Zatoze ospatzera

ÂŁ atoze 'cttzcrct tekistaren Gidaliburua IruĂąea eta Tutera, Bilbo, Donostia eta Gasteizko Katekesia Ordezkaritza eta Idazkaritzak

KATEKISTEAREN GEDALffiURUA

Haurtzaroko Katekesirako Elizbarrutietako Taldeak: Iruñea eta Tutera Alfredo Iso David García Bilbao Lontzo Zugazaga Mabel Martínez José Ignacio Iturmendi Donostia Jabier Zubizarreta Alberto Etxeberria Casteiz Fernando Gonzalo-Bilbao Anastasio Donamaría de Lesaga Laguntzaileak Jabier Etxeberria José Luis Moraza Xabier Ormazabal Liburu-azala Natalia Fernández Euskarazko argitalpenaren arduradunak Jesús Maria Arriera Jabier Zubizarreta Bizkaierazko argitalpenaren arduradunak Miren Leanizbarrutia Lontzo Zugazaga Lehenengo argitalpena Egile eta argitaratzailea: Iruñea eta Tutera, Bilbao, Donostia eta Gasteizko Katekesirako Ordezkaritza eta Idazkaritzak.

Printed in Spain ISBN: 84-87002-32-3 Depósito legal: BI-2217-01 Zatoze ospatzera Fotokonposaketea: IKUR, S.A. Inprimategia: LANKOPI

Aurkibidea

AURKIBIDEA

Aurkezpena (Artzapezpikuaren gutuna) Sarrera orokorra

5 7

LEHEN GAI SAILA: Bizi eta ospatu Guretzat, katekistontzat: Bizi eta ospatu 1. Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok 2. Jesusen izenean batuta bizi gara eta ospatzen dogu kristinauok 3. Kristau alkartearen jaiak eta ospakizunak

15 19 25 31

BIGARREN GAI SAILA: Abendualdia eta Gabonak bizi eta ospatu Guretzat, katekistontzat: Abendualdia eta Gabonak 4. Prestatu deiogun bidea Jaunari 5. Salbatzaiiea jaio jaku 6. Jesusek danentzat dakar salbamena

39 43 51 57

HIRUGARREN GAI SAILA: Jaungoikoagaz hartuemonean bizi egunero Guretzat, katekistontzat: Eguneroko bizitza Jesusen jarraitzailearentzat . .

7. Jaungoikoak maite gaitu eta zaintzen 8. Lanak egiteko erantzukizuna 9. Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza

6l 65 71 77

LAUGARREN GAI SAJIA: Jesusen Pazkoa bizi eta ospatu Guretzat, katekistontzat: Jesusen Pazkoa ospatu eta bizi 10. Jesusi jarraitzeko prestatzen dihardugu Ospakizuna: Parkamena eskatu eta emon 11. Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua 12. Pozez bete ziran Jauna ikustean 3-

83 89 95 99 107

Zatoze ospatzera

BOSGARREN GAI SAILA: Gure bizitzan Jauna gugaz daneko egia bizi Guretzat, katekistontzat: Jauna aurkitzea 13. Ogia zatitzean ezagutu eben 14. Zuekin da, ez al dozue ikusten?

15. Jesusen Espirituak eragiten deusku

-4-

115 119 125 131

Aurkezpena

AURKEZPENA Gure Elizbarrutietan Katekesirako Ordezkaritza eta Idazkaritzek azken urte honeetan lanean dihardue euren argitalpenen erabarrikuntzan, Umeen Katekesiak gure Elizetako neska-mutikoei era eraginkorrean lagundu deien kristau sarbidea egiten.

Argitalpen honek -Katekistearen Gidaliburua eta Umearen Jarduera-liburua, "ZATOZE OSPATZERA" deituak-, "HAU DA GURE FEDEA. Hau Elizearen sinistea" oinarrizko Kristau ikasbidearen lagungarri pedagogiko osagarriak eskeintzen ditu.

Parrokiako Katekesiko laugarren mailarako prestatuak dirá material honeek. Eukaristian esku hartzeko ohitura hartu barría daben umeei, kristau bizitza eta fedearen ospakizunaren arteko zerikusia ulertzen eta bizitzen lagundu gura deutsegu.

Jesusen adiskide eta ikasle izanez bizitzeko, beharrezkoa da kristau alkartearen ospakizunetan, batez ere Eukaristian, maiz eta ohartuki esku hartzea. Horregaitik, liturgi urtearen eta Jaunaren Eguna ospatzearen esangurea ikusten laguntzea puntu oso garrantzitsua da umeen kristau sarbidean.

Argitalpen honeek zuei, abadeoi eta katekistoi, lan garrantzitsu hau, neska-mutikoei Jesusegaz eta Elizeagaz pertsonalki bat-egiten laguntze-lana hain zuzen ere, erraztuko deutsuelakoan gagoz. Zeuen misino horretan gogotsu eta iraunkor jarraitzeko adorea emoten deutsuegu gotzainok.

Kristoren Gorputza dan Elizea eraikitzeko bere doeak gure artean banatzen dituan Espirituak lagundu deiola bakoitzari bere lanean leial eta alai jarduten. + Fernando Sebastián Aguilar Iruñeako Artzapezpikua eta Tuterako Apezpikua Iruñean, 2001.eko ekainaren 29an.

San Pedro eta San Paulo, Jesu Kristoren Apostoluen festaburuan.

-5-

Sarrera orokorra

SARRERA OROKORRA 1. Zatoze ospatzera Esku artean dozuzan langai honeekin, beste urrats bat emon dogu gure kristau alkarteen umeen katekesiaren antolatze-lanean.

Erlejino-sena esnatzen (1. ikasturtean) lagundu ondoren, Jesusi buruzko lehenengo iragarpena (2. ikasturtean) egin ondoren eta sakramentuak ospatzeko sarhidea (3. ikasturtean) eskeini ondoren, orain Zatoze ospatzera honekin (4. ikasturtean) geure kristau bizitza, Jesusen jarraitzaile izanez, alai ospatu eta bizitzeko bideak eskeini gura doguz.

Jaungoikoagana zabaltzea (edo oinarrizko erlejino-esperientzia izatea) eta Espíritu Santuaren eraginez Aitak Bialdua eta gure Salbatzaiiea dan Jesusengana zabaltzea da kristau izatearen oinarria. Kristau fedea Elizearen baitan bizitzen da eta sakramentu-ezaugarrien bidez adierazoten eta janaritzen, horreen bidez Jaungoikoak bere bizia guri emoten jarraitzen dau-ta.

Aurtengo katekesiak aurreko urteetakoak ikusiak behar ditu, hareetan oinarritzen da-ta, eta aurrera pausua izan gura dau umeei eskeintzen deutsegun kristau bizitzarako sarbide honetan. Hurrengo urte bietan Jesusen jarraibidea zer dan landuko dogu eta lehenengo fede-sintesia egiten saiatuko gara. Holán burutuko da Umeen Katekesiaren ibilbidea.

2. Zer jadetsi gura dogu?

• 4. mailako katekista garanok eginkizun zoragarria dogu. Eginkizun hau beteteak eskabide berezia egiten deusku: geure fedea eguneroko bizitzan zelan bizi dogun eta kristau alkartean zelan ospatzen dogun aztertzeko eskabidea.

• Aurtengo katekesiak hau dau abiapuntu: kristinauen Jaungoikoak bere asmoa agertu dauala eta Gizakundearen misterioan azaldu deuskula sinistea. Jaungoikoa gugana etorri eta giza historian sartzen da, horretarako Jesusengan gizon eginda. Liturgi urtean zehar horixe ospatu ohi dau Eliz alkarteak: Jaungoikoa giza historian salbatzaile sartzearen misterioa. Ikasturte honetan misterio hori bizitzeko eta ospatzeko behar dan bidea egin gura dogu, holán umeak kristau alkartean txertatzen saiatuz.

• Norberaren bizitza eta fedea bata bestetik bereiztuta ez dagozala ikusten lagundu behar deutsegu umeei; hau da, eurek eta kristau alkartea osotzen dogun guztiok geure gizartearen erdian eta munduan bizi garala.

• Katekesiak beste hau ulertzen eta sakonago bizitzen lagundu behar deutse umeei: "sakramentuen ospakizuna eta liturgia dirala gure sinismena eta Jesús Jauna gure arte-7-

Zatoze ospatzera an salbatzaile dagoala indar bereziz adierazoteko une nagusiak" eta "Jesu Kristogaz bat eginda egoteak, sakramentuetan eta, batez ere, Eukaristian bere presentzia salbatzaiiea ospatzera garoazala" (Directorio General para la Catequesis, 65. eta 86. zenbakiak).

• 3. mailako Katekesian umeei eskeini geuntsen sakramentuak ospatzeari buruzko sarbidea oinarrizko-oinarrizkoa izan zan, esperientzia gozoa izan egien, bere Jaunaren presentzia salbatzaiiea ospatzera batzen danean, kristau alkarteagaz bat eginik jarraitzeko animatu guran. Eukaristiaren eta gainerako sakramentuen aberastasun agortezinean sakontzen saiatuko gara aurtengoan, katekesiaren beraren bidez eta liturgian maiz esku hartuz. Joan zan ikasturtearen amaieran eukaristi mahaian lehenengo aldiz parte hartu ebenek Eukaristia ospatzearen esanguran sakontzeko egokiera izango dabe, eta oraindik lehenengo jaunartzea egin ez daben umeek ospakizun horretarako prestatzeko aukerea izango dabe. Holakorik balego, katekisteak ikusi beharko dau zein ordenatan emon ikasturteko gaiak.

• Kontuan izan beharko dogu, bestalde, katekesira datorren ume askok bizi dauan giro erlijiosoa. Bateatu askoren ustetan, erlejinoa Jaungoikoagaz hartuemonetan jarteko ohikune edo errito-, kultu- eta zeremonia-multzo bat besterik ez da. Eta hori guztia eliza barruan egina, horretan adituak dirán abadeek egina. Halakoen ustetan, beraz, alde batetik eguneroko bizitza dogu eta, bestetik, betebehar erlijiosoak.

Ez deusku halakorik irakasten Santiagok, herrietan zabaldurik dagoan Jaungoikoaren herriko guztiei idatzi eutsen gutunean: "Jaungoiko Aitaren aurrean benetan garbi eta akasgabe dan erlejinoa bauxe da: umezurtz eta alargunei euren preminetan laguntzea, eta mundukogaiztakeriagaz nork bere burua ez kutsatzea" (St 1, 27).

• Esan dogun guztiagaz bat etorri gura dogulako egin dogu halako ahalegina, bai Gidaliburu honetan, bai umearen Jarduera-liburuan, bizitza eta ospakizuna bata bestetik ez bereizten. Bere senideen zerbitzura jarria eta senitartea eraikiz bizi izan zan Jesusi leial jarraitu gura deutsagu. Jesusegaz alkartuta, Jaungoiko Aita goresten dogu Gure Aita esanez, ikasleekin egin eban Eukaristia gertabarritzen dogu eta Berak danei eutsen maitasunaren testigantzea egiten dogu.

3. Adin honetako umearen zenbait ezaugarri 1. Umeek Jaungoikoaz daben ideiari buruz Geroz eta gitxiagok ikusten dau Jaungoikoa gauza guztien eragile bildurgarri eta indartsua dala, Jaungoikoari buruzko irudia intelektualizatzen ari da, eta beste ezaugarri eta ahalmen batzuk ditu. Hasieran, ezaugarri objektiboak dirá: daña daike, daña daki, daña dakus, leku guztietan dago. Gerora, ezaugarri horreek subjektibo bihurtzen dirá: ona da, zuzena, errukitsua. Katekesiaren laguntzaz, Jesusen nortasunaz geroz eta ideia argiagoa dabe (bere bizitza eta berbak ikusirik). Jesús dabe umeek euren mundu erlijiosoaren ardatz eta erdigune. Erakusten deutsoezan fedezko egiak eta edukinak bereganatu egiten ditu umeak, era ez kritikoan eta nahiko sintetizatuan.

2. Jaungoikoagaz daben bartuemonari buruz Adin honetako umeen ustetan, alkarketarako iniziatibea Jaungoikoak zein gizakiak izan daike. Nork bere nortasun independientea dau. Gizakiak izan daike bere eragina Jaungoi-8-

Sarrera orokorra koaren jokaeran: Jaungoikoaren babesa lortzeko jokatzen dau umeak zintzo. Baina, aldi berean, libre da Jaungoikoak beragandik espero dauana ez egiteko ere, nahiz eta horrek onik ekarriko ez deutsola usté izan.

Otoitza, norberak bakarrean zein alkartean egindako Jaungoikoagazko alkarrizketea dala ikusten dau ezari-ezarian. Eliz alkartea ere aurkitzen dihardu, parroki alkartearen bidez, eta batzuetan ikastetxeko alkarteen bidez ere bai.

Ohitura erlijiosoak eta liturgian esku hartzeko ohiturea hartzen dihardu umeak, era ritualista eta legalistan. Hala ere, Jaungoikoagaz dauan hartuemonean alderdi afektiboa garrantzitsua da.

Kontuan izan behar dogu umeek zailtasunak izango dabezala erlejino-bizipenean, inguruan dauzan pertsona helduen hoztasunagaitik eta bizi dan ingurumenagaitik.

3. Umeen afektibitateaz: maitatzeko eta maitatuak izateko ahalmena Kontuan izan beharreko beste alderdi bat da hau. Besteari atsegina emoten saiatzen da umea, bestearen oniritzia lortzen dauan neurrian balioztatzen dau-ta bere burua. Bestearengana egokitzen saiatzen da, bai bereganatu gura dauan pertsona helduagana, bai lehiakide dauan bere adinekoagana. Kasu bietan, bestearengan oinarritzen da umearen nortasuna; besteek estimatzen dabenean, ondo aurkitzen dau umeak bere burua barrutik.

4. Kristau esperientzia erlijiosoa bizitzeko ahalmenak Zenbait ahalmen garatu beharra dabe umeek eta guk, katekistok, ahalmen horreek lantzen lagundu behar deutsegu. Garrantzitsuenak aitatuko doguz hemen, ezin doguz eta danak aita tu: • Bere batían sartzeko ahalmena -

Isilik egoten ikasiz.

Bere sentipenak zeintzuk dirán ohartuz.

Gai jakin bati buruz gogoetea egiten eta arrazoitzen ikasiz.

Gizakiaren barruko zein kanpoko aldaketez jabetuz.

• Fedea alkarte-esperientzia lez bizitzeko ahalmena -

Besteei entzuten eta besteak onartzen ikasiz, desbardintasunak onartuz.

Ideiak eta sentipenak adierazoten ikasiz.

Laguntza eskatzen eta emoten ikasiz.

Eliz alkarteko kide dala ohartuz, mundu osoan zabalduta dagoan Jesusen adiskidetaldekoa.

- Sinismena alkarregaz ospatzen dan alkartearen otoitz eta ospakizunetan aktiboki esku hartzen ikasiz.

- Misiolari-sena hartzen eta Ebanjelioa zabaltzeko lan egiten ikasiz.

• Kristautasunaren osagai nagusiak ulertzeko ahalmena - Jesusen bizitza ezagutu: egintzak, berbak, jarrerak.

- Bibliako liburu nagusien barrí izan, bertako kontaerak adierazoten eta erabilten ikasiz.

- Eliz alkartea zer dan ulertzen eta gaur egun zelan bizi dan ezagutzen saiatuz.

Zatoze ospatzera - Sakramentuak, Adiskidetzearena eta Eukaristia batez ere, ulertzen saiatuz.

- Kristau sinismenaren sintesi koherentea ezari-ezarian lortzen saiatuz.

• Eskerrak emoteko ahalmena - Edertasuna eta ontasuna ikusten eta horreen aurrean txunditzen ikasiz.

- Hartzen dabezan maitasuna, zerbitzuak eta zainketak eskertzen ikasiz.

- Eguneroko bizitzan (izadian, pertsonengan, gertaeretan) agerian jarten dan Jaungoikoaren maitasunaz ohartuz.

- Norberaren bizitza eta ahalmenak Jaungoikoaren doe dirala balioztatzen ikasiz.

• Otoitz egiteko eta ospatzeko ahalmena - Jaungoikoa, Jesusen bidez, barne-bizitzan (sentipenetan, nahieretan eta ideietan) ari dala, kristinauari jagokonez bizitzeko konpromisoan (behartsuei laguntzekoan...) ari dala eta sakramentuak ospatzen ere ari dala ohartuz.

- Sinboloen eta ohikune edo erritoen hizkerea erabiliz.

- Jesusen ikasleei jagokenez, Jaungoikoaren Berbea bizitzaren ikuspegitik interpretatzen ikasiz.

- Elizearen otoitz nagusiak esanez errezatuz.

- Norberaren baitan sortzen dirán mezuak entzuten eta Jaungoikoaren presentzia somatzen ikasiz.

- Norberaren esperientziak adierazoten ikasiz.

- Jai egiteko behar dan sena hartuz.

- Adiskidetze eta Eukaristia Sakramentuak zentzunez bizitzen ikasiz.

4. Katekistearen Gidaliburuaren egiturea A. Gai sailak Aurtengo ikasturtean bost gai sail izango doguz: "Bizi eta ospatu", "Abendualdia eta Gabonak bizi eta ospatu", "Jaungoikoagaz hartuemonean bizi egunero", "Jesusen Pazkoa bizi eta ospatu" eta "Gure bizitzan Jauna gugaz daneko egia bizi".

• Bizi eta ospatu: Ikasturte honetan ezinbestekoa da gure fedea ospatzearen alderdia oso gogoan izatea, Jesusen jarraitzaile izanez kristau bizitza pozik bizi eta ospatzea da-ta aurtengo gaia. Jesusen heriotza eta biztuerearen misterioa da ardatza kristau bizitzan; gertaera horren inguruan antolatu da liturgi urteko jai eta ospakizunen egutegia. Jaungoikoak Jesu Kristogan eskeintzen deuskun salbamena ospatzen eta bizitzen dogu kristinauok. Gai-multzo honetakoak dirá honako gai honeek: 1.a, Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok, 2.a, Jesusen izenean batuta bizi gara eta ospatzen dogu kristinauok, eta 3a, Kristau alkartearenjaiaketa ospakizunak.

• Abendualdia eta Gabonak bizi eta ospatu: Jesús gutako bat egin dala ospatzen dogu kristinauok Gabonetan; bere etorrerea ospatuz, aldien amaieran etorriko dala itxaro dogu eta egunero Bera etorri zain gagoz. Badatorren Jesusen zain bizi gara kristinauok; etorrera horretarako prest egoten ikasteko denporea da Abendualdia.

Gabon/Natibitate jaia kristau itxaropenaren jaia da. Multzo honetakoak dirá honako gai honeek: 4.a, Prestatu deiogun bidea Jaunari, 5.a, Salbatzaiiea jaio jaku, eta 6.a, Jesusek danentzat dakar salbamena.

• Jaungoikoagaz hartuemonean bizi egunero: Gure bizitzan, noizean behin, indar bereziz bizitzen eta ospatzen doguzan gertaera ezohikoak izaten dirá, esangura berezidun - 10 -

Sarrera orokorra esperientziak. Baina gure giza izatea, gure kristau izatea eguneroko gorabeheretan, esperientzietan, eginkizun eta betebeharretan egiten eta sendotzen da. Eguneroko esparru horretan somatzen dogu bere burua aita-bihotzez emoten deuskun Jaungoikoa, eta maitasun leialez zaintzen gaituala ospatzen dogu. Multzo honetako gaiak honako honeek dirá: 7.a, Jaungoikoak maite gaitu eta zaintzen, 8.a, Lanak egiteko erantzukizuna, eta 9.a, Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza.

• Jesusen Pazkoa bizi eta ospatu: Jesusen heriotza eta biztuerearen misterioa, pazkomisterioa, kristau ospakizun guztietan agertzen dan jazoera nagusia da. Elizeak, ordea, denporaldi berezia eratu dau kristinauok Jesusen pazkoa, heriotzatik biztuerara igarotzea, indar bereziz bizi eta ospatu dagigun: Pazkoaldia. Jesusen Pazkoa ospatzean, Berak bere burua gu maite gaituelako emon ebala bizitzen eta ospatzen dogu. Jesusek bere burua emote hori Eukaristian adierazo zuen, baita maitasun-agindu barría emotean ere, eta bere heriotza eta biztueran bete. Jesusen biztueran Jaungoikoak gu salbatzeko egin dauana bizitzen eta ospatzen dogu Pazkotan. Hona multzo honetako gaiak: 10.a, Jesusi jarraitzekoprestatzen dihardugu, 11.a, Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua, 12.a, Pozez bete ziran Jauna ikustean. Multzo honen barruan sartzen da Parkamena eskatu eta emon izenburuko ospakizuna ere.

• Gure bizitzan Jauna gugaz daneko egia bizi: Pozez beterik hartu eben ikasleek Jesús biztua, euren erdian somatu ebenean. Jesús bere ikasleei agertzen jake, eguneroko gorabeheretan agertu ere. Jesús eurekin dabela somatzeak indarra emoten deutse ikasleei, Jesusek emondako misinoa aurrera eroateko: Jaungoikoaren Erreinua eraikitzeko, hain zuzen ere. Bakarrik itziko ez gaituala agindu eban Jesusek, eta bere Espiritóla emonez bete dau berbea. Bere Espirituaren bidez Jesús gugaz izatea egunero bizi eta ospatzen dogu kristinauok, Espíritu horrek argi egiten eta indarra emoten deuskuta bidean aurrera egiteko. Eukaristian ospatzen dogu bereziki Jesusen presentzia, baita geure senideengan ere, Jauna gugaz dala ikusiazoten deuskue-ta egunero geure senideek. Hona, multzo honetako gaiak: 13a, Ogia zatitzean ezagutu eben, 14.a, Zuekin da, ez al dozue ikusten?, eta 15.a, Jesusen Espirituak eragiten deusku.

R Guretzat, katekistontzat Gai sail bakoitzaren hasieran aurkituko dozu atal hau. Katekistei zuzendutako gogoetea eskeintzen da, norberak bakarrean eta taldean lantzeko, etenbako heziketa moduan. Atal bakoitzaren amaieran itaun batzuk datoz, norbere gogoetea eta katekista-taldearen gogoetea errezteko; beste itaun batzuk ere egin daitekez, horreen ordez.

C Gaien egiturea Hona hemen, labur-labur eskeinita, gai bakoitzak dituan atalen azalpena: /. GAIA KOKATZEKO Gainerako gaiekin dauan zerikusia eta beste alderdi batzuk hobeto ulertzen laguntzeko, gaiari buruzko argibide orokor batzuk emoten dirá. Eta, horrez gainera: 1. Mezua Katekisteak kontuan hartu behar dauan mezuaren mamina, gero umeei helburuetan adierazotako neurrian helarazi behar deutsena.

- 11 -

Zatoze ospatzera 2. Helburuak Umeek lortu behar leukeena da, era zehatzean eta maila desbardinetan adierazoa: zer aurkitu behar daben, zer ikasi, zer ulertu, zer bizi...

II. GALAREN GARAPENA 1. Esperientzia Gaiaren inguruan umeek izan daikeen esperientziaz daturen bat emoten da, zelan landu adierazoz. Gehienetan esperientziatik abiatzen gara. Gai batzuetan Jaungoikoaren Berbea abiapuntutzat hartu daitekeen airen, kontuan izan behar da beti esperientzia, gehixeago edo gitxixeago landua.

2. Jaungoikoaren Berbea Saioko une horretan erabili behar dirán testuak eskeintzen dirá (Ebanjelioetatik hartuak gehienetan, baina baita Bibliako beste liburu batzuetakoak ere); taldeari zelan azaldu ere adierazoten da.

3. Barruratzea eta sakontzea Berbeak esandakoa norbereganatzeko, esperientzia sakontzeko eta gaian agertzen dirán edukinak ulertzeko ekintzak edo jarduerak.

4. Fede adierazpena Gai bakoitzak dakarren mezuaren aurrean umeek emon daikeen fede-erantzuna adierazoteko proposamenak datoz. Hona hemen: - Otoitz egiteko (otoitz egiteko adierazpena).

- Egiteko (gaiagaz zerikusia dauan konpromisoren bat hartzeko).

- Abesteko (mezuaz jabetzen lagundu daikeen abestiak aitatzen dirá).

Abestiei buruz ondorengoa esan behar dogu: gure ustetan alkartean abestu ohi diranak ikasi eta abestu behar dabezala. Aipamen eta proposamen batzuk egiten doguz, iradokizun erara.

5. Jakiteko Umeek ikasteko eta jakiteko gogoa dabela kontuan izanda, informazino batzuk, berbén esangurearen inguruko argibideak, kontakizun batzuk, e.a. eskeintzen deutseguz. Zerbitzua da. Ez dau esan gura buruz ikastekoa danik, erreferentzia izan dagien eta behar dabenean ñora jo izan dagien baino. Etxean irakurteko eta etxekoekin komentatzeko ere balio dabe.

Hala ere, ez da gitxietsi behar buruz ikastea, memoria. Ebanjelioko esaldiren batzuk, otoitz-formula batzuk, e.a. buruz ikastea behar-beharrezkoa da katekesi maila honetan.

6. Iradokizunak Katekesi saioa zabaltzeko aukerak eskeintzen dirá. Beste baliabide pedagogiko batzuk, ikus-entzunezkoak eta holakoak ere aitatzen dirá.

- 12 -

Sarrera orokorra D. Ospakizunak Ospakizun bi eskeintzen ditugu ikasturte honetarako. Lehenengoa, 6. gaia bera da, eta umearen liburuan ere agertzen da. Gabon giroko ospakizuna da, Jesusek dakarskun salbamena danentzat dala azpimarratuz. Bigarrena, penitentzi ospakizuna da, 10. eta 11. gaien artean eskeinia, Pazkorako prestatzeko lagungarri.

Ikasturte honetarako proposatzen doguzan ospakizunak berez bi horreek baino ez badira ere, gai batzuetan ospakizun-eran datoz otoitzerako aurkezten doguzan lagungarriak.

Azkenik, katekesiko laugarren ikasmailak dauan ardatzetako bat fedea ospatzea danez, ahaleginak egin beharko doguz, umeek, parroki alkarteak urtean zehar dituan ospakizunetan, eta batez ere domekako eukaristia ospakizunean, parte hartu dagien.

5. Familia Katekesiko ikasmaila honetarako ez dogu material berezirik argitaratu gurasoekin batzarrak egiteko. Hala ere, eurekin hartuemon gozoa izaten jarraitu beharra dagoalakoan gagoz, euren seme-alaben fede-heziketan daben erantzukizuna beteten laguntzeko. Beraz, aurreko urteetan gurasoentzat argitaratua lagungarri izan daiteke katekesiko laugarren maila honetan ere.

Gurasoekin hartuemonak izateak, bestalde, egokiera ekarri deikegu prest dagozanei eskeintza egiteko: euren fedea helduago egiten lagundu deikien ibilbidea hasi zein jarraitzea eskeintzeko, hain zuzen ere, helduen katekesi bidea eginez. Parroki alkarteko lanetan eta konpromisoetan esku hartzea ere eskeini deikiegu.

6. Langai honeen erabilerea Katekistearen Gidaliburua, Umearen Jarduera-liburua eta hiru lamina edo poster eskeintzen doguz laugarren ikasmailarako lagungarri, katekesi saioko edozein unetan erabilteko.

Material honeek lagungarri dirĂĄ katekistearentzat. Ideiak, azalpenak eta iradokizunak eskeintzen doguz material honeetan; baina norberak landu behar ditu eta, behar dan neurrian, egoera bakoitzera eta katekista-talde bakoitzak egokitu. Ez da beharrezkoa langaietan esaten dan guztia egitea. Eta aberastu egin daitekez eta osotu, katekisten iniziatiba eta irudimenagaz.

-13-

Guretzat, katekistontzat: Bizi eta ospatu

Guretzat, katekistontzat BIZI ETA OSPATU Joan barrĂ­a dogu udea. Ahalik eta ondoen igarotzen saiatu ginan. Gogoan doguz oraindik festak, txangoak, beste lurralde batzuetako paisaiak, ezagutu doguzan pertsonak.

Katekesi urtea hastean, barriz aurkitzen dogu alkar, udan egindakoa, ikasturtea zelan hasi dan... adierazoten deutsagu alkarri. Hitz batean, geure bizitza alkarbanatu, partekatu, egiten dogu besteekin.

Bizitzan une pozgarriak eta ez hain pozgarriak izan ohi doguz. Batzuek eta besteek osotzen dabe gure bizitza. Aldi batzuetan jazoera haundi eta pozgarriak izan ohi doguz geure senitartean: norbaiten jaiotza, ezteguak, urtebeteteak, ikasketen amaierea, lanposturen bat lortzea, istripu larriren batetik onik ataratea, gaixotasuna gainditzea. Beste aldi batzuetan gertaera mingarriak: norbaiten heriotza, lanpostua galtzea, sendaezineko gaitza azaltzea...

Bizitzaren alde batek eta besteak gauza bat bera dabe biek: alkarbanatu egiten doguz.

Bizitzan izandako atsekabea eroateko maite gaituen pertsonen laguntza behar izaten dogu; gertaera pozgarria ospatzeko ere beste batzuekin batu beharra dogu.

Fededun-bizitzan ere horixe bera egin beharra dogu. Izan ere, bizitza bakarra dogu eta ezin dogu geure izaerea zatikatu. Bizitzako une guztietan bizi dogu kristinauok Jesusen jarraitzaile izatea. Beragan sinisten dogu: bere berbek Jaungoikoaren benetako aurpegia erakusten deuskue, eta bere bizierea eredu dogu egiazko pertsona izateko. Munduan behartsuak izateak, barriz, kolokan jarten dau gure bizierea.

Gure sinismenak ere izaten ditu aldi onak eta txarrak. Batzuetan kementsu gagoz, itaun guztien erantzunak ikusten doguzala, Jesusegaz bat eginda. Seguruenez, lan-urtearen hasierea halako une kementsu horreetako bat da, lanerako prest gagozan unea. Baina une "elkorrak" ere izaten ohi doguz: Jaungoikoa gorde egiten jakula iruditzen jaku, itaunen erantzunik ez dogu ikusten edo alperrekoak dirĂĄ, eta daĂąa alde batera izteko gogoa gero eta haundiagoa izaten dogu. Izan ere, eguneroko bizitzak lez, fedeak ere "hazi-minak" behar ditu, krisialdiak, itaunak eta gaiak sakontzeko eta sendoago berbizteko.

Bakardadean eroandako bizitza, inorekin alkarbanatu barik; sentimenduak, inori adierazo barik; asmoa, egi bihurtzeko inoren laguntza barik... hori bizitza da, bai, baina goibela.

Sinismena, besteei adierazo barik, besteekin ospatu barik, bizitzara eroan barik... sinismena da, baina oso ahula. Adiskidetasuna, maitasuna, bizitza, sinismena... besteekin bizitzeko, ospatzeko, gogoratzeko dirĂĄ, alkarregaz aurrera egiteko.

-15-

Zatoze ospatzera Gure bizitzako egintza garrantzitsu bakoitza apartekoa da, baina, aldi berean, behin baino gehiagotan errepikatzen daña. Gure senitartean umea jaiotzea, beste seme bat etxetik joatea, bete Gabon batzuk ospatzea, beste urte bat betetea... antzeko gertakariak dirá, baina beti desbardinak. Protagonistak ez ezik, norbera ere aldatu egiten da. Aldiero, beste era batera bizi ohi doguz.

Ez al jaku iruditzen geure parroki alkartean entzun eta ikusia dogula daña? Ospakizunak errepikatu egiten doguz, irakurgai berak egiten, Aste Santua behin eta barriz ospatzen...

Hará bada, saiatu gaitezan desbardin egiten; irakurgai horrek ikutu dagiala ñire bizitza; ospakizun hori benetan alkarbanatze alaia izan daitela; Aste Santu hori, fedeak ikusiazoten deustan gertakaririk haundienaren ospaketa-ataria, hau da, Jesusen biztuerea ospatzeko prestaketea, izan daitela.

Gure katekesia ikasturteari lotuta dago, eta eskolako saioekin batera hasten da. Gure egitarauak, jaiek, oporrek, amaierak, ikasturtea dabe ardatz.

Liturgian ere halako zerbait gertatzen da, urte osoak jazoerarik nagusiena dau ardatz: Jesusen biztuerea. Kristinaok betidanik dogun bizipen nagusitik sortu da egutegi liturgikoa: Jaungoikoak gu salbatzeko egin dauana, egun jakin batean heldu zan bere gailurrera, Jesús biztu zan egunean.

Bizitzan lez, liturgian ere eguna bera baino garrantzitsuagoa da egun horretan ospatzen dan gertakaria. Egutegi liturgikoa apurka-apurka eginez joan da, mendez mende. Egutegiko egun batzuek aspaldiko tradizino apostolikoa dabe, beste batzuk Elizearen historian barna antolatu dabez. Vatikano H.a Kontzilioak bakandu egin eban egutegia, eta orain argiago ikusi daikegu zeintzuk dirán jaiegun eta liturgialdi nagusiak.

Hasieran, egun batean "laburbatua" ospatu eban Elizeak Kristoren misterioa (etorrerea, bizitza, nekaldia, biztuerea, igokundea): asteko lehenengo egunean, domekan. Pazko-misterioa deritza horri; misterio horren ospakizuna gero eta zabalago eginez, misterioaren alderdi bat eta bestea gogoratuz, urte osoan zehar ospatuz, Liturgi Urtea deritzana antolatuko eben. Hau da, Kristoren misterio osoa egun batean ospatu ordez, egun batean jaiotza, beste batean nekaldia, beste batean biztuerea ospatzen hasi ziran.

Hasierako mendeetan, berehala hasi ziran Pazkoa egun batean era berezian ospatzen, domeka haundi batean balitz lez. Seguruenez, judaismotik etozan kristau alkarteek eraginda hasi ziran hori egiten. Holán ospatu ohi eben Pazkoa: bezpera arratsaldean hasten eben ospakizuna, gau osoan zehar eguna argitzen hasi arte; nekaldiaren kontaerea osorik irakurri ohi eben, kristinau barriak bateatuz eta Eukaristia ospatuz amaitzeko.

IV. mendean, nekaldiko une bakoitza kontenplatu eta bizi nahirik, egun batean baino gehiagotan jarri eben Pazkoaren ospakizuna. Holán sortu zan Pazko Hirurrena. Eguen Santu goizean pekatarien adiskidetzea ospatu ohi eben eta Pazko gauean bateoa. Ospakizun horreetarako prestatu beharra egoan. Horretarako antolatu eben bateorako eta adiskidetzeko berrogei eguneko prestaketaldia. Israeldarrek basamortuan emon ebezan berrogei urteak eta, batez ere, Jesusek basamortuan otoitzean emondako berrogei egunak izan ebezan kontuan. Holán sortu zan Garizumea.

Gabon aldia, ostera, beste era batera sortu zan. Erroman jai haundiak izaten ziran neguko solstizioan (eguzkia indartzen eta eguna luzatzen hasten danean). Jai horreetan ospaki-16-

Guretzat, katekistontzat: Bizi eta ospatu zuna egiteko beste arrazoi bat aurkitu eben kristinauek IV. mendean: benetako Eguzkia dan Jesusen jaiotza. Holán, gainera, gizakundearen misterioari buruzko fedea autortzeko aukerea izan eben. Jai honetarako ere lau/sei astetan prestatu ohi ziran. Holán sortu zan Abendualdia.

Liturgi Urtea, beraz, ez eben bat-batean antolatu. Kristoren misterioaren oparotasunak eskaturik eta aldian-aldian kristinauek bizi ebezan egoerei pastoral erantzuna emon guran Liturgi Urtea antolatuz joan ziran.

Beraz, era honetan laburbatu daiteke. Abendu-Gabonaldiak emoten deutso hasierea Liturgi Urteari. Abenduaren lehenengo eguna ez da egun bera izaten urtero. Gabon eguna, abenduaren 25a, da aldatzen ez daña. Abendualdiak lau domeka izan behar ditu; gauza bat da ziurra: Abendualdiaren lehenengo eguna domekea izango da.

Liturgi Urte osoaren gailurra eta erdigunea Biztuera Domekea da, Pazko Domekea. Ez dau egun finkorik egutegian; udabarriko lehenengo ilbetea ondoko igandea izan ohi da.

Egutegi liturgikoak dituan egun nagusi biak urtaroekin batera datoz. Hala ere, ez dirá naturako fenomenoak ospatzen, gertakari historikoak baino urtaro jakinetan. Pazkorako prestaketaldia dan Garizumea berrogei eguneko denporaldia da: Hausterre egunean hasi eta Eguen Santu arratsaldean amaitu.

Gabonaldi eta Pazkoaldi ez dan denporeari Urtean Zeharreko Aldia deritza. Gabonaldia amaitzean, Jesusen Bateoa ospatzen dan domekan, hasten da, Garizumea hasi arte. Eta gero, Pazkoaldia Mendekoste-domekaz amaitu ondoren, jarraitzen dau Urtean Zeharreko Aldiak.

Urtean Zeharreko Aldiak 34 aste ditu guztira. Azken domekea Kristo Erregeren jaia da.

Domeka honegaz burutzen da Liturgi Urtea, azkenean gertatuko daña ospatuz: Kristoren eta Espirituaren bitartez, Jaungoikoa daña izango dala danengan.

Urtean Zeharreko Aldi honen barruan ospatu ohi dirá Mariaren eta Santuen jaiak. Abendu-Gabonaldian eta Garizuma-Pazkoaldian jai berezirik ez jarten saiatu zan Vatikano II.a Kontzilioa, jai nagusienei itzalik ez egitearren.

