Atlantic review 2017 summer

VISIT NÓLSOY

THE GREEN YES-ISLAND BOAT RACING IN THE FAROE ISLANDS

MEET PÓL THE IRONMAN BEHIND HIKING.FO

Fleiri og bíligari ferðaseðlar

KEYPMANNAHAVN BILLUND AALBORG BERGEN EDINBURGH REYKJAVÍK

Nú kanst tú keypa eina beinleiðis ferð til Danmarkar, Reykjavíkar, Bergen ella Edinburgh fyri bara 699 kr. íroknað øll avgjøld.

Somuleiðis eru nú fleiri enn 100.000 ferðaseðlar til sølu fyri undir 1.000 kr. á øllum okkara Danmarkar- og NORÐ-rutum.

Keyp ferðina á atlantic.fo

*) TREYTIR FYRI 699-FERÐASEÐILIN Kann ikki endurgjaldast. Prísurin er galdandi hvønn vegin á beinleiðis rutunum millum Føroyar og Danmark og einvegis úr Føroyum til Reykjavíkar, Bergen og Edinburgh. Prísurin á heimferð á NORÐ-rutunum kann vera skiftandi, av tí at ferðaavgjøldini í ávísa landinum verða umroknað frá gjaldoyranum á staðnum. Allir prísir eru galdandi, tá tú keypir á atlantic.fo.

The Heart of Shopping The largest shopping centre in the Faroe Islands

SMS Shopping Centre | á Trapputrøðni | Tórshavn | Tel. (+298) 34 19 00 | www.sms.fo

Atlantic Review | summer 2017

Atlantic Review – summer 2017

Enthusiasts “Anything makes a difference, said Snopprikkur” is an old Faroese adage stemming from a local legend, it means every little helps. And every little does help. This is something we are familiar with here in the Faroe Islands, because we have the great good fortune of living amongst so many people who want to make, and do make, a difference.

Atlantic Review has on this occasion met some of the many individuals who make the Faroe Islands a more exciting and better place to live in, enthusiasts. Without their passion we would often not get very far.

Pól Sundskarð, one of our most avid hikers and runners, has been working on mapping safe mountain routes for many years now. Last year he made his way up to his favourite spot, Enniberg on Viðoy, about 70 times, in addition to hundreds of other walks, of course. His passion for walking the Faroese

4

mountains has now crystallised into the website hiking.fo. A site that makes it easier for you and me to find the safest path up the Faroese mountainsides. And it is hardly an exaggeration to say that without Pól, the enthusiast, this site would probably not exist.

Another enthusiast resides in Suðuroy. For many years now he has fought tooth and nail to preserve the old salt store on Drelnes.

After an uphill battle it is ready for use, and the old salt storage is now the largest culture venue in the Faroe Islands. This would probably not have happened without the great effort of Ólavur Rasmussen, chairman of the SALT foundation.

Two young women have been at the forefront of placing Nólsoy on the Faroese map. Their energy, hard work and drive to do something special has made Nólsoy the hottest location in the Faroe Islands, and if you are one of the

many travellers visiting the islands, I highly recommend taking a trip out to Nólsoy. In this magazine you will find enthusiasts Tjóðhild and Barbara’s top tips for what to do in Nólsoy.

These are only a few examples of some of the many enthusiasts we are lucky to have in the Faroe Islands. The rest of us who reap the benefits of their tireless efforts owe them a great debt of gratitude.

So, dear reader, you will undoubtedly meet a true Faroese enthusiast on your travels through the archipelago. Long may they live amongst us.

I hope you enjoy these pages and wish you happy travels.

Jóhanna á Bergi, CEO, Atlantic Airways

HiddenFjord continues to lead the world with extraordinary advances in raising premium Atlantic salmon in the wild, responsibly.

Our philosophy of raising salmon in a manner that is beyond sustainable propels HiddenFjord even further into the lead of companies providing premium salmon around the world.

Relentlessly searching for ways to improve how we raise HiddenFjord premium salmon is never an easy thing to do; but it is always the right thing to do.

P/F Luna, P.O. Box 29, FO-510 Gøta, Faroe Islands • Tel +298 66 21 00 • www.HiddenFjord.com

Photo: Jan Johannesen

Contents / Innihaldsyvirlit:

08

64

Fjøllini toga í meg

Vill náttúra og hugnaligar bygdir

The mountains keep tugging at me

18

The Faroese Folk High School – the School of creativity Føroya Fólkaháskúli – tann skapandi skúlin

26

Confronting the weather gods Veðurgudar í gronina

34

SALT – A Historical Building Gets New Life Søguligur bygningur í nýggjum hami

46

Germans in Tvøroyri Týskarar á Tvøroyri

54

Rough Nature and Cosy Villages

80

Children’s Page Barnasíðan

81

Crossword Puzzle and Sudoku Krossorðagáta og Sudoku

82

Fleet Names Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways

84

Facts about the Faroe Islands Upplýsingar um Føroyar

86

The Story of Atlantic Airways Søgan um Atlantic Airways

The Green Yes-Island in the Land of Maybe Grøna Ja-oyggin í Kanskalandi

ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vagar Airport, FO-380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: booking@atlantic.fo. Advertising: Atlantic Airways – atlanticreview@atlantic.fo Layout by Censure (Censure.dk). Printed by Føroyaprent (Foroyaprent.fo). Edited by Ingrid Bjarnastein/ ingrid@atlantic.fo Translation: Sprotin.fo. Responsibility: Jóhanna á Bergi. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: eybii myndir

Atlantic Review | summer 2017

8

Atlantic Review | summer 2017

Fjøllini toga í meg Hann dugir illa at halda seg á tí smølu gøtuni. Hevur gingið fleiri tímar einsamallur í fjøllunum við keiktum beini. Heldur Enniberg vera eitt tað vakrasta staðið í Føroyum. Og hevur altíð fleiri tól við í ryggsekkinum.

Mongu túrarnir hjá Pól Sundskarð í fjøllunum hava lært hann nógv. Ein vitan, sum hann nú gevur øðrum á heimasíðuni hiking.fo

Sk r i va ð h e v u r Ólu va Za c h a ria se n M y n d i r e yb ii myndir

9

Atlantic Review | summer 2017

Á langa, hvíta skrivaraborði­ num stendur ein stórur bogaður telduskíggi. Skíggjamyndin er ein 360-mynd av Koltri. Á borðinum fýra fartelefonir, fýra Garmin-ur, tveir gps´arar, eitt myndatól og ein ørgrynna av geymum. Á hillini omanfyri standa fleiri nørdutar bøkur, m.a. “Stednavne paa de færøske Norduroyar”, “Mod, sved og tårer”, “Veðurlæra”, “Fugle i farver” og “Fysiologi”.

Hiking.fo er úrslit av einum brennandi áhuga at vitja før­ oysku fjøllini og náttúruna.

Bæði einsamallur og saman við øðrum. Pól hevur í nógv ár skrásett sínar túrar, og so smátt birtist tankin um at gera eina heimasíðu við slóðum og veg­ leiðing um túrar í føroysku fjøll­ unum. Upplýsingar sum kunnu eggja øðrum at leita sær út um bøgarðarnar.

Offroad Hetta er skrivstovan hjá Pól Sundskarð. Jú, hann kann sita í frið, hóast tað so avgjørt ikki er tað, hann er kendur fyri. Neyv­ an nakar føroyingur hevur gingið og runnið so nógv sum hann.

Tá ið Pól ger eina slóð til hiking. fo, noyðist hann at ganga neyvt ta slóðina, sum skal á síðuna.

Ongan spontanan avstingara niðan á eitt annað fjall ella oman gjøgnum ein ivasaman hamara, sum ikki hoyrir upp í slóðina.

Fleiri fjøll og marathon Seigi klaksvíkingurin hevur ver­ ið fleiri ferðir á øllum teimum 340 fjallatindunum í Føroyum, og hjá honum er eitt marathon alt ov stutt. Tíggju ferðir hevur hann runnið teir stívliga 72 kilometrarnar mill­ um Klaksvík og Havnina, eisini á vetrardegi, tá ið bussarnir máttu lúta fyri illveðri. Og fyri nøkrum árum síðan rann hann úr Athen til Sparta – 246 km undir 36 tímar.

Nýggja fjallaheimasíðan hiking.fo hevur tó kravt sítt av sterka manni­num.

– Tað strævnasta er at tryggja, at slóðirnar eru 100% rættar.

Alt skal eftirkannast fyri at rætti túrurin fer á síðuna og ikki onkur vandamiklari túrur, sum líkist.

10

Pól dugir illa at halda seg á smala vegnum, tá ið hann ger slóðir.

– Fjøllini toga í meg. Eg noyðist niðaná. Onkuntíð leggi eg gps´­ aran frá mær og drøni niðan í fjøllini nærhendis. So liggur hann har og bíðar, til eg kann halda fram við røttu slóðini.

Eisini aðrar snildir verða nýtt­ ar, avdúkar kona hansara, Bjørg, flennandi.

– Ofta fái eg gps´aran í hondina og skal ganga røttu rutuna, meðan hann loypur niðan í fjøllini.

Bjørg eigur sín stóra lut í hiking.fo.

Hon stendur fyri umsitingini, leggur myndir út og er ofta við, tá ið túrar skulu mátast upp. Og hon hevur ofta tær realistisk­

Atlantic Review | summer 2017

11

Atlantic Review | summer 2017

Pól Sundskarð á yndisstaðnum, Ennibergi. Útsýninum yvir bygdina Viðareiði bilar í øllum førum onki.

astu metingarnar av torleika­ stignum, heldur Pól.

Haraftrat hevur Bjørg skil á mati og klæðum, tá ið Pól ger teir ekstremu túrarnar. 30 tímar út í eitt í fjøllunum ella 75 kilometrar eftir vegunum krevja nógv av logistikki, um­ framt at maturin skal vera bæði leskiligur og heilsugóður til at halda menniskjaútgávuna av Sundsverkinum gangandi.

Best og ringast Pól kennir so at siga hvønn blett og klett í Føroyum. Summi støð eru honum kærari enn onnur.

– Enniberg, kemur svarið bein­ anveg, tá ið hann verður spurd­ ur um yndisleiðina. Í fjør var hann har einar 70 ferðir. Økið er so sjáldsama vakurt, og so er tað skjótt at ganga, heldur Pól. Hjá flestu øðrum er Enniberg helst verri at koma til – tung brekka og trupult at finna við ongum staðkendum ferðaleiðara.

Onnur yndisstøð eru Tjørnu­ víkarleiðin, serliga Mýlingur og Snubburnar, sum standa steyr­ rætt upp úr havinum. Pól rann fýra ferðir niðan á Mýling sama dag, tá hann fyri nøkrum árum síðan vandi til Spart­ athlon. Eisini Postulakirkja og Tindur við Vestmanna eru hugtakandi og so ikki at gloyma leiðina út á Barðið, sum er vestasti partur av Vágum.

Ikki øll støð eru so spennandi, viðgongur Pól. At ganga fram

12

við Fjallavatni er sera langligt, og sporini niðan á Svartbakstind við Streymin eru eisini øgiliga tung, tí har hendir líkasum einki í einsháttaða landslagnum, heldur hann.

við nøkrum fáum fólkum, har matpakki er íroknaður. Ella frá Hálsi í Sandavági til Gásadals, runt Múlan á Borðoynni ella øll Suðuroyggin úr øðrum enda í hin.

Aftur til tað ekstrema

Fólk kunnu skriva ella ringja og siga, hvat tey hava hug til, og so setur Pól túrin saman fyri tey.

Nakað, sum frameftir verður sjónligari á hiking.fo, verða teir meira ekstremu túrarnir. Antin sum gongutúrar ella rennitúrar, har Pól er ferðaleiðari.

– Tað kann t.d. vera ein gongu­ túrur norður á Kunoyarnakk

Kilometrar á koktum beini Ekstremt merkir ofta vanda­ mikið. Jarnmaðurin úr Klaksvík er onkuntíð bangin, tá ið hann fjakkar á fjøllunum.

Atlantic Review | summer 2017

Einir 200 túrar liggja í løtuni úti á heimasíðuni www.hiking.fo, og har koma støðugt fleiri

– Viðhvørt gangi eg á øllum fýra, har tað er illgongt. Og eg kann vera bangin, tá eg eri einsamallur. Tí tað má bara einki henda, sigur hann álvar­ samur.

Onkuntíð gongur galið. Hann hevur upplivað at keikja beinið í fjøllunum og ganga fleiri kilometrar og tímar á meiðslað­ um beini.

Eina ferð mundi verið heilt galið, tá ið hann skuldi oman av Depilsknúki á Borðoynni. Feb­

ruar mánaður og ísakalt – minus átta stig. Tað var bein­ fryst, sera bratt og eyðsýnt vónleyst at koma heilskapaður oman. Men uppi í kuldanum var uppaftur vandamiklari. Pól fór til gongu og royndi at miða eftir steinum og gróti, sum kundu steðga honum, fór hann á glið. Og so hendi tað.

– Eg gleið. Fór sendandi oman eftir fjallasíðuni við fullari ferð og trúði, at mín síðsta løta var komin.

Men eydnan var við honum.

Eftir einar 150 metrar longur niðri rendi hann seg í ein stein og steðgaði.

– Hasin túrurin hevur veruliga lært meg nógv. Millum annað, at frá 500 metrum og uppeftir skalt tú serliga hugsa um veður­ forsagnirnar, tí har verður so ísakalt.

Fleiri tól við Í dag hevur Pól altíð telefon við á fjøllini. Og í minsta lagi tveir gps´arar. Eyka battarí og eyka

13

Atlantic Review | summer 2017

løðari eru sjálvandi eisini í ryggsekkinum.

Nógvu tólini hava verið hent hjá øðrum eisini. Eina ferð kom hann av tilvild fram á nakrar menn, sum vóru vilstir í tjúkk­ um mjørka. Teir fingu tele­ fonina hjá Pól við gps´aranum og vunnu upp hús aftur.

Pól er ofta ferðaleiðari í fjøll­ unum, og tá ið hann gongur við ferðafólki, er hann serliga var­ in.

– Eg fari ongantíð við fólki eftir einari leið, har eg ikki havi gingið fyrr, slær hann fast.

360 stig

Fakta -Á hiking.fo fært tú yvirlit yvir túrar í øllum landinum. Tú kanst leita eftir túralongd, oyggj, torleikastigi ella bestu ætt. Eisini sært tú kort yvir túrin, myndir og vevmyndir. Á hiking.fo ber eisini til at bíleggja ferðaleiðara.

-Pól Sundskarð er føddur í 1957. Sum ungur spældi hann fótbólt, borðtennis og badminton. Ikki fyrr enn hann var farin um tey fjøruti, fór hann av álvara at ganga í fjøllunum og renna langar teinar.

-Í 2013 gekk Pól Sundskarð Topp Føroyar, tað vil siga øll tey 340 fjøllini í Føroyum, eftir hálvum ári. Árið eftir gjøgnumførdi hann Spartathlon, sum eru 246 km úr Athen til Sparta, undir 36 tímar.

-Pól Sundskarð hevur gingið allar fjallatindarnar á flestu oyggjum í Føroyum út í eitt. Á ólavsøku í 2016 gekk hann til dømis øll 55 fjøllini í Suðuroynni. Hann brúkti 33 tímar til tann 123 km langa teinin.

Seks skjótir til Sundskarð:

Nú liggja einir 200 túrar úti á hiking.fo, og har koma støðugt fleiri. Umleið 500 túrar liggja á gps´aranum og bíða eftir at verða lagdir inn á síðuna.

Slættaratindur ella Gráfelli?

Ætlanin er, at fólk skjótt skulu fáa onkrar nýggjar og heilt serligar upplivingar á síðuni.

Tey gera í løtuni upptøkur við einum 360 stig-myndatóli, sum fer at gera tað møguligt hjá fólki at sita heima í stovuni í ser­ ligum brillum og síggja túrin í allar ættir. Á henda hátt fáa tey eina kenslu av at vera við á túrinum.

Ecco ella Viking?

– So eg noyðist líka eina Topp Føroyar umferð aftrat at gera upptøkur, sigur Pól. Smílið av­ dúkar, at hann gleðir seg til at heilsa upp á teir 340 topparnar enn eina ferð.

Gráfelli. Frá Gjáarskarði er túrurin meira avbjóðandi og spennandi. Samstundis hevur tú eitt avbera vakurt útsýni yvir Gjógv og Kalsoynna. Og so ikki um at tala um at síggja Slættaratind frá Gráfelli.

Havi ongantíð hugsað um merki á klæðum og skóm. Tað eru ikki skógvarnir ella klæðini, sum gera av, um tú nært tindin ella málið. Men um eg skal velja, so velji eg Ecco.

Dalar ella fjøll?

