Executive
Summary คาเงินบาทที่แข็งคาขึ้นในปจจุบัน เปนหนึ่งในประเด็นทางเศรษฐกิจที่สําคัญ ที่กําลังเปนที่ถกเถียงและ วิพากษวิจารณในสังคม นโยบายของรัฐกับปญหาที่เกิดขึ้นเปนนโยบายที่แสดงถึงความไมสอดคลองกัน ของผูดําเนินนโยบายทางเศรษฐกิจ นั่นคือธนาคารแหงประเทศไทยและกระทรวงการคลัง การศึกษาเปรียบเทีย บนี้จั ดทํา ขึ้น เพื่อ ศึกษาปญ หาค าเงิ นที่แ ข็งค าขึ้นของไทย โดยเปรียบเทีย บกั บ ประเทศผูสงออกที่แขงขันกับประเทศไทยในสินคาประเภทใกลเคียงกัน เพื่อทําความเขาใจวาในความ เปนจริงแลว ประเทศไทยจะเปนประเทศที่มีปญหาคาเงินแข็งคามากเพียงประเทศเดียวเทานั้น หรือ ประเทศคูแขงทางการคาอื่นๆก็ประสบกับปญหาเดียวกัน เพื่อใหการเปรียบเทียบเปนไปอยางถูกตอง เหมาะสม จึงไดจัดทําขอมูลการเปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนของประเทศไทย ควบคูไปกับการรับรู ถึงอัตราแลกเปลี่ยนของประเทศในกลุมอาเซียน รวมถึงประเทศในกลุม BRICs โดยในกลุมอาเซียนนั้นได เปรียบเทียบกับ 7 ประเทศ โดยยกเวนประเทศพมา กัมพูชา และลาว เนื่องจากการเปรียบเทียบการ เปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนในประเทศเหลานี้ไมไดแสดงนัยยะสําคัญทางเศรษฐกิจมากนัก ในสวน การเปรียบเทียบกับประเทศในกลุม BRICs นั้น เพื่อตองการที่จะทราบถึงการเปลี่ยนแปลงของอัตรา แลกเปลี่ยนในประเทศที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่เร็ว และเปนคูแขงทางการคาที่สําคัญของประเทศ ไทย ซึ่งประเทศเหล เหลานี้เปนประเทศกําลังพัฒนาที่พึ่งพาการสงออกเปนสัดสวนสําคัญของเศรษฐกิ ของ จ การเปรียบเทียบอัตราแลกเปลี่ยนของไทยกับประเทศตางๆ ทั้งหมดนี้ เพื่อแสดงใหเห็นวาปญหาคาเงิน ในประเทศที่แข็งคาขื้นนั้น เหมือนหรือแตกตางกับประเทศตางๆเหลานี้อยางไร รวมทั้งทําใหทราบถึง สภาวการณของอัตราแลกเปลี่ยนในประเทศเหลานี้ในแตละชวงเวลา รวมไปถึงสามารถวิเคราะหแนวโนม ของอัตราแลกเปลี่ยนของประเทศเหลานี้ในอนาคต
Table of
CONTENTS pg.
4
pg.
pg.
3 months with ASEAN & BRICs
5 6 months with ASEAN
6 1 year with ASEAN 7 3 year with ASEAN 8 5 year with ASEAN 9 10 year with ASEAN pg.
pg.
pg.
10 6 months with ASEAN 11 1 year with ASEAN 12 3 year with ASEAN 13 5 year with ASEAN 14 10 year with ASEAN pg.
pg.
pg.
pg.
pg.