Gogoeta eta alkarrizketarako • Azpimarratu a) Ez zenkian zerbait irakatsi deutsuelako, deigarrien gertatu jatzuzan esaldiak; b) ulertu ez dozuzanak.

Komentatu guztia taldean.

• Fedea ospatzeak zer esan gura dauan hobeto ulertzeko, ezin ideia usté dozu landu beharko zendukela gehien? Somatzen al dogu sinisten doguna ospatzeko gogorik eta geure kristau alkartean egiteko pozik?

• Zer egin ete daikegu parrokiako ospakizunak hobeak izan daitezan?

- 17 -

1. Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok

Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok I. GAIA KOKATZEKO Ikasturte honetan umeekin izango dogun lehenengo saioa da. Aukera ederra, ikasturtea alai hasteko. Izan ere: • Kristau bizitzarako heziketea emoten jarraitzen dogu katekesi taldean. Bateoko aginduen barritzea egin eben iaz; Adiskidetze sakramentua ere eginda dauke eta askok lehenengo Eukaristia ospatua dabe.

• Kristau alkarteak, bere kide ditu-ta, Katekesi bidean aurrera egiteko aukerea eskeintzen deutse, gero eta kristinau helduago izan daitezan, Jaungoikoaren salbamenean sartuago.

• Taldeko kideek ezagutzen dabe alkar. Dana dala, ikasturteko lehenengo saioa danez, aukera ona izan daiteke hau, kristau bizitzan aurrera egin gura dauan taldeko kide dirala jabetzeko, Jesu Kristoak ekarritako salbamena ospatu eta eguneroko biziereaz danei erakutsi gura deutsen taldeko kide dirala konturatzeko.

1. Mezua Biziera barría hartu dogu, Jesusena legezko bizierea, Berak salbatu gaitu-ta guztiok. Kristau alkarteko kide gara; bere barman bizi gara eta ospatzen dogu salbatuak izatearen poza.

2. Helburuak • Elizeak Salbamenaren Misterioa bizi dauala ikusi eta horren esperientzia izan.

• Salbatuak izatearen poza ospatu Eliza osoagaz.

-19-

Zatoze ospatzera H. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Katekisteak itaundu deiela umeei zein gertaeratan edo momentutan ikusi daben euren burua askatuta; ia norbait ezagutzeak beste era batera jokatzen eta bizitzen lagundu deutsen. Horretarako, ikusiazo deiezala umearen liburuko 6. orrialdeko argazkiak: ia esaten daben nortzuk dagozan egoera zail, arriskutsu zein hondatuan. Eta idatzi dagiela erantzuna puntu-lerroetan.

Ondoren, itaundu deiela katekisteak zer egin daitekeen lagun horiek askatzeko, zelan lagundu deikiegun egoera txar horretatik ataraten. Euren liburuko 7. orrialdean lekua dabe zutabe bitan idazteko: alde batean, egoera txarrak zeintzuk dirán, eta bestean askatzeko bideak zeintzuk dirán.

Ondoren, alkarrizketea egin daiteke taldekideen artean. Honako itaun honeek eginez lagundu deikie katekisteak: Zuek izan al dozue inoiz halako egoera txarrik, arriskurik, porrotik? Izan badozue, zer sentitu zenduen une haretan? Lagundu al eutsuen inork egoera horretatik ataraten? Eta zer sentitu zenduen laguntza ha hartzean?

Ume izanda ere, izango ebezan halako esperientziak, xumeak baino ez bada ere. Guzti hau honetarako da: salbatuak eta askatuak bizitzearen zentzuna hartzea, euren neurrian.

Euren liburuko orrialde horretan bertan lekua izendatuta dabe arrisku egoeratik ataraten lagundu eutsen lagunari gutuna idazteko.

2. Jaungoikoaren Berbea.

Katekisteak Jaungoikoaren Berbea iragarri behar dau une honetan. Lehenengo, isilik, arretaz eta begirunez entzuteko eskatuko deutse umeei. Biblia eskuetan hartuz, Itun Barriko Apostoluen Eginak liburutik hartutako testu hau irakurriko dau. Umearen liburuko 8. orrialdean dator testua.

Fededun guztiak alkartuta bizi ziran, eta daña danentzat eben: euren lur eta ondasunak salduta, guztien artean banatzen eben dirua, nork zer behar eban. Egunero batu ohi ziran tenpluan; ogia etxeetan zatitzen eben, otorduak alkarregazpozik eta bihotzxaloz eginez. Jaungoikoa goresten eben eta herri osoaren estimazinoa eben.

Eta Jaunak egunetik egunera gehitzen eutsozan alkarteari salbatzen ziranak.

Apostoluen Eginak 2, 44-47 Irakurri ondoren, entzundako testuak dinoana eta bere esangurea hobeto ulertzen lagunduko deutse katekisteak: Jaungoikoak salbatu dituala somatzen dabe fededunek; horren ondorioz, beste era batera bizitzen hasten dirá (alkartuta, ondasunak alkarbanatuz).

Guzti hori, ogia zatituz (Eukaristia) eta Jaungoikoa pozez goratuz ospatzen dabe.

- 20 -

^1

I

1. Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok Testuak dituan xehetasunak ataraten laguntzeko, honako itaun honeek egin deikiez katekisteak umeei: Zelan bizi ziran lehenengo kristinauak? Zergaitik bizi ziran holán? Zer egin ohi eben hori ospatzeko? Zer da ogia zatitze hori? Zertan gara gu lehenengo kristinau hareen antzeko? Umeek Jesusen lehenengo jarraitzaileen bizierea zelakoa zan ikustea da kontua, zelan bizi ziran eta zelako pozez ospatzen eben Jesusek salbatu ebazala sentitzea.

3. Barruratzea eta sakontzea Gaiaren esangurea sakondu gura dogu orain. Kristinauok pozez bizi dogu Jaungoikoak gu salbatu izana. Itxaropen barik, poz barik, geugan itxita bizitzetik salbatu gaitu. Bizitza zentzunez beteta bizitzeko aukerea emon deusku.

Eguneroko bizitzako alderdi batzuk azaltzen dirá umearen liburuko 9- orrialdean. Katekisteak eskatu deiela umeei orrialde horretako irudiak ikusi eta hor azaltzen dirán lagunek zertan diharduen adierazoteko, eta konturatzeko zertan ikusten dan pertsona horreek biziera barría hartu dabela, lehenengo kristinauek hartu eben lez: senitarte-bizitza, bakean eta batasunean bizitzea, besteei laguntzea edo parkatzea...

Hortik abiatuta, taldekideen artean alkarrizketea biztu daiteke, honako honetaz berba eginez: salbatu gaituan Jaungoiko Aitagan sinisten dauanak, taldeko bakoitzak eta guztiok, zelako biziera barría hartu behar dogun. Honako itaun honeen inguruan izan daiteke alkarrizketea: Zelan bizi beharko leuke gure talde honek? Zein jarrera izan beharko genduke?

Zer egin daikegu, Jesusen laguntzaz, biziera barri hori eroateko?

Ospatu beharra ere aitatu bei katekisteak alkarrizketan: "alkartuta " bizi ziran kristinauak eta "egunero batu ohi ziran tenpluan; ogia etxeetan zatitzen eben, otorduak alkarregaz pozik eginez. Jaungoikoagoratzen eben". Itaundu deiela umeei zein ospakizunetara joaten dirán gehienbat. Noiz eta zelan egiten doguz gaur egun ospakizunak?

4. Fede adierazpena Egiteko: Une egokia da hau geure fedea ekintzara eroateko: Jaungoikoak salbatu izanaren poza dauanak biziera barría hartu gura dauala adierazoteko konpromisoa hartuz. Honako hau egin daiteke aste honetan, esate baterako: erne egon, gure inguruan beharrizanean ikusten dogunari laguntzeko.

"Barruratzea eta sakontzea" deritzan atalean gai honi buruz taldean izan dan alkarrizketan azaldutako jarreraren bat aitatu eta zehaztu daiteke. Umearen liburuko 10. orrialdean bada taldearen konpromisoa idazteko lekua.

- 21 -

Zatoze ospatzera Otoitz egiteko: "Jaungoikoa pozik eta bihotz xaloz goratzera" dei egingo deutse orain katekisteak umeei. Jaungoikoak salbatuak izatearen poza eta, ondorioz, poz hori beste era bateko biziereaz azaltzeko konpromisoa adierazoko dauan otoitza prestatu daikee dañen artean. Prestatu ondoren, euren liburuko 10. orrialdean idatzi daikee, horretarako dagoan zuriunean. Gero, dañen artean irakurri daikee.

Ondoren datorren otoitza ere egin daikee, era desbardinetan: katekisteak zein ume batek otoitza boz goraz irakurri daike eta danek errepikatu; edo katekisteak poliki irakurri eta danek idatzi, ondoren danek batera irakurteko...

"Jesús, eskerrak emon gura deutsaguz gaur Jaungoiko Aitari, bizitzera dei egin euskulako eta bere seme-alaba egin ginduzalako. Zuri ere eskerrak emon gura deutsuguz, Jesús, Bateoan Zugaz bat egin ginduzuzalako eta zure taldeko kide izatera deitzen gaituzulako. Zure laguntzaz bizi gaitekez beste era batera, alkartasunean eta danei lagunduz, batez ere behartsuenei lagunduz, Zuk zeure bizitzaz erakutsi zeunskun lez. Badakigu lagunduko deuskuzuna. Eskerrik asko bihotzez, Jauna. Amen".

Abesteko: Kantatu dagiela danek batera gorespen eta eskerroneko kantu hau: Bedeinkatua Zu (Herrikoia, Meza Abestiak, 496 zk., Pax Argitaletxeá).

5. Jakiteko Umearen liburuko 10. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburuaren azpian "Salbamenaren Historia" zer dan azaltzen da era xumean. Gertakari horixe dago gai honen abiapuntuan. Irakurri dagiela dañen artean eta, ondoren, itaunak egin deikiez alkarri hor emoten dirán azalpenei buruz.

Ba al dakizu hau...?

Salbamenaren historia • Gizadiaren historia bera da; Jaungoikoak, historia horretan sartuz, Bere eta gizakien arteko hartuemonen historia bihurtu dau; • giza historian sartzeko, Jaungoikoak badau bere egitasmo edo proiektua: gizon-emakume guztiei bere maitasuna eskeintzea eta bere bizia emotea; • gizakiek, askotan, huts egiten deutsoe Jaungoikoaren maitasun neurribakoari eta eten egiten dabez Beragazko hartuemonak, hau da, pekatu egiten dabe; hala ere, Jaungoikoak beti leial irauten dau; • Salbamenaren Historiaren gailurra, Jaungoikoaren Semea, Jesús, giza historian sartu zanean izan zan, Jaungoikoaren Semea gizaki egitean.

- 22 -

1. Jaungoikoa gu salbatzen ari dala gogoratzen eta ospatzen dogu kristinauok

6. Iradoklzunak Jaungoikoaren Berbearen testuan sakontzeko, katekisteak honako hau ere egin daike: argazkiren bat aukeratu eta puzzle erara moztu, taldekide bakoitzaren argazkiaren zati bat emonez. Neska-mutikoak jabetu daitezala irudia osotzeko zati guztiak dirala beharrezko.

-23-

2. Jesusen izenean batuta bizi gara eta ospatzen dogu kristinauok

I. GAIA KOKATZEKO Ikasturte honetako katekesiaren muina hau da: kristinauok geure fedea bizitzako une guztietan bizitzen dogula eta Salbamena alkarregaz ospatzen dogula, holán Jesusen jarraitzaile izanez. Jesús salbatzaile dogula ikusi dogu katekesian, gure izatearen iturri eta ardatza, eta, bere antzeko izanez, biziera barria hartzen dogula. Salbatua izatearen misterioa ospatu ohi dau Kristau alkarteak, mendez mende, Jesusen izenean batzartuz.

Ikusi dagigun zer egiten dauan kristau alkarteak salbamena ospatzeko. Sakramentuak ospatzean, Kristo biztua aurkitzen dogu eta Espíritu Santuaren argia eta indarra hartzen.

1. Mezua Beste biziera barrí bat hartu izana ospatzen dogu pozik, Jesusen inguruan batuta eta bere urratsei jarraituz. Bera geure artean dogula somatzeko eta, holán, geure kristau-izatea sendotzeko batzen gara.

• Jesusen misterioa ospatzeko zergaitik alkartzen garan ulertu.

• Salbamena ospatzeko era desbardinak ikusi eta ospakizunaren osagai garrantzitsuenak aurkitu.

-25-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Itaundu beie katekisteak umeei zein jai, festa eta ospakizun ikusi eta bizi izan daben.

Umearen liburuko 12. orrialdean idatzi dagiela festa horreen zerrendea: etxeko jaiak, ikasturtearen amaierakoa, herriko jaiak... Orrialde horretako laukian, itsatsi dagiela jai horreetako argazkiren bat. Argazkirik ez badabe, egin dagiela marrazkia.

Bakoitzak adierazo dagiala, gero, idatzi dauana eta, daĂąen artean, esan dagiela zein osagai edo elementu aurkitzen daben jai guztietan. Honako osagai honeek aitatu daitekez: gertaeraren bat ospatzen dala, horretarako lagun-talde bat batzen dala, gertatu zana gogoratu eta taldearentzat gaur egun ere garrantzizko zerbait dala; ekintza batzuk beti egiten dirala: opariak emotea, desfileak, konbiteak; jai-giro berezia sortzen dala; alaitasun-giroa partaideen artean, abestu egiten dala...

Era berean, itaundu beie katekisteak umeei zein jai erlijioso ikusi eta bizi izan daben: Gabonak, Aste Santua, sakramentuak... eta lagundu deiela jai horreetan izan ohi dirĂĄn osagai edo elementuak ikusten: alkarregaz batzea, gertaeraren bat izatea, Jaungoikoaren Berbea entzutea, otoitz egitea, konpromisoa hartzea...

2. Jaungoikoaren Berbea Umearen liburuko 13. orrialdeko testua, San Paulo Apostoluak Filipoko kristinauei idatzitako gutunetik hartutakoa da. Kristau tradizinoko testigantzarik zaharrenetakoa da.

Poztu zaiteze Jaunagan beti! Barriro dinotsuet, poztu zaiteze! Ikusi dagiala jente guztiak zein bihozbera zareen. Hurran da Jauna! Ez euki ezeren kezkarik, baizik eta, gorabehera guztietan, agertu Jaungoikori zeuen eskabideak, otoitz eta erregu eginez, eta eskerrak emonez. Eta guk pentsatu daikeguna baino haundiago dan Jaungoikoaren bakeak zainduko ditu zuen gogo-bihotzak Kristo Jesusen bidez.

Filipotarrei 4, 4- 7 Irakurgaia amaituta, aurrekoan Apostoluen Eginak liburuan irakurritakoagaz honek dauan zerikusia aurkitzen lagunduko deutse katekisteak umeei. Honako itaun honeek egin deikiez: Gogoan al dozue, aurreko gaia lantzean zer irakurri genduan liburu santuan? Zelan bizi ziran sinistedunak, salbatuak egozala ohartzean? Eta zer egin ohi eben hori ospatzeko?

Itaun honeei erantzunez, testu harek nabarmentzen dauanaz oroituko gara: Salbatuak egozala ohartzean, sinistedunak alkartuta bizi zirala, euren ondasunak alkarren artean banatzen ebezala, ogia zatitu eta janez eta Jaungoikoa pozik goratuz ospatzen ebela.

-26-

2. Jesusen Izenean batuta bizi gara eta ospatzen dogu kristinauok Ondoren, ikusiazo deiela katekisteak umeei gaur irakurri dogun testuak ere zer azpimarratzen dauan: sinistedunak alai bizi behar dauala eta salbatua izatea ospatu; "Jauna hurran dalako". Testu honetan, gainera, gure ospakizunean izaten dirán osagai edo elementu batzuk azaltzen dirá: otoitz egitea eta eskerrak emotea.

3. Barruratzea eta sakontzea Katekisteak, une honetan, ospakizuna egiteko prestatu behar ditu, ospakizunaren bidez dañen esperientzia erlijiosoa eta fede bizipena bizkortzeko.

Umearen liburuko 14. orrialdean dirán irudietan, sakramentuak ospatzeko parrokian egiten dirán ospakizunen une desbardinak azaltzen dirá. Irudi horreez baliatuz, eszena bakoitzeko ospakizunean zein osagai edo elementu ikusten daben itaunduko deutse katekisteak umeei: zein gertaera ospatzen dan, zein lagun batzen dan ospaketara, zer gogoratzen daben, zelako zeinu, ezaugarri eta irudi erabilten daben...

Banatu beiz katekisteak bere umeak talde bitan; San Paulok esan dauana gure parrokiako ospakizunetan hobeto beteteko zer egin daitekeen esan dagiala talde bakoitzak: zer egin daitekeen ospakizunak alaiak izan daitezan, eskariak eta eskerrona azaltzeko, gure bihotzetan bakea haunditzeko... Talde bakoitzean idazkaria izendatu eta jaso dagiala berak kide bakoitzak esan dauana. Azkenean, alkarri adierazotea egingo da: talde bakoitzak esan dauana azaldu eta hobekuntzak zelan egin adierazoz.

4. Fede adierazpena Une honetan, esan beie katekisteak umeei eurek ere kristau batzar txikia osotzen dabela eta salbatuak izatea alkarregaz ospatu behar dabela, Jaungoiko Aitari eskerrak emonez, kreazinoan egin deuskuzan opari guztiengaitik.

Ospakizuna prestatzeko Taldekide bakoitzari bere egitekoa emongo deutso katekisteak. Ospakizuneko testu nagusia, Asisko San Frantziskoren Izakien Gorazarrea edo Arreba Eguzkiaren Gorazarrea deritzana da. Umearen liburuko 15- orrialdean dator.

Katekistea izango da batzarburu, eta irakurle batek sarrerako oharpena egingo dau.

Gorazarrea irakurten hastean, honako hau abestuko dabe danek: "Kanta Jaunari, lur guztia, egin alaitsu Harén nahia", eta ahapaldi edo estrofa bi irakurri ondoren, kantu hau errepikatuko dabe. Taldeko lagun bik irakurriko dabez, txandaka, ahapaldiak.

-27-

Zatoze ospatzera Lehenengo, gela prestatu behar dabe dañen artean: landareren bat jarri; kristalezko ontzi edo pitxar batean ur garbia; paisaia polit batean zelaiak, abereak, eguzkia... agertzen dirán argazkia; eguzkia zein ilargia ere egin daitekez kartulinaz; harri batzuk eta, ahal bada, otarre txiki batean sagar pare bat eta laranja pare bat. Izakien Gorazarrean aitatu ahala, umeek gauza guzti horreek aurkeztu egingo dabez.

Ospakizunaren haría 1. Hasierea (San Frantziskok Izakien Gorazarrea zelan asmatu eban kontatuko dau irakurle batek).

Irakurleak: Behin batean, oso gaixo ei egoan San Frantzisko. Maitasun-suak erre egiten eutson barrua.

Gau batez, azkenetan egoala, abots bat entzun eban bere barruan: «Esan, anaia: lur osoa urre bihurtu eta, dozuzan oinazeengaitik, zuri emongo baleutsue, ez al zintzatekez zeure sufrimenduaz poztuko?». Frantziskok erantzun eban: «Jauna, hori bai izango litzatekeela altxor ederra!*. Abotsak esan eutson: «Poztu zaitez, anaia: jakin egizu zure etorkizuna ñire Erreinuan bizitzea dala».

Une haretan poz haundia hartu eban Frantziskok, Jaungoikoaren Erreinuan egonez izango eukean adinakoa. Jaiki eta Izakien Gorazarrea kantatzen hasi zan.

2. Hasierako abestia: Kanta Jaunari, lur guztia (G. Lertxundi, Gora Jainkoa! 7, IdatzArgitaletxed).

3. Izakien Gorazarrea (irakurle bik irakurriko dabe, txandaka. Ahapaldi bi irakurri ondoren, errepika abestu).

1. Gure Jaungoiko Ona, Jaun onbera, zeureak dozuz gorespenak, aintza, ospea eta bedeinkapen guztia. Hain maite gaituzulako, Jaungoiko deitzen deutsugu. (Landarea aurkeztu eta eskeini).

2. Goratua Zu, ene Jauna, dirán guztiengaitik eta eguzki amandreagaitik, dirdai haundiz argitzen dau eguna eta ortzian zehar zabaltzen dau zure maitasunaren mezua. (Eguzkiaren irudia aurkeztu eta eskeini, eta errepika kantatu).

1. Goratua Zu, ene Jauna, ilargi amandreagaitik eta izarrengaitik; argitsu, bitxi eta eder dozuz Zeruan jarririk. (Ilargiaren irudia aurkeztu eta eskeini).

2. Goratua Zu, ene Jauna, anaia haizeagaitik, aire eta laino, oskarbi eta edozein girogaitik; euren bidez emoten deutsezu sorkariei jan-edanetik. (Paisaia edurtua aurkeztu eta eskeini, eta errepika kantatu).

1. Goratua Zu, ene Jauna, arreba uragaitik, txit onurakor, umil, bitxi eta garbi dalarik.

(Ura aurkeztu eta eskeini).

2. Goratua Zu, ene Jauna, arreba suagaitik; bere bidez argitzen dozu gaua, ederra da, alaia eta indarduna. (Kandela biztua aurkeztu eta eskeini, eta errepika kantatu).

1. Goratua Zu, ene Jauna, ama lurragaitik; berak mantentzen gaitu, bera dogu gidari; lore polit eta bedar eta frutU asko dakar. (Frutak, loreak aurkeztu eta eskeini).

-28-

2. Jesusen izenean batuta bizi gara eta ospatzen dogu kristinauok 2. Goratua, Zu, ene Jauna, parkatzen dakienengaitik, nahigabea eta gaixotasuna onez eroaten dabenengaitik. (Harriak aurkeztu eta eskeini, eta errepika kantatu).

1./2. Goratu eta bedeinkatu egizue guztiok Jauna, eta emon eskerrak eta zerbitzatu egiZue apaltasun haundiz. (Ogia aurkeztu eta eskeini, eta errepika kantatu).

4. Amaierako otoitza (katekisteak esan eta umeek errepikatu dagiela euren liburuko 16. orrialdean azaltzen dan otoitz hau): "Eskerrik asko, Aita, bizia emon deuskuzulako eta mundu eder hau egin dozulako.

Eskerrik asko Jesús emon deuskuzulako, oparirik bikainena; Berak irakatsi deusku Zu ezagutzen, alkar maitatzen eta alkarri parkatzen.

Guzti horregaitik, eskerrak emoten deutsuguz eta bihotzez kantatzen deutsugu.

Amen".

5. Amaierako abestia: Eskerrik asko, Jauna (JJ. Elezkano, A los pueblos. Jaunari, S. Pablo Argitaletxea).

5. Jakiteko Umearen liburuko 16. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Liturgi ospakizuna" eta "Sakramentuak" zer dirán eta holako informazinoa aurkitu daiteke.

Ba al dakizu hau...?

Liturgi ospakizuna • Jaungoikoak gu salbatzeko egin dauana gogoratuz kristinauok alkarregaz egin ohi dogun batzarra da; • harén osagai nagusiak honako honeek dirá: alkarketea, Jaungoikoaren Berbea entzutea, otoitz egitea, konpromisoa hartzea.

Sakramentuak • Jaungoikoak gu salbatzeko egiten dauana agerian jarten daben seinaleak dirá; • Jaungoikoak gu salbatzen diharduala adierazoteaz gain, salbamena gauzatu egiten dabe; • sakramentuak ospatzean, Jaungoikoa, gure bila datorren Jaungoikoa, onartzen dogu.

-29-

Zatoze ospatzera

6. Iradokizunak • Jaungoikoaren Berbeak esandakoan sakontzeko, katekisteak liburu santuko esaldi batzuk idatzi daikez arbelean edo kartulinan, bokalik jarri barik; gero, daùen artean, osatu egin behar dabez esaldiak.

Zagoze beti pozik.

Jaungoikoa gugaz da.

Emon eskerrak Jaungoikoari gauza guztiengaitik.

Pozik gagozanean, ospakizunerako batzen gara. • Katekisteak eskatu deikie umeei, etxekoen laguntzaz, ondorengo berba honeen esangurea bilatzeko: ospakizuna, sakramentua, alkartea. Esangurea idatzita ekarri dagiela, eta zerk harritu dituan gehien esan.

-30-

3. Kristau alkartearen jaiak eta ospakizunak

I. GAIA KOKATZEKO Pertsonen eta herrien bizitzan jai egiteko une bereziak izan ohi dirá, gertakari garrantzitsuak gogoratzeko eta, zelan edo halan, barriro bizitzeko. Aldian-aldian, festa jakinak, izaten doguz: urtebetetea, herriko jaiak, amaren zein aitaren eguna...

Eliz alkarteak ere, Liturgi Urtea deritzan egutegiari jarraituz, Jaungoikoak Nazareteko Jesusengan, Mesías Salbatzailearengan, emon deuskun salbamena ospatzen dau. Mesiasen zain egotea, Jesús Mesías jaiotea, bere bizitzan predikatu eta egintza harrigarriak egitea, bere Nekaldia eta Heriotza, Biztuerea, Aitagana igotea eta Espirituaren etorrereaz eliz alkartea sortzea gogoratu ohi dogu geure jai eta ospaketetan.

Kristinauen bizitzako jazoera nagusia eta ardatza Jesusen heriotza eta biztuerearen misterioa da, Pazko-jai nagusian haundikiro ospatua eta urtean zehar ere igandero ospatua.

Ospakizunean batzen garanean, eguneroko bizitzaz oroitzen gara, eguneroko lan eta atsedenaldiaz, eguneroko neke eta pozaldiaz. Lurraren indarrak eta gure lanak emondako frutuak aurkezten deutsaguz Jaungoikoari gure ospakizunetan.

1. Mezua Jesu Kristo gure salbatzailearen Misterioa ospatu ohi dogu beti geure jaiegunetan eta domeketan. Horretarako, senideok alkarregaz batzen gara, Jaungoikoaren Berbea entzuten dogu, bizitzako jazoerak gogoratzen doguz eta Jaungoikoaren salbamen-asmoaren alde lan egiteko konpromisoa barritzen dogu.

• Kristinauen ospakizunetan, batez ere domekakoan, parte hartu, Jaunaren eguna eta kristinauon atseden- eta itxaropen-eguna danez.

• Kristinauari jagokonez bizitzeko ospatzea zein garrantzitsua dan ikusi.

-31

-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Umearen liburuko 18. orrialdean lau urtaroen irudiak datoz. Urtaro baikoitzean izan ohi dan jaia azaltzen da irudian.

Irudi horreei begira, katekisteak alkarrizketea biztuko dau, umeek zein jai agen dan eta noiz izaten dirán adierazo dagien. Honako itaun honeek egin daikez: Zein jai agertzen da irudi horreetan? Noiz izaten dirá? Ba al dakizue urte-sasoi horreetan beste jairen batzuk ere izaten dirán? Zeintzuk?

Egutegia ekarri eta gorriz dagozan egunak seinalatu daitekez, zein jaiegun dirán esanez.

Jaiegun horreek egutegian urtero azaltzen dirala eta batzuk, domekak adibidez, astero izaten dirala ikusiazoko deutse katekisteak. Gogoan izan behar dogun gertakari haundiren bat ospatu ohi dogu egun horreetan.

Katekisteak honako hau jakinazo deiela umeei: gure egutegia Jesusen jaioturtean hasten dala urteak zenbatzen, eta jaiegun asko kristau ospakizunetan sortua dala: Pazkoa, Gabonak, Epifanía, domekea... Beste herrialde batzuetan egutegia ez da Jesusen jaioturtean hasten, gurea lez. Beste jaiegun eta ospakizun batzuk dabez. Halan ere, bai hareek eta bai guk, egun jakinetan izaten doguz, aldian-aldian, festak, gogoratu eta barriro bizi gura doguzan gertakarien inguruan.

Euren liburuko 18. orrialdean egutegi-orri bat ere aurkituko dabe umeek, abenduko hilari jagokona. Eurek osotu egin behar dabe egutegi-orri hori, zurian dagozan laukitxoak behar dan lez betez. Domekak eta hil horretan ospatzen doguzan beste jai-egunak gorriz jarriko dabez.

2. Jaungoikoaren Berbea Itun Barriko zati bat entzungo dabela esanez, Berbea entzuteko umeak prest jarten saiatuko da katekistea. Testua Joanen liburukoa da, "zapatu biharamunean"Jesús biztua bere ikasleei, "juduen bildurrezateak ondo itxita eukezala", zelan agertu jaken eta handik zortzi egunera barriro ere zelan agertu jaken kontatzen deusku. Umeek entzun eben testu hau hirugarren mailan. Umearen liburuko 19. orrialdean dago jasoa testua.

Asteko lehenengo egunean, arratsaldean, ikasleak etxe batean batuta egozan; judu-agintarien bildurrez, ateak itxita eukezan. Sartu zan Jesús eta, erdian jarririk, agurtu ebazan esanez: - Bakea zuei.

Gero, eskuak eta saihetsa erakutsi eutsezan. Pozez bete ziran ikasleak Jauna ikustean. Jesusek barriro ere esan eutsen: - Bakea zuei.

-32-

3. Kristau alkartearen jaiak eta ospakizunak Tomas, Hamabietako bat, 'Bikia- eritzana, ez egoan hareekin Jesús etorri zanean.

Gainerako ikasleek esan eutsoen: - Jauna ikusi dogu!

Tomasek erantzun eutsen: - Harén eskuetan un-tzeen seinalea ikusten ez badot eta neure atzamarra untzezuloetan eta neure eskua harén saihets-zuloan sartzen ez badot, ez dot ezelan ere sinistuko.

Zortzi egunen buruan, etxean egozan barriro ikasleak, eta Tomas ere bertan zan.

Ateak itxita egozan arren, sartu zan Jesús eta, erdian jarririk, agurtu ebazan, esanez: - Bakea zuei.

Gero, esan eutson Tomasi: - Ekarri atzamarra eta aztertu ñire eskuak; ekarri eskua eta sartu ñire saihetszuloan. Eta ez izan sinisgogor, sinistedun baino.

Tomasek erantzun eutson: - Ene Jauna eta ene Jaungoikoa!

Jesusek esan eutson: - Ikusi nozulako sinistu al dozuP Zorionekoak ikusi barik sinisten dabenak.

Joan 20, 19-29 Irakurri ondoren, harrigarrien iruditu jaken esaldi zein parrafea edo bereizi gura dabena azpimarratzeko esango deutse katekisteak umeei. Ondoren, ume bakoitzak esan bei zer eta zergaitik azpimarratu dauan.

Umeek azpimarratu dabena eta emon dabezan arrazoiak kontuan izanik, honako hau ikusiazoten saiatuko da katekistea: Jesusen jarraitzaileek hasiera-hasieratik hartu ebela Maisuaz oroitzeko alkarregaz batzeko ohiturea; eta bi mila urtetan zehar, eten barik, batu ohi garala kristinauok domekero, Jaun biztuaren egunean hain zuzen ere, gagozan lekuan gagozala.

Beste hau ere ikusiazoko deutse: Jesús agertzean bere lagunekin batuta ez egoan Tomasek ezin izan ebala Jesús biztu zanik sinistu. Hurrengo domekan, gainerako ikasle guztiekin batera batuta egonda somatu ahal izan eban Jesús biztua dañen erdian, eta sinistu ahal izan eban.

3. Barruratzea eta sakontzea Umearen liburuko 20. orrialdean, egutegi liturgikoan doguzan jai nagusienei buruzko irudi batzuk datoz. Eskatu beie katekisteak umeei jarri dagiela irudien azpian zein egunetan ospatu ohi doguzan jai horreek eta zer ospatzen dogun eurotan. Bakoitzak idatzi dauana alkarri adierazoko deutsoe umeek, danek batera urteko egutegi liturgikoa osotuz: Gabonak, Pazkoa, Mendekoste...

Orrialde horretan bertan, "Kristinauok geure jaiak ospatzen doguz" izenburupean, domekako Eukaristiari buruzko argazkia dator. Katekisteak hauxe nabarmenduko dau: domekan Eukaristia ospatzeko alkartzea guztiz garrantzitsua dala kristinauontzat. Jaunaren eguna da domekea, Jesús biztuagaz batuta jai egiten dogun eguna; Jaunaren mahai inguruan batu ohi da kristau alkartea, Jaunaren Berbea entzuten dau, otoitz egiten dau alkar-33-

Zatoze ospatzera tuta, parkamena eskatzen dau, eskerrak emoten deutsoz Jaungoikoari, eguneroko bizitzan Jesusen Espirituaren eraginari jarraituz bizitzera konprometitzen da. Orrialdearen amaieran dagoan laukian hurrengo domekako egitaraua egiteko eskatu deikie katekisteak, Eukaristia ospatzea egitarauan sartuz; une honetan, hori izango da Pazkoa ospatzeko izango daben lehenengo aukerea. Egokia izango litzateke taldekideek, katekistearen laguntzaz, hurrengo domekako Eukaristia prestatzea eta bertan parte hartzea.

Domekako Eukaristiak eguneroko bizitzagaz dauan lotura hau argi ikusi daiteke gai honen hasierako irudian, umearen liburuko 17. orrialdean: egunero erabili ohi doguzan tresnak aldare gainean agertzen dirรก. Itaundu beie katekisteak umeei zein tresna dirรกn aldare gaineko horreek, eta lagundu deiela hor zergaitik dagozan ulertzen.

4. Fede adierazpena Otoitz egiteko; Euren liburuko 21. orrialdean otoitz bat idazteko esan umeei; otoitz horretan, domekako Eukaristian eskariak egitean eskatuko leukeena jarri dagiela.

Danek idatzi ondoren, faldean otoitz egingo dabe, bakoitzak prestatu dauan eskaria boz goraz eginez. Eta danek batera erantzun daikee: "Entzun, Jauna, gure eskaria".

Katekisteak esan beie, aurrez, idatziko dabezan eskariak katekesi faldearen izenean edo parroki alkartearen izenean egiteko izango dirala. Egokitzat jo ezkero, eskariak batu daitekez, domekako Eukaristian egiteko.

Abesteko: ยง

Katekesi saioa amaitzeko abesti egokia Igandetan elizan (G. Lertxundi, Gora Jainkoa! 7 Idatz Argitaletxed) izan daiteke, edo, Igandean (S. Rada, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzordea).

Egiteko: Katekisteak, euren liburuko 22. orrialdean agertzen dan Liturgi Urteari buruzko irudia arretaz begiratzeko eskatzen deutse umeei, eta ondorengo jaiak bertan kokatzeko: Gabonak, Pazkoa, Mendekoste eta euren herri edo uriko Zaindariaren jaia.

5. Jakiteko "Liturgi Urtea" zer dan, kristinauen bizitzan "Domekea" ospatzeak zer esan gura dauan, adierazoten da umearen liburuko 21. orrialdean. Informazino hori irakurri ondoren, egin deiezala alkarri itaunak. Lehiaketa eran egin daiteke, itaun bakoitzari erantzun bi emonez, bata zuzena eta bestea okerra.

-34-

3. Kristau alkartearen jaiak eta ospakizunak Ba al dakizu hau...?

Liturgi Urtea • Jesu Kristok gu salbatzeko egina urte betean zehar gogoratu eta ospatzeko erea da; • Jesusen misterioa gogoratzen dogu eta ospatzen urte horren barruan: jaiotza, bizitza, heriotza, biztuerea, igokundea eta Espiritu Santuaren Etorrerea; • Abendualdian hasten da, Gabon-jairako prestatuz; • gailurra Pazkoaldian dau; jai horretarako prestatzen gara Garizuman zehar; • Abendualdia, Gabonaldia, Garizumea eta Pazkoaldia doguz denpora nagusiak, aldi horreetan Kristoren misterioa era berezian ospatu ohi dogulako; • aldi nagusi horreetakoak ez dirán asteei Urtean Zeharreko asteak deitzen jake.

Domekea • Kristinauontzat "Jaunaren Eguna" da, egun horretan biztu zan-ta Jesús; • horregaitik batu ohi gara domekaz, Eukaristia ospatuz Jesús biztuagaz alaitasunez alkartzeko; • atseden-eguna ere bada, baita kristinauari jagokonez bizi ez diranentzat ere, halantxe erabakia dago-ta aspaldidanik.

6. Iradokizunak • Berbea irakurtea antzeztuz egin daiteke: Eroan kandela lodi bat gelara eta emon kandela txiki baña umeei. Gela ilunpetan dala, irakurten hasi eta Jesús ikasleen erdian agertu zalá esatean, katekistea sartuko da kandela lodia biztuta dauala eta ume bakoitzari musua emongo deutso, esanez: "Bakea zuri, Nerea", eta kandelatxoa biztuko deutso; "Bakea zuri, Iker" eta kandelea biztuko deutso.

Kandelak biztu ondoren, Ebanjelioa irakurten amaitu eta esperientzia komentatu.

Harridurea sortu behar izan dau ekintza honek umeengan; bildurra ez, baina harridurea bai.

• Guzti hau barruratzeko eta sakontzeko, hemen aitatzen dogun berba kurutzatuen jokoa eskeini daike katekisteak, liturgi egutegiko jaiak, liturgialdiak eta erritmoak aitatuz: jaia, igandea, urtea, astea, aldia, Berpizkundea, ospakizuna, Pazkoa, Abendua, Eguberria, Garizuma, Pentekoste.

• Hirugarren mailarako materialen artean dagoan posterra, Eukaristiari buruzkoa, jarri daiteke. Ikusi ondoren, katekisteak eskatu deikie umeei esateko ospakizuneko zein une azaltzen dan posterrean. Pentsatu daiteke umeek parte hartu dabela ospakizunean euren gurasoekin batera.

