sport doet iets met je Oud-sportminister
Bruno Bruins “Doen en ervaren, dat is de leukste manier om met sport kennis te maken”
In het spoor van Shanice, Lieke en Vivianne
Aan diversiteit geen gebrek Hoogleraar
Erik Scherder over sport en dementie “Hoe fitter je bent, hoe beter dat is voor je hersenen”
Rico
“Sport houdt me in balans”
NOC*NSF faciliteert met trots de diversiteit in het Nederlandse sportlandschap en bedankt miljoenen vrijwilligers, sportclubs, gemeenten, sportbedrijven en daarbij haar aangesloten leden en geassocieerden:
De leden van NOC*NSF zijn: Aikido Bond Nederland • Algemene Nederlandse Sjoelbond • American Football Bond Nederland Atletiekunie • Badminton Nederland • Bob en Slee Bond Nederland • Federatie Oosterse Gevechtskunsten • Holland Surfing Association • IJshockey Nederland • Judo Bond Nederland Karate Do Bond Nederland • Knac Nationale Autosport Federatie • Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond • Koninklijke Nederlandsche Kegel Bond • Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club Koninklijke Nederlandsche Roeibond • Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond • Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie • Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond • Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond • Koninklijke Nederlandse Biljart Bond • Koninklijke Nederlandse Cricket Bond • Koninklijke Nederlandse Dam Bond • Koninklijke Nederlandse Golf Federatie • Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie • Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie • Koninklijke Nederlandse Hockey Bond • Koninklijke Nederlandse Kaats Bond Koninklijke Nederlandse Klim• en Bergsport Vereniging • Koninklijke Nederlandsche Kolf Bond Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessbond • Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging • Koninklijke Nederlandse Schaak Bond Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie • Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond • Koninklijke Nederlandse Zwembond • Koninklijke Wandel Bond Nederland • Nederland Lacrosse • Nederlands Handbal Verbond • Nederlandse Algemene Danssport Bond • Nederlandse Basketball Bond • Nederlandse Beugel Bond • Nederlandse Boks Bond • Nederlandse Bowling Federatie • Nederlandse Bridge Bond • Nederlandse Curling Bond Nederlandse Darts Bond • Nederlandse Draken Boot Federatie • Nederlandse Floorball en Unihockey Bond • Nederlandse Frisbee Bond • Nederlandse Go Bond • Nederlandse Gewichthef Bond Nederlandse Handboog Bond • Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond • Nederlandse Jeu de Boules Bond • Nederlandse Klootschieters Bond • Nederlandse Kruisboog Bond Nederlandse Minigolf Bond • Nederlandse Onderwatersport Bond • Nederlandse Rollersports Bond Nederlandse Rugby Bond • Nederlandse Ski Vereniging • Nederlandse Tafeltennis Bond Nederlandse Toer Fiets Unie • Nederlandse Triathlon Bond • Nederlandse Volleybal Bond Nederlandse Waterski en Wakeboard Bond • Reddingsbrigade Nederland • Skateboard Federatie Nederland • Sportvisserij Nederland • Squash Bond Nederland • Survivalrunbond Nederland Taekwondo Bond Nederland • Vereniging Gehandicaptensport Nederland • Watersportverbond
De geassocieerde leden van NOC*NSF zijn: Fonds Gehandicaptensport • Jeugdfonds Sport & Cultuur • Kenniscentrum Sport & Bewegen • Nationale Vechtsportautoriteit • Nederlandse Culturele Sportbond • Nederlandse Katholieke Sportfederatie • Ned. Vereniging voor Olympische Deelnemers • Richard Krajicek Foundation Sportbedrijf Lelystad • Sportkracht 12 • Stichting Nederland Sport • Stichting Special Olympics Nederland • Stichting Studentensport Nederland • Vereniging voor Sport en Recht Werkgevers in de Sport
voorwoord
Sport doet iets met je Het is een simpele kreet, maar zo
werk verzet om sporten en bewegen op onze
ontegenzeggelijk waar. Het meest boei-
clubs en sportcomplexen ‘coronaproof’ te
ende aan die spreuk vind ik dat sport
maken. Looproutes, gezondheidscontroles,
voor ieder individu een andere betekenis
protocollen, heringerichte sportkantines – over
kan en mág hebben. De een sport om
het kleinste detail is nagedacht. Die verant-
fit te worden, de ander om zijn of haar
woordelijkheid wordt met name gedragen door
grenzen te verleggen en weer een ander
de schouders van vrijwilligers. De veerkracht
vindt er vooral vriendschap en verbroe-
en de mentaliteit die daarbij worden getoond,
dering. Plezier en ontspanning – daarom
maken mij enorm trots. Dat ethos zit kennelijk
ben ik zelf als klein meisje ooit begonnen
heel diepgeworteld in de sport, het zit in
met handballen bij het Haagse Hellas.
ons DNA.
Ik heb het geluk dat ik daarna ook al die andere betekenissen van sport heb
En zo is de cirkel weer rond: sport doet iets
morgen ervaren. Dat gun ik iedereen.
met je. Het is ook de titel van dit magazine ter ere van de NOC*NSF Nationale Sport-
“Niet alleen brengt sport de samenleving verbinding en plezier, maar het maakt Nederland ook gezonder en weerbaarder”
Even hebben we het moeten missen. Het voor-
week 2020. Een week waarin we iedereen in
bije halfjaar heeft ook de sportwereld op zijn
Nederland laten voelen wat sport voor je kan
kop gestaan. De sport leek wel ontmanteld:
betekenen. Met boegbeeld en Sportweek-aan-
geen EK voetbal voor mannen, geen Olympi-
voerder Rico Verhoeven voorop, lees je in dit
sche Spelen en geen clubtrainingen en compe-
magazine verhalen van allerlei mensen die
tities. Geen zinderende seizoenontknopingen
vertellen wat sport met hen doet. Je zult zien
of een magische sportzomer op het puntje
dat sport altijd dichtbij is. Als je wilt sporten,
van je stoel. Of je nu amateur of professional
dan kan dat: gewoon buiten in je eentje, in het
bent, recreant of topsporter, of supporter,
bos, de wijk of juist samen bij een club in de
COVID-19 heeft er lak aan.
buurt.
Naast die ellende kijk ik ook welke lessen we
Laat je inspireren en ontmasker zelf in de
uit deze periode kunnen trekken. Wat in ieder
verhalen al die ‘verborgen’ betekenissen van
geval als een paal boven water staat, is dat de
sport. Ik hoop dat ook jij je tijdens het lezen de
waarde van sport duidelijker is dan ooit. Niet
vraag stelt wat de rol van sport in jouw leven
alleen brengt het de samenleving verbinding
is. Ga daarnaar op zoek, want echt, sport doet
en plezier, maar sport maakt Nederland ook
vast ook iets met jou. Maar vooral: ga sporten,
gezonder en weerbaarder. En die laatste twee
dan ervaar je het het best. ■
zijn in de strijd tegen corona onmisbaar. Ik wens je heel veel leesplezier. Gelukkig mogen we nu weer het veld op, de zaal in en zijn onze geliefde sportverenigingen
Anneke van Zanen-Nieberg
weer open. Er is een onvoorstelbare berg aan
Voorzitter NOC*NSF
3
inhoudsopgave
6
ico Verhoeven geeft R zich bloot
Met zeven titels op zak is Rico Verhoeven met recht ‘The King of Kickboxing’. De huidige wereldkampioen in het zwaargewicht is onverbiddelijk binnen de touwen, maar laat zich buiten de ring zien als een grote, vriendelijke reus. Niet voor niets is hij dit jaar ambassadeur van de NOC*NSF Nationale Sportweek. Hij spreekt een groot publiek aan en zet de deuren naar zijn sport wagenwijd open.
24
Oudsportminister Bruno Bruins over zijn herstel en zijn liefde voor sport Zo ben je minister van Medische Zorg en Sport, en zo moet je het hoofd bieden aan de coronacrisis en ga je in de Tweede Kamer, voor het oog van de natie, hard onderuit, ten prooi gevallen aan oververmoeidheid. Maar Bruno Bruins toonde veerkracht en voelt zich nu beter dan ooit. Een gesprek met een man die de sport een warm hart toedraagt.
44
“ Bijzonder zijn is juist leuk”
Via sport van verlegen naar gedreven – zo laat de ontwikkeling van Alida van Daalen (18) zich het best omschrijven. Als kind werd ze gepest vanwege haar pigmentziekte vitiligo. Hoe anders is haar leven nu. Over vier jaar wil deze zeer getalenteerde sportster gaan voor goud bij de Spelen in Parijs op de onderdelen kogelstoten en discuswerpen. De vitiligo is geen last meer, eerder een zegen. “Ik ben hartstikke blij met wie ik ben!”
128
“Het gevoel dat sport me geeft, is onbetaalbaar”
Nicole Weijling-Dissel is misschien wel de meest wonderlijke topsportster van Nederland. Met 27 kilo overgewicht besloot ze in 2009 te gaan hardlopen. Nu, elf jaar later, is ze de koningin van de master atletiek. “Door mijn leven als topsporter en al die fantastische avonturen die ik heb meegemaakt, voel ik me ongelooflijk rijk.”
4
136
Medaille – ode aan de club
De NOC*NSF Nationale Sportweek heeft dit jaar een eigen lied: ‘Medaille’, geschreven en gezongen door Gerson Main. We spraken hem over wat sport met hem doet, over zijn leven als artiest en natuurlijk over hoe zijn lied voor de Sportweek tot stand is gekomen.
En verder… 16
Partner in beeld: Nederlandse Loterij
18
NOC*NSF Nationale Sportweek 2020 – Ontdek wat sport
90 Host cities Emmen, Nieuwegein en Eindhoven zetten sport in de schijnwerpers
doet met jou!
100
Partner in beeld: Albert Heijn
32
Partner in beeld: Rabobank
102
Column: Oude spieren moet je opnaaien
34
Koken met Hugo en Roy
104 Aan diversiteit geen gebrek:
40
Stoom afblazen met Femke Heemskerk
Nieuw Sloten MO17 in het spoor van Shanice, Lieke en
42
Partner in beeld: AD
Vivianne
50
Stoom afblazen met Bas Verwijlen
112
Stoom afblazen met Mark Huizinga
52
Partner in beeld: Missie H2
114
Partner in beeld: Zilveren Kruis
54
Een leven lang tennissen
116
Leesvoer: de kunst van het (schrijven over het)veldspel
122
Terug naar de BMX-baan met baanwielrenner Harrie
60 Bewegen als medicijn tegen dementie: “Hoe fitter je bent, hoe beter dat is voor je hersenen”
Lavreysen
64
Partner in beeld: De Gezonde Generatie
140
De vijf beste grátis sportapps
66
Rico ten voeten uit
142
Partner in beeld: Toyota
70
Partner in beeld: Campina
144
Column: Sportplezier
72
Nederland, sportlandschap van formaat
146
Host City’s zetten sport in de etalage
82
Stoom afblazen met Puck Moonen
150
Sportmatch, een sportactivatieprogramma
84
Uniek Sporten maakt sport toegankelijk voor iedereen
154
“Het is geen lopendebandwerk, ieder talent is anders”
88
Partner in Beeld: Koninklijke Gazelle
158
Partner in beeld: Heineken
Colofon
Samenstellers Renate Verhoofstad en Frans Oosterwijk Projectteam Kim Hittinger, Suzanne de Kort, Karin Pol, Niki Wijnen en Ayse Yildiz Eindredactie Janeke de Zeeuw
Sport doet iets met je is een uitgave van NOC*NSF in samenwerking met Arko Sports Media
Met redactionele bijdragen van: Robert Barreveld, Dennis van Bergen, Gerard Dielessen, Frank Heinen, Wilfried de Jong, Luc Keersmaekers, Nik Kok, Pieter van der Meer, Hendrik Meijnders, Frans Oosterwijk, Guus Peters, Annemarie Postma, Edward Swier, Remco Tervoort, Eddy Veerman, Renate Verhoofstad, John Volkers en Anneke van Zanen-Nieberg
Uitgever Michel van Troost
Druk PreVision, Eindhoven
Redactie-adres Arko Sports Media Wiersedreef 7 3433 ZX Nieuwegein Tel. 030 707 30 00 E-mail: info@sportsmedia.nl
© 2020 NOC*NSF/ Arko Sports Media Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Concept: Ivo koschak – pageturner.design by ASM Layout: Jules Jeuriens – pageturner.design by ASM Fotografie en illustraties: ANP Foto, Joyce Bongers, Jan de Groen, David Meulenbeld , Cheralyn Lourier, Paul Raats en Shutterstock
5
interview
reus De grote
vriendelijke Met zeven titels op zak is Rico Verhoeven ‘The King of Kickboxing’ en de huidige wereldkampioen in het zwaargewicht. Zijn partijen tegen Badr Hari werden door miljoenen mensen bekeken en verdeelden Nederland letterlijk in twee kampen. De sport is populairder dan ooit, mede omdat de ambassadeur van de NOC*NSF Nationale Sportweek de deuren heeft opengezet. Een gesprek.
DOOR RENATE VERHOOFSTAD · FOTO’S: JAN DE GROEN
6
Rico Verhoeven geeft zich bloot
“Ik houd van hard trainen en met mijn gezondheid bezig zijn. Als ik veel aan mijn hoofd heb, houdt dat me in balans� 7
interview
n
og voordat de verslaggeefster de kans krijgt om
aan de kickbokser ligt, wordt er binnenkort ook een
aan te bellen, heeft de bokser de deur al open
boot aan het wagenpark toegevoegd. Welkom in de
gezwierd. Daar staat-ie dan. ‘Il Gigante Buono’, zoals de Italiaanse zwaargewicht Primo Carnera ooit ook
wondere wereld van Rico Verhoeven.
werd genoemd. Een vriendelijke reus. In korte broek
Spartaans regime
en met blote bast. Het is zinderend heet. De zoveelste
Zitten we dan. In zijn tot in de puntjes verbouwde villa,
dag alweer tijdens een hittegolf die zijn weerga niet
met zwembad en jacuzzi in de tuin. Een en al luxe.
kent. Maar denk maar niet dat er die ochtend op halve
Al is Verhoeven niet vergeten waar hij vandaan komt.
kracht werd getraind. Want volgens het evangelie van
“Acht jaar geleden ging ik een paar straten verderop
#teamrico moet er altijd een tandje bij.
wonen. ‘Maar op een dag woon ik dáár’, zei ik dan, wijzend naar dit huis. Terwijl ik op dat moment amper
En dus was de bokser die ochtend al vroeg in de gym
de huur kon betalen.” Hij denkt er nog elke dag aan.
in Zevenbergen te vinden, voor een rondje kracht,
“Het is fijn hoor, de luxe. Amazing. Maar in mijn hoofd
techniek en conditie. Tá-tá-tá op de bokszak. Zich-
is het alsof ik gisteren nog letterlijk moest vechten voor
zelf afmattend als altijd. “Want linksom of rechtsom
iedere stuiver.” Terwijl de temperatuur buiten tegen
keert de sport terug, dus dan kun je maar beter bezig
de 35 graden loopt, zit Verhoeven in de keuken. Het
blijven.” We begroeten elkaar middels een elleboog;
zweet parelt van zijn gebeeldhouwde blote bovenlijf.
imposante staalkabels vallen op. En benen als boom-
“Al zit ik nu nog wel een paar kilo boven mijn wed-
stammen in de deuropening van zijn villa in Halste-
strijdgewicht.” Het is het beeld van een majestueuze
ren, op de grens van West-Brabant en Zeeland. “Drie
bokser met een handdoek om de hals om het zweet te
keer linksaf en je rijdt zo Tholen in.” Dikke auto op
stelpen, in de keuken als een denkbeeldige ring. Op
de dam. Tuurlijk. Auto nummer twee – een McLaren –
de achtergrond klinkt – o toeval – het nummer Love
staat voor een nieuw kleurtje in de garage. Verder
and Marriage, de soundtrack van de beroemde sitcom
een motor en een paar fietsen van de kinderen. Dit
Married… with Children, over de uitgebluste schoe-
is het domein van Rico Verhoeven (30), meervoudig
nenverkoper Al Bundy wiens huwelijk in het slop is
wereldkampioen kickboksen én familieman. In het
geraakt. Wat verder opvalt; overal tekeningen van zijn
kantoortje loopt Verhoeven met permissie nog snel
drie kinderen – Jazlynn, Mikayla en Vince – die sinds
even een paar online examenvragen door, want
de relatiebreuk met jeugdliefde Jacky Duchenne om en
morgen moet hij op voor zijn vaarbewijs. “Wie er
om bij hun vader en moeder wonen. “Gaat verder heel
voorrang aan wie moet verlenen als je een haven
goed hoor. Ik doe nog zo veel mogelijk leuke dingen
uitvaart? Geen idee”, zegt hij lachend. Maar als het
met de kinderen.”
“Heel veel mensen vechten in hun eigen leven ook ergens voor. Misschien niet fysiek, maar wel mentaal” 8
“Even wat minder klappen krijgen door corona is ook best fijn”
Dat het geen makkelijke maanden waren, is een understatement. De partij tegen Badr Hari [winst voor Verhoeven na opgave Hari, RV] werd gevolgd door een relatiebreuk en daarna kreeg de wereld te maken met corona. Maar Verhoeven is er de persoon niet naar om bij de pakken neer te zitten. Die is vallen en opstaan gewend. Het is maar hoe je er mentaal in staat. “Ik houd van hard trainen en met mijn gezondheid bezig zijn. Ook op momenten dat ik veel aan mijn hoofd heb, houdt dat me in balans. Dat merkte ik ook in aanloop naar de partij van vorig jaar tegen Badr. Het enige moment dat ik niet met mijn privéproblemen bezig was, was tijdens het trainen.” En corona leverde hem misschien ook wel wat op. Meer tijd voor de kinderen, vrienden en familie bijvoorbeeld. Hij lacht: “Even wat minder klappen krijgen is ook best fijn.”
9
interview Klappen krijgen en uitdelen. Het is de story of his
gevechten, voor de televisie. Ik had ook best een grove
life. Al sinds zijn ouders uit elkaar gingen en hij als
bouw, best jong al. En dan zei mijn vader: ‘Jij bent
zevenjarig jongetje bij zijn vader ging wonen, omdat
de nieuwe Peter Aerts.’ ” Zelf keek Verhoeven ook
zijn moeder worstelde met een alcoholverslaving. Hij
jarenlang tegen de Eindhovense kickbokser op. “Hij
kende allesbehalve een makkelijke jeugd en groeide
was een rustige, bijna boerse jongen. Dat beeld klopte
op onder de vleugels van een orthodoxe vader, die
gewoon. Hij bleef dicht bij zichzelf, in alles wat hij
hem al op jonge leeftijd meenam naar diens kickboks-
deed. En daarvan dacht ik: Dat is ook wat ik ben.” Het
school en hem onderwierp aan een spartaans regime.
zou later tot verschillende ontmoetingen komen. “De
Verhoeven had zelf misschien ook best voetballer
eerste keer heb ik gelijk een foto gemaakt. En die foto
willen worden, maar “die ouwe” had duidelijk andere
heeft lang op mijn kamer gehangen. Daar keek ik dan
plannen met zijn zoon. Die zag in de kleine Rico de
naar. En dan dacht ik: Wauw, dat is Peter Aerts. Dat
opvolger van K1-kampioen Peter Aerts. “Toen hij voor
is de man die mij inspireerde om überhaupt te gaan
de tweede keer wereldkampioen werd, in 1998, was
kickboksen. Dat was te gek. Later hebben we zelfs
ik negen. Mijn vader en ik keken samen naar al zijn
tegenover elkaar in de ring gestaan, bij het afscheid van Aerts in 2013. Ik won. Op punten. Dat was wel crazy natuurlijk.”
“Sport dóet wat met mensen. Jong én oud”
Op leven en dood In zijn jongensslaapkamer hingen trouwens ándere helden aan de muur. Geen sporters, maar rappers. “Ik was vroeger een diehardfan van Tupac Shakur. En dat vind ik trouwens nog steeds interessante muziek. Je had toen al die strijd in Amerika. Tussen blank en zwart, het machtsmisbruik, racisme enzovoort. En je had de strijd tussen Tupac en Biggie Smalls [the Notorious B.I.G., RV], eigenlijk ook een soort bokspartij. Als kind wilde ik al weten waarom het fout ging. Waarom denkt de een zo en doet de ander zus. Daar keek ik documentaires over. En dan kom je erachter dat zo’n Tupac eigenlijk een heel zachtaardige, intelligente jongen was.”
Haalde je troost uit zijn muziek? “Zeker. Ik houd enorm van muziek. Dat komt ook omdat er bij ons thuis vroeger altijd muziek aanstond.”
Zoals? “Nou, zo’n beetjes alles.”
Maar wat schiet je als eerste te binnen? “Pfoe. Even denken. Nou, TLC bijvoorbeeld. Dat draaiden mijn zus en mijn moeder altijd”. Hij moet lachen bij de herinnering aan zijn jeugd.
Haal je er ook inspiratie uit? “Zeker. Dan gaat het vooral om de boodschap. Dat er soms te makkelijk wordt gedacht over dingen. Over succes bijvoorbeeld. Om die reden zet ik in de auto
10
ook vaak motivational speeches op. Ik hoor graag meer over de mindset van succesvolle mensen. Dat zijn vaak interessante gasten. Wat ik leuk vind, is dat veel succesvolle mensen vaak ook maar gewoon ergens een start hebben gemaakt. Wat is hun drive om door te gaan? Wat is hun levensvisie? Dat soort dingen. Want niet iedereen is met die zilveren lepel in de mond geboren, snap je?” Een bevestigende knipoog en een slok water uit de drinkbus. Om maar aan te geven dat ook in het geval van Verhoeven van een zilveren lepel geen sprake was. Het was knokken op weg naar de top; een carrière die ooit begon met een demonstratiewedstrijdje. “Dat was eigenlijk al mijn eerste gevecht. Ik was zeven jaar. Daarna moest ik huilen bij mijn moeder.”
Waarom huilde je? “Puur van de spanning. Ik kan niet uitleggen hoe het voelt om een ring in te stappen. Vrijwillig, hè. Om oog in oog met iemand te staan. En je weet: zodra die bel gaat, ga jij met die andere persoon vechten. Dat specifieke gevoel begrijpt echt niemand. Zelfs niet iemand die op topniveau schaatst, wielrent, whatever. Misschien komt het nemen van een penalty in een finale qua spanning in de buurt, maar verder is het met niets te vergelijken. Want het is geen spelletje. Het is een
“Ik hoor graag meer over de mindset van succesvolle mensen. Wat is hun drive om door te gaan? Want niet iedereen is met een zilveren lepel in de mond geboren”
gevecht. Vroeger zelfs op leven en dood. Dat gevoel is best beangstigend. Maar op een gegeven moment omarm je het en nu is het echt mijn ding.”
Je denkt nooit: Waarom doe ik mezelf dit aan?
mening – omdat heel veel mensen in hun eigen leven
“Heel soms denk ik dat nog wel eens, maar in de
wel mentaal. Je denkt: Ik wil dáár komen, ik hoop
ring is dat gevoel al weg. Nadat ik een wedstrijdje
ooit dát huis te kunnen kopen, die marathon uit te
of twintig achter de rug had, kwam ik mentaal op
kunnen lopen, whatever. Dat zijn ook allemaal kleine
een niveau dat ik mezelf de vraag durfde te stellen:
gevechten en doelen. Maar je hebt ook mensen die
Waarom doe ik dit nou eigenlijk? Doe ik dit voor de
hun hele leven juist bepaalde gevechten uit de weg
mensen die komen kijken, voor vrienden, familie? Of
gaan. Die bang zijn om de strijd aan te gaan. En vol-
doe ik dit omdat ik dit leuk vind?”
gens mij is er daarom niks toffers om naar te kijken
En wat was het antwoord? “Ik doe dit omdat ik het leuk vind. De aandacht die
ook ergens voor vechten. Misschien niet fysiek, maar
dan naar twee mensen die de confrontatie wel met elkaar durven aan te gaan.”
Hij vervolgt: “Sport dóet wat met mensen. Jong
Heeft NOC*NSF jou daarom gevraagd als ambassadeur van de NOC*NSF Nationale Sportweek?
én oud. Nu kijken ze naar Rico tegen Badr, maar
“Ik denk dat ze voor mij gekozen hebben omdat ik een
vroeger al werden kids uit bed gehaald om naar Ali
brede groep mensen aanspreek, van jong tot oud en
te kijken. En dat komt – en dat is mijn persoonlijke
vanuit allerlei achtergronden.”
je krijgt, is bijvangst. Dat is ook allemaal spannend, fascinerend en bijzonder.”
11
interview Dus jij dacht niet: Waarom hebben ze Dafne Schippers of Sifan Hassan eigenlijk niet gevraagd, twee olympische sporters nota bene?
En voor wie doe je dat? “Voor mezelf. Het is wie ik ben. Het is geen act.”
“Nee, daar heb ik zo niet over nagedacht. Ik weet wel
En doe je het ook om voor jonge fans te zijn wat Peter Aerts voor jou was?
dat ik het een ongelooflijke eer vind. Onze sport had
“Zeker. Al inspireer ik maar één jongetje of meisje...
lang een slecht imago. Mensen waren vooral bang om
Al kan ik slechts die ene persoon raken die daardoor
een klap voor hun kop te krijgen. Door dingen die in
gelooft: Het kan misschien wél. Mensen hebben mis-
het verleden gebeurd zijn of de misstappen van een
schien eenzelfde soort ellende meegemaakt als ik in
enkeling, werd de hele sport met de nek aangekeken.
mijn jeugd en die voelen daardoor hopelijk dat ze niet
En dat is dus mijn missie: laten zien dat de meeste
afgeschreven hoeven te zijn.
kickboksers heel gewone, aardige mensen zijn.”
En het werkt. Ik liet op een gegeven moment shirtjes
Hoe bewust ben je je van die taak? “Ik ben daar altijd mee bezig.”
maken met het woord ‘fighter’ erop gedrukt. Het idee was dat mensen die shirts zouden dragen bij mijn wedstrijden, maar ik kreeg ineens foto’s binnen dat ze die shirts overal aan hadden. Schreven mensen:
“Ik doe dit omdat ik het leuk vind. De aandacht is bijvangst” 12
‘Yo Rico, ik zit nu in de sportschool en ben tien kilo afgevallen. Ik ben óók een vechter.’ Wauw man, dát is tof, dacht ik toen. Ik kreeg brieven van mensen die terminaal waren, die zeiden: ‘Ik kan misschien niet meer winnen, maar ik heb altijd doorgevochten en jouw drive heeft me daarbij geholpen.’ Ik ben bij een meisje langs geweest en dat was letterlijk last minute. Dat was heel bijzonder. Het gevoel dat iemand dan even niet denkt aan pijn of aan overlijden. Maar dat iemand denkt: Wauw, hij is gewoon hier! Drie dagen later is ze gestorven.”
Is de neiging tot een misstap extra groot nu je zelf een rolmodel bent?
“Ik kan niet uitleggen hoe het voelt om een ring in te stappen. Vrijwillig, hè. Om oog in oog met iemand te staan”
“Al mijn hele leven kom ik mensen tegen die niet altijd het beste met me voor hebben. Vroeger had ik mijn vader die daarin heel beschermend was. Die rol is vanaf mijn achttiende overgenomen door mijn trainer Dennis. Nu is het aan mij om daar goed mee om te gaan.”
Genoeg voorbeelden in de vechtsport van hoe het verkeerd kan gaan. Denk aan Badr Hari. Of Mike Tyson. “Ik ken Mike Tyson goed. Vorig jaar hebben we elkaar nog ontmoet. ‘Yo, what’s up, champ’, zei-ie. Dat was best wel cool natuurlijk. Het klopt dat de geschiedenis van de vechtsport is doordrenkt van verhalen over hard vallen en soms weer opstaan. Dat is met Tyson ook zo. Iemand die zich vanuit het niets heeft opgewerkt en dan ineens miljoenen heeft. Als je dan niet
gingen laatst naar een attractiepark, met de kids. Ik
oppast, sla je gewoon door. Niet goed te keuren, maar
verheugde me er echt op. Totdat ik daar aankwam
op zich niet zo raar.
en me realiseerde: Ik ben zelf ook een soort attractie
Maar ik ken nog wel wat sporten waar het goed ver-
geworden.”
keerd is gegaan. Zowel bij de sporters zelf als bij de supporters. Om de een of andere reden kleeft dit niet
Sportief gezien was hij dat trouwens al. Omdat de fans
direct aan het imago van de gehele sport.”
nu eenmaal smullen van de tweestrijd tussen Badr en
Hoe voorkom jij dat dat met jou gebeurt?
Rico, een klassiek duel tussen twee aartsrivalen. Het legt beide boksers geen windeieren. Ook financieel
“Ik zit niet op dat level en Amerika is echt een heel
niet. “Natuurlijk werkt dat zo. Waarom zijn films een
ander land, hè. Als je daar doorbreekt, ben je een
succes? Je hebt een good guy en een bad guy. That’s
soort aangeschoten wild. Als je hier een keer een mis-
life. Daar gaan mensen lekker op. De media ook.
stap begaat, klagen ze je ook aan, maar ze eisen geen
Vooral als er flink wat drama is. Dat is soms jammer.”
200 miljoen. Snap je?”
Good guy, bad guy
Het is toch best logisch dat daar nadruk op wordt gelegd?
Hoewel hij niet klaagt over zijn nieuw verworven status
“Klopt. Maar ik ondervind nu ook privé de gevolgen.
als beroemdheid, is zijn bewegingsvrijheid minder
Dat de paparazzi hier in de straat liggen bijvoorbeeld.
geworden. En dat werkt soms beangstigend. “We
Ze schieten foto’s van me op Ibiza, met andere vrou-
13
interview
wen, terwijl er niets aan de hand was. Stond er in de
niet; waarom kon ze dat nou niet? Heb ik thuis
roddelbladen: ‘Hete nachten op Ibiza’. En: ‘Verhoe-
schoolboeken onder die zijwieltjes gelegd. Op een
ven maakt van Ibiza Costa Rico’.”
gegeven moment zei ze: ‘Ik heb het een beetje warm,
Dat maakt je boos?
papa.’ Toen zei ik: ‘Nog even doorzetten schat.’ Uiteindelijk lukte het, maar dan denk ik later wel: Dit
“Ze vergeten dat ik kinderen heb. En dat vind ik een
is nou precies wat ik zelf niet fijn vond aan de aanpak
serieuze kwestie. Dat je oudste dochter tegen je
van mijn vader. En dat is best confronterend.”
zegt: ‘Maar papa, als je een nieuwe vriendin hebt, dan zou je het toch wel eerst tegen mij zeggen, hè?’ Dan kan ik twee meter lang zijn, maar dan zak ik echt door de grond. Want mijn kinderen zijn het allerbelangrijkste voor mij. Natuurlijk mag ik doen wat ik wil. Met wie ik wil. Maar als er iets is, dan meld ik me wel. Ga geen dingen creëren.” De bokser dept zijn borst nog maar eens droog. Hij ziet de bui al hangen. Donkere wolken hebben zich inmiddels samengepakt boven villa Verhoeven. Net nu het plan is opgevat voor een vrolijke zomershoot tijdens een Brabantse barbecue. Twee van de drie
“Als bij mij het glas halfvol is, zie ik het nog steeds als een kans”
gasten – vriend en wereldberoemd dj Nicky Romero en vriend en succesvol kunstenaar Joseph Klibansky – melden zich af. De dj is die dag positief getest op corona en Klibansky zit nog op de uitslag te
Dwayne ‘The Rock’ Johnson
wachten. “Geen probleem brosky, veiligheid voor-
Het loopt tegen etenstijd. Buiten komt het inmiddels met
op”, hoor ik Verhoeven zeggen, met zijn kenmerken-
bakken uit de lucht. Binnen heeft chef-kok Verhoeven een
de opgeruimde gemoed. Terwijl zijn ouders juist een
paar pannetjes op het vuur gezet. Groenten, kipfilet en rijst.
wat donkere kijk op het leven hadden. “Bij hen was
Een beproefd recept voor de kickbokser, want caloriearm
het glas altijd halfleeg. Of halfvol, het is maar hoe je
en rijk aan proteïne. “Om droog te blijven.” De courgette
het bekijkt. Ze vonden het in beide gevallen gewoon
wordt in mootjes gehakt. En daarna de paprika. Verhoeven
kut. Want een glas hoort vol te zitten. Als bij mij het
haalt ondertussen herinneringen op aan zijn laatste bezoek
glas halfvol is, zie ik het nog steeds als een kans.
aan Amerika, toen hij in Los Angeles trainde in dezelfde gym
Ook omdat ik heb gemerkt dat negativiteit er vaak
als rapper 50 Cent en Arnold Schwarzenegger. En aan een
toe leidt dat je in een negatieve spiraal terechtkomt.
ontmoeting met Dwayne ‘The Rock’ Johnson, zijn idool. De
Ik kan niets met negatieve mensen. Ik trek dat ge-
voormalige American football-speler en oud-worstelaar is
woon niet.”
inmiddels een succesvol acteur en vooral beroemd vanwege zijn rol in actiefilms zoals The Fast and the Furious. Het is
Al zijn er heus karaktereigenschappen die hij wél met
een toekomst die Verhoeven ook voor zichzelf voor zich ziet.
zijn ouders deelt. Het strenge heeft hij van zijn vader:
“Ooit wilde ik op de ambulance werken. Mensen eerste hulp
“Ik kan soms ook te veel doorduwen.” Toen zijn oud-
bieden, dat leek me mooi. Maar de ambitie om te acteren
ste dochter overstapte van een driewieler naar een
zat er ook al vroeg in. Bruce Lee nadoen met je vrienden,
fiets met zijwieltjes, ging het meneer de profbokser
tuurlijk.”
allemaal niet snel genoeg. “Ik begreep het gewoon
14
In Nederland vertolkte hij al een paar kleine bijrollen,
alleen maar. Dit is het. Die springplank. Dit is meant to be.
maar de droom is uiteindelijk: Hollywood! Hij deed al een
Maar verdomme, had ik een werkvisum nodig. Bleek binnen
paar audities voor grote films: Baywatch bijvoorbeeld, en
twee weken niet geregeld te kunnen worden. Ging het feest
Creed II. Voor de spin-off van de Rocky-films castten de
niet door. Doodziek was ik ervan. Maar later dacht ik:
makers hem als de zoon van Dolph Lundgren, oftewel Ivan
Fuck it! Ben ik toch naar de opnames geweest. Heb ik ‘The
Drago uit de Rocky-films. Maar helaas greep Verhoeven tot
Rock’ weer ontmoet. En die zei: ‘Don’t worry, champ.’ Er
nu toe steeds naast de hoofdprijs. Was zijn accent te sterk,
komen nog kansen genoeg, die rol gaat er komen.”
had-ie een te vriendelijke look of lag het aan iets anders, hij
Nu zijn de contacten gelegd en af en toe gooit zijn manage-
weet het niet precies. De bokser laat zich niet uit het veld
ment wat lijntjes uit. Wat in het vat zit, verzuurt niet. En
slaan. Want het gáát gebeuren. “Die ambitie durf ik hardop
ondertussen appt hij met Jean-Claude Van Damme alsof
uit te spreken.”
het de gewoonste zaak van de wereld is en is Sly Stallone een van zijn 1,5 miljoen volgers op Instagram. “Die liket af
En verhip, eerder dit jaar nam de regisseur van een film van
en toe wel eens een gast ja… Craaaazy”, lacht Rico.
Dwayne ‘The Rock’ Johnson zomaar contact op. Of Rico zin had om een bijrol te vertolken. “Let’s gooooo, dacht ik
Crazy inderdaad. ■
“Die filmrol gaat er komen. Die ambitie durf ik hardop uit te spreken” 15
partner
“De boodschap om weer te gaan sporten, is belangrijker en impactvoller dan ooit!� Nederlandse Loterij heeft een heldere ambitie: Nederland gelukkiger en gezonder maken. Samen heel veel mensen laten winnen, niet alleen met miljoenen aan prijzengeld. Jaarlijks investeert Nederlandse Loterij namelijk ook miljoenen in de Nederlandse sport en achttien goede doelen op het gebied van gezondheid en beweging. Nederlandse Loterij is de naam achter zeven bekende kansspelen: Staatsloterij, Lotto, Eurojackpot, Miljoenenspel, Lucky Day, Krasloten en TOTO. De missie van Nederlandse Loterij: bijdragen aan een gelukkig, gezond en sportief Nederland.
16
M
ede daarom participeert het bedrijf
Dat doet Hoogland bijvoorbeeld door geïnteresseerden uit
al jarenlang in de NOC*NSF Na-
te nodigen op zijn trainingslocatie, Omnisport in Apeldoorn.
tionale Sportweek. “Dat doen we
“Want alleen op die manier kan ik echt laten zien waar ik mijn
bewust, omdat wij de sport in Ne-
geld mee verdien. En weet je wat? Vrijwel iedereen onderschat
derland op alle niveaus omarmen.
hoe steil de wielerbaan is. Dan vertel ik ze maar dat ze hard
Van de topsport tot de amateurs en alles daartussen”, legt
genoeg moeten blijven fietsen, om niet te vallen.”
Judith Keizer, Sponsor & Activatie Manager van Nederlandse Loterij, uit. “De NOC*NSF Nationale Sportweek richt zich op
Nederland in beweging krijgen en houden is belangrijk, vindt
alle niveaus. Wij vinden het heel belangrijk dat ook echt ieder-
ook Hoogland. “Fit en gezond blijven helpt tegen verschillen-
een de mogelijkheid krijgt om te sporten.”
de ziektes. Ik zou het mooi vinden als mensen nog vaker op
Belang van sporten
de fiets stappen. Als ze mij daarin als voorbeeld zien, is dat natuurlijk extra leuk. En nee, dat hoeft niet met dezelfde top-
Keizer vervolgt: “Nadat we door COVID-19 allemaal voor lan-
snelheid zoals ik die haal, 85 kilometer per uur is namelijk wel
gere tijd binnen moesten blijven, kunnen we nu eindelijk weer
erg hard, haha. Zolang je maar actief bent en blijft, ongeacht
sporten. We zijn met de neus op de feiten gedrukt over hoe
de snelheid.”
belangrijk sport voor ons is. Zo zorgt het voor meer zelfvertrouwen en geeft het energie. De boodschap om weer te gaan
Ode aan de sport
sporten is daarom belangrijker en impactvoller dan ooit!”
Tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek pakt Nederlandse Loterij ook samen met NOC*NSF uit met het gezamenlijk
Om de rol in de Nederlandse sport en het partnership met
geïnitieerde concept ‘Time Out in de Dug Out’. “We hebben
NOC*NSF extra te benadrukken, start Nederlandse Loterij
echt een mooie line-up van woordkunstenaars weten samen
voorafgaand aan de NOC*NSF Nationale Sportweek met een
te stellen”, legt Keizer uit. “Ze zijn afkomstig uit de kunst en
tv-commercial. Keizer: “Hiermee willen we aandacht besteden
cultuur en variëren van rappers tot stand-upcomedians. Samen
aan het belang van sporten voor iedereen; de breedtesport, de
met een van de ambassadeurs van de NOC*NSF Nationale
topsport, het alleen sporten of in een team én het sporten met
Sportweek én Nederlandse Loterij gaan ze op pad om, geheel
een beperking. Om er zo nogmaals op te wijzen hoe belangrijk
volgens de geldende RIVM-regels, tien dagen achter elkaar
sport is. Sport doet iets met je!”
sport te beleven. Na afloop van elke activiteit brengt de woordkunstenaar op geheel eigen wijze een ode aan de sport. Iedere
Voor het sporten met een beperking is tijdens de NOC*NSF
dag staat er een ander thema op het programma. Zo laten we
Nationale Sportweek nog extra aandacht. Op dinsdag 22 septem-
zien hoe belangrijk sporten is voor ouderen, voor mindervali-
ber, de dag van inclusief sporten, start de activatie ‘Accepteer of
den, op de werkvloer enzovoort. Wij zijn er echt van overtuigd
doneer’. Hierbij wordt iedereen uitgedaagd om een activiteit met
dat dit een mooie mix gaat opleveren, waarmee we sporten en
een beperking te ondernemen. Keizer: “Dat kan van alles zijn;
bewegen in Nederland op een unieke manier onder de aan-
geblinddoekt voetballen, sprinten op je knieën of opdrukken met
dacht gaan brengen.”
één arm. We willen zo in ieder geval nog meer bewustwording creëren over hoe moeilijk het is om te sporten met een beperking,
Impact maken
maar ook laten zien dat wij er voor iedereen zijn.”
