FREE COPY / TAG BLADET MED HJEM HEYST / AUTUMN 2010
Livar nysted, world record-holder
Ku n H oy ar al ds s. Ár H Vi v na ða an fjø re na ið rð su i ur nd 56
ng sf j.
Fu nn i
410
KLAKSVÍK
St
To f
re n
du
r
440
44
480
Ri
tu
Ru na ví Æ k v 2 ðu ík ví k
Se i la tra Sk ð ál i
yr
O
da lu r
la fj.
504
tir
k ví Kv í Ko l
0 30
y ól
so
Fares on buses
N
90
Please check www.ssl.fo.
101
tu
es
H
sansir.fo
Ka Fu m gl bs af d. j.
G Fu jó nn gv in gu r
ði Ei nu ví k ør Tj an na Ve st m u Sø r rv á FL gur O G M VØ LL ið v U R Sa águ nd r av ág ur
Bø
in es yk M
482
KOLLAFJ.TUNNILIN TÓRSHAVN
Fares on ferries
la
am
G
r
60
un
in
in
Sa
úl
sk
av ála ík vík
eg
M
op
tt
ræ
Sk
60
600
ús ur al D
oy
úv
Sk
H
ur
Sk
nd 601 66
7
KRAMBATANGI
700
500 Bus route number 7
Ferry route number
Return ticket
Shorter routes
Suðuroy
Mykines
Adults Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard
45 380 500
90 765 1000
120 510
Children/Pensioners Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard Students
25 190 250 36
45 380 500 72
60 510
160 1.400
225 1.900
1.690 320 320 20 40
2.250 450 450 30 60
Vehicles (incl. driver) Return ticket Car < 5m 10-trip-travelcard Monthly travelcard < 5m Car with trailer Car with caravan Bicycle Motorcycle
Su
m
ba
Lo
1 70
jin
m
Fa
P H Ø V ov ra pr águ ork ví a er r k i
i
k a r ví lb oy nd va vør H T
Sa
Travel all over the islands by bus and boat. Buy the TravelCard at the airport or at the terminal in Torshavn. For further information call 34 30 30 or visit www.ssl.fo All Strandfaraskip Landsins bus and ferry routes are included in the following map:
ík rv ta at
400
ja rk Ki
203
H
OYRARBAKKI
oy ín Sv
SKÁLABOTNUR
500
R ík LU irv A Le UD ður T r Ø jø G arf ld Sø
36
1
100
48
201
202 200
506
58
r s d. ur sa ne al ra ú d la H yð la øl S k i Tr M fj. da yn O
Domestic buses and ferries
Please note that these prices are for guidance only. Please check www.ssl.fo before you travel.
96
Ein føroyskur banki í Norðurlondum BankNordik er ein sterkur samstarvsfelagi við deildum og dóttirfeløgum í Føroyum, Danmark, Íslandi og Grønlandi. Samtakið hevur høvuðssæti í Føroyum.
www.banknordik.fo
06
Faroe Islander breaks 114 year old record Føroyingur tikið 114 ára gamalt heimsmet, síða 12
14
Lætt og lekkurt luksus á Hilton Luxus weekend på Hotel Hilton, side 20
22
Torshavn through the magnifying glass
32
Tann syndafulla køkumentanin Færingerne og de søde sager, side 39
40
Føroyskt trolkamera skal tryggja burðardygga veiði New Faroese Invention, page 46
49 Barnasíða 50
Søgan um Atlantic Airways
52
Nyttig info
54
Facts about the Faroes
Back to Basics Many companies and communities have recently experienced a back track from rapid development to a previous level of activity. It is like landing on the wrong square in Monopoly and being asked to move back to square one. The situation in the Faroes is more or less similar to the rest of Europe, however industries like salmon farming and pelagic fishery and processing are exemptions. But the challenge for many other businesses and society in general is substantial, and the recent need to restructure one of the two main banks in the Faroes underlines how serious the challenges are. In such situations it is common and natural to return to stable and substantial elements. Speculative business projects with big and fast pay-outs are no longer an option. For this very reason tourism in the Faroes deserves more focus and care.
Travelers of today are looking for the genuine experience - to experience unspoiled nature and a genuine society, which is not artificially manipulated towards tourism. All this is at our feet. We have unspoiled nature, ever-changing weather, beautiful colours, precious cultural heritage, an exciting history and not least a society with a very well-developed infrastructure. Recently National Geographic Traveler applauded all this and chose the Faroe Islands as the world's most appealing islands. But for some reason the potential in developing Faroese tourism does not have the attention it deserves. We need a political and industrial decision that states clearly that Faroe Islands will focus on developing tourism. Following that decision we need to coordinate all legislation and political measures to provide the industry with a secure framework by lowering public fees and taxes on travel and to underline this by having a high profiled tourism development and market-
ing programme. One initiative could be to focus all funds on national marketing efforts and entrepreneurial development within tourism for the next five years. This will not only make the Faroes a livelier and more fun place to live in. It also helps to develop a sustainable industry that will not slip out of our hands at the next bump. Such an effort is possible, just like Livar Nysted’s feat when he set a world record by rowing across the Atlantic Ocean with the Faroese flag high up on the mast as his greatest motivation.
ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vaga Airport, FO 380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: info@atlantic.fo. Layout and advertising: Sansir P/F, Dvørgastígur 7, Postbox 1099, FO 110 Tórshavn, tel. +298 355 355, fax. +298 355 350, e-mail: info@sansir.fo. Printed by Føroyaprent. Edited and coordinated by Sansir, in cooperation with Atlantic Airways. Responsibility: Magni Arge. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Bárður Lydersen
Magni Arge CEO and President Atlantic Airways
sparið uppá peninGin, men iKKi dyGdina
KøKar · GrovKøKar · Baðirúm · KlædnasKáp nordic livinG Bað vit sýna fram vøkur baðirúm, sum hóska til øll sløg av stíli, tí ikki er neyðugt, at baðirúmið er keðiligt á at líta. GrovKøKur Grovkøkurin tænir mongum ymiskum endamálum, og hesir uppfylla øll krøv. KøKar eitt úrval av dygdarkøkum, sum eru gjørdir við serligum sniði, til gerandisdagin og dagliga nýtslu. KlædnasKáp Gott er at hava ríkiliga gott pláss í skápum. Kom og síggj eitt úrval av snøggum loysnum til klædnagoymslu.
Bað
GrovKøKar
KøKar
KlædnasKáp
ByGma Balslev ∙ vegurin langi ∙ postboks 3309 ∙ Fo 110 Tórshavn ∙ tel 34 50 00 ∙ fax 34 50 01 ∙ www.balslev.fo ∙ balslev@balslev.fo
Ert tú í iva? ? tað s m
Spa r
inu áe t l A
itilt ø
umpa Hitap
k?
? O og lju ke fýr ti l?
ð?
sta Be
o tilb
Só lo
rk a?
Bílegg orkuprát á tel. 34 35 00 ella á www.effo.fo
Bílegg eitt orkuprát við okkum Skalt tú byggja, umvæla húsini ella kanska skifta hitaskipan, so átti tú fyrst at bílagt tær eitt orkuprát við okkum. Við okkara drúgvu royndum og í tøttum samstarvi við førandi ráðgevarar og veitarar av HVS-tænastum í Føroyum, kunnu vit geva tær eina heildarveiting, tá tað snýr seg um orkuráð, oljufýr, tanga, ketil, hitapumpu, sólorku og sparitiltøk.
Fá alt á einum stað Nú kunnu vit bjóða tær eina heildartænastu, har vit saman við okkara samstarvsfelagum finna fram til, hvør orkuloysn hóskar best til júst tín. Bílegg eitt orkuprát við okkum á tel. 34 35 00 ella beinleiðis á heimasíðu okkara www.effo.fo.