Mín longsti túrur út í eitt nakrantíð var 246 km – bæði dalar, firðir og fjallatoppar. Men mær dámar avgjørt best toppar.

Skerpikjøt ella laksarullu sum fjallamat?

Skerpikjøt er óivað góður matur, men tað passar mær betur at eta heima við hús. Laksamatur er lættari at eta á einum gongutúri.

Stytstidagur ella longstidagur?

Mær dámar sera væl at ganga langt og leingi. Longstidagur hevur onga “deadline”, so heilt avgjørt longstidagur.

Ganga fremst ella aftast?

Eg vil gjarna slóða fyri, um hópurin er ókendur á rutuni.

Men eg trívist sera væl aftastur, serliga um onkur er bangin ella orkar illa at ganga. So kann eg greiða teimum frá, tá eg byrjaði mína venjing og á tann hátt motivera tey.

14

Betri tá tú ferðast Bláa kortið Tvey gjaldskort Ferðatrygging Netbankan sum app Les meira á betri.fo

Atlantic Review | summer 2017

summary

The Mountains Keep Tugging At Me Pól Sundskarð, the ironman from Klaksvík, has been to the summit of all 340 mountains in the Faroe Islands. This hardcore hiker, who thinks a marathon is far too short, has run the 72-kilometre stretch from Klaksvík to Tórshavn ten times.

And a few years ago he ran from Athens to Sparta, a distance of 246 km in under 36 hours.

Pól Sundskarð’s countless hik­ es up Faroese mountains have taught him a great deal and he has distilled is wealth of experience and expertise into his own website called www.hiking.fo.

Hiking.fo is the result of Pól’s great passion for exploring the Faroese mountains and nature.

Several years ago he began documenting his trips and it occurred to him that it would be a great idea to make a website with trails and instructions for hiking in the Faroes.

“There’s a lot of work that goes into making a website like this.

The hardest part is making sure the hiking trails are 100% accurate. Double-checking every­

16

thing so that the right trail goes on the website, not a more hazardous trip that might look similar,” says the avid hiker who knows every nook and cranny of the Faroese outdoors.

Pól’s wife, Bjørg, also plays a big part in the website’s success. She administrates it, uploads photos and often joins Pól on trips that need to be assessed. He says she has the most realistic assessments when it comes to a trail’s degree of difficulty.

One thing we are seeing more of on the website are the more extreme trips, for example, a hike up Kunoyarnakki, which includes a packed lunch and Pól as the guide. People can contact Pól to request any type of hike they would like and he will put a trip together for them.

But extreme can also mean dangerous. “In some places I’ll be crawling on all fours. And I can get scared at times when I’m on my own because I just cannot have anything go wrong,” he says in a serious voice. “I once sprained my an-

kle on a hike and had to walk several kilometres on my injured foot. Once I thought I had reached the end of my life when I slid 150 metres down an icy slope. Thankfully a rock stopped me from sliding off completely. I sure learned a lot after that, especially the importance of checking weather conditions before setting off.”

Today Pól always takes his phone with him, at least two GPS devices, extra batteries and a charger.

There are currently around 200 trails on hiking.fo. The goal is to give people the opportunity to experience something new and extraordinary.

The couple is now working on filming with a 360-degree camera, which will make it possible to experience a hike right from the comfort of your own home, wearing special glasses that allow you to see things from all angles. “So I’ll have to do another “Tour de Faroes” where I hike up every summit,” Pól says. And you can tell by his smile that he’s looking forward to saying hello to those 340 mountaintops again.

Enjoy the most beautiful bustrip in the world

DAYS ONLY 500 DKK

DAYS ONLY 700 DKK

Mykines not included.

Children 7-15 years old half price.

Atlantic Review | summer 2017

Føroya Fólkaháskúli tann skapandi skúlin Á Føroya Fólkaháskúla snýr tað seg enn sum áður um søgu, mál og mentan og ikki minst: um tað skapandi; tað kreativa. Skriving, sang, sjónleik, tónleik, tekning, dans osfr. Og ungi, karismatiski háskúlastjórin, Annfinnur Heinesen, ivast ikki: “Øll ung fáa gagn av at styrkja sínar kreativu eginleikar. Vit ynskja, at háskúlin skal vera ein skapandi og sosialur frístaður, har øll kunnu fáa okkurt gott burturúr, og har øll kunnu kenna seg vælkomin.”

Sk r i va ð h e v u r I n grid Bja rna ste in M y n d i r H e i n e s e n M y ndir/Høgni He ine se n

Við smølu einvegis vegirnar ella gøturnar úti í Hornabø í Havn stendur Føroya Fólka­ háskúli. Her er friðarligt og stilt henda annars gráa várdagin, og ein friðsæla liggur yvir um­ hvørvinum her mitt í høvuðs­ staðnum. Í húsunum hjá Símuni av Skarði, sum standa beint undir liðini á

18

sjálvum høvuðs­bygn­inginum, býr Annfinnur Heine­sen, sum er sjeyndi stjórin á Føroya Fólka­ háskúla. Á mannamunni vanliga bara nevndur “há­skúl­ in”.

Sjey stjórar í 120 ár. Eitt týðiligt tekin um, at í hesum sessinum trívast menn – tí stjórarnir hava higartil bara verið menn – leingi.

Annfinnur Heinesen setir skjótt sjøtul á fjórða árið sum oddviti fyri háskúlan. Trý eru liðin, síðani hann settist í stjórasessin.

“Hesi seinastu trý árini havi eg lært, hvønn týdning háskúlin hevur fyri øgiliga nógv fólk.

Skúlin hevur ófatiliga nógvar góðar og trúfastar vinir kring landið. Eisini havi eg lært, at ta orkuna, sum tú brúkar saman

Tá vit spyrja Annfinn um framtíðina hjá Háskúlanum, gerst hann álvarsamur: “Tað eru tvey rák í samfelagnum, sum ræða meg: Annað snýr seg um, at einstaklingahugsanin ger seg inn á felagsskapin, og í so máta hava vit veruliga brúk fyri einum háskúla, sum kann styrkja felagsskapin og fólkaræðið. Hitt rákið snýr seg um, hvussu hugvísindi og tey kreativu fakini seint men greitt verða kroyst burtur av náttúruvísindini og ikki minst búskaparfrøðini. Og tá hugsað verður um hesi bæði rákini, hevur tað alstóran týdning, at vit varðveita háskúlatilboðið. Tí hava vit ikki mál og mentan, og er tað ikki andin, hugskotini, listin, sum eru fremstu drívmegirnar í samfelagnum, so verða vit ókritisk og býtt, og so fánar alt og doyr.”

Atlantic Review | summer 2017

við øðrum, fært tú ríkiliga aft­ ur,” hugleiðir Annfinnur Heine­ sen, sum bæði hevur eina ­ listarliga og eina akademiska útbúgving, sum sjónleikari og stjórnmálafrøðingur.

Og júst henda samansetingin av sjónleikara og stjórnmálafrøði hóskar væl til henda norð­oy­ ingin, sum nú húsast á háskúla­ num.

“Eg eri ótrúliga glaður fyri, at eg sleppi at brúka allar mínar før­ leikar á einum og sama stað. Eg elski at undirvísa og at vera millum fólk, og mær dámar eisini væl at fyriskipa og fyri­ sita. Men í og við, at tú býrt og arbeiðir á sama stað, so rennur alt saman, og onkursvegna verð­ ur mítt arbeiði ongantíð liðugt. Tí hevur tað eisini týd­ ning at læra seg at skipa lívið soleiðis, at arbeiðið ikki fyllir alt, og at her onkuntíð verður friður,” greiðir háskúlastjórin frá.

Fyrstu trý árini á odda fyri Føroya einasta háskúla eru farin framvið. Sjónleikarin og samfelagsfrøðingurin, sum nú starvast sum skúlastjóri, er við gott mót.

20

Atlantic Review | summer 2017

Fjølga um tey skapandi Føroya Fólkaháskúli er ein gam­ al skúli, sum hevur røtur heilt aftur til seinast í 1800 talinum, tá ið Rasmus Ras­mus­ sen og Símun av Skarði stovn­ aðu skúlan, sum fyrstu árini húsaðist í Klaksvík og síðani í Føgrulíð, vestantil á Borðoynni.

Endamálið var at styrkja Før­ oya mál og mentan og at vera ein grundstuðul undir før­oysk­ um menningarsamstarvi. Við knøppum 120 árum á baki er skúlin framvegis ein livandi mentanarstovnur við skeiðum, fyrilestrum og tiltøkum alt árið.

Háskúlin er soleiðis skipaður, at várhálvan hevur ymisk skap­ andi stuttskeið, men heyst­ hálvan hevur eitt langt há­ skúlaskeið frá septembur til desembur, ætlað føroyskum og

norðurlendskum ungdómum.

Fyrr var aldursmarkið 17 ár, men síðani Annfinnur Heine­ sen kom til, hevur hann arbeitt fyri at fáa aldursmarkið sett niður soleiðis, at tey, sum eru liðug við 9. ella 10. Flokk, eisini sleppa á háskúla. Í vár samtykti Løgtingið hesa broyting.

“Háskúlin er ikki bara einvegis undirvísing í einum vanligum flokshøli. Háskúlin er eisini drekkamunnarnir saman við tínum nýggju vinfólkum í køki­ num um kvøldarnar. Tað, sum vit vanliga taka fyri givið. Tað gerandisliga, tað heimliga, tað hugnaliga og tað trygga. Alt tað, sum sleppur at liva millum ung fólk í einum sjálvvaldum fel­ ags­skapi í fýra mánaðir,” for­ telur Annfinnur Heinesen.

Hann leggur dent á, at høvuðs­ uppgávan hjá háskúlanum er at vera eitt tilboð, sum víkir frá tí vanliga undirvísingartilboðnum í teimum vanligu fakunum. Há­ skúlin snýr seg um mentaskap og fólkaræði og um at dyrka tey skapandi evnini hjá teimum ungu. Tónleik, sjónleik, sang, máling, at yrkja ... Stutt sagt: alt, sum kreativt er.

“Her vilja vit geva næming­un­ um ein førning til lívið og til tað, tey annars fara at útbúgva seg til í framtíðini. Vit skapa karmar um ein kreativan og sosialan frístað. Námsfrøðiliga fáa øll gagn av at styrkja sínar kreativu førleikar, og ikki minst av at læra at liva í einum felags­ skapi saman við øðrum ung­ um,” greiðir háskúlastjórin frá.

21

Atlantic Review | summer 2017

Stór ábyrgd Uppgávan hjá skúlanum hevur flutt seg gjøgnum tíðina, heldur Annfinnur Heinesen. Frá at vera ein stovnur, ið upprunaliga skuldi styrkja førleikarnar hjá fólki við fakligari menning, snýr tað seg í dag eins nógv um persónliga menning.

“Ein av týdningarmestu upp­ gávunum hjá skúlanum er at geva teimum ungu fólkunum møguleika at mennast sum einstaklingar og í felagsskapi við onnur. Tað er ein fram­ í­ hjárættur hjá okkum at kunna geva teimum ungu hendan møguleikan - at mynda ein part av teirra samleika her. Og vit síggja eisini, at tíðin her hevur týdning fyri tey. Tey kenna, at tey búnast, og at tey fara út aftur við onkrum, sum tey kunnu brúka víðari í lívinum,” greiðir Annfinnur Heinesen frá.

Fyri fleiri av teimum ungu er hetta fyrstu ferð, tey flyta

22

heimanifrá, og júst tað, heldur skúlastjórin, er háskúlin væl egnaður til. Hann kann virka sum ein trygg millumstøð, áðr­ enn tey flyta í egna íbúð ella kanska av landinum.

“At standa á odda fyri og mynda skúlan og umhvørvið her er ein stór ábyrgd. Tá man hugsar um ta stoltu tjóðskaparsøguna hjá háskúlanum, undangongu­menn­ inar og alt tað mentanarliga góðsið...” skúlastjórin steðgar á, áðrenn hann heldur fram: “Tað kann onkuntíð verða tungt at bera. Tí politiska skipanin vísir ikki háskúlanum ta virð­ ing, hann hevur uppiborið. Eg

kenni stóra ábyrgd fyri, at skúlin skal vera við sítt fríska lív og framhaldandi mennast, og tí havi eg eisini lagt nógv fyri fyri at gera skúlan meira sjónligan, at økja næmingatalið, hækka játtanina og at umvæla háskúlan. Tíbetur havi eg ikki verið einsamallur um at røkka hesum málum. Háskúlin hevur ótrúliga nógvar góðar vinir kring alt landið, sum koma á skeið og til tiltøk og eisini lata eitt oyra av og á. Tað er tað, sum heldur Háskúlanum uppi.

Og sjálvandi eisini tey fáu, men góðu og trúføstu starvsfólkini, sum hava verið her leingi, og sum vita, hvat krevst fyri at arbeiða á einum háskúla.”

TJÓÐSAVN NATIONAL MUSEUM

History and Natur Exhibition in Brekkutún 6 and Outdoor Museum in Hoyvík

15th May - 15th September

Open: Mon-Fri 10.00-17.00 Sat-Sun 14.00-17.00 www.savn.fo

TJÓÐSAVN NATIONAL MUSEUM

Heildarloysnir frá Articon

Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld.

Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging.

Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo

Atlantic Review | summer 2017

summary

The Faroese Folk High School – The School Of Creativity Nestled among the narrow one-way streets in Hornabøur in Tórshavn lies the Faroese Folk High School. Next to it, in Símun av Skarði’s house, lives Annfinnur Heinesen, the school’s seventh director.

There have been seven directors over the past 120 years. A clear sign that this is a job you thrive in. It will soon be Annfinnur’s fourth year at the school. “These past few years I’ve learned how important this school is for so many people. The school has an incredible number of good friends across the country. I’ve also learned that the time and energy you spend with others is generously returned to you,” reflects Annfinnur, who has both an artistic and an academic education as an actor and a political scientist. “I’m so grate­ful to be able to use all my qualifications under the same roof. But when you live and work in the same place, sometimes it feels as though your work is never done. That’s why it’s important to organise your life in such a way that you don’t end up taking your work home with you.”

24

The Faroese Folk High School is an old school with roots that stretch back to the late 1800s when Rasmus Rasmussen and Símun av Skarði founded the school, which was first located in Klaksvík and then in Føgrulíð on Borðoy. The aim of the school was to strengthen Faroese language and culture and to be a solid foundation for Faroese development.

In spring the school offers various creative short courses, while in fall it offers longer courses lasting from September to December intended for young people from the Faroes and Scandinavia. Annfinnur Heinesen emphasizes that the school’s main objective is to provide opportunities that lie outside of ordinary curricula.

The school is about culture and democracy and utilizing the creative talents young people have, whether it is in music, drama, painting or poetry – all things creative.

For many of the students it is their first time away from home, and the school is well suited for that because it can function as a secure stepping stone before they move into

their own apartments or go abroad.

“To lead and represent this school is a big responsibility, especially when you consider our pioneers and the cultural history. It can sometimes be a heavy load to carry because the political system doesn’t show the school the respect it deserves. That’s why I’ve decided to do what I can to make the school more visible, to increase the number of students, increase the funding allocated and to repair the school. It has many good friends throughout the country, people who attend the various courses and events and also those who donate a little money now and then.”

When asked about the school’s future, Annfinnur grows serious and replies, “If we don’t have language and culture, and if it isn’t spirit, ideas and art that are the driving forces in society, then we become uncritical and ignorant and everything will wilt and die.”

Flyta niður?

Vit bjóða:

Viku 34 og 35 FØROYSK RÁÐGEVING Hvar: í BankNordik á Amager.

14. september.

KUNNANDI ÚTISETAKVØLD Hvar: í Føroyahúsinum.

Tað kann tykjast bæði spennandi og eitt sindur ræðandi at skula standa á egnum beinum fyri fyrstu ferð í einum nýggjum landi.

Lat okkum hjálpa tær á veg, so tú kemur væl frá byrjan og kanst njóta fyrstu tíðina sum útiseti.

Meira enn ein banki

www.banknordik.fo/utisetar

Veðurgudar í gronina Hóast vindur, regn og streymasjógvur eru umstøðurnar hjá føroyskum kapprógvarum, seta eini 400 fólk á hvørjum ári alla sína frítíð av til kappróður í einar átta mánaðir. Føroyingar fjálga um sína tjóðarítrótt, sum við blonkum bátum á vágum og firðum ber boð um, at summar er í hondum Sk r i va ð

h e v u r So l b y A. Christia nsdóttir M y n d i r : e yb ii myndir

Atlantic Review | summer 2017

Eitt.....tvey.....trý.....fýra.....rødd­ in á róðursmanninum hoyrist væl í ísakalda lotinum á vágni hendan dagin, men onki ekkó hoyrist kortini millum høgu fjøllini, tí so mikið av vindi er.

