ﮐــﻮردهﮐــﺎﻧــﯽ ﺋـﯿـﺴـــﺮاﺋـﯿـﻞ ﭼـــﯽ ﺑـﯚ ﮐــﻮرد دهﮐـــﻪن؟ Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ ﺧﻪﻧﺪان ﺑﯚ ﭘﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧﺪن دهرﯾﺪهﮐﺎت
www.dengubas.net
ھﺎووﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﮔﺎی ﻟﻪ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھﻪﯾﻪ؟
ﮔﻪﻣﻪی ھﻪﺒﮋاردن دهﺳﺘﯽ ﭘﮑﺮد ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
ﺣـﻪﻧــﺎن :ھــﻪوـﺪهدهم ﺟـﯿــﺎواز ﺑـﻢ
ﮐﺎرﯾﮑﺎﺗﺮ
ﺋ
ﺎﺳ ﺎ ﯾ ﺶ
ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺗﯿﺮۆر
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
3
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
5
ﻣﯿﻮاﻧﯽ ھﻪﻓﺘﻪ
ﺳﻮاری ﮔﻮرﺟﺴﺘﺎن "رۆژﺋﺎوا ﭘﺸﺘﯽ ﺗﻜﺮدﯾﻦ" ﻣﯿﺨﺎﯾﻞ ﺳﺎﻛﺎﺷﭭﯿﻠﯽ ﺳﻪرۆك وﺗﯽ ﮔﻮرﺟﺴﺘﺎن.
ﺣﺎﺘﺎن ﺑﻪ ﺣﺎﯽ دهردی ﺋﻪو ﻧﻪﺑ. ﻣﺮدووﺗﺎن ﻛﻪ ﻣﺮد ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺧﻪو ﻧﻪﺑ. ﺋﻪم ﮔﻮرﺟﺴﺘﺎﻧﻪ ،ﻧﯿﺸﺘﻪﻧﯽ ﺳﺘﺎﻟﯿﻦ ﺑﯚ روﺳﯿﺎی ﭘﯚﺗﯿﻦ ﻛﺮدﯾﯿﻪ »ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ«؟ رق ﻛﻪ ﺑﺒﺎرێ ﺋﺎوا دهﺑﺎرێ ﭘﯚرﺗﯽ ﺑﻪدﻟﯿﺴﯽ ھﻨﺎﯾﻪ ﺧﻮارێ **** ﮔﯿﺮۆدهی داوی ﺷﻪڕی ﮔﻪورهﻛﺎن ﺑﺎﻋﯿﺴﯽ ﺳﻪرﭼﯽ ﺑ ھﯚ ،ﺑ ھﻪﻧﺠﻪت ﺑ ﻧﺎو و ﻧﯿﺸﺎن. ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻮو ﺑﻪ ﻏﻪرب ،ﺧﯚی ﮔﯿﭫ ﻛﺮدهوه ﻟﻪﻣﻼ ،ﻟﻪ ﺷﻪرق و رﻚ ﻟﻪ ﻣﯚﺳﻜﯚوه ﭘﺎﺷﻪﻛﺸ ﭘﻜﺮا و ﺑﯚ ﻗﺎوﻏﻪﻛﻪی ﺧﯚی ،ﯾﺎﻧﯽ ھﯿﯽ ﺟﺎران، ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪ ﭼﯚوه! ﻟﻪ ﺟﯽ ﺷﻪڕی روس ،ﺷﻪڕی ﺑ ﺋﺎﻣﺎن ﺑﯚ ﺳﻪرﻗﺎڵ ﻧﺎﺑﯽ ﺑﻪ وﺗﯽ ﺧﯚﺗﺎن؟ ﻟﻪ ﺟﯽ ﺋﻪﺳﺘﯚﻧﯿﺎ ﺑﮕﺮه ﺋﻪﭘﺨﺎزﯾﺎش ﺑﯚ ﺧﻪرﯾﻚ ﻧﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺋﺎوهداﻧﯽ ،ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺑﻪ دﯾﻠﺒﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﭘﯿﺎوی ﻧﯿﺎز ﺑﺎش؟ واﺷﻨﺘﯚن ،ﻛﻪ دۆﺳﺘﻪ، ﺑﯚ ﺋﻪوه دۆﺳﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﯚ ﻟﻪو ﭘﯚﺳﺘﻪ ھﺎوﻛﺎری ﺑﻪدﻟﯿﺴﯽ و واﺷﻨﺘﯚﻧﯿﺶ ﺑﯽ. ﻛﻪ ﻓﻪرﺗﻪﻧﻪ ﺑﻜﻪی ،ﯾﺎن ﺷﻪڕ ﺑﻔﺮۆﺷﯽ؟ ﺑﻪ روﺳﯿﺎی ﭘﯚﺗﯿﻦ ،ﻧﻪﯾﺎره دراوﺳﻜﻪی ﺋﻪوﺳﺎ ﺳﻪرۆك ﺑﻮش، ﯾﺎن ﺟﮕﺮهوهﻛﻪی: ﺳﻪرۆك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﭼﯚن ﻓﺮﯾﺎت ﻛﻪون ﻛﺎك ﺳﺎﻛﺎﺷﭭﯿﻠﯽ، ﻛﻪ ﺧﯚت ﻛﻪوﺗﺒﯽ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﻛﯚﻣﺎ ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﺖ ﺋﺎوارهﯾﻪ ﺑﻪ دهﺷﺖ و ﭼﯚﻣﺎ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯿﺶ ھﻪروان ،ﺑﻪ دﯾﻠﯽ؟ ژﯾﻦ ﺳﺎﺢ
4
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﮐﺎوﺑﯚﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ
50
ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا ﺗﻜﻪﻚ ﻟﻪ ﺋﯚرﺳﺘﯚﻛﺮاﺗﯽ و ﻛﺎوﺑﯚﯾﯿﻤﺎن ﺑﻪرﭼﺎو دهﻛﻪوﺖ، ﻟﻪﯾﻪﻛﻜﺎﺗﺪا ﻟﻪﻧﻮان ﺟﻮاﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ دڕﻧﺪه و رۆﻣﺎﻧﺴﯿﻪت ،ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﺮدوو دهﻣﺎﻧﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ،ﺑﺎز ﻟﯚرﻣﺎﻧﯽ دهرھﻨﻪر )ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ( ﻛﯿﺸﻮهری ﺳﻪﯾﺮی ﻧﻮﻤﺎن ﭘﺸﻜﻪش دهﻛﺎت.
32
وﺷﮑﻪﺳﺎﯽ
ﺳﻪرهڕای ﺑﻮوﻧﯽ دوو رووﺑﺎری ﮔﻪورهی دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮرات، ﻛﻪﭼﯽ ﻋﯿﺮاق رووﺑﻪڕووی وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ دهﺑﺘﻪوه، ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪرﺋﻪوهﻧﺪه ﻧﯿﻦ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻛﻪﻣﺒﻮون و وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮراﺗﯿﺶ ھﻪﯾﻪ. ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﭼﯿﻦ؟ ﭼﯚن دهﺗﻮاﻧﺮﺖ رووﺑﻪڕووی ﺑﺒﯿﻨﻪوه؟ ھﯚﻛﺎر و ﭼﺎرهﺳﻪر ﭼﯿﯿﻪ؟
ﺟﻮاﻧﻪﮐﺎن ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺑﻮون
ﻟﻪ ھﻪﻧﮕﺎوﻜﯽ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪر و ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﺪا ،ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺳﺎزﻛﺮا.ﺋﻪم ﻧﻤﺎﯾﺸﻪ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﭘﺸﺎﻧﮕﺎی ھﻪوﻟﺮی ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٣٥٠ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ١٨دهوﻪﺗﻪوه ﺳﺎزﻛﺮاو
58
42
60
ﻗﮋی ﺋﻪﺳﺘﺮهﮐﺎن
ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ھﻪواڵو ﺑﻪدواداﭼﻮوﻧﺎﻧﻪی ﺧﻪﻚ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪر ﺑﻪدواﯾﺪا دهﮔﻪڕﻦ، ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪ ﯾﺎن ﺷﻮازی ﺑﯾﻦو ﺑﯚﯾﻪﻛﺮدنو ﻣﯚدﻠﯽ ﻗﮋﯾﯿﻪﺗﯽ.
ﻗﺎھﯿﺮهم ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯽ؟
ﺋﻪم ﺳﻪﻓﻪرهﯾﺎن دووهﻣﯿﻨﺠﺎره ،دهﭼﻤﻪ ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﻣﻪﻧﺰﮕﺎی ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻗﺎھﯿﺮه ،ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻤﻪوﺖ ﻟﻪﺑﺎرهی ﯾﻪﻛﻪم ﺳﻪﻓﻪرﻣﻪوه ﺑﻨﻮوﺳﻢ ،ﺋﻪوا ﺑﻪدﻨﯿﯿﺎﯾﯿﻪوه، ھﯿﭽﻜﯽ وام ﻟﻪﺑﻪردهﺳﺘﺪا ﻧﺎﺑﺖ.
ﻧﯿﺴﺎن ..ﺟﻮاﻧﯽ و ﺑﻪھﺰی
74
) ( z370ﻧﺎوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ وهرزﺷﯽ ﻧﻮﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﻪ ،ﺋﻪم ﻣﯚدﻠﻪ ﻧﻮﯿﻪ ﻛﯚﻛﺮاوهی ﻧﻪﺧﺸﻪﺳﺎزﯾﯿﻪﻛﯽ ﺟﻮان و ﺑﻪھﺰی ﺋﻪداﯾﻪ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
7
www.dengubas.net ﮔــﯚﭬـﺎرﮑﯽ ﺳﯿـﺎﺳﯿــﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿـــﻪ ﺧﻪﻧـــﺪان ﺑﯚ ﭘـــﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧـــﺪن دهرﯾﺪهﮐـــﺎت
Volume (1) issue - 46 / 10 May -16 May 2009
ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدن ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪر
ﺳﺘﺮان ﻋﻪﺑﺪو ﻟﻪ ﻧﭭﯿﺴﻜﺎرهوه ﭼﻪﻧﺪ ﻣﻪرﺟﻜﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ھﻪن ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی ھﻪﺒﮋاردن ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا .ﻣﻪرﺟﻪﻛﺎن ﺳﺎدهو ﺳﺎﻛﺎرن ،ﺑﻪم ﻟﻪوه دهﭼﺖ ھﻪوڵ ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﺑﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﻟﻮدهﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻣﻪرﺟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ دووﻛﻪﯽ ﭼی ﻣﻠﻤﻼﻧ .دووﻛﻪﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻪم ﺋﺎﺳﺘﻪ ﺧﺮاﭘﻪ ﻟﻪ ﺧﯚﻧﻮاﻧﺪن و ﺋﯿﺪارهدان ژﯾﻨﮕﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ دروﺳﺖ دهﺷﻮﻨﺖ و ﺑﻪداﺧﻪوه ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ ﺋﻪﺳﻪن ﺑﯚ ﭘﺎﯾﻪدارﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻧﻮﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﮋارهی ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯾﺎری ﻟـ دراوه ،ﺑﻪ ﻻڕﺪا ﺑﺒﺎت. ﻣﻪرﺟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯿﻪ ﺳﺎده و ﺳﺎﻛﺎرهﻛﺎن ﺋﻪﻣﺎﻧﻦ: ـ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻣﻪﯾﻪ دهﺑ ﻟﻪ دهرهوهی ﺗﺎﻧﻪﻟﺪان ﺑﺖ. ھﻪﻣﻮو ﮔﻪﻣﻪﯾﻪك ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻣﻠﻜﻪﭼﯽ ﻗﺎﻋﯿﺪه و ﻧﻪزم ﺑﺖ دهﺑ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎر ﺑﻦ، رﺰﻟﮕﯿﺮاوی ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧ ﺑﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﺎﻧﻪ دوا ﻗﺴﻪ ﻟﻪﺳﻪر وﻜﮫﺎﺗﻨﻪوهی ﻣﻠﻤﻼﻧﻜﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻗﺎﻋﯿﺪه و ﻧﻪزﻣﯽ ﮔﻪﻣﻪﻛﻪدا دهﻛﻪن .ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهﺷ) ﭼﺎودﺮهﻛﺎن ﺑﻪﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و دهرهﻛﯿﯿﻪوه ،ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ھﻪﺒﮋاردن ،ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻨﯿﻪت و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑﻦ( ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯽ ﭘﺎﻛﺘﯽ و ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪن. ﺑﯚﯾﻪ دهﺑ ﻟﻪ دهرهوهی ﺗﺎﻧﻪﻟﺪان و ﺗﻮاﻧﺞ ﺑﻦ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻗﻪوارهو ﻛﯿﺎﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه .ﺋﻪﮔﻪر ھﻪر ﻟﻪﺋﺴﺘﺎوه ﮔﻮﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﻪﺑﺖ ﺋﻪی ﻛ دهﺑﺘﻪ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮان ﻟﻪ دهﻣﯽ ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﺪا؟ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻣﻪرﺟﻪﻋﯽ راﺳﺘﮕﯚﯾﯽ و ﻧﺎڕاﺳﺘﮕﯚﯾﯽ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪن ﻛﻪ ھﺸﺘﺎ دهﺳﺘﯿﺎن ﭘﻨﻪﻛﺮدووه ﭼﯚن ﺗﺎﻧﻪﯾﺎن ﻟﺒﺪرﺖ؟ ـ ﻣﯿﺪﯾﺎو ھﻪﻮﺴﺘﯽ. ﺑﺎش رووﻣﺎﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﯚ ﺋﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪش ﻣﻪرﺟﻜﯽ ﺗﺮه .ﻟﺮه ﻗﺴﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻧﺎﻛﻪم، ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪﻣﻮو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﻪك ﻣﻪﯾﻠﻜﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪم ﭘﺮۆﺳﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪدا .ﺑﻪﻜﻮ ﻟﺮه ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوه دهﻛﻪﯾﻦ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺟﯿﺎوازی ﺑﻜﺎت ﻟﻪﻧﻮان دهرﺑﯾﻨﯽ ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻟﻪﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎن و ﻟﻪﻧﻮان رووﻣﺎﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪدا ،ھﻪﻣﻮو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﻪك دهﺗﻮاﻧ ﻟﻪ وﺗﺎر و ﺑﯿﺮوڕاﯾﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺑﻪم ﻧﺎﺑ ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﯽ روﻣﺎﻜﺮدﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﯿﺶ رووداوهﻛﺎن ﺑﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ دهﺑ ﻟﻪﯾﻪك ﻣﻪﺳﺎﻓﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮوهﺳﺘﺖ و ھﻪﻟﯽ روﻣﺎﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮوان ﺑﺪات. ـ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎن ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﺑﯚ ﭼﻮار ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ،ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺧﻪﯾﺎﯽ ﻧﻪﺑﻦ ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دهورهی ھﻪﺒﮋاردن و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دهورهی ﺣﻜﻮﻣاﻧﯽ ﺑﮕﺮﺘﻪوه ،رﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ دهﻧﮕﺪهر ﺑﻪ واﻗﯿﻌﯿﻪﺗﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن و دوورﻛﻪوﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﺧﻪﯾﺎﺒﺎزی و ﺑﻪﻨﯽ ﻧﻪﻛﺮده دهﺑﺖ .ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﻧﮕﺪهر ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪ و ﺗﻪﻓﻮﯾﺰ دهدات ﺑﻪ ﻗﻪوارهی دﺨﻮازی ﺧﯚی .دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھﻪر ﻟﯿﺴﺘﻚ و ﺑﺎوهڕﺑﻮوﻧﯿﺸﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﺎودهﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪت ﻟﻪﻣﻪدا دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪی ﺑﯚ ﭼﻮارﺳﺎڵ ﺑﺖ ﻧﻪك ﺑﯚ ﭼﻞ ﺳﺎڵ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺋﯿﺴﺘﺤﻘﺎﻗﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا ﺟﺒﻪﺟﯿﺎن ﺑﻜﺎت. ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪر ﺧــﻪﻧــﺪان ﺑﯚ ﭘﻪﺧﺶ و وهﺷﺎﻧﺪن دهرﯾﺪهﻛﺎت ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن haftana@yahoo.com www.dengubas.net Iraq - Tel: +964 07708678460
6
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
18
دﯾﺴﺎﻧﻪوه ھﻪﻣﻪت
ﻟﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻪی دواﯾﯽ ھﻪﻧﺪێ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯽ ﺳﻪﯾﺮ ﺳﻪﯾﺮ ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻮون ،ﻛﻪ ﺋﻤﻪی ﺑﻪﺗﻪﻣﻪن ﻟﻪﻣﻪوﭘﺶ ﻧﺎوﻣﺎن ﻧﻪﺑﯿﺴﺘﺒﻮون. وا دﯾﺎره ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ و ﻧﺎوهﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪن و ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﯽ زاﻧﺴﺖ و زاﻧﯿﺎری ،ﮔﯚڕاون و ﻧﺎوﻜﯽ دﯾﻜﻪﯾﺎن ﻟـ ﻧﺮاوه ﻛﻪ ﺋﻤﻪﻣﺎﻧﺎن ﻧﻪﻣﺎﻧﺒﯿﺴﺘﻮوه.
26
ﻧﺴﮑﯚی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ھﻨﺪه ﺑﻪرهو ﺑﺎﺷﯽ ﭼﻮو ﺑﻮو ﻛﻪ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ،ﺑﻪ ﻟﻪﺧﯚﺑﺎﯾﺒﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺧﯚی ﺑواﻧﺖ و وهك ﭘﺎﻪواﻧﻜﯽ رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ دهﺳﺖ ﺗﯿﺮۆر ﺧﯚی ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻜﺎت.
ﻧﻮﺳﯿﻨﮕﻪﻛﺎن ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ: ﻛﻪرﻛﻮك: ھﻪوﻟـﺮ :ﺳﻪرهﺗﺎی رﮕﺎی ﮐﯚﯾﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪی رهﺳﻮﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت07504537324 . ﮔﻪرﻣﯿﺎن :ﻛﻪﻻر ـ ﺑﺎزاڕی ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﻛﻪﻻری2221612 .
ﺷﺎڕﯽ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ ﭘﺮدی ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﻪﺳﺮهوﺧﺎڵ07480134488 - 07708678460 . ﺋﯿﺴﻜﺎن ـ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎرهﮔﺎی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮك07702382319 .
داﺑﻪﺷﮑﺮدن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق
ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی » ﺣﻀﺎﺭﺓ ﺃﻛﺪ« ﺑﯚ ﺑوﮐﺮدﻧﻪوه و داﺑﻪش و رﯾﮑﻼم Mobile: +9647901999188
dir_akad@akadintl.net %FTJHO CZ
ﻧﺮخ 1000ﺩﯾﻨﺎﺭ
xandancenter@yahoo.com +964 (0) 7705 450 660
ھﻪر ﺋﻪﻣﺠﺎره ﻧﻪﺧﺸﻪی ﻧﻪﻛﺸﺎ ﺋﯿﺠﺎزهی ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻪ دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﺮ دراوه ،ﺑﯚ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﮕﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﺑﯚ ﺋﻪﻣﻪش ٥٠ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺗﺮ ﻟﻪﭘﺎرهی ﻋﯿﺮاق ،ﺑﻪ ﺧﻪرج دهدات. ﺣﺴﻦ ﺷﻪھﺮﺳﺘﺎﻧﯽ وهزﯾﺮی ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﻛﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ﭘﻼن دهﻛﺎت، ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدن و ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاق. ﭘﻼﻧﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﯾﻪ ھﻪروهﻛﻮ ﺧﯚی ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﺷﻪرﻗﻮﻟﺌﻪوﺳﻪﺗﯽ رووﻧﻜﺮدۆﺗﻪوه ،ﺑﻪرھﻪﻣﯽ وت دهﮔﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٦ﻣﻠﯿﯚن ﺑﻪرﻣﯿﻞ ﻟﻪ رۆژﻜﺪا ،ﻟﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ زهﻣﻪﻧﯽ ﭘﻨﺞ ﺑﯚ ﺷﻪش ﺳﺎﺪا .ﺷﻪھﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﻪ دوو ﺳﺎﻪ ﻟﻪ ﻛﺸﻪداﯾﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺪا، ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ دهرھﻨﺎﻧﯽ ﻧﻪوت و ﺷﻪرﻋﯿﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪوا ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﺑﻪﺳﺘﻮوﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯽ ﺑ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﯿﯿﻪ. ﻟﯿﮋﻧﻪی ﻧﻪوت و ﻏﺎز ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ،ﺑﻪردهوام رهﺧﻨﻪی ﻟﺪهﮔﺮن و ﭘﺶ دهﭼﺖ ﺑﻪم ﻧﺰﯾﻜﺎﻧﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜﺮﺘﻪوه، ﺑﯚ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﯿﻔﺎدی ﻟﻮهرﮔﺮن .وهزارهﺗﻪﻛﻪی ﺣﺴﻦ ﺷﻪھﺮﺳﺘﺎﻧﯽ رووﺑﻪڕووی رهﺧﻨﻪی ﺗﻮﻧﺪ دهﺑﺘﻪوه ،ﺑﻪوهی ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی ﻣﻠﯿﯚﻧﻪھﺎ دۆﻻر ﺳﻪرﻓﺪهﻛﺎت ،ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻜﺮدن و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ،ﻛﻪﭼﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﻧﻪوت ھﻪروهﻛﻮ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ،ﺑﻪﻜﻮ ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎرﯾﺶ ،ﻛﻪم دهﻛﺎت ،ﺋﻪواﻧﻪش ﭘﺮﺳﯿﺎرﻚ دﻨﻨﻪ ﻛﺎﯾﻪوه ،ﺋﻪو ﭘﺎرهﯾﻪی ﻛﻪوا ﺑﯚ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﺳﻪرف دهﻛﺮﺖ ﺑﻪرهو ﻛﻮێ دهﭼﺖ؟ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪﻣﻪﯾﺸﺪا ﺣﺴﻦ ﺷﻪھﺮﺳﺘﺎﻧﯽ، ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ،ﻛﺮدۆﺗﻪ ﻣﺦ و ھﻪﻣﻮو ﺷﻜﺴﺘﻪﻛﺎن و ﮔﻪﻧﺪهﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ وهزارهﺗﻪﻛﻪی ﭘﺪا ھﻪﺪهواﺳﺖ.
ﻻﻣﻪرﻛﻪزﯾﻪﺗﯽ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪ ﺑﯚ دواﺟﺎر ﻋﻪﺑﺪوی دووهم ﭘﺎدﺷﺎی ﺋﻮردون ،ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪو دﯾﺎﻟﻜﺘﻪ ھﻨﺎ )ﻻﻣﻪرﻛﻪزی( ،ﻛﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﻪ ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪی ﻛﺮدووه، ﺑﻪﺳﻪر ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋﻪو وﺗﻪدا. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﯽ ﻻﻣﻪرﻛﻪزﯾﯿﻪت و ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻪ ﻻﻣﻪرﻛﻪزﯾﯿﻪت ،ﺑﺒﻮه ﺟﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﻮردﻧﯽ ،ﺟﺎرﻚ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت دهﻛﺮا ،ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﮔﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ رﯾﻔﯚرﻣﺴﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺑﺮا .ﺗﺎوهﻛﻮ ﭘﺎدﺷﺎی وت ﺑﯾﺎری ﻛﺎرﭘﻜﺮدﻧﯽ دا. ﻟﻪ وﺗﻜﺪا ﻛﻪ ھﻪﻣﻮوی ﻋﻪرهﺑﻪ ،ھﻪﻣﻮوی ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪ ،ھﻪﻣﻮوی ﺳﻮﻧﻨﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭼﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺗﺪا دهﻛﺮﺘﻪ ﻻﻣﻪرﻛﻪزی ،ﺑﻪم ﻟﻪ وﺗﻜﯽ ﻓﺮه ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﻓﺮه ﻧﻪﺗﻪوهی ،ﻓﺮه ﻣﻪزھﻪﺑﯽ وهﻛﻮ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺋﻪوه ﺑﭭﻪﯾﻪ ،وﺗﺎﻧﯽ ﻋﻪرهب ﺑﻪ ﺟﻮداﺧﻮازی و ﺑﻪﻛﺮﮕﯿﺮاوی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ وهﺳﻔﻤﺎن دهﻛﻪن ،ﺑﻪ راﺳﺘﯽ ﺑﺎﻧﻜﻪ و دوو ھﻪوا.
٤٠ھﻪزار ﺑﯚ دﯾﺎﻟﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٤٠ھﻪزار ﺳﻪرﺑﺎز و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﺑﻮون، ﻟﻪ ھﻪﻤﻪﺗﯽ دووهﻣﯽ ﻣﻮژدهی ﺧﻪﯾﺮدا ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪ ،ﺑﯚ »ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ھﻮرﺑﻮوﻧﻪوهی دۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ«. ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﻛﻮرد و ﻋﻪرهب و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪوه ،ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ و ﺳﻮﻧﻨﻪوه ،ﺋﻪوهی ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺑﮋﺖ ،دﺸﺎد ﻧﯿﻦ ﺑﻪم دووهم ھﻪﻤﻪﺗﻪ ،ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ ﻧﺎوهﻛﻪی ﭼﯽ ﺧﻪﯾﺮﻜﯽ ﻟ ﺑﻪدی ﻧﺎﻛﻪن. )ﻣﻪﮔﻪر ﺑﻪﻋﺴﯿﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪﺑﺖ(، ﻛﻪ ﺑﻪھﯚﯾﻪوه دهﺳﻪت و ﻧﻔﻮزﯾﺎن زﯾﺎد دهﻛﺎت. ﻟﻪ ﺑﻪﺷﺎﯾﺮی ﯾﻪﻛﻪﻣﺪا ﻋﻪﻟﯽ ﻏﺪان ھﻪروهﻛﻮ ﺳﺎﻧﯽ ھﻪﺷﺘﺎ و ﻧﻪوهدهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی ﭘﺸﻮو ﺑﺖ دهﯾﻮﯾﺴﺖ راوه ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ و راوه ﻛﻮرد ﺑﻜﺎت. رهﻧﮕﺪهرهوهی ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﻪی ﺑﻮو ،ﻟﻪ ﺑﻪﺷﺎﯾﺮی ﯾﻪﻛﻪﻣﺪا ﭼﯽ ﺧﺮی ﺗﺪا ﻧﻪﺑﻮو، ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻪﺑﺖ ،ﺧﻮدا ﮔﻪورهﯾﻪ ﺑﯚ دووهم.
ﻋﻪﻟﯽ دهﺑﺎغ
رۆﺑﻪرت ﮔﯿﺘﺲ
ﻧﻪرﻣﯿﻦ ﻋﻮﺳﻤﺎن
ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪه ﺑﻪوادهی ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰه ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ،ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم دواﯾﯿﻪش ،ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﺸﺎﻧﻪوهﻛﻪ ﻧﺎﺑﺖ.
ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮان، ﺳﻪرهڕای ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا، ھﯿﭻ زﯾﺎﻧﻚ ﺑﻪ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎﮔﻪﯾﻪﻧﺖ.
ﺑﻮدﺟﻪی ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوی ١٤٠ﺑﻪﺷﯽ ﺳﻪرﺟﻪم ﺋﺎواره و ھﺎوردهﻛﺎن ﻧﺎﻛﺎت، ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻮدﺟﻪی ﻟﯿﮋﻧﻪی ﻣﺎدهی ١٤٠ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺑﺖ ،ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﺨﺎﯾﻪﻧﺖ«. ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
9
٧ڕۆژ
ﻣﻮﻗﺘﻪدا ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮو
8
ﮔﯿﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﺠﯽ ﺧﯚی دهڕوﺖ
دﯾـﺴــﺎن دهﺳــﺘــﯿــﺎن ﭘﻜﺮدهوه
ﺋﻪو ﻛﻮرد ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر دهزاﻧﺖ، ھﻪرﭼﯿﯿﻪك ﺑﺖ ،دهﺳﺘﯽ ﻛﻮردی ﺗﺪاﯾﻪ»،ھﻪرﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎنﻟﻪﭘﺸﺖ ﺋﻪو زﯾﺎﻧﻪ ﮔﻪورهوهﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻟﻪﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ھﺎﺗﻮوه «.ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪ ﻧﺎﻧﺎﺳﻨﻪوه؟ ﺋﻮﺳﺎﻣﻪ ﻧﻮﺟﻪﯾﻔﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋﯿﺮاﻗﻪ ،ﻟﻪﺳﻪر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪی ﺋﻪﯾﺎد ﻋﻪﻻوی .ﻟﻪوهﺗﻪی ھﻪﯾﻪ ھﻪر ﻧﻪھﺎﻣﻪﺗﯿﯿﻪك ﺑﻪﺳﻪر ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﺖ ،ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﻛﻮردی دهزاﻧﺖ، ﻟﻪدواﯾﯿﻦ ﻟﺪواﻧﯿﺸﯿﺪا ،دهﺖ: »ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺋﻪو زﯾﺎﻧﻪ ﮔﻪورهوهﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ھﻪﺷﺖ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻣﻪزهﻧﺪه دهﻛﺮﺖ، ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻟﻪﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ھﺎﺗﻮوه ،ﺑﻪھﯚی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﻧﻪوت و ﺋﻪو رﮋه ﺑﻪرزهی ﺳﻮود ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ دهدهن«. ﻧﻮﺟﻪﯾﻔﯽ راﺳﺖ دهﻛﺎت ،ھﺎوڕﻜﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮﯾﺸﯽ ھﻪر ﺑﻪﯾﻪك ﺑﻪﺳﻪر ﻋﻪرهﺑﺪا ،ﺑﮫﺎﺗﺒﺎﯾﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﭘ ﺗﺎواﻧﺒﺎر دهﻛﺮد ،راﺳﺘﻪ ﮔﯿﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﺠﯽ ﺧﯚی دهڕوﺖ.
ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ھﺸﺘﺎ ﭘﺎرهی زﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻣﻮﺷﻪﻛﺎﻧﻪ وهردهﮔﺮﺖ ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩١دا ،ﺳﻪدام ﺣﺴﻦ وهﻛﻮ ﻛﺎرداﻧﻪوهﯾﻪك ،ﮔﺮﺗﯿﯿﻪ وﺗﻪﻛﻪی. ﺑﻨﻜﻪ ﻟﺪاﻧﯽ ﻟﻪدوای ﺋﻪﺗﯚﻣﯿﯿﻪﻛﻪی ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﻪوه ﻟﻪ ﺳﺎﯽ .١٩٨١ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﺑﯾﺎری ژﻣﺎره ٤٨٧ی ﻟﻪ ﺣﻮزﯾﺮاﻧﯽ ھﻪﻣﺎن ﺳﺎﺪا دهرﻛﺮد ،ﻛﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ﺑﯾﺎره ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ دهﺑﺖ ﻗﻪرهﺑﻮوی ﻋﯿﺮاق ﺑﻜﺎﺗﻪوه ﻟﻪو زﯾﺎﻧﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﯽ ﻛﻪوﺗﻮه. ھﻪﻓﺘﻪی راﺑﺮدوو ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﺋﻪو ﺑﺎﺳﻪﯾﺎن ھﻨﺎﯾﻪوه ﮔﯚڕێ ،ﻟﻪ داواﯾﻪﻛﯿﺸﺪا ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﭘﻮه ﻣﻮﻟﺰﯾﻢ دهﻛﻪن ،دهﺑﺖ ﺑﻪﺷﻮﻦ ﺋﻪو ﺑﯾﺎرهدا ﺑﭽﺖ. ﺑﯚچ ﺳﻪدام و رژﻤﻪﻛﻪی ﺋﻪو داواﯾﻪﯾﺎن ﻧﻪﻛﺮد؟ ﺑﯚﭼﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻧﻮێ ﺷﻪڕی ﻣﯿﺮاﺗﯽ رژﻤﻚ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﻪر ﺋﺴﻘﺎن روﺗﺎﻧﺪﯾﻪوه؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪﻣﻪ داواﯾﻪﻛﯽ ﻋﺮوﺑﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺗﻜﺪاﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ؟
ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﻪﻧﺒﻮﯽ ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯽ ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪ ﻋﻪﻟﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﻪی ﺋﻪﻛﻪﭘﻪ ،ھﻪﻣﻮو ﻛﺸﻪ و ﮔﺮﻓﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪو ﺳﻮﻧﺎﯾﻪﺗﯽ وهﻻ ﻧﺎو ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻮﻗﺘﻪدا ﺳﻪدری ﺳﻪرﻛﺮدهی دﯾﺎری ﺷﯿﻌﻪ و ﻟﭙﺮﺳﺮاوی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺟﻪﯾﺸﯽ ﻣﻪھﺪی ﻛﯚﺑﻮهوه. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﻪﻣﺠﺎرﯾﺶ ﻛﺎری ﺑﻪ وﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪﻛﻪ ﻛﺮد) ،اﻟﻐﺎﯾﻪ ﺗﺒﺮر اﻟﻮﺳﯿﻠﻪ(ی ﺟﺒﻪﺟ ﻛﺮد ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻛﻪ ﻛﻪرﻛﻮﻛﻪ ،ﮔﺮﻧﮕﺘﺮه ﺑﻪﻻﯾﻪوه ﻟﻪو ﺋﺎﻣﺮازهی ﻛﻪ ﭼﯚن ﻧﻔﻮزی ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﻪی )ﻛﻪرﻛﻮك( ،ﭘ زﯾﺎد ﺑﻜﺎت. زۆرﯾﻨﻪی ﻋﻪرهﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ،ﺳﻪر ﺑﻪ ﻣﻮﻗﺘﻪدا ﺳﻪدرن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ھﺎوردهﻛﺎن ،ﻛﻪواﺗﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺮاز ،ﯾﺎری ﭘﻜﺮدﻧﻪوهی داﺷﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪھﺪﯾﯿﻪ، ﻟﻪو ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪدا ﻛﻪ ھﻪر ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻪﻧﺪی ﻋﺎرهﺑﺎﻧﯿﺶ ﺑﺖ » ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻻ ﻧﺎﻗﻪ ﻓﯿﮫﺎ، و ﻻ ﺟﻤﻞ «.ﻧﻮﻨﻪراﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ،ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺎن ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﯿﺎ ﺳﻪرداﻧﯽ ﺷﺎری ﻛﻪرﻛﻮﻛﯿﺎن ﻛﺮدووه ،دان ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺷﺎردا دهﻧﻦ. ﺳﻪرﺟﻪم ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮﻛﯿﺶ ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻪوه ،ﻟﻪو ﻛﯚﻧﮕﺮهﯾﻪی ھﻪﻓﺘﻪی راﺑﺮدوو ﻟﻪ ﺑﻪرﻟﯿﻦ ﺳﺎزﯾﺎن ﻛﺮد ،ﻛﯚﻛﺒﻮون ﻟﻪ ﺳﻪر ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮك .ﻛﻪواﺗﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚﭼﯽ ﻣﻮﻗﺘﻪدا و ھﺎوهﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫﺸﺖ دهﻛﺎت؟ ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻪدرهوه راﯾﺪهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ ،ﺳﻪرهڕای ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﺗﻮرﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﯽ رهوﺗﻪﻛﻪی ﻛﯚدهﺑﺘﻪوه .ﺗﺎوهﻛﻮ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧﻮێ رهوﺗﻪﻛﻪﯾﺎن داﺑﮋن! ﺑﯚچ ﺗﻮرﻛﯿﺎ؟ ﻣﻪﮔﻪر ﻋﯿﺮاق ﺷﻮﻨﻜﯽ ﺗﺪاﻧﯿﯿﻪ ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﺳﻪدرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ داھﺎﺗﻮوﯾﺎﻧﯽ ﺗﺪا داﺑﮋن؟ ﯾﺎﺧﻮد ﺋﺎﺷﻪﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ دی دهﻛﻮ؟ رۆژﮔﺎر زﯾﺎﺗﺮﻣﺎن ﭘﺪهﺖ.
ﻋﻪدﻧﺎن ﻣﻮﻓﺘﯽ
ﺗﺎرﯾﻖ ھﺎﺷﻤﯽ
ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﻧﻪﺗﺎﻧﯿﺎھﯚ
داﻣﻪزراﻧﺪﻧﻪوهی ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺳﻪر رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻪﻛﯽﻧﻮێ،ﻛﻪﺑﻨﻪﻣﺎﻛﻪی ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪوی ﺗﺮ ﺑﺖ ،دهﺑﺘﻪ ھﯚﻛﺎرﻚ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎ و داھﺎﺗﻮودا.
وﯾﺴﺘﻜﯽ زۆر ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﺎراﻛﺮدﻧﯽ رۆﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ،ﻟﻪ رﮕﻪی ﻛﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎﯿﯚزﺧﺎﻧﻪو ﻧﺎردﻧﯽ ﻧﺮده دﺑﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ،ﻟﻪﻧﻮان ﻋﯿﺮاق و وﺗﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯿﺪا.
ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻦ ﺑﯚ دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﻪوهی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ،ﺑﻪﺑ ھﯿﭻ دواﺧﺴﺘﻦ و ﻣﻪرﺟﻚ، ﺑﻪم ﺋﺎﺷﺘﯿﺶ ﺑﻪﺑ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﻧﺎﺑﺖ.
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻋﯿﺮاق ﺑﻮژاﻧﻪوهی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻪﺧﯚوه دهﺑﯿﻨ و ﺑﻪرهو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دهﭼﺖ ،ھﻪروهھﺎ ﻛﻪرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رۆﯽ ھﻪﺑﻮوه ﻟﻪ ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهی ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا«. ﭘﺎش ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎداﺷﺘﻜﯽ ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﯿﻦو ھﺎرﯾﻜﺎری ھﺎوﺑﻪﺷﯿﺎن ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری ،وهﺑﻪرھﻨﺎن، رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻓﺮﻛﺮدن ﻟﻪﺧﯚ دهﮔﺮﺖ. ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﻧﻮﯽ ھﺎرﯾﻜﺎری ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﯚردن ﺑﺮاون- ی ھﺎوﺗﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﻪی ﻛﯚﺑﯚوه و راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ؛ »ﺑﺎری ﺋﻪﻣﻨﯽ وت ﻋﯿﺮاق ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش ﺋﺎرام ﺑﻮوهو ﻛﺎﺗﯽ ﺋﻪوه ھﺎﺗﻮوه ﻛﻪ ﻛﻪرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪتو ھﺎوﺑﻪش دهﺳﺖ ﺑﻪ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﺑﻜﻪن«و ﺟﻪﺧﺘﯿﺸﯽ ﻟﻪوه ﻛﺮدهوه ﻛﻪ »ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮﯾﺘﯿﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن زهﻣﯿﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﻟﻪﺑﺎرﯾﺎن ﺑﯚ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا دهﺳﺖ دهﻛﻪوﺖ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪﺑﻮاری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ، ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ،ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﻜﺮدن ،ﻛﺎرهﺑﺎو ﻧﻪوﺗﺪا«. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﯚ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا راﻛﺸﺎ و وﺗﯽ» :دوای ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎن و دهرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی رﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎری وهﺑﻪرھﻨﻪﻛﺎن ،ﺣﻜﻮﻣﻪت رﺨﯚﺷﻜﻪری ﺑﯚ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻛﺮدووه «.رۆﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﺷﯽ ﺑﻪرز ﻧﺮﺧﺎﻧﺪ ﻟﻪ ھﺎﻧﺪاﻧﯿﺪا ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ وﺗﻪﻛﻪی ﺗﺎوهﻛﻮ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﻜﻪن. ﮔﯚردن ﺑﺮاون ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪوهﻛﺮدهوه ﻛﻪ »رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﻛﻪی ﻧﻮان ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ھﻪﻟﯽ ﺗﻪواوهﺗﯽ دهداﺗﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺗﺎوهﻛﻮ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﻜﻪن«و ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ وﺗﻪﻛﻪﺷﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﺑﯚﻛﺎرﻛﺮدن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪﺑﻮاری ﻧﻪوﺗﺪا. ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ رووﻧﯿﻜﺮدهوه »ﻛﺎره ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت، ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪﻧﺪهن ﺑﻪرهو ﺋﻪوه دهﭼﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ رﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪوه ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﺑﻜﺎت «.ھﻪروهھﺎ وﺗﯽ» :ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻜﺎریو داﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪردی ﺑﻨﺎﻏﻪی ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯽ ﺋﻪو ﺗﻪﺣﻪداﯾﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ رووﺑﻪڕووی ﻋﯿﺮاق دهﺑﻨﻪوه .ﺋﻪرﻛﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪدا ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﺪات و ﺷﺎن ﺑﻪﺷﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﻛﺎر ﺑﻜﺎت«. ھﻪر ﻟﻪو ﺳﻪرداﻧﻪدا د.ﺑﻪرھﻪم ﺳﺎﺢ ﺟﮕﺮی
ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان و ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﮔﻪڵ ﻟﯚرد ﻣﺎﻧﺪﻟﺴﯚن وهزﯾﺮی دهوﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری »ﻛﺎر« ﯾﺎداﺷﺘﯽ ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧﻮان ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﺎن ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮد. ﻟﻪ ﻟﺪواﻧﻜﯿﺪا ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن ،ﺳﺎﺢ وﺗﯽ: »ﺋﻪم ﯾﺎداﺷﺘﻪ ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪﻛﯽ ھﺎرﯾﻜﺎری ﺋﺎﺑﻮوریو ھﻮﻧﻪری ﻟﻪﻧﻮان ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎدا دادهﻧﺖ، ھﻪروهھﺎ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﯾﺶ ﺑﯚ ﺑﻪھﺰﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻋﯿﺮاﻗﯽو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن دادهﻧﺖو ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪردوو وﺗﻪوه ﺑﯚ ﺑﻪھﺰﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ﺋﺎﺑﻮوریو ھﻮﻧﻪری ﻧﻮان ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎش ﻟﻪﺧﯚ دهﮔﺮﺖ. ھﻪروهھﺎ وﺗﯽ» :ﺋﻪم ﯾﺎداﺷﺘﻪ ﺑﻪﻻی ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ﮔﺮﻧﮕﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻋﯿﺮاق زۆر ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی ﻧﻮدهوﻪﺗﯽو ﭼﻮارﭼﻮه ھﻪرﻤﯿﯿﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠﺖ ،ﺋﻪو ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪﺷﯽ ﻟﻪﺑﻮاری ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهی وﺗﺪاﯾﻪ«. ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻟﻪوهﺷﻜﺮدهوه ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﻪ ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﻪی ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺧﺎوهﻧﻜﺎرو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪدا ،ﺑﻪﮕﻪن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﺑﻮون ﺑﻪ داھﺎﺗﻮوی ﻋﯿﺮاق«. ﻟﻪ وﺗﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن ،ﻟﯚرد ﻣﺎﻧﺪﻟﺴﯚن- ﯾﺶ وﺗﯽ» :ﺋﻪم ﯾﺎداﺷﺘﻪ ﺑﻪﻻی ھﻪردوو وﺗﻪوه ﮔﺮﻧﮕﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪردووﻻﯾﺎن دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﭘ ﺑﻨﻨﻪ ﻧﻮ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﺗﺮی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوهو ﺑﻪ ﯾﻪﻛﯿﺸﻪوه ﻛﺎر دهﻛﻪن ﺑﯚ ﭘﻪرهﭘﺪان و ﺑﻪھﺰﻛﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوریو وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﺪا. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﻪی ﭘﻜﺎ ﺳﻪرداﻧﯽ وهﻓﺪه ﺑﺎﻛﻪی ﻋﯿﺮاق ﺑﯚ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎو ﻛﯚﻧﮕﺮه ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﻜﺎ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﻛﺎﺗﻚ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٣٠٠ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﻛﻪ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﻜﻪن. ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎش ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻪھﺰﻛﺮدﻧﯽ ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﯿﻪ ﺋﺎﺑﻮوریو ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ١٣ﻛﻪرﺗﯽ ﭼﺎﻻكو ھﺎوﺑﻪﺷﯿﯿﻪﻛﯽ درﮋﺧﺎﯾﻪن رﻜﻜﻪوﺗﻦ. دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯽ ﺋﻪو ﻛﻪرﺗﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪﺳﻪر ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﺑﻪش ﻟﻪﺳﻪری رﻜﻜﻪوﺗﻦ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﺑﺎﻧﻜﯿﯽو داراﯾﯽ، ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی زاﻧﺴﺘﯽو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻛﺮدن ،ژﯾﻨﮕﻪو وزهو ﺋﺎو ،ﺑﯿﻤﻪی ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ،ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﻜﺮدن و ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻛﻪﻟﻮﭘﻪﻟﯽ ﺑﻪرﮔﺮیو ﺋﻪﻣﻨﯽ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
11
ﺋــﺎراﺳــــﺘــﻪ
وهﺑﻪرھﻨﺎن ﺑﻪڕﻮهﯾﻪ
"ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺋﺎوهدان دهﻛﺎﺗﻪوه" ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ و د.ﺑﻪرھﻪم و ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ، ﻧﻮﻨﻪری ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢٥٠ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﺎری ﻋﯿﺮاقو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻛﯚﻧﮕﺮهی ﺋﺎﺑﻮوری »ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق وهﺑﻪرھﻨﺎن ﺑﻜﻪن« ﺑﻪڕﻮهﭼﻮو. ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪ ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﺪا دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽو ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﻛﻪرﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق و ﺧﺴﺘﻨﻪﻛﺎری ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهی وﺗﺪا .د.ﺑﻪرھﻪم ﺳﺎﺢ ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﻋﯿﺮاق داوای ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﺮد ﺑﻨﻪ ﻋﯿﺮاق و ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهدا ﺑﻜﻪن. د.ﺑﻪرھﻪم ﻟﻪ وﺗﻪﯾﻪﻛﯿﺪا ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪدا ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﻛﺮد وﺗﯽ» :ﻋﯿﺮاق دهﺳﺘﯽ ﻛﺮدووه ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺗﺎوهﻛﻮ ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺑﺎرﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻟﻪ ﻧﻮ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﺪا، ﺣﻜﻮﻣﻪت ھﻪوڵ دهدات ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دهروازه ﺑﯚ ﺋﺎﺑﻮوری و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺧﺎوهﻧﻜﺎر ﺑﻜﺎﺗﻪوه«. ھﻪروهھﺎ ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﮔﻪڵ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳ و رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﻛﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎنو ﭼﻪﻧﺪ وﺗﻜﯽ ﺗﺮدا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮون و وﺗﯿﺸﯽ» :ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاریو ھﻨﺎﻧﻪﻛﺎﯾﻪی ھﻪﻟﯽ ﻛﺎر ،ﻟﻪ ھﯚﻛﺎره ھﻪره ﺑﺎﺷﻪﻛﺎﻧﯽ رووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺗﯿﺮۆرن«. ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ ،د.ﺑﻪرھﻪم ﻛﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاﻗﯿﺸﻪ وﺗﯽ» :ﻋﯿﺮاق ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪرﭼﺎوهی ﻣﺮۆﯾﯽو ﺳﺮوﺷﺘﯽ زۆر ﮔﻪورهی ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺑﻪھﯚی ﺑﻪرﺑوی دﯾﺎردهی ﮔﻪﻧﺪهﯽو ﮔﻪﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮوریو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮوهوه ،ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﺗﻮاﻧﺮاوه ﺑﻘﯚزرﺘﻪوه«. ﺗﻪﺋﻜﯿﺪﯾﺸﯽ ﻛﺮدهوه »ﺑﺎش ﻗﯚﺳﺘﻨﻪوهی ﺋﻪم ﺳﺎﻣﺎﻧﺎﻧﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ وت«. ﺑﻮژاﻧﻪوه ﻟﻪ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﺗﺮی وﺗﻪﻛﺎﻧﯽو ﻟﻪﺑﺎرهی ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﯽ 10
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﻋﯿﺮاق، رووﻧﯿﻜﺮدهوه ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺑﯾﺎرﺑﻮو رﮋهﻛﻪی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜﺮﺖ ،ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ رۆژاﻧﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢,٥ﻣﻠﯿﯚن ﺑﻪرﻣﯿﻞ ﻧﻪوﺗﯽ ﺧﺎو ھﻪﻧﺎرده دهﻛﺮﺖ. ھﻪروهھﺎ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهش ﻛﺮد ﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﯾﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻨﺪوﻗﯽ دراوی ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯽو ﯾﺎﻧﻪی ﭘﺎرﯾﺴﺪا ﺋﯿﻤﺰای ﻛﺮدووه ،ﺑﻮژاوﻧﻪﺗﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو رﻜﻜﻪوﺗﻨﻪ رﮋهی ٪٨٠ﻗﻪرزهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﻋﯿﺮاق ﻻﺑﺮاوه .ﺳﺎﺢ وﺗﯽ» :ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﻪوﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ رﮋهی ٪٨٦ﺑﯚ ٪١٢ﻛﻪم ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوهو ﺋﻮﻣﺪهوارﯾﻦ ھﻪﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎڵ رﮋهﻛﻪ ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﯿﻨﻪ ،٪١٠ داھﺎﺗﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﺶ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٨دا ٣٢٠٠دۆﻻر ﺑﻮوهو رﮋهی ﺑﻜﺎرﯾﺶ ﺑﯚ ٪١٧ داﺑﻪزﯾﻮوه«. ھﻪر ﻟﻪﻣﯿﺎﻧﯽ وﺗﻪﻛﻪﯾﺪا د.ﺑﻪرھﻪم ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ھﺰو ﺟﮕﯿﺮی دراوی ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻛﺮد و وﺗﯽ» :ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق ﺑﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﻛﻪمو ﺑﻪرﮋهی ٪٩٠ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻧﻪوت دهﺑﻪﺳﺘﺖ .ھﻪﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎﯽ ٢٠١٠ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮۆژهﻣﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهی داھﺎﺗﯽ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪسو ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﺧﻪرﺟﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﯾﻪ .ﭘﺮۆژه ﯾﺎﺳﺎﯾﻪﻛﯿﺸﯿﻤﺎن ﺋﺎﻣﺎده ﻛﺮدووه ﻛﻪ رێ ﺑﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دهدات زهوﯾﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻟﻪﺳﻪر ﺗﻪﻣﻠﯿﻚ ﺑﻜﺮﺖ«. ھﻪروهھﺎ وﺗﯽ» :ﺳﻪرهڕای ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪﻛﺎن ،ﺑﻪم
ﺋﻪﻧﺪاﻣﺘﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎن ﻗﺒﻮﻪ دهﺑﺖ ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﻪﺷﯿﺎن ﻗﺒﻮڵ ﺑﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎن ﻗﺒﻮڵ ﻧﯿﯿﻪ، دهﺑﺖ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺘﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﺷﯿﺎن ﻗﺒﻮڵ ﻧﻪﺑﺖ. ﻗﺴﻪﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺮاﻧﺴﯿﭙﯽ ﺣﺰب و ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ، ﻧﻪک ﻣﺎﻓﯽ دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴﺖ ﺑﯚ ھﻪﺒﮋاردن، ﭼﻮﻧﮑﻪ ھﻪرﮐﻪﺳﮏ ﺗﺎﻗﻢ و ﮔﺮوﭘﮏ وهﮐﻮ ھﻪﻣﻮو ﺧﻪﮏ و ﺧﻮاﮐﺎﻧﯽ وت ،ﻣﺎﻓﯽ دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴﺖ و ﻟﯿﺴﺘﮑﺎرﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ .ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ؛ ھﻪﻧﺪﻚ دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ھﻪم ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﺰﺑﯿﺶ ﺑﻦ و ھﻪم ﺑﻪ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺶ ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﻪن .ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪواﻧﻪ دهﯾﺎﻧﻪوێ ﻋﻮرﻓﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﺳﻪﻏﻪﻣﯽ ﺟﺒﻪﺟ ﺑﻜﺮﺖ ،دهﺑ ﺑﻪﺟﻮرﺋﻪﺗﻪوه ﺑﯾﺎری ﺋﻪﻧﺪاﻣﺘﯽ و ﻧﺎ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺘﯽ، ﻣﺎﻧﻪوه ﯾﺎن ﻧﻪﻣﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﻪن .ﺑﻪم ﺑﻪداﺧﻪوه ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪوه ﯾﻪﻛﻼﯾﯽ ﻧﻪﻛﺮاوهﺗﻪوه و ﺟﻪدهﻟﯽ ﺑﯿﺰهﻧﺘﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﺣﺰب و دهرهوهی ﺣﺰﺑﺪا درﮋهی ﭘﺪاوه.
