دۆﺳـــــــ .. ﺣـﺰﺑـﺎﯾــﻪﺗـــﯽ ﮐﻮردﺳﺘــــﺎن ،ﻧــﻪرﯾــﺖ و ﭼــﺎرهﻧــﻮوس Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ ﺧﻪﻧﺪان ﺑﯚ ﭘﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧﺪن دهرﯾﺪهﮐﺎت
www.dengubas.net
ﻣﮋوو زوﻢ ﻟﻪ ﺑﻮش ﻧﺎﮐﺎت
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
ﭼـﻪﺗـﻪﮐﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﮔـﻪڕاﻧـﻪوه ﺑﺎوهڕت ﺑـﻪ دۆﻧـﺎدۆن ھﻪﯾـﻪ؟ ﺋﻪو ﻧﮫﻨﯿﯿﻪی ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎن ﻧﺎﯾﺰاﻧﻦ
ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
3
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
5
ﻣﯿﻮاﻧﯽ ھﻪﻓﺘﻪ
ﺳﮑﭻ :ﻋﻪﻟﯽ ﻣﻪﻧﺪهﻻوی
ﺳﺎرﻛﻮزی "ﻓﻪرهﻧﺴﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﻟﻪﺟﯽ ﺋﻪوهی ﺑﯿﺮﺑﻜﻪﻧﻪوه ،ﻛﺎر ﺑﻜﻪن ﺑﺎﺷﺘﺮه" ﻧﯿﻜﯚﻻ ﺳﺎرﻛﻮزی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻓﻪرهﻧﺴﺎ
»وهك ﺑﯽ ھﯿﭻ ﻧﻪﻗﻪوﻣﺎﺑﺖ« ﻧﺎوی ﺋﻪﻟﺒﻮﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﮐﺎرﻻ ﺑﺮۆﻧﯽ، ﺧﺎﻧﻤﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺋﻪﻟﯿﺰﯾﯿﻪ »ﻟﻪ ﺟﯽ ﻓﯿﻜﺮ ،ﺋﯿﺸﺎن ﺑﻜﻪن« ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﻪی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ﻧﯿﻜﯚﻻ ﺳﺎرﻛﻮزﯾﯿﻪ. * * * * ﭘﺎرﯾﺴﯽ ﺟﻮاﻧﯽ و ﺑﯚﻧﯽ ﺧﯚش ﻓﺎﺷﻨﻜﯽ ،ﺑﻪﺑﻨﭽﻪ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎﯾﯽ، ﺑﺎ ﻧﻪوﻧﻪﻣﺎﻣﯽ ،رووﺧﯚش ﻛﺮدوﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﻛﯚڕی ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﺟﯚش و ﺧﺮۆش. ﻓﻪرهﻧﺴﺎی داﺑﯽ ﻛﯚﻧﯿﻨﻪ ﺋﺎوارهﯾﻪﻛﯽ ھﻪﻧﮕﺎری ﻛﻪژاوهی ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟـ دهﺧﻮڕﺖ ﻛﻪﭼﯽ دهﻦ »وهك ﺑﯽ ھﯿﭻ ﻧﻪﻗﻪوﻣﺎ ﺑﺖ« ﺟﺎ ﻗﻪوﻣﺎن ﻟﻪوه ﺟﻪرﮔﺒﺗﺮ؟ ﻟﻪﺟﯽ »ﻓﯿﻜﺮ« ﺳﺎرﺗﻪر ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﻧﺎن ﭘﻪﯾﺪاﻛﺮدن و ﻟﻪ ﺑﺮی »ﺷﯿﺮاك« ﺳﺎرﻛﻮزی ﺑﺒﺘﻪ ﺟﮕﺮو ﻟﻪﺟﯽ دۆﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪددام، ﻓﺎﯾﻠﯽ دهرهوه ﺑﺨﺮﺘﻪ ﻣﺸﺘﯽ ﻛﺎك ﻛﯚﺷﻨﻪر؟ * * * * ﻟﯚﭘﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﺮی ﻟﻮﯾﺴﻪوه ﭘﺎرﯾﺲ ﺑﻪ ﻟﻮوﺗﯽ ﺑﻪرزهوه ﺷﯿﺮاك ﺑﻪ ﻣﺎﺳﯽ ﻣﻪﺳﮕﻮف و ﺑﺎردۆ و دﯾﻨﯚف وﻣﺎرﺳﯚ ﺑﻪ ﻛﻪﻣﻚ ﺗﺮس و ﻟﻪرزهوه، ﭼﺎو ﻟﻪ ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺎی ﻧﺎﭘﻠﯿﯚن و ژهﻧﻪراڵ ﺷﺎرل دﯾﮕﯚل دهﺑن ﻣﮋوو واﯾﻪ ﺑﻮشو ﺑﻠﺮو ﺳﺎرﻛﻮزی ﺑﯚ ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﻧﺎﻧﯽ ﭘﯚزﻟﺪاﻧﯽ ﺋﻪﺷﺮاف و ﺑﯚرژوای ﻗﻪدﯾﻤﯽ ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ،دهﺑن. ژﯾــﻦ ﺳــﺎــﺢ
4
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮێ
50
ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﺎﻧﻪی وهرﮔانو ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی »اﻟﻤﺴﺎر«هوه دﯾﻮاﻧﯽ »أرواح ﻓﻲ اﻟﻌﺮاء« ﺑوﻛﺮاﯾﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێو ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺷﯿﻌﺮی ھﺎوﭼﻪرﺧﯽ ﻛﻮردیو وا دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺶ ﺧﯚی رﻜﻮﭘﻜﺘﺮو ﻛﺎﻣﺘﺮه.
42
دﯽ ﺑﻪﻏﺪا
ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦو ﯾﻪﻛﻪم ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﻪﻧﺎری ڕووﺑﺎرهﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ھﯿﭻ ﺷﺎرﻜﯽ ﻣﻪزن ﻧﯿﯿﻪ ڕووﺑﺎری ﻧﻪﺑﺖ ،ﺑﻪم ﻣﻪرﺟﯿﺶ ﻧﯿﯿﻪ ھﻪر ﺷﻮﻨﻚ ڕووﺑﺎری ﭘﺪا ﺑوات ﺑﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎر، دﯾﺠﻠﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﺑﻪﻏﺪا ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﻏﺪادﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﮕﺮﺗﻮوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗﯽ دﯾﺠﻠﻪ.
ﮐﻮڕه ﺋﺎﺘﻮﻧﯿﯿﻪﮐﻪ
ﻟﻪ ﮔﻪورهﯾﯿﺪا ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ زﺪان و ﺑﻜﮫﺎﻣﺪاﯾﻪو ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﺸﺪا ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺋﯚزﯾﺒﯿﯚی دهﺷﻮﺑﮫﻨﻦ ،ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻻواﻧﺪا ﺋﺎﺘﻮﻧﯽ ﻛﺮده دﯾﺎری ﺑﯚ ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ و ھﻪﺒﮋاردهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺸﯽ ﻛﺮده ﺗﯿﭙﻚ ھﻪﻣﻮوان ﭼﺎوی ﻟ ﺑﻜﻪن.
54
48
ﮔﻮڵ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ
ﮔﻮڵ ﻻی ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ و دﯾﺎری ھﻪﯾﻪ ،ھﻪر ﻛﺎﺗﻚ ﻧﺎوی ﮔﻮڵ دهھﻨﺮﺖ ﯾﺎن ﮔﻮﻚ دهﺑﯿﻨﺮﺖ ﺋﻪوه ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﺷﺘﻚ ﯾﺎن ﺑﻮﻧﻜﯽ ﺟﻮان و ﭘﺎك و ﺧﺎوﻦ .ﺋﺎﺧﯚ ﮔﻪﻧﺠﺎن ﭼﯚن ﺑﺎﺳﯽ ﮔﻮڵ دهﻛﻪن و ﻻی ﺋﻪوان ﮔﻮڵ ﭼﯽ دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ؟
70
ڕۆﻪﮐﺎﻧﻢ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ
ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻨﺠﺎر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٧٦دا ھﺎﺗﻪ ﻧﺎو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪرهوه ،ﺑﻪم دهرﻛﻪوﺗﻨﻪ ﮔﻪورهﻛﻪی ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮهی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ )اﻟﻨﺴﺮ وﻋﯿﻮن اﻟﻤﺪﯾﻨﻪ( ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪوﻮه ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﻛﺮد .دهرﺑﺎرهی ﺋﻪم زﻧﺠﯿﺮهﯾﻪو ﻣﮋووی ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ،ﺳﻪﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن ﺑﻪﻣﺠﯚره ﺑﯚ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ دوا.
دﯾﺰاﯾﻨﮑﯽ ﻧﻮێ
74
ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ھﺸﺘﺎ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺎرﯾﺪاﯾﻪ ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ھﻪ ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ و زﯾﻨﺪوﺘﯿﯿﻪﻛﻪی و وردهﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪرزﺗﺮﯾﻦ ﭘﻠﻪ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻨﺖ ﻟﻪ ﺑﻮاری دﯾﺰاﯾﻨﺪا.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
7
www.dengubas.net ﮔــﯚﭬـﺎرﮑﯽ ﺳﯿـﺎﺳﯿــﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿـــﻪ ﺧﻪﻧـــﺪان ﺑﯚ ﭘـــﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧـــﺪن دهرﯾﺪهﮐـــﺎت
Volume (1) issue - 27 / 21 Dec-27 Dec 2008
ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدن ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪر
ﺳﺘﺮان ﻋﻪﺑﺪو ﻟﻪ ﻧﭭﯿﺴﻜﺎرهوه ﭼﻪﻧﺪ رۆژﻜﯽ ﺗﺮ ﭘﺪهﻧﯿﻨﻪ ﺳﺎﻜﯽ ﻧﻮﻮه ،ﺳﺎﻚ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﭼﺎﻛﯽ و ﺧﺮاﭘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺟﺪهھﯿﻦ و ﺧﯚﻣﺎن دهدهﯾﻨﻪ ﺑﻪر ﺷﻪﭘﯚﻟﯽ دهرﯾﺎی ﺳﺎﻜﯽ ﻧﻮێ ،ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﻮﻤﺎن دهﺑﺎت و ﻟﻪ ﭼﯽ ﻛﻪﻧﺎرﻜﺪا دهﻣﺎﻧﮕﯿﺮﺳﻨﺘﻪوه و دهﻣﺎﻧﺪاﺗﻪ دهﺳﺖ ﺳﺎﻜﯽ ﻧﻮﺘﺮ. رهﻧﮕﻪ ﺳﺎڵ ﻻی ﺋﻤﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ھﻪر ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﺣﺴﺎﺑﯽ رووت ﺑﺖ ،ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚ ﺳﻪر ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﻧﻪﺑﺖ ،ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺑﯚ ﺳﻪر رهوﺗﯽ ﺋﻪو رووداواﻧﻪ ﻧﻪﺑﺖ؛ ﻛﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﭼﺎوهڕواﻧﻤﺎن دهﻛﺎت .ھﻪر ﺋﻪوهﺷﻪ وای ﻟﻜﺮدووﯾﻦ ﺑﻪ ﺳﺎردوﺳﯾﯿﻪوه ﭘﺸﻮازی ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﻪی ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﺑﯚ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهﺗﺮ ﻛﻮرت دهﻛﻪﯾﻨﻪوه. ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﻚ ﺳﻪرﻗﺎﯽ ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوون ،ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا .ﺑﻪ ﻛﺶ و ﺗﻪرازووی ﺧﺮ و ﺷﻪڕ ،ﻗﺎزاﻧﺞ و زﯾﺎن ،ھﻪﻣﻮو ﻛﺎر و ﻛﺮدهوهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪﻛﻪﯾﺎن ،ھﻪﻣﻮو رووداوهﻛﺎن ﺑﻪ ﭼﺎك و ﺧﺮاﭘﯿﯿﻪوه ﻛﺸﺎﻧﻪ و ﭘﻮاﻧﻪ دهﻛﻪن .ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻧﻔﺖ و ﻧﻮێ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯿﺎن دادهﻧﻦ، ﺧﺮاﭘﻪﻛﺎن دهدهﻧﻪ ﺑﻪرﻧﻪﺷﺘﻪری رهﺧﻨﻪ و ﭼﺎﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﭘﻪرهﭘﺪهدهن. ﺳﺎڵ ﮔﯚڕﯾﻦ ﻻی ﮔﻪﻻﻧﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮو ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ژﻣﺎره ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻛﺎر و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری ﺷﻮازی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺸﻪ .ﺋﻪوان ھﯿﻮاﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﻪوه، ﺑﻪﻜﻮ ﺳﺎﻪﻛﺎن دهﺧﻪﻧﻪ ژﺮﺑﺎری ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﻧﺎﭼﺎری دهﻛﻪن ﺋﻮﻣﺪهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪدﯾﺒﮫﻨﺖ .ﭼﻪﻧﺪ رۆژﻜﯽ ﺗﺮ ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ ﭘﺪهﻧﺘﻪ ﻣﺎﻪﻛﺎﻧﻤﺎﻧﻪوه، ﻛﻪﭼﯽ ﻟﻪﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋﻪوهی ﺑﯿﺮ ﻟﻪ داڕﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻧﻮێ ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه ،ﻟﻪﺑﺮی ﺋﻪوهی ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدووﻣﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻪﺗﺎﯽ وهك ﺷﯚﻓﺮﻜﯽ ﻧﻪﺷﺎرهزا ،ﺳﻮاری ﻣﺎﺷﻨﯽ ﺳﺎﯽ ﺗﺎزه دهﺑﯿﻦ ،ﺑ ﺋﻪوهی ﮔﻮێ ﺑﺪهﯾﻨﻪ ﺋﻪوهی ﺋﺎﯾﺎ ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻛﯚﺳﭗ و ﺑﻪرﺑﻪﺳﺖ دهدهﯾﻦ ،ﺑ ﺋﻪوهی ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋﺎﯾﺎ دهﮔﻪﯾﻨﻪ ﻣﻪﻧﺰڵ ﯾﺎن ﺳﻪری ﺧﯚﺷﻤﺎﻧﯽ ﺗﺪا دادهﻧﻦ. ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺋﻤﻪ ﺑﯚ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ،ھﻪﻣﻮوی ﻟﻪﯾﻪك رﺳﺘﻪی ﺳﻮاوی ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﺪا ﻛﯚﺑﯚﺗﻪوه ،ﺋﻪوﯾﺶ »ھﯿﻮا ﺧﻮاﺳﺘﻨﻪ ﺑﻪوهی ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ﺳﺎﯽ ﺧﺮو ﺧﯚﺷﯽ ﺑﺖ «.ﺑ ﺋﻪوهی ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺧﺮو ﺧﯚﺷﯽ ﺑ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺑ ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدن ﺑﻪدی ﻧﺎﯾﻪت .دهﻣﺎﻧﻪوﺖ ﺑﻪ ﻗﻮدرهﺗﯽ ﻗﺎدر ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ ﺑﺒﺘﻪ ﺳﺎﯽ ﻓﻪڕ و ﺑﻪرهﻛﻪت ،ﺳﺎﯽ ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﯾﯚﺗﯚﭘﯿﺎﻛﺎﻧﻤﺎن .ﻓﻪڕ و ﺑﻪرهﻛﻪت ،ﺧﺮ و ﺧﯚﺷﯽ ﻧﻪ ﭘﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻧﻪ ﺑﺎڵ ﺗﺎ ﺑﯚ ﻻﻣﺎن ﺑﻦ ،ﺑﻪﻜﻮ دهﺑ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﺒﮕﺮﯾﻦ و ﺑﯚ ﺑﺎوهﺷﯽ ﺋﻮﻣﺪهﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻔﯾﻦ. ﺧــﻪﻧــﺪان ﺑﯚ ﭘﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧﺪن دهرﯾﺪهﻛﺎت ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن haftana@yahoo.com post@heftane.com www.dengubas.com Iraq - Tel: +964 07708678460
6
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺋﻪﮔﻪر ﺋﯿﻤﺰا ﻧﻪﮐﺮاﺑﺎ
26
ﺑﻪﺧﺸﻨﺪهﯾﯽ
16
واﺷﻨﺘﯚن ﻟﻪ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ »واﻗﻌﯽ«دا ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺗﺒﯿﻨﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽو ﺑﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﮔﻪری ﺋﯿﻤﺰاﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﺑﻪﻏﺪا ﻛﺮد ﺑﻮو.
ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ دهرووﻧﭙﺎك و ﺑﻪﺧﺸﻨﺪه ﺑﺒﻪش ﻧﻪﺑﻮوه ،ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﮔﻮزهرﮏ ﺑﻪﻧﻮ ﺷﺎر و ﭘﯿﺎوه ﺑﻪﺧﺸﻨﺪهﮐﺎﻧﯿﺪا دهﮐﺎت.
ﻧﻮﺳﯿﻨﮕﻪﻛﺎن ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ: ﻛﻪرﻛﻮك: ھﻪوﻟـﺮ :ﺷﻪﻗﺎﻣﯽ ﺷﻪﺳﺖ ﻣﻪﺗﺮی ـ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ وهزارهﺗﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی07504537324 . ﮔﻪرﻣﯿﺎن :ﻛﻪﻻر ـ ﺑﺎزاڕی ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﻛﻪﻻری2221612 .
ﺷﺎڕﯽ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ ﭘﺮدی ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﻪﺳﺮهوﺧﺎڵ07480134488 - 07708678460 . ﺋﯿﺴﻜﺎن ـ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎرهﮔﺎی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮك07702382319 .
داﺑﻪﺷﮑﺮدن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق
ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی » ﺣﻀﺎﺭﺓ ﺃﻛﺪ« ﺑﯚ ﺑوﮐﺮدﻧﻪوه و داﺑﻪش و رﯾﮑﻼم Mobile: +9647901999188
dir_akad@akadintl.net %FTJHO CZ
ﻧﺮخ 1000ﺩﯾﻨﺎﺭ
xandancenter@yahoo.com +964 (0) 7705 450 660
دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽو ﻓﯿﺪراﯽو ﻣﺎدهی ١٤٠ھﯽ ﺳﻮورن ﻋﻪدﻧﺎن ﻣﻮﻓﺘﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ؛ دﯾﺎﻟﯚگو ﭘﻪﻧﺎﺑﺮدﻧﻪﺑﻪر دهﺳﺘﻮور ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدیو ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ. ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﻣﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرﻜﺪا ھﺎت ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ڕﻜﺨﺮاوی ﻻواﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎن ﻟﻪ ﻟﻪﻧﺪهن ﺑﯚی ﺳﺎزﻛﺮاﺑﻮو. ﻣﻮﻓﺘﯽ ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪوهﻛﺮدهوه ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑﯾﺎری ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺶ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺳﻪدام ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﭘﻪﯾهوﻛﺮدﻧﯽ ﻓﯿﺪراﯿﯽ ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ﺑﻮو ﺑﯾﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﺑﺪات. ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪﻣﻮارﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻮوری ﻋﯿﺮاق وﺗﯽ» :ﺋﻤﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮارﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻮورداﯾﻦ ،ﺑﻪم دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ و ﻓﯿﺪراﯽ و ﻣﺎدهی ١٤٠ھﯽ ﺳﻮورنو ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺗﯿﭙﺒﭙﻪڕﻨﺮﻦو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎن ﺗﺪا ﺑﻜﺮﺖ«. ھﻪروهھﺎ ﺋﻪوهﺷﯽ رووﻧﻜﺮدهوه ھﯚﻛﺎری ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻮان ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪﻏﺪا و ھﻪرﻢ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﯾﯽ و ﺟﯿﺎوازی ﺑﯿﺮوڕا ﻟﻪ ڕاﭬﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو دهﺳﻪﺗﺎﻧﻪی دهﺳﺘﻮور ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدی و ھﻪرﻤﯽ داوه. ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﻟﻪﺑﺎرهی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻨﺎدﯾﺸﻪوه وﺗﯽ» :ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯾﺎری دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﻨﺎد ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ وهزﯾﺮاﻧﻪوه ﺑﺖ ،ڕهﺧﻨﻪﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪری ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪم ﺑﯾﺎرهﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻛهواﻧﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﺎﻟﻜﯿﻪوه دهرﻛﺮاوه ﺑ ﺋﻪوهی ڕاوﮋ ﺑﻪ ھﺎوڕﻜﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺪا«.
ﺋﺮان ﺋﯿﺴﻼﻣﺒﻮﻟﯿﯿﻪﻛﯽ ﺗﺮی دهوﺖ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان و ﻣﯿﺴﺮ ﺋﺎﯚزﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﺑﻪﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯿﻨﯿﻮوه ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھﻪردووﻻ داوای ﺋﻪوهﯾﺎن ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻧﻮﺳﯿﻨﮕﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻗﺎھﯿﺮه و ﺗﺎراﻧﺪا داﺑﺨﻪن ،ﺋﻪﻣﻪش ﭘﺎش ﺋﻪو ھﻪﻤﻪﺗﻪ ھﺎت ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن رۆژﻧﺎﻣﻪ رهﺳﻤﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﻪوه ﻛﺮاﯾﻪ ﺳﻪر ﻣﯿﺴﺮ و ﺣﻮﺳﻨﯽ ﻣﻮﺑﺎرهﻛﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻣﯿﺴﺮ. رۆژ ﺑﻪڕۆژ ﺋﻪم دژاﯾﻪﺗﯿﻜﺮدﻧﻪ ﻟﻪ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻣﯿﺴﺮ ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﺑﺪهﻧﮕﯽ ھﻪﺒﮋاردﺑﻮو ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻟﻪڕﮕﻪی وهزﯾﺮی دهرهوهی ﻣﯿﺴﺮ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺋﻪﺑﻮ ﻟﻐﯿﺴﻪوه ﺋﻪوهﯾﺎن ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛﻪ ﻣﯿﺴﺮ ﻟﻪو ﻛﺎراﻧﻪی ﺋﺮان ﻧﯿﮕﻪراﻧﻪ. ﺣﺴﻦ ﺷﻪرﯾﻌﻪﺗﻤﻪداری ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪری رۆژﻧﺎﻣﻪی ﻛﻪﯾﮫﺎن رۆﯽ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺋﯿﺴﻼﻣﺒﻮﻟﯽ ﺑﻜﻮژی ﺋﻪﻧﻮهرﺳﺎداﺗﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺸﻮوی ﻣﯿﺴﺮی ﺑﻪرز راﮔﺮت و داوای ﺋﻪوهی ﻛﺮد ﻛﻪﺳﻚ ھﻪﻣﺎن ﻛﺎر دووﺑﺎره ﺑﻜﺎﺗﻪوه.
ﺑﻪﻧﻮﻛﺘﻪ ﮔاﯾﺎﻧﻪوه رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﯿﻨﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﻧﺎﻣﻪی ﮔﺎﺘﻪﺟﺎڕی و ﻟﻪڕﮕﻪی ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﻪوه رووداوی ﺗﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘو ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻮﻧﺘﻪزهر رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ زهﯾﺪی ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺑﻪﻏﺪادﯾﯿﻪوه ﺑﯚ ﺑﻮش دهﮔﻧﻪوه. ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﻧﺎﻣﺎﻧﻪدا ھﺎﺗﻮوه »ﺑﻮش داوای ﻟﻪ ﺳﻪرۆك ﻋﻪﺑﺎس و رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ھﺎوهﯽ ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺳﻪرداﻧﯽ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ ﺑﻜﻪن ،ﺑﻪم ﺑﻪﺑ ﭘو «.ھﻪروهك ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸﺪا ھﺎﺗﻮوه ﻣﻪرﺳﻮﻣﻜﯽ »ﺑﻪﭘﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن دهﺑﺖ ﭘوهﻛﺎﻧﯿﺎن داﻛﻪﻧﻦ، ﭘﺶ ﺋﻪوهی ﺑﭽﻨﻪ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ «.ﯾﺎﺧﻮد ھﺎﺗﻮوه »رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻚ دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮا ﭘﺎش ﺋﻪوهی ژﻣﺎرهﯾﻪك ﭘوی ژﻣﺎره ٤٤ی ﭘ ﺑﻮو دهﯾﻮﯾﺴﺖ ﺑﻪﻗﺎﭼﺎخ ﺑﯿﺒﺎﺗﻪ راﻣﻪ«.
ژﻣﺎرهﮐﺎن ٣٠
١٨٠
٢٠٠
ژﻣﺎرهی ﺋﻪو ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪی ھﯚﺷﯿﺎری ﻣﯿﺴﺮ ﻟﻪژﺮ دروﺷﻤﯽ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪان ﺑﻪ ﭘﺮۆﺳﻪی ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪ دهﯾﺎﻧﺒﺎﺗﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن.
ژﻣﺎرهی ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ھﺎوﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ﻟﻪ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ زﯾﻨﯿﺎ ﺳﯚﺧﯿﻨﻮﭬﺎ وهﻛﻮ ﺷﺎژﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٨ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎ.
ژﻣﺎرهی ﺋﻪو داوا ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧﻪﯾﻪ، ﻛﻪوا ﭼﻪﻧﺪ ﻛﯚﻣﻪﻪﯾﻪﻛﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ دژ ﺑﻪ دۆﻧﺎﺪ راﻣﺴﻔﺪی وهزﯾﺮی ﭘﺸﻮوی ﺑﻪرﮔﺮی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎرﯾﺎﻧﻜﺮدووه.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
9
٧ڕۆژ
د.ﺑﻪرھﻪم ﻟﻪ ﻣﻪﻧﺎﻣﻪ
ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهرﻓﻪﺗﯽ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻓﺮاواﻧﻪ
د.ﺑﻪرھﻪم ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺳﺎﺢ ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﯚﻧﮕﺮهی دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ ﻣﻪﻧﺎﻣﻪی ﭘﻨﺠﻪﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھﻪرﻤﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﻪﺣﺮهﯾﻦ ﻛﺮد و ﻟﻪ وﺗﺎرﻜﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﺑﺎرودۆخ و ﭘﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻛﺮد. ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدو وﺗﯽ» :ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهرﻓﻪﺗﻜﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن و وهﺑﻪرھﻨﺎن و ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﮔﻮزاری و ﺟﻮﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و
ﺑﯿﻨﺎﻛﺎری ﻓﺮاوان ھﻪﺳﺘﯽ ﭘﺪهﻛﺮﺖ«. د.ﺑﻪرھﻪم ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ﺋﻪوه ﻛﺮد ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻧﻜﯚﯽ ﻟﻪوه ﺑﻜﻪﯾﻦ ﺋﻪو ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ﺋﯿﻨﺘﯿﻘﺎﻟﯿﯿﻪی ﺋﻪﻣۆ ﻋﯿﺮاق ﭘﯿﺪا ﺗﺪهﭘﻪڕﺖ ،ﻗﻮرﺳﻪ ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق، »ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژه دهﻛﻪﯾﻦ ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺸﻪ و ﺗﻪﻧﮕﻮﭼﻪﻪﻣﻪ ،دهﺑﺖ ﺋﻪو دهﺳﻜﻪوﺗﺎﻧﻪش ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ﻛﻪ دﻨﻪ ﭘﺸﭽﺎوﻣﺎن«. د.ﺑﻪرھﻪم وﺗﯽ» :دوای ﭘﻨﺞ ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﺋﺎزادی ﻋﯿﺮاق ﻛﺎﺗﯽ ﺋﻪوه ھﺎﺗﻮوه ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ و ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ
ﺷﻮهی ﻣﺎﻧﻪوه و درﮋهﻛﺸﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق دﯾﺎری ﺑﻜﻪن«. د.ﺑﻪرھﻪم ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺋﻪﻣﻨﯽ و رﻜﻜﻪوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی دۆﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯽ و ھﺎرﯾﻜﺎری ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ وهﺳﻔﻜﺮد و ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ ﻛﺮد ﻟﻪﻣﺎوهی داھﺎﺗﻮودا ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﻛﯚت و ﺑﻪﻧﺪه ﺳﻪﭘﻨﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺳﻪروهرﯾﯽ ﻋﯿﺮاق ﻻﺑﺒﺎت و ﻋﯿﺮاق ﻟﻪژﺮ ﺑﻪﻧﺪی ﺣﻪوﺗﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن دهرﺑﻜﺎت .د.ﺑﻪرھﻪم ،رۆﺷﻨﺎﯾﯽ ﺧﺴﺘﻪﺳﻪر ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋﯿﺮاق و ﺋﻪو ھﻪوڵ و ﺗﻪﻗﻪﻻﯾﺎﻧﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق دهﯾﺪات ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔﺮﻧﮕﯽ ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻪرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت و ﻛﻪرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻚ و دهﺳﺘﻪﺑﻪرﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﻟﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن، ﺟﻪﺧﺘﯿﻜﺮدهوه ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺳﻮودوهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪﺗﻮاﻧﺎ ﻣﺮۆﯾﯽ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﺧﺎﻜﯽ ﯾﻪﻛﻼﻛﻪرهوهﯾﻪ ﺑﯚ ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ ،ﺋﻪوهﺷﯽ ﺑﯿﺮی ھﻪﻣﻮوان ھﻨﺎﯾﻪوه ﻛﻪ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ھﺎوﭼﻪرخ ﻟﻪ ھﺎوﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎزاراوﯾﺪا دهﮔﻮزهرﺖ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺧﺎوهﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ ﺑﺸﻮﻣﺎری ﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﮔﻪورهﯾﻪ، ﺑﻪم ﺋﻪواﻧﻪ ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪ ﺋﺎﻣﺮازی ﺳﻪرﻛﻮﺗﻜﺮدن و ﺷﻪڕو دهﺳﺘﺪرﮋی .ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ ﻛﺮد ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﻟﻪﺳﻪر دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ھﻪﺑﺖ .ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ داھﺎت و ﻧﺎردﻧﻪدهرهوه ﻛﺮدهوه. ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﯚ ﺑﻪﺣﺮهﯾﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺷﺦ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪ ﺑﻦ ﺳﻪﻟﻤﺎن ﺋﻪﻟﺨﻪﻟﯿﻔﻪ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪ ﻛﯚﺑﻮوهوه و ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪردوو وت ﻛﺮد. ھﻪروهھﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺷﺦ ﺳﻪﻟﻤﺎن ﺣﻪﻣﻪد ﺋﻪﻟﺨﻪﻟﯿﻔﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﻪﺣﺮهﯾﻦ ﻛﯚﺑﻮوهوه و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ﻋﯿﺮاق و ﺑﻪﺣﺮهﯾﻦ ﻛﺮد.
ﺧﻪرﺟﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ١٠٠ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻره رۆژﻧﺎﻣﻪی ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ژﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا و ﻟﻪڕﮕﻪی راﭘﯚرﺗﻜﯽ ﻓﯿﺪراﯿﯿﻪوه ﻛﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑو ﻧﻪﻛﺮاوهﺗﻪوه ،ﺋﻪوهی ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪووه ﻛﻪ ﺧﻪرﺟﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوهی ﻋﯿﺮاق و ﺑﻪﮔﮋداﭼﻮوﻧﻪوهی ﺗﯿﺮۆر ﮔﻪﯾﺸﺘﯚﺗﻪ ١٠٠ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر. ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ ﺋﺎﻣﺎژهی داوه ﻛﻪ وهزارهﺗﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺘﮫﻨﺎﻧﯽ 8
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوهی ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻪ ﺋﯿﺪارهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻛﺮدووه .رۆژﻧﺎﻣﻪﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهداوه ﻛﻪ ﺋﻪوان ﻟﻪڕﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪﺳﻜﻪوه ﺑﻪﻧﮫﻨﯽ ﺋﻪو راﭘﯚرﺗﺎﻧﻪﯾﺎن دهﺳﻜﻪوﺗﻮوهو راﮔﻪﯾﻪﻧﺪراوه ﻛﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑی ١١٧ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوهی ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺧﻪرﺟﻜﺮاوه ،ﺑﻪم ﺑﻜﯽ زۆری ﺋﻪو ﭘﺎرهﯾﻪ ﻟﻪﺟﯿﺎﺗﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوه دراوه ﺑﻪ ﺳﻪرۆك ھﯚز و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪداره ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن.
ڕۆﻧﺎﺪ ڕﮕﺎن
ھﻪوﯽ ﺗﯿﺮۆری ﻣﻪﻋﻨﻪوی ﺑﻮش
ﺟﻮدی ﻓﯚﺳﺘﻪر
ﻟﻪ ﺋﻪرﺷﯿﻔﻪوه :ھﻪوﯽ ﺗﯿﺮۆری ڕﮕﺎن
ﺋﻪﺟﻨﺪای ﺑﻮش! ﺋﻪﮔﻪر دووﻧﯿﺎ ﮔﻠﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﻮش ھﻪﺑﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺧﺎﻧﻢ ﻟﯚرا ﺑﻮش رهﺧﻨﻪی ﻟﻪ ﺑﻮش ھﻪﺑﺖ ﻛﻪ زﯾﺎد ﻟﻪ ﭘﻮﯾﺴﺖ ھﺎوڕێ و ھﺎوﺳﻪری ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻓﻪراﻣﯚش ﻛﺮدووه، ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎندواﯾﻦدهﺳﺘﻪنﻟﻪﺟﯿﮫﺎﻧﺪاﻛﻪ ھﻪﻗﯽﮔﻠﻠﻪﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرۆك ﺑﻮش .ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﺒﻪر ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﻧﺎرۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ ﻣﻮﻧﺘﻪزهردا دهﺑ ﺑﯿﻦ ﭘو ﺗﮕﺮﺗﻦ وﻨﻪﯾﻪﻛﯽ »ﭼو ﭘو ﭘۆﻓﯿﺸﻨﺎﯿﯿﻪ« ﻟﻪﺑ وهﻓﺎﯾﯽ و ﺑ ﺑﺎرﯾﺪا .ﭘﯿﺎوﻚ ﺑﺖ ﺋﻪم وﺗﻪ ﻟﻪ دهﺳﺖ ﺳﺘﻪم، ﺷﯚﭬﻨﯿﺰم ،ﺗﺎﯾﻔﻪﮔﻪرﺘﯽ و ھﻪرﭼﯽ ﺧﻮوی ﻧﺎﺷﺮﯾﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھﻪﯾﻪ رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت ﭘﺎداﺷﺘﻪﻛﻪی ﺋﻪوهﺑﺖ ﻛﻪ ﭘوی ﺗﺒﮕﯿﺮﺖ؟ ﺑﻪراﺳﺘﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻜﯽ ﺑﺎش ﻗﯿﻦ، ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪوﭼﻜﻚ دهرﻣﺎﻧﯽ ﺑ ﺋﻪﻗﯽ و ﭼﻪردهﯾﻪﻛﯽ زۆر زۆری ﺑ ﺑﺎری دهﺧﻮازﺖ ﺗﺎ رووﺑﺪات .ﭘو ﺗﮕﺮﺗﻦ، ﻛﺎرﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻛﺎرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﺑﺎ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﯽ دﯾﻮه ﻧﺎﺷﺮﯾﻨﻪﻛﻪی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯿﺶ ﺑﺖ .ﺑﯚﯾﻪ ﻟﺮه ﺗﻪﻧﮫﺎ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﺑﻮش ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﺑﻪﺳﻪر دهﻛﻪﯾﻨﻪوه: * رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ دهﺳﺖ ﺳﻪددام .ﻛﺎرﻚ ﻛﻪ ﺗﻪﯾﻔﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻪﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻮوﻧﻪ و ﻛﻮردهوه،
ﭘﺎﭘﺎی ﭬﺎﺗﯿﻜﺎن و ﻣﻪرﺟﻪﻋﯽ ﺷﯿﻌﻪﻛﺎن و ﺷﺨﻮﻟﺌﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﻪزھﻪرﯾﺶ ﭘﯿﺎن ﻧﻪﻛﺮا. * ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﭘﻨﺞ ﺳﺎﺪا ﻋﯿﺮاق دوو ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺑﯚ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ وت ﺑﻪﺧﯚوه ﺑﯿﻨﯿﻮوه. ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووهﻣﯽ ،٢٠٠٥ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ .٢٠٠٥ * ﺳ ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ دﯾﻮوه: ﻣﻪﺟﻠﺴﯽ وهﺗﻪﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ،٢٠٠٤ﺟﻪﻣﻌﯿﻪی وهﺗﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٥ﻛﻪ دهﺳﺘﻮوری ﻧﻮوﺳﯿﯿﻪوه، ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﻧﻮﻨﻪراﻧﯽ وت ﻛﻪ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارﺳﺎﯽ ﺗﻪواو دهﻛﺎت. * ﭼﻮار ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﮔﯚڕﯾﻮوه: ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﺣﻮﻛﻢ ) ،(٢٠٠٤/٢٠٠٣ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻛﺎﺗﯽ د .ﺋﻪﯾﺎد ﻋﻪﻟﻼوی ،٢٠٠٤ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﺘﻘﺎﻟﯽ د. ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺟﻪﻋﻔﻪری ) ،(٢٠٠٥ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ داﺋﯿﻤﯽ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ).(٢٠٠٨ -٢٠٠٥ * ﺳ ﻣﺎوهی ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﺧﯚوه ﺑﯿﻨﯿﻮوه. ـ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺷﺦ ﻏﺎزی ﯾﺎوهر. ـ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻘﺎﻟﯽ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل وهك ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮرد ﻟﻪ ژﯾﻨﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻋﻪرهﺑﯿﺪا. ـ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ داﺋﯿﻤﯽ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل. * ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﯚوه دﯾﻮه و ده رۆژ دوای وازھﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﺑﻮش ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری دﯾﻜﻪی ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎن دهﻛﺮﺖ .ﺑﻮش ﻟﻪ ٢٠٠٩/١/٢٠وازدﻨ و ﻟﻪ ) (٢٠٠٩/١/٣١ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎن دهﻛﺮﺖ. * دهﺳﺘﻮرﻜﯽ ﻛﺎﺗﯽ )ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی دهوﻪت( ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮاوه و دهﺳﺘﻮری داﺋﯿﻤﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ ﺧﺮاﯾﻪ راﭘﺮﺳﯿﯿﻪوه و ﺑﻮوه ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ وت. * ﺟﮕﻪ ﻟﻪو ھﻪﺒﮋاردﻧﺎﻧﻪ ،ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻧﻮێ و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻜﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ﻛﺮاﯾﻪوه و ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٩دا ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ دهﻛﺮﺘﻪوه. * ﻛﻪرﻛﻮك ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺗﻪﻋﺮﯾﺐ و راﮔﻮﺰان دهرﺑﺎزی ﺑﻮو ،ﻛﻮرد ﺑﻪرﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﮔاﻧﻪوهی ﻣﮋووه ﺑﯚ ﺳﻪر ﺳﻜﻪی ﺧﯚی .ﺗﻪﻋﺮﯾﺐ راﺳﺘﻪ ﻣﺎوه ﺋﻪﻣﻤﺎ ﭼﯚن ﻣﺎﻧﻚ؟ ﺷﺦ رهزا وﺗﻪﻧﯽ »ﻗﻮوﺗﯽ ﻻﯾﻤﻮت«ی دهدهﻧ! * ﻛﻪ ﺑﯚش ھﺎﺗﻪ ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ﻛﻮرد و ﺷﯿﻌﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﯾﻪی ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﺪا ﺑﻮون ،ﻛﻪ وت ﺑﻪﺟ دـ ﺳﻮوﻧﻪ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﺎراﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪوه ﻟﻪ ﻛﺎﯾﻪﻛﻪدان .ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪﻋﺴﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﻣﺎﺳﻜﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ و ﺑﻪﭘوی ژﻣﺎره )(٤٤ﯾﺸﻪوه ﺑﻪﺷﺪارن .ﺋﻪم ھﻪﻣﻮو وهرﮔﯚڕاﻧﻪ ھﻪﻧﻮوﻛﻪﯾﯿﻪ ﭼﯚن دهدرﻨﻪ ﺑﻪر ﺷﻪﻗﯽ ﭘو ﺋﻪﮔﻪر ﻛﻪﻟﻠﻪ ﭘﻮت ﻧﻪﺑ و ﺑﻪﺷﯿﺮ ﻣﻮﺷﯿﺮ وﺗﻪﻧﯽ »دﯾﻤﺎغ« ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻛﺎﺳﻪﺳﻪرﺑﺖ؟
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
11
وﺗﺎری ﺳﻪرهﮐﯽ
ﻟﻪ ﺑﺎرهی "دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ" ﭘوهوه
ﻣﮋوو زوﻢ ﻟﻪ ﺑﻮش ﻧﺎﻛﺎت ﺋﻪوی ﺑﻮش ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻛﺮدی وهك رۆژی رووﻧﺎك دﯾﺎره ،ﭘوﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺑﻪری ﺧﯚری راﺳﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﮕﺮﺖ ..ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮش ھﻪر ﺋﻪﻣۆ ﻟﻪ ﻛﺎﯾﻪﻛﻪداﯾﻪ ،ﺑﻪم ﻣﮋوو زوﻢ ﻟﻪ ﻛﻪس ﻧﺎﻛﺎت و ﻛﺎری ﻣﮋووﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪت ﺗﻜﺸﻜﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﺘﺒﺪادی ﺑﻪﻋﺲ ،درهﻧﮕﺘﺮ ﺋﺎﺳﻪوارهﻛﺎﻧﯽ دهردهﻛﻪوﺖ. ﺳﺘﺮان ﻋﻪﺑﺪو ﺷﺘﻚ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪت ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ھﻪﻪﻛﺎن :ھﻪر ﻛﻪﺳﻪو ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﻛﺎرﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ ﻛﺎرو ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻮو: رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻣﻮﻧﺘﻪزهر زهﯾﺪی ﻟﻪﺟﯽ ﻛﺎری ﭘﺮۆﻓﯿﺸﻨﺎﯽ رووﻣﺎﻜﺮدﻧﯽ رووداوی ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﻪرۆك ﺑﻮش ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق ھﻪﻮﺴﺘﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ »ﺗﻮﻧﺪ«ی ﻧﻮاﻧﺪو ﭘوهﻛﻪی ﺑﯚ ﺳﻪروﭼﺎوی ﺑﻮش ﺗﮕﺮت. ﻟﻪﺟﯽ وی ﺳﻪرۆك ﺑﻮش زاﻧﯿﺎرﯾﺪا ﻛﻪ »دهﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻢ ﭘوهﻛﻪی ژﻣﺎره «٤٤ﺑﻮو .وهك دهزاﻧﯿﻦ ﭘﺪاﻧﯽ زاﻧﯿﺎری ﻛﺎری رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎﻧﻪ و ھﻪﻮﺴﺖ ﻧﻮاﻧﺪﻧﯿﺶ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن! رهوی ﭘو ﺑﻪم ﻟﻪ دهرهوهی »ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ھﻪﻪﻛﺎن«، ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﯿﻪ ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﯿﻪﻛﻪی وﻟﯿﻪم ﺷﻜﺴﭙﯿﺮ ،ﺋﻪم ﺑﺎﺳﻪ دﯾﻮﻜﯽ ﺗﺮاژﯾﺪی ھﻪﯾﻪ .ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی ﺋﻪوهی ﺳﻪرۆﻛﻚ دﺖ ﺋﻪم وﺗﻪ ﻟﻮان ﻟﻮه ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺘﺒﺪاد دهﺧﺎﺗﻪ ﺑﻪر رووﻧﺎﻛﯽ ﺋﺎزادی و ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهﻛﺎت. ﻛﻪﭼﯽ دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ وﻨﻪی ﭘﯿﺎدهﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﺎزادﯾﯿﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺟﻪﻧﮕﺎوهری ﺋﺎزادﯾﯿﻪﻛﻪدا ﻗﭙﺪهﺑﺘﻪوه. ﺧﻮﻨﺪﻛﺎر ﻟﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﻪی ﯾﺎﺧﯽ دهﺑﺖ ،ﻛﯚﯾﻠﻪی دهﺳﺘﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﻪوهی دﻨﯿﺎﺑﺖ ﻛﻪ ﺑﻪـ رزﮔﺎری ﺑﻮوه ﺋﯿﺮادهی ﺧﯚی ،ﺑﯚﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﺟﺎر ،ﻟﻪ دژی رزﮔﺎرﻛﻪرهﻛﻪی دهﺧﺎﺗﻪ ﻛﺎر. ﮔاﻧﻪوهی ﺷﯿﻌﻪﻛﺎن ﺋﮋێ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ھﻪزار ﺳﺎﻪ ﭼﻪوﺳﺎوهی دهﺳﺘﯽ ﯾﻪزﯾﺪﯾﻦ .ﻛﻪ ﻋﯿﺮاق دهﻛﻪوﺘﻪ دهﺳﺘﯽ ﺷﯿﻌﻪﻛﺎن ﭘﺶ ﺳﻮﻧﻨﻪ ،ﯾﺎن ھﻪر زﯾﺎﻧﻠﻜﻪوﺗﻮوﯾﯿﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪی ﺋﺎواﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚری ﯾﻪزﯾﺪ، رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻜﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﭘوهﻛﻪی ﺧﺮۆﺷﯚف »ﺋﯿﺴﺘﯿﻌﺎره« دهﻛﺎت. 10
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻟﻪ ﭘوی ﺧﺮۆﺷﯚف ﻟﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﭘوی ﺋﻪﺑﻮ ﺗﻪﺣﺴﯿﻦ ﻟﻪ رۆژی دڕاﻧﺪﻧﯽ وﻨﻪی دﯾﻜﺘﺎﺗﯚردا ،ﭘو ﺋﺎﻣﺎدهﮔﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻟﻪ دووﻧﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺪا ھﻪﯾﻪ :ﺋﻪو دهﻣﻪی ﻛﺎﺳﻪی ﺳﻪر ﻛﺎرﻧﺎﻛﺎت، ﺧﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﭼﺎرهﺳﻪرﯾﺎن ﭘ ﻧﯿﯿﻪ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﻪھﺎﻧﻪی ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﮫﻨﻪرﯾﺎن ھﻪﺑﺖ ،ﭘوی ژﺮ ﭘﯽ ﺧﯚی ﻧﻤﺎﯾﺶ دهﻛﺎت. ﺋﻪﻣﻪ ھﺎوﻛﺸﻪی »ﭘوی ﭘﻮوت ﻟﻪ ھﻪﻣﺒﻪر ﻛﻪﻟﻠﻪی ﭘﻮت«ه! ﻛﺎرداﻧﻪوهی ﺑﻮش ھﻪردهﺑ واﺑ ﻛﻪ ﺑﻮو »ﺋﻪﻣﻪ ھﻪوﻜﻪ ﺑﯚ ﺳﻪرﻧﺠﺮاﻛﺸﺎن« .راﺳﺘﯿﺶ دهﻛﺎت» ،ﺳﻪرۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ« ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻜﯽ ﺋﺎﻣﺎدهن ﺑﯚ ﭘﻜﺎن ﻟﻪ ﭘﻨﺎو ﺳﻪرﻧﺞ راﻛﺸﺎﻧﺪا. ﻟﻪ ھﻪﺷﺘﺎﻛﺎن ﮔﻪﻧﺠﻜﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ،ﺟﯚن ھﯿﻨﻜﻠﯽ ،ﻛﻪ ﺷﻪﯾﺪای ﺋﻪﻛﺘﻪری ﺷﯚﺧﻮﺷﻪﻧﮓ ﺟﻮدی ﻓﯚﺳﺘﻪر ﺑﻮو، ﭘﻪﻻﻣﺎری ﺳﻪرۆك رۆﻧﺎﺪ رﯾﮕﺎﻧﯽ دا. ﺧﻪﻜﯽ وای زاﻧﯽ ﮔﻪﻧﺠﻪﻛﻪ ﺋﻪﺟﯿﻨﺪاﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﭘﺸﺘﻪوهﯾﻪ ﻛﻪﭼﯽ دهرﻛﻪوت ﻧﯿﺎزی وا ﺑﻮوه ﻓﯚﺳﺘﻪر ﺑﻪﺗﯿﻠﻪی ﭼﺎو ﻟﯽ ﺑواﻧﺖ. رﮕﺎن ،ﺋﻪم ﺋﻪﻛﺘﻪره دﯾﺎرهی ھﯚﯿﯚد ،ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺪا ﻣﺎﯾﻪوه ،دوو ﺧﻮﻟﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯿﺸﯽ ﺑﻪرﻜﺮد ﺗﺎ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪازهی ﻟﻪ ﺗﯚﻣﺎری ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎدا دهوراﻧﯽ رﯾﮕﺎﻧﯿﺰم ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ درهوﺷﺎوهی ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﯚوه ﺑﯿﻨﯽ. رﮕﺎن ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺳﯚﭬﺘﯽ ﺷﻪﻛﻪت و ﻣﺎﻧﺪوو ﻛﺮد ﺋﯿﻨﺠﺎ، ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٨دا ،وﺗﯽ ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ ﺑﻮﺷﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﻪم ﺑﻮﺷﯽ ﺣﺎزرﯾﯿﻪ ﻛﺮد .ﺟﻮدی ﻓﯚﺳﺘﻪرﯾﺶ ﺑﻮوه ﺧﺎﻧﻤﻪ ﺋﻪﻛﺘﻪرﻜﯽ دﯾﺎر .ﻟـ ﻟﻪﮔﻮﮔﻠﺪا زۆر ﮔﻪڕام ﺗﺎ وﻨﻪی ﺋﻪو ﮔﻪﻧﺠﻪ ﺷﺘﻪم دهﺳﺘﻜﻪوت ﻛﻪ ﭼﻮون ﻣﻮﻧﺘﻪزهر زهﯾﺪی وﯾﺴﺘﯽ »ﺳﻪرﻧﺞ«ی ﺑﺪهﻧ. ﺋﻪوﺟﺎ داﺧﯚ ﻣﻮﻧﺘﻪزهر دهﺧﻮازﺖ ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﻛﺎم ﻛﭽﻪ ﺋﻪﻛﺘﻪری ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺑﯚﻻی ﺧﯚی راﺑﻜﺸﺖ ﻛﻪ ﻋﯿﺮاق، ﻣﺎﺷﻪی ﻟـ ﺑﺖ ،ﭘه ﻟﻪ ﺋﻪﻛـﺘﻪری »ھﯚﯿـﯚد«ی!
ﮐﺮﭬﯽ ﺑﯿﺮوڕا
ﻛﻮردهوان رواﻧﺪزی ﺋﻮه ﺑﯚﭼﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﺑﻪو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪوه ﻣﻪﺷﻐﻮڵ ﻛﺮدووه ،ﺋﻪوه ﻛﻪی ﺑﺎﺳﻪ ﺑﻮش ﭘوی ﺧﻮارد ﯾﺎن ﻧﻪی ﺧﻮارد ،ﺋﻪﻣﻪ ﭼﯽ ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪ دهﮔﯚڕﺖ؟ ﺑﻮش ﻋﯿﺮاﻗﯽ رزﮔﺎر ﻛﺮد و ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻟﯽ ﺑ ﻣﻨﻪﺗﻦ ﺋﻪم ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪ ﻛ دهﮔﻪی ﻟ ﺑﺪات ،ﺋﻪوا ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ دهﻛﺎت ،ﻛﺶ ﺣﻮرﻣﻪﺗﯽ ﮔﺮت ،وهﻛﻮ ﻛﻮرد ﮔﻮﯽ ﭘ ﻧﺎدهن .ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪﯾﺎن ﻧﻪﺑﺮده ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻣﻦ ھﯿﭽﻢ ﻧﻪزاﻧﯿﻮه. ﻛﺎﻧﯿﺎو ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺑﻪڕﺰان ﺑﺎ ﺗﻔﻪﻧﮓ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﻜﯿﯿﻪوه ﻧﻪﻧﯿﻦ ﻣﻦ ﺑﯿﺴﺘﻮوﻣﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪ ﺑﻪر ﻟﻪم رووداوه ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎوه دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮاوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪم داﺧﻪی ﻟﻪ د ﺑﻮوه و ﺑﻪم ﺟﯚره ﺗﯚﻪی ﺧﯚی ﻛﺮدۆﺗﻪوه. ﺧﺎﻟﺪ ﺳﻮورهدﯽ ﻣﻦ ﻟﻪ ﺋﻮه دهﭘﺮﺳﻢ ﻛﺎم ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﯾﺎن ﻛﻮرد ﺑﻪو ﺳﭙﯚرﺗﯿﯿﻪی ﺑﻮش ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو
رووداوه ھــﻪـﺴــﻮﻛـــﻪوت دهﻛـــــــــﺎت؟ ﺋــــﺎری ﺋﺎزاد ﺷﺘﻜﯽ ﺟﻮان ﻧﻪﺑﻮو ھﻪﻗﻪ زۆر ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪی ﺳﺰا ﺑﺪرﺖ، ﻛﯚﻧﻪ ﺑﻪﻋﺴﯿﯿﻪﻛﯽ وا ﭼﯿﯿﻪ ﭘو ﺑﮕﺮﺘﻪ ﺳﻪرۆﻛﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺋﻪو ﺋﻪﮔﻪر ﭘﯿﺎو ﺑﻮو ﺑﺎ وا ﻟﻪ ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑﻜﺮدﯾﺎ ،ﺑﺰاﻧﻪ ﭼﯚن ﺷﻪرهﻓﯿﺎن دهﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﺎﻧﻪﻗﻪﯾﺴﯽ ،ھﻪق ﻧﯿﯿﻪ ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮﺖ ،ﺋﻪو ھﯿﭻ و ﭘﻮﭼﻪ. ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن ﭘﻨﺠﻮﻨﯽ ھﻪﭽﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻛﺎری ﺑﻪﺳﻪر ﭘﯿﺸﻪ و ﺟﯚری ﻛﺮدارهوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﻣﺮۆڤ ﺗﻮﺷﯽ ﺋﻪوﺣﺎﻪﺗﻪ دهﺑﺖ زۆرﺟﺎرﺧﯚی دهﻛﻮژﺖ ،رووداﻧﯽ ﺣﺎﻪﺗﻪﻛﻪ راﺳﺘﻪ ﺑﻪﻻی ﺋﻤﻪوه ﺷﺘﻜﯽ ﺳﻪﯾﺮو ﭼﺎوهڕواﻧﻨﻪﻛﺮاو ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻟﻪ دﻧﯿﺎدا ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺣﺎﻪﺗﯽ وا رووﯾﺪاوه و ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﻮوهو ھﻨﺪهی ﺋﻤﻪ ﺑﻪوﻛﺎره ﻧﯿﮕﻪران ﺑﻮﯾﻦ ،رهﻧﮕﻪ ﺟﯚرج ﺑﻮش ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪ ﻧﻪﺑﺖ، دﻨﯿﺎﯾﺸﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪﺑﻮش ﺑ ﺗﺎﻗﻪت ﺑﻮو.