So hvørt sum hann telur, koma hvítu árabløðini upp úr sjónum, og báturin gongur treystliga fram. Hvít froða sæst fyri hvørt áratak, og aftur við borðunum fara smáar aldur.

Manningin á tíggjumanna­ fari­ num Orminum Langa úr Havn vita væl, at hetta verður ein av teimum fúlu venjingunum.

Dundr­ andi mótvindur annan vegin og dundrandi undan­ vindur hinvegin. Ongum rógv­ ara dámar at rógva í slíkum veðri – betri er við minni vindi og linari ráki. Men hetta eru umstøðurnar, tá tú rørt kapp Føroyum, har veðrið er so óstøðugt. Mongu lágtrýstini, ið leggja leiðina framvið hava við sær, at góðveður sjáldan verður liggjandi. Kortini íðka umleið 400 føroyingar kappróður hvørt ár.

– Tá veðrið er, sum tað er í dag, vita vit, at tað verður ein harður dagur. At kroppurin verður eymur í morgin, men tað ræður um ikki at vera bangin fyri at fáa veðurgudarnar í gronina, tí so hoyrir tú ikki heima í einum kappróðrarbáti, sigur rógvandi venjarin, Svein Rógvi Ljósstein Nielsen.

Hann hevur róð kapp síðani 1988. 14 ára gamal setti hann seg í fimmmannafarið Tarvin úr Nólsoy at rógva, og tað gekk milt sagt illa. Og tað gjørdi tað leingi.

Ikki fyrr enn eftir aldaskiftið fær Svein Rógvi veruliga smakk­ in av meistaraheitum og gulli í kappróðri.

– Eg havi roynt alt tað súra í mong, mong ár. Havi enntá kappast um ikki at verða aft­ast­ ur, og tá vóru 24 bátar við, sigur hann og stórflennir. Nú rør hann bara fyri at vinna.

– Eg fái gron, um eg verði nummar tvey.

Veðrið má sær sjálvum ráða, verður mangan tikið til í Før­ oyum, og soleiðis tilpassa rógv­ arar eisini sína venjingar. Ein dag, sum í dag, venja teir longri teinar. Venjingarskráin er á fýra ferðir fýra minuttir í skiftandi intervallum.

Teir venja ikki í heimasjógvi í dag, tí tað eru bara tvær vikur til fyrstu stevnuna av sjey, og tí ræður um at venja á vágni, har fyrsta slagið skal standa.

“Kom so......upp í gir,” rópar róðurs­ maðurin, og menninir spenna í.

Hetta fyrsta umfarið av fýra minuttum gongur væl. Ferðin á bátinum er góð, og áralagið er vakurt. Teir fylgjast væl, og onkra løtu sær tað út, sum fimm mans rógva bátin.

– Tað er endamálið. Tað skal síggja gott og lætt út, men sam­ stundis skal tað verða nóg skjótt til at vinna, sigur sigursvandi venjarin uttan at blunka. Á skrivstovu síni á Norðoya Fornminnasavni situr Jógvan 27

Atlantic Review | summer 2017

ikki so skipað sum í dag, greiðir Jógvan Ravnsfjall frá og leggur afturat, at tað var eisini vanligt at hava kappróður til heiðurs fyri kongi, tá ið hann var á vitjan.

Jógvan Ravnsfjall

(Privat mynd)

Í 1880’unum var vanligt at rógva kapp á ólavsøku í Før­ oyum, men ikki fyrr enn um 1900 løgdust fleiri stevnur við kappróðri afturat.

Ravnsfjall og hyggur út á vágna.

Hann sær mangan kappróðrar­ bátar á vágni, og nú bara tvær vikur eru til fyrstu stevnu, eru fleiri og fleiri fremmandir kappróðrarbátar eisini at síggja.

Síðani varð vanligt at rógva kapp á ymsu stevnunum, sum vóru á hvørjum ári, og so sluppu tríggir teir bestu bátarnir at rógva ein avgerandi FM róður á Skálafjørðinum eftir ólavsøku. Í 1973 varð kappingarleisturin, sum er nú, skipaður.

– Kappingarlyndið hevur altíð ligið í okkum, so menn hava helst altíð róð kapp, greiðir Jógvan frá og sigur, at komu tveir bátar aftur av fiskileið samstundis um Klakkin í goml­ um døgum, so ráddi um at verða fyrstur til brúnna ella: brúgv­ arnar. (teir áttu onga kai)

“Steðgið,” rópar róðursmaður­ in, og alt fyri eitt gevast rógv­ ararnir. Teir hava givið alt í fýra minuttir, og nú ræður um at fáa ondina aftur og at hvíla, soleiðis at teir næstu fýra verða eins góðir ella betri.

– Tað var sjálvandi eitt heilt annað slag av kapping og als

Summir leggja seg fram á ár­ arnar, aðrir hoykja seg niður á stokkin, aðrir hava hug at lata

seg glíða niður av bekkinum í kjølin at sita ta fyrstu løtuna.

Tað gongur bert ein lítil løta, so hava teir fingið nóg mikið av luft aftur til at kunna tosa.

– Tú ert nakað skjótur upp við árini av og á, verður rópt úr bátinum, sum hevur stimað við Orminum Langa í dag. Báturin

28

Atlantic Review | summer 2017

stimar við, tí videoupptøkur verða gjørdar av venjingini.

Tað má og skal ikki henda, at ein ár fer ov tíðliga í, tí allir skulu fylgjast. Ongin setur árina í fyrr enn rógvararnir á lærbekkinum, sum er aftasti bekkurin í bátinum. Teir gera av, hvussu skjót tøkini eru, og alt hongur á teimum og róð­ ursmanninum, tí áralagið hevur mest at siga.

– Um menn ikki halda tempo, hava rætt áralag so mugu vit finna tað, tí lykilin til góða ferð á bátinum er at duga at halda tempo rætta áralagið, sigur Svein Rógvi .

“Tað er tí, at hann er ikki í form enn,” letur í einum.

Hinir flenna, eisini hann, ið stendur fyri skotum, tí vinalagið er gott umborð. Teir vita allir,

at onkran annan dagin kann tað verða ein av hinum, ið kiksar og stendur fyri skotum.

Men tá kappingin byrjar, skal alt hetta verða komið upp á pláss. Kappingin er beinhørð millum tey fýra tíggjumanna­ førini, sum fara at kappast um meistaraheitið í ár.

Tað eru mong ár síðani, at Jógvan Ravnsfjall sjálvur róði, 29

Atlantic Review | summer 2017

Svein Rógvi Ljósstein Nielsen, rógvandi venjari á Orminum Langa.

men hann eigur ein abbason, sum rør við einum av bátunum hjá Klaksvíkar Róðrarfelag.

oyingum, og tí er kappróður so høgt í metum hjá oyggja­búgv­ unum.

– Vit vandu ikki, sum tey gera í dag, heldur hann fyri og lenar seg afturá.

– Tað sæst aftur hvørt summar, tá nógvir føroyingar brúka stór­an part av síni frítíð í kapp­ róðrarbátum, staðfestir savns­ vørðurin á Norðoya Forn­ minnis­savni.

Og bátarnir eru eisini nógv broytt­ir.

– Gomlu bátarnir vórðu smíð­ aðir til at rógva út og fiska við, ikki til kapping.

Meðan nýggju bátarnir eru mjáðir, tunnir og lættir, vóru gomlu bátarnir tungir og breiðir í botninum, tí har skuldi vera pláss fyri fiski.

Hóast tað er langt síðani, at føroyingar brúktu hesar bátar at rógva út við í øllum veðri, so býr virðingin framvegis í før­

30

Venjingin í dag er av. Veður­ gudarnir hava dusað sær í and­ litunum á rógvarunum. Reyðir kjálkar, sjógvur í hárinum, saltspor í andlitunum og snor í nasunum. Men líka leggja teir í.

Báturin verður settur upp á pláss, spulaður og turkaður, tí viðlíkahald hevur eins stóran týdning sum manningin.

– Dreingir, fokus hjá okkum var skeivt í dag, so venjingin var so sum so. Eg veit, at veðrið ikki

var við okkum, men tað kemur eisini at henda í summar, so á einum skala frá 1 til 10 liggja vit á 3. Tað skal gerast betur. Vit fara nú heim til mín at hyggja eftir upptøkunum og at eftir­ meta.

Svein Rógvi Ljósstein Nielsen og restin av manningini um­ borð á Orminum Langa hava enn eitt sindur eftir at gera, skulu teir verða nóg góðir til at vinna meistaraheitið 2017.

Tøkni­ liga útgerðin umborð sigur teimum, at ferðin skal 0,2 til 0,3 míl upp, skulu teir gera seg galdandi í ár. Og teir vita, hvat krevst fyri at vinna, tí fleiri teirra hava roynt tað.

Bara ikki við Orminum Langa, sum enn eigur sítt fyrsta meistaraheiti til góðar.

Atlantic Review | summer 2017

Um Ormin Langa: Ormurin Langi er kvæði um norska kongin, Ólav Trygva­son, og kongsskip hansara, Ormin Langa. Kvæðið er 86 ørindi.

10 mannafarið, Ormurin Langi, hoyrir heima hjá Róðrarfelagnum Knørri í Havn.

Ein annar kappróðrarbátur eitur Ormurin Langi og er heimahoyrandi í Vági, men báturin rør ikki kapp.

Svein Rógvi Ljósstein Nielsen Lærmaður og venjari á Orminum Langa Róð í 29 ár

Sjey FM róðrar eru um árið: Norðoyastevna í Klaksvík Eystanstevna, sum skiftir millum Runavík og Fuglafjørð Sundalagsstevna, sum skiftir millum Hvalvík, Hósvík og Kollafjørð Jóansøka, sum skiftir millum Tvøroyri og Vág Fjarðastevna, sum skiftir millum Vestmanna, Skála og Strendur Vestanstevna, sum skiftir millum Sandavág, Miðvág og Sørvág Ólavsøka í Havn

Allir bátar rógva 1000 metrar Tann manning, ið hevur flest stig eftir sjey stevnur, vinnur føroyameistaraheitið 7 stig verða givin nummar eitt, nummar tvey fær seks stig, trý fær fimm stig, o.s.fr Róð verður við fimm-, seks-, átta- og tíggjumannaførum.

Kvinnur rógva við fimm- og seksmannaførum.

Fyrstu ferð, róð varð eftir verandi kappingarleisti, var á norðoyastevnu 6. juni 1973 Flestu manningar byrja at venja í desember ella januar mánaði Um veturin venja manningarnar fyri tað allarmesta á rógvimaskinum Vanligt er at flota kappróðrarbátarnar á flaggdegnum 25. apríl.

31

Atlantic Review | summer 2017

summary

Confronting The Weather Gods Although cutting winds, heavy rain, and strong currents make up the training conditions for Faroese rowers, around 400 people spend most of their free time for 8 months of the year practicing the national sport.

Svein Rógvi Ljósstein Nielsen is both rower and coach on the ten-oar boat from Tórshavn, Ormurin Langi. He and his teammates are in for a tough training session, as both winds and currents are strong today.

“But if you are not prepared to train in all weather, you do not belong in a Faroese rowboat,” Nielsen asserts.

Nielsen started rowing in 1988, at only 14. He knows what it is like to give it all you have got, just to avoid coming in last.

Now, however, he wants nothing short of gold, and therefore urges his team to keep pace.

“The key to speed is to keep stroke and row as one. It should look easy and elegant, but we also need to move quickly enough to be the first to finish,” Nielsen explains.

Boat racing is among the oldest sports in the Faroe Islands. “It 32

has probably existed since the very first boats arrived,” museum director Jógvan Ravnsfjall muses. “Back in the day, if two boats approached land simultaneously after a day’s fishing, it was always a race to see who could reach the harbour first. It was also common to organise races in honour of the King when he visited. The organised contest has of course changed over time, but as a people, we have always had a competitive spirit.”

In the 1880s, boat races were already part of the Faroese national day’s celebrations, but from 1900 onwards, races were organised in conjunction with local festivals. The template for our contemporary championship was designed in 1973. It features races in seven different classes at various town festivals culminating in a final race on the national day.

The boats themselves have also changed over time. Now they are built specifically for racing and the extra space for catch has been removed. They are thinner, slimmer, and lighter than the old fishing boats. “Yet the memory of the boat’s vital

importance lives on in the Faroese mind,” Ravnsfjall believes.

“This is why the sport is held in such high esteem, and it shows every summer, when the rowers defiantly train no matter the circumstances.”

With red cheeks, wet hair, saltstreaked faces, and runny noses, the boys onboard Ormurin Langi pull their boat back ashore where they wash it and dry it. Maintaining the boat is just as important as practicing strokes.

“Boys, on a scale of 1-10, we are at 3!” Nielsen tells his team. “I realise the weather was not great today, but this may also be the case on the day of the race.”

With modern technology rowers both film their performance and measure their speed. Ormurin Langi needs to increase its speed by 0.2-0.3 miles if they want to stand a chance of winning this year’s championship. They know what needs to be done. After all, they have tasted gold before. Just not with Ormurin Langi.

About: Ormurin Langi is a Faroese folk ballad about the Norwegian King Olaf Tryggvason and his royal long boat Ormurin Langi (“Long Serpent”). The ballad has 86 verses.

The ten-oar boat, Ormurin Langi belongs to the rowing club Knørrur in Tórshavn.

There is one other rowboat named Ormurin Langi in Vágur, Suðuroy, but it does not compete.

Svein Rógvi Ljósstein Nielsen Rower and coach on Ormurin Langi Active rower for 29 years

Seven races make up the annual national championships: Town festival, Norðoyastevna, in Klaksvík Town festival, Eystanstevna, alternating between Runavík and Fuglafjørður Town festival, Sundalagsstevna, alternating between Hvalvík, Hósvík, and Kollafjørður St John’s Day / Midsummer Day, alternating between Tvøroyri and Vágur Town festival, Fjarðastevna, alternating between Vestmanna, Skáli, and Strendur Town festival, Vestanstevna, alternating between Sandavágur, Miðvágur, and Sørvágur National Day, Ólavsøka (“St Olaf’s Day”), in Tórshavn

All races are 1,000 metres, except for the children’s races, which are 500 metres.

In each category, the boat with the highest score after 7 races wins the Faroese Championship.

The winner of each race gains 7 points, the runner up gets 6, second runner up gets 5 and so on.

There are four vessel classes: small six-oar boats, regular six-oar boats, eight-oar boats and ten-oar boats.

Women race with small six-oar boats and regular six-oar boats.

The contemporary championship structure has been in place since Norðoyastevna on 6 June 1973.

Most teams begin training in December or January.

During winter most rowers train using indoor rowing machines.

The Faroese Flag Day (25 April) is usually the first day the boats are taken out.

Atlantic Review | summer 2017

Salt

Søguligur bygningur í nýggjum hami Sound Art & Live Theater eitur nýggja mentanarhúsið á Drelnesi. Gamla umvælda saltsilan er skjótt klár at taka í nýtslu, og áhugin fyri at hava tiltøk í søguliga bygninginum er stórur

Sk r i va ð he vu r Be inta Løwe M y n d i r R e i d a r F. J o e n s e n

Í nógv ár stóð gamla saltsilan á Drelnesi slitin, óbrúkt og fall í órøkt. Men nú er lív aftur í stóru saltgoymsluni. Stólar, ljós og ljóð eru komin upp á pláss, á nýggju balkongini er frálíkt útsýni gjøgnum stóra glaspartin út á fjørðin.

Har tað áður var fylt við salti, verður nú fylt við ljóðið, tón­ leiki og list. Tað verður gjørt klárt til eina útvarpssending,

sum skal sendast beinleiðis úr Mentanarhúsinum SALT hetta kvøldið. Trummusoloin fyllir stóru høllina, meðan ljóð­menn­ irnir arbeiða við ljóð­pultin.

“Eg ferðaðist nógv til Suð­ ur­ oyar, sum barn. Mostir mín búði beint omanfyri her, og tí spældi eg ofta niðri við siluna um sumrarnar.”

Gamalt hugskot

Tað var fyrst í hesi øldini, at fólk byrjaðu at tosa um at taka siluna niður. Samstundis vóru tveir menn, hvør í sínum lagi, farnir at hugsa um, at silan átti at verið gjørd í stand til ment­ anarhús.

Tað er Ólavur Rasmussen, for­ maður í Saltgrunninum, sum hevur verið primus motor í verkætlanini, og hugskotið at gera siluna til mentanarhús er gamalt.

35

Atlantic Review | summer 2017

Albert Isfeldt, arkitektur, gjørdi í miðlunum vart við, at talan var um ein varða í føroyskari byggisøgu, sum heldur skuldi verið nýttur til mentanarhús enn at verða niðurtikin. Ólavur Rasmussen gekk við somu tonkum, og tá hann seinni vendi sær til listafólk og arkitektar við hugskotinum, var Albert Isfeldt ikki í iva.