ﭘﻜﯿﺸﻪوه وهرﺑﮕﺮﻧﻪوه .ﺳﻪرهڕاﯾﯽ ﺋﻪوهی ﺑﻪﺷﺪاری دهﻛﻪن ،ﺑﻪم ھﻪرﯾﻪﻛﻪﺷﯿﺎن دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯽ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهرﺑﺨﻪن. ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھﻪرﯾﻪﻛﻪﯾﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدووه ،ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن دهﯾﺎﻧﻪوێ دهﺳﻪت وهرﺑﮕﺮن و ھﻪﻧﺪﻜﯿﺸﯿﺎن دهﯾﺎﻧﻪوێ ﻛﻮرﺳﯿﯿﻪك ﯾﺎن ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻮرﺳﯿﯿﻪك ﺑﻪدهﺳﺘﺒﮫﻨﻦ ،ﺋﯿﺴﭙﺎت وﺟﻮدی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜﻪن. ﺑﻤﺎﻧﻪوێ و ﻧﻪﻣﺎﻧﻪوێ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن، ﮔﺮژی ﺗﺪهﻛﻪوﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪری ﭘﺒﮕﯿﺮﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺋﻪو ﮔﺮژﯾﺎﻧﻪ ﻧﻪﮔﻪﻧﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻛﻮرد ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﺪا وهك »ﻓﯚﺑﯿﺎی ھﻪﺒﮋاردن« ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی دهﻛﺎت ،ﺧﻮدی ﭘﺮۆﺳﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺗﺮﺳﻪ ﻟﻪ ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ، ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪی ﺧﻪﻜﯽ ﻟﻪوه دهﺗﺮﺳﻦ ھﻪﺒﮋاردن ﺑﺒﺘﻪ ﻣﺎﯾﻪی ﺧﻮﻨﺷﺘﻦ ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﯾﻪﻛﺪﯾﯿﻪوه ﻗﺒﻮڵ ﻧﻪﻛﺮﻦ .ﺑﯚﯾﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎن ﺑﯚ دﻨﯿﺎﻛﺮدﻧﻪوهی ﺧﻪﻚ ،ھﻪﻗﻪ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻚ ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ ھﻪم ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﻛﺎن ،ھﻪم ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ
ھﻪﺒﮋاردن ،ھﻪم ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ دهرﭼﻮوﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎن، ﻧﻪﺑﻨﻪ ﻣﺎﯾﻪی ﺋﺎﺷﻮب و ﺋﺎژاوهﻧﺎﻧﻪوه و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎن ﻗﺒﻮڵ ﺑﻜﻪن. دوو ﻟﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪك ﺣﺰب! ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﻣﻪﺳﻪﻻﻧﻪی ﻛﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺑﻪﺧﯚوه ﺳﻪرﻗﺎڵ ﻛﺮدووه ،ﻣﺸﺘﻮﻣی زۆری ﻟﻜﻪوﺗﯚﺗﻪوه ﺋﻪوهﯾﻪ؛ ﺋﺎﯾﺎ دهﻛﺮﺖ ﺣﺰﺑﻚ ﺑﻪ دوو ﻟﯿﺴﺖ ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﺎت .ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻻﻧﻜﻪ دﺮﯾﻨﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﺑﯿﻨﺮاوه ﺋﻪوهﯾﻪ؛ ھﻪر ﺣﺰﺑﻚ ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﯾﻪك ﻟﯿﺴﺖ ﺑﻪﺷﺪاری ھﻪﺒﮋاردن دهﻛﺎت .ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻚ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪﺟﯿﺎو دوور ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﻪن ،دهﺑﺖ ﭘﺶ ﺋﻪوه ﻟﻪ ﺣﺰب دوور ﺑﻜﻪوﻧﻪوه ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﺘﯿﺎن ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎﻧﺪا ﺑﻜﻮژﻨﻨﻪوه ،ﺋﻪوﻛﺎت وهك ﻗﻪوارهﯾﻪﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﻪن .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ رووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺣﺰﺑﻚ دوو ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﻪﺑﺖ .ﻟﻪ رووی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﻪوه ﺋﻪواﻧﻪی دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺑﻪ ﺟﯿﺎ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻜﻪن ،دهﺑﺖ ﺋﯿﺪﯾﻌﺎی ﺋﻪوه ﻧﻪﻛﻪن ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺋﻪو ﺣﺰﺑﻪن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر
ﺳﻪﻏﻪﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ وادهی ھﻪﺒﮋاردن ،ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﻻی ﺑﻪدﮔﻮﻣﺎﻧﻪﻛﺎن ﻛﺮده ھﻪﻗﯿﻘﻪت ،ﻛﻪواﺗﻪ؛ ﻟﻪﻣۆوه ﭘﻤﺎن ﻧﺎﯾﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﺟﺪﯾﺘﺮهوه و ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﻛﺎن ﮔﻪرﻣﺘﺮ دهﺑﻦ ،ﺑﻪم ﺋﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ھﻪر ﺧﯚﻣﺎن ﻛﺎرهﻛﺘﻪر ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهر و ﭼﺎودﺮی ﻧﺎﺑﯿﻦ. ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﻪﻏﺪا رهﻗﯿﺒﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﻤﺎن دهﺑﺖ، ﭼﺎودﺮاﻧﯽ دهرهﻛﯽ ﺑﻪ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﻪوه ﺑﻪﺷﺪار دهﺑﻦ ،ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ،رﻜﺨﺮاوه ﺋﻪوروﭘﯽ و ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدهﮔﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن دهﺑﺖ. ﻛﻪواﺗﻪ؛ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪﻣﺎن ﺷﺎﯾﻪدی ﺑﯚ ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری ﭘﺮۆﺳﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دهدهن ﺑﻪ دهﺳﻪت و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪ ﻧﻪرﻣﻮﻧﯿﺎﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ،ﯾﻪﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮﻜﺮدن ،رهﺗﻨﻪﻛﺮدﻧﻪوهی ﯾﻪﻛﺘﺮ ،ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﺑﻪﺳﻪﻣﻪت ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ﻻی ﭼﺎودﺮان رووﺳﻮرﻣﺎن دهﻛﺎت. »ﮔﯚڕان«ی راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﺑﻪ ﺋﺎراﻣﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن و ﭘﺎﻧﻮﭘﻠﯿﺶ ﻧﻪﻛﺮدﻧﻪوهی ﯾﻪﻛﺘﺮه، ﻧﻪك ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ .ھﻪﺒﮋاردن زۆر ﻣﺎﻧﺎی ﮔﻪورهﺗﺮی ﻟﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دهﻛﺮﺖ ﺑﻪ دهﯾﺎن ﺷﻮازی ﺗﺮ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺖ ،ﺑﻪم ﺗﻪﻧﮫﺎ رﮕﻪﯾﻪك ﺑﯚ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ، ھﻪﺒﮋاردﻧﻜﯽ ﭘﺎك و ﺑﮕﻪرد و ﺳﻪﻻﻣﻪﺗﻪ، ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر دهﻣﺎﻧﻪوﺖ »ﮔﯚڕان«ی راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﻪوا »ﮔﯚڕان« ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪوه دهﺳﺖ ﭘﺪهﻛﺎت. ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
13
ﺑــﯚﭼـــﻮون
ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﮔﻪﻣﻪﻛﻪ دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،رۆژی ٢٥ی ﺗﻪﻣﻮوزی داھﺎﺗﻮوی ﺑﻪ رۆژی ھﻪﺒﮋاردن دﯾﺎرﯾﻜﺮد .رهﻧﮕﻪ ﺑﯚ ﭼﺎودﺮﻜﯽ دهرهﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی ھﻪﺒﮋاردن ،ﻛﺎرﻜﯽ رۆﺗﯿﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺖ ،ﺑﻪم ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو رۆژه زۆر ﮔﺮﻧﮕﻪ؛ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺧﻪرﯾﻚ ﺑﻮو ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪ ﺑﻪھﯚی دﯾﺎرﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ رۆژی ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ﺑﻪ ﻻڕﺪا دهﺑﺮا. ﻣﻪھﺪی ﺋﻪﺑﻮﺑﻪﻛﺮ ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﭘﺶ ھﻪﻣﻮو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺪار ﺑﻪ ھﻪﺒﮋاردن ﺧﺮاﺑﻮو .زۆرﻚ ﭘﺶ دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﻛﺎن ،ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوه ﻗﻪﻣﯿﺴﻪﻛﻪی ﻋﻮﺳﻤﺎن و ﺑﻪ ھﻪﻣﻮوﻻﯾﻪﻛﺪا دهﯾﺎﻧﮕا .دهﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﺨﻪﻧﻪ ﺳﻪر ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪ ،واﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ دهﮔﻪﯾﺎﻧﺪ؛ دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردن ﺟﺪدی ﻧﯿﯿﻪ و دهﯾﻪوﺖ ﺋﻪو ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪدرﺖ .ﺋﻪوهﺷﯿﺎن وهﻛﻮ ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ رهﺧﻨﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ دهﺳﻪت ،ﻛﻪ ﺑﻪردهوام وهﻛﻮ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﭘﺸﻮهﺧﺖ ﺑﻪﻛﺎرﯾﺎن دهھﻨﺎ دهﺧﺴﺘﻪڕوو .ﺑﻪوهش ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ دوودﯿﺎن ﺑوﻛﺮدﺑﯚوه ،ﻛﻪ ﮔﻮاﯾﻪ ﯾﻪﻛﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردن دهﺗﺮﺳﻦ و ﻧﺎﯾﺎﻧﻪوﺖ ھﻪﺒﮋاردن ﺑﻜﺮﺖ. ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﯾﻪﻛﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دهﯾﺎﻧﺠﺎر دﻨﯿﺎﯾﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن دا ﻛﻪ ھﻪﺒﮋاردن دهﻛﺮﺖ ،ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚن راﯾﺪهﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻛﺎﺗﻪ ﺑﯚ ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدن، ﻛﻪﭼﯽ ﺋﻪو ﻗﺴﺎﻧﻪ ﻧﻪدهﺑاﻧﻪوه ،ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻢ ﺧﺮی ﺑﻨﻮوﺳﺖ ﺋﻪو ﭼﻪﻟﻪﺣﺎﻧﯿﻪی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﮫﻨﺎو ﺋﯿﺘﺮ ﻛﺎﺗﯽ دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻪﻣﻪ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﻛﻪﯾﻪ. ﮔﻪﻣﻪﻛﻪ دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ﻟﻪ دواﯾﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮهی رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯿﺪا ،ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ وهﻛﻮ ﺑﺎوﻛﻜﯽ راﻋﯽ ﭘﺮۆﺳﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﻪ وﺗﯽ: 12
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
»ﭘﻪﯾﺎﻣﻢ ﺋﻪوهﯾﻪ دهرﮔﺎی ﺋﺎزادی ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﮔﺮوپ و ﻟﯿﺴﺘﻜﯽ ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮوی ھﻪﺒﮋادﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺸﺖ ﺑﻜﺮﺘﻪوه .دﯾﺎره ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دهﺑﺖ و زۆر ﺟﯚره ﻗﺴﻪ و ﺑﺎﺳﯿﺶ دهﻛﺮﻦ ،ﺑﯚﯾﻪ ھﯿﻮادارم ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺎﻧﻪ ﺑﺖ و ﺷﻮازهﻛﻪی رﻜﻮﭘﻚ ﺑ و ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﻪﻣﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﺖ، ﻛﻪ راﺳﺘﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ درۆ ﻧﻪﺷﺎرﻧﻪوه و ﺑﻪﺑ ﺑﻨﻪﻣﺎ ھﯿﭻ ﻻﯾﻪﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎر ﻧﻪﻛﺮﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﺑﺖ ھﻪﻣﻮو ﻛﻪﺳﻚ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺑﯿﺮوڕای ﺧﯚی دهرﺑﺖ و ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺟﯽ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪی ھﻪﺒﮋرﺖ«. ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﻟﻪھﻪﻣﺎن ﻛﯚﻧﮕﺮهدا وﺗﯽ» :ھﻪوﺪهدهﯾﻦ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﺷﻮھﻪواﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎزاد ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﻦ .ﻟﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪدا ﺳﻪﻧﮕﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺑﯚ ﺧﻪﻜﯽ دهردهﻛﻪوﺖ«. ﺋﻪو دوو ﻟﺪواﻧﻪ ﺋﻪو دهﺳﻪﻟﻤﻨﻦ ﻛﻪ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ،ھﻪم ﻟﻪ ﺧﻪﻣﯽ ﺋﻪوهداﯾﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ ﺑﻪ ﺑ دهردﯾﺴﻪری و ﺑﻪ ﺑﮕﻪردی ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﺖ. ھﻪم دﻨﯿﺎﺷﻦ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﺗﻮاﻧﺖ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪی ﺷﻪﻗﺎم ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻨﺘﻪوه. رۆژی ھﻪﺒﮋاردن دﯾﺎری ﻛﺮا ٤٢ ،ﺣﺰب و ﻗﻪوارهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎوﻧﻮوﺳﻜﺮاون ﺑﯚ ھﻪﺒﮋاردن .ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪو ﻗﻪواراﻧﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ دﯾﺪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ و ﭘﺮۆژهی ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪی ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺗﻪﯾﺎر و ﺋﺎﻣﺎده ﻛﺮدووه .ھﻪرﯾﻪﻛﻪ دهﯾﻪوﺖ ﺑﯿﺒﺎﺗﻪوه و ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺪا ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺑﻪرﺑﻜﻪوﺖ .ﻛﻪواﺗﻪ؛ ھﻪﻣﻮان
ﺗﺎ ھﺰو ﺗﺎوﯾﺎن ﺗﺪا ﺑﺖ دهﻛﻪوﻧﻪ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪه ﺑﯚﺧﯚﻛﺮدن. ﻣﺸﺘﻮﻣیﻧﻮانﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎندهﻣﻜﻪدهﺳﺘﯿﭙﻜﺮدووه، دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن ﺗﯿﮋﺗﺮی دهﻛﺎت و دوای دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧﻪش ﺗﻮﻧﺪﺗﺮ دهﺑﺖ. ھﻪر ﻻﯾﻪك ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ﻛﻪﭼﯽ ﻟﻪ ﻛﻪوﯿﺪاﯾﻪ ھﻪﯿﺒﮋﺖ .رهﺧﻨﻪی ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎ ﺑﮕﺮﺖ ،ﺑﻪﻦ ﺑﺪات ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ و ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ، ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑﺨﺎﺗﻪڕوو ،ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﻛﺎن ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺰم ،درۆ و دهﻟﻪﺳﻪﻛﺮدن و ﺧﯚﻗﻪﻪوﻛﺮدن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺎف و ﺋﻪرك و ﻣﺎﻧﺪوﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻪس و ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﺋﻪو ﺟﯚره ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪاﻧﻪ ﻧﻪك ھﻪر ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ ﺗﻚ دهدهن ،ﺑﻪﻜﻮ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﻪش ﺳﻮك و رﯾﺴﻮا دهﻛﻪن و ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻣﺎﻧﺎ ﺟﻮاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ داﯾﺪهﻣﺎﻦ. ﯾﻪﻛﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ وهك ﭘﺸﺘﺮ راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪووه؛ ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻧﻪ ﻟﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ دهﻧﮓ و ﻧﻪ ﻟﻪ دهﺳﺘﺪاﻧﯽ دهﺳﻪت ﻧﯿﯿﻪ ،دﻨﯿﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهرﺑﯾﻮوه ﻛﻪ دهﺗﻮاﻧﻦ دووﺑﺎره دهﺳﻪت
دادﭘﻪروهرﯾﯽ ﺑﺘﻪدی .ﺋﻪوهی ﻟﻪواﻗﯿﻌﺪا ڕووی داوه ،وﺮاﻧﻜﺮدﻧﯽ داﻣﻪزراوهﻛﺎنو ﺑﻪھﻪدهرﺑﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪو ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪﻛﺎنو ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﮫﯿﻮاﯾﯽو ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھﺎﻧﺪان ﺑﻮه ﻻی زۆرﯾﻨﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮان. ﺋﻪﻣﻪش ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھﻪﯾﻪ. ﻛﻪواﺗﻪ ﺑﯿﺮۆﻛﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎزﻧﻪی ﺋﺎزادﯾﯿﻪﻛﺎنو ڕﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺑﺖ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺋﺎﺑﻮوریو ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻤﺎن ﻟﻪﺑﯿﺮﺑﻪرﺘﻪوه .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﻪی ﭼﺎوی ﺗ ﺑاوه ،دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻪﻛﯽ ڕواﻪﺗﻜﺎراﻧﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺑﻪﺗﻪﻧﯿﺎ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﯿﻪ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪﻜﻮ ﺑﺰوﻨﻪری ﺳﻪرهﻛﯿﯽ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﻪﻜﻪ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯽ ،دادﭘﻪروهری ،ﺷﻜﯚﻣﻪﻧﺪیو ﺋﺎزادی ،ﺋﻪو ﭼﻪﻛﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺮﺖ ﺑﯚ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎزﻧﻪی ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪت ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮔﺮووﭘﻜﻪوه .ﺟﺎ ﺋﻪﮔﻪر ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﻣﻪرﺟﯽ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪنو ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﺖ، ﺋﻪوا ﺋﺎزادی ﻣﻪرﺟﯽ ﺑﻮژاﻧﺪﻧﻪوهی دﯾﻨﺎﻣﯿﻜﯿﻪﺗﯽ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوریو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺗﻪﻛﺎﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﺎﻛﺴﺎزی .ﺧﯚ ﺋﻪﮔﻪر ﺷﻜﺴﺘﻪﻣﺎن ﺧﻮارد ﻟﻪ ﭘﻜﻪوه ﮔﺮﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزیو ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ،ﺋﻪوا ﺋﻪﺘﻪﻧﺎﺗﯿﭫ ،ﻛﺮدﻧﻪوهی دهرﮔﺎﯾﻪ ﺑﻪڕووی ڕﮕﻪﭼﺎرهی دﯾﻜﻪدا ،ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن دهﺷﺖ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋیو وﺮاﻧﻜﺮدن ﺑﺖ .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪردهواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺋﺎﺑﻮوریو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﭘﻪراوﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮﮋهﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠﻪت زﯾﺎﺗﺮدهﻛﺎتو ھﻪﺳﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽو ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن وﺮاﻧﺪهﻛﺎتو ﺧﻪﻣﺴﺎردﯾﺎن دهﻛﺎت ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺋﺴﺘﺎو داھﺎﺗﻮوﻣﺎن ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﭘﯿﻮاری ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻪﺑﮋﺮه دوورﺧﺮاوهﻛﺎن دهدات ﮔﺮهو ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻪﻜﯽ ﻧﺎڕازی ﺑﻜﻪنو ﺑﻪﻛﺎرﯾﺎن ﺑﻪرن ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﯽ ﭘۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن .ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﻣﻪڕ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺟﺒﻪﺟ ﻧﻪﺑﻦ ،ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪ ﺧﻪﻚ ھﻪﺳﺘﺪهﻛﺎت ھﻪﺨﻪﻪﺗﻨﺮاوه ،ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ھﯿﭻ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﻚ ﻧﺎﺑﺖ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﺧﻪﻜﻪ ھﻪﻮﺴﺘﯽ دﯾﻜﻪی ھﻪﺑﺖو ﺑﻜﻪوﺘﻪ ﻧﺎو ﺋﺎﻗﺎرﮔﻪﻟﯽ دﯾﻜﻪوه ،ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن دهﺷﺖ ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽو ﻧﺎﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽو ﻧﺎڕهوا ﺑﻦ. ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدن: ﺑﻪﻛﻮرﺗﯽ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ،ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﭼﺎرهﺳﻪری ﺑﻜﺎت ،ﺋﺎزادی ﯾﺎن
داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﯿﻪﻛﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ، ﺑﻪﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪوه داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎنو ﻛﺎرو ﻣﺎﻧﻪوهﯾﻪ .ﻟﺮهﺷﺪا دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﻪھﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎﺑﺖو ھﯿﻮای ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﻧﺎﺧﻮازرﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻧﻪﺑﺘﻪ ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎنو ﻛﺎرو ﻣﺎﻧﻪوه .ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻻﻧﯽ ﻛﻪم داﺑﻨﺮﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻪرﺟﻪ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎراﻣﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯿﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ، ھﻪﺳﺘﻜﺮدن ﺑﻪ ﺷﻜﯚﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯽو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﻪ .ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﺋﻪو ﻣﻪرﺟﺎﻧﻪن ﻛﻪ ﭼﯿﺪی ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻓﻪراﻣﯚﺷﺒﻜﺮﻦ ﻟﻪﭘﻨﺎو
ھﻨﺎﻧﻪدﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕﻪﻟﯽ ﻣﻪزﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮕﻪﻟﯽ ھﻨﺎﻧﻪدﯾﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽو دوورﻣﻪوداﺗﺮدا .ﺟﺎ ﺋﻪﮔﻪر ﻧﻪﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺷﻪڕی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪرﯾﻨﻪوه ،واﺗﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻛﺎرﺑﻜﻪﯾﻦ ﺑﯚ ﺧﻮﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻪﺷﻜﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻓﯿﻜﺮﯾﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﭘﻪرهﭘﺪانو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻦو ﻛﯚﺷﺸﯽ ﺗﻪواو ﺑﻜﻪﯾﻦ ﺑﯚ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽو ﻟﻚ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧﻮان ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺟﯚرﺑﻪﺟﯚرهﻛﺎن ،ﺋﻪوا ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﭽﯿﻨﻪ ﻧﺎو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﺎوﭼﻪرﺧﻪوهو ﺑﮕﻪﯾﻨﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ دوورﻣﻪوداﻛﺎنو ﻧﻘﻮﻣﺪهﺑﯿﻦ ﻟﻪﻧﺎو ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻗﻮﺘﺮو ﻛﻪﺷﯽ دهﻗﺘﺮدا. ھﻪﻜﻪوت ﻋﻪﺑﺪو ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
15
ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ رۆژ
ﺟﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﺑ ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﯽ ﺑﻪردهوام دژی ﺋﻪو ﺑﯿﺮوڕا ،ھﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ ،ھﺰو ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﺎﻧﻪ ﻧﺎﯾﻪﺗﻪدی ﻛﻪ ڕﮕﺮن ﻟﻪﺑﻪردهم ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯿﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽو دادﭘﻪروهریو ﺋﺎزادﯾﯿﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا. ھﯿﭻ ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪﻛﯿﺶ ﺑﻪﺑ ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﻜﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪو ﻛﺎرﯾﮕﻪر ،ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎن دﯾﺎری ﺑﻜﺎتو ﺳﻮدﻣﻪﻧﺪهﻛﺎن ﻟﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﮔﯚﺷﺒﻜﺎتو وﯾﺴﺘﻪﻛﺎن ﺳﺎزﺑﺪات ،داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎﺑﺖ .ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪﻣﻪﯾﺸﺪا ﻻوازﯾﯽ ڕۆﺣﯽ ڕﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪﻛﻪﻣﺎﻧﺪا ﺑﯚﺗﻪ ھﯚی ﭘﺮﺷﻮﺑوﯾﯽ ھﺰه ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺨﻮازهﻛﺎن ،ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوﻧﻪوه ﯾﺎن ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻻوازﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎنو ﮔﯚﺷﻪﮔﯿﺮﯾﺎنو زاﺒﻮوﻧﯽ ڕۆﺣﯽ ﺳﻪﺘﻪزهﻻﻣﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎنو ﺑﺎدهﺳﺘﯿﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽو ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯿﻪ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﺳﻪر ڕهﻓﺘﺎرﯾﺎﻧﺪا ،ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﺑﺘﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺖ ﺧﻪﻣﻧﺪﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﺪا ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﻪ ،ﻧﻪك ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﮕﻪو ﭘﻠﻪوﭘﺎﯾﻪی ﻻوهﻛﯽ ﻟﻪ دهﺳﻪﺗﺪا. داﻧﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﻜﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﺑﯚ ﮔﻮﺰاﻧﻪوهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻪﺑﺎرهو ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺋﻪو ھﺰو ﺗﻮﮋاﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪداﯾﻪو ﻓﯚڕﻣﮕﻪﻟﯽ ڕﻜﺨﺴﺘﻨﯽ وهھﺎ ﺑﺨﻪﻣﻨﺮﻦ ﻛﻪ ﯾﺎرﯾﺪهدهرن ﺑﯚ ﮔﯚﺷﻜﺮدنو ﯾﻪﻛﺨﺴﺘﻨﯿﺎنو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ھﻪﻧﻮﻛﻪﯾﯿﻪﻛﺎنو ﺋﻪو ﭘﮕﺎﻧﻪ ﺑﺨﺮﻨﻪڕوو ﻛﻪ ھﻪﻧﮕﺎو ﺑﻪھﻪﻧﮕﺎو دهﺑﺖ ﺑﻪدهﺳﺘﺒﮫﻨﺮﻦ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺗﻪرازووی ھﺰ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ دهرﻓﻪت ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﺎزاداﻧﻪی ﺳﻪرڕاﺳﺖ ﺑهﺧﺴﺖو ھﻪﻧﮕﺎو ﺑﻪرهو ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﻧﻮێ ھﻪﺒﻨﺮﺖ ،ﻛﻪ زهﻣﯿﻨﻪ ﺑﯚ ھﻨﺎﻧﻪدﯾﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﺧﯚﺷﺒﺖ .ﺋﻪﻣﻪش ﺳﻪرهﺗﺎ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪوهﯾﻪ ﺋﻪو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪ داڕﮋرﺖو ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎنو ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺴﻪراﻧﻪ داﺑﻨﺮﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮاز ﻧﺎودهﺑﺮﻦ .ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻪ ﺋﻪوهﯾﺶ، ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮازان ﯾﺎن ﺋﻪواﻧﻪی ﺋﺎﻣﺎدهی ڕﮕﻪی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻦ ڕزﮔﺎرﺑﻜﺮﻦ ﻟﻪو ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ، ﺷﻪژاﻧﯽ ﺧﺮاپ ،ھﻪﺳﺘﻪوهرﯾﯽو ﻣﻪﯾﻼﻧﻪی ڕﯾﺰهﻛﺎن ﭘﺎرﭼﻪﭘﺎرﭼﻪدهﻛﻪنو ھﻪﻧﮕﺎوهﻛﻪ ﻟﻪﺑﺎردهﺑﻪنو ﻛﯚﺷﺸﻪﻛﺎن ﺑﻪھﻪدهردهﺑﻪن .واﺗﻪ دهﺑﻨﻪ ڕﮕﺮ ﻟﻪﺑﻪردهﻣﯽ ﺋﻪوهی ﮔﺮهوی ﯾﻪﻛﻪم ﻟﻪﺳﻪر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﺑﺖ .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪﺷﻜﯽ زۆری ﺋﻪو ﺧﻪﻜﻪی دهروهﺳﺘﯿﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﻪو ڕﮕﻪﯾﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاوهو ﺑوای ﭘﯿﻪﺗﯽ، ھﺸﺘﺎ ﮔﺮهو ﻟﻪﺳﻪر ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾﻪ دهﺳﺘﻪﮔﻪریو ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﮕﻪریو ﺋﺎﯾﻨﯿﻪﻛﺎن دهﻛﺎتو ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺘﯿﻪك ﺑﮕﺎت ،ﺑﻪﺑ ﮔﻮﺪاﻧﻪ ﺑﻨﻪﭼﻪو ڕهﮔﻪزو ﻣﻪزھﻪبو 14
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕ ،ﻟﻪﭘﻨﺎو ھﻨﺎﻧﻪدﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕﻪﻟﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﺪا ،ﻟﻪﭘﺶ ھﻪﻣﻮوﯾﺎﻧﻪوه ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯽو دادﭘﻪروهریو ﺷﻜﯚﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯽ. دوو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺳﻪرهﻛﯿﯽ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ: ﺑﻪو ﺟﯚره داھﺎﺗﻮوی ھﻪﻧﮕﺎوی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﻻی ﺋﻤﻪ ﮔﺮﺪراوی ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ دوو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺳﻪرهﻛﯿﺪا :ﯾﻪﻛﻪم ﺧﻪﻣﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ،واﺗﻪ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪوﻟﻪوﯾﺎتو ﺑﻪھﺎ ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ،دوهم دۆزﯾﻨﻪوهی ﻓﯚڕﻣﯽ ڕﻜﺨﺮاوهﯾﯽ داھﻨﻪراﻧﻪی وهھﺎ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﯚﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪو ھﺰه ﺣﯿﺰﺑﯽو ﻧﺎﺣﯿﺰﺑﯿﺎﻧﻪی ھﻪﺑﺖ ﻛﻪ ﺑواﯾﺎن ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھﻪﯾﻪو ھﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﺎن دهدات ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ﻻوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﭙﻪڕﻨﻦ ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﯾﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮﯽ ﻛﺎرﻛﺮدنو وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﮔﺸﺘﯽ ،ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﭼﻮارﭼﻮهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻪ، ﻛﻪ ھﺰی ﻟﻪھﯽ ﻻوهﻛﯿﯿﻪﻛﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿﻪ. ﺟﺎ ﺋﻪﮔﻪر ھﻪﻧﮕﺎوی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﻧﻪﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪوهدا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮوﺑﺖ ،ﺋﻪوا ﮔﺮﺗﺒﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺳﻨﻮورداری ﮔﯚﺷﻪﮔﯿﺮی ڕووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان دﺘﻪﺋﺎراوه ﻛﻪ ﺧﻪﻚ ﺑﻪ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯿﺴﺖو ﺧﻪوﻧﺨﻮازی دهزاﻧﺖ، ﻧﻪك ھﺰی ھﻪﮕﺮی ﭘۆژهﯾﻪك ﺑﯚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﮔﻪورهو ﻛﺎرﯾﮕﻪر. ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ وﯾﺴﺘﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽو ھﻨﺎﻧﻪدﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﻓﺮهﻻﯾﻪﻧﯿﯽ )ﭘﻠﻮراﻟﯿﺰم( ﺋﯿﻤۆ دهروازهی ﭘﻮﯾﺴﺘﻦ ﺑﯚ ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧﻪوهی ﮔﺸﺖ ﻛﺸﻪﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ زهﻣﯿﻨﻪﯾﻪﻛﯽ دروﺳﺘﻪ ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن دهرﺑﺎرهی ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪو ﺧﻪﻣﻧﺪﻧﯽ
ﺋﻪﻗﻧﯿﻪتو ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﺎﻧﮕﯿﺮﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرهﻛﺎنو ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧﻪوهی ﻛﺸﻪﻛﺎن ،ﻛﻪﭼﯽ ﺋﻪوﻟﻪوﯾﻪﺗﯽ زۆرﺑﻪی ھﻪره زۆری ﺧﻪﻚ ھﻪﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ )ﺗﺎ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪش( ﻛﺸﻪی ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪ ،داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚراكو ﺟﻠﻮﺑﻪرگو ﺧﺎﻧﻮو و دهرﻓﻪﺗﯽ ﻛﺎره ﺑﯚ ھﻪزاران ﻛﻪس ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪﻛﻪﻣﺎن ﺳﺎﻧﻪ دهرﯾﺎﻧﺪهھﺎوﮋێ، ﺑﻪﺑ ﭘﻪروهردهﻛﺮدﻧﻜﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺎﻧﻪ ﯾﺎن ﻗﺎﻜﺮدﻧﻜﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﻪ .ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺋﻪواﻧﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ دهﻛﻪوﻧﻪ ﻧﻮان »ﺑﻪرﺑﻪرﯾﯿﻪت«و »ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﻪت«هوهو ھﻪڕهﺷﻪ ﻟﻪواﻧﻪ دهﻛﻪن ﻛﻪ ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯿﺎن ﻟﻪ ﺣﻮﻛﻤاﻧﯿﺪا ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺘﻜﺮدوه .ﺑﯚﯾﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﭽﻪﺳﭙﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﯚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ھﻪﻣﻪﻻﯾﻪﻧﻪ ھﻪﺌﺎوﺳﺎوهﻛﺎن ﻧﻪدۆزرﺘﻪوه. ﮔﺮهوی ﺧﻪﻚ ﻟﻪﺳﻪر دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ: ﺋﯚﮔﺮﯾﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪوی ﺧﻪﻚ ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﮔﺮهوﻛﺮدن ﻟﻪﺳﻪری ،ﺑﻪری ﺋﻪو ﺑﺎوهڕهﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﮔﻪورهی ﭘﻪﻧﮕﺨﻮاردﻧﯽ ﺋﯿﻤۆ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﯽ ﭘﺸﻮو و ﺋﻪو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪارهﯾﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺗﻪﺷﻪﻧﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ھﻪژارﯾﺪا .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯾﻪی ﺣﻮﻛﻤاﻧﯿﯽ ﭘﯿﻮاری )ﻏﯿﺎﺑﯽ( ﺳﻪروهرﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎ ،ﺟﯿﺎﻛﺎرهﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﮕﻪو ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزهﻛﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﺪارانو دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﻛﺎنو ﮔﺸﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻪﻧﺪهﯿﺪا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮوﺑﻦ، وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﻪﻛﺎن ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺑﻪھﺮهﻛﺎن ﺟﮕﯿﺮﺑﻦ ،ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﻛﺎن ﻛﻪﻪﻛﻪﺑﻦو
ﭘﯿﻮاﯾﻪ؛ ﺑﯾﺎرهﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻪﻚ دهدرﻦ ،ﻧﻪك ﺣﺰب ﺋﻪو وﺗﯽ» :ﺋﻪوهش ﺷﺘﻜﯽ روون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻢ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪوه دهدرﻦ ،ﻧﻪك ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻜﻪوه ،ﺋﺴﺘﺎش ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻟﻪ ﺗﺎﻛﻪ ﺣﺰﺑﻚ ﭘﻜﻨﺎﯾﻪت ،ﺗﺎ ﺑﻪ ﺋﺎرهزووی ﺧﯚی و ﺑﻪﺗﺎﻛهواﻧﻪ ﺑﯾﺎر ﺑﺪات ،ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﺑﯾﺎرهﻛﺎﻧﯿﺶ دهﭼﻨﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻪوه و ﺋﻪو ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردووه ﺑﯾﺎر ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن دهدات .ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪ رای ﻣﻦ ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﺪا ﻧﺎدرﻦ و ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ھﺎووﺗﯿﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪاﯾﻪ«. ﺳﻪﺣﻪدﯾﻦ ﺑﺎﺑﻪﻛﺮ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﯿﻮاﺑﻮو؛ »ﻟﻪ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪدا ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﺳﯿﺎدﯾﯿﻪﻛﺎن وا وهرﺑﮕﯿﺮﻦ ﻛﻪ ﺗﯿﺪا ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻪﻚ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﻟﻪﺑﻪر ﭼﺎو ﺑﮕﯿﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪﻣﻪ ﺋﻪوه ﻧﺎﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ﻛﻪ ﺣﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ دهرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺪا ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﺷﯿﺎن ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﻧﻪﮔﺮن .ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﺶ ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺣﺰﺑﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ دروﺳﺘﺒﻜﺎت ﻟﻪ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺪا ﻛﻪ دهﯾﺪات ،ﻛﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻪﻛﻪﺷﯽ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﺸﺘﯿﺶ ﻟﻪﺑﻪر ﭼﺎو ﺑﮕﺮﺖ، واﺗﻪ ﺋﻪرﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺋﻪو ھﺎوﺳﻪﻧﮕﯿﯿﻪ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺑﻪم ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻛﻪ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﻪك دروﺳﺘﺒﻮو ﻟﻪﻧﻮان ﺑﻪﯾﻪﻛﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﺸﺘﯿﺪا ﯾﺎن ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎن زاﺒﻜﺮﺖ ﺑﮕﻮﻣﺎن دهﺑﺖ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺑﺎی ﮔﻪل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﭘﺶ ﺑﻪژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ ﺑﺨﺮﺖ. ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ رهھﺎ ﺑﯿﻦ ھﻪﻣﻮو ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﻪل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺎن ﺗﺪا رهﭼﺎو ﻛﺮاوهو ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ھﻪﻣﻮو ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا دراوه .ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهدرﺖ ﻛﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ ﭘﺶ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﻪل ﺧﺮاوهو ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دﯾﻜﻪش دهدرﺖ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﻪل ﭘﺶ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰب دهﺧﺮﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه دهﺑﺖ ھﻪر ﺑﯾﺎرهو ﺑﻪﺟﯿﺎ ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﻪﯾﺖ، ﺋﺎﯾﺎ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰب ﭘﺶ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﻪل ﺧﺮاوه ﯾﺎن ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه«.
ﻧﻮﻨﻪری ﺣﺰب ﯾﺎن ﺣﻜﻮﻣﻪت؟ ﺋﻪم ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪی ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﺑﺎرهی رۆﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺑﯾﺎرداﻧﺪا وﺗﯽ» :ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﺪا ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪ راﺷﻜﺎواﻧﻪش دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﯚﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دهردهﻛﺮﺖ ،ﻟﻪوﻮه دهﻧﺮدرﺖ ﺑﯚ ﺋﯚرﮔﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﻪت و ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪﻧﻮﯾﺸﯿﺎﻧﺪا ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ،ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ رۆﯽ ﺑﯿﻨﯿﻮوه ﻟﻪ دهرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﯾﺎﺳﺎو رﺴﺎدا، ﺑﻪم ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭼﺎرهﻧﻮﺳﺴﺎزی ﯾﻪﻛﻼﯾﯽ ﻧﻪﻛﺮدۆﺗﻪوه و دهری ﻧﻪﻛﺮدووه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دهدرﺖ«. ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﺋﻪو ﺳﻪرﻛﺮده ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻮرد ﻛﻪ دهﭼﻨﻪ دهرهوه وهﻛﻮ ﻧﻮﻨﻪری ﺣﺰﺑﯽ دهﭼﻦ، ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯿﺸﺪا ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑﺎﯾﺎن ھﻪﯾﻪ. ﻓﺎﯾﻪق ﮔﻮﭙﯽ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهدا ﻛﻪ ﺋﻪوان وهﻛﻮ ﻧﻮﻨﻪری ﺣﺰﺑﯽ دهﭼﻦ ،ﻧﻪك ﻧﻮﻨﻪری ﺣﻜﻮﻣﯽ، وﺗﯽ» :ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪرﭘﺮﺳﻜﯽ ﺑﺎ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻢ ﯾﺎن ھﻪر ﭘﯚﺳﺘﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﭼﻮوه دهرهوه ﺑﯚ ﺳﻪرداﻧﯽ وﺗﻚ دهﺑﺖ ﭘﺶ ﺋﻪوه ﺑﻪﻻﯾﻪﻧﯽ ﻛﻪﻣﻪوه ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺋﺎﮔﺎی ﻟﺒﺖ .دهﺑ ﻟﻪﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﺋﻪو ﺳﻪرداﻧﻪدا ،ﺑﻪم دﯾﺎره ﺑﯚﭼﯽ دهﯾﺸﺎرﻧﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻛﺎری ﺣﺰﺑﯽ ھﻪﯾﻪ«. ﺳﻪﺣﻪدﯾﻦ ﺑﺎﺑﻪﻛﺮ ﻟﻪﺑﺎرهی ﭼﻮوﻧﯽ ﺳﻪرﻛﺮده ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﯚ دهرهوه وﺗﯽ» :ھﻪر ﻛﻪﺳﻚ ﻟﻪ ﭘﯚﺳﺘﻜﯽ ﺳﯿﺎدﯾﯿﺪا ﺑﺖ ،ﺟﺎ ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻢ ﺑﺖ ﯾﺎن ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﯾﺎن ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ،ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﻪوه ﺋﻪوه ﺋﯿﻨﺘﻤﺎی ﺑﯚ ﺣﺰﺑﻜﻪ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﻜﯽ ﺑﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺗﯚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺑﯿﺖ ﺗﻪﺟﺮﯾﺪی ﺑﻜﻪﯾﺖ ﻟﻪ ﺋﯿﻨﺘﻤﺎ ﺣﺰﺑﯿﻪﻛﻪی و ﺑﯿﺖ ﻧﺎﺑﺖ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺣﺰﺑﺖ ﺑﻪﺳﻪرهوه ﺑﺖ ،ﺑﻪم دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﻛﻪﺳﻚ ﻟﻪ ﭘﯚﺳﺘﻜﯽ ﺳﯿﺎدﯾﺪاﯾﻪ و دهﭼﺘﻪ وﺗﻜﯽ دهرهوه ،دهﺑﺖ ﭘﺸﺘﺮ ﺷﻮازی رۆﯾﺸﺘﻨﻪﻛﻪی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،ﺋﺎﯾﺎ وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺣﻜﻮﻣﯽ دهﭼﺘﻪ دهرهوه ﯾﺎﺧﻮد وهﻛﻮ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺑﻪو ﭘﻮهرهش ﻟﻪ دهرهوه ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات«. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ راوﮋ ﻛﺎﻣﻪران
ﺳﻪﻋﺪی ﭘﯿﺮه
ﮐﺎﻣﯿﻠﯽ ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻪﻟﯽ
ﻓﺎﯾﻪق ﮔﻮﭙﯽ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
17
ﮐــﻮرﺳــﺘـﺎﻧـﯽ
ھﺎووﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﻛﻮﯽ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ داﯾﻪ؟ ﺋﻪو ﺑﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﺳﯿﺎدﯾﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﯾﺎﺧﻮد ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه دهردهﭼﻦ ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﻛ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو دهﮔﺮن؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺑﺎی ﮔﻪل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ؟ ﺑﯾﺎرهﻛﺎن ﭼﯚن و ﻟﻪﻛﻮﻮه دهردهﭼﻦ ،رای ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾﻪوه ﭼﯿﯿﻪ؟
ﻛﺎﻣﯿﻠﯽ ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻪﻟﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،وﺗﯽ» :ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا دهﺑﺖ ﺋﻪو ﺑﯾﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ وﺗﻜﺪا دهدرﺖ ،ﺑﻪﭘﯽ دهﺳﺘﻮور و ﺑﻪ رای زۆرﯾﻨﻪی ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺑﺪرﺖ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ھﻪﺒﮋﺮدراوی ﺧﻪﻜﻪ .ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻪو ﭘﯿﻪی ﺣﺰب دهﺳﻪﺗﯽ ﺑﻪﺳﻪر 16
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺪا ﮔﺮﺗﻮوه و ﺗﻜﻪﯿﯿﻪك ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﺣﺰب و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺪا ،ﺣﺰب دهﺳﺘﯽ ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﺎروﺑﺎرهﻛﺎﻧﯽ وﺗﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهدرﺖ، ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺣﺰﺑﯽ ﻟﻪﺳﻪره و زۆرﺟﺎر ﺑﯾﺎرهﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰب دهدرﻦ .ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑﯾﺎرهﻛﺎن ﮔﻪر ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﺸﻪوه دهرﺑﭽﻦ ،ﺑﻪم ﺑﻪھﯚی
ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﺶ ھﻪر ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭼﻪﻧﺪ ﺣﺰﺑﻜﻪوه ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮاوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪھﻪﻣﺎﻧﺸﻮه، ﺋﻪو ﺑﯾﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﺸﺪا دهردهﭼﻦ زۆرﺟﺎر ھﻪر ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻮدی ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﻦ، ﺑﯚ ﺷﺘﻪ ﻻوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻪﻜﯽ ﭘﺶ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﺧﻪن ،ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ ﺑﻮاره ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ و ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﯾﺎرﺑﺪهن ،ﺋﻪوه ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ ﭘﺸﺪهﺧﻪن«. ﻓﺎﯾﻪق ﮔﻮﭙﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرهﺳﻪری ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺗﯽ» :ﺑﻪ ﺑوای ﻣﻦ ﺋﻪو ﺑﯾﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهدرﻦ٪٧٠ ،ی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﺪا دهدرﻦ .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺶ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﻪو ﺑﯾﺎراﻧﻪدا ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دراون ﺋﻪوهﺑﻮوه ﻛﻪ ﺣﺰﺑﻪﻛﺎن ﮔﻪﺷﻪ ﺑﻜﻪن .ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺣﺰﺑﻪ دهﺳﻪﺗﺪارهﻛﺎن ،ﺑﯚﯾﻪ ﻣﻦ دهﻢ؛ ﺑﯾﺎرهﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﺪان ،ﻧﻪك ﺣﻜﻮﻣﻪت ،ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺑﻪﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﺎﻧﻪ ﺑﯾﺎر ﻧﺎدهن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوان ﻧﻮﻨﻪری ﺣﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻦ و ھﻪر ﺑﯾﺎرﻚ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻪوه دهدرﺖ ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾﻪﻛﻼﯾﯿﻜﺮاوهﺗﻪوه، ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﯾﻪﻛﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﺋﻪو ھﯚﻛﺎراﻧﻪی واﻣﺎن ﻟﺪهﻛﺎت ﺑﯿﻦ؛ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ ﻟﻪﭘﺶ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﻪﻟﻪوهﯾﻪ؛ دواﺧﺴﺘﻨﯽ دهﺳﺘﻮوری ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی دهﺳﺘﻮور دهﺳﻪﺗﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎن دﯾﺎری دهﻛﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎن ﻟﻪﺑﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺣﻪزﻧﺎﻛﻪن ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺟﺒﻪﺟ ﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻮوری ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟﺒﻪﺟ ﺑﻜﻪن«. ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻪﻜﺪاﯾﻪ ﺳﻪﻋﺪی ﺋﻪﺣﻤﻪد ﭘﯿﺮه ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن،
ﺗﺮس رهش ﺑﺖ ﻛﻪ ﭘﯿﺎو ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎر ﻧﺎوﺮێ ﺷﺖ ﺑﻪﻧﺎوی ﺧﯚﯾﻪوه ﻧﺎو ﺑﻨﺖ ،دهﻧﺎ ﺑواﺗﺎن ﺑ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ھﻪن ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻪرێ ﺑﯿﺎﻧﮕﯚڕﯾﯿﻪوه ،ﺧﺎوهن ﻛﻪرهﻛﻪ ﺳﻪد ﻗﺎت زهرهر دهﻛﺎت. ﻣﻪڕی ﺑﻪﺳﺘﻪزﻣﺎﻧﯿﺶ ﺋﻪو ھﻪﻣﻪﺗﻪ دهﮔﺮێ و ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﭘﯽ دهﻦ )ﭘﺰوو(و ﺋﻪوﯾﺶ ﭼﻪﻧﺪ رۆژﻚ ﭘﯿﻪوه دهﺗﻠﺘﻪوه ﺗﺎ ﺧﻮاﺷﯿﻔﺎﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪﺧﺮی ﺑﯚ دهﻧﺮێ. ھﻪر ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا ،ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺷﺖ ﺑﻮوﻧﯽ رهﺷﻪوخ ﻟﻪ وﺗﯽ )ﺧﺎﭼﭙﻪرﺳﺘﺎن( ﺳﻪری ھﻪﺪا و ھﻪﻧﺪﻚ ﻛﻪس )ﺟﻨﻮن اﻻﺑﻘﺎر( ﯾﺎن ﻛﺮد ﺑﻪﺷﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎو ﮔﺎﯾﺎن ﻟـ رزﮔﺎر ﻛﺮد، ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا رهﺷﻪوخ ھﻪردووﻛﯿﺎن دهﮔﺮﺘﻪوه ﺑﻪﮔﺎﻣﺸﯿﺸﻪوه .ﺋﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﻪرادهﯾﻪك ﺗﺮﺳﯽ ﺧﺴﺘﻪ دﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪوه ﻛﻪ دهﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﻪو ﮔﯿﺎﻧﺪاراﻧﻪو ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺗﺮﺳﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪن و ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی و ھﯚﺷﺪارﯾﺸﯿﺎن داﯾﻪ ﺧﻪﻚ ﻛﻪ ﻧﺎﺑ ﮔﯚﺷﺘﯽ ﺋﻪو وﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﯚن ،دهﻧﺎ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﺑﻪھﻪﻣﺎن دهرد دهﭼﻦ و ﺷﺖ دهﺑﻦ. ﻣﻦ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮوم و دﺘﻪوه ﺑﯿﺮم ،ﻟﻪ ﻛﯚﯾﻪ دهﯾﺎﻧﮕﻮوت ﮔﺎﯾﻪك ﺷﺖ ﺑﻮوه و ﺑﻪ ﻛﯚﻧﺎﻧﺪا دهﺳﻮوڕﺘﻪوه و ھﻪر ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺑﻪردهﺳﺖ ﺑﻜﻪوﺖ دهﯾﺪاﺗﻪ ﺑﻪرﻗﯚچ و ﺋﻪﮔﻪر ﻧﻪﺷﯽ ﻛﻮژێ ﻧﻮه ﻣﺮدووی دهﻛﺎت .ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪوﺳﻪردهﻣﻪ ھﻪوﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ ﯾﺎن ﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﻧﻪدهدا .ﺟﺎرﻜﯿﺎن ﺋﻪو ﮔﺎﯾﻪ ﻟﻮوت و ﺑﺰووت ﺗﻮوﺷﯽ ﺣﺎﺟﯿﯿﻪﻛﯽ ﭘﯿﺴﻜﻪی رهزﯾﻞ دهﺑﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﺮﻜﯽ ﻧﻪﻛﺮدووه. ﮔﺎی ﺗﺎﯾﯿﻦ دهﻛﻪوﺘﻪ ﺷﻮﻦ ﺣﺎﺟﯿﯽ دهوﻪﻣﻪﻧﺪی ﺧﺮ ﻧﻪﻛﺮدوو و ﺣﺎﺟﯿﺶ ﻟﻪ ﺗﺮﺳﺎﻧﺎ رۆح ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﻛﻮﻧﻪ ﻟﻮوﺗﯽ ،ﻧﻪ ﺋﺎﺳﻤﺎن ھﻪﯿﺪهﻛﺸ ﻧﻪ زهوی دهﻗﯿﺸﺘﻪوه ﻗﻮوﺗﯽ ﺑﺪات ،ﺋﯿﺪی ﻟﻪﺗﺎواﻧﺪا ﺑﻪدهﻣﯽ دادﺖ ﺋﻪﮔﻪر ﺧﻮدا ﻟﻪو ﺑﻪﯾﻪ رزﮔﺎری ﺑﻜﺎت و رۆﺣﯽ ﺑﻪﺳﻪﻻﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪدهر ﺑﺒﺎت ﺋﻪوا ﻟﻪ رﯽ ﺧﻮدا ﺧﺮﻚ دهﻛﺎت .ﺋﯿﺪی ﺧﻮاو راﺳﺘﺎن ﻣﺎم ﺣﺎﺟﯽ دهرﮔﺎﯾﻪﻛﯽ ﻛﺮاوه دهﺑﯿﻨو ﺧﯚی ﭘﺪا دهﻛﺎت و ﻟﻪدواوه دهرﮔﺎﻛﻪ دادهﺧﺎت و رزﮔﺎری دهﺑﺖ .ﺑﯚ ﺳﺒﻪﯾﻨ ﻛﻮﻟﺮه ﺑﻪڕۆن ﺑﻪﺳﻪر ﻛﺮﻜﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪی ﺋﯿﻨﺤﯿﺴﺎری ﺗﻮوﺗﻦ داﺑﻪش دهﻛﻪن و ﻛﻪ ﻛﺮﻜﺎرهﻛﺎن ھﯚی ﺋﻪم ﺧﺮه و ﺧﺎوهﻧﻪﻛﻪی دهزاﻧﻦ ،ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن دهـ :ﺧﻮا ﺧﺮی ﺋﻪو ﮔﺎﯾﻪ ﺷﺘﻪ ﺑﻨﻮوﺳ ﻛﻪ ﻣﺎم ﺣﺎﺟﯽ ﻓﺮی ﺧﺮﻛﺮدن ﻛﺮد ،ﯾﺎﺧﻮوا ھﻪﻣﻮو
رۆژﻚ ﺋﻪو ﮔﺎﯾﻪ ﺗﻮوﺷﯽ ﺑﺖ .ھﻪر ﻟﻪوﻛﺎﺗﺎﻧﻪدا، دهﻦ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪدارﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﭼﻮوﺗﻪ ﺋﻪو ﺋﯿﻨﮕﻠﺴﺘﺎﻧﻪ و رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس وهك ھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﮔﻮوڵ ﺋﺎو دهوری دهدهن و ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﻨﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎرﺑﺎراﻧﯽ دهﻛﻪن .ﺧﺎﻧﻤﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﻚ ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﺋﻪو ﺷﺘﯽ رهﺷﻪ وﺧﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟﺪهﻛﺎت و ﺋﻪﻣﯿﺶ وهك ﻛﺎﺑﺮاﯾﻪﻛﯽ ﺷﺎرهزا ﻟﻪ داﺑﻮﻧﻪرﯾﺘﯽ ﻻدێ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪﻛﻪ دهﭘﺮﺳ» :ﺋﻮه رۆژی ﭼﻪﻧﺪ ﺟﺎر ﻣﺎﻧﮕﺎ دهدۆﺷﻦ؟« ﺧﺎﻧﻢ دهـﯽ» :رۆژی دووﺟﺎر«. ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪدارهﻛﻪی ﻟﻪﻣﻪڕﺧﯚﻣﺎن دهﺖ» :ﺑﺎﺷﻪ ﺋﻪﮔﻪر ھﻪﻣﻮو رۆژﻚ دووﺟﺎر دهﺳﺖ ﺑﻪﻣﻪﻣﻜﺘﺪا ﺑﻨﻦ و ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﺳﺎﯽ ﯾﻪك ﺟﺎر ﺋﻪوﻛﺎری ﺧﺮهت ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻜﻪن ،ﺗﻮﺧﻮا ﺗﯚش ﺑﯽ ﺷﺖ ﻧﺎﺑﯿﺖ؟« ﭘﻪﻧﺪﻜﯽ ﻛﻮردی ھﻪﯾﻪ دهـ» :ﺗﺎﺳﻪر ﺑﻤﻨ، ﻗﻮون ﻋﺎﺟﺒﺎﺗﯿﯿﺎن دهﺑﯿﻨ«. ﺋﻪوه ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻜﻪ ﮔﻮﻤﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ھﻪواﯽ ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺑﺎﻨﺪه و ﺷﺘﺒﻮوﻧﯽ رهﺷﻪوخ ﭘﺑﻮوه و ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا راھﺎﺗﻮوﯾﻦ ،ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪوه ﻗﻮڕﺑﻪﺳﻪرﯾﯿﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪ ﺧﻪرﯾﻜﻪ ﯾﻪﺧﺎﻧﮕﯿﺮﻣﺎن دهﺑ .ﻛﻪﻧﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن ﺑﻪ ﮔﻪرﻣﯽ ھﻪواﯽ ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺑﻪرازﯾﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ .ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪ وﺗﯽ ﻣﻪﻛﺴﯿﻚ ﺑوﺑﯚﺗﻪوه و ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳﻪد ﻛﻪﺳﯽ ﻛﻮوﺷﺘﻮوه و ﭘﻪڕﯾﻮهﺗﻪوه ﺑﯚ ﺗﻪﻛﺴﺎس و ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿﺎی وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ھﺎوﺗﺨﻮوﺑﯽ ﻣﻪﻛﺴﯿﻜﻦ و ﻛﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﻦ» :ﺋﻪم ﭘﻪﺗﺎﯾﻪی ﺑﻪرازاﻧﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪاره و رێ ﻟﮕﺮﺗﻦ و ﺋﺎﺑﻮﻗﻪداﻧﯽ زۆر زهﺣﻤﻪﺗﻪ« .ﺋﻤﻪ ﺟﺎرێ ﻟﻪ ھﻪﻣﻪﺗﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜﺎن رزﮔﺎرﻣﺎن ﻧﻪﺑﻮوه و ﻟﻪم رۆژاﻧﻪدا دﯾﺴﺎن ﻟﻪ وﺗﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺳﻪری ھﻪﺪاوهﺗﻪوه و ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﻛﻮﺷﺘﻮوه ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻧﯚرهی ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺑﻪرازاﻧﻪ، ﺑﻪم ﺧﻮا ﺑﻪوه رهﺣﻤﯽ ﭘﻜﺮدووﯾﻦ ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﻪﻛﻪﻣﺎن ﺑﻪرازی ﻟـ ﺣﻪرام ﻛﺮدووﯾﻦ و ﻧﻪ ﺑﻪﺧﻮی دهﻛﻪﯾﻦ و ﻧﻪ ﮔﯚﺷﺘﻪﻛﻪﺷﯽ دهﺧﯚﯾﻦ، ﺑﯚﯾﻪ رهﻧﮕﻪ ﺋﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ درهﻧﮓ ﺑﮕﺎﺗﻪ ﻻی ﺋﻤﻪ و ﺑﻪرازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﻛﻮﯾﻦ و ﺧﻪﻜﯽ ﺑﻪ ﺧﺮی ﺧﯚﯾﺎن دهﯾﺎﻧﻜﻮژن و ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎر ﮔﯚﺷﺘﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪو )ﻏﻪﯾﺮه دﯾﻨﺎﻧﻪ( دهﻓﺮۆﺷﻦ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎردهﻛﻪن .ﺧﻮاﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﻪی ﻧﺎﮔﻪھﺎن و ﺷﻪڕی ﺷﻪﯾﺘﺎن و ﺷﺘﯿﯽ رهﺷﻪوخ و ھﻪﻣﻪﺗﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ و ﺑﻪرازان ﺑﻤﺎﻧﭙﺎرﺰێ ..ﺋﺎﻣﯿﻦ ﯾﺎ ﺋﻪڕﺣﻪﻣﻪو راﺣﯿﻤﯿﻦ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ﻋﻪﺑﺪوﻟﻜﻪرﯾﻢ ﺷﺨﺎﻧﯽ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
19
ﮐــﻮرﺳــﺘـﺎﻧـﯽ
دﯾﺴﺎﻧﻪوه ھﻪﻣﻪت ﻟﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻪی دواﯾﯽ ھﻪﻧﺪێ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯽ ﺳﻪﯾﺮ ﺳﻪﯾﺮ ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻮون ،ﻛﻪ ﺋﻤﻪی ﺑﻪﺗﻪﻣﻪن ﻟﻪﻣﻪوﭘﺶ ﻧﺎوﻣﺎن ﻧﻪﺑﯿﺴﺘﺒﻮون .وا دﯾﺎره ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ و ﻧﺎوهﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪن و ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﯽ زاﻧﺴﺖ و زاﻧﯿﺎری ،ﮔﯚڕاون و ﻧﺎوﻜﯽ دﯾﻜﻪﯾﺎن ﻟـ ﻧﺮاوه ﻛﻪ ﺋﻤﻪﻣﺎﻧﺎن ﻧﻪﻣﺎﻧﺒﯿﺴﺘﻮوه .ﺋﻪوهﻧﺪهی ﻣﻦ ﻟﻪﺑﯿﺮم ﺑ و دﯾﺒﺘﻢ و ﺑﯿﺴﺘﺒﺘﻢ ،ﺟﺎران دهردهﻣﺮﯾﺸﻚ ﺑودهﺑﯚوه و ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ زۆری دهﻛﻮﺷﺖ ﺑ ﮔﻮﻣﺎن ﻧﻪك ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﺮﯾﺸﻚ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻛﻪﻪﺷﺮﯾﺶ .ﺋﻪو دهرده ﻣﺮﯾﺸﻜﻪ ،وهك ﺟﯿﻘﻨﻪ ﺳﭙﯿﻠﻜﻪو داﻧﻜﻪ .ﻣﺮﯾﺸﻜﻪ ﻗﻮڕﺑﻪﺳﻪرهﻛﻪ ،ﻛﺰو داﻣﺎو دهوهﺳﺘﺎو دهﺗﮕﻮت ﺧﻪرﯾﻜﻪ ﺧﻪو ﺑﯿﺒﺎﺗﻪوه ،ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎر دهرﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردهوارﯾﯿﺎن ﺑﻪﻗﻮڕﮔﯿﺪا دهﻛﺮد ،وهك ﺳﻤﺎق و ھﻪﯾﺎن ﺑﻮو ﭼﺎك دهﺑﻮوﻧﻪوه و ھﻪﺷﯿﺎن ﺑﻮو ﻣﺮدار دهﺑﻮوﻧﻪوه و ھﯽ ﺋﻪوﺗﯚﺷﯿﺎن ھﻪﺑﻮو ﺧﺎوهﻧﻪﻛﻪی ﭘﺨﯽ دهﻛﺮد و ﺳﻪرو ﻧﺎوزﮔﻪﻛﻪﯾﺎن دهﺧﺴﺘﻪ ژﺮ ﮔﻪوه ﻧﻪوهك ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﺳﺎغ ﺑﻪ دهﻧﺪووك ﺗﯿﺒﻪرﺑ و ﺋﻪوﯾﺶ ﺗﻮوﺷﯽ دهردهﻛﻪ ﺑﺒ. وهﻛﻮ ﮔﻮوﺗﻢ ﺑﻪو دهردهﯾﺎن دهﮔﻮت دهردهﻣﺮﯾﺸﻚ ،ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪم ﺳﻪردهم و ﻋﻪﯾﺎﻣﻪ ﻧﺎوی ﮔﯚڕاوه و ﺑﻮوه ﺑﻪﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺑﺎﻨﺪه و ﺟﯚره دادﭘﻪروهرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺗﺪاﯾﻪ و ﺟﺎران ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﺑﻪﺳﺘﻪزﻣﺎن ،ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ،ﻟﻪم رۆژﮔﺎرهﻣﺎﻧﺪا، ﺗﻮوﺷﯽ ﺑﺎﻨﺪهی ﺋﻪرزو ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﺎن دهﺑﺖ ﺑﻪﺑ ﺟﯿﺎوازی .ﺑﻪم ﺗﺎﻛﻪ ﺟﯿﺎوازی ﻛﻪ ھﻪﺑﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋﻪو ﺑﺎﻨﺪهﯾﻪی ﺑﻪردهﺳﺘﻪ و ﻟﻪ ﻣﺎن و ﭘﻪﻟﻪوهرﮔﺎﻛﺎن ﺑﻪﺧﻮدهﻛﺮﻦ ،ﻟﻪ ﺗﺮﺳﯽ ﺋﻪوهی ﻧﻪوهك ﺋﻤﻪی ﺋﺎدهﻣﯿﺰادی ﺳﻪروهری ھﻪﻣﻮو ﮔﯿﺎﻧﺪاران ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﻪو دهردهﺑﺒﯿﻦ ،ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﻜﯽ رهﺳﻤﯽ ﺑﯾﺎڕی ﻗﺗﺨﺴﺘﻨﯿﺎن ،وهك ﺋﻪﻧﻔﺎﻟﻜﺮاوهﻛﺎن ،دهدرﺖ ﺑﻪ ﻛﻮن ﻓﻪﯾﻪﻛﻮوﻧﻚ ﺋﯿﻌﺪام دهﻛﺮﻦ و ﻟﻪﺳﻪردﻧﯿﺎدا دۆزهﺧﯿﺎن ﺑﯚ دادهﻧﺮﺖ و دهﺳﻮﺗﻨﺮﻦ ،ﺑﻪم دهﺳﺘﯿﺎن ﻧﺎﮔﺎﺗﻪ ﺋﻪواﻧﻪی ﺋﺎﺳﻤﺎن .ﺋﻪو دهردهﻣﺮﯾﺸﻜﻪی ﺟﺎران ،ﺋﺴﺘﺎ ﭘﯽ دهﻦ ھﻪﻣﻪﺗﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜﺎن و ﻧﺎوهﻛﻪﺷﯽ ﮔﯚڕاوه و ﺑﻮو ﺑﻪﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰای ﺑﺎﻨﺪه و ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ،ﭬﺎﯾﺮۆﺳﻪﻛﻪﺷﯿﺎن دۆزﯾﻮهﺗﻪوه و ﻧﺎوی ) (H5N1ﯾﺎن ﻟـ ﻧﺎوه و ﺧﻪﻜﯽ رهش و رووت و ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوار ﺋﻪو ﻧﺎوه ﻧﺎزاﻧﻦ ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻪﻧﺎ دهﺑﻪﻧﻪ ﺑﻪر ﺋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰاﻛﻪ و ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮی دهزاﻧﻦ ﺑﯚ ﻟﻪﺑﻪرﻛﺮدن ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﭘﯽ دهﻦ )ﻋﻪﻧﻔﻠﯚﻧﺰا( .ﺋﻪو ﭘﻪﺗﺎﯾﻪی ﺋﻤﻪی 18