-35-

Zatoze ospatzera HITZ GURUTZATUEN ARIKETA B E R P I Z K U N D E A

-36-

3. Kristau alkartearen jaiak eta ospakizunak SOLUZIOAK E

G

U

B

E

R

R

I

A

P

E

N

T

E

K

O

Z

U

M

A

S

R P G

A

R

I Z

P

A

Z

K

L O

A

D

U A

B

E

A I

G

N

D

U

A

A

A

N

D

U

E

z

A

N

D

E

A J

I

A

S

A

I

E

K

T

E

A

R

P

U

S O

-37-

T

E

Guretzat, katekistontzat: Abendualdia eta gabonak

Guretzat, katekistontzat ABENDUALDIA ETA GABONAK Publizitateak emoten dau orain aditzera Gabonak badatozala. Janari eta jostailuen iragarkiak, kaleetako argi-apaindurak, merkatu haundietako oihuek jakinazoten deuskue sartu garala Gabonaldian. Izan ere, gauza guztiek behar dabe euren prestaketea eta arrazoia; eta, gustatzen ez bajaku ere, marka komertzialak oso iaioak dirá hori eskeintzen.

Eta holako gauzen aurrean kritikoak izanda ere, gehienok urtero ohitura beretara makurtzen gara: Gabon-agurrak egitea (postalez, telefonoz, e-mailez), opariak erostea (umeei ilusinoa egiten deutseneko aitzakiaz), otordu haundiak prestatzea (urtean behin da eta), Kontzezinoko zubia egitea, umeek Gabonetako oporraldia izatea... Eta Gabonak hurreratzean, hurrengo urtean prestaketea lehenago hasteko asmoa hartzen dogu, daña azken ordurako itzi barik.

Abendualdi berbea latinezko "adventus" berbatik dator: etorrerea esan gura dau. Gabonetarako prestaketaldiari deritza holán, Jaunaren etorrerea prestatzeko sasoiari, hain zuzen ere. Ez dakigu garbi noiz hasi ziran denporaldi hau antolatzen. IV. eta VI. mende artean antolatu eben. Azaroaren 30a inguruko domekan hasi ohi da, Gabon-egunean amaituz.

Jesusen zain jarten gara kristinauok, jakin badakigu eta etortekoa daña. Liturgi Urtea hastean, Jesusen etorrerea ospatzeko prestatzen gara kristinauok Abendualdian.

Jaunak Gabonetan egingo dauan etorrerea, historiaren amaieran egingo dauan etorrerea eta egunero egiten dauan etorrerea itxaro dogu kristinauok. Horregaitik, zati bitan banatuta dago Abendualdia. Lehenengo zatian, Jesusen azken etorrereari begira jarten gara; bigarren zatian, barriz, Gabonetan Jesusen lehenengo etorrerea ospatzeko prestatzen gara. Bietan, eguneroko etorrereari buruzko itxaropena suspertzen dogu.

Liturgialdi honetako irakurgaiak entzuten badoguz, itxaropena bizitzeko hiru eredu aurkituko doguz: Maria, Joan Bateatzailea eta profetak. Mariak umearen jaiotza itxaro dau, gure bizitza erabarrituko dauan Jaungoikoaren jaiotza: "Haurdun gertatuko zara, semea izango dozu eta Jesús ipiniko deutsazu izena. Haundia izango da, Goi-goikoaren Seme deituko deutsoe, eta bere aita Daviden tronua emongo deutso Jaungoiko Jaunak.

Israel herriko errege izango da, eta bere erregetzak ez dau azkenik izango" (Lk 1, 31-32); Joan Bateatzaileak mundua eraldatuz itxaro dau: "Zuri, baurtxo horri, Goi-goikoaren profeta deituko deutsue, Jaunaren aurretik joango zara-ta Hari bidea prestatuz, harén herriari salbamena, pekatuen parkamena iragarriz. Gure Jaungoikoaren barru errukitsuari esker, goiz-argia agertu jaku zeru goitik, ilunperik baltzenean dagozanei argi egitera, gurepausuak bake-bidean zuzentzera" (Lk 1, 76-79); eta profetek salatu eta iragarri egin eben eguneroko bizitza erabarrituz: Belem uria txikia izanik ere, Jaunaren izene-

Zatoze ospatzera an neniaren artzain eta bake izango dan Mesias erregea han sortuko dala iragarten dau profeteak; izan ere, herriak euskarritzat dituanak suntsituz etorriko jako benetako askatasuna (ik. Mikeas 5).

Lehenengo Gabon-gauean, Jesusek ez eban lekurik ere izan gure artean jaioteko, ez eutsoen behar legezko harrerarik egin: "Lehen-semea izan eban, oihaletan batu eta abereaska batean ezarri eban, ez zan-ta ostatuan hareentzat lekurik" (Lk 2, 7). Orduan ere, Jesús ezagutzeko eta bere laguntza eskeintzeko prest egon ziran lehenengoak, pertsona xume batzuk izan ziran, gauez kanpoan artaldea zaintzen ziharduen artzainak: "Aingeruek zerura alde egin ebenean, artzainek hau inotsoen alkarri: »Goazen Belemera Jaunak adierazo deuskun gertakari hori ikustera». Joan ziran lasterka eta han aurkitu ebezan Maria, José eta jaiobarria askan etzunda" (Lk 2, 15-16).

Bi mila urte geroago ere, "ostatua" beteta dagoala dirudi: batzuek ez dabe lekurik, lanik ez dabelako; beste batzuk bota egiten dabez, beste arraza edo erlejino batekoak diralako; beste batzuek ihes egin behar izaten dabe, euren ideiengaitik hilteko mehatxuak hartzen dabezalako. Bada aurreko "ostatu" horretan sartu ere ezin danik: ez dabe dokumentazinorik, narru ilunekoak dirá, ohitura arraroak dabez, euren lurraldetik ihes egiteko zelako arrazoiak dabezan jakin behar da... guzti horreek oztopo dirá "ostatuan" sartzeko. "Ostatu" honek, gainera, jagokozanak baino izar gehiago dauala esan ohi dau. "Estalpeak", barriz, beteta dagoz; eta hor dagozanak bisitatzera eta laguntzera jente xumea joan ohi da orain ere.

Gure bizitza zalapartatsu honetan, ohitu egin gara azaleko danak mamina ezkutatu dagian askotan. Gure familiarentzat onena gura dogulako etenbarik lanean dihardugu, baina ez dogu astirik eurekin berba egiteko eta zertan dihardugun esateko; atsedena hartzeko oporrak gura doguz, baina alde batetik bestera gelditu barik ibiliz igarotzen doguz; batzar eta konpromiso ugari izaten dogu, baina ez dakigu aldameneko taldeak zertan diharduan, eta ez dogu bizi hainbat bider aitatzen dogun alkarte-sena.

Sinistedunok, itaun garrantzitsua egin behar deutsagu geure buruari: Zelan bizi dogu Itxaropena? Zelan eta noiz prestatzen dogu geure burua Jesusegaz alkartzeko? Abendualdia poz-garaia da, itxaropena suspertzeko garaia, Jauna onartzeko garaia, baina zorionak opa izateko garai bihurtu dogu.

Abendualdian prestatu ondoren, Gabonaldia ospatzen dogu: Abenduaren 24an, Gabonegun arratsaldean, hasten da eta urtarrilaren 6aren hurrengo domekan, Jaunaren Bateoaren jaia ospatuz, amaitzen.

Gabon edo Natibitate-jaiak kristautu, eta ordezkatu egin ebezan paganoek eguzkiari egiten eutsoezan jaiak. Eguzkiak gaua eta negua menderatzen ditu. Guretzat zeru goitik datorren Eguzkia Kristo da.

Gabonak eta Epifanía oso bat eginda dagoz. Gabon/Natibitate berbeak jaiotza esan gura dau; Epifania berbeak agerkundea. Misterio beraren alderdi bi ospatzen doguz holán. Natibitate Mendebaldean sortutako jaia da; Epifania, Ekialdean sortutakoa. Berehala onartu ebezan jai biak eta bata bestearen osagarri ospatu. Jaungoikoaren Seme gizon eginaren Agerkundea ospatzen dogu, holán.

Natibitate-egunean, Jesusen jaiotzaren misterioa nabarmentzen eta ospatzen dogu. Epifanian, harén Jainko-izatearen agerkundea, Salbatzaile eta Jainko izatearen agerkundea.

-40-

Guretzat, katekistontzat: Abendualdia eta gabonak Kristinauok, jai horreek egitean, ez dogu Jesusen jaiotzaren urteurrena gogoratzen, jaio zan Jesús gure artean izatearen misterioa baino: Jaungoikoa-gugaz, hil eta biztua, gizonemakumeen artean da. Gizakundea ospatzen dogu batez ere: Jaungoikoak giza izatea hartzea.

Gauza jakinak gogoratu doguz, txikitan ikasiak eta helduaroan behin baino gehiagotan aitatuak: Jaungoikoa gure artean da, gizon-emakumeok alkar maitatu behar dogu, Gabon urte osoan da... Orain bizitzara eroan behar dogu hau, jaiegunetako eta astegunetako bizitzara. Gabon Abenduan eta Gabon Abuztuan.

Baina, gauzak ez dirá berez etorten, eta ez dirá eginahalik egin barik lortzen. Abendualdian bihozbarritu beharra dogu, pentsaera aldatu beharra: haurtxo harengan Jaungoikoa gure arteko egin zalá sinistu. Egunero dogu bihozbarritu beharra, eta Jesús geure artean, pertsona guztiengan, gizaseme eta emakumeengan, hurkoengan eta urrin izten doguzanengan, nik lez pentsatzen dabenengan eta beste era batekoak izan gura dabenengan, ñire ardurarik ez dabenengan eta arbuiagarri gertatzen jakuzanengan, dogula sinistu beharra.

Gogoeta eta alkarrizketarako • Azpimarratu a) Ez zenkian zerbait irakatsi deutsuelako, deigarrien gertatu jatzuzan esaldiak; b) ulertu ez dozuzanak.

Komentatu guztia taldean.

• Gaur egungo gizon-emakumeek ezagutzen ete dabe gertakari honen kristau esangurea? Zer esaten deutse gure umeei?

• Zer egingo genduke Abendualdi eta Gabonaldia geure kristau alkartean egoki bizitzeko?

-41 -

4. Prestatu deiogun bidea Jaunari

I. GAIA KOKATZEKO Jaungoikoak salbatu gaituenaren Barri Ona lantzen jardun izan dogu umeekin aurreko ikasgaietan. Salbatuak izateak merezi dau haundikiro ospatzea. Horixe egin ohi dau eliz alkarteak, eta guk beragaz, Liturgi Urtearen barman.

Garai honetan Abendualdia hasten dogu: lau domeka eta lau aste, itxaropen-bidea alkarregaz egiteko, Elizeak horretara deituta. Bidea egiteko, ostera, jakin egin behar da ñora goazan, zer egin behar dogun bidé horretan ondo ibilteko, helmugara heltzeko.

1. Mezua Bakea, zuzentasuna eta senidetasuna iragartera datorren Jesusen zain gagoz. Isaías profeteak iragarri egiten dau Salbatzaiiea etorriko dala, Nazareteko Mariak onartu egiten dau eta Joan Bateatzaileak ezagutu.

• Itxaropenez bizitzeko Jaungoikoak Abendualdian emoten deuskuzan arrazoiak ikusi, erne, alai eta otoitzean bizi ahal izateko.

• Itxaropenez bizi egunero.

Zatoze ospatzera H. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Gizakiok, behin baino gehiagotan, egoera larri eta estuan izaten gara; halakoetan, askotan ez dogu itxaroten gure bizierea benetan eta onera aldatuko danik: gaixotasun larria, liskarrak, gerrak, hondamendi naturalak, gose eta behartsu egoera gordinak...

Baina, bada itxaropen barik egozan pertsonengan itxaropena biztu daiken gertaera baikorrik ere: itsasoan galduta dagozanek norbait bila datorkiela entzutea; sendaezina dan gaitzaren aurka txerto barría aurkitu dabela jakitea; lanik ez ebanak lana aurkitzea; gatazkaren erdian su etena oihukatzea...

Umearen liburuko 24. orrialdean, halako egoerei buruzko irudiak ikusi daikeguz. Irudi horreetatik abiatuta, alkarrizketea hasiko dau katekisteak umeekin, halako egoerarik ikusi edo nozitu daben itaunduz: Ezagutzen al duzue halako egoeratatik atarateko itxaropenik ez dauan lagunik? Egon al zaree zuek noiz edo noiz halako egoeratan?

Euren liburuko 24. orrialde berean, lauki bat ere aurkituko dabe umeek, itxaropena adierazoten dauan gaur egungo irudiren bat bertan ipinteko. Aldizkariren batetik argazkia ekarriz egin daikee hori.

Halako pertsona horreen sentimenduak imajinatuz, katekisteak alkarrizketea izango dau umeekin, salbamenaren itxaropena izatea zer ete dan ikusteko: Zer sentitzen ete dabe pertsona horreek euren barruan? Zelan ete dagoz salbazinoaren zain? Prest egongo ete dirá une horretarako? Izan al dozue inoiz halako egoerarik? Zer gertatu jatzuen? Espero dogun gertakaria etorterako zelan prestatu gaitekezan ikusi behar dogu danon artean: erne egonez, eginahalak egiteko prest egonez...

Umearen liburuko 25. orrialdean, "Esperantzaren istorioa" deritzan ipuina dator. Boz goraz irakurri daiteke, eta umeek norbere liburutik jarraitu. Ipuin laburra da, potagonistearen esperientzia, erantzunak eta jarrerak ikusi ahal izateko. Ondoren, alkarrizketea egin daiteke, bakoitzak deigarrien zer ikusi dauan edo guk, itxaropena galtzean zein goibel eta nahigabetuta gagozanean, zelan erantzuten dogun adierazoz.

Esperantzaren istorioa Santa Ageda egunean bete ebazan Esperantzak hamar urte. Geroztik etxean egoan, urten ezinda. Hanka bat erabat ahuldua eban eta ezin zan ibili.

Hasieran, luzarorako ebala esan eutsoenean, negarra ataraten jakon noiznahi.

Sendagileak asko animatu eban. Gaitz ha "polioa" zalá esan eutson, baina gainditu eitekean gaitza zalá, sendatzeko gogoz eginahalak eginez gero. Berak baekiala oso neskato kementsua zalá eta barriro ibilteko ahaleginak egingo ebazala. Gurasoak ere triste ikusi ebazan Espek, nahiz eta tristura ezkutatzen saiatu.

Espe bere gurasoekin eta nebatxo biekin bizi zan, herriko urteeran egoan etxe batean. Leihotik ikusi eta ia ikutu ere egin eitekezan zumardiko zuhaitzak. Parkean - 44 -

4. Prestatu deiogun bidea Jaunari jolasean ebizan neska-mutikoen algarak aditzen ebazan, baita txorien kantak ere egunsentian eta ilunabarrean. Baina ezerk ez eutson pozik emoten, ez eban-ta sendatzerik espero. Eta egun batean...

Egunak argitzen zibarduan eta eguzkia indartsu sartzen jakon gelaraino balkoitik. Egunero ohi ebanez, neskatoari gosaria eroatean, ogi-zati eta intxaur-ale batzuk itziak ebazan amak balkoian. Horretan, balkoi aurreko zuhaitz-adarretik katagorri edo urtxintxa batek salto egin eban balkoira, ogia eta intxaurrak jatera. Ikusiak ebazan Espek urtxintxak adarrik adar alkarri segika eta kulunkatzen; baina hain hurbil, inoiz ere ez!

Eta urtxintxa ikarati ha ikusi ebanean, barrez hasi zen neskatoa: herrena zan ha ere! Baina oso ondo ibilten zan, eta han egoan tente asko, hankatxoa luzaturik, intxaurrak jaten.

Gertaera ha askotan izan zan. Espek batzuetan berba ere egiten eutson urtxintxari. Egun batez, honako hau bururatu jakon Esperi: Pentsatzen ez dakien katagorria, ibilten ikasi eta pozik bazan, zergaitik ez eban berak ahalegina egiten gaitza menderatzeko eta ibilten hasteko?

Hala, barriz ere irribarre egiten hasi zan neskatoa eta danekin berba egiten. Etxean makuluekin náhiko ondo ibilten hasi zan eta gimnasiora joaten. Baina bai nekagarri gertatzen jakola lo ebazan giharrak lanean jartea! Batzuetan asper-asper egiten zan eta daña izteko gogoa etorten jakon.

Urtebetete-egunean -hamaikagarren urtea!- bideo-zinta oparitu eutsoen lagunek.

"Gazela Baliza" izeneko iparamerikar korrikalariaren historia zan. Gazelak ere poliomielitisa izan eban txikitan; baina eginahal haundiak eginez, txapeldun izatera heldu zan ehun metro lisoetan, 1960an Erroman izan ziran Joko Olinpikoetan.

Hori ikusteak asko lagundu eutson. Bizitzeko gogo eta poz haundia sortu jakon, eta eskerrak emoten eutsozan Jaungoikoari bizitzagaitik. Holán ulertu eban zein ederra dan itxaropena izatea, eta etsi barik jarraitu eban eginahalak egiten.

Geroztik, berak ekarri eutsen bizipoza eta itxaropena bere etxeko guztiei. Aurrerantzean, benetan deitu eikioen ESPERANTZA.

2. Jaungoikoaren Berbea Aurreko guztia egin ondoren, Abendualdiak kristinau guztiontzat dauan itxaropen-esangurea azaldu behar deutse umeei katekisteak: Jaungoikoak maite gaituanaren Barri Ona ekartera dator Jesús.

Umearen liburuko 26. orrialdean Lukas ebanjelariaren zati bi datoz. Isilik eta arretaz entzuteko eskatu ondoren, honako hau irakurten dabe: -45-

Zatoze ospatzera Jesús salbatzailearen ama izango zalá Mariari aingeruak esan eta handik egun batzuetara, Judeako mendialdeko uri batera joan zan Maria arin-arin. Umea izateko zain egoan bere lehengusina Elisabeti lagundu gura eutson. Maria ikustean, Elisabetek esan eban guztiz hunkituta: -Bedeinkatua zu emakumeen artean eta bedeinkatua zure sabelako frutua! Ñor naz ni, ñire Jaunaren ama ni ikustera etorteko? Ñire etxean zu sartu orduko, pozez saltoka hasijata umea sabelean. Zorionekoa zu, Jaunak esan deutsuna beteko dala sinistu dozulakof».

Hiru hilabetez gelditu zan Maria Elisabetegaz. Gero bere etxera bueltatu zan.

Ik. Lukas 1, 39-45 Jordán ibai inguru guztian ebilen Joan, jokaera aldatzeko eta bateatzeko jenteari esanez, pekatuen parkamenerako. Isaías profeteak esana ebana gogoratuazoten eutsen: 'Prestatu bidea Jaunari, zuzendu bidexka Hari: bete daitezala sakanak, beheratu mendi-muinoak, bihurtu beitez zelai toki latz eta malkarrak. Holán, danok ikusiko dozue gu salbatzera datorren Jauna».

Ik. Lukas 3, 1-6 Itaundu biezaie katekisteak umeei zein pertsonaia aitatzen daben testu bi honeek eta zer egiten daben: Zein pertsonaia agertu da testu honeetan?, zer egiten dau bakoitzak?, zer egin eban Mariak, Jesusen ama izango zalá aingeruagandik jakin eta gero?, zelan hartu eban Elisabetek Maria?, zerengaitik zoriondu eban Elisabetek Maria?, zertan ziharduan Joan Bateatzaileak Jordán ibaiertzean?

Itaun horreen harira, katekisteak honako argibide honeek emongo deutsez umeei: Israel herria bere egoeratik atara eta herri askea egingo eban Salbatzailearen zain egoan. Elisabetek pozez beterik hartzen dau Maria bere lehengusinea; izan ere, bisitatzera etorri jakona Jesusen ama izango da, herriak espero dauan Salbatzailearen ama. Joan Bateatzaileak, Elisabeten semeak, Salbatzailearen etorrerarako prestatu daitezala eskatzen deutse entzun gura deutsoen guztiei.

3. Barruratzea eta sakontzea Orain arte esandakoak ikasgai honentzat dogun helburuagaz zelako zerikusia daben ikusiazo gura dau barruratzeak. Helburua hau da: Gabonetan datorkigun Jauna onartzeko bidea prestatu. Beraz, honako hau ulertzen lagunduko dauan alkarrizketea egingo dogu, irakurgaiak kontuan izanik: • Profetek iragarritako Mesias Salbatzaiiea noiz etorriko zain egozan israeldar hareetakoak ziran Maria eta Joan Bateatzailea. Hareen antzera, kristinauok ere badakigu Jaungoikoak guri egindako oparia dala Jesús, Jaungoikoak maite gaituala eta gure zoriona gura dauala esaten deusku-ta.

• Eta guk ere, sasoi haretako jentearen antzera, itaun hau egin beharra dogu: Ñor da Jesús niretzat? Zer esan gura dau Jauna onartzeko bidea prestatzea? Zer egin behar dogu horretarako?

-46-

4. Prestatu deiogun bidea Jaunari • Umearen liburuko 27. orrialdean, "Jesusen etorrerea prestatzen dau Jaungoikoak" izenburupean, Salbatzaiiea bialduko ebala agindu eta benetan etorri arteko bidezidor luzea ikusi daikegu. Irudiei begira eta umeekin berba eginez, ikusiazo deiela katekisteak Jesús salbatzailearen etorrerea luzaro zain egon ondoren gertatu zalá, Abrahamengandik hasi eta Maria arteko gizaldietan zain egon ondoren.

• Datorren Jauna onartzeko, oztopoak kendu egin behar dirá eta bidea zelaitu. Ikusi dagigun danon artean zeintzuk dirán oztopo horreek: gogoak emoten deuskun guztia egitea, nagikerian erortzea, besteak txarto tratatzea, Jesusez ahaztea. Oztopo dirá gure arteko inbidiak, haserreak, irainak, borrokak, alkarren adiskide ez izatea.

Umearen liburuko 23- orrialdean, ikasgai honen atariko orrialdean, bidea prestatzen diharduen lagun batzuk ikusi daikeguz, oztopo guztiak kentzen. Irudi hori aurrean dauala, galdera batzuk egin deikiez katekisteak umeei, gugan zein oztopo kendu behar dogun, taldeak eta taldekide bakoitzak zein jarrera hartu behar dauan ikusteko, holán, Jesusi ondo etorri egokia egin ahal izateko: Zer aldatu beharko genduke gugan Jesús Salbatzaiiea etortean ondo hartu ahal izateko?: bakeak egin etxean, ikastolan, lagunartean...; beharrizanean dagoanari lagundu; ez egon beti neure ona eta gogoari begira; Jesús geure lagunari begira bizi...

4. Fede adierazpena Otoitz egiteko: Une batez, isilean, otoitz egitera dei egiten deutse katekisteak umeei. Gogoratuazo deiela Maria dala Jesusen zain egoten erakusten deuskuna. Ikasgai hau ikustean eurenganatu dabenaz umeek otoitz egitea da kontua.

Gogoratuazo deiela katekisteak umeei Jaungoiko Aitak bialdu euskula Jesús, guretzat oparirik haundiena, gu salbatu eta zoriontsu egitera. Jaungoiko Aitaren lankide izan zan Maria, Jesusen Ama; gogoz eta itxaropenez prestatu zan bere Semearen jaiotzarako.

Esan deiela katekisteak umeei, isilean Mariari, etxeko amari lez, gauza politak esateko: "Maite zaitut, ama. Bai ona zarala! Lagundu egidazu Jesusen etorrerarako zu lez prestatzen: danekin bakeak eginez, beharrizanean dagoanari lagunduz, neure gauzak pozik alkarbanatuz... Lagundu egidazu Jesús ezagutzen eta bere antzekoa izaten".

Amaitzeko, umearen liburuko 28. orrialdean datorren otoitza alkarregaz esan daikegu, Jesusen etorrereagaitik Aitari eskerrak emonez: "Gure Aita, eskerrak emon gura deutsuguz maite gaituzulako eta Jesús emon deuskuzulako.

Lagundu Bere jaiotza ospatzeko gogoz eta itxaropenez prestatzen, Mariaren antzera.

Amen".

-47-

Zatoze ospatzera Abesteko: Otoitza amaitzean, Abendualdiko kanturen bat abestu daikegu: Bakea ta Justizia (Viena-ko Korala, Gora Jainkoa/ 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzordeá), edo Zatoz, Jauna! (X. Iratzeder / Herrikoia, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzordeá).

Egiteko: Eskatu beie katekisteak umeei esan dagiela, asmo-sorta erara, zer egin daikeen Gabonetarako hobeto prestatzeko: agindu behar barik etxean lagundu; aititaamamei entzuten denpora gehiago emon; anai-arreba txikia zaindu; ikaskideari eskolako lanak egiten lagundu; gauero Jesusi eskerrak emon gugaz dalako... Azkenean, dañen asmoak jaso ondoren, taldearentzat ere konpromiso zehatza erabagi.

5. Jakiteko Umearen liburuko 28. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Abendualdia" edo "Itxaropena" zer dan jakiteko azalpenak datoz. Abendualdian Jesusen etorrerea ospatzeko prestatzen gaituen "Isaías" eta "Joan Bateatzailea" zeintzuk ziran ere esaten da. Irakurri astiro-astiro faldean.

Ba al dakizu hau...?

Abendualdia • "etorrerea" esan gura dau berba honek; • Liturgi Urteari hasiera emoten deutson denporea da; lau domeka eta astez luzatzen da, Gabonetarako prestatu gaitezan; • itxaropenez eta pozez beteten gaituan denporaldia da; • Jesús Jaunaren hiru etorrera ospatzeko prestatzen gara Abendualdian: Belemen jaio zaneko etorrerea, une bakoitzean gure bihotzetara egiten dauan etorrerea eta aldien amaieran egingo dauan etorrerea.

Itxaropena • Kristinauen onbide edo bertute garrantzitsuenetako bat da, sinismen eta maitasunagaz batera; • bihotzaren jarrerea da, usté on osoa, konfiantza osoa, Jaungoikoagan jartzera bultzatzen gaituan jarrerea, Jaungoikoak maite gaituala eta emondako berbea beteten dauala jakinik.

-48-

4. Prestatu delogun bidea Jaunari Joan Bateatzailea • Jesusen ahaidea zan; biak adin beretsukoak ziran; • profetea zan, hau da, Jaungoikoaren izenean berba egiten eban; • berak iragarri eban Mesías baetorrela eta, Jesús ikustean, Bera zalá jakinazo eutson jenteari; • profetarik haundiena bera izan zalá esan eban Jesusek Joani buruz; • egia esateagaitik, kartzelan sartu eta burua moztu eioela agindu eban Herodes erregeak.

Isaías • Itun Zaharreko profetarik haundienetako bat izan zan; • hau eban goiburu: "Yahweh 0aungoikoa) da salbatzaiiea"; • Salbatzaiiea etorriko zalá eta Israel herria bizkortuko zalá iragarri eban.

6. Iradokizunak • Zain erne egoteari eta Salbatzailearen etorrerea prestatu beharrari buruzko gai hau lantzeko, Atalzaia izeneko ikus-entzunezko muntaia (El Centinela izenburuaz Claret Argitaletxeak argitaratuta) erakutsi deikiegu umeei.

• Berbea irakurri ondoren, hemen emoten dogun hizki-zopea eskeini deikie katekisteak umeei, Ebanjelioan entzundako esaldi bat osatu dagien: "Maria arin-arin joan zan Judeako herri hatera bere lehengusina Elisabeti laguntzera". Lana errezteko, katekisteak esan deikie Ierro horizontalean bilatzeko esaldia osotzeko behar dirán hamabi berbak.

-49-

Zatoze ospatzera

J K

R

W

R

M

S

T

M

A

R

I

A

B

X

V

S

V

A

R

I

N

W

R

L

T

T

P

S

G

D

A

R

I

N

J

Z

W

R

T

P

S

J

O

A

N

X

Z

Q L

w z

Z

A

N

P

D

A

C

V

V

c

B

J

u

D

E

A

K

O

S

A

N

B

W

A

w

H

E

R

R

I

D

F

W

M

F

B

A

T

E

R

A

R

K

L

R

F

M

N

B

E

R

E

W

Z

A

V

T

L

E

H

E

N

G

U

S

I

N

A

U

G

C

E

L

I

S

A

B

E

T

I

P

H

L

A

G

U

N

T

Z

E

R

A

-50-

5. Salbatzaiiea jaio jaku

I. GAIA KOKATZEKO Gabon aurreko egun honeetan itxaropena eta alaitasuna nabarmendu egin behar doguz.

Gu salbatzeko giza izatea hartu eban Jaungoikoaren jaiotza ospatzeko eta bizitzeko prestatu gara, izan ere, Abendualdian zehar.

Kontuan izan behar da, Gabonetako oporren aurreko saioa dala. Jai honeek dabezan alderdi onak pozik eta kristau zentzunez bizitzen lagundu gura deutsegu: senitarteko batzarra, bakea, behartsuez oroitzea, alkarri gauza onak opa izatea, alkar zoriontzea...

Jai honen erdian JesĂşs, danon salbamenerako gizon egin dan Jaungoikoa, jarten lagundu behar deutse katekisteak. Kontuan izan behar dogu neurri haundi batean kontsumozalekeriari eta azalkeriari aurka egin beharko deutsegula, egun honeetan areagotu egiten dira-ta.

Gabonetan ospatuko doguna aurreratu egiten dogu zelan edo halan, katekesi taldean pozik ospatzeko.

1. Mezua Gutako gizaki bat egin da Jaungoikoa. Bera dogu Salbatzaile. Mundu honetako behartsu eta baztartuen erdian azaltzen da.

• Gabonetan kristinauok zer ospatzen dogun jakin. • Jaungoikoaren Semea gizaki egina gure artean jaiotea pozez ospatu, mundu honetan beharrizanean dagozanengana hurreratuz.

- 51 -

Zatoze ospatzera H. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Gabonetako irudi, doinu eta berba ugari dabe umeek euren buruan, kale eta komunikabideetan hainbeste dei entzun eta ikusi ondoren. Katekistea guzti horretaz baliatu daiteke. Biztu dagiala alkarrizketea, honako itaun honeekin: Zertan nabarmentzen da Gabonak hurran doguzana? Zer ospatzen dogu jai horreetan? Zelan ospatzen dogu? Jai horreek ospatzeko eran, zerk harritzen zaitue gehien?

Alkarrizketan, seguruenez, honakoak esango dabez: Gabonetan Jesusen jaiotza ospatzen dogula; apaingarriak jarrita, argiak biztuta izatean eta kaleetan musika berezia entzutean nabari dala Gabonak hurran ditugula; Gabon-kantak abestera ataraz, alkarri opariak eginez, familia osoa afaltzera zein bazkaltzera batuz ospatzen doguzala, baita etxean jaiotza edo Gabon-zuhaitza ipiniz...

Umeen liburuko 30. orrialdean, laukian, Gabonak ospatzeko era desbardinei buruz umeek esandakoa jaso daiteke. Gabonak ospatzeari buruz umeek dabezan esperientziak jasotzea da kontua.

Ondoren, 30. orrialde berean, Gabon-jaiekin zerikusia daben gauza batzuk ikusi daitekez, kristau ospakizunaz zein kontsumistaz zerikusia daben gauza batzuk. Ume bakoitzak aukeratu bei gauza horreetako bat eta adierazo beio taldeari zertan dauan zerikusia Gabonekin.

2. Jaungoikoaren Berbea Aurreko gaian ikusia gogoratuazoko deutse katekisteak umeei: Jaungoikoak agindutako Mesías etortekoa zalá edo baetorrela adierazo euskuen Isaías profeteak eta Joan Bateatzaileak. Jesusen jaiotzaren kontaera honek hau dau helburu: Manaren semea, Mesías eta Salbatzaiiea dala ikusiazotea. Irakurketea lagun biren artean egin daiteke, batek kontatzailearena eginez eta besteak aingeruaren hitzak esanez. Umearen liburuko 31. orrialdean datorren testua Lukasen ebanjelioko testuaren egokitzapena da.

Bere inpertoan zenbat jente bizi zan jakin gura eban Augustok, Erromako enperadoreak. Horretarako, familia bakoitza bere jaioterrira joan eta han izena emoteko agindu eban. Mariak eta Josek Nazaretetik Belemera joan behar izan eben.

Maria haurdun egoan. Eta Belemen egozala, umea jaio zan. Mariak oihaletan batu eta aska batean jarri eban, ez zan-ta hareentzat lekurik herriko ostatuan. Gaua zan.

Han ebizan artzain batzuk ardiak zaintzen. Hortan, zerua argitu egin zan eta aingeru batzuk agertu jakezan. Artzainak ikaratu egin ziran, baina aingeruek esan eutseen: -Ez ikaratu. Barrí ona dakartsuegu zuei eta mundu osoarí: Jesús Salbatzai-52-

5. Salbatzaiiea jaio jaku lea jaio jatzue gau honetan. Belemen aurkituko dozue, oihaletan batua eta askan etzunda».

Barrí on hau emonda, aingeruak kantari hasi ziran: «Aintza zeruan Jaungoikoarí eta bakea lurrean Berak maite dituan gizon-emakumeeü».

Artzainek Belemera jo eben, eta han aurkitu ebezan María eta José eta umea askan etzunda. Aingeruek esan eutsena jakinazo eben. Gero, joan egin ziran Jaungoikoari eskerrak emonez.

Ik. Lukas 2, 1-14 Ondoren, kontaera honetan azaldu dirán pertsonaiei buruzko itaunak egingo deutsez katekisteak umeei: Zergaitik joan ziran Belemera José eta Maria? Nortzuek entzun eben aurren-aurrena Jesusen jaiotzaren barrí ona? Kontaera honek zer irakatsi gura deusku? Zer egin eben artzainek berehala? Ñor aurkitu eben artzainek Belemen?

Holako itaunak eginez, kontaera hau gogoan hartzen, xehetasunei begiratzen eta ulertzen lagunduko deutse katekisteak: Augusto enperadorearen agindua etorri zalako joan ziran Maria eta José Belemera; artzainak, jente behartsu eta xume ziran artzainak, esna egozan gauez eta hareek entzun ahal izan eben beste inork baino lehen Jesusen jaiotzaren barri ona; sinistu egin eben notiziak inoena eta Belemera joan ziran bizkor; har aurkitu ebezan Maria, José eta umea askan etzunda. Eta Jaungoikoari eskerrak emonez eta ikusitakoaren barri danei emonez itzuli ziran: "Salbatzaiiea jaio jaku!". Hona hemen artzainek eta mundu osoak entzuten daben barri ona.

3. Barruratzea eta sakontzea Katekistea umeekin batera saiatu da kontakizunean sakontzen, bertan agertzen dirán pertsonaiek Jesús Salbatzailearen jaiotzaren aurrean erakutsi eben jarrerea eta Jesusi egin eutsoen harrerea aztertuz. Orain, beste hau ikusiazo gura deutsegu umeei: gaur egun ere Jesusi era desbardineko harrerea egiten deutsoela batzuek eta besteek.

Gabonak ospatzeko gaur egun dirán era desbardinak jaso dabez umeek euren liburuko 30. orrialdeko laukian. Begiratu deioela umeek orrialde horretan idatzi dabenari eta azpimarratu dagiezala kristau kutsua dabenak eta Jesusi harrera ona egitea esan gura dabenak.

Umearen liburuko 32. orrialdean, irudi bat aurkituko dabe, erdi margotuta, "Jesús askan etzunda aurkitu eben" izenburuagaz: Jesusen jaiotza Belemen, Maria, José, artzainekin...

Irudia margotzen daben bitartean, esan dagiela zein pertsonek aurkitu eta onartu eben Jesús (Mariak, Josek, artzainek, Ekialdeko Magoek...) eta zeintzuek ez eben aurkitu, ez onartu (ostatu-jabeek, Herodes erregeak, herriko jenteak...).

Gaur egun Jesús non eta norengan aurkitu eta onartu daikegun adierazoten daben argazki batzuk datoz Umearen liburuko 33- orrialdean: kaleko umeengan, bakarrik dagoan zaharrarengan, munduan gosez dagozanengan, minez dagoan gaixoarengan, lanik ez daben gizon-emakumeengan, egoera larrietatik ihesi datozan etorkinengan... Argazki-oine-53-

Zatoze ospatzera an, lerroen gainean, idatzi dagiela gaur egun Jesús non eta norengan aurkitu eta onartu daikegun.

Gero, gogoratuazo deiela katekisteak umeei zelan onartu eben Mariak, Josek eta artzainek Jesús jaiobarria, eta ekin deiola alkarrizketeari, honako itaun honeek eginez: Zein askatan aurkitu daikegu Jesús gaur egun? Zer egin daikegu holán aurkitzen dogun Jesús onartzeko?

Argazki-oinean umeek idatzi edo alkarrizketan esan dabenaz gainera, beste iradokizun edo sugerentzia batzuk ere egin deikiez katekisteak umeei: Adibidez: - geure inguruan ikusten doguzan behartsuei bihotza ez ixtea, egun honeetan Caritasek gogoratuazoten deuskun lez; - inguruan doguzan guztiak maitatu, gaixorik edo zahartuta dagozanak batez ere, etxekoengandik hasita. Idatzi Gabon-agurra aitita-amamei; - Jesusen gorputza hartu, egun honeetan Eukaristia ospatuz; - geure dirua, egun honeetan geuretzat gastatzeko asmo genduana, Hirugarren Mundukoei laguntzeko emon Caritas, Manos Unidas edo Gobernuz Kanpoko Erakunderen baten bidez.

