit cu fuis proprrjs inffrumentis,ficut exakerafunt alter$du$ aque., perquas formaS tota arsalchimi^quia vna aquaru facit lapidcm volatilcm, Altera vcro fixat ipfum cu vuIc.Et in hac Fili natura operat, fa<fta per alchimiam confor-> inanfJedfuntafteriusnatur^H^c differentiafili caufaturpcr elemento ru diuifionem,& tamen fili ars vtracj a natura no difcrcpat quantu ad tnf
principiumfui.
ti&ecmitnr forma firmiornm fecretorn 3ttb.it ICTO dc magifterio primi Iibri,in quo dcdimus theori# cam quintc. effenti? 6c dcdarauimus mod5 cxtra<ftiois ci* a quacuncg rc elemen ta Jn quo etiam traSauimus gen« ral iter de magifterio lapidum precioforu
& alchimicoru.
Congruu eft vt dicamus quali ter omncs iftc, quinte. efTen^ ti$ applicentur ad corpus humanu, vnde ifte liber fic inti tuIatur.Deus tu csfummcmetuendus,quiesfinisc\perfe(fHo omnium qui te mctuunt,6^ a quo omnequod eft optimuprocedit^Incipit fccu dusliberhuius voIuminis,qui appcllatur de remedijs vltimaris gcncrali busad comodu corporis noftri codltus.FiI i in hoc pre/enti libro tradp rc intendimiis dc applicatioe quirit j cffentis ad corpora humana^df**
tibcllm nett^vt pcr if lu eurentur omnes morbi ineurabiles fcctmdff iudidff m©> edicoru\Scd qui vult ^pfuiide indagare natur; principia,qu£ de teximus hic, cu tn olaplcnaricnequcat per ipfum attingcrejfta quip pc.inter entia fciant,& etiacom naturas &coplexiones dc virtutcs con tra inf elicitate natur$,per ea quippe,quf in prefenti libro deftgnamusf i li fcias remedia ^pcurare corpori humano fubito,6Vquafi' rniraculofc,vf viri euangelici rcducanthabiles animo aduerfus fmperfe&iois labores» Qui nam prejcnslibcr diuiditur in partcs duasXin prohcmiu& tra&a^ tum apjplicatiois.Primaparshec eftfilijinhocc^c.Secunda magifteriS in cura incomodorujtcm fecudaparsdiuidit rtot partes;quotfuntcur| I tem fili fubie&u huiuslibri eft quafcucg infirmitatcsquantucuncj sra ues etia defperat£ cur$ fanare nifi vltimus terminus (k conftitutus a deo Itemfinisquare ipfumrcuelamus clarc dc fe manifeftuseft, flFili in hoc pr^fenti iibroipecificata eft doftrinacurarioisomniu mof boru a capite vf<$ adpcdes 8c copofuimus librncotra npftra intcn tiQ* ne;ex co quia prius ipfum dixi musfieri copendiofum (^aprppter fili vnaregula generalem'fituabimus:vnde poffin t omnes acapitc vfcj ad pedcscurari cu noftra quinta eflentia.Poftea vero defcedemus ad aliqua fpecificacaufam collationis, vt fccundu do<ftrina quade ipfis dabimust icict quilibct inueftigator veritatisdc alrjspraticarcfecundu fuu modS dcrnoril
m
vndefequitun ifjCanon primusquomodb impedimenta fqmnrjcuitcntur oViuuentus priftina reftauret :8c omnes morbi a capitc vfq? ad pedes in generali curcntur magifteriu in cura
incomodorua capite vfc^ ad pedesfic fili con
dies,f.q? tu refpicias infirmitatc7cuiuseftgeneris;& cuiusipeciei;& re-»
&quantitatis;& vtrucft nimis moleftayel no tunc recurrc ad noftru libru dc flmplicibusmedicinis;6\: medicinas qua& jnuencrisappropriatasdoloribusapppneinnoftra quinta eflencia;& applica vel in potu^d ab extra,6Y cito,& in modicum tempus crit per f edc curatusa quacunq? infirmitate.^}Qu^ftio.Pater.quomodocognb fcam gradu infirmitatisqualiratis;cum nullusphilofophoru talemdo*
fpiciasrcuiuseftqualitatis
c^rinapofuerit in librisfuis,IJ[SoIutio.Fili mi recurrasad principiamc^ dicin$,6Y ad libru de regionibus faniratis,6Y adf igiirade cotrarrjs,6Vad libru vrinaru 8C puIfuum,quosfuper arte medicine, copofujmus. IJIQu|
ftio,Pater;quomodocognofcam didtasmedidnas,fi libmdef/mplici-*
bm habere nopofo. IJJSolutio.FiliHu recurrasadhbrosPhilpfpphora qttiafi
non perfe&e tradauerint;tu per corudoc^rihamclius opcraBeris
c^ pcr te
ipfum probando medicina iftam;autillam fi inuencris;impedi
men ta fic cui tantur 8c iuuentuspriftina fic reftauratur vfq? ad terminu nobis a deocoftitutu:6V eft vt accipias quintam aquf ardenps
coditie-e
natarxrmoduprimiIibri;infraquai>fundequintaeiTentiaauri6^per^ Iarum;auc ipfum auril& perlais;^ hac mirajbili potatioe potet foux m*
•