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Pf. Effo
Óðinshædd 3
110 Tórshavn
Tel 34 35 00
www.effo.fo
11
Besta og lagaligasta siglingarkervið á marknaðinum. Punktum. Grundartangi Reykjavík
Reyðarfjørður Vestmannaoyggjar Tórshavn
Frederikstad Gøteborg Aarhus Immingham Hamburg Rotterdam
Nýggjar tíðir – nýggjar leiðir Faroe Ship hevur lagað siglingarkervið til ynskini hjá kundum okkara. Enn eina ferð. Fyri okkum er hetta ein sjálvsagdur og neyðugur partur av at vera best. Síðan 1919 hevur Faroe Ship verið fremsta samband føroyinga við útheimin. Frá fyrstu túrunum við »Tjaldrinum«, til Faroe Ship gjørdist liður í flutningskervinum hjá Eimskip – heilt úr Kina til Hamburg og á Havnarvág.
Góð sambond síðan 1919
Tekstur Eilen Anthoniussen Myndir Amy Hansen
Lætt og lekkurt luksus á Hilton
Tað fær neyvan verið lættari. Tú setir teg væl til rættis í flúgvaranum, og tveir tímar seinni lendir tú í Kastrup, gongur tvørtur um stóru móttøkuhøllina og beina leið inn í móttøkuna á Hotel Hilton. Tveir dagar seinni setir tú teg aftur í flúgvaran úthvíld, gjøgnummýkt og við taskunum fullum av tí nýggjasta nýggja úr keypmannahavnsku mótabúðunum. Alt hetta kanst tú uppliva við at ogna tær ein City Break-pakka. Vit royndu eydnuna við pakkanum Tey flestu kenna Hilton. Stóra flogvallarhotellið í Kastrup, ið er kent fyri sítt høga tænastustøði við tí stílreina norður lendska profil inum, og sum ofta verður sett í samband við luksus og nógv null aftan fyri punktum fyri eina einstaka yvirnátting. Hilton er hotellið, sum síðan upplatingina fyri 10 árum síðan hevur vunnið sær eitt serligt pláss í føroysku ferðahjørtunum. Tað prógva hagtølini hjá hotellinum, ið vísa, at nógvir føroyingar aftur og aftur vitja hotellið. Tann vanligasta orsøkin til, at nógvir føroyingar velja Hilton, er uttan iva, at hotellið liggur so væl fyri beint uttan fyri flogvøllin í Kastrup. Hilton er eitt fimmstjørnað hotell, ið gerandisdagar serliga verður leigað fyritøkum og virkjum,
14
ATLANTIC REVIEW 03/2010
ATLANTIC REVIEW 03/2010
15
Buddhamassasja til kuldakrákuna Tey nógvu nullini fyri eitt vanligt kamar eru tó ein myta, sum Hilton gjarna vil jarða. Sannleikin er, at tað nýtist ikki at vera so ørandi dýrt at búgva sum greivar eitt vikuskifti á Hilton. Mett eftir talinum á føroyskum gistingum á hotell inum er luksus akkurát nakað fyri føroyingar. Tí hevur Hilton spent seg út fyri at tekkjast føroysku gestunum uppaftur meira og bjóðar saman við Atlantic Airways føroyskum ferða fólki eitt spennandi vikuskifti í Keypmanna havn. Undir heitinum City Break hava hotellið og flogfelagið sett saman ein pakka, ið bjóðar
16
ATLANTIC REVIEW 03/2010
føroysku kuldakrákuni at fáa hitan í dampbað num ella stívu vøddarnar mýktar á briksini hjá NI’MAT, sum er eitt paradís fyri ein væl veruelskandi, kaldan føroying. Hugskotið er ætlað føroyinginum, ið vil ferðast ómakaleyst, og sum kundi hugsað sær ein steðg úr gerandis degnum uttan at gera ov nógv hóvasták burturúr. Pakkin er settur saman soleiðis, at hann egnar seg til øll, bæði til tann, ið dámar at fara ein túr til Keypmannahavnar av og á fyri at fáa nýggjan íblástur til klædnaskápið, og til tann, ið kundi hugsað sær at givið kroppinum eina kerliga hond. Hvat er betri enn ein túrur í eitt indiskt spa eftir ein langan dag á Strøgnum? Og kanska ein fótmassasja eisini? Áh, tær himmalsku hendur Vit báðar, fotografurin og yvirritaða, gjørdu av at royna pakkan. Serliga var tað buddhamassasjan, ið ljóðaði innbjóðandi, og sum vit hildu, at vit kundu trongt til. Eftir at hava roynt mestsum alt av risatóra og leskiliga morgunmatarborðinum vóru vit klárar til briksina. Í ávíkavist svimjidrakt og bikini vóru vit útgjørdar at njóta óavmarkaða tíð í gandakenda NI’MAT. Gandakent, tí rúmið kundi ikki verið ein størri kontrastur til hvíta og gjøgnumskygda flogvøllin og tað stílreina hotellið, ið allastaðni er innrættað í norðurlendskum stíli. At stíga inn um gáttina til NI’MAT er sum at stíga inn í holuna hjá Aladdin. Inni er klætt við myrkum veggjum, gulllittar buddhastand myndir standa runt um stóra svimjihylin sum prýði, og kring hylin eru eisini stórir pútuklæddir stólar. Perfektir at sleingja seg í, meðan tú nýtir tína frukt og títt ísterningavatn í stóru hvítu baðikápuni og bleytu toytuflunum og slappar av aftur við luktinum av roykilsi, olju og sápu.
Mett eftir talinum á føroyskum gistingum á hotellinum er luksus akkurát nakað fyri føroyingar.
ið halda fundir og skeið har. Í dýrasta kamarinum á Hilton lata stóru stjørnurnar seg interviewa, tá tær vitja býin. Kamarið kallast “President suiten” og kostar 18.000 krónur fyri náttina. Hóast ørandi prísin er kamarið upptikið mestsum hvørja viku alt árið.
ATLANTIC REVIEW 03/2010
17
Hóast tað ljóðar klisjefult og platt, finni eg bara eitt orð fyri mína fyrstu buddhamassasju: Himmalskt!
Fyri okkum báðar bíðaði fyrst ein buddha massasja. Við henni fært tú masserað rygg, hár botn og andlit. Ert tú ein garvaður massasju njótari, er kanska bara gott at vita, at tú sleppur at velja tær olju, og hvussu hørð massasjan skal vera frá blíðu massasjukonuni, og so er bara at venda nøsini niður í holið á briksini, lata eyguni aftur og njóta tað. Líka mikið hvussu eg geri mær ómak at finna upplivingar, ið koma hesari upp á knøini, miseydnast tað. Áh, tann herliga kensla at liggja har púra avslappað og verða mýkt av hondum, ið kenna hvønn vødda, og hvussu hann skal mýkjast. Hóast tað ljóðar klisjefult og platt, finni eg bara eitt orð fyri mína fyrstu buddhamassasju: Himmalskt! Og hví ikki eisini royna dampbaðið? Tú biður bara um okkurt lekkurt til at peela húðina við, tað verður serverað á einum bakka, ið harmonerar 18
ATLANTIC REVIEW 03/2010
við innrættingina, og so er at peela væl og virð iliga. Saman við intensa dampinum fær húðin fullkomiliga nýtt lív, og eftir situr tann fantastiski lukturin av lavandel. Eftir kalda og svalandi baðið vóru vit sum nýggjar og klárar at seta okkum í djúpu stólarnar í hvør sínari XXXL-baðikápu við vatni og frukt. Skjótt á Kongens Nytorv Hóskandi fyri eitt fimmstjørnað hotell hevur Hilton alt, tú kanst ynskja tær. Í veruleikanum nýtist tær ikki at pakka stórt meir enn tína tannbust og eitt eyka sett av klæðum. Um tú ikki hevur stundir at tveita eitt eyka sett av klæðum í taskuna, eru ráð fyri tí. Við í pakkanum er nevniliga eitt sera praktiskt 24 tíma metrokort. Við metrokortinum kanst tú ferðast so nógv, tú vilt við metroini innan 24 tímar. Metroin koyrir
exchange culture through taste etika is Japanese simplicity and Nordic raw materials in fine harmony, where the simple and the clean, the raw and the roasted are served in new gastronomic compositions.