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻣﺮۆﭬﯿﺶ دهﯾﮕﺮﯾﻦ و ﺟﺎری وا ھﻪﯾﻪ ﺳ ﭼﻮار رۆژ ،ﺑﮕﺮه ھﻪﻓﺘﻪﯾﻪك زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪﻧﻮ ﻧﻮﻨﺪا دهﻣﺎﻧﺨﺎت و دهرزی و دهرﻣﺎن ﺑﻪﻛﺎر دﻨﯿﻦ، ﺋﯿﻨﺠﺎ ﭘﺎش ﺋﻪو ﻣﺎوهﯾﻪ ،ﺋﻪو ھﻪﻣﻪﺗﻪﻣﺎن ﺳﻮوك دهﺑﺖ و ﺑﻪرهو ﭼﺎك ﺑﻮوﻧﻪوه دهﭼﯿﻦ ،ﺑﻪم ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻤﻪی ﺋﺎدهﻣﯿﺰاد ﮔﻪوره و ﺳﻪروهری ھﻪﻣﻮو ﮔﯿﺎﻧﺪارﻜﯿﻦ ،ﻧﺎوه ﺧﯚﻣﺎﯿﻪﻛﻪی ﺋﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪی ﺋﻤﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﯽ ﮔﯿﺎﻧﺪاری دﯾﻜﻪ ﺟﯿﺎﯾﻪ و ﭘﯽ دهﻦ ھﻪﻣﻪت ﯾﺎن ﭘﻪﺳﯿﻮ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋﻪم ﭘﻪﺳﯿﻮه ھﯿﭻ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪو ﭘﻪﻧﺎو ﭘﻪﺳﻮاﻧﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻚ )ﺳﻪﻟﻜﻪ زۆڵ( دهﯾﺎﻧﻜﻪن ﺑﻪ ﻣﻪﻛﯚی راﺑﻮاردن و ھﻪوهﺳﺒﺎزی. ﺋﻪم دهرده ،ﺑﯿﻼﻣﺎﻧ ،ﻛﻪرﯾﺶ دهﯾﮕﺮێ و ﻗﻮڕﺑﻪﺳﻪره ﺋﺎو ﺑﻪﭼﺎوﯾﺪا دﺘﻪ ﺧﻮارێ و دهﯽ ﺑﯚ دهزﮔﯿﺮاﻧﻪﻛﻪی دهﮔﺮی و ﭼﻢ و ﻟﯿﻚ ﺑﻪ ﻟﻮوت و دهﻣﯿﺪا دﺘﻪ ﺧﻮارێ ،ﺑﻪم ﺧﻮای ﮔﻪوره رهﺣﻤﯽ ﺑﻪوه ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺋﻪم دهرده ﺑﯚ ﻛﻪر ﻛﻮﺷﻨﺪه ﻧﯿﯿﻪ دوای ﻣﺎوهﯾﻪك ﭼﺎك دهﺑﺘﻪوه و وهك ﮔﻮﺰی ﺳﺎﻏﯽ ﻟﺪﺖ. وهك ﭼﯚن ﺋﺎدهﻣﯿﺰاد ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻪردا ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﯽ زۆری ھﻪﯾﻪ ،ﻧﺎوی دهردهﻛﻪﺷﯿﺎن ﺟﯿﺎﯾﻪ ،ﺋﯽ ﺋﺎدهﻣﯿﺰاد ھﻪﻣﻪﺗﻪ ﺑﻪم ﺋﯽ ﻛﻪر ﭘﯽ دهﻦ ﻣﻘﺎو ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ھﻪن ﻛﻪ دهﺑ ﺑﻪھﻪﻣﻪﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﮕﻮﺗﺮێ )ﻣﻘﺎو( ﺑﻪم رووی
ھﺎﺗﻮوﯾﻦ وهﻛﻮ ﺳﻪﻗﺰ ،ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﺑﯚﻛﺎن و ورﻣ، ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ﺑﻪﭘﻪرۆﺷﯿﻦ ﺑﯚ ھﻪواﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻛﺎﺗﻚ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﻚ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دﺨﯚش دهﺑﯿﻦ«. ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪژﺮ ﻓﻪرﻣﺎﻧهواﯾﯽ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻮو .ﺋﻪوﻛﺎت ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ھﻪردوو ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺸﻨﯽ )ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ﯾﮫﻮدا(ﯾﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮد. ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻪوه وهك دوورﺧﺮاوهﯾﻪك ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھﯚﻛﺎرﮔﻪﻟﻜﯿﺶ ﭘﺎﻨﻪرﺑﻮون ﺑﯚ ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪواﻧﻪ؛ ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ھﺎﺧﺎﻣﻪﻛﺎن ھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔﻪڕان ﺑﻪ دوای » ١٠ﺋﻪﺳﺒﺎﺗﻪﻛﻪی ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ« ﮔﻮاﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺗﺮﺳﯽ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺷﺎردﺑﻮوﯾﺎﻧﻪوه ﺗﺎ ﻟﻪ ﻓﻪوﺗﺎن رزﮔﺎری ﺑﺖ .ﺑﺎﺷﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎن و ﺧﺮاﭘﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮕﯽ ﭘﮫﻪﭽﻨﯿﺒﻮون ھﯚﻛﺎرﻜﯽ دﯾﻜﻪﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺋﯚرﺷﻪﻟﯿﻤﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﻮﻨﻜﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺧﯚﯾﺎن دهزاﻧﯽ و ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻜﻮژی ﻋﯿﺴﺎ دهزاﻧﯽ .ﻧﻪﯾﺎن دهوﯾﺴﺖ ﺋﻪوان ﻟﻪ ﺗﻪواوی ﺧﺎﻛﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﯚرﺷﻪﻟﯿﻢ ﺑﻤﻨﻦ. ﭼﯚﻜﺮدﻧﯽ ﺷﻮﻨﻪ ﭘﯿﺮۆزهﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ )ﺷﻠﻤﻨﺴﻪر(ی ﺳﯿﻪﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎی ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺎﻧﯽ ) ٨٢٤-٨٥٩پ.ز( ھﺮﺷﯽ ﻛﺮده ﺳﻪر ﭘﺎﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ )ﯾﮫﻮدا( دهوﻪﺗﻪﻛﻪی ﺗﻜﺸﻜﺎﻧﺪ و ﻣﯿﺮﻜﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی داﻧﺎو زۆرﺑﻪی ﺧﻪﻜﻪﻛﻪی ﮔﻮاﺳﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ژﺮ دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﻪﺗﯽ ﺋﺎﺷﻮری ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺷﻮﻨﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪژﺮ دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮو. ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﯽ ﺷﺎﺧﺎوی و ﺳﻪﺧﺘﺒﻮو ،ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﻪﺑﻮو .ﻟﻪدوای ﺋﻪو )ﺑﻼﺷﺮ( ﺳﯿﻪﻣﯽ ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ) ٧٤٥پ.ز( ھﺮﺷﯽ ﻛﺮده ﺳﻪر ﭘﺎﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴـــﺮاﺋﯿﻞ و داﮔﯿﺮی ﻛﺮد ،زۆرﺑﻪی ﺧﻪﻜﻪﻛﻪی ﮔﻮاﺳــــﺘﻪوه ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــــــــﺘﺎن. دوای ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﭘﺎﺷﺎی ﺋﺎﺷﻮری ھﺎﺗﻦ، ﻟﻪواﻧﯿﺶ )ﺳﻪرﺟﯚن(ی دووهم و )ﺳﻪﻧﺤﺎرﯾﺐ(ﺑﻮون، ﺋﻪواﻧﯿﺶ ھﻪﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺑوه ﭘﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗﻪﺑﻪر ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﺷﻮﻨﻪی ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻪدهﺳﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دهزاﻧﯽ ﭼﯚڵ ﺑﺖ ﻟﻪ دوژﻣﻨﯽ ﺳﻪرﺳﻪﺧﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎن ﺑﻮون. ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﻋﻮﻣﻪری ﻛﻮڕی ﺧﻪﺗﺎب )٦٤٤-٦٣٦ز( ھﯿﭻ دهﺳﻪﺗﻜﯿﺎن ﻧﻪﻣﺎ .ﺋﯿﺴﻼﻣﻪ ﻋﻪرهﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺶ دهﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﺑﻪ دهرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و زۆرﯾﺸﯿﺎن ﺑﻪدﯾﻠﮕﺮﺗﻦ رهواﻧﻪی ﺳﻮرﯾﺎ و وﺗﯽ
ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ )ﻛﻮردﺳﺘﺎن( ﯾﺎن ﻛﺮدن ،ﺑﻪﻣﻪش ﺑﻪﺷﯽ ﺳﯿﻪﻣﯽ راﮔﻮاﺳﺘﻨﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﻛﯚﺗﺎھﺎت .ﺧﻪوﻧﯽ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺎن زڕاﻧﺪ و ﺑﻮون ﺑﻪ ﻣﯿﻠﻠﻪﺗﻜﯽ ﻣﺎﻮﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎواره و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪده ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻣﺎﻧﻪوه. ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮۆﭘﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ﺑﻮون ﻛﻪ ﻟﻪ دهرهوهی ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و دوور ﻟﻪ زﺪی ﺧﯚﯾﺎن دهژﯾﺎن ،ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ .ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو داﺑاﻧﻪ زۆرهی ﻛﻪ ﺗﻮﺷﯿﺎن ھﺎﺗﺒﻮو ،ﭘﺎش ﺋﻪو راﮔﻮاﺳﺘﻨﻪ زۆرهﻣﻠﯿﻪی ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﺎﺷﻮرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺑﻪﺳﻪرﯾﺎﻧﺪا ﺳﻪﭘﺎ ﺑﻮو .ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ رﻮڕهﺳﻤﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﻻ دروﺳﺖ ﺑﻮو ﺑﻪھﯚی ﺗﻜﻪﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮی وهك ﻛﻮرد. ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮرد ﮔﻮﻧﺠﺎﺑﻮون ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﺑﺎش ﮔﻮﻧﺠﺎﺑﻮون ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﻛﻮردی ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺷﺎر و دﻜﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑو ﺑﺒﻮوﻧﻪوه ،ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮرده ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪﯾﻪك ﮔﻪڕهك دهژﯾﺎن .ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎن دهژﯾﺎن وهك »ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺗﻪﻋﺠﯿﻞ ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ،ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ،ﻣﻪﺣﻼ ﺟﻮھﯿﺎ ﻟﻪ زاﺧﯚ ،ﻣﻪﺣﻠﺖ ﺟﻮا ﻟﻪ
ﺋﺎﻣﺪی ،ﻣﻪﺣﻪﻟﻪی ﻣﻮﺳﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻨﻪ ،ﮔﻪڕهﻛﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﻨﯚ ،ﻣﻪﺣﻠﺖ ﺟﻮﯾﺎ ﻟﻪ دﯾﺎرﺑﻪﻛﺮ« ﻟﻪ ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی وهك )ورﻣ ،ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎ، ﺑﯚﻛﺎن ،ﻣﺎردﯾﻦ ،ﺋﻮرﻓﻪ ،ﻧﺴﯿﺒﯿﻦ ،ﻛﯚﯾﻪ ،رواﻧﺪوز و ھﻪﻪﺑﺠﻪ( ،ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﮔﻪڕهﻛﺪا ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ و دﯾﺎن )ﻣﺴﯿﺤﯽ( ﻣﻮﺳﻤﺎن و دﯾﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪوه دهژﯾﺎن ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی ﻛﺸﻪ و ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن ھﻪﺑ. ژﻣﺎرهی ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﮔﯚڕاﻧﺪاﺑﻮوه ﺑﻪﭘﯽ رۆژﮔﺎر ﮔﯚڕاوه ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻛﺎﺗﺪا رووی ﻟﻪ زﯾﺎدی ﻛﺮدووه ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﻪﻣﯽ ﻛﺮدووه ﺑﻪﭘﯽ ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ ﭘﺎش ﺋﻪوهی ھﺎﺗﻨﻪ ﻋﯿﺮاق و ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺑﻮو .ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٢٠ﻟﻪ ﺷﺎری ھﻪوﻟﺮ ژﻣﺎرهﯾﺎن ٤,٨٠٠و ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ١٠٠٠و ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ١٤٠٠و ﻟﻪ ﻣﻮﺳ ٧٦٣٩ ﻛﻪس ﺑﻮوه .ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٤٧ژﻣﺎرهﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺑﻮوهﺗﻪ ٣١٠٩و ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ٢٢٧١و ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ٢٠٤٨و ﻟﻪ ﻣﻮﺳ .١٠,٣٤٥ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥٤ﺋﻪو ژﻣﺎرهﯾﻪ رووی ﻟﻪ ﻧﻪﻣﺎن ﻛﺮدووه ،ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ھﯿﭻ ﻧﻪﻣﺎوه ،ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ٦ﻛﻪس و ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ٥ﻛﻪس و ﻟﻪ ﻣﻮﺳ١٣ ﻛﻪس. ﻟﺮهدا ﺑﯚﻣﺎن دهردهﻛﻪوهێ ﻛﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻦ دهﺳﺘﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺎﻧﯽ ) ١٩٢٠ﺗﺎ (١٩٤٧روو ﻟﻪ زﯾﺎدی ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
21
ﮐــﻮرﺳــﺘـﺎﻧـﯽ
ﺟﻮﻟﻪﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
ﺳﯚزﮏ ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺳﺎﻧﻚ ﻟﻪﻣﻪوﺑﻪر ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺶ وهك ﻛﻮرد ﺗﻮوﺷﯽ راوهدووﻧﺎن، ﺟﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ،دوورﺧﺴﺘﻨﻪوه ﻟﻪ زﺪی ﺑﺎووﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮون .ﺋﻪوان ﺑواﯾﺎن ﺑﻪ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ھﻪﺑﻮو ھﻪوﯿﺎن ﺑﯚدا و ﺑﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻦ. ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ﻟﺮهش دهرﺑﻪدهرﻛﺮان ،ﺑﻪم ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺑﯿﺮﻧﻪﻛﺮدووهو ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻓﻪرھﻪﻧﮓ و ﻛﻠﺘﻮورو داﺑﻮﻧﻪرﯾﺖ ﯾﺎد دهﻛﻪﻧﻪوه .ﭘﺎﺑﻪﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪوان ﺑﯚ رﯾﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺧﺎﻛﻚ ﻛﻪ ھﻪزاران ﺳﺎڵ ﺑﺎووﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪری ژﯾﺎوه ،ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎراﻣﯽ دهدوﻦ ﻛﻪ ﺟﯿﺎوازه ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﯿﺒﺮی .دوای رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ زۆر ﻟﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﺳﻪردان ﮔﻪڕاﻧﻪوه و ﺳﻪرداﻧﯽ ﺋﻪو ﺷﻮﻨﺎﻧﻪﯾﺎن دهﻛﺮد ﻛﻪ ﻟﯽ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮون ﯾﺎﺧﻮد ﭘﺸﺘﺮ ﺑﺎووﺑﺎﺑﭙﺮاﻧﯿﺎن ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺗﺪا ﮔﻮزهراﻧﺪﺑﻮو .ھﻪﻧﺪﻚ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ھﻪن ﻛﻪ ﺑﻪ ھﻪردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﺋﺎراﻣﯽ ﻟﻪ ﺑﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﯾﺎ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﮔﯚراﻧﯽ دهﭼن. ھﻪداﺳﺎ ﯾﺸﻮرون ﻛﭽﻪ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﮋﻜﻪ ﺑﻪ رهﭼﻪﻟﻪك ﻟﻪ ﻛﻮرده ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ورﻣﯿﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٦١ ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوه ،ﺑﻪم ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزی ﺋﻪم ﺧﺰاﻧﻪ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪه ﺑﻪ راﺑﺮدووهوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪ ﺋﺎھﻪﻧﮓ و ﺑﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﺟﻠﯽ ﻛﻮردﯾﯿﻪوه دهﭼﺘﻪ ﺷﺎﻧﯚ و ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﻪ ھﻪردوو زﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎراﻣﯽ و ﻛﻮردی دهﭼێ. ھﻪداﺳﺎ دهﺖ» :ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﻣﻦ ﻛﻮردی ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﺑﻪم ﺑﻪردهوام دهﺑﻢ ﻟﻪﺳﻪر وﺗﻨﻪوهی ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردی و ﻣﻦ ﺗﻪواوی ﻛﻪﻟﺘﻮوری ﻛﻮردم ﺑﻪدﻪ ،ھﻪر ﻟﻪ ﺋﺎوازو ﮔﯚراﻧﯽ و ھﻪﭙﻪڕﻛ ﺗﺎ دهﮔﺎﺗﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرگ«. ھﻪداﺳﺎ دهﺖ» :ﺋﻤﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ،ﺳﯽ ھﻪزار ﻛﻪﺳﯿﻦ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﺎره ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه 20
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺳﻪرهﺗﺎی ھﻪﻓﺘﻪ
ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﭘﺸﻮهﺧﺘﻪ! ﺋﺎﺳﯚ ﻛﻪرﯾﻢ*
ﺑﻪﮔﻮﺮهی ﺑﯾﺎری ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن ﺗﺎ ٧ی ﺋﻪم ﻣﺎﻧﮕﻪ ،دهرﻓﻪت ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪو ﻟﯿﺴﺘﺎﻧﻪی ﻧﺎوﯾﺎن ھﺎﺗﯚﺗﻪوهو ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮاون ،ﻛﺮاوهﺗﻪوه ﻛﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻜﺒﺪهن و ﺋﯿﺌﺘﻼف و ﺋﯿﺌﺘﻼﻓﻜﺎری ﺑﻜﻪن .دوور ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪو ﻣﺎوهﯾﻪ ﺑﯚ ٢-١رۆژی ﺗﺮ درﮋ ﺑﻜﺮﺘﻪوه. دﯾﺎره ٤٢ﻗﻪواره ﻧﺎوﯾﺎن ھﺎﺗﺒﯚوه ،ﻛﻪ ٢٢ﻟﯿﺴﺘﯿﺎن ،ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﺠﺎره ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا دهﻛﻪن ،ﺋﻪوهﺷﯿﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﻓﺮه ﺣﺰﺑﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و رووﻜﯽ ﮔﻪﺷﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﻟﻪ وﺗﯽ ﺋﻤﻪدا. ﻟ ﺋﻪوهی ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻣﺴﯚﮔﻪره ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﺑﯚ ﺋﻪم دهورهﯾﻪ ﺑﯾﺎرﯾﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪوهو ﺑ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯿﯿﯽ ھﯿﭻ ﻻﯾﻪﻧﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺑﻪﯾﻪك ﻟﯿﺴﺖ ﺑﻨﻪ ﺧﻮارهوه .ﺟﺎرێ دﯾﺎر ﻧﯿﯿﻪ ﻧﺎوی ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯽ چ دهﺑﺖ .داﺧﻮا ﻧﺎوی )ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوه(ی ﻟ دهﻧﺮﺖ ﯾﺎن )ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوه( ،ﯾﺎن )ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ(، ﯾﺎن... ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ دﯾﺎر ﻧﯿﯿﻪ ) (٤ﺣﺰﺑﻪﻛﻪ )ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﻛﯚﻣﻪڵ ،ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ و زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎن( ﯾﻪك ﻟﯿﺴﺖ دروﺳﺖ دهﻛﻪن ،ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ھﯚﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪو ﺧﯚﺳﺎغ ﻧﻪﻛﺮدﻧﻪوهﯾﺎن ،ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو رهوﺷﻪی ﺣﺰﺑﯽ زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎن ﺗﯽ ﻛﻪوت و ﺑﻮوه دووﺑﺎڵ )زۆرﯾﻨﻪی ﺑﻪﻦ ﻋﻪﺑﺪو ﻛﻪﻣﯿﻨﻪی ﻗﺎدر ﻋﻪزﯾﺰ( ،دووهﻣﯿﺎن رهﻧﮕﻪ رﻚ ﻧﻪﻛﻪوﺗﻨﯿﺎن ﺑﻮوﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻪﺷﯽ ھﻪرﯾﻪﻛﻪﯾﺎن و رﯾﺰﺑﻪﻧﺪﯾﯽ ﻧﺎوی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪهﻛﺎن. دﯾﺎره ،ﭘﺶ ھﻪﻣﻮوان ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑﯾﺎری دا ﺑﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﺘﻪ ﺧﻮارێ و ﺧﯚی ﺑﺠﻪڕﺑﻨ .ھﺸﺘﺎ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎن )ﺑﺎﻪﻛﻪی ﻗﺎدر ﻋﻪزﯾﺰ(ﯾﺶ دﯾﺎرﻧﯿﯿﻪ ،ﭼﯚن ﺑﻪﺷﺪاری دهﻛﺎ و چ دهﻛﺎت؟ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﺎﻪﻛﻪی ﺋﻪو ﭘﻪﺳﻪﻧﺪ ﻧﻪﻛﺮاوه .ﻛﻪواﺗﻪ دهﻣﻨﻨﻪوه ﻛﯚﻣﻪڵ و ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﯾﺎن ﺋﻪوهﺗﺎ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪوه دادهﺑﻪزن ،ﺋﻪودهﻣﻪش وهﻛﻮ ﻟﯿﺴﺘﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا دهردهﻛﻪون ﻛﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ﺋﻪو )ھﻪواردن و رﺰﺑﻪﻧﺪﯾﯿﻪ(ی ﭘ ﺧﯚش ﻧﯿﯿﻪ ،ﯾﺎن ﺋﻪو دووهش ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﭼﺎﻧﺴﯽ ﺧﯚی ﺗﺎﻗﯿﺪهﻛﺎﺗﻪوه .ﻟ ﺑﻪ راوﮋان ھﻪر ﯾﻪك ﻟﻪو دوواﻧﻪش ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ دﻨﻪﺧﻮارێ و ﺋﻪﻣﺠﺎره ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ) (٢٠٠٥ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ھﻪرﯾﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪ وردی دهردهﻛﻪوێ. ﭼﻪﭘﻪﻛﺎن ،واﺗﻪ ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﺋﻪو ﮔﺮوپ و ﻛﯚڕو ﻛﯚﻣﻪﻧﻪی
ﻛﻪم و زۆر ﻟﻪ ﯾﻪك ﻧﺰﯾﻜﻦ ،ﺑﻪﭘﯽ ھﻪﻧﺪێ ھﻪواڵ ،ﺧﻪرﯾﻜﻦ ﺋﯿﺌﺘﻼف ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻜﻪن .دﯾﺎره ،ﺑﻪ ﻗﺴﺎن ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﻪی ﻧﻪوﺷﺮوان ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ )ﮔﯚڕان(ﯾﺶ ﺑﻪﺗﻪﻣﺎ ﻧﯿﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﯿﭻ ﮔﺮوپ و ﻟﯿﺴﺘﻜﯽ ﺗﺮدا ﭘﺶ ھﻪﺒﮋاردن ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜﻪن. ﻛﻪواﺗﻪ ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻟ دهرﭼ ،ﺋﻪواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ )ﻛو(ی ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه دﻨﻪ ﻣﻪﯾﺪان و ﺑﻪﺧﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻨﺪوﻗﯽ دهﻧﮕﺪان ﺗﺎﻗﯿﺪهﻛﻪﻧﻪوه .ﺋﻪوهش ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻪزاﺟﯽ ﺧﻪﻚ دهﮔﻮﻧﺠﺖ ،ﺑﻪﮔﻮﺮهی راﭘﺮﺳﯿﯿﻪﻛﯽ )دهزﮔﺎی ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهو ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ( ﻟﻪ )(٢٣-١٥ی ﻧﯿﺴﺎن ﻛﻪ ﻟﻪ )ھﻪوﻟﺮ و ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ( ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ داﺑﻮو، ٪٥٦ی ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮواﻧﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿﻪﻛﻪ ،ﭘﯿﺎن ﺑﺎش ﺑﻮوه ھﻪر ﺣﺰﺑﻪ ﺑﻪﺟﯿﺎ ﺑﺘﻪ ﺧﻮارێ. ھﻪر ﺑﻪﭘﯽ ھﻪﻣﺎن راﭘﺮﺳﯿﯽ دهزﮔﺎی ﻧﺎوﺑﺮی ،رهﻧﮕﻪ دهوروﺑﻪری ٪٨٠ی ﺋﻪواﻧﻪی ﻣﺎﻓﯽ دهﻧﮕﺪاﻧﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ) ،(٢,٥١٨,٢٢٩واﺗﻪ دهوروﺑﻪری دوو ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ﺑﻪﺷﺪاری ھﻪﺒﮋاردن ﺑﻜﻪن .وﺪهﭼ ﺗﻜا )ﻧﺎوهﻧﺪ(ی ھﻪﺒﮋاردن ،ﺑﻜﻪوﺘﻪ ﻧﻮان )(٢٠٠٠٠-١٨٠٠٠ دهﻧﮓ. واﺗﻪ دهﻛﺮێ ھﻪر ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎوه ﺑﯿﻦ ،ﻛﯚﻣﻪ ﻟﻪو ﻟﯿﺴﺘﺎﻧﻪ ،ﭼﺎﻧﺴﯽ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎو ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺑﺖ و دهﻛﻪوﻧﻪ دهرهوهی ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻪوه. ﺑﻪم ھﻪر ﯾﻪك ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪڵ ،ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﻪی ﻧﻪوﺷﺮوان، ﻟﯿﺴﺘﯽ ﭼﻪﭘﻪﻛﺎن )ﺋﻪﮔﻪر ﭘﻚ ﺑﺖ( ﻟﻪو رﮋهﯾﻪ ﺗ دهﭘﻪڕﻨﻦ. ﺑﻪ ﻣﻪزهﻧﺪهی ﺧﯚم ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻟﻪ ١٠٠ﻛﻮرﺳﯿﯿﻪﻛﻪ ،زۆرﯾﻨﻪی ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ) ٨٠-٧٠ﻛﻮرﺳﯽ( دهﺑﻪﻧﻪوه و دهﺷﻦ ﺑ ھﺎوﻛﺎری ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺣﻮﻛﻤاﻧﯽ ﺑﻜﻪن ،ﺑﻪم ﺑﻪ ھﺰری ﺧﯚم ،وهك ﺑﯚﺗﻪ ﻋﻮرﻓﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨﻪی داھﺎﺗﻮودا ،ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻪ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ،ﻣﻪﺳﯿﺤﯿﯿﻪﻛﺎن و ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﻻﯾﻪﻧﯽ دﯾﻜﻪ دهﻛﻪن .دهﻣﻨﺘﻪوه ،ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی وهك )ﻛﯚﻣﻪڵ، ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﮔﯚڕان( ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻪرﯾﻪﻛﻪوه دهﺑﻨﻪ ﻛﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ) ٣٠-٢٠ﻛﻮرﺳﯽ( و ﺑﺒﻨﻪ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﯾﺎن داﺧﻮا دهﺷ وهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻜﻪن )ﭘﯿﻪك ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪت و ﭘﯿﻪك ﻟﻪ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن(! aso2karim@yahoo.com
*ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری دهزﮔﺎی ﻟﺘﻮﮋﯾﻨﻪوه و ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
23
ﮐــﻮرﺳــﺘـﺎﻧـﯽ
ﮔﻪڕهﮐﯽ ﺟﻮﻟﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ
ﺟﻮﻟﻪﮐﻪ ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﭘﻪﯾهو ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪرﮐﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﻪﯾﺎﻧﺪا
22
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
دهﻛﻪن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﭘﺎﻪ ﭘﻪﺳﺘﯚﯾﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺗﺮی ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺳﻪرﯾﺎن ﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥٤دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧﻪﻣﺎون ﯾﺎن ﻟﻪ ژﻣﺎرهی ﭘﻪﻧﺠﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﺖ رهت ﻧﺎﻛﻪن .ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪﺑﻪردوو ھﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﺎن ﺋﻪوان ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٤٨دا دهوﻪﺗﻜﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ دهوﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دهزاﻧﯽ ،ﺳﺎﻪھﺎ ﺑﻮو ﺧﻪوﻧﯿﺎن ﭘﻮه دهدﯾﺖ ﺋﻪو زوﻢ و زۆرﯾﯿﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن دهوﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻟﯿﺎن دهﻛﺮا .ژﻣﺎرهی ﺋﻪو ﺟﻮﻟﻪﻛﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ) ١٥٠,٠٠٠ﺗﺎ (٢٠٠,٠٠٠ﻟﻪ ﻗﻪﻪم دهدرێ ﻛﻪ ) (١٠٠,٠٠٠ﻟﻪ ﺋﯚرﺷﻪﻟﯿﻢ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ ﺑﻮون. دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﻧﯿﻮ ﺳﻪده ﻟﻪ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺋﺴﺘﺎ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻛﯚﭼﯽ ﭘﭽﻪواﻧﻪ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﻟﻮهی ھﺎﺗﻮون و ﺑﻪﭘﯽ دواﯾﻦ راﭘﯚرﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﻪﮔﻪری ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ٣٠ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو. ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﺋﺎﯾﻨﺪهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎدﯾﺎری ھﻪﯾﻪ ﺑﻪوهی ﭼﻮار دهوری ﺧﺎﻛﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﻪ و ﻟﻪ رووی ﻓﻜﺮهوه ﺳﻪرﺳﻪﺧﺘﺮﯾﻦ دوژﻣﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ھﻪر ﻟﻪ ﺣﺰﺑﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪ ﺗﻮﻧﺪڕهوهﻛﺎﻧﻪوه ﺗﺎ دهﮔﺎﺗﻪ ﺋﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎو وﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺶ. ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﯾﻨﺪهی ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺸﯽ ﻟﻪ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻦ ﻧﯿﯿﻪو ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ دواڕۆژ ﻟﺪهﻛﺮﺖ، ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺧﺰاﻧﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﺋﻮﻣﺪی ﺑﻮوﻧﯽ دهوﻪﺗﻜﯽ ﺋﺎراﻣﻪوه ﺳﺎﻪھﺎﯾﻪ رووﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻛﺮدووه ،ﺋﻪو ﺧﻪوﻧﻪﯾﺎن ﻧﻪھﺎﺗﻪدی ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺎن وﺗﻜﯽ ﺑﻪھﺰی وهك ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ دروﺳﺖ ﺑﻜﻪن ﺑﻪ ﭘﺎﭙﺸﺘﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪھﺰﺗﺮﯾﻦ ﻟﯚﺑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﻟﯚﺑﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﻪو ﻛﺎرﯾﮕﻪری راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﮔﺸﺖ ﺑﯾﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ ھﻪﯾﻪ .ﺑﻪم ﻛﺎﺗﻚ ھﺎووﺗﯿﯿﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟﻪﭘﻨﺎو داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﯚچ ﺑﻜﻪن ﺑﯚ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﻟﻮهی ﮔﻪڕاﺑﻮوﻧﻪوه ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮون و ھﻪﻮهﺷﺎﻧﻪوهی دهوﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ دروﺳﺖ دهﺑﺖ و ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﭼﻪﻧﺪ راﭘﯚرﺗﻚ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﺎن ﺑﻪوه ﻛﺮد ﺑﻮو ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ ﻛﻮردهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪی ﻣﻮﺳ ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪان ﺳﺎﻪ ﮔﻪڕاوﻧﻪﺗﻪوه ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪﻧﯿﺎزی دووﺑﺎره ھﺎﺗﻨﻪوهن ﺑﯚ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه دهﻛﻪن ﻛﻪ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺧﯚی ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﻜﺮدن و ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪﯾﻪ. ھﻮﻧﻪر ﺷﺨﺎﻧﯽ ــ ھﻪوﻟﺮ
ﺳﻪرۆك ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ وهﻛﻮ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻋﯿﺮاقو ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ وهك ﺳﻪرﻛﺮدهﯾﻪﻛﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺳﻪرداﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛﺮدووهو ﻣﻪﺳﻌﻮد ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ )ﺳﻪرۆﻛﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن( ﭼﻪﻧﺪ ﺟﺎرﻚ ﺳﻪرداﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛﺮدووهو ﻛﯚﻣﻪﻛﯽو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮاوه. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻛﻮردهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻛﯚڕهوه ﮔﻪورهﻛﻪی ﺳﺎﯽ ١٩٩١ﯾﺎن ﻟﻪ ﯾﺎده ﻛﻪ ﻟﻪدوای ﺷﻪڕی دووهﻣﯽ ﻛﻪﻧﺪاوهوه رووﯾﺪا .ﻛﺎﺗﻚ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚن ھﺎووﺗﯽ ﻛﻮردی ﻋﯿﺮاق ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوهو ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎش داﺪهی دان .ھﻪر ﻟﻪم ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪدا ھﻪر ﻛﯚﻣﻪﻚ دووﭼﺎری ﺳﺘﻪم ﺑﺒﺘﻪوهو داوای ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪوا ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن ﺑﺪاتو ھﻪر ﺋﺎواﺷﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮردهﻛﺎنو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻛﺮد. ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ رووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاقو ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ؟
ـﻤﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ھﺎرﯾﻜﺎری ﻟﻪﻧﻮان وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎنو ﺗﻮرﻛﯿﺎو ﻋﯿﺮاﻗﺪا ھﻪﯾﻪو ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋﻪم ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﻨﺎن ﺑﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪ ﻛﺎرﻟﻚ ﺑﻜﻪن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪ ﺑﻪر ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﻪﻛﺎن ،زﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ،ﻧﻮﺳﯿﻨﮕﻪی ﻟﯿﮋﻧﻪﻛﻪش ﻟﻪ ﺷﺎری ھﻪوﻟﺮ دهﺑﺖ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﯚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻛﺮدﻧﯽ ھﻮﻧﻪریو ﺋﻪﻣﻨﯽو ﺳﻪرﺑﺎزی ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ﻻﯾﺎﻧﻪدا ﺗﺎوهﻛﻮ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻪﻛﻪ ﺳﻪرﺑﺨﻪن. ﻟﻪم دواﯾﯿﻪدا ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﺪواﻧﻜﯽ دووﺑﺎره ﻛﺮدهوه ﻛﻪ دهﺖ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ رووﺑﻪڕووی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﺑﺒﺘﻪوهو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ ﺋﻪو ﻛﺎره ﺑﻜﺎت ...ﺋﺎﯾﺎ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪﻧﯿﺎزه ﻟﻪﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻛﺎری ﺳﻪرﺑﺎزی دژی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات؟ ـ دهﻣﻪوﺖ ﺋﻪوه روون ﺑﻜﻪﻣﻪوه ﻛﻪ ﺳﻪرۆك ﮔﻮﯾﻞ وﺷﻪی »ﺋﻪﮔﻪر«ی ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎ .وﺗﯽ »ﺋﻪﮔﻪر« ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق دهﺖ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻛﻪ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﻟﻪﻧﺎوﺑﺒﺎت ،ﯾﺎﺧﻮد ﺋﻪﮔﻪر ﺋﯿﺪارهی ﻛﻮردی ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ﻋﯿﺮاق دهﺖ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﺗﺪا ﭼﺎﻻﻛﻪ ﺳﻪﺧﺘﻪو داوای ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﻛﺎت ،ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪ ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری دهﻛﺎت ﻟﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺑﺮا ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﻪم رﻜﺨﺮاوه ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺑﺒﻪن .ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽو ھﺎرﯾﻜﺎری ﻧﻮان ھﻪردوو وﺗﻪ دراوﺳو ﺑﺮاﻛﻪ ھﻪﯾﻪ. ﭘﺸﺘﺮ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ﻣﺎﻓﻪی ﯾﺎﺳﺎی ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﭘﯿﺪاوه ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺳﻨﻮورﻚ ﺑﯚ ﺋﻪو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪدژی ﺋﻪﻧﺠﺎم دهدرﻦ ،ھﻪﻤﻪﺗﯽ ﯾﻪﻛﻼﯾﻪﻧﺎﻧﻪی دژی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﻟﻪ ﻣﯚﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاوه، رﻜﻜﻪوﺗﻨﻜﯽ ﭘﺸﺘﺮی ﻧﻮان ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎو ﻋﯿﺮاق رێ ﺑﻪ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهدات ﺑﻪﻗﻮوﯾﯽ ﭘﻨﺞ ﻛﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ راوهدووﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﺑﺘﻪ ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﻋﯿﺮاﻗﻪوهو ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪھﯿﭻ ﻻﯾﻪﻛﯿﺸﻤﺎن ﻧﻪﺑﯿﺴﺘﻮوه ﺑﺎﺳﯽ ھﻪﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﺋﻪو رﻜﻜﻪوﺗﻨﻪﯾﺎن ﻛﺮدﺑﺖ. ﻋﯿﺮاقو ﺳﻮرﯾﺎ ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎو ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻪﻛﺎرﺑﮫﻨﺖ ،دﻨﯿﺎ ﻛﺮدﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪوﺑﻮارهدا -ﻛﺎﻣﺎﻧﻪن؟ ـﺌﻪم ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺎﻧﻪ دروﺳﺘﻜﺮاونو زﯾﺎدهڕهوﯾﺸﯿﺎن ﺗﺪاﻛﺮاوه ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٧دا ﺗﻮرﻛﯿﺎو ﻋﯿﺮاقو ﺳﻮرﯾﺎ ﻟﻪﺑﺎرهی ﺋﺎوی ﻓﻮراﺗﻪوه رﻜﻜﻪوﺗﻮون ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﺗﻮرﻛﯿﺎ رۆژاﻧﻪ ٥٠٠ﻣﻪﺗﺮ ﺳﺠﺎ ﺋﺎو
ﺑﻪرﺑﺪاﺗﻪوه ﻛﻪ ٪٥٢ی ﺋﻪو ﺋﺎوه ﺑﯚ ﻋﯿﺮاﻗﻪ .ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﻜﯿﺶ ﭘﺶ ﺋﺴﺘﺎ ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﯚی ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺋﺎو ھﻪﺑﻮو ،ﺑﻪم ٥٠٠ ﻣﻪﺗﺮ ﺳﺠﺎ ﺋﺎوی ﻟﻪھﻪر ﭼﺮﻛﻪﯾﻪﻛﺪا ﺑﻪردهداﯾﻪوهو ھﯿﭽﯿﺸﯽ ﻟﻪو رﮋهﯾﻪ ﻛﻪﻣﻨﻪﻛﺮدهوه .ﺑﻪم وﺷﻜﻪﺳﺎﯽو ﻛﻪﻣﯽ ﺑﺎراﻧﺒﺎرﯾﻦ ﻟﻪﻣﺎوهی راﺑﺮدوودا ﺑﻮوﻧﻪ ھﯚی ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪو رﮋهﯾﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﺋﺎوی ﺋﻪو ﺋﻪﻣﺒﺎرو ﺑﻪﻧﺪاواﻧﻪی ﺑﻪرداﯾﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎوی ﻓﻮرات دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدوون ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوه ﺋﻪو ﺑﻪﻧﺪاواﻧﻪ وهك ﭼﯚن ﺧﺰﻣﻪﺗﯿﺎن ﺑﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدووه ،ﺋﺎواش ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﻋﯿﺮاقو ﺳﻮرﯾﺎ دهﻛﻪن ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ رووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪش ھﯿﭻ ﻛﺸﻪﯾﻪك ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺋﺎوه ھﯿﭻ ﺑﻪﻧﺪاوﻜﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﯿﯿﻪ ،ھﻪروهھﺎ ﺗﻪﻧﮫﺎ ٪٤٢ی ﺋﺎوی ﺋﻪو رووﺑﺎره ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎوه ھﻪﺪهﻗﻮﺖ٪٥٨ ،ﯾﺸﯽ ﻟﻪ ﺋﺎوی رووﺑﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ﭘﻜﺪﻦ. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼﻪﻧﺪ ﻟﻪ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﺎوه ﻧﺰﯾﻜﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد دووره؟ ـ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺷﻪﺷﻪم ھﺰی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﺋﻪوروﭘﺎداو ﭘﺎﻧﺰهھﻪﻣﯿﻦ ھﺰی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸﻪ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا .ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪوه ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوهو وﺗﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺸﻪو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭼﺎﻛﺴﺎزی رﯾﺸﻪﯾﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاوه ،ھﻪروهھﺎ ﭘﻮدهﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﭘﻨﮫﺎﮔﻨﯿﺸﯽ ﻟﻪ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻮورو ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﺪا ﭘﻪﯾهو ﻛﺮدووه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ رﻜﻜﻪوﺗﻨﯽ ﺗﻪواوی ﻧﻮان وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ،ھﯿﭻ ﺷﺘﻚ ﻧﯿﯿﻪ ﺑﺒﺘﻪ رﮕﺮ ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪوهی ﺗﻮﻛﯿﺎ ﺑﭽﺘﻪ ﻧﻮ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﺋﻪوروﭘﺎوه. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪردهواﻣﻪ ﻟﻪ ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯿﺪا ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه داﻧﯿﺶ دهﻧﻨﯿﻦ ﺑﻪوهی ﺋﻪوه ﻛﺎرﻜﯽ ﻗﻮرسو درﮋﺧﺎﯾﻪنو ﮔﺮاﻧﻪو ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺸﯽ ﺑﻪ ﺋﺎراﻣﮕﺮﺗﻦو ﭼﺎﻛﺴﺎزی زۆر ھﻪﯾﻪو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪو ﺑواﯾﻪداﯾﻪ ﻛﻪ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ﺋﯿﺠﺎﺑﯿﺎﺗﯽ زۆری ﺑﯚ ﻛﯚﻣﻪﮕﻪی ﺗﻮرﻛﯽو ﺋﺎﺑﻮوری وت دهﺑﺖ .ﺑﻪم ﺋﻪو ﻟﻪﻣﭙﻪراﻧﻪی دﻨﻪ رﮕﻪﻣﺎن ھﻪﻣﻮوﯾﺎن زﯾﺎد ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻦ، ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺟﯿﺎوازی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ دژاﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﻛﻪن ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ،ﺑﻪوﭘﯿﻪی زۆرﺑﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻦ ،ﺋﻤﻪ ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋﻪم ﻟﻪﻣﭙﻪراﻧﻪ ﻧﻪﻣﻨﻦو ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ دژی ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﻛﻪن ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﯿﯿﻪﻛﻪ ﺑﺎوهڕ ﺑﻪوه ﺑﮫﻨﻦ ﻛﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪ ﺋﻪوروﭘﯿﯿﻪﻛﻪ دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﺑﻜﻪن ،ﻧﻪك ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
25
ﻋﯿﺮاﻗﯽ
راوﮋﻛﺎری ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ:
PKKﻟﻪﻧﺎودهﺑﻪﯾﻦ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ـ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﺎوﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ﻣﺎﻣﻪﻪﻛﺮدﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳ ،ﺑﻮوﻧﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ،ﭼﻮار ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دﯾﺎری ﺋﻪو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﻪﯾﻪ ﻛﻪ »ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ« ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﻪﻧﺒﻮڵ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﯿﺮﺷﺎد ھﻮرﻣﻮزﻟﻮ راوﮋﻛﺎری ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺪا. ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی ﺋﻪم دواﯾﯿﻪی ﻋﻪﺑﺪو ﮔﻮﯾﻞ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯿﯿﻪ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﻪﻛﻪی ﻧﻮاﻧﯿﺎن، ﭼﯽ ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎ؟ ـ ﻟﻪ ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی رهﺟﻪب ﺗﻪﯾﺐ ﺋﻪردۆﻏﺎن ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺑﯚ ﻋﯿﺮاق ﻛﻪ ﻟﻪ ھﺎوﯾﻨﯽ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺪا ،ھﻪردوو وت رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺎن ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮد ،ﺑﻪم ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺋﻪم رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﯾﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻛﺎرا ﻧﻪﻛﺮاوه .دهﺑﻮاﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯽ وهزﯾﺮهﻛﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﺑﺎرهی راﭘﻪڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪم ﻛﺎرهوه ﺑﻜﺮاﯾﻪ .ﺑﻪم ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی ﺳﻪرۆك ﮔﻮﯾﻞ رۆﻜﯽ ﮔﻪورهی ھﻪﺑﻮو ﻟﻪ ﻛﺎراﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﺎﻧﻪو ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﯾﯿﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدن. ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﻪﻛﻪ ﻛﻪ رۆﻜﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ ﻗﻮﻜﺮدﻧﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪردوو وﺗﺪا ھﻪﺑﻮو ،ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺎراﻛﺮدﻧﻪ ﺑﻮو .ﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ زۆر ﮔﻪورهی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺮۆﺳﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﻋﯿﺮاق ھﻪﮕﺮﺗﺒﻮو ،دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺸﯿﺎن ﺟﻪﺧﺘﻜﺮدﻧﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪردهواﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﻋﯿﺮاقو داﻣﻪزراوهﻛﺎﻧﯽ .ھﻪروهھﺎ ﺟﻪﺧﺘﻜﺮدﻧﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﺋﻪﺗﻨﯽو ﻣﻪزھﻪﺑﯽو ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا وهك ﯾﻪﻛﻪ. ﺋﺎﯾﺎ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق، رازﯾﯿﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ »ﺑﺎﻛﻮوری ﻋﯿﺮاق«؟ ـﻠﻪم ﺑﻮارهدا ﭼﻪﻧﺪ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش ھﻪن ،ﺑﻪم ﺗﻪواو رازی ﻧﯿﻦ ﻟﻪو ھﻪﻧﮕﺎواﻧﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﻛﻪ ﺑﻪره و ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆری ﺋﻪم ﭘﺎرﺗﻪ دهﯾﻨﺖ .ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ھﻪوﯽ ھﻪﻣﻮو وﺗﻪﻛﺎن، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪواﻧﻪی دراوﺳ ،ﺑﻪرهو ﺑﻨﻪﺑﻛﺮدﻧﯽ 24
May 2009ـ issue 46/ 10 May 16ـHaftana
ﺗﯿﺮۆر ﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوه ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﻟﻪﻣﭙﻪری ﺑﻪردهم ﺑﻪرهوﭘﺸﺒﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاقو ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻪ .دهﻛﺮێ ﺑﯿﮫﻨﯿﻨﻪ ﺑﻪرﭼﺎوی ﺧﯚﻣﺎن، ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﻪو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﻪ ﮔﻪوراﻧﻪ ﭼﻪﻧﺪ دهﺑﻮون ﻛﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﺗﻮاﻧﺖ ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪﮔﻪر ھﺎتو ﺗﯿﺮۆری ﺋﻪو ﮔﺮوﭘﻪ ﭼﻪﻛﺪاراﻧﻪ ﻧﻪﺑﻮواﯾﻪ ﻛﻪ روو ﻟﻪ ﺳﻨﻮوری ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﻛﻪن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪﺑﻮاری ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوریو ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهدا .ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﺗﯿﺮۆره ﺋﻪوﻟﻪوﯾﯿﻪﺗﯽ ﻟﻪ ھﻨﺎﻧﻪﻛﺎﯾﻪی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا دهﺑﺖ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻛﻪ دهﺳﺘﻮوری ﻋﯿﺮاق ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو رﻜﺨﺮاوه ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ دهﺳﺘﺪرﮋی دهﻛﻪﻧﻪ ﺳﻪر وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳ ،ﻗﻪدهﻏﻪ دهﻛﺎت .ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاقو ﺋﯿﺪارهی ﻛﻮردی ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ﻋﯿﺮاق ﭘﺎﺑﻪﻧﺪﺑﻦ ﺑﻪ دهﺳﺘﻮوری وﺗﻪﻛﻪﯾﺎﻧﻪوهو رێ ﺑﻪ رﻜﺨﺮاوه ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪدهن ھﺮش ﺑﻜﻪﻧﻪ ﺳﻪرﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ﭼﯚن ﻟﻪو راﭘﯚرتو ﻟﺪواﻧﺎﻧﻪی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪداراﻧﯽ ﺗﻮرك دهڕواﻧﻦ ﻛﻪ دهﻦ؛ ﺣﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ﻋﯿﺮاق ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران دهﻛﻪن؟ ـﺌﻮﻣﺪهوارﯾﻦ ﺋﻪوه راﺳﺖ ﻧﻪﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺟﻪﻻل ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋﯿﺮاﻗﻤﺎن ﺑﯿﺴﺖ ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟﻪ وﯾﺴﺘﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دهﻛﺎت، ﺋﻪوه دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮﻜﺎران ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﯾﺎن ﭼﻪك داﺑﻨﺖ ﯾﺎﺧﻮد ﺧﺎﻛﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﻪﺟﺒﮫﺖ ،ﻟﺪواﻧﻜﯽ ھﺎوﺷﻮهی ﺋﻪم ھﻪﻮﺴﺘﻪﺷﻤﺎن ﻟﻪﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارهی ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮوری ﻋﯿﺮاق ﺑﯿﺴﺘﻮوه .ﺋﻮﻣﺪهوارﯾﻦ ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﺑﻪم ﺋﺎراﺳﺘﻪﯾﻪدا ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﺖ. ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق و ﺋﯿﺪارهی ﻛﻮردی ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوردا ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺳﻨﻮور ﺑﯚ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪ
ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎن داﺑﻨﻦ ،ﺋﻪوا رﮕﻪی ﺗﺮ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿﺎنو ﺋﻪﮔﻪری ﺋﻪوهش ھﻪﯾﻪ ﻟﻪم ﺑﻮارهدا، ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق داوای ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪوﻛﺎﺗﯿﺶ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری دهﻛﺎت ﺑﯚ ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻋﯿﺮاقو ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﺗﯿﺮۆره. دهﻛﺮﺖ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﻪرۆك ﮔﻮﯾﻞ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ،ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﯽ ﺟﯚرﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪردووﻻ داﺑﻨﯿﻦ ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﭘﺸﺘﺮ ﺋﻪﻧﻘﻪره ﺗﺒﯿﻨﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻜﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ھﻪﺑﻮو؟ ـﺪهﻣﻪوﺖ ﺷﺘﻚ راﺳﺖ ﺑﻜﻪﻣﻪوه ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،رهﺧﻨﻪی ﻟﻪ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ھﻪرﻤﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢو ﭼﯚﻧﺘﯽ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارهو ھﻪرﻤﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪﻛﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪ ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﺳﺘﯽ ﺗﻮهرﻧﺎدات .ﺋﻪوهش ﯾﻪﻛﻪﻣﺠﺎر ﻧﻪﺑﻮو ﺳﻪرۆك ﮔﻮﯾﻞ ﭼﺎوی ﺑﻪ ﻧﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻜﻪوﺖ ،ﭘﺸﺘﺮ
ﻋﻪﻟﯽ ﺣﻪﯾﺪهری ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﻟﻪ ﻟﺪواﻧﻜﯿﺪا ﺑﯚ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ وﺗﯽ: »ھﻪر ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ دهﺳﺘﯽ ﻟﻪ دۆﺳﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ھﻪﮕﺮت ،رووداوهﻛﺎن ﺑﻪﺧﺮاﯾﯽ ﮔﯚڕان و ﺣﻪوت ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﺑﯚﻣﺒﺮﮋﻛﺮاو ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪ ﻓﺸﻪﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑی«. وهزارهﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚش ھﯚﻛﺎری ﺋﻪو ﺗﻪﻗﯿﻨﻪواﻧﻪی ﮔﻪڕاﻧﺪهوه ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﮔﺮوﭘﻪ ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻻﯾﻪﻧﻪ ﻧﻪﯾﺎرهﻛﺎﻧﯽ وت ﻛﻪ دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻪﻋﺴﻪ ،رﻜﻜﻪوﺗﻮون ﻟﻪﺳﻪر ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ھﺮﺷﺎﻧﻪ ﻛﻪ زۆر ﺑﻪوردﯾﯿﻪوه ﭘﻼﻧﯿﺎن ﺑﯚ داﻧﺮاﺑﻮو. ھﻪروهھﺎ وهزارهﺗﻪﻛﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎرﺘﯽ ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪﻏﺪای ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺖ و ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دهوروﺑﻪری ﺧﺴﺘﻪﺋﻪﺳﺘﯚی ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪﺣﻮهوه ﻛﻪ رﻜﺨﺮاوی ﻗﺎﻋﯿﺪه ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ دزهﺑﻜﺎﺗﻪ ﻧﺎوﯾﺎﻧﻪوه. ﻛﺸﻪی ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺑﺎ ﻛﻪ ﻧﻪﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮﺖ ،ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ﺋﻪوه ﻛﺮد دۆﺳﯽ ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ دۆﺳ ﺋﺎﯚزو ھﻪﺳﺘﯿﺎرهﻛﺎن، دهﺑﻮاﯾﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق داوای ﻟﻪ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﺮد ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎرﺘﯽ ﺋﻪو دۆﺳﯿﻪی رادهﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،زۆر ﺑﻪ ﺟﺪﯾﯿﻪوه ﻣﺎﻣﻪﻪی ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻜﺮداﯾﻪ. ﺋﻪو ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﭘﯿﻮاﺑﻮو ﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻜﻪﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪﺣﻮه ﺑﯚﺗﻪ ھﯚﻛﺎری ﺋﻪوهی زۆر ﻛﻪس ھﻪﻟﯽ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻨﯽ ﺋﯿﺸﻜﯽ ﺣﻜﻮﻣﯽ ﻟﻪدهﺳﺖ ﺑﺪات ﻛﻪ دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﺋﯿﺸﻪوه ﮔﻮزهراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎنو ﺧﺰاﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﻪن، ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ھﻪﻟﻪش وای ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﭘﺎﺒﺪهﻧﻪوه ﺑﻪر ﺗﯿﺮۆر. ھﻪروهھﺎ وﺗﯽ :ﺑﻪداﺧﻪوه ﺑﯾﺎری ﮔﻪڕاﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﻪﺷﻮهی ﭘﻮﯾﺴﺖ دﯾﺮاﺳﻪ ﻧﻪﻛﺮاﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺣﻜﻮﻣﻪت ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟﻪﺑﺎرهی ﺟﻤﻮﺟﻮڵو ﭘﻼﻧﯽ ﮔﺮوﭘﻪ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺳﻮودی ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻜﺎﻧﯽ ﺳﻪﺣﻮه وهرﺑﮕﺮﺗﺎﯾﻪ، ﻧﻪك ﺗﻜﻪﯽ داﻣﻪزراوه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪ ھﻪﺳﺘﯿﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜﺎت. ﺳﻪرﻧﺠﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺋﻪوه راﻛﺸﺎ ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ وا ﻟﻪو ﺳﻪﺣﻮاﻧﻪ ﺑﻜﺎت ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪو دﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑﻜﻪن، ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﯚ ﺋﻪوهی دهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھﻪواﮕﺮی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪ ھﻤﻨﯽ زاﻧﯿﺎری ﭘﻮﯾﺴﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪی ﺳﻪﺣﻮه ﻛﯚﺑﻜﻪﻧﻪوه ﻛﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن
ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﯿﺮۆدا ﻣﺎوه .ﺳﺎﻣﺮ ﺗﻪﻣﯿﻤﯽ راوﮋﻛﺎری ﻛﺎروﺑﺎری ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن رۆﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﻟﻪ ھﻨﺎﻧﻪدی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯿﺪا ﺑﯿﻨﯿﻮوه، ﻧﺎﺷﮕﻮﻧﺠﺖ دهﺳﺘﺒﻪرداری ﺋﻪو دهﺳﺘﻜﻪوﺗﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﺒﻨﻪوه و ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه ﻛﺎرﺑﻜﻪن ،ھﻪروهھﺎ داواﺷﯽ ﻛﺮد ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻟﻪوهی ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﭘ ﺑﺪرﺖ ﺗﺎوهﻛﻮ وهﻻﺋﯿﺎن ﺑﯚ دهوﻪت زاﻣﻦ ﺑﻜﺮﺖ. ﺗﻪﻣﯿﻤﯽ ﺋﻪوهی رهﺗﻜﺮدهوه ھﯿﭽﻜﺎم ﻟﻪ ﻛﻪرﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﻪﺣﻮاﻧﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﻋﺴﻪوه ھﻪﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪﻋﺲ ﺑﻪ ﭼﺎوﻜﯽ ﺳﻮوﻛﻪوه ﻟﻪو ﮔﺮوﭘﺎﻧﻪ دهڕواﻧﺖو ﺑﻪ ﺑﻪﻛﺮﮕﯿﺮاوﯾﺎن وهﺳﻒ دهﻛﻪن. ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﻪوه ﻛﺮد ﻛﻪ دۆﺳﯽ ﭼﻪﻛﺪارﻛﺮﻧﯽ ﺧﻪﻛﺎنو ھﻪﺷﺘﻨﯽ ﭘﺎره ﺑﻪﺳﻪرﯾﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺋﻪوهی زاﻣﻨﯽ وهﻻﺋﯿﺎن ﺑﻜﺮﺖ ،ﻛﺎرﻜﯽ ھﻪﻪ ﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ھﻪﻧﮕﺎوه وﻨﻪی ﺑﻪﻋﺴﯽ ھﻨﺎوهﺗﻪوه ﯾﺎد ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﻪﺗﮕﺮﺗﻨﻪدهﺳﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا دهﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﻪﺳﻪرﺑﺎزﻛﺮدﻧﯽ رۆﻪی ﺧﻪﻛﺎن ﺗﺎوهﻛﻮ ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﻟﻪ رژﻢ ﺑﻜﻪن ،ﺋﻪوهش ﻛﺎرﻜﯽ ھﻪﻪ ﺑﻮو ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺸﯽ ﻟﺪهﻛﻪوﺘﻪوه. ﻟﺮهدا دهﺑﺖ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋﻪوهﺑﯿﻦ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺒﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﺪا ﻛﺎرﻜﯽ ﭘ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪواﻧﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﭼﻪك ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﻦ ﻛﻪ داﻣﻪزراوه ﺣﻜﻮﻣﯽو ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪوه دهﻛﻪﻧﻪوه ﻛﻪ دهﺑﺖ ﭼﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ دهوﻪﺗﺪا ﺑﺖ.
ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﻪوه ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﭘﺸﻮوی ﺳﻮﭘﺎی ﻋﯿﺮاق ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ؛ ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﺑﻪم دواﯾﯿﻪ رووﯾﺎﻧﺪا ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ دﯾﺮاﺳﻪی دۆﺳﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ وت ﺑﻜﺮﺘﻪوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺋﻪوه دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ﭼﻪﻧﺪ رﻮﺷﻮﻨﻚ ﺑﮕﯿﺮﺘﻪﺑﻪر ،ﺋﻪو رﻮﺷﻮﻨﺎﻧﻪ ﺧﯚی ﻟﻪم ﺷﺘﺎﻧﻪدا ﺑﺒﯿﻨﺘﻪوه :ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﻪوه ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﺮده ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎنو ﺳﻨﻮوردارﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﻟﻪﺳﻪرﻛﺎرﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺋﻪواﻧﻪﯾﺎن ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﺎواﻧﻪوه ﮔﻼون ،دهزﮔﺎی ھﻪواﮕﺮی ﻟﻪو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﻪ ﭘﺎﻛﺒﻜﺮﺘﻪوه ﻛﻪ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪره، وردﺑﯿﻨﯽ ﻛﺮدن ﻟﻪ دۆﺳﯽ ﺋﻪو زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﺸﻨﯿﺎزﻛﺮاوه ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﺎزادﯾﺎن ﺑﻜﻪن ،ﻛﺎراﻛﺮدﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﻧﻮﻨﻪری وهزارهﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚو ﺑﻪرﮔﺮیو دادوهریو ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪﺧﯚ دهﮔﺮﺖ، وهرﮔﺘﻨﻪوهی دۆﺳﯽ ﺳﻪﺣﻮهﻛﺎن ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯽو واﯾﺎن ﻟﺒﻜﺮﺖ ﻛﻪ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ دﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑﻜﻪنو ﻟﻪ دهزﮔﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺳﻮود ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯿﺎن وهرﺑﮕﯿﺮﺖ ،ﺟﻪﺧﺘﻜﺮدﻧﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻪرهدان ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎی ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪرهڕای ﭘﭼﻪك ﻛﺮدﻧﯿﺎنو داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﺮو ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻧﻮێو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮو ،ﻛﺎراﻛﺮدﻧﯽ دهزﮔﺎی ھﻪواﮕﺮی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽو دهرهﻛﯽو ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺷﯿﺎوهوه. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ زﯾﻨﻪ ﻛﺎزم ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
27
ﻋﯿﺮاﻗﯽ
ﻧﺴﻜﯚی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ھﻨﺪه ﺑﻪرهو ﺑﺎﺷﯽ ﭼﻮو ﺑﻮو ﻛﻪ ﻧﻮری ﻣﺎﻟﻜﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮان ،ﺑﻪ ﻟﻪﺧﯚﺑﺎﯾﺒﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺧﯚی ﺑواﻧﺖ و وهك ﭘﺎﻪواﻧﻜﯽ رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ دهﺳﺖ ﺗﯿﺮۆر ﺧﯚی ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻜﺎت .ﻟ ﺋﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪی ﻛﻪ دهﯾﻮت ﻣﺎﻟﻜﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﯿﺮۆر ھﻨﺎو ﻋﯿﺮاق ﺧﻪرﯾﻜﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﻛﻪﻧﺎری ﺋﺎرام ھﻪﻪ دهرﭼﻮو. ﺋﻪوهﺗﺎ دووﺑﺎره ﻋﯿﺮاق ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪوه ﻧﺎو ﺑﺎزﻧﻪی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوه و ﻛﺎری ﺧﯚﻛﻮژﯾﯿﻪوه. ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ھﻪزاران دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮاو ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎوه ،ﺋﻪو ﻣﺸﺘﻮﻣهی ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﻪواﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪﻋﺴﯿﯿﻪﻛﺎن وروژاﻧﺪی، ﯾﺎداﺷﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دژی ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ﺳﻪرﻛﺮدهو ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪﺣﻮه ،ﭼﺎﻛﺒﻮوﻧﻪوهی رﻜﺨﺮاوی ﻗﺎﻋﯿﺪهو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ،ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪﭘﺸﺖ ﺋﻪو داڕﻣﺎﻧﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪﻣﻨﯿﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪا و ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ رووﯾﺎﻧﺪا. ﻟﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ١٠رۆژدا ،ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪا ﭼﻪﻧﺪ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺧﯚﻛﻮژی و ھﻪﺷﺖ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﺑﯚﻣﺒﺮﮋﻛﺮاوی ﺑﻪﺧﯚوه ﺑﯿﻨﯽ .ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ھﯚﻛﺎرهﻛﺎن ﺟﯿﺎوازن ،ﺑﻪم ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﯾﻪك ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺶ ﺧﺮاپ ﺑﻮوه. ﮔﺮﯾﻤﺎﻧﻪی ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ دهرﯾﺪهﺧﻪن ﻛﻪ ﺋﻪو دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪی ﻟﻪ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﻪدﯾﮫﺎت ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪھﯚی ھﻪوﯽ وهزارهﺗﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺪارهﻛﺎﻧﯽ )ﻧﺎوﺧﯚ ،ﺑﻪرﮔﺮی ،ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ(ﯾﻪوه ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪﻜﻮ ھﯚﺷﯿﺎرﺑﻮوﻧﻪوهی ھﺎووﺗﯿﺎنو ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎش رۆﯿﺎن ﺗﯿﺪا ھﻪﺑﻮوه. 26
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
دهرﯾﺎﯾﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﺗﻮوﺷﯽ زﯾﺎﻧﻜﯽ ﺑﺸﻮﻣﺎر ﺑﻜﺎﺗﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ رﮋهی ٪٢٠ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻧﻪوت ،ﻟﻪو ﻛﻪﻧﺎﻪوه ھﺎﺗﻮﭼﯚ دهﻛﺎت. ﭼﻮارهم :ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻧﻮﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﺗﺎوهﻛﻮ دهﺳﻪﺗﯽ ﺗﻪواو ﺑﻪﺳﻪر ﺧﺎﻛﯽ ﺳﯚﻣﺎﺪا ﺑﮕﺮﺖو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻟﻪو وﺗﻪ )ﺑﻪرهﯾﻪدا( ﺑﻪھﺰ ﺑﻜﺎت، ﭘﺪهﭼﺖ ﺋﻪﻣﻪﺷﯿﺎن ﺗﺎ ﻛﺎﺗﻜﯽ ﻧﺎدﯾﺎر ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﻪﺳﺘﻪم ﺑﺖ.
ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺑﯚ رووﺑﻪڕووﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪو »ﺟﻨﯚﻛﺎﻧﻪ« ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭼﻮار ﺑﮋارده ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪدﻣﯿﺮاﻪ دهرﯾﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎوه: ﯾﻪﻛﻪم :دهرﯾﺎﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻪﺷﺘﯽو ﻓۆﻛﻪ ﺑﺘﻪﻧﻦ ،ﺋﻪﻣﻪش ﻛﺎرﻜﯽ ﻣﻪﺣﺎﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو رووﺑﻪره دهرﯾﺎﯾﯿﻪی ﺑﯚﺗﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ رووداوهﻛﺎنو ﺑﻪﻟﻪﻣﯽ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺪا ﭼﺎﻻﻛﻪو دهﻛﻪوﺘﻪ ﻧﻮان ﻧﺎوﭼﻪی ﻗﯚﭼﯽ ﺋﻪﻓﻪرﯾﻘﯽو زهرﯾﺎی ھﯿﻨﺪیو ﻛﻪﻧﺪاوی ﻋﻪدهﻧﻪوه ﻟﻪ ٢ﻣﻠﯿﺎرو ٥٠٠ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ زﯾﺎﺗﺮه. دووهم :ھﺮش ﻛﺮدﻧﻪ ﺳﻪر ﻛﻪﻧﺎراوی ﺳﯚﻣﺎڵ ،ﺋﻪوهش ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﯾﺎدهوهرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺗﺎﯽ ﻟﻪ ﻧﺎﺧﯽ ﻣﺎرﻨﺰهﻛﺎﻧﺪا ﺟﮫﺸﺘﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ﻧﻪوهدهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﺮدوودا ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯿﺎن ﻛﻪوﺗﻨﻪ دهﺳﺖ ﭼﻪﻛﺪاره ﺳﯚﻣﺎﯿﯿﻪﻛﺎنو ﭘﺎش ﻛﻮﺷﺘﻨﯿﺎن ﺳﻮﻛﺎﯾﻪﺗﯿﺸﯿﺎن ﺑﻪ ﺗﻪرﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو. ﺳﯿﻪم :ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ﮔﻪﺷﺘﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو رﺮهواﻧﻪ ﺑﻪدوور ﺑﮕﺮن ﻛﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﻪ، ﭘﺪهﭼﺖ ﺋﻪﻣﻪش ﺟﻤﻮﺟﻮﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ
راوﭼﯿﯿﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎوهو ﺗﺎ ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﻛﻪ ﭼﺎرهﺳﻪرﻚ ﺑﯚ ﺋﻪو ﮔﺮﻜﻮﺮه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪ دهدۆزرﺘﻪوه ،ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﺑﻪردهوام دهﺑﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﯿﺸﻪ ﭘ ﻗﺎزاﻧﺠﻪﻛﻪﯾﺎن ﻛﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ زۆری ﺑﻪﺳﻪردا ﺷﺘﻮون. ﺋﻪواﻧﻪ واﯾﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮوه ھﺎوﺷﻮهی ﭘﺎدﺷﺎﻛﺎن ﺑﮋﯾﻦ، ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﭘﺎره زۆرهی ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرﻣﺘﻪﻛﺎﻧﺪا وهرﯾﺪهﮔﺮن .ﺋﺴﺘﺎ واﯾﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮوه ﺧﺎﻧﻮوه دارو رهﺷﻤﺎﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﮫﺸﺘﻮوهو ﻛﯚﺷﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڕهﻛﻪ راﻗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺋﯿﻞو ﺣﻪرﺗﯿﺮیو ﮔﺮۆری دروﺳﺘﻜﺮدووهو ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯿﺸﯿﺎن ﭘﯿﻪ، ھﻪرﯾﻪﻛﻜﯿﺸﯿﺎن دوو ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﭘﯿﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ رﯽ ﻣﺎﻧﮕﻪ دهﺳﺘﻜﺮدهﻛﺎﻧﻪوه ﻛﺎردهﻛﻪن .ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪ ﺧﻪوﻧﯽ ﻛﭽﺎنو ھﻪر ﯾﻪﻛﻜﯿﺸﯿﺎن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺧﺰاﻧﻚ ،ژﻣﺎرهﯾﻪك دۆﺳﺘﯿﺸﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ،زۆرﺑﻪﺷﯿﺎن دهﺳﺘﺒﻪرداری ﻧﻪرﯾﺘﻪﻛﻪی ﭘﺸﻮوﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮون ،ﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ »ﻗﺎت«ی ھﯚﺷﺒﻪر. ﺳﻪرهڕای ﺟﯿﺎوازی ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺧﻪﻛﯿﯿﺎن، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھﺎوﺑﻪش ،ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ھﯚﻛﺎری ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻪ ﺑﻪﯾﻪﻛﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ ﺷﺘﻜﯽ وهك »ﺑﻪﻨﻨﺎﻣﻪی ﺷﻪرهف«ﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﭘﻜﮫﻨﺎوه. ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو »ﺑﻪﻨﻨﺎﻣﻪﯾﻪ« ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ وﺷﻜﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﭘﺸﻮی ﻧﻪﻧﻨﻪوهو ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻟﻪﺳﻪر ﻓﺪﯾﻪ ﺷﻪڕ ﻧﻪﻛﻪنو دهﺳﺘﺪرﮋﯾﺶ ﻧﻪﻛﻪﻧﻪ ﺳﻪر ﺑﺎرﻣﺘﻪﻛﺮاوهﻛﺎنو ﻧﺎﺷﺒﺖ ﺷﺘﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪزن ،ﺋﻪﮔﻪر ھﺎﺗﻮو ﻻﯾﻪﻛﯿﺸﯿﺎن ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺧﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﻞ ﻛﺮد، ﺋﻪوا ﻏﻪراﻣﻪی ﻣﺎﯽ دهﻛﺮﺖو ﻟﻪو ﭘﺸﻜﻪ ﻣﺎﯿﯿﻪی ﻛﻪم دهﻛﺮﺘﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﻓﺪﯾﻪی ﺑﺎرﻣﺘﻪﻛﺮاوهﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪری دهﻛﻪوﺖ. ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﻪﯾﺎن ﻧﺎڕواﻧﻦ ﻛﻪ ﺗﺎوان ﺑﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪوان ﺑﻪﻻﯾﺎﻧﻪوه واﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﺎرﻜﻪو ﺑﺎرودۆخ ﺑﻪﺳﻪرﯾﺪا ﺳﻪﭘﺎﻧﺪوونو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻻﯾﻪﻧﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهرﯾﺸﯽ ﭘﻮه دهﻟﻜﻨﻦ ،ﺋﻪواﻧﻪ دهﻦ »ﻛﺎرهﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﮔﺮی ﻛﺮدن ﻟﻪ ﺳﻨﻮوره ﺋﺎوﯾﯿﻪﻛﺎﻧﻤﺎن دژی ﺋﻪو ﺑﮕﺎﻧﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺳﻪروهتو ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎوﯾﻤﺎن دهدزنو
ﺧﺎﺷﺎﻛﻪﻛﺎﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺋﻤﻪ ﻓێ دهدهن«. ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺸﺪا داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪو ﺷﺎره ﻛﻪﻧﺎراوﯾﯿﻪﻛﺎن، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪواﻧﻪی ﺑﺎﻛﻮوریو ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﺳﯚﻣﺎڵ ﻛﻪ ﺋﯿﺸﯽ ﺗﺪا ﺑﻮژاوهﺗﻪوه ،رﺰﻜﯽ زۆر ﻟﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن دهﮔﺮنو ﺑﻪ ﺋﺸﻜﮕﺮی ﺧﯚﺑﻪﺧﺸﯽ ﻛﻪﻧﺎراوهﻛﺎﻧﯿﺎن دهزاﻧﻦ .ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻣﺎﯽ رۆﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑواﻧﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﭼﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪھﯿﭻ ﺟﯚرﻚ ﭼﺮوﻛﯽ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ھﺎوڕێو ﺧﺰمو رۆﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﻧﻮﻨﻦ. ھﻪرﭼﯚﻧﻚ ﺑﺖ ،ﭘﯿﺸﻪی ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﺳﯚﻣﺎﺪا ﺷﺘﻜﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪ ﻟﻪ رووﺧﺎﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺳﯚﻣﺎﻪوه ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩١دا ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪاوه، ﻛﺎﺗﻚ ﻛﻪ ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮓو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺧﻪﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ﺋﻪو وﺗﻪﯾﺎن ﻛﺮد ،ﭘﺎش ﺷﻪڕه ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮاﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﻪرهو دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪردا ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪ ﻛﺸﺎن ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎراوهﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﺪا دهﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوه. ﺋﺴﺘﺎ ﮔﺮوﭘﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪﺗﻪﮔﻪری ﺳﯚﻣﺎڵ ﻟﻪ ﺳ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﭘﻚ ھﺎﺗﻮون: ١ـ ﺋﻪو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﯾﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻻی ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮓ ﻛﺎردهﻛﻪنو ﺑﻪھﺰﻜﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی دادهﻧﺮﻦ. ٢ـ راوﭼﯿﯿﻪ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻜﺎن ،ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﻪ ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﺗﻪواوﯾﺎن ﻟﻪﺑﺎرهی دهرﯾﺎﻛﺎﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ. ٣ـ ﺋﻪو ﺗﻪﻛﻨﯿﻜﻜﺎراﻧﻪی دهزاﻧﻦ ﭼﯚن ﻣﺎﻣﻪﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﻣﺮهﻛﺎﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪیو ﭼﺎودﺮیو ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧﻪوهدا دهﻛﻪن ،ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪرهڕای ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ وهرﮔو وﺗﻪﺑﮋ ،ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎوی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻗﺴﻪ دهﻛﻪن. ﭼﻪﺗﻪﻛﺎن ژﻣﺎرهﯾﻪك »ﻛﻪﺷﺘﯽ داﯾﻚ«ﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﭼﻪكو ﺗﻪﻗﻪﻣﻪﻧﯽو ﺳﻮﺗﻪﻣﻪﻧﯽو ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﺪهﮔﺮنو ﻟﻪوﻮه ﺑﻪ ﺑﻪﻟﻪﻣﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺗﯿﮋڕهو ﺑﻪﭼﻪﻛﯽ ﺑﭽﻮوكو ﻗﺎزﯾﻔﻪو ﭘﻪﯾﮋهی ﻟﻪ ﭘﻪت دروﺳﺘﻜﺮاو ﺑﻪرهو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهڕۆن ،ھﻪروهھﺎ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺮی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﭘﯿﻪو ھﻪر ﺑﻪﻟﻪﻣﻜﯿﺶ ﺷﻪش ﺗﺎ ده ﻛﻪس ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﯾﺪا ھﻪﺪهﮔﺮﺖ. ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪو ﭼﻪﺗﺎﻧﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻓﯿﺪﯾﻪ ،ھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪو ﻛﻪسو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪ داواﻧﻪﻛﺮدووه ﻛﻪ دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪردا دهﮔﺮن .ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻛﻪﺳﺎﻧﻚ ھﻪن دهﯾﺎﻧﻪوێ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳﻪر ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﯿﯿﻪوه ﺑﺒﻪﺳﺘﺘﻪوه ،ﺑﻪم ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﻣﮋووی ﻛﯚنو ﻧﻮێ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻛﺎرﯾﺎن »ﭼﻪﺗﻪﯾﯽ« ﺑﻮوهو ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ﺋﻪﻣﯿﻦ ﻗﻪﻣﻮرﯾﯿﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
29
ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ
ﭘﺎدﺷﺎﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ
ﻟﻪ راوه ﻣﺎﺳﯿﯿﻪوه ﺑﯚ راوه ﻛﻪﺷﺘﯽ
ھﺰه ﻣﻪزﻧﻪﻛﺎن ﻛﻪﺷﺘﯿﮕﻪﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎرد ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿﺎن ،ﯾﺎردهﻛﻪﯾﺎن ﺑﻮوه ﺑﻪﻧﺪﻜﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺧﺸﺘﻪی ﻛﺎری ﻛﯚﻧﮕﺮه ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺷﻪوو رۆژ ﭘﺴﭙﯚڕهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎی ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﺶ ﺳﻪرﮔﻪرﻣﯽ ﮔﻪڕاﻧﻦ ﺑﻪدوای دۆزﯾﻨﻪوهی ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰمو ﯾﺎﺳﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ﺳﺰای ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ﭘ ﺑﺪهن ،ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی دهرﯾﺎﯾﯽ ﻟﻪژﺮ ﮔﻮرزه ﯾﻪک ﻟﻪدوای ﯾﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دهﻧﺮﻛﻨﺖ .ﺋﻪواﻧﻪ ﭼﻪﺗﻪ دهرﯾﺎﯾﯿﻪ ﺗﺎزهﻛﺎﻧﻦ ،ﭼﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺖو ﯾﻪك، ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﻠﯿﯚن ﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪی ﺋﺎوی ﻛﻪﻧﺪاوی ﻋﻪدهنو زهرﯾﺎی ھﻨﺪﯾﯿﺎن ﻛﺮدۆﺗﻪ ﺷﻮﻨﯽ ھﺮشو ﮔﻪﻣﻪ ﺳﯿﺤﺮاوﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ...ﺋﻪواﻧﻪ ﻛﻦ؟ ﺑﻪر ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ رۆژﻚ ﺋﯿﺪارهﻛﻪی ﺳﻪرۆك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ داوای ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻛﺮد ھﻪوﻪ ﻧﯿﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﯚ ﭼﺎوﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﭼﻪﺗﻪ ﺗﺎزهﻛﺎن ﺑﺨﻪﻧﻪﮔﻪڕ ،ﻛﻪ دوای ﺋﻪوهی ﺳﻪدان ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﺎن ﺑﻪ ﺗﯿﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﯾﻪوه رﻓﺎﻧﺪ ،ﺗﺮﺳﯿﺎن ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﻧﻮ دﯽ ﻛﻪﺷﺘﯿﻮانو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهو ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺸﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪو ھﯚﯾﻪوه ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﻪ ﻓﯿﺪﯾﻪ وهرﮔﺮنو ﮔﻮێ ﺑﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﮕﻪﻟﻪ ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪش ﻧﺎدهن ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوهﭼﻪﻛﻪدا دﻦو دهﭼﻦ. ﺑﻪم ﺋﻪم داواﯾﻪی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻻی ﺋﻪدﻣﯿﺮاﻪ دهرﯾﺎﯾﯿﻪﻛﺎنو 28
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ژهﻧﻪراﻪ وﺷﻜﺎﯾﯽو ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن دهﻧﮕﯚی ﺑﺎﺷﯽ ﻧﻪﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوان ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪﺷﺘﯽو ﺑﻪﻟﻪمو ﻓۆﻛﻪو ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺳﻨﻮورﻚ ﺑﯚ »ﺟﻨﯚﻛﻪﻛﺎﻧﯽ دهرﯾﺎ« داﺑﻨﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوه ﺋﻪواﻧﻦ ﻛﻪ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری ﻟﻪ ﺗﻪﻗﻪﻛﺮدنو دﯾﺎری ﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دهﻛﻪن ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت واﯾﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮوه ﻟﻪ دووری ﺳﻪدان ﻣﯿﻞ ﻟﻪ ﺑﻨﻜﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه ھﺮش دهﻛﻪن. ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻛﻪ ﻛﻪﺷﺘﯿﮕﻪﻟﯽ وﺗﻪ زﻟﮫﺰهﻛﺎﻧﯽ وهك وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎنو ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎو ﻓﻪرهﻧﺴﺎو روﺳﯿﺎو ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎلو ھﯚﻪﻧﺪاو ﺗﻮرﻛﯿﺎو ﻣﯿﺴﺮ دهﺳﻪوهﺳﺘﺎﻧﻦ
ﻟﻪﺑﻪردهم ﺑﻪﻟﻪﻣﻪ ﺗﯿﮋڕهوه راوﭼﯿﯿﻪ ﭼﻪﻛﺪارهﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣﺎﺪا ﻛﻪ ﻟﻪ راوه ﻣﺎﺳﯿﯿﻪوه دهﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووه ﺑﻪ راوه ﻛﻪﺷﺘﯽ ،ﻟﻪم ﻛﺎﺗﻪدا ﺋﻪو راوﭼﯿﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﻟﻪمو ﯾﻪﺧﺘﯽ ﺑﭽﻮﻛﻪوه ﮔﻮاﺳﺘﻮﯾﺎﻧﻪﺗﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻧﻪوتو ﺷﻪﺣﻨﯽ ﮔﻪوره ﮔﻪوره دهﮔﻮﺰﻧﻪوه، ﻟﻪﻧﻮﯾﺸﯿﺎﻧﻪ ﺷﻪﺣﻨﯽ ﭼﻪكو ﺗﻔﺎﻗﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی ،ھﻪروهك ﭼﯚن ﺋﻪو ﻛﻪﺷﺘﯿﯿﻪ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﯿﻪﯾﺎن رﻓﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺑﯚ وﺗﯽ ﻛﯿﻨﯿﺎ دهﮔﻮاﺳﺘﻪوه ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﻪر ﺋﻪو ﺑﻪﻟﻪﻣﻪ ﺑﭽﻮﻛﺎﻧﻪو ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوی ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻟﻪ ﺑﮋاردهی ﺳﻪرﺑﺎزﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا رووﺑﻪڕووش ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه.
ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺸﺪا ﺟﯿﻢ ﭘﯚل ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﺟﺒﻪﺟﻜﺎری ﻣﻮﻧﺘﻪدای ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﭼﺎودﺮی ﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎنو ﭼﯚﻧﺘﯽ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮدﻧﯿﺎن ،ھﯚﺷﯿﺎرﯾﺪا »ﻟﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪاره«و وﺗﯽ »ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﻪو رﻜﺨﺮاوه ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ زﯾﺎد ﻟﻪوهی ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﭙﺎرﺰی دهﻛﺎﺗﻪوه ،ﺗﻪرﻛﯿﺰ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﺑﻜﺎت ﭼﯚن ﭘﻪره ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﻛﯽ ﻛﺮدﻧﯽ داراﯾﯽو راھﻨﺎﻧﯽ ھﺰه ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰهﻛﺎن ﺑﺪات«. ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪﺷﺪاری ﻧﺎﻛﺎت ﺟﯿﻢ ﭘﯚل ﭘﺸﻨﯿﺎزی ﻛﺮد وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎنو ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪی ﺗﺮﯾﺶ ﻛﻪ ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﭙﺎرﺰﯾﺪا رهواﻧﻪ ﻧﺎﻛﻪن ،ﭼﺎو ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑﺨﺸﻨﻨﻪوهو ھﻪوﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪهن ﻟﻪ زاﻣﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎراﯾﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن. ﺟﯽ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﻟﻪ ١٧وﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰی ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوهو ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ھﺰه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪش ﻟﻪ وﺗﻪ ھﻪره ھﻪژارهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪوه ھﺎﺗﻮون. ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪوهی ١٨ﺳﻪرﺑﺎزی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩٣دا ﻟﻪ ﺳﯚﻣﺎڵ ﻛﻮژرانو ﺗﻪرﻣﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻪﻗﺎدﯾﺸﯚی ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﺪا راﻛﺸﺮان ،ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪوه واﺷﻨﺘﯚن رهﺗﯽ دهﻛﺎﺗﻪوه
ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ﭘﺮﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰﯾﺪا ﺑﻜﺎت. ھﻪر ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪﺷﻪوهو ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﺎوﭼﻪی ﺋﺎﯚزو ﭘﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ وهك ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎنو ﻋﯿﺮاﻗﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﭘﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﭼﻪﻛﺪاری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪﻛﺎن ﺑﻪﺳﺘﻮه .ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣﻨﯽ وهك BAE Systems, Lockheed Martin, Blackwater USA, Northrop Grummanھﻪن ﻛﻪ
ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎدا دهﻛﻪن. ھﻪروهھﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی BAEﻛﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧﻪو ﻛﺎری دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞو ﻧﺎﻗﯿﻠﻪی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ دهﻛﺎت ،ﺑﻪم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی Lockheedﻛﺎری راھﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻪرﯾﻘﺎ ﻟﻪﺋﻪﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوه. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی Blackwaterﯾﺶ ﺑﻪھﯚی ﻛﺎره ﺧﻮﻨﺎوﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻣﺎﻧﺸﺘﯽ ھﻪواﯽ ﻛﻪﻧﺎﻪﻛﺎﻧﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚﺧﯚی ﻗﯚرخ ﻛﺮدﺑﻮو، دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯽ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺧﻪﻜﺎﻧﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ ﺷﺎری ﻓﻪﻟﻪوﺟﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ،٢٠٠٤ھﻪروهھﺎ ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ١٧ھﺎووﺗﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٧دا. دووهم ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ھﺰ ﺟﯽ ﺑﺎﺳﻪ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪﺑی ﺳﻪدان
ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﭘﺸﻮوی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﻛﻪ ﺟﯚرج ﺑﻮش ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ دهﻛﺮد ،ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮد ﺑﻮو. ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﭙﺎرﺰﯾﺪا زﯾﺎد ﻟﻪ ١٠٠ھﻪزار ﺳﻪرﺑﺎز ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش واﯾﻜﺮدووه دوای وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺑﺒﺘﻪ دووهم ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ھﺰی ﭼﻪﻛﺪاری ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا. ﺧﻪرﺟﯽ ﺋﻪو ﭘﺮۆﺳﺎﻧﻪش ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻪرﯾﻘﺎو ﻛﺎرﯾﺒﯽو ﺧﯚرھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺖو ﺋﻪوروﭘﺎو ﺋﺎﺳﯿﺎ ﺑﻪڕﻮهﯾﺎن دهﺑﺎت ،ﺳﺎﻧﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٥ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻛﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﻪو ﺧﻪرﺟﯿﯿﺎﻧﻪش ﻟﻪﻻﯾﻪن وﺗﻪ دهوﻪﻣﻪﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮورهوه داﺑﯿﻦ دهﻛﺮﺖ. ﺑﻪم ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﻟﻪﻛﺎری ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا رووﺑﻪڕووی ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ دهﺑﺘﻪوه ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪوره ﻛﯚﻣﻪﻛﺒﻪﺧﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﯿﻜﺮﻧﻪ داراﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪوه ﭘﺎﺑﻪﻧﺪ ﻧﺎﺑﺖ. ﭼﻪﻧﺪه ﭼﺎودﺮو ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺑﺎس ﻟﻪوه دهﻛﻪن ﻛﻪ ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهوه ﺗﻮوش دهﺑ ﻛﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺑه ﭘﺎره دواﺧﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪداوه ﻛﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ھﯿﺪر رﯾﺰﻓﯽ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
31
ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ
ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺖ ﺋﺎﯾﺎ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭘﺎرﺰی ﺟﯿﮫﺎن ،ﭼﺎو ﻟﻪ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ دهﻛﺎتو ﭘﻪﻧﺎ دهﺑﺎﺗﻪ ﺑﻪر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪﻛﺎن؟ ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺋﻪوه رهﺗﺪهﻛﻪﻧﻪوه، ﺑﻪم ﺷﺎرهزاو ﺷﯿﻜﻪرهوه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪوه ﺑﻪ دوورﻧﺎزاﻧﻦ ﻛﻪ ﻛﺎری ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻛﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪ دراوهﺗﻪ دهﺳﺖ ھﺰه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﺪرﺘﻪ دهﺳﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪو ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺎﻧﻪی ﻟﻪ ھﺰه ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪاری دهﻛﻪن ،ﻧﺎﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺳﻪرﻛﺸﯽ ﺑﻪ ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه ﺑﻜﻪن. ﺟﺎن ﺟﺎك رۆﺷﺮ ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎی ﺑﺎ ﺑﯚ ﭼﻪكو ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﭘﺎرﯾﺲ ،ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﯚ ﺋﻪوه ﻛﺮد ،ﺳﻮودﻣﻪﻧﺪﺑﻮون ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﯾﯿﻪ ﺳﻪرﺑﺎزیو ﻣﻪدهﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺋﺎﺳﺘﯽ رهزاﻣﻪﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﺳﻪرﺑﺎزهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت رای ﮔﺸﺘﯿﺶ ﺑﯚ ﺋﻪو ھﻪﻧﮕﺎوه دهردهﺧﻪن. رۆﺷﺮ ﻟﻪ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﻜﺪا ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﺎرهﮔﺎی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺑﻪڕﻮهﭼﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻜﺮد ﻛﻪ دهﮔﻮﻧﺠﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪﻛﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﻪﻜﺎﻧﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ ﺑﮕﺮﻧﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ رای ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ھﻪواﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮژراﻧﯽ ﭼﻪﻛﺪاراﻧﯽ ﻣﻮرﺗﻪزهﻗﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻗﺒﻮڵ دهﻛﺎت ،وهك ﻟﻪوهی ھﻪواﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ھﺰه ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪ ﻧﯿﺰاﻣﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﺒﯿﺴﺘﺖ. 30
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ھﻪردوو ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮرﯾﺎﯾﻪ ،ﺑﻪم ﻛﺸﻪﻛﻪ ﻟﻪوهداﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪم دوو وﺗﻪ ﺑﻪردهوام ﭘﺮۆژه ﺋﺎوﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم روﺑﺎره ﻓﺮاوان دهﻛﻪن ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑی ﺋﺎو ﺑﺘﻪ ﺧﺎﻛﯽ ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ،ھﻪر ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ وﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دهﯾﻪوﺖ ﻧﺎوﭼﻪ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﭘﺮۆژهی )ﺋﻪﻟﻜﺎب(دا ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﻜﻪن، ھﻪرﭼﻪﻧﺪه رووﺑﻪری ﺋﻪو زهوﯾﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺋﺎوی روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ و روﺑﺎری ﻓﻮڕات دهﺑﻪﺳﺘﻦ ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا دهﮔﺎﺗﻪ ٧٦٠ھﻪزار ھﻜﺘﺎر ،ﺑﻪم ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﻼﻧﯽ ﺋﻪوه دادهﻧﺖ ﻛﻪ ﺋﻪم رووﺑﻪره ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٤٠دا ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚن و ٧٦٠ھﻪزار ھﻜﺘﺎر، ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ رووﺑﻪری زهوﯾﻪﻛﺎن ﺑﯚ ھﻪﺷﺖ ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺋﺴﺘﺎ زﯾﺎد دهﻛﺎت ،ﺋﻪم ﭘﺮۆژهﯾﻪش ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪﺑﻜﯽ ﺋﺠﮕﺎر زۆر ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﺎو ،ﻛﻪ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﺎوی روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪو روﺑﺎری ﻓﻮڕاﺗﻪوه وهردهﮔﯿﺮﻦ ،ھﻪرﭼﯽ وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎﺷﻪ ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪ رووﺑﻪری ٢٥٦ھﻪزار ھﻜﺘﺎر ،ﺳﻮود ﻟﻪ ﺋﺎوی روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ وهردهﮔﺮﺖ ،ﭘﻼﻧﯽ داﻧﺎوه ﺑﯚ
زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم رووﺑﻪره ﺑﻪﺟﯚرﻚ ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ٢٠٤٠دا ﺑﮕﺎﺗﻪ ٧٠٠ھﻪزار ھﻜﺘﺎر. ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮرﯾﺎ ﭼﯽ دهﻛﻪن؟ د.ﻏﺎﻧﻢ ﺣﻪﺳﻪن ﭘﺴﭙﯚڕی ﺑﻮاری ﺋﺎو ﻟﻪﻣﺒﺎرهﯾﻪوه، دهﺖ :ﺗﻮرﻛﻪﻛﺎن ﭘﯿﺎن وﺗﯿﻦ ﻛﻪ دهﺑﺖ ﺑﯿﺮ ﻟﻪ رﮕﻪ ﭼﺎرهی دﯾﻜﻪ ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه ﺑﯚ وهﺑﻪرھﻨﺎن ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺋﺎوﯾﺪا ،ﺑﯚ ﺋﻪﻣﻪش ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺒﻪﺳﺘﯿﻦ!«. رﻜﻜﻪوﺗﻨﻜﯽ ھﺎوﺑﻪش ﻟﻪﻧﻮان ﻋﯿﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮاوه ،ﻛﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺸﻪی ﺋﺎوﯾﺸﯽ ﺗﺪا ﻛﺮاوه و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﯿﺶ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ،ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﺋﻪوهدان ﻛﻪ ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﻪن و ھﻪوڵ دهدهن ﺑﮕﻪﻧﻪ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ،ﻛﻪ ﺗﯿﺪا رﮋهی ﻋﯿﺮاق ﻟﻪ ﺋﺎوهﻛﺎﻧﯽ رووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ و روﺑﺎری ﻓﻮرات ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ زۆر دﯾﺎری ﺑﻜﺮﺖ ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻛﻪ ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮرﯾﺎ ﭘﺮۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﻪورهﺗﺮ ﺑﻜﻪﻧﻪوه ﺋﻪم رﮋهﯾﻪی وﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﻛﻪم ﻧﻪﻛﺎت.
ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎن ﭘﺴﭙﯚڕی ﺋﺎو ﻏﺎﻧﻢ ﺣﻪﺳﻪن ،ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوهدهدات ﻛﻪ ﻋﯿﺮاق ﺑﻪدهﺳﺖ ﻛﺸﻪی ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎوهوه دهﻧﺎﻨﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﭼﺎرهﺳﻪری ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑﯚ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه ﻟﻪ رﮕﻪی ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺮ و ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوهوه ﻛﻪ ﻛﯚﻧﺘۆﯽ ﺑی ﺋﺎو دهﻛﺎت ،ھﻪروهھﺎ وازھﻨﺎن ﻟﻪ ھﻪﻜﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮ ﺑﻪ ﺷﻮازﻜﯽ ھﻪڕهﻣﻪﻛﯽ و ﻧﺎڕﻜﻮﭘﻚ ،ﻛﻪ زﯾﺎﻧﻜﯽ زۆر ﺑﻪ ﺋﺎوی ژﺮزهوی ﻋﯿﺮاق دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ، ﺑﻪم ﺑﻪداﺧﻪوه ھﻪﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻤﻪ ﺑﻪﺷﻮازﻜﯽ ﺧﺮاپ و ﺑ ﻛﻪﻚ ﻣﺎﻣﻪﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎودا دهﻛﻪﯾﻦ ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت داﻣﻮدهزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ دهوﻪﺗﯿﺶ ﺑﻪﺷﻮازﻜﯽ ﻧﺎﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪو ﻧﺎ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺖ ﻣﺎﻣﻪﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎودا دهﻛﻪن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی راﺷﺪﯾﻪ و دۆره ﻟﻪﺳﻪر رووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪ ﺑﻪڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺋﺠﮕﺎر زۆر ﭘﺎﺷﻪڕۆ دهﭼﺘﻪ ﺋﺎوهﻛﻪوه. ﺑﻪﭘﯽ ﭼﻪﻧﺪ راﭘﯚرﺗﻜﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ،رﮋهی ﺑﻪﻛﺘﺮﯾﺎ ﻟﻪ ﺋﺎوهﻛﻪدا و ﺋﻪﮔﻪری ﺗﻮﺷﺒﻮون ﺑﻪﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﺎوهدا .٪١٠٠ ﯾﻪﻛﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﻛﺸﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ،روﺑﺎرهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺟﯿﺎوازهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ھﻪن ،ﺋﻪم روﺑﺎراﻧﻪش ھﻪﺗﺎ ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎو ،ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﻪوه ھﯿﭻ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯿﺎن ﭘﻨﻪدهدران، ﺑﻪم ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا ﻧﺎﭼﺎرﺑﻮون ﻛﻪ ھﻪوﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم روﺑﺎراﻧﻪش ﺑﺪهن، ﻟﯿﮋﻧﻪی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑﻨﯿﺎدﻧﺎن و ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﺑﻪﺳﺮه ،ﭘﺮۆژهﯾﻪﻛﯽ ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮدووه ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دهﯾﺎن روﺑﺎری ﺋﻪو ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾﻪ، ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﺷﻪڕی ﺋﺮان ﻋﯿﺮاﻗﻪوه ،زﯾﺎﻧﻜﯽ زۆری ﭘﮕﻪﯾﺸﺘﻮوه .رهﺷﯿﺪ ﻓﻪھﺪ وﺗﻪﺑﮋی ﻟﯿﮋﻧﻪﻛﻪ، ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی وت» :ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛﺎری ﻟﯿﮋﻧﻪﻛﻪﻣﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪو روﺑﺎراﻧﻪﯾﻪ ﻟﻪ وﺷﻜﺒﻮون و ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎوهﻛﺎﻧﯽ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ٣٤رووﺑﺎر ﻟﻪ ﻗﻪزای ﻗﻪرﻧﻪ ھﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن رووﺑﺎری ﺳﯿﺮﻓﯽ و ﻛﺮﯾﻜﻮر و ﺋﻪﺑﻮ ﻋﺮان و ﻣﺨﻤﯿﺮ ،ھﻪروهھﺎ ١٢روﺑﺎرﯾﺶ ﻟﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪی دﯾﺮ و ٨روﺑﺎرﯾﺶ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﻪﺳﺮهدا ،ﺑﻮژاﻧﻪوهی ﺋﻪم روﺑﺎراﻧﻪش ﻛﻪ ﺋﺎوی ﺳﻪرﺟﻪﻣﯿﺎن دهڕژﺘﻪ ﻛﻪﻧﺪاوی ﻋﻪرهﺑﯿﻪوه ﺑﻮژاﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﺑﺎش دهدات ﺑﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪو ﻛﻪرﺗﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی و دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎرﮔﻪی ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺗﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜﺮﺖ و ﺳﻮودﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﺋﺎﺑﻮوری ﻋﯿﺮاق ھﻪﯾﻪ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ﻧﺎﺳﺮ ﺋﻪﻟﺸﺎﻣﯽ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
33
ﺋــﺎﺑــﻮوری
وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﻋﯿﺮاق داﮔﯿﺮ دهﻛﺎت ﺳﻪرهڕای ﺑﻮوﻧﯽ دوو رووﺑﺎری ﮔﻪورهی دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮرات ،ﻛﻪﭼﯽ ﻋﯿﺮاق رووﺑﻪڕووی وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ دهﺑﺘﻪوه ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪرﺋﻪوهﻧﺪه ﻧﯿﻦ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻛﻪﻣﺒﻮون و وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮراﺗﯿﺶ ھﻪﯾﻪ .ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﭼﯿﻦ؟ ﭼﯚن دهﺗﻮاﻧﺮﺖ رووﺑﻪڕووی ﺑﺒﯿﻨﻪوه؟ ھﯚﻛﺎر و ﭼﺎرهﺳﻪر ﭼﯿﯿﻪ؟ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪر وﺗﻚ ،ﺑﻪﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺑﻪھﺎی ﺋﻪم ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ زﯾﺎﺗﺮ و زﯾﺎﺗﺮ دهﺑﺖ، زۆرﻛﻪس ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﺋﻪم ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ،ﭘ ﺑﻪ ﻧﻪوت ﻟﮋدهﻛﺎت و ﺟﻪﻧﮕﻜﯽ ﮔﻪورهی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، ﻟﻪﺳﻪر ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎو دهﺑﺖ. ﻋﯿﺮاق ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺧﺎوهﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎوی دهوﻪﻣﻪﻧﺪه ،دوو رووﺑﺎری ﮔﻪوره ﺑﻪ ﺧﺎﻛﻪﻛﻪﯾﺪا ﺗﺪهﭘﻪڕﺖ ،ﺑﻪم ﺑﻪھﯚی ﺧﺮاﭘﯽ ﺳﻮود ﻟﻮهرﻧﻪﮔﺮﺗﻦ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻧﻪدان ﺑﻪم ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪ، ﺗﻮوﺷﯽ ﻛﺸﻪی ﺑ ﺋﺎوی ھﺎﺗﻮوهو ﺑﻪردهواﻣﯿﺶ 32
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻟﻪﻻﯾﻪن وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳﻮه ،ﺑﻪﻧﺪاوی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪﺳﻪر روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮرات دروﺳﺘﺪهﻛﺮﺖ ،ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی رﮋهی ﺋﺎوی ﻋﯿﺮاق ،ﺋﻪﻣﻪش ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﮔﻪورهﯾﻪو دهﺑﺖ ﭼﺎرهﺳﻪری ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑﯚ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه. ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟﻪ ﻣﮋوودا ،دوو ﺋﺎوه ﮔﻪورهﻛﻪی دۆﯽ راﻓﯿﺪهﯾﻦ ،دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮرات ﺑﻪ ﺗﻪواوی و ﺗﺎ رﮋهی وﺷﻜﺒﻮون ﻛﻪﻣﺪهﻛﻪن ،ھﯚﻛﺎرهﻛﻪﺷﯽ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪﺷﻮازی داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوهوه ،ﻟﻪﻧﻮان ﻋﯿﺮاق و دراوﺳﻜﺎﻧﯿﺪا :ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺳﻮرﯾﺎ و ﺋﺮان ،ﺑﻪم ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪم وﺗﺎﻧﻪ و ﺋﻪو ﺑﻪﻧﺪاواﻧﻪی ﻟﻪﺳﻪر رووﺑﺎرهﻛﺎن
ﻛﺮدوﯾﺎﻧﻪ ﺗﺎﻛﻪ ھﯚﻛﺎر ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ھﯚﻛﺎری دﯾﻜﻪش ﺧﺮاﭘﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ ﺋﺎوﯾﯿﻪﻛﺎن و ﭘﺸﺘﮕﻮﺨﺴﺘﻦ و دروﺳﺖ ﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻪﻧﺪاوی ﻧﻮێ و ﺑﻪﮔﮋاﻧﻪﭼﻮوﻧﻪوهی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕﻪن. وهزارهﺗﯽ دهراﻣﻪﺗﻪ ﺋﺎوﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎری ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪ ﺑﯚ دۆزﯾﻨﻪوهی ﭼﺎرهﺳﻪر و رﮕﺎی ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﻛﺸﻪی ﺋﺎو ﻟﻪ وﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا. ﻋﻪﺑﺪو ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺪازﯾﺎره ﻟﻪو وهزارهﺗﻪ ،ﻟﻪﺑﺎرهی دۆزﯾﻨﻪوهی رﮕﻪﭼﺎرهی ﮔﻮﻧﺠﺎوهوه ،ﺑﯚ ﻛﺸﻪی روﺑﺎری ﻓﻮڕات ،دهﺖ» :ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری ﻛﺸﻪی روﺑﺎری ﻓﻮڕات ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﺮدﻧﯽ
رـﮋهی ﮐـﺒـﺮﯾـﺖ ﻟـﻪ ﺋـــﺎوی ﻓــﻮراﺗـﺪا دهﮔـــﺎﺗـــﻪ ٦٠٠ ﺋﺎﻣﺮی ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژی ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮو ﺑﺪهن ﻟﻪﺑﻮاری ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎودا ،ﺗﺎ ﭘﺶ ﺋﻪوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎو ﻟﻪ رﮋهی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﺗﭙﻪڕﺖ ،ﭘﯽ ﺑﺰاﻧﺮﺖ و ھﻪوﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺪرﺖ«. ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺳﻮرﯾﺎو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﻪﻧﺪاو و ﭘﺮۆژهی ﮔﻪورهﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم روﺑﺎراﻧﻪ دروﺳﺘﻜﺮدووه ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ٢٢ﺑﻪﻧﺪاو و ١٩ﺑﺰوﻨﻪری ﻛﻪھﺮۆﺋﺎوﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮڕات دروﺳﺘﻜﺮدووه ،ﻛﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘﺮۆژهی ﺑﻪﻧﺪاوی ﺋﻪﺗﺎﺗﻮرﻛﻪ ،ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر روﺑﺎری ﻓﻮڕات دروﺳﺘﻜﺮاوهو ﻧﺰﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﻨﻮوری ﺳﻮرﯾﺎوه ،دهرﯾﺎﭼﻪﯾﻪﻛﯽ دهﺳﺘﻜﺮدی ﮔﻪورهﺷﯽ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮاوه ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪاﯾﻪ ٨١٧ﻛﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ ﺋﺎو ﻟﻪﺧﯚ ﺑﮕﺮﺖ، ھﻪروهھﺎ ﺳﻮرﯾﺎش ٥ﺑﻪﻧﺪاوی ﻟﻪﺳﻪر روﺑﺎری ﻓﻮڕات دروﺳﺘﻜﺮدووه ،ﻛﻪ ٣ﻟﻪو ﺑﻪﻧﺪاواﻧﻪ زۆر ﮔﻪورهن ،ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺑﻪﻧﺪاواﻧﻪﺷﺪا، دهرﯾﺎﭼﻪی )ﺋﻪﺳﻪد( دروﺳﺘﻜﺮاوه ﻛﻪ ﻟﻪﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ھﻪﯾﻪ ١١-٦ﻣﻠﯿﺎر ﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ ﺋﺎو ﻟﻪﺧﯚﺑﮕﺮﺖ. د.ﻣﻮﻧﯿﺮه ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ژﯾﻨﮕﻪ ،ﻟﻪ وهزارهﺗﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ دهﺖ» :ﺑﻪرزﺗﺮﯾﻦ رﮋهی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎو ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺳﻪدر و ﺑﻪﺳﺮهداﯾﻪ ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﻪﺳﺮه ٥ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﻋﯿﺮاق ﻛﻠﯚر دهﻛﺮﺘﻪ ﺋﺎوهوه ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟﻪ ﺷﺎری رهﺷﺎد ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا ،ﺋﻪم رﮋهﯾﻪ ﺑﻪرز دهﺑﺘﻪوه ﺑﯚ ٧ﺋﻪوهﻧﺪه ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪ رﮋهی ﺳﺘﺎﻧﺪاری ﺧﯚﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮن و ﻛﺸﻪی زۆر ﺑﯚ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺎن دروﺳﺖ دهﻛﺎت. ﭼﯚن ﺑﻪرهﻧﮕﺎری ﺑﺒﯿﻨﻪوه؟ ﺣﺴﻦ ﻣﻪھﺪی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر، دهﺖ» :ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ رﮕﻪﭼﺎرهﯾﻪك ﺑﺪۆزﯾﻨﻪوه ﺑﯚ ﻓﻨﻪداﻧﯽ ﭘﺎﺷﻪڕۆی ﻛﺎرﮔﻪﻛﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو
روﺑﺎرهﻛﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪو ﻣﺎداﻧﻪی ﻛﻪ زﯾﺎﻧﻜﯽ زۆرﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻣﺎده ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻧﻪﺧﺮﻨﻪ ﻧﺎو ﺋﺎوهوهو ﻟﻪﺟﯿﺎﺗﯽ ﻓﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو روﺑﺎرهﻛﺎن، ﻟﻪ ژﺮزهوﯾﺪا ﺑﺨﺮﻨﻪ ﭼﺎﯽ ﮔﻪورهو ﻗﻮﻪوه. ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﻧﺎﺑﺖ رﮕﻪ ﺑﺪرﺖ ﭘﺎﺷﻪڕۆی ﺧﻪﻜﯽ ﺷﺎرهﻛﺎن ﺑﭽﺘﻪ ﻧﺎو روﺑﺎرهﻛﺎﻧﻪوهو ﺑﻪ رﮕﻪی ھﺎوﭼﻪرﺧﯽ دﯾﻜﻪ ﻓێ ﺑﺪرﺖ .ھﻪروهھﺎ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ زۆر ﭘﻮﯾﺴﺘﺪا ﻣﺎده ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﻪ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫﻨﺮﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎوی ژﯾﻨﮕﻪ .ﺋﻪو ﻣﯿﻜﺮۆﺑﺎﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎرﺑﮫﻨﺮﺖ ﻛﻪ زﯾﺎن ﺑﻪ زﯾﻨﺪهوهران ﻧﺎﮔﻪﯾﻪﻧﺖ و ﻧﺎﺑﺘﻪ ھﯚی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎو، ھﻪروهھﺎ زۆر ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻛﻪ ھﻪوﯽ ھﻨﺎﻧﯽ
ﺋﺎﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ھﻪر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٣٠ﯾﻪوه ،ﺑﻪﺷﻮازﻜﯽ ﺳﺎﻧﻪ ﺋﺎﻣﺎری ﺋﺎوی ﺋﻪو ﺳﺎﻪ ﺗﯚﻣﺎر دهﻛﺮﺖ، ﺋﻪو ﺳﺎﻧﻪی ﻛﻪ وﺷﻜﻪﺳﺎﯿﺎن ﺗﺪاﺑﻮو ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ١٩٣١،١٩٣٢،١٩٦١،١٩٦٢و.١٩٩٠ ھﻪروهھﺎ ﺋﻪو ﺳﺎﻧﻪﺷﯽ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ،وﺷﻜﻪﺳﺎﯿﺒﻮون ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ ،١٩٩٩ ٢٠٠٨ ،٢٠٠١ ،٢٠٠٠و ٢٠٠٩رﮋهی ﺋﺎوی ﻓﻮڕاﺗﯿﺶ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻜﺪا ٣٤٠ﻣﻠﯿﺎر ﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪ و ﻟﻪ رۆژﻜﯿﺸﺪا ١٩ﻣﻠﯿﺎر ﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪ ،واش ﭼﺎوهڕوان دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﺋﻪم رﮋهﯾﻪ ﺑﯚ ٩ﻣﻠﯿﺎر ﻣﻪﺗﺮ ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ ،ﻛﻪم ﺑﺒﺘﻪوه ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهدا، ﺋﻪﻣﻪش ھﻪﻣﺎن ﺑﺎرودۆﺧﯽ روﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪﯾﻪ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
35
ﺋــﺎﺑــﻮوری
دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮرات ﺑﯚﮔﻪن دهﺑﻦ!
ﭘﺎﺷﻪڕۆی ﺧﻪﻚ و ﻛﺎرﮔﻪﻛﺎن ،رۆژ ﻟﻪدوای رۆژ ﺑﻪﺷﻮازﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ،ﻓێ دهدرﻨﻪ رووﺑﺎری دﯾﺠﻠﻪو ﻓﻮراﺗﻪوهو ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﺶ ﺋﻪم دوو رووﺑﺎرهی ﭘﯿﺴﻜﺮدووه ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕﻪ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻟﻪ ﭼﯽ ﺋﺎﺳﺘﻜﺪاﯾﻪ؟ ﺋﺎوی ﻋﯿﺮاق ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﻪ و ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﻪوه دهﺷﺖ؟ ﺣﺴﻦ ﻣﻪھﺪی ﺳﻪﻓﺎر ﭘﺴﭙﯚڕی ﺋﻪﻧﺪازﯾﺎری ژﯾﻨﮕﻪﯾﯽ ،ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی وت: »ﺋﺎو ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﯽ زۆری ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪﺳﻪر ژﯾﻨﮕﻪ، ﺋﺎوﯾﺶ دهﺑﺖ ﺑﻪﭘﯽ رﮋهی ﭘﺎﻛﺘﯿﯿﻪﻛﻪی ﻟﻪ ﺑﻮاره ﺟﯚراوﺟﯚرهﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫﻨﺪرﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺋﺎوی ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻪﻜﻪوهو ﺋﺎوی ﺧﻪﺳﺘﻪﺧﺎﻧﻪﻛﺎن و ﺋﺎوی ﻛﺎرﮔﻪﻛﺎن و ﺋﺎوی ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرهﺑﺎ و ﭼﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ،ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ،ﺋﻪو ﺋﺎوهی ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮرﯾﺎوه دﺖ ،ﺑﯚﺧﯚی رﮋهﯾﻪك ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺗﺪاﯾﻪ، 34
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
رﮋهی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯿﺶ ﻟﻪ ﺋﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﻟﻪ ﭘﺸﻮوﺗﺮدا ٣٠٠ﺑﻪﺷﺒﻮو ﻟﻪ ﻣﻠﯿﯚﻧﻚ ،ﺑﻪم ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا زﯾﺎدﺑﻮوه ،ﺑﯚ ٧٠٠ﺑﻪش ﻟﻪ ﻣﻠﯿﯚﻧﻚ، ﺋﻪم رﮋهی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﻪش ﻟﻪ ﻧﺎﺳﯾﻪ و ﺳﻪﻣﺎوهو ﺷﻨﺎﻓﯿﻪدا ،دهﮔﺎﺗﻪ ٢٠٠٠ﺑﻪش ﻟﻪ ﻣﻠﯿﯚﻧﻚ، ﻛﻪ ﺋﻪم ﺟﯚره ﺋﺎوه ﺑﺎش ﻧﯿﯿﻪو ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﻪوه ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪﭘﯽ ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ رﻜﺨﺮاوی ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ھﻪﺗﺎ ١٠٠٠ﺑﻪش ﺋﻪو ﺋﺎوه ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﻪوه دهﺷﺖ«. ﺣﺴﻦ ﻣﻪھﺪی ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهﺷﺪا ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﯽ
زۆر ﮔﻪوره ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺋﺎوهﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮون ﺑﻮوه ،ﺟﺎ ھﻪر ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﺑﻪﻏﺪاوه ﺗﺎ ﻧﺎوﭼﻪی ﺑﻪﺳﺮه، ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ رﮋهی ﻛﺒﺮﯾﺖ ﻟﻪ ﺋﺎوی ﻓﻮراﺗﺪا دهﮔﺎﺗﻪ ،٦٠٠ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑﻪﭘﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪاره ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن دهﺑﺖ رﮋهی ﻛﻠﯚر ﻟﻪ ﺋﺎودا ٤٠٠ﺑﺖ ،ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﺸﻪی ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟﻪ وﺗﺪا دروﺳﺖ دهﻛﺎت، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا رﮋهی ﻛﻠﯚری ﺋﺎو ﻟﻪ ﻋﻪﻣﺎره دهﮔﺎﺗﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ .٦٠٠
ﺑﺎﺳﻮﺧﻮاس
ﺑﯚ ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪ ﺑﻪدهردی ﻣﻮﺳ ﻧﻪﭼﻮوﯾﻦ؟! ﺳﺎﻻر ﻣﻪﺣﻤﻮد
ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ رﻜﻨﻪﺧﺮاو ﻟﻪ ھﻪرﻤﺪا ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎﻟﻪو ﻣﻮﺳ رووﺑﻪڕووی ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻪﻛﯽ ﺳﻪﺧﺖ ﺑﻮوهوه. ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘوﭘﺎﮔﻪﻧﺪه ﻛﺮدنو ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﺑﻪ دهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﭘﮕﻪی زﯾﺎﺗﺮو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪو ﭘﮕﻪﯾﻪی ﻟﻪ ﺧﻮﻟﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪم )(٢٠٠٥دا ھﻪﯾﺒﻮو ﮔﻪرﻣﻮﮔﻮڕﯾﯿﻪﻛﯽ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوی ﭘﻮه دﯾﺎرﺑﻮو ،ﺑﻪم ﺋﺎﻛﺎم ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟﻪ ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وهك ﻣﻮﺳو ﺳﻪﺣﻪدﯾﻦ و ﺑﻪﻏﺪاو ...ھﺘﺪ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ دهﺳﺘﻜﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮو ﺑﭙﺎرﺰﺖ. ﺑﻪم ﻻﯾﻪﻧﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﻪﺷﻜﯽ زۆر ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪ داﺑاوهﻛﺎن ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﺑﻮو ،ﺋﻪوهش ﻟﻪﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﮕﻪدا دهﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ داﺑﻪﺷﺒﻮوﻧﯽ دهﻧﮕﯽ ﺋﻪواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﻟﯿﺴﺘﻜﯽ ﺟﯿﺎدا. ﺋﻪوهی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺋﻪم ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪوه ھﻪﯾﻪ، رووﻧﻜﺮدﻧﻪوهی دﯾﻮﻜﯽ ﺋﻪو راﺳﺘﯿﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭼﯚن ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺮا ﺋﻪو ﭘﮕﻪ ﺋﯿﺪارﯾﯽو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺮﺘﻪوهو ﺑﻪدهردی ﻣﻮﺳ ﻧﻪﭼﻮوﯾﻦ... ﺳﻪرهﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ھﯚﻛﺎر دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﻋﻪﻗﯿﻪتو ﻣﻪﯾﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮوی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ،ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪﻛﻪم )ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻮق( ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ..ﺋﻪم ﺣﺰﺑﻪ ﻟﻪﻣﺎوهی راﺑﺮدوودا ﺗﺎ دهﮔﺎﺗﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردنو ﺋﺎﻛﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺎﻧهواﻧﻪﺗﺮ ﻣﺎﻣﻪﻪﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ واﻗﯿﻊو دۆﺧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽو ﺋﯿﺪارﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا دهﻛﺮد .ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﭘﺮۆﺳﻪی ﻧﻮﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو دهﺳﺘﮕﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ )ﺗﻪواﻓﻮق(هوه .وای ﻛﺮد ﭘﮕﻪی ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻓﻪراﻣﯚش ﻧﻪﻛﺮﺖ ،ﺋﻪﮔﯿﻨﺎ ﻟﻪو ) (٢٩ﻛﻮرﺳﯿﻪی ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟﻪ ) (١٨ﻛﻮرﺳﯿﺎن ھﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪﻛﺎن ﺑﻮون .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻧﯚی ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻖ ،ﺷﻪﺷﯽ ﺑﻪرهی دﯾﺎﻟﯚگ ﻛﻪ ﺳﺎﻪح ﻣﻮﺗﻪگ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ دهﻛﺎت ،ﺳﯽ ﺋﻪﻟﻌﯿﺮاﻗﯿﻪ ﻛﻪ ﻋﻪﺑﺪو ﺟﺒﻮری ﭘﺎرﺰﮔﺎری ﭘﺸﻮوی دﯾﺎﻟﻪ ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ
دهﻛﺮد .ﺑﻪم ) (١٨ﻛﻮرﺳﯿﯿﻪ ١+٥٠ی زﯾﺎﺗﺮی ﻛﯚی ﻛﻮرﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهﻛﺮد. ﻛﻪ دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎو ﺑ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪنو ﺋﯿﺪارهی ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾﺎن ﭘﻚ ﺑﮫﻨﺎﯾﻪ .ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻮق ﺗﺎﯾﻔﻪ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﺑﻜﺮداﯾﻪﺗﻪوه ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﻜﺮداﯾﻪ ،دهﺑﻮو ھﻪردوو ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽو ﺷﻪھﯿﺪی ﻣﯿﺤﺮاﺑﯽ ﺷﯿﻌﻪﯾﺎن ﻓﻪراﻣﯚش ﺑﻜﺮداﯾﻪ ،وهك ﭼﯚن دوو ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ﺑﻪو ﮔﻮﺗﺎرو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ ﻛﺎرﯾﺎن دهﻛﺮد ﻛﻮردو ﺷﯿﻌﻪ ﭘﻪراوﺰ ﺑﺨﻪن .وهك ﺋﻪوهی ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﻪدﺑﺎ ﻟﻪ ﻣﻮﺳ ﻟﻪﭘﺶ ھﻪﻤﻪﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن و ﺳﺎﺗﻪوهﺧﺘﯽ ھﻪﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﺪا ﮔﻮﺗﺎری ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دژ ﺑﻪﺧﻮاﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﻧﺎوﭼﻪداﺑﺮاوهﻛﺎنو ﻓﯿﺪراﯽو ﻣﺎددهی ١٤٠ﺑﻮو .ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪش ﺑﻪرهی دﯾﺎﻟﯚگو ﻋﯿﺮاﻗﯿﯿﻪ ﺑﻪو ﻧﻪﻓﻪﺳﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرو ﻛﺎرداﻧﻪوهدا ﺑﻮون .ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﻧﻪﯾﮫﺸﺖ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ دﯾﺎﻟﻪ ﺑﻪدهردی ﻣﻮﺳ ﺑﭽﺖ ،ﺑﻪﭘﻠﻪی ﯾﻪﻛﻪم دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ واﻗﯿﻌﺎﻧﻪ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهی ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻮق ﻟﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪو ﺳﺮوﺷﺘﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟﻪو ھﻪوﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪاری ﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ )ﻛﻮردو ﺷﯿﻌﻪ( .ﺋﻪﻣﻪش ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪو راﺳﺘﯿﻪ دووﭘﺎت دهﻛﺎﺗﻪوه ھﺸﺘﺎ ھﺰی ﻣﯿﺎﻧهوو ﺗﻮﻧﺪڕهو ﻟﻪﻧﺎو ﭘﺮۆﺳﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽو ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ھﻪن ...ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻟﻪﻣﺎوهی داﻧﻮﺳﺘﺎنو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ رﻜﻜﻪوﺗﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪنو ﺋﯿﺪارهی ﭘﺎرﺰﮔﺎدا ،ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻪﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی وای ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪرهی ﺗﻪواﻓﻖ ﺟﺎر ﻟﻪدوای ﺟﺎرو داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟﻪدوای داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯿﺪا ﻧﺰﯾﻜﺘﺮ ﺑﺒﻨﻪوه ،ﺗﺎﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻪ رﻜﻜﻪوﺗﻨﻜﯽ ﻣﯚرﻛﺮاو ھﻪم ﺑﯚ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺋﯿﺪاری ،ﺋﺎوهداﻧﯽ ﭼﻮار ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮوی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻣﺤﻪﻟﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎو ھﻪم ﺑﯚ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﻧﯿﻮان ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﺪا )ﻛﻮردو ﺷﯿﻌﻪو ﺳﻮﻧﻨﻪ( ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ھﻪر ﺳ ﻻ ﭘﯽ رازﯾﺒﺖ. ﺋﻪم ﻧﻪﻓﻪﺳﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهو ﻛﺎرﭘﻜﺮدﻧﻪ ﻟﯚژﯾﻜﯿﯿﺎﻧﻪﺗﺮه ﻟﻪوهی ﺣﻪدﺑﺎ دهﯾﻪوﺖ ﺑﯿﻜﺎﺗﻪ ﺋﻪﺟﯿﻨﺪای ﻛﺎر ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﺎرو ﺷﺎرۆﭼﻜﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﯾﺎن ﻓﺮه رهﻧﮓو دهﻧﮕﻦ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
37
ﺋﺎﺑﻮوری
ھﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن دهدهن »ﺗﻮاﻧﺮا ﺳﻪرﻧﺠﯿﺎن ڕاﺑﻜﺸﺮﺖ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﺑﻪدوای ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻨﺮن و ،ﺳﻮود ﻟﻪ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪردووﻻ ﺑﺒﯿﻨﺮﺖ ،ھﻪروهھﺎ داواﺷﻤﺎن ﻟﻜﺮدن ﻛﻪ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪردا دهرﻓﻪت ﺑﺮهﺧﺴﻨﺮﯾﺖ ﺑﯚﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﺮﺖ ﺷﻤﻪك و ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕهواﻧﻪی وﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜﺮﺖ، ھﻪروهﻛﻮ ﭘﺸﺘﺮ رهواﻧﻪی دوﺑﻪی و ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ و ﭼﻪﻧﺪ وﺗﻜﯽ دﯾﻜﻪﻛﺮاوه«. ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ وﺗﻪی ﺷﺦ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن، ﺳﻪرۆﻛﯽ ﯾﻪﻛﺘﯽ ھﺎورده و ﻧﺎردﻧﻜﺎراﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ،ﻟﻪدوای ھﺎﺗﻨﯽ وهﻓﺪﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﺒﻮون ﻟﻪ ١٨ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﻮاری ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ،ﻗﻮﻣﺎش ،ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ،ﺳﻪرداﻧﯽ ﯾﻪﻛﺘﯽ ھﺎورده و ﻧﺎردﻧﻜﺎراﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد. ﺷﺦ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ وﺗﯿﺸﯽ« ﻟﻪم ﺳﻪرداﻧﻪدا
وهﻓﺪی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ھﻪوﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮون ﺑﻪ رهوﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دهدهن ،ﻟﻪ ﺑﻮاری وهﺑﻪرھﻨﺎن و ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ
ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪردووﻻ ،ﺗﺎ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﻮرﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ«.
