Brons voor Machteld van Foreest bij WK jeugd Eindsprint op karakter levert medaille op

Nederland was van 5­17 september met een kleine delegatie vertegenwoordigd op de jeugdwereldkampioenschappen in Roemenië. Arthur de Winter (U14) en Leandro Slagboom (U16) kwamen uit in de open categorieën en Eline Roebers en Machteld van Foreest namen deel in de groep meisjes tot en met 16 jaar. Laatstgenoemde behaalde een mooi succes door op het podium te eindigen!

Aanvankelijk ging het allemaal niet van een leien dakje in Mamaia, de Roemeense badplaats aan de Zwarte Zee. Van Foreest startte weliswaar met drie overwinningen, maar in ronde 4 en 5 volgden twee pijnlijke nederlagen. Twee fikse tegenvallers waarmee zij werd teruggeworpen in de middenmoot. Gelukkig wist ze zich snel te herpakken met twee overwinningen en zo sloot ze met een score van 5 uit 7 weer aan bij de top van het klassement. Daarbij mag vermeld worden dat het vertoonde spel lang niet altijd even goed was, maar ach, op een WK tellen alleen de punten. Dat realiseerde Van Foreest zich ook en ze perste er op karakter een geweldige eindsprint uit. Bovendien nam de kwaliteit van haar spel ook toe.

In ronde 8 wachtte een speelster uit Letland. Een prima opgebouwde partij, die ze tegen haar in tijdnood verkerende tegenstandster vakkundig uitspeelde.

Ronde 8

-+-tr-+k+

+-+-vlpzpp+-+p+p+ zPp+-zP-+l+-wq-+-+

+-tR-sNP+-zP-+-+PzP

+-+-vLQ+K

Zwart heeft geleidelijk aan de controle over het centrum weten te krijgen en dreigt ook de pion op e5 te slaan. Maar wacht, heeft de loper op a4 niet erg weinig velden?

35.b3 b4!

Een slimme tegenaanval die Van Foreest al had ingecalculeerd. De witte toren kan niet bewegen omdat dan het paard valt. 35...Lb4? is niet goed, vanwege 36.Pc2!.

36.Pc2 Dd1 37.Pe3

Wit hoopt op een zetherhaling, maar Van Foreest heeft een mooie slotcombinatie gevonden.

Zowel na 37.Te3 Dxc2 38.bxa4 b3 als na 37.Tc7 Lxb3 38.Txe7 Lxc2 is de zwarte vrijpion niet meer tegen te houden.

37...bxc3! 38.Pxd1 Txd1

-+-+-+k+ +-+-vlpzpp+-+p+p+ zP-+-zP-+l+-+-+-+ +Pzp-+P+-+-+-+PzP +-+rvLQ+K en hier gaf wit het op, vanwege 39.De2 (of 39.bxa4 c2 en de c-pion loopt door) 39...c2 40.Dxc2 Txe1 mat.

0–1

In ronde 9 trof Van Foreest Davakhuu Munkzhul. De Mongoolse had tot dat moment een zeer sterk toernooi gespeeld en een voorsprong van 1,5 punt opgebouwd op een groep achtervolgers. In een gelijkopgaand duel miste Machteld een goede kans in het toreneindspel en moest uiteindelijk in remise berusten.

CAMBURU

Ronde 10

-+-+-+-+ +-+-+p+-zpr+-mkpzp +pzpR+-+-zP-+P+-+ +-zP-+P+P -+-+K+P+ +-+-+-+-

Wit staat zeker wat beter in dit eindspel dankzij een wat actievere toren en een betere pionnenstructuur.

41.f4?

Een serieuze fout. Met een zet als

41.h4! had Van Foreest de koploopster nog veel meer kunnen laten zweten. Zwart kan namelijk niet veel doen: door de dubbelpion kan zwart de meerderheid op de damevleugel niet in beweging brengen, terwijl wit rustig aan de andere kant van het bord kan proberen vorderingen te boeken. Of het voldoende voor de winst zou zijn geweest? We zullen het nooit weten, al was de Neder- landse er zelf van overtuigd dat ze dit gewonnen zou hebben...

