Ik ben mijn baantje kwijt…

Gedurende het laatste halfjaar van 2021 maakte ik deel uit van het secondantenteam van Magnus Carlsen. Op de slotavond van het laatste trainingskamp voor de match tegen Nepomniachtchi gaf Carlsen te kennen dat het weleens zijn laatste match zou kunnen zijn. En dat was niet omdat hij dacht dat hij zou gaan verliezen!

Ongeveer negen maanden later, op 20 juli 2022, kwam het nieuws naar buiten dat Carlsen zijn WK-titel niet wilde verdedigen. Hoewel hij al maandenlang zijn twijfels had geuit, zorgde dit bericht voor een schok in de schaakwereld. Hoe kan het nou dat de beste schaker ter wereld niet bereid is zijn titel te verdedigen?

Lang voordat Carlsen in 2013 wereldkampioen werd, liet hij weten het format maar niets te vinden. Hij uitte enkele jaren eerder in een open brief aan de FIDE kritiek op het langdradige kwalificatieproces in de aanloop naar een WK-match, dat ook nog eens de regerend kampioen bevoordeelt. Carlsen trok zich toen terug uit de kwalificatiecyclus.

In 2013 bewandelde hij toch de weg die de uitdager moet afleggen, maar zijn kritiek op de formule nam hij niet terug.

In een vermakelijke podcast met de bekende schaakstreamer Lex Fridman zei Carlsen dat hij liever meer partijen in een korter speeltempo ziet, om zo de beste speler te bepalen. Hij vindt dat in partijen met het lange klassieke speeltempo veel aandacht aan de openingsvoorbereiding moet worden besteed, terwijl het absolute speelniveau van de spelers minder duidelijk te zien is. Immers, beide spelers hebben uren bedenktijd om hun zwakke punten te camoufleren. Ook zijn eigen motivatie is afgenomen. Aangezien er elke twee jaar een match wordt gespeeld, moet je elke twee jaar ook steeds een half jaar uittrekken om je op één speler te focussen. Carlsen kan het moeilijk opbrengen om zoveel tijd te investeren in een match tegen een generatiegenoot, want in de vijf gespeelde matches was alleen Caruana enkele jaren jonger dan hijzelf. Van de spelers in het laatste kandidatentoernooi was Alireza Firouzja de enige schaker tegen wie hij bereid was te spelen, maar de Iraans-Franse superster kwam zelf niet verder dan de zesde plaats. Met Carlsens standpunten zo helder als glas, dringt de vraag zich op of de wereldschaakbond FIDE hem niet tegemoet had kunnen komen? Had er niet wat aan het format kunnen worden gesleuteld? Hoewel beide partijen met elkaar hebben gesproken, kwam er geen overeenstemming.

Tata Steel Chess Tournament.

Het feit dat Carlsen zijn titel niet meer verdedigt, kan een precedent veroorzaken. Wellicht wordt vanaf nu minder waarde gehecht aan een wereldtitel. Tenslotte biedt Arpad Elo ons sinds jaar en dag al een betere manier om de beste speler te bepalen. Ik ga maar eens op zoek naar een nieuw baantje. Misschien heeft Ding Liren nog een openstaande vacature…..