Ηλεκτρονικό λεύκωμα λογοτεχνίας α΄ αντίγραφο

Ηλεκτρονικό Λεύκωμα

Με εργασίες των μαθητών του 9ου ΓΕΛ Πειραιά με θέμα :

ΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΤΕΡΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥΣ

Σχολικό έτος : 2013-2014

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΜΑ: Δημοτική Ποίηση και ανάλυση στα κείμενα του σχολικού βιβλίου

1. ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ 2.ΛΥΓΕΡΗ ΣΤΟΝ ΑΔΗ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ 

Η Δημοτική ποίηση είναι ένας όρος στενά συνδεδεμένος με το Δημοτικό τραγούδι. Είναι η ποίηση της οποίας δεν γνωρίζουμε το όνομα του δημιουργού.



Τα είδη των δημοτικών τραγουδιών είναι:

1. Επικά δημοτικά (π.χ. τα ακριτικά τραγούδια) 2. Δραματικά δημοτικά (π.χ. οι παραλογές) 3. Λυρικά δημοτικά (π.χ. τα νανουρίσματα)



Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι:

1. Το περιεχόμενο της συνήθως αναφέρεται στην αγάπη για τη ζωή, στη φύση και τα ηρωικά κατορθώματα και τους αγώνες του λαού.

2. Το μέτρο που χρησιμοποιείται στη δημοτική ποίηση είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος.

ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ Περιληπτική απόδοση Εξετάζουμε την εποχή του 10ου αιώνα. Το κείμενο αναφέρεται σε μια 12χρονη μοναχοκόρη την Αρετή που τα εννέα αδέλφια της μαζί με την μάνα αποφασίζουν να την παντρέψουν στην Βαβυλώνα. Η απόφαση πάρθηκε από τον Κωνσταντή ο οποίος έπεισε την μάνα και τους οχτώ αδελφούς δίνοντας όρκο ότι θα την φέρει την Αρετή από τα ξένα στην μητέρα της αν συμβεί κάποιο δυσάρεστο ή ευχάριστο γεγονός. Αργότερα όλα τα αδέλφια πέθαναν και η μάνα έμεινε μόνη αναθεματίζοντας τον νεκρό της γιο Κωνσταντή αφού δεν τήρησε τον όρκο του. Εκείνος αφού την άκουσε βγήκε από τον τάφο και πήρε την αδελφή του και την πήγε στην μάνα δίχως βέβαια να καταλάβει ότι ήταν νεκρός. Όταν έφτασαν εκείνος εξαφανίστηκε και η κόρη έμεινε μόνη της βρίσκοντας το σπίτι άδειο. Η μάνα αρχικά αρνήθηκε να δεχτεί τον επισκέπτη όταν όμως άκουσε την φωνή της Αρετούσας της άνοιξε αγκαλιαστήκαν και πέθαναν και οι δύο.

ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 

Είναι δημοτικό τραγούδι



Είδος : παραλογές



Έχει άστοχες ερωτήσεις



Έχει προσωποποιήσεις



Υπάρχει φανταστικό και παραμυθικό στοιχείο



Έχει υπερφυσικό περιεχόμενο-μεταφορές



Λιτός λόγος



Αναφέρεται σε ανθρώπινες περιπέτειες με δραματικό και παραστατικό τρόπο



Ο κάθε στίχος χωρίζεται σε δύο ημιστίχια: ένα οκτασύλλαβο και ένα επτασύλλαβο. Π.χ. στ.1: Μάνα με τους εννιά σου γιους / και με τη μια σου κόρη. Οι στίχοι του ποιήματος δε χαρακτηρίζονται από ομοιοκαταληξία.

Η ΛΥΓΕΡΗ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Τα βασικά θέματα της παραλογής αυτής είναι 

οι δεσμοί της οικογένειας



ο θεσμός του γάμου



η μοίρα



ο ξενιτεμός



η δύναμη της κατάρας



ο θάνατος και



η μεταβολή της τύχης.

Αρχίζει με την εικόνα της ευτυχισμένης οικογένειας. Δεν γίνεται καθόλου αναφορά στον πατέρα. Προφανώς να έχει πεθάνει . Έπειτα εισάγεται και το στοιχείο του γάμου, το οποίο συνδέεται στενά με τον ξενιτεμό της κόρης. Η ευτυχία της οικογένειας αναταράζεται. `Αλλοι αποφασίζουν για τη μοίρα της κόρης, η ίδια δεν έχει γνώμη , θα επικρατήσει η γνώμη του Κωνσταντίνου, ο οποίος είναι πιθανότατα ή ο μικρότερος γιος και ο αγαπημένος της μάνας ή ο μεγαλύτερος που έχει πάρει τη θέση του πατέρα. Ο όρκος που δίνει είναι ιερός και δένει τον Κωνσταντίνο με την εκτέλεση των καθηκόντων του. Εάν ο όρκος δεν εκπληρωθεί τότε κλονίζονται οι αξίες του. Η μάνα κλαίει και θρηνεί σ' όλα τα μνήματα. Στο μνήμα όμως του Κωνσταντίνου τον οποίο θεωρεί υπεύθυνο για την ερημιά και την κατάντια της, οδύρεται, και τον αναθεματίζει. Ο μονόλογος της μάνας πάνω στο μνήμα, σε χρόνο παρατατικό είναι ένα ανακάλεσμα του νεκρού. Τον καλεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Ο Κωνσταντίνος στην παραλογή ανασταίνεται για να εκτελέσει ένα καλό σκοπό, μια υπόσχεση που είχε δώσει . Τέλος το θέμα του θανάτου κυριαρχεί σε όλο το τραγούδι. Καθορίζει την εξέλιξη της υπόθεσης. Από την αρχή κιόλας θα έρθει να αναστατώσει και να καταστρέψει την ευτυχία της οικογένειας. Στο τέλος του ποιήματος δεν απομένει απολύτως τίποτε από την οικογένεια αυτή.

Η ΛΥΓΕΡΗ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 

Σχήμα του αδυνάτου



Παραδοσιακή γλώσσα



Ολοκλήρωση νοήματος σε ένα στοίχο



Επαναλήψεις



Πυκνός και λιτός λόγος



Άγνωστος ο δημιουργός



Έμμετρος και Ιαμ.15συλ.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗ Και τα δύο ποιήματα ανήκουν στην παραδοσιακή ποίηση και αυτό το ξεχωρίζουμε παρατηρώντας τα εξης παρακάτω : 

Έμμετρος στίχος



Ποιητικό λεξιλόγιο



Στίξη κανονική



Διατήρηση των νοημάτων και των λέξεων



Λογική ανάπτυξη του θέματος



Έλλογη νοηματική αλληλουχία

ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗ (ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ,ΠΑΡΝΑΣΙΣΜΟΣ) 

Συγκεκριμένο θέμα και θεματικά μοτίβα, όπως η πατρίδα, φύση, έρωτας, θάνατος κλπ.



Νοηματική αλληλουχία



Προσεκτικό λεξιλόγιο



Λυρισμό και μουσικότητα



Μέτρο, ομοιοκαταληξίες, στροφές

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Ερωτόκριτος

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Δεληγιάννη Άρτεμις Μάθημα: Λογοτεχνία

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Κρητική Λογοτεχνία Ορισμός Κρητική λογοτεχνία ονομάζουμε τη λογοτεχνική παραγωγή, το σύνολο δηλαδή των λογοτεχνικών έργων που παρουσιάστηκαν από κρητικούς λογοτέχνες στο τέλος του 16ου αιώνα έως το 1669 (κατάληψη Κρήτης από τους Τούρκους) και ονομάζεται ΄΄Χρυσός αιώνας της Κρητικής Λογοτεχνίας.΄΄

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Χαρακτηριστικά 

Δημιουργική αφομοίωση του δυτικού προτύπου.



Εμπλουτισμός των έργων με ανθρωπιστικά στοιχεία.



Χρήση της κρητικής διαλέκτου.



Εμφάνιση καινούργιων στοιχείων όπως: η εξιδανίκευση της γυναίκας, προβολή του έρωτα κλπ.



Χρήση της γλώσσας για μεταφορά συναισθημάτων - ιδεών.

9ο Λύκειο Πειραιά Λογοτεχνία

Κύριοι εκπρόσωποι



Γιώργος Χορτάτσης .



Βιτσέντζος Κορνάρος.



Μάρκος Αντώνιος Φόσκολος.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Κυριότερα έργα



Ερωφίλη (τραγωδία).



Καρίζουμπος (κωμωδία).



Γυπάρης ή Πανώρια (ποιμενικό δράμα).



Φουρτονάτος (κωμωδία).



Στάθης.



Ερωτόκριτος (ερωτικό μυθιστόρημα).



Θυσία του Αβραάμ (θρησκευτικό δράμα).

Γ. Χορτάτσης

Μάρκος Αντώνιος Φόσκολος

Άγνωστου ποιητή

Βιτσέντζος Κορνάρος

9ο Λύκειο Πειραιά Λογοτεχνία

Βιτσέντζος Κορνάρος

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Στοιχεία για τον ποιητή Σύμφωνα με μελετητές του ποητή: 

Kατάγεται από βενετοκρητική οικογένεια ευγενών.



Αδελφός του Ανδρέα Κορνάρου και γιος του Ιάκωβου Κορνάρου.



Γεννήθηκε το 1556 στη Σητεία.



Έζησε ως μεγάλος γαιοκτήμονας μια άνετη ζωή.



1585: πηγαίνει στο Χάνδακα, στα αδέλφια του Ιωάννη, Φραγκίσκο και Ανδρέα.



1590: παντρευεται τη Μαριέτα Ζενό και αποκτά 2 κόρες.



1591-1593: Αποκτά διοικητικά καθήκοντα υγειονομικού επόπτη.



Δραστήριο μέλος της Ακαδημίας των Stravaganti.



1609: Κυκλοφορεί ποιητική συλλογή στην ιταλική γλώσσα η οποία κυκλοφορεί στην Ιταλία αφιερωμένη στον ποιητή Basile.



Έγραψε το θρησκευτικό δράμα ΄΄Η θυσία του Αβραάμ΄΄ και το ερωτικό μυθιστόρημα ΄΄Ερωτόκριτος΄΄.



1613: Πεθαίνει στο Χάνδακα και θάβεται στη μονή του Αγ. Φραγκίσκου.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Χαρακτηριστικά στοιχεία για τον Ερωτόκριτο 

Kλασσικό αριστούργημα της Κρητικής λογοτεχνίας.



Το λαμπρότερο πολύστιχο λυρικό αφηγηματικό ποίημα.



Κεντρικό θέμα η παντοδυναμία του έρωτα.



Εξυμνεί αξίες όπως ο ανθρωπισμός, η γενναιότητα, η φιλία, το θάρρος, η τιμή, η πίστη.



Γλώσσα γνήσια λαϊκή που εξυμνεί αβίαστα τα συναισθήματα που εκφράζονται.



Αποτελείται από 10.054 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους.



Χωρίζεται σε 5 ενότητες.



Η διαίρεση του σε 5 ενότητες είναι οργανική και συνδεδεμένη με τη σύλληψη του έργου από τον ποιητή.



Συνέβαλε στη διατήρηση της νέας ελληνικής γλώσσας και στην αφύπνιση της ελληνικής συνείδησης.



Γράφτηκε στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Χαρακτηριστικά στοιχεία για τον Ερωτόκριτο 

Πήρε οριστική μορφή στα τέλη του 16ου αιώνα και κυκλοφόρησε στο Χάνδακα σε χειρόγραφη μορφή το 1713.



Δεν ανταποκρίνεται σε καμιά ιστορική πραγματικότητα.



Αναμειγνύει στοιχεία από την Αρχαία Ελλάδα και από την εποχή του ποιητή.



Σκόπιμη η ανάμειξη αυτή καθώς ο ιπποτισμός που μεταφέρεται από τη Δύση και διαπνέει το ποίημα συναντά το μυθικό στοιχείο δίνοντάς του ένα διαχρονικό χαρακτήρα.



Σκόπιμη η επιλογή των ονομάτων: Ερωτόκριτος = έρωτας + κρίση Αρετούσα = Αρεθούσα, σύμβολο αναγέννησης και κάθαρσης της ψυχής.



Έντονο το ιπποτικό και το επικό στοιχείο.



Έντονος διάλογος που προσδίδει θεατρικό χαρακτήρα.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Χαρακτηριστικά στοιχεία για τον Ερωτόκριτο 

Στο έργο ο αφηγητής γνωρίζει τα πάντα.



Δε συμμετέχει στα ποιητικά δρώμενα.



Κρατά το νήμα της αφήγησης και διηγείται την ιστορία σε τρίτο πρόσωπο.



Ύπαρξη σε ίσο βαθμό του επικού-ηρωϊκού και του ερωτικού στοιχείου.



Συγκεκριμένα στις ενότητες Α, Γ, Ε εστιάζεται και στο ερωτικό στοιχείο (ερωτική σχέση των δύο προσώπων) ενώ στις ενότητες Β, Δ παρουσιάζονται οι ένοπλες συγκρούσεις.



Στοιχεία δράσεων υπάρχουν βέβαια σε όλες τις ενότητες, ενώ αναφορές στον έρωτα των δύο νέων γίνονται διάχυτα σ’ όλο το ποίημα.



Τα δύο στοιχεία ερωτικό και ηρωϊκό είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους καθώς ο έρωτας του Ερωτόκριτου για την Αρετούσα είναι αφορμή για τη συμμετοχή του στην κονταρομαχία, ενώ η ανδρεία του στη μάχη γίνεται η αιτία για την ευτυχή κατάληξη της σχέσης των δύο νέων.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Βασικό θέμα του έργου



Ο έρωτας του Ερωτόκριτου για την Αρετούσα.



Οι κοινωνικές διακρίσεις.



Ο δυνατός έρωτας δύο νέων ανθρώπων που έρχεται σε αντίθεση με τις κοινωνικές συμβάσεις.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Γλώσσα του έργου 

Ανάμειξη της νέας ελληνικής με το ανατολικό κρητικό ιδίωμα.



Χρήση του άρθρου τση (της) και τσι (τις).



Χρήση αντωνυμίας είντα αντί του τι.



Σίγηση του τελικού ν.



Τοποθέτηση της αντωνυμίας μετά το ρήμα.



Χρήση της παρεκτεταμένης αντωνυμίας αύτονος και αύτεινος και της αντωνυμίας της αντί τοις.



Χρήση της αύξησης η στους παρελθοντικούς χρόνους (ήκαμε, ήβανε).



Χρήση του παθητικού αορίστου –θηκα, -θηκες, -θηκε αντί του δυτικοκρητικού –θη, -θης, -θη.



΄Υπαρξη λόγιων λεξιλογικών στοιχείων.



Γλωσσικές επιλογές ακριβείς, εκφραστικές, λιτές (περιορισμένη παρουσία κοσμητικών επιθέτων).



Παρατηρείται σημαντικός αριθμός παραστατικών εικόνων και παρομοιώσεων.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Στιχουργία του κειμένου 

Ιδιαίτερα φροντισμένη.



Αποφυγή χασμωδιών.



Ανυπαρξία ατελειών στην ομοιοκαταληξία.



Ύπαρξη στοιχείων που συντελούν στη ρυθμική ποικιλία και στην αποφυγή μονοτονίας.



Διασκελισμοί στη στίξη στο εσωτερικό του στίχου.