Go
rsg
t
sterg
øn
e
ade
æd
str
Lille
de dga
Ad
elg
ade
Ny Ø
el M
Pile
get
Strø
ade
Bre
Ny
mm
Ga
Grø
nne
gad
e
the
St. K ong
ens
gad
e
Restaurant Takeaway Wine bar Cocktail bar
Kongens Nytorv
Hotel D’Angleterre
de
nsga
ge Kon
Ny
hav
n
Det Kgl. Teater
METRO
Magasin
etika Copenhagen Ny Østergade 14 1101 København K restaurant +45 33 36 53 00 takeaway +45 33 36 54 00
etikataste.com Ni
ur
a
laðs
øt
ir G
sg
úsveg
n se
Føroya Løgting
U nd
Fin
Tingh
els
Vaglið
g gi hey
Posta
rs Tó gøt a Hotel Tórshavn
Áa
Hvonn
rve
gu
r
Dómkirkjan
Hú sab
i
dir
ak k
Un
ju b
v
yg g
rúg
Br
Br
Brings
yg g ju b
ak
etika Tórshavn Vágsbotnur Áarvegur 3 100 Tórshavn restaurant +298 319 319 ka
Sk
ál a
trø
ð
etika.fo
nagøta Hav
nar
gøt
a
Kongabrúgvin ATLANTIC REVIEW 03/2010
19
triðja hvønn minutt av flogvøllinum, og av hotell inum eru bert 12 minuttir inn á Kongens Nytorv, har handilsgøturnar breiða seg út fyri tær og bjóða okkurt til ein og hvønn stíl og penga pung. Tú kanst velja millum prísklassarnar hjá Marc by Marc Jacobs, Top Shop, Gucci, Nørgaard og sjálvandi í mekkanum fyri tey, ið ynskja sær nógv av tí nýggjasta uttan at lensa sær gjaldskortið: Hennes & Mauritz. Hetta er bert eitt lítið úrval av mótahandlunum. Sjálvsagt eru óteljandi aðrir shoppingmøguleikar til øll. Ert tú til elektronikk, smyrsl, ítróttarklæðir, innbúgv, list, bøkur og you name it, er Keyp mannahavn ein deiligur býur at lata seg villa í. Strekkini eru ikki ov long til, at ein túrur nýtist at taka alt ov langa tíð, og tú finnur nógv áhugavert í gøtunum. Marknaðir við brúktum tingum eru nærum hvørt vikuskifti, og livandi tónleikur er við til at seta sín dám á gongugøturnar.
Hartil skulu ikki gloymast tær mongu matstovur nar og kaffi stovurnar, Tivoli, sjónleikar húsini, biografarnir og listaframsýningarnar, og vilt tú út í náttina at hugna tær, nýtist tær ikki at leita leingi eftir nærmasta diskotekinum. Trýst á mute Fyri okkum var uppihaldið á Hotel Hilton ein steðgur frá hektiska gerandisdegnum millum skúlating, barnaansing, arbeiði og tað vanliga trummerummið, ið hoyrir gerandisdegnum til. At lata hurðina aftur inn til kamarið á Hilton er sum at trýsta á mute. Gjøgnum tjúkku rútarnar á kamarinum sæst nógva bilferðslan til og frá flogvøllinum, men inni er stilt og friðarligt, og tú kanst veruliga slappa av. Ein skuldi ikki trúð, at tað kann vera so friðarligt inni á einum hotelli við 12 hæddum, har so nógvir bilar og flúgvarar koma og fara tætt við hvønn dag.
Metroin koyrir triðja hvønn minutt av flogvøllinum, og av hotellinum eru bert 12 minuttir inn á Kongens Nytorv Sunnudagurin markerar, at eitt vikuskifti við luksus, fantastiskum mati og sjálv forkelan í orðsins sannastu merking er komið at enda. Eingin orsøk er kortini at renna fyri at vera í góðari tíð. Flogvøllurin er jú beint uttan fyri hurðina, so hví ikki brúka dagin í holuni hjá Aladdin og veruliga fáa kroppin mýktan og reinsaðan? Og tá tú ert klár at fara, tekur tú bara ein viðførisvogn við tær úr móttøkuhøllini hjá Hilton og trillar yvir til terminalin, setir teg í flúgvaran, og góðar tveir tímar seinni ert tú aftur í Vágum.
20
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Luxus weekend på Hotel Hilton Det 5-stjernede lufthavnshotel Hilton i Kastrup er et populært hotel blandt mange rejsende, og de seneste 10 år har hotellet opbygget sig en tro kundeskare fra Færøerne. Hotellet har nu sammen med Atlantic Airways sat sammen en pakke kaldt City Break. Ved køb af City Breakpakken, som er et weekendtilbud, får du som rejsende to overnatninger med morgenmad på Hilton, en buddhamassage fra NI’MAT samt fri benyttelse af NI’MATs spa, en middag fra Hiltons store buffet, et 24-timers metrokort og late checkout om søndagen. Kort sagt får du en weekend i ren luxus. Vores journalist og fotograf har afprøvet tilbuddet og havde kun én eneste kommentar efter opholdet: Himmelsk!
ATLANTIC REVIEW 03/2010
21
Proud of its history and culture, Torshavn, the capital of the Faroe Islands, keeps a strong independent identity that no rival Faroese town has the power to put at risk. The municipality of Torshavn is prosperous with a fast growing population. Soon, expectedly, more than half of the Faroese population will have address in Torshavn
22
ATLANTIC REVIEW 03/2010
TEXT firouz gaini PHOTOS SANSIR, FELIX VAN DE GEIN, Ólavur fredriksen
Torshavn lies at the centre of a mountainous archipelago anchored to the obscure underground of the North Atlantic Ocean. It is hard to spot on the world map, but looking carefully through the magnifying glass, you will discover a whole universe of people, villages and breathtaking landscapes. The Faroes are, says the great author William Heinesen like a grain of sand on the dance floor. And here “in the endless mercury fluorescent ocean” you will find a remarkable old town named after the Nordic god of thunder and lightning: Thor. For twelve centuries Torshavn, meaning Thor´s Harbour, has been the heart and nerve centre of Faroese society. Now, holding the magnifying glass carefully above the miniature town, you find a small and narrow strip of land jutting out
into the bay. This is the centre of the centre. On this isthmus called Tinganes the first colonizers gathered to hold parliament and govern the Faroe Islands. Tinganes, with its four to five hundred years old houses, is still the seat of the Faroese governmental offices. From Tinganes the capital has expanded heavily towards east, west and north. The old settlement of the Vikings has transformed into a modern urban centre with close ties to the global world. The large growth started in the late 19th century. In the year of 1801 the capital and the Faroes had only, respectively, 554 and 5.255 inhabitants. One and a half century later, in 1950, the population numbers had risen to 5.607 and 31.781. Today the capital
municipality shelters 20.000 souls. Four out of ten Faroe Islanders are Torshavn residents. The harbour of Thor is the political, administrative, financial and cultural core of the wind-swept archipelago on 62° north. It is, in Heinesens cosmology, nothing less than the “navel of the World”. And there is really a long way to the nearest rival cities. Aberdeen and Dundee in Scotland, more than 550 kilometres away, are the nearest neighbouring cities. There is no way to avoid Torshavn when in the Faroes. All roads – on sea and land – lead to the capital. Observing Torshavn in the dark evening from a hill with a good view, it looks like a big city with thousands of lights spreading over a vast area. Anyway, daylight unveils the truth: a green town with small colourful private houses.
