COACH
13E JAARGANG - NUMMER 2 - 2018
VAN COACHES - VOOR COACHES - DOOR COACHES
n SAM JONES ‘IN EUROPA DRAAIT HET OM SAMENSPELEN, IN DE VS IS HET MEER INDIVIDUEEL’
n TOEVAL EN GELUK ‘PUUR FOCUSSEN OP WAAR JE WÉL INVLOED OP HEBT’
n VINCENT VERMEULEN ‘VROEG OOGSTEN IS FUNEST VOOR SUCCES OP LATERE LEEFTIJD’
n ZAAK-JILLERT ANEMA ‘ALS SANCTIES NIET UITLEGBAAR ZIJN, RAAK JE JE RECHTSGEVOEL KWIJT’
Pieter Winsemius ‘DENK NIET AAN DE SPELEN, BRENG EERST IEDEREEN EENS IN BEWEGING’
NAAR HET
TeamNL streeft naar meer medailles in de Nederlandse topsport. De basis daarvoor is de doorstroom van talentvolle sporters. De weg naar het podium biedt aan de hand van zeven praktische principes de belangrijkste bouwstenen voor een succesvol opleidingsprogramma. Daarbij staat niet één concept, methode of model centraal, maar juist alle aspecten die invloed hebben op de ontwikkeling van jonge sporters. In ‘De weg naar het podium’ komen feiten en fabels aan de orde over de 10.000 urenregel, vroeg specialiseren, laatbloeiers, breed motorisch opleiden en sensitieve perioden. Dat gaat gepaard met adviezen aan sporters, coaches, en andere betrokkenen.
BESTEL VOOR
¤ 8,43
Met ‘De weg naar het podium’ maakt TeamNL alle informatie en kennis over talentontwikkeling beschikbaar voor (top)sportorganisaties, (talent)coaches en trainers. Want talentvolle sporters ontwikkelen doen we samen!
BESTEL VOOR
WWW.SPORTSMEDIA.NL
¤ 31,75
TALENT VAN MORGEN GROEIMINDSET ALS BASIS VOOR TALENTONTWIKKELING
BESTEL VOOR
5 9 ,
€ 22
d- en , verzen en) w t b . l ost (exc stratiek i n i m d a
Als trainer/coach help je sporters zich te ontwikkelen tot een betere versie van zichzelf. Om die ontwikkeling te versnellen, helpt het enorm als sporters zelf sterk geloven in de ontwikkelbaarheid van hun eigen talent en vaardigheden. De overtuiging die ze hebben over de rek die er in hun kwaliteiten zit, bepaalt voor een groot deel hun gedrag als sporter. Een sporter met een sterk geloof in ontwikkelbaarheid – een groeimindset – stelt vaker leerdoelen, leert meer van fouten, toont meer inzet, staat meer open voor kritiek, vraagt de trainer/ coach vaker om hulp en advies, ervaart minder stress op belangrijke momenten en neemt meer verantwoordelijkheid voor zijn eigen leerproces dan een sporter met een statische mindset. Het is dan ook goed nieuws dat een groeimindset kan worden aangeleerd. Dat is wetenschappelijk aangetoond en blijkt dagelijks in de praktijk. Talent van morgen staat daarom vol manieren waarop jij als trainer/coach het geloof in de ontwikkelbaarheid van talent en vaardigheden bij sporters kunt vergroten!
Ook in de zorg, het onderwijs, het bedrijfsleven en op vele andere vlakken vormt geloof in ontwikkelbaarheid de basis voor verbetering. Want ontwikkeling begint altijd met het besef dat je beter kunt worden in wat je doet!
BESTEL VANDAAG NOG OP SPORTSMEDIA.NL
3
VOORWOORD
COACHEN, EEN ERVARINGSVAK DAT STEEDS MEER ERVARING VERLIEST n JOOP ALBERDA
@joopalberda
Zijn er grenzen aan de groei van een coach in de topsport? Die vraag triggerde me bij het lezen van een interview met Arjan Taay, 34 jaar en succesvol volleybalcoach van landskampioen Lycurgus. “Je hebt als volleybalcoach in Nederland twee keuzes”, zei hij. “Je maakt de sprong in het diepe en gaat naar het buitenland. Of je kapt ermee en zoekt je heil in een andere sport.” Taay werkt bij de beste club van Nederland, ziet zichzelf hier nog twee, drie jaar coachen. Maar hij weet ook dat hij niet tot zijn 65ste in de Nederlandse eredivisie zal werken. De ambitieuze Groninger legt met zijn statement in een notendop het probleem van coaches in de Nederlandse topsport bloot. De op het hoogste niveau werkzame coaches blijven relatief jong omdat senioriteit niet loont. Ons vak is bijna niet vol te houden in combinatie met een normaal gezinsleven en de financiële verplichtingen die je bijgevolg aangaat. Er is, en ik stel dat niet voor het eerst vast, voor coaches in de Nederlandse sport een marginaal beroepsperspectief, met name in de breedte. Maar onzekerheid is er ook aan de top. In de meeste sporten is er maar een kleine kring van topclubs waar je een goed salaris kunt verdienen en bij ontslag is er geen alternatief. Dat is anders dan bijvoorbeeld in Amerika waar mij onlangs nog eens door coryfeeën als Doug Beal en Karch Kiraly werd uitgelegd hoe de Amerikaanse topvolleyballers van de generatie 78-84 samen nog steeds een hecht blok vormen om de sport alsmaar sterker te maken. Dat ontbreekt hier dus, dat franchisegevoel bij coaches met