Εναλλαγή στη θέση των τονιζόμενων συλλαβών μέσα στο στίχο.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Α΄ Όπως αναφέρει ο ποιητής, στην αρχαία Αθήνα βασιλεύει ο Ηρακλής με τη σύζυγό του Άρτεμη και την κόρη τους Αρετούσα. Αυτή ερωτεύεται το γιο του Πεζόστρατου, έμπιστου σύμβουλου του βασιλιά, τον Ερωτόκριτο. Ο τελευταίος, της κάνει καντάδα έξω από το παράθυρό της μαζί με το πιστό του φίλο Πολύδωρο. Όμως ο βασιλιάς που παίρνει είδηση το γεγονός , στέλνει στρατιώτες να τους συλλάβουν. Στη σύρραξη σκοτώ-νονται δύο στρατιώτες. Ο Ερωτόκριτος φεύγει για την Εύβοια για να ξεχάσει την Αρετούσα. Όμως ο πατέρας του Ερωτόκριτου αρρωσταίνει και η Αρετούσα τον επισκέπτεται στο σπίτι του όπου βρίσκει τους στίχους του Ερωτόκριτου και ανακαλύπτει την ταυτότητα του άγνωστου τραγου-διστή. Ο Ερωτόκριτος που γυρίζει και βλέπει ότι λείπουν τα χειρόγραφά του ανησυχεί, στέλνει το φίλο του Πολύδωρο στο παλάτι για να δει τι συμβαίνει. Όμως η Αρετούσα σεν έχει θυμώσει, αντίθετα δείχνει ότι ανταποκρίνεται έντονα στην αγάπη του.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Β΄ (Απόσπασμα του σχολικού βιβλίου) Θέλοντας ο βασιλιάς να διασκεδάσει την κόρη του διοργανώνει κοντα-ρομαχίες όπου συμμετέχουν αρχοντόπουλα από όλο τον κόσμο. Ο ποιητής παραθέτει τα ονόματά τους όμως το ενδιαφέρον εστιάζεται στη μονομαχία του Καραμανίτη Σπιθόλιοντας που είναι αντίπαλος του Κρητικού Χαρίδη-μου. Οι δύο νέοι ζητούν την άδεια από το βασιλιά να κονταροχτυπηθούν μέχρι θανάτου αφού τους χωρίζουν άσβεστα μίση (ο Καραμανίτης κατη-γορεί το Χαρίδημο Κρητικό ότι ο πατέρας του έκλεψε από το δικό του πατέρα το σπαθί του. Ο Κρητικός αρνείται την κατηγορία αλλά δέχεται την πρόσκληση και στη διάρκεια της μονομαχίας σκοτώνει τον Καραμανίτη. Οι κονταρομαχίες συνεχίζονται και την επόμενη μέρα και αναδεικνύουν τους αξιότερους μαχητές. Πρώτος τελικά βγαίνει ο Ερωτόκριτος. Δεύτερος ο Κυπριώτης ενώ ο Κρητικός φεύγει θυμωμένος. Η τελική μονομαχία φέρνει το στεφάνι στο κεφάλι του Ερωτόκριτου από την Αρετούσα.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου) Ετότες λέγει ο Κρητικός, ο νιος ο παινεμένος: «Οπού αποθάνει, απ' όλους σας ας είν' συχωρεμένος», και μ' ένα πήδημα ως αϊτός εστάθηκε στο ζάλο και βάνει χέρα στο σπαθί κι ανίμενε τον άλλο 5

κι εκείνος πάλι ανάδια του ογλήγορος σιμώνει

10

και διχωστάς παραθεσμιά σα δράκος ξεσπαθώνει· και σμίγουν τα γδυμνά σπαθιά, σηκώνουν τα σκουτάρια κι αρχίζουσινε τη μαλιά τούτα τα παλικάρια... Σα δυο λιοντάρια, όντε βρεθού με πείναν εις τα δάση και βρου φαητό κι απάνω του το 'να και τ' άλλο αράσσει,

15

μουγκρίζου κι αγριεύγουσι, πεινού, και με το στόμα και με τα νύχια αράσσουσι και τρέχουν εις το βρώμα, το 'να και τ' άλλο πολεμά, το βρώμα να κερδέσει, έτσί 'καμαν και τούτοι οι δυο εις του λαού τη μέση. Τριγυρισμένους τσ' έχουσι και στέκου και θωρούσι,

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

20

τον πλια αντρειωμένο από τους δυο δεν ξεύρουσι να πούσι εκείνα τα σπαθιά ανεβοκατεβαίνου κι ώρες ζερβά τα ζάλα τως κι ώρες δεξά τα πηαίνου. Πολλά μεγάλη δύναμην έχει ο Καραμανίτης, πλιας τέχνης και πλιας μαστοριάς είν' το παιδί της Κρήτης

25

και με την τέχνη συντηρά, την ώρα που μαλώνει, τη χέρα του Σπιθόλιοντα σε ποια μερά ξαμώνει κι εξώφευγε τσι κοπανιές κι ήβλεπε το σπαθί του κι ωσάν αϊτός επά κι εκεί επέτα το κορμί του· σύρνεται οπίσω, πηαίνει ομπρός, ζερβά δεξά γιαγέρνει

30

και πρίχου σώσει η κοπανιά εις το σπαθί την παίρνει κι όποιο σπαθί είχ' έτοια βαφή, σίδερο δεν το πιάνει ουδέ ποτέ τσακίζεται ουδ' αδοντιά δεν κάνει. Πότε και λίγο του 'διδε κι απάνω εις το σκουτάρι, στη γη κομμάτια το 'ριχνε το φοβερό λιοντάρι.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

35

Ήστεκεν ο Χαρίδημος σαν άντρας κι ανιμένει κι εγύρευγε να βρει καιρόν η χέρα η τιμημένη. Δε θέλει δίχως διάφορον οι κοπανιές να πηαίνου, ωσάν επηαίναν του θεριού τ' άγριου του θυμωμένου, που πότε εβάρειε το σπαθί, πότες εις το σκουτάρι,

40

μ' αυτήνες οι λαβωματιές δεν έχουνε τη χάρη. Μα τούτος έχει απομονή και πολεμά με γνώση κι εγύρευγε τονε ανοικτό, για να τόνε λαβώσει, και πάντα ομπρός στα μάτια του με το σπαθί ξαμώνει, για να τόνε κρατεί μακρά, να μην πολυσιμώνει.

45

Με τον καιρό ο Χαρίδημος τη χέρα χαμηλώνει κι ηύρε του το μερί ανοικτό, δαμάκι το λαβώνει. Σ' κείνο τον τόπο του 'βγαλε τότες το πρώτον αίμα κι αρχίσασι κι εχαίρουντα κείνοι οι πολλοί οπού τρέμα· λιγάκι τον ελάβωσε, πούρι το αίμα εβγήκε

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

50

και το σπαθί του εις το μερί λαβωματιά τού αφήκε κι ωσάν τεχνίτης στ' άρματα πάντα καιρό γυρεύγει με γνώση και με μαστοριά να κρούγει και να φεύγει. Τη δεύτερη λαβωματιά στο στήθος του την κάνει κι ήτον ετούτη ακρόκαλη, αίμα πολύ του βγάνει.

55

Γυρεύγει τόπο και καιρόν εκείνη την ημέρα να κάμει μια μαλιά καλήν η τιμημένη χέρα. Ως είδεν ο Σπιθόλιοντας τα αίματα κι ετρέχα στο στήθος του και στο μερί και το κορμί του εβρέχα, μούγκρισε, εταράχτηκε κι ωσά λιοντάρι αγριεύγει

60

και να βαρεί του Κρητικού τόπο να βρει γυρεύγει μηδέ ποτέ το πέλαγος έτοιας λογής μανίζει σ' τσ' ανεμικές του Γεναριού, όντε βρονά κι αφρίζει, σ' καιρό που ανακατώνεται με ταραχή μεγάλη, κι όντε σκορπά τα κύματα όξω στο περιγιάλι,

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

65

σαν ήκαμε ο Σπιθόλιοντας στα αίματα οπού εθώρει κι έτρεχαν και να γδικιωθεί ακόμη δεν εμπόρει. Εδάγκανε τα χείλη του, μέσα η καρδιά του βράζει, δράκοντας κι όχι ανθρωπινό το πρόσωπο του μοιάζει κι ήσυρε μουγκαλισματιάν έτσι πολλά μεγάλη,

70

που το πατάρι εσείστηκε από μια μεράν ως άλλη, κι εφάνη, κι ήτονε βροντή, οπού απ' τα ύψη αρχίζει και κάνει ταραχή πολλή, τα νέφαλα ξεσκίζει και με πολύ συχαλασμό στα βάθη κατεβαίνει· εδέτσι κι απ' το στόμα του ο μουγκρισμός εβγαίνει.

75

Μανίζει με τα χέρια του και το σπαθί του ψέγει κι εις κείνες τες λαβωματιές να γδικιωθεί γυρεύγει. Εμάζωξε σαν το θεριό όλη τη δύναμη του κι όσο μπορεί ψηλά ψηλά σηκώνει το σπαθί του κι απόκει τρέχει απάνω του με το αγριωμένο χέρι

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

80

κι εξάμωσε να του βαρεί στης κεφαλής τα μέρη· κι ο Κρητικός ογλήγορος σηκώνει το σκουτάρι, βάνει το προς την κεφαλή, την κοπανιά να πάρει· κι εβλέπησε την κεφαλή, γιατί απ' ομπρός το βάνει· και δίδει του μια κοπανιά και μέσα εις δυο το κάνει

85

και πέφτει κάτω το μισό, τ' άλλο μισό απομένει κι ευρέθηκε κι η χέρα του λιγάκι λαβωμένη. Τότε, σαν είδε ο Κρητικός και το σκουτάρι εχάσε, εις άλλο μόδο πολεμά κι άλλη βουλήν επιάσε· πλια δυνατός εγίνηκε και πλια άφοβα μαλώνει·

90

ζάλο δεν κάνει οπίσω πλιο, μα όσο μπορεί σιμώνει· και δεν του εφαίνετο καιρός, να στέκει ν' ανιμένει· πόδας τον πόδαν ήμπωθε, και πάντα μέσα μπαίνει· στρέφεται χάμαι και θωρεί και το κορμί μουλώνει και με μεγάλη μαστοριά στα πόδια του ξαμώνει·

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

α) [ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΙΤΗ] (Β' μέρος, στίχοι 1047 -1150) (Στίχοι του σχολικού βιβλίου)

95

100

εθάρρεψε ο Σπιθόλιοντας κι εκεί θε να του δώσει και χαμηλώνει τ' άρματα να μην τόνε λαβώσει. Ετότες ο Χαρίδημος του φάνη να 'ναι η ώρα να δώσει τέλος τση μαλιάς, να κατατάξει η χώρα, κι εσήκωσεν ως αστραπή το γρήγορό του χέρι, ωσάν τον είδεν ανοικτό στης κεφαλής τα μέρη, και μπήχνει του όλο το σπαθί εις το λαιμό αποκάτω· ύπνο τον αποκοίμισε· παντοτινά εκοιμάτο. Ήπεσε κάτω το θεριό, τα μάτια του γρυλώνει, φαρμάκι φτει με τους αφρούς, κλάημ' αναδακρυώνει κι εμουγκαλίστη τρεις φορές το φοβερό του στόμα κι εβρόντηξεν ο ουρανός κι εσείστηκε το χώμα και με μεγάλη ταραχή και μουγκρισμόν ομάδι επήγε η άγρια του ψυχή στο μαυρισμένον Άδη

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Γ΄ Η Αρετούσα βαθύτατα ερωτευμένη εμπιστεύεται το μυστικό στη νένα της τη Φροσύνη. Οι δύο νέοι αρχίζουν να συναντιόνται κρυφά τα βράδια. Η Αρετούσα προτρέπει τον Ερωτόκριτο να το πει στον πατέρα του για να ζητήσει το χέρι της από το βασιλιά. Ο πατέρας του που μαθαίνει τα νέα θορυβείται για τις εξελίξεις. Πείθεται όμως τελικά να πάει στο βασιλιά όπως όμως ήταν αναμενόμενο διώχνεται άγρια από αυτόν. Μηνύει μάλιστα στον Ερωτόκριτο να φύγει μακριά από το βασίλειο σε 4 ημέρες. Ανακοινώνει στην κόρη του τα νέα για την πρόταση του Ερωτόκριτου και την απόφασή του να την παντρέψει με ένα βασιλόπουλο του Βυζαντίου. Η Αρετούσα ζητά τη βοήθεια της νένας της. Πριν φύγει ο Ερωτόκριτος συναντιέται μαζί του. Ορκίζονται αιώνια πίστη και αφοσίωση ο ένας στον άλλο. Προσπαθούν να βρουν παρηγοριά ο ένας στο φίλο του και η κόρη στη νένα της.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Δ΄ Ο βασιλιάς υποψιάζεται τον έρωτα της κόρης του για τον Ερωτόκριτο. Συζητά με τη βασίλισσα για να βρουν κατάλληλο σύζυγο για την κόρη τους. Η Αρετούσα έχει εφιάλτες και φοβάται για κάτι κακό. Εντομεταξύ τα προξενιά για την Αρετούσα έρχονται από τον άρχοντα του Βυζαντίου. Η Αρετούσα αρνείται την πρόταση. Ο βασιλιάς θυμώνει και της κόβει τις πλεξούδες. Τα κλάματα της κοπέλας δεν τον λυγίζουν, την κλείνουν στο μπουντρούμι, την ταϊζουν ελάχιστα και τη ρωτούν κάθε μήνα αν άλλαξε γνώμη. Στο μεταξύ ο Ερωτόκριτος λαχταρά να μάθει νέα. Τα μεταφέρει ο Πολύδωρος ενώ στην Αρετούσα νέα φέρνει η νένα της.

9ο Λύκειο Πειραιά Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Δ΄ Περνούν έτσι 3 χρόνια και ο βασιλιάς της Βλαχίας Βλαντίστρατος κηρύσσει τον πόλεμο στην Αθήνα. Ο Ερωτόκριτος μεταμφιεσμένος βρίσκεται στον πόλεμο του βασιλιά του. Η φήμη του εξαπλώνεται γρήγορα, πολεμά ως λιοντάρι και σώζει τον Ηρακλή από βέβαιο θάνατο. Ο Ηρακλής του προτείνει ως δείγμα ευγνωμοσύνης να γίνει κληρονόμος του όμως αυτός αρνείται. Δέχεται όμως να μονομαχήσει με το πρωτοπαλίκαρο των Βλάχων, τον Άριστο αφού αυτή η μονομαχία θα κρίνει οριστικά το αποτέλεσμα της μάχης. Η μονομαχία αποδεικνύεται σκληρή, όμως αναδεικνύει νικητή τον Ερωτόκριτο. Η νίκη είναι με το μέρος των μαχητών του Ηρακλή.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Ε΄ Ο Ερωτόκριτος είναι νικητής της μονομαχίας όμως βαριά τραυματι-σμένος. Σώζεται τελικά με τη βοήθεια των γιατρών του Ηρακλή. Ο Πολύδωρος εντομεταξύ που δε γνωρίζει τα νέα, πονά και λυπάται για τον εξόριστο φίλο του. Ο βασιλιάς ζητά να μάθει την ταυτότητα του σωτήρα και νικητή της μονομαχίας. Ο Ερωτόκριτος δεν αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα και στην προσφορά του βασιλείου από τον Ηρακλή απαντά ότι θέλει να πάρει την κόρη του για γυναίκα. Ο βασιλιάς σκεπτικός λέει ότι η κόρη του δε δέχεται κανένα γάμο. Ο Ερωτόκριτος επιμένει και ο βασιλιάς στέλνει ανθρώπους να μιλήσουν στην Αρετούσα. Εκείνη παραμένει ανένδοτη.Τότε ο Ερωτόκριτος ζητά να της μιλήσει ο ίδιος. Οι δύο νέοι συναντιούνται και ο Ερωτόκριτος της αφήνει το δακτυ-λίδι που η ίδια ξέρει ότι είναι δικό του και δε της απαντά που το βρήκε.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Σύντομη παρουσίαση της δομής του έργου Ενότητα Ε΄ Την επόμενη μέρα της λέει πως του το έδωσε ο Ερωτόκριτος πριν ξεψυχήσει. Η ίδια στενοχωριέται τόσο που λιποθυμά. Ο Ερωτόκριτος που ήταν μεταφιεσμένος ξαναπαίρνει την αρχική του μορφή. Μόλις ξυπνά η Αρετούσα, η αναγνώριση του αγαπημένου της της φέρνει μεγάλη χαρά. Τον στέλνει στον πατέρα της με τη συγκατάθεσή της για το γάμο. Ο Ερωτόκριτος μεταφιέζεται πάλι και όλο το παλάτι χαίρεται για τα νέα εκτός από τον Πολύδωρο και τον Πεζόστρατο. Η Αρετούσα γυρίζει στο παλάτι, συμφιλιώνεται με τους γονείς της. Ο Ερωτόκριτος αποκαλύπτεται τελικά στο βασιλιά. Ο Πεζόστρατος και ο Πολύδωρος μαθαίνουν τα νέα. Η Αρετούσα και ο Ερωτόκριτος στέφονται βασιλείς και κυβερνούν την Αθήνα για πολλά πολλά χρόνια.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Λογοτεχνικό ρεύμα στο οποίο ανήκει Το έργο ανήκει στο λογοτεχνικό ρεύμα της αναγέννησης όπως εκπροσωπήθηκε και παρουσιάστηκε από τους κριτικούς λογοτέχνες στο διάστημα 16ου και 17ου αιώνα.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Είδος λογοτεχνίας στο οποίο ανήκει

Το είδος της λογοτεχνίας που χαρακτηρίζει τον Ερωτόκριτο είναι

παραδοσιακό

καθώς

το

έργο

αποτελεί

γνήσιο

αριστούργημα της άνθησης της κριτικής λογοτεχνίας την περίοδο της αναγέννησης.

