ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α3 Τμήμα: Α3 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Δεληγιάννη .
Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ Θεοί, μυθολογία και μεταθανάτια ζωή
Οι κυρίαρχες θρησκευτικές πεποιθήσεις των αρχαίων Αιγυπτίων συγχωνεύονταν και τροποποιούνταν ανάλογα με τις ομάδες που διεκδικούσαν την πολιτική εξουσία οι οποίες επέβαλλαν τις λατρευτικές πεποιθήσεις του ηγεμονικού οίκου τους. Όμως, γενικότερα οι πρώιμες πεποιθήσεις της αρχαίας Αιγύπτου μπορούν να ομαδοποιηθούν σε 5 διακριτές ομάδες. Αργότερα, κατά την ελληνιστική περίοδο, δημιουργήθηκε από την συγχώνευση όλων, μια τελική τριάδα, η Οσιρική (Όσιρις, Ίσις, Ώρος) που επιβίωσε ακέραια μέχρι την εξάπλωση του Χριστιανισμού. Οι αρχικές ομάδες ήταν: Η Εννεάδα της Ηλιούπολης:
Ατούμ
Σου & Τεφνούτ
Όσιρις, Ίσις, Σεθ & Νέφθυς
Γκεμπ & Νουτ
Η Ογδοάδα της Ερμούπολης:
Νουν & Νουνέτ
Άμων & Αμουνέτ
Κουκ & Κοκέτ
ΚνουμΗ&Τριάδα Σατέτ της Ελεφαντίνης: Ανουκέτ
Άμων & Μουτ
Η Τριάδα των Θηβών:
Πτα & Σεκμέτ
Κχονσού
Νεφερτέμ
Η Τριάδα της Μέμφιδας:
Χε & Χεκέτ
Κοσμογονία
Όπως είναι φυσικό για κάθε μία από τις προαναφερόμενες ομάδες θεοτήτων υπάρχει ένας διαφορετικός μύθος για το πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος.
Για παράδειγμα, στην Εννεάδα της Ηλιούπολης, όταν ο πατέρας Ατούμ ξαναενώθηκε με τα παιδιά του, έκλαψε και από τα δάκρυα του δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι και ύστερα δημιούργησε τον κόσμο, ενώ στην Ογδοάδα της Ερμούπολης οι οκτώ θεότητες συνεργάστηκαν για την δημιουργία του κόσμου ενώ καθένα από τα θεϊκά ζεύγη ετυμολογικά συνδέεται είτε με το σκότος, είτε με το νερό, είτε με το άπειρο, είτε με τον αέρα ή το αόρατο.
Μεταθανάτια ζωή
Οι Αιγύπτιοι πίστευαν πως με την ταρίχευση και την μουμιοποίηση του νεκρού αυτός διατηρούσε την ταυτότητα του και στην μεταθανάτια ζωή. Αφαιρούσαν όλους τους μαλακούς ιστούς, έπλεναν τις κοιλότητες
του σώματος του, τις γέμιζαν με ανθρακικό νάτριο και ύστερα άλειφαν όλο το σώμα, εσωτερικά και εξωτερικά με ρητίνη πριν το τυλίξουν με λινούς επιδέσμους μαζί με φυλακτά. Οι νεκροί θάβονταν με την Βίβλο των Νεκρών, ένα σύνολο κειμένων, ύμνων και εικόνων που θα διευκόλυναν το πέρασμα του στον Κάτω Κόσμο και θα τον βοηθούσαν να προστατευτεί από ορισμένους δαίμονες που θα συναντούσε στον δρόμο του για τον παράδεισο, όπως για παράδειγμα το φίδι Απέπ, που κάθε μέρα προσπαθούσε να αποτρέψει τον Ρα, τον θεό Ήλιο που με το ταξίδι του με την Κιβωτό του Ήλιου έφερνε την μέρα στην Αίγυπτο. Αν ο νεκρός κατάφερνε να φτάσει στον προορισμό του, περνούσαν στην διαδικασία της κρίσης της ψυχής. Πρώτα, ο νεκρός έπρεπε να ορκιστεί ότι δεν είχε διαπράξει καμία αμαρτία από μία λίστα 42 αμαρτιών και ύστερα η καρδία του μαζί με την θεά της δικαιοσύνης Μαάτ (που συχνά συμβολιζόταν με το σύμβολο που αναπαριστούσε το όνομα της στην ιερογλυφική γραφή, ένα φτερό στρουθοκαμήλου) ανέβαιναν σε έναν ζυγό. Αν η καρδιά ήταν βαρύτερη από τη θεά, το τέρας Άμμιτ την έτρωγε και χανόταν κάθε ευκαιρία για μεταθανάτια ζωή.
Η Οσιρική τριάδα
Ο Όσιρις, ο πατέρας αυτής της τριάδας, συχνά ταυτιζόταν με τον Διόνυσο και τον Άδη. Ήταν ο θεός της φύσης και ενσάρκωνε την αναγέννηση της φύσης. Γεννήθηκε και προσφωνήθηκε
Κύριος του Σύμπαντος ενώ ήταν γνωστές από τότε και οι συμφορές που τον περίμεναν. Ανέλαβε τον θρόνο της Αιγύπτου ορίζοντας βασίλισσά του την αδερφή του, Ίσιδα. Σύμφωνα με τον μύθο, εκείνος έδωσε τέλος στη νομαδική ζωή των υπηκόων του και τους εκπαίδευσε στις γεωργικές εργασίες για να έχουν πάντα τα απαραίτητα για την διατροφή τους. Ύστερα, έπραξε τα ανάλογα σε όλο τον κόσμο με συντρόφους τον ανιψιό του, Ανούβι και τον Θωτ, τον γραφέα των θεών και όπλα την μουσική και την πραότητά του. Όταν γύρισε στο βασίλειό του, το βρήκε σε λαμπρή κατάσταση καθώς η Ίσιδα ήταν μια συνετή βασίλισσα. Όμως, σχεδόν μόλις έφτασε, έπεσε θύμα της συνωμοσίας που είχε προετοιμάσει ο μοχθηρός αδερφός του, Σεθ (ο οποίος αξίζει να σημειωθεί ότι δεν ήταν από πάντα μοχθηρή θεότητα αλλά απορρόφησε χαρακτηριστικά άλλων και σημαντικός παράγοντας ήταν και το ότι υπήρξε αγαπημένη θεότητα των Υξώς), ο οποίος ήθελε τον θρόνο. Ο Όσιρις δολοφονήθηκε και το σώμα του κλείστηκε σε ένα κιβώτιο το οποίο βρέθηκε στις ακτές της Φοινίκης από την, έγκυο τότε, Ίσιδα. Ο Σεθ όμως ανέκτησε το πτώμα, το έκοψε σε κομμάτια και το σκόρπισε σε όλη την Αίγυπτο. Η Ίσις, με την βοήθεια της αδερφής της και συζύγου του Σεθ, Νέφθιδος μάζεψε όλα τα κομμάτια του άνδρα της, εκτός από τον φαλλό, ο οποίος είχε καταβροχθιστεί από ένα ψάρι, και τα ένωσε. Το σώμα του Όσιρι μουμιοποιήθηκε και του δόθηκε η αιώνια ζωή από την μαγεία της Ίσιδος. Ο Όσιρις ανακηρύχθηκε βασιλιάς των νεκρών ενώ, ο γιος του, Ώρος, μετά από πολλές μάχες με τον Σεθ, ανακηρύσσεται βασιλιάς των ζωντανών.
ΤΕΛΟΣ Ευχαριστώγια τονχρόνο σας.
Σμυρνιωτάκη Ερωφίλη
Συνέχεια Θρησκείας Το
μυκηναϊκό πάνθεον συνθέτει σχεδόν αυτούσιο το Αρχαίο Ελληνικό των μετέπειτα χρόνων, με ελάχιστες μικροαλλαγές.
Λατρευτικά Έθιμα Ζωοθυσία 1.
Τοποθέτηση ζώου στο βωμό.
2.
Πάντα συνοδεία μουσικής.
3.
Απαραίτητη παρουσία Βασιλιά.
4.
Εις το ύπαιθρο.
5.
Παρουσία αυλάκων στο έδαφος για προσφορά υγρών .
. Κατανάλωση
θυσιασμένου ζώου
1.
Από συμποσιαστές .
2.
Απαραίτητο το κρασί.
Αμφιλεγόμενες πηγές αναφέρουν: Ο
Βασιλιάς είχε θεοποιηθεί. (λόγω επιρροής Μινωιτών και Αιγυπτίων)
Αυτή η άποψη ωστόσο έχει διατυπωθεί αρκετές φορές λανθασμένα, αφήνοντας κενά, που οδηγούν σε παρεξηγήσεις. Δεν
γνωρίζουμε αν ο Άναξ ήταν θρησκευτικός άρχοντας, αλλά η θεοποίηση του θεωρείται σχεδόν απίστευτη από ιστορικούς.
Σύμβολα Λατρείας 1.
Διπλός Πέλεκυς (επιρροή Μινωικού Πολιτισμού)
2.
Κέρατα Καθοσιώσεως
3.
Ιεροί Κόμβοι
4.
Σπονδικά Σκεύη
5.
Πήλινα Ομοιώματα Φιδιών
6.
Ιερός Κίων
7.
Ιερά Κλαριά
8.
Αντιθετικά συμπλέγματα
9.
Πουλιά
10.
Σωροί Λίθων
11.