41...cxb4 42.cxb4 Tc4! en door wits 41ste zet staat de pion op e4 nu ongedekt.

43.Txb5 Txe4+ 44.Kf3 Te6 en een paar zetten later werd de vrede getekend.

½–½

In de daaropvolgende ronde pakte de Groningse het allemaal wat scherper aan en dat werd beloond! In mijn ogen haar beste partij van het toernooi.

Vanuit de Siciliaanse Drakenvariant heeft zwart een indrukwekkende pionnenketen opgebouwd, maar de koning van de Argentijnse staat daardoor wel een stuk onveiliger. Zwart heeft zojuist 24...De7 gespeeld en valt daarmee de loper op e6 aan. Velen zouden de loper hebben teruggespeeld naar c4 of b3, maar Van Foreest ruikt haar kans!

25.Lxf5!?

Een spectaculair stukoffer met als doel om sneller bij de zwarte koning te kunnen komen.

25...gxf5 26.Dg3+

Het directe 26.Txh6? Kxh6 27.Dg3 met het idee om mat te zetten op de h-lijn werkt helaas niet vanwege

27...Dg5! 28.Th1+ Kg6 en zwart consolideert haar stelling met een extra toren.

26...Lg5

De zwarte koning kan hier niet schuilen met 26...Kh7? vanwege 27.Txh6+!

Kxh6 28.Th1+ en mat.

26...Dg5 heeft als nadeel dat wit met 27.Dxe5+ een tweede pion voor het stuk krijgt. De stelling blijft overigens nog steeds behoorlijk onduidelijk.

27.Th5 Kg6

De enige zet om niet meteen de extra loper weer terug te hoeven geven.

28.Tdh1

Dit was het idee. Wit dreigt nu Th6+ (vanwege de penning mag die niet geslagen worden) gevolgd door Th7 met damewinst. Zwart vindt de enige verdediging!

28...Tg8! 29.f4!?

Een fascinerend pionoffer, waarvan de bedoeling zo meteen duidelijk wordt.

29.Th6+ Kf7 30.Th7+? werkt nu niet, vanwege 30...Tg7! de pointe van zwarts 28ste zet.

29...exf4 30.Th6+ Kf7??

De beslissende fout, maar wel een begrijpelijke, aangezien zwart met haar laatste zet van plan was om met haar toren ertussen te komen op g7. Echter na 30...Kg7! 31.Th7+ Kf6! heeft wit geen tijd om de dame te winnen, omdat de witte dame ook aangevallen staat. Er zit niet veel anders op dan te gaan voor 32.Dxg5+ Txg5

33.T1h6+ Tg6 34.Txg6+ Kxg6 35.Txe7 met een scherp toreneindspel dat normaal gesproken in remise zou moeten eindigen.

Hier was het pionoffer allemaal om te doen: de witte dame sluit zich aan bij de aanval via de andere kant van het bord.

31...Kg7

Na 31...Ke8 32.Dxg8+ stort de zwarte stelling in. We moeten verder rekenen na 31...Kf8 32.Th7. Nu heeft zwart een groot probleem. De dame staat aangevallen, maar moet ook de matdreiging op f7 tegenhouden. Een paar varianten:

32...Tg7 33.Th8+ Tg8 34.Txg8 mat.

32...De8 33.Dd5! is een enorme krachtzet, waarmee wit nieuwe dreigingen tegen de afgesneden zwarte koning genereert. Mat zal spoedig volgen.

• 32...Df6 33.Db4+ Ke8 34.Te1+ Kd8

35.Da5+ Db6 (35...Kc8 36.Dc7 mat)

36.Dd5+ en wint.

32.Th7+

En wit wint de zwarte dame. Hoewel het nog ruim 40 zetten duurde voordat de vis op het droge was, is de overwinning nooit in gevaar gekomen.

1–0

Wat een heerlijke opsteker! Met het ingaan van de laatste ronde stond de Groningse nu met 7,5 uit 10 een halfje achter op de drie koplopers. De opdracht was duidelijk: er moest met zwart gewonnen worden van de Kazachstaanse Alua Nurmanova om in elk geval zeker te zijn van brons en afhankelijk van de andere resultaten was er ook nog kans op goud.