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Πηγές



el.wikipedia.org/wiki/Κρητική_Λογοτεχνία



http://blogs.sch.gr/stratilio/archives/1490



http://erotokritos.users.uth.gr/erotokritos.htm



http://www.kritikoi.gr/main_titles/cretan_poetry/erotokritos.html



Εγχειρίδιο λογοτεχνίας σχολικού βιβλίου Α΄ λυκείου

9ο Λύκειο Πειραιά

Λογοτεχνία

Τμήμα Α΄2 Σχολικό έτος 2013 - 2014

Τα ηφαίστεια,Α.Κάλβου

ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-14

« ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ »

ΤΙΤΛΟΣ: Ο τίτλος σημαίνει τα πυρπολικά που κόλλησαν στην τουρκική ναυαρχίδα, το 1822 ,έξω από τα Ψαρά και την ανατίναξαν . Οι πυρπολητές χαρακτηρίζονταν και ως ηφαιστίωνες.

Ανδρέας Κάλβος (1792-1869) • Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Κάλβου, Κερκυραίου αξιωματικού του βενετικού στρατού, και της Αδριανής Ρουκάνη, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Ζακύνθου.

• Σε ηλικία είκοσι ετών είχε μια αποφασιστική για τη ζωή του γνωριμία: έγινε γραμματέας του ποιητή Ούγκο Φόσκολο που θα σταθεί για αρκετά χρόνια πνευματικός του μέντορας και θα τον μυήσει στους αρχαίους κλασικούς και τους Ιταλούς λογοτέχνες.

• Το 1821 φυλακίζεται στη Φλορεντία ως καρμπονάρος και το 1826 βρίσκεται υπό επιτήρηση στη Γαλλία, γιατί «πρέσβευε αισθήματα ένθερμου φιλελευθερισμού».

• Ο ένθερμος αυτός φιλελευθερισμός θα σταθεί ο πυρήνας όλου του έργου του. Αισθάνεται βαρύ το χρέος όχι μόνο να υμνήσει την επανάσταση και την Ελλάδα που αγωνίζεται να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό, αλλά κυρίως να διαμορφώσει συνειδήσεις σύμφωνα με το πνεύμα ενός υψηλού ανθρωπισμού.

• Κεντρική ιδέα στην ποίηση του είναι η αρετή, όχι μόνο με την αρχαία ελληνική (ανδρεία) και τη χριστιανική σημασία της, αλλά και με την κοινωνική της ιδιότητα, την ενεργητική, που παρακινεί τον άνθρωπο στο κοινό καλό.

• Ο Κάλβος, ένας μεγάλος ποιητής του 19ου αι., δεν θα μπορούσε να αρκεστεί στα διδάγματα του όψιμου νεοκλασικισμού και να απορρίψει τον αρχόμενο προρομαντισμό. Δεν θα μπορούσε όμως επίσης να αρνηθεί μια μεγάλη καλλιτεχνική παράδοση, την κλασική, της οποίας ένιωθε διπλός φορέας όντας ιταλοθρεμμένος Έλληνας. Η δημιουργική σύζευξη και συγχώνευση νεοκλασικισμού και ρομαντισμού είναι που παρήγαγε την ποίηση των Ωδών.

• • • •

Έργα του (στα Ιταλικά): Θηραμένης, Δαναΐδες (τραγωδίες, 1812), (στα Ελληνικά): Μεταφράσεις: Οι ψαλμοί του Δαβίδ (Λονδίνο, 1820). Ποίηση: Η Λύρα (Γενεύη, 1824) Λυρικά (Παρίσι, 1826). Ο γενικός τίτλος των έργων του είναι Ωδαί.

• Το 1826 ήλθε στην Ελλάδα και από το 1826-1852 έμεινε στην Κέρκυρα, όπου εργάστηκε ως καθηγητής στην Ιόνιο Ακαδημία. Από το 1852 ως το θάνατο του έζησε στην Αγγλία..

• Η οριστική ρήξη στη σχέση του Κάλβου με τον Foscolo, ο γάμος του με την Αγγλίδα Teresa Thomas, ο θάνατος της γυναίκας του και της κόρης του σε βρεφική ηλικία είναι τα σημαντικά γεγονότα που σφραγίζουν αυτή την εποχή την προσωπική ζωή του Κάλβου. Τα οστά του, με ενέργειες του ελληνικού κράτους, μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο το 1960.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ

α΄-θ΄ Το ευτυχισμένο παρελθόν και η ειρηνική ζωή των ελληνικών νησιών περιγράφονται αντιθετικά προς την ερήμωση και τις σκηνές φρίκης που ακολούθησαν την τουρκική επέλαση. ι΄ – ιγ΄ Η φρίκη της προηγούμενης ενότητας κάνει τον ποιητή να στραφεί στο Θεό. Είναι μια προσευχή και επίκληση του ποιητή προς τον «Δημιουργό του κόσμου» να καταδικάσει τα ανόσια έργα. ιδ΄- ιθ΄ Οι τρεις τελευταίοι στίχοι της στροφής ιγ΄ διευκολύνουν το πέρασμα στην επόμενη ενότητα. Το θέμα αυτής της ενότητας είναι οι εχθροί –οι Τούρκοι και η «ύβρις» που διαπράττουν εις βάρος των Ελλήνων,η οποία θα προκαλέσει στο τέλος της ενότητας την τιμωρία τους. κ΄-κδ΄ Ο ποιητής απευθύνεται με απέχθεια και ειρωνεία στους εχθρούς και τους προτρέπει να ολοκληρώσουν το ανόσιο έργο τους.

κε΄-κθ΄ Η ενότητα αυτή είναι ένας ύμνος στους Έλληνες. Είναι μια προτροπή για να σκορπίσουν «τα πλήθη τοσούτων ληστών». λ΄ – λστ΄ Η ενότητα λειτουργεί ως πράξη τιμωρίας των Τούρκων.Τα στοιχεία της φύσης και η ελληνική ψυχή εκδικούνται τον εχθρό.Ο πανικός παίρνει τη θέση της προηγούμενης υπεροψίας. λζ΄ – λθ΄ Οι Έλληνες πυρπολητές αποχωρούν νικητές. Η ωδή κλείνει με τρόπο υμνητικό για τον Κανάρη που τη δόξα του θα την υμνούν οι αιώνες.

ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ

ΣΤΡΟΦΕΣ α΄-θ΄ • Τα νησιά του Αιγαίου ευημερούσαν πριν την απόβαση των Χίος ,η Σάμος ,τα Ψαρά ,η Λέσβος και τόσα άλλα είχαν πλούτο και αφθονία αγαθών. Οι άνθρωποι γλεντούσαν και χαίρονταν τη ζωή.

• Αντίθετα,τώρα (1821-1829)που οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν ,έκαψαν και κατέστρεψαν τα πάντα ,επικρατεί η ερημιά,η απουσία ανθρώπινης ζωής. Τα ζώα τρέχουν ελεύθερα στους αγρούς και μόνο οι πατημασιές των ανθρώπων μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής στο πρόσφατο παρελθόν.

• Η ομορφιά αντικαταστάθηκε από την ασχήμια. ι΄-ιγ΄ • Ο ποιητής βλέποντας αυτές τις εικόνες στρέφεται στο Δημιουργό του κόσμου , το Θεό και μαζί με τους Έλληνες ζητά το έλεος του.

• Ελπίζει και παρακαλεί για την τιμωρία των άγριων βαρβάρων.

• • • •

ιδ΄-ιθ΄ Ο ποιητής βλέπει το στόλο των Τούρκων να πλησιάζει απειλητικά τα ελληνικά νησιά και προοικονομεί τη σφαγή που θα ακολουθήσει. Βάζει τους εχθρούς να διαπράττουν ύβρη και να πανηγυρίζουν για τις …επιτυχίες τους. Τα μαχαίρια τους βάφονται με το αίμα αθώων ανθρώπων και θέλουν κι άλλο. Η φρίκη και ο αποτροπιασμός δεν έχουν τέλος.

κ΄-κδ΄ • Ο ποιητής αγανακτισμένος από την αλαζονεία των εχθρών, τους προτρέπει να συνεχίσουν το έργο τους σφάζοντας τους χριστιανούς, που τους παρουσιάζει σαν κοπάδια ηρώων έτοιμους για θυσία.

• Η ύβρις που διαπράττουν οι Τούρκοι δε θα μείνει ατιμώρητη. κε΄-κθ΄ • Ο ποιητής αγανακτεί και θλίβεται που οι Έλληνες υπομένουν τα βασανιστήρια και τους προτρέπει να ξεσηκωθούν.

• Τους υπενθυμίζει το ένδοξο παρελθόν και τους καλεί να φανούν άξιοι συνεχιστές των αγώνων των προγόνων τους.

• Είναι θυμωμένος και περιμένει μια δυναμική απάντηση από τους συμπατριώτες του. λ΄-λστ΄ • Η προτροπή του ποιητή έφερε αποτέλεσμα. Μπροστά στα μάτια του εμφανίζονται δυο πυρπολικά. Είναι ελληνικά και προκαλούν τον τρόμο και τον όλεθρο στον εχθρικό στόλο.

• Ακολουθούν ανατινάξεις των τουρκικών πλοίων .

• Παντού φλόγες και καπνός.Ο πανίσχυρος στόλος των Οθωμανών καταστρέφεται.

• Η θεΪκή τιμωρία πλήρωσε την ύβρη. λζ΄-λθ΄ • Τα ελληνικά πλοία βγαίνουν μέσα από τις φλόγες.

• Και αποκαλύπτεται η ταυτότητα του πυρπολητή. Είναι ο Κανάρης που με τη νίκη του στα Ψαρά έγινε αθάνατος.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΠΟΥ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ  ΦΥΣΗ: Αιγαίο πέλαγος, νησιά, αμπέλια, περιβόλια ,πλούσια, βλάστηση, θάλασσα, άνεμος.  ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Η επίκληση του ποιητή στο Θεό και η άμεση ανταπόκρισή του. Η θεϊκή τιμωρία.  ΠΑΤΡΙΔΑ : Η πατρίδα υποφέρει από τη λεηλασία των εχθρών.  ΥΨΗΛΑ ΙΔΑΝΙΚΑ: Οι Έλληνες συμπεριφέρονται σαν αληθινοί ήρωες με αυτοθυσία και αγωνιστικό φρόνημα.  ΕΙΚΟΝΕΣ : Τολμηρές, μεγαλοπρεπείς. Τα μαχαίρια των Τούρκων στάζουν αίμα… Ο Κανάρης βγαίνει θριαμβευτής μέσα από τις φλόγες.  ΥΦΟΣ : σοβαρό, πατριωτικό, υψηλό, αγωνιστικό, λυρικό.  ΓΛΩΣΣΑ: Σε αντίθεση με τους άλλους επτανήσιους ποιητές που γράφουν σε δημοτική γλώσσα, ο Κάλβος γράφει σε αρχαιοπρεπή γλώσσα( φθάνουσιν, ουρανομήκεις ) με ασυναίρετους τύπους(πετάουν , αγαπάει)και φτιαχτές λέξεις( ζεστάσωμεν, εξανοίγω).

ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ  Ο ποιητής ακολουθεί το ρεύμα του κλασικισμού στα ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ σε συνδυασμό με ρομαντικά στοιχεία .  ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ: ο ποιητής στρέφεται στη αρχαιότητα και την παρουσιάζει ως τέλεια – ιδανική.Προτρέπει τους συμπατριώτες του να μιμηθούν την ανδρεία και την αρετή των προγόνων τους και να φανούν γενναίοι σαν κι αυτούς(στρ. κε`-κθ`).Επίσης ο τόνος του ποιήματος είναι λυρικός και το ποίημα έχει μια μεγαλοπρέπεια ,όπως ,τα αρχαία συγγράμματα. Τέλος υπάρχει στο ποίημα το τριαδικό σχήμα των αρχαίων Ελλήνων: (ύβρις-νέμεσις- τίσις).  ΡΟΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: σε κάποια σημεία ο ποιητής εκφράζει απαισιοδοξία και μελαγχολία για τα δεινά των Ελλήνων και την παθητική στάση που τ΄ αντιμετωπίζουν. Επίσης κυριαρχεί ο θάνατος ,αλλά και πολύ έντονες εικόνες(σφαγές και πυρπόληση). Συγκινησιακή γλώσσα.

• ΣΤΙΧΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΡΟΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΛΒΟΥ Κάλβεια στροφή : 5στιχες στροφές. Οι 4 πρώτοι στίχοι είναι συνήθως επτασύλλαβοι ή οκτασύλλαβοι, με σταθερό τόνο στην έκτη συλλαβή. Ο τελευταίος στίχος είναι πεντασύλλαβος. Το στιχουργικό σύστημα του Κάλβου ακολουθεί τα ιταλικά κλασικιστικά μετρικά πρότυπα . Το μέτρο είναι ιαμβικό.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ: 1) Φύση (στ. 1-3) 2) Έρωτας (στ.6-10) 3) Δημοτική Γλώσσα ( εγίνηκαν, κοράσια , κλπ) 4) Εικόνες (στ. 1-2, 8-10 κλπ) 5) Σχήματα λόγου ( πολλές μεταφορές, παρομοιώσεις, υπερβολές 6) Θεός ( σε πολλούς στίχους γίνετε αναφορά στον Θεό)

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ-ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ https://www.youtube.com/watch?v=fROTcfLepI4

ΠΗΓΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: • Σχολικό Βιβλίο • Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων • Σχολικές Σημειώσεις • lexeismousikis.blogspot.com/2013/02/blog-post.html • http://www.greek-language.gr /Resources/literature/tools/concordance/biography.html?cnd_id=5#content • https://www.youtube.com/watch?v=fROTcfLepI4

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΙΜΕΝΟΙ

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

Ο Διονύσιος Σολωμός ( 8 Απριλίου 1798 9 Φεβρουαρίου 1857) ήταν Έλληνας ποιητής, περισσότερο γνωστός για τη συγγραφή του ποιήματος Ύμνος εις την Ελευθερίαν, οι πρώτες δύο στροφές του οποίου έγιναν ο εθνικός ύμνος  Ο Διονύσιος Σολωμός θεωρήθηκε των Ελλήνων (Ελλάδας και και θεωρείται ο εθνικός ποιητής των Κύπρου). Ελλήνων, όχι μόνον γιατί έγραψε τον Εθνικό Ύμνο, αλλά και γιατί αξιοποίησε την προγενέστερη ποιητική παράδοση ( κρητική λογοτεχνία, Δημοτικό τραγούδι) και ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηματικά τη δημοτική γλώσσα και άνοιξε τον δρόμο για τη χρησιμοποίησή της στη λογοτεχνία, αλλάζοντας ακόμη περισσότερο τη στάθμη της. ●

• Εκτός από τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, τα σπουδαιότερα έργα του είναι: Ο Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Πόρφυρας, Η Γυναίκα της Ζάκυθος, Λάμπρος. Το βασικό χαρακτηριστικό της ποιητικής παραγωγής του είναι η αποσπασματική μορφή: κανένα από τα ποιήματα που έγραψε μετά τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν δεν είναι ολοκληρωμένο και με ελάχιστες εξαιρέσεις, τίποτα δεν δημοσιεύτηκε από τον ίδιο.

• Το Σχεδίασμα Γ΄ γράφτηκε το 1884 και είναι απόσπασμα από το ημιτελές έργο "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι".

• Ο Σολωμός γράφει αυτό το έργο εμπνευσμένος από τον ηρωικό αγώνα των Μεσολογγιτών κατά τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826).

• Στην πραγματικότητα το Σχεδίασμα Γ΄ αποτελεί ένα ξαναδούλεμα του Σχεδιάσματος Β΄ σε νέα μορφή. Συγκεκριμένα, στο Σχεδίασμα Γ΄ ο Σολωμός εγκαταλείπει πια την ομοιοκαταληξία κι έτσι ο στίχος αποκτάει μεγαλύτερη ελευθερία και άνεση.

• Το Σχεδίασμα Γ΄ αποτελείται από 15 αποσπάσματα. Σ' αυτό ο ποιητής με προτροπή της θεάς Ελευθερίας ψάλλει την πολιορκία του Μεσολογγίου.

• Παράλληλα παρουσιάζει τις ηθικές δυνάμεις που "πολιορκούν" τους Μεσολογγίτες. Αυτές είναι: • ο πειρασμός της ζωής μέσω της ανοιξιάτικης φύσης • η απογοήτευση με την άφιξη του τουρκικού στόλου • οι αναμνήσεις της παλιάς ευτυχισμένης ζωής.