Nederlandse Loterij wil mede door deze activaties een grotere
Ambassadeur Hoogland
doelgroep bereiken en zich op meer dan alleen sportliefhebbers richten. Keizer: “We willen echt impact maken en er in
Baanwielrenner Jeffrey Hoogland, meervoudig Nederlands,
nauwe samenwerking met NOC*NSF voor zorgen dat nog meer
Europees- en wereldkampioen, is sinds 2019 een trotse
Nederlanders geïnspireerd raken door de sport. En we geloven
ambassadeur van Nederlandse Loterij. “Het is voor mij een
erin dat juist deze koppeling met kunst en cultuur echt iets
goede, realistische partner en ik ben blij dat Nederlandse
nieuws is.” ■
Loterij ook sponsor van de wielerbond is”, zo vertelt hij. Voor Hoogland (27) is er een aantal momenten per jaar dat hij in actie komt voor Nederlandse Loterij. De NOC*NSF Nationale Sportweek is zo’n moment. “En dat vind ik leuk om te doen”, zo zegt hij. “Natuurlijk gaat de training altijd voor, maar als het even kan, zet ik me graag in om mensen in beweging te krijgen en kennis te laten maken met het baanwielrennen.”
17
achtergrond
De NOC*NSF Nationale Sportweek: #sportdoetietsmetje
Ontdek wat sport doet met jou
Van vrijdag 18 tot en met zondag 27 september vindt de NOC*NSF Nationale Sportweek plaats. Voor de zeventiende editie zetten honderden clubs, bonden, gemeenten, sportbedrijven en andere organisaties hun deuren weer open. Het thema van 2020: Sport doet iets met je! Sport kan zo veel betekenen, dat is voor iedereen anders. Maar dat het goed is voor je, is een ding wat zeker is! DOOR HENDRIK MEIJNDERS
18
Sport haalt het beste in mensen naar boven Sport maakt je fitter, dat weten we allemaal. Maar
De NOC*NSF Nationale Sportweek vindt niet
het geeft je ook meer zelfvertrouwen. Het maakt
geheel ontoevallig plaats in de maand september:
je socialer. Sport verbroedert. Het creëert nieuwe
de maand waarin de meeste sportseizoenen weer
vriendschappen. Op het veld, maar ook ernaast.
starten. De sport gaat weer ‘aan’. De NOC*NSF
Sport haalt het beste in mensen naar boven, het
Nationale Sportweek is daarom hét moment om
leert je grenzen stellen en die steeds opnieuw
eropuit te gaan en eens te kijken bij clubs en ver-
verleggen. Door sport zit je lekkerder in je vel.
enigingen in de buurt. Alleen, samen, met familie
Het maakt je gelukkiger.
of vrienden.
19
achtergrond
De NOC*NSF Nationale Sportweek wil mensen inspireren om een leven lang te genieten van sport 20
Landelijke campagne De NOC*NSF Nationale Sportweek wil zo veel mogelijk mensen inspireren om een leven lang te genieten van sport. Via een landelijke campagne – van de radio, social media tot in de plaatselijke bushokjes – is de boodschap ‘Sport doet iets met je’ overal te zien en te horen. Ook de partners van de Nederlandse sport omarmen de boodschap en doen volop mee. In de campagne is een hoofdrol weggelegd voor onder anderen Rico Verhoeven, Celeste Plak en Yara van Kerkhof, die als geen ander weten hoe belangrijk het is om lekker te sporten en te bewegen en Nederland daarom daarin met passie willen aanmoedigen.
Gedurende tien dagen zetten Emmen, Eindhoven en Nieuwegein met elkaar de sport extra in de schijnwerpers
Host cities Eindhoven, Emmen en Nieuwegein zijn in 2020 de host cities voor de NOC*NSF Nationale Sportweek, daar zullen dan ook extra veel sportactiviteiten plaatsvinden. Gedurende tien dagen zetten deze drie steden met elkaar de sport door het hele land extra in de schijnwerpers. Daarvoor hebben zij een uitgebreid sportprogramma samengesteld, waarbij aan alle doelgroepen is gedacht.
Sportambassadeurselftal Het sportambassadeurselftal helpt ook dit jaar om Nederland te inspireren in beweging te komen. Het elftal topsporters wordt aangevuld met drie bekende Nederlanders en aangevoerd door Rico Verhoeven, meervoudig wereldkampioen kickboksen.
De NOC*NSF Nationale Sportweek werd in 2004 voor het eerst georganiseerd met als doel de jeugd meer aan het sporten en bewegen te krijgen. Dit gebeurde vanuit maatschappelijke betrokkenheid en op initiatief van de sportretailketen; de sportwinkels en -merken. De eerste jaren richtte de NOC*NSF Nationale Sportweek zich via een public relations-achtige aanpak op bewustwording van een gezonde leefstijl, gekoppeld aan de motivatie om een sport of sportclub te gaan (be)zoeken en te gaan sporten. Later is die koers veranderd en is de NOC*NSF Nationale Sportweek niet meer gericht specifiek op de jeugd, maar op alle Nederlanders. Inmiddels doen grote aantallen gemeenten, sportbonden, scholen en verenigingen mee en is dankzij hen de NOC*NSF Nationale Sportweek jaarlijks weer een succes.
Naast Verhoeven bestaat het sportambassadeurselftal uit Keet Oldenbeuving (skateboarden), Yara van Kerkhof (shorttrack), ď ľ
21
achtergrond
Bonden, gemeenten en sportbedrijven maken sport op een fantastische manier mogelijk
Europese Week van de Sport Wist je dat 59 procent van de Europeanen zelden of nooit sport of beweegt? De Europese Week van de Sport heeft, net als de NOC*NSF Nationale Sportweek, als doel om meer mensen in Europa te laten sporten en bewegen. #BeActive is een oproep aan alle Europeanen! De Europese Week van de Sport is elk
Nederland. Dus als er iets beweegt, dan
met mij doet? Het doet deugd! Ik tennis
jaar van 23 tot en met 30 september, ook
zien wij dat, we luisteren naar de zorgen
en ben een groot fan van basketbal. En ik
de NOC*NSF Nationale Sportweek is hier
en zoeken samenwerking. De Europese
probeer dagelijks een kilometer te zwem-
onderdeel van. Liefst 42 landen nemen in
Week van de Sport is een voorbeeld van
men, ook als ik moe ben. Onlangs merkte
deze periode initiatieven om de bevolking
een evenement waarbij iedereen elkaar
ik weer dat ik me na afloop dan een stuk
aan het sporten en bewegen te krijgen.
helpt.”
krachtiger voel.”
Ongeacht leeftijd, achtergrond of conditie. Herbert vervolgt: “2020 is vanwege COVID-19 een bijzonder jaar voor ons
#BeActive Night
allemaal, waarin nog maar eens duidelijk
Op zaterdag 26 september staat de
Didier Herbert is vanuit Den Haag als
is geworden hoe belangrijk gezondheid
#BeActive Night op de agenda. Het doel
Hoofd van de Vertegenwoordiging van
is. Als je fysiek en mentaal fit bent, ben
van dit avondvullende evenement is
de Europese Commissie nauw betrokken
je makkelijker in staat om veerkracht
duidelijk: laten zien dat het niet uit-
bij de Europese Week van de Sport. “De
en weerbaarheid te tonen in wisselende
maakt op welk tijdstip of welke plek je
Europese Commissie heeft in elk Euro-
situaties. Dat wordt dan nog belangrijker,
gaat sporten, er is voor elke Europeaan
pees land vertegenwoordigers”, zo legt
zeker als we zoals nu veel meer thuis zijn
altijd gelegenheid om te bewegen. “De
Herbert uit. “Wij zijn eigenlijk de ogen,
dan normaal. Fysiek en mentaal in orde
#BeActive Night zorgt voor verbinding,
de oren en de mond van de Commissie in
zijn geeft energie en kalmte. Wat sport
omdat de deelnemers zich onderdeel van
Fysiek en mentaal fit
22
Bo Kramer (rolstoelbasketbal), Jeffrey Hoogland en Harrie
te geven aan hun eigen ambities. Dat betekent dat de week
Lavreysen (baanwielrennen), Laila Youssifou (roeien), Celeste
lokaal overal anders kan zijn. Dit jaar is de voorbereiding
Plak (volleybal), Diede de Groot (rolstoeltennis), Roy Meyer
daarop door corona anders verlopen dan voorheen. Door co-
(judo) en Edith Oudshoorn (3x3 basketbalscheidsrechter).
rona zijn de mogelijkheden beperkt, maar de inzet en betrok-
Tv-kok Hugo Kennis, tv-personality en oud-olympiër Olga
kenheid zijn groot. Het belang van de sport is duidelijker dan
Commandeur en Arno Mul, bondscoach van het Dutch
ooit, ook omdat de sport vanwege corona een tijd ‘dicht’ is
Parathletics Team, maken de groep compleet. Deze sport
geweest. De NOC*NSF Nationale Sportweek kan niet floreren
ambassadeurs zijn bij uitstek de mensen die weten wat sport
zonder deelname van gemeenten, bonden en sportbedrijven.
voor je kan betekenen. Die missie zullen ze dan ook volop
Zij spelen een grote en cruciale rol om een mooi programma
gaan uitdragen, onder meer in de host cities.
neer te zetten. Nederlanders willen graag in de buurt sporten, dicht bij huis of werk. Bonden, gemeenten en sportbedrijven
Corona maakt belang sporten duidelijker dan ooit
maken dat in Nederland op een fantastische manier mogelijk.
Sportbonden, clubs, gemeenten en sportbedrijven gebruiken
Check voor alle informatie de website:
de NOC*NSF Nationale Sportweek om een eigen invulling
www.nationalesportweek.nl ■
“Wat sport met mij doet? Het doet deugd!” DIDIER HERBERT, HOOFD VAN DE VERTEGENWOORDIGING EUROPESE COMMISSIE
een grotere gebeurtenis voelen”, zo vult
wat we willen. Met de Europese Week
week wordt gefinancierd vanuit het
Herbert aan. “In 2015 deden 5 miljoen
van de Sport en de NOC*NSF Natio-
Erasmus+-programma. Samen kunnen
mensen mee aan de eerste editie van
nale Sportweek willen we verandering
we Europa inspireren om meer te bewe-
de Europese Week van de Sport, vorig
teweegbrengen. Daar gaan we dus weer
gen! Let’s #BeActive!
jaar waren dat er ruim 15 miljoen. Zij
voor met elkaar!”
deden mee aan ruim 28.000 evenementen. Dat zijn geweldige cijfers natuurlijk,
De Europese Week van de Sport is een
maar een week sporten om vervolgens
initiatief van de Europese Commissie,
weer 51 weken te gaan wachten, is niet
terwijl de NOC*NSF Nationale Sport-
23
interview
“Dat positivisme, ook aan tegenslag een positieve draai geven, dat vind ik zo machtig mooi aan sporters” Bruno Bruins over zijn herstel en zijn liefde en respect voor sporters DOOR FRANS OOSTERWIJK · FOTO’S: DAVID MEULENBELD
24
25
interview Het kan verkeren. Zo ben je minister van Medische Zorg en Sport en vertel je bij De Wereld Draait Door dat je van plan bent elke Nederlandse medaillewinnaar bij de Spelen van 2020 blij te maken met een cartoon van eigen hand. Het volgende moment moet je het hoofd bieden aan een coronacrisis en ga je in de Tweede Kamer, voor het oog van de natie, hard onderuit, ten prooi gevallen aan oververmoeidheid.
helft van februari bevestigde Bruins de eerste coronapatiënt in Nederland. Vanaf dat moment verdween al het andere uit zijn agenda en was het alleen nog corona dat de klok sloeg. “Iedere persoon in het crisisteam kreeg toen een collega naast zich, zodat mensen werk van elkaar konden overnemen. Toen ik omviel, bestond dat team uit vijftien, twintig personen. Toen ik ze in juli weer ontmoette, stonden er wel veertig mensen. Iedereen weet van Bruno dat hij is omgevallen, maar er hebben heel veel mensen heel hard gewerkt aan die coronacrisis. Ik kon zien dat de meesten heel erg hard aan vakantie toe waren.” Op 18 maart werd Bruno Bruins in de Tweede Kamer onwel en zakte hij achter het spreekgestoelte in elkaar. De volgende dag nam hij ontslag. Hij had ook kunnen kiezen voor een tijdelijke vervanging, maar daar voelde hij niets voor. “Het was coronacrisis, daar moest iemand staan met honderd procent energie. Die kon ik niet geven. Toen mijn huisarts de volgende dag zei dat ik rust moest nemen en me naar het ziekenhuis stuurde voor wat testjes, heb ik Mark Rutte gebeld en gezegd:
V 26
‘Ik leg mijn werk neer.’ ”
Ard Schenk en consorten
oordat op 14 maart jongst
Het ministerie dat gaat over Medische
leden Nederland op slot ging,
Zorg en Sport is een ministerie met
verkeerde Bruno Bruins met
een januskop. Medische Zorg is een
zijn team al twee maanden in
pijndossier, Sport een vat vol energie.
opperste paraatheid. “In de
Het ene vreet je op, het andere zorgt
tweede helft van januari kwam
voor ontspanning. Vijf maanden na
het virus voor het eerst ter sprake in de
zijn knock-out is Bruno Bruins weer
ministerraad. Begin februari werden de
helemaal opgekrabbeld. Voordeel van
eerste patiënten in Noord-Italië gemeld
onvoorziene vrije tijd is dat je hem kunt
en kwam het dichterbij.” In de tweede
vullen met nieuwe activiteiten. In het
geval van Bruins waren dat fietsen en
zich daar ook persoonlijk aan op. “Al
wandelen. “Heerlijk om buiten te zijn,
die mannen en vrouwen moeten zich
daar kan ik erg van genieten.”
door het uitstel weer helemaal opnieuw prepareren. Zeilster Marit Bouwmees-
Maar hij zat elke dag ook wel even aan
ter vertelde op de radio dat ze na het
de keukentafel om te tekenen. “Ik heb
uitstel van de Spelen eerst een week
maar bescheiden kwaliteiten, en het
zat te balen, toen een week vrijaf nam
zijn ook maar kleine krabbeldingen die
en vervolgens ging bedenken wat ze
ik maak, maar ik vind tekenen zó leuk
in dat extra jaar éxtra kon doen. Dat
om te doen. Ik had natuurlijk het liefst
positivisme, ook aan tegenslag een
gewild dat de Olympische Spelen wa-
positieve draai geven, dat vind ik zo
ren doorgegaan, want dan had ik deze
machtig mooi aan sporters.”
zomer veel moeten tekenen. Want we hadden een fantastische sportploeg in
Schrale troost bij het gedwongen
de startblokken staan, met een record-
nietsdoen was ook dat hij breeduit kon
aantal deelnemers en een recordaantal
genieten van de historische Nederland-
kanshebbers.”
se sportsuccessen die Studio Sport in
“We hadden een fantastische sportploeg in de startblokken staan, met een recordaantal kanshebbers”
coronatijd in overvloed uitstortte en die Hij is geïmponeerd door het incasse-
ook bij hem momenten van nostalgie
ringsvermogen van topsporters en trekt
opriepen.
27
interview
“Ik gun álle mensen lol in sport. Als minister heb ik me even hard proberen in te zetten voor breedte- en gehandicaptensport als voor topsport” “Ik raakte ontroerd door de zwart-wit-
Daar waren we in Drenthe allemaal
dig om geboeid te raken. In 2018 was
beelden van Ard Schenk, Kees Verkerk
trots op.”
ik bij het afscheid van Wesley Sneijder
en Jan Bols, omdat ze me terugbrach-
28
in de Johan Cruijff ArenA. Dan zie je
ten naar mijn jeugd. Ik was zeven toen
Wesley Sneijder
zij hun successen vierden. Samen met
Het is geen straf om met Bruno Bruins
kinderen om hem heen, en denk je:
mijn vader en broertje keek ik hele
over sport te praten. Hij is een echte
Tjonge, wat heb jij niet allemaal beleefd
wedstrijden uit. Ik weet nog dat we het
liefhebber en een enthousiast en
in je leven als topsporter. Er zat veel
eigenlijk heel logisch vonden dat alle
aanstekelijk verteller. Zijn favoriete
lading op die dag. Het was een afscheid
medailles en titels naar Ard en con-
sporten om zelf te doen zijn zwemmen
van twee kanten. Want Wesley komt uit
sorten gingen. Daar kwam bij dat Jan
en skiën, maar als toeschouwer en
Ondiep en half Ondiep was uitgelopen
Bols een sportzaak in Hoogeveen had,
tv-kijker houdt hij van alles. “Ik vind
en had het grootste spandoek gemaakt
vijftien kilometer bij ons vandaan.
alles superleuk en heb maar weinig no-
wat ze konden vinden. De ArenA zat
hem lopen in de catacomben, met zijn
vol, maar vak Ondiep hoorde je overal bovenuit. Dat vond ik zo mooi. Het is een cliché om te zeggen: de cirkel was rond voor Wesley. Maar zo was het wel. Hij kwam thuis, naar Nederland, maar ook weer naar Ondiep.” Bruins was daar niet om Sneijder iets te brengen (dat gebeurde een jaar later, toen
“Als je diep in mijn hart kijkt, zeg ik: laten we afspreken om op alle basisscholen ten minste drie uur sport en bewegen in het curriculum te zetten”
Sneijder koninklijk werd onderscheiden door de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen), maar om iets te halen. “Ik had die avond een benefietgala van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht. Na het voorgerecht zei ik: ‘Ik ga nu naar het afscheid van Wesley Sneijder. handtekening van Sneijder weet te scoren, gaat-ie mee in de verloting.’ Ik heb in de catacomben net zo lang op Wesley staan wachten tot ik hem had. Op die bal is later 2.000 of 3.000 euro geboden.”
Ontvelde knokkels Als bewindsman was Bruins aanwezig bij de Olympische en Paralympische Spelen van PyeongChang, de TT in Assen, wedstrijden van Ajax en PSV, bij voetbal- en hockey-interlands. “Iedereen heeft dan een eigen ster en favoriet, maar sport is enorm verbroederend. Dat is het leuke van livesport – altijd sfeer en enthousiasme.” Af en toe kreeg hij inkijkjes die hij voor geen goud had willen missen. Zo mocht hij mee roeien met de Nederlandse wereldkampioenen in de dubbelvier. “Een van hen maakte plaats voor mij. Wat een sensatie: zij met een noodgang aan het roeien, en ik maar hannesen en plonzen met de bladen. De kunst is je handen over elkaar heen te laten glijden. Maar bij een beginneling als ik botsen ze telkens tegen elkaar aan. Mijn knokkels waren na afloop helemaal ontveld.”
SCHEURKALENDER
Maar ik heb hier een bal en als ik de
Bij de ministerraad op vrijdag in de Trêveszaal op het Binnenhof had Bruins de gewoonte om gedachteloos de servetjes vol te tekenen. Zonder dat hij het wist, werden veel van die servetten door de bediening bewaard. “Daar hebben ze een klein boekje van gemaakt, dat ze me bij mijn afscheid als cadeau hebben gegeven. Superlief dat ze dat gedaan hebben.” Omgekeerd had Bruins in juli bij de barbecue voor bewindslieden waar hij officieel afscheid nam, voor zijn voormalige collega’s een verrassing in petto. Hij had voor iedereen een scheurkalender gemaakt voor de periode 1 januari 2021 tot de verkiezingen van 17 maart. “Als dank voor de samenwerking. De collegialiteit in dit kabinet was groot. Je ervaart allemaal wel eens tegenwind, dan doet een klap op de schouders goed. Veel collega’s hebben de afgelopen tijd contact gezocht. Dat was heel plezierig. Dit was mijn manier om iets terug te doen.”
29
interview
“Doen en ervaren, dat is de leukste manier om met sport kennis te maken”
Ach, er waren zo veel hoogtepunten. “De shorttrackers, die kleine, frêle schaatsers die als razenden de sterren van de hemel schaatsen. Ireen Wüst, zoveel privésores, maar toch de olympische titels aaneen blijven rijgen. Ik was vorig jaar ook bij die historische finish van Mathieu van der Poel in de Amstel Gold Race. Ik mocht de prijs uitreiken aan de winnaar, en was al een beetje aan het oefenen op de naam van die Fransman, Alaphilippe, die de laatste kilometers op kop was. Ik dacht al: Ah jammer, hoe spreek ik dat nu
30
uit? En ineens hoorde ik de speaker:
Kinderminister
gek was van ijshockey. Daar was hij
‘Van der Poel maakt zich los uit het
Bruins is bepaald niet starstruck, heeft
ook heel goed in. Hij volgt inmiddels
achtervolgende groepje!’ Ik stond
zeker niet alleen oog voor de topsport.
een opleiding in Noorwegen, waar hij
achter de boarding, vlak voor de finish,
“Ik gun álle mensen lol in sport. Als
ijshockey en een studie combineert.
en echt, hij kwam als een raket voorbij.
minister heb ik me even hard proberen
Ik heb nog steeds contact met hem.
Gaat over de meet en ploft neer op het
in te zetten voor breedte- en gehandi-
We zijn samen naar de Koningsspelen
asfalt. In extase. Dat is nou sport voor
captensport als voor topsport.” Net als
geweest en ik ben ook bij een wedstrijd
mij!”
zijn collega’s kreeg hij een ‘kindermi-
van hem wezen kijken. Ik wist niets van
nister’ toegewezen, een scholier van de
ijshockey, zijn vader kwam naast me
basisschool of eerste klas middelbare
zitten en heeft de regels en finesses van
school, die het leuk vond om een paar
de sport uitgelegd.
keer in het schooljaar met een minister
Ik heb met Floris ook gespard over
op te trekken. “In mijn geval was dat
de vraag: Hoe krijg je meer jongeren
een jongen uit Nijmegen, Floris, die
aan het sporten? Hij had een prima
kooien! Vond ik zelf ook geweldig. Het is heerlijk om actief te zijn bij een tennisvereniging of voetbalclub, maar ook om op school gymlessen te hebben en daar het plezier in sport en bewegen te ontdekken.”
ADO Den Haag Bruins is blij met de hervatting van de Champions League, de Tour de France en het eredivisievoetbal, maar als Hagenees verheugt hij zich er het meest op ADO weer eens te zien winnen. Bruins is geboren in Arnhem, groeide op in Drenthe, studeerde (rechten en bestuurskunde) in Groningen, maar woont inmiddels al 25 jaar op Sche-
“Met zijn allen opveren als die bal weer net naast plopt, die beleving is het allermooist” suggestie: je moet kinderen op school
nog verslag bij me uitbrengen”, aldus
veningen en is een verstokt supporter
al enthousiast krijgen voor sport en
Bruins.
van ADO Den Haag. “Als het even
bewegen. Niet alleen in de paar uur dat
kan, ga ik kijken, samen met een van
er gymles is, maar ook door toernooi-
“Meer sport en bewegen in het les-
mijn zoons.” Die liefde begon toen hij
tjes te organiseren en dat in handen te
pakket – die discussie wordt op allerlei
in 1994 in de gemeenteraad van Den
leggen van kinderen die net wat ouder
fronten, ook in de politiek, al jaren
Haag terecht kwam en af en toe gasten
zijn. Kinderen van tien nemen namelijk
gevoerd. Als je diep in mijn hart kijkt,
meenam naar het Zuiderpark. “Het
makkelijker iets aan van vijftienjarigen
zeg ik: laten we afspreken om op alle
bijzondere van dat stadion was dat de
dan van een oudere generatie. Toen
basisscholen ten minste drie uur sport
uitploeg door de kantine moest om in
heb ik gezegd: ‘Floris, als je dat zo
en bewegen in het curriculum te zetten.
de kleedkamer te komen.” Sport kijken
goed weet, kun je dan niet met jouw
Doen en ervaren, dat is de leukste
op tv is mooi, vat hij samen, maar er
klas een toernooi voor leerlingen van
manier om met sport kennis te maken.
gaat niets boven live. “Met zijn allen
de basisschool organiseren?’ Heeft-ie
Hoeveel kinderen hebben vroeger niet
opveren als die bal weer net naast
gedaan! Later kwam hij met zijn klas
de lol van sport ontdekt met apen-
plopt, die beleving is het allermooist.” ■
31
partner
Rabo ClubSupport realiseert lokale ambities Nederland telt ruim 50.000 verenigingen en stichtingen op het gebied van sport en cultuur. Ze vormen samen het grootste sociale netwerk van ons land en zijn daarmee het cement van onze samenleving. Om deze onschatbare waarde van verenigingen te waarborgen zet Rabobank zich samen met NOC*NSF, de aangesloten sportbonden, LKCA en Kunstbende in om verenigingen meer zelfredzaam en toekomstbestendig te maken. Dit doet de bank met Rabo ClubSupport.
E
en club is zo veel meer dan een club. Hoc-
die ik daarmee mag bereiken, dat is wat me nog veel meer
key-international Ireen van den Assem kan
zal bijblijven. Voor mij is het een plek waar ik me goed
dat beamen met haar club HC Den Bosch.
voel, waar ik ontspannen ben, waar ik altijd heel graag
“Als ik op de A2 rijd en het stadion zie, met
kom en waar ik heel veel plezier beleef.”
die zwart-gele klapstoeltjes, dan maakt me dat altijd heel
32
trots. Dan denk ik: Je zou hier maar mogen spelen. Op
Om dat echte clubgevoel te versterken ondersteunt
mijn twintigste ben ik bij HC Den Bosch komen spelen. Je
Rabobank ClubSupport lokale clubs en verenigingen in
traint met de allerbesten. Ik werd op relatief late leeftijd
hun ontwikkeling. Iedere vereniging heeft vanzelfsprekend
alsnog geselecteerd voor het Nederlands team. Dat is ook
zijn eigen unieke ambities. En binnen iedere vereniging
echt dankzij de club. Het is niet alleen maar omkleden,
spelen specifieke thema’s en vraagstukken een rol. Op
trainen en weer weg. Het is veel meer dan dat. Je bent
welk gebied wil een vereniging zich versterken? Door het
echt betrokken bij de club. Je bent betrokken bij elkaar.
binden van meer vrijwilligers? Door verduurzaming van de
Niet alleen de kampioenschappen onthoud je. Sterker
accommodatie? Een solide sponsorplan? Welke ambities
nog: de impact die deze club op me maakt, alle mensen
een vereniging ook heeft, Rabobank helpt graag met het
“Voor mij is de club een plek waar ik me goed voel, waar ik ontspannen ben, waar ik graag kom en waar ik heel veel plezier beleef” IREEN VAN DEN ASSEM, HOCKEY-INTERNATIONAL EN SPEELSTER HC DEN BOSCH
realiseren ervan. Die ondersteuning bestaat uit 1-op-1-bege-
werkingen tussen clubs gestimuleerd. De masterclasses
leiding, masterclasses, workshops, Rabo ClubSupport en de
worden aangeboden op de thema’s vrijwilligersmanagement,
verkiezing van club en clubheld van het jaar.
ledenbinding en presteren met communiceren.
1-op-1-begeleiding
Workshops
De 1-op-1-begeleiding van Rabo ClubSupport is een be-
Behalve de masterclasses die op meerdere avonden worden
geleidingstraject voor ambitieuze verenigingen. Verspreid
georganiseerd, biedt Rabo ClubSupport ook de mogelijk-
over twee jaar krijgen zij regelmatig begeleiding op maat van
heid om deel te nemen aan workshops van één avond. Net
professionals die alle expertise in huis hebben om de eigen
als de masterclasses zijn ook deze workshops gericht op de
ambities van clubs waar te maken. De eigen doelen van de
bestuurders van verenigingen. Bij deze avonden met meer-
club staan daarbij centraal. Bij de door de vereniging zelf ge-
dere verenigingsbestuurders en een procesbegeleider staan
formuleerde hulpvraag wordt de juiste ondersteuning gezocht
kennisdeling, kennisoverdracht, het creëren van bewust-
vanuit het netwerk in sport en cultuur. Naast een proces-
wording en het opdoen van nieuwe inzichten centraal. De
begeleider krijgt de vereniging begeleiding van een expert
thema’s waarop de workshops worden aangeboden zijn: een
(trajectbegeleider) op het gebied waarop de club sterker wil
moderne vereniging door modern besturen en geld generen
worden.
met sponsoring en crowdfunding.
Het begeleidingstraject verloopt volgens een duidelijk stap-
Rabo ClubSupport
penplan, waarbij een inspiratie-avond op de club de start
Rabobank geeft clubs ieder jaar de kans om een financiële
vormt. Tijdens die avond ontvangt de club alle informatie
bijdrage te ontvangen met Rabo ClubSupport. Hoe groot
over het hoe, wat en waarom van Rabo ClubSupport. De
deze bijdrage is, hangt af van het aantal stemmen dat een
vereniging kan daarna aan de slag met de clubambities door
club krijgt. Leden van een lokale bank mogen namelijk hun
middel van workshops, masterclasses en 1-op-1-begeleiding
stem uitbrengen op hun favoriete stichting, club of vereniging.
door een professional op de club.
Hoe meer stemmen, hoe groter de bijdrage voor de club.
Masterclasses
Deelname aan Rabo ClubSupport is heel simpel. Clubs kunnen zich tot 30 september inschrijven. Daarna kunnen leden
Naast de 1-op-1-begeleiding van een professional bieden
van Rabobank van 5 tot 25 oktober een stem uitbrengen op
lokale banken verenigingen ook de mogelijkheid om deel te
de clubs en verenigingen uit hun buurt. In die periode is het
nemen aan masterclasses. Deze bijeenkomsten zijn speci-
voor de deelnemende clubs dus zaak om zo veel mogelijk
aal gericht op de ontwikkeling van het bestuur van clubs.
stemmen te werven. In november is de finale en de uitreiking
Gedurende een aantal avonden worden bestuurders van drie
van Rabo ClubSupport. Ga voor alle informatie naar: rabo-
tot tien verenigingen uit dezelfde regio bij elkaar gebracht
bank.nl/clubsupport. ■
onder begeleiding van een expert. Deze masterclasses bieden bestuurders kennis en tools om zelf binnen de club aan de slag te gaan met een bepaald thema. Doordat de voorzitters en bestuursleden van verschillende verenigingen bij elkaar zijn, worden ook nog eens ontmoetingen en nieuwe samen-
33
interview
34
Koken met Hugo en Roy “Die gevoeligheid voor voeding moet je echt in je hebben” Topjudoka Roy Meyer (29) en tv-kok Hugo Kennis (34) delen een passie voor eten en voeding. Ze raken niet uitgepraat over tomatenzaden, gojibessen, havermout en fornuisjes die mee op reis gaan. “Zelfs als ik uit eten ga, neem ik een weegschaaltje mee.” DOOR NIK KOK
Het was natuurlijk mooi geweest als
geen risico’s meer genomen worden
keld.” Koopt hij groenten of fruit in de
we de kookadepten Hugo Kennis en
en moest hun gezamenlijke passie per
supermarkt, dan visualiseert hij al hoe
Roy Meyer bij elkaar hadden kun-
Zoom-verbinding worden besproken.
hij het eet. “Ik ben ook iemand die bij
nen brengen in zo’n mooie, moder-
Op kilometers van elkaar, maar niet
een gerecht direct proeft wat er nog
ne keuken, voorzien van blinkend
minder fanatiek. “Als eten niet lekker
aan ontbreekt.”
keukengerei, omringd door de fijnste
is, kan ik uren chagrijnig zijn”, zegt
aroma’s. Om vervolgens al pratend
Roy. Hugo: “Des te belangrijker om
Dat is ook een koud kookkunstje voor
over voeding – gezonde voeding en
ervoor te zorgen dat je altijd goed eten
Hugo, voor wie het allemaal begon bij
minder gezonde – en elk ingrediënt
krijgt, Roy!”
zijn opa, die een moestuin bijhield.
tot op de gram nauwkeurig wegend,
Zijn kleinzoon dacht: Wauw, uit de
samen een gastronomisch hoogstandje
Moestuin
te bereiden waarover nog tot in lengte
Koken zit beiden in het bloed. Bij Roy
nieuwe tomaten ontstaan? Het gevolg:
van dagen nagepraat zou worden.
begon dat bij zijn moeder. Ondanks de
Hugo ging zelf ook groenten planten,
Een kooksessie opgetekend door een
beperkte financiële middelen toverde
kippen houden, boeken lezen, nog
auteur met de daarvoor best denk-
zij, als geboren Nederlandse, de meest
meer boeken lezen, recepten beden-
bare achternaam. Maar plotseling
diverse wereldgerechten op tafel.
ken en legde uiteindelijk een eigen
konden er vanwege het coronavirus
“Mijn smaak is op die manier ontwik-
moestuin aan in de ruim bemeten
zaadjes van deze tomaat kunnen dus
35
interview
tuin. Inmiddels is Kennis een bekende
Roy: “Ik ben zelf ook geïnspireerd
Hugo: “Jij weegt zodat je niet te veel
tv-kok.
om me nog veel meer in voeding te
eet?”
De rondleiding op afstand via de
verdiepen. Ik ben al heel secuur. Naar
Roy: “Te weinig is bijna niet mogelijk”
telefoon is genoeg om Roy jaloers te
toernooien in het buitenland neem ik
Hugo, cynisch: “Terwijl je toch een ten-
maken.
mijn eigen fornuisje mee. Dat wilde ik
ger lichaam hebt.”
Roy: “Geweldig, die moestuin. Dat
ook doen naar de Olympische Spelen in
Roy: “Ik moet nog groeien, haha. Zelfs
wil ik ook wel, maar qua ruimte wordt
Tokio. Samen met havermout, kokos
als ik uit eten ga, neem ik een weeg-
dat moeilijk voor mij. Ik heb een wat
olie, eiwitten. Er zijn landen waarvan
schaaltje mee. Zo ook toen ik eens met
simpeler tuin. Kijk: wat rabarber en
ik weet dat ik er goed op het eten
mijn schoonouders uit eten ging. Ze
druiven en daar een eucalyptusboom.
reageer. Maar ook landen waar het
keken me aan: Waar ben jij nou mee be-
Hoelang zou jij kunnen overleven met
minder is. In Azië kun je heerlijk eten,
zig? We aten sushi. Ik begon te ontleden.
jouw moestuin, Hugo?”
maar het ontbijt is niks voor mij. Ik
Zalm op de weegschaal. Daarna de rijst.
Hugo: “Ik kom daar een jaar mee rond.
wil niet steeds ontbijten met rijst. Dan
Hapje voor hapje. Ging wel een beetje
En ik lever nog aan zeven vrienden die
maak ik havermout met amandelen en
ver, moet ik toegeven. Zo sta ik erin. Het
seizoensgebonden mee-eten. In de
kokosmelk. Gojibessen eroverheen.
is niet obsessief, maar ik wil als sporter
zomer weck ik de helft of ik vries het
Noten ook, die brand ik in de pan. Een
wel het gevoel hebben dat ik niks heb
in. Het mooiste vind ik: je bent altijd
geschild appeltje erbij en dan top ik het
laten liggen.”
lokaal aan het eten. En dat is veel rijker
af met vanille en kaneelpoeder.”
Hugo: “Begrijp me niet verkeerd hoor,
aan vitamines. ’s Ochtends denk ik: Die
maar ik zou doodongelukkig worden
koolrabi moet eruit. En die bietjes en de
Antenne
broccoli. Dan schrijf ik ’s avonds direct
“Hoe belangrijk is gewicht voor jou?”,
een recept. Het is echt mijn inspira-
vraagt Hugo.
tietuin. ’s Avonds, als ik een dag heb
Roy: “Voor judoka’s is gewicht belang-
gedraaid voor tv, oogst ik. En dan eten.
rijk, maar als zwaargewicht draait het
Het is zo krakend vers, dat je heel veel
in mijn ogen veel meer om: Hoe voel ik
groenten gewoon rauw kunt eten. Dat
me? Mijn beste gewicht is 119 kilo. Ik
is echt heel fijn. Kijk, ik ben niet zo’n
ben wel eens zwaarder geweest, maar
sporter als jij, Roy, en ik houd best wel
dat was omdat ik er minder aandacht
van een biertje, wijntje of een patatje
voor had. Ik heb die extra focus dus wel
op z’n tijd. Maar het is wel waar: wat je
nodig. Ik moet mezelf steeds wegen en
erin stopt, is wat je eruit haalt.”
de maaltijden ook.”
van dat wegen. Ik heb eens meegewerkt
“Als judoka moet je het maximale doen om te zorgen dat je lichaam het aankan. Elke vezel is een energiefabriekje” ROY MEYER
36
aan een programma over anorexia. Die meiden en jongens wegen ook alles af. Daar ben ik toen zo van geschrokken. Zij mochten van zichzelf echt geen grammetje te veel binnenkrijgen. Maar het dieet van een topsporter is er natuurlijk op gericht om genoeg van de juiste bouwstoffen binnen te krijgen om een topprestatie te kunnen leveren. Jouw lichaam is een soort machine. Dat moet perfect functioneren onder de zwaarst denkbare omstandigheden.” Roy: “Ermee bezig zijn geeft me houvast. Ik moet het gewoon heel zorgvuldig monitoren. Ik vind het wel mooi hoe je in de loop der jaren een goed ontwikkelde antenne krijgt voor welke voeding goed is voor je lichaam.” Hugo: “Ik heb dat ook. Dat je na twee dagen voelt van: Ik zit laag in mijn vitamine C. Of denkt: Ik heb nu iets meer eiwitten nodig, ik ga peultjes eten.” Roy: “De meeste mensen luisteren niet naar de seintjes van hun lichaam. Die denken in honger en
“Liever een klein beetje eten met smaak dan een heel bord smakeloze zooi” HUGO KENNIS
“Van roti moet je afblijven” Zou Roy zijn lievelingsgerecht roti lekkerder kunnen maken dan Hugo? “Dat denk ik niet”, zegt de bescheiden topsporter. “Als ik die van Hugo eet, bestaat de kans dat ik het recept van mijn eigen roti helemaal wil omgooien.”
Te veel lof, vindt Hugo. “Van roti moet je eigenlijk afblijven. Ik woonde lang samen met Talisia Misiedjan [actrice, red.]. Zij is Surinaamse en maakt de lekkerste roti die ik ken. Ik heb het zelf een keer geprobeerd op het Kwakoefestival.
Maar toen kwamen er Surinaamse oudere vrouwen even keuren. Ze waren niet tevreden.” Roy: “Ja, die zijn streng hè. Haha. Daar kom je niet doorheen.”
37
interview
“Het lijkt mij gezonder om geen supplementen te nemen. Maar ik weet niet of dat mogelijk is voor sporters die zo veel vragen van hun lichaam”
FOTO: INTERNATIONAL JUDO FEDERATION
HUGO KENNIS
38
trek. Als ze zich slecht voelen, den-
er was, maakte ik wel wat lekkers,
Hugo: “Kun jij zonder supplemen-
ken ze niet direct dat het komt door
daar zorgde ik wel voor. Ik kookte
ten, Roy?”
het eten van die hamburgers.”
zeezout in en verzamelde lemon-
Roy: “Ik weet dat ik het zou kun-
grass. Ik vind: liever een klein
nen, maar op dit moment doe ik
beetje eten met smaak dan een
wat nodig is. Judo is een com-
Bij zijn deelname aan het tv-pro-
heel bord smakeloze zooi.”
plexe sport, waarbij je op het ene
gramma Expeditie Robinson,
Hugo komt nu echt los. “Die
moment explosief moet zijn en dan
waarin deelnemers proberen te
gevoeligheid voor voeding moet
weer moet kunnen bouwen op je
overleven op een onbewoond
je echt in je hebben. Of je moet er
uithoudingsvermogen. Je gebruikt
eiland, waande Hugo zich soms
interesse voor hebben, zoals jij als
ontzettend veel functies. Dan moet
ook een olympiër op de tatami.
topsporter. Mijn verloofde is per-
je het maximale doen om te zorgen
“Of beter nog, een oermens”,
sonal trainer en is ook met makers
dat je lichaam het aankan. Elke
zegt hij. In het programma kregen
van supplementen in gesprek. Ik
vezel is een energiefabriekje.”
deelnemers slechts summier te
geloof eigenlijk niet in supplemen-
Hugo: “Supplementen worden
eten. Net topsport. “De eerste vijf
ten. Maar als topsporter vraag jij
veel gebruikt door mensen die een
dagen stonk iedereen naar het
een soort buitenmenselijke kracht
minder goede kennis van voeding
meest vieze zweet dat je je kunt
van jezelf. Het lijkt mij in de basis
hebben. Ik kom overal in het land
voorstellen. Maar daarna werd het
gezonder om geen supplementen
met eetdemonstraties. Dan vraagt
zweet transparanter. Dat smerige
te nemen. Maar ik weet niet of
een moeder wel eens: ‘Mijn kind
zweet komt van verkeerde suikers
dat mogelijk is voor sporters die
slikt de a tot z-pil, maar is toch
en verkeerde voeding. Na een
zo veel vragen van hun lichaam.”
veel te dik. Hoe kan dat?’ Tja, dan
week komt de omslag. Dan heb
Roy: “Veel supplementen worden
snap je er niet veel van. Door al-
je geen honger meer en voel je je
gebruikt uit gemakzucht. Want
leen zo’n pil gaat er niks verande-
veel relaxter. Dan neemt het lijf het
de voedingstoffen die je nodig
ren. Dan moet je echt wat aan de
eten dat je eet veel meer op dan
hebt, kun je in principe uit voeding
voeding doen.”
dat het reserves opbouwt.”
halen. Het kost alleen tijd en aan-
Roy: “Jij had als kok een machts-
dacht en die wil je als topsporter
Er mag dan een Zoom-verbinding
positie daar, haha.”
reserveren voor de sportbeoefe-
tussen zitten, maar Roy raakt
Hugo: “Van het weinige eten dat
ning.”
geïnspireerd door de kok aan de
Supplementen
andere kant van de lijn. “De reden dat Hugo staat waar hij nu staat, is dat hij zijn kennis met passie kan overbrengen. Dat steekt je aan.