Οκτώσχημη Ασπίδα
Θρησκευτικές Γιορτές
Η γιορτή του κρασιού
. Θεοφορία
. Θρονοελκτήρια
ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Μάθημα : Ιστορία Ά Λυκείου Υπεύθυνη καθηγήτρια : κ. Άρτεμις Δεληγιάννη Μαθήτρια : Δανάη Μπρίλλη Α'3
ΜΗΚΥΝΑΪΚΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ
• Ορθογώνια οικοδομήματα με είσοδο στην μία στενή πλευρά • Αίθουσα (α) , Πρόδομος (β) & Δομός (γ) • Θάλαμος με τέσσερις κίονες που περιβάλλουν την χαμηλή κυκλική εστία στο κέντρο της αίθουσας (δ) και σώζεται συχνά το βάθρο του θρόνου (ε) • Αριστερά και δεξιά από την αυλη και το μέγαρο Σημείωση απλώνονταν πολλά διαμερίσματα . Τα γράμματα "α ,β ,γ ,δ ,ε" παραπέμπουν στην εικόνα
ΜΥΚΗΝΑΪΚΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ
Αναπαράσταση ενός Μυκηναϊκού ανακτόρου από το olympia.gr
ΜΥΚΗΝΑΪΚΕΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ • Οχυρά ανακτορικά συγκροτήματα σε βραχώδη υψώματα • Επιβλητικές οχυρώσεις (κυκλώπεια τείχη)
Αναπαράσταση του Μυκηναϊκού κέντρου των Αθηνών από το
ΜΥΚΗΝΑΪΚΕΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ Φωτογραφία της ακρόπολης του Αγίου Ανδρέα Σίφνου από το «hellinon.net»
ΜΥΚΗΝΑΪΚΕΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ Κυκλώπεια τείχη από την ακρόπολη των Μυκηνών από το users.sch.gr
Κυκλώπεια τείχη από την μυκηναϊκή ακρόπολη της Τίρυνθας από το odyssey.com.cy
ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΙ ΤΑΦΟΙ – ΛΑΚΚΟΕΙΔΗΣ
• Υπόγειος νεκρικός θάλαμος με χτιστά τοιχώματα και πρόσβαση από πάνω . • Καλύπτεται με ξύλινα δοκάρια, πλάκες και τέλος χώμα σχηματίζοντας έτσι έναν μικρό λόφο , τον τύμβο . • Έχουν βρεθεί τέτοιοι τάφοι στις Μυκήνες και Φωτογραφία του ταφικού περιείχαν βασιλικές περίβολου ταφές .Ά των Μυκηνών με λακκοειδείς τάφους από
ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΙ ΤΑΦΟΙ ΘΑΛΑΜΟΕΙΔΗΣ • Ακανόνιστο σχήμα • Σπηλαιώδη υπόγεια στα οποία οδηγεί λαξευμένη κατωφέρεια (δρόμος) • Ήταν οικογενειακοί τάφοι μάλλον και χρησιμοποιούνταν από τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού . Φωτογραφία από θαλαμοειδή τάφο της ακρόπολης της Μιδέας από το argolikivivliothiki.gr
ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΙ ΤΑΦΟΙ ΘΟΛΩΤΟΙ • Διαθέτουν δρόμο , ο οποίος οδηγεί σε θάλαμο κυκλικής κάτοψης, στεγασμένο σε θόλο . • Ο θόλος είναι χτισμένος με μεγάλες πλάκες τοποθετημένες σε στρώσεις με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε στρώση να εξέχει λίγο περισσότερο προς το εσωτερικό του θόλου από την αμέσως κατώτερή της. • Συναντώνται στην Κρήτη, στην Μεσσηνία, την Αργολίδα και στις Μυκήνες • Οι μινωικοί θολωτοί τάφοι είναι υπέργειοι και δεν καλύπτονται με
π ε ή κ ι ρ η Ομ
1.100-750π.Χ.
! ! ! οχ ή
Α Κ Ι Τ Σ Ι Ρ Η Χ ΑΡ ΑΚ Τ
Δημιουργία ομηρικών επών.
Μεταβατική εποχή με συνεχείς μετακινήσεις. Στο τέλος της με την απόκτηση μόνιμων εγκαταστάσεων διαμο-ρφώνονται οι
προϋποθέσεις ανασυγκρότησης και οργανωτικής δημιουργίας.
Μετακινήσεις: 12ος αιώνας π.Χ.: Αρραίωση του πληθυσμού και α-πουσία κοινωνικής συγκρότησης.
Λόγοι o 1. Επιδρομή των λαών της θάλασσας. o 2. Απουσία αντίστασης και αδυναμία αντίστασης των Μυκηναίων.
Δωριείς:ΚΑΘΟΔΟΣ ΔΩΡΙΕΩΝ Οι Δωριείς ήταν ένα ελληνικό ποιμενικό φύλο που κόσμου βρήκε την ευκαιρία να κατέβει σε πεδινές περιοχές.
κατοικούσε σε ορεινές περιοχές και μετά τη διάλυση του μυκηναϊκού
Αποτελέσματα της επικράτησης των Δωριέων: 1. Ανακατατάξεις των ελληνικών πληθυσμών μέσα στον ελλαδικό χώ-ρο. 2.Δημιουργία μεταναστευτικού ρεύματος προς τις ακτές της Μ.Ασίας (λόγω
που δημιουργήθηκε).
του δημογραφικού προβλήματος
ΑΠΟ ΙΚΙ
ΣΜΟ
Σ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΓΡΑΦΗ Τέλη 9ου αρχές 8ου αιώνα π.Χ εμφανίζεται η
αλφαβητική γραφή μετά την προσαρμογή των συμβόλων του φοινικικού αλφαβήτου και την προσθήκη των φωνηέντων
Ι Α Κ Α Ι Ε Κ Σ Η Α Ι Ρ Ε Θ Ρ Τ ΛΑ
Οι Ομηρικοί θεοί δεν είναι ούτε απολύτως κακοί ούτε απολύτως καλοί. Ο διαχωρισμός καλού και κακού που ήταν τόσο συνήθεις στα ανατολικά θρησκεύματα είναι άγνωστος στον Όμηρο. Είναι απλώς εξιδανικευμένοι άνθρωποι και έχουν όλες τις αρετές και όλες τις αδυναμίες τους. Αν και ο ορθολογισμός υπάρχει πλήρως στον Όμηρο εντούτοις τα θαύματα είναι δυνατά υπό των θεών. Καλή συμπεριφορά προς τους θεούς επιφέρει την ευμένεια, ασέβεια και εγωισμός επιφέρουν την τιμωρία. Το μόνο μη ορθολογικό στον Όμηρο είναι η Μοίρα του θανάτου η οποία διαγράφεται κατά την γέννηση του ανθρώπου. Αυτήν δεν μπορεί να την αλλάξει ούτε ο Δίας. Θεότητες: δεν υπάρχει πουθενά στα Ομηρικά έπη ο αριθμός 12, ο οποίος μάλλον έχει μεταγενέστερη προέλευση. Χαρακτηρίζεται από : 1. ανθρωπόμορφες θεότητες 2. ορθολογισμό των θεοτήτων 3. αλλά και από φυσιοκρατικές θεότητες π.χ. Ουρανός, Σελήνη, Ήλιος, Γη Η δημιουργία των θεοτήτων δεν είναι απόλυτης προέλευσης αλλά πιστεύεται ότι προέρχονται από μίγμα θεοτήτων των 1.Ινδογερμανικών φυλών που κατέβηκαν στην Ελλάδα 2. Κρητών 3. Ασιατικών - ανατολικών φυλών
Τα βέβαια μέχρι στιγμής είναι: 1. Ζευς=Ινδογερμανικής προέλευσης ως θεός του κεραυνού όπως Diaus Pitar των Ινδών Jupiter Λατίνων, και Θωρ Γερμανών 2. Ήρα =Ινδογερμανικής καταγωγής ως προσωποποίηση της Γης 3. Εστία =Ινδογερμανικής καταγωγής ως προσωποποίηση της ηφαιστειακής φωτιάς 4. Άρτεμις =Ινδογερμανικής καταγωγής ως αρχηγός των νυμφών των δασών και των όρεων 5. Απόλλων =Ινδογερμανικής αν και στην αρχή πιστεύονταν ότι ήταν 6. Άρης =Ινδογερμανικής καταγωγής 7. Αθηνά =Κρητικής καταγωγής 8. Ποσειδών =παρά το Ελληνικό του όνομα είναι αμφιβόλου προελεύσεως μαζί με τους Διόσκουρους 9. Δίας, Ποσειδώνας, Πλούτωνας =υπάρχει ομοιότητα με την διανομή του κόσμου σε αυτούς τους τρεις αδελφούς όπως φαίνεται στην Ασσύριο-βαβυλωνιακή μυθολογία περί διανομής του κόσμου σε τριάδα θεών Anu, Ea & Enlil. 10.Ησιόδεια Θεογονία =είναι ανάλογη με θεογονία των Χιττίτων όπως φάνηκε από ανασκαφές.
Λατρεία: Χοροί, θυσίες ζώων, προσφορές και σπονδές, προσευχές αλλά και έλλειψη μυστηριακού και οργιαστικού περιεχομένου. Ηθική μόλυνσης δεν υπάρχει καθώς δεν υπάρχει διαχωρισμός του καλού με το κακό από φιλοσοφικής πλευράς. Υπάρχει επίσης η μαντεία δια καπνού, πτήσεις πτηνών, δυσοσμίες κ.α. Η λατρεία γίνεται οπουδήποτε (Ο Όμηρος δεν αναφέρει ναούς αλλά και ούτε ξεχωριστή τάξη ιερατείων) και από τον οποιοδήποτε παρόλο που υπάρχουν κάποιοι ειδικοί π.χ. ονειροπόλες, μάντεις, ιερείς και μεγάλοι λατρευτικοί χώροι π.χ. Δωδώνη, Δελφοί. Ο Ομηρικός άνθρωπος μπορεί μόνος του να επικοινωνήσει με τα θεία οπουδήποτε κι αν βρίσκεται.
Νεκροί: Οι νεκροί επίσης λατρεύονται και υπάρχουν μετά θάνατο ως ψυχές οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο παρά σκιές ή ομοιώματα τα οποία μπορούν να μιλήσουν και να σκεφτούν μόνο αν πιουν αίμα. Είναι ανίκανοι να ωφελήσουν οι βλάψουν τους θνητούς και περιφέρονται στα βασίλεια της Περσεφόνης και του Πλούτωνα άβουλα. Δεν υπάρχει διάκρισης πονηρών και αγαθών, ο Άδης είναι προς όλους δεινός και αποτρόπαιος. Μόνο οι επίορκοι κολάζονται αιωνίως όπως ο Σίσυφος και ο Τάνταλος. Επίσης οι συγγενείς των θεών ζουν ευτυχισμένοι για πάντα στο Ηλύσιο πεδίο, στην άκρη της γης. Οι νεκροί εδώ σε σχέση με την Μυκηναϊκή θρησκεία καίγονται και φυλάσσονται σε κάλπη. Η καύση των νεκρών πρέπει να οφείλεται στην πίστη ότι οι καμένοι δεν επανέρχονται μεταξύ των ζωντανών ενώ οι άκαυτοι γίνονται μήνιμα, επιζήμιοι για αυτούς.
Άνθρωπος: στα ομηρικά έπη ο άνθρωπος είναι όχι μόνο υποδεέστερων των θεών αλλά και υποχείριος αυτών οι οποίοι ανά πάσα στιγμή μπορούν να το χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν. Η ύβρις απαγορεύεται και μπορεί να επισύρει την Νέμεσις των θεών (την τιμωρία) ακόμη και μετά τον θάνατο.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
! ! ! ! Σ Ο Λ ΤΕ Ιοκάστη-Ρηγοπούλα Σταγάκη.
Οικονομικη και κοινωνικη κριση στην ομηρικη ε ποχη
Μαθητής : Σπύρος Ντούρας Μάθημα : Αρχαία Ιστορία
Η οικονομία εκείνη την εποχή βασιζόταν στον οίκο οπού εκεί τα μέλη του επιτελούσαν όλες τις παραγωγικές εργασίες
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Κλειστή αγροτική οικονομία
Κύρια πηγή ανάπτυξης ήταν η γη.
Όλα τα παραγόμενα αγαθά (γεωργικά , κτηνοτροφικά) καταναλώνονταν στον Οίκο.
