εικόνα εξωφύλλου karina «Telopea speciosissima: An Ecological Portrate». by Paul Kalemba
AÍÁÔÏË ÖÑÁÍÓ
ÔÏ ÅÎÙÔÉÊÏ ËÏÕËÏÕÄÉ
I SBN:9786188336117
ÁÍÁÔÏË ÖÑÁÍÓ
ÔÏ ÅÎÙÔÉÊÏ ËÏÕËÏÕÄÉ
Á Ð Ï Ä Ï Ó Ç
θεσκελος
Πέντανδρον ÁÈÇÍÁ 2015
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Áíáôüë Öñáíò, ψåõäþíõìï ôïõ ÃÜëëïõ óõããñáöÝá Æáê Áíáôüë ÖñáíóïõÜ Ôéìðþ. ÃåííÞèçêå ôï 1844 êáé ðÝèáíå óôï Ðáñßóé ôï 1924. Ï Áíáôüë Öñáíò ðÝñáóå ôá ðáéäéêÜ ôïõ ÷ñüíéá óôï âéâëéïðùëåßï ôïõ ðáôÝñá ôïõ, «êáôáâñï÷èßæïíôáò» áíáñßèìçôïõò ôüìïõò âéâëßùí. Ôá êëáóéêÜ ãñÜììáôá, ïé êáëÝò ôÝ÷íåò, ïé åðéóôçìïíéêÝò åîåëßîåéò, ôá öéëïóïöéêÜ óõóôÞìáôá üëùí ôùí ëáþí êáé üëùí ôùí åðï÷þí, Üñ÷éóáí íá ôïí áðáó÷ïëïýí áðü ðïëý íùñßò. Ãíþñéóå ôïí áñ÷áßï åëëçíéêü ðïëéôéóìü êáé äéáêñßèçêå ãéá ôéò ôåñÜóôéåò åãêõêëïðáéäéêÝò ãíþóåéò ôïõ. Äåí åßíáé ôõ÷áßï ðùò óôçí åðï÷Þ ôïõ èåùñÞèçêå ùò ôï ðñüôõðï ôïõ áíèñþðïõ ôùí ãñáììÜôùí. ÌåôÜ ôï ôÝëïò ôùí óðïõäþí ôïõ, óý÷íáæå óôïõò ëïãïôå÷íéêïýò êýêëïõò êáé, êõñßùò, óå åêåßíï ôùí Ðáñíáóéáêþí. Ôï 1868 äçìïóßåõóå ìéá åñãáóßá ãéá ôïí ðïéçôÞ ÁëöñÝíô íôå Âéíý êáé ìå ìåñéêÜ ðïéÞìáôá ôïõ ðÞñå ìÝñïò óôçí Ýêäïóç ôïõ Óýã÷ñïíïõ Ðáñíáóïý ôï 1871. Ôï ðñþôï ôïõ Ýñãï ôá ×ñõóÜ ÐïéÞìáôá, Þôáí ðïéÞìáôá áéóèçìáôéêÜ êáé ðåñßôå÷íá, ÷ùñßò ðñùôïôõðßá üìùò, ðáñüôé áðïêÜëõðôáí ìéá êõíéêÞ áíôßëçøç ãéá ôïõò áíèñþðéíïõò èåóìïýò ìå éäéáßôåñï êáé Þäç äéáìïñöùìÝíï óôõë. Áñãüôåñá äïêßìáóå ôéò äõíÜìåéò ôïõ ãñÜöïíôáò ôï äñÜìá Ïé Êïñéíèéáêïß ÃÜìïé (1876), ôç íïõâÝëá ÉïêÜóôç êáé ôï Ýñãï Ï Ëéðüóáñêïò ÃÜôïò ôï 1879. Ôï 1881 ï Áíáôüë Öñáíò äçìïóßåõóå ôï ðñþôï ôïõ ìõèéóôüñçìá ìå ôßôëï Ôï ¸ãêëçìá ôïõ ÓõëâÝóôñïõ ÌðïíÜñ, ìÝóá áðü ôï ïðïßï áðïêÜëõøå óôï êïéíü ôï ìåãÜëï ôïõ ôáëÝíôï. Óôï èáõìÜóéï áõôü ìõèéóôüñçìá åîåëßóóåôáé ç éóôïñßá åíüò öéëüëïãïõ ðïõ åßíáé åñùôåõìÝíïò ìå ôá âéâëßá êáé áíôéìåôùðßæåé ìå áìç÷áíßá êáé áðïñßá ôçí êáèçìåñéíüôçôá. Óôç óõíÝ÷åéá äçìïóßåõóå êåßìåíá ìå áíáìíÞóåéò ôçò ðáéäéêÞò ôïõ çëéêßáò, åíþ áêïëïýèçóå ôï ìõèéóôüñçìá Ôï Øçôïðùëåßï ôçò Âáóßëéóóáò ×çíïðüäáñçò, óôï ïðïßï äéáêùìùäåß ôçí ðßóôç óôïí áðïêñõöéóìü, êáé ôï ìõèéóôüñçìá Ïé Ãíþìåò Ôïõ Æåñüì ÊïíéÜñ, üðïõ ìå åéñùíåßá êáé êñéôéêÞ äéÜèåóç åîåôÜæïíôáé ïé äéÜöïñïé êñáôéêïß èåóìïß, êáé ôÝëïò ôï Ýñãï Ï ÊÞðïò Ôïõ Åðßêïõñïõ. Ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 1880-1893 ãíùñßæåé ïéêïãåíåéáêÝò ðåñéðÝôåéåò áöïý ÷ùñßæåé áð’ ôç óýæõãï ôïõ Ìáñß Âáëåñß Ãêåñüí íôå Óùâßë, åíþ áðü ôï 1888 ðïõ Ý÷åé ãíùñéóôåß ìå ôçí ÁñìÜí íôå ÊáãéáâÝ óõíäÝåôáé ìáæß ôçò êáé áíáäåéêíýåôáé óå áäéáöéëïíßêçôï ðñùôáãùíéóôÞ ôïõ öéëïëïãéêïý ôçò óáëïíéïý. Áð’ ôï äåóìü ôïõ ìå ôçí ÁñìÜí èá åìðíåõóôåß ôá ìõèéóôïñÞìáôá ÈáÀò (1890), ôçí éóôïñßá ìéáò åôáßñáò ðïõ áíáêçñý÷èçêå ïóßá, êáé ôï Åîùôéêü Ëïõëïýäé (1894) ìéá åñùôéêÞ éóôïñßá óôç Öëùñåíôßá. Áðü ôï 1886 ùò ôï 1893 ï Öñáíò äéåôÝëåóå ÷ñïíïãñÜöïò ôïõ ðáñéóéíïý
7
×ñüíïõ. Ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôùí äçìïóéåõìÜôùí ôïõ ôï óõãêÝíôñùóå óå ôÝóóåñåéò ôüìïõò ìå ôïí ãåíéêü ôßôëï ÖéëïëïãéêÞ ÆùÞ (1892), åíþ ôï 1896 åêëÝ÷ôçêå ìÝëïò ôçò ÃáëëéêÞò Áêáäçìßáò. Ìå ôçí åõêáéñßá äå ôçò ðïëýêñïôçò õðüèåóçò ÍôñÝéöïõò, áó÷ïëÞèçêå ìå ôá êïéíùíéêÜ êáé ðïëéôéêÜ ðñïâëÞìáôá, äçìïóéåýïíôáò ôïõò ôÝóóåñåéò ôüìïõò ôçò Óýã÷ñïíç Éóôïñßáò. Ïé ôñåéò ðñþôïé ôüìïé ìå ôßôëïõò Ç ÖôåëéÜ Óôçí ÁëÝá (1897), Ç Êïýêëá Áðü ×üñôï (1897) êáé Ôï Äá÷ôõëßäé Áðü ÁìÝèõóôï (1899), áíáöÝñïíôáé óôç æùÞ êáé óôá ðñïâëÞìáôá óå ìéá åðáñ÷éáêÞ ðüëç. ¼ìùò óôïí ôÝôáñôï ôüìï ôçò óåéñÜò ìå ôßôëï Ï êýñéïò ÌðåñæåñÝ óôï Ðáñßóé, ðïõ åêäüèçêå ôï 1901, áíáöÝñåôáé ïõóéáóôéêÜ óôïí ßäéï ôïí åáõôü ôïõ, üðïõ åãêáôáëåßðåé ðéá ôç èÝóç ôïõ ðáñáôçñçôÞ êáé áðïóôáóéïðïéçìÝíïõ öéëïóüöïõ êáé åíåñãÜ ìåôÝ÷åé óôçí õðåñÜóðéóç ôïõ ÍôñÝéöïõò. Ôï 1908 ï Áíáôüë Öñáíò ãñÜöåé Ôï Íçóß Ôùí Ðéãêïõßíùí óå ìïñöÞ ìõèéóôïñÞìáôïò, óôï ïðïßï êáôáäéêÜæåé ôïõò åðáããåëìáôßåò ðïëéôéêïýò. Ï Öñáíò äåí áíÞêå óå êáìéÜ ó÷ïëÞ, ãéáôß ðßóôåõå üôé ç ôÝ÷íç åßíáé Ýñãï êõñßùò ðñïóùðéêü, ðïõ äåí ìðïñåß íá ìðåé óå êáëïýðéá Þ êÜôù áðü ìéá åôéêÝôá. Óôá Ýñãá ôïõ, ðïõ áíáöÝñïíôáé åßôå óå èñçóêåõôéêÜ, åßôå óå ðïëéôéêÜ æçôÞìáôá äåóðüæåé ðÜíù áðü êÜèå Üëëï óõíáßóèçìá ï óêåðôéêéóìüò. Ç åõáéóèçóßá ôïõ áõôÞ ôïõ åðßôñåøå íá ðáñáìÝíåé ãáëÞíéïò ìðñïóôÜ óôá ðïëýðëïêá ðÜèç ôùí óõíáíèñþðùí ôïõ. ÐáñÜ ôï ãåãïíüò áõôü, ï Öñáíò óôéò ìåãÜëåò êñßóéìåò óôéãìÝò ôçò ðáôñßäáò ôïõ, Ýëáâå ìå Ýìöáóç èÝóç áãùíéóôéêÞ. ÔÜ÷ôçêå êáôÜ ôïõ Πρώτο Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ êáé åêäÞëùóå ìå åíèïõóéáóìü êáé óõãêßíçóç ôç óõìðÜèåéÜ ôïõ óôïõò ôáîéêïýò áãþíåò ôùí åñãáæïìÝíùí, áóðáæüìåíïò åí ìÝñåé ôïí êïììïõíéóìü. Ï Áíáôüë Öñáíò ïöåßëïõìå íá óçìåéþóïõìå åäþ üôé áíÞêåé óôç ìåãÜëç ãáëëéêÞ ïéêïãÝíåéá ôïõ öéëåëåõèåñéóìïý êáé ôïõ ïõìáíéóìïý ðïõ ôçí åêðñïóùðïýí ïé ãéãÜíôéåò ìïñöÝò ôïõ ÂïëôÝñïõ, ôïõ Íôéíôåñü êáé ôïõ ÑåíÜí. Óôï ôåñÜóôéï Ýñãï ôïõ ðñÝðåé íá áíáöÝñïõìå üôé Ý÷ïõí åðéóçìáíèåß åëáôôþìáôá êáé áäõíáìßåò, üðùò ç Ýëëåéøç æùçñÞò êáé äçìéïõñãéêÞò öáíôáóßáò áëëÜ êáé ðåñéïñéóìÝíçò ðëïêÞò. Ðáñüëá áõôÜ ïñéóìÝíá Ýñãá ôïõ èåùñïýíôáé óçìáíôéêÜ êáé áîéüëïãá áöïý äéáôñÝ÷ïíôáé áð’ ôçí åõñõìÜèåéÜ ôïõ, ôçí åéñùíéêÞ ôïõ äéÜèåóç, ôï ðÜèïò ôïõ ãéá êïéíùíéêÞ äéêáéïóýíç êáé öõóéêÜ ôçí êëáóéêÞ êáèáñüôçôá ðïõ ðñÝóâåõå, óôïé÷åßá ðïõ êëçñïíüìçóå áð’ ôïõò ìåãÜëïõò äáóêÜëïõò ôïõ äéáöùôéóìïý. Ôï 1921 ôéìÞèçêå ìå ôï âñáâåßï Íüìðåë ôçò ëïãïôå÷íßáò. ¢ëëá Ýñãá ôïõ ðÝñá áðü áõôÜ ðïõ Ý÷ïõìå Þäç áíáöÝñåé ðáñáðÜíù åßíáé: Ïé Åðéèõìßåò Ôïõ Ößëïõ Ìïõ (1885), Ôï Ïéíïìáãåéñåßï ôçò Âáóßëéóóáò Ðåíôüê (1893), ÊïéíùíéêÝò Ãíþìåò (1902), Ðñïò Êáëýôåñïõò Êáéñïýò (1906), Ç ÆùÞ ôçò ÉùÜííáò Íô’ Áñê (1908), Ïé Èåïß Äéøïýí (1912), Ç ÅðáíÜóôáóç Ôùí ÁããÝëùí (1914), Ï Ìéêñüò ÐÝôñïò (1918) êáé ç ÁíèéóìÝíç ÆùÞ (1922), ðïõ åßíáé êáé ôï ôåëåõôáßï Ýñãï áð’ üóá ðñïáíáöÝñáìå. Ì.Ì.
8
9
10
ÊÅÖÁËÁÉÏ
1
Ç ÔåñÝæá Ýñéîå ìéá ìáôéÜ óôéò ðïëõèñüíåò ðïõ Þôáí ìáæåìÝíåò åìðñüò óôï ôæÜêé, óôï ôñáðåæÜêé ôïõ ôóáãéïý, ðïõ Ýëáìðå óôç óêéÜ êáé óôéò ìåãÜëåò ÷ëïìÝò áíèïäÝóìåò ðïõ óôüëéæáí ôá êéíÝæéêá âÜæá. ÎáöíéêÜ áíôßêñéóå áðü ìáêñéÜ ó’ Ýíáí êáèñÝöôç ôïí åáõôü ôçò. Ìå ôï óþìá åëáöñÜ ãõñìÝíï ðáñáêïëïõèïýóå ôçí õøçëÞ óéëïõÝôá ôçò ìÝóá óôï ìåôÜîéíï ìáýñï öüñåìá, ãýñù áðü ôï ïðïßï êõìÜôéæå Ýíáò õðÝñï÷ïò ðÝðëïò óôïëéóìÝíïò ìå ìáñãáñéôÜñéá, ðïõ Ýñé÷íáí óêïôåéíÝò áíôáýãåéåò. ¾óôåñá ðëçóßáóå óôïí êáèñÝöôç, ðåñßåñãç íá ãíùñßóåé ôï ðñüóùðï ðïõ åß÷å ôçí çìÝñá åêåßíç. Ôï ãõáëß ôçò Ýóôåéëå Ýíá Þñåìï âëÝììá ùóÜí ç ãïçôåõôéêÞ åêåßíç ãõíáßêá ôçí ïðïßáí ðåñéåñãáæüôáí ìå óõìðÜèåéá, íá æïýóå ÷ùñßò Ýíôïíç ÷áñÜ êáé ÷ùñßò âáèéÜ ëýðç. Óôïõò ôïß÷ïõò ôçò ìåãÜëçò Üäåéáò óÜëáò, ôá ðñüóùðá ôçò ôáðåôóáñßáò, áêáèüñéóôá óáí óêéÝò, ÷ëüìéáæáí áíÜìåóá óôá ðáé÷íßäéá ôïõò, ìå ìßá ÷Üñç ðïõ Ýóâçíå. ¼ðùò åêåßíá, ôá äéÜöïñá áãáëìáôÜêéá, åðÜíù óå ìéêñÝò êïëüíåò, ôá ðáëéÜ óáî ìÝóá óôéò âéôñßíåò ìéëïýóáí ãéá ðñÜãìáôá ðïõ ðÝñáóáí. Ó’ Ýíá âÜèñï ãáñíéñéóìÝíï ìå ðïëýôéìïõò ìðñïýíôæïõò ôï Üãáëìá êÜðïéáò âáóéëïðïýëáò ìåôáìöéåóìÝíçò óå ÁñôÝìéäá, îÝöåõãå áðü ôéò âáóáíéóôéêÝò ðôõ÷Ýò ôïõ, åíþ óôï ôáâÜíé ìéá Íý÷ôá, ðïõäñáñéóìÝíç óáí ìáñêçóßá êáé ðåñéóôïé÷éóìÝíç áðü ¸ñùôåò, Ýóðåñíå ëïõëïýäéá. ¼ëá êïéìüôáí êáé äåí áêïõãüôáí ðáñÜ ôï ôñßîéìï ôçò öùôéÜò êáé ï áíÜëáöñïò èüñõâïò ôùí ìáñãáñéôáñéþí åðÜíù óôï ðÝðëï. Öåýãïíôáò áðü ôïí êáèñÝöôç, óÞêùóå ôçí Üêñç ìéáò êïõñôßíáò êáé áíôßêñéóå áðü ôï ðáñÜèõñï, áíÜìåóá óôá ìáõñéóìÝíá äÝíôñá ôçò ðñïêõìáßáò, êÜôù áðü ôï èáìðü öùò ôçò ìÝñáò, ôïí ÓçêïõÜíá ðïõ êõëïýóå ôá èïëÜ íåñÜ ôïõ. Ç ðëÞîç ôïõ ïõñáíïý êáé ôùí íåñþí êáèñåöôßóôçêå óôá ãêñßæá ìÜôéá ôçò. ¸íá âáðüñé ðÝñáóå ìåôáöÝñïíôáò ôáðåéíïýò ôáîéäéþôåò óôç ÃêñåíÝë êáé óôï Ìðéëáíêïýñ. Ôï ðáñáêïëïýèçóå ìå ôï âëÝììá, ýóôåñá Üöçóå íá ðÝóåé ç êïõñôßíá êáé, êáèßæïíôáò óôç óõíçèéóìÝíç ôçò ãùíßá, êïíôÜ óôá ëïõëïýäéá, ðÞñå Ýíá âéâëßï ñéãìÝíï óôï ôñáðåæÜêé. Óôï åîþöõëëï Ýëáìðå ï ôßôëïò ìå ÷ñõóÜ ãñÜììáôá: «Ç ÎáíèÞ Éæüëäç» õðü Âßâéáí Ìðåëë. ¹ôáí ìéá óõëëïãÞ ãáëëéêþí óôß÷ùí ãñáììÝíç áðü ìéá Áããëßäá êáé ôõðùìÝíç óôï Ëïíäßíï. ÄéÜâáóå ìåñéêïýò óôß÷ïõò, áäéÜöïñç, áöçñçìÝíç. Ç ðñïóï÷Þ ôçò, ðåñéóóüôåñï áðü ôá ðïéÞìáôá, óôñåöüôáí ó’
11
áõôÞí ôçí ðïéÞôñéá, ôç ìéò Ìðåëë, ðïõ Þôáí ßóùò ç ðéï åõ÷Üñéóôç ößëç ôçò êáé ðïõ äåí ôçí Ýâëåðå ó÷åäüí ðïôÝ, ç ïðïßá óå êÜèå ìéá áðü ôéò óðÜíéåò óõíáíôÞóåéò ôïõò ôçí áãêÜëéáæå ïíïìÜæïíôÜò ôçí «áãáðçìÝíç», ôç öéëïýóå êáé öëõáñïýóå áäéÜêïðá, ç ïðïßá Üó÷çìç êáé ãïçôåõôéêÞ, ó÷åäüí ëßãï ãåëïßá êáé ðïëý ÷áñéôùìÝíç, æïýóå óôï ÖéÝæïëå ùò êáëëéôÝ÷íéäá êáé ùò öéëüóïöïò, åíþ ïëüêëçñç ç Áããëßá ôç äüîáæå ùò ôçí ðéï áãáðçìÝíç ôçò ðïéÞôñéá. Åß÷å óôåßëåé ôçí «ÎáíèÞ Éæüëäç» óôçí «áãáðçìÝíç» ì’ Ýíá ãñÜììá ðïõ ôçí ðñïóêáëïýóå íá ðåñÜóåé Ýíá ìÞíá ìáæß ôçò óôï ÖéÝæïëå. Ôçò åß÷å ãñÜøåé: «ÅëÜôå èá äåßôå ôá ùñáéüôåñá ðñÜãìáôá ôïõ êüóìïõ êáé èá ôá ïìïñöýíåôå áêüìç ðåñéóóüôåñï ìå ôçí ðáñïõóßá óáò». Êáé ç «áãáðçìÝíç» óêåöôüôáí üôé äåí èá ðÞãáéíå, üôé Þôáí õðï÷ñåùìÝíç íá ìåßíåé óôï Ðáñßóé. ÁëëÜ ç óêÝøç íá îáíáäåß ôç ìéò Ìðåëë êáé ôçí Éôáëßá äåí ôçò Þôáí áäéÜöïñç… ¸ìåéíå óéùðçëÞ êïéôÜæïíôáò ôï ôæÜêé óáí íá ðñïóðáèïýóå íá äéáâÜóåé óôéò óôÜ÷ôåò ôïõ. ÐÝñáóáí åìðñüò áð’ ôá ìÜôéá ôçò ôá ðáéäéêÜ ôçò ÷ñüíéá, ï ðýñãïò üðïõ ðåñíïýóå ôá áôÝëåéùôá ìåëáã÷ïëéêÜ êáëïêáßñéá, ôï õãñü êáé óêïôåéíü ðÜñêï, ç äåîáìåíÞ üðïõ êïéìüôáí ôá ðñÜóéíá íåñÜ, ïé ìáñìÜñéíåò íýìöåò êÜôù áðü ôéò êáóôáíéÝò êáé ï ðÜãêïò, üðïõ Ýêëáéãå êáé ðïèïýóå ôï èÜíáôï. Áêüìá êáé óÞìåñá, áãíïïýóå ôçí áéôßá ôçò íåáíéêÞò åêåßíçò áðåëðéóßáò, ôþñá ðïõ ôï öëïãåñü îýðíçìá ôçò öáíôáóßáò êáé ç ìõóôçñéþäçò áíçóõ÷ßá ôçò óÜñêáò ôçí Ýñé÷íáí óå ìéá ôáñá÷Þ áíÜìéêôç áðü ðüèïõò êáé öüâïõò. Áðü ìéêñü ðáéäß, ç æùÞ ôçí ôñáâïýóå êáé ôçí ôñüìáæå. Êáé ôþñá Þîåñå üôé ç æùÞ äåí áîßæåé ôüóç áíçóõ÷ßá, ïýôå åëðßäá, üôé åßíáé Ýíá ðñÜãìá ðïëý óõíçèéóìÝíï. ¸ðñåðå íá ôï ðåñéìÝíåé. Ãéáôß äåí ôï åß÷å ðñïâëÝøåé; Óêåöôüôáí: – ¸âëåðá ôç ìáìÜ. ¹ôáí ìéá êáëÞ êõñßá ðïëý áðëÞ êáé ü÷é ðïëý åõôõ÷éóìÝíç. Ïíåéñïðïëïýóá ìéá æùÞ åíôåëþò äéáöïñåôéêÞ áðü ôç äéêÞ ôçò. Ãéáôß; ¸íéùèá ãýñù ìïõ ôç ãåýóç ôçò æùÞò êáé áíÝðíåá ôï ìÝëëïí óáí ìéá áôìüóöáéñá ãåìÜôç áñþìáôá. Ãéáôß; Ôé æçôïýóá êáé ôé ðåñßìåíá; Äåí Þîåñá áñêåôÜ ðüóï èëéâåñÜ åßíáé üë’ áõôÜ; Åß÷å ãåííçèåß ðëïýóéá, óôç öáíôá÷ôåñÞ ðïëõôÝëåéá ìéáò íåïáðïêôçìÝíçò ðåñéïõóßáò. Êüñç ôïõ Ìïíôåóóý, ðïõ áðü ìéêñüò õðáëëçëßóêïò óå ìéá ðáñéóéíÞ ôñÜðåæá êáôüñèùóå íá éäñýóåé êáé íá äéåõèýíåé ôþñá äýï ìåãÜëá ðéóôùôéêÜ éäñýìáôá ÷Üñç óôçí áêáôáíßêçôç äýíáìç ôçò èÝëçóçò ôçò, åß÷å ìåãáëþóåé óôïí éóôïñéêü ðýñãï ôçò Æïõáíâßë, ðïõ ï ðáôÝñáò ôçò áãüñáóå, áíáóôÞëùóå êáé åðßðëùóå ìå âáóéëéêÞ ðïëõôÝëåéá. Ï Ìïíôåóóý Ýðáéñíå áðü ôç æùÞ üëá üóá ìðïñïýóå íá äþóåé. ¢èåïò êáé éó÷õñüò, æçôïýóå üëåò ôéò áðïëáýóåéò êáé üëá ôá ðñÜãìáôá ðïõ ìðïñåß íá ðïèÞóåé êÜðïéïò óå áõôüí ôïí êüóìï. ÌÜæåøå óôéò ðéíáêïèÞêåò êáé óôéò
12
óÜëåò ôçò Æïõáíâßë ðåñßöçìïõò ðßíáêåò êáé ðïëýôéìá ìÜñìáñá. Óå çëéêßá ðåíÞíôá ÷ñïíþí, åß÷å êáôáêôÞóåé ôéò ùñáéüôåñåò ãõíáßêåò ôïõ èåÜôñïõ êáé ìåñéêÝò êïóìéêÝò êõñßåò, ðïõ åðéèõìïýóáí ôçí ðïëõôÝëåéá. ÁðïëÜìâáíå ü,ôé ðïëýôéìï õðÜñ÷åé óôçí êïéíùíßá ìå ôï áðüôïìï ôáìðåñáìÝíôï ôïõ, ìå ôï ëåðôüôáôï ðíåýìá ôïõ. Óôï ìåôáîý, ç ãõíáßêá ôïõ, ç êõñßá Ìïíôåóóý, ïéêïíüìá êáé åñãáôéêÞ, ìáñáéíüôáí óôçí Æïõáíâßë ìïéÜæïíôáò áêüìá ðéï êá÷åêôéêÞ êáé äõóôõ÷éóìÝíç êÜôù áðü ôï âëÝììá ôùí äþäåêá ãéãáíôéáßùí ÊáñõÜôéäùí, ðïõ õðïâÜóôáæáí ôï ôáâÜíé. Åêåß, ó’ Ýíá óéäåñÝíéï êñåâÜôé ðïõ åß÷å óôÞóåé óôá ðüäéá ôïõ ìåãÜëïõ ðïëõôåëÝóôáôïõ êñåâáôéïý ôçò, ðÝèáíå Ýíá âñÜäõ, áðü èëßøç êé åîÜíôëçóç, ÷ùñßò íá Ý÷åé áãáðÞóåé ó’ áõôüí ôïí êüóìï ðáñÜ ôïí Üíäñá ôçò êáé ôï óáëïíÜêé áðü êüêêéíï äáìáóêçíü ôçò ïäïý ÌùìðÝæ, üðïõ ðñùôïåãêáôáóôÜèçêå üôáí ðáíôñåýôçêå. Äåí åß÷å êáìéÜ ïéêåéüôçôá ìå ôçí êüñç ôçò íéþèïíôáò ôçí áðü Ýíóôéêôï, ðïëý ìáêñéÜ ôçò, ìå ðïëý åëåýèåñï ðíåýìá êáé ðïëý ôïëìçñÞ êáñäéÜ. ÌÜíôåõå óôç íåáñÞ ÔåñÝæá, ðïõ Þôáí ìïëáôáýôá ãëõêéÜ êáé êáëÞ, ôï äõíáôü áßìá ôïõ Ìïíôåóóý, åêåßíç ôç öëüãá ôçò øõ÷Þò êáé ôçò óÜñêáò ðïõ ôçí Ýêáíå íá õðïöÝñåé ôüóï êáé ðïõ óõã÷ùñïýóå åõêïëüôåñá ôïí Üíäñá ôçò ðáñÜ óôçí êüñç ôçò. ÁëëÜ åêåßíïò, ï Ìïíôåóóý, áíáãíþñéæå ôïí åáõôü ôïõ óôçí êüñç ôïõ êáé ôçí áãáðïýóå. Áí êáé ðåñíïýóå Ýîù ôïí ðåñéóóüôåñï êáéñü ôïõ, öñüíôéæå íá ãåõìáôßæåé ó÷åäüí êÜèå ìÝñá ìáæß ôçò, êáé êáìéÜ öïñÜ ôç óõíüäåõå óôïí ðåñßðáôï. Åß÷å êáôáðëçêôéêÞ åéäéêüôçôá óôá ìðéìðåëü êáé óôá õöÜóìáôá. Ìå ôï ðñþôï âëÝììá êáôáëÜâáéíå êáé äéüñèùíå óôéò ôïõáëÝôåò ôçò êïðÝëáò ôá åëáôôþìáôá, ðïõ ôïõò Ýäéíå ôï ìåëáã÷ïëéêü êáé ëáúêü ãïýóôï ôçò êýñéáò Ìïíôåóóý. Äéáìüñöùíå ìüíïò ôïõ ôï ÷áñáêôÞñá ôçò ÔåñÝæáò ôïõ. Âßáéïò êáé ãïçôåõôéêüò, ôç äéáóêÝäáæå êáé ôçí ôñáâïýóå. Åêåßíïò ðïõ Þèåëå íá êåñäßæåé ðÜíôá, êÝñäéæå áêüìç êáé ôçí êüñç ôïõ. Ôçí Ýðáéñíå áðü ôç ìçôÝñá ôçò, ç ÔåñÝæá ôïí èáýìáæå êáé ôïí ëÜôñåõå. Óôçí ïíåéñïðüëçóÞ ôçò, ôïí Ýâëåðå óôï âÜèïò ôïõ ðáñåëèüíôïò, óáí ôç ìïíáäéêÞ ÷áñÜ ôùí ðáéäéêþí ôçò ÷ñüíùí. Êáé ôþñá áêüìç Þôáí ðåðåéóìÝíç üôé äåí õðÞñ÷å óôïí êüóìï Ýíáò Üíäñáò ôüóï áîéáãÜðçôïò óáí ôïí ðáôÝñá ôçò. Ìðáßíïíôáò óôç æùÞ, åß÷å áðåëðéóèåß áìÝóùò, üôé èá ìðïñïýóå íá âñåé áëëïý Ýíá ôÝôïéï öõóéêü ðëïýôï, ìéá ôÝôïéá ðëçñüôçôá äõíÜìåùí åíÝñãåéáò êáé óêÝøåùò. Ç áðïãïÞôåõóç áõôÞ ôçí åß÷å åðçñåÜóåé óôçí åêëïãÞ óõæýãïõ, êáé ßóùò áñãüôåñá, óå ìéá åêëïãÞ ìõóôéêÞ êáé ðéï åëåýèåñç. Ôïí Üíäñá ôçò ðñáãìáôéêÜ äåí ôïí åß÷å åêëÝîåé êáèüëïõ. Äåí Þîåñå, åß÷å áöÞóåé íá ôçí ðáíôñÝøåé ï ðáôÝñáò ôçò, ï ïðïßïò,
13
÷Þñïò ôüôå, óôåíï÷ùñçìÝíïò êáé áíÞóõ÷ïò áðü ôç ëåðôÞ öñïíôßäá ìéáò êüñçò áíÜìåóá óå ìéá æùÞ ðïëõÜó÷ïëç, åß÷å èåëÞóåé, üðùò óõíÞèéæå, íá åíåñãÞóåé ãñÞãïñá êáé êáëÜ. ÅîÝôáóå ôá åîùôåñéêÜ ðñïóüíôá, ôéò êïéíùíéêÝò óõíèÞêåò, åêôßìçóå ôá ïéêüóçìá ôçò áõôïêñáôïñéêÞò åõãÝíåéáò, ðïõ Ýöåñíå ï êüìçò ÌáñôÝí-ÌðåëÝì ìå ôçí êëçñïíïìéêÞ äüîá ìéáò ïéêïãÝíåéáò ðïõ åß÷å äþóåé õðïõñãïýò óôçí êõâÝñíçóç ôïõ áõôïêñÜôïñá. Äåí ðÝñáóå ðïôÝ áðü ôï ìõáëü ôïõ ç éäÝá üôé ç êüñç ôïõ èá ìðïñïýóå íá âñåé ôïí Ýñùôá óôï ãÜìï. Êïëáêåõüôáí óôç óêÝøç üôé ç ÔåñÝæá èá Ýâñéóêå ôçí éêáíïðïßçóç ôïõ ðüèïõ, ðïõ íüìéæå üôé åß÷å ãéá ôçí ðïëõôÝëåéá, ôç ÷áñÜ íá äéáêñßíåôáé ðáíôïý, åêåßíç ôçí êïéíÞ êáé äõíáôÞ ìåãáëïðñÝðåéá, åêåßíç ôçí Ýíôïíç õðåñçöÜíåéá, åêåßíç ôçí õëéêÞ êõñéáñ÷ßá ðïõ áðïôåëïýóáí ãé’ áõôüí üëç ôçí áîßá ôçò æùÞò. ÅîÜëëïõ äåí åß÷å êáôáóôáëáãìÝíåò éäÝåò ãéá ôçí åõôõ÷ßá ìéáò Ýíôéìçò ãõíáßêáò ó’ áõôüí ôïí êüóìï, áëëÜ Þôáí åíôåëþò âÝâáéïò üôé ç êüñç ôïõ èá Ýìåíå ìéá Ýíôéìç ãõíáßêá. Áõôü Þôáí ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôïõ Ýíá óçìåßï ðïõ äåí åß÷å áíáêéíÞóåé ðïôÝ, ìéá âåâáéüôçôá áíáìöéóâÞôçôç. Ðáñ’ üëá áõôÜ, äåí ôçí åß÷å ðáíôñÝøåé ôüóï Üó÷çìá, áí Ýêñéíå êÜðïéïò ôï ãÜìï ãéá ôïõò áíèñþðïõò ôïõ êüóìïõ ôïõò. Ï Üíäñáò ôçò äåí Þôáí ÷åéñüôåñïò áðü Ýíáí Üëëïí. Åß÷å ãßíåé ðïëý õðïöåñôüò. Áðü üëá üóá äéÜâáæå ìÝóá óôéò óôÜ÷ôåò ôïõ ðáñåëèüíôïò óôï èáìðü öùò ôçò ëÜìðáò, áðü üëåò ôéò áíáìíÞóåéò ôçò, ç áíÜìíçóç ôçò óõæõãéêÞò æùÞò ôçò Þôáí ç ðéï óâçóìÝíç. ÎáíÜâñéóêå ìïíÜ÷á ìåñéêÝò áðïìïíùìÝíåò ãñáììÝò ìéáò êáôáèëéðôéêÞò áêñßâåéáò, ìåñéêÝò åéêüíåò ðáñÜëïãåò, Ýíá áêáèüñéóôï êáé óôåíü÷ùñï óõíáßóèçìá. Ï êáéñüò åêåßíïò åß÷å âáóôÜîåé ëßãï êáé äåí Üöçíå ôßðïôá ðßóù ôïõ. Ôþñá, ðïõ åß÷áí ðåñÜóåé Ýîé ÷ñüíéá äåí ìðïñïýóå êáí íá èõìçèåß ðùò åß÷å îáíáðÜñåé ôçí åëåõèåñßáò ôçò. Ôüóï ç íßêç ôçò Þôáí ãñÞãïñç êáé åýêïëç åðÜíù ó’ áõôüí ôïí øõ÷ñü êáé áóèåíéêü óýæõãï, ðïõ Þôáí åãùéóôÞ êáé åõãåíéêüò, ó’ áõôüí ôï óôåãíü Üíäñá ðïõ åß÷å áöïóéùèåß óôéò õðïèÝóåéò êáé óôçí ðïëéôéêÞ. ¹ôáí åñãáôéêüò, öéëüäïîïò, ìÝôñéïò. Äåí áãáðïýóå ôéò ãõíáßêåò ðáñÜ ìüíïí áðü ìáôáéïäïîßá, ï ÷ùñéóìüò Þôáí ðñáãìáôéêüò ïëïêëçñùôéêüò. Êáé áðü ôüôå, îÝíïé ï Ýíáò óôïí Üëëïí, Ýíéùèáí ìõóôéêÞ åõãíùìïóýíç ãéá ôçí áìïéâáßá ôïõò áðïëýôñùóç, êáé ç ÔåñÝæá èá áéóèáíüôáí öéëßá ãé’ áõôüí áí äåí ôïí Ýâñéóêå ðïëý ðïíçñü, ýðïõëï êáé ðñüèõìï íá æçôÜ ôçí õðïãñáöÞ ôçò üôáí åß÷å áíÜãêç ÷ñçìÜôùí. Åêôüò ôïýôïõ, ï Üíèñùðïò áõôüò ìå ôïí ïðïßïí ãåõìÜôéæå, óõæçôïýóå êÜèå ìÝñá, óõãêáôïéêïýóå, ôáîßäåõå, äåí áíôéðñïóþðåõå ôßðïôá ïýôå åß÷å êáìéÜ óçìáóßá ãé’ áõôÞí. Äýï ÷ñüíéá áñãüôåñá, Ýãéíå åñùìÝíç ôïõ ÑïìðÝñ Ëå Ìåíßë,
14
ðïõ ôçí åß÷å ðïèÞóåé ðáñÜöïñá, ìå üëçí ôçí áðëüôçôá ôçò øõ÷Þò ôïõ. Óêåöôüôáí: «Ôïõ äüèçêá ãéáôß ì’ áãáðïýóå». Êé Þôáí áëÞèåéá. Ç áëÞèåéá, Þôáí áêüìç üôé Ýíá Ýíóôéêôï ôõöëü êáé éó÷õñü ôçí åß÷å óðñþîåé êáé üôé åß÷å õðáêïýóåé óôéò óêïôåéíÝò äõíÜìåéò ôïõ åßíáé ôçò. Áõôü üìùò äåí åîáñôéüôáí áðü åêåßíç êáé áðü ôç óõíåßäçóÞ ôçò. Åêåßíï ðïõ åîáñôéüôáí ðñáãìáôéêÜ áðü åêåßíç, Þôáí üôé åß÷å ðéóôÝøåé, üôé åß÷å óõãêáôáôåèåß, üôé åß÷å èåëÞóåé Ýíá ðñáãìáôéêü áßóèçìá. Åß÷å õðïêýøåé áìÝóùò ìüëéò åßäå üôé ï ÑïìðÝñ ôçí áãáðïýóå ôüóï þóôå íá õðïöÝñåé. Ôïõ åß÷å äïèåß ãñÞãïñá, ìå áðëüôçôá. Åêåßíïò íüìéóå üôé ôïõ äüèçêå áðü åëáöñüôçôá. Ãåëéüôáí. Åêåßíç åß÷å áéóèáíèåß âáèéÜ ôç óõíôñéâÞ åìðñüò óôï áíåðáíüñèùôï êáé åêåßíï ôï åßäïò ôçò íôñïðÞò, ðïõ íéþèåé êÜðïéïò üôáí îáöíéêÜ âñßóêåôáé áíáãêáóìÝíïò íá êñýâåé êÜôé. ¼ëá üóá åß÷áí øéèõñßóåé ìðñïóôÜ ôçò ãéá ôéò ãõíáßêåò ðïõ Ý÷ïõí åñáóôÝò Üñ÷éæáí íá âïõßæïõí óôá öëïãéóìÝíá áõôéÜ ôçò. ÁëëÜ, õðåñÞöáíç êáé åõáßóèçôç, öñüíôéóå íá êñýøåé ôçí áîßá ôçò ðñïóöïñÜò ðïõ Ýêáíå íá ìçí ðåé ôßðïôá ðïõ èá ìðïñïýóå íá õðï÷ñåþóåé ôï ößëï ôçò ðåñéóóüôåñï áðü üóï Þèåëå. Åêåßíïò äåí õðïðôåýèçêå ðïôÝ ôçí øõ÷éêÞ áõôÞ ðÜëç, ðïõ åîÜëëïõ âÜóôáîå ìüëéò ëßãåò ìÝñåò êáé Ýäùóå ôç èÝóç ôçò óå ìéá ðëÞñç çñåìßá. Ôþñá, ýóôåñá áðü ôñßá ÷ñüíéá, Ýâñéóêå üôé ç äéáãùãÞ ôçò Þôáí áèþá êáé öõóéêÞ. Áöïý äåí åß÷å áäéêÞóåé êáíÝíá, äåí áéóèáíüôáí êáìéÜ èëßøç. ¹ôáí åõ÷áñéóôçìÝíç. Ï äåóìüò áõôüò Þôáí áêüìç ôï ùñáéüôåñï ðñÜãìá ôçò æùÞò ôçò. Áãáðïýóå, ôçí áãáðïýóáí. ÂÝâáéá äåí åß÷å íéþóåé ôï ìåèýóé ðïõ ïíåéñïðüëçóå. ÁëëÜ ôÜ÷á ôï áéóèÜíåôáé êÜðïéïò ðïôÝ; ¹ôáí ç åñùìÝíç åíüò êáëïý êáé Ýíôéìïõ íÝïõ, ðïëý áãáðçôïý óôéò ãõíáßêåò êáé ðåñéæÞôçôïõ óôïí êüóìï, ðïõ èåùñïýôáí áêáôÜäå÷ôïò êáé äýóêïëïò, êáé ðïõ ôçò Ýäåé÷íå Ýíá ðñáãìáôéêü áßóèçìá. Ç åõ÷áñßóôçóç ðïõ ôïõ Ýäéíå êáé ç éêáíïðïßçóç íá åßíáé üìïñöç ãéá êåßíïí, ôçí óõíäÝáíå ìáæß ôïõ. Ôçò Ýêáíå ôç æùÞ, ü÷é âÝâáéá áäéÜêïðá ãïçôåõôéêÞ, áëëÜ ðïëý åýêïëá õðïöåñôÞ, êáé êáìéÜ öïñÜ, åõ÷Üñéóôç. Åêåßíï ðïõ äåí åß÷å ìáíôåýóåé óôçí áðïìüíùóÞ ôçò, ðáñ’ üëåò ôéò áêáèüñéóôåò áäéáèåóßåò êáé ôéò áíáßôéåò ìåëáã÷ïëßåò ôçò, ôçí ðñáãìáôéêÞ öýóç ôçò, ôï ôáìðåñáìÝíôï ôçò, ôçí áëçèéíÞ ôçò êëßóç, åêåßíïò ôçò ôçí åß÷å áðïêáëýøåé. Ãíþñéóå ôïí åáõôü ôçò, ãíùñßæïíôÜò ôïí. Áõôü Þôáí ìéá åõ÷Üñéóôç Ýêðëçîç. Ç óõìðÜèåéá ðïõ Ýíéùèå ï Ýíáò ãéá ôïí Üëëïí äåí ðñïåñ÷üôáí ïýôå áðü ôï ðíåýìá, ïýôå áðü ôçí øõ÷Þ. Áéóèáíüôáí ãé’ áõôüí Ýíá áðëü êáé êáèïñéóìÝíï óõíáßóèçìá ðïõ äåí ðåñíïýóå ãñÞãïñá. Êáé áõôÞ ôç óôéãìÞ áêüìç Ýâñéóêå åõ÷áñßóôçóç óôç óêÝøç üôé èá ôïí óõíáíôïýóå ôçí Üëëç ìÝñá óôï ìéêñü äéáìÝñéóìá ôçò ïäïý Óðïíôßíé, üðïõ âëÝðïíôáí åäþ êáé ôñßá ÷ñüíéá. Ìå ìéá ìéêñÞ êßíçóç ôïõ êåöáëéïý áñêåôÜ áðüôïìç, ì’ Ýíá
15
áíáóÞêùìá ôùí þìùí ðéï âßáéï áð’ ü,ôé èá ðåñßìåíå êÜðïéïò áðü ôçí åîáßóéá åêåßíç ãõíáßêá ðïõ êáèüôáí ìüíç äßðëá óôï óâçóìÝíï ôæÜêé, øéèýñéóå óôïí åáõôü ôçò: «Ôé íá ãßíåé; Åãþ Ý÷ù áíÜãêç íá ì’ áãáðïýí».
16
ÊÅÖÁËÁÉÏ
2
Åß÷å ðéá óêïôåéíéÜóåé üôáí âãÞêáí áð’ ôï ìéêñü éóüãåéï ôçò ïäïý Óðïíôßíé Ýðåéôá áðü ôçí åñùôéêÞ ôïõò óõíÜíôçóç. ÌÝóá óôï áìÜîé ðïõ ôïõò ïäçãïýóå, ï ÑïìðÝñ Ëå Ìåíßë åßðå åýèõìá üôé åß÷å ðåñÜóåé ìéá ùñáßá ìÝñá. Ôç ößëçóå åõ÷áñéóôçìÝíïò áðü áõôÞí êáé áðü ôïí åáõôü ôïõ. Åêåßíç üìùò äåí Ýíéùèå ôçí ßäéá êáëÞ äéÜèåóç. Áõôü óõíÝâáéíå ðïëý óõ÷íÜ ìåôáîý ôïõò. Ôéò ôåëåõôáßåò óôéãìÝò ðïõ ðåñíïýóáí ìáæß, ôéò ÷áëïýóå ðÜíôá ôï ðñïáßóèçìá üôé åêåßíïò öåýãïíôáò äåí èá Ýëåãå ôç ëÝîç ðïõ Ýðñåðå íá ðåé. ÓõíÞèùò ôçí Üöçíå áðüôïìá. Óå êÜèå ôÝôïéï áðï÷áéñåôéóìü, åêåßíç Ýíéùèå Ýíá áêáèüñéóôï áßóèçìá ôåëåéùôéêïý ÷ùñéóìïý. ÕðÝöåñå ãé’ áõôü áðü ðñéí êáé ãéíüôáí íåõñéêÞ. ÊÜôù áðü ôá äÝíäñá ôïõ Êïõñ Ëá Ñåí, ôçò ðÞñå ôï ÷Ýñé êáé ôï ößëçóå åðáíåéëçììÝíá. – Äåí åßíáé áëÞèåéá, ÔåñÝæá, üôé åßíáé óðÜíéá ìéá áãÜðç óáí ôç äéêÞ ìáò; – ÓðÜíéá, äåí îÝñù. ÁëëÜ íïìßæù üôé ì’ áãáðÜôå ðñáãìáôéêÜ! – Êáé åóåßò; – Êé åãþ åðßóçò óáò áãáðþ. – Êáé èá ì’ áãáðÜôå ðÜíôá; – Ìðïñåß íá îÝñåé êáíåßò ðïôÝ; Êáé âëÝðïíôáò ôï ðñüóùðï ôïõ ößëïõ ôçò íá óêïôåéíéÜæåé ðñüóèåóå: – Èá Þóáóôáí ðéï Þóõ÷ïò ìå ìéá ãõíáßêá ðïõ èá ïñêéæüôáí üôé è’ áãáðïýóå ìïíÜ÷á åóÜò ó’ üëç ôçò ôç æùÞ; Åêåßíïò óôåêüôáí áíÞóõ÷ïò ìå ýöïò èëéììÝíï. Åêåßíç öÜíçêå êáëÞ êáé ôïí êáèçóý÷áóå ïëùóäéüëïõ: – ÎÝñåôå êáëÜ, ößëå ìïõ üôé äåí åßìáé åðéðüëáéç. Ó÷åäüí óôçí Üêñç ôïõ Êïõñ Ëá Ñåí, áðï÷áéñåôßóèçêáí êÜôù áðü ôá äÝíäñá. Åêåßíïò êñÜôçóå ôï áìÜîé ãéá íá ôïí ìåôáöÝñåé óôïí ïäü ÑïõáãéÜë. Èá äåéðíïýóå óôç ËÝó÷ç êáé èá ðÞãáéíå óôï èÝáôñï. Ç ÔåñÝæá ãýñéóå óðßôé ôçò ðåæÞ ìå âÞìáôá áñãÜ êáé âáñåìÝíá. ¹ôáíå íÝá, ôçí áãáðïýóáí êáé üìùò Ýðëçôôå.
17
3
ÊÅÖÁËÁÉÏ ÌåñéêÝò ìÝñåò áñãüôåñá óôç óéùðçëÞ êáé óêïôåéíÞ êáìáñïýëá ôçò ïäïý Óðïíôßíé ðíéãìÝíç áðü ôéò êïõñôßíåò, ôéò ðïñôéÝñåò, ôá ìáîéëÜñéá, ôá äÝñìáôá ôçò áñêïýäáò êáé ôá áíáôïëßôéêá ÷áëéÜ, ôá óðáèéÜ, óôéò áíôáýãåéåò ôïõ áíáììÝíïõ ôæáêéïý ðïõ áóôñáðïâïëïýóáí åðÜíù óôï êñåôüí ôùí ôïß÷ùí. ÅðÜíù óôç óéöïíéÝñá áðü îýëï ôñéáíôáöõëëéÜò âñéóêüôáí Ýíá áóçìÝíéï êýðåëëï, Ýðáèëï êÜðïéïõ áèëçôéêïý óõíäÝóìïõ. Ó’ Ýíá êñõóôÜëëéíï âÜæï Ýãåñíáí ìåñéêÝò ëåõêÝò ðáó÷áëéÝò. ÌÝóá óôç èåñìÞ óêéÜ ôïõ äùìáôßïõ ôñÝìéæáí ðáíôïý öùôåéíÝò áíôáýãåéåò. Ï ÑïìðÝñ Üíáøå Ýíá ôóéãÜñï, åíþ åêåßíç ÷ôÝíéæå ôá ìáëëéÜ ôçò, üñèéá, åìðñüò óôïí êáèñÝöôç üðïõ ìüëéò äéÝêñéíå ôïí åáõôü ôçò. ÁëëÜ äåí Þèåëå ïýôå ëÜìðá, ïýôå êåñéÜ. ¸ðáéñíå ôéò öïõñêÝôåò áðü ìéá ìéêñÞ êñõóôÜëëéíç êïýðá, ðïõ âñéóêüôáí óôï ôñáðÝæé, ôñßá ÷ñüíéá ôþñá. Ôçí ðáñáôçñïýóå êáèþò ðåñíïýóå ãñÞãïñá óôï óêïôåéíü ÷ñõóÜöé ôùí ìáëëéþí ôçò ôá öùôåéíÜ äÜ÷ôõëá, åíþ ôï ðñüóùðü ôçò óêõèñùðü êáé ëßãï óêëçñü ìÝóá óôç óêéÜ Ýðáéñíå ìéá Ýêöñáóç ìõóôçñéþäç, ó÷åäüí áíçóõ÷çôéêÞ. Äåí ìéëïýóå. Ôçò åßðå: – Äåí åßóáé ôþñá ðéá óôåíá÷ùñçìÝíç, áãáðçìÝíç ìïõ; Êáé êáèþò ôçí ðßåæå í’ áðáíôÞóåé, íá ðåé êÜôé: – Ôé èÝëåôå íá óáò ðù ößëå ìïõ; Äåí ìðïñþ ðáñÜ íá óáò åðáíáëÜâù áõôü ðïõ óáò åßðá ìüëéò Þñèá. Âñßóêù ðåñßåñãï íá ìáèáßíù ôá ó÷ÝäéÜ óáò áðü ôï óôñáôçãü ËáñéâéÝñ. Åêåßíïò Þîåñå êáëÜ üôé Þôáí áêüìç äõóáñåóôçìÝíç, üôé åß÷å ìåßíåé äßðëá ôïõ øõ÷ñÞ êáé áìßëçôç, ÷ùñßò ôçí áõôïåãêáôÜëåéøç ðïõ ôçí Ýêáíå óõíÞèùò ôüóï ãïçôåõôéêÞ. ÁëëÜ ðñïóðïéÞèçêå üôé ðßóôåõå ðùò äåí Þôáí ðáñÜ Ýíá ìéêñü ðåßóìá. – ÁãáðçôÞ ìïõ, óáò Ýäùóá Þäç åîçãÞóåéò. Óáò åßðá êáé óáò åðáíáëáìâÜíù üôé üôáí óõíÜíôçóá ôïí ËáñéâéÝñ ìüëéò åß÷á ðÜñåé ìéá åðéóôïëÞ ôïõ Êïìüí, ðïõ ìïõ õðåíèýìéæå ôçí õðüó÷åóÞ ìïõ íá êõíçãÞóïõìå áëåðïýäåò óôá äÜóç ôïõ, êáé ôïõ áðÜíôçóá ìå ôï ðñþôï ôá÷õäñïìåßï. Óêüðåõá íá óáò åéäïðïéÞóù áðüøå. ËõðÜìáé ðïõ ìå ðñüëáâå ï óôñáôçãüò ËáñéâéÝñ áëëÜ áõôü äåí Ý÷åé óçìáóßá. Ôïí êïßôáîå ì’ Ýíá âëÝììá Þñåìï, ðïõ åêåßíïò äåí êáôÜëáâå. – Ëïéðüí öåýãåôå; – Ôçí ðñïóå÷Þ åâäïìÜäá, Ôñßôç Þ ÔåôÜñôç. Èá ëåßøù äÝêá
18
çìÝñåò, ôï ðïëý äÝêá çìÝñåò. Åêåßíç Ýâáæå ôï êáðÝëï ôçò, ìéá ôüêá áðü ëïõôñ ì’ Ýíá êëáäÜêé ãêé. – Åßíáé Ýíá ðñÜãìá ðïõ äåí ìðïñåß í’ áíáâëçèåß; – Ù! ¼÷é. Ôï äÝñìá ôçò áëåðïýò äåí è’ Üîéæå ôßðïôá ó’ Ýíá ìÞíá. Êáé ýóôåñá ï Êïìüí Ý÷åé ðñïóêáëÝóåé êáé Üëëïõò ößëïõò, ôïõò ïðïßïõò èá ëõðïýóå ç áðïõóßá ìïõ. Óôåñåþíïíôáò ôçí ôüêá óôï êåöÜëé ôçò ìå ìéá êáñößôóá, åêåßíç æÜñùóå ôá öñýäéá. – Åßíáé ðïëý åíäéáöÝñïí ôï êõíÞãé; – Íáé, ðïëý åíäéáöÝñïí, ãéáôß ç áëåðïý Ý÷åé ðïíçñéÝò ôéò ïðïßåò ðñÝðåé íá áíáêáëýðôïõìå. Ç åîõðíÜäá ôùí æþùí áõôþí åßíáé ðñáãìáôéêÜ áîéïèáýìáóôç. Ïé ðáñôßäåò áõôÝò ôïõ êõíçãéïý åßíáé ðïëý åýèõìåò. Ï Êïìüí Ý÷åé ìéá åîáßñåôç êÜâá êñáóéþí. ¼óï ãéá ìÝíá äåí åíäéáöÝñïìáé êáèüëïõ. Ïé Üëëïé üìùò ôçí åêôéìïýí ðïëý. Õðüó÷ïìáé áãáðçìÝíç ìïõ íá óáò öÝñù ìéá äùäåêÜäá ùñáßá äÝñìáôá. – Êáé ôé èÝëåôå íá ôá êÜíù; – Ãßíïíôáé ùñáéüôáôá ÷áëéÜ. – Á!… Êáé èá êõíçãÞóåôå åðß ìéá åâäïìÜäá; – ¼÷é áêñéâþò. Êáèþò èá âñßóêïìáé êïíôÜ óôç Óåìáíâßë, èá ðÜù íá ðåñÜóù äýï ìÝñåò êïíôÜ óôç èåßá ìïõ íôå ËáíïõÜ. Ìå ðåñéìÝíåé. Ôïí ðåñáóìÝíï ÷ñüíï, áõôÞ ôçí åðï÷Þ, âñÞêá åêåß ìéá èáõìÜóéá óõãêÝíôñùóç. Åß÷å êïíôÜ ôçò ôéò äõï êüñåò ôçò êáé ôéò ôñåéò áíéøéÝò ôçò ìå ôïõò óõæýãïõò ôïõò. Åßíáé êáé ïé ðÝíôå üìïñöåò, åýèõìåò, ÷áñéôùìÝíåò êáé Üìåðôåò. Èá ôïõò âñù ÷ùñßò Üëëï ìáæåìÝíïõò üëïõò ãéá ôç ãéïñôÞ ôçò èåßáò ìïõ êáé èá ìåßíù äýï ìÝñåò óôç Óåìáíâßë. – Ìá âÝâáéá, ößëå ìïõ, ìåßíåôå åêåß üóï óáò áñÝóåé. Èá ëõðüìïõí ðïëý áí óõíôïìåýáôå åîáéôßáò ìïõ ìéá äéáäñïìÞ ôüóï åõ÷Üñéóôç. – Åóåßò, üìùò ÔåñÝæá! – Åãþ, ößëå ìïõ, èá ðåñÜóù üðùò ìðïñþ. Ç öùôéÜ Ýóâçíå. Ç óêéÜ áðëùíüôáí áíÜìåóá ôïõò ïëïÝíá ðåñéóóüôåñï. Åêåßíç åßðå ì’ Ýíáí ôüíï ïíåéñïðïëÞóåùò êáé óáí íá ðåñßìåíå êÜôé: – Åßíáé áëÞèåéá üôé äåí åßíáé ðïôÝ ðïëý öñüíéìï í’ áöÞíåé êÜðïéïò ìéá ãõíáßêá ìüíç. Ôçí ðëçóßáóå æçôþíôáò ôï âëÝììá ôçò ìÝóá óôï óêïôÜäé, ôçò ðÞñå ôï ÷Ýñé. – Ì’ áãáðÜôå; – Ù! óáò ïñêßæïìáé üôé äåí áãáðþ Üëëïí…
19
ÁëëÜ… – Ôé èÝëåôå íá ðåßôå; – Ôßðïôá. ÓêÝðôïìáé… ÓêÝðôïìáé üôé ðåñÜóáìå ÷ùñéóìÝíïé üëï ôï êáëïêáßñé. ¼ôé, ôï ÷åéìþíá, æåßôå ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ óáò êáé ôïõò ößëïõò óáò ôïí ðåñéóóüôåñï ÷ñüíï, êáé üôé áí ðñÝðåé íá âëåðüìáóôå ôüóï ëßãï, äåí áîßæåé ôïí êüðï íá âëåðüìáóôå êáèüëïõ. Ï ÑïìðÝñ Üíáøå ôá êåñéÜ. Ôï ðñüóùðü ôçò öùôßóôçêå óêëçñü êáé åéëéêñéíÝò. Ôçí êïßôáîå ìå åìðéóôïóýíç. – ÔåñÝæá, óáò áãáðþ êáé ìå áãáðÜôå. Ôï îÝñù. Ãéáôß èÝëåôå íá ìå âáóáíßæåôå; ÓÞêùóå áðüôïìá ôï êåöÜëé ôçò. – Ôé èÝëåôå; Åßìáé áðüôïìç êáé èåëçìáôéêÞ. Ôï Ý÷ù óôï áßìá ìïõ. Êñáôþ áðü ôïí ðáôÝñá ìïõ. ÎÝñåôå ôçí Æïõáíâßë. Åßäáôå ôïí ðýñãï, ôï ôáâÜíé ôïõ ËåìðñÝí, ôéò ôáðåôóáñßåò ðïõ Ýêáíå ï ÖïõêéÝ, åßäáôå ôïõò êÞðïõò ó÷åäéáóìÝíïõò áðü ôïí Ëåíüôñ, ôï ðÜñêï, üëá. ÁëëÜ äåí åßäáôå ôï ãñáöåßï ôïõ ðáôÝñá ìïõ áðü ëåõêü îýëï êáé ìéá ÷áñôïèÞêç áðü áêáæïý. Åêåß ãßíïíôáé üëá, ößëå ìïõ. ÅðÜíù ó’ áõôü ôï ôñáðÝæé, ï ðáôÝñáò ìïõ Ýêáíå ëïãáñéáóìïýò åðß óáñÜíôá ÷ñüíéá, óôçí áñ÷Þ ó’ Ýíá ìéêñü äùìÜôéï, óôçí ðëáôåßá ôçò Âáóôßëçò, ýóôåñá óôï äéáìÝñéóìá ôçò ïäïý ÌùìðÝæ üðïõ ãåííÞèçêá. Äåí Þìáóôáí áêüìç ðïëý ðëïýóéïé ôüôå. Åßäá ôï óáëïíÜêé áðü êüêêéíï äáìáóêçíü, ðïõ åß÷å ï ðáôÝñáò ìïõ üôáí ðáíôñåýôçêå êáé ðïõ ç ìáìÜ áãáðïýóå ôüóï. Åßìáé ðáéäß íåüðëïõôïõ Þ êáôáêôçôÞ, ôï ßäéï êÜíåé. Åßìáóôå Üíèñùðïé ôïõ óõìöÝñïíôïò, åìåßò. Ï ðáôÝñáò ìïõ èÝëçóå íá êåñäßóåé ÷ñÞìáôá, íá áðïêôÞóåé ü,ôé ðëçñþíåôáé, äçëáäÞ ôï ðáí. Åãþ èÝëù íá êåñäßóù êáé íá êñáôÞóù … ôé;… äåí îÝñù… ôçí åõôõ÷ßá ðïõ Ý÷ù Þ ðïõ äåí Ý÷ù. Êáé ôþñá åßìáé Üðëçóôç ìå ôï äéêü ìïõ ôñüðï, äéøþ ãéá üíåéñá, ãéá øåõäáéóèÞóåéò… Ù! îÝñù êáëÜ üôé äåí áîßæåé ôïí êüðï íá ðïíÜåé êÜðïéïò ãéá üëá áõôÜ, áëëÜ ï ðüíïò åßíáé ðïõ áîßæåé, ãéáôß ï ðüíïò ìïõ åßìáé åãþ, åßíáé ç æùÞ ìïõ. ÈÝëù íá áðïëáýóù áõôü ðïõ áãáðþ, áõôü ðïõ íüìéóá üôé áãáðþ. Äåí èÝëù íá ôï ÷Üóù. Åßìáé üðùò ï ðáôÝñáò ìïõ… êáé Ýðåéôá… ×áìÞëùóå ôç öùíÞ ôçò: – Êáé Ýðåéôá, Ý÷ù áéóèÞóåéò åãþ. Ïñßóôå! ÁãáðçôÝ ìïõ, óáò åíï÷ëþ. Ôé èÝëåôå íá êÜíù;… Äåí Ýðñåðå íá ìå êÜíåôå äéêÞ óáò ÁõôÞ ç åëåýèåñç ãëþóóá, óôçí ïðïßá Þôáí óõíçèéóìÝíïò, ôïõ êáôÝóôñåöå ôçí åõ÷áñßóôçóÞ ôïõ. ÁëëÜ äåí áíçóõ÷ïýóå. ÐñïóÝ÷ïíôáò üëá üóá Ýêáíå åêåßíç áäéáöïñïýóå ãé’ áõôÜ ðïõ Ýëåãå, ìç äßíïíôáò óçìáóßá óå ãõíáéêåßá ëüãéá. Ëéãüëïãïò ï ßäéïò äåí ìðïñïýóå íá êáôáëÜâåé üôé ôá ëüãéá åßíáé êáìßá öïñÜ Ýíäåéîç ðñÜîçò.
