Ymere werkt #18

KWARTAALMAGAZINE OVER WONEN, LEVEN, GROEIEN

werkt

Eén Blok Stad

‘ Wij de gevel, jij de vide’ Hospice Bardo

Co-makership werkt Conny van Coesant over ‘De vreedzame wijk’

‘ Onze kinderen worden leuke burgers’

NR 18 | SEPTEMBER | 2012

voorwoord

Terug naar de overheid?

B

egin juli heeft de Tweede Kamer de Herzieningswet aangenomen.

Daarmee is eindelijk duidelijkheid ontstaan over de rol en het werkterrein van woningcorporaties. We blijven acteren tussen markt en overheid; onze taakvelden worden ongemoeid gelaten.

Dat is goed nieuws, zeker met het oog op de verkiezingsprogramma’s.

Zorgelijk zijn de zichtbare weeffouten. Ze lijken terug te voeren op een poging om een herhaling van ‘Vestia’ te voorkomen, maar leiden tot ongewenste governance-vraagstukken en verhoging van de lastendruk. Een gemiste kans, zeker nu de corporatiesector met grote meerderheid het r­ apport Toezicht met Bite heeft aangenomen. Daarin wordt gepleit voor een scheiding tussen volkshuisvestelijk en financieel toezicht, en voor een onafhankelijke, professionele, strenge toezichthouder. Dit als aanvulling op beter intern toezicht, inclusief een deskundigheidstoets voor bestuurders en commissarissen, en een sterke onderlinge disciplinering.

Strenger toezicht is goed. Ook wij zijn het zat om financieel te moeten opdraaien voor onverantwoordelijk gedrag van collega’s. De solidariteit in de sector taant zichtbaar en laat zich niet simpel afdwingen. Dat bedrijven per definitie solidair zijn met elkaar, is een illusie. Maar de Herzieningswet gaat te ver. Elke investering van meer dan 3 miljoen euro moet vóóraf door de Raad van Commissarissen worden goedgekeurd. Het betekent dat deze Raad op de stoel van het Bestuur wordt gezet. Wie is daarbij gebaat? Hogere bedragen moeten zelfs door de autoriteit worden goedgekeurd. Een grote misser.

Hoezo is de toezichthouder dan onafhankelijk? Die beslist mee over investeringen. Is de toezichthouder ook thuis als het fout gaat? Hetzelfde geldt voor het verplicht uitbesteden van de treasury. Dat maakt verantwoordelijkheden onduidelijk. Het trekt de woning­corporaties weer het overheidsdomein in.

Het zou beter zijn ze te stimuleren hun bedrijfsvoering en risicomanagement te professionaliseren.

Gelukkig heeft de minister een commissie van wijzen ingesteld. Ik verwacht dat deze tot een volwassener oordeel zal komen. Hopelijk wordt het commissieadvies alsnog meegenomen in de besluitvorming in de E ­ erste Kamer en de nog te formuleren AMvB’s. Ymere, voortgekomen uit een fusie van vier gemeentelijke woningbedrijven, weet wat er kan gebeuren als een bedrijf onder overheidshandelen valt. Dan is het oppassen geblazen.

De overheid krijgt er op termijn zelf de rekening voor gepresenteerd.

En erger nog: bewoners en wijken dreigen het met zoveel inspanning verkregen perspectief te verliezen.

Roel Steenbeek

2 |

werkt

“ Strenger toezicht is goed”

inhoud

Hospice Bardo In Hoofddorp hebben Ymere en Thunnissen Bouw hun allereerste ­project in co-makership afgerond

Gebieds­ gericht werken Dingen doen die bewoners echt vooruit helpen

14

08

Eén Blok Stad

En verder…

Maximale vrijheid voor bewoners: ‘Het casco doen wij, de rest doe jij’

04 Mijn wereld

‘Nergens zoals hier’

13 Podium

Tugelahuis

18 De zachte Atlas

20 Ontmoe­ tingsplek Kunstzinnige letters van Maurer United brengen reuring in stenig gebied

24

Jan Rothuizen ­schetst het werkterrein van een huismeester

27 Werk in uitvoering

Het Schuttersstuk, Spaarndam

28 Ymere ontmoet-bus

Mobiele ontmoetingsplek levert bijdrage aan leefbaarheid

35 Wie is waar

Dag van de Buurt

Coverfoto Conny van Coesant, ­directrice van OBS De Poolster SEPTEMBER | 2012 | 3

mijn wereld

Nergens zoals hier

P

hilip Reynaert houdt van buurtwinkeltjes. “Mijn krant kan ik natuurlijk in de super­ markt halen, maar ik ga er elke zater­ dag voor naar de tabakszaak van meneer Ghaffoorian omdat ik met hem een gezellig praatje kan maken.

We hebben er sinds kort een gespreks­onderwerp bij, omdat hij afgelopen zomer Indonesië bezocht, het land waar ik geboren ben.”

Philip deed afgelopen voorjaar mee

4 |

werkt

aan een fotocursus die Ymere organi­ seerde samen met fotomuseum Foam. Toen hij ter afsluiting de opdracht kreeg foto’s te maken van zijn buurt voor de fotowedstrijd ‘Ner­ gens zoals hier’, wandelde hij direct naar zijn favoriete verkoper. Het por­ tret dat hij van hem maakte viel in de prijzen en trekt nu met een reizende buitententoonstelling door verschil­ lende buurten in Amsterdam, ­Haarlem, Haarlemmermeer, Noord-

Kennemerland en Almere. “Door de gratis cursus heb ik nieuwe buurt­ genoten leren kennen, en ik heb veel geleerd over fotografie. Ik weet nu hoe ik mijn klein­kinderen nóg mooier kan portretteren.”

Meer weten over de reizende ­tentoonstelling? Kijk op www.nergenszoalshier.nl

SEPTEMBER | 2012 | 5

kort

Portaal en Ymere ruilen vastgoed BINNENTUIN KRIJGT EZEL

Woningcorporaties Portaal en Ymere, beide actief in de regio Holland Rijnland, gaan vastgoed aan elkaar verkopen. Portaal koopt van Ymere bouwgrond in Oegst­geest en drie nieuwbouwcomplexen in Oegstgeest en Alphen aan den Rijn. Ymere koopt van Portaal bestaande huurwoningen en een nieuwbouwcomplex in Leiden met in totaal 406 wooneenheden.

Met deze overeenkomst verstevigt Ymere haar positie in Leiden.

Eerder dit jaar kocht Ymere al 98 appartementen gevestigd in monumentale panden in Leiden. Daarnaast bouwt Ymere de nieuwe stadswijk Groenoord, waar op het terrein van de voormalige Groenoordhallen vijfhonderd huur- en koopwoningen verrijzen.

Woningen en dag­besteding in Meerwijk Het Reliëf in Haarlem is feestelijk geopend. Dit nieuwbouwcomplex van Ymere is ontworpen door architect Cees Nagelkerke en bevat onder andere zestien sociale huurwoningen, twee ruimtes voor woongroepen, acht individuele woningen en een ruimte voor de Hartekamp Groep. Vanaf nu gaan daar dagelijks vijftig cliënten heen voor een zinvolle dagbesteding.

Volgens Gerrie Blok, regiodirecteur Haarlem van Ymere, laat Het Reliëf zien dat de corporatie investeert in wijken en sociale leefbaarheid. Het nieuwe pand zorgt bovendien voor diversiteit in Meerwijk.

Kloppend hart van Bouwmeesterbuurt In de vernieuwde binnentuin van de Hofstaete aan het Daalmeereiland in Alkmaar staat een kunstwerk van Tom Claassen: een gietijzeren ezel met bagage. De ezel is er een van een familie; andere ezels staan in Apeldoorn en Etten-Leur. Dit is het eerste kunstwerk dat Ymere in Alkmaar heeft gerealiseerd.