Ανταλλακτικό εμπόριο μεταξύ των οίκων
Δεν υπήρχε βιοτεχνική παραγωγή
Δεν υπήρχε ειδίκευση επαγγελμάτων
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Καθώς όμως αυξανόταν ο πληθυσμός προκλήθηκε οικονομική κρίση για τους εξής λόγους:
Περιορίσιμη έκταση γης
Περιορισμένα μέσα εκμετάλευσης
Συγκέντρωση γης σε λίγους
Απουσία εργασιακής ειδίκευσης
Μόνος αξιοποιήσιμος οικονομικός παράγοντας η γη
ΟΜΗΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΡΙΣΤΟΙ
ΠΛΗΘΟ Σ ΔΗΜΙΟΡΓΟΙ ΔΟΥΛΟΙ
ΟΜΗΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΡΙΣΤΟΙ: οικονομική ισχύ, συνδέονταν με συγγενικούς δεσμούς ΠΛΗΘΟΣ: πολυπληθής κοινωνική ομάδα, ζούσαν στον οίκο, δεν συνδέονταν με συγγενικούς δεσμούς ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ: εξαρτημένοι οικονομικά από τον οίκο, χρειάζονταν κάποια ειδίκευση στα επαγγέλματα τους ΔΟΥΛΟΙ: περιουσιακό στοιχείο οίκου
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Η κοινωνική κρίση στην περίοδο της Ομηρικής εποχής ήταν στενά συνδεδεμένη με την οικονομική κρίση και την πολιτική. Κύριοι παράγοντες που οδήγησαν στην κοινωνική κρίση:
Οικονομικά πλούσιοι ήταν λίγοι
Αμφισβήτηση του βασιλιά
Μεγάλο ποσοστό δουλείας
Ανάπτυξη δουλείας καθώς υπήρχαν χρέη προς ευγενείς
ΤΕΛΟΣ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΣ
O ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Με
την κάθοδο των Δωριέων παράκμασε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός και ξεχάστηκε η γραφή.
Οι
άνθρωποι όμως συνέχισαν να φτιάχνουν σπίτια και οικοδομήματα, γλυπτά και αγγεία αλλά και να μιλούν και να γράφουν μια νεα γλώσσα.
Η
εποχή αυτή ονομάστηκε Γεωμετρική Εποχή.
Γραφh Τέλη
9ου αρχές 8ου αιώνα π.Χ
Εμφανίζεται
η αλφαβητική γραφή μετά
την προσαρμογή των συμβόλων του φοινικικού αλφαβήτου και την προσθήκη των φωνηέντων
Γραμμικh ΄Β’
Θρησκεiα Δημιουργία
ιερών με πανελλήνιο χαρακτήρα
Παγίωση θρησκευτικών αντιλήψεων που συγκροτούν το ολυμπιακό 12θεο
Επικh Ποiηση
Προφορική διαμόρφωση
Το υπόβαθρο αποτέλεσαν τα τραγούδια με ηρωικό περιεχόμενο που διαμορφώθηκαν από τη μυκηναϊκή εποχή
Τα τραγουδούν οι μια γνωστή στους περισσότερους θεματολογική βάση, καινούρια στοιχεία
Όμηρος: συνθέτει την «Ιλιάδα» στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ και την «Οδύσσεια στην πρωταρχικη τους μορφή, στα τέλη του 8ου αιώνα ή αρχές του 7ου αιώνα
Γεωμετρικh…Αρχιτεκτονικh Κτήρια
Υλικά
μικρά και απλά
που φθείρονται
Θεμέλια
Μικρή
πέτρινα
ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής
eνα χωρio με το τeiχοΣ του
Γεωμετρικh… γλυπτικh Μικρά αγάλματα
Ξύλινα
,πήλινα
και χάλκινα Μορφές
ζώων
και ανθρώπων Μικρή
ανάπτυξη
ειδώλια
Γεωμετρικh…αγγειοπλαστικh
Μεγάλη ανάπτυξη
Πήλινα αγγεία διακοσμημένα με γεωμετρικά σχήματα
Καθημερινή χρήση των αγγείων αλλά και σε πολλές τελετές (θυσίες, τάφοι)
Πλούσια διακόσμηση (κυρίως στα ταφικά αγγεία)
Γεωμετρικh…μεταλλοτεχνεia
Η Τeχνη των ψηφηδωτvν
Επιμeλεια: Στaνιου Μυρτω Α’3 ΤΕΛΟΣ
Πολιτευματα και πολιστισμοσ στην αρχαια ελλαδα Εργασία Νίκου Πράσινου A’3
Όπως είδαμε, οι Έλληνες ήταν χωρισμένοι σε πολλά μικρά κράτη. Τα περισσότερα από αυτά ήταν περιοχές με μικρούς οικισμούς γύρω από μια πόλη. Η πόλη ήταν το κέντρο του κράτους και του έδινε το όνομά της. Τα κράτη αυτά τα ονομάζουμε πόλεις -κράτη. Κάθε πόλη-κράτος ήταν ανεξάρτητη και είχε δικούς της νόμους καιπολίτευμα. Το πολίτευμα όμως άλλαζε, καθώς άλλαζαν και οι συνθήκες της ζωής σε κάθε κράτος.
Εξέλιξη πολιτευμάτων(με σειρά προς τα κάτω)
Βασιλεία
`Ηταν το αρχαιότερο πολίτευμα, με ανώτατο άρχοντα το βασιλιά, που ήταν κληρονομικός. Στη διακυβέρνηση βοηθούσε το συμβούλιο των ευγενών, που μετείχαν οι “άριστοι”. Η δύναμη του βασιλιά αρχίζει να μειώνεται από τον 8ο αιώνα π.Χ. και να αυξάνεται η δύναμη των ευγενών. Σ’ αυτό συνέβαλε ο σχηματισμός των πόλεων-κρατών, οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές και η αυθαιρεσία ή ανικανότητα των βασιλιάδων. Κατά το Β' Αποικισμό η βασιλεία καταργήθηκε , εκτός από τη Μακεδονία και την `Ηπειρο. Στα άλλα κράτη την εξουσία πήραν οι ευγενείς και το νέο πολίτευμα ονομάστηκε αριστοκρατικό. Η κατάργηση της βασιλείας έγινε με τρό πο ειρηνικό. Το αξίωμα του βασιλιά δεν καταργήθηκε, αλλά ο ίδιος έγινε ένας από τους άρχοντες. Η μεταβολή του πολιτεύματος από βασιλεία σε αριστοκρατία έγινε πρώτα στις ελληνικές πόλεις της Μ . Ασίας .
Αριστοκρατεία Η κρατική εξουσία πέρασε στους ευγενείς, που ήταν τάξη “κλειστή”. Στήριζε τη δύναμη της στον πλούτο και κυβερνούσε για τα δικά της συμφέροντα. Την εξουσία ασκούσαν μόνο οι άριστοι . Σύντομα προκλήθηκε αντίδραση κατά του αριστοκρατικού πολιτεύματος. Η αστική τάξη ζητούσε να πάρει μέρος στη διοίκηση του κράτους και ερχόταν σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των ευγενών.Αυτό το πέτυχε με την ίδρυση του σώματος της οπλιτικής φάλλαγας,ενός σώματος με μέλη όσους είχαν την οικονομική ευχέρεια να εξοπλιστούν μόνοι τους και είχαν αποκτήσει την ικανότητα του στρατιώτη.Σε αυτην την φάλλαγα πολέμησαν πλαι πλαι οι ευγενεις με τον απλο λαο, το οποιο τους ενωσε και τους δημιουργησε το αισθημα της κοινωνικης ισοτητας.Έτσι ενωμένοι λαός και ευγενείς με άλλεπαλληλες συγκρούσεις ανέτρεψαν το πολίτευμα της αριστοκρατείας και ζήτησαν να θεσμοθετηθούν νόμοι.
Ολιγαρχία
Οι ευγενείς μοιράστηκαν την εξουσία με τη νέα αστική τάξη των πλουσίων και στη διακυβέρνηση του κράτους έπαιρναν μέρος και πολίτες, που δεν ανήκαν σε αριστοκρατικά γένη και ο πλούτος τους δεν προερχόταν από την ιδιοκτησία της γης. Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε ολιγαρχία γιατί την εξουσία ασκούσαν οι λίγοι. Τώρα η εξουσία δεν είναι προνόμιο των ευγενών , αλλά όσοι είχαν ψηλά εισοδήματα έπαιρναν μέρος στην διακυβέρνηση του κράτους. Οι πολίτες κατατάχτηκαν σε κατηγορίες , ανάλογα με το εισόδημα τους. `Οσοι είχαν ψηλά εισοδήματα έπαιρναν μέρος στην εξουσία και είχαν περισσότερα προνόμια . Το σύστημα αυτό της κατάταξης των πολιτών σε κατηγορίες ανάλογα με το εισόδημα τους ονομάστηκε “τιμοκρατικό σύστημα” ή “τιμοκρατία ”.Παρ ’όλα αυτά η ε πι΄κράτηση των ολίγων δεν έδωσε λύσεις στα προβλήματα του πλήθους.Οι αντιθέσεις και η κοινωνιή ανισότητα ανάμεσα στον α πλό λαό και τους ευγενείς είχε διατηρηθεί.
Τυραννίδα
Οι αντιθέσεις ανάμεσα στις φτωχές και πλούσιες τάξεις συνέχισαν να υπάρχουν και εξελίχτηκαν σε ανοιχτές συγκρούσεις. Σε μερικές πόλεις, φιλόδοξοι και δυναμικοί πολίτες από την τάξη των ευγενών,οι οποίοι είχαν ηγετικό ρόλο σε μια κατώτερη κοινωνική ομάδα, πήραν με το μέρος τους το “δήμο” και κατέλαβαν με τη βία την εξουσία. `Εγιναν τύραννοι και το καθεστώς τους ονομάστηκε τυραννίδα. Οι τύραννοι κυβέρνησαν τις πόλεις-κράτη ως απόλυτοι μονάρχες και έγιναν μισητοί στους πολίτες, γιατί η εξουσία τους στηριζόταν στη βία.Όμως κάποιοι τύραννοι αναδείχθηκαν σε καλούς ηγέτες,που φρόντισαν για την ανάπτυξη της πόλης τους.Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τυράννων ήταν:
ΠολυκράτηςΣάμο
ΠερίανδροςΚόρινθος
ΘεαγένηςΜέγαρα
ΠεισίστρατοςΑθήνα
Οι περισσότεροι τύραννοι δολοφονήθηκαν απο τους πολίτες, δείχνοντας με σαφήνεια την στάση τους απέναντι τους .
Δημοκρατία
Μετά το θάνατο των τυράννων, οι πόλεις ξαναγύρισαν στην ολιγαρχία ή προχώρησαν στο πολίτευμα της δημοκρατίας. Στη δημοκρατία όλοι οι πολίτες είχαν ίσα δικαιώματα και συμμετείχαν όλοι στα διάφορα αξιώματα της πολιτείας. Η γενική συνέλευση των ελεύθερων πολιτών(ενηλίκων με πολιτικά διακιώματα), η “Εκκλησία του δήμου”, είχε την ανώτατη εξουσία στην πόλη-κράτος.Επικρατούσε το τρίπτυχο της : ΙΣΟΝΟΜΙΑΣΙΣΟΤΗΤΑΣΙΣΗΓΟΡΙΑΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Κατα τον Αριστοτέλη
Συνοπτικά Πολίτευμα
Εξουσία
Απόκτηση εξουσίας
Πτώση
Βασιλεία
Βασιλιάς
Κληρονομία
Ανάδειξη δύναμης ευγενών(Συμβούλιο Ευγενών)
Αριστοκρατεία
Άριστοι-Ευγενείς
Κληρονομία
Οπλιτική Φάλαγγα,Νομοθεσία
Ολιγαρχία
Έυποροι Αθηναίοι Με βάση το Πολίτες(Έμπορες,Ν εισόδημα αυτικοί κτλ)
Διατήρηση Κοινωνικών ανισοτήτων
Τυραννίδα
ΤύραννοςΑπόλυτος Μονάρχης
Ηγέτης κατώτερων κοινωνικών ομάδων
Δολοφονία-Βίαιο Τέλος
Δημοκρατία
Το Πλήθος-Λαός
Ψήφισμα
---
Τέχνη Οι ναοί
Η αρχαϊκή περίοδος σφραγίζεται από δύο κορυφαίες δημιουργίες: α ) την ανέγερση λίθινων ναών και β ) τη δημιουργία λίθινων αγαλμάτων σε φυσικό και υ περφυσικό μέγεθος. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ε πίδραση της τέχνης της Ανατολής και της Αιγύ πτου στην ελληνική αρχαϊκή τέχνη. Την εποχή αυτή οικοδομούνται οι πρώτοι πραγματικά μνημειακοί ναοί της αρχαίας Ελλάδας που θα επηρεάσουν την αρχιτεκτονική όλου του κόσμου μέχρι και τις ημέρες μας. Ο ελληνικός ναός χτίζεται τώρα από πέτρα και συχνά από μάρμαρο.