دﯾﺰه ﺑﻪدهرﺧﯚﻧﻪی دهﻛﻪن
ﺋﮋن ﺧﯚش ﻧﺎﺑﯿﻦ
ژﻣﺎرهﯾﻪك ﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧﺘﺎری ﯾﺮاق ،ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﻛﻮرﺗﮫﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﻋﯿﺮاق دهﻛﻪن ،وهزارهﺗﯽ داراﯾﯿﺶ ﺋﻪوه رهﺗﺪهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﻛﻮرﺗﮫﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪ ،وت ﺑﻪرهو ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ داراﯾﯽ ﺑﺒﺎت. د.ﻓﺎزڵ ﻧﻪﺑﯽ ﺑﺮﯾﻜﺎری وهزﯾﺮی داراﯾﯽ ﻋﯿﺮاق راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ؛ »ﻋﯿﺮاق ﺗﻮوﺷﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ داراﯾﯽ ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪو ﭘﯿﻪی ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﭘﺎرهی ﯾﻪدهﮔﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺧﻪزﻨﻪی ﮔﺸﺘﯽ دهوﻪﺗﺪا، ھﻪر ﻛﻮرﺗﮫﻨﺎﻧﻜﯽ ﺑﻮدﺟﻪش ﻟﻪو ﭘﺎرهﯾﻪ ﯾﻪدهﮔﻪ ﭘدهﻛﺮﺘﻪوه«. ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ﺳﺎﻣﯽ ﺋﻪﺗﺮوﺷﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪﯾﯽ داراﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ڕاﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ «،ﻣﻪزهﻧﺪه دهﻛﻪم ﻛﻮرﺗﮫﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﺑﮕﺎﺗﻪ «.٪٥٠ﺋﻪﺗﺮوﺷﯽ رووﻧﯿﺸﯿﻜﺮدهوه ،ﺋﺴﺘﺎ ﻧﺮﺧﯽ ﯾﻪك ﺑﻪرﻣﯿﻞ ﻧﻪوت ٥٠دۆﻻره و ﻋﯿﺮاق ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه رﮋهی ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻧﻪوت زﯾﺎد ﺑﻜﺎت و ﺑﯿﮕﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ٢ﻣﻠﯿﯚن ﺑﻪرﻣﯿﻞ ﻟﻪ ڕۆژﻜﺪا ،ﺑﯚﯾﻪ ﻣﻪزهﻧﺪهدهﻛﻪم ﻛﻮرﺗﮫﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ٢٠٠٩ ﺑﮕﺎﺗﻪ .٪٥٠ﺋﻪﺗﺮوﺷﯽ ﺋﻪوهﺷﯽ ﺧﺴﺘﻪڕوو ،ﺑﻪو ﭘﺎره زﯾﺎدهﯾﻪی ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو ﻛﻪﻣﺎوهﺗﻪوه دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺋﻪم ﻛﻪﻣﮫﻨﺎﻧﻪ ﭘﺑﻜﺎﺗﻪوه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا ،ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ داراﯾﯽ رووﺑﻪڕووی ﻋﯿﺮاق دهﺑﺘﻪوه«.
ھﺸﺘﺎ داﺧﯽ ﺋﻪو داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿﻪی ،ﺳﺎﯽ١٩٩٠ﯾﺎن ﻟﻪدﺪا ﻣﺎوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﮋن » ﻟﻪ ﻗﻪرزهﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﻋﯿﺮاق ﺧﯚش ﻧﺎﺑﯿﻦ ،«.ﺳﻪرهڕای رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﻪﻛﻪی و ھﺎﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻚ ﻛﻪ ﺑﻪھﺎوڕﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دهزاﻧﻦ. ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻣﻪزاف ﻟﭙﺮﺳﺮاوی ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﻗﻪرﺑﻮوﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﻮﺖ ،وﺗﯽ« ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﻪی ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢٥ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ،ﻟﻪﺳﻪر ﻋﯿﺮاق ﻣﺎوهو، ﺋﺎﻣﺎدهش ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪو ﭘﺎراﻧﻪ ﺧﯚش ﺑﺒﺖ«. وﺗﯿﺸﯽ« ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﻪوه ٥٢ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ،ﻟﻪﺳﻪر ﻋﯿﺮاق ﻛﺮاوﻧﻪﺗﻪ ﻣﺎڵ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﯚ ﻗﻪرهﺑﻮوﻛﺮدﻧﻪوهی ھﺎووﺗﯿﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﺖ ،ﻟﻪ ﻛﯚی ﺋﻪو ﭘﺎراﻧﻪش ٢٧ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرﯾﺎن وهرﮔﯿﺮاوﻧﻪﺗﻪوهو ٢٥ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرﯾﺸﯿﺎن ﻣﺎوﻧﻪﺗﻪوه«. ﻟﻪدوای ﻛﺸﺎﻧﻪوهی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﻪﻛﻮﺖ، رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن ﺑﯾﺎﯾﺪا ﻟﻪ ٪٥ی داھﺎﺗﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ﺑﺪرﺖ ﺑﻪﻛﻮﺖ ،ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاق ٢٧ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﻟﻪو ﭘﺎرهﯾﻪ داوهﺗﻪوه ﺑﻪ ﻛﻮﺖ.
36
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﯽ رۆژﮔﺎر و ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺷﺘﻮﻣﻪﻛﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﺎن و ﻣﯚدهی ﺳﻪردهﻣﺎﻧﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ژﯾﺎﻧﻪ، ﺑﻪم دهﺑﺖ ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻤﻪ ﺋﻪوهش ﺑﺰاﻧﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﻗﻮﯾﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺷﺘﻪ ﻣﯚدﻞ ﻧﻮﯿﻪﻛﺎﻧﺪا رۆﻧﻪﭼﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﯿﭽﻜﺎت ﻣﯚدهی ﻧﻮێ ﺗﻪواو ﻧﺎﺑﺖ و ﺑﻪ ﺑﻪردهواﻣﯽ ﺷﺘﯽ ﺗﺎزه دﺘﻪ ﺑﺎزاڕهوه و دهﺑﺖ ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪ ﺑﻪردهوام ﻟﻪﺑﯿﺮی ﻣﯚدهو ﺷﺘﯽ ﻧﻮﺪاﺑﯿﻦ ،ﻛﻪ ﻧﺎﺑﺖ ﺋﻪوهش ھﻪﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻤﺎن داﮔﯿﺮ ﺑﻜﺎت«. ﻓﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪم ﺟﻪﺑﺎر ﺳﺎﺢ ﻛﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪری ﺣﻜﻮﻣﯿﯿﻪ، ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﻣﯚده و ﭘﻪﯾهوی ﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯚده ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﯾﺎرﯾﯿﻪك ﻛﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺧﻪﻜﯽ دهﻛﻪن، ھﯿﭽﯽ دﯾﻜﻪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪوﺑﺎرهوه وﺗﯽ» :ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا ﻣﯚده ،ﺟﺎ ﻟﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﺪا ﺑﺖ ،ﯾﺎﺧﻮد ﻟﻪ ﺷﺘﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ و ھﻪرﺷﺘﻜﯽ دﯾﻜﻪدا ،ھﯿﭻ ﻧﯿﯿﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻓﻠﻜﯽ زﯾﺮهﻛﺎﻧﻪی ﺑﺎزرﮔﺎن و ﻓﺮۆﺷﯿﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕ ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهی ﺷﺘﻮﻣﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪردهوام ﺑﻪﻧﺎوی ﻣﯚدﻠﯽ ﻧﻮﻮه ،ﺷﺘﯽ ﺗﺎزه ﻧﻪھﻨﻨﻪ ﺑﺎزاڕهوه ،ﻓﺮۆﺷﯿﺎن دهوهﺳﺘﺖ و زﯾﺎن دهﻛﻪن ،ﺑﻪم ﺋﻪوان ﺋﺎرهزووی ﺧﯚﯾﺎﻧﻪ ﻛﻪﭼﯽ دهﻛﻪن ﯾﺎن ﻧﺎ، ﻣﯚدﻠﯽ ﻧﻮێ دﻨﻨﻪﻧﺎوهوه ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ﺧﯚﻣﺎن ﻧﻪدهﯾﻨﻪ دهﺳﺖ ﺷﻪﺑﯚﻟﯽ ﻣﯚدﻞ و ﻣﯚدﻠﻜﺎری و ﺑﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻪﻛﺎن ﻧﻪﺟﻮﯿﻨﻪوه، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﻪوه ھﯿﭻ ﺳﻮودﻜﯽ ﻧﯿﯿﻪ«. دﺸﺎد ﻋﻪﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ ﺗﻮﮋهری ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ، ﻟﻪﺑﺎرهی ﭘﻪﯾهوی ﻛﺮدﻧﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﻟﻪ ﻣﯚدﻞ و ﻣﯚده ،وﺗﯽ» :ﭘﻪﯾهوﯾﻜﺮدن و ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯚدﻞ رۆﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪ ﻣﺮۆﭬﺪا ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪردهوام ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺷﻮﻨﻜﯽ ﺟﮕﯿﺮدا ﺑﺘﺎﻗﻪت دهﺑﺖ و ﺣﻪزی ﺑﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻟﺮهدا ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﻪﯾهوی ﻛﺮدن ﻟﻪ ﻣﯚدﻞ ،ﻟﻪ ﺳﻨﻮورﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا ﺑﮫﺪرﺘﻪوهو رﮋهﯾﯽ ﺑﺖ ،واﺗﻪ ھﻪﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﻪوه داﺑﯿﻦ ﻧﻪﻛﺎت ﻛﻪ ﺗﺎزهﺗﺮﯾﻦ ﻣﯚدﻞ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫﻨﺖ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪ ﻟﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻧﯚڕﻣﺎڵ دهردهﭼﺖ و دهﺑﺖ ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﯽ دهرووﻧﯽ ﺗﯿﺪا ،ﮔﻪر ﻣﺎﻪﻛﻪی ،ﯾﺎﺧﻮد ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﻪی ،ﯾﺎﺧﻮد ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪﻛﻪی ،ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯚدﻞ ﻧﻪﺑﺖ، ﺋﻪوه ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﻛﻪﻣﯽ دهﻛﺎت و دهﺑﺘﻪ ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪوره ﻻی، ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش زۆرﺑﻪی ﻛﺎت ﺗﻪواوی ژﯾﺎﻧﯽ دادهﭘﯚﺷﺖ«. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ راوﮋ ﻛﺎﻣﻪران ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
39
ﺋــﺎراﺳـﺘـﻪ
ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﯚده دهدهﯾﺖ؟ ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪت ﻟ ﺑﻜﺮﺖ ،ﭼﯚﻧﯽ وهﻣﯽ دهدهﯾﺘﻪوه؟ ﺋﻪو ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪی ﻟﻪﺑﻪری دهﻛﻪی ﺑﯚﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﻛﺎری دهھﻨﯿﺖ؟ ھﻪﺗﺎوهﻛﻮ ﻛﻪی ﻟﻪ ﺷﺘﻮﻣﻪﻛﻪﻛﺎﻧﺖ ﺑﺘﺎﻗﻪت ﻧﺎﺑﯽ؟ ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﻣﯚدﻠﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪرهﻛﻪت ﯾﺎﺧﻮد ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﻪت ﺑﻪدڵ دهﺑﺖ؟ دوای ﭼﻪﻧﺪ دهﯾﺎﻧﮕﯚڕﯾﺖ؟ وهﻣﯽ ﺋﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﺎﺑﺖ ،ﺑﻪم ﻟﻪدوای ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی ﺋﻪم راﭘﯚرﺗﻪ ﺑﯾﺎرﺑﺪه. ﻣﯚدهو ﭘﻪﯾهوی ﻛﺮدن ،ﻟﻪ ﻣﯚدﻠﻪ ﺗﺎزهﻛﺎن ﺑﯚﺗﻪ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﻟﻪ ژﯾﺎن ،ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﯚﺗﻪوه ،ﺑﺎﺳﯽ ﻣﯚدﻞ و ﻣﯚدهش ﺑﯚﺗﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ. ﺷﻨﯚ ﻛﺎرزان ﻛﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﯾﻪ ،ﻟﻪﺑﺎرهی ﻣﯚدﻞ و ﺑﻪدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻣﯚدﻠﻪوه ،وﺗﯽ» :ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺟﺎر ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﮔﯚڕان و ﺑﻪدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺗﺎزهﺗﺮﯾﻦ ﻣﯚدﻞ ھﻪﯾﻪ ،ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪ، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪ ﻧﻮ ﮔﻪﻧﺠﺎن و ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ زاﻧﻜﯚ و ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﺪا ،ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪﺑﻪرﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﻧﻮێ، ﺑﯚﺗﻪ ﻋﻪﯾﺒﻪﯾﻪك و ھﻪرﻛﻪﺳﻚ ﺑﻪﭘﯽ ﻣﯚدﻞ ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ﻟﻪﺑﻪر ﻧﻪﻛﺎت ،ﻟﻪﻧﺎو ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﺪا وهﻛﻮو ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﻪك ﺗﻪﻣﺎﺷﺎدهﻛﺮﺖ«. ﻛﺸﻪﻛﻪ ﻟﻪوهﺷﺪا ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻟﻪزوو ﺑﻪﺳﻪرﭼﻮوﻧﯽ ﻣﯚدﻠﻪﻛﻪداﯾﻪ ،ﺷﻨﯚ وﺗﯽ» :ﺋﻪوهی ﻟﺮهدا دهﺑﺘﻪ ﻛﺸﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﻣﯚدﻠﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ﮔﯚڕان و ﻧﻮﺒﻮوﻧﻪوهداﯾﻪ ،ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻚ ﻛﻪ ﭘﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆری ﭘﺪهدهﯾﺖ ،ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ھﻪﻓﺘﻪﯾﻪك ﻣﯚدﻠﻪﻛﻪی ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻮوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻣﯚدﻠﯽ ﻧﻮﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺑﺎزاڕهوه، ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ واﺑﻪﺳﺘﻪﺑﻮون ﺑﻪ ﻣﯚدﻠﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺑﺖ ﺑﻪردهوام ﺑﻪدوای ﺗﺎزهﺗﺮﯾﻦ ﻣﯚدﻠﻪوه ﺑﯿﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻛﺸﻪی ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﻪ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚ و ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﺪا و ﺑﻪردهوام ﺑﻪدوای ﻣﯚدﻠﯽ ﻧﻮﻮهن ،ھﻪر ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻣﻦ ھﺎوڕﯿﻪﻛﯽ ﺧﯚم ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﺳﺎڵ ،ھﻪﺗﺎوهﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪﻛﻪی دووﺑﺎره ﻧﻪﻛﺮدۆﺗﻪوه ،ھﻪﻣﻮوﺟﺎرﻚ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪﺑﻪردهﻛﺎت ،ﺑﻪ دﻨﯿﺎﯾﺸﻪوه ﺋﻪوه ﻛﺎری زۆرﻚ ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﻪ«. ﺷﻨﯚ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهﺷﺪا ،ﺑﻪدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻣﯚدﻞ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﻧﻪﮔﺮﺗﯚﺗﻪوهو زۆرﺑﻪی ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ داﭘﯚﺷﯿﻮه ،ﺷﻨﯚ وﺗﯽ» :ﺑﻪو ﭘﯿﻪی ﻣﻦ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرم، ﻟﻪ ﻧﺎو ﭼﯿﻨﯽ ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﺪام ،ﺋﻪوهی ﻛﻪ دهﯾﺒﯿﻨﻢ زۆرﺑﻪی ﺷﺘﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯚدﻞ ﺑﻪڕﻮهدهﭼﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺋﻪو دهﻓﺘﻪرهی ﻛﻪ ﭘﺘﻪ ﯾﺎﺧﻮد ﺟﺎﻓﻪﻛﻪت ،ﯾﺎﺧﻮد ﺷﻮازی ﭼﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻗﮋ و ﻣﯿﻜﯿﺎﺟﻪﻛﻪت ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا 38
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺟﯚری ﺟﮕﻪره ﻛﺸﺎﻧﯿﺶ ﻻی ﺋﻪو ﻛﻮڕه ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺟﮕﻪره دهﻛﺸﻦ ،ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯚدﻠﻪو ھﻪر دهﻣﻪی ﻣﺎرﻛﻪﯾﻪﻛﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺟﮕﻪره ﺑﻪﻛﺎر دهھﻨﻦ ،ﭘﻪﯾهوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯚدﻠﯿﺶ ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺳﻮدی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚی ھﻪﯾﻪو ﺣﻪزﻜﯽ داﻧﻪﺑاوی ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺣﻪزدهﻛﻪن ﭘﻪﯾهوی ﺑﻜﻪن ،ﺑﻪم ﻟﻪھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا زﯾﺎﻧﯿﺸﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ وادهﻛﺎت ﮔﻪﻧﺠﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺒﻦ، ﺑﻪردهوام ﺑﻪدوای ﺋﻪو ﻣﯚدﻠﻪ ﻧﻮﯿﺎﻧﻪوه ﺑﻦ ﻛﻪ دهﺧﺮﻨﻪ ﺑﺎزاڕهوه«. رۆﭼﻮون ﻟﻪ ﻛﻪﻣﺎﻟﯿﺎت ﮔﻮﻪ ﺟﻪﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪ ،ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﺣﻪزی ﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯚ ﻣﯚدﻞ ،وﺗﯽ: »ﻣﻦ ﺑﯚﺧﯚم ﺧﻮوڕهوﺷﺘﻜﻢ ھﻪﯾﻪ، ﻛﻪ دﻨﯿﺎﺷﻢ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﻣﺮۆﭬﺪا ﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﺗﺎﻗﻤﻜﯽ ﻗﻪﻧﻪﻓﻪ ،ﯾﺎﺧﻮد ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﻚ، ﯾﺎن ﻛﻪواﻧﺘﻪرو ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﺸﺘﺨﺎﻧﻪ دهﻛم ،دهﯾﮫﻨﻤﻪ ﻣﺎﻪوه، ﭘﺎش ﺳﺎﻚ ﺣﻪزدهﻛﻪم ﺑﯿﺎﻧﮕﯚڕم و ﺷﺘﯽ ﻧﻮێ ﺑﮫﻨﻤﻪ ﻣﺎﻪوه ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻛﻪ ﺑﻪردهوام ﺷﺘﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ و ﻣﯚدﻠﯽ ﺟﻮاﻧﺘﺮ دﻨﻪ ﺑﺎزاڕهوه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﻪداﺧﻪوه داھﺎﺗﯽ ﺋﻤﻪ رﮕﻪی ﺋﻪوه ﻧﺎدات و ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ،ﻟﻪدوای ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ ﺋﯿﻨﺠﺎ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻤﺎن ﺑﮕﯚڕﯾﻦ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﻪھﯚی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﻣﺎﻪوه ﺑﻪ ﻗﯿﺴﺖ ،ﺋﻪم ﻛﺸﻪﯾﻪ ﺗﺎ رادهﯾﻪك ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻮوه ،ﺑﻪم زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﻟﻪ ﻗﯿﺴﺘﯽ ﺷﺘﻚ ﻟﺪهﺑﯿﺘﻪوهو ﻧﺎﭼﺎرﯾﺖ ﻗﯿﺴﺘﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪهﯾﺖ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ژﯾﺎن ﺑﻪﮔﯚڕاﻧﻪوه ﺧﯚﺷﻪ ،ﮔﻪر ﭘﻪﯾهوی ﻟﻪ ﻣﯚدﻞ و ﺷﺘﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪﻛﻪﯾﻦ ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﻪوه ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯿﺶ ﺑﺘﺎﻗﻪت دهﺑﯿﻦ«. ﺋﻪم ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪ ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهﺷﺪا ﻛﻪ زۆر رۆﭼﻮون، ﻟﻪﻧﺎو ﻣﯚدﻼﺗﺪا زﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﯽ ھﻪﯾﻪ ،دهﺑﺖ ﺋﺎﮔﺎداری ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯿﻦ ،ﺋﻪو وﺗﯽ» :راﺳﺘﻪ رۆﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪردهم و
www.asiacell.com
www.asiacell.com
زۆرﻚ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﻛﻮردی ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﻟﻪ ﻣﯿﺴﺮ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪھﯚی زﻧﺠﯿﺮه دراﻣﺎﻛﺎن و ﺋﻪو ﻓﻠﯿﻤﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﯿﺰﯾﯚﻧﻪﻛﺎن و ﺳﯿﻨﻪﻣﺎوه ﻟ دهدرﺖ و دهﺑﯿﻨﺮﺖ .ﺑﯚﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﻮردﻚ ﺑﭽﺘﻪ ﺋﻪو وﺗﻪ واھﻪﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺟﺎری ﯾﻪﻛﻪﻣﻪو وادهزاﻧﺖ ﭘﺸﺘﺮ ﺋﻪم وﺗﻪی ﺑﯿﻨﯿﻮه. ﻛﻪ ﻟﻪ ﻓۆﻛﻪﺧﺎﻧﻪﻛﻪ ھﺎﺗﻤﻪ دهرهوه ،ﺧﺮا ﺗﻪﻛﺴﯿﻪﻛﻢ ﮔﺮت ،ﺑﻪرهو ﻧﺎوﺷﺎر ﺗﺎ ﺟﮕﺎﯾﻪك ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻜﻪم ﺑﯚ ﺣﻪواﻧﻪوه .دهﯾﺎن ﻛﻮڕ و ﮔﻪﻧﺠﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﻣﻨﺎوهﻧﺪی رهش ﺋﻪﺳﻤﻪری ﺑﻪﺷﻮهی ﻓﯿﺮﻋﻪوﻧﯽ ،ﺑﻪدهﻧﮕﻜﯽ ھﻮاش ﺑﻪرهو رووت دێ» ،ﺗﻪﻛﺴﯽ ﺗﻪﻛﺴﯽ دهﻟﯿﻞ« ،ﺗﺎ ﺧﻮاﺑﻜﺎت ﻣﻨﯽ ﮔﻪﺷﺘﯿﺎر دﻢ ﻧﻪرم ﺑﺖ و ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﺑﻪﻛﺮێ ﺑﮕﺮم ﺑﯚ ﻧﺎوﺷﺎر ،ﺑﻪ ﻧﺴﯿﺒﻢ ﻟﻪﮔﻪڵ
ﺗﻪﻛﺴﯿﻪﻛﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﺟﯚری ﺑﯿﺠﯚی ﺳﺎﯚن رﻜﻜﻪوت، ﻛﻪ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﻛﯚن ﺑﻮو ،دهﻧﮓ و دووﻛﻪڵ ﺑﺰاری ﻛﺮدم ،ﺑﻪم ﺑﻪﯾﺎدی ﺳﺎﻧﯽ ﻻوﺘﯽ و ﺑﯿﺠﯚی ﮔ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻮﻛﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ،ﺑﻪﻻﻣﻪوه ﺟﻮان و ﺧﯚش ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪﯽ رﻜﻜﻪوﺗﻢ ،ﻛﻪ ﺑﻤﺒﺎت ﺑﯚ ﻧﺎوﺷﺎر و ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯚ ﮔﻪڕهﻛﯽ )دﻗﯽ( ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺷﺎرداﯾﻪ ،ﻟﻪوﻮه ،ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻢ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ دهﮔﺎت و ﺑﺮادهرهﻛﺎﻧﻢ ﺋﻪوﯿﺎن ﺑﯚ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮدﺑﻮوم. ﺷﺎرﻜﯽ ﺷﭙﯾﻮ ھﻪر ﻟﻪ رﮕﺎوه ،ﻗﻪرهﺑﺎﻐﯽ ﻧﺎو ﻗﺎھﯿﺮهو ھﯚڕﯾﻨﯽ زۆری ﺷﯚﻓﺮو زۆر ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﻪوهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﺎن ﻟﻪﯾﻪﻛﺘﺮ ،ﻓه ﻓی ﺷه ﺗﻪﻛﺴﯽ ،دووﻛﻪﯽ ﻧﺎوهوه و دووری رﮕﺎ و داﺧﺮاﻧﯽ رﮕﺎﻛﺎن ،ﺑﻪھﯚی ھﺎﺗﻦ
و ﭼﻮوﻧﯽ ﻟﭙﺮﺳﺮاوه ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ وﺗﻪوه ﺑﻮوه، ﺳﻪرﺑﺎری ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو راﮔﺮﺗﻨﻪی ﻧﺎو ﻓۆﻛﻪﺧﺎﻧﻪﻛﻪ و ھﺰو ھﻪرهﻛﻪﺗﯽ ﻟﺒی ﺑﻮوم ،ﺑﻪم ﭼﺎرهﻧﯿﯿﻪ دهﺑﺖ ﺧﯚم راﮔﺮم و ھﻪرﭼﯚﻧﮑﺒﺖ ،ﺑﮕﻪﻣﻪ ﺷﻮﻨﯽ ﺣﻪواﻧﻪوه. ﻟﻪم ﺷﺎرهدا ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﺮدم ،ﯾﻪﻛﻚ دهﺖ » ٢٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ھﻪﯾﻪ و ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗﺮ دهﺖ ٢٦ :ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ھﻪﯾﻪ و ٢٠ ﻣﻠﯿﯚﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮه و ٦ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺸﯽ ﺑﻪﺷﻪو دهردهﭼﻦ ﺑﯚ ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻣﯿﺴﺮ ،ﺑﻪم ﺑﻪھﻪرﺣﺎڵ ﺑﮕﻮﻣﺎﻧﻢ ﻟﻪ ١٥ﻣﻠﯿﯚن زﯾﺎﺗﺮ ،ﺧﻪﻜﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ﺑﻪ ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ، زﯾﺎد ﻟﻪ ٥ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺶ دﻨﻪ ﻧﺎوی ﺑﻪ رۆژ و ﺋﻮاران دهﮔﻪڕﻨﻪوه دهرهوهی ﻗﺎھﯿﺮه. ﺷﺎرﻜﯽ ﺟﻪﻧﺠﺎڵ ،ﻛﻪﺷﻮھﻪواﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎﻟﻮده و ﯾﻪﻛﺠﺎر ﭘﯿﺲ ﺳﻪری ﺑﻪ ﭼﯿﻨﻜﯽ ﺋﻪﺳﺘﻮوری
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
43
ﺋﻪم ﺷﻮﻨﻪ ﺑﻨﺎﺳﻪ
ﻗﺎھﯿﺮهم ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯽ؟ ﺋﻪم ﺳﻪﻓﻪرهﯾﺎن دووهﻣﯿﻨﺠﺎره ،دهﭼﻤﻪ ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﻣﻪﻧﺰﮕﺎی ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻗﺎھﯿﺮه ،ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻤﻪوﺖ ﻟﻪﺑﺎرهی ﯾﻪﻛﻪم ﺳﻪﻓﻪرﻣﻪوه ﺑﻨﻮوﺳﻢ ،ﺋﻪوا ﺑﻪدﻨﯿﯿﺎﯾﯿﻪوه ،ھﯿﭽﻜﯽ وام ﻟﻪﺑﻪردهﺳﺘﺪا ﻧﺎﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﮔﻪﺷﺘﻪﻛﻪ ﺳﺎﯽ ،١٩٩٧ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﻪ ﯾﺎوهری ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﺴﺘﺎی ﻋﯿﺮاق ﺑﻮو .ﮔﻪﺷﺘﯽ ﺋﻪﻣﺠﺎرهﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﻮ دﯽ ﻗﺎھﯿﺮهو ﻛﻮﭼﻪو ﻛﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺷﺎره ﺑﻮو ،ﻗﺎھﯿﺮهم ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯽ؟
42
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻟﺮه ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ دهﺳﺖ دهﻛﻪوﺖ ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوﻨﯽ ﻧﻪﺑﺖ .ﻛﺘﺐ ،رۆژﻧﺎﻣﻪ ،ﺗﻪﻟﻪﻓﯿﺰﯾﯚن ،ﭘﯿﺸﻪوهر، ﺧﻮاردﻧﻪوه ،ﺧﻮاﭘﻪرﺳﺘﯽ ،ﻗﯚﺒﯾﻦ ،دزی و درۆﻛﺮن ،ﻛﺎﺳﺒﯽ ،رهﻧﺠﺪان و رهﻧﺠﺒﺮدن ،ھﻮﻧﻪری ﮔﯚراﻧﯽ ،ﺷﯿﻌﺮ ،ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ ،ﻛﻪﻟﻪﭘﻮور ،ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ، ﮔﻪﻟﯽ زهﺑﻪﻻح و زۆر و زهوهﻧﺪ ،دهوﻪﻣﻪﻧﺪی ﮔﻪوره و ھﻪژاری ھﯿﭻ ﻟﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺎﻧﻪﺑﻮو ،ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرو ﻛﺮﻜﺎرو ﮔﻪﻧﺞ و ﭘﯿﺮ و ﻣﻨﺪاﯽ زۆر و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﻪﻣﻮو ﺟﯚره ﺋﺎژهﻜﯿﺶ. ﻛﺎﻣﯿﺎن ﮔﻪﻧﺪهﻦ؟ ﺋﻪوهی دهﮔﻤﻪﻧﻪ ﻟﻪو وﺗﻪ ،ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارو ﺑﻪڕﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎری ﺧﻪﻜﯿﯿﻪ .زۆرﺗﺮﯾﻦ رۆژﻧﺎﻣﻪ ھﻪﯾﻪ، ﺧﻪﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺑﻪ ﻛﻪﯾﻔﯽ ﺧﯚی ﻗﺴﻪ دهﻛﺎت، ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﻪت ﺑﻪﺑ ﺋﻪوهی دهﺳﻪت ﻓﺰهی ﻟﻪدهم دهرﺑﺖ ،ﺧﯚی ﻛﺮدووه ﺑﻪ ﻛﻪڕهی ﺷﻪرﺑﻪت، دهﯽ رﻜﻜﻪوﺗﻨﯿﺎن ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﭼﯽ دهﺖ ﺑﯿﺖ ﺋﺎزاده ،دهﺳﻪﺗﯿﺶ ﭼﯽ دهﻛﺎت ﺑﯿﻜﺎت ﺋﺎزاده ،واﺗﻪ ﺋﺎزادی ﺑﯚ ھﻪردووﻻ ،ﺑﻪم ﺳﻪﯾﺮ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن زۆر ﻟﻪ دهﺳﻪت ﺧﺮاﭘﺘﺮ دهردهﻛﻪوﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﯚی ھﻪﯾﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻪﻚ ﺑﺖ ،ﺑﻪم ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪس ھﯿﭻ ﺷﺘﻚ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚی ﺑﺖ .ﺑﺎﺷﺘﺮه ﺑﻢ ھﻪﻣﻮو ﻗﺴﻪﯾﻪك ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﻪ ﺣﻪڵ دهزاﻧﺖ، ﺑﻪم ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚی ﺑﻪ ﺣﻪرام ﻧﺎوزهد دهﻛﺎت .ﺧﻪﻚ ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺑﻪﮔﻪﻧﺪهڵ دهزاﻧﺖ ،ﺋﻪوهﻧﺪه دهﺳﻪت ﺑﻪﺧﺮاپ ﻧﺎﺑﯿﻨﺖ، ﻛﻪس ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪو ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﻪی ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪ
ﭘﺮدی ١٣ﮐﻢ درﮋی و ﺳ ﻗﺎﺗﯿﺶ ﺑﻪﺷﯽ رﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﻧﺎﮐﺎت ﺋﻪﻟﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪ ﺑﻜﺎت. ﺋﻪم ﮔﻪﻟﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﻓﺮاواﻧﺘﺮﯾﻦ داھﻨﺎن ﺑﻮوه، ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ ﺋﺎﻣﺎدهی ﺑﭽﻮﻛﺘﺮﯾﻦ ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدن ﻧﯿﯿﻪ، ھﻪﻣﻮوی ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﯽ رۆژ ﺑﻪڕﻜﺮدن دهژﺖ ،ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺋﺎوڕ ﻟﻪ راﺑﻮوردوو دهدهﻧﻪوه ،ﻧﯿﻮ ﺋﻪوهﻧﺪه ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو ﻧﺎڕواﻧﻦ .زۆرﺑﻪی ﺧﻪﻚ وادهزاﻧﻦ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن دهﺳﻜﻪﻻ و دهﺳﻜﺮدی دهﺳﻪﺗﻪ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪوهی دژی دهﺳﻪﺗﻪ .ھﻪرﭼﯽ ﭘﯽ ﺑﻦ ﻣﺘﻤﺎﻧﻪ و ﺑوا و ﻟﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﻪو ﻟﻪﻧﻮان ﺧﻪﻚ و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺪا ﺑﻪدی ﻧﺎﻛﺮﺖ. دهﻛﺮﺖ ﺑﯿﻦ دهﺳﻪت ﻟﻪ دﻧﯿﺎﯾﻪﻛﺪاﯾﻪ و ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﺶ ﻟﻪ دﻧﯿﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮدا دهژﯾﻦ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚﯾﺎن ﺑﻠﻮﺖ ﺋﻪوهی دهﺳﻪت ﭘﯽ ﻧﺎﺧﯚﺷﻪ ﺧﻪﻚ ﺋﻪوه دهﻛﺎت .ﺋﻪوهی دهﺳﻪت ﺑﻪ دواﯾﺪا دهﮔﻪڕﺖ ﺧﻪﻚ ﻟﯽ دهﺷﺎرﺘﻪوه.
ھﻪر ﻟﻪ ﻓۆﻛﻪﺧﺎﻧﻪوه دهﺑﺖ دهﺳﺘﺖ ﻟﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﭼﻪﭘﺘﺎ ﺑﺖ ،ﺗﺎﻛﺎره ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺖ ﺑﯚ دهڕوا .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪ ﻛﯚﻧﺘۆڵ ﭼﻮوﻣﻪ ژورهوه ،دوو ﻗﯚﺒﺎز و ﻣﻨﯿﺎن ﺑﯚ ژووری ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوه ﺑﺮد ،راﺳﺘﯽ زۆر ﺗﺮﺳﺎم ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوم ﻗﯚﺒﺎزوهﻛﺎن ﺗﺮﺳﻨﺎك و ﺑﻪھﻪﯾﺒﻪت ﺑﻮون ،ﺑﻪم ٤ھﻪﻧﮕﺎو ﻧﻪڕۆﯾﺸﺘﯿﻦ ھﻪردووﻛﯿﺎن ،ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك داوای ١٥-١٠ﺟﻮﻧﻪﯾﮫﺎن ﻟﻜﺮدم ،وهك ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺘﺮ زوو ﺑﯚم ﻣﻪﻋﻠﻮم ﺑﻮو ﺑﺎﯾﯽ ﭼﻪﻧﺪن .ھﻪروهھﺎ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﺪا دوای ﺋﻪوهی ﺟﺎﻧﺘﺎﻛﻪم ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺮی ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﺪا ﺗﭙﻪڕی، ﺧﯚﺷﻢ ﭼﻮوﻣﻪ ژووری ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ دوای ﺋﻪوهی ھﯿﭽﯽ ﭘﻨﻪﺑﯿﻨﯿﻢ ،ﻛﻪ ﺟﯽ ﮔﻮﻣﺎن ﺑﺖ و دهﺑﺖ ﺑۆم ﺑﻪﻣﻠﻜﯽ ﻻرو ﺳﻪرﻜﯽ ﻛﻪﭼﻪوه ﺟﯚرێ ﺧﻮاﺣﺎﻓﯿﺰی ﻟﻜﺮدم ،ﺑﻪ ﺟﯚرﻚ داوای ﻛﺮد ﭼﺎوﻜﻢ ﻟﻪو ﺑﺮاﯾﻪ ﺑﺖ ،ﻧﻪﻣﺰاﻧﯽ ﭼﯚن ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪدهﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﻤﺪاو ٥٠ﺟﻮﻧﻪﯾﮫﻢ داﯾﻪ، ﺋﻪوﯾﺶ ﺧﺮا ﺑﻪ دزﯾﯿﻪوه ﻣﺎﭼﯽ ﻛﺮدوو ﺧﺴﺘﯿﯿﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﻟﻪو ﺑﺎوهڕهدام ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚﻣﺒﻜﯿﺸﻢ ﭘ ﺑﻮاﯾﻪ ﭘﺶ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ١٠٠ﺟﻮﻧﻪﯾﮫﻢ ﺑﺪاﯾﻪ، ﭘﯿﺎﯾﺪا ﺗﺪهﭘﻪڕﯾﻢ ﺑﻪﺑ ﻛﺸﻪ .راﺳﺘﯽ ﺋﻪﻣﺠﺎره ﻟﻪم ﮔﻪﺷﺘﻪﻣﺪا ﺑﻪﻣﺠﯚره ﻗﺎھﯿﺮه و ﻣﯿﺴﺮم ﺑﯿﻨﯽ، ﻧﺎزاﻧﻢ ﺟﺎری داھﺎﺗﻮو ﭼﯚن دهﯾﺒﯿﻨﻢ و ﭼﯽ ﻟﻪﺳﻪر دهﻧﻮوﺳﻢ ،ﻧﺎﺷﺰاﻧﻢ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪﮔﻪر ﻗﺎھﯿﺮهی ﺑﯿﻨﯽ ﭼﯚن دهﯾﺒﯿﻨ و ﭼﯽ ﻟﻪﺑﺎرهوه دهﻧﻮوﺳ، رهﻧﮕﻪ ﺗﯚ رواﻧﯿﻨﻜﯽ ﺟﯿﺎوازت ھﻪﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﻗﺎھﯿﺮه ،ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﻪﻛﻪم واداﻧﺎ ،ﭼﯚن ﻗﺎھﯿﺮهم ﺑﯿﻨﯽ. ﻗﺎھﯿﺮه ــ ﻣﻪﻻ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
45
ﺋﻪم ﺷﻮﻨﻪ ﺑﻨﺎﺳﻪ
ﭘﻮهﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻜﺪهدرﺖ و ﺗﻮوﺷﯽ ﻛﺸﻪ دهﺑﻦ .ﻟﻪم ﺷﺎره ﭘﺎن و ﺑﻪرﯾﻨﻪدا ﻛﯚﻧﻜﯽ ﭘﺎك و ﺟﺎدهﯾﻪﻛﯽ ﺑ ﺧﯚڵ و ﺷﻪﻗﺎﻣﻜﯽ ﭘ ﮔﻮڵ و رازاوه ﺑﻪدی ﻧﺎﻛﺮﺖ.
دووﻛﻪڵ و ﺗﯚز ﮔﯿﺮاوه .ھﻪر ﺑﻪڕﮕﺎدا ﺑۆ دهﻣﻮﭼﺎوت رهش دهﺑﺖ ،ﻣﻠﯿﯚﻧﻪھﺎ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ،دهﯾﺎن ﻛﺎرﮔﻪ و ﻟﻮﻟﻪی دووﻛﻪڵ ،ﺳﻪری ﺷﺎری ﺑﻪﺟﺎرﻚ داﮔﺮﺗﻮوه. ﺑﺎراﻧﯽ ﻛﻪم و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪھﺰ ،ﺑﯚﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﭼﯿﻨﻪ دووﻛﻪﻪ ،ﺑﯚ ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم ﺷﺎره ﻧﻪڕهوﺘﻪوه. زۆری ﺣﻪﺷﯿﻤﻪت و ﺑﻪرزی ﺑﺎﻪﺧﺎﻧﻪ و ﻗﻪرهﺑﺎﻐﯽ 44
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺷﺎر ،ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪازهﯾﻪﻛﺪاﯾﻪ ،ﭘﺮدی ١٣ﻛﻢ درﮋی ﺳ ﻗﺎﺗﯿﺶ ﺑﻪﺷﯽ رﻜﺮدﻧﯽ ،ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﻧﺎﻛﺎت ،ﻧﺎﭼﺎر ﭘﻪﻧﺎﯾﺎن ﺑﺮدۆﺗﻪ ﺑﻪر ﻣﯿﺘﺮۆ و ژﺮ زهوی. ﺗﻪﻧﮕﻪﺑﻪری ﺟﺎدهوﺑﺎن ﺑﻪﺟﯚرﻜﻪ ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﻟﻪ رﻜﺮدﻧﺪا ﺋﻪوهﻧﺪه ﻟﻚ ﻧﺰﯾﻚ دهﺑﻨﻪوه ،ﻛﻪم رﺪهﻛﻪوﺖ ﺗﻪﻛﺴﯿﻪك ﺋﺎوﻨﻪی ﺋﻪﻣﻼو ﻻی
وﺗﯽ ﻻﻣﻮﺑﺎﻻت ﻛﻪﻣﺘﻪرﺧﻪﻣﯽ ﺧﻪﻚ ﺑﻪﺟﯚرﻜﻪ ،ﻛﻪس ﮔﻮێ ﺑﻪھﯿﭻ ﻧﺎدات ﻧﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ،ﻧﻪ ﺧﯚڕﻜﻜﺮدن ،ﻧﻪ رﯾﺶ ﺗﺎﺷﯿﻦ ،ﻧﻪ ﺑﯚﻧﯽ ﺧﯚش ،ﻧﻪ ﺋﻜﺴﺴﻮارﻜﯽ ﺟﻮان ،ﻧﻪ ﺑﻪردووﻛﺎﻧﻜﯽ رازاوه ،ﻧﻪ ﺑﺎﻪﺧﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﭘﺎك ،ﻟﻪ ھﯿﭻ ﺟﯿﻪك ﺑﻪدی ﻧﺎﻛﺮﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڕهﻛﻜﯽ دهوﻪﻣﻪﻧﺪهﻛﺎﻧﺪا رێ ﺑﻜﻪﯾﺖ ،ﻟﻪﻣﺎوهی ﯾﻪك ﻛﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮدا ،ﺳﻪﻧﮕﻪرﻚ ﺧﯚڵ و ﺧﺎﺷﺎك ﺑﻪدی ﻧﻪﻛﻪﯾﺖ ،ﺋﻪو ﻛﯚن و ﮔﻪڕهﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوﻦ دادهﻧﺮﺖ .ﭼﺸﺘﺨﺎﻧﻪو ﺳﻮاﻜﻪر و ﺧﯚڵ و ﺧﺎﺷﺎك و ﻋﻪرهﺑﺎﻧﻪی ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯽ ،ﻛﻮﺗﺎﻔﺮۆش و ﻟﻪﺣﯿﻤﭽﯽ ﻟﻪ ﺗﻪﻧﯿﺸﺘﯽ ﯾﻪﻛﻪوه و ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮی دراوﺳﯽ ﯾﻪﻛﺘﺮن .ﻟﻪم ﺷﺎرهدا ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ ﺳﻪرﺳﻮڕھﻨﻪره ،ﺑﻪم ھﯿﭻ ﺷﺘﻚ ﺟﻮان ﻧﯿﯿﻪ .ﻛﻪم رﺪهﻛﻪوﺖ ﺗﺎﻛﺴﯿﻪﻛﯽ ﺟﻮان ﺑﺒﯿﻨﯿﺖ، دهﮔﻤﻪﻧﻪ ﺷﯚﻓﺮﻚ ﺑﺒﯿﻨﯿﺖ رﯾﺸﯽ ﺗﺎﺷﯽ ﺑﺖ و ﭘﯿﺎوﻜﯽ ﺷﯿﻚ ﺑﺖ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻗﻮرﺋﺎن ﺧﻮﻨﺪﻧﻢ ﮔﻮێ ﻟ ﺑﻮو ﻟﻪﻧﺎو ﺗﺎﻛﺴﯽ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ و ﭘﺎﺳﺪا ،ھﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﻪرزو زۆری ﺑ ﺳﻮود و ﺑ ھﯚ ﺧﻪﻜﯽ ﮔﻮێ ﮔﺮاﻧﯿﺶ ھﻪراﺳﺎن دهﻛﺎت ،زۆرﯾﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﺧﯚﺷﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ ﺷﻪرهم ﺷﺦ و ﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهرﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﺮدم، ﺑﻪم ﺷﺎرﻜﯽ ﻟﻪ ١٥ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﯽ دهﻛﺮﺖ، ﻧﻤﻮوﻧﻪی دهوﻪﺗﻜﯽ ﮔﻪوره ﺑﺖ ،ﻟﻪ زۆر ﺑﻮاردا.
ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﻪداﯾﻪ ،ﻛﺎﺗﻚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﻪ دهﭼﺘﻪ ﻧﺎو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﮔﻮﻧﺪهﻛﻪوه ﻛﻪ دهﺑﯿﻨﺖ ﺑﻪ ﻗﻮڕ دروﺳﺘﻜﺮاوه ،دهﺖ ﺋﻪﻣﻪﯾﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻛﻪ؟ ﺋﻪﻣﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻚ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻪو ﺑﻪ ﻗﻮڕ دروﺳﺘﻜﺮاوه ،ﺋﻪﻣﻪ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪی ﻓﯿﻜﺮی و ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﯽ ﻟﻪﭘﺸﺘﻪوهﯾﻪ ،ﯾﻪﻛﻪم ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﺎی ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟﻪﻧﺎو ﺷﺎردا ﺑﺮهوی ﭘﺪراوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎره دهﻛﺎت ،دووهم ﻛﻪ ﺗﯚ ﮔﺮﻧﮕﯿﺖ ﻧﻪدا ﺑﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻛﻪواﺗﻪ ﺗﯚ ﮔﺮﻧﮕﯿﺖ ﺑﻪ ﻓﯿﻜﺮ ﻧﻪداوه، ﺋﺴﺘﺎﺷﯽ ﭘﻮه ﺑﺖ ﺋﻤﻪ ھﻪﻣﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛﻪ دهﭼﺘﻪ ﻧﺎو ﭘﯚﻟﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻛﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻚ ﻟﻪ ﻣﻨﺪاﻜﯽ ﻧﺎو ﭘﯚﻟﻪﻛﻪ دهﻛﺎت )ﭼﻮار ﻛﯚ ﭼﻮار( ﭼﻪﻧﺪ دهﻛﺎت ﻧﺎزاﻧﺖ، ﺑﻪم ﻛﻪ دهﺖ )ارﺑﻊ زاﺋﺪ ارﺑﻊ( ﯾﻪﻛﺴﻪر دهﺖ )ﭘﻤﺎﻧﯿﻪ( ،ﺋﻪﻣﻪ ﻓﺮی دهﻧﮓ ﺑﻮوه ،ﻓﺮی ژﻣﺎره ﻧﻪﺑﻮوه ،ﻧﻮوﺳﻪرﻚ ٥٠ﺳﺎڵ ﭘﺶ ﺋﻪوه ﺑﯿﺮی ﻟﻪوه ﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﺎی دهﻧﮓ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﺎی ﻓﯿﻜﺮو ﻣﻪﻋﺮﯾﻔﻪ دوو دهرﻛﻪوﺗﻪی ﺟﯿﺎوازن ،ﺑﻪم ﺑﻪداﺧﻪوه ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﻧﻮوﺳﻪراﻧﯽ ﺋﻤﻪ ،ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳﺎﻧﯽ ﺋﻤﻪ ﻛﻪ ﻗﺴﻪ دهﻛﻪن دهﻦ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻛﻮردی ﻟﻪ ﻗﻪﯾﺮاﻧﺪاﯾﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪدوای راﭘﻪڕﯾﻦ ﭼﯿﺮۆك ﻧﺎﺧﻮﻨﺮﺘﻪوه ،ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮوه ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو رۆﺣﯿﻪﺗﻪ رزﮔﺎر ﺑﻜﻪن، ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮوه ﻟﻪو ﭼﻪﻣﻜﻪی ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ دهرﺑﺎزﺑﻦ ،ﺋﻪوه ﺧﻪﻟﻪﻟﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻛﻮردﯾﯿﻪ ،ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺦ ﻣﺎرف ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﺑﻮون ،ﻟﻪو ﻧﻮوﺳﻪراﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺷﺦ ﻣﺎرف ھﻪﺑﻮوه )ﺑﻠﺰاك و دﯾﻜﻨﺰ( ﺑﻮوه«. دواﺗﺮ ،ﺳﻪﻣﻪد ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻟﻜﯚﯿﺎرﻜﯽ ﺗﺮی دﯾﺪارهﻛﻪ ﺑﻮو دهرﺑﺎرهی ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﻛﻪی وﺗﯽ» :ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﻛﻪی ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻟﻪ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ )ھﯚﺑﺰ(هوه ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ )رۆﺳﯚ( ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪك ﺑﯚ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﺳﻪر ﻟﻪﺑﻪﯾﺎﻧﯽ ﻧﻪورۆزﻚ(ی ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﺷﻪھﯿﺪ ،وﯾﺴﺘﻮوﻣﻪ ﻟﻪﺳﻪر رۆﺷﻨﺎﯾﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾﯽ ھﻪردوو ﻓﻪﯾﻠﻪﺳﻮف )ﺟﺎن ﺟﺎك رۆﺳﯚو ﺗﯚﻣﺎس ھﯚﺑﺰ( ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪك ﺑﯚ ﺋﻪم ﭼﯿﺮۆﻛﻪ ﺑﻜﻪم ،ﺟﺎن ﺟﺎك رۆﺳﯚ ﻛﻪ ﻗﺴﻪ ﻟﻪﺳﻪر دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ دهﻛﻪن ،ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪﺳﺎﯾﻪی دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﯾﻪﻛﺴﺎن وهﻛﻮ ﯾﻪك ژﯾﺎون ،ﺑﻪم ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺳﺎدهو ﺳﺎﻛﺎرﯾﺎن ھﻪﺑﻮوه ،ﻛﻪ ﺋﻪوه ﻣﺎﻧﺎی ﻗﺒﻮڵ ﻧﻪﺑﻮوه ،ھﻪﻣﻮوﯾﺎن رﻜﻜﻪوﺗﻮون ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﻚ ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ، ﻛﺎﺗﻚ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دروﺳﺖ دهﻛﻪن ،ﻣﺎﻓﻪ
ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪﻛﻪﯾﺎن دهﮔﯚڕﺖ ﺑﯚ ﻣﺎﻓﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﻣﻪدهﻧﯽ ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﯚﺑﺰ ،ﺑﻪھﻪﻣﺎﻧﺸﻮه ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﻟﻪ دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا ﮔﻮرﮔﻚ ﺑﻮوه ﻟﻪﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﻚ ﮔﻮرﮔﯽ ﺗﺮدا ،ﭘﯿﻮاﯾﻪ ﻣﺮۆڤ ﺧﯚی ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺷﻪڕهﻧﮕﺰه ،ﺑﻪھﻪﻣﺎﻧﺸﻮهﯾﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻪ دۆﺧﻪ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﺖ ،ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﻜﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﺎن ﻛﺮدووه ،ﺑﻪم ﻟﺮهدا ﺧﻪﻜﯽ ﺋﯿﺮادهی ﺧﯚی ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳﻚ دهﻛﺎت، واﺗﺎ دهﺳﻪﺗﻜﯽ رهھﺎ دروﺳﺖ دهﺑﺖ ﻛﻪ دهﺳﻪﺗﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﻪﺳﻚ ﺑﯚی ﻧﯿﯿﻪ ﻟﯽ ﺑﺴﻪﻧﺘﻪوه ،ﻣﻦ ﻟﻪﺳﻪر رۆﺷﻨﺎﯾﯽ ﺋﻪم دوو ﻓﯿﻜﺮه ھﻪوﻤﺪاوه ﺧﻮﻨﺪﻧﻪ ﺑﯚ ﺋﻪم ﭼﯿﺮۆﻛﻪ ﺑﻜﻪم ،ﺋﻪم ﭼﯿﺮۆﻛﻪ ﻧﺎوهڕۆﻛﻪﻛﻪی ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪﯾﺎﻧﯽ ﻧﻪورۆزﻜﻪ، ﺑﻪم ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو دۆﺧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ھﻪرﮔﯿﺰ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮوه دﺨﯚش و ﺷﺎد ﺑﺖ ،ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﻛﺎﻧﯽ رۆﺳﯚ ﺋﻪو دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ راﺑﺮدوو، واﺗﺎ ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ«. دﯾﺪاری دوای ﻧﯿﻮهڕۆش ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ: ١ـ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﻛﯽ ﺷﻪھﯿﺪ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ، د.ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ زهﻧﮕﻪﻧﻪ. ٢ـ ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی ﭘﺸﻜﯚﯾﻪك د.ﺋﺎزاد ﻋﻪﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ. ٣ـ دواﻟﯿﺰﻣﯽ ﻟﻪ ﺋﺎوهزﻜﯽ ﻛﺮاوهدا ﺳﻪردار ﺟﺎف. ٤ـ ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ و ﻛﺎری رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ، ﺷﺦ ﺳﺪﯾﻖ. ٥ـ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ و رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ ،ﭘﻪﻧﺠﻪرهﯾﻪك ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻮهی ﺑواﻧﯿﻨﻪ ﺋﺎزادی ،ﻟﻪﺗﯿﻒ ﻓﺎﺗﯿﺢ ﻓﻪرهج. ـ وﺗﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ و داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻪﺗﯽ رﺰﻟﻨﺎن ﺑﻪﺧﺸﺮاﯾﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻧﻮوﺳﻪرو رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ دﻧﯿﺎی ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﻛﺮدووه ﻟﻪواﻧﻪ :د.ﻣﺎرف ﺧﻪزﻧﻪدار ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﺧﺮاﭘﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﻪوه ﺋﺎﻣﺎدهﻧﻪﺑﻮو ،ﻟﻪﺗﯿﻒ ﻓﺎﺗﯿﺢ ﻓﻪرهج، ﺷﺦ ﺳﺪﯾﻖ ،ﺳﻪﻣﻪد ﺋﻪﺣﻤﻪد ،داﻧﺎ ﻋﻪﺳﻜﻪر، د.ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ،ﺳﻪردار ﺟﺎف ،د.ﺋﺎزاد ﻋﻪﺑﺪوﻟﻜﻪرﯾﻢ ،د.ﻓﻪرھﺎد ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ،د.ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ زهﻧﮕﻪﻧﻪ .ﺋﻪو ﻧﻮوﺳﻪراﻧﻪن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻪت ﺑﻪﺷﺪاری دﯾﺪارهﻛﻪﯾﺎن ﻛﺮد ،ﺣﻪﻣﻪ ﻛﻪرﯾﻢ ﻋﺎرف ﺳﻪرۆﻛﯽ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﻧﻮوﺳﻪراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟﻘﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ،ﺣﻪﻣﻪ ﻓﻪرﯾﻖ ﺣﻪﺳﻪن ،داﻧﺎ ﻓﺎﯾﻪق ،ﺳﯿﺎﻣﻪﻧﺪ ھﺎدی ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﻮێ .ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺳﻪﻋﯿﺪ ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﺋﺎﺳﯚ .ﻣﻪرﯾﻮان ﺟﻪﻻل ھﻪﻪﺑﺠﻪﯾﯽ، ﻧﻪﺟﻤﻪدﯾﻦ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ،ﻋﻪدﻧﺎن ﺳﺎﻪح، ﺟﻪﻣﺎل ﺷﻮﻛﺮ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺳﻪﻋﯿﺪ
د .ﻓﻪرھﺎد ﺷﺦ ﻣﺎرف
ﺳﻪﻣﻪد ﺋﻪﺣﻤﻪد
داﻧﺎ ﻋﻪﺳﮑﻪر ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
47
روﻧـﺎﮐـﺒـﯿـﺮی
ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻮوﺳﻪرﻜﯽ ﺷﻪھﯿﺪ رۆژی ٢٠٠٩/٤/٢٥ﺳﻪﻧﺪﯾﻜﺎی رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻘﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﺑﻪ ھﺎوﻛﺎری ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﻪھﯿﺪ ،دﯾﺪاری ﺷﻪھﯿﺪ ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﻟﻪ ھﯚﯽ رﺴﺘﯚراﻧﺘﯽ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﭼﯿﻤﻪن ﺳﺎزﻛﺮدو ﺗﯿﺎﯾﺪا ٩ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهی ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ژﯾﺎن و ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﻮوﺳﻪره ﺷﻪھﯿﺪه ﺧﻮﻨﺪراﻧﻪوهو ﭘﺎﺷﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮاﻧﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﻛﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻛﺮا. ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﻟﻪﺑﻪﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪﻣﺸﻮهﯾﻪ ﺑﻮو: ـ وﺗﺎری ﺟﻪﻣﺎل ﺷﻮﻛﺮ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﺷﺎرهواﻧﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﺧﻮﻨﺪراﯾﻪوه. ـ وﺗﺎری ﺑﻪڕﺰ ﻓﻪﻟﻪﻛﻪدﯾﻦ ﻛﺎﻛﻪﯾﯽ وهزﯾﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی. ـ ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی ﭼﻪﻧﺪ ﺑﺮوﺳﻜﻪﯾﻪك. ١ـ ﺷﻪھﯿﺪ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ،د.ﻓﻪرھﺎد ﺷﺦ ﻣﺎرف. ٢ـ ﺑﻮﺮی و راﺳﺘﮕﯚﯾﯽ و راﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﺷﻪھﯿﺪدا، د.ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ. ٣ـ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﺷﻪﺗ(ی ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺘﺎﺗﯿﻜﺎی دهﻧﮓ و دهرﻛﻪوﺗﻪ ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا داﻧﺎ ﻋﻪﺳﻜﻪر. ٤ـ ﻟﻪ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ )ھﯚﺑﺰ(هوه ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ )رۆﺳﯚ( ،ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪك ﺑﯚ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﺳﻪر ﻟﻪﺑﻪﯾﺎﻧﯽ ﻧﻪورۆزﻚ(ی ﺷﻪھﯿﺪ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ،ﺳﻪﻣﻪد ﺋﻪﺣﻤﻪد. 46
May 2009ـ issue 46/ 10 May 16ـHaftana
د.ﻓﻪرھﺎد ﺷﺦ ﻣﺎرف ،دهرﺑﺎرهی ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪی ﻛﻪ ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﻛﺮدو ﺳﺎزداﻧﯽ دﯾﺪارهﻛﻪ وﺗﯽ: »ﺳﺎزداﻧﯽ دﯾﺪارهﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻪرﻛﻮك ﻟﻪ ﺟﮕﻪی ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ،ﺋﻪم دﯾﺪاره ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﯾﺎدﻛﺮدﻧﻪوهی ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﯾﺎدﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﻪ ﻛﻪﺳﻪ ﺧﺎوهن ھﻪﻮﺴﺘﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥٩زﯾﻨﺪاﻧﯿﻜﺮان و دواﺗﺮ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٦٣دا ﻟﻪﺳﺪارهدران ،ﺋﻪم دﯾﺪاره ﮔاﻧﻪوهی رهد ﺋﯿﻌﺘﯿﺒﺎره ﺑﯚ ﺋﻪو ٢٩ﺷﻪھﯿﺪه ،ﺧﺎﻜﯽ ﺗﺮی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋﻪم دﯾﺪاره ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﻪوهی دﻧﯿﺎی ﺋﻪدهﺑﯽ ﺋﻪم ﻧﻮوﺳﻪره ﺷﻪھﯿﺪهﯾﻪ ﺑﻪو ﻧﻪوه ﺗﺎزهﯾﻪی ﻛﻪ دوای راﭘﻪڕﯾﻦ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮون ،ھﻪروهھﺎ ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪی ﻛﻪ ﻣﻦ ﻟﻪم دﯾﺪارهدا ﭘﺸﻜﻪﺷﻢ ﻛﺮد ،وهﻛﻮ ﻛﻮڕی ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮو ﺑﻪوهی ﻛﻪ ﺑﯿﺴﻪﻟﻤﻨﻢ ﻛﻪ ھﻪوﯽ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ﺑﻮو ﻟﻪﻧﻮ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﻪرﻛﻮﻛﺪا ،ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋﺎوازو ﻛﻪﺑﺎب و ھﻪﻣﻮو ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺪا ﺋﻪوهی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاوه ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ﮔﻪﻟﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺧﻮازﯾﻦ«.
ﻟﻪھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا داﻧﺎ ﻋﻪﺳﻜﻪر ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻮو ﻟﻪو ﺗﻮﮋهراﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ )ﭼﯿﺮۆﻛﯽ »ﺷﻪﺗ«ی ﺷﺦ ﻣﺎرف ﺑﻪرزﻧﺠﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺘﺎﺗﯿﻜﺎی دهﻧﮓ و دهرﻛﻪوﺗﻪ ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا( ﺑﻪﺷﺪاری دﯾﺪارهﻛﻪی ﻛﺮدو ﻟﻪ وهﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎرهی ﻟﻤﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎو ھﻪﻣﻮو ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﺪا ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺷﻪﺗـﺖ ھﻪﺒﮋاردووه؟ وﺗﯽ» :ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ زۆر ﺟﻮاﻧﻪ ،رهﻧﮕﻪ ھﻪﻣﻮو ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪو ﻣﺎوهﯾﻪدا ﻧﻮوﺳﺮاﺑﺖ ،ﺑﻪم ﻛﺎﺗﻚ ﺋﻪو ﭼﯿﺮۆﻛﻪم ﺧﻮﻨﺪهوه ﻛﯚﻣﻪﻚ دهرﻛﻪوﺗﯽ ﻓﯿﻜﺮی ،ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﯽ ،ھﻪروهھﺎ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻛﻪ ﺋﻤﻪ ﺗﺎ ﺋﻪم ﺳﺎﺗﻪوهﺧﺘﺎﻧﻪ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻓﯿﻜﺮی و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ﺋﻪدهﺑﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھﻪﻣﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ھﻪﯾﻪ، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺋﻤﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٩٠ﺳﺎﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ ﭼﻪﻛﺪاری و ﻓﯿﻜﺮی دهﻛﻪﯾﻦ ،ﻟﻪو ﺳﺎﺗﺎﻧﻪوه ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﻣﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺋﻪو ﺳﻪرﻧﺠﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﯚڕهﻛﻪدا ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘﺪا ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪو دهرﻛﻪوﺗﻪ ﻓﯿﻜﺮی و ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎو
ﻛﯿﭫ ﻟﻪ ﻣﯿﻮاﻧﺪاری زﻣﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﺑﯚ زﻣﺎﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ )ﻛﯿﭫ(ی ﺷﺎری ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ ﻓﯿﺴﺘﭭﺎﯽ دووهم زﻣﺎن ﺳﺎزدهﻛﺎن ﺑﻪ ﭼﺎودﺮی رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن و ﯾﻮﻧﺴﻜﯚ ،ﺑﻪﭘﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺋﻪﻟﺠﻪزﯾﺮهی ﻗﻪﺗﻪری ﺋﻪم ﺑﻪﺷﺪاراﻧﯽ ﻓﯿﺴﺘﭭﺎﻪ ﻧﻮﻨﻪری زۆرﻚ ﻟﻪ ﺳﻪﻓﺎرهتو رهوﻧﺪ و ﻧﺮهره دﺑﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻦ ﻟﻪ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎدا ،ﻟﻪﮔﻪﻟﯿﺸﺪا ھﺎﺗﻦ و ﺑﻪﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟﻜﯚﻪرهوان و ﻣﻮﻓﻪﻛﯿﺮهﻛﺎﻧﯽ زۆرﻚ ﻟﻪ وﺗﺎن ﻛﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی ﻓﻪرﻣﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎدا ھﻪﯾﻪ. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺋﻪم ﻓﯿﺴﺘﭭﺎﻪش ﺑﻪﭘﯽ وﺗﻪی )ﺋﺎﻟﯿﻜﺴﺎﻧﺪر ﺑﯿﺰو( ﻧﻮﻨﻪری ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﯿﭫ ،ﭘﺘﻪوﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ دﯾﺎﻟﯚگ و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﻪوهی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﻮ ﮔﻪﻻن ﻟﻪ رﮕﺎی زﻣﺎﻧﻪوه ،وﺗﯿﺸﯽ ﺋﻪﻣﻪ دهرﮔﺎﯾﻪﻛﯽ ﻓﺮاواﻧﻪ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻦ و ﮔﯚڕﯾﻨﻪوهی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮﻧﯿﺎﻧﺪا ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش زهﻣﯿﻨﻪ ﺧﯚﺷﻜﻪره ﺑﯚ دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ دروﺳﺘﻜﻪر ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺟﻪم ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ. ھﻪروهھﺎ ﺑﯿﺰو وﺗﯽ ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾﻦ ﺟﮕﺎﯾﻪ ﺑﯚ ﺳﺎزداﻧﯽ ﺋﻪم ﻓﯿﺴﺘﭭﺎﻪ ﻟﻪ رووی ﭘﮕﻪی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯿﻪوه ﻛﻪ زۆرﯾﻨﻪی ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﻪوروﭘﺎی رۆژھﻪتو رۆژﺋﺎوا ﭘﻜﻪوه ﮔﺮﺪهداتو دهﺷواﻧﺘﻪ ﺳﻪر ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽو ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﯚﻛﺮاﻧﯽ ﺑﻪﭘﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهﻛﺎن ﻟﻪ ١٣٢ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﻋﺮﻗﯽ و رهﮔﻪزی و دﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎواز ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه .زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯿﺶ ﻟﻪم ﻓﯿﺴﺘﭭﺎﻪدا ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ ﻛﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ رهوهﻧﺪو ﻧﻮﻨﻪری ﺳﻪﻓﺎرهﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق و ﺋﻪردن و ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ و ﯾﻪﻣﻪن ﺑﻪﺷﺪارن ﺳﻪرﺑﺎری ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪی ﻧﻮور ﺑﯚ ﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻛﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪی ﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻛﯿﭫ ﻛﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺑﻨﻜﻪی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪ.
ﭘﻪﯾﺎم و ھﻪﻮﺴﺘﯽ ﻣﻪوﻻﻧﻪ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟﻪژﺮ ﻧﺎوی )ﻣﻪوﻻﻧﻪ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﭘﻪﯾﺎم و ھﻪﻮﺴﺖ(دا ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﺪاری ﻣﻪوﻻﻧﻪ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺑﻪ ﻛﺮدﻧﻪوهی ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﺘﺐ دهﺳﺘﯿﭙﻜﺮد ،ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪﯾﺎﻧﯽ رۆژی ٤/٢٧ﻟﻪ ھﯚﯽ ﺗﻪوار ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﺪارهﻛﻪ ﺑﻪ وهﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎﻛﯽ ﺷﻪھﯿﺪان دهﺳﺘﯿﭙﻜﺮد ،دواﺗﺮ ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ دﯾﻜﯚﻣﻨﺘﺎری ﻟﻪﺳﻪر ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻪوﻻﻧﻪ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮا ،دواﺗﺮ ﭼﻪﻧﺪ ﺋﺎوازو ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪك ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺳﻮاره ﻣﺤﻪﻣﻪدهوه ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮا ،ھﻪﻣﺎن رۆژ ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺎرﭼﻪ ﺷﯿﻌﺮﻚ ﺧﻮﻨﺪراﯾﻪوهو ﻟﻪ ﺳﻪﻋﺎت ٣ی ﭘﺎﺷﻨﯿﻮهڕۆﺷﺪا ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﺘﺐ ﻟﻪ ھﯚﯽ ﺋﻪﻣﻨﻪ ﺳﻮرهﻛﻪ و ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﺧﯚﺷﻨﻮوﺳﯽ ﻟﻪ ھﯚﯽ ﺗﻪوار ﻛﺮاﻧﻪوه.
ﻛﯚﭼﯽ رۆﻣﺎﻧﻨﻮﺳﻪ رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﻪﻛﻪ
ﺧﺎﻧﻤﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﻣﺎرﯾﺎ دل ﺳﻜﻮرۆ ﻛﻪ ﺑﻪ )ﻛﯚرﯾﻦ ﺗﯿﺎدو( ﻧﺎﺳﺮاوه ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ٤٨ ﺳﺎﯿﺪا ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد ،ﻛﯚرﯾﻦ ﺗﯿﺎدوی ﺑﻪ رهﮔﻪز ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺧﯿﺨﻮن دهژﯾﺎ ،ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو ھﻪواﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی )رۆژی ﺣﻪوﺗﻪم(ی ﻣﯿﺴﺮی ﺑوﻛﺮاﯾﻪوه ،ھﻪواﯽ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺋﻪم ژﻧﻪ رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳﻪ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ راﮔﻪﯾﻪﻧﺮا ،ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺧﻪو ھﻪﺴﺎوهو ﻛﻪوﺗﻮوه ،دواﺗﺮ دهرﻛﻪوﺗﻮه ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﺟﻪﺘﻪی دهﻣﺎﻏﻪوه ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﺪاوه.. ﻛﭽﻪﻛﻪی ﻟﻪﻻی ﺧﯚﯾﻪوه راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪم دواﯾﯿﻪ داﯾﻜﯽ ھﻪﺳﺘﯽ ﺑﻪ ھﯿﻼﻛﯽ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ زۆر ﻛﺮدووه ،ﺋﻪﻣﻪش واﯾﻜﺮد ﻛﻪ ﺳﻪرداﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪ ﺑﻜﺎت. ﺋﻪم رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳﻪ رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﻪ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ دادهﻧﺮﺖ ﻟﻪﭘﺎش )ﻣﯿﮕﻞ دی ﺳﺮﺑﺎﻧﺘﺲ( ﻛﻪ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧﻮﻨﻪری ﻟﻪ وهﺗﻪﻛﻪﯾﺪا ھﻪﯾﻪ. ﻣﺎرﯾﺎ دل ﻟﻪ ٢٥ی ﺋﻪﺑﺮﯾﻠﯽ ١٩٢٧ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺋﻪﺳﺘﯚرﯾﺎس ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوهو ھﻪﻣﻮو ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪﺧﺸﯿﯿﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ رۆﻣﺎﻧﻪ رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٤ھﻪزار ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ھﻪﯾﻪ و ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ٤٠٠ﻣﻠﯿﯚن ﻟﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺮاون ،ﻟﻪ دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ )ﺗﯚ ﺧﯚﺷﯽ ﻣﻨﯿﺖ() ،ﺋﻪﻣﻪ ھﺎوﺳﻪرﻣﻪ() ،ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺑﻮوﻧﻢ ﭘ ﺑﺎﺷﺘﺮه(، )دﻢ ﺗﯚی ھﻪﺒﮋارد(.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
49
روﻧـﺎﮐـﺒـﯿـﺮی
ﺑــﺎزاڕی رووﻧــﺎﮐـﺒـﯿـﺮی ﮐﻮردی ﭘﯿﺎﺳﻪﯾﻪك ﭘﻜﻪوه ..ﭘﯿﺎﺳﻪﯾﻪك ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﭼﺎﭘﻜﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧﻪی ﻗﻪﻪم و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺗﻮاﻧﺎ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ﻧﻮوﺳﻪر ٢١وﺗﺎری ﺗﺪا ﺑوﻛﺮدۆﺗﻪوه ،ﻟﻪواﻧﻪ )ﺧﯚﺗﺎﻗﻪﻧﺪﻧﻪوه ھﻪوﻜﯽ ﺗﺮی ﮔﻪڕان، ﻣﻪﺣﻮی :ﻋﺎرﻓﻚ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻪرﻛﺸﯽ و ﺷﺎرو ﻗﻪﺣﺒﻪ ،ھﻪﺨﺰاﻧﯽ زﻣﺎن و ﮔاﻧﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎوژﯾﺎن ﺷﻪڕﻜﯽ ﺋﻪﺑﻪدﯾﯿﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻜﻪﻧﯿﻦ(. ﮔﯚﭬﺎری ھﻪﻧﺎر ﺋﻪم ﮔﯚﭬﺎره ﺋﻪدهﺑﯽ و ھﻮﻧﻪرﯾﯽ و ﭼﺎپ ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﯿﻪ، و ﺑوﻛﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪ ﺑوﯾﺪهﻛﺎﺗﻪوهو ﻟﻪژﻣﺎره ٣٨دا ،ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻮوه ﻟﻪواﻧﻪ )دﺴﯚز ﺣﻪﻣﻪ ﺷﯿﻌﺮاﻧﻪ ﺗﻮڕه دهﺑﺖ -ﺗﻪﯾﺐ ﺟﻪﺑﺎر، ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﻪوهی ﭼﺎوهﻛﺎن -ھﻪﻧﺪرﻦ ،دﯾﺪار
48
May 2009ـ issue 46/ 10 May 16ـHaftana
ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪﻻم ﻣﺤﻪﻣﻪد -ﺣﻪﻣﻪ ﻛﺎﻛﻪ رهش، ﭘۆژهی ﺳﻨﻮور -رۆﺷﻨﺎ رهﺳﻮڵ(. دﯾﻮاﻧﯽ ﺷﺦ ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺷﺎﻛﻪﻟﯽ ﻧﻮﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﭘﻜﺮاوی ﻛﯚﻣﻪﻪی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ،ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ دﯾﻮان و ﯾﺎداﺷﺘﯽ ﺷﺦ ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺷﺎﻛﻪﻟﯽ، ﺷﺎﻋﯿﺮو ﺧﻮاﻧﺎﺳﯽ دهﺷﺘﯽ ﮔﻪرﻣﯿﺎن ﺑﻮو، ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهو ﭘﺸﻪﻛﯽ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ھﺎﺷﻢ ﻋﺎﺳﯽ ﻛﺎﻛﻪﯾﯽ( ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻪﻛﻪدا ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ﭼﻪﻧﺪ وﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺗﺮی ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻮوه، ھﻪروهھﺎ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﻪﮕﻪ. ﻗﺮاءة اﺳﺘﺪﻻﻟﯿﺔ ﻓﻲ اﻟﻤﺴﺮح اﻟﻜﺮدي ﻛﯚﻣﻪﻪی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻛﻪرﻛﻮك ﭼﺎﭘﻜﺮاوﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﻪو ﻧﺎوهی ﺳﻪرهوه
ﺑوﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺎر ﻋﻠﻮی ﻧﻮوﺳﯿﻮﺘﯽ و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻮوه، ﻟﻪواﻧﻪ )اﻟﻤﺴﺮح اﻟﻜﺮدي اﻟﺒﺪاﯾﺎت اﻻوﻟﯽ، اﻟﻤﻮﺳﺴﺎت اﻟﻔﻨﯿﺔ اﻟﺘﻲ ﺗﻌﻤﯽ ﺑﺎﻟﻤﺴﺮح ،دور اﻟﻤﻌﺎھﺪ اﻟﻔﻨﻮن اﻟﺠﻤﯿﻠﺔ ﻓﯽ ﺣﺮﻛﺔ اﻟﻤﺴﺮح، اﯾﺎم اﻟﻤﺴﺮح اﻟﻜﺮدي ﻓﻲ اﻟﺴﻠﯿﻤﺎﻧﯿﺔ(. وﺷﻪو ﻧﺎوی ﻛﻮردی )ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﺑﯚ رهﺳﻪﻧﺎﯾﻪﺗﯽ وﺷﻪو ﻧﺎوی ﻛﻮردی( ﻧﻮﺘﺮﯾﻦ ﻛﺘﺒﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻛﻮردی ،ﺋﻮﻣﺪ ﻣﻪﻻ ﺗﺎھﯿﺮ ﻛﺴﻪﯾﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻮﺘﯽ و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﻮوﺳﻪر ﮔﺮﻧﮕﯿﺪاوه ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﺎوی ﻧﻮێ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺮﺖ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﻟﻪﻧﺎو ﺧﺰاﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺑﻪﻛﺎرﺑﮫﻨﺮﺖ، ﻛﺘﺒﻪﻛﻪ ھﻪوﯽ ﻧﻮﯿﻪ ﺑﯚ زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧﻪوهی ﻧﺎوه ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎن.
ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ
ﺑﻪﺑ ھﯿﭻ ﻛﺸﻪﯾﻪك ﻟﻪ ﮔﺮﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﺪا ،درك ﺑﻪوه دهﻛﻪﯾﻦ ﺑﺎز ﻟﯚرﻣﺎن وﯾﺴﺘﻮوﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﺮدوو ﺑﮕﻪڕﺘﻪوه ،ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪی ﮔﺮﺗﻪی ﭘﺎﻧﯚراﻣﯽ ﺗﻪواوی ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯽ ﺷﺎﺷﻪی ﺳﯿﻨﻪﻣﺎی ﮔﺮﺗﺒﻮوهوه ،ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪی ﭼﻪﻧﺪهھﺎ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺗﺪا دهرﻛﻪوت ﻛﻪ ﻟﻪﯾﺎدهوهری ھﻪرﯾﻪﻛﻪﻣﺎﻧﺪا ﺑﻪزﯾﻨﺪووﯾﯽ ﻣﺎوهﺗﻪوه وهك ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﻟﻪﮔﻪڵ رهﺷﻪﺑﺎ رۆﯾﺸﺖ( ،ﭘﺪهﭼﺖ ﺑﺎز ﻟﯚرﻣﺎن وﯾﺴﺘﺒﺘﯽ ﺑﻪﭘﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ﻟﻪو ﻓﯿﻠﻤﻪ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜﻪوﺘﻪوه ،ﮔﺮﺗﻪ ﮔﻪورهﻛﺎن و دﯾﻤﻪﻧﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ،ھﻪﻧﺪﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻪزووﻣﯽ دهﻣﻮﭼﺎوی ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ،ﺋﻪم ﭼﯿﺮۆﻛﻪ ﺗﻜﻪﻜﻪ
ﻟﻪ ﻣﯿﻠﯚدراﻣﺎ و ر ۆ ﻣﺎ ﻧﺴﯿﻪ ت و ﺳﻪرﻛﺸﯽ ﺑﺎ ﺷﻮ و ر ی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ،دواﺟﺎر ﺟﻪﻧﮕﻪﻛﺎن ،ھﻪر ﺑﯚ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﺳﻪردهﻣﻪ ﺋﻪو ﺋﺎ ﺘﻮ و ﻧﯿﯿﻪ ﻣﺎ ن دهﮔﻪڕﻨﻨﻪوه ،ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ رازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻪﻚ و ﺗﺮﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮوه ،ﺑﻪ ﻛﻮرﺗﯽ ﺋﻪﻣﻪی ﺑﯚ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ وﯾﺴﺘﻮوه. ﺳﺎره ﺋﺎﺷﻠﯽ ﻛﭽﻪ ﺑﯾﺎر ﺋﯚرﺳﺘﯚﻛﺮات، دهدات ﺳﻪﻓﻪر ﺑﯚ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ دهرهوهی ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﺑﻜﺎت، ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪوه ﺑﯾﺎرهﻛﻪی، ﺧﺮاﯾﯽ ﮔﺮﺗﻪﻛﺎن دهﻣﺎﻧﮕﻮازﻧﻪوه ﺑﯚ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎی ﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﻛﻪ ﻣﺮدهﻛﻪی ﻟﻪوێ ﻛﻮژراوه و ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ ھﻪزار ﺳﻪرﻣﺎﻧﮕﺎو ﻛﮕﻪی ﺑﯚ ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻮوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﻣﺎن و ژﻣﺎره زۆرهی ﻣﺎﻧﮕﺎدا ،ﺋﻪو ﻟﻪوێ ﻟﻪ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺷﺘﻜﯽ زۆر ﻛﻪﻣﯽ ھﻪﺑﻮوه ،ﺋﻪﻣﻪش واﯾﻜﺮد ﺑﯾﺎر ﺑﺪات ﺑﻪدوای ﺋﻪو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪدا ﺑﭽﺖ و ﺑﻪﺧﯚی ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﺋﻪو ﻛﺎره ﺑﻜﺎت ،ﺧﺎﺗﻮوﻧﻪ ﻧﺎﺳﻜﻪﻛﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﺋﻪوێ ،ﺑﻪرهو رووی ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﭘ ﻗﻪﺳﺎوهت دهﺑﺘﻪوه و ﺧﻪﻜﯿﺶ ﺳﻪری ﻟﻪوه ﺳﻮڕﻣﺎوهوه ﭼﯚن ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﺋﻪوروﭘﯿﯿﻪ ھﯿﭻ و ﭘﻮﭼﻪدا دهﺗﻮاﻧﺖ ژﯾﺎن ﺑﮕﻮزهرﻨﺖ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت وهك زۆرﻚ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﻪی دهﺑﺘﻪ ژﻧﻚ ،ﺧﺎﺗﻮو ﺳﺎرا )ﻧﯿﻜﯚڵ ﻛﯿﺪﻣﺎن( ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪوﺪا دهﺳﻪﭘﻨﺖ و ﻧﺎزﻧﺎوی )ﺳﻪرۆك ﺧﺎﻧﻢ(ی ﻟﺪهﻧﻦ ،ﻟﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪی ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪدا )ﻛﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﺳ ﻛﺎﺗﮋﻣﺮه( ،ﺳﺎرا ﻣﻪودای ﻗﻪﺳﺎوهت و زوﻢ و ﺟﻪوری ﺳﻪر ﺧﻪﻜﯽ ﺑﯚ دهردهﻛﻪوﺖ ،ﻛﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪﺳﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﻪرهو رووی ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﺋﺎﺑﯚرﺟﯿﻦ( ﻧﺎﺳﺮاون ،ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﺘﯽ
داﮔﯿﺮﻛﻪره ﻧﺎﻣﯚﻛﺎن ﺗﻮوﺷﯽ چ ﭼﻪوﺳﺎﻧﻪوهﯾﻪك دهﺑﻨﻪوه ،ﻟﻪ ﺳﯚﻧﮕﻪی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺗﻪواوه، ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﻧﻪرم ﻟﻪﻧﻮان ﺧﯚی و ﺋﻪواﻧﺪا دروﺳﺖ دهﻛﺎت ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﻣﻨﺪاﻪی ﻧﺎوی ﻧﺎوﻻ ﺧﻪﻻﺳﯿﯿﻪ )ﺑﺮاون واﺗﺮس( ،ﻛﻪ ﺧﯚرﺋﺎواﯾﯿﻪﻛﺎن وهك زۆرﺑﻪی ﻧﻪوهﻛﻪی ﻧﺎوی )ﻧﯿﻮه ﺧﻮﻦ(ﯾﺎن ﻟﻨﺎوه ،ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﺑﯚ ﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ون ﯾﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﯿﻦ دزراو ،ﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮان ﺷﻮﻨﯽ ﮔﻪﺷﻪ و ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎدا )ﻛﯿﺸﻮهری ﺳﻪﯾﺮی ﻧﻮێ(دا وﻧﺒﻮوه ،ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ زۆرﯾﺪا ﺑﯚ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋﻪو ﺳﺘﻪم و ﺋﻪﭘﺎرﺗﺎﯾﯿﺪه ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪدژی ﺧﻪﻜﻪ رهﺳﻪﻧﻪﻛﻪی ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺎن داوه ،ﺋﻪﻣﺎﻧﯿﺶ ﺣﺎﯿﺎن وهك ﺣﺎﯽ ھﯿﻨﺪه ﺳﻮورهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهی ﻟﯚرﻣﺎن وﯾﺴﺘﻮوﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ دﺴﯚزاﻧﻪ ﺋﻪوهی ﺗﻮوﺷﯿﺎن ھﺎﺗﻮوه ﺑﯚﻣﺎن ﺑﮕﻮازﺘﻪوه، ﺑﻪم ﺋﻪم ﻻﯾﻪﻧﻪی زۆر ﻻوازه ،وا دهرﯾﺎﻧﺪهﺧﺎت ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺗﺎزه ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗﻪوﺗﻪﻣﯿﯿﻪﺗﺪا ﺑﻦ و وهك ﺑﻮوﻧﻪوهری ھﯿﻼﻣﯽ واﺑﻦ ،ﺑﮕﻮﻣﺎن وهك دهﻦ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻛﻪﻣﻚ )ﮔﯚﺷﺖ و ﺋﺴﻘﺎﻧﻪ( ﺗﺎوهك ﻣﺮۆﭬﻚ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺎوﻻدا ﭘﯿﺎوﻜﯽ ﺗﺮ ھﻪﯾﻪ ﺑﻪﻧﺎوی درۆﭬﻪر )ھﯚگ ﺟﺎﻛﻤﺎﻧﯽ ﺋﻪﻛﺘﻪر( ،ﻛﺎراﻣﻪ و دﺴﯚزی ﻛﺎرهﻛﻪﯾﺘﯽ ،ﻛﻪ ﻛﺎرهﻛﻪی ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﮔﺎﯾﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﭘﺪهﺷﺘﻪ ﻓﺮاواﻧﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪﻧﺘﻪری ﺷﺎر ﻟﻪ داروﯾﻦ ،ﻟﻪﺑﻮاری ﺋﻪوهی ﮔﺎﯾﻪﻟﻜﯽ ﺳﺎرا دهﮔﻮازﺘﻪوه و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺳﯚزداری ﻟﻪﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا دروﺳﺖ دهﺑﺖ ،دهﺑﺘﻪ ﻟﻪدژی ﺷﺎی ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺋﻪم ﮔﯚﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺎوی ﻛﯿﻨﮓ ﻛﺎرﻧﯿﯿﻪ )ﺑﺮﯾﺎن ﺑﺮۆﻧﯽ ﺋﻪﻛﺘﻪر( دهوهﺳﺘﺘﻪوه ،ﻛﻪوا ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺑﯾﺎری ﺋﻪو ﮔﺎواﻧﻪ دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺑﯾﺎرهﻛﻪی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧﻪوهو ﺋﻪم دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﻻوازی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔﯚﺷﺖ ﻛﻪ ﺋﻪم ﺑﯚ ﺧﯚی ﻣﯚﻧﯚﭘﯚﯽ ﻛﺮدووه ،ﻛﻪ ﻟﻪو ﭘﺎرهﯾﻪ ﻣﻪﺣﺮوﻣﯽ ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻟﻪ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﺎﯾﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﺳﺘﯽ دهﻛﻪوﺖ، ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﺋﻪم ﻟﻪ ﻟﻪﻧﺪهن ﺑﻮوه ﺑﯚ ﺧﯚی ﻓﺮۆﺷﺘﻮوه و ﭘﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻪﻣﯽ ﺑﯚ ﺋﻪم ﻧﺎردووه، ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﺋﻪو ﮔﺎﯾﻪﻟﻪ ﮔﻪورهﯾﻪ ﺑﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻪم ﮔﺎوان ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ و ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪن ،ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮﺗﻪﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪو زهوﯾﯿﻪ ﺑﻪرﻓﺮاوان و ھﻪﻣﻪﺟﯚراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا دهﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ،وهك ﺋﻪوهی ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ دﯾﻜﯚﻣﻨﺘﺎری ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ و ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
51
ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ
ﺋـﯚرﺳـﺘـﯚﻛـــﺮاﺗــﯿــﯿــﻪﻛــﯽ ﻧــﺎزدار ﻟـﻪﻧــﺎو ﻛــــﮕــﻪﻛـﺎﻧـﺪا ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا ﺗﻜﻪﻚ ﻟﻪ ﺋﯚرﺳﺘﯚﻛﺮاﺗﯽ و ﻛﺎوﺑﯚﯾﯿﻤﺎن ﺑﻪرﭼﺎو دهﻛﻪوﺖ ،ﻟﻪﯾﻪﻛﻜﺎﺗﺪا ﻟﻪﻧﻮان ﺟﻮاﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ دڕﻧﺪه و رۆﻣﺎﻧﺴﯿﻪت ،ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﺮدوو دهﻣﺎﻧﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ،ﺑﺎز ﻟﯚرﻣﺎﻧﯽ دهرھﻨﻪر )ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ( ﻛﯿﺸﻮهری ﺳﻪﯾﺮی ﻧﻮﻤﺎن ﭘﺸﻜﻪش دهﻛﺎت ،ﻧﯿﻜﯚڵ ﻛﯿﺪﻣﺎن ﭘﺎﻪواﻧﯽ ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ و ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﺎﺷﯽ ﺳﻮور ،ﺋﻪم ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺳﻪﻧﺘﻪرﯾﯿﻪی ﻣﯿﯚدراﻣﺎﻛﻪﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و ﺟﻪﻧﮓ ﭘﻜﻪوه ﻛﯚدهﻛﺎﺗﻪوه. 50
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﭘﻪﻧﺠﻪره
ﻛﻮرد ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪا ﺋﻪﻧﻮهر ﺣﺴﻦ
ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪڕﻮهنو وﺗﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎش ﺑﻪﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪوه ﺳﻪﯾﺮﯾﺪهﻛﻪن ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻟﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دهﻛﻪن ،ﺑﻪم دواﺟﺎر دهﺑ ھﻪﻣﻮو ھﺰو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪوه ﺑﺰاﻧﻦ ﺋﻤﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪم ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪ ،ﺳﻪروهری ﺷﯚڕش ،ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰهﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽو ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽو ﺑﻪدﯾﮫﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻤﺎن ھﯿﭽﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﻧﯿﯿﻪو ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﻛﺘﻪرﯾﺶ ﺑﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪو ﺧﻪوﻧﺎﻧﻪ ،ﻛﺎرﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردنو ﭘﺮۆﺳﯿﺴﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻪ. ھﺸﺘﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﺑﻪردهم ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻧﺎوهﻧﺪ ،ﻧﺎوﭼﻪﯾﯽو دهرهﻛﯿﺪاﯾﻪ ،ھﻪڕهﺷﻪی ﮔﻪوره ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻪﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ھﻪﻧﮕﺎوه ﮔﻪورهﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﺪا ھﻪﯾﻪو ﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮردو ھﺰو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﻪس ﺑﺎﺷﺘﺮ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪو ھﻪڕهﺷﺎﻧﻪ دهﻛﻪنو دهﯾﺰاﻧﻦ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎﺑ رﮕﺎ ﺑﺪهن ﺑﻪھﻪر ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﻪك ﺑﺖ ﭘﺮۆﺳﯿﺴﯽ ھﻪﺒﮋاردن ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﺑﺖ ﻛﻪ ھﻪﻧﮕﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮو ﺳﺎردﺑﻜﺎﺗﻪوهو ﻧﻪﺗﻮاﻧﯿﯿﻦ ﻟﻪ رﮕﺎی ﺋﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪ ﺗﺎزهوه ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺟﻮان ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎ ﺑﺪهﯾﻦو ﺑﭽﯿﻨﻪ ﻧﺎو ھﺎوﻛﺸﻪ ﻗﻮرسو ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎوه. ﺋﺴﺘﺎ واﯾﻠﮫﺎﺗﻮوه ﻟﻪ ھﻪرﻛﻮﯽ دوﻧﯿﺎ ﭘﺮۆﺳﯿﺴﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھﻪﺑﺖو ھﻪﻧﮕﺎو ﺑﻨﺖ ،وﺗﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوی ﺋﻪوروﭘﺎو ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎو رﻜﺨﺮاوه ﻣﻪدهﻧﯿﻪﻛﺎن راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﺪهﻛﻪنو وهﻛﻮ ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ژاﻧﻮﯾﻪی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻜﺮاو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت وﺗﺮا »ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﭘﺮۆﺳﯿﺴﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﻋﯿﺮاق ﭘﺶ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺴﺖ«. رهﻧﮕﻪ ﺧﺎﻚ زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﺑﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻣﺎوهی ھﻪژده ﺳﺎﻪ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﻪوه دهﻛﻪﯾﻦ ﻛﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا زۆر ﻟﻪﭘﺶ ﻋﯿﺮاﻗﻪوهﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺑﻪدواﯾﺎﻧﻪ رهﺧﻨﻪ ﻟﻪم ﺷﺎﻧﺎزﯾﻪی ﺋﻤﻪ ﮔﯿﺮاو ﭘﺮﺳﯿﺎرﻛﺮا ،ﺑﯚﭼﯽ
ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺷﺎرهواﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﯿﺮاق ﻧﻪﻛﺮا؟ ﺑﯚﭼﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرو ﻓﻪﻋﺎل ﻧﯿﯿﻪو ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻟﭙﭽﯿﻨﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ وهزﯾﺮهﻛﺎن ﺑﻜﺎت؟ زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮ .ﺑﻪم ﺋﻪواﻧﻪ رهﻧﮕﻪ ھﻪﻣﻮو ﭘﺎﺳﺎوی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽو ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ھﻪﺑﺖو رهﻧﮕﻪ راﺳﺘﯿﺸﯽ ﺗﺪاﺑﺖ، ﺑﻪم ﺋﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪی ﺑﻪڕﻮهﯾﻪ ،دهﺗﻮاﻧ وﻨﺎﯾﻪﻛﯽ ﺟﯿﺎوازو ﺟﻮانو ﺑﺎش ﺑﺪاﺗﻪ ﻋﯿﺮاقو ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ،ﮔﻪر ﺑﺎش ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﺖو ﮔﻪر ﭘﭽﻪواﻧﻪش ﺑﻮو ﻛﻪواﺗﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪﻛﻪی راﺳﺘﻪ ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪم ﮔﺮﻧﮕﻪو ھﻪم ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ،ﺑﻪم ﺳ ﺧﺎڵ زۆر ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻟﻪم ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪدا: ﯾﻪﻛﻪم :ﻧﺎﺑ رﮕﺎ ﺑﺪرﺖ ﺗﻪﺷﯿﺮو ﺟﻮﻦو ﺳﻮﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﭘﻜﺮدنو ﺷﻪڕه ﭘﻪڕۆو ﻟﺪواﻧﯽ ﻧﺎﻣﻪﺗﯿﻘﯽ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردنو راﮔﻪﯾﺎﻧﺪن ﺑﮕﺮﺘﻪوه ﻟﻪﻧﻮ ھﺰه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎنو ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﺪاو ﭘﺮۆﺳﻪﻛﻪ ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﻜﺎت. دووهم :ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﻜﻪ ﺷﻪرﯾﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﺖ ،ﺑﻪم دهﺑ دهﻧﮕﺪهر ﺋﻪوهش ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﺮﺖ ،ﻛﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ھﺰه دﯾﻤﻮﻛﺮاتو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﺨﻮازهﻛﺎن ﺑﻜﺎتو رﮕﺎ ﻧﻪدات ھﺰه ﻛﯚﻧﺰهرﭬﺎﺗﯿﭭﻪﻛﺎن ﺑﻨﻪ ﭘﺸﻪوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﯾﻪﻛﻪم ﺋﻪرﻛﯽ ھﺎوﺗﯽو دهﻧﮕﺪهره ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻪرﻢو ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺴﻤﺘﻜﯽ ﺳﻜﯚﯾﻼرو ﻣﻪدهﻧﯽو ﻣﯚدﺮنو دﯾﻤﻮﻛﺮات. ﺳﯿﻪم :دهﺑ ﻟﯿﺴﺖو دژهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺶ ﻗﺒﻮﻜﻪﯾﻦو ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهو ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﺒﻮﻜﻪن، ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﺎووﺗﯽ ﺗﺎڕادهﯾﻪك ﻧﯿﮕﻪراﻧﻪ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻛﻪﺷﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑﯚ ﻧﻪڕهﺧﺴ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽو ﺧﻮﻦ رﺷﺘﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺗﺮ ﺧﯚی ﺑﻪدوور دهﮔﺮﺖ ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻧﻪ ﺑﻪﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھﺰو ﻻﯾﻪنو ﻟﯿﺴﺘﻪﻛﺎﻧﻪ ،ﻧﻪ ﺑﻪﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ. ﺑﻪﻛﻮرﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنو ﻛﻮرد ،ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻜﯽ ﮔﻪورهداﯾﻪ ،ﻛﻪ ﺟﯿﺎوازﺗﺮه ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮونو ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮوﺗﺮ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
53
ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ
ﺑﯿﻪوﺖ ﺟﻮاﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪﻣﺎن ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات. ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و ﺟﻪﻧﮓ ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪدا ﺟﮕﻪی ﺳﻪرﻧﺠﻪ ،ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﮔﺎﯾﻪﻟﻪﻛﻪ دهﮔﻪﯾﻪﻧﻨﻪ ﺑﻪﻧﺪهرهﻛﻪ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ ھﺎوﻛﺎری ﺑﺎﭘﯿﺮهی ﻧﺎوﻻ، ﺳﻤﺒﻮﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﻪ رهﺳﻪﻧﻪﻛﻪ ،ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﻮن و ﻛﻪﻟﻪﺑﻪرﻜﯽ ﺷﺎرهزاﯾﻪ ،ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﻪ ﻟﻪﺑﺎری ﺳﺮوﺷﺘﻪ رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯽ و ﻛﻪﺷﻪ وروژﻨﻪرهﻛﻪی دهﮔﻮازﺘﻪوه ﺑﯚ ﻛﻪﺷﯽ ﺟﻪﻧﮓ ،ﺗﺎﻛﻮ ﻟﯚرﻣﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﺴﻪﻟﻤﻨﺖ و ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﯿﻜﯚڵ ﻛﯿﺪﻣﺎﻧﯽ ﺋﻪﻛﺘﻪرﯾﺶ ﺑﺴﻪﻟﻤﻨﺖ ﻛﻪ ﭼﯚن رۆﯽ ﺧﯚی دهﮔﺖ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪ ﯾﻪك ﻓﯿﻠﻢ و ﻟﻪ دۆﺧﯽ ﺟﯿﺎواز ﺟﯿﺎوازدا ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺋﻪم رۆﻪی وهك رۆﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﺋﺎﺷﻪ ﺑﺎی ﺳﻮور( ﻧﻪﺑﻮو ،ﻛﻪ ھﻪﻣﺎن دهرھﻨﻪر ﻛﺎری دهرھﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﻪوﯾﺶ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚی ﻟﻪﻧﻮاﻧﺪن ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪ ﺑﻜﺎت ،ھﻪروهھﺎ ﺗﻮاﻧﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆﯽ ﺋﻪو ﭘﻪرش و ﺑوﯾﯿﻪ ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﻟﻪو ھﻪﻣﻮو ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﮔﻪوراﻧﻪی ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا ھﻪﺑﻮو ،ﻟﯚرﻣﺎن ﺳﻮور ﺑﻮوه ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﻛﺸﻪی ﺧﻪﻜﻪ رهﺳﻪﻧﻪﻛﻪی ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﺋﻪﻣﻪﻛﻪوه ﺑﮕﻮازﺘﻪوه ،رۆﺣﯿﻪﺗﯽ 52
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ ﺗﮑﻪﻪ ﻟﻪ ﻣﯿﻠﯚدراﻣﺎ و رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿﻪت ﺑﻪ ﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ ﮐﺎت ﭘﺎﻪواﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤﻪﮐﻪ دهﺑﺘﻪ ژن رهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪی دڕﻧﺪه دهرﺑﺨﺎت ،ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﯾﺎﺑﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ھﺎﺗﻦ و ﺑﻪﻧﺪهرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووهﻣﺪا ﺑﯚردوﻣﺎن ﻛﺮد ،ﻛﻪ ﭼﯚن ھﻪوﯿﺎﻧﺪا رهﮔﻪزی ﺋﻪوروﭘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺧﻪﻜﻪ ﺋﻪﺳﯿﻪﻛﻪی ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺑﯚ ﻛﻪﻧﯿﺴﻪی دوورﮔﻪ دوورهﻛﺎن دهﯾﺎﻧﮕﻮاﺳﺘﻨﻪوه ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎن ﺑﺒﻨﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﻛﻪس ﻛﻪ ﺑﻪرهو رووی ھﺮﺷﯽ ﯾﺎﺑﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﺒﻨﻪوه ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی دهرھﻨﻪر ﺳﻮور ﺑﻮوه ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺋﻪﭘﺎرﺗﺎﯾﺪ ﺑﻪزهﻗﯽ دهرﺑﺨﺎت و ﻟﻪزۆر ﺷﻮﻨﺪا ﻗﻮﺗﯽ ﺑﻜﺎﺗﻪوه، زۆرﺟﺎر رهوی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان درۆﭬﻪر و ﺳﺎرا داﺑاﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪر دهھﺎت ،ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎوﻻ ﻧﻪﺑﻮواﯾﻪ ﻛﻪﮔﻪڕأﻧﺪﯾﯿﻪوه ،ﻟﻪواﻧﻪﺑﻮو ﭼﯿﺮۆﻛﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﺎ ﺑﯿﺒﺮداﯾﻪ ،ھﻪﻧﺪﻚ وادهﺑﯿﻨﻦ )ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ( ﺑﻪدهﺳﺖ ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪوه دهﻧﺎﻨﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪهھﺎ
ﺷﻮازی دراﻣﯿﺪا ﭘﻪﺧﺶ ﺑﻮوهﺗﻪوه :ﻣﯿﻠﯚدراﻣﺎی رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯽ ،ﺳﻪرﻛﺸﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﯽ، ﺟﻪﻧﮓ ،ﺑﻪﻣﻪش ﻛﺎرهﻛﺘﻪر و ﺑﯿﻨﺎی دراﻣﯽ ﺧﯚی وﻧﻜﺮدووه ،ﺑﻪم دهﺑﺖ ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﻛﻪﻣﺪا وهك ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺗﻮﺧﻤﺎﻧﻪ ﻛﯚدهﻛﺎﺗﻪ و ﻟﻪﭼﻮارﭼﻮهی ﮔﻮزارﺷﺘﻜﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﺪا ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪی دهﻛﺎت ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﺎی وﻨﻪﮔﺮﺗﻦ ،ﮔﻪورهﺗﺮه ﻟﻪ ﭼﯿﺮۆك و ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗﻜﯽ ﭼﻨﺮاو و دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ،ﮔﺮﻓﺘﻪﻛﻪی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ھﻪﻗﯿﻘﻪت ،ﺋﻪم ﻣﻮﻓﺎرﻗﻪﯾﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن و دی ﭬﯽ دی ﺑﻪﺳﻪرﯾﺪا ﺳﻪﭘﺎﻧﺪووﯾﻦ، ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪ ھﯚﯽ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎدا ﺑﺒﯿﻨﺮﺖ، ھﯚﻚ ھﻪﻣﻮو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ھﯚﯽ ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﺗﺪا ﺑﺖ. ﮔﯚﺗﻨﺒﺮگ ــ ﻗﻪﯾﺲ ﻗﺎﺳﻢ
ﺧﯚت ﻟﻪ ﻛﻮﺪا دهﺑﯿﻨﯿﺘﻪوه ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﻪم ژﻣﺎرهﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﺎری ھﻮﻧﻪرﯾﺪا؟ ـ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﯿﺴﺖ ﻛﺎری زﻧﺠﯿﺮهی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻢ ﻛﺮدووه ،ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﺷﻪش ﻓﯿﻠﻢ و دوو ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﺪا، ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎرﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻤﺪاوه، ھﻪروهھﺎ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻢ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﻗﺺ ﻭ ﻟﺼﻖ( و ﮔﺮﻧﺘﺮﯾﻦ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺸﻢ )ﺳﺎﺭﻩ ،ﺳﺖ ﺍﺻﯿﻠﻪ ،ﺍﻭﻻﺩ ﺍﻟﺸﻮﺍﺭﻉ ﻭ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﳌﺼﺮی(. ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﻛﯿﺶ ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻻم ﻟﻪﻧﻮان ﺷﺎﻧﯚو ﺳﯿﻨﻪﻣﺎو ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن ،ﺷﻨﯚ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﺘﯽ ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ،وهك ﭼﯚن ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ ،ﺑﻪم ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن ﻟﻪﻻم ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯽ زۆری ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪﻻم ﺟﯿﺎوزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻧﮫﺎ رووی ﺗﻪﻛﻨﯿﻜﯿﯿﻪ ،ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻻم ﮔﺮﻧﮕﻪ رۆﻪﻛﻪﯾﻪ، ھﻪوﺪهدهم ﺑﯚ ﺑﻪرﺟﻪﺳﺘﻪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﻜﯽ دﯾﺎرو ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺟ ﭘﻪﻧﺠﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽو داﻧﺴﻘﻪﯾﻢ، ﺋﻪﺳﺘﺮه ﺑﻮون ﺷﺘﻜﯽ ﺑﻪﺗﺎﻣﻪ ،ﺑﻪم دهﭼﺘﻪ ژﺮڕﻛﻔﯽ ﻧﺎن ﭘﻪﯾﺪاﻛﺮدﻧﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﻣﻦ ﻧﯿﯿﻪ. ﻟﻪم ﻣﺎوهﯾﻪی دواﯾﯿﺪا ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ )ﺻﯿﺎﺩ ﺍﻟﯿﻤﺎﻡ( ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮوم ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻛﺘﻪری دﯾﺎرو ﺋﻪﺳﺘﺮهدا )ﺍﺷﺮﻑ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﺎﻗﻲ(و ﻟﻪ دهرھﻨﺎﻧﯽ )اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻣﺮاد( و ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ )ﻋﻼء ﻋﺰام( ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺪار ﺑﻮو ﻟﻪ ﭘﺸﺒﻛﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻣﯿﮫﺮهﺟﺎﻧﯽ دﯾﻤﻪﺷﻘﯽ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ،٢٠٠٨ھﻪروهھﺎ ﺑﻪﺷﺪارﯾﯿﻪﻛﯽ ﺗﺮم ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﯽ )ھﻮﻟﯿﻮﺑﻮﻟﯿﺲ( ﻛﻪ ﻧﺎوی ﺷﻪﻗﺎﻣﻜﻪ ﻟﻪ ﻣﯿﺴﺮی ﺗﺎزه ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻦو دهرھﻨﺎﻧﯽ دهرھﻨﻪری ﻻو )اﺣﻤﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ(ﯾﻪ ،ﻓﯿﻠﻤﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ و ﻟﻪﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﻚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﭘﻜﻪوه ﮔﺮﻨﻪدراو ﻗﺴﻪ دهﻛﺎت، رۆﻪﻛﻪم ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا زۆر ﮔﺮﻧﮕﻪو ﻛﺎرهﻛﺘﻪری ﻛﭽﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ﻛﻪ ﺧﻪوﻧﯽ ھﻪﯾﻪ و ﺧﻮازﯾﺎره ﺟﺒﻪﺟ ﺑﺖ، ﺧﻮازﯾﺎرم ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖو ﺟﻪﻣﺎوهر ﻟﯽ رازی ﺑﺖ. ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺪﯾﯿﻪﺗﻚ دهﻛﻪﯾﻦ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﺘﻪری ﺣﻪﻧﺎن ﻣﺘﺎوﻋﺪا ،ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯽ ﺑﺎوكو داﯾﻚ ﻧﻪﺧﺸﯽ ﻟﻪ ھﻪﻧﮕﺎوه ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺘﺪا ﻛﺸﺎوه؟ ـ ﻣﻦ ﺗﻪﻣﻪﻧﻢ ﺷﻪش ﺳﺎن ﺑﻮوم ﻛﻪ ﺑﺎوﻛﻢ واﺗﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ )ﻛﻪرم ﻣﺘﺎوع( ﺧﻮا ﻟﯿﺨﯚش ﺑﺖ ،ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد ،ﺑﻪو ﭘﯿﻪی ﺷﻮوم ﻧﻪﻛﺮدووه ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ داﯾﻜﻤﺪا دهژﻢ )ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺳﻮھﺮ ﻣﻮرﺷﯿﺪی( ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﯚ ﻣﻦ ﺑﯿﻨﻪرو رهﺧﻨﻪﮔﺮﻜﯽ زۆر ورده ﺑﯚ ﺗﻪواوی ﻛﺎره ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﻢ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ رﮕﻪﯾﻪﻛﯽ رهﺧﻨﻪﯾﯽ ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ ﻟﻪﺳﻪرم ،داﯾﻜﻢ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ و راﺳﺘﮕﯚﺗﺮﯾﻦ ﻛﻪﺳﻪ ﺑﻪ دﻢ و ﻟﯽ ﭘﻪﺳﺖ ﻧﺎﺑﻢ ﮔﻪر رهﺧﻨﻪﯾﻪﻛﯿﺸﯽ ﺑﻪ ﻧﻪﮔﻪﺗﯿﭫ ھﻪﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪرم ،ﺑﺎوكو داﯾﻜﻢ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﮔﻪورهﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪرﻣﻪ ،ﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪو ھﻮﻧﻪرﯾﯿﺎﻧﻪو ﻣﻦ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺳﻪﯾﺮی
ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن دهﻛﻪم. ﺋﺎﯾﺎ ھﻮﻧﻪر ،ﺳﻮھﺮ ﻣﻮرﺷﯿﺪی ﮔﻪوره ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ و ﻻوﻜﯽ وهك ﺣﻪﻧﺎن ﭘﻜﻪوه ﻛﯚ دهﻛﺎﺗﻪوه؟ ـ ﺑﻪﯽ داﯾﻜﻢ ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﺎرﻜﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﯾﻮﻡ ﻣﻦ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ( ھﻪر ﺋﻪم ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﯿﻪش ﻟﻪ ﻣﮫﯿﺮهﺟﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻪﺷﻘﯽ ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ ﭘﺶ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﺑﻪر ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮو ،ھﻪروهھﺎ ﺑﻪﺷﺪارﯾﻢ ﻛﺮد ﻟﻪﮔﻪﯿﺪا ﻟﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ )ﻻ اﺣﺪ ﯾﻨﺎم ﻓﻲ اﻻﺳﻜﻨﺪرﯾﺔ(. ﺋﻪﻣۆ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﻟﻪ ﻣﯿﺴﺮدا ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺋﻪﺳﺘﺮهی ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﻛﻮڕ و ﻛﭻ
ﺗﻪﻧﺮاوه ،ﻛﯿﺎن ﺷﺎﯾﺴﺘﻪی ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻦ؟ ﺑﻪﯽ ﺋﻪﺳﺘﺮه ھﻪن ،ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﻪھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﻪدا ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪو ﺗﻮﻧﺎ و ﺧﯚراﮔﺮﯾﯿﻪی ھﻪﯾﺎﻧﻪ ﺑﺴﻪﭘﻨﻦ ،وهك ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪان )ﺍﺣﻤﺪ ﺳﻘﺎ، ﺧﺎﻟﺪ ﻧﺒﻮی ،ﻣﻨﯽ ﺯﻛﯽ ،ﻫﻨﺪ ﺻﺒﺮی ،ﻏﺎﺩﻩ ﻋﺎﺩﻝ(. ﺧﻮاﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﻪﻧﺎن ﻣﺘﺎوع ﭼﯿﻦ؟ ـ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻢ ﻟﻪ ﺷﻮﻨﻜﺪا ﺗﻪواو ﻧﺎﺑﺖو ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﻛﺎﻣﻪراﻧﯽ ﺑﯚ داﯾﻜﯽ ﮔﻪورهم ،ھﻪروهھﺎ ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪڕﺰم ﻟﻪ دﯽ ﺑﯿﻨﻪردا ھﻪﺑﺖو ﻣﮋووﯾﯿﻪﻛﯽ ﺟﻮان ﺑﯚ ﺧﯚم دروﺳﺖ ﺑﻜﻪم. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
55
ھﻮﻧــﻪر
ﺣﻪﻧﺎن ﻣﺘﺎوع :ھﻪوﺪهدهم ﺟﯿﺎواز ﺑﻢ ﺋﻪوهی ﺗﯿﺒواﻧﺖ وا ھﻪﺳﺖ دهﻛﺎ ﻟﻪ ﺑﻪردهم ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ )ﺳﻮھﺮ ﻣﻮرﺷﯿﺪی( داﯾﻜﯿﺪاﯾﻪو ﻟﻪ ﭼﺎوهﻛﺎﻧﯿﺪا ﺗﯿﮋﯾﯽ ﻛﻪرم ﻣﺘﺎوﻋﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺋﻪوه ھﯿﭽﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪوه ﺋﻪﻛﺘﻪری ﻻو ﺣﻪﻧﺎن ﻣﺘﺎوﻋﻪ ﻛﻪ دهرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚی ﻗﺎھﯿﺮهﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا و ﺑﯾﺎرﯾﺪاوه رﮕﺎ ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﻪی ﺧﺰاﻧﻪﻛﻪی ﺑﮕﺮێ ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻨﺪهو ﻛﺎرو ﭘﺮۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﻟﺪوان و دﯾﺪاره ﺳﺎزﻛﺮا. 54
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻜﺪا دوور ﺧﺮاﯾﻪوه ﺋﻪم رۆژاﻧﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﺷﯚخ و ﺷﻪﻧﮓ )ﺳﻮﻣﻪﯾﻪ ﺧﻪﺷﺎب( ﻟﻪ ﺑﺎرﻜﯽ دهرووﻧﯽ زۆر ﮔﺮاﻧﺪا دهژی ﺑﻪﭘﯽ ﺟﻪﺧﺘﻜﺮدﻧﻪوهی ﻛﻪﺳﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ )ﺳﻮﻣﻪﯾﻪ ﺧﻪﺷﺎب(هوه ،ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﻪو ﺑﯾﺎره ﻛﺘﻮﭘهی )ﺧﺎﻟﺪ ﯾﻮﺳﻒ(ی دهرھﻨﻪر ﺑﻮوهوه ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ دوور ﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﻟﻪ رۆﯽ ﻛﭽﻪ ﺋﻪﻛﺘﻪری ﺳﻪرهﻛﯽ ﻟﻪ ﻓﯿﻠﻤﻪ ﺗﺎزهﻛﻪﯾﺪا ﺑﻪﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ )ﻛﻠﻤﻨﯽ ﺷﻜﺮا( ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدﻧﺪان ﺑﯚ وﻨﻪﮔﺮﺗﻨﯽ و ﻟﻪ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﻋﻪﻣﺮو ﺳﻪﻋﺪ(ی ﺋﻪﻛﺘﻪرو ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚ دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ )ﺳﻪﯾﺪ ﻓﻮﺋﺎد( ھﻪرﯾﻪك ﻟﻪ )ﻋﻪﻣﺮو ﻋﻪﺑﺪوﻟﺠﻪﻟﯿﻞ و ﻏﺎده ﻋﻪﺑﺪوﻟهزاق( رۆﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺗﺪا دهﺑﯿﻨﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﻛﭽﻪ ﺋﻪﻛﺘﻪره ﻧﻮﯿﻪی ﻛﻪ دهرھﻨﻪر ﻟﻪ ﺑﺮی ) ﺳﻮﻣﻪﯾﻪ ﺧﻪﺷﺎب( داﯾﻨﺎوهو ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﻧﺎوهﻛﻪی دهرﻧﻪﺧﺴﺘﻮوه.
ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾﻪك ﺑﯚ ﺗﯿﭙﯽ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﯾﺎره ﺑﻪ ﺑﯚﻧﻪی ﺳﺎﯿﺎدی ﺗﯿﭙﯽ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎوازهو ﭘﺮۆﻓﯿﺸﻨﺎڵ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾﻪﻛﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪم ﺗﯿﭙﻪ داﺑﻤﻪزرﻨﺮﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ﭘﺎردا و ﻟﻪ ﻣﻪراﺳﯿﻤﯽ ﯾﺎدﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪم ﺗﯿﭙﻪدا ﺑﻪ ﺑﯚﻧﻪی ٤١ﺳﺎڵ ﺑﻪﺳﻪر داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯿﺪا ،ﺑﻪڕﺰ ﻣﻪﻻ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺑﻪﻨﯽ ﺋﻪوهی ﺑﻪ ﺗﯿﭙﻪﻛﻪدا ﻛﻪ ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾﻪﻛﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﯿﭙﻪﻛﻪ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮﺖ .ﻟﻪم ڕوهوه ھﻮﺷﯿﺎر ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺳﻜﺮﺗﺮی ﺗﯿﭙﯽ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ؛ »درﻛﻜﺮدن ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻛﺸﻪ ﮔﻪوراﻧﻪی ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻜﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد و ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺋﻪم ﺗﯿﭙﻪ ﭘﻮهی دهﻧﺎﻨﻦ ،ﺋﻪوﯾﺶ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن و ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ دهﻧﮕﯿﯿﻪ ،ﮔﻪرﭼﯽ ﻧﺎﺷﺒﺖ ﻛﯚی ﺋﻪو ﺑﻪرھﻪﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺋﻪم ﺗﯿﭙﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻪﻓﺘﺎ و ﺑﻪدووا
ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﻛﺮدوون ﻟﻪ ﯾﺎد ﺑﻜﻪﯾﻦ، ﺑﻪم ﺑﻪ ﺑﻪراورد ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻮاﻟﺘﯽ ﺗﯚﻣﺎری ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪر ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺋﻪو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪ ﮔﻪورهﯾﻪ ﺑﻪدی ﻛﺮاوه ،ﺧﯚﺷﺒﻪﺧﺘﺎﻧﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﺋﻪوهداﯾﻦ ﺑﻪ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﻪم ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾﻪ ﺑﻪﺷﻚ
ﻟﻪو ﻧﻪھﺎﻣﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺮﻦ ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﻣﯿﻜﺎﺳﺖ( ﻗﺴﻪﻛﺮاوه ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺑﻜﻪن ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺳﺘﯚدﯾﯚ، ھﻪرﺧﯚﺷﯿﺎن ﺑﺒﻨﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﻛﻪرو ﺟﺒﻪﺟﻜﻪری ﺋﻪم ﭘﺮۆژهﯾﻪ«.
ﻣﺎﺳﺘﻪر ﻟﻪ ھﻮﻧﻪری ﺷﻮهﻛﺎرﯾﺪا ﺷﻮهﻛﺎر )ﻛﻮﺴﺘﺎن ﺟﻪﻣﺎل( ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪو ﺷﻮهﻛﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ وﺗﯽ ﻧﻪروﯾﺞ دهژی و ﻟﻪو ﺷﻮهﻛﺎره ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ھﻪﺑﻮوه ،ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ رۆژی ٢٠٠٩/٤/١٧ﺑواﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﺳﺘﻪری ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎوه ،ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺧﺎوهﻧﯽ )(٢٠ ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪت و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﯿﺸﺎﻧﮕﻪی ھﺎوﺑﻪﺷﻪو ﺳﺎﯽ ٢٠٠٦ﺋﻪﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ھﻮﻧﻪری ﻟﻪ وﺗﯽ ﻧﻪروﯾﺞ ﺗﻪواوﻛﺮدووه. ﺑﻪﻧﺎوی ﻣﺎﺳﺘﻪرهﻛﻪی ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ )ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهو وهرﮔان( ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻟﻪﻧﻮان دوو ﻛﻠﺘﻮوری ﺟﯿﺎوازدا ،وهك ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﻪروﯾﺞ ،ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯽ رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﻟﻪ ﻛﺎره ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﺑﯚ ﺋﻪم ﻛﺎره ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪش ،ﻛﻮﺴﺘﺎن ﮔﻪﺷﺘﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻛﺮد ﺑﯚ ﮔﻪﻟﻚ ﺷﻮﻨﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ ﭼﯿﺎﻛﺎن و ﺋﻪﺷﻜﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دوواﺟﺎر ﻟﻪ رﮕﻪی ﻓﯚﺗﯚ دﯾﻜﻮﻣﻨﺘﺎﺷﻮن ﻟﻪ ﺷﻮهی ﺋﯿﻨﺴﺘﻼﺷﻮﻧﻜﯽ ﮔﻪوره ﺑﻪ ﻗﻪﺑﺎرهی ﭘﻨﺞ ﻣﻪﺗﺮ ﻟﻪﺳﻪر دﯾﻮار ﻛﺎرهﻛﻪی ﻟﻪﻧﺎو ﮔﻪﻟﻪرﯾﺪا ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛﺮد.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
57
ھﻮﻧﻪر
دهﻣﺎﻧﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ﺷﻪواﻧﯽ ﺟﺎران ﺑﻪ ﺳﭙﯚﻧﺴﻪری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﯾﻼﻓﻦ( ﻟﻪﺳﻪر ﺷﺎﻧﯚی )اﻻوﻧﯿﺴﻜﻮ( و ﻟﻪژﺮ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ )ورﺟﻌﺖ ﻟﯿﻠﯽ زﻣﺎن( ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ روهﯾﺪا ﻋﻪﺗﯿﯿﻪ ،ﺷﻪوه ﺋﺎھﻪﻧﮕﻜﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﻪوه ﮔا ﻛﻪ ﺗﯿﺪا ﻛﯚﻣﻪﻚ ﮔﯚراﻧﯽ ﺧﯚی وت و ﻟﻪﮔﻪڵ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﮔﯚراﻧﯽ ھﻪره ﻧﺎودارهﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﮔﯚراﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ،دهﺳﺘﭙﻜﯽ ﺋﺎھﻪﻧﮕﻪﻛﻪش ﺑﻪ ﮔﯚراﻧﯽ )ورﺟﻌﺖ ﻟﯿﻠﯽ زﻣﺎن(ی ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻓﻪﯾﺮوز ﻛﺮاﯾﻪوه ،ﭘﺎﺷﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪﻛﯽ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺳﻪﺑﺎﺣﯽ وت ﺑﻪ ھﺎﻣای ﮔﺮوﭘﻜﯽ ھﻪﭙﻪڕﻛ. ﺧﺎﻧﻤﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻛﺎری ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ )ﺟﻮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮﻋﯿﺪ( ﺋﺎھﻪﻧﮕﻪﻛﻪی ﭘﺸﻜﻪش ﻛﺮد، ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮواﻧﯿﺸﺪا ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻛﺎره ھﻮﻧﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻓﺮۆﺷﯽ ﻛﻪﻧﺎﯽ رۆﺗﺎﻧﺎ ﺋﺎﻣﺎدهی ﺑﻮون ،ھﻪروهھﺎ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻟﻪ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪﻧﺎﻪ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن و رادﯾﯚﻛﺎﻧﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎن و رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﺎن، ﺋﻪم ﺋﺎھﻪﻧﮕﻪش ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﮔﻮاﺳﺘﺮاﯾﻪوه ﻟﻪ رﮕﻪی ﺗﯚڕی ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ ﺑﯚ ﺳﻪر ﭘﮕﻪی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﯾﻼﻓﻦ( ﻟﻪژﺮ ﺋﻪرﻛﯽ دهرھﻨﺎﻧﯽ دهرھﻨﻪر )ﻧﺎﺳﺮ ﻓﻪﻗﯿﯿﻪ(.
56
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻛﺎت ﭼـﯿـﯿـﻪ؟ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻚ ﻟﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ھﻮﻧﻪردۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺎرهﻛﻪ ﭘﺸﻪﻧﮕﺎی ﺷﻮهﻛﺎری )ﻛﺎت ﭼﯿﯿﻪ؟( ﻟﻪ ھﯚﯽ ﻗﺸﻪی ﺷﺎری ﻛﻪرﻛﻮكو ﻟﻪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪﻛﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﺪا ﺑﻪﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﻣﻪدﺣﻪت ﻛﺎﻛﻪﯾﯽ ﻟﻪ رۆژی ٢٠٠٩/٤/١٧ﻛﺮاﯾﻪوه. ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﻛﺎری دهﺳﺘﯿﯽ و ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓﯽ و ﺷﯿﻌﺮو ﺗﺎﺑﻠﯚ .ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﻛﻪوه ﻣﻪدﺣﻪت ﻛﺎﻛﻪﯾﯽ وﺗﯽ: »ﮔﺮﻧﮓ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺑﯚ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﻛﺎرﻜﯽ ﺗﺎزه ﺑﺖ و ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﻪرز ﺑﺖو ﻧﻪﺑﯿﻨﺮاو ﺑﺖ و دووﺑﺎرهی ﻧﻪﻛﺎﺗﻪوه ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋﻪم ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﯾﻪش ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪ ﻛﺎت دهﻧﻮﻨﺖ، ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪی ﻛﺎت ﻟﻪﻻی وﻨﻪﻛﺶ و ﻻی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯽ و ﻻی ﺷﺎﻋﯿﺮهوه ..ھﺘﺪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪم ھﻪﻣﻮو ﻛﯚﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﺑﯿﻜﻪم ﺑﻪ ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ھﺎوﺑﻪش ﺑﯚ ﻛﻪرﻛﻮك ،ﻟﻪم ﻛﺎﺗﻪش وام ﺑﻪ ﺑﺎﺷﺰاﻧﯽ ﻛﻪ ﺑﺎوهش ﺑﮕﺮم ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻚ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﻛﻪ ﺑﯿﮫﻨﻢ ﺑﯚ ﺋﻪم ﺷﺎره ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘﯿﻪﺗﯽ«. ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪم ﭘﺸﻪﻧﮕﺎﯾﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن رﻜﺨﺮاوو دهزﮔﺎﻛﺎﻧﻪوه ،ﻣﻪدﺣﻪت ﻛﺎﻛﻪی وﺗﯽ» :ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻣﻦ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو دهزﮔﺎﻛﺎن ﻧﻪﻓﺮهت دهﻛﻪم ﻣﻦ ﺑﻪ ھﺎوﻛﺎری دۆﺳﺖو ﺑﺮادهراﻧﻢ ﻛﺎردهﻛﻪم ﺑﯚ ھﻪر ﺗﭽﻮوﻧﻜﯽ ﻣﺎددی ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪرﻣﺎن ،ﻻﯾﻪﻧﻪ رۆﺣﯿﻪﻛﻪی ﺷﺎری ﻛﻪرﻛﻮك دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﺑﻜﻪﯾﻦ«.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
59
ﺧﺎﻧﻤـﺎن
ﻗﮋی ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎن ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ھﻪواڵو ﺑﻪدواداﭼﻮوﻧﺎﻧﻪی ﺧﻪﻚ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪر ﺑﻪدواﯾﺪا دهﮔﻪڕﻦ ،ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪ ﯾﺎن ﺷﻮازی ﺑﯾﻦو ﺑﯚﯾﻪﻛﺮدنو ﻣﯚدﻠﯽ ﻗﮋﯾﯿﻪﺗﯽ.
ﭘﻪﯾﺲ ﺋﯽ ﻟﻮس ﺋﻪم ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﺎﻧﻪ ﭘﺸﻜﻪش ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺧﺎﻧﻤﻪ ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪر دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘ ﻟﻪ ھﻮﻧﻪرو ﺟﻮاﻧﯿﯿﺪا .ﺋﻪم ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﺎﺗﺎﻧﻪش ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم ﺑﻨﻪﻣﺎﯾﺎﻧﻪ داﻣﻪزراون ﻛﻪ داھﻨﻪرهﻛﻪی ﺑﻪﻣﺠﯚره ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟﻮهدهﻛﺎت: * ھﻪر ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯿﯿﻪش ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺪا رهﻧﮕﺪهداﺗﻪوه ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ وردهﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮهو ﺟﻮاﻧﯽ، ﻗﮋﯾﺶ ﺋﻪو ﻛﺎره راﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎﻏﻪی ﺋﻪم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯿﯿﻪ دادهﻣﻪزرﻨﺖ. * ھﻪر ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ ﺷﻮازﻜﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚی ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوی دﯾﻜﻪدا 58
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻧﺎﺷﻮﺑﮫﻨﺪرﺖ ،ﻗﮋ راﺳﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﺷﻮازاﻧﻪ دﯾﺎردهﺧﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﯚ ھﻪر ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﯿﯿﻪﻛﻪی ﺋﺎﻣﺎده دهﻛﻪﯾﻦ. * ﻗﮋ رۆﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ دهﮔﺖ ﻟﻪ ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺑﯚ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﻛﻪی. * ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﺘﯽ ﻟﻪ ﺟﯚری ﻗﮋ ھﻪﯾﻪ ،وهك ﻗﮋی ﭘو ﺑﮋ ،ﻗﮋی ﻛﻮرت ،ﻗﮋی ﺗﻪﻧﻚ ،ﻗﮋی رهﻧﮕﺎوڕهﻧﮓ ،ﻗﮋی ﻛﺎڵو ﻗﮋی ﺗﯚخ .ﺋﻪم ھﻪﻣﻮو ﺟﯚراﻧﻪش ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺟﻮاﻧﯿﯽو ﺳﺎزداﻧﯽ ھﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ ﺟﻮاﻧﯿﯽ ﻟﻪﮔﻪﯿﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ. * دهﺑﺖ ھﻪر ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ ،ﺑﻪھﯚی ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪﻛﻪﯾﻪوه ،ﺑﻪ راﺳﺘﯿﯽو ﺑﻨﻪﭼﻪی ﺟﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚی ﺑﭽﺖ.
* ھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪه ﺋﻪﺳﺘﺮهﻛﺎن ھﻪﻣﻮو ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪ وﻨﻪو راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺗﻪﺳﺮﯾﻪﺣﻪﯾﻪﻛﯽ دهﺑﺖ ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑ ﭘﺎﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻜﻪﯾﻦ. * ھﻪر ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﻧﻮﻜﺎرﯾﯿﻪ ﮔﻮﻧﺠﺎوهی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻮاﻧﯽو ﻗﻪﺑﺎرهی ﻣﯿﻨﻪﺗﯽ ﻟﻪﻧﺎوﯾﺪا ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ دهﻛﻪﯾﻦ، ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪﻛﻪی ﺧﯚی دهﭘﺎرﺰێ. * ﺗﻪﺳﺮﯾﺤﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ دهروازه ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻚ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ھﭭﯽ رواﻧﺪزی
ﻟﻪ ھﻪﻧﮕﺎوﻜﯽ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪر و ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﺪا ،ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺳﺎزﻛﺮا.ﺋﻪم ﻧﻤﺎﯾﺸﻪ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﭘﺸﺎﻧﮕﺎی ھﻪوﻟﺮی ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٣٥٠ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ١٨دهوﻪﺗﻪوه ﺳﺎزﻛﺮاو ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﭘﯿﺮاﻣﯿﺪس(ی ﻣﯿﺴﺮی ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﻜﺮا .ﺋﻪم رووداوه ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﻪ ﻛﻪ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻨﺠﺎره ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪڕﻮهدهﭼ ،ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢٠ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎری ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪوه ،ﺑﻪ ﺷﺎﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮو ﺗﻮرﻛﯿﺎش ،ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎنو ﺧﻪﻜﻪﻛﻪی ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی راﻛﺸﺎ .ﻧﻤﺎﯾﺸﻪﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﺒﻮو ﻟﻪ دوو ﺑﻪش :ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﯚرھﻪﺗﯽو ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﯚرﺋﺎواﯾﯽ ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن دﯾﺰاﯾﻨﻪری ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺋﯿﺮۆل ﺋﻪﻟﺒﻪﯾﺮهك
ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮاﺑﻮونو ﺗﻜﻪﻪﯾﻪك ﺑﻮون ﻟﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﺧﻮاﺳﺘﺮاو ﻟﻪ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﺗﻮرﻛﯽو ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﺘﯽ ﻓﯿﺮﻋﻪوﻧﯽو ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﺘﯽ ﺧﯚرﺋﺎواﯾﯽ. ھﻪردوو رهﻧﮕﯽ ﺳﻮورو ﺳﻪوز ﺑﻪﺳﻪر ﻓﺴﺘﺎﻧﻪ ﺋﺎورﯾﺸﻤﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮهﺷﻪو زاﺒﺒﻮونو رهﻧﮕﻪ ﺳﺎردهﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﯚﻧﺘۆﯽ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﻪ ﺗﻪﻧﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﯾﻨﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو .وا ﺑﯾﺎرﯾﺸﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶو ﭘﺸﺎﻧﮕﺎی ﻓﺎﺷﻨﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ھﻪوﻟﺮ ﺳﺎزﺑﻜﺮﻦ .ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﯽ داھﺎﺗﻮودا ﻛﻪ ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﻓﺎﺷﻨﯽ ﺟﯿﮫﺎن دهﺑﺖ ،ﺋﻪوی دﯾﺸﯿﺎن ﭘﺸﺎﻧﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﻣﯿﺴﺮیو ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﻚ ﺑﯚ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔﯽ ﻣﻮﺣﻪﺟﻪﺑﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رهﻣﻪزاﻧﯽ ﭘﯿﺮۆزدا. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ﭬﯿﻨﯿﺎر رواﻧﺪزی
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
61
ﻣﯚدﯾــﻞ
ﺷﺎﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
60
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ و ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ و ﻛﻪوﻧﯽ ﻧﻪﺑﻮوﺑﺖ .ﻛﻪواﺗﻪ ﻟﺮهوه ﺋﻪو راﺳﺘﯿﯿﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑ ﻣﯿﻮزﯾﻚ زهﺣﻤﻪﺗﻪ رۆژﮓ ﯾﺎن ﺳﺎﺗﻚ ﺑﻪڕﺒﻜﺮﺖ ،ﺋﻪو ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻨﻪ دروﺳﺖ ﻧﻪﺑﺖ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهﻧﮓ و رﯾﺘﻤﺪا. ﺋﻪو ﺋﺎراﻣﯿﯿﻪی ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﮔﻮﮕﺮﺗﻤﺎن ،ﺑﯚ دهﻧﮕﮕﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯽ ،زۆر راﭬﻪ ھﻪﺪهﮔﺮﺖ ،ﻟﻪ ﺳﻪروو و ھﻪﻣﻮوﺷﯿﺎﻧﻪوه ،ﺋﻪو رﯾﺰﺑﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺟﻮاﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪ رووی ﻛﺎت، ﻟﻪ رووی رﻜﺨﺴﺘﻦو ھﺎوﮔﻮﻧﺠﺎﻧﯽ )ھﺎرﻣﯚﻧﯽ( دهﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﮔﻮﺒﯿﺴﺘﻨﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﻜﯽ ﺋﺎراﻣﺒﻪﺧﺸﺪاو ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﻛﻪ ﻧﻮﻗﻤﯽ ﺧﻪﯾﺎﯽ ﺋﻪو دهﻧﮕﺎﻧﻪ دهﺑﯿﻦ و ﺋﺎوﺰاﻧﯽ ﺑﯿﺮو وﻨﻪ ھﯚﺷﻪﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ دهﻛﻪﯾﻦ و دهﯾﮕﻮﻧﺠﻨﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ رﯾﺘﻢ و دهﻧﮕﻪ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ،ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﺳﺮوﺷﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن دروﺳﺖ دهﻛﻪﯾﻦ ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﻪﻧﺪﺸﻪﯾﻪﻛﯽ رۆﻣﺎﻧﺴﯿﺪا دهﺳﺘﻠﻪﻣﻼﻧﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﻪ
ﻣﯿﻮزﯾﻜﯿﯿﻪﻛﻪ دهﺑﯿﻦ ،زهﺣﻤﻪﺗﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺗﻪﻗﻪﺑﻮﻟﯽ دهﻧﮕﻜﯽ ﺗﺮی ﺟﮕﻪ ﻟﻪم دهﻧﮕﺎﻧﻪ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪ ﺋﺎرام ﺑﻪﺧﺸﻪدا دهﻧﮕﯽ ھﯚڕﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻚ، ﯾﺎ ﻗﯿﮋهﯾﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﻧﺎﻛﺎو ﻗﺮﯾﺸﻜﻪﯾﻪك ،ﯾﺎ ﺟﯿهی دهرﮔﺎﯾﻪك داﻣﺎﻧﺪهﭼﻪﻛﻨﺖ و ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﮔﻮﮕﺮﺗﻤﺎن ﻟ ﺗﻜﺪهدات و ﺋﻪو ﻛﻪﺷﻪی ﺑﯚﻣﺎن دروﺳﺘﺒﺒﻮو ﻟﻤﺎن زهوت دهﻛﺎت ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﮔﺸﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژهن ﺑﯚ ﺋﻪو ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﻪ ﺟﻮاﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮان دهﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﺪا ھﻪن و ﺑﻪ رﯾﺘﻤﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺋﻪدای ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ دهﮔﻪﻧﻪ ﮔﻮﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر. ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ وهھﺎﯾﻪ، ﻛﻪ ﺗﻪﺑﺎﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ دهﻧﮕﻪ ﺋﺎراﻣﻪﻛﺎﻧﺪا ،ھﻪر ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺑﻪﭘﯽ ﺑﺎره ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚﺟﯿﯿﻪﻛﻪی ﺧﯚی ھﻪﺒﮋاردن دهﻛﺎت ،ﺑﯚ ﺟﯚری ﻣﯿﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ و ﺋﻪو ﺑﻪرھﻪﻣﻪی ﻛﻪ ھﻪن ﻟﻪ وﺟﻮددا، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ دهوﺗﺮێ ﺋﻪم ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﻮاراﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎرام ﺑﻪﺧﺸﺘﺮه ،ﺋﻪو دهﻧﮕﻪش
ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻧﻪﺷﺌﻪ ﺑﻪﺧﺸﻪ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ زۆرﺟﺎران دهوﺗﺮﺖ ﻛﻪ ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻤﻪ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪی ﻋﻪرهب ﻓﻪﯾﺮوز ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا، زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﮕﺮهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎ دهﻛﺎت و ﻛﻪوﻛﻪﺑﯽ رۆژھﻪﺗﯿﺶ )ﻛﻪﻟﺴﻮم( ﻟﻪ ﻧﯿﻮهڕواﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕﻪری ھﻪﯾﻪ ،ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﮔﻪر ﺗﻪﻣﺎﺷﺎو ﮔﻮﺒﯿﺴﺘﯽ زۆرﻚ ﻟﻪ ﻛﻪﻧﺎﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ و رادﯾﻮﯿﻪﻛﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﻪم راﺳﺘﯿﯿﻪ ﺑﻪ دهردهﻛﻪوﺖ ،ﻛﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻓﻪﯾﺮوز ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﭘﻪﺧﺶ دهﻛﻪن و ﻛﻪﻟﺴﻮﻣﯿﺶ ﻟﻪ ﻧﯿﻮهڕۆدا ،ﮔﻪرﭼﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﯿﯿﻪ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ رهھﺎ ﻣﺎﻣﻪﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻜﻪﯾﻦ. ﻟﺮهوه ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪی دهﻧﮓ و رﯾﺘﻢ ،وهﺳﺘﺎن و ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهو ﺧﺎوﺑﻮوﻧﻪوهی ﻣﯿﻮزﯾﻚ ،ﺳﯿﺤﺮﻜﻪ ﻣﻪﮔﻪر ھﻪر ﻟﻪو ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﻪ ﭘ ﺋﻪﻓﺴﻮﻧﺎوﯾﯿﻪی، ﺋﻪو ﺣﻪوت دهﻧﮕﻪی ﻟﻪ ﻧﻮ ﻣﯿﻮزﯾﻜﺪا ھﻪﯾﻪو دﻧﯿﺎﺷﯽ ﺳﻪرﺳﺎم ﻛﺮدووه ﺑﻪدی ﺑﻜﻪﯾﻦ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ دﯾﺎری ﻗﻪرهداﻏﯽ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ٣ / ٤٥ﻣﺎﯾﺲ ـ ٩ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
63
ژﯾـﺎﻧـﺪۆﺳــﺘـﯽ
ﺳﺎﺗﻚ ﺑ ﻣﯿﻮزﯾﻚ ﻟﻪﺳﻪر داوای ﺋﺎزﯾﺰاﻧﻢ ﻟﻪ ﮔﯚﭬﺎری ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ،ﭼﻪﻧﺪ دﻚ ﺑﻨﻮوﺳﻢ ﻟﻪ ﻧﻮ ﭘﻪڕهﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪۆﺳﺘﯿﺪاو ﺑﺎﺳﻪﻛﻪﺷﻢ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺪار ﺑﺖ ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﻣﯿﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ،ﮔﻪرﭼﯽ ﺳﻪرﻗﺎﯿﻢ ﺗﺎ ﺋﻪﻧﺪازهﯾﻪك رﮕﺮ ﺑﻮو ﺑﻪوهی ﻛﻪ ﺑﻪ دﯽ ﺧﯚم ﺷﺘﻚ ﺑﻨﻮوﺳﻢ ،ﺑﻪم وﯾﺴﺘﻪﻛﻪش ﺋﻪوهی دهﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ داواﻛﻪ ﺟﺒﻪﺟ ﺑﻜﻪم. زهﺣﻤﻪﺗﻪ ﺋﻪم ﻛﺎﯾﻪ ﺟﻮدا ﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه ﻟﻪ ژﯾﺎن ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻢ ﻟﻪ ﺷﺘﻜﯽ ﺳﻪﯾﺮ و ﺳﻪﻣﻪرهو ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ ﺧﻪﯾﺎڵ دهﭼﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ رۆژﻜﺪا ﻣﯿﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ﻟﻪ ﺷﺘﻪﻛﺎن داﺑﺖ و ﺑﻪ ھﯿﭻ ﻛﻠﯚﺟﻚ ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻨﺖ ﻧﻪﺑﺖ ،دهﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻢ ﻛﻪ ھﻪرﮔﯿﺰ ﻧﺎﺑﺖ ،رهﻧﮕﻪ ﻛﻪﺳﻚ وهھﺎ ﺗﺒﮕﺎت ﻛﻪ ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ رﮕﺎی ﮔﻮﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﻜﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻚ ﯾﺎ ﮔﯚراﻧﯿﯿﻪوه دهﺑﺖ ،ﺑﺸﺖ دهﺗﻮاﻧﻢ ﺳﻪرﻟﻪﺑﻪری رۆژﻚ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪك ﮔﻮێ ﻟﻪ ﮔﯚراﻧﯽو ﮔﻮێ ﻟﻪ ﻣﯿﻮزﯾﻚ ﻧﺎﮔﺮم ،ﺑﻪم ھﺸﺘﺎ ﻧﺎﻛﺎﺗﻪ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﻜﯽ ﮔﻪورهی ھﻮﻧﻪری ﻣﯿﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ﻟﻪو ﻛﻪﺳﻪدا داﺑاﺑﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻟﺪاﻧﯽ ﺗﺮﭘﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ رﻜﻮﭘﻚ و ﯾﻪك ﺑﻪدوای ﯾﻪﻛﺪا، ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ رﯾﺘﻢ ﺑﻪ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﻪﻛﻪدا دهﻧﻪﺧﺸﺖ، ﻛﻪ ھﯿﭻ رﯾﺘﻢ ژهﻧﻚ ﺑﻪو ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﻪ ﻧﺎﯾﮋهﻧﺖ. ﻟﺮهوه راﺳﺘﯿﯿﻪك ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ رهﮔﻪزی ھﻪره ﺳﻪرهﻛﯽ ،ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﻮﻧﻪردا ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ و ھﻮﻧﻪری ﮔﯚراﻧﯽ و ﻣﯿﻮزﯾﻚ ،ﺋﻪوﯾﺶ رﯾﺘﻤﻪ، ﻛﻪ ﺑﻪﺑ رﯾﺘﻢ ،ﻣﻪﺣﺎﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻜﯽ ھﻮﻧﻪرﯾﯽ ﺑﺨﻮﻘﺖ ،ﺗﯚ ﺑﯿﺨﻪره ﭘﺸﭽﺎوی ﺧﯚت ،ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺗﺮﭘﻪﻛﺎﻧﯽ دﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﻟﺪاﻧﯿﺪا ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ھﻪﭽﻮون و داﭼﻮوﻧﻜﺪا رهت ﺑﺒﺖ ،ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﺷﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ ﺗﻮڕهﺑﻮون و ﺋﺎراﻣﯽ و ﮔﺮﯾﺎن و ﭘﻜﻪﻧﯿﻦ و ﺑﺎره ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژاﻧﻪی ﻣﺮۆﭬﻚ ﻛﻪ ﺗﯿﺪا دهژی ،ﺋﻪوهﻧﺪه ھﻪﺳﺖ ﭘﺪهﻛﻪﯾﻦ ،ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺗﺮﭘﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﺪان ﻛﻪ ﭼﻪﺷﻨﯽ ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯿﯿﻪ وهك ﯾﻪك ﻧﺎﺑﻦ ،رهﻧﮕﻪ ﺗﺎوﻚ ھﻮاشو ﻟﻪﺳﻪرﺧﯚ ،ﺗﺎوﻚ ﺧﺮاو ﭘﭽ ﭘﭽ، 62
Haftana-issue 45/ 3 May - 9 May 2009
ﻟﻪم ﺳﺮوﺷﺖ و ﻓﻪﺳﻠﻪﺟﻪی ﺑﻪﺷﻪرهوه ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﺋﺎﻣﺮهﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻚ ،ﻻﺳﺎﯾﯿﻜﻪرهوهی دهﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻦ و دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﻟﻪو ﺳﺮوﺷﺘﻪ ﻻ ﻧﻪدهن. ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪ دﯾﻮﻜﯽ ﺗﺮدا ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی رۆﯾﺸﺘﻦ و ھﻪﻧﮕﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ،زۆر ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻚ دهﻛﻪﯾﻦ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﺪا، ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪﻧﮕﺎوﻧﺎن و ﭘﺪاﻧﺎن و ﭘ ھﻪﮕﺮﺗﻦ ھﯿﭽﯽ ﻟﻪ زرﻣﻪی ﺋﻪو دهﻧﮕﺎﻧﻪ ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻛﻪ ﻣﯿﻮزﯾﺴﯿﺎﻧﻚ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ وهك )دراﻣﺲ(، ﯾﺎن ھﻪر ﺋﯿﻨﺴﺘﺮوﻣﻨﺘﯿﻜﯽ ﺗﺮ دهﯾﮋهﻧﺖ ،ﺋﻪو ﻣﯿﻮزﯾﺴﯿﺎﻧﻪ ﭼﯚن ھﻪﺳﺖ ﺑﻪھﺰ و ﻟﻪﺳﻪرﺧﯚی دهﻛﻪﯾﻦ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ژهﻧﯿﻨﯿﺪا ،ﭼﯚن ھﻪﺪهﭼﺖ و ھﻮهر دهﺑﺘﻪوه ،ﺋﻪو دهﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ رﺳﺘﻪ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎن وا ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺋﻪم ﺳﻪرﻛﻪﺷﯿﯽ و ﭘﺸهوی ﺑﻜﺎت و ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﭘﻪﻛﺎﻧﯽ و ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﺋﻪﻣﻪش رﻚ ﭼﻪﺷﻨﯽ ﺋﻪو ﺳﯿﺴﺘﻪم و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻣﺮۆﭬﻚ ﻟﻪ رۆژﻜﺪا ﻟﻪ ﺟﮕﺎﯾﻪﻛﻪوه ﺑﯚ ﺟﮕﺎﯾﻪك ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺷﻮازﻜﯽ ﺟﯿﺎ دهﺟﻮﺖ و رهﻓﺘﺎر دهﻛﺎت، ﺗﺎوﻚ دهوهﺳﺘ ،ﯾﺎ ھﻮاش دهڕوات ،رهﻧﮕﻪ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت راﺑﻜﺎت ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﻪﻣﻮوی ﺋﯿﻘﺎﻋﯽ ﺟﯚراو ﺟﯚرنو رﯾﺘﻤﯽ ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﻨﻪن ﻛﻪ ﺟﯿﺎوازی دروﺳﺖ دهﻛﺎت و ﺋﻪم وهﺳﺘﺎن و ﺑﻪردهواﻣﺒﻮوﻧﻪ، ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻚ. ﻟﻜﭽﻮون ﯾﺎﺷﻮﺑﮫﺎﻧﺪن ﭘﺸﻤﻮاﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪو دهﻧﮕﺎﻧﻪی ﺋﻪﻣۆ ﻟﻪ ﮔﻪروو و ﺟﻪﺳﺘﻪی ﺋﺎﻣﺮه ﻣﯿﻮزﯾﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دﻨﻪدهر، دهﻧﮕﻚ ﺑﻦ ﻛﻪ دوورﺑﻦ ،ﻟﻪو دهﻧﮕﻪ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺎﻧﻪی
ﻛﻪ ﺑﯚ ھﻪر ﻛﻮﯿﻪﻛﯽ دﻧﯿﺎ ﺑﭽﯿﻦ دهﯾﺎﻧﺪۆزﯾﻨﻪوه، ﺑﯚﯾﻪ ھﻪﻧﺪﻜﺠﺎر ﺋﻤﻪی ﻣﺮۆڤ ،ﻛﻪ ﮔﻮﻤﺎن ﻟﻪ دهﻧﮕﯽ ﺋﺎﻣﺮﻜﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯽ دهﺑﺖ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻜﭽﻮاﻧﺪﻧﻜﻤﺎن ،ﺑﯚ دروﺳﺖ دهﺑﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ دهﻧﮕﻜﺪا ﻛﻪ رهﻧﮕﻪ ﭘﺸﺘﺮ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻧﻪزاﻧﯿﻦ ﺋﻪم دهﻧﮕﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﻛﻮﻮه ﺑﯿﺴﺘﻮوه ،ﺑﻪم ﭘﺎش وردﺑﻮوﻧﻪوه و ﮔﻮﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑﻪردهوام ،رهﻧﮕﻪ ﺑﮕﻪﯾﻨﻪ ﺋﻪوهی ﺑﯿﻦ دهﻧﮕﯽ ﺋﻪم ﺋﺎﻣﺮه زۆر ﻟﻪ دهﻧﮕﯽ ﻟﻮورهی رهﺷﻪﺑﺎﯾﻪك دهﭼﺖ ،ﯾﺎن زۆر ﻟﻪ دهﻧﮕﯽ زرﯾﻜﻪی ﮔﺮﯾﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻚ دهﭼﺖ ،ﯾﺎن ﻧﺰﯾﻜﻪ ﻟﻪ دهﻧﮕﯽ ﮔﻤﻪی ﻛﯚﺗﺮﻚو ھﻪورهﮔﺮﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﺑﻪھﺎران و ﺧﺮﻣﻪی ﺋﻪو ﺑﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪر زهوی دهﻛﻪوﺖ و دهﻧﮕﯽ ﺋﻪو ﺷﻪﭘﯚﻻﻧﻪی ﻛﻪ دﻦ و دهﭼﻦ و ﻟﺮﻓﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ دهﻧﮕﻪوه دهﻧﻪﺧﺸﻨﻦ. رهﻧﮕﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪﺷﻚ ﺑﺖ ،ﻟﻪو راﺳﺘﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﺑﻮﺗﺮﺖ دهﻧﮕﻜﯽ ﻣﯿﻮزﯾﻜﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻛﻪ
ﺗﯿﺎﯾﺪا دهرﻛﻪوﺗﺒﺖ« ،ﺋﻪوا ﻣﻨﺪاﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﺎﺟﯽ ﺋﻪو ﻛﻪﻣﺘﻪرﺧﻪﻣﯿﯿﻪی داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻪﻛﻪ دهدات ﻛﻪ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺎن ﭘﺶ زهواج ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪداوه، ﺋﻪﻣﯿﺶ ﺑﻪھﯚی ﮔﻮﻨﻪداﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﻪﮕﺮی ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﻪن .ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﮔﺮﻧﮕﯽ وﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻻی ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوهﻛﺎن ﻛﻪم ﻧﻪﺑﺘﻪوه ﺑﻪم وﺗﻪﯾﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻗﺴﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻨﺎ» :ﺑﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ وا ﺑﺎﺷﺘﺮه ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ﻗﺴﻪﻛﺎﻧﻢ ﺑﯚ وهﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوان ﺑﺖ ،ﺗﺎ ﺳﻮدﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ھﻪﺑﺖ«.
ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮواﻧﺪا ﻛﺸﺎوه ،ﭘﯽ واﺑﻮو ﺋﻪوهش ﺑﻪﮕﻪﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎﯾﻪﺧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﻛﻪ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﮔﻪﻧﺠﻪﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ھﯚﮔﺮی ﺑﺒﻮون ،ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﮫﻨﯽ ﺋﻪﻣﻪش ﺗﮕﻪﯾﺸﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪردهوام ﺑﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﻗﺴﻪﻛﺎﻧﯽ و وﺗﯽ :ﺷﺎراوه ﻧﯿﯿﻪ ﻻی ﺑﻪرﺰﺗﺎن ﻛﻪ ﺋﻪو ﺑﻮارهی ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻣﺎوه ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ رﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﻧﻪوهی داھﺎﺗﻮو ،ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﮔﺮﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﺎﻧﻪ و ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن ﻻی ﭼﯿﻨﯽ ﮔﻪﻧﺞ ﺑﺪهﯾﻦ ،ﭘﺶ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮﯾﺎن ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﭼﺎرهﺳﻪرﯾﺎن ﺑﻜﺮﺖ ،ﺑ ﺋﻪوهی ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪ ﺑﮕﻮازرﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪوهﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺋﻪﻣﻪش ﺋﻪرﻛﻜﻪ ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ھﻪﻧﺪێ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﭻ و ﻛﻮڕه ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﻧﯿﺎزی ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮﯾﻦ ،ﻟﻪﭘﻨﺎو دﻨﯿﺎﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا. ﻟﻪﺳﻪر وﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪردهوام ﺑﻮو :ھﻪﻧﺪێ ﻛﻪس وا دهزاﻧﻦ ﺳﻪﻻﻣﻪﺗﯿﺎن ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﯿﺘﺮ ﭘﺶ زهواج ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪم ﺋﻪم ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ دووره ﻟﻪ راﺳﺘﯿﯿﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻣﺮۆﭬﻜﯽ ﺳﺎغ ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪی ﺑﻪ ﺷﺎراوهﯾﯽ ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺪا ھﻪﮕﺮﺗﺒﺖ ﺑ ﺋﻪوهی ﭘﯽ ﺑﺰاﻧﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر رﻜﻪوت ﻛﭽﻜﯽ ھﻨﺎ وهﻛﻮ ﺧﯚی »ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪی ھﻪﮕﺮﺗﺒﺖ ﺑ ﺋﻪوهی
ﻛﺎﻣﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻦ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪﻧﺠﻪﻛﺎن ھﺎﺗﻪ ﭘﺸﻪوه و ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻛﺮد: ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﺎﻧﻪ ﻛﺎﻣﺎﻧﻪن ﻛﻪ ﺑﻪ رﮕﻪی ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ دهﮔﻮازرﻨﻪوه؟ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻦ ﻟﻪ ﭘﺸﻪوهی ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎﻧﻦ و ﭼﻪﻧﺪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻦ وهك :ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺧﻮﻨﺒﻪرﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ ﻛﻪ ﺑﻪ ھﯿﻤﯚﻓﯿﻠﯿﺎ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻪ، ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻛﻪﻣﺨﻮﻨﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﭘﯽ دهوﺗﺮﺖ ﺳﺎﻻﺳﯿﻤﺎ ،ھﻪروهھﺎ ﺋﻪﻧﯿﻤﯿﺎی ﻣﻪﻧﺠﻪﻟﯽ. ﺋﺎﯾﺎ دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑﺪۆزرﻨﻪوه؟ ﻛﻪﺳﯽ ﺗﻮوﺷﺒﻮو ﺑﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه ،ﺑﻪم ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺗﯚ ﺋﻪﻣﻪﯾﻪ ،ﺋﺎﯾﺎ ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎدا ھﻪﯾﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺷﺎراوهﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﯽ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﺳﺎﻏﺪا ﺑﺪۆزرﺘﻪوه؟ ﺗﻪواوه ،ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻢ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺋﺎﯾﺎ دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﻚ ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ ﺋﺎﺧﯚ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪ دهﮔﻮازﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﻧﺎ؟ ﺑﻪ دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﭘﺶ زهواج ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺖ ،ﻛﻪﻣﻚ ﺧﻮﻦ ﻟﻪ ﻛﭻ و ﻛﻮڕهﻛﻪ وهردهﮔﯿﺮﺖ ،ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺑﺎرهﻛﺎﻧﺪا دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺋﻪو ﺧﻪﻟﻪﻟﻪ ﺷﺎراوهﯾﻪ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎوﻛﯿﺎن دهرﻧﻪﻛﻪوﺗﻮوه ،ﺑﻪم دهﮔﻮازرﺘﻪوه ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﻪ ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻪ و ﭼﺎرهﺳﻪری ﻧﯿﯿﻪ. رۆﺷﻨﺒﯿﺮﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎﺗﻪ ﭘﺸﻪوه ﺗﺎ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﻜﺎت و ﺑ :ﺋﺎﯾﺎ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺷﻪﻛﺮه ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪ ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﺑﻪ و ﻧﻪﺧﺮ ،ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪداﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻪوه ﻧﺎﮔﻮازرﺘﻪوه ﺑﯚ ﻣﻨﺎﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪم ﺋﺎﻣﺎدهﺳﺎزی ﺑﯚ ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﻟﻪ رﮕﻪی ﺑﯚﻣﺎوهوه دهﮔﻮازرﺘﻪوه ،ﺑﻪ ﺷﺎراوهﯾﯽ دهﻣﻨﺘﻪوه ﺗﺎ وهﺧﺘﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ دهڕهﺧﺴﺖ، ﺋﻪم ﻗﺴﻪﯾﻪش ﺑﻪﺳﻪر ﺷﻪﻛﺮهی ﻛﻪﺳﯽ ﮔﻪورهدا ﺟﺒﻪﺟ دهﺑﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺟﺒﻪﺟ ﺑـﻮوﻧـﯽ ﺑـﻪﺳـﻪر ﺷــﻪﻛــﺮهی ﮔــﻪﻧـﺠــﺎﻧـــﺪا.
ﺋﻪو ﺑﺎرودۆﺧﺎﻧﻪی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ دهدهن ﻟﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدهﺳﺎز ﺑﯚ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﻟﻪ رﮕﻪی ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪوه ﭼﯿﻦ؟ ﻛﯚﻣﻪﻚ ھﯚﻛﺎرھﻪن ،ﻟﻪواﻧﻪ ﻗﻪﻪوی و زﯾﺎدهڕهوی ﻟﻪ ﺧﻮاردﻧﻪوهی ﻣﺎده ﺑﮫﯚﺷﻜﻪرهﻛﺎن و ﺋﻪو ﻛﺸﺎﻧﻪی ﺗﻮوﺷﯽ ﻏﻮدهی دهرهﻗﯽ دﻦ ،ھﻪروهھﺎ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ و ﭘﻪﺳﺘﺎﻧﯽ دهرووﻧﯽ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪردهوام. ﺋﺎﯾﺎ ھﯿﭻ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﻚ ھﻪﯾﻪ ﭘﺶ ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮی ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺖ ﺑﯚ دﻨﯿﺎﯾﯽ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﺋﻪو دوو ھﺎوﺳﻪره ﺳﺎﻏﻦ و ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﺎن ھﻪﻨﻪﮔﺮﺗﻮوه ﻛﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺷﻪﻛﺮه ﺑﮕﻮﺰﻧﻪوه ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺎن؟ ﺑﻪ داﺧﻪوه ﻟﻪم ﻛﺎﺗﻪی ﺋﺴﺘﺎدا ھﯿﭻ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﻜﯽ ﻟﻪو ﺟﯚره ﻧﯿﯿﻪ. ﺟﯿﺎوازی ﻧﺮ و ﻣ ﺋﺎﻓﺮهﺗﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﭼﺎﻻك ﻟﻪﺑﻮاری ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻪ ﭘﺸﻪوه و ﭘﺮﺳﯽ :ﺋﺎﯾﺎ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎن وهﻛﻮ ﯾﻪك ﺑﯚ ھﻪردوو رهﮔﻪزهﻛﻪ دهﮔﻮازرﻨﻪوه؟ ﺑﻪ زهردهﺧﻪﻧﻪﯾﻪﻛﻪوه وﺗﯽ :ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻢ ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻟﻪﻧﻮان ﭘﯿﺎو و ژﻧﺪا ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯽ ھﻪﯾﻪ؟ ﺑﺎش ﺑﺖ ﯾﺎن ﺧﺮاپ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو دوو رهﮔﻪزهدا ﻧﯿﯿﻪ ،زۆرﺑﻪی ﻛﺎت ﻧﺮﯾﻨﻪ دهﺑﻨﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ. ﭼﯚن؟ زۆرﺑﻪی ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪھﯚی ﻛۆﻣﯚﺳﯚﻣﯽ xدهﮔﻮﺰرﻨﻪوه ﻛﻪ ﻣﯿﻨﻪ دووان ﻟﻪو ﺧﺎﻧﺎﻧﻪ ھﻪﺪهﮔﺮﺖ؟ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﻧﺮﯾﻨﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﯾﻪك ﻛۆﻣﯚﺳﯚم ھﻪﺪهﮔﺮﺖ ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻛۆﻣﯚﺳﯚﻣﻜﯽ ﻧﻪﺧﯚش ﻟﻪ ﺟﯚری xﮔﻪﯾﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﻨﻪ ،ﺋﻪوا ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﻪ ﺳﺎﻏﻪﻛﻪ رﮕﻪ ﻟﻪ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪ دهﮔﺮﺖ و ﻧﺎھﺖ ﻛﻪﺳﻪﻛﻪ ﺗﻮوش ﺑﺒﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﻜﯽ ﻧﻪﺧﯚش ﮔﻪﯾﺸﺖ ﺑﻪ ﻧﺮﯾﻨﻪ ،ﺋﻪوا ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳﻪرھﻪﺪهدات ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻧﺮﯾﻨﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿﻪ ﺗﺎ ﺑﯿﭙﺎرﺰﺖ و رێ ﻟﻪ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺑﮕﺮﺖ. ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪدار و ﺷﺎﻋﯿﺮهﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎراﺳﺘﻪﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرﻜﯽ ھﺎوﺑﻪش ﭘﻜﮫﺎﺗﻦ :ﺑﯚ ﺑﻪرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﻪﺗﻪواوی ﺑﻨﺒﺑﻮون و ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان ،ﺋﺎﯾﺎ دهﻛﺮێ ﭼﺎرهﺳﻪری ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﻣﯿﺮاﺗﮕﺮﯾﯽ دهﺳﻪت ﯾﺎن ﭘﻠﻪ و ﭘﺎﯾﻪ ﺑﻜﺮﺖ؟ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪ رواﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪری ﺧﯚی ،ﭘﺎﺷﺎن ﺳﻪﻛﯚﻛﻪی ﺟﮫﺸﺖ و رۆﯾﺸﺖ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
65
ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ
ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎن.. ھﯚﻛﺎره ﺷﺎراوهﻛﺎن ﺋﻮاره ﻛﯚڕﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑﻪ ﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪن ،ﻣﯿﻮاﻧﺪارهﻛﻪ ﻛﻪﺳﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺗﻪواو ﺷﺎرهزا ﺑﻮو .ﻛﯚﻣﻪﻚ ﭘﺴﭙﯚڕی ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﻮاره ﺟﯿﺎوازهﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ھﯚﻪﻛﻪی ﺑﺎﻧﮕﮫﺸﺖ ﻛﺮد ،ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻟﻪ ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣۆ ﻛﻪ ﺋﻮﻣﺪﯾﺎن ﻟﺪهﻛﺮﺖ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﭘﻠﻪی ﺑﻪرز ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﻜﻪن. وﺗﻮوﮋ ﺑﻪ ﻗﺴﻪﻛﺮدن ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯽ دﯾﺎری ﻛﺮاو دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،دوای ﭘﺸﻪﻛﯿﯿﻪﻛﯽ ﻛﻮرت ﭘﺸﻨﯿﺎر ﻟﻪﺳﻪر ﺗﺎووﺗﻮﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﻪواژهی »ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ« ﻛﺮا ،وهﻛﻮ ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪك ﻟﻪﺳﻪر ﺟﯿﺎوازی ﺑﯚﭼﻮون و ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهﻛﺎن ﺑﻪھﯚی ﺟﯿﺎوازی ﺋﺎﺳﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﻨﯽ ﺑﻮاری ﭘﺴﭙﯚڕی .داوا ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوان ﻛﺮا ﯾﻪك ﻟﻪدوای ﯾﻪك ﻟﻪﺳﻪر ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ ﺑﺪوﻦ ،ھﻪر ﯾﻪﻛﻪش ﺑﻪﭘﯽ ﺗواﻧﯿﻨﯽ ﺧﯚی. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪك ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺷﻪرﯾﻌﻪﺗﺪا دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد و وﺗﯽ» :ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ و داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺮات دهروازهﯾﻪﻛﯽ ﻓﺮاواﻧﻦ ﻟﻪ ﺷﻪرﻋﺪا ،ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووه ﻛﻪ ﺑﯚ ﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ رﻜﺪهﺧﺎت و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺮاﺗﮕﺮهﻛﺎن و ﺑﻪﺷﯿﺎن ﻟﻪو ﻣﯿﺮاﺗﻪدا دهدات .دوای ﺋﻪوه ﻣﺎﻓﻨﺎﺳﻜﯽ ﺑﻪ ﺗﻪﻣﻪن ھﺎت و ﺑﺎﺳﯽ ﻟﻪو ﺗﺎواﻧﺎﻧﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﯿﺮات ﺋﻪﻧﺠﺎم دراون ،ﺋﻪواﻧﻪش ﺗﺎواﻧﻜﻦ ﻛﻪ ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﺧﺎوهن ﻣﯿﺮاﺗﻪﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن دهﮔﻪﻧﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ .ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﭘﺶ ﻣﺮدﻧﯽ ﺑﺎوك ﻟﻪﻻﯾﻪن ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻣﯿﺮاﺗﮕﺮهﻛﺎﻧﻪوه رێ و ﺷﻮﻨﯽ ﭘﺸﻮهﺧﺖ دهﮔﯿﺮﺘﻪﺑﻪر ﻟﻪﭘﻨﺎو دهﺳﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪﺳﻪر ﻣﯿﺮاﺗﻪﻛﻪدا و ﺑﺒﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ ﻛﺒﻛ و ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ﺗﯿﺎﯾﺪا. ﻣﯿﺮاﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی دوای داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻪﭘﺸﻪوه و ﺑﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻣﯿﺮاﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوه و ﮔﻪﻻن ﻛﺮد ،ﭘﯽ واﺑﻮو ﻛﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ھﻪﻣﻮو ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﻪ ،ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪﺷﯽ ﺑﻪ ھﻪﻪ دادهﻧﺎ ﻛﻪ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﭘﯽ 64
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯽ و ﻣﮋووی ﯾﺎن رهﮔﻪزی داﺑﻪش دهﻛﺎت ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻠﺘﻮور ﭘﻮاﻧﻪﯾﻪﻛﯽ دروﺳﺘﻪ ﺑﯚ ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﺘﻨﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻛﻠﺘﻮوری رهﮔﻪزﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺑﯚ ﭘﯚﻟﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﺗﻪﻛﺎن. دوای ﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪدارﻜﯽ ﺑﻪھﺮهﻣﻪﻧﺪ راﭬﻪی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﻟﻪ رﻜﺨﺮاوهﻛﺎﻧﯽ دهوﻪﺗﺪا ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهﺷﺪا ﻛﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ ﻟﻪ دهﺳﻪﺗﺪا ﻏﻪرﯾﺰهﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﻛﯚن ﺑﺖ ﯾﺎن ﺗﺎزه ،ﺷﺎھﺎﻧﻪ ﺑﺖ ﯾﺎن ﻛﯚﻣﺎری، ھﻪروهھﺎ ﺋﺎﻣﺎژهﺷﯿﺪا ﺑﻪ ﺷﻮازه ﻛﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺮاﺗﮕﯿﺮی دهﺳﻪت ﻟﻪ رﮕﻪی وهﺳﯿﻪت ﯾﺎن وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﻪﯾﻌﻪت ﻟﻪ ﭘﺎﺷﺎﻛﻪ ﯾﺎن ﺧﻪﻟﯿﻔﻪﻛﻪ ﻛﺎﺗ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﺪا ﺑﻮوه، ﭘﺎﺷﺎن ﺋﺎﻣﺎژهی ﻛﺮد ﺑﻪﺷﻮازه ﻧﻮﻜﺎﻧﯽ ﻣﯿﺮاﺗﮕﯿﺮﯾﯽ دهﺳﻪﺗﺪا ﻟﻪﻧﺎو ﺳﯿﺴﺘﻤﻪ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دهﺳﺘﻮور ﯾﺎن ﺳﯿﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ رهﮔﻮڕﯾﺸﻪﻛﻪﯾﺪا. ﭘﺎﺷﺎن ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ ﺑﻪ ﺗﻪﻣﻪن ھﺎﺗﻪﭘﺸﻪوه و ﺷﯿﻌﺮﻜﯽ ﺧﻮﻨﺪهوه و ﺗﯿﺎﯾﺪا وﺗﯽ :ﻣﯿﺮاﺗﯽ ھﻪﻣﻮو ﻛﻪﺳ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﺎواﻧﯿﻪوه ﺑﯚی ﺟﺪهﻣﻨﺖ ﻣﺸﺘﻚ ﭘﺎرهﯾﻪ ﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮﯾﻪﻛﯽ ﺑﭽﻮﻛﻪ ،ﺑﺎوﻛﻢ ﻟﻪ ھﻪژارﯾﯿﻪﻛﻪی ﺧﯚی ھﻪﻣﻮو رهﻧﮕﻜﯽ ھﻪژاری ﺑﯚ ﺟﮫﺸﺘﻮوم ،ﺑﯚﯾﻪش ﺋﻪﻣۆ ﻣﻦ ھﻪژارم. درﮋهی ﺑﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی ﺷﯿﻌﺮهﻛﻪی دا و ﻟﻪ ﻧﺎوهڕۆﻛﻪﻛﻪﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوه ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻋﻪرهب ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﻟﻪ ھﻪژاری ﺑﻮاری ﺋﻪدهب ﻛﺮدووه، ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪ ھﻪژار دهوﺗﺮﺖ» :دووﭼﺎری ﭘﯿﺸﻪی ﺋﻪدهب ﺑﻮوه« .ﺋﻪﻣﻪش وهك ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﻛﯽ ژﯾﺮاﻧﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﻪرﻛﻪﺳﻚ ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﻠﺘﻮوری ﺑﺖ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻋﻪﺑﺎﯾﻪﻛﯽ ھﻪژاراﻧﻪ ﺑﭙﯚﺷﺖ ،ﺷﺎﻋﯿﺮهﻛﻪ داﺧﯽ ﺑﯚ رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺧﻮارد ﻛﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪدارهﻛﺎن
ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﺑﻮون و رﺰی ﺑﻪھﺎی رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و ﺋﻪدهﺑﯿﺎن دهﮔﺮت و ﭼﺎودﺮی و ھﺎوﻛﺎری ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﺋﻪدهﺑﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﻪﻛﺎﻧﯿﺎن دهﻛﺮد ،ﺗﺎ ﮔﻮزهراﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺋﻪوهﻧﺪه ﺑﺎش ﺑﻜﻪن ﻛﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺳﻪوزه ﻧﻪﺑﺎت ﻟﻪﭘﻨﺎو داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻮوﺗﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯽ و ﻧﻪﺑﺘﻪ زوڕﻧﺎژهﻧﯽ دهﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪداره ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارهﻛﺎن. ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎن ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻦ ﻛﺎﺗ ﻛﻪ ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪ ھﻪﺳﺘﺎ ،ﺑﻪم ﺟﯚره ﻛﻪوﺗﻪ ﻗﺴﻪ :ﻣﺮۆڤ دهﺗﻮاﻧﺖ ﺧﯚی ﻟﻪ زۆر ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دوورﺧﺎﺗﻪوه ،ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺶ دهﺗﻮاﻧﺖ زۆرﻚ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎن ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺎت ،ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪﺑﺖ ﻛﻪ دوورﻛﻪوﺗﻨﻪوه ﻟﯽ ﻣﻪﺣﺎﻪ و ﺷﯿﺎوی ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯿﺶ ﻧﯿﻦ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻟﻪ رﯽ ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﮔﻮازرﻨﻪوه و ﻣﺮۆﭬﯿﺶ ﻟﻪ ﺳﯿﻔﻪﺗﻪ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯿﻪ ﺟﻪﺳﺘﻪﯾﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯿﯿﻪوه ﺑﯚی دهﻣﻨﺘﻪوه ،ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺶ دهﺳﺘﻪوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺖ ﭼﺎرهﻛﺮدﻧﯿﺪا ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﯚﻛﺎری ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪ ﻛﺮۆﻣﯚﺳﯚﻣﻜﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ھﻪﻣﻮو ﺧﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺟﻪﺳﺘﻪی ﻣﺮۆﭬﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ رﯾﺸﻪﻛﺶ ﺑﻜﺮﺖ ﺑﻪھﯚی وردی و زۆر ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪوه. ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪ ﺳﻪرﻧﺠﯿﺪا ﺑﺪهﻧﮕﯿﯿﻪك ﺑﺎﯽ ﺑﻪﺳﻪر
ﺧﺮاﺗﺮﯾﻦ وﻨﻪﮔﺮﺗﻦ دهﺗﻪوﺖ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﯾﻪك ﭼﺮﻛﻪدا ٦ﻣﻠﯿﯚن وﻨﻪ ﺑﮕﺮﺖ ،رهﻧﮕﻪ ﺑﯿﺖ ﺋﻪوه ﻣﻪﺣﺎﻪ ،ﺑﻪم ﻧﻪﺧﺮ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪوه ھﺎﺗﯚﺗﻪدی و زاﻧﺎﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ ﺋﻪو ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﻪش ﺑﺸﻜﻨﻦ. ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری داھﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﺮا ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﺧﺮاﯾﯽ وﻨﻪﮔﺮﺗﻨﯿﺎن داھﻨﺎوه و ﻟﻪﺗﻮاﻧﺎﯾﺪاﯾﻪ ﻟﻪﻣﺎوهی ﻧﯿﻮ ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﺎر ﺑﻪﺷﯽ ﭼﺮﻛﻪﯾﻪﻛﺪا وﻨﻪﯾﻪك ﺑﮕﺮﺖ ،واﺗﻪ ﻟﻪھﻪر ﭼﺮﻛﻪﯾﻪﻛﺪا ٦ﻣﻠﯿﯚن وﻨﻪ دهﮔﺮﺖ .ﮔﯚﭬﺎری » «Natureﺑوﯾﻜﺮدهوه ﻛﻪ ﻛﺎﻣﺮاﻛﻪ ﻧﺎوی »ﺳﺘﯿﻢ«ه و ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿﺎ ﻟﻪ وﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎ داھﻨﺮاوه و ﭘﺮۆﻓﯿﺴﯚر ﺑﻪھﺮام ﺟﻪﻻﻟﯽ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ دهﺳﺘﻪی ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﺮاﻛﻪی ﻛﺮدووه. ﺋﻪو زاﻧﺎﯾﺎﻧﻪی ﻛﺎﻣﺮاﻛﻪﯾﺎن داھﻨﺎوه ،ﺋﺴﺘﺎ ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﺋﻪوهن ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪی وﻨﻪﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳ رووﯾﯽ ﺑﯚ زﯾﺎد ﺑﻜﻪن و روﻧﯽ ھﻪر وﻨﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻨﻪ ١٠٠ھﻪزار ﭘﻜﺴ .ﺑﻪھﺮام ﺟﻪﻻﻟﯽ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﺎری دهﺳﺘﻪی ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﺮاﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ داھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺎﻣﺮاﯾﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﻧﻮﺘﺮی ﺑﻪدوادادﺖ و دهﺑﺘﻪ دهروازهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ ھﻨﺎﻧﻪدی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﯿﺮۆﻛﻪی ﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﻮارهﻛﻪدا.
وﯾﻨﺪۆی ٧ ﺗﺎﻗﯿﺪهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهی وﯾﻨﺪۆی ٧ی دهﺳﺘﭙﻜﺮد و ﻟﻪو رﯿﻪﺷﻪوه ﺑﻪﻧﯿﺎزه ﺋﻪو رهﺧﻨﺎﻧﻪ ﺑهوﻨﺘﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪران ﻟﻪ وﯾﻨﺪۆی ﭬﺴﺘﺎ ھﻪﯾﺎﻧﺒﻮو. ﺑﻪر ﻟﻪ ﺳ ﺳﺎڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ وﯾﻨﺪۆی ﭬﺴﺘﺎی ﺧﺴﺘﻪ ﺑﺎزاڕاوه ،ﺑﻪم زۆرﻚ ﻟﻪ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﯽ رازی ﻧﻪﺑﻮون ﻟﻪو ﺑﻪرھﻪﻣﻪ، ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ وﯾﻨﺪۆی ٧ی ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎوه و ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪراﻧﻪ دهﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﺎرﭘﻜﺮدن ﺑﻪ ﭬﺴﺘﺎﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ،واﺗﻪ ھﻪﻣﺎن ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪ و ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻪوه ﻧﺎﻛﺎت ھﯿﭻ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮوﺗﺮی ﺑﯚ داﺑﻨﺮﺖ. ﺑﻪﭘﯽ وﺗﻪی ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ ،ﺋﻪو وﯾﻨﺪۆ ﻧﻮﯿﻪ ﻟﻪ ﻧﯚﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮودا دهﻛﻪوﺘﻪ ﺑﺎزاڕاوه و ﮔﻪﻟﻚ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪی ﻧﻮﯽ ﺗﺪاﯾﻪ و ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧﻪ.
ﺧﻪﺗﯽ دﯾﺰاﯾﻦ دهﺑﺎﺗﻪوه ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋ ﺟﯽ ﺋﻪﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻜﺲ ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﭘﺸﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎی زاﻧﯿﺎری و دﯾﺠﯿﺘﺎڵ، ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ دوو ﭘﺸﺒﻛﯿﯽ ﺑﻮاری دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺋﻪﻟﻪﻛﺘﺮۆﻧﯿﺪا ١٤ﺧﻪت ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ .ﺋﻪو دوو ﭘﺸﺒﻛﯿﻪی ﻛﻪ ﺋ ﺟﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯿﺎن ﺗﺪا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ » «red dotو »International «Forumو ﻟﻪ ھﻪرﯾﻪﻛﻪﯾﺎﻧﺪا ﺣﻪوت ﺑﻪرھﻪم ﺧﻪﺗﯿﺎن وهرﮔﺮت .ھﺪﻓﯚﻧﯽ ﺑﻠﻮﺗﻮﺳﯽ ﺟﯚری )(٢٠٠-MSB ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻮو ﻟﻪو ﺑﻪرھﻪﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺸﺒﻛﯽ » «red dotﺗﻮاﻧﯽ ﺧﻪﺗﯽ »«Best of the Best ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﻜﺎت و ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﺗﻪﻟﻪﻓﯚﻧﯽ » «Secretﺟﯚری ) ،(KF٧٥٠ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﯽ » «Watchﻣﯚدﻠﯽ ) (GD٩١٠و ﺟﻠﺸﯚری ﺟﯚری ) (RV١٣٠٨BS/F١٣١٤FDS٢و ﻓﻧﯽ ﻣﺎﯾﻜﺮۆوهﯾﭭﯽ ﺟﯚری )(UD A٢ و ﺳﭙﻠﺘﯽ ﺋﻪﻟﻪﻣﻨﯿﯚﻣﯽ ﺟﯚری )،(AS-W١٢٦BMSO ﺋﺎﻣﺮی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ »«DVD ﺟﯚری )(DV٤S٢H ﺧﻪﺗﯿﺎن ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎ .ﻟﻪ ﭘﺸﺒﻛﻜﻪی ﺗﺮﯾﺸﺪا ﺋ ﺟﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﺣﻪوت ﺧﻪﺗﯽ ﺗﺮ ﺑﻨﺘﻪ رﯾﺰی ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻪﻛﺎﻧﯿﯿﻪ و ﺑﻪوهش ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚی ﻟﻪ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻨﯽ ﺑﻪردهواﻣﯿﺪا ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪ. ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
67
ﺋﺎی ﺗﯽ
زۆراﻧﺒﺎزی ﻟﻪﺳﻪر ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ ﭘﺎش دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن رﻜﺨﺮاوﻜﻪوه، ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ زۆراﻧﺒﺎزی ﻟﻪﺳﻪر ﺗﯚڕهﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺖ ﺳاﯾﻪوه. دروﺳﺘﻜﻪراﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﯽ ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯽ ﻛﻪ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﻦ و ﻟﻪﻧﺎوﯾﺸﯿﺎﻧﺪا ﭘﻐﻪﻣﺒﻪر ھﻪن، ﺗﻪﺋﻜﯿﺪﯾﺎن ﻟﻪوه ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﺑﯾﺎرﯾﺎﻧﺪاوه ﺋﻪو ﯾﺎرﯾﯿﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﺎﯾﺘﻪﻛﺎن ﺑﻜﺸﻨﻪوه ،ﺗﺎ ﻧﻪﺑﺘﻪ ﻣﺎﯾﻪی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻪﺳﺘﯽ ﺷﻪڕهﻧﮕﺰی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻻی ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪرهﻛﺎﻧﯽ. ﺋﻪو ﯾﺎرﯾﯿﻪ ﻧﺎوی »زۆراﻧﺒﺎزی Faith «Fighterه و ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﯚﻟﯽ– ﺋﯿﻨﺪﺳﺘﺮﯾﺎوه دروﺳﺘﻜﺮاوه و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﺷﻪڕدهﻛﻪن و ﻣﺤﻪﻣﻪدی ﭘﻐﻪﻣﺒﻪری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﻪ. ﺋﻪواﻧﻪی ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﻪﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدوه ،ﭘ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه دادهﮔﺮن ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن دهرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻧﺎﻟﺒﻮوردهﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺑﻮوه ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ھﻪزهﻟﯿﺎﻧﻪ، ﺑﻪم ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ھﻪﻪ ﻟﯽ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻮون و ﻣﺎوهی ﯾﻪك ﺳﺎﯽ رهﺑﻪﻗﯿﺶ ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﯾﺘﻚ ﺑوﻛﺮاوهﺗﻪوه و ﺗﺎزه ﻻﺑﺮاوه.
66
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
"ﺑﯚﺗـﯚﻛـﯚس" ﺑـﻪ ٩٥دۆﻻر ﺳﺎﯾﺘﯽ »ﺋﯿﺒﺎی« ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻛﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛﻪل و ﭘﻪل و ﺷﻤﻪﻛﯽ ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﻦ ﻟﻪ رﯽ ﺋﯿﻨﺘﻪرﻧﺘﻪوه ھﻪﺳﺘﺎ ﺑﻪ رﯾﻜﻼﻣﻜﺮدن ﺑﯚ ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﯽ »ﺑﯚﺗﯚﻛﯚس« ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﺴﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ رهﻧﮕﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﺑﯚ رهﻧﮕﻜﯽ ﺑﺮۆﻧﺰی.رۆژﻧﺎﻣﻪی داﯾﻠﯽ ﻣﯿﻞ ﺑوﯾﻜﺮدهوه ﻛﻪ وای ﻗﻪدهﻏﻪﻛﺮدﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ھﻪﻣﻮو ﺟﯚره دهرﻣﺎﻧﻚ ﺑﻪﺑ ﻣﯚﻪﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ،ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺋﯿﺒﺎی ھﻪﺳﺘﺎوه ﺑﻪ داﻧﺎﻧﯽ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﯽ »ﺑﯚﺗﯚﻛﯚس« ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻧﺮﺧﯽ ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﻪﻛﻪﺷﯽ ﺑﻪ ٩٥دۆﻻر دﯾﺎرﯾﻜﺮدوه. ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﯽ »ﺑﯚﺗﯚﻛﯚس« ﺟﯚره دهرﻣﺎﻧﻜﻪ ﻛﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﺴﺘﯽ ﺟﻪﺳﺘﻪﯾﺎن ﺑﯚ رهﻧﮕﻜﯽ ﺑﺮۆﻧﺰی و ﺋﻪﺳﻤﻪر ﺑﻪﻛﺎری دهھﻨﻦ و ﺋﻪو ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﻪش ھﻪﻧﺪﻚ زﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ھﻪﯾﻪ. ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺋﯿﺒﺎی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﺴﺘﻨﻪڕووی ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﯽ »ﺑﯚﺗﯚﻛﯚس«، ﻟﯿﺘﻜﯽ ﺷﯿﻜﺮدﻧﻪوهی ﭼﯚﻧﺘﯽ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﭬﺎﻛﺴﯿﻨﻪی ﺑوﻛﺮدهوه و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺋﻪو ﺷﻮﻨﺎﻧﻪی ﺟﻪﺳﺘﻪ دﯾﺎرﯾﻜﺮاون ﻛﻪ دهﻛﺮﺖ ﺑﻪ ﭬﺎﻛﯿﺴﻨﻪﻛﻪ ﺑﻜﻮﺗﺮﻦ.
ﮐﻪ ﮐﻮﺷﺘﯿﺎﻧﯿﻦ ﮐﻪس ﺑﻪ ھﺎﻧﺎﻣﺎﻧﻪوه ﻧﻪھﺎت.
ن ن ن.
ھﺎوارﻣﺎن ﮔﻮﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎن ﮐﻪڕ دهﮐﺎت.
ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﺗﮏ ﻟﻪ ﮐﻮﻮﮐﯚﺗﺎن دادهﻧﯿﺸﯿﻦ.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
69
ﯾﺎدهوهﯾﯿﻪ ﺗﺎﻪﮐﺎﻧﯽ رۆژاﻧﯽ ﺑﻪﻋﺲ ﺑﻪﺳﻪردهﮐﻪﻧﻪوه.
ﻓــﯚﺗـــﯚ ﺳﺘــﯚری
ﮔﯚﭘﺘﻪﭘﻪی رهﻧﮓ زهﻋﻔﻪران
ﭼﻪﭘﮑﻪ ﮔﻮﻪﮐﺎن ﺗﯿﻤﺎری دهردﻣﺎن ﻧﺎﮐﻪن.
ﻓﯚﺗﯚ :ﺑﺎﭬﯿﺎن ﺋﻪﺑﻮﺑﻪﮐﺮ
ﺳﻪر ﮔﯚڕی ﺋﺎزﯾﺰهﮐﺎﻧﻤﺎن، ﺟﮕﻪﯾﻪک ﺑﯚ داخ ﺟﮕﻪﯾﻪک ﺑﯚ ﺳﻮﮐﻨﺎﯾﯽ.
68
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻟﻪدوای ھﺎوﺳﻪرﮔﯿﺮی ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﻟﯿﻨﯽ ھﺎوڕﯿﺪا، ﺋﺴﺘﺎ رۆﻧﯽ و ﻛﯚﻟﯿﻦ ﭼﺎوهڕﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﻣﻨﺪاﯿﺎن دهﻛﻪن. ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﺒﮋاردهی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰدا رۆﻧﯽ ﻧﻮﻜﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮد ،ﻛﺎﺗﻚ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺒﺘﻪ ﺑﭽﻮﻛﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان ،ﻛﻪ ﺑﯚ ھﻪﺒﮋاردهی ﺋﯿﻨﮕﻠﺘﻪرا ﯾﺎری ﻛﺮدﺑﺖ ،ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﯾﺎری ﻛﺮد ،ﻟﻪ ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ٢٠٠٣دا ،رۆﻧﯽ ﺗﻪﻧﮫﺎ ١٧ﺳﺎڵ و ١١١رۆژ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺑﻮو. ﯾﻪﻛﻪم ﯾﺎری رهﺳﻤﯽ ﺋﻪو ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻪش ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ھﻪﺒﮋاردهی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮو .ﯾﻪﻛﻪم ﮔﯚﯿﺸﯽ ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردهی ﻟﯿﺸﺘﻨﺸﺘﺎﯾﻦ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮد. ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﭘﺎﻪواﻧﺘﯽ رهﺳﻤﯿﺸﺪا ﯾﯚرۆی ،٢٠٠٤ ﺋﻪو ﺋﻪﺳﺘﺮه ﺗﻮاﻧﯽ ﭼﻮار ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎرﺑﻜﺎت. ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺎﯾﻜﻞ ﺋﯚﯾﻨﺪا ﺑﻮون ﺑﻪ دواﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ھﺮﺷﯽ ھﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرﺳﻮڕھﻨﻪر، ھﻪﺒﮋاردهﻛﻪدا، ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪو ﭘﺎﻪواﻧﺘﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﺗﺪاﻛﺮدووه ،ھﻪﻣﯿﺸﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﻗﻮرس ﺑﻮوهو رۆﻧﯿﺶ ﺧﺎﻜﯽ ﺑﻪھﺰه ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردهﻛﻪدا. ﺗﻮڕهﯾﻪ رۆﻧﯽ ﺑﻪوه ﻧﺎﺳﺮاوه ﮔﻪﻧﺠﻜﯽ ﺳﻪرﺳﻪﺧﺖ و ﺗﻮڕهﯾﻪ ،زۆرﺟﺎر ﻟﻪ ﯾﺎرﯾﺪا ﻛﺮاوهﺗﻪ دهرهوهی ﯾﺎرﯾﮕﺎ و ﻛﺎرﺗﯽ وهرﮔﺮﺗﻮه ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﺗﻮڕهﯾﯿﻪوه، ﺋﻪوهش دهرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ھﻪﺑﻮوه ،ﺑﯚ ھﻪرﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردهی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﯾﺎﻧﻪی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘﻪر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﯿﺪ. ﻟﻪ ﺟﺎﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻪﻤﺎﻧﯿﺎدا ،٢٠٠٦ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺧﺎوهﻧﯽ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﭼﺎﻧﺲ ﺑﻮو ،ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻪﻛﻪ ،ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﯿﻪی ﻛﻪ ھﻪﯾﺎﻧﺒﻮو ،ﺑﻪم رۆﻧﯽ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪو ھﻪﻪﯾﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﯾﺎری ﺧﻮﻟﯽ ﺳﯿﻪﻣﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯿﺪا ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻛﺎرﭬﺎﻟﯿﯚ و دواﺗﺮ ﻟﺪاﻧﯽ رۆﻧﺎﺪۆی ھﺎوﺗﯿﻤﯽ ﻟﻪ ﺧﻮﻟﻪﻛﯽ ٦٠ی ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﻪدا، ﺑﻮو ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهی ﺑﻜﺮﺘﻪ دهرهوهو ﺗﯿﭙﻪﻛﻪ ٦٠ ﺧﻮﻟﻪﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ١٠ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻪوه ﯾﺎری ﺑﻜﻪن و ﻟﻪ ﺧﻮﻟﻪﻛﻪ ﺑﻜﺮﻨﻪ دهرهوه. رۆﻧﯽ زۆرﺟﺎر ﺑﻪ ﺋﻪرﯾﻚ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﺎ وهﺳﻔﺪهﻛﺮﺖ، ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺗﻮڕهﯾﯿﺪا ،رۆﻧﯽ ﺋﻪﺳﺘﺮهﯾﻪﻛﻪ ھﺸﺘﺎ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎداﯾﻪ ،وهك ﺧﯚی دهﺖ» :زۆرم ﻣﺎوه ﭘﺸﻜﻪﺷﯽ ﺑﻜﻪم«. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ــ ﺷﺎرۆ ﺋﺎزاد ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
71
وهرزش
رﻮﯾﯿﻪﻛﻪی ﺋﯚﺪﺗﺮاﻓﯚﺪ
ﺋﻪو ﺋﻪﺳﺘﺮهﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪ ﯾﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﯾﺎری ﻧﺎﻛﺎت ،ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﯾﺎرﯾﯿﻪﻛﺪا ﻣﻠﯿﯚﻧﻪھﺎ ﺑﯿﻨﻪری ھﻪﯾﻪ، ﺋﻪﺳﺘﺮهﯾﻪك دهﻣﺎﻧﮕﻪڕﻨﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﯿﺤﺮی ﯾﺎری ،واﯾﻦ رۆﻧﯽ ﮔﯚﻜﺎری ﺷﻪﯾﺘﺎﻧﻪ ﺳﻮرهﻛﺎن. واﯾﻦ رۆﻧﯽ ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮوی ،١٩٨٥/١٠/٢٤ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﻟﯿﭭﻪرﭘﯚڵ. ﻟﻪﺷﺎری ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﻪوه ،ﺋﺎرهزووی ﯾﺎری ﺗﯚﭘﯽ ﭘﯽ ھﻪﺑﻮوهو رووﯾﻜﺮدۆﺗﻪ ،دووهم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﺷﺎرهﻛﻪ ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﺋﯿﭭﻪرﺗﯚن. ﺳﻪرهﺗﺎی ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﯾﺎﻧﻪی ﺋﯿﭭﻪرﺗﯚﻧﯽ ﺋﻪو ﺷﺎرهوه ﺑﻮو ،ھﻪرﻟﻪوﺶ ﺋﻪﺳﺘﺮهی ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆﻧﯽ ﺑﻪدهرﻛﻪوت .رۆﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯿﺪا ﻟﻪ ﯾﺎﻧﻪﻛﻪ ،ﺋﺎﺳﺘﻜﯽ زۆرﺑﻪرزی ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮد ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪوﯾﺎرﯾﯿﻪی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﯾﺎﻧﻪی ﭼﺴﯽ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﯽ ﯾﺎری ﺑﻪ ﻣﺎرﺳﻞ دﯾﺰاﯾﯽ ﻛﺎﭘﺘﻨﯽ ﺋﻪوﻛﺎﺗﻪی ﯾﺎﻧﻪی ﭼﺴﯽ و ھﻪﺒﮋاردهی 70
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ﺑﻜﺎت .ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ رﻚ دوو ﺑﻪ ﻗﻪدهر ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ رۆﻧﯽ ﺑﻮو .رۆﻧﯽ ١٧ﺳﺎڵ ،دﯾﺰاﯾﯽ ٣٤ﺳﺎڵ. ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪرزهﯾﺪا ﻟﻪ ﯾﺎﻧﻪﻛﻪی ﺳﺮ ﺋﻪﻟﯿﻜﺲ ﻓﺮﮔﺴﯚﻧﯽ راھﻨﻪری ﻣﺎﻧﭽﺴﺘﻪر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﯿﺪ ﭼﺎوی ﺗﺒی ،ﺑﻪم ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪی ﻟﻪﻻﯾﻪن راھﻨﻪری ﺋﯿﭭﻪرﺗﯚﻧﻪوه ﺑﻪرﭘﻪرچ دراﯾﻪوه ،ﺑﯚﯾﻪ ﻣﺎﻧﭽﺴﺘﻪر ﺑی ٤٨ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﭘﺸﻜﻪﺷﻜﺮد، ﻛﻪ ﺋﻪو دهﻣﻪ ﭘﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﺑﻪرﭼﺎو ﺑﻮو .ﻟﻪ رۆژی ،٢٠٠٤/٨/٣١ﻟﻪﻻﯾﻪن ﯾﺎﻧﻪی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘﻪر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﯿﺪهوه ﮔﺮﺒﻪﺳﺘﯽ ﻟﻪﮔﻪﺪا ﻛﺮا ،ﺗﺎوهﻛﻮ رووﺑﻜﺎﺗﻪ ﺷﺎری ﻣﺎﻧﭽﺴﺘﻪر.
ﻟﻪ دوو وهرزی ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﺪا ﻟﻪ ﺋﯚﺪﺗﺮاﻓﯚرد ،ﺗﻮاﻧﯽ ٢٢ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎرﺑﻜﺎت ،ﻛﻪ ﺑﻪڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎش دادهﻧﺮﺖ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪو ھﻪ ﺑﻪرﮔﺮﯾﻪ ،ﺑﻪھﺰو ﺷﻮازه ﺗﻪﻛﻨﯿﻜﯿﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺪا رهﭼﺎو دهﻛﺮﻦ. رۆﻧﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ،دهﯾﺎن ﻧﺎزﻧﺎو ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﺎﻧﻪی ﺷﻪﯾﺘﺎﻧﻪ ﺳﻮرهﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ،ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺟﺎﻣﯽ ﯾﺎﻧﻪ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪوروﭘﺎﯾﻪ )ﭼﺎﻣﭙﯚﻧﺰﻟﯿﮓ( ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺴﺎﯿﺶ ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهی ﭘﺎرﺳﺎڵ ،رﻛﺎﺑﻪرﻜﯽ ﺑﻪھﺰن و ﭘﺪهﭼﺖ ،ھﻪر دوو ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﯾﺎﻧﻪ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎن ،ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﻦ.
٦٣ھﻪزار ﺑﯚ ﻣﺎﻪوه ﺋﻪو ﺷﻪش ﮔﯚﻪی ﻛﻪ ھﻪﻓﺘﻪی ﭘﺸﻮو ،ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ ﻟﻪ رﯾﺎڵ ﻣﻪدرﯾﺪی ﻛﺮد ،ھﻪر ﺑﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ دۆڕاﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪﻜﻮ ﻛﯚﻚ ﻣﯿﺤﻨﻪت ﺑﻮو ،ھﻪروا ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟﻪﯾﺎد ﻧﺎﭼﻨﻪوه. ﺑﻪو دۆڕاﻧﻪ ژﻣﺎرهی دۆڕاﻧﺪﻧﻪﻛﺎﻧﯽ رﯾﺎڵ ﻣﻪدرﯾﺪ ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر رﻛﺎﺑﻪره ﺳﻪرهﻛﯿﯿﻪﻛﻪی ﺑﻪرﺷﻠﯚﻧﻪ ،ﺑﻪرزﺑﻮﯾﻪوه ﺑﯚ ٨٤ﯾﺎری ،ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ٧٨ﺑﺮدﻧﻪوهی رﯾﺎڵ و ٤٢ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﺒﻮوﻧﺪا. ھﻪروهك ﻣﺎﺌﺎواﯾﯿﻜﺮدن و ﺟﮫﺸﺘﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٦٣ھﻪزار ھﺎﻧﺪهری ﻣﻪدرﯾﺪی ﺑﻮو ،ﻟﻪدوای ﺋﻪوهی ژﻣﺎرهی ﮔﯚﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺠﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻚ زﯾﺎدﯾﺎن ﻛﺮد. ﺟﮕﻪ ﻟﻪواﻧﻪش ﺑ ھﯿﻮاﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻪدرﯾﺪﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﯽ ﻛﺮدن ﻟﻪ ﺧﻮﻟﯽ ﻟﯿﮕﺎ ،دوای ﺋﻪوهی ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪ ﺧﺎﻪﻛﺎن ﮔﻪﯾﺸﺘﻪوه ﺑﻪ ﺣﻪوت ﺧﺎڵ ،ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟﻪ دوو ﺳﺎﯽ ﭘﺸﻮودا ،ﺧﺎوهﻧﯽ ﺧﻮﻟﻪﻛﻪ ﺑﻮون. ﻟﻪ ھﻪﻣﻮوﺷﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ،ﺳﺎﻜﯽ وﺷﻜﻪﺳﺎﯽ ﻟﻜﻪوﺗﻪوه ﺑﯚ ﯾﺎﻧﻪی ﺷﺎھﺎﻧﻪ ،ﻛﻪ ﺑﻪﺑ ھﯿﭻ ﻧﺎزﻧﺎوﻚ ﻣﺎﺌﺎواﯾﯽ ﻟﻪ وهرزی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﻛﺮد. ﭘﻼﻧﻪﻛﺎن ﭼﯽ دهﺑﻦ ﺑﯚ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮو؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪم دۆڕاﻧﺪﻧﻪ ﭼﺎﻧﺴﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑﻪﺧﺸﺘﻪ ﻓﻠﯚﻧﺘﯿﻨﯚ ﭘﯿﺮﺰ ،ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻪﻣﺎی ﻛﻮرﺳﯽ ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ رﯾﺎﻪ؟ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان و ﺧﻮاﻧﺪی راﻣﯚس ﺑﻪرهو ﻛﻮێ؟
ﺋﯿﺘﯚ دهﻛﺮﺘﻪ ﻓﯿﻠﻢ ﺳﻪﯾﺮ
ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﻪﻛﻪﺗﺎن ﭘ ﻧﻪﺑﺖ ،ھﯿﻮادارم ﺑﻪرﺷﻪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟﻢ زوﯾﺮ ﻧﻪﺑﻦ ،ﺑﻪو ﺋﻪوهی ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﻪ. ﮔﯚﭽﯽ و ﺑﻪرﮔﺮﯾﻜﺎرهﻛﺎن دهﻛﺎﺗﻪ ﻓﻠﯿﻢ ﺋﯿﺘﯚﯾﻪ ﻧﻪك ،ﺋﻪواﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﻪم وهرزه ٢٧ ﮔﯚﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدووهو ﭘﺸﻪﻧﮕﯽ ﮔﯚﻜﺎراﻧﻪ. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋﻪو ﺑﻪ ﻓﻠﯿﻢ ﺑﻮوﻧﻪ ،ﻟﻪﻻی ﺟﯚن ﺑﯿﺮ ﺑﯿﻜﯚﻟﯚی دهرھﻨﻪری ﻓﻪرهﻧﺴﺎﯾﯿﻪ، ﻛﻪ ﺑﯚ ھﯿﻮا ﺑﻪﺧﺸﯿﻦ ﺑﻪ ﮔﻪﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻻواﻧﯽ ﻛﺎﻣﯿﺮۆن ،ﻓﯿﻠﻤﻚ ﻟﻪﺑﺎرهی ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺘﯚوه ﺋﺎﻣﺎده دهﻛﺎت .دهرھﻨﻪرهﻛﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﻪﻣﻤﻮزی دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدووه ،ﺑﯚ وﻨﻪﮔﺮﺗﻨﯽ ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪی ﻛﺒﻛﻜﺎﻧﯽ ﻻﻟﯿﮕﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ھﺎﺗﻮوه. ﺳﺎﻣﯚﺋﯿﻞ ﺋﯿﺘﯚ ﻟﻪداﯾﮑﺒﻮوی ﺳﺎﯽ ١٩٨١هو ھﻪوﮑﯽ ﺟﻪﻧﮕﺎوهراﻧﻪی دا ﺗﺎوهﮐﻮ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺒﺘﻪ ﯾﻪﮐﮏ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ھﺮﺷﺒﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن. ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
73
وهرزش
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ـــ وﺰ
ھــﻪﻣــﺎھــﻪﻧـﮕـﯿـﯿـﻪﻛـــﯽ ﺋــﺎــﺘـﻮﻧــﯽ ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺴﺎﺪا ،ھﻪوﻟﺮ ﻛﯚﻧﮕﺮهی وهرزﺷﯽ ﮔﺸﺘﯽ ھﻪرﻤﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﺧﯚﮔﺮت ،ﺋﻪﻛﺎدﯾﻤﯿﺴﺖ، ﭼﺎﻻﻛﻮان ،ﭘﺴﭙﯚڕی وهرزﺷﯽ ﻟﻪ زۆر وﺗﻪوه ھﺎﺗﺒﻮون ،ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺴﺘﻪڕوو ،ﺑﯚ وهﻣﺪاﻧﻪوهی ﭘﺮﺳﯿﺎری ،ﭼﯚن ھﻪرﻤﻚ ﺑﻪﺷﺪاری ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪ وهرزﺷﯿﯿﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻜﺎت؟ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﯽ ھﺎوﺑﻪش ﺑﻮو ،وهزارهﺗﯽ وهرزش و ﻻواﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪرﻤﯽ وﺰدا ،ﺋﻪﻣﯽ دواﯾﯽ ﺑﻪ )ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﯽ ﻧﻮﻨﻪراﻧﯽ وهرزﺷﯽ وﺰ( ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون. ﺟﮕﻪ ﻟﻪو ﻧﻮﻨﻪراﻧﻪی وﺰ ،ﻟﻪ ﺳﻮﯾﺪ و ﺋﺮاﻧﯿﺸﻪوه ﻧﻮﻨﻪران ھﺎﺗﺒﻮون ،ﺋﺮان ﻓﺎﺋﯿﺰه رهﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﯾﻪﻛﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ وهرزﺷﯽ ژﻧﺎن، ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺮدهﻛﻪی دهﻛﺮدن. ﻋﺎﺳﯿﻢ ﺋﻪﻟﺪﯾﻮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﻜﺎری ﮔﺸﺘﯽ وهزارهﺗﯽ وهرزش و ﻻواﻧﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪﺷﺎر ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺋﯚﯚﻣﭙﯽ ﻋﯿﺮاق ،ﺳﻪرۆﻛﺎﯾﻪﺗﯽ دوو وهﻓﺪی وهزارهت و ﻟﯿﮋﻧﻪی ﺋﯚﯚﻣﭙﯿﯿﺎن ﻛﺮد. ﺗﻪھﺎ ﺑﻪرواری وهزﯾﺮی وهرزش و ﻻواﻧﯽ ھﻪرﻢ ،ﺑﻪ ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ؛ »ﻟﻪﮔﻪڵ وهزارهﺗﯽ وهرزش و ﻻواﻧﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ،ﻟﻜﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻜﻤﺎن ﻣﯚرﻛﺮدووه ،ﻟﻪ ٢٠٠٧/٢/١٩ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ 72
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺋﺎﮔﺎﺑﻮون ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ھﻪرﻤﻪ ﻓﯿﺪراﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دهﺧﺎﺗﻪڕوو«. وهزﯾﺮی وهرزش و ﻻواﻧﯽ ھﻪرﻢ ،وﺗﯿﺸﯽ» :ﺑﺮاﯾﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪاوه ﺑﺎﻧﮕﮫﺸﺖ ﻛﺮدووه ،ﺋﻪوهش ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪﯾﻪ ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ راﺳﭙﺎردهو ﭘﺮۆﺗﯚﻛﯚﻜﯽ ﻧﻮان ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھﻪرﻤﯽ وﺰ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ دﻨﺖ«. ﺋﻪوهش ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪدا رووﯾﺪا ،ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی دووﻻﯾﻪﻧﻪ و ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﻪوهی ﺋﻪزﻣﻮون، ﺑﯾﺎرﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪردرا .ھﻪروهك ﻓﺎﺋﯿﺰه رهﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪﻨﯽ ھﺎوﻛﺎری و ﭘﺎﭙﺸﺘﯽ وهرزﺷﯿﺪا ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪﻧﺎردﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ راھﻨﻪری ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎ ﺑﯚ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ وهرزﺷﯽ ژﻧﺎن ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋﺎﻟﯿﻪﺗﯽ ﻛﺎری ﻛﯚﻧﮕﺮهﻛﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﻮازی ﮔﻮﺗﺎری ﻧﻪﺑﻪﺳﺖ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﺮاوهی ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮان ﺧﺮاﯾﻪڕوو ،ﻛﻪ ھﻪﻧﺪﻜﯿﺎن ﺷﻮازی ﻟﻜﯚﯿﻨﻪوهی
زاﻧﺴﺘﯽ ﻟﻪﺧﯚدهﮔﺮت ،ھﻪﻧﺪﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوه ﺑﻮو ،ﻟﻪ واﻗﯿﻌﯽ ھﻪﻧﻮﻛﻪﯾﯽ وﺗﯽ ﻗﺴﻪﻛﻪران، ﺑﻪﺷﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﻟﻪﺷﻮهی ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﻪﺳﻪﻛﺎن ﺑﻮو. وﺰ ﺑﻪﺷﻜﻪ ﻟﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ، ﻧﻮﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ دهرهﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﺑﻮاری وهرزﺷﺪا ،ﻟﻪ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﻪ وهرزﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪار دهﺑﻦ و ﻟﻪﮔﻪڵ ٦٤ﻻﯾﻪﻧﯽ وهرزﺷﯿﺪا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن ھﻪﯾﻪ) ،ﺑﻪﭘﯽ وﺗﻪی ﻧﻮﻨﻪراﻧﯽ ﺋﻪو ھﻪرﻤﻪ( .ﻟﺪواﻧﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ وهرزﺷﯿﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪوهی دهردهﺧﺴﺖ ،ﻛﻪوا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ وهرزﺷﯽ وﺰ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ وهرزﺷﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﻪ، داﺧﻮا ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ وهرزش ﻟﻪ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وهﻛﻮ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ وهرزﺷﯽ ﻋﯿﺮاق ﻟﯽ دهڕواﻧﺮﺖ؟ ھﻪوﻟﺮ ــ ﺳﻪﻋﺪون ﺟﻪواد
ﺋﯿﻜﺴﭙﺮی(ی )ﺋﯚﺗﺰ ﮔﯚﭬﺎری ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯽ وﻨﻪی ﺳﻪﯾﺎرهی ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ ﻧﻮﯽ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻨﺠﺎر ﺑوﻛﺮدهوه، رووﻧﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪﻛﯿﺸﯽ ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑوﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوهدهدات دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﻧﺎوهوهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﻨﻔﯿﻨﯿﺘﯿﯿﻪوه وهرﮔﯿﺮاوه، ﺑﺰوﻨﻪری ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﻧﻮﯿﻪش ﺑﻪ ﺑﻪراورد ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﺰوﻨﻪری ﭘﺸﻮﺗﺮﯾﺪا ﺑﻪھﺰﺗﺮه، ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﺰی ﺑﺰوﻨﻪری ﭘﺸﻮو ٣٠٩ﺋﻪﺳﭗ ﺑﻮو ،ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ھﺰی ﺋﻪم ﺑﺰوﻨﻪره ﻧﻮﯿﻪ ٣٣٢ﺋﻪﺳﭙﻪ ،ﺋﻪﻣﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﮔﯚڕاﻛﺎرﯾﯿﻪك ﻟﻪ ﻛﺎری ﻧﻪﺧﺸﻪﺳﺎزی دهرهوهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﻪدا ﻛﺮاوه. ﺑﻪﺷﯽ ﭘﺸﻪوهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﻪ ﻛﺎرﻜﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪﺳﺎزی زۆر ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﯚﻛﺮاوهو ﻛﻮﻧﯿﻠﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهﺷﯽ ﺗﺪاﯾﻪ ،ﻛﻪ ھﻪوای ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﺳﺎرﻛﺮدﻧﻪوهی ﺑﺰوﻨﻪرهﻛﻪ داﺑﯿﻦ دهﻛﺎت ،ﮔﯚﭬﺎری )ﻣﺎﺗﯚڕ ﺗﺮﯾﺪی(ی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﯽ ﻟﻪ ﺑﺎﺑﻪﺗﻜﯿﺪا ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻣﺎﭙﻪڕی ﺋﻪﻟﻪﻛﺘﺮۆﻧﯽ ﺧﯚی ﺑوی ﻛﺮدۆﺗﻪوه ،ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوهدهدات ﻛﻪ ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﺑﺰوﻨﻪرﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﻧﺪراوهو ﻟﻪ ﭼﺎو ﺑﺰوﻨﻪری Z–350 ﺑﻪﻧﺰﯾﻨﯽ زۆر ﻛﻪﻣﺘﺮ ﺳﻪرﻓﺪهﻛﺎت. ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﻧﯿﺴﺎن Z-370ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺸﯿﻪﻛﯽ ﺑﻮﻨﻪﯾﻪو ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﻪو ھﯿﻮاﯾﺎﻧﻪداﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﯽ ﭼﺎوهڕوان دهﻛﺮا ،رهﻧﮕﻪ ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﻜﻪوﺘﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪوه ،زۆر ﻛﻪﺳﯿﺶ وا ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺋﻪم ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ دهﻛﻪن ﻛﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪهر و ھﻤﺎﯾﻪﻛﻪ ﺑﯚ ﺗﻮاﻧﺎو ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ژاﭘﯚن ﻟﻪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﭘﺸﻜﻪوﺗﻮو ،ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻟﺮهدا دهﺑﺘﻪ ﺟﮕﻪی ﭘﺮﺳﯿﺎر ،ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺎﯾﺎ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺑﺎزاڕی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎدهی ﺋﻪوهی ﺗﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﺸﻮازی ﻟﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻜﯽ ﻧﻮێ و ﻣﯚدﻞ ﺑﻪرز ﺑﻜﺎت، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻛﻪ ﺑﻪھﯚی ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎﻧﻪوه ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﻪڕﮋهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ھﺎﺗﻪﺧﻮارهوه، ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﯾﻪﻛﺘﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﻟﻪ ژاﭘﯚن ﭘﺸﺒﻨﯽ ﺋﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ ﻓﺮۆﺷﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﺎن و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﮔﻪورهو ﺑﺎرھﻪﮕﺮهﻛﺎن ﺑﻪڕﮋهی ٪٨ﻓﺮۆﺷﯿﺎن ﻛﻪﻣﺒﺒﺘﻪوه و ﺑﮕﺎﺗﻪ ٤٢٩٧ ھﻪزارو ٦٠٠ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ،ﻟﻪ ﻣﺎوهی راﺑﺮدووﺷﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯿﺴﺎن ﺋﻪوهی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛﻪ دهﯾﻪوﺖ رﮋهی ﻓﺮۆﺷﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﭼﯿﻨﺪا ﺑﻪڕﮋهی ٪٤,٦ﺑﻪرزﺑﺒﺘﻪوه ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺋﻪو رﮕﺎﯾﺎﻧﻪی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯿﺴﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕدا. ﺑﻪﭘﯽ ﭘﺸﺒﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﻪش وا ﭼﺎوهڕوان دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ٥٧٠ھﻪزار ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٩دا ﻟﻪ ﭼﯿﻦ ﺑﻔﺮۆﺷﺖ ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا ٪١٥ی ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﭼﯿﻦ ﻓﺮۆﺷﺮاون ،ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷﻮﻨﯽ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهی ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯿﺴﺎﻧﻦ. ھﻪﻓﺘﺎﻧﻪ
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
75
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﻞ
ﻧﯿﺴﺎن z 370 ﺑﻪھﺰﺗﺮﯾﻦ و ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ) ( z٣٧٠ﻧﺎوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ وهرزﺷﯽ ﻧﻮﯽ ﻧﯿﺴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﺸﺎﻧﮕﺎی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﻟﯚس ﺋﻪﻧﺠﻠﯚس ﺑﻪﺑﯚﻧﻪی ﯾﺎدی دهﯾﻪﻣﯿﻦ ﺳﺎﻪی ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯿﺴﺎن – رﯾﻨﯚ ﻛﺮاﯾﻪوه، ﺋﻪم ﻣﯚدﻠﻪ ﻧﻮﯿﻪ ﻛﯚﻛﺮاوهی ﻧﻪﺧﺸﻪﺳﺎزﯾﯿﻪﻛﯽ ﺟﻮان و ﺑﻪھﺰی ﺋﻪداﯾﻪ و وادهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺋﻪو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﯽ ﻧﯿﺴﺎن Z - 350دا ﻛﺮاوه ﻟﻪ ﺟﮕﻪی ﺧﯚﯾﺪاﺑﻮون. 74
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
وﺷــﻪی ﺷــﺎراوه
ﺑـﻮرﺟــﻪﮐـــﺎن ﮐـــﺎوڕ :داراﯾﺘﺎن ﺗﻮﺷﯽ داڕﻣﺎن دهﺑﺖ ،ﺷﻪرم ﻟﻪ داواﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻟﻪ ھﺎوڕێ و ﻛﻪﺳﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪﻛﺎﻧﺘﺎن ﻣﻪﻛﻪن. ﮔـــــــﺎ :ھﻪژﻣﻮوﻧﻜﯽ ﺳﻪرﻗﺎﯽ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪر ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣۆﺗﺎﻧﺪا دهﮔﺮﺖ ،ﺋﺎﮔﺎﺗﺎن ﻟﻪ ھﻪﺴﻮ ﻛﻪﺗﻪﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﻛﺎﻧﺘﺎﻧﺪا. دوواﻧﻪ :ﺋﻪﻣۆﺗﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎوه ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﻧﻪﺧﺸﻪﺗﺎن ﺑﯚ داﻧﺎ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻛﯾﻨﯽ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﺘﺎن.
ﭘﯿﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﺷﯿﻌﺮه ﺑﻜﻮژﻨﻪوه ﺗﺎ ﺣﻪوت ) (٧ﭘﯿﺖ دهﻣﻨﺘﻪوه ﻛﻪ ﻧﺎوی ژﻧﻪ ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﻛﻮردهو ﺧﺎوهﻧﯽ ھﻮﻧﺮاوهﻛﻪﯾﻪ...
ﭼﺎو ﻛﻪ ڕووی ﺗﯚی ﻧﻪدی ﺋﻪﯾﺰاﻧﯽ ﭼﯿﯿﻪ؟ ﭼﺎووﮔﻪی ﺧﻮﻦ ،دڵ ﻛﻪ ﺗﯚی ﺗﯿﺎ ﻧﻪﺑﯽ ،ﺋﻪﯾﺰاﻧﯽ ﭼﯿﯿﻪ ﺑﻪﯾﺘﯽ ﺧﻪزهن ،دڵ ﮔﺮﻓﺘﺎره ﻟﻪ ﻧﺎو ﭼﺎﯽ ﭼﻪﻧﺎﮔﻪی ﺗﯚدا ،ھﻪر دهﯽ ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﻧﺎو ﭼﺎﯽ ھﯿﻼﻛﻪت ﺑﮋهن.
ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ژﻣﺎرهی ﭘﺸﻮو وﺷﻪی ﯾﻪﻛﺘﺮﺑ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ: ١ـ ﺧﻮداداد ﻋﻪﻟﯽ٢ .ـ ھﻪزار ﻣﺮد ،ﺑﺎ٣ .ـ ﻣﻪ ،ﻛﻮ٤ .ـ ڕهﺑﻮ ،ﻧﺎ ،ﻟﯚ٥ .ـ ھﯿﻮا ،ی ن ،ﻻ. ٦ـ ﺑﺎزو ،ﺳﻪ ،ﺋﺎ٧ .ـ٨ .......ـ ﭬﯿﻨﯚس .ﻟﭭﯿﻦ٩ .ـ ﯾﻮﺳﺮا ،رﯾﻨﯚ١٠ .ـ ﻣﯿﻮان ،زﯾﻜﯚ١١ .ـ ا ا١٢ .ـ ﺗﻪﺣﺴﯿﻦ ﺗﻪھﺎ. ﺳﺘﻮﻧﯽ: ١ـ ﺧﻪﺳﺮهو ﺟﺎف٢ ،ـ وه ،ھﺰ٣ .ـ دز ،ﺑﻮا ،ﭬﯿﻦ٤ .ـ ا ا ،ﺑﺎو ،ی و ا٥ .ـ در ،ن س و. ٦ـ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ ،ورﯾﺎی٧ .ـ دﯾﻤﺎﻧﻪ ،ﺳﺎﻣﺎن٨ .ـ ع ر٩ .ـ ﺋﺎﻟﻮده ،ﻧﯚزده١٠ .ـ ﻛﯚﻻ ،ھﻪﯾﻨﯽ. ١١ـ ﺑﯽ ،ﭬﯿﻚ١٢ .ـ ﭬﺎن ﻧﯿﺴﺘﻞ ڕۆی.
ﺳــﻮدۆﻛـــﻮ
ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﯿﯿﻪﻛﺎن
ﻗــــﺮژاڵ :ھﻪوﯽ ڕﻜﺨﺴﺘﻨﻪوهی داراﯾﺘﺎن ﺑﺪهن ﺧﯚﺗﺎن ﻟﻪ زﯾﺎده ﺧﻪرﺟﯽ و ﻛﯾﻨﯽ ﺷﻤﻪﻛﯽ ﻛﻪﻣﺒﺎﯾﻪخ ﺑﻪدوور ﺑﮕﺮن. ﺷــﺮ :دﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﺗﺎن ﻛﺶ دهﻛﻪن دهرﻓﻪت ﻟﻪ ﺑﺎره ﺑﯚ ﭘﺸﻜﻪش ﻛﺮدﻧﯽ داواﻛﺎری ﻣﺎددی ﻟﻪ ھﺎوﻛﺎرهﻛﺎﻧﺘﺎن. ﻓـﻪرﯾـﮏ :ﺧﯚﺗﺎن ﺑﻪدوور ﺑﮕﺮن ﻟﻪ ﺗﻮڕه ﺑﻮون و ﺑﯾﺎرداﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪ ،ﺋﻪﻣۆﺗﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎوه ﺑﯚ ﻛﯾﻨﯽ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵ. ﺗـﻪرازوو :ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪك ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘﻪو ﺧﯚ دﺘﻪ ڕﺘﺎن ﻛﻪ دﯾﺎری ﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎو ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻪﻧﺪه. دووﭘﺸﮏ :ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺘﺎن ھﯚﻛﺎر دهﺑﺖ ﺑﯚ دهﺳﻜﻪوﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﻚ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺘﺎن ﺑﻮوه ،ڕهﭼﺎوی ﺑﺎری ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺘﺎن ﺑﻜﻪن. ﮐﻪوان :داواﯾﻪﻛﺘﺎن ﭘﺸﻜﻪش دهﻛﺮﺖ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺪاﻧﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟﻪﺳﻪر ﻛﻪﺳﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﺘﺎن ،ﺳ ﻟﻪ وﺗﻨﯽ ڕاﺳﺘﯽ ﻣﻪﻛﻪﻧﻪوه. ﮔﯿﺴﮏ :ﺋﺎﺳﻮودهﯾﯽ ﺑﺎڵ دهﻛﺸﺖ ﺑﻪﺳﻪر ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻣۆﺗﺎﻧﺪا ﭼﺎﻻك دهﺑﻦ ﻟﻪ ﺑﻪرﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﻣﺎﺪا. ﺳﻪﺗـ :دوای ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن ﻟ دهﻛﺮﺖ ،ﺋﻪﻣۆ ھﯿﭻ داواﻛﺎری و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﻪك ڕهت ﻣﻪﻛﻪﻧﻪوه ﻛﻪ ﭘﺸﻜﻪﺷﺘﺎن دهﻛﺮﺖ.
ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ وﺷﻪی ﺷﺎراوه :ﭘﯿﺮهﻣﺮد.
ﺋﺎ :ﯾﺎدﮔﺎر ﺟﻪﺑﺎر
ﻧﻪھﻪﻧﮓ :ﺋﻪﻣۆﺗﺎن ﻟﻪ ﺑﺎره ﺑﯚ دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ژﯾﺎﻧﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻪﻧﺪه ھﻪوﯽ ڕاوﮋﻛﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪهن.
ﻫﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ـ ژﻣﺎﺭﻩ ١٠ / ٤٦ﻣﺎﯾﺲ ـ ١٦ﻣﺎﯾﺲ ٢٠٠٩
77
زاﺧﺎوی ﻣﺸﮏ وﺷﻪی ﯾﻪﻛﺘﺮﺑ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ: ١ـ ﭘﺎﻮاﻧﻜﯽ ﻛﻮرده رهﻣﺰی ﺋﺎزادﯾﯿﻪ٢ .ـ ﻣﻪﻟﻌﻪب )پ( ،وﺗﻪﺑﮋ )پ(٣ .ـ ﺋﺎﻣﺮازی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ ،ﭘﺎره ﺑﻪ ﻗﻪرزدان ﺑﻪ ﺳﻮد٤ .ـ ﻣﺮوﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪﺳﻮده ،دوان ﻟﻪ ﻧﺮﻛﻪ، ﺋﺎﮔﺮ )پ(٥ .ـ ﭼﻪﺗﻪ )پ( ،ﭘﯿﺘﯽ ﻟﻜﭽﻮو ،دوو ﻣﺮاوی٦ .ـ ﺳﯿﺲ ﺑﻮو )پ(، ھﯚﻛﺎر ،ﻧﻪﺧﺮ٧ .ـ ﭘﯿﺘﯽ ﻟﻜﭽﻮو٨ .ـ ﺋﺎﻓﺮهت ،دوان ﻟﻪ ﻣﺎد ،ﺟﯚره ﻣﻪﻗﺎﻣﻜﯽ ﻛﻮردﯾﯿﻪ٩ .ـ ﭘﯿﺘﯽ ﻟﻜﭽﻮو ،ﺗﯚ ﺑﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی )پ( ،وﺗﻜﯽ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﯿﻪ )پ(١٠ .ـ ﺋﻪز )پ( ،دوان ﻟﻪ ﭬﻼ ،ﺑﻪرﮔﻜﯽ ﻛﻮردﯾﯿﻪ١١ .ـ دوان ﻟﻪ ﻧﻪی ،ﺟﯚره ﺋﻮﺗﻮﻣﺒﯿﻠﻚ ﺑﻮو )پ(١٢ .ـ دراوﻜﻪ ،ﺟﯚره داڕﺷﺘﻨﻜﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﺑﻮو.
ﺳﺘﻮوﻧﯽ: ١ـ ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﻛﻮرده٢ .ـ ﮔﯿﺎﻧﺪارﻜﻪ )پ( ،ﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪﻟﯽ ﭼﺎك. ٣ـ ﺑﻪ ﺑﻪ ﻓﻪرهﻧﺴﯽ ،ﻧﯿﺎﻧﯽ ﺑ دوا ،ڕۆژﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮردی ﺑﻮو ﭘﯿﺮهﻣﺮد دهری ﺋﻪﻛﺮد٤ .ـ ﻧﯿﻮهی ﺳﻪره )پ( ،ﻣﯚن ،ﻟﻮﻏﻢ )پ(٥ .ـ دوان ﻟﻪ ﯾﺎر. ٦ـ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﻜﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘﯽ ﺳﻮﯾﺪﯾﯿﻪ٧ .ـ ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﻛﻮرده )پ(٨ .ـ ﻣﺎت٩ .ـ ﺟﯚره ﮔﻮﻜﻪ ،ﺳﺎدهو ﯾﻪك رهﻧﮓ١٠ .ـ ﻟﻪ ﺑﻪھﺎردا ﺳﻪوز دهﺑﻦ ،ﺑﯿﺪۆزهرهوه ﻟﻪ دﯾﺪهﻧﯽ١١ .ـ دوان ﻟﻪ ھﺰ ،ﮔﺎﮔﻪل دهﻟﻪوهڕﻨ١٢ .ـ ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪﻜﯽ ﺷﻮهﻛﺎری ﻛﻮرده. ﺗﺒﯿﻨﯽ : )پ( :ﭘﭽﻪواﻧﻪ. )ت( :ﺗﻜﻪو. ﺣﻪوﺗﯽ ﺳﻪرو ﺑﻨﯽ ﭘﯿﺘﻪﻛﺎن ﻛﺸﻪ ﻧﯿﯿﻪ
ﺳــﻮدۆﻛـــﻮ
ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺣﺴﺎﺑﯿﯿﻪﻛﺎن
ﺋﻪم ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪ ﻟﻪ ٩ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪی ﮔﻪوره ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ) ،(٣×٣ھﻪر ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚ ٩ﺧﺎﻧﻪی ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮ داﺑﻪش ﻛﺮاوه.ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪو ﯾﺎرﯾﯿﻪدا ﭘﻛﺮدﻧﻪوهی ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪ ﺑﭽﻮوﻛﻪﻛﺎﻧﻪ ﺑﻪ ژﻣﺎره ﭘﻮﯾﺴﺘﻪﻛﺎن ﻟﻪ ١ﺗﺎ ٩ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﻚ ھﻪر ژﻣﺎرهﯾﻪك ،ﯾﻪﻛﺠﺎرﻟﻪ ھﻪر ﭼﻮارﮔﯚﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهو ﻟﻪ ھﻪر ھﻜﯽ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ وﺳﺘﻮﻧﯿﺪا ﺑﻨﻮﺳﺮﺘﻪوه.
ﭼﻮار ﮔﯚﺷﻪ ﺑﻪﺗﺎﻪﻛﺎن ﺑﻪ ژﻣﺎره ﺗﻪواو ﻧﻪﻛﺮاوهﻛﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ و ﺳﺘﻮﻧﯽ ﭘ ﺑﻜﻪرهوه، ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪو ژﻣﺎراﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫﻨﻪ ﻛﻪﻟﻪﺳﻪروی وﻨﻪﻛﻪوه دراون .ھﻪر ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪو ژﻣﺎراﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﺠﺎر ﺑﻪﻛﺎردهھﻨﺮﺖ ﺷﯿﻜﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﻛﺸﻪی ﺣﺴﺎﺑﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ڕاﺳﺘﻪوه ﺑﯚ ﭼﻪپ و ﻟﻪ ﺳﻪرهوه ﺑﯚ ﺧﻮارهوه دهﺑﺖ.
76
May 2009ـ issue 46/ 10 May 16ـHaftana
دواوـﺴــﺘـﮕـﻪ
ﺧﻪو ﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﭘﻪری ﺷﺦ ﺳﺎﺢ
ﻛﺸﻪی ژن ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﻛﺸﻪ ﺋﺎﯚزهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی راﺳﺘﻪوﺧﯚو ﻧﺎڕاﺳﺘﻪوﺧﯚی ﺑﻪ زۆرﯾﻨﻪی ﻛﺎﯾﻪو ﺑﻮاره ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﻪر ﮔﻪل و ﻧﻪﺗﻪوهو ﮔﺮوﭘﻜﻪوه ھﻪﯾﻪ، وهك زۆرﺟﺎر وﺗﺮاوه ﺑﯚ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪ رادهی ﭘﺸﻜﻪوﺗﻦ و دواﻛﻪوﺗﻨﯽ ھﻪر ﮔﻪل و ﻧﻪﺗﻪوهو ﮔﺮوﭘﻚ ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ رﮕﺎ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﮔﻪل و ﻧﻪﺗﻪوهو ﮔﺮوﭘﻪ ﺑﻜﺮﺖ. ﺑﮕﻮﻣﺎن رۆﯽ ژن ﻟﻪﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎدا رۆﻜﯽ ﻓﺮه ﻻﯾﻪﻧﻪو ﻟﻪ زۆر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎدا دهردهﻛﻪوﺖ ،ﻣﻦ ﻟﻪم ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪ ﻛﻮرﺗﻪدا ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻤﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻗﺴﻪ ﻟﻪو رۆﻪی ژن ﺑﻜﻪم ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺧﺰاﻧﺪا دهﯾﺒﯿﻨﺖ و ﻟﻪوﻮه ﺑﯚ ﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ دهﭘﻪڕﺘﻪوهو رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﮔﻪورهی ﻟﻪﻧﺎو ﺑﻮارو ﻛﺎﯾﻪ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎدا دهﺑﺖ. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺧﺰان ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪر ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﻪو رۆﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ دروﺳﺘﻜﺮدن و ﭘﻪروهردهﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎدا ھﻪﯾﻪ ،دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺰان وهﻛﻮ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﯾﻪك ﺗﻪﻣﺎﺷﺎ ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﻪ داﯾﻚ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﯾﻪﻛﻪﻣﻪو ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ و ﻛﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮﯾﻦ رۆڵ ﻟﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﺪا دهﺑﯿﻨﺖ، ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻣﻨﺪاﻪﻛﺎﻧﯿﺶ دواﺗﺮ دهﺑﻦ ﺑﻪو ھﺰاﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺋﺎراﺳﺘﻪ دهﻛﻪن و ﭼﯚﻧﺘﯽ ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﯽ دﯾﺎری دهﻛﻪن.
78
Haftana-issue 46/ 10 May - 16 May 2009
ﺑﻪم ﻣﺎﻧﺎﯾﻪ ژن ،ﺋﻪﮔﻪر ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪ ﻣﺎﻪوهش ﺑﮋی ،ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪو ھﺰاﻧﻪدا ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺑﻪڕﻮه دهﺑﻪن و ﺋﺎراﺳﺘﻪی ژﯾﺎﻧﯽ دﯾﺎری دهﻛﻪن ،ھﺰﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪرو ﮔﺮﻧﮕﻪو ﭘﻪراوﺰﺧﺴﺘﻦ و ﺋﺎزارداﻧﯽ ﻛﺎرﻜﯽ ﭘ ﻟﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪو ﺑﻪ ﺷﻮازی ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎ رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﺧﺮاﭘﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ دهﺑﺖ .وﺗﻪﯾﻪك ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿﺪا ھﻪﯾﻪ دهﺖ» :ﻟﻪﺷﯽ ﺳﺎغ ﺋﻪو ﻟﻪﺷﻪﯾﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎغ ﺑﻦ« ،ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺳﺎﻏﯿﺶ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﯾﻪ ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎغ ﺑﻦ. ﻛﺎﺗ ﻟﻪﻧﺎو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﺪا ژن ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دهﮔﻮزهرﻨﺖ، ﺑﻪھﯿﭻ ﺟﯚرﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪ ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دهژی ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪو ﺣﺎﻪﺗﻪدا ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪ ﻟﻪﺷﻜﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﻪ ،ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﻟﻪﺷﻚ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻜﯽ ﻧﻪﺧﯚش دهﺑﺖ ،واﺗﻪ ﺋﻪو ﻟﻪﺷﻪ ﺧﯚﺷﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﻪ .ﻛﻮرت و ﭘﻮﺧﺖ دهﻣﻪوﺖ ﺑﻢ :ﻟﻪھﻪر ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ژن ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻪﺑﺖ و ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺋﺎزادی و ﯾﻪﻛﺴﺎﻧﯽ و دادﭘﻪروهری ﻧﻪﻛﺎت ،ﺧﻪوﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪ، ﺑﻪﺑ ھﻪوﺪان ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﻪوهی ژﯾﺎﻧﯽ ژن ،ﺧﻪوﺑﯿﻨﯿﻨﻜﯽ ﺑﮫﻮودهﯾﻪ و ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﯽ ﺑﻪدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﻧﺎﺑﺖ.