V a k a
E t ü d ü
S e r i s i
HafenCity
Kivi fiziksel çevre için stratejik planlar üretir. Planlamanın ihtiyaç duyduğu yatırım ortamını geliştirir. Operasyonunda yer alır. İletişimle bunları destekler.
www.kivi.com.tr
Kivi Vaka Etüdü Hakkında Kivi Vaka Etüdü Serisi, Kivi’nin çalışma alanındaki konuları olabildiğince ayrıntılı bir şekilde ele alacak. Seri, her yıl Ocak, Mart, Mayıs, Eylül ve Kasım aylarının ilk Pazartesi günü yayınlanacak 16 sayfalık bir kitapçıktan oluşacak. Kivi’nin hedef kitlesini oluşturan kurumlara dağıtılacak kitapçığa ek olarak kivi.com.tr/ve adresinden herkesin erişimine açık olacak. Bu yayının size de ulaşmasını istiyorsanız www.kivi.com.tr/ve adresinden kayıt olabilirsiniz.
Basım Tarihi: Eylül 2016
2
1
157
10,9
hektar toplam alan
127
hektar kara alanı
milyar euro toplam yatırım hacmi
7.000 konut
10,5
km liman kıyısı boyunca yaya yolları
%31 yapı alanı
%40
oranında büyüyen kent merkezi
%45
açık ve yeşil alan
2
3
Gelişim Aşamaları 2025
Öngörülen tamamlanma tarihi
2009
İlk mahalle (quartier) inşaatının tamamlanması
2017
2003
Elbphilharmonie Konser Salonunun kullanıma açılması
2017
Güney Überseequartier inşaatının başlaması
2014
HafenCity Üniversitesi’nin açılması
2010
Güney master planının revize edilmesi
4
İlk yapı inşaatının tamamlanması, ilk mahalle inşaatının başlaması (Quartier Am Sandtorkai/ Dalmannkai)
2012
U4 Metro hattının kullanıma açılması
2005
1999
Kullanıcıların alana ilk kez yerleşmesi
Master Plan Yarışması: Birincilik Ödülü Kees Christiaanse/ ASTOC
2001
Yapı inşaatlarının başlaması (SAP, KLU/MSH)
1997
HafenCity projesinin ilanı
5
Hamburg • • • • • • •
32,000’den fazla şirket ile Almanya`nın en büyük ticaret bölgesi. Almanya’nın en kalabalık 2. şehri. Kuzey Almanya’nın en büyük finans sektörüne ev sahipliği yapıyor. 2014 yılında Hamburg’da kişi başına düşen ortalama yıllık gelir 70.000 euro. Rotterdam’dan sonra Avrupa’nın 2., dünyanın ise 9. en büyük limanına sahip. 2011 Avrupa Yeşil Başkenti. HafenCity’yi de içine alan liman bölgesi, Hamburg ekonomisinin en önemli lokomotifi.
HafenCity
Finansman ve Örgütlenme • Kamu ve özel sektör ortaklığında oluşturulan 10,9 milyar euro yatırım hacminin 2,4 milyarı kamuya, 8,5 milyarı ise özel sektöre ait. • Özel sektör yatırımcı ve inşaat yüklenicilerinin sayısı 35. • 2,4 milyar euro kamu yatırımının 1,5 milyar euro’luk bölümü kamu arazilerinin satışından elde edildi. • Proje, %100 bağımsız bir şirket olan ve 2006 yılında kurulan Development Management and HafenCity Hamburg GmbH tarafından yürütülüyor. • Mülkiyet problemlerinin çözümü, farklı kurum ve gruplarla görüşmeler, yatırımcı firmalar ile diyalog ve şantiyelerin kontrol edilmesine kadar birçok konuda bu firma yetkili. • Şirket yönetimi dışında tüm işleri kontrol eden bir danışma kurulu var. Tüm kararlar bu kurul tarafından onaylanıyor. Ayrıca bu kurum imar komisyonu gibi son izinleri de veriyor.