Einasti bygningur av sínum slag Fyrstu ferð, Albert Isfeldt sá siluna, var, tá hann sum smá­ drongur í 1958 ferðaðist í Suð­ uroynni. Longu tá gjørdist hann bergtikin av henni. Silan er ein varði innan føroyskt byggisnið, heldur arkitekturin: “Hetta er einasti bygningur av sínum slagi í Norðurlondum”, greiðir Albert Isfeldt frá. “Ein líknandi bygningur stendur í Liverpool, men hann er nógv størri, og hann varð brúktur til sukur.”

“Bygningurin er ein gáva, tí hvør byggir tílíkar bygningar í dag?” spyr Ólavur Rasmussen. “Í dag verður ein fýrakantaður kassi bygdur, ger so væl.” Ólavur stóð fyri at fáa fígging til vega, og Albert gjørdi tekn­ ingarnar. Silan er at kalla óbroytt í útsjónd, ein glas­bygn­ ingur er gjørdur oman móti sjóvarmálanum, men annars hevur silan nærum varðveitt sniðið. Stóru betongbogarnir, ið bóru takið, eru varðveittir, men í dag er tað ein stálkonstruktión, ið ber tekjuna. Tað skal nógv til at hita eitt tílíkt hús, og tað verður gjørt við sjóhita.

36

Atlantic Review | summer 2017

37

Ólavur Rasmussen, formaður í SALT-grunninum, hevur verið primus motor, tá tað kemur til verkætlanina at gera gomlu siluna til mentanarhús

Tað var eitt franskt felag, sum læt siluna byggja í 1938. Nógv vinnulív var í Suðuroynni, og tí var Drelnes rætta staðið at byggja eina saltsilu. Pláss var fyri 10.000 tonsum av salti. Frá fyrsta degi vóru føroyingar ovfarnir av bygninginum. 11. mai 1938 skrivar Færinge­ti­den­ de: “Det i Sommer paabegyndte Salt-silo-Anlæg på Drelnes her i Trangisvaag har i de forløbne maaneder rejst sig til et Monu­ mentalt bygningsværk. Der mangler nu kun en sidste Haand paa Værket før det Store Anlæg staar fuldt færdig til at tage i Brug.”

9. oktober 1941 varð silan bumb­ að av týskum flogførum og fekk stóran skaða. Tekjan fór at kalla øll, sum hon var. Silan varð

38

bygd uppaftur, og í 1960 yvirtóku føroyingar bygn­ingin.

Virksemið í siluni helt fram til miðskeiðis í fýrsunum. 29. juni 1985 skrivar Sosialurin: “Húsið rúmar 10.000 tonsum, men nú eru har ikki meira enn tvey til trý túsund tons av grov­ um ibizasalti. Dagliga arbeiðir bara ein maður í saltsiluni.”

Seinni steðgaði virksemið, og silan stóð bara og fall í órøkt í harða føroyska veðurlagnum.

Ein tungur burður Men peningur skuldi til, um gamla saltsilan skuldi gerast mentanarhús. Í mai mánaði 2010 varð fyrsta tiltakið hildið í siluni. Tað var ein stuðuls­ konsert til frama fyri SALT. Bygningurin var illa farin, fólk

SHIPYARD

RELIABLE SOLUTIONS

Shipbuilding & Maintenance

Modern workshops, three slips and a drydock in 2 locations

The MEST group consists of three business areas: MEST Shipyards providing repair and maintenance of vessels and oil rigs MEST Fish Processing Equipment from stainless steel PAM Offshore Service supplying skilled personnel to the offshore industry

Mest.fo +298 301100 sales@mest.fo

stóðu við regnskjóli inni í bygningum, tí tað regnaði inn, men konsertin var framúr fólk tosa framvegis um hana.

Men tað skuldu fleiri milliónir til, um SALT skuldi gerast veruleiki. Ólavur Rasmussen setti seg fyrst í samband við A.P. Møller grunnin, sum bað hann finna aðrar møguleikar og síðani venda aftur til grunnin.

Tað, at forarbeiðið var gjørt, og A.P. Møller grunnurin hevði verið so positivur lætti um, heldur Ólavur Rasmussen, tí bæði danska Fólkatingið og Løgtingið gjørdu av eisini at stuðla verkætlanini fíggjarliga.

40

Tað sama gjørdi Tvøroyrar kommuna, sum árliga letur eina rakstrarjáttan til SALT. So var klárt at fara í gongd, vildi ein hildið. Men tað gjørdist tungt. Fólk settu spurnartekin við verkætlanina, sum summi hildu vera púra øra.

“At miðlarnir vóru so kritiskir og gjørdu so nógv burturúr gav nógva reklamu”, sigur Ólavur Rasmussen.

“Tað var als ikki neyðugt at brúka pening til umrøðu av prosjektinum,” sigur hann. Og í

desember mánaði 2013 varð spakin so settur í.

Eins og í flestu øðrum byggi­ ætlanum helt upprunakostn­að­ urin ikki. Tilboðini, ið komu inn, vóru nógv dýrari, enn fyrst mett. Prosjektið varð tillagað, men kortini helt fíggjarætlanin ikki, og tí varð neyðugt við eykajáttan til ætlanina. Løg­ tingið, A.P. Møller grunnurin og Tvøroyrar kommuna lótu nakað av peningi afturat, og tí kostar SALT góðar 85 milliónir krónur, nú tað er um at vera klárt at taka í nýtslu.

Atlantic Review | summer 2017

Tað hevur verið tungt, við­gong­ ur Ólavur Rasmussen, men at blaka frá sær kom ikki upp á tal.

“Prosjektið var komið ov langt, so tað bar ikki til at blaka frá sær”.

“Tað eru nógv, ið spyrja um hølini. Vit kundu fylt kal­en­d­ aran. Sjónleikur, konsertir og ein bilaframsýning eru á skránni seinni í ár,” greiðir Ólavur Rasmussen frá.

Kunnu fylla kalendaran

Tað kostar at reka eitt ment­an­ arhús, men árligi rakstrar­stuð­ ulin frá kommununi lættir um, heldur hann.

Enn eru snøklar eftir, áðrenn SALT kann takast í nýtslu, men onkur tiltøk hava longu verið í húsinum. 100 ára føðingar­dag­ urin hjá Strandferðsluni, onkur konsert og nú ein útvarps­send­ ing, og áhugin fyri at sleppa at brúka bygningin er longu stór­ur:

“Raksturin má hugsast inn í ætlanina frá byrjan av,” sigur hann, men leggur dent á, at eitt mentanarhús skal ikki rekast sum ein vinnufyritøka, men sum eitt mentanarhús.

Tá uppsetingin loyvir tí, kunnu 1000 fólk verða í siluni til eitt tiltak. Upplatingardagurin er útsettur fleiri ferðir, men nú er komið so langt, at latast kann upp eftir summarfrítíðina, vænt­­andi seinast í august.

SALT stóð í nógv ár á tekjuni á siluni, og tað fer tað eisini at gera í framtíðini, men nú fer tað at standa fyri Sound Art & Live Theatre.

41

Atlantic Review | summer 2017

summary

SALT – A Historical Building Gets New Life SALT, short for Sound Art & Live Theatre, is the name of the new culture house in Drelnes.

For many years the old salt silo in Drelnes stood abandoned and dilapidated. Now the old warehouse has been given new life. Ólavur Rasmussen, chairman of the SALT Foundation, started this project. “I travelled a lot to Suðuroy as a child. My aunt lived next to the silo, so my summers were often spent playing there.”

When people started talking about tearing down the warehouse, the architect Albert Isfeldt stated in the media that this building was a milestone in the history of Faroese construction and should be used as a culture house rather than demolished. Ólavur was thinking along the same lines and when he began to approach artists and architects, there was no need to convince Albert Isfeldt.

The first time Albert saw the silo was on a trip to Suðuroy as a boy in 1958. Already then the building fascinated him. “This is the only building of its kind 42

in all of Scandinavia,” he explains.

A French company built the warehouse in 1938. There was a lot of industry in Suðuroy, making Drelnes the perfect location. The silo could store up to 10,000 tons of salt. On October 9, 1941, it was bombed by a German aircraft and badly damaged, the roof was destroyed. It was rebuilt and in 1960 the Faroese took over. Activities continued until the mid eighties.

When they joined forces Ólavur was in charge of raising the funds needed and Albert was in charge of the architecture. It would take a lot of money to turn the silo into a culture house - millions. Ólavur Rasmussen first contacted the A.P. Møller Foundation. They asked him to try to find other sources of funding and then contact them again. “After the A.P. Møller Foundation’s positive response, things became a lot easier. The Danish Parliament, the Faroese Parliament and the municipality of Tvøroyrar all agreed to support the project.

And so in December 2013 the first sod was turned. As with

many construction projects, the original budget was not enough. Despite adjustments, there still wasn’t sufficient funding. Luckily, the Parliament, the A.P. Møller Foundation and Tvøroyar Municipality agreed to help and so SALT was built for 85 million DKK. “It’s been tough,” Ólavur Rasmussen admits, “but giving up was never an option.”

A glass building has been added, which faces the beach, but other than that, the original features have been preserved.

The silo will be heated using a seawater pumping system. Now only a few minor details need finishing before the house can operate at full capacity, but there have already been some events - Strandferðslan’s 100th anniversary celebration, a few concerts and now a radio programme. Booking enquiries are already pouring in. SALT has a capacity of 1000 people and is expected to open later in August. You could always see the word “SALT” on the roof of this building, and now we can proudly say that the word will remain there for many years to come.

LAND IN SIGHT: SWEDEN!

23–30 SEPTEMBER

Paper – a wordless story about life

The Nordic House celebrates Swedish art and culture with an iconic piece by Bergman, atmospheric children’s theatre, environmental ephemerals and a lot of great Swedish music.

SCENES FROM A MARRIAGE

Friday 29 and Saturday 30 September.

They have been married for 10 years. Two children, a summer house and Sunday dinner. They have been married for 20 years. They have been married for 30 years. Six actors. Six scenes from a marriage. And the dream of everlasting love.

PAPER – A WORDLESS STORY ABOUT LIFE

Wednesday 27 September.

Crumpled paper, folded paper, twisted paper, torn paper; a never ending cycle where figures appear out of nowhere, transform, perish – and are resurrected. A wonderful children’s performance based on a child’s imagination.

Suitable for ages 4 years and up.

Scenes from a marriage

SWEDISH JAZZ AND POP

Sunday 24 September.

Double bill featuring VOICE & CELLO (Katarina & Svante Henryson) and Svante Henryson Quartet. Nordic Council Music Prize winner Svante Henryson is joined by his wife Katarina (co-founder of The Real Group) and his quartet, respectively, for an afternoon of great music journeying across genres including pop, jazz and folk.

RYDH/SÖRENSON

Rydh/Sörenson

23 September – 5 November.

Rydh/Sörenson create temporary installations in nature in a project they call ”Environmental Ephemerals”. As artists they work site specific, looking for the characteristics of the milieu they are in, pursuing a method of aesthetic anthropology.

THE FAROESE SYMPHONY ORCHESTRA FEAT. SVANTE HENRYSON

Saturday 23 September.

The Faroese Symphony Orchestra plays Swedish music

by Andrea Tarrodi, Svante Henryson and Franz Berwald.

Svante Henryson himself will be the soloist in his cello concerto no 1 "Songs from the Milky Way". Influenced by both jazz, pop, hard rock and classical cello concertos, the piece is a direct expression of the composer’s unique musical personality.

Katarina & Svante Henryson

The complete programme for Land in Sight: Sweden! is available on www.nlh.fo Fullfíggjað skrá fyri Land í eygsjón: Heja Sverige!

Photo: Daniel Casson - @dpc_photography

Photo: Joshua Cowan - @joshzoo

Photo: Joshua Cowan - @joshzoo

WELCOME TO THE FAROE ISLANDS! Think of the world’s population.

Now think about how few of these 7 billion people have visited the Faroe Islands.

You are actually part of a very small and exclusive group of people in the whole world who have the opportunity to visit these small islands in the North Atlantic Ocean. Lucky you!

We also feel fortunate to be able to invite you to our country.

We are pleased you have decided to visit us and we want you to enjoy your stay to the fullest.

Following these simple yet essential guidelines will help to ensure an enjoyable and unforgettable journey in the Faroe Islands.

Guidelines: • • • • • • • • • •

Respect and preserve nature, as it is fragile and should be protected for future generations.

Be mindful of sheep and birds you may encounter in the fields - or on the roads!

Remember to bring your rubbish with you after hiking in the mountains.

Be particularly careful when hiking in areas with loose stones and rocks.

Refrain from walking too close to the cliffs, especially in wet areas when the ground can be slippery.

Check the weather forecast to see if conditions are favourable for walking/hiking.

The weather can be unpredictable and change rapidly. It is a good idea to always wear layered clothes suitable for the weather.

Be thoughtful of the locals and respect their privacy as much as possible.

If you plan on flying a drone, please read and follow the guidelines on www.visitfaroeislands.com under Plan Your Stay.

Lastly, remember to close your eyes and take a deep breath of the freshest air in the world!

More information visit www.visitfaroeislands.com 112

Emergency

Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country

Enjoy the Faroe Islands!

#FAROEISLANDS

Atlantic Review | summer 2017

Horst Wessel

Týskarar á Tvøroyri Í 1930’unum kom tað fleiri ferðir fyri, at týsk skip og flogfør vitjaðu á Tvøroyri. Tann vitjanin, ið man hava verið mest hugtakandi, er tann, sum fór fram á sumri 1937 S k r i v a ð h e v u r Ró k u r T u mm a s a r s o n M y n d i r : P rivata r og a lne tið

Leygardagin 7. august 1937 stevn­di týska seglskipið Horst Wessel inn á Trongisvágsfjørð fyri fullum seglum. Afturi á hekkuni veittraði flaggið hjá týsku sjóverjuni við eyðkenda hakakrossinum í miðjuni.

Miðskeiðis á fjørðinum vórðu seglini repað, og akkerið kastað.

Løtu seinni varð chaluppin flotað, og August Thiele, kom­ mandørur, førdur í land. Sum skikkur var, fór Thiele beina leið á gátt hjá týska vara­kons­ ulinum á Tvøroyri, har Thiele og hansara manning vórðu boðin hjartaliga vælkomin.

Tá henda kurteisisvitjanin var av, fekk manningin loyvi at fara í land, og síðan streymaðu týskir ungdómar og heryvir­ menn í skipsbátarnar, ið førdu teir inn á bryggjuna, har bygda­ fólkið eisini var komið at eyg­ leiða forvitnisligu gestirnar.

Dagin eftir legðist afturat við týskarum á Tvøroyri, tá enn eitt týskt skúlaskip ankraði upp undir liðini av Horst Wessel.

Hetta var systurskipið, Gorch Foch, undir leiðslu av Berhard Rogge, kommmandøri.

Manningarnar á skipunum tal­ du tilsamans 120 yvirmenn

og 380 sjóverjunæmingar, so­ nevnd­ir Marine Hitler Jugend.

Hetta merktist sjálvandi á Tvøroyri, har fólk forvitnaðust og tóku væl ímóti fremmandu gestunum, sum fyltu býar­ mynd­ina.

Tó, at tað kanska gekk heldur striltið við týska málinum, so sýndi ungdómurin á Tvøroyri næmingunum úr Týskalandi stór­­an áhuga.

Gjørdar vóru útferðir til Hvann­ haga og onnur vitjanar­ verd støð kring fjørðin, eins og farið var á flot at fiska og veiða fugl.

Og skipað var eisini fyri vina­

47

Atlantic Review | summer 2017

dysti á Sevmýri, har TB leikaði ímóti og vann á einum týskum liði við næmingum og her­yvir­ monnum.

Móttøka og dansur Myndugleikarnir sýndu eisini týskarunum stóran áhuga. M.a. vóru Kristian Djurhuus, sýslu­ maður í Suðri, og yvirmenn í donsku sjóverjuni til móttøku umborð á Horst Wessel. Allir í fínasta pussi, sjálvandi.

Sunnukvøldið var skipað fyri dansi í tveimum støðum í bý­ num. Ivaleyst vóru yvirmenn­ inir í Tvøroyrar klubba saman við “betra” slagnum, meðan næmingarnir hugnaðu sær í tí kanska meira fólksligu, men ikki minni stuttligu, Tvørá­ tungu.

Tónleikinum skipaðu týskarnir sjálvir fyri, tí bæði skipini høvdu egið jazzorkestur um­ borð.

Yvirmenn hjá donsku sjóverjuni

Sagt hevur verið frá, at dansurin í klubbanum var sera lívligur.