3
months with ASEAN & BRICs
3 Thailand
2.52%
2.52%
2.5
0.01%
2 1.5 1 0.5
Singapore
0 Feb-2013
Mar-2013
-0.5
0.01% -0.07%Brunei Apr-13 -0.34% Vietnam
-0.57%
Indonesia
-1
4
-0.34%
ในชวงเวลา 3 เดือนนับจากเดือนกุมภาพันธ 2013 อัตราแลกเปลี่ ยนของไทยแข็งคา เปนอันดับ 1 ใน กลุมอาเซียน โดยประเทศที่อัตราแลกเปลี่ยนแข็งคา รองลงมาคือประเทศมาเลเซีย อยูที่ 1.56% ประเทศ สิงคโปรเปนประเทศที่อัตราแลกเปลี่ยนแข็งคานอย ที่สุดคือ 0.01% สวนประเทศฟลิปปนสเปนประเทศ ที่ มี อั ต ราแลกเปลี่ ย นอ อ นค า ลงมากที่ สุ ด อยู ที่ 1.20%
Philippines
2.52%
-4.14%
-1.42%
0 0.74%
3
-0.95%
2.52% %
2
Thailand
1
0.74% % China
0 Feb-2013
Mar-2013
Apr-13 -0.95 95%
-1.42%
India
Brazil
-3 -4 -5
-0.07%
-1.20%
-1.5
-2
-1.20%
-0.57%
1.56% Malaysia
-1
1.56%
-4.14% Russia
เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศในกลุม BRICs พบวา ประเทศไทย มี อั ต ราการแข็ ง ค า ขอ ง อั ต รา แลกเปลี่ยนมากที่สุดเชนกัน คืออยูที่ 2.52% โดย ประเทศจีนเปนประเทศที่มีอัตราแลกเปลี่ยนแข็ ง คารองลงมาอยู ที่0.74% ส วนประเทศอินเดี ย รัสเซียและประเทศบราซิล มีอัตราแลกเปลี่ยนออน คาลงอยูที่ 0.95% 4.14% และ 1.42% ตามลําดับ
6
months with ASEAN 5.33% -1.21%
1.56 56% -0.05%
-1.12%
-1.32% -0.23%
6
5.33% 5
Thailand
5 4
3
2
1 Malaysia 0 Nov-2012 -1
Dec-2012
Jan-2013
Feb-2013
Mar-2013
1.56% -0.05%Philippines -0.23% Vietnam Apr-13
3.42% Brunei -1.21% Singapore
-1.32% -2
Indonesia
-3
เมื่อเปรียบเทียบในชวง 6 เดือนที่ผานมา (พฤศจิกายน 2012 – เมษายน 2013) พบวา อัตราแลกเปลี่ยนของ ไทยนั้นแข็งคาขึ้นเปนอันดับ 1 ในอาเซียน โดยมีการเปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนหางกับอันดับที่ 2 คือ ประเทศมาเลเซีย โดยประเทศมาเลเซียมีอัตราแลกเปลี่ยนแข็งคาอยูที่ 1.56% สวนประเทศอื่นๆ มีอัตรา แลกเปลี่ยนออนคาลงจากเดิม โดยประเทศอินโดนีเซียเปนประเทศที่มีการออนคาของอัตราแลกเปลี่ยนมาก ที่สุด อยูที่ 1.32%
1 8
6
year with ASEAN
หากนับตั้งแตเดือนเมษายน 2012 พบวาประเทศไทยยังคงเปนประเทศที่อัตราแลกเปลีย่ นแข็ง คามากที่สุด ภายในอาเซีย น โดยตัวเลขอยู ที่ 5.84% % ซึ่ง ประเทศฟ ลิปป นส อยูในอั นดั บ รองลงมา แข็งคาขึ้น 3.55 % ประเทศสิงคโปรเปนประเทศที่คาเงินแข็งคานอยที่สุดที่ 1.03% สวนประเทศอินโดนีเซียมีอัตราแลกเปลี่ยนที่ออนคาลงมากที่สุด โดยลดลง 6.27%
4
Thailand
5.84%
Philippines
3.55%
6
2
Brunei
1.04% 1.03% Singapore 0.35%
0
Malaysia
-0.76%
Vietnam -2
-4
-6
-6.27% Indonesia -8
5.84% 1.03%
0.35% % 3.55%
1..04%
-6.27% -0.76%
15
3
year with ASEAN Singapore
10.40% 10.21% Brunei
10
9.95% Thailand
7.84% Philippines
5
4.88% Malaysia