•

`Ομως, οι Μεσολογγίτες άντεξαν τις δοκιμασίες και δεν υπέκυψαν σε καμιά απ'

• Στο απόσπασμα 13 του Σχεδιάσματος Γ΄ παρουσιάζεται η ηρωική έξοδος των Μεσολογγιτών. Απέκτησαν ψυχική και ηθική ελευθερία, επειδή ελευθερώθηκαν από τις επιθυμίες τους.

• Γενικά στο Γ΄ Σχεδίασμα ο Σολωμός παρουσιάζει τον αγώνα του ανθρώπου ανάμεσα στο καθήκον προς την πατρίδα και προς τη ζωή.

• Η γλώσσα είναι η δημοτική, ανάμεικτη με σολωμικούς ιδιωματισμούς.

• Το ύφος είναι λιτό, γλαφυρό και σοβαρό.

• Ο στίχος είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος.

ΓΛΩΣΣΙΚΑ – ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ Ι.Απόσπασμα 1 • μητέρα = πρόκειται για τη μητέρα - πατρίδα • τα μάτια τούτα = δηλαδή τα μάτια του ποιητή ΙΙ.Απόσπασμα 6 • ανάκουστος = αυτός που δεν έχει ξανακουστεί, πρωτάκουστος.

• Αλαφροΐσκιωτος = αυτός που βλέπει οράματα και επικοινωνεί με τις νεράιδες και τα ξωτικά • κορασιά = α) η ομορφιά της ζωής και της φύσης, β) νεράιδα γ) η αναδυόμενη Αφροδίτη δ) η θεά Ελευθερία - Ελλάδα.

ΙΙΙ.Απόσπασμα 13 είν' έτοιμα = εννοεί τα σπαθιά.

ΔΟΜΗ

Το κάθε απόσπασμα αποτελεί και ιδιαίτερη ενότητα. o Απόσπασμα 1: Ο οραματισμός της Πατρίδας και η παράκληση του ποιητή στη θεά να τον εμπνεύσει. o Απόσπασμα 3: Η ζωή συνεχίζεται παρά την εμπόλεμη κατάσταση που επικρατεί στο Μεσολόγγι. o Απόσπασμα 6: Οι ομορφιές της φύσης την άνοιξη και ο πειρασμός των Μεσολογγιτών. o Απόσπασμα 13: Οι τελευταίες στιγμές πριν από την έξοδο.

ΑΝΑΛΥΣΗ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ Απόσπασμα 1: Σ' αυτό ο ποιητής βλέπει το όραμα της προσωποποιημένης πατρίδας. Τη χαρακτηρίζει μεγαλόψυχη και αξιοπρεπή στις ευχάριστες και τις δυσάρεστες στιγμές. Συγκεκριμένα την αποκαλεί "Μητέρα μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα". Τα παιδιά της, δηλαδή οι `Ελληνες, ζουν με την ελπίδα ότι κάποτε θα ελευθερωθεί η Πατρίδα. Όμως, μόνο ο ποιητής τη βλέπει μπροστά του σε όραμα. Η Πατρίδα παρουσιάζεται ακίνητη, δηλαδή ατάραχη στις δύσκολες στιγμές. Βρίσκεται πάνω σε σωρούς από φύλλα δάφνης και βάγια που φανερώνουν τη δόξα της. `Ισως ο ποιητής να οραματίζεται την πατρίδα τις μέρες της Λαμπρής και των Βαΐων. Στη διαπίστωση αυτή μας οδηγούν τα βάγια, που χρησιμοποιούνται τις άγιες μέρες του Πάσχα. `Ισως πάλι το όραμα αυτό παραπέμπει έμμεσα στην ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών τη νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου (βλ. απόσπασμα 13). Η Πατρίδα δεν πατάει στη γη, απλώς αιωρείται σαν τον ουρανό. Ο ποιητής απευθύνεται σ' αυτή, της ζητάει να του μιλήσει, για να μπορέσει να ακούσει τα λόγια της και να τα χαρίσει στους `Ελληνες. Την παρακαλεί να τον εμπνεύσει, για να υμνήσει τη θέληση των Μεσολογγιτών να ζήσουν ή να πεθάνουν ελεύθεροι. Τέλος, απευθύνεται σ' αυτήν με τα εξής λόγια: "Δόξα' χ' η μαύρη πέτρα του

Απόσπασμα 3: Οι Μεσολογγίτες συνήθισαν πια τη ζωή του πολέμου. Νομίζουν ότι η ζωή τους συνεχίζεται κανονικά με τα τραγούδια των κοριτσιών και τα παιχνίδια των παιδιών. Οι αναμνήσεις από την παλιά ευτυχισμένη ζωή υπάρχουν στις ψυχές των αγωνιστών, γι' αυτό νομίζουν ότι ο πόλεμος δεν τους επηρεάζει. Απόσπασμα 6: Σ' αυτό παρουσιάζεται η ομορφιά της φύσης την ωραιότερη εποχή του χρόνου, την άνοιξη. Η μαγεία της φύσης μεγαλώνει την επιθυμία για ζωή και δυσκολεύει τους αγωνιστές να τηρήσουν το χρέος τους προς την πατρίδα. Γι‘ αυτό και το απόσπασμα έχει τίτλο "Ο πειρασμός". Ο έρωτας, που βρίσκεται σε έξαρση την άνοιξη, χορεύει με τον Απρίλη. Σ' ένα σκιερό μέρος γεμάτο από δροσιά και μυρωδιές ακούγονται τα γλυκά κελαηδίσματα των πουλιών. Από παντού χύνονται δροσερά νερά που ηχούν γλυκά. Η ζωή πλημμυρίζει τη γη, τον ουρανό και τη θάλασσα. Στο πεντακάθαρο και ακίνητο νερό της λίμνης μια πεταλούδα παίζει με τη σκιά της. Μυρίζει πάρα πολύ ωραία, επειδή κοιμήθηκε μέσα σ' ένα κρίνο.

Απόσπασμα 6: Ο ποιητής ζητά από τον αλαφροΐσκιωτο να του πει τι βλέπει στη φύση. Εκείνος του απαντά ότι αυτή η νύχτα είναι γεμάτη θαύματα και μάγια. Κατά τη λαϊκή πίστη οι αλαφροΐσκιωτοι είχαν την ικανότητα να βλέπουν και να ακούνε όλα τα μυστικά της φύσης. `Ισως ο αλαφροΐσκιωτος συμβολίζει τον ίδιο τον ποιητή. Υπήρχε η αντίληψη ότι οι άνθρωποι που ασχολούνταν με την ποίηση είχαν μια ιδιαίτερη ευαισθησία, που τους επέτρεπε να βλέπουν και να ακούνε πράγματα μη αντιληπτά στους άλλους. Κανένας θόρυβος δεν ταράζει την ηρεμία της νύχτας αυτής. Το φεγγάρι έχει πέσει μέσα στη λίμνη. Ξαφνικά μια όμορφη κοπέλα βγαίνει από το νερό ντυμένη με το φως του φεγγαριού. Η φεγγαροντυμένη ίσως να συμβολίζει την ομορφιά της ζωής ή την Πατρίδα-Ελευθερία ή τη θεά Αφροδίτη που αναδύεται από τη θάλασσα.

Απόσπασμα 13: `Ολα είναι έτοιμα για την ηρωική έξοδο. Οι

άντρες με τα σπαθιά τους είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι το τέλος. Είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για την ελευθερία τους.

Παρνασσισμοσ Ο παρνασσισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που εμφανίζεται στη Γαλλία γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, ως αντίδραση προς το ρομαντισμό, ο οποίος εκείνη την εποχή βρίσκεται ήδη στη φάση της παρακμής. Σιγά-σιγά θα εξαπλωθεί σε μερικές ακόμη χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Xαρακτηριστικά του Παρνασσισμού 

Οι παρνασσιστές, που ήταν περίπου είκοσι σε αριθμό, επιδίωκαν την πιστότητα, τη ρεαλιστική αναπαράσταση και την απάθεια, σε αντίθεση με την υπερπροβολή συναισθημάτων του ρομαντισμού. Χαρακτηριστικό των ποιημάτων τους είναι η στατικότητα, γι' αυτό και παρομοιάζονται με ζωγραφικούς πίνακες.



Η πιστότητα στα ποιήματα επιτυγχάνεται με τις ακριβείς περιγραφές και την επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων, ειδικά των επιθέτων. Αντλούσαν την έμπνευσή τους από σκηνές της καθημερινής, κοινωνικής αλλά και ιστορικής πραγματικότητας.



Στράφηκαν προς την κλασική (ελληνική και ρωμαϊκή) αρχαιότητα αλλά και προς τον ινδικό πολιτισμό. Ως προς τη μορφή, οι παρνασσιστές επιδίωκαν την απόλυτη τελειότητα. Επεξεργάζονταν πολύ τους στίχους και πειθαρχούσαν απόλυτα στους μετρικούς κανόνες. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των ποιημάτων, που κατά τ' άλλα θεωρούνται ψυχρά.



Ο παρνασσισμός δίνει μεγάλη σημασία στην ακρίβεια της έκφρασης και στη λεπτομέρεια, καθώς προασπαθεί να καλλιεργήσει μιαν απρόσωπη και αντικειμενική ποίηση, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό το επιστημονικό πνεύμα της εποχής. Σε ό,τι αφορά την επεξεργασία του στίχου, σέβεται τους ρυθμικούς, μετρικούς και στιχουργικούς κανόνες, καθώς και την ομοιοκαταληξία, και γενικά ενδιαφέρεται υπερβολικά για τη μορφή.

Μερικοί παρνασσικοί ποιητές  Κωστής Παλαμάς  Ιωάννης Γρυπάρης  Άγγελος Σικελιανός  Πορφύρας

ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ

Ο παρνασσισμός είναι ένα κίνημα που εμφανίζεται στη Γαλλία γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, ως αντίδραση προς το ρομαντισμό.  Το νέο λογοτεχνικό κίνημα θα διατηρήσει τη σημασία του για τρεις περίπου δεκαετίες ( 1.850 – 1.880 ) και σιγά σιγά θα εξαπλωθεί σε μερικές ακόμη χώρες.  Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι, με τον παρνασσισμό, η ποίηση επανέρχεται σε μια ισορροπία.  Από την άποψη αυτή, συνιστά ένα είδος νεοκλασικισμού, ενώ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εποχή του, αλλά δεν είχε μεγάλη διάρκεια ή συνέχεια. 

ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ Τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού, λοιπόν, είναι τα εξής:  1. η πιστότητα  2. η ρεαλιστική αναπαράσταση  3. η απάθεια  4. η απουσία της υπερβολής συναισθημάτων  5. η στατικότητα  6. οι ακριβής περιγραφές  7. η επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων

λέξεων  8. η απόλυτη τελειότητα  9. η απόλυτη πειθαρχία  10. η άντληση των θεμάτων του από την αρχαιότητα

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ…

• Ο Κωστής Παλαμάς ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας,

ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος μαζί με τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής σχολής. Επίσης, είχε σπουδάσει και ως θεατρικός παραγωγός της ελληνικής λογοτεχνίας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ  Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου 1859 από

γονείς που κατάγονταν από το Μεσολόγγι.

 Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο

εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1875, όπου γράφτηκε στην Νομική Σχολή. Σύντομα όμως εγκατέλειψε τις σπουδές του αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ  Το ποιητικό του έργο είναι μεγάλο σε έκταση και σε

σημασία και είχε τεράστια απήχηση στην εποχή του. Το ενδιαφέρον για το έργο του μειώθηκε στη μεταπολεμική Ελλάδα, όταν επεκράτησαν διαφορετικά αισθητικά ρεύματα ενώ υποχώρησε και το ενδιαφέρον για την ποίηση γενικότερα.

ΜΕΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ  Η Κασσιανή  Τα Τραγούδια της πατρίδος μου  Η ασάλευτη ζωή  Η πολιτεία και η μοναξιά  Ο κύκλος των τετράστιχων

ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Πατρίδες … Αέρας,γη

(12ο σονέτο)

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Κωστής Παλαμάς Ο Κωστής Παλαμάς ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίηση. Γέννηση: 13 Ιανουαρίου 1859, Πάτρα Απεβίωσε: 27 Φεβρουαρίου 1943, Αθήνα Εκπαίδευση: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Υποψηφιότητες: Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤ. • • • • • • • • •

1-2.Η θεωρία του Εμπεδοκλή για τα τέσσερα κοσμογονικά στοιχεία 3. Κλείνει ο κύκλος της ζωής του 4. Επιστροφή στα πρώτα, κοσμογονικά στοιχεία 5. Αέρας: όνειρα 6. Φωτιά 7. Λογισμός 8. Νερό: πάθη 9. Χώμα: κορμί 10. Επανάληψη «θέματος»

• 11.

• 12.

• 13.

δημιουργεί βαθμιαία αύξηση της έντασης

• 14. Μετά τη διάλυση μένει η ποίηση, κατεξοχήν πατρίδα του ποιητή, αθάνατη πραγματικότητα σαν την ψυχή

Πατρίδες Πατρίδες! Αέρας,γη Αέρας, γη, νερό, φωτιά! Στοιχεία αχάλαστα, και αρχή και τέλος των πλασμάτων, σα θα περάσω στη γαλήνη των μνημάτων, θα σας ξαναβρώ, πρώτη και στερνή ευτυχία Αέρας μέσα μου ο λαός των ονειράτων στον αέρα θα πάει· θα πάει στην αιωνία φωτιά, φωτιά κι ο λογισμός μου, τη μανία των παθών μου θα πάρ’ η λύσσα των κυμάτων.

Το χωματόπλαστο κορμί χώμα και κείνο αέρας, γη, νερό, φωτιά θα ξαναγίνω, κι απ’ των ονείρων τον αέρα, κι απ’ την πύρα του λογισμού, κι από τη σάρκα τη λιωμένη, κι απ’ των παθών τη θάλασσα πάντα θα βγαίνει ήχου πνοή, παράπονο, σαν από λύρα.

Παρνασσισμός (Νέα Αθηναϊκή Σχολή) (1880) Τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού, είναι τα εξής:  1. η πιστότητα  2. η ρεαλιστική αναπαράσταση  3. η απάθεια  4. η απουσία της υπερβολής συναισθημάτων  5. η στατικότητα  6. οι ακριβής περιγραφές  7. η επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων  8. η απόλυτη τελειότητα  9. η απόλυτη πειθαρχία  10. η άντληση των θεμάτων του από την αρχαιότητα.

Ερμηνευτική ανάλυση Στο σονέτο αυτό υπάρχει πλήρης λογική αλληλουχία, η ομοιοκαταληξία είναι σταυρωτή στις δύο τετράστιχες στροφές και στη συνέχεια στην κάθε τρίστιχη στροφή ομοιοκαταληκτούν οι στίχοι α-β και γ με γ της άλλης στροφής. Επιπλέον, ο Παλαμάς χρησιμοποιεί πολλές μεταφορές φορτίζοντας το ποίημα συγκινησιακά. Τελειώνοντας μπορούμε να πούμε ότι το ποίημα ανήκει στο παρνασσιστικό κίνημα.

Το ποίημα του Κωστή Παλαμά εντάσσεται στην παραδοσιακή ποίηση.

Λογοτεχνία Α’ Λυκείου Υπεύθυνη Καθηγήτρια : Α. Δεληγιάννη

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ Ο ΔΕΙΠΝΟΣ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ… 

Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα, όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο το 1900 και τον επόμενο χρόνο γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει ποτέ τις νομικές του σπουδές. Τα ενδιαφέροντά του ήταν καθαρά λογοτεχνικά και από νωρίς μελέτησε Όμηρο

ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 

Το ποίημα που ακολουθεί περιγράφει μια εικόνα ενός δείπνου.



Αποδίδει την γαλήνια ατμόσφαιρα ενός δείπνου στην εξοχή με αγαπημένα γυναικεία πρόσωπα.



Πίσω από την ηρεμία της νύχτας υπάρχει ο ίσκιος του θανάτου που τον ακολουθούν όμως, οι πολλές εικόνες, μέσα και έξω από το σπίτι..

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Στίχος: 15σύλλαβο στίχος με ιαμβικό μέτρο χωρίς ομοιοκαταληξία.  Γλώσσα: είναι δημοτική με πλούσιο λεξιλόγιο και έχει πολύ βαθυστόχαστα νοήματα.  Το ποίημα διακρίνεται για:  τον λυρισμό  την υποβλητικότητα του 

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ 

Έχουμε αφθονία εκφραστικών μέσων…



Παρομοιώσεις (στ. 2 , 16)



Μεταφορές (στ. 9,11, 13, 14, 17)



Προσωποποίηση (στ. 23-24)



Επαναλήψεις (στ. 3-18, στ.7-18, στ.15-19)

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΡΕΥΜΑ  Το ποίημα εντάσσεται στο ρεύμα του παρνασσισμού και

θα το διαπιστώσουμε με τα παρακάτω στοιχεία.