Við himmalvendum eygum hava konufólk á Tvøroyri greitt frá, hvussu ótrúliga vakrir týsku heryvirmenninir vóru í sínum hvítu búnum og kas­ k­ ettum. Og hvussu væl teir dugdu at dansa og syngja.

Hetta fekk sjálvandi øvundina fram í ungum monnum á Tvør­ oyri. Tað sigst, at teir mólu rundan um klubban og hingu í trøunum í urtagarðinum hjá frøken Poulsen, grannanum hjá klubbanum, til tess at hava eyguni við, hvat gekk fyri seg inni á dansigólvinum.

Onkur vil eisini halda uppá, at tá tað gekk móti morgni, var lagið á týskarum í so gott. Út gjøgnum vindeyguni hoyrdust týskar hermanna- og kærleiks­ vísur sum Lily Marlene runga, meðan hælaklappan og “Sieg Heil” rópini geltu millum snaps­ arnar.

Berhard Rogge, kommandørur

48

Njósnarar Á Tvøroyri verður í dag ofta tikið til, at týskararnir í veru­ leikanum vóru komnir fyri at njósnast og fyrireika seg til kríggj. Tí teir ferðaðust alla­ staðni. Á fjørðinum og upp á hvønn fjallatind, har teir tóku myndir, teknaðu og skrivaðu óført niður í bók.

Hetta kann sjálvandi hava virk­ að illgrunasamt, tá kríggið brast á fá ár seinni, men lítið man hava verið í hesum.

Partur av útbúgvingini hjá næm­ ingunum umborð á Horst Wes­ sel og Georg Fock var nevniliga at eygleiða og skráseta um­ hvørvið, har skipini vitjaðu.

Hetta var gjørt í eina sonevnda loggbók, sum allir næmingarnir umborð skuldu føra.

Kendir menn Í øllum førum tveir av týsk­ arunum, ið vitjaðu á Tvøroyri, blivu millum teir kendastu yvirmennirnar í týsku sjó­verj­

Atlantic Review | summer 2017

Týska herskipið, Atlantis

Wilhelm Dommes

U-178 í Singapore-sundinum

uni undir seinna heimsbardaga.

Annar var Berhard Rogge, kom­ mandørur á Gorch Fock, sum undir øðrum heimsbardaga gjørdist víða gitin sum skipari á Atlantis ella Schiff 16.

førum, so líktist tað fullkomiliga einum farmaskipi. Tað kundi tískil lættliga nærkast farma­ skipum hjá teimum sameindu og leypa á.

Atlantis var eitt týskt herskip, ið var dult sum eitt farmaskip.

Hóast skipið var útgjørt við bæði kanónum, torpedoum, min­ um og tveimum sjóflog­

Fyri at villleiða fíggindan enn meira, skifti skipið navn, tjóð­ skap og lit á opnum havi so­ leiðis, at tað ikki var til at kenna aftur, um onkur skuldi fingið illgruna og leita eftir skipinum.

Soleiðis eydnaðist tað Bernhard Rogge og Atlantis at ferðast á sjónum í 602 dagar og søkkja ella taka 22 skip. Hetta uttan at nakar sjómaður læt lív, tí Ber­ hard Rogge tók teir til fanga ella læt teir sleppa í bátarnar.

Berhard Rogge endaði kríggið sum varaherflotaovasti, og seinni varð hann herflotaovasti í Vesturtýsku sjóverjuni. Hann

49

Atlantic Review | summer 2017

Fasta manningin á Horst Wessel uml. 1937

var ein av teimum fáu høgu, týsku yvirmonnunum, ið ikki varð tikin av teimum sameindu eftir kríggið.

Hin kendi maðurin, ið vitjaði á Tvøroyri var Wilhelm Dom­ mes, ið var kavbátaskipari undir krígnum. Hann førdi fyrst kavbát í Miðjarahavninum, men í 1943 fór hann við kav­ bátinum U-179 longu leiðina suður um Afrika til Indiska havið. Ein ferð, sum tók fimm mánaðar. Í fjareystri stríddust týskir kav­ bátar saman við japanarum, og gjørdist Wilhelm Dommes skjótt ovasti fyri flotastøðini í Penang. Seinni varð hann ovasti fyri støðina í Singapore

50

og hevði ábyrgdina av øllum týsku kavbátunum í fjareystri.

helm Dommes, Oberleutnant zur See.”

Wilhelm Dommes søkti saman­ lagt 11 skip og varð m.a. heiðr­ aður við jarnkrossinum av øðr­ um stigi.

Hesir báðir heryvirmenninir, Alfred Pakusch og Wilhelm Dommes, vóru eftir øllum at døma á eini veiðiferð í Suðri í 1937, og hava teir ynskt at takka vertinum fyri blíðskap við hesi heilsan á myndini av Gorch Foch.

Heilsan frá Wilhelm Dommes Á baksíðuni á einari innram­m­ aðari mynd av Gorch Fock, sum hevur hingið í einum heimi á Tvøroyri í áratíggjur, varð fyri stuttum lagt til merkis, at okk­ urt stóð skrivað við hond. Talan var um eina heilsan á týskum: “In dankbarer Erinnerung an den schönen Jagdnachmittag am 9.8 1937 auf Syderö. Alfred Pakusch, kapitänleutnant. Wil­

Stoltleikin hjá týsku sjóverjuni Gorch Fock og Horst Wessel vórðu bygd í Straalsund í ávikavist 1933 og 1937. Talan var um trímastraðar barkir.

Horst Wes­sel var 90 metrar til longdar og hevði eina seglføring á 2000 fermetrar, Gorch Fock var eitt lítið sindur minni.

Skipini høvdu heimstað í Flens­ burg og hoyrdu til kenda sjó­ verjuskúlan í býnum “Marine­ schule Mürwik“; eisini kendur sum Reyða borgin.

Saman við triðja systur­ skip­ unum, Leo Schlagter, vórðu skipini mett sum stoltleikin hjá týsku sjóverjuni.

Tá Horst Wessel fór av bakka­ stokki í 1936, var sjálvur Adolf Hitler til staðar, meðan næsti maður hansara, Rudolf Hess helt røðu. At skipið varð upp­ kallað eftir einum kendum nasistiskum pínslavátta, ið varð dripin av kommunistum í Ber­ lin í 1930, var sjálvsagt partur í stóra propagandavirkseminum hjá nasistum.

Eftir kríggið blivu Horst Wessel og Leo Schlagter tikin av teim­ um sameindu, og sigla tey enn í dag sum ávikavist amerikanskt og portugisiskt skúlaskip, nevnd USCGC Eagle og NRP Sagres.

Gorch Fock var illa skatt og sakk undir krígnum. Russar flotaðu tó skipið aftur, umvældu tað og nevndu tað Tovarishch.

Skipið er síðan aftur vorðið týsk ogn við navninum Gorch Foch, men skipið er í ringum standi og enn undir umvæling.

Hetta er sostatt ikki sama skip, sum hevur vitjað á Tvøroyri og aðra staðni í Føroyum fleiri ferðir síðan kríggið. Tað er eitt annað skip, sum týskarar bygdu í 1958, tá øll teirra skúlaskip jú vóru tikin. Tískil eru tvær útgávur at Gorch Fock í dag.

Keldur: Føroyatíðindi, privat søvn og alnótin.

Skipsbátur á Tvøroyri

Gorch Fock

Atlantic Review | summer 2017

summary

Germans In Tvøroyri Saturday August 7, 1937, the German ship, Horst Wessel, is heading towards Trongisvágur’s harbour at full steam.

At the stern flies a German Coast Guard flag with a swastika. Moments later the vessel docks and Commander August Thiele steps ashore. Thiele heads straight to the German vice-consul in Tvøroyri where he and his crew are warmly welcomed.

The day after, yet another German ship sails into Tvøroyri - a training ship, which docks next to Horst Wessel. This is its sister ship Gorch Fock under the command of Bernhard Rogge.

Suddenly there are 120 officers and 380 Coast Guard students in total, the so-called naval Hitler Jugend.

These arrivals of course made an impression in Tvøroyri, where people showed both curiosity and hospitality towards the foreign guests. The authorities also displayed an interest in the Germans. For instance, the Suðuroy sheriff, Kristian Djurhuus, and officers of the Danish Coast Guard attended the reception on board Horst Wessel.

52

On Sunday evening, dances were held at two of the town’s venues. The Germans were in charge of the music, since both ships had their own jazz bands on board. It is said that the dance at “The Club” was quite lively. With dreamy eyes women have described how dashing the German officers were in their white uniforms and caps and how well they could sing and dance. This sparked envy amongst the young men of Tvøroyri, who allegedly loitered outside the club and climbed the trees in Mrs. Poulsen’s garden to see what was happening on the dance floor.

At least two of the Germans who visited Tvøroyri became well known officers in the German Coast Guard during World War II. One of them was Bernhard Rogge, commander of Gorch Fock, who was made captain of Atlantis or Schiff 16.

Atlantis was a German warship disguised as a cargo ship. Although the vessel was equipped with canons, torpedoes, mines and two seaplanes, it looked exactly like a cargo ship.

The disguise was what enabled Bernhard Rogge and Atlantis to

sail the ocean for 602 days, sinking or seizing 22 ships. By the end of the war he had become vice admiral. He was one of the high-ranking officers who were not arrested after the war.

The other famous officer was Wilhelm Dommes, a submarine captain during the war. He later became commander-inchief at the base in Singapore and supervised all German submarines in the Far East.

William Dommes sank 11 ships and was awarded the Iron Cross 2nd Class.

On the back of a framed picture of Gorch Fock, which has hung for decades in a Tvøroyri home, a hand-written message in German was recently noticed: “In dankbarer Erinnerung an den schönen Jagdnachmittag am 9.8 1937 auf Syderö. Alfred Pakusch, kapitänleutnant. Wilhelm Dom­ mes, Oberleutnant zur See.” It would seem that officers Alfred Pakusch and Wilhelm Dommes went on a hunting trip in Suðuroy in 1937, and on the back of the photo of Gorch Fock they thanked their hosts for the hospitality.

Duty free import

Atlantic Review | summer 2017

For travellers 18 years or older / Fyri ferðandi 18 ár og eldri Alcohol / Alkohol

Tobacco / Tubbak

You can bring one of the examples below to the Faroe Islands.

Tú kanst taka eitt av dømunum við til Føroya.

You can bring only one of the products below to the Faroe Islands.

Tú kanst bert taka eina av vørunum niðanfyri við til Føroya.

1L

2L

Spirits / Spiritus

Wine / Vín / Cider

2L

Beer / Øl

200 stk (1 karton) Cigarettes / Sigarettir

50 stk

50 stk

1L

1L

Spirits / Spiritus Strong wine / Sterkt vín

2L

250 g

Tobacco/ Tubbak

Cigarillos / Sigarillos

Cigars / Sigarir

Beer / Øl

Did you know 250 g

Snuff/ Snús

Visti tú 4L

2L

Wine / Vín / Cider

Beer / Øl That you can bring more duty free goods by paying taxes?

You can for example bring 6 bottles of wine (75 cl) in addition to the quota by paying DKK 150 in total.

At tú kanst taka størri nøgdir við, um tú rindar toll og avgjøld?

T.d. kanst tú taka 6 fløskur av víni á 75 cl við, umframt mest loyvdu nøgdina, um tú rindar tilsamans 150 kr.

2L

Strong wine / Sterkt vín

2L

Beer / Øl

Maximum allowances / Mest loyvdu nøgdir: Beer up to 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%

Max. 10 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 5,- per. 33 cl. can.

Max. 9 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 33,- per. ltr.

Max. 3 ltr. in total. incl. quota. Taxes vary according to percentage.

Perfumes max. 50 gr. After shave max. 25 cl. Chocolates max. 3 kg. Soft drinks max. 10 l. Øl upp til 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%

Í mesta lagi 10 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 5,- pr. 33 cl. dós. Í mesta lagi 9 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 33,- per. ltr. Í mesta lagi 3 ltr. Tollur verður ásettur eftir alkoholstyrki.

Luktilsi í mesta lagi 50 gr. Rakivatn í mesta lagi 25 cl. Sukurlátavørur í mesta lagi 3 kg.

Sodavatn í mesta lagi 10 litrar.

10L

Beer / Øl

Spirits / spiritus: > 22% alc. (max. 60%). Wine / Vín / Cider: < 15% alc. Strong wine / sterkt vín: 15-22% alc.

53

Atlantic Review | summer 2017

Grøna ja-oyggin í Kanskalandi Vælkomin til Nólsoyar!

Mynd: Faroephoto/Ólavur Frederiksen

The Green YesIsland In The Land Of Maybe Welcome To Nólsoy!

O r ð

54

o g

m y n d i r

T j ó ð h i l d

P a t u r ss o n ,

Visit

Nó l s o y

Atlantic Review | summer 2017

Hvør skuldi trúð, at mitt í Kanska­ landi liggur ein oyggj, har alt ber til?

Nólsoyingar vita, um nakar, at bara tú hevur hugin, so ber alt til. Hevur tú hug til ein svimjihyl í garðinum, so tekur tú spakan og byrjar at grava – áðrenn tú veitst av, eru fýra onnur komin við spaka at hjálpa.

Hevur tú hug til eina barr í kjall­ aranum, ja so gert tú tað. Tað ræður bara um at siga ‘Ja’. Nóls­oyingar siga altíð ‘ja, kom tað!’

Situr tú væl? Ja, so fara vit ein lítlan túr til Nólsoyar. Bara ein lítlan túr.

Lat okkum hvessa tær sansirnar, flyta teg til Nólsoyar, og síðani lata teg hitta nøkrar av teimum áhuga­ verdu verunum, ið her búgva… Tí at vitja eina oyggj, er at vitja tey, ið har liva – fólk, plantur, djór og aðrar verur.

Who would have thought that in the midst of the land of maybe there would be an island where everything is possible? The people of Nólsoy most certainly know that if you can dream it, you can do it. If you want a swimming pool in your backyard, then you take a shovel and start digging and before you know it, four other villagers have arrived with shovels to help you realize your dream. If you want a bar in your basement, well then you go for it. It is all about saying, “Yes”. The people of Nólsoy always say, “Yes, let’s do it!”

Are you sitting comfortably? Well then let us head out to Nólsoy for a little trip. Just a little trip. Let us stir your senses, transport you to Nólsoy and let you meet some of the interesting creatures that live here… because when you visit an island you visit the people, the plants, the animals and all things living.

Stutt um Nólsoy

Nólsoy er tann vakra, grøna oyggin, sum sæst beint uttan fyri Havnina. Hon er einans 10 ferkilometrar til støddar, men tað er meira enn nóg mikið av plássi til teir 817 seyðirnar, nakrar hundraðtúsund fuglarnar og okkum 219 fólk, sum her búgva men stúr ikki, tað er eisini pláss fyri tær!

A Bit About Nólsoy

Nólsoy is the beautiful green island you see just facing Tórshavn.

The island is only ten square kilometres, but that is more than enough room for the 817 sheep, the few hundred thousand birds and the 219 people who live here - and of course there is always room for you to!

55

Hoyr Nólsoynna

Aldur skvatla. ‘Uhh! nááh!? áh!? nááh!? Uhh!’ siga æðurnar í fjøruni - allar í senn - sum um var onkur teirra, ið greiddi frá onkrum serliga áhugaverdum. Ein likka rópar á sínar likkuvinir fyri at boða frá, at ein óansin kona hevur sett eina grýtu útum á køl. Alla tíðina er eitt undirljóð av starum, spurvum og øðrum smáfugli, sum láta frá húsatekjunum, og so nøkur hendinga flags, tá ið onkur teirra er so heppin at fáa eyga á ein breyð­ mola ella ein maðk. Ein hurð klamsar, tá ið ein kona rennur út at leggja lok á grýtuna, hon setti útum. Nú kemur Ternan úr Havn. Æðurnar kava, og likkurnar fara á flog. Eina løtu steðga øll fuglaljóð. Dunið frá motori­ num hoyrist um alla bygdina. Fólk koma í land - og nakrir bilar. Lív er í á bryggjuni. Fólk tosa hart, tí tey eru júst komin úr Havn.

Ternan fer aftur til Havnar, og fólkið hoyrir friðin millum harðmæltu røddirnar. Tey gera røddirnar mjúkari. Nú hoyrast aftur aldur­ nar, æðurnar og smáspurvarnir. Likkurnar fingu lokið av grýtuni, tað hoyrist á konuni, sum skeldar í túninum. ‘Aja’ sigur hon og flennir at støðuni ‘tit skulu eisini eta’.

Hear Nólsoy

The waves ripple. “Uhh! Naah!? Aw!? Oh!?