ATLANTIC REVIEW 03/2010
23
24
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Green town in growth In Torshavn you find buildings in all colours and sizes. They are green, yellow, blue, brown etcetera. Most families reside in private dwelling-houses with surrounding gardens shielding small trees and flowers within a fence. Except for the dense old centre, with its narrow and uneven alleys, the town is characterized by detached two-storey houses – large and modern in style – along straight symmetrical streets. In a way, this peculiar landscape resembles European suburban middle-class neighbourhoods. But it is something else. The owners and residents of the houses are from different social classes and re-
gions in the Faeroe Islands. Most families, especially those rooted in village communities, value the independency and privacy that this mode of life assures. In the North Atlantic region, with long and rough winters, people are willing to invest all their resources into a warm and comfortable home. The weather puts an inescapable limitation to outdoor life. The citizens of the capital favour a spacious green town, peaceful and innocent that reminds of the countryside. Torshavn is always in motion. The harbour on the gentle southeast coast of Streymoy island, with needle-shaped Nól-
soy as a natural rampart in front of the capital, is a vivid and progressive town full of self-confidence. Proud of its history and culture, Torshavn keeps a strong independent identity that no rival Faeroese town has the power to put at risk. The municipality of Torshavn is prosperous with a fast growing population. Soon, expectedly, more than half of the Faeroese population will have address in Torshavn. Every year new neighbourhoods crop up, further and further up the hillsides. The new houses, far from Tinganes and the old port, often have a spectacular bird´s eye view of Torshavn and the ocean. In Torshavn people pay for the view, not for sup-
On this isthmus the first colonizers gathered to hold parliament ATLANTIC REVIEW 03/2010
25
In Torshavn you find buildings in all colours and sizes
posed high class areas. Even if the municipality has established a qualified network of free public busses connecting all parts of the capital, most people prefer to travel by private car in their everyday life. The car symbolizes comfort, independency
26
ATLANTIC REVIEW 03/2010
and mobility. Also, the rainy weather is turning many potential walkers into inactive car-drivers. Summer and holiday During summer Torshavn is full of activi-
ties. Faroese and foreign tourists pack the charming alleys and walks of the centre. Thousands of Faroe Islanders living abroad – most of them based in Denmark – fly home to visit the capital during holidays in July and August. Enormous luxurious cruise ships from Europe and North America sojourn by Thor´s harbour for a day or two. Summer is also marked by its numerous sports, cultural and art festivals. Every week offers new curious cultural adventure. The enchanting cafés and bars – often with live music sessions – are crowded with local and foreign guests enjoying the mild summer nights by the untamed ocean. Small fishing vessels come and go. At Vágsbotnur, the new trendy spot at the western port, fresh seafood is sold directly from boats a few steps from the cosmopolitan pavement cafés. The old Hanseatic-style buildings and statue of Nólsoyar Páll – the Faroese 18th century seaman and
www.sansir.fo
from the north atlantic
Bakkafrost is the leading faroese producer and exporter of quality salmon. Bakkafrost is a reliable partner. We manage the entire production process
www.sansir.fo
Quality salmon from salmon roe to ready-packed products.
Bakkavegur 9 · fo-625 Glyvrar · faroe islands · tel +298 40 50 00 · fax +298 40 50 09 bakkafrost@bakkafrost.com · www.bakkafrost.com
ATLANTIC REVIEW 03/2010
27
poet hero – gives Vágsbotnur the ambience of a grand seafarer nation. Right here goods, people and ideas were shipped and traded for centuries, making Torshavn an international port with an echo from the seven seas. The culmination of summer´s joyful festivities takes place at the end of July. The Faroese national festival, Ólavsøka, honours the Norwegian king Olav Haraldsson, who was killed in a battle 29th July 1030. Ólavsøka is also the day when the Faroese parliamentary year is set about. During the festival the population of the capital is often doubled, most of the partying people gathered in a few jam-packed streets in the centre. After Ólavsøka the summer ends. Holidaymakers return to their daily lives in foreign countries. Slowly Torshavn returns to its normal rhythm and routines. The streets are less crowded and evenings less lively. Summer and winter are, here in the
north, like day and night. The contrasts are remarkable. As a modern society with advanced infrastructure and technology life has generally become much easier for Faroe Islanders during the long winter season. And even if the land is an almost invisible grain of sand on a huge dance floor, at the same time it comprises a whole universe full of details that fit together like pieces of the puzzle. A magic town Through the microscope Torshavn becomes
Proud of its history and culture, Torshavn keeps a strong independent identity 28
ATLANTIC REVIEW 03/2010
The best of fish just got better H A RV E S T I N G · P RO C E S S I N G · S A L E S · D I S T R I B U T I O N
w w w. f a r o e . c o m
København – Antalya, Amsterdam, Athen, Barcelona, Beograd, Edinburgh, Firenze, Istanbul Lissabon, Madeira, Madrid, Napoli Newcastle, Nice, Prag, Rom, Sofia, Tel Aviv, Venedig Zürich
Cimber Sterling flyver dig på bade- eller golfferie ved Middelhavet, skiferie i Alperne og forlænget weekend i Europas metropoler. Find de gode tilbud på www.cimber.dk
ATLANTIC REVIEW 03/2010
29
The old Hanseatic-style buildings give Vágsbotnur the ambience of a grand seafarer nation
complex and inconceivable. But once it was just a rocky and misty plot of land without noteworthy value. The shore was unsuitable as a port. The location was inappropriate with the risk of hostile attacks in mind. There were no bird cliffs around. Even driftwood was missing. So why settle here on a narrow strip of land jutting out into a worthless bay? –Because it was strategically located at the midpoint of the archipelago. It became society´s neutral junction between north and south, east and west. General laws and rules were introduced; conflicts and disputes between families were solved; criminal tribunals were arranged. Thereafter Torshavn also became the main market for commercial activities. Torshavn´s banner portrays Thor´s magic hammer that never disappears. Every time the God of thunder hurls it, it returns safely to him. For those visiting Torshavn, the same happens. When they leave town it comes back. Again and again – as a magic memory and experience. Firouz Gaini is an anthropologist and essayist from Torshavn. He writes about culture, identity, media and education.
30
ATLANTIC REVIEW 03/2010
THE DEVIL IS IN THE DETAIL
98% of beer is water. The rest is all passion, know-how and dedication.
– And the freshest water in the world doesn’t make it any worse.
Heildarloysnir frá Articon
sansir.fo
Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging. A r t i c o n P/ f · á H j a ll a 2 0 · 18 8 H o y v í k · Te l . 3 5 0 7 0 0 · w w w. a r t i c o n .f o
ATLANTIC REVIEW 03/2010
31
32
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Rasmussen Myndir Benjamin Tekstur Rigmor dam
ltiknar. Føroyskar køkur eru ti di Øsandi søtar og lokkan ligum leskiligar. Serliga í anda , har umhvørvum úti á bygd , tá boðið fullkomið anarki valdar it fara á verður til køkuborð. V yska ferð í tí syndafulla føro køkuparadísinum
ATLANTIC REVIEW 03/2010
33
Meðan danir kunnu svinga seg upp til eina kanel kringlu við perlusukri, tá ið tað ordiliga skal vera fest, eru føroyingar nærum markleysir, tá ið køkur skulu á borðið. Modernað føroysk matmentan er ikki bara snyk og spik, men eisini eitt hav av kritahvítum, sukursprøtum marengs, skúmandi róma og smeltaðum sjokulátagóðgæti sum Mars, Toblerone, Daim, Aero, Fazer Mint og Malthesers. Ein sannroynd er tað, at útlendingar øtast, tá ið teir koma fram at einum føroyskum køkuborði av teimum heilt grovu, har vit finna tær fyrstu 15-40 køkurnar, sum konur í kring hava bakað til høvið. Konur og køkur so søtar, feitar og syndafullar, at hampafólk nærum missa tamarhaldið á sær sjálvum, tá ið tey kasta seg yvir herligheitirnar og skumpa heil fjøll av marengs, róma, karamell og marcipan upp á tallerkin.