Έντονο το στοιχείο της φύσης.



Συμπύκνωση νοημάτων.



Επιμονή στην εξωτερική μορφή και στην αναζήτηση της κατάλληλης λέξης.



Πλούσιο σε εικόνες



Δημοτική Γλώσσα



Άψογη επεξεργασία στίχου μορφής

ΣΧΟΛΗ  Ο ποιητής ανήκει στη Νέα Αθηναϊκή Σχολή. 

Με τον όρο Νέα Αθηναϊκή Σχολή αναφερόμαστε στο σύνολο των ποιητών που εμφανίστηκαν στη νεοελληνική λογοτεχνία μετά το 1880, με προεξάρχουσα μορφή τον Κωστή Παλαμά.

ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ… Η σημαντικότερη αλλαγή που έφεραν οι ποιητές της Νέας Αθηναϊκής Σχολής ήταν : 

η ολοκληρωτική πλέον καθιέρωση της χρήσης της δημοτικής στην ποίηση



η γενικότερη ανανέωση του ποιητικού λόγου



εγκατέλειψαν τον στόμφο και τις ρητορικές εξάρσεις του αθηναϊκού ρομαντισμού



στράφηκαν σε θέματα περισσότερο οικεία και καθημερινά, που ευνοούσαν τους χαμηλούς τόνους.

ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ … 

Και αυτό φαίνεται από τα παρακάτω στοιχεία που έχει…



Έμμετρος στίχος



Ποιητικό λεξιλόγιο



Στίξη κανονική



Διατήρηση των κοινών νοημάτων των λέξεων



Λογική ανάπτυξη του θέματος



Τίτλος προϊδεαστικός , δηλωτικός του περιεχομένου



Λυρισμός

4η Ομάδα Συμβολισμός στη Νέα Αθηναϊκή Σχολή και στη γενιά του 1920

Δραστηριότητα 3η

Δ ρα Click icon to add picture Ο συμβολισμός εμφανίζεται ως διπλή αντίδραση τόσο στο ρομαντικό στ στόμφο και τη ρητορεία όσο και στην παρνασσική απάθεια και ηρ αντικειμενικότητα στο στίχο. ιό τη Επιπλέον, διαφοροποιείται και από το τα ρεαλισμό και, κυρίως, από το νατουραλισμό, που αρέσκεται στη 3: λεπτομερή περιγραφή του πραγματικού κόσμου και έχει κοινωνικούς στόχους.

τα χαρακτηριστικά της συμβολιστικής ποίησης μπορούν να καθοριστούν ως εξής: • η προσπάθεια απόδοσης των ψυχικών καταστάσεων με τρόπο έμμεσο και συμβολικό • η αποφυγή της σαφήνειας και η προσπάθεια για δημιουργία ενός κλίματος ρευστού, συγκεχυμένου, ασαφούς και θολού • η έντονη πνευματικότητα, ο ιδεαλισμός και μυστικίσμος • η προσπάθεια να ταυτιστεί η ποίηση με τη μουσική(έτσι εκδηλωνεται η μουσίκοτητα του στίχου) • Οι πολλές τεχνικές, μορφολογικές και εκφραστικές καινοτομίες • ο περιορισμός του νοηματικού περιεχομένου του ποιήματος στο ελάχιστο

.

ΕΡ ΓΑ ΣΙ Α Λ ΟΓ ΟΤ ΕΧ ΝΙ ΑΣ Click icon to add picture

‘Ήρθες’ του Κωσταντίνου Χάτζοπουλου

______________________________ Ήρθες και η μέρα ήταν χλωμή και ήταν κρύο ήρθες, μα με απλωμένα τα πανιά έμενε το πλοίο. Ήρθες και τα πουλιά καθήσαν στα κλαδιά και κελαηδούσαν, και τα παράθυρα ήταν ανοιχτά κι άνθη σκορπούσαν. Ήρθες αλλά τα φύλλα στα κλαδιά ήταν μαδημένα και ήταν τα σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα. Κι ήταν η θάλασσα χλωμή και ήτανε κρύο κι όλοι κοιτάζανε χλωμοί που με απλωμένα τα πανιά έμενε το πλοίο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ: 

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1868, στο σχολαρχείο του οποίου φοίτησε



Παρακολούθησε το γυμνάσιο στο Μεσολόγγι και στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών



Το 1897 πήρε μέρος ως έφεδρος αξιωματικός του στρατού στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο



Το 1900 ο Κώστας Χατζόπουλος αναχώρησε για τη Γερμανία.



Σπούδασε στο Μόναχο, στη Δρέσδη και στη Λειψία και εντρύφησε στη φιλολογία και την ποίηση των βόρειων λαών, που επηρέασαν το έργο του.



Η διαμονή του στην Ευρώπη αποτέλεσε τομή στη ζωή του, καθώς εκεί παντρεύτηκε τη Φινλανδή σπουδάστρια Σάννυ Χάγκμαν, η οποία υπήρξε υποδειγματική σύζυγος.



Πέθανε εν πλώ στο Ιόνιο Πέλαγος, ταξιδεύοντας προς το Πρίντεζι της Ιταλίας το 1920.

ΘΕΜΑ ΕΡΓΟΥ: 

Τα κύρια θέματα που παρουσιάζονται είναι η φύση και η μοναξιά



Βλέπουμε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο καθώς οι τρεις πρώτες στροφέςξεκινούν με την ίδια λέξη



Στην πρώτη και την τρίτη στροφή, φαίνεται η ανασφάλεια και ο φόβος της φυγής.Τα ανοιχτά πανιά συμβολίζουν τον φόβο γιατι η κοπέλα παρόλο που ήρθε, είναι πολύ πιθανό πως θα ξαναφύγει



Στην δεύτερη στροφή, τα κελαηδήματα των πουλιών και τα λουλούδια συμβολίζουν την χαρά για τον ερχομό της γυναίκας η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε θλίψη,καθώς τα πανιά του πλοίου παραμένουν απλωμένα.



Προβάλλεται το φυσικό τοπίο, και μέσα από τα στοιχεία του (θάλασσα,ξεραμένα κλαδιά, σταχτιά σύννεφα) ο ποιητής εκφράζει τα συναισθήματά του,δηλαδή την θλίψη

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ: Το ποίημα " Ήρθες" του Χατζόπουλου βρίσκεται στο μεταίχμιο της παραδοσιακήςκαι της μοντέρνας ποίησης, διατηρώντας χαρακτηριστικά και από τις δύο. Υπάρχει μέτρο και ομοιοκαταληξία, και το ποίημα χωρίζεται σε 1 τετράστιχο και 3 στροφέςαπό 5 στίχους η καθεμία, χαρακτηριστικά που εμφανίζονται στην παραδοσιακήποίηση. Απ΄ την άλλη πλευρά, οι λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής είναι καθημερινές και συχνά το νόημά τους είναι ασαφές, ενώ δημιουργούνται νοήματαμέσα από τους συνδυασμούς των λέξεων, χαρακτηριστικά τα οποία εμφανίζονται στη μοντέρνα ποίηση.

Φωτογραφία απο το1898 • ________________________________________________________________________________________________________________

Πορτρέτο του απο άγνωστη ημερομηνια • ________________________________________________________________________________________________________________

Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων • ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ανήκει στην ποιητική συλλογή Νηπενθή (1921) που ήταν η δεύτερη ποιητική του συλλογή. Ο Καρυωτάκης ήταν τότε νεαρός ποιητής, αλλά δε βρήκε την ανταπόκριση που περίμενε. Την αναγνώριση όμως του έργου του από την κριτική δε θα τη γνωρίσει ούτε όσο ζούσε. Θα χρειαστεί να μεσολαβήσει ο τραγικός του θάνατος, για να περάσει κι ο Καρυωτάκης στην αθανασία. Είναι φανερό πως το ποίημα γράφτηκε υπό την επίδραση μιας παρόμοιας συναισθηματικής κατάστασης, που παρουσιάζει τον ποιητή αλληλέγγυο με όλους τους περιφρονημένους κι άδοξους ποιητές των αιώνων.

Χαρακτηριστικά του συμβολισμού •

• • • • •

- η προσπάθεια απόδοσης των ψυχικών καταστάσεων με τρόπο έμμεσο και συμβολικό, δηλαδή μέσα από τη χρήση των συμβόλων∙ αυτή η προσπάθεια οδηγεί σε μια υπαινικτική και υποβλητική χρήση της γλώσσας, σε συνδυασμό με μια διαισθητική σύλληψη των πραγμάτων και μιαν αφθονία εικόνων και μεταφορών (όλα αυτά τα στοιχεία μαζί κάνουν ασφαλώς το ποίημα πιο δυσνόητο) - η αποφυγή της σαφήνειας και η προσπάθεια για δημιουργία ενός κλίματος ρευστού, συγκεχυμένου, ασαφούς και θολού, που συνυπάρχει με μια διάθεση ρεμβασμού, μελαγχολίας και ονειροπόλησης - η έντονη πνευματικότητα, ο ιδεαλισμός και, σε πολλές περιπτώσεις, ο μυστικισμός - η προσπάθεια να ταυτιστεί η ποίηση με τη μουσική, που εκδηλώνεται με την έντονη μουσικότητα και τον υποβλητικό χαρακτήρα του στίχου (απευθύνεται ταυτόχρονα στην ακοή και στο συναίσθημα) - οι πολλές τεχνικές, μορφολογικές και εκφραστικές καινοτομίες: χαλαρή ομοιοκαταληξία, ανομοιοκατάληκτος ή ελεύθερος στίχος, πολλά και πρωτότυπα σχήματα λόγου, ιδιόρρυθμη σύνταξη, νέο λεξιλόγιο κτλ.

- ο περιορισμός του νοηματικού περιεχομένου του ποιήματος στο ελάχιστο: η ποίηση απαλλάσσεται από κάθε φιλοσοφικό και ηθικο-διδακτικό στοιχείο, καθώς και από ρητορισμούς ή θέματα του δημόσιου βίου∙ γίνεται αυτό που θα έπρεπε πάντοτε να είναι, δηλαδή καθαρή ποίηση γεμάτη μαγεία και γοητεία.

Γενιά του 1920 • • • • • • • • • •

Απόστολος Μελαχρινός Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Μήτσος Παπανικολάου Αναστάσιος Δρίβας Κώστας Ουράνης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Τέλλος Άγρας Τάκης Παπατσώνης

Κώστας Καρυωτάκης •

Ο Κώστας Καρυωτάκης ήταν Έλληνας ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα το απόγευμα της 21ης Ιουλίου 1928.

•

Θεωρείται ως ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες.

•

Η ποίησή του διδάσκεται σε αρκετά Πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.

•

Για το έργο του έχουν γραφεί εκατοντάδες εργασίες και βιβλία, πραγματοποιήθηκαν δε δεκάδες ειδικά συνέδρια.

Χαρακτηριστικά του ποιήματος •

ΘΕΜΑ : Η τραγική αυταπάτη των ατάλαντων ποιητών που φαντάζονται ότι στο μέλλον θα αποκτήσουν αναγνώριση και δόξα.

• •

ΔΟΜΗ : 1η στροφή : Οι ταλαντούχοι ποιητές που δοξάστηκαν αργότερα ( 6 στίχοι ) και η στάση του ποιητή στους άδοξους ποιητές ( 2 στίχοι ).

•

2η στροφή : Οι ταλαντούχοι ποιητές που δοξάστηκαν αργότερα ( 3 στίχοι ), αναφορά στους άδοξους ποιητές ( 3 στίχοι ) και η στάση του ποιητή ( 2 στίχοι )

•

3η στροφή : Αναφορά στους άδοξους ποιητές ( 5 στίχοι ) και η στάση του ποιητή ( 3 στίχοι ) 4η στροφή : Ο ποιητής και οι άδοξοι ποιητές.

• •

Η προσωπική στάση του ποιητή απέναντι στους άδοξους ποιητές δίνεται με αυξανόμενη ένταση στο τέλος κάθε στροφής και δηλώνεται με το α΄ ενικό πρόσωπο και την επαναλαμβανόμενη αντωνυμία εγώ.

Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων

Εργασία Λογοτεχνίας Α΄ Λυκείου

Θεματική ενότητα : Ποίηση και Μοντερνισμός

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ 119

Καταγωγή- παιδική ηλικία 120  Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1863 (29 Απριλίου)

και πέθανε στην ίδια πόλη το 1933 την ημέρα των γενεθλίων του. Ηταν το ένατο και τελευταίο παιδί του Πέτρου Ι. Καβάφη ,μεγαλέμπορου βαμβακιού, από φαναριώτικο γένος που οι ρίζες του φαίνεται πως είναι βυζαντινές και της Χαρίκλειας Φωτιάδη από παλαιότατη οικογένεια της Πόλης. Υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η μεγαλύτερη πνευματική φυσιογνωμία της Αλεξάνδρειας.  Ο μικρός Καβάφης ζει τα πρώτα παιδικά του χρόνια στην Αλεξάνδρεια, μέσα σε εξαιρετικές συνθήκες

ευημερίας. Στο ισόγειο του διώροφου σπιτιού των Καβάφηδων στην αριστοκρατική οδό Σερίφ, στεγάζονταν τα γραφεία του ακμαιότατου εμπορικού οίκου «Καβάφης & Σία» ενώ η οικογένεια του Πέτρου Καβάφη διαβίωνε με χαρακτηριστική άνεση στο πρώτο και στο δεύτερο πάτωμα, διατηρώντας Γάλλο παιδαγωγό, Αγγλίδα τροφό, Έλληνες υπηρέτες, Ιταλό αμαξά και Αιγύπτιο θυρωρό!

Ο Καβάφης στην Αγγλία-σπουδές

121  To 1870 με το θάνατο του πατέρα Καβάφη αρχίζει, ουσιαστικά, η σταθερή πορεία της

οικογένειας προς την οικονομική κρίση και παρακμή.  Το 1872 η Χαρίκλεια Καβάφη μετακομίζει με τα παιδιά της στην Αγγλία όπου και θα

παραμείνουν τα επόμενα έξι χρόνια .  Ο μικρός Καβάφης σπουδάζει σε αγγλικό σχολείο όπου και διδάσκεται για μητρική του

γλώσσα την αγγλική αλλά παράλληλα μαθαίνει και ελληνικά και γαλλικά. Μετά από λίγα χρόνια παραμονής στην Αγγλία αναγκάζονται να επιστρέψουν στην Αλεξάνδρεια καθώς τα οικονομικά της οικογένειας πηγαίνουν άσχημα και η οικογενειακή επιχείρηση διαλύεται. Ο Καβάφης συνεχίζει τις σπουδές του στο Εμποροπρακτικό Λύκειο «Ερμής» ενώ παράλληλα μελετά μόνος του, χρησιμοποιώντας βιβλία από τις δανειστικές βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας. Σ' αυτήν την τριετία ανάγεται και η φιλόδοξη απόπειρά του να συντάξει ένα ιστορικό λεξικό, προσπάθεια που δεν ολοκληρώθηκε αφού τα λήμματα του έργου σταμάτησαν «στη μοιραία λέξη Αλέξανδρος».

Ο Καβάφης στην Κων/πολη 122

 Το 1882, στη διάρκεια της αιγυπτιακής εξέγερσης

κατά των Άγγλων, πηγαίνει με την οικογένειά του για τρία χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, στο σπίτι του φαναριώτη παππού του, Γεωργάκη Φωτιάδη. Η τριετής παραμονή του Καβάφη στην Πόλη αποδεικνύεται ιδιαιτέρως σημαντική και κρίσιμη για διαφορετικούς λόγους. Ο ομοσεξουαλισμός του άρχισε να εκδηλώνεται στα 1883. Παράλληλα, γνωρίζουμε, ότι ο ποιητής άρχισε να εκφράζει ζωηρό ενδιαφέρον για να ακολουθήσει πολιτική και δημοσιογραφική καριέρα

Η επιστροφή στην Αλεξάνδρεια 123  Τον Οκτώβριο του 1885, ο Καβάφης γυρίζει στην Αλεξάνδρεια. Με την

επιστροφή του, ο Καβάφης εγκαταλείπει την αγγλική υπηκοότητα και παίρνει την ελληνική. 