ڕاوـــــــﮋ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺑﯚ ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﺷﺘﻜﯽ ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو وهﻛﻮ ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﻟﻪوێ ﺑﻮو ،ﺋﻪﮔﻪر ھﺎوﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﺳﺎده ﺑﻮواﯾﻪ زۆر زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮو، ﺑﻪم ﺑﯚ ﻛﺸﻪﻛﻪ ﻟﻪوهداﯾﻪ ﺋﻪو ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﺑﻮو. ھﻪردی ﺣﻪﻣﯿﺪ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻣﻦ ﻟﻪ ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺑﻮش ﺑﻢ ھﺰهﻛﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق دهﻛﺸﻤﻪوه و ﺑﺎ ﺑﻪر ﺑﺒﻨﻪ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﺘﺮ. ﻋﻪﻟﯽ ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﻛﻪرﯾﻢ ﺗﻮو ﺷﻪرهﻓﺘﺎن ﺋﻪو ﻛﻮڕه رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻓﺸﻪﻛﻪر ﻧﯿﯿﻪ ،دهﯾﺘﻮاﻧﯽ وا ﻟﻪ ﺳـﻪدام ﺑﻜــﺎت. ﺋﺎری ﺋﻪوه ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯽ زۆر ﺳﺎدهﯾﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن و ﺋﻪوان ﺑﻪ ھﻪﭽﻮوﻧﻜﯽ ﺷﻪﺧﺴﯽ ﻧﺎوی دهﺑﻪن ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﻣــﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯿﯿﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪﻣــﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﺑﻮاﯾﻪ رهﻧﮕﻪ ﺋﻪو ﭘواﻧﻪی ﺑﻪ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻر ﺑﻜدراﯾﻪ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
13
ﮐﺮﭬﯽ ﺑﯿﺮوڕا
ﺧﻮﻨﻪران ﭼﯚﻧﯽ دهﺪهﺳﻪﻧﮕﻨﻦ؟ ﺗﻪﻧﯿﺎ ڕای ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿﻪ .ﻟﻪوﻻی ڕای ڕهﺳﻤﯽ ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﻪﮐﺎن و ﻧﺎوهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎوه ﺳﻪرﻧﺠﯽ ھﺎووﺗﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﮔﺮﻧﮕﻪ .ﺳﺎﯾﺘﯽ دهﻧﮕﻮﺑﺎس ﮐﻪ ﺑﻪﻣﺪواﯾﯿﻪ ﺧﻪﻧﺪان ﺑﯚ ﭘﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧﺪن وهک ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪﮐﯽ ھﻪواﯽ ﺧﺴﺘﻮﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮔﻪڕ ،ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟﻪ ﺧﻮﻨﻪران ﮐﺮد، ﮐﺮﭬﯽ وهﻣﻪﮐﺎن ﺑﯿﺮوڕای ﺳﻪرﻧﺠاﮐﺸﯿﺎن ﺗﺪاﯾﻪ ،ﺋﻪﻣﻪ دهﻗــﻪﮐــﻪﯾــﻪﺗــﯽ ﮐـــﻪ ﻟﻪ )(www.Dengubas.netهوه وهرﮔﯿﺮاوه. رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻚ ﺗﺎﻛﻪﭘوهﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻪ ﺑﻮش و ﺟﻨﻮﯾﺸﯽ ﭘﺪا ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪﻣﯿﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﯚﻧﮕﺮه رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯿﯿﻪدا ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﺋﻪﻣﻨﯽ ﻧﻮان ﺑﻪﻏﺪا و واﺷﻨﺘﯚن ﺑﯚ ﺑﻮش و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳﺎزﻛﺮا .ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪدا ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا ﺟﯚرج ﺑﻮش ﺳﻪرۆﻛﯽ وﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﺋﻪﻣﻨﯽ وﺗﻪﻛﻪی و ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮد، ﺑﻪﺷﺎدﻣﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺗﻪوﻗﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﺮد و ھﻪردووﻻ رووﯾﺎن ﻛﺮده رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن ،ھﻪر ﺋﻪو ﺳﺎﺗﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻚ ھﻪﺳﺘﺎﯾﻪ ﺳﻪرﭘﯽ و ﯾﻪك ﻟﻪدوای ﯾﻪك ھﻪردوو ﺗﺎﻛﻪ ﭘوهﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻪ ﺑﻮش و ﭘﯽ وت »ﺳﻪﮔﻪ« ،ﺑﻪم ﺑﻮش ﻟﻪڕووی ﺟﻪﺳﺘﻪﯾﯿﻪوه ﺳﻪﻻﻣﻪت ﺑﻮو و ھﺮﺷﺒﻪرهﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﻪی ﻧﻪﭘﻜﺎ و ﭘوهﻛﺎن ﺑﻪر ﺳﻪرۆك ﻧﻪﻛﻪوﺗﻦ .دهﻧﮕﻮﺑﺎس ﺋﻪم رووداوه دهﺧﺎﺗﻪ ﺑﻪردهم ﺋﻮه و ﻟﺘﺎن دهﭘﺮﺳﺖ: ـ ﺋﺎﯾﺎ رهﻓﺘﺎری ھﺮﺷﺒﻪرهﻛﻪ ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯿﺪا دهﮔﻮﻧﺠﺖ؟ ـ ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪو رهﻓﺘﺎره ھﯿﭻ ﭘﺎﻨﻪرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﯽ ﻟﻪﭘﺸﺘﻪوهﯾﻪ؟ ـ رهﻓﺘﺎرﻜﯽ ﻟﻪو ﺟﯚره ﺳﻮود ﺑﻪ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ،ﯾﺎن ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه؟
راﯾﻪﻛﺎن ﺋﺎوارە ھﻪرﻛﯽ ـ ﺳﻮﯾﺪ ﺑﻪرﺰان ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﺋﻪم رەوﺷﺘﻪ روژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪﺑﻪرﮔﯽ روژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎﻧﺪا ﺧﯚی ﺷﺎردﯾﺘﻪوە .ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﺟﯿﺎﺗﯽ 12
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺟﻮرج ﺑﻮش ﺳﻪرﻛﺮدەﯾﻪﻛﯽ ﻋﻪرەب ﺑﻮاﯾﻪ ﭘﺎش رووداوەﻛﻪ ﻟﻪﺳﯿﺪارە دەدرا ﯾﺎن ﻟﻪﻧﺎو ھوﻪﻛﻪدا دەﯾﺎن ﻛﻮﺷﺖ .ﻛﻮﻣﻪﮕﺎی دواﻛﻪوﺗﻮو ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﻪو رەﻓﺘﺎرە دەﻛﻪن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوە ﻟﻪﻛﺎرە ﺑﺎﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪواﻧﻪﯾﻪ .ﻟﻪ ﺟﯽھاﻧﺪا ﻧﻪﺑﻮوه ﻣﺮوڤ ﺑﻪو ﺷﻮەﯾﻪ رەﻓﺘﺎر ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت .دەﺑ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪ ﺑﯚ ھهﺗﺎ ھهﺗﺎﯾﻪ ﻟﻪﻧﺎو زﯾﻨﺪان ﺑﻤﻨﺘﻪوه ﺗﺎﻛﻮ ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﻪس ﻧﻪﺗﻮاﻧﺖ ﺋﻪو ﻛﺎراﻧﻪ ﺑﻜﺎت. ژﯾﻨﺎ ﺋﻪﻣﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﻋﻪﻗﯽ ﺋﻪواﻧﻪﯾﻪ و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ،ﺋـﻪﮔــﻪر ﺋــﺎزان ﺑـﭽــﻦ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ رزﮔﺎر ﺑﻜﻪن. ﺳﯿﺮوان ﺧﺎﻧﻪﻗﯿﻨﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﻛﺮدارﻜﯽ ﻗﺰهوﻧﻪ و دووره ﻟﻪ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﻪت و ﭘﻼن ﺑﯚ دارﮋراوه ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯿﺎن ﺋﻪوهﺑﻮو ﺗﯚﻪی ﺳﻪرۆﻛﻪ ﺗﺮﺳﻨﯚﻛﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻜﻪﻧﻪوه ﻛﻪ ﺳﻪدام ﺑﻮو. ﺷﺎﺳﻮار ﻛﻪﻣﺎل ﺣﻪزم دهﻛﺮد ﺗﺎﻛﻜﯿﺎن ﻟﻪو ﺟﻮﺗﻪ ﭘوه ﺑﻪ رهو رووی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﻮاﯾﻪ. ﻣﺤﻪﻣﻪد رهﺋﻮف ﺳﯚﻪﯾﯽ ١ـ ﻟﻪڕووی ﻛﺎری روژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯿﯿﻪوه ﻛﺎرﻜﯽ ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﺋﻪو ﻛﺎره ﺋﻪﻧﺪام ﺑﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻚ ﺑﯿﻜﺮداﯾﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮو. ٢ـ ﺑﻪ ﺋﻪو ﻛﺎره ﭘﺸﺘﺮ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺑﻮ دارﮋراوه و ﺑﻪﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻛﺎرهﻛﻪدا دهردهﻛﻪوﺖ ﺋﻪو روژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ )ﻣﻮﻗﺘﻪدای ﺑ ﺋﯿﻘﺘﯿﺪار ﺑ.( ٣ـ ﺋﻪم ﺟﯚره ﻛﺎراﻧﻪ ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳﻪت و
ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺪا ﺑﻪﻛﺎرﻜﯽ )دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ( ﻟﻪ ﻗﻪﻪم دهدرﺖ ،ﺑﻪم ﺑﯚ روژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﻋﻪﯾﺒﻪ، ﺋﻪم ﻛﺎراﻧﻪ و ﺋﻪوان و ﺋﯿﺸﯽ ﺋﻪوان ﺑﭽﻪواﻧﻪی ﺋﻪم رهﻓﺘﺎره ﺑﻮو ﻛﻪ ﻛﺎﻛﯽ ﺳﻪدری ﻧﻮاﻧﺪی و ﺑﻪم ﺋﯿﺸﻪ ﺑﺰﻮهﺷﯽ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﯿﺸﺎن دهدات ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا و ﺑﯿﺎن دهﻦ ﭼﺎوﺗﺎن ﻟﯿﻪ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺋﻪوﺳﺎ ﺟﯚن ﺑﻮو ،ﺋﯿﺴﺘﺎش ﭼﯚﻧﻪ؟ ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﭼﻪﺳﭙﺎوه ﭘو دهﮔﺮﻧﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺳﻪرۆﻛﯽ دوﻧﯿﺎ. ﺋﺎﻛـــﯚ ﺋﻪوه ﮔﻪورهﯾﯽ ﺑﻮﺷﻪ و ﺑ ﻣﺸﻜﯽ ھﻪﻧ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻛﺎﻔﺎﻣﯽ رۆژھﻪﺗﻪ ،ﺋﻪواﻧﻪ ھﻪر دهﺑﺖ ﺳﻪداﻣﻜﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪرهوه ﺑﺖ و ﺷﺎﻧﺎزی ﭘﻮه ﺑﻜﻪن. ﻛﺎرﯾﻦ ﺑﻪﻛﺮ ﻛ ده ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪ ﻟﻪ ﭘﻼوهﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰار ﻧﯿﯿﻪ؟ ﻛﯚن ﺑﻮوه و ﺑﻪھﯚی ﺗﺎﺳﻪی ﺟﺎدهﻛﺎﻧﻪوه ﭘ ﺑﻮوه ﻟﻪ ﻛﻮن و ﻛﻪﻟﻪﺑﻪر؟
ﺋﻪوهی ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪووه .دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧﻪوهی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑﯚ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪت ﻟﻪ ﺋﯿﺪارهی ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا ﻛﻪ داواﻛﺎرﯾﯽ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪرهی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﯽ و ﺑﻪﮔﺸﺘﯿﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻪ ،ﺋﻪو راﺳﺘﯿﯿﻪ دهﺳﻪﻟﻤﻨﺘﻪوه ﻛﻪ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل دهﯾﻪوﺖ ﻟﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺋﯿﺪارهی ﺋﻪو ﺷﺎرهدا ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻧﻪك ھﻪر رۆﯿﺎن ھﻪﺑﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪزﯾﺎدﯾﺸﻪوه رۆﯿﺎن ﭘﺒﺪرﺖ. ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪو ھﻪﻮﺴﺖ و ھﻪﻧﮕﺎواﻧﻪدا ﻛﻪ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎن ﻧﻮاﻧﺪی، ھﻪﻗﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﻪرهی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧﻮێ ﺑﮕﺮﻧﻪﺑﻪر ،ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻚ ﻛﻪ ﻟﻪدواﺟﺎردا ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺸﻜﺘﻪوه، ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻛﺮاﻧﻪوه ﺑﻪراﺑﻪر ﺑﻪﻛﻮرد ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا، ﻛﺮاﻧﻪوه ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﻛﺮاﻧﻪوه ﻧﻪك ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ ﭘﺶ ﻛﻮردا ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و ﺳﻪرﺟﻪم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهﺑﺖ. ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ،ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﻧﻮﺒﻜﻪﻧﻪوه ،ﺑﻪ ﭼﺎوی ﭘﺸﻮوﺗﺮ ﺗﯽ ﻧﻪڕواﻧﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ راﺳﺘﯿﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ زﻟﮫﺰی دﻧﯿﺎ
ﻛﻪ وﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ، ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟﺒﻜﺎت .ﺗﻮرﻛﯿﺎش وهﻛﻮ ﮔﻪوره زﻟﮫﺰی ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ،ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑواﯾﻪی ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﻧﻪﺑﺎن ﺑﻜﺎت، ﺑﯚﯾﻪ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺳﻪرﺧﻪﺗﯽ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯿﻜﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ .ﺋﻪﮔﻪر ھﻪﻮﺴﺘﯽ دهوﺘﺎن واﺑﺖ ﻟﻪ ﭘﻨﺎو ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ،ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ وهﻛﻮ دۆﺳﺖ و ھﺎوﻛﺎر ﻗﺒﻮڵ ﺑﻜﻪن ،ﺋﻪوا ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎﺷﺘﺮه ،رﺰ ﻟﻪ ﺋﯿﺮادهی ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪﺳﻪر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﮕﺮن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ رﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر رﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻛﻮردهوه ﺑﻪدوادا دﺖ .ﻛﻮرد ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ،ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟﻪو ﭘﺮۆژهی دهﺳﺘﻮورهی ﻛﻪ داﻧﺮاوه ﺣﻮرﻣﻪت و رﯾﺰی ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻣﺎﻓﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﮔﺮﺗﻮوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺸﺪا ﻧﻪك ﺑﯚ ﻛﻮرد ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن و ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﺳﻮوده ،ﺑوا ﺑﻪ ﻗﻪدهری ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ و ﻣﮋوو ﺑﮫﻨﻦ و ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا ﺋﺎﺷﺘﺒﺒﻨﻪوه، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﺎﺷﺘﺒﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ و ﻣﮋوودا ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻜﺮدﻧﺪا رووﻧﺪهﻛﺎﺗﻪوه و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪﺋﺎراﺳﺘﻪی ﭘﻜﻪوهژﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮردا دهﺑﺎت ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪﺗﻪﻧﮫﺎ ھﺎﺗﻨﻪ ﭘﺸﻪوهی ﻛﻮرد ،ﻧﺎ ﺑﺘﻪﻣﺎﯾﻪی ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ
ھﻪﻣﻮو ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا، ﺑﻪﻜﻮ دهﺑﺖ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑﻨﻪ ﭘﺸﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺪا )دان و وهرﮔﺮﺗﻦ( ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ھﻪر داواﺑﻜﺎت وهرﺑﮕﺮﺖ و ھﻪﻧﮕﺎوﻜﯿﺶ ﺑﯚ ﭘﺸﻪوه ﻧﻪڕوات. وهرﮔﺮﺗﻨﯿﺶ ﺳﻨﻮوری ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪو ﺳﻨﻮورهش ﻟﻪو ﺷﻮﻨﻪوه دهﺳﺖ ﭘﺪهﻛﺎت ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋﻪوه ﺑﻪﺳﻪر ﻻﯾﻪﻧﯽ وهرﮔﺮدا دهﺳﻪﭘﺖ ﻛﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺳﺎزش ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪوهی ﻟﯽ داوادهﻛﺮﺖ ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﻛﻪی ﺑﻜﺎت .ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ھﻪﻣﻮو داواﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﺎم ﺟﻪﻻﻟﻪوه ﻗﺒﻮﻜﺮاوه ،ﺗﻪﻧﮫﺎ داواﻛﺎری ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﯿﻘﻠﯿﻤﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﻧﻪﺑﺖ .ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪوهدا ﻛﺎﺗﯽ ﺋﻪوه ھﺎﺗﻮوه ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ھﻪرهﻛﻪت ﺑﺪاﺗﻪ ﺑﻪرﺧﯚی ،ورده ورده ﺑﺘﻪ ﭘﺸﻪوه .ھﺎﺗﻨﻪ ﭘﺸﻪوهی ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﭼﻪﻧﺪ زوﺗﺮ ﺑﺖ ،زوﺗﺮ ﭼﺎرهﻧﻮﺳﯿﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﺑﻪرهو ﭼﺎرهﺳﻪر دهﺑﺎت ،ھﻪرﭼﺎرهﻧﻮﺳﻜﯿﺶ ﺑﻪ رهزاﻣﻪﻧﺪی و ھﺎوھﻪﻮﺴﺘﯽ ﻛﻮردو ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑﺖ ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮔﻪورهی ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻧﻪك ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك، ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻪدوای ﺧﯚﯾﺪا دﻨﺖ. ﻣﻪھﺪی ﺋﻪﺑﻮﺑﻪﻛﺮ
دهروازهی ﮐﻪرﮐﻮک ..ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺎﺳﻪواﻧﮏ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی دﯾﻮارﺑﻪﻧﺪﮏ دهﮐﻪن ﮐﻪ ﮔﻮزارﺷﺘﻪ ﻟﻪ ھﻪرﭼﻮار ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪی ﮐﻪرﮐﻮک ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
15
ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ڕۆژ
ﻣﺎم ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ﭘﺎرﺰهری ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮو
ﺋﺎﺷﺘﺒﻮوﻧﻪوهی ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ و ﻣﮋوودا ﻧﻜﻮﯽ ﻟﻪوه ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻛﻪرﻛﻮك ﻛﺸﻪ ﮔﻪورهﻛﻪی ﻋﯿﺮاﻗﻪ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺋﻪوهش ﻧﺎدﯾﺪه ﺑﮕﯿﺮﺖ ﻛﻪ ﻛﻮرد ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ دهرﺑﻪدهرﻛﺮاون ،ﭼﯚن ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﯾﺖ ھﺎﺷﺎ ﻟﻪو زوﻤﺎﻧﻪ ﺑﻜﺮﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮرد ﻛﺮاوه و ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪو ﺷﺎره ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪدا ﺑﻜﺮﺖ ،ﺋﺎواش ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻪﻣﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﻧﻪﮔﯿﺮﺖ و ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺑﺨﺮﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯾﺎره ﻛﻪرﻛﻮك ﺷﺎری ﭘﻜﻪوهژﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ ﺑﺖ ،ﺋﻪوه دهﺑﺖ ﺑﻪ ﭼﺎوی ﻣﺎﻓﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﻧﻪك ﭼﺎوی ﺳﯚز ﺳﻪﯾﺮی ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻪﻣﻪﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺮﺖ و ھﻪر ﻻﯾﻪك ﻛﺎ ﺑﻪﮔﻮﺮهی ﺑﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ دهﺳﺘﻪﺑﻪر ﺑﻜﺮﺖ. ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاق ،ﻟﻪو ﺳﻪرداﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺋﻪم ﻣﺎﻧﮕﻪدا ﺑﯚ ﻛﻪرﻛﻮك ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺪا ،ﭘﻪﯾﺎﻣﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪه ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺷﺎره ،ﺗﯿﮕﻪﯾﺎﻧﺪن ﺳﻪرۆك داﻛﯚﻛﯿﻜﺎری ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﺑﺖ ،ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻗﻮﻜﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪو ﭘﻪﯾﺎﻣﻪش ﺑﻪ رووﻧﯽ وﺗﯽ: »ﺋﻪﮔﻪر ﻣﻦ ﻻﯾﻪﻧﮕﯿﺮی ﺑﻜﻪم ،ﺋﻪوا ﻻﯾﻪﻧﮕﯿﺮی ﺗﻮرﻛﻤﺎن دهﻛﻪم«. ﺳﻪرۆك ﺗﻪﺋﻜﯿﺪی ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺗﻪﻣﺎﯾﻮزی ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ﻟﻪ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﺪا زۆرﺗﺮ ﺑﺪرﺘﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎن. * ﻣﺎم ﺋﻪو ھﻪﻮﺴﺘﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﺧﯚڕاو ﺑﺒﻨﻪﻣﺎ ﻧﻪﻧﻮاﻧﺪووه ،ﺑﻪﻜﻮ ھﻪﻮﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ، ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﻪی ﺑﯚ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﻣﺎدی و ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﺧﻮدی دهﮔﻪڕﺘﻪوه. ھﻪﻣﻮوان ﺋﻪوه دهزاﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاﻗﻪ ،ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎرﯾﺶ ﺑﻪﮔﻮﺮهی دهﺳﺘﻮور ﭘﺎرﺰهری دهﺳﺘﻮوره و دهﺑﺖ ﺷﻪوﻧﺨﻮﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻪﺳﻪﻏﻤﯽ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻮور ﺑﻜﺎت .وهك ﭼﯚن دهﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪر ﭘﺸﻠﻜﺎرﯾﯿﻪك ﺑﺘﻪﮔﯚ ،ﺋﺎواش دهﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺎﻓﯽ ﺳﻪرﺟﻪم ﻧﻪﺗﻪوه و ﺋﺎﯾﯿﻨﻪﻛﺎن ﺑﺘﻪ ﺟﻮاب و وهك ﯾﻪك داﻛﯚﻛﯽ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﺑﻜﺎت. * ﻣﺎم وهﻛﻮ راﺑﻪرﻜﯽ ﻣﮋووی ﺟﻮﻧﻪوهی ﻛﻮردی ،ﭘﮕﻪی ﻣﺎم ﻟﻪو ﺟﻮﻧﻪوهﯾﻪدا ،دهﺗﻮاﻧﺖ وهﻛﺎﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﺟﻮﻧﻪوهﯾﻪ ﺑﻜﺎت و ﺑﻪﻧﺎوﯾﯿﻪوه ﻗﺴﻪ ﺑﻜﺎت و ﺑﻪﻦ ﺑﺪات .وهﻛﻮ راﺑﻪرﻜﯽ ﺋﻪو ﺟﻮﻧﻪوهﯾﻪ وهك ﭼﯚن داﻛﯚﻛﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد دهﻛﺎت ،ﺋﺎواش داﻛﯚﻛﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت. ﻟﻪم ﺳﻪرداﻧﻪﺷﯿﺪا ﺑﯚ ﻛﻪرﻛﻮك ،ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ 14
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻢ ﻛﺮدووه ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه وهﻛﺎﻟﻪﺗﻪﻛﻪی وهﻛﺎﻟﻪﺗﻜﯽ ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧﻪی ﺑ ﺧﻪوﺷﻪ و ﺋﻪو ھﻪﻮﺴﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻣﺎﻓﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎن ﻧﻮاﻧﺪووﯾﻪﺗﯽ ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﺟﻮﻧﻪوهی ﻛﻮردﯾﺸﻪ. ﺟﻮﻧﻪوهی ﻛﻮردﯾﺶ وهﻛﻮ ﺗﻪواوﻛﻪری ﺟﻮﻧﻪوهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﺟﻮﻧﻪوهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ وهﻛﻮ ﺟﻮﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ دهﺳﺘﻮورﯾﯽ و وهﻛﻮ ﭘﺎرﺰهرﻜﯽ دهﺳﺘﻮور ،ھﺎوھﻪﻮﺴﺘﯽ ھﻪﻮﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎم ﺟﻪﻻﻟﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯾﺎره ﺟﻮﻧﻪوهی ﻛﻮرد ،دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺨﻮازﺑﺖ و ﺟﻮﻧﻪوهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮوان ﺑﺖ ،ﺋﻪوا دهﺑ ﭘﺎرﺰهری ﻣﺎﻓﯽ ھﻪﻣﻮو ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﺖ. ﻣﺎم ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی وهﻛﻮ ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎر ،ﺋﻪرﻛﻜﯽ دهﺳﺘﻮوری راﯾﯿﻜﺮدووه ،وهﻛﻮ راﺑﻪرﻜﯽ ﺟﻮﻧﻪوهی ﻛﻮرداﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪرﻛﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﻪﺟﮫﻨﺎوه ،ﺋﺎواش وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوﺧﻮاز ﻣﻮﻣﺎرهﺳﻪی ﺋﻪو ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕهی ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺧﯚی ﺑوای ﭘﯿﯿﻪﺗﯽ، وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ،ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﺋﺎزاری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن دهﻛﺎت ،ﻟﻪ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﺘﺤﻘﺎﻗﺎﺗﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﭼﯚن ﻣﺎف ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﻪی ﺧﯚی دهﺧﻮازێ ،ﺋﺎواش ﻣﺎف ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دهﺧﻮازێ. ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ھﻪم وهك ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎر و ھﻪم وهك راﺑﻪرﻜﯽ ﻛﻮرداﯾﻪﺗﯽ و ھﻪم وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوﺧﻮاز ،ھﻪم وهﻛﻮ ﭘﺎرﺰهرﻚ ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر و ﭘﺎرﺰهری ﻣﺎﻓﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎن ﺑﻮو.
رهزاﻣﻪﻧﺪ ﺑﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو داواﻛﺎرﯾﺎﻧﻪی ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﯿﻪ ﺟﯿﺎوازهﻛﺎن ﺧﺴﺘﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪردهﺳﺘﯽ، ﺋﻪو ﺑﯾﺎراﻧﻪﺷﯽ ﻛﻪ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ،ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﺷﻪھﯿﺪاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﺑﯾﻨﻪوهی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ داراﯾﯽ ﺑﯚ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎره ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎن دای ،ﺑﻪﮕﻪی ﺋﻪو راﺳﺘﯿﯿﻪن ﻛﻪ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪ ﻧﻮان ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا ﻧﺎﻛﺎت .ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﻟﻪ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهی ﮔﻮﻧﺪی ﺑﻪﺷﯿﺮی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻨﺸﯿﻨﺪا ،ﺑﻪﻛﺮدهوه
ﺑﻪﻓﻪرﻣﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﻪوه ﺗﻪﺋﻜﯿﺪ ﻧﻪﻛﺮاوهﺗﻪوه. ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﯚﻪﺗﭙﺪراوی ﻛﻮردﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٥ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﻣﻪزراوهو ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ دهﻛﺎت و ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪو ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎره ﻛﻮرداﻧﻪی ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩١دا ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑﻪ ﻛﻮردی ﻗﺴﻪﯾﺎن ﻛﺮد زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮان. ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮات )دهﺗﻪﭘﻪ( ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ڕاﺑﺮدووی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻛﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٤٢ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ﺗﯿﺪا ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ،ﺑﺒﺘﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ٢٢ﻛﻮرﺳﯽ و ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﺠﺎر ﻛﻮﺗﻠﻪﯾﻪﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺎن دروﺳﺘﻜﺮد. زۆرﺟﺎر دهﺗﻪﭘﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر دهﻛﺮﺖ ﺑﻪوهی ﺑﺎﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد زﻣﺎن ﺣﺎﯽ ﺋﻪو ﭘﺎرﺗﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﻋﻪﺑﺪو ﺋﯚﺟﻪﻻن
ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ دهﻛﺎتو ﻣﺎوهی ٢٥ﺳﺎﻪ ﻟﻪ دژی دهﺳﻪﺗﺪاره ﯾﻪك ﻟﻪدوای ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﺟﻪﻧﮕﺖو داوای ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد دهﻛﻪن ﻟﻪو وﺗﻪ ،ﺑﻪم ﺑﻪردهوام ﺋﻪو ﺗﯚﻣﻪﺗﺎﻧﻪش ﻟﻪﻻﯾﻪن دهﺗﻪﭘﻪوه رهﺗﺪهﻛﺮﺘﻪوه و راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪوه ﻛﻪ ﭘﻪﯾهو و ﭘۆﮔﺮاﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚﯾﺎن ھﻪﯾﻪو ﺳﻪر ﺑﻪ ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ﻧﯿﻦ. ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی وهﻓﺪی دهﺗﻪﭘﻪ ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪھﺮۆز ﮔﻪﯽ ﻧﻮﻨﻪری ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﻧﻘﻪره ﺑﻪ »ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ«ی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﺋﻪو وهﻓﺪه ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ »ﭘﺘﻪوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنو ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎﺗﻮون ،ھﻪروهھﺎ ﺋﺎﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮوڕا ﻟﻪﺳﻪر ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ
ﻛﺸﻪی ﻛﻮردی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪ ڕﮕﻪی ﺋﺎﺷﺘﯽ«. ﮔﻪﯽ ﺋﻪوهﺷﯽ رووﻧﻜﺮدهوه ﻛﻪ دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪك ھﻪوﯽ ﺋﻪوه ﺑﺪهن ﻛﻪ »ﭘﺮۆﺳﻪی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﻪردهوام ﺑﺖ و ﺋﻪو ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﺎﻧﻪی ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺮﻦ«. ﻓﻪﯾﺴﻪڵ دهﺑﺎغ ﺳﻜﺮﺗﺮی رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﻪﺋﻜﯿﺪی ﻟﻪوهﻛﺮدهوه ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺳﻪرداﻧﯽ وهﻓﺪهﻛﻪی دهﺗﻪﭘﻪ ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن »ﭘﺘﻪوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنو ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی رﺰﮔﺮﺗﻨﯽ دووﻻﯾﻪﻧﻪ«. ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪوه راﻧﻪﮔﻪﯾﻪﻧﺮاوه ھﺎﺗﻨﯽ وهﻓﺪی دهﺗﻪﭘﻪ ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد وهك ﺧﻮدی ﭘﺎرﺗﻪﻛﻪﯾﻪ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ وهزﯾﺮاﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن »ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وهك ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدووه «.ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﯽ وهﻓﺪهﻛﻪﯾﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻋﻪدﻧﺎن ﻣﻮﻓﺘﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎنو ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﻪوه ﭘﺸﻮازی ﻛﺮان ،ﺧﯚﺷﺤﺎﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﻪو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﺎﻧﻪی ھﻪرﻢ ﻟﻪ ﺑﻮاری »دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ڕﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﻣﺎفو ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯽ ﮔﺸﺖ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽو ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دهرﺑی«. ھﻪروهھﺎ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺎﺑﻪﻧﺪﺑﻮون ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن ﺑﻪڕﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪ ﻛﺮدهوهو وﺗﯽ »ﺋﻪوه زاﻣﻨﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﻣﻮو ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻪو ﺋﻪﻣۆ ڕۆژی ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدنو ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻪ ﺑﻪﺷﻮهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ «.ﭘﺎﺷﺎن ﺋﺎرﻣﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻛﻪﻣﺎل ﻛﻪرﻛﻮﻛﯽ ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﻪدﯾﺎری ﭘﺒﻪﺧﺸﺮا. ﺗﻮرك ﺋﻪوهی ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ »ﻛﻮرد ﺑﺎوهڕی ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪو دﯾﺎﻟﯚگ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ «.ﺋﻪﻣﻪش ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری ﺋﻪو ﺗﯚﻣﻪﺗﺎﻧﻪ ھﻪﺪهوهﺷﻨﺘﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪردهوام ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﻛﻮرد دهﻛﺮﺖ ،ﮔﻮاﯾﻪ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ دﯾﺎﻟﯚگو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻧﯿﯿﻪو ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﺎﺗﻜﺪا ﭘﻪﻧﺎ ﺑﯚ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋیو ﭼﻪك دهﺑﻪن. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـــ ھﺮش ﻧﺎﻣﯿﻖ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
17
ﺋﺎراﺳﺘﻪ
ﺑﺮا ﺑﺎﻛﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﺮهﺑﻮون ﭘﺎرﺗﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﮐﺮات ) (DTPڕﭽﮑﻪﯾﻪﮐﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ ھﺎوﮐﺸﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮردی ﺗﻮرﮐﯿﺎدا ﮔﯚڕی ،ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺋﻪو ﮔﻪﻟﻪی ﻟﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯿﻪوه ﮔﯚڕی ﺑﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻨﺪوﻗﻪﮐﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن .وهﻓﺪﻜﯽ ﺑﺎی دهﺗﻪﭘﻪ ھﻪﻓﺘﻪی ﭘﺸﻮو ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪﯾﺎن چ ﺑﻮو؟ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﻪی ﭼﯿﯿﻪ؟ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك» :ﺋﻪﻣۆ رۆژی ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن و ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻪ ﺑﻪﺷﻮهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻛﻮرد ﺑﺎوهڕی ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ و ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪ و دﯾﺎﻟﯚگ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا «.ﺋﻪم وﺗﺎﻧﻪی ﺗﻮرك ﻟﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺋﻪو زﻧﺠﯿﺮه ﺳﻪرداﻧﻪﯾﺪا ھﺎت ﻛﻪ ﺑﻪﯾﺎوهری وهﻓﺪﻜﯽ ﺑﺎی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮات ) (DTPﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺎﻧﺪاو ﺗﯿﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاقو ﮔﻪوره ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه. وهﻓﺪهﻛﻪی دهﺗﻪﭘﻪ ﺑﻪ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻛﻮﺗﻠﻪی دهﺗﻪﭘﻪ ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮو ،ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﻣﯿﻨﻪ ﺋﺎﯾﻨﻪ ﺳﻪرۆك و ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎر ،ﺳﻪﺑﺎﺣﻪت ﺗﻮﻧﺠﻪﻟﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهرهوهی دهﺗﻪﭘﻪو ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎر ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﻮﭼﻪﻟﯿﻚ و ﻋﻪﺑﺪو دهﻣﺮﺑﺎش ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺷﺎرهواﻧﯽ ﺳﻮور ﻟﻪ ﺷﺎری دﯾﺎرﺑﻪﻛﺮ. ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی وهﻓﺪی دهﺗﻪﭘﻪ ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﭘﺘﻪوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ﭘﺎرﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪردوو ﭘﺎرﺗﯽ دهﺳﻪﺗﺪاری ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮوڕا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻪی ﻛﻮرد ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪ ڕﮕﻪی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪ. ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎن وهﻓﺪهﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺎم 16
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺟﻪﻻل ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاق ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه، ﻟﻪو ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪدا ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاق ﺟﻪﺧﺘﯿﻜﺮدهوه ﻟﻪوهی »ﺋﻪﻣۆ رۆژی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ھﻤﻨﺎﻧﻪ و دﯾﺎﻟﯚگ و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺟﻪﻣﺎوهری و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯽ و رۆژی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪ و ﺳﻪردهﻣﯽ ﻛﺎری ﭼﻪﻛﺪاری ﻧﻪﻣﺎوه«. ﺳﻪﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﯾﻪﻛﺪهﻧﮕﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺸﻪو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧﻪی دﻨﻪ ﭘﺶ ﺑﻪڕﮕﻪی دﯾﺎﻟﯚگ و ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮرك ﻟﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎردا ﺟﻪﺧﺘﯿﻜﺮدهوه ﻟﻪوهی »ﺋﻪوان ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﯽ ﺑﻪڕﮕﻪﭼﺎرهی ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو دهزاﻧﻦ ﻟﻪ ﻛﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺪا«. ھﻪردووﻻش ﺗﻪﺋﻜﯿﺪﯾﺎن ﻛﺮدهوه ﻟﻪﺳﻪر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪردهواﻣﺒﻮوﻧﯽ دﯾﺎﻟﯚگ و وﺗﻮوﮋ ﻟﻪﻧﻮان ھﺰه ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا. ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ وهﻓﺪهﻛﻪی دهﺗﻪﭘﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻪﺳﻌﻮد ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه، ھﻪردووﻻ ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﭼﯚﻧﺘﯽ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی ڕﺰﮔﺮﺗﻦ ﻛﺮد ،ﺗﻪﺋﻜﯿﺪﯾﺸﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻪﻛﺎن ﻟﻪڕﯽ دﯾﺎﻟﯚگ و ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻛﺮدهوه. ﻛﯚﺳﺮهت رهﺳﻮڵ ﻋﻪﻟﯽ ﺟﮕﺮی ﺳﻜﺮﺗﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟﻪ
ﭘﺸﻮازی وهﻓﺪی دهﺗﻪﭘﻪدا ﺑﯚ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻛﻮردی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻓﻪ ڕهواﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﭘﺮۆﺳﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و دهﺳﺘﻮوردا دووﭘﺎﺗﻜﺮدهوهو وﺗﯽ »ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﺮاﯾﻪﺗﯽ ﻧﻮان ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﯽ ﻛﻮردو ﮔﻪﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺳﻪردهمو ﭼﺎرهﺳﻪری ھﺎوﭼﻪرﺧﺎﻧﻪی ﻛﺸﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪر ﺷﻮﻨﻚ ﺑﺖ ﺑﻪھﺰﺗﺮو ﭘﺘﻪوﺗﺮ ﺑﻜﺮﺖ«. ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﯾﺎن؟ ﺋﻪم ﺳﻪرداﻧﻪی وهﻓﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ دهﻧﮕﯚی ﺋﻪو ھﻪﯾﻪ ﻋﻪﺑﺪو ﮔﻮﯾﻞ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق ،ﺳﻪرداﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎتو ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻤﺪا ﻛﯚﺑﺒﺘﻪوه ،ﺑﻪم ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪو ھﻪواﻪ
ﺑﻪ ﺗﺎﻛهوهی ،ﺋﻪم ﻣﯚدﻠﻪش ﺑﯚ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭼﻪﻛﺪاری ﺷﺘﻜﯽ ﻟﻪﺑﺎر ﺑﻮوه ،چ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و چ ﻟﻪ ﺋﻪوروﭘﺎ ،ﺑﻪم ﺑﻪداﺧﻪوه ﺋﻪم ﺟﯚره ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﺟﯿﺎوازی ﻧﻪﻛﺮد ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﻛﺪاری و ﻛﺎﺗﯽ ﮔﺮﺗﻨﻪدهﺳﺘﯽ ﺣﻮﻛﻤاﻧﯽ، ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻪﯾهوی ﻧﺎوﺧﯚ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻮوه ﻣﻪرهﻛﻪﺑﯽ ﺳﻪرﻛﺎﻏﻪزو ﺑﻪﻛﺎرﻧﻪھﻨﺮان ،ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩١وازﯾﺎن ﻟﻪو ﺟﯚره ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ھﻨﺎ ،ﺑﻪم ﺗﺎزه ﺧﯚری ﺋﻪو ﺟﯚره ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﻟﻪﻻی ﺋﻤﻪ ﺳﻪری ھﻪﺪا«.
ﮔﺸﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪی دادهڕﺷﺖ و ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﻛﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﺪاو ﻟﻪﺳﻪرزهﻣﯿﻨﯽ واﻗﯿﻌﺪا ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯿﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی ﺳﻪرﺑﺎزی ﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﯽ دوای راﭘﻪڕﯾﻦ و ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن و ﺣﻜﻮﻣﻪت ،ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ دهﭼﺘﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ دﯾﻜﻪ ،ﺑﻪم ﮔﯚڕاﻧﻪﻛﻪ ڕووﻛﻪﺷﯽ ﺑﻮوه و ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،واﺗﻪ ﺣﺰب ﻟﻪدوای راﭘﻪڕﯾﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺑﻪﭘﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎ ﻧﻮﻜﺎن ﺧﯚی داﺑﮋﺖ ،ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﺧﯚی ﻟﻪ داﺑﻮﻧﻪرﯾﺖ و ﯾﺎﺳﺎ ﻛﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺗﻜﯚﺷﺎن ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺎت«. داﺑاﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﺑﺎرهی داﺑاﻧﯽ ﻧﻮان ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﺧﻮارهوه، ﺣﺎﻛﻢ ﻟﻪﺗﯿﻒ وﺗﯽ »ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻓﺎﻛﺘﻪری ﺳﻪرهﻛﯽ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ڕۆژھﻪﺗﯿﺸﺪا ھﻪر ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪی ﻟﮫﺎت ،ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ھﯚﻛﺎرهﻛﺎن ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻪ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ﻛﻪ ﺗﯿﺎﯾﺪا
دهﺳﻪت ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ھﻪرهﻣﯿﯿﻪ و ﺗﯿﺪا دهﺑﺖ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚدا ﺑﻜﺮﻦ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه دهﺷﻦ ﺋﻤﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻪﺗﯽ ﻣﻪرﻛﻪزی ﭘﻪﯾهو دهﻛﻪﯾﻦ ،ﺑﻪم ﺋﻪم دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﻪ ﻣﻪرﻛﻪزﯾﯿﻪ ﻟﻪ واﻗﯿﻌﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ و دهﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺗﺎﻛهوی ﻛﻪ دهﺳﻪت دهﮔﻮازرﺘﻪوه ﺑﯚ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟﻪوﺸﻪوه دهﮔﻮازرﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻜﺮﺗﺮ و دهﺳﻪﺗﻪﻛﺎن دهدرﻨﻪ دهﺳﺘﯽ ﻛﻪﺳﻚ ،ﺋﻪم ﺟﯚره ﻣﯚدﻠﻪش ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻻی ﺋﻤﻪ داﺑاﻧﯽ دروﺳﺖ ﻧﻪﻛﺮدووه ﻟﻪﻧﻮان ﻗﺎﻋﯿﺪهو ﻗﻪواﻋﯿﺪدا ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﺋﻪوروﭘﺎو ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻪﻋﺴﯿﺸﺪا ھﻪر واﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﯾﺎر ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﻛﻪﺳﻜﻪوهﯾﻪو ﭼﯿﻨﯽ ﻧﺎوهﻧﺪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ ،ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﻪم داﺑاﻧﻪش ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﯚی ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﺣﺰﺑﯿﯿﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﮕﯚڕﺖ«. ﺋﻪو ﻟﻪﺑﺎرهی ﭘﻪﯾهوﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺶ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﻪوه وﺗﯽ »ﺑﻪ دﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﺋﻪم ﺟﯚره ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﺣﺰﺑﯿﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣاﻧﯿﺪا دهﺑﻨﻪوه
ﮔﯚڕان ﻓﻪﺗﺎح زاﺧﯚﯾﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪھﯚﻛﺎری داﺑاﻧﯽ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﺧﻮارهوه ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻪڕاﻧﺪهوه ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن و وﺗﯽ »ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ھﯚﻛﺎری ﺋﻪم دۆﺧﻪ ﺋﻪو ﺳﯿﺴﺘﻤﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﻛﺎردﺖ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋﻪو ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻜﻪوه ﺑﯚ ﺣﺰﺑﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﺟﯿﺎوازی ھﻪﯾﻪ، ﺑﻪم ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﭼﯽ ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋﻪم دۆﺧﻪوه و ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺑﮕﯚڕﺖ ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ دهﺑﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻪﻧﺠﺎن ﺑﻨﻪ ﻧﺎو ﺑﻮاری ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪوهو ﭘﮕﻪی ﺧﯚی ﺑﻪھﺰ ﺑﻜﺎت ،ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺋﻪﻣﻪش ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿﻪ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺷﯚڕﺷﮕه دﺮﯾﻨﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺷﻮﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭼﯚﻨﺎﻛﻪن ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﭘﺶ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺋﻪﻣﻪش ﻣﻦ ﺑﻪﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دهزاﻧﻢ و ﺋﻤﻪ ﻧﺎﺑﺖ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﺋﻪوه ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﻪ ﺋﻪوان ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﺟﺒﮫﻦ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟﻪواﻧﻪی ﭘﺶ ﺧﯚﯾﺎن وهرﻧﻪﮔﺮﺗﻮوه ،ﺑﻪم ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺗﺎﻛﻪ ڕﮕﻪی ﮔﯚڕان ﺋﻪوهﯾﻪ ﮔﻪﻧﺠﻪﻛﺎن ﺑﻨﻪ ﭘﺸﻪوه ﺗﺎﮔﯚڕاﻧﻜﺎری دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ«. ﺋﻪو ﻟﻪﺑﺎرهی ﭘﺸﻞ ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ڕهﻗﺎﺑﻪی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ وﺗﯽ »ﺋﻪوهی ﻛﻪوا دهﻛﺎت ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪرهوه ﭘﻪﯾهوی ﺣﺰﺑﯽ ﭘﺸﻞ ﺑﻜﺮﺖ و ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮارهوهی ﺣﺰﺑﯿﺶ ﻗﺒﻮڵ ﺑﻜﺮﺖ، ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﻛﻪ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟﻪوه دهرﭼﻮوه ﻛﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕﺑﺖ و ﺑﯚﺗﻪ ﺷﺘﻚ ﺑﯚ ﺧﯚژﯾﺎﻧﺪن ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪو ﻛﺎدﯾﺮهی ﻛﻪ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻻی ﺧﯚژﯾﺎﻧﺪﻧﻪ ﺑﯚی ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو ﭘﻪﯾهوه ﭘﺸﻞ ﺑﻜﺮﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻤﻪ ﺗﺎ ﻧﻪﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﮕﻪڕﻨﯿﻨﻪوه ﺑﯚ ﻓﯿﻜﺮ ،ﺋﻪوا ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋﻪم ﻛﺸﻪﯾﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﻪﯾﻦ«.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
19
دۆﺳـــ
ﺣـﺰﺑـﺎﯾــﻪﺗـﯽ ﮐﻮردﺳﺘــﺎن ﻧﻪرﯾﺖ و ﭼﺎرهﻧﻮوس ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣۆ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ چ دۆﺧﻜﺪاﯾﻪ؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺣﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ دﺴﯚزﻣﺎون ،ﺑﯚ ﺋﻪو ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﯚی ھﺎﺗﻮوﻧﻪﺗﻪﻛﺎﯾﻪوهو ﻟﻪﭘﻨﺎوﯾﺪا داﻣﻪزراون؟ ﺗﺎ ﭼﻪﻧﺪ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪردهﻣﺪا ﮔﻮﻧﺠﺎون؟ ﺋﺎﻣﺎدهﮐﺮدﻧﯽ دۆﺳ :ﻋﻪدﻧﺎن ﺳﻪﯾﺪ ﺣﺴﻦ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻦ و ﭘﺎش راﭘﻪڕﯾﻦ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ ،ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردی ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺳﯿﻤﺒﻮل و دروﺷﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﭙﺎرﺰێ و ھﻪﻣﺎن دﯾﺪﮔﺎو ﻓﯚرﻣﯽ ھﻪﺑﺖ؟ ﺣﺎﻛﻢ ﻟﻪﺗﯿﻒ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ دﮐﺘﯚرا ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎی دهﺳﺘﻮوری ﻟﻪﺑﺎرهی ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻨﻪوه ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ »ﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻦ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﮫﻨﯽ ھﻪﺑﻮوهو وهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪﺳﻪر ﺷﻮازی ﺷﯿﻮﻋﯿﻪت و ﻣﺎرﻛﺴﯿﯿﻪت ﺑﻮوه ﻛﻪ ڕﻜﺨﺴﺘﻨﻜﯽ دﯾﺴﭙﻠﯿﻨﯿﺎن ھﻪﺑﻮوه، ﻟﻪژﺮ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪا ﺑﻮوه ،ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﭘﺮﻧﺴﯿﺒﻪﻛﺎﻧﯿﺎن )ﻣﺮﻛﺰﯾﺔ ﺍﻟﺸﺪﯾﺪﺓ(ﯾﻪ ﻛﻪ ﺗﯿﺪا ﺧﻮارهوه ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯽ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪه ﺑﻪﺳﻪرهوهو ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﯾﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪرهوه ﺟﺒﻪﺟ ﺑﻜﻪن ،ﺋﻪﮔﻪر ﺗﺒﯿﻨﯽ و ﻗﺴﻪﯾﻪك ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهدا ھﻪﺑﻮو ﺋﻪوا دهﺑﺖ ھﻪر ﻟﻪﻧﺎو ﺧﻮدی ﺷﺎﻧﻪﻛﻪدا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﺗﺪا ﺑﻜﺮاﯾﻪو دهرﭼﻮوﻧﯽ ﺋﻪو ﺗﺒﯿﻨﯿﻪ ﺑﯚ دهرهوه ﺑﻪ ﺗﺎوان و ﻻداﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ دادهﻧﺮا «.ﻓﻪﺗﺎح زاﺧﯚﯾﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وای دهﺑﯿﻨﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﯽ وا ﻟﻪ ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺋﺴﺘﺎو 18
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﭘﺸﺘﺮدا ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪوﺑﺎرهﯾﻪوه وﺗﯽ »ﺋﻪﮔﻪر ﺑﺎﺳﯽ ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دهﺑﺖ ﻟﻪ دوو ﺋﺎﺳﺘﺪا ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﻛﻪ ﺷﻮه ﮔﺸﺘﯿﯿﻪﻛﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺑﺎوهڕﻧﺎﻛﻪم ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﺗﺪا ڕوودا ﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺗﻪﻗﻠﯿﺪه ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟﻪﺳﻪر دوو ﺷﻮه دروﺳﺖ دهﻛﺎت، ﺷﻮازی ﯾﻪﻛﻪم ﻓﯚڕم و ﺷﻮازی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺷﻮازی ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻪﻟﺸﻪﻓﯽ داﻧﺎﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪدوای ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯚﻛﺘﯚﺑﻪر ﺑوﺑﻮوﯾﻪوهو ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو دوﻧﯿﺎدا ﺑﺎوﺑﻮو ،ﺑﯚﯾﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻤﻪ ﺑﻪﭼﻪپ و ڕاﺳﺘﻪوه ﭘﻪﯾهوﯾﺎن ﻟﻪو ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﻪ دهﻛﺮد، ﺷﻮازﻜﯽ دﯾﻜﻪی ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪ ﺧﯚی ﻟﻪ ﻛﻠﺘﻮوری ﻋﻪﺷﺎﯾﻪری و ﺧﻪﻛﯽ ﻛﻮردﯾﯿﻪوه وهرﮔﯿﺮاوه، ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪم ڕووهوه ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺋﻪم ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪاﻧﻪ ﺑﻜﻪﯾﻦ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ﺑﻪﺳﻪر ﺷﻮازی ﺣﻜﻮﻣاﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﻪھﺎﺗﻮوه ،دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻣﻪرﻛﻪزﯾﻪﺗﻜﯽ زۆر ﺗﻮﻧﺪ ھﻪﯾﻪو ﺗﻪﻗﻠﯿﺪی ﻧﻪﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﻜﺮﺗﺮوو ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺗﺎﺋﯿﺴﺘﺎش ھﻪرﺑﻪردهوام ﺑﻮوه ،ﺋﺎﺳﺘﯽ دووهم ﻛﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﻪﺳﻪ ﺣﺰﺑﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪ ﺋﻪﻣﻪﯾﺎن ﮔﯚڕاﻧﯽ
زۆری ﺑﻪﺳﻪردا ھﺎﺗﻮوه ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﺎﺧﺪا ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎك ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﺸﺘﯿﺪا ﺑﻮو، ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎك ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوه ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﺷﺎخ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎن ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮون و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪواﻧﺪا ﻧﺎﻧﯿﺎن دهﺧﻮارد ،ﺋﯿﺴﺘﺎ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ زۆر ﺑﻪزهﺣﻤﻪت دهﺗﻮاﻧﺖ ﮔﻠﻪﯾﯽ و ﮔﺎزﻧﺪهی ﺧﯚی ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎن ،ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻪی ﻛﻪ دروﺳﺖ ﺑﻮوه ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﻧﻪﮔﻪﺗﯿﭭﻪ ،ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻪی ﻛﻪ دهﺑﻮاﯾﻪ دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ ﻛﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮاﻧﻪوهی ﺣﺰب و ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی دهﺳﻪﺗﯽ ﺗﺎﻛﺪا دهﺑﯿﻨﺘﻪوه دروﺳﺖ ﻧﻪﺑﻮوهو وهﻛﻮو ﺧﯚی ﻣﺎوهﺗﻪوه «.زﯾﺮهك ﻛﻪﻣﺎل ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋﯿﺮاق ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﻪ ﺑﻪ رووﻛﻪش دهزاﻧﺖ وﺗﯽ »ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕی ﺑﻮوهو ﺣﺰب ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎزا و ﺷﯚڕﺷﮕ ھﻪﺑﻮوه ،واﺗﻪ ﺋﻪوﻛﺎت ﭘۆﺳﻪی ﺷﯚڕﺷﮕی و ﺗﻜﯚﺷﺎن ھﻪ
ﭘﺸﺘﯿﻮان ﺳﺎدق
ڕﻜﺨﺴﺘﻨﻜﯽ ﺣﺰﺑﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﻮاﺳﺘﺮاوی ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ﻟﻪژﺮ ڕۆﺷﻨﺎﯾﯽ و ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ واﻗﯿﻊ و ڕﺒﺎزی دﯾﺎری ﻛﺮاوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی. ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﺟﻪﻣﺎوهری و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﯾﺎن ﺑﯚ ھﻮﺷﯿﺎری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﻓﻜﺮی و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕهوه ،چ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻪﻣﺎوهر ﯾﺎن ﺧﻮارووی ﺧﻮارهوهی ﻗﺎﻋﯿﺪهوه زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪوه ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪﻣﻪش ھﻪر ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪو ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ راﮔﻮزهرﯾﯿﻪی ﻛﻪ ﺋﻤﻪی ﻛﻮرد ﺗﯿﺎﯾﺪاﯾﻦ ،ﻛﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻗﻪزﯾﻪﻛﻪﻣﺎن ﺑﻪردهواﻣﻪ. زۆرﺟﺎر ﭘﺸﻠﻜﺎری راﺳﺘﻪوﺧﯚ دهﺑﯿﻨﺮﺖ ﻟﻪ ﭘﻪﯾهوی ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا )ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﯾﺎن ﺑ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ( ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهش ﻟﻪوﺑﺎرهﯾﻪوه ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺑﻪﻛﻮرﺗﯿﯿﻪﻛﻪی ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن ﭘﻪﯾهوهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺟﺒﻪﺟ ﻧﺎﻛﻪن؟ ﺋﻪﻣﻪش ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهوهوهﻣﻢ داﯾﺘﻪوه ،ﺋﻪو ﭘﺮۆﮔﺮام و ﭘﻪﯾهوهی ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ زۆری ﺗﻪواو ﺑﻮوه ،ﺟﺎرێ ﻟﻪ ﺷﻮهی ڕﻜﺨﺴﺘﻦ و ھﻪﯾﻜﻪﻟﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن و ھﻪﺴﻮﻛﻪوت و ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدﻧﯽ ،ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪان ،ﮔﻮزهر ﻧﻪﻛﺎت و ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﺎرواﻧﻪﻛﻪدا ﯾﻪك ﻧﻪﺑﺖ .ﻣﻦ ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪﻛﺖ ﭘ دهدهم ﻛﻪ ﺋﻤﻪ دهﺑ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو واﻗﯿﻌﻪدا وهك ﯾﻪك ﻛﺎرﻟﻚ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪی ﺋﻪو ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧﻪ داﻧﺮاون ﻛﻮرد ﻣﻪرﻛﻪزی
ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪﻛﻮێ ﺑﻮو ﻟﻪ دوﻧﯿﺎدا ،ﺗﯚ وهﻣﻢ ﺑﺪهوه؟ ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﺳﻪرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ ﭘﺸﻮازی ڕهﺳﻤﯽ دهﻛﺮێ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ وﺗﯽ دوﻧﯿﺎ ﭘﯽ ده) ﺟﻪﻧﺎﺑﯽ ﺳﻪرۆك( ،ﺋﻪﻣۆ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﻪو ﻋﯿﺮاﻗﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺳﺎﻪھﺎی ﺳﺎڵ ﺑﻮو ھﻪوﯽ ﺳﯾﻨﻪوهی ﻛﻮردی دهدا ،ﺋﺴﺘﺎ ﻛﯚﻣﻪڵ و ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺑﻪﺷﺪارن ،ﻛﻪواﺗﻪ ﺷﻮهی ﻛﺎرﻛﺮدن و ﻛﻪﺷﻮھﻪوای ﺳﻪردهم ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺎوﺧﯚی ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺪا ﻧﺎﮔﻮﻧﺠﺖ ﺋﻪوا ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ﻻدان ڕوودهدات ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﻟﻪﺑﻪر ھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺰﺑﯽ )ﺍﻟﻀﺮﻭﺭﺍﺕ ﺗﺒﯿﺢ ﺍﶈﺬﻭﺭﺍﺕ(. ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهش ﻛﻪ ﭘۆﮔﺮام ﺳﯿﺎﻗﯽ دهرهوهی ﯾﺎن ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﺰﺑﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﻪﺗﻪوهی و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﺪا ،ﺋﻪﻣﻪش ﺗﯚ ﺧﯚت ﻟﻪ دهﺳﻪﺗﯽ و ﭘﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ داﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎزادﯾﯿﻪﻛﺎن و ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی ﻣﻪدهﻧﯽ. دﯾﺎردهی وازھﻨﺎن و ﮔﻪڕاﻧﻪوه ،ﺳﻪﻧﮕﻪر ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ھﯚﻛﺎرهﻛﻪی ﺟﯿﺎوازی ﺑﯿﺮوڕای ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎﻛﻪﻛﻪس؟ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪ زۆر ﻛﻪم ﺑﻮوه ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽدوای ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯽ ،ﻛﻪ ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪش ھﻪﺑﻮوه ﯾﺎن ھﻪﺑ،
ﺋﻪوا ھﻪردوو ھﯚﻛﺎرهﻛﻪی ھﻪﯾﻪ ،واﺗﻪ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺑﻪر ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ،ﺋﻪوهی ﺗﺮﯾﺶ ﻛﻪ ھﯚﻛﺎری ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳﻪ ،ﻛﻪ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﻧﺎﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪ. ﺑﯚﭼﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﺎﺒﯚﺗﻪوه؟ ﺳﻪرهﺗﺎ دهﺑ ﺋﻪوه ﺑﻢ ﻛﻪ ﺋﻪم ﺣﺰﺑﺎﻧﻪی ﺧﯚﻣﺎنﺑﻮون ﺧﺎوهﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻪﺗﯽ ﻛﻮردی و ﻓﻜﺮی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ،ﺗﻪﻣﺎﺷﺎ ﺑﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٤٦ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﺑﻪﯾﺎﻧﯽ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دا ،ﻟﻪو ﻛﺎت و زهﻣﺎﻧﻪی ﺋﻪوﻛﺎﺗﺪا ،ﻧﻪﻋﻪوﻟﻪﻣﻪ ،ﻧﻪ ﺋﻪو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﻪی ﺋﺴﺘﺎی ژﯾﺎن ،دوای ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووهم، ﺟﻪﻧﺎﺑﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧﻪﻣﺮ ﺑﯚ ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ده »دهﺑ ﻟﻪﭘﻨﺎو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﺋﺎزادی و ﺣﻮڕﯾﻪﺗﺪا ﺳﻪﻋﯽ ﺑﻜﻪن ﺗﺎ ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺑﻪ ﺋﺎزادی و ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﯽ ﺑﮋﺖ«. ﻛﻪواﺗﻪ ﺋﻪم ﺣﺰﺑﺎﻧﻪ ﻟﻪﭘﻨﺎو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﻮوه ﺧﻮﻨﯿﺎن ڕﺷﺘﻮوه ،ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﺶ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو داﻧﻮﺳﺘﻨﻪﻛﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ڕژﻤﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهﺑﻮوه ﻛﻪ ﻛﻮرد داوای دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻋﯿﺮاق ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﯿﺰاﻣﻪﻛﺎن داواﻛﺮدووه. ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺎﺒﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﯿﺶ ﺑﺒﯿﻨﺮێ ﯾﺎن ھﻪﺳﺘﯽ ﭘ ﺑﻜﺮێ ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﺋﻪوا ﺑﻪ ڕای ﻣﻦ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ڕﮋهی ھﻪﺑ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻜﻪوه ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗﺮ ،دهﺑ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘ ﺑﺪرێ و ﺗﯚخ ﺑﻜﺮێ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺋﻪﻣﻪ دهﺑﺘﻪ ھﻪوﻨﯽ ﻛﻪش و ﻧﻤﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن ﻟﻪﻧﺎو ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪدا و ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی ﻛﻮردهواری. ﻟﻪزۆرﺑﻪی ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﻧﮫﻨﯽ ﺑﺖ ﯾﺎن ﺑﻪ زهﻗﯽ دﯾﺎردهی ﺗﻪﻛﻪﺗﻮل و دهﺳﺘﻪﮔﻪری ھﻪﯾﻪ، ھﯚﻛﺎری ﺋﻪﻣﻪ ﺑﯚﭼﯽ دهﮔﻪڕﻨﯿﺘﻪوه؟ ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪﻻﯾﻪﻧﻚ ﺑﯚ ﻻﯾﻪﻧﻜﯽﺗﺮ ﺟﯿﺎوازه ،ﺑﻮوﻧﯽ ڕای ﺟﯿﺎوازو ﺗﻪﻧﺪروﺳﺖ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪﯾﻪﻛﯽ ﺟﻮان ﻟﻪ ﻛﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺰﺑﯽ ،ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ دروﺳﺖ دهﻛﺎت ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﯾﻪك ﭼﻮارﭼﻮهی ﻓﻜﺮی ﯾﺎن ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﯾﯽ ﺑ. ﺑﻪم ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻪﻛﻪﺗﻮل و دهﺳﺘﻪﮔﻪری ،ﺋﻪواﻧﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪه ﻟﻪ ﻟﻪﺷﯽ ﺣﺰب دروﺳﺖ دهﻛﺎت. ھﻪرﻛﺎﺗﻚ ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن ﺑ ھﺰ ﺑ) ،ﺭﻭﺍﺑﻂ( ﻟﻪﺳﻪرهوهی )ﺿﻮﺍﺑﻂ( ﺑ ﺋﻪوا ﺑﻪرژهوهﻧﺪی زاڵ دهﺑ و ﺗﻪﻛﻪﺗﻮل و دهﺳﺘﻪﮔﻪری دروﺳﺖ دهﺑ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
21
دۆﺳـــ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒﻪت زاﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪﺑﺎرهی دﯾﺎردهی ﺳﻪﻧﮕﻪر ﺋﺎﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﻪوه وﺗﯽ »ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﻣﯚدﺮﻧﺪا ھﻪﻮﺴﺖ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺣﺰب ،ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﺪهﻦ ﺳﻪﻧﮕﻪرﮔﯚڕﯾﻦ ،ﺷﺘﻜﯽ زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ و ﺷﺘﻜﯽ ﻣﻪﻗﺒﻮﻟﻪ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﭽﯿﻨﻪی ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪك و ڕهﺗﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪ ﺑﺖ ،ﺋﻤﻪ ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻛﻪ ﻛﯚﻟﻦ ﭘﺎوﻟﯽ وهزﯾﺮی ﭘﺸﻮوی دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم دواﯾﯿﻪدا ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎی ﻛﺮد ،ﭼﻮﻧﻜﻪ وهﻛﻮ ﺧﯚی وﺗﯽ» :ﺑﯚ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪی ﺑﻪدﻪ ﻛﻪ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ھﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪك و ﻗﺒﻮﻨﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪوهﻧﺪهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒﻪت و دهﺳﺘﻜﻪوﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻻﯾﻪﻧﻜﯽ دﯾﻜﻪی ﻧﺎﺷﺮﯾﻨﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺎن دهدات ،ﺋﻪﻣﻪش دﯾﺴﺎن دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚﺗﻪ دهرﻓﻪﺗﻚ ﺑﯚ ﺧﯚ ژﯾﺎﻧﺪن«. زﯾﺮهك ﻛﻪﻣﺎل ھﯚﻛﺎری داﺑاﻧﯽ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﺧﻮارهوهی ﺑﯚ ﺗﺎك دهﺳﻪﺗﯽ ﮔﻪڕاﻧﺪهوهو وﺗﯽ »ﺋﻪم داﺑاﻧﻪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻜﻪوه ﺑﯚ ﺣﺰﺑﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﺟﯿﺎوازه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﺣﺰﺑﺪا ﺋﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ دهﺳﻪﺗﻪﻛﺎن ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳﻜﻪوهﯾﻪو داﺑاﻧﻚ دروﺳﺖ ﺑﻮوه ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا «.ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﻪی ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ واﺷﯽ دهﺑﯿﻨﯽ ﻛﻪ دﯾﺎردهی ﺳﻪﻧﮕﻪرﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ،ﺑﻪم ﺑﻪﻣﻪرﺟﻪوهو وﺗﯽ »ﺗﯚ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﺑﻪر ﻓﯿﻜﺮ و ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ ﺑﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی دهﺳﺘﻜﻪوﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و دهﺳﺘﻜﻪوﺗﯽ ﻣﺎدﯾﺪا ﺑﺖ«. زﯾﺮهك ﻛﻪﻣﺎل ﻟﻪﺑﺎرهی ﭘﺸﻠﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﻪوه وﺗﯽ »ﺋﻤﻪ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﺪا دهژﯾﻦ ﻛﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻪرهو ﭘﺸﭽﻮوﻧﻪ ،ﺑﻪم ﺑﻪﺷﻜﯽ زۆری ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻤﻪ ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪی ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﻪﭘﯽ ﺳﻪردهم ھﻪ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎن داﺑﮋن و ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪردهﻣﺪا ﺑﯿﮕﯚڕن ﺑﯚﯾﻪ زۆرﺟﺎر ﺋﻪو ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﭘﻪﯾهو و ﭘۆﮔﺮاﻣﻪ ﭘﺸﻞ دهﻛﺮﺖ«. 20
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
"ﭘﺮۆﮔﺮام و ﭘﻪﯾهوی ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن زۆری ﺑﻪﺳﻪرﭼﻮوه" ﭘﺸﺖ ﮔﻮﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮهﻧﺴﯿﺒﻪ ﺣﺰﺑﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪﻧﻮان ﻗﺎﻋﯿﺪهی ﺣﺰب و ﻗﻪواﻋﯿﺪی ﺣﺰب ،ڕهوت و داھﺎﺗﻮوی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﻪﻧﺪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮان ﺳﺎدق ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﻟﻘﯽ دووی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا وهﻣﯽ ﮔﯚﭬﺎری ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ دهداﺗﻪوه: ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﯚن دهﺑﯿﻨﻦ؟ ھﯚﻛﺎری ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻪ ﮔﻪورهﯾﻪی ﻧﻮان ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺷﺎخ و ﺷﺎر ﭼﯿﯿﻪ؟ ﺣﺰب ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو دوﻧﯿﺎداو ﺳﻪدان ﺳﺎﯿﺸﻪﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻪﻛﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋﺎزاد ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﻤﺎﻧﺪا )دوﻧﯿﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮی( ،ﺋﻪم ڕۆﻪی ﺣﺰب ﻟﻪ ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﮔﻪورهﺗﺮ دهﺑﯿﻨﺮێ و ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﺋﻪم دواﯾﯿﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎش ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺑﻪﮕﻪﯾﻪ. ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﺣﺰب ﺑﻪ ﺟﯿﺎوازی ﺷﻮﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دوﻧﯿﺎدا ،ﺣﺰب ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺷﺎخ و ﺷﯚڕﺷﺪا ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﻪﻧﺰﯾﻤﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر و ﭘﺸﻤﻪرﮔﺎﯾﻪﺗﯽ ﻛﺮدووه ،ﺷﻪرﻋﯿﻪﺗﯽ ﺷﯚڕﺷﮕی و ﻣﺎن و ﻧﻪﻣﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗﻪوهی و ڕهﻓﺰﻛﺮدﻧﻪوهی داﮔﯿﺮﻛﺮدن و ﮔﯚڕان ﺑﻪرهو ﺟﻮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑﻪﻣﺎﻧﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮوه. ﻟﺮهﺷﺪا ﮔﻮﻧﺪ و ﺷﺎخ و دۆڵ و دهﺷﺘﻪﻛﺎن ﺣﻪﺷﺎرﮔﻪ و ﭘﻪﻧﺎﮔﻪی ﺋﻪو ﺧﻪﻜﻪ ﺑﻪ ﺋﺎرهزووﻣﻪﻧﺪه ﺧﯚﺑﻪﺧﺘﻜﻪره ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ رزﮔﺎری ﺗﺪهﻛﯚﺷﺎن. دوای ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﯚڕش ﻛﻪ دﯿﻨﻪوه ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺣﻮﻛﻤاﻧﯽ ﻛﻪواﺗﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑﻪ دووﺑﺎره ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪو ﺷﻪرﻋﯿﻪﺗﯽ دهﺳﺘﻮوری و ھﻪﺒﮋاردن ﺷﻮﻨﯽ دهﮔﺮﺘﻪوه. ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺗﻮﻧﺮاوه ﺗﺎ ڕادهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش ﻟﻪدوای ڕاﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٩١ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕژﻢ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٣ﻛﻪ ژﯾﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻮوری و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ دهژﻣﺮدرﺖ ،ﺗﻮاﻧﺎ ﺟﻪﻣﺎوهری و
ﻣﺎددی و ﻣﻪﻋﻨﻪوﯾﯿﻪﻛﺎن ﺷﯚڕ ﺑﻜﺮﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎو ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ڕﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﺟﻪﻣﺎوهری ﺑﻪﻣﺎﻧﺎی ﻧﯿﻤﭽﻪ داﻣﻪزراوهی )ﻧﻪك داﻣﻪزراوهی ﺗﻪواو( ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﺴﺘﺎﻣﺎن ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ڕاﮔﻮاﺳﺘﻨﻪ )إﻧﺘﻘﺎﻟﯽ( ،ڕاﺳﺘﻪ ﻟﻪدوای ١٩٩١ﺋﺎزادﯾﻦ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﺳﺎﯽ )(٢٠٠٥هوه ﻟﻪ دهﺳﺘﻮوری ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ﺷﻮهی ﺣﻮﻛﻤاﻧﯽ و ﻣﺎف و ﺋﻪرﻛﻪﻛﺎن ﻧﻮوﺳﺮاوه ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ. ﺑﻪم ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪوﻣﺎﻧﺎﯾﻪ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺑﻮﻧﯿﺎدی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه ،ﺋﻪﻣﻪش دﯾﺎره زۆر ھﯚﻛﺎری ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھﻪﺑﻮو ،ﻛﻪواﺗﻪ دهﺑ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻟﻪ ﭘﺮۆﮔﺮام و ﭘﻪﯾهو ﺑﻜﺮێ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪم ﭘﻪﯾهو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧﻪ ﺑﯚ ﺋﻪم ﻛﺎﺗﻪ و زهﻣﺎﻧﻪ ﻧﺎﮔﻮﻧﺠﺖ ،ﺑﻪواﺗﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ دهﻛﺮێ ﺑﯿﻦ ﭼﻪق ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﻪﯾهو ﭘۆﮔﺮاﻣﺪا ھﺎﺗﻮوه. داﺑاﻧﻜﯽ ﮔﻪوره ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دهﺑﯿﻨﺮﺖ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﻗﺎﻋﯿﺪهدا ھﯚﻛﺎری ﺋﻪم داﺑاﻧﻪ ﭼﯿﯿﻪ؟ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪﻻی ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﯚﭼﯽ دهﮔﻪڕﻨﯿﺘﻪوه؟ ﺑﻪ ﺑوای ﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪﺷﻮهی ﮔﯚڕاﻧﯽﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺰﺑﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﯾﻪ، ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺗﯚ ﺑﻪردهوام ﺑﻪرهو دهزﮔﺎﻛﺮدن و ﺣﻮﻛﻤاﻧﯽ دهڕۆﯾﺖ ،ﻛﻪواﺗﻪ ﺣﺰب ﭘۆژهو ﭘﺸﻨﯿﺎرو داﺧﻮازﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪﻚ ﺑﻪھﯚی ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ڕﻜﺨﺴﺘﻦ ﺑﯚ ﺣﻜﻮﻣﻪت دهﻧﺮﺖ ،ﻟﺮهﺷﺪا ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰب و دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری زﯾﺎﺗﺮ ﺋﻪو ڕۆﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻧﻪوه دهﺑ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻪﻣﺎوهر ﺑﺒﯿﻨﻦ ،ڕاﺳﺘﻪ ھﻪر
ﺣﺰب ھﻪﺒﮋاردن
ﺋﺎﺧﺮ ﺋﻪم ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪ ﺋﯿﺸﯿﺎن ﭼﯿﯿﻪ ،ﺋﺎﯾﺎ ھﺎوﺷﻮهی ﺋﻪواﻧﻪﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪت ﻧﻪﻛﺮدووه، ﻛﻪواﺗﻪ ﺗﯚ ﻟﺮهدا ھﯿﭻ ﺋﯿﺴﻔﺎدهﯾﻪﻛﺖ ﻧﻪﻛﺮدووه، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺗﯚ ﺑﻪﭘﺮﻧﺴﯿﺒﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚت ﻛﺎرﻧﺎﻛﻪﯾﺖ ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺧﻪﻜﺖ ﻧﺎوﻧﻮﺳﻜﺮدووهو دهﯿﺖ ﺋﻪﻣﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻨﻪ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ھﻪﻣﻮو ﺋﻪواﻧﻪش ﺑﻪﺑ ﭘﺎره ھﯿﭻ ﺋﻪرﻛﻚ ﻗﺒﻮڵ ﻧﺎﻛﺎت ،واﺗﻪ وهﻛﻮو ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرﻚ ﻛﺎرت ﻟﻪﮔﻪﺪا دهﻛﺎت ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﻛﺎرﻜﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺣﺰب ﺑﯚﺗﻪ ﺷﻮﻨﻚ ﺑﯚ وهرﮔﺮﺗﻦ و دهﺳﺘﻜﻪوت ،ﻧﻪك ھﻪوڵ و ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدن ،ﺗﯚش ﻟﻪﺑﻪر ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ و ﻧﻪدۆڕاﻧﺪﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻗﺒﻮڵ دهﻛﻪﯾﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪو ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪه ﺣﺰﺑﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪﻜﯽ ﻧﺎدروﺳﺘﻪ ،ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﺠﯚره ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎرهﻛﺎن ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ ﺑﻪڕێ ﺑﻜﻪﯾﻦ. ﺋﻮه وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ ﻗﺎﺒﻮوﻧﻪﺗﻪوه ﻟﻪﻧﺎو ڕﻜﺨﺴﺘﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﺘﯿﺪا ،ﺋﺎﯾﺎ ﭘﻼﻧﯽ دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰب ﭼﯿﯿﻪ ﺑﯚ راھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﭼﻪﻧﺪاﯾﻪﺗﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﺪان ﺑﯚ ﭼﯚﻧﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﺎش؟ -ﻣﻦ وهﻛﻮ ﺧﯚم دهﻣﻜﻪ ﻟﻪﻧﺎو ڕﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ
ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎردهﻛﻪم ،ﺋﻪو دﯾﺎردهﯾﻪﺷﻢ ﺑﯿﻨﯿﻮه ،ﺑﻪم ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻧﻪﻛﺮاﺑﺖ ﺑﯚ ڕاھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن ،ﺑﻪﺑﻪردهواﻣﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﻛﺎدﯾﺮﯾﻤﺎن ﻛﺮدۆﺗﻪوهو ﻛﯚڕو ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﻧﺎو ﻣﻪﺒﻪﻧﺪهﻛﺎﻧﺪا ھﻪﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﻛﺸﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ زۆری ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪدا ﻧﻪﺑﻮوه ﻛﻪھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻧﺎو ﺣﺰﺑﻪﻛﻪوه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺧﻪﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻪﺟﺎرﻚ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻧﺎو ﺣﺰﺑﻪﻛﻪوه ﻛﻪ ﻛﺸﻪی ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﺷﺪا دروﺳﺘﻜﺮدووه .ھﻪﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دهرﻓﻪﺗﯽ ﺋﻪوه ﻧﻪﺑﻮوه ﻛﻪ ﺗﯚ ﺑﺘﻮاﻧﯽ وهﻛﻮ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺧﯚت ﺋﻪﺗﻪوﺖ ﺣﺰﺑﻚ دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ ﻛﻪ ﻗﯿﺎدهی ﺟﻪﻣﺎوهر ﺑﻜﺎت ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﺷﯚڕﺷﺪا ﻛﻪ ﺗﯚ ﭘﻮﯾﺴﺘﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪ ﻧﺎﭼﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻗﺎﺒﻮو ﻟﻪ ﺣﺰﺑﺪا ﺑﻨﯿﺖ و ﺑﯿﻜﻪﯾﺘﻪ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ،ھﻪرﻛﻪﺳﻚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻛﺮدﺑﺖ ﺗﯚ وهری دهﮔﺮﯾﺖ ،ﻛﻪ ﻟﻪﭘ ھﺎﺗﻮﯾﺘﻪﺗﻪ ﻧﺎو ﺷﺎروو ﻧﺎو ﺳ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﻪوه و ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﺧﻪﺑﺎﺗﻪی ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ھﻪﺗﺒﻮوهو ﺧﻪﻚ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪی ﭘﺘﻪو
ﺑﻪﻟﺸﺎو دﺘﻪ ﻧﺎوﺣﺰﺑﻪﻛﻪﺗﻪوه ،ﺗﯚش ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺑﻪردهوام ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪﻋﺲ و ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻟﻪﻛﺸﻪو ﺷﻪڕداﯾﺖ و دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕژﻤﯿﺶ ﺑﺎروودۆﺧﻜﯽ دﯾﻜﻪ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺋﺎراوه ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﻪﻣﻮوی واﯾﻜﺮدووه ﻛﻪ دهرﻓﻪﺗﯽ ﺋﻪواﻧﻪ ﻧﻪﻣﻨﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯽ ھﻪوﯽ ڕاھﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺟﻪم ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﺖ ﺑﺪهﯾﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﺷﻮﻨﻪواری ﻟﻪﺳﻪر ﻛﺎدرهﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰب و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﺶ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺧﯚی دروﺳﺘﻜﺮدووهو ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی دروﺳﺖ ﻛﺮدووه ،واﺗﻪ ھﻪوڵ دراوه ،ﺑﻪم ھﻪوﻪﻛﺎن ﺑﻪس ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﺴﺘﺎش ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر دهﺳﺖ ﭘ ﺑﻜﻪﯾﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﺧﺘﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺣﺰب ،ﺋﻪوا ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﻤﺎن ﻟﻪﻧﺎو ﺟﻪﻣﺎوهردا زﯾﺎﺗﺮ دهﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ واﻧﻪﺑﺖ ﻣﻠﻤﻼﻧ ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻪﻛﺎن دروﺳﺖ دهﺑﺖ، ﺋﻪم ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪهی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﺪا ھﻪﯾﻪ ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺣﺰﺑﯽ ﻟﻪﺳﻪر داﻣﻪزراوه. ﺋﻪو ﻧﺎﻋﻪداﻟﻪﺗﯿﯿﻪی ﻛﻪ زۆرﺟﺎر دروﺳﺖ دهﺑﺖ، ھﻪﺳﺘﻨﺎﻛﻪی ﺑﯚ ﺋﻪوه ﺑﮕﻪڕﺘﻪوه ﻛﻪ ﺟﯚرﻚ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
23
دۆﺳـــ
"ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣۆ ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻧﺎوﻧﻮوﺳﻜﺮدﻧﻪ" ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﻋﻪﻟﯽ ﺋﻪﻛﺒﻪر ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﺪا ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ و رﻜﺨﺴﺘﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪ ،ﻟﻪ ﺋﻮارهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎراﻧﺎوﯾﯽ ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﺪا ،ﻟﻪﺑﺎرهی ﺣﺰب و ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﯽ و ﻧﮫﻨﯽ زاﺒﻮوﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪاﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﭼﯚﻧﺎﯾﻪﺗﯽ دا ﻟﻪ ﺋﻪﺟﻨﺪهی ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚﻣﺎن دوا.
ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﻋﻪﻟﯽ ﺋﻪﻛﺒﻪر
ﺋﻮه ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ زۆره ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻦ ﻟﻪ ڕﻜﺨﺴﺘﻨﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﭼﯚن دهڕواﻧﻨﻪ ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪ و ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻦ و ﭘﺎش راﭘﻪڕﯾﻨﺪا؟ دﯾﺎره ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﺶ راﭘﻪڕﯾﻦ ﻛﻪ دهﻛﺎﺗﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدن و دواﺗﺮ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚڕش ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﻛﻪ ﺑوات ﭘﯿﻪﺗﯽ، ﺑﺎوهڕ ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻛﻮرداﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﺶ ﺷﯚڕش ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه داﻣﻪزراوه ﺗﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪواﻧﻪدا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ دهﻛﻪﯾﺖ ﻛﻪ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮرداﯾﻪﺗﯽ و ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪﺧﯚﺑﺮدووﯾﯿﺪا دهﮔﻮﻧﺠﺖ .ﻛﻪواﺗﻪ ﺋﻪواﻧﻪی دهھﺎﺗﻨﻪ ﻧﻮ ﺑﻮارهﻛﻪوه ﺋﺎرهزووﻣﻪﻧﺪاﻧﻪ دهھﺎﺗﻦ، ﺋﻪوهش ﻣﻪرﺟﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﺋﻪوهی ﺋﺎرهزووﻣﻪﻧﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻪ ﺑﻮارهﻛﻪوه ،ﺋﻪوا ھﻪم ھﺎوﺑﻪﺷﯽ دهﻛﺎت ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎت ھﻪم ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻮﯾﻠﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ ،ﻛﻪ ﺷﯚڕش دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮدو ﺣﺰب ﻓﺮاوان ﺑﻮو ،ﺋﻪو ﻛﺎت ﺋﻪرﻛﯽ ﺣﺰب ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺋﻪواﻧﻪی دﻨﻪ رﯾﺰﯾﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻣﺎن ﻣﻪﻧﮫﻪﺟﯿﻪت ﮔﯚﺷﯿﺎن ﺑﻜﺎت. ﻛﻪ راﭘﻪڕﯾﻦ ھﻪﮕﯿﺮﺳﺎ ،ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن ھﺎﺗﻨﻪ ﻧﻮ 22
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺷﺎرهﻛﺎﻧﻪوه ﺋﻪو ﻛﺎت ﺟﻪﻣﺎوهر ﺑﻪ ﺣﻪﻣﺎﺳﻪوه ﻟﻪ دهوری ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﺑﻪﮔﻮﺮهی ﺋﻪو ﺧﻪﺑﺎﺗﻪی ﺋﻪو ﺣﺰﺑﺎﻧﻪ ھﻪﯾﺎﻧﺒﻮوه ﻟﻪ ﺷﺎخ ،ﻟﺮهوه ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺣﺰب دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪ وهرﺑﮕﺮﺖ و ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ وا ﺋﺎراﺳﺘﻪﯾﺎن ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠﺖ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻛﻪ ﺗﯚ دهﺳﻪت ﭘﻪﯾﺪا دهﻛﻪی ،ﭘﺎره ﭘﻪﯾﺪا دهﻛﻪی ،ﭘﻠﻪو ﭘﺎﯾﻪﻛﺎن زﯾﺎد دهﻛﻪن ،ﺋﻪﺑﺖ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪ ﻛﯚﻧﺘۆڵ ﺑﻜﺎت و ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﺎن ﺋﺎراﺳﺘﻪ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﺣﺰب ﻟﻪﭘﻨﺎوﯾﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوه .ﺋﻪم ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪهی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎﯾﻪﻛﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ داﻧﻪﻣﻪزراوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎدا ﺋﺎرهﻣﻪزووﻣﻪﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻮوه ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋﺴﺘﺎش ھﻪر ﺋﺎرهزووﻣﻪﻧﺪاﻧﻪﯾﻪ، ﺑﻪم ﺋﻪو ﻛﺎت ﺑﯚ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻮوه ﺋﺴﺘﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺗﺮی ﺗﻜﻪڵ ﺑﻮوه ﺑﯚ ﭘﻠﻪوﭘﺎﯾﻪﯾﻪ ﺑﯚ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﺎرﻜﯽ دهﺳﺖ ﺑﻜﻪوﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش دۆﺧﻜﯽ وای ھﻨﺎوهﺗﻪ ﻛﺎﯾﻪوه ﻟﻪﺑﺮی ﺋﻪوهی ﺣﺰب ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺟﻪوی ﻛﺎرهﻛﺎن ﺑﮕﺮﺘﻪ دهﺳﺖ و راﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺟﻪﻣﺎوهر ﺑﻜﺎت ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎر ﻟﻪژﺮ ﻛﺎرﯾﮕﻪری
ﺋﻪو دۆﺧﻪی ﻟﻪدوای راﭘﻪڕﯾﻨﻪوه ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻛﺎﯾﻪوهو ﺋﻪو ﻛﺸﻤﻪﻛﺸﺎﻧﻪی ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﭘﺸﻪوهو ﻛﺒﻛﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وای ﻛﺮدووه ﺋﻪﻧﻮاﻋﯽ ﺧﻪﻚ ﺑﻨﻪ ﺣﺰﺑﻪوه ،ﺋﻪوهش زۆرﺟﺎر وای ﻛﺮدووه ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﺰب ﻣﻪرج داﻧﯿﻦ و ﺣﺰب ﺑﺨﻪﻧﻪژﺮ ﻓﺸﺎری ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه و ﺣﺰب ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﭘﻪﯾهو ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺧﯚی ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺖ، ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪوره دروﺳﺖ دهﻛﺎت، ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻢ ﺗﻪﻗﺎﻟﯿﺪی ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮدا ﺑﺎوﺑﻮوه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻛﯚﯾﻜﺮدوﯾﻨﻪﺗﻪوه ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪرﻣﺎن ﯾﺎﺧﻮد دهﺳﺘﻜﻪوﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﻤﺎن ﻟﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردن و ﺋﻪواﻧﻪش واﯾﻜﺮدووه ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ھﻪر ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﻪ ﺑﻪڕێ ﺑﻜﻪﯾﻦ. ﻛﺎری ڕﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺣﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن ،ﺑﻪڕای ﺋﻮه ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﺑﻮوه؟ ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎﺑﺖ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺗﯚ دهﺑﺖ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪ ﺑﻨﯿﺘﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪوه ﻛﻪ ﺑﯿﺮو ﺑﺎوهڕﯾﺎن وهﻛﻮو ﺗﯚﯾﻪ ،ﯾﺎن ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎدهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯿﺎن ﺗﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪواﻧﻪی ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﺪا ﻛﯚدهﺑﻨﻪوه ھﻪوﺪهدهن ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ دادۆﺷﻦ، ﻧﻪﺑﯿﺮو و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن وهﻛﻮو ﺗﯚﯾﻪ ،ﻧﻪ ھﻪوﯽ ﺋﻪوه دهدهن ﻛﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ ﺑﻪرهوﭘﺸﻪوه ﺑﺒﻪن و دهوﻪﻣﻪﻧﺘﺮی ﺑﻜﻪن ،ﺗﯚ ﺑۆ ﭘﻪﯾهوی ﻧﺎوﺧﯚی ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺣﺰﺑﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮﻨﻪرهوه ،دهﺑ دهﺳﺖ و دهﻣﯽ ﭘﺎك ﺑﺖ ،دهﺑﺖ ﺋﺎﺑﻮوﻧﻪ ﻛﯚﺑﻜﺎﺗﻪوه، دهﺑﺖ ﺧﻪﻚ ﺑﻨﯿﺘﻪ ﻧﺎو ڕﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪوه ،ﺑﻪم ﺋﻪم ﺟﯚره ﺷﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﭼﯽ دهﺑﺖ ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﻚ ھﺎﺗﻪ ﻧﺎو ﺣﺰﺑﻪوه دهﺑﺖ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮو ﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﯿﺸﯽ ﺧﻪﻚ ﺳﺎزداﻧﻪ ،ﻛﻪ ﺗﯚ ﺧﻪﻜﺖ ﻛﯚﻛﺮدهوهو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻧﻪداﯾﺖ ﻟﻪ ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪی ﻛﻪ ھﻪﺗﻪ ،دهﺑﺖ ﺑﻪﺑﺎرﻚ ﺑﻪﺳﻪرﺗﻪوه ،ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯽ وای ﻟﮫﺎﺗﻮوه ،ﺋﺴﺘﺎ ﺣﺰب ھﻪﯾﻪ دهﺖ ﺋﻪوهﻧﺪه ﺳﻪد ھﻪزاری ﺋﻪﻧﺪاﻣﻤﺎن ھﻪﯾﻪ،
ﺳﻪرهﺗﺎی ھﻪﻓﺘﻪ
راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪی دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا! ﺋﺎﺳــﯚ ﮐـــﻪرﯾــــﻢ*
ﻛﻮرد ،ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻣﺎددهی ١٤٠ﺑﻪ ﮔﻮﺮهی دهﺳﺘﻮور ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا )ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ (٢٠٠٧ﺟﺒﻪﺟ ﻧﻪﻛﺮا ،ﺧﯚی ﺑﻪﻧﺎوﺑﮋﯾﯽ دﯾﻤﺴﺘﯚرا رازی ﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻼﻧﻚ ھﺎوﻛﺎری ﻟﯚﺟﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎددهی .١٤٠ﺋﯿﺪی ﺋﻮﻣﺪﻜﯽ زۆرﻣﺎن ﺑﻪ دهوری ﻧﺮدهی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن UNAMIھﻪﺑﻮو .ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪم راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﺘﯿﭭﺎن دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ﻛﻪ ﻟﻪ ٦/٥دا دهرﭼﻮو ،ﻛﻮرد و ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻪی ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻛﻪ ھﯿﻮاو ﺋﻮﻣﺪﻜﯽ زﯾﺎد ﻟﻪ رادهی ﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﻧﺮدهﯾﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎوه ،وهﺧﺘﻜﯽ دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا راﯾﺴﭙﺎرد ﻛﻪ )ﺋﺎﻛﺮێ! و ﻣﻪﺧﻤﻮر( ﺑﺪرﻨﻪوه ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻪﻣﺪاﻧﯿﻪو ﻣﻪﻧﺪهﻟﯽ-ﯾﺶ ھﻪر ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدی ﺑﻤﻨﻨﻪوه .ھﻪرﭼﻪﻧﺪه راﭘﯚرﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻛﺎرداﻧﻪوهی زۆری ﻟﻜﻪوﺗﻪوهو ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﻛﻮرد ﭘﯽ ﻧﺎﻗﺎﯾﻞ ﺑﻮون ،ﻟ ھﺰرﻜﯽ وا ھﺎﺗﻪﮔﯚڕێ ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻛﻮرد ﺳﻪﺑﺮ ﺑﮕﺮێ و ﺑﺎ دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﻧﺎوﭼﻪ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻜﺎ ،ﺋﻪوﺟﺎ ھﻪم وهﻛﻮ ﯾﻪك ﭘﺎﻛﺞ و ھﻪم ﻧﺎوﭼﻪ ﺑﻪﻧﺎوﭼﻪ رای ﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر دهرﺑﺒێ .دهﺑﻮاﯾﻪ دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ،ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪﺟﺎر ﺑﻪدرهﻧﮕﺪاﺧﺴﺘﻦ ،ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووهﻣﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎﺪا ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻜﺎ ،ﻟ ﺑﻪﻗﺴﻪی ﻧﺎوﺑﺮاو ،راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎداری دادێ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪرهﻛﺎن ،واﺗﻪ دوای ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪ ﺑﯾﺎره ﻟﻪ ٢٠٠٩/١/٣١دا ﺑﻜﺮێ ،ﺑودهﻛﺎﺗﻪوه. ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﭘﯿﻮاﯾﻪ ،ﺋﻪو راﭘﯚرﺗﻪ ﺋﻪودهﻣﻪ ﻣﻪﻧﺘﯿﻘﯽ دهﺑ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪرزی واﻗﯿﻌﺪا ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪ-ﯾﻪﻛﻪی ﺋﻪو ﺷﺎروﺷﺎرۆﭼﻜﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﺸﻪﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪره ،ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎن و ﻗﻪوارهﯾﺎن دهرﺑﻜﻪوێ. ﺋﺴﺘﺎ ،دهرﻛﻪوت ﻛﻪ دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ،ﻟﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺪا ،ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗﻜﯽ ﺗﻪﺳﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﺋﻪﻣۆی ﻋﯿﺮاق دهﻛﺎ و ﮔﻮێ ﺑﻪ دهﺳﺘﻮوری ﻋﯿﺮاق و ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎددهی ) ١٤٠ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﻪوه ،ﺳﻪرژﻣﺮی، رﯾﻔﺮاﻧﺪهم( ﻧﺎدا .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ
ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ دادێ ﺑﻜﺎﺗﻪ ﭘﻮهر ،ﺋﻪوا ﺋﺎﺳﻪوارهﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻋﺮﯾﺐ و ﺗﻪھﺠﯿﺮ ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪراﻧﻪ ،وهﻛﻮ ﺧﯚی دهﻣﻨﺘﻪوهو ﻛﺸﻪﻛﻪ ﻟﻪﺟﯿﺎﺗﯽ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﺒ ،ﻗﻮﺘﺮ دهﺑﺘﻪوهو ﻛﻮرد ﺑﻪو زوﻤﻪ ﮔﻪورهﯾﻪ رازی ﻧﺎﺑ .دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ﭼﺎك دهزاﻧ ﻛﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﻣﺎددهی ١٤٠ﺟﺒﻪﺟ ﻧﻪﺑﻮوه ﻛﻪ دهﺑﻮاﯾﻪ ﺑﻪﻻﻧﯽ ﻛﻪﻣﻪوه ھﻪم ﻋﻪرهﺑﯽ ھﺎورده ﺑﮕﻪڕاﺑﻮوﻧﺎﯾﻪوه زﺪی ﺋﻪﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھﻪم راﮔﻮﺰراواﻧﯿﺶ )ﺑﻪ ﻛﻮرد ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن(هوه، واﺗﻪ ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻪ زۆرهی ﻟﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﻛﺮاوه ﻟﻪ ﻣﺎوهی ٢٠٠٣-١٩٦٨دا ھﻪﺒﮕﯿﺮێ .ﻟﻪﺳﻪرﯾﻨﯽ ﺋﻪﻣﻪوه، ﻧﺎﺑ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎرو ﺳﺘﺎﺗﯚی ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﺑﻪھﻪﻧﺪ ھﻪﺒﮕﯿﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﭘﻮهرﻜﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ داﺧﻮا ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﻛﻮردﻧﺸﯿﻨﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﻟﻪﺳﯚﻧﮕﻪی ﺋﻪﻣﻪوه ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻛﻮرد ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎددهی ١٤٠ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺋﻪو ﻣﺎددهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪ داﺑﮕﺮێ ،ﯾﺎن ﻧﺎﺑ دهﻧﮕﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ھﺎورده ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎری ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﺣﯿﺴﺎب ﺑﻜﺮێ و ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﻪوه ﺑﻪﺑﯿﺮ دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ﺑﮫﻨﺮﺘﻪوه ،ﻟﻪ ﻛﺸﻪی ﻧﻮان ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا و ﻣﻪﻏﺮﯾﺒﺪا، ﻛﯚﻣﻪﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﺑﯾﺎرﻜﺪا ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪوه ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی دوای ١٩٧٥ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻣﻪﻏﺮﯾﺐ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻧﺎردﺑﻮون ،ﻣﺎﻓﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪو رﯾﻔﺮاﻧﺪهﻣﻪدا ﺑﻜﻪن ﻛﻪ دهﺑﻮاﯾﻪ ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﯽ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑﻪﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺳﺎزﺑﻜﺮاﯾﻪ. دووهم ﺷﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪی دﯾﻤﯿﺴﺘﯚرا ﺑﯚ ﺧﻪﻚ ﺑﺎس ﺑﻜﺮێ ،ﺳﻪرهڕای ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪ زۆر ﭼﺎودﺮ ﺑﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﺴﺎزی دادهﻧﻦ. aso2karim@yahoo.com
*ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری دهزﮔﺎی ﻟﺘﻮﮋﯾﻨﻪوه و ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
25
دۆﺳـــ
ﺟﻪﻣﺎوهر ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺣﺰﺑﻪﮐﺎﻧﻦ
دهﺳﺘﻪﮔﻪری ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوه؟ ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﺧﯚ ﺋﻪوه ﺷﺘﻜﯽ ﺷﺎراوهﻧﯿﯿﻪ وﻣﻠﻤﻼﻧ ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪم دهﺑﺖ ﻛﺎرﻚ ﺑﻜﺮﺖ ﺋﻪم ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﻜﺪا ﺑﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهﻛﻪی ﺧﯚی ﺑﺘﺮازﺖ ،ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪﻛﻪش ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ھﻪﻣﻮوهﻛﯽ ﺑﺖ، ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪر ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪس ،ﺋﻪو ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪش ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺣﺰﺑﻪﻛﻪدا ﺑﺖ و ﻧﻪﭼﺘﻪ دهرهوه، ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺗﺎ ﺋﻪم ڕادهﯾﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪو ﻟﻪوه ﺑﺎﺷﺘﺮه ھﻪر ﭘﻪﻧﮓ ﺑﺨﻮاﺗﻪوهو ﻟﻪﭘ ﺑﺘﻪﻗﺘﻪوه، ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪو ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪ ﭼﻮوه دهرهوهو ﻟﻪ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎﺳﻜﺮا ،ﺋﻪوﻛﺎت ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﻪوه ﻧﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﻪ ﺑﯚ ﺋﻪو ﺣﺰﺑﻪی ﻛﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺗﺪا ڕوودهدات و ﻧﻪ ﺑﯚ ﺧﻮدی ﻛﻪﺳﻪﻛﺎن و ﻧﻪ ﺑﯚ ﺧﻮدی ﻓﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﺷﺘﻚ ﺳﻮودی ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚ ﺳﻪرﺟﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪش ﻛﺎرﻜﯽ ﺧﺮاﭘﻪ ،ﻣﺮۆڤ دهﺑﺖ ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪی ﻛﻪ ﭘﺮﻧﺴﯿﺒﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ ڕﯽ ﭘﺪهدات ﺑﯿﺮوو ﺑﺎوهڕهﻛﻪی ﺧﯚی دهرﺑﺒﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪت ﺑﻪدڵ ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪوه ﺑۆﯾﺘﻪ دهرهوهو ﻟﻪدهرهوه ﮔﻪﺷﻪ ﺑﺪهﯾﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﺮی ﺧﯚت ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﻮون ﻟﻪ 24
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺳﻮودی ﻧﯿﯿﻪ. ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﮔﯚڕان ﺑﻪردهواﻣﻪ ،ﺑﻪم ھﻪﺳﺖ ﻧﺎﻛﻪﯾﺖ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا دهﻣﻮﭼﺎوهﻛﺎن ﻧﺎﮔﯚڕﻦ؟ ﺋﻪوه ﺷﺘﻜﯽ ﺧﺮاﭘﻪ ﻛﻪ ﮔﯚڕﯾﻦ ﻧﻪﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪك دووﺳﻪد ﺳﺎڵ واﻧﻪﺑﺘﻪوهو ﺧﻮﻨﺪﻛﺎر ﻧﻪﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ،ﺣﺰﺑﯿﺶ ﻛﻪ ﺑﻮوﻧﻪوهرﻜﯽ زﯾﻨﺪووی ﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﻪ وهﻛﻮو ھﻪر ﺑﻮﻧﻪوهرﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﺪاﯾﻪو ﺑﻪره ﺑﻪره ﮔﻪوره دهﺑﺖ و ﺑﻪرهو ﭘﯿﺮﺑﻮون دهﭼﺖ و دهﻛﻪوﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪو ﺣﺰﺑﻪ ﻧﺎﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺗﺎزه دهﺑﺘﻪوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪو ﻣﻪﻓﮫﻮﻣﻪ ﻧﺎ ﻛﻪ ﮔﻪﻧﺠﻚ ﺑﻨﯽ داﯾﻨﯿﺖ ،ﺑﻪﻜﻮو دهﺑﺖ ﺗﻪﻗﻪﺑﻮﻟﯽ ﻓﯿﻜﺮوو ﺑﯿﺮی ﺗﺎزه ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜﻪ وهزﻋﯿﻪت ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ دهﮔﯚڕﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ دهﺑﺖ ﺣﺰﺑﯿﺶ ﺑﮕﯚڕﺖ ﺋﺴﺘﺎ دهﺑﯿﻨﻦ ﻟﻪم ﺣﺰﺑﺎﻧﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﻪﻧﺠﻤﺎن ھﻪﯾﻪ ﻛﺎری زۆرﺑﺎش دهﻛﺎت ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ د.ﺑﻪرھﻪم ﻛﻪ ﮔﻪﻧﺠﻪو ﻛﺎرﻜﯽ زۆرﺑﺎﺷﯿﺶ دهﻛﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﺣﺰب دهﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﺎدﯾﺮهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دهرﻓﻪت ﺑهﺧﺴﻨﺖ و ھﻪﻟﯽ ھﺎﺗﻨﻪ ﭘﺸﻪوهﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪﻣﻪ ﻧﻪﺑﻮو و ھﻪر ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی
دهﺳﺘﻪﮔﻪری ﺑﻮو ،ﺋﻪوا ﻛﻪس ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی وهرﻧﺎﮔﺮﺖ و ﻋﻪداﻟﻪت ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰﺑﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ، ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺮهﻧﺴﯿﺒﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﮕﻮﻧﺠﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪردهﻣﻪﻛﻪدا ،ﺋﻪوا ﺣﺰﺑﯿﺶ دهﺑﺘﻪ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﺴﺘﺎ و ﻧﺎڕوﺧﺖ. وا ﻧﺎزاﻧﯿﺖ ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﻪك ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهدا ،واﺗﻪ ﭼﯿﻨﯽ ﻧﺎوهﻧﺪ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﺪا ﻧﻪﻣﺎوه؟ ھﯚﻛﺎرهﻛﻪی دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮد ﻟﻪ زۆری ﺧﻪﻚ وهرﮔﺮﺗﻦ ،ﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ دهوری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ ،ﻛﻪ ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﻪوهﯾﻪ ھﻪرﺣﺰﺑﻚ ﻟﻪﻧﺎو ﺧﯚﯾﺪا ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪردهواﻣﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯿﺪا ھﻪﺑﺖ و ﻛﯚﻧﮕﺮهو ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ ھﻪﺑﺖ ،ﺗﺎ ھﯚﻛﺎری ﺋﻪوهﯾﺎن ﺑﯚ ڕوون ﺑﺘﻪوه ﺑﯚﭼﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﺰب ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو دوورﯾﯿﻪ دهﻛﻪن ،دهﺑﺖ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﻚ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه ﺑﯚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺷﺎﻧﻪﯾﻪك ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻚ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺣﺰب ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪوه ﻧﻪﻣﺎو داﺑان ھﻪﺑﻮو ،ﺋﻪوا ﻓﻪوزاﯾﻪك دروﺳﺖ دهﺑﺖ و ﺣﺰب ﺑﻪرهو ﭘﻮوﻛﺎﻧﻪوه دهﭼﺖ.
ﺳﻪرۆک ﺑﻮش ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﯽ ﺑﻪﻏﺪادا ﺳﻪرﺑﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪرﮐﺮدهوه
* ﭼﺎودﺮﯾﻜﺎری ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ICAO
ﻧﺎﻣﻨﺖ ) ١١٠٠٠- ٩٠٠٠دهرﭼﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ دهوهﺳﺘﺖ(. * ھﻠﯿﻜﯚﭘﺘﻪر ﺑﯚ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻧﺎﻣﻨﺖ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ ﺑﯚ ﻛﺎرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت دهوهﺳﺘﺖ. * ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ھﻪواﮕﺮﯾﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ و ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﯽ ھﻪواﮕﺮﯾﯽ ﻋﯿﺮاق دهوهﺳﺘﺖ. * ﺗﯿﻤﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﻧﺎﻣﻨـﺖ :ﺋﺴﺘﺎ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ )(٤٢) ،DBE (٢٧) ،IA (١٨٣) ،IP (٢٢٣ Natlﭘﯚﻟﯿﺲ.ISOF (٣) ، * ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﭼﻮارﭼﻮهی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی SFA و ھﺎرﯾﻜﺎری ﺑﻪرﮔﺮیو ﺋﻪﻣﻨﯽ ﻧﺎﻣﻨﺖ. ٢ــ ھﻪڕهﺷﻪﻛﺮدن ﻟﻪ داھﺎﺗﻮوی ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق: * ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﻛﻪﻣﺘﺮی ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوهدا دهﻛﺎت. * ھﺰی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗﯿﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوه ﻧﺎﻣﻨﺖ. * وهﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ،ISF ،
ﻋﯿﺎده ،ﮔﺮﺗﻮﺧﺎﻧﻪ ،ڕﮕﻪی ﺧﺮا. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ٢٠٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻛﻪ ﺑﯚ ﭘۆژهی ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻓۆﻛﻪﺧﺎﻧﻪو ﺑﻨﻜﻪی ﺳﻪرﺑﺎزی ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوه. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ١٥٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻛﻪ ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو داﻣﻪزراواﻧﻪ ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوه ﻛﻪ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪﻛﺎرﯾﺎن دهھﻨﻦ. * ھﺰی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺖ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻦو ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪی وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ٢,٦ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻣﻘﺎوهﻻﺗﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﻪوه ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق ﺧﻪرج دهﻛﺮﺖ. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺳﺎﻧﻪ ﺑﻪﺑی ١٣,٥ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﻨﺪوﻗﯽ ھﺰه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٩ﻛﻪ ﺑهﻛﻪی ٢ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻره. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘۆژهﻛﺎﻧﯽ MOLﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ٤٤٦ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺑﯚ ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوه. * ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘۆژهﻛﺎﻧﯽ MODﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ﺑی
١,٤ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺑﯚ ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوهو -MNSTCI ١ﺧﻪرﺟﯿﺪهﻛﺎت. * ٢٠٠ھﻪزار ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﯾﺎن ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪدهﺳﺖ دهدهن. * ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯽ ﭘﯿﺸﻪﯾﯽ و ﺑﺮهودان ﺑﻪ ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﻛﺎرهﻛﺎن. * ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﭼﻮارﭼﻮهی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی SOFAو ھﺎرﯾﻜﺎری ﺋﺎﺑﻮوریو ﺑﻮاری وزه ﻧﺎﻣﻨﺖ. ٣ــ ھﻪڕهﺷﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﯽ داﻣﻪزراوه ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن: * ھﺰهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ڕﻜﺨﺮاوه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﻧﺎﻣﻨﺖ. * UNAMIﺑﻪﺑ ﭘﺎراﺳﺘﻦو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﻛﺎرﺑﻜﺎت. * ﺗﯿﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ھﻪرﻤﻪﻛﺎن ﺑﻪﺑ ﺑﻮوﻧﯽ ھﺰی ﺋﻪﻣﻨﯽ ﻧﺎﭼﺎر دهﺑﻦ ﺑﻜﺸﻨﻪوه. * ﺑﻨﻜﻪو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶو ڕﻜﺨﺮاوه ﻧﺎﺣﻜﻮﻣﯿﯿﻪﻛﺎنو USAIDﻧﺎﻣﻨﺖ. * ﭘﺎرﺰﮔﺎری دادﮔﺎو دادوهرهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻟﻪ ڕهﺳﺎﻓﻪو روﻣﺎدی ﻧﺎﻣﻨﺖ. * دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دژی ﮔﻪﻧﺪهﯽو ﺗﺎواﻧﻪ ﮔﻪورهﻛﺎن دووﭼﺎری ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دهﺑﻨﻪوه. * ١٠٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻛﻪ ﺑﯚ ﭘۆژهی ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮﺧﺎﻧﻪ داﻧﺮاوه دووﭼﺎری ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دهﺑﺘﻪوه. * ھﻪڕهﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺶو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻋﯿﺮاق ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﯽ دﭘﻠﯚﻣﺎﺗﯽ دهﺑﺖ. * دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻪڕهﺷﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﺮده دﭘﻠﯚﻣﺎﺗﯿﯿﻪ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎنو دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎﯚزﺧﺎﻧﻪ. * ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﯽ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋیو ھﺎرﯾﻜﺎری ﻟﻪ ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮیو ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽو ژﯾﻨﮕﻪو ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎو زاﻧﯿﺎریو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﺎﺑﺖ. ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﻛﻮرﺗﯽ دهﻦ ﺋﯿﻤﺰاﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﭘۆژهﻛﺎﻧﯽ ھﻪﻣﻮو ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﻛﻪ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهو ﺑﻨﯿﺎدﻧﺎﻧﻪوهو ﺧﺴﺘﻨﻪﺳﻪرﻛﺎر ﻟﻪ ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪتو ﺋﺎﺑﻮوریو ﺋﻪﻣﻨﯽ، دووﭼﺎری ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ دهﺑﻨﻪوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑ ﺋﻪوهی ﮔﻮﺗﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﻪ ھﯿﭻ ھﻪڕهﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﯾﺎن ﻧﺎ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﺧﯚ ﺑﮕﺮﺖ. ﺑﻪﻏﺪا ــ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
27
ﻋﯿﺮاﻗﯽ
ﺋﻪﮔﻪر ﺋﯿﻤﺰا ﻧﻪﻛﺮاﺑﺎ واﺷﻨﺘﯚن ﻟﻪ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ »واﻗﻌﯽ«دا ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺗﺒﯿﻨﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽو ﺑﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﮔﻪری ﺋﯿﻤﺰاﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﺑﻪﻏﺪا ﻛﺮد ﺑﻮو ،دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪن ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ڕاﭬﻪی ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﻪو ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﯾﻪ ﻛﺮدو ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﺑﻪ »ھﻪڕهﺷﻪی ﺷﺎراوه« وهﺳﻔﯿﺎن ﻛﺮد» .ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ« وﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪو ﺗﺒﯿﻨﯿﯿﺎﻧﻪی دهﺳﺘﻜﻪوت و ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑودهﻛﺎﺗﻪوه.
ڕووﻧﻜﺮدﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﺰاﻧـﻪﻛــﺮدﻧــﯽ ڕـﻜـﻜـﻪوﺗـﻨـﻨﺎﻣﻪﻛﻪی ﻛﺮدووه ﺑﻪﺳ ﺑﻪﺷﻪوه: ١ـ ھﻪڕهﺷﻪ ﻛﺮدن ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻋﯿﺮاق: * وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ھﯿﭻ دهﺳﻪﺗﻜﯽ ﻧﺎﺑﺖ ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ دوژﻣﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﺪات. * ھﯿﭻ ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﻛﯽ دژه ﺗﯿﺮۆر ﻟﻪ دژی ﻗﺎﻋﯿﺪه و ھﻪڕهﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﻣﻨﺖ) .ﺋﺴﺘﺎ ﺷﻪواﻧﻪ ٢٠-١٥ﭘﺮۆﺳﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم دهدات(. * ھﯿﭻ ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﻛﯽ دژه ﯾﺎﺧﯿﺒﻮون ﻟﻪدژی ﮔﺮوﭘﻪ ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎ دهرﭼﻮوهﻛﺎن و ﮔﺮوﭘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ڕژﻤﯽ ﭘﺸﻮوی ﻋﯿﺮاق ﻧﺎﻣﻨﺖ) .ﺋﺴﺘﺎ ٤٠٠ ﭘﺮۆﺳﻪ ﻟﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ڕۆژﻜﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎم دهدرﺖ(. * ڕووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی و ﻛﯚﻣﻪﻛﯿﻜﺮدﻧﯽ داراﯾﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ﺗﯚڕهﻛﺎﻧﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻧﺎﻣﻨﺖ. * وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن دهﺳﻪﺗﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﺎن ﻧﺎﻣﻨﺖ ﺑﯚ ﺑﻪرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق. * ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ھﺰه ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ) .ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﻣﻮو ﻛﺎﺗﻚ و ﺑﻪ ﺑﻪردهواﻣﯽ دهورﯾﻪی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ 26
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ھﻪﯾﻪ(. * ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ دهرﯾﺎﯾﯽ ھﺰه دهرﯾﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﺎﻣﻨﺖ) .ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪﻧﺪهری ﺋﻮم ﻗﻪﺳﺮ و دوو ﺳﻪﻛﯚی ﻧﻪوت دهﭘﺎرﺰن(. * ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎودﺮﯾﻜﺮدن و ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺑﯚﻣﺐ ﻧﺎﻣﻨﺖ) .ﺋﺴﺘﺎ ٥٠ﭘﺮۆﺳﻪ ﻟﻪ ڕۆژﻜﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎم دهدرﺖ(. ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ * ﺣﻪﺷﺎرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪكو ﺗﻪﻗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻧﺎﻣﻨﺖ. ) ٧١٢٧ﭘﺮۆﺳﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮﻟﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪراوه(. * ﺧﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدن ﻟﻪ ﺣﻮﻛﻤﺪراوی ﻋﯿﺮاﻗﯽ و دﯾﻠﯽ ﺟﻪﻧﮓ و دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﻛﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺋﻪواﻧﻪی ﻻی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻦ. * وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن دهﺳﻪﺗﯽ ﻣﻪﺷﻖ ﭘﻜﺮدنو ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ڕاوﮋو ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدﻧﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻧﺎﻣﻨﺖ. * ھﯿﭻ ڕاھﻨﻪرﻜﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻟﻪ ﺑﻨﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻪﺷﻘﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ :ﺋﺴﺘﺎ ) (٢ﺑﻨﻜﻪی ﺳﻪرهﻛﯽ (٣) ،ﺋﻪﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ(٧) ،ی ﺑﮋارده(٧) ،ی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ھﻪﯾﻪ. * ھﯿﭻ ﻓﯿﺮﻗﻪﯾﻪﻛﯽ ڕاھﻨﺎن ﻧﺎﻣﻨﺖ :ﺋﺴﺘﺎ ) (٣٧ﻓﯿﺮﻗﻪی ﺳﻮﭘﺎ(٥) ،ی ھﺰی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ، ) (١ﻛﻪﺷﺘﯿﮕﻪل (١٢) ،ﺳﻮات )ھﺰی ﻟﺪهر(،
) (١ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی ھﻪن. * ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ١-MNF ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻣﻨﺖ .ﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ)ﻓﯿﺮﻗﻪ ،ﻟﯿﻮا ،ﻛﻪﺗﯿﺒﻪ(. * ڕواﮋﻛﺎری ﺳﻪرﺑﺎزی ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻨﺖ :ﺋﺴﺘﺎ )(٧٢٥ ھﻪواﮕﺮی(٣٥) ،MOD (١٨) ،Md (٩٥) ، IQN (٣) ،IQAF (١٢) ،JHQھﻪﯾﻪ. * ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻧﻮﻜﺮدﻧﻪوهو ﮔﯚڕﯾﻨﯽ .HMMVVV٨٥٠٠ * ﻓﺮۆﺷﺘﻨﻪ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ﺑﻪ دهﯾﺎن ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻣﻪزهﻧﺪه دهﻛﺮﻦ دهﺑﻨﻪ ﻣﺎﯾﻪی ﮔﻮﻣﺎن. * ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ ﻛﺎری ڕاھﻨﺎن و ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯿﻤﯽ ﺳﻮاتSWAT )ھﺰی ﻟﺪهر(، ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ درﮋﻛﺮدﻧﻪوهی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ .ISOF * وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ھﯿﭻ دهﺳﻪﺗﻜﯽ ﻧﺎﺑﺖ ﺑﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ISFو .GOL
ﮔﻪﻟﻪﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪوهﻓﺎ دهﺑﺖ .ھﻪروهك ﭼﯚن ھﺰه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق، ﺑﻪ دﺴﯚزی دهﻣﻨﺘﻪوه ﺑﯚ ﺑﻨﻪﻣﺎو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ وﺗﻪﻛﻪﯾﺎن«. ﺋﻮﺳﺎﻣﻪ ﻧﻮﺟﻔﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪ وﺗﯽ: »ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗﺪا ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪوهی ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﯽ ﮔﻪورهو ﺟﯚری ﻟﻪﻧﻮان ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن-ی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﮔﻪوره ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﯿﺮاق ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎن دهﯾﺎﻧﻪوﺖ وﻨﻪی وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ،ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺟﻮان ﺑﻜﻪنو ﺟﻪﺧﺖ دهﻛﻪﻧﻪوه ﻟﻪوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮش و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ ھﻪﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪی ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا زۆری ﭼﻪﺷﺘﻮوه و ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺎﻧﻪوه ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺗﻪواو ھﯿﻼك ﺑﻮوه .ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻮوه ﺑﻪھﯚی ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎرﯾﯽ ﻟﻪ ﻧﻮ
ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا و ﻛﻪﻪﻛﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺸﻪی ﺑﺎج .ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ دهﺳﺖ دهﻛﺎت ﺑﻪ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻪﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪرزی واﻗﯿﻊ ﺑﻪﭘﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ھﻪوﺪهدات ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪ ﺗﭙﻪڕﻨﺖ ﻛﻪ ﺑﻮش ﺗﯿﻜﻪوﺗﻮوه .ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﻣﻪﺳﻪﻻﻧﻪی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ دۆﺳﯿﯿﻪ ﭘﻛﺸﻪﻛﻪی ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ھﻪﯾﻪ .ﺑﯚﯾﻪ ﻣﻦ ڕوداﻧﯽ ھﻪر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻪك ﻟﻪ ﺷﻮازی ھﻪﺴﻮﻛﻪوﺗﻜﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم دۆﺳﯿﻪﯾﻪ ﺑﻪدوور ﻧﺎزاﻧﻢ .ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪڕووی ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧﻪوه ﺑﻪﺑﻮوﻧﯽ ھﺰه ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ،ﻟﻪﺳﻪر ﺧﺎﻛﯽ ﻋﯿﺮاق«. دﯾﺪﻜﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﻻی ﺧﯚﯾﻪوه ﺗﻪھﺎ ﻟﮫﺒﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻮق؛ ﺑﻪدووری زاﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی ﻧﻮﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ،ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮهﺧﺖ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﺑﻜﺸﺘﻪوه» ،ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺑﺖ ﯾﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﺎﮔﯚڕﺖ« .ﺑﺎوهڕﻧﺎﻛﺮﺖ دوای ﺋﻪوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺋﻪو
ھﻪﻣﻮو ﭘﺎره زۆرهی ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺧﻪرﺟﻜﺮد و ﺑﻮوه ھﯚی ﮔﯿﺎن ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﺳﻪرﺑﺎزی زۆر ،ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑﻪرﺘﻪ ﺑﻪرﻛﺸﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮﺲ ،ﺳﻪرهڕای ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪداره ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن دژاﯾﻪﺗﯽ ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ﭘﺸﻮهﺧﺖ دهﻛﻪن .ﭼﻮﻧﻜﻪ درك ﺑﻪوه دهﻛﻪن ﺋﻪﮔﻪر ھﺎﺗﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ڕازی ﺑﻮون ﻋﯿﺮاق وهك دﯾﺎرﯾﯿﻪك دهدهﻧﻪ دهﺳﺖ ﺋﺮان .ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داھﺎﺗﻮو ﭼﺎوهڕوان دهﻛﺮﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﺪهﭼﺖ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪﺷﻮه و دﯾﺪﻜﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﺎﻧﻪوه ﮔﻮﺒﯿﺴﺘﯽ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﺒﻦ، ﭘﺪهﭼﺖ ﻟﺮهو ﻟﻪوێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ دوو ﻗﯚﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ﺑﻪﻏﺪا و واﺷﻨﺘﯚﻧﺪا ڕووﺑﺪات، ﺑﻪم ﺑﮕﻮﻣﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﻛﻪم دهﺑﺖ ﻧﻪك ﺟﻪوھﻪری .ﺋﻪوهش ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﭘﺮۆﺳﻪی ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰه ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪوهی ﻛﻪ ﻟﻪ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪﻛﻪی ﻧﻮان ﻋﯿﺮاق و ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا دهﻛﻪوﺘﻪوه .ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم ﺑﻨﻪﻣﺎﯾﻪش ﺑﯚﻣﺎن دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی رۆﯾﺸﺘﻦ ﯾﺎن ﻧﻪڕۆﯾﺸﺘﻨﯽ ھﺰهﻛﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق، ﻣﻠﻜﻪﭼﯽ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﯾﻪﻛﻼﯾﻪﻧﻪی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﺎﺑﺖ«. ﺳﺎﻣﯽ ﺋﻪﺗﺮوﺷﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻛﻮﺗﻠﻪی ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو دهﺖ» :ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻟﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋارﻧﺪا ﺑﻪﻨﯿﺪا ،ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرۆك ھﺰهﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق دهﻛﺸﺘﻪوه، ﺑﻪم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ڕﯾﺸﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻋﯿﺮاق ڕووﻧﺎدات ،ﺋﻪوهش ﻛﻪ واﻣﻠﺪهﻛﺎت ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﺮوﺷﺖو ﺷﻮازی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻧﻮان ﻋﯿﺮاقو ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ زۆر دوور ﻧﻪڕۆم ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ واﺷﻨﺘﯚن ﻟﻪ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﻛﻮرﺗﯽ ھﻪﻨﻪھﻨﺎوه ،داﻣﻪزراوهو ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﯾﺎر و ﭘﻼﻧﻪ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﻪ درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﻪﻛﺎن دادهﻧﺖ، ﺋﻪﮔﻪر ھﺎﺗﻮو ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪ ﺑﻮو ﺑﻪو ﺑﻪﻨﺎﻧﻪی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻋﯿﺮاق داﺑﻮوی ،ﺋﻪوا ﻣﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﺪهﻛﻪم ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﻪو ﺑﻪﻨﺎﻧﻪی داﺑﻮوی ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ھﻪﺒﮋاردن ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﻪﺑﻮون ،ﻋﯿﺮاق ﺑﻪﻻی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎوه دﯽ ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﻪ ،ﻛﻪواﺗﻪ ﺳﻮور دهﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳﻪرﺑﺎزی و ﺋﺎﺑﻮوری و ھﺎوﺑﻪﺷﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪھﺰ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﭽﻪﺳﭙﻨﺖ ،ھﻪرﮔﯿﺰ ﭘﻪﻧﺎ ﻧﺎﺑﺎﺗﻪ ﺑﻪرﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ و ھﻪﺘﻪﻛﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا«. ﺑﻪﻏﺪا -ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗﺎﯿﺐ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
29
ﻋﯿﺮاﻗﯽ
ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ دراﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ڕوو ﻧﺎدات ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﭘﺎش ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ،ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ،ﻟﻪو ﺑواﯾﻪدان ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﻨﯽ ﻛﺸﺎﻧﻪوه و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ رﯾﺸﻪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ وﺗﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق دا ،ﺑﻪم ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪو ﺑواﯾﻪدا ﻧﯿﯿﻦ ﻧﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺋﻪوﺗﯚ رووﺑﺪات و ﻧﻪ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎش ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟﻪ وﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻜﺸﺘﻪوه. ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻛﻮﺗﻠﻪی ﺗﻪواﻓﻮق دهﺖ: »ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ ڕووداﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺟﻪوھﻪری ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﻧﺎﻛﻪم ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺖ و ﻋﯿﺮاق ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ. ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﻪ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪو ﻛﻪﺳﻪی ﻛﻪ دهﭼﺘﻪ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯿﯿﻪوه ،ﻧﻪ ﺑﻪدﯾﺪی ﭘﺎرﺗﻪﻛﻪی ﺳﻪرۆﻛﻪوه ،دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﭼﯚﻧﺘﯽ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﭘﺎرﺗﻜﻪوه ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﻜﯽ ﺗﺮ دهﮔﯚڕﺖ ﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﯿﺪارهﯾﻪﻛﻪوه ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗﺮ دهﮔﯚڕﺖ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎن ﻟﻪﭼﺎو ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚ دهدهن .ﺑﻪم دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺣﻪز ﺑﻪوه دهﻛﻪن ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪﺳﻪر ﻛﺎروﺑﺎری دهرهﻛﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﻪن .ھﻪروهھﺎ ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎن دﯾﺎﻟﯚگ و ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﺎﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﺸﺎوه .ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪوه وهﺳﻒ دهﻛﺮﻦ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ڕووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪﻣﺘﺮ ﭘﻪﻧﺎ ﺑﯚ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ھﺰ دهﺑﻪن ،ﺑﻪم ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺗﺎ ﺋﻪﻧﺪازهﯾﻪك ﺋﻪم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪﻣﯿﺎﻧﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑﺮدﻧﻪ ﺑﻪر ڕووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧﺪا دﯾﺎره، ﺑﻪرﻟﻪوهی ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ڕﮕﻪﭼﺎرهی ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﭘﻠﯚﻣﺎﺗﯽ ﺑﻜﻪﻧﻪوه ،ﺋﻤﻪش ﻟﻪﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻮق ﺋﻮﻣﺪهوارﯾﻦ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺳﻮود ﻟﻪو ھﻪﻧﻪ وهرﺑﮕﺮﺖ ﻛﻪ ﺋﯿﺪارهی ﻣﺎوه ﺗﻪواوﺑﻮوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺗﯿﺎﻧﻜﻪوتو وﺗﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﻛﺸﻪ ﺑﻪدوور ﺑﮕﺮﺖ«. ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻣﻪﺳﻌﻮدی وﺗﻪﺑﮋی ﻛﻮﺗﻠﻪی ﺳﻪدر وﺗﯽ: »ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪ 28
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎوه ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪوهی ﺑﻪﻻی ﺋﻤﻪوه ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ؛ ﺗﺎ چ ﺋﻪﻧﺪازهﯾﻪك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎو ﺳﻪرﻛﺮده ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﺎرﻟﻚ ﻟﻪﮔﻪڵ داواﻛﺎری ھﻪردوو ﮔﻪﻟﯽ ﻋﯿﺮاق و ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﻛﺎت ﻟﻪ ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻛﻪ ﺋﻪم داواﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪرو ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺑﻪﻨﺎﻧﻪوه ﺑﻮو ﻛﻪ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﺎزه ھﻪﺒﮋﺮدراوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪﻣﯿﺎﻧﯽ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا ﺑﻪ ھﺎووﺗﯿﺎﻧﯽ داﺑﻮو. ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪﻨﻪﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﺒﺎﺗﻪ ﺳﻪرو ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪش ﺑﺖ وﻨﻪی وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ھﻪردوو ﺑﻮش-ی ﺑﺎوكو ﻛﻮڕ ﺷﻮاﻧﺪﺑﻮوﯾﺎن ،ﺟﻮان ﺑﻜﺎت .ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﻪم ﺳﺎﻧﻪی دواﯾﯽ وﻨﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻜﺎﺑﻮو ﺑﻪدهﺳﺘﺪرﮋی و دهﺳﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪﺳﻪر ﻣﻮﻜﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ دﯾﻜﻪ و ﺑﻪ ﻛﯚﯾﻠﻪﻛﺮدﻧﯽ ڕۆﻪﻛﺎﻧﯽ. ھﻪروهھﺎ زهﻟﯿﻠﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪژﺮ ﺳﺎﯾﻪی ﺋﺎﻣﺮه ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﻪوه ،ﺳﻪرهڕای درﻛﻜﺮدﻧﻤﺎن ﺑﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋﻪو ﭘﺎرﺗﻪی داﻣﻪزراوه ﺣﻜﻮﻣﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪڕﻮه دهﺑﺎت ﻧﺎﮔﯚڕﺖ .ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪ و دهﻛﺮﺖ ﺑﯿﻦ وﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎن دهﻛﺎت ﺑﻪﭘﯽ ﺧﺸﺘﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﺎﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺋﯿﺠﺎﺑﯽو ﺑﺎﺷﻪ ،ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋﻪم ﻟﺪواﻧﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﺪا ﺟﺒﻪﺟ ﺑﻜﺮﺖ«. ﮔﯚڕاﻧﯽ دراﻣﺎﺗﯿﻜﯽ رووﻧﺎدات ﺣﻪﻣﯿﺪ ﻣﻌﻪﻟﻠﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻛﻮﺗﻠﻪی ﺋﯿﺌﺘﯿﻼف دهﺖ» :ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﺳﻪرۆﻛﯽ
ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ،ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚو دهرهوه دهﯾﺎﻧﻜﺎت ﺑﺎﺷﻦ .ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك دراﻣﺎﺗﯿﻜﯿﺶ ﻧﺎﺑﻦ ھﻪروهك ھﻪﻧﺪﻚ ﮔﻮﻣﺎن دهﺑﻦ .ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻋﯿﺮاق ھﻪر ﺑﻪﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﺋﯿﺪارهی ﻧﻮﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﻣﻨﺘﻪوه ،ﭼﺎوهڕواﻧﯿﺶ دهﻛﺮﺖ ﺑﻪﺋﻪﻧﺪازهی ﺋﻪو ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪ ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ زۆری ﭘ ﺑﺪرﺖ .وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن دهوﻪﺗﯽ داﻣﻪزراوهﯾﯿﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهی ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﻛﺎری ﺋﻪو داﻣﻪزراواﻧﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺮاوه .ﺋﻪوی ﺋﻤﻪ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داھﺎﺗﻮو ﺋﻮﻣﺪی دهﻛﻪﯾﻦ ،ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎی ﻧﻮێ ﺑﻪ ﺋﯿﺠﺎﺑﯿﻪﺗﻜﯽ ﮔﻪورهﺗﺮهوه ﻛﺎر ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرﺟﻪم دۆﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق و ﻧﺎوﭼﻪ ھﻪرﻤﯿﯿﻪﻛﻪ ﺑﻜﺎت. ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺗﺪا ﺑﮫﻨﺘﻪدی و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی و دۆﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪھﺰﺗﺮ ﺑﻜﺎت و ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﻪﺗﯽ ھﺎوﺑﻪش و ﺋﺎﻮﮔﯚڕی ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﻛﻪ ﺳﻮودی ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪﺑﺖ .ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﯚ وت و ﺑﻪرژهوهﻧﺪی و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ
ﺑﻪراﻣﺒﻪردا ﭼﺎوﭘﯚﺷﯿﺎن ﻟ ﺑﻜﻪن ،ﯾﺎﺧﻮد ﻟﻪﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋﻪواﻧﺪا ھﺮش ﺑﻜﻪﻧﻪ ﻛﻪﺷﺘﯿﮕﻪﻟﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهوﻪﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ وﻟﯿﺎﻣﯽ ﺳﯿﻪﻣﺪا ﭘﺎدﺷﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﺘﻪرا، ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﻟﻪژﺮ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ و ﻟﻪژﺮ ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﭘﺎدﺷﺎدا ﺑﻪﺑﻪردهواﻣﯽ ھﺮﺷﯿﺎن دهﺑﺮده ﺳﻪر ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﻛﺎر ﻟﻪو ﻛﺒﻛﯿﺎﻧﻪدا ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺋﺎﺳﺘﻚ ﭘﺎﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﻪﻛﺮێ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهدا ﺑﻪﮔﮋ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺪا ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ١٧١٤/١٧٠١دواﺗﺮﯾﺶ ھﯚﻪﻧﺪا و ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ھﻪﻣﺎن ﻛﺎرﯾﺎن دووﺑﺎره دهﻛﺮدهوه. ﺑﻪﭘﯽ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﭘﺎدﺷﺎی ﻓﻪرهﻧﺴﺎش ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٥٤رﮕﻪدرا ﺗﺎوهﻛﻮ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪردهوام ﺑﻦ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪم ﻟﻪژﺮ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ دهوﻪﺗﺪا، ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪوه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪﺑﯾﺎرﻜﯽ ﭘﺎدﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﺟﻪوازی ﻓﻪرهﻧﺴﯽ درا ﺑﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪراﺑﻠﻮس. ﻟﻪ ﺳﻪدهی ١٩ھﻪﻣﯿﺸﻪوه ﺗﺎوهﻛﻮ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺖ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﺑﻪرهو ﻧﻪﻣﺎن رۆﯾﺸﺘﻦ ﺗﺎوهﻛﻮ ﺷﻪڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووهم ﻛﻪ ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﺷﻮهی ﭼﻪﺗﻪی رﻜﺨﺮاو دهردهﻛﻪون ﻟﻪﮔﻪﻟﻚ ﺷﻮﻨﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا وهﻛﻮ دهرﯾﺎی ﭼﯿﻦ ،ﺑﺎﺷﻮوری رۆژھﻪﺗﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ ،ﻛﻪﻧﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﮕﺎﭘﻮرهو ﺗﺎﯾﻠﻪﻧﺪو ﭬﺘﻨﺎم و ﺋﻪﻧﺪهﻧﻮﺳﯿﺎ ھﻪروهك ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎرهﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎو ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎی ﺑﺎﺷﻮور ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪرازﯾﻞ.
دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ) (٣٠٠٠ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪم ﺟﯚرهی ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮۆزدا ھﺎﺗﻮوه )ﻭﻛﺎﻥ ﻭﺭﻭﻫﻢ ﹲ ﻣﻠﻚ ﯾﺄﺧﹸ ﺬﻛﻞ ﺳﻔﯿﻨﻪ ﻏﻀﺒﺎ ﹰ(. ﯾﻪﻛﻪم دﯾﻜﯚﻣﻨﺖ ﻟﻪﺑﺎرهی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﻪی )١٤٠ﺳﺎڵ( پ.ز ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﮋووﻧﻮوﺳﯽ رۆﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚﻟﯿﺒﯿﺲ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن ﺑﺎس ﻟﻪوه دهﻛﻪن ﻛﻪوا ﭘﺎرﭼﻪﯾﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﻗﻮڕ دروﺳﺘﻜﺮاو ھﻪﯾﻪ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ١٣٥٠پ.ز ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺋﻪﺧﻨﺎﺗﻮن دا ﺑﺎس ﻟﻪ ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ دهﻛﺎت ﻟﻪ دهرﯾﺎی ﺳﭙﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺖ و ﺑﺎﻛﻮوری ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎدا. ﺳﺎﻧﯽ ﺣﻪﻓﺘﺎﻛﺎﻧﯽ پ.ز ﺳﻪردهﻣﺎﻧﻚ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﯽ ﮔﻪورهﯾﺎن دروﺳﺘﻜﺮدو ﺋﻪوهش وای ﻛﺮد ﺳﻪرﻛﺮدهﯾﻪﻛﯽ رۆﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﺎوی ﺳﯿﺮﺧﯿﻠﯿﯚس ﺑﻪھﺰﻜﻪوه ﭘﻪﻻﻣﺎرﯾﺎن ﺑﺪات ﻛﻪ دهﻛﺮﺖ ﺑﻪﯾﻪﻛﻪم ھﻪوڵ داﺑﻨﺮﺖ ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ.
ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﺎﻧﻪ زۆرﺟﺎر ﺋﻪوهﻧﺪه ﺑﻪھﺰﺑﻮوﻧﻪ ﻛﻪ رژﻤﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎرﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺑﺎﺟﯿﺎن ﭘ ﺑﺪهن و ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺎدﺷﺎو ﻣﯿﺮهﻛﺎﻧﺪا رﻜﻜﻪوﺗﻨﺎﻣﻪﯾﺎن ھﻪﺑﻮوه ،وهﻛﻮ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﭬﺎﯾﻜﻨﺠﻪﻛﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ڕۆﯽ ﺳﯿﻪم ﭘﺎدﺷﺎی ﻓﻪرهﻧﺴﺎدا ﻣﯚرﯾﺎن ﻛﺮد ،ﯾﺎﺧﻮد ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪزاﺋﯿﺮ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﯚرﺳﯿﺲ ﻧﺎوﯾﺎن دهرﻛﺮدو ﺑﺎﺟﯿﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘﻪرا و ﻓﻪرهﻧﺴﺎو ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﺳﻪﻧﺪ ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ١٨١٦ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺋﺎﺑﻮﻗﻪﯾﺎن دان و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘﮫﻨﺎن. ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪدهﻣﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯿﺎﻧﻪوه ﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﻪﻣۆ زۆرﺟﺎر ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﭘﺎﭙﺸﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ھﻪﺑﻮوه، ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻓﺮاواﻧﺨﻮازی دهوﻪﺗﺎن واﯾﻜﺮد ھﺎﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرن و ﺳﻮود ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ دهرﯾﺎواﻧﯿﺎن ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ ﻟﻪ
ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﺳﯚﻣﺎڵ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪوﺗﺎﻧﯽ ﻋﻪرهب و دهﻛﻪوﺘﻪ ﻛﯿﺸﻮهری ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎوه ،ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻪداﯾﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﯽ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎ ﻧﺎﺳﺮاوه ،ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﻪوه ﺑﻪ ﻛﻪﻧﺪاوی ﻋﻪدهن و زهرﯾﺎی ھﯿﻨﺪی دهورهدراوه ،ﻟﻪ رۆژاواﺷﻪوه ﺋﻪﺳﯿﯿﻮﺑﯿﺎو ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوری رۆژﺋﺎواﺷﻪوه ﺟﯿﺒﯚﺗﯽ ،ﻛﯿﻨﯿﺎش ﻟﻪﺑﺎﺷﻮری رۆژﺋﺎواوه. ﺳﯚﻣﺎڵ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎﻪ ﻟﻪ ﺷﻪڕﻜﯽ ﻧﻮﺧﯚﯾﯿﺪاﯾﻪ ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪوهی ٦ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﺋﻪو وﺗﻪ ﯾﻪﻛﻼﯾﻪﻧﻪ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻟﻪ ١٨ﻣﺎﯾﯚی ١٩٩١دا و دهوﻪﺗﻜﯽ ﻧﻮﯿﺎن ﺑﻪﻧﺎوی ﺳﯚﻣﺎﯿﻼﻧﺪ داﻣﻪزراﻧﺪ واﺗﻪ ﺳﻪرزهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﻛﻪ ﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﻪﻣۆ ھﯿﭻ ﻻﯾﻪﻧﻚ داﻧﯽ ﭘﯿﺎﻧﺪا ﻧﻪﻧﺎوه ،ھﻪروهك ھﻪرﻤﯽ ﺑﯚﻧﺘﻼﻧﺪﯾﺶ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺧﯚڕﺒﻪری راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺳﯚﻣﺎﺪا ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی ﺳﯚﻣﺎڵ داﻧﯽ ﭘﺪا ﺑﻨﺖ. ﺷﻪڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ،ﭘﻪﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎی ﭼﻪﻛﺪارﯾﯽ ،ﻻوازی دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،رووﺑﻪری دهرﯾﺎﯾﯽﻛﻪ ﺳﯚﻣﺎڵﺑﻪﺳﻪرﯾﺪادهڕواﻧﺖ،
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
31
ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ
ﭼـــﻪﺗــــﻪﮐــــﺎن ﮔــــﻪڕاﻧـــــﻪوه ﻟﻪﭘﺶ زاﯾﯿﻨﻪوه ھﻪن ،ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪد ﺳﺎﻜﯿﺸﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ڕهوﯾﻮهﺗﻪوه ،ﺑﻪم دﯾﺴﺎن ﻟﻪﮔﯚڕهﭘﺎﻧﻪﻛﻪوه دهردهﻛﻪون ﺳﯚﻣﺎڵ ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮﯽ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎﯾﻪ. ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ،ﺳﯚﻣﺎﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﯽ ﺋﺎوﯾﺪا ﭼﺎﻻﻛﻦ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ھﺮش دهﻛﻪﻧﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎرھﻪﮕﺮاﻧﻪی ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺗﭙﻪڕ دهﺑﻦ و ﺋﻪو ڕهوه ﺋﺎوﯾﯿﺎﻧﻪ دهﮔﺮﻧﻪ ﺑﻪر ﻛﻪ دهﻛﻪوﻧﻪ ﺑﻪر رهﺣﻤﻪﺗﯽ ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوهو ﺋﻪوان ﻟﻪ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﻪﻛﯽ ١,١ﻣﻠﯿﯚن ﻣﯿﻞ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪدا ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ دهﻛﻪن. ڕﺮهوه ﺋﺎوﯾﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﻛﻪﻧﺪاو دهﮔﻪﯾﻪﻧﺘﻪ دهرﯾﺎی ﺳﻮر ﻟﻪ ڕﮕﻪی )ﺑﺎب ﺋﻪﻟﻤﻪﻧﺪهب( 30
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻟﻪﺑﺎره ﺑﯚ ﺋﻪو ﺳﯚﻣﺎﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎو ﭼﻪﻛﯽ زۆرو ﻓﺮاوان وای ﻟﻜﺮدوون ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪﻗﺎزاﻧﺞ و رﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪرهو دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﺑﻮون ھﻪﺒﮋﺮن٣٠ .ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر داھﺎﺗﯽ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﯾﻪك ﺳﺎﯽ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﻪ ﻟﻪ وﺗﻜﺪا ﻛﻪ زۆرﯾﻨﻪی ھﺎوﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﺧﻮارووی ھﯽ ھﻪژارﯾﻪوهن و ﺋﻪم رﮕﺮﯾﯿﻪش ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎن دهﮔﺮﺘﻪوه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﺎﻧﻪش دهرﻧﺎﭼﻦ ﻛﻪوا ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﻮدی
ﺳﯚﻣﺎﯿﯿﻪﻛﺎن ﭘﯿﻪ .ھﺸﺘﺎ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﻧﺰﯾﻜﻪی ١٤ﻛﻪﺷﺘﯽ ﻛﻪﺷﺘﯿﺎن ﻻﯾﻪو زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٣٠٠ﻛﺎرﻣﻪﻧﺪی ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎرﻣﺘﻪن ،ﻛﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎرھﻪﮕﺮهی ﺳﻌﻮدﯾﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی )٢ﻣﻠﯿﯚن( ﺑﻪرﻣﯿﻞ ﻧﻪوﺗﯽ ﭘﯿﻪو ﭼﺎودﺮان ﻧﺮﺧﻪﻛﻪی ﺑﻪ ) (١٥٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دهﺧﻪﻣﻨﻦ. ﻣﮋووﯾﯽ ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ ﻣﮋووی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﻣﮋووﯾﻪﻛﯽ دوورهو
ﻣﯚﻣﺒﺎی ..ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ڕووداوه ﺧﻮﻨﺎوﯾﯿﻪﻛﻪی ﺋﻪﻣﺪواﯾﯿﻪی ﺷﺎری ﻣﯚﻣﺒﺎی ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪﮔﻪری ھﻪﯾﺴﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﻟﻪﻧﻮان دوو دراوﺳ ﺋﻪﺗﯚﻣﯿﯿﻪﻛﻪ )ھﻨﺪﺳﺘﺎن- ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن( ھﻨﺎﯾﻪ ﺋﺎراوهو ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﯿﺶ داوا ﻟﻪ ھﻨﺪﺳﺘﺎن دهﻛﺎت ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ڕووداوهوه ﺗﯚﻪ ﻟﻪ وﺗﻪﻛﻪی ﻧﻪﻛﺎﺗﻪوه. ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوودا ) ٢٦ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووهم( ١٠ﭼﻪﻛﺪار ھﺮﺷﻜﯽ ﺧﻮﻨﺎوﯾﺎن ﻛﺮده ﺳﻪر ﺷﺎری ﻣﯚﻣﺒﺎی ،ﺋﻪو ھﺮﺷﻪ ﺳﻪرهڕای ﻛﻮژراﻧﯽ ﻧﯚ ﻟﻪ ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎنو دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮاﻧﯽ ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﻛﻪ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﻟﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻪوه ھﺎﺗﻮون ،ﻛﻮژراﻧﯽ ١٨٣ﻛﻪسو ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٣٠٠ﻛﻪﺳﯽ دﯾﻜﻪی ﻟﻜﻪوﺗﻪوه ﻛﻪ ٢٣ﯾﺎن
ﺧﻪﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﻮون .ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ھﻨﺪﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﺎش ڕووداوهﻛﻪ ڕاﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ﭼﻪكو ﺗﻪﻗﻪﻣﻪﻧﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻻی ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎن ﺑﻮوه ،ﭘﺪهﭼﺖ ﻧﯿﺎزی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﭘﻨﺞ ھﻪزار ﻛﻪﺳﯿﺎن ھﻪﺑﻮوﺑﺖ .دهزﮔﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻨﺪﺳﺘﺎن ﺋﻪوهﺷﯿﺎن ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﺋﻪو ﭼﻪﻛﺪارهی ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ دهﺳﺘﮕﯿﺮی ﺑﻜﻪن داﻧﯿﻨﺎوه ﺑﻪوهی ﺳﻪر ﺑﻪ
( * ()*+,- )* * ( * -* * * ) ( - *- * * ! * " # ($ % * &' * - / 0 & !" # $% ' ( ) * + , &
# - ./0 0 1 # ! #
<< - 3 !I 3 ( *4 (- ) JK 87
& F ! L! 3 B* * ! ( * ,M 3 ) 3 :!%.4 D E , 4 F<<5 ' + 6>#<
F BAG , +8 %.4. # %, .4, # D 9 , ' , . :
' ? ! 4 ' D#
& 5 I ' 0 2 > !? & ? $> , -6 !
#
( +12 & *- 3 +1$- ) 3 + 3 4 56 +7
4 ! ( 3
($ % 1- ( 12*4 & 8* ()*+,- 1 9-
( 1)' 3 CJ& ($ * * N M) 4 * & "> & & * -* (-J& (O 3 3 * *- 3P" + ( 3 & - - 3 @"& 3 4 # D 6+ D F<</ ( 3
( )19+ F5
= ! - #4) #4) . E , I D . %.4. # ? # + (! # ! ? ? 6>#<
F BMN * O ( * 1 & ; - ) ( *- * - - 3 3 3?* *4 3 * -* *- 3& 1! K@!+ * & & 3' ( Q R *4 . + & * * -* (-J 4 , - +7 - 8*- 3 !3?* *4 L"& > 3 * 1 4 $ 3& - 8*- 3 3 )* 3 + & *S % ( 1-
23 #45 0 4 4 ' 0 -45 # + /( , &
+ ' ) ( ! # ' ! .
* ) 3 ! !: + 3 ,# ( ,+ 4 ( , ; - < 6+7 #
+ 8 9 45 . ' # ,3
' :, # , # %. # < ) ' - . ; ' 8 5 = 1><
# ( + # ? @A & BC . > ! # D :! % 5 + # E
F # 8 CG % 5 + 4 - , ' # D ' 0 2
< . 2 ! ' H? . 2
I D7 ' % 5 + , , # ' 0 # %. # * * -* ( *- 3& =)> /
! ) 3' 1"? ( ,+ 4 3 1@ :*+ A B C ) 3 7 3 C 3 D * -* 8 3 *E 4 8 3 *E 4 ( ,+ 4 3 1@ :*+
= ! # D 6+ D F<< ( - ) ( *- % 5 + J
' . # # ? 2
# %, .4, 0 6 ? ! . ; 1 ! '* & & ' F<<F ( 3
( *- & 3 "1- 3 G +7
& ( *- 3 ' 0 F<<H ( 3
( )19+ 1!
K L 1! > L
# 1 L
K;+ !L > P 8 Q P L
ﮔﺮوﭘﯽ »ﻋﻪﺳﻜﻪر ﺗﯿﺒﻪ«ﯾﻪ ﻛﻪ داوای ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺑﻪﺷﻪ ھﻨﺪﯾﯿﻪﻛﻪی ﻛﺸﻤﯿﺮ دهﻛﻪنو ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﻛﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر دهﻛﺮﺖ .ﺑﻪﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﻨﺪﺳﺘﺎن ﭼﻪﻧﺪ دهزﮔﺎﯾﻪﻛﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪن ﺋﻪوهﯾﺎن ﺑوﻛﺮدهوه ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎن ھﻪﻧﺪﻚ ﻣﺎدهی وهك ﻛﯚﻛﺎﯾﯿﻦو وزهﺑﻪﺧﺸﯿﺎن ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎوه ﺑﯚ ﺋﻪوی ﺧﻪوﯾﺎن ﻟﻨﻪﻛﻪوﺖو ﺑﻪردهوام ﺑﻪﺋﺎﮔﺎﺑﻦ ،ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ڕاھﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪﺧﺖو ﺑﻪھﺰی ﻛﯚﻣﺎﻧﺪۆﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪی ﮔﺮوﭘﻪ ﺗﻮﻧﺪڕهوهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاوه ،ﺋﻪﻣﻪش واﯾﻜﺮد ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻣﺎوهی ٥٠ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ ﺑﻪرهﻧﮕﺎری ھﺰی ﻛﯚﻣﺎﻧﺪۆی ھﻨﺪی ﺑﺒﻨﻪوه .ﺋﻪو ﭼﻪﻛﺪاراﻧﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ ﻟﻪ ڕﮕﻪی ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی »ﮔﻮﮔﻞ ﺋﺮز«هوه ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﺗﻪواو ﻟﻪﺳﻪر ﺷﺎری ﻣﯚﻣﺒﺎی دهﺳﺖ ﺑﺨﻪن .ﺋﺎﺳﻒ ﻋﻪﻟﯽ زهرداری ﻟﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﺪا ﻛﻪ ﺑﯚ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻧﻮوﺳﯽ ﺑﻮو ڕاﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ »ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪو ھﺮﺷﺎﻧﻪی ﻣﯚﻣﺒﺎی وروژاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺸﻤﻪﻛﺸﯽ ﻧﻮان ھﻨﺪو ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮوهو وﺗﻪﻛﻪﺷﯽ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺋﺎﺷﺘﯽو ڕووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺗﯿﺮۆردا ﻛﺎردهﻛﺎت «.ھﻪروهھﺎ زهرداری وﺗﯽ »ﺋﻪو ھﺮﺷﺎﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ھﻨﺪﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﻪﻛﺮدۆﺗﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪو ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪ ﻻوه دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﻪی ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﯿﺸﯽ ﻛﺮدﺑﻮوه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوه «.ھﻪروهك زهرداری ﭘﺸﺘﺮ داوای ﻟﻪ ھﻨﺪﺳﺘﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ڕووداوهﻛﻪی ﻣﯚﻣﺒﺎﯾﻪوه ﺗﯚﻪ ﻟﻪ وﺗﻪﻛﻪی ﻧﻪﻛﺎﺗﻪوه .ھﻨﺪﺳﺘﺎﻧﯿﺶ داوای ﻟﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ڕادهﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻦو ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﭼﻪﻛﺪاراﻧﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎرنو ﻟﻪ ڕووداوهﻛﻪدا ﺗﻮهﮔﻼون ،ﺑﻪم ﺋﯿﺴﻼم ﺋﺎﺑﺎد ﺋﻪم داواﯾﻪی ﻧﯿﻮدهﻟﮫﯽ ڕهﺗﺪهﻛﺎﺗﻪوه و دهﯾﻪوﺖ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﺎﻛﯽ وﺗﻪﻛﻪی ﺧﯚی ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻜﺮﺖو دادﮔﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮﻦ .ﻟﻪ ھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﺷﺎ ﻣﻪﺣﻤﻮد ﻗﻮڕهﯾﺸﯽ وهزﯾﺮی دهرهوهی ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ڕاﯾﮕﻪﯾﺎن وﺗﻪﻛﻪی ﺋﺎﻣﺎدهی ھﻪر ڕووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻪرﯾﺪا ﺑﺴﻪﭘﻨﺮﺖ. ﻓﻪرﺣﺎﻧﻪ ﻋﻪﻟﯽ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪ ﺋﺎژاﻧﺴﯽ ھﻪواﮕﺮی ﻣﻪرﻛﻪزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ )ﺳﯽ ﺋﺎ ﺋﻪی( ﺗﻮﮋهرهوه ﺑﻮوهو ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪ داﻣﻪزراوهی )راﻧﺪ ﻛﻮرب( ﺑﯚ دژاﯾﻪﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆر ﻛﺎردهﻛﺎت ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻜﺮد ﺳﻪرﭼﺎوه ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﭘاﮔﻪﯾﺎﻧﺪوه »ژﻣﺎرهی ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎﻧﯽ ٢٣ﻛﻪس ﺑﻮه ﻧﻪك «.١٠ﺋﻪﮔﻪر ھﺎﺗﻮو ﺋﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﺎﻧﻪش ڕاﺳﺘﺒﻦ ﺋﻪوا ﭼﺎوهڕواﻧﺪهﻛﺮﺖ ﺋﻪو ﭼﻪﻛﺪاراﻧﻪ ھﯿﭻ ھﻪﻟﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻟﻪدهﺳﺖ ﻧﻪدهن ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ھﺮﺷﻜﯽ ھﺎوﺷﻮهی ﺋﻪوهی ﻣﯚﻣﺒﺎی ﻛﻪ ﺷﻪش ﺷﻮﻨﯽ ﺟﯿﺎی ﺋﻪو ﺷﺎرهی ﮔﺮﺗﻪوه .ﻓﻪرﺣﺎﻧﻪ ﻋﻪﻟﯽ ﻟﻪوﺑواﯾﻪداﯾﻪ ﺋﺴﺘﺎ دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯽ ھﻨﺪﺳﺘﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ڕوﺑﻪڕوﺑﻮوﻧﻪوهی ھﺮﺷﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎده دهﻛﻪن. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ھﺮش ﻧﺎﻣﯿﻖ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
33
ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ
ھﺰه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎن ..ﺋﻮﻣﺪﮏ ﺑﯚ ڕﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ
ﭼـﻪﺗـﻪﻛــﺎﻧــﯽ ﺳــﯚﻣـﺎڵ ﺗـﻪﻧـﮫـﺎ ﻟـﻪﻣﺴـﺎـﺪا ٣٠ﻣـﻠـﯿـﯚن دۆﻻر داھـﺎﺗـﯿـﺎن ﺑﻮوه ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻪروهری ﯾﺎﺳﺎ و دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ دهرهﮐﯽ ھﯚﮐﺎری ﺳﻪرهﮐﯽ ﮐﯿﺸﻪﮐﻪن ھﺎوﻛﺎر ﺑﻮون ﻟﻪ دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪم ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻧﻪو ﻧﺎﻧﻪوهی ﭘﺸﻮی ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا .ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﻟﻪﺳﯚﻣﺎڵ ﻗﺎزاﻧﺠﻜﯽ ﺧﻪﯾﺎﯽ دهﻛﻪن ﻟﻪو ﻛﺎرهو ﺑﻪﭘﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺳﻪﻧﺘﻪری ﺷﺎﺗﺎم ھﺎوس ﻛﻪ ﺑﺎرهﮔﺎﻛﻪی ﻟﻪ ﻟﻪﻧﺪهﻧﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪم ﺳﺎﺪا ٣٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر داھﺎﺗﯿﺎن ﺑﻮوه. ﺑﻪﭘﯽ راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺋﻪﻣﺴﺎﯽ ٢٠٠٨هوه ھﺮﺷﯿﺎن ﻛﺮدۆﺗﻪ ﺳﻪر ﻧﺰﯾﻜﻪی ٦٠ﻛﻪﺷﺘﯽ ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺪاوی ﻋﻪدهن و زهرﯾﺎی ھﯿﻨﺪی ،ھﻪروهك ﺋﺴﺘﺎ داوای ٢٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دهﻛﻪن ﺑﯚ ﺑﻪرداﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﻪ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﯿﻪی ٣٣زرﭙﯚﺷﯽ ھﻪﮕﺮﺗﺒﻮو و دهﯾﺒﺮد ﺑﯚ ﻛﯿﻨﯿﺎ .ھﻪروهك ﻟﻪ راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪدا ھﺎﺗﻮوه ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ و ﻣﻮﺷﻪك و ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ راﭘﻪڕاﻧﺪﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ دهﺳﺘﻜﺮدﯾﺎن ھﻪﯾﻪو ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﻪﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪ دهﺳﺘﻜﺮدهﻛﺎﻧﻪوه.
ھﻪﻧﺪﻚ 32
ﻛ ﯾﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﺘﻪ؟ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪﻛﺎن ﺳﻪرﭼﺎوه ﻟﻪ Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
وﺳﻪرﭼﺎوهﮔﻪﻟﻜﯽ ﻧﻮ ﺧﻮدی ﻣﻠﻤﻼﻧﻜﻪراﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﯿﺶ »دهزﮔﺎی ھﻪواﮕﺮی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺋﻪم ﻛﺎراﻧﻪوه دهﺑﯿﻨﻦ« ﺋﻪوان واﺷﯽ دهﺑﯿﻨﻦ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪم ﻛﺎرهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﺳﺘﻮهرداﻧﻪ ﻟﻪﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ڕﺮهوهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﭘﺎش ﺋﻪوهی دهﺳﺘﯽ ﮔﺮﺗﻮه ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ڕهوﻜﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا. رهﻧﮕﻪ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ ﺗﺎرادهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﺑﻪﺧﻪﯾﺎڵ ﭘوی ﺋﻪژﻣﺎر ﺑﻜﺮﺖ و ﺑﭽﺘﻪ ﺧﺎﻧﻪی ﻟﯚﻣﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪوﯾﺘﺮهوه ،ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑﻪر ﭼﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ ﻛﻪ دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪردا ﮔﯿﺮاوه ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ ﺳﯽ ﺋﺎی ﺋﻪی دهﭼﺘﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﺗﺮهوه ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت »ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﭼﻪﻛﮫﻪﮕﺮی ﺋﯚﻛﺮاﻧﯽ ﻛﻪ ﭼﻪﻛﯽ ﻗﻮرﺳﯽ ﭘ ﺑﻮوه ،ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﯽ داﻧﻪوﻪ ﻛﻪ ﺑﯚ ﺋﺮان دهﻧﺮدرا ،ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﺳﻌﻮدی ﻛﻪ ﭘﻪﺗۆﯽ ھﻪﮕﺮﺗﻮه«.ھﻪﻣﻮو ﺋﻪواﻧﻪش ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﻧﻪﺑﻮهو ﻧﯿﯿﻪ .ﺑﻪم ھﺸﺘﺎ ﺋﻪوه ﮔﺮﯾﻤﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻪو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧﻪی ﺗﺮﯾﺸﻤﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﻪ ﻟﻪواﻧﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﺳﻮﭘﺎی ﺋﻪﺳﯿﻮﺑﯿﺎ ﻛﻪ دهﺳﺘﯽ
ﮔﺮﺗﻮه ﺑﻪﺳﻪر ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮓ ﯾﺎﺧﻮد ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﻪوا ﭘﻪراوﺰ ﺧﺮاون ﭘ دهﭼﺖ ھﯚﻛﺎر ﺑﻦ ،ﺋﻪوهﺷﻤﺎن ﺑﯿﺮ ﻧﻪﭼﺖ ﻛﻪ داھﺎﺗﻜﯽ ﺧﻪﯾﺎﯽ ﻟﻪﭘﺸﺖ ﺋﻪم ﻛﺎرهوه دﺘﻪ دی ،ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرهﺗﺎﯾﺶ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﯽ ﻓﻪوزاو ﻧﺎﻧﻪوهی ﭘﺸﻮی ﺑﻮو ﺑﺖ ،ﺋﻪوا ﺋﺴﺘﺎ ﻣﺎده رۆﯽ ﺧﯚی دهﺑﯿﻨﺖ و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺋﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻪی دواﯾﯿﺪا ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا )٢٠٠ﻣﻠﯿﯚن( دۆﻻر داھﺎﺗﯿﺎن ﺑﻮوه ﺟﮕﻪ ﻟﻪو رﻜﻜﻪوﺗﻨﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪدزﯾﯿﻪوه ﻛﺮاون و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﺎن ﻧﻪﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺘﻮه ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی »ﻗﻪدهﻏﻪﻛﺮدﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﺪا« .ﺟﮕﻪ ﻟﻪم ھﻪﻣﻮو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧﻪﯾﻪ ﭘﺪهﭼﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯿﺶ دووره ﭘﻪرﺰ ﻧﻪﺑﻦ ﻟﻪو ھﺎوﻛﺸﺎﻧﻪو ھﻪﻧﺪﻚ ﺳﻪرﭼﺎوه وای دهﺑﯿﻨﻦ ﺋﻪوان زاﻧﯿﺎری وردﯾﺎن ﭘﺪهدهن ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﺮﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﻪﻛﻪﯾﺎن. ﺟﯿﺎواز ﻟﻪواﻧﻪش د.ﺣﻪﺳﻪن ﻣﻪﻛﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎی ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ و ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟﻪ ﻛﺎروﺑﺎری ﺳﯚﻣﺎڵ ﻟﻪﻟﺪواﻧﻜﯿﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ» :ﺋﻪواﻧﻪ ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ھﺰی دهرﯾﺎواﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﯿﻦ ،ﭘﺸﺘﺮ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ھﺎوﻛﺎری دهﻛﺮدن و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪ ھﻪر ﺳﻪرﺑﺎزهی ١٠٠٠دۆﻻری ﭘ دهدا ،ﺑﻪم ﻛﺎﺗﻚ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺋﻪو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﻪی ﻟ ﺑﯾﻦ ﻟﻪ ھﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دهرﯾﺎوه ﺑﻮون ﺑﻪ ﭼﻪﺗﻪی دهرﯾﺎ«. ھﻪوﻪ ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ھﺰی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰی ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯽ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪداﯾﻪو ﺗﺎرادهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش ھﺎوﻛﺎره ﻟﻪ دووﺑﺎره ﻧﻪﺑﻮوﻧﻪوهی ﺷﻪڕی ﻧﺎوﺧﯚ ،ﺑﻪم ﺗﻮاﻧﺎی ﺑﻨﻪﺑﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪوﭼﻪﺗﺎﻧﻪی ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚﯾﻪ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﯽ ﺑﯾﺎری ھﺎوﻛﺎری و ﻧﺎردﻧﯽ ھﺰﻜﯽ دهرﻛﺮد ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺋﺎوﯾﻪﻛﻪو ﺑﯾﺎرهﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﯚﭬﻤﺒﻪری ﭘﺸﻮودا ﺑﻮوهو ٦ﻛﻪﺷﺘﯽ و ﭼﻪﻧﺪ ﻓﺮۆﻛﻪﯾﻪك ﻟﻪ ﺧﯚدهﮔﺮﺖ و ده وﺗﯽ ﺋﻪوروﭘﯽ ﺗﯿﺪا ﺑﻪﺷﺪار دهﺑﻦ ،ﺋﻪدﻣﯿﺮاڵ ﻓﯿﻠﯿﺐ ﺟﯚﻧﺲ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ دهﻛﺎت. ﺑﯚ دواﺟﺎر ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎش ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ھﻪﻓﺘﻪی ﭘﺸﻮودا داواﯾﻪﻛﯽ ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﻛﺮد، ﺑﯚ راﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ھﺰﻜﯽ ﻧﻮ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪو ڕهوه ﺋﺎوﯾﺎﻧﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﺑﺮاﯾﺎن وﯾﺘﻤﺎن وﺗﻪﺑﮋی ﭘﻨﺘﺎﮔﯚن ﺋﻪوهی رووﻧﻜﺮدهوه ﻛﻪ ﺑﻨﻪﺑﻛﺮدﻧﯽ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ رﮕﻪی ھﺰی دهرﯾﺎﯾﯿﻪوه ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ دهﺑﺖ رﮕﻪی ﺋﻪوهش ﺑﺪرﺖ ﻛﻪ ھﺰهﻛﺎن ڕاوهدووی ﺋﻪو ﭼﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﻜﻪن ﻟﻪ ﻧﻮ ﺧﺎﻛﯽ ﺳﯚﻣﺎﯿﺸﺪا. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ -ﻋﻪدﻧﺎن ﺳﻪﯾﺪﺣﺴﻦ
ﭘﺮۆژهی ﺳﻪﻧﺘﻪری ﭘﺰﯾﺸﮑﯽ ﻓﺎروق
و ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺧﯚﯾﺎن وهك ﺟﻪﺳﺘﻪ و ڕۆح ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﻧﻪﻣﺎون ،ﺑﻪم ﺧﻪﻚ ﺋﻪواﻧﻪﯾﺎن ھﻪر ﻟﻪ ﯾﺎده و ﺑﻪ ﺋﻪﺳﻪﻓﻪوه ﻟﻪ ﭘﯿﺎوهﺗﯽ و ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪواﻧﻪ دهڕواﻧﻦ. ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻪﻟﯽ ﻛﻪرﯾﻢ ﭘﯿﺎوﻜﯽ ﺗﻪﻣﻪن ﺣﻪﻓﺘﺎ ﺳﺎﯽ ﻧﺎوﭼﻪی ﻗﻪرهداﻏﻪ و ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ دادهﻧﯿﺸ وﺗﯽ» :ﺣﺎﺟﯽ ﻧﻪﺟﻤﯽ ﺳﻮﺳﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚﺧﯚی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺑﻮو ،ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ﺋﻪو ﺑﻮو ﻛﻪس ﻧﻪی دهزاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻛﯿﻪ ،ﺗﺎ ﺋﻪو ھﻪﺑﻮو ھﻪﻣﻮو ھﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪ ڕﻨﻤﺎﯾﯽ و ﭼﺎوﺳﺎﻏﯽ ﺋﻪو ﺑﻮو ،ﯾﺎن ﻗﺎدر ﺋﺎﻏﺎی ﺟﺎﻓﻪران ﺋﻪوه ھﻪر ﺑﺎس ﻧﺎﻛﺮﺖ ،ﺋﻪوه ﺣﺴﻦ ﺑﻪﮔﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ڕۆژاﻧﻪ دهﯾﺎن ﻛﻪس ﻟﻪ ڕﺒﻮار و ﻏﻪرﯾﺒﻪ و ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻟﻪ دﯾﻮهﺧﺎﻧﻪﻛﻪی ﺋﻪودا ﺧﺰﻣﻪت دهﻛﺮان و ﺑﻪڕێ دهﻛﺮان ،ﭘﺎﺷﺎن ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪﯾﺮی ﻧﺎوﭼﻪی ھﻪوراﻣﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﺗﻪﻛﯿﻪ و ﺧﺎﻧﻪﻗﺎی ﺑﯿﺎره ﮔﻪواھﯽ دهری ﺋﻪم ڕاﺳﺘﯿﯿﻪن ﻛﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﮕﺮه ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯿﺸﻪوه ﺧﻪﻚ ڕووی ﺗﻜﺮدووه ﺳﻪدان زاﻧﺎ و ﺧﻮﻨﺪهوار و ﺷﺎﻋﯿﺮی ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪووه ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت وهك ﻣﻪﺒﻪﻧﺪی ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ واﺑﻮوه«.
ﺧﯚ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﯿﭽﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت و ڕﻜﺨﺮاوی ﺣﺰﺑﯿﺎن ﻟﻪﭘﺸﺖ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻣﺮۆڤ دۆﺳﺘﯿﯿﻪﻛﻪﯾﺎن واﯾﺎن ﻟﻜﺮدوون ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن زﯾﺎده ﺑﯿﺪهﻧﻪ دراوﺳ و ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﻪی ﺧﯚﯾﺎن ،ﯾﺎن ﻟﻪ ﭘﺮۆژهﯾﻪﻛﺪا ﺧﻪرﺟﯽ ﺑﻜﻪن ﺗﺎﻟﻪ داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ھﺎوﺷﺎرﯾﯿﻪﻛﻪﯾﺎن ﺳﻮودی ﻟﻮهرﺑﮕﺮن ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه دهورو زروﻓﯽ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﭼﺎو ﺳﻪردهﻣﯽ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪی ﭘﺸﻮودا ﮔﯚڕاوه ،ﺑﻪم ﺷﻮازی ﺣﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﻪﻛﻪش ﺋﺴﺘﺎ ﮔﯚڕاوه ،ﺑﻪ وﺗﻪی ﻋﻪﺑﺪوی ﺣﺎﺟﯽ ﺳﻪﻋﯿﺪ ،ﯾﺎرﯾﺪهدهری ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ڕﮋهی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداران و دهوﻪﻣﻪﻧﺪان ﻟﻪ ﭼﺎو ﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ڕژﻤﯽ ﺑﻪﻋﺴﺪا زۆر زﯾﺎدی ﻛﺮدووه، ﺑﻪ دﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﺋﻪﻣﻪش ﻛﺎرﯾﮕﻪری دهﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ھﺎوﻛﺎری و دهﺳﺘﮕﯿﺮۆﯾﯽ ﻛﻪﻣﺪهراﻣﻪﺗﺎن ،ھﻪر ﻧﻪﺑ دهﺗﻮاﻧﻦ ھﺎوﻛﺎری ﺧﺰم و ﻛﻪﺳﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜﻪن ﯾﺎن ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎوهدان ﺑﻜﻪﻧﻪوه. ﻓﺎروﻗﯽ ﻣﻪﻻ ﻣﺴﺘﻪﻗﺎ دهوﻪﻣﻪﻧﺪﻜﯽ ﮔﻪورهی ﺳﻪردهﻣﯽ ﺋﻪﻣۆی ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﻪو ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی وت »دهﻣﻪوﺖ ﮔﻪوهﺗﺮﯾﻦ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﻜﻪم
و ﺋﻪﮔﻪر ھﻪﻣﻮو ﭘﺮۆژه ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺸﻢ ﺑﺎس ﻧﻪﻛﻪم ،ﺋﻪوا دهﺗﻮاﻧﻢ ﺋﻪوه ﺑﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪ ﻣﻮوﭼﻪی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ھﻪﺷﺖ ھﻪزار ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪر دهدهم ﻛﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرن ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﭘﺮۆژهﻛﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪا ،ھﻪروهھﺎ ھﻪﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕ ﻣﻮوﭼﻪی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ) (١٥٠ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری زاﻧﻜﯚ و ) (١٥٠ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی و دواﻧﺎوهﻧﺪی دهدهم ﻛﻪ ھﻪر ﻧﺎﺷﯿﺎن ﻧﺎﺳﻢ«. ﻓﺎروﻗﯽ ﻣﻪﻻ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ دهﺖ» :ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ دهوﻪﻣﻪﻧﺪ و ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری زۆری ﺗﺪاﯾﻪ ﺷﺎرهﻛﻪﻣﺎن ،ﺑﻪم ﻟﻪﭼﺎو ﺟﺎراﻧﺪا ھﺎوﻛﺮﯾﻜﺮدن ﻛﻪﻣﺒﯚﺗﻪوه «.ﻓﺎروق ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﭘﺮۆژاﻧﻪﺷﺪا ﺳﻪرﻗﺎﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪرﻛﯽ ﺧﯚی ﻛﺎرﻣﻪﻧﺪ و ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﺪهﻛﺎت و ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ دهﺑﺖ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا و ﺋﯿﺘﺮ ھﺎوﺗﯿﺎن ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ دهرهوهی وت ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯚ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺧﯽ ﺋﺴﻚ و ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪ و دڵ و ...ھﺘﺪ .ﻟﻪوﺑﺎرهﯾﻪﺷﻪوه وﺗﯽ» :ھﻪر ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﻪوه ) (٢٠ﭘﺰﯾﺸﻜﻢ ﻧﺎردۆﺗﻪ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
35
ﺋﺎﺑﻮوری
دهوﻪﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﺑﯚ ﺑﻪﺧﺸﻨﺪهﯾﯽ ﺷﺎر ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ دهرووﻧﭙﺎك و ﺑﻪﺧﺸﻨﺪه ﺑﺒﻪش ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺋﻪﮔﻪر ﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺋﻪﻣﺎرهﺗﯽ ﺑﺎﺑﺎن ﺑﻪداﺪهداﻧﯽ ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﻣﻮﺳﺘﻪﻋﯿﺪان و ﭘﺪاﻧﯽ ﺧﯚراك و ﺧﻪرﺟﯽ ﺑﯚ ﺗﻪواوﻛﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻪﻻﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮوﺑﺖ ،ﺋﻪوا ﺳﻪردهﻣﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺷﻮوم ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ وهك ﻛﻪرﯾﻤﯽ ﻋﻪﻟﻪﻛﻪی ﭘ ﺑﻪﺧﺸﯿﻦ ،ﺋﻪﻣۆش ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ،ﻧﺎردﻧﻪ دهرهوهی ﻧﻪﺧﯚﺷﺎن ﻛﺎرﻜﯽ ﻧﺎوازهی دهوﻪﻣﻪﻧﺪاﻧﻪ. ﻟﻪﻧﺎو ھﻪﻣﻮو ﻛﯚﻣﻪﮕﻪ و ﮔﻪﻟﻜﺪا ،ﻟﻪ ﻛﯚﻧﻪوه ﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﻛﻪﺳﺎﻧﻚ ھﻪﺑﻮون و ھﻪن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪت و دهﺳﻪﺗﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧهوا، ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﭘﺮۆژه ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﻛﻪن ،ﺟﺎ ﺋﻪم ﭘﺮۆژاﻧﻪ زۆرﺟﺎر دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ڕﮕﺎوﺑﺎن و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻣﺰﮔﻪوت ﺑﻮوﺑ ،ﯾﺎن دهﺳﺘﮕﺮۆﯾﯽ ھﻪژار و ﻛﻪﻣﺪهراﻣﻪﺗﻪﻛﺎن ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﻛﻪﺳﻜﻪوه ﺑﯚ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازﺑﻮوه. ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪﯾﺮی ڕاﺑﻮردووی ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜﻪﯾﻦ ،دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ھﻪﻜﻪوﺗﻮو و دﯾﺎر ﺑﻪرﭼﺎودهﻛﻪون ،وهك )ﻋﻪﺑﺪوﻟﻜﻪرﯾﻢ ﺋﻪﻟﯿﺎس( ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻪ ﻛﻪرﯾﻤﯽ ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ ،ﺋﻪم ﭘﯿﺎوه ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﻣﻪﺳﯿﺤﯽ ﺑﻮوه، ﺑﻪم ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﻪدهی ﭘﺸﻮودا ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﺳﻪروهت و دهوﻪﻣﻪﻧﺪﯾﯿﻪی ﻛﻪ ھﻪﯾﺒﻮوه دهﺳﺘﮕﺮۆﯾﯽ ھﻪژار و ﻛﻪﻣﺪهراﻣﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووه ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﺪا ﺑﻪﺑ ﺟﯿﺎوازﯾﻜﺮدن ﻟﻪﻧﻮان ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﻣﻪﺳﯿﺤﯿﺪا ،ﺋﻪم ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﮋووﯾﯿﻪﻛﺎن و ﻗﻮﻣﺎش و ﭼﺎ ﺑﻮوه ،ﻟﻪم ڕﮕﻪﯾﻪوه ﺳﻪروهت و ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ ﭘﻜﻪوهﻧﺎوه و ﻟﻪو ﺳﺎﻧﻪدا ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯽ ﮔﺮاﻧﯽ ﻧﺎﺳﺮاوه ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯿﺶ ھﻪﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ھﺎوﻛﺎری ﺋﻪم ﭘﯿﺎوه ﺑﻮوه ،ﺑﻪ وﺗﻪی ﻋﺎﻟﯿﻪﺧﺎن ﻛﻪ ﻧﻪوهی ﺋﻪم ﭘﯿﺎوهﯾﻪ و ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ دهژی )ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ( ﺗﺎﻗﻚ ﯾﺎن ﭘﻪﻧﺠﻪرهﯾﻪﻛﯽ ڕوو ﻟﻪ دهرهوهی ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻮوهﻛﻪﯾﺪا و ﻟﻪو ﭘﻪﻧﺠﻪرهﯾﻪوه ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ژهﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﻧﺨﻮاردﻧﺪا ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ھﻪژار و ﻧﻪداراﻧﯽ داوه .ﺣﺎﺟﯽ ﻏﻪرﯾﺐ ﺑﺎﻗﯽ ﻛﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرو ﺣﻪﻓﺘﺎ ﺳﺎﻪوهﯾﻪ دهﺖ» :ﺑﺎوﻛﻢ ﺑﯚی ﺑﺎﺳﻜﺮدوم ﻛﻪ ﻟﻪو ﺳﺎﻪ ﮔﺮاﻧﯿﯿﻪدا ھﻪر ﻛﻪ ﺋﻮاره دهھﺎت ﺧﻪﻜﯽ ھﻪﻣﻮوی دهڕۆﯾﺸﺖ ﺑﯚ ﻣﺎﯽ ﻛﻪرﯾﻤﯽ ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ و ﺳﻪرهی ﺑﯚ ﭘﺎرووه ﻧﺎﻧﻚ دهﮔﺮت«. 34
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻋﻪﺑﺪوی ﺣﺎﺟﯽ ﺳﻪﻋﯿﺪ
ﻓﺎروﻗﯽ ﻣﻪﻻ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ
ﺑﻪ وﺗﻪی ﺋﻪو ﭘﯿﺎوه ﻛﻪرﯾﻤﯽ ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ رۆژاﻧﻪ ﻧﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ) (٥٠ﻛﻪﺳﯽ دهدا ،ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮوﯾﻪ وهزﯾﺮی ﻣﺎﻟﯿﯿﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﻪی ﺷﺦ ﻣﻪﺣﻤﻮد و ﻣﻮوﭼﻪی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪران و ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪ دهدا ،ﺋﺴﺘﺎش ﭘﺮۆژه ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻣﺎوهو ﻧﺎوهﻛﻪی ﺑﻪ زﯾﻨﺪووﯾﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪﻛﻪی ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺳﺎﺑﻮﻧﻜﻪران دهدرهوﺷﺘﻪوه ،ﺟﮕﻪ
ﻟﻪ ﻣﺎڵ و ﭼﻪﻧﺪ دهﺳﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮوی ﺗﺮ ﻛﻪ ﻣﺎﯽ ھﻪژاراﻧﯽ ﺗﺪاﯾﻪ. ﻟﻪدوای ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ١٩٤٠هوه ﺑﻪھﯚی ﻛﺮاﻧﻪوهی ﺧﻪﻜﯽ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﯿﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ دهوروﺑﻪرﯾﺪا، ﮔﻪﻟﻚ ﺑﺎزرﮔﺎن و دهوﻪﻣﻪﻧﺪی ﺗﺮ دهرﻛﻪوﺗﻦ، ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﮔﻪڕان ﺑﻪدوای ﻧﻪوه و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺋﻪﻣﺎﻧﻪدا ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪم ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺟ دهﺳﺘﯽ ﺋﻪواﻧﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ و ﻛﺎرﻜﯽ ﻗﻮرس ﻧﯿﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﻛﯚن و ﮔﻪڕهﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎردا ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻣﺰﮔﻪوت دهﺑﯿﻨﯽ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎوی ﺧﺎوهﻧﻪﻛﻪﯾﻪوه ﻧﺎوﻧﺮاوه وهك ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﻋﻪﻟﯽ ﻛﻪﻣﺎل ﻟﻪ ﮔﻪڕهﻛﯽ ﻋﻪﻟﯽ ﻛﻪﻣﺎل ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﺴﺘﺎش ﻧﺰﯾﻜﻪی ) (١٠٠ﺧﺎﻧﻮو ﻟﻪم ﮔﻪڕهﻛﻪی ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﺪا ھﯽ ﺋﻪم ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﻪﯾﻪ و ﺑﻪﺑ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻣﺎﯽ ھﻪژاراﻧﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﻋﻪﻟﯽ ﻧﺎﺟﯽ و ﭼﻪﻧﺪهھﺎ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺷﺎر ﻟﻪواﻧﻪ )ھﻪﻣﺰه ﺋﺎﻏﺎ ،ﺣﺎﺟﯽ ﺟﻪﻻﻟﯽ ﺋﺎﺳﻨﮕﻪر، ﺣﺎﺟﯽ ﺟﻪﻣﺎل ،ﻗﺎﻣﯿﺸﺎن ،ﺑﺎرﯾﻜﻪدهر ،ﺣﺎﺟﯽ ڕهﺣﯿﻤﯽ ڕﯾﺨﯚﻪ ،ﻣﻪﻻ ﺣﺴﻦ زڕﮔﻮﺰی(... ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﭼﺎﻛﻪ ﺧﻮازاﻧﯽ ﺷﺎر ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮۆژهی ﺗﺮﯾﺎن ﻛﺮدووه ﯾﺎن ھﺎوﻛﺎری ﮔﻪورهﯾﺎن ﻛﺮدووه و ﺑﻪﻧﮫﻨﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺎن داون ،زۆرﺟﺎر ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪم ﺧﺰﻣﻪﺗﺎﻧﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺗﻪﻛﯿﻪ و ﺧﺎﻧﻪﻗﺎ و ﻣﺰﮔﻪوﺗﺪا ﭘﺸﻜﻪش ﻛﺮدووه ،وهك ﻛﺎك ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺷﺦ ﻛﻪ ڕۆژاﻧﻪ دهﯾﺎن ﻛﻪس ﻟﻪ ﺗﻪﻛﯿﻪ و ﺧﺎﻧﻪﻗﺎﻛﻪی ﺋﻪودا ﻧﺎﻧﯽ ﺧﻮاردووه و ﻓﺮی زاﻧﺴﺖ و زاﻧﯿﺎری ﺑﻮوه و ﺷﻮﻨﯽ ﺣﻪواﻧﻪوهﺷﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدووه ،ﺋﻪم ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺧﺰﻣﻪت دۆﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﻧﺎو ﺷﺎرهﻛﺎﻧﺪا دهرﻧﻪﻛﻪوﺗﻮون ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ دهرهوهی ﺷﺎرﯾﺸﺪا وهك ﻧﺎوﭼﻪی ﻗﻪرهداغ و ھﻪوراﻣﺎن و ھﻪﻪﺑﺠﻪ و ﻛﯚﯾﻪ و ...ھﺘﺪ ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺷﻮﻨﯽ دﯾﺎرﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ
ﺳﻮودﻣﻪﻧﺪﯾﯽ رﮋهﯾﯽ ،ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺗﻪﺷﺮﯾﻊ و ﯾﺎﺳﺎ.. ﻟﻪ دواﺑﻪﺷﯿﺸﺪا ﻧﻮوﺳﻪر ﺑﺎس ﻟﻪ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا دهﻛﺎت.
ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ ﺳ ﻛﺘﺒﯽ ﻣﻮﻧﺘﻪدا دا ھﻪﻓﺘﻪی راﺑﻮردوو ﮔﺮﻧﮓ و ﺑﻪﭘﺰ ﺑﻮو ﺑﻪﻧﯿﺴﺒﻪت ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس و ھﻪواداراﻧﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ »ﻣﻮﻧﺘﻪدای ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن« ﻟﻪ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪرﯾﯿﻪﻛﯿﺪا ﺳ ﻛﺘﺒﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑوﻛﺮدهوه» ،ﻧﻪوت ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻪﻗﯽ و ﻛﻪرﻛﻮك ،ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ،ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن« ﺗﻪوهرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺳ ﻛﺘﺒﻪی ﻣﻮﻧﺘﻪدان.
ﻛﺘﺐ و ﺳﻪرﭼﺎوه ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن، ﺗﺎڕادهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻛﻪﻣﻦ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت دهﮔﻤﻪﻧﻦ، ﺟﺎ ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺘﺒﻪﻛﻪش ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﻧﻪوﺗﯽ ﺧﺎﻧﻪﻗﯽ و ﻗﻪﺑﺎرهﻛﻪی و ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﻪی ﺑﺖ ،ﺋﻪوا دهﭼﺘﻪ ﺧﺎﻧﻪی ﻛﺘﺒﻪ ﺑﺎﺷﻪﻛﺎﻧﻪوه »ﻧﻪوﺗﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻪﻗﯿﻦ و ﻛﻪرﻛﻮك« ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻓﻪﯾﺴﻪڵ ﻋﻪﻟﯽ و زﻧﺠﯿﺮهی ﭼﻮاری وهرﮔﺮﺗﻮه ﻟﻪﻧﻮان ﺑوﻛﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﻧﺘﻪدای ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ دووﺗﻮﯽ ) (٨٠ﭘﻪڕهداﯾﻪو ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪﺧﯚی دهﮔﺮﺖ ،ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهش ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎرو ﻧﻪﺧﺸﻪ دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﻛﺮاوه. ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﻧﻪوﺗﯽ ﺷﺎری ﺧﺎﻧﻘﯿﻪوهﯾﻪو ﺗﯿﺪا ﺑﺎس ﻟﻪ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺧﺎﻧﻪﻗﯽ دهﻛﺎت ﻛﻪ دهﻛﻪوﺘﻪ ﻧﻮان ھﻪردوو ﺑﺎزﻧﻪی ﭘﺎﻧﯽ ) ،(٣٥,٦) (٣٣,٥٦رووﺑﻪرهﻛﻪﺷﯽ ٣٧٨٩ﻛﻢ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪ .دواﺗﺮ ﺑﺎس ﻟﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﯾﻪﻛﯽ ﻗﯚﻗﺰﯾﯽ روون ﻟﻪ ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﻧﺎوﭼﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋﯿﺮاق ﺟﯿﺎدهﻛﺮﺘﻪوه ﺑﻪﻧﺎوﭼﻪی ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی زۆری ﻧﻪوت ﺋﻪژﻣﺎر دهﻛﺮﺖ ،ھﻪروهك ﺗﭽﻮوی دهرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﻪوﺗﻪﻛﻪی زۆر ﻛﻪﻣﻪ. ﻧﻮوﺳﻪر ﺑﺎس ﻟﻪ ﻣﮋووی دۆزﯾﻨﻪوهی ﻧﻪوت دهﻛﺎت ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺧﺎﻧﻪﻗﯽ و دهﯾﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪی ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﭼﯿﺎ ﺳﻮرخ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٠٤ ﻧﻪوﺗﯿﺎن دۆزﯾﯿﻪوه.
ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪﯾﺪا ﻧﻮوﺳﻪر ﺑﺎس ﻟﻪ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﻧﻪوﺗﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪو ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻧﻪوت ﻟﻪﺳﻪر ﻗﻪزای ﺧﺎﻧﻪﻗﯽ دهﻛﺎت .ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ دووهﻣﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪﺷﯿﺪا ﻓﻪﯾﺴﻪڵ ﻋﻪﻟﯽ ﺑﺎس ﻟﻪ ﻧﻪوﺗﯽ ﻛﻪرﻛﻮك و ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯿﯿﻪﻛﻪی و ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﻪی دهﻛﺎت ،ھﻪروهك ﺑﺎس ﻟﻪ ﻣﮋووی ﻧﻪوت ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك و ﭘﺎوﮔﻪی ﻧﻪوﺗﯽ ﻛﻪرﻛﻮك و ﯾﻪدهﮔﯽ ﻧﻪوت ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك دهﻛﺎت. ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﻧﺘﻪدای ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن »ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰهﻛﺮدﻧﺪا« ﻛﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣﺤﻤﻪد ﻛﻪرﯾﻢ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﻧﻮﺳﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻗﻪﺑﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﭼﺎﭘﻜﺮاوهو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﺎﺳﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ھﻪﺳﺘﯿﺎر ﻟﻪ ﺧﯚدهﮔﺮﺖ و ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎدا ﺑﺎس ﻟﻪ ﺳﯿﻤﺎ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دهﻛﺎت ،ﻛﻪوا ﺑﻪ ﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﻓﺎﻛﺘﻪرﻜﺪا داﺑﻪﺷﯽ ﻛﺮدوون ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻧﻮوﺳﻪر وای ﻟﻜﺪاوهﺗﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪو ﻓﺎﻛﺘﻪراﻧﻪ ﺷﻮﻨﺪراوهو ﮔﻪﺷﻪﻧﻪﻛﺮدوو و ﻟﻜﺘﺮازاوه ،دواﺗﺮ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪﯾﺪا دﺘﻪ ﺳﻪرﺑﺎﺳﯽ ﻛﻪرﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻜﺪاﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﻛﻪرﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهﻛﺎت ﻟﻪواﻧﻪش ﻛﻪرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ،ﻛﻪرﺗﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی و ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ ،ﻛﺸﻪی داراﯾﯽ ﻛﺮدن ،ﺑﻪﺑﺎزاڕﻛﺮدن،
ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗﺮه ﻟﻪ ﺑوﻛﺮاوهﻛﺎن و ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﻪرﯾﻪﻛﻪ د.ھﯚﺷﯿﺎر ﻣﻪﻋﺮوف و ﻣﺤﻪﻣﻪد ﻛﻪرﯾﻢ ﻣﻪﻋﺮوف ﻧﻮوﺳﺮاوه و ﺑﺎس ﻟﻪ ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺷﻮازهﻛﺎﻧﯽ دهﻛﺎت و ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوه. ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪدا ھﺎﺗﻮوه »دوای رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺳﺎﯽ ،٢٠٠٣ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﺑﻪﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯿﻨﯽ )ھﻪوﻟﺮ، ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ،دھﯚك( ﻛﻪ رﮋهی ﺑﻜﺎری داﺑﻪزاﻧﺪ ﺑﯚ ) (٪٦,٦ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺑﻪﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرﻜﯽ ﺳﺎﯽ .٢٠٠٤دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﯚ ) (٪٥ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ،٢٠٠٥ﺑﻪم ﺋﻪﻣﻪ دهرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﻼﻧﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪﻜﻮ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﻜﯽ ﺑ ﺷﻮﻣﺎر ﺑﻮو .ﺋﻪو داﻣﻪزراﻧﺪﻧﻪ ﺑ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﻪ ﮔﯚﺗﺎوهڕۆﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﺮاﭘﯽ ﻟﻜﻪوﺗﻪوهو ﺑﻪﭘﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﻛﻪی ﯾﺎﻧﻪی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺷﺎراوه ﻟﻪ داﻣﻪزراوهﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ رﮋهﻛﻪی )(٪٥٦ه ،ﻛﺎﺗﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺶ ﺗﻪﻧﮫﺎ ٪٤٤ی ﻛﺎﺗﯽ دهواﻣﻪ وهﻛﻮ رﮋهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی. ھﻪروهك ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪدا ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﭼﻮار ﺑﻪش داﺑﻪﺷﻜﺮاوه :ﺋﯿﺠﺒﺎری ،ﺳﻪردا ﭘﯚﺷﺮاو ،ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻮو ،وهرزی .ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﻪ دهﮔﻪڕﻨﺘﻪوه ﺑﯚ: دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ ،ﺟﯚری ﺑﮋﻮی ،ﺋﻪو ﻓﺎﻛﺘﻪراﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺪارن ﺑﻪ ھﻪﯾﻜﻪﻟﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ھﻪرﻤﻪوه، ﻓﺎﻛﺘﻪره ﺟﺒﻪﺟﻜﺎری و داﻣﻪزراوهﯾﯿﻪﻛﺎن. ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدن و ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی دﯾﺎردهی ﺑﻜﺎرﯾﺶ داوای دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎو ﺳﻪﻧﺘﻪری راھﻨﺎن دهﻛﺎت ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧﻪوه ﺑﻪ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪن و ﭼﻛﺮدﻧﻪوهو ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻪوداﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ و ﮔﻪﺷﻪداﻧﻜﯽ ﺗﻪواو ﺑﻪ ﻻدﻜﺎن و رﯾﻔﯚرﻣﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﻪری و داﻣﻪزراوهﯾﯽ .ھﻪروهك داواش دهﻛﺎت داﻣﻪزراوه ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرﻛﻪوﺗﻮوهﻛﺎن ﺑﻪﮔﻪڕ ﺑﺨﺮﻨﻪوهو ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪ ﮔﻪﺷﺘﻮﮔﻮزارﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﺪرﺖ و ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزﯾﯿﻪ ﺑﭽﻮﻛﻪﻛﺎن رﻜﺒﺨﺮﻨﻪوهو ﭘﺸﻮازی ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔﻪورهﻛﺎن ﺑﻜﺮﺖ و ﺳﻪﻧﺘﻪری ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوی ﮔﻪڕان و ﭘﺸﺨﺴﺘﻦ داﺑﻤﻪزرﺖ. ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ -ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
37
ﺋﺎﺑﻮوری دهرهوه ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ،ﺋﻪﻣﻪ وهك ﭘﺮۆژهی درﮋﺧﺎﯾﻪن«. ﺋﻪو وﺗﯿﺸﯽ »ﺧﯚزﮔﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺷﺎرﯾﺎن ﺟﻮان دهﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﯿﻨﺎ و ﭘﺮۆژهی ﺟﻮان ،ھﯿﭻ ﻧﻪﺑ ﺋﻪم ﭘﺮۆژاﻧﻪ ڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪ ھﺎوﺗﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪ ﺑ ﻛﺎری ڕزﮔﺎر دهﻛﺎت«. ﻧﺰﯾﻜﻪی ھﻪزار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﯚﻪت ﭘﺪراو ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﺸﺪا ڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟﯚراوﺟﯚر دهﺑﯿﻨﺮﺖ ،دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎش ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﯿﺎﺳ ،ﮔﺮوﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھﻪﻪﺑﺠﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺣﺎﺟﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺑﺎﻣﯚﻛﯽ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚی دهﻛﻪن. ﺑﺎﻣﯚك ﮔﻮﻧﺪﻜﻪ ﺳ ﻛﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮ دهﻛﻪوﺘﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ڕۆژھﻪﺗﯽ ﺷﺎری ھﻪﻪﺑﺠﻪوه ،ﻣﺎرف ﻋﺎرف داﻧﯿﺸﺘﻮوﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪم ﮔﻮﻧﺪهﯾﻪ و دهﺖ: »ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺟﻪژن و ﺑﯚﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﯽ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺣﻪﯾﻮان ﺳﻪردهﺑن و ﺑﻪﺷﯽ ھﻪﻣﻮو ﺋﺎواﯾﯽ ﮔﯚﺷﺖ دهﻧﺮن ﺑﻪﺑ ﺟﯿﺎوازی .ھﻪروهھﺎ زۆرﺟﺎر ﻣﺎﻪ ھﻪژارهﻛﺎن ﺑﻪ ﭘﺎره ﺑﻪﺳﻪردهﻛﻪﻧﻪوه، ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻣﺰﮔﻪوت و ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﮔﻮﻧﺪهﻛﻪﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪرﻛﯽ ﺋﻪوان دروﺳﺘﻜﺮاوه ﭘﺎﺷﺎن ڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﮔﻪﻧﺠﯽ ﺋﻪم ﺋﺎواﯾﯿﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪم ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪوه ﺧﺮاوهﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪرﻛﺎر« .ﺋﻤﻪ زۆر ھﻪوﻤﺎﻧﺪا ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻛﻮڕهﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﺣﺎﺟﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﻗﻪﺳﻪ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺑﻪم ﺑﻪداﺧﻪوه دهرﻓﻪﺗﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮو ﺗﺎﺑﺘﻮاﻧﻦ وهﻣﯽ ﮔﯚﭬﺎرهﻛﻪﻣﺎن ﺑﺪهﻧﻪوه، ﺑﻪم ﺑﻪ وﺗﻪی ﺋﺎﺳﯚ ﻋﻪﺑﺪوﻟﻠﻪﺗﯿﻒ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﺎﻧﺎ ﻛﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ﮔﺮوﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھﻪﻪﺑﺠﻪﯾﻪ؛ ﺋﻪم ﻣﺎﻪ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﺳﻪدان ﭘﺮۆژهی ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری و ﺧﺮﺧﻮازی دهﻛﻪن .ﻣﺎﯽ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد وهك وهﻓﺎﯾﻪك ﺑﯚ ﺷﺎری ھﻪﻪﺑﺠﻪ و ﺷﺎرهزوور ﺑﻪﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮدووه ﻟﻪ ڕاﻛﺸﺎﻧﯽ ھﯽ ﻛﺎرهﺑﺎی ﺷﺎری ھﻪﻪﺑﺠﻪ و ﻟﺪاﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﯿﺮﻜﯽ ﺋﯿﺮﺗﯿﻮازی و ﺑﯾﻨﻪوهی ﻣﻮوﭼﻪ ﺑﯚ ﭼﻪﻧﺪ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ و ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرﻚ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚ و ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﻛﺎن ،ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ھﺎوﻛﺎری زۆرﻚ ﻟﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪان دهﻛﻪن ﺑﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ) (CDﮔﯚراﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ وهك ﺋﻪو ﻛﺎراﻧﻪن ﻛﻪ زۆر دﯾﺎرن ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ڕۆژاﻧﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﻟﻘﻪوﻣﺎو و ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺗﺮ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺟﯿﺎوازدا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﭘﻮه دهﻛﻪن ﺗﺎ ھﺎوﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺎن ﺑﻜﻪن وهك ،ﺋﻪوهی ﻓﺎروﻗﯽ ﻣﻪﻻ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ وﺗﯽ» :ﺟﺎری وا ھﻪﯾﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﻢ 36
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪی ﻋﻪﻟﯽ ﺑﯚﺳﮑﺎﻧﯽ
ﭘﻮه دهﻛﺮﺖ ﺑﻪ ﺷﻪﺧﺴﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن دهﻛﻪم ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﻛﻪﺳﻜﯽ ھﻨﺎﯾﻪوه و وﺗﯽ ﺋﺎ ﻟﻪم ﺷﻪوه ﻧﺰﯾﻜﺎﻧﻪدا ﻛﻮڕﻜﯽ ﮔﻪﻧﺞ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﭘﻮهﻛﺮدم و وﺗﯽ» :ﻣﻦ ﻛﻮڕﻜﯽ ﮔﻪﻧﺠﻢ و ھﻪردوو ﭼﺎوم ﻧﯿﯿﻪ و ﺣﻪزم ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮﯾﯿﻪ و ﭘﺎرهم ﻧﯿﯿﻪ ھﺎوﻛﺎرﯾﻢ ﺑﻜﻪ« .ﻣﻨﯿﺶ ﺧﻪرﺟﯽ ژﻧﮫﻨﺎﻧﻪﻛﻪم ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮد« .ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﻜﯽ ﻛﻪم ﺑﻮون ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟﻪم ﭼﻪﻧﺪ دهدا ﺋﺎﻣﺎژهﯾﺎن ﭘﺒﻜﻪﯾﻦ ،ﺑﻪم ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻛﻪﺳﯽ ﺗﺮ زۆرن ﻛﻪ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهﺳﺘﮕﺮۆﯾﯽ ھﻪژاران و ﻛﻪﻣﺪهراﻣﻪﺗﺎن دهﻛﻪن ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪﻣﺎﻧﻪش ﻛﻪﺳﺎﻧﻜﯽ زۆرﯾﺶ ھﻪن ﭘﺎره و ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ڕهواﻧﻪی ﺑﺎﻧﻜﻪﻛﺎﻧﯽ دهرهوه دهﻛﻪن و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻛﯚی دهﻛﻪﻧﻪوه ﻧﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻪ ھﺎوﺗﯿﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪرﺑﻪرﯾﺸﯿﺎن ﺳﻮودی ﻟﻮهرﻧﺎﮔﺮن ،ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﺸﺪا ﻧﺎوﯾﺸﯿﺎن ون دهﺑﺖ وهك ﭼﯚن ﺋﻪوان ﭘﺎره و ﺳﻪروهﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻪرﭼﺎوی ﺧﻪﻚ ون دهﻛﻪن .ﯾﺎرﯾﺪهدهری ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ وﺗﯽ» :ﻛﻪ ھﺎوﻛﺎری و دهﺳﺘﮕﺮۆﯾﯽ و ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺷﺎری ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﭼﺎو ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑﻮردوودا ﺑﻪ ڕﮋهی )(٪٧٠ زﯾﺎدﯾﻜﺮدووه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪ دوو ﺷﻮاز ﻛﺎردهﻛﻪن، دهوﻪﻣﻪﻧﺪی وا ھﻪﯾﻪ ﭘﺮۆژهﻛﻪ ھﻪر ﺑﯚﺧﯚی دهﻛﺎت و ھﻪﻣﻮو ﺋﻪرﻛﻜﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚی دهﺑﺖ، ھﻪﺷﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ھﺎوﻛﺎری ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﺗﻪواوی
دهﻛﺎت ،ﻋﻪﺑﺪوی ﺣﺎﺟﯽ ﺳﻪﻋﯿﺪ ﺋﺎﻣﺎژهﺷﯽ ﺑﻪوهدا؛ ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﺋﻪم ﺧﺰﻣﻪﺗﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮی ھﻪﯾﻪ وهك دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﻧﺮﺧﻪﻛﻪی ﻟﻪﭼﺎو ﺷﻮﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا زۆر ﻛﻪﻣﺘﺮه ،ﺋﻪﻣﻪش ھﻪر ﺟﮕﻪی دهﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚ رﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪم ﺟﯚره ﻛﺎراﻧﻪش ﻟﻪ وهزارهﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن و وهزارهﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و داراﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎ ڕﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪم ﺟﯚره ﻛﺎراﻧﻪ داﻧﺮاوه و ﻧﻮوﺳﺮاوهﺗﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺋﻪم ﻓﺮﺳﻪﺗﻪ و ھﻪﻟﻪ ﻧﻪﻗﯚزرﺘﻪوه ﺑﯚ ﺷﺘﯽ ﺗﺮ .ھﻪر ﻟﻪم ﺑﻮارهﺷﺪا ﺋﺴﺘﺎ زۆر ڕﻜﺨﺮاو و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺧﺮﺧﻮازی ﻟﻪ دهرهوهی وﺗﯿﺶ ڕووﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻛﺮدووه ﺟﮕﺎی دهﺳﺘﯿﺸﯿﺎن دﯾﺎره ﻟﻪﺳﻪرﺟﻪم ﺑﻮارهﻛﺎﻧﺪا ھﻪر ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوه و ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﺒﻮون و ﺋﺎو و ھﻪﮕﺮﺗﻨﻪوهی ﻣﯿﻦ و ﺑﻪﺧﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺑ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺖ و ﻧﺎردﻧﻪ دهرهوهی ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪره ﻟﻪ دهرهوهی ھﻪرﻢ و ﮔﻪﻟﻚ ﺑﻮاری ﺗﺮ ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﻪﻣﻮوی ﻣﺸﺘ ﺑﻮون ﻟﻪ ﺧﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺧﺮﺧﻮازی ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻪو ھﯿﻮاﯾﻪی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداران ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﭼﺎو ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮی ﺑﻜﻪن و ﭘﺸﺒﻛ ﺑﻜﻪن ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎر و دهﺳﺘﮕﺮۆﯾﯽ ھﻪژران و ﻛﻪﻣﺪهراﻣﻪﺗﻪﻛﺎن. ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ -ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺣﻪﻣﻪ ڕهﺣﯿﻢ
ﺑﺎﺳﻮﺧﻮاس
دﯾﺎردهی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻓﻪرﯾﺪ ﺋﻪﺳﻪﺳﻪرد
ﯾﻪﻛﻪم ﺟﺎره ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ھﻪراﯾﻪك ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﻨﺘﻪوه .ھﯚی ھﻪراﻛﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﻛﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻛﺎرﻜﯽ دژه ﺑﺎو ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ وا ﺑﺎو ﺑﻮوه ﻛﻪ ﺳﻪرۆك ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺳﭙﯽ ﺑ .دﯾﺎره ﻟﺮهدا رهﻧﮓ رۆﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪڕﯾﺸﻪ دهﭼﺘﻪوه ﺳﻪر ﻛﻪﻣﯿﻨﻪی رهش ﭘﺴﺖ ،ﻧﻪك زۆرﯾﻨﻪی ﺳﭙﯽ. ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎش وﺗﺎرﻜﯽ ﺋﯚﺗﻮﻏﺮول ﺋﻮزﻛﻮك ﻛﻪ ﻟﻪ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی ﺗﻮرﻛﺶ دهﯾﻠﯽ ﻧﯿﻮوز ﺑو ﻛﺮاﯾﻪوه ،ھﻪراﯾﻪﻛﯽ زۆری ﻧﺎﯾﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺷﺘﻜﯽ وای ﻟ ھﻪﺪهﻛﻨﺪرا ﻛﻪ ﻧﻮوﺳﻪر داوای ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﻛﺎ. وهھﺎب ﻣﻮﻧﯿﺎر ﺧﺮا ﻟﻪ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی )ﺣﻮڕﯾﯿﻪت( وهﻣﯽ داﯾﻪوهو ﺑﯿﺮی ﺧﺴﺘﻪوه ﻛﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪﻣﻪوﺑﻪر ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﻛﻮردی ھﻪﺑﻮوه ﻛﻪ ﺗﻮرﮔﻮت ﺋﯚزاﻟﻪ .ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺋﻮزﻛﻮك ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪوه ﻧﻪﺑﻮو ﻛﻪس ﺋﻪﻣﻪی ﺑﯿﺮ ﺑﺨﺎﺗﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺑﺎوهڕی واﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﯚزال ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻧﻮﻨﻪراﯾﻪﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜﺎ .دﯾﻮهﻛﻪی ﺗﺮی ﻗﺴﻪﻛﻪی ﺋﻮزﻛﻮك ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﻮرد ھﻪرﮔﯿﺰ ھﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﻛﺮدوه ﻛﻪ ﺋﯚزال ﻛﻮرده ﯾﺎﺧﻮد دهﺗﻮاﻧ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻛﺸﻪﻛﻪی ﺑﻜﺎت .ھﻪر ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهﺷﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﺋﯚزال ﻛﺘﻮﭘ ﻣﺮد ،ﻛﻪس ﻟﻪﻧﻮ ﻛﻮرددا ﺧﻪﻣﯽ ﺑﯚ ﻧﻪﺧﻮارد .ﺋﻪﮔﻪر ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪ وا ﻧﻪﺑﻮاﯾﻪ ،ﺋﯚزال دهﺑﻮو ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﺋﯚﺑﺎﻣﺎی ﺟﯿﮫﺎن. ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪﮕﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ دهﻧﮕﺪهران ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪ ڕهﮔﻪزی ﺳﻪرۆك ﻧﺎدهن ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﻪی دهدهن .ﺋﻮزﻛﻮك ﻟﻪ وﺗﺎرهﻛﻪﯾﺪا ﺑﻪو ﺟﯚره ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﻟﻪﻣﻪ ﻛﺮدوه ﻛﻪ ﻣﺎدام ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی رهﮔﻪز ﻧﯿﯿﻪ ،دهﺷ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﻛﻮردی ھﻪﺑو ﺋﻪﻤﺎﻧﯿﺎ ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ھﻪﺑو ﭬﺎﺗﯿﻜﺎن ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ رهش ﭘﺴﺘﯽ ھﻪﺑ. ﻣﺎﯾﻪی ﺗاﻣﺎﻧﻪ ﻛﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ﺧﯚڕاﭘﺴﻜﺎﻧﺪن ﻟﻪ ﻣﯚدﻠﯽ ﭘﺎواﻧﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪت ﻟﻪﻻﯾﻪن زۆرﯾﻨﻪوه ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪهھﺎ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎی ﺧﯚﻣﺎﯽ ھﻪﯾﻪ .ﺑﻪﻣﺠﯚره ،دهﻛﺮێ ﺋﺮاﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرا ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﺳﻮﻧﻨﯿﯽ ھﻪﺑو ﻣﯿﺴﺮی ﺳﻮﻧﻨﻪﮔﻪرا ﺳﻪرۆﻛﻜﯽ ﻗﺒﺘﯿﯽ ھﻪﺑو ﻟﻪ ﺳﻌﻮدﯾﻪی وهھﺎﺑﯿﮕﻪرا ﺷﯿﻌﻪﯾﻪك وهزﯾﺮی دهرهوه ﯾﺎن ﻧﺎوﺧﯚ ﺑ. ﭘﺶ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ،ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٥دا
ھﻪرای ﻧﺎﯾﻪوه .دوای ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻜﯽ ﺋﻪو ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪﯾﻪ ﺋﻪﺳﺘﻮور ﺑﻮو ﻛﻪ ﭘﯽ واﺑﻮو دهﺷ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻛﻮرد ﺑﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﻪرﻛﯚﻣﺎر ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا، ﺳﻪرهﺗﺎی ھﻪﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻪﻣﯿﻨﻪﻛﺎن ﺑ ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا .ﺋﻪم ﻛﺎره ﺑﻪﻛﺮدهوه ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهی ﻋﻪرهﺑﻪ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪھﻮاز ﺑﻪﺟ ھﺸﺖو ﻟﻪﻧﺎوﯾﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﻚ ﺑﺎوی ﺳﻪﻧﺪ ﻛﻪ ﺋﻪو ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪی ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ھﺎﺗﯚﺗﻪ دی ﺑﻪﮕﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻋﻪرهﺑﻜﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﺷﺘﻜﯽ ﻣﻪﺣﺎڵ ﻧﯿﯿﻪ. ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ رﯾﺸﻪی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻟﻪﺳﻪدا ﺳﻪد ﻧﺎﭼﺘﻪوه ﺳﻪر رهش ﭘﺴﺘﻪﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﺎوﻛﯽ رهﺷﻪو داﯾﻜﯽ ﺳﭙﯽ ،ﺑﻪم ﭘﺴﺘﯽ رهش ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪی رهش ﭘﺴﺘﺎﻧﻪی ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻪﭘﺎﻧﺪ .رهﺷﻪﻛﺎن ﻛﻪ دهﯾﺎﻧﺰاﻧﯽ داﯾﻜﯽ ﺳﭙﯿﯿﻪ دهﻧﮕﯿﺎن ﭘﺪاو ﺳﭙﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺶ وهك رهش ﭘﺴﺖ دهﻧﮕﯿﺎن ﭘﺪا .ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪ دێ ﻛﻪ ﻛﻪس ﮔﻮﯽ ﻧﻪداوهﺗﻪ رهﭼﻪﻪﻛﯽ دووڕهﮔﺎﻧﻪی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ. ﻛﻮرد ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﭘﯿﺎن ﺧﯚش ﺑﻮو ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ھﻪﺒﺒﮋﺮدرێو واﯾﺎن داﻧﺎﺑﻮو ﻛﻪ رهﭼﻪﻪﻛﻪ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎﯾﯿﻪﻛﻪی وای ﻟ دهﻛﺎ ﻟﻪ ﺳﭙﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺗﯿﺎن ﺑﮕﺎ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪو رواﻧﮕﻪﯾﻪوه ﻛﻪ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪڕهﭼﻪﻪك ﻟﻪ زۆرﯾﻨﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪ ﻛﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪ .ﺑﻪم ﻛﻮرد ھﻪرﮔﯿﺰ ﺑﯿﺮی ﻟﻪوه ﻧﻪﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ دهﺷ ﻟﻪﻧﻮ ﺧﯚﯾﺸﯽ، ﺋﯚﺑﺎﻣﺎﯾﻪك ﭘﻪﯾﺪا ﺑﺒ ،ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﮔﻮﻣﺎن ھﻪﯾﻪ ﻛﻮرد ﭘﯽ ﺧﯚش ﺑ. ﺑﻪم ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾﻪوه ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑﯿﺮ ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه .ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻤﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوه ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﻪ ﻛﻪﻣﯿﻨﻪﻛﺎنو ﮔﺮوﭘﻪ ﺑﻪژﻣﺎره ﻛﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮان ﺋﻪو ﻣﺎﻓﻪﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﮕﻪن ﺑﻪﺗﺮۆﭘﻜﯽ دهﺳﻪتو ﺋﻪوهﻧﺪهی ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪو ﺗﻮاﻧﺎی ﭘﺎﻮراوهﻛﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪ ،ﺋﻪوهﻧﺪه رهﮔﻪزو ﺋﺎﯾﯿﻦ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿﻪ ،دهﺑ ﺋﻪوهﺷﻤﺎن ﺑﻪﻻوه ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻤﻪﻛﻪﻣﺎن ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑ ﯾﺎن ﺋﺎﺷﻮوری ﯾﺎن ﻛﻠﺪان ﯾﺎن ﺋﺰدی .ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﺎﻧﻪی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪرھﻪﻣﺪﻨﻦ ،ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ھﻪﻜﺸﺎوو زﯾﻨﺪون .ﺑﺒﻪش ﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻪﻣﯿﻨﻪﻛﺎن ﻟﻪو ﻣﺎﻓﺎﻧﻪی ﻛﻪ زۆرﯾﻨﻪ ھﻪﯾﻪﺗﯽ ھﻪر ﺋﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪی ﻟ دهﻛﻪوﺘﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﺎﻧﻪ ھﻪﻜﺸﺎوو زﯾﻨﺪو ﻧﯿﻦ .دﯾﺎردهی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺷﯿﺎوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﯿﯿﻪ .ﻛﺎﺗﻚ ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﻻﻣﺎن ،ﺋﻪﻣﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﻪﻣﺎن ھﻪﻧﮕﺎوی ھﻪڕاوی ﺑﯚ ﭘﺸﻪوه ﻧﺎوه.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
39
ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ ھﺎوﺗﻪرﯾﺐ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﺷﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﯿﺎﻧﺪا دهڕواتو ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪوهی ﻛﻪ داﺧﯿﺎن دهﺑﺖ ،ﺗﺎ ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﺑﻪﺟﯿﺎن دهھﺖ ،ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﻣﺎﺌﺎواﯾﯿﺎن ﻟ دهﻛﺎت ،ﭘﺎﺷﺎن دهﮔﺎﺗﻪ ﺳﻪﻧﺘﻪری ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪاو ﻟﻪﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا وهك ﺳﻮﻜﯽ ﺗﺎمو ﺑﯚﻧﺨﯚش دهﯾﻜﺎت ﺑﻪ دوو ﺑﻪﺷﻪوه. ھﻪردوو ﻛﻪﻧﺎری ڕووﺑﺎرهﻛﻪش ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪو دوو ﻟﻮهی ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪا ،ﻛﻪ ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ دهﮔﺘﻪوهو ﺑﻪ ﻧﺎﺳﯚرهوه ﭘﺪهﻛﻪﻧﺖ. دﯾﺠﻠﻪ زهردهﺧﻪﻧﻪی ﺑﻪﻏﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪﺑ ﺋﻪو ،ﺑﻪﻏﺪا زهردهﺧﻪﻧﻪی ﻧﺎﻣﻨﺖ، ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮون ﯾﺎن وﺷﻜﺒﻮوﻧﻪوهی ڕووﺑﺎرهﻛﺎن،
ﺳﻪرﺳﻪﺧﺘﺘﺮﯾﻦو ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎر دهﺧﺎﺗﻪ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟﻪﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوه. دﯾﺠﻠﻪو ﺑﻪﻏﺪا ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪوه ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪوه ﮔﺮﺪراون ،ﺋﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎﻧﻪی زهﻣﺎﻧﻪ ﭼﻨﯿﻮﯾﻪﺗﯽو ﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﻣﮋووش ﺷﺎھﯿﺪی ﻟﻪﺳﻪر داون ،ﺑﯿﻨﺎ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﻪڕهﻣﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪادا واﯾﻜﺮدوه ﻧﻪﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺳﻮود ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎری درﮋی ڕووﺑﺎرهﻛﻪ وهرﺑﮕﯿﺮﺖو ﺑﯚﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﺑﻪﺗﻪواوی ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﻪ ﺋﻪزهﻟﯿﻪ ون ﺑﺒﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ڕووﺑﺎرهﻛﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪﻏﺪادا ﺑﻪ ﺧﺮاﭘﯽ ﻗﯚﺳﺘﺮاوهﺗﻪوه. دﯾﺠﻠﻪ ﺷﺎدهﻣﺎرو ﭘﻨﺎسو دهروازهی دﻨﯿﺎﯾﯽو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ڕهﺳﻪﻧﺎﯾﻪﺗﯽ ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪم
ﺑﻪھﯚی ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﺧﺮاﭘﻪوه ﻟﻪﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮﻨﺪا ڕووﺑﺎرهﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪاﯾﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﻻوه. ﭘﺮدهﻛﺎن ..ﺷﺎر ﭘﻜﻪوه دهﺑﻪﺳﺘﻨﻪوه ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮد ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ ﻟﻪﻧﻮان ھﻪردوو ﻛﻪﻧﺎری ڕووﺑﺎرهﻛﻪدا درﮋ ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه. ﭘﺮدهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﻏﺪا ﺗﺎﻛﻪ ﮔﻮزهرن ﺑﻪﺳﻪر ڕووﺑﺎرهﻛﻪداو ھﻪردوو ﺑﻪری ﺷﺎرهﻛﻪ )ﻛﻪرخو ڕهﺳﺎﻓﻪ( ﺑﻪﯾﻪﻛﻪوه ﮔﺮێ دهدهن ،ﯾﻪﻛﻪم ﭘﺮدی ﺳﻪر ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪش ﺋﻪو ﭘﺮده ﻟﻪ ﺗﻪﺧﺘﻪ دروﺳﺘﻜﺮاوه ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮان ھﻪردوو ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺋﻪﻋﺰهﻣﯿﻪو ﻛﺎزﻣﯿﻪدا
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
43
ﺋﻪم ﺷﻮﻨﻪ ﺑﻨﺎﺳﻪ
دﯽ ﺑﻪﻏﺪا ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦو ﯾﻪﻛﻪم ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﻪﻧﺎری ڕووﺑﺎرهﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ھﯿﭻ ﺷﺎرﻜﯽ ﻣﻪزن ﻧﯿﯿﻪ ڕووﺑﺎری ﻧﻪﺑﺖ ،ﺑﻪم ﻣﻪرﺟﯿﺶ ﻧﯿﯿﻪ ھﻪر ﺷﻮﻨﻚ ڕووﺑﺎری ﭘﺪا ﺑوات ﺑﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎر ،دﯾﺠﻠﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﺑﻪﻏﺪا ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﻏﺪادﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﮕﺮﺗﻮوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗﯽ دﯾﺠﻠﻪ.
42
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ھﻪﻣﺎن ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺣﻪوزی دﯾﺠﻠﻪ زۆر ﺑﻪ ﺧﺮاﯾﯽ ﭘ ﺋﺎو ﺑﻮو ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻮوه ھﯚی داڕووﺧﺎﻧﯽ ﻛﻪﻧﺎرهﻛﺎﻧﯽ ڕووﺑﺎرهﻛﻪو ﺋﺎو ﺑﻪﺷﻜﯽ زۆری ﺷﺎرهﻛﻪی داﭘﯚﺷﯽو ١٥ھﻪزار ﻛﻪﺳﯽ ﻟﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪﻏﺪای ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚدا ڕاﻣﺎﯽ. ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩١٤دا ﻛﻪ ھﺸﺘﺎ ﺑﻪﻏﺪا ﻧﻪﭼﻮوﺑﻮوه ﻛﻪﺷﻮھﻪوای ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﻪوه ،ﺑﻪھﯚی ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾﻨﻜﯽ زۆرهوه ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﺑﻪﻏﺪا ﺑﺎراﻧﯽ ﻟﻪو ﺟﯚرهی ﺑﻪﺧﯚوه ﻧﻪﺑﯿﻨﯽ ﺑﻮو ،ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎوی ڕووﺑﺎرهﻛﻪ ﺑﻪرز ﺑﯚوه .ﭘﺸﺘﺮ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﺮوﺳﻜﻪﯾﻪك ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻪوه ﺋﺎڕاﺳﺘﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻛﺮاﺑﻮو، ﺑﺮوﺳﻜﻪﻛﺎن ﺑﻪﻏﺪا ﻟﻪوه ﺋﺎﮔﺎدار دهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾﻨﯽ زۆرهوه ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎوی ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ زﯾﺎدی ﻛﺮدوهو ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﯽ ﻟﻪﻧﺎوﺑﻪر ﺑﻪ ﺋﺎوهﻛﻪوه ڕوو ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا دهﻛﺎت، ﺑﻪم ﺣﻜﻮﻣﻪت وهﻛﻮ ﺧﻮوی ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ ﺧﯚی ﮔﻮﯽ ﺑﻪو ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧﻪوهﯾﻪ ﻧﻪدا .ﻟﻪ ﺗﺎرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺷﻪوی ٢٩ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووهﻣﺪا ﺋﺎوهﻛﻪ زۆر ﺑﻪﺧﺮاﯾﯽ دهرﭘﻪڕیو ﺑﻪﻏﺪای ﮔﺮﺗﻪوهو ﺋﻪوهﻧﺪهی ﻧﻪﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺑﺎﺑﻮﻟﺸﺦو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﻪﻛﻪی ﺷﺦ ﻋﻮﻣﻪرهوه ھﺎﺗﻪ ﻧﺎوﺷﺎرهﻛﻪوهو ﭘﺎﺷﺎن ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎی ﺑﻪﻏﺪای ﮔﺮﺗﻪوه. ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﯚ دﯾﺠﻠﻪ ﺑﻪﻏﺪادﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺳﻪردهﻣﻪﻛﺎﻧﺪا ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﺎی دﯾﺠﻠﻪو ﻛﻪﻧﺎرو ﺷﻪﭘﯚﻟﻪﻛﺎﻧﯿﺪا وﺗﻮه .ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺎﻧﻪی ﺑﻪ ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪدا وﺗﺮاوه ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﮔﯚراﻧﯽ )ﻋﻠﯽ ﺷﻮﺍﻁﺀ ﺩﺟﻠﺔ ﻣﺮ(و دهﯾﺎن ﮔﯚراﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهری ھﻪﻣﻮاﻧﺪا ﭼﻪﺳﭙﺎوه ،ھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﮔﯚراﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﻪﺑﺎی ﭘﺮده درﮋﺑﻮهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ڕووﺑﺎرهﻛﻪ وﺗﻮه. ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﻚ ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ڕۆژﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا ڕﻮ ڕهﺳﻤﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﻪﺧﯚوه دهﺑﯿﻨﺖ ،ﻛﺎﺗﻚ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﺗﻪﺧﺘﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﻣﯚﻣﯽ داﮔﯿﺮﺳﺎوی ﻟﻪﺳﻪر داﻧﺮاوه ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎوی ڕووﺑﺎرهﻛﻪدا دادهﻧﺮﺖو ﭼﺎوهڕﯽ ﻣﺮاز ﺣﺎﺳ ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺰر دهﻛﻪن .داﯾﻜﯽ ﺧﻨﻜﺎوهﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘﺸﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو ڕووﺑﺎرهدا ھﻪﯾﻪ ،ﻛﺎﺗﻚ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪﻋﺎﺗﯽ دوورو درﮋ ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎرهﻛﺎﻧﯽ ڕووﺑﺎرهﻛﻪدا دادهﻧﯿﺸﻦو ﭼﺎوهڕێ دهﻛﻪن دﯾﺠﻠﻪ ﺗﻪرﻣﯽ ڕۆﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘ ﺑﺪاﺗﻪوه. ﺑﻪﻏﺪا -ﺟﻪﻣﺎل ﺣﻪﯾﺪهر ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
45
ﺋﻪم ﺷﻮﻨﻪ ﺑﻨﺎﺳﻪ ﺑﻪﻟﻪمو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ وهﺳﺘﻨﺮاوهﻛﺎن ﺑﺒﻮوﻧﻪ ﭘﺮدی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ھﻪره ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهی ﻛﻪرخو ڕهﺳﺎﻓﻪ .ﺧﻪﻟﯿﻔﻪ ﺋﻪﺑﻮ ﺟﻪﻋﻔﻪری ﻣﻪﻧﺴﻮرﯾﺶ ﺑﻪدوو ﭘﺮدی ﮔﻪوره ھﻪردوو ﺑﻪری ﺑﻪﻏﺪای ﺑﻪﯾﻪﻛﻪوه ﺑﻪﺳﺘﻪوه ،ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهش ھﯚﻻﻛﯚ ﻛﻪرخو ڕهﺳﺎﻓﻪی ﺑﻪھﯚی دوو ﻛﻪﺷﺘﯽ ﮔﻪورهوه ﺑﻪﯾﻪﻛﻪوه ﺑﻪﺳﺘﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺴﻪرو ﺋﻪوﺳﻪری دﯾﺠﻠﻪدا ڕاﯾﮕﺮﺗﺒﻮو. ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥٦دا وهﺳﯽ ﻋﻪﺑﺪول ﺋﯿﻼه ﭘﺮدی ﺷﺎژﻧﻪ ﻋﺎﻟﯿﯿﻪی ﻛﺮدهوه ،ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪدا وهﺳﯽ ﻋﻪﺑﺪول ﺋﯿﻼه ﯾﻪﻛﻪم ﻛﻪس ﺑﻮو ﻟﻪڕﯽ ھﻪﻟﯿﻜﯚﭘﺘﻪرﻜﻪوه ﭘﯽ ﻧﺎﯾﻪ ﺳﻪر ﭘﺮدهﻛﻪ. ﺑﻪرﻟﻪ ﻛﺮدﻧﻪوهی ﭘﺮدی ﺷﺎژﻧﻪ ﻋﺎﻟﯿﯿﻪش، ﭘﺮدی ﺋﻪﺣﺮار ﻛﺮاﯾﻪوهو ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪدا ﺑﻪ ﭘﺮدی )ﻣﯚد( ﻧﺎودهﺑﺮا ،ﻣﯚد ﻟﻪ ھﻪﻤﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی داﮔﯿﺮﻛﺎری ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺳﻪر ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ١٩١٨-١٩١٤دا ﺳﻪرﻛﺮدهی ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﻪ ﺑﻮو. ﭘﺎش ﺋﻪوﯾﺶ ﭘﺮدی ﺷﻮھﻪداو ﻣﻪﻟﯿﻚ ﻓﻪﯾﺴﻪڵو ﭘﺮدی ھﻪﻮاﺳﺮاو ﻛﺮاﻧﻪوه ،دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮد ﻟﻪﺳﻪر ڕووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ ﺑﻪردهوام ﺑﻮو ،ﺋﺴﺘﺎش ژﻣﺎرهﯾﺎن ﮔﻪﯾﺸﺘﯚﺗﻪ ١٢ﭘﺮد.
دروﺳﺘﻜﺮا ﺑﻮو .ﺋﻪم ﭘﺮده ھﻪﺗﺎ ﺳﻪردهﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻖ ﭘﺎﺷﺎی واﻟﯽ ﻣﺎﺑﻮهوه ،دواﺗﺮ ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﺰه داﮔﯿﺮﻛﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎوهو ﻟﻪﺳﻪر داروﭘﻪردووی ﺋﻪو ﭘﺮده ،ﭘﺮدﻜﯽ ﺋﺎﺳﻨﯿﻦ دروﺳﺘﻜﺮا ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺶ ﻟﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﭘﻪڕاﻧﺪﻧﻪوهی ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪی ﻋﻪﺗﯿﻔﯿﻪ. ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪا ھﻪﺗﺎ ﺳﺎﯽ ١٨٨٩ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻪم ﭘﺮدی ﺗﺪا ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﻋﺎﺳﻢ 44
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﭘﺎﺷﺎی واﻟﯽ ﻟﻪو ﺳﺎﻪدا ﯾﻪﻛﻪم ﭘﺮدی ﻟﻪﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﻪ ﭘﺎﯾﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﻪﺧﺘﻪ دروﺳﺘﻜﺮد ﻛﻪ ﻧﺎوﻧﺮا ﭘﺮدی )ﻛﻪراده(و ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٩٨دا ﻋﻪﺗﺎ ﭘﺎﺷﺎی واﻟﯽ ﭘﺮدﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﺣﻪﻣﯿﺪی( دروﺳﺘﻜﺮد ،ﻧﺎوی ﺋﻪم ﭘﺮدهش ﻧﺴﺒﻪت دراﺑﻮه ﻻی ﺳﻮﺘﺎن ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﻪﻣﯿﺪی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن، ﺑﻪم دواﺗﺮ ﺋﻪم ﭘﺮده ﻻﺑﺮاو ﻟﻪﺷﻮﻨﯿﺪا ﭘﺮدﻜﯽ ﺋﺎﺳﻨﯿﻦ دروﺳﺘﻜﺮاو ﺋﻪﻣﯿﺶ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ھﻪر ﻻﺑﺮدن ﺑﻮو.
ﮔﻪردهﻟﻮوﻟﻪﻛﺎن ﮔﻪردهﻟﻮولو ﺷﻪﭘﯚﻟﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪھﯚی ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎوی دﯾﺠﻠﻪوه، ﺑﺎﻧﺴﯽ ﻣﺮدنو ﺑ ﻣﺎڵو ﺣﺎڵ ﺑﻮون ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا ﺑﻪرزدهﺑﺘﻪوه ،ﮔﻪردهﻟﻮوﻟﻪ ﺗﻜﺸﻜﻨﻪره ﯾﻪك ﻟﻪدوای ﯾﻪﻛﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺟﯚرﻚ ﮔﻪﻣﺎرۆی ﺑﻪﻏﺪاﯾﺎن داﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﺎوهڕﭘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪﺳﺘﻪم ﺑﻮو ،ﺣﻪﭬﺪه ﮔﻪردهﻟﻮول ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٣٥٦و ﻛﯚﺗﺎﺷﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥٤دا، ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪاﯾﺎن ﮔﺮﺗﻪوه. ﺟﻪﯾﻤﺲ رﯾﻤﯚﻧﺪ وﺴﺘﯿﺪ ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪﺷﺘﻜﻪره ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﻟﻪ ﻛﺘﺒﯽ ﯾﺎدهوهرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻪﻧﺎوی )ﮔﻪﺷﺘﻚ ﺑﯚ ﺑﻪﻏﺪا ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ داود ﭘﺎﺷﺎی واﻟﯿﺪا( ﮔﻪردهﻟﻮﻟﻪﻛﻪی ﺳﺎﯽ ١٨٣٤ی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدوه ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻪرواری دواﻧﺰهی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﺪا ﺋﻪو ﺷﺎرهی ﮔﺮﺗﺒﯚوه. ﭼﻪﻧﺪ ڕۆژﻜﯿﺶ ﺑﻪر ﻟﻪ دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻪردهﻟﻮﻟﻪﻛﻪ ﺷﻪﭘﯚﻟﻜﯽ ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾﻨﯽ ﺑﻪھﺰ ڕووﯾﻜﺮده ﺑﻪﻏﺪاو ھﻪورﻜﯽ ﺗﺎرﯾﻜﯿﺶ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎرهﻛﻪی ﺗﻪﻧﯽ ،ﺷﻪﻗﺎﻣﻪ ﭼﺎﻛﻨﻪﻛﺮاوهﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘﺑﺒﻮون ﻟﻪ ﻗﻮڕو ﭼﭙﺎو ﺑﻪﺟﯚرﻚ ڕۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻪو ﺷﻪﻗﺎﻣﺎﻧﻪ ﺋﻪﺳﺘﻪم ﻛﺮدﺑﻮو .ﻟﻪ ﺷﻪوی ٢٠ی
ﺗﯚ دهﻛﻪن ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻠﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺧﯚﺷﺤﺎﯿﺖ ،ﯾﺎﺧﻮد ﭘﺸﺘﺮ دهزاﻧﯿﺖ ﻛﻪ ﻛﻪﺳﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪﻟﻪﻛﺘﺮۆﻧﯿﺖ ﺑﯚ دهﻧﺮﺖ ،ﯾﺎﺧﻮد ﻛﻪﺳﻚ ھﻪﯾﻪ ﺳﻪﯾﺮت دهﻛﺎت و ﺗﯚ ﻧﺎﯾﺒﯿﻨﯿﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺗﻮوﺷﯽ ھﯿﭽﻜﺎم ﻟﻪﻣﺎﻧﻪ ﻧﻪﺑﻮﯾﺖ و ﺑﺎوهڕﯾﺸﺖ ﭘﯽ ﻧﯿﯿﻪ و ﭘﺘﻮاﯾﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﺳﻪر ﺷﺘﻪﻛﺎﻧﺪا دﺖ ،ﺋﻪوا ﺗﯚ ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪ دهﮔﻤﻪن و ﻛﻪﻣﺎﻧﻪداﯾﺖ ﻛﻪ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪو ڕاﭘﺮﺳﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ دهزﮔﺎی ﻏﺎﻟﻮب ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ڕاﭘﺮﺳﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ٪٩٠ی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن دهﻦ ﺑﻪو ﺑﺎروودۆﺧﻪدا ڕۆﯾﺸﺘﻮن و ﺑﺎوهڕی ﺗﻪواوهﺗﯿﺸﯿﺎن ﭘﯿﻪﺗﯽ.
ﺋﻪوی ﻛﻪ ﺟﮕﻪی ﺳﻪرﻧﺠﯿﺸﯽ ﺑﻮو ﺋﻪوهﺑﻮو ﻛﻪ ڕهﻣﺰی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﯾﻮﻧﻮﻛﺎل »ڕوح «٧٦ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾﻪ ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﺑﺎوهڕی واﺑﻮو ﻛﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﻛﺎن زۆر ﺑﺎوهڕﭘﻜﺮاون ﺑﯚﯾﻪ ھﯿﭽﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه ﻧﻪﻣﺎ ﺋﻪوه ﻧﻪﺑﺖ ﻛﻪ ﺋﻪوه ﻗﺒﻮڵ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ڕوﺣﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻟﻪﺷﯿﻪوهو دۆﻧﺎدۆﻧﯽ ﻛﺮدووه. ڕهﻧﮕﻪ ﺑﺎوهڕت ﺑﻪوه ﻧﻪﺑﺖ ﻛﻪ ڕوﺣﯽ ﺟﯚن ﺋﺎدهﻣﺰ ﭼﯚﺗﻪ ﻟﻪﺷﯽ ﺳﯿﻤﯿﻜﯚوه ھﻪﻗﺘﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد ڕوﺣﯽ ﺷﻜﺴﭙﯿﺮ ﭼﯚﺗﻪ ﻟﻪﺷﯽ ﺷﺎﻧﯚﻧﻮوس ﺋﻮﮔﯿﺴﺖ وﯾﻠﺴﻮﻧﻪوه ،ﯾﺎﺧﻮد ﺟﯚرج دهﺑﻠﯿﻮ ﺑﻮش ڕوﺣﯽ داﻧﯿﺎل ﻣﯚرﻏﺎﻧﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ژهﻧﻪڕاﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪ و ﺑﻪ »ﻧﻪزاﻧﯽ وﺗﺎردان و ﺧﺮاﭘﯽ ﺋﺎﻛﺎر«ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪ ﻧﻪﺑﯿﺖ ﻛﻪ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ دۆﻧﺎدۆن ھﻪﯾﻪ، ڕهﻧﮕﻪ ڕۆژﻚ ﻟﻪﻧﺎو ﻣﺎﻜﯽ ﭼﯚﺪا ھﻪﺳﺘﺖ ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿﻪك ﻛﺮدﺑﺖ ﻟﻪﭘﺸﺘﻪوه ،ﯾﺎﺧﻮد ﮔﻮﺖ ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﺎﻧﻪت ﺑﻮوه ﻛﻪ ﺧﯚﺷﺖ وﯾﺴﺘﻮن ﺋﺴﺘﺎ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯿﺎن ﻛﺮدووه ،ﺑﻪم ﺑﺎﺳﯽ
ﺋﺎﯾﺎ ﺑﺎوهڕﻛﺮدن ﺷﺘﯿﯿﻪ؟ ﺋﻪﮔﻪر وا ﻟﻪ وﺷﻪی »ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ« ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻮﯾﺖ ﻛﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﯽ زۆرﯾﻨﻪی ﺧﻪﻜﯿﯿﻪ ،ﺋﻪوه ﻣﺮۆﭬﻪ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪواﻧﻪن ﻛﻪ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﺘﯽ ﺋﻪﻓﺴﺎﻧﻪ و ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎرﻣﺎﯾﯽ و ﺋﻪودﯾﻮ ﺳﺮوﺷﺖ ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا زۆرﻚ ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎن ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪم ﺷﺘﺎﻧﻪ ھﻪﯾﻪ ﻧﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎو ﺑﺒﺮﻦ، ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪوان ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دهروﻧﯿﯿﺎن ھﻪﯾﻪ و ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﻦ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎن و ﭘﺰﯾﺸﻜﻪ دهروﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎودهﺑﻪن و ﭘﺸﯿﺎن واﯾﻪ ﺑﻪﺷﯽ زۆری دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﻪم ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕه ﺑﯚ ﺋﺎﯾﯿﻨﻪﻛﺎن دهﮔﻪڕﺘﻪوه و ﺑﯚﺗﻪ ﺷﺘﻜﯽ ھﺎوﺑﻪش ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻪرﺟﻪم ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﺪا ،ﺑﻪم ﻛﺎﺗﻚ دهﺑﺘﻪ ﻛﺸﻪو ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮون ﻛﻪ زﯾﺎدهڕهوی ﺗﺪا دهﻛﺮﺖ و ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻜﯽ ﭘﻮه دهﺑﻪﺳﺘﺮﺘﻪوهو ﺑﺎرودۆﺧﻜﯽ وهﻛﻮو ﺋﻪوهی واﻟﺘﺮ ﺳﯿﻤﯿﻜﯚی ﻟ دروﺳﺖ دهﺑﺖ. ﺳﻤﯿﻜﯿﯚ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺧﺰاﻧﻜﯽ ﻛﺎﺳﯚﻟﯿﻜﯿﺪا ﭘﻪروهرده ﺑﻮوه ،ﺑﺎوهڕی ﺑﻪ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪﯾﻪك ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﺟﻪم ﺧﻪﻚ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﭘﯽ ھﻪﺑﺖ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪرهو ﺑﺎﺷﯽ دهڕوات ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺑﺎوهڕی ﺑﻪوه ھﻪﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﺟﻪم ﺧﻪﻜﯽ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ دۆﻧﺎدۆن ھﻪﺑﻮاﯾﻪ، ﺋﻪوا ڕوﺣﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪ ﺳﻮﻧﯽ و ﺷﯿﻌﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺷﻪڕﻛﺮدن دهوهﺳﺘﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ڕهﻧﮕﻪ ﻛﻪﺳﻚ ﺑﻜﻮژن ﻛﻪ ڕۆژﻚ ﻟﻪ ڕۆژان ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻮوه ﻟﻪﺧﯚﯾﺎن و ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪھﯚی دۆﻧﺎدۆﻧﻪوه ﭼﯚﺗﻪ ﺑﻪرهﻛﻪی ﺗﺮ .ﺋﻪو ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪﻗﺴﻪی ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪش ﻧﺎدات ﻛﻪ دهﻦ دۆﻧﺎدۆن ﻟﻪڕووی زاﻧﺴﺘﯿﯿﻪوه ﻧﻪﺳﻪﻟﻤﺎوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺖ وهﻛﻮو زۆرﻚ ﻟﻪ ﺷﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ زاﻧﺴﺖ ﻟﻪدواﯾﯿﺪا ﺑﺎوهڕی ﭘﺪهھﻨﺖ، ﺋﻪو دهﺷﺖ زاﻧﺴﺖ ﺑﻪرهو دۆزﯾﻨﻪوهی زاﻧﺴﺘﻜﯽ ﺗﺎزهش دهﭼﺖ ﻛﻪ ﺋﻪوﯾﺶ »زاﻧﺴﺘﯽ ڕوﺣﯽ«ﯾﻪ ،وه دهﺷﭙﺮﺳﺖ »ﻧﺎزاﻧﻢ ﭼﯚن ﺧﻪﻜﯽ ﺑﺎوهڕ ﺑﻪ دۆﻧﺎودۆن ﻧﺎھﻨﻦ ،ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺋﻪوه ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺑﯿﺮﻜﯽ ﻓﺮاوان و
ﻛــﺮاوه ھـﯿـﭽـﯽ ﺗـﺮی ﭘــﻮﯾـﺴـﺖ ﻧـﯿـﯿـﻪ«. ﺋﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﺳﺖ ﺑﺖ ﺑﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪوه زۆرﻚ ﻟﻪو زاﻧﺎﯾﺎﻧﻪی ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﻗ و دهﻣﺎﻏﯽ ﻣﺮۆڤ دهﻛﻪن ھﺎوڕان ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺋﻪم ﺟﯚره ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪھﯚی ھﻪﺳﺘﻪوهرهﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾﻪوه دروﺳﺖ دهﺑﺖ ،ﺑﺎ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺗﯿﻜﺒﻮرن ﺑﻪ ﻧﻤﻮوﻧﻪ وهرﺑﮕﺮﯾﻦ ﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﻪ ،ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٥٤دا وﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺮ روﺟﯿﺮ ﺗﯿﻜﺒﻮرﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪن ٢٥ﺳﺎڵ ﻛﻪ ﺑﻪﮔﻪﺷﺘﻚ ﭼﻮو ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑﻪرازﯾﻞ ﺑوﻛﺮاﯾﻪوه ،داﯾﻜﻪ ﺧﻪﻣﺒﺎرهﻛﻪی ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺎوهڕ ﺑﻪ ﻣﺮدﻧﯽ ﻛﻮڕهﻛﻪی ﺑﻜﺎت ،ﻟﻪدوای دواﻧﺰه ﺳﺎڵ ﻛﻪﺳﻚ ﻟﻪ ﺷﺎری وﻏﺎووﻏﺎی ﺳﻪر ﺑﻪﻧﺎوﭼﻪی ﻧﯿﻮ ﺳﺎوز ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﭘﻮهﻛﺮدوو ﭘﯽ وت ﻛﻪ ﺋﻪو ﺗﯿﻜﺒﻮرﻧﻪ، ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ داﯾﻜﯽ ﺗﯿﻜﺒﻮرن ﭘﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﺑﯚﻧﺎرد ﺗﺎ ﭘﯽ ﺑﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘﻪرا ،ﻛﺎﺗﻚ ﺋﻪم ﻛﻮڕه ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮڕﻜﯽ زۆر ﻗﻪﻪو ﺑﻮو ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺗﯿﻜﺒﻮرن ﻛﻮڕﻜﯽ زهﻋﯿﻒ ﺑﻮو ،ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯿﺶ ﺑﻪﺳﻪر ﻗﯚﯿﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺋﻪم ﻛﻮڕه ﻛﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪی ﺋﻪوه دهﻛﺎت ﺗﯿﻜﺒﻮرﻧﻪ ھﯿﭻ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﭘﻮه ﻧﻪﺑﻮو ،ﭼﺎوی ﺗﯿﻜﺒﻮرن ﺷﯿﻦ ﺑﻮو ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﭼﺎوی ﺋﻪم ﻛﻮڕه ﻗﺎوهﯾﯽ ﺑﻮو ،ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪﺷﺪا داﯾﻜﯽ ﺗﯿﻜﺒﻮرن ﺋﻪم ﻛﻮڕهی وهﻛﻮو ﻛﻮڕی ﺧﯚی ﻗﺒﻮﻜﺮد و ﭘﯿﻮاﺑﻮو ﻛﻮڕﯾﻪﺗﯽ ،ﭘﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﺳﺎﻧﻪی ﺑﻪﺑی ١٠٠٠ﺟﻮﻧﯿﻪی ﺋﺴﺘﻪرﻟﯿﻨﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮد ،ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو داواﯾﺎﻧﻪی ﻟﻪ دادﮔﺎ ﺑوﻛﺮاﻧﻪوه ﺋﻪوهی ﺋﻪﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺋﻪم ﻛﻮڕه درۆدهﻛﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ زۆرﻚ ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎن ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﺎوهڕﺑﻮون ﺑﻪم ﺟﯚره ﺷﺘﺎﻧﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻻﯾﻪﻧﻪ ھﻪﺳﺘﯿﺎرهﻛﺎﻧﯽ وهﻛﻮو ﺗﺮس و ﺳﯚز و ﺳﻜﺲ و ﺷﻪرم و ﺋﻪم ﺟﯚره ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪﯾﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﯽ زۆری دهﻣﺎﻏﻪ ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﺷﺘﯽ ﻧﺎﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟﻪﻻی ﻣﺮۆڤ دروﺳﺖ دهﻛﺎت. ڕهﻧﮕﻪ ﺑﺎوهڕ ﺑﻮون ﺑﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﭘﺸﺘﯽ ﺳﺮوﺷﺘﻪوهن و ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯽ ڕوﺣﯿﻦ ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪدا ﻛﻪ زاﻧﺴﺖ ﺑﺎﯽ ﻛﺸﺎوه ﺑﻪﺳﻪرﯾﺪا ﺷﺘﻜﯽ ﺳﻪﯾﺮﺑﺖ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﺋﻪم ﺳﻪردهﻣﻪی ﺋﻤﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ دوودﯽ و ﻛﺎری زۆر و ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﻻﯾﻪﻧﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪ ،ﻛﻪ ﺑﯚﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﺧﻪﻜﯽ ڕووﺑﻜﻪﻧﻪ ﺋﻪم ﺟﯚره ﺷﺘﺎﻧﻪ، ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪﯾﺮﻜﯽ ﻣﮋوو ﺑﻜﻪﯾﻦ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟﻪو زهﻣﻪﻧﺎﻧﻪدا ﻛﻪ ژﯾﺎن ﺑﻪﻣﺸﻮهﯾﻪی ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻮوه ،ﺧﻪﻜﯽ ڕووﯾﺎن ﻛﺮدۆﺗﻪ ﺋﻪم ﺟﯚره ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ڕوﺣﯿﺎﻧﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ﺧﻪﻜﺎﻧﻜﯽ زۆر ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪم ﺟﯚره ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪھﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮوﻧﻪوهری دﯾﻜﻪش ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪدا و ﺗﺎﻛﻪ دوژﻣﻨﯽ ﺑﺎوهڕﺑﻮون ﺑﻪم ﺟﯚره ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ ﺋﻪﻗﯽ ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ. ﻧﯿﻮزوﯾﻚ ـــ ﺷﺎرۆن ﺑﯿﮕﻠﯽ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
47
ﺋﺎراﺳﺘﻪ
ﺑــﺎوهڕت ﺑــﻪ دۆﻧــﺎدۆن ھﻪﯾـﻪ؟
ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﺑﺎوهڕت ﺑﻪ ﻣﯿﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜﯿﺎ ھﻪﯾﻪ؟ دهﻛﺮﺖ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﻪرده ﮔﻪوراﻧﻪ ﺋﺴﺘﺎی ﻣﯿﺴﺮ دوای ﭼﻪﻧﺪ ھﻪزار ﺳﺎڵ ﺗﻮاﻧﺎی ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهﯾﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪﭼﯽ ﺋﻪژﻣﺎر ﺑﻜﻪﯾﻦ؟ ﯾﺎن ﺋﻪو ھﻪزاران ﭼﯿﺮۆﻛﻪی ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﺟﻨﯚﻛﻪوه ھﻪﯾﻪ؟ ﻛﯚﭘﯽ ﻛﺮدﻧﯽ روح و ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوی ﺗﺮﯾﺶ ﭼﯿﺮۆﻛﻜﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی دﻛﺘﯚرﻜﻪ ﻛﻪ ﺧﯚی ﻟ دهﺑﺘﻪ ﺳﻪرۆك. ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎدا واﻟﺘﺮ ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﺑﯚی ڕوون ﻧﻪﺑﻮوﯾﻪوه ﻛﻪ ڕوﺣﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺸﻮوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺟﯚن ﺋﺎدهﻣﺰ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﻟﻪﺷﯽ ﺋﻪﻣﻪوه و دۆﻧﺎدۆﻧﯽ ﻛﺮدووه ،ﺋﺎدهﻣﺰ ﭘﺎرﺰهرو وﺗﺎرﺑﮋﻜﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮوش ﺑﻮو ﺑﯚ وروژاﻧﺪﻧﯽ ﺟﻪﻣﺎوهر ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻜﯿﺸﯽ رووﺧﺎﻧﺪ ،ﺑﻪم ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﭘﺰﯾﺸﻜﻚ ﺑﻮو ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯿﺸﯿﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ھﯿﭻ ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﭘﭽﯿﯿﻪﻛﯽ ھﺎﺗﻮوﭼﯚش ﺑﺖ ،ﺋﺎدهﻣﺰ دووهم ﺳﻪرۆﻛﯽ وﻻﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪ و ﺳﻪرﯾﺸﯽ ﻛﻪﭼﻪڵ ﺑﻮوه و ﻗﮋی دهﺳﻜﺮدی ﺑﻪﻛﺎر ھﻨﺎوه ،ﺑﻪم ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﻗﮋﻜﯽ زۆری ﭘﻮهﺑﻮوه، ﺑﻪم ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٤دا ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻛﻪﺳﻪ ڕوﺣﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن 46
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺑﻪ ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ دهﺖ ﻛﻪ ڕوﺣﯽ ﺋﻪو ڕوﺣﯽ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺳﻪرﻛﺮده ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪو ڕهﻧﮕﻪ ڕوﺣﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ﺑﺖ ،ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪدا ﺑﯚﺧﯚی ﭘﺰﯾﺸﻜﻜﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮو دهﺑﺖ و ڕاھﻨﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دهرووﻧﯽ دهﻛﺎت ،ﭘﺎﺷﺎن ﺋﻪﻣﻪ دهﺑﺖ ﺑﻪﮔﺮﯿﻪﻛﯽ دهرووﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﯿﻤﻜﯿﯚدا و ﺑﯾﺎر دهدات ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ﺑﻜﯚﺘﻪوه. ﻟﻜﭽﻮوﻧﻪﻛﺎن ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﭼﻪﻧﺪ ﻟﻜﭽﻮوﻧﻜﯽ ﺳﻪﯾﺮ دهدۆزﺘﻪوه ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺑﯚی دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺧﻪﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهی ﺧﻪﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﻪﻣﻪ ،ﺑﻪھﻪﻣﺎن
ﺷﻮهی ﺋﻪو زوو ھﻪﺪهﭼﺖ ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻟﻜﭽﻮوﻧﯽ دﯾﻜﻪی دۆزﯾﻪوه ،ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﺳﯿﻤﻜﯿﯚ ﺧﯚﯾﺪاﯾﻪوه دهﺳﺖ ﺳﺮوﺷﺘﻪ زاﻧﺴﺘﯿﯿﻪﻛﻪی و وازی ﻟﻪ ﺑﺎوهڕھﻨﺎن ﺑﻪ دۆﻧﺎدۆن ھﻨﺎ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ڕۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٩٥دا و ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﻪوﺗﯽ »ﯾﻮﻧﻮﻛﺎل «٧٦ ﮔﻮﯽ ﻟﻪ دهﻧﮕﻚ ﺑﻮو ﻟﻪﻧﺎو ﺳﻪرﯾﺪا ﭘﯽ دهوت »ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ﺑﺨﻮﻨﻪرهوه« ﭘﺎﺷﺎن ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهی دﯾﻜﻪی ﻟﻪﺳﻪر ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎدهﻣﺰ ﻛﺮدوو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻟﻜﭽﻮوﻧﯽ دﯾﻜﻪی دۆزﯾﻪوه ﻛﻪ ﭘﺶ ١٢ﺳﺎڵ ﻧﻪﯾﺪهزاﻧﯽ ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهو ﺗواﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﯾﯿﻦ و زۆرﻚ ﻟﻪ ﺷﺘﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ ھﺎوﺷﻮه ﺑﻮون،
و ﺑﻪﺗﺎم دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ و ھﻪر ﻛﻪ ﮔﻮﻚ دهﺑﯿﻨﻢ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﻛﻢ ﺑﯿﺮ دﺘﻪوه« ،ﻛﻪﻣﺎل وﺗﯿﺸﯽ: »ﻟﺘﻨﺎﺷﺎرﻣﻪوه ﺧﺰاﻧﻪﻛﻪﻣﻢ ﺑﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ھﻨﺎوه و ھﻪر ﭼﻪﻧﺪه ﻟﻪ ﭘﻨﺎﺳﺪا ﺧﺰاﻧﻪﻛﻪم ﻧﺎوی ﺟﻪﻣﯿﻠﻪﯾﻪ ،ﺑﻪم ﻣﻦ ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺋﻪو و ﺟﻮاﻧﯽ ﮔﻮڵ ﻧﺎوم ﻧﺎوه )ﺷﻪھﻼ( و ﻧﺎوی ﻛﭽﻪﻛﺎﻧﯿﺸﻢ ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﻧﺎوی )ﻧﺮﮔﺰ( ﺋﻪوهی ﺗﺮ ﺷﻪوﺑﯚ و ﺳﯿﻪﻣﯿﺶ )ﺷﻠﺮ(ه ،ﺋﯿﺪی ﺋﻪﮔﻪر ﺧﻮا ﻛﭽﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﺪات ﺋﻪوا )ﻧﻪﺳﺮﯾﻦ و ﻧﺎزه و ﻛﻨﺮ و رﺤﺎن(م ﺑﯚﯾﺎن ھﻪﮕﺮﺗﻮه«. ھﯚﺷﻤﻪﻧﺪ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ دهﺖ» :ﮔﻮڵ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ،ﺗﯚ ﺳﻪﯾﺮﻛﻪ ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﮔﻮڵ ﺧﻪﻜﯽ ﻧﻪك ھﻪر ﮔﻮﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دهﻛن، ﺑﻪﻜﻮ ﮔﻮﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن و وﻨﻪی ﮔﻮڵ ﻟﻪ ﻣﺎﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دادهﻧﻦ ﯾﺎن ھﻪﺪهواﺳﻦ« ،ھﯚﺷﻤﻪﻧﺪ دهﺖ: »دوﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮڵ ھﻪﯾﻪ ،ﮔﻮﯽ ﻧﺎﯾﻠﯚن و ﮔﻮﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ و ﻣﻪﻧﺰهرهی ﮔﻮڵ دهﻓﺮۆﺷﻦ و ﺧﻪﻜﯽ ﺑﯚ ﻧﻪﺧﯚش و ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو دهرﭼﻮان ﮔﻮڵ دهﻛن و ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﯾﺎن دهﯾﺒﻪﻧﻪ ﻻﯾﺎن و وهك ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ و ﺑﻪﻧﺮﺧﺘﺮﯾﻦ دﯾﺎری ﭘﺸﻜﻪﺷﯿﺎن دهﻛﻪن «.ﻋﺎدل ﻋﻪﻟﯽ ﻛﻪ ﮔﻪﻧﺠﻜﯽ ﺗﻪﻣﻪن )(٢٥ ﺳﺎﯿﯿﻪ وﺗﯽ» :ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﻣﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﮔﻮڵ ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺪهﻛﺎن و ھﯚﻧﺮاوهﻛﺎن ﺑﻪ ﻛﺎرھﺎﺗﻮوه ، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﻛﻮرده واری دا ﺋﻪﮔﻪر ﻛﻪ ﺳﻚ ﺟﻮان و ر ﻜﻮ ﭘﻚ ﺑﺖ ﭘﯽ د ه و ﺗﺮ ێ )دهﯽ ﮔﻮﯽ( ﯾﺎن وﺗﺮاوه ﻟﻪ )ﮔﻮﻢ ﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚ وا ﺟﻮاﻧﯿﺖ ،وﺗﯽ ﺑﺎﺧﻪواﻧﻪﻛﻪم ﻣﻪرده ،ﯾﺎن ﺷــــﺎﻋــــﯿــــــﺮ وﺗــﻮﯾﻪﺗﯽ ،ﻟﻪ ھــــﻪرﺑﺎﺧﻜﺪا ﮔﻮﻜﻢ ﺑﯿﻨﯿﺒﺖ ﺑﯚی ﭼﻮوم ھﻪزار دڕك ﻟﻪ ﭘﻤﺎ ﭼــــﻪﻗﯿﺒﺖ(«.