Uhh!” the eider ducks in the fjord squawk si­ multaneously, as if one of them was explain­ ing something particularly interesting. A seagull shouts out to its seagull friends tell­ ing them that a careless woman has just set a pot of something delicious outside to cool.

There is a constant subsonic hum of star­ lings, sparrows and other small birds chat­ tering on the rooftops, mixed with a few mo­ ments of feathery drama when one of them spots a breadcrumb or a worm. A door slams shut as a woman runs out to put a lid on the pot she had put on the steps. The fer­ ry arrives from Tórshavn. The eider ducks take a dive and the seagulls fly off. For a mo­ ment the bird chatter stops. The rumble of the ferry engine echoes across the entire village. People get off the boat and there are some cars too. The wharf is bustling. People speak loudly – they have just arrived from Tórshavn. “Ternan”, the ferry, sails off to Tórshavn again and you can hear the silence in between the loud voices. The voices grow softer and once again you can hear the waves, the eider ducks and the sparrows.

The seagulls manage to get the lid off the kitchen pot. You can tell by the sound of the woman shouting in the driveway. “Oh well,” she says laughing at the situation, “I guess you need to eat too.”

Atlantic Review | summer 2017

Síggj Nólsoynna

Átta æður svimja i bátahylinum; ein teirra hevur fingið plastikkið frá eini rammu av dósaøl um hálsin. Hon er heppin at búgva í Nólsoy, tí um eina løtu verður hon fangað av nøkrum børnum, sum bera hana niðan til Jens Kjeld, fuglafrøðingin, ið loysir hana úr haftinum. Á bryggjuni er onkur, sum venur seg at súkkla á eini eitthjólaðari súkklu. Uppi í bønum eru nøkur, sum lúka í eplaveltuni. Eftir vegnum kemur ein kona gangandi. Hon er í havnarklæðum*. Ternan man vera ávegis yvir um fjørðin. Nøkur børn spæla við ein flaka á Malarenda - lítlu sandstrondini. Nú fara tey upp. Jú, Ternan brúsar inn. Eina løtu er eitt øgiligt rokilsi á bryggjuni. Nógv fólk í havnarklæðum og so nakrir bilar og tveir traktorar. Mammur og pápar, ið biðja børnini ansa sær eftir bilunum tey eru ikki so von at ganga í ferðslu. Brádliga fer Ternan aftur. Æðurnar koma upp undan aftur, og børnini fara oman aftur á sandin at spæla. Konan í havnarklæðunum er farin til Havnar, men gleðir seg at koma aftur til Nólsoyar við næsta túri.

See Nólsoy

Eight eider ducks paddle in the boat basin. One of them has managed to get the plastic rings from a six-pack of beer around its neck. The bird is lucky to live in Nólsoy because in a minute it will be rescued by a bunch of kids who will carry it up to Jens Kjeld, the ornithologist, who will free its neck from the plastic. Down by the wharf someone is practicing on a unicycle. Up in the pastures a few people are weeding their potato fields. A woman comes walking along the road. She is wearing ‘Tórshavn clothes’.

The ferry must be making its way across the fjord.

Some kids are playing on a raft down on Malarendi – the little sandy beach area. Now they are running up from the shore. Yes, the ferry is steaming in. For a while there is quite the commotion on the wharf.

Many people come ashore sporting ‘Tórshavn clothes’ and then a few cars and a couple of tractors.

Mothers and fathers remind their kids to watch out for the cars. They are not used to walking in traffic.

The ferry suddenly leaves again. The eider ducks look up again from under the water and the kids return to the beach to play. The woman in “Tórshavn clothes” has gone back to the city, but looks forward to returning to Nólsoy at the next ferry crossing.57

Smakka Nólsoynna

Lukta Nólsoynna

Lukturin broytist við árstíðini. Beint nú luktar av regni, vátari mold, grasi, sum treingir til at verða sligið, fjósi, sum nýliga er vaskað, havi og tara, vaflum við kardamummu og av onkrum, sum stendur í regni og angrar, at tey byrjaðu at mála húsini í sólløtuni í áðni.

Annað, sum tað kann lukta av í Nólsoy: Brenni (úr brenniovnum og hitapottum), hoyggi, ull, fjósi, grillaðum fiski/lambi/grísi, øl, náta, hvonn og luktilsi frá fólki ávegis til Havnar.

Smell Nólsoy

The smell changes with the seasons. Right now you can smell the rain, the wet soil, the grass that needs mowing, the newly cleaned stable, the ocean and the seaweed, waffles with cardamom and somebody standing in the rain, regretting that they started to paint the house just a moment ago when the sun was out. In Nólsoy you can also smell burning wood from the furnaces and outdoor hot pots, hay, wool, stables, grilled fish or lamb or pork, beer, northern seabirds, wild angelica and perfume from the people on their way to Tórshavn.

Í Nólsoy býr ein omma - nei, her búgva sjálvsagt nógvar ommur - men ein teirra veit eina rúgvu um, hvørjar av teimum nógvu plantunum í bønum smakka væl. Við síni stóru vitan og blíða lyndi hevur hon givið nógvum okkara íblástur til at heinta og eta av plantunum, sum vaksa rundan um okkum, og tað sæst aftur í matgerðini - bæði heima í summum av privatu køkunum og á kafeini á Kunningarstovuni. Men Nólsoyggin smakkar ikki bara av arva, notu og smæru; nei, á Maggies ber til at fáa bæði burgara og fisk og kips við eini kaldari … schlupp.

Taste Nólsoy

In Nólsoy there is one grandmother – no, of course there is not just one grandmother – but there is one grandmother who knows a whole lot about which of the herbs and plants in the outfields are tasty. With her extensive knowledge and pleasant disposition, she has inspired many of us to pick and eat a whole range of plants in our environment. This is noticeable in our cooking, both in private homes and at the café in Kunningarstovan. But Nólsoy does not just taste of various weeds, nettle and clover, at Maggie’s you can also get burgers and fish and chips with an ice-cold lager.

Maggies

Ber tað til at hava eina barr á eini oyggj, har tað ‘einans’ búgva 219 fólk? JA! Sjálvsagt ber tað til. Alt ber til, um tú hevur hugin og drívmegina, og tað hava bæði Terji og Margreth í ríkiligt mát! At hava eina barr í kjallaranum er so deiliga bygdasligt, men tað er einki bygdasligt við Maggies. Maggies er eitt av bestu spælistøðunum í landinum og tað allarbesta, um tú ynskir tær eina lítla og hugnaliga konsert fulla av nærleika. Síggj skránna og tryggja tær atgongmerki á www.maggies.fo.

Maggie’s

Is it possible to have a bar on an island where only 219 people live? YES! Of course it is possible. Everything is possible if you have the will and the determination, and that is something both Terji and Margreth exude! A bar in your basement sounds a bit homespun and hickish, but there is nothing hickish about Maggie’s. In fact, it is one of the best live venues in the country, and the best place to go if you are looking for an intimate concert full of character. Check out the schedule and get tickets at www.maggies.fo

Prinsessan í Korndali

Jens Kjeld, drunnhvítin og loppurnar

The Princess From Korndalur

Jens Kjeld – The European Storm Petrel and The Fleas

Hóast hon doyði fyri nógvum nógvum árum síðani, eru sporini eftir Prinsessuna í Korn­ dali enn at síggja í Nólsoy. Prinsessan var upprunaliga úr Skotlandi, men rýmdi til Nólsoyar undan pápa sínum, konginum, sum ikki dámdi unnusta hennara. Tað sigst, at nólsoyingar við reyðligum hári eru eftir­ komarar eftir prinsessuna. Sjálvstøðuga og treiska lyndið hjá prinsessuni gongur í øllum førum í arv - so onkursvegna búleikast hon enn her í Nólsoy.

Even though she died many many years ago, traces of the Princess from Korndalur can still be seen in Nólsoy. The princess was originally from Scotland, but fled to Nólsoy from her father, the king, who was not fond of her fiancée. It is said that people from Nólsoy with reddish hair are the descend­ ants of the princess. Her independent and headstrong temperament is undoubtedly hereditary – so in some ways she lives on here in Nólsoy.

ALT kann gerast áhugavert, um tann, ið greiðir frá, veruliga er áhugað/ur - ‘Jens Kjeld klárar at tosa í fleiri tímar um sítt loppu- og lúsasavn – og tað er snediga spennandi!’ segði ein einaferð. Jens Kjeld veit ALT um fuglar og næstu ferð, tú kemur til Nólsoyar, mást tú gista, tí seint seint á kvøldi fer Jens Kjeld við pannulykt saman við ferðafólki suður í Dalar, tí um náttina ber til at síggja drunnhvítan. Í myrkrinum súsa teir fram við oyrunum á tær, tí í Nólsoy er størsta drunnhvítabølið í heiminum. Kanna drunnhvítatúrarnar og aðrar túrar (umframt óteljandi vísindaligar greinar) á www.jenskjeld.info

Anything can become interesting if the person explaining it is interested in it. “Jens Kjeld can talk for hours about his collection of lice and fleas – and somehow it’s strangely exciting!” someone once said. Jens Kjeld knows absolutely everything about birds and next time you come to Nólsoy, you have to visit Jens Kjeld because late at night he puts on his headlamp and takes tourists down to Dalur where you can see the European storm petrel. In the darkness you can hear them swoosh past your ears. In fact, Nólsoy has the largest European storm petrel colony in the world.

Check out the European storm petrel tour and other tours (as well as numerous scientific articles) at www.jenskjeld. info

Kaffistovan – Sólklingra

Í summar læt Kaffistovan upp aftur eftir, at hon hevði verið stongd í meira enn eitt ár, stongd og nógv saknað! Nýggjar og yngri kreftir eru komnar til, so nú ber aftur til at bíleggja sær ból og bita.

Tú mást bíleggja tær tína egnu song – og bílegg tær bara minst tvær nætur beinanvegin, tað angrar tú ikki. Av altanini sært tú yvir bygdina. Kaffistovan hevur onga heimasíðu enn, men tú finnur tey á Facebook: Kaffistovan Spf. Sólklingra.

Kaffistovan – Sólklingra

This summer the much-missed café and guesthouse Kaffistovan Sólklingra reopened after it had been closed for more than a year.

A new and younger team has stepped in, so now you can book yourself a bed and a bite to eat. And remember to book at least a two-day stay, you will not regret it! From the balcony you can look over the entire village.

Kaffistovan has no website, but you can find it on Facebook: Kaffistovan Spf. Sólklingra.

Visit Nólsoy

Ups, nú tóku vit teg við á ferð allan vegin til Nólsoyar uttan so mikið sum at steðga á og fortelja, hvørjar vit eru. Hey! Barbara og Tjóðhild eita vit.

Tað eru vit, sum reka Kunningar­ stovuna í Nólsoy. Tað er ein løgin kunningarstova við kafé, eitthjól­ aðum súkklum, eplaveltu, hitapotti, hønum og allarfittastu og raskastu starvsfólkunum í heimunum – løgið, at øll tey fittastu skuldu enda her hjá okkum. Heppið hjá okkum – og hjá øllum teimum, ið vitja okkum.

Visit Nólsoy

Oops, we just took you on a trip all the way to Nólsoy without as much as introducing ourselves. Hey! We are Barbara and Tjóðhild. We run the information centre “Kunningar­ stov­ an” here in Nólsoy. It is a strange and wonderful information centre with a café, unicycles, a potato field, a hot­ pot, chickens and the sweetest, most helpful employees in the world.

Funny how the nicest people ended up at our place – lucky for us and for all those who visit.

Atlantic Review | summer 2017

MUST-DO // MÁ gera í Nólsoy: • Vitja Húsini við Brunn. Hetta eru húsini hjá Fornminnisfelagnum í Nólsoy. Tað er ikki opið hvønn dag, so skriva til okkara og bílegg tær tíð, so kemur ein ferðaleiðari við tær.

• Svim á Malarenda (Ja, tað eru bara fimm hitastig í sjónum, men ger tað bara, tú angrar tað ikki!)

• Vaska høsnarhúsið og fá eina vafflu (Vit hava altíð nógv at gera á Kunningarstovuni, so vit taka fegnar ímóti hjálp við ymsum fyrifallandi arbeiði. Vit bjóða tær eina vaflu og kaffi afturfyri ;) ) • Vitja Dianu Victoriu, bátin hjá Ova Joensen. Ovi Joensen rói einsamallur allan vegin úr Nólsoy til Keypmannahavnar. Bátur hansara stendur í kjallaranum á Kunningarstovuni.

• Kom á ovastevnu. Ovastevna er bygdastevnan í Nólsoy til heiðurs fyri Ova Joensen. Dagurin, tá ið trillubørurnar og gummiskógvarnir verða pussað (ok, nei, tað passar ikki ordiliga, tað siga vit bara, tí at tað ljóðar stuttligt). Í ár verður ovastevnan 5. august 2017.

• Far á konsert á Maggies - tað er veruliga ein uppliving.

• Gakk ein túr til vitan við heimsins enda - tað tekur á leið tveir tímar at ganga út til vitan á Borðuni, men tá tú kemur fram, er tað alt vert, tú kennir tað veruliga, sum tú ert við heimsins enda. Er túrurin út á Borðuna ov langur, ber væl til at ganga ein styttri túr.

• Fá tær vaflur við róma og rabarbusúltutoyi á Kunningarstovuni (Barbara verður ikki kallað Rabarbara av ongum) • Tak í hurðina hjá Jens-Kjeld, ert tú heppin, er opið. Um so er, vísir Jens Kjeld fram fuglar og loppu- og lúsasavn - hann hevur óendaliga nógv at fortelja.

Must-Do in Nólsoy • Visit the Brunn Museum. This is the museum belonging to the Nólsoy heritage association called Fornminnisfelagið. It is not open everyday, so write to us and book a time and a tour guide will come along with you.

• Swim at Malarendi (yes, it is only 5 degrees Celsius in the ocean, but just do it – you will not regret it!)

• Clean the henhouse and get a free waffle (we always have a lot to do at Kunningarstovan, so we welcome any help we can get with the various tasks. In exchange we will give you a homemade waffle and a cup of coffee!)

• Visit Diana Victoria, Ove Joensen’s boat. Ove Joensen rowed on his own all the way from Nólsoy to Copenhagen. His boat is kept in Kunningarstovan’s basement.

• Come to “Ovastevna” – Ove Festival. Ove Festival is the village festival in Nólsoy in honour of Ove Joensen. This is the day the people of Nólsoy polish their wheelbarrows and wellies (ok, not exactly true, but we thought it sounded funny). This year “Ovastevna” will be held on August 5, 2017.

• Go to a concert at Maggie’s – it truly is an experience.

• Walk to the lighthouse at the end of the world – it takes roughly two hours to walk out to the lighthouse at Borðan, but once you get there it will be worth your while. You will feel as though you are standing at the edge of the world. If the walk out to Borðan is too long for you, we can show you a shorter, but still wonderful, walk.

• Have some homemade waffles with whipped cream and rhubarb jam at Kunningarstovan (Barbara is not nicknamed “Rhubarbara” for nothing).

• Pop by Jens Kjeld’s place and if you are lucky the door will be open. If that is the case, Jens Kjeld will show you birds and lice from his collection. He has an endless fountain of knowledge to share with you.

61

Atlantic Review | summer 2017

Soleiðis kemur tú til Nólsoyar

Kanna ferðaætlanina á ssl.fo. Kostn­ aðurin t/r fyri ein ferðandi er DKK 40.

Seglskipið Norðlýsið siglir eisini til Nólsoyar næstan hvønn týsdag og hósdag um summarið.

Síggjast!

Fylg visitnolsoy á visitnolsoy.fo og á facebook og Instagram.

*Havnaklæðir - #havnakladir #onmywaytorshavn

Havnaklæðir eru ikki altíð tað fínasta, tú eigur, men heldur tað fínasta tú eigur, sum ikki er SO fínt, at fólk siga, at tú ert fín/ur.

Ullintu undirbuksirnar, slitnu joggingklæðini, yndistroyggjan við plettinum á albógvanum og hin heita ljóta húgvan liggja eftir heima. Ístaðin eru fólk í penum jakka, høgum halum (bara kvinnurnar, tí menn ganga ikki í høgum hælum í Havn – í Nólsoy hevði tað nokk borið til, hóast tað enn ikki er sætt… so ofta), smørtum troyggjum (sum allarhelst ikki eru so heitar sum yndistroyggjan, og kanska prika) og nýggjum skóm (teir síggja nýggir út leingi, tí teir verða bara brúktir í Havn).

Hug at síggja fleiri myndir av havnaklæðum? Fylg okkum á Instagram @visitnolsoy

Getting To Nólsoy

Check the ferry schedule at www.ssl.fo.

The cost per person is 40 DKK. The sailboat Norðlýsið also sails to Nólsoy nearly every Tuesday and Thursday during the summer.