Τα πρώτα χρόνια μετά την επιστροφή στην Αλεξάνδρεια είναι μια περίοδος προσαρμογής. Ο Καβάφης αρχίζει να εργάζεται, όχι ακόμη συστηματικά, αλλάζοντας διάφορα επαγγέλματα όπως του δημοσιογράφου (1886), του μεσίτη (1888) και του άμισθου γραμματέα στο Γραφείο Αρδεύσεων (18891892) όπου και θα προσληφθεί ως έκτακτος έμμισθος υπάλληλος το 1892 και θα εργαστεί μόνιμα εκεί επί τριάντα χρόνια, μέχρι το 1922, φτάνοντας στο βαθμό του υποτμηματάρχη.

Σημαντικά στοιχεία 124  Τα οικονομικά του βελτιώνονται σημαντικά και τα επόμενα χρόνια

ταξιδεύει στο Κάιρο στο Παρίσι και στο Λονδίνο με τον αδελφό του Τζων .Το 1899 πεθαίνει η μητέρα του σε ηλικία 65 ετών, γεγονός που συγκλονίζει τον ποιητή. Το 1901 και το 1903 ταξιδεύει στην Ελλάδα και γνωρίζεται στην Αθήνα με Έλληνες πεζογράφους (Πολέμης, Ξενόπουλος, Πορφύρας).  Σημαντικό βιογραφικό στοιχείο αποτελεί και η εγκατάσταση του

ποιητή στο περίφημο σπίτι-εργαστήρι της οδού Λέψιους στα 1907, όπου και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του δημιουργώντας το σημαντικότερο τμήμα, ποσοτικά και ποιοτικά του έργου του.

Το έργο του 125

 Συνολικά τα ποιήματα που έγραψε ο Καβάφης

είναι 154. Επιπλέον θα πρέπει να υπολογιστούν άλλα 75 που παρέμειναν ανέκδοτα εώς το 1968 και τα οποία βρέθηκαν στο Αρχείο του ή σε χέρια φίλων του καθώς και 27 ποιήματα που δημοσίευσε μεν ο ίδιος μεταξύ 1886 και 1898 αλλά που αργότερα τα αποκήρυξε. Ο Καβάφης έγραψε και κάποια πεζά, δοκίμια, μελέτες, μεταξύ των οποίων: «Τα Ελγίνεια Μάρμαρα», «Οι Βυζαντινοί ποιηταί», «Το Κυπριακόν ζήτημα», «Το Τέλος του Οδυσσέως», «Μία σελίς της Τρωϊκής Ιστορίας» κ.α.

Αξιολόγηση του έργου του 126  Σύμφωνα με διευκρινίσεις και υποδείξεις του ποιητή, τα ποιήματά του κατατάσσονται σε τρεις

κατηγορίες: τα ιστορικά, τα φιλοσοφικά και τα ηδονικά ή αισθησιακά. Αν και στην αρχή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη συνάντησε την εχθρότητα και την επιφύλαξη του πνευματικού κόσμου, με τον καιρό επιβλήθηκε στη συνείδηση όλων σαν ένας ιδιόμορφος αλλά μεστός και γεμάτος με ουσιαστικό περιεχόμενο ποιητής που δεν ενδιαφερόταν για την εξωτερική εμφάνιση του στίχου του αλλά μονάχα για τον εσωτερικό στοχασμό, τη φιλοσοφική σκέψη και το στοχαστικό δίδαγμα.  Μετά θάνατον, ο Καβάφης έγινε αντικείμενο μακρόχρονης μελέτης από ποιητές και μελετητές του

έργου του σε όλο τον κόσμο. Τα ποιήματά του εκδόθηκαν και εκδίδονται σε συλλογές, ενώ πρόκειται και για τον πιο πολυμεταφρασμένο Νεοέλληνα λογοτέχνη. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ολλανδέζικα, αραβικά, γιαπωνέζικα, αρμένικα, ινδικά, σλαβικές γλώσσες και σε πάρα πολλές άλλες γλώσσες.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (μέρος 1ο σχολή ένταξης του ποιήματος <<Όσο μπορείς>>) Ανάπτυξη εμπορίου ,ναυτιλίας και μετατόπιση πληθυσμού της υπαίθρου προς το αστικό κέντρο.

του

Η εσωτερική αναδιάρθρωση έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργική προσπάθεια για μια πιο συγχρονισμένη πνευματική ζωή. Η ανάπτυξη της Λαογραφίας συνεπάγεται με τον αγώνα για την επικράτηση της Δημοτικής γλώσσας. Παρνασσισμός και Συμβολισμός τα λογοτεχνικά ρεύματα που επικράτησαν. Ο Συμβολισμός λειτούργησε ως αντίδραση στον Παρνασσισμό.

ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (μέρος 2ο) 1880-1922 τα σημαντικότερα γεγονότα κατά την διάρκεια της Νέας Αθηναικής Σχολής: Αναπτυξιακά έργα ->Ανασυγκρότηση Ελλήνων Δανειοδότηση

->Πτώχευση

Το κίνημα στο Γουδί ->1909 Α΄ και Β΄ Βαλκανικοί πόλεμοι Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος Η καταστροφή στην Σμύρνη

Εικόνες από το κίνημα στο Γουδί,τον Ά παγκόσμιο πόλεμο,τους βαλκανικούς πολέμους και την καταστροφή στην Σμύρνη.

ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (μέρος 3ο) ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ : αντίδραση στον Ρομαντισμό και στο ατημέλητο ύφος αναζητώντας την έμπνευση στην κλασική παράδοση. Ρεαλιστική αναπαράσταση Ρωμαλέος στίχος

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: αντίδραση στον Παρνασσισμό. Επίσης το ποιητικό αντικείμενο χάνει την πραγματική του υπόσταση και μετατρέπεται σε σύμβολο. Ελεύθερος στίχος Επαναλαμβανόμενο μοτίβο

Καλή εξωτερική μορφή

Πράγματα ως σύμβολα ψυχικών καταστάσεων

Πολλά εκφραστικά μέσα

Πεζολογία

Ομοιοκαταληξία

Θεατρικότητα και Δραματικότητα

Ιαμβικό μέτρο

Ονειρικό στοιχείο

Μουσικότητα και ακριβολογία

Κλίμα μελαγχολίας

ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (μέρος 4ο) Κυριότεροι Παρνασσιστές Γεώργιος Βιζυηνός Αριστομένης Προβελέγγιος Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος

Κυριότεροι ποιητές του Συμβολισμού Άγγελος Σικελιανός Κ.Π Καβάφης Απόστολος Μελαχρινός

Γεώργιος Δροσίνης

Κώστας Βάρναλης

Κωστής Παλαμάς

Νίκος Καζαντζάκης

Ιωάνης Πολέμης

Κώστας Ουράνης

ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ Υπόθεση:Ο ποιητής παροτρύνει τους αναγνώστες προφυλάξουν την ατομική τους αξιοπρέπεια και ελευθερία αφου προφυλαχθούν από κάθε εκδήλωση μαζοποίησης.Ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρει ο άνθρωπος είναι να καλλιεργησει το πνεύμα του και να αποκτήσει αυτογνωσία. Γλώσσα: Ιδιότυπη Καβαφική

γλώσσα. Ύφος: Απλό λιτό και μεγαλοπρεπές. Στίχοι: Ελεύθεροι στίχοι//χωρίς ομοιοκαταληξία

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ Το έργο γράφτηκε το 1913 αποτελεί δείγμα των καβαφικών παραινετικών ποιημάτων. Οι παραινέσεις που απευθύνει ο ποιητής τόσο στον εαυτό του όσο και σε κάθε αναγνώστη του ποιήματος, στοχεύουν Α) στην διαμόρφωση μιας ηθικής βιοθεωρητικής στάσης και Β) στην προστασία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του ατόμου από την απειλή της μαζοποίησης.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ->Αποτελεί καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αι. ,γαλλικής και βέλγικης προέλευσης. Ο όρος προέρχεται από την λέξη σύμβολο και αναπτύχθηκε στην ποίηση . Ωστόσο συναντάται και στην τέχνη. Αποτελεί αντίδραση στον Παρνασσισμό ως ανανεωτική προσπάθεια από ποιητές μετά τον Κωστή Παλαμά ανάμεσά τους και ο Κ.Π. Καβάφης. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡ/ΚΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ: Επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε λέξεις και φράσεις. Ελεύθερος στίχος. Αντιποιητικές λέξεις. Υποβλητική έκφραση αισθημάτων.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΝΤΑΣΟΥΝ ΤΟ ΠΟΗΜΑ<<ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ>> ΣΤΗΝ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΟΙΗΣΗ Ο ελεύθερος στίχος. Οι προτάσεις γίνονται αποσπασματικές και ελλειπτικές. Αντι-ποιητικά στοιχεία. Η ποιητική γλώσσα γίνεται συμβολική. Παραινετηκό ύφος. Σύμφωνα με τα παραπάνω χαρ/κά μοντέρνας ποίησης καταλαβαίνουμε ότι και το ποίημα του Κ.Π. Καβάφη ανήκει σε αυτό το είδος άρα και ο ίδιος ο Καβάφης είναι μοντέρνος ποιητής. Υπάρχουν όμως και άλλα χαρ/κά που δεν τα εντάσσει ο ποιητής ή δεν έχουν σχέση με την γραφή του. Αυτό μάλλον συμβαίνει γιατί ο Καβάφης χρησιμοποιεί την δική του ιδιότυπη γλώσσα.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗ Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (1863-1933) είναι από τους σημαντικότερους ποιητές, του οποίου η ποίηση ενέπνευσε τόσο τους Έλληνες, όσο και τους ξένους ομοτέχνους του. Η απήχηση της ποίησής του έγινε αισθητή κυρίως από τη δεκαετία του '60 και μετά, όταν μεταφράστηκε εκτεταμένα στις μείζονες δυτικές γλώσσες (στα αγγλικά το 1952 και το 1961, στα γερμανικά το 1953, στα γαλλικά το 1958, στα ιταλικά το 1961, στα ισπανικά το 1964). Η έρευνα έδειξε ότι ο Καβάφης έχει αποκτήσει το κύρος και την αίγλη ενός παγκόσμιου ποιητή.

Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗΣ

Α πολεί πειν ο θεός Αντώνιον

Κ . Καβάφης

Η Γενιά του 1880 Νέα Αθηναϊκή Σχολή 



Επιβάλλεται στην ποίηση αλλά και στην πεζογραφία η δημοτική γλώσσα. Σ΄ αυτήν την κίνηση πρωτοπόροι είναι ο Ν. Καμπάς και ο Γ. Δροσίνης.Το 1880 και ολόκληρη η δεκαετία που αρχίζει τότε είναι ένα σημαντικό ορόσημο για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία, εκδίδονται ποιήματα γραμμένα στη δημοτική. Ο Κωστής Παλαμάς πρωτοστατεί και τίθεται επικεφαλής στη νέα αυτή πορεία για πολλά χρόνια.







Εγκαταλείπεται ο ρομαντισμός και οι νέοι ποιητές ακολουθούν την τεχνοτροπία του παρνασσισμού. Στην κίνηση του δημοτικισμού στάθηκε μεγάλη η συμβολή του Ν.Πολίτη , που με το λαογραφικό του έργο αποκάλυψε στους νέους λογοτέχνες τη δημοτική παράδοση . Μεγάλη , δυναμική και ορμητική παρουσία αποτελεί ο Γ.Ψυχάρης με την έκδοση του πεζού έργου του Το ταξίδι μου.



Όμως αυτή η κίνηση έχει μεγάλη σημασία και για τη γενικότερη πνευματική πορεία του τόπου μας ,γιατί εκφράζει μια αλλαγή νοοτροπίας :ενώ δηλαδή όλοι ήταν προσηλωμένοι στην αντίληψη ότι πρέπει να αντλούμε μόνο από το παρελθόν , μια αντίληψη άγονης προγονοπληξίας, τώρα παρατηρείται στροφή προς τις αξίες του λαϊκού πολιτισμού.

Τα γνωρίσματα της γενιάς του 1880: Επανένταξη στην παράδοση.  Εκτίμηση του παρόντος και αξιοποίηση του παρελθόντος.  Κυριαρχία της δημοτικής γλώσσας.  Αφομοίωση του ευρωπαϊκού πνεύματος. 

Κ. Καβάφης 



Ξεχωριστή είναι η θέση του Αλεξανδρινού Κ. Καβάφη, ο οποίος με την ιδιότυπη γλώσσα και ιδιόμορφη στιχουργία που φτάνει στην πεζολογία, γράφει με ύφος λιτό ποιήματα ιστορικά, φιλοσοφικά και αισθησιακά. Εγκαινιάζει έναν καινούριο δρόμο στην ποίηση, απορρίπτοντας τα καθιερωμένα σχήματα τόσο στην επιλογή θεμάτων όσο και στα εκφραστικά μέσα.







Οι στίχοι είναι ελεύθεροι, σχεδόν πάντα ιαμβικοί, κατά κανόνα ανισοσύλλαβοι, χωρίς ομοιοκαταληξία και χωρίς επιμέλεια στις χασμωδίες, ωστόσο πολύ προσεγμένοι στη στίξη, στις περιόδους, στις παύσεις κά. Η ιδιότυπη γλώσσα του Καβάφη είναι η ομιλούμενη από την ελληνική παροικία της Αλεξάνδρειας (δημοτική με τύπους λόγιους). Η λιτότητα των εκφραστικών μέσων, η λεπτή ειρωνεία, ο ρεαλισμός, ο διδακτικός τόνος και η τεχνική της δραματικότητας είναι χαρακτηριστικά της ποίησης του Καβάφη.

Α πολεί πειν ο θεός Αντώνιον Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ΄, ακουσθεί αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την , την Αλεξάνδρεια που φεύγει. Προ πάντων να μη γελαστείς, μην πεις πως ήταν ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχτείς. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι, Πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο, κι άκουσε με συγκίνησιν , αλλ΄όχι με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα, ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους, τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου, κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Καβάφης

Ο ήρωας του ποιήματος

Ο Καβάφης αυτό το ποίημα χρησιμοποιεί ιστορικά στοιχεία και τα μεταπλάθει σε ποίηση. Ο ήρωας του ποιήματος είναι ο Ρωμαίος στρατηγός Μάρκος Αντώνιος. Διαδέχτηκε τον Καίσαρα μετά το θάνατό του κι έγινε κυρίαρχος της Ρώμης. Νικήθηκε στη ναυμαχία στο Άκτιο από τον Οκταβιανό κι ένα χρόνο αργότερα αυτοκτόνησε πέφτοντας πάνω στο σπαθί του.

Ο τίτλος του ποιήματος Ο τίτλος είναι παρμένος αυτούσιος από μια περικοπή του Πλουτάρχου και αναφέρεται στο 34 πΧ, λίγο πριν από την ήττα του Αντωνίου που έγινε το 31 πΧ. Περιγράφει ο Πλούταρχος ότι συνέβη ένα παράξενο γεγονός την παραμονή της αναμέτρησης του Αντωνίου με τον Οκταβιανό.  Ξαφνικά ακούστηκαν μέσα στην νύχτα μελωδικοί ήχοι οργάνων και μεγάλη φασαρία από κόσμο που χόρευε με βακχικούς αλαλαγμούς. Ήταν σαν να κινούνταν ένας θορυβώδης θίασος προς την έξοδο της πόλης και ο θόρυβος σταμάτησε μόλις πέρασε τις πύλες, γεγονός που θεωρήθηκε σαν σημάδι ότι ο προστάτης θεός του Αντωνίου, ο Διόνυσος τον εγκατέλειπε! 

Συμβολισμός







Ο Αντώνιος για τον Καβάφη, είναι ο εκλεκτός της τύχης, ο άνθρωπος στον οποίο χαμογέλασε η τύχη, η ζωή του ήταν αξιοζήλευτη. Είναι ένα επιτυχημένο άτομο που έζησε μια ζωή ξεχωριστή που ελάχιστη άνθρωποι απολαμβάνουν. Η Αλεξάνδρεια είναι η κιβωτός του Ελληνισμού, μια πόλη με μεγάλη πνευματική και υλική ανάπτυξη και συμβολίζει την επιτυχημένη ζωή που έζησε ο Αντώνιος. Ο αόρατος θίασος είναι το κακό μήνυμα για το επερχόμενο τέλος. Συνδέεται με το κείμενο του Πλουτάρχου και συμβολίζει την περασμένη ευτυχία.



Μουσικές εξαίσιες ,ήχοι είναι οι ωραίες στιγμές της ζωής που φτάνουν στο τέλος και τις οποίες το άτομο κρατά ως αναμνήσεις.