Apr-2010 May-2010 Jun-2010 Jul-2010 Aug-2010 Sep-2010 Oct-2010 Nov-2010 Dec-2010 Jan-2011 Feb-2011 Mar-2011 Apr-2011 May-2011 Jun-2011 Jul-2011 Aug-2011 Sep-2011 Oct-2011 Nov-2011 Dec-2011 Jan-2012 Feb-2012 Mar-2012 Apr-2012 May-2012 Jun-2012 Jul-2012 Aug-2012 Sep-2012 Oct-2012 Nov-2012 Dec-2012 Jan-2013 Feb-2013 Mar-2013 Apr-13
0
-5
7 -5.86% Indonesia
-10
-9.67% Vietnam
-15
9.95% 10.40%
4.88 88% 7.84%
10 10.21%
-5.86% -9.67%
นับจากเดือนเมษายน 2010 ประเทศไทยและประเทศสิงคโปรมีการแข็งคาของอัตราแลกเปลี่ยนอยูในระดับสูงที่สุดของ อาเซียน โดยมีตัวเลขอยูที่ 9.95 % และ 10.40 % ตามลําดับ โดยประเทศมาเลเซียมีการแข็งคาของอัตราแลกเปลี่ยน นอยที่สุดอยูที่ 4.88 % สวนทางกับอีก 2 ประเทศคือ อินโดนีเซียและเวียดนาม ที่มีอัตราแลกเปลี่ยนออนคาลง 5.86 % และ 9.67 % ตามลําดับ
5
year with ASEAN
เมื่อพิจารณาในชวงระยะเวลา 5 ปที่ผานมา พบวาประเทศที่มีอัตราแลกเปลี่ยนแข็งคามากที่สุดคือ ประเทศบรูไนและประเทศสิงคโปร โดยมีตัวเลขที่ใกลเคียงกันอยูที่ 9.04 % และ 9.25 % ตามลําดับ ตามมาดวยประเทศไทยที่แข็งคาขึ้นประมาณ 7.92 % สวนประเทศเวียดนามเปนประเทศที่มีอัตรา แลกเปลี่ยนออนคาลงมากที่สุด ถึง 29.16 %
7.92% 8
3.55 55% 1.42%
9.25%
-5.87% -29.16%
9.04%
15 Singapore
9.25%
10
9.04% Brunei
7.92%
5
Thailand 3.55% Malaysia
1.42%
Philippines
Apr-13
Feb-2013
Dec-2012
Oct-2012
Aug-2012
Jun-2012
Apr-2012
Feb-2012
Dec-2011
Oct-2011
Aug-2011
Apr-2011
Jun-2011
Feb-2011 2011
Dec-2010
Oct-2010
Aug-2010
Jun-2010
Apr-2010
Feb-2010
Dec-2009
Oct-2009
Jun-2009
Aug-2009
Apr-2009
Feb-2009
Oct-2008
Dec-2008
Aug-2008
Jun-2008
-5
Apr-2008
0
-5.87% -10
Indonesia
-15
-20
-25
-30
-29.16% Vietnam
-35
40
10
year with ASEAN Thailand
32.31% Singapore
30
30.33% 28.76% Brunei
22.07%
Philippines
20
19.78%
Malaysia
10
Apr-2003 Jul-2003 Oct-2003 Jan-2004 Apr-2004 Jul-2004 Oct-2004 Jan-2005 Apr-2005 Jul-2005 Oct-2005 Jan-2006 Apr-2006 Jul-2006 Oct-2006 Jan-2007 Apr-2007 Jul-2007 Oct-2007 Jan-2008 Apr-2008 Jul-2008 Oct-2008 Jan-2009 Apr-2009 Jul-2009 Oct-2009 Jan-2010 Apr-2010 Jul-2010 Oct-2010 Jan-2011 Apr-2011 Jul-2011 Oct-2011 Jan-2012 Apr-2012 Jul-2012 Oct-2012 Jan-2013 Apr-13
0
-10
-10.87% Indonesia
-20
-30
-40
เมื่อพิจารณายอนหลังไป 10 ป พบวาประเทศที่มี อัตราแลกเปลี่ยนที่แข็งคามากที่สุด 3 อันดับแรก คือ ไทย สิงคโปร และบรูไน มีการแข็งคาของ อั ต ราแลกเปลี่ ย นใกล เ คี ย งกั น คื อ 32.31% 30.33 % และ 28.76 % ตามลํ า ดับ ส วน ประเทศเวียดนามอัตราแลกเปลี่ยนออนคาลงมาก ที่สุดอยูที่ 31.52 %
32.31% 30.33%
-31.52% Vietnam
19.78 78% 22.07%
28.76%
-10.87% -31.52%
9
6
months with BRICs เมื่อประเทศกับประเทศในกลุม BRICs นับจาก เดือ นพฤศจิ กายน 2012 พบวา ประเทศไทยมี อัตราแลกเปลี่ยนแข็งคามากที่ สุดอยูที่ 5.33 % สวนประเทศบราซิลแข็งคามากเปนอับดับ 2 อยูที่ 3.15% และประเทศรัสเซี ย เปนประเทศที่ มี อัตราแลกเปลี่ยนใกลเคียงกับชวง 6 เดือนที่แลว มากที่สุด โดยแข็งคาขึ้นเพียง 0.0002 %