Esan dagiela umeek zer egingo leukeen. Holán, "fede-adierazpena" egitean euren konpromisoa zehazteko prestatuko dirá.

4. Fede adierazpena

Gaur egun Jesús onartzeko egin daikegunaz esan barri dabena kontuan izanik, konpromiso txiki zehatzen bat hartu dagiela orain umeek: gaur egun Jesús onartzeko, behartsu eta nahigabetuengan agertzen jakun Jesús onartzeko taldeak egin daiken zerbait.

Une honetan, biztu kandelaren batzuk jaiotzaren edo Gabonetako poster baten aurrean, esan umeei arretaz begiratzeko eta, bitartean, abestu Gabon-kanturen bat: Oi Betheemf Q.A. Donostia, Gora Jainkoa/ 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded), Haurtxo maite (Gruber), Kanta dezagun denok (J. Lekuona, Meza Abestiak 3, Argitaratzaile: Jaunaren Deid), edo besteren bat. Gabondeia izango da.

-54-

5. Salbatzaiiea jaio jaku

10

Otoitz egiteko: Jaiotzaren zein posterraren aurrean otoitz egitera deituko deutse katekisteak umeei. Euren liburuko 34. orrialdetik neskato batek eta mutiko batek eskariak irakurriko dabez eta danek erantzungo. Katekisteak hasiko dau otoitza, aitaren eginez eta esanez:

Katekisteak: Gure Aita, zeure aurrean gaituzu, zure Seme Jesusen jaiotzagaitik eskerrak emon guran, eta hau eskatuz: lagundu deiguzula JesĂşs onartzen, Mariak, Josek eta artzainek Belemen onartu eben lez, eta lagundu deiguzula Bera mundu honetako behartsu eta nahigabetuengan ikusten. Danok batera hau eskatzen deutsugu: Gure Aita, eskerrik asko!

Danek:

Gure Aita, eskerrik asko!

Neskatoak:

Munduko bazterretan jaioten dirĂĄn umeen alde; sufritzen dabenen alde: maitatu dagiezala eta errespetatu, pertsonak diralako. Danok batera esaten deutsugu: Gure Aita, lagundu.

Danek:

Gure Aita, lagundu.

Mutikoak:

Pertsona helduen alde, bakarrik eta triste dagozanen alde, lanik ez dabenen alde, lagunduko deutsenik ez dabenen alde. Danok batera esaten deutsugu: Gure Aita, emon bihotz haundia danak maitatzeko.

Danek:

Gure Aita, emon bihotz haundia danak maitatzeko.

Neskatoak:

Gure alde, gure etxekoen alde, maite gaituen eta laguntzen deuskuenen alde. Danok batera esaten deutsugu: Gure Aita, eskerrik asko!

Danek:

Gure Aita, eskerrik asko!

Mutikoak:

Bakea zabaltzeko lanean diharduenen alde. Danok batera esaten deutsugu: Aita, emoiguzu bakea.

Danek:

Aita, emoiguzu bakea.

Amaitzeko, hau abestu daikee danek batera: Bakea beti zuekin (Doinu hebertarra).

Umearen liburuko 34. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Gabon/Natibitate" berbearen esangurea azaltzen da.

Zatoze ospatzera Ba al dakizu hau...?

Gabon/Natibitate • Gabon (Eguberri) berbeak egun barri edo eguzki barri esan gura dau. Natibitate berbea latinezko "nativitas" berbatik dator; jaiotzea esan gura dau; • Abendualdian prestatu ondoren, abenduaren 25ean, Gabon edo Natibitate-egunean, hasi eta Epifania (Errege-eguna) ondoko domekara arte luzatzen dirá Gabonak; • egun horreetan Jesusen jaiotza gogoratzen eta ospatzen dogu; • Ekialdeko kristinauentzat Epifania da Gabonetako jai nagusia.

6. Iradokizunak • Euren liburuko 35. orrialdean gabon-kriseilua egiteko behar dirán osagaiak eta argibideak eskeintzen jakez umeei. Egin eta gero, etxera eroan daikee jaiotza edo Gabonetako zuhaitza apaintzeko.

• Katekesi saiorako lekua prestatzean, jaiotza txiki bat edo poster bat zein Gabon-agur bat jarri daike katekisteak.

• Kartel batean honako hau idatzi: "Salbatzaiiea jaio jaku ", eta, horman ezarri ondoren, ipini iguruan Gabonetako irudiren batzuk. Kandelatxoren batzuk biztuz gero, erreza da umeen arretea lortzea.

• Gagonetako tarjetak etxetik ekarriz, girnalda egin daiteke, gela zein elizea apaintzeko.

• Salbatzailearen jaiotzari buruzko gai hau lantzeko, Ni zuekin nauzue bilduman Idatzbideo etxeak argitaratua dauan Gu salbatzera zatoz izenburudun bideoa erabili daiteke.

• Gaia barruratzeko eta sakontzeko, umeei etxetik iragarkiak, Gabonetan gauzak saltzeko ataraten dirán iragarkiak, ekarteko esan deikiegu. Material horregaz, collage bat egin daikee eta, letra haundiz, hau idatzi: "Itxurabakotutako Gabonak".

-56-

6. Ospakizuna: Jesusek danentzat dakar salbamena

I. GAIA KOKATZEKO Aurreko gaia lantzean, Gabon-jaiaren kristau esangurea erakusten saiatu gara. Saio honi ospakizun-giroa emon behar deutsagu, Jesu Kristok salbamena mundu osoko, aldi guztietako, arraza eta kultura orotako gizon-emakumeentzat dakarrela erakusteko. Gizon-emakume guztiei egiten deutse dei Jaungoikoak egiazko zorionera. Danok gara bere seme-alaba, bere eskuek eginak. Jesusek, Salbatzaileak, herri guztiei egiten die argi, inor baztartu barik.

Katekesi saio honetako gai nagusia hau izango da: ospakizuna prestatu eta salbamena danentzat dala ospatu.

I

^* I 1. Mezua

Aldi guztietako gizon emakume ororentzat Jesús da salbamena; Berak egiten deutse danei argi.

2. Helburuak • Danak salbatzeko, Jaungoikoa gutako bat egin dala pozik ospatu.

• Gure artean senide-jokaerea erakutsiz, danei eskeini Jesusen argia.

II. GAIAREN GARAPENA 1. Ospakizunaren prestaerea Ospakizuna prestatzeko, katekisteak alkarrizketa giroan berba egin daike umeekin Jesús -57-

Zatoze ospatzera aurkitu eta onartu eben pertsonei buruz. Horretarako, gogora ekarri daikez aurreko gaian, "Barruratzea eta sakontzea" atalean, aitatu ebezan pertsonaiak, Ebanjelioaren esanetan Jesús aurkitu eta onartu ebenak: María, José, artzainak, Ekialdeko Magoak... Itaundu deiela katekisteak umeei nondik etorri ziran pertsonaia horreek: batzuk, Jesusen sorterrikoak ziran (José, Maria, artzainak), beste batzuk urrinekoak (Ekialdeko Magoak).

Umearen liburuko 37. orrialdean, gaiaren atarikoan, honako hau ikusi daikee: arraza desbardinetako pertsonak jaiotzara hurreratzen dirala eta bere inguruan batzen dirala. Irudi horri begira, katekisteak hau ikusiazoko deutse umeei: Barri Ona, salbamena, munduko gizon-emakume guztientzat dakarrela Jesusek.

Munduko gizon-emakume guztiak salbatzera etorri dalako, Jesusi eskerrak emonez ospakizuna egitea proposatuko deutse katekisteak umeei. Lurralde edo arraza desbardinetako jentea irudikatuz, umeek eskeintzak egingo dabez ospakizunean. Umeen kopuruaren arabera, arraza bakoitza ume batek edo taldetxo batek irudikatu daike, ezaugarri modura kartela edo seinalea jarriz. Dañen eritzia eskatuz, erabagi zein eskeintza egin arraza bakoitzeko jentearen izenean.

Umearen liburuko 38. orrialdean irudikatuta dagoan pergaminoan idatzi dagiela umeek Gabon-deia. Ospakizuna egitean, munduko gizon-emakume guztien izenean oihukatuko dabe dei hori. Ospakizuna zergaitik dan, zein herri eta arraza agertzen dan, herri bakoitzak egiten dauan eskeintza, Jesusi zer eskatzen deutsoen... eta holakoak aitatu daitekez Gabonetako Dei horretan.

Ospakizuna egingo dan lekuan jaiotza jarria egotea komeni da. Hau posible ez balitz, mutiko batek eta neskato batek egin daikee José eta Manaren papera, Jesús umea besoetan dabela.

2. Ospakizuna • Jaiotza argiz inguratuta agertzen da. Danak isilik. Umeak gabon-kanturen bat abestuz sartuko dirá gelara: Din, dan, don (Herrikoia), Haur eder baten bila (Herrikoia), Oi Betleem! (J.A. Donostia, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzordea), Eguberri on.

• Katekisteak honako agur hau egin daike: Lagunok, Jesús gizon-emakume guztiak salbatzeko jaio dala ospatu guran batu gara jaiotzaren inguruan. Eskerrak emon gura deutsaguz Jaungoikoari, Jesús danei argi egiten deutsen argia dalako. Mundu osoko gizaseme, emakume, neska eta mutikoen izenean gagoz hemen. Eta danok bat eginik, gure kantu eta otoitzez, Jaungoikoari hau esango deutsagu: Eskerrik asko!

• Abestu barriro gabon-kantua.

• Ondoren, San Mateoren liburutik hartutako Jaungoikoaren Berbea oihukatu. Magoek Jesús gurtu ebenekoa aitatzen dau. Umearen liburuko 39- orrialdean dago idatzia.

Nahi bada, kontaerea girotzeko, aurrez Jesusen jaiotza eta artzainen gurtza aitatzen dauan zatia, Umearen liburuko 31. orrialdean agertzen daña, irakuni daiteke.

-58-

6. Ospakizuna: Jesusek danentzat dakar salbamena Jesús jato zanean, sortaldeko jakintsu batzuk azaldu ziran Jerusalemen galdezka: - Non da juduen errege jaiobarria? Harén izarra ikusi dogu sortaldean eta gurtzera gatoz.

Barri honegaz larritu egin zan Herodes erregea. Abadeburu eta lege-maisuak batu eta Mesías non zanjaiotekoa itaundu eutsen. Hareek erantzun eutsoen: —Judeako Belemen; holán itzi eban idatzia Mikeas profeteak.

Orduan, Herodesek jakintsuak isilean deiturik, izarra noiz agertu jaken jakin eban. Gero, Belemera bialdu ebazan, esanez: - Zoaze eta jakin zehatz umearen barri eta, aurkitu ondoren, adierazo niri, neu ere gurtzera joan naiten.

Erregearen berbak entzun ondoren, Belemera abiatu ziran. Eta bat-batean, sortaldean ikusitako izarra aurretik jarri jaken, umea egoan lekuaren gainean gelditu arte. Izarra ikustean, biziki poztu ziran.

Etxean sarturik, umea ikusi eben Maria bere amagaz eta, ahozpezturik, gurtu egin eben. Ondoren, euren kutxatilak zabalduz, erregaliak emon eutsoezan: urrea, intsentsua eta mirra.

Gero, Herodesengana ez itzultzeko oharra ametsetan hartuta, beste bidé batetik itzuli ziran herriáldera.

Mateo 2, 1-12 • Berbea entzun ondoren, isilunetxoa egin, jaiotzari begira eta kontaerako pertsonaien jarrerak hausnartuz. Ondoren, entzun eta pentsatu dabena alkarri adierazoteko eskatuko deutse katekisteak. Izarrari begiratzeko eskatu deikie katekisteak. Zer adierazoten dau izarrak kontaera honetan? Katekisteak lagun deikie argibide honeek emonez: zerura begiratzen dabenek ikusi daikee, argi bila dabizanek, hain zuzen ere; norabidea erakusten deutse halakoei, itsasargiak ontziei norabidea erakusten deutsen lez.

Argi bizi eta etenbakoa da, segurua. Jarraitu gura deutsona gidatu egiten dau, baina ez dau inor behartzen. Eta, Ebanjelioak dinoanez, poz bizia emoten dau Jesusenganako bidea erakusten dauanean, Jesús da-ta herri guztien argia.

• Orain ondorengoa gogoratuazo deikie katekisteak: zelan emon eutsen aingeruak artzainei Jesusen jaiotzaren barri ona, eta zelan esan eutsen, Israel herrikoak ez ezik, Jaungoikoak hain maite dituan gizon-emakume guztiak salbatzera bialdua dala. Une honetan, hau itaunduko deutse: Zelan eroan deikiegu gaur egun Jesusen argia munduko herri guztiei? Gogoratuazo deiela misiolariek horretarako egunero egiten daben lana.

• Taldean prestatu eta umearen liburuko 38. orrialdean idatzi daben Gabon-deia irakurriko dabe une honetan. Dei horretan, herri nahiz arrazaren bat eta berak egiten dauan eskeintza aitatzean, herri nahiz arraza hori irudikatzen daben umeak jaiotzaraino aurreratuko dirá, euren eskeintza egingo dabe, eta danek hau abestuko dabe: Kanta Jaunari, lur guztia (G. Lertxundi, Gora Jainkoa! 7, Idatz Argitaletxed).

• Ondoren, esan deiela katekisteak, jaiotzaren aurrean herri guztien izenean irudikatu daben eskeintza benetakoa izan daiten, pentsa dagiela orain zer egin daikeen, opari modura, urrineko norbaiti poza emoteko edo oso laguna ez daben norbaiti laguntzeko. Opari hori egiteko konpromisoa hartuko dau bakoitzak. Idatzi dagiela liburuko 40. orrialdean daben izarraren erdian. Gero, egin dagiela danek batera orrialde horretan dagoan otoitza: -59-

Zatoze ospatzera "Jesusen Aita eta gure Aita, danok, munduko gizon-emakume guztiak, neurrigabe maite gaituzu, eta horregaitik emon deuskuzu zeure Seme Jesús, danontzat argi eta salbamen izan daiten.

Entzun gure otoitza eta lagundu eiguzu, geure jokaera zintzoz pozaren eta argiaren misiolari izaten orain eta beti.

Amen".

• Amaitzeko, Gabonetako abestiren bat kantatuz jaiotzara hurreratu eta musu emongo deutsoe Jesús umearen irudiari eta urten egingo dirá. Abestiak, danak urten arte irautea komeni da.

- 60 -

Guretzat, katekistontzat: Eguneroko bizitza Jesusen jarraitzailearentzat

Guretzat, katekistontzat EGUNEROKO BIZITZA JESUSEN JARRAITZAILEARENTZAT Pertsonen bizitzan, noizean behin, gertakari bereziak, esangura bereziko esperientziak izaten dirá. Arrasto berezia izten dabe gure baitan. Halan ere, gure pertsona-izatea eta gure kristau-izatea eguneroko bizitzan ehotzen da, sarea lez, behin eta barriro errepikatzen dirán esperientzia, eginkizun eta lanetan. Eguneroko bizitza horretan ikusten dogu Jaungoikoak bere aita-maitasuna eskeintzen deuskula, leialtasun eta samurtasunez zaintzen gaituala.

Egunean-egunean dogu Jaungoikoagaz alkarrizketan jarduteko aukerea, Jesusen ebanjelioa gure ohiko zeregin eta eginkizunetan idaztekoa, pertsona askogaz alkarbizitza eta hartuemon baikorrak izatekoa.

I. Jaungoikoaren ardurea: maitekiro zaintzen gaitu Egun oro argitzean, hau esan daikegu: "Jaungoikoaren argiak gure aldea argitzen dau".

Jaungoikoagan sinisten dogunok badakigu eta somatzen dogu pertsona bakoitza zaintzen dauala Berak. Ez gaituala inoiz ere eskutik izten. Lagun egiten deusku beti bere aita-amatasunez, eta era askotara erakusten deusku bere samurtasuna. Gauzak ondo doakiguzanean eta hain ondo ez doakiguzanean, ondoan dogu beti Jauna: "Maitasun eta errukiz inguratzen ñau... Zelan aita seme-alabentzat errukior, halan Jauna hegirune deutsoenentzat errukior" (Sal 103, 4. 13). Ezin hobeto beteten dau Jaungoikoak bere aita-eginkizuna.

Jaungoikoak gu etenbarik eta maitekiro zaintzen diharduala jakiteak, autoestimua eta konfiantza biztu behar dau gugan eta seme-alaba helduagoak izaten lagundu behar deusku. Paregabeko Aita horri laguntza eskatu deikeogu, eskerrak emon, miretsi eta goratu daikegu... Noiznahi jo daikegu Beragana, jakin badakigu-ta ez deuskuna ez entzunarena egingoInork ez bezala bizi izan eban Jesusek, Aitak bere bizitzan maitasunez ziharduala jakitearen poza. Seguru sentitzera dei egiten deusku Jesusek, gugaz ere holantxe dihardu eta Jaungoikoak: "Gaur belardian dagoan eta bihar sutan erreko dan belarra Jaungoikoak holán janzten badau, zenbat gehiago ez ete dau zuengaitik egingo? (ik. Lk 12, 28).

Jaungoikoak guretzat dauan ardurea ez da zaratatsua; gurasoek seme-alabentzat daben ardurea ere ez da zaratatsua. Eguneroko gorabeheren joanean aurkitzen dogu Jaungoikoak guretzat dauan ardura maitetsua. Garrantzitsua da, Jaungoikoaren ardurearen argitan geure bizitza kontenplatzeko tarteak eta aldarteak izatea.

-61-

Zatoze ospatzera Jaungoiko ikusezinaren ardurea erakutsi euskun Jesusek bere giza jokaera ikuskorragaz.

Jesusen berbak argiak dir叩: " M ikusten nauanakAita ikusten dau"(Jn 14, 9). "Zatoze Nigana, nekatu eta zanpatu guztiok, eta Nik entongo deutsuet atseden" (Mt 11, 28). "Honeekin izan nazan bitartean, Neuk zaindu ditut emon deustazuzanok. Honeen ardurea izan dot" Qn 17, 12).

Jaungoikoak gutaz ardurea dauala sentitzeak, Aita Jaungoikoaren ardura maitetsu hori gure bidez bere seme-alabengana helaraztera animatu behar gaitu. Jesusek lez, guk ere zaindu egin behar doguz Jaungoikoaren seme-alabak, geure senideak, arduraz eta maitekiro.

II. Geure eginkizunak betez erantzun Bizitzan ez dogu da単a eginda. Gauza asko egin beharra dogu pertsona helduak izateko, mundu hobea egiteko, Jaungoikoaren salbamen-asmoa bizitzako arloetan egi bihurtzeko.

Jaungoikoak ez dau mundu burutu eta perfektua egin. Jaiotzean ez gara pertsona helduak. Pertsonok eta munduak etenbarik garatzen eta hazten dihardugu. Pertsonen eta munduaren garapena eta hazkundea, ostera, ez datoz berez, mekanikoki; neurri haundi batean, geure jokaera arretatsuak zerikusi haundia dau garapen horretan, garrantzitsua da guk geure askatasuna zelan erabilten dogun.

Pertsona batez, erantzukizunez jokatzen dauala dinogunean, bere eginkizunak, lanak, betebeharrak eta bere lanbidez, egoeraz edo bokazinoz jagokozan konpromisoak ondo eta arretaz beteten dituala esan gura dogu. Badaki nork bere eginkizunak eta erantzukizunak zeintzuk dituan.

Jaungoikoak konfiantza dau gugan. Gure eginkizuna beteteko behar doguzan ahalmen fisiko, psikologiko eta espiritualak emon deuskuz. Horregaitik dogu erantzukizuna, erantzun beharra, eta Berak eskatu deikeguz kontuak arlo honetan edo beste horretan egin dogunaz edo egin barik itzi dogunaz: familian, lanean, ikasketan, besteekazko hartuemonetan, beharrizanean dagozanekazko arretan, geure herritar-betebeharrean. Jaungoikoak ez ezik, besteek ere eskatu deikeguez kontuak.

Gutako bakoitzak bere gaitasunak, kualitateak, ahalmenak ditu, nork bere erantzukizuna bete ahal izateko eta sormena, kreatibitatea ere izateko. Ez doguz danok gauza berak eta era berean egiten. Gauzak gustora eta gustoz egin dagiguzala gura dau Jaungoikoak, gauzak ahalik eta ondoen eginez, da単en onerako.

Fede-hezitzaile garanez, umeen erantzukizuna eta sormena suspertzen ahalegindu behar dogu katekista garanok. Eurek zein kualitate daben jakitea garrantzitsua da, Jaungoikoak emonak dabez eta; katekesi lanetan azaldu dagiezala eta landu. Ume batzuek marrazten dakie, beste batzuek idazten edo kantatzen... Nork bere ahalmenak erabiliko ditu, la単aren ondorioa oparoagoa izan daiten.

III. Bizikidetza eta lankidetza gozoa Jesusen Ebanjelioko agerpenik nagusienetako bat hau da: Jaungoikoa, komunikazinoa, bizikidetza, hartuemona dala. Jaungoikoa ez da bakartia. Jaungoikoaren baitan hiru per-62-

Guretzat, katekistontzat: Eguneroko bizitza Jesusen jarraitzailearentzat tsona bizi dirá alkarregaz maitasun betean: Aita, Semea eta Espirita Santua. Hiru pertsonak maitasunez hain bat eginda egonda, Jaungoiko bakarra dirá: Hirutasuna.

Bere antz-irudira sortuazo ginduzan Jaungoikoak. Ezin dogu hau ahaztu; geure baitan daroagu idatzita letra haundiz. Jaungoikoaren antzekoak garaia horretan ikusten da: gainerako pertsonekin hartuemonak izateko eta alkarregaz bizitzeko somatzen dogun beharrean.

Gugaz bizitzeko eta hartuemonetan jartzeko nahi izan dau Jaungoikoak lurrera etorri, Jesusengan gizon eginda. Jesús Emmanuel da, Jaungoikoa-gugaz, Jaungoikoa gugaz biziz.

Hau da Ebanjelioa, Barri Ona. Jesusek ez eban inor baztartu. Danak hartu nahi izan ebazan bere programan, maitasunean eta alkar senidekiro hartzean oinarritzen dan gizartea egiteko programan. Hesiak hautsi ebazan, baztartuekin, txarto ikusiekin, pekatariekin... hartuemonetan jarteko. Holán adierazo eban Aitak danei deutsen gupida, errukia, maitasun samurra. Danak konbidatzen ditu Aitak bere Erreinura, zuzentasuna, bizia, grazia, bakea eta senidetasuna nagusi dirán Erreinura.

Gainerako pertsonekin hartuemonetan biziz hazten gara eta pertsona heldu egiten. Eta gainerako pertsonak ere gugazko hartuemonetan hazten dirá eta pertsona heldu egiten.

Gainerako pertsonekin sail eta arlo askotan jartzen gara hartuemonean: familian, lantegian, lagunartean, auzokideen artean, kalean, dibertsinoan...

Jaungoikoa gugaz maitasunez bizi dala eta hartuemonean dagoala somatzea eta sinistea.

Esperientzia honetan aurkitzen dogu besteekin bizitzeko eta hartuemonetan jarteko gakoa.

"Jaungoikoak maitatu eta bere herri santu izateko aukeratu zaituenez gero, jantzi zaiteze bihozberatasunez, ontasunez, apaltasunez, otzantasunez, pazientziaz" (Kol 3, 12).

Umeekin katekesi saioetan garanean, talde barruan bizikidetza eta hartuemon onerako dan guztia bultzatzeko egokiera izaten dogu: begirunea, alkarregaz lan egitea, alkarrizketea, besteen eritzi eta ekarpen edo aportazinoak aintzat hartzea, entzuten eta parkatzen jakitea...

Gogoeta eta alkarrizketarako - Konturatzen gara Jaungoikoak eguneroko bizitzan guretzat dauan ardura maitetsuaz?

-Jaungoikoaren ardurea erakusten daben ezaugarrietan zein gertatzen jaku deigarrien? Zelan erantzuten dogu halakoen aurrean?

- Besteentzat gu Jaungoikoaren ardurearen ezaugarri eta seinale ete gara?

- Zerk bultzatzen gaitu gehien geure lanak, konpromisoak eta betebeharrak arretaz era erantzukizunez betetera?

- Zelan laguntzen deutsegu besteei erantzukizunez jokatzen?

- Gure parroki alkarteko lañen erantzukizuna geurea ere badala somatzen ete dogu?

-63-

Zatoze ospatzera - Zerk bultzatzen gaitu besteekazko hartuemon eta bizikidetza egokia eroatera?

Zeintzuk dirรก gure klabeak?

- Zer egiten dogu familian, lantegian, kalean, auzokideen artean, parrokian... alkarbizitza eta hartuemonak onak izan daitezan?

- Zer egiten dogu, egoera istilutsu edo zailetan bizikidetza eta hartuemonak eten ez daitezan eta pertsonak zein taldeak, egoera hori dala-ta, garatu eta hazi daitezan?

-64-

7. Jaungoikoak malte gaitu eta zaintzen

7 Jaungoikoak maite gaitu eta zaintzen I. GAIA KOKATZEKO Salbamenaren Historian Jaungoikoak egindako egintza miragarriak gogoratu doguz Gabonen inguruan. Jaungoikoak hain maite gaituanez, gutako bat egin da. Jaungoikoa gugaz izatea haundikiro ospatu dogu, bai etxean, bai ikastetxean, bai katekesian, bai parrokian, bai kaleetan... Jesusen jaiotza ez da nolanahiko gertaerea.

Gabonak ospatu ondoren, denporaldi lasaiagoa dator, itxuraz monotonoa. Hala ere, bizitzak aurrera darrai. Jaungoikoak deuskun maitasunak lanean jarraitzen dau.

1. Mezua Bizitzako une eta gorabehera guztietan maite gaitu Jaungoikoak. Ez gaitu inoiz bakarrik izten. Samurtasunez zaintzen gaitu. Gure ondoan da beti Jaungoikoa, gu maitatuz.

2. Helburuak • Bizitzako gorabeheretan Jaungoikoak deuskun maitasuna ikusi. • Egunero goraipatu Jaungoikoaren maitasuna, Berak zaintzen gaitu eta.

n. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Umeekin berba eginez, esan beie katekisteak egunero Izadian, Naturan, gugan, besteekazko hartuemonetan, komunikabidearen esparruan, e.a., zelako gauza miragarriak gertatzen dirĂĄn bilatzeko, ikusten saiatzeko. Emon deiezala argibide batzuk, umeek beste batzuk ere aitatu dagiezan: -65-

Zatoze ospatzera - Egunero ataraten da eguzkia, ibaietan ura doa, loreak hazi egiten dirá, txoriek hegan egiten dabe...

- Gure bihotzak etenbarik dihardu taupaka; pentsatu, maitatu egiten dogu, mugitu egiten gara...

- Gizadiak aurrera egiten dau. Egunero erabili ohi doguzan aurrerapen ikaragarriak doguz: ordenagailua, telebista...

Umearen liburuko 42. orrialdean doguz gauza harrigarri horreei buruzko argazkiak.

Begiratu taldean eta komentatu argazki horreek: Naturaren edertasuna, gizakien arteko hartuemon onak, gure eskuek egindako gauza zoragarriak.

Pertsona askok eta askok maite gaitu, eta etenbarik azaltzen deusku bere maitasuna.

Une larrietan, pertsona horreek -gurasoek, ahaideek, lagunek- zaintzen gaitue arreta bereziz. Horra zenbat gauza miresgarri gertatzen dan, nahiz eta itxuraz ezer berezirik ez gertatu!

Esan beie umeek edozein egunetan gertatzen dan beste gauza miresgarriren bat. "Eguneroko gauza miragarriak" deritzan koadroan, umearen liburuko 42. orrialdean, idatzi dagiezala umeek alkarrizketan gehien gustatu jakezan gauzak.

2. Jaungoikoaren Berbea Gai honetarako testua San Lukasen liburutik hartua da; umearen liburuko 43. orrialdean dogu. Gai honetarako esaldirik adierazgarrienak hartu doguz. Gutaz arduratzen dan eta etenbarik zaintzen gaituan Jaungoikoagan usté on izatera animatzen gaitu Jesusek: Hau esan eutsen Jesusek bere ikasleei: -Ez kezkatu bizitzeko zer jango, edo gorputza zerez jantziko. Izan ere, bizia janaria baino gebiago da, eta gortputza jantzia baino gehiago. Begira beleei: ez dabe ereiten, ez uztarik batzen; ez dabe aletegirik, ez mandiorik; hala ere, Jaungoikoak janaritzen ditu. Zenbat gehiago ez ete dozue balio zuek hegaztiek baino! Begira zelan hazten dirán loreak: ez dirá lanean penatzen, ez dabe iruten; baina, egia esan, Salomón erregea bera ere, bere ospe guztian, ez zanjanzten horreetako baten pare. Beraz, gaur belardian dagoan eta bihar sutan erreko dan bedarra Jaungoikoak holán janzten badau, zenbat gehiago ez ete zaitue jantziko zuek? Zuen Aitak badaki zer behar dozuen».

Lukas 12, 22-30 Galdetu beie katekisteak umeei zein lore gustatzen jaken gehien, eta zergaitik; lore horreetako zeinetan ikusiko leukeen euren burua, eta zergaitik. Antzeko galderak egin daitekez hegaztiei buruz. Katekisteak berak ere emon dagiala bere erantzuna.

Gauza zoragarriak eta ederrak aurkitzen doguz Izadian, Naturan. Jaungoikoak emoten deutse izatea gauza horreei: loreak zaintzen ditu, hegaztiak ere bai. Jaungoikoa da Sortzailea, eta ez ditu ahaztuta izten Berak sortuak, bere sorkariak; zaindu egiten ditu.

-66-

7. Jaungoikoak maite gaitu eta zaintzen Jesusek ez dau esan Jaungoikoa lore eta hegaztien aita danik. Baina Jaungoikoak gutaz dauan ardurea aitatzean, hau diño: "Badaki zuen Aitak horren beharra dozuela". Gure Sortzailea eta gure Aita da Jaungoikoa; beti dago gutaz arduratuta, maitasunez.

Eskatu beie katekisteak umeei esan dagiela zeintzuk dirán euren bizitzako beharrizan eta preminarik haundienak, eta zelan laguntzen deutseen gurasoek, zelan arduratzen dirán gurasoak. Arbelean idatzi daitekez umeen erantzunak. Ondoren, lagundu deiela katekisteak, gurasoen ardura hori Jaungoiko Aitak dauan ardurearen antzekoa dala ikusten. Jaungoikoak zaindu egiten gaituala dinogu. Jainkoak maitekiro zaintzeari esaten deutsagu goiardura edo probidentzia.

3. Barruratzea eta sakontzea "Oinatzak hondarrean" deritzan parabolaz baliatuko gara; Raúl Berzosaren "Parábolas para una nueva evangelización"liburutik hartuta dago (EditorialMonte Carmelo, Burgos).

Umearen liburuko 44. orrialdean dogu parábola hori, baina hutsuneak ditu, falta dirán berbak umeek osotu dagiezan. Hutsune bakoitzean hitz bat falta da. Katekistearen gidaliburu honetan testu osoa dago; umearen liburuan falta dirán berbak azpimarratuta doguz hemen.

Hasteko, irakurri dagiela umeek isilean parabolea eta pentsatu dagiela zein berba falta dan. Ezabatzen ibili beharrik ez izateko, idatzi dagizala beste orri batean falta dirán berba horreek. Ondoren, ahoz esan dagiezala pentsatutako berbak. Katekisteak danak entzungo ditu. Azkenik, hutsune bakoitzari jagokon berbea idatzi dagiela umeek euren liburuan.

Oinatzak hondarrean Gizon batek, gau batez, amets hau egin eban: Hondartza luze batean zehar joian oinez. Aurrera joan abala, gogoan gelditzen jakon bere bizitzako historia. Eta ohartu zan, bere bizitzako une bakoitzean oinatz-pare edo arrasto-pare bi ikusten zirala hondarrean: berea pare bat, Jaungoikoarena bestea. Baina, batzuetan, hondarrean oinatz-pare bákarra gelditu zalá konturatu zan. Eta horra non hori, bere bizitzako unerik zailenetan gertatzen zan. Guztiz kezkatuta gelditu zan, eta Jaungoikoari itaundu eutson; - Jauna, Zuk behin esan zeunstan, Zuri jarraitzen baneutsun, nigaz batera ibiliko zinala beti. Hala ere, ohartu naz ñire bizitzako unerik zailenetan eta arazoak nituanean, oinatz-pare bakarra gelditu dala hondarrean. Ez dot ulertzen zelan itzi ninduzun bakarrik zure beharrik haundiena nebanean.

Jaungoikoak erantzun eutson: — Seme, maite zaitut; Nik ez zaitut sekula bakarrik itzi. Unerik zail eta mingarrienetan, zuk oinatz-pare bakarra ikusi dozun une horreetan, Nik zu neure besoetan eroaten zindudazan.

-67-

Zatoze ospatzera

4. Fede adierazpena

10

Otoitz egiteko: Adierazo deioela umeek katekisteari, liburuko 44. orrlaldeko "Oinatzak hondarrean " parabolan zein berba iruditzen jakezan nabarmenenak, zin berba gustatu jaken gehien. Katekisteak idatzi beiz hitz horreek arbelean edo kartulinan. Gero, hitz horreekin otoitz egingo dabela jakinazo deiela. Ikusi dagiguzan, geure irudimenean, oinatzak hondarrean: Jaungoikoarenak eta norberarenak.

Egin bei nork bere otoitz laburra, parabolan gehien gustatu jakon berbea abiapuntutzat hartuz. Esate baterako, sekula berbea abiapuntutzat hartuz, otoitz hau egin daiteke: "Oso pozik nago, Aita Jaungoikoa, Zuk ez nauzulako sekula bakarrik izten". Eta holán gainerakoekin ere. Idatzi dagiela otoitza euren liburuan.

Abesteko:

3

=

»

Adierazo deiela katekisteak umeei egunero esan daikegula "Hau da eguna Jaunak egina", eta egunero azaldu daikegula geure poza, geure alaitasuna, Jaungoikoak gu ere maite gaitualako eta zaintzen. Kantatuz ospatuko dogu Jaungoikoak deuskun onginahia. Esate baterako, Bai, eskerrak emon (Herrikoia, Gora Jainkoa!

2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded) kantatu daiteke.

Egiteko: Ume bakoitzak etxetik ekarri behar izan dau estanpa edo egutegi txikiren bat, Jaungoikoak zelan zaintzen gaituan, zelan laguntzen deuskun adierazoten dauan mezuren bategaz. Lagun bakoitzak erakutsi beio taldeari ekarri dauana; irakurri mezuak eta komentatu dañen artean mezuen esangurea.

5. Jakiteko Umearen liburuko 44. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Jaungoikoaren Ardura" edo "Probidentziaz" azalpen xume batzuk datoz. Irakurri dañen artean eta komentatu taldean. Azkenean, osatu dagizala bakoitzak definizino horreek bere erara.

Ba al dakizu hau...?

Jainkoaren Ardura, Probidentzia • Berak sortuazo dauzan guztiez eta pertsona bakoitzaz Jaungoikoak dauan ardurea da; • Jaungoikoak, bere aitama-maitasunez, gutako bakoitzari emoten deutson laguntza da.

-68-

7. Jaungoikoak maite gaitu eta zaintzen

6. Iradokizunak • Berba egin dagiela etxean umeek gurasoekin, honeek euren seme-alaben bizitzan nabaritzen dabezan beharrizanez eta preminez, eta azaldu deieela zelan saiatzen dirán konpontzen arreta guztiz.

• Katekisteak eskatuta, adierazo dagiala ume bakoitzak, besteengandik gauza onak hartzen doguzala azaltzen dan gertaeraren bat. Arbelean edo orri batean, esperientzia horreetan nabarmentzen dirán jarrerak idatzi. Azkenean, erakutsi deiela katekisteak umeei zelako antza dagoan laguntzen deuskuen pertsonen jarreren eta Jaungoikoaren jarreren artean.

• Gehiago barruratzeko, idatzi dagiezala umeek eskerrak emoteko esaldi batzuk.

Hurrengo domekako Eukaristian irakurri daitekez, egokitzat jo ezkero.

-69-

8. Lanak egiteko erantzukizuna

I. GAIA KOKATZEKO Ikasleek sarritan aitatu ohi dabez ikastetxean zein etxean jarritako "etxeko lanak". Badakie arretaz egin behar dabezala. Egunero daben lanik garrantzitsuena, arretaz erantzun beharrekoa, ikastetxekoa izaten da, han ikasten dabe-ta, eta han hezitzen dira-ta; baina baita familiakoa ere, lan batzuetan lagundu behar izaten dabelako; eta, orobat, kaleko zein ikastetxeko lagunekin ere, hareekin jolasteaz gain, lanak ere egiten dabezalako...

Umeek badakie, euren lanak arretaz eta gogoz egiteko eskatu deikiegula. Pozik egin ohi dabe holako lan asko, horreetan azaltzen dabe-ta euren iaiotasuna, trebetasuna, eta gero eta gehiago ikasten dabe.

1. Mezua Jaungoikoak ondo egiten ditu bere lanak. Mundu zoragarria egin dau. Lan bikainak egin ditu, gizakiaren onerako. Halan ere, ez dau daĂąa Berak bakarrik egin gura izan. Gizakiok ere geure mundu hau eraikitzeko lan egitea gura dau. Jaungoikoak ez deusku daĂąa eginda eta osotuta emon.