Στο βασικό σχήμα του θυμίζει το μυκηναϊκό μέγαρο, αφού αποτελείται συνήθως α πό έναν ανοικτό προθάλαμο –πρόναο–(1) με δύο κίονες, και ένα κυρίως δωμάτιο, το σηκό. (2) (Στο σηκό τοποθετείται το άγαλμα του θεού) Όταν μάλιστα προστεθεί ένα παρόμοιο ανοικτό δωμάτιο πίσω –ο ο πισθόδομος–(3) και ακόμη περισσότερο, μία κιονοστοιχία γύρω από το κτίριο –το πτερό–, οι ναοί γίνονται μεγαλοπρεπέστεροι και εντυπωσιακότεροι.
Δυο Ρυθμοί Οι ναοί της αρχαϊκής περιόδου χτίζονται σε δύο ρυθμούς, το δωρικό που διαμορφώθηκε στα δωρικά κέντρα της Πελοποννήσου και τον ιωνικό που αποκρυσταλλώθηκε στα ιωνικά κέντρα του Αιγαίου και της Μικράς Ασίας.
Οι ρυθμοί ξεχωρίζουν προπάντων από τους κίονες. Ο δωρικός είναι πιο κοντός, βαρύς καιαυστηρός, ενώ ο ιωνικός είναι ψηλότερος, κομψότερος με πλούσια διακόσμηση στην επάνω απόληξή του –στο κιονόκρανο–, που αναγνωρίζεται εύκολα από τις έλικες στις οποίες καταλήγει. Ανάγλυφα και ολόγλυφα λιοντάρια και μυθολογικά τέρατα, καθώς και μυθολογικά θέματα διακοσμούν συχνά το επάνω μέρος των ναών˙ πρόκειται για τα αρχιτεκτονικά γλυ πτά .
Δωρικός Ρυθμός
Ιωνικός ρυθμός
Κιονόκρανα
Αγάλματα Την εποχή αυτή δημιουργούνται τα πρώτα μεγάλα αγάλματα από ασβεστόλιθο στην Κρήτη και από μάρμαρο στη Νάξο. Τα εμπορικά ταξίδια στην Αίγυπτο και η αφθονία μαρμάρου στη Νάξο έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη γέννηση της μεγάλης γλυπτικής στα κέντρα αυτά. Οπωσδήποτε όμως και η συγκέντρωση πλούτου από τους αριστοκράτες και τις πόλεις ήταν βασική προϋπόθεση για τη γέννηση της μεγάλης γλυπτικής, αφού το κόστος ενός μαρμάρινου αγάλματος ήταν υπέρογκο. Για ένα άγαλμα φυσικού μεγέθους έπρεπε να εργαστεί ένας γλύπτης με τους βοηθούς του για έναν τουλάχιστον χρόνο.
Φρασίκλεια
Χαρακτηριστικό Παράδειγμα γλυ πτικής στην αρχαικη ε ποχή
Κουροι-Κορες Οι ανθρώπινες μορφές παριστάνονται από την αρχή τυποποιημένες και ακίνητες . Οι νεαροί άνδρες – κούροι– παριστάνονται ορθοί, γυμνοί, με καλογυμνασμένα σώματα και πλούσια κόμη˙ οι νεαρές κοπέλες – κόρες – ορθές, κομψά ντυμένες, καλοχτενισμένες, στολισμένες με πλήθος κοσμημάτων˙ οι άρχοντες και οι αξιοσέβαστες γυναίκες (οικοδέσποινες και ιέρειες) καθιστοί σε θρόνους και σκαμνιά˙ οι συμποσιαστές μισοξαπλωμένοι σε ανάκλιντρα. Yπάρχουν επίσης αγάλματα ντυμένων κούρων, κούρων με προσφορές στους θεούς (αναθέτες ), ιππέων, πολεμιστών, μυθικών τεράτων, όπως οι σφίγγες και οι σειρήνες, προσωποποιήσεων της ιδέας της νίκης (Νίκες), διαφόρων ζώων (λιοντάρια , άλογα , πουλιά κ.ά.).
Κουροι - Κόρες
Αγάλματα Θεών Δε λείπουν βέβαια και τα αγάλματα θεών. Οι νεότεροι παριστάνονται όπως οι κούροι (Απόλλωνας) και οι κόρες (Αθηνά, Άρτεμη, Ήρα), ενώ οι θεοί που βρίσκονταν σε ώριμη ηλικία (Δίας, Διόνυσος), όπως οι ντυμένοι κούροι. Ωστόσο, οι θεοί διακρίνονται εύκολα από τα χαρακτηριστικά σύμβολα της θεϊκής δύναμής τους: τόξο, βέλος ή μουσικό όργανο για τον Απόλλωνα, κεραυνός για τον Δία κ.ά. Όλες οι μορφές στέκουν ακίνητες απέναντι στον θεατή, με μόνο σημάδι κίνησης την προβολή του αριστερού ποδιού, και δράσης, ανάλογα με το θέμα, το λύγισμα των χεριών. Σπουδαία έργα τέχνης είναι και οι ανάγλυφες επιτάφιες πλάκες – επιτύμβιες στήλες.
Κεραμική Μεγάλη είναι η άνθηση της κεραμικής στους αρχαϊκούς χρόνους. Η γεωμετρική διακόσμηση δίνει τώρα τη θέση της στη φυτική, που επηρεάζεται έντονα από την Ανατολή, και στην εικονιστική – σκηνές από τον μύθο και την καθημερινή ή θρησκευτική ζωή.
Μεγάλα κέντρα, όπως η Κόρινθος τον 7ο και η Αθήνα τον 6ο αιώνα π.Χ., εφευρίσκουν νέες τεχνικές για τη διακόσμηση των αγγείων. Μία σπουδαία τεχνική, επηρεασμένη από τη διακόσμηση των χάλκινων αγγείων, είναι η μελανόμορφη, στην οποία οι μορφές και τα κοσμήματα βάφονταιολόμαυρα πάνω στην κοκκινωπή επιφάνεια των αγγείων, ενώ οι λεπτομέρειες δηλώνονται με χάραξη. Τα τελευταία χρόνια της αρχαϊκής περιόδου εμφανίζεται και η ερ υθρόμορφη τεχνική που είναι η αντίστροφη της μελανόμορφης, δηλαδή οι μορφές είναι κόκκινες πάνω στη μαύρη γυαλιστερή επιφάνεια των αγγείων. Πλήθος νέων διακοσμητικών θεμάτων, σκηνές από την καθημερινή και τη θρησκευτική ζωή, αλλά κυρίως από τη μυθολογία , διακοσμούν τις επιφάνειες των ποικιλόμορφων μικρών και μεγάλων αγγείων και στις δύο τεχνικές.
Κεραμική Μελανόμορφη
Ερυθρόμορφη
Πολιτισμός Λογοτεχνία της ε ποχής Η λογοτεχνική παραγωγή της αρχαϊκής εποχής διακρίνεται στην ποίηση και την παραγωγή πεζών κειμένων.
Ε πική και λυρική ποίηση Στην επική ποίηση ανήκει ο Ησίοδος από την Άσκρα της Βοιωτίας, που έγραψε τα "Έργα και Ημέραι", όπου περιγράφει την αγροτική ζωή, σε αντίθεση με τηναριστοκρατία, με την οποία ασχολούνται τα ομηρικά Έπη. Η ακμή του τοποθετείται περίπου στο 700 π.Χ. Εξέχοντες εκπρόσωποι της λυρικής ποίησης είναι:
ο Αρχίλοχος ο Πάριος, (ακμή περί το 650 π.Χ.), που έλαβε μέρος στον αποικισμό της Θάσου,
ο Τυρταίος (ακμή το β’ μισό 7ου π.Χ. αιώνα) που έδρασε στη Σπάρτη κατά το β’ Μεσσηνιακό πόλεμο,
ο Αλκαίος (ακμή περί το 600 π.Χ.),
ο Θέογνις από τα Μέγαρα (ακμή περί το 500 π.Χ.) και
ο Σόλων ο Αθηναίος, αποσπάσματα της νομοθεσίας του οποίου διασώζονται από την παράδοση.
Σόλων
Πεζός λόγος Ο πεζός λόγος, είναι ένα νέο είδος λόγου που αρχίζει να καλλιεργείται στο τέλος της αρχαϊκής εποχής. Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος, στο τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα έγραψε τις "Γενεαλογίες", όπου ταξινομεί τα παραδιδόμενα για τις γενεαλογίες των θεών και των ηρώων. Επίσης έγραψε την "Γης περίοδο", ένα γνωστό στην εποχή του έργο, στο οποίο περιλαμβανόταν ο πρώτος χάρτης του γνωστού τότε κόσμου. Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος επηρέασε τον Ηρόδοτο, ο οποίος πέρα από ιστορικές πληροφορίες περιλαμβάνει στο έργο τους και εθνογεωγραφικές.
Βιβλιογραφία-Ιστογραφία
www.wikipedia.com
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/is
http://www.odyssey.com.cy/main/default.aspx?tabID=1
Περσικοι πολεμοι
Γιώργος Σαπουντζάκης
Οι Περσικοί Πόλεμοι ή αλλιώς τα Μηδικά, διεξήχθησαν στο πρώτο μισό του πέμπτου αιώνα, μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών. Οι διαμάχες αυτές ξεκίνησαν από την κατάκτηση της Ιωνίας από τον Κύρο Β´.
Ιωνική επανάσταση
Το 499 π.Χ. οι Αθηναίοι και ο Ερετρείς βοηθούν τις υπαταγμένες στους Περσες πόλεις τις ιωνίας να επαναστατήσουν εναντίον τους.
Η επανάσταση καταπνίγεται και οι Πέρσες με πρόσχημα την τιμωρία των Αθηναίων και Ερετρέων , εξτρατεύουν εναντίον της Ελλάδας.