• 6 bölgeden oluşan Hamburg Eyaleti’nde HafenCity, Mitte Bölgesi’nde yer alıyor. • 1991 yılında dönemin belediye başkanı Henning Voscherau, kentteki gelişme alanları ile ilgili bir araştırma projesi başlatıyor. • Proje, limanın özellikle iç kesimlerinde yer alan ve çöküntü alanı haline gelmiş liman doklarının dönüşümü ile ilgili. • Başlangıçta bu fikir, taşıma maliyetleri ve mevcut yerleşik şirketlerin mülkiyet konularından dolayı tepki alıyor. Ayrıca toplumsal bazı protestolar da oluyor. • Belediyeden küçük bir ekip farklı zaman aralıklarında farklı gruplarla görüşerek proje için bir program geliştiriyor. • Hamburg Belediyesi 1997’de süreç ile ilgili sistemi nasıl işleteceğine dair ilk kurumsal örgütlenmeleri oluşturmaya başlıyor. Proje için öngörülen bitiş süresi 2025 yılı olarak belirleniyor. • 1999 yılında açılan Hafencity Master Plan Yarışması’na 175 proje katılıyor ve 8 ödül veriliyor. • Birincilik ödülü 75.000 Alman markı (2016 yılında yaklaşık 38.000 euro) olan yarışmayı Kees Christiaance/ASTOC ofisi kazanıyor. • Şubat 2000 tarihinde Hamburg Meclisi HafenCity Bölgesi için master planın uygulanması kararını veriyor. • Proje için seçilen alan eski şehrin güneyindeki eski limanın dok alanları. • Toplam alanı 127 ha. olan proje, Avrupa’da bir defada ele alınan dönüşüm projelerinin en büyüğü. • Tanımlanan yapılaşma yoğunluğu yaklaşık olarak 2,4 milyon m². • Proje tamamlandığında yaklaşık 14.000 kişi için konut (7000 adet), 40.000 kişi için ise çalışma imkânı sağlanacak.
6
Quartier Am Sandtorkai/Dalmannkai
7
Proje ile Amaçlananlar Karma Kullanım Kalkınma: Çeşitlilik
Entegrasyon
Proje ile öncelikle hedeflenen karma kullanım karakterinde çeşitlilik arz eden bir örüntü kurgulamak.
Master planın amaçlarından bir tanesi de mevcut kent merkezi ile bütünleşik olmak. Bu anlamda proje için üretilen senaryoda aynı anda kuzeyden güneye ve batıdan doğuya gelişen bir sistem üretiliyor. Ulaşım sistemi, kullanımların dağılımı ve çekim noktalarının yer seçimi bu entegrasyonu desteklemek üzerine kurgulanmış.
• İşlevsel olarak, birbirini besleyen ve geliştiren aynı zamanda şehir duygusunu ve kullanımın sürekliliğini hissettiren kültür, ticaret, ofis, eğitim, konut gibi kendi içerisinde de çeşitlenen kullanımlar kurgulanıyor. • Niceliksel olarak, hem açık alanlar hem de yapı adalarında kurgulanan farklı büyüklüklerde ada, parsel ve yoğunluklar hedefleniyor. Bu kurgu farklı ölçeklerde yatırımcı grupların, farklı finansal koşullarda küçük ya da büyük yatırımların içinde yer alabilmesini sağlıyor. Aynı zamanda master plan aşamasında hem mülkiyet hem de değişen ihtiyaçlara göre esnek bir sistem kurulabilmesi fırsatını getiriyor. Bu esneklik ve çeşitlilik hem yarışma hem de yarışmadan sonraki plan aşamasında master planın başarılı olabilmesi için en önemli ölçütler arasında yer alıyor.
8
Yoğunluk Yarışma ile 1,5 milyon m² olarak belirlenen yoğunluk sonraki uygulamalarda 1,8 milyon m² ye çıkarılmış durumda. Projede kompakt gelişim gösteren ve kullanımların birbiri ile iç içe olduğu bir gelişme öngörülmüş.
Vasco-da-Gama Meydanı
9
Uygulama Süreci
10
Etaplama
Projelerin Elde Edilmesi: Yarışmalar
• Bölge, farklı nitelikte ve büyüklükte 10 ayrı mahalleye (quartier) ayrılmış ve bu birimler 18 ayrı etaba bölünmüş durumda. • Bu alanlar 0,8’den 7,6 hektara kadar farklı büyüklüklerde ve öncelik sırasına göre kurgulanıyor. • Alanın kuzeyinde yer alan üç mahallenin inşaatı neredeyse tamamlanmış durumda. • İnşaatı devam eden projeler alanın güneyinde konumlanıyor. • Doğuda ise bir bölgenin yarışma süreçleri ve ihalesi tamamlanmış. Diğer alanlar ise proje aşamasında.
Alan üç ölçeğe ayrılmış: Planlama, kentsel tasarım ve peyzaj, mimari • Alanı tarif eden ilk proje olan master plan, yarışma ile elde edildi. • 10 adet alt mahalleye (quartier) bölünen alanların projeleri kentsel tasarım ve peyzaj yarışmaları ile elde edildi. Peyzaj projelerinden bazıları davetli yarışma yöntemi ile elde edildi. • Alanda yaklaşık 150 adet bina var. Özel mülkiyete ait binaların yarışmalarına 4 ile 12 arasında, kamu binalarının yarışmalarına ise 100’e varan katılım oldu. Alanda yarışma ile elde edilmeyen çok az bina var (Elbphilharmonie bunlardan biri). • Altyapı projeleri de mimarlık ve mühendislik ortaklığında yarışmalar ile elde edildi.