NURMANOVA – VAN FOREEST Ronde 11 en de stukken kunnen in de doos. De zwarte dame moet de dekking van de toren op e8 loslaten, want na 32...Dd7 33.Pg6+ Kh7 34.Pf8+ Txf8

Zwart is slecht uit de opening gekomen en moet al langere tijd vechten om in de partij te blijven. Wit moet wel steeds rekening houden met de zwarte pion op d3, en dat vindt de Kazachstaanse zo vervelend dat ze verder ging met 29.Td1?

Dit is echter te slap. In deze stelling, met zware stukken op het bord, had wit zo snel mogelijk op de zwarte koning af moeten gaan.

Heel sterk hier is 29.Df5+! Kh8 (29... g6? leidt tot mat na 30.Dxf7+ Kh8 31.Pxg6 mat) 30.Dxf7 d2 (door het tussenschaakje op f5 te geven, kan zwart nu niet 30...Tf8 spelen, vanwege 31.Pg6+!) 31.c4! De sleutelzet, zodat zwart niet langer de toren op f1 kan slaan. (31.Pg6+? zou wit graag willen doen, maar na 31...Kh7 32.Txe8 Dxf1 is het opeens mat aan de andere kant van het bord!) 31...

35.Dxd7 staat wit een dame voor.

29...Db7!

Een uitstekende zet, die de toren op e4 pent en ook het paard op e7 onder vuur neemt. Wit moet nu eerst de coördinatie even herstellen.

30.Df5+ Kh8 31.Pd5 Dxb2?

32.Txd3?

In tijdnood tast de Kazachstaanse opnieuw mis, nu is het snel gedaan.

32.Pf6! met de dreiging Dh7 mat, zou tot winnend voordeel hebben geleid, bijv. 32...gxf6 (32...g6 kan worden beantwoord met 33.Df4 met de dubbele dreiging van Dxh6 mat en gewoon de toren slaan op e8)

33.Dxf6+ Kg8 34.Tg4+ Kf8 35.Dg7+! De nauwkeurige zet die wit van tevoren wel gezien moest hebben. Na

35...Ke7 36.Te4+ Kd8 37.Df6+! Kc7

38.Dxf7+ kan wit twee keer op e8 slaan, met een gewonnen stelling.

32...Txe4 33.Dxe4 Dxf2

Ineens staat zwart een pion voor en dreigt ze bovendien mat te geven op g1.

34.Td1 Tb8!

-tr-+-+-mk +-+-+pzp-

en wit geeft op. De dame kan het paard op g2 niet langer verdedigen. 0–1

Machteld is hier te gretig en onderschat het gevaar rondom haar eigen koning. Zwart heeft een aantal goede mogelijkheden, bijv. 31...Te5

32.Txe5 dxe5 33.Dxd3 Dxb2 met ongeveer gelijke kansen.

Een echte krachtzet: de zwarte toren dreigt nu binnen te komen. Wit kan tijdelijk de dreigingen weerstaan, maar kan zelf niets meer uitrichten.

35.Pf4

35.Dg2 Dxg2+ 36.Kxg2 Tb2+ verliest een tweede pion.

35...Tb2 36.Pg2 g6 37.a4 Kh7 38.Dd5

Met deze overwinning had Van Foreest haar taak voltooid en werd zij even in de wachtkamer geplaatst. De andere koploopsters speelden uiteindelijk remise en daarmee eindigde de Nederlandse op de gedeelde eerste plaats. Helaas bleek de tiebreak-score niet in haar voordeel uit te pakken en moest zij genoegen nemen met de bronzen medaille, terwijl het goud naar Davakhuu Munkzhul (Mongolië) ging. Na elf zeer intensieve dagen overheerste toch het gevoel dat er een medaille gewonnen was, hoewel “alleen goud telt’’ aldus de medaillewinnares. Volgend jaar een nieuwe kans, als de Groningse het opnieuw mag proberen in dezelfde leeftijdsklasse!.