“Ik wil als sporter het gevoel hebben dat ik niks heb laten liggen”
Ik ben van plan me nóg meer in
ROY MEYER
mee, Roy. 500 gram overheerlijke
voeding te gaan verdiepen.” Als antwoord toont Hugo een kom met overheerlijke bosbessen. “Volgende keer als ik je zie neem ik dit bessen.” Er komt ook nog een aardbei in beeld. “Als je hier een hap van neemt, weet je niet wat je proeft. Zo vers!” ■
39
stoom afblazen
“Fietsen is voor mij een vorm van vrijheid” “Als klein meisje fietste ik op de racefiets van mijn moeder
Toen ik terugkwam uit de VS zag mijn trainer, Marcel
van ons huis in Roelofarendsveen naar mijn oma in Alphen
Wouda, hoeveel plezier ik uit het wielrennen haalde en dat
aan den Rijn. Ik wist dat ik dan een roze koek kreeg, dat vond
mijn uithoudingsvermogen prima in orde was. Vandaar dat
ik een mooie beloning. Fietsen is voor mij een vorm van vrij-
we hebben besloten om deze vorm van trainen in mijn we-
heid, een beetje vergelijkbaar met zwemmen. Als ik met mijn
kelijkse schema te houden. Ik fiets twee, soms drie keer per
hoofd in het water lig, is er niemand die tegen me praat, dan
week, meestal een rondje van anderhalf tot twee uur. De
ben ik echt even alleen. Dat is op de fiets hetzelfde, hoewel je
afstanden mogen niet te lang zijn, want ik moet wel mijn ex-
daar wel te maken hebt met verkeer en dus een stuk alerter
plosiviteit behouden. Ik zorg dat ik uitkom bij het zwembad,
moet zijn. Ik ben een bofkont, want ik word gesponsord door
zodat ik meteen door kan met de zwemtraining.
Specialized. Zij hebben me aan een heel mooie fiets geholpen, met alles erop en eraan. Het frame heeft een zeeblauwe
Ik had nooit verwacht dat ik iets zou vinden dat me bijna
kleur en krijgt een turquoise gloed wanneer de zon erop
net zo veel plezier zou geven als zwemmen. Wanneer je
schijnt. Het was liefde op het eerste gezicht.
versnelling klopt en je banden met het juiste geluid over het asfalt razen, geeft dat een heerlijk gevoel. En je kunt
Tijdens de coronacrisis woonde ik drie maanden bij mijn man
jezelf zover uitdagen als je wilt. Hoger, harder, sneller. In
in Californië, toen is mijn liefde voor wielrennen flink aange-
augustus heb ik tijdens mijn vakantie in Zwitserland op ei-
wakkerd. Ik wist dat ik langere tijd geen wedstrijd zou hebben
gen initiatief een sponsortocht voor KWF Kankerbestrijding
en dit heeft me geholpen om mijn gevoel voor competitie te
gefietst. 164,5 kilometer en bijna 3.000 hoogtemeters. Mijn
behouden. Ik nam een account op Strava en probeerde om
man houdt van de vlakke stukken, ik ben meer van de klim.
in een bepaald segment de beste te zijn. Of ik racete tegen
Eerst de pijn van de zware tocht naar boven en daarna
mijn man, hij is net zo competitief ingesteld als ik. Ik ben wel
genieten van het uitzicht vanaf de top. Een mooie beloning,
voorzichtig met het oog op blessures, je zal me niet als een
bijna net zo mooi als een roze koek.” ■
malle van een heuvel af zien gaan.
40 42
FOTO: ANP FOTO
Femke Heemskerk 32 jaar Eindhoven zwemmer, specialist in 100 meter vrije slag. Traint in Eindhoven bij Nationaal Trainingscentrum onder leiding van Marcel Wouda. Meervoudig wereld- en Europees kampioen. Nam drie keer deel aan de Olympische Spelen, won op de 4 x 100 meter vrij eenmaal goud (Peking 2008) en eenmaal zilver (Londen 2012). BLAAST STOOM AF: op de fiets. NAAM: LEEFTIJD: WOONPLAATS: SPORTCARRIÈRE:
“Fietsen heeft me geholpen om tijdens de lockdown mijn gevoel voor competitie te behouden” FEMKE HEEMSKERK
43 41
partner
Kijkje achter de schermen van de ADsportredactie 24 x 7, 365 dagen per jaar. Zo tikt de klok op een sportredactie. Er is immers altijd nieuws en dat moet worden gebracht. Online en offline. “We denken allang niet meer alleen aan de krant.” Aan het woord is Peter van Duyl, sinds drie jaar met veel plezier werkzaam als chef sport van het Algemeen Dagblad. “Ik ga eigenlijk nooit met tegenzin naar mijn werk.”
V
an Duyl geeft bij de landelijke krant (oplage 340.000, bereik 1,2 miljoen lezers)
leiding aan onder meer een verslaggeversteam van dertien sportjournalisten, waarmee dagelijks contact is. Hij coördineert waar nodig, op zoek naar de beste insteek voor het volgende verhaal. De inhoudelijke balans in de krant is namelijk belangrijk. Dat er nieuws volgt na een themaverhaal, bijvoorbeeld. “Al is dat ook wel beroeps deformatie, hoor. Een gemiddelde lezer denkt niet zo.”
42
“Het uitvoeren van onze journalistieke taak staat altijd bovenaan, het halen van doelstellingen komt daarna”
Van Duyl vervolgt: “We vullen zeven dagen per week een website en maken zes dagen per week een krant voor het grote publiek. Daar hoort een heldere strategie bij. We proberen de lezer zo breed mogelijk te bedienen, de focus gericht op een aantal kernsporten: voetbal, Formule 1, schaatsen en wielrennen. Met
PETER VAN DUYL, CHEF SPORT AD
daarnaast aandacht voor internationale en nationale sterren als Dafne Schippers, Sven Kramer en Ranomi Kromowidjojo. En natuurlijk zijn wij
is toch waarvoor je dit vak kiest.” Zijn
Nieuwswaardig artikel
erbij op de piekmomenten van de
beste productie? Lastig beoordelen.
De complete redactie van AD Sport-
sport. Tijdens kampioenschappen,
Het verhaal uit zijn pen dan, dat hem
wereld bestaat uit 25 tot 30 mensen.
finales, grote wielerrondes, EK’s,
het meest bijbleef? “Na de Tour de
Online en offline, exclusief freelan-
WK’s en op de Olympische Spelen.
France van 2011 sprak ik met wiel-
cers. Van Duyl beaamt dat het van
We willen informeren over dat waar
renner Johnny Hoogerland over de
belang is om meerdere kwaliteiten in
onze lezer interesse in heeft.”
gevolgen van zijn legendarische val in
een team te hebben. “Omdat ook het
het prikkeldraad. Ik was erbij toen het
team in balans moet zijn. De een is
gebeurde, later dat jaar hadden we
heel goed in het vergaren van nieuws,
Het maken van een krant en content
het over de effecten van dat moment
de ander heeft juist een prachtige
voor een website (6,99 miljoen unieke
op zijn leven en loopbaan. En zo’n
pen, verslaggevers werken vanuit
digitale lezers per maand via web
gesprek blijft dan toch hangen. Ik heb
verschillende disciplines.” En niet
en app) betekent ook dat er keuzes
honderden voetbalwedstrijden live
iedereen beheerst elke discipline.
moeten worden gemaakt, legt Van
gezien en koersen bezocht. Maar dat
“Zo komen nieuwswaardige artikelen
Duyl uit. “En dan moet je accepteren
persoonlijke verhaal, met de gruwe-
vooral uit je netwerk”, legt Van Duyl
dat je het niet iederéén naar de zin
lijkheden die erbij hoorden en het feit
uit. “Een goed netwerk hebben is een
kunt maken. We doen regelmatig
dat hij moest strijden voor genoeg-
kwaliteit van een verslaggever. De
lezersonderzoeken, die zijn redelijk
doening, dat heeft toch impact. Uit-
een beheerst dat beter dan de ander.
betrouwbaar. Op die manier zijn we
eindelijk ben je behalve verslaggever
Dat heeft te maken met het winnen
op de hoogte van het waarderingscij-
ook mens.”
van vertrouwen en relaties onderhou-
Keuzes
fer. Online is sowieso alles meetbaar.
den. Ook als er niks te melden valt.
Het uitvoeren van onze journalistieke
Mooi sportverhaal
taak staat altijd bovenaan, het halen
Maar wat maakt dan een mooi sport-
werken. Veel bellen, met iedereen
van doelstellingen komt daarna. Maar
verhaal? “Die vraag is dus eigenlijk
praten; een niet te onderschatten
ik vind het bepaald geen schande je
niet te beantwoorden, simpelweg
aspect van het vak. Het meeste van
te richten op dat wat de doelgroep wil
omdat er geen definitie voor is”,
dat voorwerk is namelijk onzichtbaar.
lezen.”
aldus Van Duyl. “Er zijn namelijk heel
Soms moet je twaalf keer bellen, om
veel verschillende sportverhalen die
de dertiende keer beet te hebben.
mooi kunnen worden opgetekend.
Dat is iets wat je ook moet kunnen
Voordat hij zijn leidinggevende functie
Een wedstrijdverslag, een diepte-
blijven opbrengen.” ■
betrok, was Van Duyl werkzaam
interview of een human interest-
langs de zijlijn. Vooral als voetbal- en
verhaal; het kan stuk voor stuk
wielerverslaggever, altijd in de buurt
een mooi verhaal zijn. Al helpt het
van daar waar het gebeurt. “Het
natuurlijk altijd als de woorden in de
schrijven van verhalen mis ik wel, dat
goede volgorde staan.”
Johnny Hoogerland
En dat is ook een kwestie van hard
43
interview
“Bij zon der zijn is juist leuk” 44
Van verlegen naar gedreven Alida van Daalen (18) had het als kind niet makkelijk. Ze werd gepest vanwege haar pigmentziekte vitiligo. Hoe anders is haar leven nu. Een stoere, krachtige vrouw is ze. En – niet onbelangrijk – ’s lands beste kogelstoter/discuswerper in haar leeftijdscategorie. “Het pesten heeft me gevormd. Ik zou de pesters eigenlijk moeten bedanken.” DOOR DENNIS VAN BERGEN FOTO’S: JOYCE BONGERS
45
interview Een beetje anders Maar zo opgewekt en krachtig is Alida lang niet altijd geweest. Integendeel. Jaren achtereen is ze een verlegen, in zichzelf gekeerd meisje. Dat komt door de pigmentziekte vitiligo, die zich op jonge leeftijd openbaart. Dat gebeurt in de periode dat Alida en de
S
rest van het gezin naar Suriname zijn verhuisd – een droom van haar vader. Vijf jaar is ze dan. Ze vindt het prachtig daar, in de weelderige tropen. Dagelijks gewekt worden door het geloei van brulapen; welke Rotterdamse is dat nou gegeven? Alleen: haar huid verdraagt de zon niet. Bijna dagelijks loopt ze tweede graads brandwonden op. Vandaar dat de diagnose vitiligo impliciet de terugkeer naar Nederland inluidt.
oms denkt Alida van Daalen nog wel
En daar beginnen de problemen voor de dan achtja-
eens terug aan vroeger. Dan ziet
rige Alida pas echt. Op haar basisschool in Rotterdam
ze zichzelf weer op haar moeder
wordt ze veelvuldig gepest.
Jacqueline Goormachtigh afstappen na een avond trainen bij de
“Jarenlang ben ik buitengesloten omdat ik, vonden
Rotterdamse atletiekvereniging PAC, een ondeugende
mijn klasgenoten, er gek uitzag”, noemt Alida het
grijns om haar mondhoeken gekruld. “Mama,” riep ze
beestje meteen bij de naam. “Ik merkte voortdurend
dan, “ooit zal ik al jouw records breken.” Bepaald geen
dat ik er niet bij hoorde. Tijdens potjes voetbal op het
risicoloze uitspraak, wist ze toen al. Haar moeder,
schoolplein werd ik tegen het hek geduwd. En als er
tevens haar trainer, was immers voormalig tienvoudig
een kinderfeestje was, wist ik één ding zeker: ik mocht
Nederlands kampioen discuswerpen. Toch zei ze het
niet komen. Waarom niet? Omdat ik een beetje anders
haast argeloos. Alsof ze de sterren waarin haar ambi-
was dan zij. Geloof me: dat doet heel veel met je als
ties geschreven stonden, hoogstpersoonlijk kon lezen.
kind.”
Alida, lachend: “Die drive zat er al vroeg in, ja.”
“De Dafne Schippers van het werpen”
Na een korte stilte: “Meisjes in mijn klas scholden me uit voor koe, omdat ik witte vlekjes heb op mijn huid.
Moeder en dochter zijn vandaag aangeschoven in de
Of ze noemden me ‘oma’. Vanwege mijn pigment-
woonkeuken van hun huis in Rotterdam Ommoord,
ziekte heb ik een witte pluk haar. Daarom dachten ze
de wijk waar Jacqueline opgroeide. De wijk ook waar
dat mijn haar grijs was. Echt, dat komt zo hard bij je
Alida en haar broer nu alweer jaren thuis zijn en waar
binnen. Ook al werd ik omringd door een hele klas,
opa en oma op discuswerp-afstand van ze vandaan
altijd voelde ik me alleen. Alsof ik er niet toe deed;
wonen. Ze praten over de Olympische Spelen, de WK
dat gevoel bekroop me. En er was niets dat ik ertegen
onder 20 en de EK, waar Alida in de zomer misschien
durfde te doen. Ik was te verlegen om voor mezelf op
wel had gestraald als dat vermaledijde coronavirus
te komen.”
geen spelbreker was geweest. Alleen: niet te lang. “Want,” zegt Alida, de brede schouders ophalend, “als
Lood in de schoenen
het goed is, komen er voor mij nog genoeg momenten
Haar moeder ziet het met lede ogen aan. Ook omdat
om mezelf te laten zien aan de wereld.”
sommige leraren volgens haar niet goed met de situatie omgaan. Alleen, zo neemt ze zich vrijwel direct voor: je
46
De gezonde branie die Alida tentoonspreidt, is ken-
in de slachtofferrol manoeuvreren heeft geen nut.
merkend voor wie ze is. Met haar lange gestalte is ze
Jacqueline – die tijdens haar imposante sportcarrière
iemand, zoals haar moeder stelt, “om wie je niet heen
ook indruk maakt als eerste vrouwelijke nachtclubpor-
kunt”. Een stoere, uitgesproken jonge vrouw. “Ik wil
tier van Rotterdam – heeft een beter idee. “Er was vol-
de Dafne Schippers van de werpnummers worden”,
gens mij maar één manier om het pesten te stoppen”,
herhaalt de atlete geregeld. “Een voorbeeld voor jonge
vertelt de inmiddels vijftigjarige ex-atlete. “Alida moest
meisjes.”
weerbaarder worden.”
“Er was volgens mij maar één manier om het pesten te stoppen. Alida moest weerbaarder worden” JACQUELINE
47
interview De dames kunnen er nu smakelijk om lachen, al die avonden dat ze aan de keukentafel rollenspellen deden. Jacqueline in de rol van pester, Alida als Alida. Rotterdams ad rem worden, niet van streek raken door wat anderen van je vinden, gaf moeder haar dochter mee. Ze luisterden samen naar liedjes die Alida’s vertrouwen een boost gaven. En ze lazen kinderboeken over een salamander die, met een door een roofvogel afgebroken staart, vrolijk door het leven kroop. Moraal: bijzonder zijn is juist leuk. “Je moet erboven staan wanneer anderen kritiek op je hebben”, zegt de nog altijd afgetrainde Jacqueline, nippend van haar thee. “Ik merkte dat Alida zich dankzij die aanpak steeds beter ging voelen.” Al is iets anders daarin minstens zo belangrijk geweest, voegt ze toe. Dat zijn de werptrainingen bij de werpgroep van Deltalent, waar Alida onder leiding
“Ik vind het hartstikke tof dat ik jonge meisjes kan leren dat het niet uitmaakt wanneer je een klein beetje afwijkt van de standaard”
van Jacqueline als elfjarige al mag instromen. Al snel
ALIDA
groeit de tot dan toe zo schuchtere Alida – die eerder al uitblonk in zwemmen – uit tot de beste werper in haar leeftijdscategorie. Het maakt haar zelfverzekerd. En
de opa van Alida’s vader, die van Friese komaf is. Hij
precies dat is de ommekeer in haar leven. Prompt gaat
was in de eerste decennia van de twintigste eeuw een
Alida niet meer met lood in haar schoenen naar school,
gerenommeerd voetballer in Friesland, was zelfs nog
maar met gewonnen bokalen in haar hand. Ineens
in beeld bij het Nederlands elftal. Het is tekenend voor
zien klasgenoten dat Alida veel meer is dan dat meisje
het sportieve DNA in de familie. De drang om ergens
met een paar witte plekjes op haar lijf. Haar spor-
voor te gaan, lijkt aangeboren. Bij Monti, bij Jacqueline
tieve prestaties geven haar status op school. Meisjes
(deelneemster aan de Olympische Spelen van 1996 in
bewonderen haar openlijk. Jongens kiezen Alida in
Atlanta) en dus ook bij Alida, die in haar middelbare-
hun voetbalteam, omdat ze zo sterk en atletisch is. Het
schooltijd nóg nadrukkelijker opleeft.
pesten verdampt als sneeuw op een tropisch eiland. In de klas is ze dan allang geen buitenbeentje meer, “Ik zie mezelf nóg zitten tijdens zo’n kringgesprek op
eerder populair. En op de atletiekbaan, waar ze onder
school”, vertelt Alida. “Dat was bij juf Chantal, een
meer het aloude Nederlands record discuswerpen van
heel lieve juf. Ik vertelde hoe moeilijk het voor me was
Corrie de Bruin laat sneuvelen, gaat ze als een speer.
geweest dat mijn klasgenoten me het leven zo zuur
In 2017 behaalt ze een gouden en een zilveren medail-
hadden gemaakt. Hoe zwaar het was om dagelijks
le tijdens het Europees Jeugd Olympisch Festival in
gekleineerd te worden. Dat had impact, merkte ik.
Hongarije. Alida is, kortom, hard op weg te doen wat
Zelfs de grootste pesters moesten huilen. Het voelde
ze haar moeder als elfjarig meisje al had bezworen:
als een bevrijding. Eindelijk had ik mijn verhaal durven
haar voorbijstreven.
vertellen, met dank aan mijn sportieve successen en het respect dat eruit voortvloeide. Dat luchtte enorm
Vlinders en vraagtekens
op.”
Nee, benadrukt Alida, de vitiligo is geen last meer,
Sportief DNA
48
eerder een zegen. Enthousiast vertelt ze over de clinics die ze jaarlijks geeft op het atletiekkamp van
Terwijl Alida praat, waait het geblaat van schapen ons
T&F Camps. “Kinderen wijzen soms naar mijn benen
tegemoet, naadloos passend bij het groene karakter
en zeggen in de vlekjes vlinders of vraagtekens te zien.
van Ommoord. Onder de keukentafel is Monti, haar
‘Wat mooi!’, roepen ze dan. ‘Dat wil ik ook!’ Of ik kom
viervoeter, gerieflijk tegen haar voeten gekropen. Het
op straat iemand tegen met dezelfde aandoening. Zeg-
beestje is vernoemd naar Hendrik ‘Monti’ Dijkstra,
gen we spontaan tegen elkaar: ‘Hé, jij ook vitiligo? Wat
leuk!’ Wat boeit het ook, een paar rotvlekjes. Ik ben gewoon harstikke blij met wie ik ben.” Na een slokje water: “Ik vind het hartstikke tof dat ik voor die jonge meisjes ook in dat opzicht iets kan betekenen. Dat ik ze kan leren dat het niet uitmaakt wanneer je een klein beetje afwijkt van de standaard. Het is precies wat mijn moeder altijd al zei: bijzonder zijn is juist leuk. En dat is ook wat ik bedoel met mijn uitspraak dat ik de Dafne Schippers van het werpen wil worden. Ik wil, specifiek voor de meisjes met vitiligo, een boegbeeld zijn. En daarom ga ik er alles aan doen om de komende jaren nog heel veel prijzen te behalen.” Jacqueline kan een trotse glimlach niet onderdrukken. Ze
OVER VIER JAAR GOUD IN PARIJS Aan ambities geen gebrek. Volgende zomer staat Alida van Daalen normaal gesproken op de Olympische Spelen in Tokio, het evenement dat dit jaar werd afgelast vanwege het coronavirus. In Japan wil de Rotterdamse “vooral ervaring opdoen”. Drie jaar later, bij de Olympische Spelen van Parijs, wil ze zich echt laten gelden. “Een gouden plak in Parijs, dat is mijn droom. Daar ga ik voor. En ik heb de overtuiging dat het me gaat lukken ook.”
heeft zich er toch maar bovenuit geknokt, zie je haar – als moeder én trainer – denken. “Of ik wrok koester ten opzichte van de meisjes die het in mijn jeugd zo op me gemunt hadden?”, herhaalt Alida, wereldtopper in wording, als ze zich klaarmaakt voor haar dagelijkse portie kogelstoten en discuswerpen. “Welnee. Ik ben gelukkig, leef mijn droom en ben nog heel mooie dingen van plan. Eigenlijk zou ik al die pesters hartelijk moeten bedanken. Ze hebben me gevormd. Dankzij hen sta ik waar ik nu sta.” ■
“Wat boeit het ook, een paar rotvlekjes. Ik ben gewoon harstikke blij met wie ik ben” ALIDA
49
stoom afblazen
“In een volgend leven wil ik profvoetballer worden in Napoli” “Voetbal is voor mij de ideale uitlaatklep en de beste manier
ders zich nog wel eens in mijn snelheid. Er zijn, net als in
om mijn conditie op peil te houden. Ik houd niet van inter-
het schermen, altijd tegenstanders die je uit je concentratie
valtraining, maar negentig minuten achter een bal aanrennen
proberen te halen. Daarom zeg ik altijd netjes goedemorgen.
vind ik het leukste dat er is. Ook in de laatste minuut zul je
Dat is niet alleen beleefd, ik gebruik het ook als een tactiek
me nog vol in de sprint voor een doelpunt zien gaan. Het is
om mijn tegenstander rustig te houden. Anders is hij drie keer
een automatisme, in het schermen ga ik ook altijd tot het
zo gevaarlijk.
einde door. In de 25 jaar dat ik voetbal, valt het aantal blessures best Als jonge jongen ben ik begonnen bij TOP Oss. Later heb ik in
mee. Ik heb mijn wenkbrauw opengehaald, mijn binnenste
verschillende vriendenteams gespeeld, zowel op het veld als
knieband ingescheurd en mijn enkel gebroken toen ik uitgleed
in de zaal. Sinds dit seizoen speel ik op de woensdagavond
terwijl een tegenstander net wilde uithalen. Ik heb het geluk
zeven tegen zeven bij OJC Rosmalen. Het niveau is onverge-
gehad dat mijn vader altijd mijn trainer is geweest. Hij werd
lijkbaar met topsport en toch kan ik voor voetbalwedstrijden
nooit boos, omdat hij wist hoeveel ik van voetbal houd. Toen
zenuwachtiger zijn dan voor een schermwedstrijd. Ik denk
ik door die gebroken enkel het EK miste, hebben we wel
dat dat weer die topsportmentaliteit is. Ik wil het gewoon
besloten dat ik het een halfjaar voor elke Olympische Spelen
altijd goed doen en als spits moet ik zorgen voor de doel-
rustiger aan doe met voetbal.
punten. Mijn fanatisme kon vroeger nog wel eens voor een vreemd contrast zorgen. Stond ik daar op zondagochtend
Toen ik dit jaar de World Cup in Vancouver won, reageer-
uitgeslapen op het veld, terwijl mijn vrienden de avond ervoor
den journalisten verbaasd toen ik vertelde hoeveel ik naast
tot laat de stad in waren geweest.
het schermen doe. Maar ik heb zo veel geschermd in mijn leven, dat ik weinig meer kan bijleren. Dus heb ik om fysiek
Het is fijn om op deze manier mijn vrienden te blijven zien,
en mentaal fit te blijven andere manieren gevonden om het
want voor het schermen reis ik de hele wereld over. Dat
leuk te houden voor mezelf. Duurlopen, crossfit en voetbal.
teamgevoel is bij voetbal heel anders dan bij schermen, waar
Dat laatste blijft het allerleukste. Mijn vrouw komt uit Napels,
je een overwinning viert met je coach en je teamgenoot. Een
een geweldige stad met een fantastische voetbalclub. In een
doelpunt bij voetbal vieren we met z’n allen, dat is een mooi
volgend leven wil ik profvoetballer worden in Napoli.” ■
gevoel. Door mijn lengte, 1,90 meter, vergissen tegenstan-
50 52
FOTO: ANP FOTO
Bas Verwijlen 36 jaar Den Bosch schermer, negenvoudig Nederlands kampioen (onderdeel degen), nam drie keer deel aan de Olympische Spelen. Beste prestatie kwartfinale (Peking 2008). BLAAST STOOM AF: op het voetbalveld. NAAM: LEEFTIJD: WOONPLAATS: SPORTCARRIÈRE:
“Voetbal is voor mij de ideale uitlaatklep en de beste manier om mijn conditie op peil te houden” BAS VERWIJLEN
53 51
partner
Waterstof gaat voor goud richting olympisch Tokyo Als we voor 2050 een CO2-neutraal land willen hebben, is het zaak om nu al te investeren in waterstof. Daar ligt een prachtkans voor Nederland, dat alles heeft om zich op de kaart te kunnen zetten als waterstofland. Daarom is het doel van Missie H2, genoemd naar het waterstofmolecuul H2, om Nederland met de hulp van de olympische kracht van sport te laten kennismaken met deze veelbelovende duurzame energiedrager.
52
D
ie hulp komt onder meer van Ferry Weertman, olympisch én wereldkampioen openwaterzwemmen, die zich inzet als ambassadeur van Missie H2.
Hij kent de kracht van het water als geen ander. “Zwemmen is bij uitstek een sport waarbij je niet te laat moet instappen, als je succesvol wilt worden. Zo zijn er weinig verhalen van succesvolle zwemmers die pas na hun tiende intensief zijn gaan trainen. Om de top te kunnen halen moet je een bepaald ‘watergevoel’ hebben, dat je alleen kunt ontwikkelen als je vroeg begint met investeren en op tijd de juiste koers kiest”, aldus de 28-jarige ambassadeur van Missie H2.
“Om de top te kunnen halen moet je een bepaald ‘watergevoel’ hebben, dat je alleen kunt ontwikkelen als je vroeg begint met investeren en op tijd de juiste koers kiest” FERRY WEERTMAN, OLYMPISCH KAMPIOEN OPENWATERZWEMMEN
De juiste koers
ter de dijken is er de aanwezigheid van grote industrieën
Precies hetzelfde geldt voor de omslag die Nederland
en mobiliteit, die samen meteen al voor een grote vraag
momenteel te wachten staat op het gebied van verduur-
naar waterstof kunnen zorgen. Tot slot hebben we al een
zaming: we moeten op tijd beginnen met het inzetten
bestaande, volledig ontwikkelde, bruikbare gasinfra-
op waterstof als toekomstige energiedrager, want alleen
structuur tot onze beschikking. Deze is gemakkelijk om
dan zal het lukken om rond 2050 als land CO2-neutraal
te zetten naar een transportnetwerk voor waterstof. Alles
te zijn. Het is dus niet voor niks dat Missie H2, zoals de
bij elkaar opgeteld kan dit ervoor zorgen dat Nederland
samenwerking tussen Gasunie, Shell Nederland, Re-
toonaangevend wordt in de wereld op het gebied van
meha, Stedin, Toyota, Port of Amsterdam en Groningen
waterstof.
Seaports heet, juist Weertman in de arm heeft genomen als ambassadeur. Want zoals Weertman vroeger al zijn
Geen tijd te verliezen
blik op de toekomst richtte en de juiste koers koos, doet
Nu is het alleen nog zaak om de schouders eronder te
Missie H2 dat nu ook.
zetten, zodat de waterstofeconomie voor 2050 een feit is. Tijd om te verliezen hebben we niet meer, zegt Bal.
Michiel Bal, woordvoerder namens Missie H2, legt uit
“Dat is de reden dat we, in aanloop naar en tijdens de
waarom waterstof de toekomst heeft. “We kennen alle-
Olympische en Paralympische Spelen van volgend jaar,
maal wind- en zonne-energie als duurzame energiebron-
de hulp van de sport hebben ingeschakeld, om aandacht
nen. Maar de stroom die daaruit wordt opgewekt, laat
te vragen voor de verduurzaming van onze energievoor-
zich moeilijk transporteren of opslaan voor later gebruik.
ziening. We hebben die olympische kracht nodig om aan
Door deze energie om te zetten in waterstof, kan dat wel.
heel Nederland te laten zien wat er allemaal mogelijk is
Daarmee is het niet alleen een duurzame energiedrager,
met waterstof.”
maar ook een waar je op heel grote schaal iets mee kunt. Industrieën kunnen erop draaien, auto’s kunnen erop
Op naar Nederland Waterstofland! ■
rijden en huishoudens kunnen ermee verwarmd worden.”
Toonaangevend in de wereld Ons land is bij uitstek geschikt voor waterstof. We ver-
tB ekijk waterstofprojecten in Nederland
keren als Nederland in de bijzondere positie dat we op de Noordzee grote hoeveelheden windenergie kunnen oogsten, hoeveelheden die ook internationaal van belang zijn. Die windenergie kun je omzetten in waterstof. Ach-
53
reportage
Een leven lang tennissen
“Verliezen of winnen, daar sta je gewoon boven�
54
DOOR NIK KOK · FOTO’S: JOYCE BONGERS
Ze leerden elkaar kennen bij de club, sloten vriendschappen, leidden commissies, en altijd bleef de liefde voor de sport bestaan. “Dat balletje naar de overkant slaan, geeft altijd weer een fijn gevoel.” Martha Wagenaar (77), Mary Boer (72), Ineke van Vliet (72), Ineke Grube (78) en Tineke de Haan (61) zijn ploeggenoten in het seniorenteam van TennisClub Bergambacht.
55
reportage
o
ok TC Bergambacht schuurt wel eens tegen de nationale top aan van een van de
“Ik kan best verliezen, maar ik wil wel winnen. Ik sta er niet om niks te doen” INEKE GRUBE
populairste sporten
van het land. Dat was op de dag dat de nietsvermoedende Martha Wagenaar en Ineke Grube een brief kregen van de tennisbond. Er stond in dat ze de sterksten waren in hun leeftijdscategorie. Van het hele land welteverstaan. En of ze daarom een toernooi om het nationaal kampioenschap wilden spelen. Helemaal in Hilversum, zestig kilometer van Bergambacht. Ze waren competitiewedstrijden gewend in Vlaardingen of Rhoon. Even verderop in Ridderkerk of misschien een keer in Numansdorp. Maar niet in Hilversum. “Goed, wij erheen”, zegt Grube, nippend aan de koffie op het terras van de tennisclub waar ze al haar hele leven tennist, de jeugdcommissie leidde, maar vooral vriendschappen sloot. “Hoorden we onderweg dat het niet doorging. De tegenstander was ziek.” Zo ging het drie keer. “Stonden we zomaar in de finale”, vult Martha aan. Grube: “Die we verloren.” Martha: “Ook vanwege de ondergrond.” Grube: “Die was veel te hard. Dat waren we niet gewend. Maar toen waren we dus
Rotterdam”, zegt Mary. “Die dames wa-
de landelijke nummer twee. Kregen we
ren jaren achtereen kampioen geworden.
een foto van de KNLTB. En een handteke-
En toen kwam dat kleine clubje uit Berg
ning van Jacco Eltingh. En een medaille.”
ambacht. Dat ze van ons verloren, was
Ze schiet in de lach: “Kromme tenen
niet ingecalculeerd. Ze hadden verteld
natuurlijk. Dat we de op een na besten
dat ze ook altijd de regionale kampioen-
waren in onze leeftijdscategorie. Omdat
schappen wonnen. En dat ze onderlinge
de rest in elkaar was gestort.”
wedstrijden tegen andere kampioenen organiseerden. Toen verloren ze dus van
56
Ineke van Vliet weet nog een hoogtepunt.
ons.” De enige relikwie van het meest
Op een toon alsof ze korte metten maak-
recente succes, het kampioenschap van
ten met Serena en Venus Williams, zegt
de 45+hoofdklasse, is een placemat met
ze: “We hebben ook een keer Victoria
hun foto’s erop. “Later denk je: Had ik
verslagen.” “Een heel belangrijke club in
maar meer bewaard.”
Omelet met nasi Winnen is leuk, die wil is er altijd wel, maar uiteindelijk gaat het op de tennisclub van het dorpje Bergambacht in de Krimpenerwaard toch vooral om de onvoorwaardelijke liefde voor het tennis, de sport die zich zo goed leent voor beoefening op late leeftijd. Een sport die goed is voor decennia van onvoorwaardelijke vriendschap en een gevulde omelet met nasi. En voor koffie natuurlijk, de onontbeerlijke versnapering op doordeweekse ochtenden op de tennisclub. Zul je net zien, komen er een tekstschrijver en een fotograaf om al het tennisgeluk vast te leggen, doet het koffiezetapparaat het niet. Net gearriveerde leden springen vliegensvlug bij, zonder koffie geen gesprek. Het koffiezetapparaat wordt ondersteboven gekeerd en net als er verse koffie van thuis is gehaald, pruttelt het apparaat alsnog verse, donkerbruine druppels. Nog even over die omelet met nasi. Die maakte Mary Boer altijd op competitiedagen. Ook voor de tegenstander, “want
Kramp
verliezen of winnen, daar sta je gewoon
Mary weet hoe belangrijk het is om te
boven”. Fanatiek op z’n tijd, dat zijn ze
bewegen. Ze kampte recent nog met een
wel. Grube: “Martha deed aan wedstrijd-
blessure. Een kromming in de rug. Fysio-
zwemmen en heeft op hoog niveau water-
therapie hielp. “Maar tennis ook. Ik heb
polo gespeeld.” Maar zo’n competitiedag
daardoor een goede conditie.” Ze hebben
was vooral een uitje. Met koffie en taart,
Grube een keer van de baan moeten dra-
en fruit aan het eind. En dus een gevulde
gen. “Dat was tijdens de singlefinale van
omelet met nasi. “Ik kan best verliezen,”
het clubkampioenschap. Ik had kramp op
zegt Grube, “maar ik wil wel winnen. Ik
alle plekken waar je kramp kunt krijgen.
sta er niet om niks te doen.” Anderen
Ik ging door, want ik wilde winnen. En ik
wijzen op de bij tennisclubs onvermij-
won.” Martha wijst op haar wang waar
delijke lijst van clubkampioenen. Grube
een pleister zit. “Ik heb vier weken niet
staat erop, met Martha. Winnaars van het
getennist, omdat ik onder het mes ben
dubbeltoernooi. Deze eeuw nog. “Goh ja.
geweest.” Ineke van Vliet scheurde ooit
Kijk ik eigenlijk nooit naar.”
haar kruisbanden. Ineke Grube heeft wel
“Zo veel oudere mensen bewegen helaas te weinig. Als je zegt hoe oud je bent, geloven mensen je soms niet” INEKE GRUBE
eens een zere knie gehad. “Moest ik een bandje om. En die tennisarm duurde een halfjaar.”
57
reportage “Mijn kleinkinderen gamen veel. Dan kun je beter op de tennisbaan staan” MARY BOER Het gebeurt natuurlijk regelmatig dat
fit en beleven we veel plezier aan onze
doen?” “Afgunst”, weet Grube zeker.
een van de dames iets heeft bedacht
sport. Zo veel oudere mensen bewegen
“Die hebben geen liefde voor sport
op de baan, maar het fysiek niet meer
helaas te weinig. En tennis is bij uitstek
meegekregen.” Martha: “Mijn moeder
kan uitvoeren. Grube: “Ik reageer voor-
een sport die je ook op onze leeftijd
deed aan atletiek: vijfkamp, hardlopen,
al trager aan het net. Maar ik ben nooit
kunt beoefenen.”
alles. Haar broer voetbalde op hoog
bang dat er wat naars kan voorvallen.
58
niveau. Dan wil je zelf ook sporten.”
Op straat kan ook wat gebeuren. En
Mary kijkt het groepje rond. “Je ziet:
ze hebben hier een AED [een automa-
niemand hoeft te lijnen. Ik vecht ervoor
Fijn gevoel
tische defibrillator die gebruikt wordt
om zo lang mogelijk door te gaan.”
Toch is het ook de senioren van
bij de reanimatie van het hart, NK].
Ineke van Vliet proeft wel eens negati-
Bergambacht wel eens te veel. Toen
Als je zegt hoe oud je bent, geloven
visme in haar omgeving: “Ga je alweer
met die hete dagen in augustus moest
mensen je soms niet. Gelukkig zijn wij
tennissen? Zou je niet een stapje terug
Martha nog aan het tomatensap. “En
chips vanwege het zout.” Maar ze zegt
hebben ze hebben elkaar ontmoet en
ook: “Het is hartstikke belangrijk om
leren kennen. Ineke van Vliet squash-
te bewegen en zolang ik er lol aan heb,
te en wilde ook wel eens tennissen.
zal ik het blijven proberen. Als ik dat
Tineke de Haan voetbalde eerst – dat
balletje weer naar de overkant heb
kun je zien, want op de tennisbaan
geslagen, geeft dat toch een fijn gevoel.
haalt ze nog elke bal. Mary vond tennis
Tennis is de sport die je het langst kunt
in het begin helemaal niet zo leuk. Pas
doen, denk ik. Golfen ook, maar daar
na wat lessen zag ze er de aardigheid
vind ik niks aan. Dat duurt allemaal
van in. En Ineke Grube verveelde zich
veel te lang.”
toen ze net in het dorp kwam wonen. Een peuterklas oprichten én tennissen,
Martha: “Je hebt allerlei niveaus en je
was de oplossing. “Mijn man is hier tien
zakt steeds verder, maar tennis is ge-
jaar voorzitter geweest, ik zat zelf in de
woon een heel leuk spel. Met een dub-
jeugdcommissie. Ik vind dat je als ou-
bel sta je met z’n vieren op de baan.
der wat terug moet doen voor de club
Dat is sociaal gezien ook leuk. En het is
waar je kinderen bij sporten.”
heerlijk buiten.” Mary was aanvankelijk meer van het voetbal. “Maar toen er
Ze misten het clubhuis, de banen, de
Simona Halep
een tennisbaan in de buurt kwam, ben
steile helling vanaf de dijk die toe-
Mary vindt jongere vrouwen soms te
ik gaan tennissen.” De dames zijn heel
gang geeft tot de club. Vlak daarlangs
fanatiek. “Die denken: Ik zal dat oude
hecht met elkaar. Mary: “We fietsen
ligt een grasveldje met daarop een
mens even verslaan. En dan slaan ze
samen of gaan varen. We zijn ook naar
nieuwsgierige emoe en wat herten. Ze
heel hard. En uit. Wij zijn juist heel
de damesdag van het tennistoernooi in
weten nog hoe het allemaal ontstond,
vast.” Grube: “Ze zijn ook eerder afge-
Rosmalen geweest.” “Toen mijn man
in 1973, toen ze lid werden. Er kwam
leid.” Mary: “Mijn kleinkinderen gamen
overleed, heb ik veel steun van jullie
een tennisclub in Bergambacht en dat
veel. Dan kun je beter op de tennis-
gehad”, zegt Ineke van Vliet. Mary: “Je
was “een heel ding” in het dorp. Tien
baan staan.” “Tennis is een mentale
ging snel de baan weer op, vond ik. Dat
jaar eerder was er al een plan geweest,
sport”, zegt Grube. Ze tikt met een vin-
vond ik heel sterk van je.”
maar dat ging niet door. Een nieuwe
ger op haar slaap. “Dat zie je ook aan
groep enthousiastelingen kreeg het
die profs. Dat meisje Simona Halep, die
wel voor elkaar. Twee banen had de
kan zo heerlijk tennissen.”