Μαρδόνιος Το 492π.Χ. περσικές δυνάμεις με αρχηγό τους τον Πέρση στρατηγό Μαρδόνιο κατέλαβαν την Θράκη και τη Μακεδονια, ωστόσο ο στόλος τους ναυάγησε από καταιγίδα κοντά στο άγιο όρος . Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο , οι Πέρσες έχασαν 300 πλοία και 20.000 άντρες.
Μάχη του Μαραθώνα
Δύο χρόνια αργότερα, ο Δάτης και ο Αρταφέρνης κατάφεραν να κατακτήσουν τις Κυκλάδες, τη Νάξο και την Ερέτρια, ωστόσο υπέστησαν βαριά ήττα στον Μαραθώνα .Παρότι οι ελληνικές δυνάμεις ήταν συντριπτικά λιγότερες , με την γνωστή στρατηγική του αθηναίου στρατηγού Μηλτιάδη , κατέληξε σε συντριπτική ήττα των Περσών .
Δεύτερη Περσική εξαστρατεία
Μετά τον θάνατο του Δαρείου, την ηγεσία των Περσών ανέλαβε ο Ξέρξης, ο οποίος επιτέθηκε στην Ελλάδα, το 480 π.Χ, με σκοπό να την κατακτήσει ολόκληρη. Έχοντας συγκροτήσει τεράστιο στρατό και στόλο ξεκίνησε με επιτυχίες ,όπως τις μάχες των Θερμοπυλών και του Αρτεμισίου όμως οι Έλληνες κατάφεραν να νικήσουν τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και το επόμενο έτος νίκησαν στις Πλαταιές και στη Μυκάλη.
Μάχη των Θερμοπυλων Η μάχη είναι γνωστη σε όλους για την ηρωική αντίσταση των ελάχιστων ελληνικών δυνάμεων (περίπου χίλιοι) , με αρχηγό τον Σπαρτιάτη Λεωνίδα, εναντίον του τεράστιου στρατεύματος του Ξέρξη.
Ναυμαχία του Αρτεμίσιου Την ίδια εποχή με την μάχη στις Θερμοπύλες έγινε και η ναυμαχία στο Αρτεμίσιο
Ναυμαχία Σαλαμίνας
Η ναυμαχία αυτή που έγινε στα στενά της Σαλαμίνας αποδείχθηκε καταστροφική για τους Πέρσες , καθώς όπως είχε σχεδιάσει ο Θεμιστοκλής , οι ευκίνητες , μικρές τριήρεις νίκησαν τα τεράστια και δυσκίνητα πλοία των Σπαρτιατών
Μάχη Πλαταιών
Μετά την ναυμαχία στη Σαλαμίνα ,ο Ξέρξης υποχώρησε, στην Ασία, αφήνοντας πίσω 300.000 άνδρες με τον Μαρδόνιο ως αρχηγό. Το 479 π.Χ. , οι Έλληνες συγκέντρωσαν μεγάλο στρατό και συγκρούστηκαν με τους Πέρσες στις Πλαταιές. Αν και ήταν αριθμητικά λιγότεροι, οι Έλληνες επιτέθηκαν και κατέστρεψαν τον περσικό στρατό. Ο Μαρδόνιος έπεσε στη μάχη.
Μάχη της Μυκάλης
Η νίκη στις Πλαταιές συνοδεύτηκε από τη μεγάλη νίκη του ελληνικού στόλου κατά του περσικού στη Μυκάλη. Οι μάχες στις Πλαταιές και στη Μυκάλη είναι σημαντικότατες, γιατί εξάλειψαν την περσική απειλή και γιατί μετά απ' αυτές, οι Έλληνες πέρασαν στην αντεπίθεση, μέχρι να λήξουν οι συγκρούσεις το 450 π.Χ.
περικλησ 495-429 π.Χ Μαθητές: Γιάννης Σαββίδης Χάρης Σαπουντζάκης Κώστας Σάραγκας Αλέξανδρος Σηφάκης Μάριος Σταματόπουλος Μυρτώ Στάνιου
Ο Περικλής ως άνθρω πος
Ο Περικλής γεννήθηκε στο Δήμο Χολαργού το 495 π.Χ.
Γυναίκα του ήταν η Ασπασία
Ο Περικλής ως άνθρω πος
Η μεγαλύτερη προσωπική του τραγωδία ήταν ο θάνατος των δύο παιδιών του, του Ξάνθιππου και του Πάραλου, καθώς και ο θάνατος της αδελφής του.
Πέθανε από τον λοιμό που χτύπησε την Αθήνα το 429 π.Χ.
Ο Περικλής ως πολιτικός
΄Ηταν Αρχαίος Έλληνας πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ.
Η εποχή στην οποία ήταν κύριος της πολιτικής ζωής της Αρχαίας Αθήνας ήταν μεταξύ του 461 π.Χ. και του 429 π.Χ.
Εκμεταλλεύτηκε τη νίκη των ελληνικών δυνάμεων επί των Περσών και την άνοδο της ναυτικής δύναμης της Αθήνας προκειμένου να μετατρέψει τη Δηλιακή Συμμαχία σε «Αθηναϊκή Ηγεμονία
Εκλεγόταν 14 συνεχόμενα ετών που εκλεγόταν στο αξίωμα του Στρατηγού.
Μεταφορά συμμαχικού ταμιόυ από τη Δήλο στην Αθήνα .
Ο Περικλής ως διανοούμενος
Υπήρξε μέγας προστάτης των τεχνών, της λογοτεχνίας και των επιστημών, και ο βασικός υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου.
Σε αυτόν οφείλεται η κατασκευή πολλών από τα σημαντικά μνημεία που κοσμούσαν την Αρχαία Αθήνα, με εκείνα της Ακρόπολης να διατηρούν εξέχουσα θέση ανάμεσά τους.
Ο Περικλής ως υ ποστηρικτής της δημοκρατίας
Υπήρξε μέγας υποστηρικτής της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου και ως αποτέλεσμα, κατά την εποχή του, τέθηκαν οι βάσεις του λεγόμενου Δυτικού Πολιτισμού.
Περικλής συνέχισε να προτείνει ριζοσπαστικούς νόμους που προωθούσαν τον βαθμό της δημοκρατίας σε πραγματικά δυσθεώρητα ύψη.
Οι φιλοδημοκρατικές του θέσεις αποτυπώνονται καλύτερα στον περίφημο «Επιτάφιο Λόγο» του προς τιμήν των πεσόντων του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου
Ο Περικλής αγορεύει στην Πνύκα
Ο Περικλής ενίσχυσε την δημοκρατία με τα εξής μέτρα : 1.
2.
3.
Καθιέρωση χρηματικής αποζημίωσης για τους κληρωτούς άρχοντες, βουλευτές, τους λαικούς δικαστές Οικονομική ενίσχυση λαϊκών στρωμάτων που δε διέθεταν περιουσία αλλά έπαιρναν μέρος στη διοίκηση του κράτους. Θεωρικά: αντίτιμο της ελεύθερης εισόδου των πολιτών στο θέατρο χώρο παιδείας Αθηναίων Επέκταση εμπορικής επιρροής προς τη Δύση – συμμαχία με Εγέσια, Λεοντίνους και Ρήγιο
4.
5.
Έσοδα από εκμετάλευση μεταλλείων, φορολογία, φόρους συμμάχων, έκτακτες εισφορές Έμμεση φορολογία
μετοίκιο θεσμός λειτουργίας:
Ορίζεται από τα εξής: 3.
Χορηγία
4.
Τριηραρχία
5.
6.
7.
συντήρηση θεάτρου συντήρηση τριήρης (εξοπλισμός)
Αρχιθεωρία κάλυψη εξόδων επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες γιορτές Εστίαση κάλυψη εξόδων του δείπνου μιας φυλής σε θρησκευτική εορτή Γυμνασιαρχία
αγώνες λαμπαδοδρομίας
Πελοποννησιακοσ Πολεμοσ Νίκος Πράσινος Σπύρος Ντούρας Ευγένιος Παμπούκος Γιώργος Σαπουντζάκης Δημήτρης Τζουβελέκης
Τι είναι; Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ανάμεσα
στη Αθηναϊκή και την Πελοποννησιακή Συμμαχία, υπό την ηγεμονία της Σπάρτης, διήρκεσε, με μερικές ανακωχές, από το 431 π.Χ. έως το 404 π.Χ. και έληξε με την ολοκληρωτική ήττα των Αθηναίων, δίνοντας τέλος στον πολιτισμικό «χρυσό αιώνα
Αίτια Οι δυο μεγάλες συμμαχίες, δηλαδή η Αθηναϊκή και η Πελοποννησιακή, υποδαύλιζαν τους ανταγωνισμούς και οδηγούσαν σε ανοιχτή ρίξη. Στη φυλετική διαφορά: Αθηναίοι-Ίωνες και
Σπαρτιάτες-Δωριείς.
Στην πολιτειακή συγκρότηση των δυο αντιπάλων,
δηλαδή της δημοκρατικής Αθήνας και της ολιγαρχικής Σπάρτης
Στις ηγεμονικές τάσεις της Αθήνας
1η φάση πολέμου Αρχιδάμειος Πόλεμος (431-421 π.Χ.) από τις εισβολές των Σπαρτιατών στην
Αττική,
τις λεηλασίες των παραλίων της
Πελοποννήσου από τις Αθηναϊκές δυνάμεις
την επιδημία που αποδεκάτισε την Αθήνα.
2η φάση πολέμου Η εκστρατεία στη Σικελία (415-413 π.Χ.) Στόχος της εκστρατείας ήταν η κατάλυση της ηγεμονίας των Συρακουσών στη Σικελία, την οποία οι Αθηναίοι ήθελαν να καταστήσουν ορμητήριο κατά των ελληνικών πόλεων της Κάτω Ιταλίας. Παρά τη μεγάλη εκστρατευτική δύναμη, καθώς και τις ενισχύσεις που έλαβαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοι τους υπέστησαν καταστροφική ήττα από τα στρατεύματα των Συρακουσίων και των συμμάχων τους. Κύριος λόγος της αποτυχίας ήταν η προδοσία του Αλκιβιάδη, ο οποίος έπεισε τους Σπαρτιάτες να στείλουν τον Γύλιππο να ηγηθεί των Συρακουσίων. Ο Γύλιππος κατάφερε να συγκεντρώσει μεγάλο στράτευμα και πέτυχε σημαντικές νίκες στη ξηρά και στη θάλασσα, αναγκάζοντας τους Αθηναίους να παραδοθούν
3η φάση πολέμου Δεκελεικός Πόλεμος, πόλεμος στο Αιγαίο και τον Ελλήσποντο (413-404 π.Χ.) Σημαντικότερα γεγονότα στη διάρκεια της σικελικής εκστρατείας είναι:
.
η αναποφασιστικότητα και η ασθένεια του Νικία
η αυτομόληση του Αλκιβιάδη στο στρατόπεδο των Σπαρτιατών και οι εισηγήσεις του προς αυτούς
η παρουσία (μετά το 414 π.Χ.) στο πλευρό των Συρακουσίων ενός ικανού Λακεδαιμονίου στρατηγού, του Γύλιππου
ο θάνατος εκεί αρχικά του στρατηγού Λαμάχου και μετέπειτα του Νικία αλλά και του στρατηγού Δημοσθένη, δηλαδή προσώπων που ήταν σημαντικά όχι μόνον για τη στρατιωτική, αλλά και για την πολιτική ζωή της Αθήνας
Η συντριβή του αθηναϊκού ναυτικού αλλά και η απώλεια χιλιάδων μαχίμων Αθηναίων στα ορυχεία στα οποία οδηγήθηκαν από τους νικητές για καταναγκαστικά έργα και στα οποία οι περισσότεροι πέθαναν από τις κακουχίες.