Elbphilharmonie Konser Salonu
11
Proje Nitelikleri Açık ve Yeşil Alan Düzenlemeleri
Konut
Projede açık ve yeşil alanlar ile ilgili öne çıkan noktalar: • Kamusal alanlar proje alanının %25’ini oluşturuyor • Tüm açık ve yeşil alanlar 10,5 km uzunluğundaki kıyı şeridinde konumlanıyor • Proje alanının %45’i kamu erişimine açık alanlardan oluşuyor • Alanın %24’ü ise ulaşım yüzeyine ayrılıyor
• Konutlar farklı uzmanlıklara sahip bireyleri ve farklı büyüklükteki aileleri bir araya getirmeyi amaçlayan bir şekilde tasarlandı. • 1.734 birimin inşaatının tamamlandığı konut stoğunun %45’i kiralanmaya yönelik kurgulandı. • Mevcut durumda bölgede yaşayan kişi sayısı 2500. • Metrekare fiyatları 2.850 euro ile 10.000 euro arasında değişiyor.
İnşaatı tamamlanan kamusal peyzaj alanları: • Macellan Terasları (5.600 m²), 2005 • Marko Polo Terasları (7.800 m²), 2007 • Sandtorhafen Limanı (5.800 m²), 2008 • Sandtorpark (6.000 m²), 2010
Toplu Taşıma Alanın kent merkezine doğrudan bağlantısını U4 metro hattı sağlıyor. Bugün hizmet verir durumda olan Übersee-quartier ve HafenCity Universitat duraklarının yanında 2018’de kullanıma açılacak olan Elbbrücken durağının inşa süreci devam ediyor. Bunun yanında U1 ve U3 metro hattı bağlantıları alanın çok yakınında yer alıyor ve güçlü bir otobüs bağlantı ağı var.
12
Eğitim Projede kritik bir rolü olan eğitim, açılan pek çok kurumla vurgulandı. Bunlardan en önemlisi bölgeye en çok öğrenci çeken HafenCity Üniversitesi Diğer yükseköğrenim kurumları: • KLU Kühne Logistics University, 2010 • MSH Medical School Hamburg, 2010 • International School of Management, 2010 • Frankfurt School of Finance and Management, 2012 • The DO-School, 2013 Bünyesinde kreş ve spor merkezi de barındıran ilkokul 2009’da açıldı. 2018’de ortaokul, 2019’da ise lise kullanıma açılacak.
HafenCity Üniversitesi
13
14
Trafik
Afet Yönetimi
Ulaşım planlamasında sürdürülebilirliğin esas alındığı projede, motorsuz araç ve yaya öncelikli bir ulaşım politikası uygulanıyor. Bunun sağlanması adına bölgede sürekli ve bağlantılı yaya ve bisiklet yolları kurgulandı. Yaya yolları alanı araç yolundan daha fazla.
HafenCity su yükselmesi ve sel riski yüksek bir bölge. Bundan korunmak için tüm yapılar ve yollar kaideler üzerine yani deniz seviyesinden 8 metre yukarıda inşa edildi. Su yükselmesi durumunda sel riskinden korunmak için belirli zeminaltı otoparklarda afete dayanıklı kapılar tasarlandı.
Marko Polo Terasları
15
HafenCity Vaka Etüdü Künye
Sonraki Vaka Etüdü
Sahibi: Kivi Stratejik Planlama AŞ
HafenCity Eylül, 2016
Editör: Elif Demiroğlu
Norveç Turistik Rotaları Kasım, 2016
Grafik Tasarım: Fırat Seymen
Toskana Ocak, 2017
İçerik: Ömer Selçuk Baz, Elif Demiroğlu
Rotterdam Mart,2017
Matbaa: Ofset Yapımevi Katkıda Bulunanlar: Emine Merdim Yılmaz Burcu Göncüoğlu Özüm İtez
Kaynakça Hafencity Hamburg. (2016, Ağustos 26). www.hafencity.com: http://www.hafencity.com/en/home.html adresinden alındı. Hafencity Hamburg. (2016). Essentials Quarters. Hamburg: HafenCity Hamburg GmbH, Osakaallee 11, D-20457 Hamburg. Hafencity Hamburg Der Masterplan. (2006). Hamburg: Hafencity Hamburg GMBH. (2016). Hamburg Metropolü: Kuzey Almanya’nın Ekonomi Merkezi. Hamburg: HWF Hamburgische Gesellschaft für Wirtschaftsförderung mbH. Stadtebaulicher Wettbewerb - Das Ergebnis. (2006). Hamburg: Gesellschaft für Hafen - und Standort - Entwicklung MBH. The Economics of Good Planning: Integrating Hamburg, Urban Age City. (2006). Urban Age City Transformations Conference. Hamburg.
Kivi Stratejik Planlama AŞ İş Bankası Blokları A8 Feneryolu 34726, Istanbul, TURKEY T: +90 850 532KIVI (5484) E: 5484@kivi.com.tr www.kivi.com.tr
16
17
kivi.com.tr Kivi gßçlendirir.