&tfc<retiemtwe ftett TetfO adquantitatcmfemi nucisp!ene,& infrapauciflimosdiesad tanta incolumitate deuenieffvt maniteftc &fcnfibiliterfentict fc ad pri ftinam iaucntutedcucnfflc.tamcncaucclacftinfaoc tge vino tcmpera.* te vti,Si vero addicferisquincaeucntiavulgo,ficerit magifteriu forti* in operatioc, vtat em his diebusboniscomeftibi!ibus,& vino quod bi * bttit addat qtrinca eflentia aori 8C perfaru, ficut te docuit prim 9 liber di
cipum cyrannorudeueniffcc in mortem.ccia nullusalius vteshac mcctf^ cJna,qufa fic deus eflcc concra feipfum, v t pate t Gene.vi.^JSofti tio.Fil i, rio dfcimuscibi demrogradacione,fed dcilia,qu5 vlcranaturadeuenit, videmusquotddie, cjplureshomincsfuntquinquaginca annoruv &racionecoplcxionis,vcI alicuiuscorruptionisapparet fccundurej ve fitaccmi*.vcIJxv,annorum,cVficdcaliJ3 qui nondumbabent.x3cs:«aii* nos,<SCapparent fecundu rci veritatcra J.annoruVhuic taliintcndimus g doftrinam huius canonis iuccurrere,vt non fcncfeat magis qj per natori poflTe t fencfcere,et q> reuercatur ad prf ftin5 fecundura fenfum dC vires re Cupcret,& canosmutct in rubrli vfq? ad dfe morcis fu^cofticuc? g deu. flGanon feomdusqui docct magtfteriii in fufcltatioe moreuoru; qc? eft vnum deiecrctisaiaxfmis in hoc iibro, flln hoc canonc mortuos appeU temus no iliosq fimplicrterfant mortuf.fed illos de quuV vltimatc de# fptrar,ita q> a medtcfs 6t a vke a&fbus funt derelic*H in tancfr, cjj etiaui fcnfibusno vtunf ,hufc mortuo in cali defperationefubucnimus, vtfatis cito refurgat,& loquaf et viuat,nifi fit ille vl timus terminusa deo con ftitutus 3c magifteriu huius fccrcci cft, vc tribuasfibi qtrinta efTenti5 per
ficut
fc fola:<3e ftacim in
modicu cempus refurgct viuus du in ftomaco
tranlV-
glutiens fnfluat cordi radiu vitf natutalis&defurtcB natura ipfam Vi^ visfiIi,cj>hoc f iat in partc.xv.hor$,veI quafi in.**« pun&i s horologrj.ita vt a circuftantibus eredat* ifkifio vcl miraculu eur# colore auri in tcnrius 8C dens,habeascelidonia,cuiusr1os ct fru&us cft
debis reparare,&
ft
m
quattuor elcmcnra extra pcr raagifteritf primilibri, dC accfpe deeiemen U to i>nis,qf cft tancp Iiquor olei.ot affigcnoa:^ quint? cflcnti^ fufficu h modicufpacifl, in rc&rgct tririei.&ftatira vniusgrani citatc admi^ ensfueri t patiens ad ipfam tranfgtaticnda,dcinde cof orta cu cu dnt curabjMjfi perfcac ej &fcias fc, nfftratione noftr? qufncc, eflTenti? g apud deus iubeat illum olno mori.flEt dico tibi,q, hoc cft fubtiliffimu mo Jcrnos,ncc cft nid vnusjqui tanta fciat bonaJpfi quide aflerunt natu fSoInodcuiAapoirerecugari cu m^dfciniscofbusabfcp noftragntacu
^3 ^
impoPemagna.G^n.videthoIem mori dfcut nulla re* ponic Jbe in natura eft nifi folusdeusJqui ab ifto pericufo iftfr infirto tiW dpanna fecundum ogarc tili aut aflcrimus, Tu corrariu ^re,quoru fentia5Ca(rer5ci:
^
!
traditamin canonc iRo.&facicsmiraculafupcrrerram. jjjCanon tertius,in quo continct fcicnria in curaleproforu VC rcucrtatt> turadfanicatcmpriftinam. _ IJlQrniuftusdcus in pena p<SI in nosinflixit muftosgradus Ifirmitatia et inter alios plaga lepre, dereftabilior eft:ac ignominiofior humano gc neri et e difficilis 6C aHqmpoffibilis cura ei\ vt lepra que, pmittir! a deo ficut lepra giezi et coftantinijque. leprc, nuilo Tgenio humano curari pof funt nifi diuina virtute.Nosjto minimehicde talibusleprisloquimur,, ncc etiade illa»quc; venit pergcnerarione»Sed nos loquimur deplaga lc prc :qu$ adueni t hoibus ex humorucorruptioe vel venenoru inucien tiu natura,quiahuic tali remcdju 8C r^feda fanitate intcndimus ^curarc:fi etia pcr mufm tarjpus Vel modicnpceffit.Rccipe igilhocarchanu.frio^ ftra gntaeiTentia auri perlarfitet adminiftra patienti £ o&o dics dado fibi manc vnaplena nuce\*&ficplenc curabit\ Nahc^c ccdeftismedicina eft,que; totalcpra cuiufuisbumoris pcCcantis infra mcdidi tepus curat* Hoc quippe eft archanii maximu vtile magiftcriu in hac infirnaitarc. i[jltefili aliusmodus eftincurahui^morbirvt accipiasaquafadae^fra gis:q funt fruA^madijjnultu bn redbleres,c3: arTige ilianoftrcqntceiTcri tie, vna cu cjn ta dfentiaauri 8C glai^cjuas primus liber tc dooiit extra* here adplenu in ca^onc^rTolutioismeta)!orfi,c^applkailli,et videbis mirabilia v?cl effeeTu ftupcndiujniu, ttd sddidcris eis quin ta eflen tia,f acicc vtic§ f ortius,Aqua cjppc ha ru diflimulat !eprof©s,fi bibaif, 8i linian? maculc,potiu7mefiipfammifcucris aqu^ ardenti. Qpcrarc igii f ilifecundu do&rina tibi traditam in hoccancne, 6£ noucris tc omnf
&
&
Nam
lepram cum fuis fpeciebus perfe<ftc curarc^ IffGanon quartus in quo continet fcientia adcuranduparaleffm in quo cunc| corpore humano.llJParalcfiscft morb^ difficfllim*adeiirandu itt tm>£)p ludicat apudprudetes modernoru" morfe© impofiscurati6is,& raagifteriu huius curatiois eft, vt arTigas norTrc gntf cilentic, herba:qu§ efi, ci6:yua,6Vfaluia,e t granaljnapis,ct oa f / in potu p noue dies, ct vnge cx
£
tcrius et noueris dando ci Balncu calidurti cxkimidu,cii his herbispfe.* «$e curabitur in tm,q> videbif
ipfum morbununc£habuifle,&ambula^
i»rincolumis;et mcmbrucmendabif tancjfif re illiusmorbi nunq^ ha-^. feuiflet^tte aliusmoduscft vtapp!?cescjnt$ c^enti? noftreres,qhumo resvifcof6spurgat,et dapatientipcrmodufupradictu, ci fc/asqypcrfc
flCanon Qntus^cJ nosdocec habere mechcinafeu remediu
(c^e
ci;
•
abif
cotracofumpto&in totocorporcetnimiumacilctosficutfunthc ra rc^coplexionis, er pucri,et c6fumpt»> t e thid.Eft au oim if cru cura^a cu nra cjjnta cflentia,i'5.n.tibi dixim^q, natur5 dcbilc cofc ,c t degditS reftauratjr^ftauratacoferuatjet carne naturale in corgc nimis macilepto et etiam confumpto procurat.Eft autem in hdcfortiu^ magiftcfium vt cxtfaJasaMei&cdidQnja^ primi Hh*h f
<
Bc fecmis nmrc fiaccipe cfeiieftciiaejr&quod cft in colorc olcl optimiitt rnifce cff quT> ta ctfentianoftra: ffc infra modicu tepus erit virtutis miraculofc rcftau^ ratio 3C ipfc homo fie t pinguis fupra crcdi pot.Non eft pr^tcr ifta rcs qp
in natura,qu$ trS in his reiudrjs poffi t vaIerc.iBIte fi accipias carnc can# croru.i,puluere^Iixajidri^ idemfaci
^
'? £°f? iill,,» <J ^c cft vltima curarquc. cft in quocucjj gcncrc c t fpc-» cie fcbriu in tm,c£ fi puluis illoru det* in efu poft figna dignatiois cognf
cc
ta^pcrfcAc curat patientcaquacuna fcbrc.Ec hoc archanu a maliset ini qiiiscuftQd!.
WCanon.vi.qui docet noscuram pcrfcelad^moniacoriT, mdancolfcoru omniu morboro caducoruf.fl VeraeKperieritiadocct nos,q> oes mc^
&
lancolici occupantinhprribilibuscogicatioibus.
Namhumorillcmali
ciofus ortu habet afplene &f urni illi^per poros afcedut vfcg ad cerebrif ct fantafiam;mouent:& imaginatiuScuconturbatione intclle&us dor^
raiendo horribilia fantafmata f abricant:vigiIando horribilia cogitant: ifte humor eft nimis maliciofus 5C gcncrat epilenfia, vel appo plexiam.Cj talibus.n.mfirmitatibusdcrnoncsfrequcnf mifceni in rart tum:q> infirmitas mixca cu dcmone corquet patiente.AIiquando aut fi# unt ftulti^et fccu ioquuntVt videntur multotiens cu holbus quafi difputare et no riifi fecu dfj(putant:& etia talcs venuintin def£atione,ec fespfos occidunc.flCLira vtro iftoru ralis eftrvc vcanc noftraquinta eflert tia:yel ejj cum ipfo itnmi ttanf ift$ medicine£fumufterre ,Cencaurea ma ior epithimu3,thimus,lapis Iaruli.eIeborusnigcr.Bt dimittc ftare no* feraquinta effentia g tres horas.*& da ci in potu bis indittt femel in no d:e,et vnge ab extra cotu corpus et regionefplenis.lftaquippe mtdici* na cerebrum mundificat melancoliam purgat,et lctu reddit pztitniztdC perf ccfte fanii in decem diesrfi iftam medicina cotinuaucrit^Qucftio.Pa ter quo pot ficri,cj djmoncs pcr mcdicinas pofTint a corporibus e?jci c5 tio habcant corpora, in quibus poffint rcciperc impreffioncs medicina^ 15,c5 oninis potentia circa obicAOf opcratl flSoIutio. Fili,multe roncs poflfcht affignari in fpluti^* hums qujftionis tam tx tcft ibus facrc fcri ^ Dtur^pcrroncm ncceffarfa d^mones fugari per virtutemedicinaru aliqn aSt
>
m
lcnfu3liu,ideo adduco ronem (acr^ fcriprur^ ad folutione qucftionis.Fili fcripturafacrainlibro Thobif dcmonftrat,dcmones fugariperj/ircuce rcru fehfualiu in modo honefto jSc fando^hoc fit cum fumigatioe ct fa# in co.lib.c^»dici? qj pofuit Thobias partem iecoris crificio &c. fuper carboncs ec dcmon fugit a tota domo.Item co.cap.pofuit Tho> fefasparte cordis fupcr carboncs,et fumus illius cffugaui t omne dcmo^ nioru genus.Bcce patct fili folutio qucftionfs per facrafcriptura, hoc a5c cft p'ejf credere.Sed fl visf ili intell igcre quo folutio foluaf g rone natura (em,acc(piasifta principia,ca,cffeclus,iu(licia. \Tnde facio ifta^ronem,
Nam
omni caremoca^rcmouet eius effcAtxsite iuulicia cll ii,cuius ronc rcd»
tur vnicuicp quod fuu cft. Ex primamaxima fili tafem ronem fundam** Dcmonesad corpora iungunlihumarra^pptcr malam diipofitione hu^
moris corrupti.aut infe&i meIancoHci,qui malas f iguras,nigras 8c hor ribflcs format in fancafia,& mtdlcclii conmrbac;demonesauc has for> mashabcnc incofuecudineacciperejCVcoiter habitare in locis obfcuris c1fcTolicarrjs,cjdumperquint$ euentie virtuce&aliarureru acorporc ta> lishumor cxpclliturrqui eft ca dcmonu, quare ad tale corpus deueniunt* tuctgisdemonesfimul cu humdreeuanefcut*flAlia vero ro talis eft.Si-
cut ptas dcipotcft 8i potuit elcmentoru quaiitates ftare facere in
Ache>
rontapoft diem iudicrj fine ^pprrjs fubftancrjs coeflencialibus ad vindicfora fue, diuin^ iufticie^fic po teft ipfos demones facerc pa ti fub aftione rcrii fenfualHim,vt vcricas fu$ pcacis,quc cu ipfa iufticia couertil habeac fiibioftu.in quo poflic vti fuo adu fccundu quatitate culp^afs.n.^quali-tas veritatis cfle t deftruela ,ppter defe&ii libcri arbitrrj,rone cuiu s dcus nohaberetpratem vccndi fecundu difpofitione dignicatu in creacuris, qcFeft impoflibile.Eft igil veru,cj5 deushabet liberu arbitriu,vt vcat fecu dildiipofitione fuaru dignitatuin principiis ctcatis, 8c reddet pcena iu scta quantitate culpe>& rneri tu 8c gloria fecundil fuu modu.Non eft cr-
go dubitanduquin aeusadvindicWuc. diuine iuftici? fubmittat demo nes a&ionibus reru fenfualiu.ldltem fili folutio qonisplibat^ patec per a<flocsnicromanci$Salonionis.cuquad^monescogunt adfaciedu oga bona,aut mala vircuce verboru,lapidu,cV planraru, parcc crgoqualirer demones adioni reru fenfualiu fubmjccunc.lf[Item tili clare poc incelli* gji per adione ignisauerni,quo rorquenc al$ damnac$:& ipfimecd$mo ncs admu!cipIicacionefu^pccnc,qu^isfua{ubftancia noficexquacuor clemcnciscopofica:tn vt fua pocna magismultiplicet fentiunt ipfi pocna iufludiuine iuftici$.^INafilf qcocraIfinitafubftatiapeccat:Ifinice pec cat:oporcct. peccasigiccjcucj? mo poflir magis pocnapaci,fed p£ vifione diuina nullapot eis dari maior q£ cjjfubmitcant a&ioni vircutis rerum fenfualiu.Et ,ppccrhocfiIi cxtar tibi reuelatioqualitermedicine fenfua lesaetiones habent ad dcmonesfugandosdequocunc£corpore,vtere er
go f ftiifta medicinafupradida,^ curabis quofcuncf demoniaeos:apo* pleticos 8c meIancolicos:cV poriflime fi dic4is medicinis addideris her> bam:qu£
dicic ypericon:quc afs dicit fuga demonu feu pforata dicitur,
Nam fumigaciofeminiseius fugat ocm dembnem a proprietate corpo ris,vdadomo,
&
tc curam cotra illos: qui timore habent inconftantiaoVcotradebilitacepoft infirmicate, 8c ad rcparacioneau^ dacic cVJorcicudinis plufcf per naturapoflethabcrc, flFjli nodicimustibi in vanir.op nec intelleclushumanuspoc capcrejnc Iingua narrare miraculofas virtutcsJquas deus pofuit in quinta cflen^ <5J
IJfCanon feptimus:qui docet
«avini;c\oimrcru€lcm€tataru;c^intcrb«
eflcntiasadhocma
t&ckcYcmmtwe giftcriu predfe valent quint$ eflenti$herbaru peonie^&angelfq, croci^ £laruV& auri,Si vero olm iftaru cjncas eirentiasmifces cuqulta eifentia vini, 8C dederis I potu fubico,& quafi miracuIofe,h6qui cli&is torquet infirmitacib9 cimore amittit > debilitate, 8Cf qrticudine recugat extc riore 6l interiore,in tancu q? morte cotenit,nec timet c[ec| fedfupra dtl efficit audax ct f ortis viribus,Nam iritm fibi vires augmentant,qeP cft incrcdibile^nifi g experimentu appareat effedus.flEft aut f ilkautcla adhibcnda vt tale fecretu veniat in manib 9 tyfannoru,nifi cii f uerit ne** ceiTe 8C piici cotra paganos, tu adhibeas eis holbus armoru in quanti tate vnfi (eminucis plenf 8C facient mirabilia in pre! io.Nadicimus rib* cjfubito augmencac vires audacia,ficut fulgur comburit iotima cor
&
mo
&
&
poris abfqj lefiorie entis,
^JCanon odhu^inquo
continetfciaadcurandiiillos, quifuntinfedi