20
Áí êáé ôçí áãáðïýóå, Þ ìÜëëïí åðåéäÞ ôçí áãáðïýóå ìå äýíáìç êáé åìðéóôïóýíç, íüìéæå üôé Ýðñåðå íá áíôéóôÝêåôáé óå éäéïôñïðßåò ôéò ïðïßåò Ýêñéíå ðáñÜëïãåò. – ÎÝñåôå êáëÜ, ÔåñÝæá, üôé äåí åðéèõìþ ðáñÜ íá óáò åßìáé åõ÷Üñéóôïò óå üëá. Ìçí Ý÷åôå ëïéðüí êáðñßôóéá ìáæß ìïõ. – Êáé ãéáôß íá ìçí Ý÷ù êáðñßôóéá ìáæß óáò; Áí Ýãéíá äéêÞ óáò, äåí Þôáí âÝâáéá áðü ëïãéêÞ, ïýôå áðü êáèÞêïí áóöáëþò. ¹ôáí áðü… êáðñßôóéï. Ôçí êïßôáîå Ýêðëçêôïò êáé ëõðçìÝíïò. – Ç ëÝîç óáò èõìþíåé, ößëå ìïõ; Áò ðïýìå üôé Þôáí áðü Ýñùôá. Êáé ðñáãìáôéêÜ, ôï Þèåëá ìå üëç ìïõ ôçí êáñäéÜ åðåéäÞ êáôáëÜâáéíá üôé ìå áãáðïýóáôå. ÁëëÜ ï Ýñùôáò ðñÝðåé íá åßíáé ìéá áðüëáõóç, êáé áí äåí âñßóêù ó’ áõôüí ôçí éêáíïðïßçóç åêåßíç ðïõ åóåßò ïíïìÜæåôå êáðñßôóéá ìïõ êáé åêåßíïõ ðïõ åßíáé ï ðüèïò ìïõ, ç æùÞ ìïõ, ï ÝñùôÜò ìïõ ï ßäéïò äåí ôï èÝëù ðéá, ðñïôéìþ êáëýôåñá íá æù ìüíç ìïõ. Åßóôå êáôáðëçêôéêüò; Ôá êáðñßôóéá ìïõ! ÌÞðùò õðÜñ÷åé Üëëï ðñÜãìá óôç æùÞ; Ôï êõíÞãé ôçò áëåðïýò, äåí åßíáé Ýíá êáðñßôóéï; Áõôüò áðÞíôçóå ìå üëç ôïõ ôçí åéëéêñßíåéá: – Áí äåí åß÷á äþóåé ôï ëüãï ìïõ, ïñêßæïìáé, ÔåñÝæá, üôé èá èõóßáæá ãéá ÷áôßñé óáò ôç ìéêñÞ áõôÞ åõ÷áñßóôçóç ìå üëç ìïõ ôçí êáñäéÜ. ÊáôÜëáâå üôé Ýëåãå ôçí áëÞèåéá. ¹îåñå üôé åêôåëïýóå ðÜíôá åêåßíï ðïõ õðïó÷Ýèçêå êáé óôéò ðáñáìéêñüôåñåò õðïèÝóåéò. ¸íéùóå üôé áí åðÝìåéíå, èá åðéôýã÷áíå íá ìç öýãåé. Ìá Þôáí ðïëý áñãÜ… Äåí Þèåëå ðéá íá êåñäßóåé. Äåí æçôïýóå ôþñá ðéá ðáñÜ ôç âßáéç áðüëáõóç ôçò Þôôáò. ÐñïóðïéÞèçêå üôé ðáßñíåé óôá óïâáñÜ ôç äéêáéïëïãßá áõôÞ ðïõ Ýâñéóêå áñêåôÜ áíüçôç. – Á! Ý÷åôå äþóåé ôï ëüãï óáò! Êáé õðï÷þñçóå ýðïõëá. Áðïñþíôáò óôçí áñ÷Þ, óõíå÷Üñç áìÝóùò åíäüìõ÷á ôïí åáõôü ôïõ ðïõ êáôüñèùóå íá ôçí ðåßóåé. ¹ôáí åõ÷áñéóôçìÝíïò ðïõ åêåßíç äåí åðÝìåéíå. Ôçí ðÞñå óôçí áãêáëéÜ ôïõ êáé ôç ößëçóå ôñõöåñÜ óôïí ëáéìü êáé óôá âëÝöáñá. ¸óðåõóå íá ôçò áöéåñþóåé üëåò ôéò ìÝñåò ðïõ èá Ýìåíå óôï Ðáñßóé. – Ìðïñïýìå, áãáðçìÝíç ìïõ, íá îáíáúäùèïýìå ôñåéò Þ ôÝóóåñåéò öïñÝò ðñïôïý öýãù Þ êáé ðåñéóóüôåñåò áêüìç áí èÝëåôå. Èá óáò ðåñéìÝíù óôç öùëéÜ ìáò üóåò öïñÝò èåëÞóåôå íá Ýñèåôå. ÈÝëåôå áýñéï; ¸äùóå óôïí åáõôü ôçò ôçí éêáíïðïßçóç íá áñíçèåß· äåí ìðïñïýóå íá Ýëèåé ïýôå áýñéï, ïýôå ôéò Üëëåò ìÝñåò. Ìå ãëõêéÜ öùíÞ áðáñéèìïýóå ôá åìðüäéá· åß÷å í’ áíôáðïäþóåé åðéóêÝøåéò,
21
íá äïêéìÜóåé Ýíá öüñåìá, íá ðÜåé óå ìéá öéëáíèñùðéêÞ áãïñÜ, óå ìéá Ýêèåóç íá äåé êÜôé ôáðåôóáñßåò ðïõ åðñüêåéôï íá áãïñÜóåé. Óôçí áñ÷Þ ôá åìðüäéá öáßíïíôáí ìéêñÜ, üóï ôá åîÝôáæå üìùò, ïé äõóêïëßåò ìåãÜëùíáí. Ïé åðéóêÝøåéò äåí ìðïñïýóáí íá ãßíïõí áñãüôåñá· äåí åß÷å íá ðÜåé óå ìéá áãïñÜ áëëÜ óå ôñåéò· ïé åêèÝóåéò Ýêëåéíáí· ïé ôáðåôóáñßåò Ýöåõãáí ãéá ôçí ÁìåñéêÞ. ÔÝëïò, Þôáí áäýíáôïí íá ôïí îáíáäåß ðñéí áðü ôçí áíá÷þñçóÞ ôïõ. Êáèþò Þôáí ôïõ ÷áñáêôÞñá ôïõ íá áðïäÝ÷åôáé äéêáéïëïãßåò áõôïý ôïõ åßäïõò äåí Ýöåñå êáìßá áíôßññçóç. Óôåíá÷ùñçìÝíïò áðü ôï åëáöñý áõôü äß÷ôõ ôùí êïóìéêþí õðï÷ñåþóåùí, Ýìåéíå óéùðçëüò êáé äõóôõ÷éóìÝíïò. Åêåßíç áíáóÞêùóå ôçí ðïñôéÝñá êáé Ýâáëå ôï ÷Ýñé ôçò óôï êëåéäß ôçò ðüñôá. Êé åêåß ìå ôï êåöÜëé ãõñéóìÝíï ðñïò ôï ößëï ôçò ðïõ Üöçíå, ôïõ åßðå, ïëßãï åéñùíéêÞ êáé ó÷åäüí ôñáãéêÞ: – Áíôßï ÑïìðÝñ! ÊáëÞ äéáóêÝäáóç. Ïé åðéóêÝøåéò ìïõ, ôá øþíéá ìïõ, ìðñïò óôá ôáîéäÜêéá óáò äåí åßíáé ôßðïôå. Åßíáé áëÞèåéá üôé ôï ðåðñùìÝíï áðïôåëåßôáé áðü áõôÜ ôá ôßðïôå. Áíôßï! ÂãÞêå Ýîù. Åêåßíïò èá Þèåëå íá ôç óõíïäåýóåé áëëÜ ðñïôéìïýóå íá ìç äåß÷íåôáé ìáæß ôçò óôï äñüìï üôáí äåí ôïõ ôï åðÝâáëëå åêåßíç áðïëýôùò. Óôï äñüìï, ç ÔåñÝæá Ýíéùóå áðüôïìá ôïí åáõôü ôçò ìüíï, ìüíï óôïí êüóìï, ÷ùñßò ÷áñÜ êáé ÷ùñßò ëýðç. Ãýñéóå óðßôé ôçò ðåæÞ üðùò óõíÞèéæå. ¹ôáí íý÷ôá, ç áôìüóöáéñá Þôáí ðáãùìÝíç, äéáõãÞò êáé Þñåìç. Ôá âÞìáôá ðïõ Ýêáíå áíÜìåóá óôá äõï óðßôéá, ôá âÞìáôá, áõôÜ ðïõ åß÷å êÜíåé ôüóåò öïñÝò, íüìéæå áðüøå üôé äåí èá ôá îáíÜêáíå ðïôÝ ðéá. Ãéáôß; Ôé åß÷å öÝñåé áõôÞ ç ìÝñá; Ìüëéò ìéá óôåíá÷þñéá, ïýôå êáí ìéá óêçíÞ. Êáé üìùò ç çìÝñá áõôÞ åß÷å ìéá ïõóßá ëåðôÞ, ðáñÜîåíç, åðßìïíç, ìéá ãåýóç Üãíùóôç ðïõ äåí èá Ýöåõãå ðéá. Ôé åß÷å óõìâåß; Ôßðïôá. Êáé áõôü ôï ôßðïôá Ýóâçíå ôï ðáí. ¸íéùèå Ýíá åßäïò áêáèüñéóôçò âåâáéüôçôáò üôé äåí èá îáíáãõñíïýóå ðïôÝ ðéá óå êåßíï ôï äùìÜôéï ðïõ ôþñá áêüìç Ýêñõâå ôï ðéï ìõóôéêü êáé ôï ðéï áãáðçôü ìÝñïò ôçò æùÞò ôçò. ¹ôáí Ýíáò äåóìüò óïâáñüò. Åß÷å äïèåß ìå ôçí áíáæÞôçóç ìéáò áðáñáßôçôçò ÷áñÜò. ÐëáóìÝíç ãéá ôïí Ýñùôá, êáé ðïëý ëïãéêÞ, äåí åß÷å ÷Üóåé óôçí åãêáôÜëåéøç ôïõ åáõôïý ôçò åêåßíï ôï Ýíóôéêôï ôçò óêÝøçò, åêåßíç ôçí áíÜãêç ôçò áóöÜëåéáò ðïõ Þôáí ðïëý äõíáôÜ ìÝóá ôçò. Äåí åß÷å äéáëÝîåé… Êáíåßò äåí äéáëÝãåé ïýôå ðÜëé åß÷å äïèåß ôõ÷áßá êáé áðñüïðôá. Åß÷å êÜíåé áõôü ðïõ èÝëçóå, üóï ìðïñåß íá êÜíåé êÜðïéïò áõôü ðïõ èÝëåé óå áõôÝò ôéò õðïèÝóåéò. Äåí ëõðüôáí ôþñá. Ôçò öÝñèçêáí üðùò Ýðñåðå íá ôçò öåñèïýí. ¹ôáí äßêáéï íá ôï áíáãíùñßóåé áõôü ãéá Ýíáí Üíäñá ðåñéæÞôçôï óôïí êüóìï, ðïõ åß÷å üëåò ôéò ãõíáßêåò ðïõ Þèåëå.
22
¸íéùèå ùóôüóï üôé üëá åß÷áí ôåëåéþóåé êáé ôçò öáéíüôáí öõóéêü. Óêåöôüôáí ìå ìéá óôåãíÞ ìåëáã÷ïëßá: «Ôñßá ÷ñüíéá ôçò æùÞò ìïõ, Ýíáò ôßìéïò Üíäñáò ðïõ ì’ áãáðÜ êáé ðïõ áãáðïýóá, ãéáôß ðñÜãìáôé ôïí áãáðïýóá. ¸ðñåðå íá ôïí áãáðþ, áöïý Ýãéíá äéêÞ ôïõ. Äåí åßìáé ìéá ÷áìÝíç ãõíáßêá». ÁëëÜ äåí ìðïñïýóå ðéá íá îáíáâñåß ôá áéóèÞìáôá ôçò åðï÷Þò åêåßíçò, ôç óõãêßíçóç ôçò øõ÷Þò ôçò êáé ôçò óÜñêáò ôçò, üôáí ôïõ ðñùôïäüèçêå. Èõìüôáí ëåðôïìÝñåéåò åíôåëþò áóÞìáíôåò, ôá ÷Üñôéíá ëïõëïýäéá êáé ôïõò ðßíáêåò ôïõ äùìáôßïõ. ¹ôáí Ýíá äùìÜôéï îåíïäï÷åßïõ. Èõìüôáí ôéò ëÝîåéò ôéò ëßãï ãåëïßåò êáé ó÷åäüí óõãêéíçôéêÝò ðïõ ôçò åß÷å ðåé. ÁëëÜ ôçò öáéíüôáí üôé ç ðåñéðÝôåéá áõôÞ åß÷å óõìâåß óå ìéáí Üëëç ãõíáßêá, óå ìéá îÝíç ôçí ïðïßá äåí áãáðïýóå ðïëý, ôçí ïðïßáí äåí êáôáëÜâáéíå êáèüëïõ. Êáé áõôü ðïõ åß÷å óõìâåß ëßãç þñá ðñéí, áõôÜ ôá ÷Üäéá ðïõ Ýöåñíå åðÜíù ôçò, üëá áõôÜ Þôáí ìáêñéÜ. Ôï êñåâÜôé, ïé ðáó÷áëéÝò, ôï êñõóôÜëëéíï âÜæï, ç ìéêñÞ êïýðá üðïõ Ýâñéóêå ôéò öïõñêÝôåò ôçò, üëá öáéíüôáí óáí íá ôá Ýâëåðå áðü Ýíá ðáñÜèõñï ðåñíþíôáò áðü ôï äñüìï. Äåí Ýíéùèå ðéêñÜ, ïýôå êáí ëýðç. Äåí åß÷å íá óõã÷ùñÞóåé ôßðïôá, áëßìïíï! ÁõôÞ ç áðïõóßá ôçò ìéáò åâäïìÜäáò äåí Þôáí ìéá ðñïäïóßá, äåí Þôáí Ýíá óöÜëìá áðÝíáíôß ôçò, äåí Þôáí ôßðïôá êé Þôáí ôï ðáí. ¹ôáí ôï ôÝëïò. Ôï Þîåñå êáëÜ. ¹èåëå íá ÷ùñßóïõí. Ôï Þèåëå, üðùò ç ðÝôñá ðïõ ðÝöôåé èÝëåé íá ðÝóåé. ¹ôáí ìéá óõãêáôÜèåóç óå üëåò ôéò óêïôåéíÝò äõíÜìåéò ôçò öýóçò ôçò êáé ôïõ åßíáé ôçò. ¸ëåãå óôïí åáõôü ôçò: «Äåí Ý÷ù ëüãïõò íá ôïí áãáðþ ëéãüôåñï. Êáé üìùò äåí ôïí áãáðþ ðéá. Ôïí áãÜðçóá Üñáãå ðïôÝ»;. Äåí Þîåñå êáé äåí ôçí åíäéÝöåñå íá ìÜèåé. Ôñßá ÷ñüíéá åß÷áí ðåñÜóåé óôï äéÜóôçìá ôùí ïðïßùí ôïí óõíáíôïýóå äýï Þ êáé ôÝóóåñåéò öïñÝò ôçí åâäïìÜäá. ÊÜðïôå ôïí Ýâëåðå êÜèå ìÝñá. Äåí Þôáí ëïéðüí ôßðïôá üëá áõôÜ; Ìá ç æùÞ äåí åßíáé ìåãÜëï ðñÜãìá. Êáé áõôü ðïõ êëåßíïõìå ìÝóá ôçò, ðüóï åßíáé ëßãï! ÔÝëïò äåí ðñÝðåé íá Ý÷åé ðáñÜðïíá. Èá Þôáí üìùò ðñïôéìüôåñï íá ôåëåéþíåé. ¼ëåò ïé óêÝøåéò ôçò åêåß êáôÝëçãáí. Äåí Þôáí ìéá áðüöáóç. Ïé áðïöÜóåéò áëëÜæïõí. ¹ôáí êÜôé ðéï óïâáñü· Þôáí ìéá êáôÜóôáóç ôïõ ðíåýìáôïò êáé ôçò êáñäéÜò ôçò. ÖèÜíïíôáò óôçí ðëáôåßá, óôçí Üêñç ôçò ïðïßáò õøþíåôáé ìéá åêêëçóßá áãñïôéêïý óôõë, èõìÞèçêå Ýíá ìáôóÜêé âéïëÝôåò ðïõ ôçò åß÷å ðñïóöÝñåé Ýíá âñÜäõ óôï Ðôé–Ðïí, êïíôÜ óôç Íïôñ–Íôáì. Ôçí çìÝñá åêåßíç åß÷áí áãáðçèåß ìå ðåñéóóüôåñç åãêáôÜëåéøç êáé ôñõöåñüôçôá áðü ôç óõíçèéóìÝíç. Ç êáñäéÜ ôçò ìáëÜêùóå ó’ áõôÞí ôçí áíÜìíçóç. ÁíáæÞôçóå óôï ðáñåëèüí ìá äåí âñÞêå ôßðïôá. Ôï ìéêñü ìðïõêÝôï Ýìåíå ìüíï, öôù÷ü ìéêñü áíèÝíéï ëåßøáíï, óôéò áíáìíÞóåéò ôçò.
23
Êáèþò ðñï÷ùñïýóå âõèéóìÝíç óå óêÝøåéò, ìåñéêïß äéáâÜôåò, ðáñåîçãþíôáò ôï áðëïýóôáôï íôýóéìü ôçò, ôçí ðáñáêïëïõèïýóáí. ¸íáò áðü áõôïýò ôçò Ýêáíå êáé ðñïôÜóåéò. ¸íá éäéáßôåñï äåßðíï êáé ýóôåñá èÝáôñï. Ôï ðñÜãìá ôçò öáéíüôáí äéáóêåäáóôéêü. Äåí Þôáí áíáóôáôùìÝíç êáèüëïõ. ÓêÝöôçêå: «Ôé êÜíïõí ïé Üëëåò ãõíáßêåò; Êé åãþ ðïõ Þìïõí õðåñÞöáíç, ðïõ äåí êáôÝóôñåöá ôç æùÞ ìïõ. Ðïëý ðïõ áîßæåé ç æùÞ!» Åìðñüò áðü ôï Ìïõóåßï ôùí ÈñçóêåõìÜôùí, âñÞêå ôï äñüìï Üíù–êÜôù. Ó’ Ýíá âáèý ëÜêêï áíÜìåóá ó’ Ýíá üãêï áðü ÷þìáôá, ôïýâëá êáé áóâÝóôåò åß÷áí ñßîåé ìéá ãÝöõñá, êáìùìÝíç áðü ìéá óáíßäá óôåíÞ êáé åõëýãéóôç. ¢ñ÷éóå Þäç íá ðñï÷ùñåß, üôáí åßäå óôçí Üêñç, ìðñïóôÜ ôçò Ýíáí Üíäñá óôáìáôçìÝíï ðïõ ôçí ðåñßìåíå. Ôçí åß÷å áíáãíùñßóåé êáé ôç ÷áéñåôïýóå. ¹ôáí ï ÍôåóÜñôñ, ï ãëýðôçò. Ôçò öÜíçêå êáèþò ðåñíïýóå ìðñïóôÜ ôïõ, üôé Þôáí åõ÷áñéóôçìÝíïò áðü áõôÞí ôç óõíÜíôçóç. Ôïí åõ÷áñßóôçóå ì’ Ýíá ÷áìüãåëï. Ôçò æÞôçóå ôçí Üäåéá íá êÜíåé ìåñéêÜ âÞìáôá ìáæß ôçò. Êáé ðñï÷þñçóáí ðëÜé–ðëÜé. Ôçò åßðå üôé ôçí åß÷å áíáãíùñßóåé áðü ìáêñéÜ, áðü ôï ñõèìü ôùí ãñáììþí ôçò êáé ôùí êéíÞóåþí ôçò, ðïõ Þôáí ìïíáäéêÜ äéêüò ôçò. – Ïé ùñáßåò êéíÞóåéò, ðñüóèåóå, åßíáé ç ìïõóéêÞ ôùí ìáôéþí. Ôïõ áðÜíôçóå üôé áãáðïýóå ðïëý ôçí ðåæïðïñßá· üôé Þôáí ç ÷áñÜ ôçò êáé ç õãåßá ôçò. Êé åêåßíïò áãáðïýóå ôïõò ìáêñéíïýò ðåñéðÜôïõò. Ôï ìõóôÞñéï ôùí ìåãÜëùí äñüìùí ôïí ôñáâïýóå. Ôïõ Üñåóáí ðïëý ôá ôáîßäéá. Åß÷å äåé öùôåéíÝò ìÝñåò êáé íý÷ôåò äéÜöáíåò, ôçí ÅëëÜäá, ôçí Áßãõðôï êáé ôïí Âüóðïñï. ÁëëÜ îáíáãõñíïýóå ðÜíôá óôçí Éôáëßá, ôçí ðáôñßäá ôçò øõ÷Þò ôïõ. – Èá ðÜù óôçí Éôáëßá ôçí ðñïóå÷Þ åâäïìÜäá, åßðå. ÈÝëù íá îáíáäþ ôçí ÑáâÝííá êïéìéóìÝíç óôïõò ìáýñïõò âñÜ÷ïõò ôçò Üãïíçò ü÷èçò. ÐÞãáôå óôçí ÑáâÝííá êõñßá; Åßíáé Ýíáò ôÜöïò ìáãåìÝíïò üðïõ åìöáíßæïíôáé áóôñáöôåñÜ öáíôÜóìáôá. Ôá ìùóáúêÜ ôïõ Óáéí–ÂéôÜëå êáé ôùí äýï Óáéíô–Áðïëéíáßñ ìå ôïõò âÜñâáñïõò áããÝëïõò êáé ôïõò öùôïóôåöáíùìÝíïõò áõôïêñÜôïñåò, óáò êÜíïõí íá íéþèåôå ôéò ôåñáôþäåéò áðïëáýóåéò ôçò ÁíáôïëÞò. Ôï ìíÞìá ôçò ÃêÜëá Ðëáóßíôéá åßíáé ôñïìáêôéêü óÞìåñá êÜôù áðü ôç óêéåñÞ êñýðôç ôïõ. ¼ôáí êïéôÜæåé êÜðïéïò áðü ìéá ó÷éóìÞ ôçò óáñêïöÜãïõ, íïìßæåé üôé âëÝðåé áêüìç ôçí êüñç ôïõ Èåïäïóßïõ, êáèéóìÝíç óôï ÷ñõóü ôçò èñüíï, áëýãéóôç óôï áäáìáíôïóôüëéóôï öüñåìÜ ôçò, üðïõ åßíáé êåíôçìÝíåò óêçíÝò áðü ôçí ÐáëáéÜ ÄéáèÞêç, ìå ôï üìïñöï óêëçñü ðñüóùðü ôçò äéáôçñçìÝíï íåáíéêü êáé ìáýñï áðü ôá áñþìáôá, ìå ôá åâÝíéíá ÷Ýñéá ôçò áêßíçôá åðÜíù óôá ãüíáôÜ ôçò. Äåêáôñåßò áéþíåò êñÜôçóå áõôÞí ôçí ðÝíèéìç ìåãáëïðñÝðåéá,
24
þóðïõ Ýíá ðáéäß, ðåñíþíôáò áðü ôï Üíïéãìá ôïõ ôÜöïõ Ýíá êåñß ôçí Ýêáøå. Ç êõñßá ÌáñôÝí-ÌðåëÝì ñþôçóå ôé Ýêáíå üôáí æïýóå áõôÞ ç íåêñÞ, ðïõ Þôáí ôüóï Üêáìðôç óôïí åãùéóìü ôçò. – ÕðÞñîå äõï öïñÝò óêëÜâá, åßðå ï ÍôåóÜñôñ, êáé Ýãéíå äõï öïñÝò áõôïêñÜôåéñá. – Èá Þôáí ÷ùñßò Üëëï üìïñöç, åßðå ç êõñßá ÌáñôÝí. Ìïõ ôçí ðáñïõóéÜóáôå èáõìÜóéá ìÝóá óôïí ôÜöï ôçò. Ìå ôñïìÜæåé. Äåí ðÜôå êáëýôåñá óôç Âåíåôßá, êýñéå ÍôåóÜñôñ, Þ Ý÷åôå âáñåèåß ðéá ôéò ãüíäïëåò, ôá êáíÜëéá üðïõ êáèñåöôßæïíôáé ôá ðáëÜôóá êáé ôá ðåñéóôÝñéá ôçò ðëáôåßáò ôïõ Áãßïõ ÌÜñêïõ; Óáò ïìïëïãþ üôé áãáðþ áêüìç ôç Âåíåôßá ìïëïíüôé ðÞãá åêåß ðïëëÝò öïñÝò. Óõìöþíçóå ìáæß ôçò. Êáé åêåßíïò áãáðïýóå ôç Âåíåôßá. ÊÜèå öïñÜ ðïõ ðÞãáéíå åêåß, áðü ãëýðôçò ãéíüôáí æùãñÜöïò. Èá Þèåëå íá æùãñáößóåé ôïí ïõñáíü ôçò. – Áëëïý, åßðå, áêüìç êáé óôç Öëùñåíôßá ï ïõñáíüò åßíáé ìáêñéÜ, ðïëý õøçëÜ, ðïëý âáèéÜ. Óôç Âåíåôßá, åßíáé ðáíôïý. ×áúäåýåé ôç ãç êáé ôá íåñÜ, ðåñéâÜëëåé ìå áãÜðç ôïõò ÷áëýâäéíïõò èüëïõò êáé ôá ìáñìÜñéíá ìÝãáñá êáé ñß÷íåé óôï äéÜóôçìá ôá ìáñãáñéôÜñéá ôïõ êáé ôá êñýóôáëëÜ ôïõ. Ç ïìïñöéÜ ôçò Âåíåôßáò åßíáé ï ïõñáíüò ôçò êáé ïé ãõíáßêåò ôçò. Ôé èáõìÜóéá ðëÜóìáôá ïé ÂåíåôóÜíåò; Ðñï÷ùñïýóå ìå âÞìá áíþìáëï, Üëëïôå áñãü, Üëëïôå ãñÞãïñï. Åêåßíç ðåñðáôïýóå ðéá êáíïíéêÜ êáé ôïí ðñïóðåñíïýóå ó÷åäüí. ÂëÝðïíôÜò ôçí ðëáãßùò ðáñáêïëïõèïýóå ôçí åõëýãéóôç êáé ÷áñéôùìÝíç óéëïõÝôá ðïõ ôïõ Üñåóå ôüóï. Áóõíáßóèçôá, áéóèáíüôáí ôçí ãïçôåßá ôÞò ôüóï öéëéêÞò áõôÞò óõíáíôÞóåùò ìå ìéá íÝá ãõíáßêá, ó÷åäüí Üãíùóôç, ìå ìéá ãõíáßêá ôçí ïðïßáí ìüëéò åß÷å ãíùñßóåé êáôÜ ôá óýíôïìá äéáóôÞìáôá êïóìéêþí äåîéþóåùí. Åß÷áí öèÜóåé óôï ìÝñïò, üðïõ ç åõñåßá ëåùöüñïò îåôõëßãåé ôéò ôÝóóåñåéò óåéñÝò ôùí ðëáôáíéþí ôçò. Ï ïõñáíüò Þôáí êáèáñüò. Ôá öþôá ôçò ðüëåùò áíáêáôþíïíôáí ìå ô’ Üóôñá. Óôç äýóç Ýëáìðáí ôá ôñßá ÷ñõóÜ êáñöéÜ ôïõ Ùñßùíá. – Ôïí ðåñáóìÝíï ÷ñüíï óôç Âåíåôßá, êÜèå ðñùß, âãáßíïíôáò áðü ôï óðßôé ìïõ, Ýâñéóêá åìðñüò óôçí ðüñôá ôïõ, ôñßá óêáëïðÜôéá øçëüôåñá áðü ôï êáíÜëé Ýíá èáõìÜóéï êïñßôóé, ìå ìéêñü êåöÜëé, ëáéìü óôñïããõëü êáé äõíáôü ìå õðÝñï÷ï óþìá. Âñéóêüôáí åêåß, óôïí Þëéï êáé óôç ëÜóðç, áãíÞ óáí Ýíáò áìöïñÝáò, åîáßóéá óáí Ýíá ëïõëïýäé. ×áìïãåëïýóå. Ôé óôüìá! Ôï ðéï âáñýôéìï êüóìçìá óôï ùñáéüôåñï öùò. ÁíôéëÞöèçêá åãêáßñùò üôé ôï ÷áìüãåëï áõôü áðåõèõíüôáí ó’ Ýíá ÷áóáðüðïõëï ðïõ âñéóêüôáí ðßóù ìïõ ìå ôï ðáíÝñé ôïõ óôï êåöÜëé. Óôç ãùíßá ôïõ äñïìÜêïõ, ðïõ êáôåâáßíåé óôçí ðáñáëßá, ç êõñßá
25
ÌáñôÝí åðéâñÜäõíå ôï âÞìá ôçò. – Åßíáé áëÞèåéá åßðå, üôé óôç Âåíåôßá ïé ãõíáßêåò åßíáé üìïñöåò. – Åßíáé ó÷åäüí üëåò üìïñöåò, êõñßá. Ìéëþ ãéá ôá êïñßôóéá ôïõ ëáïý, ãé’ áõôÝò ðïõ ðïõëïýí ôóéãÜñá êáé ãéá ôéò ìéêñÝò åñãÜôñéåò ôùí õáëïðùëåßùí. Ïé Üëëåò åßíáé üðùò ðáíôïý. – Ïé Üëëåò, èÝëåôå íá ðåßôå ïé ãõíáßêåò ôïõ êüóìïõ. Êáé äåí ôéò áãáðÜôå, áõôÝò; – Ôéò ãõíáßêåò ôïõ êüóìïõ; Ù! ÕðÜñ÷ïõí ìåñéêÝò ÷áñéôùìÝíåò. ¼óï ãéá íá ôéò áãáðþ, áõôü åßíáé Üëëç õðüèåóç. – Ôï íïìßæåôå; Ôïõ Ýôåéíå ôï ÷Ýñé êáé Ýóôñéøå áðüôïìá óôç ãùíßá ôïõ äñüìïõ.
26
ÊÅÖÁËÁÉÏ
4
Åêåßíï ôï âñÜäõ äåéðíïýóå ìüíç ìå ôïí Üíäñá ôçò. Êáèþò åêåßíïò ìéëïýóå ãéá ôá èÝìáôá ôçò çìÝñáò, ç ÔåñÝæá âõèéæüôáí óå ìéá ðÝíèéìç ïíåéñïðüëçóç. Ôçò öáéíüôáí üôé ðñï÷ùñïýóå ìÝóá óå ìéá ïìß÷ëç, ÷áìÝíç êáé áðïîåíùìÝíç áðü üëá. ¹ôáíå ìéá ëýðç Þñåìç êáé ó÷åäüí ãëõêéÜ. ¸âëåðå áêáèüñéóôá, áíÜìåóá óôçí ïìß÷ëç, ôçí êáìáñïýëá ôçò ïäïý Óðïíôßíé, áíåâáóìÝíç áðü ìáýñïõò áããÝëïõò óå ìéá êïñõöÞ ôùí ÉìáëáÀùí. Êé ï ÑïìðÝñ ó’ Ýíá åßäïò ôñïìåñïý óåéóìïý åß÷å åîáöáíéóèåß ðïëý áðëÜ êáé öïñþíôáò ôá ãÜíôéá ôïõ. ¸ðéáóå ôï óöõãìü ôçò ãéá íá äåé ìÞðùò åß÷å ðõñåôü. Áðüôïìá, óõíÞëèå. ¢êïõóå ôïí Üíäñá ôçò íá ëÝåé: – ÁãáðçôÞ ìïõ ößëç, ï Ãêáâþ åêöþíçóå óÞìåñá óôç ÂïõëÞ Ýíá èáõìÜóéï ëüãï ãéá ôçí õðüèåóç ôïõ Ìåôï÷éêïý Ôáìåßïõ. Åßíáé êáôáðëçêôéêü ðüóï óáöåßò Ýãéíáí ïé áðüøåéò ôïõ êáé ðüóï óùóôÜ ìéëÜåé ôþñá. Ù! Ý÷åé ðñïïäåýóåé ðïëý. Åêåßíç äåí ìðüñåóå íá ìç ÷áìïãåëÜóåé: – ÁëëÜ, ößëå ìïõ, ï Ãêáâþ åßíáé Ýíáò áíèñùðÜêïò ðïõ äåí óêÝöôåôáé Üëëï ðáñÜ ðþò íá îåöýãåé áðü ôï ðëÞèïò ôùí ðåéíáóìÝíùí êáé í’ áíÝâåé. ¼óï ãéá éäÝåò, äåí öáíôÜæïìáé íá Ý÷åé êáé êáìéÜ. ¿óôå áëÞèåéá, ôïí ðáßñíïõí óôá óïâáñÜ óôïí êüóìï ôçò ðïëéôéêÞò; Êáé áðüôïìá ðñüóèåóå: – ÎÝñåôå üôé ç ìéò Ìðåëë ìå ðñïóêÜëåóå íá ðåñÜóù Ýíá ìÞíá ìáæß ôçò, óôï ÖéÝæïëå; ÄÝ÷èçêá êáé öåýãù. Ëéãüôåñï Ýêðëçêôïò ðáñÜ äõóáñåóôçìÝíïò, ôç ñþôçóå ìå ðïéïí Ýöåõãå. ÁìÝóùò âñÞêå ôçí áðÜíôçóç: – Ìå ôçí êõñßá ÌáñìÝ. Äåí ìðïñïýóå íá ôçò öÝñåé êáìßá áíôßññçóç. Ç êõñßá ÌáñìÝ, ìéá ãçñáéÜ ïéêïãåíåéáêÞ ößëç, Þôáí Ýíá åßäïò íôáì-íôå-êïìðáíß ðïëý êáèþò ðñÝðåé, êáé åéäéêÜ åíäåäåéãìÝíç ãéá ôçí Éôáëßá, üðïõ ï óýæõãïò ôçò, åß÷å êÜíåé áíáóêáöÝò óôéò íåêñïðüëåéò. Ôç ñþôçóå ìüíïí: – Ôçí åéäïðïéÞóáôå; Êáé ðüôå óêÝöôåóôå íá öýãåôå; Åß÷å ôç óýíåóç íá ìç öÝñåé êáìßá áíôßññçóç, óêåðôüìåíïò áìÝóùò üôé ç áíôßóôáóç äåí èá êáôüñèùíå ðáñÜ íá åíéó÷ýóåé Ýíá áðñáãìáôïðïßçôï êáðñßôóéï, åíôåëþò ðáñÜëïãï. – Áóöáëþò, åßðå, åßíáé ìéá ðïëý åõ÷Üñéóôç äéáóêÝäáóç ôá
27
ôáîßäéá. ÓêÝöèçêá üôé èá ìðïñïýóáìå ôçí Üíïéîç íá åðéóêåöèïýìå ôïí Êáýêáóï, ôï ÔïõñêåóôÜí, ôçí Êáóðßá· íá Ýíáò ôüðïò åíäéáöÝñùí êáé ðïëý ëßãï ãíùóôüò. Ï óôñáôçãüò ÁíÝíêïö èá Ýèåôå óôç äéÜèåóç ìáò Ýíáí éäéáßôåñï óõñìü óôç óéäçñïäñïìéêÞ ãñáììÞ ðïõ êáôáóêåýáóå. Åßíáé ðïëý ößëïò ìïõ êáé óáò óõìðáèåß éäéáéôÝñùò. Èá ìáò äþóåé êáé ìéá óõíïäåßá ÊïæÜêùí. Èá åßíáé ðïëý ùñáßá. Ðñïóðáèïýóå íá ôçí êåñäßóåé ìå ôç ìáôáéïäïîßá, áäõíáôþíôáò íá öáíôáóèåß üôé ç öõãÞ ôçò äåí Þôáí üìïéá ìå ôç äéêÞ ôïõ êáé üôé äåí åß÷å êáìßá öéëïäïîßá. Ôïõ áðÜíôçóå áöçñçìÝíá üôé èá Þôáí ßóùò Ýíá ùñáßï ôáîßäé. Ôüôå åêèåßáóå ôá âïõíÜ ôïõ ÊáõêÜóïõ, ôéò ðáëéÝò ðüëåéò, ôá ðáæÜñéá, ôá êïõóôïýìéá, ôá üðëá. Êáé ðñüóèåóå: – Èá ðÜñïõìå ìáæß ìáò ìåñéêïýò ößëïõò, ôçí ðñéãêßðéóóá Óåíéáâßí, ôïí óôñáôçãü ËáñéâéÝñ, ßóùò ôïí Âáíò Þ ôïí Ëå Ìåíßë. – Ôïõ áðÜíôçóå ì’ Ýíá ìéêñü îåñü ãÝëéï, üôé åß÷áí áñêåôü êáéñü ãéá íá äéáëÝîïõí ôïõò ðñïóêåêëçìÝíïõò ôïõò. Åêåßíïò Ýãéíå ðñïóåêôéêüò, ðåñéðïéçôéêüò. – Äåí ôñþôå êáèüëïõ êáôáóôñÝöåôå Ýôóé ôï óôïìÜ÷é óáò. Äåí ðßóôåõå áêüìç ôç âéáóôéêÞ áõôÞ áíá÷þñçóç êáé üìùò áíçóõ÷ïýóå. ÂÝâáéá êé áõôüò êé åêåßíç åß÷áí îáíáðÜñåé ôçí åëåõèåñßá ôïõò, áëëÜ äåí ôïõ Üñåóå êáèüëïõ íá ìÝíåé ìüíïò. Êáé åêôüò ôïýôïõ, åß÷å áðïöáóßóåé íá äþóåé äýï Þ ôñßá ìåãÜëá ðïëéôéêÜ ãåýìáôá. ¸âëåðå ôï êüììá ôïõ íá ìåãáëþíåé. ¹ôáí ç êáôÜëëçëç óôéãìÞ íá äåßîåé ìåãáëïðñåðþò ôç äýíáìÞ ôïõ. Ôçò åßðå ì’ Ýíá ýöïò ìõóôçñéþäåò: – Ìðïñåß íá ðáñïõóéáóèåß ðåñßðôùóç, üðïõ èá Ý÷ïõìå áíÜãêç ôçò âïÞèåéáò üëùí ôùí ößëùí ìáò. Äåí Ý÷åôå ðáñáêïëïõèÞóåé ôá ãåãïíüôá, ÔåñÝæá; – ¼÷é, ößëå ìïõ. – ËõðÜìáé. ¸÷åôå óùóôÞ êñßóç êáé ìåãÜëç áíôßëçøç. Áí åß÷áôå ðáñáêïëïõèÞóåé ôçí ðïñåßá ôùí ãåãïíüôùí, èá óáò åß÷å êáôáðëÞîåé ôï ñåýìá ðïõ ïäçãåß ôïí ôüðï óôéò óõíôçñçôéêÝò áðüøåéò. Ï êüóìïò âáñÝèçêå ôéò áêñüôçôåò. Áðïêçñýóóåé ôïõò Üíäñåò ðïõ åêôÝèçêáí óôç ñéæïóðáóôéêÞ ðïëéôéêÞ, óôéò èñçóêåõôéêÝò äéþîåéò. Èá ÷ñåéáóèåß óÞìåñá Þ áýñéï íá îáíáãßíåé Ýíá õðïõñãåßï óõíôçñçôéêü, êáé ôçí çìÝñá åêåßíç… ÓôáìÜôçóå. Åêåßíç äåí ôïí Üêïõå ó÷åäüí ðéá. ¹ôáí âõèéóìÝíç óå óêÝøåéò, ìåëáã÷ïëéêÞ êáé áðïãïçôåõìÝíç. Ôçò öáéíüôáí üôáí ç üìïñöç åêåßíç ãõíáßêá ðïõ, åêåß êÜôù, óôç èåñìÞ óêéÜ ìéáò êëåéóôÞò êáìáñïýëáò, ðåñðáôïýóå ìå ãõìíÜ ðüäéá åðÜíù óôï äÝñìá ôçò áñêïýäáò, êáé ðïõ Ýóéáæå ôá ìáëëéÜ ôçò åìðñüò óôïí êáèñÝöôç åíþ êÜðïéïò Üíäñáò ôçò öéëïýóå ôï ëáéìü, äåí Þôáí êáèüëïõ ç ßäéá, äåí Þôáí êáí ìéá ãõíáßêá ðïõ ãíþñéæå êáëÜ Þ ðïõ
28
Þèåëå íá ãíùñßóåé, áëëÜ Þôáí ìéá îÝíç, ôçò ïðïßáò ïé õðïèÝóåéò äåí ôçí åíäéÝöåñáí. Ìéá öïõñêÝôá êáñöùìÝíç óôá ìáëëéÜ ôçò –ìéá áðü ôéò öïõñêÝôåò ôçò êñõóôÜëëéíçò êïýðáò– ãëßóôñçóå óôï ëáéìü ôçò. ¸íéùóå Ýíá ñßãïò. – Èá Ýðñåðå ðÜíôùò, åßðå ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì, íá äþóïõìå ôñßá Þ ôÝóóåñá ãåýìáôá óôïõò ðïëéôéêïýò ìáò ößëïõò. Èá âÜëïõìå ôïõò ðáëéïýò ñéæïóðÜóôåò ìå áíèñþðïõò ôïõ êüóìïõ ìáò. Èá Þôáí óùóôü íá êáëÝóïõìå åðßóçò ìåñéêÝò ùñáßåò ãõíáßêåò. Ìðïñïýìå êÜëëéóôá íá ðñïóêáëÝóïõìå ôçí êõñßá ÌðåñÜñ íôå ËáìÜë. Äýï ÷ñüíéá ôþñá äåí áêïýóôçêå ôßðïôá ãé’ áõôÞí. Ðþò óáò öáßíåôáé; – Íáé, áëëÜ, ößëå ìïõ áöïý öåýãù ôçí ðñïóå÷Þ åâäïìÜäá… Åêåßíïò ôçí êïßôáîå áðåëðéóìÝíïò. ÐÝñáóáí êáé ïé äõï ôïõò, óéùðçëïß êáé óõíïöñõùìÝíïé, óôï óáëïíÜêé üðïõ ï Ðùë Âáíò, Ýíáò ïéêïãåíåéáêüò ößëïò ôïõò ðåñßìåíå. Åñ÷üôáí óõ÷íÜ ôï âñÜäõ. Ôïõ Ýäùóå ôï ÷Ýñé ôçò. – Åßìáé ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíç ðïõ óáò âëÝðù. ÈÝëù íá óáò áðï÷áéñåôÞóù ãéá ëßãï êáéñü. Ôï Ðáñßóé åßíáé øõ÷ñü êáé óêïôåéíü. Ï êáéñüò áõôüò ìå êïõñÜæåé êáé ìå ìåëáã÷ïëåß. Ðçãáßíù íá ðåñÜóù Ýîé åâäïìÜäåò óôç Öëùñåíôßá ìå ôç ìéò Ìðåëë. Ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì ýøùóå ôá ìÜôéá óôïí ïõñáíü. Ï Âáíò ôç ñþôçóå áí äåí åß÷å Þäç ðÜåé ðïëëÝò öïñÝò óôçí Éôáëßá. – Ôñåéò öïñÝò. ÁëëÜ äåí åßäá ôßðïôá. ÁõôÞ ôç öïñÜ èÝëù íá ôá äù üëá. Áðü ôç Öëùñåíôßá èá êÜíù ðåñéðÜôïõò óôçí ÔïóêÜíç, óôçí Ïìâñßá. Êáé ôÝëïò, èá ðÜù óôç Âåíåôßá. Ï ößëïò óáò ÍôåóÜñôñ ìïõ ìßëçóå èáõìÜóéá ãéá ôç Âåíåôßá, ãéá ôïí ïõñáíü ôçò Âåíåôßáò… – Íáé, óôç Âåíåôßá ï ïõñáíüò åßíáé ìáãåõôéêüò. Óôç Öëùñåíôßá åßíáé Ýîõðíïò. ¸íáò ðáëéüò óõããñáöÝáò åßðå: «Ï ïõñáíüò ôçò Öëùñåíôßáò, åëáöñýò êáé äéÜöáíïò, ôñÝöåé ôéò ùñáßåò óêÝøåéò ôùí áíèñþðùí». ÐÝñáóá èáõìÜóéåò ìÝñåò óôçí ÔïóêÜíç. Èá Þèåëá íá îáíáðÜù. Åêåßíç ôïí äéÝêïøå: – Ôþñá ðïõ ôï óêÝöôçêá ðñÝðåé íá óáò óõã÷áñþ ãéá ôï ößëï óáò ôïí ÍôåóÜñôñ. ÄéáèÝôåé ëåðôü ðíåýìá. Ðñüóèåóå: – ºóùò ìüíï íá åßíáé êëåéóìÝíïò óôïí åáõôü ôïõ ëßãï ðåñéóóüôåñï áðü ü,ôé ðñÝðåé. Ï Âáíò ôçò õðåíèýìéóå üôé åß÷å ðñïâëÝøåé ðùò ï ÍôåóÜñôñ èá ôçò êéíïýóå ôï åíäéáöÝñïí: – Ôïí îÝñù êáëÜ, åßíáé ðáéäéêüò ìïõ ößëïò. – Ãíùñßóáôå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ; – Íáé, åßðå ï Âáíò. Åßíáé ï ìüíïò ãéïò ôïõ Ößëéððïõ ÍôåóÜñôñ.
29
– Ôïõ áñ÷éôÝêôïíá; – Ôïõ áñ÷éôÝêôïíá, ï ïðïßïò åðß ÍáðïëÝïíôïò ÉÉÉ, áíáóôÞëùóå ôüóïõò ðýñãïõò êáé åêêëçóßåò óôçí Ôïõñáßíç êáé ôçí ÏñëåÜíç. ÐÝèáíå íÝïò. Ï Æáê ÍôåóÜñôñ áíáôñÜöçêå áðü ôç ìçôÝñá ôïõ ðïõ ôïí ëÜôñåõå. Äåí åßäá ðïôÝ ìïõ ôüóï õðåñâïëéêÞ ìçôñéêÞ óôïñãÞ. Ï Æáê åßíáé Ýíá ÷áñéôùìÝíï áãüñé· åßíáé üìùò Ýíá ÷áúäåìÝíï ðáéäß. – Êáé üìùò öáßíåôáé ôüóï áäéÜöïñïò, ôüóï âïëéêüò, ôüóï ìáêñéÜ áð’ üëá! – Ìçí ôï ðéóôåýåôå. ¸÷åé ìßá öáíôáóßá ðïõ âáóáíßæåé, êáé âáóáíßæåôáé. – ÁãáðÜ ôéò ãõíáßêåò; – Ãéáôß ìå ñùôÜôå áõôü; – Ù! äåí ðñüêåéôáé ãéá êáíÝíá ãÜìï. – Íáé, ôéò áãáðÜ. Óáò åßðá üôé åßíáé Ýíáò åãùéóôÞò. Ìüíï ïé åãùéóôÝò áãáðïýí ðñáãìáôéêÜ ôéò ãõíáßêåò. ÌåôÜ ôï èÜíáôï ôçò ìçôÝñáò ôïõ åß÷å Ýíáí ìáêñï÷ñüíéï äåóìü ìå ìéá ãíùóôÞ çèïðïéü, ôçí Æáí ÔáíêñÝä. Ç êõñßá ÌáñôÝí èõìüôáí áìõäñÜ ôçí Æáí ÔáíêñÝä, ìéá ãõíáßêá ü÷é ðïëý üìïñöç áëëÜ ðïëý êáëïêáìùìÝíç, ðïõ Ýðáéæå ìå ìéá ëåðôÞ ÷Üñç ôïõò ñüëïõò ôçò åñùôåõìÝíçò. – Æïýóáí ó÷åäüí ðÜíôá ìáæß, óõíÝ÷éóå ï Ðùë Âáíò, ó’ Ýíá ìéêñü óðéôÜêé óôï ÙôÝéã. ÐÞãáéíá êáé ôïõò Ýâëåðá óõ÷íÜ. Ôïí Ýâñéóêá ÷áìÝíï óôá üíåéñÜ ôïõ, îå÷íþíôáò í’ áðïôåëåéþóåé Ýíá Üãáëìá, ìüíïí ìå ôïí åáõôü ôïõ, áêïëïõèþíôáò ôçí éäÝá ôïõ, áðïëýôùò áíßêáíï í’ áêïýóåé êÜðïéïí. Åêåßíç ìåëåôïýóå ôïõ ñüëïõò ôçò, üìïñöç, ôñõöåñÞ êáé Ýîõðíç. Ðáñáðïíéüôáí óå ìÝíá üôé Þôáí áöçñçìÝíïò, êáêüêåöïò, äýóêïëïò. Ôïí áãáðïýóå ùóôüóï êáé äåí ôïí áðáôïýóå ðáñÜ ìüíïí ìå ôï èåáôñþíç ôçò üôáí åðñüêåéôï íá ðÜñåé Ýíá ðñþôï ñüëï. ¹ôáí ìéá ãõíáßêá áñêåôÜ óïâáñÞ. ÁëëÜ åîåôÝèç ðïëý ìå ôïí ÆïæÝö Óðñßããåñ, ìå ôçí åëðßäá üôé èá êáôüñèùíå íá ôçí âÜëåé óôç ÃáëëéêÞ Êùìùäßá. Ï ÍôåóÜñôñ èýìùóå êáé ôçí Üöçóå. Ôþñá, åêåßíç âñßóêåé ðéï ðñáêôéêü íá æåé ìå ôïõò èåáôñéêïýò äéåõèõíôÝò ôçò êáé ï Æáê ðéï åõ÷Üñéóôï íá êÜíåé ôáîßäéá. – Ôç èõìÜôáé Üñáãå; – Ðþò èÝëåôå íá îÝñåé êÜðïéïò ôé óõìâáßíåé ìÝóá óôï ìõáëü åíüò Üíäñá áíÞóõ÷ïõ êáé åõìåôÜâëçôïõ, åãùéóôÞ êáé áéóèçìáôéêïý; Åêåßíç Üëëáîå áðüôïìá èÝìá: – Êáé ôï ìõèéóôüñçìÜ óáò, êýñéå Âáíò; – Âñßóêïìáé óôï ôåëåõôáßï êåöÜëáéï, êõñßá ìïõ. Ï ìéêñüò åñãÜôçò ðïõ ðñùôáãùíéóôåß êáñáôïìÞèçêå. ÐÝèáíå ìå ôçí áäéáöïñßá åêåßíç ðïõ ðåèáßíïõí ïé ðáñèÝíåò ïé ïðïßåò äåí Ýíéùóáí ôïí ðüèï, ðïõ äåí áéóèÜíèçêáí ðïôÝ óôá ÷åßëç ôïõò ôç èåñìÞ ãåýóç ôçò æùÞò.