ﺋﺎﻣﺮازه ﺑﯚ دهرﺑﯾﻦ ھﻮﻧﻪر ﻛﻪ ﮔﻪﻧﺠﻜﯽ ٢٥ﺳﺎﻪو ﺗﺎزه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪی ﭼﻮوﻧﻪﺗﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪوه ،ﺋﻪو ﭘﯽ واﯾﻪ ﮔﻮڵ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ و ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎﺗﺮﯾﻦ ﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ رﮕﻪﯾﻪوه ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات و وﺗﯽ» :ﻣﻦ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪم وهك ﮔﻮڵ دهﺑﯿﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺟﻮان و ﻧﺎﺳﻚ وﺑﮕﻪرده ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ وﺷﻪی ﺧﯚﺷﻢ دهوﯿﺖ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺑﻪ دوای ﺧﯚﯾﺪا وﺷﻪی ﮔﻮﻪﻛﻪ دﻨﺖ «.ھﻮﻧﻪر دهﺖ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻪوه ﺑﻪ ﮔﻮﻪﻛﻪم ﺧﺰاﻧﻪﻛﻪم ﺑﺎﻧﮓ دهﻛﻪم ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪﻣﻪی زۆر ﭘﯽ ﺧﯚﺷﻪ،ﻟﻪ ﺑﯚﻧﻪو ﯾﺎدهﻛﺎﻧﺪا ھﻪوڵ دهدهم دﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﻪم ﺑﯚی ﮔﻮڵ ﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻻی ﻣﻦ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ دﯾﺎرﯾﯿﻪ «.ﻧﺎزﯾﺶ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﭼﻮوهﺗﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﻪوه ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾﻪو وﺗﯽ: »ﮔﻮڵ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ دهرﺑﺮﯾﻨﻪ ﺑﯚ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻛﺎﺗﻚ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪت ﮔﻮﻜﺖ ﺑﯚ دﻨ ﯾﺎن ﭘﺖ دهﺖ ﮔﻮﻪﻛﻪم ﻻی ﻣﻦ ﺋﻪوه ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ دﯾﺎرﯾﯿﻪ ،ﺑﻪم ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎر ﺋﻪم ﭼﻮاﻧﺪن ﺑﻪ ﮔﻮﻪ ﯾﺎن ﭘﺸﻜﻪش ﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻮڵ ﺑﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪت ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﺶ زهواﺟﺪا دهﺑﺖ واﺗﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﺋﻪو دووﻛﻪﺳﻪ ﻟﻪﯾﻪﻛﻪوه دوورن ﺑﻪم ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪ ﯾﻪك ﻧﺰﯾﻚ دهﺑﻨﻪوهو ﻟﻪ ﻣﺎﻜﺪا دهژﯾﻦ ﻻی ھﻪﻧﺪێ ﻛﻪس ﺋﻪم ﺷﺘﻪ ﻛﻪم دهﺑﺘﻪوه.
ﻧﺎز وﺗﯿﺸﯽ» :ﮔﻮڵ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺪا ﺷﺘﻜﯽ ﺟﻮان و ﺋﺎراﻣﯽ ﺑﻪﺧﺸﻪ ﺋﻪی ﺋﻪﮔﻪر ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪت ﭘﺖ ﺑﯽ ﮔﻮﻪﻛﻪم ﯾﺎن ﮔﻮﻜﺖ ﺑﯚ ﺑﻨﺖ ،ﺋﻪوه ﺑﮕﻮﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ دﺨﯚﺷﺖ دهﻛﺎت«. رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺳﻪﻋﯿﺪ ﻟﻪﺑﺎرهی ﺷﻮﺑﮫﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎزﯾﺰاﻧﻪوه ﺑﻪﮔﻮڵ وﺗﯽ» :ﺷﻮﺑﮫﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﮔﻮڵ ﻟﻪو ڕوهوه ﺳﻪرﭼﺎوهی ﮔﺮﺗﻮوه ﻛﻪ ﮔﻮڵ ﻟﻪ ڕووی ﺟﻮاﻧﯽ و ﻟﻪھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻟﻪڕووی ﺑﯚﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوه ،واﺗﺎ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪت ﺟﻮاﻧﻪو ﺑﯚﻧﺨﯚﺷﯿﺸﻪ ،ﻟﻪھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ھﯿﻮا ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﻪ ﺑﻪﻛﻪﺳﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻛﻪ ﺗﯚ ﺋﻪو ھﻪﺳﺘﻪت ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺪا ،دﯾﺎره زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو زاراوهﯾﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻓﺮاوان ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺮﺖ و ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪرﺟﺎرﻜﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻪﻛﻪﯾﺪا دﻧﯿﺎﯾﻪك ﻟﻪ ﺳﯚزو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﭼﻪﻛﻪره دهﻛﺎت و دﻧﯿﺎﯾﻪك ﻟﻪ ﺧﻪوﻧﯽ ﺋﻪرﺧﻪواﻧﯽ ﻧﻮان ﺋﻪو دوو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪداﯾﻚ دهﺑﺖ «.دﯾﺎره ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو زارهوه ﻻﯾﻪﻧﻜﯽ دهرووﻧﯿﺸﯽ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﻪﺳﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪر ،ھﻪروهھﺎ ﻛﻪﺳﯽ وهرﮔﺮ ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ﺷﻮﺑﮫﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﻮڵ ھﻨﺪهی ﺗﺮ ﺳﯚزو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻧﻮێ دهﺑﺘﻪوه ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪو دوو ﻛﻪﺳﻪو ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎﺗﺮ دهﻛﺎت و ھﯿﻮاﻛﺎﻧﯿﺶ ڕوو ﻟﻪﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوه دهﻛﺎت. راﻧﯿﻪ -ھﻪﻤﻪت ﺋﻪﺣﻤﻪد
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
49
ﺋﺎراﺳﺘﻪ ﺧﻪﻧﺪه ﺋﻪﺣﻤﻪد )٢٢ﺳﺎڵ( ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺣﻪزی ﻟﯿﻪ ﮔﻮڵ ﺑﺒﯿﻨﺖ ،ﺧﻪﻧﺪه دهﺖ» :ﻣﻦ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺣﻪز دهﻛﻪم ﮔﻮڵ ﺑﺒﯿﻨﻢ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻻی ﻣﻦ ﮔﻮڵ ھﻤﺎﯾﻪﻛﻪ ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﯽ ،ھﻪر ﭘﻪڕهﯾﻪﻛﯽ ﮔﻮڵ ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﺑﯿﻨﻪر ﺷﺎدوﻣﺎن دهﻛﺎت ،ھﻪر رهﻧﮕﻜﯽ ﮔﻮڵ ﻣﺎﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚی دهدات ﺑﻪ ژﯾﺎن«، ﺧﻪﻧﺪه وﺗﯿﺸﯽ» :ﮔﻮڵ ﺑﻪو ھﻪﻣﻮو ﺟﻮاﻧﯽ و ﻧﺎﺳﻜﯽ و ﺋﺎﯿﯿﻪی ﺧﯚﯾﻪوه ﭘﻤﺎن دهﺖ ﺋﻪی ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن وهك ﻣﻦ ﺑﻦ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮاﻧﯿﺘﺎن دﻪﻛﺎن ﺑﯚﻻی ﺧﯚﺗﺎن ﻛﺶ ﺑﻜﻪن و ﺑﯚﻧﯽ ﺧﯚش ﺑﻪﺳﻪرﯾﺎﻧﺪا ﺑﺒﺎرﻨﻦ« ،ﺧﻪﻧﺪه ﺑﻪ ﺧﻪﯾﺎﻪوه وﺗﯽ: »ھﻪر ﻛﺎﺗﻚ ﺳﻪﯾﺮی ﮔﻮڵ دهﻛﻪم ﻓﻨﻜﯽ ﺑﻪ دﻢ و ﺑﯚﻧﯽ ﺧﯚش ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻢ دا دﺖ و ژﯾﺎﻧﻢ ﻻ ﺋﺎوﺰان دهﺑﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺧﯚﺷﻢ دهوﻦ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﮔﻮﯿﺎن ﺑﯚ دهﻛﻪم«.
ﺧـﯚﺷــﻪوﯾـﺴــﺘـﯿـﯿـﻪﻛـﺎﻧـﯿـﺎن ﺑـﻪ ﮔـﻮڵ دهﭼـﻮـﻨـﻦ ﮔﻮڵ ﻻی ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ و دﯾﺎری ھﻪﯾﻪ ،ھﻪر ﻛﺎﺗﻚ ﻧﺎوی ﮔﻮڵ دهھﻨﺮﺖ ﯾﺎن ﮔﻮﻚ دهﺑﯿﻨﺮﺖ ﺋﻪوه ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﺷﺘﻚ ﯾﺎن ﺑﻮﻧﻜﯽ ﺟﻮان و ﭘﺎك و ﺧﺎوﻦ .ﺋﺎﺧﯚ ﮔﻪﻧﺠﺎن ﭼﯚن ﺑﺎﺳﯽ ﮔﻮڵ دهﻛﻪن و ﻻی ﺋﻪوان ﮔﻮڵ ﭼﯽ دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ؟ 48
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺑﻪﮔﻮﻪﻛﻪم ﻧﺎوی دهﺑﻪم ﺳﻮﻣﻪﯾﯿﻪ ﻣﻪﺣﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﺎوهی ﭼﻮار ﺳﺎﻪ ﭼﻮوهﺗﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ھﺎوﺳﻪرﯾﯿﻪوه دهﺖ» :ﻣﻦ و ﻋﻪﻟﯽ ھﺎوﺳﻪرم ﻛﻪ ﻣﺎوهی ﭼﻮار ﺳﺎڵ دهﺑﺖ ﺑﻮوﯾﻨﻪﺗﻪ ھﺎوﺳﻪری ﯾﻪﻛﺘﺮی ﻟﻪ وﻛﺎﺗﻪوه ﻟﻪﺑﻪر ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و رﺰی ﯾﻪﻛﺘﺮی ﻛﻪم ﻧﺎوی ﯾﻪﻛﺘﺮی دهھﻨﯿﻦ و ھﻪر ﺑﻪ ﮔﻮﻪﻛﻪم؛ ﻧﺎوی ﯾﻪﻛﺘﺮی دهھﻨﯿﻨﻦ«، وﺗﯿﺸﯽ» :ﻛﻪ وﺗﺖ ﮔﻮڵ ﻣﺎﻧﺎی راﺳﺘﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و ﺑﻪراﺋﻪت دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﯚﺗﻪ ﮔﻮڵ ر ه ﻣﺰ ی ﺧﯚﺷﻪ وﯾﺴﺘﯽ و ﻟﺒﻮوردهﯾﯽ و ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪ وﯾﺴﺖ و رۆح ﺳﻮك ﺧﻮﻦ و و ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺋﺎزﯾﺰ ﺷﺎﯾﻪﻧﯽ ﺋﻪوهن ﺑﻪ ﮔﻮڵ ﺑﯿﺎﻧﭽﻮﻨﯿﺖ«. ﮔﻮڵ و ﻧﺎوی ﻣﻨﺪاڵ ﻛﻪﻣﺎل ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗﻪﻣﻪن )(٣٠ ﺳﺎڵ ﺧﺎوهﻧﯽ ﭼﻮار ﻣﻨﺪاﻪ، ﺳ ﻟﻪو ﻣﻨﺪاﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﭽﻦ ،ﺋﻪو ھﻪرﺳﻜﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪﮔﻮﻪوه ﻧﺎو ﻧﺎوه ،ﻛﻪﻣﺎل وﺗﯽ: »ﻻی ﻣﻦ ﮔﻮڵ ﺑﻮوﻧﻜﯽ ﻧﺎﺳﻚ و ﺑﯿﺮهوهری ﺷﯿﺮﯾﻦ
ﻧﺎﻛﺎت ﺑﯚزاﻧﯿﻦو دهرﻛﺮدﻧﯽ وﻨﻪی ھﻮﻧﻪرﯾﯽو ﻓﯿﻜﺮی رهوﺗﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردی» :ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻧﻮﮕﻪری ﺷﯿﻌﺮی ﻟﻪ ﺋﻪدهﺑﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻧﺰﯾﻜﻪی ده ﺳﻪدهﯾﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻚ ﻛﻪﻣﺘﺮه ،ﻛﻪ ھﻪوﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺴﯽ ﻟﻪﭘﺸﻪوه ھﺎتو ﺑﻮوه دهﺳﺖ ﭘﻜﻚ ﺑﯚ ﻛﺮدﻧﻪوهی دهرﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮﮕﻪری«. زۆر ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪم ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ رهﺧﻨﻪﯾﯿﻪ ﻣﻠﻜﻪﭼﯽ دﯾﺴﭙﻠﯿﻨﻜﯽ ﻣﮋوویو دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ﺑﻪﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﻪرهو زاﻧﺴﺘﻜﯽ ﺗﻪواوهﺗﯿﻤﺎن ﺑﺒﺎت، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﺎرداﻧﻪوهی ﺑﺰاﭬﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺑﻪراﻣﺒﻪر رهﮔﻪزهﻛﺎﻧﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺲ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺋﺎﮔﺎﯾﯿﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺲو ﺟﯚرهﻛﺎﻧﯽو ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻪك ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﺷﯿﻌﺮدا ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﻪ ﻣﺮۆﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﻛﻪ زۆرﺟﺎر دهﺑﺘﻪ ﭼﻪﻗﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪر ﻟﻪ ﺗﻪوژﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮﻜﺮدﻧﻪوهو ﺟﯿﺎوازﺑﻮوﻧﺪا. ھﻪروهﻛﻮ ﭘﺸﻤﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﺗﻮهری وهﻛﻮ» :ﻟﻪ ﺷﯿﻌﺮی رﻨﯿﺴﺎﻧﺴﺪا ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﺸﻪﮔﻪﻟﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪو ﺳﻪردهﻣﻪ ﻛﺮاوهﺗﻪوه ﺑﻪﺑ دهﺳﺘﺒﻪردارﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻮازوو ﻛﻪرهﺳﺘﻪ ﺑﺎوهﻛﺎن« ﺑﻪس ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺋﻤﻪ ،ﺑﺎﺷﻪ ﺋﻪو ﻛﺸﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪی ﺋﻪو ﺳﻪده ﻛﺎﻣﺎﻧﻪن؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪواﻧﻪ ھﺎوﺷﻮهی ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﻪرهب/ ﻓﺎرس /ﺗﻮرﻛﻪﻛﺎﻧﻪ؟ ﺑﮕﻮﻣﺎن وهﻣﻪﻛﻪﻣﺎن ﻧﻪﺧﺮ دهﺑﺖ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺧﻪﺳﻪﺗﻪ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽو ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﯿﻦ ھﺎوﺷﻮه رهھﺎ ﻣﻪرﺟﻪ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺑﻮاره ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎوازهﻛﺎن ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻧﺎﭼﻦ .ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪرﻣﺎن ﻛﻪ ﻛﻪ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﻪﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﻧﻪﺗﻪواﻧﻪ ﺑﺪهن ،ﺋﻪم ﺧﻪﺳﻪﺗﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ رهوی رﻨﯿﺴﺎﻧﺴﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽو ﻓﯿﻜﺮی دﯾﺎردهﻛﻪن ،ھﻪروهھﺎ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﻛﻪ رهﮔﻪزه ﭘﻜﮫﻨﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮوﻧﺎس رۆﻜﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﻗﻪﺑﺎرهی ﺟﻮوﻪﻛﺮدﻧﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺴﺪا ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪو ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ. دهﺑﻮاﯾﻪ ﻋﻪﺑﺪو ﺗﺎھﯿﺮ ﺗواﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚی
ﺋﻪو
ﺑﯚ ﻓﯿﻜﺮی رﻨﯿﺴﺎﻧﺲو ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘﺮهﻧﺴﯿﭙﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺳﻪروهره ﺗﯿﺎﯾﺪا، ﺑﻤﺨﺴﺘﺎﯾﻪﺗﻪڕوو، دهﺷﺒﻮو ﺑﻪﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮاﻧﻪوه ﻧﻪوهﺳﺘﺎﯾﻪﺗﻪوه .ﺧﯚ رهﻧﮕﻪ ﺋﻪو رووﺑﻪرهی ﺑﻪردهﺳﺘﯽ ﺑﻮوﺑﺘﻪ ﻓﯿﺸﺎر ﺑﻪﺳﻪرﯾﻪوه ،ﺑﻪم ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﻛﯽ زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻟﻪم ﺟﯚره ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ درﮋه ﭘﺪاﻧﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ھﻪﯾﻪو ﻧﺎﺑ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﮔﻪﻟﻜﯽ ﺧﺮاوه ﺑﻮوهﺳﺘ ﻛﻪ دهﻛﺮﺖ ﺑﯚ ھﻪر ﮔﻪﻟﻚ ﻟﻪﮔﻪﻟﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دروﺳﺖ ﺑﺖ. دﯾﺎره ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ
ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهی ﻛﯚﻣﻪﻨﺎﺳﯽو راﻣﯿﺎریو رۆﺷﻨﺒﯿﺮی دهرﺑﺎرهی ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻦ ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺧﻮﻨﻪر دهﺧﺎﺗﻪ ﺑﻪردهم ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯽ ﺟﯿﺪﯾﯿﻪوهو ﻛﯚﻣﻪﻚ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟﻪﻻ دهورووژﻨﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺑ وهم ﮔﻪﻟﻜﯽ روون دهﻣﻨﺘﻪوه ،ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪﺷﺪا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﻟﻪﻧﻮان رﻨﯿﺴﺎﻧﺲو ﺷﻮوﻧﺎﺳﺪا ،ھﻪروهھﺎ ﻗﻪﺑﺎرهی ﺋﻪو
ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﻣﺎوهی ﺳﻪد ﺳﺎﺪا رووﺑﻪڕووﯾﺎن ﺑﻮوهﺗﻪوه ﻛﻪ ﻣﮋووی ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﻛﻪﺷﻪ. ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪﭘﺎڵ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ زۆر ﺟﻪوھﻪرﯾﺘﺮدا، ﻛﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ :ﭼﺮﻛﻪﺳﺎﺗﯽ ﺋﻪو ﺑﯿﺮۆﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻮاﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪھﺰی ﺧﻪﺳﻪﺗﻪ ﺧﯚﯾﯿﻪﻛﺎن دروﺳﺘﺒﻮون ﻛﺎﻣﺎﻧﻪن؟ ھﻪروهھﺎ دهرﻛﻪوﺗﻪی وهزﯾﻔﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﺑﻮاره ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو راﻣﯿﺎریو رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﭼﯽ ﺑﻮوه؟ ﺋﺎﯾﺎ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪو ﻓﺎﻛﺘﻪره ﺑﺎوهﻛﺎﻧﯿﺶ وهﻣﺪهرهوهی ﻓﯿﻜﺮی رﻨﯿﺴﺎﻧﺲ ﺑﻮون؟ ھﻪروهھﺎ ﻛﺎم ﻟﻪ دهرﻛﻪوﺗﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن رووﻧﺘﺮو ﻟﻪھﻪﻣﻮوﺷﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻻﮔﻮزارﺷﺖ ﺑﻮوه ﻟﻪ ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻮﮔﯚڕی رۆﺷﻨﺒﯿﺮیو راﻣﯿﺎری. ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژهﻛﺮدﻧﻜﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﯚﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﻛﺎنو ﺑﯿﺮوو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﺋﻪو ﻟﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮیو ﻓﯿﻜﺮﯾﺪا رووﯾﺎﻧﺪاوه. ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪی ﻋﻪﺑﺪو ﺗﺎھﯿﺮ دهﯾﻮرووژﻨ ﺗﺒﯿﻨﯿﯿﻪﻛﯽ ﺟﻪوھﻪرﯾﯿﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪو ھﻪﻣﻪرهﻧﮕﯿﯿﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻓﯿﻜﺮی رﻨﯿﺴﺎﻧﺲ دهﺳﺘﻪﺑﻪری دهﻛﺎت، ھﻪروهھﺎ ﻧﻮﻜﺮدﻧﻪوهی ﭼﺎﻧﺴﻪﻛﺎن ﻛﻪ دهﺑﺘﻪھﯚی دهﺳﺘﻪﺑﻪر ﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﻣﻪڕهﻧﮕﯽ .ﺑﻪواﺗﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ وهﻣﻪ ﺑﯚ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪك ﺑﻪﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﺷﯿﻌﺮدا ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ ﺋﻪدهبو ھﻮﻧﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺸﺪا ،ﯾﺎن دهﻧﮕﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺧﯚی وهﻣﮕﯚی ﻓﺎﻛﺘﻪره ﺗﺎزهﻛﺎﻧﻪ؟ ﺋﻤﻪ دهزاﻧﯿﻦ ﻛﻪ رﻨﯿﺴﺎﻧﺲ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻚ دهﺳﺘﻜﻪوتو ﻧﻮﮕﻪرﯾﺶ ﺷﺘﻜﯽ ﺗﺎﻛهھﻪﻧﺪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﻛﯽ ﻓﺮهڕوو ﻓﺮهڕهھﻪﻧﺪه، ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪﻛﻪی ﻋﻪﺑﺪوﺗﺎھﯿﺮی ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺋﺎﻣﺎژهی رووﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﻪم راﺳﺘﯿﯿﻪ ﻧﻪﻛﺮدووه. ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﯾﺸﺪا دهﺑﺖ ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێو ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪو ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪ ﺑﺨﻮﻨﻨﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ وروژﻨﻪری ﺗﺒﯿﻨﮕﻪﻟﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮیو ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﻪ ،ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﭘﺘﻪوی ھﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﺳﻪروهری ﭼﻪﻣﻜﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺲ ﻟﻪﭘﺸﻪﻛﯽ ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ﺋﻤﻪ دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﯚی دهﮔﻪڕﯿﻨﻪوه.. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ﻧﺎﺟﺢ ﻣﻪﻋﻤﻮری
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
51
ڕووﻧﺎﮐﺒﯿﺮی
ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺳﻪد ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻛﻮرد ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﺎﻧﻪی وهرﮔانو ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی »اﻟﻤﺴﺎر«هوه دﯾﻮاﻧﯽ »أرواح ﻓﻲ اﻟﻌﺮاء« ﺑوﻛﺮاﯾﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێو ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺷﯿﻌﺮی ھﺎوﭼﻪرﺧﯽ ﻛﻮردیو وا دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺶ ﺧﯚی رﻜﻮﭘﻜﺘﺮو ﻛﺎﻣﺘﺮه .ﻟﻪ ﺧﺴﺘﻨﻪڕووی رهووﺷﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردﯾﺪا ،ﺋﻪم ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪ ﺳﻪد ﺷﺎﻋﯿﺮو ﺑﯿﻠﺒﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ھﻪرﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﻪی ﻟﻪﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوه. وهرﮔی ﺋﻪم ﺋﻪﻧﺘﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﻪو ﻧﻮوﺳﻪری ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪﻛﻪﺷﯽ ﻋﻪﺑﺪو ﺗﺎھﯿﺮ ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮه ﻛﻪ ﺗﻪﻗﻪﻻﯾﻪﻛﯽ زۆرو رووﻧﯽ داوه ﻟﻪ رﻜﺨﺴﺘﻨﯽ دهﻗﻪ ﺷﯿﻌﺮﯾﯿﻪﻛﺎنو ژاﻧﺪه ﻧﺎوهﻛﯽو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ھﻪﻧﻮﻛﻪﯾﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻜﯽ ھﻮﻧﻪری ﺑﻪرزی ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎوهو ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﺑﻮوه ﻟﻪ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﺷﯿﻌﺮه ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ،ﻟﻪوهﺷﺪا ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻚ رهﮔﻪز ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن داوه ،ﻟﻪ ﮔﺮﻧﻜﺘﺮﯾﻦ ﺋﻪو رهﮔﻪزاﻧﻪش ﺋﺎﮔﺎﯾﯿﻪ ﺑﺎﺷﻪﻛﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽو ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﻧﻮوﺳﯿﻦو ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯿﻪ ﺑﻪرزهﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺋﻪو ﺧﺎﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻮﻧﻪری ﺷﯿﻌﺮی ﻟﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺋﺮانو ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ھﻪﯾﻪ. ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪو ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪ زۆر ﻛﻮرﺗﻪدا دهردهﻛﻪوﺖو دهرﯾﺨﺴﺘﻮوه ﻛﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﮔﻪﻟﻜﯽ رووﻧﻪ ﺑﯚ ﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮوو ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﻛﺮاﻧﻪوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺗﺒﯿﻨﯿﻪ ﺧﺮاو ﺑﺮوﺳﻚ ﺋﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﻪرهو ﻓﻪزاﮔﻪﻟﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮیو ھﻮﻧﻪری ﻛﻪ دهﺑﻨﻪ ﯾﺎرﯾﺪهدهرو ﺑﯚ ھﻪرﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ وردهﻛﺎری رهوﺷﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردی ﻧﺎزاﻧﺖو ﺋﺎﮔﺎداری ﮔﯚڕاﻧﻪ ﺗﻪﻗﻠﯿﺪیو ﮔﯿﺎﻧﻪ ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿﻪﻛﻪی ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ھﺎوﺷﻮهی ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ وﺗﻪ دراوﺳﻜﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺷﻌﺮﻜﯽ ﻛﺮاوهﯾﻪ ﺑﻪﺳﻪر ھﻪﻣﻮو ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪ داھﻨﺎﻧﻜﺎرهﻛﺎﻧﯿﺪا ،رووﻧﯿﺸﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو ﺳﻮودوهرﮔﺮﺗﻨﻪ ﻟﻪڕﯽ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮﮔﻪﯾﺸﺘﻦو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪیو ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردی ﻋﯿﺮاق ﺑﯚ ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻦو ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﮫﺎورده ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺋﻪوﯾﺘﺮو ﺋﻪو 50
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻋﻪﺑﺪو ﺗﺎھﯿﺮ
داھﻨﺎﻧﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﻧﻪﮔﯿﺮﻦو ﻛﺎرﯾﮕﻪریو ھﻪژﻣﻮوﻧﯿﺎن ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺑﺨﺮﺖ. ھﻪروهﻛﻮ ﭼﯚن ﺑﻪﭘﻮﯾﺴﺘﯽ دهزاﻧﻢ ﻛﻪ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪو ﺳﻪرهﺗﺎﯾﺎﻧﻪوه ﺧﻪرﯾﻚ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ ﺋﻪو زۆر ﺑﻪﻛﻮرﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ﻛﺮدوون ،ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯿﺸﻢ ﻟﻪ ھﻪﻧﮕﺎوی ﭼﺮﻛﻪﺳﺎﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ رۆﺷﻨﮕﻪر ﻛﻪ دهﻛﺎﺗﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﺳﻪد ﺳﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﭘﺶ ،ﻛﻪ ﭼﯚن دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯽ ھﻮﻧﻪریو ﺗواﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻗﻪﺳﯿﺪه ﻟﻪﻻ ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺰاﭬﻜﯽ ﻓﯿﻜﺮیو رﻨﯿﺴﺎﺳﻦو رۆﺷﻨﮕﻪر ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳﺪا ،ﺋﻪﻣﻪش ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ رووﯾﺪا ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهی
ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪﺳﻪر وهرﮔﺮﺗﻦو ﺋﺎﮔﺎی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ رﻨﯿﺴﺎﻧﺲو ﻧﻮﺒﻮوﻧﻪوه. ﻧﺎﺷﻜﺮﺖ ﻛﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردی ﻟﻪ ﻓﻪزاﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚشو ﮔﯚﺷﻪﮔﯿﺮو ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺒﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎ ﺧﻮدﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺳﻪری ھﻪﺪاﺑﺖ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺧﺎﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن رۆﻜﯽ دﯾﺎری ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ دﯾﺎری ﻛﺮدﻧﯽ ﭼﻮارﭼﻮهی ﮔﺸﺘﯽ رهوﺗﯽ ﺷﯿﻌﺮی ،ھﻪروهھﺎ ﺑﺎوهڕﻣﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ژﯾﺎن ﻟﻪ ﭘﺎڵ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﮕﻪﻟﻜﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯿﺪا دهﺑﺘﻪ ھﯚی رووداﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻛﻪ ﻧﺎﻛﺮﺖ ﭼﺎوﯾﺎن ﻟـ ﺑﭙﯚﺷﺮێ ،ﺑﻪم ﺗﺒﯿﻨﯿﯿﻪﻛﯽ ﺧﺮاﯾﯽ ﻋﻪﺑﺪو ﺗﺎھﯿﺮی ﺷﺎﻋﯿﺮو رهﺧﻨﻪﮔﺮ ﺑﻪﺷﻤﺎن
ﭘﻪﻧﺠﻪره
ﺋﻪرێ ﭘﻪﻪی داوه؟؟!!
ﻟﻪ ھﺎوﯾﻨﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎﺪا ﻧﻤﻪ ﺑﺎراﻧﻜﯽ ﮔﻪرﻣﯽ ﺧﯚوی ﺑﺎری و ﺳﻪﯾﺎرهﻛﻪﻣﯽ رﯾﺴﻮا ﻛﺮد ،دوای وهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎراﻧﻪﻛﻪ ﺳﻪﯾﺎرهم دهرﻛﺮدو ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺷﺘﻨﯽ ﺑﻮوم .ژﻧﻜﯽ دراوﺳﻤﺎن ﻟﻪ ﺑﻪردهرﮔﺎوه ﻟﯽ ﭘﺮﺳﯿﻢ »ﺋﻪرێ ﻛﺎﻛﻪ دهﺑ ﺑﻪو ﺑﺎراﻧﻪ ﭘﻪﻪی داﺑﺖ؟؟!! ..ﻟﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎره ﮔﻼﻧﻪی زۆر ﺳﻪرﺳﺎم ﺑﻮوم ،ﻧﻪﻣﺰاﻧﯽ ﭼﯽ ﭘ ﺑﻢ ،ﺑﻪم ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوم ﭘﯽ ﺑﻢ« ﺧﻮﺷﻜ ﺟﺎرێ ﺋﻪوهی ﭘﺎرﺳﺎڵ ﭼﺎﻧﺪراﺑﻮو ھﺸﺘﺎ ﻧﻪدووراوهﺗﻪوه ،ﭘﻪﻪی ﭼﯽ و ﺗﻪڕهﺳﺎﺳﯽ ﭼﯽ ،ﺋﻪم ﺳﺎﯿﺶ ھﻪر ﺧﯚی وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﺑﻮو ،ﺟﺎرێ دوو زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻻﻓﺎو ھﻪﺴﺖ ھﺸﺘﺎ ﺋﻪرزهﻛﺎﻧﻤﺎن ﺗﺮ ﺋﺎو ﻧﺎﺑﻦ.. ﻛﻪ ھﺎﺗﻤﻪ ژوورهوه ،ﺑﯿﺮم ﻟﻪوه ﻛﺮدهوه ھﻪر ﭼﻪﻧﺪه ﺋﻪو ﺋﺎﻓﺮهﺗﻪ ﻓی ﺑﻪ دوﻧﯿﺎی زهراﻋﻪﺗﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪم وهھﯽ ﺑﯚ وهزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ھﻪرﻢ زۆر ﻻﯾﻘﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪر ﻧﻪﺑ ﺧﻪﻣﻜﯽ زهراﻋﻪت و ﺋﻪرزی ﺟﻮﺗﯿﺎراﻧﻪ، ﻧﻪوهك ھﻪﻧﺪێ ﻟﻪ وهزﯾﺮهﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛﻪ ﻟﻪوه ﺋﻪﭼﺖ ھﻪر ﺧﻪرﯾﻜﯽ دهرس وﺗﻨﻪوه ﺑﻦ ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻮاﻧﯽ وهزارهﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺋﻪﮔﯿﻨﺎ ﺋﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺋﻪرﻛﯽ وهزارهﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه ھﻪﺑﺖ ﺋﻪوان ﻓﯾﺎن ﺑﻪﺳﻪرهوه ﻧﯿﯿﻪ و ﺋﻪﺳﻪن ﺑﯿﺮﯾﺸﯽ ﻟ ﻧﺎﻛﻪﻧﻪوه؟! ﺋﻪو دهﺷﺘﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻛﯿﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪﻣﺎن ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻚ ،ﺑﮕﺮه ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﮔﻪﻧﻤﯽ ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﻋﯿﺮاﻗﻪی ﺋﻪدا ،دهﺷﺘﯽ ﻗﻪراج و ﻛﻪﻧﺪﯾﻨﺎوه ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋﯿﺮاﻗﯿﺸﯽ داﺑﯿﻦ دهﻛﺮد ،ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎوه دهھﻨﯿﻦ و ﻣﺎﺳﺖ ﻟﻪ ﯾﻮﻧﺎن و ﺧﻪﯾﺎر ﻟﻪ ﺋﺮان و ﺗﻪﻣﺎﺗﻪش ﻟﻪ ﺳﻮرﯾﺎ ،ھﻪر ﺋﻪوه ﻣﺎوه ﺗﺮﺷﯿﺎﺗﻪﻛﻪﺷﻤﺎن ﻟﻪ ﻣﯚزهﻣﺒﯿﻘﻪوه ﺑﻨﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﻦ ﺗﺮۆزی ﺋﻪوان زۆر زل و ﺋﻪﺳﺘﻮوره ﺑﻪﺷﯽ ھﻪﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﻪﻛﺎت؟! ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﺑﻪرﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ دﯾﺪارﻜﻤﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪڕﺰ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﭘﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪم ﻛﻪوا ﺑﻪ ﻧﯿﺎزه ﺷﯚڕﺷﻜﯽ ﺳﻪوز راﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺖ، وا دﯾﺎرﺑﻮو درﻛﯽ ﺑﻪوه ﻛﺮدﺑﺖ ﻛﻪوا ﻛﻪرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ چ ﺑﺎﯾﻪﺧﻜﯽ
ﺷﺮزاد ﺷﺨﺎﻧﯽ
ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻮوﺗﯽ ﺧﻪﻚ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺧﯚراﻛﺪا ،ﺑﻪم ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﺋﻪو ﭘﺮۆژه ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﻪی ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻚ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﻪی دواﻛﻪوت ،وهﺤﺎڵ واﻣﺎن ﻟﮫﺎت ﺋﺴﺘﺎ ﮔﻪﻧﻢ و ﺟﯚ ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎوه ﺑﻨﯿﻦ .ﺋﺴﺘﺎش ﻧﺎﺷﺰاﻧﻢ دوای ﺋﻪوهی ﺟﻮﺗﯿﺎر ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪو ﻻدﻜﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﻧﻪﻣﺎن ،ﭼﯚن ﭼﯚﻧﯽ ﺋﻪﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪﻛﻪﻣﺎن ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺳﻪوز ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه؟؟!! ﺋﻪﻣۆ ﺑﻪ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋﻪوهی ﻛﻪﺳﺎﻧﻜﯽ زۆری ﻻدﻜﺎن ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪ ﻣﻪﺳﻮﻟﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮﻣﯽ ﺷﺎره ﮔﻪورهﻛﺎن ،ﺋﯿﺪی ھﻪرﭼﯽ ﺧﺰم و ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ھﻨﺎوﯾﺎﻧﻪو ﻛﺮدووﯾﺎﻧﻦ ﺑﻪ ﺋﻪﻓﺴﻪر و ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺗﺎﻗﻤﯽ ﺣﯿﻤﺎﯾﻪ ،ھﻪﻧﺪﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑﻪ ﺗﻪزﻛﯿﯿﻪی ﺋﺎﻣﺮﻓﻪوﺟﻜﯽ ﻋﻪﺳﻜﻪری ﺧﻪرﯾﻜﯽ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺷﻪھﺎدهی ﻣﺎﺳﺘﻪرن ﻟﻪ ﺑﻮاری زاﻧﺴﺘﯽ ﻛﻮﻣﭙﯿﯚﺗﻪردا؟؟!!! ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻻرﯾﻢ ﻟﻪوهدا ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪوا ﻛﻮڕاﻧﯽ ﻻدﻜﺎﻧﻤﺎن رۆﻪی واﯾﺎن ﻟ دهرﻛﻪوێ ﺑﺒﻨﻪ ﺧﺎوهن ﺷﻪھﺎدهی ﺑﻪرز ﻟﻪ ﺑﻮاره زاﻧﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﺑﻪم ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﯿﯿﻪ ھﻪر ﻛﻪﺳﻪو ﻟﻪو ﺑﻮارهدا ﺑﺨﻮﻨﺖ ﻛﻪ ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﻟﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﺋﺎﺧﺮ ﻟﻢ ﻣﻪﮔﺮن ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﻣﻪﺳﻮوﻟﯽ وا ﻟﻪم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ﺋﻪﺑﯿﻨﻢ ﺳﻪری ﻣﺎﺷﻮ ﺑﺮﻧﺠﯿﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺳﭙﯽ ﻛﺮدووه ،ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺑﯚﯾﺎﺧﻜﯽ ھﯿﻨﺪﯾﺶ ﻧﺎﺷﺎردرﺘﻪوه ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ دهﺑﺘﻪ وهزﯾﺮ ،ﻛﺘﺐ ﻓﺮۆش دهﺑﺘﻪ ﺧﺎوهن دهزﮔﺎی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧﻪوه ،ﻓﯿﺘﻪر و ﺗﯚڕﻧﻪﭼﯿﺶ دهﺑﻨﻪ زاﺑﺘﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ﺋﺎﺧﺮ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎھﻪﻗﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ھﻪرﭼﯽ ھﻪوڵ دهدهن ﺋﻪو دوو ﺋﯿﺪارهی ﭘﺸﺘﺮی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯿﺎن ﭘ ﻧﺎﻛﺮﺘﻪ ﯾﻪك، ھﻪﻓﺘﻪ ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﻪ دهﯾﺨﻪﻧﻪ ھﻪﻓﺘﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ..ﺑﯚﯾﻪ ﻣﻨﯿﺶ ﺑﻪ دﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه دهﻢ: ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو دوو ﺋﯿﺪارهﯾﻪ ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻛﻮڕهزای ﺣﻪﻣﻪی ﻛﻮڕﯾﺸﻤﺎ ﺑﻮونﺑﻪﯾﻪك ،ﺋﻮه ﻣﻦ ﻟﻪ ﻗﻪﺑﺮ دهرﺑﻨﻦ و ﻗﻮﻢ ﺑﺒن؟؟!! sherzadshekhani@yahoo.com
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
53
ڕووﻧﺎﮐﺒﯿﺮی
وهرزـــﮑـــﯽ ﺗـــﺮی ﮐـــﺘـــــﺐ »چ ﺧﻪوﻧﻚ ﻟﻪﻣﻪزﯾﺎﺗﺮه ،چ ﺧﻪوﻧﻚ ﻟﻪﻣﻪ زﯾﺎﺗﺮه،ﺑﺒﺖ ﺑﻪﮔﻮﻜﯽ ﺗﺮو ھﻪﯽ ﺑﮕﺮمو ﻓﺮﯽ ﺑﺪهﻣﻪ رووﺑﺎرهﻛﻪﺗﺎﻧﻪوه«) ،ﺳﻜﺎ ﻟﻪ ﭘﺎﯾﺰ دهﮐﻪم ،ﺧﻪﺑﺎت ،ﻛﺘﺎﺑﺎﺕ ﻓﻲ ﺍﳌﺴﺎﻟﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩﯾﺔ( ﺳ ﺑوﻛﺮاوهی ﻧﻮﯽ ﻧﻮ ﻛﺘﺒﺨﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ،ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ دهﯾﺎﻧﺨﺎﺗﻪ ڕوو. ﺳﻜﺎ ﻟﻪ ﭘﺎﯾﺰ دهﻛﻪم ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪ ﺷﯿﻌﺮﯾﯿﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻋﻪرهﺑﯽ )ﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهر ﺣﻪﺑﻪش(هوه ﻧﻮوﺳﺮاوهو ﺷﺎﻋﯿﺮ )ﺋﺎوات ﺣﻪﺳﻪن ﺋﻪﻣﯿﻦ( وهرﯾﮕاوهو ﻟﻪدوو ﺗﻮﯽ ٦٠ﻻﭘﻪرهدا ﺑوﻛﺮاوهﺗﻪوهو ﻟﻪ ﭼﺎﭘﻜﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﺴﺘﯿﭭﺎﯽ ﮔﻪﻻوﮋی ٢٠٠٨دا ژﻣﺎره ١٤ی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﭘﺒﻪﺧﺸﺮاوه.ﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهر ﺣﻪﺑﻪش ﻛﻪ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوی ،١٩٦٣ﺧﺎوهﻧﯽ ﺣﻪوت ﻛﺘﺒﯽ ﺑوﻛﺮاوهﯾﻪو ﺋﺎوات ﺣﻪﺳﻪن ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺟﻮان ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪی وهرﯾﮕاوهﺗﻪ ﺳﻪر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی. ﻧﻮﺳﻪر ﻟﻪ ﭘﺸﻪﻛﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ﺑﻪﻛﻮردﯾﻜﺮاوهﻛﻪﯾﺪا دهﺖ« ﺋﻪﺑﺖ ھﻪﻣﻮو ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪك ﺑﯚ ﺷﯿﻌﺮ ﺗﻪﺋﻮﯾﻠﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪﺑﻪردهم ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻜﺎﺗﻪوه ھﻪﻣﻮو وهرﮔاﻧﻜﯿﺶ ﺑﯚ زﻣﺎﻧﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪﺑ ﺋﺎﺳﯚﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪﺑﻪردهم دهﻗﺪا ﺑﻜﺎﺗﻪوه «.ھﻪروهك دهﺘﯿﺶ »وهرﮔی ﺷﯿﻌﺮ دهﺑﺖ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺑﺖ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪی ﺑﻪو ھﻪﻣﻮو ﺳﺮوﺗﺎﻧﻪ ﺋﻪﺑﺎت ﻛﻪ ﺋﻪﯾﻪوﺖ ﺑﯿﺎن ﮔﻮﺰﺘﻪوه ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺗﻪﻧﮫﺎ ھﻪر ﺋﻪﻣﻪ ﻧﯿﯿﻪ
52
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪوﺖ ﺑﯿﻢ ،ﺑﻪﻜﻮ وهرﮔاﻧﻪﻛﻪ ھﻪﻢ ﺋﻪﮔﺮﺖ ،ﺗﺎ ﺋﻪوﻻی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒﯿﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﯿﺪا ﺑﮋﯾﻢو ﻟﻪﺑﻪردهﺳﺘﯽ ﺧﻪﻚو داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯿﺪا ﺑﻢ«.. ﺧﻪﺑﺎت)ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ ٢٦ی ﻛﺎﻧﻮﻧﯽ دووهﻣﯽ (٤٦ ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس و ﺷﺎﻋﯿﺮ )ﻧﻪوزاد ﻋﻪﻟﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد( ﻛﺘﺒﯽ )ﺧﻪﺑﺎت( ﻛﻪ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪو ﺋﻪو ژﻣﺎراﻧﻪی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺗﺪا ﺟ ﺑﯚﺗﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ -١٩٦٢ﺗﺎ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووهﻣﯽ ١٩٦٤ﻛﻪ ژﻣﺎره ﺋﯚرﮔﺎﯾﻨﺎﻪﻛﺎﻧﻪ، ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺑوﻛﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﻜﻪی ژﯾﻦ و ﻟﻪدوو ﺗﻮﯽ ١١٢ﻻﭘﻪرهی ﻗﻪﺑﺎره ﮔﻪورهدا ﺑو ﻛﺮاوهﺗﻪوه ﻛﻪ ﺳﻪرهڕای ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﻪﻧﺪ دﯾﻜﯚﻣﻨﺖ ،زﯾﻨﺪوو راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﻪردهﻣﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوه ﻟﻪ ﻣﮋووی رۆژﻧﺎﻣﻪﮔﻪری ﻛﻮردﯾﺪا. ﻧﻮوﺳﻪر ﻛﺘﺒﻪﻛﻪی ﻛﺮدۆﺗﻪ دوو ﺑﻪش ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ﻟﻪ )ﻣﮋووی ڕۆژﻧﺎﻣﻪی ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻪ ﻛﻮردی ،ﭘﺎﺷﺎن ﺧﻪﺑﺎت ﭼﯽ ﺑﻪﺳﻪرھﺎت، ژﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ ٤٦٣و ،٤٦٤
دروﺷﻤﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﯽ ڕۆژﻧﺎﻣﻪﻛﻪ ﻟﻪو ﻗﯚﻧﺎﻏﻪدا، ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕﻪو ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرﻟﯿﻨﯽ ڕۆژﺋﺎوا ،ژﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ ٤٦٧ ،٤٦٦ ،٤٦٥و ﭼﻪﻧﺪ ورده ﺳﻪرﻧﺠﻚ ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋﻪم ژﻣﺎراﻧﻪی ﺧﻪﺑﺎت، ﺋﻪی دوای ﺋﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ،ﺋﯿﻨﺪﻜﺴﯽ ژﻣﺎرهﻛﺎن، ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن(. ﺑﻪﺷﯽ دووهﻣﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ﻟﻪ وﻨﻪ ﺋﯚرﮔﯿﻨﺎﻪﻛﺎن. ﻛﺘﺎﺑﺎت ﻓﯽ اﻟﻤﺴﺄﻟﻪ اﻟﻜﺮدﯾﻪ ﺑﻨﻜﻪی ژﯾﻦ ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪﻛﻪم و دووهﻣﯽ ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﺗﯿﺎﯾﺪا ھﻪرﯾﻪك ﻟﻪ )د.ﺷﻜﺮی ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺳﻜﺒﺎن ،رهﻓﯿﻖ ﺣﻠﻤﯽ ،ﺳﻪﻻح ﺳﻪﻋﺪو ،ﺟﻪﻣﺎل اﻟﺤﯿﺪری ،ﺟﻪﻻل ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ، ﻋﻪزﯾﺰ اﻟﺴﯿﺪ ﺟﺎﺳﻢ ،د.ﻋﺼﻤﺖ ﺷﻪرﯾﻒ ،د.ﺟﻪﻣﺎل اﻻﺗﺎﺳﯽ ،ھﻮﺷﯿﺎر زﺒﺎری( دﯾﺪوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻛﻮرد ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدووهو ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن )ڕهﻓﯿﻖ ﺳﺎﻪح(هوه ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮاوهو ﺑﻪزﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑوﻛﺮاوهﺗﻪوه.
ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﺷﺖ ﻟﻪم ﺑﻮارهدا ﻛﺎردهﻛﺎت ،ﭘﺘﻮاﯾﻪ ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪی ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮﯾﺪا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﺑﻮون و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ھﻪردووﻻﺗﺎﻧﯽ داوه ﺑﯚ ﺑﻪرهوﭘﺸﭽﻮون؟ ﻛﺎﺗﻚ ﺋﺎﻓﺮهﺗﻚ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺑﺖ ،ﻟﻪھﻪﻣﻮوﻛﺎﺗﻜﺪا ڕهﻧﮕﻪ ﻛﺎری ھﻪﺑﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﺷﺖ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻧﻪﺑﺖ ﻟﻪوه ﺗﻨﺎﮔﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﺷﺖ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺑﺖ ﺗﺎ ﻟﻪ ﻛﺎره ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﻪت ﺗﺒﮕﺎت .ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوه ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮ ﭘﺮۆﺳﻪی ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪوه ﻟﻪ دهرهوهی ﻛﺎری ھﻮﻧﻪری ﺷﺘﻜﯽ ﺳﻪرﻧﻪﻛﻪوﺗﻮوه. ڕﮕﺮی دهﻛﻪﯾﺖ ﻟﻪوهی ﺋﺎﻓﺮهﺗﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﮕﻪ ﻟﻪﺧﯚت ڕۆﯽ ﭘﺎﻪوان ﺑﺒﯿﻨﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻪﻻل ﻛﺎﻣﻠﯽ ھﺎوﺳﻪرﺗﺪا؟ ـ ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه ،ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮه دراﻣﺎی )ﺟﺤﯿﻢ اﻟﻔﯿﺮدوس(دا ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺷﻪزا ﺳﺎﻟﻢ ڕۆﯽ ﭘﺎﻪواﻧﯽ ﺑﯿﻨﯽ ،ﺋﻪﮔﻪر ھﻪردووﻛﻤﺎن ﻟﻪﻛﺎرﻜﺪا ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺧﺮاﭘﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺎﻪوهﻣﺎن و ھﻪردوو ﻣﻨﺎﻪﻛﻪﺷﻢ )ﺣﻪﺳﻪن و ﺣﺴﻦ( .ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺟﯚرﻚ ﻛﺸﻪ ﻧﯿﯿﻪ، ﺋﻪﮔﻪر ژﻧﻜﯽ دﯾﻜﻪ ڕۆﯽ ﭘﺎﻪوان ﺑﺒﯿﻨﺖ. ﺋﺎﯾﺎ ڕاﺳﺘﻪ ﻛﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺟﻪﻻل ﻛﺎﻣﻞ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺗﯿﺸﻚ دهﺧﺎﺗﻪﺳﻪر ﺗﯚ؟ ـ ﻛﺎﺗﻚ ﺷﻮوم ﺑﻪ ﺟﻪﻻل ﻛﺮد ،ﺋﻪو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻜﯽ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻮو .ﻣﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪوهی ﭘﺸﻪﻧﮕﯽ دهرھﻨﻪراﻧﺪا ﻛﺎرﻣﻜﺮدووه .ﺟﻪﻻل ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻻی ﻣﻨﻪوه ھﺎوﺳﻪر و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻤﻪ ،ﭘﺶ ﺋﻪوهی دهرھﻨﻪر ﺑﺖ .ﺋﻪو ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎری ھﻮﻧﻪرﯾﺪا ﻛﺎرﯾﻜﺮدووه و ﺗواﻧﯿﻨﯽ ھﻮﻧﻪری ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ دهﺷﺰاﻧﺖ ﭼﯽ ڕاﺳﺘﻪ. ﻛﺎم ڕۆﻪ ﺑﻪﻻی ﺳﻪﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎﻧﻪوه ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮوه ،ڕۆﺖ ﻟﻪ )ﺟﺤﯿﻢ اﻟﻔﺮدوس(ی دهرھﻨﻪر ﺟﻪﻻل ﻛﺎﻣﻞ ،ﯾﺎﺧﻮد ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮهی )ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺗﺴﺮق اﻻﺣﻼم( ﻟﻪ دهرھﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪح ﻛﻪرهم؟ ـ ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازی و ﻟﻜﭽﻮوﻧﻚ ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ڕۆﻪی ﻛﻪ ﺑﯿﻨﯿﻢ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﻪﺷﯿﺎن ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو، ﺑﻪھﻪﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﻤﻪوه ﻟﻪ )ﺟﺤﯿﻢ اﻟﻔﺮدوس(دا ڕۆﻢ ﺑﯿﻨﯽ ،ﻛﻪ ڕۆﯽ ﺋﺎﻓﺮهﺗﻚ ﺑﻮو ﻛﯚﻣﻪﮕﻪﻛﻪی ﺳﺘﻪﻣﯽ ﻟﺪهﻛﺎت .ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﻧﻮوﺳﻪرهﻛﻪی ﺳﻪﺑﺎح ﻋﻪﺗﻮاﻧﻢ ﻛﺮد ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو داھﻨﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ داﺑﻮو .ﺟﻪﻻﻟﯿﺶ دهرھﻨﻪرﻜﻪ ﺑﻪﺷﻮازی ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﯾﯽ ﻛﺎردهﻛﺎت و ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا ﻗﻮرﺳﻪ ،ﺑﻪم دهرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻪ. ﺋﺎﯾﺎ ﺗﻮاﻧﺎی ھﻮﻧﻪرﯾﺖ ﮔﻮاﺳﺘﯚﺗﻪوه ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﺖ )ﺣﻪﺳﻪن و ﺣﺴﻦ(؟ ـ ﺑﺎوهڕم ﺑﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ھﻮﻧﻪرﯾﺶ ﺑﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ و ﭘﻜﻪوهژﯾﺎن دهﮔﻮﺰرﺘﻪوه .ﺑﺎوﻛﻢ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن رهزا
ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﻧﻮوﺳﻪر و دهرھﻨﻪر ﺑﻮو .ﻣﻦ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ھﻮﻧﻪرم ﻟﻪ ﺑﺎوﻛﻤﻪوه ﺑﯚ ﻣﺎوهﺗﻪوه .ﻛﺎﺗﻚ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎن ﮔﻪوره دهﺑﻦ ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯾﺎر ﻟﻪﺳﻪر ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهدهن ،ﺋﻤﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن دهﻛﻪﯾﻦ. ﺷﺎﻧﯚ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﺘﺪا ﭼﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮوه؟ ـ ﺋﻪﮔﻪر ﺟﻪﻣﺎوهر ﻧﻪﺑﺖ ﺷﺎﻧﯚش ﻧﺎﺑﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺟﻪﻣﺎوهر ھﻪﺑﺖ ﺳﻪﻧﺎﯾﺶ ﻟﻪﺳﻪر ﺷﺎﻧﯚ دهﺑﯿﻨﻦ ،ﺷﺎﻧﯚ واﺗﻪ ﺟﻪﻣﺎوهر. ﺋﺎﯾﺎ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎری ﺗﺎزهی ﺳﻪﻧﺎ دهﺑﯿﻨﯿﻦ؟ ـ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻛﺎرﻜﻢ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺳﯚﻣﻪرﯾﯿﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﻏﺮﺑﺎﺀ اﻟﻠﯿﻞ( ﻛﻪ ٣٠ﺋﻪﻘﻪﯾﻪ و ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺳﻪﺑﺎح ﻋﻪﺗﻮان و دهرھﻨﺎﻧﯽ ﺟﻪﻻل ﻛﺎﻣﻠﻪ ،ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻪی ﺗﺎزهﯾﻪ و زۆرﯾﺶ ﮔﺮﻧﮕﻪ، ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﻪش ﺑﺎﺳﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻋﯿﺮاق و ﺑﺮدﻧﯽ ﻧﻪوت و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻪﻣﺎده ھﯚﺷﺒﻪرهﻛﺎن دهﻛﺎت. ڕۆﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻟﻪ ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا ﭼﯿﯿﻪ؟ ـ دهﺑﺖ دهوﻪت ڕۆﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻟﻪ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﺰاﻧﺖ .ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺸﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪان ﺑﺪات ،ﺑﯚﯾﻪ دهﺑﺖ دهوﻪت ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯽ زۆر ﺑﺪات ﺑﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪان ﻟﻪﭘﻨﺎوی ﮔﻪل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا.
ﺟﯿﺎوازﯾﺶ ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﻧﻮان ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی دهرهوه و ﻧﺎوهوهدا و ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﻦ .ﺋﺎﯾﺎ ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﯿﮫﺎم ﺳﻪﺑﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻟﻪدهرهوه دهژی؟ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺋﻪوهی ھﻪﯾﻪ ﺑﻪﺳﻪرﺟﻪم ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﮕﻪڕﺖ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪﺷﺪا ﻣﻦ ﻟﻪدژی ﺋﻪو ﺟﯚره زﻧﺠﯿﺮاﻧﻪم ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﻧﻤﺎﯾﺸﺪهﻛﺮﻦ ﺑﯚ ڕهﺧﻨﻪﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎن ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ھﻪڕهﻣﻪﻛﯽ و دوور ﻟﻪ ھﻮﻧﻪرهوه ،ﻛﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ڕهﺧﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﻪر ﻧﯿﻦ ،ﺑﻪﻜﻮ ڕووﺧﻨﻪرن .ﻣﻦ ﺷﻪرم دهﻛﻪم ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪان ﻟﻪم ﺋﺎﺳﺘﻪدان و ھﯿﻮادارم ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﻪم دﯾﺎرداﻧﻪ ﺑﻜﺮﺖ. دوا ﻗﺴﻪت ﭼﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺟﻪﻣﺎوهرهﻛﻪت و ﺧﻮﻨﻪراﻧﯽ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ؟ ﭘﯿﺎن دهﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ زۆرم ﺧﯚﺷﺪهوﻦ و ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﻛﻪم ﻛﻪ ڕازﯾﯿﺎن ﺑﻜﻪم ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوان ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﻣﻨﻦ .ﺑﻪﻻی ﻣﻨﻪوه ﯾﻪﻛﻪم ﺷﺖ ﺟﻪﻣﺎوهره، ﭘﺎﺷﺎن ﺟﻪﻣﺎوهر ،ﭘﺎﺷﺎن ﺟﻪﻣﺎوهر .ﺑﻪ وﺗﻪﻛﻪی ﺧﯚﺷﻢ ﻋﯿﺮاق دهﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻟﻮهت دوور ﻧﯿﻢ و ﺗﯚ ھﻪﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻨﯿﺖ ،ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﮔﯚﭬﺎری )ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ(ی ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﺶ دهﻛﻪم. ﻧﻪﺟﻮا ﻋﻪﺑﺪو
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
55
ھـــﻮﻧــــﻪر
ﺳﻪﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن :ڕۆﻪﻛﺎﻧﻢ ھﻪﻣﻮوی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻨﺠﺎر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٧٦دا ھﺎﺗﻪ ﻧﺎو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪرهوه ،ﺑﻪم دهرﻛﻪوﺗﻨﻪ ﮔﻪورهﻛﻪی ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮهی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ )اﻟﻨﺴﺮ وﻋﯿﻮن اﻟﻤﺪﯾﻨﻪ( ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪوﻮه ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﻛﺮد .دهرﺑﺎرهی ﺋﻪم زﻧﺠﯿﺮهﯾﻪو ﻣﮋووی ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ،ﺳﻪﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن ﺑﻪﻣﺠﯚره ﺑﯚ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ دوا. ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ دهرﻛﻪوﺗﻨﺪا ﺑﻮوی ﺑﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎﺷﻪ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﺎﺳﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯿﯿﻪﻛﻪﺗﻤﺎن ﺑﯚﺑﻜﻪ؟ ـ ﻟﻪ ﻛﺎری ﻧﻮاﻧﺪﻧﺪا ﺋﺎﻓﺮهت زۆر ﻛﻪﻣﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ھﻪرﻛﺎﺗﻚ ﺋﺎﻓﺮهﺗﻚ دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ھﻮﻧﻪری ﺑﺎﺷﯽ ھﻪﯾﻪ ،ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ دهرھﻨﻪرهﻛﺎن ھﻪ وﺪه ده ن
ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﭘﻮهﺑﻜﻪن ،ھﻪروهﻛﻮ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻨﯿﺸﺪا ڕووﯾﺪا ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دهرھﻨﻪری وهك ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻋﻪﺑﺪوﻟﺠﻪﻟﯿﻞ و ﺣﻪﺳﻪن ﺣﻮﺳﻨﯽ و ﻛﺎرﻟﯚ ھﺎرﺗﯿﯚن ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن ﭘﻮهﻛﺮدم ،ﻛﻪ ﺋﻪوهش ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻢ ﺑﻮو .ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮه دراﻣﺎی )اﻟﻨﺴﺮ وﻋﯿﻮن اﻟﻤﺪﯾﻨﻪ(دا دهرﻛﻪوﺗﻢ، ﺋﻪو زﻧﺠﯿﺮهﯾﻪ ﺋﻪزﻣﻮون و
ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻮو ﺑﺎش ﺑﯚ ﻣﻦ ،ﺗﺎ ﻟﻪﺑﻮاری ﻧﻮاﻧﺪﻧﺪا ﺑﻪرهوﭘﺶ ﺑﭽﻢ. ﺋﻪودا، ﻟﻪﭘﺶ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎری دﯾﻜﻪم ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑﻪم ﺑﯿﻨﻪران ﻟﻪڕﯽ ڕۆﻪﻛﻪﻣﻪوه ﻟﻪ )اﻟﻨﺴﺮ وﻋﯿﻮن اﻟﻤﺪﯾﻨﻪ(دا ﻣﻨﯿﺎن ﺧﯚﺷﻮﯾﺴﺖ .دواﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهم ﺑﻪ ﺑﻪھﺮهﻛﺎﻧﻢ دا ،ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎی ھﻮﻧﻪرهﺟﻮاﻧﻪﻛﺎن، ﺑﻮارهﻛﻪ ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪﺷﺪا 54
ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﯽ زۆری ﺑﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻜﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮوی ﺋﺎﻓﺮهت ھﻪﺑﻮو. ﭼﯚن ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺋﻪو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪه ﺋﺎﻓﺮهﺗﺎﻧﻪ دهﻛﻪﯾﺖ ﻛﻪ زۆرﯾﺎن ﺣﻪز ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯿﯿﻪ؟ ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺖ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎریو ﺋﺎڕاﺳﺘﻪﻛﺮدن ﻧﯿﯿﻪ ،ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ دهرﻛﺮدن دهرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻛﺎری ﺗﺎزه و ﻧﻮﯿﻪ و ھﯿﭻ ﻛﻪﺳﻜﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻛﺎرﺑﻜﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﻛﻪﺳﻜﯽ دﯾﻜﻪ .ﻣﻦ ﺳﻪرﺳﺎم دهﺑﻢ ﻛﺎﺗﻚ دهﭼﻤﻪ ﺳﻪر ﺷﻪﻗﺎم و ﺧﻪﻜﻪﻛﻪ دهﻣﻨﺎﺳﺖ .ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﻟﻪﻻی ﻣﻦ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوه ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯿﻪ و ھﻪر ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻜﯿﺶ ﺗواﻧﯿﻨﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ دهرﻛﺮدن. ﻟﻪﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺪا ﺑﻪﺷﺪارﯾﺖ ﻛﺮدووه، ﺑﻪﺗﻪﻣﺎ ﻧﯿﺖ ﺋﻪو ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻪرهﺑﯽ و ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ دووﺑﺎره ﺑﻜﻪﯾﺘﻪوه؟ ـ ﻣﻦ ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﻤﺪا ھﻪوﯽ ﺋﻪوهم ﻧﻪداوه ﻛﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﻢ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑﻦ ،ھﻪر ﺑﻪرھﻪﻣﻜﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﻢ ﺑﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ داﯾﺪهﻧﻢ ،ﺟﺎ ﺋﻪو ﻛﺎره ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺑﺖ ﯾﺎﺧﻮد ﻋﻪرهﺑﯽ ﯾﺎن ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺖ .زۆرﻚ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﺎن ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺪا ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺮاون، ﻛﺸﻪﻛﻪ ﻟﻪوهدا ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻮﻋﺎد ﺣﻮﺳﻨﯽ و ﻣﯿﺮﭬﻪت ﺋﻪﻣﯿﻦ دا ﺑﻮوهﺳﺘﯿﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪدواﯾﯿﺪا وﻨﻪ و ھﻪﺳﺘﻪﻛﺎن دهﮔﻪن ﺑﻪ ﺑﯿﻨﻪر ،ﺋﻪو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪهی ﺑﻪ ڕاﺳﺘﮕﯚﯾﯽ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻪواوهوه دﯾﻤﻪﻧﻚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدات ،ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ .ﻣﻦ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻛﺎردهﻛﻪم. ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ﺋﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪ دهزاﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﭘﺪا ﺗﭙﻪڕی و ﺳﯿﻨﻪﻣﺎی ﻟ دوورﻛﻪوﺗﯚوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﯾﻪ ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺧﻪﻣﺒﺎر دهﻛﺎت ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﻗﺴﻪﻛﺮدن ﻟﻪﺳﻪری .ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﺷﺪا دراﻣﺎی ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﻨﺎرﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎش و ﺋﻪﻛﺘﻪری ﻟﮫﺎﺗﻮو ھﻪﯾﻪ ،ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﻚ ﺑﻜﻪن ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهی ﺋﻪو ﻛﺎراﻧﻪی ﻟﻪ ﺣﻪﻓﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدرا ،ﻛﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪ ﺑﯿﺮی ﺟﻪﻣﺎوهردا ﻣﺎوه.