5.33%
10
0.0002%
0.76% %
3.15%
0.84% %
6
5.33% 5
Thailand
4
3.15%
3
Brazil
2 India
0.84% 0.76%
1
China
0 Nov-2012 -1
Dec-2012
Jan-2013
Feb-2013
Mar-2013
0.0002%
Apr-13Russia
1
10
year with BRICs 5.84%
5
Thailand
1.87% China
0
-5
-5.09% India
-8.03%
-10
Brazil
-15
11
-18.85%
-20
Russia -25
-30
5.84% -18.85%
1.87% %
-8.03%
-5.09% %
เมื่อย อนกลั บไป 1 ป พบวาประเทศไทย เป น ประเทศที่มีการแข็งคาของอัตราแลกเปลี่ยนมาก ที่สุด โดยตัวเลขอยูที่ 5.84 % โดยประเทศจีนอยู ในอันดับ 2 มีตัวเลขอยูที่ 1.87 % สวนประเทศ บราซิล อินเดียและรัสเซีย มีอัตราแลกเปลี่ยนที่ ออนคาลง ซึ่งตัวเลขอยูที่ระดับ 8.03 % 5.09 % และ18.85 % ตามลําดับ
3
year with BRICs
9.95%
12
-7.57%
9.37% %
-13.90%
-22.22 22%
หากเปรี ย บเที ย บตลอด 3 ป ที่ผ า นมา พบว า ประเทศไทยและประเทศจี นเป น ประเทศที่มีอัต ราแลกเปลี่ ยนแข็ งค ามาก ที่สุดอยูที่ 9.95% และ 9.37 % ในขณะ ที่อีก 3 ประเทศมีอัตราแลกเปลี่ยนที่ออน คาลง โดยประเทศอินเดียอ อนค าลงมาก ที่สุด อยูที่ 22.22 %
15 Thailand 10
9.95% 9.37% China
5
-5
Apr-2010 May-2010 Jun-2010 Jul-2010 Aug-2010 Sep-2010 Oct-2010 Nov-2010 Dec-2010 Jan-2011 Feb-2011 Mar-2011 Apr-2011 May-2011 Jun-2011 Jul-2011 Aug-2011 Sep-2011 Oct-2011 Nov-2011 2011 Dec-2011 Jan-2012 Feb-2012 Mar-2012 Apr-2012 May-2012 Jun-2012 Jul-2012 Aug-2012 Sep-2012 Oct-2012 Nov-2012 Dec-2012 Jan-2013 Feb-2013 Mar-2013 Apr-13
0
-7.57% -10
-15
Russia
-13.90% Brazil
-20
-22.22% -25
-30
India
5
20
year with BRICs 11.62%
10
China
7.92%
Thailand
Apr-13
Feb-2013
Dec-2012
Oct-2012
Aug-2012
Jun-2012
Apr-2012
Feb-2012
Dec-2011
Oct-2011
Aug-2011
Jun-2011
Apr-2011
Feb-2011
Dec-2010
Oct-2010
Aug-2010
Jun-2010
Apr-2010
Feb-2010
Dec-2009
Oct-2009
Aug-2009
Jun-2009
Apr-2009
Feb-2009
Dec-2008
Oct-2008
Aug-2008
-10
Jun-2008
Apr-2008
0
-18.66%
-20
Brazil
13 -30
-33.58% Russia
-35.92%
-40
India
-50
-60
7.92% -33.58%
11.62 62%
-18.66%
-35.92 92%
เมื่อเปรียบเทียบในชวง 5 ปที่ผานมา ประเทศ จีนเปนประเทศที่มีอัตราแลกเปลี่ยนแข็งคามาก ที่สุด โดยมีตัวเลขอยูที่ 11.62 % และประเทศ ไทยอยูในอันดับ 2 ที่ตัวเลข 7.92 % สวนอีก 3 ประเทศคื อรั สเซีย บราซิ ลและอิ นเดีย มี อัต ราแลกเปลี่ ย นที่ อ อ นค า ลง โดยประเทศ อินเดียมีการออนคาของอัตราแลกเปลี่ยนมาก ที่สุดอยูที่ 35.92 %
60
10
year with BRICs
50
35.63%
40
Brazil
32.31%
30
Thailand
25.26% China
20
10
0
-10
-0.63% Apr-2003 Jul-2003 Oct-2003 Jan-2004 Apr-2004 Jul-2004 Oct-2004 Jan-2005 Apr-2005 Jul-2005 Oct-2005 Jan-2006 Apr-2006 Jul-2006 Oct-2006 Jan-2007 Apr-2007 Jul-2007 Oct-2007 Jan-2008 Apr-2008 Jul-2008 Oct-2008 Jan-2009 Apr-2009 Jul-2009 Oct-2009 Jan-2010 Apr-2010 Jul-2010 Oct-2010 Jan-2011 Apr-2011 Jul-2011 Oct-2011 Jan-2012 Apr-2012 Jul-2012 Oct-2012 Jan-2013 Apr-13