Συνέπειες Ποτέ άλλοτε δεν κυριεύτηκαν και δεν καταστράφηκαν τόσες πόλεις
είτε από «βαρβάρους» είτε από Έλληνες που πολεμούσαν μεταξύ τους.
Ποτέ άλλοτε δεν εξορίστηκαν ή σκοτώθηκαν τόσο πολλά σημαντικά
και όχι πολιτικά και μη πρόσωπα , είτε απο τον πόλεμο είτε από εμφύλιους σπαραγμούς.
Αυτός ο πόλεμος δεν ήταν σημαντικός μόνο για την εξέλιξη της
ιστορίας της Ελλάδας, αλλά και για την επιστήμη της ιστοριογραφίας, επειδή ήταν το πρώτο γεγονός, το οποίο έγινε αντικείμενο επιστημονικής και ιστορικής ανάλυσης
Πηγές: www.wikipedia.org Βιβλίο ιστορίας
Η Πανελλήνια Ιδέα, το Συνέδριο της Κορίνθου και ο Φίλιππος της Μακεδονίας
Από τους: Μπρίλλη Δανάη, Μωραΐτου Αγγελική, Σμυρνιωτάκη Ερωφίλη, Σταγάκη Ιοκάστη, Στεργιάδη Στέργιο
Πανελλήνια ιδέα Τι;
Ήταν μια νέα πολιτική έκφραση που εκφράστηκε
στα τέλη του 5ου αιώνα Από ποιον; από τον σοφιστή Γοργία Πού; στον ιερό χώρο της Ολυμπίας. Βασίστηκε στη σταδιακή εγκατάλειψη της πίστης στην ανεξάρτητη πόληκράτος και στον οραματισμό μιας ισχυρής κεντρικής εξουσίας που θα κατόρθωνε να ενώσει τους διχασμένους Έλληνες κατά των βαρβάρων και να τερματίσει την υποταγή των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας και της Κύπρου στην Περσική Αυτοκρατορία καθώς και την γενικότερη ανάμειξη των Περσών στα ελληνικά πράγματα. Πότε;
Οι προτάσεις του Ισοκράτη Αρχές 4ου αιώνα εκφραστής της πανελλήνιας ιδέας ο Ισοκράτης. «Πανηγυρικός» (380 π. Χ.) “Τον κοινό αγώνα εναντίον των Περσών θα μπορούσε να αναλάβει η Αθήνα.” Όμως εξαιτίας της αδυναμίας της Αθήνας να εμπνεύσει εμπιστοσύνη και να επιβληθεί: “μόνο ένας ισχυρός μονάρχης θα μπορούσε να εδραιώσει την ενότητα των Ελλήνων που θα τους οδηγούσε εναντίον των Περσών”. Προσωπικότητες ικανές για την υλοποίηση της Πανελλήνιας ιδέας κατά την άποψή του ήταν: ο Ευαγόρας (βασιλιάς στη Σαλαμίνα της Κύπρου), ο Ιάσονας, (τύραννος των Φερών της Μαγνησίας), ο Διονύσιος Α' (τύραννος των Συρακουσών). Το 346 π. Χ. με το δοκίμιό του «Φίλιππος», παρακίνησε τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας να συμφιλιώσει τους Έλληνες και ν’ αναλάβει την ηγεσία του στρατού της- για πρώτη φορά- ενωμένης Ελλάδος εναντίων της Περσίας .
Αντίθεση στην ιδεολογία Αντίθετος με την πολιτική αυτή, ήταν ο ρήτορας Δημοσθένης, μαθητής του Ισοκράτη.
Ο Δημοσθένης με τους φλογερούς του λόγους πέτυχε να ξεσηκώσει τους Αθηναίους ενάντια στον Φίλιππο της Μακεδονίας. Πολλοί Έλληνες είδαν την αντιπαράθεση με τους Μακεδόνες ως σύγκρουση μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας
Οι εξελίξεις που οδήγησαν στην πανελλήνια συμμαχία ➢
Ο Φίλιππος έχοντας ανάγκη από μια διέξοδο προς την θάλασσα, προχώρησε σε έναν συμβιβασμό με την Αθήνα. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος δεν τήρησε τους όρους της συμφωνίας όντας σίγουρος ότι λόγω των τρεχουσών εξελίξεων η Αθήνα δεν θα μπορούσε να του επιτεθεί και εν συνεχεία κινήθηκε ακόμα περισσότερο επεκτατικά.
➢ Το 356 π. Χ. ξέσπασε ο Τρίτος Ιερός πόλεμος κατά τον οποίον οι Μακεδόνες εκμεταλλευόμενοι την αναστάτωση αναμείχθηκαν στα πράγματα της Νότιας Ελλάδας και έτσι προσάρτησαν στον κράτος τους την Θεσσαλία. Επίσης, κέρδισαν τον πόλεμο ενάντια στους Θράκες, με την κυριαρχία τους να εκτείνεται πλέον συνολικά από τις Θερμοπύλες ως τον Βόσπορο. Με αυτές τις επιτυχίες είχε κάθε συμφέρον να συνάψει ειρήνη με τους Αθηναίους- με σκοπό την αναγνώριση των κατακτήσεων του- και επιπλέον, αν ήταν δυνατό, σύμφωνο συμμαχίας, αφού η Αθήνα ήταν ισχυρή θαλάσσια δύναμη.
➢ Το 346 π. Χ. με τη Φιλοκράτειο ειρήνη, η Αθήνα αναγνώρισε την εξουσία του Φιλίππου σε όλες τις πρώην αθηναϊκές κτήσεις της Μακεδονίας. Την ίδια χρονιά δόθηκαν στο Φίλιππο οι δύο ψήφοι των Φωκέων από το συνέδριο των Αμφικτιονιών εξαιτίας του Ιερού πολέμου και ο Φίλιππος εδραίωσε την κυριαρχία του στη Νότια Ελλάδα . ➢ Η Αθήνα όμως, με κάθε δυνατό τρόπο έδειχνε την αντίθεση της. Το 340 π. Χ. για παράδειγμα, ενώ ο Φίλιππος πολιορκούσε το Βυζάντιο, η Αθήνα έστειλε πλοία για την ενίσχυση του Βυζαντίου. Όμως, έμελλε η τελευταία καθοριστική μάχη που ουσιαστικά αποτελείωσε την έως τότε κυριαρχία της Αθήνας και έλαβε χώρα το 338 π. Χ. κοντά στη Χαιρώνεια, μένοντας στην ιστορία ως «μάχη της Χαιρώνειας».
Το συνέδριο της Κορίνθου Η πανελλήνια ένωση έγινε πραγματικότητα σε συνέδριο στην Κόρινθο την άνοιξη του 337 π.Χ., όπου συμμετείχαν όλες οι πόλεις- κράτη εκτός από τη Σπάρτη, η οποία αρνήθηκε να στείλει αντιπροσώπους, και όπου συμφωνήθηκαν τα ακόλουθα: 1. Απαγορεύτηκαν οι συγκρούσεις μεταξύ των ελληνικών πόλεων και η βίαιη μεταβολή των καθεστώτων τους· 2. προστατεύτηκε η ελεύθερη ναυσιπλοΐα και καταδικάστηκε η πειρατεία· 3. ιδρύθηκε πανελλήνια συμμαχία, με αρχηγό το Φίλιππο Β'. Οι πόλεις θα ενώνονταν σε μία «ομοσπονδία» με το κοινό όνομα 'Έλληνες' και κάθε πόλη θα διατηρούσε την αυτονομία της ενώ όλες θα απολάμβαναν την «κοινή τοις έλλησιν ειρήνη». Καθώς όμως, ο Φίλιππος δολοφονήθηκε, το συνέδριο επαναλήφθηκε την επόμενη χρονιά (336 π.Χ.) από τον Αλέξανδρο. Σε αυτό, ανανεώθηκε από την πλευρά των αντιπροσώπων στο πρόσωπο του νέου ηγέτη ο όρκος που είχαν δώσει στον πατέρα του.
ο Φίλιππος
ο Αλέξανδρος
Φίλιππος Β’ Ο Φίλιππος Β΄ γεννήθηκε το 382 π.Χ. στην Πέλλα, ήταν τριτότοκος γιος του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ΄ και της Ευρυδίκης . Στο νότο και στις σχέσεις με τους Έλληνες προσπάθησε να τους πείσει με τη δύναμη της διπλωματίας για ένωση και κοινή εκστρατεία κατά των Περσών . Ακολούθως οργάνωσε τον εορτασμό για τους γάμους της κόρης του Κλεοπάτρας με το βασιλιά των Μολοσσών, Αλέξανδρο Α΄, στο θέατρο των Αιγών. Σύμφωνα με τον Διόδωρο, σε μια επίδειξη δύναμης ο Φίλιππος έκανε την είσοδό του στο θέατρο χωρίς την φρουρά του. Τότε όμως δολοφονήθηκε από έναν από τους πιο έμπιστους σωματοφύλακές του, τον Παυσανία.
Στις 8 Νοεμβρίου, 1977, ο αρχαιολόγος Μανώλης Ανδρόνικος ανακοίνωσε την ανακάλυψη του ασύλητου τάφου του Φιλίππου Β΄ στην Βεργίνα της Ημαθίας, γεγονός που υπήρξε μείζων αρχαιολογική ανακάλυψη παγκοσμίως.
Αλέξανδρος ο Μέγας Εγρ α σ ία τ ης Ι σ τ ο ρ ια ς Ο νό μα τ α : Ξ υ μια λ ής Πα ν α γι ώτ ης Πα πα δ ό πο υ λ ο ς Α σ τ έρ ης Πρ εβέ ντ ζ α Φ α ίδ ρα Σκ ο ύ ρ τ ης Λά μπρ ο ς Στ ίνης Μ ά ρ ιο ς
Η ζωή του Μ. Αλεξάνδρου Ο Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών (356 - 323 π.Χ.) ή Αλέξανδρος ο Μέγας ή Μέγας Αλέξανδρος, ήταν Βασιλιάς
της Μακεδονίας.
Γεννήθηκε στην Πέλλα της Μακεδονίας τον Ιούλιο του έτους 356 π.Χ.. Γονείς του ήταν ο βασιλιάς Φίλιππος
Β' της Μακεδονίας και η πριγκίπισσα Ολυμπιάδα της Ηπείρου. Ως βασιλιάς της Μακεδονίας, συνέχισε το έργο του πατέρα του, Φιλίππου Β', και του παππού του Αμύντα Γ', ικανών στρατηγών, πολιτικών και διπλωματών, οι οποίοι διαδοχικά αναμόρφωσαν το Μακεδονικό βασίλειο και το εξέλιξαν σε σημαντική δύναμη του Ελληνικού κόσμου, και με τη σειρά του ο Αλέξανδρος το διαμόρφωσε σε παγκόσμια υπερδύναμη. Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους στρατηγούς στην ιστορία, και κατά την περίοδο των 13 ετών της βασιλείας του (336 - 323 π.Χ.) κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου(Μικρά Ασία, Περσία, Αίγυπτο κλπ), φτάνοντας στις παρυφές της Ινδίας, και χωρίς να έχει ηττηθεί σε μάχη που ο ίδιος συμμετείχε. Οι Αλεξανδρινοί χρόνοι αποτελούν το τέλος της κλασσικής αρχαιότητας και την απαρχή της περιόδου της παγκόσμιας ιστορίας γνωστής ως Ελληνιστικής.