v cneno in potu,vel quouis alio modo fint infe&i. ^JPIaga veneni f ili te oportet cognofcerc ad ipfam curanda,quarc mul^ cismodis noftris corpjbus cotingit,ikut ex morfufcorpionu,tyris,vi#perf ,la<3ani,canis rabidi,vel al terius rei venenofe^ fili cotingic ex po tu 8C ta<ftu illaru,cjbus cito adhibendaeft cura,n€*pereant,Sumeigit! fili quinca eiTentia vini,vcl quinras eifcn tias,auri,croci,peoni^,angelicc,ru5 th$,raphani,cc perfeipfam da inpocu patienti,cx: cito curabit\l[[Item £h IivcfoKiusficantidocu\miccequinta$^ p$ regise,qu3e p oibus rebus que repugnat veneno tenet principatir bolir gentiane,cornu vincornu Ci por habcri,vd lpasresponasin noftragnta dlcncia,^ dimicte ftare per cresJioras,& poft da pacienci 8C ci to curat* cric, 8c h$c in potu det,ot*Vngat ab extra iocGf infe#u,ec ctia cotu cor^
pus,& videbis miraculi effe&u in cura venenorum. flICanon.9 qui tedocet curacotrahumoresinfedosco%otis noftri,& 4
cotra caIefac$iones,prurigines et pediculos, J(iFomcncu generatois pediculom,pruriginu,et calefa&ionu in humafiof corge eft humoru cormptio.ethumoris infcdio ct purrefa&io,hcnn;qui-
habet ingecat* et eft anxius.cc no ceflat fe fcalpere, ec itt fumit.Ideoqj f ili nulla reseft in mundo.que, potius infir mitatehac curet eg illa,que corpuscoferuat a putrefacFhoequacuq^et htt irnorcs corruptoscommit* et ideo cu noftra quinta cflentia,fi decreris ctin potu,ct vnxeris corpus ab extra,in paucos dieserit gfe&e curatus: 6& potiiTime fili fi ad vngencM miices illi argetu viuutct ad potandi! mifce tophifigria,Eft "auc fifi notand1:cj>qncfc pediculoru cura eft impoffifeiV lis.vt qn ronc peccati alicu/ perfonc inHigii talis moi bus,vt habes aduu fexto de herode.que percuffit angelus,quia no dech t honore deo,& con^ fumptus a vermibus expirauit.l[JItem quidaromanus Impeiatcjr a nul^ iftas infirmitaces
tiulla re plaritu
!a remedio medicori! pocuit liberari a pedf cul is, dC cofumpcus ab eis ck pirauir,naaik cfe tali cura s fed de i!Ia,quf fecundd naturacuenit Iogm^
'
5'
tibdlm ffC^ie&io.Pater.quo cognofcam,quc eft infif mftas naturalis>3?qu£cfl; q«i]ftit a diuino iudicio.l[fSolutio.Fili.potcspfcclecognorceres cugit tam eflenciafibi adminiftraucris cu copecerib^S: nullufentiec remcdiift tiTc £fe<fte ,pnofticari potcs ipfum ad mortem guenirc fine fallacia: qrti f ili impoflubile cftfi morbuscuenit a natura,cuadminiftrationequint£ *flencic,vc nofentiat gfecfca meliorationeY ^flCanon decimus,qui docct teremediuhabere cotrafperancem. vtinf/f mus reducacurad perfecftafaluce. 4|fApud vniuerfum orbeille medicusrepHcateflc maximusinter aliosJ qui inpaucosdiesfciucritcurarequartanatqm infirmitaseft magn^ ,pli xicacis.&cftdcnacura cerrc:nulluseftmedicus,quicii honore exeatdc <ura illius.Si igit hanc inf irmicace curare volueris infra tres yel quactu* or dies da patieci in potu noftra quinta e(Tentia:& vngc fupcr re fplcnis, 8c crit pfecftecuratu3,Ite fi vis Vt rortius operet,adde illi que melancojia purgant.quc pofuimusfupra in curade moniacorif,& adminiftraparie* 4
ti,dC f ortiusoperabit,fi addideris illi fauina:que eft arbor, que. nafcit cir
<ariuos.quia ,ppriu refpecftii habct ad hanc febrem Jntanriicj? fi defucco illiusinftiUaucrisduas vel trcs guttasfuccidicocalidi,&mittant* in orc infirmirvel in aure tollit feb.illius* ^Canon vndecimus.qui docet curaperfeclamcontra teftianam;^ ^Tertianafebrisqueaam vera^queda no vera,,in cogniroe aut harii fe-* briii,queredo(5rinaquapofuimusi*nprediclis libris noftris, fed incura illani.quauisfit differensapud modernoseffe<ftus,nos his cu vna medi^<ina generali remediii adhibere in tendimus cocra vcra ccrciana,qu$ cft de colera pura,Hanc adhibcbis cura£q> accipias reubarbam ad quanticace pondcris duoru denarioru:& adhibe noftre^ quintc eflenti^ cii vnopon* dere vnius denarrjfcamonc^ pur$:& dimiiu ftare £ cres horas:& da pacien ci ad quantitate vnius nucis plen^ per codnuationc criu die^ 8C eric perfecte curatus quil ibet habens ifta febre. 8c quia in tertiana no vera tni fcetur rlegma.adhibe huic medicine^ curbith,iene,& polipodiu, 8C da pa^ tienti^&curabitperfecffcefineerrore, fi morbus fuerita natura miuus? fioc cft q> no fit miflus manu diuinapropter aliquod delidum»
flCanon duodecimus,qui te docet curam in quottidia
$
febribus.