See you!

Follow visitnolsoy at www.visitnolsoy. fo and on Facebook and Instagram.

*Tórshavn clothes - #havnakladir #onmywaytorshavn

‘Tórshavn clothes’ are not the fanciest clothes you own, rather they are the fanciest clothes you own that are not fancy enough to be called fancy. The woollen underwear, the worn-out track suit, the favourite sweater with the holes on the elbows and the warm, ugly beanie are all left at home when you head to Tórshavn. Instead, people wear smart jackets, high heels (only the ladies, since men in Tórshavn are not known to wear heels - in Nólsoy they probably would, although that has not been seen… very often), stylish sweaters (which are probably not as warm as your favourite sweater and which are probably a little prickly) and new shoes (they look new for a very long time, since they are only used when visiting Tórshavn).

Interested in seeing some pictures of ‘Tórshavn clothes’? Follow us on Instagram @visitnolsoy

62

Photo: Evy Toftegaard Nielsen

www.auto.fo

SightSeeing

– with private chauffeur Enjoy a tour around the best sights on the islands in the safety and comfort of an experienced chauffeur driven car.

Airport tAxi

Special offer to and from tórshavn: 200 DKK per person or 650 DKK for a car with maximum 4 persons.

Call +298 36 36 36

Airport Taxi

ENJOY YOUR COFFEE

BY THE HARBOUR www.kaffihusid.fo

Atlantic Review | summer 2017

Instagram

ROUGH NATURE AND COSY VILLAGES

By Giorgio and Martina in Viaggio col Tubo

The Faroe Islands are not among the top ten destinations visited by Italian tourists, many people don’t even know about them. That is precisely why this archipelago made it to the top of our bucket list for 2017!

Visiting the Faroe Islands makes you feel like an explorer. You have to figure out how to reach some of the sights. Sometimes there are no paths to follow, but this means you can really find your own way. Moreover, no matter where you go on these islands you won’t be disappointed by the landscape. These are truly unspoiled islands with a harsh and breathtaking nature.

The biggest surprise is how the little villages complete the picture in the most poetic way. We were amazed to find that these remote villages are still inhabited by people who love their land and won’t hesitate to share their culture and stories.

64

Atlantic Review | summer 2017

No matter where you go on the islands there is one thing you will never miss (other than green grass), sheep!

65

Atlantic Review | summer 2017

We loved how almost every village has its own stream meandering between the houses and how the sound of little waterfalls follows your path

66

Atlantic Review | summer 2017

A breathtaking landscape on Eysturoy

Warm lights in the village of Mikladalur after sunset

67

Atlantic Review | summer 2017

Rocky paths in Bøur, Vágar

68

Atlantic Review | summer 2017

GjĂłgv with its stream, dividing the village in two

The church in HĂşsar on Kalsoy

69

Atlantic Review | summer 2017

This may seem like a rural village, but it is actually the Tรณrshavn city centre!

70

welcome to gjáargarður sansir.fo

Live like a local

Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. Our areas of practice include: Mergers and acquisitions Company law Project development and financing • Restructuring and insolvency law • Building and construction law

Banking and financing law Oil and gas law Maritime law • Tax law • International contracts

•

•

•

•

•

•

Faroe Law is an independent Faroese Law Firm with associated offices in Copenhagen, Aarhus, Nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients. www.faroelaw.fo · faroelaw@faroelaw.fo Faroe Islands Faroe Law Sp/F Magnus Heinasonar gøta 10 Postbox 158 FO - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00

Copenhagen DELACOUR Law Firm Langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22

Aarhus DELACOUR Law Firm Åboulevarden 13 8000 Aarhus C Tel. (+45) 70 11 11 22

Greenland Nuna Advokater A/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 Nuuk Tel. (+299) 32 13 70

Russia DELACOUR Law Int. Aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189

Ukraine DELACOUR Law Int. Aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98

IMAGINE a hotel, that doesn’t feel like a hotel. Where you instantly find you’re at home, and not a paying customer. Where you make friends with the staff and become part of the family. You have just pictured living at Gjáargarður.

Guesthouse

of Gjógv

Nestled between the high mountains, the drive alone makes it worth a visit. In the lush summer months you may feel like you’re in the Austrian Alps – in the winter, you are struggling to make it through Mordor. Once you’re there just feel yourself unwind.

This is Gjáargarður. We like to call it a Guesthouse. You will like to call it Home.

GJÁARGARÐUR Guesthouse of Gjógv

Gjógv +298 423 171 www.gjaargardur.fo

Your business partner in the Faroe Islands Audit

Bookkeeping

Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio

Wage Administration

Hydrocarbon Taxation Corporate Finance sansir.fo

n

Personal TAX

Accounting Assistance

SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo

TOMMASI Appassinato Vino d’Italia, 0,75 L úr/from

Fyrivarni verður tikið fyri prentvillum.

DKK 75 / EUR 10

BESTSELLER

SMASHBOX Step by Step Contour Stick - 3 stk

DKK 249 / EUR 34

CHUPA CHUPS BACK PACK

CADBURY

16 Lollipops - 192G

Dairy Milk Oreo, 300G

DKK 79 / EUR 11

DKK 35 / EUR 5

NEW

NEW

CHANEL - COCO MADEMOISELLE

CHANEL ALLURE HOMME

WOMEN, 100 ML - Eau de Parfum

MEN, 150 ML, Eau de Parfum

DKK 799 / EUR 108

DKK 799 / EUR 108

YMISK SJOKOLÁTA ASS. CHOCOLATE WAGON WHEELS 6 PACK, 220G TEACAKES 6 PAK, 144G CARAMEL WAFERS 8 PACK, 240G úr/from

DKK 22/ EUR 3

NEW

ANTHON BERG CREAM LIQUEUR 17 %, 1L

DKK 199 / EUR 27

EVENT CALENDAR 10-12 august:

22 july:

Photo: eybii myndir

Tórsfest The concert event prior to Ólavsøka (St. Olaf’s Festival) is one that many remember as the traditional Ólavsøka concert. The event was re-established a few years ago and this year it will be held the weekend before Ólavsøka, Saturday July 22. The event, which takes place in Tórshavn’s city centre pedestrian area, features a diverse line-up of both international and Faroese bands and artists.

The bill includes names such as John Martin (SE), Poul Krebs and Michael Falch (DK), Fríðrik Dór (IS), Swangah, Marius, Páll Finnur Páll and others.

Summer Festival The largest music festival in the Faroe Islands will once again be held at Vágsbøður in Klaksvík. For three days, the city centre of Klaksvík will be transformed into a great big cozy festival area with music at the heart of it. This year is no exception and from August 10 -12 the Summer Festival will be in full swing.

This year’s line-up features international names like Toto, Lukas Graham and Christopher, as well as Faroese names like Konni Kass, Guðrið Hansdóttir, Dynamit and Kristina Bærendsen, just to name a few.

Further information and tickets available at sf.fo

20-24 september:

Read more on facebook.com/ torsfest

28 july - 6 august:

Ólavsøka Exhibition The Faroese art foundation, Listafelag Føroya, puts on its annual Ólavsøka Exhibition or St. Olaf’s Festival Exhibition at the National Gallery of the Faroe Islands.

The exhibition opens on the eve of St. Olaf’s Day, July 28, and is on through to August 6.

Further information on the Ólav­ søka Exhibition can be found at art.fo or on facebook.com/olav­ soku­framsyningin

The Faroese Film Association’s “Film Days” For the third consecutive year, the Faroese Film Association is putting on a film festival called Filmsdagar í Felag, roughly meaning Film Days in Fraternity. The film festival will, as usual, take place at Havnar Bio from September 20 – 24.

Screenings start each night at 8 pm, in addition to the new concept called “Seniors Cinema” and “Kids Cinema”.

To see the full programme visit the Film Association’s Facebook page – Filmsfelagið.

EVENT CALENDAR 28-29 july:

3 september/7 OCTober

Ólavsøka Ólavsøka (St. Olaf’s Festival) is probably the biggest national celebration in the Faroe Islands, held from July 28 – 29 in Tórshavn. The official opening of Ólavsøka traditionally takes place on July 28 at 2pm in the heart of Tórshavn just outside the Parliament – the town square called Vaglið, where a large procession of athletes and people on horseback parade through the city centre. At 3pm the finals of the national rowing championship begin.

On July 29 there is a church service in Tórshavn Cathedral and after that Faroese priests, Government Ministers and Members of Parliament walk in procession from the church

International Football At Tórsvøllur

to Vaglið, where the great Ólavsøka choir performs. After this, the Faroese Prime Minister gives a speech, which officially opens sessions for the Faroese Parliament.

In the fall the National football team is in for a busy period. From late August to mid October the Faroe Islands are scheduled to play four games, two of them at home on Tórsvøllur.

Both days offer a wide variety of both cultural and sports events throughout the city, as well as vendor areas, food courts, fairs and art exhibitions and otherwise just a unique opportunity to meet welldressed, cheerful Faroese people in their national costumes.

On September 3, Andorra visits Tórsvøllur after managing a 0-0 draw in their home fixture and on October 7 Latvia are playing on Faroese turf after losing their home game 0-2 against the Faroe Islands. With 4 points gained in those two away matches, there is optimism amongst the Faroese that these two encounters are winnable. The two other matches are away against Portugal on August 31 and Hungary on October 10.

Whatever you do, do not forget the midnight sing-along at Vaglið on July 29 – it is a must!

June-august: 2 september:

Photo: veingir

25 Years of Summartónar Festival

Photo: Herfinn Thomassen

The Most Beautiful Half Marathon in The Faroes For its fourth year running, the Athletics Association Frælsi invites you to participate in “The Most Beautiful Half Marathon in The Faroes”. This takes place on Saturday September 2. The route stretches from Gásadalur to the church in Sandavágur.

Just like last year, you can ei-

ther run or walk this half marathon. And if you choose to walk, DKK 100 of your participation fee will be donated to the Faroese Cancer Foundation.

You can join at renn.fo or visit Frælsi’s website at fif.fo

The Association of Faroese Composers will once again be hosting the music festival Summartónar.

Concerts will be held all throughout the Faroes from the beginning of June to the end of August.

The concerts and venues vary and there will also be several unique and unusual concerts, for example in Klæmintsgjógv and in Mykines.

Artists and musicians from both the Faroe Islands and from abroad will be performing.

Festival schedule and further information about ticket prices etc., is available at composers.fo

EVENT CALENDAR

Ensemble Sirius is a new chamber music group from Aarhus, Denmark, that has a passion for Nordic music.

The ensemble consists of five young women and this summer they will be touring the Åland Islands, Finland, Sweden, Denmark, Iceland and Greenland.

The musicians are Kristina Thede Johansen (FO) on saxophone, Sofie Brems Sørensen (DK), trumpet, Agnes Holmberg Lundevall (SE) double bass, Frieda funk (DE) piano, and Ninna Morsing (DK) percussion.

They will be performing pieces by six Nordic composers, Atli K. Petersen (FO), Þurídur Jónsdóttir (IS), Arnannguaq Gerstrøm (GL), Lars Karlsson (ÅL/FI), Mette Nielsen (DK) and Isac Broman (SE).

During the concert the composers will describe how the nature in their country has inspired them to compose their pieces.

In classical terms Ensemble Sirius has a rather unusual ensemble of instruments with trumpet, saxophone, double bass, piano and percussion.

These musicians experiment with the various different sounds and possibilities this particular ensemble offers.

With this unconventional gathering of instruments, Ensemble Sirius would like to invite you into a new world of classical music.

76

On Tour With Ensemble Sirius Photo: Tom McKenzie

Concert Dates: August 5 Katrina Chamber Music Festival, Mariehamn,

Åland Islands August 6 Temppeliaukio Church, Helsinki, Finland August 9 Nordiska Musséet, Stockholm, Sweden August 12 Rosengrens Skafferi, Örebro, Sweden August 14 The Royal Academy of Music, Aarhus, Denmark August 16 Koncertkirken, Copenhagen, Denmark

(perhaps moved to a different venue but

same date) August 17 Brædstrup Church, Brædstrup, Denmark August 22 Workshop and lecture at the Tórshavn

Music School, Tórshavn, Faroe Islands August 23 The Nordic House, Tórshavn, Faroe Islands August 26 The Nordic House, Reykjavik, Iceland (workshop) August 27 The Nordic House, Reykjavik, Iceland

(public concert) August 29 Katuaq Cultural Centre, Nuuk, Greenland

(public concert) August 30 Katuaq Cultural Centre, Nuuk, Greenland

(concert for seniors) September 2 Taseralik, Sisimiut Cultural Center, Sisimiut, Greenland

Auditing // Accounting // Advisory // Tax

In order to foresee the future you must know the past Experts in international taxation and corporate finance issues and advisers to the Faroese business community Reliable and professional since 1964

WWW.JANUAR.FO

AUTHO R O F TH E S E ASON :

RAKEL HELMSDAL Photo: Amy Hansen

Far

Lit

LITERATURE FROM THE FAROE ISLANDS

FarLit www.farlit.fo

Rakel Helmsdal (born 1966) is an author, marionettist and artist. She made her debut in 1995 with the children’s novel “Tey kalla meg bara Hugo” (They just call me Hugo), which became the first in a series of four books about Hugo. Since her debut Rakel has written novels, plays and short stories for readers of all ages. She is the director of Karavella Puppet Theatre where she produces

her own plays. Along with colleagues in Sweden and Iceland she co-authors the popular series “Skrímslabøkur” (Monster Books) published in parallel in Faroese, Swedish and Icelandic.

The Monster Books have been translated into 16 other languages. “Veiða Vind” (Catching the Wind), a musical fairy tale, from 2011 is one of her most recent children’s books and was performed by symphony

AWARDS Faroese Children’s Literature Award 1996 Barnabókaverðlaun Menntaráðs Reykjavíkur 2007 Skrímslahæddir nominated for Fjörðuverðlaun in Iceland 2011; Nominated for ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award) 2013 and 2014; Nominated for the West Nordic Children’s Literature Prize 2010 and 2016; Winner of the West Nordic Children's Literature Prize 2016 Entered the IBBY Honour List 2016 Nominated for The Nordic Council Children and Young People's Literature Prize 2017 PUBLICATIONS 2014 Hon, sum róði eftir ælaboganum 2014 Skrímslakiskan

orchestra and narrator both in the Faroe Islands and Iceland.

Her latest work, “Hon, sum róði eftir ælaboganum” (The girl who rowed after the rainbow) was written for young adults and earned the author an entry on the Ibby Honour List in 2016, won the West Nordic Children’s Literature Prize and is nominated for the Nordic Council Children and Young People’s Literature Prize 2017.

2012 Klandursskrímsl 2011 Revurin við silkiturriklæðnum 2011 Veiða vind 2010 Skrímslahæddir 2009 Skrímslavitjan 2009 Veturin hjá Undu, Úr Mosakulluni 2 2008 Várferðin til Brúnna, Úr Mosakulluni 1 2008 Skrímslasótt 2007 Myrkaskrímsl 2007 Gott hugflog, Hugo (Hugo 4) 2006 Stór skrímsl gráta ikki 2004 Nei! segði lítla skrímsl 2003 Kom yvirum, Hugo! (Hugo 3) 1998 Drekar og annað valafólk 1997 Hvørjum flenna likkurnar at, Hugo? (Hugo 2) 1996 Søgur úr Port Janua 1995 Tey kalla meg bara Hugo (Hugo 1)

Where to buy Published translations of original Faroese literature are available to purchase at the two bookshops in Tórshavn.

You can also visit the bookshops online.

Rit og Rák www.ritograk.fo H.N. Jacobsens Bókhandil www.bokhandil.fo

79

Eftir Rebekku J. Simonsen

Gev rossunum

Hjálp rossunum at finna veg til matin

Sudoku

Hvør tekning skal koma fyri eina ferð loddrætt, eina ferð vatnrætt og eina ferð í hvørjum kassa

4

5 7 2 1 9 6 3 5 7 2 6 9 4

1 8 5 2

6 8 3 1 8 2 7 4 5 6

Finn 2 eins sólir 1

2

3

1 3

9 7 4 9 1 2 3

4

Finn orðini 5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

Her hava 16 ymisk orð krógvað seg. Øll hava okkurt við summarið at gera. Orðini standa vatnrætt ella loddrætt

S A N D U R F P D V R S

A H S Ú T F E R Ð A S H

F N H E I K R J Í S U R

I B O M D Ó I F I S K A

S I R H S P A N N A T S

Ó K T R A M P O L I N T

L I S Ó L B R I L L U R

G N Æ B O L Y U Í Ú V O

T I S Ó L K R E M Z Ý N

P O L L A M J Ø R K I D

S V I M J I H Y L U R P

KROSS orðagáta

© www.bergur.NET

býur, sum er hin fimti 1 Svenskur størsti í landinum.