Ymere investeert al jarenlang in kunst in de openbare ruimte, omdat ze gelooft dat kunst de kwaliteit van een buurt verhoogt. De herinrichting van de binnentuin van De Hofstaete was een mooie aanleiding om dat ook in Alkmaar te doen. Plannen voor de herinrichting van de tuin zijn door de bewoners samen met tuinarchitect John Koomen vormgegeven. Behalve elkaar ontmoeten kunnen zij er voortaan ook een spelletje Jeu de Boules spelen.

6 |

werkt

Het C. van Eesterenplein in Almere heeft een nieuw jasje. Nieuw op het plein zijn 42 seniorenappartementen in de sociale huursector, een gemeenschappelijke ruimte, een gezondheidscentrum, een gymzaal, een horecaruimte en interactieve kunst in de vorm van ‘marbles’.

De twee bestaande complexen op het plein – met winkels op straatniveau en woningen daarboven – zijn gerenoveerd en hebben hiermee eenzelfde uitstraling als de nieuwbouw.

Het vernieuwde C. van Eesterenplein is door Ymere bestempeld als Ontmoetingsplek van de 21e eeuw.

De komende jaren wil Ymere in haar

werkgebied acht van deze plekken realiseren met een bovengemiddeld niveau van ontwerp en uitvoering van de openbare ruimte. Deze plekken zijn zó ingericht dat ze daadwerkelijk iets toevoegen aan een buurt.

Ruimten waar mensen graag zijn, waar kinderen spelen, waar de buurt elkaar ontmoet. De ‘marbles’ op het C. van Eesterenplein stimuleren dit.

Daarmee heeft het plein alles om weer het kloppend hart van de Bouwmeesterbuurt te worden.

2.000 Dat was het aantal bezoekers van de buurtopera over Floradorp, met aria’s van Mozart, Verdi en Puccini. Dit project begon toen buurtbewoner René van ’t Erve het idee voor zijn buurtopera indiende voor de Betere Buurtprijs van Ymere. De opera gaat over de historie en het leefklimaat in de wijk, en werd

gezongen en uitgevoerd door bewoners van Floradorp zelf. Van ’t Erve: “Als solisten elkaar nu op straat tegenkomen, begroeten ze elkaar met de eerste regels van hun lied. De grootste winst is dat deze opera een nieuw dorpsgevoel heeft opgeleverd.”

Tuinen van Luna In het deelgebied Tuinen van Luna in Heerhugowaard zijn de eerste sociale huurwoningen opgeleverd. Voor Ymere is dit het eerste grote nieuwbouwproject in deze regio na de fusie met woningbouwvereniging Goed Wonen in 2011.

Tuinen van Luna is een nieuwe, ruim opgezette wijk die deel uitmaakt van de Stad van de Zon. In totaal realiseren Ymere en Bouwfonds Ontwikkeling er 84 eengezinswoningen, waarvan 46 in de sociale- en 38 in de vrijehuursector.

De daken van alle huurwoningen zijn voorzien van zonnecollectoren.

Circuscentrum voor Elleboog Samen met Bouwfonds heeft Ymere voor Circus Elleboog een uniek circuscentrum gebouwd in de nieuwe woonwijk Laan van Spartaan in Amsterdam-West. In de ruim tien meter hoge circustheaterzaal kunnen jong en oud vanaf september terecht om circusacts te leren of om te komen kijken naar voorstellingen van Elleboog.

De jonge stadswijk Laan van Spartaan ligt net over de ring tegenover het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis.

Over een paar jaar telt het gebied ruim 1.100 woningen van verschillend typen en in verschillende prijsklassen, en een voorzieningencluster met diverse sportfaciliteiten. De wijk wordt ontwikkeld door VOF De Stadstuinen, een samenwerkingsverband van Bouwfonds en Ymere.

SEPTEMBER | 2012 | 7

gebiedsgericht werken

Precies doen waar de wijk om vraagt Een nieuwbouwwijk heeft na tien jaar opeens veel ­opgroeiende ­pubers. In een wijk uit de jaren vijftig laat de kwaliteit van de ­huizen te wensen over. Elke wijk is anders – en heeft dus een ­oplossing op maat nodig als zich problemen voordoen.

Y

mere maakt daar werk van: in nauwe samen­werking met lokale overheden, het welzijnswerk, scholen, collega-corporaties, ondernemers en bewoners. En ook steeds meer in onderlinge afstemming tussen Ymere-collega’s.

Want een ontwikkelaar kijkt vaak door een andere bril naar een wijk dan een gebiedsbeheerder. Maar een wijk heeft beide visies nodig. Steeds gaat het 8 |

werkt

erom sociale en ruimtelijke oplossingen met elkaar in verband te brengen en af te stemmen op de specifieke ­behoeften van een wijk. Gebiedsgericht werken, heet dat. Doel: die dingen doen die bewoners écht vooruit helpen. Hoe doe je dat? En lukt dat?

Drie casussen uitgelicht: Heesterveld, IJburg en Nobelhorst. En zo vlak voor de verkiezingen vragen we Sywert van Lienden (G500) om commentaar.

SEPTEMBER | 2012 | 9

gebiedsgericht werken

Heesterveld Amsterdam-Zuidoost

Een wijk oppeppen ‘in de tussentijd’

Heesterveld in Amsterdam-Zuidoost is een wijk uit de jaren tachtig, die dringend aan vernieuwing toe is. Voorlopig komt het daar niet van. De sloop van vier huizenblokken met in totaal zo’n driehonderd woningen en de vervangende nieuwbouw is tot minstens 2016 uitgesteld, vanwege de beroerde marktomstandigheden.

De vraag is: wat doe je in de tussentijd.

Ymere, eigenaar van de woningen, denkt het antwoord gevonden te hebben. Drie woningblokken worden verhuurd aan studenten, één blok aan creatieve ondernemers. De studenten krijgen korting op de huur als ze zich inzetten als portiekbeheerder. Inmiddels wonen er enkele tientallen kunstenaars, culturele ondernemers en (internationale) studenten in Heesterveld. Blok 4 is op weg om dé nieuwe culturele hotspot van de Bijlmer te worden. Er zijn allerlei tijdelijke activiteiten, zoals ‘H-talks’, workshops en exposities.

Volgens Heidi Borm, programmamanager Taskforce Wijkaanpak van Ymere, is dit een toonbeeld van gebiedsgericht werken. “We proberen samen met 10 |

werkt

bewoners dit gebied een identiteit en een positiever imago te geven. Daarbij kijken we gericht naar wat de wijk nodig heeft. Vervolgens werken we aan een programma en zoeken we er bewoners bij. Zuidoost heeft bijvoorbeeld dringend behoefte aan horeca. Een prijsvraag in Heesterveld heeft dit voorjaar een enthousiaste ondernemer opgeleverd. Dat was vijf jaar geleden niet gelukt.”

Verschillende afdelingen van Ymere werken nauw samen. Dat biedt meerwaarde, zegt Borm: “Een ontwikkelaar kijkt vaak door een andere bril naar een wijk dan een gebiedsbeheerder. De een denkt aan mogelijke waardevermeerdering, de ander kijkt naar hoe het er nu uitziet en functioneert. Maar een wijk heeft allebei nodig. En dan zijn er de bewoners met hun eigen visie. Samen levert dat een genuanceerd beeld op.”

Deze benadering zullen we vaker zien, zegt Borm.

“Kleine stapjes vooruit, in slimme combinaties tussen ontwikkeling en beheer, samen met andere partijen en bewoners. De grote herstructurering zoals we die ooit op de tekentafel hadden bedacht, komt volgens mij niet terug.”

IJburg Amsterdam-Oost

Het sociale netwerk sterker maken

Nieuwbouwwijk IJburg is alweer tien jaar oud. Al meteen was duidelijk dat alleen huizen bouwen hier niet genoeg zou zijn, zegt Hannelore Lammers, manager gebiedsbeheer Zeeburg en AmsterdamZuidoost bij Ymere. “Je moet ook continu investeren in het sociale netwerk, anders krijg je geen goede wijk.”

Ymere werkt daarom samen met anderen aan de ­versterking van dat netwerk: met collega-woning­ corporaties, het stadsdeel, zorg- en welzijnsinstellingen, scholen, ondernemers en bewoners. Die gebiedsgerichte aanpak werkt, zeker nu het even moeilijker gaat met IJburg. Lammers: “Bedrijfsruimten die wij te huur aanbieden, staan leeg. Onder­ nemers hebben het zwaar. Wij doen daar iets aan door allerlei activiteiten te organiseren waardoor IJburg meer aandacht krijgt. Dan is het handig als je een lokaal netwerk hebt, want zoiets doe je beter samen. Er wordt nu van alles op touw gezet, ook door bewoners.”

Ander voorbeeld: na tien jaar wonen er in IJburg

veel pubers. Helaas zijn er voor die groep weinig voorzieningen. Lammers: “Die zouden op IJburg 2 komen, maar de ontwikkeling daarvan is vertraagd.

Dat probleem pakken we nu aan: we organiseren samen met de bewoners, het IJburg College en andere woningcorporaties activiteiten voor jongeren en stellen daarvoor ruimtes beschikbaar. Daardoor vermindert ook de overlast door jongeren.”

Vroeger waren eerst de ontwikkelaars van Ymere aan zet, vervolgens (na de oplevering) de collega’s van gebiedsbeheer, en daarna (als het verkeerd ging) de wijkaanpak. Tegenwoordig gaat dat anders. Nu de ontwikkeling op IJburg vertraging oploopt, zoeken collega’s samen naar oplossingen, zoals de aanleg van een strandje of moestuin op braakliggend terrein.

Dat is gebiedsgericht werken, en het is nooit af, zegt Lammers: “Je moet permanent investeren in samenwerking en blijven werken aan draagvlak. Zeker nu.

En het kan altijd beter. We zouden bijvoorbeeld nog meer gebruik kunnen maken van bewoners­ netwerken. Daar ga ik me de komende tijd op ­richten.”

SEPTEMBER | 2012 | 11

gebiedsgericht werken

Nobelhorst Almere

Goede ideeën van de grond laten komen Volgens wethouder Adri Duivesteijn wordt Nobelhorst in Almere de eerste Nederlandse woonwijk die helemaal wordt vormgegeven samen met de mensen die er gaan wonen.

Deze – duurzame – nieuwbouwwijk in Almere Hout is het dynamische product van allerlei kleinschalige netwerken en initiatieven van bewoners, ondernemers en instellingen die iets in dit gebied willen. Ymere, die de wijk samen met de gemeente ontwikkelt, is vooral de facilitator van goede ideeën.

Hoeveel gebiedsgerichter kun je het hebben? Nauwelijks, zegt Harry Platte, ontwikkelingsmanager van Ymere. “Daar komt nog bij dat we nu al nadenken over de manier waarop de wijk later zal worden beheerd en gebruikt. Ik ken eigenlijk geen project waarbij onze disciplines, zoals Wonen en Gebieds­ beheer, zó dicht op de ontwikkeling zitten. Het betekent dat we onderling goed afstemmen wat we doen, zonder op elkaars stoel te gaan zitten. Alles met het

oog op de toekomstige bewoners van het gebied.”

De nauwe betrokkenheid van bewoners en onder­ nemers is van vitaal belang voor Nobelhorst, een wijk met ‘sociale duurzaamheid’ als missie. Platte: “Bij de ontwikkeling van de wijk hielden we al sterk rekening met de inrichting en de openbare ruimte.

We hebben er alles aan gedaan om de betrokkenheid van de bewoners te vergroten, bijvoorbeeld door ze daarover zeggenschap te geven. Dan is het logisch dat je goed samenwerkt met collega’s die meer ervaring hebben met exploitatie en beheer, en uiteraard met de eind­gebruikers zelf.”

Het vergt andere competenties van de projectontwikkelaars. “We gaan luisteren in plaats van zenden, accommoderen in plaats van controleren, faciliteren in plaats van initiëren. Dat zijn we, samen met onze partners van de gemeente Almere en co-maker Dura Vermeer, aan het leren. Gebiedsgericht werken is voor mij dan ook heel sterk klantgericht werken.

Ga maar na wat jouw directe leefomgeving voor je betekent.”

G500: Pragmatisme en passie De term ‘gebiedsgericht werken’ zegt Sywert van Lienden niets. De voorman van G500, een ‘generationele beweging’ van ‘open, frisse, verantwoordelijke jongeren tot ongeveer 35 jaar’, kan zich echter wel iets voorstellen bij het idee: “Een grote woningcorporatie die samen met anderen op kleine schaal – in de wijken en buurten dus – tastbare resultaten wil bereiken.”

“Ik ben voorzitter van de scholierenvakbond geweest en heb gemerkt dat in het onderwijs hetzelfde dilemma speelt. Wat is beter, een grote of een kleine school?

Onderzoek laat zien dat leerlingen niet per se beter af zijn op kleine scholen. Op een grote school kun je ook goed onderwijs

12 |

werkt

krijgen, als het maar goed georganiseerd wordt. En als mensen maar zelf zeggenschap houden.”

G500 heeft welomschreven opvattingen over woningcorporaties – die moeten vooral in betaalbare woonruimte voorzien voor mensen met lage inkomens – maar vindt niet dat ze per se kleiner moeten worden. Van Lienden: “Corporaties kunnen juist zo veel bouwen en in de wijken zo veel betekenen omdat ze groot en sterk zijn en dus risico’s kunnen dragen. Maar groot mag niet betekenen dat je onbereikbaar wordt. Laat staan dat de instandhouding van je eigen organisatie het hoogste doel wordt. Dat laatste gebeurt helaas te veel, of het nu gaat om scholen, woningcorporaties of politieke partijen.”

G500 is voor een benadering ‘van onderop’, waarbij pragmatisme wordt gecombineerd met passie, iets wat een opmerkelijke parallel vertoont met hoe allerlei organisaties tegenwoordig in de wijkaanpak aan de slag zijn. Van Lienden: “We willen mensen binden op issues.

Naar onze opvatting staat Nederland op allerlei punten stil. Kijk maar naar de woningmarkt, de zorg of de arbeidsmarkt.”

Of de standpunten van G500 over de woningmarkt tijdens de aanstaande kabinets­formatie een rol zullen spelen, zal de komende maanden duidelijk worden. G500 bepleit versoepeling van het huurrecht, meer mogelijkheden om starterswoningen te bouwen en de aanpak van scheefwonen.

podium

H

et Tugelahuis is een ­tijdelijke informatieen ontmoetingsplek van Ymere voor bewoners van de Amsterdamse Transvaalbuurt.

Deze multifunctionele accommodatie is beschikbaar gedurende de sloop-, nieuwbouw- en reno-

vatiewerkzaamheden van de ­Tugelawegblokken. In het ­Tugelahuis, dat deels van bamboe is, komt een huismeester, een informatiepunt voor bewoners, het buurtbeheerbedrijf Transvaalbuurt, het Tugelateam, het Talentenhuis en een verga-

derruimte. Jongeren uit de buurt hebben via leerwerkbedrijf ­Pantar aan de bouw van het tijdelijke onderkomen mee­gewerkt.

Bewoners worden ­bovendien de komende maanden nauw betrokken bij de inrichting en de programmering van het huis.

SEPTEMBER | 2012 | 13

co-makership

14 |

werkt

Samen denken over totaal­ oplossingen De bouw van Hospice Bardo in Hoofddorp is het eerste project dat Ymere samen met partner Thunnissen Bouw in co-makership heeft ­afgerond. “Er ontstaat een beter product voor een ­lagere prijs, en het werk is nog leuker ook.”

D

e bouw van Hospice Bardo – een plek waar mensen die ongeneeslijk ziek zijn hun laatste levensfase kunnen doorbrengen – maakte onderdeel uit van het plan Jansonius in Hoofddorp. Doordat het plan financieel niet rond kwam, werd de bouw van Bardo ook uitgesteld. In 2010 raakte de ontwikkeling in een stroomversnelling, toen Ymere en Thunnissen besloten het ­project in co-makership vlot te trekken. Robert Leusink, ­projectmanager bij Ymere: “Bij co-making begin je niet steeds opnieuw met een aanbesteding. Ymere heeft één keer een ­selectie gemaakt van drie bouwbedrijven. Zodra een project in ­aanmerking komt voor co-making, kijken we welk van deze bouwbedrijven het meest geschikt is.”

Ymere wil op termijn een derde van haar jaarlijkse bouwproductie in co-makership realiseren. Het moet leiden tot verbeteringen in het totale proces. De intensieve samenwerkingsvorm is nieuw voor de bouwwereld. Bart Maas, bedrijfsleider bij Thunnissen: “Bij co-making helpen de zakelijke partijen elkaar met een gezamenlijke doelstelling. Je bouwt samen, dus werkzaamheden volgen niet alleen na elkaar maar kunnen ook gelijktijdig worden uitgevoerd. Die efficiency bespaart veel tijd en geld.

Er ontstaat een beter product voor een lagere prijs, en het werk is nog leuker ook.”

Aanpassingen In het kader van Jansonius lag er al een plan voor het hospice.

Op basis van het budget en de wensen van de gebruiker is dit bijgesteld. Ymere, Thunnissen, Hospice Bardo en de architect Mulleners + Mulleners bekeken samen welke aanpassingen mogelijk waren. Maas: “We konden bijvoorbeeld snijden in het budget voor materialen. Dure elementen uit het ontwerp SEPTEMBER | 2012 | 15

co-makership

hebben we achterwege gelaten met behoud van kwaliteit.”

De wensen van Bardo waren een belangrijk uitgangspunt. Bart Maas: “In het eerste ontwerp zat bijvoorbeeld dure led-verlichting, die we gebruiken in kantoren maar die niet huiselijk is.

Door beter aan te sluiten bij de wens van Bardo kon de verlichting goedkoper worden uitgevoerd. Zo kun je technische details al aan het begin bespreken en niet pas tijdens de realisatie.”

Vertrouwen Niet focussen op je eigen vakgebied, maar meedenken over totaaloplossingen. Dát is de kracht van co-making. Dat staat haaks op de traditionele manier van bouwen, waarin belangen vaak tegenover elkaar staan. Leusink: “Bij co-making luister je naar elkaar. Je zit er niet alleen voor jezelf, maar er is een gezamenlijke doelstelling. Heeft de gebruiker een wens, dan denk je mee over een oplossing. Zonder dat er meteen sprake is van meerkosten, want het budget staat vast.”

Vertrouwen is een belangrijk sleutelwoord bij co-making. ­Partijen moeten open zijn en inzicht geven in hun boekhouding. Maas: “Zo’n eerste project in co-makership voelt een beetje ‘naakt’. Ook als het tegenzit, moet je open blijven staan en oplossingen zoeken. Ook voor de architect was het wennen 16 |

werkt

dat hij zijn ontwerp moest aanpassen. Gaandeweg werd hij enthousiaster en ging meedenken over hoe het sneller, efficiënter en goedkoper kon.”

Bijzondere opdracht Hospice Bardo is een voorbeeld van maatschappelijk onder­ nemerschap. De investering in deze belangrijke, maar voor Ymere onrendabele voorziening toont het sociale gezicht van Ymere. Leusink heeft de ontwikkeling ervaren als een bijzondere op­dracht. “Het maatschappelijk belang en het bijzondere karakter van een hospice speelt op de achtergrond mee.

Het is geen zorginstelling zoals een ziekenhuis, maar ook geen woning. De beleving van bewoners is heel belangrijk, daar moet je ook rekening mee houden in kleur en materiaal.

Al met al een uniek gebouw.”

Bijzondere bijkomstigheid was de aanwezigheid van de huurder bij alle besprekingen, de Stichting Vrienden van Hospice Bardo.

Dat was wennen, zegt Maas eerlijk. “In een bouwvergadering zit je met experts aan tafel. Nu spraken we met iemand die geen bouwkundige is. Daarvan heb ik geleerd dat je expliciet moet vragen of alles duidelijk is. Wij gingen soms te snel. Dat zou ik een volgende keer anders doen.”

Annemarie Zuidweg

“ Alle bouw­ afspraken ­waren volkomen ­transparant”

Bart Maas

“ Je bent samen verantwoorde­ lijk voor meeen tegenvallers”

Robert Leusink

“ Zo’n eerste ­project in co-makership voelt een beetje ‘naakt’”

‘ Co-making is een kwestie van ­vertrouwen’ De nieuwbouw was een enorm avontuur, stelt Annemarie Zuidweg, vertrekkend directeur bij Hospice Bardo. “Ik had zelf geen ervaring met bouwen, Ymere en Thunnissen hadden geen ervaring met een hospice.

Maar samen wisten we heel goed wat we nodig hadden.”

Een hospice is een instelling met een huiselijke sfeer, waar mensen heel intens en bewust hun laatste levensfase doorbrengen. Voor een hospice zijn drie dingen belangrijk. Vóór de schermen moet het huiselijk zijn, achter de schermen moet een effi­ciënte organisatie zitten. Bovendien mag waar het kan, een gevoel van wellness worden gecreëerd.

Flow Zuidweg: “De ontwikkeling van de nieuwbouw was een intensief proces. Om de sfeer te doorgronden en onze visie duidelijk te maken hebben we met het bouwteam eerst een aantal andere hospices bezocht. Na de versnelling in 2010 ontstond een flow. Het gaf een kick om samen te bouwen en om als huurder te mogen meedoen.” Co-making is een kwestie van vertrouwen; er is moed voor nodig, stelt zij. “Buitenstaanders vinden het vaak raar dat er geen bestek is. Bij co-making moet je ervoor zorgen dat je constant goed op de hoogte blijft, dat je weet wat er is besloten. Ymere heeft geen enkele keer iets anders gezegd dan Thunnissen. Alle bouwafspraken waren volkomen transparant.”

Verbinding Valkuil Zowel binnen Ymere als bij Thunnissen keken collega’s vreemd op van de innige samenwerking. Co-making is echt nieuw.

“Maar het heeft de toekomst”, zegt Maas. “Je bent geen tijd en energie meer kwijt aan enorme bestekken of geheimzinnige boekhoudingen. Alles ligt open. Je bent samen verantwoordelijk voor mee- en tegenvallers.” Een valkuil is er wel: je kunt ook te aardig worden voor elkaar. “Je moet de doelstelling niet uit het oog verliezen. Als het nodig is, mag je met de vuist op tafel slaan.

Te veel begrip mag de efficiency niet in de weg staan.”

Zuidweg heeft in de afgelopen vijf jaar – samen met het bestuur en haar team – gezocht naar verbinding met het maatschappelijke veld in de Haarlemmermeer. “Om fondsen te werven heb ik zo veel mogelijk ondernemers en serviceclubs benaderd en gemobiliseerd. Het is me gelukt ze aan het hospice te verbinden; men zag het maatschappelijk belang ervan. Ik ben een verbinder, daarom paste deze opdracht goed bij mij. Nu is het tijd voor meer aandacht voor de interne organisatie, en geef ik het stokje weer door.”

SEPTEMBER | 2012 | 17

de zachte atlas

De Punt Beeldend kunstenaar Jan ­Rothuizen ontmoet bekende en minder bekende mensen en schetst hun leefwereld.

Dit keer bekijkt hij het werk­ terrein van huismeester Patrick Pieron.

Van Jan Rothuizen is onlangs De zachte Atlas van Nederland verschenen, waarin ook plattegronden zijn opgenomen die eerder in Ymere werkt zijn gepubliceerd. Meer informatie:­ www.janrothuizen.nl

18 |

werkt

SEPTEMBER | 2012 | 19

één blok stad

‘ WIJ DE GEVEL, JIJ DE VIDE’ Conceptontwikkelaar Marius Heijn van bouw- en ontwikkelbedrijf ERA Contour is een van de bedenkers van Eén Blok Stad, een concept dat bewoners maximale ­vrijheid geeft, doordat ze een casco kopen en dat naar ­eigen inzicht kunnen afbouwen. Eerst in Rotterdam, nu in samenwerking met Ymere in Amsterdam.

20 |

werkt

SEPTEMBER | 2012 | 21

één blok stad

H

et motto is: ‘Het casco doen wij, de rest doe jij’. ERA Contour en Ymere renoveren de fundering, de gevels en het dak van daarvoor aan­ gewezen sociale huurwoningen. Ondernemende, creatieve kopers bouwen deze voormalige corporatiewoningen af, helemaal naar eigen inzicht, smaak en budget. Zij investeren in vides, glazen puien, nieuwe trappenhuizen, keukens en dakterrassen.

Op deze manier mobiliseert het bedrijf in samenwerking met Ymere huizenkopers met hogere inkomens om te investeren in opkomende wijken die een extra impuls goed kunnen gebruiken. “Zo laat Ymere op een verantwoorde manier bezit achter”, zegt Marius Heijn. “Tegelijkertijd weet de gemeente zich verzekerd van ­toekomstbestendige woningen en tevreden bewoners.”

Hoe ontstond het idee voor Eén Blok Stad?

“In Rotterdam zag corporatie Woonstad Rotterdam zich geconfronteerd met een enorm verzet tegen de sloop van een aantal vooroorlogse panden: statige gebouwen met heel veel ruimte. Ze waren te goed om te slopen, maar door de funderingsproblemen was reguliere renovatie financieel onhaalbaar. Samen met onze directeur Job van Zomeren kwam ik tot een nieuw plan. Veel consumenten willen zelf bepalen hoe ze wonen, terwijl het aanbod van dat soort woningen erg gering is. Bovendien zijn er steeds meer mensen die in de stad willen blijven wonen, vooral hogeropgeleide starters en jonge gezinnen. Het is de kunst om deze groepen met een aantrekkelijk aanbod (ook financieel) te binden aan de stad. Omdat de prijs van een casco lager is dan van een kant-en22 |

werkt

klaar huis, maken we dat voor meer mensen mogelijk. Vervolgens kost het ongeveer 700 euro per vierkante meter om het af te bouwen. Als je 100 vierkante meter koopt, heb je dus boven op de aanschafprijs nog 70.000 euro nodig.”

De formule wordt nu ook toegepast in vier Amsterdamse projecten: Marnix­ kade, Javastraat, Balistraaat en ­Tugelaweg. Waarom is Ymere een samenwerking aangegaan met ERA Contour?

“Het is voor Amsterdam heel belangrijk om bewonersgroepen vast te houden die zich anders gedwongen zien een huis buiten de stad te kopen. In Rotterdam ging het om kapitaalkrachtige doorstromers, die in de stad geen aantrekkelijk woningaanbod konden vinden. In Amsterdam zijn het meer de bewoners uit het middensegment en starters, voor wie nauwelijks aanbod is in de stad. Onze expertise met Eén Blok Stad sluit goed aan bij de opgave van Ymere. Onze gezamenlijke inspanningen dragen bij aan het doel om deze groepen vast te houden.”

Wat is in Amsterdam tot nu toe de belangrijkste leerervaring?

“Bij deze aanpak gaat alles anders dan anders, dus we leren ontzettend veel.

Zo weten we nu dat mensen die afhaken vaak de investering te hoog vinden.

Toch is de eindprijs van de woning in de meeste gevallen 200 euro per vierkante meter lager dan die van huizen in de omgeving. Blijkbaar hebben we dit nog niet goed uitgelegd. Ook komen we bij de renovatie allerlei verrassingen tegen, zoals asbest, houtrot of schimmel. We moeten de kopers tijdig op de hoogte brengen van de vertraging die dat ople-

WONING NAAR WENS IN DE STAD Eén Blok Stad biedt ondernemende en creatieve kopers de kans om een volledig gerenoveerde cascowoning naar eigen smaak en wens in te delen en intern af te bouwen. ­Eerdere ervaringen met Eén Blok Stad in Rotterdam zijn positief, blijkt uit een recente evaluatie door de SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting). Eén Blok Stad versterkt de verouderde stadswijk met nieuwe doelgroepen met hogere inkomens en opleidingen, die geïnteresseerd zijn in historische panden in een stedelijke omgeving.

De voordelen voor de koper zijn een lagere instapprijs, maximale flexibiliteit en een volledig gerenoveerd casco bij aankoop.

Ook stimuleert deze aanpak de onderlinge sociale verbanden, zo blijkt uit de evaluatie. Mensen maken al deel uit van de buurt voor ze er wonen. Dat leidde in Rotterdam tot diverse buurtinitiatieven om de woonomgeving te vergroenen en op andere manieren te verbeteren.

“ Zo laat Ymere op een verantwoorde manier bezit achter” vert. Die hebben zelf immers ook bouwwerkzaamheden ingepland, die als gevolg daarvan pas later uitgevoerd kunnen ­worden.”

Hoe gaan makelaars, banken en gemeenten met het concept om?

“Het project vereist van alle betrokken partijen nieuwe rollen. Een makelaar moet een casco verkopen dat er nog niet aantrekkelijk uitziet. De banken moeten een pand financieren dat nog geen volwaardig onderpand is. De aanpak van de fundering is essentieel, weten we nu.

Zo niet, dan zien de banken het niet zitten. Gemeenten moeten bouwvergunningen afgeven op basis van plattegronden waarop geen enkele kamer is ingetekend.

Als je het Bouwbesluit erop naslaat, hoeft dat ook helemaal niet. Maar een ambtenaar die op de tekening alleen de buitenmuren ziet staan, stuurt de aanvraag meteen terug. Het heeft ons enorm veel energie gekost om ambtenaren te overtuigen van de meerwaarde van dit concept.

Het lukt alleen als je op bestuurlijk én ambtelijk niveau draagvlak krijgt. Dat is in Amsterdam goed gelukt.”

Wat vraagt het van ERA Contour en Ymere als de ontwikkelende partijen?

“Eén Blok Stad eist veel aandacht en overtuigingskracht, meer dan de traditionele manier van werken. Een gewoon appartementencomplex bouwen is een stuk makkelijker, maar die aanpak garandeert helaas niet meer dat je de woningen ook kunt verkopen. Daarom is het voor ons als ontwikkelaars van het grootste belang om echt aanbodgericht te werk te gaan.

We zoeken wel naar manieren om ­efficiënter te blijven werken. We pakken Eén Blok Stad niet aan als een reeks pro-

jecten, maar als één formule. De marketing en bijbehorende huisstijl is bij alle projecten hetzelfde.”

Is Eén Blok Stad een antwoord op de crisis in de woningmarkt?

“Voor bepaalde doelgroepen is deze ­formule inderdaad een antwoord.