Η ζωή του Μ. Αλεξάνδρου Σύμφωνα με την παράδοση, γεννήθηκε την ίδια νύχτα που ο
Ηρόστρατος πυρπόλησε το ναό της Άρτεμης στην Έφεσο, με τους μάντεις και ιερείς να ερμηνεύουν το γεγονός ως οιωνό της υποταγής της Ασίας.
Η γενεαλογία του ανάγεται σε δύο κεντρικές μορφές της αρχαίας
ελληνικής παράδοσης, αυτή του ημίθεου Ηρακλή ο οποίος υπήρξε γενάρχης της δυναστείας των Αργεαδών Μακεδόνων, και αυτή του ήρωα Αχιλλέα, ο γιός του οποίου, ο Νεοπτόλεμος, ίδρυσε το βασιλικό οίκο των Μολοσσών μέλος του οποίου ήταν η μητέρα του Ολυμπιάδα. Η θρυλούμενη καταγωγή του Αλέξανδρου συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, από τα πρώτα έτη του βίου του.
Φυσική Περιγραφή Ο Αλέξανδρος περιγράφεται πως
διέθετε ένα γαλανό και ένα καφέ μάτι.
Επίσης περιγράφεται πως είχε
μια ελαφριά κλίση του κεφαλιού του προς τα πάνω με αριστερή κατεύθυνση,
Ως προς το ύψος του,
περιγράφεται γενικά ως κάτω του μέσου όρου, με μυώδης διάπλαση.
Παιδική και εφηβική ηλικία Το 349 π.Χ. ο Λεωνίδας, συγγενής της Ολυμπιάδας, ανέλαβε
την ευθύνη της ανατροφής του πρίγκιπα. Υπό την επίβλεψή του, ο Αλέξανδρος, διδάχτηκε αριθμητική, γεωμετρία, μουσική και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ιππασία.
Αργότερα, ο Φίλιππος ανέθεσε τις σπουδές του γιου του,
στον Αριστοτέλη, ο οποίος του δίδαξε ιστορία, γεωγραφία, ιατρική, φιλολογία και πολιτικές επιστήμες, μαζί με τα υπόλοιπα νεαρά μέλη της Μακεδονικής αριστοκρατίας. Η μαθητεία κοντά στο μεγάλο φιλόσοφο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο χαρακτήρα του νεαρού Αλέξανδρου.
Παιδική και εφηβική ηλικία Αυτήν την περίοδο, όπως παραδίδεται, ο
Αλέξανδρος πήρε από έναν φίλο του Φίλιππου, τον Δημάρατο, τον Βουκεφάλα. Όμως κανένας δεν μπορούσε να δαμάσει το άλογο.Ο νεαρός Αλέξανδρος κατάλαβε ότι το άλογο τρόμαζε όταν έβλεπε τη σκία του, έτσι με τη χρήση των χαλιναριών γύρισε το κεφάλι του Βουκεφάλα προς τον ήλιο, ώστε να μην βλέπει τη σκιά του και τελικά τον ηρέμησε.
Το 340 π.Χ. ο Αλέξανδρος σταμάτησε τις
σπουδές του και γύρισε στην Πέλλα, όπου πήρε ενεργό μέρος στην πολιτική ζωή της Μακεδονίας. Κατά τις εκστρατείες του ο Φίλιππος εμπιστευόταν την διοίκηση της Μακεδονίας στον Αλέξανδρο.
Παιδική και εφηβική ηλικία Όταν δολοφονήθηκε ο Φίλλιπος ο Αλέξανδρος κατέλαβε την
εξουσία εξουδετερώνοντας όλους τους πιθανούς αντιπάλους του σε ηλικία 20 χρονών.
Το συνέδριο της Κορίνθου τον ανακήρυξε «στρατηγό αυτοκράτορα
της Ελλάδος» για την εκστρατεία κατά των Περσών .
Πριν αρχίσει την εκστρατεία, πήγε να πάρει χρησμό από τους
Δελφούς, που όμως εκείνη τη μέρα η Πυθία δεν χρησμοδοτούσε. Ο Αλέξανδρος μη θέλοντας να φύγει χωρίς χρησμό τράβηξε την ιέρεια προς το μαντείο, προσπαθώντας να την πείσει. Αυτή μη μπορώντας να του αντισταθεί φέρεται να του είπε Παιδί μου, είσαι ανίκητος!
Τέλος
ΟΔΗΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ~ΙΣΤΟΡΙΑ~ Μαριάνθη Πελεκανάκη
Λίγα λόγια…
Η Αντιόχεια η επί Δάφνη ή επί Ορόντου, γνωστή και ως Αντιόχεια η Μεγάλη ή απλά Αντιόχεια (Antakya) είναι η έδρα της επαρχίας Χατάι στη νότια Τουρκία. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ποταμού Ορόντη και ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. από τον Σέλευκο Α' το Νικάτορα, στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προς τιμή και μνήμη του πατρός του Αντίοχου.
Η ιστορία της…
Η Αντιόχεια χτίστηκε στην Άνω Συρία, στη χώρα που έφερε το όνομα Σελευκίδα, επί της αρχαίας οδού από Αλεξανδρέττα προς Δαμασκό. Βρισκόταν σε μικρή απόσταση από την ακτή στάδια, στις βόρειες πλαγιές του Σιλπίου Όρους, ακριβώς στο σημείο που ο ποταμός Ορόντης στρέφεται δυτικά, κοντά στην Αρχαία Βέροια , στην Απάμεια Ηλιουπόλεως. Σε αυτό το σημείο, διερχόμενος ο Μέγας Αλέξανδρος είχε αναγείρει βωμό προς τιμή του «Βοττιαίου Διός» και συνάμα μια μικρή πόλη (ακρόπολη), την Ημαθία, ενώ τη γύρω περιοχή ονόμασε Ολυμπιάδα, τιμώντας έτσι το όνομα της μητέρας του. Κατά το Λιβάνιο, αυτή η ενέργεια αποτελεί και την αρχή του εποικισμού της.
Η ιστορία της πόλης χωρίζεται σε 5 περιόδους, με πρώτη αυτή της ελληνιστικής και τα κατορθώματα της Δυναστείας των Σελευκιδών, μετά το θάνατο του Μ.Αλεξάνδρου.
Μνημεία
Πολλά και ποικίλα μνημεία έκτισαν όλοι σχεδόν οι ηγεμόνες των Σελευκιδών, πολλοί Ρωμαίοι, ακόμη και Βυζαντινοί Αυτοκράτορες που έδρευαν στη πόλη αυτή. Ο Τιβέριος, ανάμεσα σε άλλα έργα, έκτισε και έναν μεγαλόπρεπο ναό προς τιμή του Δία του Καπιτωλίου, δημόσιο λουτρό κοντά στην πηγή της Ολυμπιάδας, ναό προς τιμή του Διονύσου, θέατρο και μεγάλη δεξαμενή για τη συλλογή των κατερχόμενων υδάτων και για την προστασία της πόλης από πλημμύρες. Ο Αντίοχος Θ' έκτισε στο Σίλπιο όρος Ιερό των Μουσών και Βιβλιοθήκη. Το Ιερό αυτό, που συνδεόταν με τη Βιβλιοθήκη, ήταν προφανώς το Μουσείο της Αντιόχειας, εφάμιλλο του Αλεξανδρινού. Ο δε Αντίοχος ο Επιφανής εκτός του περιβόλου τείχους είχε κτίσει και το Βουλευτήριο καθώς και άλλα ιερά.
Η πόλη σήμερα
Στολίδια της πόλης
Άγαλμα της θεάς Τύχης της Αντιόχειας
Χριστιανική εκκλησία
Εκκλησία Αγίου Πέτρου
Άγιος Πέτρος
ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ
ΤΕΛΟΣ Πηγές: zoover.gr wikipedia.com
Αλεξάνδρεια Ο Φάρος, το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη
Γενικά στοιχεία
Ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο το 331 π.Χ..
Ύπήρξε σπουδαίο οικονομικό και πνευματικό κέντρο της ελληνιστικής εποχής.
Αναπτύχθηκε κυρίως λόγω του λιμανιού της, μέσα στο οποίο βρισκόταν και το νησάκι Φάρος με το ομώνυμο κτίσμα που αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως ένα από τα επτά Θαύματα του κόσμου.
Κατοικούταν κυρίως από Έλληνες, Αιγύπτιους και Εβραίους.
Εντός της πόλης τα πιο σπουδαία κτίσματα ήταν το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη.
Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας
Ένα αλλόκοτο σχετικά με αυτό το κτίσμα είναι ότι πήρε το όνομά του από το νησάκι πάνω στο οποίο βρίσκεται και έτσι, το όνομα πέρασε τιμητικά στους σύγχρονους φάρους.
Επρόκειτο για έναν τεράστιο πύργο με έναν φανό στην κορυφή προς ειδοποίηση των πλοίων ότι πλησίαζαν στο λιμάνι.
Η κατασκευή του ξεκίνησε κατά την διάρκεια της βασιλείας του Πτολεμαίου Α’, στρατηγού του νεκρού πια Μ. Αλέξανδρου, για να τελειώσει δώδεκα χρόνια μετά, περίπου το 270 π.Χ. ενώ βασίλευε ο γιος του, Πτολεμαίος ο Β’.
Καταστράφηκε σταδιακά από τρεις σεισμούς που έλαβαν χώρα το 796 μ.Χ., το 1303 μ.Χ. και το 1323 μ.Χ..
Το 1480 ο Σουλτάνος της Αιγύπτου χρησιμοποίησε τα εναπομείναντα ερείπια μεταφέροντάς τα για το χτίσιμο κάστρου στον ίδιο χώρο, πάνω στη θεμελίωση του Φάρου. Αλλά και αυτό το φρούριο κατεδαφίστηκε από τους Άγγλους το 1822.
Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη
Ας σημειωθεί ότι με τον όρο «μουσείο» δεν εννοούμε κάτι αντίστοιχο με τα σύγχρονα μουσεία αλλά έναν χώρο όπου συγκεντρώνονταν άνθρωποι του πνεύματος , αφιερωμένο στις τέχνες και άρα υπό την προστασία των Μουσών.
Κατασκευάστηκε επί Πτολεμαίου Α’ με την παρότρυνση του Αθηναίου πρώην τυράννου Δημητρίου Φαληρέα, που υπήρξε μαθητής του Αριστοτέλη όπως και ο Μ. Αλέξανδρος, και επεκτάθηκε από τον γιο του.
Περιελάμβανε την Βιβλιοθήκη, βοτανικό και ζωολογικό κήπο και χώρους για αστρονομικές μελέτες.
Στην Βιβλιοθήκη εργάζονταν οι γραμματικοί, που ασχολήθηκαν με την καταγραφή και τον σχολιασμό των κειμένων των αρχαίων συγγραφέων.