Ο Θεός Διόνυσος συμβολίζει την τύχη που εγκαταλείπει ξαφνικά τον Αντώνιο και έτσι οδηγείται στο θάνατο.

Ανάλυση του ποιήματος 



Ο Καβάφης συγκέντρωσε στοιχεία για κάποιες άγνωστες πτυχές της ιστορίας (τουλάχιστον στο ευρύ κοινό) και τους έδωσε διάσταση όχι ηρωική αλλά ανθρώπινη. Ο Αντώνιος δεν ήταν ένα οποιοδήποτε πρόσωπο. Ήταν ένας μεγάλος στρατηγός, ένα άτομο που γνώρισε το πνεύμα της Αλεξάνδρειας και έγινε γνωστός στην Ανατολή. Ό,τι ονειρεύτηκε , ό,τι επιδίωξε ο Αντώνιος έρχεται μια στιγμή που όλα ματαιώνονται. Φτάνει το τέλος, η αποτυχία, το αδιέξοδο και η ολοκληρωτική καταστροφή.



Ο ήρωας είναι ένα εξαιρετικό πρόσωπο, άσχετα αν απέτυχε. Τον προτρέπει λοιπόν ο Καβάφης να μην καταφύγει σε ανώφελους θρήνους, να μην ξεπέσει σε παρακάλια για να αλλάξει η κατάσταση, όπως κάνουν οι δειλοί. Πρέπει να δεχτεί ο ήρωας την αποτυχία και το θάνατο με θάρρος και αξιοπρέπεια. Πρέπει να παραμείνει ψηλά ως το τέλος , να μην ξεπέσει, να μην ταπεινωθεί. Να αποδεχτεί ψύχραιμα το τέλος και με δύναμη ψυχής να αποχαιρετήσει την υψηλή ζωή που του δόθηκε η ευκαιρία να ζήσει.

κατακλείδα



Κάθε άνθρωπος που η ζωή τον αξίωσε να φτάσει ψηλά και να γνωρίσει επιτυχία πρέπει να αποδέχεται με αξιοπρέπεια την πτώση και το τέλος.

Στοιχεία του ποιήματος – γενιά ποιητών 188ο  



Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής είναι η ομιλουμένη , δημοτική γλώσσα με λόγια στοιχεία. Υπάρχουν ιστορικά στοιχεία και ιστορικά πρόσωπα αλλά προσεγγίζονται από την ανθρώπινη , καθημερινή τους διάσταση΄. Δεν επιδιώκεται η προσκόλληση στην δόξα του παρελθόντος, αλλά φωτίζονται και άλλες πτυχές των ιστορικών προσωπικοτήτων. Στο ποίημα ο αφηγητής είναι κοντά στον ήρωα. Με αμεσότητα και ρεαλισμό απευθύνεται το β ενικό πρόσωπο στον ήρωα και στον αναγνώστη.

Παρατήρηση 

Ο Καβάφης δεν ακολουθεί πιστά ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό ρεύμα . Στην πρώτη φάση της ποιητικής του δημιουργίας (από το 1886) είναι επηρεασμένος από τους Φαναριώτες του αθηναϊκού ρομαντισμού. Στη συνέχεια επηρεάζεται από το συμβολισμό (1893-1899).



Κατό πιν ο ποιητής βρίσκει την προσω πική του φωνή , το προσω πικό του ύφος , ακολουθεί δικό του εκφραστικό δρόμο.

Ομάδα 6η Δραστηριότητα 1η

Μοντερνισμοσ

Μοντερνισμός  Ο Μοντερνισμός εμφανίστηκε στην Ευρώπη στις

αρχές του 20ου αιώνα και διήρκησε έως τα μέσα του ίδιου αιώνα.  Η παρουσία του Μοντερνισμού στην Ελλάδα είναι

αισθητή στη λογοτεχνία και μετά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, την κατοχή και τον εμφύλιο .

Βασικά στοιχεία του Μοντερνισμού

 Ύπαρξη συνειρμών  Αφαιρετικότητα  Καθαρότητα εικόνας  Μοντέρνος ποιητικός λόγος , με ζωντανά στοιχεία

παράδοσης  Μυθικοί υπαινιγμοί  Έμφαση στο τοπίο και στο φως

Βασικά στοιχεία του Μοντερνισμού

 Αναπόληση παρελθόντος  Αίσθηση αυτογνωσίας  Μορφική ελευθερία  Πολυσημία  Ελλειπτικότητα  Καθαρότητα  Χρήση φαντασίας και ονείρου  Άλογα στοιχεία

Θέματα του Μοντερνισμού  Η μοναξιά  Η αποξένωση  Τα ψυχικά αδιέξοδα  Η συναισθηματική, ψυχική και πνευματική

αναπηρία του σύγχρονου ανθρώπου  Τα φαινόμενα νάρκωσης και στείρωσης

Οι σημαντικότεροι Έλληνες ποιητές

1. Σεφέρης 2. Καββαδίας 3. Βαλαωρίτης 4. Καβάφης 5. Καρυωτάκης

Διαφορές Παραδοσιακής – Μοντέρνας ποίησης  Ποιητικό λεξιλόγιο

 Καθημερινό λεξιλόγιο

 Έμμετρος στίχος

 Ελεύθερος στίχος

 Κανονική στίξη

 Αστιξία

 Κοινά νοήματα λέξεων

 Πολυσημία , Νοηματική

 Νοηματική αλληλουχία  Τίτλος προϊδεαστικός  Λυρισμός

φόρτιση

 Όχι ενιαίο θεματικό κέντρο  Τίτλος ανενεργός  Δραματικότητα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του ποιητή Δραστηριότητα 2 Ομάδα 6

Γενικά • Ο Γιώργος Σεφέρης, υπήρξε μια από τις πιο λαμπρές προσωπικότητες της Ελληνικής Λογοτεχνίας.

• Ο Νομπελίστας ποιητής κατάφερε με τους στίχους του όχι μόνο να αγγίξει τις ψυχές των Ελλήνων αλλά και να κάνει γνωστή την ελληνική ποίηση σε όλο τον κόσμο.

Γιώργος Σεφέρης  Ο Γιώργος Σεφέρης (φιλολογικό όνομα του Γεωργίου Σεφεριάδη) γεννήθηκε το 1900 στη Σμύρνη, στη μικρασιατική, ελληνική πέρα ως πέρα μεγαλούπολη.  Οι Σεφεριάδηδες έφυγαν το 1914 για την Αθήνα, όπου ο ποιητής τελείωσε το γυμνάσιο και εξακολούθησε τις νομικές του σπουδές στο Παρίσι (1918-24).

Γιώργος Σεφέρης • Από τα 18 ως τα 25 του ζει σε άμεση επαφή με τα πνευματικά και ποιητικά ρεύματα που αλλάζουν την υφή της λογοτεχνίας στα χρόνια αμέσως μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο.

Γιώργος Σεφέρης Ακολουθεί το διπλωματικό στάδιο και εργάζεται σαν : • Ακόλουθος της Ελληνικής Κυβέρνησης • Πρόξενος • Πρέσβης • Σύμβουλος πρεσβειών • Διευθυντής Τύπου

Βραβείο NOBEL o Το 1963 Τιμήθηκε με το βραβείο NOBEL Λογοτεχνίας. o Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ Πανεπιστημίων του εξωτερικού. o Το 1969 κυκλοφορεί στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό η "διακήρυξή " του εναντίον της δικτατορίας.

Χαρακτηριστικά της ποίησης του Σεφέρη • Η ποίηση του Σεφέρη δεν είναι χαρούμενη.

• Είναι απαισιόδοξη και μελαγχολική.

• Έχει τη θλίψη του ανθρώπου που συλλογίζεται πολύ πάνω στα ανθρώπινα • Ωστόσο η διάθεση αυτή δεν οδηγεί στην άρνηση ή στην καταστροφή.

Χαρακτηριστικά της ποίησης του Σεφέρη + Θάνατος • Κάτω από την άρνηση υπάρχει μια πίστη που προστατεύει από την απελπισία, και μια στιβαρή αίσθηση των πραγμάτων που προφυλάσσει από τη διάλυση και το μηδενισμό.

• Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1971

Σεπτέμβριος 1971

Το έργο του  Ποιητικές Συλλογές • 1932 "Στροφή" • 1932 "Η Στέρνα" • 1935 "Το μυθιστόρημα" • 1940 " Τετράδιο Γυμνασμάτων" • 1940 "Ημερολόγιο καταστρώματος Α' " • 1944 "Ημερολόγιο καταστρώματος Β' " • 1947 "Κίχλη" • 1955 " ...Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν" • 1966 "Τρία κρυφά Ποιήματα"

Το έργο του  Δοκίμια • 1939 "Διάλογος πάνω στην ποίηση" • 1944 "Δοκιμές" • 1946 "Ερωτόκριτος  Ταξιδιωτικά • 1953 "Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας"

Το έργο του  Μεταφράσεις • 1936 Τ.Σ.'Ελιοτ • 1940 "Η έρημη χώρα" του Τ.Σ. ΄Ελιοτ • 1965 "Αντιγραφές" (Yeats, Gide, Valery, κ,ά) • 1965 "Ασμα Ασμάτων" • 1966"Η Αποκάλυψη του Ιωάννη"

Το έργο του Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα εξής έργα: • 1973 "Οι ώρες της κυρίας Ερσης" (δοκίμιο για το ομώνυνυμο έργο του Ν.Γ.Πεντζίκη με το ψευδώνυμο Ιγνάτης Τρελός) • 1973 "Εξι νύχτες στην Ακρόπολη" (μυθιστόρημα) • 1975 "Αλληλογραφία" (Γ.Θεοτοκάς-Γ.Σεφέρης 1930-1966)  Ημερολόγια : • 1972 "Χειρόγραφο Σεπτ. '41" • 1973 "Μέρες του 1945-51" • 1975 "Μέρες Α'" (16-2-1925 ως 17-8-1931) • 1975 "Μέρες Β'" (24-8-1931 ως 12-2-1934) • 1977 "Μέρες Γ'" (16-4-1934 ως 14-12-1940)

Συνεργασία με το BBC • Ραδιοφωνικές Ομιλίες H σχεδόν τακτική συνεργασία του μεγάλου μας ποιητή με το BBC χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, όταν δηλαδή υπηρετούσε ως σύμβουλος στην Πρεσβεία της Ελλάδος στο Λονδίνο.

ΣΕΦΕΡΗΣ Λίγο Ακόμα

Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)



Ανάλυση του ποιήματος « Λίγο ακόμα »

Εισαγωγή  Το ποίημα «Λίγο ακόμα» ανήκει στην ποιητική συλλογή του

Γιώργου Σεφέρη που επιγράφεται «Μυθιστόρημα».

 Η συλλογή γράφτηκε το 1933-1934. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1935.

Αποτελείται από 24 ενότητες οι οποίες θυμίζουν τις 24 ραψωδίες των ομηρικών επών.

 Πρόκειται για ένα λυρικό ποιήμα γραμμένο σε απλή δημοτική και

σε ελεύθερο στοίχο.Το ύφος του είναι αισιόδοξο και γεμάτο ελπίδα. Χρησιμοποιεί κυρίως ρήματα και ουσιαστικά.

Ανάλυση  Ο ποιητής χρησιμοποιεί ωραίες, γνώριμες εικόνες από

το ελληνικό τοπίο, προσπαθώντας να δώσει μια αισιόδοξη θεώρηση της ζωής: οι αμυγδαλιές είναι έτοιμες ν’ ανθίσουν σε λίγο, τα αρχαία μάρμαρα θα λάμπουν στον ήλιο και η θάλασσα θα κυματίζει .

 Συνδιάζεται η ελληνική φύση με τον πολιτισμό. Μέσα

σ’ αυτό το τοπίο ο άνθρωπος αναζητά ένα καλύτερο μέλλον, μια καλύτερη ζωή.

 Η έκφραση « λίγο ακόμα » η οποία επαναλαμβάνεται

στην αρχή κάθε στροφής , προτρέπει τον ελληνικό λαό να μην σταματήσει να αγωνίζεται για ν’ ανυψωθεί και ν’ αναγεννηθεί , συνεπώς χρειάζεται αγώνας και επιμονή.

 Η χρήση του μέλλοντα «θα ιδούμε» τοποθετεί όλα

αυτά που αναφέρει ο ποιητής στο μέλλον. Έτσι το ποιήμα αποκτά ένα προφητικό τόνο που «προλέγει» την αναγέννηση του έθνους, το οποίο τη δεδομένη στιγμή βρίσκοταν σε τέλμα.

Τραγούδι : Λίγο ακόμα ...

9ο Λύκειο Πειραιά - Καμινάρης Χαράλαμπος ( Α2 ‘ )

Ελένη

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ • Ο Μοντερνισμός, είναι η μοντέρνα σκέψη, ο χαρακτήρας και ακόμα η πρακτική του εφαρμογή. Πιο συγκεκριμένα, ο όρος περιγράφει το μοντερνιστικό ρεύμα μαζί με τις πολιτιστικές τάσεις και το σύνολο των πολιτιστικών κινημάτων που εμφανίστηκαν μαζί με συνταρακτικές αλλαγές στην Δυτική κοινωνία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα.

• Ήταν μία αντίδραση στις συντηρητικές αξίες του Ρεαλισμού.

• Αδιαμφισβήτητα το πιο παραδειγματικό κίνητρο του Μοντερνισμού ήταν η απόρριψη της παράδοσης και η παρωδία της • Η χρήση της υπό νέες οπτικές γωνίες και ερμηνεύσεις • Απέρριπτε την "σιγουριά" της Αναγέννησης • Την έννοια ενός συμπονετικού, παντοδύναμου Θεού και επικροτούσε τα αφηρημένα, αντισυμβατικά νέα ήθη, που κατέφθασαν με την αλλαγή του αιώνα μέσω της συνεχώς εξελισσόμενης τεχνολογίας και των επιπτώσεων που είχε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στον ψυχισμό των καλλιτεχνών.

• Βασίστηκε και σε προηγούμενα επαναστατικά κινήματα, μεταξύ των οποίων ο φιλελευθερισμός και ο κομμουνισμός.

Πληροφορίες για τον ποιητή • Ο Γιώργος Σεφέρης (Σμύρνη 13 Μαρτίου 1900 – Αθήνα 20 Σεπτεμβρίου 1971) • Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και εκ των δύο μοναδικών βραβευμένων με το Νόμπελ Λογοτεχνίας Ελλήνων, μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη, και τριών μαζί με τον Χριστόφορο Πισσαρίδη (Νόμπελ Οικονομικών), από την Κύπρο.

Ανάλυση Η Ελένη αποτελεί ένα από τα ωριμότερα δείγματα της σεφερικής μυθικής μεθόδου. Η μυθική μέθοδος είναι ένα ποιητικό τέχνασμα που επιτρέπει να γίνεται το παρελθόν παρόν του ποιητή ή του ποιήματος.

Θέμα : "Το ριζικό ενός ανθρώπου που ξαστόχησε" (κάτω από τις τρέλες των ανθρώπων, των θεών το δόλο, τη μοίρα) Ποίημα δραματικό με συγκινησιακό σημείο αναφοράς το μύθο. Δράση : απτά και με πραγματικές διαστάσεις μέσα στο χώρο πρόσωπα, που διαλέγονται (Ελένη - Τεύκρος), εσωτερικός μονόλογος του Τεύκρου δραματοποιημένος μέσω του αηδονιού, αναπάντητες ερωτήσεις - κραυγές, αδιάκοπη κίνηση στο χώρο και το χρόνο του ποιητή (παρόν). Χρόνος : του ποιητή (παρόν) του Τεύκρου (παρελθόν) των αναμνήσεων του ήρωα, που αποτελούν δύο βαθύτερα επίπεδα του παρελθόντος (ο χρόνος συνάντησης με την Ελένη και ο χρόνος του πολέμου) [λανθάνει και ο ενοποιημένος χρόνος Τεύκρου και ποιητή]. Χώρος : εναλλασσόμενος, κίνηση από το μέρος στο όλο (Πλάτρες -Σαλαμίνα - Αίγυπτος - Τροία - Κύπρος).

Χαρακτηριστικό του ποιήματος : Η δραματικότητα Ο Γ. Σεφέρης χρησιμοποιεί εδώ τη μέθοδο που εγκαινίασε στο Μυθιστόρημα και κατατείνει στη δραματοποίηση του ποιητικού λόγου. Τα κυριότερα στοιχεία της : 1.Η χρησιμοποίηση προσώπων που μιλούν

2.Η χρησιμοποίηση διαλόγου ή δραματικού μονολόγου

3.Η χρησιμοποίηση ενός σκηνικού (ο προφορικός λόγος και ιδιαίτερα ο λόγος που απαγγέλεται στον μονόλογο, έχει ως συστατικά τη φωνή, τον τόνο της, αλλά μαζί μ΄αυτήν, τη φυσική παρουσία ενός σώματος και ενός χώρου, όπου αυτό τοποθετείται ή κινείται για να μιλήσει).

4.Η χρησιμοποίηση στίχων ή φράσεων-μοτίβων, που επαναλαμβάνονται και συντείνουν στη δραματοποίηση του λόγου.

Γιώργος Σεφέρης, "Ελένη", Ποιήματα, Αθήνα, Ικαρος, 151985, σσ. 239-242.

«Τ᾿ ἀ ηδόνια δὲ σ᾿ ἀ φήνουνε νὰ κοιμηθεῖ ς στὶ ς Πλάτρες.» Ἀ ηδόνι ντροπαλό, μὲ ς στὸ ν ἀ νασασμὸ τῶ ν φύλλων, σὺ ποὺ δωρίζεις τὴ μουσικὴ δροσιὰ τοῦ δάσους στὰ χωρισμένα σώματα καὶ στὶ ς ψυχὲ ς αὐ τῶ ν ποὺ ξέρουν πὼ ς δὲ θὰ γυρίσουν. Τυφλὴ φωνὴ ποὺ ψηλαφεῖ ς μέσα στὴ νυχτωμένη μνήμη βήματα καὶ χειρονομίες. Δὲ θὰ τολμοῦ σα νὰ πῶ φιλήματα, καὶ τὸ πικρὸ τρικύμισμα τῆ ς ξαγριεμένης σκλάβας. «Τ᾿ ἀ ηδόνια δὲ σ᾿ ἀ φήνουνε νὰ κοιμηθεῖ ς στὶ ς Πλάτρες». Ποιὲ ς εἶ ναι οἱ Πλάτρες; Ποιὸ ς τὸ γνωρίζει τοῦ το τὸ νησί; Ἔ ζησα τὴ ζωή μου ἀ κούγοντας ὀ νόματα πρωτάκουστα: καινούργιους τόπους, καινούργιες τρέλες τῶ ν ἀ νθρώπων ἢ τῶ ν θεῶ ν˙

Γιώργος Σεφέρης, "Ελένη", Ποιήματα, Αθήνα, Ικαρος, 151985, σσ. 239-242.

ἡ μοίρα μου ποὺ κυματίζει ἀ νάμεσα στὸ στερνὸ σπαθὶ ἑ νὸ ς Αἴ αντα καὶ μίαν ἄ λλη Σαλαμίνα μ᾿ ἔ φερε ἐ δῶ σ᾿ αὐ τὸ τὸ γυρογιάλι. Τὸ φεγγάρι βγῆ κε ἀ π᾿ τὸ πέλαγο σὰ ν Ἀ φροδίτη˙ σκέπασε τὴ ν καρδιὰ τοῦ Σκορπιοῦ , κι ὅ λα τ᾿ ἀ λλάζει. Ποῦ εἶ ν᾿ ἡ ἀ λήθεια; Ἤ μουν κι ἐ γὼ στὸ ν πόλεμο τοξότης. τὸ ριζικό μου ἑ νὸ ς ἀ νθρώπου ποὺ ξαστόχησε. Ἀ ηδόνι ποιητάρη, σὰ ν καὶ μία τέτοια νύχτα στ᾿ ἀ κροθαλλάσι τοῦ Πρωτέα σ᾿ ἄ κουσαν σκλάβες Σπαρτιάτισσες κι ἔ συραν τὸ θρῆ νο, κι ἀ νάμεσό τους - ποιὸ ς θὰ τὄ᾿ λέγε; - ἡ Ἑ λένη! Αὐ τὴ ποὺ κυνηγούσαμε χρόνια στὸ Σκάμαντρο. Ἦ ταν ἐ κεῖ , στὰ χείλια τῆ ς ἐ ρήμου˙ την ἄ γγιξα, μοῦ μίλησε: «Δὲ ν εἲ ν' ἀ λήθεια, δὲ ν εἲ ν' ἀ λήθεια» φώναζε. «Δὲ ν μπῆ κα στὸ γαλαζόπλωρο καράβι. Ποτὲ δὲ ν πάτησα τὴ ν ἀ ντρειωμένη Τροία».

Γιώργος Σεφέρης, "Ελένη", Ποιήματα, Αθήνα, Ικαρος, 151985, σσ. 239-242.

Μὲ τὸ βαθὺ στηθόδεσμο, τὸ ν ἥ λιο στὰ μαλλιά, κι αὐ τὸ τὸ ἀ νάστημα ἴ σκιοι καὶ χαμόγελα παντοῦ στοὺ ς ὤ μους στοὺ ς μηροὺ ς στὰ γόνατα˙ ζωντανὸ δέρμα, καὶ τὰ μάτια μὲ τὰ μεγάλα βλέφαρα, ἦ ταν ἐ κεῖ , στὴ ν ὄ χθη ἑ νὸ ς Δέλτα. Καὶ στὴ ν Τροία; Τίποτε στὴ ν Τροία – ἕ να εἴ δωλο. Ἔ τσι τὸ θέλαν οἱ θεοί. Κι ὁ Πάρης, μ' ἕ ναν ἴ σκιο πλαγίαζε σὰ νὰ ἦ ταν πλάσμα ἀ τόφιο˙ κι ἐ μεῖ ς σφαζόμασταν γιὰ τὴ ν Ἑ λένη δέκα χρόνια . Μεγάλος πόνος εἶ χε πέσει στὴ ν Ἑ λλάδα. Τόσα κορμιὰ ριγμένα στὰ σαγόνια τῆ ς θάλασσας στὰ σαγόνια τῆ ς γῆ ς. τόσες ψυχὲ ς δοσμένες στὶ ς μυλόπετρες, σὰ ν τὸ σιτάρι. Κι οἱ ποταμοὶ φουσκῶ ναν μὲ ς στὴ λάσπη τὸ αἷ μα γιὰ ἕ να λινὸ κυμάτισμα γιὰ μιὰ νεφέλη μιᾶ ς πεταλούδας τίναγμα τὸ πούπουλο ἑ νὸ ς κύκνου γιὰ ἕ να πουκάμισο ἀ δειανό, γιὰ μίαν Ἑ λένη. Κι ὁ ἀ δερφός μου;

Γιώργος Σεφέρης, "Ελένη", Ποιήματα, Αθήνα, Ικαρος, 151985, σσ. 239-242.

«

Τ᾿ ἀ ηδόνια δὲ σ᾿ ἀ φήνουνε νὰ κοιμηθεῖ ς στὶ ς Πλάτρες». Δακρυσμένο πουλί, στὴ ν Κύπρο τὴ θαλασσοφίλητη ποὺ ἔ ταξαν γιὰ νὰ μοῦ θυμίζει τὴ ν πατρίδα, ἄ ραξα μοναχὸ ς μ᾿ αὐ τὸ τὸ παραμύθι, ἂ ν εἶ ναι ἀ λήθεια πὼ ς αὐ τὸ εἶ ναι παραμύθι, ἂ ν εἶ ναι ἀ λήθεια πὼ ς οἱ ἄ νθρωποι δὲ θὰ ξαναπιάσουν τὸ ν παλιὸ δόλο τῶ ν θεῶ ν˙ ἂ ν εἶ ναι ἀ λήθεια πὼ ς κάποιος ἄ λλος Τεῦ κρος, ὕ στερα ἀ πὸ χρόνια, ἢ κάποιος Αἴ αντας ἢ Πρίαμος ἢ Ἑ κάβη ἢ κάποιος ἄ γνωστος, ἀ νώνυμος, ποὺ ὡ στόσο εἶ δε ἕ να Σκάμαντρο νὰ ξεχειλάει κουφάρια, δὲ ν τὄ χει μὲ ς στὴ μοίρα του ν᾿ ἀ κούσει μαντατοφόρους ποὺ ἔ ρχονται νὰ ποῦ νε πὼ ς τόσος πόνος τόση ζωὴ πῆ γαν στὴ ν ἄ βυσσο γιὰ ἕ να πουκάμισο ἀ δειανὸ γιὰ μίαν Ἑ λένη.

*Έννοιες • Πλάτρες: χωριό της Κύπρου στις πλαγιές του όρους Τρόοδος, κοσμικό θέρετρο στα χρόνια της αγγλοκρατίας.

• γυριογιάλι: ακτή • Τοξότης, Σκορπιός: αστερισμοί • στ. 14-15: το στερνό σπαθί: το σπαθί με το οποίο αυτοκτόνησε ο Αίας, γεγονός που στάθηκε αιτία να εξοριστεί ο Τεύκρος και να εγκατασταθεί στη Σαλαμίνα της Κύπρου (μιαν άλλη Σαλαμίνα).

• στ. 17: σαν Αφροδίτη: όπως η Αναδυόμενη Αφροδίτη, που κατά την παράδοση αναδύθηκε από τον αφρό της θάλασσας στην Πάφο της Κύπρου (Κύπρις, Παφία).

• Πρωτέας: (Πρωτεύς) θαλασσινός δαίμονας, που άλλαζε συνεχώς μορφή και κατά τον Ευριπίδη βασιλιάς της Αιγύπτου.

• χείλια: (της ερήμου)∙ εδώ η άκρη (της ερήμου).

*Έννοιες • στ. 23: ποιητάρη: ο χαρακτηρισμός αυτός του αηδονιού, καθώς και δακρυσμένο πουλί πιο κάτω (στ. 54) ανήκει στον Ευριπίδη. Στην Κύπρο ποιητάρης λέγεται σήμερα ο λαϊκός ποιητής. Ο Σεφέρης χρησιμοποιεί εδώ μια λέξη τοπική.

• στ. 25: σκλάβες Σπαρτιάτισσες: πρόκειται για τις Σπαρτιάτισσες γυναίκες στην Αίγυπτο, που αποτελούν το χορό της τραγωδίας του Ευριπίδη.

• Δέλτα: το Δέλτα του Νείλου.

• ατόφιος: γνήσιος.

• αδερφός: ο Αίας ο Τελαμώνιος.

• στ. 52: τι ‘ναι θεός κτλ.: πρόκειται για μετάφραση του στίχου του Ευριπίδη (Ελένη, 1137): «ὅ,τι θεός ἤ μή θεός ἤ τό μέσον, τίς φησ’ ἐρευνήσας βροτῶν» δηλ. ποιος άνθρωπος μπορεί να βρει και να πει τι είναι θεός κτλ.

• τάζω: υπόσχομαι (αναφέρεται στη φράση του Ευριπίδη «όπου μου όρισε ο Απόλλων να κατοικώ».

Γενικές Παρατηρήσεις  Οι ερωτήσεις που υπάρχουν στο ποίημα εκφράζουν τραγικές απορίες, οδυνηρή έκπληξη, βαθύτατο προβληματισμό στα οποία ο Τεύκρος απαιτεί απάντηση, (άλλα και ο ποιητής)

 Στο τέλος του ποιήματος διατυπώνεται υπαινικτικά η γνώμη ότι οι άνθρωποι πάντα θα οδηγούνται στον όλεθρο του πολέμου, αγνοώντας την αλήθεια.

 Δεσπόζει ο ιαμβικός στίχος (παραδοσιακή ποίηση)

 Εικόνες ρεαλιστικές

 Δίνει μορφή σε εσωτερικές συνειδησιακές καταστάσεις (π.χ. εικόνα μαντατοφόρων στους τελευταίους στίχους)

Μοντερνισμός • Τα βασικά χαρακτηριστικά είναι : • Η κατάργηση της παραδοσιακής μορφής • Οι πρωτότυποι συνδυασμοί λέξεων • Η υπαινικτική χρήση της γλώσσας • Το μέτρο

Μοντέρνα ποίηση Το ποίημα ανήκει στην μοντέρνα ποίηση . Το ξεχωρίζουμε από :  Τον ελεύθερος στίχος  Το Καθημερινό λεξιλόγιο  Την Ακανόνιστη στίξη  Την Πολυσημία, νέα νοηματική φόρτιση λέξεων- πρωτότυπη χρήση συμβόλων  Την Υποδήλωση ή απόκρυψη του θεματικού κέντρου  Τη Δυσνόητη ποίηση-άλογο στοιχείο  Τίτλος προβληματικός, νοηματικά ανενεργός  Δραματικότητα

Γ ι A ν ν η Σ Ρ i τ σ ο Σ - Ο τOποΣ μαΣ Ανεβήκαμε πάνω στο λόφο να δούμε τον τό πο μας – φτωχικά , μετρημένα χωράφια , πέτρες , λιόδεντρα . Αμ πέλια τραβάν κατά τη θάλασσα . Δί πλα στ ’ αλέτρι κα πνίζει μια μικρή φωτιά . Του πα ππούλη τα ρούχα τα σιάξαμε σκιάχτρο για τις κάργιες . Οι μέρες μας παίρνουν το δρόμο τους για λίγο ψωμί και μεγάλες λιακάδες . Κάτω α π’ τις λεύκες φέγγει ένα ψάθινο κα πέλο . Ο πετεινός στο φράχτη . Η αγελάδα στο κίτρινο . Πώς έγινε και μ ’ ένα πέτρινο χέρι συγυρίσαμε το σ πίτι μας και τη ζωή μας ; Πάνω στ ’ ανώφλια είναι η κα πνιά , χρόνο το χρόνο , α π’ τα κεριά του Πάσχα – μικροί μικροί μαύροι σταυροί που χάραξαν οι πεθαμένοι γυρίζοντας α π’ την Ανάσταση . Πολύ αγα πιέται αυτός ο τό πος με υ πομονή και περηφάνεια . Κάθε νύχτα α π’ το ξερό πηγάδι βγαίνουν τ ’ αγάλματα προσεχτικά κι ανεβαίνουν στα δέντρα .

Γενικά… 





Ο Γ. Ρίτσος έγραψε το ποίημα ενώ ήταν εξόριστος στη Λέρο από τη δικτατορία του 1967. Συγκεκριμένα, γράφτηκε στις 13 Δεκεμβρίου το 1967. Ανήκει στη συλλογή «Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη».

Εικόνες… 

Οι εικόνες που δίνει ο ποιητής δεν έχουν ιδιαίτερα ανοιξιάτικα χαρακτηριστικά όπως ταιριάζει με την εποχή του Πάσχα αλλά αποδίδει το ελληνικό τοπίο. Το ποίημα έχει πολλές εικόνες με λυρισμό και έτσι αποδίδει μια οικειότητα που έχουν οι Έλληνες με την πατρίδα τους. Μερικές εικόνες: «Ανεβήκαμε…κατά τη θάλασσα», «Κάτω…στο κίτρινο», «Κάθε νύχτα…στα δέντρα».

Μεταφορές… 

«Χωράφια μετρημένα».



«Φέγγει ένα ψάθινο καπέλο».



«Μ’ ένα πέτρινο χέρι συγυρίσαμε το σπίτι μας και τη ζωή μας».

Προσωποποιήσεις…





«Αμπέλια τραβάν κατά τη θάλασσα»: τα αμπέλια αποκτούν ανθρώπινες ιδιότητες. «Οι μέρες παίρνουν το δρόμο τους»: οι μέρες προσωποποιούνται.

Χαρακτηριστικά…  



Νοσταλγικός τόνος. Παρουσιάζεται η απλή ομορφιά της φύσης ιδίως την άνοιξη. Πολλές εικόνες.

Τεχνική… 

Το ποίημα ακολουθεί εξωτερικό ερέθισμα προβληματισμό.

μια

τεχνική ,από το στον εσωτερικό

Υ περρεαλισμός , γενικά χαρακτηριστικά του … 

 

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός στροφών και στίχων. Απουσία στίξης. Κατάργηση μέτρου και ομοιοκαταληξίας ,γενικά ελεύθερη μορφή.



Υποτονικό, περιγραφικό ύφος.



Πολλά νοήματα με λίγα λόγια.



Συνειρμοί ,ελλειπτικότητα και μη ολοκληρωμένα νοήματα.

Ο υπερρεαλισμός στο ποίημα…



«Πως έγινε….. Τη ζωή μας;».



«Κάθε νύχτα… στα δέντρα».



Ο υπερρεαλισμός αποκαλύπτει τις εσωτερικές ανησυχίες του ποιητή. Οι εικόνες φέρνουν στον ποιητή αναμνήσεις και οδηγούν σε διαλογισμούς. Είναι έμμεσα η προβολή του παρελθόντος.

Οι μαθητές του Α2 τμήματος του 9ου ΓΕΛ Πειραιά Υπεύθυνη καθηγήτρια : Δεληγιάννη Άρτεμις