Dit bedient een niche, die in Amsterdam behoorlijk groot is. Enquêtes onder kopers en afhakers in Amsterdam geven aan dat vooral hogeropgeleiden met een individualistische leefstijl hierop afkomen. Ze willen in de stad wonen en voelen zich erg aangetrokken tot de keuzevrijheid bij de afbouw. Ook de locatie is bepalend voor hun interesse. Bij de Javastraat in Amsterdam waren alle woningen al direct onder optie verkocht.

Heel bijzonder in deze tijd.”

Wat is de toekomst van Eén Blok Stad?

“Mogelijk gaan we aan de slag met een variant voor naoorlogse huizen. Ook denken we aan kleine studio’s voor studenten, met een centrale natte cel als inbouwmodule. Dan krijg je een cascoplusvariant, waarin de koper de installaties niet meer zelf hoeft te doen maar wel volledige invloed heeft op de positie en grootte van de kamers en op de afwerking. Misschien kunnen we nog wel ­verder gaan, met het ontwikkelen van afbouwpakketten voor kale woningcasco’s. Dan slaan we de weg van IKEA in: gebruiksvriendelijke pakketten met alle materialen en onderdelen, die je bij oplevering van de woning erbij krijgt. Tegels, plaatmateriaal, deuren, sanitair, alles.

De koper kan vervolgens zelf met dat pakket aan de slag om zijn woning af te bouwen. Gemak en toch veel flexibiliteit ineen.”

SEPTEMBER | 2012 | 23

sociaal duurzaam

Ontmoetingsplek e van de 21 eeuw 24 |

werkt

Ymere heeft in Amsterdam, ­Almere en Haarlem acht plekken benoemd als Ontmoetingsplekken van de 21e eeuw.

Op deze plekken in de buitenruimte investeert Ymere samen met partners extra in het ontwerp, groen en in kunst.

Y

mere doet dit omdat ze ervan overtuigd is dat dit bijdraagt aan de kwaliteit van de buurt en daarmee ook aan de sociale duurzaamheid ervan. Ruimten waar mensen graag zijn, waar kinderen spelen, waar buurtbewoners elkaar ontmoeten. De inrichting van de acht plekken gebeurt op basis van de behoefte van de bewoners en gebruikers van de plekken. Zo hadden de omwonenden van de eerste Ontmoetingsplek van de 21e eeuw aan de Piet Heinkade behoefte aan kleur, ­vrolijkheid en speeltoestellen. Dit resulteerde in de Doesburg Dice: reusachtige, oranjegrijze letters van de architecten van Maurer United. De objecten bestaan uit verschillende letters en zijn verplaatsbaar, zodat de Piet Heinkade er elke dag weer anders uitziet.

ken

In het zeer stenige Rozenprieel in Haarlem onderging de Tuin van Jonker een metamorfose. Bewoners wilden al langere tijd dat er een groene tuin werd aangelegd in dit verwaarloosde ‘achtergebied’. Ymere was aanjager van de actie om die wens werkelijkheid te maken. Inmiddels hebben bewoners (kopers en huurders) het beheer van het groen op zich genomen.

Op het zeer grote, stedelijke C. van Eesterenplein in Almere heeft kunstenaar Daan Roosegaarde ‘levende’ stenen gemaakt, die bij aanraking verschieten van kleur. De middelbare school in de buurt is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming en de ­testen van de levende stenen.

Andere ontmoetingsplekken zijn nog in ontwikkeling of in de afrondende fase. Dit zijn: Tolhuistuin en Waterlandplein (Amsterdam-Noord), Laan van ­Spartaan (Amsterdam-Nieuw-West), Krugerplein (Amsterdam-Oost) en Limpersplantsoen (HaarlemNoord).

SEPTEMBER | 2012 | 25

sociaal duurzaam

B

eeldende kunst geeft de buitenruimte een eigen gezicht, en maakt een plek aantrekkelijker om er langer te verblijven. Sinds de komst van de objecten op de Amsterdamse Piet Heinkade is er reuring in dit stenige gebied.

Kinderen spelen in en op de objecten, en medewerkers van de kantoren en gasten van restaurant Magazzino gebruiken ze als plek om te chillen. De kunst van Maurer United is het eerste zichtbare resultaat van de het project Ontmoetingsplekken van de 21e eeuw.

“ Eyecatcher die ­gebruikt wordt als t­erras” Pepijn Rijks, eigenaar van Magazzino, is blij met de kunst voor zijn deur. “Het is een eyecatcher, en de objecten worden gebruikt als terras.” Hij is nauw betrokken bij de ontmoetingsplek op de Piet Heinkade. Als ondernemer heeft hij met Ymere mee­gedacht over de ‘inkleuring’ van de plek. Sinds de plaatsing ontfermt hij zich over de letters: “Ik houd in de gaten of ze schoon en heel zijn.”

26 |

werkt

“ Mijn dochter speelt er winkeltje” Micha de Haas, die woont en werkt in de buurt van de Piet Heinkade, heeft veel waardering voor het kunstwerk. “Er was behoefte aan een plek waar bewoners elkaar informeel kunnen ontmoeten. Waar kinderen kunnen spelen. Het was voorheen nogal een harde plek. Deels door de wind die voortdurend langs de gebouwen waait, maar ook omdat de plek kaal was.” Nu de letters er staan, heeft het gebied een eigen identiteit. En is er meer levendigheid. De Haas: “Mijn dochter speelt er bijvoorbeeld winkeltje. Kinderen uit de twee woontorens komen nu wél naar beneden om met elkaar te spelen.”

werk in uitvoering

Nieuwe bakstenen in een oude straat. In Spaarndam worden ­18 ­maisonnettes gebouwd op de plaats waar voorheen de Sint ­Adalbertusschool stond. In de geborgenheid van een rustige dorpsbuurt, op loopafstand van de beschermde historische dorpskern.

Project Het Schuttersstuk.

Wat Nieuwbouw van 18 maisonnettes, waarvan 12 sociale huurwoningen en 6 koopwoningen.

Waar In Spaarndam-Oost, tussen de Ringweg en de Claes van Kietenstraat.

Ontwikkelaar Ymere.

Architect Lambert Architecten.

Bijzonder De nieuwe woningen worden in een carré gebouwd met middenin een gemeenschappelijke tuin. Om te voorkomen dat vreemden de tuin in lopen, komen er hekken tussen de bouwblokken. In opdracht van Ymere heeft kunstenares Marjet Wessels Boer daar een ontwerp voor gemaakt, genaamd ‘Schubbenschimmen’.

Het is geïnspireerd op de huid en schubben van een vis, en refereert aan het wapen van Spaarn-

dam, dat uit drie baarzen bestaat. Het hekwerk wordt uitgevoerd in verzinkt staal, een materiaal dat goed past bij de kleur van een vissenhuid.

En de naam Schuttersstuk? Dat is een verwijzing naar Frans Hals, de schilder van beroemde schuttersstukken, die in Spaarndam zijn geliefde ­Lysbeth huwde.

Wanneer In maart van dit jaar is de bouw van de 18 maisonnettes gestart. De oplevering staat gepland voor het tweede kwartaal van 2013.

Het streven is om in die periode ook te starten met de bouw van de tweede fase: 12 koop-­ eengezinswoningen.

SEPTEMBER | 2012 | 27

Ymere ontmoet-bus

PODIUM, INLOOPTENT ÉN VERGADERRUIMTE 28 |

werkt

SEPTEMBER | 2012 | 29

Ymere ontmoet-bus

Schooldirecteur Conny van Coesant (rechts) klapt enthousiast mee.

Het schoolorkest van OBS De Poolster.

Vergaderlocatie voor een ­bewonerscommissie? Koffieruimte op een buurtfeest?

Met de Ymere ontmoet-bus heeft Ymere een nieuw middel om bewoners in wijken te ontmoeten en een bijdrage te ­leveren aan de leefbaarheid.

A

arzelend en een tikje onzuiver komt het schoolorkest van OBS De Poolster op gang.