Corona Het tennis werd dan ook zeer gemist
club (in plaats van de huidige vier), en
tijdens de coronaperiode. “Ik had er
een houten keet die dienstdeed als
De dames hebben tennissende kin-
begrip voor dat alles op slot ging”, zegt
clubhuis. Die werd eerst vervangen
deren en kleinkinderen. Ze hopen dat
Ineke Grube. “Maar dat we niet konden
door een blokhut, maar nu staat er een
die, als ze tegen de tachtig lopen, net
tennissen, vond ik erg.” Ineke van Vliet:
volwaardig clubhuis.
zoveel plezier aan tennis beleven als
“Ik ben dus alleen. Dan is het verrekte
zij. En dan na de sport ook aan de
stil in huis. Toen het weer kon, heb ik
Het gesprek vindt plaats aan een tafel
koffie gaan! Met vrienden mijmerend
direct contact gezocht.”
die is gemaakt van hout uit het oude
over een tennisleven lang de bal over
clubhuis en die de dames zelf getim-
het net slaan en over wat er in het leven
merd, geverfd en gelakt hebben. De
daarbuiten allemaal met eenieder heeft
club betekent veel voor hen, want hier
kunnen gebeuren. ■
“Tennis is gewoon een heel leuk spel, het is sociaal gezien leuk en het is heerlijk buiten” MARTHA WAGENAAR
59
achtergrond
Bewegen op dit moment belangrijkste ‘medicijn’ tegen dementie “Kleine dingen maken het verschil”
60
Dat sport en bewegen een positief effect heeft op de gezondheid, is algemeen bekend. Maar hoe zorg je ervoor dat iedereen ook daadwerkelijk voldoende beweegt? Onder ouderen is deze uitdaging misschien nog wel groter dan bij andere groepen. DOOR REMCO TERVOORT
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat Nederlanders niet voldoende bewegen. Grofweg kun je zeggen: hoe hoger de leeftijd, hoe lager het percentage. In 2017 voldeed 37 procent van de ouderen (65-plussers) aan de beweegrichtlijnen, zo berekende het RIVM. Positief is wel dat deze groep twee keer zo veel beweegt als twintig jaar aan het feit dat het aantal mensen met dementie in Nederland al jaren stijgt. Dit is in bijna zestig jaar verdrievoudigd: van 50.000 in 1950 tot 160.000 in 2016. Als we niets doen, zal het aantal mensen met dementie de komende twintig jaar verdubbelen. “Er is helaas nog geen medicijn tegen dementie, dus zetten we vol in op preventie”, legt Koko Beers, neurobioloog en woordvoerder bij de Hersenstichting, uit. “We kunnen zelf veel doen om de hersenen gezond te houden. Een dagelijkse wandeling van twintig minuten of op de fiets boodschappen doen. Daarnaast is het belangrijk je hersenen uit te dagen door elke dag nieuwe activiteiten te vinden die een beetje
FOTO: ANP FOTO
geleden. Onvoldoende bewegen kan bijdragen
“Hoe fitter je bent, hoe beter dat is voor je lichaam en dus ook voor je hersenen” ERIK SCHERDER
buiten je comfortzone liggen. Door die mentale uitdaging vertraag je, op latere leeftijd, de eerste
de werking van signaalstoffen; hierdoor gaat
symptomen van geheugenverlies door ouder-
de communicatie tussen hersencellen steeds
dom of een hersenaandoening.”
soepeler.”
Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie,
Georganiseerde sport
is al jaren fanatiek pleitbezorger voor meer
In de georganiseerde sport is een trend zicht-
beweging onder alle lagen van de bevolking. “Je
baar waarbij steeds meer ouderen zijn gaan
kunt het brein op meerdere manieren uitdagen.
sporten in clubverband. “Er zijn enorm veel
Wanneer je voldoende beweegt, raken je her-
sporten die een variant voor ouderen aanbie-
senen goed doorbloed en krijgen ze de voeding
den. Het aanbod is zeer divers, van bridge tot
en zuurstof die ze nodig hebben. Ook zorgt het
judo. En veel sporten kun je ook gewoon nog
voor de aanmaak van nieuwe hersencellen én
tot op hoge leeftijd beoefenen, zoals schaatsen,
de verbindingen tussen de hersencellen worden
tafeltennis of zwemmen”, zegt Peet Mercus,
sterker. Door beweging verbetert bovendien
programmamanager bij NOC*NSF. “In de
61
achtergrond
en een eetkamer. In de beweegruimte staan onder andere fietsen met beeldschermen waarop beelden van Utrecht te zien zijn, zodat het lijkt alsof je door de stad fietst.” De inspanningen in het St. Antonius Ziekenhuis werpen hun vruchten af. Van der Velde: “We kunnen de positieve effecten op de patiënt niet aan een specifiek onderdeel toeschrijven, maar bewegen is belangrijk en we zien in het algemeen positieve effecten, zoals vermindering van complicaties na de operatie.”
“Veel ouderen weten nog niet dat zij gewoon bij de sportvereniging om de hoek terechtkunnen”
Ommetje De Hersenstichting spant zich al jaren in om ouderen meer in beweging te krijgen. Het ontwikkelde vorig jaar in samenwerking met Scherder de app Ommetje, die al meer dan 100.000 keer is gedownload. “De app stimuleert gebruikers dagelijks minimaal twintig minuten te wandelen”, zegt Beers. “Er is een wandelcompetitie in verwerkt, om elkaar te motiveren dagelijks een ommetje
PEET MERCUS
te maken. We zijn erg blij dat Ommetje bij veel mensen onderdeel van hun dagelijkse routine is geworden.” sportwereld wordt steeds beter per doelgroep gekeken welke motieven en behoeften zij hebben ten
Aan Scherder, die na iedere wandeling in Omme-
aanzien van sport. De uitdaging zit vooral in het
tje een interessant hersenfeitje deelt, het laatste
vind- en zichtbaar maken van het aanbod voor ou-
woord: “Neem de fiets wanneer het kan. Wandel
deren. Veel mensen weten nog niet dat zij gewoon
stevig door als die mogelijkheid er is. Neem de
bij de sportvereniging om de hoek terechtkunnen.”
trap. Al deze kleine dingen maken samen het
Beweegprogramma St. Antonius Ziekenhuis
verschil. Hoe fitter je bent, hoe beter dat is voor je lichaam en dus ook voor je hersenen.” ■
In de zorg zijn ook diverse initiatieven zichtbaar waarbij ouderen worden gestimuleerd (meer) te bewegen. Zo opende het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht in 2019 op de traumageriatrische afdeling een nieuwe beweegruimte voor ouderen. De afdeling is speciaal ingericht voor ouderen die met een fractuur in het ziekenhuis terechtkomen. Traumachirurg Detlef van der Velde over het programma: “Wat wij vaak zien, is dat ouderen een gebrek aan beweging en voeding hebben als ze binnenkomen. Daarom hebben we de afdeling opnieuw ingericht met onder meer een beweegruimte
62
TRAUMACHIRURG DETLEF VAN DER VELDE
WERELD ALZHEIMER DAG
“We kunnen zelf veel doen om de hersenen gezond te houden” KOKO BEERS
Ter bevordering van de wereldwijde aandacht voor de ziekte van Alzheimer en dementie is Wereld Alzheimer Dag in het leven geroepen. De dag wordt ieder jaar georganiseerd op 21 september. De ziekte van Alzheimer is de bekendste en meest voorkomende vorm van dementie. Alzheimer ontstaat als eiwitten samenklonteren in zogenaamde plaques en tangles. Hierdoor wordt de communicatie tussen hersencellen belemmerd en worden voedingsstoffen niet goed door de cel vervoerd en sterft de cel uiteindelijk af.
63
partner
De Gezonde Generatie Samen voor de gezondste generatie in 2040
Nederland heeft in 2040 de gezondste generatie van de wereld. Zowel fysiek als sociaal en mentaal. Twintig gezondheidsfondsen hebben zich verenigd achter de Gezonde Generatie en gezamenlijk deze ambitie geformuleerd. Het is er een van olympisch formaat. Niet gek dus dat de Gezonde Generatie recent een partnerschap met NOC*NSF is aangegaan. Deze samenwerking wordt mogelijk gemaakt door Nederlandse Loterij.
O
p het gebied van gezonde
de beweegrichtlijn van één uur beweging per dag.
leefstijl kan onder de Neder-
Onder meisjes in dezelfde leeftijdsgroep is dat
landse jeugd nog veel winst
dertig procent. Als Nederland doorgaat op de hui-
worden geboekt. Zeker als het
dige weg, dan is volgens het RIVM over twintig jaar
gaat om sport en bewegen, mentale gezondheid
meer dan de helft van de Nederlanders chronisch
en gezonde voeding kunnen nog flinke stap-
ziek. Dat tij willen twintig gezondheidsfondsen met
pen worden gezet. Onder jongeren in het
het programma Gezonde Generatie keren.
voortgezet onderwijs neemt bijvoorbeeld sport en bewegen schrikbarend af, zeker
De Gezonde Generatie heeft voor deze unieke
bij bepaalde groepen. Aan de hand van de
samenwerking bewust voor 2040 als stip op de
beweegrichtlijnen wordt duidelijk dat ook
horizon gekozen, legt directeur Mark Monsma uit.
buiten schooltijd sprake is van beweegarmoe-
“In 2040 willen we dat Nederlandse jongeren de
de. Onder jongens in de leeftijd van twaalf tot
gezondste jongeren van de wereld zijn. Niet per se
zeventien jaar voldoet 37,5 procent aan
64
MARK MONSMA, DIRECTEUR DE GEZONDE GENERATIE
omdat we dan beter zijn dan andere landen, maar
omdat we dan kunnen zeggen dat we er alles aan hebben gedaan om onze jeugd de beste kans te geven op een gelukkig en gezond leven. Voor minder willen we niet gaan.”
Gouden kans De Gezonde Generatie gaat daarbij speciale aandacht geven aan jongeren op het vmbo, omdat zij nu bijvoorbeeld minder uren beweegonderwijs aangeboden krijgen dan hun leeftijdsgenoten op havo of vwo. “Dat willen we veranderen, want ieder kind verdient dezelfde kansen wat ons betreft. Daarom krijgen ook jongeren met een beperking speciale aandacht in deze samenwerking en hopen we dat zij zich sterker gaan voelen, met sportidolen die naast hen staan”, zegt Monsma. Uit gesprekken met jongeren werd duidelijk dat zij sporters als betrouwbare rolmodellen zien op het gebied van sport en bewegen en leefstijlfactoren als voldoende slaap en voeding. “Dat we jongeren laten inspireren door de atleten van TeamNL is in deze samenwerking daarom echt een gouden kans.” Om jongeren te bereiken wordt onder andere Olympic Moves
Winnen met sport
– de grootste schoolsportcompetitie in het voortgezet on-
Volgens Gerard Dielessen, algemeen directeur van
derwijs, georganiseerd door NOC*NSF en de KVLO (verte-
NOC*NSF, sluit de ambitie van de Gezonde Generatie naad-
genwoordiger van de LO-docenten in Nederland) – door de
loos aan bij de overtuiging van de sportkoepel: we winnen
Gezonde Generatie omarmd. Dit programma wordt verbreed
veel met sport. “Wij maken Nederland sterker met de kracht
en verrijkt naar een podium waar je kunt ontdekken wat je
van sport. Op die manier dragen wij met overtuiging bij aan
leuk vindt, waar je je talenten kunt ontplooien en waarmee je
de ambitie om in 2040 de gezondste generatie van de wereld
meer uit je leven kunt halen. En dat is precies wat Monsma
te hebben. Vandaar dat wij graag samenwerken met de ge-
met de Gezonde Generatie voor ogen heeft. “Oud-judoka
zondheidsfondsen die deze ambitie samen met vele anderen
Ruben Houkes verwoordt dat altijd zo mooi: ‘Het gaat niet
willen realiseren.”
om beter worden dan een ander, maar om beter worden dan gisteren.’ ”
De samenwerking tussen de Gezonde Generatie en NOC*NSF wordt ondersteund door Nederlandse Loterij. De
Houkes was met zijn marketingbureau 2Basics gevraagd om
neergelegde ambitie past volgens Joost Zuure, Head of Spon-
mee te denken over de strategie van de Gezonde Generatie.
soring & Beneficianten, precies bij de missie van Nederlandse
Hieruit ontstond het idee om de Gezonde Generatie te kop-
Loterij om bij te dragen aan een gelukkig, gezond en sportief
pelen aan TeamNL. Daar had Houkes een duidelijke gedachte
Nederland. “Jaarlijks investeren we zo’n 60 miljoen euro
bij: “Onze strategie leunde op twee pijlers: richt je op die
in de Nederlandse sport en gezondheidsfondsen. In deze
groep waar je de grootste gezondheidswinst kunt boeken
samenwerking komen deze twee werelden, sport en goede
én verbind je aan een vehikel wat altijd rijk is en waarmee je
doelen, bij elkaar en worden doelen verenigd. Nederlandse
naar de doelgroep toe op een aantrekkelijke manier meerde-
Loterij is trots dat zij een verbindende rol heeft vervuld en
re thema’s kunt aanraken. Zo kwamen wij uit bij TeamNL.”
dat zij kan investeren in het gezamenlijke programma. Samen
2Basics gaat de samenwerking tussen de Gezonde Genera-
hebben we nog meer kracht om de ambitie, de gezondste
tie en NOC*NSF ondersteunen met een sterk programma,
generatie ter wereld in 2040, waar te maken.” ■
dat vooral gericht zal zijn op het vmbo. Houkes ziet dat NOC*NSF de boodschap van de Gezonde Generatie daarbij verder kan brengen.
65
interview
Rico ten voeten uit “Bij hem kan het altijd hoger, meer”
“Als je wint, heb je vrienden. Rijen dik, echte vrienden”, schreef Hennie Vrienten van Doe Maar ooit al. Maar ondanks nieuwverworven vriendschappen, is Verhoeven altijd loyaal gebleven aan de mensen die er voor hem waren in goede én slechte tijden. Zoals jeugdvriend John Hasny. DOOR RENATE VERHOOFSTAD
66
67
FOTO: JAN DE GROEN
interview
H
Te lief? Al wordt ook in die tijd nog wel eens aan zijn talent getwijfeld.
asny leerde Verhoeven ooit kennen in
“Hij zou niet hard genoeg zijn. Vroeger dachten veel mensen
de sportschool van Rico’s vader. Hij
daarom dat hij het niet zou redden. Maar hij is er zelf altijd in
ziet hem als mannetje van zeven nog
blijven geloven en kijk eens waar hij nu staat. Ik vind het heel
binnenkomen. Meteen is er die klik.
mooi om te zien. En ben supertrots op hem.” Toch wordt het
Ondanks een leeftijdsverschil van ze-
argument – “te lief” – nog wel eens opgevoerd als verklaring
ven jaar. Ze groeien uit tot gezworen kameraden, zowel bin-
voor het feit dat Verhoeven bijna geen knock-outs op zijn
nen als buiten de gym. Erg serieus gaat het er in die begintijd
naam heeft staan. Hasny verdedigt. “Als je zijn laatste vijf
nog niet aan toe: “Keken we tijdens de techniektraining met
jaar bekijkt, zie je dat bijna al Rico’s partijen vroegtijdig zijn
een schuin oog naar Dragon Ball Z, een populaire Japanse
gestopt. En dan zie je ook echt die drive in zijn boksen. Die
animatieserie in die tijd. Dan kregen we natuurlijk wel te
pit. Kijk, mensen vinden een knock-out de mooiste manier
horen dat we moesten opletten. Vooral ik”, lacht Hasny, die
om een bokspartij te eindigen. Maar ik vind het juist zo mooi
in die tijd zijn jongere vriend nog nét aankan met kickboksen.
dat Rico vaak pas toeslaat tijdens de derde ronde. Hij tankt ze helemaal leeg. Zo’n Badr ook hè! Die zoekt z’n kansen
Maar niet veel later begint Rico reuzenstappen te maken.
vooral in de eerste ronde. Anders wordt het heel moeilijk om
Ook het trainen wordt serieuzer. Hasny: “Toen hij twaalf
van Rico te winnen. Rico is een soort diesel, die wordt in zo’n
was, moest hij al tegen mannetjes van vijftien. Dat was toen
wedstrijd steeds beter.”
best een verschil. En toen hij achttien was, bokste hij al tegen een man van boven de dertig. Die partij heeft-ie toen
Hoe is het om te moeten toekijken terwijl je vriend in de
gewonnen. Ik weet nog dat iedereen gek werd op de club, zo
ring klappen krijgt? “Dat is best heftig, ja. Dat je in zo’n zaal
van: Wauw… Dit is te gek!”
zit. En natuurlijk zit je ook wel eens naast een fan van de tegenstander. Dan merk ik dat het soms best hoog zit en dan ga ik ook dingen roepen. Ik ben trouwens niet agressief. Ik scheld ook niet. Dat zal ik nooit doen. Ik zal ook nooit een tegenstander kleineren. Zoals andersom met Rico wel is gebeurd. Het zijn wat mij betreft gewoon allebei vechters. En ja, natuurlijk wil ik dat Rico wint.”
Geen spat veranderd Het mooie is dat er al die jaren eigenlijk niets is veranderd. Ze bellen, appen dagelijks en proberen iedere week af te spreken. Hangen ze een beetje aan het zwembad bij Rico in de tuin of ze zoeken een beachclub in Scheveningen op. Er zijn de afgelopen jaren nieuwe vrienden en zeven wereldtitels bij gekomen, maar Rico is nog dezelfde als vroeger. “Ik vind wel dat andere mensen veranderen. Ik word zelf bijvoorbeeld regelmatig gebeld. Of ik even een handtekening kan regelen of dat Rico bij de opening van een sportschool aanwezig kan
“Rico is een soort diesel, die wordt in zo’n wedstrijd steeds beter” JOHN HASNY
68
“Gingen al zijn vriendjes met mooi weer naar het zwembad, dan zat Rico in de gym” JOHN HASNY
Rico soms moeilijk om te accepteren. “ ‘Waarom ga je niet stoppen? Jij hebt zo veel meer in je mars’, zegt hij dan. Ik weet dat hij het goed bedoelt. En in zekere zin heeft hij ook wel gelijk. Dat er meer in zit. Maar ondertussen ben ik wel gelukkig met wat ik doe. Voor hem is dat niet te begrijpen. Bij hem kan het altijd hoger, meer. Heeft-ie zijn eigen sportschool, dan moet er ook een restaurant komen. En nu wil hij in films gaan spelen.”
Positief voorbeeld Het is Verhoeven ten voeten uit: een loyale vriend, een sportman met superfocus en als zakenman rechtdoorzee. Hasny: “Daar sta je echt van te kijken, hoor, als hij iets probeert te regelen en je bent daarbij. Hij zegt gewoon wat hij wil en hij krijgt het ook nog. Hij is trouwens ook een heel goede vader.” Dat Verhoeven binnen het circuit van het kickboksen niet altijd de waardering krijgt die hij verdient, doet hem soms wel zeer. “Ze vergelijken
zijn. Dat doe ik liever niet. Het is natuurlijk best heftig als
hem altijd maar met Badr. Zeggen ze: ‘Jij bent niet dit, je
je steeds zo veel mensen op je af krijgt. Iedereen wordt
bent niet dat.’ Ze vergeten dat Rico de sport veel groter
daar wel een beetje anders van. Hij wil bijvoorbeeld niet
heeft gemaakt. Ook doordat hij benaderbaar is en zich
gestoord worden als hij aan het eten is. Dan zegt-ie: ‘Ik
als een ambassadeur gedraagt. De deuren zijn openge-
kom straks wel.’ Maar dan krijg je dus dat mensen op
zet en dat was ook zijn bedoeling. Dat mensen die nooit
een meter afstand gaan staan wachten totdat hij klaar is.
naar kickboksen keken het nu wel volgen en interessant
En dan maken ze foto’s van dat hij aan het eten is. Dat
vinden. En zelf gaan kickboksen. En kinderen ook.
is best heftig, hoor. Maar qua karakter is hij geen spat
Ouders zeiden vroeger misschien: ‘Mijn kind mag niet
veranderd. Even gedreven als altijd.”
op kickboksen, want dat is een louche sport en dan leer ik agressie aan.’ Je hebt nu een heel ander voorbeeld.
Als Hasny, behalve amateur-kickbokser ook een uitste-
Rico laat zien dat agressie buiten de ring er niet bij hoort.
kend breakdancer, op stap ging, bleef Rico vaak thuis.
Maar fit zijn wel. Hij is echt een positief voorbeeld.” ■
“Ja, een enkele keer ging-ie mee naar de Hollywood Music Hall in Rotterdam of gingen we samen op stap in Renesse. Maar dan dronk hij niet. Dat is op die leeftijd best opvallend. Gingen al zijn vriendjes met mooi weer naar het zwembad, dan zat Rico in de gym.” Hasny herinnert zich een zomervakantie, met wat vrienden op Gran Canaria. Zelfde verhaal. “Dan lagen wij de ochtend na een avondje stappen nog in bed, maar dan was Rico al in de gym. En als wij even later naar het strand liepen, hoorde ik in het voorbijgaan die enorme klappen op de bokszak.” De gedrevenheid zat er altijd al in. Om de beste te worden, het hoogste te halen, nooit genoegen te nemen met minder. “Ik ben sneller tevreden.” Hasny is al achttien jaar werkzaam bij een bouwbedrijf, waar hij dorpels en vensterbanken van composiet maakt. “Ik wil dit werk misschien ook niet voor de rest van mijn leven blijven
“Rico laat zien dat agressie buiten de ring er niet bij hoort. Maar fit zijn wel” JOHN HASNY
doen, maar ik kies voor het veilige, denk ik.” Dat vindt
69
partner
Een goed begin is het halve werk Sterk met Campina
In 2015 betrad Campina met de campagne ‘Sterk met Campina’ het sportdomein. Sindsdien is de zuivelproducent partner van NOC*NSF. “Telkens weer weten we elkaar te vinden om Nederland te inspireren om fit te blijven, gezond te eten en lekker te bewegen”, vertelt Carien de Bas-van Middelaar, marketingmanager bij Campina.
N
ederland is een actief land. Ongeveer 10 miljoen mensen sporten minimaal één keer per week. Uit onderzoek blijkt dan ook dat Nederlanders zich graag fit voelen. “Het voelt
goed om je dag sterk te starten”, legt De Bas-van Middelaar uit. “Door te beginnen met een goed ontbijt en een beetje beweging, voel je je de rest van de dag al een stuk lekkerder. Daarin kan Campina een rol spelen, want beweging en gezonde voeding gaan hand in hand. Wij vinden het belangrijk om alle Nederlanders daarbij te helpen. Niet alleen de topsporters, maar heel sportend Nederland.” Een mooi voorbeeld is een video van Campina over Frank. Om de dag sterk te beginnen, neemt hij ’s ochtends een duik in het water waaraan zijn huis gelegen is. Met zijn ochtendritueel inspireerde hij zijn buren, waardoor zij nu elke ochtend gezamenlijk een stuk zwemmen. Naderhand ontbijt hij met Campina kwark
EPKE ZONDERLAND, CHEF-KOK VAN PAPENDAL ERIK TE VELTHUIS EN DAFNE SCHIPPERS ZIJN NAUW BETROKKEN BIJ DE ONTWIKKELING VAN NIEUWE CAMPINAPRODUCTEN.
70
en zo begint hij fris en scherp aan zijn dag. “Dat is mooi om te zien en erg inspirerend”, aldus De Bas-van Middelaar. “Frank voelt zich lekkerder als hij de dag sterk start, maar dat geldt ook voor Epke Zonderland en Dafne Schippers. Zij waren samen
met Erik te Velthuis, de chef-kok van Papendal, betrokken bij de ontwikkeling van de eerste Campina kwark, die we in 2016 op de markt brachten. In kwark zit veel proteïne, wat goed is voor het herstel van spieren. Het bevat ook calcium, B2 en B12, waardoor het een rijk voedingsmiddel is dat goed past in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Zo keken we heel concreet naar hoeveel proteïne de kwark precies moest bevatten én naar de milde smaak. Het is een eer om met zulke sympathieke, toegankelijke internationale topsporters te mogen werken. Ik geloof ook echt in hun kracht bij het inspireren van Nederland.”
“Beweging en gezonde voeding gaan hand in hand”
Dafnes favoriet: in drie stappen een topontbijt Een healthy bowl met Campina kokoskwark, vijgen, noten en lavendelhoning – dát is het favoriete ontbijt van Campina-ambassadeur Dafne Schippers.
CARIEN DE BAS-VAN MIDDELAAR, MARKETINGMANAGER CAMPINA
Dafne: “Soms heb ik na een training zin om direct op de bank te ploffen. Zo’n snel recept voor een ontbijt boordevol eiwitten, wat zorgt voor een goed herstel, biedt dan zeker uitkomst.”
Extra belangrijk Vanuit de topsporters wil Campina de doorvertaling maken naar heel sportend Nederland, zoals Frank. Carien de Bas-van Middelaar: “Het is onze missie om de veerkracht van Nederland te voeden, elke dag weer. En dat is nu des te relevanter, want we zien dat in deze andere tijden mensen minder zijn gaan sporten en velen hun gebruikelijke routine kwijtraakten.” Toch heeft ze er veel vertrouwen in dat sportend Nederland weer geïnspireerd raakt. “Dit najaar hebben we een grote supermarktactie waarmee je een Garmin Smartwatch kunt winnen. Ook zetten we met Radio 538 een grote 10.000 stappen-Challenge op. Op deze manier brengen we mensen concreet in beweging. Met Campina kunnen we tenslotte veel Nederlanders bereiken en ons verhaal vertellen. Bij zeven van de tien huishoudens staan we op de keukentafel.”
De perfecte start van Dafne Zo ook bij Campina-ambassadeur Dafne Schippers, de wereldkampioene op de 200 meter van 2015 en 2017. “Ik start mijn dag altijd best wel rustig aan”, vertelt ze. “Ik sta rustig op, vervolgens ga ik even douchen en dan ontbijt ik meestal tussen acht en negen uur. Ik houd van een sterke en frisse
- - - -
Wat heb je nodig? 200 gram Campina kokoskwark 2 vijgen, in vieren gesneden 25 gram hazelnoten, ongezouten 1 eetlepel (lavendel)honing
Je maakt het zo: 1. Doe de Campina kokoskwark in een schaaltje. 2. Beleg met de vijgen en noten. 3. Druppel de honing erover. Start je dag sterk met kwark. Eet smakelijk!
start van mijn dag. Daarom ontbijt ik met Campina kwark, die is van nature rijk aan proteïne. Dat is precies wat ik nodig heb om optimaal te herstellen en weer klaar te zijn voor een nieuwe trainingsdag. Voor mij is dat de perfecte start, waarna ik mijn ochtendtrainingen ga doen. Zo wil ik ervoor zorgen dat ik elke dag weer een stukje beter word en daarbij is routine gewoon heel belangrijk. Mensen zeggen niet voor niks dat een goed begin het halve werk is!” ■
71
achtergrond
forma Sportlandschap
De 323 sporten van Nederland
Het sportlandschap van Nederland is diverser dan menigeen voor mogelijk zal houden. Bij een presentatie van de sportdeelnamecijfers in coronatijden, begin juni, gaf Richard Kaper, Manager Sportparticipatie van NOC*NSF, een opvallend lijstje vrij over het aantal sporten in Nederland. Het ging om een Excel-document met het ongekende cijfer van 323Â sporten, van acrobatiek tot zwemmend redden. DOOR JOHN VOLKERS
72
at van
73
achtergrond
óór de A van atletiek, op positie twaalf, zaten maar liefst elf andere sporten. Acrobatiek, aerial hoop, aerial silk, aerobics, aikibudo, aikido, airsoft, all style karate, American football, American kenpo en Argentijnse tango. En dan waren ze acrogym nog vergeten. Zwemmen was de voorlaatste sport op de lijst: nummer 322.
In de marktonderzoeken van Ipsos, onderdeel van de meting voor de NOC*NSF Sport Deelname Index (SDI), wordt aan mensen tussen de vijf en tachtig jaar gevraagd of zij aan sport doen (voorwaarde vier keer per maand) en zo ja, welke. Kaper: “Je kunt 45 gestandaardiseerde, overbekende sporten aankruisen. Als jouw sport er niet bij staat, dan kun je achter de optie ‘anders’ jouw tak van sport invullen. Mensen zijn daar best fanatiek in. Als je stelt dat dansen genoeg is, dan komen ze zelf met zumba, ballroom, Argentijnse tango,
We vroegen Richard Kaper of dit de maximale lengte van
buikdansen of biodanza. Er is zo veel op dat vlak. Ik vergeet
de lijst was. “Hij is niet limitatief”, licht hij toe. “Hij kan nog
er ongetwijfeld nog een paar.”
langer.” We groeven in het eigen hoofd en kwamen met de vinger langs de lijst tot drie missers: viking run of obstacle
Met die uitputtende werkwijze is door Ipsos en NOC*NSF
run, modieus onder jongeren, waar is die? Kolven, een tra-
het enorme aantal van 323 sporten op een Excel-formulier
ditionele en stokoude Noord-Hollandse sport, te vergelijken
terechtgekomen. Voor de liefhebber een feest om doorheen
met de in het zuiden gerespecteerde volkssport beugelen, en
te bladeren en de hersenen te laten kraken. Voortdurend
die zelfs een officieel bij NOC*NSF aangesloten bond heeft,
moet Google worden aangesproken om te begrijpen waar
de Koninklijke Nederlandsche Kolfbond. En waar was het
deze sporten voor staan. Chi Neng Qigong, B113, goalcha,
fierljeppen, de Friese sport die uit het zoeken van kieviets
Gyrokinesis, insanity, jodo, krav maga, kyokushinkai, Milon
eieren is voortgekomen?
Cirkel, naginata, piloxing, PortDeBras, showdown, sibpalki, wipschieten en Xcore. Zelfs Jeroen Grueter, sportjournalist
Hersenkrakers
van de NOS en finalist van De Slimste Mens, breekt er zijn
De samenstelling van de Nederlandse top 323 heeft, zo legde
hoofd over. Slechts krav maga doet een belletje rinkelen.
Kaper uit, te maken met de aanvullingen vanuit het markt
“Een Israëlische zelfverdedigingssport”, zegt de voetbalre-
onderzoek dat peilbureau Ipsos maandelijks houdt. Daardoor
porter als ik hem bel. “Correct”, antwoord ik. “Tien seconden
heet de lijst ‘organisch’ te zijn. Het is levend. Het kan groeien.
erbij”, zou Philip Freriks als quizmaster aan Jeroen melden.
Van krimpen lijkt geen sprake.
De 323 beoefende sporten in Nederland 74
1 Acrobatiek 2 Aerial Hoop 3 Aerial Silk 4 Aerobics 5 Aikibudo 6 Aikido 7 Airsoft 8 All Style Karate 9 American Football 10 American Kenpo 11 Argentijnse tango
12 Atletiek 13 Autocross 14 Autosport 15 Baanwielrennen 16 Badminton 17 Ballet 18 Ballonvaren 19 Ballroom 20 Bankdrukken 21 Baseball 22 Basketball
23 Beach Handball 24 Beach korfbal 25 Beach rugby 26 Beachtennis 27 Beachvoetbal 28 Beachvolleybal 29 Beebal 30 Bergwandelen 31 Beugelen 32 Biatlon 33 Bikram Yoga
Fitness meest beoefend
aanwakkert, hebben zo hun effect op de gezondheid van Ne-
De lijst van meest beoefende sporten is ook organisch, zegt
derlanders. De gezonde zestiger, niet (meer) rokend en veel
Kaper. Soms, als zeer vaak bij Ipsos het vakje ‘anders’ wordt
trappend, is er een van. Fit is het nieuwe rijk.
aangekruist, krijgt een sport een plek onder de 45 groten. Dat is bijvoorbeeld met yoga gebeurd. Kaper: “Dat werd een
Niches
aantal jaren geleden nog niet als een sport gezien, maar is
Naast de reuzen zijn er de vele niches gekomen, die soms zijn
nu een van de grotere op onze lijst van sporten.” Yoga staat
veroorzaakt door reorganisaties. Vroeger was er één Neder-
negende in de top tien van meest beoefende sporten, volgens
landse budobond waaronder al die vele kleine vechtsporten
de meting van 2019, die NOC*NSF in juni publiceerde. De
huisden. Kaper: “Die bond knalde uit elkaar. Er zijn nu mis-
beheersingssport, vrij van competitie en haast, heeft 513.000
schien wel veertig do-specialismen.”
beoefenaren. Het is bijna een verdubbeling van het aantal uit
We zoeken op de lijst van 323. Van aikibudo tot wado ryu
2013, toen de metingen begonnen. Toen telde yoga 274.000
komen we op 36 vechtvarianten, waarbij onder de vlag van
beoefenaren.
nationale sportkoepel NOC*NSF (77 bonden, 22.453 verenigingen en 4,27 miljoen sporters) maar zeven bonden zijn ge-
De lijst van meest beoefende sporten wordt gedomineerd
registreerd: Aikido Bond Nederland, Nederlandse Boksbond,
door fitness. De categorie ‘individueel en binnen’, zeg maar
Federatie Oosterse Gevechtskunsten, Judo Bond Nederland,
het gewone sportschoolbezoek, staat op één met 2.997.000
Karate-Do Bond Nederland, Taekwondo Bond Nederland
sporters (dat was 2,3 miljoen in 2013). Op plekje zeven staat
en worstel- en krachtsportfederatie KNKF. Er is ook een
fitness ‘binnen met groep’, goed voor 834.000 (was 523.000).
niet-erkende Nederlandse Olympische Worstel Bond en daar
Voor het goede begrip: er is ook fitness ‘buiten’.
lezen we op de site over worsteltakken die niet bij Ipsos zijn gemeld: pankration, grappling, alysh, kazak kuresi, pahlavani
In de top vijf vinden we na fitness als eeuwige tweede wan-
en turkmen goresh.
delen (2,53 miljoen), gevolgd door zwemmen (1,59 miljoen), hardlopen (1,40 miljoen) en fietsen (1,17 miljoen). Het zijn
NOC*NSF heeft voor het goede overzicht in dat enorme
de pijlers onder het Nederlandse ‘ik-sport-voor-mijn-ge-
sportlandschap een eigen methode ontwikkeld. Dat was
zondheid-model’, dat steeds meer van wedstrijdsport naar
nodig bij de heropening van het sportleven na de eerste
onafhankelijk bewegen gaat. Opvallend daarbij is dat de Ne-
coronagolf op 1 juli. Kaper: “We hebben al die 323 sporten
derlander dit wel erg graag samen doet; hardlopen en groupe
ondergebracht in clusters. Anders wordt het onwerkbaar.
in het park, wandelen met een vaste groep onder leiding
De voornaamste clusters? Binnen en buiten, individueel of in
van een wandelcoach, fietsen met een vaste groep vrienden
teamverband, wel of geen afstand, contact dan wel geen con-
en eindigen bij het café. De trimrage uit de jaren zeventig
tact. Met onze twaalf clusters hebben we ruwweg negentig
en de wielerkoorts die al dertig jaar lang zondag na zondag
procent van het Nederlandse sportaanbod afgedekt.”
34 35 36
55 Bowls 56 Brazilian Jiu-Jitsu 57 Breakdance 58 Bridge 59 Buikdans 60 Buitenrijden paardensport 61 Buitensporten fitness 62 Capoeira 63 Carambole
37 38 39 40 41 42 43
Biljarten Biodanza BJJ (Brazilian JiuJitsu) BMX Bobslee Boccia Body Attack Body Balance Body Ballet Body Combat
44 Body Pump 45 Body Sculpture 46 Body Step 47 Body Vive 48 Bodybuilding 49 Bodyshape 50 Boksen 51 Bootcamp 52 Bossabal 53 Boulderen 54 Bowlen
64 Cardiotraining 65 Cheerleaden 66 Chi Neng Qigong 67 Chu Yu Do 68 Circus 69 Cricket 70 Cross circuit 71 Cross Fit 72 Cross skaten 73 Crossminton 74 Curling
75
achtergrond Rick Jacobs, 24, Leeuwarden, turnen
Voor mij staat alles in het teken van de Spelen van Parijs, in 2024” we voor zeven weken naar Australië. Eerst vijf weken een trainingskamp in Gold Coast. Daarna tien dagen naar Melbourne voor de wereldbeker, die Epke won en waarmee hij zich vrijwel zeker voor de Olympische Spelen plaatste. Daarna ben ik met coach
FOTO: DUTCH GYMNASTICS
Knibbeler nog naar Osaka geweest, een trainingskamp in het grote turnland Japan. Hoe vet is dat? In de coronapauze liep ik hard. Niet echt mijn ding. Ik probeerde thuis mijn kracht op niveau te houden. Half mei konden we weer de zaal in. Dat werd rustig opbouwen, want het kan je blessures opleveren als je te snel wilt. Ik specialiseer op vier toestellen: vloer, ringen, sprong en brug. Rek en voltige doe ik ernaast, maar dat zijn niet mijn “Het is trainen, trainen, voor een doel
Epke Zonderland, zijn coach Daniel
sterkste punten. Ik wil naar de EK in
dat we met potlood in de agenda heb-
Knibbeler en de fysiotherapeut bleven.
Bakoe en train nu volle bak. Er zijn nog
ben gezet. Dat is de Europese titelstrijd
Maar de finales zijn daar niet geturnd.
twee kwalificatiewedstrijden te gaan.
eind dit jaar, in december, in Bakoe,
Vervolgens zijn we zeven, acht weken
Als ik me niet plaats, dan heb ik in elk
Azerbeidzjan. Die stad hebben we in
niet in de zaal van Heerenveen geweest.
geval een heel serieuze trainingsperiode
maart dit jaar overhaast verlaten, toen
Dat was een lastige tijd. De deur was
achter de rug. Voor mij staat alles in
we er met de Nederlandse mannen-
gesloten. Ook voor de topsport.
het teken van de Spelen van Parijs, in
ploeg waren voor de wereldbeker.
Ik had een opwindende tijd achter de
2024.”
Plots brak de coronacrisis uit. Alleen
rug. Om Epke te ondersteunen gingen
75 Dammen 76 Danssport 77 Dartsport 78 Deltavliegen 79 Denksport+B113 80 Disc golf 81 Discuswerpen 82 Drakenbootsport 83 Dressuur 84 Driebanden 85 Duiken
76
86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96
Endurance Eventing Field schieten Fietscross Fitness Flagfootball Floorball Freediven Freerunning Freestyle Voetbal Frisbee
97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107
Gaelic Football Gewichtheffen Go (denksport) Goalball Goalcha Goju-ryu Golfsurfen Groepsfitness Gymnastiek Gyrokinesis Handbal
108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118
Handbiken Handboogschieten Hapkido Hardlopen Hatha Yoga Hinkstapspringen Hip Hop Hockey Honkbal Hoogspringen Horden atletiek
Bram Meijer, 25, Enschede, padel
Padel gaat ook in Nederland heel groot worden” “Ja, ik ben de padeltopper van Neder-
De sport is zeer laagdrempelig, voor
Ik streef naar een plek bij de beste
land. Drie jaar op rij kampioen. Mijn
prestatief jong en recreatief oud. En het
honderd van de wereld. Nu staan Uriël
maat is Uriël Maarsen. Padel wordt met
is de snelst groeiende sport van Ne-
en ik bij de beste 200. Ik woonde de
dubbels gespeeld. Het is een kruising
derland. Elk jaar verdubbelt het aantal
voorbije twee jaar in Spanje, in Bilbao.
van tennis en squash. Waar je bij tennis
leden dat nu onder de tennisbond, de
Om beter te worden. Ik stond op het
heel wat lessen nodig hebt voor je een
KNLTB, valt, evenals het aantal banen.
punt naar Madrid te verhuizen, om
wedstrijd kunt spelen, ben je met een
Padelparken, zelfs indoor op indus-
nog beter te gaan presteren, maar toen
uurtje oefenen wel klaar voor een potje
trieterreinen, schieten de grond uit. In
kwam corona en was het terug naar
padel. Het is gemakkelijker, omdat het
Spanje, het grote land van de sport die
Enschede. Grappig om te weten is dat
racket dichter bij de hand ligt. Er wordt
in Mexico is ontstaan, is het de tweede
ik ook de nummer één van Duitsland
onderhands geserveerd, dus je kunt
sport van het land, achter voetbal. Zo’n
ben. Een Nederlander, nummer één in
altijd redelijk retourneren. Dat is een
6- à 7 miljoen mensen doen daar aan
Duitsland, mooi toch?”
groot verschil met tennis. De puntentel-
padel. Ik verwacht dat het in Nederland
ling, met deuce, is hetzelfde.
net zo groot gaat worden.
119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129
Horseball Hurling Hydrofoilen Iaido IJshockey IJssleeën Indoorroeien Inline skaten Insanity Jazz Jetskiën
130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140
Jeu de Boules Jiujitsu Jodo Judo Kaatsen Kajakken Kanovaren Karate Karten Kegelen Kendo
141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151
Kettelbell Kickboksen Kitesurfen Klaverjassen Klimsport Klootschieten Kobudo Koersbal Kogelslingeren Kogelstoten Korfbal
152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162
Krachtsport Krav Maga Kruisboogschieten Kundalini Yoga Kung-Fu Kunstrolschaatsen Kunstschaatsen Kyokushinkai Lacrosse Landscouting Langlaufen
77
achtergrond Djazzmin Trabelsi, 22, Purmerend, handbal
Op 1 juli mochten we weer voluit, full contact, echt handbal” We hadden het in de play-offs willen goedmaken. Daar kwam het niet van. Helaas. In mei gingen we weer een beetje buiten handballen. Op afstand van elkaar,
FOTO: PATRICK HOOGERVORST
overgooien en zo. Op 1 juli mochten we weer voluit, full contact. Echt handbal, wat een fysieke, duellerende sport is. De competitie begint weer op 12 september, tegen Fortissimo, een promovendus. Het zal vreemd zijn. Wij trekken thuis volle sporthallen, maar nu mogen er slechts 100 of 150 mensen komen kijken. Onze hal is intiem. Toeschouwers kunnen de speelsters bijna aanraken. Dat is er nu zeker niet bij. In de wedstrijd is het er vol op. Daarna is het volgens de regels meteen weer anderhalve meter “Het was een bittere pil, toen de hand-
punten verschil. Thuis hadden we met
afstand houden van elkaar. We ontsmet-
balcompetitie half maart werd afgebro-
één goal verschil gewonnen. Grandioze
ten de ballen, die vol hars zitten. Getest
ken. Ook daarom zien we zo uit naar
dagen waren dat.
worden wij niet. Is te duur voor een sport
het nieuwe seizoen, dat half september
Op zaterdag 14 maart moesten we de
als de onze. Mijn vriendin, [international,
begint. Wij, ik bedoel mijn club JuRo
halve finale om het eredivisiekampioen-
JV] Delaila Amega, speelt in Duitsland,
Unirek VZV uit de Noord-Hollandse dor-
schap spelen tegen Cabooter Venlo. Maar
bij Dortmund. Die gaan straks voortdu-
pen ’t Veld en Zijdewind, speelden onze
die wedstrijd ging eruit en daarmee was
rend de grens over, voor de Champions
laatste wedstrijd in Spanje. Het was de
het seizoen gedaan, waarin wij een best
League. Als dat maar goed gaat. Wij
Europese uitwedstrijd in het EHF Chal-
aardige kans maakten. We versloegen
gaan met JuRo pas in november Euro-
lenge Cup-toernooi tegen Granollers,
de landskampioen VOC, thuis. Maar
pees handballen. Afwachten maar.”
Spaanse profs. We verloren met zes
verloren van Venlo, tweemaal, onnodig.
163 164 165 166 167 168 169
Latin dance Lifesaving sport Linedance Luchtscouting Marathon Martial Arts Mennen paardensport 170 Midgetgolf 171 Miha Bodytec 172 Milon Cirkel
78
173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183
Mindfulness MMA Modelvliegen Moderne dans Motorcross Motorsport Mountainbiken Naginata Netball New Age Kurling Nordic walking
184 Nunchaku 185 Onderwaterhockey 186 Oosterse vechtsporten 187 Oosterse Wapentraining 188 Ovalracing 189 Paaldansen 190 Paardensport 191 Padel 192 Paintball
193 Parachute springen 194 Pencak Silat 195 Personal training 196 Petanque 197 Pickleball 198 Pilates 199 Piloxing 200 Poker 201 Polsstokhoogspringen 202 Pool 203 PortDeBras
Marco van Breemen, 53, Uitgeest, krav maga
Bij krav maga werkt het twee kanten op” “Wij hebben in Noord-Holland en Friesland liefst 1.200 leden die aan krav maga doen. Het is een Israëlische zelfverdedigingssport, waarbij de technieken zodanig zijn dat jong en oud ervan gebruik kunnen maken. De sport kent zijn oorsprong in de Tweede Wereldoorlog. Een Joodse man uit Bratislava, Imrich Lichtenfeld, had aan boksen, worstelen, turnen en zwemmen gedaan. Hij zocht naar een manier om tijdens razzia’s weerwerk te kunnen bieden. Het gaat om instinctmatige, wapenloze verdediging, zelfs wegrennen is er een. Maar als de buik of het hoofd wordt aangevallen, dan gebruik je de armen. Je steekt van nature je handen uit, om te pareren. Je vecht alleen terug als het serieus nodig is. Mijn vrouw en mijn dochter doen dezelfde sport. Dat is twee keer per week naar de sportzaal. Je hoeft geen speciale kleding aan, zoals in taekwondo en karate, sporten die ik ook heb beoefend. Gewoon een sportbroekje, sportschoenen en een shirt, met ons logo. Het sportdoel is: fit worden door jezelf op deze manier te verdedigen. En je verdedigt jezelf door fit te worden.
in de zaal. We kennen ook geen wedstrijdvormen. Het
Bijzonder fit zelfs. Dat is de bonus. Het werkt twee
is puur trainen. In onze trainingen bootsen we stress na
kanten op bij krav maga.
door tijdens een krachtoefening iemand enkele keren
Krav maga kent uitdagende oefeningen. Als je op straat
aan te vallen.
wordt aangevallen, met bijvoorbeeld een mes, dan ont-
Ik was effectenhandelaar, 28 jaar lang. Nu ben ik
staat er stress en krijg je een fysieke reactie. Op straat
instructeur. We zijn aangesloten bij Krav Maga Global.
zijn er geen regels. Als iemand je keel dichtknijpt, rea-
Eyal Yanilov is de man bij wie wij, als experts of gradu-
geer je door in zijn ballen te trappen. Dat doen wij niet
ates, trainen. Je begint als practitioner.”
204 205 206 207 208 209 210 211 212 213
Power walken Power Yoga Powerliften Qi gong Racerunning Raften Rally Reining paardensport Ricochet Ritmische Gymnastiek
214 Rodelen 215 Roeien 216 Roller Derby 217 Rolschaatsen 218 Rope Skippen 219 Rugby 220 Salsa 221 Satria Nusantara 222 Schaatsen 223 Schaken 224 Schansspringen
225 Schermen 226 Schermvliegen 227 Schietsport 228 Schoonspringen 229 Scouting 230 Shorttrack 231 Shotokan 232 Showdown 233 Sibpalki 234 Sjoelen 235 Skateboarden
236 Skeeleren 237 Skiën 238 Slagbal 239 Sloepen 240 Slowpitch 241 Snooker 242 Snorkelen 243 Snowboarden 244 Soccersquash 245 Softbal 246 Speerwerpen
79
achtergrond
Ela Hutten, 27, Dordrecht, lifesaving
Je moet er eigenlijk fulltime voor trainen, maar ik wil ook chirurg worden”
80
“Lifesavingsport is de competitieve variant van reddend
die afstand: 59,64 seconden. In mijn tijd als juniorzwemster
zwemmen. Ik ben geen strandwacht, ik werk als arts in oplei-
zat ik dicht tegen de limieten aan voor internationale kampi-
ding al 55 uur per week in het Albert Schweitzer ziekenhuis
oenschappen. Uit die jaren stamt mijn vriendschap met Kira
te Dordrecht. Daarnaast lig ik twintig uur per week in het
Toussaint, nu een internationale topper op de rugslag.
water. Maar ik heb wel zwemles gegeven aan statushouders.
In 2016 waren de WK lifesaving in Eindhoven. Er waren
Deze zomer nog, bij een azc in Winterswijk, heb ik een groep
5.000 deelnemers. Iedereen die onze sport voor het eerst
asielzoekers onderricht gegeven over de gevaren van het
ziet, vindt het waanzinnig. Je moet er, zoals in Australië
water. Want bij dat azc is een grote recreatieplas. Zij zien het
gebeurt, eigenlijk fulltime voor trainen. Maar ik wil ook
gevaar niet.
chirurg worden. Ik doe de sport erbij, dat vinden die Aussies
Lifesaving is groot in landen als Australië en Italië. Vorig jaar
maar merkwaardig. Nu onze wereldkampioenschappen
ben ik bij de Europese kampioenschappen in Riccione tweede
van deze zomer wegens corona zijn afgelast en naar 2022
geworden op de honderd meter, een van de tien zwembadon-
zijn verplaatst, en geen land de EK van 2021 lijkt te durven
derdelen in onze sport. Er zijn ook strandonderdelen. Op
organiseren, haken steeds meer lifesavingsporters af. Er zijn
die honderd meter trek je een gele reddingsboei mee, zo’n
geen evenementen om naar uit te zien. Ik train vaak alleen in
torpedo. Bij het keerpunt na vijftig meter klik je daar een pop
Dordrecht. Tot nu toe is het me dat waard geweest. Maar of
aan vast en zwem je terug. Ik heb het Nederlands record op
ik 2022 haal, weet ik niet. Het is moeilijk vol te houden zo.”
247 Spinning 248 Sportief wandelen 249 Sportklimmen 250 Sportvissen 251 Springen paardensport 252 Sprint atletiek 253 Squash 254 Stand up paddle (suppen) 255 Steppen
266 267 268 269
256 Streetdance 257 Survival 258 Synchroonzwemmen 259 Tackle Football 260 Tae bo 261 Taekwondo 262 Tafeltennis 263 Tai Ki Ken Do 264 Tai-Chi 265 Target Sprint schieten
270 271 272 273 274 275
Tennis Toerfietsen Toerschaatsen Toertochten watersport Total Body Workout Touwtrekken Trampolinespringen TREC paardensport Trefbal Trial
276 277 278 279 280 281 282 283 284 285
Triatlon TRX Turnen Twirlen Ultimate frisbee Urban Hockey Vechtsport Veldhandbal Veldhockey Veldrijden
Indra Bose, 53, Alphen aan den Rijn, yoga
Het verschil tussen yoga en sport is dat yoga het zelfherstellend vermogen activeert” “Ik leerde yoga kennen door mijn
nen, klassiek dan wel power, dan wordt
Indiase vader. Hij was een beoefenaar
het meditatief. Het gaat om bezinning
en in een periode dat het niet zo goed
en ontspannenheid.
met me ging, zei hij dat yoga me goed
Ik heb die aanzwellende golf van yoga,
zou doen. Ik was op een kruispunt in
met meer dan 500.000 beoefenaren nu,
mijn leven beland. Het was 2005, ik
nooit zo direct waargenomen. Ik werk
was 38 en een heel sportief iemand. Ik
op wisselende plaatsen, met het Dutch
deed aan windsurfen, tennis, squash,
Yoga Festival van 850 deelnemers op
en ook nu nog rijd ik op de racefiets.
Terschelling als jaarlijks terugkerend
Maar yoga greep mij, op een dieper
evenement. Het is in mijn ogen oppas-
niveau. Het heeft mij dichter bij mezelf
sen, net als in de fitnessindustrie, dat
gebracht, ik ervaar een gelukkiger
het zijn doel niet voorbij gaat schieten.
en gezonder leven. Yoga bracht me
Veel wordt yoga genoemd, om klanten
ook naar mijn roots in India. Ik was er
te winnen. Yoga is hip. Maar je mag
vaak geweest, als kind op vakantie. Nu
niet voorbijgaan aan de filosofie en de
ging ik solo. Ik heb er veel trainingen
positieve effecten op gezondheid, vita-
gedaan.
liteit, stressvermindering en bewustzijn.
Ik was beoefenaar maar werd docent,
Het verschil tussen yoga en sport is
al blijf je in yoga ook altijd beoefenaar.
dat yoga het zelfherstellend vermogen
Het imago van yoga is wat krom. Op
activeert. Yoga werkt in op de diepere
beteren. Politieagenten leer ik ontspan-
je hoofd staan, in spagaat splitten.
lagen.
nen, door in diensttijd even de ogen te
Maar het is de beheersing van lichaam
Yoga is laagdrempelig. Je kan het over-
sluiten en de ademhaling te controle-
en geest, waardoor je jezelf beter
al doen, ook in de natuur. Online zelfs.
ren. Yoga is inmiddels breed verspreid,
aanvoelt. Als je lang een houding kunt
Het dient vele doelen. Een wielrenner
van jong tot oud, bevolkingsbreed. Dat
aanhouden, rustig dan wel ingespan-
kan het doen om zijn hamstrings te ver-
was vijftien jaar geleden wel anders.”
286 Verdedigen op straatniveau 287 Verspringen 288 Vinzwemmen 289 Vissen 290 Voetbal 291 Volksdansen 292 Volleybal 293 Voltige paardensport 294 Vrije gewichten 295 Wado Ryu
296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306
Wakeboarden Wandel voetbal Wandelen Wandelsport Waterbasketbal Waterpolo Waterskiën Wedstrijdzwemmen Wegwielrennen Western Windsurfen
307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317
Wintersport Wipschieten Working Equitation Worstelen XCO fitness Xcore Yoga Zaalhandbal Zaalhockey Zaalvoetbal Zaktraining
318 319 320 321 322 323
Zeilen Zelfverdediging Zumba Zweefvliegen Zwemmen Zwemmend Redden
■
81
stoom afblazen
“De angst om te crashen is groter bij het fietsen dan in de auto” “De passie voor snelle auto’s en Formule 1 is er altijd ge-
Mijn vriend houdt gelukkig ook van Formule 1. We wonen
weest. Voor elke Grand Prix zat ik met mijn vader voor de
sinds een paar maanden samen en één van de eerste dingen
televisie, soms stonden we om vijf uur ’s ochtends op van-
die we hebben gedaan, is het aanschaffen van een racesi-
wege het tijdsverschil. Mercedes, mijn sponsor, regelde voor
mulator, met een mooi groot scherm erbij. Hij staat in de
mijn 23ste verjaardag een dag op het circuit van Zandvoort. Ik
trainingsruimte, naast mijn fietsapparaat. De eerste keer
mocht verschillende modellen uitproberen, met een instruc-
hebben we er meteen tweeënhalf uur achter gezeten. Dan zit
teur naast me. Eén van die instructeurs zei dat ik er aanleg
je ook wel goed onder het zweet, want het stuur geeft negen
voor had, en toen ben ik me gaan verdiepen in racelicenties.
kilo tegendruk. Meestal racen we tegen elkaar, maar als ik
Vorig jaar oktober heb ik na een tweedaagse cursus de eerste
tijd over heb, kruip ik er ook wel eens alleen achter. Ik kan de
gehaald. Dat betekent dat ik nu in principe wedstrijden kan
verleiding van een simulator in huis goed weerstaan. Fietsen
rijden in bepaalde klassen. De volgende stap is een Europese
gaat voor, daar is de rest van de dag omheen gebouwd. Als
licentie, waarmee ik op Europese circuits kan rijden.
er bezoek is, willen ze altijd even rijden. Mensen denken: Dat doe ik wel even. Maar dan merken ze al snel dat het tegen-
Het plezier in het racen is lastig te omschrijven, je moet het
valt. Het is best moeilijk om zo’n snelle auto op de baan te
eigenlijk voelen. De snelheid waarmee je over een circuit
houden.
scheurt en op de juiste manier de bochten probeert te pakken, kun je vergelijken met een afdaling op de fiets. De angst
Ik ga nu volle bak voor mijn fietscarrière en zie het autoracen
om te crashen is groter bij het fietsen dan in de auto, waar
als iets voor in de toekomst. Mijn droom is om een keer de
je met een ijzeren koord aan je stoel vastzit. Mijn vriend zegt
24 uur van Le Mans te rijden. Het kost alleen wel veel geld.
wel eens: ‘Geef Puck iets met vermogen onder haar reet en
Denk aan een auto, monteur, benzine, banden. Je kunt aan
ze wordt helemaal zen.’ Laatst zaten hij en een vriend bij mij
één dag trainen wel duizend euro kwijt zijn. Wat dat betreft is
in de auto, toen ik een ritje mocht maken in een pick-up met
het geen handige sport.” ■
400 pk, via via geregeld. Die jongens hebben zich aan alle hoeken van de auto vastgeklampt.
82
FOTO: ANP FOTO
“Ik kan de verleiding van een simulator in huis goed weerstaan. Fietsen gaat altijd voor” PUCK MOONEN
Puck Moonen 24 jaar Rosmalen wielrenner, sinds september 2019 onder contract bij Chevalmeire Cycling. BLAAST STOOM AF: met autoracen. NAAM: LEEFTIJD: WOONPLAATS: SPORTCARRIÈRE:
83
interview
“Het plezier gun je iedereen” dat sport en bewegen kan geven,
Totaalplatform Uniek Sporten maakt sport toegankelijk voor iedereen WWW.UNIEKSPORTEN.NL
84
Uniek Sporten is een digitaal platform, waarop iemand met een beperking met al zijn sportvragen terecht kan en het aanbod in buurt en regio kan vinden. Het platform is opgezet door Arjo Wijnhorst. Het streven is het totale sportaanbod in heel Nederland te omvatten, zodat een beperking voor niemand meer een belemmering hoeft te zijn om te gaan sporten.
A
DOOR EDDY VEERMAN
rjo Wijnhorst groeide op in een
menleving waarin iedereen kan meedoen, zijn een ze-
gezin met drie kinderen. “Met
gen. Aan de andere kant heeft het ervoor gezorgd dat
een broertje en een zusje. Bij mij
de vindplaats de laatste jaren moeilijker is geworden.
werd, nadat ze eerst dachten dat
Als ik tegenwoordig zou opgroeien als kind met deze
ik een lui kind was, de progres-
beperking, zou ik naar het regulier onderwijs gaan.
sieve spierziekte SMA geconstateerd. Mijn broertje
Dan is het zoeken naar een speld in een hooiberg,
is met dezelfde handicap geboren, zo ontdekten we
want waar vind je de Arjo’s van deze wereld als je ze
naderhand, maar dan in een zwaardere vorm, type 1.
aan het sporten wilt krijgen? De wereld is in dertig jaar
Mijn ouders bleken beiden drager van een afwijking in
enorm veranderd. In positieve zin, maar er is ook een
het gen. Dat is het lot”, vertelt Arjo.
grote groep die niet wordt bereikt”, aldus Arjo. “Iemand als ik komt niet in een revalidatiecentrum
“Vier jaar geleden overleed mijn broertje, die ook een
terecht, dus je krijgt me in deze tijd nergens op de
verstandelijke beperking had. Dat was heel zwaar.
radar. Alleen via sociale media maak je een kans. Er
Aan de ene kant hadden we het gevoel dat we veel
worden nog steeds Arjo’s geboren, dus we moeten er
bonustijd hebben gekregen. Maar op je 35ste je jongere
met z’n allen voor zorgen dat we passende sportmo-
broertje kwijtraken, ook al wisten we dat dat moment
gelijkheden creëren. Net als voor die andere grote
kon komen, dat hoort niet en doet pijn. Hij was het
groep: mensen die op latere leeftijd door een ongeluk
zonnetje in huis. Met de andere gezinsleden zeiden we
of ziekte een beperking krijgen. In zijn algemeenheid
wel eens :‘Wat zitten we nou te klagen? Kijk eens naar
wordt sport steeds inclusiever, steeds meer voor
hoe weinig hij kan, maar hoe vrolijk hij is.’ Het heeft mij
iedereen. Er kan ook steeds meer binnen reguliere
gevormd, hoe ik naar mijn eigen handicap ben gaan
verenigingen. Maar dat integreren lukt niet in elke
kijken. Ik kan niet opstaan uit mijn rolstoel, maar kan
sport en niet elke accommodatie is erop ingericht.”
zó veel dingen wel.”
Uitlaatklep
Wat betekende sport voor jou? “Het was een uitlaatklep. Ik was bloedfanatiek. Dat
In zijn kindertijd kwam Arjo in het speciaal onderwijs
bewegen ook nog gezond is en een manier is om
terecht. “Omdat de gymleraar een link had met rol-
sociale contacten op te doen, speelde niet voor mij. Zó
stoelhockey en mij enthousiasmeerde, begon ik daar
competitief kon ik zijn”, lacht hij. “Nu besef ik daar de
op jonge leeftijd mee. Ik zeg wel eens: het passend
waarde wel van.”
onderwijs en de inclusieve samenleving, ofwel een sa-
85
interview Waar ontstond het idee voor Uniek Sporten?
Ik heb ook een digitale passie, dus dat kwam mooi
“Ik raakte betrokken bij het vrijwilligerswerk in het
samen. Ik wilde een website waarop mensen mij als
rolstoelhockey, zat in het rolstoelhockeybestuur van Kam-
coördinator konden vinden, maar waarop ze ook met één
pong, werd trainer en teammanager van het Nederlands
druk op de knop het sportaanbod in hun buurt en regio
team. Ik leerde het wereldje van de andere kant kennen.
konden vinden. Er moest een merk aan hangen en dat
Ik had een opleiding bedrijfseconomie en accountancy
werd Uniek Sporten. In 2012 werd het gelanceerd, voor
gedaan, maar mijn passie lag in de sport. Daarom ben ik
de regio Arnhem, en al snel meldden zich andere regio’s.
ook een sportmanagementopleiding gaan doen. Ver-
Dus ik dacht: Hoe mooi zou het zijn als je één website hebt
volgens kwam iemand met de tip dat er een functie als
voor het hele land, waar de gebruiker snel en gemakkelijk
Coördinator Aangepast Sporten vrijkwam, in Arnhem.
zowel sport als vereniging kan vinden?”
Daar ontdekte ik – na een enquête – dat op lokaal niveau mensen met een beperking best wilden sporten. Maar
Grenzeloos Actief
vaak werd er gezegd: ‘Ik weet niet waar het kan en óf
In 2015 volgde de tweede versie, in samenwerking met
ik het kan.’ Daar wilde ik iets mee, zo werd het zaadje
Fonds Gehandicaptensport. Tijdens de NOC*NSF Na-
geplant voor Uniek Sporten.
tionale Sportweek en ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van het Fonds presenteerde toenmalig minister Edith Schippers het nieuwe gehandicaptensportbeleid ‘Grenzeloos Actief’, samen met NOC*NSF en de uitvoeringspartners. Het Fonds bood het digitale platform Uniek Sporten en de bijbehorende app aan als cadeau en zo werd het landelijk uitgerold. “Met als stip aan de horizon: één platform waar iemand met een beperking de sport dichtbij kan vinden. De kracht van Uniek Sporten is dat het bottom-up is: het wordt gevoed door lokale coördinatoren en lokale en regionale buurtsportcoaches. Zij houden het lokale sportaanbod bij en controleren of het aanbod serieus is.”
Heeft het sinds 2015 de vlucht genomen waar jij op hoopte? “De laatste regio’s sluiten nu aan, dus de droom van vijf jaar geleden, een landelijk dekkend platform, is gerealiseerd. Ik ben een ongeduldig iemand, dus ik had gedacht
“Hopelijk gaan meer verenigingen in mogelijkheden denken” In de omgeving van Woerden lag een al door sporters met een beperking gebaand pad voor de huidige nummer één van de wereld in het rolstoeltennis, Diede de Groot. Esther Vergeer en Jiske Griffioen, geboren in dezelfde plaats, gingen haar als para lympisch kampioenen in die sport immers voor.
86
“Ik had geluk dat in de buurt – in Utrecht – een rolstoeltennisgroepje zat, waarvan de trainer zelf ook in een rolstoel reed. Voor mij was de weg daarnaartoe kort en vanzelfsprekend. Maar ik ken ook andere verhalen. Van sporters met een beperking die een uur onderweg zijn om bij een vereniging te kun-
nen sporten. Er kan in dat opzicht nog veel worden verbeterd. Het is natuurlijk best gek dat er zo veel succesvolle rolstoeltennissters uit één plaats komen. Misschien dat het in het midden van het land gemakkelijker is om dichtbij een mogelijkheid tot sporten te vinden, en dan ook nog een met kwaliteit”, aldus
“Als straks alles staat, is er nog maar één excuus om niet te sporten: dat je er geen zin in hebt” ARJO WIJNHORST
dat we het in twee jaar zouden klaarspelen. Dat het
sportmaatje kunt vinden en welke vervoersoplossingen er
langer duurde, heeft wel voor een degelijke onlinestruc-
zijn. Als straks alles staat, is er nog maar één excuus om
tuur gezorgd. Sport zoeken is echter niet het beginpunt,
niet te sporten: dat je er geen zin in hebt.”
iemand moet eerst in aanraking komen met sport en gemaakt, om te laten zien en te vertellen wat sport met
Wordt er vanuit het buitenland naar jullie gekeken?
iemand doet.”
“De komende Paralympische Spelen zijn in Japan en we
bewegen. Daarop hebben we online een campagne
hebben een presentatie mogen geven aan een Japanse Uit onderzoek van Kenniscentrum Sport & Bewegen
vertegenwoordiging. Maar ook aan een Finse delegatie,
blijkt dat tienduizenden Nederlanders met een fysieke
en aan zowel het Belgisch als het Noors Paralympisch
beperking niet kunnen sporten omdat zij de benodigde
Comité. Ze waren allemaal enthousiast, met name de
hulpmiddelen – sportrolstoel, prothese, handbike – niet
onlinestructuur sprak ze aan. Het is natuurlijk een voor-
vergoed krijgen door zorgverzekeraars en gemeenten.
deel dat Nederland een klein land is. Maar we hebben
“De toekomstvisie is dan ook dat Uniek Sporten samen
op ICT-gebied echt een flinke slag gemaakt. We gaan
met partners álle drempels moet kunnen slechten. Uniek
straks met een chatbot experimenteren. Dan kun je via
Sporten moet een totaalplatform worden, waarvan de
Google Home je sport zoeken en vragen stellen, waarop
sportzoekfunctie een essentieel onderdeel is, maar waar
de computer vervolgens het antwoord geeft. Zo proberen
je ook terecht moet kunnen voor alles eromheen. Waar
we continu te innoveren. Er liggen nog zo veel mooie mo-
we laten zien wat er kan, maar waar we – in samenwer-
gelijkheden, we zijn voorlopig nog niet ‘uitgedroomd’. En
king met het Ministerie van VWS en de gemeenten – ook
onder die droom ligt de passie, want het plezier dat sport
laten zien waar je hulpmiddelen kunt halen, hoe je een
en bewegen kan geven, gun je iedereen.” ■
De Groot. “Clubs moeten uiteraard eerst voor toegankelijkheid zorgen en de accommodatie zo inrichten, dat iemand met een beperking er terechtkan. Maar belangrijk is vooral dat wanneer een persoon zich aanmeldt bij een club, er ook echt iets gebeurt. Nu leeft er vaak nog een soort angst van ‘Dat hebben we hier niet’ of ‘Dat kunnen we hier niet, ik vrees dat je verder moet zoeken’.” De Groot is ambassadeur van de Esther Vergeer Foundation. “Met
het project ‘Join the Club’ gaat de Foundation langs verenigingen, om jongeren met een beperking uit de buurt te laten kennismaken met rolstoeltennis. Tegelijkertijd laten we clubs zien dat het niet zo moeilijk is om iets op te zetten. Dat een speciale trainer niet nodig is. Trainers voelen misschien drempels omdat ze denken dat er speciale expertise nodig is, maar de basisprincipes van de sport zijn hetzelfde. Een volwassen rolstoeltennisser kan prima mee in een groep met valide spelers. Ho-
pelijk gaan steeds meer verenigingen in mogelijkheden denken. De Esther Vergeer Foundation organiseert jaarlijks een kamp voor kinderen met een beperking. Daar ben ik dan ook een dagje. Het is belangrijk dat kinderen voelen dat ze gewoon kunnen sporten, dat er geen beperking is. Dat ze zien dat er meer kinderen zijn zoals zij en dat die bal niet keihard naar de overkant hoeft. Samen die ervaring delen, maakt deze dagen zo belangrijk.” ■
87
partner
Fietsen nog leuker, makkelijker en veiliger maken Fietsen is voor ons Nederlanders een begrip. De fiets is een essentieel onderdeel van het dagelijks leven. Koninklijke Gazelle maakt al ruim 125 jaar fietsen die daar perfect op aansluiten: zo licht, kwalitatief en comfortabel mogelijk. Daarbij blijft Gazelle altijd nadenken over hoe zij het design slimmer kan maken en de techniek nóg innovatiever. Vertrouwde kwaliteit, moderne luxe: met een Gazelle-fiets mag je gezien worden!
N
ederlands turnicoon Epke Zonderland is al jaren ambassadeur van Gazelle. “Na de Olympische Spelen van 2012 in Londen raakte ik tijdens een bijeenkomst toevallig in gesprek met iemand van het bedrijf”,
vertelt Zonderland over het ontstaan van de samenwerking. “Niet veel later besloten we tot een sponsorsamenwerking en die bleek niet eenmalig. Zodoende werken we sinds 2013 samen en dat bevalt mij nog steeds goed. Gazelle is een familiebedrijf en dat
88
voel je. De sfeer die er hangt, vind ik fijn, het is allemaal erg persoonlijk. Dat zorgt voor een warm gevoel en dat is voor mij heel belangrijk.”
Nieuwe fiets Grappig feitje: pas toen Zonderland in 2013 ging samenwerken met Gazelle, kreeg hij voor het eerst in zijn leven een nieuwe fiets. “Ik ben de jongste thuis,” lacht de sympathieke Fries, “en moest het tot die tijd altijd doen met een tweedehandsfiets van een van mijn broers. Ik had daarvoor echt nog nooit op een nieuwe fiets gereden.”
Olympische Spelen Gazelle ondersteunt als partner van NOC*NSF al jaren de Nederlandse selectie voor de Olympische Spelen. Zowel in Sotsji (2014), Rio de Janeiro (2016) als in Pyeongchang (2018) beschikte TeamNL over oranje Gazelles, fietsen die tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek ook in de host cities worden ingezet. “Voor mij waren de afstanden die ik in Rio moest afleggen te belopen, daarvoor had ik geen fiets nodig”, zo zegt Zonderland. “Maar andere atleten geeft het tijdens zo’n groots evenement rust als ze weten dat er eigen
“Veel atleten geeft het tijdens zo’n groots evenement als de Spelen rust als ze weten dat er eigen vervoer klaarstaat” EPKE ZONDERLAND, OLYMPISCH KAMPIOEN TURNEN
vervoer klaarstaat, zowel voor als na de training. Dat zorgt voor meer focus en daar heb je baat bij. Na mijn finale-oefening heb ik trouwens nog wel een stukje op een oranje Gazelle langs de Copacabana gefietst hoor, haha.”
Praktisch vervoermiddel Op weg naar de Olympische Spelen van Tokio in 2021, dat
en maatschappij. Ook is het bedrijf constant op zoek naar nieuwe kansen op het vlak van duurzaamheid en innovatie. Binnen de organisatie, maar ook daarbuiten.
wat zijn vierde Spelen kunnen worden, fietst vader Zonder-
E-bike
land vrijwel elke dag. “Tenzij het regent. Maar verder is het
De e-bike is hiervan een goed voorbeeld en eigenlijk niet
voor mij en mijn gezin al jaren een ontzettend praktische ma-
meer weg te denken uit het straatbeeld. Ze komen in alle
nier van vervoer, bijvoorbeeld tussen twee trainingen door.
vormen, kleuren en maten voorbij. Gazelle biedt een breed
Of ik nou mijn zoon moet ophalen of een boodschap doe;
assortiment e-bikes met trapondersteuning. Het sluit aan bij
ik stap graag op de fiets. En soms gebruik ik het fietsen als
een ander doel van het bedrijf: zowel ouderen als jongeren
onderdeel van mijn training, maar dan pak ik een mountain-
stimuleren om ook op de fiets naar de sportvelden te gaan.
bike. Nee, aan wielrennen doe ik niet. Dat sluit niet aan op
Steeds vaker stappen tieners, maar ook twintigers, op de
mijn trainingsschema’s.”
e-bike. Hierdoor kunnen ze zelfstandig grotere afstanden
Duurzaamheid
bereizen, ook naar hun sportclub. De e-bikes van Gazelle worden bewust volledig in de eigen fabriek geproduceerd.
Het is een van de doelstellingen van Gazelle: het fietsen nog
Dit draagt bij aan een beter milieu, maar op die manier kan
leuker, makkelijker en veiliger maken, zodat de Nederland-
het bedrijf ook alle ontwikkelingen en innovaties het meest
se bevolking nog meer kilometers gaat maken. Koninklijke
efficiënt centreren. ■
Gazelle (sinds 1992) is gevestigd in het Veluwse Dieren, waar circa 450 medewerkers werken en met veel aandacht en liefde de nieuwste e-bikes worden ontwikkeld en geproduceerd. Daarnaast werkt Gazelle hard aan uitbreiding van de organisatie in het buitenland. Duurzaamheid staat daarbij hoog op de agenda. Bij alles wat Gazelle doet, vraagt het bedrijf zich af wat de impact is op mens, milieu, product
89
achtergrond
Emmen, Nieuwegein en Eindhoven vieren het feest van de sport Host cities NOC*NSF Nationale Sportweek in de spotlights Emmen, Nieuwegein en Eindhoven zijn dit jaar de gaststeden van de NOC*NSF Nationale Sportweek, die van 18 tot en met 27Â september duurt. De drie werden, door de verplichte coronamaatregelen, ietwat beperkt in hun mogelijkheden, maar stelden niettemin een prachtig programma samen. Emmen gaat tijdens de Sportweek de beweegarmoede in Zuidoost-Drenthe te lijf, Nieuwegein tracht jonge gezinnen met kinderen aan te spreken en Eindhoven zoekt onder meer verbinding met de internationals. Maar in elke gaststad is er vanzelfsprekend voor Ăedereen veel te beleven tijdens het tiendaagse sport- en beweegfestijn. DOOR EDWARD SWIER
90
Host city
Emmen Emmen is groot én groen. Met liefst 350 vierkante kilometer is het qua oppervlakte de vierde gemeente van Nederland. Alle ruimte om te bewegen, in clubverband of in de vrije natuur. Sportwethouder René van der Weide: “Wat is er nou eenvoudiger dan de fiets te pakken en een stukje te gaan toeren? Of gewoon lekker een stuk te wandelen. Drenthe is daar bij uitstek de plek voor.” FOTO’S: GEMEENTE EMMEN
“Emmen is een échte sportgemeente”, zegt
overgewicht en is sprake van bewegingsarmoe-
Vincent Mooi, lokale projectleider van de
de. Dat hopen we structureel aan te pakken
NOC*NSF Nationale Sportweek. “Met top- én
én te veranderen. Wandelen en fietsen zijn bij
breedtesport. Tijdens de Sportweek zal het
uitstek activiteiten die je ook in coronatijd kunt
accent vooral op dat laatste liggen, en op het
doen”, aldus Mooi.
belang van een gezonde leefstijl.” Er wordt ingezet op de sociale functie die sport en bewegen
“Een belangrijk streven is om meer kinderen
heeft, in een poging om overgewicht en bewe-
aan het bewegen te krijgen. Sportdeelname
gingsarmoede aan te pakken én te veranderen.
is daarvoor de eerst aangewezen weg. Sport
“In Zuidoost-Drenthe kampen veel mensen met
heeft ook een belangrijke functie in het sociale
91
achtergrond domein: het zorgt voor verbinding en voor een gezon-
Hij kijkt terug op rijke wieleravonturen in Emmen
dere samenleving”, aldus wethouder Van der Weide.
en omgeving. “Ik heb tot mijn twintigste in Emmen
Met name de voetbalkantine vervult een belangrijke
gewoond en trainde er altijd met veel plezier. Als junior
rol, vertelt hij. Buurtsportcoaches zetten zich in om an-
won ik De Gouden Pijl, in het voorprogramma van
deren bij het sporten te betrekken. Van der Weide: “Zij
de profs. Joop Zoetemelk, Hennie Kuiper, Bernard
helpen mensen over de drempel, nemen de schroom
Hinault, Greg LeMond, allemaal in Emmen. Daar keek
weg die er misschien is om bij een vereniging binnen te
je tegenop, dat inspireerde.”
stappen.”
Wat hem betreft hoeft niet iedereen te gaan wielrennen. “Al is het maar omdat het materiaal duur is en je
Recentelijk vonden er grote wielerevenementen plaats
voor je wedstrijden vaak het hele land door moet. Het
binnen de gemeentegrenzen van Emmen, maar sport
gaat om bewegen, dat is belangrijk.”
draait uiteraard niet alleen om topsport. “We hebben vorig jaar het WK paracycling in onze gemeente gehad.
Er gebeurt ook nu nog veel op topsportniveau in
Tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek hebben we
Emmen. Dat voetbalclub FC Emmen sinds twee
juist aandacht voor aangepast sporten voor iedereen.”
jaar opvalt in de eredivisie, is niemand ontgaan.
Gert Jakobs
En er wordt op hoog niveau gehandbald bij E&O en Hurry-Up. Tafeltennisvereniging De Treffers uit
Gert Jakobs, ex-wielerprof, is afkomstig uit Emmen.
Klazienaveen, één van de dertien dorpen die samen
Hij houdt tegenwoordig motivatiespeeches in het land.
met de stad de gemeente Emmen vormen, werd twee
“Sport verbroedert en verbindt. Het helpt je de zinnen
jaar terug landskampioen. Tot persoonlijke vreugde
te verzetten. En er is niks mooiers dan met teamge-
van wethouder Van der Weide. “Ik ben zelf ook lid van
nootjes om te gaan, je leert er ook van om samen te
die club. Ik tafeltennis al vanaf mijn veertiende bij De
werken. Echt, in sport kun je zo veel dingen kwijt.”
Treffers, in het begin best fanatiek. Tegenwoordig moet ik een beetje schipperen met mijn tijd, maar ik probeer
“Een belangrijk streven is om meer kinderen aan het bewegen te krijgen” RENÉ VAN DER WEIDE
nog altijd één keer per week te trainen en competitie te spelen.”
Voor ieder wat wils Tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek zal een breed scala aan sport- en beweegactiviteiten de revue passeren. Emmen paste het programma vanwege de coronamaatregelen aan. “Niettemin zal het complete sportaanbod in de gemeente in de etalage worden gezet.” Er wordt elke dag aangehaakt bij de thema’s van de Sportweek, verenigingen houden open huis, maar er zijn ook extra webinars. Er is aanbod voor alle doelgroepen. Olga Commandeur verzorgt een speciale aflevering van ‘Drenthe in Beweging’, met deelname van ouderen. En er is een heuse fakkeltocht door de provincie, die de pakkende titel ‘een lopend vuurtje door Drenthe’ draagt. Wandelaars, aangepaste sporters, handbikers, allemaal doen ze een stukje van de route. Er is ook aandacht voor de gezonde sportkantine. En ‘Skatekeet’, Europees kampioene skateboarden Keet Oldenbeuving, geeft een clinic voor basisschoolleerlingen. “Die mogen dichter bij elkaar komen, dus daar zijn geen beperkingen.”
92
“Echt, in sport kun je zo veel dingen kwijt” GERT JAKOBS
De bedoeling is uiteraard dat de NOC*NSF Nationale
aan de handen ineen te slaan. Die initiatieven krijgen
Sportweek blijvend effect heeft. Het lokale sportak-
nu een extra duwtje. Dat het in coronatijd belangrijk is
koord en de kadernota Sportief Bewegen spoorden re-
om samen te werken, is inmiddels iedereen wel duide-
cent al velen – van Leger des Heils, scholen, diëtisten,
lijk. Mooi: “Structureel vervolg geven aan die samen-
supermarkten en zorginstellingen tot sportaanbieders –
werking is de winst van zo’n week.”
93
achtergrond
Host city
Nieuwegein Ze hadden een mooi plan in Nieuwegein. Een aanval op het wereldrecord ‘planken’. Niet zo lang mogelijk, maar met zo veel mogelijk inwoners van Nieuwegein tegelijk. Corona stak daar echter een stokje voor. In deze tijd is het geen goed idee om een menigte op te roepen massaal naar een plein te komen. Niettemin is het programma van de NOC*NSF Nationale Sportweek in Nieuwegein zeer de moeite waard, zegt sportwethouder John van Engelen. “We gaan sport en bewegen vieren.” FOTO’S: GEMEENTE NIEUWEGEIN
94
Het sportaanbod in Nieuwegein is, niet alleen tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek, heel breed. De gemeente wil dat elke inwoner wordt uitgedaagd om in beweging te komen en werkt daarom samen met sportverenigingen, sportaanbieders en buurtsportcoaches. “Juist in coronatijd zijn mensen nog inventiever geworden en ontdekken ze letterlijk nieuwe wegen. Zelf mag ik graag wandelen en ik ben op mijn vaste rondje zelden zo veel sportievelingen tegengekomen als in deze tijd”, aldus Van Engelen. Sander Tuitel, projectleider NOC*NSF Nationale Sportweek in Nieuwegein, zag recent veel moois gebeuren. “De animo voor het sportieve zomerprogramma in Nieuwegein was groot. We hopen dat dit zich na de Sportweek doorzet. Hoe belangrijk vitaliteit en een gezonde leefstijl zijn, hoeven we niet meer te bepleiten. Het is nu zaak om álle mensen van de bank
“Een breder sport- en beweegaanbod dan in Nieuwegein vind je niet” JOHN VAN ENGELEN
te krijgen en ze te betrekken.”
Robert Meeuwsen Nieuwegein kent veel gezinnen met jonge kinderen.
Dat zegt ook wethouder Van Engelen: bewegen is
Juist onder die groep hoopt de gemeente nieuwe spor-
prettig. “Ik fitness elke week wel een keertje en wandel
ters te vinden. Beachvolleyballer Robert Meeuwsen,
geregeld, maar ik ben vooral een tennisser. Dat ga ik
geboren en getogen in Nieuwegein, ging op zijn zeven-
na mijn wethouderschap zeker weer oppakken. Tot
de volleyballen en is dat blijven doen. “De NOC*NSF
die tijd blijf ik in beweging door onder meer in het
Nationale Sportweek is er om je te laten kennismaken
gemeentehuis de trap te nemen.”
met bewegen, met nieuwe sporten. Probeer van alles uit en doe dan gewoon wat je het leukst vindt.”