Μέχρι το 230 π.Χ. η Βιβλιοθήκη αριθμούσε πάνω από 700.000 τόμους από επιστολές και ημερολόγια ως και ξένα έργα μεταφρασμένα στα ελληνικά και έργα κλασικών Ελλήνων φιλοσόφων. Τα αρχεία αυτά συλλέχθηκαν με μάλλον ανορθόδοξο τρόπο καθώς ως και τα πλοία που έφταναν στο λιμάνι υποβάλλονταν σε έλεγχο για παπύρους οι οποίοι αντιγράφονταν και επιστρέφονταν στους κατόχους τους.
Καταστράφηκαν από πυρκαγιά επί Ιουλίου Καίσαρα (περίπου το 47 π.Χ.) χωρίς να διασωθεί το παραμικρό από την Βιβλιοθήκη αλλά ανοικοδομήθηκαν για να ακμάσουν τον 1ο αιώνα μ.Χ.. Καταστράφηκαν όμως ξανά από τον δικτάτορα Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο που έδιωξε τους φιλοσόφους και δήμευσε την περιουσία του Μουσείου και ανοικοδομήθηκε από τον Αλέξανδρο Σεβήρο και επαναλειτούργησαν χωρίς όμως να επανέλθουν στην αρχική τους αίγλη.
Το οριστικό τέλος ήρθε με την άνοδο του Χριστιανισμού και κατόπιν την αραβική κατάκτηση που οδήγησαν στην παρακμή και τελικά την καταστροφή του Μουσείου και της Βιβλιοθήκης.
Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας
●
●
Π.Π. ΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ Μωραΐτου Αγγελική Α3 Εργασία Ιστορίας
Το όραμα ενός στρατηλάτη Η δυναστεία των Πτολεμαίων έδωσε συνέχεια στο όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος επιθυμούσε να γίνει η νεόκτιστη Αλεξάνδρεια το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Μεσογείου, αλλά και παγκόσμιο πολιτιστικό κέντρο. Η πρωτοβουλία για την ίδρυση μιας οικουμενικής βιβλιοθήκης οφείλεται στο Μέγα Αλέξανδρο, αλλά πρωτίστως στον Αριστοτέλη, ο οποίος του ενέπνευσε την ιδέα της συλλογής όλης της γραπτής και προφορικής παράδοσης σε μια οικουμενική βιβλιοθήκη.
Αρχή υλοποίησης της ιδέας Η έναρξη της δημιουργίας της βιβλιοθήκης έγινε όταν ο Δημήτριος ο Φαληρεύς, μαθητής του Αριστοτέλη και σύμβουλος του Πτολεμαίου του Α΄, εισηγήθηκε στο Φαραώ την ίδρυση ενός μεγάλου ερευνητικού κέντρου με μια παγκόσμια βιβλιοθήκη, όπως ακριβώς την ονειρεύτηκε ο ίδιος ο μεγάλος στρατηλάτης. Στην Αλεξάνδρεια ιδρύθηκε το μουσείο και η αλεξανδρινή βιβλιοθήκη. Με αυτόν τον τρόπο εκπληρωνόταν ουσιαστικά το όνειρο και φιλοσοφία του ίδιου του Αριστοτέλη.
Έτσι άρχισε η συγκέντρωση του επιστημονικού και πολιτιστικού πλούτου, που ήταν διασκορπισμένος σε πολλές μικρές συλλογές και βιβλιοθήκες.
Αποτέλεσε ένα χώρο όπου άνθισαν οι επιστήμες , το πρώτο ίσως αρχαίο πανεπιστήμιο, καθώς και αποθήκη ενός τεράστιου όγκου γνώσεων. Η πνευματική του αξία ήταν ανυπολόγιστη.
Επέκταση της βιβλιοθήκης Η πρόθεση των Πτολεμαίων φάνηκε να είναι, εκτός από την καταγραφή και διατήρηση όλης της επιστημονικής και καλλιτεχνικής γνώσης, η διάδοση και παγκοσμιοποίηση της ελληνικής γλώσσας, καθώς οι σχέσεις και το εμπόριο των Ελλήνων με τους αυτόχθονες λαούς προϋπέθετε τη γλωσσική επικοινωνία. Ως αποτέλεσμα, ιδρύθηκαν μεγάλα πολιτιστικά κέντρα γύρω από τη βιβλιοθήκη και ξεκίνησε η μετάφραση των μεγάλων ιστορικών έργων των λαών της Ανατολής στα ελληνικά.
Περιεχόμενο της βιβλιοθήκης Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας να περιείχε τρεις μεγάλες ενότητες βιβλίων :
ελληνική κλασσική σκέψη και φιλοσοφικά έργα γύρω από αυτή
επιστολές, σημειωματάρια και ημερολόγια
ξένη λογοτεχνία σε πρωτότυπο κείμενο και μετάφραση στα ελληνικά
Μετά το θάνατο του ιδρυτή της περιελάμβανε περί τους 200.000 τόμους, ενώ μέχρι το 230 π.χ., επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Γ’ του Ευεργέτη, είχε ξεπεράσει και τους 700.000 τόμους.
Καταστροφή της Βιβλιοθήκης (επικρατέστερη άποψη) Το 48 π.χ., επί στρατηγίας Ιουλίου Καίσαρα και βασιλείας της Κλεοπάτρας στην Αίγυπτο, τελευταίας των Πτολεμαίων, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας κάηκε ολοσχερώς, δίχως να διασωθεί ούτε ένας πάπυρος.
Από τότε, έγιναν επανειλημμένες προσπάθειες για την αναστήλωσή της, με πρωτοβουλίες της Κλεοπάτρας. Το νέο πολιτιστικό κέντρο χτίστηκε στο λόφο Ρακώτι και διέθετε μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες και δωμάτια με περίτεχνο σχεδιασμό για την τοποθέτηση των καινούριων βιβλίων. Δυστυχώς όμως, παράλληλα με την εδραίωση του Χριστιανισμού, η κλασσική λογοτεχνία και η επιστημονική γνώση έχασε την σπουδαιότητά της, με αποκορύφωμα το 391 μ.Χ., επί εποχής του πατριάρχη Θεόφιλου Αλεξανδρείας, οπότε καταστράφηκε και η νέα Βιβλιοθήκη, οριστικά πλέον αυτή τη φορά.
Τι απέγιναν τα χειρόγραφα, όσα τουλάχιστον επιβίωσαν από την καταστροφή;
Άλλα στάλθηκαν στη Ρώμη, άλλα βρέθηκαν στην κατοχή μοναστηριών και κατόπιν σε βιβλιοθήκες του Βυζαντίου, όπου διασώθηκαν και αντεγράφηκαν τα περισσότερα από πάπυρους σε περγαμηνές. Άλλα βρέθηκαν στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη του Καΐρου, άλλα τα έκρυψαν άραβες λόγιοι για να τα γλιτώσουν από την καταστροφή, ενώ άλλα βρέθηκαν σε ιδιωτικές συλλογές.
Η Σύγχρονη Βιβλιοθήκη Στις αρχές του 21ου αιώνα το όραμα για την αναβίωση της Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας γίνεται πραγματικότητα, 2000 περίπου χρόνια από την καταστροφή της, χάρις στα πολιτιστικά σχέδια της UNESCO. Το παγκόσμιο αυτό γεγονός έρχεται να επαληθεύσει ότι η ιδέα που οδήγησε στην ίδρυση της Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας υπόβοσκε, οδηγώντας την σύγχρονη ανθρωπότητα στην αναβίωση της.
Επίλογος Η Βιβλιοθήκη τράβηξε το δρόμο της ως το τέλος μέσα από τις σφοδρές κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτικές αντιθέσεις ενός κόσμου που διαρκώς άλλαζε μορφή. Αν και δεν μπορούμε, λόγω έλλειψης στοιχείων, να είμαστε σίγουροι για την ακριβή χρονολογική σειρά των γεγονότων, είμαστε βέβαιοι πως στις πηγές από τις οποίες αντλούμε τη γνώση μας κρύβεται ένα κομμάτι από την αλήθεια. Η Βιβλιοθήκη δεν άντεξε μπρος στο κύμα των κοινωνικών αλλαγών που συντελέστηκαν σε εκείνη την εποχή. Το χειρότερο από όλα είναι ότι κανείς από τους εχθρούς της δε στάθηκε δυνατό να εκτιμήσει την πραγματική αξία της.
Πηγές: http://www.oikade.gr/Children/Art/museums-of-the-
world/vivliothiki-tis-alexandreias/
http://www.hellinon.net/NeesSelides/VivliothikiAlexandreias.htm http://www.ekivolos.gr/H%20bibliothikh%20ths
%20Alexandreias.htm
Επιμεληθηκαν τισ εργασιεσ οι: • Αίγυπτος-Θρησκεία : Σμυρνιωτάκη Ερωφίλη • Μυκηναϊκός Πολιτισμός : Πλακούλας Βασίλης • Μυκηναϊκή Αρχιτεκτονική : Μπρίλλη Δανάη • Ομηρική Εποχή : Σταγάκη Ιοκάστη • Οικονομική & Κοινωνική Κρίση–Ομηρική Εποχη : Ντούρας Σπύρος • Πολιτισμός & Τέχνη-Ομηρική Εποχή : Στάνιου Μυρτώ • Πολιτεύματα & Πολιτισμός στην αρχαία Ελλάδα : Πράσινος Νίκος • Περσικοί Πόλεμοι : Σαπουντζάκης Γιώργος • Περικλής : 1)Σαββίδης Γιάννης
2)Σαπουντζάκης Χάρης 3)Σάραγκας Κώστας 4)Σηφάκης Αλέξανδρος 5)Σταματόπουλος Μάριος 6)Στάνιου Μυρτώ
Επιμεληθηκαν τισ εργασιεΣ: (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
•
•
Πελοποννησιακός Πόλεμος : 1)Παμπούκος Ευγένιος
2) Πράσινος Νίκος 3) Ντούρας Σπύρος 4)Σαπουντζάκης Γιώργος 5)Τζουβελέκης Δημήτρης Πανελλήνια Ιδέα-Συνέδριο Κορίνθου-Φίλιππος: 1)Μπρίλλη Δανάη 2)Μωραΐτου Αγγελική 3)Σμυρνιωτάκη Ερωφίλη 4) Σταγάκη Ιοκάστη 5)Στεργιάδης Στέργιος 6) Τζεβελέκου Βασιλική
Επιμεληθηκαν τισ εργασιεσ: (συνεχεια)
•
• • •
Μέγας Αλέξανδρος : 1)Ξυμιαλής Παναγιώτης
2)Παπαδόπουλος Αστέρης 3)Πρεβέντζα Φαίδρα 4)Σκούρτης Λάμπρος 5)Στίνης Μάριος Οδοιπορικό Στην Αντιόχεια : Πελεκανάκη Μαριάνθη Αλεξάνδρεια : Σμυρνιωτάκη Ερωφίλη Βιβλιοθήκη Της Αλεξάνδρειας : Μωραΐτου Αγγελική
Επιμέλεια ενοποίησης-σύνθεσης των επιμέρους εργασιών: Δανάη Μπρίλλη