De twintig scholieren spelen wat bedremmeld op hun viool, cello of hoorn. Maar de dirigent met zijn warrige haardos maakt zich niet druk. Vrolijk 30 |

werkt

draait hij zich om naar het publiek van kinderen, juffen, vaders en moeders: “Kennen jullie het fruitsaladelied?” “Jaaaa!” roepen de kinderen. “Papaya, banana, ananas, mangoooo”, zingen ze uitgelaten mee. Orkest en publiek worden beschut voor de kille wind door de Ymere ontmoet-bus, die vandaag dienst doet als podium voor het toespraakje van schooldirectrice Conny van Coesant. Aan de gevel van de kleuterlokalen wapperen grote lappen rood plastic met daaronder een mozaïek dat vandaag wordt onthuld.

Meteen zichtbaar Tussen de ouders en de kinderen op het schoolplein staat toevallig ook Maarten Smakman, de conceptontwikkelaar die de Ymere ontmoet-bus heeft ­bedacht. Hij is even langsgekomen om ‘zijn’ bus in actie te zien. Tevreden observeert hij de bedrijvig-

Kunstenares Lilian Janssen (rechts)

LEUKE BURGERS

heid om het voertuig heen. “Dit is precíes waarvoor hij bedoeld is. Als de bus er niet had gestaan, had de directrice geen podium gehad. Op deze winderige ochtend waren haar woorden weggewaaid en had ze de aandacht minder goed kunnen vasthouden.”

In een eerdere baan werkte Maarten veel in de wijk.

“Daar merkte ik dat veel activiteiten voor en door buurtbewoners niet de aankleding krijgen die ze verdienen. Ze zijn vaak een beetje houtje-touwtje ingericht, met een oude tent en vlaggetjes. Deze bus kan overal voor dit soort evenementen worden in­ gezet. Er is dan een podium met een goede geluidsinstallatie en meteen ook een gezellige ruimte waar mensen kunnen zitten. Kortom, het straalt de ­professionaliteit uit die het evenement verdient.

En Ymere is meteen zichtbaar, zonder al te zeer op de voorgrond te treden.”

OBS De Poolster in Tuindorp Oostzaan (Amsterdam-Noord) werkt volgens de pedagogische visie van de Vreedzame School. Die wil kinderen leren zich uit te drukken en actief mee te praten over activiteiten in hun leefomgeving.

Zodat ze merken dat ze zelf invloed hebben op hun leven en hun omgeving. “Maar”, vertelt schooldirectrice Conny van Coesant, “veel kinderen in deze wijk, afkomstig uit rasechte Amsterdamse en uit allochtone gezinnen, worden nogal directief opgevoed. ‘Doe dit, laat dat!’ We merkten dat het hun vaak aan de mondigheid en taligheid ontbreekt om te zeggen wat ze denken.” Samen met kunstenares Lilian Janssen en gesponsord door Ymere ontwikkelt Van Coesant telkens nieuwe kunstprojecten om de kinderen te leren zich te uiten. Het mozaïek is de eerste keer dat alle klassen samen aan een kunstproject hebben gewerkt.

De Poolster staat niet alleen. Het programma wordt langzaamaan uitgebreid tot een Vreedzame Wijk, waar medewerkers van buurthuizen, bibliotheken, stichting SPIN (pedagogisch toezicht op speeltuinen) en nog veel meer instanties de kinderen op dezelfde positieve, opbouwende manier benaderen. “We staan pas aan het begin”, zegt Van Coesant, “maar als deze aanpak lukt, groeien onze kinderen op tot hele leuke burgers.”

SEPTEMBER | 2012 | 31

Ymere ontmoet-bus

Ymere-medewerkers gaan met omwonenden in gesprek.

De kinderen op het schoolplein genieten van alle reuring.

Plantjes en limonade De Ymere ontmoet-bus is nu twee maanden in gebruik. De multifunctionele inrichting van de bus bestaat uit twee banken met kussens erop, een keukenblok met koffieapparaat en waterkoker, een geluidsinstallatie, en een tv-scherm aan de muur.

Aan de ene zijde zijn twee grote deuren. Als die allebei openstaan, vormt de bus een podium of inlooptent. Als de breedste deur gesloten is en je vouwt de grote tafel uit, dan ontstaat er een ontmoetings- of vergaderruimte. De bus beschikt ook over tafeltjes en stoeltjes die buitengezet kunnen worden als terras.

Eva van Groenigen, projectleider Taskforce Wijkaanpak, zit vol ideeën over de inzet van de bus. “Als er ergens onenigheid is tussen buurtbewoners, kunnen we hem neerzetten voor portiekgesprekken. Als een bewonerscommissie eens op locatie wil vergaderen, kunnen ze hem lenen. Tijdens de Groendag hebben 32 |

werkt

Wie dat wilde kon ook in de school tekst en uitleg krijgen.

we vanuit de bus plantjes uitgedeeld, en tijdens het sportevenement in Amsterdam-Zuidoost limonade.”

Op vakantie Maar is het wel een verantwoorde uitgave in deze tijden van bezuinigingen? “Ja”, zegt Franka Kanters, manager gebiedsbeheer, kordaat. “Hij wordt nu al drie keer per week ingezet, en dat wordt nog veel vaker. Anders moet je voor ieder evenement een tent huren en catering en een geluidsinstallatie regelen.

Dat kost je veel meer tijd en geld.”

De kinderen op het schoolplein vinden de bus mooi.

‘Kun je er ook in slapen?’, vraagt een jongetje. Judith Harman, moeder van Tessa en Senna, herkent de bus.

“Hij stond pas geleden ook op het Zonneplein voor een evenement. Ik vind het wel slim. Voorheen zag ik Ymere puur als woningcorporatie, nu meer als instantie die ook iets voor de buurt wil b ­ etekenen.”

SAMEN AAN DE SLAG De Ymere ontmoet-bus is slechts één manier waarop Ymere zich – ­s amen met bewoners – inzet voor perspectiefrijke buurten.

Drie andere voorbeelden uitgelicht.

Betere Buurtprijs De Betere Buurtprijs is een prijs voor het beste idee van buurtbewoners om de leefbaarheid van hun buurt te vergroten. De prijs bestaat inmiddels alweer vijf jaar, en de meest uiteenlopende ideeën hebben gewonnen. Zo kwam er een bewegingstuin voor ouderen, een Jeu de Boulesbaan en is in Floradorp zelfs een complete buurtopera bedacht en opgevoerd. Maar dit jaar is de opzet van de prijs anders.

Voorheen was er één keer per jaar een prijsuitreiking waarna ideeën konden worden uitgevoerd. Vanaf dit jaar hoeven initiatiefnemers niet meer op de prijsuitreiking te wachten om het benodigde budget te krijgen en hun idee, al dan niet met praktische ondersteuning van Ymere, uit te voeren. Wie dat wil, kan meteen lekker aan de slag.

Uiteraard moeten de ideeën wel aan de criteria voldoen en écht bijdragen aan een betere buurt. Daarnaast is er nog steeds een jaarlijkse prijsuitreiking voor de beste ideeën.

Voor die winnaars zijn er extra prijzen, zoals kaarten voor een theater­ voorstelling.

Dag van de Buurt

Participatiecursus

Alle medewerkers van Ymere gingen op donderdag 14 juni de wijken in om schoon te maken, te schilderen, vuil te prikken of activiteiten te doen met kinderen en ouderen. In totaal zijn 34 projecten in zeven regio’s uitgevoerd. Zo zijn er moestuinen aangelegd, galerijen met bloembakken opgefleurd, speel­ tuinen opgeknapt en voortuinen onderhouden. Ook is er met ouderen bingo gespeeld en zijn er cupcakes gebakken, en is er met kinderen gesport. Ymere heeft van tevoren met bewoners gesproken over hun ideeën voor klussen, en soms deden de buurtbewoners ook zelf mee. Maar omdat het een ‘gewone’ donderdag was, waren er ook veel bewoners naar school of naar hun werk. Dat maakte niet uit.