Ingibjørg Jacobsen
34
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Er hetta bygdaslig bindiklubbamentan, innilæst girnd í einum dupult moralskum paradísi ella bara tekin um eitt fólk, ið dugir at njóta tað søta lívið? Tað má hvør einstakur gera av. Skjót at smekka saman Men hvat er so sermerkt við nýføroysku køkumentanini, sum ofta verður søgd at minna um ta íslendsku? Hetta spyrja vit 40 ára gomlu Ingibjørg Jacobsen, sum er serkøn innan hugskotsmenning og marknaðarføring. Hon starvast í SMS og var á sinni við til at seta Kvinnu á stovn. Harumframt er Ingibjørg kreativa sálin handan kókibøkurnar hjá Oddvør Skarðhamar. Í løtuni leggur hon seinastu hond á triðju bókina hjá Oddvør umframt eina kókibók við fiskauppskriftum fyri Miklagarð. Tí fylgir hon væl við í skiftandi lívsstílsrákinum her á landi, serliga innan matmentan. Ingibjørg greiðir frá, at bindiklubbakøkan, sum hon rópar hana, kom fram fyri nøkrum árum síðan sum avloysari fyri 70'ara sitrónmánan, 80'ara trifluna og meiri siðbundnar køkur sum súreplakøkuna og sandkøkuna. Eyðkennið við bindiklubbakøkuni er, at hon er køld og skjót at gera, oftast við maregnsbotnum ella knústum keksum og so róma og onkrum slagi av sjokulátu omaná ella í rómanum. Og fyri at fríska køkuna eitt sindur upp verða ofta eitt sindur av súrróma og frukt latin í. "Onkur kemur við einari góðari køku, og so byggja hinar konurnar líkasum víðari upp á sama hugskot. Fjølbroytnið og hugflogið er stórt, hóast
ð i á t , t s a t ø r a g n i Útlend m u n i e t a m a r f a teir kom i ð r o b u k ø k m u føroysk
ATLANTIC REVIEW 03/2010
35
Ein køka úr tí, sum vit eiga inni útgangsstøðið altíð er tað sama: Ein køka úr tí, sum vit eiga inni. Botnarnir liggja klárir í frystaranum og tiðna eftir fáum minuttum. Um tú bara eigur frískan róma, dósafrukt og onkra sjokolátu inni, kanst tú smekka hana saman, meðan gestirnir bíða," sigur Ingibjørg. Av bygd í stóru verð Sum nevnt varnast útlendingar beinanvegin, at køkurnar undan føroyskum konufólkahondum eru forkunnugar og øðrvísi, enn teir eru vanir við. Hetta hevur Ingibjørg eisini upplivað, tá ið hon hevur búð uttanlands, millum annað eitt áramál í USA. "Eg havi føroyskar vinkonur í Bretlandi, Sveis og USA, og allastaðni er søgan tann sama. Tá ið eitthvørt er á vási, heita fólk á tær um at baka 36
ATLANTIC REVIEW 03/2010
onkra villa føroyska køku, sum øll so vilja hava uppskriftina uppá," sigur Ingibjørg. Hon er sannførd um, at hugskotini til køkurnar upprunaliga koma av bygd, har tað ofta er langt til handils, og har kvinnumentanin er meira húslig enn í Havn. "Eg havi verið við til ymisk tiltøk úti á bygd, har ongi mørk eru fyri kreativitetinum, á stórum bindiklubba tiltaki í Eydnuni á Oyrabakka, í avhaldsbrúdleypum og á møtum. Har eru køkuborð, sum eftir mínum tykki ofta fara út um alla sømiligheit," sigur Ingi bjørg, sum tó viðgongur, at køkurnar eisini hava funnið sær leiðina til Havnar. "Men tíðarandin er líkasum ikki við hesum søtu kaloriubumbunum. Tær eru snøgt sagt politiskt ókorrektar, so ein modernað bindiklubbavertinna bjóðar altíð okkurt sunt eisini, til dømis sushi, salat og skorna frukt. Men gestirnir vænta sær altso eisini eina ordiliga bindiklubbakøku," sigur Ingibjørg. Harrin veri lovaður Hesar syndafullu køkurnar eru, kanska ikki óvæntað, vanligari í andaligum umhvørvum enn aðrastaðni. Ingibjørg nevnir avhaldsbrúdleypini, har hæddar
Your business partner in the Faroe Islands Audit
Bookkeeping
Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio
Wage Administration
Hydrocarbon Taxation Corporate Finance sansir.fo
n
Personal TAX
Accounting Assistance
SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo
ATLANTIC REVIEW 03/2010
37
Hon er sannførd um, at hugskotini til køkurnar upp runaliga koma av bygd punktið er eitt annað enn í drykkiveitslum. Ein kundi sagt, at munur er á drykkiveitslum og drekkaveitslum. "Borðhaldini eru ofta sera skemtilig við góðum røðum, sangi og skemti, men í staðin fyri at drekka sær kenning og dansa alla náttina gleða fólk seg mest til drekkamunnin og samrøðurnar aftan á borðhaldið," sigur Ingibjørg. Hon heldur, at tað fyri nógvar kvinnur er ein æra at kunna bjóða eitt lokkandi og leskiligt kaffiborð, og tí spenna tær seg rættiliga út og baka tær villastu køkurnar, tær kunnu finna uppá. Sjálv er Ingibjørg virkin í Lívdini í Hoyvík. Har er hon við í bakibólkinum, sum hevur ábyrgd av drekkamunninum millum møtini sunnudagar. "Tey verða altso eitt sindur fornermað, tá ið vit bara baka bollar. Tey vilja hava ordiligar køkur við marengs og róma," sigur hon. So kanska er nakað um hatta við, at tá tú ikki kanst flippa út á dansigólvinum, kanst tú í minsta lagi flippa út í køkinum?
38
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Færingerne og de søde kager De færøske kagebord bugner af overdådige hjemmelavede herligheder. Når der er gæstebud ved livets store højtideligheder, diskes der op med bjerge af kridhvidt marengs med fluffy flødeskum, frugt, marcipan, karamel og smeltet eller hakket chokolade bar, som kagerne opkaldes efter, Marskage, Daimkage, Aerokage, Tobleronekage o.s.v. Dette forekommer specielt ude på bygderne og i de mange kristne miljøer, hvor et fristende kagebord med mellem 15 og 40 forskellige slags kager kompenserer for dans og alkohol. Kagerne er kendetegnet ved at være kolde og lynhurtige at slå sammen, og de varierer med det, du har i køkkenet: Et par bunde ligger klar i fryseren, eller nogle kiks knuses ned i fadet. Der tilsættes pisket fløde, chocoladebar og måske lidt dåsefrugt eller frisk frugt. Kagen er tryllet frem for næsen af uventede gæster, der altid er vælkomne i færøske hjem. Kagernes fællesbetegnelse er strikkeklubkager efter den udbredte tradition, hvor veninder skiftes om at afholde strikkeklub hjemme hos hinanden. Udover at have strikketøjet og snakketøjet i orden arrangerer værtinden et kaffebord, hvori der indgår en kage af slagsen. Udlændinge roser ofte det færøske hjemmebag, og færinger i udlandet bliver tit bedt om at medbringe en af de berømte syndere til fællesarrangementer.
ATLANTIC REVIEW 03/2010
39
40
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Tekstur Uni Arge myndir JT ELECTRIC
Føroyskt trolkamera skal tryggja burðardygga veiði Nú nýtist skiparum ikki at gita á brúnni, hvussu trolreiðskapurin ber seg at á botni, tí við einum framkomnum trolkamera, ið JT electric á Kambsdali hevur ment, sæst við livandi myndum, hvat fyriferst á botni, og hvussu fiskurin ferðast. Við trolkameranum ber eitt nú til at avmarka hjáveiðina og á tann hátt gera fiskiskapin burðardyggari
ATLANTIC REVIEW 03/2010
41
Veruleikin í dýpinum verður fluttur upp á brúnna, so manningin verður før fyri at síggja, hvat hon í veruleikanum fæst við. Hetta er ein av stóru fyrimununum við trolkameranum, sum JT electric hevur ment saman við trolvirkinum P/F Vónini og fleiri fiskiskiparum, ið hava roynt nýggju uppfinningina. Ólavur Thomsen, stjóri á JT electric, greiðir frá, at fyritøkan fór undir at menna eitt nýtt trolkamera, tí trolvirkið Vónin hevði tørv á at síggja, hvussu ein nýggj trolrist hjá fyritøkuni virkaði. Arbeiðið tók dik á seg, so talan gjørdist um eitt veruligt produkt, ið vakti áhuga uttanlands, og JT electric fekk av álvara gjørt vart við skipanina í Spania í fjør.
”Tá vit vóru á messu í Vigo í Spania í fjør, gjørdust vit varugir við tørvin á kameranum, og tað vísti seg, at vit vóru teir einastu, ið høvdu tað. Vit merktu týðiliga, at skiparar og onnur veruliga vildu hava produktið, og tað styrkti okkum í trúnni um, at vit vóru á rættari leið,” sigur Ólavur Thomsen. TrawlCamera-skipanin er serliga ment saman við P/F Vónini og Bjarna Petersen, skipara á rækjutrolaranum Arctic Viking. Hon varð fyrstu ferð send á marknaðin í 2008, og síðan tá hevur áhugin verið rættiliga stórur, bæði í Evropa og USA.