Foodtruckfestival In Nieuwegein zijn veel sportbonden gevestigd,
Meeuwsen is sinds hij brons behaalde op de Olympi-
inclusief trainingslocatie. Maar ook het clubleven is
sche Spelen in 2016 in het bezit van de Stadspenning
er divers. Er wordt op hoog niveau aan taekwondo
van Nieuwegein. “Die heeft een plekje gekregen tussen
en karate gedaan. Van Engelen: “Maar je kunt hier
mijn prijzen. Ik vind het een mooie erkenning. En
bijvoorbeeld ook golfen, bootcampen en discgolf [fris-
het bevestigt nog maar eens dat het allemaal in mijn
bee, ES] spelen in park Oudegein, en er zijn wandel-
geboorteplaats is gestart”, aldus Meeuwsen.
en fietsgroepen. Ook ligt er een skipiste en is er een
“Ik ben begonnen in een klein zaaltje, De Sluis, zoals
plek waar je kunt surfen en wakeboarden. Een breder
er in Nederland honderden van bestaan. In Merwe
aanbod vind je niet.”
stein ging ik altijd naar het eerste van Vrevok kijken, later speelde ik daar zelf. Maar het begon in De Sluis.
En er wordt aan de toekomst gedacht: tal van nieuwe,
Daar speelde ik ’s morgens vroeg en bleef ik daarna de
toekomstgerichte, multifunctionele initiatieven zijn of
hele dag hangen.” Hij werd uiteindelijk volleybalpro-
worden uitgevoerd. “Verenigingen hebben meer en
fessional. “Maar dat hoeft natuurlijk niet. Plezier is het
meer een maatschappelijke functie, clubhuizen fun-
allerbelangrijkste.”
geren als de huiskamer van de wijk. De club die aan walking football doet, haalt ouderen thuis op en zorgt
95
achtergrond
dat hun netwerk weer wat groter wordt. Daar gaat het vooral om: dat we dankzij sport en bewegen mensen in beweging helpen.” Binnenactiviteiten zijn tijdens de Sportweek vanwege de coronamaatregelen tot een minimum beperkt, zo veel
kwetsbaarheid van de bewoners aangepast. Alleen de
mogelijk demonstraties en open trainingen zijn buiten.
bewoners kunnen deelnemen, oorspronkelijk hadden
Toch is er, binnen de voorschriften, veel mogelijk. Zo is
ook anderen kunnen meedoen. “We zorgen voor een
er een sport- en beweegmarkt bij winkelcentrum City-
digitale oplossing om binnen en buiten met elkaar te
plaza, waar clubs zich presenteren. Tijdens het food-
verbinden”, aldus Tuitel.
truckfestival worden workshops over gezonde voeding gegeven. Op de Duurzaamheidsdag wordt zwerfafval
Volgend jaar bestaat de gemeente Nieuwegein vijftig
verzameld, waarna een kunstwerk wordt vervaardigd.
jaar én ook dan is ze host city van de NOC*NSF Natio-
Ook wordt er een speciaal Beweegplein geopend,
nale Sportweek. Tuitel: “Hoe de wereld er dan uitziet,
dat ook na de Sportweek blijft bestaan. De geplande
weet niemand. Maar dat we dan opnieuw met iets
beweegdag bij een woonzorginstelling is vanwege de
creatiefs komen, daar kan iedereen van op aan.”
“Hoe belangrijk vitaliteit en een gezonde leefstijl zijn, hoeven we niet meer te bepleiten. Het is nu zaak om álle mensen van de bank te krijgen” SANDER TUITEL
96
Host city
Eindhoven Eindhoven viert in 2020 het honderdjarig bestaan als stad en is blij juist dit jaar host city van de NOC*NSF Nationale Sportweek te zijn. De stad telt ongeveer 250 verenigingen en nog vele andere sportaanbieders. Van topclubs, met internationale allure, tot verenigingen die zich vooral op de breedtesport richten. Eindhoven grijpt de Sportweek aan om het totale sportaanbod onder de aandacht te brengen en nieuw publiek aan te spreken. FOTO’S: PAUL RAATS
“We zijn dé sportstad van het zuiden,” zegt wethouder Stijn Steenbakkers trots, “met voetbal, zwemmen en hockey op hoog niveau, met urban sports. Maar er gebeurt ook veel op het gebied van de breedtesport, hetgeen we in de NOC*NSF Nationale Sportweek benadrukken. Vergeleken met andere steden in Nederland sporten er al relatief veel mensen in Eindhoven;
“We zijn dé sportstad van het zuiden” STIJN STEENBAKKERS
als gemeente willen we het belang van bewegen blijven benadrukken en stimuleren.”
97
achtergrond Eindhoven trapt de Sportweek op vrijdag 18 september af met een flashmob bij station Eindhoven Centraal. Ook de dagen erna zal het bruisen. Het aanbod is zeer divers en voor zeer uiteenlopende doelgroepen. Steenbakkers: “Juist in de NOC*NSF Nationale Sportweek willen we iedereen bereiken. Kinderen, expats die hier vanwege hun werk zijn neergestreken, maar bijvoorbeeld ook meisjes met een niet-westerse achtergrond, die te weinig met sport in aanraking komen.”
“Juist in de NOC*NSF Nationale Sportweek willen we iedereen bereiken. Kinderen, expats, maar ook meisjes met een nietwesterse achtergrond” STIJN STEENBAKKERS
Rood lag er al even, maar binnenkort gaat hij erop in. “Dat zal wel spierpijn opleveren.” Het programma van de NOC*NSF Nationale Sportweek wil vooral inspireren. Eindhoven Sport zette een programma op en assisteerde de verenigingen bij het presenteren van hun aanbod op het eigen complex. Zorgaanbieder Vitalis organiseert tijdens de Sportweek beweegactiviteiten voor ouderen. Voor de jeugd zijn er de zogeheten stadsdeelspelen. En in het kader van de Urban Sports-dag vindt het NK freestyle voetbal plaats, waar balkunstenaars hun trucjes mogen laten zien. Voor de groep internationals c.q. expats, werknemers
Stadsdeelspelen
98
en familieleden van de vele internationaal georiënteerde bedrijven in Eindhoven en omgeving, wordt
Sporten en bewegen kan als lid van een van de vele
een sportmarkt georganiseerd. “Hun komst heeft veel
Eindhovense verenigingen, maar ook ongebonden.
effect gehad op het Eindhovense sportaanbod. Cricket
Steenbakkers: “De coronacrisis heeft ons opnieuw
is de laatste jaren flink gegroeid, maar zo ook padel.”
geleerd dat sport, gezondheid en preventie belangrijk
Op de Uniek Sporten-dag zijn er clinics voor mensen
zijn.” Zelf loopt hij hard, enkele keren per week. “Om
met een beperking. Bovendien is er een foto-exposi-
in conditie te blijven. Het is leuker bij een club, maar je
tie van Eindhovense sporters op markante locaties.
hoeft niet per se lid te worden van een vereniging om
De foto’s zijn te zien op plekken die doorgaans geen
te kunnen sporten.” Steenbakkers heeft vroeger op
sportfunctie hebben, zoals het stadhuis, de hal van
hoog niveau gehockeyd. De uitnodiging een keer mee
een middelbare school, een supermarkt en de biblio-
te trainen met de selectie van hockeytopper Oranje-
theek.
“De coronacrisis heeft ons opnieuw geleerd dat sport, gezondheid en preventie belangrijk zijn” STIJN STEENBAKKERS
Ranomi Kromowidjojo Ranomi Kromowidjojo zal die foto’s wellicht ook opmerken. De zwemster verhuisde op haar achttiende van Groningen naar Eindhoven, waar ze in Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep aan een imposante car rière werkte. De oplettende inwoner van Eindhoven kan de zwemtopper geregeld in de stad zien. Ze fietst twee keer per dag naar het zwembad, ’s morgens vroeg en aan het eind van de middag. Bovendien wandelt ze regelmatig in de omgeving. “Ik ben de laatste tijd meer gaan fietsen en wandelen. Gelukkig wonen we op loopafstand van een rustig bos. Het is voor zwemmers niet verstandig om te gaan hardlopen. Dus hebben we nordic walking-stokken aangeschaft, zodat we kunnen wandelen en ook de armen en schouders een beetje kunnen trainen.” Zwemmen doet ze tegenwoordig niet alleen in de
kunnen nemen. Superrelaxed dat ik nu de deur uitstap
Tongelreep, maar vanwege de coronabeperkingen ook
en zo in het water plons.”
in de achtertuin. Kromowidjojo en haar partner Ferry Weertman hebben een huis mét zwembad. “Het is een
Kromowidjojo spoort iedereen aan om te blijven bewe-
bad van vier bij tweeënhalve meter met stroming, dat
gen en onderstreept zo het belang van de NOC*NSF
tot 58 seconden per honderd meter kan stromen. Er
Nationale Sportweek. “Het is belangrijk om fit te blij-
is maar een handvol zwemmers in de wereld die dat
ven. Heb je geen tuin? Probeer eens op één been de
tempo vijftien minuten weet vol te houden. Het was
trap op te springen. Heb je geen trap? Pak een stoel en
fijn om in deze onzekere tijd zelf de regie in handen te
doe squats, push-ups of dips. Bewegen kun je overal.” ■
99
partner
“We willen mensen letterlijk in beweging krijgen” Albert Heijn staat midden in de samenleving. En daardoor voelen en snappen we als geen ander wat Nederland beweegt. Wat Nederlanders enthousiast maakt. Wat Nederland samenbrengt en uniek maakt. Het hebben van ambitie, alles uit je talent willen halen, het doorzetten en volharden. Klein doen, maar groot denken. En genieten van vooruitgang en succes. Dat vinden we allemaal terug in de sport. Wij maken ons dan ook hard voor een gezonde, sportieve en sterke toekomst voor iedereen.
W
e zien het als onze verantwoordelijkheid om onze klanten en
medewerkers te helpen met het maken van een gezondere keuze om bewuster te eten én te leven. Dit doen we door gezond eten, maar ook door ons eigen assortiment nog gezonder én leuker te maken door middel van gezondheidsprogramma’s in samenwerking met NOC*NSF.
Sportactie Een actieve, gezonde levensstijl moet voor iedereen toegankelijk zijn en dit willen wij graag helpen promoten. Vandaar dat we in samenwerking met NOC*NSF voor de derde keer de sportactie uitrollen. Dit jaar doen we
100
“Ook rust en goede voeding zijn van groot belang in de topsport” YARA VAN KERKHOF, SHORTTRACKSTER EN AMBASSADEUR SPORTWEEK voor mij is en dat het bijdraagt aan mijn presteren. Het is zeker niet zo dat ik alleen maar sla mag eten. ‘Niet te veel snoepen’ heb ik vanuit mijn opvoeding meegekregen, dat is een goede basis geweest. Ik mag zo nu en dan best wel ‘cheaten’ en een patatje eten, dat onder de noemer ‘Proef de Sport’.
met zowel NOC*NSF als de KNVB. In
hoor. Maar zeker niet te vaak. Wat ‘te
Mensen vinden het leuk om op een
dit geval een bond en een federatie. Wij
vaak’ is? Als je er een gewoonte van
laagdrempelige wijze kennis te maken
zijn namelijk niet alleen van iedereen,
maakt, denk ik. Daarom heb ik ook
met sport. Met de sportactie willen wij
we zijn er ook voor iedereen.”
geen ongezonde dingen in huis. Als ik
hen hierin maximaal aanmoedigen en ondersteunen.
Yara van Kerkhof Als een van de blikvangers van de
thuis ben en trek krijg, kan ik het ook niet opeten. Dat vind ik nog steeds een goede truc.”
“Er is een divers aanbod aan sporten,
sportactie dit jaar kent shorttrackster
echt voor ieder wat wils,” zo verduide-
Yara van Kerkhof de relevantie van
Broodbakmachine
lijkt Peter Lansaat, Manager Sponsoring
gezonde voeding. “Voeding speelt
Als Van Kerkhof voor trainingskampen
bij Albert Heijn. “ ‘Proef de sport’ staat
namelijk best een grote rol in mijn dage-
of wedstrijden naar het buitenland
centraal, we willen mensen letterlijk in
lijks leven. Want niet alleen het trainen,
reist, gaat er geen eigen kok met de
beweging krijgen. De actie draait om
maar ook rust en goede voeding zijn
shorttrackers van TeamNL mee. “Het
een beweegcomponent; voeding en
van groot belang in de topsport. Ik wil
buffet op locatie is meestal wel goed,
bewegen gaan hand in hand met elkaar.
niet te veel, maar ook niet te weinig
maar ik heb wel altijd mijn eigen haver-
En een gezonde leefstijl draagt ook bij
eten en dat houd ik goed in de gaten.
mout bij me voor het ontbijt. Dan weet
aan preventie tegen het ziek worden.
Zo weeg ik bijvoorbeeld elke ochtend
ik in ieder geval zeker dat die maaltijd
Een situatie die vanwege COVID-19
mijn ontbijt af.” Van Kerkhof krijgt
in orde is. En ik neem altijd meel en
actueler is dan ooit.”
daarbij begeleiding van een voedings-
een broodbakmachine mee, zodat
deskundige, die uitzoekt welke voeding
ik met alleen water ons eigen brood
optimaal werkt voor haar. “En dat zorgt
kan maken. Ook dat ben ik namelijk
voor een fijn houvast.”
gewend om te eten.” ■
voor honderd procent verweven in
Goede basis
http://www.proefdesport.nl
de strategie van Albert Heijn. En niet
Gezond eten betekent overigens niet
alleen tijdens de sportactie, ook ge-
dat er niks meer mag. Gezond is name-
durende de rest van het jaar. Lansaat:
lijk ook heel lekker, zo legt Van Kerkhof
“We willen samen impact maken, dat
uit. “Dus eigenlijk is het niet moeilijk vol
is ook de reden van onze partnerships
te houden, want ik weet dat het goed
“Van iedereen en er voor iedereen” Actief zijn, sport en bewegen; het zit
101
column
FOTO: SANDRA SCHENKE
“Daar stond Martin, met zijn handen in de ringen: “Ik krijg mijn eigen gewicht niet omhoog.” Als dit al niet lukte, hoe moest het dan verder?”
102
Door Wilfried de Jong
Oude spieren moet je opnaaien Soms zie je ze op het strand liggen, oude mannen met een
We kregen de slappe lach. Als dit al niet lukte, hoe moest
gelooide huid waarin slappe spieren hangen die ooit het
het dan verder?
werk deden. De fut lijkt eruit en al helemaal de kracht om
We nodigden een fysiotherapeut uit. Ze keek het even aan
nog een bal te trappen of een sprintje te trekken. Maar pas
en adviseerde om vanaf dat moment iedere dag zo goed en
op, doorleefde spieren zijn nog niet op. Elke spier, ook zo’n
kwaad als mogelijk onze acts te doen. Steeds een beetje
kabel op leeftijd, is te activeren.
meer, steeds een beetje zwaarder en langer. En we moes-
Afgelopen januari stond er een reeks theatervoorstellingen
ten op onze voeding letten.
gepland van Waardenberg en De Jong. Martin van Waar-
Na drie weken was Martin dertien kilo afgevallen (“Ik eet
denberg en ik stopten zo’n twintig jaar geleden met onze
gewoon niet”) en uiteindelijk konden we in het Nieuwe
tournees. We maakten fysiek theater, het betere hang- en
Luxor een maand lang de act in de ringen exact zo spelen
sloopwerk. We klommen, we vochten, we renden – ander-
als vroeger.
half uur aan een stuk.
Het was een overwinning op de criticasters, maar vooral
Veel mensen hadden die shows nooit live kunnen zien.
op onszelf. Een lichaam, een spier op leeftijd was gewoon
We besloten om voor één keer een retrospectief te maken
goed te trainen. Het vergt doorzettingsvermogen en regel
en wilden onze beste en soms zware acts opvoeren in het
maat, maar dan lukt het. Veel bewegen leidde tot meer
Nieuwe Luxor in Rotterdam.
kracht en dynamiek, en voor ons hoofd was het ook niet
“Dat lukt jullie nooit meer”, kregen we te horen.
slecht.
We waren destijds sportieve dertigers en nu begin zesti-
Op een avond zat Ruud van Nistelrooij in de zaal. Hij kwam
gers. Martin had een stevige buik en beweerde altijd dat
ons na afloop vertellen dat hij de hersteltrainers van PSV
“alles” in zijn onderstel was afgescheurd. Toch daagden we
naar de voorstelling zou sturen om “het wonder” te aan-
onszelf uit en besloten twee maanden in training te gaan.
schouwen.
Op de eerste dag stonden we in trainingspakken en ther-
In het voorjaar is onze theaterserie afgebroken door coro-
mo-ondergoed in een oude, onverwarmde loods. De
na. De resterende voorstellingen werden verschoven naar
technicus had twee stel ringen opgehangen met daaronder
april 2021. Ik besloot mijn conditie op peil te houden door
een luchtmatras. Onze ‘ringenact’ in strakke turnpakjes was
veel te fietsen en in mijn werkkamer krachtoefeningen te
destijds vermaard. Het hield het midden tussen sport en
doen. Voor het onderhoud van mijn armspieren hang ik
slapstick. Er ging zogenaamd van alles mis, we raakten zelfs
regelmatig aan een sponning of een deur.
op hoogte in de knoop en juist dat maakte de act zo zwaar.
Of Martin sport? Geen idee, misschien zijn hij en zijn buik
Ik pakte de ringen en hees mezelf met moeite omhoog, het
weer terug bij af. Maar hij heeft maar één duwtje nodig en
vogelnestje lukte ternauwernood. Ik keek naar beneden en
hij vecht zich weer terug in de arena.
daar stond Martin, met zijn handen in de ringen: “Ik krijg
We weten nu hoe het werkt… Oude spieren moet je
mijn eigen gewicht niet omhoog.”
opnaaien. Dan doen ze uiteindelijk precies wat je wilt. ■
103
reportage
spoor In het
van Shanice,
104
Lieke en Vivianne 105
reportage
Aan diversiteit geen gebrek in de MO17 van Nieuw Sloten. Het team kent alle kleuren van de regenboog, naar afkomst, school, leeftijd en voetbalkwaliteit. Die mix maakt voetbal juist zo leuk, vinden de meiden zelf. Ze houden ervan om samen aan een doel te werken. En de lat ligt hoog dit jaar: kampioen worden. Dat doel is niet het enige dat hen bindt. Samen een ijsje halen na de training, ’s zomers bij elkaar komen voor een barbecue, samen naar een wedstrijd van de Ajax Vrouwen, dat doen ze ook. DOOR ANNEMARIE POSTMA FOTO’S: CHERALYN LOURIER
d
onkere wolken pakken zich samen boven de velden van sv Nieuw Sloten in Amsterdam. Met de capuchon over het hoofd zetten de speelsters van het
team van Meiden Onder 17 één voor één hun fiets in de rekken naast de kantine. “Meidenvoetbal is hot!” staat er op een groot spandoek dat aan de gevel hangt. Dat blijkt, want op deze woensdagavond zijn de velden van de club overwegend bezet door meidenteams. Even voor zevenen verlaat de jongere lichting, bezweet en voldaan, het veld om plaats te maken voor de oudere teams.
106
NAAM: Basma Zekkari LEEFTIJD: 15 jaar SCHOOL: Amsterdams Lyceum (gymnasium) “Op de basisschool vond ik voetbal altijd leuk om te doen. Je merkte wel dat de meisjes er niet vaak bij betrokken werden. Toen ik hier bij Nieuw Sloten kwam, zag ik juist superveel meiden voetballen. Dat was nieuw voor me. Ik heb deze club samen met mijn vader uitgezocht. Toen hij merkte hoe leuk ik voetbal vond, was hij meteen heel enthousiast. We zijn in de auto gestapt en hebben de hele dag rondgereden om te kijken wat voor clubs er in de buurt waren. Nieuw Sloten leek me het leukste. Meestal sta ik laatste man, of rechts in de verdediging. Buitenspel vind ik een moeilijke regel. Tijdens trainingen draag ik een bril, dan ben ik iets voorzichtiger. Maar op zaterdagen draag ik lenzen, want dan wil ik er vol voor gaan. Ik vind dat we een goed team hebben, vorig seizoen zijn we ergens in de middenmoot geëindigd.
“Voetbal is een fijne uitlaatklep, bijvoorbeeld als ik een zware dag heb gehad op school” BASMA ZEKKARI
Voetbal is een fijne uitlaatklep, bijvoorbeeld als ik een zware dag heb gehad op school. Dan vind ik het heerlijk om even een frisse neus te halen en na de training lekker te douchen en op de bank te ploffen. Thuis kijken we heel veel voetbal. Soms denk ik wel eens: Stel je voor dat ik later ook op televisie kom en iedereen vol bewondering naar me kijkt en me goed vindt. Maar ik denk niet dat dat gaat gebeuren. Ik doe het voetbal puur voor de lol. Als ik klaar ben met school, wil ik advocaat worden.”
107
reportage Druk in gesprek betreden Iris Dibbink, Basma Zekkari,
Puberblik
Danique Ettienne en hun teamgenoten het veld. Bijna al-
Hij telt de koppen. Elf speelsters. Geen slechte opkomst
lemaal dragen ze een korte broek met een trui erboven,
voor een avond met stormachtig weer op komst. Baltus,
één meisje is van top tot teen in Ajax-tenue. Schoenen
net vijftig geworden, geeft eerlijk toe dat hij nooit ge-
zijn er in alle kleuren, van klassiek zwart tot blauw, roze
dacht had ooit langs het voetbalveld te staan toen zijn
en felgeel. Terwijl de meiden hun haren in een staart
tweede dochter, Iris, werd geboren. Twee meiden, die
binden en de veters nog eens strak aantrekken, zet trai-
zouden een andere richting kiezen, was zijn verwachting.
ner Bart Baltus de pionnen uit voor de warming-up.
Een misrekening. Zijn oudste dochter zit op hockey, maar Iris koos voor voetbal. Van het een kwam het ander. Het team had een nieuwe coach nodig, of dat niet iets voor hem was? Vier jaar later is hij een ervaren trainer, mét een Juniorendiploma op zak, behaald in februari dit jaar. “Mijn dochter klaagde dat de trainingen te saai werden”, zegt hij. De opleiding is hem hartstikke goed bevallen: veel en diverse cursisten, jong en oud, van prestatie- en recreatieteams. Hij heeft er veel dingen geleerd waar hij zich voorheen nooit van bewust was. Over veiligheid bijvoorbeeld, zegt hij terwijl hij een rondslingerende pion
net zo goed of beter voor staat. Ik speel alleen met mijn voeten, niet met mijn hoofd. Van koppen krijg ik hoofdpijn.
NAAM: Danique Ettienne LEEFTIJD: 15 jaar SCHOOL: Mundus College (vmbo) “Ik ben nieuw in dit team, vorig jaar zat ik in de MO13. We trainen al sinds juli, dus inmiddels ken ik alle namen wel uit mijn hoofd. Op de lagere school vond ik voetbal al leuk. Ik kijk altijd naar de wedstrijden van Ajax. Ik heb niet echt een held of een favoriet, maar ben wel fan van Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong. En van Messi. Bij de vrouwen vind ik het hele Nederlands elftal goed. Vivianne Miedema, maar ook Shanice van de Sanden. Ik ben spits. Ik houd van scoren, maar vind het ook leuk om de bal naar een speelster te spelen die er
108
Ik zou best profvoetballer willen worden, maar dan moet je worden ontdekt en ik zie nooit scouts. Waar zijn ze gebleven? Ze komen hier niet langs. Ik heb wel eens iemand van de KNVB gemaild. Die zei dat als het hoofd opleiding of iemand anders van de club de bond benadert en zegt dat er bij Nieuw Sloten een goede voetballer speelt, ze zullen langskomen. Ik wil het zelf ook wel uitzoeken, maar weet niet waar ik moet beginnen. Ik wist niet dat Ajax open dagen organiseert, dat is handig om te weten.”
“Ik houd van scoren, maar vind het ook leuk om de bal naar een speelster te spelen die er net zo goed of beter voor staat” DANIQUE ETIENNE
NAAM: Iris Dibbink LEEFTIJD: 16 jaar SCHOOL: ROC van Amsterdam,
opleiding onderwijsassistent (eerstejaars)
“Eigenlijk wilde ik niet op voetbal. Maar toen mijn zusje ging, ben ik ook gegaan en ik vond het heel erg leuk. Ze is drie jaar jonger, maar omdat er geen lagere leeftijdscategorie is, zitten we bij elkaar in het team. We maken nooit ruzie, ik vind het juist gezellig. En het is handig voor onze ouders, want dan hoeven ze op zaterdag niet naar twee wedstrijden. Onze vader traint ons op maandag. Het maakt niet uit wat voor weer het is, ik heb altijd zin om te gaan. Eerst zat ik op paardrijden. Het verschil met voetbal is groot. Ik krijg hier een betere conditie van en de interactie met de andere meiden vind ik leuk. We zijn een hecht vriendinnenteam, wat het soms lastig maakt als we partijen spelen. Dan schieten we vaak in de lach. Mijn hele familie is voetbalgek. Vorig jaar ben ik met mijn ouders en zusje naar de wedstrijd van de Oranje Leeuwinnen tegen Kameroen geweest op het WK in Frankrijk. Ik vind het gaaf om te zien hoe Vivianne Miedema en Lieke Martens aanvallen opzetten en scoren, omdat ik dat zelf nooit doe. Ik sta linksachter, maar ik ben rechts. Eigenlijk ben ik een beetje tweebenig. Wat ik jammer vind, is dat het maar niet lukt om goed te leren hooghouden. Ik oefen al vijf jaar, thuis en op vakantie, maar ik kom nog niet verder dan drie keer.
oppakt. “Een speelster zou daar vervelend over kunnen struikelen.” Zijn dochter is blij, hoewel ze hem nog af en toe een “puberblik” toewerpt, zoals hij dat noemt. “Rollen met de ogen. Maar dat heeft dan meer te maken met wat ik zeg.” De tijden dat ze samen vroeg van huis gingen om alvast de spullen uit het ballenhok te halen, zijn voorbij. Ze fietst liever samen met een vriendin naar de club. Hij vindt het prima.
Gezelligheid Aan diversiteit binnen het team geen gebrek. Doordat er dit jaar geen selectie van meiden Onder 15 samen-
“Het maakt niet uit wat voor weer het is, ik heb altijd zin om te gaan”
gesteld kon worden, varieert het leeftijdsverschil binnen het team van dertien tot zeventien jaar. Daarnaast zijn sommige meiden meer ervaren dan andere. Er is verschil in opleiding – van vmbo-t tot gymnasium – en etnische achtergrond, van Surinaams, tot Marokkaans en Italiaans. Dat laatste noemt Basma Zekkari, opgevoed door twee Marokkaanse ouders, hartstikke leuk en belangrijk. “Zo leer je veel over andere culturen”, zegt ze. Zaterdag
IRIS DIBBINK
wacht de MO17 de eerste wedstrijd sinds maart, toen er door corona een abrupt einde kwam aan de competitie. Basma baalde dat ze zo lang niet kon voetballen. “Ik
Vorig jaar heb ik examen gedaan, vmbo-t op het Calandlyceum. Nu ben ik begonnen met de opleiding voor onderwijsassistent op het ROC, ik ben een vroege leerling. Ik ben benieuwd hoe dat dit seizoen gaat zijn in combinatie met voetbal, het zijn natuurlijk hele andere tijden dan op de middelbare school.”
miste de gezelligheid en het sporten met vriendinnen.” Vraag de meiden naar het doel van dit seizoen en ze zijn unaniem: kampioen worden. Maar dit gezamenlijke doel is niet het enige dat deze diverse groep meiden met
109
reportage NAAM: Jasmin Sarra LEEFTIJD: 17 jaar SCHOOL: St. Ignatiusgymnasium “Mijn vader is Italiaans, mijn moeder Nederlands, dus die twee landen lopen als een rode draad door ons gezin heen. Wij zijn allemaal voor Juventus, zo heeft mijn vader ons opgevoed. Mijn moeder is als enige voor Ajax. Eerst zat ik op tennis. Dat vond ik hartstikke leuk, maar ik miste het teamgevoel. Toen ben ik op voetbal gegaan. Dat je elkaar helpt en steunt en zo meer uit elkaar kunt halen, trok me erg aan. Ik beschouw mijn teamleden ook echt als vrienden. Soms voel ik me niet zo lekker, bijvoorbeeld als er iets op school is gebeurd. Dan ga ik lekker voetballen en dan kom ik altijd vrolijk weer thuis.
elkaar bindt. Samen een ijsje halen na de training, in de zomer bij elkaar komen voor een barbecue, samen naar een wedstrijd van de Ajax Vrouwen. Met het team zijn ze er meerdere keren gaan kijken. De eerste keer kan Iris Dibbink zich nog
Ik sta linksachter, net als Daley Blind. Ik zou willen dat ik zijn talent had of dat van Matthijs de Ligt. Ik ben groot gebouwd, niet zo technisch, maar kan best wel goed rennen. Daarom sta ik in de verdediging. Virgil van Dijk is echt een voorbeeld voor mij. Dat is een muur, daar komt niemand langs.
goed herinneren. Het was ijskoud en guur. Ze keek op tegen de meiden in het rood-witte shirt van Ajax, de club waar haar hele familie fan van is. Zij en haar jongere zus Anniek hebben na afloop de bal vol laten tekenen met handtekeningen van de speelsters. Het is de enige bal in huis waar niet mee gespeeld mag worden.
Zilveren knopje
“Dat je elkaar helpt en steunt en zo meer uit elkaar kunt halen, trok me erg aan”
Als de meiden tijdens de training met elkaar kletsen, gaat het
JASMIN SARRA
kunnen ze zo gerust de hele training blijven kletsen. Het hoort
vooral over school, social media en heel veel andere dingen die niets met voetbal te maken hebben. Eén van de meiden heeft net een derde gaatje laten zetten. Ze toont de andere meiden het zilveren knopje dat in haar linkeroor schittert. Dan klinkt de stem van trainer Baltus. Hij klapt in zijn handen om de meiden aan te sporen. Als hij ze niet aan het werk zet, een beetje bij meidenvoetbal, weet hij inmiddels. “Het gaat om voetbal, maar ook om het gevoel van meiden onder elkaar”,
Dit is echt een gemixt team, qua nationaliteit, opleiding en ook qua niveau. We hebben heel goede meiden en meiden die wat minder zijn, zoals ik. Alles zit door elkaar, maar dat is juist leuk. De eerste seizoenen waren echt dramatisch, we verloren alles. Nu winnen we wel eens, dan is mijn hele week goed. Als we verliezen en ik heb niet echt mijn best gedaan of als ik wel mijn best heb gedaan maar het gewoon niet lukte, dan ben ik boos op mezelf en verdrietig.”
zegt hij. Niet voor niets is meidenvoetbal al ruim een decennium de snelst groeiende sport in Nederland. In 2009 telde de KNVB 115.000 vrouwelijke leden. Tien jaar later is dat aantal gestegen naar ruim 160.000. Die enorme groei komt deels door de successen van het Nederlands vrouwenelftal, dat in 2009 brons pakte op het EK, in 2017 Europees kampioen werd en vorig jaar op het WK in Frankrijk de finale haalde. Leek de droom van carrière als profvoetballer vroeger onbereikbaar voor meisjes, tegenwoordig zijn er rolmodellen te over. Speelsters zijn van een bestaan in de anonimiteit veranderd in
110
NAAM: Norah Bernard LEEFTIJD: 14 jaar SCHOOL: Geert Groote College (vmbo-t) “Ik voetbal al sinds ik klein was, bijvoorbeeld thuis in de tuin. Een andere sport heeft mij nooit geboeid. Ik houd van voetbal omdat het een teamsport is en het leuk is om met elkaar naar een doel toe te werken. Ik ben al sinds de lagere school lid van deze club. Mijn mooiste voetbalmoment was een toernooi dat we wonnen, toen ik bij de E’tjes speelde. Mijn zus zit een team hoger. Ze is een goede verdediger, maar ze kan nu even niet spelen, want ze is geopereerd aan haar meniscus. Ik sta het liefst in de spits, doelpunten maken. Ik ben rechtsbenig en heb een goed schot, dat is mijn sterke punt.
In Amsterdam is meidenvoetbal heel normaal. Veel vriendinnen van mij zitten ook op voetbal. Ik ben een tijdje weggeweest, omdat ik het niet meer echt leuk vond. Het team was niet één groep, maar bestond meer uit verschillende groepjes. Daar voelde ik me niet lekker bij. Ik wil voor mijn plezier sporten, maar ik ging met tegenzin naar de training. Bij dit team zitten nu weer veel nieuwe meiden. Het echte teamgevoel moet hier nog groeien, maar met deze meiden denk ik wel dat het nog komt.”
Mijn vader is voorzitter van de F-Side van Ajax, maar het is niet zo dat ik in mijn vrije tijd naar voetbal kijk. Bij de mannen vind ik Ziyech wel goed. Naar de vrouwen kijk ik minder, maar ik ken wel hun namen: Miedema, Groenen, Van de Sanden, Beerensteyn. Maar ik heb niemand tegen wie ik opkijk.
“Ik houd van voetbal omdat het een teamsport is en het leuk is om met elkaar naar een doel toe te werken” NORAH BERNARD
sterren en dankzij de interesse van sponsoren zowel zicht-
niet staan en geeft de bal op het laatste moment af aan
baar op het veld als daarbuiten. Een shirt met de naam
iemand die in een betere scoringspositie staat. Een enorme
van Lieke Martens of Vivianne Miedema op de rug is even
verbetering ten opzichte van haar eerste training bij hem,
vanzelfsprekend als shirts met Frenkie en Ziyech.
zegt Baltus. “Ze was geneigd om alles alleen te doen, dit
Trukendoos
toont aan dat ze ook een teamspeler kan zijn.”
Het is tijd voor het eindpartijspel, vijf tegen zes op een half
Na anderhalf uur rennen, zweten, stoeien en lachen, ver-
veld. Er wordt gegiecheld als iemand de bal verkeerd raakt,
trekken de meiden op de fiets richting huis, waar hen een
gejuicht als er wordt gescoord. Sommige meiden doen hun
warme douche en een bord eten wacht. Een paar dagen
trukendoos open. Danique Ettienne, de meest ambitieuze
later wordt de eerste wedstrijd van het seizoen, tegen
van het stel, dribbelt langs haar teamgenoten alsof ze er
AFC IJburg, met 4-1 gewonnen. ■
111
stoom afblazen
“Het vastgrijpen van een touw vraagt om de juiste techniek” “Nadat ik in 2008 stopte met judowedstrijden, ben ik allerlei
ingehaald, hoor ik regelmatig iemand zeggen: “Wauw, ik haal
sporten gaan uitproberen, van kitesurfen tot vissen. Door
een olympisch kampioen in!”
mijn broer kwam ik voor het eerst in aanraking met survivalrun. Dat is een hardloopwedstrijd met hindernissen waarmee
De achtergrond van judo helpt me zeker, bijvoorbeeld
je zo snel mogelijk naar de finish gaat. Het is uitdagend,
wanneer ik over een boomstronk struikel en tijdens mijn val
afwisselend en je kunt je lekker buiten uitleven. Vijf jaar
kan doorrollen. Daarnaast wordt er veel van je onderarmen
geleden ging ik aan de slag bij Survivalrun Bond Nederland,
gevraagd. Je moet touwen en balken grijpen en naar je toe
eerst als voorzitter, tegenwoordig als directeur. We zien een
trekken. Dat heb je in judo ook. Alleen is daar alles heel
jaarlijkse ledengroei van vijftien à twintig procent, mede te
explosief. Survivalrun is echt een duursport, je bent mini-
danken aan de toenemende populariteit van obstacle runs en
maal een uur onderweg. Eerst vond ik hardlopen saai, maar
mud runs. Dat zijn races met een hoge fun-factor. Degenen
dankzij mijn vrouw heb ik toch twee keer de marathon van
die meer uitdaging zoeken, komen bij survivalrun terecht. Bij
Rotterdam gelopen. We hebben elkaar leren kennen bij de
een vereniging leer je de juiste technieken, vooral in touwen,
survivalrunvereniging, ze is mijn trainer. Ze is duidelijk en
om over en door de hindernissen te komen.
rechtlijnig. Dat sprak mij wel aan, die discipline ben ik ook van topsport gewend.
In het begin dacht ik dat ik fit genoeg was om mezelf op
112
kracht door de hindernissen heen te trekken. Dat lukte vaak
Ik was 35 toen ik stopte, en dat is oud voor een judoka. Maar
ook, maar ik kwam erachter dat het vastgrijpen van een touw
ook daarna kun je nog veel dingen doen. Afgelopen winter
ook om de juiste techniek vraagt. Toen ik dat onder de knie
heb ik meegedaan met het programma De IJzersterkste, om
begon te krijgen, ben ik van de recreatiegroep overgestapt
beter te worden in langebaanschaatsen. Daarna heb ik op
naar de wedstrijdcategorie. Al snel werd duidelijk dat het gat
de Weissensee de Alternatieve Elfstedentocht gereden, de
met de top van Nederland te groot was. Dat heb ik makkelijk
honderd kilometer. En als ik wil judoën, ga ik naar mijn oude
geaccepteerd. Wat ik heb gepresteerd in het judo, is uitzon-
judoschool om even te knokken met de jonge jongens. Al
derlijk. Het zou gek zijn als ik in iets anders ook de beste van
ben ik twaalf jaar geen topsporter meer, ik wil nog steeds fit
de wereld zou worden. Als ik tijdens een survivalrun word
blijven. Daar voel ik me prettig bij.” ■
FOTO: ANP FOTO
“Wat ik heb gepresteerd in het judo, is uitzonderlijk. Het zou gek zijn als ik in iets anders ook de beste van de wereld zou worden” MARK HUIZINGA
Mark Huizinga 47 jaar Schiedam ex-judoka, tienvoudig Nederlands kampioen, vijfvoudig Europees kampioen, Europees judoka van het jaar in 1998 en 2000, wereldkampioen veteranen (40 tot 44 jaar). Nam vier keer deel aan de Olympische Spelen. Won eenmaal goud (Sydney 2000) en tweemaal brons (Atlanta 1996 en Athene 2004). BLAAST STOOM AF: op de survivalrunbaan. NAAM: LEEFTIJD: WOONPLAATS: SPORTCARRIÈRE:
113
partner
Actify maakt fitter, jonger en energieker “Zelfs tijdens het tandenpoetsen sta ik nog pas op de plaats te maken om van mijn vrouw te winnen” Als je aan je gezondheid wilt werken of je fitter wilt voelen, valt dat niet altijd mee. Soms weet je niet goed waar je moet beginnen. Daarom zet Zilveren Kruis zich elke dag opnieuw in voor de gezondheid van haar klanten, door iedereen te motiveren om te werken aan een fit en vitaal leven. Zo bedacht Zilveren Kruis de vitaliteitsapp Actify en voorziet de zorg verzekeraar de Nederlander van tips hoe je op een gezonde manier kunt thuiswerken.
114
D
e vitaliteitsapp Actify van Zilveren
Afwisseling tussen staan en zitten
Kruis helpt je in kleine stappen
De positieve effecten van beweging die Rudi ervaart,
naar een gezonder leven. Dat gold
sluiten aan bij de thuiswerktips van Zilveren Kruis.
ook voor Rudi (49), die ermee aan
Omdat thuiswerken inmiddels tot ‘Het Nieuwe Normaal’
de slag ging. “Als accountmanager
behoort, is het belangrijk dat je dit op een veilige en ge-
maak ik lange dagen in de auto”, legt hij uit. “En wanneer
zonde manier doet. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je niet
pak je dan je beweegmomenten? In mijn geval niet. Mijn
te lang in dezelfde houding zit, want daar is ons lichaam
vrouw ergerde zich daaraan. Gek genoeg merkte ik zelf
niet op gebouwd. Wissel staan en zitten voldoende af.
dat ik er ook niet van opknapte. Eerst vond ik het heer-
Moet je bellen voor je werk? Dat kan ook prima staand of
lijk, lekker series kijken of voetbal op tv, maar aan het
terwijl je een rondje door de buurt loopt! Een lunchwan-
eind van de avond voelde ik me lamlendig.”
deling, een yogales, een rondje hardlopen of een work-
Fitter, jonger en energieker
out in je eigen huis zijn ook allemaal goede manieren om even niet te zitten en wel lekker actief bezig te zijn. ■
Eva, de vrouw van Rudi, was eerder al met Actify begonnen. Inmiddels zijn ze dus allebei om en helpt Zilveren Kruis hen bij een gezondere levensstijl: “De aanmoedigingen die ik op de app binnenkrijg, werken stimulerend”, vertelt Rudi. “Naast onze dagelijkse oefeningen doen we ook elke dag nog een wedstrijdje wie de meeste stappen heeft gezet. Zelfs tijdens het tandenpoetsen sta ik nog pas op de plaats te maken om van haar te kunnen winnen. Het bewegen heeft niet alleen mijn conditie goed gedaan. Mentaal voel ik me ook veel lekkerder. Ik merk het tijdens het werk: ik ben vrolijker, wind me minder snel op over medeweggebruikers en kan stress sneller achter me laten. Een mens is niet gemaakt om de hele dag te zitten. Ik merk het aan alles en ik ben blij dat het voor mij nog niet te laat was om het tij te keren. Mijn vrouw en ik lijken er met de dag fitter, jonger en energieker op te worden.”
“Daag jezelf uit” “Mensen moeten minder lang zitten”, beaamt Olga Commandeur, presentatrice van Nederland in Beweging en ambassadeur van de NOC*NSF Nationale Sportweek. “Sta elk halfuur even op en maak een rondje, al is het maar door je eigen huis. Je gezondheid holt namelijk achteruit als je niet beweegt. Door te bewegen geef je een prikkel aan je organen, aan je spieren, je hersenen en je botten. Zo behoud je je vaardigheden en dat is goed voor je zelfvertrouwen. Toen de sportscholen dicht waren, heb ik de trap in mijn huis gebruikt voor mijn work-out. Traplopen bevat namelijk alle beweegelementen, behalve voor je armen. Ik ben gewoon de trap naar de eerste verdieping en vervolgens de trap naar de zolder op- en afgelopen, op allerlei manieren. Soms ging ik bijvoorbeeld met twee treden tegelijkertijd omhoog, zodat ik wat meer kracht uit mijn benen moest halen. Je kunt ook je linkervoet helemaal links op de trede plaatsen en je rechtervoet helemaal rechts, zodat je wat breder loopt. Dat is een goede oefening voor als ik straks over moeilijke stenen bergpaden ga wandelen. Wandelen is sowieso erg goed voor je, zeker als je ook daarin varieert. Zet eens een keer een paar grotere stappen, of neem je voor om tot aan de eerstvolgende lantaarnpaal kortere pasjes te maken waarbij je je knie wat hoger optilt dan normaal. Zo daag je jezelf uit en blijf je je lichaam prikkelen!”
115
sportliteratuur
DOOR FRANK HEINEN
116
In stilte loop ik de trap af, schuif de band in de videorecorder en druk op ‘Play’. Het is zondag. Zo meteen staan mijn ouders op, komen naar beneden en zeggen dat ik niet zo vroeg al voor de tv moet zitten. Dat is straks pas. Nu kijk ik naar de film over Johan Cruijff die mijn vader voor me heeft opgenomen. Steeds opnieuw. Wat me zo aantrekt in de documentaire, een film zonder verhaal, beelden zonder context, begrijp ik zelf ook niet helemaal.
i
k weet nog niet dat die film gemaakt is door Maarten de Vos. Dat hij vol zit met gesponsorde onderdelen, zoals het moment waarop Cruijff naar beelden van zichzelf kijkt en daarbij
een vooroorlogse videorecorder bedient waarop de camera zo lang inzoomt, dat de merknaam niet te missen valt. Zoals ik ook niet weet dat de scènes waarop Cruijff in slow motion beweegt, danst bijna, op ijle, zich steeds herhalende muziek, dat al die scènes indertijd zijn beoordeeld als egomane kitsch, omdat een voetballer nu eenmaal geen danser is, dat de hele film een door Cruijffs schoonvader geëntameerde reclamespot voor één enkele voetballer is, voor het merk Cruijff, en dat Cruijff ook nog tien medespelers had die in de film alleen maar hinderlijk door het beeld lopen. Dat weet ik allemaal nog niet. Ik kijk en geniet, en sla de beelden op in een hoekje van mijn geheugen waarin woorden niets te zeggen hebben. Ik ben pas acht.
“Ik kijk en geniet, en sla de beelden op in een hoekje van mijn geheugen waarin woorden niets te zeggen hebben. Ik ben pas acht”
Er zijn ruim 25 jaren verstreken. In die
zelden of nooit over andere onderwer-
bevredigende conclusie. Althans, ik kom
periode heb ik talloze films over sport
pen die me minstens zo na aan het hart
nooit tot dezelfde conclusie. De ene
gezien, nog meer boeken over het
liggen. Muziek bijvoorbeeld: ik besteed
keer stel ik vast dat sport en de verhalen
onderwerp gelezen – en er zelf een paar
meer tijd aan muziek luisteren dan aan
over sport me zo dierbaar zijn omdat
geschreven. Nog altijd vraag ik me regel-
sport kijken, en toch lees en luister en
het verhalen zijn over een kunstmatige
matig af waarom ik zo graag en zo veel
schrijf ik eigenlijk nooit over muziek.
wereld, een universum waarin ieder
over sport lees en hoor en schrijf, en
Hoe werkt dat? Zelden kom ik tot een
belang, ieder nieuws, ieder verhaal net
117
sportliteratuur
niet helemaal echt is, omdat het alleen bestaat binnen
het kinderlijke ontzag voor sporters min of meer intact.
die wereld. Een wielerklassieker bestaat immers niet
Sterker nog: er kwam een groep bewonderden bíj. Ik
buiten de wedstrijd zelf. Het is een glas water waarin
begon ook mensen te bewonderen die secuur wisten te
je je vrijwillig kunt onderdompelen, waarin je kunt
omschrijven waarom sport zo prettig was – waarschijn-
meewaaien met de stormen en de gevolgen van die
lijk op hetzelfde moment dat mijn eigen dromen zich
stormen kunt beschrijven, maar zodra je je omdraait,
van het sportveld naar de schrijfkamer verplaatsten. Ik
bestaat het glas niet meer.
las de sportcolumns van Jan Mulder in de Volkskrant
Een andere keer eindigt mijn denkoefening aan de
(gebundeld in enkele onmisbare bloemlezingen die ik
overkant, bij de vaststelling dat sport juist níet een
nog regelmatig opensla), en daarna die van zijn opvol-
geruststellende schijnwereld is waarin je te kust en
ger Bert Wagendorp, wiens in Sportleven gebundelde
te keur kunt ronddwalen, maar een afspiegeling van
stukjes wat mij betreft een hoogtepunt in de Neder-
de echte wereld, een soort Madurodam-samenleving
landse sportliteratuur vormen dat dringend heruitgave
waarin zich precies dezelfde ontwikkelingen – techno-
behoeft. Toen ik later zelf met Wagendorp in contact
logisch, ethisch, politiek – juist scherper aftekenen te-
kwam, hem ontmoette en hij mij vroeg om een verhaal
gen een decor dat grotendeels onveranderd blijft: een
voor wielertijdschrift De Muur te maken – een blad dat
veld, een bad, een baan. En op wéér andere momen-
ik al jaren las en dat grotendeels werd volgeschreven
ten weet ik plots heel zeker dat sport voor mij vooral
door mensen voor wie ik een diep sportschrijfontzag
een verzameling verhalen over uitzonderlijke mensen
koesterde (Peter Winnen, Marije Randewijk, Peter
is, mensen die je kunt bewonderen, verafschuwen,
Ouwerkerk) – was ik officieel starstruck. Dat bleef
mensen met wie je je kunt vergelijken of mensen die
ik een tijdje, ook nadat Wagendorp mijn verhaal als
juist volkomen onvergelijkbaar zijn, die doodgewoon of
“goed” had beoordeeld en Henk Spaan (van Hard
uitzonderlijk blijken, of allebei tegelijk. Mensen ook die
Gras, nog zo’n blad waarin zich talloze bewonder-
je op afstand zo goed leert kennen, dat je bij ze kunt
de schrijvers en journalisten verzamelden) mij belde
afkijken hoe zij dat aanpakken, het leven.
(belde! Henk Spaan die mij belde!) om me te vertellen
Inmiddels kan ik daar, sinds ik zelf schrijf, aan toevoegen dat ik ook graag wil weten hoe andere mensen dat aanpakken, schrijven over sport en over het leven. Vermoedelijk is mijn liefde voor sportboeken, sportfilms, sportdocumentaires en wat dies meer zij een vloeiend samenspel van al deze redenen. Misschien ook is het gewoon samen te vatten met het vreselijke woord ‘hobby’. Wie van sport houdt, weet dat sportliefde gepaard gaat met een uit de jeugd stammend ontzag voor sporters. In je bewondering kun je altijd een beetje kind blijven. Terwijl de rest van mij volwassen werd, bleef
118
“Terwijl de rest van mij volwassen werd, bleef het kinderlijke ontzag voor sporters min of meer intact”
dat ik was genomineerd voor een prijs die tot dan toe uitsluitend gewonnen was door mensen die zich in een voor mij vreemd universum bewogen. De prijsuitreiking vond plaats in een Amsterdams restaurant, dat die avond geheel gevuld was met mensen die boeken hadden geschreven waar ik een niet geheel gezonde bewondering voor koesterde: Hugo Borst, die met De Coolsingel bleef leeg – een dramatisch seizoen lang Feyenoord van binnenuit – een van de eerste echt moderne Nederlandstalige sportboeken schreef (en tegelijk een van de laatste boeken waarin een schrijver vrijelijk toegang had tot een voetbalclub), zat in de jury, David Endt gaf me de hand waarmee hij ooit De Godenzonen van Ajax schreef, een boekje dat me op jonge leeftijd al had laten zien hoe je je vaak woordeloze bewondering voor sporters in verhalen kunt gieten, en ik ontmoette Erik Brouwer – van wiens boeken over Amerikaans basketbal (De hemel is een basketbalveld) en vooroorlogs turnen (Spartacus) ik ontzettend genoten had, terwijl ik voordien niets gaf om Amerikaans basketbal en vooroorlogs turnen. Als Bob den Uyl (Opkomst & Ondergang van de Zwarte Trui) en Nico Scheepmaker (CRUIJFF, Hendrik Johannes, fenomeen) niet al dertig jaar dood waren geweest, hadden ze er vast ook tussen gezeten. Later die avond belandde ik in een nachtcafé met Michel van Egmond (die toen nog geen beroemd biograaf was, maar wiens nauwelijks verkochte Nooit meer juichen ik in die tijd regelmatig herlas om de kunst af te
119
sportliteratuur
“Toen ik later zelf met Wagendorp in contact kwam, hem ontmoette en hij mij vroeg om een verhaal voor wielertijdschrift De Muur te maken, was ik officieel starstruck”
120
kijken), Marcel van Roosmalen (die in Je hebt het niet
kampioenen), via Jaap ter Haar (Boem) tot Michel van
van mij bewondering had gecombineerd met een zeld-
Egmond (Gijp) en Ronald Reng (Robert Enke. Een al
zaam komische stijl – het is nog altijd met voorsprong
te kort leven). Ook verdiepte ik me in de talloze, goed
het grappigste sportboek dat ik ken) en Arthur van den
geschreven sportblogs die in alle uithoeken van het
Boogaard, de sportboekenrecensent van Het Parool
internet te vinden zijn en schafte ik steeds vaker talloze
die meer over sportboeken is vergeten dan wij ooit
internationale pendanten van Hard Gras en De Muur
zullen leren en die enkele jaren na die eerste ontmoe-
aan, met namen als Bahamontes, So Foot, Pédale, The
ting Slipstroom schreef, een pracht van een essay over
Blizzard en Josimar. Zogenaamd als research, maar in
wielrennen als thema in de wereldliteratuur.
werkelijkheid natuurlijk vanwege dezelfde, moeilijk te
In de jaren erna zou ik zelf sportschrijver worden, nog
omschrijven fascinatie die me 25 jaar geleden elke keer
meer voorbeelden interviewen of zomaar tegen het lijf
weer overviel als ik Johan Cruijff zag hannesen met een
lopen – Tim Krabbé (schrijver van de twee allerbeste
videorecorder om naar zichzelf te kunnen kijken. ■
boeken over wielrennen ter wereld en aller tijden, De Renner en 43 wielerverhalen), Simon Kuper (Voetbal als oorlog en De beste lange bal op aarde) en Benjo Maso
NB 1. Alles in dit verhaal is non-fictie. Ook de inhoud
(Wij waren allemaal goden). Velen van hen werden col-
van de genoemde boeken en documentaires is gro-
lega’s. Toch bleef ik tegen ze opkijken, en via hen leer-
tendeels echt gebeurd. Sportfictie is een ingewikkeld
de ik weer nieuwe boeken kennen, van hún voorbeel-
genre, dat vaak sentimenteel uitpakt. Enkele uitzonde-
den die vaak over sporten schreven waar ik niks van
ringen op die regel: Chad Harbachs De kunst van het
wist en waarvan sommige ook weer de mijne werden,
veldspel, de tv-serie Friday Night Lights (ook een boek,
omdat een goede schrijver nu eenmaal ieder onder-
maar dat is dan weer non-fictie) en Joram Lürsens
werp interessant maakt: Matt Rendell, Roger Kahn,
jeugdfilm In Oranje. Op een grote voetbalroman is het
Ring Lardner, Norman Mailer, David Halberstam,
nog altijd wachten.
Christoph Biermann, John Foot en Vasco Pratolini. Tegelijk werd ik een specialist op het gebied van sportdocumentaires en begon lijnen te zien van het werk van
NB 2. Niet in een genre onder te brengen, maar
Roger Kahn en David Halberstam, via dat van Borst
evenmin te missen: de korte documentaire De spelende
en Van Roosmalen tot aan de Netflix-serie Sunderland
mens van Sanne Rovers en de sketch ‘English Sports’
’Till I Die. Of van Joris van den Bergh (Te midden der
van Jiskefet. Zoekt u maar op.
Frank Heinen is schrijver, journalist en columnist. Begin van dit jaar werd hij uitgeroepen tot Sportjournalist van het Jaar 2019. In juni ontving hij de Nico Scheepmaker Beker voor zijn boek Buiten de lijnen.
121
interview
Terug naar Luyksgestel met Harrie Lavreysen 122
“Als ik naar deze baan kijk, besef ik dat het hier allemaal is begonnen en dat ik hier een geweldige tijd heb gehad” HARRIE LAVREYSEN
123
interview
Hij is zesvoudig wereldkampioen baanwielrennen. Maar lange tijd leek het erop dat Harrie Lavreysen als BMX’er zou doorbreken. Hoewel blessures roet in het eten gooiden, kijkt hij met een goed gevoel terug op de tijd dat hij met zijn kleine fiets over hoge bulten sprong. “De BMXbaan was mijn tweede thuis.” DOOR GUUS PETERS FOTO’S: DAVID MEULENBELD baanwielrennen zijn, de roots van de breedgeschouderde fietser liggen niet op de ovale piste van een wielerbaan, maar op het heuvelige BMX-parcours met scherpe bochten in Luyksgestel.
124
De BMX-baan van fietscrossvereniging De Dur-
Lavreysen behoorde tot zijn achttiende tot de
trappers in Luyksgestel ligt er verlaten bij. Hoog
grootste BMX-talenten van Nederland. Tot
gras groeit langs de bulten omhoog. Tussen de
schouderblessures – zijn schouders schoten
stenen in de kombochten steekt het onkruid de
dertig keer uit de kom – roet in het eten gooiden
kop op. Langs de kant vertellen reclameborden
en hij zijn BMX-fiets noodgedwongen aan de
het verhaal van de lokale ondernemers. En aan
kant moest zetten. Lavreysen vond in baanwiel-
de muur van het clubhuis hangt een groot doek
rennen zijn nieuwe passie. Maar de liefde voor
met de tekst “Trots op onze leden Joris Harm-
BMX zal nooit verdwijnen, weet hij.
sen en Harrie Lavreysen”.
“Als ik naar deze baan kijk, besef ik dat het hier
Bij laatstgenoemde komt een nostalgisch gevoel
allemaal is begonnen en dat ik hier een geweldi-
naar boven als hij vanaf de zijkant een blik
ge tijd heb gehad”, zegt Lavreysen. Hij wijst naar
werpt op de verlaten BMX-baan. De 23-jarige
de startbult aan de andere kant van de baan als
Lavreysen mag dan zes keer wereldkampioen
de eerste herinnering naar boven komt. “Ik weet
“Als jongetje van zes viel ik regelmatig. Op die manier leerde ik ook hoe het niet moest” HARRIE LAVREYSEN
van zes viel ik regelmatig”, herinnert Lavreysen zich. “Maar op die leeftijd ging ik nog niet zo hard, dat scheelde. En op die manier leerde ik ook hoe het niet moest.” Door de jaren heen is de baan flink onder handen genomen. De startbult is nog hetzelfde, maar grote delen van het parcours zijn anders dan toen Lavreysen als kleine jongen over de bulten sprong. Het doet niets af aan het warme gevoel dat hij krijgt als hij voor even terug is op de plek waar hij zijn eerste meters maakte. “Sinds ik ben gestopt met BMX, heb ik eigenlijk nooit meer op die manier naar deze baan gekeken. Het is bijzonder.” Lavreysen was twaalf jaar toen hij zijn eerste nog dat ik voor het eerst van de startbult ging
Nederlandse titel veroverde. Twee jaar later
en meteen met mijn gezicht op het asfalt viel. Ik
kroonde hij zichzelf tot de beste van Europa.
had een paar hechtingen in mijn kin, maar het
Met zijn imposante lichaam en krachtige benen
heeft mij nooit afgeschrikt.”
was hij sterker dan zijn concurrenten. Het was
Tweede thuis
de periode dat bij Lavreysen voor het eerst de Olympische Spelen door zijn hoofd spookten.
Lavreysen was zes jaar toen hij begon met BMX.
Hoe mooi zou het zijn om voor het oog van de
Zijn overbuurjongen Joris Harmsen, die tegen-
wereld een gouden plak te veroveren in de sport
woordig uitkomt voor de Nederlandse BMX-se-
die hij van kleins af aan deed?
lectie, fietscroste en vroeg of hij een keer met hem mee wilde. Op 500 meter van zijn ouderlijk
Schouderblessures
huis ontwikkelde hij al snel liefde voor de sport.
Zijn talent bleef niet onopgemerkt. Zestien jaar
“Je kon hier elke dag terecht als je wilde. Dit
was hij toen hij naar Papendal, het nationale
was mijn tweede thuis.”
sportcentrum in Arnhem, verhuisde en zich
Urenlang brachten ze samen door op het par-
bij de nationale jeugdselectie voegde. Maar in
cours met hoge bulten en spectaculaire boch-
plaats van stappen voorwaarts te maken, werd
ten. Telkens gingen ze iets harder of probeerden
hij door blessures geremd in zijn ontwikkeling.
ze weer iets nieuws uit. Daarbij bleven ze zeker
Nog specifieker: zijn schouders waren de boos-
niet gevrijwaard van valpartijen. “Als jongetje
doener.
125
interview
Twee jaar lang liep Lavreysen te sukkelen. Zodra hij viel, schoot zijn rechterschouder uit de kom. Op een gegeven moment was het zelfs zo erg, dat de schouder al uit de kom schoot als hij na een sprong over een bult met zijn fiets weer op de harde ondergrond landde. De harde klappen waren te veel voor zijn schouder. Zeker dertig keer schoot de schouder uit de kom. Voordat hij eraan geopereerd werd, kon hij hem zelf terugzetten. Later niet meer.
“Ik wilde mijn droom, actief zijn op de Olympische Spelen, verwezenlijken. Als het niet met BMX kon, dan maar met een andere sport” HARRIE LAVREYSEN
Nieuwe passie Lavreysen was achttien jaar toen hij op last van zijn coach en fysiotherapeut een punt achter het BMX’en zette. Tijdens een wedstrijd in Valkenswaard viel hij beide schouders uit de kom. Het was de druppel die de emmer deed overlopen. Maar aan stoppen
Zijn schouders blijven zijn zwakke plek. Nog
met topsport heeft hij nooit gedacht. “Ik wilde mijn droom, actief
steeds slaapt hij in een speciale broek met
zijn op de Olympische Spelen, verwezenlijken. Als het niet met
twee lussen eraan. Daar steekt hij zijn polsen
BMX kon, dan maar met een andere sport.”
doorheen, zodat hij in zijn slaap zijn armen niet boven zijn hoofd kan doen. Het moet voorko-
Lavreysen had tot die tijd één keer op een baanfiets gezeten. De
men dat zijn schouders uit de kom schieten.
coach van de baanwielrenners had al snel in de gaten dat Lavrey-
“Het is de enige belemmering die ik nog heb.
sen aanleg had voor de sport. Hij kon veel vermogen trappen en
Mijn schouders zijn al vier jaar niet meer uit de
was heel sterk in het krachthonk. Lavreysen: “De eerste keer dat
kom geweest.”
ik op de fiets zat, ging best goed. Al had ik geen flauw idee wat ik aan het doen was.”
126
Ruim een jaar had hij nodig om de sport te omarmen. In het begin was het wennen om over strakke houten planken te scheren in plaats van over hoge bulten te springen. Maar naarmate de tijd verstreek, ging Lavreysen de lol ervan inzien. Het tactische spel heeft hem gegrepen. “Ik heb een nieuwe passie gevonden en durf te zeggen dat ik baanwielrennen mooier ben gaan vinden dan BMX.” Hij vervolgt: “Baanwielrennen is net als BMX een krachtsport,
“Ik heb er geen enkele moeite mee om me dingen te ontzeggen. Want sport inspireert mij, elke dag weer” HARRIE LAVREYSEN
maar er komt meer wetenschap bij kijken. Dat vind ik heel interessant. Over het algemeen kun je stellen dat baanwielrennen verder ontwikkeld is dan BMX, dat nog redelijk in de kinderschoenen staat.” Zijn overstap heeft hem geen windeieren gelegd. Amper vier jaar
Minifitnessruimte
nadat hij voor het eerst op een baanwielrenfiets was gestapt, is
Al is hij duidelijk: sport staat altijd op één. Zeker
hij zesvoudig wereldkampioen. Hij is recordhouder in Nederland.
als de Spelen van 2021 dichterbij komen. Mis-
Lavreysen pakte titels op alle drie de onderdelen: keirin, sprint en
schien komt fietscrossvereniging De Durtrappers
teamsprint. Op de uitgestelde Olympische Spelen van 2021 is hij
dan ook nog van pas. Niet per se het parcours,
de uitgesproken favoriet.
maar het clubhuis. Daar is een minifitnessruimte
Even gas terug
ingericht voor wanneer de in Apeldoorn woonachtige Lavreysen in de weekenden of vakanties
Door corona nam hij de voorbije maanden gas terug. Lavreysen
bij zijn ouders in Luyksgestel op bezoek is. Zo
had zich ingesteld om afgelopen zomer te knallen in Tokio. Toen
kan hij krachttraining doen wanneer hij wil.
dat wegviel, moest hij even de gedachten verzetten. “Ik was al
“Ik heb hier een squatrek en op de grond liggen
twee jaar met de Spelen bezig. Ik had rust nodig om mij straks
platen, zodat ik de gewichten gewoon op de
weer te kunnen opladen.” In plaats van de fiets koos hij vaker voor
grond kan laten vallen zonder dat er een gat in
de studieboeken.
de vloer komt. Ik heb hier alles wat ik nodig heb om mijn oefeningen te doen”, zegt Lavreysen,
Nu er geen wedstrijden op het programma stonden, kon hij zich
wiens moeder de sleutel van het gebouw heeft
meer richten op zijn studie bedrijfskunde. Waar hij de vakken nor-
omdat ze nog regelmatig bardiensten draait. Va-
maal om zijn trainingen heen plant, had hij nu de tijd om de opge-
der Lavreysen was tot vorig jaar penningmeester
lopen achterstand in te halen. Het was een welkome afleiding. “Ik
van de vereniging.
heb van andere sporters gehoord dat ze het best moeilijk hadden toen de trainingen en wedstrijden plots wegvielen. Gelukkig kon ik
Voor Lavreysen is sport de reden dat hij elke
mijn gedachten eenvoudig verzetten en mij concentreren op mijn
dag uit zijn bed komt. Alles in zijn leven staat
studie.”
in het teken van het fietsen. Of het nu gaat om gezonde voeding, verjaardagsfeesten of een
Of hij zijn diploma bedrijfskunde ooit gaat gebruiken, durft hij nog
bezoek aan zijn oma. Als hij denkt dat hij er ook
niet te zeggen. Wie weet blijft hij heel zijn leven actief in de sport.
maar één procent minder hard door gaat fietsen,
Maar misschien ook niet. “Het is altijd goed voor later”, zegt hij.
doet hij het niet. “Ik heb daar geen enkele moei-
“Ik kan goed studeren en heb er soms de tijd voor. Ik vind het leuk
te mee”, zegt hij. “Want sport inspireert mij,
om te doen.”
elke dag weer.” ■
127
H interview
et gevoel dat sport me geeft, is
onbetaalbaar” Van no-sporter tot
wereldkampioen Nicole Weijling-Dissel is misschien wel de meest wonderlijke topsportster van Nederland. Met 27 kilo overgewicht besloot ze in 2009 te gaan hardlopen. Elf jaar later is ze de koningin van de masteratletiek, met wereldtitels en -records op de 800, 1.500, 3.000, 5.000 en 10.000 meter. “Ooit eindig ik met een marathon.” DOOR FRANS OOSTERWIJK
128
129
interview
h
Hoofd omhoog, precies zoals haar leermeesters Bob Boverman en Frans Thuijs het haar hebben geleerd. Na afloop trekt ze zich even terug in de camper waarmee ze uit Egmond is gekomen. Frist zich op en drinkt een snelle- eiwitshake. Every inch de fulltime-atlete die ze al drie jaar is
et roze van haar hemdje en
Dribbelen
kousen flitst fel op tussen de
In 2009 pakte Nicole Weijling (53) zichzelf
bomen. Normaal traint Nicole
stevig bij de kladden. “Ik had een prima leven
Weijling-Dissel dagelijks op het
met mijn man en onze vier kinderen. Ik werkte
strand en in de duinen van haar
parttime. Altijd mensen over de vloer, altijd
woonplaats Egmond. Maar ze maakt ook graag
gezellig. Borreltje en hapje erbij. En zo begon
kilometers in het bos van Hollandsche Rading,
ik te groeien. Van vijftig naar bijna tachtig kilo,
vlak bij Hilversum, waar haar idool Ellen van
best veel voor iemand van 1,64 meter.”
Langen ook altijd trainde. Vijf keer ‘beklimt’ ze
Ze voelde zich ongelukkig in haar lijf en kwam
aan het slot van haar training, met prachtige,
in actie. “Ik had nooit aan sport gedaan, maar
lichte tred, de Ellen van Langen-heuvel, een
ben gaan hardlopen. Dat was eerst niet meer
gemene, traag stijgende glooiing van 350 meter.
dan wat dribbelen en dan weer een stukje wandelen. Het zag er niet uit. ‘Doe het alsjeblieft ’s avonds, in het donker, dan ziet niemand je’, zeiden ze thuis.” Maar Weijling had er plezier in, het lopen ging haar goed af en ze zette door. En veranderde ook haar eet- en leefpatroon. “Het gaat om de combinatie: bewegen en lifestyle – dat had ik al snel door. Elke kleine verandering had meteen effect.” Weijling kreeg de smaak te pakken en ging serieus trainen. Eerst bij een loopgroep in Egmond, later bij atletiekvereniging AV Trias in Heiloo en weer later bij AAC in Amsterdam, onder leiding van voormalig bondscoach Bob Boverman, die atleten als Hans Koeleman en Gerard Nijboer naar de Olympische Spelen had geleid. Inmiddels is Weijling achtvoudig wereldkampioen op de middellange en lange afstand en liep ze talloze nationale en drie wereldrecords. Eerst in de leeftijdsklasse 45-50 jaar, vervolgens in de klasse 50-55.
130
Marionet Nicole Weijling is een enthousiast prater. Zo enthousiast, dat je bijna gaat geloven dat haar route voor iedereen is weggelegd. Als je maar van de bank komt en je lichaam in beweging zet. Maar zo makkelijk is het nu ook weer niet, dat weet ze zelf ook wel. Je moet durven, willen. En je moet het leuk vinden. “Ik liep mijn eerste wedstrijd na een halfjaar trainen, gestimuleerd door mijn coach. Een loop over 7,5 kilometer in Julianadorp. Eigenlijk durfde ik niet. Ik had ook tegen niemand gezegd dat ik zou meedoen. Er stonden honderden mensen langs de lijn. Ik voel nóg de sensatie en adrenaline die opkwamen toen ik mijn startnummer kreeg. Ik ben gaan lopen zoals ik dacht dat ik het moest doen. Op een gegeven moment hoorde ik de speaker: ‘Daar komt de eerste dame, uit Egmond aan den Hoef.’ Die eerste dame, dat was ik! Later stond ik op het podium, met bloemen en een envelop met geld, en ik dacht: Wauw, dit is leuk!” Een jaar later nam ze bij de NK Masters deel aan de 1.500 meter, in de leeftijdscategorie 40-plus. “Ik was nog heel onervaren; iedereen liep op spikes, behalve ik. Ik ging er als een speer vandoor, kwam snel in de verzuring, maar werd wel tweede!” In 2013 won ze bij de NK Masters zowel de 800 als de 1.500 meter. “Maar ik was in die tijd ook vaak geblesseerd. Mijn looptechniek was niet goed. Toen heeft mijn fysio gezegd: ‘Je moet Bob Boverman bellen.’ ” Diens trainingen hadden onmiddellijk effect. “Bob keek heel erg naar houding en cadans. Rechtop lopen, hoofd omhoog, als een marionet aan een touwtje. En hij leerde me wat topsport is. Dat voeding, rust en training even belangrijk zijn als trainen.”
“Ik had een prima leven met mijn man en onze vier kinderen. Altijd mensen over de vloer. Borreltje en hapje erbij. En zo begon ik te groeien” 131
interview De kunst van het winnen Begeleid door Boverman veroverde ze bij de EK Masters van 2013 in het Duitse Zittau goud op de 800 meter. En bij de WK dat jaar in Brazilië won ze zilver op de 800 en goud op de 1.500 meter. Boverman gaf haar ook De kunst van het winnen, het boek dat Ellen van Langen scheef na haar winst op de 800 meter bij de Spelen van 1992 in Barcelona. “Dat boek en haar race, die ik misschien wel honderd keer heb gezien, inspireerden me zo, dat ik juist op de 800 meter wereldkampioen wilde worden. Want dat is de meest fantastische afstand in de atletiek! Alles zit erin: je moet niet alleen hard kunnen lopen, maar het ook lang kunnen volhouden. Je moet technisch en tactisch goed zijn, slim én snel – alles wat Ellen in haar gouden race zo magnifiek had laten zien.” Om die droom waar te maken verwees Boverman haar naar Frans Thuijs, de coach die ook Ellen van Langen naar olympisch goud had geleid. “Bob leed aan de ziekte van Parkinson en had toen al geen trainingsgroep meer. In zijn ogen was Frans een van de beste trainers aller tijden ter wereld, de allerbeste die ik me kon wensen.” Onder Thuijs werd haar topsportopleiding voltooid. “Frans leerde me een iets langere pas te maken, een echte 800-meterpas. Om, met behoud van frequentie, elke pas af te maken door
“Er stonden honderden mensen langs de lijn. Ik voel nóg de sensatie en adrenaline die opkwamen toen ik mijn startnummer kreeg” 132
voet en been beter op te tillen en mijn been
hankelijk. Hoe fijn is dat!” Haar kinderen zijn
telkens goed naar achter te trappen. Iedere stap
inmiddels het huis uit. “Anders had dit allemaal
moest raak zijn.”
niet gekund.”
Maar het belangrijkste was: Frans Thuijs geloof-
Voor wedstrijden in Nederland gaat ze meestal
de in haar. Haar droom werd zijn droom. Twee
alleen op pad, naar het buitenland gaat vaak
jaar later, bij de WK Masters van 2015 in Lyon,
haar echtgenoot of trainer Frans Thuijs mee.
werd hun doel bereikt en werd Weijling wereld-
“Dan delen we meestal een appartementje op
kampioen op de 800 meter. “Vooraf namen we
de plaats van bestemming.”
de wedstrijd door, zoals Frans dat ook altijd
Campercentrum Nederland staat er op het bus-
deed met Ellen. Wat ik moest doen, waar ik aan
je, en dat is ook haar sponsor. “Ze dragen bij in
moest denken, alle scenario’s werden bespro-
het onderhoud van de bus.” Financieel heeft het
ken. Zodat ik in elke situatie wist wat ik moest
lopen alleen maar geld gekost. “Mijn spaarreke-
doen. Dat kampioenschap is dan ook echt van
ning is bijna leeg, maar dat geeft niet. De sport
ons beiden.”
heeft me zo veel gegeven, dat ik dat op de koop toe neem. Door het lijf dat ik heb gekregen, de
Op 16 juli 2017 volgde een nieuw hoogtepunt.
sensatie die ik ervaar om als topsporter te leven
Op die dag werd Weijling vijftig jaar en maakte
en de fantastische avonturen die ik heb meege-
ze haar entree in de klasse 50-55 jaar. “Ik wilde
maakt, voel ik me ongelooflijk rijk en gelukkig.
geen verjaardagsfeest, ik wilde het wereldrecord
Dat gevoel is onbetaalbaar. Het lopen heeft echt
op de 800 meter.” De wedstrijd was in Soest
mijn leven veranderd.”
en iedereen van wie ze hield, kinderen, familie, vrienden, Thuijs, Boverman – die een jaar later op 74-jarige leeftijd aan een hartstilstand zou overlijden – was bij haar zegetocht aanwezig. Het record stond op 2.16, Weijling kraakte het tot 2.13.05. “Ik kon me optrekken aan een paar heren, maar er waren geen hazen, ik heb het helemaal zelf gedaan.”
Camperbusje Sinds die recordloop is Weijling fulltime-atlete. Ze zei haar baan op en schafte een camperbusje aan. “Voorheen moest ik regelmatig in een hotel overnachten. Nu hoeft dat niet meer. Er zit een koelkast in en een bed. Ik ben helemaal onaf-
“Door mijn leven als topsporter en al die fantastische avonturen die ik heb meegemaakt, voel ik me ongelooflijk rijk“
133
interview
“Het is ongelooflijk: anderen takelen af, maar ik word nog steeds sneller en beter�
134
nog altijd nieuwe dingen wil leren. Ik heb een grote honger naar nieuwe kennis en wetenschap Voor 2020 had ze haar zinnen gezet op de WK
en ik voel dat ik mijn lichaam door nieuwe
halve marathon in Toronto, “want die titel heb
aspecten nog sterker kan maken. Daardoor kan
ik nog niet”, maar dat evenement werd afgelast
ik de achteruitgang die er door de tijd natuurlijk
vanwege het coronavirus. Vorig jaar liep ze haar
toch is, op afstand houden.”
eerste halve marathons en die gingen prima. “In Enschede liep ik 1.21 en in Lanzarote, 21 kilometer langs de kust, straf tegen de wind in, won ik, ook van alle jonge meiden.” In januari jongstleden nam ze deel aan de winterklassieker in haar woonplaats, de NN Egmond Halve Marathon. Dat was haar laatste wedstrijd voor corona.
Vitaliteitscoach In 2022 wordt Weijling 55 jaar en ligt een nieuwe reeks kampioenschappen en titels in de klasse 55-60 jaar in het verschiet. Omdat dit seizoen door het coronavirus al in duigen is gevallen, heeft ze besloten om van 2021 “een tussenjaar” te maken. Ze volgt de parttime hbo-opleiding master leefstijlcoach en hoopt die volgend jaar mei te beëindigen. Ook geeft ze inmiddels looptrainingen en heeft ze haar ervaringen vervat in een lezing met de titel ‘Van Big Mama naar wereldkampioen’. Met die lezing, en straks beroepsmatig als vitaliteitscoach, wil ze mensen helpen met afvallen en fysiek en mentaal sterker en gezonder te worden. “Ik vind het fantastisch om mensen te motiveren en uit te leggen waarom je moet bewegen en wat het
“Ik vind het fantastisch om mensen te motiveren en uit te leggen waarom je moet bewegen en wat het met je lichaam doet”
met je lichaam doet.” Tussenjaar of niet, ook in 2021 zal Weijling we-
Uiteindelijk, weet ze nu al, wil ze ook een keer
kelijks 80 à 85 kilometer blijven lopen, verdeeld
de marathon lopen. “Maar ik heb geen haast.
over acht, negen trainingen. In 2022, als ze zich
Een marathon vergt heel andere trainingen
weer helemaal op sport wil concentreren, zal de
dan een 800 meter. Eerst wil ik in mijn nieuwe
trainingsintensiteit weer worden opgeschroefd.
klasse alle titels en records tussen de 800 en
Weijling: “Ik zit nu elf jaar in de sport en heb
10.000 veroveren. Ja, dat is haalbaar. Als ik
mezelf nog elk jaar sterker weten te krijgen. Het
mijn huidige niveau handhaaf, liggen ze voor het
is ongelooflijk: anderen takelen af, maar ik word
grijpen.” ■
nog steeds sneller en beter. Dat komt omdat ik
135
interview
Ode aan
clubliefde “Ik vind het lekker om met woorden en akkoorden te knutselen� 136
De NOC*NSF Nationale Sportweek heeft dit jaar een eigen lied: ‘Medaille’, geschreven en gezongen door Gerson Main. Hij stond al eens in de finale van De Beste Singer-Songwriter van Nederland, maar wie is hij verder? We spraken hem over wat sport met hem doet, over zijn leven als artiest en natuurlijk over hoe zijn lied voor de NOC*NSF Nationale Sportweek tot stand is gekomen.
H
DOOR LUC KEERSMAEKERS
oewel Main tegenwoordig door het leven gaat als muzikant, zat de liefde voor sport er al van jongs af aan in. “Ik heb waterpolo gedaan, speelde lange tijd veld- en straatvoetbal, was een fanatiek kickbokser en ik heb
zes zwemdiploma’s: diploma A, B en C en Zwemvaardigheid 1, 2 en 3. Mijn ouders gaven me op voor zwemles en eigenlijk ben ik er daarna gewoon heel lang niet mee gestopt”, lacht Main. “Maar ik heb altijd gehouden van sport. Het competitieve vond ik leuk, maar je voelt je er ook gewoon lekker door. Stiekem heb ik altijd wel gedroomd van een sportcarrière. Het is mooi om te groeien in een sport, er steeds beter in te worden en er uiteindelijk heel goed in te zijn. Zo’n stip aan de horizon is ook altijd een drijfveer geweest om te sporten.”
Boksen voor de spiegel Toch werd het dus een carrière in de muziekwereld. “Muziek geeft me energie, maar sport ook. Ze komen ook wel eens samen, bijvoorbeeld als ik ’s nachts muziek aan het luisteren ben. Soms sta ik dan voor de spiegel te boksen en te springen, zo veel energie krijg ik ervan. Toen ik hoorde van het idee voor een lied voor de NOC*NSF Nationale Sportweek, voelde ik dat de sporter in mij nog niet verloren was gegaan. Dat is echt belangrijk voor mij,
137
interview
“Het is mooi om te groeien in een sport, er steeds beter in te worden en er uiteindelijk heel goed in te zijn” GERSON MAIN
“Vervolgens ga ik in de studio zitten, lees wat dingetjes, pak mijn gitaar en ga een beetje jammen”, vervolgt hij. “Ik vind het lekker om met woorden en akkoorden te knutselen. Dat proces moet je een beetje op zijn beloop laten. Als je precies weet hoe het werkt, dan verliest het zijn magie. Muziek emotioneert me, maar het zorgt er ook voor dat ik die emoties hoorbaar en voelbaar kan maken. Dat is ook zo met dit lied.
sport speelt een hoopvolle rol in mijn leven. Nu voel ik de
Ik heb het een tijdje terug stiekem laten horen aan een vrien-
motivatie om weer wat sportieve dingetjes op te pakken.”
din. Zij vertelde dat het haar ook écht raakte. Het lijkt een
Onvoorwaardelijke liefde
138
heel vrolijk liedje, maar er kan veel meer achter schuilen.”
Enkele weken voor aanvang van de NOC*NSF Nationale
Inspireren en genieten
Sportweek begon Main met “puzzelen” aan het lied, zoals hij
Dat mensen andere gevoelens krijgen bij zijn muziek dan hij
het noemt. “Ik dacht aan een ode voor de club, aan clublief-
er zelf mee voor ogen had, vindt Main juist interessant. “Ik
de. Voor mij heeft dat veel raakvlakken met liefde als in een
heb ook niet de illusie dat iedereen alles mooi vindt wat ik
relatie. Bij een sportclub én in de liefde beleef je vervelende
maak, maar ik vind wel dat dit lied voor de NOC*NSF Natio-
momenten, zoals een nederlaag of ruzie, maar uiteindelijk
nale Sportweek muzikaal én tekstueel goed is gelukt. Ik hoop
kom je weer samen. Normaal gesproken krijg je alleen een
dat het zo veel mogelijk mensen inspireert en dat er zo veel
medaille voor iets wat je gepresteerd hebt, niet zozeer voor
mogelijk mensen samen van kunnen genieten”, besluit hij.
het feit dat je er bent of voor onvoorwaardelijke liefde. Ei-
“Als ik nu zelf een medaille zou mogen uitdelen, dan geef ik
genlijk zou je daar juist wél een medaille voor moeten krijgen.
er een aan mijn moeder. Zij stond niet altijd achter de keuzes
Dat vond ik een mooie gedachte, dus dat werd de insteek van
die ik maakte, maar ze heeft me er nooit mee in de weg geze-
het lied”, vertelt Main.
ten. Ze verdient het echt vanwege haar persoonlijkheid.” ■
“Dit lied bevat saamhorigheid, een ons-gevoel” “Wij schrijven de teksten niet, maken de muziek niet en staan niet op het podium”, vertelt Justin Hendrik namens SeiSei Music, het managementbureau dat de samenwerking tussen NOC*NSF en Gerson Main tot stand bracht. “Het gaat dus niet om ons. Wij helpen talenten bij hun ontwikkeling en profilering en begeleiden hen zo naar hun grote droom. Toen NOC*NSF met het idee voor een lied kwam, dacht ik direct aan Main. Hij is een geniale songwriter en een onderbelicht talent. Zijn lied bevat saamhorigheid, een ons-gevoel, maar zonder dat het er dik bovenop ligt. Ik hoop dat er iets moois ontstaat uit deze combinatie van sport en muziek, zodat heel Nederland straks mooie herinneringen overhoudt aan dit lied.” Richard Kaper, Manager Sportparticipatie van NOC*NSF, is blij met het eindresultaat. “Sport en muziek hebben veel gemeen: beide overbruggen verschillen, brengen mensen bij elkaar en geven uiting
aan energie en passie. Het lied van Gerson laat dit horen. Zijn teksten hebben voor iedereen weer een andere betekenis. En de melodie en het ritme zijn zo aanstekelijk, dat je vanzelf gaat bewegen. Een prima muziekje ook om lekker bij hard te lopen.”