Ymere vond het juist een mooi gebaar om iets voor de bewoners te doen. En het werd een groot succes. Voor sommigen in het bijzonder. Zo bleek een medewerker van Ymere een groot bingotalent. Het bejaardenhuis heeft hem inmiddels gevraagd de bingo nog eens te ­presenteren. En de kinderen uit Amsterdam-Oost, die door de Ajaxbus werden opgehaald om naar de Arena te gaan, vonden het de mooiste dag van hun leven.

Bewoners en medewerkers van Ymere zijn afgelopen jaar samen op participatiecursus geweest. Wat is de wet- en regelgeving rondom formele participatie? Aan welke eisen moet een bewonerscommissie voldoen? Hoe snel betrek je bewoners bij een beleidsverandering? Dat waren zomaar een paar van de vragen die daar aan de orde kwamen. Daarnaast benoemden medewerkers en huurders samen voorwaarden voor een succesvolle participatie. Afgesproken is om deze ‘Gouden Regels’ als vast agendapunt terug te laten keren in het overleg tussen Ymere, bewonerscommissies en huurdersverenigingen. In totaal 300 medewerkers en actieve bewoners woonden de training bij, en beide groepen waren na afloop positief over de inhoud.

Jan van de Roest, voorzitter van de Samenwerkende Huurdersorganisaties Ymere, gaf de training zelfs een 10. Hij was vooral erg te spreken over de gemengde samenstelling van de groep cursisten.

De cursus werd daardoor een ­voertuig om elkaar beter te leren kennen, meer begrip voor elkaar te krijgen en een basis van vertrouwen te leggen.

SEPTEMBER | 2012 | 33

service Colofon Ymere werkt is het magazine voor relaties van Ymere. Het verschijnt vier keer per jaar.

Hoofdredactie Iris Schmohl Eindredactie Margot Franssen Coördinatie Onno Hogenaar Aan dit nummer werkten mee Ilse Ariëns, Esther Barfoot, Helene de Bruin, Ineke Brunt, Pieter Jan Datema, Jeroen ­Frissen, Conny Heemskerk, Sigrid van Iersel, Edwin Lucas, Irene Ponec, Anje Romein, Margreet Steiner Fotografie Ivo van der Bent, Marcel van den Bergh, Yvonne Brandwijk, Anneke Hymmen, Jean-Pierre Jans, Bas Kijzers, Kick Smeets, Milan Vermeulen Illustraties Buro MET (Podium), Atelier van GOG, Jan Rothuizen (De zachte Atlas) Art direction en vormgeving Atelier van GOG Redactie en productie Eric Went, Went Werkt Journalistiek Beeldredactie Francisca Bett, A Better View Druk Tussen de bedrijven door (TDBD) Redactieadres Ymere Postbus 2412 1000 CK Amsterdam ymerewerkt@ymere.nl Dit is een uitgave van Ymere.

Dit magazine is met zorg samen­ gesteld. U kunt er geen rechten aan ontlenen. Kopiëren of overnemen van (delen van) de inhoud is toegestaan in overleg met Ymere.

Abonneren Mail uw adres- en e-mailgegevens naar ymerewerkt@ymere.nl.

Dan ontvangt u Ymere werkt en tevens de digitale nieuwsbrief.

Hier zijn we te vinden Huys Azië Jollemanhof 8, 1019 GW Amsterdam Raad van Bestuur, Concernstaf en Waardesturing, Financiën & Ondersteuning Postbus 2412, 1000 CK Amsterdam Gebieds- en Projectontwikkeling Postbus 2961, 1000 CZ Amsterdam ontwikkeling@ymere.nl

Oorkondelaan 65, 2033 MN Haarlem Postbus 2332, 2002 CH Haarlem

Almere

Haarlemmermeer

Rentmeesterstraat 32, 1315 JS Almere Postbus 10187, 1301 AD Almere

Burgemeester Pabstlaan 10 2131 XE Hoofddorp Postbus 197, 2130 AD Hoofddorp

Amsterdam-Noord Floraweg 200, 1032 ZG Amsterdam Postbus 37005, 1030 AA Amsterdam

Amsterdam-Oost Muiderstraatweg 19, 1111 PS Diemen Postbus 12380, 1100 AJ Amsterdam

Amsterdam-West Anderlechtlaan 200, 1066 HL Amsterdam Postbus 90465, 1006 BL Amsterdam

Amsterdam-Centrum Mauritskade 17a, 1091 GC Amsterdam Postbus 94480, 1090 GL Amsterdam

34 |

werkt

Haarlem

Vastgoed, Wijkvernieuwing & Innovatie Postbus 94278, 1090 GG Amsterdam

Noord-Kennemerland Helderseweg 1, 1815 AB Alkmaar Postbus 1132, 1810 KC Alkmaar

Algemeen telefoonnummer 088 – 000 89 00 Via dit nummer verbinden onze mede­werkers u door naar de afdeling of persoon die u zoekt.

Tenzij anders vermeld, kunt u ons mailen op: klantenservice@ymere.nl (voor huurders) of info@ymere.nl (voor zakelijke relaties).

wie is waar

Dag van de Buurt ‘echt een cadeau’ Op een zonnige dag in juni trokken alle medewerkers van Ymere in het kader van de Dag van de Buurt samen met buurtbewoners de wijken in om die meer leefbaar en ‘schoon, heel en veilig’ te maken. Een van de projecten betrof het opknappen van Brede School ‘Het Meesterwerk’ in Almere. Er werd door iedereen gesjouwd met plantenbakken, verfbussen en steekkarren.

Wie Nico Brugman.

Is conciërge en beheerder van ‘Het Meesterwerk’.

Aanwezig omdat “ik dit project begeleid. Een lokaal wordt geschilderd, de schooltuin opgeknapt en het magazijn opgeruimd.”

Vindt dit een sociaal gebeuren. “Van hoog tot laag: iedereen helpt mee.”

Wie Gert Diepeveen.

Is manager gebiedsbeheer bij Ymere.

Aanwezig omdat “ik vandaag de coördinatie heb over vijf projecten in Almere.”

Vindt de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties belangrijk. “Er was een enorme gretigheid om mee te doen.”

Wie Marjon Dries.

Is directrice van ‘Het Meesterwerk’.

Aanwezig omdat “het voor mij eigenlijk een gewone schooldag is. Vanmorgen heb ik alle vrijwilligers van Ymere welkom geheten.”

Vindt deze hulp echt een cadeautje. “Vandaag wordt in één dag gerealiseerd waar we anders weken op moeten wachten.”

Wie René Gerritzen.

Is leerkracht van groep 8 op ‘Het Meesterwerk’.

Aanwezig omdat “ik de kinderen en vrijwilligers in de schooltuin begeleid.”

Vindt het resultaat geweldig. “De kinderen hebben meteen al nieuwe aardbeien, paksoi en boerenkool geplant.”

Wie Pieter de Jong.

Is lid Raad van Bestuur van Ymere Aanwezig omdat “ik een muur van het handvaardigheidlokaal turquoise verf.”

Vindt dit project in de tijdsgeest passen. “We doen niet alleen leuke dingen, nee, we zijn maatschappelijk betrokken.”

Wie Patricia van der Wijk- Soenarijo.

Is secretaresse vestiging Amsterdam-Oost van Ymere Service.

Aanwezig omdat “ik technische kennis heb, en die konden we hier goed gebruiken.”

Vindt dit erg nuttig, mooi, leuk en interessant.

“Een Japans gezegde luidt ‘go to Gemba’: ‘bekijk het met je eigen ogen’. Dat gevoel ervaren alle medewerkers vandaag.”