Ez gara gauza guztiak ikasita eta jakinda jaioten; ez doguz geure ahalmen guztiak garatuak ekarten. Jaungoikoak gugan jarten dau konfiantza eta pertsona-izatean, Jaungoikoaren seme-alaba izatean, hazi eta haunditzeko erantzukizuna emon deusku, danok pozik eta gustora bizitzeko moduko mundu ederra egiteko ardurea itzi deusku. Horretarako emon deusku hainbeste gaitasun eta ahalmen, arlo guztietan aurrera egin ahal izateko.

2. Helburuak • Jaungoikoak gugan konfiantza dauala eta arlo guztietan aurrera egiteko ahalmenak emon deuskuzala ikusi. • Jaungoikoak emon deuskun erantzukizuna pozik ospatu.

-71 -

Zatoze ospatzera H. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Umeekin berbetan, ikusiazo deiela katekisteak gure eguneroko bizitza estu lotuta dagoala pertsona askoren lanari, eta lan hori arretaz egiteari. Euren liburuko 46. orrialdean lanean diharduen pertsona batzuen argazkiak ikusi daikeez umeek. Asko eta asko dirá euren lanak arretaz beteten dabezanak: gurasoak, okina, irakasleak, sendagileak, autobús gidariak, arrantzaleak, sukaldariak, kazetariak, politikoak... Pertsona horreetatik, zeintzuk dabe gugaz egunero zerikusia? Zein lan egin behar dabe arretaz lagun horreek? Zein gertatzen jaku miragarrien, egiten dauan lanagaitik edo lana egiteko ereagaitik? Hainbat arlotan ikusi daikegu hori.

Gizakiak bere lanak ondo egiten dituanean, goraipatu egiten dogu eta arretaz, erantzukizunez, jokatu dauala esan ohi dogu. Txarto egiten dauanean, kexatu egiten gara eta jokaeraz aldatzeko eskatzen deutsagu, jakin badakigulako zein lan egin behar dauan, zelako erantzukizuna dauan.

Hau egin ondoren, lagundu deiela katekisteak umeei, etxean, zein ikastetxean zein kalean zein lagunekin, euren lanak zeintzuk dirán ikusten: arretaz egin behar dabez lan horreek, erantzukizunez. Zer gertatzen da lanak ondo egin eta eginkizunak ondo beteten dabezanean? Eta zer gertatzen da behar dan lez egiten ez dabezanean?

Umearen liburuko orrialde horretan bertan, Ñire lan eta erantzukizunak izenburuagaz, puzzle baten zatiak ikusi daitekez marrazkian. Umeek idatzi dagiela zati bakoitzean eurek dabezan lanak eta erantzukizunak. Gero margotu egin daikeez.

Marrazki horren azpian, hamar gauza ikusi daitekez marraztuta. Ume bakoitzak aukeratu dagiala bat, eta esan deiela taldekideei zeintzuk izan dirán gauza hori egiten saiatu eta arretaz lan egin dabenak.

2. Jainkoaren Hitza Gai honetarako San Mateoren liburuko zati bat hartu dogu. Talentuen parabolea kontatzen dau Jesusek. Umearen liburuko 47. orrialdean dogu.

Jesusek parábola hau kontatu eutsen ikasleei: Jaungoikoaren erregetzagaz, atzerrira urten behar izan eban gizonagaz lez gertatzen da. Bere morroiei dei egin eta ondasunak itzi eutsezan: bati bost talentu, beste bati bi eta besteari bat, bakoitzari bere trebetasunaren arabera. Gero, alde egin eban.

-72-

Bost talentu hartu ebazanak inbertitu egin ebazan eta beste bost irabazi. Talentu bi hartu ebazanak, beste bi irabazi ebazan. Bat bakarra hartu ebanak, ostera, lurrean zuloa egin eta bertan gorde eban nagusiaren dirua.

Handik denpora askora, etorri zan nagusia eta morroiei kontuak hartzen hasi jaken. Aurreratu zan bost talentu hartu ebazana, eta esan eutson: -Jauna, bost talentu itzi zeunstazan; hona hemen beste bost nik irabaziak.

Nagusiak txalotu egin eban arretaz lan egin eban morroia.

Aurreratu zan talentu bi hartu ebazana eta esan eutson: —Jauna, talentu bi emon zeunstazan; hona hemen beste bi nik irabaziak.

Morroi hau ere txalotu egin eban nagusiak.

Etorri zan talentu bakarra hartu ebana, eta esan eban: -Jauna, banekian gizon zorrotza zarana, erein ez dozun lekuan batu gura dozuna. Bildur izan nintzan eta lurrean ezkutatu neban zure talentua. Hona zure dirua!

Nagusiak hasarre egin eutson morroi alperrari, erantzukizunez lanik egin ez ebalako.

Mateo 25, 14-30 Jakinazo deiela katekisteak umeei talentua dirutza haundia zalá (20 urte lan eginda irabazi eitekeana, gitxi gorabehera). Parábola honetan talentua sinbolikoa da. Jaungoikoak bakoitzari emoten deutsozan gaitasun eta ahalmenak dirá: adimena, sentiberatasuna, lan egiteko eta maitatzeko gaitasuna... Geure lanak egiteko behar doguzan tresnak emoten deuskuz Jaungoikoak. Horreei esker, ikasi, maitatu, lagundu, mundu hobea egin, komunikatu, besteen bizitza atsegin bihurtu... eta holakoak egin daikeguz.

Parábola ulertu ondoren, antzezteko, antzerkitxoa egiteko esan deikie katekisteak umeei. Horretarako, pertsonaien eginkizunak banatu daikez umeen artean.

3. Barruratzea eta sakontzea Irudimena eta kontenplazinoa lantzeko ariketea egingo dogu. Itxi beiez umeek begiak, isil-isilik geldituz. Katekisteak esan dagiala poliki-poliki: Ikusi dagigun Jaungoikoa gutako bakoitzari gaitasunak eta ahalmenak emoten, guk arretaz landu dagiguzan. Jaungoikoak adimena emon deusku, ikasteko eta jakiteko; bíhotza emon deusku, maitatzeko, lagunak egiteko; berbea emon deusku, geure pentsamendua alkarri eta Jaungoikoari berari aditzera emoteko, eta kantatzeko; irribarrea emon deusku, geure poza azaltzeko; ikusmena emon deusku, munduko edertasunak begiztatzeko; eskuak emon deuskuz, laguntzeko eta erdibanatzeko, lan egin eta mundua eraldatzeko.

Eskatu beie katekisteak umeei, adierazo dagiezala Jaungoikoak emondako beste ahalmen eta errealitate batzuk ere. Umearen liburuko 48. orrialdean, "tresna-kaxa" dago; kolorezko paperez forratzekoa da. Kaxa barman "sartu dagizala" bakoitzak berak dituan gaitasun eta trebetasunak, dañen zerbitzurako dituala oharturik.

-73-

Zatoze ospatzera

4. Fede adierazpena Egiteko: Umearen liburuko 49. orrialdean, ordulari-esferea ikusi daiteke; jarri dagiala bakoitzak gustokoen dauan ordua, eta esan dagiala zer egin behar izaten dauan, zein erantzukizun dauan, ordu horretan. Orrialde horretan bertan, asteko agendea dau; idatzi dagiala bakoitzak asteko egun bakoitzean dituan eginkizunak: etxean, ikastetxean, lagunekin... "Asteko 単ire eginkizunen agendea" da umearentzat.

Otoitz egiteko: Otoitz egiteko gai eta era desbardinak erabili daikeguz orain: Jaungoikoa goratu, emon deuskuzan gaitasun eta ahalmenengaitik; Jaungoikoari eskerrak emon, gugan jarri dauan konfiantzagaitik eta gu zaintzen gaituenengaitik; laguntza eskatu, geure eginkizunak arretaz eta pozik bete dagiguzan.

Eskuetara begiratuz, begiak, bihotza, e.a. erakutsiz egiten dogu otoitza.

Katekisteak hasi daike otoitza, bere eskuetara begiratuz eta esanez: "Jaungoiko Aita, eskuengaitik goresten zaitugu". "Eskerrak emoten deutsuguz, eskuekin lagundu daikegulako, erdibanatu, marraztu, idatzi, zerua erakutsi...". "Aita Jaungoikoa, lagundu eiguzu danak ondo hartzen, danekin alkarbanatzen, eskua danei luzatzen".

Ondoren, otoitz egiteko esango deutse umeei, beste gaitasun batzuk hartuz: berbetea, adimena, bihotza...

Azkenik, danek batera irakurri daikee umearen liburuko 48. orrialdean dagoan otoitz hau: "Jaungoiko Aita, gauza zoragarriak oparitu deuskuzuz: pentsatu eta ikasi ahal izatea, maitatu eta berba egin ahal izatea, lan egin eta alkarbanatu ahal izatea. Tresna zoragarriak doguz: adimena, bihotza, eskuak, begiak. Eskerrik asko, Jaungoiko Aita. Egizu izan gaitezala arretatsu, gauzak ondo eginez, eguneroko eginkizunak ondo betez".

Abesteko: Une honetan, Eskerrak bihotzetik (J. Zugasti, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded) abestu daiteke. Guztietan guri on egin deuskula eta, horregaitik, etenbarik eta leku guztietan, zeru-lurretan, eskerrak emotea jagokula ikusiazoten deusku.

Beste hau ere abestu daiteke: Eskerrak, Jauna (Herrikoia, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded) edo besteren bat, egin deuskuzan dohainengaitik Jaungoikoari eskerrak emonez.

-74-

8. Lanak egiteko erantzukizuna

5. Jakiteko Umeak "arduratsu" izatea zer dan konturatu daitezala gura dogu. Umearen liburuko 50. orrialdean, talentuen parabolea egokitzen dauan kontakizuna eskeintzen dogu: Uri irribarretsua. Umeek kontakizuna irakurri dagiela eta, amaitzean, berba egin dagiela euren artean, ardurea edo erantzukizuna zer dan esateko, definitzeko. Definizinoa laburra izango da. Definizino horretan danak bat etortean, idatzi dagiela ume guztiek definizino hori euren liburuan, "Ba al dakizu hau...?" sailean.

Uri irribarretsua Ba ei zan gizon bat oso alaia, bizi-pozaz gainezka egoana. Behinola, hurreratu ei zan jolasean ebizan neskato bi eta mutiko batengana. Eta eurekin berbetan jardun ondoren, ume bakoitzari milaka irribarre oparitu eutson, jente artean banatzeko. Begoñari ehun mila imbarre emon eutson; Joni laurogei mila eta Edurneri berrogeita hamar mila.

Joan ei zan etxera Begoña eta etxeko guztien bizitza pozez bete eban: aitita-amamak, gurasoak, nebak eta ahizpak... Danak poz-pozik jarri ebazan eta irribarrez, Begoñak irribarreak banatzen zituan eta. Etxe osoa alaitasunez bete zan. Eta etxea ez ezik, baita auzo osoa ere, Begoñak han ziharduan eta, gizonak emondako irribarreak banatu eta banatu.

Jonek ere beti aurpegi irribarretsua ei eban. Lagunek irribarreak eskatu ei eutsoezan eta irribarre ugari azaltzen zan dañen aurpegietan. Jon ikastolatik etxera etortean, irribarrea eroian beti aurpegian. Haregaz kurutzatzean, jente guztia ere irribarrez jarten zan bat batean. Eta holán, uri haretako kaleak eta etxeak jente alai, bihozkor eta atseginez bete ziran. Ikastetxean ere, irakasleak irribarrez ei egozan. Ez zan ezelango aurpegi txarrik ikusten. Inguruetako zuhaitzetan geratzen ziran txoriek ere alaiago kantatzen ei eben.

Edurne, barriz, bildur izan zan, gizon harek emondako irribarreak ahituko, gastatuko, ote jakozan, eta etxeko armairuko kajoian gorde ebazan.

Hiru hilabeteren buruan, hiru umeei irribarreak oparitu eutsezan gizon ha itzuli ei zan uri haretara, zer egin eben eta zelan banatu ebezan ikustera. Entzun eutson arretaz Begoñari zer egin eban esaten, eta txalotu egin eban, Begoñak banatutako ehun mila irribarre hareek miloeka irribarre sortuazo eben eta pertsona askoren aurpegietan. Horixe bera egin eban Jonek: berak banatutako laurogei mila irribarreek ehunka mila irribarre sortuazo eban pertsona askoren aurpegietan.

Edurne berbetan hasi zanean, neskatoa guztiz kezkatuta egoala ikusi eban gizonak. Edurnek esan eutson bildur izan zalá irribarreak gastatuko ote jakozan eta gorde egin ebazala, gizon hari, etortean, itzuli ahal izateko. Gizonak ez eutson errietan egin Edurneri, baina argijakinazo eutson irribarreak ez dirala gastatzen, eta, ostera, ugaritu egiten dirala banatzen doguzanean, besteei poza emoten saiatzen gara-75-

Zatoze ospatzera nean. Edurne lasaitu egin ei zan eta inoiz ez bezalako irribarrea atara jakon, eta danei irribarreak banatzen hasi zan.

Uri haretako bizilagunek uriari izena aldatzeko eskatu eben, eta aurrerantzean URI IRRIBARRETSUA deitzeko.

Ba al dakizu hau...? da.

Ardurea izatea.

V—

I 6. Iradokizunak

• Idatz-bideo etxeak argitaratutako Bideoparabolak bildumako Talentuen parábola ikusi daiteke.

• Galdetu etxean ze eginkizun beteten dodan ondo eta zein egin daikedan hobeto.

• Esan umeei etxean etxekoekin otoitz egiteko, Jaungoikoari eskerrak emonez.

-76-

9- Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza

9 Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza I. GAIA KOKATZEKO Alkarregaz bizitzearen alderdiak ugaltzen eta zabaltzen dihardue adin honetako umeek.

Geroz eta jente gehiagogaz dabez hartuemonak. Senitartean eta ikastetxean dabez eguneroko hartuemon eta alkarbizitzarako aukera gehienak.

Halan ere, beste esparru batzuetan ere hasiak dabez hartuemonak: auzokideekin, lagunekin, herriko zein uriko beste biztanle batzuekin, oporraldietan ikusten dabezan lagunekin, e.a.

Badakigu ume guztiek ez dabezala hartuemonetarako erreztasun eta gaitasun berberak.

Baleiteke katekesi taldeetan, hartuemonetarako zailtasun bereziak dabezan umeak azaltzea.

Kontuan izan beharko dogu hori.

1. Mezua Alkarregaz bizi gaitezan, alkarregaz hartuemonak izan dagiguzan sortuazo gaitu Jaungoikoak, eta holĂĄn pertsonak izanez hazi gaitezan eta aurrera egin dagigun. Era askotako pertsonekin izan ebazan hartuemonak Jesusek. Danei harrera ona egin eutsen, alaitasuna eta bizi-poza emon eutsen; Aita beraren seme-alaba izanez bizitzen irakatsi eutsen. Jesusen antzera gura dogu guk ere, bere lagun garanok, hartuemona izan danekin.

2. Helburuak • Pertsonekin hartuemona izatea eta alkarregaz bizitzen jakitea zein gauza ederra dan ikusi. • Besteekazko hartuemonetan eta alkarbizitzan Jesusen lagunei jagokezan jarrerak eta jokaerak hartzen ikasi.

-77-

Zatoze ospatzera H. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Ikusiazo beie katekisteak umeei danok dogula pertsona askogaz hartuemonak izatearen esperientzia. Horreetako batzuekin, geure seintartekoekin, hartuemon estuak doguz; beste batzuekin, ez dogu halako hartuemon esturik. Esate baterako, dendara zeozer erostera goazanean, dendariagaz dogun hartuemona ez da izaten, gehienetan, oso haundia.

Katekisteak eta umeek, alkarregaz berba eginez, begiratu dagiela zelako hartuemonak izan ohi dabezan edozein egunetan. Senide arteko hartuemonak izan daitekez, auzokoen artekoak, lanekoak, jolasekoak. Etxean, ikastetxean, kalean, dendan, autobusean, katekesian, e.a. izaten dirán hartuemonak. Hartuemon estuak doguzan lagunei buruz asko jakiten dogu, eta eurek ere bai gurí buruz. Hartuemon txikiak doguzan pertsonei buruz ez dogu hainbeste jakiten, ezta eurek ere guri buruz.

Alkarrizketa horren ondoren, idatziz azalduko dabe umeek zelako hartuemonak dabezan eurek gainerako pertsonekin, umearen liburuko 52. orrialdean dagoan ariketea eginez. Hartuemon horreek estuak dirán ala ez adierazo behar dabe. Horretarako, zirkulu zentrokideetan idatzi behar dabe: erdi-erdikoan, nork bere izena. Honen hurrengoan, hartuemonik haundieneko dituan pertsonen izenak: gurasoak, senideak... Hurrengoan, hain hartuemon haundikoak ez dituanenak: lagunen, irakasleen, ikaskideen... izenak. Erdikotik urrinen dagoan zirkuluan, hartuemonik txikieneko pertsonak zeintzuk dirán idatziko dabe: autobus-gidaria, zirkulazino-guardia, kalean ikusten doguzan pertsonak...

Guztiz garrantzitsua da pertsona guztiekin hartuemon ona izatea. Itaundu beie katekisteak umeei zein ezaugarrik, zein jarrerak errazten daben besteekin hartuemon ona izatea. Ze ondorio dakar familian, ikastetxean, lagunekin, irakasleekin, ikaskideekin... alkarbizitza ona eta hartuemon ona izateak? Eta ze ondorio dakar alkarbizitza eta hartuemon desegokia izateak?

Umearen liburuko 53. orrialdean, besteekazko hartuemonetan ze ondorio on eta ze ondorio txar izan daitekeen idazteko tartea dago. Frutuak eta ostoak dituan zuhaitza dago Hartuemon onak doguzanean dinoan alderdian. Idatzi dagiela umeek, zuhaitz honen ondoan, hartuemon onek dakarrezan frutu onak.

Beste alderdian frutu bako kaktus bat ikusi daiteke. Hartuemon txarrak doguzanean dago idatzita aldamenean. Idatzi dagiela umeek hartuemon txarrak izatearen ondorenak.

Alderdi bietan lauki baña ere badago; egunkari edo aldizkariren batetik hartutako argazkiak itsatsiko dabez umeek lauki horreetan, batean hartuemon onak eta bestean hartuemon txarrak azaltzen dabezan argazkiak.

2. Jaungoikoaren Berbea Jakinazo deiela katekisteak, irakurriko dogun testua ez dagoala Ebanjelioak izeneko liburuetan, San Paulok Kolosa uriko kristau alkarteari idatzi ei eutson gutunean baino.

-78-

9. Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza Aholkuak emoten deutsez kristau alkarteko kideei, euren arteko hartuemonak onak izan daitezan zer egin esanez. Umearen liburuko 54. orrialdean irakurri daikegu: Jaungoikoak maitatu eta bere herri santu izateko aukeratu zaituenez gero, jantzi zaiteze bihozberatasunez, ontasunez, apaltasunez, otzantasunez, pazientziaz. Izan eroapen oneko alkarregaz eta parkatu batak besteari, inork inoren aurka zerbait baleu. Jaunak parkatu eutsuen lez, parkatu zuek ere alkarri. Eta guztien gainetik, jantzi zaiteze maitasunez, hau da-ta álkartasun betearen lokarria.

Kristoren bakea izan bedi nagusi zuen bihotzetan, horretara deitu zaitue-ta Jaungoikoak gorputz batean alkartuz. Eta izan zaiteze esker oneko.

Bizi bedi aparo zuengan Kristoren mezua. Irakatsi eta zentzatuazo alkar jakinduria osoz. Kantatu Jaungoikoari esker onez. Eta esaten edo egiten dozuen guztia, egizue Jesús Jaunaren izenean, Honen bidez Jaungoiko Aitari eskerrak emonez.

Kolosarrei3, 12-17 Testuaren esangurea ulertzen lagunduko deutse katekisteak umeei. Talde bera osotzen dogu, Jesusi jarraitzen deutsoenen taldea. Hartuemon onak izan behar doguz alkarregaz, adiskide eran alkarregaz lan eginez, norberekeria gaindituz.

Ezin gara ñor bere aldetik ibili, ñor bere kabuz; enbor bereko adarrak garaia sentitu behar dogu, zuhaitz bera egiten dogula. Jesús da enborra, Berak laguntzen deusku alkarregaz bat eginik irauten. Gutako bakoitza zuhaitz horretako zati eta kide dala sentituz, bakoitzak ze jarrera eta jokaera izan behar dauan irakatsi deusku San Paulok testu honetan. Alkar animatzeko, alkarri irakasteko esan deusku, ezin dau-ta inork fruturik emon besteengandik bereizita. Jaungoikoari esker onez eta bihotzez kantatzeko esan deusku. Zorion haundi eta pozgarria da Jesusen taldeko izan ahal izatea. Eta poz hori ezin dogu gordeta euki.

Esan beie katekisteak umeei, idazteko euren liburuko 55. orrialdean, Frutua emoteko izenburupean, Bibliako testuan azaldu dirán jarrera onak. Jarrerarik nagusiena MAITASUNA da, hizki haunditan idatzia; gainerakoak beste honeek dirá: bihozberatasuna, ontasuna, apaltasuna, otzantasuna, pazientzia, parkamena. Idatzi dagiezala umeek berba honeek lauki zurietan. Euren esangurea ez badakie, saiatu dañen artean bilatzen.

3. Barruratzea eta sakontzea Inguruan doguzan eta era batera zein bestera gugaz hartuemonean dirán pertsonak eta guk alkar ondo eroaten saiatu behar dogula ikusiazo behar deutsegu umeei. Besteengandik desbardina da bakoitza; nork bere ahalmenak eta bere mugak ditu. Alkarren beharra dogu danok. Alkar ulertzen, alkarregaz lan egiten, pazientzia izaten, parkatzen, alkar egiaz maitatzen... saiatuz gero, talde bikaina egin ahal izango genduke.

Barruratzen laguntzeko, ipuin bat eskeintzen dogu umearen liburuko 55. orrialdean, Ortzadarra, kolore-ekipoa deitua.

Zatoze ospatzera Ortzadarra, kolore-ekipoa Behin batean, batzuk besteekin borrokan hasi ei ziran koloreak. Kolore bakoitzak, gainerako koloreak baino haundiagoa izan nahi eban. Berdeak inoan bera zalá biziaren eta itxaropenaren kolorea eta naturan zabalduena. Urdinak inoan bere esana egin behar ebela danek, ura, zerua, itsasoa, eta bakea urdin-kolorekoak ziralako. Horiak ez eban besteak baino txikiago izan gura, alaitasunaren, eguzkiaren eta bizitasunaren kolorea zalako. Laranja-kolorea danei bultzaka hasi zan, aurrenaurrena jarteko, osasunaren, bitaminen eta indarraren kolorea zala-ta; entzun, bestela, zer dinoen laranjek, mangoek, papaia-frutuek, azenarioek eta kalabazek. Kolore gorriak, barriz, lehen lekua gura eban beretzat, indarra, ausardia, suharra eta suaren kolorea zalako. Azkenik, moreak ere berba egin eban, lehenengoa berak izan behar ebala esanez; izan ere, isiltasunaren, hausnarketearen, gogoeta sakonaren eta otoitzaren kolorea zan.

Begira ei egoan euria zelan ziharduen koloreek eztabaidan, eta gogotik botaten hasi ei zen. Koloreek alkar hartu eben eta bat egin ziran. Atertu ebanean, ortzadar moduan zabaldu ziran koloreak, eta orduantxe ohartu ei ziran zein eder zan bakoitza eta danak bateratuta.

Komentau dagiela katekisteak eta umeek ipuin hau, zer esan gura dauan ataraten saiatuz. Galdetu deiela katekisteak gero, zein kolore dauan ume bakoitzak nahiago eta zergaitik.

Kolore-ekipoa egin behar dabela esango deutse gero: ortzadarra egin behar dabela.

Aukeratu dagiala bakoitzak zein kolore izan gura dauan, eta esan: "Kolore berdea naz ni; pozik nago biziaren eta itxaropenaren kolorea nazalako, baina ez naz bakarra, ezta garrantzitsuena ere. Gustatzen jat ortzadarreko koloreetako bat izatea. Hori da garrantzitsuena".

Eta holán ume guztiek, kolore bakoitza irudikatuz. Hauxe da, umearen liburuko 56. orrialdean dagoan taldearen ortzadarra.

4. Fede adierazpena i |—.

Otoitz egiteko:

Gogoratuazo deiela katekisteak umeei San Paulok Kolosako kristinauei esan deutsena: eskerrak emon behar doguzala, Jesusen lagun garanok talde bera, alkarte bera egiten dogulako. Danok doguz geure ahalmenak, gauzak ondo joan daitezan danei laguntzeko: etxekoei, lagunei, ikasgelakoei, e.a. Esan deiela pentsatzeko ze ahalmen, ze ezaugarri emon deutsen Jaungoikoak. Batek esan daike: niri Jaungoikoak alai izatea emon deust; beste batek: niri parkatzeko erreztasuna; beste batek: niri adimena, pazientzia, e.a. Bakoitzak esan ahala, danek erantzun dagiela: "Eskerrik asko, Jaungoiko Aita, alaitasunagaitik...".

—' j — J \\ «'

- 80 -

9- Alkarregaz bizi eta hartuemonak izatearen poza Abesteko: Esan deiela katekisteak umeei maitasuna dala kolorerik garrantzitsuena alkarregaz bizi ahal izateko, alkarbizitzarako. Une honetan abestu daikee: Maitasuna dan lekuan Q. Madurga; erderaz: Donde hay caridad, S. Pablo Argitaletxed), edo antzeko besteren bat.

Egiteko: Umearen liburuko 56. orrialdean, talde-jarduera baten argazkia ikusi daiteke.

Argazkiaren aldamenean idatzi dagiela umeek egin izan daben talde-ekintzaren bati buruzko esperientzia.

5. Jakiteko 56. orrialde berean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, bizikidetza errezten daben berbak aurkituko dabez. Inguruan, barriz, aurkako esangurea daben berba antonimoak.

Berba guztiak irakurri eta euren esanahia taldean komentatu ondoren, lotu dagiela berba bakoitza bere aurkako edo antonimoagaz.

Ba al dakizu hau...? • Apaltasuna, ontasuna, maitasuna, parkamena, otzantasuna, pazientzia... pertsonen arteko hartuemonak eta alkarbizitza errezten daben jarrerak adierazoten dabezan berbak dirå; • eta gorrotoa, ezinegona, gaiztakeria, hasarrea, mendekua, harrokeria eta holako berbek alderantzizko esanahia dabe, eta pertsonen arteko hartuemonak eta alkarbizitza zaildu egiten daben jarrerei jagokez.

Lotu egizu berba bakoitza bere aurkakoagaz, antonimoagaz.

Apaltasuna

Gorrotoa

Ontasuna

Ezinegona

Maitasuna

Gaiztakeria

Parkamena

Hasarrea

Otzantasuna

Mendekua

Pazientzia

Harrokeria

-81 -

Zatoze ospatzera

6. Iradokizunak • Egin etxean ñire "senitartearen ortzadarra". Itaundu deieela umeek euren guraso, senide eta gainerakoei ze jarrera eta bertute edo onbide dan beharrezko familian alkarbizitza ona eta pozgarria izan daiten. Margotu dagiela kartulina batean ortzadarra, eta idatzi dagiela kolore bakoitzaren gainean etxekoek erantzun deutseena. Egun batzuetan, eskegi dagiela kartulina margotua etxeko lekuren batean, danek ikusi dagien.

• Lankidetza bultzatzeko, honako ekintza hau egin daiteke: banatu umeen artean paperetan idatzitako hizki batzuk, hartuemon onak eta bizikidetza errezten daben jarreren izenak osotzeko balio dabenak. Berba horreetako batzuk aitatu dirá "Ba al dakizu hau...?" ataleko azalpenetan. Bakoitzak hartu dituan berbak besteekin alkarbanatuz, osatu dagiezala dañen artean berba horreek.

• Ahal izan ezkero, domekako Eukaristiarako eskeintzekin batera, aurkeztu dagiezala umeek 56. orrialdean kontatu dabezan talde-esperientziak.

- 82 -

Guretzat, katekistontzat: Jesusen pazkoa ospatu eta bizi

Guretzat, katekistontzat JESUSEN PAZKOA OSPATU ETA BIZI Heriotzatik bizira igaro Kristau fedearen baieztapen nagusia, Pedrok, Mendekosteko esperientziaren ondoren, behin eta barriro oihukatua, honako hau da: "Jaungoikoak biztu egin dau zuek habetik zintzilik hil zenduen Jesús".

Heriotzaren loturatik biztueran lortutako biziaren askatasunera igarotzea da Pazkoa.

Jaungoiko biziemoilearen egintza berezia izan zan Jesusen igarotze hori.

Mila eta berrehun urte lehenago, hebrearrek bizi eta ospatu eben lehenengo pazkoa: Egipton esklabo izatetik, Jaungoikoak bere herri sortubarriari agindutako Lurraldean aske izatera igarotzea izan zan. Orain, Jesusen biztuereagaz behin betiko Pazkoaldia hasi da.

Ez eban Jesusek biztu bere burua, Jaungoiko Aitak biztu eban heriotzatik, beste era bateko bizia emonez, betea eta betierekoa. Holán biztuz, Jesusi arrazoi emon eutson Jaungoikoak.

Sakramentuak, batez ere Eukaristia, ospatzean eta kristau ospakizun guztietan, Kristo biztua dago eta berak jarduten dau. Halan ere, kristinauok Aste Santuan ospatzen eta bizitzen dogu indar bereziz Jesusen Pazkoa, heriotzatik Bizira igarotzea. Hiru ekitalditan ospatu ohi dogu Pazkoa: Jesusen afaria eta agindu barría gogoratuz eta ospatzean, Jesusen nekaldia eta heriotza gogoratzean eta biztuerea ospatzean.

I. O n eginez igaro zan Alde guztietan on eginez igaro zan Jesús Palestinako bideetan zehar, osasuna, hau da, Jaungoikoaren salbamena, emonez. "Jaungoikoak Jesús Nazaretarra zuen aurrean sinisgarri egin eban, mirariak eta egintza ahaltsu eta harrigarriak harén eskuz eginez" (Eg 2, 22). Bizia hondatuta egoan lekuan, heriotza egoan lekuan, bizia loratuazoten ibili zan Jesús.

Pertsona askori lagundu eutson heriotzatik bizira igarotzen; gaixoalditik osasunera; pekatuaren morrontzapetik Aitak onartua izatearen esperientzia askatzailera; idolatriatik egiazko Jaungoikoa gurtzera. Pazko-seinaleak jarriz zeharkatu eban lurralde ha. Benetako bizitzari eskeinitako zerbitzu bihurtu eban bere bizitza.

Zatoze ospatzera II. Benetako presentzia eta egJazko zerbitzua, neurribarik Eguen Santuz, Eukaristia eratu eban Jesusek eta alkar maitatzeko agindu barría emon.

Gauza beraren alderdi biak dirá. Gure artean izateko era bi.

Ogia zatitzean nabarmentzen da Jesús bereekin dagoana. Ez da ideia edo agitasmo teoriko ederra izatea. Bere izate osoa emon eban Jesusek Afaria ospatzean eta bere ikasleei agindu hau emotean: "Egizue hau neure oroigarri". Giza historiako aldi orotan benetan dago Jesús beretarren artean, etenbako Pazkoa gertatuazoz, gizon-emakumeak bere indar salbatzailez inguratuz. Horregaitik, Eukaristia ospatzean, benetako Jesús eta Jesús osoa aurkitzen dogu. Jesús eta gu, sakramentuari esker, garaikide egiten gara.

Eguen Santuz, Jesusek agindu barría emon euskun. Aurretik, oinak garbitu eutsezan apostoluei, esklaboei egokien lana eginez. Lerroan azkena jarten da Jesús. Merezi dau Jesusek egindako oin-garbitze horri behin eta barriro begiratzea eta Jesusen zeinu txundigarri horrek gure barrua zirrara dagian iztea. "Munduan ziran heretarrak beti maitatu ebazalarik, azkenean bete-betean maitatu ebazan"(Jn 13, 1). Ikasbide emon nahi izan deutse Maisuak bere ikasleei: "Nik, Jauna etaMaisua nazan honek, zuei oinak garbitu badeutsuedaz, zuek ere garbitu oinak alkarri. Ikasbide emon deutsuet, zuek ere Nik zuekin bezalaxe jokatu dagizuen" (Jn 13, 14-15). Zerbitzu egiteko jarrerea ez dator bat goi-postuen bila ibilteaz.

Oinak garbitze horrek azaltzen deusku Jesusek bere ikasleei emoten deutsen agindu barriaren esangurea zein dan eta bere garrantzia zenbaterainokoa dan: "Agindu barría emoten deutsuet: maitatu dagizuela alkar. Nik maitatu zaituedan lez, maitatu zuek ere alkar. Honetan ikusiko dabe guztiek zuek ñire ikasle zareela: zuek alkar maite izatean " (Jn 13, 34-35).

Gose eta egarri dagozanengan, biluzik dagozanengan dago Jesús era berezian: "Ñire seniderik txikien honeetako edozeini egin zeuntsiena, Neuri egin zeunsten" (Mt 25, 40).

Historiako edozein unetan behartsu, ahul, babesgabe, zigorkatu... diranak, Jesús eurekin eta gugaz dañaren seinale/sakramentu dirá.

III. Gura izan ebalako emon eban bere burua: heriotzarako korridorean Jesusen bizitzako azken orduei begira, bere nekaldi eta heriotzari begira jarten gara Bariku Santuan.

Bizia, Egia, Maitasuna gogotik maite ebazan Jesusek. Baina guzurraren, gorrotoaren, ezinikusiaren indarrek bat egin eben Jesusen aurka, Jesús baino indartsuago zirala erakutsi guran. Eta "heriotzarako korridorean" sartu eben. Jesusen erantzuna ez zan ihes egitea izan, menperatu ezineko maitasunaren indarrez aurre egitea baino. Bere gorputzaz jabetu dirán oinaze eta sufrimenduen erdian, bere buruaren jabe da Jesús, ez jakoz eta arimeaz jabetu.

Gura izan ebalako emon eban Jesusek bere burua, askatasun osoz. Jesús ez zan bere hutsegite eta kalkulu txarren biktima hil, gizon eta emakume bakoitzari deutson maitasunaren biktima izan zan. Horregaitik ez eban inor hilez hil nahi izan, parkamena emonez baino: "Aita, parkatu egiezu, ez dakie-ta zertan diharduen" (Lk 23, 34).

-84-

Guretzat, katekistontzat: Jesusen pazkoa ospatu eta bizi Bariku Santua ez da Txarkeriaren eta Heriotzaren indarrak goratzeko eguna. Ez da "zein txarrak garan" azpimarratzeko eguna, Jesusen maitasuna oihukatzeko eguna baino; izaera barrirako bideak guretzat zabaltzeko, azkeneraino emon eban-ta bere burua. Jesús goratzeko eguna da, giza osoagazko maitasunez, bere burua emon eban eguna. Kurutzean ikusten da mugabako maitasunaz bere burua mugabarik emoteraino izan zalá leial.

Bariku Santua, orokorrean, Txarkeriaren indarraz, gaur egun ere miloeka biktima egiten daben injustiziaren eta sasijainkoen indarraz onartzeko eguna da. Baita, batez ere, Maitasunaren, Egiaren eta Jaungoikoari zor deutsagun benetako gurtza emotearen indar askatzailea gugan sendotzeko eguna da Bariku Santua. Pertsona askok emoten dau bere bizia, Kurutziltzatuaren izenean, askatasunez eta maitasunak eraginik, gaur egun heriotzarako korridorean dagoan hainbeste eta hainbeste senide egoera lazgarri horretatik atarateko.

IV. Jaungoiko Aitak biztu egin dau!

Sarritan entzun eta esan izan dogu: "Heriotza baino indartsuago da maitasuna". Jaungoikoak ezin eban maitasun leialez emondako bizia heriotzaren menpean isilduta eta hilobian ezkutatuta itzi.

Jaungoikoak Jesús biztu dauala, heriotzatik atara eta bizi betera goratu dauala oihukatzea da kristau izatea. Era horretara, Jesusek harrean eroan eban bizierea baieztatu eta goraipatu egin eban Aitak. Merezi dau Jesusen antzera, maitasunaren eraginez Aitari eta senideei begira, bizitzea.

Jesús, biztean, ez zan kurutzean hil aurreko bizitzara itzuli. Jesús ez zan "mundu honetako bizitzara" itzuli, Lázaro edo Jairoren alabea lez. Lazarok eta Jairoren alabeak hil egin behar izan eben gerora. Jesús bizi barrira biztu da, lege fisikoen aginduetara mugatuta ez dagoan bizira, heriotzarik izango ez dauan bizira.

Jesusen beraren ideietan eta jarraitzaileen oroimenean bizi dala esatea ez da nahiko.

Jesús biztuaren agerraldiei buruzko kontaerek horixe nabarmendu gura dabe: egiaz bizi dan Jesusegaz alkartzea eta egotea izan dabela testiguek; beste era batera, baina egiaz bizi dala, ez irudiz edo itxuraz.

Biztuereagaz izandako alkartzeari buruzko esperientzia ahal izan daben lez kontau izan deuskue testiguek. Izan daben esperientzia bereziaren barri emon gura izan deuskue, eta horrek euren bizitzak zelan aldatuazo ebazan adierazo, guk ere esperientzia hori izan dagigun eta aldaketa hori egin. Guk ere izan daikegu Biztuagaz gure bizitzak aldatuazoko dituan alkartzea. Gehiago esan behar da: fedez, Biztuagaz alkartze hori izaten ez badogu, ezin izango gara bere zinezko testigu izan.