“Sport en muziek hebben veel gemeen: beide overbruggen verschillen, brengen mensen bij elkaar en geven uiting aan energie en passie” RICHARD KAPER
139
sportapps
De
Anno 2020 zijn er tienduizenden apps die beloven je op weg te helpen naar een betere gezondheid. Of je nu wilt hardlopen, fietsen, fitnessen of graag aan yoga doet. Voor elk type sporter zijn er talloze apps beschikbaar. Maar wat zijn nu de beste gratis sportapps? We zochten het voor je uit! DOOR REMCO TERVOORT
7 Minute Workout Voor wie weinig tijd heeft, of er niets voor voelt om een uur in de sportschool door te brengen, is er de ‘7 Minute Workout’. In slechts zeven minuten train je het hele lichaam. Verschillende wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat een intensieve inspanning in deze korte tijd daadwerkelijk bijdraagt aan je gezond-
140
heid. Naast de tijdswinst is een ander groot voordeel dat je de
Zombies, Run!
work-outs gewoon thuis kunt doen. Je hebt geen apparaten
Waarschijnlijk de leukste sportapp in
nodig, alle oefeningen doe je met je eigen lichaamsgewicht. De
dit overzicht. Zombies, Run! combi-
work-outs zijn kort en intensief, een zogenaamde high intensity
neert bewegen en gamen. Wanneer je
interval training. Het circuit bestaat uit twaalf oefeningen van
de app opent, kun je uit honderden
dertig seconden, met telkens tien seconden rust tussendoor. Na
opties je doel en missie kiezen. Daarna
een artikel in The New York Times won deze vorm van sporten
voer je in hoeveel kilometer je wilt
enorm aan populariteit, waardoor er inmiddels talloze 7 Minute
lopen, waarna het avontuur begint.
Workout-apps op de markt zijn.
Tijdens het lopen hoor je een verhaal, met bijpassende muziek, van de missie
Nike Training Club
die je in dat verhaal hebt. Op bepaalde
Een personal trainer in je broekzak. Zo
momenten vraagt de app je iets sneller
zou je de Nike Training Club-app het
te lopen, omdat er zombies achter je
beste kunnen omschrijven. Met NTC
aan zitten. Hoe vaker je speelt, hoe meer punten je verdient
heb je toegang tot meer dan 190 work-
waarmee je een kamp in de app kunt bouwen. Zombies, Run!
outs voor kracht, conditie, yoga en
biedt ook opties om voor specifieke doelen te trainen, zoals
mobiliteit. Er zijn al sessies zo kort als
vijf kilometer of een (halve) marathon. Overigens kun je de
vijftien minuten. De app biedt voor
app ook gebruiken om te wandelen. Zombies, Run! kreeg
ieder wat wils. Daarnaast is het mogelijk
direct na de lancering lovende kritieken en wordt inmiddels
de training van jouw favoriete Nike-at-
door miljoenen mensen wereldwijd gebruikt.
leet te volgen, zoals Serena Williams, Cristiano Ronaldo of LeBron James. De
Fondo
NTC-app onderscheidt zich door het gepersonaliseerde
Nederland is een echt fietsland.
trainingsplan, dat opgesteld wordt op basis van enkele
Naast de miljoenen recreatieve
persoonlijke vragen over je huidige fitnessniveau, hoeveel tijd
fietsers zijn er naar schatting een
je per week kunt vrijmaken om te sporten, wat voor soort
miljoen sportieve fietsers in ons
oefeningen je leuk vindt en wat je wilt bereiken. Bovendien
land. Met de app Fondo wil de
past het schema zich aan op basis van je eigen ervaringen.
KNWU deze grote groep ongebon-
Was een work-out te zwaar, dan wordt daar de rest van de
den wielrenners bereiken. Fondo
week rekening mee gehouden. Pluspunt is ook nog dat NTC
helpt de prestatieve fietser een
compatibel is met bijvoorbeeld je Nike Running-app en ze
bepaald doel te bereiken. Dat kan
informatie kunnen uitwisselen.
zijn de Alpe d’Huez beklimmen, een zware toertocht rijden of een
Daily Workouts Fitness Trainer
eigen pr verbeteren. Fondo maakt
Van jong tot oud en van beginner tot
gericht trainen toegankelijk voor
expert. Daily Workouts Fitness Trainer is
een breed publiek. De app is
een app waar eigenlijk iedereen terecht-
gepersonaliseerd en volledig in het
kan. De app biedt work-outs van vijf tot
Nederlands. Fondo wordt gedeeltelijk gefinancierd vanuit
dertig minuten aan, waarvoor je geen
het Innovatiefonds van NOC*NSF, dat bonden helpt een
materiaal nodig hebt. De oefeningen
doorbraak te realiseren in het ontwikkelen én implemente-
worden in de app voorgedaan door
ren van nieuwe producten en diensten die passen bij de
gediplomeerde personal trainers. Er
veranderende vraag van de sporter. Om beter te kunnen
staan meer dan honderd oefeningen in
inspelen op die veranderende sportwereld zijn sportbonden
Daily Workouts Fitness Trainer. De app
en NOC*NSF gestart met de transitie in de sport. Steeds
is erg overzichtelijk en eenvoudig ingedeeld, waardoor je snel
meer bonden ontwikkelen digitale tools, zoals apps, om
aan de slag kunt. De ontwikkelaars van Daily Workouts
nieuwe doelgroepen te bereiken en huidige leden te
Fitness Trainer hebben ook een gratis app gericht op yoga
behouden. Check www.detransitieindesport.nl/projecten
gemaakt. Met Simply Yoga kun je tientallen yogaroutines
voor nog meer innovatie apps, ontwikkeld door de Neder-
volgen, variërend van twintig tot zestig minuten, inclusief
landse sportbonden. ■
video’s en audio om je te begeleiden. De vijf besproken apps hebben allemaal ook een premium versie, waarmee je toegang hebt tot nog meer opties.
141
partner
Ranomi en Jetze verleggen grenzen op weg naar Tokio Streven naar continue verbetering. Die filosofie van autofabrikant Toyota wordt in het Japans met één woord samengevat: ‘kaizen’. Dat is precies waar olympische en paralympische sporters elke dag mee bezig zijn. Daarom is Toyota de wereldwijde mobiliteitspartner van het internationaal olympisch én paralympisch comité. In Nederland ondersteunt Toyota als partner van NOC*NSF en TeamNL topsporters met hybride auto’s. Toyota-ambassadeurs Ranomi Kromowidjojo en Jetze Plat, respectievelijk olympisch en paralympisch kampioen, vertellen over hun missie om grenzen te verleggen.
N
og voor Ranomi Kromowidjojo Toyota ging rijden, was zij al bekend met het woord ‘kaizen’. Ze streeft als topsporter natuurlijk al elke dag naar verbetering, maar ze
kan gerust zeggen dat dit een onderdeel van haar leefstijl is geworden. “Ik heb veel boeken over de Japanse filosofie gelezen, waarbij het gaat om stapje voor stapje elke dag beter worden. Dat zijn zulke kleine stapjes, dat je het misschien niet eens ziet. Maar als je elke dag een klein beetje beter wordt, dan ga je uiteindelijk wel het verschil zien. Dat sprak mij erg
142
RANOMI KROMOWIDJOJO, OLYMPISCH KAMPIOENE ZWEMMEN
aan.” In het zwembad is zij nu ook elke dag bezig met fine tunen. “We proberen elke honderdste winst te pakken op een start, een keerpunt of nog gestroomlijnder afzetten. Het gaat om minimale verschilletjes die uiteindelijk het grote verschil moeten maken.”
Beste race ooit Met de slogan ‘Start Your Impossible’ wil Toyota, samen met zijn ambassadeurs, mensen inspireren dat niets onmogelijk is wanneer je niet opgeeft. ‘Start Your Impossible’ is de olympisch zwemkampioene op het lijf geschreven, want tijdens de Olympische Spelen van 2021 in Tokio wil zij letterlijk haar eigen grenzen gaan verleggen. “Mijn ultieme doel daar is om
JETZE PLAT, PARALYMPISCH KAMPIOEN TRIATLON
sneller te zwemmen dan ik tot nu toe heb laten zien. Dat is ook de voornaamste reden dat ik nog lekker doorzwem. Ik
Handbiker en paratriatleet Jetze Plat is het levende be-
vind het ook nog leuk, maar er moet wel een doel en motiva-
wijs dat je met die vrijheid alles uit het leven kunt halen
tie aan vast zitten. Ik denk dat ik nog harder kan zwemmen
en grenzen kunt verleggen. Bij zijn geboorte was meteen
dan ik tot nu toe heb laten zien. Het liefst natuurlijk ook har-
duidelijk dat er iets mis was met zijn benen. Links heeft Plat
der dan de rest van de wereld. Ik wil vooral mijn eigen beste
een verkort bovenbeen en mist hij zijn kniebanden; rechts
prestatie neerzetten.”
ontbreekt het bovenbeen geheel en zit zijn onderbeen direct aan zijn romp vast. Daar heeft hij inmiddels een prothese.
Die beste race ooit zwemmen is wat ze elke dag in haar
Op de terugweg van een hoogtestage in het Italiaanse Livigno
hoofd heeft als ze naar het zwembad rijdt. Dat doet ze
vertelt hij vanuit zijn aangepaste Toyota Proace-bus (“Ik heb
afwisselend met de fiets of de auto. “Ik vind het heel prettig
een automaat met het gaspedaal links”) hoe de handbike zijn
dat ik de vrijheid heb om te kiezen. In mijn jeugd brachten
leven al vroeg veranderde. “Ik kreeg mijn eerste handbike op
mijn ouders mij altijd naar het bad. Dat was anders ook
mijn vijfde. Toen was het een vervoersmiddel, waarmee ik
vijftien kilometer fietsen. Toen ik op mijn achttiende naar
gemakkelijker naar school en vriendjes kon. Dat is langzaam
Eindhoven verhuisde, had ik geen auto. Dat ik nu een eigen
overgegaan in een sportinstrument, met mijn eerste hand-
auto heb, maakt alles rond trainingen en wedstrijden toch
bikewedstrijdjes op mijn twaalfde. Nu is de handbike mijn
een stuk relaxter. Zeker doordat ik lekker veel laadruimte
topsportmateriaal geworden. Dat is wel iets moois waar ik
heb.”
de handbike heel erg dankbaar voor ben. Het is waar ik mijn zelfvertrouwen op heb kunnen bouwen en waar ik steeds
Kromowidjojo is al vaker in Japan geweest en verwacht vol-
weer progressie door heb kunnen boeken.”
gend jaar bij de Spelen nog meer te zien van Toyota’s visie op mobiliteit, die veel verder gaat dan auto’s. “Toyota denkt echt
Zijn ouders hebben daar een belangrijke rol in gespeeld, vertelt
na over de toekomst en hoe zij het verschil kunnen maken.”
de paralympisch kampioen triatlon van 2016. “Ze hebben altijd
Als wereldwijd partner van de Olympische en Paralympische
naar mogelijkheden gezocht om mij zo zelfstandig mogelijk te
Spelen wil Toyota tijdens de Spelen in Tokio zorgen voor het
maken. Dat is voor mij een belangrijk fundament geweest in het
laagste emissieniveau ooit van een officieel wagenpark, met
vertrouwen om nieuwe dingen te kunnen doen. Voor een ‘nor-
onder andere in totaal ongeveer 3.700 grotendeels elektri-
maal’ mens is het al belangrijk om te kijken wat je wel en niet
sche voertuigen, waterstofauto’s en voertuigen die ontwor-
kunt, maar voor iemand met een beperking is het nog belang-
pen zijn om gemakkelijk toegang te krijgen met je rolstoel.
rijker om zelfstandig te worden. Als mijn ouders mij gepam-
Vrijheid door handbike Mobiliteit voor iedereen is een belangrijk uitgangspunt in die
perd zouden hebben, dan zou ik dit leven niet hebben gehad. Iedereen heeft bepaalde grenzen. Ik denk dat het een mooi doel is om iedereen die grenzen te laten opzoeken.” ■
toekomstvisie. Toyota wil iedereen de vrijheid van bewegen laten ervaren om zo deel uit te maken van de maatschappij. Daarom streeft Toyota ernaar om producten te ontwikkelen om obstakels rond bewegen weg te nemen.
143
Sportplezier
column
144
Sport doet iets met ons allemaal, daar ben ik van overtuigd. Dat zie ik iedere dag om me heen. Ik heb me net als veel van mijn collega’s in de sport ook afgevraagd wat sport met mij doet.
Het antwoord bleek verrassend simpel. Hoefde ik niet lang over na te denken. In mijn leven betekent sport vooral plezier hebben. Plezier als ik in mijn eentje of met vrienden en vriendinnen de VAM-berg in Drenthe weer eens beklim of het hooggebergte in Italië. Ik ben ook altijd erg blij als ik zie dat anderen veel plezier beleven aan sport. Zowel actief als passief, op welke manier dan ook. Daar gaat mijn hart echt sneller van kloppen. En last but not least: het werken in de sport geeft mij ook veel. Het gevoel dat je samen met vele anderen, waaronder meer dan 1 miljoen vrijwilligers, eraan kunt bijdragen dat er wekelijks meer dan 10 miljoen mensen sporten, is echt fantastisch. Iedereen kan sporten op zijn of haar eigen niveau in Nederland en letterlijk overal waar dat maar een beetje mogelijk is. Daar staan we misschien niet genoeg bij stil.
“Er is nog veel werk aan de winkel om echt iedereen van sport te kunnen laten genieten”
Daar stond senMartin, die wekelijks sporten? met Ik zal de eerste zijn die zijn handen vindt dat daar ook wel wat kanttekeningen bij te plaatsen inWaar dezijnringen: zijn. die 7 miljoen anderen dan? Iedereen zou “Ik krijg mijn misschien wel kunnen sporten als we naar de faciliteiten kijken in ons land, maar te veel mensen doen dat toch niet. En wat me daarbij vooral zorgen baart, gewicht niet iseigen dat het kennelijk uitmaakt welke opleiding je hebt gedaan. Het gat tussen de verschillende groepen vergeleken naar opleidingsniveau is nu zelfs groter dan omhoog.” Als dit vorig jaar. Laagopgeleiden zijn als groep in juli minder gaan sporten dan vorig jaar (2020: 54%, 2019: 56%), hoogopgeleiden juist nog weer meer (2020: 73%, al niet lukte, hoe 2019: 67%). Deze cijfers en termen zijn overigens afkomstig van CBS. Zo inclusief zijn we in de sport dus nog niet. Zeker niet als je vanuit het opleimoest het dan dingsniveau ook weer kijkt naar bijvoorbeeld inkomens- en woonomstandigheden en andere ongelijkheden tussen groepen in Nederland. verder? En tegelijk, 10 miljoen men-
Dat doet sport dus óók met mij. Het laat me zien dat er nog veel werk aan de winkel is om echt iedereen van sport te kunnen laten genieten. Eén groot voordeel hebben we als sector wel: sport geeft vooral plezier en daarbij wordt geen onderscheid gemaakt. ■
Gerard Dielessen Algemeen Directeur NOC*NSF
145
interview
Host City’s NOC*NSF Nationale Sportweek zetten sport in de etalage Dit jaar zijn Emmen, Eindhoven en Nieuwegein de Host City’s van de NOC*NSF Nationale Sportweek (18 tot en met 27 september). Hans Derks (Emmen), Koen Kerklaan (Eindhoven) en Ton Bothoff vertellen over het uitgebreide sportprogramma in hun gemeente komende week.
146
A
ls Host City heeft Emmen een originele opening bedacht voor de NOC*NSF Nationale Sportweek. Op vrijdagavond ontsteekt Marije Joling,
ex-topschaatsster en tegenwoordig buurtsportcoach, in Emmen de vlam, die zich tot de sluiting op zondag 27 september als een ‘lopend vuur’ door alle gemeenten in Drenthe slingert. “Zij organiseert deze estafette en ontsteekt de vlam”, vertelt Hans Derks, programma-manager van Drenthe Beweegt en samen met Vincent Mooij van gemeente Emmen belast met het complete programma tijdens de tien dagen.
over het algemeen oudere mensen, bewegen. Vooral mensen, die voor de gezelligheid bewegen. Op dit
De NOC*NSF Nationale Sportweek staat alweer voor
moment neemt dat een enorme vlucht in Drenthe.
de zeventiende keer op de kalender en biedt diverse
We hebben ongeveer 500 van dit soort groepen, die
thema’s als sport en voeding, ouderen, scholen,
op een ochtend of middag samen zwemmen, samen
inclusief sporten, duurzaamheid, enz. In 2009 was
lopen, samen wandelen. We hebben daaromheen
Maastricht als primeur de eerste en enige Host City.
sinds kort een eigen programma op onze regionale
Elke gemeente in het land kan meedoen, maar dit
televisie, RTV Drenthe. Seniorensport is een belang-
jaar zijn Eindhoven, Emmen en Nieuwegein uitverko-
rijk thema voor ons, net als de sportverenigingen.”
ren als Host City. “Het is de eerste keer dat Emmen
Gedurende de NOC*NSF Nationale Sportweek heeft
Host City is. Vorig jaar was dat Assen. We hebben de
Emmen ook Bruno Bruins, de teruggetreden minister
intentie om altijd in Drenthe een Host City te krijgen”,
van sport, uitgenodigd om aanwezig te zijn bij het
meldt Hans Derks. “We zijn niet voor niets de Sport-
vastleggen van de ambities van alle gemeenten en
regio van Europa.”
provincie om een gezamenlijk gezondheid, preven-
De provincie heeft daar duidelijk behoefte aan,
tie en sport-, en beweegplan te maken. De lokale
meent hij. “Deze regio heeft relatief veel oudere
sportakkoorden, een initiatief van Bruno Bruins, zijn
inwoners. Zij lopen wat eerder tegen problemen aan.
belangrijke bouwstenen van dit plan. “We zijn su-
Eén van de beste middelen om daaraan te werken is
pertrots dat Bruno Bruins onze gast wil zijn. Hij heeft
sport en bewegen. Om een gezonde provincie te blij-
een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikke-
ven, heeft het zin maximaal in te zetten op sport en
ling van het sportbeleid”, aldus Hans Derks namens
bewegen. Dan heb je zo nu en dan ook een etalage
Emmen en Drenthe.
nodig. Voor ons is het een belangrijk moment om te laten zien wat we altijd al doen en belangrijk vinden.”
Trots gevoel in Eindhoven In Eindhoven fungeert Koen Kerklaan al 4,5 jaar
Op 21 september, met op die dag als thema ‘ou-
als programmaleider sport van de gemeente. “Als
deren’, heeft Emmen de ‘Olga-dag’ gepland. “Dan
Host City kan je aan alle inwoners laten zien dat je
komt Olga Commandeur langs. Zij gaat met groepen,
echt een heel breed sportaanbod hebt. We hopen
147
interview
ling als Host City, “dat je in de stad veel beweging zal zien. We verwachten ook veel aandacht en dat er een trots gevoel ontstaat rondom het sportaanbod in Eindhoven. We laten bijvoorbeeld de sport zien met een fototentoonstelling. Dat sport iets doet met je. Voor ons is het heel belangrijk dat het op alle niveaus kan. Of het nou gaat om wandelen met vriendinnen in het bos of topsport in het zwembad. Voor alle Eindhovenaren hebben we een daarmee ook meer mensen te laten sporten. We
plekje om te kunnen bewegen.”
willen graag dat er nog meer Eindhovenaren gaan
148
bewegen. We willen ook mensen, die al bewegen,
“We gaan actief aan de slag met onze basisscho-
erop wijzen dat er nog meer mogelijkheden zijn.”
len, omdat gezond opgroeien daar begint”, besluit
De stad telt ruim 200 sportverenigingen, vordert
Koen Kerklaan. “En we proberen alle thema’s een
gestaag met de nieuwbouw van het zwembad en
Eindhovens signatuur te geven, zoals bijvoorbeeld
werkt aan een nieuw sportbeleid.
technologie en innovatie, zaken waarin we als stad
De opening heeft plaats bij het station Eindhoven
goed zijn.” De Brabantse stad heeft, net als Nieu-
Centraal, met een dansgroep. Dit alles binnen de
wegein, al de toezegging van NOC*NSF dat het ook
huidige corona-richtlijnen. “Ik verwacht”, vervolgt
in 2021 als Host City van de NOC*NSF Nationale
Koen Kerklaan namens Eindhoven over de uitstra-
Sportweek mag optreden.
Nieuwegein op herhaling
brengen van mensen blijft ons primaire doel.”
Als Host City gaat Nieuwegein op herhaling. Ook in
“De NOC*NSF Nationale Sportweek betekent voor
2019 was het aangewezen als Host City gedurende
ons in de eerste plaats dat wij bijdragen aan de
de NOC*NSF Nationale Sportweek. “Het eerste
vitaliteit van onze inwoners”, klinkt het trots. “Het
jaar was een enorm succes”, memoreert Ton Bo-
sluit daarnaast volledig aan op het lokale sport- en
thoff, directeur/bestuurder Verbindion Nieuwegein.
beweegakkoord, wat in deze editie wordt getekend
“We hebben met een divers programma meer dan
door meer dan veertig organisaties. Het evenement
5.000 unieke deelnemers in beweging gebracht.
maakt het tevens mogelijk om meer samen te wer-
Het heeft voor sportaanbieders de zichtbaarheid
ken met lokale, regionale en landelijke organisaties
vergroot en daarmee het geloof in de kracht van
op het terrein van sport en beweging.”
sport en bewegen voor de inwoners van Nieuwe-
De NOC*NSF Nationale Sportweek opent overi-
gein.” Verbindion Nieuwegein ondersteunt met het
gens dit jaar ook landelijk in Nieuwegein, en wel op
onderdeel SportID Nieuwegein van het bedrijf 62
Sportpark Galecop. “Een gecombineerd en feeste-
verschillende sportverenigingen in deze gemeente.
lijk programma, met onder andere een bezoek aan
De NOC*NSF Nationale Sportweek 2020 verplicht
één van de basisscholen, en allerlei activiteiten om
ook Nieuwegein tot aanpassingen in het program-
te sporten en te bewegen door Nieuwegein heen”,
ma vanwege Covid-19. “We verwachten nu dat
belooft Ton Bothoff. De stad zal later tijdens de
door meer kleinschalige activiteiten op meer plek-
NOC*NSF Nationale Sportweek voor het eerst
ken te organiseren, met wederom meer betrokken
gebruik maken van het NOC*NSF platform Sport-
aanbieders, het aantal deelnemers zal groeien”,
match, waar sportbonden, gemeenten en clubs
aldus Ton Bothoff. “Ook al is dat niet onze belang-
hun aanbod kunnen ontsluiten. ■
rijkste doelstelling. Het structureel in beweging
149
achtergrond
Sportmatch,
een sportactivatieprogramma voor inwoners, clubs en gemeenten 150
Het makkelijker maken voor mensen om te gaan sporten en bewegen of vaker te gaan sporten en bewegen, dat is de gedachte achter Sportmatch, een online platform voor gemeenten, sportaanbieders en inwoners dat NOC*NSF bedacht en ontwikkelde. Het wordt de booking.com voor sporten. Eén plek waar je alle sporten en andere sportieve beweegactiviteiten bij jou in de gemeente zoekt en boekt. Het is een product van deze tijd dat beter aansluit bij de wensen van deze tijd, zegt Kees Sijbesma, adviseur bij NOC*NSF.
Sportmatch komt volgens Sijbesma als
met een beperking. Voor ouderen die
geroepen: “We zien de sportbehoefte
willen bridgen of dansen. Dat maakt
van mensen veranderen. Vroeger ging
het makkelijk om een sport of activiteit
je op een club, trainde je twee keer in
te zoeken die bij je past. Gaan we mor-
de week en speelde je op zaterdag of
gen squashen, boeken we een golfles
zondag een wedstrijd. Tegenwoordig
of gaan we wandelen? Je kiest dát wat
sporten steeds meer Nederlanders op
jij wilt doen op het moment dat je dat
hun eigen manier. Veel ook nog steeds
wilt doen. Je zoekt en je boekt. Het is
bij een sportclub, maar steeds meer
net zo makkelijk als het klinkt. We zijn
bepalen ze zelf wanneer ze zin hebben
het inmiddels gewend. Een avondje uit
om te gaan hardlopen, fitnessen, fietsen
eten, dagje wellness of vakantie zoeken
of bootcampen. Het marktaandeel van
en boeken we ook online. Een sportac-
individuele sporten zien we dan ook
tiviteit dus ook?”
zoek
groeien. En we zien dat mensen allerlei nieuwe sport- beweeg of andere activi-
We kunnen potentiële sport- en be-
teiten willen uitproberen. Daar spelen
weegliefhebbers ook met hun keuze
we met Sportmatch op in.”
helpen. Twijfel je bij welke voetbalclub
Je zoekt en je boekt
boek
je wilt voetballen of bij welke boksschool je wilt boksen? Dan check je de
Sportmatch wordt het online platform
commentaren bij de reviews en kies
waar je alles vindt wat er op het gebied
je op basis daarvan welke club je het
van sporten en bewegen in je gemeente
meest aanspreekt. Sijbesma: “Sport-
gebeurt, elke sport, elke club, elke
match is een soort booking.com maar
activiteit. Sijbesma: “Alles staat erop.
dan voor sport- en beweegaanbod bij
Van voetbal tot onderwaterhockey, van
jou in je gemeente. Het heeft dezelfde
bootcamp tot rolstoelbasketbal. Voor
functies. We maken ook gebruik van
jong en oud, voor mensen zonder en
slimme software. Als je op Sportmatch
Sport I beweeg
151
achtergrond
De Sportwijzer wijst je op weg
Of ze weten niet wat er te koop is.
en wat jouw voorkeuren zijn. Op basis daarvan personaliseren we de site. Als
Sijbesma verwacht ook een verschil
plaatselijk atletiekclub om eenzaam-
je dan de volgende keer inlogt, krijg
te maken voor niet-sporters. “Dat is
heid onder ouderen aan te pakken elke
je een berichtje. Hoi Ronald, goed dat
een belangrijke groep voor ons. Het
donderdagochtend om 10.00 een wan-
je er weer bent. De vorige keer heb
doel van NOC*NSF is om iedereen in
deling van een uur organiseert. Voor
je suppen geboekt, misschien vind je
Nederland aan de gang krijgen, of je nu
al die mensen, maar bijvoorbeeld ook
waterskiën ook wel leuk. We hebben
8 of 88 bent. Iedereen van die bank! Al
voor inwoners die net in de gemeente
nu een aanbieding voor je gevonden…
is het voor sommigen best moeilijk om
zijn komen wonen, hebben we nu een
In mijn eigen woorden dan, maar die
aan de slag te gaan. Ze vinden het eng,
sportwijzer met alle sportaanbod in de
kant gaat het op.”
missen zelfvertrouwen, hebben geen
buurt. In de toekomst kun je daarmee
geld. Je kan er van alles bij bedenken.
trouwens ook zien wat er tijdens de
bent, zien we wat je zoekt en boekt
152
Het zou heel goed kunnen zijn dat de
Nationale Sportweek of Koningspelen bij jou in de gemeente gebeurt. De sportwijzer is een laagdrempelige manier om je te oriënteren en te gaan sporten en bewegen.”
3K/12K
51%
Iedere gemeente zijn eigen Sportmatch Sportmatch is een lokaal sportactivatieprogramma. Elke gemeente kan zijn eigen Sportmatch in de lucht hangen,
340
3.3K
en er zelf een naam voor bedenken.
5%
Sijbesma: “Op Sportmatch komt al het lokale sportaanbod samen. Als
482
gemeente of club kun je ook je eigen activatiecampagne beginnen, bijvoorbeeld om jeugd of senioren in beweging te krijgen. Of je doet iets rond landelijke campagnes zoals de Nationale Sportweek, Avondvierdaagse, Koningsspelen. Het is allemaal mogelijk. Sportmatch is een uitkomst voor inwoners, sportaanbieders en de gemeente zelf. Alle drie hebben
We winnen veel met sport
Ook bij jou in de buurt?
ze hun eigen platform. Gemeenten
Met Sportmatch wordt het makkelijker
De kans is groot dat een aantal ge-
zien daarmee hoe vaak er wanneer en
voor inwoners van een gemeente om te
meenten binnenkort met Sportmatch
waar gesport wordt, door wie, welke
gaan sporten. Of vaker te gaan spor-
aan de slag gaat. Sijbesma: “We zijn
sporten of beweegaanbod het goed
ten. Dat verhoogt de sportdeelname.
in gesprek met verschillende gemeen-
doen, welke niet en nog veel meer.
En dat is precies wat we willen. Hoe
ten door heel Nederland. Iedereen is
Een gemeente of sportbedrijf heeft
meer mensen sporten, hoe beter voor
meer dan geïnteresseerd. Dat is goed
een geweldige tool in handen voor het
Nederland. We worden er sterker,
om te weten. Qua techniek staat alles
maken, monitoren en bijsturen van
soepeler, gezonder, vitaler, socialer en
al, we kunnen zo aan de slag. Tegelij-
haar lokale sport- en beweegbeleid.
minder eenzaam van. We winnen echt
kertijd willen we het samen met een
Door een schat aan data heb je een
veel met sport. Een initiatief als de Na-
gemeente stap voor stap lanceren.
beter inzicht. Of die nieuwe sporthal
tionale Sportweek past natuurlijk ook
Mensen moet dus nog even wach-
er nu wel of niet moet komen, of dat
in die gedachte. En in zekere zijn ze de
ten. En in de tussentijd, blijf sportief
extra veld voor de hockeyclub, kun je
Nationale Sportweek en Sportmatch
actief!”
met Sportmatch goed onderbouwen.
hetzelfde. In beide gevallen zetten we
Ook sportclubs en andere sportaan-
deuren wagenwijd voor mensen open
Interesse in Sportmatch?
bieders hebben hun eigen platform en
om te gaan sporten. We nodigen ze
Werk je bij een gemeente, provincie of
de beschikking over allerlei tools om
uit en moedigen ze aan en houden
sportbedrijf en ben je geïnteresseerd
hun club te versterken en bijvoorbeeld
de drempel zo laag mogelijk. Want
in Sportmatch? Neem contact met
tickets te verkopen voor zwemvertier.”
#sportdoetietsmetje. Je leven lang!”
Kees.sijbesma@nocnsf.nl ■
153
interview
“Het is geen lopendebandwerk, ieder talent is anders” Wat begon met het organiseren van feesten tijdens zijn studententijd, groeide voor Karim Erja uit tot een leven als ondernemer. In 2007 startte hij het ‘boutique’ managementbureau SeiSei, dat zich richt op het bouwen van merken van talentvolle mensen in de wereld van entertainment, lifestyle en sport. Inmiddels werkt Erja al acht jaar samen met jeugdvriend en voormalig profvoetballer Orlando Engelaar. “Het hoogst haalbare voor ons is wanneer we onze talenten zodanig kunnen ontwikkelen en begeleiden, dat zij hun werk kunnen maken van wat zij met heel hun hart omarmen.”
Karim Erja (links) en Orlando Engelaar.
154
E
Dat werd het nieuwe programma So You Think You Can Dance. We vertrokken in 2009 samen naar Los Angeles om een netwerk op te bouwen. Met succes, want in april 2009 werd hij gekozen als een van de elf dansers van Michael Jackson’s This Is It Tour. Hij werkte nauw met MJ samen tot hij plots kwam te overlijden. Dat was de ingang die Timor
en van die talenten is Timor
nodig had en uiteindelijk heeft hij het gered. Zijn
Steffens. Erja leerde de danser
droom om op het hoogste niveau te dansen, heeft hij
in 2007 kennen in Rotterdam,
waargemaakt. Inmiddels is hij creative director, hij is
waarna het balletje ging rollen.
doorgegaan met het realiseren van zijn volgende dro-
“Ik vroeg Timor naar zijn dromen
men. Met hem hebben we dus al verschillende fases
en idealen. Hij zei dat hij de allerbeste wilde worden
doorgemaakt: van een ambitieuze, talentvolle jongen
in Amerika en mee wilde draaien in de wereldtop,
uit Rotterdam, naar dansen in Amerika, naar zelf
maar dat hij daar het netwerk niet voor had. Ons
complete shows bedenken. Zulke talenten hebben
netwerk is juist ons kloppend hart, dus dat gebruik-
de intrinsieke motivatie om na hun eerste droom niet
ten we om Timor te helpen op weg naar zijn droom.
achterover te leunen, maar om door te gaan. Met het
In 2008 besloten we dat het goed was als Timor voor
succes van Timor hebben wij ook SeiSei op de kaart
zijn bekendheid zichtbaar moest zijn in de media.
gezet. Er kwamen steeds meer talenten, zowel uit de entertainment-, lifestyle- als sportbranche.”
Intrinsieke drive Entertainment, lifestyle en sport is een brede com-
“Je moet tijdens je carrière al een basis leggen voor later, met een opleiding of door ervaring op te doen” KARIM ERJA
binatie voor een managementbureau. “Maar juist die verschillende werelden inspireren ons”, vertelt Erja. “Ze zijn ook heel vergelijkbaar als je met talentvolle mensen werkt. De talenten die wij ontwikkelen, hebben allemaal de intrinsieke drive om altijd nóg meer en nóg beter te willen. Zij willen continu het maximale uit zichzelf halen en anderen inspireren. Het maakt dan niet uit of je acteur, artiest, voetballer of kunstenaar bent. Dat zit in hen, maar ook in onszelf. Wij willen ons kunnen spiegelen aan onze talenten. Dat houdt ons klein, we willen onze warme en familiaire uitstraling behouden. Als wij met een grote naam in gesprek zijn maar diegene inspireert ons niet, dan zeggen we ‘nee’. We moeten iets kunnen toevoegen aan een talent.”
Een merk bouwen SeiSei is dus méér dan een bureau dat een speler of artiest wegbrengt naar een grote club of een groot platenlabel. “We bouwen een merk van een talent en daarmee een fundament voor de toekomst”, legt Erja uit. “Dat maakt ons onderscheidend. Je moet tijdens je carrière al een basis leggen voor later, met
155
interview
“Rico Verhoeven is op zijn eigen manier een rolmodel geworden voor nieuwe generaties, hij doet iets voor de samenleving. Het geeft kippenvel als je hem daarover hoort praten” KARIM ERJA
156
een opleiding of door ervaring op te doen. Als je een superster bent, wil iedereen wat van je. Er zijn legio kansen en opties. Na je carrière sta je nagenoeg niet meer in de belangstelling en moet je hopen dat je nog ergens bij een praatprogramma mag aanschuiven. En is het is lastiger om je andere talenten te gaan ontplooien. Mensen zien je dan heel anders. Wij zeggen dus: bouw alles op tijdens je carrière. Dat is de benzineslang voor de rest van je leven.” Engelaar: “Alles wat je doet moet imagoversterkend zijn. Het moet bijdragen aan jou als merk of als persoon. Dat proberen we onze talenten mee te geven, bijvoorbeeld voor hun socialmediagebruik, maar ook het ontwikkelen van andere competenties. Ze moeten beseffen dat alles wat ze plaatsen of doen, versterkend moet zijn voor hun imago en consequenties heeft voor hun verdere ontwikkeling. Positief én negatief. Ook voor de lange termijn.” “Kijk maar naar Rico Verhoeven, sinds 2014 een van onze cliënten”, vervolgt Erja. “Kickboksen had geen florissant imago, maar nu is hij ambassadeur van NOC*NSF, zet hij stappen in de filmindustrie en mag hij komen lunchen in het Koninklijk Huis. Dat maatschappelijke aspect is denk ik heel belangrijk.
Hij heeft zich op meerdere vlakken ontwikkeld en inmiddels is hij eigenlijk samen met ons aan het ondernemen. Zo iemand als Verhoeven is op zijn eigen manier een rolmodel geworden voor nieuwe generaties, hij doet iets voor de samenleving. Het geeft kippenvel als je hem daarover hoort praten. Om samen zoiets te bereiken, is echt mooi.”
Maatwerk bieden De begeleiding van SeiSei verschilt per talent. De één vindt het prettig om zeer regelmatig contact te hebben, de ander heeft daar minder behoefte aan. “Dat ligt aan het karakter van een talent”, licht Engelaar toe. “Hoe langer je iemand kent, hoe beter je weet waar de behoeftes van diegene liggen. Zo groeit de vertrouwensband met onze talenten. Ik heb dat zelf ook zo ervaren tijdens mijn carrière met mijn zaakwaarnemer Edward Burleson. Binnen SeiSei’s
“Hoe langer je iemand kent, hoe beter je weet waar de behoeftes van diegene liggen. Zo groeit de vertrouwensband” ORLANDO ENGELAAR
voetbaltak is hij ook partner geworden. Met meer dan 25 jaar ervaring erbij vormen we een geweldige en unieke mix. De voetballers die wij begeleiden,
Een eigen route
zien we bijvoorbeeld regelmatig aan het werk. Dan
Ondanks de ervaring van Erja en Engelaar en de
kijken wij naar hoe ze omgaan met tegenslagen, hoe
successen met onder anderen Steffens en Verhoe-
ze communiceren met de trainer en of ze leren van
ven, bepaalt het talent uiteindelijk zelf. “Wij geven
situaties. Dat soort zaken is belangrijk als je iemands
de talenten een gedegen advies”, aldus Engelaar.
carrière wil ontwikkelen, los van iemands talent en
“Als een voetbaltalent een aanbod krijgt van een
droom. Van de andere kant hebben wij met zulke
van de grootste clubs ter wereld, vertel ik hem hoe
talenten ook contact over hun huiswerk of bellen
ik tegenover een overstap sta. Op basis van veel
wij voor een toets nog even met ze, maar ook dat
ervaring schetsen wij hem de mogelijke scenario’s
verschilt per persoon. Het ligt ook een beetje aan de
en consequenties, maar uiteindelijk maakt de speler
ouders. Sommigen zijn heel beschermend en houden
de keuze. Ik kan niet met zekerheid zeggen hoe iets
hun kinderen dicht bij zich, anderen laten iets mak-
gaat lopen. Elke speler heeft een eigen route. Dat
kelijker los wanneer ze het bij ons goed en vertrouwd
ik mijn route al heb bewandeld, betekent niet dat
vinden voelen. Vertrouwen moet je winnen.”
ik voor een talent kan bepalen hoe zijn route gaat
“Daarom willen we ook altijd dat een talent een
lopen. Dat bepaalt hij zelf, mijn rol is ervaring en
vertrouwenspersoon meeneemt bij onze kennisma-
kennis delen en adviseren.”
king”, vult Erja aan. “Wij moeten namelijk óók een
Zo’n advies geven is soms best spannend, besluit
vertrouwenspersoon van het talent worden, maar
Erja. “Je hebt het tenslotte over de carrière van
daarvoor willen wij wel de zegen hebben van de
een heel talentvol iemand. Je adviseert om linksaf
mensen die al dicht bij het talent staan. Meestal ge-
of rechtsaf te gaan, elke dag weer. Het is al vaak
beurt dat pas binnen een jaar, of in het tweede jaar.
gebeurd dat een cliënt een grote commerciële deal
Het is geen lopendebandwerk, ieder talent is anders.
voor veel geld kon tekenen, maar dat wij adviseer-
Daarom willen wij maatwerk bieden. Wij steken
den om te wachten op een merk dat beter bij de
liever al onze aandacht en energie in tien talenten die
positionering van het talent past. Dat zijn grote
de absolute top halen, dan dat wij honderd mensen
beslissingen, maar op den duur levert het meer op.
op een afstandelijke manier begeleiden en hopen dat
Daarom is die vertrouwensband met onze talenten
er misschien één of twee doorbreken.”
zo belangrijk. We weten hoe ze denken en wat er bij hun carrière past. Daarvan kunnen zij tijdens én na hun carrière de vruchten plukken.” ■
157
De favoriete 0.0 van Nederland! Now you can.
Met trots voor u gebrouwen - Geen 18, geen alcohol
158
#sportdoetietsmetje