©bergur

.net 2017

4

1

Akfør

2

í Miðjarðarhavinum, sum 5 Oyggj eitt væl umtókt ferðamanna­

3

Hvat fært tú at eta, um tað verður borðreitt við »Gemüse« í Týsklandi?

Falls er felagsheitið á trimum 6 ...? fossum, sum eru á markinum

2

land.

millum USA og Kanada.

3

Yrki

stoltur

ross

kríAtúr

MissA ull

studerAði

fø. bYgd stríðist

fróAr 2 føtur

5

súgdjórið

Á slíkAn hÁtt MÁnAður

ger óðAn kjAftur

svøvntungAr

fAri niður

sýtir

grunnur nÁbúgvi

tAnlA

gjAldoYrA

ílAtið

gevA

PútA

kroPPur bíbl. nAvn

fruMevni

kloYvA griks. bóks.

tvørtræ

2 eins

songleikur

letur

ikki í

brúkA

tíðArskeið

øki undir jørð

doktAri

6

vAr nógv til Av PlAntur

Merki

7

enskt AðAlsheiti

ítróttAgrein

iridiuM

S U d o k u

Beatles frá 1969.

Flogfar hjá Atlantic Airways, sum er nevnt eftir eini føroyskari listakvinnu.

óðAr

fuglur

í London, sum er kendur 4 Vegur frá eini víðagitnari plátu hjá The

2 8 6 9 3 5 6 1 2 8 8 7 5 3 1 4 3 6 7 3 9 5 7

djórAungi kringAr

3 2 4 7 6 1 3 2 1

6

8 1 2 1 7 4 6 5 8 4 3 3 4 1 9 5 3 5 2

8

7

9 6

Atlantic Review | summer 2017

HEINESEN

Airbus 320: RCJ

HEINESEN 1900–1991

William Heinesen (1900-1991) er víða gitin sum rithøvundur og telist millum teir stóru í norðurlendskum bókmentum. Hann lýsti sína list sum “myndakrutl”, men hon er meir enn tað. Fyri tað mesta nýtir hann litkrit í fyrstu verkunum og avmyndar romantiskt huglag úr føroyska fjallaheiminum, gykl um tann alheim, ið fólkatrúgv hevði skapt, og speiskar samfelagsviðmerkingar. Tey seinastu tíggjuáraskeiðini koma evnini til pappírsklipp til sjóndar, har hugflog og prýðing og litfagnaður sameinast. Eitt høvuðsverk er myndprýðingin av kommunuskúlanum í heimbýnum Havnini.

William Heinesen (1900-1991) is best known as an author, one of the great in Nordic literature. He saw his art as nothing but drawing pictures, but there is more to it. Pastels dominate the early works, which motifs are the romantic ambience of Faroese mountainscapes, phantasies from local folklore and satirical social commentary. During his last decades, his paper cuttings blossomed, where fabulation, decoration and a love for colour are united. His magnum opus is the decoration of a municipal school in his hometown, Tórshavn.

AV REYNI 1920–2005

Airbus 319: RCI

AV REYNI 1920–2005

Ingálvur av Reyni (1920-2005) varð tann fyrsti abstrakti málarin í føroyskari list. Ígjøgnum sítt langa lív eydnaðist honum at endurnýggja seg sum fáur við franskari list sum leiðarstjørnu. Ein litføgur naturalisma varð á leið 1960 skift út við heldur daprar kubistiskar málningar.

Frá 1980-árunum kom ein abstrakt ekspressionisma í einum svørtum og dramatiskum úttrykki, sum snýr seg um náttúru og menniskja, kropp og litevni. Heimafturkomin eftir útbúgving í Danmark livdi og virkaði Ingálvur av Reyni alt lívið í Havn.

Ingálvur av Reyni (1920-2005) was the first Faroese abstract painter. During his long life and with French art as his leading star, he was able to renew himself as few others can. A colourful naturalism was replaced with a dark, brooding cubism around 1960. An abstract expressionism, dominantly black and dramatic, dealing with nature and people, body and colour, followed in the 1980s. After returning home on finishing his education in Denmark, Ingálvur av Reyni lived his whole life in Tórshavn.

LÜTZEN

1919–1995

Airbus 319: RCG

LÜTZEN

1919–1995

82

Elinborg Lützen (1919-1995) var tann fyrsti og leingi tann einasti grafikarin í føroyskari list.

Henni dámdi best at arbeiða við linoliumsskurði, og úr tí fekk hon gandað eitt ríkidømi við ymiskari skurðtøkni og avbrigdum av svørtum. Frá ekspressionistiskum ævintýramyndum flutti listakvinnan seg yvir í klassiskt úttrykk við myndevnum úr bygdum og gerandisdegnum.

Seinni fór hon yvir til surrealistiskar gyklmyndir úr einum duldarfullum undirheimi, ofta niðansjóvar: Føroyar undir vatnskorpuni. Listakvinnan livdi og arbeiddi meginpartin av lívi sínum í Klaksvík.

Elinborg Lützen (1919-1995) was the first and for a long time the only Faroese printmaker.

Her favoured technique was the linocut, from which she elicited great riches with a varied cutting technique and black tones. From expressionistic fairy tale pictures, she moved over into a classic expression of motifs of villages and common life. These were followed by surrealistic phantasies of a mythic underworld, often under-sea: Submarine Faroes!

The artist lived and worked for most of her life in Klaksvík.

Atlantic Review | summer 2017

Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways Fleet names

SMITH

1913 –1958

Agusta Westland 139: OY-HIH

Ruth Smith (1913-1958) er koloristurin í fyrsta føroyska málaraættarliðinum. Fyrst og fremst var hon impressionistur, sum eymliga lýsti, hvussu litir koma til lívs í ljósi. Ein sterkur og livandi málingarháttur ber samstundis boð um eitt sinni við spenningi í. Á tann hátt vórðu náttúra og sinnalag bregdað saman í eina hægri eind í hennara list. Eftir lokna útbúgving í Danmark búsettist Ruth Smith saman við húskinum í Suðuroy. Sum listafólk livdi hon í einingi, og hon andaðist brádliga undir umstøðum, eingin kennir til fulnar.

SMITH

Ruth Smith (1913-1958) is the colourist among the first generation of Faroese painters. An Expressionism with a fine sense of portraying the play of colours in light was her point of departure.

An intense and expressive painting style is at the same time a testimony to a tense disposition. In this way, nature and mind meet in her art in a higher unity. On finishing her education in Denmark, Ruth Smith settled with her family in her home island of Suðuroy, where she lived as an isolated artist and died unexpectedly under unsolved circumstances.

1913 –1958

JOENSEN-MIKINES 1906–1979

Agusta Westland 139: OY-HIL

JOENSEN-MIKINES 1906–1979

Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) er tann fyrsti veruligi, føroyski listamálarin. Hjá honum fær listin sína egnu rødd við havi og bygd, jarðarferð og grindadrápi, ið verða lýst í máttmiklari ekspressionistiskari naturalismu stundum við ávirkan úr romantikki og symbolismu. Inn í ávirkanina frá Edwardi Munch leggur hann eina stranga og náttúruvakra tyngd í eitt egið – og føroyskt úttrykk. Mikines varð útbúgvin í Danmark, har hann búði meginpartin av lívinum, og har fekk hann eisini tilnevnið eftir oynni, har hann vaks upp.

Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) is the first major painter in Faroese fine art. In him Faroese art gains its own voice; ocean and villages, funerals and whale hunts are depicted in a forceful expressionistic naturalism that encompasses both romantic and symbolic touches. He combines an influence from Edward Munch with a tight objectivity and weighty quality in a personal – and Faroese – expression. Mikines was educated in Denmark, where he also lived for most of his life and where he received his nickname, a reference to his home island, Mykines.

USEFUL INFORMATION

FACTS

INFORMATION OFFICES Visitnordoy/Klaksvík Visiteysturoy/Fuglafjørður Visiteysturoy/Runavík Visitvagar/Sørvágur Visittorshavn/Tórshavn Visitsandoy/Sandur Visitsuduroy/Tvøroyri Visitsuduroy/Vágur

LOCATION AND SIZE Situated in the heart of the Gulf Stream in the North Atlantic at 62°00’N, the Faroe Islands lie northwest of Scotland and halfway between Iceland and Norway.

The archipelago is composed of 18 islands covering 1399 km2 (545.3 sq.miles) and is 113 km (70 miles) long and 75 km (47 miles) wide, roughly in the shape of an arrowhead.

There are 1100 km (687 miles) of coastline and at no time is one more than 5 km (3 miles) away from the ocean.

The highest mountain is 882 m (2883 ft) above sea level and the average height above sea level for the country is 300 m (982 ft).

Tel (+298) 45 69 39 Tel (+298) 23 80 15 Tel (+298) 41 70 60 Tel (+298) 33 34 55 Tel (+298) 30 24 25 Tel (+298) 36 18 36 Tel (+298) 61 10 80 Tel (+298) 23 93 90

EMERGENCY ASSISTANCE Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country. First aid is provided at the hospitals in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri.

HEALTH INSURANCE Citizens of Nordic countries and Great Britain are covered under their respective public health plans while in the Faroes. Residents of other countries will need to acquire their own traveller’s health insurance.

BANKING HOURS Banks in major towns and some villages are open from 9:30 to 16:00 weekdays. All banks are closed on Saturdays and Sundays. Secure Automatic Teller Machines (ATMs) are available from 6:00 until 02:00 every day.

BUSINESS HOURS Most shops are open from 10.00-17.30. On Thursday and Friday many are open until 18.00. Shops close on Saturday at 14.00. SMS shopping centre in Tórshavn is open until 18.00. Most shops are closed on Sunday. Kiosks, petrol stations and most bakeries do not close until 23.00, also on a Sunday.

CLIMATE The weather is maritime and quite changeable, from moments of brilliant sunshine to misty hill fog, to showers.

The Gulf Stream encircling the islands tempers the climate. The harbours never freeze and the temperature in winter time is very moderate considering the high latitude.

Snowfall occurs, but is shortlived.

The average temperature ranges from 3,5°C in winter to 12°C in the summer. In sheltered areas, the temperature can be much higher, but the air is always fresh and clean no matter what the season.

POPULATION The population is 48.704 (1st January 2015). More than 20.000 people live in the metropolitan area which comprises Tórshavn, Kirkjubøur, Velbastaður, Nólsoy, Hestur, Koltur, Hoyvík, Argir, Kaldbak, Kaldbaksbotnur, Norðradalur, Syðradalur, Hvítanes, Sund, Kollafjørður, Signabøur and Oyrareingir, while about 4,600 people live in Klaksvík, the second largest town in the Faroe Islands.

POSTAL SERVICES The main post office in Tórshavn is open Monday to Friday 09.00- 17.00. Village post offices have shorter opening hours. Please note that all post offices are closed on Saturdays and Sundays.

FORM OF GOVERNMENT Since 1948, the Faroe Islands have been a self governing nation of the Kingdom of Denmark. It has its own parliament and its own flag. It is not, however, a member of the European Union and all trade is governed by special treaties.

TRANSPORT A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels.

LANGUAGES SPOKEN Faroese is the national language and is rooted in Old Norse.

Nordic languages are readily understood by most Faroese, and English is also widely spoken, especially among the younger people.

CAR HIRE It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other places around the islands.

For more information, contact the tourist offices.

RELIGION Religion plays an important part in Faroese culture and over 80% of the population belong to the established church, the Evangelical-Lutheran. 10% of the population belong to the Christian Brethren (Plymouth Brethren).

MOUNTAIN HIKING Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone.

CURRENCY As a self-governing region of the Kingdom of Denmark, the Faroese government prints its own currency, the króna, although Danish coins are used. The exchange value is equivalent to the Danish krone.

TIME DIFFERENCE The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden).

INDUSTRY The fishing industry is the most important source of income for the Faroes. Fish products account for over 97% of the export volume. Tourism is the second largest industry, followed by woollen and other manufactured products.

Atlantic Review | summer 2017

Iceland

Denmark, Iceland, Norway, Scotland and Spain

Denmark Mainroad

Ferry routes

Helicopter

Bus routes

Airport Tunnel (no toll) Sub-sea tunnel (Toll)

85

Søgan um Atlantic Airways

FLOTIN

Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroya og Danmark 28. mars í 1988.

Tað var tó ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi.

Raksturin gav hall fyrstu árini, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin.

Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin vendi. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at fevna um flúgving til Íslands. Felagið átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk skjótt hjá Atlantic Airways. Í 1998 gjørdi Atlantic Airways av at leiga eitt flogfar afturat og við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira.

Fyrst varð túratalið millum Føroya og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna og farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður við British Aerospace um nýtt flogfar. Síðani hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru eru tvey flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Triðja flogfarið verður í løtuni framleitt í Hamburg í Týsklandi og verður eftir ætlan tikið í nýtslu í januar 2017. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar av slagnum A319. Flogfarið varð sett í flúgving í 2012, og stutt eftir varð farið at flúgva beinleiðis til Barcelona. Sama árið vann felagið Airline of the Year-heiðursløn á aðalfundinum hjá “European Regions Airline Association” í Dublin í Írlandi.

Føroya landsstýri einskildi í 2007 ein triðing av Atlantic Airways, og felagið varð tá skrásett á virðisbrævamarknaðinum, men í 2014 samtykti Løgtingið eftir uppskoti frá landsstýrinum at keypa einskilda triðingin aftur frá privatu partaeigarunum, og landsstýrið eigur nú aftur alt felagið.

The Story of Atlantic Airways

OY-RCG Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 5079 Airbus 319-115 144 2x CFM56-5B7/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km

OY-RCI Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 3905 Airbus 319-112 144 2x CFM56-5B6/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km

OY-RCJ Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 7465 Airbus 320-214 168 2x CFM56-5B4/3 37,57 m 34,10 m 911 Km/h 4.800 Km to 5.700 km

OY-HIH Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:

SN: 31718 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15

OY-HIL Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:

SN: 31722 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15

Atlantic Airways’ first flight was from the Faroes to Denmark on 28 March 1988. It was no easy task, though, to get the airline off the ground.

Operations ran at a deficit during the first years, and in 1992, as a devastating economic crisis in the Faroes peaked, the company’s equity was gone.

During the worst years of the economic crisis, it was impossible for Atlantic Airways to turn a profit. But then the winds changed. In 1995 the company had its first year in the black. That year, the airline had slowly started to expand its operations with regular flights to Iceland, sharing the route with Air Iceland. During the following years, the company developed swiftly. In 1998 Atlantic Airways opted to lease a second aircraft. With two planes in the fleet, routes could be expanded significantly.

First the frequency of flights between the Faroes and Denmark was increased. Then, the airline started flying to Scotland in 1998 and to Norway in 1999. The expanded routes were well received. In 1999, therefore, the company commenced talks with British Aerospace and signed a contract for the acquisition of a new aircraft.

Since then Atlantic Airways has purchased additional aircrafts and continued to increase the number of flights. Today, there are two planes and two helicopters in the fleet. The third aircraft is currently under construction in Hamburg, Germany and will be introduced into our fleet in January 2017.

In 2008 a contract was signed with Airbus on the purchase of an aircraft of the type A319. The plane was added to the fleet in 2012 and soon thereafter began to fly directly to Barcelona. That same year the company won the Airline of the Year prize at the annual meeting of the European Regions Airline Association held in Dublin, Ireland.

The Faroese government privatised a third of Atlantic Airways in 2007 and the company was listed on a stock exchange. In 2014, however, the parliament passed a government bill to repurchase the third of the company that had been privatised. Today, the Faroese government is the sole owner of the airline.

Flogleiðir Route map

REYKJAVIK FØROYAR

BERGEN

AALBORG BILLUND EDINBURGH

KEYPMANNAHAVN

BARCELONA

LISSABON

PALMA DE MALLORCA

KRETA

Danmarkar-rutur (Denmark Route) NORÐ-rutur (NORD Route)

GRAN CANARIA

SÓL-rutur (SUN Route)

Vit knýta Føroyar nærri at umheiminum við 2.900 fráferðum og komum árliga - beinleiðis til 12 ymisk ferðamál

REYKJAVÍK FØROYAR

BERGEN

AALBORG EDINBURGH

BILLUND

KEYPMANNAHAVN

Okkara flogfør eru serútgjørd til at flúgva upp á Føroyar Á føroyskum veingjum í útvið 30 ár Til gaman og álvara, sól og summar, vinnu og mentan

BARCELONA

LISSABON

MALLORCA

Serføroysk tænasta KRETA

Kappingarførir prísir

GRAN CANARIA

#FLÚGVAFYRIFØROYAR Atlantic Airways

Vagar Airport

380 Sørvágur

Tel 34 10 00

www.atlantic.fo