&
^JFcbrisquottidiana,gcncratur ex: corrupcione flcgmatis ex abutt> dantia eius,cV ideo eft veraquedam,& alia non vera,quippe caufatur ck flegmate naturali.Non vera vero caufatur ex flegmate non naturali: cu qua fimul corrumpitur aliquis alius humor,quecuncg igii fit f ebris ifta perfecftecuratur cum noftraquinca eflentiaper fefolajfi dederisin potu per fpaciii dierum trium.Si vero addi Heris res que flegma purgat quas fu pra in areolis inuenies,erit mirabilis affecftus.fi[}Itt fi addidcrishuic qnt? zfcntk per fe hcrbaquc dicit mcrcurialis,erit mcdicina fortius operans, £ rj
foefecrettemtnre ExpcritiKntu enim eft,q> fi defuccofumasiJIius,& inftiflaueris nrcsgut tasin naremdextram:vel aurem patientis,tolIit tipumquotidianethoc ide facie t fi cil medieinis flegma purgan t ibus addideris ilia noft r $ quin~ t$ eiTcntie, ter tiufdecimusrin qup cotinet fcien tia adcuradum tinuasfcbres»
^[[Canon
omnes co*
flFili f ebns cotinua multiplex eft:qucda fit de fanguineictiftadiuiditur ingtcs duas,queda ern f it ex multitudine:&; qucda cx corruptione illius* l[{I tcm queda fit de cokra:&ifta diuidii in alias duas partesrquia queds tklqm fl dtca regione cordis:aIi* £k cerebralQI te ifta qu$ cft in ccre fero d-iuidic in duas gtcs,ga quedaa parte ante^alia a part,e retro, IJJIterrj
m
f.
ficexflegmate,et
ifta
diuidit in partestres.fjn
minoremediam &maio
rem, Pnma vero febrisfanguinis vna dicit finochus.AIia dicit finocha. fljltcm fdbriScoler^ vnadidturcauibnraliadicit frenefis:& aliaquffita
prte retrodicit litargia.l[JItem ali$ fcbres flegmatisenutriunt.In febri bus cm fanguinfs oportet flebothqmiam prexedere ctpofteavt appliccs ilh'noftraquintaerfcntiacancromr1uuialiu oc* camphor$,vel vt mifceas iftaad noftraqntaciKntiarc^ desinfirmo vtexalet fcbris et inflamatio, ^ltemfebricolcriqapplfca^noftraquintacflentiacurebus^qujrcfrigc-rant tam fri pocu qp ad extraliniendb,& etia cancrosfluuialcscu eisfi^ mul addcs 8c campnoraJtem febri flegmatice applica noftraquintaeflen tiam cu reb 9,qu$ purgat flegmaJquas eliges vt in tabulisprimi 1 ibri, Scd in febre qu^fit a partc retrocapkis copctit illinitio noftrf quintc eflcn^ tic, mixt$ cu rebuscalidis,& q? in potu dentur refrigeratiua.l[fltc fi nibus Iftis antedi dis mifcebis quin ta effentia fanguis humani extra&a perdo£rin5 canonis primi libri^quf incipit,Nopr?termitta,5(:c.crTe^
om
ctus miraculofos facies in cura iftaru febriir.c^ ifta tibi fufficiant. IjJCanon quartufdecimus,in quo continct icientia cotra febres pcftilcn* tialcs, vt fcias cura illam.cu nullus medicom fciat his remediu adhibere,cu
peftilentibusfdbribusnullusmpdernortipr^ter vnii fciuit adhibere rcmeJju vtile,ex eo quia lgnorant natura*Tu igitur f ili cii chrifti adiuto^ rio patienti adhibe noftraquin tam efTentiaper fc fola ad quantitate vni usfeminucisplcne Sc^erfe&ecurabi t.Si autfili yolueris f ortiorem fa>
ceremedicina,ponc in noftraquintaeflentia quintam cflentia genrianc, diclami rubei ,gario£iIari,boli armeni,caftorei,fcope. rcgi$,& ruthe fiU ueftris,& de ifta medicina mirabili da patienti, aut appone iftafmet res in noftraquinta euentia:^ in treshoras applicapatienti,& cu guftauerit de ifta med/cina mirabili radius vitt aicendet ad cor,jqui aerem infe* c^tum expellet, vnde fili dicimus tibi in Vcritate, q? poftq^ guftaucrit fe^ curus erit,qjno piclitabit ex illa febre,fi infra vna 5iefuccurresinfi»-mo ^fCanon, i^.in quo co^pt fcknth. in vera cura fpafoii* flSpafnius eji mul tiplicjquida eft cx repIetioe,ahus ex inanitionc, ali"
Vjbellv» qui fuperueni t in vulneribus qualifcunc^ fi t,mortaI /s eft, His ergofuc* currendu cft cu potu 8C illinitionenoftre, quint$ eflcntic,fi addidcris no ftrcquint^cilentitrcsburnidas^quasfumcsde tabulisprimi libri.^JItcm fumma cura eft in hac inf irmitate i i £uocaucris febrcm, quafic ^puoca bis.f.cjairunicsherb^qu^dicit ffamula:& mifcc cu noftraquinta eflen> cia, 8c
dimit tas ftare p
tres horas,&
vnge 8c frica f orti ter artcrias 8c fpi *>
nam dorfi^ coopcri mul tu benc cu pannis>& euenict ci ftatim
f ebris,