Jesús hiltean, sakabanatu egin ziran bere ikasleak. Biztuagaz alkartzea izatean, batu egiten dirá, eliza bihurtzen dirá. Horixe bera gertatzen jaku gaur egun ere: Biztuaren inguruan batzen dan taldea da Eliza, Bizi barriaren testigu izatera mundu osora joateko agindua onartzen dauan taldea.

V. Gure pazkoa eta Gizadiaren Pazkoa Jesusen bizitzak, heriotzak eta biztuereak gure izatearen esanahia erakusten deuskue.

Honek ez dau esan gura guk ere Jesusek lez hil behar dogunik; gure izatea noruntz doan -85-

Zatoze ospatzera erakusten deusku. Merezi dau Jesús bizi izan zan lez bizitzea. Merezi dau on eginez igarotzea, Bera igaro zan lez. Merezi dau Gaitzari eta Guzurrari aurre egitea, eta morrontza eta heriotza dakarren sasijainkoak salatzea.

Kristau bakoitzagan gertatu behar dau Jesusen Pazkoak. Heriotzatik bizira igarotzen garaia sentitu behar dogu. Erromatarrei idatzi eutsen gutunean, bateoan Kristori lotu edo alkartu gintxakozala diño San Paulok. Gure pekatari-izatea kurutziltatuta eta hilda geratu zan bateoko uretan, eta on egiteko aske dirán pertsonak izatera birjaio ginan (ik. Erm 6, 311). Guzti hau emoten dogu aditzera, Pazkoa ospatzean bateoko aginduak barritzen doguzanean.

Munduaren Pazkoa egi bihurtu ahal izateko izan behar dau gure ahaleginak, Gizadia ere heriotzatik bizira igaroarazotea. Horregaitik, biztuerearen testiguek, eurei gertatu jakena adierazo ez ezik, entzuleei dei egiten deutse lehenbailehen bizieraz aldatzera, Jesusen bizierea onartzera. Eurak lan horretan konprometitu egiten dirá, eta Pazkoa gertatzea oztopatzen daben Gaitzaren eta Injustiziaren aurka borrokatzeak dakartsezan ondorenak onartu egiten dabez. Aitak Jesusengan agertu dauan proiektuaren arabera, Gizadia heriotza dakarren egoeretatik bizia loratuko dan egoerara igaroarazoten saiatzen dirá. Bizia adierazoten daben zeinuak egiteko konpromisoa hartzen dabe, hitzez emondako testigantzea sinisgarri gertatu daiten.

Prestaketa-bide luzea antolatu dau Elizeak Pazkorako: Garizumea. Berrogei egunez, kristinau bakoitza eta alkartea, arretaz saiatzen da kristinauari jagokon mailea hartu eta horretan irauteko, Pazkoa ospatzeko ondo prestatuta egon gaitezan. Danok, baita umeek ere, eurei legokiekeen eran, egin daikeguzan jardunak eskeintzen deuskuz: - otoitza, Jaungoikoagaz alkarrizketan jarri gaitezan; - bizitza neurritsua -penitentzia-, erosokeria, errazkeria, atseginkeria... gainditzen saiatu gaitezan eta fedea bizitzeko ahaleginari ihes egiteko tentazinoa menperatu dagigun; - geurea alkarbanatzea —limosnea-, gure bizitza jarrera solidarioz eroaten jakin dagigun eta gauza askoren jabe izateko irrikea baztartu.

-86-

Guretzat, katekistontzat: Jesusen pazkoa ospatu eta bizi Gogoeta eta alkarrizketarako - Zer esan gura dau guretzat Jaunaren Pazkoa bizi eta ospatzeak? Gure bizitzan ba al dogu heriotza adierazoten dauan egoeratik bizia adierazoten dauanera igarotzen dihardugula esateko seinalerik?

- Konturatu al gara zer esan gura dauan Garizumeak? Zer egin beharko genduke Pazkorako prestakeltaldia benetakoa izan daiten?

- Zer esan gura dau guretzat Eukaristia ospatu eta bizitzeak?

- Egin ete daikegu ezer gure parroki alkartean domekako Eukaristiaren ospakizuna dinamikoa eta bizkorgarria izan daiten?

- Zer esan gura dau guretzat Jesusen agindu barriak?

- Zer esaten deusku Jesusek bere burua maitasun sutsuz emoteak?

- Jaungoikoari leial izateak eta lagun hurkoaren zerbitzuan egoteak ze zailtasun eta trago txar dakarsku?

- Esan ete daikegu badogula Jesusen biztuereagaz alkartuta izanaren esperientzia?

- Zer esan gura dau guretzat bateoko aginduak barritzeak?

- Ikusgarri eta sinisgarri ete da guk, Jesusen biztueran sinisten dogunok, emoten dogun testigantzea?

-87-

10. Jesusi jarraitzeko prestatzen dihardugu

I. GAIA KOKATZEKO Kristau bizitzan prestaketa egokia eta geure jarreren azterketea egitea eskatzen dau Jesusi jarraitzeak; Jesusen jarraibidean barriro ere sartu beharra dogu. Garizumea dogu kristinauok geure jarrerak aztertzeko denporea eta, holán, Pazkoa -Jesusen behin betiko garaipena- ospatu eta bizitzeko prestatzen garan aldia.

Umeek badakiez egunero ibilten dabezan bideak: etxetik kalerako bidea, ikastetxeko bidea, parkeko edo parrokiako bidea, eguneroko joan-etorrietan egin ohi dabezan bideak.

Badakie beste bidé batzuk ere badirala, ez hain ohikoak, eta zailagoak; ondo prestatuta egon behar da bidé horreetan ibilteko. Pazkora garoazan bidea, Garizumea, dogu bidé berezi horreetako bat; ondo prestatuta egon behar da bidé horreetan ibilteko.

Ikusi dagigun alkarregaz zer behar dogun kristinauok prestaketaldi honetan hobeto ibilteko, geure jarreren azterketea egiteko eta, ondorioz, Jesusen garaipena, geure salbamena, bete-betean ospatu eta bizi ahal izateko.

1. Mezua Jesusen jarraibidean ibilteko, bihurtzera edo konbertitzera, geure bizierea aldatzera, gizon eta emakume barri izatera dei egiten deusku Elizeak, itsatsi jakuzan jarrera zaharkituak astinduz. Hitz batean, bihozbarritzera, neurritsuago biziz, Jaungoikoari otoitz eginez eta geurea behartsuekin banatuz.

• Garizumea bihozbarritzeko sasoia, Pazkorako bidea, dala ikusi.

• Bidé hori hobeto egiteko konpromiso zehatzak hartu.

-89-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Danok ibili ohi dogu egunero bidé bat baino gehiago. Gehienetan bidé berberak. Danok dogu horren esperientzia. Halan ere, beti izaten dirá beste bideren batzuk ere helmuga berera iristeko.

Umearen liburuko 58. orrialdean bide-planoa ikusi daiteke: bideak kurutzatu egiten dirá eta leku desbardinetara doaz. Mendira doan bidea mendizaleari erakusteko eskatuko deutse katekisteak umeei. Argazki bi ere agertzen dirá: batean, mendizaleak mendirako bidean ikusi daikeguz; bestean, ikastetxetik etxera doazan umeak. Argazki honeei begira, bidé desbardin eta garrantzi desbardineko asko dagoala ohartu behar dabe umeek. Bidé desbardin asko dala eta bidé horreetan ibilteko prestatu egin behar dogula irakatsiko deutse katekisteak umeei orrialde honetako eta hurrengoko lagungarriez baliatuz.

Alkarrizketea hasteko, honako itaun hau egin daike: Zer egin ohi dogu txango baterako edo opor-lekurako bidea hasi aurretik? Umearen liburuko 59. orrialdean, garrantzi desbardineko hamazazpi gauza aurkituko dabez umeek, mendira egingo dogun txangorako.

Bidé hori egiteko beharrezkoen izango dabezan hiru gauzak biribilean batzeko esango deutse katekisteak. Bakoitzak batu dauzanak ikusi eta komentau taldean, eta ikusi ze gauza aukeratu daben gehien.

Alkarrizketan sakontzen lagundu deikeoe katekisteari honako itaun honeek: ze gauzak erakusten deusku ondoen ñora goazan?, zeintzuk dirá biderako gauzarik beharrezkoenak?, ze jarrera da egokia helmugara iristeko?, ze eragozpen aurkitu daikegu?, zerk errezten deusku bidean ibiltea? Idatzi dagiezala umeek erantzunak euren liburuan, gauzen oinean.

Itaundu deiela katekisteak umeei zertan dirán desbardinak astean zehar egunero egin ohi doguzan bideak eta hain ondo ezagutzen ez doguzan bideak, mendiko txangoa egiteko bidea, esate baterako. Seguruenez, honako alde hau berehala ikusiko dogu: eguneroko bidea ia pentsatu barik, ia ezertarako prestatu barik, buruz egiten dogula. Beste bidea egiteko, ostera, arreta haundiagoa jarri eta eginahal haundiagoa egin behar dogula, hobeto prestatu.

Alkarrizketan sakonduz, ikusiazo deiela katekisteak umeei antzerako zerbait gertatzen jakula kristinauoi Jesusen jarraibidean ibilteko. Pazkoa ospatzeko prestatzen dihardugularik, Jesusen jarraibidean garrantzitsuena zer dan konturatzen saiatzen gara, kristinauari jagokonez bizitzeko beharrezkoak dirán jarrerak berreskuratuz. Pazkora daroan bidea ez da egunerokoa, ezin dogu arreta barik egin. Ibilbide barría da beti, eta eginahalak egin behar doguz bidé horretan aurrera egiteko. Esan umeei, euren liburuko 59. orrialdean mendira txangoa egiteko gauzarik beharrezkoenak aukeratu dabezan lez, horixe bera egin behar dogula Jesusen jarraibidean ibilteko. Zer dogu beharrezko, Jesusen jarraibidean benetan aurrera egin ahal izateko? Idatzi beiez erantzunak argazkiko laukietan.

-90-

10. Jesusi jarraitzeko prestatzen dihardugu

2. Jaungoikoaren Berbea Jaungoikoaren Berbea entzuteko deia egingo deutse katekisteak umeei, Pazkorako prestaketa-bidean zer egin behar dogun ikusten lagunduko deusku-ta: otoitz eginez, sakrifizioak eginez, erruki-egintzak eginez (limosnea emonez). Irakurri astiro-astiro umearen liburuko 60. orrialdean datozan testuak: Limosna egitean, ez ibili danek ikusteko eran... jenteak txalotu zagiezan; ez bei jakin zure ezkerrak zer egiten dauan zure eskumeak; bolán, zure limosna ezkutuan geldituko da, eta ezkutuan ere ikusten dau zure Aitak emongo deutsun ordaina.

Otoitz egitean, ez egin itxurazaleek lez: gogoko dabe sinagogetan eta plazetan zutik otoitz egitea, jentearen agerian. Benetan dinotsuet: bartua dabe euren ordaina. Zu, ostera, otoitz egiteko, sartu zaitez zeure gelan, itxi atea eta egin otoitz ezkutuan dagoan zeure Aitari, eta ezkutukoa ere ikusten dauan zeure Aitak emongo deutsu ordaina.

Barau egitean, ez agertu kopetilun, alai baino; eta ezkutukoa ere ikusten dauan zure Aitak emongo deutsu ordaina.

Ik. San Mateoren liburuko 6. kapitulua Itaundu beie katekisteak umeei, irakurri daben horretan zer iruditu jaken ikusgarrien eta zer esan gura deuskun Jesusek. Garrantzitsuena, zintzo jokatzera bultzatzen gaituana, barruko jarrerea, ez besteen aurrean agerian jarten daña, dala ikusten lagunduko deutse.

Honako itaun honeekin egin daike alkarrizketea: Ze hiru aholku emoten deutse Jesusek bere jarraitzaileei? Zelan diño Jesusek egin behar dogula otoitz, limosna eta baraua?

Garrantzitsua ete da ekintza horreek egitean jentea konturatzea? Zergaitik?

3. Barruratzea eta sakontzea Umearen liburuko 61. orrialdean, argazkietan, ume batzuk eta heldu batzuk ikusi daitekez otoitzean, bakarka eta taldean; azpian Jesusen hitzok datoz: "Otoitz egitean ez jardun esan eta esan, Jaungoikoak berba-jarioari esker entzungo deutsela usté dabenen antzera. Zuek egin otoitz holán: Gure Aita...".

Maite ñauan Jaungoiko Aitagan sinistea, Bera gorestea da, usté onez Berari otoitz egitea, Jesusek erakutsi lez. Noiz eta zelan egiten eban otoitz Jesusek? Askotan: Aitari eskerrak emoteko, gaixoren bat sendatu aurretik, gauez bakarrik joaten zanean, Jerusalemeko tenpluan eta sinagogan, Azken Afarikoan, Getsemaniko baratzan... Eta beti usté osoa bere Aitagan jarririk.

Noiz eta zelan egin behar dogu guk otoitz? Ekin beio katekisteak alkarrizketeari: Jaungoikoaren aurrean jarri eta Berari hitz egitea da otoitz egitea, Berari bihotzean entzutea, geure bizitza Berari erakustea, Jesusek esan euskuna gogoratzea... Zelan egin behar dogu, -91 -

Zatoze ospatzera beraz, otoitz? Egiten al dogu egunean zehar noizbait otoitz? Ba al dakigu Jaungoikoari hitz egiten, lagunari lez, geure berbak esanez? Pentsatu eta idatzi dagiela gero liburuan, Garizuman zehar noiz eta zelan egingo daben otoitz, baita bizitzako beste une batzuetan ere, kristinauari jagokonez.

Umearen liburuko 61. orrialdean, argazki-sail nahasi batean, errazkerian bizitzea, gutizia ugari izatea, norberekeria, nagikeria eta holakoak dagoz irudikatuta. Esan dagiela umeek zein gutizia edo kapritxo izaten daben gehienbat. Ondoren, ikusiazo deiela katekisteak umeei zer dan Jesusek gura dauan lez gaur egun barau egitea, eta ze barau egin dakieen eurek eguneroko bizitzan: etxean, ikastetxean, kalean. Idatzi dagiela liburuan.

Azkenik, komentatu dagiala katekisteak 62. orrialdeko argazkia: etorkin-talde bat ikusi daiteke lerroan jarrita, harrera onaren zain. Zer da gaur egun limosna egitea? Zelan egin daikegu? Zelan lagundu deikiegu gure arteko behartsuei, halakoei laguntzea Jesusi berari laguntzea dala jakinik?

4. Fede adierazpena Egiteko: Une egokia da hau konpromisoa hartzeko: bakoitzak zein taldeak Garizuma honetan egingo dauana zehaztu, holĂĄn Pazkoa bizitzeko eta ospatzeko bidea danok ondo egin dagigun. Idatzi konpromisoa liburuko 62. orrialdean.

Otoitz egiteko: Gogoratu dagigun zer esan deuskun Jesusek otoitz egiteko ereari buruz: berba-jario barik, ustĂŠ osoa Jaungoiko gure Aitagan jarririk... Hau kontuan izanik, idatzi dagiala ume bakoitzak bere liburuan, Ierro bitan, Jaungoikoari esan gura deutsona. Katekisteak ere egin dagiala berea. Gero, batak bestearen ondoren, bakoitzak boz goraz irakurri dagiala idatzi dauana; hori izango da taldearen otoitza.

Abesteko: Jakinazo beie katekisteak umeei, abestuz ere erakutsi deikeogula Jaungoikoari geure esker ona, poza edo eskaerea. Abestea ere otoitz egitea da. Abestu dagiela danek batera: Kristau senideok (Espiritual baltza; erdaraz: Juntos como hermanos, C. Gabarain, Cantoral LitĂşrgico Nacional), edo Goazenalkarturik (JJ. Elezkano, A los pueblos. Jaunari, S. Pablo Argitaletxea).

5. Jakiteko Umearen liburuko 62. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "jarraipena", "bihozbarritzea" eta "Garizumea" berbek esan gura dabena azaltzen da labur.

-92-

10. Jesusi jarraitzeko prestatzen dihardugu Ba al dakizu hau...?

Jarraipena • Norbaiti jarraitzea, norbaiten ondoren ibiltea da; • Jesusen antzekoa izan eta Harek erakutsi lez bizi gura dauanari, Jesusen jarraitzaile deitzen deutsagu kristinauok.

Bihozbarritzea • Jesusen Ebanjelioa onartzea da; • bizierea aldatzea, jokaera okerrak, pekatua, itzi eta Jaungoikoa onartzea, Jesusen antzekoa izaten saiatzea.

Garizumea • Jesusen heriotza eta biztuerea Pazkoan ospatu dagigun prestatzeko emoten dogun sasoia da; • berrogei egunez luzatzen da, Jesusek basamortuan otoitzean eta barau eginez igaro ebazan berrogei egunak gertabarrituz; • lehenengo mendeetako Elizan, Bateo aurreko prestaketa trinkoaren sasoia zan, Pazko-gauean bateatu ahal izateko.

6. Iradokizunak • Barruratzeko eta sakontzeko, esperientzia lantzean taldean azaldu daña kontuan izanik, umeekin alkarrizketea eginez, gogoratu dagiela danek zer behar dan bidea ondo ibilteko, helmugara iritsi gura bada. Idatzi arbelean edo kartulinan, goitik behera eta maiuskulaz, BIDEA zein GARIZUMEA berbea. Gero, idatzi hizki horreekin hasita, berbeari jagokon esaldia. Hitz-jokoa idatzi daiteke holán: Bidea da Garizumea, elkarregaz Pazkora joateko.

Indar eta eginahalak egin behar doguz Jesusi jarraitzeko.

Denoi egin deusku Jaungoikoak dei Jesusegaz hil eta bizteko.

Espirituak horretara eragiten deusku, Jesusegaz bizi gaitezan.

Ahalegindu gaitezan Garizuman zehar jokaerak zuzenbideratzen.

• Aurtengo katekesi lagungarrien artean eskeintzen dan Liturgi Urteari buruzko posterra erabili daiteke. Posterra aurrean dabela, Garizumea non kokatzen dan eta zein liturgialdirako prestatzen gaituan azaltzeko eskatuko jake umeei.

-93-

Ospakizuna: Parkamena eskatu eta emon

Ospakizuna PARKAMENA ESKATU ETA EMON Agurra eta oharpena Parkatu berbea askotan erabili beharko genduke. Izan ere, askotan egiten doguz hutsak: ez dogu etxeko zereginetan laguntzen, ez gara gozo aitita-amamekin, ikasgelan ez gara arretaz egoten, ez doguz etxeko lanak egiten, katekesian ez gara adi egoten... Batzuetan, besteak ez doguz hareek gu tratatzea nahiko gendukeen lez tratatzen. Parkatu berbea, benetan esanez gero, mundu hau atsegina egin daikeen horreetako bat da.

Garizumea deritzan sasoian Jesusek etenbarik dihardu guri zan eta Berak irakatsi lez bizi jokaeran ezkor daña itziz, eta Pazkorako.

gara. Aldi hau, geure buruak Pazko-jairako prestatzeko da. deika, jokaeraz aldatu dagigun, bere jarraibidean ibili gaitegaitezan. Zaharkituta dan guztia atzean itziz, hau da, gure Jesusen jarraitzaile izateko gogoa barrituz prestatuko gara

Hasierako abestia Hemen aitatzen doguzan abesti horreetako bat edo umeek dakienen bat hartu hasierako abestirako: • Gaur, Jauna, barkatu didazu (L. Zugazaga / A. Luna; Idatz-bideo etxeak argitaratutako M zuekin nauzue bildumako Guregatik hil eta berpizten zara bideoan abesten dabe).

• Jauna, Zugana gatoz (J.A. Donostia, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded).

• Zabaldu itzazu, Jauna (M. Zarate / Herrikoia, Gora Jainkoa! 2, ELB).

Jaungoikoaren Berbea aldarrikatzea San Mateoren liburuan, Pedrok "Zenbat bider parkatu behar dot?" itauntzean, Jesusek emondako erantzuna hartuko dogu. Bospasei umeren artean irakurri daikee, bakoitzak kontaerako pertsonaia batena egingo daualarik.

-95-

Zatoze ospatzera Kontalariak: Behin batean, Jesusek, alkarri parkatu behar deutsagula irakasten ziharduan bere ikasleei. Pedrok itaun hau egin eutson-.

Pedrok:

Norbaitek okerren bat egiten badeust, zenbat bider parkatu behar deutsot? Zazpi bider?

Kontalariak: Jesusek erantzun eutson: Jesusek:

Zazpi bider ez, zazpi milatan zazpi bider.

Kontalariak: Erantzun horregaz, beti parkatu behar ebela adierazo gura izan eutson Jesusek. Eta zelan parkatu behar dan hobeto ulertzeko, parábola hau kontatu eutsen: Behin batean, bere zerbitzariek zer zor eutsoen jakin gura izan eban errege batek.

Morroietako batek ehun mila euro zor eutson; baina ez eban behar beste diru zorra ordaintzeko. Orduan, morroi harén gauza guztiak saltzeko agindu eban erregeak, holán zorra ordaindu egion.

Morroia, ostera, eskatu eta eskatu hasi jakon erregeari, pazientzia izateko eta daña ordainduko eutsola. Erregeak, errukiturik, parkatu egin eutson zor guztia.

Erregearen jauregitík ataratzean, mila euro zor eutson morroilagun bat aurkitu eban harek. Lepotik heldu eta hasarre, esan eutson: 1. zordunak: Ordaindu, zordoana.

Kontalariak: Lagunak, ostera, hau eskatu eutson: 2. zordunak: Izan eik pazientzia nigaz, eta ordainduko deuat.

Kontalariak: Baina ez eutson lagunari parkatu nahi izan eta kartzelan sartu eban, zorra ordaindu arte.

Jakin eban erregeak zer egin eutson lagunari morroi harek eta biziki hasarratu zan. Morroiari dei egin eta esan eutson: Erregeak:

Morroi gaizto halakoa! Horrenbesteko zorra parkatu deuat nik, eta ez haz hi gauza izan heure morroi-lagunari eurogitxi batzukparkatzeko?

Kontalariak: Orduan, zor guztia ordaindu arte kartzelan sartu egiela agindu eben erregeak.

Euren senideei bihotzezparkatzen ez deutsenei zeruko Aitak horixe bera egingo eutsela esan eutsen Jesusek bere entzuleei.

Mateo 18, 21-35

-96-

Ospakizuna: Parkamena eskatu eta emon Testua irakurri ondoren, esan umeei kontatzeko barriro istorioa. Gero, pertsonaia bakoitzarengan ikusten dirĂĄn jarrera baikor eta ezkorrak aitatu.

Barruratzea errezteko, emon kolorezko orri batzuk. Orri urdinetan idatzi dagiezala itzi gura leukeezan jarrera okerrak; esate baterako: nagi izatea, bekaizti edo inbidiatsu izatea, tristea izatea, esaneko ez izatea, zakarra izatea, ez-puntuala izatea, lotsagabe izatea... Eta orri berdeetan idatzi dagiezala eurenganatu eta aurrera eroan gura dabezan jarrerak: solidario izatea, iraunkor izatea, alai izatea, tolerante izatea, baketsu izatea...

Irakurri dagiela boz goraz orri urdinetan idatzitakoa. Hiruzpalau esaldiren ondoren, errepikatu edo kantatu dagiela: "Erruki, Jauna", edo "Erruki, Jauna, pekatu egin dogu-ta".

Irakurri dagiela orri berdeetan idatzia. Hiruzpalau esaldiren ondoren, kantatu dagiela: "Entzun, Jauna, gure eskaria".

Ondoren, prozesinoan aldarera hurreratu eta honako zerbait esan daiteke: "Hobea izan gura dot, Aita; haunditu Ăąire sinismena". Apurtu orri urdinak eta bota paperontzira. Paper berdea, aldiz, horretarako jarritako ontziren batean itzi, eta egin eskeintza Jaungoikoari.

Bakea emotea eta azken agurra Esan alkarregaz Gure Aita.

Honako hau kantatuz amaitu daiteke: Bakea beti gurekin, alkarri eskuak emonez.

(Penitentziaren Ospakizun ez Sakramentala egiteko proposamena da hemen eskeini dogun hau. Katekisteak berak egokitu eta dinamizatu daike. Hala ere, lekuan-lekuan ikusi beharko da ospakizun hau Sakramental bihurtu ala ez, behar dirĂĄn gainerako osagaiak sartuz).

-97-

11. Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua

11 Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua I. GAIA KOKATZEKO Umeek badakie, honezkero, zer kostatzen dan asmo batzuk betetea eta helburu batzuk lortzea. Behin baino gehiagotan hartu izan dabe onak izateko, zintzo jokatzeko, besteei laguntzeko, beharrizanean dagozanekin solidario izateko asmoa, baina ikusi dabe zelako ahalegina egin behar dan, asmo horreek beteteko, norberekeria edo nagikeriaren aurka, besteek ez bezala jokatu ahal izateko, inguruko giroaren menpean ez erortzeko: diruzalekeria, indarzalekeria, erosozalekeria... eta holakoak gainditzeko.

Jesusen jarraibidean zintzo ibilteko, kristinauok prestatu beharra dogula ikusi dogu aurreko gaian. Ikusi dagigun oraingo honetan noraino eroan eban Jesús, bere Aitagaz leial izan nahiak eta bere burua gure alde emon nahiak. Umeekin batera, Jesusen bizitzako azken epealdia ikusiko dogu: Berak zer egin eban, Berari zer egin eutsoen nekaldian eta heriotzan. Jesús kurutzean hiltea, bere bizitza osoan besteen onerako bere burua emotearen ondorio izan zalá ikusten lagundu gura deutsegu umeei. Bere mezu eta bizieraz leial izateagaitik hil eben Jesús.

1. Mezua Bere burua besteen onerako erabat emonda bizi izan zan Jesús, eta hori kurutzean hilteraino, Aitaren nahia holán betez eta gu salbatuz.

2. Helburuak • Kurutzean hiltera daroan Jesusen maitasunaz jabetu.

• Jesusen antzera bizitzeak, geuk ere geure burua Berak lez emotera bultzatzen gaituala ulertu eta bizi.

-99-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Besteei laguntzen diharduenen irudiak dakarrezan argazkiak ikusi daitekez umearen liburuko 64. orrialdean: gazte batzuk elbarri biren laguntzaile, eta beste pertsona batzuk gaixo dagoan gizon edadetua edo umea zaintzen.

Orrialde honetan bertan, beheraxeago, Ebanjeliotik hartutako testua ikusi daiteke, bere ikasleei oinak garbitu ondoren, Jesusek esandakoa adierazoz: Oinak garbitu eutsezanean, soingainekoa jantzi, barriro ere mahaian jesarri eta esan eutsen ikasleei: - Ulertzen al dozue egin deutsuedanaP Maisu eta Jauna deitzen deustazue, eta arrazoi dozue, halaxe naz-ta. Beraz, Nik, Jauna eta Maisua nazan honek, zuei oinak garbitu badeutsuedaz, zuek ere garbitu oinak alkarri. Ikasbidea emon deutsuet, zuek ere, Nik zuekin bezalaxe, jokatu dagizuen.

Joan, 13, 12-15 Testua irakurri ondoren, lagundu beie katekisteak umeei, eurekin berba eginez, oinak garbitzean Jesusek bere buruaren emotea adierazo gura izan eutsela eta bizitza osoan egin ebana azaldu: zerbitzari izatea. Zer adierazo gura deutse Jesusek ikasleei, oinak garbituz?

Bere bizitzako zein unetan ikusten dogu Jesús dañen zerbitzurako emonda? Lagundu beie katekisteak umeei beste hau ere ikusten: zein antzekoak dirán argazkietan ikusten dirán ekintzak eta Jesusek bere ikasleei egin deutsena. Zer egin daikegu guk gaur egun besteen "oinak garbitzeko", hau da, besteak zerbitzatzeko?

Alkarrizketearen hariari jarraituz, azken afariko pasartetik hartutako testu labur bi aurkituko dabez umeek euren liburuko 65- orrialdean. Lehenengoa, maiatzeko aginduari buruzkoa da; bigarrenean, ogia zatitzen eta bere ikasleei emoten ikusiko dogu Jesús: Hau da ñire agindua: maitatu dagizuela alkar Nik maite izan zaituedan lez. Ez deutse inork maitasun haundiagorik adiskideei, bere burua hareen alde emoten dauanak baino.

Joan 15, 12-13 Afaltzen ziharduela, ogia hartu eban Jesusek eta, bedeinkazinoa esan ondoren, emon eutsen esanez: -Hartu egizue eta jan, hau ñire gorputza da». Gero, kopa hartu eta esker onezko otoitza egin ondoren, emon eutsen, esanez: -Edan guztiok honetatik, hau ñire odola da-ta, Jaungoikoagazko ituna barrituko dauana, pekatuak parkatzeko guztien alde isuria».

Mt 26, 26-28 Testu bi honeek, batak besteagaz zelako zerikusi estua daben konturatzen lagunduko deutse katekisteak umeei, eta zelako loturea daben zerbitzari izateaz eta oinak garbituz Jesusek adierazo dauan bere burua emoteaz. Alkar maitatu barik, izan ete gaitekez alkarren zerbitzari, bizi ete gaitekez alkarri emonda? Zelan adierazoten dau Jesusek osorik emona dauala bere burua besteen alde? Noraino heldu zan Jesús gure alde bere burua emote horretan?

- 100 -

11. Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua

2. Jaungoikoaren Berbea Jesusen Nekaldia eta Heriotzaren kontaera entzuteko prestatuko da, ondoren, taldea.

Umearen liburuko 66., 67., 68. eta 69- orrialdeetan aurkitu daikegu. Lau Ebanjelioetatik batutako kontaerez egindako laburbildumea da. Kontaerea irakurri bitartean, maitasunaginduaz, Jesusek bere bizi osoan izan eban zerbitzatzeko eta bere burua emoteko jarrereaz esan dabena kontuan izateko eskatuko deutse katekisteak umeei.

Irakurle bat baino gehiagoren artean egin daiteke irakurketea. Batek kontalariarena egingo dau eta gainerakoek Jesusena eta kontaeran azaltzen dirán beste pertsonaiena.

Kontalariak: Jesús, afaldu ondoren, Oliamendira atara zan bere ikasleekin. Bazan han baratze bat, eta bertan sartu ziran. Judasek, Jesús salduko eban ikasleak, baekian non zan leku ha, harajoaten zan-ta Jesús otoitz egitera.

Judas, soldadu erromatar eta guardia juduen multzoa harturik, baratze haretara Joan zan, argi-zuziak, makilak eta ezpatak eskuetan.

Jesusek, gainera etorkona jakinik aurreratu eta esan eutsen: Jesusek:

Noren bila zatoze?

Soldaduak: Nazareteko Jesusen bila.

Jesusek:

Neu naz.

Kontalariak: Soldaduek eta guardiek preso hartu eben Jesús, lotu eta Kaifas Abade Nagusiaren etxera eroan eben. Pedro eta Joan ikasleak urrinetik jarraitu eutseen, Jesusi zer egingo eutsoen ikusi nahirik. Joan ezaguna zan Kaifasen etxean eta jauretxean sartu zan, Jesús preso eroienekin batera. Gero, atara eta atezainagaz berba egin eban, Pedrori sartzen itzi eion. Atezainak, ostera, Pedro ikustean, itaundu eutson: Atezainak:

Zu ez ete zara Jesusen lagunetako bat?

Kontalariak: Pedrok erantzun eban: Pedrok:

Ez, ez naz.

Kontalariak: Hotz egoan, eta morroiek eta guardiek sua biztuta eben atarían, eta inguruan egozan berotzen. Pedro ere eurekin egoan. Hareetako batek itaundu eutson: Morroiak:

Hi ez ete haz gizon horren ikasleetako bat?

Kontalariak: Pedrok ukatu egin eban: Pedrok:

Ez, ez nok.

- 101 -

Zatoze ospatzera Kontalariak: Geroxeago, han egozanak Pedrogana hurreratu eta esan eutsoen: Juduak:

Ez dago zalantzarik, horreetako bat haz bi; hizkeran nabari jak.

Kontalariak: Pedrok, biraoka eta madarikazinoka, esan eban: Pedrok:

Ez dodala, ba, ezagutzen gizon hori!

Kontalariak: Une haretan, oilarrak jo eban. Jesusek esan eutsona gogoratu eban orduan Pedrok: -Gaur oilarrak jo baino lehen, zuk hiru bider ukatuko nozu». Eta kanpora urten eta negar egin eban saminki.

Bitartean, irakasten ebanaz itaunak egiten eutsozan Kaifasek Jesusi.

Jesusek erantzun eutson.

Jesusek:

Zergaitik itauntzen deustazu Niri? Itaundu entzun deustenei. Hareek dakie Nik zer irakatsi dodan.

Kontalariak: Orduan, guardietako batek masailekoa emon eutson Jesusi, esanez: Guardiak:

Holán erantzuten al deutsak Abade Nagusiari?

Jesusek:

Txarto berba egin badot, esan zertan; baina ondo berba egin badot, zergaitik jo nozu?

Kontalariak: Gero, Kaifasen etxetik Pilatoren jauregira eroan eben Jesús. Erromatar gobernadorea zan Pilato. Honek kanpora urten eta itaundu eutsen: Pilatok:

Zer dozue gizon honen aurka?

Kontalariak: Jesús preso eroenek erantzun eutsoen: Fariseuak:

Gaizkilea dalako dakartsugu.

Kontalariak: Orduan, Pilatok Jesús aparte hartu eta itaundu eutson: Pilatok:

Zu juduen errege al zara?

Jesusek:

Bai, errege naz Ni; ez, ordea, munduko erregeak legezkoa.

Kontalariak: Gero, atara zan Pilato juduengana eta esan eutsen: Pilatok:

Ez deutsot ezelango errurik aurkitzen. Badakizue zuen artean Pazkojaietan presoren bat askatzeko ohiturea dala. Zein gura dozue askatzea, Jesús ala Barrabas?

Kontalariak: Barrabas gaizkilea zan. Jenteak esan eban garrasika: Jendeak:

Jesús ez! Askatu Barrabas! Jesús kurutzera!

Kontalariak: Jesús zigortzeko agindu eban Pilatok. Soldaduek, joka eta irainka ibili ondoren, kurutzean jostera eroan eben.

- 102 -

11. Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua Kurutzea sorbaldan eroala atara eben Jesús Pilatoren jauregitik. Jesusegaz batera, gaizkile bi ere eroan ebezan kurutzean hiltera. Buruhazur deritzan lekura beltzean, kurutzean josi eben Jesús, baita gaizkile biak ere, bata eskuman eta bestea ezkerrean eta Jesús erdian. Jesusek inoan: Jesusek:

Aita, parkatu egiezu, ez dakie-ta zertan diharduen.

Kontalariak: Eguerdi inguruan, ilunak hartu eban lurralde guzti ha, hirurak arte.

Orduan, Jesuek oihu haundia egin eban: Jesusek:

Aita, zure eskuetan izten dot neure arnasea.

Kontalariak: Hau esanda, burua makurtu eta hil egin zan Jesús. Soldadu ehuntariak, Jesús holán hil zalá ikustean, esan eban: Ehuntariak: Benetan, gizon hau Jaungoikoaren Semea zan.

Kontalariak: Han batu zan jente guztia, gertatutakoa ikustean, urira bueltatu zan, bular-joka. Jesusen ezagunak eta Galileatik Beragaz etorritako emakumeak han egozan, urrinetik begira.

3. Barruratzea eta sakontzea Esan beie katekisteak umeei begiratu dagiela arretaz zelako jarrerak dituan Jesusek (zelan egiten dauan otoitz; errubakoa izanik, zelako bakea eta pazientzia azaltzen dituan sufrimenduaren eta oinazearen aurrean; kalte egiten ari jakozanei zelan parkatu eutsen; Aitagan zelako konfiantza eban; kurutzean zelan hil zan).

Irakurri ondoren, egin dagiela alkarrizketea: zer gertatu jatzue deigarrien kontaera honetan? Halako jarrerea izanez, zer azaltzen deusku Jesusek? Jesusek, zergaitik eroaten dau holán sufrimendua? Zelan erantzun eben Jesusen lagun batzuek? Idatzi dagiezala erantzunak umearen liburuko 70. orrialdean, Jesús kurutziltzatuaren irudi ondoan dagozan lerroetan.

Umearen liburuko 70. orrialdean, Jesusen berbak dakarzan laukia dago: "Ez da maitasun haundiagorik, nork bere bizia adiskideengaitik emotea baino". Badira, orrialde horretan, Jesusen ikasbideari jarraituz, euren bizia besteen zerbitzurako emon daben pertsona biren argazkiak. Horreetako bat Isidro Uzkudun zana da, elizbarrutiko misiolari euskalduna, Rwandan hogeita hamasei urtez lan egin ondoren, Muginako bere parrokian eraila 2000ko ekainaren lOean. Argazkiekin batera, Isidroren bizitzaren kontaera laburra dator.

Kontaera hori taldean irakurri ondoren, esan deiela katekisteak umeei adierazoteko zertan dirán antzekoak Isidroren heriotza eta irakurri barría daben Jesusen nekaldia.

Isidro Uzkudun, Jesusen testigu Isidro Uzkudun Pasaian (Gipuzkoa) jaio zan. Saturraran, Gasteiz eta Donostiako seminarioetan ikasi eban. Abade egin eta handik lau urtetara misiolari joan zan - 103 -

Zatoze ospatzera Rwandara (Afrikara). 1965 eta 1984 bitartean, Kayenziko parrokian jardun izan eban lanean, eta 1984tik 2000. urtera arte Muginako parrokian. Hemen erail eben 2000ko ekainaren lOean.