ﺋﻪﺳﺘﺮهﯾﻪك ﺑﯚ ﺟﺎك ﭘﺎوهر رۆژی ٩ی ﻛﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪم ،ﺋﻪﻛﺘﻪری ﺑﻪ رهﮔﻪز ﻛﻪﻧﻪدی ﻛﯿﻔﻪر ﺳﻪزهرﻻﻧﺪ ﺑﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهی ژﻣﺎره )(٢٣٧٧ ﻟﻪ ﺷﻪﻗﺎﻣﯽ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻟﻪ ھﯚﻟﯿﻮود ،ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿﺎ ﺧﻪﺗﻜﺮا .ﻛﯿﻔﻪر ﻛﻮڕی ﺋﻪﻛﺘﻪر دۆﻧﺎﺪ ﺳﻪزهرﻻﻧﺪهو زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪ رۆﯽ )ﺟﺎك ﭘﺎوهر( ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ) (٢٤ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﻛﺮد.
ﺋﻪﻟﺒﻮﻣﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﻪی ﺋﻪﻟﯿﺴﺎ ﮔﯚراﻧﯿﺒﮋی ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪﻟﯿﺴﺎ ،ﮔﯚراﻧﯽ )ﻧﻔﺴﯽ اﻋﺮف(ی ﺑﯚ ﺋﻪﻟﺒﻮﻣﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﻪی ھﻪﺒﮋاردووه ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد رهﻓﺎﻋﯽو ﺋﺎوازی ﻣﺤﻪﻣﻪد ﯾﻪﺣﯿﺎﯾﻪ .ھﻪروهھﺎ ﭼﻮار ﮔﯚراﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﺎوازی راﻣﯽ ﺟﻪﻣﺎل ،ﻟﻪواﻧﻪ )ﻣﺶ ﻓﺎﻛﺮاك(ی ھﻪﺒﮋاردووه ﺑﯚ ھﻪﻣﺎن ﺋﻪﻟﺒﻮم ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﮔﯚراﻧﯽ دﯾﻜﻪ.
ﺋﻪﺳﺘﺮهی ﺑﯚﻟﯿﻮود ،ﺳﯿﻨﻪﻣﺎی ھﯿﻨﺪی ،ﭘﺮﺘﯽ زﯾﻨﺘﺎ و ﺧﺎﻧﻤﻪ ﺋﻪﻛﺘﻪری ﺳﻮری ﺳﻮﻻڤ ﻓﻪواﺧﺮﭼﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ رهﻣﻪزاﻧﯽ ھﺎوﺳﻪری ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﺧﻮﻟﯽ ﻓﯿﺴﺘﯿﭭﺎﯽ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﯾﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ دوﺑﻪی ﻛﻪ ١٨ی ﺋﻪم ﻣﺎﻧﮕﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻨﺎو ﺗﯿﺎﯾﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ١٨٠ ﻓﯿﻠﻤﯽ ٦٦وت ﭘﻪﺧﺸﻜﺮا.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
57
ھـــﻮﻧــــﻪر
ﻋﻮﻻ ﻏﺎﻧﻢ" :ﺗﻪق ﻧﻪدراوم"! ﻋﻮﻻ ﻏﺎﻧﻢ ﺋﻪو ﻗﺴﻪو ﺑﺎﺳﺎﻧﻪی ﺋﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪی رهﺗﻜﺮدهوه ﻛﻪ ﮔﻮاﯾﻪ ھﺎوﺳﻪره دووهﻣﻪﻛﻪی ﺗﻪﻗﯽ داوه ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﮔﺮﺗﻪ )ﮔﻪرﻣﻮﮔﻮڕاﻧﻪ(ی ﻋﻮﻻ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﺋﻪو وﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺗﯿﺎداﯾﻪ( .ﻋﻮﻻ ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی زۆر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚﻪو ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛﺘﺮ ﺗﻪﺑﺎنو ھﺎوڕانو ھﺎوﺳﻪرﻛﻪی رۆﻪﻛﻪی ﻟﻪو ﻓﯿﻠﻤﻪدا ﺑﻪرزﻧﺮﺧﺎﻧﺪووه .دهرﺑﺎرهی ﮔﺮﺗﻪ 56
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﮔﻪرﻣﻮﮔﻮڕاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ،ﻋﻮﻻ وﺗﯽ ﻛﻪ ﺋﻪو ﮔﺮﺗﺎﻧﻪ ھﯿﭻ ﻻﯾﻪﻧﯽ رووتو ﻗﻮﺗﯽو ورووژﻨﻪری ﺗﯿﺎداﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪدان .ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﻋﻮﻻ وﺗﯽ» :راھﺎﺗﻮوﻣﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﻗﺴﻪو ﺑﺎﺳﻪ ﺑﻨﺮﺧﺎﻧﻪی ﺋﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪی ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی دهرﯾﺪهﻛﻪن ﻛﻪ دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺋﻪو ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﺎﻧﻪ ﺑوﺧﻨﻦ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻮاری ھﻮﻧﻪردا ﺑﻪدهﺳﺘﻢ ھﻨﺎون«.
و ﺳﺎره ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻧﮫﻨﯽ دهﺑﻪﺳﺘﻦ ،ﺑﻪم ﺳﺎره ﻟﻪﭘﻜﺪا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪﯾﺎن دهﭘﭽﻨﺖ ،ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﮔﻮﻟﻠﻪ ﺗﯚﭘﻚ ﻟﻪ ﻣﺎﯽ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ دهدات ،ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪﺷﺪا ھﻪردووﻛﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﺎﻪﻛﻪدا ﭘﻜﻪوهن و ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو رووداوهوه ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪك ﻟﻪھﯚش ﺧﯚی دهﭼﺖ، ﺑﻪم ﺳﺎره وادهزاﻧ ﻣﺮدووه .ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪوﺪا ﻟﻪ ﺧﻮا دهﭘﺎڕﺘﻪوه ﻛﻪ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﺑﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ﺑﯚ ژﯾﺎن ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪردا واز ﻟﻪو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ دهھﻨﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪاﯾﻪ .ﭘﺎش ﻛﻪﻣﻚ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ھﻪﺪهﺳﺘﺘﻪوه و ﺳﺎرهش وادهزاﻧ ﺧﻮا داواﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﻪی ﺑﻪﺟﮫﻨﺎوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﯾﺎردهدات ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﭙﭽﻨﺖ ،ﺑﻪم واز ﻟﻪ ﻋﻪﺷﻘﻪﻛﻪی ﻧﺎھﻨﺖ ﺑﯚ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ »ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎﻣﺮﺖ، ﺑﻪم ﻟﻪﺷﻮازﻜﯽ دﯾﻜﻪدا ﺧﯚی دهردهﺧﺎت ،ﺋﺎﯾﺎ دهﺑﺖ ﻣﺮۆڤ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺧﻮا ﻧﺎﺑﯿﻨﺖ ،واز
ﻟﻪ ﺧــﯚﺷــﻪوﯾـﺴــﺘــﯽ ﺧـﻮا ﺑـﮫــﻨــﺖ«. ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﻧﺎزاﻧﺖ ﺳﺎره ﺑﯚﭼﯽ ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪ ھﻪﺴﻮﻛﻪوت دهﻛﺎت ،ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﻛﻪ ھﯚﻛﺎرهﻛﻪی زاﻧﯽ ﺗﯽ ﻧﻪدهﮔﻪﯾﺸﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﻧﻪﺑﺎوهڕی ﺑﻪﺧﻮا ھﻪﯾﻪ و ﻧﻪﺑﺎوهڕی ﺑﻪ ﻣﻮﻋﺠﯿﺰهﻛﺎﻧﯽ ھﻪﯾﻪ. »ﺋﻪﻣﻪ ڕۆژه ﻧﺎﺧﯚﺷﻪﻛﺎﻧﻪ« ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪی دهﻧﻮوﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﻪڕاﺳﺘﯿﺸﺪا ھﻪﻣﺎن ڕۆﻣﺎن و ھﻪﻣﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ( ﻛﻪ ﮔﺮﯾﻦ ﺗﯿﺪا ژﯾﺎوه ،ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪوه ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﺑﺎوهڕ ﺑﻪوهدﻨﺖ ﻛﻪ ﺋﻪوهی ڕووﯾﺪا ﻟﻪ ﺳﯚزو و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪوه ﺑﻮو ﻧﻪك ڕﻗﻠﺒﻮون، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﺎره ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوه وازی ﻟﮫﻨﺎوه ﻛﻪ ﻧﺎﯾﻪوﺖ ﺋﺎزاری ﺑﺪات و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺑ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﺒﻪﺳﺘﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺗﻪق ﻟﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی وهرﺑﮕﺮﺖ .ﭘﺎﺷﺎن ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ﺑﺎوهڕ ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮاش دهھﻨﺖ ،ﺑﻪم ھﻪر ﺧﯚﺷﯽ
ﻧﺎوﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺑﺎوهڕی ﺑﻪ ﺋﻪو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ دووره ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺳﺎره ﺑﺎوهڕی ﭘﯿﻪﺗﯽ. ﺗواﻧﯿﻨﯽ ﺗﻪﺳﮏ ﺋﻪﮔﻪر ﮔﺮﯾﻦ ﺑﯿﻪوﺖ ﺧﯚی ﻟﻪ ژهھﺮهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻟﻪﺷﯽ ﭘﺎك ﺑﻜﺎﺗﻪوه ،وهﻛﻮ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻧﻮوﺳﻪری ژﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﻛﻪی دهﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ وای ﻛﺮدووه. ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋﻪو ﻧﻮوﺳﻪرهی ﻛﻪ ﺑﻪوه ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻪ ﺗﯿﺸﻚ دهﺧﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪو ﭘﯿﻪی ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺑﺎوهڕدار ﺑﻮوه و ﻟﻪ ﭘﻪﯾهواﻧﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﯽ ﻛﺎﺳﯚﻟﯿﻜﯽ ﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﺑﮕﺎت ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪﻛﻪی ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪﻻﻧﯽ ﻛﻪﻣﻪوه ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﺑﯚ ﺋﻤﻪﺷﯽ ﺑﺴﻪﻟﻤﻨﺖ، ﻟﻪڕاﺳﺘﯿﺪا ﺋﻪو ھﻪرﻛﻪﺳﻚ ﺑﻪﭼﺎوﻜﯽ ڕهﺧﻨﻪﮔﺮاﻧﻪوه ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﺑﻜﺎت ھﻪﺳﺖ ﺑﻪوهدهﻛﺎت ﻛﻪ ﮔﺮﯾﻦ وﯾﺴﺘﻮﯾﻪﺗﯽ راﺳﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
59
ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ
ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪک »ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﺎﯾﻪت ،ﺋﺎﯾﺎ دهﺑﺖ ﻣﺮۆڤ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺧﻮا ﻧﺎﺑﯿﻨﺖ ،واز ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺧﻮا ﺑﮫﻨﺖ«. ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی( ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪ و ﻟﻪ دهرھﻨﺎﻧﯽ دهرھﻨﻪری ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ )ﻧﯿﻞ ﺟﻮردان(ه .ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ ﻟﻪ ڕۆﻣﺎﻧﻜﯽ ڕۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ )ﮔﺮاھﺎم ﮔﺮﯾﻦ(هوه وهرﮔﯿﺮاوه. ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ راﻟﻒ ﻓﯿﻨﯿﺲ و ﺟﻮﻟﯿﻨﺎ ﻣﻮره و ھﻪﺒﮋﺮدراوه ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ده ﺧﻪﺗﯽ ﺋﻪﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻟﻪﻧﻮاﻧﯿﺸﯿﺎﻧﺪا ﺧﻪﺗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﻢ 58 54
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
و ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دهرھﻨﻪر .ﻧﻮوﺳﻪر ﮔﺮاھﺎم ﮔﺮﯾﻦ ﻟﻪﺑﺎرهی ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪﯾﻪوه دهﺖ» :ﺋﻪم ڕۆﻣﺎﻧﻪم ﻧﻮوﺳﯿﻮه ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی »روﺣﯽ ﺧﯚم ﻟﻪ ژهھﺮ ﭘﺎك ﺑﻜﻪﻣﻪوه «.ﭼﻮﻧﻜﻪ ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﺧﯚی دهﻛﺎت ،ﻟﻪﻧﻮﯾﺸﯿﺪا ﺋﻪو ﻋﻪﺷﻘﻪ ﻧﮫﻨﯿﻪی ﻛﻪ ﺑﯚ ژﻧﻜﯽ ﺧﺎوهن ھﺎوﺳﻪر ھﻪی ﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﻧﺎزاﻧﺮﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﮔﺮﯾﻦ ﺧﯚی ﻟﻪ
ژهھﺮهﻛﺎﻧﯽ ڕوﺣﯽ ﺧﯚی ﭘﺎﻛﺮدۆﺗﻪوه ،ﯾﺎﺧﻮد زﯾﺎﺗﺮ ﺗﯿﺪا ڕۆﭼﻮوه؟ ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﻓﯿﻠﻤﻪ دهﮔﻤﻪﻧﺎﻧﻪی دادهﻧﺮﺖ ،ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﻟﻪو دهﻗﻪ دهﻛﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪدا ھﻪﯾﻪ و وهﻛﻮ ﺧﯚی دهﯾﺨﺎﺗﻪڕوو، ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ دهﻛﺎت ﻟﻪ دهرهوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﺪا ،ﯾﺎﺧﻮد ڕاﺳﺘﺮ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺳ ﻛﻪﺳﯽ. ﻣﻮرﯾﺲ ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ،ﻛﻪ ﮔﺮﯾﻦ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ﻧﻮوﺳﻪرﻜﯽ ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎﯾﻪ و ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺷﺘﺎﻧﻪداﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎره ﻣﯿﻠﺰ )ﻋﺎﺷﻘﻪﻛﻪی ﻧﻮوﺳﻪر( ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺳﺎره ژﻧﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرﻜﻪ ﺑﻪﻧﺎوی ھﯿﻨﺮی ﻣﯿﻠﺰ. ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻧﮫﻨﯽ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووهﻣﺪا ﭘﻨﺪﻛﺮﯾﺲ
ﺧﺎﻧﻤﺎن
ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﯽ زﺳﺘﺎن ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا ﺧﺎﻧﻤﻪ دﯾﺰاﯾﻨﻪری ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿﻼ زهﺣﻼن ﻛﯚﻟﻜﺸﻨﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﭘﺎﯾﺰو زﺳﺘﺎﻧﯽ -٢٠٠٨ ٢٠٠٩ﻟﻪ رۆﻣﺎی ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺎ ﭘﺸﻜﻪش ﻛﺮد .ﺋﻪم ھﻪﻧﮕﺎوهی زهﺣﻼن ،ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺋﺎﺳﺘﺒﻪرزو ﭘﯚﺷﺘﻪی ﺗﯿﺎدا ﺑﻪدﯾﻜﺮا ،ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﻮاری ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎنو ﺧﻪﻜﯽ ﺳﺎدهﺷﯽ ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی راﻛﺸﺎ. ﻟﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ زهﺣﻼﻧﺪا ،زﻧﺠﯿﺮهﯾﻪك رهﻧﮕﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری ﭘﻜﮫﺎﺗﻮو ،ﻟﻪ ﺗﯚخو ﻛﺎڵو ﻗﻮﻣﺎﺷﯽ ﺑﻪﻧﺮخ ،وهك ﻣﻮﺳﻠﯿﻦو ﺋﺎورﯾﺸﻢو ﺋﯚرﮔﺎﻧﺰاو ﺋﻪواﻧﯽ دی ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻓﯚڕمو ﺷﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﺗﻜﻪوی ﯾﻪﻛﺘﺮ ﺑﺒﻮونو درهوﺷﺎوﯾﯿﻪﻛﯽ ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﯿﺎن دهﺑﻪﺧﺸﯿﯿﻪوه. ﺑﻪ دﯾﺰاﯾﻨﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺋﯿﻼ زهﺣﻼن دهرﯾﺨﺴﺖ ﻛﻪ دهﯾﻪوﺖ ﺋﻪو ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻪی ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ دهﭘﯚﺷﻦ ،ﭘﯚﺷﺘﻪو ﺟﻮان ﺑﻦو ﻟﻪھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺑواﯾﺎن ﺑﻪﺧﯚ ھﻪﺑﺖ. ﺋﺎ :ﭬﯿﻨﯿﺎر رواﻧﺪزی
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
61
ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ
ﺗواﻧﯿﻨﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿﺎﻧﻪی ﺗﻪﺳﻜﻪوه وﻨﺎﺑﻜﺎت. ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﮔﺮﯾﻦ ﯾﺎﺧﻮد ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﻟﻪ )ﺧﯿﺎﻧﻪت(ﻛﺮدووه ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﻜﺴﯿﯿﻪﻛﻪﯾﻪوه، ﺑﻪم ﺑﻪردهواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﻪی ﺳﺎره ﺑﯚی ﺑﻪ »ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﻜﯽ ﺳﯚزداری« ﻟﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی دادهﻧﺮﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺳﺎره ﻛﺮدوﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ وازی ﻟﻪ دﯾﺪاری ﭘﻨﺪرﯾﻜﺲ ھﻨﺎوه ،ﺑﻪم ھﻪر ﺧﯚﺷﯽ دهوﺖ و ﺑﻪدوورﯾﯿﻪﻛﻪی ﺋﺎزار دهﭼﮋﺖ، ﻟﻪھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﯾﺪا ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﺪاﯾﻪ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪی ﺑﻪﺧﻮای داوه ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﺷﯿﺪا ھﻪﻮﺴﺘﻜﯽ ﺧﯚﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪی ھﻪﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدووه ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا ﻣﺎوهﺗﻪوهو ﺗﻪﻗﯽ ﻟﻮهرﻧﺎﮔﺮﺖ. ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﮔﺮﯾﻦ ﺧﯚی و ﭘﻨﺪرﯾﻜﺴﯿﺶ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪدا ﻛﺮدوﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪردهوام ﺑﻮوه، ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺳﺎره و ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﯽ ﺳﯚزداری ﻟﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪوه ﺑﻪس ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﭙﭽﻨﯿﺖ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺧﻮدی ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ھﻪرﻣﺎوهو ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﻜﺮدﻧﻪﻛﻪ ھﻪر ﺑﻪردهواﻣﻪ. ﻧﺎھﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺟﮕﻪی ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﭙﻜﺮدن ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪدا ﯾﺎﺧﻮد ﻟﻪ ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪدا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪﯾﻪ، ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﮔﺮﯾﻦ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ھﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪﻧﻮان ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی و ﺑﯿﺮووﺑﺎوهڕه ﺧﻮراﻓﯿﯿﻪﻛﻪﯾﺪا ڕاﺑﮕﺮﺖ، ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕه ﺧﻮراﻓﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ 60
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ڕاﺳﺘﯿﻤﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﭘﻨﺎﻛﺮﺖ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪﮔﻪر ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺧﻮدی ﻣﺮۆڤ و ھﻪﺳﺘﻪ ﺋﺎﯚزهﻛﻪﯾﻪوه ھﻪﺑﺖ. ﺑﻪھﻪرﺣﺎڵ ،ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ زۆر زۆر ﺟﻮاﻧﻪ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﻤﺎن ﭘﺒﻜﺎت ،ﺋﻪوﯾﺶ ﭘﺪاﮔﺮی ﺳﺎرهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯾﻨﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﭘﻨﺪرﯾﻜﺴﯿﺸﯽ ﺧﯚش دهوﺖ ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی وهﻛﻮ ﺧﯚی دهﺖ ﻧﺎﯾﻪوﺖ ﺗﻮوﺷﯽ ھﯿﭻ ﺋﺎزارﻜﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯾﻨﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪو ﺗﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ دﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﻪی ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎزار ﻧﯿﯿﻪ. ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺳﺎره ﻛﺮدی ﻟﻪڕاﺳﺘﯿﺪا ﺑﯾﻨﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ دهﺳﭙﻜﺮدن و ھﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪﯾﻪ ،ﭘﻨﺪرﯾﻜﺴﯿﺶ دوای ﺑﯾﻨﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و ﻋﻪﺷﻘﻪﻛﻪی ﺑﯚ ﺳﺎره زﯾﺎﺗﺮ دهﺑﺖ و زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﺎزارو ﻏﯿﺮه دهﺑﺖ. ﮔﺮﯾﻦ دهﯾﻪوﺖ ﻋﺎﺷﻘﻪﻛﻪی ﻟﻪ ژهھﺮهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎك ﺑﻜﺎﺗﻪوه ،وهﻛﻮ زاﻧﺮاوه ڕۆﻣﺎﻧﻪﻛﻪی ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﺋﻪو ﻛﺮدووه ،ﺑﻪم ﻟﻪوهﺷﺪا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﻧﻪﺑﻮوه ،ﭘ دهﭼﺖ ﮔﺮﯾﻦ ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﻛﻪس زﯾﺎﺗﺮ ﺳﻪرزهﻧﺸﺘﯽ ﺧﯚی ﻛﺮدﺑﺖ ﺑﻪھﯚی ﭘﻜﺪاداﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﯿﺮووﺑﺎوهڕه ﺧﻮراﻓﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪك ﺑﻪﺷﻮازﻜﯽ ﺳﻪﯾﺮ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو دهﯾﻪوﺖ ﺋﻪوهﻣﺎن ﺑﯚ وﻨﺎ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﻣﺮدهﻛﻪ ڕازﯾﯿﻪ ﺑﻪ ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﯽ ژﻧﻪﻛﻪی ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﭘﻨﺪرﯾﻜﺴﯽ ﺧﯚﺷﺪهوﺖ ،وهﻛﻮو ﺋﻪوهی ﮔﺮﯾﻦ ﺑﯿﻪوﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺋﺎزارداﻧﯽ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ ژهھﺮهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎك ﺑﻜﺎﺗﻪوه.
ﻛﻪﻣﻪو ﺑﻪﺷﯽ ﺑﮋﻮی ﻧﺎﻛﺎت ،ﭼﺠﺎی ﻛﺮێ ﺧﺎﻧﻮو«. ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻋﻪدﻧﺎن ھﻪوﯿﺪاوه ژﻧﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﺑﯾﺎری ﺗﻪق ﭘﻪﺷﯿﻤﺎن ﺑﻜﺎﺗﻪوه ،ﺑﻪم ﺳﻮودی ﻧﻪﺑﻮوه، ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑﯾﺎری ﺗﻪﻗﺪاﻧﯽ دهدات ﺗﺎ ﻟﻪ ﺑﯚﻪﺑﯚﻪﻛﺎﻧﯽ ڕزﮔﺎری ﺑﺒﺖ. ﻣﻪﯾﻌﺎد ﺣﻪﺳﻪن )ﻛﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻜﻪ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪی ﯾﻪرﻣﻮك( ،ﺋﻪو ﺑﯾﺎرهی ﻋﻪدﻧﺎن ﺑﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺑﺎش وهﺳﻒ دهﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜﻪ زۆرﺑﻪی ﺟﺎر ژﻧﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ھﻪﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘﯿﺎواﻧﻪوهن ﻟﻪ ژﯾﺎن ،ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو داواﻛﺎرﯾﯿﻪ زۆراﻧﻪی ﻛﻪ ھﻪﯾﺎﻧﻪ .ﻣﻪﯾﻌﺎد ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﻛﻪ زۆرﻚ ﻟﻪ ژﻧﺎن ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯽ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﻣﺎددﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻮرت دهﻛﻪﻧﻪوه ،وهﻛﻮ ﭘﺎره و ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯽ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯽ زۆر ﻟﻪوه ﻓﺮاواﻧﺘﺮه ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ژن و ﻣﺮدهﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺑﻜﺮﻦ. ﺑﺎن ﺟﻪﻣﯿﻞ ﻛﻪ ﭘﺎرﺰهره ﻟﻪ دادﮔﺎی ﻛﻪرخ ﭘﯿﻮاﯾﻪ ھﯚﻛﺎری ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻧﻮان ھﺎوﺳﻪرهﻛﺎن ﺑﻪھﯚی ﻧﺰﻣﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﮋﻮی ژﯾﺎﻧﯿﺎﻧﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی زۆری
ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯽ و زۆری ﻣﻨﺪاﻪوه ﻛﺸﻪﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دهﺑﻦ .ﺑﯚﯾﻪ زۆرﺟﺎر ﺋﻪم ﻛﺸﻪ ﻣﺎدﯾﯿﺎﻧﻪ دهﺑﻨﻪ ھﯚی ﺗﻪق و ﻟﻜﺠﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه. ھﯚﻛﺎری ﺑﻪھﺰﺗﺮ ﻟﻪ ھﻪژاری ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻛﺎزم )ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی دهرووﻧﻨﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎی ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن( دهﺖ ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ھﯚﻛﺎر ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﻧﻮان ھﺎوﺳﻪرهﻛﺎﻧﺪا، ﻟﻪواﻧﻪش ﮔﻮﻣﺎن و دﭙﯿﺴﯽ و ھﻪﺳﺘﻜﺮدن ﺑﻪ ﻛﻪﻣﯽ ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻪوهدای ھﻪردوو ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪ و دهﺳﺘﺨﺴﺘﻨﻪ ﻧﺎو ﻛﺎروﺑﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه. ھﻪروهھﺎ ڕﺰ ﻟﻪﯾﻪك ﻧﻪﮔﺮﺗﻦ و ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪ ﺑﻪﯾﻪﻛﺘﺮی ،ھﻪروهھﺎ ھﻪژاری و ﻗﻮرﺳﯽ ﺑﺎری ﮔﻮزهران ،ﺑﻪم ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﺋﻪم ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزهش دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪو ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕه ھﻪﻪﯾﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﯿﻮاﯾﻪ ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزه ﺧﺰاﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﻻی ژﻧﺎﻧﻪوهﯾﻪو ﺋﻪوان ﻟﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎرن .ﺷﺘﻜﯿﺶ ﻛﻪ
ﺑﻪھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﻧﻪﻛﺮﺖ ،ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕی ھﻪﯾﻪو زۆرﺟﺎر ﺋﻪم ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﺎﻧﻪ ﮔﻪوره دهﺑﻦ و دهﮔﻪن ﺑﻪﺗﻪﻗﯿﺶ .ﺟﻮﻣﺎﻧﻪ ﻓﻪواز )ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﻟﻪ ﻛﯚﻟﮋی ﺋﺎداب( ﺧﻪﺗﺎی ﺑﺎوك و داﯾﻜﺎن دهﮔﺮﺖ ﻟﻪ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺸﻪ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪی ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ،ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﻪ .ﭘﺎﺷﺎن دهﺖ ﻛﻪ داﯾﻜﺎن و ﺑﺎوﻛﺎن دهﺑﺖ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دوورﺑﺨﻪﻧﻪوه ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻧﺎﺑﺖ ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺷﻪڕ ﺑﻜﻪن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری دهرووﻧﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﯽ دهﺑﺖ و دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺧﺰان دوورﺑﻜﻪوﻧﻪوه و ﺑۆﻧﻪ ﺳﻪر ﺟﺎدهو ﻟﻪوﺸﻪوه ﺗﻮوﺷﯽ ھﺎوڕﯽ ﺧﺮاپ دهﺑﻦ و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺶ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﻻدهرﯾﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪدا ﻟ دروﺳﺖ دهﺑﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﺑﺖ ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪﮕﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ﭘﻜﻪوهﯾﯽ ﺧﺰان و دووری ﻟﻪ ﻛﺸﻪوه ،ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﮔﻪورهی ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻨﺪاڵ. ﻋﻪدوﯾﻪ ھﯿﻼﻟﯽ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
63
ﺧﺎﻧﻤﺎن
ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ژن و ﻣﺮدهﻛﺎن
ﻣﻨﺪاڵ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﻪ ڕهﻧﮕﻪ ڕووداﻧﯽ ﻛﺸﻪو ﺋﺎژاوه ﻟﻪﻧﻮان دوو ھﺎوﺳﻪردا ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺖ، ﺑﻪم ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪ ﺳﻨﻮوری ﺧﯚﯾﺎن دهﺑﻪزﻨﻦ و دهﺑﻨﻪ ھﯚی ﺗﻜﺪاﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﻪردووﻛﯿﺎن .ﺋﻪﮔﻪر دهرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪش ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر ﯾﺎﺧﻮد ﺗﻪﻗﺪان ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت ،ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﺑﺎرودۆﺧﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺧﺮاپ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺧﺰاﻧﻪ دادهﻧﺖ ،ﻣﻨﺪاﯿﺶ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﻛﻪﺳﻜﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﺟﯽ ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪ دهدات. زۆرﺟﺎر ﻣﺎﺟﯿﺪه ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﯾﺪا ھﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﻛﻮڵ دهﮔﺮی، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی زۆر زۆره، ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺧﯚﺷﻨﻪوﯾﺴﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻪوادهﻛﻪﯾﻪﺗﯽ، ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋﻪو ﻟﻪﺑﻪردهﻣﯿﺎﻧﺪا ﺧﯚی واﻧﯿﺸﺎن دهدات ﻛﻪ ﺧﯚﺷﯽ دهوﻦ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﭘﺎﺷﻪﻣﻠﻪ ﻟﻪ دژاﯾﻪﺗﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن وازﻧﺎھﻨﺖ و ھﻪرﻛﺎﺗﻚ ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺟﯿﺪه ﺑﯿﺎﻧﻪوﺖ ﺳﻪرداﻧﯽ ﻣﺎﯿﺎن ﺑﻜﻪن ،ﺋﻪوا ﻛﺸﻪﯾﻪك ﻟﻪﻧﺎو ﻣﺎﻪﻛﻪدا دهﻧﺘﻪوه ﺗﺎ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪﯾﺎن ﺗﻜﺒﺪات. ﻣﺎﺟﯿﺪه ﻧﺎﯾﻪوﺖ ﻟﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی ﺟﯿﺎﺑﺘﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﻪﺗﯽ و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﯾﺎدهوهری ﺟﻮاﻧﯿﺸﯿﺎن ﭘﻜﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻧﺎﯾﻪوﺖ ﻟﻪﻧﺎوی ﺑﻪرﺖ، ﺋﻪو ھﯿﻮای ﺑﻪ ﭼﺎﻛﺒﻮوﻧﯿﺸﯽ ﻧﯿﯿﻪ و دهﺖ ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﻚ ﺳﺮوﺷﺖ و ﺗﻪﺑﯿﻌﻪﺗﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﺎردهﻛﺎﺗﻪ ﺳﻪر ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزﯾﺸﯽ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ وازی ﻟﺒﻨﺖ .ﭘﺸﯿﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﻛﻪﻣﯽ دهﻛﺎت ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺧﺎﻧﻪوادهﻛﻪی ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﺋﻪوان ﻟﻪ ﭘﺎره و ﺑواﻧﺎﻣﻪی ﺧﻮﻨﺪﻧﺪا ﻟﻪﭘﺸﯿﻪوهن، ﺑﯚﯾﻪ ڕﻗﯽ ﻟﯿﺎﻧﻪو ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺧﯚﺷﯽ ﺑﻮﻦ. ﻟﻪدوای ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﻣﻨﺪاﯿﺎﻧﻪوه ،ﻗﺴﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛﺘﺮدا ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﺑﺎرهی ﻣﻨﺪاﻪوه ﺑﻮوه و زۆر ﺑﻪﻛﻪﻣﯽ ﺑﺎﺳﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهﻛﻪن ،ﻣﺎﺟﯿﺪه ھﯿﭻ ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزﻜﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪﻛﻪی ﻧﻪﻣﺎوهو ﺗﻪﻧﮫﺎ ھﻪوﺪهدات ﻟﻪﺑﻪر ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻜﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯽ ﺳﺎردوﺳ ﺑﻪڕﺒﻜﺎت. زۆرﺑﻪی ھﺎوﺳﻪرهﻛﺎن ﺑﻪدهﺳﺖ ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ڕۆﻣﺎﻧﺴﯽ و دهرﺑﯾﻨﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪوه ﺑﯚ ﯾﻪﻛﺘﺮ دهﻧﺎﻨﻦ. 62
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺋﻪﺣﻤﺪ ﻏﺎﻟﯿﺐ )ﻛﻪ ﺣﻪوت ﺳﺎﻪ ژﻧﯽ ھﻨﺎوه( ھﯚﻛﺎری ﺋﻪﻣﻪ ﺑﯚ ﻧﺎﻟﻪﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ڕۆژاﻧﻪو ﻗﻮرﺳﯽ ﮔﻮزهران و ﺳﻪرﻗﺎﺒﻮوﻧﯽ ژن و ﻣﺮدهﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرﻛﺮدﻧﻪوه دهﮔﺘﻪوه ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺎری ﭘﯿﺎوهﻛﻪ ﻗﻮرس و ﮔﺮان ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺑﻪﻣﺎﻧﺪووﯾﯽ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﻣﺎﻪوه و ﺗﺎﻗﻪﺗﯽ ھﯿﭽﯿﺸﯽ ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧﺖ ھﯿﭻ ﻗﺴﻪﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪﯾﺪا ﺑﻜﺎت .ﭘﺸﯿﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺎﻓﺮهﺗﺎن زﯾﺎدهڕهوی دهﻛﻪن ﻟﻪ ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی ﺑﻪ ﺑﺪهﻧﮓ و ﻗﺴﻪﻧﻪﻛﻪر ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ژﻧﺎن ﺣﻪزدهﻛﻪن ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺸﺪا وهﺳﻒ ﺑﻜﺮﻦ. ﭘﯿﺎوی ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ ڕۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی زۆر ﺑﻪ ﻗﻮرﺳﯽ ﺑﻪﺳﻪر دهﺑﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﺷﻪوان ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪوهﻧﺪهی ﭘﺪهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭘﺸﻮوﯾﻪك ﺑﺪات و ﺑﻮاری ﺋﻪوهی ﻧﯿﯿﻪ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات، ﺑﯚﯾﻪ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ژﯾﺎن وادهﻛﺎت ﻛﻪ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﻧﻮان ھﺎوﺳﻪرهﻛﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ و ﺋﻪو ﺣﺎﻪﺗﻪ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ھﻪﻧﺎ ﻣﻪﺣﻤﻮد )ﺗﻮﮋهری ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ دادﮔﺎی ﻛﻪرخ( ھﯚﻛﺎرهﻛﻪی ﺑﯚ داﺧﺮاوی ﻛﯚﻣﻪﮕﻪ و ﻗﻪﺗﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮهت دهﮔﺘﻪوهو دهﺖ :ژﻧﺎن ﺣﻪزﯾﺎن ﺑﻪ دهرﺑﯾﻨﯽ ھﻪﺳﺘﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﺮدهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه و ﺋﻪﮔﻪر ھﻪﺳﺘﯿﻜﺮد ﻣﺮدهﻛﻪی ﻟﻪو ﺟﯚره ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﻟﻪ دهرﺑﯾﻨﯽ ھﻪﺳﺘﯽ ڕۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﺎﻧﻪ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧﻪدا ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﺎﻧﺪا ،ﺋﻪوا داوای ﺋﻪوهی ﻟﺪهﻛﺎت .ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ﻛﺸﻪی ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﺪا دهﺑﻦ ،ﯾﺎﺧﻮد ھﻪوﺪهدات ﺑﻪو ھﯚﻛﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ژﻧﺎن دهﯾﺰاﻧﻦ ﺑﺪهﻧﮕﯽ ﭘﯿﺎوهﻛﻪی ﺑﺸﻜﻨﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ
ژﻧﺎن ھﻪروهﻛﻮ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری دهرووﻧﻨﺎﺳﯽ دهﻦ، ڕﻜﺨﻪری ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزی ڕۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﺎﻧﻪن ﻟﻪژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﺪا و ﺑﻪﻣﺸﻮهﯾﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳﻪرﺘﯿﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﺳﺎردی و وﺷﻜﯽ دهﭘﺎرﺰﺖ .ﺑﻪﭘﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهی دهزﮔﺎﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ٪٩٥ ،ی ﭘﯿﺎوان ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ژﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﯚ دهﺳﭙﺸﺨﻪری ﻟﻪ دهرﺑﯾﻨﯽ ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزی ڕۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﺎﻧﻪدا. ھﻪژارﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪ ﺋﺎزار ﻋﻪدﻧﺎن ﻣﺨﻠﻒ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﭼﺸﺘﺨﺎﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ) (٣٠٠ھﻪزاردا ﻛﺎری ژﻣﺮﯾﺎری دهﻛﺎت، زۆرﺑﻪی ﻛﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﻟﻪ دادﮔﺎدا ﺑﻪﺳﻪر دهﺑﺎت، ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهوه ژﻧﻪﻛﻪی داوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه و ﺗﻪﻗﯽ ﻟﻜﺮدووه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﻋﻪدﻧﺎن زۆر ﻟﻪ ژﻧﻪﻛﻪی ﺧﯚی ﺑﺘﺎﻗﻪﺗﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺖ» :ﺋﻪو ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﺎددی ﻣﻦ ﺗﻨﺎﮔﺎت ،ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻟﻪ ﻣﺎﯽ ﺑﺎوﻛﻢ ﺟﯿﺎﺑﺒﻤﻪوهو ﺧﺎﻧﻮوی ﺟﯿﺎی ﺑﯚ ﺑﮕﺮم ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻣﻮوﭼﻪﻛﻪم زۆر
ﻛﻪ دهرﭼﻮوی ﻛﯚﻟﮋی ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ و وهﻣﯽ ھﻪﻣﻮو ﭘﺮﺳﯿﺎرهﻛﺎﻧﻤﯽ داﯾﻪوه، ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺗﯚ دهﭘﺮﺳﻢ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺗﯚ دﻛﺘﯚرﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪ و ﭘﺴﭙﯚڕﯾﺖ ،ﺑﻪم ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﭘﺮﺳﯿﺎرهﻛﺎﻧﺪا وﺗﺖ ﻧﺎزاﻧﻢ ،زۆرﺑﻪی ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺮه ﺣﻪزدهﻛﻪن وهﻣﯽ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪ ﺑﺪهﻧﻪوه ﻛﻪ ﻟﯿﺎن دهﻛﺮﺖ. ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪ ڕۆژﺋﺎوا ﺷﺘﻜﯽ زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ﺋﻪﮔﻪر دﻛﺘﯚرﻚ ﺑﺖ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪﺑﻪر ﭼﺎوی ﻧﻪﺧﯚﺷﻪﻛﻪدا ﻛﺘﺒﻚ ﯾﺎﺧﻮد ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪی دهﻛﺎﺗﻪوهو ﺑﯚ وهﻣﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﻪﻛﻪ دهﮔﻪڕﺖ، ﺋﻪوهی ﺑﻪﺑ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻪرم ﺑﻜﺎت،
وهﻣﻪﻛﻪﺷﯽ ﻟﻪوهدا ﺧﯚﯾﺪه ﺑﯿﻨﺘﻪ وه ﻛﻪ زاﻧﺴﺖ ﻟﻪ ﺑﻪ ڕۆژﺋﺎوادا ﺗﻪواوهﺗﯽ ﮔﻪﺷﻪی ﺑو ﺳﻪﻧﺪووهو ﻟﻪوه ﺑﯚﺗﻪوهو ﻛﻪ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻮون زاﻧﺴﺖ ﺳﻨﻮوری ﺑﯚﻧﯿﯿﻪ و ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪﻧﻮان زاﻧﺎﯾﻪك و ﻧﻪزاﻧﻜﺪا ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﺘﯿﺪاﯾﻪ ﻧﻪك ﻟﻪ ﭼﯚﻧﺘﯿﺪا ،زاﻧﺴﺘﯽ زاﻧﺎ ڕهھﺎ ﻧﯿﯿﻪو ﻧﻪزاﻧﯿﻨﯽ ﻧﻪزاﻧﯿﺶ ﻧﯿﯿﻪ، ڕهھﺎ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﭼﻪﻧﺪ ڕاﺳﺘﯿﯿﻪﻛﻦ ﻛﻪ
ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی ﺑﮕﻪڕﻨﻪوه ﺑﯚ ھﯿﭻ دهﻗﻚ ﺑﻪﻛﺎری دهھﻨﻦ. ﺑﻪم ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا و ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دهﻗﯽ وهك و )ﻟﻪﺳﻪر و ھﻪر زاﻧﺎﯾﻪﻛﻪوه زاﻧﺎﺗﺮ ھﻪﯾﻪ( و )ﺷﺎرهزای ﻧﯿﻮهی زاﻧﺴﺖ ﻧﯿﻢ( و )ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺸﻜﻪوه ﺗﺎ ﻧﺎو ﮔﯚڕ داوای زاﻧﺴﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜﻪن( و ﭼﻪﻧﺪهھﺎی ﺗﺮ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ڕۆژھﻪﺗﺪا ﻛﻪﺳﻪﻛﺎن ﻛﺮاون ﺑﻪدوو ﺑﻪﺷﻪوه ،ﭼﻪﻧﺪ زاﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﺳﺎده و ﺧﯚﺑﻪزﻟﻨﻪزان ﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ زۆر ﭘﺸﺘﯿﺎن ﭘﻨﺎﺑﻪﺳﺘﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﯚرﻜﯽ دﯾﻜﻪدا ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺌﻪوهی ﺑﺰاﻧﻦ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺷﺖ ﻟﻪﺑﻪر دهﻛﻪن و وادهزاﻧﻦ ﺋﻪﺗﻮاﻧﻦ وهﻣﯽ ھﻪﻣﻮو ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯿﺶ ﺑﺪهﻧﻪوه. ﻛﺎﺗﻚ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرﻚ ﻛﯚﻟﮋ ﺗﻪواو دهﻛﺎت ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﻛﯚﻟﮋه زاﻧﺴﺘﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎن و ﻟﻪ ﻛﯚﻟﮋدا ھﻪﻧﺪﻚ زاﻧﯿﺎری ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻮارهﻛﻪﯾﺎن وهردهﮔﺮن ،ﺋﯿﺘﺮ وهﻣﯽ ھﻪﻣﻮو ﭘﺮﺳﯿﺎرﻚ دهدهﻧﻪوه ﻛﻪ ﺋﺎڕاﺳﺘﻪﯾﺎن دهﻛﺮﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﻪس ﻧﯿﯿﻪ ﭘﯿﺎن ﺑﺖ ﻛﻪ ﺋﻪو وهﻣﻪ ڕاﺳﺖ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋﻪوﯾﺶ وادهزاﻧﺖ ﻛﻪ ﺑﻮوه ﺑﻪزاﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﻪواو. ﺟﺎرﻜﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﻜﺪا ﻧﻪﺧﯚﺷﻚ ﻟﻪﺑﺎرهی ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪﯾﻪوه ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ ﻟﻜﺮدم و ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺟﮕﻪرﯾﯿﻪوه ھﻪﺑﻮو ،ﻣﻨﯿﺶ ھﻪروهﻛﻮو ﭘﯿﺸﻪی ﺧﯚم ﻛﻪ وهﻣﯽ ﺋﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪ دهدهﻣﻪوه ﻛﻪ دهﯾﺰاﻧﻢ و وهﻣﯽ ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﻪ ﻧﺎﯾﺰاﻧﻢ ﺑﻪﻧﺎزاﻧﻢ دهدهﻣﻪوه ،ﭘﺎﺷﺎن ﻧﻪﺧﯚﺷﻪﻛﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎری ھﯚﻛﺎری ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪی ﻟﻜﺮدم، ﻣﻨﯿﺶ ﻟﻪﺑﯿﺮی ﺋﻪوهداﺑﻮوم ﻛﻪ وهﻣﻜﯽ ﺳﺎدهی ﺑﺪهﻣﻪوه ﺗﺎ ﻟﯽ ﺗﺒﮕﺎت ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﻪوه ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪوهوه ھﻪﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﻪرﮔﺮی ﻧﺎو ﻟﻪﺷﯽ ﻛﺸﻪی ﺗﺪا ﺑﻮو ،ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪﺷﻪوه ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻛﺎرداﻧﻪوهی ﺟﮕﻪرﯾﻪوه ھﻪﺑﻮو ﺑﯚ ﭬﺎﯾﺮۆﺳﻪﻛﺎن ،ﺑﻪم ﭘﺶ ﺋﻪوهی ﻣﻦ وهﻣﯽ ﺑﺪهﻣﻪوه ﯾﻪﻛﻜﯽ دﯾﻜﻪ )ﻛﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری ﻛﯚﻟﮋی ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑﻮو( وهﻣﯽ داﯾﻪوه و وﺗﯽ )ﺋﻪوه ﺑﻪھﯚی ﺧﻮاردﻧﯽ ﺷﺘﯽ ژهھﺮاوﯾﻪوه وات ﻟﮫﺎﺗﻮوه( ،ﻣﻨﯿﺶ ﺑﺪهﻧﮕﯿﻪك ﺑﻪھﯚی ﺳﻪرﺳﺎﻣﯿﻤﻪوه دای ﮔﺮﺗﻢ و ﭘﺎﺷﺎن وهﻣﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرهﻛﻪم داﯾﻪوهو وﺗﻢ )ﺋﻪم زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪت ﻟﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗﻪوه ھﻨﺎوه ﯾﺎﺧﻮد ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﻮدهﯾﻪﻛﯽ ﭘﻐﻪﻣﺒﻪرهوه(.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
65
زاﻧﺴــــﺖ
ﺋﻪو ﻧﮫﻨﯿﯿﻪی ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎن ﻧﺎﯾﺰاﻧﻦ ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﭘﺰﯾﺸﮑﻪﮐﺎن ﻧﺎﯾﺰاﻧﻦ ﮔﯚﺷﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪﯾﻪ و ﺗﯿﺪا ﺋﻪو ﺑﺎﺳﺎﻧﻪ دهﺧﺮﺘﻪڕوو ﮐﻪ ﺧﻮﻨﻪر ﺑﻪ ﺧﯚی و ﭼﯚﻧﺘﯽ ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ ﺋﺎﮔﺎدار دهﮐﺎت ﮐﻪ ڕوﺑﻪڕووﯾﺎن دهﺑﺘﻪوه ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪ ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﻜﺪا داﻧﯿﺸﺘﺒﻮوم و ﻋﺎﻣﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟﻜﺮدم دﻛﺘﯚر ﺋﻪو دهرﻣﺎﻧﻪی ﻧﺎوی ﻧﻮراﻛﯿﻨﻪ ﺑﯚﭼﯽﺑﻪﻛﺎردﺖ؟ ﭘﻢ وت :ﻧﺎزاﻧﻢ. ﺟﺎﭼﯚن ﺷﺘﯽ وادهﺑﺖ؟ﭘﻤﻮت :ﺑﻪ زۆرﺑﺎﺷﯿﺶ دهﺑﺖ. دهﻧﮕﻪ دهﻧﮕﻜﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮاﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﭘﻤﺒﯾﻦ و وﺗﻢ :ھﯿﭻ دﻛﺘﯚرﻚ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿﻪ ،ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو داودهرﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪﺗﻪواوی ﺑﺰاﻧﺖ ﻛﻪ دروﺳﺘﻜﺮاون و ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺮﻦ ،ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺧﻮﻨﺪﻧﺪا ﻓﺮی دهﺑﺖ و دهﯾﺨﻮﻨﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺷﺎرهزای ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﻛﯚﻣﻪﻪ دهرﻣﺎﻧﻚ ﭘﻪﯾﺪا دهﻛﺎت ،واﺗﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎوی دهرﻣﺎﻧﻜﯿﺎن ﻟ ﭘﺮﺳﯽ ھﻪوﺪهدات ﺑﺰاﻧﺖ ﺳﻪر ﺑﻪ چ ھﯚزﻜﻪ )ﻛﯚﻣﻪﻪ دهرﻣﺎﻧﻚ( ،ﻛﺎﺗﻚ ﻛﻪ زاﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ چ ھﯚزﻜﻪ ﺋﻪوا ﻟﻪو ﺧﺎﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﺎﻧﻪ ﺷﺎرهزا دهﺑﺖ ﻛﻪ ﻟﻪو ﻛﯚﻣﻪﻪ دهرﻣﺎﻧﻪدا ھﻪﯾﻪو ﺑﻪوهش دهزاﻧﺖ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺋﻪو دهرﻣﺎﻧﻪ ﺑﯚ ﻟﻪﺷﯽ ﻣﺮۆڤ ﭼﯿﯿﻪ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪو ھﻤﺎ و ﺋﺎراﺳﺘﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪ دهرﻣﺎﻧﻜﺪا ھﻪﯾﻪ ھﻪردهرﻣﺎﻧﻜﯿﺶ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﯾﺸﯽ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﺟﯿﺎدهﻛﺎﺗﻪوه ،ﻟﻪ ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا ﺧﻪﻚ وادهزاﻧﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﯾﺸﻚ ھﻪﻣﻮوﺷﺘﻚ ﻟﻪﺑﺎرهی داودهرﻣﺎن و ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪوه دهزاﻧﺖ، ﺑﯚﯾﻪ ﭘﯿﺎن ﺳﻪﯾﺮ دهﺑﺖ ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺰﯾﺸﻜﻚ ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻧﻪزاﻧﺖ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪك دﯾﺎری ﺑﻜﺎت، ﯾﺎﺧﻮد ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪ ﻛﺘﺒﻚ دهرﻨﺖ ﺑﯚ دﻨﯿﺎﺑﻮون و وهرﮔﺮﺗﻨﯽ زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪﺳﻪر دهرﻣﺎﻧﻪﻛﻪ ﺋﻪوا زۆرﯾﺎن ﭘ ﺳﻪﯾﺮ دهﺑﺖ. 64
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ﺋﻪو ﻛﺎرهﺳﺎﺗﻪم ﺑﯿﺮﻧﺎﭼﺘﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻟﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ وﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ھﺎت ،ﻛﺎﺗﻚ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻚ ﺳﻪرداﻧﯽ ﻛﺮدن ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﺪا ﭘﯽ وﺗﻦ ﺋﻪی ھﯿﭽﺘﺎن ﭘﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪواﻧﯿﺶ وﺗﯿﺎن: ﻛﺘﺒﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻤﺎن دهوﺖ.ﻛﺘﺒﺨﺎﻧﻪ ،ﻛﺘﺒﺨﺎﻧﻪی ﭼﯽ؟ ﻛﺘﺒﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ.واﺗﻪ ﻛﺘﺒﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺘﺎن دهوﺖ. ﭼﯽ ﭘﺪهﻛﻪن؟ﻛﺘﺐ و ﮔﯚﭬﺎری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دهﺧﻮﻨﯿﻨﻪوهو ﻓﺮی... ﭼﯽ؟ ﻛﺘﺐ و ﮔﯚﭬﺎری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دهﺧﻮﻨﻨﻪوه،ﻣﻪﮔﻪر ﺋﻮه ﻟﻪ ﻛﯚﻟﮋ ﻧﻪﺗﺎن ﺧﻮﻨﺪووهو ﺋﻪﺗﺎﻧﻪوﺖ ﻟﺮه ﻓﺮی ﺑﺒﻦ؟ ﺋﻪو ﭘﺰﯾﺸﻜﻪ ﮔﻪوره و ﻟﮫﺎﺗﻮاﻧﻪ ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهزاﻧﯽ ﭼﯽ وهﻣﯽ ﺋﻪم ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﺑﺪهﻧﻪوه ﻛﻪ ﻟﯿﮋﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ دروﺳﺘﻜﺮد ﺑﯚ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوه ﻟﻪ ﺑواﻧﺎﻣﻪی ﺋﻪم دﻛﺘﯚراﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﺮﺖ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪن ،ﯾﺎﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪن .ﻛﺸﻪﻛﻪش ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎﯽ ﻟﻪﻧﺎو وهزارهﺗﻪﻛﻪدا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﮫﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎن ﺗﺪهﮔﻪﯾﺸﺖ و ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﮔﻪورهﻛﻪدا ﻗﺴﻪی ﻛﺮد ،ﺑﻪم ڕۆژهﻛﺎن ڕۆﯾﺸﺘﻦ و ڕۆﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪش ﺑﻮوﻧﻪ ھﻪﮕﺮی ﺑواﻧﺎﻣﻪی ﺑﻪرزوو ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟﻪﺑﻮارهﻛﻪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا و ﺋﻪم ﻛﺸﻪﯾﻪش ھﻪر ﭼﺎرهﺳﻪر ﻧﻪﺑﻮو. ﻟﻪﺳﻪرداﻧﻜﻤﺪا ﺑﯚﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ وﺗﻪ ﺋﻪوروﭘﯿﯿﻪﻛﺎن و ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻢ ﺑﻪھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ھﺎوڕێ ﻛﯚﻧﻪﻛﺎﻧﻢ ،دهﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﺎﺳﻜﺮدن و ﮔﻠﻪﯾﯽ
ﻛﺮدن ﻟﻪﺣﺎﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺪا، ﺑﻪم ﮔﻠﻪﯾﯽ ﻛﺮدﻧﻪﻛﻪﯾﺎن ﺗﺎزه ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪﻜﻮو ﻟﻪ ڕاﺑﺮدوودا ﺑﻮو ،ﻟﻤﭙﺮﺳﯿﻦ: ﺋﺎﯾﺎ ﭘﺮﺳﯿﺎرﺗﺎن ﻟﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪموﺗﻪ ﻧﻪﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺪا زۆر ﻟﻪﭘﺸﻪوهن؟ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ﻟﻜﺮدون ،ﺑﻪم ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮه وهﻛﻮ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﻧﯿﻦ. ﭼﯚن؟ﻛﺎﺗﻚ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن ﻟﺪهﻛﻪﯾﻦ زۆرﻛﺎت دهﻦ :ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﺋﻪوهش وﺷﻪﯾﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﺑﯿﺴﺘﯿﻦ. ﺑﻪ وهﻣﻪﻛﻪﯾﺎن ﭘﻜﻪﻧﯿﻨﻢ ھﺎت و ﺑﯚم ڕووﻧﻜﺮدﻧﻪوه ﻛﻪ زۆرﻚ ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﺷﺎراوه و ﻧﺎدﯾﺎرن و ﻛﺎری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ وهﻛﻮ ﺋﻪوه واﯾﻪ ﻟﻪ دارﺳﺘﺎﻧﻜﯽ ﭼوﭘدا ﺑﯚ ﺑﻪﮕﻪﯾﻪك ﺑﮕﻪڕﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻪﻛﻪ دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺑﻪرهو ﭘﺸﭽﻮوﻧﻪدا ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺪا ﺑﻪ دهﺳﺖ ھﺎﺗﻮوه ،ﺑﻪم ڕﮋهی ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﺰﯾﺸﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ٪٧٠و ﺣﺎﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪﺑ دهرﻣﺎن ﭼﺎك دهﺑﺘﻪوه) ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش زۆرﯾﻨﻪﯾﻪ( ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﺮﺖ ﺟﯚری ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪی دﯾﺎری ﺑﻜﺮﺖ دهﻣﺮﺖ. ﺑﻪم وﺷﻪی )ﻧﺎزاﻧﻢ( ﻟﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﻧﺎﺑﯿﺴﺘﯿﻦ؟ ﺋﻪوان دهﺗﺮﺳﻦ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ڕاﺳﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ﺑﺨﻪﻧﻪڕوو ،ﺑﻪم ﺧﯚﺷﯿﺎن دهزاﻧﻦ ﻛﻪ ﻧﺎزاﻧﻦ. ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪﺳﻪرداﻧﻪﻛﺎﻧﻤﺪا ﺑﯚ ﻻی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑﻪڕﺰی ﺧﯚم د.ﻋﻪﺑﺪوﻟﺠﻪﺑﺎر ﺋﻪﻟﺮهﻓﺎﻋﯽ و ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ زهﺧﺖ و ﺋﻪو دهرﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ﻟﻜﺮدم ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻪر دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺧﯚی ﺋﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪی ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻮو، وهﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪﯾﻢ داﯾﻪوه ﻛﻪ دهﯾﺰاﻧﻢ و ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪﺷﯽ ﻛﻪ ﻧﻪﻣﺪهزاﻧﯽ وﺗﻢ ﻧﺎﯾﺰاﻧﻢ، ﭘﺎش ﻛﻪﻣﻚ ﺑﺪهﻧﮕﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﻪم دهﺳﺘﯿﻜﺮد ﺑﻪﭘﻜﻪﻧﯿﻦ ،ﭘﻢ وت :ﺑﻪﭼﯽ ﭘﺪهﻛﻪﻧﯽ؟ ﺑﯿﺴﺖ ﭘﺮﺳﯿﺎرم ﻟﻪ دﻛﺘﯚرﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﭘﺮﺳﯽ
ھﻪﺪاﻧﯽ "ﺋﺎرﯾﺎن "١٥دواﺧﺮا ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﺎری ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ڕاﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻪﺷﺘﯽ »ﺋﺎرﯾﺎن «١٥ﺑﯚ ﻣﺎوهی ﺷﻪﺷﻪ ڕۆژ ﻟﻪ وادهی دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺧﯚی دوادهﻛﻪوﺖ .ﺋﻪم ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻓﻪڕهﻧﺴﺎوه ﺑﯚ ھﻪﻧﺪێ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﻣﺮۆﯾﯽ ھﻪﺪهدرﺖ و ﻛﺎرﻜﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﻧﻮان ﭼﻪﻧﺪ وﺗﻜﯽ ﺋﻪوروﭘﯿﯿﻪ .ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ ﺋﻪم دواﻛﻪوﺗﻨﻪش ﺑﯚ ھﻪﻧﺪی ﻛﯿﺸﻪی ﺳﻮﺗﻪﻣﻪﻧﯽ دهﮔﻪڕﻨﻪوه ،ھﻪروهھﺎ رهوی ﺋﻪم ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎن ﺧﺎﻜﯽ ﺗﺮی دواﻛﻪوﺗﻨﻪﻛﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪو ﭼﻪﻧﺪ ڕۆژهدا ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻣﺎن ڕهو ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﭘ ﺳﭙﺮدراوه.
ﺋﺎو ﺑﯚ ﺗﻪﻣﻪن درﮋی
ﺧﻪﺳﻮ ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﻧﻮﯿﻪ ﺑﯚ ﺳﻪرﺋﺸﻪ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪوهی ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪووه ﻛﻪ رﮋهی ﺋﻪو ژﻧﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪدهﺳﺖ ﻛﺸﻪی ﺧﺰاﻧﯿﻪوه دهﻧﺎﻨﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﺳﻮﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮه ﻟﻪ رﮋهی ﺋﻪو ﭘﯿﺎواﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪ دهﺳﺖ ﺧﻪﺳﻮﯾﺎﻧﻪوه دهﺑﯚﻨﻦ .ﺗﯿﺮی ﺋﻪﺑﺘﺮ ﻛﻪ زاﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﺑﻮاری زاﻧﺴﺘﯽ دهرووﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﻪﻧﺎوی)ﭼﯿﺎن ﻟﻪﻣﻦ دهوێ( دهﺖ ﺋﻪو ژﻧﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪدهﺳﺖ ﻛﺸﻪی ﺧﺰاﻧﯿﯿﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ داﯾﻜﯽ ﻣﺮدهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دهﻧﺎﻨﻦ دهﮔﺎﺗﻪ ،٪٦٠ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا رﮋهی ﭘﯿﺎوان ﻟﻪ ٪١٥ ﺗﭙﻪر ﻧﺎﻛﺎت .ﺋﻪﺑﺘﺮا ﺋﻪوهﺷﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮدووه ﻛﻪ زۆرﺟﺎر ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ ﺋﻪم ﻛﺸﺎﻧﻪ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺟﯿﺎوازﯾﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﻛﺎﺗﻚ داﯾﻚ ﺋﻪﯾﻪوﺖ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪﺳﻪر ﻣﺎﯽ ﻛﻮڕهﻛﻪﯾﺪا ﺑﺴﻪﭘﻨﺖ، ﺑﻪو ﺳﯿﻔﻪﺗﻪی ﻛﻪ ﺋﻪم ﺋﻪزﻣﻮون و ﺗﻮاﻧﺎی زﯾﺎﺗﺮی ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﻮاری ژﯾﺎﻧﯽ ژن و ﻣﺮدﯾﺪا .ﺋﻪﺑﺘﺮ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوهش دهدات ﻛﻪ ﮔﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﻪو ھﯚﻛﺎراﻧﻪ دادهﻧﺮﺖ ﻛﻪ ﺋﻪﺑﺘﻪ ھﯚی ﺷﻜﺴﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﺑﻮك و ﺧﻪﺳﻮ.