Vit merktu týðiliga, at skiparar og onnur veruliga vildu hava produktið, og tað styrkti okkum í trúnni um, at vit vóru á rættari leið 42
ATLANTIC REVIEW 03/2010
”Meginparturin av søluni er uttanlands, og bæði pelagisk skip, ið fiska við flótitroli, og skip, sum fiska við botntroli, brúka skipanina. Okkara fyrimunur er, at vit kunnu framleiða 50 trolkamera um árið í staðin fyri at skula framleiða 10.000 eindir, tí fyritøkan er lítil og smidlig,” sigur Ólavur Thomsen. Havstovan filmar Flestu skiparar vita nøkulunda, hvussu trolreiðskapur ber seg at í sjónum, men við trolkameranum frá JT electric ber til at síggja hetta á livandi myndum. Á Havstovuni hevur skipanin verið sera hent, upplýsir Kristian Zachariassen, serfrøðingur í fiskireiðskapi. "Allar royndir hjá okkum við troli verða í dag gjørdar við kamera. Hetta er neyðugt, tí at trola við ongum kamera er sum at arbeiða upp á ein bil við bindi fyri eyguni," sigur hann.
ATLANTIC REVIEW 03/2010
43
reduced weight. Easy-plug for transfer of video files and battery charging View angle up to 170° Video recording file format MPEG4 Still images up to 5 megapixels Rugged protection housing Depth rating approx. 1000m
Case for transport and storage
TrawlCamera Remote Control One unit able to control 2 different cameras and 3 different light units Wireless language: ZigBee IP-class: IP68 All units are made from highly recyclable material All material is RoHS compliant
MacBook Pro for more mobile possibilities
AirPort Extreme Base Station incl. external storage
Allar royndir hjá okkum við troli verða í dag gjørdar við kamera
num ber bæði til at avmarka hjáveiðina og syrgja fyri, Havstovan kannar við sínum trolingum, hvussu trolreiðskapurin riggar, hvussu at farið verður so væl við umhvørvinum sum gjørligt. hann fer við botninum, og hvussu fiskurin ber seg at. Eitt nú kannar hon, hvussu trolristir rigga, hvussu trolgrunnar, ið verða drignir eftir botninum, Tel +298 47 44flytur 44 . seg Faxundan +298 47 44 45 . info@jt.fo "Við . www.jt.fo neyvum kanningum kunnu vit vera proaktiv og fara við umhvørvinum, og hvussu fiskurin trolinum. optimera veiðiháttin, so vit altíð kunnu vísa keyp arunum, at vit fiska á burðardyggan og umhvørvis "Vit hava tikið myndir av okkara trolingum í 10 ár og hava nú valt, at vit skulu vinarligan hátt. Hetta er neyðugt, tí tað er helst bara brúka nýggjastu upptøkutólini hjá JT electric. Fyrimunurin við teimum er, at lætt at er taka data úr teimum, myndirnar eru góðar, og ljósið er somuleiðis gott. Til ber eisini at taka leingi upp við teimum," sigur Kristian Zachariassen.
www.trawlcamera.com
Brúkarar seta krøv Hann vísir á, at fyrimunurin við tílíkum kanningum er, at fiskiskapurin alla tíðina kann verða optimeraður. Allastaðni verður í dag tosað um, at fiski skapurin skal vera burðardyggur og umhvørvisvinarligur, og við trolkamera 44
ATLANTIC REVIEW 03/2010
www.renovent.fo
Reno-Vent loysir størri og smærri HVS uppgávur Reno-Vent leggur stóran dent á grønar orkuloysnir. Felagið hevur eisini umboða og selt hitapumpur síðan 2005 og er harvið fyrsta felagi við hitapumpuloysnum í Føroyum Onnur øki: Ný- og umbygging (skúlar, stovnar o.a.). Vanligt rør og blikkarbeiði. Søla av HVS tilfari. Termografering. Slangukagi – Rørinspektión v/ kamera.Viðlíkahald av ventilatión
Reno-Vent Sp/f // Bryggjan 1 // 420 Hósvík // Tel 66 11 00 // Fax 66 11 01 renovenT@renovenT.Fo // www.renovenT.Fo
Tann rætta orkusparandi loysnin við hitapumpum frá Demich.
Demich P/F, Tórshavn Postboks 378 - Stiðjagøta 2 Telefon +298 200 300 Fax + 298 200 301
Demich P/F, Vágur Marknoyrarvegur 36 Telefon +298 200 370 Fax + 298 200 371
Demich P/F, Saltangará Heiðavegur 80 Telefon +298 200 380 Fax + 298 200 381
demich@demich.fo
www.demich.fo
ATLANTIC REVIEW 03/2010
45
Vit fáa rættiliga góðar afturmeldingar frá okkara kundum kring heimin. Tað hevur verið ein fragd at menna skipanina the performance of a new trawl grid developed by the company. ein spurningur um tíð, áðrenn keypararnir einans fara at vilja keypa burðar dygt veiddan fisk," sigur Kristian Zachariassen. Og meðan Havstovan í Føroyum er nøgd við nýggju uppfinningina av Kambsdali, kann JT electric fegnast um, at eisini aðrir brúkarar fegnast um hana. ”Vit fáa rættiliga góðar afturmeldingar frá okkara kundum kring heimin. Tað hevur verið ein fragd at menna skipanina, og tað er eisini ein fragd at síggja, at bæði fiskiskip og rannsóknarstovnar kunnu brúka hana at skunda undir burðardygga fiskiveiði,” sigur Rúni Petersen, verkætlanar- og søluleiðari hjá JT electric. New Faroese Invention The deep-sea landscape is transmitted to the bridge enabling the crew to monitor what they are actually doing. This is one of the greatest advantages of the TrawlCamera, which JT electric at Kambsdalur in the Faroe Islands has developed in collaboration with P/F Vónin and several skippers that have tested this new invention. Ólavur Thomsen, CEO of JT electric, explains that the company began developing a new trawl camera, because trawl manufacturer Vónin needed to see 46
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Work on the camera intensified resulting in a product that attracted attention abroad, and JT electric promoted the equipment in Spain last year. “Attending the exhibition in Vigo in Spain last year, we came to realize that there was a demand for the cameras, and as it turned out, we were the only ones making them. We saw that skippers and others were seriously interested in the product, and that strengthened our suspicion that we were on the right path,” Ólavur Thomsen says. Most skippers know approximately how their gear behaves on the seabed, but with JT electric’s TrawlCameras, it is now possible to see this in living images. The system has also come in handy at the Faroese Marine Research Institute, Kristian Zachariassen, expert in fishing gear says. “Today all our trawl experiments are conducted with the aid of cameras. This is necessary because trawling with no camera is like repairing a car blindfolded,” he says.
THOR OFFSHORE Ship owners THOR, based in the Faroe Islands, manage and operate: tug, standby, supply, chase/support, and guard vessels world wide. THOR also operates a ship agency in the Faroe Islands. We have years of experience and international expertise. For further information please refer to our website: www.thor.fo
Colorama lancerar eina nýggja røð av máling í eitur ideo við sera høgari dygd til ein sera góðan prís
Thor Ltd, Bryggjan 5, FO-420 Hosvik, tel: (+298) 422503, Fax (+298) 422383 www.thor.fo, www.thor-offshore.com
Staravegur 5 · 100 Tórshavn · tel. 319220 · www.colorama.fo
ATLANTIC REVIEW 03/2010
47
sansir.fo
Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. our areas of practice include: Mergers and acquisitions company law Project development and financing • restructuring and insolvency law • Building and construction law
Banking and financing law oil and gas law Maritime law • Tax law • international contracts
•
•
•
•
•
•
Faroe law is an independent Faroese law Firm with associated offices in copenhagen, aarhus, nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients.