Bere adiskideek eta lankideek dinoenez, gizon apala zan, praktikoa, danei emona.

On butsa zan eta eskuzabala. Dana emoten eban; bere burua emoten eban. Hil baino lehenxeago, ez eban autoa erosigura izan, misinoaren zerbitzurako izanik ere, -autoa ez baita, goseak biltzen ari diren bost mila bizilagunentzat eguneroko babarrunak bezain beharrezko»; holán idatzi eban Donostiako Misinoetarako Ordezkaritzara.

Jesusen jarraitzaile zan Isidrok bere bizia emon eban besteen alde, Jesusen antzera. Beste askok egunean-egunean dihardu bere bizia emoten, behartsuenei lagunduz, bere burua hilteraino ere emoteko prest, Jesusek lez.

Piztu bei katekisteak alkarrizketea taldean, honako itaunak eginez: zertan dabe antza Isidroren bizitza eta heriotzak eta Jesusen bizitzak eta heriotzak? Zertan dirá Jesusen antzeko misiolariak eta besteen onerako euren bizia emoten dabenak? Noren zerbitzuan dagoz Jesús, misiolariak eta Jesusen jarraitzaile asko? Ezagutzen al dozu besteen zerbitzura emona bizi dan pertsonarik? Zer egin daikegu guk geure burua emote hori, Jesusek eta bere lagunik onenek lez bizitzeko?

4. Fede adierazpena Egiteko: Umearen liburuko 71. orrialdean hizki-zopa ikusi daiteke. Bilatu dagiezala dañen artean honako berbak: "eskuzabala, maitasuna, zerbitzua, emotea, apaltasuna, laguntza, lankidetza, barkamena". Jesusen jarraitzaileek izan behar dabezan jarrerak adierazoten dabez berba horreek.

Esan deiela katekisteak umeei, eurek egin daikeen zerbait pentsatzeko eta lagundu deiela honako itaun honekin: zer egin daikegu egun honeetan besteen zerbitzura jarteko? Emon argibideren batzuk: etxean pozik lagundu, aitita-amamei ikustaldia egin, diru gitxiago gastatu eta gelditzen jatana beharrizanean dagoanari emon, gaixorik dagoan lagunen bati ikustaldia egin, ikastetxean benetan ikasten saiatu...

Otoitz egiteko: Otoitz egiteko esango deutse katekisteak umeei, honako hau kontuan dauala: gu maitatzeagaitik, bere burua gure alde emoteagaitik egin ebala Jesusek kurutzerainoko bidea. Umearen liburuko 71. orrialdean dago otoitz hau: Katekisteak: Aitaren eta Semearen eta Espíritu Santuaren izenean. Amen.

Mutikoak:

Jesús, zeure burua emon zenduan gure alde, zeure bizitza osoan gure zerbitzura jarriz, kurutzean hilteraino, gaizkile bazina lez.

- 104 -

11. Kurutzean hilteraino emon eban Jesusek bere burua Neskatoak:

Gaur egun ere bada gure laguntza eta zerbitzua behar dauan pertsona asko. Lagundu zure antzekoak izatean, guk ere emon dagigula geure burua besteen alde. Horregaitik esaten deutsugu: Eskerrik asko, Jesús, gure alde zeure burua emon dozulako.

Danek:

Eskerrik asko, Jesús, gure alde zeure burua emon dozulako.

Mutikoak:

Jesús, zure beharra ebenen zerbitzura bizi izan zinan beti, eta kurutzean erakutsi zeunskun zenbat maite gaituzun.

Neskatoak:

Parkatu egin zeuntsen kurutzean josi zinduezanei; izan ere, hain maite gaituzunez, ez dozu lekurik gorrotoarentzat bihotzean. Erakutsi egiguzu alkar maitatzen eta alkarri parkatzen. Zure antzeko izan gura dogu. Horregaitik esaten deutsugu: Eskerrik asko, Jesús, hain maite gaituzulako.

Danek:

Eskerrik asko, Jesús, hain maite gaituzulako.

Abesteko: Une honetan kantu egokiren bat abestu daiteke: Maita ezazue, maita ezazue, edo besteren bat.

5. Jakiteko Umearen liburuko 72. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, zenbait berba eta esaldiri buruzko argibide xumeak emoten dirá: "Kurutzea", "Nekaldia", "Aste Santua", "Kurutze-bidea". Irakurri beiez dañen artean eta, gero, galderak egin deikioez alkarri irakurri dabenaz.

Ba al dakizu hau...?

Kurutzea • esklaboak eta gaizkileak hilarazteko erromatarrek erabili ohi eben tramankulua da; • Jesús kurutzean hil eben; geroztik, gure salbamenduaren seinalea da kristinauontzat kurutzea, gure nortasun-agiria lez.

- 105 -

Zatoze ospatzera Nekaldia • agintari judu eta erromatarrek hiltera kondenatu ebenean, Jesuek jasan behar izan eban sufrimenduari deritzagu kristinauok nekaldia; • Getsemaniko baratzean harrapatu eta kurutzean hil zan arte iraun eban nekaldiak; • holán azaldu eban Jesusek bere burua emoten ebala gure alde, guk bizia ugari izan gengian.

Aste Santua • kristinauok Jesusen nekaldia, heriotza eta biztuerea ospatzen doguzan astea da; • unerik garrantzitsuena Eguen Santu arratsaldetik Pazko domekararte doana da.

Kurutze-bidea • Jesusek, kurutzea sorbaldan eroala, Kalbarioraino egin eban bidé nekea gogoratuz kristinauok egiten dogun otoitza da; • otoitz honi "Kalbarioak" izena ere emon ohi jako.

v*— I 6. Iradokizunak • Barruratzeko eta sakontzeko, Idatz-bideo etxeak argitaratutako M zuekin nauzue bildumako Guregatik hil eta berpizten zara bideoa ikusi daiteke.

• Hormirudi edo múrala egin daikee taldean, egunkari- eta aldizkari-puskak itsatsiz, norbait besteen zerbitzura emona dagoaneko irudiekin.

• Egoki erizten bada, lehenengo ikasmailako katekesi lagungarriekin argitaratutako hormirudia ere erabili daiteke Jesusen Nekaldiko irudiak erakutsiz.

• Gelea girotzeko, sinbolo batzuk jarri daitekez: konketa, palangana, toalla, ogia, ardoontzia, kurutzea...

- 106 -

12. Pozez bete ziran Jauna ikustean

I. GAIA KOKATZEKO Euren esperientziaz edo komunikabidez, umeek badakie zenbait gertakarik poz haundia dakartsela bizi dabezanei: mendiko txango batean galdu daña aurkitzeak; bizirik egokeenik ere usté ez zen norbait bizirik aurkitzeak... Danak pozez oihuka hasten dirá halakoetan. Badirudi gertakari horrek aldatu egiten dauala pertsonen bizitza.

Gai honetan hau ikusiko dogu: Jesús biztua bere jarraitzaileen erdian agertzeak aldatu egiten dituala, pozez bete eta bizitzeko gogobarritu egiten dituala. Jesús agertzen jake: hilten ikusi eben, eta orain bizi-bizirik aurkitzen dabe. Honek barrutik eta kanpotik aldatu ebazan Jesusen jarraitzaileen bizitzak.

1. Mezua Heriotzaren eta pekatuaren aurrean maitasunak lortutako garaipena da Jesusen biztuerea. Guk ere ikusi daikegu Jesús biztua, Beragandik danentzat datorren biziaren testigu izateko.

2. Helburuak • Jesús biztuagaz alkartzeak kristinauari jagokonez bizitzeko indarra emoten deuskula ikusi eta ospatu.

• Eguneroko bizitzan Jesús biztuaren testigu izanez bizitzen ikasi.

- 107-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Alkarrizketea hasteko, itaundu deikie katekisteak umeei, inoiz gertatu jaken txangoren batean, mendian zein urian, lagunen bat edo beste galtzea. Zer gertatzen da holakoetan?

Zelan erreakzionatzen dabe helduek eta umeek? Ze sentipen izaten dogu galdu diranen bila gabilzan bitartean? Baleiteke esperientzia izan barría izatea; kontatu dagiela xehetasunez eta esan dagiela zer somatzen eben une hareetan.

Umearen liburuko 74. orrialdean, kontaera bat dator: Andoniren malkoak. Komiki erara aurkezten da. Eskatu beie katekisteak umeei begiratu deioela arretaz kontaera isil horri eta imaginatu dagiela zer gertatzen dan istorio horretan. Ondoren, irakurri honako ipuin hau: Andoniren malkoak Andoni naz, bederatzi urte ditut. Zapatu arratsalde batean gurasoek bost urteko ñire arreba Leire zaintzeko esan eusten. Eguraldi ona egoanez, parkera jaitsi ginan biok. Ñire lagun batzuk baloika ziharduen eta eurekin jolasean hasi nintzan. Aulkian jesarteko eta zelan jolasten genduan ikusteko esan neutson Leireri. Noizean behin begiratzen neutson han, inora joan barik, egoan ikusteko.

Baina hain gogotik sartu nintzan jokoan, non ahaztu egin nintzan arrebeaz. Ez dakit zenbat denpora pasatu zan; ez dot usté hogei minutu baino gehiago izango zanik. Baina, halako batean, aulkira begiratu nebanean, ñire arrebea ez egoan han. Estutu egin nintzan etagarrasika hasi: "Leire! Leire!". Ez eban erantzuten. Alde batera eta bestera ibili nintzan parkean deika, izena esanez. Jenteari itaundu neutson, bost urteko neska txikia ikusi eban, bakarrik eta negarrez joango zalá, galduta lez... Ez ekian inork ezer.

Taupaka neban bihotza. Negargurea etorri jatan. Han jarraitu neban parkean zehar, alde batera eta bestera, baztar guztietara oihuka: "Leire, non zagoz? Andoni naz, entzuten al deustazu?".

Leire eta gurasoak etordazan burura. Zergertatuko zan etxera Leire barik bueltatu ezkeroP Leire itzi neban aulki berean jesarri nintzan negarrez. Errudun nintzan, behar dan lez zaindu ez nebalako. Zotinka, Gure Aita errezatu neban. Nik banekian zeruko Aitak ez ninduala eskutik itziko estutasunean.

Horretan, handik bost minutura edo, neska-talde baten abotsa entzun neban.

Hareen artean etorren Leire. Parkean sartu ziran poz-oihuka.

Joan nintzan lasterka taldeagana. Ez neutson ezer ere galdetu Leireri. Besarkada baundi bat emon neutson, besterik ez. Begiratu neutson ordulariari. Etxera itzultzeko ordua zan. Bidean parkamena eskatu neutson arrebeari, bere ardura haundia- 108-

12. Pozez bete ziran Jauna ikustean goa izan ez nebalako. Ez neutson hasarrerik egin gura izan, ezta galdetu ere zergatik alde egin eban aülkitik niri ezer esan barik. Nik zaindu behar neban bera, anaia zaharrena nazanez. Ñire arrebeak zergaitik alde egin eban jakin gura izango dozue. Anaia edo arreba txikiagorik badozue, aise asmatuko dozue. Zuei gertatuko jatzuen noizbait holakorik, ala?

Etxera heltzean, gurasoak konturatu ziran nik negar egin nebala. Negar zergaitik egin neban itaundu eusten. Egia esan neutsen. Eta laurok, gurasoek, Leirek eta laurok besarkatu egin genduan alkar isilik. Ez genduan berba egin beharrik izan.

Irakurri daben istorioa edo aurrez dañen artean imajinatu dabena kontuan izanik, alkarrizketea egiten lagunduko deutse katekisteak: Gertatu al jatzue inoiz holakorik? Zer gertatu jatzuen? Zelan erreakzionatu dau Andonik? Eta zuek zelan? Zergaitik emon deutso Andonik besarkadea Leireri, ezer itaundu barik? Ze sentimendu dau Andonik bere arrebea aurkitzean? Zer sentitu zenduan zuk edo zer sentituko zenduke holako zerbait gertatu ezkero?

Zer sentitu eben Leire eta Andoniren gurasoek?

Bizitzan gertatzen dirán holako uneak, barriz alkartzeko uneak, gogoratu deikiez katekisteak umeei. Adibidez, gelako lagun bat, luzaro gaixorik egon eta gero, barriz etortean gelako guztiek zelako pozaz hartzen daben.

Umearen liburuko 75. orrialdean, argazki batean, neska-mutiko talde bat ikusi daiteke, lagun baten inguruan, pozik dagozala adierazoz. Komentatu bei katekisteak argazkia umeekin: Zer iruditzen jatzue gertatu jakela hor? Zer gertatu ohi da gaixorik egoana eskolara zein katekesira itzultzean? Zer azaldu ohi dogu holakoetan? Argazkiaren azpian dagoan laukian aspaldi ikusi barik egon eta gero aurkitu daben pertsonaren bat marraztu edo harén argazkiren bat erantsiko dabe umeek.

Esan beie katekisteak, pozez bizitako uneak besteei adierazo ohi deutseguzala, une horretan bizi izandakoa kontatuz. Zirrara haundia egin deuskun gertakaria ikusi eta bizi izan dogu, eta horregaitik adierazo egiten dogu, kontatu, besteek ere gure poza gozatu dagien, gure esperientzia izan dagien. Horixe gertatu jaken ikasleei Jesús biztuagaz alkartu ziranean.

2. Jaungoikoaren Berbea Ondoren, Jesusen Heriotza eta Biztuerearen testigu izan ziranek, ikusi eta bizi izan ebena kontatuz, esaten deuskuena entzungo dogu. Umearen liburuko 76. eta 77. orrialdeetan dogu testua. Gertakariaren testiguek dabezan jarrerak eta erantzunak zeintzuk dirán arretaz ikusteko esango deutse katekisteak umeei. Testua astiro irakurri. Bizpahiruren artean irakurri daiteke.

- 109 -

Zatoze ospatzera Asteko lehen egunean, goizean goiz joan ziran emakumeak hilobira, prestatutako ukenduak eurekin ebezala. Hilobi-sarrerako harria biratua aurkitu eben. Sartu ziran, baina ez eben Jesús Jaunaren gorpua aurkitu. Zer pentsatu ez ekiela egozan eta, haretan, gizaseme bi agertu jakezan jantzi distiratsuz. Emakumeak ahozpez lurrera erori ziran ikaraz. Baina gizaseme hareek esan eutseen: "Zergaitik zabize hilen artean, bizi dañaren bila? Ez dago hemen, biztu da. Gogoratu egizue zer esan eutsuen oraindik Galilean egoala: hain zuzen ere, Gizonaren Semea pekatarien eskuetara emon behar ebela eta kurutziltzatu eta hirugarren egunean biztu egin behar ebala».

Gogoratu ebezan hareek Jesusen berbak eta, hilobitik itzulirik, gertatutako guztiaren barri emon eutseen Hamaikei eta gainerako ikasleei. Magdalako Maria, Joana eta Maria Santiagorena ziran emakume hareek; honeekin batera joandako beste emakumeak ere gauza bera esaten eutseen apostoluei. Baina apostoluek zorakeriatzat hartu ebezan barri honeek, eta ez eutseen sinistu.

Halan ere, Pedro jaiki eta hilobira joan zan lasterka; makurturik, barrura begiratu eta oihal-zerrendak bakarrik ikusi ebazan, eta etxera itzuli zan gertatuaz harrituta.

Lukas 24, 1-12 Pedro eta beste ikaslea etxera itzuli ziran. Maria hilobi ondoan gelditu zan, kanpoan negarrez. Halako batean, oraindik ere negarrez, hilobiruntz makurtu zan eta aingeru bi ikusi ebazan zuriz jantziak, Jesusen gorpua egon zan lekuan jarrita, bata burualdean eta bestea oinaldean. Aingeruek esan eutsoen: - Emakume, zergaitik egiten dozu negar?

Harek erantzun eutsen: - Ñire Jauna eroan dabe eta ez dakit non ipini daben.

Berehala, atzera begiratu eta Jesús ikusi eben zutik, baina ez zan konturatu Jesús zalá. Jesusek esan eutson: - Emakume, zergaitik egiten dozu negar? Noren bila zabiz?

Harek, baratzezaina zalakoan, esan eutson: - Jauna, zuk eroan badozu, esaidazu non ipini dozun, eta neuk jasoko dot.

Jesusek esan eutson: - Maria!

Honek, hurreratuz, esan eutson hebreeraz: - Rabbuni! (hau da, Maisu).

Jesusek esan eutson: - Itzi nagizu, oraindik ez naz-ta igo Aitagana. Ea, zoaz ñire senideengana eta esaiezu neure eta zuen Aitagana noala, neure eta zuen Jaungoikoagana.

Magdalako Mariak joan eta ikasleei barri hau emon eutsen: - Jauna ikusi dot!

Eta Harek esandakoa kontatu eutsen.

Joan 20, 10-18 Adierazo deiela katekisteak umeei, Jesús, hil eta biztu ondoren, euren lagunen aurrean agertu zalá, bizirik egoaneko seinaleak emonez: hareekin mahaian janez, euren izenez deituz, bakea emonez. Ez dakigu zehatz zelan izan zen, baina bai ikasleen bizitza erabat aldatu zalá. Bildurrez gordeta egozanak Jesusi pozez entzun eutsoen Jaungoikoaren Erreinuaz, bakea eta maitasuna nagusi dirán erreinuaz, berba egiten. Eta Espíritu Santuaren indarra hartzeko prestatu ziran, Jesusen testigu munduko baztar guztietan izan guran.

- 110-

12. Pozez bete ziran Jauna ikustean Egin dagiala katekisteak alkarrizketea umeekin, honako itaun honeez baliatuz: Zer aurkitu eben emakumeek, ukenduak hartuta, hilobira joan ziranean? Zer egin eben gero? Emakumeek inoena entzutean, zelan erantzun eben ikasleek? Zeinek esan eutsen apostoluei Jesús ikusi ebala?

3. Barruratzea eta sakontzea Gogoratuazo deiela katekisteak umeei, ikasleen bizitza aldatu egin zalá Biztua ikusi ondoren. Bildurrez gordeta egon ordez, jente guztiari Jesús ñor zan eta Jaungoikoaren Erreinua zer zan erakusten hasi ziran, maitasuna eta bakea eta senidetasuna nagusi dirán erreinua dala, hain zuzen ere.

Umearen liburuko 77. orrialdean, eguneroko bizitzan zelakoak izan gaitekezan azaltzen daben jarreren zerrendea ikusi daiteke: bildurra, ausardia, ilusinoa, alaitasuna, nagikeria, zerbitzua, gorrotoa, bakea, eskuzabaltasuna, etsipena, lankidetza, otoizaletasuna, parkamena... Katekisteak jarrera horreei begiratzeko eskatuko deutso taldeari, eta jarrera bakoitza, egoki datorkion ondoko marrazkiaz lotzeko. Ondoren, une bakoitzak Jesús biztuaren jarraitzaile eta testiguan jagoken jarrerea aukeratuko dau, eta ez jagokon beste bat.

Aukeratzeko astia emon ondoren, esan bei ume bakoitzak zein aukeratu dauan eta zergaitik. Zerrendan azaltzen ez dan eta Jesús biztuaren jarraitzaile eta testiguan jagokon beste jarreraren bat ere esan daikee.

4. Fede adierazpena Egiteko: Katekisteak honako itaun hau egingo deutse umeei: Zer egin daikegu guk gaur egun, gure Jaungoikoa bizia emoten dauan Jaungoikoa dala esateko? Jesu Kristo bizi dala iragarteko? Eta Bera Eukaristian, behartsuengan eta laguntza behar dabenengan aurkitu daikegula jakinarazoteko?

Ondoren, eskatu deiela katekisteak, bakoitzak ze konpromiso hartuko dauan zehazteko. Bururatzen jakena dañen aurrean esateak konpromisoa zehazten lagundu deikie, eta baita katekisteak argibide batzuk emoteak ere, esate baterako: bakeak egin, bizi dan guztia errespetatu, gose dagozanei laguntza zehatza emon, ingurukoei pozik bizitzen lagundu... Idatzi dagiela euren konpromisoa euren liburuko 78. orrialdean.

Otoitz egiteko:

10

78. orrialde horretan bertan, otoitzean diharduan jentearen argazkiaren ondoan, otoitza dago. Esan deiela katekisteak danek batera irakumko dabela. Ondoren, aukeratu dagiala bakoitzak gehien gustatu jakon otoitz-zatia eta azpimarratu.

- 111 -

Zatoze ospatzera "Jaungoiko Aita maitea: poz haundia dogu gaur, Jesusen lehenengo jarraitzaileen antzera. Jesús bizi da! Jesús biztu da! Zuk gura dozuna egiten eban beti. Jente guztiagaz ona izan zan. Baina maite ez ebenek hil egin eben. Pozik gagoz, Zuk biztu egin zendualako eta amaierarik ez dauan bizia emon deutsazulako. Holán esan zeuntson dañen aurrean, Berak daña ondo egin ebala. Jesús biztuaren bidez, Zuk danentzat bizia eta zoriona gura dozula ikusiazoten deuskuzu. Jesusi emon deutsazu guzti hori, eta badakigu gurí ere emongo deuskuzula. Halan eskatzen deutsugu Jesús gure anaiaren bitartez. Amen".

Amen: Honako hau kantatu daikegu: Biztu da Kristo, aleluia (X. Iratzeder / T. Garbizu, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded) edo Kanta dagigun danok 0. Lekuona, Meza Abestiak 1, Argitaratzaile: Jaunaren Deid).

5. Jakiteko Umearen liburuko 78. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Pazkoa" eta "testigua" berbén esangurea aurkituko dabe umeek.

Ba al dakizu hau...?

Pazkoa • hebreerazko edo arameerazko berbea da; igarotzea esan gura dau; • juduentzat jairik nagusiena da, Egipton esklabo izatetik askatasun-lurraldera, Jaungoikoak lagunduta, igaro zirala ospatu ohi dabe; • kristinauontzat ere urteko jairik haundiena da, Jesús heriotzatik biztuerara igaro zalá eta gu ere, Beragaz, heriotzatik bizira igarotzen garaia ospatzen dogu; • jai hau domekero barritu ohi dogu, Jesús biztu zan eguna danez, Eukaristia ospatuz.

Testigua • besteek ikusi ez daben gertakariren bat ikusi edo bizi izan dauan pertsonea da, eta ikusi zein bizi izandakoa kontatzen dauana; • testiguak dinoanari testigantza deritza; • testigüen testigantzeari esker, guk ikusi eta bizi izan ez doguzan gertakarien barri izan daikegu;

- 112 -

12. Pozez bete ziran Jauna ikustean • testigu batzuek, euren testigantzea egitean, arriskuan jarri daikee euren bizia; • Jesusen Biztuerearen testiguek arriskuan jarri eben euren bizia, ikusi eta bizi izan ebenaren testigantzea egitean; gehienak hil egin ebezan; • Jesusen testigu izateagaitik bizia emoten dauanari martiri deritza.

6. Iradokizunak • 1999-, 2000. eta 2001. urteetako Catequética aldizkariko Testigos hoy sailean, Jesu Kristoren gaurko testigu batzuen historia aurkitu daikegu, komiki erara. Katekisteak, orrialde horreek fotokopiatu egin daikez umeentzat, lagungarri modura.

• Idatz-bideo etxeak argitaratutako Bibliaren lehen urratsak bildumako Pazkoaren kondaira deritzan bideoa ikusi daiteke.

• Umearen liburuan agertzen dirán testu biblikoez gain, katekisteak beste hau irakurri eta komentatu daike umeekin: San Paulok Korintoko kristinauei idatzitako lehenengo gutuneko 15- kapitulua, 1. bertsikulutik 11.era; Jesusen biztuereari eta bere agerraldiei buruzkoa da.

- 113-

Guretzat, katekistontzat: Jauna aurkitzea

Guretzat, katekistontzat JAUNA AURKITZEA Espero dozuna, gura dozuna aurkitzea beti da pozgarria. Ona dala esan deutsuen hori, esperimentatu eta gozatu gura dozun hori aurkitzea asegarri da. Poz eta ase hori somatzen eben, zalantza barik, Galileako bideetan zehar Jesusen bila ebizanek eta Berari entzuteko, Beragandik ikasteko irrikaz egozanek, bere maitasun errukitsu eta baldintza bakoa gozatu gura ebenek.

Pentsatu dagigun zelako poza emoten dauan betiko galdutzat emoten genduana barriro aurkitzeak. Maite genduan pertsona horregaz bizi ondoren, gaixotasunak edo istripuak eroan edo luzarorako urrutiratu deuskunean eta, ustekabean, barriz aurkitzen dogunean, zelako poza! Eta ondoren, beragaz izango doguzan egunak eta beragaz egotea gauza berezia izango da, lehen baino biziagoa, sarkorragoa.

Eukaristia dogu Jaun biztuagaz alkartze berezia izateko une nagusia. Sendotu eta bultzatu egiten gaituan alkartze alaia da. Berbea entzutean eta Eukaristian parte hartzean Jaunak bere buruaren emotea gertabarritzen da batzarrean.

Domekero ospatu ohi dogu, pozez eta eskerronez, pazko-misterioa, Jesusegaz alkartzen gara, Berari entzuten deutsagu, Beragaz bat egiten -komulgatzen- dogu eta Berak eguneroko bizitzan bere testigu izatera bultzatzen gaitu.

Lehenengo kristau alkarteentzat une guztiz garrantzitsua zan alkarregaz senide-batzarra egitea, Jaunaren afaria ospatzeko eta Ebanjelioaren mezuan sakontzeko. Garbi esaten dau Paulok, eukaristi mahaian fededunak argi ikusi behar dauala zelan emon behar dauan bere burua dohain, Jaunak egin eban lez, eta zelan bizi behar dauan alkarteagazko zerbitzua.

Horregaitik, fededunek, euren fedeak bultzatuta, Pazkoaldia ospatu eben beste ezer baino lehen. Garizumea eta gainerako aldi liturgikoak ospatzen hasi baino lehen, pozaldia ospatu eban kristau alkarteak. Egun horreetan poza azaltzen ez ebana arraro eta arrotz ikusten eben kristau alkartean, hau da, Ebanjelioaren esangurea ulertu ez dauana legezkoa.

Pazkoaldia berrogeita hamar egunez luzatzen da, Mendekoste arte, faitean Igokundea ospatzen dala. Sasoi hori Jesusen biztuerearen pozetan bizi dau kristinauak, JesĂşs biztua Elizak, Espirituaren eraginez, zelan onartzen dauan ikusita.

Gogoratu dagiguzan, Jesuen ikasleek, JesĂşs kurutzean hilten ikusita, zelako sentimenduak ebezan: bildurra, zalantza, samina, amorrua, ezina... Zenbat itaun! Eta bai iluna etorkizuna! Guk ere, geure fede-bizitzan, sarritan ikusten dogu holĂĄn geure burua: nekatuta, noraezean lez, erantzun barik... Sinisteko arrazoia galdu dogula dirudi.

- 115-

Zatoze ospatzera Jesusek, ostera, beretarren artean dala sentituazoten dau eguneroko gorabeheretan. Gertatu izan jaku, nozbait, halakoren batean, pertsona bategaz hartuemonetan jarri eta, berak izan dituan erantzun eta jokaeretan, zelakoa zan ikustea eta pertsona hori benetan "ezagutzea". Batzuetan itsu egon ohi gara bistan dagoana ikusteko. Gure muga eta ezinaren ondorio izan daiteke hori, edo daña kontzeptu logikoen argitan ulertu gura izatea. Kontua da ez garaia inguruan dogun aberastasunaz jabetzen.

Jaungoikoa bera datorkigu, ostera, gizadia eraldatu eta indarbarritzera. Horixe egiten dau Jesusek bere Espirituaren indarra guri emotean. Hau da benetako barri ona.

Bakarrik itziko ez ginduzala agindu euskun Jesusek. Eta bere Espiritua gugana bialduz bete eban berbea; Espiritua gugaz da beti, guri argi eginez eta indarra emonez. Jesús ez da, doktrina zoragarria itzi euskun maisu hutsa. Jesús ez da, beste barik, neurribako maitasun polemiko eta konprometitzailearen oroigarria itzi euskun gizon ona. Jesús beste zerbait da: Berak ekin eutson Jaungoikoaren Erreinua edo Asmoa beteteari, Espirituaren Erreinu eginez. Jesusen misino nagusia munduari Espiritua emotea izan zan. Beragan sinisten dabenei euren barman Espirituaren indarra sentituazoz salbatzen dau Jesusek, holán jarraitzaileek pekatua menperatu eta bizitza eraldatzailea bizi ahal izango dabe-ta.

Apostoluen Eginak deritzan libumak Mendekosteko gertakariari bumz dinoanak alderdi nagusi batzuk ulertzen laguntzen deusku. Adibidez, Espiritua pertsona-taldeari agertu jakola; ez ditu bakarka eta banaka hartzen, alkartean baino. Ezin dogu ahaztu "nork bere berbetan berba egiten entzuten eutsela" apostoluei. Honek zera esan gura dau: pertsona eta herri desbardinez alkarte bakarra egin gura dauala Espirituak. Bidezko dirán desbardintasunak desegin gura izatea gainditu egin behar da Elizan; horixe eskatzen dau Mendekosteko jazoereak.

Egun haretan Jerusalemen "eguzkipean dirán nazino guztietatik etorritako jentea" izateak, Jaungoikoak herri guztien onerako emoten dauan doea danentzat dala emoten dau aditzera. Hala inoan Pedrok.

Espirituak Jesusegaz batera dihardu; Jesusi bumzko esperientzia gaurkotzen deusku, esangurarik sakonena ulertzen eta une bakoitzean gugaz dauan zerikusiaz jabetzen laguntzen deusku.

Espirituari bumzko esperientzia bizi dauanak, harén argia eta eragina sentitzen dauanak, hitzez zein egintzez azaldu egin behar izaten dau bere bizipen pozgarri hori. Doe berezia hartu dauala somatzen dauanak, izan ere, gainerakoekin alkarbanatu gura izaten dau. Jesusen mezua hots egitera, iragartera, eragiten deusku Espirituak, apostoluei eragin eutsen lez.

Eta apostoluen predikua, osakuntzak eta egintza miresgarriak eginez baiesten eben lez (ik.

Mk 16, 20), guk ere egintza onak eginez baietsi behar dogu geure predikua.

Espirituak indarra emoten deusku, baina interpelatu ere egiten gaitu; erantzuna emon beharreko kinkan jarten gaitu. Gure barman dihardu; baina baita lagun hurkoagan ere. Eta ezin dogu ezjakinaren edo ezikusiaren aitzakia jarri; egoera batzuk oso agerian dagoz.

Doguzan gauzak erabiltean solidario izatea eta alkarbantzeko prest egotea, Espirituaren eraginari erantzunez bizitzearen seinale dirá. Espirituaren eraginez, gaur egun ere Jesusegaz alkartu gaitekez gizon-emakumeengan, batez ere behartsuenengan, horreengan benetan dago-ta Jauna eta halakoekin identifikatzen dalako: "Gose nintzan eta jaten emon zeunsten; egarri, eta edaten emon zeunsten... Ñire senide txikien honeetako edozeini egin zeuntsoena, Neuri egin zeunsten" (ik. Mt 25, 34-40).

-

116-

Guretzat, katekistontzat: Jauna aurkitzea Espirituaren arabera bizitzeak laguntzen deusku domekeroko batzarrera batzen, Eukaristia sakramentua ospatzean, Jesusegaz bat egiten eta senide artean ere bat egiten.

Gogoeta eta alkarrizketarako • Azpimarratu a) Zuretzat barri dan zerbait aurkitzen lagundu deutsuelako, deigarrien iruditu jatzuzan esaldiak. b) Erabat ulertu ez dozuzan esaldiak.

Komentatu guzti hori taldean. • Ze ideia landu beharko zenduke, kristau bizitza Espirituaren arabera eroatea zer dan hobeto jakiteko? • Prest ete gagoz Espirituari jarduten izteko, geure erizpide edo kriterioak ezarri gura izan barik?

- 117-

13. Ogia zatitzean ezagutu eben

I. GAIA KOKATZEKO Jesús biztuak bere ikasleekin izan eban alkartzeari buruzko gaia ikusi ondoren, Eukaristiaren ospakizuna aurkeztuko dogu, orduan dogu-ta guk Jesús biztuagaz halako alkartzea izateko aukerea.

Umeek ikusi izan dabe zelan ospatu ohi dogun Eukaristia kristau alkarteetan. Eukaristia ospatzean Jesusegaz alkartzen garaia ikusten lagundu behar deutsegu.

Eguneroko bizitzako kezkak eta arazoak daroaguzala, ospakizunean batzen gara, gure egoereari argi egiten dautson Jaungoikoaren Berbea entzutera, eta bere burua gure kristau bizitzarako janari emoten dauan Jesús biztua gugaz dogula Eukaristian ikustera. Bere hitzak eraginda eta bere mahaian janarituta, hazi egiten gara, alkarregaz Jesusen gorputzeko atalizatean, Jesús gugaz dogula jakinazo ahal izateko gainerako guztiei.

1. Mezua Emausera joazan ikasleek bide-lagun izan eben Jesús biztua; bere berbez argitu egin eutsen Jesusek bihotza. Eta mahaian ogia zatitzean, konturatu ziran Bera zalá eta gainerako ikasleei esatera bueltatu ziran lasterka. Halaxe izaten da Jesús gure erdian Eukaristia ospatzen dogun bakoitzean.

2. Helburuak • Kristinauaren bizitzaren sorburua, iturria eta helburua Eukaristia dala ikusten lagundu.

• Eukaristi ospakizunean osagairik esanguratsuenak zeintzuk dirán jakin; Eukaristia, eguneroko bizitzan bere testigu izatera bultzatzen gaituan Jesusegaz alkartzea dala gogoan izanik.

- 119-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Euren liburuko 80. orrialdean datorren Xabiren testigantzea irakurtea proposatzen deutse katekisteak umeei, eta ataraten jakozan iruzkin edo komentarioak jasotzen ditu.

Joan zan domekan, Eukaristia ospatzean, irakurri euskuen ebanjelio-zatiak hauxe kontatzen euskun: Jesús, arrantzan ziharduen ikasleei agertu jakela eta, gero, eurekin, itsasertzean, arrain errea eta ogia jan ebazala. Nik neure buruari esaten neutson zein pozik egongo nintzatekean han, Jesusegaz eta apostoluekin, bareekin arrantzan eta jaten. Eta orduan konturatu nintzan ni ere Jesusegaz jaten ari nintzala benetan, Berak konbidatuta, Ebanjelioko arrantzaleen antzera. Nigaz batera, gurasoak eta ñire arrebea egozan, baita Iban, Rubén eta Laura ñire lagunak ere...

Eskariak egitean, bakearen alde eskatu genduan, jateko nahiko ez dabenen alde, itsasoan lanean diharduen arrantzaleen alde... lan zaila dabe-ta.

Poltsea pasatzean, ezin izan neban sosik ere bota, artean domekako paga hartzeko nengoan-ta.

Rubén eskua emotera etorri jatan... alkarri bakea emoteko esan ebenean. Hasarre samar ginan, atzoko eztabaidagaitik. Alkarri eskua emotean, keinu egin geuntson, eta horrek daña konponduta dagoala esan gura dau.

Jaunartzean Jesusen gorputza hartu nebanean, begiak itxi eta, apostoluak lez, bere lagun izan gura nebala esan neutson. Etxean zintzoago eta arretatsuago izaten laguntzeko ere eskatu neutson, beti hori eskatzen deuste eta gurasoek. Aitite gaixorik ebilela ere esan neutson; gizagaixoa... Hain da ona!

Gero kantari hasi ziran: Zu itsasertzean zagoz... Osogustokoa dot abesti hori, eta amak hain ederto abesten dau... Ez jatan luze egin.

Elizatik urtetean, ibiltera joan ginan. Ni pozik nengoan eta bobea izateko gogoz.

Xabi Irakurri eta, iruzkinak edo komentarioak egin ondoren, Eukaristiaren azken ospakizunean bizi izan dabena adierazoteko esango deutse katekisteak umeei, parrokiara joan eta, Eukaristiaren ondoren, etxera itzuli arteraino.

Ospakizunaren osagairik garrantzitsuenak zeintzuk dirán jakiteaz gain, une bakoitzean euren barman bizi izan dabena adierazotea ere gura da, eta euren hitzez eta zeinuz, besteekin batera, zer azaldu daben.

Umeen erantzunak entzun eta gero, aukeratu dagizala katekisteak, ospakizuna Jesusegaz alkartzeko egokiera dala azaltzen daben erantzunik egokienak. Idatzi erantzuna arbelean zein kartulinan, ordena egokian jarriz, azkenean daña jarraian irakurri ahal izateko eran, ospakizunaren hariari jarraituz.

- 120-

13. Ogia zatitzean ezagutu eben Emausko ikasleekin Jesusek izan eban alkartzea eta gure eukaristi ospakizuna zertan dirán antzekoak erakutsi gura dogula kontuan izanik, katekisteak honako itaun honeek egin deikiez umeei: • • • • •

Zer gogoratzen dozue gehienbat domekako mezeaz?

Eukaristia ospatzen hastean, zer egin ohi dogu lehenengo?

Ospaketan, zergaitik hartu ohi doguz Bibliako zati batzuk irakurteko?

Zuen ustetan, zer da garrantzitsuena Eukaristiaren ospakizunean? Zergaitik?

Eukaristi ospakizunean parte hartu ondoren, aldatzen ete da ezer gure bizitzan? Zer?

Dañen artean emondako erantzunak idatzi dagiezala umeek euren liburuko 80. orrial-

dean.