ھﻪﻣﻮوان دهزاﻧﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﺋﺎو ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺑﯚ ﺑﻪردهوام ﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﺎن و ﺑﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎوﯾﺶ ﻟﻪھﻪر ﺷﻮﻨﻚ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻪ ﻟﻪو ﺷﻮﻨﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎ ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪردهوام ﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﺎن، ﺑﻪم ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﻟﻪم دواﯾﯿﻪدا دهرﻛﻪوﺗﻮوه ﻛﻪ ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﺋﺎوی زۆر ﺗﻪﻣﻪﻧﺖ درﮋ دهﻛﺎت .ھﻪﻧﺪێ ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوﻧﻪﺗﻪ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪی ﻛﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﺎو ﺑﺨﯚﻧﻪوه، ھﻪروهھﺎ ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﺋﺎو ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪردهوام و ﺑﻪ ﺑﻜﯽ زۆر ھﯚﻛﺎرﻜﯿﺸﻪ ﺑﯚ ﺗﻪﻣﻪن درﮋﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤ. ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪھﯚی ﺧﻮادﻧﻪوهی ﺋﺎوهوه ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ھﺎﯾﺪرۆﺟﯿﻦ ﻟﻪ ﻟﻪﺷﺪا زﯾﺎد دهﻛﺎت و ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻜﯽ زۆرﯾﺶ ھﺎﯾﺪرۆﺟﯿﻦ ﻟﻪ ﻟﻪﺷﺪا ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﻪﻛﺎن دهﭘﺎرﺰﺖ ﺗﺎڕادهﯾﻪك ،ﺑﺠﮕﻪ ﻟﻪوهی ﺧۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻟﻪﺷﯿﺶ ﺋﻪﻛﺘﯿﭭﺘﺮ دهﺑﻦ و ﺑﻪھﺰﺗﺮ دهﺑﻦ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧۆﻛﻪ ﺳﭙﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ﺑﻪرﮔﺮی ﻛﺮدﻧﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ دهﺑﺖ .ھﻪروهھﺎ ﺑﯚ ﻛﺮداره ﺳﻜﺴﯿﯿﻪﻛﺎن و ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜﯽ زۆر ﺋﺎو ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﺑﻪ ﺑﺎﺷﯽ ﺑﻪ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ھﻪﺒﺴﺘﻦ .ﺋﺎو ﺋﻪو ﺷﻠﻪﯾﻪﺷﻪ ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری زۆری ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ڕﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﻪﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻨﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻪﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻨﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪﺪاﯾﻪ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ھﯚﻛﺎرﻜﯿﺸﻪ ﺑﯚ ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی )ﻛﻪﺋﺎﺑﻪ( ﻛﻪ ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎر ﻣﺮۆڤ ﺗﻮوﺷﯽ ﮔﯚﺷﻪﮔﯿﺮی دهﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪ زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎو ﻟﻪ ﻣﺸﻜﺪا ﺗﻮاﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮی ﭘﺪهﺑﻪﺧﺸﺖ ﺑﯚ ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ ﺋﺎﺳﻮودهﯾﯽ .ﺋﻪو ﭼﻪﻧﺪ زاﻧﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪی ﺑﻪم ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوه ھﻪﺳﺘﺎون ﺋﻪوهﯾﺎن ﺑﯚ دهرﻛﻪوﺗﻮوه ﻛﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﭘﭽﻪواﻧﻪ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﺋﺎو ﺧﻮاردﻧﻪوه و ﺗﻮوش ﺑﻮون ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺧﻮﻦ ،واﺗﻪ ﺗﺎ ڕﮋهی ﺋﺎو ﺧﻮرادﻧﻪوه ﻟﻪ ﻣﺮۆﭬﻜﺪا زۆرﺑﺖ ،ﺋﻪوا ﺋﻪﮔﻪری ﺗﻮوش ﺑﻮون ﺑﯚ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺘﻪوه. ھﻪرﭼﯽ ﻟﻪﺑﺎرهی ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوهﯾﻪ ،ﺋﻪوا زاﻧﺎﻛﺎن دهﻦ ھﻪﻣﻮو ٨ﻛﻮپ ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﺋﺎوی ﺳﺎدده ،ﺑ ھﯿﭻ ﺗﻜﻪﻪﯾﻪك ﻟﻪ ڕۆژﻜﺪا، ﺑﻪرﮔﺮﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﺎش ﻟﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ دهﻛﺎت و ﺋﻪﮔﻪری ﺗﻮوش ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰا ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﻛﺎﺗﻪوه. ﻟﻪھﻪﻣﻮوﺷﯿﺎن ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﻛﯚﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﯿﺰﻛﺮدﻧﻪ ،ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﻟﯽ ﺑﻪھﯚی ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﺋﺎوی ﭘﺎﻛﻪوه دهﺑﺖ و ﺑﻪدووری دهﮔﺮﺖ ﻟﻪ ھﻪوﻛﺮدن و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﻪرد ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪﻛﺎن و ﻣﯿﺰهﺪاﻧﺪا و ﺋﻪﻧﺪاﻣﯚﭼﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ،ﺑﯚﯾﻪ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﻛﻪ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﺋﯚﻛﺴﻔﯚرد دهﺖ» :ﺗﺎ ﺗﻪﻣﻪﻧﺖ درﮋﺗﺮ ﺑﺖ و ﺋﻪﮔﻪری ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﺖ ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﻛﻪم ﺑﺒﺘﻪوه، ڕۆژاﻧﻪ ﺋﺎوی ﭘﺎﻛﯽ زۆر ﺑﺨﯚرهوه«. ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
67
زاﻧﺴــــﺖ
زﯾﺮهﻛﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ
ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ ھﯚﻛﺎری وﺷﻜﻪﺳﺎﯿﯿﻪ
د.ﺑﯿﺘﺎﻧﯽ ﭘﯿﺘﺮا ﻗﺴﻪﻛﻪری ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎی ﺧﯚراﻛﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯽ ڕاﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪﻣﻪودا دهﺑﺖ ﭼﺎودﺮی داﯾﻜﺎن ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﭘﺪاﻧﯽ ﺑﻜﯽ ﺑﺎش ﻟﻪ ھﻪردوو ﺟﯚری ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Eو Cﺑﻪ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ زﯾﺮهﻛﺘﺮ و ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﭘﺒﮕﻪﯾﻪﻧﯿﻦ. ﺑﻪ وﺗﻪی ﺋﻪم ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﯾﻪ ﻛﻪ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﺟﯚری ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯿﯿﻪﻛﺎن دهﻛﻪن ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎدا ﺋﻪم دوو ﺟﯚرهی ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺳﻪرهﻛﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﮔﻪﺷﻪ ﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺸﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵ ،ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ﭘﺪاﻧﯽ ﺑﻜﯽ ﺑﺎش ﻣﺸﻜﻜﯽ ﭼﺎﻻك دهﺑﻪﺧﺸﺘﻪ ﻣﻨﺪاﻪﻛﻪ. ﺑﻪم ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Cﯾﺶ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺳﻪوزه و ﻣﯿﻮهﻛﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻛﺎھﻮو و ﺷﯿﻠﻚ و ﺳﻪوزهﻛﺎن ،ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Eﯾﺶ ﻟﻪ زهﯾﺘﻪ ڕووهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ وهﻛﻮ زهﯾﺘﯽ ﮔﻮﻪﺑﻪڕۆژه و ﮔﻪﻧﻢ و ﻓﺴﺘﻘﺪا ھﻪﯾﻪ. ﺟﮕﻪ ﻟﻪم دوو ﺟﯚرهی ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻨﻪش ھﻪﻣﺎن ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎ ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻮاردﻧﯽ ﺟﯚرهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻨﯽ Bی دهﻛﺎﺗﻪوه ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺟﯚرهﻛﺎﻧﯽ ،B12,B1,B2,B6ﺋﻪﻣﻪ ﺑﺠﮕﻪ ﻟﻪوهی ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dﯾﺶ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪﺳﻪر ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺴﻜﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎن ھﻪﯾﻪ و ﺑﻪھﯚی ﻛﻪﻣﯽ ﺋﻪم ﺟﯚره ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻨﻪوه ڕهﻧﮕﻪ ﻣﻨﺪاﻪﻛﻪ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺋﺴﻜﻪﻧﻪرهﻣﻪ ﺑﺒﺖ.
ﺑﺮﻧﻪت ﻛﺮﺳﺘﻨﻪر ﻛﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑﻪﺷﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿﻪ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﻟﻮﯾﺰﯾﺎن ﺳﺘﻪﯾﺖ ،ﺑﯚی دهرﻛﻪوﺗﻮوه ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی وﺗﻪ ﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ. ﺋﻪم ﺗﻮﮋهرهوهﯾﻪ دهﺖ ﺋﻪو ﺑﯿﺮدۆزهی ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻛﻪﻣﯽ ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ دهﻛﺮد ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾﻦ ڕﮋهﻛﻪی ھﻪﻪﯾﻪ و زۆرﺑﻪی وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ھﻪﻧﺪێ وت ﺑﻪھﯚی زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎوهﯾﻪ. ﻛﺮﺳﺘﻨﻪر ﻛﻪ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﻛﻪی ﻟﻪﺳﻪر Pseudomonas syringesﺑﻮو ،واﺗﻪ ﭼﯚﻧﺘﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ ،ﻛﻪ ﻟﻪ ١٩ ﺷﻮﻨﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺳﻪر ﮔﯚی زهوی ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ داوه ﺑﯚی دهرﻛﻪوﺗﻮوه ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎﻛﺎن وهك ڕﮕﺮﻚ دهﺑﯿﻨﺮﺖ ﻟﻪﺑﻪردهم دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻪوردا، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﭼﯿﻨﻚ ﻧﺎﺗﻪواو دروﺳﺖ دهﻛﻪن و دهﺑﻨﻪ ﻧﻪﮔﻪﯾﻪﻧﻪرﻚ ﺑﯚ ﺑﻪھﻪﻤﺒﻮون و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻪور ﻟﻪ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﺪا ،ﺑﯚﯾﻪ ھﯚﺷﺪاری داوهﺗﻪ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ،ﺗﺎوهﻛﻮ ھﻪوﯽ ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ ﺑﺪهن.
66
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
دﯾﻮاری ﺋﺎﮔﺮﯾﻦ ﺑﯚ رووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن
ھﯚﺗﻤﻪﯾ دهﺗﭙﺎرﺰﺖ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯿﯿﻪ ﺑﺰارﻛﻪر و ﺑﺴﻮودهﻛﺎن رۆژاﻧﻪ دهﮔﻪﻧﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﻪ ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺷﻜﺴﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی داﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻧﺮهری ﻧﺎﻣﻪﻛﺎن ،ﻛﻪ ﺑﻪ block senderﻧﺎﺳﺮاوه ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﭘﮕﻪ ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯿﺎﻧﻪ زۆرﺑﻪی ﻛﺎت ﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺗﺮهوه دهﻧﺮن ،ﺑﻪم ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯽ )ھﯚﺗﻤﻪﯾﻞ( دهﺗﻮاﻧﻦ رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﺖ ﻟﻪو ﻧﺎﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ رﮕﻪی ﻛﺮدﻧﻪوهی ﭘﯚﺳﺘﻪ ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه دﺖ ﻟﻪ رﮕﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ optionوه دواﺗﺮ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﻓﯿﻠﺘﻪر enabled filters ١ filterﭘﺎﺷﺎن ﺋﺎﻣﺎژهیok ھﻪﺪهﺑﮋﺮﯾﺖ .دوای ﺋﻪوه ﺳ ﺧﺎﻧﻪ دﺘﻪ ﺑﻪردهﻣﺖ ﺋﻪﻣﻪ ھﻪﺒﮋﺮه subjectﯾﺎن ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻪﻛﻪت ھﻪﺒﮋﺮه .ﻟﻪ دووهﻣﺪا containsھﻪﺒﮋﺮه، ﻟﻪ ﺳﯿﻪﻣﯿﺸﺪا ﺋﻪو وﺷﻪﯾﻪ ھﻪﺒﮋﺮه ﻛﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪ دهﺑﺘﻪ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﻪﻛﻪت ،ﺋﻪﮔﻪر وﺷﻪﻛﻪ رﮕﻪ ﭘﺪراوه زۆرﺑﻪی ﻛﺎت ﺋﻪم وﺷﺎﻧﻪ ﻟﻪﺧﯚ دهﮔﺮﺖteen –hot-adult hornyدوای ﺋﻪﻣﻪ ھﻪﺒﮋﺮهdrafts trash canﯾﺎن apply filters nowھﻪﺒﮋﺮه. ﺋﻪﻣﻪ رﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪره ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﻛﺎﺗﺪا.
زاراوهی دﯾﻮاره ﺋﺎﮔﺮﯾﻨﻪﻛﺎن دوای ﺋﻪو ھﻪڕهﺷﻪو دزهﻛﺮدﻧﺎﻧﻪ دهرﻛﻪوت ﻛﻪ رووﺑﻪڕووی ﻛﯚﻣﭙﯿﺘﻪرو ﺳﯿﺴﺘﻤﻪﻛﺎﻧﯽ زاﻧﯿﺎری ﺑﻮوﯾﻪوه ،دﯾﻮاری ﺋﺎﮔﺮﯾﻦ firewallﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻚ ﻛﻪ ھﻪﺪهﺳﺘﺖ ﺑﻪ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪت و ﺗﯚڕهﻛﺎﻧﯽ زاﻧﯿﺎری و رێ ﻟﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚڕی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ دهﮔﺮﺖ و ﻧﺎھﺖ ﺑﭽﻨﻪ ﻧﺎو ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪﺗﻪوه ﺑﻪ رﮕﻪی ﻧﺎدروﺳﺖ .ﺟﺎ ﺋﻪم دﯾﻮاره ﺋﺎﮔﺮﯾﻨﻪ ﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﻮهی ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﻜﺪا دهﺑﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪت داﯾﺪهﺑﻪزﻨﯿﺖ ﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﻮهی ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ ﭘﺎرﯾﺰﮔﺎرﯾﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﺗﯚڕهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرو ﭘﮕﻪ ﮔﻪورهﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ دهﭘﺎرﺰﺖ adsl .ﺋﻪو ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﻪن ﻛﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪم ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﻪ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﭘﺎرﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﺎﻧﯿﺎن، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪردهوام ﺑﻪﺳﺘﺮاوه ﺑﻪ ﺗﯚڕی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺘﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﻛﺎﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ دهداﺗﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚڕی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ ﻛﻪ ھﻪوﺒﺪهن ﺑﯚ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪ.
ﮔــــــﯚﮔــــ داﮔﯿــﺮﻛـــــﻪره ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺑوﻛﻪرهوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻤﺎﻧﯿﺎ ھﯚﺷﺪاری دا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪو ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪی ﻛﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯚﮔ ﭘﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺑوﻛﺮاوه ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﮔﯚﮔ دهﺳﺖ ﺑﮕﺮﺖ ﺑﻪﺳﻪر داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا .ﺑﻪﭘﯽ ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪﻛﻪ ﮔﯚﮔ ﺑی ١٢٥ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دهدات ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﮔﻪڕان ﺑﻪدوای ﻛﺘﺒﺪا .ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﺘﺐ و داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪی رهﺧﻨﻪی ﻟﻪو ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪ ﮔﺮت ﻛﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚﮔ ﭘﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوه ،ﺑﻪ ﻓﺮاوان ﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻪڕان ﺑﯚ ﻛﺘﺐ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪرﺟﻪم ﻻﭘﻪڕهﻛﺎﻧﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ دهﮔﺮﺘﻪوه ،ﺋﻪم ﺑﯾﺎره ﺟﺒﻪﺟﻜﺮاوه ،ﺑﻪم ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﻟﻜﺮاوه ﺑﻪ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺑوﻛﺮدﻧﻪوه. ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﺳﻜﯿﺒﯿﺲ ﺋﻪﻟﻜﺴﻪﻧﺪهر
ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﯾﻪﻛﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪﻛﻪی ﺑﻪ )ﺋﻪﺳﭙﯽ ﺗﻪرواده( وهﺳﻔﻜﺮد .ﺳﻜﯿﺒﯿﺲ ﺋﻪوهﺷﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد ﻛﻪ ﺋﻪم ڕﻜﻜﻪوﺗﻨﻪ دژﯾﯽ ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﯿﻪﻛﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ﻟﻪ رﮕﻪی ﻛﺒﺮﻛﻮه .ﮔﯚﮔ
رۆﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ دهﮔﺖ ﻟﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﺘﺒﻪی ﻛﻪ ﺣﻪز ﺑﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی دهﻛﻪن ،ھﻪروهھﺎ ﻛﺎرﯾﮕﻪری دهﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهو داﺑﻪش ﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺘﺒﻪﻛﺎن.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
69
ﺋﺎیﺗﯽ
USBﺑﯚ ﺑﻪﻛﺎردﺖ؟ ھﻪﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﯚ ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهی ﺋﺎﻣﺮهﻛﺎن ﺑﻪ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪره ﻛﻪﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ڕۆژ ﺑﻪڕۆژ ﻟﻪ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻣﺎﻣﻪﻪﻛﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ داﺗﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪﻧﺎو ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪره ﻛﻪﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮه ،ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺮه ﺟﯚراوﺟﯚرهﻛﺎن ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﺒ ﺑﻮوهﺗﻪ ﺳﺘﺎﻧﺪهرد ،ﻧﺎوهﻛﻪی ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪ ﺳ ﭘﯿﺖ ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه .USB ﺑ ﺋﻪوهی ھﻪﺳﺘﯽ ﭘ ﺑﻜﻪﯾﺖ زۆرﻚ ﻟﻪ ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهی ﻧﻮان ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪر و ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ ﺗﺮی دهرهﻛﯽ ﯾﺎن ﭘﺎرﭼﻪﯾﻪك ﺑﻪھﯚیUSB هوه دهﺑﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت و ﺳﺘﺎﻧﺪهردی ﭘﯚرﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪر ،ﺋﻪم ﺳ ﭘﯿﺘﻪ ﻛﻮرﺗﻜﺮاوهﯾﻪ ﺑﯚ Universal Serial Busواﺗﻪ ﮔﻮﺰهرهوهی دواﯾﯿﻪﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ داﺗﺎ ﯾﺎن ﺳﺘﺎﻧﺪهردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ .دواﯾﯿﻪﻛﻪش ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی داﺗﺎﯾﻪ ﺑﻪﺷﻮهی دوای ﯾﻪك ﻧﻪك ھﺎوﺗﻪرﯾﺐ ،ﺋﻪم ﮔﻮﺰرهوهﯾﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﻪﮔﯚڕی ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺮاﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎردﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻧﯿﻦ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهوه ﯾﺎﺧﻮد ﭘﯚرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪزهﺑﯚردی ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﺎن ،ھﻪﻧﺪﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺎرﺋﺎﺳﻨﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻣﻮو ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرﻚ ﺋﻪم ﺟﯚره ﭘﯚرﺗﻪ ﺑﻪﻛﺎردﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺟﯚره 68
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻧﻮﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪردا ھﻪﯾﻪ و ﺧﺮاﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﺎﺷﯿﺸﯽ ﻟﻪ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی داﺗﺎﻛﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ. ھﻪﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ دوو ﭬﺮژﻧﯽ USBھﻪﯾﻪ و ﭬﺮژﻧﯽ ﺳﮫﻪﻣﯿﺶ ﻟﻪژﯾﺮ دﯾﺰاﻧﻜﺮدﻧﺪاﯾﻪ ﻛﻪ داﻣﻪزراوه ﺑﻪﺳﺘﺎﻧﺪهردﻛﺮدﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی زاﻧﯿﺎر ﺑﻪﻧﯿﺎزن ﺑﯚ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑﯿﺨﻪﻧﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪوه ﯾﺎﺧﻮد ﺑﯿﺪهﻧﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﻛﺎری ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻜﻪن ﺑﯚ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎن. ﺑﯿﺮ ﻟﻪوه ﺑﻜﻪرهوه ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﺋﺎﻣﺮﻚ ﭘﯚرﺗﻚ ﯾﺎﺧﻮد ﺷﻮه ﭘﯚرﺗﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚی ھﻪﺑﻮاﯾﻪ وهﻛﻮ ﻣﺎوس و ﻛﯿﺒﯚرد ،ﺋﻪوا دهﺑﻮاﯾﻪ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﺎﻧﻤﺎن ھﻪﻣﻮوی ﺷﻮﻨﯽ ﺋﻪو ﭘﯚرﺗﺎﻧﻪ ﺑﻮواﯾﻪ USB ،ﻟﻪ ﭼﻮار رهوهی ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﭘﻜﺪﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪ وردی ﺳﻪﯾﺮی ﻧﺎو USBﯾﻪﻛﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ،دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪو ﭼﻮار رهوه
ﺑﻜﻪﯾﻦ ،دواﻧﯿﺎن ﺑﯚ داﺗﺎ و دواﻧﻜﻪی ﺗﺮﺷﯿﺎن ﺑﯚ وزهی ﻛﺎرهﺑﺎ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺮه ﺑﭽﻮوﻛﻪﻛﺎﻧﻪ ،دووان ﻟﻪم ﭼﻮاره ﻛﻪ دهﻛﻪوﺘﻪ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﻪوه ،ﺋﻪوا ﺑﯚ ﺋﺎﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﯽ داﺗﺎ ﺑﻪﻛﺎردﺖ ،ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو دوواﻧﻪ ﺑﯚ Writeﺋﻪوی دﯾﻜﻪﺷﯿﺎن ﺑﯚ readی داﺗﺎ ﺑﻪﻛﺎردﺖ. ﺋﻪو دواﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﭼﻮارهﻛﻪش دهﻣﻨﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻮڕه ﻛﺎرهﺑﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﻛﺎردﺖ ،واﺗﻪ ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ ) (+ﻛﺎرهﺑﺎﻛﻪ ﻛﻪ ٥ﭬﯚﺘﯽ ﭘﺪا ﺗﭙﻪڕ دهﺑﺖ و ﺋﻪوی دﯾﻜﻪﺷﯿﺎن )(- ﻛﺎرهﺑﺎﻛﻪﯾﻪ. ﺋﻪم ﺷﻮهی دﯾﺰاﻧﻜﺮدﻧﻪ وهھﺎی ﻟﻪ USB ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﺋﺎﻣﺮﻚ ﺑﻪﻛﺎرﺑﺖ ،چ ﺋﺎﻣﺮهﻛﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﭘﺎرﭼﻪﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ داﺗﺎ ﺑﻨﺮﺖ ﯾﺎﺧﻮد وهرﯾﺒﮕﺮﺖ ،ﯾﺎن ھﻪردوو ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات.
ﻓﯿﮕﯚ دادهﻧﺮﺖ ﻟﻪﺑﻮاری ﺗﯚﭘﯽ ﭘﺪا ،ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﻟﺸﺒﯚﻧﻪدا ﻟﻪ ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺮﺗﻮﮔﺎﻟﯿﺪا ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭘﺎﻪواﻧﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎ ﻛﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺟﺎﻣﯽ ﭘﺮﺗﻮﮔﺎل ﺑﻮو ،ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ١٩٩٥ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ دوا وهرزی ﻓﯿﮕﯚ ﺑﻮو ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ﯾﺎﻧﻪﯾﻪ. ﻟﻪ ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪدا ھﺎوﮐﺎت ﮐﻪ ﯾﺎرﯾﺰان ﻣﺎﯾﻜﻞ داﻧﯿﻤﺎرﻛﯽ ﻻودرۆﺑﯽ ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪی ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪﺟﮫﺸﺖ ،ﯾﯚھﺎن ھﯚﻪﻧﺪی ﻛﺮۆﯾﻔﯽ راھﻨﻪری ﺑﻮوه ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ ﻛﻪ ھﻪر ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎوه ﺑﻪدوای ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺪا دهﮔﻪڕا ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﻓﯿﮕﯚی ھﻪﺒﮋارد ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻪ رﯾﺰی ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪدا ﯾﺎری ﺑﻜﺎت و ﺟﮕﻪی ﻻودرۆب ﺑﮕﺮﺘﻪوه. ﻓﯿﮕﯚ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ٢٢ﺳﺎڵ ﺑﻮوه ﺑﻪﯾﺎﻧﻪی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﻜﺮدووه ﻛﻪ ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪوه ،دوای ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﻪردوو ﯾﺎﻧﻪی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس و ﭘﺎرﻣﺎی ﺋﯿﺘﺎﯽ ﻟﻪ ﻛﺒﻛﯿﻪﻛﯽ ﮔﻪورهدا ﺑﻮون ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻪ ،ﺑﻪم ﻓﯿﮕﯚ ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﻪوﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪﻣﺎوهری ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ ﺑﮫﻨﺘﻪ دی و ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪرﺷﻪدا ﺋﻪم ﭘﺎﻪواﻧﺘﯿﺎﻧﻪی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووه. ﻟﻪ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ )(١٩٩٩-١٩٩٨) (١٩٩٨-١٩٩٧دا دووﺟﺎر ﺑﯚﺗﻪ ﭘﺎﻪواﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ و ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩٨-١٩٩٦ﺟﺎﻣﯽ ﻣﻪﻟﻪﻛﯽ ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎوه ،ھﻪرﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ ﺟﺎﻣﯽ ﺳﯚﭘﻪری ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎوه. ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان دوای ﺋﻪوهی ﻟﻮﯾﺲ ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎﻪواﻧﺘﯽ ﯾﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪورروﭘﺎ ﺷﻜﺴﺘﯽ ھﻨﺎ، دهﯾﻮﯾﺴﺖ ﺑﭽﺘﻪ ﯾﺎﻧﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﺧﻪوﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺪا ﺑﮫﻨﺘﻪدی ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﭼﻮوه ﯾﺎﻧﻪی رﯾﺎڵ ﻣﻪدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﻛﻪ ﺑﻪ رﻛﻪﺑﻪری ﺗﻪﻗﻠﯿﺪی ﯾﺎﻧﻪی ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ دادهﻧﺮﺖ ،ﻓﯿﮕﯚ ﺑﯚﻧﺪﻜﯽ
٥٦ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری و ﺑﯚﻣﺎوهی ٦ﺳﺎڵ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی رﯾﺎڵ ﻣﻪدرﯾﺪ ﻣﯚرﻛﺮد .ﯾﻪﻛﻪم دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی رﯾﺎڵ ﻟﻪ ٢٠٠٠/٧/٢٤دا ﺑﻮو ،ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳﺎﻜﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ رﯾﺎﺪا ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﺠﺎر ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺧﻮﻟﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﺎﻪواﻧﺘﯽ ﯾﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ و ﻧﺎزﻧﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎ .ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٢دا ﻧﺎزﻧﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺎﻪ واﻧﺘﯽ
ﺋﻪوروﭘﺎی ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎ .ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٢دا ﺟﺎﻣﯽ ﺳﯚﭘﻪری ﺋﻪوروﭘﺎی ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎ .ﻓﯿﮕﯚ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻪﻛﺎن دادهﻧﺮﺖ ﻟﻪ ﻣﮋووی رﯾﺎڵ ﻣﻪدرﯾﺪدا و ﻟﻪ ١٦٥ﯾﺎرﯾﺪا ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﺮدووه ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ٦٣ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت .ﻓﯿﮕﯚ ﺋﻪو ﻣﺎوهﯾﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ رﯾﺎﺪا ﺑﻮوه ﺑﻪ زﯾﻨﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دادهﻧﺮﺖ. ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻣﯿﻼن ﻟﻮﯾﺲ ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ وهرزی ٢٠٠٥دا ﭼﻮوه ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻣﯿﻼﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﯽ و دوو وهرز ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ﯾﺎﻧﻪﯾﻪ ﯾﺎرﯾﻜﺮدووه ،ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ﺋﯿﻨﺘﻪردا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺋﺎﺳﺘﻜﯽ ﺑﺎش ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻜﺎت ﻟﻪﻛﯚی ٦٦ﯾﺎرﯾﺪا ٧ﮔﯚﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدووه ،ﻟﻪ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﯽ ﺳﯚﭘﻪری ﺋﯿﺘﺎﯿﺪا ﻟﻪ وهرزی ٢٠٠٥-٢٠٠٤دا ﻓﯿﮕﯚ رۆﻜﯽ ﮔﻪورهی ھﻪﺑﻮوه ،ھﻪروهھﺎ ﻧﺎزﻧﺎوی ﺧﻮﻟﯽ -٢٠٠٥ ٢٠٠٦ﺑﯚ ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻣﯿﻼن ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎوه .ﻓﯿﮕﯚ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ رﯾﺰی ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻣﯿﻼﻧﺪا ﯾﺎرﯾﺪهﻛﺎت .ﺟﯽ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﻓﯿﮕﯚ ﺑﯚﻧﺪهﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪر ﺑﯚ وهرزی داھﺎﺗﻮو درﮋﻛﺮدۆﺗﻪوه. ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﺒﮋاردهی وﺗﻪﻛﻪﯾﺪا ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﺒﮋاردهی وﺗﻪﻛﻪی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎوه. ﭘﺎﻪواﻧﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ﺑﯚ ﺗﺎزهﭘﮕﻪﯾﺸﺘﻮان ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٩دا ،ﺟﺎﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻻواﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٩١و ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ھﻪﺒﮋاردهی ﭘﺮﺗﻮﮔﺎل ﺑﯚ ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺶ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﺎﻪواﻧﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﺎی ﺳﺎﯽ ٢٠٠٠دا. ﻓﯿﮕﯚ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ١٢٧ﯾﺎرﯾﺪا ﻛﺮدووه ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﺒﮋاردهی وﺗﻪﻛﻪی ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ٣٢ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت. ﻧـــــﺎزﻧﺎوی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺋﻪوروﭘﺎی ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٠دا ﺑﻪدهﺳــــﺘﮫــــ ﻧــﺎوهو ﻟــــﻪ ﺳــــﺎـــﯽ ٢٠٠١دا ﻧــــﺎزﻧــﺎوی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎوهو ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٠دا وهك دووهﻣﯿﻦ ﯾﯚرۆ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ھﻪﺒﮋﺮاوه .ﻟﻪم ﺳــﺎﻧــﻪﺷـــﺪا وهك ﺑــــﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﭘﺮﺗﻮﮔﺎل »-١٩٩٧-١٩٩٦-١٩٩٥ ھﻪﺒﮋﺮاوه «.٢٠٠٠-١٩٩٩-١٩٩٨ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ -ﺟﻮان ﺳﻪح ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک.
71
وهرزش
ﯾـﺎرﯾـﺰاﻧــﻚ ﻟـﻪ ﺳـﻪردهﻣـﯽ زـﯾـﻨـﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪورهﯾﯿﺪا ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ زﺪان و رۆﻧﺎﺪۆ و ﺑﻜﮫﺎﻣﺪاﯾﻪو ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﺸﺪا ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺋﯚزﯾﺒﯿﯚی دهﺷﻮﺑﮫﻨﻦ ،ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻻواﻧﺪا ﺋﺎﺘﻮﻧﯽ ﻛﺮده دﯾﺎری ﺑﯚ ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ و ھﻪﺒﮋاردهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺸﯽ ﻛﺮده ﺗﯿﭙﻚ ھﻪﻣﻮوان ﭼﺎوی ﻟ ﺑﻜﻪن. ﻟﻮﯾﺲ ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ١٩٧٢/١١/٤ﻟﻪ ﺷﺎری ﻟﺸﺒﯚﻧﻪی ﭘﺮﺗﻮﮔﺎﻟﯽ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوه ،وهك ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ھﻪﺒﮋﺮاوه ،ﻟﻪ ﭘﺮﺗﻮﮔﺎﻟﺪا ﺑﻪ دووهم ﯾﺎرﯾﺰان دادهﻧﺮﺖ ﭘﺎش ﺋﯚزﯾﺒﯿﯚی ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ،ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟﻪ ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻣﯿﻼﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﯿﺪا ﯾﺎرﯾﺪهﻛﺎت .ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ھﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﺪا ﯾﺎرﯾﺪهﻛﺎت و ﺧﺎوهن ﮔﯿﺎﻧﻜﯽ ھﺮﺷﺒﺮدﻧﻪ .ﺑﺎی ١٨٠ﺳﻢ و ﻛﺸﯽ 70
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
٧٥ﻛﯿﻠﯚﯾﻪو )ھﻠﯿﻦ ﺳﻔﯿﺪن( ﻛﻪ ﻛﭽﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎرﻜﯽ ﺳﻮﯾﺪﯾﻪ ﺧﺰاﻧﺘﯽ و ﺧﺎوهﻧﯽ ٣ ﻣﻨﺪاﻪ .ﻓﯿﮕﯚ ﺣﻪز ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻛﯚﻣﯿﺪی و ﺋﻪﻛﺸﻦ و دراﻣﯿﯿﻪ ،ﺣﻪزﯾﺸﯽ ﻟﻪ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی رۆﻛﻪ ﻟﻪ دهرهوهی ﯾﺎرﯾﮕﺎ ﻛﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوڕﻜﺎﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪر دهﺑﺎت ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎر دهرﯾﺎدا. ﻟﻮﯾﺲ ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠١دا وهك ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ
ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ھﻪﺒﮋﺮاوهو ھﻪرﻟﻪ ھﻪﻣﺎن ﺳﺎﯿﺸﺪا وهك ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ھﻪﺒﮋﺮاوه. ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﻟﺸﺒﯚﻧﻪ ﻓﯿﮕﯚ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٩دا ﻛﺎﺗﻚ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ١٦ﺳﺎڵ ﺑﻮو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻛﺮدووه ﺑﻪﯾﺎﻧﻪی ﻟﺸﺒﯚﻧﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪﺳﻪرهﺗﺎی دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ
ﭘﯚﻟﯿﺲ ھﺎوﮐﺎرﮑﯽ دﺴﯚز و ﻓﺮﯾﺎدڕهﺳﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﮐﻪ ﺑﻮون.
ی ڵ ﺪا ﺖ.
ﺗﯿﺮۆر ﺟﯿﺎوازی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﭘﺮﺳﺖ؛ ﮐﻪﻧﻌﺎن ﮔﻮزهﻟﺴﻪز ،ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﺗﻮرﮐﻤﺎن ﺧﯚی و ﺧﺰاﻧﻪﮐﻪی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﮐﺎره ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﻪ ﺑﻮون.
ﻣﻪروه ..ﺋﻪو ﻣﻨﺪاﻪی ﻟﻪ ﺟﻪژﻧﺪا ،ﻟﻪﺑﺎوهﺷﯽ داﯾﮏ و ﺑﺎوک و ﺧﻮﺷﮏ و ﺑﺮاﮐﺎﻧﯽ ﺑﺒﻪش ﮐﺮا.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
73
ژﻧﮏ ﮐﻪ ﻧﺎزاﻧﺮﺖ ﺳﻪر ﺑﻪ چ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﮐﻪ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﺎرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪوه ﺗﯿﻤﺎر دهﮐﺮﺖ.
ﻓــﯚﺗـــﯚ ﺳﺘــﯚری
ﻣﻪزﺑﻪﺣﻪی )ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ( ﮐﻪرﮐﻮک
ﺑﺮﯾﻨﺪارﮏ ﺳﻪرهڕای ﻧﺎدﯾﺎری ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ،ﺑﻪدوای ھﻪواڵ و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺧﺰاﻧﻪﮐﻪﯾﺪا دهﮔﻪڕﺖ.
ﺷﻮﻦ دهﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﮐﻮﻧﺠﮑﯽ ﭼﺸﺘﺨﺎﻧﻪی ﻋﻪﺑﺪووه دﯾﺎره.
72
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
75
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ
ﻣﺎرﺳﯿﺪس ﻛﻮﭘﯽ .. F 700ﺳﻪﻣﻪرهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ھﺸﺘﺎ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺎرﯾﺪاﯾﻪ ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ھﻪ ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ و زﯾﻨﺪوﺘﯿﯿﻪﻛﻪی و وردهﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪرزﺗﺮﯾﻦ ﭘﻠﻪ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻨﺖ ﻟﻪ ﺑﻮاری دﯾﺰاﯾﻨﺪا .ﯾﻪﻛﻪم ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﺎ ﻛﻪ ﺑﯾﺎره ﭘﺸﻮازی ﻟﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪ ﺑﻜﺎت ،ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﺎی ﭘﺎرﯾﺴﻪ. دﯾﺰاﯾﻨﻪ ﻧﻮﻜﻪی ﺑﻪوه ﺟﯿﺎ دهﻛﺮﺘﻪوه ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺷﻮه ﻧﻪﻛﺮدۆﺗﻪوه ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﻣﺎرﺳﯿﺪس concept F٧٠٠ﺑﯚﺗﻪ ﺟﯽ ﺳﻪرﻧﺞ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﺮوﭘﯽ ﻛﻮﭘ ﻛﻪ ﺑﺰوﻨﻪرهﻛﻪی ﺑﻪ دﯾﺰڵ ﻛﺎر دهﻛﺎت و ﭼﻮار ﭘﺴﺘﯚﻧﻪ و ﺑﻪ ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی )ﺑﻠﻮﺗﯿﻚ( ﺟﯿﺎ دهﻛﺮﺘﻪوه ﻛﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ ٢,٢ﻟﯿﺘﺮو ھﺰی ٢٠٤ﺋﻪﺳﭙﻪ .ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﻣﺎرﺳﯿﺪس( راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪ ﺟﯚری )ﺳﯽ ﺋﻞ ﺳﯽ ﻛﻮﭘ (دوو دهرﮔﺎ دهﺧﺎﺗﻪ ﺑﻪردهم ﻟﭙﺮﺳﺮاواﻧﯽ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ ﻟﻪ ﺋﻪوروﭘﺎدا، ﭼﻪﻧﺪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﻟﻪ ﺑﺰوﻨﻪرو ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ھﻪﯾﻜﻪﻟﯽ دهرهوه و دﯾﺰاﻧﯽ ﺑﻪﺷﯽ ﻧﺎوهوهی ﭘﺸﻜﻪش دهﻛﺎت .ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪ ﭼﻮار ھﻪﺒﮋاردن دهﺧﺎﺗﻪ ﺑﻪردهم ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﯽ ﻟﻪڕووی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺰوﻨﻪر و ﺟﯚری ﺋﻪو ﺳﻮﺗﻪﻣﻪﻧﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎر دﻨﺖ ،دوو ﺑﺰوﻨﻪرﯾﺎن ﺑﻪ دﯾﺰڵ ﻛﺎردهﻛﺎت دواﻧﯽ دﯾﻜﻪﺷﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﻪﻧﺰﯾﻦ ﻛﺎردهﻛﺎت .ھﺰی ﺋﻪو ﺑﺰوﻨﻪرهی ﻛﻪ ﺑﻪ دﯾﺰڵ ﻛﺎر دهﻛﺎت دهﮔﺎﺗﻪ ٩٠ﻛﯿﻠﯚ وات و ھﺰی ١٢٢ﺋﻪﺳﭗ، ھﺰی ﺋﻪو ﺑﺰوﻨﻪرهی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻪﻧﺰﯾﻦ ﻛﺎر دهﻛﺎت
74
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
دهﮔﺎﺗﻪ ١١٠ﻛﻠﯿﯚ وات ،ھﺰی ١٥٠ﺋﻪﺳﭗ .ﻣﺎﭙﻪڕی ﺋﻪﻟﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎرﺳﯿﺪس ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهداوه ﻛﻪ ﺑﯚ ھﻪر ١٠٠ﻛﻢ ٥,٨ﺗﺎ ٦,٣ﻟﯿﺘﺮ ﺑﻪﻧﺰﯾﻦ ﺑﻪﻛﺎر دهھﻨﺖ. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﻪ ﺋﻪوهﺷﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﯚدﻠﻪ ﻧﻮﻜﺎﻧﯿﺪا ﺑﻪرﮋهی ٪١٠ﺑﻪ ﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﺰﯾﻦ ﻛﻪﻣﺪهﻛﺎﺗﻪوه ﺑﻪ ﺑﻪراورد ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﺮ .ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎرﺳﯿﺪس ﻟﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪ ﻧﻮﯿﻪدا ھﻪﺳﺘﺎوه ﺑﻪ ﻧﯚژهﻧﻜﺮدﻧﻪوهی دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﭘﺸﻪوهو دواوهی ﻛﻪ ﺋﻪم دﯾﺰاﯾﻨﻪ ﻧﻮﯿﻪ ﺑﯚﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪﻛﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮﭘﻪﯾﯽ و وهرزﺷﯽ ھﻪﺑﺖ .ھﻪروهھﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﻪ ﺋﻪوهﺷﯽ دووﭘﺎت ﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﯚدﻠﻪ ﻧﻮﻜﺎﻧﺪا ﺑﻪ ھﻪﺪهﺳﺘﺖ
ﺧﺴﺘﻨﻪڕووی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﻮﯽ رووﻧﺎﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻻﯾﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻪوه ،ﺋﻪم ﻻﯾﺘﺎﻧﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪﻛﻪ دهدات ﻟﻪ ﺷﻪودا .ﺋﻪم ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﻧﻮﯿﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺷﯚﻓﺮ دهدات ﻛﻪ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪﻛﻪ ﺑﻜﺎت و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ھﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ دهدات ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻠﻪﻛﻪ ﻟﻪ رﮕﺎ ﺳﻪﺧﺘﻪﻛﺎﻧﺪا. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎرﺳﯿﺪس ﻟﻪ ھﻪوﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻜﺪاﯾﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ رووﻧﺎﻛﯽ زﯾﺮهك( ﻛﻪ ھﻪﺪهﺳﺘﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺋﻪرﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﻻﯾﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻪوه.
وﺷــﻪی ﺷــﺎراوه
ﺑـﻮرﺟــﻪﮐـــﺎن ﮐﺎوڕ :ﻟﻪ ھﺎوﻛﺎری و ﺑﺎﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ھﺎوڕﻜﺎﻧﺖ دﻨﯿﺎ دهﺑﯿﺖ ،ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻗﺴﻪی ﻻوهﻛﯽ ﻣﻪده ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ھﯿﭻ ﻗﺴﻪﯾﻪك ﯾﺎن ﻧﮫﻨﯿﯿﻪﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻣﻪدرﻛﻨﻪ. ﮔﺎ :ﺋﻪﻣۆ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻧﮕﯽ و ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ دهوروﺑﻪرﺗﺎن دهﻛﻪن ،ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺳﯚزدارﯾﺘﺎن ﺑﺎش ﻧﺎﯾﻪﺗﻪوه ﻟﻪﮔﻪﺘﺎن ﺑﻪ ھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﻧﺪﻚ ﻛﺸﻪی ڕاﺑﺮدوهوه. دوواﻧﻪ :ﭼﻪﻧﺪ ﺣﺎﻪﺗﻜﯽ ﻗﻮڵ و ﭘ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوه ﺑﻪﺳﻪرﺗﺎﻧﺪا ﺗﺪهﭘﻪڕﺖ ھﻪوڵ ﺑﺪهن ﺋﻪم دۆﺧﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻣﺎدﯾﺘﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺟﻨﻪھﺖ.
ﭘﯿﺘﯽ وﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ھﯚﻧﺮاوهﯾﻪ ﺑﻜﻮژﻨﻪوه ﺗﺎ ﻧﺎوی ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ ﻛﻮردت ﺑﯚ دهردهﭼﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺎزده ﭘﯿﺖ ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوهو ﺧﺎوهﻧﯽ ھﯚﻧﺮاوهﻛﻪﯾﻪ:
ﻓﺮی ﮔﻪﻟﻚ ﺷﺘﺖ ﻛﺮدم ،ﺋﻪوه ﻧﻪﺑﺖ ﭼﯚن ﺧﯚم ﻟﻪ ﭘﻪﺗﺎی ﻋﯿﺸﻘﺖ ﺑﭙﺎرﺰم ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻜﺖ ﺑﯿﺮ ﺑﺮدﻣﻪوه ،ﺋﻪو ﻧﻪﺑﺖ ﭼﯚن ﻧﻪھﻢ ﻋﯿﺸﻖ ﺋﻮاران ﺧﯚی ﺑﻜﺎت ﺑﻪو دﯾﻮی ﻛﻪﻟﺪا.
ﺷــﺮ :ھﻪوڵ دهدهن ﺧﯚﺗﺎن ﺑﻪﺳﻪر دهوروﺑﻪرﺗﺎﻧﺪا ﺑﺴﻪﭘﻨﻦ و ﻟﻪم ڕهﻓﺘﺎرهﺷﺘﺎن ﭼﮋ وهردهﮔﺮن ھﻪﻟﯽ ﻗﯚﺳﺘﻨﻪوهی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﮔﺮﻧﮕﺘﺎن ﺑﯚ دهڕهﺧﺴﺖ. ﻓـﻪرﯾﮏ :ﺑ ھﯿﻮاﯾﯽ و ﺷﻜﺴﺖ ﺗﻪﻧﮕﻪ ﺗﺎوﺗﺎن دهﻛﺎت، ھﻪوﯽ دۆزﯾﻨﻪوهی ﭼﺎرهﺳﻪر دهدهن ﺋﻪﻣۆﺗﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺑﻪﺳﺘﻨﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ.
ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ژﻣﺎرهی ﭘﺸﻮو وﺷﻪی ﯾﻪﻛﺘﺮﺑ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ: ١ـ ﻗﻪی ھﻪوﻟﺮ +و٢ .ـ ﺑﻪردهرﻛﯽ ﺳﻪرا٣ .ـ ه ه٤ .ـ ڕهوت ـ ﻟﯚـ ﺋﺎ٥ .ـ ﻛﺎﻟـ ﻻدا. ٦ـ زاوا ـ ع زـ واﺗﺎ٧ .ـ دی٨ .ـ ﻣﻦ ـ ﻣﻨﺎره٩ .ـ ھﯚـ ﯾﺎﻗﻮت١٠ .ـ ﻛﻞ ـ ڕوﻣﺎن١١ .ـ ه ه. ١٢ـ ﺟﺎن ﺟﺎك ڕۆﺳﯚ. ﺳﺘﻮﻧﯽ: ١ـ ﻗﺎدر ﻛﺎﺑﺎن ـ ﺟﯚ٢ .ـ ه رـ ھﺎو٣ .ـ ﻟﻪـ و ل اـ ﻣﻪل٤ .ـ ﺳﺎـ ﺗﺰـ ﻛﯚن٥ .ـ ی ی٦ .ـ ﻛﻪرﯾﻤﯽ ﻋﻪﻟﻪﻛﻪ٧ .ـ وهرهـ ڕهواﻧﺪز٨ .ـ وهـ ا ق م٩ .ـ دڵ ـ ﺋﺎو ـ روا١٠ .ـ ری ـ ا د ا ـ ه ت ن١١ .ـ ره ـ ﺗﺎڵ١٢ .ـ ﺑﺎﻣﺒﯚ ـ ﺷﺎﻧﯚ.
ﺳــﻮدۆﻛـــﻮ
ﻗﺮژاڵ :ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺋﺎراﻣﯽ و ﺣﻪواﻧﻪوه دهﻛﻪن ھﯿﻮاﯾﻪﻛﯽ زۆرﺗﺎن ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دهﺑﺖ ﭼﻪﻧﺪ داواﻛﺎرﯾﯿﻪك ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهدا ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﯿﺤﺮاﺟﯿﺘﺎن دهﻛﺎت.
ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﯿﯿﻪﻛﺎن
ﺗﻪرازوو :ﺷﻪرم و ﺗﺮس دهﺑﺘﻪ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﯽ ﻛﺎرﻚ ﻛﻪ دهﺗﻮاﻧﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗﺎﻧﯽ ﺗﺪا ﺑﺒﯿﻨﻨﻪوه ،ﺑﯾﺎری ﯾﻪﻛﺠﺎری ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎﺷﺒﻮوﻧﯽ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺘﺎن دهدهن. دووﭘﺸﮏ :ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﻪﻛﻪﺗﯽ و ﻣﺎﻧﺪوﺑﻮوﻧﻜﯽ زۆردهﺑﻦ، ﻛﺎت ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﻪﻛﺎﻧﺘﺎن دادهﻧﻨﻦ و ﺧﯚﺗﺎن دوورﺑﮕﺮن ﻟﻪ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهی ﺷﺘﺎﻧﻚ ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﻦ. ﮐﻪوان :ﻟﻪ ﻛﺎرو ﭘﯿﺸﻪﻛﺎﻧﺘﺎﻧﺪا ھﻪوﯽ ﺧﯚﺑﻪﺧﯚﯾﯽ و ﺑﯾﺎری ﺑﺎش دهدهن .ﻟﻪ ﻧﯿﻮان دوو ھﺎوڕێ ﯾﺎن ﻛﻪﺳﯽ ﺧﺰاﻧﻪﻛﻪﺗﺪا دهﺑﯿﺘﻪ ﻧﻮاﻧﻪ و ﻟﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﮔﺎدار دهﺑﯿﺖ. ﮔﯿﺴﮏ :ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻣﺎن و ﺷﻚ دهﻛﻪﯾﺖ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ھﺎوڕﻜﺎﻧﺖ ﻛﻪ وهك ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﺖ ﻧﻪﺑﻮون ،ﺋﻪم ﮔﻮﻣﺎﻧﻪت ﭘﭽﻪواﻧﻪ دﺘﻪوه. ﺳﻪﺗـ :ڕاﺑﺮدووﺗﺎن ﺑﻜﻪﻧﻪ ﺳﻪرﻣﻪﺷﻖ ﺑﯚ ﺋﺴﺘﺎﺗﺎن ﻣﺎﻧﮓ ھﻪﻧﺪﻚ ﺷﺘﯽ دووﺑﺎرهی ﭘﯿﻪ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﺘﺎن ھﻪوڵ ﺑﺪهن ﺑﻪھﻪﻧﺪ وهرﯾﺒﮕﺮن و ﺳﻮودی ﻟ ﺑﺒﯿﻨﻦ.
ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ وﺷﻪی ﺷﺎراوه :ھﻪﻧﺎر
ﺋﺎ :ﯾﺎدﮔﺎر ﺟﻪﺑﺎر
ﻧﻪھﻪﻧﮓ :ھﻪوﯽ ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪﯾﺎﺘﺎن دهدهن ﺑﯚ واﻗﯿﻊ و ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﻛﺎﻧﺘﺎن ﻛﻪﺷﻜﯽ ﺋﺎرام ﺑﻪﺳﻪر دهﺑﻪن ﮐﻪ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﺘﺎن ﺑﻪﺳﻮوده.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٢١ / ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ـ ٢٧ک .ﯾﻪﮐﻪﻡ ٢٠٠٨
77
زاﺧﺎوی ﻣﺸﮏ وﺷﻪی ﯾﻪﻛﺘﺮﺑ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ: ١ـ ﻧﺎوی ﺗﻪواوی ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻛﯚﭼﻜﺮدوی ﻛﻮرد دﻛﺘﯚر ﺷﯚ٢ .ـ ﮔﺸﺖ ـ ﺷﺎﻟﯿﺎر٣ .ـ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻜﯽ ﻟﻪﺷﻪ٤ .ـ ﺋﺎﮔﺮ ـ دوان ﻟﻪ ﺗﺎر ـ ﻣﯿﻮهﯾﻪﻛﻪ )پ(٥ .ـ روﺧﺴﺎر ـ ﻧﯿﻮهی ﻛﺎوه ـ ﻻوه)ت(٦ .ـ ﻧﻪﺧﺮ)پ( ـ ﭘﭽﻪواﻧﻪ ـ ﻓﺮﻣﺴﻚ٧ .ـ ﺧﻪﻟﯿﻔﻪﯾﻪﻛﯽ ﻋﻪﺑﺎﺳﯽ ﺑﻮو٨ .ـ ﻧﺎوﻜﯽ ﻛﭽﺎﻧﻪﯾﻪ)پ( ـ ﻣﯿﻠﻠﻪت٩ .ـ ﻟﻪ دووﺷﻪﻣﻤﻪداﯾﻪ ـ ﻗﺴﻪی ﻛﺮد١٠ .ـ ﻛﭽﻪ ﮔﯚراﻧﯿﺒﮋﻜﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪ١١ .ـ ﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﻟﯿﻨﺎ. ١٢ـ ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳﻜﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﻛﻮرده ﺑﻪ ﻣﻪم ﻧﺎﺳﺮاوه)پ(.
ﺳﺘﻮوﻧﯽ: ١ـ ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﻜﯽ ﺋﻪوروﭘﯿﯿﻪ ٢ .ـ ﭘﯿﺘﯽ ﻟﻜﭽﻮو ٣ .ـ ﺳﻪرو ﺑﻨﯽ ﺣﻪﻣﺎم ـ داھﻨﻪری ﺗﻪﻟﻪﻓﯚن ٤ .ـ ﺑﻪﻟﻪﺷﻪوهﯾﻪ ـ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻜﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ ٥ .ـ ﺟﯚره ﺑﺎﻨﺪهﯾﻪﻛﻪ ٦ .ـ ﻟﻪ ﺗﻪﻧﮕﺎﻧﻪ دهردهﻛﻪوێ ٧ .ـ ﺑﻪ ژﻧﯽ ڕووﺧﯚش و زﻣﺎن ﺷﯿﺮﯾﻦ دهوﺗﺮێ ـ ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻪ )پ( ٨ .ـ ﺧﺮا )پ( ـ ﺑﻪ ﺳﻪرهوهﯾﻪ. ٩ـ راﻧﺎوی ﭘﺮﺳﻪ ـ ﺑﺎﻨﺪهﯾﻪﻛﻪ)پ( ـ ﺗﯚ١٠ .ـ ﭘﯿﺘﯽ ﻟﻜﭽﻮو ـ ﻣﺎﻧﮓ ـ درﮋﺗﺮﯾﻦ رووﺑﺎری ﺟﯿﮫﺎﻧﻪ)پ(١١ .ـ دۆﺧﻜﯽ ﻣﺎدهﯾﻪ)پ(١٢ .ـ رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ. ﺗﺒﯿﻨﯽ : )پ( :ﭘﭽﻪواﻧﻪ. )ت( :ﺗﻜﻪو. ﺣﻪوﺗﯽ ﺳﻪرو ﺑﻨﯽ ﭘﯿﺘﻪﻛﺎن ﻛﺸﻪ ﻧﯿﯿﻪ
ﺳــﻮدۆﻛـــﻮ
ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﯿﯿﻪﻛﺎن
ﺋﻪم ﭼﻮار ﮔﯚﺷﻪﯾﻪ ﻟﻪ ٩ﭼﻮار ﮔﯚﺷﻪی ﮔﻪوره ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ) ،(٣×٣ھﻪر ﭼﻮار ﮔﯚﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚ ٩ﺧﺎﻧﻪی ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮ داﺑﻪش ﻛﺮاوه .ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪو ﯾﺎرﯾﯿﻪدا ﭘﻛﺮدﻧﻪوهی ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ ﺑﭽﻮوﻛﻪﻛﺎﻧﻪ ﺑﻪ ژﻣﺎره ﭘﻮﯾﺴﺘﻪﻛﺎن ﻟﻪ ١ﺗﺎ ٩ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﻚ ھﻪر ژﻣﺎرهﯾﻪك ،ﯾﻪﻛﺠﺎر ﻟﻪ ھﻪر ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهو ﻟﻪ ھﻪر ھﻜﯽ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ و ﺳﺘﻮﻧﯿﺪا ﺑﻨﻮﺳﺮﺘﻪوه.
ﭼﻮار ﮔﯚﺷﻪ ﺑﻪﺗﺎﻪﻛﺎن ﺑﻪ ژﻣﺎره ﺗﻪواو ﻧﻪﻛﺮاوهﻛﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ و ﺳﺘﻮﻧﯽ ﭘ ﺑﻜﻪرهوه، ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪو ژﻣﺎراﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫﻨﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪروی وﻨﻪﻛﻪوه دراون .ھﻪر ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪو ژﻣﺎراﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﺠﺎر ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺮﺖ ﺷﯿﻜﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﻛﺸﻪی ﺣﺴﺎﺑﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ڕاﺳﺘﻪوه ﺑﯚ ﭼﻪپ و ﻟﻪ ﺳﻪرهوه ﺑﯚ ﺧﻮارهوه دهﺑﺖ
١ـ٢ـ٣ـ٤ـ٥ـ٦ـ٨ـ٩
76
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﺣﻪوت رۆژ ﺟﺎرﻚ
دوو ﻧــــﻮری ﻻوهﻧﺪ ﻧﻪوزاد
ﺋﻪوهی ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻋﯿﺮاق دهﯾﻜﺎت ،ﻟﻪ ﺋﯿﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮری ﻛﺸﻤﯿﺶ-ی دراﻣﺎی »ﻛﻪوﻧﻪ دهرﻛﻪ« دهﭼﺖ ،ﻛﻪ دهﯾﻪوﺖ ھﻪر ﺑﻪﻓﺸﻪ ،ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻣﺸﻜﯿﺪاﯾﻪ ﺟﺒﻪﺟﯽ ﺑﻜﺎت! ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ وهﺳﻔﯽ ﻛﯚﻣﯿﺪی ﺑﯚ رهﻓﺘﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ﭘﯽ ﺑﯽ: ﻟﻪﺧﯚی دهرﭼﻮوه ،ﯾﺎن ﺧﯚی ﻟ ﮔﯚڕاوه! ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪﻧﮕﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻣﺎﻟﻜﯽ ،زۆر ﻟﻪ ھﻪﻧﮕﺎوه ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪددام ﺣﺴﻦ دهﭼﺖ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ھﻪﺷﺘﺎﻛﺎﻧﺪا. ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎﯽ ﻣﺎﻟﻜﯽ ﻟﻪوهداﯾﻪ ،ﻛﻪ ھﻪﺳﺖ دهﻛﺎت ﺑﯚ ﺋﻪوه ﺑﯚﺗﻪ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ﺗﺎ ﺑﻤﻨﺘﻪوه )ﺟﺎ ﺑﻪ ﺷﻪرﻋﯽ ﺑﺖ ﯾﺎن ﻧﺎﺷﻪرﻋﯽ( ،دروﺳﺖ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻨﺎدﯾﺶ ﻟﻪﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﺎﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﺎراﻧﺪا ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﺷﻜﻪ ﻟﻪو ھﻪوﻪی ﻧﺎوﺑﺮاو. ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺋﻪﻣۆ ﺑﯚﺗﻪ ﺋﻪو ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﻮرد ﻟﯽ رازی ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪﺷﻜﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﻟﯽ رازی ﻧﯿﯿﻪ ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟﯽ رازی ﻧﯿﯿﻪو ﺳﻮﻧﻨﻪش ھﻪرﮔﯿﺰ ﻟﯽ رازی ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺋﺎﯾﺎ ﻛﻪﺳﻚ ھﻪﯾﻪ ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﺧﻪﻜﻪ ﻟﯽ رازی ﻧﻪﺑﺖ و ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺣﻮﻛﻤﯽ وﺗﻚ ﺑﻜﺎت؟ ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻧﺎرده ﺳﻪر ﺧﺎﻧﻪﻗﯿﻦ ،ﺑﻪو ﺑﻪھﺎﻧﻪﯾﻪی ﻛﻪ دهﯾﻪوﺖ ھﻪﯾﺒﻪﺗﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﭙﺎرﺰﺖ ،ﺑ ﺋﺎﮔﺎ ﻟﻪوهی ﺋﻪوهی دهﯾﻪوﺖ ھﻪﯾﺒﻪﺗﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﭙﺎرﺰﺖ ﺋـــﻪو ﻛﻪﺳﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ دهرهوهی
78
Haftana-issue 27/ 21 Dec - 27 Dec 2008
ﮔﺮﯾﻦ زۆن دهژﺖ و ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاﻗﻪ ،ﻧﻪك ﺋﻪوهی ﺧﯚی ﻟﻪﻧﺎو ﮔﺮﯾﻦ زۆن ﺷﺎردۆﺗﻪوهو ﺳﻮﭘﺎش دهﻧﺮﺘﻪ ﺳﻪر ﺧﺎﻧﻪﻗﯿﻦ. ھﻪﻧﺪێ ﻛﻪس ﻛﻪ ﭘﯚﺳﺘﻚ وهردهﮔﺮﺖ ،ﭘﯚﺳﺘﻪﻛﻪ ﮔﻪورهی دهﻛﺎت و وهزﻧﻜﯽ ﺗﺮی ﭘﺪهدات ،ھﻪﻧﺪێ ﻛﻪﺳﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘﯚﺳﺘﻪﻛﻪ ﮔﻪوره دهﻛﻪن و ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دهﺧﻪﻧﻪ ﺳﻪر ،ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺋﻪوهی ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﺎﻧﻪ ،واﺗﻪ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ﮔﻪورهی ﻛﺮدووهو ﺑﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﻪﻛﻪش، ﻟﻪرووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه وهك ﺟﺎران ﺑﭽﻮوك دهﺑﺘﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ھﻪﻣﻮو ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی )ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪ ﻧﺎﺷﻪرﻋﯿﺶ ﺑﺖ( دهﺧﺎﺗﻪ ﮔﻪڕ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﻤﻨﺘﻪوه! ﻟﻪوهﺗﻪی دهوﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق دروﺳﺖ ﺑﻮوه ﺗﺎﻛﻮ ﺋﻪﻣۆ ،دوو ﻧﻮری زۆر ﻣﻪﺷﮫﻮری ﺗﺪا دهرﻛﻪوﺗﻮوه ،ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﺎن ﻧﻮری ﺳﻪﻋﯿﺪی ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﭘﺸﻮوﺗﺮی ﺳﻪردهﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪوهی ﺗﺮﯾﺶ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﻣﺎم ﺟﻪﻻﻟﻪ ...ﻧﻮری ﺳﻪﻋﯿﺪ ﺑﻪوه ﻧﺎﺳﺮا ﺑﻮو ﻛﻪ دژی ﺋﻪوهﯾﻪ ﺳﻮﭘﺎ دهﺳﺖ ﻟﻪ ﻛﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ وهرﺑﺪات، ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻮوﺑﺖ ،ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯿﺶ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﺎن ﻟﻪرﯽ ﺳﻮﭘﺎو ﺳﻪرﺑﺎزهوه ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺎت. ﺧﯚ ھﻪﻣﻮوﻣﺎن دهزاﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﺳﻮﭘﺎ ﻋﯿﺮاﻗﯽ وﺮان ﻛﺮد.. ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺎﺗﯽ ھﻪوﺪان ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﺎﻟﻜﯽ ﻧﻪھﺎﺗﻮوه؟! lawandn@yahoo.com
ﺗــﺔﻧـــﻬـﺎ ﺗــﺆ ِﺭﻯ ﺋــﺎﺳـــﻴـﺎﺳـــ َﻴ َﻠـﺔ ﻛـﺔ ﺳﺔﺭﺍﻧﺴﺔﺭﻯ ﻋ َﻴﺮﺍﻕ ﺩﺍﺩﺓﺛﺆﺷ َﻴﺖ
ﺩﺍﺛﺆﺷﻴﻦ ﺷﺎﺩﻳﻴﺔ www.asiacell.com
ﺧﺰﻣﺔﺗﻄﻮﺯﺍﺭﻳﻲ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﺍﻥ ١١١