30
Ïé åöçìåñßäåò êáé ôï êïéíü åðéäïêéìÜæïõí áõôü ðïõ Ýãéíå. ÁëëÜ óå ìéá óïößôá, Ýíáò Üëëïò åñãÜôçò, óïâáñüò êáé ëõðçìÝíïò, ïñêßæåôáé óôïí åáõôü íá ðñáãìáôïðïßçóç åêåßíïò ôï öüíï ôïõ åîéëáóìïý. Óçêþèçêå êáé ôçí áðï÷áéñÝôçóå. ¼ôáí áíÝâçêå óôçí êÜìáñÜ ôçò, ï Üíäñáò ôçò ôçí ðåñßìåíå óôï êåöáëüóêáëï öïñþíôáò ìéá ñïìð íôå óáìðñ áðü ðåëïýò ìùâ. ¸íá åßäïò óêïýöïõ óáí áõôïýò ðïõ öïñïýóáí ïé äüãçäåò ðåñéÝâáëëå ôï áäõíáôéóìÝíï êáé ÷ëïìü ðñüóùðü ôïõ. Åß÷å Ýíá óïâáñü ýöïò. Ðßóù ôïõ, áðü ôçí áíïé÷ôÞ ðüñôá ôïõ ãñáöåßïõ ôïõ, öáéíüôáí, êÜôù áðü ôï öùò ôçò ëÜìðáò Ýíáò üãêïò öáêÝëùí, åããñÜöùí êáé âéâëßùí. Ðñéí ðñïöèÜóåé íá ðÜåé óôçí êÜìáñÜ ôçò Ýíåõóå üôé Þèåëå íá ôçò ìéëÞóåé. – ÁãáðçôÞ ìïõ ößëç, äåí óáò êáôáëáâáßíù. Öáßíåóôå ðïëý Üóôáôç, ðñÜãìá ðïõ ìðïñåß íá óáò âëÜøåé. Åãêáôáëåßðåôå ôï óðßôé óáò, ÷ùñßò äéêáéïëïãßá, ÷ùñßò êáí ìéá ðñüöáóç. ÁíáããÝëëåôå ôçí áíá÷þñçóÞ óáò óå üëï ôïí êüóìï êáé äåí îÝñåôå êáí áêüìç áí ç êõñßá ÌáñìÝ ìðïñåß íá óáò óõíïäåýóåé. – Ù! èá åôïéìÜóåé ãñÞãïñá ôéò âáëßôóåò ôçò ç êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ. Äåí Ý÷åé ðáñÜ ôïí óêýëï ôçò ðïõ ôçí êñáôåß óôï Ðáñßóé. Èá óáò ôïí áöÞóåé, èá ôïí ðåñéðïéçèåßôå. – Êáé ï ðáôÝñáò óáò, ðëçñïöïñÞèçêå ôá ó÷ÝäéÜ óáò; ÊáôÝöåõãå ðÜíôá óôç ãíþìç ôïõ Ìïíôåóóý üôáí ç äéêÞ ôïõ ðáñáãíùñéæüôáí. ¹îåñå üôé ç ãõíáßêá ôïõ öïâüôáí ðïëý íá äõóáñåóôÞóåé ôïí ðáôÝñá ôçò Þ íá ÷áñáêôçñéóèåß Üó÷çìá áðü áõôüí. ÅðÝìåéíå: – Ï ðáôÝñáò óáò Ý÷åé ìåãÜëç óýíåóç êáé ôáêô. Åõ÷áñéóôÞèçêá ðïëý äéáðéóôþíïíôáò üôé óõ÷íÜ ïé ãíþìåò ìáò óõìðßðôïõí óôéò óõìâïõëÝò ðïõ ëáìâÜíù ôï èÜññïò íá óáò äßíù. ¸÷åôå ìåãÜëï Üäéêï, ðñÝðåé íá óáò ðù· äåí äßíåôå áñêåôÞ óçìáóßá óôç ãíþìç ôïõ êüóìïõ. Áí äåí áðáôþìáé, ï ðáôÝñáò óáò èá âñåé ðïëý ðáñÜîåíï íá öåýãåôå ìå ôüóç… åëáöñüôçôá. Êáé ç áðïõóßá óáò èá ðáñáôçñçèåß áêüìç ðåñéóóüôåñï, áãáðçôÞ ìïõ ößëç, ôþñá ðïõ ïé ðåñéóôÜóåéò ìå öÝñïõí óôï ðñïóêÞíéï ôçò ðïëéôéêÞò æùÞò. ÅðéôñÝøôå ìïõ íá óáò ôï õðåíèõìßóù. Ç áîßá ìïõ áóöáëþò äåí óõíåôÝëåóå óå áõôÞí ôçí êáôÜóôáóç. ¢ëëá åÜí èÝëáôå íá ì’ áêïýóåôå üôáí ôñþãáìå, èá óáò åß÷á áðïäåßîåé üôé ç ïìÜäá ôùí ðïëéôéêþí áíäñþí, óôïõò ïðïßïõò áíÞêù, âñßóêåôáé ðïëý êïíôÜ óôçí åîïõóßá. Äåí åßíáé êáôÜëëçëç ç óôéãìÞ ãéá í’ áðáñíçèåßôå ôá êáèÞêïíôÜ óáò ùò ïéêïäÝóðïéíá. Ôï êáôáëáâáßíåôå êáé ìüíç óáò. Ôïõ áðÜíôçóå: – Ì’ åíï÷ëåßôå. Êáé ãõñßæïíôÜò ôïõ ôçí ðëÜôç ðÞãå íá êëåéäùèåß óôï äùìÜôéï ôçò.
31
Åêåßíï ôï âñÜäõ, óôï êñåâÜôé ôçò, Üíïéîå Ýíá âéâëßï, üðùò óõíÞèéæå ðñéí íá êïéìçèåß. ¹ôáí Ýíá ìõèéóôüñçìá. Ãýñéæå ôá öýëëá áöçñçìÝíç, üôáí âñÞêå ôéò ãñáììÝò áõôÝò: «Ï Ýñùôáò åßíáé üðùò ç åõëÜâåéá… ¸ñ÷åôáé áñãÜ. Ìéá ãõíáßêá äåí åßíáé åñùôåõìÝíç ïýôå åõëáâçôéêÞ óôá åßêïóß ôçò ÷ñüíéá, åêôüò áí Ý÷åé ìéá åéäéêÞ ðñïäéÜèåóç, Ýíá åßäïò Ýìöõôçò áãéüôçôáò. Êáé áõôÝò áêüìç, ðïõ åßíáé ðñïïñéóìÝíåò íá êáôáëÞîïõí åêåß, áãùíßæïíôáé ðïëý êáéñü íá íéêÞóïõí ôçí áãÜðç ðïõ åßíáé ðéï ôñïìåñÞ áðü ôïí êåñáõíü ðïõ ðÝöôåé óôï äñüìï ôçò Äáìáóêïý. Ìéá ãõíáßêá, ðïëý óõ÷íÜ äåí õðïêýðôåé óôïí ÝñùôáðÜèïò ðáñÜ óôçí çëéêßá, üðïõ ç ìïíáîéÜ äåí ôçí ôñïìÜæåé ðéá. Ãéáôß ðñáãìáôéêÜ ôï ðÜèïò åßíáé ìéá Üãïíç Ýñçìïò, ìéá öëïãåñÞ ÈçâáÀò. Ôï ðÜèïò, åßíáé Ýíáò âÝâçëïò áóêçôéóìüò ôüóï óêëçñüò üóï êáé ï èñçóêåõôéêüò áóêçôéóìüò. Ãé’ áõôü âëÝðïìå üôé ïé ìåãÜëåò åñùôåõìÝíåò åßíáé ôüóï óðÜíéåò üóï êáé ïé ìåãÜëåò áìáñôùëÝò. Åêåßíïé ðïõ ãíùñßæïõí êáëÜ ôç æùÞ êáé ôïí êüóìï îÝñïõí üôé ïé ãõíáßêåò äåí âÜæïõí åýêïëá óôï áâñü ôïõò óôÞèïò ôï êéëßêéï åíüò ðñáãìáôéêïý Ýñùôá. ÎÝñïõí üôé ôßðïôá äåí åßíáé ëéãüôåñï êïéíü áðü ìéá ìåãÜëç èõóßá. Êáé áíáëïãéóèåßôå üëá áõôÜ, ðïõ ìéá êïóìéêÞ êõñßá ðñÝðåé í’ áðáñíçèåß üôáí áãáðÜ. Åëåõèåñßá, çóõ÷ßá, ÷áñéôùìÝíá ðáé÷íßäéá ìéáò åëåýèåñçò øõ÷Þò, êïêåôáñßá, äéáóêåäÜóåéò áðïëáýóåéò, ôá ÷Üíåé üëá. Ôï öëåñô åðéôñÝðåôáé. ÓõìâéâÜæåôáé ìå üëåò ôéò áðáéôÞóåéò ôçò êïóìéêÞò æùÞò. Ï Ýñùôáò êáèüëïõ. Åßíáé ôï ëéãüôåñï êïóìéêü áðü ôá ðÜèç, ôï ðéï áíôéêïéíùíéêü, ôï ðéï Üãñéï, ôï ðéï âÜñâáñï. Ãé’ áõôü ï êüóìïò ôïí êñßíåé áõóôçñüôåñá áðü ôçí åëáöñüôçôá ôùí çèþí. Áðü ìéá Üðïøç Ý÷åé äßêéï. Ìéá åñùôåõìÝíç ðáñéæéÜíá äéáøåýäåé ôç öýóç ôçò êáé ðáñáâáßíåé ôçí áðïóôïëÞ ôçò, ç ïðïßá åßíáé í’ áíÞêåé óå üëïõò, üðùò Ýíá Ýñãï ôÝ÷íçò. Êáé åßíáé Ýíá ðñáãìáôéêü Ýñãï ôÝ÷íçò, ôï ùñáéüôåñï ðïõ Ý÷åé ðáñÜãåé ðïôÝ ç áíèñþðéíç âéïìç÷áíßá». Ç ÔåñÝæá Ýêëåéóå ôï âéâëßï êáé óêÝöèçêå üôé üëá áõôÜ Þôáí ïíåéñïðïëÞìáôá ìõèéóôïñéïãñÜöùí ðïõ äåí Þîåñáí ôç æùÞ. ¹îåñå êáëÜ, åêåßíç üôé äåí õðÞñ÷å óôçí ðñáãìáôéêüôçôá ïýôå êéëßêéï ôïõ Ýñùôá, ïýôå êëßóç ùñáßá êáé ôñïìåñÞ óôçí ïðïßá ïé ðñïïñéóìÝíåò íá áìáñôÞóïõí áíôéóôÝêïíôáí áíþöåëá. ¹îåñå üôé ï Ýñùôáò Þôáí ìïíÜ÷á Ýíá ìéêñü óýíôïìï ìåèýóé, áðü ôï ïðïßï Ýâãáéíå êÜðïéïò ëßãï èëéììÝíïò. Áí üìùò äåí ôá Þîåñå üëá, áí õðÞñ÷áí Üëëïé Ýñùôåò üðïõ âõèéæüôáí êÜðïéïò ãïçôåõôéêÜ!… ¸óâçóå ôçí ëÜìðá ôçò. Ôá üíåéñá ôçò ðñþôçò íåüôçôÜò ôçò, áðü ôï âÜèïò ôïõ ðáñåëèüíôïò, îáíáãõñíïýóáí êïíôÜ ôçò.
32
ÊÅÖÁËÁÉÏ
5
¸âñå÷å. Ç êõñßá ÌáñôÝí ÌðåëÝì Ýâëåðå óõãêå÷õìÝíá áíÜìåóá áðü ôá âñåìÝíá ôæÜìé ôïõ áìáîéïý ôçò ôï ðëÞèïò ôùí ïìðñåëþí ðïõ ðåñðáôïýóáí, üìïéåò ìå ìáýñåò ÷åëþíåò êÜôù áðü ôá íåñÜ ôïõ ïõñáíïý. Óêåöôüôáí. Ïé óêÝøåéò ôçò Þôáí èáìðÝò êáé äõóäéÜêñéôåò üðùò ç üøç ôùí äñüìùí êáé ôùí ðëáôåéþí ðïõ Ýóâçíå ç âñï÷Þ. Äåí Þîåñå ðéá ðùò ôçò åß÷å Ýëèåé ç éäÝá íá ðåñÜóåé Ýíá ìÞíá ìå ôç ìéò Ìðåëë. Êáé óô’ áëÞèåéá ðïôÝ äåí ôï åß÷å êáôáëÜâåé êáëÜ. Èõìüôáí êáèáñÜ üôé ôçí Ôñßôç âñÜäõ, óôï äåßðíï, åß÷å ðåé Ýîáöíá üôé Þèåëå íá öýãåé, áëëÜ äåí Ýâñéóêå ôçí ðñþôç áéôßá ôçò åðéèõìßáò áõôÞò. Äåí Þôáí ç èÝëçóç íá öåñèåß áðÝíáíôé ôïõ ÑïìðÝñ Ëå Ìåíßë üðùò öÝñèçêå åêåßíïò áðÝíáíôß ôçò. ÂÝâáéá Ýâñéóêå èáõìÜóéï íá êÜíåé ôïí ðåñßðáôü ôçò óôç Öëùñåíôßá, åíþ åêåßíïò èá êõíçãïýóå áëåðïýäåò. Ï ÑïìðÝñ ðïõ Þôáí ðÜíôá ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíïò üôáí ôçí îáíÜâñéóêå äåí èá ôçí îáíÜâñéóêå óôçí åðéóôñïöÞ ôïõ. ¸êñéíå êáëü íá ôïõ äþóåé áõôÞí ôç äßêáéç èëßøç. ÁëëÜ äåí ôï åß÷å óêåöèåß áðü ôçí áñ÷Þ. Êáé Ýêôïôå ïýôå ôï óêåöôüôáí êáí. ÐñáãìáôéêÜ äåí Ýöåõãå ãéá íá åõ÷áñéóôçèåß ìå ôç óôåíï÷þñéá ôïõ êáé ãéá íá ôïí åêäéêçèåß ëßãï. Ôïí óêåöôüôáí ìå ìéá áêáèüñéóôç óêëçñüôçôá. Ðñï ðÜíôùí äåí Þèåëå íá ôïí îáíáäåß ãñÞãïñá. ×ùñßò íá óðÜóåé ôßðïôá óôïí äåóìü ôïõò, åß÷å ãßíåé ãéá êåßíç Ýíá îÝíïò. Ôçò öáéíüôáí Ýíáò Üíäñáò óáò ôïõò Üëëïõò, êáëýôåñïò áðü ðïëëïýò Üëëïõò ìå ùñáßá åìöÜíéóç, êáëïýò ôñüðïõò, åõãåíéêü ÷áñáêôÞñá, ï ïðïßïò äåí ôçò Þôáí áíôéðáèçôéêüò, áëëÜ äåí ôçí åíäéÝöåñå êáé ôüóï ðïëý. Áðüôïìá åß÷å âãåé áðü ôç æùÞ ôçò. Äåí èõìüôáí ó÷åäüí ðþò åß÷å ìðåé óå áõôÞí. Ç éäÝá üôé Þôáí äéêÞ ôïõ ôç óïêÜñéæå, ôçò öáéíüôáí óáí ìéá áðñÝðåéá. Ç ðñüâëåøç üôé èá óõíáíôéüíôáí ðÜëé óôï ìéêñü äéáìÝñéóìá ôçò ïäïý Óðïíôßíé ôçò öÜíçêå áñêåôÜ äõóÜñåóôç êáé ôçí áðïìÜêñõíå áìÝóùò áðü ôç óêÝøç ôçò. Ðñïôéìïýóå íá ðéóôåýåé üôé Ýíá ãåãïíüò áðñüïðôï, áíáãêáßï èá ôïõò åìðüäéæå íá îáíáóõíáíôçèïýí, ôï ôÝëïò ôïõ êüóìïõ ãéá ðáñÜäåéãìá. Ï êýñéïò ËáãêñÜíæ, ôçò Áêáäçìßáò ôùí Åðéóôçìþí, ôçò åß÷å ìéëÞóåé ôçí ðñïçãïýìåíç, óôç äåîßùóç ôçò êõñßáò íôå ÌïñëÝí ãéá Ýíáí êïìÞôç ðïõ åñ÷üìåíïò áðü ôïí ïõñáíü èá óõíáíôïýóå ßóùò ìéá ìÝñá ôç ãç, èá ôçí ðåñéÝâáëëå ìå ôç öëïãåñÞ ôïõ êüìç, èá ôçí Ýêáéãå ìå ôçí áíáðíïÞ ôïõ, èá Ýäéíå óôá æþá êáé öõôÜ í’ áíáðíåýóïõí Üãíùóôá äçëçôÞñéá êáé èá Ýêáíå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò íá ðåèÜíïõí ìÝóá ó’ Ýíá îÝöñåíï ãÝëéï
33
Þ óå ìéá ðÝíèéìç êáôÜðëçîç. ¸íá ôÝôïéï ðñÜãìá Þ êÜôé ðáñüìïéï ÷ñåéáæüôáí ãéá ôïí åðüìåíï ìÞíá. Äåí Þôáí ëïéðüí áíåîÞãçôï ðùò Þèåëå íá öýãåé. ÁëëÜ ôï üôé ìéá ÷áñÜ áêáèüñéóôç áíáêáôùíüôáí ìå ôïí ðüèï ôçò íá öýãåé, ôï üôé Ýíéùèå áðü ðñéí ìéá ãïçôåßá ãé’ áõôü ðïõ èá Ýâñéóêå, äåí ìðïñïýóå íá ôï äéêáéïëïãÞóåé. Ôï áìÜîé ôçí Üöçóå óôç ãùíßá ôçò ìéêñÞò ïäïý Ëáóáßæ åìðñüò óôï óðßôé ôçò êõñßáò ÌáñìÝ. Ç êüìéóóá ÌáñôÝí Þëèå íá ôçí äåé ôçí çìÝñá ôçò õðïäï÷Þò ôçò. ÂñÞêå óôï áðëü ôçò óáëüíé ôïí êýñéï ËáãêñÜíæ íá ìéóïêïéìÜôáé óå ìéá ðïëõèñüíá áðÝíáíôé óôçí êáëÞ êõñßá, ãëõêéÜ êáé Þñåìç êÜôù áðü ôï äéÜäçìá ôùí ëåõêþí ôçò ìáëëéþí. Ç êõñßá ÌáñôÝí, ëåðôÞ êáé ëõãåñÞ ìÝóá óôç âÝóôá ôçò áðü æéìðåëßí, ìéóÜíïé÷ôç ó’ Ýíá êýìá áðü äáíôÝëåò, îýðíçóå ìå ôç ÷áñéôùìÝíç ëÜìøç ôùí ãêñßæùí ìáôéþí ôçò ôï êáëü ãåñïíôÜêé ðïõ Þôáí åõáßóèçôï óôç ÷Üñç ôùí ãõíáéêþí. Ôçò åß÷å ðåé ôçí ðáñáìïíÞ, óôçò êõñßáò íôå ÌïñëÝí ðþò èá åñ÷üôáí ôï ôÝëïò ôïõ êüóìïõ. Ôç ñþôçóå áí äåí öïâÞèçêå îáíáâëÝðïíôáò ôç íý÷ôá ôçí åéêüíá ôçò ãçò óêåðáóìÝíçò áðü öëüãåò Þ ðåèáìÝíçò áðü ôï øý÷ïò, ëåõêÞò óáí ôï öåããÜñé. Êáèþò ôçò ìéëïýóå ìå ìéá åîåæçôçìÝíç åõãÝíåéá, åêåßíç ðáñáôçñïýóå Üôïíá ôç âéâëéïèÞêç áðü áêáæïý ðïõ êñáôïýóå ôïí Ýíá ôïß÷ï ôïõ óáëïíéïý. Äåí Ýìåíáí ðéá âéâëßá, áëëÜ óôçí êÜôù èÝóç Þôáí îáðëùìÝíïò Ýíáò óêåëåôüò ìå ôá üðëá ôïõ. Ðñïîåíïýóå êáôÜðëçîç íá âëÝðåé êÜðïéïò ôïðïèåôçìÝíï óôï óðßôé ôçò êáëÞò áõôÞò êõñßáò áõôüí ôïí Åôñïýóêï ðïëåìéóôÞ, ðïõ åß÷å óôï êñáíßï ôïõ ìéá ÷áëêïðñÜóéíç ðåñéêåöáëáßá êáé Ýöåñå óôï Üóáñêï óôÞèïò ôïõ ôá öáãùìÝíá óßäåñá ôïõ èþñáêÜ ôïõ. Êïéìüôáí îáðëùìÝíïò êáé áãñéùðüò áíÜìåóá óå ìðïìðïíéÝñåò, óå âÜæá áðü ÷ñõóÞ ðïñóåëÜíç êáé óå ìéêñÝò ìáíôüíåò. Ç êõñßá ÌáñìÝ, óå ïéêïíïìéêÝò óôåíï÷þñéåò ìåôÜ ôï èÜíáôï ôïõ Üíäñáò ôçò åß÷å ðïõëÞóåé üëá ôá âéâëßá ôïõ óõæýãïõ ôçò. Áðü üëá ôá ðáëáéÜ áíôéêåßìåíá ðïõ åß÷å óõëëÝîåé ï áñ÷áéïëüãïò äåí åß÷å äéáôçñÞóåé ðáñÜ áõôüí ôïí Åôñïýóêï. ¼÷é ãéáôß äåí åß÷áí åðé÷åéñÞóåé íá ôçò ôïí ðÜñïõí. Ïé ðáëéïß óõíÜäåëöïé ôïõ ÌáñìÝ ôïõ åß÷áí âñåé èÝóç. Ï Ðùë Âáíò åß÷å åðéôý÷åé áðü ôç äéá÷åßñéóç ôùí Ìïõóåßùí íá ôïí áãïñÜóïõí ãéá ôï Ëïýâñï. ÁëëÜ ç êáëÞ ÷Þñá äåí èÝëçóå íá ôïí áðï÷ùñéóèåß. Ôçò öáéíüôáí üôé ìáæß ìå áõôüí ôïí ðïëåìéóôÞ ìå ôç ÷áëêïðñÜóéíç ðåñéêåöáëáßá èá Ý÷áíå ôï üíïìá ðïõ Ýöåñå åðáîßùò êáé èá Ýðáõå íá åßíáé ç ÷Þñá ôïõ ËïõÀ ÌáñìÝ ôçò Áêáäçìßáò ôùí Åðéãñáöþí. – Êáèçóõ÷Üóôå, êõñßá, ï êïìÞôçò äåí èá êôõðÞóåé ôç ãç ðïëý ãñÞãïñá. ÔÝôïéåò óõíáíôÞóåéò åßíáé ðïëý ëßãï ðéèáíÝò. Ç êõñßá ÌáñôÝí áðÜíôçóå üôé äåí Ýâëåðå êáíÝíá óïâáñü
34
åìðüäéï óôçí Üìåóç êáôáóôñïöÞ ôçò ãçò êáé ôçò áíèñùðüôçôáò. Ï ãçñáéüò ËáãêñÜíæ äéáìáñôõñÞèçêå ìå ìåãÜëç åéëéêñßíåéá. Åêåßíïí ôïí åíäéÝöåñå ðïëý íá áñãÞóåé ï êáôáêëõóìüò. Ôïí êïßôáîå. Ôï êñáíßï ôïõ ìüëéò óêåðáæüôáí áðü ìåñéêÝò ôñß÷åò âáììÝíåò ìáýñåò. Ôá âëÝöáñÜ ôïõ óåñíüôáí óáí êïõñÝëéá åðÜíù óôá ìÜôéá ôïõ ðïõ Þôáí áêüìç ãåëáóôÜ. Ôï äÝñìá ó÷åäßáæå Üðåéñåò ñõôßäåò óôï êéôñéíéóìÝíï ðñüóùðü ôïõ êáé ìÜíôåõå êÜðïéïò êÜôù áðü ôá ñïý÷á ôïõ Ýíá óþìá áðïóôåùìÝíï. Ç ÔåñÝæá óêÝöôçêå: «ÁãáðÜ ôç æùÞ!» Ç êõñßá ÌáñìÝ åðßóçò äåí Þèåëå íá Ýëèåé ãñÞãïñá ôï ôÝëïò ôïõ êüóìïõ. – Êýñéå ËáãêñÜíæ, åßðå ç êõñßá ÌáñôÝí, êÜèåóôå, äåí åßíáé Ýôóé óå Ýíá ÷áñéôùìÝíï óðéôÜêé, ôïõ ïðïßïõ ôá ðáñÜèõñá åßíáé óêåðáóìÝíá ìå ãëõóßíåò êáé âëÝðïõí ðñïò ôï Öõôïëïãéêü ÊÞðï; Ìïõ öáßíåôáé üôé èá ÷áßñåôáé êÜðïéïò íá æåé óå áõôüí ôïí êÞðï, ðïõ ìïõ èõìßæåé ôçí êéâùôü ôïõ Íþå ôùí ðáéäéêþí ìïõ ÷ñüíùí êáé ôïí åðßãåéï ðáñÜäåéóï ôùí ðáëáéþí âéâëßùí. ÁëëÜ åêåßíïò äåí Þôáí åõ÷áñéóôçìÝíïò. Ôï óðßôé Þôáí ìéêñü óôåíü÷ùñï, ãåìÜôï ðïíôéêïýò. Åêåßíç áíåãíþñéóå üôé ðïõèåíÜ äåí Þôáí êáíåßò åõ÷áñéóôçìÝíïò êáé üôé õðÞñ÷áí ðáíôïý ðïíôéêïß ðñáãìáôéêïß Þ óõìâïëéêïß, áíáñßèìçôá ìéêñÜ ðëÜóìáôá ðïõ ìáò âáóÜíéæáí. Ìïëáôáýôá áãáðïýóå ôï Öõôïëïãéêü ÊÞðï. ¹èåëå ðÜíôïôå íá ðÜåé êáé äåí ðÞãáéíå ðïôÝ. ÕðÞñ÷å áêüìç êáé ôï Ìïõóåßï, üðïõ äåí åß÷å ìðåé êáé ôï ïðïßï Þôáí ðåñßåñãç íá ôï åðéóêåöèåß. Ãåëáóôüò, åõôõ÷éóìÝíïò ðñïóöÝñèçêå íá ôç óõíïäåýóåé åêåßíïò. ¹ôáí ôï óðßôé ôïõ. Èá ôçò Ýäåé÷íå ôïõò áåñüëéèïõò. Ôï Ìïõóåßï äéáôçñïýóå ìåñéêïýò. Åêåßíç äåí Þîåñå êáèüëïõ ôé åßíáé Ýíáò áåñüëéèïò. ÁëëÜ èõìÞèçêå ðùò ôçò åß÷áí ðåé üôé Ýâëåðå êÜðïéïò óôï Ìïõóåßï êüêáëá ñÝííùí åñãáóìÝíá áðü ôïõò ðñþôïõò áíèñþðïõò, ðëÜêåò áðü åëåöáíôüäïíôï, üðïõ Þôáí ÷áñáãìÝíá æþá ðïõ Þ ñÜôóá ôïõò Ý÷åé ÷áèåß ðñï ðïëëïý. Ñþôçóå áí Þôáí áëÞèåéá. Ï ËáãêñÜíæ äåí ÷áìïãåëïýóå ðéá. ÁðÜíôçóå ìå ìéá óõíïöñõùìÝíç áäéáöïñßá üôé ôá áíôéêåßìåíá áõôÜ áöïñïýóáí Ýíáí áðü ôïõò óõíáäÝëöïõò ôïõ. – Á! åßðå ç êõñßá ÌáñôÝí, äåí åßíáé ç âéôñßíá óáò. ÊáôáëÜâáéíå üôé ïé óïöïß äåí åßíáé ðåñßåñãïé êáé üôé åßíáé áäéáêñéóßá íá ôïõò ñùôÜåé êÜðïéïò ãéá êÜôé ðïõ äåí åßíáé óôç äéêÞ ôïõò âéôñßíá. Åßíáé áëÞèåéá üôé ï ËáãêñÜíæ åß÷å áðïêôÞóåé ôçí åðéóôçìïíéêÞ ôïõ öÞìç áðü ôéò ðÝôñåò ðïõ Ýðåóáí áðü ôïí ïõñáíü. ÁõôÝò ôïí åß÷áí ïäçãÞóåé óôç ìåëÝôç ôùí êïìçôþí. ÁëëÜ Þôáí óïöüò. Åäþ üìùò êáé åßêïóé ÷ñüíéá äåí åíäéáöåñüôáí ðéá
35
ðáñÜ ìüíï ãéá ôï öáãçôü ôïõ. ¼ôáí ï ËáãêñÜíæ Ýöõãå, ç êüìéóóá ÌáñôÝí åßðå óôçí êõñßá ÌáñìÝ, áõôü ðïõ æçôïýóå áðü åêåßíç. – Ðçãáßíù ôçí ðñïóå÷Þ åâäïìÜäá óôï ÖéÝæïëå, óôç ìéò Ìðåëë êáé ðñÝðåé íá Ýëèåôå ìáæß ìïõ. – Ç êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ Ýìåéíå Ýíá ëåðôü óéùðçëÞ, áñíÞèçêå ìáëáêÜ, Üöçóå íá ôçí ðáñáêáëÝóïõí êáé óõãêáôáôÝèçêå.
36
ÊÅÖÁËÁÉÏ
6
ÌÝóá óôï áããëéêü ôçò áìÜîé, ðïõ ïäçãïýóå ç ßäéá, ç ìéò Ìðåëë åß÷å ïäçãÞóåé áðü ôï óôáèìü ôçò Öëùñåíôßáò, ôçí êüìéóóá ÌáñôÝí ÌðåëÝì êáé ôçí êõñßá ÌáñìÝ óôï óðßôé ôïõ ÖéÝæïëå. Ç êáìáñéÝñá áêïëïõèïýóå ìå ôéò áðïóêåõÝò. Ç ìéò Ìðåëë ôéò ïäÞãçóå óôá äùìÜôéÜ ôïõò. Ìéá þñá áñãüôåñá, ç êõñßá ÌáñôÝí, îåêïýñáóôç, äñïóåñÞ, óå Ýíá íôåæáìðéãéÝ áðü öïõñÜë ìå äáíôÝëåò, êáôÝâçêå óôç âåñÜíôá üðïõ ôçí ðåñßìåíå ç ìéò Ìðåëë. Ï áÝñáò, æåóôüò áðü Ýíáí Þëéï áêüìç áäýíáôï êáé Þäç ãåííáéüäùñï, óêüñðéæå ôçí áíÞóõ÷ç ãëýêá ôçò Üíïéîçò. Ç ÔåñÝæá, áêïõìðéóìÝíç óôç âåñÜíôá, âýèéæå ôá ìÜôéá ôçò óôï öùò. ÊÜôù óôá ðüäéá ôçò, ôá êõðáñßóóéá ýøùíáí ôéò ìáýñåò êïñõöÝò ôïõò êáé ïé åëéÝò ðñáóßíéæáí óôéò ðëáãéÝò. Óôï êïßëùìá ôçò ðåäéÜäáò ç Öëùñåíôßá Üðëùíå ôïõò èüëïõò ôçò, ôïõò ðýñãïõò ôçò êáé ôéò Üðåéñåò êüêêéíåò óôÝãåò ôçò, áíÜìåóá óôéò ïðïßåò ï ¢ñíïò ìüëéò Üöçíå íá ìáíôåýåôå ç êõìáôéóôÞ ãñáììÞ ôïõ. ÌáêñéÜ, óêïôåéíéÜæáíå ïé ëüöïé. ¸ìåéíáí áñêåôÞ þñá óéùðçëÝò. Ç Âßâéáí Ìðåëë Üðëùóå ôï ÷Ýñé ôçò ðñïò ôïí ïñßæïíôá. – ÁãáðçìÝíç, äåí ìðïñþ íá ðù, äåí îÝñù ðþò íá ôï ðù. ÁëëÜ êïéôÜîôå, áãáðçìÝíç, êïéôÜîôå áêüìç. Áõôü ðïõ âëÝðåôå åßíáé ìïíáäéêü óôïí êüóìï. Óå êáíÝíá ìÝñïò ç öýóç äåí åßíáé ôüóï ëåðôÞ, äéÜöáíç, áéèÝñéá. Ï Èåüò ðïõ Ýêáíå ôïõò ëüöïõò ôçò Öëùñåíôßáò Þôáí áñôßóôáò. ¹ôáí ÷ñõóéêüò, ãëýðôçò, æùãñÜöïò· Þôáí Ýíáò Öëùñåíôßíïò. Äåí Ýêáíå ðáñÜ áõôü óôïí êüóìï, áãáðçìÝíç. Ôá õðüëïéðá Ýãéíáí áðü Ýíá ÷Ýñé ëéãüôåñï ëåðôü, ç åñãáóßá ôïõò åßíáé ëéãüôåñï ôÝëåéá. Ðþò èÝëåôå áõôüò ï ìåíåîÝíéïò ëüöïò ôïõ Óáí ÌéíéÜôï ìå ôéò áãíÝò êáé ðåñÞöáíåò ãñáììÝò íá Ýãéíå áðü ôï Äçìéïõñãü ôïõ Ëåõêïý ¼ñïõò; Äåí åßíáé äõíáôüí. Ôï ôïðßï áõôü, áãáðçìÝíç, Ý÷åé ôçí ïìïñöéÜ ìéáò ðáëéÜò ìåíôÜãéáò êáé åíüò ðåñßöçìïõ ðßíáêá. Åßíáé Ýíá ôÝëåéï Ýñãï ôÝ÷íçò êáé éäïý Ýíá Üëëï ðñÜãìá ðïõ äåí ìðïñþ íá êáôáëÜâù, êáé üìùò åßíáé áëçèéíü. Óå áõôüí ôïí ôüðï, áéóèÜíïìáé ôïí åáõôü ìïõ –êáé èá ôï áéóèáíèåßôå üðùò êé åãþ áãáðçìÝíç– óáí íá âñßóêïìáé áíÜìåóá óôç æùÞ êáé óôï èÜíáôï, óå ìéá êáôÜóôáóç ðïëý åõãåíéêÞ, ðïëý èëéâåñÞ êáé ðïëý ãëõêéÜ. ÊïéôÜîôå, êïéôÜîôå ðñïóåêôéêÜ. Èá áíáêáëýøåôå ôç ìåëáã÷ïëßá ôùí ëüöùí áõôþí ðïõ ðåñéâÜëëïõí ôç Öëùñåíôßá êáé èá íéþóåôå ìéá åîáßóéá èëßøç íá áíåâáßíåé áðü ôç Ãç ôùí íåêñþí.
37
Ï Þëéïò Ýãåñíå óôïí ïñßæïíôá. Ïé Üêñåò ôùí êïñõöþí Ýóâçíáí ç ìéá ðßóù áðü ôçí Üëëç êáé ôá óýííåöá öëïãßæïíôáí óôïí ïõñáíü. Ç êõñßá ÌáñìÝ öôáñíßóôçêå. Ç ìéò Ìðåëë åßðå íá öÝñïõí åóÜñðåò êáé åéäïðïßçóå ôéò Ãáëëßäåò üôé ïé âñáäéÝò ôïõ ÖéÝæïëå Þôáí äñïóåñÝò êáé ýðïõëåò. Êáé Ýîáöíá: – ÁãáðçìÝíç, ãíùñßæåôå ôïí êýñéï Æáê ÍôåóÜñôñ; Å, ëïéðüí ìïõ Ýãñáøå üôé èá Ýëèåé óôç Öëùñåíôßá ôçí ðñïóå÷Þ åâäïìÜäá. Åßìáé åõ÷áñéóôçìÝíç ðïõ ï êýñéïò Æáê ÍôåóÜñôñ èá óõíáíôçèåß ìáæß óáò óôçí ðüëç ìáò. Èá ìáò óõíïäåýóåé óôéò åêêëçóßåò êáé ôá ìïõóåßá êáé èá åßíáé Ýíáò êáëüò ïäçãüò. Êáôáëáâáßíåé ôá ùñáßá ðñÜãìá ãéáôß ôá áãáðÜ êáé äéáèÝôåé ðåñßöçìï ôáëÝíôï ãëýðôç. Ôá áãáëìáôÜêéá ôïõ êáé ôá ìåíôáãéüí ôïõ èáõìÜæïíôáé áêüìç ðåñéóóüôåñï óôçí Áããëßá ðáñÜ óôç Ãáëëßá. Ù! åßìáé ôüóï åõ÷áñéóôçìÝíç ðïõ ï êýñéïò Æáê ÍôåóÜñôñ èá óõíáíôçèåß óôç Öëùñåíôßá ìáæß óáò áãáðçìÝíç ìïõ.
38
ÊÅÖÁËÁÉÏ
7
Åß÷áí íôõèåß ãéá ôï ãåýìá. Óôï óáëüíé ç ìéò Ìðåëë æùãñÜöéæå ôÝñáôá êáô’ áðïìßìçóç ôïõ ËåïíÜñäïõ. Ôá äçìéïõñãïýóå, ãéá íá äåé ôé èá Ýëåãáí ýóôåñá, âÝâáéç üôé èá ìéëïýóáí êáé üôé èá åîÝöñáæáí óðÜíéåò éäÝåò óå ðáñÜîåíïõò ñõèìïýò. Èá ôá Üêïõãå. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï, ðïëý óõ÷íÜ, Ýâñéóêå ôá ðïéÞìáôÜ ôçò. Ï ðñßãêéðáò ÁëìðåñôéíÝëëé Ýðáéæå óôï ðéÜíï ôï ôñáãïýäé ôçò Óéêåëßáò: Ù Ëüëá! Ôá äÜ÷ôõëÜ ôïõ ÷Üéäåõáí áðáëÜ ôá ðëÞêôñá. Ç ëéêíéóôéêÞ ìïõóéêÞ áðëùíüôáí óôï äùìÜôéï. Ç ÔåñÝæá, ðïõ áðü ïêôþ ìÝñåò, ãõñíïýóå óôéò åêêëçóßåò êáé ôá ìïõóåßá óõíïäåõïìÝíç áðü ôçí êõñßá ÌáñìÝ, óêåöôüôáí ôçí ðëÞîç ðïõ ôçò ðñïîåíïýóå ç óõíïäüò ôçò áíáêáëýðôïíôáò êÜèå ôüóï óôïõò ðßíáêåò ôùí ðáëáéþí æùãñÜöùí, ãíùóôÜ ôçò ðñüóùðá. ¸íáò åõêßíçôïò ãÝñïò ìðÞêå óôï óáëüíé. Ôá üñèéá ìïõóôÜêéá ôïõ êáé ôï ëåõêü ôïõ ãåíÜêé ôïõ Ýäéíá ôçí åìöÜíéóç åíüò ãçñáéïý óôñáôéùôéêïý. ÁëëÜ ôï âëÝììá ôïõ ðñüäéäå êÜôù áð’ ôá ãõáëéÜ ôïõ åêåßíç ôç ãëýêá ôùí ìáôéþí ðïõ êïõñÜóôçêáí óôçí åðéóôÞìç êáé óôçí çäïíÞ. ¹ôáí Ýíáò Öëùñåíôßíïò ößëïò ôçò Ìðåëë, ï êáèçãçôÞò Áñßãêé, Üëëïôå ëáôñåõôüò ôùí ãõíáéêþí êáé óÞìåñá äéÜóçìïò óôçí ÔïóêÜíç ãéá ôéò ìåëÝôåò ôïõ óôç ãåùñãßá. ¢ñåóå áìÝóùò óôçí êüìéóóá ÌáñôÝí, ç ïðïßá áí êáé äåí åß÷å åéäéêÞ ãíþìç ãéá ôçí áãñïôéêÞ æùÞ óôçí Éôáëßá Üñ÷éóå íá ñùôÜ ôïí êáèçãçôÞ ãéá ôéò ìåèüäïõò ôïõ êáé ãéá ôá áðïôåëÝóìáôá ðïõ åðéôýã÷áíå. Åêåßíïò ðñï÷ùñïýóå óôéò åîçãÞóåéò ôïõ ìå óýíåóç. – Ç ãç, åßðå åßíáé üðùò ïé ãõíáßêåò, äåí ðñÝðåé íá åßíáé êÜðïéïò ìáæß ôçò ïýôå äåéëüò ïýôå âßáéïò. Ôï ¢âå Ìáñßá, ðáéãìÝíï áð’ üëåò ôéò êáìðÜíåò Ýêáíå ôïí ïõñáíü Ýíá ðåëþñéï üñãáíï èñçóêåõôéêÞò ìïõóéêÞò. – ÁãáðçìÝíç, åßðå ç ìéò Ìðåëë, ðáñáôçñåßôáé ðùò ï áÝñáò ôçò Öëùñåíôßá áíôç÷åß ôï âñÜäõ áðü ôéò êáìðÜíåò! – Åßíáé ðáñÜîåíï, åßðå Ýîáöíá ï Áñßãêé, Ý÷åôå ôï ýöïò áíèñþðùí ðïõ ðåñéìÝíïõí êÜôé. Ç Âßâéáí Ìðåëë ôïõ áðÜíôçóå üôé ðåñßìåíáí ðñÜãìáôé åêåßíç ôçí çìÝñá ôïí êýñéï ÍôåóÜñôñ. Åß÷å áñãïðïñÞóåé ëßãï. Öïâüôáí ìÞðùò åß÷å ÷Üóåé ôï ôñÝíï. Ìüëéò åß÷å ðåñÜóåé Ýíá ôÝôáñôï ôçò þñáò, üôáí ç êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ, êïéôÜæïíôáò ôçí ôæáìùôÞ ðüñôá åßðå:
39
– Íïìßæù üôé Þëèå ï êýñéïò ÍôåóÜñôñ. Ç ìéò Ìðåëë ôïí õðïäÝ÷èçêå ìå ìéêñÝò ÷áñïýìåíåò öùíÝò: – Êýñéå ÍôåóÜñôñ, áíõðïìïíïýóáìå ðïëý íá óáò äïýìå. Ìáò êÜíáôå íá ðåñéìÝíïõìå ðïëý. Ãéáôß; Åêåßíïò æÞôçóå óõããíþìç. Äåí ðñüöèáóå ðáñÜ íá ðåñÜóåé áðü ôï îåíïäï÷åßï ôïõ êáé íá ðåñéðïéçèåß åëÜ÷éóôá ôïí åáõôü ôïõ. Äåí åß÷å ðÜåé êáí íá ÷áéñåôÞóåé ôïí ðáëéü ìåãÜëï ôïõ ößëï, ôïí ÷Üëêéíï ¢ãéï ÌÜñêï. Ìïßñáóå åðáßíïõò óôçí ðïéÞôñéá êáé ÷áéñÝôçóå ôçí êüìéóóá ÌáñôÝí ìå ìéá ÷áñÜ ìüëéò óõãêñáôçìÝíç. – Ðñéí öýãù áðü ôï Ðáñßóé ðÞãá íá óáò åðéóêåöèþ óôï óðßôé óáò, üðïõ ìå ðëçñïöüñçóáí üôé ðåñéìÝíáôå ôçí ¢íïéîç óôï ÖéÝæïëå, óôï óðßôé ôçò ìéò Ìðåëë. ¸íéùóá ôüôå ôçí åëðßäá üôé èá óáò óõíáíôïýóá óå áõôüí ôïí ôüðï ðïõ ôïí áãáðþ ðåñéóóüôåñï ðáñÜ ðïôÝ. Åêåßíç ôïí ñþôçóå áí åß÷å ðåñÜóåé ðñþôá áðü ôç Âåíåôßá, áí åß÷å îáíáäåß óôç ÑáâÝííá ôéò öùôïóôåöáíùìÝíåò áõôïêñÜôåéñåò, ôá áóôñáöôåñÜ öáíôÜóìáôá. – ¼÷é, äåí åß÷å óôáèåß ðïõèåíÜ. Åêåßíç äåí åßðå ôßðïôá. Ôï âëÝììá ôçò Ýìåíå êáñöùìÝíï óôç ãùíßá ôïõ ôïß÷ïõ, óôçí êáìðÜíá ôïõ Óáéí ÐùëÝí. Ôçò åßðå: – Ðáñáôçñåßôå ôçí êáìðáíïýëá; Ç Âßâéáí Ìðåëë ðÝôáîå ôá ÷áñôéÜ ôçò êáé ôá êñáãéüíéá ôçò. – Èá äåßôå óýíôïìá Ýíá èáýìá ðïõ èá óáò óõãêéíÞóåé áêüìç ðåñéóóüôåñï, êýñéå ÍôåóÜñôñ. Áãüñáóá ôçí ùñáéüôåñç êáìðÜíá ðïõ ìðïñåß íá öáíôáóèåß êÜðïéïò. Ôçí âñÞêá óôï Ñßìéíé. Ï õðçñÝôçò Þëèå íá ôçò áíáããåßëåé üôé ôï ãåýìá Þôáí Ýôïéìï. Ç ìéò Ìðåëë ôïõò æÞôçóå óõããíþìç ðïõ èá ôïõò ðáñïõóßáæå ÉôáëéêÞ êïõæßíá. Ï ìÜãåéñÜò ôçò Þôáí Ýíáò ðïéçôÞò ôïõ ÖéÝæïëå. Óôï ôñáðÝæé ìßëçóáí ãéá ôïí åõôõ÷éóìÝíï äÝêáôï ðÝìðôï áéþíá ðïõ áãáðïýóáí. Ï ðñßãêéðáò ÁëìðåñôéíÝëëé åðáßíåóå ôïõò êáëëéôÝ÷íåò åêåßíïõ ôïõ êáéñïý ãéá ôï öëïãåñü Ýñùôá ðïõ Ýäåé÷íáí óôçí ôÝ÷íç ôïõò êáé ãéá ôçí ìåãáëïöõÀá ðïõ ôïõò êáôÝôñùãå. Ìéëïýóå ìå Ýìöáóç ìå ìéá öùíÞ ÷áúäåõôéêÞ. Ï ÍôåóÜñôñ, óôï ìåôáîý, êáèéóìÝíïò êïíôÜ óôçí êõñßá ÌáñôÝí, ôç ñùôïýóå ãéá ôéò óêÝøåéò ôçò åðÜíù óôçí ôÝ÷íç êáé ôçí ïìïñöéÜ, õðïóôÞñéæå ìå æùçñüôçôá áõôÜ ðïõ èáýìáæå, ôçí Ýóðñù÷íå êÜðïôå ìå ìéá ÷áúäåõôéêÞ âéáéüôçôá, Þèåëå íá äåé êé åêåßíç üëá üóá åß÷å äåé áõôüò, íá áãáðÞóåé êé åêåßíç üëá üóá áõôüò åß÷å áãáðÞóåé. Åðéèõìïýóå íá åðéóêåöèåß ôïõò êÞðïõò Þ êüìéóóá ÌáñôÝí åõèýò ìüëéò èá åñ÷üôáí ç Üíïéîç. ¸âëåðå áðü ôþñá ôïí Þëéï íá ðáßæåé óôï ëáéìü ôçò êáé óôá ìáëëéÜ ôçò, ôçí ðõêíÞ óêéÜ ôùí äáöíþí íá
40
êáôåâáßíåé óôéò óêïôåéíÝò êüñåò ôùí ìáôéþí ôçò. Ãéá êåßíïí, ç ãç êé ïõñáíüò ôçò Öëùñåíôßáò äåí åß÷áí ôþñá Üëëïí ðñïïñéóìü áðü ôï íá ÷ñçóéìåýïõí ùò ðëáßóéï óôç íÝá ãõíáßêá. Ôçí óõíå÷Üñç ãéá ôçí áðëüôçôá ôïõ íôõóßìáôüò ôçò, ãéá ôçí åîáßóéá ÷Üñç ôùí ãñáììþí ðïõ ðñïêáëïýóå êÜèå êßíçóÞ ôçò. ÐïôÝ ôçò äåí åß÷å íéþóåé ìåãáëýôåñç åõ÷áñßóôçóç ìïëïíüôé Þôáí óõíçèéóìÝíç íá ôç èáõìÜæïõí. ¹îåñå üôé íôõíüôáí ðïëý êáëÜ êáé ìå åîáéñåôéêü ãïýóôï. ¢ëëïò Üíäñáò, åêôüò áðü ôïí ðáôÝñá ôçò, äåí ôçò åß÷å êÜíåé óôï èÝìá áõôü ôá êïìðëéìÝíôá åíüò åéäéêïý. Ðßóôåõå ôïõò Üíäñåò éêáíïýò íá íéþóïõí ìüíï ôçí åíôýðùóç ðïõ ðñïîåíåß ìéá ôïõáëÝôá ÷ùñßò íá êáôáëáâáßíïõí ôéò ëåðôïìÝñåéåò. Ìåñéêïß, ðïõ êáôáëÜâáéíáí áðü õöÜóìáôá, ôçí áðïãïÞôåõáí ì’ Ýíá åêèçëõìÝíï ýöïò êáé ãïýóôá áìößâïëá. ¹îåñå üôé ìüíï ïé ãõíáßêåò óå èÝóç íá åêôéìÞóïõí ôçí êïìøüôçôÜ ôçò êáé ôï Ýêáíáí ðÜíôïôå ìå êÜðïéá æÞëéá. Ï êáëëéôå÷íéêüò êáé áíäñéêüò èáõìáóìüò ôïõ ÍôåóÜñôñ ôçí åõ÷áñßóôçóå. ÄÝ÷ôçêå ìå ÷áñÜ ôá êïìðëéìÝíôá ðïõ ôçò Ýêáíå, ÷ùñßò íá óêåöèåß íá ôá âñåé ðïëý ïéêåßá êáé ó÷åäüí áäéÜêñéôá. – ¿óôå ðáñáôçñåßôå ôéò ôïõáëÝôåò, êýñéå ÍôåóÜñôñ; – ¼÷é äåí ôéò ðáñáôçñïýóå êáèüëïõ. ¸âëåðå êÜðïéïò ôüóï ëßãåò êáëïíôõìÝíåò ãõíáßêåò! ¼ôáí üìùò ðåñíïýóå ìðñïóôÜ ôïõ ìéá ãõíáßêá Ý÷ïíôáò ôï ñõèìü êáé ôç ãñáììÞ, ôç èáýìáæå êáé ôçí åõëïãïýóå. ÓõíÝ÷éóå ìå äõíáôüôåñç öùíÞ: – Äåí ìðïñþ íá óêåöèþ ìéá ãõíáßêá ðïõ öñïíôßæåé íá êáëëùðßæåôáé êÜèå ìÝñá ÷ùñßò íá ëÜâù õðüøç ôï ìåãÜëï ìÜèçìá ðïõ äßíåé óôïõò êáëëéôÝ÷íåò. Íôýíåôáé êáé ÷ôåíßæåôáé ãéá ëßãåò þñåò, êáé áõôü äåí åßíáé ìéá öñïíôßäá ÷áìÝíç. ¸÷ïõìå õðï÷ñÝùóç, üðùò êé åêåßíç, íá óôïëßæïõìå ôç æùÞ ÷ùñßò íá óêåöôüìáóôå ôï ìÝëëïí. Íá æùãñáößæåé êÜðïéïò, íá ãëýöåé, íá ãñÜöåé ãéá ôéò ìÝëëïõóåò ãåíåÝò äåí åßíáé ðáñÜ ç çëéèéüôçôá ôçò ìáôáéïäïîßáò. Ç ìéò Ìðåëë ôïí ìÜëùóå: – Êýñéå ÍôåóÜñôñ, ãéá íá åßíáé ç æùÞ ìåãÜëç êáé ôÝëåéá, ðñÝðåé íá õðïëïãßæïõìå ôï ðáñåëèüí êáé ôï ìÝëëïí. Ôá Ýñãá ôÝ÷íçò, ðñÝðåé íá ôá êÜíïõìå ðñïò ôéìÞí åêåßíùí ðïõ ðÝèáíáí êáé óêåðôüìåíïé åêåßíïõò ðïõ èá Ýñèïõí. Êáé èá óõììåôÜó÷ïõìå Ýôóé óå áõôü ðïõ õðÞñ÷å, óå áõôü ðïõ õðÜñ÷åé êáé óå áõôü ðïõ èá õðÜñîåé. Äåí èÝëåôå íá ãßíåôáé áèÜíáôïò, êýñéå ÍôåóÜñôñ. ÐñïóÝîôå ìÞðùò óáò áêïýóåé ï Èåüò. Åêåßíïò áðÜíôçóå: – Ìïõ öèÜíåé íá æÞóù ìéá óôéãìÞ áêüìá. Êáé óçêþèçêå íá öýãåé, áöïý õðïó÷Ýèçêå üôé èá åñ÷üôáí ôçí
41
Üëëç ìÝñá íùñßò ãéá íá ïäçãÞóåé ôçí êõñßá ÌáñôÝí óôçí åêêëçóßá ÌðñáíêÜôóé. Ìéá þñá áñãüôåñá, óôï åîáßóéï äùìÜôéü ôçò ç ÔåñÝæá, áêïõìðþíôáò ôï êåöÜëé ôçò óôï ìáîéëÜñé, ìå ôï ùñáßï ãõìíü ôçò ÷Ýñé äéðëùìÝíï óôï êåöÜëé ôçò ïíåéñïðïëïýóå êÜôù áð’ ôï ãëõêü öùò ôçò ëÜìðáò. ¸âëåðå íá ðåñíïýí ìðñïóôÜ ôçò áêáèüñéóôá êáé óõãêå÷õìÝíá ïé åéêüíåò ôçò íÝáò ôçò æùÞò: ç Âßâéáí Ìðåëë, ï ðñßãêéðáò ÁëìðåñôéíÝëëé, ï êáèçãçôÞò Áñßãêé, ïé óõæçôÞóåéò ôïõò, êáé ï ÍôåóÜñôñ ìå íåáíéêü âëÝììá ó’ Ýíá ðñüóùðï ëßãï êïõñáóìÝíï. ÓêÝöèçêå üôé åß÷å ìéá ÷áñéôùìÝíç öáíôáóßá, ìéá øõ÷Þ ðéï ðëïýóéá áð’ üëåò ôéò øõ÷Ýò ðïõ åß÷áí áíïé÷èåß ó’ áõôÞí, êáé Ýíá èÝëãçôñï óôï ïðïßï åêåßíç äåí áíôéóôåêüôáí ðéá. Ôïõ åß÷å áíáãíùñßóåé áð’ ôçí ðñþôç óôéãìÞ üôé åß÷å ôçí éêáíüôçôá íá ãïçôåýåé. Ôþñá áíáêÜëõðôå üôé åß÷å êáé ôç èÝëçóç. Ç óêÝøç áõôÞ ôçò öÜíçêå èáõìÜóéá· Ýêëåéóå ôá ìÜôéá ôçò óáí íá Þèåëå íá ôç óõãêñáôÞóåé. ¾óôåñá áðüôïìá áíáôñß÷éáóå. Åß÷å íéþóåé Ýíá õðüêùöï ÷ôýðçìá, âáèéÜ ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôçò, Ýíá ÷ôýðçìá ïäõíçñü. Åßäå óáí ïðôáóßá áðüôïìç, áðñüïðôç, ôï ößëï ôçò, ìå ôï ôïõöÝêé êÜôù áðü ôï ÷Ýñé, óôï äÜóïò. Ðñï÷ùñïýóå ìå ôï óôáèåñü êáé êáíïíéêü âÞìá ôïõ, óôç âáèéÜ äåíäñïóôïé÷ßá. Äåí ìðïñïýóå íá äåé ôï ðñüóùðü ôïõ êáé áõôü ôç óôåíá÷ùñïýóå. Äåí Þôáí ðéá äõóáñåóôçìÝíç ìáæß ôïõ. Ôþñá, Þôáí ìå ôïí åáõôü ôçò äõóáñåóôçìÝíç. Êáé ï ÑïìðÝñ ðñï÷ùñïýóå ßóéá åìðñüò, ÷ùñßò íá ãõñíÜ ôï êåöÜëé, ìáêñéÜ, üëï êáé ðéï ìáêñéÜ, þóðïõ Ýãéíå Ýíá ìéêñü ìáýñï óçìÜäé óôï óêïôåéíü äÜóïò. ¸êñéíå üôé åß÷å öáíåß âßáéç, éäéüôñïðç êáé óêëçñÞ, ðïõ ôïí åß÷å åãêáôáëåßøåé Ýôóé ÷ùñßò Ýíáí áðï÷áéñåôéóìü, ÷ùñßò êáí ìéá åðéóôïëÞ. ¹ôáí ï ößëïò ôçò, ï ìïíáäéêüò ôçò ößëïò. ÐïôÝ äåí åß÷å Üëëïí áð’ áõôüí. ÓêÝöôçêå: «Äåí èá Þèåëá íá ãßíåé äõóôõ÷éóìÝíïò åîáéôßáò ìïõ». ÓéãÜ–óéãÜ, êáèçóý÷áóå. Ôçí áãáðïýóå ÷ùñßò áìöéâïëßá. ÁëëÜ äåí Þôáí ôüóï åõáßóèçôïò, åõôõ÷þò þóôå í’ áíçóõ÷åß êáé íá âáóáíßæåôáé. Åßðå ìÝóá ôçò: «ÊõíçãÜåé. Åßíáé åõ÷áñéóôçìÝíïò. ÂëÝðåé ôç èåßá ôïõ íôå ËáíïõÜ, ðïõ ôç èáõìÜæåé…». Çóý÷áóå ëßãï êáé óêÝöèçêå ðÜëé ôç ãïçôåßá ôçò Öëùñåíôßáò. ¸íá áãáëìáôÜêé ôïõ ÇñáêëÞ áðü ôïí Áíôþíéï Ðïëëáãéïõüëï ôçò åß÷å êéíÞóåé ôçí ðåñéÝñãåéÜ ôçò. ºóùò ãéáôß ôçò ôï åß÷å åðáéíÝóåé ï ÍôåóÜñôñ. Êáé ôþñá, êáèþò äåí èõìüôáí ðéá êáëÜ ôï ìéêñü ÇñáêëÞ, Ýíéùèå ìéá öëïãåñÞ áíõðïìïíçóßá íá ôïí îáíáäåß. Ìå áõôüí ôïí ðüèï Ýóâçóå ôç ëÜìðá ôçò êé áðïêïéìÞèçêå. Ôï ðñùß ïíåéñåýôçêå üôé óõíáíôïýóå óå ìéá åñçìéêÞ åêêëçóßá, ôïí ÑïìðÝñ Ëå Ìåíßë, ôõëéãìÝíï óå ìéá ãïýíá ðïõ åêåßíç äåí
42
Þîåñå. Ôçí ðåñßìåíå, áëëÜ Ýíá ðëÞèïò éåñÝùí êáé ðéóôþí, ðïõ ðáñïõóéÜóôçêå îáöíéêÜ ôïõò åß÷å ÷ùñßóåé. Äåí Þîåñå ôé åß÷å áðïãßíåé åêåßíïò. Äåí ìðüñåóå íá äåé ôï ðñüóùðü ôïõ êáé áõôü ôçí ôñüìáæå. Îõðíþíôáò áðüôïìá Üêïõóå óôï ðáñÜèõñü ôçò ðïõ åß÷å áöÞóåé áíïé÷ôü, ìéá öùíïýëá ìïíüôïíç êáé èëéâåñÞ êáé åßäå óôç äéÜöáíç áõãÞ íá ðåñíÜ Ýíá ÷åëéäïíÜêé. Ôüôå ÷ùñßò áéôßá, ÷ùñßò ëüãï Ýêëáøå…
43
8
ÊÅÖÁËÁÉÏ Ôï ðñùß ìå ôï êåöÜëé áêïõìðéóìÝíï óôï êåíôçôü ìáîéëÜñé ôçò ç ÔåñÝæá óêåöôüôáí ôïõò ðåñéðÜôïõò ðïõ åß÷áí êÜíåé êáé ôá êáëëéôå÷íÞìáôá ðïõ åß÷å äåé, ëåðôÝò ìáíôüíåò óå ðëáßóéá áããÝëùí, áíáñßèìçôá ðáéäéÜ, æùãñáöéóôÜ Þ ãëõðôÜ, üëá üìïñöá, üëá åõôõ÷éóìÝíá, ðïõ Ýøáëëáí ìå ôçí áãíÞ ôïõò öùíÞ ôï «Áëëçëïýéá» ôçò ÷Üñçò êáé ôçò ïìïñöéÜò. Êáé åß÷å áãáðÞóåé üëá áõôÜ ôá èáýìáôá. Ï ÍôåóÜñôñ Þôáí ãéá êåßíç ç øõ÷Þ ôùí åîáßóéùí áõôþí åéêüíùí, ôï ðíåýìá ôùí åõãåíéêþí áõôþí ðñáãìÜôùí. Ìïíá÷Ü ìå áõôüí Ýíéùèå ôçí ôÝ÷íç êáé ôç æùÞ. Äåí åíäéáöåñüôáí ãéá ôá èåÜìáôá ôïõ êüóìïõ, ðáñÜ ìüíïí áí åíäéáöåñüôáí êé åêåßíïò. Ðþò åß÷å ãåííçèåß ìÝóá ôçò áõôÞ ç óõìðÜèåéá; Äåí èá ìðïñïýóå êáé ç ßäéá íá ôï êáèïñßóåé. Óôçí áñ÷Þ, üôáí ï êïéíüò ôïõò ößëïò Ðùë Âáíò, èÝëçóå íá ôçò ôïí óõóôÞóåé, äåí åß÷å êáìßá åðéèõìßá íá ôïí ãíùñßóåé, êáíÝíá ðñïáßóèçìá üôé èá ôçò Üñåóå. Èõìüôáí ôá êïìøÜ áãÜëìáôá, ôá ëåðôÜ ðñïðëÜóìáôá ðïõ Ýöåñáí ôçí õðïãñáöÞ ôïõ êáé ôá ïðïßá åß÷å äéáêñßíåé óôçí ¸êèåóç ÔÝ÷íçò. ÁëëÜ äåí öáíôáæüôáí üôé êáé ï ßäéïò ìðïñïýóå íá åßíáé åõ÷Üñéóôïò, ïýôå êáé ðéï ãïçôåõôéêüò áðü ôüóïõò êáëëéôÝ÷íåò êáé åñáóéôÝ÷íåò, ïé ïðïßïé ôç äéáóêÝäáæáí óôá öéëéêÜ ãåýìáôá. ¼ôáí ôïí åßäå, ôçò Üñåóå. ÓêÝöèçêå íá ôïí ðñïóåëêýóåé, íá ôïí ðéï âëÝðåé óõ÷íÜ. Ôï âñÜäõ ðïõ äåßðíçóå óðßôé ôçò áíôéëÞöèçêå üôé Ýíéùèå ãéá êåßíïí ìéá óõìðÜèåéá ðïëý åõãåíéêÞ ðïõ ôçí êïëÜêåõå ôçí ßäéá. ÁëëÜ, ó÷åäüí áìÝóùò ôçí åñÝèéóå· ðåéñáæüôáí íá ôïí âëÝðåé ðïëý êëåéóìÝíï óôïí åáõôü ôïõ êáé óôïí åóùôåñéêü ôïõ êüóìï êáé ðïëý ëßãï áó÷ïëïýìåíï ì’ åêåßíçí. Èá Þèåëå íá ôïí ôáñÜîåé ëßãï. Ó’ áõôÞí ôçí øõ÷éêÞ êáôÜóôáóç, êáé íéþèïíôáò ôïí åáõôü ôçò ìüíï óôïí êüóìï, ôïí åß÷å óõíáíôÞóåé ôï âñÜäõ åêåßíï åìðñüò áðü ôç ãñßëéá ôïõ Ìïõóåßïõ ôùí ÈñçóêåõìÜôùí, ðïõ ôçò åß÷å ìéëÞóåé ãéá ôç ÑáâÝííá êáé ãéá ôçí áõôïêñÜôåéñá åêåßíçí, ðïõ êáèüôáí ó’ Ýíáí ïëü÷ñõóï èñüíï óôïí ôÜöï ôçò. ÌÝóá óôçí óêéÜ ôçò íý÷ôáò, ôïí åß÷å âñåé óïâáñü êáé ÷áñéôùìÝíï áëëÜ ðïëý îÝíï, ðïëý ìáêñéíü, ðïëý Üãíùóôï. Áéóèáíüôáí Ýíá åßäïò äõóöïñßáò, êáé äåí Þîåñå ðéá ôç óôéãìÞ åêåßíç áí åðéèõìïýóå íá ôïí âëÝðåé êÜèå ìÝñá Þ íá ìçí ôïí îáíáäåß ðïôÝ. Áðü ôçí çìÝñá ðïõ ôïí îáíáâñÞêå óôç Öëùñåíôßá, Ýíéùèå ìïíáäéêÞ åõ÷áñßóôçóç íá ôïí íéþèåé êïíôÜ ôçò, íá ôïí áêïýåé. Ôçò Ýêáíå ôç æùÞ åõ÷Üñéóôç, êáéíïýñéá, åíôåëþò êáéíïýñéá. Ôçò
44
áðïêÜëõðôå ôéò ëåðôÝò ÷áñÝò êáé ôéò åîáßóéåò ëýðåò ôçò óêÝøåùò. Ôçò îõðíïýóå çäïíÝò ðïõ Þôáí êïéìéóìÝíåò ìÝóá ôçò. Ôþñá Þôáíå óôáèåñÜ áðïöáóéóìÝíç íá ôïí êñáôÞóåé. ÁëëÜ ðþò; ÐñïÝâëåðå ôéò äõóêïëßåò· ôï äéáõãÝò ðíåýìá ôçò êáé ôï ôáìðåñáìÝíôï ôçò, ôçò ôéò ðáñïõóßáæáí üëåò. Ìéá óôéãìÞ ðñïóðÜèçóå íá ãåëÜóåé ôïí ßäéï ôïí åáõôü ôçò. Óêåöôüôáí üôé åêåßíïò ïíåéñïðüëïò, áöçñçìÝíïò, áöïóéùìÝíïò óôç ìåëÝôç ôçò ôÝ÷íçò, äåí Ýíéùèå ßóùò ìåãÜëï ðüèï ãéá ôéò ãõíáßêåò, êáé üôé èá Ýìåíå ðåñéðïéçôéêüò ÷ùñßò íá öáíåß êáé áðáéôçôéêüò. ÁëëÜ áìÝóùò, êïõíþíôáò óôï ìáîéëÜñé ôï ùñáßï êåöÜëé ôçò, ðïõ ðëáéóßùíáí ïé óêïôåéíÝò ìðïýêëåò ôùí ìáëëéþí ôçò, äåí èÝëçóå íá ðáñáäå÷èåß áõôÞ ôç óêÝøç. Áí ï ÍôåóÜñôñ äåí Þôáí åñùôåõìÝíïò, Ý÷áíå ãéá êåßíç üëï ôï èÝëãçôñü ôïõ. Äåí ôüëìçóå ðéá íá óêåöèåß ôï ìÝëëïí. Æïýóå ôï ðáñüí· åõôõ÷éóìÝíç áíÞóõ÷ç, ìå êëåéóôÜ ìÜôéá. Ïíåéñïðïëïýóå Ýôóé, üôáí ç êáìáñéÝñá ôçò Ýöåñå åðéóôïëÝò ìå ôï ðñùéíü ôóÜé. Ó’ Ýíá öÜêåëï áíáãíþñéóå ôï óôáèåñü êáé áíäñéêü ãñÜøéìï ôïõ Ëå Ìåíßë. Ðåñßìåíå áðü ìÝñåò íá ëÜâåé áõôü ôï ãñÜììá, êáé üìùò ôþñá áðïñïýóå ðïõ áõôü ðïõ Ýðñåðå íá óõìâåß óõíÝâáéíå ðñÜãìáôé, üðùò óôá ðáéäéêÜ ôçò ÷ñüíéá üôáí ôï ñïëüé áìåßëéêôï ÷ôõðïýóå ôçí þñá ôïõ ìáèÞìáôïò ôïõ ðéÜíïõ. Óôï ãñÜììá ôïõ, ï ÑïìðÝñ, ôçò Ýêáíå ëïãéêÜ ðáñÜðïíá, ãéáôß Ýöõãå ÷ùñßò íá ôïõ ðåé ôßðïôá, ÷ùñßò íá ôïõ áöÞóåé ìéá ëÝîç áðï÷áéñåôéóìïý; Áðü ôçí çìÝñá ðïõ åðÝóôñåøå óôï Ðáñßóé, ðåñßìåíå êÜèå ðñùß Ýíá ãñÜììá ðïõ äåí åñ÷üôáí. ¹ôáí ôüóï åõôõ÷éóìÝíïò ôïí ðåñáóìÝíï ÷ñüíï, üôáí Ýâñéóêå îõðíþíôáò, äõï Þ ôñåéò öïñÝò ôçí åâäïìÜäá, ãñÜììáôá ÷áñéôùìÝíá êáé êáëïãñáììÝíá, ðïõ ëõðüôáí ãéáôß äåí ìðïñïýóå íá ôá ôõðþóåé! ÁíÞóõ÷ïò åß÷å ôñÝîåé óðßôé ôçò. «¸ìåéíá êáôÜðëçêôïò ìáèáßíïíôáò ôçí áíá÷þñçóÞ óáò. Ìå õðïäÝ÷èçêå ï óýæõãüò óáò. Ìïõ åßðå üôé áêïëïõèþíôáò ôéò óõìâïõëÝò ôïõ, ðÞãáôå íá ðåñÜóåôå ôï ôÝëïò ôïõ ÷åéìþíá óôç Öëùñåíôßá, êïíôÜ óôç ìéò Ìðåëë. Ëßãï êáéñü ôþñá óáò Ýâñéóêå ÷ëïìÞ êáé áäõíáôéóìÝíç. Åß÷å óêåöèåß üôé ç áëëáãÞ ôïõ áÝñá èá óáò Ýêáíå êáëü. Åóåßò äåí èÝëáôå íá öýãåôå áëëÜ êáèþò ç êáôÜóôáóÞ óáò ÷åéñïôÝñåõå, êáôüñèùóå íá óáò ðåßóåé. Äåí åß÷á ðáñáôçñÞóåé åãþ ðùò åß÷áôå áäõíáôßóåé. Ìïõ öáéíüôáí áðåíáíôßáò üôé ç õãåßáò óáò Þôáí ðåñßöçìç. ÅîÜëëïõ ç Öëùñåíôßá äåí åßíáé êáôÜëëçëç ãéá ôï ÷åéìþíá. Äåí êáôáëáâáßíù ôßðïôá áðü ôçí áíá÷þñçóÞ óáò êáé âáóáíßæïìáé ðïëý. Êáèçóõ÷Üóôå ìå áìÝóùò, óáò ðáñáêáëþ… Íïìßæåôå üôé åßíáé åõ÷Üñéóôï ãéá ìÝíá íá ìáèáßíù íÝá óáò áðü ôï óýæõãü óáò êáé í’ áêïýù ôéò åêìõóôçñåýóåéò ôïõ! Óôåíï÷ùñéÝôáé ãéá ôçí áðïõóßá óáò êáé åßíáé áðåëðéóìÝíïò ðïõ ïé õðï÷ñåþóåéò ôçò äçìüóéáò æùÞò ôïí êñáôïýí áõôÞ ôç óôéãìÞ óôï Ðáñßóé. ¢êïõóá
45
íá ëÝíå óôç ËÝó÷ç üôé åß÷å åëðßäåò íá ãßíåé õðïõñãüò. Áõôü ìå åêðëÞóóåé ãéáôß äåí óõíçèßæåôáé íá åêëÝãïíôáé õðïõñãïß ìåôáîý ôùí êïóìéêþí ôýðùí». Êáé ôåëåßùíå ôçí åðéóôïëÞ ôïõ, ðáñáêáëþíôáò ôçí íá ôïõ ãñÜøåé íÝá ôçò êáé íá åðéóôñÝøåé ãñÞãïñá. Áöïý äéÜâáóå áõôü ôï ãñÜììá, åêåßíç ôï Ýñéîå óôç öùôéÜ êáé ïíåéñïðïëþíôáò ìåëáã÷ïëéêÜ, ôï ðáñáôçñïýóå íá êáßãåôáé. ×ùñßò áìöéâïëßá, åêåßíïò åß÷å äßêéï. ¸ëåãå åêåßíá ðïõ Ýðñåðå íá ðåé. Ðáñáðïíéüôáí üðùò Ýðñåðå íá ðáñáðïíåèåß. Ôé íá ôïõ áðáíôÞóåé; Íá åîáêïëïõèÞóåé íá ôïõ êÜíåé ôç èõìùìÝíç; Äåí åðñüêåéôï âÝâáéá ãéá ðåßóìáôá, ôþñá ðéá. Ï ëüãïò ôçò äéáóôÜóåþò ôïõò ôçò åß÷å ãßíåé ôüóï áäéÜöïñïò þóôå ÷ñåéáæüôáí íá óêåöèåß ãéá íá ôïí èõìçèåß. Ù! ü÷é äåí åðéèõìïýóå ðéá íá ôïí âáóáíßæåé. Áðåíáíôßáò, Ýíéùèå ìéá ôñõöåñüôçôá áðÝíáíôß ôïõ. ÂëÝðïíôáò üôé ôçí áãáðïýóå ì’ åìðéóôïóýíç, ìå ìéá åðßìïíç çñåìßá, Ýíéùèå ëýðç êáé öüâï. Äåí åß÷å áëëÜîåé åêåßíïò. ¸ìåíå ï ßäéïò ðÜíôïôå. Åêåßíç äåí Þôáí ðéá ç ßäéá ãõíáßêá. Ôïõò ÷þñéæáí ôþñá ðñÜãìáôá áäéüñáôá êáé üìùò óçìáíôéêÜ, üðùò ïé åðéäñÜóåéò ôçò áôìüóöáéñáò ðïõ äßíïõí ôç æùÞ Þ ôï èÜíáôï. ¼ôáí ç êáìáñéÝñá ôçò Þëèå íá ôç íôýóåé äåí åß÷å áñ÷ßóåé áêüìç ôçí áðÜíôçóç óôï ãñÜììá. ÓêåðôéêÞ, áíáëïãéæüôáí: «¸÷åé åìðéóôïóýíç óå ìÝíá. Åßíáé Þóõ÷ïò». Áõôü ôçí åêíåýñéæå ðåñéóóüôåñï. Åñåèéæüôáí åíáíôßïí ôùí áðëïúêþí áõôþí áíèñþðùí, ðïõ äåí áìöéâÜëëïõí ïýôå ãéá ôïí åáõôü ôïõò ïýôå ãéá ôïõò Üëëïõò. Êáôåâáßíïíôáò óôï óáëüíé âñÞêå ôç ìéò Ìðåëë, ç ïðïßá ôçò áíÞããåéëå üôé ï ðñßãêéðáò ÁëìðåñôéíÝëëé, ôéò åß÷å ðñïóêáëÝóåé: – Ù! áãáðçìÝíç, ï ðñßãêéðáò èá åõ÷áñéóôçèåß ðïëý íá óáò õðïäå÷èåß óôï ðáëÜôé ôïõ. – Äåí ðéóôåýù. – Ãéáôß; – Ãéáôß äåí ìå óõìðáèåß êáèüëïõ. Ç Âßâéáí Ìðåëë åäÞëùóå üôé ï ðñßãêéðáò, áðåíáíôßáò, Þôáí Ýíèåñìïò èáõìáóôÞò ôçò êüìéóóáò ÌáñôÝí. Óå ëßãï ôá Üëïãá óôÜèçêáí åìðñüò áðü ôï ðáëÜôóï ÁëìðåñôéíÝëëé. Óôç óêïôåéíÞ ðñüóïøç õðÞñ÷áí ïé ìðñïýíôæéíïé åêåßíïé êñßêïé, ïé ïðïßïé Üëëïôå, ôéò íý÷ôåò ôùí åïñôþí Ýöåñáí ôéò äÜäåò. Ïé êñßêïé áõôïß, âñßóêïíôáé óôç Öëùñåíôßá, óôéò êáôïéêßåò ôùí ðéï åíäüîùí ïéêïãåíåéþí. Ôï ðáëÜôé Ýðáéñíå Ýôóé Ýíá áÝñá áãÝñù÷çò õðåñçöÜíåéáò ôï åóùôåñéêü ôïõ üìùò ðáñïõóéáæüôáí Üäåéï, ïêíçñü, ðëçêôéêü. Ï ðñßãêéðáò Ýôñåîå íá ôéò ðñïûðáíôÞóåé êáé ôéò ïäÞãçóå áíÜìåóá áðü ôá Üäåéá óáëüíéá ùò ôçí ðéíáêïèÞêç.
46
Ç êüìéóóá ÌáñôÝí, áíáãíþñéóå ìå ôçí ðñþôç ìáôéÜ, ìéá óõëëïãÞ øåýôéêùí áñéóôïõñãçìÜôùí ðñïò ðþëçóç, ðßíáêåò ãéá íåüðëïõôïõò. ¸íáò õðçñÝôçò Ýöåñå ìéá êÜñôá. Ï ðñßãêéðáò äéÜâáóå ìåãáëüöùíá ôï üíïìá ôïõ Æáê ÍôåóÜñôñ. Ôç óôéãìÞ åêåßíç, åß÷å ãõñéóìÝíç ôçí ðëÜôçò óôéò äõï åðéóêÝðôñéåò. Ôï ðñüóùðï ôïõ ðÞñå ôçí Ýêöñáóç ôçò óêëçñÞò äõóáñÝóêåéáò, ðïõ äåí âëÝðåé êÜðïéïò ðáñÜ ìüíï óôá áãÜëìáôá ôùí Ñùìáßùí áõôïêñáôüñùí. ¾óôåñá ðÞãå íá ðñïûðáíôÞóåé ôïí ÍôåóÜñôñ ì’ Ýíá áâñü ÷áìüãåëï. – Åãþ ìüíç ìïõ, ÷èåò ôïõ åßðå ç ìéò Ìðåëë, ðñïóêÜëåóá ôïí êýñéï ÍôåóÜñôñ íá Ýëèåé åäþ. ¹îåñá üôé èá óáò åõ÷áñéóôïýóå áõôü. Åðéèõìïýóå íá äåé ôçí ðéíáêïèÞêç óáò. Êáé ðñáãìáôéêÜ ï ÍôåóÜñôñ åß÷å åðéèõìÞóåé íá óõíáíôÞóåé åêåß ôçí êõñßá ÌáñôÝí. Ôþñá êáé ïé ôÝóóåñåéò ðñï÷ùñïýóáí áíÜìåóá óôïõò ðßíáêåò. Ç ìéò Ìðåëë öëõáñïýóå ìå ôïí ðñßãêéðá. Ï ÍôåóÜñôñ, ÷ëïìüò, åêíåõñéóìÝíïò, ðëçóßáóå ôçí ÔåñÝæá êáé ôçò åßðå óéãÜ: – Ç ðéíáêïèÞêç áõôÞ åßíáé ìéá áðïèÞêç üðïõ ïé Ýìðïñïé ðéíÜêùí üëïõ ôïõ êüóìïõ êñåìïýí ôá áðïìåéíÜñéá ôùí ìáãáæéþí ôïõò. Êáé ï ðñßãêéðáò ðïõëÜåé åêåßíá ðïõ äåí êáôüñèùóáí íá ðïõëÞóïõí ïé Åâñáßïé. ¸íéùèå êÜðïéá äõóöïñßá. Áðü ôçí ðñïçãïýìåíç óêåöôüôáí ôçí ÔåñÝæá. ¼ëç íý÷ôá ôïí áðáó÷ïëïýóå ç óêÝøç ôçò. Ôçí Ýâëåðå ìðñïóôÜ ôïõ ãïçôåõôéêÞ, áëëÜ ðåñéóóüôåñï ãïçôåõôéêÞ êáé ðéï åðéèõìçôÞ áêüìá áðü ü,ôé ôçí åß÷å öáíôáóèåß. Ôçí Ýâñéóêå ðåñéóóüôåñï ìõóôçñéþäç êáé áéíéãìáôéêÞ. ¹ôáí ëõðçìÝíç· ôïõ öÜíçêå øõ÷ñÞ êáé áöçñçìÝíç. ÓêÝöôçêå üôé äåí Þôáí ôßðïôå ãé’ áõôÞí, üôé ãéíüôáí åíï÷ëçôéêüò êáé ãåëïßïò. Óêõèñþðéáóå êáé åêíåõñßóôçêå. Ôçò øéèýñéóå óôï áõôß ìå ðßêñá. – Ôï åß÷á óêåöèåß êáëÜ. Äåí Þèåëá íá Ýëèù. Ãéáôß Þëèá ëïéðüí; Åêåßíç êáôÜëáâå áìÝóùò áõôü ðïõ Þèåëå íá ðåé, êáé üôé Þôáí áíõðüìïíïò, äåéëüò êé áäÝîéïò. Ôçò Üñåóå Ýôóé êáé Ýíéùèå ôïí åáõôü ôçò åõ÷áñéóôçìÝíï ãéá ôçí ôáñá÷Þ êáé ôïõò ðüèïõò ðïõ ôïõ ðñïîåíïýóå. ¸íéùèå ôçí êáñäéÜ ôçò íá êôõðÜ. ÁëëÜ, ðñïóðïéïýìåíç üôé êáôÜëáâå ðùò åêåßíïò ëõðüôáí ðïõ åíï÷ëÞèçêå ãéá ôçí ôüóï Üó÷çìç æùãñáöéêÞ, ôïõ áðÜíôçóå üôé ðñáãìáôéêÜ ç ðéíáêïèÞêç áõôÞ äåí åß÷å ôßðïôá ôï åíäéáöÝñïí. Öïâïýìåíïò Þäç ìÞðùò ôçí åß÷å äõóáñåóôÞóåé, åêåßíïò êáèçóý÷áóå êáé ðßóôåøå, üôé ðñáãìáôéêÜ åêåßíç, áäéÜöïñç êáé áöçñçìÝíç, äåí åß÷å êáôáëÜâåé ïýôå ôïí ôüíï,
47
ïýôå ôçí Ýííïéá ôùí ëÝîåùí ðïõ ôïõ åß÷áí îåöýãåé. Ï ðñßãêéðáò ðïõ êñáôïýóå ôéò äõï åðéóêÝðôñéåò óôï ãåýìá, ðáñáêÜëåóå ôïí ößëï ôïõò íá ìåßíåé ìáæß ôïõò. Ï ÍôåóÜñôñ áñíÞèçêå æçôþíôáò óõããíþìç. Åôïéìáæüôáí íá öýãåé üôáí, óôï ìåãÜëï Üäåéï óáëüíé, âñÝèçêå ìüíïò ìå ôçí êõñßá ÌáñôÝí. Åß÷å áðïöáóßóåé íá ôçí áðïöåýãåé, êáé üìùò áõôÞ ôç óôéãìÞ äåí óêåðôüôáí ðáñÜ ðùò íá ôçí îáíáäåß. Ôçò õðåíèýìéóå üôé åðñüêåéôï, ôçí åðïìÝíçí íá åðéóêåöèïýí ôï ÌðáñãêÝëï. – Èá åß÷áôå ôçí êáëïóýíç íá ìïõ åðéôñÝøåôå íá óáò óõíïäåýóù. Åêåßíç ôïí ñþôçóå áí äåí ôçí åß÷å âñåé ðëçêôéêÞ êáé óêõèñùðÞ óÞìåñá. Ù! ü÷é, äåí ôçí åß÷å âñåé ðëçêôéêÞ, áëëÜ ôïõ öÜíçêå üôé Þôáí ëßãï ëõðçìÝíç. – Áëßìïíï, ðñüóèåóå, ôéò ëýðåò óáò, ôéò ÷áñÝò óáò äåí Ý÷ù ôï äéêáßùìá íá ôéò ãíùñßæù… Åêåßíç Ýóôñåøå ó’ áõôüí Ýíá âëÝììá ãñÞãïñï ó÷åäüí óêëçñü. – Äåí öáíôÜæåóèå âÝâáéá üôé èá óáò ðÜñù ãéá ìõóôéêïóýìâïõëï; – Êáé áðïìáêñýíèçêå áðüôïìá.
48
ÊÅÖÁËÁÉÏ
9
Ôçí åðïìÝíç ìüëéò îýðíçóå óêÝöèçêå üôé Ýðñåðå íá áðáíôÞóåé óôïí ÑïìðÝñ. ¸âñå÷å. ¢êïõãå íù÷åëéêÜ ôéò óôáãüíåò ôçò âñï÷Þò íá ðÝöôïõí óôá ôæÜìéá. ÊÜèéóå ìðñïò óôï ãñáöåßï êáé ðÞñå ôçí ðÝíá. Ïé ðñþôåò öñÜóåéò ôç óôåíï÷þñçóáí áñêåôÜ. Ôá õðüëïéðá ôá Ýãñáøå ìå êÜðïéá âßá. Ìßëçóå ðïëý ãéá ôç Âßâéáí Ìðåëë êáé ãéá ôïí ðñßãêéðá ÁëìðåñôéíÝëëé, ëßãåò ãñáììÝò ãéá ôçí êõñßá ÌáñìÝ, åßðå üôé åß÷å äåé ôïí ÍôåóÜñôñ, ðåñáóôéêü áðü ôç Öëùñåíôßá. Åêèåßáóå ìåñéêïýò ðßíáêåò ìïõóåßùí ðïõ åß÷å åðéóêåöèåß, áëëÜ ÷ùñßò êÝöé êáé ìïíá÷Ü ãéá íá ãåìßóåé ôçí óåëßäá. ¹îåñå üôé ï ÑïìðÝñ äåí êáôáëÜâáéíå ôßðïôá áðü æùãñáöéêÞ· üôé èáýìáæå ìïíá÷Ü Ýíá ìéêñüí èùñáêïöüñï ôïõ ÍôåôÜéã, áãïñáóìÝíï áðü ôïí Ãêïõðßë. Ôïí îáíÜâëåðå, áõôüí ôï ìéêñü èùñáêïöüñï ðïõ ôçò åß÷å äåßîåé ìéá ìÝñá ìå õðåñçöÜíåéá óôçí êñåâáôïêÜìáñÜ ôïõ, êïíôÜ óôïí êáèñÝöôç, êÜôù áðü ïéêïãåíåéáêÜ ðïñôñáßôá. ¼ëá áõôÜ, áðü ìáêñéÜ, ôçò öáéíüôáí ôáðåéíÜ, ðëçêôéêÜ êáé èëéâåñÜ. Ôåëåßùóå ôçí åðéóôïëÞ ôçò ìå öéëéêÝò ëÝîåéò, ìå ìéá ôñõöåñüôçôá ðïõ äåí Þôáí ðñïóðïéçôÞ. Ãéáôß ðñáãìáôéêÜ, äåí åß÷å ðïôÝ áéóèáíèåß ôïí åáõôü ôçò ôüóï Þñåìï êáé åðéåéêÞ áðÝíáíôé óôï ößëï ôçò. Óå ôÝóóåñåéò óåëßäåò, Ýãñáøå ëßãá ðñÜãìáôá êáé Üöçíå íá íïçèïýí áêüìç ëéãüôåñá. Ôïõ ãíþñéæå ìüíïí üôé èá Ýìåíå Ýíá ìÞíá óôç Öëùñåíôßá, ôçò ïðïßáò ôï êëßìá ôçí ùöåëïýóå. ¸ãñáøå óôïí ðáôÝñá ôçò, óôïí Üíäñá ôçò êáé óôçí ðñéãêßðéóóá Óåíéáâßí. ÊáôÝâçêå ôç óêÜëá êñáôþíôáò ôéò åðéóôïëÝò ôçò. Óôï ÷ïë Ýñéîå ôñåéò ó’ Ýíáí áóçìÝíéï äßóêï, ðñïïñéóìÝíïí íá äÝ÷åôáé ôá ãñÜììáôá ãéá ôï ôá÷õäñïìåßï. Öïâïýìåíç ôï åñåõíçôéêü âëÝììá ôçò êõñßáò ÌáñìÝ ãëßóôñçóå óôçí ôóÜíôá ôçò ôçí åðéóôïëÞ ãéá ôïí Ëå Ìåíßë, óêïðåýïíôáò íá ôç ñßîåé ìüíç ôçò óå êáíÝíá ãñáììáôïêéâþôéï, üôáí èá Ýâãáéíå ðåñßðáôï. Ó÷åäüí áìÝóùò, ï ÍôåóÜñôñ Þëèå íá ðÜñåé ôéò ôñåéò ößëåò ãéá íá ôéò óõíïäåýóåé óôçí ðüëç. Êáèþò ðåñßìåíå Ýíá ëåðôü óôï ÷ïë, åßäå ôá ãñÜììáôá óôï äßóêï. Åêåßíï ôï ðñùß åðéóêÝöèçêáí ôç ÓÜíôá Ìáñßá, ôçí ïðïßáí ç êüìéóóá ÌáñôÝí åß÷å åðéóêåöèåß Þäç ìå ôçí êõñßá ÌáñìÝ. ÁëëÜ ç ìéò Ìðåëë ðáñáôÞñçóå üôé Þôáí íôñïðÞ íá ìçí äïõí ôçí ùñáßá ÔæéíÝâñá íôå ÌðÝíôóé, ôçí ïðïßá åêåßíåò äåí åß÷áí ðñïóÝîåé. Åíþ ç ðïéÞôñéá êáé ç ÔåñÝæá ìéëïýóáí ìáæß ï ÍôåóÜñôñ áöïóéùìÝíïò óôçí êõñßá ÌáñìÝ Üêïõãå ìå õðïìïíÞ äéÜöïñá ðáëéÜ áíÝêäïôá. Êáé óõììåñéæüôáí áíáãêáóôéêÜ ôéò öñïíôßäåò ôéò êõñßáò ÌáñìÝ,
49
ðïõ Þôáí ðïëëÞ áðáó÷ïëçìÝíç ôéò ôåëåõôáßåò áõôÝò ìÝñåò ìå ôçí áãïñÜ ìéáò ôïýëéíçò âïõáëÝôáò. Äåí Ýâñéóêå êáìéÜ ôïõ ãïýóôïõ ôçò óôá êáôáóôÞìáôá ôçò Öëùñåíôßáò êáé íïóôáëãïýóå ôï Ðáñßóé. Óôçí åðéóôñïöÞ ï ÍôåóÜñôñ âñÝèçêå êïíôÜ óôçí ÔåñÝæá. ÓïâáñÜ, ó÷åäüí áõóôçñÜ ôçò åßðå: – Ôï îÝñåôå;… Åêåßíç ôïí êïßôáîå êáé ðåñßìåíå. Áõôüò óõìðëÞñùóå: – … üôé óáò áãáðþ. Åêåßíç åîáêïëïõèïýóå íá Ý÷åé êáñöùìÝíï åðÜíù ôïõ, óéùðçëÜ, ôï âëÝììá ôùí äéÜöáíùí ìáôéþí ôçò. ¾óôåñá, Ýíåõóå êáôáöáôéêÜ ìå ôï êåöÜëé ôçò. Êáé ÷ùñßò åêåßíïò íá ðñïóðáèÞóåé íá ôçí åìðïäßóåé, ðÞãå íá óõíáíôÞóåé ôçí êõñßá ÌáñìÝ êáé ôç ìéò Ìðåëë ðïõ ôçí ðåñßìåíáí óôçí Üêñç ôïõ äñüìïõ.
50
ÊÅÖÁËÁÉÏ
10
Ç ÔåñÝæá áöÞíïíôáò ôïí ÍôåóÜñôñ, ðÞãå íá ãåõìáôßóåé ìå ôç ößëç ôçò êáé ôçí êõñßá ÌáñìÝ óå ìéá ðïëý çëéêéùìÝíç ÖëùñåíôéíÞ êõñßá, ôçí ïðïßá ï Âßêôùñ ÅììáíïõÞë åß÷å áãáðÞóåé üôáí Þôáí äïýêáò ôçò ÓáâïÀáò. ÔñéÜíôá ÷ñüíéá ôþñá ç ãçñáéÜ áñéóôïêñÜôéóóá, äåí åß÷å âãåé ïýôå ìéá öïñÜ áðü ôï ðáëÜôóï ôçò åðÜíù óôïí ¢ñíï, üðïõ âáììÝíç êáé ðáñöïõìáñéóìÝíç, öïñþíôáò ìéá ðåñïýêá ìþâ, Ýðáéæå êéèÜñá óôéò ìåãÜëåò ëåõêÝò óÜëåò. Äå÷üôáí ôçí êáëÞ êïéíùíßá ôçò Öëùñåíôßáò, êáé ç ìéò Ìðåëë ôçí åðéóêåðôüôáí óõ÷íÜ. Óôï ôñáðÝæé, ç ïäãïíôáåöôÜ÷ñïíç öõëáêéóìÝíç ñþôçóå ôçí êüìéóóá ÌáñôÝí ãéá ôïí êïìøü êüóìï ôïõ Ðáñéóéïý, ôïõ ïðïßïõ ðáñáêïëïõèïýóå ôçí êßíçóç óôéò åöçìåñßäåò êáé óôéò óõæçôÞóåéò. Ðáñ’ üëç ôçí áðïìüíùóÞ ôçò, äéáôçñïýóå ôï óåâáóìü êáé ôç ëáôñåßá óôéò äéáóêåäÜóåéò. Âãáßíïíôáò áðü ôï ðáëÜôóï êáé ãéá íá áðïöýãïõí ôïí áÝñá ðïõ öõóïýóå óôïí ðïôáìü, ç ìéò Ìðåëë ïäÞãçóå ôéò ößëåò ôçò óå êÜôé ðáëéïýò óôåíïýò äñïìÜêïõò ìå ðÝôñéíá óðßôéá. Ðñï÷ùñïýóáí êáé ç Âßâéáí Ýäåé÷íå óôç ößëç ôçò ôéò öôù÷éêÝò ðñïóüøåéò, üðïõ êñåìüôáí êüêêéíá êïõñÝëéá, êáíÝíá êüóìçìá áðü ìÜñìáñï, ìéá ìáíôüíá, Ýíá êñßíï, ìéá áãßá Áéêáôåñßíç. Ðëçóßáæáí íá öèÜóïõí óôçí åêêëçóßá ôïõ Óáí ÌéêÝëå, üðïõ èá ôéò ðåñßìåíå ï ÍôåóÜñôñ. Ç ÔåñÝæá ôïí óêåöôüôáí ôþñá ìå ðïëý åíäéáöÝñïí. Ç êõñßá ÌáñìÝ óêåöôüôáí ðÜíôá íá êïéôÜîåé ãéá êáìéÜ âïõáëÝôá. Ôçò åß÷áí ðåé üôé ìðïñïýóå íá âñåé êáìéÜ óôï Êüñóï. Ç õðüèåóç áõôÞ ôçò èýìéóå ìéá áöçñçìÜäá ôïõ êõñßïõ ËáãêñÜíæ, ï ïðïßïò ìéá ìÝñá ðïõ Ýêáíå äçìïóßá äéÜëåîç, Ýâãáëå áðü ôçí ôóÝðç ôïõ ìéá âïõáëÝôá ìå ÷ñõóÝò âïýëåò, êáé óêïýðéóå ôï ìÝôùðü ôïõ, íïìßæïíôáò üôé ÷ñçóéìïðïéåß ôï ìáíôÞëé ôïõ. Ïé áêñïáôÝò åîåðëÜãçóáí áñêåôÜ, êáé Üñ÷éóáí íá êïõôóïìðïëåýïõí. ¹ôáí ç âïõáëÝôá ðïõ ôïõ åß÷å åìðéóôåõèåß ôçí ðáñáìïíÞ ç áíçøéÜ ôïõ, ç äåóðïéíßò Æáí Ìõóóþ, ðïõ åêåßíïò óõíüäåõå óôç óõíáõëßá. Êáé ç êõñßá ÌáñìÝ åîÞãçóå ðùò ï êýñéïò ËáãêñÜíæ, âñßóêïíôáò ôçí óôçí ôóÝðç ôïõ åðáíùöïñéïý ôïõ, ôçí åß÷å ðÜñåé ìáæß ôïõ ãéá íá ôçí åðéóôñÝøåé óôçí áíçøéÜ ôïõ, êáé ðùò áðü áöçñçìÜäá, ôçí Ýâãáëå êáé ôçí îåäßðëùóå åìðñüò óôï áêñïáôÞñéï ðïõ ÷áìïãåëïýóå. Óôï üíïìá ôïõ ËáãêñÜíæ ç ÔåñÝæá èõìÞèçêå ôï ðýñéíï Üóôñï ðïõ ôçò ðñïáíÞããåéëå ï óïöüò êáé óêÝöèçêå ìå ëýðç üôé Þôáí ç êáôÜëëçëç óôéãìÞ íá Ýëèåé íá êáôáóôñÝøåé ôïí êüóìï ãéá íá ãëéôþóåé êé áõôÞ.
51
ÁëëÜ åðÜíù áðü ôïõò ðïëýôéìïõò ôïß÷ïõò ôçò åêêëçóßáò åßäå ôïí ïõñáíü, ðïõ Ýëáìðå ì’ Ýíá ãáëÜæéï ÷ñþìá ÷ëùìü êáé óêëçñü. Ç ìéò Ìðåëë ôçò Ýäåéîå Ýíá áðü ôá ÷Üëêéíá åêåßíá áãÜëìáôá ðïõ óôïëßæïõí ôéò ðñïóüøåéò ôçò åêêëçóßáò. – ÊïéôÜîôå, áãáðçìÝíç, ðüóï ùñáßïò åßíáé áõôüò ï ¢ãéïò Ãåþñãéïò êáé õðåñÞöáíïò. Ï ¢ãéïò Ãåþñãéïò Þôáí Üëëïôå ï éððüôçò ðïõ ïíåéñïðïëïýóáí ôá íÝá êïñßôóéá êáé îÝñåôå üôé ç ÉïõëéÝôôá âëÝðïíôáò ôïí Ñùìáßï, öþíáîå: «ÐñáãìáôéêÜ åßíáé Ýíáò ùñáßïò ¢ãéïò Ãåþñãéïò!» ÁëëÜ ç ÔåñÝæá Ýâñéóêå üôé ï ¢ãéïò Ãåþñãéïò åß÷å Ýíá ýöïò áîéïðñåðÝò, ðëçêôéêü êáé ðåéóìáôÜñéêï. Ôç óôéãìÞ åêåßíç èõìÞèçêå Ýîáöíá ôï ãñÜììá ðïõ åß÷å ìåßíåé óôçí ôóÜíôá ôçò. – Íïìßæù üôé Ýñ÷åôáé ï êýñéïò ÍôåóÜñôñ, åßðå ç êáëÞ êýñéá ÌáñìÝ. Ôçí åß÷å æçôÞóåé óôçí åêêëçóßá áñêåôÞ þñá. ¾óôåñá èõìÞèçêå ôçí áêáôáíßêçôç ãïçôåßá ðïõ ï ¢ãéïò Ãåþñãéïò ôïõ ÍôïíáôÝëï åîáóêïýóå óôç ìéò Ìðåëë. Êé åêåßíïò åðßóçò èáýìáæå ôï ðåñßöçìï áõôü Üãáëìá. ÁëëÜ Ýíéùèå ìéá éäéáßôåñç öéëßá ãéá ôïí ¢ãéï ÌÜñêï, áðëü êáé åéëéêñéíÞ, ðïõ öáéíüôáí áñéóôåñÜ. ÐëçóéÜæïíôáò ôï Üãáëìá ðïõ Ýäåé÷íå ï ÍôåóÜñôñ åí ôù ìåôáîý, áöïý ôïðïèåôÞèçêå óå êáôÜëëçëï ìÝñïò ãéá íá âëÝðåé ôïí áãáðçôü ôïõ ¢ãéï, ìéëïýóå ãéá êåßíïí ìå åéëéêñéíÞ óõìðÜèåéá. – Ó’ áõôüí êÜíù ôçí ðñþôç ìïõ åðßóêåøç, ìüëéò öèÜóù óôç Öëùñåíôßá. Ìüíï ìéá öïñÜ äåí ôçí Ýêáíá. Èá ìïõ ôï óõã÷ùñÞóåé; Åßíáé ðïëý êáëüò Üíèñùðïò. Äåí ôñáâÜ êáèüëïõ ôçí ðñïóï÷Þ êáé äåí ôïí ðïëõóõìðáèåß ôï ðëÞèïò. ¼óï ãéá ìÝíá ìïõ áñÝóåé ðïëý ç óõíôñïöéÜ ôïõ. Åßíáé æùíôáíüò. Êáôáëáâáßíù ãéáôß áöïý ôïõ Ýäùóå ìéá øõ÷Þ, ï ÍôïíáôÝëï ôïõ öþíáîå: «ÌÜñêï, ãéáôß äåí ìéëÜò;» Ç êõñßá ÌáñìÝ, ðïõ âáñÝèçêå íá èáõìÜæåé ôïí Óáí ÌÜñêï, íéþèïíôáò óôï ðñüóùðü ôçò ôï èåñìü áÝñá, ðáñÝóõñå ôç ìéò Ìðåëë óôçí ïäü Êáëôóáãéüëé, óå áíáæÞôçóç ìéáò âïõáëÝôáò. Áðïìáêñýíèçêáí êáé ïé äõï ôïõò áöÞíïíôáò ôçí ÔåñÝæá êáé ôïí ÍôåóÜñôñ íá èáõìÜæïõí ôá áãÜëìáôá. Êáèþò Ýóôñéâáí ôç ãùíßá ôçò åêêëçóßáò ãéá íá äïõí ôçí Üëëçí ðñüóïøç, åêåßíç âñÝèçêå åìðñüò óôï ãñáììáôïêéâþôéï, ôüóï óêïíéóìÝíï êáé ôüóï óêïõñéáóìÝíï ðïõ íüìéæåò üôé äåí ôï ðëçóßáæå ðïôÝ ï ôá÷õäñüìïò. ¸ñéîå ìÝóá ôï ãñÜììá ôçò, êÜôù áðü ôï áèþï âëÝììá ôïõ Óáí ÌÜñêï. Ï ÍôåóÜñôñ ôçí åßäå êáé Ýíéùóå Ýíá õðüêùöï ÷ôýðçìá ìÝóá óôï óôÞèïò ôïõ. ÐñïóðÜèçóå íá ìéëÞóåé, íá ÷áìïãåëÜóåé, áëëÜ ôï ãáíôïöïñåìÝíï ÷Ýñé ðïõ Ýñé÷íå ôï ãñÜììá Ýìåíå åìðñüò óôá ìÜôéá ôïõ. Èõìüôáí üôé åß÷å äåé ôï ðñùß åðéóôïëÝò ôçò ÔåñÝæáò óôïí
52
äßóêï ôïõ ÷ïë. Ãéáôß äåí åß÷å âÜëåé êé áõôÞí ìáæß ìå ôéò Üëëåò; Äåí Þôáí äýóêïëï íá ìáíôåýøåé ôï ëüãï. ¸ìåíå áêßíçôïò, óêåöôéêüò. Ðáñáôçñïýóå ÷ùñßò íá âëÝðåé. Ðñïóðáèïýóå íá êáèçóõ÷Üóåé ôïí åáõôü ôïõ. ºóùò íá Þôáí êáìéÜ áóÞìáíôç åðéóôïëÞ ðïõ åêåßíç Þèåëå íá êñýøåé áðü ôçí åêíåõñéóôéêÞ ðåñéÝñãåéá ôçò êõñßáò ÌáñìÝ. – Êýñéå ÍôåóÜñôñ, åßíáé êáéñüò íá óõíáíôÞóïõìå ôéò ößëåò ìáò óôç ìïäßóôñá ôïõ Êüñóï. ºóùò íá Ýãñáöå óôçí êõñßá Óìïë ðïõ Þôáí ôóáêùìÝíç ìå ôçí êõñßá ÌáñìÝ. Êáé ôçí ßäéá óôéãìÞ áíôéëáìâáíüôáí ôçí çëéèéüôçôá ôùí õðïèÝóåþí ôïõ. Ôï ðñÜãìá Þôáí êáèáñü. Åß÷å Ýíáí åñùìÝíï. Êáé ôïõ Ýãñáöå. ºóùò áêüìç íá ôïõ Ýëåãå: «Åßäá ôïí ÍôåóÜñôñ óÞìåñá. Ôï äýóôõ÷ï ðáéäß åßíáé åñùôåõìÝíï ìáæß ìïõ». ÁëëÜ åßôå áõôü Ýãñáöå, åßôå Üëëï ðñÜãìá, åß÷å Ýíáí åñáóôÞ. Åêåßíïò äåí ôï åß÷å óêåöèåß áêüìç áõôü. «Áíôéëáìâáíüìåíïò üôé ìðïñåß í’ Üíçêå ó’ Ýíáí Üëëï, áðüôïìá, Ýíéùèå Ýíáí ðüíï üëçò ôçò óÜñêáò ôïõ êáé üëçò ôçò øõ÷Þò ôïõ». Êáé åêåßíï ôï ÷Ýñé, åêåßíï ôï ÷åñÜêé ðïõ Ýñé÷íå Ýíá ãñÜììá, Ýìåíå åìðñüò óôá ìÜôéá ôïõ êáé ôá Ýêáéãå öñéêôÜ. Åêåßíç äåí Þîåñå, ãéáôß åß÷å ãßíåé Ýîáöíá óéùðçëüò, óêõèñùðüò. ÌïíÜ÷á üôáí ôïí åßäå íá ñß÷íåé Ýíá âëÝììá ãåìÜôï áãùíßá óôï ãñáììáôïêéâþôéï, ìÜíôåõøå ôçí áßôéá. Ôï âñÞêå ðáñÜîåíï íá æçëåýåé ÷ùñßò íá Ý÷åé ôï äéêáßùìá. ¼ôáí Ýöèáóáí óôïí Êüñóï, åßäáí áðü ìáêñéÜ ôç ìéò Ìðåëë êáé ôçí êõñßá ÌáñìÝ, ðïõ Ýâãáéíáí áðü ôç ìïäßóôñá. Ï ÍôåóÜñôñ åßðå óôçí ÔåñÝæá, ìå öùíÞ åðéôáêôéêÞ êáé éêåôåõôéêÞ óõã÷ñüíùò: – ¸÷ù íá óáò ìéëÞóù. ÐñÝðåé íá óáò äù áýñéï ìüíç óáò. ÅëÜôå ôï âñÜäõ, óôéò Ýîé óôï ËïõíãêÜñíï ÁôóÜïëé. Åêåßíç äåí áðÜíôçóå ôßðïôá.
53
11
ÊÅÖÁËÁÉÏ ¼ôáí, ôõëéãìÝíç ó’ Ýíá ìáêñý ìáíôü, Þëèå óôï ËïõíãêÜñíï ÁôóÜïëé, óôéò åîßóéìé, ï ÍôåóÜñôñ ôçí õðïäÝ÷èçêå ì’ Ýíá âëÝììá ôáðåéíü êáé ãåìÜôï ÷áñÜ ðïõ ôç óõãêßíçóå. Ï Þëéïò ðïõ Ýäõå ðïñöýñùíå ôá íåñÜ ôïõ ¢ñíïõ. ¸ìåéíáí Ýíá ëåðôü óéùðçëïß. Êáèþò ðñï÷ùñïýóáí óôçí ÐáëáéÜ ÃÝöõñá, áêïëïõèþíôáò ôç ìïíüôïíç ãñáììÞ ôùí ðáëÜôóùí, åêåßíç ìßëçóå ðñþôç. – Êáèþò âëÝðåôå, Þëèá. Íüìéóá üôé Ýðñåðå íá Ýëèù. Äåí áéóèÜíïìáé ôïí åáõôü ìïõ áèþï ãé’ áõôü ðïõ Ýãéíå. Ôï îÝñù êáëÜ, Ýêáíá üôé Ýðñåðå ãéá íá ãßíåôå ìáæß ìïõ áõôü ðïõ åßóèå ôþñá. Ç óôÜóç ìïõ óáò ðñïêÜëåóå óêÝøåéò, ðïõ äåí èá ôéò åß÷áíå áëëéþò. Åêåßíïò öáéíüôáí íá ìçí êáôáëáâáßíåé. Åêåßíç óõíÝ÷éóå. – ¹ìïõí åãùßóôñéá, Þìïõí áðåñßóêåðôç. Ìïõ áñÝóáôå. Ìå Ýèåëãå ôï ðíåýìá óáò. Äåí ìðïñïýóá ðéá íá æÞóù ÷ùñßò åóÜò. ¸êáíá ü,ôé ìðüñåóá ãéá íá óáò ðñïóåëêýóù, ãéá íá óáò óõãêñáôÞóù. ¹ìïõí êïêÝôá… Äåí ôï Ýêáíá áðü õðïëïãéóìü, áëëÜ ôï Ýêáíá ïðùóäÞðïôå. Êïýíçóå ôï êåöÜëé ôïõ áñíïýìåíïò üôé ôï åß÷å áíôéëçöèåß ðïôÝ. – Íáé, Þìïõí êïêÝôá. Äåí ôï óõíçèßæù áõôü. Êáé üìùò ôï Ýêáìá óå óáò. Äåí ëÝù üôé åðé÷åéñÞóáôå íá åðùöåëçèåßôå, üðùò Üëëùóôå åß÷áôå ôï äéêáßùìá íá ôï êÜíåôå, ïýôå üôé õðåñçöáíåõèÞêáôå ãé’ áõôü. Ìðïñåß íá ìçí áíôéëçöèÞêáôå ôßðïôá. Ïé áíþôåñïé Üíäñåò óôåñïýíôáé êáìéÜ öïñÜ ëåðôüôçôáò. ÁëëÜ îÝñù êáëÜ îÝñù üôé äåí õðÞñîá áðÝíáíôß óáò áõôü ðïõ èá Ýðñåðå íá åßìáé. Êáé óáò æçôþ óõããíþìç. Ãé’ áõôü Þëèá. Áò ìåßíïõìå êáëïß ößëïé, áöïý åßíáé êáéñüò áêüìá. Ôçò áðÜíôçóå ìå ìéá óïâáñÞ ôñõöåñüôçôá üôé ôçí áãáðïýóå. Ïé ðñþôåò þñåò ôçò áãÜðçò áõôÞò Þôáí åýêïëåò êáé èáõìÜóéåò. Äåí åðéèõìïýóå ðáñÜ íá ôç âëÝðåé êáé íá ôçí îáíáâëÝðåé áêüìç. ÁëëÜ ãñÞãïñá ôïí åß÷å ôáñÜîåé, ôïí åß÷å âãÜëåé áðü ôïí åáõôü ôïõ, ôïí åß÷å îåó÷ßóåé. Ôï êáêü åß÷å îåóðÜóåé áðüôïìá êáé âßáéá ìéá ìÝñá, óôç âåñÜíôá ôïõ ÖéÝæïëå. Êáé ôþñá, äåí åß÷å ðéá ôï èÜññïò íá õðïöÝñåé êáé íá óéùðÜ. Äåí åß÷å Ýëèåé ìå ìéá êáèïñéóìÝíç áðüöáóç. Áí åîïìïëïãÞèçêå ôï ðÜèïò ôïõ, åß÷å áíáãêáóèåß íá ôï êÜíåé ÜèåëÜ ôïõ, íéþèïíôáò ìéá áêáôáíßêçôç áíÜãêç íá ìéëÞóåé ãéá êåßíç óå áõôÞí ôçí ßäéá áöïý ãéá êåßíïí Þôáí ôï ìïíáäéêü ðëÜóìá ðïõ õðÞñ÷å óôïí êüóìï. Ç æùÞ ôïõ äåí ôïõ Üíçêå ðéá, Þôáí äéêÞ ôçò. Áò ôï ìÜèáéíå ëïéðüí, üôé ôçí áãáðïýóå êáé ü÷é ìå ìéá áêáèüñéóôç
54
êáé ìáëáêÞ ôñõöåñüôçôá, áëëÜ ìå ìéá öëüãá âßáéç êáé óéùðçëÞ. Áëßìïíï! Áíáëïãéæüôáí áäéÜêïðá áõôü ðïõ ðïèïýóå êáé Þôáí Ýíá ìáñôýñéï. Êáé ýóôåñá ôïõ öáéíüôáí üôé åíùìÝíïé èá Ýíéùèáí ôéò ÷áñÝò ðïõ êÜíïõí í’ áîßæåé íá æåé êÜðïéïò. Ç æùÞ ôïõò èá Þôáí Ýíá Ýñãï ôÝ÷íçò ùñáßï êáé ìõóôéêü. Èá óêÝöôïíôáí, èá êáôáëÜâáéíáí, èá áéóèÜíïíôáí ìáæß. – Ç æùÞ ìáò èá åßíáé Ýíáò ãïçôåõôéêüò êÞðïò. ÐñïóðïéÞèçêå üôé ðßóôåõå óôçí áèùüôçôá áõôïý ôïõ ïíåßñïõ. – ÎÝñåôå êáëÜ üôé ôï ëåðôü óáò ðíåýìá ìå ãïçôåýåé. Ìïõ Ý÷åé ãßíåé áðáñáßôçôï íá óáò âëÝðù êáé íá óáò áêïýù. Âáóéóèåßôå óôç öéëßá ìïõ êáé ìç âáóáíßæåóôå ðéá. Ôïõ Ýôåéíå ôï ÷Ýñé ôçò. Åêåßíïò äåí ôï ðÞñå êáé áðÜíôçóå áðüôïìá: – Äåí èÝëù ôçí öéëßá óáò. Äåí ôç èÝëù. ÐñÝðåé íá óáò áðïêôÞóù ïëüêëçñç Þ íá ìç óáò îáíáäþ ðéá ðïôÝ. Ôï îÝñåôå êáëÜ. Ãéáôß ìïõ äßíåôå ôï ÷Ýñé óáò ìå ãåëïßåò öñÜóåéò; Åßôå ôï èåëÞóáôå, åßôå ü÷é, ìå êÜíåôå íá íéþóù ãéá óáò Ýíáí ðüèï áðåëðéóìÝíï, Ýíáí ðüèï èáíÜóéìï. Ãßíáôå ç áññþóôéá ìïõ, ï ðüíïò ìïõ, ôï ìáñôýñéï ìïõ. Êáé ìïõ æçôÜôå íá ìåßíù Ýíáò åõ÷Üñéóôïò ößëïò! Ôþñá åßíáé ðïõ åßóèå êïêÝôá êáé óêëçñÞ. Áí äåí ìðïñåßôå íá ì’ áãáðÞóåôå, áöÞóôå ìå íá öýãù. Èá ðÜù êé åãþ äåí îÝñù ðïý, íá óáò îå÷Üóù, íá óáò ìéóÞóù. Ãéáôß áéóèÜíïìáé ãéá óáò ìßóïò êáé èõìü. Ù! Óáò áãáðþ, óáò áãáðþ… Åêåßíç ðßóôåøå áõôÜ ðïõ Ýëåãå, íüìéóå üôé èá öýãåé êáé öïâÞèçêå ôç ëýðç êáé ôçí ðëÞîç ôçò æùÞò ÷ùñßò åêåßíïí. Ôïõ åßðå: – Óáò âñÞêá óôç æùÞ, äåí èÝëù íá óáò ÷Üóù. Äåí ôï èÝëù. Äåéëüò êáé áðüôïìïò åêåßíïò ôñáýëéæå. Ôá ëüãéá ôïõ ðíßãïíôáí óôï ëáéìü ôïõ. Ôï óïýñïõðï êáôÝâáéíå áðü ôá ìáêñõóìÝíá âïõíÜ, êáé ïé ôåëåõôáßåò áíôáýãåéåò ôïõ çëßïõ ÷ëüìéáæáí ïëïÝíá óôï ëïößóêï ôïõ Óáí ÌéíéÜôï. Ôïõ åßðå áêüìç: – Áí ãíùñßæáôå ôç æùÞ ìïõ, áí åß÷áôå äåé ðüóï Üäåéá Þôáí ðñéí íá óáò ãíùñßóù, èá îÝñáôå ôé åßóèå ãéá ìÝíá, êáé äåí èá óêåöôüóáóôå ðéá íá ì’ åãêáôáëåßøåôå. ÁëëÜ, ìå ôïí Þñåìï ôüíï ôçò öùíÞò ôçò êáé ìå ôç ñõèìéêÞ êßíçóç ôùí âçìÜôùí ôçò óôéò ðëÜêåò ôïí åêíåýñéæå. Ôçò öþíáîå ôïí ðüíï ôïõ, ôï öëïãåñü ðüèï ðïõ Ýíéùèå ãéá åêåßíç, ôï ìáñôýñéï ôçò Ýììïíçò éäÝáò, ðùò ðáíôïý, êÜèå þñá, ôç íý÷ôá, ôçí çìÝñá, ôçí Ýâëåðå, ôçí öþíáæå, ôçò Üðëùíå ôá ÷Ýñéá. Ôçí ãíþñéæå ôþñá ôçí èåúêÞ áññþóôéá – ôçí áãÜðç! – Ôç ÷Üñç ôçò óêÝøçò óáò, ôï èÜññïò óáò, ôçí ðåñçöÜíéá óáò ôá áíáðíÝù üðùò ôá áñþìáôá ôçò óÜñêáò óáò. Ìïõ öáßíåôáé, üôáí
55
ìéëÜôå, üôé ç øõ÷Þ óáò êõìáôßæåé óôá ÷åßëç óáò, êáé ðåèáßíù ðïõ äåí ìðïñþ í’ áêïõìðÞóù åêåß ôï óôüìá ìïõ. Ç øõ÷Þ óáò åßíáé ãéá ìÝíá ôï Üñùìá ôçò ïìïñöéÜò óáò. Åß÷á êñáôÞóåé ìÝóá ìïõ ôá Ýíóôéêôá ôùí ðñùôüãïíùí áíèñþðùí êáé óåéò ôá îõðíÞóáôå. Íéþèù üôé óáò áãáðþ ìå ìéá Üãñéá áðëüôçôá… Åêåßíç ôïí êïßôáîå ãëõêÜ êáé äåí áðÜíôçóå ôßðïôå. Ôç óôéãìÞ åêåßíç, åßäáí ìÝóá óôçí íý÷ôá, ðïõ åß÷å áðëùèåß Þäç, íá Ýñ÷ïíôáé áðü ìáêñéÜ ðñïò ôï ìÝñïò ôïõò öþôá êáé ðÝíèéìåò øáëìùäßåò. Êáé ýóôåñá óáí öáíôÜóìáôá, ðïõ ôá äéþ÷íåé ï Üíåìïò åìöáíßóèçêáí ïé ìáýñïé ìïíá÷ïß. Ï ÅóôáõñùìÝíïò ðÞãáéíå ìðñïóôÜ ôïõò. ¹ôáí ïé Áäåëöïß ôïõ ÅëÝïõò, ïé ïðïßïé êÜôù áðü ôï ìïíá÷éêü ôïõò ìáíäýá êñáôþíôáò äÜäåò êáé ôñáãïõäþíôáò øáëìïýò ïäçãïýóáí Ýíá íåêñü óôï êïéìçôÞñéï. Óýìöùíá ìå ôá èñçóêåõôéêÜ Ýèéìá, ç ðÝíèéìç óõíïäåßá ðÞãáéíå íý÷ôá, ìå âÞìá âéáóôéêü. Ïé óôáõñïß, ôï öÝñåôñï, ôá åîáðôÝñõãá, ðñï÷ùñïýóáí óôçí Ýñçìç ðñïêõìáßá. Ï Æáê êáé ç ÔåñÝæá ôñáâÞ÷ôçêáí óôïí ôïß÷ï ãéá íá áöÞóïõí ôüðï íá ðåñÜóåé ôï öÝñåôñï, ïé ðáðÜäåò, ôá ðáéäéÜ ôïõ ÷ïñïý, ï Üíèñùðïé ÷ùñßò ðñüóùðï êáé ìáæß ôïõò ï èÜíáôïò, ôïí ïðïßïí äåí ÷áéñåôïýí óå áõôÞí ôç ÷þñá ôçò çäïíÞò. Ï ìáýñïò ÷éïíïóôñüâéëïò åß÷å ðåñÜóåé. Ïé ãõíáßêåò Ýêëáéãáí ôñÝ÷ïíôáò ðßóù áðü ôï öÝñåôñï, ðïõ óÞêùíáí ôá ìáýñá öáíôÜóìáôá. Ç ÔåñÝæá áíáóôÝíáîå: – Ôé èá ìáò ùöåëÞóåé íá âáóáíéæüìáóôå åäþ êÜôù; Åêåßíïò äåí öÜíçêå íá ôçí Üêïõóå êáé óõíÝ÷éóå ìå ìéá öùíÞ êáôåõíáóìÝíç: – Ðñéí óáò ãíùñßóù äåí Þìïõí äõóôõ÷éóìÝíïò. Áãáðïýóá ôç æùÞ. Åß÷á ðåñéÝñãåéåò, üíåéñá. ¸íéùèá ôç ÷áñÜ íá æù êáé íá ïíåéñïðïëþ. Ôá áðïëÜìâáíá üëá êáé äåí åîáñôéüìïõí áðü ôßðïôá. Ïé åðéèõìßåò ìïõ, Üöèïíåò êáé åëáöñÝò äåí ìå êïýñáæáí. Åíäéáöåñüìïõí ãéá üëá êáé äåí Þèåëá ôßðïôá. Äåí õðïöÝñåé êÜðïéïò ðáñÜ üôáí èÝëåé êÜôé. Ôï îÝñù óÞìåñá. ×ùñßò íá ôï êáôáëáâáßíù Þìïõí åõôõ÷éóìÝíïò. Ù! äåí Þôáí ôßðïôå óðïõäáßï, Þôáí ìïíÜ÷á ü,ôé ÷ñåéÜæåôáé ãéá íá æù. Ôþñá äåí ôï Ý÷ù ðéá. Ôéò áðïëáýóåéò ìïõ, ôï åíäéáöÝñïí ðïõ Ýíéùèá ãéá ôéò åéêüíåò ôçò æùÞò êáé ôçò ôÝ÷íçò, ôç æùçñÞ åõ÷áñßóôçóç íá äçìéïõñãþ ìå ôá ÷Ýñéá ìïõ êÜôé ðïõ ïíåéñïðüëçóá, ìå êÜíáôå íá ôá ÷Üóù üëá, êáé äåí ìïõ áöÞóáôå êáí ìéá ôýøç ãé’ áõôü. Äåí èÝëù ðéá ôçí åëåõèåñßá ìïõ, ïýôå ôçí ðåñáóìÝíç ìïõ çñåìßá. Íïìßæù üôé ðñéí óáò ãíùñßóù äåí æïýóá. Êáé ôþñá ðïõ íéþèù üôé æù, äåí ìðïñþ íá æÞóù ïýôå ìáêñéÜ áðü óáò, ïýôå êïíôÜ óáò. Åßìáé ðéï äõóôõ÷éóìÝíïò êáé áðü ôïõò æçôéÜíïõò åêåßíïõò, ðïõ åßäáìå óôï äñüìï. Åêåßíïé åß÷áí áÝñá
56
íá áíáðíåýóïõí. Êáé åãþ äåí ìðïñþ íá áíáðíåýóù ðáñÜ åóÜò, ðïõ äåí åßóèå äéêÞ ìïõ. Ðáñ’ üëá áõôÜ, åßìáé åõôõ÷éóìÝíïò ðïõ óáò óõíÜíôçóá. Áõôü ìïíÜ÷á ëïãáñéÜæåôáé óôç æùÞ ìïõ. Ðñéí áðü ëßãï, íüìéæá üôé óáò ìéóþ. Ãåëéüìïõí. Óáò ëáôñåýù êáé óáò åõëïãþ ãéá ôï êáêü ðïõ ìïõ êÜíáôå. Áãáðþ êÜèå ðñÜãìá ðïõ ìïõ Ýñ÷åôáé áðü óáò… Ðëçóßáæáí óôá ìáýñá äÝíôñá, óôçí åßóïäï ôçò ãÝöõñáò ôïõ Óáí Íéêüëá. Áðü ôï Üëëï ìÝñïò ôïõ ðïôáìïý, ôá áêáèüñéóôá ïéêüðåäá Üðëùíáí ôç èëßøç ôïõò, ìåãáëùìÝíç áðü ôç íý÷ôá. ÂëÝðïíôÜò ôïí Þóõ÷ï êáé áöçñçìÝíï, åêåßíç ðßóôåøå üôé ï ÝñùôÜò ôïõ, õðÞñ÷å ìüíï óôç öáíôáóßá ôïõ. Äåí ðåñßìåíå ìéá ôüóï ãñÞãïñç åãêáñôÝñçóç. ¹ôáí ó÷åäüí áðïãïçôåõìÝíç âëÝðïíôáò üôé îÝöåõãå ôïí êßíäõíï ðïõ åß÷å öïâçèåß. Ôïõ Ýôåéíå ôï ÷Ýñé, ðéï ôïëìçñÜ áõôÞ ôç öïñÜ. – Åìðñüò, áò åßìáóôå ößëïé. Åßíáé áñãÜ. Áò åðéóôñÝøïõìå êáé ïäçãÞóôå ìå ùò ôï áìÜîé ìïõ ðïõ ôï Üöçóá óôçí ðëáôåßá. Èá ìåßíù ãéá óáò áõôü ðïõ Þìïõí, ìéá åîáßñåôç ößëç. Äåí èýìùóá ìáæß óáò. ÁëëÜ åêåßíïò ôçí ôñÜâçîå ðñïò ôï ìÝñïò ôçò åîï÷Þò, óôçí ïëïÝíá áõîáíüìåíç ìïíáîéÜ ôçò ü÷èçò. – ¼÷é, äåí èá óáò áöÞóù íá öýãåôå ÷ùñßò íá óáò ðù áõôÜ ðïõ Þèåëá íá óáò ðù. ÁëëÜ äåí îÝñù ðéá ðþò íá ìéëÞóù, äåí âñßóêù ðéá ôéò ëÝîåéò. Óáò áãáðþ, óáò ðïèþ. ÈÝëù íá îÝñù üôé åßóèå äéêÞ ìïõ. Óáò ïñêßæïìáé üôé äåí èá ðåñÜóù ìéá íý÷ôá áêüìç óôç öñßêç ôçò áìöéâïëßáò… Ôçí ðÞñå, ôçí Ýóöéîå óôçí áãêáëéÜ ôïõ. Êáé, ðñüóùðï ìå ðñüóùðï, êáôáóêïðåýïíôáò ôç ëÜìøç ôïõ âëÝììáôüò ôçò áíÜìåóá áðü ôç óêéÜ ôçò âïõáëÝôáò. – ÐñÝðåé íá ì’ áãáðÞóåôå. Ôï èÝëù, êáé óåéò ç ßäéá ôï èåëÞóáôå. Ðåßôå üôé åßóôå äéêÞ ìïõ. Ðåßôå ôï. Ôïí áðïìÜêñõíå áðáëÜ êáé áðÜíôçóå ÷áìçëüöùíá: – Äåí ìðïñþ. Äåí ìðïñþ. ÂëÝðåôå êáëÜ üôé åßìáé åéëéêñéíÞò ìáæß óáò. Óáò Ýëåãá ðñéí áðü ëßãï üôé äåí Ý÷ù èõìþóåé ìáæß óáò. ÁëëÜ äåí ìðïñþ íá êÜíù áõôü ðïõ ìïõ æçôÜôå. Êáé, öÝñíïíôáò óôç óêÝøç ôçò ôïí áðüíôá ðïõ ôçí ðåñßìåíå, åðáíÝëáâå: – Äåí ìðïñþ. ÓêõììÝíïò åðÜíù ôçò, ñùôïýóå ìå áãùíßá áõôü ôï âëÝììá, ôïõ ïðïßïõ ôï äéðëü Üóôñï Ýôñåìå êáé óêéáæüôáí. – Ãéáôß; Ì’ áãáðÜôå, ôï áéóèÜíïìáé, ôï âëÝðù. Ì’ áãáðÜôå; Ãéáôß ìïõ êÜíåôå áõôÞ ôçí áäéêßá íá ìçí åßóôå äéêÞ ìïõ; Ôçí ôñÜâçîå óôï óôÞèïò ôïõ, èÝëïíôáò í’ áêïõìðÞóåé ôï óôüìá ôïõ êáé ôçí øõ÷Þ ôïõ óôá óöéãìÝíá ôçò ÷åßëç. Ôç öïñÜ áõôÞ, ôïõ
57
îÝöõãå æùçñÜ êáé åßðå: – Äåí ìðïñþ. Ìç ìïõ æçôÜôå ðåñéóóüôåñá. Äåí ìðïñþ íá ãßíù äéêÞ óáò. Ôá ÷åßëç ôïõ Ýôñåìáí. ¸íáò óðáóìüò áëëïßùóå üëï ôï ðñüóùðü ôïõ. Ôçò öþíáîå: – ¸÷åôå Ýíáí åñáóôÞ êáé ôïí áãáðÜôå. Ãéáôß ìå êïñïúäåýåôå; – Óáò ïñêßæïìáé üôé äåí èÝëçóá íá óáò êïñïúäÝøù, êáé üôé áí áãáðïýóá êÜðïéïí óôïí êüóìï, èá Þóáóôáí åóåßò. Ìá åêåßíïò äåí ôç Üêïõå ðéá. – ÁöÞóôå ìå! ÁöÞóôå ìå! Êáé Ýöåõãå ðñïò ôç óêïôåéíÞ åîï÷Þ. Ï ¢ñíïò îå÷åéëéóìÝíïò ôþñá, ó÷åäßáæå óôçí åýöïñç ãç ëéìíïýëåò, üðïõ ôï öåããÜñé, ìéóïóêåðáóìÝíï, Ýñé÷íå ôï èáìðü ôïõ öùò. Åêåßíïò ðñï÷ùñïýóå, áíÜìåóá óôïõò ëÜêêïõò ôïõ íåñïý êáé ôçò ëÜóðçò ì’ Ýíá âÞìá ãñÞãïñï, ôõöëü, öñéêôü. Åêåßíç öïâÞèçêå êáé Üöçóå ìéá öùíÞ. Ôïí öþíáîå. Ìá åêåßíïò äåí ãýñéóå ôï êåöÜëé êáé äåí áðÜíôçóå. ¸öåõãå ìå ìéá çñåìßá ôñïìáêôéêÞ. Åêåßíç Ýôñåîå ðßóù ôïõ. Ìå ðüäéá ðëçãùìÝíá áðü ôéò ðÝôñåò, ôïí ðñüöèáóå, ôïí ôñÜâçîå æùçñÜ êïíôÜ ôçò: – Ôé ðçãáßíáôå íá êÜíåôå; Ôüôå êïéôÜæïíôÜò ôçí, åßäå óôá ìÜôéá ôçò ôïí öüâï ðïõ Ýíéùóå êáé ôçò åßðå: – Ìç öïâÜóôå ôßðïôá. ÐÞãáéíá ÷ùñßò íá âëÝðù. Óáò âåâáéþíù üôé äåí æçôïýóá íá ðåèÜíù. Ù! ìåßíåôå Þóõ÷ç. Åßìáé áðåëðéóìÝíïò, áëëÜ åßìáé ðïëý Þóõ÷ïò. ¸öåõãá ìáêñéÜ óáò. Óáò æçôþ óõããíþìç. ÁëëÜ äåí ìðïñïýóá ðéá, ü÷é, äåí ìðïñïýóá ðéá íá óáò âëÝðù. ÁöÞóôå ìå, óáò éêåôåýù. Áíôßï! Ôïõ áðÜíôçóå, ôáñáãìÝíç êáé áäýíáìç: – ÅëÜôå! Èá êÜíïõìå ü,ôé ìðïñÝóïõìå. Åêåßíïò Ýìåíå óêõèñùðüò êáé äåí ìéëïýóå. Åêåßíç åðáíÝëáâå: – Åìðñüò, åëÜôå! Ôïí Ýðéáóå áðü ôï ÷Ýñé. Ç èåñìÞ ãëýêá ôïõ ÷åñéïý áõôïý ôïí æùÞñåøå. Ôçò åßðå: – ÈÝëåôå; – Äåí èÝëù íá óáò ÷Üóù. – Ìïõ õðüó÷åóôå;… – ÐñÝðåé; Êáé ìÝóá óôçí áíçóõ÷ßá ôçò êáé ôçí áãùíßá ôçò, åêåßíç ÷áìïãÝëáóå ó÷åäüí óôç óêÝøç üôé åß÷å åðéôý÷åé ôüóï ãñÞãïñá ìå ôçí ôñÝëá ôïõ. Ôçò åßðå:
58
– Áýñéï! Ôïõ áðïêñßèçêå æùçñÜ áðü Ýíá Ýíóôéêôï Üìõíáò: – Á! ¼÷é, ü÷é áýñéï. – Äåí ì’ áãáðÜôå… Ìåôáíïåßôå ðïõ õðïó÷åèÞêáôå. – ¼÷é, äåí ìåôáíïþ, áëëÜ… Ôçí ðáñáêáëïýóå, ôçí éêÝôåõå. Åêåßíç ôïí êïßôáîå Ýíá ëåðôü, ÷áìÞëùóå ôï êåöÜëé ôçò, äßóôáóå êáé åßðå ìå öùíÞ ðïõ ìüëéò áêïõãüôáí. – Ôï ÓÜââáôï.
59
12
ÊÅÖÁËÁÉÏ Ôï ÓÜââáôï, óôéò ôÝóóåñåéò, ç ÔåñÝæá Þëèå üðùò åß÷å õðïó÷åèåß, óôçí ðüñôá ôïõ íåêñïôáöåßïõ ôùí ¢ããëùí. ÂñÞêå ôïí ÍôåóÜñôñ åìðñüò áðü ôç ãñßëéá. ¹ôáí óïâáñüò êáé ôáñáãìÝíïò· ìéëïýóå åëÜ÷éóôá. Åêåßíç åõ÷áñéóôÞèçêå ðïõ äåí Ýäåé÷íå ôç ÷áñÜ ôïõ. Ôçí ïäÞãçóå êáôÜ ìÞêïò ôùí Ýñçìùí ôïß÷ùí ôùí êÞðùí ùò Ýíá óôåíü äñïìÜêï, ðïõ åêåßíç äåí ãíþñéæå. ÄéÜâáóå ìéá ðéíáêßäá: «Ïäüò ÁëöéÝñé». Áöïý Ýêáíáí êáìéÜ ðåíçíôáñéÜ âÞìáôá åêåßíïò óôÜèçêå åìðñüò óå ìéá óêéåñÞ äåíäñïóôïé÷ßá. – Åßíáé åêåß, ôçò åßðå. Åêåßíç ôïí êïßôáîå ìå áðÝñáíôç èëßøç. – ÈÝëåôå íá ðñï÷ùñÞóù; Ôïí åßäå áðïöáóéóìÝíï êáé ôïí áêïëïýèçóå óôçí õãñÞ óêéÜ ôçò äåíäñïóôïé÷ßáò. ÐÝñáóáí ìéá áõëÞ üðïõ ôï ÷ïñôÜñé öýôñùíå ìÝóá óôéò ðÝôñåò. Óôï âÜèïò õøùíüôáí Ýíá ðåñßðôåñï ìå ôñßá ðáñÜèõñá ìå êïëüíåò êáé ìå ðñïìåôùðßäá óôïëéóìÝíç ìå áñíÜêéá êáé íýìöåò. Óôï ÷ëïúóìÝíï êáôþöëé, åêåßíïò ãýñéóå óôçí êëåéäùíéÜ Ýíá êëåéäß ðïõ Ýôñéæå êáé áíôéóôåêüôáí. Øéèýñéóå: – Åßíáé óêïõñéáóìÝíï. Ôïõ áðÜíôçóå ÷ùñßò óêÝøç êáé ÷ùñßò øõ÷Þ: – ¼ëá ôá êëåéäéÜ åßíáé óêïõñéáóìÝíá ó’ áõôüí ôïí ôüðï. ÁíÝâçêáí ìéá óêÜëá ôüóï Þñåìç, ðïõ öáéíüôáí óáí íá åß÷å îå÷Üóåé ôï èüñõâï ôùí âçìÜôùí. ¸óðñùîå ìéá ðüñôá êáé ïäÞãçóå ôçí ÔåñÝæá óôï äùìÜôéï. ×ùñßò íá êïéôÜîåé ôßðïôá, åêåßíç ðñï÷þñçóå êáô’ åõèåßáí óôï áíïéêôü ðáñÜèõñï ðïõ Ýâëåðå óôï íåêñïôáöåßï. ÅðÜíù áðü ôïí ôïß÷ï õøþíïíôáí ïé êïñõöÝò ôùí êõðáñéóóéþí, ðïõ äåí åßíáé èëéâåñÜ óå áõôÞí ôç ãç, üðïõ ôï ðÝíèïò áíáêáôþíåôáé ìå ôç ÷áñÜ ÷ùñßò íá ôçí ôáñÜóóåé, üðïõ ç ãëýêá ôçò æùÞò áðëþíåôáé ùò ôç ÷ëüç ôùí íåêñïôáöåßùí. Ôçí ðÞñå áðü ôï ÷Ýñé êáé ôçí ïäÞãçóå óå ìéá ðïëõèñüíá. Åêåßíç üìùò Ýìåéíå üñèéá êáé êïßôáæå ôï äùìÜôéï ðïõ ôçò åß÷å åôïéìÜóåé ãéá íá ìçí íéþóåé ôïí åáõôü ôçò ðïëý ÷áìÝíï åêåß ìÝóá. Åß÷å êñåìÜóåé óå ìéá ãùíßá Ýíá óâçóìÝíï ðáóôÝë, ðïõ åß÷áí äåé ìáæß ó’ Ýíá áñ÷áéïðþëç êáé ðïõ èýìéæå ôç óêéÜ ôçò ÑïæÜëìðáò ìå ôçí áíÜëáöñç ÷Üñç ôïõ. Ìéá áñ÷áúêÞ ðïëõèñüíá, ëåõêÜ êáèßóìáôá. ÅðÜíù óôï ôñáðåæÜêé æùãñáöéóôÝò êïýðåò êáé êñýóôáëëá ôçò Âåíåôßáò. Ó’ üëåò ôéò ãùíßåò, ðáñáâÜí áðü æùãñáöéóôü ÷áñôß, üðïõ Ýâëåðå êÜðïéïò äéÜöïñåò ìÜóêåò, êùìéêÝò óêçíÝò êáé ðïéìåíéêÜ åéäýëëéá, ôçí áíÜëáöñç øõ÷Þ ôçò Öëùñåíôßáò,
60
ôçò Âïëùíßáò êáé ôçò Âåíåôßáò, ôïí êáéñü ôùí ìåãÜëùí äïõêþí êáé ôùí ôåëåõôáßùí äüãçäùí. ÐáñáôÞñçóå üôé åß÷å öñïíôßóåé íá êñýøåé ôï êñåâÜôé ðßóù áðü Ýíá áð’ áõôÜ ôá ÷Üñôéíá ðáñáâÜí. ¸íáò êáèñÝöôçò, ìåñéêÜ ÷áëéÜ áõôü Þôáí üëï. Åêåßíïò Ýêëåéóå ôï ðáñÜèõñï êáé Üíáøå ôç öùôéÜ. Åêåßíç êÜèéóå óôçí ðïëõèñüíá, êáé êáèþò Ýìåéíå åêåß áëýãéóôç, áõôüò ãïíÜôéóå ìðñïóôÜ ôçò, ôçò ðÞñå ôá ÷Ýñéá, ôá ößëçóå êáé ôçí êïßôáîå ðïëý þñá ì’ Ýíá èáõìáóìü öïâéóìÝíï êáé ðåñÞöáíï. ¾óôåñá, óêýâïíôáò ùò ôï ðÜôùìá áêïýìðçóå ôá ÷åßëç ôïõ óôçí Üêñç ôùí ðáðïõôóéþí ôçò. – Ôé êÜíåôå; – Öéëþ ôá ðüäéá óáò ðïõ Þëèáí. Óçêþèçêå, ôçí ôñÜâçîå áðáëÜ êïíôÜ ôïõ, êáé æçôþíôáò ôá ÷åßëç ôçò, ôçí ößëçóå ðáñáôåôáìÝíá óôï óôüìá. Åêåßíç Ýìåíå áêßíçôç, ìå êåöÜëé áíáðïäïãõñéóìÝíï, ìå ôá ìÜôéá êëåéóôÜ. Ç ôüêá ôçò ãëßóôñçóå, ôá ìáëëéÜ ôçò óêïñðßóôçêáí. Ôïõ äüèçêå ÷ùñßò íá õðåñáóðßóåé ðéá ôßðïôá áðü ôïí åáõôü ôçò… Äýï þñåò áñãüôåñá, üôáí Þäç ï Þëéïò äýïíôáò Üðëùíå óêéÝò óôéò ðÝôñåò, ç ÔåñÝæá, ðïõ èÝëçóå íá ðñï÷ùñÞóåé ìüíç ôçò óôçí ðüëç, âñÝèçêå ìðñïóôÜ óôïõò äõï ïâåëßóêïõò ôçò ÓÜíôá Ìáñßá, ÷ùñßò íá îÝñåé ðùò åß÷å Ýëèåé ùò åêåß…
61
13
ÊÅÖÁËÁÉÏ Ôï áðüãåõìá ôçò Üëëçò ìÝñáò ç ÔåñÝæá ðÞãå óôïí Óáí ÌÜñêï, üðïõ ï ÍôåóÜñôñ ôçí ðåñßìåíå. Åðéèõìïýóå êáé öïâüôáí óõã÷ñüíùò íá ôïí äåé ôüóï ãñÞãïñá. ¸íéùèå ìéáí áãùíßá ðïõ êáôåõíáæüôáí áðü Ýíá áßóèçìá Üãíùóôï, âáèýôáôá ãëõêü. Äåí îáíÜâñéóêå ôçí êáôÜðëçîç ôçò ðñþôçò öïñÜò ðïõ åß÷å äïèåß áðü Ýñùôá, ôçí áðüôïìç ïðôáóßá ôïõ áíåðáíüñèùôïõ. ¸íéùèå êÜôé ðéï áêáèüñéóôï êáé ðéï éó÷õñü. Ôç öïñÜ áõôÞ, ìéá ÷áñéôùìÝíç ïíåéñïðüëçóç, óõíüäåõå ôçí áíÜìíçóç ôùí ÷áäéþí êáé äñüóéæå ôç öëüãá ôïõò. ¹ôáí ãåìÜôç ôáñá÷Þ êáé áãùíßá, áëëÜ äåí Ýíéùèå ïýôå íôñïðÞ ïýôå ôýøåéò. Åß÷å åíåñãÞóåé ëéãüôåñï ìå ôç èÝëçóÞ ôçò êáé ðåñéóóüôåñï ùèïýìåíç áðü ìéá äýíáìç ðïõ ôçí Ýíéùèå áíþôåñç. Ôç äéêáéïëïãïýóå ç áíéäéïôÝëåéÜ ôçò. ×ùñßò áìöéâïëßá åß÷å Üäéêï íá äïèåß áöïý äåí Þôáí åëåýèåñç, áëëÜ óõã÷ñüíùò äåí åß÷å áðáéôÞóåé ôßðïôá. ºóùò íá ìçí Þôáí ãéá êåßíïí ðáñÜ Ýíá êáðñßôóéï äõíáôü êáé åéëéêñéíÝò. Äåí ôï ãíþñéæå. Áí áðïìáêñõíüôáí áðü êïíôÜ ôçò áðüôïìá êáé åîáöáíéæüôáí, äåí èá ôïõ ðáñáðïíéüôáí, äåí èá ôïõ èýìùíå áõôü ðßóôåõå ôïõëÜ÷éóôïí. Êñáôïýóå ìÝóá ôçò ôçí áíÜìíçóç êáé ôç óöñáãßäá ôïõ ðéï óðÜíéïõ êáé ôïõ ðéï ðïëýôéìïõ ðñÜãìáôïò ðïõ ìðïñåß êÜðïéïò íá âñåé óôïí êüóìï. Áí êáé áõôüò Þôáí ßóùò áíßêáíïò ãéá ìéá ðñáãìáôéêÞ áöïóßùóç. Íüìéæå áðëþò üôé ôçí áãáðÜ. Ôçí åß÷å áãáðÞóåé ìéá þñá. Êé åêåßíç äåí ôïëìïýóå íá åëðßóåé ðåñéóóüôåñá, óôåíï÷ùñçìÝíç áðü ìéá øåýôéêç êáôÜóôáóç ðïõ Ýèéãå ôçí åéëéêñßíåéá êáé ôçí õðåñçöÜíåéÜ ôçò êáé ôÜñáæå ôç äéáýãåéá ôïõ ðíåýìáôüò ôçò. Åíþ ôï áìÜîé ôçí ïäçãïýóå óôï Óáí ÌÜñêï êáôüñèùóå íá ðåßóåé ôïí åáõôü ôçò üôé äåí èá ôïõ Ýëåãå ôßðïôá, áðü üóá óõíÝâçóáí ÷èåò êáé üôé ç áíÜìíçóç ôçò åñùôéêÞò êáìáñïýëáò áð’ üðïõ Ýâëåðå íá õøþíïíôáé óôïí ïõñáíü ïé ìáýñåò êïñõöÝò ôùí êõðáñéóóéþí, äåí èá Üöçíå ïýôå óôïí Ýíá ïýôå óôïí Üëëï ðáñÜ ôçí áêáèüñéóôç áíÜìíçóç åíüò ïíåßñïõ. Ôçò Üðëùóå ôï ÷Ýñé ôïõ åìðñüò óôïí ìáñóåðéÝ. Ðñéí áêüìç ìéëÞóåé åßäå óôï âëÝììá ôïõ üôé ôçí áãáðïýóå êáé ôç æçôïýóå áêüìç. Êáé áíôåëÞöèçêå ôçí ßäéá óôéãìÞ üôé ôçò Üñåóå Ýôóé. – Åóåßò, ôçò åßðå … åóåßò, åóý!… Åßìáé åäþ áðü ôï ìåóçìÝñé. Ðåñßìåíá, îÝñïíôáò üôé äåí èá åñ÷üóáóôáí áêüìç. ÁëëÜ äåí ìðïñïýóá íá æÞóù ðáñÜ óôï ìÝñïò üðïõ èá óáò óõíáíôïýóá. Åßóôå åóåßò!… ÌéëÞóôå ãéá íá óáò âëÝðù êáé íá óáò áêïýù!. – Ìå áãáðÜôå ëïéðüí áêüìç.
62
– Ôþñá åßíáé ðïõ óáò áãáðþ. Íüìéæá üôé óáò áãáðïýóá, üôáí äåí Þóáóôáí ðáñÜ Ýíá öÜíôáóìá öïñôùìÝíï óôïõò ðüèïõò ìïõ· ôþñá åßóáé ç óÜñêá üðïõ Ýâáëá ôçí øõ÷Þ ìïõ. Åßíáé áëÞèåéá, ðåßôå åßíáé áëÞèåéá, üôé åßóèå äéêÞ ìïõ; Ôé Ýêáíá ëïéðüí ãéá íá áðïêôÞóù ôï ðéï ìåãÜëï, ôï ìïíáäéêü áãáèü áõôïý ôïõ êüóìïõ; Êáé üëïé áõôïß ïé Üíèñùðïé ðïõ êáôïéêïýí óôç ãç, íïìßæïõí üôé æïõí! Åãþ ìïíÜ÷á æù! Ðåò ìïõ ôé Ýêáíá ãéá íá ó’ áðïêôÞóù; – Ù! ü,ôé Ýðñåðå íá ãßíåé ôï Ýêáíá åãþ. Óáò ôï ëÝù åéëéêñéíÜ. Áí öèÜóáìå óå áõôü ôï óçìåßï, åãþ öôáßù. ÂëÝðåôå, äåí ôï ïìïëïãïýí ðÜíôïôå áëëÜ ðÜíôïôå ïé ãõíáßêåò öôáßíå. Ãé’ áõôü, ü,ôé êáé áí óõìâåß, äåí èá óáò êÜíù ðáñÜðïíï. – ÔåñÝæá, ðéóôÝøôå ìå, õðïöÝñù óôçí åõôõ÷ßá ìïõ, ãéá êÜèå ôé ðïõ åßíáé äéêü óáò êáé ðïõ ìïõ äéáöåýãåé. ÕðïöÝñù ãéáôß äåí æåßôå áðü ìÝíá ìïíÜ÷á êáé ãéá ìÝíá ìïíÜ÷á. ÈÝëù íá óáò Ý÷ù ïëüêëçñç êáé íá óáò åß÷á ïëüêëçñç óôï ðáñåëèüí. Åêåßíç áíáóÞêùóå åëáöñÜ ôïõò þìïõò ôçò. – Ù! ôï ðáñåëèüí! – Ôï ðáñåëèüí åßíáé ç ìüíç áíèñþðéíç ðñáãìáôéêüôçôá. ÊÜèå ôé ðïõ õðÜñ÷åé åßíáé ôï ðáñåëèüí. ÓÞêùóå ðñïò åêåßíïí ôá ìÜôéá ôçò, ðïõ Ýìïéáæáí ìå ôïõò ÷áñéôùìÝíïõò öèéíïðùñéíïýò ïõñáíïýò, üðïõ áíáêáôþíåôáé ç âñï÷Þ ìå ôïí Þëéï. – Å! ëïéðüí, ìðïñþ íá óáò ôï ðù, äåí Ýíéùóá ðïôÝ ôïí åáõôü ìïõ íá æåé ðáñÜ ìå óáò! ÅðéóôñÝöïíôáò óôï ÖéÝæïëå åêåßíç âñÞêå ìéá åðéóôïëÞ óýíôïìç êáé áðåéëçôéêÞ ôïõ Ëå Ìåíßë. Äåí êáôáëÜâáéíå ôßðïôá áðü ôçí ðáñáôåéíüìåíç áðïõóßá ôçò, áðü ôç óéùðÞ ôçò. Áí äåí ôïõ áíÞããåéëå áìÝóùò ôçí åðéóôñïöÞ ôçò, èá åñ÷üôáí íá ôç óõíáíôÞóåé. Ôç äéÜâáóå, ü÷é Ýêðëçêôç, áëëÜ óõíôåôñéììÝíç âëÝðïíôáò üôé áõôü ðïõ Ýðñåðå íá Ýëèåé åñ÷üôáí êáé üôé äåí èá áðÝöåõãå ôßðïôá áðü üóá öïâüôáí. Ìðïñïýóå áêüìç íá ôïí çóõ÷Üóåé êáé íá ôïí êáôáðñáàíåé. Äåí åß÷å ðáñÜ íá ôïõ ðåé üôé ôïí áãáðïýóå, üôé èá ãõñíïýóå ãñÞãïñá óôï Ðáñßóé, üôé Ýðñåðå íá åãêáôáëåßøåé ôçí ôñåëÞ éäÝá íá Ýëèåé åäþ, üôé ç Öëùñåíôßá Þôáí Ýíá ÷ùñéü üðïõ èá ôïõò ðáñáôçñïýóáí áìÝóùò. ÁëëÜ Ýðñåðå íá ãñÜøåé: «Ó’ áãáðþ». ¸ðñåðå íá ôïí áðïêïéìßóåé ìå ÷áúäåõôéêÜ ëüãéá. Êáé äåí åß÷å ôï èÜññïò. ¢öçóå íá õðïíïçèåß ç áëÞèåéá. Êáôçãüñçóå ç ßäéá ôïí åáõôü ôçò ìå áüñéóôåò åêöñÜóåéò. Ôïõ Ýãñáøå ãéá ôéò øõ÷Ýò ðïõ ôéò óõíåðáßñíåé ôï ñåýìá ôçò æùÞò êáé ãéá ôï ëßãï ðïõ åßìáóôå ìÝóá óôïí ùêåáíü ôùí ðñáãìÜôùí. Ôïõ æÞôçóå ìå óõãêéíçôéêÞ èëßøç íá êñáôÞóåé ìéá êáëÞ áíÜìíçóç ãéá êåßíç óå ìéá ìéêñÞ ãùíéÜ ôçò øõ÷Þò ôïõ. ÐÞãå ìüíç ôçò ôï ãñÜììá óôï ôá÷õäñïìåßï, óôçí ðëáôåßá
63
ôïõ ÖéÝæïëå. Ôá ðáéäÜêéá Ýðáéæáí ãýñù-ãýñù. Êáé ç çñåìßá ôçò íý÷ôáò ðïõ åñ÷üôáí, ôçí Ýêáíå í’ áíáôñé÷éÜóåé. ¸ñéîå ôçí åðéóôïëÞ óôï ãñáììáôïêéâþôéï. Ôüôå ìïíÜ÷á Ýíéùóå áõôü ðïõ Ýêáíå êáé ôá áðïôåëÝóìáôá ðïõ èá Ýöåñíå.
64
ÊÅÖÁËÁÉÏ
14
Ç ÔåñÝæá ðñï÷ùñïýóå áíÜìåóá óôéò áíèéóìÝíåò ñïäáêéíéÝò. ÔóáëÜêùóå ìÝóá óôï ãÜíôé ôçò ôçí åðéóôïëÞ ðïõ åß÷å ðÜñåé, ìéá åðéóôïëÞ ôïõ ÑïìðÝñ ìå Éôáëéêü ãñáììáôüóçìï êáé ðïõ ðåñéåß÷å äõï ãñáììÝò ìïíÜ÷á: «¸öôáóá áõôÞ ôç íý÷ôá óôï îåíïäï÷åßï ôçò ÌåãÜëçò Âñåôáíßáò, ËïõãêÜñíï ÁôóÜïëé. Óáò ðåñéìÝíù ôï ðñùß. Áñéèìüò 18». Åß÷å áöÞóåé ôç âßëá ôçò ìéò Ìðåëë êáé ñß÷ôçêå óôï ðñþôï áìÜîé ðïõ âñÞêå ìðñïóôÜ ôçò. Ï áìáîÜò åß÷å óôïëéóìÝíï ôï êáðÝëï ôïõ êáé ôï ìáóôßãéü ôïõ ìå ìðëïõÝôåò. – Îåíïäï÷åßï ôçò ÌåãÜëçò Âñåôáíßáò óôï ËïõãêÜñíï ÁôóÜïëé! Åêåßíç Þîåñå ðïõ âñéóêüôáí ôï ËïõãêÜñíï ÁôóÜïëé. Åß÷å ðÜåé åêåß Ýíá âñÜäõ, êáé îáíÜâëåðå ôï ÷ñõóÜöé ôïõ Þëéïõ óôá óêïôåéíÜ íåñÜ. ¾óôåñá åß÷å Ýëèåé ç íý÷ôá, ôï õðüêùöï øéèýñéóìá ôùí íåñþí ìÝóá óôç óéùðÞ, ôá ëüãéá, ôá âëÝììáôá ðïõ ôçí åß÷áí ôáñÜîåé, ôï ðñþôï öéëß, ç áñ÷Þ ôïõ áíåðáíüñèùôïõ Ýñùôá. Ù! íáé, èõìüôáí ôï ËïõãêÜñíï ÁôóÜïëé êáé ôçí ü÷èç ôïõ ðïôáìïý ðÝñá áð’ ôçí ÐáëéÜ ÃÝöõñá… Îåíïäï÷åßï ôçò ÌåãÜëçò Âñåôáíßáò… Ôï Þîåñå, Ýíá ìåãÜëï ðÝôñéíï ìÝãáñï óôçí ðñïêõìáßá. ¹ôáí áêüìç åõôý÷çìá, üôé ðÞãå åêåß. Ìðïñïýóå íá ðÞãáéíå óôï Îåíïäï÷åßï ôçò Öëùñåíôßáò, üðïõ êáèüôáí ï ÍôåóÜñôñ. Êáé Þôáí áêüìç åõôý÷çìá ðïõ äåí âñéóêüôáí äßðëá, äßðëá, óôïí ßäéï äéÜäñïìï… ËïõãêÜñíï ÁôóÜïëé!.. Êáé óêÝöèçêå: Åêåßíïò ï íåêñüò ðïõ åß÷áí äåé íá ðåñíÜ ôñÝ÷ïíôáò, ïäçãïýìåíïò áðü ôá öáíôÜóìáôá, Þôáí Þóõ÷ïò ôþñá, êÜðïõ åêåß, ó’ Ýíá ìéêñü áíèéóìÝíï íåêñïôáöåßï… – Áñ. 18. ¹ôáí Ýíá ãõìíü äùìÜôéï îåíïäï÷åßïõ, ìå ôï ôæÜêé ôïõ, óýìöùíá ìå ôçí ÉôáëéêÞ ìüäá. ÄéÜöïñåò âïýñôóåò ôïðïèåôçìÝíåò ìå ðñïóï÷Þ óôï ôñáðÝæé êáé ï Ïäçãüò ôùí Óéäçñïäñüìùí. Ïýôå Ýíá âéâëßï, ïýôå ìéá åöçìåñßäá. Ï ÑïìðÝñ âñéóêüôáí åêåß, åßäå ìéá ìåãÜëç èëßøç óôï áäýíáôï ðñüóùðü ôïõ. Öáéíüôáí íá Ý÷åé ðõñåôü. Áõôü ôçò Ýêáíå åíôýðùóç áõóôçñÞ êáé ïäõíçñÞ. Åêåßíïò ðåñßìåíå ìéá ëÝîç, ìéá ÷åéñïíïìßá. ÁëëÜ åêåßíç Ýìåíå îÝíç, ìç ôïëìþíôáò ôßðïôá. Ôçò ðñüóöåñå Ýíá êÜèéóìá. Ôï áðïìÜêñõíå êáé Ýìåéíå ïñèÞ. – ÔåñÝæá, õðÜñ÷åé êÜôé ðïõ äåí îÝñù, ìéëÞóôå. ¾óôåñá áðü Ýíá ëåðôü óéùðÞò, åêåßíç áðÜíôçóå áñãÜ, áñãÜ. – ÈåÝ ìïõ, üôáí Þìïõí óôï Ðáñßóé ãéáôß öýãáôå; Áðü ôï ëõðçìÝíï ôüíï ôçò öùíÞò ôçò åêåßíïò ðßóôåøå, èÝëçóå íá
65
ìáíôåýóåé Ýíá ôñõöåñü ðáñÜðïíï. Ôï ðñüóùðï ôïõ ÷ñùìáôßóèçêå. ÁðÜíôçóå öëïãåñÜ: – Á! áí ôï åß÷á ðñïâëÝøåé! Åêåßíï ôï êõíÞãé êáôÜ âÜèïò, öáíôÜæåóèå üôé äåí ì’ Ýíïéáæå êáèüëïõ. ÁëëÜ åóåßò, ç åðéóôïëÞ óáò, ì’ Ýñéîå óå ôñïìåñÞ áãùíßá. Åß÷å óõìâåß êÜôé ìÞðùò; Ðåßôå ìïõ ôá üëá. – Ößëå ìïõ, íüìéæá üôé äåí ì’ áãáðïýóáôå ðéá. – ÁëëÜ ôþñá ðïõ ãíùñßæåôå ôï áíôßèåôï; – Ôþñá… Óôåêüôáí ìå ôá ÷Ýñéá åíùìÝíá. ¾óôåñá, ìå ìéá ðñïóðïéçôÞ çñåìßá: – ÈåÝ ìïõ! Ößëå ìïõ, óõíäåèÞêáìå ÷ùñßò íá îÝñïõìå. Äåí îÝñåé êáíåßò ôßðïôå. Åßóôå íÝïò, ðéï íÝïò áðü åìÝíá, áöïý åßìáóôå ó÷åäüí óõíïìÞëéêïé. ¸÷åôå ÷ùñßò Üëëï, ó÷Ýäéá ãéá ôï ìÝëëïí. Ôçí êïßôáîå õðåñÞöáíá êáôÜ ðñüóùðï. Åêåßíç óõíÝ÷éóå, ìå ëéãüôåñç ðåðïßèçóç: – Ïé ãïíåßò óáò, üìùò, ç ìçôÝñá óáò, ïé èåßåò óáò, ï èåßïò óáò ï óôñáôçãüò, Ý÷ïõí ãéá óáò ó÷Ýäéá. Åßíáé ðïëý öõóéêü. Èá ìðïñïýóá íá ãßíù Ýíá åìðüäéï… Åßíáé ðñïôéìüôåñï íá åîáöáíéóèþ áðü ôç æùÞ óáò. Èá êñáôÞóïõìå ìéá êáëÞ áíÜìíçóç ï Ýíáò ãéá ôïí Üëëï. Ôïõ Ýôåéíå ôï ãáíôïöïñåìÝíï ÷Ýñé ôçò. Åêåßíïò óôáýñùóå ôá ÷Ýñéá ôïõ. – Ëïéðüí äåí ìå èÝëåéò ðéá; Ì’ Ýêáíåò ôïí ðéï åõôõ÷éóìÝíï Üíèñùðï ôïõ êüóìïõ êáé ýóôåñá ì’ Ýäéùîåò êáé íïìßæåéò ðùò üëá ôåëåéþíïõí Ýôóé; ÁëÞèåéá, íïìßæåéò üôé ôåëåßùóåò ìáæß ìïõ!… Ôé ìïõ ëÝãáôå ðñï ïëßãïõ; ¸íáò äåóìüò, ðñÜãìá ðïõ ëýíåôáé. Ðáßñíåé ï Ýíáò ôïí Üëëï, åãêáôáëåßðåé ï Ýíáò ôïí Üëëï… Å! ëïéðüí! ¼÷é äåí åßóèå åóåßò ìéá ãõíáßêá ðïõ áöÞíïõí. – Íáé. ¹ìïõíá ãéá óáò ðåñéóóüôåñï áðü ìéá äéáóêÝäáóç. ÁëëÜ, áí äåí åßìáé ç ãõíáßêá ðïõ ðéóôÝøáôå, áí óáò áðÜôçóá, áí åßìáé ëáöñéÜ!… ÎÝñåôå, ôï åßðáí… Å! ëïéðüí! Áí äåí õðÞñîá áðÝíáíôß óáò áõôü ðïõ Ýðñåðå íá åßìáé;… Äßóôáóå, êáé óõíÝ÷éóå ìå Ýíá ôüíï óïâáñü êáé áãíü ðïõ åñ÷üôáí óå áíôßèåóç ìå ôá ëüãéá ôçò: – Áí, åíþ óáò Üíçêá ðáñáóýñèçêá áðü ðåñéÝñãåéá, áí óáò ðù üôé äåí åßìáé êáìùìÝíç ãéá Ýíá óïâáñü áßóèçìá… Ôç äéÝêïøå: – Ëåò øÝìáôá! – Íáé, ëÝù øÝìáôá. Êáé äåí øåýäïìáé êáëÜ. ¹èåëá íá êáôáóôñÝøù ôï ðáñåëèüí ìáò. Åß÷á Üäéêï. Åßíáé áõôü ðïõ îÝñáôå, ÁëëÜ… – ÁëëÜ;…
66
– Á! Áõôü! Óáò ôï Ýëåãá ðÜíôïôå, äåí åßìáé âÝâáéç ãéá ôïí åáõôü ìïõ. ÕðÜñ÷ïõí ãõíáßêåò, üðùò ëåí, ðïõ ìðïñïýí íá åßíáé âÝâáéåò ãéá ôïí åáõôü ôïõò. Óáò ðñïåéäïðïßçóá üôé äåí Þìïõí üðùò áõôÝò, üôé ìå ìÝíá äåí óõíÝâáéíå ôï ßäéï. Åêåßíïò êïýíçóå ôï êåöÜëé ôïõ äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ üðùò Ýíá æþï, ðïõ ôï åñåèßæïõí êáé ðïõ äéóôÜæåé áêüìç íá ïñìÞóåé. – Ôé èÝëåéò íá ðåéò; Äåí êáôáëáâáßíù. Äåí êáôáëáâáßíù ôßðïôá. Ìßëçóå êáèáñÜ… ÊáèáñÜ, áêïýò! ÕðÜñ÷åé êÜôé áíÜìåóÜ ìáò. Äåí îÝñù ôé. ÈÝëù íá ôï ìÜèù. Ôé óõìâáßíåé; Óáò ôï ëÝù ößëå ìïõ. Óõìâáßíåé üôé äåí åßìáé ìéá ãõíáßêá âÝâáéç ãéá ôïí åáõôü ôçò, êáé äåí Ýðñåðå íá õðïëïãßæåôå óå ìÝíá. ¼÷é äåí Ýðñåðå. Äåí åß÷á õðïó÷åèåß ôßðïôá… Êáé ýóôåñá, áí åß÷á õðïó÷åèåß, ôé áîßá Ý÷ïõí ôá ëüãéá; – Äåí ì’ áãáðÜò ðéá; Ù! äåí ì’ áãáðÜò ðéá, ôï âëÝðù êáëÜ! ÁëëÜ ôüóï ôï ÷åéñüôåñï ãéá óÝíá! Åãþ, ó’ áãáðþ! Äåí Ýðñåðå íá ãßíåéò äéêÞ ìïõ. Ìçí åëðßæåéò íá îáíáðÜñåéò ðßóù ôïí åáõôü óïõ. Ó’ áãáðþ êáé óå êñáôþ… ¿óôå, íïìßæåéò üôé èá ãëéôþóåéò Ýôóé åýêïëá. ¢êïõóÝ ìå ëßãï. ¸êáíåò ôï ðáí ãéá íá ó’ áãáðÞóù, ãéá íá áöïóéùèþ óå óÝíá, ãéá íá ìçí ìðïñþ ðéá íá æÞóù ÷ùñßò åóÝíá. Íéþóáìå ìáæß áöÜíôáóôç çäïíÞ. Ù! äåí ó’ Ýðáéñíá ìå ôç âßá, åóý ôï Þèåëåò. Åäþ êáé Ýîé åâäïìÜäåò áêüìç äåí æçôïýóåò ôßðïôá ðåñéóóüôåñï. ¹óïõí ôï ðáí ãéá ìÝíá. ¹ìïõí ôï ðáí ãéá óÝíá. ÕðÞñ÷áí óôéãìÝò ðïõ äåí îÝñáìå ðéá áí Þìïõí åóý Þ áí Þóïõí åãþ. Êáé ýóôåñá èÝëåéò óå ìéá óôéãìÞ ìÝóá íá ìçí óå îÝñù, íá åßóáé ãéá ìÝíá ìéá îÝíç, ìéá êõñßá ðïõ óõíáíôïýí óôéò êïóìéêÝò óõãêåíôñþóåéò. Á! Ý÷åéò ìéá èáõìÜóéá éóïññïðßá åóý! Äåí ìïõ ëåò ìÞðùò ïíåéñåýôçêá; Ôá öéëéÜ óïõ, ôá ÷Üäéá óïõ, ô’ áãêáëéÜóìáôÜ óïõ, äåí åßíáé ëïéðüí áëÞèåéá; Ôá åöåõñßóêù üëá áõôÜ, ðåò. Ù! äåí õðÜñ÷åé áìöéâïëßá, ì’ áãáðïýóåò! Ôïí áéóèÜíïìáé áêüìç åðÜíù ìïõ ôïí ÝñùôÜ óïõ. Å! ëïéðüí! äåí Üëëáîá. Åßìáé áõôü ðïõ Þìïõí. Äåí Ý÷åéò ôßðïôá íá ìïõ ðñïóÜøåéò. Äåí óå áðÜôçóá ìå Üëëåò ãõíáßêåò. Äåí ôï ëÝù ãéá íá åðáéíåèþ. Äåí ìðïñïýóá. ¼ôáí êáíåßò Ý÷åé ãíùñßóåé åóÝíá âñßóêåé êáé ôéò ðéï üìïñöåò ãõíáßêåò áíïýóéåò. Ðüôå äåí ìïõ ðÝñáóå ç éäÝá íá ó’ áðáôÞóù. ÓõìðåñéöÝñèçêá ðÜíôá áðÝíáíôß óïõ üðùò Ýðñåðå. Ãéáôß äåí ì’ áãáðÜôå ëïéðüí ðéá; ÁëëÜ áðÜíôçóÝ ìïõ, ìßëçóå ëïéðüí! Ðåò üôé ì’ áãáðÜò áêüìç! Ðåò ôï, áöïý åßíáé áëÞèåéá. ¸ëá, Ýëá! ÔåñÝæá, èá íéþóåéò åõèýò áìÝóùò üôé ì’ áãáðÜò üðùò ì’ áãáðïýóåò Üëëïôå óôç ìéêñÞ öùëéÜ ôçò ïäïý Óðïíôßíé, üðïõ Þìáóôáí ôüóï åõôõ÷éóìÝíïé! ¸ëá!.. Ñß÷ôçêå åðÜíù ôçò, öëïãåñüò, ìå ôá ÷Ýñéá Üðëçóôá. Åêåßíç ìå ôá ìÜôéá ãåìÜôá ôñüìï ôïí áðÝêñïõóå ìå ìéá ðáãùìÝíç öñßêç. Åêåßíïò êáôÜëáâå· óôáìÜôçóå êáé åßðå:
67
– ¸÷åéò åñùìÝíï! Åêåßíç ÷áìÞëùóå áñãÜ ôï êåöÜëé, êáé ýóôåñá ôï óÞêùóå óïâáñÞ êáé óéùðçëÞ. Ôüôå ôç ÷ôýðçóå óôï óôÞèïò, óôïí þìï, óôï ðñüóùðï. Êáé áìÝóùò ïðéóèï÷þñçóå áðü íôñïðÞ. ×áìÞëùóå ôá ìÜôéá ôïõ êáé óéþðçóå. Ìå ôá äÜ÷ôõëá óôá ÷åßëç êáé äáãêþíïíôáò ôá íý÷éá ôïõ, áíôéëÞöèçêå üôé ôï ÷Ýñé ôïõ åß÷å ó÷éóèåß óå ìéá êáñößôóá ôïõ êïñóÜæ ôçò êáé Ýóôáæå áßìá. Ñß÷èçêå óå ìéá ðïëõèñüíá, ôñÜâçîå ôï ìáíôÞëé ôïõ ãéá íá óêïõðßóåé ôï áßìá êáé Ýìåéíå åêåß áäéÜöïñïò óáí íá ìçí ìðïñïýóå íá óêåöèåß ôßðïôá. Åêåßíç, áêïõìðéóìÝíç óôçí ðüñôá, ìå ôï êåöÜëé øçëÜ, ÷ëïìÞ, ìå âëÝììá èïëü, Ýâãáæå ôç ó÷éóìÝíç âïõáëÝôá ôçò êáé äéüñèùíå ôï êáðÝëï ôçò ìå ìéá Ýíóôéêôç öñïíôßäá. Óôï ìéêñü èüñõâï, ôïí Üëëïôå ãïçôåõôéêü, ðïõ Ýêáíáí ãýñù ôçò ôá ôóáëáêùìÝíá õöÜóìáôá, åêåßíïò áíáôñß÷éáóå, ôçí êïßôáîå êáé îáíÜãéíå ìáíéþäçò. – Ðïéïò åßíáé; èÝëù íá ìÜèù ôï üíïìÜ ôïõ! Åêåßíç äåí êïõíÞèçêå. Ôï ëåõêü ðñüóùðü ôçò Ýöåñíå áêüìç ôçí öëïãåñÞ óöñáãßäá ôïõ êôõðÞìáôïò. Ôïõ áðÜíôçóå ìå ãëõêéÜ óôáèåñüôçôá: – Óáò åßðá üëá üóá ìðïñïýóá íá óáò ðù. Ìç ìå ñùôÜôå ðéá ôßðïôá. Èá Þôáí áíþöåëï. Ôçí êïßôáîå ìå âëÝììá óêëçñü, ðïõ äåí ôï åß÷å îáíáäåß. – Ù! ìç ìïõ ðåßôå ô’ üíïìÜ ôïõ. Äåí èá äõóêïëåõôþ íá ôïí âñù. Åêåßíç óéùðïýóå, ëõðçìÝíç ãéá åêåßíïí, áíÞóõ÷ç ãéá Ýíáí Üëëï, ãåìÜôç áãùíßá êáé ìïëáôáýôá ÷ùñßò ôýøåéò, ÷ùñßò ðßêñá, ÷ùñßò ðüíï, íéþèïíôáò ôçí øõ÷Þ ôçò áëëïý. Åêåßíïò Ýíéùóå áðñïóäéüñéóôá áõôü ðïõ óõíÝâáéíå ìÝóá ôçò. ÌÝóá óôï èõìü ôïõ ðïõ ôçí Ýâëåðå ôüóï ãëõêéÜ êáé ôüóï Þñåìç, ôüóï üìïñöç, ãéá Ýíáí Üëëï, Ýíéùóå ôçí åðéèõìßá íá ôç óêïôþóåé êáé ôçò öþíáîå: – Öýãå! Öýãå! ¾óôåñá, óõíôåôñéììÝíïò áðü áõôü ôï îÝóðáóìá ôïõ ìßóïõò, óôï ïðïßï äåí Þôáí óõíçèéóìÝíïò, Ýêñõøå ôï êåöÜëé ôïõ ìÝóá óôá ÷åñéÜ ôïõ êáé Üñ÷éóå íá êëáßåé. Áõôüò ï ðüíïò ôç óõãêßíçóå. Ôçò Ýäùóå ôçí åëðßäá íá ôïí êáôáðñáàíåé, íá ãëõêÜíåé ëßãï ôï ÷ùñéóìü. Ðßóôåøå ãéá ëßãï üôé èá ìðïñïýóå íá ôïí ðáñçãïñÞóåé. ÖéëéêÞ êáé ãåìÜôç åìðéóôïóýíç, ðÞãå íá êáèßóåé äßðëá ôïõ. – Ößëå ìïõ, êáôçãïñÞóôå ìå. Åßìáé áîéïêáôÜêñéôç êáé ðåñéóóüôåñï áêüìç áîéïëýðçôç. ÐåñéöñïíÞóôå ìå, áí èÝëåôå, êáé áí ìðïñåß êÜðïéïò íá ðåñéöñïíÞóåé Ýíá äõóôõ÷éóìÝíï ðëÜóìá ðïõ åßíáé ðáé÷íßäé ôçò æùÞò. ÔÝëïò, êñßíåôÝ ìå üðùò èÝëåôå. ÁëëÜ êñáôÞóôå
68
ìïõ ëßãç öéëßá ìÝóá óôï èõìü óáò, ìéá áíÜìíçóç ãëõêüîéíç, üðùò ï êáéñüò ôïõ öèéíïðþñïõ, üðïõ õðÜñ÷åé Þëéïò êáé áÝñáò óõã÷ñüíùò. Åßíáé áõôü ðïõ ìïõ áîßæåé. Ìçí åßóôå óêëçñüò óôçí åõ÷Üñéóôç êáé åðéðüëáéç åðéóêÝðôñéá, ðïõ ðÝñáóå áíÜìåóá áðü ôç æùÞ óáò. Áðï÷áéñåôÞóôå ìå üðùò áðï÷áéñåôïýí ìéá ôáîéäéþôéóóá ðïõ öåýãåé ãéá Üãíùóôá ìÝñç êáé ðïõ åßíáé ëõðçìÝíç. ÕðÜñ÷åé ðÜíôá ôüóç èëßøç üôáí öåýãåé êÜðïéïò! ¹óáóôáí èõìùìÝíïò ìáæß ìïõ, ðñéí áðü ëßãï. Ù! äåí óáò ðáñáðïíïýìáé ãé’ áõôü. ËõðÜìáé ìïíÜ÷á. ÊñáôÞóôå ìïõ ëßãç óõìðÜèåéá. Ðïéïò îÝñåé; Ôï ìÝëëïí åßíáé ðÜíôá Üãíùóôï. Åßíáé ôüóï áüñéóôï, ôüóï óêïôåéíü ìðñïóôÜ ìïõ! Íá ìðïñþ ôïõëÜ÷éóôïí íá ëÝù óôïí åáõôü ìïõ üôé Þìïõí êáëÞ, áðëÞ, åéëéêñéíÞò ìáæß óáò, êáé üôé äåí ôï îå÷Üóáôå. Ìå ôïí êáéñü, èá êáôáëÜâåôå, èá óõã÷ùñÞóåôå. Áðü ôþñá, ëõðçèåßôå ìå ëßãï. Äåí ôçí Üêïõå ðéá êáèçóõ÷áóìÝíïò ìïíá÷Ü áðü ôï ÷Üäé áõôÞò ôçò öùíÞò, ðïõ ïé ôüíïé ôçò êõëïýóáí êáèÜñéïé êáé ôñõöåñïß. Ôçò åßðå Ýîáöíá: – Äåí ôïí áãáðÜôå! ÅìÝíá áãáðÜôå! Ëïéðüí;… Åêåßíç äßóôáóå: – Á! Íá ðåé êÜðïéïò áõôü ðïõ áãáðÜ Þ ðïõ äåí áãáðÜ, åßíáé Ýíá ðñÜãìá, ðïõ äåí åßíáé åýêïëï ãéá ìéá ãõíáßêá, ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ìÝíá. Ãéáôß äåí îÝñù ôé êÜíïõí ïé Üëëåò. ÁëëÜ ç æùÞ äåí Ý÷åé åðéåßêåéá, óå ñß÷íåé, óå óðñþ÷íåé, óå ðáñáóýñåé… Åêåßíïò ôçí êïßôáîå ðïëý Þóõ÷ïò. Ôïõ åß÷å Ýëèåé ìéá éäÝá åß÷å ðÜñåé ìéá áðüöáóç. ¹ôáí áðëïýóôáôï óõã÷ùñïýóå, îå÷íïýóå, áñêåß åêåßíç íá îáíáãýñéæå áìÝóùò êïíôÜ ôïõ… – ÔåñÝæá äåí ôïí áãáðÜôå… ¹ôáí ìéá ðëÜíç, ìéá óôéãìÞ ôñÝëáò, Ýíá ðñÜãìá ôñïìåñü êáé áíüçôï ðïõ êÜíáôå. Áðü áäõíáìßá, áðü æÞëéá ßóùò. Ïñêéóèåßôå ìïõ üôé äåí èá ôïí îáíáäåßôå ðéá. Ôçò ðÞñå ôï ÷Ýñé: – Ïñêéóèåßôå ìïõ! Åêåßíç óéùðïýóå, ìå ôá äüíôéá óöéãìÝíá, ôï ðñüóùðï óêïôåéíü. Ôçò Ýóöéîå ôï ÷Ýñé ìå äýíáìç. Åêåßíç öþíáîå: – Ìå ðïíÜôå! Åêåßíïò áêïëïõèïýóå ôï ó÷Ýäéü ôïõ. Ôçí Ýóõñå ùò ôï ôñáðÝæé, üðïõ âñéóêüôáí, êïíôÜ óôéò âïýñôóåò, Ýíá ìåëáíïäï÷åßï êáé ìåñéêÝò êüëëåò ÷áñôß ìå ìéá âéíéÝôá èáëáóóéÜ ðïõ ðáñßóôáíå ôï îåíïäï÷åßï ìå ôá áíáñßèìçôá ðáñÜèõñá. – ÃñÜøôå áõôÜ ðïõ èá óáò õðáãïñåýóù. Èá ôá÷õäñïìÞóù ôï ãñÜììá. Êáé, êáèþò åêåßíç áíôéóôåêüôáí, ôçí áíÜãêáóå íá ãïíáôßóåé. ÕðåñÞöáíç êáé Þñåìç, åßðå:
69
– Äåí ìðïñþ, äåí èÝëù. – Ãéáôß; – Ãéáôß… ÈÝëåôå íá ôï ìÜèåôå;… Ãéáôß ôïí áãáðþ! Áðüôïìá, ôçò Üöçóå ôï ÷Ýñé. Áí åß÷å ôï ðåñßóôñïöü ôïõ óôá ÷Ýñéá ôïõ, ßóùò íá ôçí åß÷å óêïôþóåé. ÁëëÜ, ó÷åäüí áìÝóùò, ç ìáíßá ôïõ, ðëçììýñéóå áðü èëßøç. Êáé ôþñá, áðåëðéóìÝíïò, èá Þèåëå íá ðåèÜíåé ï ßäéïò. – Åßíáé áëÞèåéá áõôü ðïõ åßðáôå; Åßíáé ëïéðüí äõíáôüí; Åßíáé ëïéðüí áëÞèåéá; – ÌÞðùò îÝñù åãþ; ÌÞðùò ìðïñþ íá ðù; ÌÞðùò Ý÷ù áêüìç ãíþìç, Ýíá áßóèçìá, ìéá áíôßëçøç ãéá ï,ôéäÞðïôå; ÌÞðùò… Ìå ëßãç ðñïóðÜèåéá ðñüóèåóå: – ÌÞðùò ì’ åíäéáöÝñåé ôßðïôá Üëëï áõôÞ ôç óôéãìÞ áðü ôç èëßøç ìïõ êáé áðü ôçí áðåëðéóßá óáò; – Ôïí áãáðÜò! Ôïí áãáðÜò! Ôé Ý÷åé ëïéðüí, ðþò åßíáé ãéá íá ôïí áãáðÜôå; ¹ôáí çëßèéïò ìÝóá óôçí áðïñßá ôïõ, ìÝóá óôçí Üâõóóï ôçò êáôÜðëçîÞò ôïõ. ÁëëÜ áõôü ðïõ åß÷å ðåé åêåßíç, ôïõò åß÷å Þäç ÷ùñßóåé. Äåí ôïëìïýóå ðéá íá ôçò öåñèåß âÜñâáñá, íá ôçí áñðÜîåé, íá ôçí êôõðÞóåé, íá ôçí êÜíåé ü,ôé èÝëåé óáí Ýíá ðñÜãìá ðïõ ôïõ áíÞêåé. ÅðáíáëÜìâáíå: – Ôïí áãáðÜôå! Ôïí áãáðÜôå! Ìá ôé óáò åßðå, ôé óáò Ýêáíå, ãéá íá ôïí áãáðÜôå; Óáò îÝñù· äåí óáò åßðá ðÜíôïôå üôé ïé éäÝåò óáò Þóáí ðáñÜîåíåò; Óôïé÷çìáôßæù üôé äåí åßíáé êáí Ýíáò Üíèñùðïò ôïõ êüóìïõ. Êáé íïìßæåôå üôé óáò áãáðÜ; Ôï íïìßæåôå; Å! êáëÜ! ÃåëéÝóôå. Äåí óáò áãáðÜ ðéá. Êïëáêåýåôå ôç öéëïôéìßá ôïõ, áðëïýóôáôá. Èá óáò åãêáôáëåßøåé óôçí ðñþôç åõêáéñßá. ¼ôáí èá óáò åêèÝóåé áñêåôÜ, èá óáò óôåßëåé ðåñßðáôï. Êáé èá îåðÝóåôå áêüìç ðåñéóóüôåñï. Ôïí Üëëïí ÷ñüíï èá ëÝíå ãéá óáò: «ÃõñíÜ ìå üëï ôïí êüóìï». Áõôü ìå ëõðåß ãéá ëïãáñéáóìü ôïõ ðáôÝñá óáò, ðïõ åßíáé ößëïò ìïõ, êáé ðïõ èá ìÜèåé ôç äéáãùãÞ óáò, ãéáôß ìçí åëðßæåôå üôé èá ôïí ãåëÜóåôå åêåßíïí. Ôïí Üêïõãå ôáðåéíùìÝíç, áëëÜ ðáñçãïñçìÝíç, íéþèïíôáò ðüóï èá õðÝöåñå áí ôïí Ýâñéóêå ãåííáéüøõ÷ï. Åêåßíïò ôçí ðåñéöñïíïýóå ðñáãìáôéêÜ êáé ç ðåñéöñüíçóç áõôÞ ôïí áíáêïýöéæå. – Ðþò ôï êÜíáôå áõôü; ôç ñþôçóå. Ìðïñåßôå íïìßæù íá ôï ðåßôå óå ìÝíá. ÁíáóÞêùóå ôïõò þìïõò ôçò ìå ôüóï ïßêôï ðïõ åêåßíïò äåí ôüëìçóå íá óõíå÷ßóåé óå áõôüí ôïí ôüíï. Ôï ìßóïò öïýíôùóå ðÜëé ìÝóá ôïõ. – ÌÞðùò íïìßæåôå, üôé èá óáò âïçèÞóù íá óþóåôå ôá
70
ðñïó÷Þìáôá, üôé èá îáíáãõñßóù óðßôé óáò, üôé èá åîáêïëïõèÞóù íá åðéóêÝðôïìáé ôï óýæõãü óáò; – Ðéóôåýù üôé èá êÜíåôå áõôü ðïõ Ýíáò åõãåíÞò Üíäñáò ðñÝðåé íá ôï êÜíåé. Äåí óáò æçôþ ôßðïôá, èá Þèåëá íá äéáôçñÞóù ãéá óáò ìéá áíÜìíçóç åíüò åîáßñåôïõ ößëïõ. Ðßóôåõá üôé èá Þóáóôáí åðéåéêÞò êáé êáëüò ìå ìÝíá. Äåí åßíáé öáßíåôáé äõíáôüí. ÂëÝðù üôé ðïôÝ äåí áðï÷ùñßæåôáé êÜðïéïò êáëÜ áðü Ýíáí Üëëïí Üíèñùðï, ìå ôïí ïðïßïí óõíäÝèçêå ôüóï. Áñãüôåñá, áñãüôåñá èá ìå êñßíåôáé êáëýôåñá. Áíôßï! Ôçí êïßôáîå. Ôï ðñüóùðï ôïõ ôþñá Ýäåé÷íå ðåñéóóüôåñç èëßøç ðáñÜ èõìü. Åêåßíç äåí åß÷å äåé ðïôÝ ôá ìÜôéá ôïõ ôüóï óôåãíÜ êáé ìåëáíÜ. Öáéíüôáí óáí íá åß÷å ãåñÜóåé óå ìéá þñá ìÝóá. – Ðñïôéìþ íá óáò åéäïðïéÞóù. Äåí åßóèå ìéá ãõíáßêá ðïõ ìðïñåß êÜðïéïò íá óõíáíôÞóåé óôïí êüóìï, üôáí ôçí åß÷å êÜðïôå êáé äåí ôçí Ý÷åé ðéá. Óáò ôï Ý÷ù ðåé êáé Üëëåò öïñÝò. Äåí åßóèå óáí ôéò Üëëåò ãõíáßêåò. ¸÷åôå Ýíá äçëçôÞñéï äéêü óáò, ðïõ ìïõ ôï äþóáôå, ðïõ ôï áéóèÜíïìáé ìÝóá ìïõ, ìÝóá óôéò öëÝâåò ìïõ, ðáíôïý. Ãéáôß íá óáò ãíùñßóù; Åêåßíç ôïí êïßôáîå ìå êáëïóýíç. – Áíôßï. Óêåöèåßôå üôé äåí áîßæù ôüóï öëïãåñÞ ëýðç. Ôüôå, üôáí åßäå üôé Ýâáæå ôï ÷Ýñé ôçò óôï êëåéäß ôçò ðüñôáò, üôáí Ýíéùóå áðü ôç ÷åéñïíïìßá áõôÞ, üôé èá ôçí Ý÷áíå, üôé äåí èá Þôáí äéêÞ ôïõ ðïôÝ ðéá, Üöçóå ìéá öùíÞ êáé üñìçóå. Äåí èõìüôáí ðéá ôßðïôá. ¸íéùèå ìüíïí ôç æÜëç ìéáò ôñïìåñÞò äõóôõ÷ßáò, åíüò ðüíïõ áíåðáíüñèùôïõ. Êáé ìÝóá áðü ôçí áíáóôÜôùóÞ ôïõò Ýíáò ðüèïò áíÝâáéíå. ¹èåëå íá ôçí êÜíåé äéêÞ ôïõ ìéá öïñÜ áêüìç, åêåßíç ðïõ Ýöåõãå êáé ðïõ äåí èá îáíáñ÷üôáí ðéá. Ôçí ôñÜâçîå êïíôÜ ôïõ. Ôçí ðïèïýóå ìå üëç ôç äýíáìç ôçò èÝëçóÞò ôïõ. Ôïõ áíôéóôÜèçêå ìå üëç ôçí åëåýèåñç èÝëçóÞ ôçò ðïõ áãñõðíïýóå. Åëåõèåñþèçêå áðü ôï áãêÜëéáóìÜ ôïõ ôóáëáêùìÝíç, îåó÷éóìÝíç, ÷ùñßò íá íéþóåé êáí öüâï. Åêåßíïò êáôÜëáâå üôé üëá Þôáí áíþöåëá. ÊáôÜëáâå üôé äåí ôïõ Üíçêå ãéáôß Üíçêå ó’ Ýíá Üëëï. Íéþèïíôáò ôïí ðüíï ôïõ íá îáíáöïõíôþíåé, ôçí Ýâñéóå ÷õäáßá êáé ôçí Ýóðñùîå Ýîù. Åêåßíç óôÜèçêå Ýíá ëåðôü óôï äéÜäñïìï, ðåñéìÝíïíôáò áðü õðåñçöÜíåéá ìéá ëÝîç, Ýíá âëÝììá Üîéï íá êëåßóåé ôïí ðåñáóìÝíï ÝñùôÜ ôïõò. ÁëëÜ åêåßíïò öþíáîå áêüìç: «Öýãå», êáé Ýêëåéóå ôçí ðüñôá ìå äýíáìç. Óôçí ïäü ÁëöéÝñé, îáíáâñÞêå ôï ðåñßðôåñï óôï âÜèïò ôçò áõëÞò, üðïõ öýôñùíå ôï ÷ëùìü ÷üñôï. Ôï îáíáâñÞêå Þóõ÷ï êáé
71
óéùðçëü ìå ôá áñíÜêéá ôïõ êáé ôéò íýìöåò ôïõ. ÊÜôù óôç óêÜëá, ôçò ïðïßáò ïé âáèìßäåò Þôáí ãåìÜôåò ôñéáíôÜöõëëá, ï ÍôåóÜñôñ ôçí ðåñßìåíå. Ñß÷ôçêå óôçí áãêáëéÜ ôïõ êáé åãêáôáëåßöèçêå. Åêåßíïò ôç óÞêùóå óôá ÷Ýñéá ôïõ, ó÷åäüí áíáßóèçôç, óáí Ýíáí ðïëýôéìï èçóáõñü êáé ôçí Ýöåñå óôï äùìÜôéü ôïõò. Ç êïýñáóÞ ôçò, ç èëßøç ôçò, ïé áðïãïçôåýóåéò ôçò, ç áíÜìíçóç ôïõ Üëëïõ, ç áðïëýôñùóÞ ôçò, ç áíÜãêç ôçò ëÞèçò, Ýíáò åëáöñýò öüâïò, äõíÜìùíáí ôçí ôñõöåñüôçôÜ ôçò. ¸äåóå ôá ÷Ýñéá ôçò ãýñù áðü ôï ëáéìü ôïõ áãáðçìÝíïõ… ¼ôáí óõíÞëèáí óôïí åáõôü ôïõò, Ýìïéáæáí ìå ìéêñÜ ðáéäéÜ. Ãåëïýóáí, Ýëåãáí áíïçóßåò, Ýðáéæáí, äÜãêùíáí ôá ëåìüíéá, ôá ðïñôïêÜëéá ðïõ âñéóêüôáí äßðëá ôïõò, óå æùãñáöéóôÜ ðéÜôá. Ìå ìéá ëåðôÞ ñïæ óåìéæÝôá ðïõ ãëéóôñþíôáò óôï þìï, îåóêÝðáæå ó÷åäüí ôï óôÞèïò, áðïëÜìâáíå ôç ÷áñÜ ôçò ðñïóöïñÜò ôçò. Ôá ÷åßëç ôçò ìéóÜíïéãáí óôç ëÜìøç ôùí åîáßóéùí äïíôéþí ôçò. Ôïí ñùôïýóå, ìå ìéá öéëÜñåóêç áíçóõ÷ßá áí äåí ôïí åß÷å áðïãïçôåýóåé ýóôåñá áðü ôï üíåéñï ðïõ åß÷å ðëÜóåé ãéá êåßíç. Óôï èáìðü ìéóüöùôï ôïõ äùìáôßïõ, ôç èáýìáæå ìå ôç ÷áñÜ åíüò åöÞâïõ, ôç ÷Üéäåõå êáé ôç öéëïýóå. ¸îáöíá, áðüôïìá óïâáñïß, ìå ôá ìÜôéá óêïôåéíéáóìÝíá, ôá ÷åßëç óöéãìÝíá, ðëçììõñéóìÝíïé áðü ôïí éåñü åêåßíï èõìü ðïõ êÜíåé ôïí Ýñùôá íá ìïéÜæåé ôï ìßóïò, Ýóìéãáí æçôþíôáò ôçí Üâõóóï… ¾óôåñá, åêåßíç Üíïéãå ôá âáñéÜ âëÝöáñÜ ôçò êáé ÷áìïãåëïýóå, ìå ôï êåöÜëé óôï óôÞèïò ôïõ êáé ôá ìáëëéÜ îÝðëåêá. Ôçí ñþôçóå ôé Þôáí Ýíá ìéêñü êüêêéíï óçìáäÜêé ðïõ åß÷å óôïí êñüôáöï. Ôïõ áðÞíôçóå üôé äåí èõìüôáí ðéá êáé üôé äåí Þôáí ôßðïôá. Êáé ó÷åäüí äåí Ýëåãå øÝìáôá. Óô’ áëÞèåéá äåí èõìüôáí ðéá… Áíáðïëïýóáí ôçí üìïñöç êáé óýíôïìç éóôïñßá ôïõò, üëç ôç æùÞ ôïõò, áðü ôçí çìÝñá ðïõ óõíáíôÞèçêáí. – ÎÝñåôå, óôç âåñÜíôá, ôçí åðüìåíç ôçò ÜöéîÞò óáò, ìïõ ëÝãáôå öñÜóåéò áüñéóôåò êáé ÷ùñßò óõíï÷Þ. Åß÷á ìáíôåýøåé üôé ì’ áãáðïýóáôå. – Öïâüìïõí ìÞðùò óáò öáíþ çëßèéïò. – ¹óáóôáí ëßãï. Áõôü Þôáí ï èñßáìâïò. ¢ñ÷éæá íá åêíåõñßæïìáé âëÝðïíôÜò óáò ôüóï ëßãï ôáñáãìÝíï êïíôÜ ìïõ. Åãþ óáò áãÜðçóá ðñïôïý íá ì’ áãáðÞóåôå. Ù! äåí êïêêéíßæù ãé’ áõôü. Åêåßíïò óôÜëáîå áíÜìåóá óôá äüíôéá ôçò ëßãç óáìðÜíéá. Ìá õðÞñ÷å óôï ôñáðåæÜêé ìéá ìðïõêÜëá êñáóß ôïõ ÔñáóéìÝí. ÈÝëçóå íá äïêéìÜóåé áðü êåßíï óå áíÜìíçóç ôçò ëßìíçò ðïõ ôçí åß÷å äåé Ýíá âñÜäõ ôüóï üìïñöç êáé ëõðçìÝíç. Áõôü åß÷å óõìâåß óôï ðñþôï ôçò ôáîßäé óôçí Éôáëßá. Åß÷áí ðåñÜóåé Ýîé ÷ñüíéá áðü ôüôå. Ôç ìÜëùóå ðïõ áíáêÜëõøå ÷ùñßò åêåßíïí ôçí ïìïñöéÜ ôùí
72
ðñáãìÜôùí. Åêåßíç ôïí êáèçóý÷áóå: – ×ùñßò åóÝíá, äåí Þîåñá íá äù ôßðïôá. Ãéáôß äåí Þëèåò ðéï íùñßò; Ôçò Ýêëåéóå ôï óôüìá ì’ Ýíá öëïãåñü öéëß. Êáé üôáí ôÝëïò óõíÞëèå óôïí åáõôü ôçò óõíôåôñéììÝíç áðü ÷áñÜ, êáôÜêïðç êáé åõôõ÷éóìÝíç, ôïõ öþíáîå: – Íáé, ó’ áãáðþ! Íáé, äåí áãÜðçóá ðáñÜ åóÝíá ìïíÜ÷á!
73
15
ÊÅÖÁËÁÉÏ Ï Ëå Ìåíßë ôçò åß÷å ãñÜøåé: «Öåýãù áýñéï óôéò åðôÜ ôï âñÜäõ. ÅëÜôå óôï óôáèìü». ÐÞãå. Ôïí åßäå ì’ Ýíá ôáîéäéùôéêü ðáëôü Üøïãï êáé Þñåìï, åìðñüò áðü ôá ëåùöïñåßá ôùí îåíïäï÷åßùí. Ôçò åßðå ìüíï: – Á! Þëèáôå! – Ìá âÝâáéá, ößëå ìïõ, ìå ðñïóêáëÝóáôå. Äåí ôçò ïìïëüãçóå üôé ôçò Ýãñáøå ìå ôçí ðáñÜëïãç ôïõ åëðßäá üôé èá îáíÜñ÷éæå íá ôïí áãáðÜ, êáé èá ôá îå÷íïýóáí üëá. ¹ áêüìç üôé èá ôïõ Ýëåãå: «¹ôáí ãéá íá óáò äïêéìÜóù». Áí ôïõ ìéëïýóå Ýôóé, èá ôçí ðßóôåõå áìÝóùò. ÁðïãïçôåõìÝíïò ðïõ åêåßíç äåí Üíïéîå ôï óôüìá ôçò, ôçò åßðå øõ÷ñÜ: – Ôé Ý÷åôå íá ìïõ ðåßôå; Åóåßò ðñÝðåé íá ìéëÞóåôå, ü÷é åãþ. Äåí Ý÷ù, íá óáò äþóù åîçãÞóåéò, äåí Ý÷ù íá äéêáéïëïãçèþ ãéá ìéá áðéóôßá. – Ößëå ìïõ, ìçí åßóèå óêëçñüò, ìçí åßóèå áãíþìùí áðÝíáíôé ôïõ ðáñåëèüíôïò. Íá ôé åß÷á íá óáò ðù. Êáé Ý÷ù áêüìç íá óáò ðù üôé óáò áöÞíù ìå ôç ëýðç ìéáò áëçèéíÞò ößëçò. – Áõôü åßíáé üëï; Ðçãáßíåôå íá ôï åðáíáëÜâåôå óôïí Üëëï. Èá ôïí åíäéáöÝñåé ðåñéóóüôåñï áðü ìÝíá. – Ìå öùíÜîáôå, Þëèá. Ìç ìå êÜíåôå íá ôï ìåôáíïÞóù. – ËõðÜìáé ðïõ óáò áíçóý÷çóá. Ìðïñïýóáôå ÷ùñßò Üëëï íá áðáó÷ïëÞóåôå êáëýôåñá ôçí çìÝñá óáò. Äåí óáò êñáôþ ðåñéóóüôåñï. Ðçãáßíåôå íá ôïí óõíáíôÞóåôå, ðåèáßíåôå Üëëùóôå áðü ôçí áíõðïìïíçóßá. Óôç óêÝøç üôé ôá öôù÷Ü êáé Üèëéá áõôÜ ëüãéá ðïõ Üêïõãå åêäÞëùíáí Ýíá ìüñéï ôïõ áéþíéïõ áíèñþðéíïõ ðüíïõ, êáé üôé ç ôñáãùäßá åß÷å áíáðáñáóôÞóåé óõ÷íÜ ðáñüìïéåò óêçíÝò, Ýíéùóå Ýíá óõíáßóèçìá ëýðçò áíÜìéêôï ìå åéñùíåßá, ðïõ ðñïäüèçêå áðü ìéá ðôõ÷Þ ôùí ÷åéëéþí ôçò. – Ìç ãåëÜôå, êáé áêïýóôå ìå. Ðñï÷èÝò, óôï äùìÜôéï ôïõ îåíïäï÷åßïõ, èÝëçóá íá óáò óêïôþóù. ¸ëåéøå ôüóï ëßãï ãéá íá ôï êÜíù, þóôå, ôþñá, îÝñù ôé åßíáé. Ãé’ áõôü äåí èá ôï êÜíù. Ìðïñåßôå íá åßóèå åíôåëþò Þóõ÷ç. ¢ëëùóôå, ðñïò ôé; Êáèþò åðéèõìþ ãéá ìÝíá ôïí ßäéï íá êñáôÞóù ôá ðñïó÷Þìáôá, èá Ýëèù íá óáò åðéóêåöèþ óôï Ðáñßóé. Èá Ý÷ù ôç ëýðç íá ìÜèù üôé äåí ìðïñåßôå íá ìå äå÷èåßôå. Èá äù ôï óýæõãü óáò, èá äù åðßóçò ôïí ðáôÝñá óáò.
74
Èá ôïõò áðï÷áéñåôÞóù, ðñïêåéìÝíïõ íá êÜíù Ýíá ôáîßäé ìáêñéíü. ×áßñåôå, êõñßá! Ôç óôéãìÞ ðïõ ôçò Ýóôñåöå ôçí ðëÜôç, ç ÔåñÝæá åßäå ôç ìéò Ìðåëë êáé ôïí ðñßãêéðá ÁëìðåñôéíÝëëé ðïõ Ýâãáéíáí áðü ôï óôáèìü êáé ðñï÷ùñïýóáí ðñïò áõôÞí. Ï ðñßãêéðáò Þôáí ðïëý ùñáßïò. Ç Âßâéáí ðåñðáôïýóå äßðëá ôïõ æùçñÜ. – Ù! áãáðçìÝíç, ôé åõ÷Üñéóôç Ýêðëçîç íá óáò óõíáíôÞóïõìå åäþ. ¹ëèáìå ï ðñßãêéðáò êé åãþ, ãéá íá äçëþóïõìå óôï ôåëùíåßï ôçí êáìðÜíá ðïõ Ýöèáóå. – Á! ç êáìðÜíá Ýöèáóå; – Åßíáé åäþ, áãáðçìÝíç, ç êáìðÜíá ôïõ ÃêéìðÝñôé. Ôçí åßäá óôï îýëéíï êëïõâß ôçò… Äåí ÷ôõðïýóå ãéáôß Þôáí áé÷ìÜëùôç. ÁëëÜ óôï óðßôé ìïõ ôïõ ÖéÝæïëå èá ôçò äþóù Ýíá êáìðáíáñéü ãéá êáôïéêßá. ¼ôáí íéþóåé ôïí áÝñá ôçò Öëùñåíôßáò, èá åßíáé åõôõ÷éóìÝíç íá óêïñðßóåé ãýñù ôçò ôçí êñõóôÜëëéíç öùíÞ ôçò. Èá ôçí åðéóêåöèïýí ôá ðåñéóôÝñéá, êáé èá ÷ôõðÞóåé óå üëåò ôçò ôéò ÷áñÝò êáé ó’ üëåò ìáò ôéò èëßøåéò. Èá ÷ôõðÞóåé ãéá óáò, ãéá ìÝíá, ãéá ôïí ðñßãêéðá, ãéá ôçí êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ, ãéá üëïõò ôïõ ößëïõò ìáò. – ÁãáðçôÞ ìïõ, ïé êáìðÜíåò äåí ÷ôõðïýí ðïôÝ óôéò áëçèéíÝò ÷áñÝò êáé óôéò áëçèéíÝò èëßøåéò. Åßíáé Ýíôéìïé õðÜëëçëïé ðïõ äåí ãíùñßæïõí ðáñÜ ôá åðßóçìá áéóèÞìáôá. – Ù! áãáðçìÝíç ãåëéÝóôå ðïëý. Ïé êáìðÜíåò îÝñïõí ôïõ ìõóôéêü ôùí øõ÷þí, îÝñïõí ôá ðÜíôá. ÁëëÜ åßìáé ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíç ðïõ óáò âñÞêá åäþ. Ù! îÝñù, áãÜðç ìïõ, ãéáôß Þëèáôå óôï óôáèìü. Ç êáìáñéÝñá óáò, óáò ðñüäùóå. Ìïõ åßðå üôé ðåñéìÝíáôå ìéá ñïæ ôïõáëÝôá ðïõ äåí åñ÷üôáí, êáé üôé ðåèáßíáôå áðü áíõðïìïíçóßá. ÁëëÜ äåí ðñÝðåé íá óôåíá÷ùñéÝóôå. Åßóèå ðÜíôïôå ç ðåíôÜìïñöç, áãÜðç ìïõ. ÁíÝâáóå ôçí êõñßá ÌáñôÝí óôï áìÜîé ôçò. Ï ÍôåóÜñôñ óôï ìåôáîý ðåñßìåíå ìüíïò óôïí êÞðï. Åíþ ç ìéò Ìðåëë ãýñåõå ìå ôïí ðñßãêéðá ôï ìÝñïò üðïõ èá êñåìïýóáí ôçí êáìðÜíá ðïõ åðñüêåéôï íá Ýëèåé, åêåßíïò ðáñÝóõñå ôçí ÔåñÝæá Ýíá ëåðôü êÜôù áð’ ôéò ñïäáêéíéÝò. – Êáé üìùò ìïõ åß÷áôå õðïó÷åèåß íá âñßóêåóèå óôïí êÞðï üôáí èá åñ÷üìïõí. Óáò ðåñéìÝíù ìéá þñá ïëüêëçñç, ðïõ ìïõ öÜíçêå èáíÜóéìç. Äåí Ýðñåðå íá âãåßôå Ýîù. Ç áðïõóßá óáò ìå ãÝìéóå êáôÜðëçîç êáé áðåëðéóßá. Ôïõ áðÜíôçóå áêáèüñéóôá üôé âñÝèçêå õðï÷ñåùìÝíç íá ðÜåé óôï óôáèìü êáé üôé ç ìéò Ìðåëë ôçí Ýöåñå ðßóù ìå ôï áìÜîé ôçò. Ôçò æÞôçóå óõãíþìç ðïõ öáéíüôáí ôüóïí áíÞóõ÷ïò. Ìá üëá ôïí ôñüìáæáí. Ç åõôõ÷ßá ôïõ, ôïõ ðñïîåíïýóå öüâï. Óôï ôñáðÝæé ï ðñßãêéðáò åßðå:
75
– Êáôáãßíïìáé ðïëý ìå ôçí êáôïéêßá ìïõ. Åñ÷üìïõí áðü åêåß áðüøå, üôáí åß÷á ôç äéðëÞ åõ÷áñßóôçóç íá óõíáíôÞóù óôï óôáèìü ôç ìéò Ìðåëë, ðïõ õðïäå÷üôáí ôçí êáìðÜíá ôçò, êáé åóÜò, êõñßá, ðïõ óõíïìéëïýóáôå ìå Ýíá ößëï áðü ôï Ðáñßóé. ÊáôáëÜâáéíå üôé èá äõóáñåóôïýóå ôçí êõñßá ÌáñôÝí áí ìéëïýóå ãé’ áõôÞí ôç óõíÜíôçóç. ÊïéôÜæïíôáò ãýñù-ãýñù óôï ôñáðÝæé, åßäå ôï êßíçìá ôçò áíÞóõ÷çò Ýêðëçîçò ðïõ ï ÍôåóÜñôñ äåí ìðüñåóå íá óõãêñáôÞóåé. Ùóôüóï åîáêïëïýèçóå: – Óõã÷ùñÝóôå, êõñßá, ó’ Ýíáí åðáñ÷éþôç ôç ìáôáéïäïîßá íá öñïíåß üôé ãíùñßæåé ôïí êüóìï· óôï ðñüóùðï ôïõ êõñßïõ ðïõ óõíïìéëïýóå ìáæß óáò, áíáãíþñéóá Ýíáí ðáñéæéÜíï. Ãéáôß ðáñ’ üëï ôï áããëéêü ýöïò êáé ôçí ðñïóðïéçôÞ ôïõ øõ÷ñáéìßá, Üöçíå íá öáßíåôáé ìéá ôÝëåéá Üíåóç êáé ìéá åîáéñåôéêÞ æùçñüôçôá. – Ù! åßðå áäéÜöïñá ç ÔåñÝæá, åßíáé ðïëýò êáéñüò ðïõ äåí ôïí åß÷á äåé. Êáé áðüñçóá ðïëý ðïõ ôïí óõíÜíôçóá óôç Öëùñåíôßá ôç óôéãìÞ ðïõ Ýöåõãå. Êïßôáîå ôïí ÍôåóÜñôñ ðïõ ðñïóðïéïýôáí üôé äåí Üêïõå. – ÁëëÜ ôïí ãíùñßæù êé åãþ áõôüí ôïí êýñéï. Åßðå ç ìéò Ìðåëë. Åßíáé ï êýñéïò Ëå Ìåíßë. Äåßðíçóá êïíôÜ ôïõ äõï öïñÝò óôçò êõñßáò ÌáñôÝí êáé ìéëÞóáìå ìáæß áñêåôÜ. Ìïõ åßðå üôé áãáðïýóå ôï ðïäüóöáéñï, üôé åêåßíïò åéóÞãáãå áõôü ôï ðáé÷íßäé óôç Ãáëëßá êáé üôé ôþñá ôï ðïäüóöáéñï åßíáé ðïëý ôçò ìüäáò. Ìïõ äéçãÞèçêå åðßóçò ôéò êõíçãåôéêÝò ôïõ ðåñéðÝôåéåò. ÁãáðÜ ôá æþá. ¸÷ù ðáñáôçñÞóåé üôé ïé êõíçãïß áãáðïýí ðïëý ôá æþá. Óáò âåâáéþíù áãáðçìÝíç üôé ï êýñéïò Ëå Ìåíßë ìéëÜåé èáõìÜóéá ãéá ôïõò ëáãïýò. ÎÝñåé êáëÜ ôéò óõíÞèåéÝò ôïõò. Ìïõ åßðå üôé Þôáí ìéá áðüëáõóç íá ôïõò âëÝðåé êÜðïéïò óôï óåëçíüöùôï, íá ÷ïñåýïõí áíÜìåóá óôïõò èÜìíïõò. ÁãáðçìÝíç, ï êýñéïò Ëå Ìåíßë óáò ìßëçóå ðïôÝ ãéá ôïõò ëáãïýò; Ç ÔåñÝæá áðÜíôçóå üôé äåí èõìüôáí, üôé Ýâñéóêå ôïõò êõíçãïýò ðëç÷ôéêïýò. Ç ìéò Ìðåëë ôüíéóå üôé óôåíï÷ùñÞèçêå ðïëý ðïõ äåí åß÷å ìÜèåé üôé ï êýñéïò Ëå Ìåíßë Þôáí óôç Öëùñåíôßá. Áóöáëþò èá ôïí ðñïóêáëïýóå íá Ýëèåé íá áíáðáõèåß óôï ÖéÝæïëå. Ï ÍôåóÜñôñ Ýìåéíå óêõèñùðüò êáé áöçñçìÝíïò ùò ôï ôÝëïò ôïõ äåßðíïõ. Êáé üôáí, ôç óôéãìÞ ðïõ Ýöåõãå, ç ÔåñÝæá ôïõ Ýôåéíå ôï ÷Ýñé ôçò, Ýíéùóå üôé åêåßíïò áðÝöåõãå íá ôï óößîåé óôï äéêü ôïõ.
76
ÊÅÖÁËÁÉÏ
16
Ôçí åðïìÝíç ìÝñá, óôï ìéêñü ðåñßðôåñï ôçò ïäïý ÁëöéÝñé ôïí âñÞêå óêåðôéêü. ÐñïóðÜèçóå óôçí áñ÷Þ íá ôïí äéáóêåäÜóåé ìå ìéá öëïãåñÞ åõèõìßá, ìå ôç ãëýêá ìéáò áðÝñáíôçò ôñõöåñüôçôáò, ìå ôçí õðÝñï÷ç ôáðåéíïöñïóýíç ìéáò åñùìÝíçò ðïõ ðñïóöÝñåôáé. ÁëëÜ åêåßíïò Ýìåíå óêõèñùðüò. ¼ëç íý÷ôá åß÷å óêåöèåß åß÷å äïõëÝøåé ôïí ðüíï ôïõ êáé ôçí ðëÞîç ôïõ. Åß÷å âñåé ëüãïõò íá õðïöÝñåé. Ç óêÝøç ôïõ åß÷å óõó÷åôßóåé ôï ÷Ýñé ðïõ Ýñé÷íå ìéá åðéóôïëÞ óôï ãñáììáôïêéâþôéï åìðñüò áðü ôïí ÷Üëêéíï Óáí ÌÜñêï, êáé ôïí åðéêßíäõíï Üãíùóôï ðïõ åß÷å èåáèåß óôï óôáèìü. Ôþñá, ï Æáê ÍôåóÜñôñ Ýäéíå Ýíá ðñüóùðï, Ýíá üíïìá óôïí ðüíï ôïõ. Óôçí áñ÷áúêÞ ðïëõèñüíá, üðïõ åß÷å êáèßóåé ç ÔåñÝæá ôçí ðñþôç ìÝñá ðïõ åß÷å Ýëèåé êáé ðïõ ôïõ åß÷å ðñïóöÝñåé áõôÞí ôçí öïñÜ, Ýìåíå óõíôåôñéììÝíïò áðü èëéâåñÝò åéêüíåò, åíþ åêåßíç, óêõììÝíç äßðëá ôïõ ôïí áãêÜëéáæå ìå ôï æåóôü ôçò óþìá êáé ôçí ôñõöåñÞ øõ÷Þ ôçò. ÌÜíôåõå ðïëý êáëÜ áõôü ðïõ ôïí Ýêáíå íá õðïöÝñåé ÷ùñßò íá ÷ñåéáóèåß íá ôïí ñùôÞóåé. Ãéá íá ôïí êÜíåé íá îå÷Üóåé ôçí ëýðç ôïõ, ôïõ õðåíèýìéóå ôá ìõóôéêÜ ôçò êáìáñïýëáò üðïõ âñéóêüôáí êáé ôçí áíÜìíçóç ôùí ðåñéðÜôùí ìÝóá óôçí ðüëç. ¸âñéóêå ÷áñéôùìÝíåò ïéêåéüôçôåò. – Ôï ìéêñü êïõôáëÜêé ðïõ ìïõ ÷Üñéóåò, ôï ìéêñü êïõôáëÜêé ìå ôï åîùôéêü ëïõëïýäé, ôï ÷ñçóéìïðïßçóá ãéá íá ðßíù ôï ôóÜé ìïõ ôï ðñùß. Êáé áðü ôçí åõ÷áñßóôçóç ðïõ áéóèÜíïìáé íá ôï âëÝðù ìüëéò îõðíþ, íéþèù ðüóï ó’ áãáðþ. ¾óôåñá, êáèþò åêåßíïò äåí áðáíôïýóå ðáñÜ ëüãéá èëéììÝíá êáé ìåëáã÷ïëéêÜ, åêåßíç ôïõ åßðå: – Åßìáé åäþ, êïíôÜ óáò, êáé äåí åíäéáöÝñåóôå ãéá ìÝíá. Óáò áðáó÷ïëåß êÜðïéá óêÝøç ðïõ äåí îÝñù. ¼ìùò åãþ õðÜñ÷ù êáé ìéá óêÝøç äåí åßíáé ôßðïôá. – Ìéá óêÝøç äåí åßíáé ôßðïôá. Ôï íïìßæåôå; Åßíáé êáíåßò åõôõ÷éóìÝíïò Þ äõóôõ÷éóìÝíïò áðü ìéá óêÝøç. Å! ëïéðüí, íáé, óêÝðôïìáé… – Ôé óêÝöôåóôå; – Ãéáôß ìå ñùôÜôå; Ôï îÝñåôå êáëÜ. ÓêÝðôïìáé áõôü ðïõ Ýìáèá ÷èåò ôï âñÜäõ êáé ðïõ ìïõ åß÷áôå êñýøåé. ÓêÝðôïìáé ôç óõíÜíôçóç ðïõ åß÷áôå ÷èåò óôï óôáèìü êáé ðïõ äåí ïöåéëüôáí óôçí ôý÷ç, áëëÜ áðü Ýíá ãñÜììá ñéãìÝíï, ôï èõìÜóôå, óôï ãñáììáôïêéâþôéï ôïõ Óáí ÌéêÝëå, êÜôù áðü ôï ÷áëýâäéíï Óáí ÌÜñêï. Ù! äåí óáò êÜíù ðáñÜðïíá. Äåí Ý÷ù ôï äéêáßùìá. ÁëëÜ ãéáôß äïèÞêáôå óå ìÝíá áí
77
äåí Þóáóôáí åëåýèåñç; Åêåßíç óêÝöèçêå üôé Ýðñåðå íá ðåé øÝìáôá. – ÈÝëåôå íá ðåßôå ãéá êÜðïéïí ðïõ óõíÜíôçóá ÷èåò óôï óôáèìü; Óáò âåâáéþíù üôé Þôáí ç ðéï êïéíÞ óõíÜíôçóç ôïõ êüóìïõ. ¸íéùóå Ýíá âáèý ðüíï, ðïõ åêåßíç äåí ôïëìïýóå íá ïíïìÜóåé áõôüí ãéá ôïí ïðïßïí ìéëïýóå. Êáé åêåßíïò áðÝöõãå íá ðñïöÝñåé Ýíá üíïìá. – ÔåñÝæá, äåí åß÷å Ýëèåé ãéá óáò; Äåí îÝñáôå üôé âñßóêåôáé óôç Öëùñåíôßá; Äåí åßíáé ãéá óáò ðáñÜ Ýíáò Üíäñáò ðïõ óõíáíôÜôå óôïí êüóìï êáé ðïõ äÝ÷åóèå óôï óðßôé óáò; Äåí åßíáé åêåßíïò ðïõ óáò Ýêáíå íá ìïõ ðåßôå óôçí ü÷èç ôïõ ¢ñíïõ: «Äåí ìðïñþ!» Äåí óáò åßíáé ôßðïôá! Ôïõ áðÜíôçóå áðïöáóéóôéêÜ: – ¸ñ÷åôáé êáìéÜ öïñÜ óðßôé ìïõ. Ìïõ ôïí åß÷å óõóôÞóåé ï óôñáôçãüò ËáñéâéÝñ. Äåí Ý÷ù Üëëï ôßðïôá íá óáò ðù. Óáò âåâáéþíù üôé äåí ìå åíäéáöÝñåé êáèüëïõ êáé üôé äåí êáôáëáâáßíù áõôü ðïõ ìðïñåßôå íá ðéóôåýåôå. ¸íéùèå Ýíá åßäïò åõ÷áñßóôçóçò íá áðáñíåßôáé ôïí Üíäñá ðïõ åß÷å õðïóôçñßîåé áðÝíáíôß ôçò ìå ôüóç óêëçñüôçôá êáé âéáéüôçôá ôá êõñéáñ÷éêÜ ôïõ äéêáéþìáôá. ÁëëÜ âéáæüôáí íá óôáìáôÞóåé óôïí åðéêßíäõíï äñüìï. Óçêþèçêå êáé êïßôáîå ôïí ößëï ôçò ìå ôá üìïñöá ôñõöåñÜ ìÜôéá ôçò ãåìÜôá óïâáñüôçôá. – Áêïýóôå ìå, áðü ôçí çìÝñá ðïõ Ýãéíá äéêÞ óáò, ç æùÞ ìïõ óáò áíÞêåé ïëüêëçñç. Áí Ý÷åôå êáìéÜ áìöéâïëßá, êáìßá áíçóõ÷ßá, ñùôÞóôå ìå. Ôï ðáñüí åßíáé äéêü óáò êáé îÝñåôå êáëÜ üôé äåí õðÜñ÷åôå ðáñÜ åóåßò, åóåßò ìïíÜ÷á. ¼óï ãéá ôï ðáñåëèüí ìïõ, áí îÝñáôå ôé Üäåéï ðïõ Þôáí, èá Þóáóôáí åõ÷áñéóôçìÝíïò. Äåí ðéóôåýù üôé ìéá Üëëç ãõíáßêá, ðëáóìÝíç óáí êáé ìÝíá íá áãáðÜ, èá óáò Ýöåñíå ìéá øõ÷Þ ðéï êáéíïýñéá óôïí Ýñùôá, áðü ôç äéêÞ ìïõ. Áõôü ôï ïñêßæïìáé. Ôá ÷ñüíéá ðïõ ðÝñáóáí ÷ùñßò åóÜò, äåí ôá Ýæçóá. Áò ìç ìéëïýìå ãé’ áõôÜ. Äåí õðÜñ÷åé ó’ áõôÜ ôßðïôå ãéá ôï ïðïßï íá íôñÝðïìáé. Íá ëõðÜìáé, åßíáé Üëëï ðñÜãìá· ëõðÜìáé ðïõ óáò ãíþñéóá ôüóï áñãÜ. Ãéáôß, ößëå ìïõ, ãéáôß äåí Þëèáôå ðéï íùñßò; Èá ãéíüìïõí äéêÞ óáò åäþ êáé ðÝíôå ÷ñüíéá, ôüóï ðñüèõìá üóï êáé óÞìåñá. ¢ëëá, ðßóôåøÝ ìå, áò ìçí êïõñáæüìáóôå áíáëïãéæüìåíïé ôïí êáéñü ðïõ ðÝñáóå. Èõìçèåßôå ôïí Ëüåãêñéí. Áí ì’ áãáðÜôå åßìáé ãéá óáò ï éððüôçò ôïõ êýêíïõ. Åãþ äåí óáò æÞôçóá ôßðïôá. Äåí óáò Ýêáíá êáìßá óêçíÞ ãéá ôç äåóðïéíßäá Æáí ÔáíêñÝä. Åßäá üôé ì’ áãáðïýóåò, üôé õðÝöåñåò, êáé áõôü ìïõ Ýöèáóå … ãéáôß ó’ áãáðïýóá! – Ìéá ãõíáßêá äåí ìðïñåß íá åßíáé æçëéÜñá ìå ôïí ßäéï ôñüðï ðïõ åßíáé Ýíá Üíäñáò, ïýôå ìðïñåß íá áéóèáíèåß áõôü ðïõ ìáò êÜíåé íá õðïöÝñïõìå ðåñéóóüôåñï.
78
– Äåí îÝñù ôßðïôá. Ãéáôß; – Ãéáôß; Ãéáôß äåí õðÜñ÷åé óôï áßìá, óôç óÜñêá ôçò ãõíáßêáò, áõôÞ ç ðáñÜëïãç êáé äõíáôÞ ìáíßá ôçò êáôÜêôçóçò, áõôü ôï áñ÷áßï Ýíóôéêôï ôï ïðïßï ï Üíäñáò ìåôÝôñåøå óå äéêáßùìá. Ï Üíäñáò åßíáé ï èåüò ðïõ èÝëåé ôï ðëÜóìá ôïõ ïëüêëçñï äéêü ôïõ. Áðü áìíçìüíåõôïõò ÷ñüíïõò ç ãõíáßêá åßíáé óõíçèéóìÝíç óôï ìïßñáóìá. Åßíáé ôï ðáñåëèüí, ôï óêïôåéíü ðáñåëèüí ðïõ êáèïñßæåé ôá ðÜèç ìáò. ¹ìáóôáí Þäç ôüóï ãÝñïé üôáí ãåííçèÞêáìå! Ç æÞëéá äåí åßíáé ãéá ôç ãõíáßêá ðÜñá Ýíá ôñáýìá ôçò öéëïôéìßáò ôçò. Óôïí Üíäñá åßíáé Ýíá ìáñôýñéï Ýíôïíï üðùò ï ðíåõìáôéêüò ðüíïò, âáóáíéóôéêü üðùò ï óùìáôéêüò ðüíïò… Ìå ñùôÜò ãéáôß; Ãéáôß ðáñ’ üëç ôçí õðïôáãÞ ìïõ êáé ôï óåâáóìü ìïõ, ðáñ’ üëï ôï öüâï ðïõ ìïõ äßíåéò, åßóáé ç ýëç êáé åãþ ç éäÝá, åßóáé ôï ðñÜãìá êáé åãþ ç øõ÷Þ, åßóáé ï Üñãéëïò êáé åãþ ï êáëëéôÝ÷íçò! Ù! ìçí ðáñáðïíéÝóáé. Åìðñüò óå ìéá ðåñßöçìç æùãñáöéÜ ôé áîßæåé ï æùãñÜöïò; Åêåßíç åßíáé Þñåìç êáé üìïñöç. Åêåßíïò åßíáé ï äõóôõ÷éóìÝíïò. Âáóáíßæåôáé, ðïèåß, õðïöÝñåé. Íáé, åßìáé æçëéÜñçò. ÎÝñù êáëÜ ôé êñýâåôáé ìÝóá óôç æÞëéá ìïõ. ¼ôáí ôçí åîåôÜæù, âñßóêù êëçñïíïìéêÝò ðñïëÞøåéò, ôçí õðåñçöÜíåéá åíüò Üãñéïõ, ìéá íïóçñÞ åõáéóèçóßá, Ýíá ìåßãìá æùþäïõò âßáò êáé óêëçñÞò áäõíáìßáò, ìéá åîÝãåñóç çëßèéá êáé êáêÞ åíáíôßïí ôùí íüìùí ôçò æùÞò êáé ôïõ êüóìïõ. ¼óï üìùò êáé íá îÝñù ôé áîßæåé, ôï âÝâáéï åßíáé üôé õðÜñ÷åé êáé üôé ìå âáóáíßæåé. Åßìáé ï ÷çìéêüò ðïõ, ìåëåôþíôáò ôéò éäéüôçôåò ôïõ ïîåéäßïõ ðïõ êáôÜðéå, îÝñåé áðü ðïéåò âÜóåéò óõíäõÜæåôáé êáé ðïéá Üëáôá ó÷çìáôßæåé. Åí ôù ìåôáîý ôï ïîåßäéï ôïí êáßåé êáé èá ôïí êÜøåé ùò ôá êüêáëá. – Ößëå ìïõ, åßóáé ðáñÜëïãïò… – Íáé, åßìáé ðáñÜëïãïò, ôï íéþèù êáëýôåñá áðü óáò. Íá ðïèåß êÜðïéïò ìéá ãõíáßêá óå üëç ôç ëÜìøç ôçò ïìïñöéÜò ôçò êáé ôïõ ðíåýìáôüò ôçò, êõñßá ôïõ åáõôïý ôçò, êáé ðïõ îÝñåé, êáé ðïõ ôïëìÜ ðéï üìïñöç áêüìá ãé’ áõôü êáé ðéï ðïèçôÞ êáé ðïõ ç åêëïãÞ ôçò åßíáé åëåýèåñç, íá ôçí ðïèåß, íá ôçí áãáðÜ ãé’ áõôü ðïõ åßíáé êáé íá õðïöÝñåé ãéáôß äåí Ý÷åé ïýôå ôçí áöÝëåéá, ïýôå ôçí áãíüôçôá ôçò ðáñèÝíïõ íá ôçò æçôåß óõã÷ñüíùò íá åßíáé åêåßíç, íá ôç ëáôñåýåé Ýôóé üðùò ôçí Ýðëáóå ç æùÞ êáé íá ëõðÜôáé âáèéÜ, ðïõ ç æùÞ ðïõ ôçí ïìüñöáéíå ôüóï ôçí Ýèéîå Ýóôù áíåðáßóèçôá, ù! âÝâáéá áõôü åßíáé ðáñÜëïãï. Ó’ áãáðþ, ô’ áêïýò; Ó’ áãáðþ ìå üëá üóá ìïõ öÝñíåéò, åíôõðþóåéò, óõíÞèåéåò, ìå üëá üóá ðñïÝñ÷ïíôáé áðü «åêåßíïí» ßóùò áðü «åêåßíïõò»… Ðïéïò îÝñåé; Åßíáé ç áðüëáõóÞ ìïõ êáé ôï ìáñôýñéü ìïõ. Íá ãéáôß õðïöÝñù, ðïëõáãáðçìÝíç ìïõ. Åêåßíç ãïíÜôéóå ìðñïóôÜ ôïõ, ôïõ ðÞñå ôá ÷Ýñéá ôïõ, ôïí ôñÜâçîå êïíôÜ ôçò. – Äåí èÝëù íá õðïöÝñåéò, äåí ôï èÝëù. Ìá Þôáí ìéá ôñÝëá. Ó’ áãáðþ êáé ðïôÝ äåí áãÜðçóá Üëëïí áðü óÝíá. Ìðïñåßò íá ìå
79
ðéóôÝøåéò, äåí óïõ ëÝù øÝìáôá. – Ôç ößëçóå óôï ìÝôùðï. – Áí ìå áðáôïýóåò, áãáðçìÝíç ìïõ, äåí èá óïõ èýìùíá. Áðåíáíôßáò èá óïõ Þìïõí åõãíþìùí. Ôé åßíáé ðéï íüìéìï, ðéï áíèñþðéíï áðü ôï íá áðáôïýìå ôïí ðüíï; Ôé èá ãéíüìáóôáí, ÈåÝ ìïõ! Áí ïé ãõíáßêåò äåí åß÷áí ðéá ãéá ìáò ôïí ïßêôï ôïõ øåýäïõò; ËÝãå øÝìáôá, ðïëõáãáðçìÝíç ìïõ, ëÝãå øÝìáôá áðü öéëáíèñùðßá! Äþóå ìïõ ôï üíåéñï ðïõ ÷ñùìáôßæåé ôéò ìáýñåò ëýðåò. ËÝãå øÝìáôá, ìç äéóôÜæåéò! Äåí èá ðñüóèåôåò ðáñÜ ìéá øåõäáßóèçóç áêüìç óôçí øåõäáßóèçóç ôïõ Ýñùôá êáé ôçò ïìïñöéÜò. ¾óôåñá áíáóôÝíáîå êáé ìïõñìïýñéóå: – ¸÷åé äßêéï ôï ëáúêü ðíåýìá… Åêåßíç ôïí ñþôçóå ôé Þèåëå íá ðåé êáé ôé åííïïýóå ëÝãïíôáò ëáúêü ðíåýìá… Ôçò áðÜíôçóå üôé èõìÞèçêå ìéá ëáúêÞ ðáñïéìßá, óùóôÞ áëëÜ ëßãï âÜñâáñç êáé üôé èá Þôáí ðñïôéìüôåñï íá óéùðÞóåé. – Ðåßôå ôçí, ìïëáôáýôá. – Èá óáò ôçí ðù, áöïý åðéìÝíåôå: «Óôüìá ðïõ öéëÞèçêå äåí ÷Üíåé ôç äñïóéÜ ôïõ». Êáé ðñüóèåóå: – Åßíáé áëÞèåéá üôé ï Ýñùôáò äéáôçñåß ôçí ïìïñöéÜ êáé üôé ç óÜñêá ôùí ãõíáéêþí ôñÝöåôáé áðü ôá ÷Üäéá, üðùò ç ìÝëéóóá áðü ôá ëïõëïýäéá. Åêåßíç Ýâáëå óôï óôüìá ôïõ Ýíáí üñêï ì’ Ýíá öéëß. – Óïõ ïñêßæïìáé üôé ðïôÝ äåí áãÜðçóá Üëëïí áðü óÝíá. Ù! ü÷é äåí åßíáé ôá ÷Üäéá ðïõ äéáôÞñçóáí ôá ëßãá áõôÜ èÝëãçôñá ðïõ åßìáé åõôõ÷éóìÝíç íá óïõ ðñïóöÝñù. Ó’ áãáðþ! Ó’ áãáðþ! ÁëëÜ åêåßíïò èõìüôáí ôçí åðéóôïëÞ ôïõ Óáí ÌéêÝëå êáé ôïí Üãíùóôï ôïõ óôáèìïý. – Áí ìå áãáðïýóáôå ðñáãìáôéêÜ äåí èá áãáðïýóáôå ðáñÜ åìÝíá. Åêåßíç óçêþèçêå áãáíáêôéóìÝíç: – ¿óôå, ðéóôåýåôå üôé áãáðþ Ýíáí Üëëï; Ìá åßíáé ôåñáôþäåò áõôü ðïõ ìïõ ëÝôå. Áõôü ëïéðüí óêÝöôåóôå ãéá ìÝíá; Êáé ëÝôå üôé ì’ áãáðÜôå! Óáò ëõðÜìáé, ãéáôß åßóôå ôñåëüò! – ÁëÞèåéá, åßìáé ôñåëüò; Ðåßôå ôï ìïõ. Ðåßôå ôï ìïõ áêüìç. Åêåßíç ãïíáôéóìÝíç, ìå ôá áâñÜ ôçò ÷Ýñéá ôïõ ÷Üéäåõå ôïõò êñïôÜöïõò êáé ôá ìÜãïõëá. Ôïõ åßðå áêüìç üôé Þôáí ðáñáöñïóýíç íá áíçóõ÷åß ãéá ìéá êïéíÞ êáé ôõ÷áßá óõíÜíôçóç. Ôïí áíÜãêáóå íá ðéóôÝøåé Þ ìÜëëïí íá îå÷Üóåé. Äåí åßäå, äåí óêÝöèçêå äåí ãíþñéóå ðéá ôßðïôá ðáñÜ åêåßíá ôá ôñõöåñÜ ÷Ýñéá, åêåßíá ôá öëïãåñÜ ÷åßëç, åêåßíá ôá Üðëçóôá äüíôéá, åêåßíï ôïí êáôÜëåõêï ëáéìü êáé üëç åêåßíç ôç óÜñêá ðïõ ôïõ ðñïóöåñüôáí. Äåí åß÷å ðéá Üëëç óêÝøç
80
ðáñÜ íá åêìçäåíéóèåß ìáæß ôçò. Ç ðßêñá êáé ï èõìüò ôïõ ðïõ áíáéóèçôïýóáí äåí ôïõ Üöçíáí ðáñÜ ôïí áíõðüìïíï ðüèï íá ôá îå÷Üóåé üëá êáé íá ðÝóåé ìáæß ôçò óå ìéá èáíÜóéìç áíáéóèçóßá. Êáé åêåßíç ç ßäéá, óõíåðáñìÝíç áðü áíçóõ÷ßá êáé ðüèï, íéþèïíôáò ôï áôÝëåéùôï ðÜèïò ðïõ åíÝðíåå, áéóèáíüìåíç óõã÷ñüíùò ôç äýíáìÞ ôçò êáé ôçí áäõíáìßá ôçò, ôïõ áíôáðÝäùóå ôïí ÝñùôÜ ôïõ ìéá ìáíßá ÜãíùóôÞ ôçò ùò ôüôå. Ìéá èåñìÞ óêéÜ áðëùíüôáí óôï äùìÜôéï. ×ñõóÝò áêôßíåò ìðáßíïíôáò áðü ôá ñéíôü öþôéæáí ôï êáëáèÜêé ìå ôéò öñÜïõëåò ðïõ Þôáí ôïðïèåôçìÝíï ó’ Ýíá ôñáðåæÜêé. ÅðÜíù áðü ôï êñåâÜôé ç óêéÜ ìéáò âåíåôóÜíáò ÷áìïãåëïýóå ìå ôá Ü÷ñùìá ÷åßëç ôçò. Ó’ Ýíá êñõóôÜëëéíï ðïôÞñé, Ýíá ôñéáíôÜöõëëï ðïëý âáñý öõëëïññïïýóå óéãÜ–óéãÜ. Åêåßíç áðïêïéìÞèçêå óôï óôÞèïò ôïõ åñáóôÞ ôçò. ¼ôáí îáíÜíïéîå ôá ìÜôéá ôçò, åßðå åõôõ÷éóìÝíç: – Ó’ áãáðþ! ÁêïõìðéóìÝíïò óôï ðñïóêÝöáëï åêåßíïò, ôçí ðáñáôçñïýóå ìå ìéá áðñïóäéüñéóôç áãùíßá. Ôïí ñþôçóå ãéáôß Þôáí ëõðçìÝíïò. – ¹óïõí åõ÷áñéóôçìÝíïò ðñéí áðü ëßãï, ãéáôß äåí åßóáé ðéá; Êáé, êáèþò åêåßíïò êïõíïýóå ôï êåöÜëé ôïõ, êáé óéùðïýóå, ðñüóèåóå: – Ìßëçóå! Ðñïôéìþ ôá ðáñÜðïíÜ óïõ áðü ôç óéùðÞ óïõ! Ôüôå ôçò åßðå: – ÈÝëåéò íá ìÜèåéò; ÕðïöÝñù ðåñéóóüôåñï ðáñÜ ðïôÝ, ãéáôß îÝñù ôþñá ôé äßíåéò! Åêåßíç ôñáâÞ÷ôçêå áðüôïìá ìå ôá ìÜôéá ãåìÜôá èëßøç êáé ðáñÜðïíï: – Ìðïñåßôå íá ðéóôåýåôå üôé Þìïõí ì’ Ýíáí Üëëïí áõôü ðïõ åßìáé ìáæß óáò; Ìå ðëçãþíåôå ó’ áõôü ðïõ Ý÷ù ðïëõôéìüôåñï óôï ÝñùôÜ ìïõ ãéá óáò. Äåí áãÜðçóá ðïôÝ ðáñÜ åóÜò. Äåí ðüíåóá ðïôÝ ðáñÜ åîáéôßáò óáò. ÐñÝðåé íá åßóèå åõ÷áñéóôçìÝíïò. Ìå êÜíåôå íá ðïíþ ðïëý… ÌÞðùò åßóèå êáêüò; – ÔåñÝæá, êáíåßò äåí åßíáé êáëüò üôáí áãáðÜ… – ÊáèéóìÝíç óôï êñåâÜôé áöÞíïíôáò óá ìéá ëïõïìÝíç íá êñÝìïíôáé ôá ãõìíÜ ðüäéá ôçò, Ýìåéíå ðïëëÞ þñá áêßíçôç êáé óêåðôéêÞ. Ôï ðñüóùðü ôçò, ðïõ åß÷å ÷ëïìéÜóåé áðü çäïíÞ, ÷ñùìáôßóèçêå êáé Ýíá äÜêñõ ýãñáíå ôéò âëåöáñßäåò ôçò. – ÔåñÝæá, êëáßôå! – Óõã÷ùñÝóôå ìå, ößëå ìïõ, åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ðïõ áãáðþ êáé ðïõ ìå áãáðïýí ðñáãìáôéêÜ. ÖïâÜìáé!
81
17
ÊÅÖÁËÁÉÏ Åíþ ï õðüêùöïò èüñõâïò ôùí áðïóêåõþí óôéò óêÜëåò ãÝìéæå ôçí âßëá ôïõ ÖéÝæïëå, åíþ ç êáìáñéÝñá öïñôùìÝíç ðáêÝôá, êáôÝâáéíå åëáöñÜ ôéò óêÜëåò, åíþ ç êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ åðéóôáôïýóå óôçí ìåôáêüìéóç ôùí åðéóêåõþí êáé ç ìéò Ìðåëë ôåëåßùíå ôçí ôïõáëÝôá ôçò óôï äùìÜôéü ôçò, ç ÔåñÝæá, íôõìÝíç ãéá ôï ôáîßäé, áêïõìðþíôáò óôç âåñÜíôá, êïßôáîå ãéá ìéá öïñÜ áêüìç óôçí ðüëç ôùí Ëïõëïõäéþí. Åß÷å áðïöáóßóåé íá öýãåé. Ï Üíäñáò ôçò ôçí ðñïóêáëïýóå óå êÜèå åðéóôïëÞ ôïõ. Áí üðùò ôçí ðáñáêáëïýóå åðßìïíá, åðÝóôñåöå óôï Ðáñßóé ôéò ðñþôåò ìÝñåò ôïõ ÌáÀïõ, èá ìðïñïýóáí íá äþóïõí äýï Þ ôñßá äåßðíá áêïëïõèïýìåíá áðü äåîéþóåéò. Ç ðïëéôéêÞ ïìÜäá ôïõ õðïóôçñéæüôáí áðü ôç äçìüóéá ãíþìç. Ôï ñåýìá ôïí Ýóðñù÷íå êáé ï ÃêáñÝí ðßóôåõå üôé ôï óáëüíé ôçò êüìéóóáò ÌáñôÝí ìðïñïýóå íá áóêÞóåé åîáßñåôç åðéññïÞ óôï ìÝëëïí ôïõ ôüðïõ. Ïé äéêáéïëïãßåò áõôÝò ôç óõãêéíïýóáí ðïëý ëßãï, áëëÜ Ýíéùèå ôþñá êÜðïéá êáëïóýíç ãéá ôïí Üíäñá ôçò êáé Þèåëå íá ôïõ öáíåß ìÜëëïí åõ÷Üñéóôç. Åß÷å ðÜñåé ôçí ðñïçãïýìåíç êáé ìéá åðéóôïëÞ áðü ôïí ðáôÝñá ôçò. Ï êýñéïò Ìïíôåóóý, ÷ùñßò íá ó÷ïëéÜæåé ôéò ðïëéôéêÝò âëÝøåéò ôïõ ãáìðñïý ôïõ êáé ÷ùñßò íá äßíåé óõìâïõëÝò óôçí êüñç ôïõ, ôçò Ýäéíå íá êáôáëÜâåé üôé Üñ÷éæáí íá ìéëïýí óôïí êüóìï ãéá ôç ìõóôçñéþäç äéáìïíÞ ôçò êüìéóóáò ÌáñôÝí óôç Öëùñåíôßá áíÜìåóá óå ðïéçôÝò êáé êáëëéôÝ÷íåò êáé üôé ç âßëá ôçò ìéò Ìðåëë Ýðáéñíå áðü ìáêñéÜ Ýíá ýöïò áéóèçìáôéêü êáé ñïìáíôéêü. Êáé ç ßäéá áêüìç Ýíéùèå ôïí åáõôü ôçò åðéôçñïýìåíï áðü ðïëý êïíôÜ ó’ áõôüí ôï ìéêñü êüóìï ôïõ ÖéÝæïëå. Ç êõñßá ÌáñìÝ ôç óôåíï÷ùñïýóå, ï ðñßãêéðáò ÁëìðåñôéíÝëëé ôçí áíçóõ÷ïýóå. Ôá ñáíôåâïý óôï ðåñßðôåñï ôçò ïäïý ÁëöéÝñé, ãßíïíôáí äýóêïëá êáé åðéêßíäõíá. Ï êáèçãçôÞò Áñßãêé ðïõ Þôáí óôåíüò ößëïò ôïõ ðñßãêéðáò, ôçí åß÷å óõíáíôÞóåé Ýíá âñÜäõ, åíþ ãõñíïýóå ôá åñçìéêÜ äñïìÜêéá, óöéãìÝíç óôï ðëåõñü ôïõ ÍôåóÜñôñ. Ï êáèçãçôÞò Áñßãêé, óõããñáöÝáò åíüò óõããñÜììáôïò ãéá ôç ãåùñãßá, Þôáí ï ðéï áîéáãÜðçôïò ôùí óïöþí· ãýñéóå áëëïý ôï ùñáßï ôïõ ðñüóùðï ìå ôá ëåõêÜ ìïõóôÜêéá, êáé åßðå ìïíÜ÷á ôçí åðïìÝíç óôçí íÝá ãõíáßêá: «¢ëëïôå, ìÜíôåõá áðü ìáêñéÜ ôïí åñ÷ïìü ìéáò ùñáßáò ãõíáßêáò. Ôþñá ðïõ ðÝñáóá ôçí çëéêßá íá ìå êïéôÜæïõí åõíïúêÜ ïé êõñßåò, ï Èåüò ìå ëõðÜôáé. Ìå åìðïäßæåé íá ôéò âëÝðù. ¸÷ù ðïëý Üó÷çìá ìÜôéá. Êáé ôï ðéï ÷áñéôùìÝíï ðñüóùðï äåí ôï áíáãíùñßæù ðéá».
82
Åêåßíç êáôÜëáâå êáé Ýëáâå õðüøç áõôÞí ôçí ðñïåéäïðïßçóç… Åðéèõìïýóå ôþñá íá êñýøåé ôç ÷áñÜ ôçò óôçí áðåñáíôïóýíç ôïõ Ðáñéóéïý. Ç çìÝñá Ýëáìðå êáèáñÞ êáé äéÜöáíç óôçí êïéëÜäá ôïõ ¢ñíïõ. Ç ÔåñÝæá, óêåöôéêÞ Ýâëåðå áðü ôç âåñÜíôá ôï ðåëþñéï ñüäï ôçò áõãÞò ôïðïèåôçìÝíï óôï ãáëáíü êñýóôáëëï ôçò Öëùñåíôßáò. ¸óêõøå ãéá íá áíáêáëýøåé óôï âÜèïò ôùí áíèéóìÝíùí ðëáãéþí, ôï áäéÜêñéôï óçìåßï, üðïõ åß÷å ãíùñßóåé áôÝëåéùôåò ÷áñÝò. Åêåß êÜôù, ï êÞðïò ôïõ íåêñïôáöåßïõ, Ýêáíå ìéá ìéêñÞ óêïôåéíÞ êçëßäá, êïíôÜ óôçí ïðïßá ìÜíôåõå ôçí ïäü ÁëöéÝñé. Îáíáåßäå ôïí åáõôü ôçò óôï áãáðçìÝíï äùìÜôéï, üðïõ ÷ùñßò Üëëï, äåí èá îáíÜìðáéíå ðïôÝ ðéá. Ïé þñåò ðïõ ðÝñáóáí áãýñéóôá, Ýñ÷ïíôáí óôç ìíÞìç ôçò óêåðáóìÝíåò ìå ðÝíèïò. ¸íéùóå ôá ìÜôéá ôçò íá óâÞíïõí, ôá ãüíáôÜ ôçò íá ëõãßæïõí êáé ôçí øõ÷Þ ôçò íá êëïíßæåôáé. Ôçò öáéíüôáí üôé ç æùÞ ôçò äåí âñéóêüôáí ðéá ìÝóá ôçò êáé üôé ôçí åß÷å áöÞóåé ó’ åêåßíç ôçí ãùíßá, üðïõ ôá ìáýñá êõðáñßóóéá ýøùíáí ôéò áêßíçôåò êïñõöÝò ôïõò. Êáôçãïñïýóå ôïí åáõôü ôçò ðïõ ôáñáæüôáí Ýôóé ÷ùñßò ëüãï åíþ áð’ åíáíôßáò, Ýðñåðå íá êáèçóõ÷Üæåé êáé íá ÷áßñåôáé. ¹îåñå üôé èá îáíÜâñéóêå ôïí Æáê ÍôåóÜñôñ óôï Ðáñßóé. Èá Þèåëáí êáé ï Ýíáò êáé ï Üëëïò íá öèÜóïõí óôï Ðáñßóé óõã÷ñüíùò Þ ìÜëëïí ôá ðÜíå ìáæß. Áí êáé åß÷áí êñßíåé áðáñáßôçôï üôé åêåßíïò Ýðñåðå íá ìåßíåé ôñåéò Þ ôÝóóåñåéò ìÝñåò áêüìç óôç Öëùñåíôßá, ç óõíÜíôçóÞ ôïõò üìùò Þôáí ðñïóå÷Þò åß÷áí ïñßóåé Þäç ñáíôåâïý êáé Ýíéùèå íá æåé ìüíï ðïõ ôï óêåðôüôáí. ¸öåñíå ôïí ÝñùôÜ ôçò ìÝóá óôç óÜñêá ôçò, ìÝóá óôï áßìá ôçò. Êáé üìùò Ýíá ìÝñïò ôïõ åáõôïý ôçò ðïõ äåí èá ôï Ýðáéñíå ðßóù ðüôå ðéá. Èõìüôáí üôé ï ÍôåóÜñôñ ôçò åß÷å ðåé: «Ï Ýñùôáò åßíáé ðñïëçðôéêüò. ¸êïøá áðü ôç âåñÜíôá ôá ìáýñá êáé îåñáìÝíá êëáäéÜ åíüò èÜìíïõ ðïõ åß÷áôå êïéôÜîåé». Ãéáôß åêåßíç äåí åß÷å óêåöèåß íá ðÜñåé ìéá ìéêñÞ ðÝôñá áðü ôï ðåñßðôåñï, üðïõ åß÷å îå÷Üóåé ôïí êüóìï;
83
18
ÊÅÖÁËÁÉÏ Ï ÍôåóÜñôñ Þëèå íá áðï÷áéñåôßóåé ôéò äýï ôáîéäéþôéóóåò óôï âáãüíé. Ôþñá ðïõ ÷ùñßæïíôáí, ç ÔåñÝæá Ýíéùóå ôé Þôáí åêåßíïò ãé’ áõôÞí. Ôçò åß÷å äþóåé ìéá êáéíïýñãéá ãåýóç ôçò æùÞò, ôüóï ãïçôåõôéêÞ, ôüóï æùçñÞ êáé ðñáãìáôéêÞ, ðïõ ôçí áéóèáíüôáí óôá ÷åßëç ôçò. Æïýóå óáí ìÝóá ó’ Ýíá üíåéñï. Êáé Ýíéùèå êÜðïéá áðïñßá üôáí ç êõñßá ÌáñìÝ, åíþ ðñï÷ùñïýóáí ôçò Ýëåãå: «Íïìßæù üôé ðåñíïýìå ôá óýíïñá» Þ «Ïé ôñéáíôáöõëëéÝò áíèßæïõí êïíôÜ óôç èÜëáóóá». Êñáôïýóå áêüìç áõôÞí ôçí åóùôåñéêÞ ÷áñÜ, üôáí ýóôåñá áðü ìéá íý÷ôá óôï îåíïäï÷åßï óôç Ìáóóáëßá, åßäå ôéò ãêñßæåò åëéÝò óôïõò Üãïíïõò áãñïýò, ýóôåñá ôïí Ñïäáíü, ôçí Ëõþí êáé ôÝëïò ôá ãíùóôÜ ôïðßá, ôá äÝíäñá, ðïõ Þôáí Üëëïôå óêïôåéíÜ êáé îåñÜ åíþ ôþñá Þôáí êáôáðñÜóéíá êáé ôéò ãñáììÝò ôùí ðåýêùí óôçí ü÷èç ôùí ðïôáìþí. Êáé ìå ôï ÷áìüãåëï ìéáò êïéìéóìÝíçò ãõíáßêáò ðïõ îõðíÜ, üôáí óôÜèçêå ôï ôñÝíï êÜôù áðü ôï èáìðü öùò ôïõ óôáèìïý, õðïäÝ÷èçêå ôïí Üíäñá ôçò, åõôõ÷éóìÝíï ðïõ ôçí îáíÜâñéóêå. ÁãêáëéÜæïíôáò ôçí êáëÞ êõñßá ÌáñìÝ, ôçí åõ÷áñßóôçóå ìå üëç ôçò ôçí êáñäéÜ. Óôï âÜèïò ôïõ áìáîéïý, ðïõ áêïëïõèïýóå ôï äñüìï ôçò ðñïêõìáßáò, ìÝóá óôç öùôåéíÞ ÷ñõóüóêïíç ôïõ äåéëéíïý, Üêïõóå ÷ùñßò áíõðïìïíçóßá ôïí Üíäñá ôçò íá ôçò åìðéóôåýåôáé ôéò ðïëéôéêÝò ôïõ åðéôõ÷ßåò, ôá ó÷ÝäéÜ ôïõ, ôéò åëðßäåò ôïõ, êáé ôçí áíÜãêç íá äþóïõí äýï Þ ôñßá ðïëéôéêÜ ãåýìáôá. ¸êëåéóå ôá ìÜôéá ôçò ãéá íá ïíåéñïðïëÞóåé êáëýôåñá. ÓêÝöèçêå: «Èá Ý÷ù Ýíá ãñÜììá áýñéï êáé èá ôïí îáíáäþ óå ïêôþ ìÝñåò». ¼ôáí ôï áìÜîé ðÝñáóå ôç ãÝöõñá, ðáñáôÞñçóå ôá íåñÜ ðïõ êõëïýóáí Þñåìá, ôéò ãñáììÝò ôùí ðëáôáíéþí êáé ôéò áíèéóìÝíåò êïñõöÝò ôùí êáóôáíéþí. ¼ëá áõôÜ ôá ãíùóôÜ ðñÜãìáôá Ýðáéñíáí ôþñá ìéá êáéíïýñãéá üøç. Ôçò öáéíüôáí üôé ï Ýñùôáò ôçò åß÷å áëëÜîåé ôïí êüóìï, êáé áíáñùôéüôáí áí ôá äÝíäñá Þ ïé ðÝôñåò ôçí áíáãíþñéæáí. Óêåöôüôáí: «Ðþò åßíáé äõíáôüí ç óéùðÞ ìïõ, ôá ìÜôéá ìïõ, üëç ç óÜñêá ìïõ êáé ï ïõñáíüò êáé ç ãç íá ìçí öùíÜæïõí ôï ìõóôéêü ìïõ;». Ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì, íïìßæïíôáò üôé Þôáí ëßãï êïõñáóìÝíç êáé ôç óõìâïýëåõóå íá áíáðáõèåß. Êáé ôç íý÷ôá, êëåéóìÝíç óôçí êÜìáñÜ ôçò, ìÝóá óôç âáèéÜ óéùðÞ, üðïõ Üêïõãå ìüíïí ôïõò ðáëìïýò ôçò øõ÷Þò ôçò, Ýãñáøå óôïí áðüíôá Ýíá ãñÜììá ãåìÜôï áðü ôá ëüãéá åêåßíá ðïõ ìïéÜæïõí ìå ôá ëïõëïýäéá ðïõ áíáíåþíïíôáé áäéÜêïðá; «Ó’ áãáðþ, óå ðåñéìÝíù. Åßìáé åõôõ÷éóìÝíç. Óå íéþèù êïíôÜ ìïõ. ÂëÝðù áðü
84
ôï ðáñÜèõñü ìïõ Ýíá Üóôñï ðïõ óéãïôñÝìåé êáé ôï ðáñáôçñþ ìå ôç óêÝøç üôé ôï âëÝðåéò êáé óõ áðü ôç Öëùñåíôßá. ¸âáëá óôï ôñáðÝæé ìïõ ôï ìéêñü êïõôáëÜêé ìå ôï êüêêéíï êñßíï. ¸ëá! Áðü ìáêñéÜ ìå öëïãßæåéò. ¸ëá». Êáé Ýâñéóêå Ýôóé ïëüäñïóåò ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôçò ôéò áéþíéåò åéêüíåò, ôá áéþíéá óõíáéóèÞìáôá. Åðß ìéá åâäïìÜäá Ýæçóå ìéá æùÞ åíôåëþò åóùôåñéêÞ, íéþèïíôáò ìÝóá ôçò ôç ãëõêéÜ èÝñìç ðïõ ôçò Ýìåíå áðü ôéò ìÝñåò ôçò ïäïý ÁëöéÝñé, áãáðþíôáò ôïí åáõôü ôçò ãéáôß åêåßíïò ôçí áãáðïýóå. ¸êáíå êáéíïýñãéåò ôïõáëÝôåò êáôáâÜëëïíôáò åîáéñåôéêÞ öñïíôßäá. ÔñïìåñÜ áíÞóõ÷ç, üôáí äåí õðÞñ÷å ôßðïôá ãé’ áõôÞí óôï ôá÷õäñïìåßï, ôáñáãìÝíç êáé ÷áñïýìåíç üôáí Ýðáéñíå áðü ôç ìéêñÞ èõñßäá Ýíá ãñÜììá, üðïõ áíáãíþñéæå ôï ìåãÜëï óôñùôü ãñÜøéìï ôïõ ößëïõ ôçò, æïýóå ìå ôéò áíáìíÞóåéò ôçò, ôïõò ðüèïõò ôçò êáé ôéò åëðßäåò ôçò. ¸ôóé ïé þñåò, ó÷éóìÝíåò, ôóáëáêùìÝíåò, êáìÝíåò, åêìçäåíßóôçêáí ãñÞãïñá. Ìüíïí ôï ðñùß ôçò ìÝñáò, ðïõ èá åñ÷üôáí åêåßíïò, ôçò öÜíçêå áôÝëåéùôá ìáêñý. Åß÷å ðÜåé óôï óôáèìü ðñéí Ýëèåé ôï ôñÝíï. Åß÷å óçìåéùèåß êÜðïéá êáèõóôÝñçóç. Áõôü ôç óõíÝôñéøå. Áéóéüäïîç óôá ó÷ÝäéÜ ôçò, êáé áíáãêÜæïíôáò äéÜ ôçò âßáò, üðùò ï ðáôÝñáò ôçò, ôçí ôý÷ç íá õðáêïýóåé óôç èÝëçóÞ ôçò. Èåùñïýóå ôçí êáèõóôÝñçóç áõôÞ, ðïõ äåí åß÷å ðñïâëÝøåé, óáí ìéá ðñïäïóßá. Ç èáìðÞ ìÝñá, ðïõ ìéá þñá ôþñá ðåñíïýóå áð’ ôá ôæÜìéá ôïõ ÷ïë, Ýðåöôå åðÜíù ôçò üðùò ç Üììïò ìéáò ðåëþñéáò êëåøýäñáò ðïõ ìåôñïýóå ôéò ÷áìÝíåò óôéãìÝò ôçò åõôõ÷ßáò. Åß÷å áñ÷ßóåé íá áðåëðßæåôáé üôáí óôï êüêêéíï öùò ôïõ çëßïõ, ðïõ ÷áìÞëùóå, åßäå ôç ìç÷áíÞ ôçò ôá÷åßáò íá óôáìáôÜ êáé ôï ðëÞèïò ôùí ôáîéäéùôþí ðïõ êáôÝâáéíáí áðü ôá âáãüíéá, ôïí Æáê ðïõ åñ÷üôáí ó’ åêåßíç. Ôçí ðáñáôçñïýóå ì’ Ýíá åßäïò âßáéçò êáé óêïôåéíÞò ÷áñÜò, üðùò óõíÞèéæå. Ôçò åßðå: – Åðß ôÝëïõò óáò îáíáâñßóêù! Íüìéæá üôé èá ðåèÜíù ÷ùñßò íá óáò îáíáäþ. Äåí îÝñåôå, äåí Þîåñá ïýôå åãþ ï ßäéïò ôé ìáñôýñéï åßíáé íá æåé êÜðïéïò ìéá âäïìÜäá ìáêñéÜ áðü óáò. Îáíáãýñéóá óôï ìéêñü ðåñßðôåñï ôçò ïäïý ÁëöéÝñé. Óôï äùìÜôéï, åìðñüò óôï ðáëéü ðáóôÝë, Ýêëáøá áðü Ýñùôá êáé áðåëðéóßá. Ôïí êïßôáîå åõ÷áñéóôçìÝíç. – Êáé åãþ, äåí óêÝöôåóáé, üôé óå öþíáæá, üôé óå ðïèïýóá, üôé ìïíá÷Þ, Üðëùíá ôá ÷Ýñéá ìïõ óå óÝíá; Åß÷á êñýøåé ôá ãñÜììáôÜ óïõ óôçí êïóìçìáôïèÞêç ìïõ. Ôá îáíáäéÜâáæá ôç íý÷ôá. ¹ôáí ãïçôåõôéêü, áëëÜ Þôáí áðåñßóêåðôï. Ôá ãñÜììáôÜ óïõ, Þóïõíá åóý, ðïëý êáé üìùò ü÷é áñêåôÜ! ÄéÝó÷éóáí ôçí áõëÞ üðïõ êõëïýóáí áìÜîéá öïñôùìÝíá áðïóêåõÝò. Ôïí ñþôçóå áí èá Ýðáéñíáí Ýíá áìÜîé. Åêåßíïò äåí
85
áðÜíôçóå. Öáéíüôáí üôé äåí Üêïõãå. Åêåßíç óõíÝ÷éóå: – ÐÞãá íá äù ôï óðßôé óáò, äåí ôüëìçóá íá ìðù. Êïßôáîá áðü ôç ãñßëéá êáé åßäá ôá ðáñÜèõñÜ óáò áíÜìåóá óôéò ôñéáíôáöõëëéÝò, óôï âÜèïò ìéáò áõëÞò, ðßóù áðü Ýíáí ðëÜôáíï. Êáé åßðá: «Åßíáé åêåß!» ÐïôÝ äåí Ýíéùóá ôïí åáõôü ìïõ ôüóï óõãêéíçìÝíï. Åêåßíïò äåí ôçí Üêïõãå, äåí ôçí êïßôáæå ðéá. ÄéÝó÷éóå âéáóôéêÜ ìáæß ôçò ôï ëéèüóôñùôï êáé áíåâáßíïíôáò ìéá óôåíÞ óêÜëá, Ýöèáóå ó’ Ýíáí åñçìéêü äñüìï. Åêåß âñéóêüôáí Ýíá îåíïäï÷åßï ìå ñåóôùñÜí óôï éóüãåéï êáé ôñáðåæÜêéá óôñùìÝíá óôï ðåæïäñüìéï. ÊÜôù áðü ôç ÷ñùìáôéóôÞ ðéíáêßäá, öáéíüôáí ëåõêÝò êïõñôßíåò óôá ðáñÜèõñá. Ï ÍôåóÜñôñ óôáìÜôçóå åìðñüò óôç ìéêñÞ ðüñôá êáé Ýóðñùîå ôçí ÔåñÝæá óôï óêïôåéíü äéÜäñïìï. Åêåßíç ñþôçóå: – Ðïý ìå ðçãáßíåôå; Ôé þñá åßíáé; ÐñÝðåé íá åðéóôñÝøù óðßôé ìïõ óôéò åðôÜ. Åßìáóôå ôñåëïß. Êáé ó’ Ýíá äùìÜôéï ìå êüêêéíá ðëáêÜêéá, åðéðëùìÝíï ì’ Ýíá êáñõäÝíéï êñåâÜôé, áðüëáõóáí ìéá óôéãìÞ èåúêÞò ëÞèçò. ¼ôáí êáôÝâáéíáí ôç óêÜëá ôïõ åßðå: – Æáê ößëå ìïõ, åßìáóôå ðïëý åõôõ÷éóìÝíïé. ÖïâÜìáé…
86
ÊÅÖÁËÁÉÏ
19
ÐÝñáóáí ìÞíåò. Êüêêéíåò áíôáýãåéåò óêÝðáæáí ôïí ÓçêïõÜíá, ôçí ðÝôñéíç ðñïêõìáßá êáé ôá ÷ñõóÜ ðëáôÜíéá. Ç ÔåñÝæá, âãáßíïíôáò áðü ôï óðßôé ôçò, áðïëÜìâáíå ìå åõ÷áñßóôçóç ôç ãïçôåßá ôçò ìÝñáò ðïõ Ýóâçíå. ¹ôáí åõôõ÷éóìÝíç. Íüìéæå üôé ãéá êåßíç öõóïýóå ï Üíåìïò áíÜìåóá óôá äÝíäñá, üôé ãéá êåßíç Ýëáìðå ï Þëéïò. Êáé üëåò ïé ìÝñåò Þôáí èáõìÜóéåò ãéá êåßíç, áöïý ôçí ïäçãïýóáí üëåò óôçí áãêáëéÜ ôïõ ößëïõ ôçò. Êáèþò êáôåõèõíüôáí, óÞìåñá üðùò ðÜíôá, óôï ìéêñü óðßôé ôçò ïäïý Ôåñí, áíáëïãéæüôáí ôçí áðñüïðôç åõôõ÷ßá ôçò ðïõ Þôáí ôüóï ìåãÜëç. Óêåöôüôáí: «Ì’ áãáðÜ. Íïìßæù üôé ì’ áãáðÜ ðÜñá ðïëý. Ç áãÜðç åßíáé ãé’ áõôüí ðéï åýêïëç êáé ðéï öõóéêÞ ðáñÜ óôïõò Üëëïõò Üíäñåò. Ïé Üëëïé Ý÷ïõí ãéá ôç æùÞ áíþôåñåò éäÝåò, ìéá ðßóôç, óõíÞèåéåò, óõìöÝñïíôá. Ðéóôåýïõí óôï Èåü Þ óå êáèÞêïíôá Þ óôïí åáõôü ôïõò. Åêåßíïò äåí ðéóôåýåé ðáñÜ óå ìÝíá. Åßìáé ï Èåüò ôïõ, ôï êáèÞêïí ôïõ êáé ç æùÞ ôïõ». ¾óôåñá óõíÝ÷éóå ôç óêÝøç ôçò: «Åßíáé áëÞèåéá åðßóçò üôé äåí Ý÷åé áíÜãêç êáíÝíá, ïýôå åìÝíá áêüìç. Ç óêÝøç ôïõ åßíáé Ýíáò êüóìïò èáõìÜóéïò, üðïõ èá ìðïñïýóå íá æÞóåé Üíåôá. ÁëëÜ, åãþ äåí ìðïñþ íá æÞóù ÷ùñßò åêåßíïí. Ôé èá ãéíüìïõí, áí äåí ôïí åß÷á ðéá;» Êáèçóý÷áæå, óêåðôüìåíç üôé ôïõ åß÷å ãßíåé áðáñáßôçôç. Èõìüôáí üôé ôïõ åß÷å ðåé ìéá ìÝñá: «Äåí áéóèÜíåóáé ãéá ìÝíá ðáñÜ Ýíá áéóèçóéáêü Ýñùôá. Äåí óïõ ðáñáðïíéÝìáé, åßíáé ßóùò ï ìüíïò áëçèéíüò». Êáé åêåßíïò ôçò åß÷å áðáíôÞóåé: «Åßíáé áêüìç ï ìüíïò ìåãÜëïò êáé ï ìüíïò äõíáôüò. ¸÷åé ôï ìÝôñï ôïõ êáé ôá üðëá ôïõ, åßíáé âßáéïò êáé ìõóôçñéþäçò ðñïóêïëëÜôáé óôç óÜñêá êáé óôçí øõ÷Þ ôçò óÜñêáò. ¼ëá ôá Üëëá åßíáé øÝìáôá». ¹ôáí ó÷åäüí Þóõ÷ç ìÝóá óôç ÷áñÜ ôçò. Ïé õðïøßåò, ïé áíçóõ÷ßåò åß÷áí óêïñðéóôåß üðùò ôá óýííåöá ìéáò êáëïêáéñéíÞò èýåëëáò. Ïé ÷åéñüôåñåò óôéãìÝò ôçò áãÜðçò ôïõò Þôáí ïé ìÝñåò ðïõ åß÷áí ÷ùñéóôåß. Äåí ðñÝðåé íá ÷ùñßæïíôáé ðïôÝ åêåßíïé ðïõ áãáðéïýíôáé. Óôç ãùíßá ôçò ëåùöüñïõ Ìáñóþ, ìÜíôåõóå ìÜëëïí ðáñÜ áíáãíþñéóå, ìéá óêéÜ ðïõ ðÝñáóå äßðëá ôçò, ìéá óéëïõÝôá îå÷áóìÝíç. Ðßóôåøå, èÝëçóå íá ðéóôÝøåé üôé ãåëÜóôçêå. Åêåßíïò ðïõ íüìéæå üôé åß÷å äåé äåí õðÞñ÷å ðéá ãé’ áõôÞí, äåí åß÷å õðÜñîåé ðïôÝ. ¹ôáí Ýíá öÜíôáóìá ðïõ åß÷å óõíáíôÞóåé óå Ýíáí Üëëï êüóìï, óôï óêïôÜäé ìéáò Üëëçò æùÞò. Êáé ðñï÷ùñïýóå íéþèïíôáò áðü áõôÞí ôçí áâÝâáéç óõíÜíôçóç ìéá åíôýðùóç áêáèüñéóôçò óôåíï÷þñéáò,
87
Ýíá óößîéìï ôçò êáñäéÜò. Êáèþò áíÝâáéíå ôç ëåùöüñï åßäå íá ôñÝ÷ïõí ìðñïóôÜ ôçò ïé åöçìåñéäïðþëåò ìå ôéò âñáäéíÝò åöçìåñßäåò ðïõ áíÜããåëëáí ìå ìåãÜëá ãñÜììáôá ôï íÝï õðïõñãåßï. ÄéÝó÷éóå ôçí ðëáôåßá ôïõ ÅôïõÜë. Ôá âÞìáôÜ ôçò áêïëïõèïýóáí ôçí áíõðïìïíçóßá ôïõ ðüèïõ ôçò. ¸âëåðå íá ôçí ðåñéìÝíåé åìðñüò óôçí ðüñôá, íá ôçí ðáßñíåé åðÜíù óôá ãüíáôÜ ôïõ êáé ãåìßæïíôÜò ôçí öéëéÜ, íá ôç öÝñíåé ùò åêåßíï ôï äùìÜôéï, üðïõ ç ãïçôåßá ôçò áãÜðçò ôçí Ýêáíå íá îå÷íÜ ôç æùÞ. ÁëëÜ, óôç ìïíáîéÜ ôçò ëåùöüñïõ Ìáê-Ìáüí, ç óêéÜ ðïõ åß÷å ìéóïäéáêñßíåé ðñéí óôç ãùíßá ôçò ëåùöüñïõ Ìáñóþ, ðëçóßáóå êáé ïñèþèçêå ìðñïóôÜ ôçò, óáöÞò êáé èëéâåñÞ. Áíáãíþñéóå ôïí ÑïìðÝñ Ëå Ìåíßë, ï ïðïßïò ôçí åß÷å ðáñáêïëïõèÞóåé áðü ôï Êáé Íôåìðéëëý, êáé áðïöÜóéóå íá ôçò ìéëÞóåé ó’ áõôü ôï ìÝñïò ðïõ Þôáí åñçìéêü êáé áóöáëÝò. Ôï ýöïò ôïõ ç óôÜóç ôïõ öáíÝñùíáí åêåßíç ôç äéáýãåéá ôçò øõ÷Þò ôïõ, ðïõ Üñåóå ôüóï ðïëý óôçí ÔåñÝæá Üëëïôå. Ôï ðñüóùðü ôïõ, åê öýóåùò óêëçñü, óêïôåéíéáóìÝíï êáé ìáõñéóìÝíï, ëßãï óêáóìÝíï, ðïëý Þñåìï, Ýêñõâå êáé üìùò Üöçíå íá äéáêñßíåôáé óõã÷ñüíùò ìéá âáèéÜ ïäýíç. – ÈÝëù íá óáò ìéëÞóù. Åêåßíç áñãïðüñçóå ôï âÞìá ôçò. Ï ÑïìðÝñ ðñï÷þñçóå äßðëá ôçò. – ÐñïóðÜèçóá íá óáò îå÷Üóù. ¾óôåñá áðü üóá óõíÝâçóáí, Þôáí ðïëý öõóéêü, äåí åßíáé Ýôóé; ¸êáíá ôï ðáí ãé’ áõôü. Èá Þôáí ðñïôéìüôåñï íá óáò îå÷Üóù, âÝâáéá. ¢ëëá äåí ìðüñåóá. Ôüôå áãüñáóá ìéá èáëáìçãü êáé ôáîßäåøá åðß Ýîé ìÞíåò. Ôï îÝñåôå, ßóùò; Åêåßíç Ýêáíå íüçìá üôé ôï Þîåñå. Ï Ëå Ìåíßë óõíÝ÷éóå: – Áãüñáóá ôï «Ñïæåìðïýíô», ùñáßï ãéïô ïãäüíôá ôüíùí. Åß÷á Ýîé áíèñþðïõò ðëÞñùìá. Åñãáæüìïõí êé åãþ ìáæß ôïõò. ¹ôáí ìéá áðáó÷üëçóç… Óéþðçóå. Åêåßíç ðñï÷ùñïýóå áñãÜ, ëõðçìÝíç, ðñï ðÜíôùí åíï÷ëçìÝíç. ¹ôáí ãé’ áõôÞí Ýíá ðñÜãìá ðáñÜëïãï êáé ëõðçñü í’ áêïýåé áõôÜ ôá ëüãéá, ðïõ äåí ôçí åíäéÝöåñáí. Åêåßíïò óõíÝ÷éóå: – Åêåßíï ðïõ õðÝöåñá ó’ áõôü ôï ðëïßï áéóèÜíïìáé íôñïðÞ íá óáò ôï ðù. ¸íéùóå üôé ôçò Ýëåãå ôçí áëÞèåéá êáé Ýóôñåøå áëëïý ôï êåöÜëé ôçò. – Ù! óáò óõã÷ùñþ. ÓêÝöèçêá ðÜñá ðïëý ìüíïò ìïõ. ÐÝñáóá ìÝñåò êáé íý÷ôåò îáðëùìÝíïò ó’ Ýíá íôéâÜíé ôçò ãÝöõñáò. Ãýñéæá êáé îáíáãýñéæá áäéÜêïðá ôéò ßäéåò óêÝøåéò ìÝóá óôï êåöÜëé ìïõ.
88
Ôïõò Ýîé áõôïýò ìÞíåò óêÝöèçêá ðåñéóóüôåñï áð’ ü,ôé óå üëç ìïõ ôç æùÞ. Ìç ãåëÜôå! Ï ðüíïò –äåí õðÜñ÷åé ôßðïôá óáí êé áõôüí þóôå íá áíïßãåé ôï ðíåýìá. ÊáôÜëáâá üôé, áí óáò Ý÷áóá Ýöôáéãá ìüíï åãþ. ¸ðñåðå íá îÝñù íá óáò êñáôÞóù. Êáé îáðëùìÝíïò ìðñïýìõôá, åíþ ôï «Ñïæåìðïýíô» ãëéóôñïýóå óôç èÜëáóóá, Ýëåãá óôïí åáõôü ìïõ: «Äåí Þîåñá… Ù! áí åðñüêåéôï íá îáíáñ÷ßóïõìå!» Óêåðôüìåíïò áäéÜêïðá êáé õðïöÝñïíôáò áöÜíôáóôá, êáôÜëáâá. ÊáôÜëáâá üôé äåí åß÷á íéþóåé áñêåôÜ ôá ãïýóôá óáò êáé ôéò óêÝøåéò óáò. Åßóôå ìéá ãõíáßêá áíþôåñç. Äåí ôï åß÷á áíôéëçöèåß, ãéáôß äåí Þôáí ãé’ áõôü ðïõ óáò áãáðïýóá. ×ùñßò íá ôï êáôáëáâáßíù, óáò óôåíï÷ùñïýóá, óáò ðëÞãùóá. Åêåßíç êïýíçóå ôï êåöÜëé ôçò. Åêåßíïò åðÝìåéíå. – Íáé! Íáé! Óáò ðëÞãùóá óõ÷íÜ. Äåí ðñüóå÷á áñêåôÜ ôç ëåðôüôçôÜò óáò. ÃåííÞèçêáí ðáñåîçãÞóåéò áíÜìåóÜ ìáò. Êé áõôü ãéáôß äåí Ý÷ïõìå êáé ïé äõï ôïí ßäéï ÷áñáêôÞñá. Êáé ýóôåñá äåí Þîåñá íá óáò áðáó÷ïëÞóù. Äåí âñÞêá ôéò äéáóêåäÜóåéò ðïõ óáò ÷ñåéÜæïíôáé. Äåí óáò ðñïóÝöåñá ôï åßäïò ôùí áðïëáýóåùí ðïõ ôáéñéÜæïõí óå ìéá ãõíáßêá Ýîõðíç óáí êáé óáò. ¹ôáí ôüóï áðëüò, ôüóï áëçèéíüò óôéò ôýøåéò ôïõ êáé óôïí ðüíï ôïõ, ðïõ åêåßíç ôïí Ýâñéóêå óõìðáèçôéêü. Ôïõ åßðå ãëõêÜ: – Ößëå ìïõ, äåí åß÷á ðáñÜðïíá ìáæß óáò. Åêåßíïò óõíÝ÷éóå: – ¼ëá áõôÜ ðïõ óáò ëÝù åßíáé áëçèéíÜ. Ôá êáôÜëáâá, ïëïìüíá÷ïò, óôá áíïé÷ôÜ, ìÝóá óôï ãéïô. ÐÝñáóá åêåß ìÝóá þñåò ðïõ äåí èá ôéò åõ÷üìïõí ïýôå óôï ÷åéñüôåñï å÷èñü ìïõ. ÐïëëÝò öïñÝò ðåèýìçóá íá ðÝóù óôç èÜëáóóá. Äåí ôï Ýêáíá. Äåí ôï Ýêáíá Üñáãå åî áéôßáò ôùí èñçóêåõôéêþí ðåðïéèÞóåþí ìïõ êáé ôùí ïéêïãåíåéáêþí ìïõ áéóèçìÜôùí Þ ãéáôß äåí âñÞêá ôï èÜññïò; Äåí îÝñù. ºóùò ãéáôß, êáé áðü ìáêñéÜ, ìå êñáôïýóáôå óôç æùÞ. Ìå ôñáâïýóáôå óå óáò, áöïý íá ‘ìáé! Åäþ êáé äõï ìÝñåò óáò ðáñáêïëïõèþ. Äåí èÝëçóá íá îáíáåìöáíéóèþ óðßôé óáò. Äåí èá óáò Ýâñéóêá ìüíç, äåí èá ìðïñïýóá íá óáò ìéëÞóù. Åêôüò áõôïý èá Þóáóôáí õðï÷ñåùìÝíç íá ìå äå÷èåßôå. ÂñÞêá ðñïôéìüôåñï íá óáò ìéëÞóù óôï äñüìï. Åßíáé êáé áõôü ìéá éäÝá ðïõ ìïõ Þëèå óôï ðëïßï. ÓêÝöôçêá: «Óôï äñüìï, äåí èá ìå áêïýåé ðáñÜ áí ôï èÝëåé, üðùò åäþ êáé ôÝóóåñá ÷ñüíéá, óôï ðÜñêï ôçò Æïõáíâßë… îÝñåôå… êÜôù áðü ôá áãÜëìáôá». Êáé óõíÝ÷éóå ì’ Ýíá óôåíáãìü: – Íáé, üðùò óôç Æïõáíâßë, áöïý âñéóêüìáóôå ðÜëé óôçí áñ÷Þ. Åßíáé äõï ìÝñåò ôþñá ðïõ óáò ðáñáêïëïõèþ. ×èåò Ýâñå÷å. ÂãÞêáôå ìå ô’ áìÜîé. Èá ìðïñïýóá íá óáò ðáñáêïëïõèÞóù, íá ìÜèù ðïõ ðçãáßíáôå. Ôï åðéèõìïýóá ðïëý. Äåí ôï Ýêáíá. Äåí èÝëù íá êÜíù êÜôé ðïõ äåí óáò áñÝóåé.
89
Åêåßíç ôïõ Ýôåéíå ôï ÷Ýñé ôçò. – Óáò åõ÷áñéóôþ. ¹îåñá êáëÜ üôé äåí èá ìåôáíïïýóá ðïôÝ ãéá ôçí åìðéóôïóýíç ðïõ óáò Ýäåéîá. ÔñïìáãìÝíç, áíÞóõ÷ç, åêíåõñéóìÝíç, öïâïýìåíç áõôü ðïõ åêåßíïò èá Ýëåãå ðñïóðÜèçóå íá äéáêüøåé ôç óõíïìéëßá êáé íá îåöýãåé: – Áíôßï! ¸÷åôå ïëüêëçñç ôç æùÞ ìðñïóôÜ óáò. Åßóôå åõôõ÷éóìÝíïò. Íéþóôå ôï ëïéðüí, êáé ìç âáóáíßæåóôå ðéá ãéá êÜôé ðïõ äåí áîßæåé ôïí êüðï. ÁëëÜ åêåßíïò ôç óôáìÜôçóå ì’ Ýíá âëÝììá. Ôï ðñüóùðï ôïõ åß÷å ðÜñåé ìéá áðüôïìç êáé áðïöáóéóôéêÞ Ýêöñáóç ðïõ åêåßíç ãíþñéæå êáëÜ. – Óáò åßðá üôé åß÷á íá óáò ìéëÞóù. Áêïýóôå ìå Ýíá ëåðôü. Åêåßíç óêåöôüôáí ôïí Æáê ðïõ èá ôçí ðåñßìåíå Þäç. Áñáéïß äéáâÜôåò ôçí ðáñáôçñïýóáí êáé óõíÝ÷éæáí ôï äñüìï ôïõò. Åêåßíç óôáìÜôçóå êÜôù áðü ôá ìáõñéóìÝíá êëáäéÜ åíüò äÝíäñïõ êáé ðåñßìåíå ìå ôçí øõ÷Þ ãåìÜôç ïßêôï êáé öüâï. Ôçò åßðå: – Ëïéðüí, óáò óõã÷ùñþ êáé ôá îå÷íþ üëá. ÎáíáðÜñôå ìå. Óáò ïñêßæïìáé üôé äåí èá óáò ðù ðïôÝ ìéá ëÝîç ãéá ôï ðáñåëèüí. Áíáôñß÷éáóå êáé Üöçóå íá ôçò îåöýãåé ìéá êßíçóç ôüóï öõóéêÞ, êáôáðëÞîåùò êáé áðåëðéóßáò, ðïõ åêåßíïò óôÜèçêå. ¾óôåñá áðü Ýíá ëåðôü äéóôáãìïý, åêåßíïò óõíÝ÷éóå: – Áõôü ðïõ óáò ðñïôåßíù äåí åßíáé óõíçèéóìÝíï, ôï îÝñù êáëÜ. ÁëëÜ ôï Ý÷ù óêåöèåß ðïëý. Åßíáé ôï ìüíï ðñÜãìá ðïõ ìðïñåß íá ãßíåé. Óêåöèåßôå, óêåöèåßôå êáé óåéò, ÔåñÝæá, êáé ìç ìïõ áðáíôÞóôå áìÝóùò. – Èá Þôáí Üó÷çìï íá óáò ãåëÜóù. Äåí ìðïñþ, äåí èÝëù íá êÜíù áõôü ðïõ ëÝôå. Êáé îÝñåôå ôï ãéáôß… ¸íá áìÜîé ðåñíïýóå áñãÜ äßðëá ôïõò. Åêåßíç Ýêáíå íüçìá óôïí áìáîÜ, ðïõ óôÜèçêå. Ôçí êñÜôçóå Ýíá ëåðôü áêüìç. – Åß÷á ðñïâëÝøåé üôé èá ìïõ ôï ëÝãáôå áõôü. Êáé ãé’ áõôü óáò ëÝù: «Ìç ìïõ áðáíôÞóåôå áìÝóùò». Ìüëéò ìðÞêå óôï áìÜîé ãýñéóå áëëïý ôá ìÜôéá ôçò. ¹ôáí ãéá êåßíïí ç èëéâåñÞ óôéãìÞ. Èõìüôáí ôïí êáéñü ðïõ, üôáí Ýðñåðå íá ÷ùñéóèïýí, ôï ãïçôåõôéêü âëÝììá áõôþí ôùí ãêñßæùí ìáôéþí ôïí ðáñáêïëïõèïýóå åðß ðïëý ì’ åõãíùìïóýíç áíÜìåóá óôá ìéóüêëåéóôá âëÝöáñá, ðïõ áõôüò åß÷å êïõñÜóåé. ÓõãêñÜôçóå Ýíá ëõãìü ìÝóá óôï óôÞèïò ôïõ êáé ìßëçóå ìå ìéá öùíÞ ðíéãìÝíç: – Áêïýóôå, äåí ìðïñþ íá æÞóù ÷ùñßò åóÜò! Óáò áãáðþ! Ðñéí äåí Þîåñá. Êáé êáèþò åêåßíç Ýäéíå ôõ÷áßá óôïí áìáîÜ ôç äéåýèõíóç ìéáò
90
ìïäßóôñáò, áðïìáêñýíèçêå ìå ôï åõëýãéóôï êáé æùçñü ðåñðÜôçìÜ ôïõ, ëßãï êëïíéæüìåíï áõôÞí ôç öïñÜ. Ôçò Ýìåíå áðü áõôÞí ôç óõíÜíôçóç ìéá äõóöïñßá êáé ìéá áíçóõ÷ßá. Áöïý Þôáí ãñáöôü íá ôïí îáíáäåß èá ðñïôéìïýóå íá ôïí îáíÜâñéóêå âßáéï, üðùò óôç Öëùñåíôßá. Óôç ãùíßá ôçò ëåùöüñïõ öþíáîå æùçñÜ óôïí áìáîÜ: Ïäüò Íôåìïýñ, óôï Ôåñí.
91
20
ÊÅÖÁËÁÉÏ ¹ôáí ìéá ÐáñáóêåõÞ, óôçí ¼ðåñá. Ç áõëáßá åß÷å ðÝóåé óôç óêçíÞ ôïõ ÖÜïõóô. Áðü ôá áíÞóõ÷á âÜèç ôùí èåùñåßùí, ïé ëïñíéÝôåò äéáóôáõñþíïíôáí êáé ôá âëÝììáôá âõèßæïíôáí åñåõíçôéêÜ óôç ÷ñõóïðüñöõñç óÜëá. Ôï áìöéèÝáôñï Ýêëéíå åëáöñÜ åðÜíù áðü ôçí ðëáôåßá ôç ãêéñëÜíôá ôïõ, ãåìÜôç äéáìÜíôéá, ëïõëïýäéá, ÷ôåíßóìáôá, ìïõóåëßíåò êáé óáôÝí. Îå÷þñéæáí, óôéò äéáêåêñéìÝíåò, ç ðñÝóâåéñá ôçò Áõóôñßáò êáé ç êüìéóóá ôïõ ÃêëÜíôïõúí. Óôï áìöéèÝáôñï ç Ìðåñô íô’ Éæéíý êáé ç Ôæáßçí Ôïõë, ðïõ åß÷å äïîáóôåß ôçí ðñïôåñáßá áðü ôçí áõôïêôïíßá åíüò åñáóôÞ. Óôá èåùñåßá ç êõñßá ÌðåñÜñ íôå ËáìÜë ìå ôá ìÜôéá ÷áìçëùìÝíá, åíþ ïé ìáêñéÝò âëåöáñßäåò ôçò óêßáæáí áðáëÜ ôï ëåðôüôáôï ðñüóùðü ôçò. Ç õðÝñï÷ç ðñéãêßðéóóá Óåíéáâßí, ç ïðïßá Ýêñõâå ðßóù áðü ôç âåíôÜëéá ôçò Ýíá ÷áóìïõñçôü ðëÞîåùò. Ç êõñßá íôå ÌïñëÝí áíÜìåóá óå äõï íÝåò ãõíáßêåò, ÷áñéôùìÝíåò üðùò êé åêåßíç. Ç êõñßá ÌåãéÜí, ðïõ äéáôçñïýóå áêüìç ôç âáóéëéêÞ ïìïñöéÜ ôçò. Ç êõñßá ÌðåñôéÝ íô’ ÅæÝë Üêáìðôç êÜôù áðü ôá ãêñßæá ìáëëéÜ ôçò öïñôùìÝíá äéáìÜíôéá. Ç åñõèñüôçôá ôïõ ðñïóþðïõ ôçò áíáäåßêíõå áêüìç ðåñéóóüôåñï ôçí áîéïðñÝðåéá ôçò óôÜóåþò ôçò. Ôçí ðáñáôçñïýóáí áðü ðáíôïý. Åß÷å ãßíåé ãíùóôü, ôï ðñùß, üôé ìåôÜ ôçí áðïôõ÷ßá ôçò ðñïôÜóåùò ÃêáñÝí, ï êýñéïò ÌðåñôéÝ íô’ ÅæÝë åß÷å áðïäå÷èåß ôçí åíôïëÞ íá ó÷çìáôßóåé õðïõñãåßï. Ôá äéáâÞìáôá ðëçóßáæáí óôï ôÝëïò ôïõò. Ïé åöçìåñßäåò äçìïóßåõáí êáôáëüãïõò ìå ôï üíïìá ôïõ ÌáñôÝí ÌðåëÝì ùò õðïõñãïý ôùí Ïéêïíïìéêþí. Êáé ïé ëïñíéÝôåò óôñÝöïíôáí áíþöåëá óôï áäåéáíü áêüìç èåùñåßï ôçò êüìéóóáò ÌáñôÝí. Ç áõëáßá åß÷å õøùèåß óôï êáìðáñÝ ôïõ Èåïý ÂÜê÷ïõ. Ïé öïéôçôÝò Ýøáëëáí ôï äåýôåñï êüñï, üôáí ç êõñßá ÌáñôÝí åìöáíßóôçêå óôï èåùñåßï ôçò ìå ôá ìáëëéÜ ÷ôåíéóìÝíá óôçí êïñõöÞ ôçò êåöáëÞò. Ôá ìáíßêéá ôçò ëåõêÞò ôïõáëÝôáò ôçò Ýìïéáæáí ìå öôåñÜ êáé óôéò ðôõ÷Ýò ôïõ êïñóÜæ ôçò, óôï áñéóôåñü ìÝñïò ôïõ óôÞèïõò Ýëáìðå Ýíá ìåãÜëï ëïõëïýäé áðü ñïõìðßíéá. Ç ìéò Ìðåëë êÜèéóå äßðëá ôçò, ìå ðñÜóéíç âåëïýäéíç ôïõáëÝôá. ÌíçóôåõìÝíç ìå ôïí ðñßãêéðá ÅõóÝâéï ÁëìðåñôéíÝëëé íôå ëá Óðßíá åß÷å Ýëèåé óôï Ðáñßóé íá ðáñáããåßëåé ôçí ðñïßêá ôçò. – ÁãáðçìÝíç, åßðå ç ìéò Ìðåëë, áöÞóáôå óôç Öëùñåíôßá Ýíá ößëï ðïõ êñáôåß ðïëýôéìá ôç ãïçôåõôéêÞ óáò áíÜìíçóç. Åßíáé ï êáèçãçôÞò Áñßãêé. Óáò áöéåñþíåé ôï ìåãáëýôåñü ôïõ êïìðëéìÝíôï,
92
ëÝãåé üôé åßóôå Ýíá ìïõóéêü ðëÜóìá. ÁëëÜ ðþò äåí èá óáò èõìüôáí, áãáðçìÝíç, ï êáèçãçôÞò Áñßãêé üôáí êé ñïäáêéíéÝò ôïõ êÞðïõ äåí óáò îÝ÷áóáí; Ôá ãõìíÜ êëáäéÜ ôïõò êëáßíå ãéá ôçí áðïõóßá óáò. – Ðåßôå ôïõò, áðÜíôçóå ç ÔåñÝæá, üôé ðÞñá ìáæß ìïõ áðü ôï ÖéÝæïëå ìéá áíÜìíçóç ìå ôçí ïðïßá èá æÞóù… Óôï âÜèïò ôïõ èåùñåßïõ ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì, åîÝöñáæå ÷áìçëüöùíá ôéò óêÝøåéò ôïõ óôïõò ðïëéôéêïýò ôïõ ößëïõò. ¸ëåãå: «Ç õðïãñáöÞ ôçò Ãáëëßáò åßíáé ç ðñþôç ôïõ êüóìïõ». ¸ëåãå áêüìç: «Èá áðïóâÝóùìåí ôï äçìüóéïí ÷ñÝïò äéÜ ôùí ðëåïíáóìÜôùí ôïõ ðñïûðïëïãéóìïý, ü÷é äéÜ íÝùí öüñùí». Êáé õðïóôÞñéæå ôç óõíôçñéêüôçôá óôá ïéêïíïìéêÜ æçôÞìáôá. Åíþ ç ÔåñÝæá ìéëïýóå ìå ôçò ìéò Ìðåëë, ï ËïõáãéÝ, åðéâëçôéêüò, ðáñïõóéÜóèçêå óôï èåùñåßï. – ¸ñ÷ïìáé áðü ôï Ðñïåäñéêü ÌÝãáñï. Åß÷å ôçí áâñüôçôá íá áíáããåßëåé ôï íÝï ðñþôá óôçí êõñßá ÌáñôÝí. – Ôá äéáôÜãìáôá õðïãñÜöçêáí. Ï óýæõãüò óáò åßíáé õðïõñãüò ôùí Ïéêïíïìéêþí. Åßíáé Ýíá ùñáßï õðïõñãåßï. – Ï ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò, ñþôçóå ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì, äåí Ýöåñå êáìéÜ áíôßññçóç üôáí Üêïõóå ôï üíïìÜ ìïõ; – ¼÷é. Ï ÌðåñôéÝ ðáñÝóôçóå óôïí ðñüåäñï ôçí êëçñïíïìéêÞ ôéìéüôçôá ôùí ÌáñôÝí, ôçí ïéêïíïìéêÞ óáò êáôÜóôáóç êáé ðñï ðÜíôùí ôïõ äåóìïýò ðïõ óáò óõíäÝïõí ìå ïñéóìÝíåò ðñïóùðéêüôçôåò ôïõ ïéêïíïìéêïý êüóìïõ, ôùí ïðïßùí ç óýìðñáîç ìðïñåß íá åßíáé ùöÝëéìïò óôçí êõâÝñíçóç. Êáé ï ðñüåäñïò êáôÜ ôçí åðéôõ÷Þ Ýêöñáóç ôïõ ÃêáñÝí, êáôáíüçóå ôéò áðáéôÞóåéò ôçò óôéãìÞò. ¸ãñáøå. Óôïí êéôñéíéóìÝíï ðñüóùðï ôïõ ÌáñôÝí öÜíçêáí äõï-ôñåéò ñõôßäåò. ×áìïãåëïýóå. Ï ËïõáãéÝ ñß÷ôçêå ó’ Ýíá êÜèéóìá. Êïßôáîå ìå èáõìáóìü ôçí êõñßá ÌáñôÝí êáé åßðå: – Äåí èá ðïõí ðéá, üðùò ôïí êáéñü ôïõ äõóôõ÷éóìÝíïõ ößëïõ ìïõ ÃáìâÝôá, üôé ç Äçìïêñáôßá äåí Ý÷åé ãõíáßêåò. Èá ìáò äþóåôå ùñáßåò ãéïñôÝò, êõñßá, óôá óáëüíéá ôïõ õðïõñãåßïõ. Ç Ìáñãáñßôá, åìðñüò óôïí êáèñÝöôç, ìå ôï êïëéÝ ôçò êáé ôá óêïõëáñßêéá ôçò, ôñáãïõäïýóå ôçí Üñéá ôùí ìðéæïý. – Èá ÷ñåéáóèåß, åßðå ï êüìçò ÌáñôÝí, íá óõíôÜîïõìå ìéá äÞëùóç. Ôï óêÝöèçêá. ¼óïí áöïñÜ åìÝíá âñÞêá, íïìßæù, ôïí ïñéóìü: «ÐñÝðåé íá áðïóâåóèïýí ôá ÷ñÝç ìå ôá ðëåïíÜóìáôá ôïõ ðñïûðïëïãéóìïý, ü÷é ìå öüñïõò». Ï ËïõáãéÝ óÞêùóå ôïõò þìïõò. – ÁãáðçôÝ ìïõ ÌáñôÝí, äåí Ý÷ïõìå ôßðïôá ôï ïõóéþäåò
93
í’ áëëÜîïõìå óôç äÞëùóç ôïõ ðñïçãïýìåíïõ õðïõñãåßïõ. Ç êáôÜóôáóç ðáñáìÝíåé áéóèçôþò ç ßäéá. ×ôýðçóå ôï ìÝôùðü ôïõ. ÄéÜâïëå! ÎÝ÷áóá. Äþóáìå ôï õðïõñãåßï ôùí Óôñáôéùôéêþí óôï ößëï óáò, ôïí óôñáôçãü ËáñéâéÝñ, ÷ùñßò íá ôïí óõìâïõëåõèïýìå. Ìïõ áíÝèåóáí íá ôïí åéäïðïéÞóù. Ðßóôåõå üôé èá ôïí Ýâñéóêå óôï êáöåíåßï ôïõ ìðïõëâÜñ, üðïõ ðçãáßíïõí ïé óôñáôéùôéêïß. ÁëëÜ ï êüìçò ÌáñôÝí Þîåñå üôé ï óôñáôçãüò Þôáí óôçí áßèïõóá. – ÐÜìå íá ôïí «óõëëÜâïõìå», åßðå ï ËïõáãéÝ. Êáé õðïêëéíüìåíïò ðñüóèåóå: – ÅðéôñÝðåôå êüìéóóá íá ðÜñù ìáæß ìïõ ôïí óýæõãü óáò; Ìüëéò åß÷áí öýãåé, üôáí ï Æáê ÍôåóÜñôñ êáé ï Ðùë Âáíò ìðÞêáí óôï èåùñåßï. – Óáò óõã÷áßñù, êõñßá, åßðå ï Ðùë Âáíò. ÁëëÜ åêåßíç óôñÜöçêå ðñïò ôïí ÍôåóÜñôñ: – Åëðßæù üôé äåí Ýñ÷åóèå íá ìå óõã÷áñåßôå åóåßò… Ï Ðùë Âáíò ôç ñþôçóå áí åðñüêåéôï íá åãêáôáóôáèåß óôá äéáìåñßóìáôá ôïõ õðïõñãåßïõ. Åêåßíç äéáìáñôõñÞèçêå æùçñÜ: – Á! ¼÷é âÝâáéá! – ÔïõëÜ÷éóôïí, êõñßá, óõíÝ÷éóå ï Ðùë Âáíò, èá ðÜôå óôïõò ÷ïñïýò ôïõ ðñïåäñéêïý ìåãÜñïõ êáé ôùí õðïõñãåßùí. Êáé èá èáõìÜóïõìå ìå ðïéá ôÝ÷íç èá êñáôÞóåôå åêåß ôç ìõóôçñéþäç ãïçôåßáò óáò, ðùò èá ìåßíåôå ðÜíôá åêåßíç ðïõ ïíåéñïðïëåß êÜðïéïò. – Ïé áëëáãÝò ôùí õðïõñãåßùí, åßðå ç êõñßá ÌáñôÝí, óáò åìðíÝïõí êýñéå Âáíò, óêÝøåéò áñêåôÜ åëáöñÝò. Ç ôåëåõôáßá óêçíÞ Üñ÷éæå. Ç êõñßá ÌáñôÝí äåí åß÷å ðéá óôï èåùñåßï ôçò ðáñÜ ôïí ÍôåóÜñôñ êáé ôç ìéò Ìðåëë. Ç ìéò Ìðåëë Ýëåãå: – Åßìáé åíèïõóéáóìÝíç, áãáðçìÝíç, âëÝðïíôáò üôé öïñÜôå ôçí êáñäéÜ óáò ôï åîùôéêü ëïýëïõäé ôçò Öëùñåíôßáò. Êáé ï êýñéïò ÍôåóÜñôñ, ðïõ Ý÷åé ìéá êáëëéôå÷íéêÞ øõ÷Þ, èá åßíáé åðßóçò ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíïò âëÝðïíôáò óôï êïñóÜæ óáò ôï ÷áñéôùìÝíï áõôü ôï êüóìçìá. Ù! èá Þèåëá íá îÝñù ôïí ÷ñõóï÷üï ðïõ óáò ôï Ýêáíå. Ôï ëïýëïõäé áõôü åßíáé óáí ôï ëïõëïýäé ôçò ßñéäáò. Ù! åßíáé êïìøü, èáõìÜóéï êáé óêëçñü. ¸÷åôå ðáñáôçñÞóåé, áãáðçôÞ ìïõ, üôé ôá ùñáßá êïóìÞìáôá Ý÷ïõí Ýíá ýöïò åîáßóéáò óêëçñüôçôáò; – Ï ÷ñõóï÷üïò ìïõ, åßðå ç ÔåñÝæá, åßíáé åäþ, êáé ôïí ïíïìÜóáôå, åßíáé ï êýñéïò ÍôåóÜñôñ, ðïõ åß÷å ôçí êáëïóýíç íá ó÷åäéÜóåé áõôü ôï êüóìçìá. Åêåßíç ôç óôéãìÞ ç ðüñôá ôïõ èåùñåßïõ áíïß÷èçêå. Ç ÔåñÝæá
94
Ýóôñåøå ëßãï ôï êåöÜëé êáé åßäå óôç óêéÜ ôïí Ëå Ìåíßë, ðïõ ôçí áðï÷áéñåôïýóå. – ÄéáâéâÜóôå, óáò ðáñáêáëþ êõñßá, ôá óõã÷áñçôÞñéÜ ìïõ óôïí óýæõãü óáò. Ôç ñþôçóå ëßãï øõ÷ñÜ ãéá ôçí õãåßáò ôçò åíþ áðçýèõíå óôç ìéò Ìðåëë ìåñéêÝò ëÝîåéò åõãåíéêÝò êáé Üøïãåò. Ç ÔåñÝæá ôïí Üêïõãå, ìå áãùíßá, ìå ôï óôüìá ìéóÜíïé÷ôï, óå ìéá ïäõíçñÞ ðñïóðÜèåéá í’ áðáíôÜ óå ðñÜãìáôá áóÞìáíôá. Ôç ñþôçóå áí åß÷å ðåñÜóåé ùñáßá óôçí Æïõáíâßë êáé åêåßíïò èá Þèåëå ðïëý íá ðÜåé åêåß ôçí åðï÷Þ ôïõ êõíçãéïý, áëëÜ äåí åß÷å ìðïñÝóåé. Åß÷å ôáîéäÝøåé óôç Ìåóüãåéï, Ýðåéôá åß÷å êõíçãÞóåé óôç Óåìáíâßë. – Ù! êýñéå Ëå Ìåíßë, åßðå ç ìéò Ìðåëë, ðëáíçèÞêáôå óôç ãáëÜæéá èÜëáóóá. ÌÞðùò åßäáôå óåéñÞíåò; ¼÷é äåí åß÷å óõíáíôÞóåé óåéñÞíåò. ÁëëÜ åðß ôñåéò ìÝñåò, Ýíá äåëößíé êïëõìðïýóå óôïí áöñü ôïõ ãéïô. Ç ìéò Ìðåëë ôïí ñþôçóå áí ôï äåëößíé áõôü áãáðïýóå ôç ìïõóéêÞ. Åêåßíïò äåí ôï ðßóôåõå. – Êýñéå Ëå Ìåíßë, áí ôïí Üëëï ÷ñüíï, Ýíá äåëößíé Ýëèåé ðÜëé íá êïëõìðÞóåé äßðëá óôï ãéïô óáò, óáò ðáñáêáëþ, ðáßîôå ãéá êåßíï, óôç öëïãÝñá ôïí ýìíï ôïõ Äåëöéêïý Áðüëëùíá. ÁãáðÜôå ôç èÜëáóóá, êýñéå Ëå Ìåíßë; – Ðñïôéìþ ôá äÜóç. Êýñéïò ôïõ åáõôïý ôïõ, ðïëý áðëüò, ìéëïýóå ìå çñåìßá. – Ù! êýñéå Ëå Ìåíßë, îÝñù üôé áãáðÜôå ðïëý ôá äÜóç, üðïõ ïé ìéêñïß ëáãïß ÷ïñåýïõí óôï óåëçíüöùôï. Ï ÍôåóÜñôñ, ÷ëïìüò, óçêþèçêå êáé âãÞêå Ýîù. ¹ôáí ç óêçíÞ ôçò åêêëçóßáò. Ç Ìáñãáñßôá, ãïíáôéóôÞ, óõóðïýóå ôá ÷Ýñéá ôçò, ìå ôï êåöÜëé ãåñìÝíï áðü ôï âÜñïò ôùí ìáêñéþí îáíèþí ìáëëéþí. Êáé ïé ìåëùäßåò ôïõ ÏñãÜíïõ êáé ïé öùíÝò ôçò ÷ïñùäßáò Üöçóáí íá áíôç÷Þóåé ôï Üóìá ôùí íåêñþí. Ç ÔåñÝæá äåí Üêïõãå. Ç øõ÷Þ ôçò åß÷å îåãëéóôñÞóåé áðü ôç ìéêñÞ ðüñôá ôïõ èåùñåßïõ. – Êýñéå Ëå Ìåíßë, ñþôçóå ç ìéò Ìðåëë, äå èá ôáîéäÝøåôå ôïí Üëëï ÷ñüíï; Ï Ëå Ìåíßë áðÜíôçóå áñíçôéêÜ. Äåí óêüðåõå íá êñáôÞóåé ôç «Ñïæåìðïýíô» ôïõ. Ç èÜëáóóá Þôáí ìåëáã÷ïëéêÞ. Êáé Þóõ÷ïò, åíåñãçôéêüò, ðåéóìáôÜñçò, êïßôáîå ôçí ÔåñÝæá. ÅðÜíù óôç óêçíÞ, óôç öõëáêÞ ôçò Ìáñãáñßôáò, ï ÌåöéóôïöåëÞò ôñáãïõäïýóå: «Ç ìÝñá áíÝôåéëå». Êáé ç ïñ÷Þóôñá ìéìïýôáí ôïí ôñïìáêôéêü êáëðáóìü ôùí áëüãùí. Ç ÔåñÝæá øéèýñéóå: – Ìå ðïíÜåé ôï êåöÜëé ìïõ, ðíßãåôáé êÜðïéïò åäþ ìÝóá.
95
Ï Ëå Ìåíßë ðÞãå íá ìéóáíïßîåé ôçí ðüñôá. Ç êñõóôÜëëéíç öùíÞ ôçò Ìáñãáñßôáò, ðïõ êáëïýóå ôïõò áããÝëïõò õøþèçêå óôïí áÝñá óå ëåõêÝò óðßèåò. – ÁãáðçìÝíç, èá óáò ðù êÜôé. ÁõôÞ ç äõóôõ÷éóìÝíç Ìáñãáñßôá äåí èÝëåé íá óùèåß ìå ôç óÜñêá êáé ãé’ áõôü óþæåôáé ìå ôï ðíåýìá êáé ôçí áëÞèåéá. Åßìáé âÝâáéç üôé èá óùèïýìå üëïé ìáò ìéá ìÝñá. Ù! íáé, ðéóôåýù óôïí ôåëåéùôéêü åîáãíéóìü ôùí áìáñôùëþí. Ç ÔåñÝæá óçêþèçêå, õøçëÞ êáé ëåõêÞ ìå ôï ìáôùìÝíï ëïõëïýäé óôï óôÞèïò. Ç ìéò Ìðåëë, áêßíçôç, Üêïõãå ôç ìïõóéêÞ. Ï Ëå Ìåíßë óôï óáëüíé, ðÞñå ôï ìáíôþ ôçò êõñßáò ÌáñôÝí. Êáé, êáèþò ôï êñáôïýóå áíïé÷ôü, åêåßíç äéÝó÷éóå ôï èåùñåßï, ôï óáëüíé êáé óôÜèçêå ìðñïò óôïí êáèñÝöôç êïíôÜ óôç ìéóÜíïé÷ôç ðüñôá. Åêåßíïò áêïýìðçóå óôïõò ãõìíïýò þìïõò, áããßæïíôÜò ôïõò ìå ôá äÜ÷ôõëá, ôçí ìáêñéÜ êÜðá áðü êüêêéíï âåëïýäï êåíôçìÝíï ìå ÷ñõóü êáé íôïõìðëáñéóìÝíï ìå åñìßíá êáé åßðå ðïëý óéãÜ, ìå ìéá öùíÞ óýíôïìç, ðïëý êáèáñÞ. – ÔåñÝæá, óáò áãáðþ! Èõìçèåßôå áõôü ðïõ óáò æÞôçóá ðñï÷èÝò. Èá âñßóêïìáé êÜèå ìÝñá, êÜèå ìÝñá áðü ôéò ôñåéò, óôç öùëéÜ ìáò, óôçí ïäü Óðïíôßíé… Ôç óôéãìÞ åêåßíç, êáèþò óôñåöüôáí åëáöñÜ ãéá íá äéïñèþóåé ôï ìáíôþ ôçò, åßäå ôïí ÍôåóÜñôñ, ìå ôï ÷Ýñé óôï ðüìïëï ôçò ðüñôáò. Åß÷å áêïýóåé! Ôçí êïßôáîå ìå üóç èëßøç êáé ðáñÜðïíï ìðïñïýí íá öáíåñþóïõí ôá áíèñþðéíá ìÜôéá. ¾óôåñá åîáöáíßóôçêå óôï äéÜäñïìï. Åêåßíç Ýíéùóå öëïãåñÜ óöõñéÜ íá ÷ôõðïýí ìÝóá óôï óôÞèïò ôçò êáé Ýìåéíå áêßíçôç óôï êáôþöëé. – Ìå ðåñßìåíåò; ôçò åßðå ï Ìïíôåóóý ðïõ åñ÷üôáí íá ôçí ðÜñåé. Åßóáé ðïëý áöçñçìÝíç áðüøå. Èá óáò óõíïäåýóù åãþ óðßôé, åóÝíá êáé ôç ìéò Ìðåëë.
96
ÊÅÖÁËÁÉÏ
21
Óôéò åííéÜ, óôçí áõëÞ ôïõ ìéêñïý óðéôéïý, âñÞêå ôï êýñéï ÖõæåëéÝ, ôï èõñùñü ôïõ ÍôåóÜñôñ, ðïõ óêïýðéæå êÜôù áðü ôç âñï÷Þ, êáðíßæïíôáò ôçí ðßðá ôïõ. Ç êõñßá ÖõæåëéÝ âãÞêå áðü ôï èåùñåßï ôçò. ¸ìïéáæáí êáé ïé äýï óôåíï÷ùñçìÝíïé. Ç êõñßá ÖõæåëéÝ ìßëçóå ðñþôç: – Ï êýñéïò Æáê äåí åßíáé ìÝóá. Êáé êáèþò ç ÔåñÝæá Ýìåíå óéùðçëÞ, áêßíçôç, ï ÖõæåëéÝ ðëçóßáóå, ìå ôç óêïýðá ôïõ, êñýâïíôáò ìå ôï áñéóôåñü ÷Ýñé ôçí ðßðá ôïõ ðßóù áðü ôçí ðëÜôç ôïõ. Ï êýñéïò Æáê äåí åðÝóôñåøå áðü ÷èåò… – Èá ôïí ðåñéìÝíù, åßðå ç ÔåñÝæá. Ç êõñßá ÖõæåëéÝ ôçí ïäÞãçóå óôï óáëüíé, üðïõ Üíáøå ôç öùôéÜ. Êáé êáèþò ôá îýëá êÜðíéæáí êáé äåí Üíáâáí, Ýìåéíå óêõììÝíç ìðñïóôÜ óôï ôæÜêé. – Åßíáé ç âñï÷Þ åßðå, ðïõ êáôåâÜæåé ôïí êáðíü. Ç êõñßá ÌáñôÝí øéèýñéóå üôé äåí Üîéæå ôïí êüðï í’ áíÜøåé öùôéÜ, üôé äåí êñýùíå. Åßäå ôïí åáõôü ôçò ó’ Ýíáí êáèñÝöôç. ¹ôáí ðåëéäíÞ, ìå öëïãéóìÝíá ìÜãïõëá. Ôüôå ìïíÜ÷á Ýíéùóå ôá ðüäéá ôçò ðáãùìÝíá. Ðëçóßáóå óôç öùôéÜ. Ç êõñßá ÖõæåëéÝ âëÝðïíôÜò ôçí áíÞóõ÷ç, áíáæÞôçóå Ýíáí ðáñçãïñçôéêü ëüãï. – Ï êýñéïò Æáê äåí è’ áñãÞóåé íá åðéóôñÝøåé. Áò æåóôáèåß ç êõñßá ðåñéìÝíïíôÜò ôïí. ¸íá ìåëáã÷ïëéêü öùò Ýðåöôå ìáæß ìå ôç âñï÷Þ óôï ôæáìùôü ôáâÜíé. Ç ÔåñÝæá åðáíáëÜìâáíå ìÝóá ôçò, áäéÜêïðá áõôÝò ôéò ëÝîåéò: «Åêåßíïò äåí åðÝóôñåøå». Ìå ìÜôéá ðïõ Ýêáéãáí ðáñáôçñïýóå ôçí ðüñôá. ¸ìåéíå Ýôóé áêßíçôç, ÷ùñßò êáìßá óêÝøç, Ýíáí êáéñü ðïõ äåí Þîåñå ðüóï âÜóôáîå, ßóùò ìéóÞ þñá. ÔÝëïò áêïýóôçêå Ýíáò èüñõâïò âçìÜôùí, ç ðüñôá Üíïéîå, ìðÞêå ï ÍôåóÜñôñ. Åêåßíç åßäå üôé Þôáí ìïýóêåìá áðü ôç âñï÷Þ êáé ôç ëÜóðç êáé üôé Ýêáéãå áðü ôïí ðõñåôü. Ôïí êïßôáæå ì’ Ýíá âëÝììá ôüóï åéëéêñéíÝò, ôüóï åõèý, ðïõ ôïí óõãêßíçóå. ÁëëÜ, ó÷åäüí áìÝóùò áíÝóõñå ìÝóá áðü ôçí øõ÷Þ ôïõ üëï ôïõ ôïí ðüíï. Ôçò åßðå: – Ôé ìå èÝëåôå áêüìç; Ìïõ êÜíáôå üëï ôï êáêü ðïõ ìðïñïýóáôå íá ìïõ êÜíåôå…
97
Ç êïýñáóç ôïõ Ýäéíå êÜðïéá ãëõêýôçôá. Åêåßíç ôñüìáîå. – Æáê, áêïýóôå ìå… Ôçò Ýêáíå íüçìá üôé äåí Þèåëå í’ áêïýóåé ôßðïôá áðü áõôÞí. – Æáê, áêïýóôå ìå. Äåí óáò áðÜôçóá. Ù! ü÷é, äåí óáò áðÜôçóá. ÌÞðùò Þôáí äõíáôüí; ÌÞðùò… Åêåßíïò ôç äéÝêïøå: – Ëõðçèåßôå ìå! Ìç ìïõ êÜíåôå ðåñéóóüôåñï êáêü! ÁöÞóôå ìå, óáò éêåôåýù. Áí îÝñáôå ðùò ðÝñáóá ôç íý÷ôá äåí èá åß÷áôå ôï èÜññïò íá ìå âáóáíßæåôå áêüìç. ÓùñéÜóôçêå óôï íôéâÜíé, üðïõ Ýîé ìÞíåò ðñéí ôçí åß÷å öéëÞóåé ôüóï ðáñÜöïñá. Åß÷å ðåñðáôÞóåé üëç ôç íý÷ôá, óôçí ôý÷ç. Ãéá íá ìçí õðïöÝñåé ôüóï ðïëý, åß÷å æçôÞóåé ìåñéêÝò áðáó÷ïëÞóåéò. Óôï Êáé ôïõ Ìðåñóý, åß÷å ðáñáôçñÞóåé ôï öåããÜñé íá ôñÝ÷åé áíÜìåóá óôá óýííåöá. Åðß ìéá ïëüêëçñç þñá, ôï Ýâëåðå íá êñýâåôáé êáé íá îáíáöáßíåôáé. ¾óôåñá Üñ÷éóå íá ìåôñÜ ôá ðáñÜèõñá ôùí óðéôéþí ìå ìåãÜëç ðñïóï÷Þ. Ç âñï÷Þ åß÷å áñ÷ßóåé íá ðÝöôåé. Åß÷å ðÜåé óôçí áãïñÜ êé Þðéå ïéíïðíåõìáôþäç ó’ Ýíá êáìðáñÝ. Ìéá ãõíáßêá ôïõ äñüìïõ ðïëý ÷ïíôñÞ, áëëÞèùñç, ôïõ åß÷å ðåé: «Äåí öáßíåóáé êáé ðïëý åõôõ÷éóìÝíïò».¾óôåñá áðïêïéìÞèçêå ðÜíù óôï ôñáðåæÜêé. ¹ôáí ç ìüíç êáëÞ óôéãìÞ… Ïé åéêüíåò ôçò ïäõíçñÞò áõôÞò íý÷ôáò ðåñíïýóáí åìðñüò áðü ôá ìÜôéá ôïõ. Ôçò åßðå: – ÈõìÞèçêá ôç íý÷ôá ôïõ ¢ñíïõ. Ìïõ êáôáóôñÝøáôå üëç ôç ÷áñÜ êáé üëç ôçí ïìïñöéÜ ôïõ êüóìïõ… Ôçí éêÝôåõå íá ôïí áöÞóåé ìüíï. ÌÝóá óôçí êïýñáóÞ ôïõ, Ýíéùèå Ýíáí áðÝñáíôï ïßêôï ãéá ôïí åáõôü ôïõ. Èá Þèåëå íá êïéìçèåß· ü÷é íá ðåèÜíåé. Ï èÜíáôïò ôïõ ðñïîåíïýóå öñßêç. ÁëëÜ íá êïéìçèåß êáé íá ìçí îõðíÞóåé ðéá. Óôï ìåôáîý ôçí Ýâëåðå ìðñïóôÜ ôïõ ôüóï åðéèõìçôÞ, ðéï ðïèçôÞ áêüìç êé áðü Üëëïôå ìÝóá óôçí ù÷ñüôçôá ôçò ôáñá÷Þò ôçò, êáé ðáñ’ üëï ôï áðëáíÝò âëÝììá ôùí óôåãíþí ôçò ìáôéþí. Êáé ìõóôçñéþäç ôþñá, ðéï áéíéãìáôéêÞ ðáñÜ ðïôÝ, ôçí ðáñáôçñïýóå. Ôï ìßóïò ôïõ îáíáæùíôÜíåõå ìå ôïí ðüíï ôïõ. Ì’ Ýíá ìï÷èçñü âëÝììá, áíáæçôïýóå åðÜíù ôçò ôçí áíÜìíçóç ôùí ÷áäéþí ðïõ äåí ôçò åß÷å äþóåé åêåßíïò. Åêåßíç Üðëùóå ó’ áõôüí ôá ÷Ýñéá. – Áêïýóôå ìå, Æáê! Ôçò Ýêáíå íüçìá üôé Þôáí áíþöåëï íá ìéëÞóåé. Êáé üìùò, åðéèõìïýóå íá ôçí áêïýóåé êáé Þäç ôçí Üêïõãå Üðëçóôá. Åêåßíï üìùò ðïõ èá ôïõ Ýëåãå, ôï ìéóïýóå êáé ôï áðÝêñïõå áðü ðñéí, áëëÜ Þôáí ôï ìüíï ðñÜãìá ðïõ ôïí åíäéÝöåñå óôïí êüóìï. Åêåßíç åßðå: – ÌðïñÝóáôå ôÜ÷á íá ðéóôÝøåôå üôé óáò ðñüäéíá, üôé äåí æïýóá
98
ìüíïí ãéá óáò êáé ìüíïí áðü óáò; Ìá äåí êáôáëáâáßíåôå ëïéðüí ôßðïôá; Äåí êáôáëáâáßíåôå ëïéðüí üôé áí ï Üíèñùðïò áõôüò Þôáí åñáóôÞ ìïõ, äåí èá åß÷å áíÜãêç íá ìïõ ìéëÞóåé óôï èÝáôñï, ó’ áõôü ôï èåùñåßï; Èá åß÷å ÷ßëéá Üëëá ìÝóá íá ìïõ äþóåé ñáíôåâïý. Ù! ü÷é ößëå ìïõ, óáò ïñêßæïìáé üôé áðü ôç óôéãìÞ ðïõ åß÷á ôçí åõôõ÷ßá –óÞìåñá áêüìç, áðåëðéóìÝíç, âáóáíéóìÝíç, ëÝù ôçí «åõôõ÷ßá»– íá óáò ãíùñßóù, Þìïõí üëç äéêÞ óáò. Èá ìðïñïýóá ðïôÝ íá áíÞêù óå Ýíáí Üëëï; Åßíáé ôåñáôþäåò áõôü ðïõ öáíôÜæåóèå. ÁëëÜ ó’ áãáðþ, ó’ áãáðþ! Äåí áãáðþ ðáñÜ óÝíá! Äåí áãÜðçóá ðïôÝ Üëëïí áðü óÝíá. Åêåßíïò áðÜíôçóå áñãÜ, ôïíßæïíôáò óêëçñÜ ôéò ëÝîåéò: – «Èá åßìáé êÜèå ìÝñá, áðü ôéò ôñåéò, óôç öùëéÜ ìáò, ôçò ïäïý Óðïíôßíé». Äåí åßíáé Ýíáò åñáóôÞò, ï åñáóôÞò óáò ðïõ óáò ôá Ýëåãå áõôÜ; ¼÷é, Þôáí Ýíá îÝíïò, Ýíáò Üãíùóôïò; Åêåßíç áíïñèþèçêå: – Íáé, õðÞñîá êÜðïôå äéêÞ ôïõ, åßðå ìå ïäõíçñÞ óïâáñüôçôá. Ôï îÝñáôå êáëÜ. Ôï åß÷á áñíçèåß åß÷á ðåé øÝìáôá, ãéá íá ìç óáò ëõðÞóù, ãéá íá ìçí óáò åñåèßóù. Óáò Ýâëåðá áíÞóõ÷ï, áðåëðéóìÝíï. ÁëëÜ åß÷á ðåé øÝìáôá ôüóï ëßãï êáé ôüóï Üó÷çìá. Ôï Þîåñåò! Ìç ìïõ ðáñáðïíéÝóáé. Ôï Þîåñåò, ìïõ ìßëçóåò óõ÷íÜ ãéá ôï ðáñåëèüí, êáé ôï åß÷åò ìáíôÝøåé… Êáé öáíôáæüóïõí áêüìç ðåñéóóüôåñá áðü üóá ðñáãìáôéêÜ óõíÝâçóáí. ËÝãïíôáò øÝìáôá, äåí óå ãÝëáóá. Áí Þîåñåò ðüóï ëßãï Þôáíå óôç æùÞ ìïõ! Íá ôé óõìâáßíåé· äåí óå ãíþñéæá äåí Þîåñá üôé èá åñ÷üóïõí, Ýðëçôôá. ÃïíÜôéóå ìðñïóôÜ ôïõ: – Åß÷á Üäéêï. ¸ðñåðå íá óå ðåñéìÝíù! ÁëëÜ, áí Þîåñåò ðüóï áõôü äåí õðÜñ÷åé ðéá, ðüóï äåí õðÞñîå ðïôÝ… Êáé ç öùíÞ ôçò, óáí Ýíá ðáñÜðïíï ãëõêü êáé áñãüóõñôï, åßðå: – Ãéáôß íá ìçí Ýëèåéò ðéï íùñßò; Ãéáôß; Óýñèçêå ùò åêåßíïí, èÝëçóå íá ôïõ ðÜñåé ôá ÷Ýñéá, í’ áãêáëéÜóåé ôá ãüíáôÜ ôïõ. Åêåßíïò ôçí Ýóðñùîå. – ¹ìïõí çëßèéïò. Äåí ðßóôåõá. Äåí Þîåñá. Äåí Þèåëá íá îÝñù. Óçêþèçêå êáé óõíÝ÷éóå ó’ Ýíá îÝóðáóìá ìßóïõò: – Äåí Þèåëá, äåí Þèåëá íá åßóáé áõôüò! Åêåßíç êÜèéóå óôç èÝóç, ðïõ Üöçóå áõôüò, êé åêåß ðïíåìÝíç, ìå öùíÞ ÷áìçëÞ, åîÞãçóå ôï ðáñåëèüí. Åêåßíïí ôïí êáéñü, åß÷å âñåèåß ìüíç, ó’ Ýíá êüóìï ôñïìåñÜ ðëçêôéêü… Åß÷å õðïêýøåé ÷ùñßò íá ôï êáôáëÜâåé. ÁìÝóùò åß÷å ìåôáíïÞóåé. Ù! áí Þîåñå ôçí ðÝíèéìç èëéâåñüôçôá ôçò æùÞò ôçò, äåí èá Þôáí æçëéÜñçò, èá ôç ëõðüôáí. ÓÞêùóå ôï êåöÜëé ôçò êáé êïéôÜæïíôÜò ôïí áíÜìåóá áðü ôá îå÷ôåíéóìÝíá ìáëëéÜ ôçò: – ÁëëÜ óïõ ìéëþ ãéá ìéá Üëëç ãõíáßêá. Äåí Ý÷ù ôßðïôá ôï êïéíü
99
ì’ åêåßíç! Åãþ, äåí æù, ðáñÜ áðü ôç óôéãìÞ ðïõ óå ãíþñéóá, áðü ôç óôéãìÞ ðïõ Ýãéíá äéêÞ óïõ… Åêåßíïò ðåñðáôïýóå ìÝóá óôï äùìÜôéï ì’ Ýíá âÞìá ôñåëü, üðùò ðåñðáôïýóå ôç íý÷ôá óôçí ü÷èç ôïõ ÓçêïõÜíá. ÎÝóðáóå ó’ Ýíá ïäõíçñü ãÝëéï: – Íáé, áëëÜ, óôï äéÜóôçìá ðïõ ì’ áãáðïýóåò ç Üëëç ãõíáßêá, åêåßíç ðïõ äåí Þóïõí åóý, ôé Ýêáíå;… – Åßíáé äõíáôüí íá öáíôáóèåßò… – Äåí ôïí åß÷áôå óõíáíôÞóåé óôç Öëùñåíôßá, äåí ôïí óõíïäåýóáôå óôï óôáèìü; Åêåßíç ôïõ åßðå ðùò åß÷å Ýëèåé íá ôç óõíáíôÞóåé óôç Öëùñåíôßá, üôé ôïí åß÷å äåé, üôé åß÷áí äéáêüøåé ôéò ó÷Ýóåéò ôïõò, üôé áðü ôüôå åðéæçôïýóå íá ôçí îáíáðÜñåé, áëëÜ üôé åêåßíç äåí ôïí åß÷å ðñïóÝîåé êáí. – Ößëå ìïõ, äåí âëÝðù, äåí îÝñù ðáñÜ ìüíï åóÝíá óôïí êüóìï. Åêåßíïò êïýíçóå ôï êåöÜëé ôïõ: – Äåí óå ðéóôåýù! Ç ÔåñÝæá áãáíÜêôçóå: – Óáò ôá åßðá üëá. ÊáôçãïñÞóôå ìå, êáôáäéêÜóôå ìå, ÜëëÜ ìçí ðñïóâÜëëåôå ôïí ÝñùôÜ ìïõ ãéá óáò! Áõôü óáò ôï áðáãïñåýù! Ìå ôï áñéóôåñü ôïõ ÷Ýñé Ýêñõøå ôá ìÜôéá ôïõ. – ÁöÞóôå ìå. Ìïõ êÜíåôå ôñïìåñü êáêü. Óáò áãÜðçóá ôüóï ðïëý, ðïõ êÜèå ëýðç ðïõ èá ìðïñïýóáôå íá ìïõ äþóåôå, èá ôçí Ýðáéñíá, èá ôçí êñáôïýóá, èá ôçí áãáðïýóá. ÁëëÜ áõôÞ åßíáé öñéêôÞ. Ôçí ìéóþ. ÁöÞóôå ìå. Ðïíþ. Ðïíþ ðïëý… Áíôßï!… ¼ñèéá, ìå ôá ìéêñÜ ôçò ðüäéá êáñöùìÝíá óôï ÷áëß ôïõ åßðå: – ¹ñèá ãéá íá õðåñáóðßóù ôçí åõôõ÷ßá ìïõ, ôç æùÞ ìïõ. Åßìáé åðßìïíç, ôï îÝñåôå. Äåí èá öýãù! Êáé îáíáåßðå üëá üóá åß÷å ðåé. Âßáéç êáé åéëéêñéíÞò, âÝâáéç ãéá ôïí åáõôü ôçò, ôïõ åîÞãçóå ðþò Ýêïøå ôï äåóìü ðïõ Þôáí Þäç ôüóï ÷áëáñüò êáé ðïõ ôçí åêíåýñéæå ðþò Ýæçóå áðü ôçí çìÝñá ðïõ ôïõ åß÷å äïèåß óôï ðåñßðôåñï ôçò ïäïý ÁëöéÝñé ÷ùñßò ôýøåéò ÷ùñßò Ýíá âëÝììá, ÷ùñßò ìéá óêÝøç îÝíç ðñïò áõôüí. ÁëëÜ, ìéëþíôáò ôïõ ãéá Ýíáí Üëëïí ôïí åñÝèéóå. Êáé ôçò öþíáîå: – Äåí óáò ðéóôåýù! Ôüôå îáíÜñ÷éóå íá ëÝåé üóá åß÷å ðåé. Êáé îáöíéêÜ, áðü Ýíóôéêôï, êïßôáîå ôï ñïëüé ôçò. – ÈåÝ ìïõ! åßíáé ìåóçìÝñé. – ÐïëëÝò öïñÝò ôçò åß÷å îåöýãåé ôï ßäéï åðéöþíçìá üôáí ç þñá ôïõ ÷ùñéóìïý åß÷å öèÜóåé ÷ùñßò íá ôï êáôáëÜâïõí. Êáé ï Æáê áíáôñß÷éáóå áêïýãïíôáò ôá óõíçèéóìÝíá áõôÜ ëüãéá, ôüóï
100
ïäõíçñÜ áõôÞí ôç öïñÜ êáé áðåëðéóìÝíá. ÌåñéêÜ ëåðôÜ áêüìç åêåßíç óêüñðéóå öëïãåñÜ ëüãéá âñåãìÝíá ìå äÜêñõá. ¾óôåñá áíáãêÜóèçêå íá öýãåé· äåí åß÷å êåñäßóåé ôßðïôá. Óôï óðßôé ôçò âñÞêå óôïí áíôéèÜëáìï ìéá áíôéðñïóùðåßá ãõíáéêåßùí óùìáôåßùí, ðïõ ôçí ðåñßìåíáí ãéá íá ôç óõã÷áñïýí êáé íá ôçò ðñïóöÝñïõí ìéá áíèïäÝóìç. ÈõìÞèçêå üôé ï óýæõãïò ôçò Þôáí õðïõñãüò. ÕðÞñ÷áí ãéá êåßíç ðáêÝôá ïëüêëçñá áðü ôçëåãñáöÞìáôá, êÜñôåò êáé ãñÜììáôá, óõã÷áñçôÞñéá êáé áéôÞóåéò. Ç êõñßá ÌáñìÝ ôçò Ýãñáöå ðáñáêáëþíôáò ôçí íá óõóôÞóåé Ýíá áíåøéü ôçò óôïí óôñáôçãü ËáñéâéÝñ. ÌðÞêå óôçí ôñáðåæáñßá êáé Ýðåóå óõíôåôñéììÝíç ó’ Ýíá êÜèéóìá. Ôç óôéãìÞ åêåßíç ï êýñéïò ÌáñôÝí ÌðåëÝì ôåëåßùíå ôï ãåýìá ôïõ. Ôïí ðåñßìåíå óõã÷ñüíùò ôï õðïõñãéêü óõìâïýëéï êáé ï ðáñáéôçèåßò õðïõñãüò ôùí ïéêïíïìéêþí, óôïí ïðïßï üöåéëå ìéá åðßóêåøç. Ç óõíåôÞ ðñïèõìßá ôïõ ðñïóùðéêïý ôïí åß÷å êïõñÜóåé. – Ìçí îå÷íÜôå, áãáðçôÞ ìïõ, åßðå, íá åðéóêåöèåßôå ôçí êõñßá ÐñïÝäñïõ. ÎÝñåôå üôé ôá ðáñáôçñåß áõôÜ. Åêåßíç äåí áðÜíôçóå. Êáèþò âýèéæå óôï êñõóôÜëëéíï ìðïë ôá êéôñéíéóìÝíá äÜ÷ôõëÜ ôïõ, óÞêùóå ôï êåöÜëé êáé ôçí åßäå ôüóï êïõñáóìÝíç êáé ôüóï ù÷ñÞ, ðïõ äåí ôüëìçóå ðéá íá ðåé ôßðïôá. Âñéóêüôáíå ìðñïò ó’ Ýíá ìõóôéêü ðïõ äåí Þèåëå íá ìÜèåé, ìðñïóôÜ ó’ Ýíáí áðïêëåéóôéêÜ äéêü ôçò ðüíï, ðïõ ìéá ëÝîç ìïíÜ÷á ìðïñïýóå íá ôïí êÜíåé íá îåóðÜóåé. ¸íéùóå áíçóõ÷ßá, öüâï êáé Ýíá åßäïò óåâáóìïý. ¸ñéîå ôï ôñáðÝæé ôçí ðåôóÝôá ôïõ: – Óõã÷ùñÝóôå ìå, áãáðçôÞ ößëç. Êáé Ýöõãå. ÊáôÜ ôéò 2 îáíáãýñéóå óôïí Æáê. Åêåßíïò Þîåñå üôé èá îáíáãýñéæå. Ôçí ðåñßìåíå ìå ôçí áíõðïìïíçóßá ôïõ ìßóïõò, ìå ôçí ßäéá áãùíßá ðïõ Ýíéùèå óôçí êáñäéÜ, üôáí ôçí ðåñßìåíå Üëëïôå óôï ðåñßðôåñï ôçò ïäïý ÁëöéÝñé. – ÂëÝðåôå, îáíáÞëèá äåí ìðüñåóá íá êÜíù äéáöïñåôéêÜ áöïý óáò áãáðþ. Ôç ñþôçóå áí Ýëåãå ôá ßäéá êáé óôçí ïäü Óðïíôßíé. – Æáê, ìïõ åßðáôå ðïëëÝò öïñÝò, üôé íéþèáôå êÜðïôå ãéá ìÝíá ìßóïò êáé èõìü. Óáò áñÝóåé íá ìå êÜíåôå íá õðïöÝñù. Ôï âëÝðù êáëÜ. Ìå öëïãåñÞ õðïìïíÞ, åðß ðïëëÞ þñá, ôïõ îáíáåßðå ïëüêëçñç ôç æùÞ ôçò, ôéò ëýðåò ôïõ ðáñåëèüíôïò, êáé ðùò, áðü ôïí êáéñü ðïõ Ýãéíå äéêÞ ôïõ äåí æïýóå ðáñÜ áðü áõôüí êáé ãé’ áõôüí. Ôá ëüãéá êõëïýóáí äéÜöáíá üðùò ôï âëÝììá ôçò. Åß÷å êáèßóåé äßðëá ôïõ. Ôïí Üããéæå êáìéÜ öïñÜ ìå ôá äÜ÷ôõëÜ ôçò, ðïõ åß÷áí ãßíåé äåéëÜ êáé ìå ôç èåñìÞ áíáðíïÞ ôçò. Åêåßíïò ôçí Üêïõå ìå ìéá
101
êáêÞ áðëçóôßá. Óêëçñüò áðÝíáíôé óôïí ßäéï ôïõ ôïí åáõôü, èÝëçóå íá ôá ìÜèåé üëá, ôá ôåëåõôáßá ñáíôåâïý ìå ôïí Üëëïí, ôï ÷ùñéóìü. Ôïõ äéçãÞèçêå ëåðôïìåñþò üóá åß÷áí óõìâåß óôï îåíïäï÷åßï, áëëÜ ìåôÝöåñå ôç óêçíÞ Ýîù óôï ýðáéèñï, óå ìéá äåíäñïóôïé÷ßá, áðü öüâï ìÞðùò ç åéêüíá ôçò óõíáíôÞóåþò ôïõò ó’ Ýíá êëåéóôü äùìÜôéï åñÝèéæå ðåñéóóüôåñï ôï ößëï ôçò. ¾óôåñá åîÞãçóå ôï ñáíôåâïý ôïõ óôáèìïý. Äåí Þèåëå íá áðåëðßóåé Ýíáí Üíèñùðï âßáéï ðïõ õðÝöåñå. Áðü ôüôå äåí åß÷å íÝá ôïõ ùò ôçí çìÝñá ðïõ ôçò ìßëçóå óôç ëåùöüñï Ìáê-Ìáüí. ÅðáíÝëáâå üóá ôïõ åß÷å ðåé ôüôå. Ôçí åðïìÝíç ôïí åß÷å äåé óôçí ¼ðåñá, óôï èåùñåßï ôçò. Áóöáëþò, äåí ôïí åß÷å åíèáññýíåé íá Ýëèåé. ÁõôÞ Þôáí ç áëÞèåéá… ¹ôáí ç áëÞèåéá! ÁëëÜ ôï ðáëéü äçëçôÞñéï ðïõ åêåßíïò åß÷å ìáæÝøåé óéãÜ-óéãÜ ìÝóá ôïõ, ôïí Ýêáéãå. Ôï ðáñåëèüí, ôï áíåðáíüñèùôï ðáñåëèüí, ðïõ ôï Ýêáíå ôþñá ðáñüí ìå ôéò åîïìïëïãÞóåéò. Åìðñüò áðü ôá ìÜôéá ôïõ ðåñíïýóáí åéêüíåò ðïõ ôïí âáóÜíéæáí. Ôçò åßðå: – Äåí óáò ðéóôåýù… Êáé áí óáò ðßóôåõá, äåí èá ìðïñïýóá ðéá íá óáò îáíáäþ êáé ìüíï ìå ôç óêÝøç üôé áíÞêáôå ó’ áõôüí ôïí Üíèñùðï. Êáé ôüôå… ÓôáìÜôçóå. Åêåßíç åßðå: – ÎÝñåôå êáëÜ üôé, áðü ôüôå äåí óõíÝâç ôßðïôá. – Ôï åßäá. ¸ìåéíáí ðïëý þñá óéùðçëïß. Åðß ôÝëïõò åêåßíç åßðå êáôÜðëçêôç êáé ðáñáðïíåìÝíç: – ÁëëÜ, ößëå ìïõ, èá Ýðñåðå ðÜíôùò íá åß÷áôå óêåöèåß üôé Ýôóé üðùò åßìáé, ðáíôñåìÝíç êáèþò Þìïõí… ÂëÝðïõìå êÜèå ìÝñá ãõíáßêåò íá öÝñíïõí óôïí åñáóôÞ ôïõò Ýíá ðáñåëèüí ðéï âáñý áðü ôï äéêü ìïõ êáé íá áãáðéïýíôáé ìïëáôáýôá. Á! ôï ðáñåëèüí ìïõ íá îÝñáôå ðüóï áóÞìáíôï Þôáí! – ÎÝñù ôé äßíåôå óåéò üôáí áãáðÜôå. Äåí ìðïñåß íá óõã÷ùñÞóåé êÜðïéïò óå óáò, áõôü ðïõ èá óõã÷ùñïýóå óå ìéáí Üëëç… – ÁëëÜ, ößëå ìïõ, åßìáé óáí ôéò Üëëåò… – ¼÷é, äåí åßóèå óáí ôéò Üëëåò! Óå óáò, äåí ìðïñåß êáíåßò íá óõã÷ùñÞóåé ôßðïôá. – Åêåßíç êÜèéóå ó’ Ýíá êÜèéóìá óôï âÜèïò ôïõ äùìáôßïõ, êé åêåß, ìå ôçí êáñäéÜ âáñéÜ, ìå ôá ìÜôéá ãåìÜôá áðïñßá, óáí Ýíá ðáéäß, Ýìåéíå ðïëý þñá ôñÝìïíôáò, ðíéãìÝíç áðü ëõãìïýò. ¢ñ÷éóå íá êëáßåé. Åêåßíïò áíáóôÝíáîå: – Ãéáôß íá óáò ãíùñßóù; – Åãþ üìùò äåí ìåôáíïþ ðïõ óáò ãíþñéóá! Ðåèáßíù ãé’ áõôü, áëëÜ äåí ìåôáíïþ! ÁãÜðçóá!
102
Áõôüò åðÝìåéíå ìå êáêßá íá ôçí êÜìåé íá õðïöÝñåé. – Åßíáé ðéèáíüí âÝâáéá êáé åìÝíá åðßóçò íá ì’ áãáðÞóáôå. Ôïõ áðÜíôçóå êëáßïíôáò: – Ìá äåí áãÜðçóá ðáñÜ åóÜò. Óáò áãÜðçóá ðïëý, êáé ãé’ áõôü ìå ôéìùñåßôå… Ù! ìðïñåßôå êáé ðéóôåýåôå üôé õðÞñîá ìå êÜðïéïí Üëëïí, áõôü ðïõ Þìïõí ìå óáò; – Ãéáôß ü÷é; Åêåßíç ôïí êïßôáîå ÷ùñßò äýíáìç, ÷ùñßò èÜññïò: – Åßíáé áëÞèåéá, üôé äåí ìå ðéóôåýåôå, åßíáé áëÞèåéá; êáé ðñüóèåóå ðïëý ôñõöåñÜ: – Áí áõôïêôïíïýóá, èá ìå ðéóôåýáôå; – ¼÷é, äåí èá óáò ðßóôåõá! – Åêåßíç õøþíïíôáò ôá ìÜôéá ôçò, ðïõ Ýëáìðáí áíÜìåóá óôá äÜêñõÜ ôçò, åßðå: – Ôüôå, üëá ôåëåßùóáí! – Óçêþèçêå, îáíáåßäå ìÝóá óôï äùìÜôéï, üëá ôá ðñÜãìáôá ðïõ ôá Ýíéùèå äéêÜ ôçò êáé ðïõ ôçò öáßíïíôáí ôþñá ôüóï îÝíá, ôüóï å÷èñéêÜ. Îáíáåßäå ôéò öëùñåíôéíÝò ìåíôÜãéåò, ðïõ ôçò èýìéæáí ôï ÖéÝæïëå êáé ôéò ìáãåõôéêÝò ìÝñåò ôçò Éôáëßáò. Îáíáñþôçóå: – Ôüôå, üëá ôåëåßùóáí; Åêåßíïò Ýìåéíå óéùðçëüò. Ôï óïýñïõðï áðëùíüôáí áñãÜ, áñãÜ. Åêåßíç åßðå: – Ôé è’ áðïãßíù. Êé åêåßíïò áðÞíôçóå: – Êé åãþ ôé è’ áðïãßíù; – ÊïéôÜ÷ôçêáí ìå ïßêôï, ãéáôß êáèåßò Ýíéùèå ïßêôï ãéá ôïí åáõôü ôïõ. Ç ÔåñÝæá åßðå áêüìç: – Êé åãþ ðïõ öïâüìïõí íá ãåñÜóù, ãéá óáò, ãéá ìÝíá, ãéá íá ìçí ôÝëåéùíå ðïôÝ ï ÝñùôÜò ìáò! Èá Þôáí ðñïôéìüôåñï íá ìçí ãåííçèïýìå! Íáé, èá Þôáí êáëýôåñá íá ìçí åß÷á ãåííçèåß! Ôé ðñïáßóèçìá åß÷á ëïéðüí üôáí, ðáéäß áêüìá, êÜôù áðü ôéò öëáìïõñéÝò ôçò Æïõáíâßë, åìðñüò óôéò ìáñìÜñéíåò íýìöåò, Þèåëá íá ðåèÜíù; Ìå ôá ÷Ýñéá åíùìÝíá ýøùóå ôá ìÜôéá ôçò ó’ áõôüí. Ôï õãñü âëÝììá ôçò Ýñéîå Ýíá öùò óôç óêéÜ. – Êáé äåí õðÜñ÷åé ôñüðïò íá óáò êÜíù íá íéþóåôå üôé áõôÜ ðïõ óáò ëÝù åßíáé áëÞèåéá. ¼ôé ðïôÝ, áðü ôüôå ðïõ Ýãéíá äéêÞ óáò… Ìá ðþò èá ìðïñïýóá; Êáé ìüíï ðïõ ôï óêÝðôïìáé, ìïõ öáßíåôáé öñéêôü, ðáñÜëïãï. Ìå ãíùñßæåôå ëïéðüí ôüóï ëßãï; Åêåßíïò êïýíçóå ôï êåöÜëé ôïõ ìå èëßøç: – ¼÷é! Äåí óáò ãíùñßæù.
103
– Ìá ôüôå, üëá ìáò Þôáí áíþöåëá! Ç øõ÷Þ ôçò åðáíáóôáôïýóå êáé ó’ Ýíá áðüôïìï îÝóðáóìÜ ôçò ñß÷ôçêå åðÜíù ôïõ ãåìßæïíôÜò ôïí öéëéÜ, äÜêñõá êáé äáãêùìáôéÝò. Åêåßíïò ôá îÝ÷áóå üëá. Ôçí Ýóöéîå óôçí áãêáëéÜ ôïõ ìå ôçí ðÝíèéìç ëýóóá ôïõ ðüèïõ. Êé åêåßíç ñáãéóìÝíç ÷áìïãåëïýóå åõôõ÷éóìÝíç áíÜìåóá óôá äÜêñõÜ ôçò. Áðüôïìá üìùò åêåßíïò áðïóðÜóèçêå áðü êïíôÜ ôçò. – Äåí óáò âëÝðù ðéá ìüíç! ÂëÝðù ôïí Üëëïí ìáæß óáò, ðÜíôïôå. Åêåßíç ôïí êïßôáîå óéùðçëÞ, áãáíáêôéóìÝíç, áðåëðéóìÝíç. Óçêþèçêå, äéüñèùóå ôï öüñåìÜ ôçò êáé ôá ìáëëéÜ ôçò, ìå Ýíá Üãíùóôï áßóèçìá íôñïðÞò. ¾óôåñá íéþèïíôáò üôé üëá åß÷áí ôåëåéþóåé, ðåñéÝöåñå ãýñù ôçò ôï Ýêðëçêôï âëÝììá ôùí ìáôéþí ôçò ðïõ äåí Ýâëåðáí ðéá, êáé âãÞêå áñãÜ, áñãÜ…
104
TO ΕΞΩΤΙΚΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ ● ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΑΘΛΕΠΟΛΙΣ ● ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 2015 Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΕΝΤΑΝΔΡΟΝ ● ΠΑΡΕΧΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΣΕ ΟΛΟΥΣ Αριθμός έκδοσης Ι