sansir.fo
www.faroe-law.fo · faroe-law @ faroe-law.fo
48
Faroe Islands Faroe law P/F Tróndargøta 19 Postbox 158 Fo - 100 Tórshavn Tel. (+298) 35 99 00
Copenhagen Delacour Dania law Firm langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22
Aarhus Delacour Dania law Firm lille Torv 6 8000 aarhus c Tel. (+45) 70 11 11 22
Greenland nuna advokater a/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 nuuk/Godthaab Tel. (+45) 32 13 70
Russia Delacour Dania law int. aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189
Ukraine Delacour Dania law int. aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Til tín, sum setir krøv til tað, tú lesur. Meira enn annarhvør føroyingur lesur Dimmalætting Kelda: Gallup Føroyar apríl 2010
Søgan um Atlantic Airways
1987 / Atlantic Airways stovnað 1988 / Fyrsti túrur millum Danmark og Føroyar 1992 / Cimber Air úr felagnum 1995 / Fyrsta yvirskotið 1995 / Íslands-rutan stovnað 1998 / Grønlands-rutan stovnað 1998 / Nýtt flogfar leigað 1998 / Skotlands-rutan stovnað 1999 / Noregs-rutan stovnað 1999 / Nýtt flogfar til flotan 2007 / Skrásett á virðisbrævamarknaðinum
50
ATLANTIC REVIEW 03/2010
ATLANTIC AIRWAYS fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark 28. mars í 1988. Felagið varð formliga sett á stovn 10. november í 1987 við tveimum eigarum, Føroya Landsstýri og Cimber Air. Men tað var ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav fyrstu árini hall, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Cimber Air var tá farið úr felagnum, og landsstýrið mátti tí einsamalt taka um endan. Loysnin var, at Landsstýrið teknaði 75 milliónir krónur í nýggjum partapeningi, og við tí eydnaðist at geva føroyska flogfelagnum nýtt lív. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin skuldi sum fráleið venda. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at umfata flúgving til Íslands. Atlantic Airways átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk tað skjótt hjá Atlantic Airways. Felagið fór at flúgva millum Ísland og Grønland og fleiri leigutúrar úr Keyp mannahavn til Bosnia. Og í 1998 avgjørdi
Atlantic Airways at leiga eitt flogfar aftrat. Við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroyar og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna, og felagið fekk tí tørv á eini varandi loysn fyri flogfør. Farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður í november, og 2. februar í 2000 stóð næsta flogfarið av slagnum British Aerospace 146-200 í Vágum. Síðan hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fimm flogfør og tríggjar tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa eitt nýtt flogfar av slagnum A 319. Ætlandi verður hetta flogfar sett í flúgving í 2012. Atlantic Airways varð í 2007 skrásett á íslendska virðisbrævamarknaðinum, tá landsstýrið einskildi ein triðing av felagnum. Felagið er nú til próvtøku hvønn gerandis dag á altjóða fíggjarmarknaðinum, har partabrøvini verða keypt og seld.
OY-RCA OY-RCB OY-RCW
SN: E2045 SN: E2094 SN: E2115
Type: Seats: Engines:
BAe 146-200 92 4 stk Honywell ALF502R-5 Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 784 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 9.160 M Max Flighttime: 3,5 Hours Max Range: 2.500 Km
OY-HSN Type: Engines:
SN: 31129
Agusta Westland AW139 2 STK Pratt & Whitney PT6C-67C Lenght: 13,52 M Width: 4,22 M Main-rotor, diameter: 13,80 M Sling: 2200 KG Max Speed: 310 Km/T Average Speed: 290 Km/T Max Altitude: 20.000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 1061 Km Seats: 15
OY-RCC OY-FJE
SN: E3357 SN: E3234
Type: Seats: Engines:
AVRO/RJ-100 97 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 31,00 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.668 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
OY-HSR OY-HSJ
OY-RCD OY-RCE
SN: E2235 SN: E2233
Type: Seats: Engines:
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
SN: 36133 SN: 36069
Type:
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP Engines: 2 STK Pratt & Whitney PT6T-3D Lenght: 12,90 M Width: 2,50 M Main-rotor, diameter: 14,00 M Sling: 1300 KG Max Speed: 259 Km/T Average Speed: 231 Km/T Max Altitude: 6000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 874 Km Seats: 10 (13)
G
G
T
W
G 01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14 15
16
17
G T
ATLANTIC REVIEW 03/2010
51
NYTTIG INFO
Af-isning Om vinteren kan man komme ud for, at flyet bliver oversprøjtet med en væske før start. Dette for at forhindre eller fjerne isdannelser på flyet, mens det er på jorden. Når flyet er i luften, holdes det isfrit af indbyggede afisningssystemer. Aircondition Alle moderne trafikfly er udstyret med trykkabine, der gør, at trykket i kabinen svarer til trykket i knap 3 km højde, selv om flyet befinder sig i 8 km højde. Elektronisk udstyr Alle apparater, der afgiver signaler, det vil sige mobiltelefoner, personsøgere, radiostyret legetøj, walkie-talkie og radiosendere af enhver art, skal være slukket om bord på flyet. Det er forbudt at bruge bærbar radio- og TV-modtagere, da disse også kan afgive signaler. Det er tilladt at bruge elektronik, der ikke afgiver signaler, f.eks. walkmen, CD-walkmen, videospil, videokameraer, lommeregnere og bærbare computere. Disse skal for en sikkerheds skyld være slukket under start og landing. Med hensyn til bærbare PC-ere skal det understreges, at der ikke må tilkobles printere, diskettedrev o.lign., da de i så fald afgiver signaler. Der må kun skrives ombord. Håndbagage Håndbagagen bringer du selv om bord i flyet. Den skal placeres under sædet foran eller i hattehylden over sæderne. Håndbagagen bør 52
ATLANTIC REVIEW 03/2010
begrænses til enenkelt taske, og den må ikke være større end 45x35x20 cm. og ikke veje over 5 kg. I luften Som bekendt er sikkerhedskravene i forbindelse med ruteflyvning meget høje. Hvert døgn kontrolleres flyet grundigt af autoriserede mekanikere, og piloterne foretager før hver flyvning en omfattende kontrol af flyets instrumenter og tekniske systemer. Rygning Rygning er ikke tilladt. Sikkerhedsbæltet Sikkerhedsbæltet skal være fastspændt under start og landing, og når “Fasten Seat Belt” - skiltene lyser. Forøvrigt anbefaler vi, at du altid har bæltet fastspændt, når du sidder ned, således at du undgår ubehageligheder ved eventuelle uventede urolige luftforhold. Småbørn Af sikkerhedsgrunde skal småbørn i aldersgruppen 0-2 år holdes fast på skødet under flyveturen - ikke fastspændt sammen med den voksne i sikkerhedsbæltet. Babylifts, klapvogne og lignende skal så vidt muligt sendes som bagage, og vil blive lastet sidst og losset først. “Unormale” lyde Måske vil du undervejs reagere på en del “unormale” lyde. Derfor vil vi her forklare årsagen til nogle af de mest almindelige på vort fly. Under udkørsel til start afprøves
forskellige systemer, og flyets “flaps” - der er et hjælpemiddel til at øge vingens bæreevne ved lave hastigheder - sættes i position, og dette afgiver nogle karakteristiske lyde. Under starten kan man selvfølgelig høre og føle trykkraften fra flyets motorer, der i alt yder et tryk på 15 tons! Når flyet ved en hastighed af ca. 200 km/t er lettet, trækkes understellet op for at formindske luftmodstanden, og det giver ret kraftig støj efterfulgt af bump, når hjulene er oppe. Når flyet er nået op i en fart af ca. 400 km/t, trækkes “flaps” ind, og det giver også en karakteristisk lyd. Derefter er lydene forholdsvis ensartede, indtil ca. 10 min. før flyet skal lande. Først vil man kunne mærke luftbremsen, der giver lidt vibrationer i flyet. Dernæst kommer den lyd, der er mest karakteristisk for vort fly, det er når “flaps” sættes ud ved ca. 400 km/t. Her kan man høre en hvislende lyd, der fremkaldes af luften, der suser om de endnu ikke helt udfældede “flaps”. Denne lyd varer i ca. 30 sek. Dernæst høres lyden af hjulene, der går ud og låses fast i nedfældet position. Alt dette er lyde, der er normale og karakteristiske for hver flytype, og lyde som den rejsende efterhånden vænner sig til. Urolig luft Urolig luft forekommer især i skyer samt under start og landing i kraftig vind. Den kan endvidere forekomme i klar luft i stor højde, når kolde og varme luftmasser møder hinanden. Under start og landing i lufthavnen på
Færøerne vil fjeldene bevirke, at der en gang imellem forekommer særdeles urolig luft. For den uvante kan den urolige luft virke meget ubehagelig, men heldigvis er man jo fastspændt i sædet. Man kan se at vingerne med motorer bevæger sig lidt op og ned, ligesom man måske kan høre bevægelserne i flyets skrog og interiør. Selv om det ikke er behageligt, kan man med sindsro slå sig til tåls med, at flyet er konstrueret til disse og langt kraftigere påvirkninger. Elasticiteten er netop udtryk for flyets enorme styrke over for lufthavets påvirkninger. Til trods for eventuelt ubehag kan du altså tænke: Flyet er konstrueret til det her, og Atlantic Airways BAe 146 er faktisk “skræddersyet” til de særlige forhold på Færøerne, idet det flyver ind med hastigheder, der er 10% lavere end sammenlignelige flytypers hastighed. Alt i alt De fleste mennesker er lidt nervøse første gang de skal flyve, og det er helt naturligt. Det store flertal vænner sig imidlertid hurtigt til det, og kun meget få bliver ved med at være nervøse. Positivt kan man sige, at jo oftere man flyver, desto mere naturligt bliver det for en. Og statistisk set er flyvning jo en af de sikreste transportformer der findes. God tur og velkommen igen på Atlantic Airways BAe 146.
BEST WESTERN
• Main Switchboards
• Installations
• Emergency Switchboards
• Fire Extinguishing
• Distribution Switchboards
• Repairs
• Main Alarmsystems
• Design
• Fire Alarmsystems
• Consultancy
• Deadman Alarm
• Inspections
Want to host a meeting? meet With us first.
• Control Systems FO-480 Skáli · Tlf.: +298 471900 · Fax.: +298 471901 · www.el-service.fo
Easy, quick and cheap – Rent meeting rooms by the hour. Efficient meetings demand professional people and nice surroundings. We offer: • New bright rooms • Placed in the centre of Copenhagen • Close to the central station, with direct access to Copenhagen airport • A professional team • Own Kitchen
• First hour kr. 200,• Following hours kr. 150,- pr. hour Call us at +45 33 31 69 06 or send us an e-mail info@hebron.dk
Best Western Hotel Hebron
Helgolandsgade 4, 1653 Kbh. V • Tel.: +45 33 31 69 06 • www.hebron.dk
Vit hava neyðstreymsanlegg og ljósmotorar til øll endamál
AQUADOR is pure natural mineral water of the highest quality – formed during the last ice age. AQUADOR is garnered in our underground source, which lies 160 meters below the Jutland heath, well protected against the impact of modern human life. The AQUADOR bottle is manufactured primarily from recycled plastic to minimize the amount of plastic.
Rundingur 20 · Postmoga 101 · FO-110 Tórshavn · Telefon: 31 17 35 · Fax: 31 38 35
bt@bt.fo · www.bt.fo
ATLANTIC REVIEW 03/2010
53
Facts about the Faroe Islands
Capital
Tórshavn 62°00 N 06°47 W Official languages Faroese, Danish Ethnic groups 91.7% Faroese 5.8% Danish 0.4% Icelanders 0.2 % Norwegian 0.2% Poles Demonym Faroese Government Parliamentary democracy within a constitutional monarchy Monarch Margrethe II Prime Minister Kaj Leo Johannesen Autonomous province of the Kingdom of Denmark Home rule 1 April 1948 Area Total 1,399 km2 (180th) Water (%) 0.5 Population January 2009 48 778 (202nd) 2007 census 48,500 Density 34/km2 (176th) Currency Faroese króna (DKK) Internet TLD .fo Calling code 298 Source: Wikipedia
Hospitals There are three hospitals in the Faroe Islands, one in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri, each with an accident and emergency department. There are also several doctors spread throughout the country. Information Offices Klaksvík, tel. 45 69 39 Fuglafjørður, tel. 44 48 60 Saltangará, tel. 44 94 49 Miðvágur, tel. 33 34 55 Vágar Airport, tel. 35 33 00 Tórshavn, tel. 31 57 88 Sandur, tel. 36 18 36 Tvøroyri, tel. 37 24 80 Vágur, tel. 37 43 42 Health Insurance The health insurance regulations for EU countries do not apply to the Faroe Islands; however, citizens of the 54
ATLANTIC REVIEW 03/2010
Nordic countries and the UK are covered by their own national health insurance. Hospital, doctor or dental expenses should be reclaimed from your home municipalty. Chemists There are chemists in Tórshavn, Klaksvík, Rúnavík and Tvøroyri. It is possible to buy non-prescription medicines from larger shops in the towns and villages. Banks There are several banks throughout the country. Opening hours are: Monday Friday 09.00 or 09.30 until 16.00. Thursday 09.00 or 09.30 until 18.00. Post office There are post offices in almost every town and
village, although the smallest ones are only open for a few hours each day. The post office in Tórshavn is open: Monday, Tuesday, Wednesday and Friday 10.00 - 16.00 and Thursday 10.00 - 18.00. Parcels can be collected from the post office at Óðinshædd 2 which is open Monday - Friday 09.00 - 17.00. Transport A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels. Car hire It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other
places around the islands. For more information, contact the tourist offices. Mountain hiking Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. Time difference The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden). Summer time is GMT + one hour and runs from April to October. Useful tel. numbers: In an emergency Tel. 112 Accident dep. Tel. 30 45 00 Police station Tel. 35 14 48
y So far awtaso close ... and ye
An hour’s drive from Tórshavn you will find complete tranquillity. A stay at Gjáargarður, the modern, cosy guesthouse situated in beautiful nature in Gjógv, is an experience unlike any other.
veitslu- og fundarhølir við eyðsýndum fyrimunum – mitt í býnum Ring og hoyr meira á 35 87 87 ella far inn á www.kaffihusid.fo.
Many visionary and strategic plans have been created in this inspiring environment; difficult negotiations run more smoothly here and the setting is perfect for company team-building or seminars.
GJÁARGARÐUR Guesthouse of Gjógv
Tel. (+298) 423171 Mob. (+298) 211590 info@gjaargardur.fo www.gjaargardur.fo
Auditing – Accounting – Advisory – Tax
»GOOD LEGAL ADVICE IS VITAL« Business our core corebusinesses businesses Businesslaw lawisisone one of our
ADVOKATFELAGIÐ VIÐ STROND 4 Leading lawfirm in the Faroe Islands – founded in 1928
Our services include YVIRI VIÐ STROND 4 · TEL 311260 · FAX 311261 · P.O. BOX 359 FO-110 TÓRSHAVN · FAROE ISLANDS LAWFIRM@LAWFIRM.FO · WWW.LAWFIRM.FO
TORMÓÐUR DJURHUUS · JÓGVAN PÁLL LASSEN · PETUR EVEN DJURHUUS JÓGVAN E. ELLEFSEN · ANNA DAM · INGI HØJGAARD GUNN ELLEFSEN · MIMI STEINTÓRSDÓTTIR
» Auditing and accounting » economic consultation » consultance related to establishment of business activities » Management consultance » Tax advising Hoyvíksvegur 5 P.O.Box 30 110 -Tórshavn Faroe islands Phone (+298) 351700 e-mail nota@nota.fo www.nota.fo
ATLANTIC REVIEW 03/2010
55
Tað snýr seg um tryggleika. Trygging snýr seg um, at fleiri herðar bera eina felags byrðu. At standa lið um lið við ábyrgdini. Tú og onnur leggja pening tilsíðis. Tá ið skaðin so hendir hjá grannanum, ert tú við at gjalda. Tá skaðin hendir hjá tær, fært tú hjálp. Tað snýr seg um tryggleika. Føroyingar hava nú í 70 ár tikið saman hendur. Staðið saman um virksemið hjá Tryggingarfelagnum Føroyum, hvørs endamál er, at skapa tryggleika. Tú og allir føroyingar, ið hava tryggingar hjá okkum, eiga felagið. Tí ert tú við at avgera, hvussu vit best virka fyri, at enn fleiri føroyingar taka saman hendur fyri at skapa trygg leika til tín og tíni.
trygging.fo