poftcj venerit ci fobrisfpafmuscurat,tunc labora ad curandu ea cu car> fitbt^cancrorufluuialiumixtis noftrcquintc eflentic^dando in potu,ec vngendocorpus ab cxtra.Si vero preccdcnsfpafmusfueritcx inanitio*
nc comcdarinfirmus,fi vcro ex nimia repletione da fibi dictam.Si aiit fucrit fiipcrucnicns vulneri coforta vulnus cu ferro ignito prins: poftca cuputrer^acicntibuSjpoftcacucarnenafafadcrjtibus olbusiftis mixtis cii
noftra quin ta eflen tia,
HJCanon !extufdecimus,in quo cotinet! ic/cntia qualiter admlftrari de bent medidnelaxatiuc,& quomodopoffit curari fciatica,podagra:& omncgenusgutte,Aborigine orbis vniuerfa pMofophoru mulritudo indagarc nadiefinit modu adminiftratiais medicinanl laxatiuarir.Pri^
mo vt naintcrficiant,Sccundo vt no faciant virtutiscafum/Fcrcio vt remotis,& ab illispartibushumores cor ruptos adducat Tempera igitfilimi dic^asmedicinascunoftraquinta eflentia,& nopotes in cura tua crrare.lfllam tibii$piusdiximus,c|>an* tequaadmlftres^pportionatahuicdbrori vel illi,<$> dimittas ftare illas medicinas,qu£ aipe&uhabent ad illapriuspertres horas in iJIa,pofteaad miniftra patienti,^Queftio.Pater quare predpis laxaduas cum quinta eflentia adminiftrari,cii ois virtus rei cuiufcp in centuplomagis: augme tetur ab ipfa. quinta eflentia c^fine illa:& fi hocpater eft veru nuflamc ? dicina tribuar alicui {inc mortispericuld. Uff S ol u tib Fi i predpim? tibi adminiftrarc medicinaslaxanuascunoftraquita eflentiaad fine vtmc lius 8c fortius materia peccans a corpore extrahat, 8C adfine^v t tibifili no impedianc tante expenfe.^JFtem f/lii hoc qcP dids ronc virtuns ctn* tuplat^q? applicari no poflunt fine corporis periculo:dfcimus f ili cp no cft tibi neceffe vtadminiftres in tantaqntitate,ficut adminiftranr! antc applicatione noftre quint^ eflen tie/, Exemplfi,fi dealiqua medicina faxa* tiua miniftrent inquatitate vnius dragmf,miniftrat dc quin ta cflentia laxatiua pondus vni? are?,vel fi miniftrat pondiis vnius. § .detur de gn ta eflenda pondus vnius dragm^,& Cicdc alrjsponderibus aliammcdiV cinaruf axatiuaru fecundu fuu modii,6V fic potcft noftra quinta eftencia adminiftrarifinc damno &pericu!o. I[f In curaaut vniusgutt^fummf boni tatis deus crcauit noftra qu inta eflen tia, 8c quin ta cflcn tiam r fangui nis humani,qu?Iiber cm per fe,& ambs fimul CUrant oem f ebrem,fi cTc^ dcris in potu,& vnxcris Iocu patientc.Si aut vis vt fortius opcrct,addc finc pericufoagant in partibus
.
I
IbckcmteMmre Misqmmis ef&nrfjs quinta eflentia ebuli,vel ipfum ebufum inixtu cif 4i* clisquintis c(rentrj5,& in trcs horas applica inpptu 8C vngc ab ejctra!& infra modicu tempus curabitur perfe<5b,nam herba ifta atotaproprie-
ca^curat omneguccamrfi co&acum vinofupponatloco patienti ficca lida.& in modicum tempus Vel dicscurat ipfum patientcm. ^JCanon decimufleptimus^ui docct tequaliter potes te habere /n om* nibus curis cirurgie fecundii cj> jfueric poffibile vulnera p narura repare. ^JFilrj funus de intentioe hic in fuma vna breui dare tibi do&rina gene *ale in curis cirurgie,hoc eft cjuatirer pnt curari cu noftraquinta eflencia Filf capuc multotiespercutit cilferro,& oportec vti medicinis.Cirur<*f cusquerit fubtili ter ctl f erro fuo c^ cil digito,fi eft aliquod os fubmofu vtpoffit confeftim trahi.trahat ftatirn, 8cCi aliquod manet fixum cucar C,cn eft fra<ftfi,ponat! fibi per dies oui vicellum cu olco rofaceo, donec caro pucrefiat 8C os eleuetrtunccuretur cu quinta eflentia confolidatiV iia,& cu illa^qu^ c * rn * facit crefcere. Si idtas Cit talis q? cutis no f rangat: tn os fradu fuer / 1 a parte i ntus:quod po t cognofci per dolore capitis irt genciffimu,&naufea apenacur ad modiTcutis, euelletur os ftatim Ci po teft euell it Ci n5,ponatjiludpatrefactiuu,doneccaro retinensilludeueU latur per putrefa&ioneicV os exeat,Si vero oseapitisfuerit fijcii, ponat dequinta eflentia cŠfoIidatiua,quc infra quinque diesperfeCte cofolida bit os.Si vero dura mater fuerit fcifla,mjccac fupra de dida qultaeflen* tia:qu$ eft in^etifllmecofolidatiois, 8c pot fili cognofci fciflio dure ma trjs per puftuTas in labi]s,fcd ftatim.quia Ci dd fibi palea ad fcindendumj c5 den tibusmo po teft prejnagno doIore.