14
Russia
-14.62% -20
India
-30
32.31% -0.63% %
25.26%
35.63% %
-14.62%
เมื่อพิจารณาตัวเลขยอนกลับไป 10 ป พบวา ประเทศบราซิลเปนประเทศที่มีการแข็งคาของอัตราแลกเปลี่ยนสูง ที่สุด โดยมีตัวเลขอยูที่ 35.63 % อันดับสองคือประเทศไทย 32.31 % และประเทศจีนเปนอันดับที่ 3 อยูที่ระดับ 25.26 % สวนประเทศอินเดียและรัสเซียมีอัตราแลกเปลี่ยนที่ออนคาลง โดยมีตัวเลขอยูที่ 134.62 % และ 0.63 % ตามลําดับ
Concluding Remarks เมื่อพิจารณาอัตราการเปลี่ย นแปลงของคาเงินบาท เปรียบเทียบกับประเทศตางๆ ทั้งในกลุ ม ประเทศอาเซียนดวยกัน และประเทศในกลุม BRICs จะพบวาในชวงระยะเวลา 3 เดือนและ 6 เดือนที่ผานมา คาเงินบาทของไทยมีการแข็งคาในอัตราที่สูงกวาประเทศที่นํามาเปรียบเทียบดวย ทั้งหมด แตเมื่อ มองย อนกลั บไปในระยะเวลาที่ยาวขึ้น กลับพบวาอั ตราการเปลี่ยนแปลงใน คาเงินบาทของไทยนั้น มีความใกลเคียงกับประเทศผูสงออกสําคัญอื่นๆ นั่นแสดงใหเห็นวา หาก ผูประกอบการไทยมีการเตรียมความพรอมที่ดี การเปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนของประเทศ ไทยในระยะยาวที่อยู ในระดับสู งไมแตกต างกับประเทศผูสงออกรายอื่นๆ ยอมไมส งผลกระทบ รุนแรงมากนักตอผูประกอบการของไทยที่มีการเตรียมความพรอมในระยะยาว ผูประกอบการไทยจึ งควรมีการเตรียมความพรอมและสั่งสมความพร อมในระยะยาว ผา นการ ปรั บ ตั ว บนพืพื้ นฐานของการเพิ่ มประสิ ทธิ ภ าพในการผลิ ต การลดต นทุ น รวมถึ ง การสร า ง นวัตกรรมใหมๆ ใหกับสินคาสงออก ทั้งหมดนี้เพื่อเพิ่มความสามารถทางการแขงขันในระยะยาว ของผูประกอบการ มากกวาที่จะคํานึงถึงการเปลี่ยนแปลงของคาเงินในระยะสั้น 15
นอกจากการปรับตัวภายในธุรกิจของผูประกอบการแลว การลดความเสี่ยงตอการเปลี่ยนแปลง ของอัตราแลกเปลี่ยนก็เปนหนึ่งในวิธีที่ชวยลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น วิธีการลด ความเสี่ยงทั้งการเลือกใชวิธีการซื้อขายสินคาโดยใชสกุลเงินทองถิ่น (Local invoicing) รวมไปถึง การปองกันความเสี่ยงจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน (hedging) ลวนแลวแตเปนหนึ่งใน วิธีที่ชวยลดผลกระทบจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน แตถึงกระนั้น แนวทางที่ดีที่สุด สําหรับผูประกอบการในอนาคต คือการพัฒนาและสรางความสามารถในการแขงขันระยะยาวใน ธุรกิจใหเกิดขึ้น ซึ่งเปนแนวทางที่ทําใหผูประกอบการเติบโตไดอยางมั่นคงและทําใหเชื่อมั่นได วา ในอนาคตผูประกอบการจะสามารถแขงขันกับคูแขงในตลาดโลกไดแมวาจะมีปญหาความไม แนนอนของอัตราแลกเปลี่ยนเกิดขึ้นมาก็ตาม
AKI’s ASEAN Business Center Dr. Suthikorn Kingkaew Executive Advisor suthikorn@akiedu.org Mr. Abhisit Thamkaew Consultant abhisit@akiedu.org Ms. Varitta Komalasen Graphic Designer varitta@akiedu.org