2. Jaungoikoaren Berbea Lukasen liburutik hartutako ebanjelio-zatia irakurriko dogu ondoren. Banatu irakurketea kontalari eta gainerako pertsonaiena egingo dabenen artean. Umearen liburuko 81., 82. eta 83- orrialdeetan dogu testua: Egun haretan bertan, ikasleetako bi Emaus izeneko herrixkara joazan, Jerusalemetik hamaika kilometrora. Gertakari guztiotaz berbetan ziharduen alkarregaz. Eta, berbetan eta eztabaidan zibarduela, Jesús bera hurreratu jaken eta eurekin joan zan. Baina itsu ebezan ikasleek begiak eta ez eben ezagutu. Jesusek esan eutsen: - Zeri buruz zoaze bidean alkarregaz berbetan?

Hareek gelditu egin ziran, aurpegia ilun, eta euretako batek, Kleofas eritzanak, holán erantzun eutson: - Zeu izango zara, egun honeetan Jerusalemen gertatu daña ez dakien bakarra!

Harek itaundu eutsen: - Zer gertatu da, ba?

Hareek erantzun eutsoen: - Jesús Nazaretarrarena; profeta haundia zan hitzez eta egitez Jaungoikoaren eta herri osoaren begietan; baina gure ábadeburu eta agintariek heriotzara kondenatu dabe eta kurutziltzatu. Guk usté genduan Berak askatuko ebala Israel; baina bada hiru egun hori gertatu zalá. Egia da gure arteko emakume batzuek harrituta itzigaituela: goizean goiz joan dirá hilobira eta ez ei dabe gorpua aurkitu; gainera Jesús bizi dala esan deutseen aingeru batzuk agertu jakezala esanez etorri jakuz. Guretako batzuk ere izan dirá hilobian eta emakumeek esan lez aurkitu dabe guztia; baina Bera ez dabe ikusi.

Orduan, Jesusek esan eutsen: - Bai buru gitxikoak zareela, bai motelak profetek esana sinisteko! Ez ete eban Mesisasek guzti hori sufritu behar bere aintzara sartzeko?

Eta Liburu Santuek berari buruz inoen guztia azaldu eutsen. Joazan herrixkara hurbildu ziranean, aurrera jarraitzeko keinua egin eban Jesusek. Baina hareek arren eta arren eskatu eutsoen: - Gelditu zaitez gugaz, berandu da-ta, eta iluna gainean dogu.

Eta herrian sartu zan hareekin gelditzeko. Ondoren, alkarregaz mahaian jarri - 121 -

Zatoze ospatzera ziran, eta Jesusek, ogia harturik, esker-otoitza egin, ogia zatitu eta emon egin eutsen.

Orduan, begiak zabaldu jakezan eta ezagutu egin eben, baina Jesús desagertu egin jaken begien aurretik.

Hareek alkarri esan eutsoen: - Ez al genduan barrua sutan, bidean Liburu Santuak azalduz berba egin deuskunean?

Berehala jaiki eta Jerusalemera itzuli ziran; eta Hamaikak eta honeen lagunak batuta aurkitu ebezan, holán inoela: - Egia da! Biztu da Jauna eta Simoni agertu jako.

Ikasle biek bidean gertatutakoa eta ogia zatitzean zelan ezagutu eben kontatu eutseen.

Lukas 24, 13-35

3. Barruratzea eta sakontzea Irakurri ondoren, kontaerearen esanguran sakontzen laguntzeko, honako itaun honeek egin deikiez katekisteak umeei: • Zergaitik alde egin eben ikasle hareek Jerusalemetik? Zelan egozan animoz? Ze kezka eben?

• Zelan erreakzionatu eben ezezagun ha bidera urten eta zertaz ziharduen itaundu eutsenean?

• Zergaitik ez ete eben ezagutu Jesús zalá bidelagun ha?

• Zertaz egiten deutse berba Jesusek? Berari entzutean, zer sentitu eben ikasleek?

• Zergaitik eskatu ete eutsoen ezezagun hari gauean eurekin gelditzeko?

• Noiz eta zertan konturatu ziran Jesús zalá eurekin jaten egoana?

• Noiz eta non egon ziran lehenago ere Jesusegaz mahaian?

• Jesús eurekin ebela ikustean, zelan erreakzionatu eben: zer esan eben? Zer egin eben?

Irakurgaia holán sakondu ondoren, gure eukaristia ospakizunak eta Jesusek Emausko ikasleekin izandako alkartzea parekatzeko eskatuko deutse katekisteak umeei. Parekatze hori egiteko, umeek gogoan hartuko dabe euren liburuko 80. orrialdean idatzi dabena.

Aurkitzen dabezan antzekotasunak eta desbardintasunak idatzi dagiezala euren liburuko

83. orrialdean.

4. Fede adierazpena Egiteko: Euren liburuko 84. orrialdean, Eukaristiaren ospakizuna agertzen dan argazkiaren ondoan, idatzi daikee umeek zer esaten deutson norberari ospakizun horretan parte hartzeak.

- 122 -

13- Ogia zatitzean ezagutu eben

10

Otoitz egiteko: • Taldean, esker-otoitza egin daiteke, Jesús gugaz dogulako geure bizitzan.

Ume bakoitzak eskerrak emoteko esaldi labur baña pentsatu eta adierazo daikela esan deikiegu. Gainerakook entzun eta honako hau erantzun daikegu: "Eskerrik asko, Jesús, gugaz alkartzen zaralako" edo "Eskerrik asko, Jesús, Eukaristian gugaz zaralako".

• Beste hau ere esan deikiegu umeei: elizara joatean, sagrarioko eukaristia ogian dagoan Jesús agurtzeko.

Abesteko: Gurekin egon (X. Berterretxe, Meza abestiak, 548 zk., Pax Argitaletxeá) edo Goazen guztiok batera (J.J. Elezkano, Producciones la Raíz) edo gaian landutakoa jasotzen dauan beste kanturen bat abestu daiteke.

5. Jakiteko Umearen liburuko 84. orrialde berean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean, "Eukaristia" berbeak esan gura dauanaz azalpen laburra emoten da.

Ba al dakizu hau...?

Eukaristia • grekotik datorren berbea da, "eskerrak emotea" esan gura dau; • Jesusek azken afarian egin ebana gaurkotzeko, kristinauok egiten dogun ospakizuna da; • Kristoren gorputz eta odolaren sakramentua da, horreen bidez janaritu egiten gaitu eta bere jarraitzaile izateko indarra emoten deusku; • holán agertzen da Jesús benetan bere alkartearen erdian dagoala, domekan Jesusen biztuerea ospatzera batzen danean; • gure bizitza argitzen dauan Jaungoikoaren Berbea alkarregaz entzuteko aukerea dogu; • ospakizun horretan argi ikusten da zelan batzen dan eliz alkartea Jesusen izenean; • Jesusegaz bat egiteko erarik bikainena da, bere gorputza janez.

- 123 -

Zatoze ospatzera

6. Iradokizunak • Parrokian umeekin eukaristia ospakizun berezia egiten bada, Jainko neniaren otoitzerako eskariak prestatu daitekez taldean hunengo domekarako.

• Hurrengo domekako ebanjelio-zatia irakurri daiteke taldean, eta ondoren alkarrizketea egin, jaunartzean Jesusegaz izango daben alkartzea biziagoa izaten lagundu deien.

• Emausko kontakizuna irakurri ondoren, hiruganen ikasmailako katekesi materialen artean argitaratutako posterra, Emausko ikasleei gertatutakoa irudikatzen dauan posterra, jarri daiteke dañen aurrean. Hau aunean dabela, kontatu dagiela umeek berbaz Ebanjelioak dinoana.

• Gai hau lantzeko, Idatz-bideo etxeak argitaratutako Eukaristia izenburuko bideoa, Xabier eta Edurne bildumakoa, ikusi daiteke.

- 124-

14. Zuekin da, ez al dozue ikusten?

14 Zuekin da, ez al dozue ikusten?

I. GAIA KOKATZEKO Aurreko gaia lantzean, Eukaristia ospatzean Jesusegaz alkartzen garaia ikusi dogu. Jesús gure bizitzan gugaz dala ikusteko beste era batzuk badirala aztertuko dogu gai honetan.

Behartsuengan erakusten deusku gugaz dala, gure arreta eta laguntzaren beharrean dagozanengan.

Kristau bizitzaren sorburu, iturri eta helburu da Eukaristia. Eukaristian Jesusegaz alkarketea izan dogula egiaz jakiteko, gure beharrean dagozanenganako arretea izan behar dogu. Jesusen antzera bizitzera eragiten eta bultzatzen gaitu Eukaristiak, besteen beharrizanak ikusteko arretaz bizitzera, batez ere ahulen eta babes barik dagozanen beharrizanak ikusteko.

Gure inguruko askori laguntzeko egin daikegu zerbait; begiak zabalduta izan behar doguz beharrizanean dagozanengan Jesús bera ikusteko. Jesusek berak esan euskun: "Honeetako edozeini egin zeuntseena Neuti egin zeunsten ".

1. Mezua Jesusek bat egiten dau beharrizanean dagozanekin; guk eurei laguntzean, Jesús eurengan ikustea gura dau.

2. Helburuak • Beharrizanean egon eta gure laguntzaren zain dagozanengan, Jesús bera ikustera egiten deuskun deia entzun.

• Eukaristian Jesús egotea, behartsuengan egoteaz lotu.

- 125-

Zatoze ospatzera II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Umeek egunero izan ohi dabezan beharrizanak ikusiz hasi daikegu saioa, eta laguntza emoten deutsenekin alkartzea edo bat egitea zelan sentitu daben ohartzen lagundu deikiegu. Holako esperientzia, bizitzeko behar dabena emonez, pertsona helduek laguntzen deutsenean ez ezik, euren kideek eguneroko gorabeheretan laguntzen deutseenean ere somatzen dabe.

Umearen liburuko 86. orrialdeko irudiak ikusi ondoren, alkarrizketea egin eta esan dagiala ume bakoitzak zeren beharrean ikusi izan dauan bere burua. Azpimarratu alkarri lagundu deutsoenen artean zelako loturea sortu ohi dan.

Itaundu deiela katekisteak umeei zein egoera larri izan barri daben eta zelan urten dirĂĄn larritasun horretatik norbaiten laguntzaz: Noiz izan dozu azkenengoz norbaiten laguntzaren beharra? Nork lagundu eutsun? Zelan sentitu zinan laguntza hartzean? Zer sentitu zenduan lagundu eutsun lagunagazko? Gertatu jakena esateaz gain, ona da izan ebazan sentsazino eta sentipenak adierazotea, batez ere norbait hurran izateak, laguntza emon deutsenagaz zelako loturea sortu jaken adierazotea.

2. Jaungoikoaren Berbea Umearen liburuko 87. orrialdean dogu San Mateoren liburutik hartutako ebanjeliozatia. Arretaz entzuteko eskatuko deutse katekisteak umeei: Zatoze, Ăąire Aitaren bedeinkatuok; hartu egizue munduaren sortzetik zuentzat prestatuta dagoan erreinua. Gose nintzalako eta jaten emon zeunsten; egarri, eta edaten emon; arrotz, eta etxean hartu ninduzuen; biluzik nengoan eta jantzi egin ninduzuen; gaixo, eta bisitatu; kartzelan, eta ikustera etorri.

Orduan esango deutsoe: Jauna, baina noiz aurkitu zinduguzan goseak eta jaten emon geuntsun edo egarriak eta edaten emon? Noiz aurkitu zinduguzan arrotz eta etxean hartu, edo narrugorri aurkitu eta jantzi? Noiz aurkitu zinduguzan gaixo edo kartzelan eta ikustera joan?

Berak esango deutse: Benetan dinotsuet, Ăąire senide txiki honeetako bati egin zeuntsena, neuri egin zeunsten.

Mateo 25, 34-40 Irakurri ondoren, lagundu deiela katekisteak umeei Ebanjelioko berba honeen esangurea jasotzen, azken auziari buruzko parabolearen testuinguruan kokatuz.

Azpimarratu Jesusek berak egiten dauala bat, gose zein egarri dagozanekin, arrotzekin, jantzi barik dagozanekin, gaixoekin eta giltzapetuekin identtfikatzen dala. Halakoei euren - 126 -

14. Zuekin da, ez al dozue ikusten? beharrean laguntzen deutsen guztiak Jesusi berari laguntzen deutso, horretaz ohartzen ez bada ere.

Ikusiazo deiela katekisteak umeei, beharrizanean dagoan edozeinengan Jesús agertzen jakula. Eta gose, egarri zein gaixorik dagozanengan ez ezik, beste egoera askotan beharrizanean dagozanengan ere agertzen jaku Jesús eta eurengan dago.

3. Barruratzea eta sakontzea Umearen liburuko 88. orrialdean, gertaera bat eskeintzen dogu Harrapatuta nengoan eta atara egin ninduzun izenburupean. Benetan gertatutakoa da. Irakurri ondoren, komentatu dagiela umeek. Berez esan daikeenaz gainera, beste itaun honeek ere egin deikieguz: Ba al dau zerikusirik gertaera honek lehen irakurri dogun ebanjelio-zatiagaz? Zertan?

Harrapatuta nengoan eta atara egin ninduzun 2001.eko ekainaren lian, astelehenez, gertatu zan, Errutnaniako uriburu dan Bukarest inguruan, Alina Pascaru, urte biko neskatoa, ur bakoputzu batera amildu zan. Putzua 36 zentitnetroko tuboz egina zan, eta hondo-hondoan harrapatuta gelditu zan, urten ezinda. Suhiltzaileek eginahalak egin ebezan neskatoaganaino iristen; baina ezin izan eben. Hondeamakineagaz lanean ziharduen, tubo-zati batzuk kentzen; baina ezin izan eutsoen heldu. Gainera, luizia egingo ete zen bildur ziran.

Ordua joan eta ordua etorri, neskatoak han jarraitzen eban, putzu-zuloan bizirik; negarrez ari zalá entzuten eben goitik.

Kanpoan begira egoan jendartean, 18 urteko neska bat egoan, Oana Furnica.

Ikusten eban alperrik ziharduela neskatoa salbatzeko ahaleginak egiten, eta bere burua eskeini eban zuloan sartu eta Alina atarateko. Oana oso argala zan, eta tuboan buruz behera sartu ahal izan eban oinetatik lotuta. Iritsi zan neskatoagana, heldu eta atara eban kanpora. Ha bai poza jente guztiarena!

Oana gaixorik egoan guntzurrun batetik, eta operatuko ebela agindu eutsoen.

Bere bizia arriskuan jarri eban Alina salbatzeko eta, horregaitik, saritu egin eben.

Lantokia ere eskeini eutsoen.

Dañen artean ikusi daikegu, umeen bizitzan ere zein pertsona agertzen dan laguntza beharrean. Halakoei laguntzea, Jesusi berari laguntzea da.

Edozein beharrizanetan dagoanagan Jesús bera han dagoala azaltzen dan beste egoera batzuk ere aitatu dagikeguz danon artean. Ume bakoitzak aitatu dagiala beharrizanean ikusten dauan norbaiten kasua eta, dañen artean aztertu ondoren, idatzi arbelean edo kartulinan. Gero, osotu dagiela umeen euren liburuko 88. orrialdea, bakoitzak aukeratuko dituan esaldiez.

- 127-

Zatoze ospatzera nengoan eta zuek nengoan eta zuek nengoan eta zuek nengoan eta zuek Ekintza hau amaitzean, Ogia zatitzean ezagutu eben izenburupean, aurreko gaian landutako puntu batzuk gogoratuazoko deutsez katekisteak umeei: Jesusekin Eukaristian alkartzeak zelan bultzatzen gaituan bere antzera bizitzera. Bere berbea entzutean eta Eukaristian bere gorputza jatean zelan ikasten dogun eguneroko bizitzan Bera aurkitzen eta ezagutzen, batez ere behartsuengan Bera ikusten, aurreko irakurgaian entzun dogun lez.

88. orrialdean, Ogiak eta arrainak ugaltzea irudikatzen dauan pinturea aurkituko dabe (David Mouta pintoreak Gasteizko Santa Luzia parrokian egindako mĂşrala da). Begiratu deioela arretaz eskatzen deutsegu umeei, eta honako itaun honeek egiten deutseguz: Zer ikusten dozue irudi honetan? Ze gauza gertatzen jatzue deigarrien? Zer esaten deutsuee zuei gauza horreek? Zer gertatzen da irudi horretan? Gogoratzen ete deutsue Ebanjelioan irakurten dan zerbait? Zer? Ikusten dozuen horrek, zer esaten deutsue? Ogien eta arrainen ugalketea kontatzen dauan ebanjelio-zatia irakurri daikegu (Markos 6, 34-44), eta, ondoren, irudiaren aurrean egindako itaun horreetako batzuei euren liburuan idatziz erantzuteko eskatzen deutsegu umeei.

Eukaristian Jesusegaz alkartzearen eta eguneroko bizitzan beharrizanean dagozanengan JesĂşs ikustearen artean dagoan loturea azpimarratzeko, Santiagoren gutunetik hartuta, umearen liburuko 89- orrialdean daukaguzan berba honeek irakurri daikeguz.

Anaia zein arrebaren batek zerjantzirik edo eguneroko janik ez badau, eta zuetakoren batek esaten badeutso: <Hoa bakean, berotu hadi eta aseÂť, baina behar dauan laguntza emon ez, zertarako balio dau horrek? Fedea, egintzetan azaltzen ez bada, hilda dago.

Santiago 2, 15-17 Itaundu deiela katekisteak umeei: Zer esan gura dabe berba honeek? Zer egiten dozu zeure fedea bizirik gordeteko? Erantzunak jaso eta komentatu ondoren, testua ulertzen lagundu deiela, honako esaldiaz esangurea laburbatuz: Jesusengan egiaz sinistea, behartsuengan Bera ikusten jakitea da.

4. Fede adierazpena Egiteko-.

Umearen liburuko 89. orrialdean agertzen dan esaldia osotu behar dau umeak, gorago jarri dogunaren antzeko zerbait idatziz: Jesusengan benetan sinistea

da.

- 128-

14. Zuekin da, ez al dozue ikusten?

Otoitz egiteko: Adierazo taldeari otoitz egin behar dogula, Jesusen hitz honeek oinarritzat hartuz: "Ñire senide txiki honeetako bati egin zeuntsena, neuri egin zeunsten ".

Bakoitzari berba horreek zer esaten deutsoen kontuan izanik, umeak egin dagiala otoitz bat, zerbait eskatuz edo eskerrak emonez.

Honako eskari honeen antzekoak egin daikeguz: • • • •

Lagundu, behartsuengan Zu ezagutzen.

Egizu, arreta haundiagoz ikusi dagidazala besteen beharrizanak.

Parkatu, engan ezagutu ez zaitudalako.

Eskerrik asko, txikienetaz inoiz ere ahazten ez zaralako.

Abesteko: Gai honetarako egokia izan daiteke gure Elizbarrutietako Misinoen 50. urteurrenerako prestatu zan Lurreko pobreenak izenburudun abestia (50 años en camino /1948-1998 /50 urte bidean aurrera).

5. Jakiteko Euren liburuko 90. orrialdean, "Ba al dakizu izenburupean, gure gizartean batzuk beharrizan gorrian bizi dirán bitartean, beste batzuk gehiegikerian bizi dirala azaltzen daben datuak aurkitu daikeez umeek.

Ba al dakizu hau...?

• Munduan bizi garanetatik laurden bat, 1.500 miloe lagun, miseria gorrian bizi da; • 113 miloe neska-mutikok ez dabe eskolarik; • Euro Disney eraikitzen gastatu eben diru-kopurua eta munduko 20 nazino behartsuenei laguntzeko behar daña kopuru berbera da; • Filipinetan, zabor artean balio dauan zerbaiten bila 6 orduz lan egin ondoren, ume batek 6 edo 7 peso (euroren 20 zentimo) irabazi daike; • munduko hiru pertsona aberatsenek daben dirutza, munduko 48 nazino behartsuenek urte betean ekoizten edo produzitzen dabena baino gehiago da; • Munduaren Iparraldeko nazino industrializatu batean jaiotako ume batek Hegoaldeko nazino batean jaiotako 50 haurrek baino gehiago kontsumituko, xahutuko eta kutsatuko dau;

- 129 -

Zatoze ospatzera • munduan 828 miloe lagunek ezin dau behar dan beste jan; 600 miloe lagunek, aldiz, gehiegi jaten dau; • Estatu Batuetan pertsona batek, 692 kilo zereal (arto, gari, arroz...) jaten dau urtean; Indiako batek, ostera, 197 kilo.

V — ^ I 6. Iradokizunak • Katekisteak, jentea beharrizanean erakusten daben argazkiak eroan daikez prentsatik hartuta, eta hormirudi edo múrala egin. Umeei ere esan deikie gai honi buruzko argazki eta barriak ekarteko.

• Herrian zein auzoan umeek ikusi daikeezan behar eta preminazko egoerak aitatzea ere egoki izango da: etorkinek izaten dabezan beharrak, bakarrik dagozan zaharrek, aterpe bako pertsonek... dabezan beharrak.

• Zehaztu, taldeko guztien artean, bete daitekeen konpromisoren bat. Adierazo dagiezala umeek euren ekimen edo iniziatibak, eta erabagi dañen artean zein konpromiso hartu.

- 130-

15. Jesusen espirituak eragiten deusku

I. GAIA KOKATZEKO Munduan pertsonak eta gauza desbardinak dirala aise ikusten dau umeak: arraza eta kultura desbardinetako jentea; gizonezkoak eta emakumezkoak; adineko pertsonak, gazteak eta umeak; senitartean ere senide desbardinak. Aniztasun eta desbardintasun horixe bera ikusi behar dabe Eliz alkartean ere, Jesusen jarraitzaileen alkartean, eurak ere alkartekide diranez.

Umea konturatzen da, bere barman ere egoera desbardinak izaten dituala, nahiz eta ikusi ez; eta gainerako lagunen keinu eta zeinuak ikusirik, besteengan ere gauza bera gertatzen dala ikusten dau. Adibidez, poza, nahigabea, bildurra, maitasuna... sentitzen dituala. Kanpoan ere, ikusten ez doguzan fenomenoak gertatzen dirá, eta egiten dabenagaitik konturatzen gara badirala, nahiz eta ikusi ez. Adibidez, haizea, beroa, hotza, argia, musikea, abotsa...

Badiran, baina ikusten ez doguzan errealitate horreek oso garrantzitsuak dirá guretzat, eta ezaugarriak zein zeinuak eginez adierazoten doguz.

Espíritu Santua da bakoitzaren eta kristau alkarte osoaren bizi-iturria. Eguneroko bizitzan agertu beharrekoa da hori. Espíritu Santuaren jaia eta kristau alkartearen jaia da Mendekoste-jaia. Era berezian konbidatu daikeguz umeak Mendekosteko jaira, alkartearen jaia dalako eta umeak alkarte horretan birjaio dirá Jaungoikoarentzat, alkarte horrek egiten deutse lagun kristau bizitzan.

1. Mezua Espíritu Santuak egiten dau Eliz alkartea herri bakar: Jesusen jarraitzaileen herria. Berak egiten gaitu bat alkarregaz, berak indartzen gaitu Jesusi jarraitzeko eta senide lez bizitzeko. O n egiten daben guztiengan dihardu.

2. Helburuak • Jesusen Espirituak, Espíritu Santuak, pertsona bakoitzarengan, gizon eta emakume ororengan, eta Eliz alkartean jarduten dauala ikusi.

- 131 -

Zatoze ospatzera • Bihotza zabaldu, Espiritua gugaz izatea egunero bizitzeko, gugandik hurran dagoan Adiskidea dala eta alkartu eta indartu egiten gaituala oharturik.

II. GAIAREN GARAPENA

1. Esperientzia Umearen liburuko 92. orrialdean, argazki bi dagoz: festa egiten diharduan pertsona-talde batena eta ikasgelan taldeka lanean diharduen neska-mutikoena. Desbardintasuna ikustearen esperientzia izateko, katekisteak alkarrizketeari ekingo deutso, desbardintasunak zertan dagozan galdetuz. Umeek jaso dagiezala beste orri batean euren eritziak.

Bardinak ete gara pertsona guztiak? Zertan gara desbardinak? Danak gara desbardinak, familian, ikastetxean, gizartean. Zelakoak dirá desbardintasun horreek? Esan dagiela danek ze desbardintasun ikusten daben: fisikoan, izaeran (jenio oneko eta txarreko izatea, langile eta alper izatea, adimentsu eta ez hain adimentsu izatea, serioak eta alaiak izatea...). Zerk egiten gaitu bat, zerk egiten gaitu danok alkarren antzeko? Bilatu dagiezala dañen artean bardintasunak.

Desbardinak izanda ere, danok gara Jaungoikoaren irudi, danok gara bere seme-alaba, alkarregaz bizi, lan egin eta ospatzeko gauza. Alkar aberastu ere egin daikegu, nork berea besteen onerako emonez. Esan deiela orain katekisteak begiratzeko argazki biak eta idazteko azpian argazkietako jentea zertan dan desbardina eta zertan dan euren antzeko.

Orrialde berean, behealdean, argazki bitan, beste bien xehetasun baña agertzen da. Esan deiela katekisteak umeei begiratzeko argazki honeetan pertsonen aurpegi eta zeinuetan nabarmentzen dirán barne-sentimenduak. Adibidez: poza, interesa, laguntza, alkarlana, talde-lana. Idatzi dagiezala umeek dañen artean aurkitu dabezan zeinu horreek.

2. Jaungoikoaren Berbea Esan beie katekisteak umeei Jaungoikoaren Berbea entzungo dabela. Espíritu Santuari buruz egiten dau berba, eta Espíritu Santuak alkartean dauan jarduereari buruz. Umearen liburuko 93. eta 94. orrialdeetan dagoz testuak. Entzuteko prestatuz, honako hau esan daikee alkarregaz: "Zatoz, Espíritu Santua, bete gure bihotzak eta biztu euretan zeure maite-sua".

Zuen gainera jaitsiko dan Espíritu Santuaren indarra hartuko dozue, eta ñire testigu izango zaree Jerusalemen, Judea osoan, Samarían eta lurraren baztarreraino.

Apostoluen Eginak 1, 8 Mendekoste-egunean, apostoluek Espíritu Santua hartu ondoren, Pedrok, hamaika apostoluen artean zutik, holán berba egin eutson jenteari: Juduok eta Jerusalemen - 132 -

15. Jesusen espirituak eragiten deusku zagozenok, entzun arretaz ñire berbak. Jaungoikoak esana eban hau-. "Neure Espiritua isuriko deutset gizaki guztiei, eta zuen seme-alabek profetizatu egingo dabe".

Zuek kurutzean josi eta hil zenduen Jesús ha, Jaungoikoak biztu egin eban. Eta Berak, Aitagandik Espíritu Santua hartuta, gure gainera isuri dau, ikusten eta entzuten ari zareenez.

Berba honeek bibotzean zirrara egin eutsoen askori eta hau itaundu eutseen apostoluei: - Zer egin behar dogu, anaiok?

- Aldatu jokaerea eta bateatu guztiok Jesús Mesiasen izenean, Jaungoikoak pekatuak parkatu deizuezan. Eta zuek ere hartuko dozue Espíritu Santua doe, zuentzat eta zuen seme-alabentzat agindu eban-ta Jaungoikoak doe hau, baita Jaungoiko gure Jaunak deituko dituan atzerritarguztientzat ere.

Ik. Apostoluen Eginak 2, 14-39 Espirituaren frutuak honako honeek dirá: maitasuna, poza, bakea, pazientzia, bihotz ona, onginahia, leialtasuna, otzantasuna, bere buruaren jabe izatea.

Galaziarrei 5, 22-23

Gorputzak, bat izan arren, atal asko dau; baina atal guztiek, asko izanik ere, gorputz bat osotzen dabe. Gauza bera gertatzen da Kristogaz ere. Gu guztiok, judu zein jentil, esklabo zein libre, Espíritu bat beraz izan gara bateatuak, gorputz bat bakarra egiteko, eta guztioi Espíritu bat bera isuri jaku.

1 Korintoarrei 12, 12-13 Jakinazo deiela katekisteak umeei Mendekosteko une haretan hasi zalá izaten Eliz alkartea. Ñor dago etenbarik gure artean, ñor izendatzen dogu behin eta barriro? Gogoratuazo: 'Kurutze santuaren' egitean, Aintza errezatzean, Mezea ospatzean... Zertan ikusten dogu Bera gure artean dogula? Ageriko ze ezaugarriren bidez ohartzen gara gizakiaren barruan diharduala Berak?

3. Barruratzea eta sakontzea Entzundako irakurgaiez eta liburuko irudiez baliaturik, adierazo deiela katekisteak umeei zer gertatu zan Espiritua etortean: Zer gertatu zan apostoluek Espíritu Santua hartu ebenean? Erabat aldatuta eta pozez beteta azaltzen dirá. Zer emon eutsen Espirituak? Katekisteak argibide batzuk emon deikiez: bakea, indarra, gogotsu izatea, kemena, senide izatea, eskuzabal izatea, Jesusek emondako eginkizuna lehenbailehen beteteko gogoa. Idatzi dagiezala erantzunak liburuan.

Lehenengo kristinau hareek begiz ikusten ete eben Espíritu Santua, eurekin bizi zalá, Jesús ikusi ohi eben lez? Adierazo deiela katekisteak, Espirituak ez dauala gorputzik, guk lez, eta ezin dogula irudikatu ere egin. Beti jardunean diharduala diño Bibliak, gizon-emakumeen bihotzetan jarduten dauala. Horregaitik, pertsonen izaerea aldatzen dauala ikusten da.

- 133-

Zatoze ospatzera Gaur egun Jesusen jarraitzaile garanoi ere horixe bera gertatzen jaku, EspĂ­ritu Santua gugan bizi dala konturatzen garanean. Umearen liburuko 95. orrialdean, Euren frutuetatik antzemango deutsezue izenburupean, taula modura antolatutako grafiko bat dago; umeek euren buruari testa egiteko da: taulearen laukitxoak lerroka margotuz, azalduko dabe umeek zein neurritan emoten dan eurengan Espirituak eragindako frutu horreetako bakoitza (poza, bakea...).

4. Fede adierazpena Egiteko: Euren liburuko 95- orrialde berean, kometa batzuk aurkituko dabez umeek.

Kometa barman nahastuta agertzen dirĂĄn hizkiak erabiliz, Espirituak eragindako frutuen izenak osotu behar dabez: maitasuna, poza, bakea, pazientzia, tolerantzia, onginahia, ontasuna, sinismena, errukia, senidetasuna, eskuzabaltasuna.

Libumko 96. orrialdean, ohar-taula bat agertzen da, oharrentzako paper horiak eta urdinak dituala. Esan beie katekisteak umeei ohar-taulako paper urdinetan, idatzi dagizala bakoitzak bere bumagan ikusten dituan doeak edo kualitateak, Espirituak daĂąen zerbitzurako emondakoak (etxean, ikastetxean, adiskideei... laguntzeko emondakoak). Era berean, kolore horiko paperetan idatzi dagizala bakoitzak, berak ezagutzen eta maite dituan lagunentzat eskatu nahiko leukeezan doerik gustokoenak. Erantzunak libuman idatzi baino lehen, katekisteak emon deiezala aholkuak eta argibideak.

Otoitz egiteko: Egin beie otoitz katekisteak eta umeek, Espiritu Santuari bere doeak isurtzeko eskatuz. Umearen libumko 96. orrialdean dabezan eskari honeek egin daikeez, edo eurek asmatutako beste batzuk.

Zatoz, Espiritu Santua!

Garbitu eta bihurtu egizu emonkor gure bihotzeko lur elkorra, bete egizu zeure doez.

Zatoz, Espiritu Santua, Jakinduria-doea ekarriz: lagundu eiguzu Jesu Kristo ezagutzen, bere berbak eta egintzak ulertzen, eta, Bera ezagutuz, Berari jarraitzen.

Zatoz, Espiritu Santua, Adimen-doea ekarriz: ulertu dagigula, zure argitan, geure bizitzaren zentzuna.

Aldatu eiguzu bizitza eta egin gagizuz Jesu Kristoren testigu.

Zatoz, Espiritu Santua, Ezagumen-doea ekarriz: sutu egizu gure barrua, mundu osoa zure egintzaren zerbitzura jarri dagigun.

- 134 -

15. Jesusen espirituak eragiten deusku Zatoz, Espiritu Santua, Ulermen-doea ekarriz: ikusiazo eiguzu Jaungoikoa gugaz dogula inguruan doguzan pertsonengan eta gauzetan.

Zatoz, Espiritu Santua, Sendotasun-doea ekarriz: emoiguzu indarra Jesusi jarraitzeko eta mundua hobea izan daiten lan egiteko.

Zatoz, Espiritu Santua, Jainkozaletasun-doea ekarriz: erakutsi eiguzu Jaungoiko Aitaren seme-alabei jakokenez bizitzen, geure senideei laguntzeko beti prest.

Zatoz, Espiritu Santua, Jainkoagazko Begirune-doea ekarriz: bete gagizuz Jaungoikoaren maitasun eta haunditasunez.

Abesteko: Gure ondoan, Jauna (JJ- Elezkano, A los pueblos, Jaunari, S. Pablo Argitaletxed) edo Zeru-lurren Egile zaran (J.M. Lekuona, Gora Jainkoa! 2, Argitaratzaile: Euskalerriko Liturgi Batzorded) edo beste kantu egokiren bat abestu daiteke.

5. Jakiteko Euren liburuko 97. orrialdean, "Ba al dakizu hau...?" izenburupean argibideak aurkituko dabez umeek, "espiritua" eta "Espiritu Santua" berbek esan gura dabenaz.

Ba al dakizu hau...?

Espiritua • latinetik datorren berbea da; haizea, hatsa, bizi-arnasea esan gura dau.

Espiritu Santua • Jaungoikoaren Espiritua da, Jesusen Espiritua; • Jesusen jarraitzaile guztiak bat egiten dituan maitasuna, argia, indarra da; • Bateoa eta Sendotza sakramentuak hartzean, bereziki, emon deusku Jaungoikoak bere Espiritua; • munduko gizon eta emakume guztien bizitzan dago.

- 135-

Zatoze ospatzera Orrialdearen amaieran, ondo ikusten diren Ietraz idatzita, honako esaldi hau dator: Jesusen Espirituak batuko gaitu barriro datorren ikasturtean. Esan deiela katekisteak umeei, datorren urtean jarraitzeko gonbidapena dala esaldi hori, Jesús geroz eta hobeto ezagutu eta Berari leialago jarraitu ahal izateko.

V—

I 6. Iradokizunak

• Idatz-bideo etxeak argitaratutako Neure lekuko izango zarete bildumako Izpirituaren indarrez bideoa ikusi daikee umeek.

• CCS argitaletxeak ataratako Celebrar Pentecostés liburutik hartu dogun gutuna fotokopiatu eta banatu deikie katekisteak umeei. 1978an abade egin zan irakasleari, Italiako Arese herrian egoan umezurtz-ikastetxeko ikasleek idatzi eutsoen gutuna da. Esan deiela katekisteak norena dan gutun hau, irakurri dagiela eta ikusi zelan mutiko hareek euren irakasleari opa eutsoezan doeak Espiritu Santuaren doeak dirán.

Charly lagun maitea-.

Azkenean, abade egiten zaitue. Zure poza gurea da, gutako bat zara-ta, gure familiakoa.

Gure artean zinanean, sufrituazo geuntsun, behar bada, mutiko zailak gara-ta, baina gustora ere egon zinan gugaz, pazientzia haundia izanez. Eskerrak emoten deutsuguz, ondo hartzen ginduzuzalako eta gutako bat, gure adiskide, egiten zinalako.

Badakigu "bedar txar"garata, "sagar ustelak" legezkoak. Horixe esaten deuskue danek. Baina gugan norbaitek hambitxia, zerbait ona aurkitzen dauanean, hazi egiten gara eta beste era bateko gizonak izan gaitekezala ikusten dogu. Zu izan zinan guretzat norbait hori. Edozein lekutan aurkituko dozuz gu legezko "barrabasak". Maitatu egizuz eta ez ito halakoengan beste era batekoak izateko itxaropena.

Charly, abade ona izan zaitezala. Gainerakoak ez dau lekurik zugan. Zuek ezagutuazo deuskuzuen Kristo horren irudia ikusi gurako genduke zugan; gu legezko jenteari, pekatari eta ...kumeei, laguntzera etorri ei zan. Holán, Julianek ere sinistuko dau; Jaungoikorik ez dagoala diño, bera ez dalako inoren umea. Eta beste batzuek ere, kondenatu bai, baina parkamenik hartu ez daben beste batzuek ere sinistuko dabe.

Izan zaitez ona eta pazientzia haundikoa, entzungo eta parkatuko dozuna, danak ondo hartuko dituzuna. Ez desanimatu; guk ez dakigu eskerrak emoten, baina maite doguz ondo tratatzen gaituenak, eta horreengan ikusten dogu Jaungoikoa ona dala.

- 136-

15- Jesusen espirituak eragiten deusku Benetako "abadea" izan zaitezan gura dogula esateko idazten deutsugu. Izan zaitezala "ostia " bezalakoa, danek jan dagien izten daben horreetakoa, danek bizia izan dagien. Bestela, zergaitik ez ezkondu? Zergaitik gelditu libre, libre izate hori danak maiteago izateko ez bada?Jaungoikoa badala maitasunakprobatzen ei dau.

Agur, Charly. Parkatu sermoia. Zuk ere halako asko bota zeunskun. Bizi zaitezala beti pozik eta alai. Gu zeurekin izango gaituzu.

Areseko mutikoak

- 137-

ISBN

8«-87002-32-3

ISBN 8 4 - 8 7 0 0 2 - 3 2 - 3