^JItem quia habet facie plum^ beam.Item fi pia mater fciffa fueric vei quouis modo atio taliter, <j fequat in ipfacotinuitatisfolutiot quod pot cognofci per naufeam feque tedoloreingentiflim-i, cV.corufcatione lampadu cV tonitruom; quo.d fciri pot per iudiciu patientis,& per plumbeitatem,et oculorii turbatio nem &c fiat illi curatio cueademmet quinta eflentia c5folidatiua,qu2e p oculis demonftrabit tibi cofolidationejdeindc cura vulnus cu quinta e(Tentia,qu$ facit carne crefccre.f tem ln altjs membrisfi fit percuflio ab cnfe,c^ fcinduntcaro.ven^neruf,cV osJuccurra^ igii prius cuf igne terbsntine 8c oIei9 et cumvinoquint^ effcntic 'mixto 8C retineat fanguist $C deinde fi f uerit os caliter fubmotii,quod incotinenti poffit extrahf p C3ctrahat,deinde ponaf iibi ftuppa cu albuminibus ouoru mixtis cii mo dico noflre quintc efleqtic,deinde in fecunda cura videat, Ci eft aliquod os,&fi incotinenti pocucrk expeUi,expe!Iaf,fi noponaf fibi ftuppabal ncata in aqua,cui admifceat vnumodici!quintceuencic,cVpofteac5vi> tellooui iam diclo fntromittat:donec os poffit cjccrahi, poftea vulnusi curet,ficut dealrjs diffi eft.fl Aliquado fili fk in corge i<ftus af iquis cii fa gitta,vel cutello,veI dimonili,veI enfe armorti: caliter cj>vadit ^fun^ 4e nimiSj& oscft ftri&5,Si zut calis iAusf uit in cercbroe nopot curarU 4
Wbeltos nifi cu miraculo diufno.Si
vero no tetigerit craneum cu cerebro curctusr
de alrjs diximus.Si afft fuerit in peAore,Vel inter fpauu lasjk tangat membrafpiritualia,ponedaeft foluquinta eflentia,que fan# guinem reftringit,poftea curet cu gaila inuoluta in quinta eiTcntia con^ folidatiua,& in quita eflentia,qu^ carne nafci facit.Si em icftus fumt in alrjs corporispartibus,ftatinafuccurraC ciT terbentina calidamixta euin oleo,& cti quinta eflentia,deinde ponantur fibi prcdidte ftuppat$: dCcu retur ficut in alrjsdiclumeft* 4JFiIi nota vnarcguhm gencralem.Omnc vulnusneuitcr fa&u in qua^ cuncfc parte corporis^pretenl in capite 8c in vultujx' in membrisfpiri-» tualibus,eft cu igne conburendff, JQltem omnispercuffio facte in quacuncj parte corporis pr^tercj in capitc dC in vultu,fi fuit profunda: pr§ cerq? in nafo,eft cumfilo fuenda.lRItem omne os fradtu cu percuffion* talis i<ftus,ficut
>
a pctraeft extraducendum. Si veropercufliononfuitapetra noncft cuellendumjimmo eft fibi ponendum cathaplafsna,&: pcr os {ihittihu-* at in potu quintam eiTentiam, 3c infra modicu tempus mt perfc<Sefa^ nu-s.4tftem ** percuifionc vifcera fra&a 6c ruptafuerint, ponaf interi uscanonuscann^qui ingrediai per vim,et trafeat vltra vulnusex vtra»
«
cjpartepercKiosdigit0s,deindefuatcumfilofericoetcumacu fubtiliifima,deindemittatur intus,et per fuperficiem vifceris rupti:perinde futff eft ponatur de quinta eflentia c6folidatiua,demupars exterior iua* tur cofimiliter,er ponal de quinta efientia cofolidatiua,6V curetur ficut de alrjsdictum eft.lftltem fili G roneperculfionismanferitfignumagntr poteru pareat
f^mmi, liuarum amiquin1fmi^\iirj.puluerizapulueri2ancla et cribra,& in pafi* cii terbentina et carpobalfamo.et pone ad diftillandu ad Iambichu vitH fimul cam oleo adigncm Ientu,et colligeillud,quod diftilfauerit in rccc ptorio et poftea cooperi eu,ct pone receptoriu in f imo:vel in fima vin* tia per quattuor dies,ec poftea extrahe et vterc illo ficut fit cff balfamo in fignis jara di<Sis,nam pot fili pro balfamo vendi ad omne ^bationerm^JIte f ili mi in apoftematibus quibufcunq? vtere quin ta eflcntia pti trefacFtiua.fcdatiua dbloris et mundificatiua,et illa qu$ carnem nafci fi* citetcutern.^fltem fiftu!a,cancer,plaga curantur cuquinta eflentfa cor rofiua prius,poftca c(Tmundi'ficatiua,pofteacum illa^quf naici facit cat nem.ctifta fit regulageneralis in curiscirurgie,. Etiftafili tibi fufficiautcaufa bonitatisXaus deopatri dct
Excufum Auauft^ Vindelicorii.AnnoSaL. 6&D,X vHI. Dk vcro prima IulrL 'm
COUNTWAY LIBRARY OF MEDICINE
QD
A2 L9T RARE BOOKS DEPARTMENT
*2X
<v K
.
I
/