een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Nogmaals, verklaarbaar vanuit de kwetsbare positie waarin coaches zich hier bevinden. Wie in Amerika bij de ene universiteit wordt ontslagen, komt er bij een andere zo weer in. In die luxe situatie zitten we hier dus niet. Dat brengt tegelijk met zich mee dat we, als coaches, steeds meer ervaring inleveren. Als we dan ook nog vaststellen dat coachen een ervaringsvak is dan kunnen we niet anders dan vaststellen dat het afhaken van coaches op de leeftijd van Arjan Taay (34), die full time fantastisch werk levert, sportbreed geen goede zaak is. En dan hebben we het nog niet over de nationale competities. Buiten onze, laat ik zeggen, dna-sporten hockey en korfbal, hebben we geen enkele competitie van wereldniveau. Taay wees daar ook op, hij zei ambitie bij de clubs te missen en suggereerde zelfs met Lycurgus uit te wijken naar de Belgische of Duitse competitie. Dat jonge spelers van 18 jaar kiezen voor buitenlandse middenmoters noemde hij een imago-probleem. Eerder bepaalde het succes van de sport de uitstroom van spelers, nu is er ook de avontuurlijke nieuwsgierigheid dat de talenten naar het buitenland leidt. Ik denk dat de oplossing voor alle sporten schuilt in een deal tussen bonden en twee of drie clubs om het niveau te laten stijgen. Ik realiseer me dat die opzet meteen weer stof tot discussie oplevert bij de vraag welke club wel en welke niet? Maar met een zogenoemd Bankras-model of een talentenpool red je het niet meer, het zou beter zijn als bond samen met een enkele club een omgeving weet te creëren waar Champions League-ambities money-wise en business-wise gerealiseerd kunnen worden. Laat spelers in een professionele omgeving ruiken aan het internationale spel. Het is tijd voor een herijking van de opleidingsprogramma’s en de positie van de coach daarin.
NLCOACH is een uitgave van NLcoach en Arko Sports Media in samenwerking met NOC*NSF.
HOOFDREDACTIE Joop Alberda & Edward Swier 13e jaargang, nummer 2 juni 2018 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Poul Annema Maarten Gijssel Ivo Roodbergen Mart Smeets Koen van der Velden John Volkers REDACTIEADRES Arko Sports Media NLCOACH Wiersedreef 7 3433 ZX Nieuwegein T. 030 - 707 30 00 UITGEVER Michel van Troost E. michel.van.troost@sportsmedia.nl MARKETING Daniëlle de Jong E. info@sportsmedia.nl LEZERSSERVICE Abonnementen/adreswijzigingen Arko Sports Media Wiersedreef 7 3433 ZX Nieuwegein T. 030 - 707 30 00 E. info@sportsmedia.nl
LIDMAATSCHAP NLCOACH Leden van NLcoach ontvangen automatisch het blad NLCOACH. Meer informatie over het lidmaatschap is verkrijgbaar bij NLcoach. Postadres: Postbus 1192 6801 BD Arnhem Bezoekadres: Papendallaan 60 6816 VD Arnhem E. info@nlcoach.nl W. www.nlcoach.nl ABONNEMENTEN Regulier abonnement € 34,per jaar (incl. 6% btw). Studentenabonnement € 25,- per jaar (incl. 6% btw). Abonnementen die verzonden worden naar een adres buiten Nederland € 43,- per jaar (incl. 6% btw). Opzeggingen van het abonnement – uitsluitend schriftelijk – dienen uiterlijk zes weken voor afloop van de abonnementsperiode in het bezit te zijn van Arko Sports Media BV. OPMAAK www.ikgraphicdesign.com
6 Basketbalcoach Sam Jones weet nu hoe het werkt in de VS
12 De schizofrene reflex van coaches bij het woord toeval
DRUKKER PreVision, Eindhoven COVERFOTO SportVibes
24 Turntrainer Vincent Vermeulen wil “bezig zijn met het hier en het nu” REPRORECHT Het verlenen van toestemming tot publicaties in dit tijdschrift houdt in dat de uitsluiting van ieder ander onherroepelijk door de auteur is gemachtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2 van de Auteurswet 1912 en in het Koninklijk Besluit van 20 juni 1974 (Stb. 35) ex art. 16b van de Auteurswet 1912 te innen en/of daartoe in en buiten rechte treden.
30
©2018 NLCOACH/ARKO SPORTS MEDIA, NIEUWEGEIN Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van het Nederlands Uitgeversverbond (NUV), groep uitgevers. ISSN 1871-9813
NLcoach wijst trainer-coaches nog eens op beroepscode na zaak-Jillert Anema
5
PIETER WINSEMIUS
16
‘WAAR IK OOK WERKTE, HET TEAM STOND VOOR MIJ ALTIJD VOOROP’
En verder… 3 Voorwoord Joop Alberda 4 Inhoudsopgave 23 Necrologie Bob Boverman, volstrekt authentieke hardlooptrainer 29 De column van John Volkers 36 Meten is weten: breedtesport krijgt ook te maken met dataverzameling
40 Pepijn Lijnders staat na half jaar weer op straat 44 Laura Jonker zet met Van Aanleg naar Intelligentie zelfregulatie op de kaart 45 Boeken top-3: interessant voor coaches in de sport 46 De column van Mart Smeets